II 1=8

II 9=11

INDEX RERVM QVAE IN NOTIS REPERIVNTVR

LÍBER SECVNDVS

1/1 Hactenus aruórúa cultus.

-Hinc Columella 2/2 Bacche.

-Bacchus pro uino.

-Neptunus pro mare. -Ceres pro pane.

3/3 Tarde crescentis oliuae.

-Olea tarda in crescendo.

4/4 Pater.

-Pater nomen diuinitas, sicut etiam mater. 5/4 Lenaee.

-Lenaeus unde dictus.

6/4 Tuls nuneribus.

-Vitium inuentor.

7/5 Pampineo etc.

-Vendimiae temporis notae. 8/7 Veni.

-"Veni" ad déos inuocandos. 9/8 Cothurnis.

-Cothurnus Bacchi.

1/10 Namque aliae etc.

-Ex Theophrasto. -Arbores quibus modis proueniant.

2/12 Siler.

-Siler dúplex.

3/16 Habitae Graiis oracula quercus.

-Quercus dabant oracula.

52

-Quercubus unde uox data. 4/18 Cerasis.

-Cerasus arbor e Ponto aduecta. 5/18 Parnassia laurus etc.

-Hinc Claudianus. 6/19 Matrls.

-Sobolls nomina data rebus syluestribus

-Hembra de arboribus.

-Aetates de arboribus.

-Humanae affectiones datae arboribus.

7/20 Genus.

-Genua de plantía. 8/21 Fruticum.

-Frutex quid sit.

II 22-38

1/22 Sunt alii etc.

-Arbórea quibus modis proueniant. 2/22 Via.

-Theophrasti locutio similis. 3/23 Hic plantas etc.

-Auulsio in plantis quid.

-Perna in arboribus quid.

-Calx in arboribus quid.

4/24 Hic stirpes.

-Infosaio. 5/25 Quadrifidas.

-Quadrifidae sudes.

-Sudes et ualli diuersi. -Seruius reprehenditur.

6/26 Propaginis arcus.

-Propagatio. -"Propago" in arboribus.

53

7/28 Nl l r a d i é i s e t c . -Κλωμ quid.

-Κράδη quid.

8/28 Putator.

-"Puto" quid proprie.

-Pura arbor.

-"Disputo" unde dictum.

-Putator qui.

9/30 Caudicibus sectis.

-Oleae propagandae ratio.

10/32 Et saepe alterius ranos.

-Insitionis praeceptum.

11/34 Mutataaque Ínsita nal a etc.

-Propertii locus símilis. 12/35 Agite.

-Ex Graecis. 13/36 Pructusque feros mollite colendo.

-Feritas de arboribus.

14/37 Neu segnes iaceant terrae.

-Columellae locus similis. 15/37 Isaara Baccho.

-Ismaricum uinum.

16/34 Vestiré.

-"Vestiré" de arboribus. 17/38 Taburnun.

-Stephanus "Tiburnum" legit.

II 39-46

1/39 Tuque ades.

-De hac locutione Brissonius. 2/39 Decurre laborea.

-Metaphora sumta a circo.

54

3/40 O decua.

-Horatii loci símiles. 4/41 Mecoenaa.

-Mecoenas ex qua gente.

5/41 Pelagoque uolans da etc.

-Nauigatio ad rem poeticam

6/42 Non opto, non.

-Loci símiles. 7/43 Non aihi si llnguae.

-Ex Homero.

8/44 Lege littoris oras.

-"Lego" in littore maris quid.

9/45 In nanibua terrae.

-In manibus.

10/46 Atque per aabages.

-Lucretii locus similis. -Προοιμιάζεσθαι.

XI 47-62

1/47 Sponte sua.

-Símiles locutiones Graecorum. 2/Al In luainis oras.

-Ora luminis pro uita

-"Ora" non "auras" legendum.

3/48 Et laeta et fortia surgunt.

-Hinc Columella. 4/49 Solo.

-"Solum" quid

5/49 Subest.

-Graeci uncoxtu.

6/50 Scrobibus mandet autata etc.

-Liuii et Qregorii Thaumaturgi loci símiles,

55

7/51 Exsuerint.

-Theophrasti locus similis.

8/51 Syluestre» aniaua.

-"Feritas" de arboribus.

9/52 In quascunque uoces artes.

-Philonis locua aimilis.

10/52 Sequentur.

-Hoc Graeci ακολου&εΐν.

11/57 Sealnlbus lactis.

-Hoc Graeci σπέρματα βάλλε ιρ.

12/58 Nepotibus.

-"Nepotes" in arboribus qui.

-"Pulíi" in arboribus qui.

13/59 Poma degenerant.

-Columellae locus similis. 14/60 Auibus praedan fert uua.

-Hinc Columella. 15/62 Donandae.

-Statii locus similis.

H 63-82

1/63 Sed truncis.

-"Sed truncis etc.", locum istum explicatum. 2/64 Respondent.

-"Responderé" de re agresti. 3/64 Solido Paphiae etc.

-Myrtus melius prouenit ex infossione. -"Solidum robur" quid.

4/64 Paphiae ayrtus,

-Hinc Séneca. 5/66 Arbos umbrosa.

-Pindari similis locutio.

56

6/67 Ardua palma.

-Palma ardua.

7/68 Casue abies uiaura marinos.

-Abies arbor náutica.

8/70 Steriles Platani.

-Ακαρπου Oraeci uocant.

9/71 Castaneas fagus.

-"Castaneae fagos" muí ti legunt.

-"Castaneas fagus" Scaliger legit. -Archaismus in nominibus (fagus,-i/faguus,-us).

10/72 Glandemque sues fregere etc.

-Plinii lapsus. 11/73 Nec modus inserere.

-Insitionis modi.

12/73 Oculos.

-"Oculi" in insitionibus, a Graecis traductum. 13/74 Trudunt de cortice gemmae.

-De hoc in Ecl.VII 10/48.

14/76 Germen includunt.

-Hoc Graeci εγκερχριζειρ etc.

15/77 Inolescere libro.

-Hoc Plinius "concorporari" dixit.

16/80 Nec longum tempus et ingenii etc.

-Arbor quiescit tempore hyemis et uerno tempore

erumpit.

17/81 Exiit ad coelum etc.

-Philonis locutio similis.

18/82 Miraturque nouas frondes.

-Loci símiles.

II 83-108

1/83 Vlmis, sallei, loto, Idaeis cyparissis.

-Vlmorum genera.

57

-Salicum genera.

-Loti genera.

-Cyparissi genera.

-Cyparissus Cretae.

2/86 Orchades.

-Olearum genera.

-Orchades.

-"Orchades", alii legunt "orchites".

-Orchades unde dictae.

-Radii genue olearum.

-Pausia genus oleae, eius etymon.

-"Bacca amara" quid.

3/87 Alciñoi syluae.

-Sylua pro horto.

-Alcinoi horti.

4/88 Crustumiis, Syriis pyris, uolemis.

-Crustumia pyra.

-Crustumia et Crustumina pyra eadem.

-Syria pyra.

-Syria et Tarentina pyra eadem.

-Isidorus explicatus.

-Volema pyra.

-Volema et sementina pyra eadem.

-Libralia poma.

-Isidori error dúplex.

δ/90 Methymnaeo de palaite Lesbos.

-Hethymna.

-Methymaeum uinum.

-Bacchus Methymnaeus dictus.

6/91 Thasia uites.

-Thasos.

-Thasium uinum.

-Thasii uini praecipua bonitas in odore,

58

7/91 Mareotides.

-Mareotides uuae Africanae.

-Columella reprehendí tur. 8/91 Albae.

-Vini coloree.

9/92 Pinguibus.

-Thasiae uites pinguibus terris conueniunt, 10/93 Paseo pythia utillor.

-Psythia uua.

-Vinum passum unde dictum. -Pramnium uinum.

-Creticum uinum. -Psythia uitis unde dicta. -Passi uini dignltas.

11/93 Tenulsque lageos.

-"Tenuitas" de uino. 12/93 Lageoa.

-Lageos uua leporaria.

-Lageos cur tenuis. 13/94 Tentatura pedes.

-Vinum pedes captat.

14/94 Vincturaque linguam.

-Propertii locus similis. 15/95 Purpurea.

-Vuae purpureae.

16/95 Praeciae.

-Vuae praeci ae.

-Praeciae uuae unde dictae. 17/96 Et quo te carmina dicam Rhetica etc.

-Rheticum uinum.

-Falernum uinum -Rhetico uino delectatus Augustus. -Setinum uinum.

0 «f

18/96 Nec cellis ideo contende Falernia.

-Ex Varrone. -Silii loci símiles.

19/97 Amineae uites.

-Amineae uites.

-"Amminea" alii legunt, alii "Tamineae"

-Amineum uinum unde dictum. -Aminea uua dúplex. -Firmitas de uuis.

20/98 Tmolus et assurgit etc.

-Tmolus mons.

-Phanaeus mons.

-"Rex" de uino.

21/99 Argitisque minor.

-Argitis uua.

-Argitis uuae etymon.

22/102 Rhodia.

-Rhodia uua.

-Τρωξιμος uua quae.

-Vuae apponebantur secundis mensis.

-Vuae marcentes quae.

-Vuae quae non gratae diis.

23/102 Tumidis, humaste, racemis.

-Bumastus.

-Βοΰ- in compositione.

-Ollares uuae.

24/103 Sed ñeque quam multa species.

-Ex Theophrasto. 25/105 Libyci uelit aequoris idem etc.

-Loci símiles. 26/107 Incidit.

-Ex Homero.

60

II 109-135

1/109 Nec uero terrae ferré etc.

-Herodoti et Isocratis símiles loci. -"Ferré omnes omnia possunt" ex Lucretio.

2/110 Fluainibus saltees.

-Salicum locus.

3/110 Paludibus alnl.

-Alni ubi proueniant.

4/111 Montibus orni.

-Orni in montibus nascuntur.

5/112 Littora ayrtetis.

-Myrti ubi proueniant.

6/112 Apertos Bacchus aaat colles.

-Vinum collinum.

-Vites in collibus melius nascuntur. -Vitium loca uaria.

7/113 Bacchus aaat.

-Ex Graecis. -Loci símiles.

8/113 Aquilones taxi.

-Taxi in montibus. 9/115 Fictos Gelonos.

-Geloni cur picti.

-Geloni ubi. 10/116 India nigrua ebenua.

-Ebenus prouenit in India, etiam in Aethiopia. 11/117 Fert ebenua.

-Símiles locutiones. 12/117 Solis est thurea uirga Sabaeis.

-Thus ubi.

13/118 Sudantia balsaaa.

-Símiles locutiones.

61

14/119 Balsama.

-Balsamum quid.

-Opobalsamum.

-Carpobalsamum.

-Balsamum prouenit in Iudaea.

-Balsamum ubi gentium extra Iudaea.

-Balsami succus cur opobalsamum dictus. 15/119 Acanthi.

-Acanthus herba et arbor. 16/120 Quid nemora Aethiopum nolii etc.

-Gossipium.

-Arbores lanigerae. -Gossipium ubi proueniat.

17/121 Velleraque ut foliis etc.

-Seres ubi siti.

-Sericum quid proprie.

-"Vellera depecti ex foliis" cur dicit. -Bombycina et sérica alii diacriminant, alii

confundunt. -Seres άπροσμιγεΐ̂ •

-Coum et bombycinum idem.

18/121 Depectant.

-Símiles locutiones. 19/123 Vbi aera uincere summum.

-Indicae arbores altissimae.

20/125 Pharetris.

-Indi pharetrigeri.

21/126 Media etc.

-Malum Medicum quid. -Mali Medici amaricies.

-Mali Medici uirtus contra uenena.

-Malum Medicum simile lauro.

-Malum Medicum semper uirens.

62

-Mali Medici odoris praestantia.

-Malum Medicum comaendat halitum oris.

-Malum Medicum in Media.

21/136 Tristes suecos.

-Triatitia pro amaricíe. 23/130 Agit atra uenena.

-Hoc Oraeci ελαυυειρ IóP.

24/134 Apprima.

-Accusatiuus pro aduerbio. -"Apprima" Turnebus, "ad prima" alii, "apprime"

alii legunt. 25/134 Animas fouent.

-Id est, halitus recreant.

II 136-176

1/136 Medorum sylua.

-Media feracissima.

2/137 Pulcer Ganges.

-Ganges cur pulcer.

3/137 Turbidus.

-Graeci *oXcpós-

4/137 Hermus.

-Hermus aurifer.

-Pactolus aurifer.

5/138 Laudibus Italiae.

-Italiae laudes.

6/138 Bactra.

-Bactrorum tellus feracissima.

7/138 Indi.

-Indi opulentissimí. 8/139 Panchaia.

-Thura Panchaeorum in pretio.

63

9/140 Spirantes naribus ígnea.

-Ex Lucretio. -Loci símiles.

10/141 Inuertere.

-Terram uertere. 11/141 Satis dentibus.

-Spartanorum etymon. 12/142 Horruit hastia.

-Ex Homero. -Símiles locutiones.

13/143 Orauidae fruges.

-Italiae fertilitas.

14/143 Massicus humor.

-Massicum uinum.

15/146 Clitumne.

-Clitumnus fluuius et deus.

-Clitumnus boues candidos facit. -Creta uictimis adhibita ad candorem.

-Iuuenalis explicatus.

-Victimae quae.

-Hostiae quae.

-Taurus máxima uictimarum.

-Ouis máxima hostiarum.

-Clitumnus fluuius sacer.

-Nilus et Clitumnus diuini.

-Nauigatio in quibus fluminibus prohibita.

-Piscatio in quibus fluminibus prohibita.

-Clitumni tauri ducti ad uictimas triumphorum.

-Cerei fluminis natura.

-Nilei natura.

16/149 Hic uer assiduum.

-Italiae temperies mira.

-Itali cur prudentes.

64

17/149 Alienis menaibus aestas.

-Alieni menses qui.

-Símiles locutiones. 18/150 Bis grauidae pecudes.

-Símiles locutiones. 19/150 Bis pomis utilis arbos.

-Italiae fertilitas.

20/151 At rabidae tigres.

-Italiae benignitas.

-Italia caret uenenatis.

21/152 Fallunt aconita.

-Locus similis in Ecl.IV. 22/152 Aconita.

-Scorpiones aconiti tactu torpescunt. -Aconitum unde dictum.

-Hecateis herba. 23/154 Tractu.

'-OXxós quid. 24/155 Adde tot egregias urbes.

-Italia florens urbibus.

-Venus domina horoscoporum Italiae.

25/159 Anne lacus tantos.

-Italia florens lacubus.

26/159 Lari.

-Larius lacus.

27/160 Benace.

-Benacus lacus.

28/161 Portus.

-Italia florens portubus.

29/161 Lucrino.

-Lucrinum.

-Auernum.

-Mare mortuum in Italia quid.

65

-Tyrrenum mare a Lucrino exclusum. -"Vnda Iulia" cur dictum.

-Lucrini portus ab Augusto factus. -Lex Iulia de adulteriis Augusti fuit, non Iulii.

-Augustus etiam est appellatus Iulius.

30/164 Imaittitur aestus.

-Hinc Orosius, 31/165 Argenti riuos.

-Italia diues.

-Samnitum opee.

-"Argenti riuos" ex Lucretio.

32/167 Oenua acre uirum.

-Italia floreas uiris fortissimis.

-Sabini fortissimi.

-Italia fons uirium.

-Itali fortissimi.

33/168 Assuetumque malo Ligurem.

-"Assuetum malo" quid.

-Ligures fortissimi.

34/168 Volscosque uerutos.

-Volsci ueruti.

-Verutus unde dictum. -Veruta.

-Verricula.

35/172 Imbellem Indum.

-Indi imbelles.

-Scythia appellata India.

-Aethiopes uocati Indi.

36/173 Salue.

-Poetae post laudes alicuius rei erumpunt pr&e admiratione in salutationem eiusdem.

37/173 Magna parens frugum, magna uirum*

-Italiae elogia.

66

38/174 Ingredior.

-Ouidii locus similis. 39/175 AUSUB recludere fontes.

-Ex Ennio.

40/176 Ascraeuaque cano.

-Propertii locua similis.

II 177-225

1/177 AruoruB Ingeniis.

-Ingenium de aruis.

2/178 Quae sit rebus natura etc.

Natura loci praedisceda ante arationem. 3/179 Difficiles terrae.

-Símiles locutiones. -Oléis quae tellus apta.

-Arbores ubi proueniant.

-Virgilius defenditur. 4/181 Viuacis.

-Olea uiuax.

5/182 Indicio est.

-Ars imitatio est naturae.

6/184 At quae pinguis humus.

-Virgilius defenditur.

-Vitibus quae tellus apta.

-Theophrastus reprehenditur. 7/184 Dulcique uligine.

-Vitifer locus esse debet uliginosus.

-Aquae dulces proficuae uitibus.

8/185 Fertilis ubere.

-Símiles locutiones. 9/186 Qualea saepe.

-Valles uinetis aptae.

67

10/188 Editus Austro.

-Vinetum in loco edito esse debet. -Viñeta quam mundi partem debeant spectare,

11/189 Filie•*.

-Campus uineto idoneus qui fert filicem. 12/190 Praeualidas uites.

-Vites ualidae.

13/193 Pinguis Tyrrhenus.

-Thyrreni cur pingues.

-Tubam qui inuenerint, 14/194 Lancibus.

-Lances in sacris.

15/194 Reddimus.

-Reddo uerbum sacerdotale. 16/195 Sin armenta.

-Armenta ubi pascenda.

-Nemus unde dictum.

17/196 Vrentes culta capellas.

-Caprae exitialis fructibus.

-Caprae semper aegrae.

18/197 Saturi Tarenti.

-Oues Tarentinae in pretio. -"Saturi" cur dictum.

19/198 Infelix Mantua.

-Pe hac in Ecl.I et IX. 20/199 Herboso ilumine,

-Ex Homero.

21/199 Cycnos.

-Virgilius Cycnus Mantuanus dictus. -Cycni aquas amant.

22/201 Et quantum longis etc.

-Varronis locus similis.

68

23/201 Longis diebus.

-Ex Homero.

24/201 Carpent.

-"Carpo" in re rustica. 25/203 Nigra.

-Frumentis quae apta tellus.

-Nigra tellus frumentis óptima.

-Terra teñera quae.

-Pinguis térra frumentis óptima,

-Frumentarius ager quis.

26/207 Aut unde iratus syluam.

-Arator cur dicatur iratus.

-Agri nemorosi cura. 27/209 Domos auium.

-Ex Lucretio. -Loci símiles. -Domus pro nido.

28/211 Rudis enituit.

-Eruditus ager.

-Erudire quid. 29/217 Tenue» exhalat nebulam.

-Nebulam exhalare. 30/217 Fumosque uolucres.

-Fumo dantur alae.

-"Alae" de fumo et aliis.

31/219 Se gramine uestit.

-Vestiri gramine.

32/220 Laedit rubigine ferrum.

-Plinii locus similis. 33/224 Veseuo.

-Hic Seruius errat. 34/225 Ora lugo.

-De hoc Agellius.

69

35/225 Acerris.

-De hoc Seruio.

II 226-258

1/266 Nunc quo etc.

-De probationibus terrae etiam alii. 2/227 Supra lorei.

-Theophrasti similis locutio. 3/229 Denaa aagis Cererl.

-Densa térra óptima frumentis.

-Pinguis ager alius a denso.

4/229 Rarissiaa quaeque Lyaeo.

-Vites ubi proueniant.

3/229 Lyaeo.

-Lyaeus unde dictus.

6/231 Repones rursus humim.

-Herodori similis locutio. 7/233 Alais.

-Vites cur almae. 8/237 Proscinde.

-Proscindere terram.

9/239 Frugibus infelix.

-Tellus salsa frugibus infelix. 10/244 Ad plenua calcentur.

-Hinc Horatius. 11/244 Aqua eluctabitur.

-Hinc Lucanus. 12/247 Ora tristia tentantue sensu torquebit aaaror.

-Hic uersus sic legendus. -Terra ex sapore probanda. -Aristóteles explicatur.

13/250 Lentescit.

-Pinguis térra adhaeret digitis.

70

14/250 Habendo.

-Lucretii aimilis locutio.

15/251 Huaida aaioree.

-Luxuries non semper indicium bonae terrae,

16/251 Allt.

-"Alere" de terra.

Π/252 Ah, niaiua ne sit mihi etc.

-Similia locutio in Georg.I.

18/256 Sceleratua frlgus.

-Frigus cur sceleratum.

19/257 Taxlque nocentes.

-Taxi nocentes.

-Toxicum unde dictum.

20/258 Hederae nigrae.

-Hederae nigrae.

- Hederae albae.

II 259-272

1/259 Multo ante aeaento etc.

-Hoc Graeci per uerba cum προ-.

-Scrobs uitium.

2/260 Excoquere.

-Coctio de frigore.

3/260 Magnos nontes.

-Hoc etiam Lucretius.

4/260 Scrobibus.

-Scrobs, yupos , cubile, sinum eadem.

5/260 Scrobibus concidere.

-Símiles locutiones. 6/261 Supinatas glebas.

-Supinatae glebae quae.

-Aegyptus cur dicta supina.

71

7/261 Aquilón!.

-Concoctio gleb&rum etíam frigore fit. 8/262 Óptima putri arua solo.

-Putria arua óptima.

9/264 Mouens.

-Moueo pro fodio.

10/264 Iugera.

-lugerum quid, 11/266 Locum similem exquirunt.

-Plantae ex qua térra et in quam transferendae,

12/266 Prima paretur arboribus seges.

-Seminarii descriptio.

-"Ferré segetem" quid.

13/268 Semina.

-Semen quo significatur accipiatur.

14/268 Matrem.

-Mater pro térra.

15/269 Coeli regionem in cortice signant.

-Arbores quam coeli partem debeant spectare.

16/270 Vt quod quaeque modo.

-Ex Lucretio. 17/271 Terga obuerterit axi.

-Terga in arboribus quae.

18/272 Adeo in teneris consuescere etc.

-"A teneris assuescere" adagium.

II 273-286

1/273 Collibus an plano etc.

-Vites ubi ponendae.

-Campi opponuntur collibus.

2/274 Pinguis agros metabere campi.

-Campus quid proprie.

-Ager quid proprie.

72

-Metari agros quid.

-Aruipendia.

3/275 Densa seré.

-Virgilius dissidet a Theophrasto.

-Vites in agro pingui densius serendae, in tenui

rarius. Aliter Theophrastus. 4/275 Non segnior ubere Bacchus.

-Segnior Bacchus.

5/277 Secius.

-"Secius" quid.

-Secius unde dictum. 6/277 In ungueal.

-"In unguem", metaphora traducía a marmorariis. 7/278 Via.

-"Via" et "ordo" quid signent. -Comparatio sumta a Romana militia.

-Viae in Romana acie.

8/278 Quadret.

-Πλαύπον in a c i e .

-Quadrare quid.

-Quincux.

9/279 Vt saepe etc.

-Ex Lucre tío.

10/280 Explicuit.

-"Explicare" uerbum militare. 11/281 Fluctuat tellus aere renidenti.

-Fluctus et fluxiones de exercitu. 12/282 Praelia niscent.

-Ex Lucretio. 13/286 Dabit uires.

-"Dabit uires" quid. 14/287 In uacuua.

-Similis locutio.

73

II 288-297

1/288 Fastlgla.

-Fastlgia quo significato sumatur.

2/289 Tenui ultem committere aulco.

-Scrobes uitium et arborum.

-Scrobium profunditas.

3/289 Committere.

-Committere terrae semina. 4/290 Defigltur.

-Defigari de qua arbore dici possit. 5/291 Esculus.

-Quercuum altitudo.

-Quercuum firmitas.

-Quercuum aetas longlssima.

-Quercuum amplitudes.

6/291 Quae quantum uertlce ad auras.

-Loci símiles. 7/294 Conuellunt, Immota manet.

-Símiles locutiones in Aen. IV. 8/295 Multa uirum uoluens durando etc.

-Ex Lucretio. -Virgilium imitat Cerda.

9/297 Sustinet umbram.

-Diuina locutio.

II 298-314

1/298 Neue tibi ad Solem uergant etc.

-Viñeta quam mundi partem debeant expectare 2/298 Vergant uineta.

-Plinii similis locutio. 3/299 Neue flagella summa pete.

-Flagella ex qua parte uitium sumenda. -Flagellum summum.

74

-Columella explicatus. 4/300 Defringe.

-Ex Varrone. 5/300 Plantas.

-Plantae pro surculis.

6/301 Tantus aior terrae.

-"Tantus amor terrae", adagium.

7/301 Amor terrae.

-Hinc Plinius et Prudentius. 8/301 Neu ferro laede retuso.

-Vites quo ferro putandae.

-Arbores cur perpurgandae. 9/302 Neue oleae syluestres inserere truncos.

-Olea et ficus infesti uinetis. 10/302 Syluestres truncos.

-Oliua fera pro oleastro.

11/303 Excidit ignis.

-Homeri similis locutio. 12/304 Furtim.

-Similis locutio. 13/307 Víctor.

-Victoria de igne; símiles locutiones. 14/308 Et totum inuoluit flamáis nemus.

-Incendií descriptiones. 15/308 Et ruit atram ad coelum etc.

-Loci símiles. 16/309 Picea calígine.

-Hinc Valerius Flaccus. 17/309 Nubem.

-Fumi nubes in incendií descriptione. 18/310 Tempestas a uertice incubuit.

-Arati similis locus. -"A uertice", símiles locutiones.

75

19/310 A uertice.

-A uertice quid sit.

20/311 Gloaerat.

-Similia locutio in Aen.III. 21/312 Hoc ubi non a stirpe ualent etc.

-Hoc locum explicatum.

II 315-345

1/315 Nec tibi tam prudens.

-Hyeme cruda non arandum.

2/316 Te11urea aouere.

-Mouere terram pro arare.

3/317 Rura gelu claudit hyems.

-Tellus clausa, -Tellus láxate..

4/318 Radicem affigere terrae.

-Hinc Ouidius. 5/319 Optiea uinetis satio.

-Arbores quando serendae.

6/319 Veré rubenti.

-"Ver rubens" ex Graecis. 7/320 Candida uenit auis.

-Ciconia. 8/323 Ver adeo.

-Veris elogia. 9/324 Tunent terrae.

-Tumor de uirginibua pubertate plenis. -TuBor de térra.

10/325 Tu• Pater oanipotens foecundis etc.

-Aether maritus terrae.

-Tellus coniux Iouis.

-Iouis etymon.

-Iupiter pro rebus ómnibus.

76

11/325 Tum Pater etc.

-Ex Lucretio. -Símiles loci,

12/326 Coniugis in grenium.

-Ex Lucretio. 13/326 Descendit.

-Elicius Iupiter.

14/327 Magno commiatus corpore.

-Similis locutio in Aen.VI. -Euripidia locum aimile.

15/328 Aula tus resonant etc.

-Ex Lucretio -Aues canunt in uere.

16/328 Auibus resonant uirgulta.

-De hoc in Ecl.II.

17/329 Et Veneres etc.

-Ferarum amor in deacriptione ueria. -Persarum nos in nuptiis.

-Amazonum nos.

-Hominum libido.

-Animantibus stata témpora concubitus.

18/330 Parturit.

-Partua de campia. 19/320 Zephyris.

-Zephyri flant uere.

20/331 Laxant arua sinus.

-Veris elogia.

-Vería etymon. 21/331 Superat tener ómnibus humor.

-Locua aimilia in Anthologia Graeca. 22/332 Inque nouos soles audent etc.

-Similea locutiones.

77

23/334 Aut auctum coelo magnis etc.

-Pluuia placida, nota ueris. 24/335 Sed trudit gemas.

-Símiles locutiones. -"Gemmare" in uitibus quid.

-"Oculi" in uitibus quid.

25/335 Et frondes explicat omnes.

-Nota ueris. 26/336 Non alios prisa etc.

-Mundus conditus uerno tempore.

27/338 Ver illud erat.

-Símiles loci. 28/338 Ver magmas agebat orbis.

Ex Catullo. 29/340 Pecudes.

-Pecudis etymon.

30/341 Férrea progenies.

-"Terrea" al i i legunt. -Virgilii lectio asseritur.

-Progenies cur férrea. 31/341 Caput extulit.

-Hoc idem alibi dicit. 32/342 Immissaeque ferae syluis et etc.

-Hinc Manilius; loci símiles. -"Ferae immissae syluis" cur primum dictum quam

"coelo sidera".

-ΠροσέληίΛΗ.

33/343 Perferre laboren.

-Hoc etiam Lucretius.

34/345 Exciperet.

-Ex Lucretio sumtum ait Germanus.

78

II 346-370

1/346 Quod superest,

-Quod superest.

2/346 Premet.

-Premo pro infodio.

3/346 Virgulta.

-Virgulta, uirgae, plantaría, semina, i.e, surculi.

4/347 Sparge fimo.

-Stercorationis praeceptum.

-Vites amant modicam stercorationem.

5/347 Multa aeaor occule térra.

-Surculi bene occultandi in térra.

-Virgilius dissidet a Theophrasto.

6/348 Aut lapiden bibulum.

-Lapides ad radices uitium.

7/350 Ánimos tollent sata.

-Aeschili et Aristotelis símiles locutíones.

8/353 Hiulca.

-Hoc etiam Catullus.

9/354 Findit.

-Hinc Tibullus.

10/355 Capita.

-Caput in arboribus est radix.

-Os in arboribus est radix.

-Comae arborum.

-Barba arborum.

11/355 Iactare bidentes.

-Hinc Columella. -Fossionia utilitas.

12/358 Tum leues calamos. -Calami, hastilia, sudes, furcae, perticae,

uirgae.

79

13/361 Tabulata.

-Tabulata in arboribus quae.

14/362 Adolescit.

-"Adoleacentia", "pubertas", "iuuentus" de

arboribus.

15/363 Parcendua tenerla.

-Vtibua tenerla parcendua.

-Vtis nouella.

-"Parcendum tenerla" adagium.

16/363 Laetua palaea.

-Theocriti similis locutio.

17/364 Per purua.

-Per purum.

18/364 Iaaiaaua habenla.

-Ex Lucretio.

19/365 Tentanda.

-Hinc Suetonius.

20/366 Carpenda aanlbua frondes etc.

-Vites manu, non ferro pampinandae.

-"Leguli" qui sint.

21/368 Exlerlnt.

-Virgilii locus similis.

22/368 Stringe cosas.

-Virgilii símiles locutiones.

23/368 Bracchla.

-Bracchia de arboribus.

24/368 Tonde.

-Tertulliani locus similis.

25/370 Coapeace.

-Luxuries uitium compescenda.

26/370 Fluentea.

-Fluere de uitibus.

80

II 371-396

1/371 Texendae sepes.

-Sepes necessaria ad arcendos gregea a uitibus. 2/371 Pecus onnes tenendun.

-Tenere pro arcere.

3/372 Inprudens laborun.

-Imprudentia de arboribus.

4/373 Indignas hyenes.

-Indignus, id est, magnus.

5/373 Solenque potentes.

-Ex Ariatotele. 6/374 Syluestres uri.

-Vri.

-Vri ubi proueniant. -"Tauri" fortasse legendum. -Bubali.

-Vri alii a bubalis.

7/374 Sequaces.

-Similis locutiones. 8/377 Grauis aestas.

-Grauis, id est, morbidus.

9/378 Venenun dentis.

-Caprae exitialis fructibus. 10/379 Adnorso.

-Hac uerbi forma UBUS Plautus, Propertii, alii 11/379 Signata.

-Caprae morsus in arbore signatus permanet. 12/379 Cicatrix.

-Cicatrix de arboribus.

-Vulnus de arboribus.

13/380 Non alian ob culpan.

-Caper cur Baccho immoletur.

-"Caprae in moren", adagium.

81

14/380 Ómnibus aris.

-Caper Baccho ubique sacrificatus.

15/381 Proscenia.

-Proacenia.

-Theatrales ludí.

16/382 Praemia.

-Caper praemium compitaliorum.

17/382 Pagos.

-Pagi unde dicti.

-Pagani unde dicti.

-Athenienses olim in pagis degebant.

18/384 Mollibus in pratis.

-Mollities de pratis.

19/384 Vnctos saliere per utres.

-Ascolia unde dicta.

-Ascoliasmus.

-Vinalia.

-Vtres theatrales.

20/385 Ausonii.

-Ausonia unde dicta. Λ>

21/386 Incontis.

-Locutio similis in Ecl.II.

22/386 Risu soluto.

-Periphrasis cachinni.

23/387 Oraque corticibus.

-Ora pro personis. íájf

-Oscilla, Graecis στομάχια.

24/389 Oscilla •χ «•ί|* «te. -Oscilla quae sunt.

-Oscillares ludos. %

-Cernu&tiones. I

-Petauristae.

-Erigoneii ludí.

82

25/390 Largo foetu.

-Símiles locutiones,

26/390 Pubescit.

-Pubesceré de uinetis.

27/392 Et quocunque deus etc.

-Ex Catullo aumtum uult Germanum; fortasse etiam

ex Callimacho.

28/393 Rite.

-Rite quid.

-Castum.

29/394 Carminibus patriis.

-Platonis simílis locutio.

30/394 Lances.

-Lances in re sacra.

31/394 Liba.

-Libum quid.

32/395 Ductus.

-Duco uox sacrorum.

-Victimae quomodo ductae ad aram.

-luuenalis explicatus.

33/395 Stabit.

-Sto uox sacrorum.

34/396 Verubus colurnis.

-Colurna uerua.

-Corylus nocua uitibus.

IX 397-419

1/397 Labor.

-Labos pro labor.

2/400 Frangenda.

-Frangere glebas. 3/400 Ora• leuandum fronde nemus.

-Interpurgo, attondeo, interrado, decacumino.

83

-Insolatio.

-Interlucare, collucare, sublucare arborem.

-Exacuo, attenuo.

-Barba in arboribus.

-Vites cur pampinandae.

-Leuare arborem.

4/401 Redit agricolis labor.

-Vitis amputanda quotannis.

5/402 Atque in sua per uestigia etc.

-Anni etymon.

-Annus signatur serpente.

-Annus d i c t u s λυκάβος-

-Rota anni.

6/404 Frigidus in syluis Aquilo etc.

-Versus totus ex Varrone Atacino sumtus.

7/404 Honoresi.

-Honor de arboribus.

8/405 Curas uenientem extendit in annum.

-Columellae locus similis.

9/406 Saturni dente.

-Falx Saturni est.

-Saturnus δρειιαι/ηφόρος dictus.

-Saturni etymon.

10/407 Persequitur uitem attondens.

-Ablaqueare uites quid.

-Puta dea.

11/407 Fingitque putando.

-Símiles locutiones.

12/410 Metito.

-Messis etiam de uindemia.

-Messis de mellatione.

-Oleae uindemia.

84

13/411 Obducunt sentíbus herbae.

-Hoc etiam Lucretius. 14/412 Laudato ingentia rura etc.

-Ager modicus utllior suo colono.

-Laudare pro improbare.

15/417 Extremos antes.

-Antes.

16/418 Solllcltanda tasen tellus.

-Vites multo labore egent. -"Sollicitanda tellus", hinc Tibullus et Ouidius. -Sollicito unde dictum.

U 420-457

1/420 Contra, non ulla est oléis cultura.

-Oleae exigua egent cultura.

2/422 Haeserunt aruis.

-Virgilii similis locutio. 3/422 Aurasque tulerunt.

-Virgilii similis locutio. 4/423 Dente unco.

-Dens uomeris. 5/425 Pinguen oliuaa.

-Pinguitia de oliua. 6/425 Placitaa paci oliuam.

-Oliua in nota pacis. 7/427 Ad sidera nituntur.

-Locus similis. 8/428 Opisque haud indiga nostrae.

-Ex Lucretio. -Aristotelis locus similis.

9/429 Grauescit.

-Grauesco a praegnantibus.

85

10/432 Luaina fundunt.

-Ex Lucretio. 11/433 Et dubitant hoaines etc.

-Locus similis in Aen.II. -"Et dubitant nomines", adagiua.

12/437 Vndantea buxo spectare

-Similes locutionea. -Vndare, fluctuare, natare, fluitare de campis, comis, bellis, etc.

13/437 Cytorua.

-Cytorus ubi.

-Cytorus buxo fertilis.

-"Buxum in Cytorum attulisti", adagium. -"Noctuas Athenas", adagium. -Plinius corrigendua.

14/438 Naryciaque picis lucos.

-Narycia pix.

-"Nariciae" legit Seruius Danielis. 15/440 Caucáseo.

-De etymo Caucasi Plinius. 16/441 Aniaosi Euri.

-Animus de uentis.

17/441 Frangunt.

-Cladis etymon.

18/443 Nauigiis pinos.

-Pinus utilis nauigiis.

19/443 Do*ibus cedrosque cupressosque.

-Cedrus et cupressus utilis aedificiis.

20/443 Cedrosque cupressosque etc.

-Versus hypermetrus ad cupressi longítudinem índicandam. -Arbores generis masculini.

86

21/444 Hinc radios triuere rotia.

-Cornus utilis rotarum radiis. -"Hinc" explicatum.

22/447 Myrtus ualidis hastllibus.

-Myrtus ualidissima. 23/447 Bona bello cornus.

-Comí duritles.

-Palta unde dicta. 24/448 Ityraeos.

-Ityraei sagittis nobiles.

25/449 Tlliae leues.

-Tiliae flexibilitas. 26/449 Buxum.

-Buxus apta tornationibus.

27/451 Torrentes undaa.

-Torrens unde dictus.

28/451 Alnus.

-Heliades in alnos mutatae. 29/452 Missa Pado.

-Hinc Claudianus. 30/454 Bacchela dona.

-Hoc idem Q.Serenus. 31/455 Bacchus et ad culpam caussas dedlt.

-Hinc fortasse Manilius. 32/456 Centauros.

-Centaurorum pugna.

-Rhoetus centaurus.

-"Rhoetus" an "Rhoecus" legendum. -Pholus centaurus.

-Hylaeus centaurus.

33/456 Centauros.

-De Centaurorum pugna uini causa loci símiles.

87

34/456 Centauros.

-"Centaurorum epulae", adagium.

35/457 Cratere Minantes.

-Centauri ebrii poculis pro armis usi; loci símiles.

II 458-474

1/458 O Fortunatos.

-Loci símiles. -Agricolarum elogia.

2/458 Sua si bona norint.

-"Sua si bona norint", forma prouerbialis.

3/459 Ipsa.

-Agricolarum elogia. 4/459 Procul discordibus aráis.

-Tellus longe a bellorum strepitu. 5/460 Fundit.

-Fundí etymon.

6/460 Xustissiaa,

-Terra iustissima.

7/461 Si non ingentes etc.

-Agricolae si carent his bonis, habent haec potiora; loci communes.

8/462 Mane salutantee.

-Hinc Manilius. -Salutationes Romanorum.

9/462 Voait.

-Ex Ennio sumtum uult Macrobius; sed fortasse ex Plauto. -Voaitoria.

10/462 Vndaa.

-Vnda de hominibus.

88

11/463 Nec uarios inhlant pulcra testudlne etc.

-Musiuum. -Marinae testudínea aedificia ornabant. -De animo nihil appetente loci símiles.

12/464 Illusasque auro uestes etc.

-Illusae uestes.

13/464 Illusasque etc.

-Vestes et aes Corinthiorum in pretio.

-Ephyre, id est, Corinthus.

14/465 Assyrlo ueneno.

-Purpuram qui inuenerint. -Venenum Assyrium quid. -Venenum uox est media.

-Venenum in Virgilio quid. 15/466 Casia.

-Casia.

16/466 Liquidi olei.

-Símiles locutiones. 17/466 Corrumpitur.

-Corrumpere oleum.

-Mistio. -Virgilius imitatus. -Corrumpere diem et símiles locutiones.

18/467 At secura quies etc.

-Laudes uitae rusticae. 19/467 Secura quies.

-Agricolarum quies.

20/467 Et nescla fallere uita.

-Agricolarum simplicitas.

21/468 Diues opum etc.

-Agricolarum opes.

89

22/468 At latia otia fundís etc.

-Agricolarum iucunditas multiplex: otia, speluncae, lacus, amoenitatea, mugitus boum, somni, uenatio. -Homerum reprehendit Syneeius.

23/472 Paruoque assueta iuuentus.

-Agricolarum frugalitas.

24/473 Sacra deum*

-Agricolarum religio.

25/467 Secura quies.

-Hoc etiam Lucretius; similis locutio Senecae. 26/467 Nescia fallare.

-Similia locutio in 6eorg.IV. 27/468 Diues opum uariarum.

-Hinc Petrus Apollonius. 28/469 Tempe.

-Tempe.

-Loca amoena Tempe prouerbialiter dicuntur. 29/470 Mollee somni.

-Somni mollitles.

30/473 Extrema per lllos etc.

-Virtutum fuga.

II 475-489

1/475 Me uero primo etc.

-Hinc Tacitus et Horatius. 2/475 Dulces ante omnia Musae.

-Musarum et carminum dulcedo.

-Ara Poética: doctrina et delectatio. -Virgilii elogium.

3/475 Musae.

-"Musae" adagium. -Aponaos•

90

4/476 Quarum sacra faro.

-Poetae sacerdotes Musarum.

-Poetae ferunt sacra Musarum.

5/476 Ingerí ti perculsus amore.

-Ex Lucretio. -Μουσοιιάτοοίτος •

6/477 Acclplant coellque uias etc.

-Hinc Propertius et alii. 7/478 Defectus solls etc.

-Defectus solí uarii sunt.

8/478 Lunaeque labores.

-Lunae labores.

-Lucretius a Virgilii imitatione correctus. -Labor de solé.

9/479 Vnde tremor terrie.

-Ex Lucretio. -Treraoris terrarum caussae.

10/479 Qua ui.

-Aestus maris caussae. 11/479 Tumescant, residant.

-Accessus et recessus maris quibus uerbis signari possint. -Venilla quid.

-Salacia quid.

12/481 Quid tantum océano properent se tingere soles etc.

-Soles hyeme breuissimi, aestate tardissimi sunt. 13/483 Accederé partes.

-Ex lucretio. 14/484 Frigidus obstiterit circum etc.

-Sanguis calidus prudentes efficit; frigidus

stultos.

15/485 Rura mihi et rigui placeant etc.

-Locus similis Plauti.

91

16/486 IngloriuB.

-Hoc Graeci ocxXens•

17/486 O ubi campi etc.

-Símiles loci. 18/487 Sperchius.

-Sperchlus fluuius.

-Catullus explicatus. 19/487 Virginibus bacchata Lacaenie.

-"Virginibus bacchata Lacaeenis Taygeta"

interpretativa. -Bacchatus.

20/488 Aeni.

-Thracia si frigidissima, cur fertilis. 21/489 Protegat.

-Tegmen de arboribus. -Virgilius qul ulciscatur suos hostes.

II 490-502

1/490 Felix.

-Virgilius defenditur.

-Felix quis. -Beatus quis. -Bene uiuere quid sit.

2/490 Félix qui potuit rerum etc.

-Sapientium elogia.

3/491 Inexorabile fatua.

-Fatum inexorabile. 4/492 Subiecit pedibue.

-Ex Lucretio. 5/492 Strepiduaque Acherontis auari.

-Ex quodam poeta Graeco sumtum uult Germanus,

92

6/493 Fortunatus et ille etc.

-Agricultura et sapientia in parí honore apud

ueteree.

7/494 Panaque.

-Pan uniuersatem rerum aignificat. -Isis.

8/495 Illum non populis fasces.

-Ap.Claudii constantia. 9/495 Purpura regum.

-Purpura regum fuit.

-Reges qua purpura usi.

-Caesares uti discernerentur ab imperatoribus.

-Purpureus color quis. 10/495 Non purpura regum flexit.

-Similis locutio in Aen.VII. 11/496 Discordia.

-Discordia, ut una e Furiarum numero, signari uidetur.

12/497 Coniurato.

-"Coniurato ab Istro" gruid.

13/497 Istro.

-Ister.

-Danubius limes diuersus a limite Istri.

-Daci qui et ubi. -Diglitus, i.e., Tigris. -Tagus.

14/498 Perituraque regna.

-"Perituraque regna" quid.

15/499 Aut doluit miserana inopes.

-Ruaticua uacuua a morbis animí et longe remotus a formulis iuris et foro.

16/500 Quos rami fructua. -Ex Lucretio.

93

17/501 Férrea lura.

-Iura férrea.

18/502 Insanuaque forua.

-Forua insanum.

19/502 Tabularla.

-Tabularía.

-Tablinum.

11 503-331

1/503 Solllcitant.

-Cupiditas mortalium.

2/503 Ruuntque in ferrua.

-Ruere in ferrum.

3/504 Penetrat aulas.

-Hinc Séneca. 4/505 Hic petit excidiis urbea.

-Híeronymi locus símilis. 5/506 Vt geaaa bibat.

-Gemaa quod uas.

-Chrysendeta.

-Geaaa bibere.

6/506 Sarrhano ostro.

-Sarrhanum ostrum.

-Tyrus prius Sarrha dicta. -Purpura Tyri fuit coccínea et dibapha.

-Martialis explicatus.

7/507 Condit opes alius.

-Horatii locus similis. 8/507 Defosso.

-Aurua defodere.

-Deffodio uerbo uerbum effodio opponitur. 9/507 Incubat auro.

-Auro incubare.

94

10/508 Hunc plausus etc.

-Plausus.

-Acclaaatio.

-Assurrectio.

11/509 Cuneos.

-Cunei in theatro.

12/510 Gaudent perfuei sanguine fratrua.

-Loci símiles. 13/512 Atque alio patrium quaerunt etc.

-Hinc Albinouanus, Horatius et alii. 14/515 Neritosque iuuencos.

-Boues feriabantur a labore.

-Bubetii ludí.

-Equi, muli, asini feriabantur a labore.

-Agni emeriti.

-Canes meriti.

15/516 Nec requies quin.

-"Nec...quin", consecutio uocum elegans.

16/518 Horrea uincat.

-Locus similis in Georg.I. 17/519 Sicyonia bacca.

-Sicyon urbs.

18/522 Coquitur uindeaia.

-Coctio ad signandam maturitatem.

19/523 Interea dulces pendent.

-Ex Lucretio. 20/524 Casta pudicitiaa.

-Castitas propria agricolarum.

21/524 Vbera uaccae lactae denittunt.

-Vbera demittere.

22/526 ínter se aduersis.

-Loci símiles.

95

23/527 Fususque per herbam.

-Símiles locutiones, 24/528 Crátera coronant.

-Coronare pocula. 25/529 Lenaee.

-Bacchum Leneaeum inuocat, ut initio huiua libri 26/529 Magistris.

-Magistri de pastoribus.

27/530 Certamina ponit.

-Phrasis sumta ex Graecis. 28/531 Nudat.

-Martialis explicatus.

-Nudare pro exercere.

-Gymnasia.

II 532-542

1/532 Hanc olía uitam etc.

-Virgilius imitatus. -Rustici fortissiml sunt.

2/532 Sablnl.

-Tatienses.

-Ramnenses.

-Luceres.

3/535 Septemque una etc.

-Hoc etiam ínter uersus Sibyllinos legitur. 4/536 Dictael regís.

-Dicte in Creta.

5/537 Caesis iuuencis.

-Boues in magno pretio apud ueteres.

-Demonassa regina.

-Demonassae leges. -"Impía quam caesis etc." ex Arato.

96

6/538 Aureus hanc uitaa.

-Aurea aetas.

7/539 Classica.

-Classicue.

8/540 Duris crepitare incudibus enses.

-Hinc Cerda. 9/541 Sed non iaaensun etc.

-Absoluit librum sumta metaphora a quadrigis equorum; loci símiles.

10/542 Fumantia.

-Fumare e sudore.

11/542 Soluere colla.

-"Equum soluere", adagium.

97