Kasa Laika

10
1 KASA LAIKA (The Acts of the Apostles) Kasa Laika Hpe Ka Ai Wa (The Author): Kasa lai ka hpe ka ai wa hte Luka laika hpe ka ai wa gaw marai langai sha re ngu chyum ninghkrin ni malawng hkap la ma ai. Hpa majaw nga yang dai lahkawng yan gaw Htawhpilu (Theophilus) ngu ai masha langai hpang de hkringdat tawn nna ka ai majaw re (LK. 1:3; Kasa 1:1). Dai majaw Kasa Laika hpe Heleni masha, Kasa Pawlu hte rau sasana bungli galaw manang, tsi sara Luka wa ka da ai re ngu, chyum ninghkrin ni malawng hkap la ma ai. Rai tim n kau mi chyawm gaw, mying n chye ai, Greek laika kung kyang ai hte Htawhpilu hte hku hkau ai, tara mai gan kaw na Hkristan tai wa ai, Hkristan langai ka da ai re ngu tsun ma ai. Kasa Laika Ka Ai Aten (Date): Kasa laika gaw Kasa Pawlu asak naw hkrung nga ai aten hte hpungdim dat da ai re majaw (Kasa 28:30-31), A.D 63 daram hta ka da ai re ngu chyum ninghkrin ni nkau mi tsun ma ai. Rai tim nkau mi gaw Luka gaw Marku laika hpe mung mahta nna ka ai re majaw, A.D 70 a hpang daw de she ka da ai ngu tsun ma ai. 1 Kasa Laika A Yaw Shada Ai Lam (Purpose): Nawku hpung npawt de hpang wa ai lam hte, Chyoi Pra ai Wenyi a daru magam hpung shingkang hte Hkristan makam masham chyam bra wa ai lam labau hku ka mazing da ai laika rai nga ai. N kam sham ai, Romma ni up ai mungkan hta, makam masham ngang ngang kang kang hte Hkristan ni sak hkrung nga lu na matu, n gun jaw mayu ai majaw ka mazing da ai labau laika mung rai nga ai. Malawm Ni (Contents) Kasa laika gaw Hkristan makam masham chyam bra wa ai lam hpe Yerusalem kaw nna Roma mungdan du hkra na labau hpe ka da nga ai. Yesu sumsing lamu de bai lung mat wa ai lam hte, chyoi pra ai wenyi kasa ni kaw yu wa nna lam woi ai lam, kasa ni Yesu Hkristu a hkye hkrang la ai lam hpe gwi gwi htawn tsun ai lam, labau ni hpe ka da nga ai. 1 Craig S. Keener, The IVP Bible Backgriund Commentary : Naw Testament (Downers Grove, Illinois: InterVarsity Press, 1993), Pp.320-321.

description

kachin

Transcript of Kasa Laika

Page 1: Kasa Laika

1

KASA LAIKA (The Acts of the Apostles)

Kasa Laika Hpe Ka Ai Wa (The Author): Kasa lai ka hpe ka ai wa hte Luka laika hpe ka ai wa gaw marai langai sha re ngu chyum ninghkrin ni malawng hkap la ma ai. Hpa majaw nga yang dai lahkawng yan gaw Htawhpilu (Theophilus) ngu ai masha langai hpang de hkringdat tawn nna ka ai majaw re (LK. 1:3; Kasa 1:1). Dai majaw Kasa Laika hpe Heleni masha, Kasa Pawlu hte rau sasana bungli galaw manang, tsi sara Luka wa ka da ai re ngu, chyum ninghkrin ni malawng hkap la ma ai. Rai tim n kau mi chyawm gaw, mying n chye ai, Greek laika kung kyang ai hte Htawhpilu hte hku hkau ai, tara mai gan kaw na Hkristan tai wa ai, Hkristan langai ka da ai re ngu tsun ma ai.

Kasa Laika Ka Ai Aten (Date): Kasa laika gaw Kasa Pawlu asak naw hkrung nga ai aten hte hpungdim dat da ai re majaw (Kasa 28:30-31), A.D 63 daram hta ka da ai re ngu chyum ninghkrin ni nkau mi tsun ma ai. Rai tim nkau mi gaw Luka gaw Marku laika hpe mung mahta nna ka ai re majaw, A.D 70 a hpang daw de she ka da ai ngu tsun ma ai.1

Kasa Laika A Yaw Shada Ai Lam (Purpose): Nawku hpung npawt de hpang wa ai lam hte, Chyoi Pra ai Wenyi a daru magam hpung shingkang hte Hkristan makam masham chyam bra wa ai lam labau hku ka mazing da ai laika rai nga ai. N kam sham ai, Romma ni up ai mungkan hta, makam masham ngang ngang kang kang hte Hkristan ni sak hkrung nga lu na matu, n gun jaw mayu ai majaw ka mazing da ai labau laika mung rai nga ai.

Malawm Ni (Contents)Kasa laika gaw Hkristan makam masham chyam bra wa ai lam hpe Yerusalem

kaw nna Roma mungdan du hkra na labau hpe ka da nga ai. Yesu sumsing lamu de bai lung mat wa ai lam hte, chyoi pra ai wenyi kasa ni kaw yu wa nna lam woi ai lam, kasa ni Yesu Hkristu a hkye hkrang la ai lam hpe gwi gwi htawn tsun ai lam, labau ni hpe ka da nga ai. Yuda mung hte kaga tara maigan amyu ni a lapran hta Hkristan hpung byin pru wa ai lam ni hte, Chyoi pra ai wenyi a lam woi ai a marang e Hkristan makam masham gaw mungkan ting hte seng ai makam masham rai wa ai lam sakes hkam da ai laika mung rai nga ai.

I. Yerusalem hpung kaw nna Hkristan hpung hpang wa ai lam(1:1-8:1)1. Htawhpilu hpe Luka shakram ai ga (1:1-2)2. Hkrung rawt wa ai Yesu Hkrsitu shi a sape ni hpe Yerusalem kaw nhtoi 40

ya rau nga let shadan dan ai lam (1:3)-Shi asak hkrung nga ai lam kam ging ai sakse madun dan ai hte K.K a

mungdan a lam hkaw tsun dan ai lam re.3. Yerusalem mare kaw na npru ai sha chyoi pra ai Wenyi hpe ala nga na matu

Yesu kasa ni hpe hkang da ai lam (1:4-5)4. Sape ni hpe matsun ga tsun ai hte, Yesu lamu de lung wa ai lam (1:6-11)-Chyoi pra ai wenyi lu la ai hte sakse ni tai ra ai lam (1:6-8)- Yesu hpr ntsa de shalun la ai; Yesu dai hku shalun la ai zawn bai du san a

lam lamu kasa tsun ai (1:9-11)

1 Craig S. Keener, The IVP Bible Backgriund Commentary : Naw Testament (Downers Grove, Illinois: InterVarsity Press, 1993), Pp.320-321.

Page 2: Kasa Laika

2

5. Sape ni Yerusalem kaw hpawng nga ai lam (1:12-14) -Sape nit san lun bum nay u nna Yerusalem na shanhte manam ai ntaa ntsa

gawk e nga nga ai lam.6. Yuda Iskarut a malai Mahtahtia hpe lata bang ai lam (1:15-26)7. Pentikoti shani wenyi yu wa ai lam (2:1-13)8. Petru a mungga hte myit malai hkalup hkam la ai lam (2:14-42)- Yuda mung na ni hte Yerusalem mare e nga nga ai ni hpe myihtoi Yoela a

mungga hte lakapnna sang lang dan ai lam (2:14-21)- K.K gaw Yesu Hkristu hku mau hpa hkye hkrang la ai amu galaw sai, kam

mu ngu hkaw tsun ai lam (2:22-36)- Myit malai na matu saw lajin ai hte Chyoi pra ai Wenyi a kum hpaw kum

hpa hkam la lu na lam tsun dan ai (2”37-41)9. Kam sham ai ni a asak hkrung lam (2:43-47)-Kasa ni mau hpa lamik kum la galaw dan ai, rau hpawng nga ai ni arai yawng

jawm lang ma ai. Ra Kadawn ai hte maren karan jaw mu ai, nawku htingnu hta akyu hpi shakawn kungdawn ma ai. Kam sham ai ni law wa ma ai.

10. Lagaw hten ai wa hpe Petru shamai ya ai lam (3:1-10)11. Petru hte nawku htingnu kaw mungga hkaw ai lam (3:11- 26)12. Petru hte Yawhan kongsi hpawng hta san jep hkrum ai lam (4:1-22)- Petru hte Yawhan hpe rim la ai lam (4:1-7). Petru Lagaw hten ai wa Yesu a

myit hte mai ai lam,Yesu hta kaga shaje hkye la ai lam nnga sai lam sakse hkam ai (4:8-12).Kongsi hta lawm ai ni Petru yan Yawhan hpe Yesu a lam n hkaw tsun na matu sadi jaw ai hte bai dat dat ai lam (4:13-22).

13. Kam sham ai ni,jahkrit shama ai lapran hta,K.K kaw na nden marai lu la na matu kyu hpyi ai lam (4:23-31)

14. Kam sham ai ni tinang lu ai arung arai ni hpe jawm lang ma ai (4:32-37)-Lu ai arai ni jawm lang ai lam (4:32-35)- Barnaba shi lu ai ga dachyawk dut nna lu ai gumhpraw hpe kasa ni a lata up

ya ai lam (4:36-37)15. Anani hte Sahpira yan kadawng si ai lam (5:1-11)16. Kasa ni mau hpa lamik kum la madun dan ai lam (5: 12-16)17. Kasa ni zingri zingrat hkrum ai lam (5:17-42)- Kasa ai rim hkrum ai hte zingri hkrum ai lam (17-33). Mung masha ni

hkungga ai Gamale ngu ai hparishe wa kasa ni hpa khkum di myit, k.k kaw na n rai jang hkoi mat na ra ai. K.K kaw na rai jang K.k hpe ninghkap ai lam tai na ngu hpaji jaw ai lam (5:34-40). Kongsi hpawng na ni kasa ni hpe kayat nna, Yesu a lam n sharing na matu hkum ai hte dat dat ma ai. Kasa ni mung Yesu a marang e kaya kahpa hkrum ging ai ngu hkam la ai hte kabu gara shiga matut hkaw tsun ma ai (5:41-42).

18. Hpungtau marai 7 lata la ai lam (6:1-7)(Stehpan.Hpilip, Prokoru,Nikanora, Timun, Parmena hteNikola ni rai ma a).

19. Stehpan hpe rim ai lam (6:8-15)20. Stehpan Sanhedrin man e mungga sakse hkam ai lam (7:1-53)- Abraham hpe ga sdi jaw da ai lamu ga hte Mawshe Egutu kaw na woi

shapraw wa ai lam (7:2-36). Ji wa ni Mawshe a ga n madat ai hte Egutu de bai n htang mayu ai lam (7:37-43). K.K rau rai nga ai sakse sum , K.K a nta (7:44-50).Du ja ai hte myithtoi ni htawn tsun ai, Yesu hpe sat kau ai lam (7:51-53).

21. Stehpan hpe nlung hte kabai sat ai lam (7:54-8:1)II. Zingri hkrum ai lamhte kabu gara shiga chyam bra wa ai lam (8:2-12:25)

1. Shawlu hpung hpe zingri zingrat ai lam {8:2-3)

Page 3: Kasa Laika

3

2. Samari mung e kabu gara shiga hkaw tsun ai lam (8:4-25)3. Hpilip hte Ehtiopi kunhting wa galai shi wa ai lam (8:26-40)4. Damasaku lam hta Pawlu myit malai lu ai lam (9:1-19)-Yesu Damasaku lam kaw Pawlu hpe shadan dan ai lam (9:1-9)’ Damasaku

mare na Anani Pawlu hpe lata mara let shamai ya ai lam (9:10-19).5. Shawlu gali shai wa ai hte Damasku mare e hkaw tsun ai lam (9:20-25)6. Pawlu Yerusalem mare de du ai lam (9:26-31)7. Petru Luda hte Jopa mare e du hakwm ai lam (9:32-43)- Luda mare kawkatsing si ai 8 ning tup yup ran a n rawt lu ai Ainea mying ai

wa hpe shamai ya ai lam (9:32-35). – Yopa mare hta Dorka hpe si ai kaw na sharawt la ai lam (9:36-43)

8. Petru hte Korneli (10:1-33)-Roma lagaw dap hta hpyen latsa rawng ai dap kung hpe woi awn ai du

Korneli shingran lu la ai lam (10:1-8). Petru K.K san seng ai ngu ai yawng san seng ai ngu ai shingran lu la ai(10:9-16). Korneli a dat kasa ni Yopa de du sa ai lam (10:17-23a).Petru hpe Korneli hkap tau la ai lam (10:23b-33)

9. Petru Korneli a nta hta mungga htawn tsun ia lam(10:34-43)10. Maigan masha ni chyoi pra ai wenyi hpe hkap la lu ai lam (10:44-48)11. Maigan masha ni mung K.k a mungga hkap la maai ngu, Yerusalem na

nawku hpung de Petru tang shana ai lam (11:1-18)12. Suri mung, Antioki mare na hpung (11:19-30)-Stehpan hpe sat kau ai kaw nna zingri lam a majaw hprawng hkawm ai hpung

masha ni mungga htawn tsun ai hte hpung de hpang wa ai lam (11:19-26). Yuda mung e hku wa kaba wa ai majaw, Antioki hpung masha ni dang lu ai daram garum la ai lam (11:27-30).

13. Lahkawng lang ngu na zingri zingrat ai lam, Yaku hpe sat kau ai hte Petru hpe htawng jahkrat ai lam (12:1-5)

14. Petru htawng kaw na lawt pru wa ai lam ( 12:6-19)15. Herod si mat ai lam ( 12:20-25)

III. Hkristan hpung chyam bra wa ai lam, Kupru, Suri hte Asi de (13:1-16:5)

1. Antioki kaw na Barnaba hte Pawlu hpe sasana dat ai lam (13:1-3)2. Sasana hkrun lam langai, Salami, Pahpu, Pega, Pisidia, Antikoti,

Ikonia, hte Darbe de (13:4-14:28)- Kupru tsun lawng e amu gun ai lam, (13:4-12)- Pesidi mung na Antioki mare hta amu gun ai lam (13:13-52)- Ikoni mare e magam gun ai lam (14:1-7)- Lustra hte derbe mare ni hta magam gun ai lam (14:8-20)- Suri mung na Antioki mare de bai wa ai lam (14:21-28)

3. Yerusalem council (15:1-20)-Antioki hpung hta Matu gadoi ai hte seng nna ndang kalang hpa byin ai majaw Pawlu yan Banaba, hpung myit su nkau mi Yerusalem de sa du ai re ((15:1-4). Kasa ni hte salang ni dia lamhte seng nna bawng ban ai lam (15:5-12). Yaku ga gim chyum ya ai lam (15: 13-20)4. Kam sham ai maigan masha ni hpang de shangun dat ai lam (15:22-35)- Council a daw dan ai lam hte seng ai laika hpe Yuda hte Sila hpe lata san nna Antioki hpung de ya dat ai lam (15:22-29).Yuda yan Sila laika hti dan nna hpung masha ni hpe n’gun jaw ai lam( 15:30-35).5. Pawlu hte Barnaba hka garan wa ai lam (15:36-41)

Page 4: Kasa Laika

4

6. Timohti gaw Pawlu yan Sila hte hkawm sa ai lam (16:1-5)IV. Hkristan hpung gaw Uropa de chyam wa ai lam 16:6-18:28

1. Lahkawng lang ngu na sasana hkrun lam, Hpilipi, Htesaloni, Berea, Ahten, Korinhtu (16:6-18:17)- Troa mare e Pawlu mu ai shingran (16:6-10)- Hpilipi mare na Ludi kam sham wa ai lam (16:11-15)- Nat shung ai num sha hpe Pawlu nat shaden kau ya ai lam (16:16-

18)- Pawlu yan Sila Hpilipi htawng hta rawng ai lam (16:17-34)- Pawlu yan SilaRomma mungchying sha re majaw Palik du ni sa

nem nna htawng kaw na shapraw dat ai hte Hpilipi mare na pru mat wa ma ai (16:35-40)

- Htesaloni mare hta magam gun ai lam (17:1-9)- Beria mare hta magam gun ai lam (17:10-15)- Ahten mare e magam gun ai lam (17:16-34)- Korinhtu mare e magam gun ai lam (18:1-17)

2. Antikoti de Pawlu nhtang wa ai lam (18:18-23)3. Ehpesu mare hte Korinhtu mare hta Apolo tara hkaw ai la hte, Priskila

yan Akula hte hkrum ai lam (18:24-28)V. Masum lang ngu na sasana hkrun lam 19:1-41

1. Ehpesu mare de Pawlu du ai lam (19:1-10). Masha shi laghkawng hpe Yesu a mying hta hkalup jaw ma ai (19:1-7). Tara jawng kaw shata 3; Turanu ngu ai wa a hpaji jawng hta 2 ning tup K.K mungdan hte seng ai lam Pawlu tsun dan wu ai (19:8-10).

2. Yuda hkinjawng agyi Skewa a shadang sha ni marai 7 hte kam sham ai ni’ Yuesu a mying ningsang hte nhkru ai nat ni hpe shaden kau lu ai hte Madu a mungga chyam bra wa ai (19:11-20).

3. Ehpesu mare hta kasu kabrawng wa ai lam (19:21-41)VI. Pawlu Palestina de sa wa ai lam 20:1-21:14

1. Makedoni hte Ahkaia mung de hpung ni hpe kawan ai lam (20:1-6)2. Troa mare e, Utuhku ngu ai la shabrang hku wawt kaw na di hkrat ai

hte si mat sai hpe Pawlu bai jahkrung la ai lam(20:7-12)3. Troa mare kaw nna Miletu mare de du ai lam (20:13-16)4. Ehpesu mare na hpung myitsu ni hpe Pawlu tsun ai shakram ga (20:17-

38)5. Yerusalem mare de Pawlu sa wa ai lam (21:1-16)

VII. Pawlu Yerusalem e nga ai lam 21:17-23:221. Pawlu salang ni hte hkrum ai lam (21:17-26)2. Pawlu nawku htingnu hta rim la hkrum ai lam (21:27-36)3. Pawlu shi hta mara n lu ai lam tsun hparan dan ai (21:37-22:5)4. Pawlu shi kam sham ai masha tai wa ai lam tsun dan ai (22:6-16)5. Maigan amyu ni hpe hkaw tsun na matu Pawlu shaga la hkrum ai lam

(22:17-29)6. Yuda salang hpawng a man de Pawlu du ai lam (22:30- 23:11)7. Pawlu hpe lu sat hkra gyam ai lam ((23:12-22)

VIII. Pawlu hpe Kesre mung de htawt sa kau ai lam 23:23-26:321. Pawlu hpe munggyi Hpilik hpang de dat dat ai lam (23:23-35)2. Pawlu hpe Yuda masha ni mara shagun ai lam (24:1-9)3. Munggyi Hpilik a man e Pawlu sakse hkam ai lam (24:10-23)4. Hpilik hte Drusila hpe Pawlu hkaw tsun ai lam (24:24-27)

Page 5: Kasa Laika

5

5. Munggyi Hpestu a man e mang hkang jawm hparan hkat ai lam (25:1-12)

6. Hkawhkam Agripa a man e mang hkang hparan ai lam (25:13-27)7. Agripa a man e Pawlu shi hta mara n nga ai lam tsun dara ai (26:1-11)8. Pawlu shi myit malai lu wa ai lam hpe tsun dan ai (26:12-18)9. Pawlu gaw shi galaw ai amu a lam tsun dan ai (26:19-32)

IX. Roma mare kaba de bawng masha langai hku kasa Pawlu hpe woi wa ai lam 27:1-28:16

1. Itali mung de rap sa wa ai lam (27:1-12) 2. Sang hpaw li hten mat ai lam (27:13-44)3. Melite zinlawng e karing karang masha ni hte hkrum ai lam (28:1-

10).Lapu kaw hkrum tim Pawlu hpa mung nbyin ai. Zunlawng up Popli a kawa hkali hte kan hkyeng byin ai hpe kyu hpyi shamai ya ai, machyi masha law law hpe mung Pawlu shamai ya ai.

4. Roma mare kaba de matut sa wa ai lam (28:11-15)

X. Roma mare e nga yang na lam, dai mare hta bawng masha hku nna lahkawng ning daram kasa Pawlu nga lai wa ai lam 28:16-31-Yuda ningbaw/la ni hpe shaga jahpawng la nna, hpri sumri ni hte gyit hkang sharen da hkrum ai lam gaw Israela amyu masha ni myit mada ala nga ai wa a majaw nan rai nga ai ngu tsun dan wu ai (28:16-20)- K.K a mungdan hte seng ai Yesu gaw gap ai mungdan lam hpe mihtoi laika ni hta matha nna tsun dai ai majaw, n kau mi kam sham wa ma ai. N kau mi n kam ai majaw shanhte shada dang rang hkat ma ai. (28:21-27)-Maigan masha ni she akyu hkam la na ra ai lam tsun ai hte 2 ning tup shi shap rawng ai nta hta Pawlu mungga htawn tsun wu ai.(28: 28-31)

Kasa Laika A Karai Masa Mungga (Theological Message): 1) Yesu Hkristu a wu dang hta si hkam ai lam hte bai hkrung wa ai lam gaw sape ni a makam hkri dun rai nga ai. Yesu Hkristu a bai hkrung rawt let shi hkum shadan dan ai lam gaw, sape ni hpe daru magam hpung shingkang jaw ai lam tai wa ai sha n-ga, mungkan shinggyim masha yawng a matu kabu gara shi ga rai wa ai re.2) Hpung ngu byin wa ai a npawt hte nawku hpung a shingni maka (nature) ni hpe tsun dan ai mungga rai nga ai. Nawku hpung gaw shingra tara hku shinggyim wuhpawng hta byin pru wa ai lam n re. Karai Kasang a lak san yaw shada ai lam hte byin pru wa ai lam hpung re. Yesu Hkrsitu hpe kam sham ai a marang e, chyoi pra ai Wenyi a hpung shingkang hte, nawku hpung gaw n dai mungkan hpe Karai sharawng awng ai lam ndau shana na matu hte hkrang shapraw gaw gap na matu, shatsam da hkrum ai wuhpawng re.

Karai Kasang a kashu kasha ni hku nna kyu hpyi ai hte Karai Kasang kaw na daru magam hpung shingkang lu la mai ai (1:12-26). Bai nna, ‘anhte kadai rai ga ta?’ ‘hpa majaw anhte ndai mungkan hta asak hkrung nga ga a ta?’ ngu ai mahtai hpe mung lu la shangun nga ai. Kam sham ai ni nlang hte gaw, Pentekoti shani Chyoi Pra ai Wenyi hpring shajang nna, Karai Kasang a sasana bungli a matu atsam ningnan hte shatsam dat ai hkrum ma ai (2:1-13). Chyum laika jawm hka ja ai, rau ganawn mazum ai, Yesu a shana shat rau sha ai, kyu hpyi ai, shada garum shaingtau daw jau hkat ai, kabu gara shi ga htawn tsun ai lam ni gaw prat ban shagu na Hkristan ni galaw ra ai, Karai shatsam magam bungli hku shadum ai mungga mung rai nga ai (2:42-47).

Page 6: Kasa Laika

6

3) Hkum pat shingdang lam, dingbai ding na jaw hkrum ai lam, zingri zingrat lam ni nga ai rai tim, kam sham ai hpung masha ni law htam wa ai hte, nawku hpung ni law htam wa ai sakse hpe mung madun dan da nga ai. N kam sham ai Yuda masha ni hte tara mai gan ni Hkrsitan ni hpe htawng hta sharen da ai,anu kayet zingri ai, n hkru n kaja ai hku mayun mayoi hpaji daw zingri ai,ruk rak gabrawng ninghkap ai lam ni hku nna, zingri zingrat lam amyu myu galaw ma ai re. Rai tim Karai Kasang gaw dai zawn re ai zingri zingrat lam hte ninghkap shingdang lam ni hku nna kabu gara shi ga grau grau chyam bra wa shangun ai re. Nawku hpung ni a sasana magam bungli gaw Yesu Hkristu a hkang da ai ga ni hpe madat mara na matu hte Yesu shagun ai sasana bungli hta ap nawng daw jau na matu rai nga ai (1:8). Hpa lam mi hkrum hkra wa ai rai tim, Yesu a matu sakse tai na matu rai nga ai. Chyoi pra ai Wenyi a daru magam hpung shingkang hte Yerusalem kaw na, Romma mare du hkra Yesu Hkristu a hkye hkrang la ai kabu gara shi ga hpe sape ni gwi gwi htawn tsun ai lam ni hku nna, dai ni a Hkristan ni hpe ‘Karai Kasang a yaw shada ai lam gaw sasana galaw na matu re lam’ shadum nga ai. Kaning re byin da masa hta rai tim, chyoi pra ai Wenyi bungli galaw jang galai shai ai lam, awng dang ai lam, kabu gara lu ai lam, myit mada shara hte asak hkrung lu ai lam ni lu la nga ai ngu ai hpe sakse hkam dan nga ai.4) Chyoi pra ai wenyi gaw kam sham ai ni hpe mauhpa chyeju atsam jaw ya nga ai re.Karai Kasang gaw shinggyim masha yawng hpe hpan da ai wa re ai hte maren, shinggyim masha yawng gaw Yesu Hkristu hku nna Karai Kasang a kashu kasha tai lu na ahkaw ahkang maren jaw da hkrum ai ni rai ga ai (10:34). Shinggyim masha ni yawng hpe Karai Kasang jaw ya nga ai tsaw ra myit hte chyeju akyu ara (grace) hpe, hkap la let bai htang na ahkaw ahkang jaw da nga ai. Karai Kasang gaw kam sham ai hpung masha ni yawng hte Chyoi Pra ai Wenyi hku rau nga nga ai. Chyoi pra ai Wenyi a jaw e kam sham ai ni gaw n-gun atsam (power) (1:8), nden marai (boldness) (5:29), hte hpaji machye machyang (wisdom)(6:3) lu la ma ai. Moi na sape ni dai chyeju ni hta mahta nna Yesu Hkristu a hkye hkrang la ai kabu gara shi ga hpe htawn tsun lai wa masai, ngu ai mungga mung rai nga ai.Chyoi pra ai Wenyi a mau hpa daru magam bungli hku nna Hkristan makam masham gaw Karai Kasang a hpung shingkang arawng sadang hte seng ai makam masham re lam shadan shadawng dan nga ai re. Nawku hpung ngu ai mung Chyoi pra ai Wenyi a jaw e grin nga ai lam rai nna, dai Chyoi pra ai Wenyi a woi awn bau sin ai npu hta galu kaba wa ai lam shadum sharin da nga ai. Kam sham ai ni langai hkrai mung, kam sham ai myit hte rai yang chyoi pra ai Wenyi a hpung shingkang hte Yesu Hkrsitu jaw ya ai hkye hkrang la ai lam hpe awng dang hkra sakse hkam lu nga ai. Sakse hkam ai asak hkrung lam she makam masham hta grau grau su hprang galu kaba wa nna, lak lai ai n gun atsam hte, agung alau dingbai dingsa yawng hpe awng dang tawt lai lu ai, ngu ai hpe mung shadum sharin da nga ai.

Ginlen shalai ai,

Lahpai Awng Li