7/26/2019 Jurnal Wini

1/8

DERMATITIS KONTAK IRITAN DENGAN PEKERJA CLEANING SERVICE

DENGAN FAKTOR PENYEBAB ZAT PEMBERSIH

Arwini Avissa Ab!""a# $

Fa%!"&as K'(%&'ran )niv'rsi&as M!s"i* In(n'sia

+ Pr(i Fa%!"&as K'(%&'ran )*!*, )niv'rsi&as M!s"i* In(n'sia

ABSTRAK

Latar Belakang- D'r*a&i&is %(n&a% a%iba& %'r.a *'r!/a%an sa"a# sa&! %'"ainan %!"i& 0an1

s'rin1 i.!*/ai, s'%i&ar 234 sa*/ai 524 ari s'"!r!# /'n0a%i& %!"i& a%iba& %'r.a6 Hasi" s!rv'i

/'na#!"!an 0an1 i"a%!%an ia/a&%an ba#wa 7 (ran1 /'%'r.a *'n1a"a*i 'r*a&i&is %(n&a%

iri&an %!*!"a&i8 ari 9 /'%'r.a 0an1 iwawan:ara a&a! s'&ara 'n1an an1%a 39,$46

Metode- D'n1an /'n'%a&an observasi *'"a"!i /r(s's walk through survey6 Dari #asi" check

list (%!/asian s!rv'i i/'r("'# /'%'r.a 0an1 *'n1'"!# 1a&a" /aa &an1an, *'ra# an %'rin1

saa& &'r/a/ar ("'# ;a& /'*b'rsi# 0an1 i 1!na%an6

Hasil - #asi" check list (%!/asi an s!rv'0 i/'r("'# /'%'r.a 0an1 *'n1'"!# 1a&a" /aa&an1an, *'ra# an %'rin1 saa& &'r/a/ar ("'# ;a& /'*b'rsi# 0an1 i 1!na%an6

7/26/2019 Jurnal Wini

2/8

B'rba1ai risi%( a"a* %'s'#a&an an %'s'"a*a&an %'r.a aa"a# %'*!n1%inan

&'r.ain0a P'n0a%i& A%iba& K'r.a @PAK, /'n0a%i& 0an1 b'r#!b!n1an 'n1an

/'%'r.aan an %':'"a%aan %'r.a 0an1 a/a& *'n0'bab%an %':a:a&an an %'*a&ian6

An&isi/asi ini a/a& i"a%!%an s'*!a /i#a% 'n1an *'n0's!ai%an an&ara /'%'r.a,

/r(s's %'r.a, an "in1%!n1an %'r.a6 P'r%'*ban1an in!s&ri 0an1 /'sa& *'ni*b!"%an

"a/an1an %'r.a bar! an *'n0'ra/ &a*ba#an an1%a&an %'r.a bar! 0an1 s'ba1ian b'sar

@9>=2>4 b'raa i s'%&(r in8(r*a"6 S'*!a in!s&ri, bai% 8(r*a" *a!/!n in8(r*a"

i#ara/%an a/a& *'n'ra/%an K6$

Sa"a# sa&! /'n0a%i& a%iba& %'r.a 0an1 /a"in1 ban0a% i.!*/ai 0ai&! 'r*a&i&is

%(n&a% a%iba& %'r.a6 K'"ainan %!"i& ini a/a& i&'*!%an s'%i&ar 234 sa*/ai 524 ari

s'"!r!# /'n0a%i& %!"i& a%iba& %'r.a6 Insi'n 'r*a&i&is %(n&a% a%iba& %'r.a i/'r%ira%an

s'ban0a% >,3 sa*/ai >,9 %as!s /'r $>>> /'%'r.a /'r &a#!n6 P'n0a%i& %!"i&

i/'r%ira%an *'n'*/a&i 54 sa*/ai 74 ari /'n0a%i& 0an1 b'r#!b!n1an 'n1an

/'%'r.aan6 D'r*a&i&is %(n&a% a%iba& %'r.a biasan0a &'r.ai i &an1an an an1%a insi'n

!n&!% 'r*a&i&is b'rvariasi an&ara +4 sa*/ai $>46 Di/'r%ira%an s'ban0a% 34 sa*/ai

94 /'n'ri&a 'r*a&i&is a%an b'r%'*ban1 *'n.ai %r(ni% an +4 sa*/ai 74 i

an&aran0a s!"i& !n&!% is'*b!#%an 'n1an /'n1(ba&an &(/i%a"6+

P'n0a%i& 'r*a&i&is .!1a &'r.ai /aa /'%'r.a in8(r*a" 0an1 !*!*n0a %!ran1

*'*/'r#a&i%an sani&asi an /'r"in!n1an ba1i %'s'#a&an irin0a6 P'%'r.a &a#!

*isa"n0a, /'n0a%i& 'r*a&i&is a/a& &'r.ai s'ba1ai a%iba& ari /'*a/aran ;a&=;a&

%i*ia a"a* "i*ba# :air &a#! 0an1 *'n1a%iba&%an /'n0a%i& 'r*a&i&is 'n1an 1'.a"a

s'/'r&i iri&asi, 1a&a"=1a&a", %!"i& %'rin1 an /':a#=/':a#, %'*'ra#=*'ra#an, an

%(r'n1 0an1 s!"i& s'*b!#6Fa%&(r=8a%&(r /'n0'bab 'r*a&i&is %(n&a% i%'"(*/(%%an

*'n.ai !a 0ai&! /'n0'bab "an1s!n1 @si8a& ;a&, %'"ar!&an, 8(r*!"ir @1as, :air, /aa&,

%(ns'n&rasi, "a*a %(n&a% an /'n0'bab &ia% "an1s!n1 @!sia, 1'n'r .'nis %'"a*in,

ras, /'rs(na" #01i'n', /'n11!naan APD, an /'n1'&a#!an67

P'n'"i&ian 0an1 i"a%!%an ("'# A;#ar,3&'r#aa/ /'&ani r!*/!& "a!& i

Kab!/a&'n Ban&a'n1 S!"aw'si S'"a&an &'ra/a& s'ban0a% 3,+4 /'&ani *'n'ri&a

'r*a&i&is %(n&a% iri&an 0an1 b'rasa" ari %(n&a% a"'r1'n /aa saa& /'*bibi&an6

P'n'"i&ian "ain .!1a *'n0'b!&%an ba#wa %(n&a% 'n1an ba#an %i*ia sa"a# sa&!n0a

7/26/2019 Jurnal Wini

3/8

'n1an a*(nia /aa wa%&! b'%'r.a i /'r!sa#aan in!s&ri (&(*(&i8 %awasan in!s&ri

Cibi&!n1 Jawa Bara& &'ra/a& 'r*a&i&is %(n&a% a%!& &'r.ai /aa $7 r's/(n'n @+4,

'r*a&i&is %(n&a% s!b a%!& /aa +$ r's/(n'n @54, 'r*a&i&is %(n&a% %r(ni% /aa 3

r's/(n'n @54, an &ia% *'n1a"a*i %(n&a% /aa $7 r's/(n'n @+46 Fa%&(r 0an1

/a"in1 !&a*a *'*/'n1ar!#i &'r.ain0a 'r*a&i&is a%iba& %'r.a %ar'na %(n&a% 'n1an

ba#an %i*ia aa"a# /'*a%aian APD b'r!/a sar!n1 &an1an 0an1 &ia% s's!ai !n&!%

.'nis ba#an %i*ia 0an1 i1!na%an6 Fa%&(r=8a%&(r "ain 0an1 *'*/'n1ar!#i 'r*a&i&is

%(n&a% a%iba& %'r.a aa"a# aan0a %(n&a% 'n1an ba#an %i*ia, "a*a %(n&a%, an

8r'%!'nsi %(n&a%6

B'rasar%an #asi" s!rv'i /'na#!"!an 0an1 i"a%!%an /'n'"i&i 'n1an .!*"a#

sa*/'" +>4 ari &(&a" /(/!"asi /'%'r.a /abri% &a#! Pri*%(/&i 0an1 b'r.!*"a#

(ran1, ia/a&%an ba#wa 7 (ran1 ari 9 /'%'r.a *'n1a"a*i 'r*a&i&is %(n&a% iri&an

%!*!"a&i8 'n1an 1'.a"a=1'.a"a s'/'r&i %!"i& &'rasa /anas, 1a&a", an /'ri# a&a! s'&ara

'n1an an1%a 39,$46

Hubungan antara Usia dengan Keadian Dermatitis Kontak !ritan

)sia *'r!/a%an sa"a# sa&! 8a%&(r 0an1 a/a& *'*/'r/ara# &'r.ain0a 'r*a&i&is

%(n&a%6

7/26/2019 Jurnal Wini

4/8

/'%'r.a 0an1 &'"a# "'bi# "a*a b'%'r.a a%an *'nin1%a&%an risi%( &'r%'na 'r*a&i&is

%ar'na "'bi# ban0a% &'r/a.an ba#an %i*ia6$

Masa %'r.a b'r%ai&an 'n1an "a*a %(n&a% 'n1an ;a& /'*b'rsi#6 S'*a%in "a*a

/'%'r.a 0an1 b'r%(n&a% 'n1an "i*ba# :air &a#!, i&a*ba# *asa %'r.a 0an1 "a*a a%an

*'*/'rb'ra& %'.aian 'r*a&i&is %(n&a% /aa /'%'r.a6 O"'# %ar'na i&!, bai% /'%'r.a

bar! *a!/!n /'%'r.a "a*a s'bai%n0a ib'ri%an ara#an a&a! /r(s'!r %'r.a 0an1

s&anar an a*an s'b'"!* *!"ai b'%'r.a6 S'"ain i&! .!1a /'r"! is'ia%an a"a&

/'"in!n1 iri 0an1 "'n1%a/ an *'n:!%!/i s'"!r!# .!*"a# /'%'r.a, s'#in11a a/a&

&'r#inar ari ba#a0a=ba#a0a s'r&a /'n0a%i& a%iba& %'r.a6

Hubungan antara Lama Kontak dengan Kejadian Dermatitis Kontak Iritan

La*a %(n&a% *'*/'n1ar!#i %'.aian 'r*a&i&is %(n&a% a%iba& %'r.a6 La*a %(n&a%

'n1an ba#an %i*ia 0an1 &'r.ai a%an *'nin1%a&%an &'r.ain0a 'r*a&i&is %(n&a%

a%iba& %'r.a6 S'*a%in "a*a %(n&a% 'n1an ba#an %i*ia, *a%a /'raan1an a&a! iri&asi

%!"i& a/a& &'r.ai s'#in11a *'ni*b!"%an %'"ainan %!"i&6 P'n1'na"ian risi%(, 0ai&!

'n1an :ara *'*ba&asi .!*"a# an "a*a %(n&a% 0an1 &'r.ai /'r"! i"a%!%an6

Ra&a=ra&a /'%'r.a 0an1 %(n&a% 'n1an air /'n1("a#an &a#! ibawa# 2 .a* *'r!/a%an

/'%'r.a 0an1 b'%'r.a i ba1ian /'r'na*an %''"ai6 S'an1%an /'%'r.a 0an1 b'%'r.aa"a* %!r!n wa%&! 2 .a* &a! "'bi# 0ai&! /'%'r.a 0an1 b'%'r.a /aa ba1ian /'r'b!san

0ai&! *'r'b!s b!b!r %''"ai, /'n0arin1an b!b!r %''"ai, s'r&a /'n11!*/a"an

&'r1an&!n1 /r(s's /r(!%si 0an1 b'r"an1s!n16P'%'r.a 0an1 *'*/!n0ai ra&a=ra&a "a*a

%(n&a% 'n1an air &a#! "'bi# "a*a :'n'r!n1 "'bi# ban0a% *'n'ri&a 'r*a&i&is

%(n&a% iri&an, ibanin1%an 'n1an /'%'r.a 0an1 *'*/!n0ai

ra&a=ra&a "a*a "'bi# sin1%a&6 Ha" &'rs'b!& bisa &'r.ai %ar'na s'*a%in "a*a /'%'r.a

%(n&a% 'n1an "i*ba# :air 0an1 b'rsi8a& iri&an "'*a#, s'#in11a %'"ainan %!"i& &i*b!"

s'&'"a# b'r!"an1 %a"i %(n&a% a&a! a"a* !rasi 0an1 "'bi# "a*a6

Hubungan antara Pengetahuan dengan Kejadian Dermatitis Kontak Iritan

P'n1'&a#!an a/a& b'r/'n1ar!# &'r#aa/ &'r.ain0a 'r*a&i&is %(n&a% iri&an, %ar'na

s'*a%in r'na#n0a /'n1'&a#!an /'%'r.a *'n1'nai /'n0a%i& a%iba& %'r.a, /'n&in1n0a

/'n11!naan APD a"a* b'%'r.a s'r&a b'r/'ri"a%! #i!/ b'rsi# an s'#a&, a%an

*'ni*b!"%an /(&'nsi=/(&'nsi !n&!% &'r.ain0a ba#a0a i &'*/a& %'r.a6 R'na#n0a

/'n1'&a#!an /'%'r.a &'rs'b!& is'bab%an %ar'na &ia% /'rna# i"a%!%ann0a

/'n0!"!#an *'n1'nai ba#a0a=ba#a0a s'r&a /'n0a%i& a%iba& %'r.a /aa saa& *'"a%!%an

7/26/2019 Jurnal Wini

5/8

/'%'r.aan6

Hubungan antara Personal Hygiene dengan Kejadian Dermatitis Kontak Iritan

an11(&a &!b!# 0an1 /a"in1 s'rin1 %(n&a% 'n1an ba#an %i*ia6 K'biasaan *'n:!:i

&an1an 0an1 b!r!% a%an *'*/'r/ara# %'r!sa%an %!"i&6 K'b'rsi#an /ribai *'r!/a%an

sa"a# sa&! !sa#a /'n:'1a#an &'r#aa/ /'n0a%i& %!"i&6$9

P'%'r.a 0an1 *'*i"i%i /'rs(na" #01i'n' 0an1 bai% "'bi# s'i%i& *'n1a"a*i 'r*a&i&is

%(n&a% iri&an ibanin1 'n1an /'%'r.a 0an1 *'*i"i%i /'rs(na" #01i'n' 0an1 &ia%

bai%6 P'n1'&a#!an .!1a i%!& b'r/'n1ar!# %ar'na /'%'r.a 0an1 *'*i"i%i /'n1'&a#!an

r'na# *'n1'nai /'rs(na" #01i'n' b'risi%( *'n1a"a*i 'r*a&i&is %(n&a% iri&an6 A1ar

&'r#inar ari /'n0a%i& %!"i& a%iba& %'r.a, s'bai%n0a /'%'r.a *'*/'r#a&i%an

%'b'rsi#an iri s'"a*a b'raa i "in1%!n1an %'r.a, s'/'r&i *'n:!:i &an1an s'b'"!*

an s's!a# *'"a%!%an /r(s's %'r.a, "an1s!n1 *'*bi"as ba1ian &!b!# 0an1 &'r%'na

"i*ba# :air s'r&a *'n11!na%an /a%aian 0an1 b'rsi# s'"a*a *'"a%!%an /r(s's

/'%'r.aan6

Hubungan antara penggunaan APD dengan kejadian dermatitis kontak iritan

A"a& /'r"in!n1an iri aa"a# s'1a"a /'r"'n1%a/an 0an1 i/a%ai ("'# s's'(ran1 i

&'*/a& %'r.a 0an1 *'"in!n1in0a ari risi%( &'r#aa/ %'s'"a*a&an an

%'s'#a&annn0a6$2

P'*a%aian APD 0an1 &ia% &'/a& a/a& *'n:'"a%a%an &'na1a %'r.a 0an1 *'*a%ain0a

%ar'na *'r'%a &ia% &'r"in!n1 ari ba#a0a /(&'nsia" 0an1 aa i &'*/a& *'r'%a

&'r/a/ar6 O"'# %ar'na i&! a1ar a/a& *'*i"i# APD 0an1 &'/a&, *a%a /'r!sa#aan #ar!s

*a*/! *'n1i'n&i8i%asi ba#a0a /(&'nsi 0an1 aa, %#!s!sn0a 0an1 &ia% a/a&

i%'na"i%an, s'r&a *'*a#a*i asar %'r.a s'&ia/ .'nis APD 0an1 a%an i1!na%an i

&'*/a& %'r.a i*ana ba#a0a /(&'nsia" &'rs'b!& aa6$5

P'n11!naan APD *'*i"i%i /'n1ar!# 0an1 san1a& b'sar &'r#aa/ %'.aian 'r*a&i&is

%(n&a% iri&an, %ar'na APD *'r!/a%an a"a& /'"in!n1 ari /(&'nsi=/(&'nsi ba#a0a 0an1

aa i &'*/a& %'r.a, sa"a# sa&! n0a a1ar &'r#inar %(n&a% "an1s!n1 'n1an ba#an

%i*ia 0an1 a/a& *'n1a%iba&%an 'r*a&i&is %(n&a% iri&an6

7/26/2019 Jurnal Wini

6/8

KES!MPULAN DAN SARAN

Fa%&(r /'n0'bab 'r*a&i&is %(n&a% iri&an 0an1 b'r#!b!n1an 0ai&! *asa %'r.a, "a*a

%(n&a%, /'n1'&a#!an,an /'n11!naan APD6 Fa%&(r "ain 0an1 &ia% b'r#!b!n1an

'n1an %'.aian 'r*a&i&is %(n&a% iri&an 0ai&! !sia an /'rs(na" #01i'n'6

Saran ari /'n'"i&ian ini aa"a# s'bai%n0a /'%'r.a "'bi# *'nin1%a&%an %'saaran

!n&!% *'n11!na%an APD 0an1 "'n1%a/ /aa saa& b'%'r.a an ib'ri%an /'"a&i#an

s'r&a /'n0!"!#an %'/aa /'%'r.a &'n&an1 /'n11!naan APD, PHBS, an *'n1'nai

/'n0a%i& a%iba& %'r.a6

7/26/2019 Jurnal Wini

7/8

DA"TAR PUSTAKA

$6 E88'ni, Fi%r06 +>>96 Er1(n(*i Ba1i P'%'r.a S'%&(r In8(r*a" Ba1ian I"*!

K's'#a&an K'r.a6 Fa%!"&as K'(%&'ran )niv'rsi&as In(n'sia6 Ja%ar&a @C'r*in

D!nia K'(%&'ran6

+6 T(*b'n1, M'"ina, IGK Dar*aa, IGN Dar*a/!&ra6 +>$+6 D'r*a&i&is K(n&a%

A%iba& K'r.a /aa P'&ani6 I"*! K's'#a&an K!"i& an K'"a*in Fa%!"&asK'(%&'ran )niv'rsi&as )a0ana6

6 Ernasari6 +>$$6 P'n1ar!# P'n0!"!#an D'r*a&i&is K(n&a% &'r#aa/

P'n1'&a#!an an Si%a/ P'ra.in Ta#! i K'"!ra#an Mabar K':a*a&an M'an

D'"i6 Fa%!"&as K's'#a&an Mas0ara%a& Pas:asar.ana )niv'rsi&as S!*a&'ra

)&ara6

76 L's&ari, Fa&*a an )&(*( HS6 +>>96 Fa%&(r=8a%&(r 0an1 b'r#!b!n1an 'n1an

'r*a&i&is %(n&a% /aa /'%'r.a i PT In&i Pan&.a Pr'ss In!s&ri6 Ma%ara,

K's'#a&an, V("6 $$, N(6 +, D's'*b'r +>>9- $=26

36 A;#ar, K#ai.a# an Mi%( Hanan&(6 +>$$6 H!b!n1an Pr(s's K'r.a 'n1an

K'.aian D'r*a&i&is K(n&a% Iri&an /aa P'&ani R!*/!& La!& i Kab!/a&'n

Ban&a'n1 S!"aw'si S'"a&an6 J!rna" E%("(1i K's'#a&an V("6 $> N( $, Mar'&

+>$$ - $=56 www6'.(!rna"6"i&ban16'/%'s61(6i, $2 A/ri" +>$76

6 N!ra1a, $+6 S%in

E?/(s!r's E88':&s6 #&&/-www6::61(vni(s#&(/i:ss%in, ia%s's &an11a"

+ A/ri" +>$76

56 Ra:#*asari, N(ni:6 +>$6 Fa%&(r=Fa%&(r Yan1 B'r#!b!n1an D'n1an K'.aian

D'r*a&i&is K(n&a% Iri&an Paa P'n1ra.in L(1a* i D'sa C'/(1(, K':a*a&an

C'/(1( Kab!/a&'n B(0("a"i6 J!rna" K's'#a&an Mas0ara%a& +>$,V("!*' +,

N(*(r $, Ta#!n +>$6 #&&/-'.(!rna"s$6!ni/6a:6iin'?6/#/.%*, ia%s's&an11a" + A/ri" +>$76

7/26/2019 Jurnal Wini

8/8

$>6 S!/ra/&i, M6 Li's6 +>>36 P'*b!a&an Ta#!6 Y(10a%ar&a - Kanisi!s6

$$6 K'/!&!san M'n&'ri K's'#a&an R'/!b"i% In(n'sia N(*(r

$7>3M'n%'sSKI+>>+ &'n&an1 P'rs0ara&an K's'#a&an Lin1%!n1an K'r.a

P'r%an&(ran an In!s&ri6

$+6 HSE, +>>>6 T#' Pr'va"'n:' (8 O:!!/a&i(na" D'r*a&i&is A*(n1s& Prin&'rs in

T#' Mi"ans6 #&&/-www6#s'61(v6!%, ia%s's &an11a" + A/ri" +>$76

$6 S!"arsi&(SA,D.!anaS6+>>96D'r*a&i&is6In-D.!anaA,%%@'s6I"*!/'n0a%i&%!

"i&an %'"a*in 'isi %'=36 Ja%ar&a- FK)I6

$76 Ca#0awa&i,I**aN!ranIrwanB!i(n(6+>$$6Fa%&(rYan1B'r#!b!n1an'n1an

K'.aian D'r*a&i&is /aa N'"a0an6 J!rna" K's'#a&an Mas0ara%a& @+ @+>$$

$7=$7$6

$36 R!#ia&, R!i6 +>>6 Ana"isis Fa%&(r=8a%&(r 0an1 M'*/'n1ar!#i D'r*a&i&is

K(n&a% A%iba& K'r.a /aa P'%'r.a Lab(ra&!ri!* Ki*ia i PT S!:i8in( Ar'a

Cibi&!n1 B'%asi6 Fa%!"&as K's'#a&an Mas0ara%a& )niv'rsi&as In(n'sia6

$6 Er"iana6 +>>26 H!b!n1an Kara%&'ris&i% Inivi! an P'n11!naan A"a&

P'"in!n1 Diri 'n1an K'.aian D'r*a&i&is K(n&a% /aa P'%'r.a Pavin1 B"(:%

CV6 F6 L#(%s!*aw'6 Pas:asar.ana )niv'rsi&as S!*a&'ra )&ara6

$96 Ma!s!""i, Annisa6 +>$>6 Fa%&(r=8a%&(r 0an1 B'r#!b!n1an 'n1an D'r*a&i&is

K(n&a% Iri&an /aa P'%'r.a P'n1("a#an Sa*/a# i TPA Ci/a0!n1 K(&a D'/(%6

Fa%!"&as K's'#a&an Mas0ara%a& )ni'rsi&as Is"a* N'1'ri Ja%ar&a6

$26 G(;an, M6 +>$>6 K's'"a*a&an K'r.a a"a* In!s&ri Ki*ia6

#&&/-r'/(si&(r06!i6a:6i, ia%s's + A/ri" +>$76$56 B('i(n(, S!1'n16 +>>6 Hi1i'n' P'r!sa#aan, a"a* B!n1a Ra*/ai Hi/'r%'s

an K, +n6