Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory &...
-
Upload
sterre-meijer -
Category
Documents
-
view
214 -
download
0
Transcript of Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory &...
![Page 1: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/1.jpg)
Informatie en informatietheorie
![Page 2: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/2.jpg)
Literatuur:
Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2
Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap, H1
Van Peursen, Bertels & Nauta, Informatie, H2
![Page 3: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/3.jpg)
Informatiewetenschap
Informatiewetenschap bestudeert de communicatie van informatie
in de samenleving
praktisch en theoretisch
![Page 4: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/4.jpg)
Waarom informatie?
Informatiebehoefte groeit sterk – Schaal samenleving– Complexiteit – Steden als informatie intensieve systemen
Informatie als instrument en grondstof– de vuursteen van de 20e eeuw
![Page 5: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/5.jpg)
Mechanismen:
Toenemende vraag naar informatie door: – complexiteit & coördinatie– technologische innovatie– opleidingsniveau– gevarieerde levensloop
![Page 6: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/6.jpg)
Complexiteit & coördinatie
complexiteit neemt toe, en dus de behoefte aan coördinatie – omvang samenleving (staat & markt)– sociale differentiatie– politieke participatie– verzorgingsstaat (welzijn arrangementen;
regelingen)
![Page 7: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/7.jpg)
Technologische innovatie
economie– nieuwe produkten en processen– nieuwe beroepen en vaardigheden– handel en transport
vrije tijd transport
– afstemming
info & communicatiekanalen
![Page 8: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/8.jpg)
Gevolg
– enorme groei ‘geletterdheid’ en informatie– vraag naar vaardigheden om met informatie om
te gaan• veranderende normen (actief aanbieden informatie,
toegankelijkheid, evaluatie van informatiediensten
– begin met studie van informatie (systemen) • classificeren van (wetenschappelijke) informatie
• kwantitatieve studie van bibliografische produktie
• empirische studie van informatiegebruik
![Page 9: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/9.jpg)
Het informatiesysteem
plaatje in Vickery & Vickery, pagina 10
![Page 10: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/10.jpg)
Systeem en organisme
we maken en verbeteren componenten van het informatiesysteem
maar als geheel vertoont het organische groei– wetenschappelijke informatie– informatietechnologie– informatie(systeem)kunde – informatiewetenschap
![Page 11: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/11.jpg)
Informatiewetenschap gaat over:
Gedrag van mensen – als bron, producent, ontvanger, gebruiker,
distributeur van informatie
Kwantitatieve studie van informatie en informatiedragers – omvang, groei, produktie, gebruik
Semantische organisatie van informatie en van communicatiekanalen– voor identificatie door zender en ontvanger
![Page 12: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/12.jpg)
Informatiewetenschap gaat ook over Problemen rond opslag, analyse en retrieval Organisatie van informatiesystemen en de
performance ervan De sociale (economische en politieke)
context en betekenis
![Page 13: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/13.jpg)
Algemene model van de communicatie van informatie:
bron -> kanaal -> ontvanger -> effect
![Page 14: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/14.jpg)
Communicatie van informatie als sociaal proces
![Page 15: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/15.jpg)
Bron, ontvanger en kanaal zijn sociale fenomenen Mens is direct het kanaal (spreken) of
indirect (ontwerp, onderhoud, management van ‘technische kanalen)
Informatietechnologie is vanuit het perspectief van de informatiewetenschap van belang inzoverre het sociale proces van het communiceren van informatie erdoor wordt beïnvloed.
![Page 16: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/16.jpg)
Implicaties
Analyse van enkelvoudige communicatie van informatie is dus niet informatief
Betekenis van informatie hangt af van (veranderende) positie van ontvanger
Patronen van ‘informatieve communicatie’ evolueren ‘sterk afhankelijk van de evolutie van de onderliggende structuren en relaties’
![Page 17: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/17.jpg)
Verkeerspatronen in de communicatie van informatie
» centraal individueel» informatiebestand informatiebestand
centrum kiest onderwerp en allocutie registratie tijdsbestek (tv) (enquête, examen)
individu kiest onderwerp en consultatie conversatie tijdsbestek (boek) (telefoon) gesprek,
![Page 18: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/18.jpg)
Wat is informatie eigenlijk?
syntax semantiek pragmatiek
![Page 19: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/19.jpg)
Algemene model
bron ---> kanaal ---> ontvanger -> effect intentioneel? of elk stimulus-respons effect?
Afbeelding uit Van Cuilenburg
![Page 20: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/20.jpg)
Informatieruimten
De informatieruimte bestaat uit eenheden informatie, die aan elkaar gerelateerd zijn
Relaties ontstaan in de produktie en door de communicatie van informatie.
Dat ‘zie’ je aan de informatie eenheden.– Citaties– Cocitaties– Woordgebruik
![Page 21: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/21.jpg)
Informatie gaat over tekens
tekens in verschillende vorm– tekens
• icoon; index, symbool
– tekentalen• klanken, woorden, zinnen
• syntax: waarden + grammatica
– formele tekentalen (kunsttalen)• symbolen, combinatieregels, afleidingsregels
![Page 22: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/22.jpg)
Disciplines
Semiotiek Linguïstiek Logica
![Page 23: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/23.jpg)
niveaus
Syntaxis: tekens en tekencombinaties Semantiek: verwijzing naar een wereld Pragmatiek: gebruik en effect van tekens alle drie aanwezig in logica. linguïstiek en
semiotiek– maar in verschillende betekenis
![Page 24: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/24.jpg)
Informatie
informatie als communicatie van representaties uit het ene voorstellingskader (van de zender) naar een ander voorstellingskader (van de ontvanger) via een informatiedrager (signaal) dat via een kanaal (media).
![Page 25: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/25.jpg)
Niveaus van informatie
syntactische informatie: signaal staat centraal, betekenis en gebruik blijven buiten beschouwing
semantische informatie: betekenis staat centraal; gebruik, effect blijft buiten beschouwing
pragmatische informatie: gebruik staat centraal, naast betekenis en signaal.
![Page 26: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/26.jpg)
conditie voor differentiatie tussen informatieniveaus (pragmatische) informatie leidt vaak tot
gedragsbeinvloeding bij dier: ‘automatisch’ mensen kunnen differentiëren tussen de
niveaus: evolutionair resultaat. mens reageert niet (automatisch) op een
signaal, en ook niet automatisch op de betekenis van het signaal.
![Page 27: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/27.jpg)
Onderscheiden en observeren
Niveau van observatie bepaalt of informatie syntactisch, semantisch of pragmatisch is.
![Page 28: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/28.jpg)
Informatie en codificatie
informatie-overdracht vereist– codering– decodering – kanaal
![Page 29: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/29.jpg)
Code is alles wat je al weet voordat de boodschap arriveert.
– b.v. bij morse tekens weet je welke code voor welke letter staat
Elke taal is een code– gecodeerd worden gebeurtenissen in onze
leefwereld.
Je kent syntax & woordenschat & betekenissen – dus in principe alle mogelijke
signalen/boodschappen
![Page 30: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/30.jpg)
Informatie, onzekerheid en selectie Informatie is selectief: een bericht uit het
repertoire van mogelijke berichten Dus, naarmate je verwachtte repertoire
kleiner is, is informatie inhoud van je boodschap ook kleiner (want minder selectief)
![Page 31: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/31.jpg)
Ruis en redundantie
De boodschap kan verstoord doorkomen: dat noemen we ruis.
Door meer informatie dan minimaal noodzakelijk door te sturen, kan dit worden voorkomen– syntactisch: eexxttrraa iinnffoorrmmaattiiee– semantisch: de circelvormige plattegrond van het ronde
gebouw– pragmatisch:aandacht trekken door zwaaien EN roepen
![Page 32: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/32.jpg)
Informatie en leren
Leren leidt tot afnemende (syntactische, semantische, en pragmatische) redundantiebehoefte
Dus tot andere structuur van informatieboodschappen
![Page 33: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/33.jpg)
Objectieve en subjectieve redundantie Objectief = meetbaar Subjectief = voor ontvanger
![Page 34: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/34.jpg)
Redundantie en efficiency
Redundante info = meer info = duurdere informatie
Dit leidde tot de mathematische theorie van de communicatie
Met veel andere toepassingen
![Page 35: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/35.jpg)
Definitie
Informatie is een functie van de verhouding tussen de mogelijke antwoorden voor en na ontvangst (van het bericht)
![Page 36: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/36.jpg)
Mathematische theorie van de communicatie b.v. 32 kaarten, hoeveel informatie is nodig
om een specifiek geval te selecteren. door 5 keer een ja/nee keuze te maken elke binaire keuze noemen we een BIT
informatie dus de informatie nodig om een specifieke
kaart te selecteren is I = 2 Log 32 = 5 (want 25=32)
![Page 37: Informatie en informatietheorie. Literatuur: 4 Vickery & Vickery, Information Science in Theory & Practice, H1 en H2 4 Van Cuilenburg, e.a. Communicatiewetenschap,](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081400/5551a0ef4979591f3c8b969b/html5/thumbnails/37.jpg)
Of in kansen
I = - 2log (1/32) Stel nu dat we een van twee identieke kaarten uit
16 willen selecteren:– I = - 2log (1/8)=3– dat kan niet met binaire keuzen– maar wel met gemiddelden
stel dat gebeurtenissen niet identieke kansen hebben– identiek aan hierboven I = - 2log (1/32)