INFRASTRUKTURA, LOGISTYKA, RODKI TRANSPORTU INFRASTRUCTURE, LOGISTICS, MEANS OF TRANSPORT

SPIS TRE CI – Contents

Andrzej Adamkiewicz, Wojciech Ze czak – Development trends in marine powersystems in respect to environmental protection and decreasing resources of natural fuels ........

Kierunki rozwoju okr towych systemów energetycznych w aspekcie ochrony rodowiskai malej cych zasobów paliw naturalnych

Tomasz Ambroziak, Renata Pi tka – Metoda wyznaczania suboptymalnych planów pracy pojazdów (sk adów) ....................................................................................................................

The method of determining sub–optimal schedules for vehicles (train sets) using

Bartosz Czechyra, Franciszek Tomaszewski – Modernizacja uk adu biegowego a kszta towanie klimatu akustycznego tramwaju typu 105N ......................................................

Tram buggy modernization and evaluate the acoustic climate parameters in 105n type

Miroslav Demi , Mile Rai evi – Research of abs algorithms influence on vehicle’s braking parameters ......................................................................................................................

Badania wp ywu algorytmów dzia ania abs na parametry procesu hamowania pojazdu

Radovan Dole ek, Ond ej erný – Problems of power-supply system of 25 kV, 50 Hz at present...........................................................................................................................

Aktualne problemy systemu zasilania 25 kV, 50 Hz

Mariusz Dudek, Andrzej Rudnicki – Optymalizacja obs ugi pasma zabudowy transportem zbiorowym ..................................................................................................................................

Optimisation of public transport service for area of a build–up band

Adam Ga zia, Stanis aw Radkowski – Wykorzystanie stacjonarnych stacji monitoringuw wykrywaniu uszkodze pojazdów...........................................................................................

Improvement of road safety using monitoring stations

Juraj Gerlici , Tomáš Lack – Methods for vehicle vibration analysis in time domain............... Metoda analizy drga pojazdu w dziedzinie czasu

Andrzej Gola, Hubert Kleban, Krzysztof Zboi ski – Pomiary i analiza geometrii zarysów szyn i kó tramwajowych o ró nym okresie eksploatacji w aspekcie ichwzajemnej wspó pracy ................................................................................................................

Measurement and analysis of tramway rail and wheel profiles’ geometry in different period of exploitation in terms of their interaction

Marek Guzek, Zbigniew Lozia – Przyk ady zastosowa samochodowych „czarnych skrzynek” w rekonstrukcji wypadków drogowych .....................................................................

Examples of car „black–box” application for road accident reconstruction

Stanis aw Guzowski – Problemy zu ycia frettingowego w rodkach transportu ........................ The problems of the fretting wear in transport means

Marianna Jacyna – Wybrane aspekty zastosowania techniki komputerowej w analizierealizacji procesów logistycznych...............................................................................................

The selected aspects of applying computer support for analizing logistic processes

7

15

25

33

43

51

61

71

83

93

101

111

Spis tre ci – Contents 4

Marianna Jacyna, Mariusz Wasiak – Metoda wielokryterialnej oceny wariantów realizacji inwestycji infrastrukturalnych w transporcie kolejowym ...........................................................

The multiple evaluation method of infrastructure investment in railway transport system

Ewa Kardas-Cinal – Symulacyjna analiza kryteriów bezpiecze stwa jazdy pojazduszynowego...................................................................................................................................

Simulation analysis of criteria for the riding safety of a railway vehicle

Tomasz Kniaziewicz, Leszek Piaseczny – Wybrane aspekty okre lania emisji zwi zkówtoksycznych spalin z silników statków morskich .......................................................................

Selecting aspects of determination emission of toxic compounds in exhaust gases frommarine engines

Jacek Kukulski – Ocena stanu napr e w asnych w elementach rozjazdów kolejowychpoddawanych obróbce cieplnej i mechanicznej ..........................................................................

Evaluation of residual stresses condition in railway turnout after mechanical and heattreatment processes

Ma gorzata Leszczy ska–Doma ska – Symulacja numeryczna zmian temperatury nawierzchni mostowej w cyklach sezonowych przy wykorzystaniu gruntowych magazynów energii. Etap I ..............................................................................................................................

Numerical simulation of the temperature changes of the road surface in seasonal cycles byutilizing ground energy storage. First part

Zbigniew Lozia, Piotr Zdanowicz – Zastosowanie modelu „ wiartki samochodu” do symulacji testu diagnostycznego stanu amortyzatorów ..............................................................

Application of „quarter – car” model forshock – absorber test simulation

Witold Luty – Analiza wp ywu nabiegania ogumienia na wybrane wyniki symulacji ruchusamochodu w te cie dynamicznego skr tu kó kierowanych......................................................

An analysis of tire relaxation influence on selected results of truck motion simulation in testof steering wheels dynamic turn

Jerzy Manerowski, Franciszek Zgrzywa – Identyfikacja modeli matematycznych dynamiki lotu samolotów............................................................................................................

Identification of aircraft flight dynamics mathematical model

Micha Maria ski , Ryszard Andrzejewski – Badania wytrzyma o ci nadwozi autobusów na uderzenia zachodz ce przy bocznym przewróceniu si pojazdu............................................

The research on crashing strength of a bus body during a rollover

Krzysztof Mendrok – Optimal responses selection for force identification................................. Wybór optymalnych punktów odpowiedzi uk adu dla potrzeb identyfikacji si

Leszek Mindur – Intermodalna sie transportowo – logistyczna w Europie (wybrane kraje) ...... Transport and logistics intermodal net in Europe

Dariusz Pyza – Modelowanie procesów logistycznych w przedsi biorstwach transportowych.... Modelling logistics processes in transportation enterprises

Iouri N. Semenov, Lyudmyla Filina – Safety and competitiveness as leading factors of theintermodal transport ....................................................................................................................

Bezpiecze stwo i konkurencyjno jako czynniki kluczowe w transporcie zintegrowanym

119

125

133

141

151

163

171

181

189

197

205

221

231

Spis tre ci – Contents 5

Tomasz Lech Sta czyk, Dariusz Wi ckowski – Symulacyjne badania manewru przejazd przez rondo..................................................................................................................................

Computer simulation testing on roundabout travel maneouvre

Janusz Szpytko, Jerzy Ja wi ski, Artur Kocerba – System koordynacji dzia aniarozproszonych rodków transportu .............................................................................................

Management system of distributed transport devices

Piotr Tomczuk – Analiza o wietlenia przedpola pojazdu samochodowego przy u yciuprojektorów przeciwmg owych, mijania i drogowych w trudnych warunkachatmosferycznych .........................................................................................................................

Analysis of foreground lighting of a motor vehicle by means of fog, low beam and main lightprojectors in difficult atmospheric conditions

Marian Tracz, Janusz Bohatkiewicz – Oceny rodowiskowe dróg ko owych i szynowych .. Environmental impact assessment for roads and railways

Andrzej Wolff – Badania symulacyjne dzia ania pakietu pier cieni t okowych silnikasamochodowego..........................................................................................................................

Simulation investigations of piston ring pack operation of an automotive engine

Krzysztof Zboi ski , Miros aw Dusza – Wp yw zmiany k ta pochylenia wybranych zarysów szyn na stateczno ruchu modelu pojazdu szynowego....................................Influence of chosen rail profiles inclination on lateral stability of motion of a railway vehicle model

Wies aw Zwierzycki, Krzysztof Bie czak, Tomasz Rochatka, ArkadiuszStachowiak, Przemys aw Tyczewski – Improving quality of road perishable foodstufftransport ......................................................................................................................................Doskonalenie jako ci drogowych rodków oraz procesu ch odniczego transportu ywno ci

241

249

257

267

277

285

295

Andrzej Adamkiewicz Maritime Academy in Szczecin

Faculty of Mechanical Engineering andrzej.adamkiewicz@am.szczecin.pl

Wojciech Ze czak Szczecin University of Technology

Faculty of Maritime Technology wojciech.zenczak@ps.pl

DEVELOPMENT TRENDS IN MARINE POWER SYSTEMS IN RESPECT TO ENVIRONMENTAL PROTECTION AND DECREASING

RESOURCES OF NATURAL FUELS

Summary. Diminishing recourses of fossil fuels as well as their negative effect on the environment as a result of their burning, enforce the search for new solutions in ship power systems. In this respect this paper presents perspective solutions of energy saving and ecologically – friendly marine power systems. In particular, the authors’ attention has been focused on both conventional and innovative solutions based on gas fuels, fuel cells and fluidized bed boilers.

Keywords: ship power plants, fluidized bed boiler, fuel cells.

KIERUNKI ROZWOJU OKR TOWYCH SYSTEMÓW ENERGETYCZNYCH W ASPEKCIE OCHRONY RODOWISKA I MALEJ CYCH ZASOBÓW PALIW

NATURALNYCH

Streszczenie. Wyczerpuj ce si zasoby paliw kopalnych jak równie negatywne oddzia ywanie na rodowisko w wyniku ich spalania sk aniaj do poszukiwa nowych rozwi za systemów

energetycznych statków. Na tym tle przedstawiono w artykule perspektywiczne rozwi zania energooszcz dnych i proekologicznych okr towych systemów energetycznych. W szczególno cizwrócono uwag na popraw sprawno ci rozwi za konwencjonalnych oraz na innowacyjne rozwi zania oparte na paliwach gazowych, ogniwach paliwowych i kot ach fluidalnych.

S owa kluczowe: si ownie okr towe, kot y fluidalne, ogniwa paliwowe.

Reviewer: Marek Idzior

Tomasz Ambroziak Politechnika Warszawska

Wydzia Transportu tam@it.pw.edu.pl Renata Pi tka

Politechnika Warszawska Wydzia Transportu

pietkar@poczta.onet.pl@

METODA WYZNACZANIA SUBOPTYMALNYCH PLANÓW PRACY POJAZDÓW (SK ADÓW)

Streszczenia. W ród problemów zwi zanych z planowaniem organizacji transportu kolejowego jednymi z wa niejszych s problemy przydzia u pojazdów. W artykule zaproponowano sformu owanie problemu przydzia u pojazdów do poci gów w kontek cie transportu pasa erskiego bazuj c na aparacie matematycznym zagadnienia przep ywu w sieci.

S owa kluczowe: transport kolejowy, optymalizacja sieci, plany pracy pojazdów.

THE METHOD OF DETERMINING SUB-OPTIMAL SCHEDULES FOR VEHICLES (TRAIN SETS) USING

Abstract: The vehicle scheduling problems (or the vehicle assignment problems) are among the most important problems in railroad scheduling. In this paper, we propose a network flow-based formulation for assigning vehicles to trains in the context of passenger transportation.

Keywords: rail transportation; network optimization; train scheduling.

Recenzent: Marek Malarski

Bartosz Czechyra Politechnika Pozna ska

Wydzia Maszyn Roboczych i Transportubartosz.czechyra@put.poznan.pl Franciszek Tomaszewski

Politechnika Pozna skaWydzia Maszyn Roboczych i Transportu

franciszek.tomaszewski@put.poznan.pl

MODERNIZACJA UK ADU BIEGOWEGO A KSZTA TOWANIEKLIMATU AKUSTYCZNEGO TRAMWAJU TYPU 105N

Streszczenie. W artykule przedstawiono wyniki bada klimatu akustycznego najpopularniejszego typu tramwaju eksploatowanego przez Miejskie Przedsi biorstwo Komunikacji w Poznaniu. W pracy przedstawiono cel i zakres analiz oraz krótk charakterystyk obiektu bada . Przedstawiono oryginal-n metodyk przestrzennych bada klimatu akustycznego tramwaju 105N oraz wybrane wyniki bada .Artyku ko cz wnioski sformu owane na podstawie przeprowadzonych analiz i obserwacji. Praca zosta a zrealizowana na zlecenie i przy wspó pracy z MPK Pozna oraz Modertrans Pozna .

S owa kluczowe: tramwaj, klimat akustyczny.

TRAM BUGGY MODERNIZATION AND EVALUATE THE ACOUSTIC CLIMATE PA-RAMETERS IN 105N TYPE

Abstract. The article presents results of acoustic climate investigation realized in most popular trams in Poznan – 105N type. The aim, range of research and shot characteristic research object are pre-sented. Paper contains original methodology of spatial sound recordings aimed to evaluate the acoustic climate in 105N type trams and selected analyze results, as well. After them are conclusion and for-ward proposal to next, wider tram sounds investigations. It is part of project which was realized for/and in cooperation wiht MPK Poznan and Modertrans Poznan.

Keywords: tram, acoustic climate,

Recenzent: Andrzej Chudzikiewicz

Miroslav DemiUniversity of Kragujevac

Mechanical Engineering Faculty demic@kg.ac.yu Mile Rai evi

Zastava Cars Kragujevac, Serbia

RESEARCH OF ABS ALGORITHMS INFLUENCE ON VEHICLE’S BRAKING PARAMETERS

Summary: This paper describes modelling of dynamic behaviour of a vehicle equipped with ABS subjected to the conditions of straight line nonstationary motion during the braking manoeuvre when wheels are on surfaces with different levels of grip. The observed model assumed nonlinear characteristics of tyres, springs, shock absorbers and it concerned vehicles equipped with ABS feature, with nonlinear variations of braking pressure and braking torque, nonlinear road–tyre relation and stochastic excitation of road microprofile. During the straight line braking, the pressure in braking installation shows the most important influence and through the pressure ABS it controls the relation between vehicle velocity and wheels velocity. For that reason, this work utilises the experimentally gathered data on brake system pressure.

Keywords: ABS, algorithm, model.

BADANIA WP YWU ALGORYTMÓW DZIA ANIA ABS NA PARAMETRY PROCESU HAMOWANIA POJAZDU

Streszczenie. Artyku /referat przedstawia zagadnienie modelowania dynamicznego zachowania sipojazdu wyposa onego w uk ad ABS w warunkach niestacjonarnego ruchu prostoliniowego – hamowania na niejednolitej (pod wzgl dem warto ci wspó czynnika przyczepno ci) nawierzchni drogi. Przyj ty model charakteryzuje si : nieliniowymi charakterystykami kó ogumionych, elementów spr ystych, amortyzatorów oraz nieliniowymi zmianami ci nienia w uk adzie sterowania hamulcami, nieliniowymi zmianami momentu hamowania w warunkach nieliniowych w asno ci kontaktu opony z drog i stochastycznego wymuszenia od mikroprofilu drogi. W trakcie prostoliniowego hamowania ci nienie w uk adzie hamulcowym ma najistotniejsze znaczenie. Poprzez to ci nienie uk ad ABS steruje relacj mi dzy pr dko ci pojazdu i pr dko ciami obrotowymi kójezdnych. Z tego powodu w pracy wykorzystano dane eksperymentalne opisuj ce zmiany ci nienia w uk adzie uruchamiania hamulców.

S owa kluczowe: ABS, algorytm, model.

Rewiever: Zbigniew Lozia

Radovan Dole ekUniversity of Pardubice

Transport Facultyradovan.dolecek@upce.cz

Ond ej ernýUniversity of Pardubice

Transport Facultyondrej.cerny@upce.cz

PROBLEMS OF POWER-SUPPLY SYSTEM OF 25 kV, 50 Hz AT PRESENT

Summary. The paper deals with behaviour of traction power-supply system of 25 kV, 50 Hz at Czech Railways. The main problem is explanation of transient effects during short-circuits at various lengths of contact line of connection structures. These effects can arise during failure in traction circuit. The goal is an adjustment protection design of traction circuit. Simulation diagrams have been created. This design can be utilisable for the feeding station with filter-compensation device which is designed for EMI reduction.

Keywords: Power-supply system, Power Supply Line, Filter-Compensation Device, Feeding station, Contact line, Short-Circuit.

AKTUALNE PROBLEMY SYSTEMU ZASILANIA 25KV, 50HZ

Streszczenie. Artyku po wi cony jest zachowaniom systemu zasilania trakcyjnego 25kV, 50Hz. stosowanego, w kolejach Czeskich. G ównym problemem jest wyja nienie efektów stanów nieustalonych wyst puj cych podczas zwar w sieciach o ró nej strukturze i ró nych d ugo ciach odcinków zasilania. Te efekty mog powsta podczas uszkodzenia w obwodzie trakcyjnym. Celem bada jest dostosowanie zabezpiecze w sieci trakcyjnej. Zosta y stworzone diagramy symulacyjne. Projekt mo e by przydatny dla stacji zasilaj cych z zastosowanymi filtrami kompensacji zak óceEMI.

S owa kluczowe: Systemy zasilania, linie zasilaj ce, systemy kompensacji energii, stacje zasilaj ce, przy cze trakcyjne, zwarcie.

Reviewer: Jan Gronowicz

Mariusz Dudek Politechnika Krakowska

Wydzia In ynierii L dowejmariusz@transys.wil.pk.edu.pl

Andrzej Rudnicki Politechnika Krakowska

Wydzia In ynierii L dowejar@transys.wil.pk.edu.pl

OPTYMALIZACJA OBS UGI PASMA ZABUDOWY TRANSPORTEM ZBIOROWYM

Streszczenie. Referat przedstawia modelowe uj cie funkcjonalno ci ró nych rodzajów rodków transportu zbiorowego, obs uguj cych pasmo zabudowy. Analizowano wp yw d ugo ci pasma oraz d ugo ci i g sto ci podró y. Optymalny wybór rodka przewozowego mo e by dokonany na podstawie kryteriów: rzeczywisty czas podró y, ekwiwalentny czas podró y uwzgl dniaj cy zró nicowan uci liwo poszczególnych jego sk adników oraz uogólniony koszt podró y, uwzgl dniaj cy tak e koszty inwestycyjne.

S owa kluczowe: miejski transport publiczny, optymalizacja us ug, uogólnianie kosztów.

OPTIMISATION OF PUBLIC TRANSPORT SERVICE FOR AREA OF A BUILD-UP BAND

Summary. The paper presents model approach of different types of public transport modes, which can serve a band structure in urban areas. The short overview of investigated similar problems has been made. The assumptions for operational features of individual modes were given. The following measures of service effectiveness are formulated: real travel time, equivalent travel time with regard to diverse inconveniency of particular components in travel, generalised travel cost including charge of investment expenses. Optimal choice between options: standard or articulated bus using common lanes or dedicated lane, classical tram, fast tram can be decided depends on length of build-up band, length of travel inside it and unit trip generation of urban area. Application of the described models for the case of the public transport system in the city Wroclaw has been outlined.

Keywords: urban public transport, optimisation of service, generalised cost

Recenzent: Gerard Krawczyk

Adam Ga zia Politechnika Warszawska

Wydzia Samochodów i Maszyn Roboczych agalezia@simr.pw.edu.pl

Stanis aw Radkowski Politechnika Warszawska

Wydzia Samochodów i Maszyn Roboczych ras@simr.pw.edu.pl

WYKORZYSTANIE STACJONARNYCH STACJI MONITORINGU W WYKRYWANIU USZKODZE POJAZDÓW

Streszczenie. W pracy podj to problematyk szerszego wykorzystania stacji monitoringu w zadaniu kszta towania poziomu ryzyka technicznego w systemie transportowym. Przedyskutowano zagadnie-nie modelowania ryzyka technicznego w systemie transportowym. Szczególn uwag zwrócono na zagadnienia detekcji i identyfikacji zagro e , niebezpiecznych zachowa u ytkowników, mo liwo ciuszkodzenia infrastruktury, zmian stanu technicznego pojazdów. Omówiono zadanie redukcji efektu Dopplera w badaniach stanu technicznego pojazdów i detekcji procesu powstawania uszkodze .

S owa kluczowe: efekt Dopplera, detekcja uszkodze , demodulacja, transformata Hilberta, operator energetyczny.

IMPROVEMENT OF ROAD SAFETY USING MONITORING STATIONS

Abstract. In the paper is undertaken a study about possibility of using the monitoring stations in task of risk mitigation in the transportation system. There are discussed issues of hazard identification, diagnosing of danger behaviour of road users detection of vehicle technical state by using different kinds of sensors and measurement methods adopted to requirement of monitoring stations. Indicating the vibroacoustic signal analysis importance, in the paper are discussed Doppler effect reduction and methodology of low-energy failure detection.

Keywords: Doppler effect, failure detection, demodulation, Hilbert transform, energy operator.

Recenzent: Zbigniew Smalko

Juraj GerliciUniversity of Žilina

Faculty of Mechanical Engineering juraj.gerlici@fstroj.utc.sk

Tomáš Lack University of Žilina

Faculty of Mechanical Engineeringtomas.lack@fstroj.uniza.utc.sk

METHODS FOR VEHICLE VIBRATION ANALYSIS IN TIME DOMAIN

Abstract. Simulation computations, mainly supported by computational technique, are used for the vehicle vibration analysis. The procedures and methods are used for the forced oscillation of a mechanical system solution. The vehicle model has been created for this purpose. A kinematical excitation and accelerations act on the model. We can search a response from a harmonic excitation via the solution in a complex, or a real form, or we can analyse the vehicle vibration in the time domain. It is useful to use the HHT method [3] as a special variant of the Newmark method. The procedures may be performed with the DELTA programme [2].

Keywords: vibration analysis, time domain, modified HHT-method.

METODA ANALIZY DRGA POJAZDU W DZIEDZINIE CZASU

Streszczenie. Obliczenia symulacyjne, wspomagane g ownie przez technik obliczeniow ,wykorzystano do analizy drga pojazdu. Procedury i metody wykorzystuje si do rozwi zania drgawymuszonych uk adu mechanicznego. W tym celu zbudowano model pojazdu. Na model oddzia ywuj wymuszenia kinematyczne i przyspieszenia. Odpowiedzi na wymuszenia harmoniczne mo na poszuka poprzez rozwi zania w postaci zespolonej lub rzeczywistejlub mo na analizowadrgania pojazdu w dziedzinie czasu. U yteczne jest wykorzystanie metody HHT [3] jako szczególnej odmiany metody Newmarka. Procedury mo na przeprowadzi wykorzystuj c program DELTA [2].

Keywords: analiza drga , dziedzina czasu, zmodyfikowana metoda HHT.

Reviewer: Andrzej Chudzikiewicz

Andrzej Gola Tramwaje Warszawskie Sp. z o.o.

andrzejgola@poczta.onet.pl Hubert Kleban

Tramwaje Warszawskie Sp. z o.o. hkleban@tw.waw.pl

Krzysztof Zboi skiPolitechnika Warszawska

Wydzia Transportukzb@it.pw.edu.pl

POMIARY I ANALIZA GEOMETRII ZARYSÓW SZYN I KÓTRAMWAJOWYCH O RÓ NYM OKRESIE EKSPLOATACJI W

ASPEKCIE ICH WZAJEMNEJ WSPÓ PRACY

Streszczenie: Celem prac opisanych w artykule jest analiza warunków wspó pracy pary ko o–szyna w warunkach tramwajowych. Przedstawiono wyniki wst pnych pomiarów profili szyn i kó o ró nym stopniu zu ycia wykonanych w przedsi biorstwie Tramwaje Warszawskie. Pomiary szyn wykonano przy pomocy profilomierza laserowego, a pomiary kó – wodzikowego. Dodatkowo przedstawiono krótk charakterystyk nominalnych profili szyn i kó stosowanych w tramwajnictwie. We wnioskach sformu owano wytyczne systematycznego programu pomiarów kó i szyn tramwajowych z my lo poprawie warunków wspó pracy w przysz o ci. Nakre lono plan dalszych bada w tym kontek cie.

S owa kluczowe: profil ko a, profil szyny, tramwaj, pomiar profili.

MEASUREMENT AND ANALYSIS OF TRAMWAY RAIL AND WHEEL PROFILES’ GEOMETRY IN DIFFERENT PERIOD OF EXPLOITATION IN TERMS OF THEIR

INTERACTION

Abstract. The aim of this paper is analysis of wheel-rail interaction in tramway conditions. Results of the initial measurements, made in the Tramwaje Warszawskie company, of rail and wheel profiles at different stage of their wear are presented. The measurements of rail profiles were done with use of the laser instrument, while those of the wheels with use of the slider one. In addition brief characteristic of the nominal profiles used in tramways is included. In the conclusion authors formulated guiding rules for the systematic program of tramways’ wheel-rail profiles measurements for future betterment of the pair interaction. Plan of the further studies in this context was outlined, too.

Keywords: wheel-rail profiles, tramway, measurement of profiles.

Recenzent: Andrzej Chudzikiewicz

Marek Guzek Politechnika Warszawska

Wydzia Transportu mgu@it.pw.edu.pl Zbigniew Lozia

Politechnika Warszawska Wydzia Transportu

lozia@it.pw.edu.pl

PRZYK ADY ZASTOSOWA SAMOCHODOWYCH „CZARNYCH SKRZYNEK” W REKONSTRUKCJI WYPADKÓW DROGOWYCH

Streszczenie. W artykule przedstawiony jest podstawowy zakres wiedzy na temat tak zwanych samochodowych „czarnych skrzynek”, teoretycznych i praktycznych aspektów ich wykorzystania. Sto urz dzenia, których podstawowym celem jest u atwienie ekspertom zrekonstruowania wypadku drogowego. W referacie przedstawiono podstawowe poj cia dotycz ce tego rodzaju urz dze , zasadich dzia ania, metodyk rekonstrukcji ruchu pojazdu, przyk ady rozwi za spotykanych na rynku. Zaprezentowano obliczeniowe przyk ady zastosowania oraz potencjalne problemy dotycz cedok adno ci rekonstrukcji ruchu samochodu.

S owa kluczowe: wypadek drogowy, rekonstrukcja, ADR, „czarna skrzynka”.

EXAMPLES OF CAR "BLACK-BOX" APPLICATION FOR ROAD ACCIDENT RECONSTRUCTION

Summary. The paper presents basic knowledge about car “black boxes” (EDRs – Event Data Recorders). Theoretical and practical aspects of car “black boxes” use are presented. Car “black box” it is device, which records data that are useful for accident reconstruction. The authors describe these devices, their principle of work, vehicle motion reconstruction method, examples of available products. The calculation example of vehicle motion reconstruction based on “black-box” records is presented. It shows potential inaccuracy problem when one use car “black-box” records.

Keywords: car “black box”, EDR, accident reconstruction.

Recenzent: Jerzy Manerowski

Stanis aw Guzowski Politechnika Krakowska Wydzia Mechaniczny

wojtek@mech.pk.edu.pl

PROBLEMY ZU YCIA FRETTINGOWEGO W RODKACH TRANSPORTU

Streszczenie. W artykule omówiono warunki rozwoju zu ycia frettingowego, szczególnie podkre laj c du e prawdopodobie stwo wyst pienia oscylacji pomi dzy skojarzonymi powierzchniami. Stwierdzono, e istnieje du e prawdopodobie stwo jego rozwoju w rodkach transportu. Jako przyk ad przedstawiono rozwój tego zu ycia w wybranych po czeniach pojazdów szynowych i konstrukcji lotniczych.

S owa kluczowe: fretting, rodki transportu.

THE PROBLEMS OF THE FRETTING WEAR IN TRANSPORT MEANS

Abstract. In the paper development conditions of fretting wear were discussed. A great generation probability of oscillation between coupled surfaces was pointed out particularly. It was found there is a big probability of that oscillation development in the means of transport. As an example development of that wear in selected joints of rail vehicles and aeronautical constructions was presented.

Keywords: fretting, transport means.

Recenzent: Miros aw Nader

�M�a�r�i�a�n�n�a� JacynaWydzia Transportu PW

maja@it.pw.edu.pl

WYBRANE ASPEKTY ZASTOSOWANIA TECHNIKI KOMPUTEROWEJ W ANALIZIE REALIZACJI

PROCESÓW LOGISTYCZNYCH

Streszczenie. W artykule przedstawiono mo liwo ci zastosowania techniki komputerowej do analizy i oceny realizacji procesów logistycznych. Zaprezentowane w artykule podej cie do automatyzacji wymiarowania systemu logistycznego uwalnia projektanta od uci liwych i powtarzalnych czynno ci,prowadz c do szybkiego okre lenia racjonalnych rozwi za projektowych.

S owa kluczowe: system logistyczny, projektowanie systemu logistycznego, zadanie logistyczne.

THE SELECTED ASPECTS OF APPLYING COMPUTER SUPPORT FOR ANALIZING LOGISTIC PROCESSES

Abstract. In this paper an example application of spreadsheet for automation process in estimating logistics system characteristics is presented. Computer aided automation of calculations demonstrated in this paper enables quick evaluation of working, investment and cost characteristics. Presented solution leads to effortless determination of rational solution through easy formation and analysis of multiple options.

Keywords: logistic system, project of logistic system, logistic task.

Recenzent: Lucjan Grochowski

Marianna Jacyna Politechnika Warszawska

Wydzia Transportu maja@it.pw.edu.pl

Mariusz Wasiak Politechnika Warszawska

Wydzia Transportu mwa@it.pw.edu.pl

METODA WIELOKRYTERIALNEJ OCENYWARIANTÓW REALIZACJI INWESTYCJI

INFRASTRUKTURALNYCH W TRANSPORCIE KOLEJOWYM

Streszczenie. W artykule przedstawiono pewne podej cie do oceny wariantów realizacji inwestycji infrastrukturalnych w transporcie kolejowym. Podej cie to uwzgl dnia zarówno aspekt szeregowania wariantów jak równie elementy rachunku matematycznego, które zapewniaj jednoznaczno oceny wariantów, a tym samym umo liwiaj wybór wariantu najlepszego spo ród wszystkich rozpatrywanych. Proponowane podej cie uwalnia decydenta od subiektywnych ocen niektórych kryteriów branych pod uwag przy ocenie poszczególnych wariantów.

S owa kluczowe: inwestycje infrastrukturalne, projekty inwestycyjne, wielokryterialna ocena, decyzje inwestycyjne.

THE MULTIPLE EVALUATION METHOD OF INFRASTRUCTURE INVESTMENT IN RAILWAY TRANSPORT SYSTEM

Abstract. The paper presents a some approach to multicriteria evaluation of organisation the transport tasks in a railway transport system, in the context of research into the adequacy of infrastructure for transport tasks. All pre-defined technical, technological and ecological transport system infrastructure restrictions are taken into account. The essence of the method is chosen the best option of infrastructure investment.

Keywords: Infrastructure investment, investment project, Multiple Evaluation, investment decisions.

Recenzent: Marek Malarski

Ewa Kardas-Cinal Politechnika Warszawska

Wydzia Transportu ekc@it.pw.edu.pl

SYMULACYJNA ANALIZA KRYTERIÓW BEZPIECZE STWA JAZDY POJAZDU SZYNOWEGO

Streszczenie. W niniejszym artykule przedstawiono wyniki symulacyjnej analizy wybranych kryteriów bezpiecze stwa jazdy pojazdu szynowego. S one zwi zane z dzia aniem si w punkcie styku ko o-szyna, wp ywem oddzia ywania pojazdu na tor w kierunku poprzecznym oraz maksymalnymi warto ciami przyspiesze nadwozia dopuszczalnymi z punktu widzenia bezpiecze stwa jazdy wed ug normy UIC 518 [1]. Badania przeprowadzono dla modelu pojazdu pasa erskiego poruszaj cego si po torze prostym wykazuj cym losowe nierówno ci.

S owa kluczowe: pojazd szynowy, bezpiecze stwo jazdy, symulacje numeryczne.

SIMULATION ANALYSIS OF CRITERIA FOR THE RIDING SAFETY OF A RAILWAY VEHICLE

Abstract. The paper presents the analysis of chosen criteria for the riding safety of a railway vehicle based on the results of numerical simulations. The criteria are related to: the forces in the wheel/rail contact, the action of railway vehicle on the track in the lateral direction, the maximum body accelerations allowed with respect to the riding safety according the UIC 518 code. The study has been performed for the model of a passenger car moving along a tangent track with random geometric irregularities.

Keywords: railway vehicle, riding safety, numerical simulations.

Recenzent: Tadeusz Uhl

Tomasz Kniaziewicz Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni

Wydzia Mechaniczno-Elektryczny tkniaziewicz@wp.plLeszek Piaseczny

Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni Wydzia Mechaniczno-Elektryczny

piaseczny@ptnss.pl

WYBRANE ASPEKTY OKRE LANIA EMISJI ZWI ZKÓW TOKSYCZNYCH SPALIN Z SILNIKÓW STATKÓW MORSKICH

Streszczenie. W referacie przedstawiono warunki dotycz ce modelowania emisji zwi zków toksycznych w spalinach silników g ównych statków morskich. Dotychczasowy rozwój okr towych silników spalinowych by ukierunkowany przede wszystkim na podnoszenie mocy, obni anie zu ycia paliwa, spalanie paliw o jak najni szej jako ci oraz na wyd u anie czasu eksploatacji. Rosn ca presja proekologiczna spowodowa a, e zanieczyszczenie atmosfery przez spaliny silników okr towych sta osi jednym z g ównych problemów ochrony rodowiska morskiego ostatnich lat. Okre lone obszary morskie, podobnie jak miasta portowe czy rejony nadmorskie, nara one s na wp yw, oprócz zanieczyszcze zawartych w spalinach zak adów przemys owych, elektrowni czy pojazdów, zwi zków szkodliwych zawartych w spalinach jednostek p ywaj cych. W celu okre lenia udzia ujednostek p ywaj cych w zanieczyszczeniu rodowiska oraz przeciwdzia ania szkodliwym wp ywom zwi zków toksycznych zawartych w spalinach silników okr towych konieczna jest znajomowarto ci emisji tych zwi zków z poszczególnych jednostek. Jest to mo liwe przy znajomo ciparametrów ruchu jednostki, warto ci st e poszczególnych zwi zków dla tych parametrów oraz warunków atmosferycznych.

S owa kluczowe: emisja, model, statek.

SELECTING ASPECTS OF DETERMINATION EMISSION OF TOXIC COMPOUNDS IN EXHAUST GASES FROM MARINE ENGINES

Abstract. The report presents conditions concerning the modelling of toxic compounds in exhaust gases from main marine engines. The development of marine diesel engines has so far been directed towards raising their power, reducing fuel consumption, burning fuels of the lowest possible quality and the extension of operation time. The rising pro-ecologic pressure has caused atmosphere pollution by exhaust gases of marine engines to be one of the main problems of environment protection of recent years. Definite sea areas, just like harbours or coastal regions, are vulnerable to the effect of toxic compounds contained in vessel exhaust gases, besides those coming from industrial plants, power plants or vehicles. In order to determine the share of vessels in environment pollution and counteract the harmful effects of toxic compounds in marine engine exhaust gases, it is necessary to know the emission values of these compounds from particular vessels. There is possible with the knowledge of their movement parameters, concentration values of particular compounds for these parameters and the atmospheric conditions.

Keywords: emission, model, ship.

Recenzent: Jerzy Merkisz

Jacek Kukulski Politechnika Warszawska

Wydzia Transportu jkukul@it.pw.edu.pl

OCENA STANU NAPR E W ASNYCH W ELEMENTACH ROZJAZDÓW KOLEJOWYCH PODDAWANYCH OBRÓBCE

CIEPLNEJ I MECHANICZNEJ

Streszczenie. Napr enia w asne s uwa ane cz sto za jedn z przyczyn przy pieszania rozwoju uszkodze w elementach rozjazdów kolejowych i mniejszej wytrzyma o ci zm czeniowej szyn i stalowych cz ci rozjazdów. Praca przedstawia wyniki pomiarów napr e w asnych wykonanych metod ultrad wi kow na kszta townikach stalowych przeznaczonych na rozjazdy kolejowe poddane hartowaniu powierzchniowemu i gi ciu. Omówiona w pracy analiza numeryczna umo liwia komputerow symulacj procesu gi cia i hartowania powierzchniowego odcinków szyn i kszta towników iglicowych. W artykule przedstawione zosta y równie przyk adowe wyniki rozk adunapr e w asnych uzyskane drog symulacji komputerowej.

S owa kluczowe: rozjazdy kolejowe, napr enia w asne, metoda elementów sko czonych (MES).

EVALUATION OF RESIDUAL STRESSES CONDITION IN RAILWAY TURNOUT AFTER MECHANICAL AND HEAT TREATMENT PROCESSES

Abstract. It is believed that the fatigue crack growth in railway rails is greatly influenced by theresidual stress states. The paper presents results measurements of residual stresses in steelcomponents of railway turnout. The paper presents addititonally results a simulation of theprocess of transverse bending, heat treatment and as a final effect – residual stresses.

Keywords: railway turnout, residual stress, finite-element method.

Recenzent: Roman Bogacz

Ma gorzata Leszczy ska-Doma skaPolitechnika Warszawska

Wydzia Transportumle@it.pw.edu.pl

SYMULACJA NUMERYCZNA ZMIAN TEMPERATURY NAWIERZCHNI MOSTOWEJ W CYKLACH SEZONOWYCH PRZY

WYKORZYSTANIU GRUNTOWYCH MAGAZYNÓW ENERGII Etap I

Streszczenie. Praca dotyczy uk adu magazynowania energii s onecznej sk adaj cego si z wymienników ciep a umieszczonych pod nawierzchni mostu, gruntowego magazynu energii i pomp t ocz cych czynnik. W okresie letnim most pe ni rol odbiornika promieniowania s onecznego, nast pnie ciep o jest transportowane do magazynu gruntowego w okresie zimowym kierunek przep ywu jest odwrotny, magazyn gruntowy oddaje energi , która jest transportowana do mostu i u yta do podgrzewania nawierzchni. W artykule zaprezentowano wyniki pierwszego etapu prac, okre lono warunki nas onecznienia, wybrano typ magazynu i przeprowadzono symulacje numeryczne wybranych procesów w tym adowania gruntowego akumulatora energii.

S owa kluczowe: gruntowy akumulator energii, wymiennik ciep a, promieniowanie s oneczne.

NUMERICAL SIMULATION OF THE TEMPERATURE CHANGES OF THE ROAD SURFACE IN SEASONAL CYCLES BY UTILIZING GROUND ENERGY STORAGE

First Part

Summary: Work refers to the setup of heat exchangers put under the surface of bridge, ground heat storage system and pumps for transporting the working fluid. The bridge is working as solar energy collector during the summer time, the energy is transported to the ground storage system, in the winter period the ground storage is returning energy to the bridge for heating the surface up. The results of first stage of research have been presented in this paper. The solar radiation conditions were considered, the ground storage system was chosen and numerical simulations of chosen heat transfer processes were carried. Results for loading of ground storage have been presented.

Keywords: ground storage, heat transfer, solar radiation.

Recenzent: Kazimierz Towpik

Zbigniew Lozia Politechnika Warszawska

Wydzia Transportu lozia@it.pw.edu.pl

Piotr Zdanowicz Politechnika Warszawska

Wydzia Transportu zdanowicz@it.pw.edu.pl

ZASTOSOWANIE MODELU „ WIARTKI SAMOCHODU”DO SYMULACJI TESTU DIAGNOSTYCZNEGO

STANU AMORTYZATORÓW

Streszczenie. Praca dotyczy odwzorowania testu diagnostycznego stanu amortyzatorów przy wykorzystaniu metody bada modelowych. G ównym jej celem by o wykazanie przydatno ci modelu „ wiartki samochodu” do symulacji próby stanowiskowej, realizowanej wed ug metody EUSAMA. Do analizy u yto nowopowsta y algorytm obliczeniowy, zbudowany w rodowisku MATLAB – Simulink. Uzyskane rezultaty potwierdzaj postawion na wst pie hipotez o mo liwo ci zastosowania modelu „ wiartki samochodu” do symulacji testu diagnostycznego stanu amortyzatorów.

S owa kluczowe: diagnostyka, zawieszenie pojazdu, metoda symulacyjna.

APPLICATION OF "QUARTER – CAR" MODEL FOR SHOCK – ABSORBER TEST SIMULATION

Abstract. The paper deals with imitation of mounted – in – car shock – absorber diagnostic tests using modelisation method. It evaluates usefulness of "quarter – car" model for simulation of EUSAMA (European Society of Shock – absorbers Manufactures) method. MATLAB – Simulink simulation software package was applied. Obtained results (presented in the paper) proved that chosen way of analysis was right.

Keywords: diagnostics, vehicle suspension, simulation method.

Recenzent: Tadeusz Uhl

Witold Luty Politechnika Warszawska

Wydzia Transportu wluty@it.pw.edu.pl

ANALIZA WP YWU NABIEGANIA OGUMIENIA NA WYBRANE WYNIKI SYMULACJI RUCHU SAMOCHODU W TE CIE

DYNAMICZNEGO SKR TU KÓ KIEROWANYCH

Streszczenie. W pracy przedstawiono wyniki bada symulacyjnych samochodu ci arowego w te cie dynamicznego skr tu kó kierowanych. Rozwa ano wp yw nabiegania ogumienia na wyniki realizacji testu. W badaniach uwzgl dniono równie analiz wp ywu uwzgl dnienia nabiegania w modelu wspó pracy ko a z pod o em na wyniki bada modelowych. Wykazano, e nabieganie mo e istotnie zmieni przebiegi zmian warto ci pr dko ci k towej odchylania i przy pieszenia poprzecznego samochodu praktycznie tylko w pocz tkowej fazie realizacji testu, ale wp yw uwzgl dnienianabiegania na ogumienia na wynik ca ego testu jest praktycznie nieistotny.

S owa kluczowe: w a ciwo ci ogumienia, nabieganie, symulacja ruchu krzywoliniowego samochodu.

AN ANALYSIS OF TIRE RELAXATION INFLUENCE ON SELECTED RESULTS OF TRUCK MOTION SIMULATION IN TEST OF STEERING WHEELS DYNAMIC TURN

Summary. Some results of truck motion simulation in test of steering wheels dynamic turn are presented in this paper. An influence of tires relaxation on truck performance during nonlinear motion were contemplated. Also there were considered an influence of applying the tire relaxation in tire-road interaction model on simulation results. There is shown that tire relaxation can essentially change a course of lateral acceleration and yaw velocity of car body only in short period of time at the beginning of test realization, but an influence of applying the tire relaxation on entire test results is not essential.

Keywords: tire properties, relaxation, simulation of car nonlinear motion.

Recenzent: Zbigniew Lozia

Jerzy Manerowski Politechnika Warszawska

Wydzia Transportu jma@it.pw.edu.pl

Franciszek Zgrzywa Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych

franciszek.zgrzywa@itwl.pl

IDENTYFIKACJA MODELI MATEMATYCZNYCH DYNAMIKI LOTU SAMOLOTÓW

Streszczenie. Przedmiotem pracy jest modelowanie matematyczne dynamiki lotu samolotu. Do odwzorowania wspó czynników si i momentów si aerodynamicznych zastosowano sztuczn sieneuronow . Zastosowano jednokierunkow wielowarstwow sztuczn sie z algorytmem wstecznej propagacji b dów. Do wyznaczenia sieci wykorzystano wyniki pomiarów w locie z pe nego zakresu eksploatacji samolotu w tym przeci gni cia i korkoci gi. Wymienione loty by y zrealizowane przez Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych w ramach bada kwalifikacyjnych dot. w asno ci lotnych tego samolotu. Praca stanowi kontynuacj prac autorów z zakresu modelowania dynamiki lotu samolotu i jego uk adów do symulatorów szkolenia pilotów metodami komputerowej identyfikacji. Te metody identyfikacji wykorzystane zosta y przez autorów do wyznaczenia modeli dynamiki lotu wszystkich opracowanych w Polsce symulatorów szkolenia pilotów samolotów wojskowych.

S owa kluczowe: identyfikacja modeli matematycznych, eksperymentalna mechanika lotu, sztuczne sieci neuronowe.

IDENTIFICATION OF AIRCRAFT FLIGHT DYNAMICS MATHEMATICAL MODEL

Summary. The paper has been intended to present an artificial neural network that represents coefficients of forces and moments of aerodynamic forces of a light turboprop aircraft. Some unidirectional multi-layer artificial network was used, one with an algorithm of reverse error propagation. Measurements taken in flight, throughout the full operating range, with stall and spin manoeuvres included, have been used to find the network. All the flight tests were carried out by the Air Force Institute of Technology under the flight test program intended to certify flying qualities of this aircraft. The paper is a continuation of work conducted by the Authors in the field of modelling - with computer-based identification methods - the aircraft/aircraft systems’ flight dynamics to be used then in simulators to give training to pilots. These identification methods have been used by the Authors to generate models of flight dynamics for all simulators developed in Poland to give training to pilots of military aircraft.

Keywords: mathematical model identification, experimental flight mechanics, artificial neural networks.

Recenzent: Jerzy Ja wi ski

Micha Maria skiInstytut Pojazdów Politechnika ódzka

Wydzia Mechaniczny Instytut Pojazdów marianski@poczta.onet.pl

Ryszard Andrzejewski Instytut Pojazdów Politechnika ódzka

Wydzia Mechaniczny Instytut Pojazdów randrzej@p.lodz.pl

BADANIA WYTRZYMA O CI NADWOZI AUTOBUSÓW NA UDERZENIA ZACHODZ CE PRZY BOCZNYM PRZEWRÓCENIU SI

POJAZDU

Streszczenie. Praca dotyczy zagadnie bezpiecze stwa biernego autobusów turystycznych podczas bocznego przewracania si . Zagadnienia te s bardzo aktualne. Jej celem jest pokazanie, e obecne konstrukcje nadwozi autobusów nie zapewniaj odpowiedniego bezpiecze stwa pasa erom, mimo ispe niaj obowi zuj ce dyrektywy Unii Europejskiej [1]. Wymagania te nie odzwierciedlajwypadków rzeczywistych. Konieczne staje si opracowanie nowych (zaostrzonych) kryteriów badawytrzyma o ci autobusu na uderzenia i co si z tym wi e opracowanie zmodyfikowanej konstrukcji nadwozi autobusów, które te nowe wymagania spe ni . W pracy przedstawiono badania energoch onno ci struktury autobusów oraz wyniki tych bada . Wykorzystano do tego celu program MES do analizy zderze Ansys LS Dyna.

S owa kluczowe: autobus, przewrotka, wytrzyma o .

THE RESEARCH ON CRASHING STRENGTH OF A BUS BODY DURING A ROLLOVER

Summary. The project includes researches on deformation of buses body during rollovers. There is a mutual correlation between low crashing strength requirements of a bus body and its deformation which is often the cause of many lethal accidents. Researching process concerning such vehicles is different from real situations. This work shows that buses body should be constructed on the basis of new stricter requirements of their crashing strength.

Keywords: bus, rollover, strength.

Recenzent: Zbigniew Lozia

Krzysztof Mendrok AGH University of Science and Technology,

Department of Robotics and Mechatronics mendrok@agh.edu.pl

OPTIMAL RESPONSES SELECTION FOR FORCE IDENTIFICATION

Abstract. The aim of the author was to identify the force acting on the airplane wing. The source of this force is the adjustable spot light mounted on the bottom surface of the wing. The formula, which relates input forces vector with output signals vector via pseudo-inverted frequency response functions (FRFs) matrix was applied. The FRFs were synthesized from the modal model. This technique requires the modal model with scaled modal vectors. Such a modal vectors can be obtained from experiment with measured excitation, however the authors were interested in the in-flight forces in described region. That is why the operational test was performed. For the operational model scaling, the scaling factors from the ground vibration test model were used. Additionally to use only these FRFs, which were the most correctly synthesized, the optimization procedure of response locations selection was introduced.

Keywords: load identification, FRF synthesis, flight vibration testing.

WYBÓR OPTYMALNYCH PUNKTÓW ODPOWIEDZI UK ADU DLA POTRZEB IDENTYFIKACJI SI

Streszczenie. Celem pracy by a identyfikacja si dzia aj cych na skrzyd o samolotu w czasie lotu. ród o tych si stanowi reflektor typu “szperacz” zamontowany wraz z obudow na spodniej

powierzchni prawego skrzyd a. Si y takie mog by mierzone po rednio przy pomocy np. tensometrów, ale atwiej i taniej jest mierzy odpowied uk adu w postaci przyspieszenia drga i na tej podstawie dokona ich identyfikacji. W pracy przedstawiono przebieg i wyniki eksperymentów modalnych naziemnych i w locie. Pokazano wyniki identyfikacji si przeprowadzonej przy pomocy ró nych metod. Dodatkowo, aby u y tylko te charakterystyki, których kszta t najbardziej pokrywa siz rzeczywisto ci , zastosowana zosta a specjalna procedura do wybory tych w a nie charakterystyk.

S owa kluczowe: identyfikacja si , synteza widmowych funkcji przej cia, pomiary w locie.

Reviewer: Jerzy Manerowski

Leszek Mindur Szko a G ówna Handlowa

Katedra Transportu

INTERMODALNA SIE TRANSPORTOWO – LOGISTYCZNA W EUROPIE (WYBRANE KRAJE)

Streszczenie. W Unii Europejskiej w szybkim tempie nast puje rozwój zintegrowanej intermodalnej sieci logistycznej w której fundamentalne znaczenie odgrywaj : transport kombinowany i centra logistyczne. Aktualnie przewozy kombinowane w UE stanowi ponad 15 % ogólnych przewozów realizowanych transportem kolejowym, a ilo czynnych ponadregionalnych centrów logistycznych szacuje si na 120. Artyku wskazuje na przyczyny s abego rozwoju zintegrowanej intermodalnej sieci logistycznej w Polsce oraz kierunki dzia a maj ce na celu zmian istniej cego stanu rzeczy.

S owa kluczowe: transport intermodalny, centra logistyczne.

TRANSPORT AND LOGISTICS INTERMODAL NET IN EUROPE

Summary. It takes place in the EU the rapid growth of the integrated inter-modal logistic network, in which the combined transport plays the fundamental role. The combined carriages are, at present, at the level of over 15% of total amount of the carriages performed with railway transport system, and the number of the active and over-regional logistic centers is estimated for 120. This article indicates some reasons of the weak growth of the inter-modally integrated logistic network in Poland, and directions of activities aiming at the change of the existing state of art.

Keywords: inter-modal transport, logistic centers.

Recenzent: Krzysztof Chwesiuk

Dariusz Pyza Politechnika Warszawska

Wydzia Transportu dpz@it.pw.edu.pl

MODELOWANIE PROCESÓW LOGISTYCZNYCH W PRZEDSI BIORSTWACH TRANSPORTOWYCH

Streszczenie. W referacie przedstawiono procesy logistyczne w aspekcie optymalizacji systemu obs ugi technicznej i ich wp yw na koszty logistyczne przedsi biorstwa. Przedstawiono równiewykorzystanie programu komputerowego lingo extended 7.0. Do rozwi zania okre lonej sytuacji decyzyjnej w przedsi biorstwie eksploatuj cym niejednorodne rodki transportu.

S owa kluczowe: koszty logistyczne, optymalizacja systemu, system obs ugi technicznej.

MODELLING LOGISTICS PROCESSES IN TRANSPORTATION ENTERPRISES

Abstract. The paper presents sense of logistic processes in the aspect of optimizing technical servicing and influence on logistic costs. Modeling process was supported with LINGO Extended 7.0 software. Moreover author presents an example of applying LINGO applications to solving specified decision situation for the company exploiting non-homogeneous means of transport.

Keywords: logistic costs, optimization of system, technical service system.

Recenzent: Tomasz Nowakowski

Iouri N. Semenov Politechnika Szczeci ska

Wydzia Techniki Morskiej jusiem@ps.pl

Lyudmyla Filina Politechnika Szczeci ska

Wydzia Techniki Morskiej lufilina@ps.pl

SAFETY AND COMPETITIVENESS AS LEADING FACTORS OF THE INTERMODAL TRANSPORT

Summary. One of the main conditions of successful economy is creation of effective transport systems of cargoes delivery, at which the maritime transport plays the leading part. Throughout operations of a transport chains various risk - factors are occurring which reduce the safety of cargoes transportation. The purpose of present paper is the analysis of situations influencing on loss of functional safety of both transport chains and single vessel as the part of the maritime fleet. The main principles of risk-based management of intermodal chains as the whole by different methods of decisions-making are discussed. There are presented various problems of competitiveness increase for intermodal transport branch, too.

Keywords: safety, maritime transport, intermodal transport.

BEZPIECZE STWO I KONKURENCYJNO JAKO CZYNNIKI KLUCZOWE W TRANSPORCIE ZINTEGROWANYM

Streszczenie: Jednym z g ównych warunków skutecznej gospodarki jest tworzenie efektywnych systemów transportu adunków, w formowaniu których pierwszorz dn rol odgrywa transport morski. Podczas realizacji a cucha przewozowego wyst puj ró ne czynniki ryzyka, które zmniejszaj bezpiecze stwo transportu adunków. Celem tego artyku u jest analiza sytuacji wp ywaj cych na utrat funkcjonalnego bezpiecze stwa zarówno a cuchów przewozowych jak i pojedynczych jednostek transportu morskiego jako cz ci morskiej floty transportowej. Omówiono podstawowe zasady zarz dzania ryzykiem a cuchów intermodalnych jako ca o ci z wykorzystaniem ró nych metod podejmowania decyzji. Przedstawiono równie problemy konkurencyjno ci w transporcie intermodalnym.

S owa kluczowe: bezpiecze stwo, transport morski, transport intermodalny.

Reviewer: Leszek Mundur

Tomasz Lech Sta czyk Politechnika wi tokrzyska

Wydzia Mechatroniki i Budowy Maszyn sta czyk@tu.kielce.pl

Dariusz Wi ckowski Przemys owy Instytut Motoryzacji, Laboratorium Bada Symulacyjnych

d.wieckowski@pimot.org.pl

SYMULACYJNE BADANIA MANEWRU PRZEJAZD PRZEZ RONDO

Streszczenie. Referat dotyczy modelowania dynamiki poprzecznej ruchu samochodu. Omówiono zagadnienia zwi zane z analiz poprawno ci wykonywania manewru przejazd przez rondo. Sformu owano kryteria oceny poprawno ci wykonywania manewru i wykorzystano je do budowy funkcji celu. Funkcj t pos u ono si w procedurze optymalizacyjnej, dla wybrania najlepiej wykonywanych manewrów. Przedstawiono wyniki przyk adowych symulacji komputerowych.

S owa kluczowe: funkcja celu, ocena poprawno ci wykonania manewru, symulacja manewru przejazd przez rondo.

COMPUTER SIMULATION TESTING ON ROUNDABOUT TRAVEL MANEOUVRE

Summary. The work presents problems of a model of lateral dynamics of a vehicle and olso problems of analysis of correct execution of maneouvres for example on roundabout travel maneouvre. The using of objective function which enables to evaluate correct execution of maneouvres is showed too. Results of the computer simulation are presented.

Keywords: objective function, correct execution of a maneouvre, simulation of maneouvre on roundabout travel maneouvre.

Recenzent: Zbigniew Lozia

Janusz SzpytkoAkademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie

Wydzia In ynierii Mechanicznej i Robotykiszpytko@agh.edu.pl Jerzy Ja wi ski

Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych w Warszawie Artur Kocerba

Akademia Górniczo-Hutnicza w KrakowieWydzia In ynierii Mechanicznej i Robotyki

kocerba@agh.edu.pl

SYSTEM KOORDYNACJI DZIA ANIA ROZPROSZONYCH RODKÓW TRANSPORTU

Streszczenie: Przedmiotem artyku u jest system koordynacji dzia ania rozproszonych rodków transportu. W artykule przedstawiono system koordynacji dzia ania zorientowanego na realizacjzadania transportowego przez N- liczn liczb rodków transportowych sprz gni tych celowo czami telematycznymi umo liwiaj cymi wymian informacji niezb dnych dla potrzeb ukierunkowanego celowo zarz dzania decyzyjnego. Dla systemu przedstawiono jego model gotowo ci, sposób oceny skuteczno ci dzia ania systemu i szacowania jego kosztów w wyró nianych fazach ycia.

S owa kluczowe: transport, zarz dzanie, telematyka.

MANAGEMENT SYSTEM OF DISTRIBUTED TRANSPORT DEVICES

Abstract: The paper is focusing on coordination management system of distributed transport devices under operation. The management system focusing on transportation problem has been composed from N-th number of transport devices and telematic devices sets. For the described system the availability model, as well as operation effectiveness assessment and estimating system life cycle costs have been presented.

Keywords: transport, management, telematics.

Recenzent: Zbigniew Smalko

Piotr Tomczuk Politechnika Warszawska

Wydzia Transportu ptomczuk@it.pw.edu.pl

ANALIZA O WIETLENIA PRZEDPOLA POJAZDU SAMOCHODOWEGO PRZY U YCIU PROJEKTORÓW

PRZECIWMG OWYCH, MIJANIA I DROGOWYCH W TRUDNYCH WARUNKACH ATMOSFERYCZNYCH

Streszczenie. W niniejszym opracowaniu przedstawiono uzasadnienie celowo ci stosowania projektorów przeciwmg owych, jak równie porównanie ich w a ciwo ci wietlnych w stosunku do wiate mijania i wiate drogowych. Analiz porównawcz przeprowadzono dla projektorów z

halogenowymi oraz wy adowczymi ród ami wiat a. Do oblicze wybrano rzeczywiste projektory a ich parametry wietlne pozyskano w laboratorium fotometrycznym. Analiza zosta a przeprowadzona w drodze symulacji komputerowej w oparciu o program TARVIP dysponuj cy zaawansowanym modelem o wietlenia przedpola pojazdu.

S owa kluczowe: o wietlenie pojazdu, wiat a przeciwmg owe, o wietlenie drogi.

ANALYSIS OF FOREGROUND LIGHTING OF A MOTOR VEHICLE BY MEANS OF FOG, LOW BEAM AND MAIN LIGHT PROJECTORS IN DIFFICULT ATMOSPHERIC

CONDITIONS

Abstract. Paper presents the results of light calculation and justification of applying the fog projectors as well as comparison of their lighting features in relation to the main low beams lights and head beam light in difficult weather conditions. Beam emission direction analysis allows to estimate the road illumination efficiency at limited visibility. It has particular weightiness at fog lights currency in night, rain and snows etc. Author have strong expectancy to construct accurate dynamics device for the fog light beam control.

Keywords: car light, fog light, road illumination.

Recenzent: Zbigniew ukasik

Marian Tracz Politechnika Krakowska

Wydzia In ynierii L dowejmtracz@pk.edu.pl

Janusz Bohatkiewicz Biuro Ekspertyz i Projektów Budownictwa Komunikacyjnego, EKKOM Sp. z o.o.

jb@ek-kom.pl

OCENY RODOWISKOWE DRÓG KO OWYCH I SZYNOWYCH

Streszczenie. Referat przedstawiam najwa niejsze problemy barier rodowiskowych w realizacji programu przebudowy infrastruktury drogowej i kolejowej, czyli inwestycji liniowych wynikaj ce z ocen oddzia ywania tych inwestycji na rodowisko. Szczególn uwag zwrócono na du y wp yw obszarów chronionych, w tym Natura 2000, na problemy zwi zane z ochrona akustyczn dróg oraz specyfik procesu ocen dla inwestycji drogowych i kolejowych i na mo liwo ci przyspieszenia procesów.

S owa kluczowe: ocena oddzia ywania na rodowisko (OO ), sie drogowa, sie kolejowa, autostrady, drogi ekspresowe, inwestycje liniowe, obszary Natura 2000, ochrona akustyczna.

ENVIRONMENTAL IMPACT ASSESSMENT FOR ROADS AND RAILWAYS

Abstract. The paper presents the most important environmental barriers in realization of the program of the reconstruction of networks of roads and railways, following the process of environmental impact assessment (EIA, SEIA). Special attention is focused on impacts of protected areas including the Nature 2000 Networks on the linear investments as roads and railways. Then described and compared are specific features of impacts of those linear investments and EIA processes. Serious problems arising from lack of land-use plans and land use development related to noise and acoustic protection are then described. In the last part some ways of improving the investment process are discussed.

Keywords: environmental impact assessment (EIA), road network, railway network, motorways, expressways, linear investments, Natura 2000 areas, noise protection

Recenzent: Miros aw Nader

Andrzej Wolff Politechnika Warszawska

Wydzia Transportu wolff@it.pw.edu.pl

BADANIA SYMULACYJNE DZIA ANIA PAKIETU PIER CIENI T OKOWYCH SILNIKA SAMOCHODOWEGO

Streszczenie. W referacie przedstawiono model ruchu pakietu pier cieni t okowych po filmie olejowym o grubo ci porównywalnej z sumaryczn chropowato ci pier cieni i g adzi cylindrowej. Zaadaptowano podmodel przep ywu oleju w szczelinie o chropowatych ciankach Patira i Chenga [3, 4] oraz podmodel elastycznego kontaktu chropowatych powierzchni Greenwooda i Tripa [1]. Opracowano nowy podmodel przep ywu gazu przez uszczelnienie labiryntowe pier cieni, jak i podmodel odkszta ce k towych pier cieni i ich pionowych przeskoków w rowkach t oka. Wyniki oblicze symulacyjnych przedstawiono w formie wykresów.

S owa kluczowe: pier cienie t okowe, dynamika gazów, hydrodynamika, chropowato powierzchni.

SIMULATION INVESTIGATIONS OF PISTON RING PACK OPERATION OF AN AUTOMOTIVE ENGINE

Abstract. In the paper a model of a ring pack motion on an oil film has been analysed. The local thickness of the oil film can be compared to height of the combined surface roughness of a cylinder liner and piston rings. Equations describing the mixed lubrication problem based on the empirical mathematical model formulated in works of Patir, Cheng [5, 6] and Greenwood, Trip [2] have been combined and used in this paper. A new submodel of a gas flow through the labyrinth seal of piston rings has been developed. In addition submodels of ring twist effects and axial ring motion in piston grooves have been applied. Results of numerical simulations have been presented.

Keywords: piston rings, gas dynamics, hydrodynamics, surface roughness.Recenzent: Jan Gronowicz

Krzysztof Zboi skiPolitechnika Warszawska

Wydzia Transportu kzb@it.pw.edu.pl

Miros aw Dusza Politechnika Warszawska

Wydzia Transportu m-dusza@wp.pl

WP YW ZMIANY K TA POCHYLENIA WYBRANYCH ZARYSÓW SZYN NA STATECZNO RUCHU MODELU POJAZDU

SZYNOWEGO

Streszczenie. Artyku zawiera nowe wyniki bada stateczno ci ruchu modelu pojazdu szynowego wykonane w oparciu o metod przedstawion w [2] i [5]. Metoda bazuje na tworzeniu i analizie wykresów bifurkacyjnych przedstawiaj cych zale no zmian wybranych parametrów uk adu w funkcji pr dko ci ruchu. Liczne wyniki bada przedstawiono w [1, 2]. Obejmowa y one badania wp ywu na stateczno ruchu modelu pojazdu m.in.: parametrów uk adu zawieszenia, przechy ki toru, rodzaju zarysu szyn i kó , zu ycia zarysów kó i szyn oraz rodzaju pojazdu. Tutaj zamieszczono nowe wyniki bada okre laj cych wp yw k ta pochylenia szyn na stateczno ruchu modelu. Zastosowano nominalne niezniszczone zarysy kó i szyn stosowane na kolejach europejskich. Kolejno dla pochylenia szyn 0, 1:80, 1:40 i 1:20 wykonano analogiczne badania. Rozszerzono równie zakres badanych pr dko ci tak aby przedstawi w asno ci modelu w ca ym zakresie mo liwych pr dko ciruchu.

S owa kluczowe: stateczno , analiza bifurkacyjna, dynamika pojazdów szynowych w ukach.

INFLUENCE OF CHOSEN RAIL PROFILES INCLINATION ON LATERAL STABILITY OF MOTION OF A RAILWAY VEHICLE MODEL

Abstract. New results of railway vehicle stability studies basing on the method introduced in [1, 2] are presented in this paper. The method is based on creating and analysing bifurcation plots representing changes of selected system’s parameters as a function of ride velocity. Numerous results of research were already presented in [1, 2, 5]. They included studies of influence on stability of vehicle model motion of the factors as: suspension system parameters, track superelevation, type of rail and wheel profiles, wear of rail and wheel profiles and vehicle type. Here we present results for the influence of rail inclination on the stability of vehicle model. Nominal European wheel and rail profiles were applied. Analogous studies for 0, 1:80, 1:40 and 1:20 rail inclination were performed in succession. Range of the analysed velocities was also extended in order to present model’s properties in whole range of the possible velocities.

Keywords: stability, bifurcation analysis, railway vehicle dynamics in curves.

Recenzent: Roman Bogacz

Wies aw Zwierzycki wieslaw.zwierzycki@put.poznan.pl

Krzysztof Bie czak krzysztof.bienczak@put.poznan.pl

Tomasz Rochatka tomasz.rochatka@put.poznan.pl

Arkadiusz Stachowiak arkadiusz.stachowiak@put.poznan.pl

Przemys aw Tyczewski przemyslaw.tyczewski@put.poznan.pl

Politechnika Pozna skaWydzia Maszyn Roboczych i Transportu

IMPROVING QUALITY OF ROAD PERISHABLE FOODSTUFF TRANSPORT

Summary. This paper gives, first of all, a short characteristics of works made in The Institute of Machines and Automotive Vehicles at The University of Technology in Poznan; they support the development of road foodstuff refrigerated transport (ATP certification tests, a complex diagnostic system for heat insulating bodies, computer hardware). The second (essential) part of this paper presents possibilities of the computer program enabling to simulate heat transfer in refrigerated load chambers. The program computation algorithm are differential equations of momentary thermal powers flowing among: a transported load, an air inside load space, a refrigerated unit, body walls and the environment of a transport mean. The paper contains simulation calculations results concerning the evaluation of:

possibilities to lower the load temperature during transport, effects of unsatisfactory cooling the body inside before loading, incorrect air flow inside the body (for ex. in the effect of wrong load arrangement).

The above mentioned cases are the most often reasons of problems concerning keeping the required foodstuff temperature during transport.

Keywords: foodstuff refrigerated transport, simulation, heat transfer, thermovision.

DOSKONALENIE JAKOŚCI DROGOWYCH ŚRODKÓW

ORAZ PROCESU CHŁODNICZEGO TRANSPORTU ŻYWNOŚCI Streszczenie. W referacie najpierw w skrócie scharakteryzowano prace wykonane w Instytucie

Maszyn Roboczych i Pojazdów samochodowych Politechniki Poznańskiej wspomagając rozwój drogowych środków chłodniczego transportu żywności (badania certyfikacyjne ATP, kompleksowy diagnozy zabudów termoizolacyjnych, narzędzia komputerowe). W drugiej (zasadniczej) części referatu zaprezentowano możliwości programu komputerowego umożliwiającego symulowanie wymianę ciepła w chłodniczych komorach ładunkowych. Algorytm obliczeniowy programu stanowią równania różniczkowe chwilowych mocy cieplnych przepływających pomiędzy: przewożonym ładunkiem, powietrzem wewnątrz przestrzeni ładunkowej, agregatem chłodniczym, ścianami nadwozia i otoczeniem środka transportu. Referat zawiera wyniki obliczeń symulacyjnych dotyczące oceny: • możliwości obniżenia temperatury ładunku podczas transportu, • skutków niedostatecznego schładzania wnętrza nadwozia przed załadunkiem, • nieprawidłowego przepływu powietrza wewnątrz nadwozia (np. wskutek niewłaściwego

rozmieszczenia ładunku). Wymienione przypadki stanowią najczęstsze przyczyny problemów związanych z utrzymaniem wymaganej temperatury ładunku żywnościowego w trakcie transportu. Słowa kluczowe: chłodniczy transport żywności, symulacja, wymiana ciepła, termowizja.

Reviewer: Włodzimierz Choromański