IMPAK VAN MISDAAD OP ‘N VEILIGE EN VOLHOUBARE...
27
0 IMPAK VAN MISDAAD OP ‘N VEILIGE EN VOLHOUBARE KOMMERSIëLE LANDBOUSEKTOR IN VIRGINIA Virginia, South Africa - 122,502 residents Virginia Geographical data City Name: Virginia Region: Free State Population: 122,502 Country: South Africa Capital: Pretoria Geographic coordinates: Latitude: 28.12° S Longitude: 26.9° E Elevation: 1319 m Currency: Rand (ZAR) VKB Veiligheidslessenaar 1 Oktober 2016
Transcript of IMPAK VAN MISDAAD OP ‘N VEILIGE EN VOLHOUBARE...
0
IMPAK VAN MISDAAD OP ‘N VEILIGE EN VOLHOUBARE
KOMMERSIëLE LANDBOUSEKTOR IN VIRGINIA
Virginia, South Africa - 122,502 residents
Virginia Geographical data City Name: Virginia Region: Free State Population: 122,502 Country: South Africa Capital: Pretoria Geographic coordinates: Latitude: 28.12° S Longitude: 26.9° E Elevation: 1319 m Currency: Rand (ZAR)
VKB Veiligheidslessenaar 1 Oktober 2016
1
INHOUDSOPGAWE
1. Inleiding…………………………………………………………………………… 2
2. Algemene inligting tov kommersiële landbousektor te Virginia…………….. 2
3. Eiendomsverwante misdade op kommersiële Landbou in Virginia………… 3
3.1 Voertuig diefstal………………………………………………………………….. 3
3.2 Huisbrake/inbrake op plase…………………………………………………….. 3
3.3 Veediefstal………………………………………………………………………… 4
3.4 Algemene diefstal (insluitend koper kabel en skroot)………………………… 5
4. Ernstige geweldsmisdade op landbougrond in Virginia area………………. 8
5. Koste implikasies van misdaad bekamping/voorkoming deur kommersiële
landbousektor in Virginia……………………………………………………….. 8
5.1 Koste implikasies van infrastruktuur beskerming teen misdade…………… 8
5.2 Voorkomings maatreëls tov misdade op landbougrond……………………. 9
5.3 Koste implikasies tov wit/blou lig patrollies in ondersteuning aan SAPD….. 10
6. Aksiestappe om misdade effektief aan te spreek……………………………. 11
6.1 Aksiestappe deur SAPD om misdade effektief aan te spreek……………… 11
6.2 Aspekte wat SAPD dienslewering negatief beinvloed……………………….. 12
6.3 Voorgstelde aksie stappe deur landbouers om misdade te voorkom……… 12
6.4 Watter misdade is georganiseerd van aard?................................................ 13
6.5 Grootste risikos/bedreigings op kommersiële landbousektor in Virginia……13
7. Gevolgtrekking……………………………………………………………………. 14
2
1. INLEIDING
Die impakstudie op die impak en omvang van misdaad het noodsaaklik geword
omrede geen akademiese instelling en of regeringsdepartement tans sodanige
studies uitvoer nie. Dit het kritiek geword om die impak en omvang van misdade op
landbougrond te bepaal omrede algehele persepsies onder die boerdery
gemeenskappe aantoon dat alle soort en vorme van misdade geweldig toeneem en
die landbousektor baie nadelig hierdeur beinvloed word. ‘n Verdere aspek wat
aangespreek moet word, is dat met wetenskaplike analitiese studies wat algemeen
beskou word as navorsingsgerigte en spesialis verslae, kan die Kriminele Regstelsel
ook bemagtig word om swaarder strawwe aan misdadigers te gee. Die SAPD huidiglik
gee jaarliks slegs misdaad statistieke itv stygings of dalings en die omvang en impak
van misdaad word nooit bepaal en sodoende effektief aangespreek nie.
Dit moet verder in aggeneem word, dat ‘n impakstudie op misdaad word nie slegs
beperk tot lede van georganiseerde landbou nie maar dat alle kommersiële
landbouers wat in ‘n bepaalde omgewing boer, gevra word om vraelyste te voltooi. ‘n
50% verteenwoordigende steekproef word van landbouers in ‘n sekere geografiese
area benodig wat ‘n groter geloofwaardigheidswaarde aan die studie verleen. In die
Virginia area is daar 76 kommersiële landbouers en 37 het vraelyste voltooi. Die
vraelys wat opgestel is, is opgedeel in algemene inligting tov ligging, afhanklikes,
werkers en landbou bedrywighede. Die vraelys is ook opgedeel om die omvang en
impak van eiendomsverwante- en ernstige geweldsmisdade op die landbousektor te
bepaal, watter koste implikasies dit vir kommersiële landbouers teweeg bring om
toenemend by misdaad bekamping betrokke te raak, asook om te verwys na die
emosionele en sielkundige impak wat misdaad op boerdery gemeenskappe huidiglik
het.
Verder is dit belangrik om te onderskei tussen die direkte en indirekte impak en
omvang van misdaad op die landbousektor. Dit moet verder in aggeneem word dat
die Gemeenskaps opname deur StatsSA 2015 bepaal dat tussen daar tans 157 510
huishoudings op landbougrond in die Vrystaat woonagtig is, wat 43 776 minder as
gedurende die 2011 Census. Landbouers is alleen besitters en eienaars van hul
boerdery besighede en kry nie subsidies van die staat, alhoewel hul werk en verblyf
aan duisende persone in die Vrystaat lewer. In die berekening van die impak en
omvang van misdaad moet die nie-rapportering van misdade ook in berekening
gebring word omrede landbouers in persepsie peilings aangetoon het dat hul sekere
misdade nie meer aan die SAPD rapporteer nie en die redes vir sodanige besluite
moet ook bepaal word.
2. ALGEMENE INLIGTING TOV KOMMERSIëLE LANDBOUSEKTOR TE
VIRGINIA
Die oorgrote meerderheid van landbouers in die Virginia area is 1 tot 4km (91.9%) van
primêre en of sekondêre paaie/toegangsroete geleë. Die meeste van kommersiële
landbouers se plase is 10 tot 19km (51.35%) van die naaste bewoonde gebied
3
(swartwoonbuurt of dorpsarea) geleë, met slegs 11.8% wat verder as 20km vanaf die
dorpsarea geleë is. Kommersiële landbouers in die area boer al langer as 20 jaar
(29.73% - kategorie 20-49 jaar) met 67.56% van kommersiële landbouers wat langer
as 10 jaar al die area boer. Opmerking: Dit is ooglopend dat die meeste landbouers
al meer as 10 jaar boer en dus nie geag kan wees nuweling landbouers te wees nie.
Die meeste landbouers wat kommersieël boer in Virginia het 2-4 afhanklikes (45.95%)
met 83.79% wat 1 tot 4 afhanklikes het. Wat betref indiensnemings, het die oorgrote
meerderheid van kommersiële landbouers in die area 2 tot 4 werkers (32.43%) in
diens (40.54% het 1 tot 4 werkers), wat die aantal bewoners op plase insluitend
families grootliks op 1 tot 4 bewoners (48.65%) te stane bring. As dit bereken word,
dan blyk dit dat daar tussen 202 en 390 werkers by 37 landbouers werksaam kan
wees, met tussen 212 en 457 bewoners wat op landbougrond op die plase in die area
woonagtig is. Opmerking: As die werklike getalle bereken moet word, moet
bogenoemde syfer met 2 vermenigvuldig word aangesien ‘n 50% steekproef geneem
was. Daar kan dus tussen 404 en 780 werkers, en tussen 424 en 918 bewoners op
37 kommersiële landbouers se plase in die Virginia area werksaam/woonagtig wees.
Die oorgrote meerderheid van kommersiële landbouers in die Virginia area is primêr
saaiboere (36.36%) met 25% wat aangetoon het dat hul boerdery bedrywighede baie
divers is, insluitend saai- en veeboerdery wat die aantal kommersiële landbouers wat
aan die studie deelgeneem het as saaiboere uitbeeld as 61.36%. Hul boer
grotendeels met beeste (26/37 – 70.27%) gevolg deur mielies (25/37 – 67.57%). Die
kommersiële landbouers is van mening dat die grootste kommoditeite waarmee in die
geografiese area geboer word, is mielies (97.3%) gevolg deur sonneblomme en
beeste met elk 72.97%. Opmerking: Die boerdery kommoditeite in die area aldus
kommersiële landbouers is dus mielies, sonneblomme en beeste.
3. EIENDOMSVERWANTE MISDADE OP KOMMERSIëLE LANDBOU IN
VIRGINIA:
3.1 Voertuig diefstal
Dit wil voorkom asof die diefstal van voertuie en / of plaas implemente die afgelope
jaar in die Virginia area nie as ‘n noemenswaardige risiko in die kommersiële
landbousektor bestempel kan word nie. Slegs 2 landbouers in die Virginia area het
aangetoon dat hul hierdeur beïnvloed is die afgelope jaar, en een het sy voertuig se
waarde op R50 000 aangedui. Wat wel baie insiggewend is, is dat die oorgrote
meerderheid van kommersiële landbouers in die area aangedui het dat hul nie oor
korttermyn versekering teen sodanige diefstal beskik nie, met 24.32% wat aangetoon
het dat dit nie bepaal kan word al dan nie. Die gesteelde eiendom in die verband is
geensins teruggevind nie.
3.2 Huisbrake/inbrake op plase
Dit wil voorkom asof 54.05% van kommersiële landbouers in die Virginia area
aangedui het dat hul die afgelope jaar ‘n huisbraak/inbraak by hul woning en of store
4
beleef het, wat meer as die helfte van die landbouers is. Die waarde van sodanige
diefstal word op R284 000 beraam teen ‘n gemiddeld van R14 200 per saak/insident.
Dit wil voorkom asof skroot (38.46%) die items is wat die meeste gesteel/geteiken
word in huisbrake/inbrake in die area. Slegs 2 landbouers het aangetoon dat hul
gesteelde eiendom teruggevind is, maar het geen waarde daaraan toegeken nie.
Opmerking: Die verliese in die kommersiële landbousektor tov inbrake/huisbrake op
plase kan dus beraam word op tussen R284 000 en R568 000.
3.3 Veediefstal
Tov veediefstal, het 13 (35.14%) van kommersiële landbouers in die Virginia area
gemeld dat hul die afgelope jaar sodanige diefstal ervaar het. Slegs 8 landbouers het
sake tov veediefstal in ‘n jaar periode in die area aangemeld. Die meeste van die
landbouers het 1-2 sake per jaar tov veediefstal gehad (10.81%) gevolg deur 8.11%
wat 3-5 insidente die afgelope jaar beleef het wat die aantal insidente tussen 19 tot 32
te stane kom. Dit wil voorkom asof 13 (35.14%) van kommersiële landbouers
aangedui het, dat hul die sake/insidente aan die SAPD gerapporteer het terwyl
dieselfde getal ook gemeld het dat hul dit nie gerapporteer het nie. Slegs 3 landbouers
het redes gemeld waarom hul nie sake aan die SAPD rapporteer nie, nl swak
reaksietyd van SAPD, sake word nie goed ondersoek en opgelos nie en dat hul nie
die SAPD vertrou nie. Opmerking: Die SAPD se onlangse vrygestelde
misdaadstatistieke meld dat slegs 20 veediefstal sake die afgelope finansiële jaar in
die Virginia area aangemeld is, wat ‘n nie-rapportering syfer van 37.5% kan reflekteer.
VEEDIEFSTAL NR RESP % GETAL SAKE NR RESP % Minimum sake
Maksimum sake
Ja 13 35.14 Nvt 29 78.38 0 0
Nee 13 35.14 1-2 4 10.81 4 8
Nvt 11 29.73 3-5 3 8.11 9 15
TOTAL 37 100.00 6-9 1 2.70 6 9
TOTAL 37 100.00 19 32
Dit wil voorkom asof die tipe vee wat die meeste die afgelope jaar gesteel is, is skape
(20.51%) gevolg deur beeste (10.26%), met 10-19 skape die meeste wat op een slag
gesteel was, is deur 5 landbouers gemeld (13.51%). Sowat 18.92% van landbouers
het tussen 10 tot 29 skape tydens 1 insident agv veediefstal verloor. Opmerking: Die
aantal vee wat in die Virginia area gesteel is, kan wissel tussen 101 en 175 aantal vee
wat die afgelope jaar gesteel is.
TIPE VEE NR RESP % GETAL VEE NR RESP %
Nvt 24 61.54 Nvt 27 72.97
Skape 8 20.51 10-19 5 13.51
Beeste 4 10.26 20-29 2 5.41
Bokke 2 5.13 5-9 2 5.41
Wild 1 2.56 1-4 1 2.70
TOTAL 39 100.00 TOTAL 37 100.00
5
Die meeste van die kommersiële landbouers wat veediefstal verliese gelei het, meld
dat die waarde daarvan tussen R10 000 tot R49 999 per jaar was (9 landbouers). Die
geraamde verlies per jaar by 10 boere is gemiddeld tussen R30 000 tot R60 000 met
totale geraamde waarde tussen R370 000 tot R609 991. Opmerking: As die totale
verlies van kommersiële landbouers tov veediefstal in die Virginia area bereken moet
word, moet dit vermenigvuldig (x2) word wat dan die verliese tussen R740 000 en
R1.2 miljoen per jaar beraam. Die oorgrote meerderheid kommersiële landbouers in
die Virginia area ag die nie-rapporteringsyfer tov veediefstal op 20 tot groter as 50%
(59.45%). Opmerking: ‘n Tabel hieronder gee die nie-rapportering syfer in die
Virginia area onder kommersiële landbouers weer. Die vraag of daar ‘n gebrek aan ‘n
munisipale skut in die area is wat ‘n negatiewe impak op rondloper diere en die skut
van vee het, het landbouers nee geantwoord (62.16%). Opmerking: Die gevoel is dat
die vraag verkeerdelik geinterpreteer is, omrede dit verwys het na die gebrek aan ‘n
skut en nie welke daar ‘n skut in die area bestaan nie. Die waarde van die vee wat
kommersiële landbouers die afgelope jaar in die Virginia area verloor het, word in die
onderstaande tabel gereflekteer:
WAARDES NR RESP Minimum waarde Maximum waarde
Nvt 27 0 0
R40000-R49999 4 160000 199996
R20000-R29999 2 40000 59998
R30000-R39999 2 60000 79998
R100000-R250000 1 100000 250000
R10000-R19999 1 10000 19999
TOTAL 37 370000 609991
ONDERRAPPORTERING NR RESP % MUNISIPALE SKUT NR RESP %
30-40% 8 21.62 Nee 23 62.16
5-10% 8 21.62 Ja 11 29.73
Nvt 6 16.22 Nvt 3 8.11
<50% 5 13.51 TOTAL 37 100.00
20-30% 5 13.51
40-50% 4 10.81
10-20% 1 2.70
TOTAL 37 100.00
3.4 Algemene diefstal (insluitend koperkabel en skroot)
Kommersiële landbouers is gevra of hul enige ander diefstal soos bv saad, mielies,
diesel ervaar die afgelope jaar in hul area beleef het. Dit blyk dat 30 (81.08%) van
landbouers dit beaam het. Die tipe diefstal wat die meeste ervaar word, is skroot (wat
diefstal van ysterpale, sonpanele en sinkplate insluit) met tussen 37.84 tot 59.46%.
Altesaam 51 landbouers het aangetoon dat hul skroot diefstal die afgelope jaar beleef
6
het. Koperkabel diefstal (48.65%) gevolg deur mielie diefstal (45.95%) en diefstal van
diesel (40.54%).
ANDER DIEFSTAL NR RESP % TIPE ITEMS NR RESP %
Ja 30 81.08 Skroot (ysterpale ingesluit) 22 59.46
Nvt 4 10.81 Koperkabel 18 48.65
Nee 3 8.11 Mielies 17 45.95
TOTAL 37 100.00 Diesel 15 40.54
Sonpanele 15 40.54
Sinkplate 14 37.84
Batterye 10 27.03
Ander (trekker onderdele) 5 13.51
Sonneblomme 2 5.41
TOTAL 37 100.00
Nagenoeg 1-2 insidente/sake (32.43%) is per landbouer in ‘n jaar periode geopen
rakende ander diefstalle, maar dieselfde getal landbouers (12 – 32.43%) het 6 tot meer
as 10 sake/insidente die jaar tov ander diefstal beleef. Die onderstaande tabel gee
weer dat die getal sake wat tov algemene diefstal in die Virginia op landbougrond
plaasgevind het die afgelope jaar, kan beraam word tussen 130 tot 249. Dit wil
voorkom asof die meeste van die sake nie (45.95%) aan die SAPD gerapporteer is
nie terwyl 18.92% van respondente nie hierop geantwoord het nie wat die nie-
rapportering syfer tov algemene diefstal op nagenoeg 60% beraam (of meer).
Opmerking: Die SAPD se vrygestelde misdaadstatistieke vir die afgelope finansiële
jaar meld dat daar in die Virginia area 468 algemene diefstal sake was, dit sluit dorps
areas en die landbousektor in wat kan beteken dat die landbousektor tussen 25% tot
50% van sodanige syfers bevat of dat die nie-rapporteringsyfer tussen 25-50%
bereken kan word. Die SAPD se misdaadstatistieke maak nie onderskeid hoeveel
sake in dorps areas en of landbougrond gepleeg is nie, wat die waarde, omvang en
impak van die misdade is nie. Die monitêre waarde en nie noodwendig die
rapporteringsyfer moet deur die SAPD in hul statistieke weergegee word.
GETAL INSIDENTE NR RESP % Minimum sake Maksimum sake
1-2 12 32.43 12 24
<10 7 18.92 70 150
Nvt 7 18.92 0 0
3-5 6 16.22 18 30
6-9 5 13.51 30 45
TOTAL 37 100.00 130 249
Die waarde van die gesteelde eiendom (algemene diefstal) die afgelope jaar onder
die kommersiële landbousektor in die Virginia area word in die onderstaande tabel
gereflekteer. Dit wil voorkom asof 20 insidente se waardes vanaf R20 000 tot R99 999
die afgelope jaar beloop het, met 1 landbouer wat tussen R100 000 tot R250 000 en
7
een bo R500 000 se skade gelei het agv algemene diefstal. Die totale verlies agv
algemene diefstal deur 31 landbouers (6 het nie verliese gelei nie) die afgelope jaar in
die Virginia area word beraam tussen R1.378 miljoen en R2.522 miljoen. Opmerking:
Die beraamde waarde moet verdubbel as die kommersiële landbousektor in Virginia
se verliese tov algemene misdaad bepaal kan word, dus tussen R2.757 en R5.045
miljoen.
WAARDE GESTEEL NR RESP % Minimum waarde Maximum waarde
Nvt 6 16.22 0 0
R40000-R49999 6 16.22 240000 299994
R50000-R99999 6 16.22 300000 599994
R20000-R29999 5 13.51 100000 149995
R10000-R19999 4 10.81 40000 79996
R30000-R39999 3 8.11 90000 119997
R1000-R4999 2 5.41 2000 9998
Bo R500 000 1 2.70 500000 999999
Onder R1000 1 2.70 500 999
R100000-R250000 1 2.70 100000 250000
R1000-R1999 1 2.70 1000 1999
R5000-R9999 1 2.70 5000 9999
TOTAL 37 100.00 1378500 2522970
Dit is duidelik dat in 36 (90%) van die insidente tov algemene diefstal is geen eiendom
teruggevind nie. Slegs 9 landbouers het gemeld (24.32%) dat daar persone
gearresteer in algemene diefstal sake in Virginia area, waarvan in 4 sake 1-2
verdagtes en meer as 10 verdagtes gearresteer is. As die getal arrestasies in
berekening gebring word met die totale insidente, kan dit beteken dat 9 van 130/259
sake/insidente daar arretasies was (tussen 3.47% tot 6.92%). Dit wil voorkom dat
slegs 6 landbouers gemeld het dat gearresteerde verdagtes skuldig bevind terwyl 1
saak nog hangende is, wat skuldigbevindings op insidente tussen 4.61% en of 2.4%
te staan kan bring. In 7 gevalle (18.92%) is landbouers nie tevrede met die
vonnisoplegging wat hierdie kriminele ontvang het nie.
ARRESTASIES NR RESP % GETAL GEARRESTEER NR RESP %
Nee 21 56.76 Nvt 28 75.68
Ja 9 24.32 <10 4 10.81
Nvt 7 18.92 1-2 4 10.81
TOTAL 37 100.00 3-5 1 2.70
TOTAL 37 100.00
SKULDIGBEVINDINGE NR RESP % TEVREDE NR RESP %
Nvt 28 75.68 Nvt 30 81.08
Ja 6 16.22 Nee 7 18.92
Nee 2 5.41 TOTAL 37 100.00
8
Nvt (hangend) 1 2.70
TOTAL 37 100.00
Kommersiële landbouers is gevra wat verhoed hul om nie sake by die SAPD aan te
meld nie. Die onderstaande tabel reflekteer die redes en dit wil voorkom asof vertroue
en probleme binne die Strafregstelsel grootliks landbouers daarvan verhoed om sake
aan te meld, nl dat sake te lank neem om in howe gefinaliseer te word (81.08%) en
geen vertroue meer in die Kriminele Regstelsel (KRS – 78.38%) nie wat gevolg word
deur ‘n vertrouensbreuk tussen SAPD en landbouers (70.27%).
REDES NR RESP %
Sake neem te lank in howe 30 81.08
Nie vertroue in Kriminele Regstelsel 29 78.38
Vertrouensbreuk tussen landbouers/SAPD 26 70.27
Frustrasies tov sake aanmeld (AK/Vispol) 24 64.86
Sommige polisielede betrokke by kriminaliteit 20 54.05
Swak reaksietyd van SAPD 19 51.35
TOTAL 37 100.00
4. ERNSTIGE GEWELDSMISDADE OP LANDBOUGROND IN VIRGINIA AREA
In slegs 5 gevalle (13.5%) het kommersiële landbouers in die Virginia area aangetoon
dat hulle, hul families en of werkers deur ernstige geweldmisdade die afgelope jaar op
hul eiendom geraak is. Die volgende misdade is genoem nl moord (2), roof (2),
aanrandings (3). Die oorgrote meerderheid van landbouers het aangetoon dat hul nie
enige berading / sielkundige behandeling ontvang nie tov die feit dat hul ‘n slagoffer
van ernstige geweldmisdade die afgelope jaar was nie. Dit wil voorkom asof 12
(32.43%) van landbouers in die area gemeld het dat hul sielkundige trauma agv die
impak van misdaad in hul area beleef en dat hul dus sielkundige behandeling daarvoor
behoort te ontvang.
5. KOSTE IMPLIKASIES VAN MISDAAD BEKAMPING/VOORKOMING DEUR
KOMMERSIëLE LANDBOUSEKTOR IN VIRGINIA
5.1 Koste implikasie van infrastruktuur beskerming teen misdade
Uit die bevindinge van die vraelys is dit duidelik dat die oorgrote meerderheid van
kommersiële landbouers in die Virginia area (15) aangetoon het dat hul tussen R50
000 tot R250 000 (40.54%) die afgelope jaar gespandeer het om hul
infrastruktuur/eiendom teen misdaad te beskerm/beveilig. Daar is egter 2 landbouers
wat meer as R250 000 en R500 000 spandeer het aan veiligheidsaspekte tov hul
boerdery aangeleenthede. Die gemiddeld wat die 34 landbouers in die Virginia area
spandeer het aan hul veiligheid en om hul eiendom te beskerm kan bereken word
tussen R63 852 en R135 646. Die minimum waarde wat kommersiële landbouers
spandeer het in die Virginia area aan infrastruktuur om hulself en hul eiendom te
9
beveilig/beskerm kan geraam word tussen R2.171 miljoen en R4.611 miljoen. (sien
onderstaande tabel) Opmerking: Die beraamde waarde moet verdubbel word as in
ag geneem word dat ‘n 50% steekproef geneem was, dus die geld wat kommersiële
landbouers in die Virginia area aan veiliger infrastruktuur die afgelope jaar spandeer
het kan beraam word tussen R4.342 en R9.223 miljoen.
GELD INFRASTRUKTUUR NR RESP % Minimum waarde Maximum waarde
R100000-R250000 8 21.62 800000.00 2000000.00
R50000-R99999 7 18.92 350000.00 699993.00
R20000-R29999 5 13.51 100000.00 149995.00
R10000-R19999 4 10.81 40000.00 79996.00
Nvt 3 8.11 0.00 0.00
R5000-R9999 4 10.81 20000.00 39996.00
R40000-R49999 2 5.41 80000.00 99998.00
R30000-R39999 1 2.70 30000.00 39999.00
Bo R500000 1 2.70 500000.00 999999.00
R1000-R1999 1 2.70 1000.00 1999.00
R250000-R499999 1 2.70 250000.00 499999.00
TOTAL 37 100.00 2171000.00 4611974.00
5.2 Voorkomingsmaatreëls tov misdade op landbougrond
Dit wil voorkom asof die oorgrote meerderheid van kommersiële landbouers in die
area die nodige veiligheidsmiddele en –maatreels aangebring het om hul eiendom te
beskerm nl veiligheidshekke (83.78%) gevolg deur alarmstelsel en honde (78.38%
elk) en diefwering (75/68%). Die onderstaande tabel reflekteer die uiteensetting:
VEILIGHEIDSASPEKTE NR RESP % BOERE
Veiligheidshekke 31 83.78
Alarmstelsel 29 78.38
Honde 29 78.38
Diefwering 28 75.68
Sekuriteitsligte 26 70.27
Behoorlike sleutelbeheer 25 67.57
Tweerigting radios 21 56.76
Kamera stelsel 16 43.24
Elektriese omheining 16 43.24
Afstand beheerde hekke 8 21.62
Sekuriteitswagte 5 13.51
Vee (halsbande) 2 5.41
Dit wil verder voorkom asof 13 (46%) kommersiële landbouers tussen R20 000 tot
R99 999 die afgelope jaar gespandeer het om beskadigde eiendom agv misdaad te
vervang en of te herstel, 9 landbouers het klaarblyklik nie enige beskadigde eiendom
herstel/vervang nie (24.32%) moontlik omrede hul dit nie kan bekostig nie en ook
10
omrede hul nie verseker is teen sodanige beskadiging/diefstal nie. Die gemiddelde
bedrag wat kommersiële landbouers die afgelope jaar spandeer het om beskadigde
eiendom te herstel/vervang agv misdaad kan bereken word op tussen R11 910 en
R27 449. Dit blyk dat 28 landbouers se uitgawes om beskadigde eiendom te herstel
grootliks agv misdaad in die Virginia area, kan bereken word tussen R333 500 en
R769 974. (Sien onderstaande tabel) Opmerking: Om die impak en omvang van
misdaad op beskadigde eiendom op landbougrond in die Virginia area te bepaal, moet
onderstaande bedrag verdubbel word, dus tussen R667 000 en R1.539 miljoen.
GELD BESKADIGDE EIENDOM NR RESP % Minimum waarde Maximum waarde
Nvt 9 24.32 0 0
R40000-R49999 5 13.51 200000 249995
R5000-R9999 5 13.51 25000 49995
R10000-R19999 4 10.81 40000 79996
R1000-R4999 3 8.11 3000 14997
R30000-R39999 3 8.11 9000 11997
R50000-R99999 3 8.11 15000 299997
Onder R1000 2 5.41 500 1000
R20000-R29999 2 5.41 40000 59998
R1000-R1999 1 2.70 R 1 000 R 1 999
TOTAL 37 100.00 333500 769974
5.3 Koste implikasie tov wit/bloulig patrollies in ondersteuning aan SAPD
Verder is dit duidelik dat die meeste kommersiële landbouers tussen R1 000 tot R4
999 per maand (51.35%) spandeer aan hul betrokkenheid by
misdaadvoorkomingsoperasies (wit/bloulig patrollies) om die SAPD van hulp te wees
om misdade in hul area te voorkom/bekamp, dus tussen R59 998 en R228 000 per
jaar. Landbouers in die area spandeer dus per jaar tussen R426 000 en R1.548
miljoen rand aan misdaadvoorkomingsaksies om die SAPD behulpsaam te wees.
Opmerking: Die totale kommersiële landbousektor in Virginia se finansiële uitgawe
om misdaad te bekamp/voorkom kan dus bereken word tussen R954 000 en R3.097
miljoen per jaar.
KOSTES PM NR RESP %
Minimum per jaar
Maximum per jaar
Minimum in area
Maximum in area
R1000-R4999 19 51.35 12000 59998 228000 1139962
Onder R1000 13 35.14 6000 13000 78000 169000
Nvt 3 8.11 0 0 0 0
R5000-R9999 2 5.41 60000 119998 120000 239996
TOTAL 37 100.00 78000 192996 426000 1548958
PLAASWAG NR RESP % SEKURITEIT NR RESP %
Ja 35 94.59 Ja 25 67.57
Nvt 2 5.41 Nee 10 27.03
11
TOTAL 37 100.00 Nvt 2 5.41
TOTAL 37 100.00
Dit blyk dat die oorgrote meerderheid van kommersiële landbouers in die Virginia area
is gekoppel aan ‘n Plaaswag struktuur, 35 (94.59%) wat geen addisionele uitgawes
op die landbouers plaas nie. Wat wel nie in berekenng gebring is nie, is die uitgawes
wat landbouers moes aangan om magnete en witligte van die Plaaswag op voertuie
aan te bring, asook glimbaadjies aan te koop wat teen nagenoeg R400 per persoon
as ‘n eenmalige uitgawe in aggeneem moet word. Verder is landbouers ook nog
gekoppel aan ‘n sekuriteitsmaatskappy waar hul maandeliks ‘n finansiële bydrae moet
lewer om hulself, hul eiendom, hul families en werkers te beskerm teen misdaad, 25
landbouers in die Virginia area (67.57%). Opmerking: Landbouers was nie gevra wat
die maandelikse fooi is wat hul addisioneel aan sekuriteitsmaatskappye betaal om hul
veiligheid op landbougrond te verseker nie.
6. AKSIESTAPPE OM MISDAAD EFFEKTIEF AAN TE SPREEK
Dit blyk dat die oorgrote meerderheid van kommersiële landbouers in die Virginia area
het aangetoon dat hul nie tevrede is met die diens wat hul vanaf die SAPD in hul area
ontvang nie, 15 (40.54%). Die landbouers wat wel tevrede is, het aangedui dat hul
slegs tevrede is met die diens wat hul van die Landelike Veiligheidskoördineerder by
die SAPD ontvang en nie tov enige ander polisiëringsfunksies van hul plaaslike SAPD
nie.
6.1 Aksiestappe deur SAPD om misdade effektief aan te spreek
Op die vraag watter aspekte van dienslewering deur die SAPD beïnvloed kommersiële
landbouers in die area die meeste, kan die onderstaande tabel bestudeer word. Die
oorgrote meerderheid van kommersiële landbouers (30) het aangetoon dat hul nie
tevrede is met die tekorte van mannekrag en voertuie by hul polisiestasie wat dan ‘n
direkte impak het op groter sigbaarheid van die polisie en
misdaadvoorkomingsoperasies wat nie geloods word nie (81.08%). Die gebrek aan ‘n
vinnige reaksietyd asook terugvoer op sake en opvolg daarvan, kan ook toegeskryf
word aan ‘n tekort aan voertuie/mannekrag by die plaaslike polisie stasie. Verder het
swaarder vonnisse en die inperking van borgtog aan gewoontemisdadigers tussen
70% tot 72% van landbouers te ontevredenheid gekenmerk.
AKSIESTAPPE NR RESP %
Meer mannekrag/voertuie 30 81.08
Groter sigbaarheid/operasies 30 81.08
Groter bewusmaking media landbouer se rol 29 78.38
Beperking borg gewoontemisdadigers 27 72.97
Swaarder vonnisse deur Regstelsel 26 70.27
Vinnige reaksietyd 25 67.57
Terugvoer sake/opvolg inligting 25 67.57
Politieke wil ontbreek regering 25 67.57
12
Uitbreiding Plaaswagstelsel 25 67.57
Implimentering reserviste stelsel 23 62.16
Groter betrokkenheid landbouers 21 56.76
Profilering werkers/bewoners 18 48.65
Beter opgeleide/kundige lede 16 43.24
DKD Paroolrade inligting 15 40.54
Bywoning misdaadtonele 13 35.14
Ander (reg in eie hande) 2 5.41
TOTAL 37
6.2 Aspekte wat SAPD dienslewering negatief beïnvloed
Die onderstaande tabel reflekteer die voorstelle tov watter aksiestappe die SAPD moet
ïmplementeer om misdaad effektief aan te spreek. Dit blyk dat die tekorte aan
mannekrag en voertuie die aspek van dienslewering deur die SAPD is wat landbouers
die meeste negatief beïnvloed (75.68%) gevolg deur ‘n gebrekkige reaksietyd
(70.27%) wat direk verband hou met die beskikbaarheid van mannekrag en voertuie.
Verder volg ‘n gebrek aan sigbaarheid en operasies wat ook direk verband hou met
mannekrag en voertuie (64.86% - bywoning van misdaad tonele noodsaak ook
voertuie en mannekrag). Ander aspekte wat landbouers negatief rakende
dienslewering beinvloed, is taal en kommunikasievaardighede deur polisielede by die
Gemeenskaps Diens Sentrum (GDS) as hul sake aanmeld (62.16%), asook terugvoer
rakende hul sake en die opvolg van inligting deur die speurders (59.46%).
ASPEKTE NR RESP %
Tekorte mannekrag/voertuie SAPD 28 75.68
Gebrekkige reaksietyd 26 70.27
Gebrek sigbaarheid SAPD en operasies 24 64.86
Taal/kommunikasie by AK 23 62.16
Terugvoer sake/opvolg inligting 22 59.46
Tekort inligting insameling 20 54.05
Beter opgeleide/kundige lede 18 48.65
Bywoning misdaadtonele 17 45.95
TOTAAL 37 100.00
6.3 Voorgestelde aksiestappe deur landbouers om misdade te voorkom
Die onderstaande tabel reflekteer die aksiestappe wat kommersiële landbouers meen
hul kan neem of alreeds doen om hulself en hul eiendom teen misdaad te beskerm.
Die meeste landbouers meen dat hul hul eie sekuriteit in en om hul huis moet verbeter
of opskerp (81.08%), dat hul kommunikasie met die SAPD en bure moet verbeter
(75.68%) deur ook inligting aan spesialis ondersoek eenhede deur te gee (72.97%)
en dat die Plaaswag stelsel uitgebrei moet word (70.27%). Die ander
voorkomingsmaatreëls word in die onderstaande tabel weergegee.
13
VOORKOMINGSMAATREëLS NR RESP % LANDBOUERS
Opskerp sekuriteit 30 81.08
Kommunikasie verbeter bure/SAPD 28 75.68
Deurgee info spesialis eenhede 27 72.97
Uitbreiding Plaaswag stelsel 26 70.27
Landbouers merk nie vee gereeld 23 62.16
Uitbreiding Agri Securitas befondsing 22 59.46
Inskakeling LBP 22 59.46
Verbeter verhoudinge werkers 17 45.95
Ander 2 5.41
6.4 Watter misdade is georganiseerd van aard?
Kommersiële landbouers in die Virginia area is van mening dat koperkabel- (86.49%)
en veediefstal (83.78%) van alle ander/algemene diefstal georganiseerd van aard is
gevolg deur skroot diefstal (64.86%). Dit verteenwoordig meestal die tipe diefstal wat
in die Virginia area onder algemene diefstal die afgelope jaar onder landbouers
voorgekom het. Opmerking: Die toenemende Zama-zama bedreiging was ook
gemeld as ‘n georganiseerde bedreiging wat defnitief op ‘n veilige en volhoubare
landbousektor in die area inwerk. Dit sal onder gevolgtrekking bespreek word.
GEORGANISEERDE MISDAAD NR RESP % RISIKOS NR RESP %
Koperkabel 32 86.49 Droogte 31 83.78
Vee 31 83.78 Misdaad 27 72.97
Skroot 24 64.86 Grondhervorming 21 56.76
Voertuig 17 45.95 Omgewing 16 43.24
Huisbrake 10 27.03 Minimum loon 14 37.84
Ander 4 10.81 Finansiering 10 27.03
TOTAL 37 100.00 TOTAL 37 100.00
6.5 Grootste risikos/bedreigings op kommersiële landbousektor in Virginia
Die volgende risikos / bedreigings word deur kommersiële landbouers in die Virginia
area geïdentifiseer wat hul veilige en volhoubaarheid nadelig beïnvloed, nl droogte
(ergste afgelope 25 jaar met 83.78%); misdaad se impak om volhoubaar te boer
(72.97%) en grondhervormingsvoorstelle van die regering (56.76%).
Omgewingsfaktore (watertekorte en elektrisiteitsvoorsiening) se bydrae in die
landbousektor in Virginia word beraam op nagenoeg 43.24%.
STAAK NR RESP % HOEVEEL NR RESP %
Ja 19 51.35 Nvt 18 48.65
Nee 13 35.14 1-4 16 43.24
Nvt 5 13.51 5-9 2 5.41
14
TOTAL 37 100.00 Meer 10 1 2.70
TOTAL 37 100.00
Die bostaande tabel reflekteer hoeveel kommersiële landbouers het al hul boerdery
aktiwiteite moes staak weens misdaad, wat op 51.35% beraam word in die Virginia
area. Op die vraag hoeveel landbouers hul bedrywighede moes staak, is nagenoeg
50% (48.65%) van landbouers dit eens dat tussen 1 tot 9 landbouers boerdery al
opgegee het weens misdaad in hul area, terwyl 1 landbouer van mening is dat meer
as 10 landbouers hul boerdery bedrywighede moes staak weens misdaad (2.70%).
7. GEVOLGTREKKING
Dit moet in aggeneem word dat sekere areas in die Vrystaat kan geag word as hoë
misdaad areas tov die voorkoms van spesifieke misdade in daardie areas. Wat die
Virginia area aanbetref is die aanmeldingsyfer tov algemene diefstal nie baie hoog nie,
as ook tov veediefstal wat dit nie as ‘n “hot spot” area in die Vrystaat geidentifiseer
word nie. Die onderstaande tabel gee die minimum en maksimum waarde wat
kommersiële landbouers in die Virginia area verliese gelei het agv misdade. Dit moet
in aggeneem word dat slegs 24.32% (‘n kwart) van kommersiële landbouers
versekering het, terwyl 51.35% nie het nie en die res nie bepaal kan word nie.
TIPE MISDADE MINIMUM
WAARDE
MAKSIMUM
WAARDE
OPMERKING
Voertuig diefstal 50000 50000
Huisbrake/inbrake 284000 568000
Veediefstal 740000 1200000 ‘n Bedrag van R148 000 tot
R370 000 kan op die
minimum waarde van
R740 000 getel word agv nie-
rapporteringsyfer 20-50%). ‘n
Bedrag van tussen R240 000
tot R600 000 kan by die R1.2
miljoen getel word as
maksimum waarde tov
veediefstal (20-50% nie-
rapportering syfer)
Algemene diefstal
(insluitend
koperkabel en
skroot)
2757000 5045000 Dit moet in aggeneem word
dat ‘n nie-rapportering syfer
tov algemene diefstal ook in
berekening gebring moet
word tussen 25% tot 50% van
aangemelde sake op die
minimum en maksimum
waarde.
15
TOTAAL 3831000 6863000
Die bostaande tabel reflekteer die direkte impak van misdade op die kommersiële
landbousektor in Virgina. Die beraamde verliese op kommersiële landbouers in die
area tov voertuig-, vee-, huisbrake/inbrake en algemene diefstal kan bereken word
tussen R3.83 en R6.863 miljoen rand per jaar. Die nie-rapportering syfer tussen 20-
50% is nie hierby ingereken nie, en kan die waarde eksponensieel vermeerder tot
nagenoeg R10 miljoen. Wat egter van belang is, is dat die aanwas van veediefstal
ook vir kommersiële landbouers verlore gaan wanneer ‘n dier (bees,skaap, bok, ens)
van hul gesteel word. Wanneer ‘n dragtige koei gesteel word dan moet die landbouer
haar vervang met ‘n vers (vervangingswaarde wat hier gereflekteer word), die vers
moet 9 maande loop op die plaas alvorens sy dragtig is, 9 maande later kalf sy en 9
maande later kan die landbouer eers die kalf verkoop, dus 27 maande later kan die
landbouer eers ‘n inkomste genereer uit die koei/vers wat gesteel is (tussen 2 tot 3
jaar). Tov skape/bokke is die dragtige tydperk korter, nl die dier neem 5-6 maande
voordat sy ‘n lammetjie kry. Verder moet in gedagte gehou word dat ‘n vers kalf
omtrent 8 keer in 10 jaar kalf en ‘n skaapooi 7 keer. Met stoetbeeste is die bedrae tov
koeie/verse/bulle aansienlik hoër en daar moet in gedagte gehou word dat daar
gedurende sekere tye van die jaar nie stoetbulle in die mark is nie wat beteken dat
landbouers nie dadelik ‘n dier kan vervang as hul stoet bul of vers/koei gesteel word
nie. Dan moet ook in aggeneem word is die stoetgene wat vir toekomstige generasies
verlore gaan.
Die tipe diefstal wat die meeste die afgelope jaar deur kommersiële landbouers in die
Virginia area ervaar is, is skroot (wat diefstal van ysterpale, sonpanele en sinkplate
insluit) gevolg deur koperkabel diefstal, diefstal van mielies en diesel. Kommersiële
landbouers in die Virginia area is van mening dat koperkabel- (86.49%) en veediefstal
(83.78%) van alle ander/algemene diefstal georganiseerd van aard is gevolg deur
skroot diefstal (64.86%). Die arrestasiesyfer en skuldigbevindings kan tot onder 5%
per jaar wees wat duidelik ‘n aanduiding is dat landbouers nie gelukkig en tevrede is
met die feit dat sake te lank neem om in howe gefinaliseer te word, asook vonnis
oplegging binne die Kriminele Regstelsel nie.
Wanneer sonpanele van ‘n landbouer gesteel word, hou dit hom ten minste ‘n week
uit die werk om sodanige items te vervang wat nog te sê van die tyd en ongerief
daaraan verbonde. Dit neem ‘n kommersiële landbouer ten minste 10 werksdae
voordat ‘n gesteelde spilpunt vervang en weer in werking gestel word. Daar gaan baie
werksure verlore en die landbouer verloor ten minste 10 dae se produksie. Wanneer
lyndrade en ysterpale gesteel word, is dit die landbouer se verantwoordelikheid om
die heining te vervang omrede diere loop in padreserves rond en bewegende voertuie
bots teen hulle wat in baie gevalle tot ernstige ongelukke en selfs lewensverlies
aanleiding gee. Dit het ‘n geweldige finansiële uitgawe vir die landbouer om
voortdurend heinings te vervang wat agv misdadige aktiwiteite beskadig is.
16
In hele Virginia distrik word verder geraak deur Zama-zamas waardeur hul op
landbougrond pendel veral langs spoorlyne. Landbouers wat in hierdie area geleë is,
ervaar diefstal van skroot/sonpanele en selfs deure, venters, ens. Die meeste Zama-
zamas is afkomstig vanaf Lesotho en klaarblyklik kan die SAPD hul nie tans toesluit
as verbode immigrante nie, maar slegs wanneer hul by misdade betrokke is. Die
Virginia area word verder omring deur myne waarop daar ook verbode immigrante
woonagtig is en wie se diere algemeen in die area wei. Hul knip gedurig landbouers
se lyndrade en wanneer hul goud brand, dan word weiveld ook gereeld aan die brand
gesteek. Van die Zama-zamas bly weke in ou murasies op myngronde en hul is
gewoonlik gewapen wat dit moeilik maak vir die landbouer om hul uit die area te
verwyder. Die oorgrote meerderheid voertuie wat deur die nag bedrywig is op plaas
paaie, laai Zama-zamas op en af wat grotendeels myn toerusting steel. Dit kan tot
grootskaalse konfrontasie aanleiding gee want Zama-zamas is meestal gewapen en
landbouers is nie voorbereid op hierdie bedreiging nie. Landbouers word versoek om
alle ou geboue/murasies wat nie benut word af te breek wat andersins onwettige
aktiwiteite kan huisves.
Wat betref die aksiestappe en aspekte wat SAPD dienslewering negatief beïnvloed,
is daar in groepsverband met die studie genoem dat dit wil voorkom asof sommige
speurders lui is en nie meer lus is om sake te ondersoek nie. Die oorgrote meerderheid
van kommersiële landbouers het aangetoon dat hul nie tevrede is met dienslewering
deur hul plaaslike SAPD nie, wat grootliks te wyte is aan die tekorte van mannekrag
en voertuie, wat ‘n direkte impak het op groter sigbaarheid,
misdaadvoorkomingsoperasies, reaksietyd, ens. Verder het swaarder vonnisse en die
inperking van borgtog aan gewoontemisdadigers groot ontevredenheid deur
landbouers gekenmerk. Al die klagtes word nie altyd bygevoeg by sake/dossiere wat
hof toe moet gaan nie, veral tov diefstal van mielies. Wanneer kriminele gevang word,
sê hy eenvoudig dat hy honger was maar as hy bv 100 mieliekoppe steel, dan verkoop
hy dit en gebruik dit nie vir eie gewin nie, hy maak dus geld daaruit. Die vinnigste rede
vir die hof om ‘n saak uit te gooi, is dat ‘n krimineel die verskoning gebruik dat hy
honger was. Landbouers is almal van mening dat hul mense wat honger is, tegemoet
sal kom en hulle sal help met kos waar hul kan. Dit is ook ‘n gegewe dat heelwat vorige
werkers wat voorheen vir ‘n landbouer gewerk het en wie in swartwoonbuurtes
woonagtig is, betrokke is by die pleging van misdade op landbougrond omrede hy die
plaas opset ken. Die algemene siening is dat misdaad maklik geword het om te pleeg,
dat dit ‘n maklike uitweg is vir kriminele om daarmee weg te kom en dat daar natuurlik
‘n mark vir gesteelde goedere bestaan. Die meeste landbouers meen dat hul hul eie
sekuriteit in en om hul huis moet verbeter of opskerp, dat hul kommunikasie met die
SAPD en bure moet verbeter deur ook inligting aan spesialis ondersoek eenhede deur
te gee en dat die Plaaswag stelsel uitgebrei moet word om hul veiligheid te verbeter.
Die koste implikasies wat verder verband hou met infrastruktuur beskerming,
vervangingskostes tov beskadigde eiendom asook die betrokkenheid van
kommersiële landbouers by wit/bloulig patrollies verdien in berekening gebring te word
om die indirekte impak van misdaad op die landbousektor uit te wys. Die onderstaande
17
tabel reflekteer die koste implikasies in die Virginia area. Landbouers in die Virginia
area spandeer tussen R5.963 tot R13.859 miljoen per jaar aan infrastrutuur
beskerming, vervanging van beskadigde eiendom en hul betrokkenheid by wit/bloulig
operasies om die SAPD behulpsaam te wees om misdade op landbougrond te
voorkom. Dit wil voorkom asof die oorgrote meerderheid van kommersiële landbouers
in die Virginia area die nodige veiligheids- voorkomingsmiddele aangebring het om hul
eiendom te beskerm nl veiligheidshekke, alarmstelsels, honde, diefwering en
sekuriteitsligte. Dit blyk dat die oorgrote meerderheid van kommersiële landbouers in
die Virginia area is gekoppel aan ‘n Plaaswag struktuur (94.59%). Verder is
landbouers ook nog gekoppel aan ‘n sekuriteitsmaatskappy waar hul maandeliks ‘n
finansiële bydrae moet lewer om hulself, hul eiendom, hul families en werkers te
beskerm teen misdaad. Die finansiële uitgawe wat dit die kommersiële landbouer kos,
was nie bepaal nie en kan ook aansienlik wees. Sodanige bedrag behoort ook by die
koste implikasies gevoeg te word.
KOSTE
IMPLIKASIES
MINIMUM
WAARDE
MAKSIMUM
WAARDE
OPMERKINGS
Infrastruktuur
beskerming
4342000 9223000 Finansiële kostes
van landbouer om
ingeskakel te wees
by Sekuriteitsfirma
is nie hierby
gereken nie.
Beskadigde
eiendom
667000 1539000
Wit/bloulig
patrollies
954000 3097000
TOTAAL 5963000 13859000
Verder moet die indirekte impak van misdaad tov ongerief en emosionele/sielkundige
uitwerking op die landbouer en sy familie/gesin ook bepaal word. Die toename in
misdaad op landbougrond het tot gevolg dat landbouers nie meer primêr by sy roeping
uitkom nl om te boer nie en dat hy toenemend ‘n misdaadvoorkomingsfunksie moet
vervul wat baie na-uurse betrokkenheid van homself, sy familie, en werkers vra om
sodeonde hulself en hul eiendom te beskerm. Dit gaan verder gepaard met vrees wat
EGM en selfs sekere eiendomsverwante misdade inhou. Gesinsverhoudinge lei
daaronder en in baie gevalle beleef kinders die angswekkende tonele van veediefstal
waar sekere diere vermink word. Dit lei tot uitgebreide vrees en angs en word
gesinslewens en harmonie totaal versteur binne huishoudings. Nagenoeg ‘n derde
(32.43%) van landbouers in die area het gemeld dat hul sielkundige trauma agv die
impak van misdaad in hul area beleef en dat hul dus sielkundige behandeling daarvoor
behoort te ontvang.
18
Wanneer die monitêre waarde tov die omvang en impak van misdade op die
kommersiële landbousektor in Virginia bepaal word, kan dit bereken word tussen
R9.794 en R20.722 miljoen per jaar, wat die nie-rapportering syfer nie in berekening
gebring het nie. Wanneer die bedrag omgeskakel word in werkverskaffing met ‘n
gemiddeld van R3 500 per maand, dan kan kommersiële landbouers in die Virginia
area tussen 233 en 493 werkers per jaar werk verskaf. Die vraag ontstaan in hoe verre
kommersiële landbouers dit sal kan volhou om agv die finansiële verliese, die huidige
droogte, die emosionele en sielkundige impak, die SAPD behulpsaam te wees om
misdade op landbougrond te voorkom en te bekamp. Landbouers raak fisies en
emosioneel uitgeput omrede hul 24 ure per dag aan diens moet wees, begin reg in eie
hande neem omrede hul geen subsidies, finansiële steun van die regering bekom om
hul behulpsaam te wees om van hul boerdery bedrywighede ‘n sukses te maak nie,
wat nog te sê die finansiële uitgawe om die SAPD toenemend by te staan om misdade
te bekamp. Die grootste risikos en bedreigings wat landbouers in die Virginia area in
die gesig staar is die droogte en dan misdade wat hul weerhou daarvan om volhoubaar
te kan boer. Kommersiële landbouers in die Virginia area is van mening dat nagenoeg
50% die seining huldig dat tussen 1 tot 9 landbouers hul boerdery bedrywighede die
afgelope jaar of twee moes staak weens die impak van misdaad in hul area. Die
regering insluitend die SAPD sal daadwerklike pogings moet aanwend om effektief
misdade op landbougrond te bestry, anders gaan kommersiële landbou tot niet gaan
wat grootskaalse voedsel onsekerheid vir die bevolking gaan inhou.
19
AANHANGSEL “A”
TABELLE:
ALGEMENE INLIGTING:
AFSTAND PAAIE NR RESP % AFSTAND BEWOONDE GEBIED NR RESP %
1-4 17 45.95 10-19 19 51.35
Onder 1 17 45.95 1-4 5 13.51
5-9 2 5.41 5-9 5 13.51
10-19 1 2.70 Onder 1 5 13.51
TOTAL 37 100.00 20-49 3 8.11
TOTAL 37 100.00
HOE LANK BOER NR RESP % GETAL AFHANKLIKES NR RESP %
20-49 10 29.73 2-4 17 45.95
10-19 9 24.32 1 14 37.84
5-9 7 18.92 <5 5 13.51
<50 5 13.51 Nvt 1 2.70
2-4 5 13.51 TOTAL 37 100.00
TOTAL 37 100.00
GETAL WERKERS NR RESP % GETAL BEWONERS NR RESP %
2-4 12 32.43 2-4 13 35.14
10-19 11 29.73 10-19 6 16.22
5-9 9 24.32 1 5 13.51
1 3 8.11 20-49 5 13.51
20-49 1 2.70 5-9 5 13.51
Geen 1 2.70 Geen 2 5.41
TOTAL 37 100.00 Nvt 1 2.70
TOTAL 37 100.00
TIPE BOERDERY NR RESP % TIPE KOMMODITEITE NR RESP %
Saai 16 36.36 Beeste 26 70.27
Divers 11 25.00 Mielies 25 67.57
Vee 12 27.27 Sonneblomme 12 32.43
Ander 4 9.09 Skape 10 27.03
Nie gemeld 1 2.27 Bokke 6 16.22
TOTAAL 44 100% Ander 5 13.51
Koring 3 8.11
TOTAL 37
VERSEKERING NR RESP % AREA KOMMODITEITE NR RESP %
Nee 19 51.35 Mielies 36 97.30
20
Ja 9 24.32 Beeste 27 72.97
Nvt 9 24.32 Sonneblomme 27 72.97
TOTAL 37 100.00 Ander 16 43.24
Skape 13 35.14
Bokke 7 18.92
Koring 4 10.81
TOTAL 37
EIENDOMSVERWANTE MISDADE:
INBRAKE NR RESP % ITEMS GESTEEL NR RESP %
Ja 20 54.05 Skroot diefstal (insluitend sinkplate) 15 38.46
Nee 11 29.73 Gereedskap 9 23.08
Nvt 6 16.22 Elektroniese toerusting/bedrading 9 23.08
TOTAL 37 100.00 Diesel 2 5.13
Koper Kabel 2 5.13
Klerasie/beddegoed/kos 2 5.13
TOTAL 39 100.00
VEEDIEFSTAL NR RESP % GETAL SAKE NR RESP % Minimum sake
Maksimum sake
Ja 13 35.14 Nvt 29 78.38 0 0
Nee 13 35.14 1-2 4 10.81 4 8
Nvt 11 29.73 3-5 3 8.11 9 15
TOTAL 37 100.00 6-9 1 2.70 6 9
TOTAL 37 100.00 19 32
AANGEMELD NR RESP % GETAL SAKE NR RESP %
Nvt 22 59.46 Nvt 29 78.38
Ja 11 29.73 1-2 4 10.81
Nee 4 10.81 3-5 3 8.11
TOTAL 37 100.00 6-9 1 2.70
TOTAL 37 100.00
TIPE VEE NR RESP % GETAL VEE NR RESP %
Nvt 24 61.54 Nvt 27 72.97
Skape 8 20.51 10-19 5 13.51
Beeste 4 10.26 20-29 2 5.41
Bokke 2 5.13 5-9 2 5.41
Wild 1 2.56 1-4 1 2.70
21
TOTAL 39 100.00 TOTAL 37 100.00
WAARDES NR RESP Minimum waarde Maximum waarde
Nvt 27 0 0
R40000-R49999 4 160000 199996
R20000-R29999 2 40000 59998
R30000-R39999 2 60000 79998
R100000-R250000 1 100000 250000
R10000-R19999 1 10000 19999
TOTAL 37 370000 609991
ONDERRAPPORTERING NR RESP % MUNISIPALE SKUT NR RESP %
30-40% 8 21.62 Nee 23 62.16
5-10% 8 21.62 Ja 11 29.73
Nvt 6 16.22 Nvt 3 8.11
<50% 5 13.51 TOTAL 37 100.00
20-30% 5 13.51
40-50% 4 10.81
10-20% 1 2.70
TOTAL 37 100.00
ANDER DIEFSTAL NR RESP % TIPE ITEMS NR RESP %
Ja 30 81.08 Skroot (ysterpale ingesluit) 22 59.46
Nvt 4 10.81 Koper kabel 18 48.65
Nee 3 8.11 Mielies 17 45.95
TOTAL 37 100.00 Diesel 15 40.54
Sonpanele 15 40.54
Sinkplate 14 37.84
Batterye 10 27.03
Ander (trekker onderdele) 5 13.51
Sonneblomme 2 5.41
TOTAL 37 100.00
GETAL INSIDENTE NR RESP % SAPD AANGEMELD NR RESP %
1-2 12 32.43 Nee 17 45.95
<10 7 18.92 Ja 13 35.14
Nvt 7 18.92 Nvt 7 18.92
3-5 6 16.22 TOTAL 37 100.00
6-9 5 13.51
TOTAL 37 100.00
22
WAARDE GESTEEL NR RESP % Minimum waarde Maximum waarde
Nvt 6 16.22 0 0
R40000-R49999 6 16.22 240000 299994
R50000-R99999 6 16.22 300000 599994
R20000-R29999 5 13.51 100000 149995
R10000-R19999 4 10.81 40000 79996
R30000-R39999 3 8.11 90000 119997
R1000-R4999 2 5.41 2000 9998
Bo R500 000 1 2.70 500000 999999
Onder R1000 1 2.70 500 999
R100000-R250000 1 2.70 100000 250000
R1000-R1999 1 2.70 1000 1999
R5000-R9999 1 2.70 5000 9999
TOTAL 37 100.00 1378500 2522970
ARRESTASIES NR RESP % GETAL GEARRESTEER NR RESP %
Nee 21 56.76 Nvt 28 75.68
Ja 9 24.32 <10 4 10.81
Nvt 7 18.92 1-2 4 10.81
TOTAL 37 100.00 3-5 1 2.70
TOTAL 37 100.00
SKULDIGBEVINDINGE NR RESP % TEVREDE NR RESP %
Nvt 28 75.68 Nvt 30 81.08
Ja 6 16.22 Nee 7 18.92
Nee 2 5.41 TOTAL 37 100.00
Nvt (hangend) 1 2.70
TOTAL 37 100.00
REDES NR RESP %
Howe neem te lank sake 30 81.08
Nie vertroue in KRS 29 78.38
Vertrouensbreuk landbouers/SAPD 26 70.27
Frustrasies tov sake aanmeld 24 64.86
Polisielede betrokke kriminaliteit 20 54.05
Swak reaksietyd SAPD 19 51.35
TOTAL 37 100.00
23
ERNSTIGE GEWELDSMISDADE:
EGM NR RESP % TRAUMA NR RESP %
Nvt 32 86.49 Nee 13 35.14
Aanranding 1 2.70 Ja 12 32.43
Moord 1 2.70 Nvt 12 32.43
Moord, Roof, Aanranding gew 1 2.70 TOTAL 37 100.00
Roof 1 2.70
Roof, aanranding gewoon 1 2.70
TOTAL 37 100.00
KOSTE IMPLIKASIES VAN MISDAAD BEKAMPING:
GELD INFRASTRUKTUUR NR RESP % Minimum waarde Maximum waarde
R100000-R250000 8 21.62 800000.00 2000000.00
R50000-R99999 7 18.92 350000.00 699993.00
R20000-R29999 5 13.51 100000.00 149995.00
R10000-R19999 4 10.81 40000.00 79996.00
Nvt 3 8.11 0.00 0.00
R5000-R9999 4 10.81 20000.00 39996.00
R40000-R49999 2 5.41 80000.00 99998.00
R30000-R39999 1 2.70 30000.00 39999.00
Bo R500000 1 2.70 500000.00 999999.00
R1000-R1999 1 2.70 1000.00 1999.00
R250000-R499999 1 2.70 250000.00 499999.00
TOTAL 37 100.00 2171000.00 4611974.00
VEILIGHEIDSASPEKTE NR RESP % BOERE
Veiligheidshekke 31 83.78
Alarmstelsel 29 78.38
Honde 29 78.38
Diefwering 28 75.68
Sekuriteitsligte 26 70.27
Behoorlike sleutelbeheer 25 67.57
Tweerigting radios 21 56.76
Kamera stelsel 16 43.24
Elektriese omheining 16 43.24
Afstand beheerde hekke 8 21.62
Sekuriteitswagte 5 13.51
Vee (halsbande) 2 5.41
GELD BESKADIGDE EIENDOM NR RESP % Minimum waarde Maximum waarde
Nvt 9 24.32 0 0
R40000-R49999 5 13.51 200000 249995
24
R5000-R9999 5 13.51 25000 49995
R10000-R19999 4 10.81 40000 79996
R1000-R4999 3 8.11 3000 14997
R30000-R39999 3 8.11 9000 11997
R50000-R99999 3 8.11 15000 299997
Onder R1000 2 5.41 500 1000
R20000-R29999 2 5.41 40000 59998
R1000-R1999 1 2.70 R 1 000 R 1 999
TOTAL 37 100.00 333500 769974
KOSTES PM
NR RESP %
Minimum per jaar
Maximum per jaar
Minimum in area
Maximum in area
R1000-R4999 19 51.35 12000 59998 228000 1139962
Onder R1000 13 35.14 6000 13000 78000 169000
Nvt 3 8.11 0 0 0 0
R5000-R9999 2 5.41 60000 119998 120000 239996
TOTAL 37 100.00 78000 192996 426000 1548958
PLAASWAG NR RESP % SEKURITEIT NR RESP %
Ja 35 94.59 Ja 25 67.57
Nvt 2 5.41 Nee 10 27.03
TOTAL 37 100.00 Nvt 2 5.41
TOTAL 37 100.00
AKSIESTAPPE OM MISDAAD AAN TE SPREEK:
DIENSTE SAPD NR RESP %
Nee 20 54.05
Ja 15 40.54
Nvt 2 5.41
TOTAL 37 100.00
AKSIESTAPPE NR RESP %
Meer mannekrag/voertuie 30 81.08
Groter sigbaarheid/operasies 30 81.08
Groter bewusmaking media landbouer se rol 29 78.38
Beperking borg gewoontemisdadigers 27 72.97
Swaarder vonnisse deur Regstelsel 26 70.27
Vinnige reaksietyd 25 67.57
25
Terugvoer sake/opvolg inligting 25 67.57
Politieke wil ontbreek regering 25 67.57
Uitbreiding Plaaswagstelsel 25 67.57
Implimentering reserviste stelsel 23 62.16
Groter betrokkenheid landbouers 21 56.76
Profilering werkers/bewoners 18 48.65
Beter opgeleide/kundige lede 16 43.24
DKD Paroolrade inligting 15 40.54
Bywoning misdaadtonele 13 35.14
Ander (reg in eie hande) 2 5.41
TOTAL 37
ASPEKTE NR RESP %
Tekorte mannekrag/voertuie SAPD 28 75.68
Gebrekkige reaksietyd 26 70.27
Gebrek sigbaarheid SAPD en operasies 24 64.86
Taal/kommunikasie by AK 23 62.16
Terugvoer sake/opvolg inligting 22 59.46
Tekort inligting insameling 20 54.05
Beter opgeleide/kundige lede 18 48.65
Bywoning misdaadtonele 17 45.95
TOTAAL 37 100.00
VOORKOMINGSMAATREëLS NR RESP % LANDBOUERS
Opskerp sekuriteit 30 81.08
Kommunikasie verbeter bure/SAPD 28 75.68
Deurgee info spesialis eenhede 27 72.97
Uitbreiding Plaaswag stelsel 26 70.27
Landbouers merk nie vee gereeld 23 62.16
Uitbreiding Agri Securitas befondsing 22 59.46
Inskakeling LBP 22 59.46
Verbeter verhoudinge werkers 17 45.95
Ander 2 5.41
GEORGANISEERDE MISDAAD NR RESP % RISIKOS NR RESP %
Koperkabel 32 86.49 Droogte 31 83.78
Vee 31 83.78 Misdaad 27 72.97
Skroot 24 64.86 Grondhervorming 21 56.76
Voertuig 17 45.95 Omgewing 16 43.24
Huisbrake 10 27.03 Minimum loon 14 37.84
Ander 4 10.81 Finansiering 10 27.03
TOTAL 37 100.00 TOTAL 37 100.00
26
STAAK NR RESP % HOEVEEL NR RESP %
Ja 19 51.35 Nvt 18 48.65
Nee 13 35.14 1-4 16 43.24
Nvt 5 13.51 5-9 2 5.41
TOTAL 37 51.35 Meer 50 1 2.70
TOTAL 37 100.00
