I~I~ ~ II~I~ ~ ~~I~ ~I ~I~ - ifes.org · stranaka, i grupa gradana (u daljem tekstu: izborna...

Date Printed: 12/30/2008

JTS Box Number:

Tab Number:

Document Title:

Document Date:

Document Country:

Document Language:

IFES ID:

IFES 14

10

MODEL LAWS FOR THE ELECTION OF COUNCILLORS, REPRESENTATIVES AND

1999

MOT

SCR

EL00032

~~~ I~I~ ~ II~I~ ~ ~~I~ ~I ~I~ - 4 A 6 E - A 1 A

MODELl ZAKONA

Zakon 0 izb9ru odbornika i poslanika Zakon 0 birackim spiskovima

Zakon 0 finansiranju politickih organizacija

International Foundation for Election Systems Medunarodna fondacija za izborne sisteme

SADRW

UVODNA NAPOMENA ........................................................................... 3

MODEL ZAKONA 0 IZBORU ODBORNIKA I POSLANIKA ................. 5 I • OSNOVNE ODREDBE ................................................................. 5 II· POSTUPAK I ORGAN I ZA SPROVOOENJE IZBORA .............. 7

1. RASPISIVANJE IZBORA ...................................................... 7 2. ORGAN I ZA SPROVOElENJE IZBORA ............................... .7

1) Zajednicke odredbe ........................................................ 7 2) Izborne komisije ........................................................... 1 0 3) Biracki odbor ................................................................ 15

3. PREDLAGANJE I UTVREliVANJE IZBORNIH LlSTA ......... 16 1) Kandidalura i naziv izborne lisle .................................. 16 2) Ulvrdivanje i proglasenje izborne !isle ......................... 18 3) Zbirna izborna !isla ....................................................... 19

4. PREDSTAVLJANJE PODNOSILACA IZBORNIH LlSTA I KANDIDATA SA IZBORNIH LlSTA .................................. 20

5. SPROVOElENJE IZBORA ................................................... 23 1) Biracko mjeslo .............................................................. 23 2) Glasanje ....................................................................... 25 3) Ulvrdivanje rezullala glasanja ...................................... 29 4) Zaslila birackog prava ................................................. 30

6. RASPODJELA MANDATA I OBJAVLJIVANJE REZULTATA IZBORA ......................................................... 33 . 1) Raspodjela mandala .................................................... 33

2) Objavljivanje rezullala izbora ....................................... 34

III • TRO~:~~f~n~~~~~ENJA·iiBOR.6:·i·iiB·ORN·E···············35 PROPAGANDE ....................................................................... 35

IV· TRAJANJE I PRESTANAK MANDATA ................................. 36 1. TRAJANJE MANDATA ........................................................ 36 2. PRESTANAK MANDATA .................................................... 36 3. POPUNA UPRALNJENIH ODBORNIL:KIH I

POSLANIL:KIH MJESTA ..................................................... 37 V· KAZNENE ODREDBE .............................................................. 38 VI· PRELAZNE I ZAVRSNE ODREDBE ...................................... 39

MODEL ZAKONA 0 BIRACKIM SPISKOVIMA .................................. .41

MODEL ZAKONA 0 FINANSIRANJU POLITICKIH ORGANIZACIJA . .47

MODELE OBRADILI:

STRUCNI TIM:

Dr Veselin PAVIGEVIG, rukovodilac Siobodan DRAGOVIG, clan

Ljiljana RADONJIG, clan Radmila STURANOVIG, clan

Predrag VULIKIG, clan

KONSUL TANTI:

Prof. Dr Vladimir GOATI Prof. Dr Vesna RAKIG - VODINELIG

Konsultanti i saradnici IFES - Kancelarija u Crnoj Gori:

Tom PARKINS, sef misije Catherine BARNES

Alexandra LEVADITIS Chedomir FLEGO

Daniel BLESSINGTON Ana DRAKIG

Kompjuterski slog:

Aleksandar DLABAC, [email protected]

Stampa:

OBOD - Cetinje, februar 1999. godine

UVODNA NAPOMENA

Medunarodna fondacija za izborne sisteme (IFES) nasla se po prvi put u Crnoj Gori novembra 1997. godine. Tokom tronedeljnog boravka, predstavnici Fondacije ostvarili su brojne kontakte sa najodgovornijim predstavnicima drzavnih organa, institucija, ustanova i politickih organizacija. Nailazeci pritom svuda na izrazenu potrebu i obostranu spremnost za konkretne oblike saradnje u cilju unapredenja procesa demokratizacije institucije izbora, proizasla je ideja da IFES trajnije boravi u Crnoj Gori. Ideja je pocela da se realizuje prvih dana aprila 1998. godine otvaranjem kancelarije IFES-a u Podgorici.

Prvi zadatak misije IFES-a u Crnoj Gori sastojao se u pruzanju tehnicke pomoci organirna za sprovodenje izbora i drugim sudionicima izbornog procesa uoci parlamentarnih izbora odzanih 31. maja 1998. godine. Polazaci od prethodno dogovorenih oblika i nacina ostvarivanja saradnje IFES je, na bazi pozitivne zakonske regulative, stampao prirucnike za biracke odbore i poslanicke, odnosno odbornicke kandidate. Istovremeno, prakticnu obuku, na direktan iii indirektan nacin, proslo je oko 12.000 clanova birackih odbora i izbornih komisija. Takode, u cilju popularizacije izbora i animiranja biraca da u sto vecem broju uzmu ucesca u njima, IFES je izradio adekvatan propagandni materijal. Pored plakata i pamfieta, stampanih u preko 10.000 primjeraka, uradeno je nekoliko TV i radio spotova emitovanih u udarnim terminima tokom trajanja predizborne kampanje.

Nakon odrzanih izbora eksperti I FES-a su pored ocjene 0 samom toku i kvalitetu izbornog procesa, sacinli i kriticku analizu izborne regulative na osnovu koje su majski izbori provedeni. U tom dokumentu, koji je dostavljen svim sudionicima odrZanih izbora, markirane su oblasti, odnosno segmenti izbornog zakonodavstva koji bi se, po misljenju analiticara, mogli i trebali redizajnirati u cilju dalje demokratizacije izbornog sistema u Crnoj Gori. Rijec je, zapravo, 0 potrebi da se, u mjeri u kojoj je to u ovom trenutku najvise moguce, doprinese dogradnji postojeceg izbornog sistema u cilju njegove politicke neutralnosti, otvorenosti, preciznosti i efikasnosti.

Nailazeci i ovim povodom na blagonaklon odnos najodgovornijih predstavnika crnogorske drZave i njenih politickih organizacija, a po dobijenom odobrenju od strane fondacije USAID, pri kancelariji IFES-a pocetkom oktobra 1998. godine formiran je strucni tim za izradu modela zakona koji su prezentirani u ovoj publikaciji. Naravno, pri tome, IFES i

3

International Foundation for Election Systems Medunarodna fondacija ze izborne sisteme

njegov strucni tim ostaju svjesni cinjenice da izbori predstavljaju dinamican proces radi cega su zakoni i praksa na osnovu koje se provode izbori nuzno podlozni stalnom osavremenjavanju.

4

MODEL ZAKONA 0 IZBORU ODBORNIKA I POSLANIKA

I • OSNOVNE ODREDBE

Clan 1

Ovim zakonom ureduju se nacin i postupak izbora odbornika u skupstinu opstine, preston ice i glavnog grada i poslanika u Skupstinu Republike Crne Gore (u daljem tekstu: odbornici i poslanici), nacin i postupak ostvarivanja i zastite birackog prava gradana u postupku izbora odbornika i poslanika, kao i uslovi i nacin prestanka mandata odbornika i poslanika.

Clan 2

Biracko pravo, u smislu ovog zakona, je pravo gradanina da: bira i bude biran; kandiduje i bude kandidovan; javno postavlja pitanja podnosiocima izbornih lista i kandidatima i bude pravovremeno, istinito i potpuno informisan 0 njihovim programima i aktivnostima; odlucuje 0 podnijetim izbornim listama, kao i da ostvaruje druga prava u postupku izbora, u skladu sa ovim zakonom.

Clan 3

Gradani biraju odbornike i poslanike na osnovu opsteg i jednakog birackog prava, na slobodnim i neposrednim izborima - tajnim glasanjem, na nacin i po postupku utvrdenim ovim zakonom.

Clan 4

Pravo da bira i da bude biran za odbornika, odnosno poslanika ima gradanin Republike Crne Gore koji je navrsio 18 godina zivota, koji je poslovno sposoban i koji ima prebivaliste na teritoriji Republike, odnosno teritoriji odgovarajuce izborne jedinice, najmanje 12 mjeseci prije dana odrzavanja izbora (u daljem tekstu:birac).

Clan 5

Niko ne moze, po bilo kom osnovu, pozvati biraca na odgovornost zato sto je glasao iii zato sto nije glasao iii zato sto je glasao za odredenu listu, niti od njega traziti da se izjasni zasto nije glasao, za koga je i zasto glasao.

5


Clan 6

Zastitu birackog prava obezbjeduju organi za sprovodenje izbora, nadlezni sud i Ustavni sud Republike Crne Gore.

Clan 7

Odbornici se biraju u opstini kao jedinstvenoj izbornoj jedinici. Poslanici se biraju u Republici Crnoj Gori (u daljem tekstu:

Republika) kao jedinstvenoj izbornoj jedinici. Odbornici i poslanici biraju se na vrijeme od cetiri godine.

Clan 8

Odbornici, odnosno poslanici biraju se u izbornoj jedinici na osnovu izborne liste kandidata koju podnosi: pOliticka stranka, koalicija politickih stranaka, i grupa gradana (u daljem tekstu: izborna lista).

Clan 9

U skupstinu opstine, prestonice i glavnog grada (u daljem tekstu: skupstina opstine) bira se 30 odbornika i jos po jedan odbornik na svakih 5000 biraca.

Broj odbornika, u smislu stava 1 ovog clana, utvrduje skupstina opstine posebnom odlukom, najkasnije do dana raspisivanja izbora.

Broj poslanika utvrduje Skupstina Republike Crne Gore (u daljem tekstu: Skupstina Republike) posebnom odlukom, najkasnije do dana raspisivanja izbora. _I

Clan 10

Sredstva za sprovodenje izbora za odbornike obezbjeduju se u budzetu opstine, a za izbor poslanika u budzetu Republike.

Na radnje, podnesene akte i druge spise u vezi sprovodenja izbora i utvrdivanja prestanka mandata odbornika i poslanika ne placa se taksa.

Clan 11

U opstinama u kojima vecinu iii znacajni dio biraca cine pripadnici nacionalnih iii etnickih grupa, izvod iz birackog spiska, zbirna izborna lista i glasacki listiei stampaju se i na njihovom jeziku.

6

Zakan a izboru odbornika i poslanika

.. - POSTUPAK I ORGANI ZA SPROVODENJE IZBORA

1. RASPISIVANJE IZBORA

Clan 12

Odlukom predsjednika Republike 0 raspisivanju izbora za odbornike i poslanike utvrduje se dan odrZavanja izbora i preciziraju pojedini rokovi za sprovodenje izbornih radnji propisani ovim zakonom.

Odluka 0 raspisivanju izbora objavljuje se u "Sluzbenom listu Republike erne Gore" i javnim glasilima eiji je osnivae Republika.

Clan 13

Izbori za odbornike i poslanike odrZavaju se najkasnije 15 dana prije isteka izbornog perioda odbornika, odnosno poslanika kojima teee mandaI.

Od dana raspisivanja izbora za odbornike i poslanike do dana odredenog za odrzavanje izbora ne moze proteci manje od 60 ni vise od 100 dana.

Clan 14

U slucaju raspustanja Skupstine Republike iii donosenja odluke 0

skracenju mandata Skupstine Republike, predsjednik Republike raspisuje izbore za poslanike na dan kad ukazom utvrdi raspustanje Skupstine, odnosno na dan stupanja na snagu odluke 0 skracenju mandata (prijevremeni izbori).

Odredba stava 1 ovog elana shodno se primjenjuje i za raspisivanje izbora za odbornike u slueaju prestanka. odnosno skracenja mandata skupstini opstine.

Odredba elana 12 stav 2 ovog zakona primjenjuje se i u slueajevima iz sl. 1 i 2 ovog elana.

2. ORGANI ZA SPROVODENJE IZBORA

1) Zajednicke odredbe

Clan 15

Organi za sprovodenje izbora su izborne komisije i biraeki odbori. Clanovima organa za sprovodenje izbora imenuju se zamjenici.

7

International Foundation for Election Systems Medunarodno fondocija za izborne sisteme

Clan 16

Izborne komisije sastoje se od imenovanih clanova, a biracki odbori od imenovanih clanova i clanova u prosiren om sastavu.

Clanovi prosirenog sastava birackog odbora su opunomoceni predstavnici podnosilaca proglasenih izbornih lista.

Podnosilac proglasene izborne liste ima pravo da odredi opunomocenog predstavnika za posmatraca rada izborne komisije (u daljem tekstu: posmatrac).

Pravo da odredi opunomocenog predstavnika za clana prosirenog sastava birackog odbora i za posmatraca ima svaki podnosilac proglasene izborne liste.

Dva iii vise podnosilaca proglasenih izbornih lista mogu odrediti zajednickog predstavnika za clana prosirenog sastava birackog odbora i za posmatraca.

Bliza pravila 0 nacinu pracenja rada izbornih komisija od strane posmatraca utvrduje Republicka izborna komisija.

Clan 17

Clanovi organa za sprovodenje izbora, njihovi zamjenici i posmatraci, mogu biti samo lica koja imaju biracko pravo i ne mogu biti kandidati za odbornika, odnosno poslanika.

Imenovanim clanovima i njihovim zamjenicima prestaje duznost u organu za sprovodenje izbora cim prihvate kandidaturu za odbornika iii poslanika, a za clana u prosirenom sastavu birackog odbora, odnosno posmatraca ne moze se odrediti lice koje je kandidat na izbornoj listi.

Clan 18

Izborne komisije odlucuju vecinom glasova ukupnog broja clanova. Biracki odbori punovazno rade ako je prisutna vecina ukupnog broja

clanova, a punovazno odlucuju vecinom glasova prisutnih clanova.

Clan 19

Organi za sprovodenje izbora su samostalni i nezavisni u svom radu i rade na osnovu zakona i propisa donijetih na osnovu zakona i odgovorni su da savjesno i nepristrasno postupaju po zakonima i drugim propisima.

Prilikom stupanja na duznost clan organa za sprovoctenje izbora potpisuje izjavu, u tekstu koji glasi: "Izjavljujem da cu se u radu organa za sprovoctenje izbora pridrZavati zakona i drugih propisa Republike erne Gore i svoje duznosti izvrsavati posteno i nepristrasno".

8

lakon 0 izboru odbornika i poslanika

Clan 20

I~ES .~J<

Svi organi i organizacije duzni su da pruzaJu pomoc organima za sprovodenje izbora i da im dostavljaju podatke potrebne za rad na njihov zahtjev.

Zaposleni u organima i organizacijama iz stava 1 ovog clan a duzni su da zakonito i nepristrasno obavljaju poslove i zadatke koji proizilaze iz izbornog postupka, bez obzira na svoju politicku pripadnost.

Clan 21

Rad organa za sprovodenje izbora je javan.

Clan 22

Clanovi organa za sprovodenje izbora i lica koja prate rad organa za sprovodenje izbora duzni su da postupaju u skladu sa zakonom i pravilima koje propisuje Republicka izborna komisija.

Kad lica koja prate rad organa za sprovodenje izbora prekrse pravila o radu na birackom mjestu iii na drugi nacin ometaju rad organa za sprovodenje izbora, organ za sprovodenje izbora moze ih udaljiti, a podatke 0 tome unosi u zapisnik.

Radu organa za sprovodenje izbora ne moze prisustvovati lice koje je kandidat za odbornika, odnosno poslanika na proglasenoj izbornoj listi.

Clan 23

Ovlasceni predstavnici domacih organizacija i nevladinih institucija ciji je cilj udruzivanja zastita Ijudskih sloboda i prava i zainteresovani predstavnici stranih drZava i odgovarajucih medunarodnih organizacija i nevladinih institucija prate rad organa za sprovodenje izbora, pod uslovima utvrdenim ovim zakonom.

Ovlasceni predstavnici domacih organizacija i nevladinih institucija iz stava 1 ovog clana prate rad organa za sprovodenje izbora na osnovu sluzbenog ovlascenja Republicke izborne komisije.

Sluzbeno ovlascenje iz stava 2 ovog clana izdaje se na osnovu pismenog dokaza 0 upisu u registar te organizacije, odnosno institucije.

Clan 24

Zainteresovani predstavnici stranih drzava i odgovarajucih medunarodnih organizacija i nevladinih institucija prate rad organa za sprovodenje izbora na osnovu prijave koju pod nose Ministarstvu inostranih poslova Republike Grne Gore, najkasnije pet dana prije odrZavanja izbora.

9


Prijava iz stava 1 ovog clana sadrzi: naziv drzave, odnosno organizacije iii institucije iz koje predstavnik dolazi, broj i sastav predstavnika i vrijeme boravka.

Ministarstvo inostranih poslova, narednog dana po prijemu prijave, dostavlja prijavu Republickoj izbornoj komisiji koja izdaje sluzbena ovlascenja predstavnicima stranih posmatraca na osnovu kojih mogu pratiti rad organa za sprovodenje izbora.

Clan 25

Licima iz clana 22 ovog zakona, Republicka izborna komisija izdaje identifikacionu karticu u koju se unosi ime i prezime lica, naziv zemlje iz koje dolazi, odnosno organizacije iii institucije kojoj pripada, koju je duzno da nosi na vidnom mjestu.

o izdatim ovlascenjima stranim i domacim posmatracima Republicka izborna komisija obavjestava opstinske izborne komisije, koje 0 tome obavjestavaju biracke odbore.

Clan 26

Biracki odbor je duzan da stranom i domacem posmatracu omoguCi uslove za nesmetano pracenje toka izbora.

Biracki odbor u zapisniku 0 svom radu konstatuje prisustvo posmatraca na birackom mjestu.

Clan 27

Republicka izborna komisija, na predlog organa za sprovodenje izbora, moze oduzeti ovlascenje i identifikacionu karticu, ukoliko se lice kome su izdati ne pridrZava propisa 0 radu organa za sprovodenje izbora.

2) Izborne komisije

Clan 28

Izborne komisije su opstinske i Republicka izborna komisija.

Clan 29

Opstinsku izbornu komisiju sacinjavaju predsjednik, sekretar i cetiri clana, koje imenuje skupstina opstine na predlog radnog tijela (organa) nadleznog za izbor i imenovanja.

Sastav komisije, u smislu stava 1 ovog clana, odgovara stranackoj zastupljenosti u skupstini opstine.

Akt 0 imenovanju opstinske izborne komisije objavljuje se u "Sluzbenom listu Republike erne Gore - opstinski propisi".

10

IFES Zakon 0 izboru odbornika i poslanika

Clan 30

/~ //

~;1~

Predsjednik, sekretar i clanovi opstinske izborne komisije i njihovi zamjenici imenuju se na cetiri godine.

Svake dvije godine imenuju se dva clana komisije. Predsjednik, njegov zamjenik, clanovi komisije i njihovi zamjenici

imenuju se, po pravilu, iz red a diplomiranih pravnika. Isto lice ne moze biti birano za predsjednika vise ad dva puta. Sekretar opstinske izborne komisije imenuje se iz reda diplomiranih

pravnika. Predsjednika i clanove opstinske izborne komisije, u slucaju njihove

odsutnosti iii sprijecenosti za vrsenje poslova i zadataka u komisiji, zamjenjuju njihovi zamjenici.

Clan 31

Opstinska izborna komisija, prilikom donosenja rjesenja a proglasenju izborne liste, zakljuckom utvrduje da pod nasi lac izborne liste ispunjava us love za odredivanje posmatraca. .

Zakljucak iz stava 1 ovog clana, opstinska izborna komisija dostavlja podnosiocu izborne liste istovremeno sa rjesenjem a proglasenju izborne liste.

Podnosilac izborne liste odredice svog posmatraca i a tome obavijestiti opstinsku izbornu komisiju najkasnije tri dana ad dana dostavljanja zakljucka iz stava 2 ovog clana.

Opstinska izborna komisija duzna je da, u roku ad 24 sata ad sata prijema obavijestenja iz stava 3 ovog clana, omoguci uslove za prisustvo i pracenje njenog rada posmatracu, u skladu sa zakonom i pravilima Republicke izborne komisije.

Clan 32

Opstinska izborna komisija:

1) stara se a zakonitom sprovodenju izbora; 2) organizuje tehnicke pripreme za sprovodenje izbora; 3) odreduje biracka mjesta za izbor odbornika i poslanika; 4) obrazuje biracke odbore i imenuje predsjednika i clanove

birackih odbora za izbor odbornika i poslanika; 5) propisuje oblik glasackog listica za izbor odbornika; 6) propisuje nacin, mjesto i kontrolu stampanja, distribuciju

glasackih listica, unistavanje matrice i druga pitanja u vezi sa obezbijedivanjem sigurnosti glasackih listica;

11


7) utvrduje broj glasackih listica za izbor odbornika koji mora biti istovjetan broju biraca upisanih u biracki spisak, broj rezervnih glasackih listica i broj glasackih listica za izbor odbornika i poslanika za pojedina biracka mjesta;

8) ocjenjuje da Ii su izborne liste za izbor odbornika sastavljene i podnesene u skladu sa ovim zakonom;

9) proglasava izborne liste za izbor odbornika; 10) javno objavljuje broj biraca u opstini i po birackim mjestima; 11) utvrduje rezultate izbora odbornika, kao i broj glasova za svaku

izbornu listu i utvrduje broj mandata koji pripada svakoj izbornoj listi za izbor odbornika;

12) izdaje uvjerenje izabranom odborniku; 13) utvrduje ukupne rezultate glasanja za izbor poslanika na svojoj

teritoriji na osnovu zapisnika sa birackih mjesta i a tome dostavlja izvjestaj Republickoj izbornoj komisiji;

14) javno objavljuje rezultate izbora odbornika; 15) podnosi izvjestaj a rezultatima izbora odbornika skupstini

opstine; 16) dostavlja podatke a izborima za odbornike organima

nadleznim za prikupljanje i obradu statistickih podataka; 17) obavlja i druge pas love utvrdene ovim zakonom, pravilima i

uputstvima Republicke izborne komisije.

Clan 33

Opstinska izborna komisija donosi poslovnik a svom radu. Us love za rad opstinske izborne komisije obezbjeduje skupstina

opstine.

Clan 34

Republicku izbornu komisiju sacinjavaju predsjednik, sekretar i osam clanova, koje imenuje Skupstina Republike, na predlog radnog tijela Skupstine za izbor i imenovanja.

Sastav Komisije, u smislu stava 1 ovog clana, odgovara stranackoj zastupljenosti u Skupstini.

Odluka a imenovanju Republicke izborne komisije objavljuje se u "Sluzbenom listu Republike erne Gore".

Clan 35

Predsjednik, sekretar, clanovi Republicke izborne komisije i njihovi zamjenici imenuju se na cetiri godine.

Svake dvije godine imenuju se cetiri clana Komisije.

12

Zakon 0 izboru odbornika i poslanika

Predsjednik, njegov zamjenik, clanovi i njihovi zamjenici imenuju se iz reda diplomiranih pravnika, pO pravilu, strucnjaka prakticara.

Isto lice ne moze biti birano za predsjedn·,ka vise od dva puta. Sekretar komisije imenuje se iz reda diplomiranih pravnika,

strucnjaka prakticara i funkciju obavlja profesionalno. Predsjednika i clanove Republicke izborne komisije, u slucaju

njihove odsutnosti iii sprijecenosti za vrsenje poslova i zadataka u Komisiji, zamjenjuju njihovi zamjenici.

Clan 36

Republicka izborna komisija prilikom donosenja rJesenja 0 proglasenju izborne liste, zakljuckom utvrduje da podnosilac proglasene izborne liste ispunjava uslove za odredivanje svog posmatraca u Komisiji.

Zakljucak iz stava 1 ovog clana Republicka izborna komisija dostavlja podnosiocu izborne liste istovremeno sa rjesenjem 0

proglasenju izborne liste. Podnosilac izborne liste odredi6e svog posmatraca i 0 tome

obavijestiti Komisiju najkasnije tri dana od dana dostavljanja zakljucka iz stava 2 ovog clana.

Republicka izborna komisija duzna je da, u roku od 24 sata od sata prijema obavjestenja iz stava 3 ovog clana, omogu6i uslove za prisustvo i pra6enje njenog rada posmatracu, u skladu sa zakonom i pravilima Republicke izborne komisije.

Clan 37

Republicka izborna komisija:

1) stara se 0 zakonitom sprovodenju izbora i jedinstvenoj primjeni odredaba ovog zakona;

2) prati primjenu i daje misljenja u vezi sa primjenom ovog zakona; 3) uskladuje rad opstinskih izbornih komisija i daje uputstva u vezi

primjene ovog zakona i vrsi nadzor nad njihovim radom; 4) saraduje sa organima nadleznim za vodenje birackih spiskova i

preduzima odgovaraju6e radnje u cilju tacnosti i azurnosti birackih spiskova;

5) utvrduje jedinstvene standarde, za izborni materijal i neophodnu tehnicku opremu u cilju obezbjedenja mjera sigurnosti;

6) propisuje obrasce za sprovodenje izbornih radnji propisanih ovim zakonom i izraduje kalendar izbornih aktivnosti;

7) propisuje nacin proglasenja izbornih lista; 8) odreduje nacin rukovanja i cuvanja izbornog materijala;

13


9) ocjenjuje da Ii su izborne liste za poslanike sastavljene i podnesene u skladu sa ovim zakonom;

10) donosi rjesenje 0 proglasenju izborne liste za poslanike; 11) javno objavljuje broj biraca u cjelini, po opstinama i po birackim

mjestima; 12) propisuje oblik glasackog listica za izbor poslanika; 13) propisuje nacin, mjesto i kontrolu stampanja, distribuciju

glasackih listica, unistavanje matrice i druga pitanja u vezi sa obezbjedivanjem sigurnosti glasackih listica (npr. numeracija glasackih listica, dostava glasackog papira u ernu Goru i dr.)

14) utvrduje broj glasackih listica za izbor poslanika, koji mora biti istovjetan broju biraca upisanih u biracki spisak i broj rezervnih glasackih listica;

15) utvrduje boju glasackih listica za izbor odbornika i poslanika; 16) utvrduje rezultate izbora za poslanike, kao i broj glasova za

svaku izbornu listu i utvrduje broj mandata koji pripada svakoj izbornoj listi za izbor poslanika;

17) javno objavljuje ukupne rezultate izbora poslanika i po svakom birackom mjestu u Republici;

18) podnosi izvjestaj Skupstini Republike 0 sprovedenim ·izborima za poslanike;

19) izdaje uvjerenje izabranom poslaniku; 20) dostavlja podatke 0 izborima za poslanike organima nadleznim

za prikupljanje i obradu statistickih podataka, i 21) obavlja i druge poslove utvrdene zakonom.

Republicka izborna komisija, u skladu sa zakonom, moze donositi akta i preduzimati mjere radi strucnbg osposobljavanja svih ucesnika u izbornom postupku.

Clan 38

Republicka izborna komisija jedanput godisnje, podnosi Skupstini Republike izvjestaj 0 ostvarivanju izbornog zakonodavstva u Republici, preduzetim mjerama i aktivnostima na njegovom unaprijedivanju, sa ocjenama i predlozima za eventualnu izmjenu propisa koji su u vezi sa izborima.

Clan 39

Republicka izborna komisija ce, preuzeti nadleznost opstinske izborne komisije, kada utvrdi da ona ne vrsi svoje obaveze u skladu sa ovim zakonom.

14

Zakan 0 izboru odbornika i poslanika

Clan 40

Za obavljanje strucnih, administrativnih i drugih poslova utvrdenih zakonom, Republicka izborna komisija obrazuje sluzbu.

Na organizaciju, sistematizaciju radnih mjesta, prava i obaveze sluzbenika sluzbe iz stava 1 ovog clana shod no se primjenjuju odredbe zakona kojim se ureduju prava i duznosli drZavnih sluzbenika.

Sluzbom iz stava 1 ovog clana rukovodi sekrelar Republicke izborne komisije.

Clan 41

Republicka izborna komisija donosi poslovnik 0 svom radu. Uslove za rad Republicke izborne komisije obezbjeduje Skupslina

Republike.

Clan 42

Pored konkrelnih regulalornih ovlascenja koja su navedena u ovom zakonu, Republicka izborna komisija je ovlascena da donosi propise kojima se obezbjeduje sprovodenje ovog zakona, Zakona 0 birackim spiskovima i Zakona 0 finansiranju politickih partija.

3) Biracki odbor

Clan 43

Biracki odbor imenuje se za svaki izbor odbornika, odnosno poslanika.

Biracki odbor cine: predsjednik i dva clana u slalnom saslavu i po jedan opunomoceni predslavnik podnosilaca proglasene izborne lisle.

Predsjednik i clanovi birackog odbora u slalnom saslavu imaju zamjenike.

Opunomoceni predstavnik podnosioca izborne lisle moze imali zamjenika.

Predsjednika i clanove birackog odbora, kao i opunomocene predslavnike podnosilaca izbornih lisla, u slucaju njihove odsulnosti iii sprijecenosli u vrsenju poslova i zadalaka birackog odbora, zamjenjuju njihovi zamjenici.

Biracki odbor imenuje se za svako biracko mjeslo, najkasnije 10 dana prije dana odredenog za odrZavanje izbora.

15

, ;,)


Clan 44

Opstinska izborna komisija, prilikom donosenja rJesenja 0

proglasenju izborne liste, zakljuckom ulvrduje da podnosilac izborne liste ispunjava uslove za odredivanje opunomocenog predslavnika u prosireni sastav birackog odbora.

Zakljucak iz stava 1 ovog clana opstinska izborna komisija dostavlja podnosiocu proglasene izborne liste u roku od 24 sala od odredivanja birackog mjesta.

Podnosilac izborne liste odredice svog opunomocenog predstavnika u prosireni saslav birackog odbora i 0 tome obavijestiti opstinsku izbornu komisiju najkasnije 48 sati od sala prijema zakljucka iz stava 2 ovog clana, a komisija je duzna da, najkasnije 24 sata od doslavljanja obavjestenja, zakljuckom poimenicno utvrdi lice koje ulazi u prosireni sastav birackog odbora.

Clan birackog odbora u prosirenom saslavu ucestvuje u radu i punovazno odlucuje pet dana prije dana odredenog za odrZavanje izbora.

Clan 45

Biracki odbor neposredno sprovodi glasanje na birackom mjestu, obezbjeduje pravilnost i lajnosl glasanja, ulvrduje rezultale glasanja na birackom mjestu i obavlja druge poslove odredene ovim zakonom i pravilima Republicke izborne komisije.

Biracki odbor se stara 0 odrZavanju reda na birackom mjeslu za vrijeme glasanja.

Biracki odbor odreduje, iz reda svojih clanova, dva povjerenika za glasanje van birackog mjesta.

Bliza pravila 0 radu birackog odbora i odgovarajucoj podjeli poslova u birackom odboru odreduje Republicka izborna komisija.

3. PREDLAGANJE I UTVRDIVANJE IZBORNIH L1STA

1) Kandidatura i naziv izborne liste

Clan 46

Politicke stranke registrovane u Republici, posebno iii zajedno, kao i grupe gradana, predlazu kandidate za izbornu listu, na osnovu odredenog broja potpisa biraca.

Izborne lisle predlazu se pod uslovima utvrdenim ovim zakonom.

16


Clan 47

Jedno lice moze biti kandidat za odbornika samo na jednoj izbornoj listi.

Jedno lice moze bili kandidal za poslanika samo na jednoj izbornoj lisli.

Na jednoj izbornoj listi moze biti najmanje jedna trecina, a najvise onoliko kandidata koliko se bira.

Podnosilac izborne lisle slobodno odreduje redosljed kandidata na izbornoj lisli.

Kandidal moze odustali od kandidalure do dana donosenja rjesenja o proglasenju izborne liste.

Clan 48

Podnosilac izborne lisle moze povuci listu najkasnije do dana ulvrdivanja zbirne izborne lisle.

Povlacenjem izborne liste prestaje funkcija opunomocenog predstavnika podnosioca lisle u svim organima za sprovodenje izbora, kao i sva prava koja mu u tom svojslvu, po odredbama ovog zakona, pripadaju.

Clan 49

Ako po donosenju rjesenja 0 proglasenju izborne liste kandidal pravosnaznom sudskom odlukom bude lisen poslovne sposobnosti, izgubi crnogorsko d..zavljanslvo, odustane od kandidature i u slucaju smrti kandidala, podnosilac izborne lisle gubi pravo da predlozi novog kandidala.

Polozaj na izbornoj lisli kandidala iz stava 1 ovog clana zauzima kandidal koji je po redosljedu sljedeci na izbornoj lisli.

Clan 50

Naziv izborne liste odreduje se prema nazivu pol iIi eke slranke koja podnosi listu.

Ako dvije iii vise politiekih stranaka podnesu zajednieku izbornu listu, naziv i druga prava i obaveze podnosilaca zajednieke izborne liste odreduju se sporazumom koji se, islovremeno sa zajedniekom izbornom listom, dostavlja nadleznoj izbornoj komisiji.

Uz naziv izborne liste grupe gradana, podnosilac odreduje i blizu oznaku Ie liste.

U naziv lisle iz sl. 1 do 3 ovog clana, podnosilac lisle moze ukljuciti i ime i prezime nosioca te liste, uz njegovu pisanu saglasnosl.

17

International Foundation for Election Systems Medunarodno fondacija za izborne sisteme

2) Utvrdivanje i proglasenje izborne liste

Clan 51

Izborna lista za izbor odbornika utvrdena je ako je svojim potpisima podrzi 1 % biraca od broja biraca u izbornoj jedinici, racunajuCi prema podacima 0 broju biraca sa izbora koji su prethodili odluci za raspisivanje izbora, bez obzira da Ii se radi 0 izborima za predsjednika Republike iii 0

izborima za skupstinu. Biraci koji potpisuju liste za izbor odbornika moraju imati prebivaliste

na podrucju odnosne opstine. Biraci koji potpisuju liste za izbor poslanika moraju imati prebivaliste

na teritoriji Republike. Republicka izborna komisija propisuje sadrZaj i oblik obrasca za

potpis biraca iz stava 1 ovog clana.

Clan 52

Birac moze, svojim potpisom, podrZati samo jednu izbornu listu za izbor odbornika i samo jednu izbornu listu za izbor poslanika.

Potpis biraca koji je podrZao vise od jedne izborne liste nije punovazan, pa se smatra da nije podrZao nijednu izbornu listu.

Punovaznost potpisa podrske izbornim listama, utvrduje nadlezna izborna komisija.

Clan 53

Prikupljanje potpisa za predlaganje kandidata za izbornu listu pokre6u i obavljaju politicke stranke, kao i gradani, pojedinacno iii kolektivno.

Prikupljanje potpisa iz stava 1 ovog clana nije dozvoljeno na radnim mjestima, uz davanje finansijske i druge materijalne nagrade i pod bilo kojim vidom pritiska i iznude.

Lice koje prikuplja potpise duzno je da se potpise na poledini obrasca za prikupljanje potpisa i odgovorno je za autenticnost podataka potpisanih biraca.

Clan 54

Izborna lista za izbor odbornika dostavlja se opstinskoj izbornoj komisiji, a za izbor poslanika Republickoj izbornoj komisiji, najkasnije 30 dana prije dana odredenog za odrzavanje izbora.

Uz izbornu listu, izbornoj komisiji se dostavlja i sljedeca dokumentacija, ito:

18

Zakon 0 izboru odbornika i poslanika IFES ~h1 .' .-'.' ,~.

1) polpisana izjava svakog kandidala da prihvala kandidaluru; 2) polvrda 0 birackom pravu za svakog kandidala sa izborne lisle; 3) polvrda 0 prebivalislu svakog kandidala; 4) obrazac sa polpisima biraca koji podi"Zavaju izbornu lislu; 5) polpisana saglasnosl nosioca lisle da njegovo ime bude

ukljuceno u naziv lisle.

Izborna lisla, sa dokumenlacijom iz slava 2 ovog clana, predaje se neposredno nadleznoj izbornoj komisiji.

Clan 55

Nadlezna izborna komisija, odmah po prijemu izborne lisle, ocjenjuje da Ii je izborna lisla podnesena u roku, da Ii je saslavljena u skladu sa ovim zakonom, kao i polpunosl i valjanosl dokumenlacije i podalaka u njoj.

Ako nadlezna izborna komisija ulvrdi da izborna lisla nije podnesena blagovremeno, donijece rijesenje 0 odbacivanju izborne lisle.

Ako nadlezna izborna komisija ulvrdi da izborna lisla iii dokumenlacija uz nju ima nedoslalke duzna je da, najkasnije u roku od 72 sala od prijema izborne lisle, donese zakljucak kojim ce podnosiocu izborne lisle nalozili da, najkasnije u roku od 48 sali od doslavljanja zakljucka, olkloni nedoslalke. Zakljuckom se podnosiocu izborne lisle ukazuje na nedoslalke koje Ireba da olkloni, odnosno radnje koje Ireba da obavi radi olklanjanja nedoslalaka.

Ako nadlezna izborna komisija ulvrdi da nedoslaci izborne lisle nijesu olklonjeni, u narednih 24 sala od isleka roka iz slava 3 ovog clana, donijece rjesenje kojim se odbija proglasenje Ie izborne lisle.

Clan 56

Kad nadlezna izborna komisija ulvrdi da podnesene izborne lisle nemaju nedoslalak iii su ulvrdeni nedoslaci olklonjeni, bez odlaganja proglasava izbornu lislu i rjesenje 0 proglasenju doslavlja podnosiocu izborne lisle.

3) Zbirna izborna (ista

Clan 57

Nakon proglasenja izbornih lisla, nadlezna izborna komisija ulvrduje zbirnu izbornu lislu, koja sadrzi sve izborne lisle sa imenima svih kandidala.

19


Redosljed na zbirnoj izbornoj listi utvrduje predsjednik izborne komisije zrijebom, u prisustvu ovlascenih predstavnika podnosilaca proglasenih izbornih lista.

Zbirnu izbornu listu nadlezna izborna komisija javno objavljuje, najkasnije 10 dana prije dana odredenog za odrzavanje izbora.

4, PREDSTAVLJANJE PODNOSILACA IZBORNIH LlSTA I KANDIDATA SA IZBORNIH LlSTA

Clan 58

Javna glasila eiji je osnivac Republika iii jedinica lokalne samouprave, duzna su da blagovremeno, nepristrasno i ravnopravno informisu 0 svim ucesnicima izbora i 0 toku izbornog procesa.

Izborna propaganda posredstvom javnih glasila iz stava 1 ovog clana, pocinje za podnosioca izborne liste dan om njenog proglasavanja.

Gradani imaju pravo da preko javnih glasila iz stava 1 ovog clana, budu informisani 0 izbornim programima i aktivnostima podnosilaca izbornih lista, kao i 0 kandidatima sa izbornih lista.

Radi ostvarivanja prava gradana iz stava 3 ovog clana javna glasila duzna su da dosljedno primjenjuju nacela ravnopravnosti podnosilaca izbornih lista i kandidata sa tih lista.

Clan 59

Podnosioci izbornih lista imaju pravo da u javnim glasilima iz clana 58 stay 1, u okviru istih dnevnih termina odnosno rubrika, ravnopravno obavjestavaju gradane 0 svojim programima i aktivnostima.

Clan 60

Radio-televizija Crne Gore obavezna je da, do zavrsetka izborne propagande, u okviru politicko-informativnog programa, cija je cujnost i vidljivost obezbijedena na cijeloj teritoriji Republike, u jednakom trajanju i u istom terminu, obezbijedi predstavljanje podnosilaca izbornih lista za poslanike, kao i iznosenje i obrazlaganje izbornog programa.

Javnom glasilu iz stava 1 ovog clana nije dozvoljeno da, pod bilo kojim uslovima, omoguci iznosenje i obrazlaganje izbornog programa podnosilaca izbornih lista u komercijalnom, zabavnom iii drugom programu koji nije politicko-informativni.

20

Zakan 0 izboru odbornika i poslanika

Clan 61

Dnevni !ist "Pobjeda" obavezan je da, do zavrsetka izborne propagande, preko svog dnevnog lista, obezbijedi isti prostor, odnosno rubrike i ravnopravne uslove za predstavljanje podnosilaca izbornih lista za poslanike, kao i iznosenje i obrazlaganje izbornog programa.

Clan 62

Radio-televizija erne Gore obavezna je da, najmanje pel pula u toku izborne propagande, besplatno, na nacin i pod uslovima j<ojima se obezbjeduje ravnopravan polozaj, oglasi najavu promotivnog skupa podnosilaea izbornih lisla za izbor poslanika.

Dnevni list "Pobjeda" obavezan je da, u toku izborne propagande, besplatno i pod uslovima predvidenim u stavu 1 ovog clana oglasava najave svih promotivnih skupova podnosilaca izbornih !ista za izbor poslanika.

Clan 63

Javna glasila koja, uz naknadu, objavljuju oglase podnosilaca izbornih lista kojima se propagiraju izbori, izborni programi i kandidati, duzna su da na tom oglasu istaknu oznaku "placeni izborni oglas".

Za predstavljanje podnosilaca izbornih lista ne moze se koristiti imovina (novae, tehnicka sredstva, oprema i sl.) drZavnih organa, javnih preduzeca, javnih ustanova i fondova i Privredne komore erne Gore.

Clan 64

Odluku 0 pravilima 0 predstavljanju politickih stranaka za vrijeme izborne propagande donosi Skupstina Republike, najkasnije 30 dana prije isteka poslednjeg roka kada se moraju raspisati izbori, odnosno istovremeno kada se Skupstina raspusti, odnosno kada donese odluku 0 skracenju mandata.

Clan 65

Uredniei i voditelji politicko-informativnih i speeijalizovanih emlslja Radio-televizije erne Gore obavezni su da, u toku izborne propagande, nezavisno i objektivno predstavljaju sve kandidate, a voditelji emisija moraju imati nepristrasan odnos prema svim zastupljenim politickim, soeijalnim i etnicko kulturnim programima.

Urednici iz stava 1 ovog clana, sporazumno sa podnosioeima izbornih lista, utvrduju program njihovog predstavljanja, u skladu sa zakonom i programsko uredivackim kriterijumima.

21

International Foundation lor Election Systems Medunarodna londacija za izborne sisteme

Radio-lelevizija Grne Gore obavezna je da organizuje emisije kojima se obezbjeduje javno sueeljavanje izbornih programa podnosilaca izbornih lisla i kandidala sa lih lisla.

Clan 66

Javna glasila iz elana 58 slav 1, uz ueesce predslavnika osnivaea i podnosilaca izbornih lisla, ulvrduju bliza pravila za predslavljanje podnosilaca izbornih lisla, izbornih programa i kandidala sa izbornih lisla.

Clan 67

Podnosioci izbornih lisla i kandidali sa lih lisla imaju pravo da, za vrijeme izborne propagande, pod ravnopravnim uslovima, organizuju konferencije i druge jayne skupove na kojima se predslavljaju i propagiraju izborni programi, izborne lisle i kandidale sa lih lisla, u skladu sa propisima 0 javnom redu i miru.

Clan 68

Javna glasila iz elana 58 slav 1 ovog zakona, duzna su da, u skladu sa malerijalnim i lehniekim mogucnoslima, za vrijeme izborne propagande i pod ravnopravnim uslovima, obavjeslavaju 0 aklivnoslima podnosilaca izbornih lisla sa svih konferencija i drugih javnih skupova na kojima se predslavljaju programi i kandidali podnosilaca lisla za izbor poslanika.

Podnosioci izbornih lisla i javna glasila iz slava 1 ovog elana sporazumno ulvrduju natin i uslove izvjeslavanja sa javnog skupa, kao i rokove u kojima podnosioci izbornih lisla obavjeslavaju javno glasilo 0

odrZavanju javnog skupa.

Clan 69

Podnosioci izbornih lisla i kandidali sa izbornih lisla imaju pravo da za vrijeme izborne propagande pipremaju izborne plakale, oglase, folografije, lelke, spolove, i sl., i da ih javno, bez posebnog odobrenja, izlazu i poslavljaju na javnim mjeslima koja odredi nadlezni organ opstine.

Clan 70

Izborna propaganda, koja se organizuje preko uredaja zvuenog oglasavanja sprovodi se u vrijeme i na naein kojim se obezbjeduje da se ne ugrozava pravo gradana na lieni mir, u skladu sa propisima 0 javnom redu i miru.

22

Zakon 0 izboru odbornika i poslanika ~ES

Clan 71

Javna glasila, za vrijeme izborne propagande, duzna su objaviti nalaze nadleznih organa kojima se konstatuje da je odredeno javno glasilo povrijedilo principe jednakosti, ravnopravnosti i objektivnosti obavjestavanja gradana 0 programima i kandidatima politickih stranaka i drugih podnosilaca izbornih lista; u prvoj narednoj centralnoj informativnoj emisiji, odnosno u prvom narednom broju publikacije.

Clan 72

U toku sedam dana prije dana odrzavanja izbora zabranjeno je u javnim glasilima objavljivati rezultate javnih anketa, istrazivanja i analiza u vezi sa raspolozenjem birackog tijela u pogledu procjene rezultata izbora.

Na dan izbora, do zatvaranja birackih mjesta, zabranjeno je objavljivanje prethodnih rezuitata iii procjena rezultata izbora.

Clan 73

Izborna propaganda preko javnih glasila i javnih skupova prestaje 48 sati prije dana odrZavanja izbora.

5.SPROVOaENJEIZBORA

1) Biracko mjesto

Clan 74

Glasanje za izbor odbornika, odnosno poslanika obavlja se na birackom mjestu.

Biracko mjesto se odreduje. na predlog organa nadleznog za vodenje birackog spiska, najkasnije 15 dana prije dana odrzavanja izbora.

Biracko mjesto mora da ima dovoljno prostora da svi clanovi birackog odbora mogu nesmetano i u svakom trenutku imati uvid i pristup glasackim kutijama i birackom materijalu.

Opstinska izborna komisija, najkasnije 10 dana prije odrzavanja izbora, oglasava koja su biracka mjesta odredena i koji 6e biraci glasati na pojedinom birackom mjestu.

Clan 75

Biracko mjesto odreduje se za glasanje najvise do 1000 biraca.

23

IFES /~/' I1f"'Jl J1.{ \,\) \.:,

International Foundation for Election Systems Medunarodna fondacijo zo izborne sisteme

Bliza pravila 0 odredivanju i uredivanju birackih mjesta i nacinu ponasanja na birackom mjestu utvrduje Republicka izborna komisija.

Clan 76

Organ lokalne samouprave nadlezan za vodenje birackog spiska svakom biracu dostavlja obavjestenje 0 danu i vremenu odrzavanja izbora, sa brojem i adresom birackog mjesta na kome se glasa i brojem pod kojim je upisan u izvod iz birackog spiska, najkasnije pet dana prije dana odrZavanja izbora.

Clan 77

Niko ne smije doci na biracko mjesto pod oruzjem iii opasnim orudem.

Na birackom mjestu biraci ne mogu koristiti mobilne telefone. Na birackom mjestu i na 50 metara od birackog mjesta zabranjeno je

isticanje simbola politickih stranaka i drugog propagandnog materijala. U slucaju isticanja simbola politickih stranaka i drugog propagandnog

materijala U' granicama od 50 metara, clanovi birackog odbora su ovlasceni da ga uklone.

Clan 78

Za svako biracko mjesto obezbijedice se posebna prostorija u kojoj je moguce obezbijediti tajnost glasanja.

U prostoriji iz stava 1 ovog clana moze biti prisutan istovremeno samo onoliki broj biraca koliko birackih kabina postoji.

Zabranjeno je zadrZavanje na birackom mjestu svih lica koja nemaju prava i duznosti u vezi sa sprovodenjem i pracenjem izbora, utvrdene ovim zakonom.

Zbog povrede pravila sadrZanih u sl. 1, 2 i 3 ovog clana, moze se podnijeti prigovor opstinskoj izbornoj komisiji.

Clan 79

Opstinska izborna komisija je duzna da za svako biracko mjesto blagovremeno pripremi materijal za glasanje, a narocito: potreban broj glasackih listica, zbirne izborne liste, izvod iz birackog spiska, posebne i sluzbene koverte za glasanje, kao i obrazac zapisnika 0 radu birackog odbora.

Predsjednik i dva clana birackog odbora, u prostorijama opstinske izborne komisije, preuzimaju materijal iz stava 1 ovog clana najkasnije 24 sata prije dana odrzavanja izbora.

24

Zakon 0 izboru odbornika i poslanika IFES

>f}fJij

Nadlezni opstinski organ stara se 0 uredivanju birackih mjesta i priprema za svako biracko mjesto potreban broj glasackih kutija sa priborom za pecacenje i priborom za pisanje.

Na dan izbora, prije pocetka glasanja, biracki odbor utvrduje da Ii je pripremljeni izborni materijal za to biracko mjesto potpun i u ispravnom slanju, da Ii je biracko mjesto uredeno na nacin kojim se obezbjeduje tajnosl glasanja i da Ii glasanje moze poceli, slo se unosi u zapisnik 0

radu birackog odbora.

Clan 80

Na birackom mjeslu, za vrijeme glasanja, mora bili vidno islaknuta zbirna izborna lisla.

Clan 81

Ako se na birackom mjeslu narusi red, biracki odbor moze prekinuli glasanje dok se red ne usposlavi. Razlozi i Irajanje prekida glasanja unose se u zapisnik 0 radu birackog odbora:

Pripadnici policije na duznosli mogu uci na biracko mjeslo samo uz dozvolu predsjednika birackog odbora i samo ako su na birackom mjeslu naruseni red i mir.

Ako je glasanje prekinulo duze od jednog sala, produzava se onoliko vremena koliko je prekid Irajao.

Clan 82

Biracka mjesla olvaraju se u 7,00 sali, a zalvaraju u 20,00 sali.

2) Glasanje

Clan 83

Birac glasa na birackom mjeslu na kome je upisan u izvod iz birackog spiska.

Izuzelno, birac moze glasali ivan birackog mjesla na kome je upisan u izvod iz birackog spiska, pulem pisma, pod .uslovima ulvrdenim ovim zakonom.

Nacin glasanja van birackog mjesla u smislu slava 2 ovog clana, kao i broj biraca koji su na laj nacin glasali unosi se u zapisnik 0 radu birackog odbora.

25

-',' 'A


Clan 84

Svaki birac glasa licno i u toku odrzavanja izbora moze glasati samo jedanput.

Glasanje je tajno. Glasa se na ovjerenom glasackom listieu. Preuzimanje glasackog listiea birac potvrduje svojerucnim potpisom

u posebnu knjigu biraca, ciju sadrZinu utvrduje Republicka izborna komisija.

Bliza uputstva 0 mjerama kojima se obezbjeduje tajnost glasanja utvrduje Republicka izborna komisija.

Clan 85

Glasacki listie sadrZi:

1) oznaku da se izbor vrsi za odbornike, odnosno poslanike; 2) naziv izbornih lista prema redosljedu utvrdenom na zbirnoj

izbornoj listi; 3) redni broj ispred naziva izborne liste; 4) napomenu da se glasa samo za jednu izbornu listu,

zaokruzivanjem rednog broja ispred naziva te liste, odnosno zaokruzivanjem nazi va liste iii imena i prezimena nosioca liste;

5) na poledini u gornjem desnom uglu naziv opstine, naziv birackog mjesta, oznaku za broj birackog mjesta i pecat birackog odbora koji sadrZi naziv i broj birackog mjesta.

Clan 86

Biracki odbor provjerava glasacku kutiju u prisustvu biraca koji prvi dode na biracko mjesto. Rezultat kontrole upisuje se u kontrolni list koji potpisuju clanovi birackog odbora i birac koji je prvi dosao na biracko mjesto.

U glasacku kutiju ubacuje se kontrolni list, a zatim se kutija u prisustvu prvog biraca pecati, sto se unosi u zapisnik 0 radu birackog odbora.

Po otvaranju glasacke kutije najprije se provjerava da Ii u njoj postoji kontrolni list. Obrazac kontrolnog lista propisuje Republicka izborna komisija.

Clan 87

Birac prvo saopstava birackom odboru svoje ime i prezime, a licnom kartom iii drugom ispravom koja sadrzi fotografiju i u kojoj je sadrzan malicni broj dokazuje svoj identitet.

26

Zakan a izbaru odbornika i paslanika

Birac ne moze glasati bez podnosenja dokaza 0 svom identitetu. Dokaz 0 identitetu je svaki dokument koji sadrzi fotografiju i maticni

broj biraca, odnosno broj licne karte biraca. Predsjednik iii clan birackog odbora, posto utvrdi identitet biraca,

zaokruzuje redni broj pod kojim je birac upisan u izvod iz birackog spiska, objasnjava mu nacin glasanja, stavlja pecat birackog odbora na glasacki listie i predaje glasacki listie biracu.

Clan 88

Clan birackog odbora ne smije ni na koji nacin uticati na odluku biraca.

Clan birackog odbora duzan je da biracu, na njegov zahtjev, ponovo objasni nacin glasanja.

Clanovi birackog odbora duzni su, narocito, da paze da niko ne ometa biraca prilikom popunjavanja glasackog listiea i da u potpunosti bude obezbijedena tajnost glasanja.

Clan 89

Birac moze glasati samo za jednu izbornu listu sa glasackog listiea. Glasa se zaokruzivanjem rednog broja ispred naziva izborne liste za

koju se glasa, odnosno zaokruzivanjem naziva liste iii imena i prezimena nosioca liste.

Birac sam presavija popunjeni glasacki listie tako da se ne vidi kako je glasao i stavlja ga u odgovarajueu glasacku kutiju, a zatim napusta biracko mjesto.

Clan 90

Biracki odbor ne moze vrsiti nikakve promjene u izvodu iz birackog spiska.

Biraca koji dode da glasa, a nije upisan u izvod iz birackog spiska, biracki odbor ee posebno evidentirati sa podacima 0 njegovom identitetu i evidenciju predati opstinskoj izbornoj komisiji.

Biracu ciji se podaci 0 identitetu ne poklapaju sa podacima u izvodu iz birackog spiska, uskratiee se pravo da glasa, a u zapisnik 0 radu birackog odbora unose se razlozi zbog kojih mu je uskraeeno to pravo.

Clan 91

Birac koji nije u moguenosti da na birackom mjestu licno glasa (slijepo, invalid no iii nepismeno lice) ima pravo da povede lice koje ee

27

International Foundation for Election Systems Meaunarodna fondacijo za izborne sisteme

umjesto njega, na nacin koji mu ono odredi, ispuniti listie, odnosno obaviti glasanje.

Nacin glasanja za biraca iz stava 1 ovog clana unosi se u zapisnik.

Clan 92

Birac koji nije u moguenosti da glasa na birackom mjestu (nemocno iii bolesno lice), a zeli da glasa obavijestiee 0 tome, svojerucno potpisanom izjavom, odnosno izjavom clana porodice ako je ovo lice nepismeno biracki odbor najkasnije do 12 sati na dan glasanja. Biracki odbor ee preko svojih povjerenika za glasanje putem pisma omoguciti takvom licu da glasa, na nacin kojim se obezbjeduje neposrednost i tajnost glasanja.

Posto je obavijesten 0 nemoguenosti biraca da glasa na birackom mjestu, biracki odbor ee, preko povjerenika za glasanje putem pisma, dostaviti biracu u sluzbenoj koverti ovjereni glasacki listie, zbirnu izbornu listu i poseban koverat za popunjeni glasacki listie.

Posto birac glasa, zatvara glasacki listie u poseban koverat koji povjerenik pred njim pecati zigom na peeatnom vosku. Potom se zatvoreni koverat u kojem se nalazi glasacki listie stavlja u sluzbeni koverat koji povjerenik pred biracem pecati.

Povjerenici predaju birackom odboru sluzbeni koverat koji biracki odbor otvara, zaokruzuje redni broj pod kojim je birac registrovan u izvod iz birackog spiska, a neotvoreni koverat sa glasackim listi6em ubacuje u glasacku kutiju.

Nacin glasanja biraca iz stava 1 ovog clana unosi se u zapisnik.

Clan 93

Biraci koji se nalaze na odsluzenju vojnog roka iii na vojnoj vjezbi, odnosno koji izvrsavaju obavezu u jedinicama iii ustanovama Vojske Jugoslavije, glasaju na posebnim birackim mjestima koja utvrdi Republicka izborna komisija u dogovoru sa organima Vojske Jugoslavije.

Izvode iz birackog spiska, sastav birackog odbora i nacin glasanja lica iz stava 1 ovog clana utvrduje Republicka izborna komisija.

Clan 94

Biraci koji su u pritvoru iii izdrZavaju kaznu zatvora glasaju na posebnom birackom mjestu koje utvrdi Republicka izborna komisija u dogovoru sa organom uprave nadleznim za izvrsenje krivicnih sankcija.

28


3) Utvrdivanje rezultata glasanja

Clan 95

Po zavresnom glasanju, biracki odbor pristupa utvrdivanju rezultata glasanja na birackom mjestu.

Biracki odbor utvrduje broj neupotrijebljenih glasackih Iisti6a i stavlja ih u poseban omot koji se pecati.

Na osnovu izvoda iz birackog spiska, biracki odbor utvrduje ukupan broj biraca koji su glasali.

Kada se glasacka kutija otvari, paslije provjere kontrelnog lista, biracki odbor utvrduje broj nevaze6ih glasackih listica, zatim brej vaze6ih listiea, kao i broj glasova za svaku izbornu listu, sto unosi u zapisnik.

Nevazeei glasacki listie je nepopunjeni glasacki listie, listie koji je popunjen tako da se ne maze utvrditi za koju se izbornu listu glasalo i listie na kome je zaokruzeno vise od jedne izborne liste.

Clan 96

Kad biracki odbor utvrdi rezultate glasanja, u zapisnik 0 radu birackog odbora unosi se: brej primljenih glasackih listiea; broj neupotrijebljenih glasackih listiea; brej glasackih Iisti6a nadenih u glasackoj kutiji; broj nevazeeih glasackih listiea; broj vazeeih glasackih listiea; brej glasova datih za svaku izbornu listu; broj biraca prema izvodu iz birackog spiska i ukupan brej biraca koji su glasali.

U zapisnik 0 radu birackog odbora unose se i primjedbe i misljenja clanava birackog odbora, kao i sve druge cinjenice od znacaja za glasanje.

Zapisnik 0 radu birackog odbora potpisuju svi clanovi birackog odbora.

Svaki clan birackog odbora dobija kopiju zapisnika 0 radu birackog odbora.

Clan 97

Po utvrdivanju rezultata glasanja biracki odbor ee, bez adlaganja, a najkasnije u roku od 12 sati od zatvaranja birackog mjesta, predati opstinskoj izbornoj komisiji: zapisnik 0 radu, sa izvodom iz birackog spiska, neupatrijebljene i, odvojeno, upotrijebljene glasacke listiee, nevazeee i, odvojeno, vazeee glasacke listiee, pecat birackog odbara, kao i preostali izborni materijal.

Zapecaeeni izborni materijal iz stava 1 ovog clana opstinskoj izbornoj komisiji predaje predsjednik birackog odbora, zajedno sa dva ovlaseena

29

· -'.' '.-.


predslavnika izbornih lisla koje su dobile najveci brej glasova na birackom mjestu.

Clan 98

Po prijemu izbornog materijala sa birackih mjesta, opstinska izborna komisija utvrduje: ukupan brej biraca upisanih u biracki spisak; broj biraca koji je glasao; ukupan brej glasackih listica primljenih na birackom mjestu; ukupan brej neupotrijebljenih glasackih listica; ukupan broj nevazecih glasackih listica; ukupan brej vazecih glasackih listica i broj glasova datih za svaku izbornu lislu za izbor odbornika, pojedinacno.

Na osnovu rezullala glasanja na svim birackim mjeslima, opslinska izborna komisija ulvrduje privremene rezullale za izbor odbornika, u roku od 12 sali od doslavljanja zapisnika birackih odbora.

Opslinska izborna komisija utvrduje rezultate glasanja za poslanike na birackim mjestima na svom podrucju, najkasnije u roku od 12 sati od doslavljanja zapisnika sa birackih mjesta i 0 tome dostavlja izvjestaj sa zapisnikom 0 svom radu Republickoj izbornoj komisiji.

Republicka izborna komisija utvrduje privremene rezultate izbora za poslanike, u reku od 12 sati od dostavljanja izvjestaja opstinskih izbornih komisija.

4) Zastita birackog prava

Clan 99.

Organi nadlezni za sprovodenje izbora duzni su da u loku izbornog postupka obavjestavaju birace 0 njihovim birackim pravima i 0 nacinu zastite Ii h prava.

Clan 100

Svaki birac, kandidat i podnosilac izborne lisle ima pravo da podnese prigovor nadleznoj izbornoj komisiji zbog povrede birackog prava u toku izbora.

Prigovor iz stava 1 ovog clan a podnosi se u roku od 24 sata od sala kada je donesena odluka, odnosno izvrsena radnja. .

Prigovor iz stava 1 ovog clana predaje se nepos red no nadleznoj izbornoj komisiji.

30

lakon 0 izboru odbornika i poslanika

Clan 101

IFES "lUi

Prigovor protiv odluke, radnje iii propusta birackog odbora podnosi se opstinskoj izbornoj komisiji.

Prigovor protiv odluke, radnje iii propusta opstinske izborne komisije podnosi se Republickoj izbornoj komisiji.

Clan 102

Nadlezna izborna komisija donosi rjesenje u roku od 48 sati od sata prijema prigovora i dostavlja ga podnosiocu prigovora.

Nadlezna izborna komisija odbaciee prigovor na radnje i postupke birackog odbora na koje nije prigovoreno u zapisniku a radu birackog odbora.

Aka nadlezna izborna komisija po prigovoru ne danese rjesenje u rokovima predvidenim ovim zakonom, smatraee se da je prigovor usvojen.

Clan 103

Protiv rjesenja nadlezne izborne komisije kojim je odluceno a prigovoru maze se izjaviti prigovor Republickoj izbornoj komisiji.

Protiv rjesenja Republicke izborne komisije kojim je odluceno a prigovoru maze se izjaviti zalba Ustavnom sudu Republike erne Gore, u roku ad 24 sata ad sata dostavljanja rjesenja, a predaje se neposredno Ustavnom sudu.

Ustavni sud odlucuje a zalbi iz stava 2 ovog clan a u roku ad 48 sati ad sata prijema zalbe.

Clan 104

Aka biracki odbor utvrdi:

1) da se kontrolni listie ne nalazi u glasackoj kutiji; 2) da je broj ovjerenih glasackih listiea u glasackoj kutiji veei ad

broja biraca koji su se potpisali;

obavijestiee a tome nadleznu izbornu komisiju, koja 6e odluciti da se biracki odbor raspusti i imenuje novi i glasanje na tom birackom mjestu ponovi.

Clan 105

Aka je ulozen prigovor:

1) da nijesu bili obezbijedeni uslovi za tajnost glasanja;

31

International Foundation for Election Systems Meaunarodna fondacija za izborne sisteme

2) da birac nije glasao licno; 3) da nije utvrden identitet biraca na nacin utvrden ovim zakonom; 4) da je clan birackog odbora uticao na odluku biraca;

a veeina clanova birackog odbora je zbog ovih razloga odbila da potpise zapisnik 0 radu birackog odbora, nadlezna izborna komisija, moze odluciti da se biracki odbor raspusti i imenuje novi i glasanje na tom birackom mjestu ponovi.

Clan 106

U slucaju da se izjavi prigovor zbog povrede pravila glasanja, izuzev povreda iz clana 104 i 105, a nadlezna izborna komisija utvrdi da su osnovani, izreei ee javnu opomenu birackom odboru, clanu birackog odbora, podnosiocu izborne liste iii biracu.

Clan 107

Na radnje u vezi sa dostavljanjem rjesenja, zakljucaka, kao i drugih akata, spisa, isprava, podnesaka i slicno, ako ovim zakonom nije uredeno, shodno se primjenjuju pravila za dostavljanje u upravnom postupku.

Clan 108

Predstavnici podnosilaca izbornih lista i kandidati za odbornike i poslanike imaju pravo uvida u izborni materijal, a narocito u izvode iz birackih spiskova, zapisnike birackog odbora, zapisnike izbornih komisija i glasacke listiee. Uvid se vrsi u sluzbenim prostorijama izborne komisije, kao i kod organa kod kojih se izborni materijal nalazi.

Na zahtjev podnosioca izborne liste, organi kod kojih se nalazi izborni materijal duzni su da odobre njegovo fotokopiranje 0 trosku podnosioca zahtjeva.

Uvid u izborni materijal moze se obaviti u roku od pet dana od dana odrZavanja izbora.

Clan 109

Izborni materijal cuva se najmanje cetiri godine. Izuzetno od odredbe stava 1 ovog clana, glasacki listiei se cuvaju 60

dana, odnosno do okoncanja postupka 0 povredi prava u toku izbora. Republicka izborna komisija propisuje nacin cuvanja i koriseenja

izbornog materijala.

32


6. RASPODJELA MANDATA I OBJAVLJIVANJE REZULTATA IZBORA

1) Raspodjela mandata

Clan 110

Opslinska izborna komisija za izbor odbornika, a Republicka izborna komisija za izbor poslanika, ulvrduje ukupan brej glasova koji je dobila pojedina izborna lisla i ulvrduje broj mandala koji joj pripada.

Svakoj izbornoj listi pripada broj mandala srazmjeran breju dobijenih glasova.

Clan 111

U raspodjeli mandala uceslvuju samo izborne lisle koje su dobile najmanje 2% glasova od ukupnog broja glasova biraca koji su glasali u izbornoj jedinici.

Clan 112

Brej mandala koji ce dobili pojedina izborna lisla ulvrduje se lako da se ukupan brej glasova koji je dobila svaka pojedina lisla u izbornoj jedinici dijeli sa 1, 2, i ... zakljucno sa brejem koji odgovara breju odbornika, odnosno poslanika koji se bira u izbornoj jedinici. Tako dobijeni kolicnici razvrslavaju se po velieini, pri cemu se u obzir uzima onoliko najveeih kolicnika koliko se odbornika, odnosno poslanika bira.

Svaka izborna lisla dobija onoliko mandala koliko tih kolicnika na nju olpada.

Ako dvije iii vise izbornih lisla dobiju isle kolicnike na osnovu kojih bi dobile jedan mandaI, zrijebom se odreduje kojoj listi ee se laj mandaI dodijelili.

Clan 113

Mandali, u okviru ukupnog broja mandala koje je izborna lisla dobila, rasporeduju se kandidatima sa izborne lisle prema redosljedu na lisli.

Clan 114

U slucaju da, prema rezultalima glasanja ulvrdenim na nacin iz clana 112 ovog zakona, pojedina izborna lisla dobije veei broj mandala od broja

33


kandidata koji se nalaze na toj listi, ti mandati pripadaju izbornim listama koje imaju, najveci sljedeci kolicnik.

Clan 115

Opstinska izborna komisija utvrduje konacne rezultate izbora za odbornike, u roku od 12 sati od isteka roka za podnosenje prigovora, odnosno zalbi, odnosno konacnosti iii izvrsnosti odluka donesenih po prigovoru iii zalbi.

Republicka izborna komisija utvrduje konacne rezultate izbora za poslanike u roku od 12 sati od isteka roka za podnosenje prigovora, odnosno zalbi, odnosno konacnosti iii izvrsnosti odluka donesenih po prigovoru iii zalbi.

2) Objavljivanje rezultata izbora

Clan 116

U konacnim rezultatima, apstinska izbarna komisija za izbar odbornika, a Republicka izborna komisija za izbor poslanika, javno objavljuje podatke 0:

1) broju biraea upisanih u biracki spisak; 2) broju biraca koji su glasali na birackom mjestu; 3) broju biraea koji su glasali van birackog mjesta; 4) ukupnom broju biraca koji su glasali; 5) broju primljenih glasackih listica; 6) broju neupotrijebljenih glasackih listica; 7) broju upotrijebljenih glasackih listica; 8) broju nevazecih glasackih listica; 9) broju vazecih glasackih listica; 10) broju glasova koje su dobile pojedine izborne liste; 11) broju mandata koje su dobile pojedine izborne liste.

Konacni rezultati izbora za poslanike objavljuju se u Sluzbenom listu Republike Crne Gore, a za odbornike u Sluzbenom listu Republike Crne Gore - Opstinski propisi, najkasnije u roku od 15 dana od dana odrZavanja izbora.

Clan 117

Opstinska izborna komisija izabranom odborniku, a Republicka izborna komisija izabranom poslaniku, na dan potvrdivanja mandata, izdaje uvjerenje da je izabran za odbornika, odnosno poslanika.

34

Zakan a izbaru adbornika i paslanika

3) Ponovni izbori

Clan 118

Ponovni izbori sprovode se ako nadlezna izborna komisija ponisti izbore na pojedinom birackom mjestu, iz razloga utvredenim ovim zakonom.

U slucaju iz stava 1 ovog clana glasanje se ponavlja samo na tom birackom mjestu.

Ponovni izbori se sprovode na nacin i po postupku koji su ovim zakonom utvrdeni Z8 sprovodenje izbora.

Clan 119

Ponovne izbore raspisuje nadlezna izborna komisija. Ponovni izbori sprovode se najkasnije u roku od sedam dana od

dana ponistenja izbora. Za sprovodenje ponovnih izbora izborne liste se ne mogu mijenjati. U slucaju ponavljanja izbora, konacni rezultati izbora utvrduju se po

zavrsetku ponovljenog glasanja.

III • TROSKOYI SPROYODENJA IZBORA I IZBORNE PROPAGANDE

Clan 120

Sredstva za rad organa za sprovodenje izbora, izborni materijal i druge troskove za sprovodenje izbora obezbjeduju skupstina opstine za izbor odbornika, a Skupstina Republike za izbor poslanika. Zahtjev za dodjelu sredstava sa specifikacijom ukupnih troskova podnosi nadlezna izborna komisija.

Republicka izborna komisija utvrduje kriterijume, mjerila i rasporeduje sredstva opstinskim izbornim komisijama za vrsenje odgovarajucih poslova u sprovodenju izbora za poslanike.

Republicka izborna komisija odreduje nacin koriscenja i vrsi kontrolu upotrebe sredstava iz stava 2 ovog clana.

Sredstva koja se isplacuju kao naknada za rad licima u organima za sprovodenje izbora oslobodena su placanja poreza i doprinosa.

Clan 121

Drzavni organi i organi lokalne samouprave stavljaju na raspolaganje svoje prostorije, ostale, uredaje, sredstva i opremu za vrsenje izborne

35

International Foundation for Election Systems Meounarodna fondacija za izborne sisteme

propagande i obezbjeduju ravnopravne uslove u njihovom koriscenju svim podnosiocima izbornih lista.

Organi iz stava 1 ovog elana, sporazumno sa podnosiocima izbornih lista, u roku od 10 dana od dana raspisivanja izbora, utvrduju uslove i naein koriscenja sredstava iz stava 1 ovog elana.

IV - TRAJANJE I PRESTANAK MANDATA

1. TRAJANJE MANDATA

Clan 122

Mandat odbornika, odnosno poslanika traje eetiri godine. Mandat odbornika, odnosno poslanika pocinje danom potvrdivanja

mandata. Potvrdivanje mandata vrsi se u roku od 15 dana od dana odrZavanja

izbora. Danom potvrdivanja mandata odbornika, odnosno poslanika novog

saziva prestaje mandat odbornika, odnosno poslanika prethodnog saziva.

2. PRESTANAK MANDATA

Clan 123

Odborniku, odnosno poslaniku prestaje mandat prije isteka vremena na koje je izabran:

36

1) raspustanjem skupstine, odnosno donosenjem odluke 0

skracenju mandata skupstine; 2) podnosenjem ostavke; 3) ako mu prestane prebivaliste na teritoriji Republike; 4) ako je pravosnaznom sudskom odlukom osuden na kaznu

zatvora bezuslovno u trajanju od najmanje sest mjeseci, iii je osuden na kaznu zatvora za krivicno djelo koje ga eini nedostojnim za vrsenje ove funkcije;

5) ako je pravosnaznom sudskom odlukom lisen poslovne sposobnosti;

6) ako nastupi jedan od slueajeva nespojivosti funkcije odbornika, odnosno poslanika sa drugom funkcijom, utvrdenom Ustavom i zakonom;

7) presta,nkom crnogorskog drZavljanstva;


8) u slucaju smrti; 9) dobrovoljnim istupanjem iz clanstva politicke partije sa cije

izborne liste je izabran; 10) iskljucenjem iz politicke partije, izuzev ako Ustavni sud, na

prigovor odbornika odnosno poslanika, koji se podnosi u roku od 3 dana od dana iskljucenja, utvrdi da je do iskljucenja doslo same zbog toga da bi odborniku odnosno poslaniku prestao mandat;

11) ako se zabrani rad politicke stranke sa cije izborne liste je izabran.

Odborniku, odnosno poslaniku prestaje mandat danom nastupanja slucaja iz stava 1 ovog clana.

Prestanak mandata, osim u slucajevima iz tacke 1 ovog clana, konstatuje nadlezna skupstina, na prvoj narednoj sjednici poslije prijema obavjestenja 0 razlozima za prestanak mandata odbornika, odnosno poslanika.

Odbornik, odnosno poslanik kojem je prestao mandat na osnovu stava 1 tacka 6) ovog clana ostaje na izbornoj listi i moze ponovo steei mandat odbornika, odnosno poslanika u skladu sa ovim zakonom.

3. POPUNA UPRAZNJENIH ODBORNICKIH I POSLANICKIH MJESTA

Clan 124

Ako odborniku, odnosno poslaniku prestane mandat iz razloga utvrdenih u clanu 123, osim iz lac. 1) i 11) ovog zakona, mandat dobija novi odbornik, odnosno poslanik na nacin utvrden ovim clanom.

Kad odborniku, odnosno poslaniku prestane mandat u slucajevima iz stava 1 ovog clana, mandat pripada podnosiocu izborne liste cijem odborniku, odnosno poslaniku je prestao mandat i taj mandaI se dodjeljuje kandidalu koji je sljedeei po redosljedu na izbornoj lisli.

Ako na izbornoj lisli sa koje je odbornik, odnosno poslanik bio izabran nema kandldala, izabranim za odbornika, odnosno poslanika smalraee se kandidal sa izborne lisle koja ima, po velicini, najveei sljedeei kolicnik.

MandaI novog odbornika, odnosno poslanika Iraje do isleka mandata odbornika, odnosno poslanika kome je preslao mandaI.

37

International Foundation for Election Systems Medunarodna fondacija zo izborne sisteme

v - KAZNENE ODREDBE

Clan 125

Novcanom kaznom iii kaznom zatvora do jedne godine kaznice se za krivicno djelo: ko poslije obavljenih izbora pozove birace na odgovornost zbog glasanja iii zahtjeva od njega da kaze kako je glasao iii zasto nije glasao.

Ako djelo iz stava 1 ovog clana izvrsi clan izborne komisije, birackog odbora iii drugo lice u vrsenju duznosti u vezi sa izborima, kaznice se zatvorom od tri mjeseca do tri godine.

Clan 126

Novcanom kaznom od petostrukog do dvadesetostrukog iznosa minimalne zarade u Republici iii kaznom zatvora do 60 dana kaznice se za prekrsaj:

1) ko vrsi propagandu suprotno odredbi clana 73 ovog zakona; 2) ko se prihvati kandidature suprotno odredbi clana 47 ovog

zakona; 3) ko prilikom predlaganja kandidata da svoj potpis suprotno

odredbi clana 52 ovog zakona; 4) ko za predstavljanje izbornih lista koristi imovinu suprotno clanu

63 stay 2 ovog zakona; 5) ko ometa rad birackog odbora, sprovodenje izbora, odnosno

glasanje iii rad izborne komisije; 6) ko se, posto je glasao, na opomenu predsjednika birackog

odbora, ne udalji sa birackog mjesta, suprotno odredbi clana 78 ovog zakona;

7) ko suprotno odredbi clana 77 ovog zakona, dode do birackog mjesta pod oruzjem iii sa opasnim orudem;

8) ko prikuplja potpise biraca suprotno odredbama ovog zakona; 9) ko, kao clan organa za sprovodenje izbora, postupa pristrasno,

i suprotno izjavi iz clana 19 stay 2.

Uz kaznu za prekrsaj iz stava 1 tacka 7) ovog clana uciniocu ce se izreci i zastitna mjera oduzimanja oruzja, odnosno opasnog oruda.

Clan 127

Novcanom kaznom od petostrukog do tristostrukog iznosa minimalne zarade u Republici, kaznice se za prekrsaj javno glasilo i drugo sredstvo javnog informisanja:

38

Zakan a izboru odbornika i poslanika

1) ako ne postupi po odredbi 61. 60, 61, 62, 65, 67, 71, ovog zakona;

2) ako postupi suprotno odredbi Clana 72 ovog zakona.

Za prekrsaje iz stava 1 ovog 6lana, kaznice se i odgovorno lice u javnom glasilu i drugom sredstvu javnog informisanja nov6anom kaznom od petostrukog do dvadesetostrukog iznosa minimalne zarade u Republici.

VI - PRELAZNE I ZAVRSNE ODREDBE

Clan 128

Prvi izbori u skladu sa ovim zakonom odrZace se nakon isteka, odnosno prestanka mandata skupstina opstina, odnosno Skupstine Republike u postojecem sastavu.

Clan 129

Opstinske i Republicka izborna komisija u sadasnjem sastavu ostaju na duznosti do isteka vremena na koje su imenovane.

Clan 130

Skupstine opstina uskladice svoje propise 0 izborima sa odredbama ovog zakona u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Clan 131

Prilikom prvog imenovanja izbornih komisija u skladu sa ovim zakonom, nadlezna skupstina ce odrediti kojim clanovima izborne komisije mandat traje dvije godine u smislu clana 30 stay 2 i clana 35 stay 2 ovog zakona.

Clan 132

Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje da va;;i Zakon 0

izboru odbornika i poslanika ("Sluzbeni list ReG", br. 4/98 i 17/98),osim odredbe clana 124 kojom je ureden postupak popune upraznjenih poslani6kih mjesta, koja ostaje na snazi do prestanka mandata skupstina u postojecem sastavu.

39

International Foundation for Election Systems Medunarodna fondacija 20 izborne sisteme

Clan 133

Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Sluzbenom listu Republike erne Gore"

40

MODEL ZAKONA 0 BIRACKIM SPISKOVIMA

Clan 1

Biracki spisak je javna isprava u kojoj se vodi evidencija gradana koji, u skladu sa zakonom, imaju biracko pravo; i sluzi sarno za izbore.

Clan 2

Biracki spisak vodi se po sluzbenoj duznosti. Biracki spisak je jedinstven, stalan i redovno se azurira. Biracki spisak sacinjava se i vodi na osnovu podataka iz sluzbenih

evidencija drZavnih organa i podataka dobijenih neposredno od gradana, u skladu sa ovim zakonom.

Clan 3

Biracki spisak vodi se za podrucje jedinice lokalne samouprave, prema mjestu prebivalista, i to po birackim mjestima.

Gradanin moze biti upisan u biracki spisak sarno jed nom, u biracki spisak sarno u jednoj jedinici lokalne samouprave i sarno na jed nom birackom mjestu.

Biracki spisak sacinjava i vodi organ lokalne uprave, a za tacnost i azurnost birackog spiska odgovoran je nosilac izvrsne funkcije u jedinici lokalne samouprave.

Clan 4

Biracki spiskovi sastavljeni i obradeni u jedinicama lokalne samouprave po birackim mjestima objedinjavaju se u Centralni biracki spisak.

Centralni biracki spisak vodi Republicki Sekretarijat za Razvoj i odgovoran je za njegovu tacnost i azurnost.

Vodenje Centralnog birackog spiska is stava 2 ovog clana obuhvata: analizu birackih spiskova organa lokalne uprave; utvrdivanje eventualnih gresaka i nedostataka u tim spiskovima; obavjestavanje nadleznih organa i preduzimanje odgovarajucih tehnickih i drugih radnji u cilju tacnosti i azurnosti birackih spiskova; i objedinjavanje Centralnog birackog spiska na osnovu pojedinacnih birackih spiskova organa lokalne uprave.

41


Clan 5

Republicki Sekrelarijal za Razvoj ima pravo i duznost da, u smislu clana 4 slav 2 i 3 ovog zakona, organima lokalne uprave ukazuje na uocene greske i propusle i od njih zahlijeva da sprovedu radnje i postupke radi lacnosli i azurnosli birackog spiska.

Organi lokalne uprave nadlezni za vodenje birackog spiska duzni su da, bez odlaganja, poslupe po upulslvima, slavovima i zahtjevima iz slava 1 ovog clana.

Organi iz slava 2 ovog clana duzni su da poslupe i po propisima i upulslvima Republicke Izborne Komisije u odnosu na tacnost i azurnosl birackog spiska.

Clan 6

Biracki spiskovi u jedinicama lokalne samouprave obraduju se i vode primjenom kompjulerske obrade podalaka, po jedinslvenom programu koji odreduje Republicki Sekrelarijal za Razvoj.

Organi za vodenje birackog spiska sluzbeno pribavljaju, od organa koji vode odgovarajuce sluzbene evidencije 0 gradanima, podalke polrebne za biracki spisak, evidenliraju i provjeravaju sve dobijene podalke, analiziraju biracke spiskove, utvrduju greske i nedoslalke u birackom spisku i preduzimaju mjere i radnje za njihovo otklanjanje i mjere i radnje radi lacnosti i azurnosli birackog spiska.

Clan 7

U biracki spisak upisuju se gradani koji imaju biracko pravo iii na dan odrZavanja izbora slicu biracko pravo.

U biracki spisak upisuju se i gradani koji borave u inoslranslvu, prema njihovom posljednjem prebivalislu prije odlaska u inoslranslvo.

Gradani koji se nalaze sluzenju vojne obaveze iii na vojnoj vjezbi, kao i gradani koji se nalaze u prilvoru iii na izdrZavanju kazne zalvora upisuju se u biracki spisak prema posljednjem prebivalislu.

U biracki spisak ne mogu se upisali gradani koji su pravnosnaznom odlukom suda liseni poslovne sposobnosli; ako su bili upisani brisace se iz birackog spiska, a kad im se pravnosnaznom odlukom suda vrali poslovna sposobnosl upisace se u biracki spisak.

Clan 8

U biracki spisak upisuje se ime i prezime, prebivalisle sa adresom i jedinstveni malicni broj gradana. Izuzetno, ukoliko gradaninu nije odreden jedinstveni malicni broj, u biracki spisak se upisuje broj licne karle.

42

Zakon 0 birackim spiskavima

Clan 9

Up is u biracki spisak, brisanje iz birackog spiska i ispravku u birackom spisku vrsi organ lokalne uprave nadlezan za vodenje birackog spiska na osnovu evidencija i podataka iz maticnih knjiga, drugih sluzbenih evidencija i javnih isprava, neposrednog provjeravanja i na osnovu podataka i javnih isprava koje pod nose gradani uz zahtjev za upis, brisanje iii ispravku u biracki spisak.

Organi koji vade sluzbene evidencije a gradanima duzni su da organima nadleznim za vodenje birackog spiska dostave podatke koji su ad znacaja za tacnost i azurnost birackog spiska, u roku ad sedam dana ad dana nastale promjene, a organ nadlezan za vodenje birackog spiska duzan je da odmah evidentira te podatke i azurira biracki spisak.

Clan 10

Organ lokalne uprave nadlezan za vodenje birackog spiska duzan je da periodicno, a najmanje jedanput godisnje, provjerava stanje podataka u birackom spisku i, u istom roku, na odgovarajuci nacin obavjestava gradane a pravu da izvrse uvid u biracki spisak i traze upis, brisanje iii druge izmjene, radi ostvarivanja svog birackog prava.

U roku ad sedam dana ad dana raspisivanja izbora, organ nadlezan za vodenje birackog spiska oglasava biracki spisak i obavjestava gradane da mogu izrsiti uvid u biracki spisak, traziti upis, brisanje, izmjenu, dopunu iii ispravku birackog spiska.

Obavjestenje iz stava 1 i 2 ovog clana vrsi se putem javnog oglasa u javnim glasilima, a po potrebi i na drugi nacin.

Clan 11

Republicka izborna komisija blize ureduje nacin vodenja, ispravljanja, dostavljanja, zakljucivanja, prepisivanja i izlaganja birackog spiska i druga pitanja koja su ad znacaja za potpuno, tacna i azurno vodenje birackog spiska.

Clan 12

Gradanin ima pravo da organu lokalne uprave nadleznom za vodenje birackog spiska podnese zahtjev za upis, brisanje i ispravku podataka u birackom spisku za sebe iii drugog gradanina za koga pouzdano zna iii ima valjan dokaz a netacnom upisu u biracki spisak.

Uz zahtjev iz stava 1 ovog clana gradanin je duzan da podnese dokaz a cinjenicama i okolnostima na koje ukazuje a koji uticu na tacnost birackog spiska.

43


Organ za vodenje birackog spiska duzan je da razmotri zahtjev i sluzbeno provjeri podatke i okolnosti sadrzane u zahtjevu.

o zahtjevu iz stava 1 ovog Clana nadlezni organ za vodenje birackog spiska donijece rjesenje u roku ad 5 dana, aka je zahtjev podnijet u smislu clana 10 stay 1, odnosno u roku ad 48 sati, aka je zahtjev podnijet u smislu clana 10 stay 2 ovog zakona i rjesenje bez odlaganja dostaviti podnosiocu zahtjeva.

Clan 13

Protiv rjesenja iz clana 12 stay 4 ovog zakona maze se podnijeti tuzba Vrhovnom sudu Republike Grne Gore (u daljem tekstu: Sud).

Tuzba iz stava 1 ovog clana pod nasi se u roku ad 48 sati ad sata dostavljanja rjesenja preko organa koji je dania rjesenje i koji je duzan da tuzbu i potrebne spise dostavi Sudu u roku ad 24 sata ad sata prijema tuzbe.

Sud po tuzbi odlucuje u upravnom sporu u roku ad pet dana aka je rjesenje donijeto po zahtjevu iz clana 10 stay 1, odnosno u roku ad 24 sata, aka je rjesenje donijeto po zahtjevu iz clana 10 stay 2 ovog zakona.

Odluka Suda je pravosnazna i izvrsna.

Clan 14

Biracki spisak se zakljucuje najkasnije 20 dana prije dana odredenog za odrZavanje izbora. Nadlezni organ donijece rjesenje a zakljucivanju birackog spiska koje obavezno sadrZi ukupan broj gradana upisanih u biracki spisak i datum zakljucivanja birackog spiska.

Rjesenje a zakljucivanju birackog spiska dostavlja se opstinskoj izbornoj komisiji najkasnije u roku ad 24 casa ad casa donosenja rjesenja.

Opstinska izborna komisija, u roku ad 24 casa ad casa prijema rjesenja, dostavlja Republickoj izbornoj komisiji podatke a ukupnom broju biraca u jedinici lokalne samouprave. .

Republicka izborna komisija, u roku ad 24 casa ad casa prijema podataka, javno objavljuje broj biraca u cjelini, po jedinicama lokalne samouprave i po birackim mjestima.

Clan 15

Po zakljucenju birackog spiska, upis, brisanje, izmjene, dopune i ispravke mogu se vrsiti samo na osnovu ad luke Suda, u upravnom sporu, najkasnije pet dana prije dana odredenog za odrzavanje izbora.

44

lakan a birackim spiskavima

Republicka izborna komisija objavljuje ukupan broj biraca u cjelini, po jedinicama lokalne samouprave i birackim mjestima, u roku od 48 casova od isteka roka iz stava 1 ovog clana.

Clan 16

Organ nadlezan za vodenje birackog spiska sastavlja ovjereni izvod iz birackog spiska za svako biracko mjesto. Izvod se dostavlja opstinskoj izbornoj komisiji u roku od 24 casa od objavljivanja birackog spiska iz clana 15 stay 2 ovog zakona.

Izvod iz birackog spiska, osim podataka iz clana 8 stay 1 ovog zakona, sadrZi: naziv organa koji ga je sacinio, datum sacinjavanja i oznaku birackog mjesta za koje je izvod sacinjen.

Republicki Sekretarijat za Razvoj, duzan je da podnosiocu izborne liste, na njegov zahtjev, dostavi biracki spisak kompjuterski obraden na disketi iii na drugi nacin, u roku od 48 casova od dana podnosenja zahtjeva.

Clan 17

Predstavnici podnosioca izbornih lista imaju pravo uvida u biracki spisak i sluzbenu dokumentaciju organa na osnovu kojeg se vrsi upis, brisanje, izmjene, dopune iii ispravke birackog spiska.

Uvid se vrsi u sluzbenim prostorijama organa kod kojih se sluzbena dokumentacija nalazi.

Clan 18

Inspekcijski nadzor nad radom organa lokalne uprave u pogledu primjene propisa kojima se ureduje vodenje birackih spiskova vrsi Ministarstvo nadlezno za poslove uprave.

Kad ministarstvo nadlezno za poslove uprave utvrdi da se biracki spisak ne vodi na nacin propisan zakonom i propisima donesenim na osnovu zakona nalozice nadleznom organu da otkloni utvrdene nepravilnosti.

Clan 19

Kaznom zatvora do jedne godine, kaznice se za krivicno dele:

1) ko drugog, u namjeri da mu onemoguci glasanje, ne upise u biracki spisak iii ga izbrise iz birackog spiska;

2) ko da lazne podatke 0 svom prebivalistu i birackom pravu iii lazne podatke 0 drugom gradaninu vezane za biracki spisak.

45


Clan 20

Novcanom kaznom od najmanje petostrukog iznosa minimalne zarade u Republici, kaznice se za prekrsaj:

1) odgovorno lice kojem je povjereno vodenje birackih spiskova, ako ne obezbijedi njihovu tacnost i azurnost;

2) nosilac izvrsne funkcije u jedinici lokalne samouprave i odgovorno lice organa loklane uprave, ako ne vrsi kontrolu tacnosti i azurnosti vodenja birackih spiskova;

3) odgovorno lice u ministarstvu zaduzeno za poslove uprave ako ne vrsi inspekcijski nadzor iz clana 18 ovog zakona;

4) odgovorno lice organa koji je duzan da blagovremeno dostavi podatke iz clana 9 stay 2 ovog zakona;

5) odgovorno lice organa nadleznog za vodenje Centralnog birackog spiska, ako ne dostavi podatke u roku propisanom u clanu 16 stay 3 ovog zakona.

Clan 21

Republicka izborna komisija duzna je da u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona, donese propise iz clana 11 ovog zakona kojima se obezbjeduje sprovodenje ovog zakona.

Nadlezni organ lokalne samouprave i Republicki Sekretarijat za Razvoj duzni su da upodobe biracke spiskove u skladu sa odredbama ovog zakona i da obezbijede Centralni biracki spisak iz clana 4 ovog zakona najkasnije 60 dana od dana donosenja propisa iz stava 1 ovog clana.

Clan 22

Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje da vazi Zakon 0

birackim spiskovima ("Sluzbeni list Republike Crne Gore", br. 4/98).

Clan 23

Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Sluzbenom listu Republike Crne Gore".

46

MODEL ZAtcONA 0 FINANSIRANJU POLITICKIH ORGANIZACIJA

Clan 1

Ovim zakonom ureduju se uslovi i nacin obezbjedivanja finansijskih sredstava za rad politickih organizacija i podnosilaca proglasenih izbornih lista, nacin obezbjedivanja sredstava i nacin izvjestavanja politickih organizacija i podnosilaca proglasenih izbornih lista 0 njihovom finansijskom poslovanju.

Clan 2

Finansijsko poslovanje politickih organizacija i podnosilaca proglasenih izbornih lista podlijeze kontroli sluzbe nadlezne za kontrolu finansijsko-materijalnog poslovanja pravnih lica.

Clan 3

Politicka organizacija, odnosno podnosilac proglasene izborne liste, moze sticati sredstva za svoj rad od: clanarina, priloga, prihoda od sopstvene imovine i preduzetnicke djelatnosti, zajmova, kredita, poklona, legata, zavjestanja, budzeta i iz drugih izvora, u skladu sa zakonom.

Politicka organizacija, odnosno podnosilac proglasene izborne liste, moze obavljati privrednu i drugu djelatnost u skladu sa propisima kojima se ureduje obavljanje te djelatnosti.

Clan 4

Sredstva koja politicka organizacija i podnosioci proglasenih izbornih lista sticu, vode se na racunu organizacije, odnosno podnosioca, u skladu sa propisima 0 finansijskom poslovanju, 0 cemu politicka organizacija, odnosno podnosilac, vodi evidenciju.

Clan 5 •

Republika, odnosno opstina u budzetu obezbjeduje dio sredstava za:

1) rad politicke organizacije koja ima poslanike, odnosno odbornike;

2) pokrice troskova izborne propagande podnosiocu proglasene izborne liste za izbor poslanika, odnosno odbornika.

47


Finansijska sredstva, iz stava 1 ovog clana, ne mogu iznositi manje od 0,5 ukupnih budzetskih prihoda za godinu za koju se budzet donosi.

Clan 6

Sredstva iz clana 5 ovog zakona, u visini od 30% raspodeljuju se u jednakim iznosima politickim organizacijama koje imaju poslanike, odnosno ad born ike u skupstini i poslaniku grupe gradana, a ostatak sredstava srazmjerno ukupnom broju poslanickih, odnosno odbornickih mjesta.

Nadlezni organ za pas love finansija sredstva iz stava 1 ovog clana, prenosi svakomjesecno politickoj organizaciji, do petog u mjesecu za prethodni mjesec.

Clan 7

Sredstva za pokrice troskova izborne propagande za izbor poslanika obezbjeduju se u budzetu republike u visini ad 1 % ad ukupnih budzetskih sredstava u godini u kojoj su raspisani izbori.

Raspodjela sredstva iz stava 1 ovog clana vrsi se taka sto se:

1) jedna trecina sredstava dijeli podnosiocima potvrdenih izbornih lista najkasnije u roku ad 10 dana ad dana potvrdivanja izborne liste;

2) dvije trecine sredstava dijele se politickim organizacijama koje osvoje poslanicke mandate, odnosno poslaniku grupe gradana, srazmjerno broju osvojenih mandata u Skupstini u odnosu na ukupan broj mandata.

Raspodjelu sredstava na nacin iz stava 2 ovog clana vrsi Republicka izborna komisija (u daljem tekstu Komisija).

Komisija blize ureduje nacin i rokove za raspodjelu sredstava iz stava 2 ovog clana.

Clan 8

Sredstva za pokrice troskova izborne propagande za izbor odbornika obezbjeduju se u budzetu opstine, u visini ad 1 % ad ukupnih budzetskih sredstava u godini u kojoj su raspisani izbori i raspodjeljuju se na nacin utvrden u clanu 7 stav 2 ovog zakona.

Sredstva iz stava 1 ovog clana obezbjeduju se opstinskoj izbornoj komisiji, koja vrsi raspodjelu tih sredstava.

48

Zakon 0 finansiranju polittkih organizacija /1:1=$

:t~ r;) ,"<"/' • .. , ,/

Clan 9

Troskovi izborne propagande koji se odnose na: plakale, oglase, emisije na radiju i leleviziji, reklamne spolove i publikacije ne smiju preci iznos od 250 prosjecnih zarada u Republici za poslednji mjesec, prije pocelka izborne propagande.

Minislarslvo finansija ce odredili lacan iznos sredslava iz slava 1 ovog clana, i obavijeslice Komisiju 0 10m iznosu najkasnije 3 dana od raspisivanja izbora.

Clan 10

Radi pokrica lroskova izborne propagande, polilicke organizacije i podnosioei proglasenih izbornih lisla mogu prikupljali priloge.

Prikupljanje priloga is slava 1 ovog clana moze se vrsili u sluzbenim proslorijama polilicke organizacije, odnosno podnosioca proglasene izborne lisle, na javnim priredbama i skupovima koje organizuje polilicka organizaeija, odnosno podnosilae proglasene izborne lisle, iii pulem uplale na racun Ie polilicke organizaeije, odnosno log podnosioca proglasene izborne lisle.

Clan 11

Nije dozvoljeno primanje malerijalne i fi~ansijske pomoci od slranih drzava, organizaeija i liea.

Nije dozvoljeno pulem prinude prikupljali priloge za finansiranje izborne propagande.

Nije dozvoljeno prikupljali iii lrazili priloge na radnim mjeslima u drzavnim organima, preduzecima i uslanovama.

Clan 12

Nije dozvoljeno davanje odnosno primanje priloga od jednog liea u vrijednosli vecoj od 100 000 dinara u jednoj kalendarskoj godini.

Nije dozvoljeno da bilo koje lice daje prilog polilickoj organizaeiji, odnosno podnosiocu proglasene izborne lisle, u ime nekog drugog liea, nili da ove prime lakav prilog.

Clan 13

Polilicke organizacije, odnosno podnosioci proglasenih izbornih lisla, duzni su da Komisiji podnesu izvjeslaj 0 prihodima i lroskovima izborne propagande, na nacin i u formi, koje ce Komisija propisali svojim upulslvima i direklivama.

49

International Foundation for Election Systems Mec1unarodna fondacijo za izborne sisteme

Clan 14

Svaka politicka organizacija, odnosno podnosilac proglasene izborne liste ce odrediti lice, odnosno njegovog/njenog zamjenika koje ce biti odgovorno za podnosenje izvjestaja i vodenje evidencija iz ovog zakona, i biti ovlasceno za prijem zahtjeva Komisije, 0 cemu ce obavijestiti Komisiju u roku od tri dana od dana njegovog, odnosno njenog postavljenja.

Svaka politicka organizacija, odnosno podnosilac proglasene izborne liste, 0 bilo kojim izmjenama u vezi sa licem iz stava 1 ovog clana ilili licima koja ga mijenjaju, mora da obavijesti Komisiju u roku od tri dana.

Clan 15

Ovim zakonom je predvideno da se cjelokupna finansijska aktivnost polilickih organizacija, odnosno podnosilaca proglasenih izbornih lisla, regulise u skladu sa odredbama ovog zakona.

Ukoliko 10 nije konkrelno iskljuceno na osnovu zakona, odnosno na osnovu propisa iii odluka Komisije, 0 svakoj finansijskoj Iransakciji u kojoj uceslvuje bilo koje lice iii lica, a koja na bilo koji nacin ulice na polilicku iii administralivnu aklivnosl polilicke organizacije, odnosno podnosioca proglasene izborne lisle, mora se pod nos iii izvjeslaj u skladu sa ovim zakonom.

Clan 16

Ovlasceno lice iz clana 14, ovog zakona, obavezno je da izvjestaje 0 uplalama i isplalama potpise i ovjeri u skladu s odredbama ovog zakona.

Clan 17

Izvjeslaj iz predhodnog clana ovog zakona, za period od 1 Januara do 31 Decembra predhodne godine, podnosi se Komisiji, najkasnije do kraja Februara lekuce godine.

U godini u kojoj se odrzavaju izbori, pored izvjeslaja iz slava 1 ovog clan a, podnose i sledeci izvjeslaji, i 10:

50

1) izvjeslaj za period od Januara do desel dana prije dana odrzavanja izbora - najkasnije pel dana prije dana odrzavanja izbora;

2) izvjestaj za period od 10 dana prije do 20 dana nakon izbora - najkasnije 25 dana nakon dana odrzavanja izbora i

3) izvjestaj za period od 21-og dana nakon izbora do kraja godine - najkasnije do 20 Januara naredne godine.

Zakon 0 finansiranju politckih organizacija

Podnosilac proglasene izborne "Iiste, koji nije registrovan kao politicka organizacija, podnijece svoj zavrsni izvjestaj pO zavrsetku svojih finansijskih aktivnosti, i oslobodice se daljeg podnosenja izvjestaja, sem u slucaju da komisija pronade nedostatke u takvom zavrsnom izvjestaju.

Ukoliko komisija pronade nedostatke u izvjestaju iz stava 3 ovog clana, ona ce, u roku od 10 dana od podnosenja izvjestaja, ukazati podnosiocu na nedostatke a podnosilac ima obavezu da ispravi navedene nedostatke i da proslijedi takav izvjestaj komisiji, u roku od 30 dana od dana kada mu je ukazano na odredene nedostatke.

Clan 18

Izvjestaj iz clana 17 ovog zakona sadrzi:

1) iznos gotovinskih sredstava na pocetku i na kraju period a izvjestavanja;

2) za period izvjestavanja i kalendarsku godinu, ukupan iznos svih uplata, kao i ukupan iznos svih uplata u sljedeCim kategorijama: clanarina; prilozi; prihodi iz sopstvenih sredstava i preduzetnickih djelatnosti; krediti; zajmovi; pokloni; legati; zavjestanja; povracaji, refundiranja i ostala prebijanja u vezi sa operativnim troskovima; finansiranje od strane drzave i ostali izvori, koje Komisija odredi i identifikuje;

3) za period izvjestavanja i kalendarsku godinu, ukupan iznos svih isplata, kao i ukupan iznos svih isplata u sledecim kategorijama: direktni troskovi politicke propagande; operativni troskovi; troskovi u vezi sa preduzetnickom aktivnoscu i ostali troskovi koje Komisija odredi i identifikuje.

Komisija je ovlascena da dopuni, odnosno da izvrsi dalju podjelu kategorija iz stava 1 ovog clana, ida na drugi nacin precizira formu, nacin i detalje izvjestavanja.

Clan 19

Za uplate koje prelaze iznos od 1000 dinara (u agregatnoj sumi) iii priloge u stvarima Cija vrijednost prelazi 1000 dinara (u agregatnoj sumi) , naznacice se tacan iznos, datum, adresa lica odnosno izvora takve ulate.

Za isplate koje prelaze iznos od naznacice se tacan iznos, datum i sredstva.

1000 dinara (u agregatnoj sumi) , adresa lica kojem su isplacena

U izvjestaju ce se navesti iznos i vrsta neizmirenih dugova i obaveza politicke organizacije, odnosno prema politickoj organizaciji, i ukoliko su ti

51


dugovi i obaveze izmireni u iznosu koji je manji od iznosa, odnosno vrijednosti navedene u izvjestaju, izjava 0 okolnostima i uslovima pod kojim su ti dugovi iii obaveze ugaseni.

Komisija je ovlascena da dopuni, odnosno da izvrsi dalju podjelu kategorija iz stava 1, 2 i 3 ovog clana i da na drugi nacin precizira formu, nacin i detalje izvjestavanja.

Clan 20

Izvjestaji iz clana 17 ovog zakona mogu se dostavljati i u digitalnoj formi.

Ako se izvjestaji dostavljaju na nacin iz stava 1 ovog clana, Komisija ce propisati nacin njihove verifikacije.

Clan 21

Pravila i propise za sprovodenje ovog zakona, kao i bliza uputstva 0

sadrzini izvjestaja, nacinu izvjestavanja, obrasce i druga uputstva propisuje Komisija.

Komisija ce izraditi formulare i prirucnike potrebne za ostvarivanje odredbi ovog zakona koje se odnose na izvjestavanje i obezbijedice obuku ilili strucnu pomoc politickim organizacijama kako bi im pomogla da ispune zahtjeve.

U izvrsavanju svojih duznosti po ovom zakonu, Komisija moze da koristiti pomoc svih d..zavnih organa i organizacija, koje su obavezne da tu pomoc pruze u najvecoj moguCoj mjeri.

Clan 22

Komisija ce dostavljene izvjestaje, uciniti dostupnim javnosti na uvid u roku od 24 sati od prijema, i omoguciti da podaci sad..zani u izvjestajima budu dostupni gradanima.

Clan 23

a uocenim nepravilnostima u finansijskom poslovanju politickih organizacija, odnosno podnosilaca proglasenih izbornih lista i postupanju politickih organizacija, odnosno podnosilaca proglasenih izbornih lista, suprotno odredbama ovog zakona, Komisija je duzna da obavijesti nadlezne organe radi eventualnog pokretanja prekrsajnog, odnosno krivicnog postupka.

52

Zokon 0 finansiranju politckih orgonizacija

Clan 24

Novcanom kaznom od pedesetostrukog do dvjestostrukog iznosa minimalne zarade u Republici, kaznice se za prekrsaj politicka organizacija, odnosno podnosilac proglasene izborne liste:

1) ako stice sredstva protivno odredbi clana 3 ovog zakona; 2) ako ne vodi evidenciju 0 finansijskom poslovanju u skladu sa

odredbom clan a 4 ovog zakona; 3) ako prima materijalnu i finansijsku pomoc suprotno odredbi

clana 11 i 12 ovog zakona; 4) ako prikuplja priloge suprotno odredbi clana 10 ovog zakona; 5) ako ne dostavlja izvjestaje na nacin i u rokovima predvidenim

ovim zakonom.

Za prekrsaj iz stava 1 tacka 1, 3 i 4 oduzece se imovinska korist pribavljena izvrsenjem prekrsaja.

Novcanom kaznom od dvostrukog do desetostrukog iznosa minimalne zarade u Republici, kaznice se za prekrsaj iz stava 1 ovog clana odgovorno lice u politickoj organizaciji, odnosno kod podnosioca proglasenih izbornih lista.

Clan 25

Novcanom kaznom u iznosu od dvostrukog do petnaestostrukog iznosa minimalne zarade u Republici, kaznice se za prekrsaj lice:

1) koje prikuplja sredstva suprotno odredbi clana 10 ovog zakona, 2) koje da prilog suprotno odredbi clana 12 ovog zakona

Za prekrsaj iz stava 1 ovog clana oduzece se imovinska korist pribavljena prekrsajem.

Clan 26

Novcanom kaznom od pedesetostrukog do tristostrukog iznosa mini maine zarade u Republici, kaznice se za prekrsaj politicka organizacija, odnosno podnosilac proglasene izborne liste, ako prede iznos troskova izborne propagande utvrden odredbom clana 9 stav 1 ovog zakona.

Novcanom kaznom od petostrukog do dvadesetostrukog iznosa minimalne zarade u Republici, kaznice se za prekrsaj iz stava 1 ovog dana odgovorno lice u politickoj organizaciji, odnosno kod podnosioca proglasene izborne liste.

53


Clan 27

Komisija 6e donijeti propise za izvrsenje ovog zakona u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Clan 28

Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje da vazi Zakon 0

finansiranju politiekih stranaka ("Sluzbeni list RCG", br.44/97).

Clan 29

Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Sluzbenom listu Republike Crne Gore".

Clan 30

Oefinicije

Izraz "prilog" podrazumijeva bilo koji poklon, elanarinu, zajam, avans, odnosno polaganje novca iii bilo eega od vrijednosti od strane bilo kojeg lica za svrhe uticanja na izbore za javnu duznost u Republici Crnoj Gori, odnosno pla6anje nadoknade, od strane bilo kojeg lica, za liene usluge drugog lica koje su kandidatu, odnosno politiekoj organizaciji pruzene besplatno za bilo koju svrhu.

Izraz "prilog" ne obuhvata: (a) vrijednost usluga pruzenih bez nadoknade od strane bilo kojeg pojedinca koji se dobrovoljno angazuje u korist kandidata, odnosno politi eke organizacije i (b) nepartijsku aktivnost eiji je cilj podsticanje pojedinaca na glasanje, odnosno na upis u biraeke spiskove.

Izraz .,trosak" obuhvata bilo koju kupovinu, pla6anje, raspodjelu, zajam, avans, depozit, odnosno poklon u novcu iii bilo eemu od vrijednosti od strane bilo kojeg lica sa ciljem uticanja na bilo koje izbore i ugovor, obe6anje, odnosno saglasnost da 6e se napraviti trosak.

Izraz "trosak" ne obuhvata troskove u vezi sa: (a) bilo kojim novinskim tekstom, komentarom iii uvodnikom koji je distribuiran preko sredstava bilo koje radio-televizijske stan ice, novine, easopisa iii druge periodiene publikacije, osim ukoliko su ta sredstva u vlasnistvu iii pod kontrolom politieke organizacije, odnosno kandidata; (b) nepartijskom aktivnos6u eiji je cilj podsticanje pojedinaca na glasanje, odnosno na upis u biraeke spiskove.

54

Zakon 0 finansiranju politckih organizacija

Izraz "lice" obuhvata bilo kojeg pojedinca, ortakluk, odbor, udruzenje, akcionarsko drustvo, radnu organizaciju, odnosno bilo koju drugu organizaciju iii grupu lica.

Izraz "identifikacija" znaci: (a) u slucaju bilo kojeg pojedinca, ime, adresu i zanimanje tog pojedinca, kao i ime njegovog, odnosno njenog poslodavca, a (b) u slucaju bilo kojeg drugog lica, pun naziv i adresu tog lica.

Izraz "politicka organizacija" u ovom zakonu ima isto znacenje kao u Zakonu 0 politickim organizacijama.

Izraz "prilog u stvarima" znaci bilo sto od vrijednosti sto se obezbjeduje politickoj organizaciji osim direktnog placanja novca i sto inace nije iskljuceno iz definicije "priloga" u clanu 19 ovog zakona.

Izraz "izvjestaj" znaci, kad je u pitanju Komisija, izvjestaj, odluka 0 imenovanju, odnosno izjava koja u skladu sa ovim zakonom treba da se dostavi Komisiji.

Izraz "podnosilac proglasene izborne liste" znaci, grupu gradana koja se kvalifikovala na izbornoj listi za glasacki listie, u saglasnosti sa odredbama Zakona 0 izboru odbornika i poslanika.

55

Country

Year \~'{q Language '><""0, ("" .. ~ ...... Description ~oW \..wr b -h. tl.·k "" .f

C"""'.: \ \<V\ .1 ~v<~)"',h...., 0_)

2(h,<>-£ M t-"<>'-J'l

IFES developed/sponsored? _'1-<-.::c,=S _____ _

I~I~ ~ II~I~ ~ ~~I~ ~I ~I~ - ifes.org · stranaka, i grupa gradana (u daljem tekstu: izborna...

Documents

Transcript of I~I~ ~ II~I~ ~ ~~I~ ~I ~I~ - ifes.org · stranaka, i grupa gradana (u daljem tekstu: izborna...