“Signalering beroepslongziekten en

arbocuratievesamenwerking”

31 mei 2018

Heleen den Besten

Long Alliantie Nederland

BG-dagen 2018Disclosure belangen spreker

(potentiële) belangenverstrengeling Geen / Zie hieronder

Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

Geen

• Sponsoring en onderzoeksgelden• Adviseurschappen en honorarium incl.

sprekersvergoedingen > € 500• Aandeelhouder• Andere relatie, namelijk …..

Geen:

Project gesubsidieerd door ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Programma

• Kennismaking

• Beroepslongziekten: de verhalen en de cijfers

• Activiteiten LAN

• Knelpunten signaleren beroepslongziekten

• Gedachtenwisseling

• Lopende initiatieven in het veld

Veld Longziekten verenigd

Long Alliantie Nederland

• Doel: betere preventie en zorg voor mensen met longziekten

• Leden: 35 landelijke organisaties: patiëntenverenigingen, beroepsverenigingen, onderzoekers, Longfonds, bedrijven

• Federatieve vereniging: ledenvergadering, bestuur, talloze werkgroepen, ondersteunend bureau

Vijf doelen, onder een netwerkprogramma

Nationaal Actieprogramma Chronische Longziekten

• Minder (sterfte door) beroeps(long)ziekten

• Vergroten van arbeidsdeelname

• Meer aandacht voor de gevaren van stoffen in sectoren

• Meer aandacht voor de factor ‘arbeid’ in de zorg

Kennismaking

3.300 mensen sterven jaarlijks door werken met stoffen / beroepslongziekten

Vergelijk: 613 verkeersdoden

Sterfte beroeps(long)ziekten in Nederland

“De arbodienst is ‘vergeten’ mij in te lichten”

“Ik vertelde niemand van mijn COPD en

verzuimde vrijwel nooit. Ik wilde mijn werk niet

kwijt raken”

“Mijn baas stond erop de luchtmeting zelf te

doen”

Ademnood, longziekten als gevolg van werk

www.longalliantie.nl/projecten/ademnood

STOFFEN EN SECTOREN

HOEVEEL MENSEN HEBBEN OP HUN WERK TE MAKEN MET GEVAARLIJKE STOFFEN?

A. 1 op de 600

B. 1 op de 60

C. 1 op de 6

Ca één miljoen werknemers in NL kans op blootstelling aan schadelijke stoffen

Arbeidsverzuimkosten €1 miljard per jaar

Bij 15% van de Astma en COPD patiënten spelen werkgerelateerde factoren een rol

CIJFERS

AAN WELKE STOF WORDEN DE MEESTE MENSEN BLOOTGESTELD?

A. lasrook

B. kwartstof

C. dieselrook

D. houtstof

Bron: Factsheet ‘Werken met gezond verstand”,

Sectoren en stoffen (1)

• Dieselrook- Bouw, wegenbouw, havens, vliegvelden, garages, huisvuilsector, vrachtwagenproductie, wegtransport, carrosseriebouw, landbouw, op-en overslag (veilingen)

• Lasrook- Metaal, scheepsbouw, bouw, carosseriebouw, autoproductie, installatiebranche

• Organisch stof- Landbouw (akkerbouw, veeteelt, tuinbouw) en voedingsindustrie

• Allergene stoffen- Bakkers, meelmaalderijen, kunststofindustrie, landbouw

• Kwartsstof- Bouw, wegenbouw, betonindustrie, landbouw

Sectoren en stoffen (2)

• Houtstof- Bouw, houthandel, meubelindustrie, timmerfabrieken, parketleggers, jachtbouw

• Asbest- Renovatie/sloop gebouwen, scheepsreparatie, machineonderhoud, installatiebranche, brandweer

• Oplosmiddelen- Bouw (deels), huisschilders, meubelindustrie, scheeps-en jachtbouw, carrosseriebouw, autoproductie, grafische industrie, garages, autoschadeherstel

• Rook en roet – Brandweer

• Chemische stoffen- chemie

KNELPUNTEN SIGNALEREN BEROEPSLONGZIEKTEN

Bron: Long Alliantie Nederland, 2017

Manifest Integrale aanpak beroepslongziekten

www.longalliantie.nl/projecten/manifest/

10 punten integrale aanpak

1) Betere signalering en melding

2) Geld voor onderzoek en koppelen aan preventie

3) Aandacht en informatie voor werkenden

4) Gezond werken is vakmanschap

5) Meer aandacht voor arbeid in de zorg

10 punten integrale aanpak

6) Arbozorg van de Zorgverzekeringswet

7) Een stimulerende omgeving voor preventie

8) Regelgeving en bedrijfscultuur

9) Innovatie in techniek

10)Handhaving Inspectie SZW

Activiteiten LAN

1.) Vroegsignalering in zorg en verbeteren arbocuratieve samenwerking

a.) opzetten regionale pilots

b.) ontwikkelen e-learning

2.) Samenwerken met branches om bewustwording van gezond werken te vergroten

E-learning signaleren beroepslongziekten

Doelgroep huisartsen, longartsen, bedrijfs-en verzekeringsartsen, longverpleegkundigen,

praktijkverpleegkundigen en –ondersteuners, arboverpleegkundigen.

Doel betere signalering van beroepslongziekten door zorgverleners

LeerdoelenNa het volgen van de e-learning weet de zorgverlener

dat stoffen op het werk longziekten kunnen veroorzaken in welke beroepen blootstelling aan stoffen kan voorkomen welke vragen hij/zij kan stellen om werkgerelateerde oorzaken van longziekten te

signaleren naar wie hij/zij patiënten kan doorverwijzen en welke behandelopties er zijn

Regionale pilots arbocuratieve samenwerking

• 2 pilots regionale samenwerking: zorggroep, ziekenhuis, arbodienstverleners, andere partijen

Doel pilots

Bewustwording werkgerelateerde oorzaken

Stimuleren (vroeg) signalering

Betere samenwerking

• Behandel –en samenwerkingsafspraken maken tussen zorgprofessionals en arboprofessionals

Gedachtenwisseling

Knelpunten signaleren beroepslongziekten bij bedrijfsartsen

• Toegankelijkheid bedrijfsarts

• Onafhankelijkheid bedrijfsarts en positionering

• Tijdsdruk en prioriteit

• Brede patiëntenpopulatie, weinig routine longpatiënten

• Focus op ziekteverzuimbegeleiding

Een aantal quotes….

• Kennis en kunde beroepslongziekten

• Onbekendheid met richtlijnen

• Onvoldoende meldingen bij het NCvB

• Onvoldoende op de hoogte van de risico’s op de werkvloer

• Van signaleren naar preventieve acties

Toegankelijkheid“Mensen gaan als ze iets hebben niet makkelijk naar een bedrijfsarts. Daar ligt een drempel. Ze gaan eerder naar de huisarts. De bedrijfsarts wordt betaald vanuit werkgever. Werkgevers zouden werknemers met klachten moeten stimuleren naar de bedrijfsarts te gaan maar dat doen ze niet (kost geld).” (bedrijfsarts)

Onafhankelijkheid en positie

“Wie betaalt die bepaalt” (bedrijfsarts).

“Als je een actieve bedrijfsarts hebt die allemaal beroepsziekten ophaalt, daar kunnen werkgevers last van hebben.” (bedrijfsarts)

Brede patiëntenpopulatie, weinig routine

“Als ik kijk naar mijn eigen bedrijfsartsen populatie, dan denk ik dat maar 2 of 3 mensen langdurige longklachten heeft.” (bedrijfsarts)

Focus ziekteverzuimbegeleiding“bedrijfsartsen vragen zich niet standaard af bij elk consult ‘kan diegene die voor me zit een ziekte hebben die door het werk wordt verergerd of veroorzaakt.’ Terwijl dat de kerntaak is van de bedrijfsarts, of zou moeten zijn.” (deskundige)

“Pas bij langlopend verzuim ga je kijken naar oorzaken, maar niet meteen bij het allereerste contact.” (bedrijfsarts)

Van signaleren naar preventieve maatregelen

“Na melding van beroepsziekte wordt het niet altijd gecommuniceerd met bedrijf: ‘dit geeft gedoe’. Bedrijven begrijpen de term beroepsziekte niet, dit klinkt zwaar.” (bedrijfsarts)

Oplossingsrichtingen

• Arbozorg onderdeel reguliere zorg: onafhankelijkheid

• Klinisch arbeidsgeneeskundige in zorg

• Centraal aanspreekpunt voor zorgverleners

LOPENDE INITIATIEVEN

Occupational Lung Health Tool

• yourlungsatwork.europeanlung.org

• European Lung Foundation

• Vertaald naar Nederlands

• Quizzvragen + informatie over stoffen in sectoren

• Doel: awareness en empowerment werkenden

Campagne veilig werken met stoffen

• Ministerie Sociale Zaken en Werkgelegenheid

• Programma preventie beroepsziekten 2018-2021

• 3 sporen:

– 1.) communicatie-en bewustwordingscampagne

– 2.) interventie gericht op verkleining van risico’s

– 3.) kennis en innovatie

Campagne veilig werken met stoffen

www.werkmetgezondverstand.nl

www.hoeveiligwerkjij.nl

Road to zero• Inspectie SZW

• Programma bedrijven met gevaarlijke stoffen (2016-2019)

• “Blootstelling niet part of the job”

• Inspecties (o.a. CMR-stoffen en Chroom VI)

• Overleg en dialoog met branches (voorlichting, tools etc)

• Stoffenapp voor werknemers

Gevaarlijke stoffen, zo pak je dat aan

• EU campagne 2018-2019

• Coördinatie Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk (EU-OSHA)

• Georganiseerd in meer dan 30 landen

• Focus NL:

– Kankerverwekkende stoffen

– Preventie en STOP-principe (hiërarchie van preventieve maatregelen

– 2019-jongeren

• healthy-workplaces.eu/nl

Dank voor uw aandacht!

Meer informatie en contact

Heleen den Besten: denbesten@longalliantie.nl

www.longalliantie.nl/beroepslongziekten