KUZEY IRAK’TA İÇ SİYASAL DENGELER VE STRATEJİK …...4. İkili yapı uzun süre bölgede temel...

KUZEY IRAK’TA İÇ SİYASAL DENGELER

VE STRATEJİK İTTİFAK’IN GELECEĞİ

Rapor No: 140, Aralık 2012

ORSAMORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ

INTERNAL POLITICAL BALANCES IN NORTH IRAQ

AND FUTURE OF THE STRATEGIC ALLIANCE

ORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİCENTER FOR MIDDLE EASTERN STRATEGIC STUDIES

Ortadoğu Stratejik Araştırmalar MerkeziCenter for Mıddle Eastern Strategıc Studıes

مركز الشرق األوسط للدراسات االستراتيجية

ISBN: 978-605-4615-37-7

ORSAM Rapor No: 140

Aralık 2012





Ankara - TÜRKİYE ORSAM © 2012Bu raporun içeriğinin telif hakları ORSAM’a ait olup, 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uyarınca kaynak gösterilerek kısmen yapılacak makul alıntılar ve yararlanma dışında, hiçbir şekilde önceden izin alınmaksızın kullanılamaz, yeniden yayım-lanamaz. Bu raporda yer alan değerlendirmeler yazarına aittir; ORSAM’ın kurumsal görüşünü yansıtmamaktadır.

STRATEJİK BİLGİ YÖNETİMİ, ÖZGÜR DÜŞÜNCE ÜRETİMİORSAMORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ

ORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ

TarihçeTürkiye’de eksikliği hissedilmeye başlayan Ortadoğu araştırmaları konusunda kamuoyunun

ve dış politika çevrelerinin ihtiyaçlarına yanıt verebilmek amacıyla, 1 Ocak 2009 tarihinde Or-

tadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi (ORSAM) kurulmuştur. Kısa sürede yapılanan kurum,

çalışmalarını Ortadoğu özelinde yoğunlaştırmıştır.

Ortadoğu’ya BakışOrtadoğu’nun iç içe geçmiş birçok sorunu barındırdığı bir gerçektir. Ancak, ne Ortadoğu ne de

halkları, olumsuzluklarla özdeşleştirilmiş bir imaja mahkum edilmemelidir. Ortadoğu ülkeleri,

halklarından aldıkları güçle ve iç dinamiklerini seferber ederek barışçıl bir kalkınma seferber-

liği başlatacak potansiyele sahiptir. Bölge halklarının bir arada yaşama iradesine, devletlerin

egemenlik halklarına, bireylerin temel hak ve hürriyetlerine saygı, gerek ülkeler arasında ge-

rek ulusal ölçekte kalıcı barışın ve huzurun temin edilmesinin ön şartıdır. Ortadoğu’daki sorun-

ların kavranmasında adil ve gerçekçi çözümler üzerinde durulması, uzlaşmacı inisiyatifleri ce-

saretlendirecektir. Sözkonusu çerçevede, Türkiye, yakın çevresinde bölgesel istikrar ve refahın

kök salması için yapıcı katkılarını sürdürmelidir. Cepheleşen eksenlere dâhil olmadan, taraflar

arasında diyalogun tesisini kolaylaştırmaya devam etmesi, tutarlı ve uzlaştırıcı politikalarıyla

sağladığı uluslararası desteği en etkili biçimde değerlendirebilmesi bölge devletlerinin ve halk-

larının ortak menfaatidir.

Bir Düşünce Kuruluşu Olarak ORSAM’ın ÇalışmalarıORSAM, Ortadoğu algalımasına uygun olarak, uluslararası politika konularının daha sağlıklı

kavranması ve uygun pozisyonların alınabilmesi amacıyla, kamuoyunu ve karar alma meka-

nizmalarına aydınlatıcı bilgiler sunar. Farklı hareket seçenekleri içeren fikirler üretir. Etkin

çözüm önerileri oluşturabilmek için farklı disiplinlerden gelen, alanında yetkin araştırmacıla-

rın ve entelektüellerin nitelikli çalışmalarını teşvik eder. ORSAM; bölgesel gelişmeleri ve trend-

leri titizlikle irdeleyerek ilgililere ulaştırabilen güçlü bir yayım kapasitesine sahiptir. ORSAM,

web sitesiyle, aylık Ortadoğu Analiz ve altı aylık Ortadoğu Etütleri dergileriyle, analizleriyle,

raporlarıyla ve kitaplarıyla, ulusal ve uluslararası ölçekte Ortadoğu literatürünün gelişimi-

ni desteklemektedir. Bölge ülkelerinden devlet adamlarının, bürokratların, akademisyenlerin,

stratejistlerin, gazetecilerin, işadamlarının ve STK temsilcilerinin Türkiye’de konuk edilmesini

kolaylaştırarak bilgi ve düşüncelerin gerek Türkiye gerek dünya kamuoyuyla paylaşılmasını

sağlamaktadır.

www.orsam.org.tr

Yrd. Doç. Dr. Serhat Erkmen1975 İstanbul doğumlu olan Serhat Erkmen, Lisans Eğitimini Ankara Üniversitesi Si-yasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde görmüştür. Yüksek Lisans ve Doktora Çalışmasını Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde tamamlamıştır. 2000-2008 yılları arasında Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi’nde Ortadoğu Araş-tırmacısı olarak görev yapan Erkmen, 2009 yılından bu yana ORSAM Ortadoğu Danış-manı olarak çalışmaktadır. Erkmen aynı zamanda 2009 yılından bu yana Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Başkanlığı görevini yürütmektedir.

4 ORSAMRapor No: 140, Aralık 2012

TAKDİM

Kürt Bölgesel Yönetimi, Irak’ın işgalinden sonra ülkenin geri kalanından farklı bir manzara çiz-miştir. Irak’ın büyük bir kısmı siyasi istikrarsızlık, iç savaş ve alt yapı sorunlarıyla boğuşurken Iraklı Kürtler tarihi kazanımlar elde etmişlerdir. Irak Anayasası’nda federal bir bölge olarak ta-nınmasıyla birlikte 1991’den itibaren yaşadığı iç dönüşüm için daha güçlü bir taban bulan Iraklı Kürtler kendi içlerinde ise siyasal farklılıklarını Bağdat’a taşımamayı başarabilmişlerdir. Irak’taki Kürt siyasi hareketinin başlangıcından beri güçlü siyasal farklılıklar bulunmaktadır. Bu farklılıklar 1990lı yılların ortalarında Iraklı Kürtlerin en güçlü iki partisi olan KDP ve KYB arasında silahlı çatışmaya kadar varmıştır. Yakın tarihteki gelişmelerden ders çıkartan Kürt partileri ABD’nin Irak’ı işgali öncesinde bir uzlaşma süreci başlatmış, 2002 yılından itibaren bu uzlaşıyı aralarında-ki her türlü farklılıklara rağmen korumayı başarabilmişlerdir. IKB’de siyasal istikrarı sağlayan en önemli unsure bu uzlaşının devamı ve 2006 yılından itibaren KDP ve KYB arasındaki stratejik anlaşma olmuştur. Bu anlaşma 2009 yılındaki Bölgesel Parlamento Seçimi ile tartışmaya açılmıştır. Bugün ise siyasal yapının değişimindeki ve Iraklı Kürtlerin geleceklerindeki en önemli konu hali-ne gelmiştir. İşte bu raporda stratejik anlaşmanın niteliği ve geleceği ORSAM Danışmanlarından Yrd. Doç. Dr. Serhat Erkmen tarafından incelenmiştir. Dr. Erkmen, raporun yazımı öncesinde bölgeye defalarca ziyaret düzenlemiş ve çok sayıda siyasetçi ile görüş alışverişinde bulunmuştur. Bu nedenle elinizdeki rapor bu görüşmelere dayalı olarak hazırlanmıştır.

Hasan Kanbolat ORSAM Başkanı

ORSAM Rapor No: 140, Aralık 2012 5

İçindekiler

Takdim ..........................................................................................................................................................4

Özet ..............................................................................................................................................................7

Giriş ..............................................................................................................................................................8

1. Kuzey Irak’taki İkili Yapının Anahtarı Olarak Stratejik İttifak ....................................................8

2. Yakın Gelecekte Bölgede Yaşanabilecek Siyasal Gelişmeler ........................................................11

Söyleşiler ........................................................................................................................................................131. Gorran (Değişim) Partisi’nin Sözcüsü Shaho Said ile Görüşme ...............................................132. Gorran (Değişim) Hareketinin Diş İlişkiler Sorumlusu Muhammed Tevfik Rahim ile Görüşme ..........................................................................................163. Kürdistan İslami Birliği Partisi’nin Politbüro Üyesi Muhammad Ahmad ile Görüşme ........204. Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) Politbüro Üyesi Sadi Ahmet Pire ile Görüşme ............235. Irak Türkmen Cephesi Yürütme Kurulu Üyesi Aydın Maruf ile Görüşme ...............................25


ORSAM Rapor No: 140, Aralık 2012

Hazırlayan: Yrd. Doç. Dr. Serhat Erkmen

KUZEY IRAK’TA İÇ SİYASAL DENGELER VE STRATEJİK İTTİFAK’IN GELECEĞİ

Özet

- Stratejik anlaşma 2006 yılında KDP ile KYB arasında imzalandığı iddia edilen ve iki par-ti arasında stratejik işbirliğinin koşullarını belirlediği iddia edilen belgenin adıdır.

- Uzun bir süre KDP ile KYB arasındaki işbirliğinin yapıtaşı olarak görülen stratejik anlaş-ma 25 Temmuz 2009’den bu yana eleştirilmekte ve değiştirilmesi gündeme getirilmektedir

- KDP’ye göre stratejik anlaşma gözden geçirilmeli, KYB’nin payı azaltılmalı ve gerekirse anlaşma yeniden yapılmalıdır.

- KYB’ye göre bu anlaşma iki parti arasındaki bir seçim ittifakı değil, uzun süreli bir an-laşmadır.

- Bölgedeki güç dengesi sadece basit bir biçimde oy sayıları ve parlamentodaki güç dağılımı çerçevesinde ele alınmamalıdır

- KYB’nin parçalanması ve Goran’ın kurulması, KDP’nin güçlenmesi, İslamcı hareketlerin iç çatışmaları 1990’lı yıllardan beri Kuzey Irak’ta oluşan ikili yapının yıkılması sürecini başlatmıştır.

- Celal Talabani hayatta olduğu sürece bu anlaşma bozulmayacaktır. Fakat, yapılacak bir seçim öncesinde Talabani ve Barzani arasındaki bir anlaşmanın sonucu olarak milletvekili oranlarının ve görev dağılımlarının oranı değişebilir.

ORSAMORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ

8

ORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİORSAM

ORSAMRapor No: 140, Aralık 2012

Giriş

Irak’ta Kürt hareketinde her zaman çok baş-lılık bulunmuştur. 1975 yılında KYB’nin KDP’den ayrılmasından sonra ise Iraklı Kürt-ler arasındaki siyasi denge uzun süre iki ku-tuplu olagelmiştir. KDP muhafazakâr bir mil-liyetçi hareket olarak geleneksel toplumsal yapıda önemli bir dönüşüm öngörmeyen ke-simlerin savunuculuğunu yaparken KYB laik, sosyal demokrat/liberal eğilimli çevreler için çekim merkezi haline gelmiştir. Bu ikili yapı zaman zaman partilerin çatışmaya sürük-lenmesine dahi yol açmıştır. Bugüne kadar, Irak’taki Kürt siyasi hareketleri içinde ikili yapıyı ortaya çıkartan ve güçlendiren temel olaylar şunlardır:

- 1975 KYB’nin KDP’den ayrılarak kurulması; - 1992 bölgesel parlamento seçimleri, - 1998 iç savaş dönemi; - 2002 Anlaşması - 2006 KDP-KYB Stratejik ittifakı.

Irak Kürtleri arasında bu ikili yapının temel sonuçları olarak şunlar sıralanabilir:

1. KDP ve KYB’nin bazı grupların başını çek-mesi siyasal alanın çok fazla parçalanmasının önüne geçmiştir: Bölgede çok sayıda parti ol-masına rağmen insanlar uzun süre genel ola-rak KDP, KYB ve İslamcılar olmak üzere saf-laşmışlardır. Diğer partiler marjinal duruma sürüklenmişlerdir.

2. İkili yapı, hem bir istikrar hem de istikrar-sızlık faktörü olarak ortaya çıkmıştır. İkili ya-pının istikrara mı yoksa istikrarsızlığa mı yol açacağını Ortadoğu’daki bölgesel dinamikler ve Kuzey Irak’taki çatışma dinamiklerinin yo-ğunluğu belirlemiştir.

3. İkili yapı, sosyal, siyasal, ekonomik alanlar-da kutuplaşma yaratmıştır. Her örnekte bire-bir örtüşmese de KDP’liler daha çok aşiretçi,

sosyal konularda muhafazakar vs. olarak ta-nımlanırken KYB’liler liberal ve şehirli olarak görülmektedir. Siyasal olarak KDP aile reisi-nin etrafında örgütlenmiş akrabalar toplulu-ğu iken (Molla Mustafa ya da Mesut Barzani etrafında örgütlenen Barzani ailesi ya da daha geniş bir aşiretler konfederasyonu gibi) KYB karizmatik liderin birleştiriciliğinde toplanan ayrı hiziplerdir.

4. İkili yapı uzun süre bölgede temel çatışma dinamiği olurken, 2003 sonrasında istikrarın yapıtaşı haline gelmiştir: 1990lı yıllarda KDP ile KYB arasındaki savaş bölgedeki ikili yapıyı iki yönde güçlendirmiştir. Bu yönlerden bi-rincisi KDP-KYB savaşı onun dışında kalmak isteyenlere bu fırsatı vermemiştir. Bölgedeki hemen hemen tüm siyasal aktörler şu ya da bu tarafın yanında yer almak zorunda kalmış-lardır. Bu aşiretlerin ve aşiretçiliğin hayatta kalmasına olanak tanımasına rağmen sonun-da bir tarafı seçmesine neden olmuştur. İkinci yön ise iki aktörün de bir diğerini silemeye-ceğini anlamasıdır. Ne KDP ne de KYB diğe-rinin bölgesinde hâkimiyet kuramamıştır. Ça-tışmalar en çok ikisinin de hak iddia Erbil’de yoğunlaşmış olsa da çatışmanın sonucunu etkileyen İran, Türkiye ve ABD olmuştur. 2003 sonrasında ise ikili yapı istikrarın temeli haline gelmiştir. İşgal sırasında yaşanabilecek sorunlara karşı ortak hareket etme kararı alan KDP ve KYB’nin işbirliği ikili yapıyı korurken diğer hareketlerin gelişmesine engel olmaya dayanmıştır.

1. Kuzey Irak’taki İkili Yapının Anahtarı Olarak Stratejik İttifak

Kuzey Irak’ta son dönemin en önemli siyasal tartışması “stratejik anlaşma” olarak bilinen olgu KDP-KYB anlaşmasının sona erip erme-yeceğidir. Stratejik anlaşma 2006 yılında KDP ile KYB arasında imzalandığı iddia edilen ve iki parti arasında stratejik işbirliğinin koşul-larını belirlediği iddia edilen belgenin adıdır.


KUZEY IRAK’TA İÇ SİYASAL DENGELER VE STRATEJİK İTTİFAK’IN GELECEĞİ ORSAM

Anlaşmanın iki partinin, ayrı bakanlıklarını birleştirmesi, seçimlere ortak girmesi ve or-taklıklarını sadece Kuzey Irak’ta değil aynı za-manda Bağdat’ta da sürdürmeyi içerdiği ileri sürülmektedir. Bununla birlikte, şu ana kadar ortada yazılı bir belge olmadığı görülmekte-dir. Anlaşmanın imzalandığı ileri sürülen ta-rihte her iki partide üst düzey yöneticilik ya-pan kişiler dahi böyle bir anlaşma görmedik-lerini ileri sürmektedirler. İnternet sitelerine stratejik anlaşma olarak sunulan metnin ise gerçeklikle bir ilişkisi olmadığını söylemek-tedirler. Bu nedenle aslında “stratejik anlaş-ma” denilen şeyin yazılı bir metinden ziyade Mesut Barzani ile Celal Talabani arasında bir sözlü mutabakat olduğu düşünülebilir.

Uzun bir süre KDP ile KYB arasındaki iş-birliğinin yapıtaşı olarak görülen stratejik anlaşma 25 Temmuz 2009’den bu yana eleş-tirilmekte ve değiştirilmesi gündeme getiril-mektedir. Anlaşmanın KDP perspektifinden eleştirisi şöyle özetlenebilir: KYB 2006 yılında parçalanmaya başladıktan sonra büyük güç kaybetmiştir. Gorran Hareketi, KYB’nin oyla-rının neredeyse yarısını bünyesine katmıştır. Bu nedenle KYB’nin ittifak için getirdiği oy sayısı iki parti arasında anlaşmanın ilk ya-pıldığı zamana göre büyük bir düşüş göster-miştir. Anlaşma yapıldığında her iki partinin de oyları birbirine yakındır. Bu nedenle hem meclisteki sandalyelerin hem de bakanlık-ların ve diğer görevlerin paylaşımı iki parti arasında eşit paylaşım esasına dayanabilir. Fakat gelinen noktada, tarafların aldıkları oy arasında bir eşitlik kalmamıştır. Bu nedenle, stratejik anlaşma gözden geçirilmeli, KYB’nin payı azaltılmalı ve gerekirse anlaşma yeniden yapılmalıdır. Hatta, KDP’nin içinde daha ileri bir uç IKB’de yapılacak ilk yerel seçime KDP ile KYB’nin ayrı girmesini, böylece KYB’nin uğrayacağı büyük başarısızlık sonrası kendi-sinin daha da güçleneceğini hesaplamaktadır. Bu nedenle, KDP içinde bazı çevrelerin an-laşmanın yeni şartlarla yeniden yapılmasını

ya da son bularak KDP’nin kendisine bir ayak bağı olan KYB’den kurtulmasını savunduğu görülmektedir. KYB’liler ise iki parti arasında anlaşma yapıldığı dönem ile günümüz ara-sındaki farkı kabul etmektedir. Onlara göre stratejik anlaşma gözden geçirilebilir. Fakat, bu anlaşma iki parti arasındaki bir seçim it-tifakı değil, uzun süreli bir anlaşmadır. Dola-yısıyla KYB’liler yaşadıkları zemin kaybının farkındadır. Fakat, KYB, iki parti arasındaki ittifakı farklı bir çerçeveden ele alarak kendi-sini savunmaktadır. KYB’lilerin çoğuna göre herhangi bir seçimde KYB, KDP’den daha az oy alsa dahi bunun önemsenmemesi gerekir. İki parti arasındaki ittifak bir seçim ittifakı değil uzun süreli bir işbirliğidir. KYB’liler iki parti arasındaki eşitliğe dayalı paylaşım esası-nı aldıkları oy ekseninde değil ittifakın bozul-ması halinde kaybedilecek oy bağlamında ele almaktadır. Bu çerçevede, KYBliler KDP’ye ittifakın bozulması halinde büyük bir güç boşluğunun ortaya çıkacağını ve KDP’nin de iktidarını koruyamayacağını söylemektedir. KYB’nin KDP’ye karşı en temel kozu ise Go-ran ile KYB’nin oy toplamının KDP’den büyük olacağıdır. Bu nedenle KYB, Goran’ın varlığı-nı KDP’ye karşı bir çeşit siyasi pazarlık kozu olarak kullanılabilir.

Her iki parti içinde stratejik anlaşmanın ge-leceği tartışılmaya devam etse de şu anda stratejik anlaşmanın ve Kuzey Irak’taki siya-si dengelerin kaderini elinde tutan kişi Celal Talabani olduğu ileri sürülebilir. Bunun ne-denleri şöyle sıralanabilir: KDP çok daha is-tikrarlı bir parti haline gelmiştir. Parti içinde gelecekte bir liderlik mücadelesi yaşanabilir. Fakat bugün böyle bir sorun en azından görü-nürde yoktur. KYB ise sonu belli olmayan bir partidir. Talabani lider vasfıyla bir toparlayıcı-dır. Fakat sağlık durumu iyi değildir. Partinin başına Talabani’den sonra kimin geleceği tam bir muammadır. Parti içinde Barham Salih, Kosrat Resul, Hero Talabani ve Molla Bahtiyar kendi güç çevrelerini oluşturmaya çalışmak-

10



tadır. Büyük bir olasılıkla hiçbir aday tek başı-na partiyi kontrol edemeyecektir. Bu nedenle, Talabani sonrası KYB’nin durumu stratejik anlaşmanın kaderini belirleyecektir. Talabani ve Barzani geçmişi çatışmalarla dolu siyaset-çiler olmasına rağmen iki tarafından “stratejik anlaşma”yı bozması mümkün görünmemek-tedir. Ancak eğer sözkonusu anlaşma yazılı bir metin değilse, o zaman stratejik anlaşma ancak iki liderin kendi aralarında karar alıp sandalye ya da görev dağılımlarını yeniden yapmalarıyla kısmen değişebilir. Özetle, Celal Talabani hayatta olduğu sürece bu anlaşma bozulmayacaktır. Fakat, yapılacak bir seçim öncesinde Talabani ve Barzani arasındaki bir anlaşmanın sonucu olarak milletvekili oranla-rının ve görev dağılımlarının oranı değişebilir.

Buna karşın, bölgedeki güç dengesi sadece basit bir biçimde oy sayıları ve parlamento-daki güç dağılımı çerçevesinde ele alınma-malıdır. İki parti arasındaki ilişkiyi etkileyen diğer faktörler de vardır. Bu faktörlerin en önemlilerinden birisi KDP ve KYB’nin nitelik itibarıyla dönüşüm geçiren partiler olması-dır. KDP ve KYB uzun yıllar boyunca silahlı mücadele dahil olmak üzere her türlü siyasi mücadelenin içinde olan muhalif partiler ol-muştur. Oysa 1990’lardan itibaren iki parti de iktidar olmaya alışmış ve birer iktidar parti-sine dönüşmüşlerdir. Geçmişte kendilerine yardım edenlere karşı sorumlulukları olan partiler haline gelmişlerdir. Bugün KDP de KYB de iktidar partisidir. Taraflardan her hangi birisi iktidarı kaybederse siyasal denk-lemde çok güçsüz kalabilecektir. Dahası, bu iki parti iktidarı yitirirse haklarında çok ağır suçlamalarla yargılanabilirler. Özetle, Kuzey Irak’ta istikrarlı gibi görünmesine rağmen alt-yapıda ciddi sorunlar vardır. KDP de KYB de kaybeden ya da hükümetten dışlanan parti ol-mak istememektedir. Bu noktada temel sorun KDP’nin her geçen gün daha fazla tek başına iktidar olabileceğini düşünmesi, buna karşılık zayıfladığını farkında olan KYB’nin iktidarda

kalabilmek için her türlü alternatife hazır ol-masıdır.

Bugün ilk bakışta Kuzey Irak’taki siyasi den-geler tek tek parti bazında ele alındığında ibrenin KDP’den yana ağır bastığı görülmek-tedir. Fakat güç dengesi daha geniş bir pers-pektiften değerlendirildiğinde bölgede yeni bir siyasal istikrarsızlık yaşanması ihtimali güçlüdür. KDP, halihazırda başbakanlık, IKB Başkanlığı, güvenlik teşkilatları ve petrol ba-kanlığını elinde tutarak sistemin köşe taşla-rını kontrol etmektedir. KDP’nin avantajları sıralandığında karşımıza şu olgular çıkmak-tadır:

IKB Başkanı Mesut Barzani, Kürtlerin önemli bir kısmı için liderlik sembolü haline gelmiş-tir. Fakat Barzani’nin rolü coğrafi olarak sınır-lamalara tabidir. Iraklı Kürtler arasında Süley-maniye, Kerkük ve Germiyan coğrafyasında Barzani’yi lider olarak kabul edenlerin oranı göreli olarak düşüktür. Buna karşılık, Musul, Duhok ve Erbil’de bu oranlar yükselmektedir. Mesut Barzani’nin tüm Kürtlerin önderi hali-ne gelmesinin en önemli bağımsız devleti ilan etmesi ve bunun ilk ve kurucu başkanı olma-sıdır.

Kuzey Irak’ta başbakanlık son derece önemli bir makamdır. Kaynakların kontrolü ve yeni-den dağıtımında kilit rol oynadığı için başba-kan kendisine yakın bir taban oluşturabilmek-tedir. Necirvan Barzani muhtemelen şu anda Kuzey Irak’ta başbakan olmaya uygun en iyi isimdir. Bir yandan, Mesut Barzani’ye yönelti-len eleştirilerin çoğu ona yöneltilmemektedir.

Kuzey Irak’ta halkın en korktuğu şey istihba-rat örgütleridir. Her iki partinin de kendisine ait istihbaratı olsa da kuzey Irak’ta istihbarat denilince akla gelen şey Parastin’dir. dolayısıy-la KDP’nin istihbarat örgütünün de bölgedeki siyasal denklemde dikkate alınması gerek-mektedir



Son olarak, bugün önemli bir petrol rezervine sahip olduğu düşünülen Kuzey Irak’ta bunu bilen az sayıda kişinin tamamı KDP’lidir. Pet-rol şirketleri ile görüşmeleri hükümet ve baş-kanlık adına petrol bakanı Aşti Havrami yap-maktadır. Havrami, doğrudan başbakan ve IKB’nin bilgi vermekte, diğer siyasetçiler ya da kurumlarla bilgilerini paylaşmamaktadır. Kuzey Irak’ta sıklıkla şikayete konu olan bu durum aslında KDP için büyük bir avantajdır.

Özetle, sistemin köşe taşlarını elinde tutan KDP’nin son iki seçimde aldığı oy oranı, olası bir seçime tek başına bile girse birinci çıka-cağını göstermektedir. Fakat, bölgede birinci çıkmaktan ziyade hükümeti kurmak ve sis-temi kontrol etmek önemlidir. Halihazırda KDP’li yetkililer ekonomik ve siyasal eğilimle-re dayanarak olası bir seçimde diğer partileri süpüreceğini düşünmektedir. Fakat seçime tek başına girerlerse seçimi kaybetmeleri ka-çınılmazdır.

2. Yakın Gelecekte Bölgede Yaşanabilecek Siyasal Gelişmeler

Kuzey Irak’taki bugünkü iki kutuplu siyasi dengeler tarih boyunca hep savaş ya da çatış-ma ile kurulmuş ve yine bu faktörlerle değiş-miştir. Halihazırda Kuzey Irak’taki sistem iki kutuplu olmaktan çıkmaktadır. Önceki tec-rübelerin tamamı şunu göstermektedir. Ku-zey Irak’ta iç siyasal sistemden ne zaman bir değişiklik olsa buna bir siyasal değişim ya ön-cülük etmiş ya da onun sonucunda değişmiş-tir. Bu nedenle, KDP’nin KYB’ye dayanarak kazandığı seçimler sonrası zaafları nedeniyle bu partiyle yollarını ayrılması yeni bir çatış-mayı doğurur. Kuzey Irak’ta siyasal dengeler iki kutuplu bir sistemin dağılmasına ve ye-rine yeni sistemin oturmasına benzemekte-dir. İki kutuplu sistemde taraflardan birinin zayıflamasına/çökmesine/parçalanmasına ya da diğerinin aşırı güçlenmesine bağlı ola-rak yeni bir sistem ortaya çıkmaya başlar. Bu

durumda eski sistemin iki büyük ortağından birisi bu değişime öncülük etmek isteyecek-tir. Nitekim, bunun işaretleri de görünmeye başlamıştır. Fakat dengeleyici aktörler bir ara rol oynayacaktır. KDP yükseldikçe diğer par-tilerin pekçoğu zayıflamıştır. Bu partilerin her biri KDP Yönetimi’nden memnun değildir. Muhalefetin KDP’yi dengeleme arayışında olduğu görülmektedir. Dolayısıyla, KDP’nin tek başına sistemi ele geçirmesindense diğer aktörlerin kendi aralarında işbirliği yaparak KDP’nin etkinliğini sınırlamak isteyecektir. Bu noktada KYB çok farklı bir tutum izlemek-tedir. KYB onu iktidarda tutacak her oluşumu destekleyecektir. Bu oluşum KDP ile ortaklık da olabilir, diğer partiler de olabilir. Özetle, KYB’nin parçalanması ve Goran’ın kurulma-sı, KDP’nin güçlenmesi, İslamcı hareketlerin iç çatışmaları 1990’lı yıllardan beri Kuzey Irak’ta oluşan ikili yapının yıkılması süreci-ni başlatmıştır. Bu süreçte, KDP sistemin en büyük gücü olarak tek kutuplu bir yapı oluş-turmak istemektedir. Bu nedenle diğerlerinin yeni düzene ayak uydurması için onlara bas-kı yapmaktadır. KDP’nin yeni sistemde diğer partilerden beklentisi eşit ortaklıklar kurmak değil, hiyerarşik temelde diğer partilerle ko-alisyonlar oluşturmaktır. Yani KDP, KYB ile eşitlik temelinde oluşturulan stratejik bir or-taklıktansa KYB, Goran, Kürdistan İslami Bir-liği ve diğer partilerin küçük ortaklar olduğu bir koalisyon hükümetini tercih etmektedir. Böylece diğerleri ile arasında hiyerarşik bir ilişki kurabilecek ve sistemin önemli nokta-larını kontrol edebilecektir. Fakat Neçirvan Barzani’nin 7. Hükümeti kurarken muhalefeti ikna edememesinin de gösterdiği gibi muha-lefet KDP’nin peşine takılmaktansa onu den-gelemeyi tercih etmektedir. Bu bağlamda ne Gorran ne de önemli iki İslamcı parti hükü-mete katılmamıştır. Bu durum KYB’nin elini güçlendirmiştir. Muhalefet partilerinin hükü-mete katılmaması KDP’yi KYB’ye yine mah-kum bırakmıştır. Bu durum KYB’ye şunu gös-termiştir: KYB örgütsel olarak zayıflamıştır,

12



fakat Kuzey Irak’taki iç siyasi dengeler gere-ği KDP iktidarını sürdürebilmek için KYB’ye muhtaçtır.

KYB’nin bu gerçekliğin farkına varması, KYB içinde Talabani sonrası döneme ilişkin üç farklı hareket tarzı ortaya çıkarmaktadır. Bi-rinci hareket tarzı KYB’nin Talabani sonra-sında dönemde iktidarın bir parçası olmaya devam edebilmek için KDP’yle sıkı ilişkilerini sürdürmesidir. Bu olasılık, Talabani sonrası KDP’de bir kısım KYB üyesinin partisinden ayrılarak KDP’ye katılması durumunu yarata-bilir. İkinci hareket tarzı ise KYB içindeki tüm sorunlara rağmen Talabani sonrası dönemde KYB’nin yeni bir lider çerçevesinde toplan-masının uzantısı olarak gerçekleşebilecektir. Son dönemdeki gelişmelerin de gösterdiği gibi, KYB’nin içinde dört ana figürden biri-sinin KYB’ye bir arada tutması halinde KYB bölgesel güç denkleminin bir parçası olmaya devam edebilecek ve koalisyonlarda güçlü bir aktör olabilecektir. Talabani sonrası dönem-de ortaya çıkacak üçüncü hareket tarzı ise KYB’nin Goran ile yeniden birleşmesidir. Ha-lihazırda her iki partide de birbirine yakınlık duyan ve KDP’den ziyade birbirleriyle ittifak kurmanın daha doğru olduğunu düşünenle-rin sayısı hiç de az değildir. Bu olasılığın ger-

çekleşmesi halinde yeni ittifakın bölgenin bi-rinci partisi olma şansı küçümsenmemelidir.

Yukarıdaki senaryoların hangisinin gerçekle-şebileceğini şu anda kestirmek güçtür. Fakat, KYB’nin gelecekteki hareket tarzını belirle-yecek en önemli gelişmenin Kuzey Irak’ta yapılacak yerel seçim olacağı söylenebilir. Bu seçimin yapılma biçimi, sonuçları ve son-rasında KDP-KYB ilişkilerinin yeniden ele alınması KYB’nin gelecekteki hareketini be-lirleyecektir. Ancak mevcut veriler dikkate alındığında Celal Talabani’nin KYB’nin lider-liğini sürdürdüğü sürece KYB’nin KDP ile olan bağlarını koparmak istemeyeceği söyle-nebilir. Talabani’nin sonrası dönemde büyük bir olasılıkla yukarıda sayılan üç olasılığın da yaşanacağı söylenebilir. Yani, bir grup KDP’ye katılacak, bir grup KYB’de yeni bir liderlik oluşturmaya çalışacak, bir grup ise Goran ile birleşecektir. Bu grupların büyüklüğü Kuzey Irak’ta yeni sistemin oluşmasında belirleyi-ci olacaktır. Eğer Goran’a katılım çok büyük ölçekli olmaz ya da KDP’ye katılım büyük ölçekli olursa, KDP’nin istediği tek güç olma hayali gerçekleşebilir. Fakat diğer durumlarda KDP yavaş ya da hızlı bir biçimde bugünkü gücünü yitirmeye başlayacaktır.



Söyleşiler

1. Gorran (Değişim) Partisi’nin Sözcüsü Shaho Said ile Görüşme

ORSAM: Kısaca kendinizi tanıtır mısınız?

SHAHO SAID: Adım Shaho Said. Gorran (Değişim) Hareketi’nin Sözcüsüyüm.

ORSAM: Gorran Hareketi, özellikle 2009 yılından itibaren çok önemli bir siyasi ak-tör olmasına rağmen Türkiye’de çok bilin-miyor. Hareketinizden, partinizden bahse-der misiniz? Partinin amaçları ve hedefleri nelerdir?

SHAHO SAID: Partimiz 2009 seçimlerinde ortaya çıkmış ve 2010›da ise siyasi bir hare-ket hâlini almıştır. KBY›den yasal iznimiz var. Hareketin amacı ise KBY›nin siyasi sistemini daha demokratik bir hâle getirmek; Kürdis-tan bölgesindeki siyasette oyunun kurallarını değiştirmek; Kürdistan bölgesindeki tüm si-yasi partilere fırsat eşitliği sağlamak ve diğer muhalefet gruplarına karşı siyasi ayrımcılığa bir son vermek olarak sıralanabilir. Kürdistan bölgesinde muhalefet partileri siyasi imkan-lardan yararlanamazlarken, iktidardaki KYB ve KDP partileri söz konusu siyasi fırsatlara hakim durumdadırlar. Hiçbir siyasi partinin milis veya silahlı güçleri olmasına; ekonomiyi tekelinde bulundurmasına; bu ülkenin kay-naklarını kendi çıkarları için kullanmasına ve halkın bütçesini de çıkarları için kullanmasına müsaade etmemek için devrimin meşruiyeti-ne son vermeyi ve siyasi partiler arasında sivil mücadele ve rekabeti getirmeyi hedefledik. Bunlar KBY›deki Gorran Hareketi›nin genel hedefleridir. Eğitim, ekonomi, altyapı ve çe-şitli toplumsal hedeflerden bahsetmiyorum. Burada yalnızca önceliklerimizden bahsettim.

ORSAM: Gorran, parti ideolojisi bakımın-dan kendini nasıl tanımlar? Liberal mi, yoksa sosyal demokrat bir parti mi?

SHAHO SAID: İki sebepten ötürü ideolo-jimizi şimdiye dek açıklamadık. Öncelikle herhangi bir totaliter rejimde öncelik ideolo-jiyi tanımlamak değil, sistemi değiştirmektir. İkinci sebep ise, henüz kongremizi düzenle-memiş olmamızdan kaynaklanıyor. Sağ mı, sol mu, merkez mi diye siyasi partiler veya ideolojilerini ele almayı amaçlamıyoruz; bi-zim meselemiz totaliter partiler. Bu noktada totaliter olduğu takdirde sol, sağ, İslami veya laikmiş, hiç fark etmez.

ORSAM: Anladığımız kadarıyla IKBY’deki mevcut rejimi totaliter bir rejim olarak ta-nımlıyorsunuz. Mevcut rejimin totaliter bir rejim olduğunu düşündüren faktörler nelerdir?

SHAHO SAID: İlk olarak, bu iki iktidar par-tisinin IKBY›ye ait değil, kendilerine ait silahlı güçleri bulunmakta. Söz konusu partiler ken-dilerine ait silah, güvenlik birimleri ve istihba-rat hizmetlerine sahipler. Kendi çıkarları için şeffaf olmayan bir biçimde halkın bütçesini kullandılar. Yine şeffaflıktan uzak bir biçim-de silahlanma çıkarları için halkın kaynak-larının çoğunu kullandılar. Toplumdaki her sivil kuruluşa eli uzanırkeni bölgenin ekono-misinin büyük bir bölümünü de tekellerinde tutmaktadırlar. Buna ek olarak, hükümeti denetlemekle görevli olan meclis gibi devlet kurumlarını etkisiz hale getirip işlevsizleştir-diler. Ayrıca sanki her an bir tehlikeyle karşı karşıyalarmış gibi davranıyorlar; kendilerine ve muhalefete karşı silahlı güç kullanmaya hazır gibiler.

ORSAM: Irak’taki genel meselelerle ilgili görüşlerinizi öğrenmek isteriz. KBY’deki sistemi değiştirmek amacıyla bu hareketi kurduğunuzu söylemiş olmanıza rağmen yine de Irak’taki siyasi sistemin bir parça-sısınız. Dolayısıyla bazı kritik konular hak-kındaki fikirlerinizi merak ediyoruz. Bun-

14



lardan ilki petrol yasası, diğeri Maliki’nin mevcut iddiaları ve merkezileşme çabaları. Ve üçüncüsü ise içerdeki tartışmalı sınır-lar, tartışmalı bölgeler ve Kerkük meselesi.

SHAHO SAID: Irak anayasasında belirtildiği gibi petrol gelirlerinin halka dağıtılması, halk tarafından kullanılması gerektiğini savunuyo-ruz; bazı ayrıcalıklı kişi veya otoritelerin çı-karlarına hizmet etmesine karşıyız. Irak’taki sorun her zaman için, petrol sahibi tüm diğer ülkelerin sorunlarıyla aynı olmuştur. Irak’ta petrol halkın çıkarları için değil, otorite ve yetkililerin çıkarı için kullanılmakta. Petrol ve gaz Irak halkının iki servetidir ifadesinin yer aldığı anayasanın bu ilkesini yerine getirmek için, petrol ve gaz dağıtımına ilişkin çok şeffaf bir kanuna ihtiyaç vardır. Şeffaf bir petrol ve gaz kanununun uygulanabilmesi için bunun Irak ve Kürdistan meclislerince denetlenme-si gerekir. Yetkililerin bu kaynakları kendi çıkarları uğruna kullanmalarının önüne geç-mek ve Irak ve Kürdistan bölgesinin ekono-misini kalkındırmak için, petrol ve gazı Irak halkının tüketici değil üretici olacağı şekilde kullanmalıyız. Aynı zamanda yabancı yatırı-mı da destekliyoruz, zira yabancı yatırımın her zaman için Irak halkının yararına oldu-ğunu düşünüyoruz. Değişim hareketi, ülkeyi yabancı yatırımlara açmayı amaçlıyor. Irak ne kadar açılırsa, Irak’taki demokratikleşme şan-sı da bir o kadar artacaktır. Bu durum ideoloji, mezhepçilik, ulusalcılık vs. her anlamdaki aşı-rılıkçılığı azaltır.

ORSAM: Basında gördüğümüz kadarıyla Kürditan Bölgesel Yönetimi Exxon, Chev-ron, Total gibi uluslararası petrol şirket-leriyle birkaç petrol anlaşması imzalamış durumda. Sizce söz konusu anlaşmalar IKBY Parlamentosu›ndaki şeffaflık anla-mında birtakım sorunlar yaratır mı? Diğer partiler de bu süreçte ne olup bittiğini bili-yorlar mı?

SHAHO SAID: Hayır. Kürdistan Parlamen-tosu hâlâ bu sorunlar üzerinde çalışmalarını sürdürüyor. Bu anlaşmalar şeffaf bir şekilde imzalanmadı. Ayrıca bu anlaşmaların Kürdis-tan bölgesindeki istikrar ve kalkınma lehine olduğuna da inanmıyoruz. Bu şirketlerin Irak ve Kürdistan bölgesine gelmelerini isteriz, an-cak sözleşmeler uzun vadede halkın çıkarına olacak şekilde imzalanmalıdır. Dolayısıyla hü-kümetle olduğu kadar halkın temsilcileriyle de ülkenin istikrarı ve halkın çıkarları doğrul-tusunda bu anlaşmaları imzalamalıdırlar. Yani bu şekilde Kürdistan bölgesindeki halk da an-laşmaların kendi çıkarlarına olduğunu hisse-deceklerdir. Ne var ki şu ana dek KBY yöne-timi, imzalanan anlaşmaların halkın çıkarıan olduğu konusunda halkı ikna edebilmiş değil-dir. Zira bu anlaşmaların ayrıntılarını halka ve meclise açıklamaya hazır değiller ve şimdiye kadar bu anlaşmalardan elde edilen paradan da, bu paranın nasıl harcandığından da habe-rimiz yok.

Değişim hareketi olarak Maliki veya IKBY›nin bir parçası olmayan tek gücüz. Irak (hüküme-ti) ile olduğu kadar Kürdistan bölgesiyle de muhalefetiz. Başlangıçta Maliki hükümetinin kurulmasına “hayır” dedik. Bu hükümetin si-yasi kesim ve bölümler arasında değil de Kür-distan ile Irak güçleri arasındaki bir anlaşma-dan oluştuğunu düşünüyoruz. Bu yüzden söz konusu hükümet grupların çıkarlarına değil, siyasi partilerin çıkarınadır. Bu hükümetin güçlü olmadığı konusundaki duruşumuzun sebebi de bu.

ORSAM: Her geçen gün Başbakan Maliki’nin daha otoriterleştiğini siz de di-ğer Kürt partileri gibi düşünüyor musu-nuz?

SHAHO SAID: Bir yönetici olarak seçeceği-niz iki yol var; ya kurumların kuralları ya da kişisel kural. Irak’ın mevcut siyasi ilişkilerinin kurumların değil bireylerin çıkarlarına oldu-



ğunu düşünüyorum. Demokrasinin çıkarına değildir. Irak’ta diktatörlüğün getirilmesine yönelik bir çaba var, ama bu tür tehditlerden korkumuz yok. Yani Maliki’nin başlbakan ol-masını sağlayan tüm grupların bu idari yetki-nin istismarından sorumlu olduğunu düşünü-yoruz.

ORSAM: Tartışmalı bölgelerle ilgili olarak ne düşünüyorsunuz?

SHAHO SAID: Önceki rejimin uyguladığı tehcir politikasının, Irak hükümetindeki bazı bölgelerin parçalanmasına yol açtığına ina-nıyoruz. Bu nedenle Irak anayasasında söz konusu bölgelere tartışmalı bölgeler deniyor, ama bu bölgelerin tartışmalı değil, Kürdistan bölgesinin bir parçası olduğuna inanıyoruz. Ne var ki bu çok hassas bir konu, zira bu söz-de tartışmalı bölgeler önceki rejimin politika-larının bir sonucu. Önceki rejimin şovenist politikaları konuyu etnik ve hassas bir mese-leye dönüştürmüştür. Bu nedenle bu bölgeler-de yaşayan etnik gruplar arasında bir gerilim söz konusudur. KBY ve siyasi partilerin üze-rine düşen ise bu gruplar arasındaki gerilimi azaltmak için çaba sarf etmektir. Bu bölgeleri Kürdistan bölgesine entegre etmek için milli-yetçi ve şovenist sloganlara dayalı hiçbir po-litikayı desteklemiyoruz. Kürdistan bölgesin-deki vatandaşlığın etnik bağlılıktan daha üst seviyede olması gerektiğine inanıyoruz. Kür-distan bölgesinde Kürt olmayan etnik grupla-ra sadece bir slogan değil yasal bir garanti de verilmelidir. Örneğin Araplar, Hıristiyanlar, Türkmenler Kürdistan bölgesinin birinci sınıf vatandaşları olduklarını hissetmelidirler. Et-

nik kökene dayalı olmayan bir tür vatandaşlı-ğa erişmek için Kürdistan›da tam bir demok-rasinin hakim olması gerekir.

Ve son olarak da Kerkük. Kerkük de tartışmalı bölgelerin bir parçasıdır ve Kerkük hakkında aynı görüşe sahibiz, ancak Değişim Hareketi olarak bu şehirdeki bu etnik gerilimi azalt-maya çalışıyoruz. Biz demokratik bir partiyiz. Milliyetçi veya şovenist bir söylemimiz yok. KDP ve KYB›deki rakiplerimiz bu süreci, bu şehirdeki Kürt olmayan etnik gruplara verilen bir taviz olarak yorumlamışlardır, biz söyle-mimizi sürdüreceğiz.

ORSAM: Türkiye ile ilişkilerinizi nasıl ta-nımlıyorsunuz?

SHAHO SAID: Türkiye’nin bölgede çok önemli bir ülke olduğuna inanıyoruz. Coğra-fi, tarihi, ve kültürel bağlar olduğu kadar dini ve çıkarlar anlamında da Türkiye ile birçok bağımız bulunmakta. Bu bağlar Türkiye’yi çok önemli bir ülke olarak görmemizi sağladı, ayrıca Türkiye bölgenin ve dünyanın çok de-mokratik bir ülkesidir. Türkiye’nin sınır böl-gesinde İncirlik Üssü bulunduğu için ve Tür-kiye Kürdistan bölgesinin dünyaya açılan ka-pısı olduğu için Saddam Hüseyin döneminde Türkiye, Kürdistan bölgesini korumak adına çok önemli bir rol üstlenmiştir. Tüm bunlar Türkiye ile iyi ilişkiler kurmamıza olanak sağ-lamıştır. Kürt halkının ve değişim hareketinin de düşüncesi budur. ORSAM: Teşekkür ederiz.

16



2. Gorran (Değişim) Hareketinin Diş İliş-kiler Sorumlusu Muhammed Tevfik Rahim İle Görüşme

ORSAM: Kendinizi kısaca tanıtır mısınız?

MUHAMMED TEVFİK RAHİM: İsmim Muhammed Tevfik Rahim. Gorran (Değişim) hareketinde çalışmalarımı sürdürüyorum. Partinin dış ilişkilerinden sorumluyum.

ORSAM: KBY’deki mevcut siyasi durumu nasıl tanımlayabilirsiniz?

MUHAMMED TEVFİK RAHİM: Kürdistan Bölgesel Yönetimi’ndeki genel siyasi durum, Bağdat’taki merkezi hükümet ile bölge arasın-da mevcut bir kriz olarak nitelendirilebilir. Bu kriz bölgedeki siyasi güçleri bölmüş durum-dadır. Bağdat’la mevcut krize yönelik farklı yaklaşımlar mevcut. Bu yaklaşımlardan biri KDP’ye aitken diğerlerine ise başta Gorran olmak üzere öteki siyasi partiler öncülük et-mektedir. Bağdat ile olan söz konusu duruma ilişkin tamamen farklı bir konumdayız. Muh-temelen mecliste güvenoyu almak için Maliki cephesine karşı KDP’nin de bir cephe kurma-ya çalıştığını biliyorsunuzdur. Gorran olarak biz ise farklı bir konumdayız. KYB de bizimz-le benzer bir konumda olmasına rağmen res-mi olarak sessizliğini korumaya çalışıyor. Bi-zim yaklaşımımıza gelecek olursak; Maliki ile sorunlarımız var, bu konuda hiçbir şüphe yok ama yine de bir cephe oluşturup koltuğundan indirmek amacıyla imza toplamak için kendi-sini meclise çağırmamız gerekir. Meclise ça-ğırmanın ise hiçbir faydası olmayacaktır. Bu konu etrafta pek konuşulmamasına rağmen kendi görüşünü belli etmesi ve mevcut me-seleler ve kriz hakkında duruşunu net bir bi-çimde ortaya koyması için kendisine bir şans tanımalıyız.

ORSAM: Kriz henüz sona ermiş değil; ne var ki Maliki’yi iktidardan indirme çaba-

larının ardından kendisinin şu an mecliste çok daha güçlü olduğu görülüyor. Reforma ilişkin bazı vaatlerde bulunmuş olmasına rağmen bu konuda bir adım atmış değil. Hükümetin kontrolünü daha sıkı bir şekil-de tutuyor. Bu durum hakkında ne düşü-nüyorsunuz?

MUHAMMED TEVFİK RAHİM: Evet, bir reform planı hazırlayıp herkese sorunların olduğunu, ancak bu duruma ilişkin reform planları da olduğunu söylediler. Şu anda eski-sinden daha güçlü durumda. Birkaç ay sonra Maliki karşıtı cephe yüzünden birlik oldular ve farkındalıklarını arttırarak bu cephedeki gündemlerini netliğe kavuşturdular. Örneğin Barzani›nin gündemi Mutlak›ınkinden fark-lıydı. Mutlak›ın gündemi ise El-Haşimi ve diğerlerinkinden farklıdır. Dolayısıyla istedik-leri doğrultusunda bir birlik oluşturamadılar. Farklı politikaları ve farklı gündemleri vardı, ve Maliki bunları bölme konusunda akıllıca davrandı.

ORSAM: Sizce Ortadoğu’daki mevcut güç dengesi veya dinamikler Irak siyasetini et-kiliyor mu?

MUHAMMED TEVFİK RAHİM: Bu du-rum, başta hâlihazırda Suriye’de yaşanan ge-lişmelere olmak üzere siyasete de oldukça etki etmektedir.

ORSAM: Suriye’deki durumun Irak siya-seti üzerindeki etkilerinden bahseder mi-siniz?

MUHAMMED TEVFİK RAHİM: Irak si-yasetini etkilemektedir, zira laiklik ve mez-hebi hususlar zemininde Irak siyaseti Suriye siyasetiyle benzer özelliklere sahiptir. Yani Sunni birine Suriye’de neler olup bittiğini so-racak olursanız iyi diyecektir, oysa Şii birine sorduğunuzda durum kötüdür. Bu nedenle



ulusal bir politikamız yok. Çeşitli mezhepsel politikalarımız mevcut, yani birlik içinde de-ğiliz. Dolayısıyla Suriye’de şu an yaşananlar Bağdat’ı etkileyeceği gibi, farklı sebeplerden ötürü Kürdistan bölgesini de etkileyecektir.

ORSAM: Suriye’deki durumu veya Ortado-ğu’daki değişimi göz önünde bulundurarak sizin hareketinizin hangi görüşte olduğu-nu açıklar mısınız?

MUHAMMED TEVFİK RAHİM: Arap Ba-harı adı verilen bir süreçteyiz. Bize göre Arap Baharı oldukça geç kalınmış bir süreç, yıllar önce gerçekleşmesi gerekirdi. Şu an Arap dün-yasındaki halklar şerefleri uğruna mücadele veriyorlar. Başta Arap ülkeleri olmak üzere Ortadoğu’daki tüm siyasi bölgelere bir bakın. Ya darbe ile ya da silahlı harekat veya komp-lo ile iktidara gelmiş yönetimler görürsünüz. Ve hileli seçimlerle iktidarda kalmışlardır. Bin Ali için de aynısı geçerli. Beşar Esad da halkın %99.9’luk oyuyla iktidardadır. Şimdi ise halk, şerefini kazanmak için bir fırsat elde ettiğinin farkında. Şu an Ortadoğu’da olan da bu; Arap Devrimi onurunu kazanmak için gerçekleş-tirilen bir devrimdir. Gorran olarak biz de halkın yanındayız. Mısır, Tunus veya Libya’da olduğu gibi bu rejim devrildikten sonra yerine iktidara kimin geleceği bizim için fark etmez. Biz halkın iradesini, ve özgür seçimlerde vere-cekleri kararı destekliyoruz. Bu durum onlar için egemenlik meselesi. Dolayısıyla Esad’ın yerine kimin geleceğini bilmiyoruz. Halkın iradesine saygı duymalıyız.

ORSAM: Arap Baharı Irak’taki Kürt siya-setini etkiler mi?

MUHAMMED TEVFİK RAHİM: Evet etki-ler. Çünkü iktidardaki siyasi partiler arasında olduğu kadar halkların umutsuzluğu konu-sunda da benzerlikler mevcuttur. Neden Kürt halkı Libyalı, Tunuslu, Yemenli veya Mısırlı bir vatandaştan farklı olsun ki? Sorunlarımız

aynı. Özellikle mevcut durumda, Suriye’deki gelişmelerle halk Baas Partisi, KDP ve KYB gibi derin, iktidar partilerinin olduğunu görü-yor. Aynı zihniyete sahipler. Farklı çağlara ait-ler; sosyalizm, merkezi demokrasi, sıkı disip-line dayalı siyasi partilerin olduğu çağa; erkek evladın babasının yerine geçtiği, babanın ise büyükbabanın yerine geçtiği bir çağa aitler. Suriye’de yaşananlar da aynı şekilde, Mısır’da yaşananlar ise bölge ve insanlar üzerinde ol-dukça etkili olmuştur.

ORSAM: Şubat 2011 tarihinde Süleymaniye’de bazı protesto gösterileri gerçekleştirilmişti. Bazı olaylardan sonra bu protesto gösterileri son buldu. Bunun altında yatan sebepler ne-lerdi?

MUHAMMED TEVFİK RAHİM: Asıl se-bep, bölgedeki muhalefet partilerinin krizi tırmandırmak istememesinden kaynaklanı-yor, zira iç meselelerde çok kötü deneyimle-rimiz mevcut. Yani aynı şeyleri yeniden yaşa-mak istemedik ve durumun farklı hareketler ve farklı süreçlerde olgunlaşmasını bekli-yoruz. Burada yaşanan da; örneğin insanlar Irak’tan farklılaşmak istediklerini söylüyorlar; bu Süleymaniye’de, Erbil’de ve Dohuk’ta da yaşanıyor. Her yerdeki beklenti aynı. Tamam, farklı toplumsal yapılarımız olabilir; Erbil Dohuk’tan farklı, Dohuk çok tehlikeli olan aşiret ilişkilerinin hakim olduğu bir yer. Erbil de farklı, Süleymaniye’deki siyaset liberal ve aydın bir yapıya sahip. Onun dışında insan-ların beklentileri ve talepleri her yerde aynı. Süleymaniye’deki halk şeffaflık istiyor; öte yandan Erbil ve Dohuk’taki halk da aynısını talep ediyor. Süleymaniye’deki halk yolsuzlu-ğa karşı mücadele ediyor, aynı şekilde Erbil ve Dohuk’taki halk da benzer mücadaleyi veri-yor. Süleymaniye’deki halk, Erbil ve Dohuk’ta-ki gibi kendilerine elektrik ve kamu hizmeti sağlanmasını istiyor. İktidar partileri farklı profillere sahip olmalarına rağmen muhale-fet partileriyle aynı vizyona sahipler. Bunun

18



sebebi bizim KDP ve KYB üyesi olmamız, ik-tidar partisi olmamamız veya ayrıcalıklarımı-zın olmaması değil. Bu, siz elektrik veya kamu hizmetlerinden faydalanmak istemiyorsunuz anlamına da gelmez. Ama dediğim gibi, bu durumun kontrolümüz dışına çıkmaması için elimizden gelenin en iyisini yaptık.

ORSAM: Halkın iradesini yansıtmak için en kolay ve yasal temele dayanan çözüm seçimler. Ne var ki maalesef KBY’deki geçi-ci konsey seçimleri şimdiye dek gerçekleş-tirilemedi ve yine ertelendi. Bunun sebebi nedir?

MUHAMMED TEVFİK RAHİM: Bu du-rum, iktidar partilerinin seçimden korkma-sından kaynaklanmaktadır. Zira şimdi gerçek-leştirilecek seçimler, geçmişteki seçimlerden çok farklı olacaktır. İçinde bulunduğumuz ortam nedeniyle, muhalefet partilerine oy ve-renler için daha olumlu bir durum söz konu-su. Bu durumu iki farklı gözden bakmak gibi değerlendirebiliriz. Herkes seçim düzenliyor, şu an 2009 yılındaki seçimle gelen parti ikti-darda, ancak bu diğerinden farklı olacak.

ORSAM: Sizce KBY’de geçiş seçimleri dü-zenlenir mi?

MUHAMMED TEVFİK RAHİM: Öyle ol-ması gerektiğini düşünüyorum, ancak dün ve evvelsi gün Bağdat’taki meseleyi takip eder-ken herkesin, siyasi sebeplerden ötürü se-çimlerin ertelendiğinden bahsettiğine tanık oldum. Geçiş seçimleri konusunda sorunlar yaratıyorlar. Teknik sorunlar yaratıyorlar. Genellikle KBY›de veya diğer bölgelerde yö-netimdeki siyasi partilerde insanların kime oy verdiği değil, oyları kimin saydığı önemli-dir. Bu kişilere dost olanların oyları saydığına emin olabilirsiniz.

ORSAM: Türkiye ile ilişkileri ve Türkiye’nin KYB konusundaki duruşunu nasıl değer-lendiriyorsunuz?

MUHAMMED TEVFİK RAHİM: Türkiye’den kişilerle, meclisle, hükümetle ve diğer tüm kurumlarla nerede ve ne zaman olursa olsun gidip görüşmelerde bulunma-ya; fikir alışverişinde bulunmaya ve nasıl bir tutumda olduğumuzu açıklamaya hazırız. Ancak resmi ilişkilerin Bağdat’tan kurulma-sı gerekir. Gorran olarak her yerde temsilci-liklerimiz yok, ancak KDP ve KYB’nin şu an Ankara’da, Tahran’da ve Şam’da her yerde temsilcilikleri bulunmakta. Bu bizim politi-kamız değil, ama elbette Türk politikasını, Ortadoğu’da yaşanan gelişmelerden gözlem-lediğimiz kadarıyla oldukça olumlu görüyo-ruz.

ORSAM: Ancak Türkiye’nin KBY ile ilişki-si farklı bir konumda. Türkiye KBY ile iyi ilişkilere sahip.

MUHAMMED TEVFİK RAHİM: KBY mi, yoksa KDP mi? Türkiye, KBY halkı tarafın-dan tarafsız bir güç olarak görülmelidir. Bu özellikle de Türkiye’nin bölgedeki çıkarları için çok önemli. Bölgede Türk çıkarlarının korunması bizim için önemli. Ekonomik ve kültürel ilişkiler oldukça önemli ve olumlu, ve bölgedeki hiçbir siyasi partiye Türkiye ile olan bu ilişkiyi iç siyaset için kullanma şansı ve-rilmemelidir. Birkaç ay önce Türkiye’deydim. AK Parti’den, dışişlerinden ve hattagüvenlik kurumlardan kişilerle tanışma fırsatı buldum. Gorran’ın siyasi sürecinden söz ettiğimde çok şaşırdılar, çünkü bizim solcu, radikal bir kuru-luş olduğumuzu ve İran’la yakın olup çok mil-liyetçi bir görüşe sahip olduğumuzu söyleyen kişilerle tanışmışlar. Türkiye’ye gittiklerinde bizim hakkımızda söyledikleri bunlar. İran’a gittiklerinde ise bu kişilerin İsrail, Türkiye ve Amerika tarafından desteklendiğini söylüyor-lar. Dediğimiz gibi, yalancının mumu yatsıya kadar yanar. Biz de Türk siyasetine çok önem veriyoruz, ve Türkiye’nin Ortadoğu’da çok iyi bir rol üstlendiğini görüyoruz.



ORSAM: Son soru olarak; Irak seçimlere yaklaşıyor. Önümüzdeki yıl geçiş seçim-leri düzenlenecek ve sonrasında ise genel seçimler yapılacak. Irak›ın geleceğine dair beklentileriniz neler? Sizce Irak›ta birlik sağlanabilir mi? Veya bu mezhepsel veya etnik sorunlar yeni bir krize yol açar mı?

MUHAMMED TEVFİK RAHİM: Irak bü-tünlük içinde kalacaktır, zira komşu ülkeler de Irak’ın bütünlüğünü istiyor.

ORSAM: İç dinamikleri yok saymak müm-kün mü?

MUHAMMED TEVFİK RAHİM: İran Irak’ın birlik içinde, ancak Şiilerin egemenli-ğinde olmasını istiyor. Türkiye de bunu iste-mekle birlikte farklı siyasi gruplar tarafından yönetilmesi fikrini savunuyor. Yani komşu-ların tümü Irak’ın bir bütün olması tarafta-rı, ancak dediğim gibi Ortadoğu’da ve Arap Baharı’nda yaşanan gelişmeler bu durumu Irak’ta olumlu yönde etkileyecektir.

ORSAM: Teşekkür ederiz.

20



3. Kürdistan İslami Birliği Partisi’nin Po-litbüro Üyesi Muhammad Ahmad ile Gö-rüşme

ORSAM: Kendinizi kısaca tanıtabilir misi-niz?

MUHAMMAD AHMAD: Adım Muhammad Ahmad. Kürdistan İslami Birliği Partisi’nin Politbüro üyesi ve Süleymaniye temsilcisiyim.

ORSAM: IKBY’deki genel siyasi durumu nasıl değerlendiriyorsunuz?

MUHAMMAD AHMAD: Güvenlik açısın-dan çok iyi durumda. Ekonomik açıdan da iyi, ama yine de umduğumuz seviyede değil. Siyasi açıdan baktığımızda ise bir karışıklık, ve bölgede siyasi ve idari sistemde bir reform gereksinimi söz konusu fakat böylesi bir re-form için yönetim neredeyse hiç hazırlıklı değil. Öte yandan muhalifler ise reform için diretiyorlar.

ORSAM: Kürdistan İslami Birliği’nde bir lider değişimi oldu ve Salahaddin Bahaddin’in ardından partinin yeni bir li-deri var. Kürdistan İslami Birliği için bu lider değişimi ne anlama geliyor? Parti po-litikalarında bir değişim anlamına geliyor mu?

MUHAMMAD AHMAD: Kendi içimizde bir tür değişim yaşadık. Bunlardan biri par-ti yönetim sistemi ile ilgiliydi. Önceden çok dikey bir yönetim sistemi varken, şimdi bunu yukarıdan aşağıya genişlettik. Parti’de adem-i merkezi bir yapıya doğru yöneliyoruz. İdeo-lojik açıdan ise hiçbir değişime gitmedik; İsla-mi zemini olan ulusal bir siyasi partiyiz. Parti idari ve yapısal bakımdan ise bazı değişimlere uğramıştır.

ORSAM: Söz konusu yapı ve süreç hakkın-da biraz daha detaylı bilgi verebilir misi-niz?

MUHAMMAD AHMAD: Partiyi yöneti-minde daha ziyade adem-i merkeziyetçi bir yöntem uyguluyoruz. Örneğin geçmişte göz-lem yapacak hiçbir kuruluşumuz yoktu, ama şimdi parti içinde gözlemlerde bulunacak bir birimimiz var. Bölgedeki tüm partilerin fa-aliyetlerini ve parti içindeki tüm hareketleri gözlemleyebiliyoruz. Parti içinde bir sorun veya anlaşmazlık söz konusuysa, bu kuruluş söz konusu sorun ve anlaşmazlıkları çözmek-le görevlidir.

ORSAM: Sorun neydi ve adem-i merkezi-leşme süreci bu sorunun çözümünde nasıl bir rol oynamaktadır?

MUHAMMAD AHMAD: Bir sorun yoktu, ama sistemi iyileştirmek istiyoruz. Partimizin gücünü göstermek için daha sistematik bir yapıya sahip olmak istiyoruz. Planlamayı ya-pan bir başkanlığımız var ve bu yeni kuruluş da siyasi reformu izleyip, gözlemleyip uygula-yabilecektir.

ORSAM: İslami Birlik içinde bir muhalefet olduğunu biliyoruz. Söz konusu adem-i mer-kezileşme süreci birlik içindeki bu muhale-feti sonlandırdı mı?

MUHAMMAD AHMAD: Parti içinde hiç-bir bölünme olmadı ancak farklı bakış açıları olmuştu. Farklı görüşlerin olması hoşumuza gider. Biz reformcu bir partiyiz. Reformun tüm koşullarına sahip olmak isteriz. Şeffaf-lık istiyoruz, dolayısıyla diğerlerinden daha şeffaf olmalıyız. Buna dayanarak hiçbir san-sür uygulamadan şeffaf bir biçimde kongre düzenledik. Partinin lideri en güçlü olduğu dönemde koltuğunu bıraktı ve barışçıl bir şe-kilde yetkilerini devretti. Partimizin bir kişi-nin etkisi altında olmadığını, bir yöntemimiz olduğunu göstermek istedik. Buradaki siyasi partilerde genellikle kişisel bir otorite sorunu söz konusudur.



ORSAM: Peki ya diğer partilerle koalis-yon oluşturma konusunda partinin duruşu nedir? Gelecek seçimlerde IKBY’de veya Irak’ta Kürt partiler ile bir koalisyon veya blok kurmayı düşünüyor musunuz? Eğer öyleyse koalisyon için hangi partileri ter-cih edersiniz?

MUHAMMAD AHMAD: Hiçbir siyasi par-tiye karşı bir önkoşulumuz yok. Geçmişimiz Hıristiyan, solcu ve iktidar partileriyle koa-lisyon kurabileceğimizi tasdik etmiştir. Bizim için en önemli şey işbirliği içinde çalışmak için bir temeli paylaşmaktır. Herhangi bir si-yasi partiyle ideoloji temelinde bir araya gel-meyiz. Ne var ki bu bakış açısının bedelini ödedik. Geçmişte İslami parti ile sol geçmi-şi olanlar arasında bir koalisyon kurulabilme ihtimalini gösterdik. İslami bir partiyiz ama ideoloji temelinde bir siyasete girmiyoruz mesajını halka vermek için böyle bir girişimde bulunduk. Ancak halk bu mesajımızı almadı ve dolayısıyla halka ulaşamamış olduk. Bu ne-denle son seçimlerde bu durumdan muzdarip olduk. Şimdiye dek bu bakış açısından bir fay-da görmedik, ama umuyoruz ki temel bakış açımızın ve amacımızın sadece ulusal kaynak-lı olduğunu önümüzdeki günler gösterecektir. Geleceğe yönelik ihtimaller, benzer geçmişe ve bakış açısına sahip olduğumuz tüm partiler için de geçerlidir.

ORSAM: Neçirvan Barzani yeni hükümeti kurarken sizin partinizle olduğu gibi diğer muhalefet partileriyle de görüşmelerde bulundu. Ancak siz hükümetin bir parça-sı olmayı tercih etmediniz. Bu görüşmeler neden bir sonuç vermedi?

MUHAMMAD AHMAD: Katılımda bulun-duk. Geçmişte Neçirvan Barzani Başbakan olduğu dönemde hükümet içinde bir bakanlı-ğımız vardı. İçerden reform yapmaya çalıştık. Buna dayanarak cumhurbaşkanına sistemde bir reform gerçekleştirilmesi gerektiğini belir-

ten bir memorandum sunduk. Ardından ta-sarıyı değiştirip hükümete sunmamız gerek-tiğini belirttiler, biz de denileni yaptık ancak üç yıldan fazla bir süredir reform yapmaya çalışmamıza rağmen hiçbir sonuca ulaşama-dık. Dolayısıyla biz de muhalefet yolundan gitmeye karar verdik. Başlarda Kürdistan böl-gesinde muhalefet olma kültürünün yeterince gelişmediğini düşünüyorduk. Bağdat’tan ayrı olmaya çalıştık. Bunu kabul edemediler ve bu durumu bir tehdit olarak gördüler. 2005 yılın-da karargahlarımıza saldırdılar ve birçok kişi yaralandı. Yine de sabrettik ve kendi kendimi-ze, bulunduğumuz konumu idrak edemedik-lerini söyleyip durduk. Ama sonrasında, on-larınkinden farklı olan ayrılığımızın Bağdat’ta onlara düşman olduğumuz anlamına gelme-diği anlaşılmıştır. Başlangıçta, yolsuzluğa kar-şı mücadele ve hizmet talep eden sloganımızı kabullenmekte zorluk çektiler. Ardından mu-halefet olma yolunda adım adım ilerlemeye karar verdik. Onlara muhalefet olmanın düş-man olmakla aynı şey olmadığını göstermek istiyoruz. Demokratik sistemin aynı zaman-da hem bir iktidar partisi hem de muhale-fete gerek duyduğu fikrini savunuyoruz. Bu kültürün gelişmesi çok zaman aldı. Hüküme-tin bir parçası olarak içerden bir reform ya-pamayacağımızı anlayınca, Bağdat’ta başarılı bir farklılaşma dönemi geçirdik. Ardından ise Kürdistan bölgesinde kendimizi bir muhale-fet partisi olarak ilan etmeye karar verdik. Ne var ki ortaklarımız buna iyi bir direniş göste-remediler. İktidar partisi bizim için çok çaba harcadı ve birçok fırsat sundu, ancak biz mu-halefet kültürünü uygulamaya ve destekleme-ye karar verip bunu siyasi sistemin doğal bir parçası hâline getirmeye karar verdik. Muha-lefet kültürünün halka yansıdığına ve bu du-rumun sistem üzerinde bir baskı yarattığına ve sonrasında bir reformun geleceğine ina-nıyoruz. Dolayısıyla gelecek seçimlere kadar, Kürdistan’da bu muhalefet kültürü gelişene kadar stratejik kararımız doğrultusunda mu-halefette kalmayı tercih ediyoruz. Ve bir gün

22



iktidara gelsek bile muhalefeti destekleyeceği-mize inanıyoruz. İktidar partisi ve muhaelfe-tin hak ve sorumluluklarının anayasada açık-lığa kavuşturulması gerektiğini savunuyoruz.

ORSAM: Irak hükümeti ve Başbakan Mali-ki hakkında ne düşünüyorsunuz? Kürt böl-gesindeki genel kanata paralel olarak siz de Maliki’nin otoriter bir lidere dönüştüğünü düşünüyor musunuz?

MUHAMMAD AHMAD: Demokrasi, ulu-sal birlik, katılım, milli denge, anayasanın kabulü ve federalizm gibi Irak’ta görmek, desteklemek ve uygulamak istediğimiz belli başlı ilkeler var ve Maliki bunların hiçbirine inanmıyor. Maliki’nin merkeziyetçi ve otori-ter eğilimleri var. Mezhebi inançları olmak-la birlikte Irak’taki başka hiçbir kesimle güç paylaşımında bulunmayı düşünmüyor. Kendi mezhebiyle bile güç paylaşımında bulunmaya inanmıyor. Gerekli bir koşul olarak hâlâ parti-sindeki liderliğe güveniyor. Bunun bir sonucu olarak da Irak’taki Kürtleri Sünniler ve Şiiler ötekileştirilmiştir. Dolayısıyla bu karışıklık ve sorunlar ülkede devamlılığını sürdürmekte-dir.

ORSAM: Irak’taki petrol yasası tartışmala-rı ve IKBY tarafından imzalanan petrol an-laşmaları hakkında ne düşünüyorsunuz?

MUHAMMAD AHMAD: Hem Irak’ta hem de Kürdistan bölgesinde petrol konusu-nun üstü yolsuzlukla örtülmüş durumdadır. Kârların çoğunun şirketlere gittiğine inanıyo-ruz. Petrol anlaşmaları anayasaya uygun şe-kilde yapılmış olsaydı, sonuç halkın yararına olurdu ve genel çıkarlara hizmet ederdi. Irak petrolü Irak ve komşu ülkelerin çıkarına ola-

bilir. Fakat söz konusu sektörde şeffaflıktan söz edilemez. KBY ve Bağdat arasında karşı-lıklı güven eksikliği yüzünden bu konuda net bir yasa bulunmamaktadır. Durumu ulusal-laştırmak adına şu an ortaya çıkan durumun gelecekte bir devrime gereksinim duyma ihti-mali söz konusudur. Zira şu ana dek yapılan-lar yasalara ve şeffaflığa dayanmamaktadır. Bu anlaşmanın kim tarafından nasıl imzalan-dığına dair kimsenin hiçbir fikri yok.

ORSAM: Türkiye’nin IKBY’e yaklaşımı hakkında ne düşünüyorsunuz? Parti ola-rak işbirliği konusunda Türkiye’den bek-lentileriniz nedir?

MUHAMMAD AHMAD: Parti olarak Tür-kiye ile bölgesel yönetim arasında daha iyi bir ilişki kurulması konusunda bir rol üstlen-dik. Hatırlarsanız Türkiye ile IKBY arasında birçok sorun yaşanırken Kürdistan İslami Birliği olarak tüm partilerin temsilcilerine Türkiye’ye gitmeleri konusunda öncülük et-miştik. Ortak çıkarlara dayalı bir anlayış ge-liştirmeye çalıştık. Türkiye’nin çok büyük bir ülke olduğuna inanıyoruz ve bir anlaşmaya vardığımız takdirde bu durum her iki tarafın da lehine sonuçlanacaktır. Irak’ın diğer bölge-lerine ulaşmak adına Türkiye için iyi bir ge-çiş kapısıyız ve aynı şekilde Türkiye de bizim dünyanın diğer kesimlerine ulaşmamız için iyi bir geçiş kapısıdır. Anlayışa dayalı bir ilişki kurduğumuz takdirde her iki taraf da bundan fayda görecektir. Türkiye’nin dünyaya açılan tek kapmız olduğu ambargo yıllarını unutmuş değiliz. Anlayış, müzakere ve fikir alışverişi ile her iki tarafın da fayda sağlayacağı bir duru-ma erişeceğimize inanıyoruz. ORSAM: Çok teşekkürler.



4. Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) Po-litbüro Üyesi Sadi Ahmet Pire İle Görüşme

ORSAM: Kısaca kendinizi tanıtabilir misi-niz?

SADİ AHMET PİRE: Ben Sadi Ahmet Pire. KYB’nin politbüro üyesi olmanın yanısıra geçmiş dönem Devlet Bakanı ve Meclis üye-siyim.

ORSAM: KBY’deki mevcut siyasi dinamik-leri tanımlar mısınız?

SADİ AHMET PİRE: Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nde oldukça iyi bir siyasi ortamın yanısıra çok iyi bir ekonomik ve kültürel ortam da söz konusu. Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nde 1200’den fazla radyo televizyon istasyonu, gazete ve dergi yayınımız mevcut. Bunların 200’ünden azı bir partiye bağımlıy-ken, 800’den fazlası bağımsızdır. İşsizlik oranı ise gittikçe azalmakta. Yurt dışından yatırım-cıları davet ederek ve farklı alanlarda ekono-mik faaliyetleri arttırarak istihdam yaratma faaliyetlerimizle işsizlik oranını azaltmış bu-lunuyoruz. Mecliste oldukça faal muhalefet gruplarımız var. Kürt hükümeti ve Kürt mu-halefeti hem yönetmeyi hem de muhalefet et-meyi öğrenmiş durumda. Beraber yürütecek-leri bir mekanizma yarattılar. Güvenlik me-selesi de gurur duyduğumuz bir başka husus. Güvenlik konusunda oldukça iyi durumdayız. Elbette üniversitelerimizin kapasitesini diğer batılı üniversitelerden öğretim üyelerini davet ederek arttırmaya çalışıyoruz. Demokratik yaşam kültürü ve parlamenter yaşam kültürü olmadan böyle bir kalkınma ve ilerlemenin başarıya ulaşamayacağının farkındayız. İşbir-liği içinde çalışmaları ve toplumsal, ekonomik ve siyasi yaşama katılım sağlamaları için yeni nesili eğitmeye de çalışıyoruz.

İkinci hususa gelince; Irak’taki Kürtler olarak, tüm ülkelerdeki demokratikleşme meselele-

rini ve Kürt sorunlarını çözüme ulaştırmak için bölgedeki mevcut yönetimlerle işbirliği yapabilmeyi umuyoruz. Sınırların istikrarı ve güvenliği için en iyi seçenek budur. Zira ortak güvenlik hem Kürtler hem de bölge için bir numaralı önceliklerdendir. Komşu ülkelerle yaşadığımız zorluklar ve farklılıklarımızı sıfır seviyesine getirmek ise hedeflerimizden biri-dir, ve bu konuda ortak çıkar ve anlayış geliş-tirmeye başlamamız gerekir.

ORSAM: KBY ile Bağdat’taki hükümet ara-sındaki ilişkiyi değerlendirebilir misiniz?

SADİ AHMET PİRE: Her federal yönetim ve merkezi hükümet arasında böyle bir ilişki olmasının oldukça normal olduğunu düşü-nüyorum. Fark ise kaynak yetersizliği, hiz-metler ve bu tip meselelerde görülmektedir. Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nde Bağdat’taki farklı merkezi hükümetler ile tarih boyun-ca farklı deneyimler yaşamışızdır. Örneğin Irak hükümetleri Halepçe’de ne olup bittiği, ve 4500 kadar köy ile birçok nahiyenin yerle bir edilerek buralarda neler yaşandığı konusu üzerinde durmalıdırlar. Bana kalırsa Kürdis-tan Bölgesel Yönetimi’nin bütçesinin sadece yüzde 17’siyle tüm bu yıkımların üstesinden gelemezsiniz. Irak hükümetinin de KBY’yi desteklemesi ve bu konularda katılım göster-mesi gerekmektedir.

İkinci meseleye gelecek olursak, peşmerge kuvvetleri milli kuvvettir. Milis güçleri değil-dirler. İyi örgütlenmiş ve iyi eğitimli güçler-dir. Irak›taki kurumlara göre Irak hükümeti, düzeni ve istikrarı sağlaması için peşmerge güçlerini Irak savunma sisteminin bir parça-sı olarak kabul etmelidir. Bunun yanısıra Irak hükümeti, Irak ordusundaki diğer birlikler gibi peşmerge güçlerini de donatmalı, finanse etmeli ve eğitmelidir.

Üçüncü olarak ise; Kerkük, Hanekin, Mah-mur ve diğer bölgeler gibi tartışmalı bölgeler

24



konusunda bazı sorunlarımız mevcut. BM Yüksek Komisyonu bu sorunları nasıl çözece-ğimize ilişkin bir rapor hazırladı. Irak meclis seçimleri, yerel seçimler gibi birçok seçim dü-zenlendi ve bu şehirler ve nahiyelerde Kürtler yaşıyor olmakla beraber sorun net değildir. Bu tartışmalı bölgeleri Kürdistan bölgesinin bir parçası olarak kabul etmemiz gerekir. Bir sorun yaşanması hâlinde, çözüme yönelik üç adımdan söz eden 140. madde yoluyla bunu çözmeliyiz. İlk adım normalleştirmedir. Zira Saddam döneminde birçok Kürt bu bölgeler-den sınırdışı edilmiş, Güney Irak›taki diğer bölgelerden Arap aileleri buralara getirilmiş ve Hanekin, Kerkük, Sincar gibi bölgelere bu aileler yerelştirilmiştir. Elbette onları geri ge-tirip Kürtleri de köylerine geri göndermeli ve topraklarını geri vermeliler. Birkaç ay önce, Irak hükümeti Karar 29 adı altında bir karara vardı. Bu karar, Saddam Hüseyin zamanında Irak hükümetinin Kürtlerden zorla aldığı top-rakları sahiplerine geri vermeyi öngörmekte-dir. Bence bu şekilde tüm sorunları çözebiliriz ve Kürtler de diğer Iraklılarla kendilerini eşit hissetme hakkına sahiptir.

ORSAM: Arap Baharı Kürt bölgesini nasıl etkiliyor?

SADİ AHMET PİRE: Tabii, Arap Baha-rı dünyanın her yerine etki etmiş durumda. Öncelikle bölgemizdeki Kürtler Müslüman oldukları için değil Kürt oldukları için bu durumdan sıkıntı yaşamamış ve yaşamamak-tadırlar. İkinci olarak, biz kendi baharımızı 1991 yılında Saddam rejimi Kürt bölgesinden ayağını çektiğinde ve 2003 yılında Irak bağım-sızlığa ulaştıktan sonra kutladık. Bu nedenle Mısır gibi Kuzey Afrika ülkeleri ile Kürdistan Bölgesel Yönetimi’ni kıyaslamak doğru değil-dir.

ORSAM: Kürdistan Bölgesel Yönetimi’ne yönelik Türk politikası hakkında ne düşü-nüyorsunuz? Söz konusu politika daha na-sıl geliştirilmelidir? SADİ AHMET PİRE: Her iki ülkenin ve ulusun yararına büyük bir şans söz konusu. Türkiye’de Kürtçe konuşmak artık bir ütopya olmaktan çıkmış durumda. Bence Türkiye’de başlayan reform süreci devam etmeli. Bu re-form Türkiye’nin olduğu kadar Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin de yararınadır. Bu re-form süreciyle birlikte aramızdaki tüm engel-leri kaldırabiliriz ve bu durumdan her iki taraf da fayda sağlayabilir.




5. Irak Türkmen Cephesi Yürütme Kurulu Üyesi Aydın Maruf İle Görüşme

ORSAM: Bir buçuk yılı aşkın süredir Suriye’de olaylar devam ediyor. Kimse bu olayların nasıl sonuçlanacağını kestiremi-yor. Siz uzun yıllar Suriye’de kaldınız. Siz Suriye’nin genel durumunu nasıl değerlen-diriyorsunuz? Nasıl sonuçlanacağını düşü-nüyorsunuz?

AYDIN MARUF: Bir buçuk sene önce kimse Suriye’nin bugünkü durumuna gelebileceğini tahmin etmiyordu. Suriye’nin iç yapısına bak-tığımız zaman farklı görüntülerle karşılaşırız. Türkiye’yi ilgilendiren en önemli tablo terör örgütü PKK’nın uzantısının bölgede hare-ketlenmesidir. Dış politika devletlerin ortak menfaatleri üzerine kuruluyor. Bazen ortak menfaat yok edilmeye çalışılıyor. Bu normal-dir. Bana göre Suriye’nin bu duruma gelme-si; Yemen, Mısır veya Libya’ya göre olayların uzun süre devam etmesi ve Beşşar Esad’ın görevinde uzun süre kalmasına bağlıdır. Çün-kü dış müdahale olmamıştır. Suriye’ye NATO ya da bölge ülkeleri tarafından bir müdaha-le olsaydı Beşşar Esad yönetimde kalamaz-dı. Türkiye bu konuda önemli bir faktördür. Ayaklanmalar başlar başlamaz Türkiye, Esad yönetimine karşı olarak mazlumların yanında olduğunu dile getirdi. Diğer taraftan bakılın-ca Suriye, Türkiye’yi ayaklanmaların destek-çisi olarak görüyor. Benim orada gördüğüm, Suriye hükümetinin bu katliamlara devam edeceğidir. Baas Partisi, halkın nazarında dik-tatörlük, katliam, baskı anlamına gelmektedir. Derler ki “Saddam, Beşar Esad’ın yaptıkları-nın yüzde 5’ini yapmadı”. Bu katliamlar, insan dışı uygulamalar karşısında duran sadece bir grup var, o da Özgür Suriye Ordusu. Eğer dış müdahale olmazsa, Beşşar Esad Suriye halkını senelerce öldürülmeye devam ede-cektir. Beşşar Esad Suriye’yi komşu devletleri kışkırtmak için bilerek bölüyor. Bu bölünme Kürtlerle başladı. Tartus ve Lazkiye bölgeleri

Alevileri yaşadığı bölgedir. Esad’ın düşüncesi o bölgeyi Alevilere vermektir. Bazı bilgilere göre İran’dan ve Hizbullah yanlılarından böl-geye giden silahlı grupların olduğu söyleni-yor. Bugün Beşşar Esad’ın askerleri Suriye’yi kontrol edememektedir. Kontrolü sağlayabil-mek için Suriye’ye yakın olan gruplara ihtiyaç duyuyor. Alevi ve Kürtleri kullanarak Şam’ı kontrol altına almaya çalışıyor. Amacı etnisi-te ve mezhepler üzerinden Suriye’yi bölmek. Bunu ne Saddam ne de Maliki yaptı. Esad bu yolla Türkiye’yi kışkırtmayı amaçlıyor. PYD, 2003 yılında kurulmuştu ve önemsiz bir siyasi parti olarak görülüyordu. Lideri Salih Müs-lüm Muhammed idi. Kuzey Irak’ta ikamet ediyor, ara sıra Kandil’e geçiyordu. Suriye’ye girişi yasaktı. Ayaklanma başlar başlamaz bu Salih Müslüm Muhammed Suriye’ye getiril-di. Esad’ı desteklemek adına Kürt bölgelerine geçti. Kürtler için özerk bölge talep etti. Bu-nun için 1.5 yıldır çalışmaktadır. Planı yüz-de 60 başarılı oldu. Suriye Hükümeti bunu Türkiye’ye karşı kullanıyor. “Suriye’yi bu du-rumu Türkiye getirdi. Muhalefeti destekledi. Özgür Suriye Ordusu’nu destekledi” iddiaları var. Suriye’nin Kürtlerin yaşadığı bölgelerinde iki grup ortaya çıktı. İlki terör örgütü PKK’nın öncülüğünü yaptığı “Kürdistan Halk Meclis-leri”. Diğeri ise Suriye Kürt Ulusal Konseyi. Bu oluşumu da Suriye KDP’si ve Mesut Bar-zani destekliyor. Suriye’de Kürtlerin yaşadığı bölgelerde Celal Talabani, Mesut Barzani ve PKK’nın hakim olma mücadelesi var. An-cak şimdilik PKK’nın elinin güçlü olduğunu söylemek mümkün. Bu durum ise Türkiye’yi olumsuz etkiliyor. Türkiye’de PKK tarafından yapılan son eylemlerin bu bölgeden kaynak-ladığını söylemek mümkün. Özellikle Kamış-lı-Derik Bölgesi PKK’nın üssü konumunda. Türkiye’de etnik grupları kışkırtıp istikrarsız-lık yaratmaya çalışıyorlar.

ORSAM: Siz Irak siyasetini de iyi biliyor-sunuz. İki ülke arasında birçok benzerlik konuşuldu. Uçuşa yasak bölge oluşturul-

26



ması, güvenli bölge oluşturulması, ülkenin etnik-mezhepsel temelde bölünmesi, iç sa-vaş olasılığı, Alevi-Sünni çatışması. Irak ve Suriye’yi karşılaştıracak olursanız ne gibi benzerlikler ve farklılıklar ortaya çıkar? Suriye’de Esad sonrasında bir Irak tecrü-besi yaşanmasını bekleyebilir miyiz?

AYDIN MARUF: Irak örneği Suriye için önemlidir. Bu senaryolar Saddam dönemin-de de sürekli konuşulmaktaydı. Bahsettiğiniz hususların hepsi Irak için de zamanında tartı-şılmıştı. İki ülkedeki etnik gruplar benzerdir. Geçmişte Irak’ta ne yaşandıysa Suriye’de şim-di yaşanmaktadır. Coğrafyalar, tarih, kültür birbirine yakındır. Ama kıyaslamaya girersek ters bir durum ortaya çıkar. Irak’ta Şii ço-ğunluk Türkiye yanlısıdır. Suriye’de ise Sünni çoğunluk Türkiye yanlısıdır. Beşşar Esad’dan sonra Sünni bir iktidarın gelmesi muhtemel-dir. Ama bunun olmaması için İran, Hizbullah ve diğer Şii gruplar çalışmaktadır. Suriye’de Sünnilerin yoğun olarak yaşadığı bölgeler de var. Ancak coğrafi olarak bir Kürt bölgesi yoktur. Kamışlı gibi Kürtlerin yaşadığı en bü-yük yerleşim yerlerinin dahi nüfusu 200 bini geçmez. Ayrıca o bölgelerde Suriye’deki Baas rejimi tarafından uygulanan Araplaştırma po-litikası da çok etkili olmuştur. Irak’ta Duhok-Erbil gibi bir coğrafya var, ancak Suriye’de yok. Ama Suriye’de bu yaratılmaya çalışılı-yor. Biz Suriyeli yetkililerle görüştüğümüzde Kürtlerin Irak’ta ve Türkiye’de bir bölgeleri olduğunu ama Suriye’de olmadığını söylüyor-lardı. Suriye’de bir Kürt bölgesi oluşursa başta Türkiye ve Irak zarar görecektir. Bu nedenle söylediğiniz senaryoların hepsi geçerli ola-bilir. Suriyeli Muhalifler “Yemen’de, Irak’ta, Libya’da müdahale oldu. Suriye’de çok geç kalındı” diyorlar. Ama ABD ile ilgili şüphele-ri de var. Müdahale edilmezse binlerce insan daha ölecektir. Irak siyasi, iktisadi ve stratejik açıdan Suriye’den daha güçlüdür. ABD neden Irak’a müdahale etti de Suriye’ye etmiyor? Önemsiz olduğu için mi? Petrol olmadığı için

mi? Suriye’nin bölünmesini istediği için mi?

ORSAM: Tüm bu senaryolar akla “Suriye, Esad sonrasında bölünebilir mi?” sorusu-nu getiriyor. Sizin bu konudaki öngörünüz nedir?

AYDIN MARUF: Suriye topraklarının bö-lünmesi komşu ülkelerden hiç birinin men-faatine değildir. Bu nedenle hepsi Suriye’nin toprak bütünlüğünü destekliyor. Ama bölün-meyi Beşşar Esad istiyor. Esad Suriye’deki iç muhalefet ve Sünni devletlerden intikam al-mak için Suriye’yi bölmeye çalışıyor. Kürt bölgesinde başarılı oldu. Bu başarı zincirleme şeklinde devam edebilir. Özgür Suriye Ordu-su da şu an yıpranmaya başlamış durumda. Esad bu şekilde devam ederse başarılı olabilir.

ORSAM: Siz Irak Türkmen Cephesi’nin Suriye Temsilci Yardımcısı olarak Şam’da görev yaptınız. Oradaki Türkmenlerin ge-nel durumunu ve bu olaylardan nasıl etki-lendiklerini anlatır mısınız?

AYDIN MARUF: Beşşar Esad yönetiminin Türkmenlere de ayrı bir bölge oluşturmayı teklif ettiğini biliyoruz. Özellikle Bayır-Bucak Türkmenlerinin yaşadığı bölgelerde Türk-menler için bir hakimiyet alanı kurulmasının teklif edildiğini söyleyebiliriz. Türkmenler, bölgede bin yıllık geçmişe sahip bir millettir. Ancak Türkmenler diğer gruplardan farklı bir durumda. Örgütsel yapıya sahip olmamakla birlikte bir siyasi organizasyon kurmalarına da izin verilmemiştir. Ayrıca Türkmenlere ait bir bölge ya da şehir yoktur. Türkmenler, Suriye’de dağınık bir biçimde yaşamaktadır. Türkiye ve Suriye komşu olmasına rağmen, Osmanlı İmparatorluğu’ndan sonra Türk-menler yıpratılmaya ve kültürel olarak yok edilmeye çalışılmıştır. Şam’da yerli Türkmen-ler yaşamaktadır. Ayrıca Golan Türkmenle-rini de dikkate almak gerekmektedir. Türk-menler, Golan’dan başlayıp Halep’e kadar da-



ğınık bir biçimde yaşamaktadır. Öte yandan Türkmenler siyasete uzak olmaları nedeniyle tecrübesizdir. Son günlerde İstanbul’da Suri-ye Demokratik Türkmen Hareketi kuruldu. Yönetimine bakacak olursak Halep, Lazkiye, Humus’tan ikişer kişi var. Bu farklı görüşlerin ortaya çıkmasına neden oluyor. Keşke farklı bir şey kurulsaydı. Sünni Arapların, Kürtlerin, Şiilerin yani tüm grupların muhalefette etkin-liği var. Türkmenlerin koordinasyonu çok az. Özellikle Türk ve Arap basınına kendilerini ifade edemiyorlar. Türkmen bölgelerinden 15 tugay oluşturuldu. Toplam nüfusları 2000 kişi olabilir. Özgür Suriye Ordusu’nda faaliyet gösteriyorlar. Türkmenler siyasi hayata yeni yeni katılıyorlar. En son Kahire Toplantısı’na katılım sağladılar. Orada bile eksiklikleri bel-liydi. Kürtler lider kadro yetiştirmiş durum-dalar. Mesela Suriye Demokratik Türkmen Hareketi’ni Şam’da temsil eden kimse yok. Ama Arapların, Kürtlerin her yerde bayra-ğı var. Hal bu iken Kahire toplantısına da Türkiye’nin baskı ve önerileriyle ancak Türk-menler dahil olabilmiştir. Biz Suriye Türk-menlerinin nüfusunun 3 milyon olduğunu söylüyoruz. Ama bunların içinde Araplaştı-rılmış olanlar, tarihini unutanlar var. Bunların içinde ancak yarım milyon insan Türkçe ko-nuşabiliyordur. Bu nedenle Suriye Türkmen-lerinin hem Türkiye hem Azerbaycan hem de Irak Türkmenlerinden büyük desteğe ihtiyaç-ları vardır. Türk basını Türkmenlerden 3-4 ay öncesine kadar hiç bahsetmemekteydi. Suri-ye Asuri Demokratik Örgütü’nün Halep’te-Kamışlı’da büroları var. Orada Kerkük gibi bir yapı oluşturmaya çalışıyorlar; Asuriler, Arap-lar, Kürtlerle birlikte ortak bir idare kurula-cak. Şu an Beşşar Esad’dan destek alıyorlar. Ama Türkmenlerin Halep ve Bayır-Bucak’ta böyle bir çalışmaları yok. Hıristiyanlar, Çer-kesler, Kürtler, Ermeniler (yani bölgedeki azınlık gruplar) Esad döneminde kendilerine ait dergi, gazete, dernek, ocak kurmuşlardı. Gizli çalışan siyasi partileri vardı. Ama Türk-menlerin hiçbir şeyi yoktu. Sadece Ankara’da

bulunan pasif bir Bayır Bucak Derneği vardı. Pasif kalmalarında Esad’ın baskısının etkisi ol-duğu kadar kendi hataları da var. Bugün Suri-ye Ulusal Meclisi’nin Şam Bildirgesi’nde veya diğer belgelerde Türkmenler zikredilmemiş-tir. Suriye Türkmenlerinin Türkiye başta ol-mak üzere tüm Türk Dünyası’ndan topyekün bir desteğe ihtiyacı var. Türkmeneli Öğrenci Birliği bir kampanya yapmaya başladı. Yardım toplanıp Suriyeli Türkmen mültecilere gön-deriliyor. Bu sayede Irak Türkmenleri, Suriye Türkmenlerinin yanında olduğunu gösteri-yor. Ama sadece maddi yardımla bu iş olmaz. Suriye Türkmenlerinin siyasete girmeleri ge-rekiyor. Mutlaka Suriye Ulusal Konseyi’nde yer almaları gerekli. En önemlisi ise Suriye içinde birleşip, ortak hareket etmeleri lazım. Bir buçuk senedir Suriye’deki olaylardan ha-yatını kaybedenlerin yüzde 30’unun Türkmen olduğunu söyleyebiliriz. Ama bundan kimse bahsetmez. Humus’ta yapılan bombalı saldı-rı Türkmenleri hedef aldı. Bu durum rapor halinde örgütlere iletilmedi. Ayrıca mutla-ka siyasi parti kurulması lazım. Demokratik Değişim İçin Ulusal Koordinasyon Komitesi kuruluyor. 30 tane siyasi parti katılacak. Bu-nun içinde Suriye Kürt Azadi Partisi var. Kürt partilere ek olarak Suriye’de izinli olan parti-ler katılacak. Amaç Suriye Ulusal Konseyi’ne alternatif bulmaktır. Çünkü Suriye Ulusal Konseyi de bugüne kadar birleşemedi. Kürt-ler çekildi, diğer gruplar tepki gösterdi.

ORSAM: Peki, son dönemde Irak’ta yaşa-nan gelişmeleri nasıl değerlendiriyorsu-nuz? Bağdat ve Erbil arasındaki gerginlik nereye gidiyor?

AYDIN MARUF: 2003’ten beri Erbil-Bağdat arasındaki gerginlikler devam ediyor. Irak’ta üç grup esas alındı. Kürt, Sünni ve Şii. Kürt-ler bu dağılımda aktif rol aldı. Irak’ın durumu şartlara ya da başka bir devletin isteğine göre değişiyor. Irak’ı konuşurken mutlaka İran’dan da bahsetmek lazım. İransız Irak olmuyor.

28



İran’ın Bağdat-Erbil arasında yaşanan olay-larda büyük etkisi var. Mesela seçimden önce Irakiye Listesi kuruldu. Bir Şii Listesi kurul-du. Bir Kürdistan İttifakı vardı. Her bir gru-bun kimler tarafından desteklendiği malum. Problemler buradan kaynaklandı. Petrol ve peşmerge gibi konular teferruattır. Esas konu seçimden sonra iki grup arasında yaşanmıştır. Türkiye ve İran’ın taraf olması Irak siyasetini gerginleştirdi diyebiliriz. Özellikle de Tarık El-Haşimi olayından sonra gerginlik tırman-dı. Şimdi Irak’ta Şii ve Sünni olmak üzere iki blok oluştu. Şii Bloku Maliki başkanlığında İran destekli, Sünni Bloku (Türkmenler, Kürt-ler, Sünni Araplar) ise Türkiye, ABD ve Suudi Arabistan desteklidir. Erbil-Bağdat arasında çıkan son olay peşmergelerin Rabia bölgesi-ne girmesi ile yaşandı. Irak Ordusu’nun da Diyala’dan o bölgeye getirilmesi Bağdat-Erbil arasındaki gerginliği daha da arttırdı. Böl-gesel Kürt Yönetimi, Bağdat’a önem verme-den hareket ediyor. Sanki ayrı bir devlet gibi davranıyor. Kürtlerin Bağdat’ı tehdidi, Sünni Arapların ve Arap Devletlerinin Kürtleri des-teklemesi ve İran’ın da Maliki yönetiminin arkasında durmasıyla gerginlik arttı. Ancak Bölgesel Kürt Yönetimi içerisindeki muha-lefetin yönetime Bağdat’la ilişkilerin iyileşti-rilmesi yönünde baskı var. Muhalefet komşu devletlerin baskılarına boyun eğildiğini dü-şünüyor. Mesut Barzani bir toplantı yaptı ve Goran hariç tüm siyasi partiler katıldı. Bir heyet oluşturuldu. Bu heyet Barzani başkan-lığında Bağdat’a gidecekti. Sorunları çözmek için Maliki ve Irak hükümeti ile görüşülecek-ti. Kürtlerin Bağdat’la yönetimsel sorunları var. Ama buna ek olarak Sünni-Şii problemi de yaşanmaktadır. İran bu konuda çok etkili-dir. Maliki’nin Kerkük’te Bakanlar Kurulu’nu toplaması ve Türk Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun Kerkük ziyareti olayları daha fazla gerginleştirdi. Bu olaylar tüm Sünni grupları etkilemektedir. Önceden peşmerge ve petrol konuları vardı. Şimdi bunlara ek ola-rak Sünni-Şii sıkıntısı da ortaya çıktı.

ORSAM: Son dönemlerde Türkmenlerle Iraklı Kürtler arasındaki ilişkilerin iyileş-tiğini görüyoruz. Bu durum için ne gibi adımlar atıldı?

AYDIN MARUF: 28 Temmuz’da Irak Parla-mentosunda Türkmenlerin Irak’ta esas unsur olarak kabul edilmesi, Kürdistan İttifakının desteğiyle olmuştur. Oradaki tüm Kürtler bu yönde olumlu oy kullanmıştır. Önceden en-gel olurlardı. Bu çok önemli bir nokta. Ayrıca Kerkük’te vali (Kürt) ve meclis başkanı (Türk-men) ortak hareket etmektedir. KDP ve KYB, Türkmeneli bölgesi konusunda artık ITC’yi muhatap almaktadır. Bu da diğer önemli bir adımdır.

ORSAM: Erbil’de Irak Türkmen Cephesi’nin bir büro açmasını da bu geliş-melerin bir parçası sayabilir miyiz?

AYDIN MARUF: Tabi ki. Bir de Kürt Yöneti-mi eski zihniyetinden vazgeçmiştir. Bölgesel Kürt Yönetiminde de her gün siyaset değiş-mektedir. Bazı olayların çözülmesi zamana bağlıdır. Mesela 31 Ağustos Türkmen Şehit-leri Günü aktif bir şekilde gündeme gelmi-yordu. Şimdi bu sene sadece Erbil’de yapıldı. Bütün Kürt basınında bu haber oldu. Yönetim bunu olumlu karşıladı.

ORSAM: Önümüzdeki dönemde ne gibi ge-lişmeler bekliyorsunuz?

AYDIN MARUF: Olumlu adımlar atılacağı-nı düşünüyorum. Kerkük’te seçime katılmak için Türkmenler ve Kürtler bir liste oluştura-bilir. Ayrıca Erbil’de Türkmenler hükümete katılabilir. Yine Erbil’de Türkmenlerle ilgili bazı değişiklikler yaşanabilir. Kerkük başta ol-mak üzere tüm Türkmeneli bölgesine baktığı-mızda ne Kürt ne de Türkmen basınında karşı tarafa yönelik olumsuz bir propaganda görül-memektedir. Karşılıklı sert açıklamalar yapıl-mamaktadır. Bundan bir ay önce ITC’den bir



heyet Neçirvan Barzani ile görüşmüştür. Bu çok olumlu bir gelişmedir. Hükümetin tebrik edilmesi önemli gelişmelerdir. Bunlar eskiden kırmızı çizgiydi. Şimdi iki taraf da birbiri-ni kabul ediyor. Bundan bir sene evvel kabul edilmiyordu. Irak Türkmen Cephesi, Kürt si-yasi oluşumunu kabul ediyor. Kürtler de Irak Türkmen Cephesi’ni bir siyasi aktör, muhatap olarak kabul etmektedir.

ORSAM: Peki, bu kırılma nasıl başladı?

AYDIN MARUF: Bu gelişmeler Kerkük’te, Irak Türkmen Cephesi ile Kürt siyasi partiler

arasında başladı. Bu bölgelerde Araplardan ziyade Kürtler ve Türkmenler önemli iki fak-tördür. Kürtler buna inanmıyordu ve ITC’yi dışarıda tutmaya çalışıyordu. Kürtlerle Türk-menlerin ilişkilerinin kötü olması Bağdat’ta her iki tarafı da zarara uğratıyor. Biz cumhur-başkanı yardımcısı aday gösteriyoruz, Kürtler karşı çıkıyor. Kürtler bize destek verdiği za-man Şiiler de destek veriyorlar. Türkmenle-rin bunu iyi değerlendirmesi ve iyi bir siyaset yapması lazım.


30



ORSAM Rapor No: 1Mart 2009Deniz Haydutluğu ile Mücadele ve Türkiye’nin Konumu: Somali Örneği(Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 2Nisan 200960. Yılında Nato ve Türkiye (Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 3Mayıs 2009Irak’ın Kilit Noktası: Telafer(Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 4Temmuz 20092009 Lübnan Seçimleri: Ka-zananlar, Kaybedenler ve Türkiye(Tr)

ORSAM Rapor No: 5Ağustos 2009Türkiye-Lübnan İlişkileri: Lübnanlı Dinsel ve Mezhepsel Grupların Türkiye Algılaması (Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 6Kasım 2009Tuzhurmatu Türkmenleri: Bir Başarı Hikayesi (Tr - Eng - Ar)

ORSAM Rapor No: 7Kasım 2009Unutulmuş Türkmen Diyarı: Diyala(Tr - Eng - Ar)

ORSAM Rapor No: 8 BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 1Aralık 2009Karadeniz’in Bütünleşmesi İçin Abhazya(Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 9Ocak 2010Yemen Sorunu: Bölgesel Savaşa Doğru mu?(Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 10Yemen İç Savaşı: İktidar Mücade-lesi, Bölgesel Etkiler ve Türkiye ile İlişkiler(Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 11Şubat 2010Unutulan Türkler: Lübnan’da Türk Varlığı (Tr – Eng – Ar)

ORSAM Rapor No: 12 BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 2Şubat 2010Rusya Federasyonu’nun Bakışı: Irak Faktörünün Türkiye’nin Ortadoğu Politikasına Etkisi (1990-2008)(Tr - Rus)

ORSAM Rapor No: 13Şubat 20107 Mart 2010 Irak Seçimleri Öncesi Şii Kökenli Parti ve Seç-menlerin Politik Davranışlarının Analizi(Tr)

ORSAM Rapor No: 14Şubat 2010Seçim Öncesi Irak’ta Siyasal Du-rum ve Seçime İlişkin Beklentiler(Tr)

ORSAM Rapor No: 15Mart 2010Orsam Heyetinin 7 Mart 2010 Irak Seçimlerine İlişkin Gözlem Raporu(Tr)

ORSAM Rapor No: 16Nisan 2010Oman Sultanlığı:Arap Yarımadasında Geleneksel ile Modernite Arasında Bir Ülke(Tr)

ORSAM Rapor No: 17Nisan 20107 Mart 2010 Irak Parla-mento Seçim Sonuçlarının ve Yeni Siyasal Denklemin Değerlendirilmesi(Tr)

ORSAM Rapor No: 18BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 3Mayıs 2010Komşuluktan Stratejik İşbirliğine: Türk-Rus İlişkileri(Tr - Rus)

ORSAM Rapor No: 19Eylül 2010Türkiye’ye Yönelik Türkmen Göçü ve Türkiye’deki Türkmen Varlığı(Tr)

ORSAM Rapor No: 20BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 4Ekim 2010Kırgızistan’da Mevcut Durum, İktidar Değişiminin Nedenleri ve Kısa Vadeli Öngörüler(Tr)

ORSAM Rapor No: 21Kasım 2010Irak’tan Irağa: 2003 Sonrası Irak’tan Komşu Ülkelere ve Türkiye’ye Yönelik Göçler(Tr)

ORSAM Rapor No: 22Ocak 2011Türkiye-Yemen İlişkileri ve Yemen’deki Türkiye Algısı(Tr – Eng – Ar)

ORSAM Rapor No: 23Ocak 2011Katar-Irak-Türkiye-Avrupa Doğal Gaz Boru Hattı Projesi Mümkün mü?(Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 24Ocak 2011Kuveyt Emirliği: Savaş ve Barış Arasındaki El Sabah İktidarı ve Türkiye ile İlişkiler(Tr)

ORSAM Rapor No: 25Ocak 2011Hukuki ve Siyasi Yönleriyle Güvenlik Konseyi’nin İran Am-bargosu(Tr)

ORSAM Rapor No: 26BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 5Şubat 2011Kırgızistan’da Son Gelişmeler: Dün, Bugün, Yarın(Tr - Rus)

ORSAM Rapor No: 27Şubat 2011Mısır Devriminin Ayak Sesleri: Bir Devrin Sonu mu?(Tr)

ORSAM Rapor No: 28BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 6Şubat 2011Uluslararası Deniz Hukukunda Kıyı Devletlerinin Gemilere El Koyma Yetkisinin Sınırları: Gürcistan’ın Karadeniz’de Seyre-den Gemilere El Koyması(Tr)

ORSAM Rapor No: 29Şubat 2011Tunus Halk Devrimi ve Türkiye Deneyimi(Tr)

ORSAM Rapor No: 30Şubat 2011Kerkük’te Mülk Anlaşmazlıkları: Saha Araştırmasına Dayalı Bir Çalışma(Tr)

ORSAM Rapor No: 31BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 7Mart 2011Afganistan ve Pakistan’da Yaşanan Gelişmeler ve Uluslararası Güvenliğe Etkileri (Tr)

ORSAM Rapor No: 32Mart 2011Suudi Arabistan’da Şii Muhalefet Sorunu ve Etkileri(Tr)

ORSAM Rapor No: 33Mart 2011Irak’ta Türkmen Varlığı(Tr)

ORSAM Rapor No: 34Mart 2011Irak’ta Türkmen Basını(Tr – Ar)

ORSAM Rapor No: 35Mart 2011Irak’ta Mevcut Siyasi Durum ve Önemli Siyasi Gelişmeler(Tr)

ORSAM Rapor No: 36ORSAM Su Araştırmaları Programı Rapor No: 1 Mart 2011Eu’s Water Framework Directive Implementation in Turkey:The Draft National Implementa-tion Plan (Eng)

ORSAM Rapor No: 37Mart 2011Tunus Halk Devrimi ve Sonrası(Tr)

ORSAM Rapor No: 38Mart 2011Libya Savaşı, Uluslararası Müda-hale ve Türkiye (Tr)

ORSAM Rapor No: 39Mart 2011Tarihten Günümüze Libya (Tr)

ORSAM Rapor No: 40ORSAM Su Araştırmaları Programı Rapor No: 2Mart 2011İklim Değişiminin Güvenlik Boyu-tu ve Ortadoğu’ya Etkileri(Tr)

ORSAM Rapor No: 41Mart 2011Karikatürlerin Dilinden Irak’ı An-lamak-1(Tr)

ORSAM Rapor No: 42ORSAM Su Araştırmaları Programı Rapor No: 3Nisan 2011Nil Nehri Havzasının Hidropolitik Tarihi ve Son Gelişmeler(Tr)

ORSAM Rapor No: 43Nisan 2011Kuzey Irak’ın Sosyal-Siyasal Yapısı ve Kürt Bölgesel Yönetimi’ninTürkiye ile İlişkileri(Tr)

ORSAM Rapor No: 44ORSAM Su Araştırmaları Programı Rapor No: 4Nisan 2011Meriç Nehri Havzası Su Yönetimi’nde “Uluslararası İşbirliği” Zorunluluğu(Tr)

ORSAM Rapor No: 45Nisan 2011Suriye’de Demokrasi mi İç Savaş mı? :Toplumsal-Siyasal Yapı, Değişim Senaryoları ve Sürecin Türkiye’ye Etkisi(Tr)

ORSAM RAPORLARI



ORSAM Rapor No: 46Mayıs 2011Suriye’de İktidar Mücadelesi, Uluslararası Toplumun Tepkisi ve Türkiye’nin Konumu (Tr)

ORSAM Rapor No: 47ORSAM Su Araştırmaları Programı Rapor No: 5Mayıs 2011Türkiye-Suriye İlişkileri: Sınıraşan Sularda Örnek İşbirliği Olarak Asi Dostluk Barajı(Tr)

ORSAM Rapor No: 48Mayıs 2011Orsam Söyleşileri - 2Iraklı Araplar, Azınlıklar ve Aka-demisyenler-1(Tr)

ORSAM Rapor No: 49Mayıs 2011Orsam Söyleşileri - 2Irak Türkmenleri-1(Tr)

ORSAM Rapor No: 50Mayıs 2011Orsam Söyleşileri - 3Iraklı Kürt Yetkililer, Akademisy-enler ve Gazeteciler-1(Tr)

ORSAM Rapor No: 51BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 8Mayıs 201175. Yılında Montrö Boğazlar SözleşmesiKaradeniz’in Değişen Jeopolitiği Çerçevesinde(Tr)

ORSAM Rapor No: 52BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 9Mayıs 2011Afganistan ve Bölgesel Güvenlik (Ortadoğu, Orta ve Güney Asya, Rusya Federasyonu)(Tr - Rus)

ORSAM Rapor No: 53Mayıs 2011Madagaskar: Bağımsızlığın 50. Yılında Kazanımlar, Kaçan Fırsatlar ve Türkiye ile İlişkiler(Tr)

ORSAM Rapor No: 54Mayıs 2011Iraklı Grupların Temel Siyasi Sorunlara Bakışı ve Türkiye İle İlişkiler: Saha Araştırmasına Dayalı Bir Çalışma(Tr)

ORSAM Rapor No: 55Haziran 2011Suriye Muhalefeti’nin Antalya Toplantısı:Sonuçlar, Temel Sorunlara Bakış ve Türkiye’den Beklentiler(Tr)

ORSAM Rapor No: 56Haziran 2011Seçimler ve Ak Parti’nin Te-crübesi(Tr – Ar)

ORSAM Rapor No: 57Haziran 201112 Haziran 2011 Türkiye Genel Seçimlerinin Ortadoğu Ülkelerin-deki Yansımaları(Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 58Temmuz 2011Karikatürlerin Dilinden 12 Haziran 2011 Türkiye Genel Seçimlerinin Ortadoğu’daki Yansımaları(Tr)

ORSAM Rapor No: 59Temmuz 2011Karikatürlerin Dilinden Irak’ı An-lamak - 2(Tr)

ORSAM Rapor No: 60 ORSAM Su Araştırmaları Programı Rapor No: 6Temmuz 2011Mekong Nehri Suları Üzerinde İşbirliği ve İhtilaf(Tr-Eng)

ORSAM Rapor No: 61Temmuz 2011Antalya’da 1-2 Haziran 2011 Tar-ihlerinde Gerçekleşen “Suriye’de Değişim Konferansı” nın Tam Deşifresi(Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 62Ağustos 2011Karikatürlerin Dilinden Irak’ı An-lamak - 3(Tr)

ORSAM Rapor No: 63 ORSAM Su Araştırmaları Programı Rapor No: 7Ağustos 2011Görünmez Stratejik Kaynak: Sınıraşan Yeraltı Suları(Tr)

ORSAM Rapor No: 64Ağustos 2011AK Parti’nin 12 Haziran 2011 Genel Seçimlerindeki Zaferi(Tr – Ar)

ORSAM Rapor No: 65Ağustos 2011Karikatürlerin Dilinden Arap Baharı - 1(Tr)

ORSAM Rapor No: 66Ağustos 2011Karikatürlerin Dilinden Libya İç savaşı ve Uluslararası Müda-hale - 1(Tr)

ORSAM Rapor No: 67Ağustos 2011Somali: Bir Ulusun Yok Oluşu ve Türkiye’nin İnsani Yardım Girişimi(Tr)

ORSAM Rapor No: 68Eylül 2011Karikatürlerde Usame Bin Ladin Operasyonu ve Yankıları(Tr)

ORSAM Rapor No: 69Eylül 2011Karikatürlerin Dilinden Irak’ı An-lamak - 4(Tr)

ORSAM Rapor No: 70BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 10Eylül 2011XXI. Yüzyılda Rusya ve Türkiye’nin İran Politikaları(Tr - Rus)

ORSAM Rapor No: 71Eylül 2011Gazze Sorunu: İsrail Ablukası, Uluslararası Hukuk, Palmer Rapo-ru ve Türkiye’nin Yaklaşımı(Tr)

ORSAM Rapor No: 72Eylül 2011Ortadoğu Ülkelerine Dair İstatistikler(Tr)

ORSAM Rapor No: 73BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 11Ekim 2011Anadolu Etki Alanı(Tr-Eng)

ORSAM Rapor No: 74BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 12 Ekim 2011Ukraine in Regress: The Tymosh-enko Trial(Eng)

ORSAM Rapor No: 75BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 13Ekim 2011Kazaklar ve Kazakistanlılar(Tr)

ORSAM Rapor No: 76BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 14Ekim 2011İtalya’da Unutulmuş Türk Varlığı: Moena Türkleri(Tr - It)

ORSAM Rapor No: 77Ekim 2011ABD’nin Çekilmesinin Ardından Irak Politikasının Bölgesel, Küresel Etkileri ve Türkiye’ye Yansımaları(Tr)

ORSAM Rapor No: 78ORSAM Su Araştırmaları Programı Rapor No: 8Ekim 2011Türkiye’de ve İsrail’de Yapay Sulak Alanlar ile Atıksu Arıtımı ve Atıksuyun Sulama Amaçlı Olarak Tekrar Kullanımı(Tr)

ORSAM Rapor No: 79Ekim 2011Yaklaşan Seçim Öncesi Tunus’ta Siyasal Denklemler (Tr)

ORSAM Rapor No: 80Ekim 2011Karikatürlerin Dilinden Irak’ı An-lamak - 5(Tr)

ORSAM Rapor No: 81BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 15Ekim 2011Büyük Güçlerin Afganistan Politikaları(Tr-Eng)

ORSAM Rapor No: 82BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 16Ekim 2011Bölge Devletlerinin Perspektifin-den Afganistan(Tr-Eng)

ORSAM Rapor No: 83Kasım 2011Suriye’de Değişimin Ortaya Çıkardığı Toplum: Suriye Türk-menleri(Tr)

ORSAM Rapor No: 84ORSAM Su Araştırmaları Programı Rapor No: 9Kasım 2011Somali’nin Açlık Felaketi: “Siyasi Kuraklık” mı Yoksa Doğal Afet mi?(Tr-Eng)

ORSAM Rapor No: 85Kasım 2011Suriye Politik Kültüründe Tarihsel Pragmatizm, Beşar Esad Dönemi Suriye Dış Politikası ve Türkiye-Suriye İlişkileri(Tr)

ORSAM Rapor No: 86Kasım 2011Geçmişten Günümüze Irak Türk-men Cephesi’nin Yapısı ve İdari Durumu(Tr)

ORSAM Report No: 87 Kasım 2011Turkmen in Iraq and Their Flight: A Demographic Question? (Eng)

ORSAM Rapor No: 88Kasım 2011Irak’ta Bektaşilik (Türkmenler – Şebekler – Kakailer)(Tr)

ORSAM Rapor No: 89Kasım 2011Değişim Sürecindeki Fas Monarşisi: Evrim mi? Devrim mi?(Tr)

ORSAM Rapor No: 90Kasım 2011Arap Dünyasının İstisnai Krallığı: Yerel Aktörler ve Arap-İsrail Uyuşmazlığı Çerçevesinde Ürdün Krallığı’nın Demokratikleşme Deneyimleri(Tr-Eng)

32



ORSAM Rapor No: 91Aralık 2011Türkiye ve Arap Birliği’nin Suriye’ye Yaptırım Kararları ve Olası Sonuçları(Tr)

ORSAM Rapor No: 92 Aralık 2011Irak’ta İhtilaflı Bölgelerin Durumu(Tr)

ORSAM Report No: 93ORSAM Water Research Pro-gramme Report: 10December 2011Turkey and Wfd Harmonization: A Silent, But Significant Process(Eng)

ORSAM Rapor 94: Aralık 2011Türkiye-Fransa Krizinde Algının Rolü: Fransızların Türkiye Algısı(Tr)

ORSAM Rapor No: 95Aralık 2012Karikatürlerle Arap Baharı – 2(Tr)

ORSAM Rapor No: 96Aralık 2011Karikatürlerin Dilinden Irak’ı An-lamak – 6 (Tr)

ORSAM Rapor No: 97Ocak 2012Karikatürlerin Dilinden Irak’ı An-lamak – 7 (Tr)

ORSAM Rapor No: 98BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 17Ocak 2012Kırgızistan’da Cumhurbaşkanlığı Seçimi ve Türkiye ile İlişkilerine Etkisi(Tr)

ORSAM Rapor No: 99Ocak 2012Türk Siyasal Partilerinin Hatay’daki Suriyeli Sığınmacılar Konusundaki Açıklamaları ve Hatay’daki Siyasi Parti Tem-silcileri ile Hareketlerin Suriye Olaylarına Yaklaşımları(Mart-Aralık 2011)(Tr)

ORSAM Rapor No: 100Ocak 2012Irak İstatistikleri(Tr)

ORSAM Rapor No: 101ORSAM Su Araştırmaları Programı Rapor No: 11Ocak 2012Emniyetli İçme Suyu ve Sanita-syon Hakkı(Tr)

ORSAM Rapor No: 102Ocak 2012Irak Hangi Şartlarda, Nasıl Par-çalanabilir?: En Kötüye Hazırlıklı Olmak(Tr – Eng)

ORSAM Rapor No: 103Ocak 2012Irak’ta Petrol Mücadelesi: Çok Uluslu Şirketler, Uluslararası Anlaşmalar ve Anayasal Tartışmaların Işığında Bir Analiz(Tr)

ORSAM Rapor No: 104 ORSAM Su Araştırmaları Programı Rapor No: 12Şubat 2012Sınıraşan Akiferler Hukuku Taslak Maddeleri Üzerine Bir Değerlendirme(Tr – Eng)

ORSAM Rapor No: 105Şubat 2012Irak Hukuk Mevzuatında Azınlıkların Siyasal Hakları(Tr)

ORSAM Rapor No: 106Şubat 2012Irak Hukuk Mevzuatında Azınlıkların Siyasal Hakları(Tr)

ORSAM Rapor No: 107Şubat 2012Uluslararası Hukuk ve Irak Anayasası Açısından Azınlıkların İnsan Hakları(Tr)

ORSAM Rapor No: 108Şubat 2012Ekonomik İşbirliği Teşkilatı’nın (EİT) Geleceği(Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 109Şubat 2012Türkiye’nin Yükselişi ve “Bric” Bölgesi(It)

ORSAM Rapor No: 110 ORSAM Su Araştırmaları Programı Rapor No: 13Mart 2012İran’da Su Kaynakları ve Yönetimi(Tr)

ORSAM Rapor No: 111Mart 2012Suriye Kürt Muhalefetine Eleştirel Bir Bakış(Tr)

ORSAM Rapor No: 112Mart 2012İran İslam Cumhuriyetinde Anayasal Sistem ve Siyasi Partiler(Tr)

ORSAM Rapor No: 113 BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 18Nisan 2012Mongolia: A Developing Democ-racy and a Magnet for Mining(Eng)

ORSAM Rapor No: 114Nisan 2012Karikatürlerle Suriye Sorununu Anlamak - 8(Tr)

ORSAM Rapor No: 115Nisan 2012Suriye’de Güvenli Bölge Tartışmaları: Türkiye Açısından Riskler, Fırsatlar ve Senaryolar(Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 116 ORSAM Su Araştırmaları Programı Rapor No: 14Nisan 2012Fayda Paylaşımı Kavramı, Teorik Altyapısı ve Pratik Yansımaları(Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 117Nisan 2012Musul’a Yatırım GeleceğeYatırım Demektir(Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 118 BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 19 Mayıs 2012 Ukrayna - Türkiye Ticari - Eko-nomik Münasebetlerinin Analizi(Tr - Rus)

ORSAM Rapor No: 119 BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 20 Mayıs 2012 Bölgesel Gelişimin Trend ve Senaryolarının Araştırılmasındaki Araç: Jeopolitik Dinamikler(Tr - Rus)

ORSAM Rapor No: 120 BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 21 Mayıs 2012 Kazakistan Siyasi Sisteminin Gelişimi: 2012 Parlamento Seçimleri (Tr)

ORSAM Rapor No: 121Mayıs 2012Musul’da Yerel Siyaset ve Irak Siyasetinde Yeni Dinamikler (Saha Çalışması)(Tr - Eng - Ger)

ORSAM Rapor No: 122 ORSAM Su Araştırmaları Programı Rapor No: 15Mayıs 2012Irak’ta Su Kaynakları Yönetimi(Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 123 BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 22Haziran 2012Küresel Göç ve Avrupa Birliği ile Türkiye’nin Göç Politikalarının Gelişimi(Tr)

ORSAM Rapor No: 124Temmuz 2012Türkiye Afrika’da: Eylem Planının Uygulanması ve Değerlendirme On Beş Yıl Sonra(Tr - Eng - Fr)

ORSAM Rapor No: 125 BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 23 Temmuz 2012 Rusya’nın Ortadoğu Politikası(Tr)

ORSAM Rapor No: 126 ORSAM Su Araştırmaları Programı Rapor No: 16Temmuz 2012Yeni Çerçeve Su Kanunu’na Doğru: Su Kanunu Taslağı Üzerine Notlar(Tr)

ORSAM Rapor No: 127Ağustos 2012Suriye’de Kürt Hareketleri (Tr)

ORSAM Rapor No: 128 BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 24 Eylül 2012 Günümüz Şartlarında Türkiye - Belarus Ekonomik Münas-ebetlerinin Gelişimi(Tr - Rus - Eng)

ORSAM Rapor No: 129 BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 25 Eylül 2012 Belarus-Türkiye: Devletlerarası İşbirliğinin Pozitif Dinamikleri(Tr - Rus - Eng)

ORSAM Rapor No: 130 Kasım 2012Suriye Çerkesleri(Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 131 Kasım 2012BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 26“Üçüncü Dalga”: Postmoderniz-min Jeopolitiği(Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 132Kasım 2012Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun Kerkük Ziyareti(Tr)

ORSAM Rapor No: 133Kasım 2012Irak Kürdistan Bölgesi’nde Mu-halefetin Doğuşu ve Geleceği(Tr)

ORSAM Rapor No: 134Kasım 2012Irak Çerkesleri(Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 135BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 27Kasım 2012Türkiye’nin Eski Sovyet Cum-huriyetleriyleMünasebetlerinin Özellikleri(Tr - Rus - Eng)

ORSAM Rapor No: 136BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 28Kasım 2012Türk-Ukrayna İlişkilerinde Ente-grasyon Faktörü Olarak Türk-Kırım Münasebetleri(Tr - Rus)

ORSAM Rapor No: 137BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 29Aralık 2012Belarus’un Enerji Politikası ve Belarus’un Rusya ve AB ile En-erji Alanında Geliştirdiği İşbirliği (1992-2011)(Tr - Rus)

ORSAM Rapor No: 138Aralık 2012Birlik mi, PYD’nin Güç Gösterisi mi? Erbil Anlaşmasından Sonra Suriye Kürt Dinamikleri(Tr)

ORSAM Rapor No: 139Aralık 2012Suriye’de Kürtler Arası Dengeler, Rejim Muhalifleri ve Türkiye: Çatışma-İstikrar Ayrımındaki İlişkiler Örüntüsü(Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 140Aralık 2012Kuzey Irak’ta İç Siyasal Dengeler ve Stratejik İttifak’ın Geleceği(Tr - Eng)



AKADEMİK KADROHasan Kanbolat ORSAM BaşkanıProf. Dr. Meliha Benli Altunışık ORSAM Ortadoğu Danışmanı, ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Hasan Ali Karasar ORSAM Danışmanı, The Black Sea International Koordinatörü - Bilkent Üniversitesi Doç. Dr. Tarık Oğuzlu ORSAM Danışmanı, Ortadoğu - Uluslararası Antalya Üniversitesi Doç. Dr. Harun Öztürkler ORSAM Danışmanı, Ortadoğu Ekonomileri - Afyon Kocatepe ÜniversitesiDoç. Dr. Mehmet Şahin ORSAM Danışmanı, Ortadoğu - Gazi Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler BölümüDoç. Dr. Özlem Tür ORSAM Danışmanı, Ortadoğu - ODTÜ Doç. Dr. İlyas Kemaloğlu (Kamalov) ORSAM Danışmanı, Avrasya Habib Hürmüzlü ORSAM Danışmanı, Ortadoğu Doç. Dr. Didem Danış ORSAM Danışmanı, Ortadoğu - Galatasaray Üniversitesi, Sosyoloji BölümüDoç. Dr. Canat Mominkulov ORSAM Uzmanı, Avrasya, El Farabi Kazak Milli Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Serhat Erkmen ORSAM Danışmanı, Ortadoğu - Ahi Evran Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Bayram Sinkaya ORSAM Danışmanı, Ortadoğu - Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Dr. Abdullah Alshamri ORSAM Danışmanı, Ortadoğu Dr. Neslihan Kevser Çevik ORSAM Danışmanı, Ortadoğu Dr. Jale Nur Ece ORSAM Danışmanı, Deniz Emniyeti ve Güvenliği Doç. Dr. Yaşar Sarı ORSAM Danışmanı, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniv. Ögretim Üyesi Dr. Süreyya Yiğit ORSAM Danışmanı, AvrasyaElmira Cheremisova ORSAM Ortadoğu Danışmanı, St. Petersburg Üniversitesi Av. Aslıhan Erbaş Açıkel ORSAM Danışmanı, Enerji-Deniz Hukuku Pınar Arıkan Sinkaya ORSAM Danışmanı, Ortadoğu - ODTÜ Uluslararası İlişkiler Bölümü Volkan Çakır ORSAM Danışmanı, AfrikaTamer Koparan ORSAM Yönetici Editörü Bilgay Duman ORSAM Uzmanı, OrtadoğuNoyan Gürel ORSAM Danışmanı Oytun Orhan ORSAM Uzmanı, Ortadoğu Sercan Doğan ORSAM Uzman Yardımcısı, Ortadoğu Seval Kök ORSAM Uzman Yardımcısı, Ortadoğu Nebahat Tanriverdi ORSAM Uzman Yardımcısı, Ortadoğu Shalaw Fatah ORSAM Uzman Yardımcısı, Ortadoğu Uğur Çil ORSAM, Ortadoğu Leyla Melike Koçgündüz ORSAM, Ortadoğu & Projeler Ufuk Döngel ORSAM, Ortadoğu Göknil Erbaş ORSAM, Karadeniz Aslı Değirmenci ORSAM, Ortadoğu Jubjana Vila ORSAM, Ortadoğu Mavjuda Akramova ORSAM, Ortadoğu ORSAM Su Araştırmaları ProgramıDr. Tuğba Evrim Maden ORSAM Su Araştırmaları Programı Hidropolitik Uzmanı Dr. Seyfi Kılıç ORSAM Su Araştırmaları Programı Hidropolitik Uzmanı Kamil Erdem Güler ORSAM Su Araştırmaları Programı Çağlayan Arslan ORSAM Su Araştırmaları Programı ORSAM DANIŞMA KURULUDr. İsmet Abdülmecid Irak Danıştayı Eski Başkanı Prof. Dr. Ramazan Daurov Rusya Bilimler Akademisi Doğu Çalışmaları Enstitüsü, Direktör Yardımcısı Prof. Dr. Vitaly Naumkin Rusya Bilimler Akademisi Doğu Çalışmaları Enstitüsü Direktörü Dr. Abdullah Alshamri ORSAM Danışmanı, Ortadoğu - ORSAM Riyad Temsilcisi Hasan Alsancak İhlas Holding CEO Prof. Dr. Meliha Benli Altunışık ORSAM Ortadoğu Danışmanı, ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Ahat Andican Devlet Eski Bakanı, İstanbul Üniversitesi Prof. Dr. Dorayd A. Noori Irak’ın Ankara Büyükelçiliği Kültür Müsteşarı Yardımcısı Prof. Dr. Tayyar Arı Uludağ Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ali Arslan İstanbul Üniversitesi, Tarih Bölümü Büyükelçi Shaban Murati Arnavutluk Uluslararası Çalışmalar Enstitüsü Başar Ay Türkiye Tekstil Sanayii İşveren Sendikası Genel Sekreteri Hediye Levent Gazeteci (Suriye) Prof. Dr. Mustafa Aydın Kadir Has Üniversitesi Rektörü Doç. Dr. Ersel Aydınlı Bilkent Üniversitesi Rektör Yardımcısı & Fulbright Genel Sekreteri Yaşar Yakış Büyükelçi, Dışişleri Eski Bakanı Patrick Seale Ortadoğu ve Suriye Uzmanı Prof. Dr. Hüseyin Bağcı ODTÜ, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Prof. Aftab Kamal Pasha Hindistan Batı Asya Araştırmaları Merkezi Başkanı Itır Bağdadi İzmir Ekonomi Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler ve Avrupa Birliği Bölümü Prof. Dr. İdris Bal TBMM 24. Dönem Milletvekili Yrd. Doç. Dr. Ersan Başar Karadeniz Teknik Üniversitesi, Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Bölüm Başkanı Dr. Sami Al Taqi Orient Research Center Başkanı Kemal Beyatlı Irak Türkmen Basın Konseyi Başkanı Barbaros Binicioğlu Ortadoğu Danışmanı Safarov Sayfullo Sadullaevich Tacikistan Cumhurbaşkanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkan Yardımcısı

34



Prof. Dr. Ali Birinci Polis Akademisi Doç. Dr. Mustafa Budak Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Hasan Canpolat Milli Savunma Bakanlığı Danışmanı E. Hava Orgeral Ergin Celasin 23. Hava Kuvvetleri Komutanı Volkan Çakır ORSAM Danışmanı, Afrika Doç. Dr. Mitat Çelikpala Kadir Has Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Çetiner Çetin Gazeteci (Orta Doğu) Prof. Dr. Gökhan Çetinsaya YÖK Başkanı Doç. Dr. Didem Danış ORSAM Ortadoğu Danışmanı, Galatasaray Üniversitesi, Sosyoloji Bölümü Prof. Dr. Volkan Ediger İzmir Ekonomi Üniversitesi, Ekonomi Bölümü Dr. Serdar Aziz ORSAM Danışma Kurulu Üyesi Prof. Dr. Cezmi Eraslan Başbakanlık Atatürk Araştırma Merkezi Başkanı Prof. Dr. Çağrı Erhan Ankara Üniversitesi, Avrupa Toplulukları Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Yrd. Doç. Dr. Serhat Erkmen ORSAM Ortadoğu Danışmanı, Ahi Evran Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Dr. Amer Hasan Fayyadh Bağdat Üniversitesi, Siyaset Bilimi Fakültesi Dekanı Dr. Farhan Ahmad Nizami Oxford Üniversitesi İslami Çalışmalar Merkezi YöneticisiAv. Aslıhan Erbaş Açıkel ORSAM Danışmanı, Enerji-Deniz Hukuku Cevat Gök Irak El Fırat TV Türkiye Müdürü Mete Göknel BOTAŞ Eski Genel Müdürü Osman Göksel BTC ve NABUCCO Koordinatörü Timur Göksel Beyrut Amerikan Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Muhamad Al Hamdani Irak’ın Ankara Büyükelçiliği Kültür Müsteşarı Numan Hazar Emekli Büyükelçi Habib Hürmüzlü ORSAM Danışmanı, Ortadoğu Doç. Dr. Pınar İpek Bilkent Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü Dr. Tuğrul İsmail TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü Prof. Dr. Alexandr Koleşnikov Diplomat Doç. Dr. İlyas Kemaloğlu (Kamalov) ORSAM Avrasya Danışmanı Doç. Dr. Hasan Ali Karasar ORSAM Danışmanı, The Black Sea International Koordinatörü - Bilkent Üniversitesi Doç. Dr. Şenol Kantarcı Kırıkkale Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü Selçuk Karaçay Vodofone Genel Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Nilüfer Karacasulu Dokuz Eylül Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü Prof. Dr. M. Lütfullah Karaman Fatih Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Doç. Dr. Şaban Kardaş TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü Doç Dr. Elif Hatun Kılıçbeyli Çukurova Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Prof. Dr. Aleksandr Knyazev Rus-Slav Üniversitesi (Bişkek) Prof. Dr. Erol Kurubaş Kırıkkale Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Prof. Dr. Talip Küçükcan Marmara Üniversitesi, Ortadoğu Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Arslan Kaya KPMG ,Yeminli Mali Müşavir Dr. Hicran Kazancı Irak Türkmen Cephesi Türkiye Temsilcisi İzzettin Kerküklü Kerkük Vakfı Başkanı Prof. Dr. Mustafa Kibaroğlu Okan Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Dr. Max Georg Meier Hanns Seidel Vakfı Proje Müdürü (Bişkek) Prof. Dr. Mosa Aziz Al Mosawa Bağdat Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mahir Nakip Erciyes Üniversitesi İİBF Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tarık Oğuzlu ORSAM Danışmanı, Ortadoğu - Uluslararası Antalya Üniversitesi Prof. Dr. Çınar Özen Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Murat Özçelik Büyükelçi Muhammed Nurettin Beyrut Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı Doç. Dr. Harun Öztürkler ORSAM Ortadoğu Danışmanı, Afyon Kocatepe Üniversitesi Dr. Bahadır Pehlivantürk TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü Prof. Dr. Victor Panin Pyatigorsk Üniversitesi (Pyatigorsk, Rusya Federasyonu) Doç. Dr. Fırat Purtaş Gazi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü, TÜRKSOY Genel Sekreter Yardımcısı Prof. Dr. Suphi Saatçi Kerkük Vakfı Genel Sekreteri Doç. Dr. Yaşar Sarı ORSAM Danışmanı, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniv. Ögretim Üyesi Ersan Sarıkaya Türkmeneli TV (Kerkük,Irak) Dr. Bayram Sinkaya ORSAM Ortadoğu Danışmanı, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Uluslararası İlşkiler Bölümü Doç. Dr. İbrahim Sirkeci Regent’s College (Londra, Birleşik Krallık) Dr. Aleksandr Sotnichenko St. Petersburg Üniversitesi (Rusya Federasyonu) Zaher Sultan Lübnan Türk Cemiyeti Başkanı Dr. Irina Svistunova Rusya Strateji Araştırmaları Merkezi, Türkiye-Ortadoğu Araştırmaları Masası Uzmanı Semir Yorulmaz (Gazeteci, Mısır) Doç. Dr. Mehmet Şahin ORSAM Ortadoğu Danışmanı,Gazi Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü Prof. Dr. Türel Yılmaz Şahin Gazi Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü Mehmet Şüküroğlu Enerji Uzmanı Doç. Dr. Oktay Tanrısever ODTÜ, Uluslararası İlişkiler Bölümü Prof. Dr. Erol Taymaz ODTÜ, Kuzey Kıbrıs Kampusü Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Sabri Tekir İzmir Üniversitesi, İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dekanı Dr. Gönül Tol Middle East Institute Türkiye Çalışmaları Direktörü Av. Niyazi Güney Prens Group Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Özlem Tür ORSAM Ortadoğu Danışmanı, ODTÜ, Uluslararası İlişkiler Bölümü M. Ragıp Vural 2023 Dergisi Yayın Koordinatörü Dr. Ermanno Visintainer Vox Populi Direktörü (Roma,İtalya) Dr. Umut Uzer İstanbul Teknik Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Prof. Dr. Vatanyar Yagya St. Petersburg Şehir Parlamentosu Milletvekili, St. Petersburg Üniversitesi (Rusya Federasyonu) Dr. Süreyya Yiğit ORSAM Avrasya Danışmanı



ORTADOĞU ETÜTLERİ YAYIN KURULUMeliha Benli Altunışık ODTÜ Bülent Aras Dışişleri Bakanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı Tayyar Arı Uludağ Üniversitesi İlker Aytürk Bilkent Üniversitesi Recep Boztemur ODTÜ Katerina Dalacoura Londra Ekonomi Üniversitesi (Birleşik Krallık) F. Gregory Gause Vermont Üniversitesi (ABD) Fawaz Gerges Londra Ekonomi Üniversitesi (Birleşik Krallık) Ahmet K. Han Kadir Has Üniversitesi Raymond Hinnebusch St. Andrews Üniversitesi (Birleşik Krallık) Rosemary Hollis City Üniversitesi (Birleşik Krallık) Bahgat Korany Durham Üniversitesi (Birleşik Krallık) Peter Mandaville George Mason Üniversitesi (ABD) Emma Murphy Durham Üniversitesi (Birleşik Krallık)

ORTADOĞU ANALİZ YAYIN KURULUProf. Dr. Meliha Benli Altunışık ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü Hasan Kanbolat ORSAM Başkanı Doç. Dr. Hasan Ali Karasar ORSAM Danışmanı, The Black Sea International Koordinatörü - Bilkent Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Serhat Erkmen ORSAM Danışmanı, Ahi Evran Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı

Mithatpaşa Caddesi 46/6 Kızılay-ANKARATel: 0 (312) 430 26 09 Fax: 0 (312) 430 39 48

www.orsam.org.tr, [email protected]

ORSAM

Report No: 140, December 2012

ORSAMCENTER FOR MIDDLE EASTERN STRATEGIC STUDIES

CENTER FOR MIDDLE EASTERN STRATEGIC STUDIESORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ

Ortadoğu Stratejik Araştırmalar MerkeziCenter for Mıddle Eastern Strategıc Studıes

مركز الشرق األوسط للدراسات االستراتيجية





ISBN: 978-605-4615-37-7

ORSAM Report No: 140

December 2012





Ankara - TURKEY ORSAM © 2012Content of this report is copyrighted to ORSAM. Except reasonable and partial quotation and exploitation under the Act No. 5846, Law on Intellectual and Artistic Works, via proper citation, may not be used or re-published without prior permission by ORSAM. Assessments expressed in this report reflect only the opinions of its authors and do not represent the instiutional opinion of ORSAM.

Strategıc Informatıon Management and Indepentdent Thought ProductıonORSAM

center for mıddle eastern strategıc studıes

CENTER FOR MIDDLE EASTERN STRATEGIC STUDIES

HistoryIn Turkey, the shortage of research on the Middle East grew more conspicuous than ever during the early 90’s. Center for Middle Eastern Strategic Studies (ORSAM) was established in Janu-ary 1, 2009 in order to provide relevant information to the general public and to the foreign policy community. The institute underwent an intensive structuring process, beginning to con-centrate exclusively on Middle affairs.

Outlook on the Middle Eastern WorldIt is certain that the Middle East harbors a variety of interconnected problems. However, ne-ither the Middle East nor its people ought to be stigmatized by images with negative connota-tions. Given the strength of their populations, Middle Eastern states possess the potential to activate their inner dynamics in order to begen peaceful mobilizations for development. Respect for people’s willingness to live together, respect for the sovereign right of states and respect for basic human rights and individual freedoms are the prerequisities for assuring peace and tranquility, both domesticalhly and internationally. In this context, Turkey must continue to make constructive contributions to the establishment of regional stability and prosperity in its vicinity.

ORSAM’s Think-Tank ResearchORSAM, provides the general public and decision-making organizations with enlightening in-formation about international politics in order to promote a healtier understanding of interna-tional policy issues and to help them to adopt appropriate positions. In order to present effective solutions, ORSAM supports high quality research by intellectuals and researchers that are com-petent in a variety of disciplines. ORSAM’s strong publishing capacity türansmits meticulous analyses of regional developments and trends to the interested parties. With its web site, its books, reports, and periodicals, ORSAM supports the development of Middle Eastern literature on a national and international scale. ORSAM supports the development of Middle Eastern literature on a national and international scala. ORSAM facilitates the sharing of knowledge and ideas with the Turkish and international communities by inviting statesmen, bureaucrats, academics, strategicts, businessmen, journalists, and NGO representatives to Turkey.

www.orsam.org.tr

Assist. Prof. Dr. Serhat ERKMENSerhat Erkmen, who was born in 1975 in İstanbul, graduated from Ankara University Faculty of Political Science Department of International Relations. He completed his master’s degree and doctoral study at Ankara University Institute of Social Sciences. Working as Middle East Researcher in Center for Eurasian Strategic Studies between the years 2000-2008, Erkmen has been working as ORSAM Middle East Advisor since 2009. Also, Erkmen has been Head of Department of International Relations at Kırşehir Ahi Evran University since 2009.

4 ORSAMReport No: 140, December 2012

PRESENTATION

Following the invasion of Iraq, Kurdistan Regional Government drew a different picture than the rest of the country. While the majority of Iraq grappled with political instability and infrast-ructural problems, Iraqi Kurds made historcial gains. Iraqi Kurds, who found stronger grassroots for the internal transformation which started in 1991 when the area was recognized as a federal district in the Iraqi Constitution, could achieve not carrying their political differences to Baghdad. There has been strong political differences since the beginning of Kurdish political movement in Iraq. Those differences even led to an armed conflict between KDP and PUK which were the two most powerful political parties of Iraqi Kurds in mid-1990s. Taking lesson from the develop-ments in recent history, Kurdish parties launched a reconciliation process before the US invasion of Iraq; and they could maintain this reconciliation as of 2002 despite all kind of differences. The most important factor providing political stability in IKRG was the maintenance of this reconciliation and the strategic agreement between KDP and PUK as from 2006. The aforesaid agreement was brought up for discussion upon the Regional Parliamentary Elections in 2009. Today, it has become the most important subject in the change of political structure and future of Iraqi Kurds. In this report, ORSAM Advisor Assist. Prof. Dr. Serhat Erkmen analyzed nature and future of the strategic agreement. Dr. Erkmen paid lots of visits to the region before writing the report, and made interviews with many politician. Therefore, the report was prepared based on these interviews.

Hasan Kanbolat ORSAM Director

ORSAM Report No: 140, December 2012 5

Contents

Presentation ..................................................................................................................................................4

Abstract..........................................................................................................................................................7

Introduction .................................................................................................................................................8

1. Strategic Alliance as the Key of Dual Structure in North Iraq ..................................................8

2. Potential Political Developments to Take Place in the Region in the Near Future ................11

Interviews ......................................................................................................................................................131. Interview with Shaho Saeed, Spokesman of the Gorran (Change) Party ...............................132. Interview with Muhammad Tawfiq Rahim, Director of External Relations of Gorran (Change) Movement ......................................................................................................163. Interview with Mohammad Ahmad, Politburo Member of Kurdistan Islamic Union (KIU) ............................................................................................................................194. Interview with Sadi Ahmet Pire, Politburo Member of the Patriotic Union of Kurdistan (PUK)-ul Islah in Arabic) ..............................................................22


ORSAMORSAM Report No: 140, December 2012

By: Assist. Prof. Dr. Serhat ERKMEN

INTERNAL POLITICAL BALANCES IN NORTH IRAQ AND FUTURE OF THE STRATEGIC ALLIANCE

ORSAMCENTER FOR MIDDLE EASTERN STRATEGIC STUDIES

Abstract

- The Strategic agreement is the name of the document alleged to have been signed between KDP and PUK in 2006, and to have designated the conditions of strategic alliance between the two parties.

- The strategic agreement, which was considered as the cornerstone of the alliance betwe-en KDP and PUK for a long period of time, has been criticized since 25 July 2009 and its amendment has also been brought up to the agenda.

- According to KDP, the strategic agreement should be revised, the share of PUK should be reduced, and the agreement should be amended again if needed.

- According to PUK, this agreement is not an electoral alliance between the two parties, but a long-term agreement.

- The balance of power in the region should not be handled simply within the framework of the number of votes and the distribution of power in the parliament.

- The breakdown of PUK and the formation of Gorran, strengthening KDP, internal conflicts of Islamist movements launched the destruction process of the dual structure in North Iraq since 1990s.

- This agreement will not be broken as long as Jalal Talabani is alive. However, before the elections to be held, the rate of deputies and also the rate of distribution of their offices might change as a result of the agreement between Talabani and Barzani.

8

CENTER FOR MIDDLE EASTERN STRATEGIC STUDIESORSAM

ORSAMReport No: 140, December 2012

Introduction

There has always been multi-headedness in Kurdish movements in Iraq. After PUK split from KDP in 1975, the political balance among Iraqi Kurds have been bipolar for a long time. While KDP advocated the groups which did not envisage a major transforma-tion in traditional social structure as a con-servative nationalist movement, PUK became a center of attraction for social democrat/liberal circles. This dual structure even led parties to drift into a conflict from time to time. The primary events which created and reinforced the dual structure among Kurdish political movements in Iraq so far are listed as follows:

- Formation of PUK by splitting from KDP in 1975;

- Regional Parliamentary Elections in 1992; - Civil War period between the years 1994-

1998;- 2002 Agreement; - Strategic alliance between KDP and PUK

in 2006

The primary results of this dual structure among Iraqi Kurds might be listed as follows:

1. The fact that KDP and PUK led some groups prevented further split of the political field: Despite the fact that there were many parties in the region, people generally took sides with groups such as KDP, PUK and Is-lamists for a long time. Other parties were marginalized.

2. The dual structure appeared both as a fac-tor of stability and instability. Whether the dual structure would lead to stability or in-stability was designated by the regional dy-namics in the Middle East and the intensity of conflict dynamics in North Iraq.

3. The dual structure created polarizations in social, political, and economic fields. Even though it is not exactly the same in each ex-ample; while KDP is rather defined as tribal-ist, conservative etc. in social subjects, PUK is regarded as liberal and urban. In politi-cal terms, while KDP is an organized group of families (Barzani family organized under Massoud Barzani or Mullah Mustafa, or a larger confederation of tribes); PUK, on the other hand, is another faction gathered under a charismatic leader.

4. While the dual structure was the primary conflict dynamic in the region for a long time, it became the cornerstone of the stability in the post-2003 period: The war between KDP and PUK reinforced the dual structure in the region in 1990s in both aspects. The first one is that the KDP-PUK war did not give the op-portunity to those who did not want to be in-volved in the war. Almost all political actors in the region had to take sides with a group or another. Although this situation made it pos-sible for tribes and tribalism to survive, it ulti-mately led to choose only one group. The sec-ond aspect, on the other hand, is that both ac-tors understood one of them could not elimi-nate the other. Neither KDP nor PUK could establish dominance in each other’s regions. Even though conflicts mostly took place in Erbil, on which they claimed rights; Iran, Turkey and the US tipped the balance of the conflict. In the post-2003 period, on the other hand, the dual structure became the basis of the stability in the post-2003 period. While the alliance between KDP and PUK which de-cided to act in unison against problems that could arise during the invasion preserved the dual structure, it is based on preventing de-velopment of other movements.

1. Strategic Alliance as the Key of Dual Structure in North Iraq

The “strategic agreement” which is the most important political issue of the recent period


BALANCES AMONG KURDS IN SYRIA, REGIME OPPONENTS AND TURKEY: RELATIONS PATTERN AT THE CROSSROADS OF CONFLICT-STABILITY ORSAM

in North Iraq is about whether KDP-PUK agreement will be ended or not. The Strate-gic agreement is the name of the document alleged to have been signed between KDP and PUK in 2006, and to have designated the conditions of strategic alliance between the two parties. It is suggested that the agree-ment embodies gathering ministries of two parties under a single roof, joint polls, and keeping their alliances not only in North Iraq but also in Baghdad. On the other hand, it is seen that there is no any written document yet. Even those who are at senior positions of both parties put forward that they did not see such an agreement which is alleged to have been signed on that day. They also assert that the document presented on their website as the strategic agreement is irrelevant to real-ity. Therefore, the document called “strategic agreement” might be considered as a verbal agreement between Massoud Barzani and Ja-lal Talabani, rather than a written document.

The strategic agreement, which was consid-ered as the cornerstone of the alliance be-tween KDP and PUK for a long period of time, has been criticized since 25 July 2009 and its amendment has also been brought up to the agenda. The criticism on the agreement from the perspective of KDP might be outlined as follows: After PUK started to be split in 2006, it lost power to a large extent. The Gorran Movement received almost half of the votes of PUK. Therefore, the number of votes that PUK received considerably dropped com-pared to the period when the agreement was signed between the two parties. When the agreement was signed, the votes received by both parties were close to each other. There-fore, sharing both seats in the parliament and ministries, and also other offices might be based on the equal share between the two par-ties. However, in current situation the number of votes received by both parties is not equal. Therefore, the strategic agreement should be

revised, the share of PUK should be reduced, and the agreement should be amended again if needed. In fact, a more extreme group with-in KDP estimates that if KDP and PUK stood for the first local elections to be held in IKR separately, thus it would be more powerful as a result of the major failure of , it is seen that some groups within KDP argue for amend-ing the agreement with new conditions, or terminating the agreement by getting rid of PUK which impedes KDP. PUK, on the other hand, acknowledges the difference between today and the period when the agreement was signed between the two parties. They believe that the strategic agreement might be revised. However, this agreement is not an electoral alliance between the two parties, but a long-term agreement. So, PUK is aware of the loss of support they received. How-ever, PUK defends itself by approaching the alliance between the two parties from a dif-ferent perspective. According to the majority of PUK, even if PUK received less vote than KDP in any election, it should not be taken seriously. The alliance between both parties is not an electoral alliance, but a long-term alliance. PUK considers the sharing based on equality between both parties not in the axis of vote, but in the context of votes to be lost in case the alliance is broken. Within this frame-work, PUK says to KDP that a major vacuum of power would appear if the alliance was broken, and thus KDP would not be able to maintain its power. The major trump of PUK against KDP is that total number of votes to be received by Gorran and PUK would be more than the votes to be received by KDP. Therefore, PUK might use Gorran as a kind of political bargaining trump against KDP.

Even if future of the strategic agreement is still discussed in both parties, it might be suggest-ed that the person who pulls the strings of the strategic agreement and the political balances in North Iraq is Jalal Talabani. The underly-

10



ing reasons might be listed as follows: KDP became a much more stable political party. There might be a struggle for leadership of the party in the future. However, currently there is no such a problem at least in appearance. On the other hand, nothing is certain about the future of PUK. Talabani takes the lead of the party. However, he is in poor health. Who takes over leadership of the party after Tala-bani is not known. Barham Salih, Kosrat Ra-soul, Hero Talabani and Mullah Bahtiyar try to form their own circles within the party. It is highly likely that none of the candidates will be able to control the party alone. Therefore, the situation of PUK in the post-Talabani pe-riod will determine the future of the strategic agreement. Although Talabani and Barzani are politicians with considerable number of conflicts, it does not seem possible that ei-ther party would break the “strategic agree-ment”. However, if the aforesaid agreement is not a written document, then the strategic agreement might partially be amended only through two leaders’ reaching an agreement and rearranging the distribution of seats or positions accordingly. To sum up, agreement will not be broken as long as Jalal Talabani is alive. However, before the elections to be held, the rate of deputies and also the rate of distribution of their offices might change as a result of the agreement between Talabani and Barzani.

On the other hand, balance of power in the region should not be handled simply within the framework of the number of votes and the distribution of power in the parliament. There are also other factors affecting the re-lations between the two parties. One of the most important factors is that KDP and PUK are going through a transformation in nature. KDP and PUK are opposition parties which were involved in all kind of political struggle, including armed struggle, for many years.

Nevertheless, as from 1990s, both parties got used to be in power, and each became a ruling party. They became parties having responsi-bilities towards those who had helped them in the past. Today, both KDP and PUK are ruling parties. In case one of the parties lost the power, they could grow weak in political equation. Furthermore, in case the aforesaid parties lost power, they might be put on tri-al. In short, there are major problems in the infrastructure despite the fact it appears like stable in North Iraq. Neither KDP nor PUK wants to lose or to be marginalized by the government. At this point, the main problem is the fact that KDP increasingly believed that it might come to power alone; while PUK, which is aware of the fact that it is growing weak, is ready for all kind of alternatives to be able to stay in power.

Considering the current political balances in North Iraq at first glance on the basis of par-ties, it is seen that the pointer indicated KDP. However, when considering the balance of power from a wider perspective, it is highly likely that a new political instability could take place in the region. KDP currently controls the cornerstones of the system by holding the prime ministry, IKRG, security organizations and ministry of oil. Listing the advantages of KDP, we see that:

Massoud Barzani, President of IKR, has be-come the symbol of leadership for a sub-stantial part of Kurds. However, the role of Barzani is dependent on geographical limi-tations. Among Iraqi Kurds, the number of those who consider Barzani as the leader in Sulaymaniyah, Kirkuk and Germiyan is rela-tively low. However, their number in Mosul, Duhok and Erbil is on the rise. The most im-portant reason why Massoud Barzani has be-come the leader of all Kurds is the fact that he declared the independent state and he is the first and founding President of the state. Prime ministry in North Iraq is an extreme-



ly important office. As prime minister plays a crucial role in management and realloca-tion of resources, he can form a political base close to himself. Probably Nachirvan Bar-zani is probably the best figure for the office of prime ministry in North Iraq. On the one hand, most of the criticisms towards Mas-soud Barzani is not directed to him indeed.

What frightens the people most in North Iraq is the intelligence agencies. Even though both parties have their own intelligence agencies, when it comes to intelligence in North Iraq, the first thing that comes to mind is Parastin. Therefore, it is necessary to take the the in-telligence agency of KDP into account in the political equation in region. Lastly, a few people who know it in North Iraq which is thought to have an important oil reserve are all from KDP. On behalf of the government and presidency, the Minister of Oil Ashti Hawrami talks to oil companies. Hawrami directly informs Prime Minister and IKR, and he does not share information about other politicians or institutions. This situation which is frequently complained about in North Iraq is actually a big advan-tage for KDP. To sum up, the number of votes received by KDP, which holds the cornerstone of the system, in the last elections shows that it would rank first even if it was the only can-didate in a potential election. However, what is more important than to rank first in the re-gion is to form government and control the system. Currently, officials in KDP think that the party would get ahead of other parties based on economic and political tendencies. But if it ran for elections alone, failure would be inevitable.

2. Potential Political Developments to Take Place in the Region in the Near Future

The present bipolar political balances in North Iraq were always established through

war or conflict throughout history, and these balances also changed through these factors. Currently, the system in North Iraq is no more bipolar. All former experiences show that: Whenever a change takes place in inter-nal political system in North Iraq, it was ei-ther triggered or caused by a political change. Therefore, KDP’s splitting from PUK due to its weak points following the elections it won thanks to PUK results in a new conflict. Po-litical balances in North Iraq looks like break-down of the bipolar system and arrival of a new system. In bipolar system, depending on weakening/collapse/breakdown of a party or on over-strengthening of the other one, a new system appears. In this case, one of the two major allies of the older system would like to pioneer this change. As a matter of fact, its signs started to be observed as well. However, balancing actors would play a middle role. As KDP became more powerful, most of the other parties grew weak. None of these par-ties is content with KDP administration. It is seen that the opposition is in quest of balanc-ing KDP. Therefore, rather than KDP’s seizing control of the system alone, it would rather want to limit the influence of KDP by coop-eration of other actors among themselves. At this point, PUK pursues a very differ-ent policy. PUK would support every group to keep it in power. It might also include an alliance with KDP, or other parties. To sum up, the breakdown of PUK and the forma-tion of Gorran, strengthening KDP, internal conflicts of Islamist movements launched the destruction process of the dual structure in North Iraq since 1990s. In this process, as the biggest power of the system, KDP wants to form a unipolar structure. Therefore, it ap-plies pressure on them to adapt themselves into the new system. KDP’s expectation from the new system is not to form equal allianc-es, but to form coalitions with other parties on a hierarchical basis. In other words, KDP prefers a coalition government where PUK,

12



Gorran, Kurdistan Islamic Union and other parties are small allies, rather than a strategic alliance with PUK on equality basis. So that it could establish a hierarchical relationship with others, and control major points of the system. However, as it is seen from the fact that Nachirvan Barzani could not convince the opposition while forming the 7th Govern-ment, the opposition prefers balancing KDP. In this context, neither Gorran nor two ma-jor Islamist parties could enter in the govern-ment. This situation reinforced PUK. The fact that opposition parties did not enter in government led KDP to ally with PUK again. This situation showed to PUK that: PUK has organizationally grown weak, but KDP needs PUK to stay in power due to the internal po-litical balances in North Iraq.

PUK’s realizing this fact brings up three dif-ferent ways of action within PUK on post-Tal-abani period. The first one is PUK’s maintain-ing its close relations with KDP to carry on being a part of the government in the post-Talabani period. This possibility might lead some PUK members to leave their party and join KDP in the post-Talabani period. Second-ly, it might be an extension of PUK’s efforts to find a new leader in the post-Talabani period despite all the problems within PUK. As the recent developments also show, in case one of the four major figures within PUK keeps the party together, PUK will be able to be a part of the regional equation of power, and it might also be a powerful actor in coalitions.

The third way of action to appear in the post-Talabani period is the reunification of PUK and Gorran. There is a substantial number of people who feel close to each other in both parties, and also who think that it would be better to form an alliance among themselves rather than with KDP. In case this possibility comes true, the chance that new alliance rank first in the region should not be underesti-mated.

It hard to predict which one of the aforemen-tioned scenarios could come true for now. But it might be suggested that the most im-portant development to designate how PUK will act in the future will be the local elections to be held in North Iraq. The way election is held, its results and revision of the relations between KDP and PUK afterwards will desig-nate PUK’s future moves. However, consider-ing current situation, it might be asserted that PUK would like to continue its relations with KDP as long as Jalal Talabani is the leader of PUK. It is suggested that the three above-mentioned possibilities are likely to happen in the post-Talabani period. So, a group will join KDP, another group will strive to form a new leadership in PUK, and another one will be united with Gorran. The size of these groups will determine the establishment of a new system in North Iraq. In case of a small-scale participation in Gorran, and a large-scale participation in KDP, KDP’s dream to become the only power might come true. However, in other cases, KDP would begin to lose its cur-rent power slowly or rapidly.



Interviews

1. Interview with Shaho Saeed, Spokesman of the Gorran (Change) Party

ORSAM: Could you introduce yourself to us very briefly?

SHAHO SAEED: I am Shaho Saeed, the spokesman of Gorran, Change Movement.

ORSAM: Gorran Movement is not very well known in Turkey, although it is very important political actor especially after 2009. Can you define your movement and party, what are the aims and goals of the party?

SHAHO SAEED: Our party appeared in the 2009 election, it became a political movement in 2010. It has a legal permission from KRG. The aim of the movement is to change the po-litical system of KRG in to a more democratic one; to change the rules of the game in poli-tics in the Kurdistan region; to provide equal opportunities for all the political parties in Kurdistan region and to end political discrim-ination against other oppositional groups. In Kurdistan the ruling parties, PUK and KDP, dominate political opportunities, while their opposition faces lack of political opportunity. We aimed to end the revolutionary legiti-macy and to bring civic struggle and compe-tition among the political parties; not to let any political party to have a militia or armed men; not to let any political party to monopo-lize economy; not to let any political party to use their resources of this country to its self-interest; not to use people’s budgets for their interest. These are the general aims of Gorran Movement in KRG. I am not talking about the aims in terms of education, economy, infra-structure and some social aims. Here I talked only about our priorities.

ORSAM: How can Gorran define itself in terms of ideology of the party? Is it a liberal party or a social democratic party?

SHAHO SAEED: So we haven’t defined our ideology accurately for two reasons. First of all, in any totalitarian regime, the priority is to change the system, not to define ideology. The second thing is that we haven’t held our congress yet. We don’t aim to tackle the po-litical parties or their ideology, if they were right, left or middle; our issue is the totalitar-ian parties. At that point, it does not make any difference if they are left, right, Islamic or secular while they are totalitarian.

ORSAM: You define current regime as to-talitarian regime in KRG as far as I under-stand. Which factors do cause you to think that the current regime is a totalitarian one?

SHAHO SAEED: The first one is that these two ruling parties have their armed forces in which their affiliation is for the parties, not for the state of KRG. These parties have their arms, security, units and intelligence services. They used the budged of people on their own interests, not in a transparent way. They used a lot of people’s recourses for their armament interest in a not transparent way. They have a very big monopoly in region’s economy while they have a hand in every civic organization in the society. In addition, they have neutral-ized the state institutions such as parliament which is supposed to monitor the govern-ment; but they made it dysfunctional. Besides, they act like they are facing a danger in any time; they are alike ready to use armed forces against themselves and their opposition.

ORSAM: We would like to learn your views on general issues on Iraq. Although you told that you created the movement to change the system in KRG, you are a part of

14



Iraqi political system. So we are wondering your ideas about some critical issues. First one is the oil law and the second one is cen-tralization attempts and current claims by Maliki. Third issue is about internal dis-puted boundaries, disputed areas and the Kirkuk issue.

SHAHO SAEED: We are defending using or distributing of wealth of oil to the people as it comes in the Iraqi constitution; not transfer-ring to the benefits of some privileged people or authority. The problem of Iraq was always the same with the problems that all other countries which have oil. Basically it is using oil by the authority and officials for their in-terest, not for the people. To set up the prin-ciple of constitution which says oil and gas are two properties of Iraqi people, we should have a very transparent law concerning oil and gas distribution. In order to achieve implementa-tion of transparent oil and gas law, it should be monitored by Iraqi and Kurdistan parliament. To prevent the authority from using these re-courses for their own benefit and to develop economy of Iraq and Kurdistan, we would like to use oil and gas in a way that which does not make Iraqi people consumer but produc-ers. We also very much with encouragement of the foreign investment because we think that the foreign investment is always on the benefit of Iraqi people. Change Movement aims to make the country to open to foreign investment. As much as Iraq becomes more open, the chance of democratization in Iraq will be much more. It reduces the possibility of extremism in all forms, in ideology, in sec-tarianism, in nationalism and so on.

ORSAM: As we can observe from media, KRG has signed several oil agreements with international oil companies like Exx-on, Chevron, Total and etc. do you think that these agreements would create some problems regarding the transparency in

KRG Parliament? Do other parties know about what is going on in this process?

SHAHO SAEED: No, Kurdistan Parliament still works about on these questions. These were not transparently signed. In addition, we don’t believe that these deals do not serve for stability and development in Kurdistan re-gion. We would like these companies to come into Iraq and Kurdistan but the contracts should be signed in a way that benefits long term of interest of people. So they should sign the bonds with government as well as rep-resentative of people to make the contracts of the interest of people and stability of the country. So people of Kurdistan would feel that contracts are in their interest. But up until now, the authority of KRG could not convince people that the contracts are in their interest. Because they are not ready to reveal the details of these contracts to people and to the parliament and up until now, we don’t know the money gained from these contracts and how they were spent.

As change movement we are the only force, which are not the part of Maliki or KRG. We are the opposition with Kurdistan region as well as Iraqi (government). At the very be-ginning we said “no” to the formation of the government of Maliki. We feel like this gov-ernment has been formed of the agreement between Kurdistan and Iraqi powers, not be-tween political segments and fractions. That is why this government is not for the interests of fractions but in the interests of the political parties. This is the reason of our stand that this government is not strong.

ORSAM: Maliki claim that Mesud Barzani and KDP wanted that Gorran should not be the part of government. Is it true or me-dia propaganda?

SHAHO SAEED: It is true but it was a planned agreement between the parties like Maliki and Barzani.



ORSAM: So you think that Maliki is be-coming more authoritarian day by day?

SHAHO SAEED: As a ruler, you have two paths either rules of institutions or rule of personality. I guess that the current political affairs of Iraq went through individual inter-ests, not institutions. It is not on the interests of democracy. There is an attempt for dicta-torship in Iraq but we are not afraid of this kind threat. So we feel like all factions who made Maliki a Prime Minister are responsible for this abuse of power.

ORSAM: The other question is about re-lated disputed areas?SHAHO SAEED: We believe that the depor-tation policy which was implemented by the former regime made some areas like disjoint some areas in Iraqi government. That is why these areas are called disputed areas in Iraqi constitution but we believe that these areas are a part of Kurdistan region, not disputed at all. But 5this subject is very sensitive because these so called disputed areas are the result of the former regime’s policies. The chauvin-ist policies of the former regime made the is-sue an ethnic and sensitive issue. That is why there is a tension between the ethnic groups that live in these areas. The duty of KRG and political parties is to work to reduce this ten-sion between these groups. We are not sup-porting any policy based on nationalistic and chauvinist slogans in order to integrate these areas to Kurdistan region. We believe that the citizenship in Kurdistan region should be higher than the ethnic affiliation. There should be a guarantee to non-Kurdish ethnic groups, not only a slogan but a legal guaran-

tee in Kurdistan region. For example Arabs, Christian, Turkmen should feel like that that they are first class citizens of the Kurdistan region. In order to reach that kind of citizen-ship which is not based on ethnicity, we need o total democracy in Kurdistan. And last one Kirkuk. Kirkuk is a part of dis-puted areas and we have the same position about Kirkuk but as a Change Movement, we try to reduce this ethnic tension in this city. We are a democratic party. We do not have any nationalistic or chauvinist discourse. Our rivals in KDP and PUK interpreted this course as a compromise to the non-Kurdish ethnic groups in the city but we will continue on our discourse.

ORSAM: How could you define your rela-tions with Turkey?

SHAHO SAEED: We believed that Turkey is a very important country in the region. We have several links with Turkey such as geo-graphical, historical, and cultural links, re-ligion and interests. These links made us to consider Turkey as a very important country and Turkey is a very pure democratic coun-try in the region and the world. Turkey had a very important role to protect Kurdistan region during the time of Saddam Hussein, because of having Incirlik Base in its border and because Turkey was a gate for Kurdistan region to outside world. These things made us to have good relations with Turkey. This is the perception of Kurdish people and change movement.

ORSAM:Thank you very much for this in-terview.

16



2. Interview with Muhammad Tawfiq Ra-him, Director of External Relations of Gor-ran (Change) Movemen

ORSAM: Could you introduce yourself for our readers?

MUHAMMAD TAWFIQ RAHIM: My name is Muhammad Tawfiq Rahim. I am ac-tive in Gorran movement. I am, so to speak, in charge of external relations of the party.

ORSAM: How can you define the current political situation in KRG?

MUHAMMAD TAWFIQ RAHIM: The general political situation in Iraqi Kurdistan right now is that of a crisis between the re-gion and the central government in Bagdad. That crisis has divided political forces in the region. There are different approaches for the current crisis with Bagdad. One approach is led by KDP; another is led by other political parties, mainly Gorran. We have full differ-ent position for the situation with Bagdad. Probably you know that KDP was trying to organize a front against Maliki front about taking confidence in the parliament. While we, in Gorran, have different positions. PUK is similar with us but officially they try to keep it quiet. Our approach is that we have prob-lems with Maliki, there is no doubt about it but then set of a front and collect of signature to remove him we have to summon him to the parliament. Summoning in the parliament does not make any difference. We should give him a chance to make his position and stance clear about the current issues and that crisis although there is not much noise about it. But still it is here.

ORSAM: The crisis has not finished yet; however after the attempts to remove Ma-liki from power, it seems that he is much more powerful now in the parliament. Al-though he gave some promises, again to reform, he is not doing something. He is controlling much more government. What do you think about that situation?

MUHAMMAD TAWFIQ RAHIM: Yes, they prepared a reform plan and telling everyone that there are problems but they have a plan to reform the situation. He is stronger than he used to be. A couple of months after, be-cause of anti-Maliki front they were unified, cleared their awareness and agendas within that front. For example, Barzani’s agenda was different from Motloq. Motloq’s agenda is dif-ferent from Al-Hashimi and others. So they were not unified on what they want. They had different policies and different agendas and Maliki was clever in dividing them.

ORSAM: Do you think that current bal-ance of power or dynamics in Middle East affect the Iraqi politics?

MUHAMMAD TAWFIQ RAHIM: It affects very much politics, especially what is happen-ing in Syria now.

ORSAM: Can you define the impacts of the Syrian affairs on Iraqi politics?

MUHAMMAD TAWFIQ RAHIM: It affects the Iraqi politics because Iraqi politics is simi-lar with Syrian politics, based on the secular-ism and the sectarian issues. So if you ask a Sunni on what happens in Syria, it is good for him, but if you ask a Shia, it is bad. Because of that, we do not have a national policy. We have various sectarian policies so we are not unified. So, what is happening in Syria would affect Bagdad and would affect the Kurdistan region as well but for different reasons.

ORSAM: Can you define your movements position regarding the Syrian affairs or change in Middle East?

MUHAMMAD TAWFIQ RAHIM: We are in the so-called Arab Spring. We believe that Arab Spring is in a big delay, it should have taken place many years ago. What is happen-ing in the Arab world is that. The people are fighting for the dignity. Look at the all politi-cal regions in Middle East, especially in the



Arab countries. They came to power, either through coup d’état or armed movement or conspiracies. And they stayed in the power through manipulated elections. Ben Ali is the same. Bashar Assad has the power with 99.9% of people’s vote. Now people know that they have a chance to gain their dignity. So it is happening in Middle East, the Arab Revolu-tion is the revolution for dignity. In the Gor-ran we are on the side of people. It doesn’t matter for us when this regime removed like in Egypt, Tunisia or Libya, who will come to power. We support the will of people, what they decide through free elections. This is a sovereign issue for them. So we do not think that Assad would be replaced with whom. We have to respect the will of people.

ORSAM: Does the Arab Spring affect the Kurdish politics in Iraq?

MUHAMMAD TAWFIQ RAHIM: Yes be-cause there are similarities between the ruling political parties and the similarities between desperation of people. Why the Kurdish would be different from a Libyan, a Tunisian, a Yemeni or an Egytian? We have the same problems. Especially now, with the develop-ments in Syria, people see that there are deep political parties, ruling political parties, like the Baath party, like the KDP and the PUK. They have the same mentality. They belong to different ages; age of the political parties based on socialism, central democracy, iron discipline; son is replacing his father, father is replacing his grandfather. It is the same what is happening in Syria, and what happened in Egypt have lots of effects on the mind of peo-ple and region.

ORSAM: In February 2011, there were some protests in Sulaymaniyah. After some events occurred, these protests have stopped. What were the reasons for that?

MUHAMMAD TAWFIQ RAHIM: The real reason is that the opposition parties in the re-gion did not want to escalate because we have very bad experience of internal thing. So we did not want to live the same things and we are waiting for the situation to get mature to different actions, different courses. What is happening here, for example, people say that they want to be differentiated to Iraq; that happens in Sulaymaniyah, Arbil and Dohuk. The expectation in everywhere is the same. Ok, we have different social natures, Arbil is different from Dohuk, Dohuk is dominated by tribal relations which is very dangerous. Arbil is different and the politics in Sulaymaniyah is liberal and intellectual. Otherwise, the expec-tations and demands of people are the same everywhere. People in Sulaymaniyah want transparency; the people of Arbil and Dohuk want it either. People of Sulaymaniyah are fighting against corruption, the same is hap-pening in Arbil and Dohuk. In Sulaymaniyah, people want electricity and public services which is the same in Arbil and Dohuk. Even the different profile of ruling parties, they have the same vision with the opposition par-ties. It is not because we are not the member of KDP and PUK, not leading parties and not having privileges. This doesn’t mean that you don’t want electricity or public services. But as I said we did our best, not to allow the situ-ation to get out of control.

ORSAM: The easiest and legal base to show people’s will is the election. However, the provisional council elections in KRG un-fortunately couldn’t have been done until now and delayed again. What are the rea-sons for that?

MUHAMMAD TAWFIQ RAHIM: The reason is that the ruling political parties are afraid of election. Because, the election right now would be very different form the elec-tions of the past. Because of the atmosphere

18



there are positive situation for the people who vote for the opposition parties. It is like two different eyes we can say. Everyone have elec-tion, we had the election of 2009 right now but that will be different from it.

ORSAM: Do you think that there would be provisional elections in KRG?

MUHAMMAD TAWFIQ RAHIM: There must be, but yesterday and the day before I was following the issue in Bagdad and every-one says that the election is delayed for po-litical reasons. They are creating problems for the provisional elections. They are doing technical issues. Usually, the ruling political parties in KRG or in other parts, it is not im-portant to whom people vote but who counts the votes. You can be sure that friendly people are counting their votes.

ORSAM: How could you define the rela-tions with Turkey and Turkey’s stands re-garding the KRG?

MUHAMMAD TAWFIQ RAHIM: We are ready to go and meet anyone, everywhere, anytime from Turkey, parliament, govern-ment, and all the institutions and exchange our views and explain our stands to them. But official relations should be from Bagdad. We are not very open Gorran representative anywhere but KDP and PUK are doing now in Ankara, in Tehran, in Damascus; everywhere. This is not our policy but of course, we see the Turkish policy via what is happening in Middle East as very positive.

ORSAM: However Turkey’s relation with KRG is in a different position. Turkey has good relations with KRG.

MUHAMMAD TAWFIQ RAHIM: Is it KRG or KDP? Turkey should be seen by the people of KRG as a neutral force and neighbor. This is very important, especially for Turkish in-

terests in the region. It is important for us to have Turkish interest in the region. Economic and cultural relations are very important and very positive and no political party in the re-gion should be allowed to use the relation-ship with Turkey for internal politics. I was in Turkey a couple of months ago. I met people from AK Party, foreign affairs, even from se-curity institutions. They were very surprised when I called Gorran’s political progress be-cause they met people telling them that we are very leftist, extremist organization, close to Iran that we are very nationalist. These are what they said when they go to Turkey. When they go to Iran, they said that these people are supported by Israel, Turkey and America. As we said, life of a lie is very short. So we pay very much attention to Turkish politics and the role that Turkey is playing in the Middle East is very good.

ORSAM: As a last question, Iraq is head-ing towards an election. Next year a pro-visional election will take place and then a general election will take place. What are your expectations for the future of Iraq? Do you think that Iraq could be united or these sectarian or ethnic problems would cause a new crisis?

MUHAMMAD TAWFIQ RAHIM: Iraq would remain united because neighbors want Iraq united.

ORSAM: Is it possible to ignore the inter-nal dynamics?

MUHAMMAD TAWFIQ RAHIM: Iran wants Iraq to be united but dominated by Shias. Turkey wants it too but dominated by different political groups. So all the neighbors want Iraq to be united but as I said, what is happening in the Middle East, in the Arab Spring will affect this in Iraq, in a positive way.

ORSAM: Thank you very much for your answers and sharing your time with us.



3. Interview with Mohammad Ahmad, Politburo Member of Kurdistan Islamic Union (KIU)

ORSAM: Please can you introduce yourself for our readers very briefly?

MUHAMMAD AHMAD: I am Muhammad Ahmad, member of political bureau, repre-sentative of council of Sulaymaniyah.

ORSAM: How do you evaluate the general political situation in KRG?

MUHAMMAD AHMAD: From a security perspective it is good. From economic per-spective it is good too but it is not at the level that we expected. From political perspective there is complexity, and a need for a reform in political and managing system in the region but the authority have little preparation for such a reform. Oppositions are pushing for a reform.

ORSAM: There was a leader change in Kurdistan Islamic Union and now there is a new party leader after Salahaddin Bahad-din. What does this leader change mean for Kurdistan Islamic Union? Does this mean a change in party politics, if yes in which ways?

MUHAMMAD AHMAD: We went through some kind of change for ourselves. One of them was the system of managing the party. It is used to be very vertical but now we ex-panded from the top. We are inclined toward decentralization in the party. From ideologi-cal perspective, we didn’t go through any change; we are a national party with Islamic background. From management perspective of the party and the structure of the party went through some changes.

ORSAM: Can you give some details regard-ing this structure and this process?

MUHAMMAD AHMAD: We are more im-plementing decentralized way of managing the party. For example, in the past we didn’t have any organization to observe, but now we have a unit to make observations within the party. We are observing the whole parties’ activities in the region and whole movements within the party. Within the party if we have any problem or conflict, this organization is to solve conflicts and problems.

ORSAM: What was the problem and how decentralization process solves them?

MUHAMMAD AHMAD: There was not a problem but we want to improve. We want to be more systematic to show the strength of our party. We have the presidency that plan-ning and this new organization can follow and observe and implement political reform.

ORSAM: We know that there was an op-position within the Islamic Union. Did this decentralization process end this opposi-tion within the union or do they still go on?

MUHAMMAD AHMAD: There was no fraction within the party but there were dif-ferent point of views. We like to have differ-ent points of views. We are a reformist party. We would like to have all the conditions of the reform. We are demanding transparency and so we have to be more transparent than the others. On that base, we held the congress transparently without having any censorship. The leader of the party gave up the leadership in his strongest time and transferred power peacefully. We wanted to show that our party is not dominated by a personality, we have a method. Mainly the political parties in here have a personal domination.

ORSAM: What about the party’s stand on forming coalition with other parties? As we know PUK and KDP has formed a co-

20



alition. So the other parties cannot get the majority and rule the country. In the com-ing election whether in KRG or in Iraq, do these parties consider to form a coalition or a block? And if yes, which parties do you prefer for coalition?

MUHAMMAD AHMAD: We have no reser-vations against any political parties. Our past approved that we can create coalitions with Christians, leftist parties and ruling parties. The most important thing for us is to share a base for working together. We don’t come together with any political party on the base of ideology. However, we have paid the price of such a point of view. In the past we did show that the possibility of coalition between Islamic party and the people who have a left background. Just to show and tell to people that yes we are an Islamic party but we are not a kind of entering politics on the base of ideology. But people did not get our message or we failed to reach people. Therefore, in the last election, we suffered from some kind of punishment. So far, we didn’t benefit from that point of view but we hope that the fu-ture will show that our main perspective and aim is a national project, not anything else. The future possibilities are open to all parties which we share the similar background and perspective.

ORSAM: When Nachirvan Barzani was establishing the new government, he met with opposition parties as well as with your party. But you did not choose to be a part of the government. Why did these negotia-tions failed?

MUHAMMAD AHMAD: We experienced the participation. In the past, when Nachir-van was prime minister, we held a ministry within the government. We tried to do re-form internally. On that base we submitted the memorandum to the president that the

system needs a reform. And then they asked us you have to change the project and sub-mit it to the government and we did that, for more than three years we tried to do a reform but we didn’t reach any result. Therefore, we decided to go to the path of opposition. At the beginning we were thinking that the culture of being opposition in Kurdistan region is not mature enough. We tried to be separate from Bagdad. They could not accept that and re-garding this as a threat. They attacked to our bases and injured so many people in 2005. Then we were patient and told ourselves that they cannot figure out our position. But later on, it became clear in Bagdad that our split which is different from theirs did not mean that we are enemy to them. In the beginning, it was difficult for them to accept that we have the slogan of fighting against corruption and demanding services. Later on we decided to go step by step of being an opposition. We would like to show that being opposition does not mean being an enemy. We hold an opin-ion that a democratic system requires a ruling party and opposition at the same time. It took a lot of time until this culture develops. After we experienced internally by being a part of government cannot do any reform, and then we went through a successful period of being different in Bagdad. After that we decided to declare ourselves as an opposition party in Kurdistan region. However, our partners did not resist this very well. The ruling party tried a lot for us and gave a lot of opportunities but we have decided to implement and sup-port the culture of opposition and make it as a normal part of the political system. We be-lieve that the culture of opposition transfers to the people and that creates a pressure on the system and then we lead to a reform. So, our strategic decision is remaining in opposi-tion until next election, until this culture of opposition matures in Kurdistan. We believe even if we are in power one day we will sup-port the opposition. We believe that the right



and the responsibilities of the ruling party and the opposition should be clarified in the constitution.

ORSAM: What do you think about the Iraqi government and the Prime Minister Maliki, do you think that Maliki is becom-ing a totalitarian leader?

MUHAMMAD AHMAD: There were cer-tain principles that we would like to see, sup-port and implement in Iraq such as democ-racy, national union, participation, national balance, acceptance of constitution and fed-eralism. None of these are believed by Maliki. Maliki has centralized, authoritarian tenden-cies. He has a pure sectarian believes and does not believe in sharing power with any other sector of Iraq. Even he does not believe in sharing power with his own sect. He still believes in leadership in the party as a nec-essary condition. As a result of that, Kurds, Sunnis and also Shias have been marginalized in Iraq. Therefore, this complexity and trou-bles continues in the country.

ORSAM: What do you think about the oil law debates in Iraq and the oil agreements that signed by KRG?

MUHAMMAD AHMAD: Oil is covered by corruption both in Iraq and Kurdistan region. We believe that most of the profits go to the companies. If the oil agreements has been done according to constitution, it would be resulted with the benefit of people and fulfill the general interest. It is possible that Iraqi oil

creates benefits for Iraq and also its neigh-bors. But there is no transparency on this sec-tor. There is not a clear law because of lack of mutual trust among KRG and Bagdad. It is possible that the situation which emerged now requires a revolution in the future in or-der to nationalize the situation. Because what is done till now is not based on law and trans-parency. People have no clue about those who signed this agreement and how it was done.

ORSAM: What do you think about Tur-key’s approach to KRG and as party what do you expect from Turkey to cooperate?

MUHAMMAD AHMAD: As a party, we had a role in making a better relation between Turkey and regional government. If you re-member when there were a lot of problems between Turkey and KRG, as Kurdistan Is-lamic Union, we led representatives of all par-ties to go to Turkey. To create an understand-ing base on shared interests. We believed that Turkey is a big country and if we reach an agreement it would be beneficiary for both sides. We are a good gate for Turkey to reach other parts of Iraq and Turkey is a good gate for us to reach other parts of the world. If we have a relation based on understanding, both sides would benefit. We do not forget the em-bargo years that Turkey was the only gate for us towards the world. We believe on base of understanding, negotiation and exchange of views, we will reach the situation that both sides will benefit.

ORSAM: Thank you very much.

22



4. Interview with Sadi Ahmad Pire, Po-litburo Member of the Patriotic Union of Kurdistan (PUK)

ORSAM: Please can you introduce yourself for our readers very briefly?

SADI AHMAD PIRE: My name is Sadi Ah-mad Pire. I am member of Politburo of PUK and ex-minister and ex member of parlia-ment.

ORSAM: Could you define current politi-cal dynamics in KRG?

SADI AHMAD PIRE: In Iraqi Kurdistan we have a very good political climate and very good economical climate and also cultural climate. We have in Iraqi Kurdistan more than 1200 radios TV stations, newspapers, magazines. Less than 200 of them are parties dependent and more than 800 of them are in-dependent. Unemployment is getting down. We reduced it through job creative activities through inviting the investors from outside and also increasing the economical activities in different branches. We have very active opposition groups here in parliament. The Kurdish Government and the Kurdish op-position learned how to govern and how to oppose. They created a mechanism to work together. Security issue is one of the thing that we are proud of. Security situation is very good. Of course we are trying to enhance the capacity of our universities by inviting teach-ers from western universities. We know that such a development such a progress without culture of democratic life without culture of parliamentary life is not successful. We try also to educate new generation in order to work together and to take part in the social, economic and political life.

The second issue as the Kurds in Iraq we hope that we can cooperate with existing govern-

ments in the region to solve the democratiza-tion issues and Kurdish problems in all coun-tries. This is best for the stability and security of borders, because the common security is one of the priorities for the Kurds and also for the region. Bringing the difficulties and dif-ference with our neighbor countries on the zero level is another target of us and we have to start developing mutual interest and mu-tual understanding.

ORSAM: Could you evaluate the rela-tion between KRG and the government in Baghdad?

SADI AHMAD PIRE: I think that this kind of relations between any federal government and central government is very normal. The difference is about the shortage of resources, about the services about this kind of issues. In Iraqi Kurdistan region we have different experiences in history with different central governments in Baghdad. For example the Iraqi governments has to take care about what’s happening in Halabja what’s happen-ing by destroying 4500 villages and many many townships. I think not only through 17 percent of the budget of Iraqi Kurdistan you can solve all these destructions. The Iraqi Government has to support KRG and to take part in these issues.

The second issue, the peshmarga forces are national forces. They are not paramilitary forces. They are well organized well educated. The Iraqi Government according to institu-tions of Iraq has to accept the peshmarha as the part of the defense system of Iraq for de-fending order and stability. Besides the Iraqi government has to equip, finance and train the peshmarga forces like any other units Iraqi army.

The third issue, we have problems about dis-puted areas like Kirkuk, Khanaqin, Mahmor



and other areas. High Commissions from UN prepared a report about how to solve these problems. We had many elections like Iraqi parliament elections, local elections and any of these cities, townships and cities are Kurd-ish populated and the question is uncertain. We have to accept that this disputed areas as a part of Kurdistan region. If there are any prob-lems we have to solve it via article 140 which speaks about three steps for the solution. The first step is the normalization. Because during the Saddam era they deported many Kurds from these regions and they brought Arab families from other governorates from South of Iraq and settled them in places like Khanaqin, Kirkuk and Sincar. Of course they have to bring them back and bring the Kurds back to their villages and give back their land. Few months ago we had a decision taken by the Iraqi government called Decision 29. This is to give back the lands of Kurds which are taken by force by the Iraqi government during Saddam Hussein’s time. I think in this way we can solve all problems and Kurds has the right to feel themselves equal as other Iraqis.

ORSAM: How does the Arab Spring affect the Kurdish region?

SADI AHMAD PIRE: Of course Arab Spring has effects on everywhere of the world. In our region, first of all the Kurds did not and do not suffer because they are Muslims but because they are Kurds. The second is that we celebrated our spring in 1991 when the Saddam regime was kicked out of the Kurd-ish region and also 2003 after the liberation of Iraq. Therefore, comparing North African countries like Egypt with Iraqi Kurdistan is not true.

ORSAM: What do you think about the Turkish policy toward Iraqi Kurdistan? How it should be developed more?

SADI AHMAD PIRE: There is a big chance for the benefit of both country and both na-tions. Talking in Kurdish language is no more a utopia in Turkey. I think the reform process which started in Turkey has to continue. This reform is in the benefit of Turkey and also the Kurdistan region. With this reform process we can remove all barriers between us and both sides can benefit from this.

ORSAM: Mr. Pire, thank you very much for sharing your ideas with us.

24



ORSAM Report No: 1March 2009The Struggle Against Piracy: The Somalia Case and Turkey’s Position (Tr - Eng)

ORSAM Report No: 2April 200960 Years of Alliance: NATO and Turkey(Tr - Eng)

ORSAM Report No: 3May 2009Iraq’s Pivotal Point: Talafar(Tr - Eng)

ORSAM Report No: 4July 20092009 Lübnan Seçimleri: Ka-zananlar, Kaybedenler ve Türkiye(Tr)

ORSAM Report No: 5August 2009Turkey-Lebanon Relations:Perceptions of Turkey Among the Religious and Sectarian Factions in Lebanon(Tr - Eng)

ORSAM Report No: 6November 2009The Tuzhurmatu Turkmens: A Success Story (Tr - Eng - Ar)

ORSAM Report No: 7November 2009The Forgotten Turkmen Land: Diyala(Tr - Eng - Ar)

ORSAM Report No: 8 BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 1December 2009Abkhazia for the Integration of the Black Sea(Tr - Eng)

ORSAM Report No: 9January 2010The Yemen Issue: A Step Toward Regional War? (Tr - Eng)

ORSAM Report No: 10January 2010Civil War in Yemen: The Power Struggle, Regional Influences and Relations With Turkey(Tr - Eng)

ORSAM Report No: 11February 2010The Forgotten Turks: Turkmens of Lebanon (Tr – Eng – Ar)

ORSAM Report No: 12 BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 2February 2010Russian Perspective: The Influ-ence of the Factor of Iraq on Turkey’s Middle East Policies (1990-2008)(Tr - Rus)

ORSAM Report No: 13February 20107 March 2010 Irak Seçimleri Öncesi Şii Kökenli Parti ve Seç-menlerin Politik Davranışlarının Analizi(Tr)

ORSAM Report No: 14February 2010Seçim Öncesi Irak’ta Siyasal Du-rum ve Seçime İlişkin Beklentiler(Tr)

ORSAM Report No: 15March 2010Orsam Heyetinin 7 March 2010 Irak Seçimlerine İlişkin Gözlem Raporu(Tr)

ORSAM Report No: 16April 2010Sultanate of Oman: An Arab State Between Tradition and Modernity in the Arabian Peninsula(Tr)

ORSAM Report No: 17April 2010Evaluation of Iraqi Parliamentary Elections of March 7, 2010 and the New Political Equation(Tr)

ORSAM Report No: 18BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 3May 2010Turkish-Russian Relations: From Neighborhood to Strategic Co-operation(Tr - Rus)

ORSAM Report No: 19September 2010Turkmens’ Migration Towards Turkey and Turkmen Population in Turkey(Tr)

ORSAM Report No: 20BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 4October 2010Current Situation in Kyrgzstan, the Reasons of Change in Government and Short Term Foresights(Tr)

ORSAM Report No: 21November 2010Away From Iraq: Post 2003 Iraqi Migration to Neighboring Coun-tries and to Turkey(Tr – Eng)

ORSAM Report No: 22January 2011Turkey-Yemen Relations and the Perception of Turkey in Yemen(Tr – Eng – Ar)

ORSAM Report No: 23January 2011Is the Qatar-Iraq-Turkey-Europe Natural Gas Pipeline Project Feasible?(Tr - Eng)

ORSAM Report No: 24January 2011The State of Kuwait: Relations with Turkey, War and Peace and the Al-SabahGovernment in Between(Tr)

ORSAM Report No: 25January 2011Embargo on Iran by the Security Council in Legal and Political Aspects(Tr)

ORSAM Report No: 26BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 5February 2011The Recent Developments in Kyrgyzstan: Past, Present and Future (Tr - Rus)

ORSAM Report No: 27February 2011The Steps of the Egyptian Revo-lution: Is That the End of an Era?(Tr)

ORSAM Report No: 28BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 6February 2011The Limits of Power in Distraining on Ships by a Coast State on theInternational Law of the Sea -Georgia’s Distraining on theShips Navigating Around the Black Sea-(Tr)

ORSAM Report No: 29February 2011Tunisia, Popular Revolution and Turkey’s Exprience(Tr)

ORSAM Report No: 30February 2011Property Disagreements in Kirkuk: A Study Based on the Field Search(Tr)

ORSAM Report No: 31BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 7March 2011The Developments in Afghanistan and Pakistan and Their Effects on International Security (Tr)

ORSAM Report No: 32March 2011Shiite Opposition Question in Saudi Arabia and Its Impacts(Tr)

ORSAM Report No: 33March 2011Turkmen Existence in Iraq(Tr)

ORSAM Report No: 34March 2011Turkmen Press in Iraq(Tr – Ar)

ORSAM Report No: 35March 2011Current Situation and Important Political Developments in Iraq(Tr)

ORSAM Report No: 36ORSAM Water Research Pro-gramme Report No: 1 March 2011Eu’s Water Framework Directive Implementation in Turkey: The Draft National Implementation Plan (Eng)

ORSAM Report No: 37March 2011Popular Revolt in Tunisia and Its Aftermath(Tr)

ORSAM Report No: 38March 2011Libyan War, International Inter-vention and Turkey (Tr)

ORSAM Report No: 39March 2011From Past to Present Libya (Tr)

ORSAM Report No: 40ORSAM Water Research Pro-gramme Report No: 2March 2011Climate Change From a Security Perspective and Its Effects on Middle East(Tr)

ORSAM Report No: 41March 2011Understanding Iraq Through Cartoons - 1 (Tr)

ORSAM Report No: 42ORSAM Water Research Pro-gramme Report No: 3April 2011Hydropolitical History of Nile River Basin and Recent Develop-ments(Tr)

ORSAM Report No: 43April 2011Social-Political Structure of the Northern Iraq and Kurdish RegionalGoverment’s Relations with Turkey(Tr)

ORSAM Report No: 44ORSAM Water Research Pro-gramme Report No: 4April 2011The Obligation of “International Cooperation” in Meriç (Maritza-Evros)Basin Water Management(Tr)

ORSAM Report No: 45April 2011Syria Towards Democracy or Civil War?: Social and Political Structure, Prospects For Change and Its Impacts on Turkey(Tr)

ORSAM REPORTS



ORSAM Report No: 46May 2011Power Struggle in Syria, Reaction of the International Community and Turkey’s Position (Tr)

ORSAM Report No: 47ORSAM Water Research Pro-gramme Report No: 5May 2011Turkey-Syria Relations: Asi (Orontes) Friendship Dam As An Example Of CooperationIn Transboundary Waters (Tr)

ORSAM Report No: 48May 2011Orsam Interviews - 1Iraqi Arabs, Minorities & Aca-demics - 1(Tr)

ORSAM Report No: 49May 2011Orsam Interviews - 2Iraqi Turkmens - 1 (Tr)

ORSAM Report No: 50May 2011ORSAM Interviews - 3Iraqi Kurdish Officials, Academics & Journalists - 1(Tr)

ORSAM Report No: 51BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 8May 2011The 75th Anniversary of Mon-treaux Convention Regarding the Regime of Turkish Straits(In the Framework of the Chang-ing Geopolitics of the Black Sea)(Tr)

ORSAM Report No: 52BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 9May 2011Afghanistan and Regional Se-curity(Middle East, Central and South Asia, Russian Federation)(Tr - Rus)

ORSAM Report No: 53May 2011Madagascar: Gains, Missing Opportunities, and Relations with Turkey in the 50th Year of Independence(Tr)

ORSAM Report No: 54May 2011Iraqi Groups’ Approach Towards Main Political Problems and Rela-tions With Turkey: A Study Based On Field Research(Tr)

ORSAM Report No: 55June 2011Antalya Conference of Syrian Opposition: Results, Outlook on Basic Problems and Expectations from Turkey(Tr)

ORSAM Report No: 56June 2011Elections and Experience of Jus-tice and Development Party(Tr – Ar)

ORSAM Report No: 57June 2011Reflections Of 12 June 2011 Tur-key Parliamentary Elections in the Middle Eastern Countries(Tr - Eng)

ORSAM Report No: 58July 2011Reflections of 12 June 2011 Tur-key Parliamentary Elections in the Middle East Through Cartoons(Tr)

ORSAM Report No: 59July 2011Understanding Iraq Through Cartoons - 2(Tr)

ORSAM Report No: 60 ORSAM Water Research Pro-gramme Report No: 6July 2011Cooperation and Conflict on the Mekong River Waters(Tr-Eng)

ORSAM Report No: 61July 2011The Complete Decipher of the “Chance in Syria Conference”, Carried Out in Antalya Between June 1-2 2011(Tr - Eng)

ORSAM Report No: 62August 2011Understanding Iraq Through Cartoons - 3(Tr)

ORSAM Report No: 63 ORSAM Water Research Pro-gramme Report No: 7August 2011The Invisible Strategic Resource: Transboundary Ground Waters(Tr)

ORSAM Report No: 64August 2011Victory of Justice and Develop-ment Party in 12 June 2011 Turkey’s General Elections(Tr – Ar)

ORSAM Report No: 65August 2011Arab Spring Through Cartoons – 1(Tr)

ORSAM Report No: 66August 2011Civil War in Libya and Inter-national Intervention Through Cartoons - 1(Tr)

ORSAM Report No: 67August 2011Somalia: A Nation’s Peril and Turkey’s Humanitarian Aid(Tr)

ORSAM Report No: 68September 2011The Operaton Against Osama Bin Laden and Its Reflections in Cartoons(Tr)

ORSAM Report No: 69September 2011Understanding Iraq Through Cartoons - 4(Tr)

ORSAM Report No: 70BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 10September 2011Russia’s and Turkey’s Iran Poli-cies in the XXI. Century(Tr - Rus)

ORSAM Report No: 71September 2011Gaza Problem: Israel’s Blocade, International Law, Palmer Report and Turkey’s Approach(Tr)

ORSAM Report No: 72September 2011Statistics of the Middle Eastern Countries(Tr)

ORSAM Report No: 73BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 11October 2011Anatolian Sphere of Influence(Tr-Eng)

ORSAM Report No: 74BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 12 October 2011Ukraine in Regress: The Tymosh-enko Trial(Eng)

ORSAM Report No: 75BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 13October 2011Kazaks and Kazakistanis(Tr - Rus)

ORSAM Report No: 76BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 14October 2011The Forgotten Turks in Italy: Moena Turks(Tr - It)

ORSAM Report No: 77October 2011The Regional and Global Effects of the Us Post-Withdrawal Policy Towards Iraq and Its Reflections on Turkey(Tr)

ORSAM Report No: 78ORSAM Water Research Pro-gramme Report No: 8October 2011Constructed Wetlands and Re-Use of Waste Water for the Irriga-tion in Turkey and Israel(Tr)

ORSAM Report No: 79October 2011The Political Balance in Pre-Election Period in Tunisia (Tr)

ORSAM Report No: 80October 2011Understanding Iraq Through Cartoons - 5(Tr)

ORSAM Report No: 81BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 15October 2011Great Power Politics on Afghani-stan(Tr-Eng)

ORSAM Report No: 82BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 16October 2011Afghanistan in the Perspective of Neighboring Countries(Tr-Eng)

ORSAM Report No: 83November 2011The Community Brought up to Agenda upon the Transition in Syria: The Turkmens of Syria (Tr)

ORSAM Report No: 84ORSAM Water Research Pro-gramme Report No: 9November 2011Somalia’s Catastrophic Famine: Political Drought or Natural One?(Tr-Eng)

ORSAM Report No: 85November 2011Historical Pragmatism in Syrian Political Culture, Syrian Foreign Policy Under Bashar Al-Assad and Turkish-Syrian Relations (Tr)

ORSAM Report No: 86November 2011From Past to Present: The Iraqi Turkmen Front’s Structure and Administration (Tr)

ORSAM Report No: 87 November 2011Turkmen in Iraq and Their Flight: A Demographic Question? (Eng)

ORSAM Report No: 88November 2011Bektashism in Iraq (Turkmens – Shabaks – Kakais) (Tr)

ORSAM Report No: 89November 2011Morocco Monarchy in Trans-formation Process: Evolution or Revolution?(Tr)

ORSAM Report No: 90November 2011The Efforts of Democratization in the Hashemite Kingdom of Jor-dan Within the Context of Local Actors and Regional Challenges(Tr-Eng)

ORSAM Report No: 91December 2011The Arab League’s and Turkey’s Decisions to Impose Sanction Against Syria, and Possible Con-sequences(Tr)

ORSAM Report No: 92 December 2011Current Situation of Disputed Areas in Iraq (Tr)

26



ORSAM Report No: 93ORSAM Water Research Pro-gramme Report: 10December 2011Turkey and Wfd Harmonization: A Silent, But Significant Process(Eng)

ORSAM Report No: 94December 2011The Role of Perception in Turkey-France Crisis: French Perception on Turkey(Tr)

ORSAM Report No: 95December 2012Arab Spring Through Cartoons – 2(Tr)

ORSAM Report No: 96December 2011Understanding Iraq Through Cartoons – 6 (Tr)

ORSAM Report No: 97January 2012Understanding Iraq Through Cartoons – 7(Tr)

ORSAM Report No: 98BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 17January 2012Presidential Election in Kyrgyz-stan and Its Effects on Kyrgyz-stan-Turkey Relations (Tr)

ORSAM Report No: 99January 2012Turkish Political Parties’ State-ments on Syrian Refugees in Ha-tay, and Approaches of Political Party Representatives and Move-ments in Hatay Towards Syrian Developments (March-December 2011)(Tr)

ORSAM Report No: 100January 2012Statistics of Iraq(Tr)

ORSAM Report No: 101ORSAM Water Research Pro-gramme Report No: 11January 2012Right to Safe Drinking Water and Sanitation(Tr)

ORSAM Report No: 102January 2012How and Under What Circum-stances Could Iraq Be Split Up? Being Ready for the Worst(Tr – Eng)

ORSAM Report No: 103January 2012The Struggle for Oil in Iraq: An Analysis in the Light of Multi-National Companies,International Contracts and Con-stitutional Debates(Tr)

ORSAM Report No: 104 ORSAM Water Research Pro-gramme Report No: 12February 2012An Evaluation on the Draft Ar-ticles on the Law of Transbound-ary Aquifers(Tr – Eng)

ORSAM Report No: 105February 2012Political Rights of Minorities in Iraqi Legislation(Tr)

ORSAM Report No: 106February 2012Social Rights of Minorities in Iraqi Legislation(Tr)

ORSAM Report No: 107February 2012Human Rights of Minorities in Terms of International Law And Iraqi Constitution(Tr)

ORSAM Report No: 108February 2012The Future of the Economic Co-operation Organization (ECO)(Tr - Eng)

ORSAM Report No: 109February 2012The Missing Letter: The Rise of Turkey and the “Bric” Area(It)

ORSAM Report No: 110 ORSAM Water Research Pro-gramme Report No: 13March 2012Water Resources and Manage-ment in Iran(Tr)

ORSAM Report No: 111March 2012A Critical Look at the Syrian Kurdish Opposition(Tr)

ORSAM Report No: 112March 2012Constitutional System and Politi-cal Parties in Islamic Republic of Iran(Tr)

ORSAM Report No: 113 BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 18April 2012Mongolia: A Developing Democ-racy and a Magnet for Mining(Eng)

ORSAM Report No: 114April 2012Understanding the Syrian Prob-lem Through Comics - 8(Tr)

ORSAM Report No: 115April 2012Arguments on Safe Havens in Syria: Risks, Opportunities and Scenarios for Turkey(Tr - Eng)

ORSAM Report No: 116 ORSAM Water Research Pro-gramme Report No: 14April 2012The Concept of “Benefit-Shar-ing”, Its Theoretical Background and Practical Reflections(Tr - Eng)

ORSAM Report No: 117April 2012Invest to Mosul Invest to Future (Tr - Eng)

ORSAM Report No: 118 BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 19 May 2012 The Analysis of Trade-Economic RelationsBetween Ukraine and Turkey(Tr - Rus)

ORSAM Report No: 119 BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 20 May 2012 Geopolitical Dynamics as an Instrument of Investigation of Trends and Scenariouse of Re-gional Development(Tr - Rus)

ORSAM Report No: 120 BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 21 May 2012 Development of Political System in Kazakhstan: 2012 Parliamen-tary Elections (Tr)

ORSAM Report No: 121May 2012New Dynamics in Local and Iraqi Politics in Mosul (Field Study)(Tr - Eng - Ger)

ORSAM Bericht Nr. 121Mai 2012Kommunalpolitik in Mosul und Neue Dynamiken in Der Irakisch-en Politik (Feldarbeit)(Ger)

ORSAM Report No: 122 ORSAM Water Research Pro-gramme Report No: 15May 2012Water Resources Management in Iraq(Tr - Eng)

ORSAM Report No: 123 BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 22June 2012Global Migration and Develop-ment of Migration Policiesof Turkey and European Union(Tr)

ORSAM Report No: 124July 2012Turkey in Africa: The Implemen-tation of the Action Plan and an EvaluationAfter Fifteen Years(Tr - Eng - Fr)

ORSAM Rapport No 124Juillet 2012La Turquie en Afrique: Un Bilan de la Mise en Oeuvre du Plan D’actionQuinze Ans Apres(Tr - Eng - Fr)

ORSAM Report No: 125 BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 23 July 2012 Middle East Policy of Russia(Tr - Eng)

ORSAM Report No: 126 ORSAM Water Research Pro-gramme Report No: 16July 2012Towards the New Water Frame-work Directive: Notes on Water Draft Law(Tr)

ORSAM Report No: 127August 2012Kurdish Movements in Syria(Tr - Eng)

ORSAM Report No: 128 BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 24 September 2012 The Development of Belarus - Turkey Economic Cooperation in Modern Conditions(Tr - Rus - Eng)

ORSAM Report No: 129 BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 25 September 2012 Belarus-Turkey: Positive Dy-namics of Intergovernmental Cooperation(Tr - Rus - Eng)

ORSAM Report No: 130 November 2012Syrian Circassians(Tr - Eng)

ORSAM Report No: 131 BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 26November 2012“The Third Wave”: Geopolitics of Postmodernism (Tur - Eng)

ORSAM Report No: 132November 2012Foreign Minister Ahmet Davutoğlu’s Visit to Kirkuk(Tr - Eng)

ORSAM Report No: 133November 2012The Rise and Future of Opposi-tion in Iraqi Kurdistan Region(Tr)

ORSAM Report No: 134November 2012Iraqi Circassians(Tr - Eng)

ORSAM Report No: 135 BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 27November 2012The Peculiarities of Turkey’s Foreign Policy towards the Post-Soviet States(Tur – Eng - Rus)

ORSAM Report No: 136BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 28November 2012Turkish-Crimean Relationship as an Integration Factor in Turkish-Ukranian Rela-tions(Tur – Rus)

ORSAM Report No: 137BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 29December 2012Energy Policy of Belarus and the Cooperation Belarus Developed With Russia and the EU on En-ergy (1991-2011)(Tur – Rus)

ORSAM Report No: 138December 2012“Unity or Pyd Power Play? Syrian Kurdish Dynamics After the Erbil Agreement”(Tr)

ORSAM Report No: 139December 2012Balances among Kurds in Syria, Regime Opponents and Turkey: Relations Pattern at the Cross-roads of Conflict-Stability(Tr - Eng)

ORSAM Report No: 140December 2012Internal Political Balances in North Iraq and Future of the Stra-tegic Alliance(Tr - Eng)



ORSAM ACADEMİC STAFFHasan Kanbolat ORSAM DirectorProf. Dr. Meliha Benli Altunışık ORSAM Advisor,Middle East, METU Director of Institute of Social Sciences Assoc. Prof. Dr. Hasan Ali Karasar ORSAM Advisor, ORSAM Eurasian Strategies Coordinator - Bilkent University Assoc.Prof.Dr. Tarık Oğuzlu ORSAM Advisor,Middle East-Antalya International University Assoc. Prof. Dr. Harun Öztürkler ORSAM Advisor, Middle East Economies - Afyon Kocatepe University, Department of Economics Assoc. Prof. Dr. Mehmet Şahin ORSAM Advisor, Middle East - Gazi University, Department of IR Assoc. Prof. Dr. Özlem Tür ORSAM Advisor, Middle East - METU, Department of IRHabib Hürmüzlü ORSAM Advisor, Middle East Asst. Prof. Dr. Serhat Erkmen ORSAM Advisor, Middle East -Ahi Evran University, Department of IR Asst. Prof. Dr. Canat Mominkulov ORSAM Researcher, Eurasia, Al Farabi Kazakh National University Dr. Abdullah Alshamri ORSAM Advisor, Middle East - ORSAM Riyadh Represantative Dr. Neslihan Kevser Çevik ORSAM Advisor, Middle East Elmira Cheremisova ORSAM Advisor, Middle East - St. Petersburg University Assoc.Prof.Dr. Didem Danış ORSAM Advisor, Middle East - Galatasaray University, Department of Sociology Dr. Jale Nur Ece ORSAM Advisor, Maritime Safety and Security Assoc. Prof. Dr. İlyas Kemaloğlu (Kamalov) ORSAM Advisor, EurasiaAssoc.Prof.Dr. Yaşar Sarı ORSAM Advisor, Eurasia - Kyrgyzstan-Turkey Manas University Dr. Bayram Sinkaya ORSAM Advisor, Middle East - Yıldırım Beyazıt University Department of International Relations Dr. Süreyya Yiğit ORSAM Advisor, Eurasia Att. Aslıhan Erbaş Açıkel ORSAM Advisor, Energy-Maritime Law Pınar Arıkan ORSAM Advisor, Middle East - METU Department of International Relations Fazıl Ahmet Burget ORSAM Advisor, Middle East - Afghanistan Volkan Çakır ORSAM Advisor, Africa - ORSAM Antananarivo (Madagascar) Representative Bilgay Duman ORSAM Researcher, Middle East Tamer Koparan ORSAM Managing Editor Noyan Gürel ORSAM İzmir Represatative Selen Tonkuş ORSAM Research Assistant, Middle EastOytun Orhan ORSAM Researcher, Middle East Sercan Doğan ORSAM Research Assistant, Middle EastNebahat Tanriverdi ORSAM Research Assistant, Middle East Uğur Çil ORSAM, Middle East Leyla Melike Koçgündüz ORSAM, Middle East & Projects Ufuk Döngel ORSAM, Ortadoğu Göknil Erbaş ORSAM, Black Sea Aslı Değirmenci ORSAM, Middle East Jubjana Vila ORSAM, Middle East Mavjuda Akramova ORSAM, Middle East ORSAM Water Research ProgrammeDr. Tuğba Evrim Maden ORSAM Water Research Programme Hydropolitics Researcher Dr. Seyfi Kılıç ORSAM Water Research Programme Hydropolitics Researcher Kamil Erdem Güler ORSAM Water Research Programme Çağlayan Arslan ORSAM Water Research Programme ORSAM ADVISORY BOARDDr. Ismet Abdulmecid Former President of Iraqi Council of State Prof. Dr. Hayati Aktaş Karadeniz Technical University, Head of Department of International Relations Prof. Dr. Ramazan Daurov Assistant Director, Russian Academy of Sciences Institute of Oriental Studies Dr. Abdullah Alshamri ORSAM Advisor, Middle East - ORSAM Riyadh Represantative Prof. Dr. Vitaly Naumkin Director, Russian Academy of Sciences Institute of Oriental Studies Hasan Alsancak İhlas Holding CEO Prof. Dr. Meliha Benli Altunışık ORSAM Advisor Middle East, METU Director of Institute of Social Sciences Prof. Dr. Ahat Andican Former Minister & Istanbul University Prof. Dorayd A. Noori Vice-Undersecretary in Iraq’s Embassy in Ankara Prof. Dr. Tayyar Arı Uludağ University, Head of Department of International Relations Prof. Dr. Ali Arslan Istanbul University, Department of History Dr. Farhan Ahmad Nizami The Director of Centre for İslamic Studies at Oxford University Başar Ay General Secretary, Turkish Textile Employers’ Association Prof. Aftab Kamal Pasha The Director of The Centre for West Asian Studies in India Prof. Dr. Mustafa Aydın President of Kadir Has University Ambassador Shaban Murati Albanian Institute for International Studies Dr. Ersel Aydınlı Vice-President of Bilkent University, Fulbright Executive Director Safarov Sayfullo Sadullaevich Strategic Research Center Under The President of Tajikistan Mohamed Noureddine Specialist in Turkish Affairs, Prof. at Lebanese University - History Prof. Dr. Hüseyin Bağcı METU, Head of Department of International Relations Itır Bağdadi İzmir Economy University, Department of International Relations and European Union Prof. Dr. İdris Bal Member of Parliament in the 24th Legislative Term of Grand National Assembly of Turkey Assist. Prof. Dr. Ersan Başar Karadeniz Techinical University, Maritime Transportation and Management Engineering Kemal Beyatlı Head of Iraqi Turkman Press Council Yaşar Yakış Ambassador, Former Minister of Foreign Affairs Barbaros Binicioğlu ORSAM Advisor, Middle Eastern Economies

28



Prof. Dr. Ali Birinci Polis Akademisi Patrick Seale Well-Known Middle East and Syria Specialist Assoc. Prof. Dr. Mustafa Budak Deputy Director General in Prime Ministerial State Archives Assoc. Prof. Dr. Hasan Canpolat Turkish Ministry of Defense Advisor Ret. (Air) Gen. Ergin Celasin 23rd Commander of Air Forces Dr. Sami Al Taqi General Manager of Orient Research Center Assoc. Prof. Dr. Mitat Çelikpala Kadir Has University, Head of Deparment of International Relations Çetiner Çetin Journalist, Iraq Prof. Dr. Gökhan Çetinsaya President of The Council of Higher Education Assoc. Prof. Dr Didem Danış ORSAM Advisor, Immigration Studies & Iraqi Refugees, Galatasary University, Department of Sociology Prof. Dr. Volkan Ediger İzmir Economy University, Department of Economics Prof. Dr. Cezmi Eraslan President of Atatürk Research Center, Istanbul University, Department of History Prof. Dr. Çağrı Erhan Ankara University, Faculty of Political Science, Department of IR & Director ATAUM Asst. Prof. Dr. Serhat Erkmen ORSAM Middle East Advisor, Ahi Evran University, Head of the Department of International Relations Dr. Amer Hasan Fayyadh Baghdad University, Dean of Political Sciences Faculty (Iraq) Att. Aslıhan Erbaş Açıkel ORSAM Advisor, Energy-Maritime Law Cevat Gök Manager of Iraq El FIRAT TV - Turkey Mete Göknel Former Director of Petroleum Pipeline Corporation (BOTAŞ) Osman Göksel BTC & NABUCCO Coordinator Timur Göksel Beirut American University (Lebanon) Prof. Muhamad Al Hamdani Cultural Undersecretary in Iraq’s Embassy in Ankara Numan Hazar Retired Ambassador Habib Hürmüzlü ORSAM Middle East Advisor Assoc. Prof. Dr. Pınar İpek Bilkent University, Department of International Relations Dr. Tuğrul İsmail TOBB University of Economics & Technology, Department of International Relations Assoc. Prof. Dr. İlyas Kemaloğlu (Kamalov) ORSAM Eurasia Advisor Assoc. Prof. Dr. Hasan Ali Karasar Bilkent University, Department of International Relations Assoc.Prof.Dr. Şenol Kantarcı Kırıkkale University, Department of International Relations Selçuk Karaçay Deputy Director, Vodafone (Turkey) Assoc. Prof. Dr. Nilüfer Karacasulu Dokuz Eylül University, Department of International Relations Prof.Dr. M. Lütfullah Karaman Fatih University, Head of the Department of International Relations Assoc. Prof. Dr. Şaban Kardaş TOBB Economy and Technology University, Department of International Relations Assoc. Prof. Dr. Elif Hatun Kılıçbeyli Çukurova University, Head of the Department of International Relations Prof. Dr. Aleksandr Knyazev Kyrgyz Slavic University (Bishkek) Prof. Dr. Erol Kurubaş Kırıkkale University, Head of the Department of International Relations Prof. Dr. Talip Küçükcan Director of Marmara University, Institute of Middle East Studies Arslan Kaya KPMG, Sworn-in Certified Financial Accountant Dr. Hicran Kazancı Iraqi Turkman Front Turkey Representative İzzettin Kerküklü President of Kirkuk Foundation Prof. Dr. Mustafa Kibaroğlu Okan University, Head of Department of International Relations Prof. Dr. Alexandr Koleşnikov Diplomat Dr. Max Georg Meier Hanns Seidel Foundation, Projects Director (Bishkek) Prof.Dr. Mosa Aziz Al-Mosawa President of Baghdad University (Iraq) Prof. Dr. Mahir Nakip Erciyes University, Faculty of Economic and Administrative Sciences Assoc.Prof.Dr. Tarık Oğuzlu ORSAM Advisor,Middle East-Antalya International University Hediye levent Journalist, Syria Prof.Dr. Çınar Özen Ankara University, Faculty of Political Science, Department of International Relations Murat Özçelik Ambassador Assoc. Prof. Harun Öztürkler ORSAM Middle East Economies Advisor, Afyon Kocatepe University, Department of Economics Dr. Bahadır Pehlivantürk TOBB Economy and Technology University, Department of International Relations Prof. Dr. Victor Panin Pyatigorsk University (Pyatigorsk, Russian Federation) Assoc.Prof.Dr. Fırat Purtaş Gazi University Department of International Relations, Deputy Secretary General of TÜRKSOY Prof. Suphi Saatçi Secretary-General of Kirkuk Foundation Assoc. Prof. Dr. Yaşar Sarı ORSAM Advisor, Eurasia - Kyrgyzstan-Turkey Manas University Ersan Sarıkaya Türkmeneli TV (Kirkuk, Iraq) Dr. Bayram Sinkaya ORSAM Middle East Advisor, Atatürk University Assoc.Prof.Dr. İbrahim Sirkeci Reader in Demography and Marketing Regent’s College, (London, UK) Dr. Aleksandr Sotnichenko St. Petersburg University (Russian Federation) Semir Yorulmaz Journalist, Egypt Zaher Sultan President of Lebanon Turkish Association Dr. Irina Svistunova Russia Strategic Research Center, Turkey-Middle East Studies Expert (Russian Federation) Asst. Prof. Dr. Mehmet Şahin ORSAM Advisor, Middle East, Gazi University, Department of International Relations Prof. Dr. Türel Yılmaz Şahin Gazi University, Department of International Relations Mehmet Şüküroğlu Energy Expert Assoc. Prof. Dr. Oktay Tanrısever METU, Department of International Relations Prof. Erol Taymaz Vice President of the METU North Cyprus Campus (TRNC) Prof. Sabri Tekir Dean of İzmir University, Faculty of Economics and Administrative Sciences Dr. Gönül Tol Director of Middle East Institute Turkish Studies (USA) Advt. Niyazi Güney Prens Group, Vice Chairman Asst. Prof. Dr. Özlem Tür ORSAM Advisor, Middle East, METU, Department of International Relations M. Ragıp Vural General Coordinator of 2023 (Magazine) Dr. Ermanno Visintainer Director of Vox Populi (Rome,Italy) Dr. Umut Uzer Istanbul Technical University, Humanities and Social Sciences Prof. Dr. Vatanyar Yagya St. Petersburg City Council Member, St. Petersburg University (Russian Federation) Dr. Süreyya Yiğit ORSAM Eurasia Advisor



EDITORIAL BOARD OF MIDDLE EAST STUDIESMeliha Altunışık Middle East Technical University (Turkey) Bülent Aras Ministry of Turkish Foreign Affairs, Head of Center for Strategic Strategic Research Tayyar Arı Uludağ University (Turkey) İlker Aytürk Bilkent University (Turkey) Recep Boztemur Middle East Technical University (Turkey) Katerina Dalacoura London School of Economics (UK) F. Gregory Gause Vermont University (USA) Fawaz Gerges London School of Economics (UK) Ahmet K. Han Kadir Has University (Turkey) Raymond Hinnebusch St. Andrews University (UK) Rosemary Holiis City University (UK) Bahgat Korany Durham University (UK) Peter Mandaville George Mason University (USA) Emma Murphy Durham University (UK)

MIDDLE EAST ANALYSIS EDITORIAL BOARDProf. Dr. Meliha Altunışık Middle East Technical University , Director of Institute of Social Sciences Hasan Kanbolat ORSAM Director Assoc. Prof. Dr. Hasan Ali Karasar Bilkent University, Department of International Relations Asst. Prof. Dr. Serhat Erkmen ORSAM Middle East Advisor, Ahi Evran University, Head of Department of International Relations

Mithatpaşa Caddesi 46/6 Kızılay-ANKARAPhone: 0 (312) 430 26 09 Fax: 0 (312) 430 39 48

www.orsam.org.tr, [email protected]

ORSAM

KUZEY IRAK’TA İÇ SİYASAL DENGELER VE STRATEJİK …...4. İkili yapı uzun süre bölgede temel...

Documents

Transcript of KUZEY IRAK’TA İÇ SİYASAL DENGELER VE STRATEJİK …...4. İkili yapı uzun süre bölgede temel...