idrdxYh - Saferworld · 1 idrdxYh iq¿ wú iy ieye, a¨ wú ^ SALW& jHdma; sh iy t ajd wk sis f,i...

88

Transcript of idrdxYh - Saferworld · 1 idrdxYh iq¿ wú iy ieye, a¨ wú ^ SALW& jHdma; sh iy t ajd wk sis f,i...

1

idrdxYh

iq¿ wú iy ieye,a¨ wú ^SALW& jHdma;sh iy tajd wksis f,i mßyrKh

je<elaùu i|yd ish¨ rdcHhka úiska .; hq;= mshjrhka /ila" kS;s úfrdaëj isÿ

flfrk iq¿ wú iy ish¿ wdldrfha wdhqO fj<|du je<elaùu" tfrysj l%shd

lsÍu iy uq,skqmqgd ±óu i|yd jk tlai;a cd;Skaf.a l%shdldÍ ie,eiau ^UN POA&

úiska y÷kajd§ ;sfí' tlai;a cd;Skaf.a l%shdldÍ ie,eiafï fldgila jYfhka cd;sl

uÜgfï mek ke.S we;s iq¿ wú yd ne÷Kq .eg¿ lrd m%fõYùfï ud¾.

iïnkaëlrKh lsÍu i|yd cd;sl fldñIka iNd f.dvke.Sug rdcHhka úiska

tlÕ;djh ±laúh' fuu wruqKq iys;j Y%S ,xldj ;=< f.dv ke.+ kS;s úfrdaë iq¿

wú jHdma;shg tfrys cd;sl fldñiu" ^NCAPISA& ol=Kq wdishdj ;=< we;s tn÷

tlu wdh;kh fõ' iq¿ wú iy ieye,a¨ wú iu. nef|k" wdrCIdj yd

/ljrKh iïnkaOj M,odhS l%shdud¾. .ekSu i|yd cd;sl fldñiug wjldY

ie,iSfï wáfhka" úêu;a" mQ¾K cd;sl iólaIKhla isÿ lsÍu wkqu; jQ w;r tys

wruqK jkqfha wod< .eg¿ ms<sn|j jvd;a mq¿,a wjfndaOhla we;s lr.ekSu;a fuu

.eg¿ úi£u i|yd úl,am m%;sm;a;s bÈßm;a lsÍu;ah'

mQ¾K cd;sl ióCIKhlg mqfrda.dój" ióCIK l%ufõohkays fhda.H;dj msßlaiSu

i|yd" iq¿ wú iy ieye,a¨ wú ms<sn|j kshuq ióCIKhla l< hq;= njg" kS;s

úfrdaë iq¿ wú jHdma;shg tfrysj cd;sl fldñiu úiska 2006 uq,a Nd.fha§

;SrKh lrk ,ÿj" tu kshuq jHdmD;sh meje;aúh hq;= m%foaYh yïnkaf;dg

Èia;%slalh f,i y÷kd .kakd ,§' tu kshuq jHdmD;sfha fidhd.ekSï iy ks¾foaY

ms<sn| o< úia;rhla fuu ryiH jd¾;dj ;=< .eífõ' 2006 cQ,s ui wröug

kshñ; mQ¾K cd;sl ióCIKh" Wmßu uÜgfuka M,odhS iy m%fhdackj;a wdldrhg

meje;aùu i|yd" fuu kshuq ióCIKfhka Wlyd .;a m¾fhaIK l%shdj,s wdlD;ska

ms<sn|j mdvï fhdod .ekSu o tla wruqKls'

kS;s úfrdaë .sks wú me;sÍu ;lafiare lsÍug;a iq¿ wú iy ieye,a¨ wú ;=<ska

wdrCIdj" iqrCIs; nj" ixj¾Okh iy rdcH md,khg flfrk n,mEu .ek

mÍCId lsÍug;a" tu wú jvd;a ld¾hCIu f,i md,kh lsÍu i|yd rdcHh i;=

yelshdj ms<sn|j ixlaIsma; woyila ±laùug;a fuu ióCIKh u.ska wfmaCId

flf¾' úê l%u y;rla Wmfhda.S lr .ksñka /ialr.;a f;dr;=re fuu ióCIKh

;=< wka;¾.;fõ' tkï ld¾hd,Sh iudf,dapkhla ^A desk review&" iq¿ wú"

wdrCIdj iy ixj¾Okh hk lreKq wrNhd m%dfoaYSh ckhdf.a woyia .ek mq¿,a

.=Kd;aul" ±laula f.dvkÕd .ekSu i|yd meje;a jQ b,lal.; lKavdhï idlÉPd

6 la" udOH úYaf,aIKhla iy fldgialrejkaf.a woyia uek .ekSu i|yd f;dr;=re

iemhsfï m%Odk mqoa.,hka iu. iïuqL idlÉPd meje;aùuo fõ' ióCIKhg wod<

jk idCIs mßCId lsÍu iy há;, myiqlï o fuu úêl%u j,§ wdOdrl f,i

fhdod.kakd ,§'

fï udÈ,sfha m¾fhaIKj,§ o;a; Wmojd .ekSu i|yd fia*¾ j¾,aâ wdh;kh

idudkHfhka fhdod .ekSug m%sh lrk .DydY%s; m%Yak ud,djla fuu ióCIKh ;=<

2

wvx.=j fkd;sîu wjOdkh veye .kakd lreKls' ld,h yd ;r. lsÍug isÿùu yd

iïm;a ms<sn| iSudjka fkdjkakg" fuu wx.ho" l%ufõoh ;=< wka;¾.;ùug bv

;snqKs' tf;l=ÿ jqj;a ie,iqï fldg we;s mQ¾K cd;sl ióCIKh ;=<g" tn÷ m%Yak

ud,djla we;=<;a l< hq;=h' fu;eka isg ±lafjkafka kshuq ióCIKh u.ska

fidhd.;a lreKq yd ks¾foaYj, idrdxYhls' tu.ska cd;sl fldñiu iy fjk;a

wod< rdcH wdh;kj, lghq;= i|yd Okd;aul yd iyfhda.s;d msgqn,hla iemfhkq

we;ehs wfmaCId flf¾'

yïnkaf;dg Èia;%slalh ;=< .sks wú jHdma;sh yd tys n,mEu

Y%S ,xldfõ ol=Kq fjr< ;Srefõ msysá yïnkaf;dg Èia;%slalh" Y%S ,xldfõ j¾;udk

ckdêm;s ;=udf.a yd rdcH wdrCIdj" uyck wdrCIdj" kS;sh yd iduh ms<sn|

wud;HxY f,alï ;=udf.a o ckau N+ñh jk ue;sjrK fldÜGdYhhs' th j¾. lsf,da

óg¾ 2609 l N+ñ m%foaYhl me;sr f.dia 525"370 l ck ixLHdjlg ksjyk

imhhs' ks, ixLHdf,aLk úiska m%ldYs; wdldrhg Èia;%slalfha ck.yKfhka ishhg

97 la isxy, cd;slhka o" ishhg 2 la uqia,sï cd;slhka o" ishhg 1 la fou<

cd;slhkao fj;s'1

.DydY%s; ksIamdÈ; ;=jlal= ^.,algia& fí;a fldgk ;=jlal= yd m;frdï ;=jlal=

j,ska iukaú; kS;s úfrdaëj mßyrKh lrk úYd, .sks wú m%udKhla Èia;%slalh

;=< we;' fuhg w;sf¾lj ikakoaO wmrdO by<hdu i|yd ie,lsh hq;= ;rï

odhl;ajhla imhkq ,nk njla fmkS hk" Èia;%slalfha ngysr fldgfia" T-56 .sks wú iq¿ m%udKhla ^fuh Èfkka Èk j¾Okh fjñka ;sfí& wmrdOldÍ yia;hka

i;=j mj;S'2 rcfha ixÑ; j,ska ,efnk njla fmkS hk kS;s úfrdaë w;a fndaïn o

Èia;%slalh ;=< iS>% f,i jHdma; fjñka ;sfí'

T-56 WKav Ndú;d l< yels f,i ieliQ .,algia wú lrd keUqreùu jeäùu

;=<ska meyeÈ,s jkqfha" T-56 WKav jvd;a myiqfjka ,nd.; njh' ysia WKav fldmq

kej; mqrjd .ekSu o idmrdë wú i|yd WKav imhkq ,nk tla ud¾.hla njg

m;aj we;s fyhska" kS;Hdkql+, wú orkakka úiska Ndú;d lsÍfuka miq ysia jQ WKav

fldmq /ia fldg úkdY lr ±óu u.ska" wkd.;h i|yd jvd;a hym;a m%;sM,

w;am;a lrfokq we;s njg fhdackd flf¾'

.,algia ksIamdokfha m%uqL;ajh orkafkda m%dfoaYSh lïu,alrejkah' Tjqyq úYd,

ixLHdjla Èia;%slalh ;=< jdih lr;s' .DydY%s;j ksmo jQ ;=jlal= m%p,s;ùu

je<elaùfï mshjrla jYfhka lïu,alrejkaf.a lghq;= md,khlg k;= lsÍu

jeo.;a jk nj i;Hhls' tfiau uyd mßudKfhka foaYSh .sks wú ksIamdokhùu

;=<ska wiSñ; iemhqulg u. mdokq ,nk njo wjfndaO lr .; hq;=h' jvd;a

jeo.;a lreK jkqfha Èia;%slalh ;=< fufia .sks wú i|yd b,a¨ula mej;Sfï

1 2005 iema;eïn¾ ui 01 Èke;s yïnkaf;dg Èid f,alï ld¾hd,hSh ixLHdf,aLk j,ska Wmqgd .kakd ,§' 2 iajhxl%Sh ñ,sgß udÈ,sfha m%ydrl wú i|yd Y%S ,xldj ;=< fmdÿfõ Ndú;d lrkq ,nk fhÿu jkqfha T-56 hkakhs'

3

fya;= ljf¾±hs fidhd ne,Suh' bka iuyrla fufiah' oßø;djh yd wjia:djka

wysñùu" mßmd,k widOdrK l%shd úiska hï odhl;ajhla imhkq ,enQ wdrjq,a

fmd,Sish flfrys we;s wúYajdih yd kS;sfha yd wêlrK moaO;sfha wm%dKsl nj"

ikakoaO yuqod fj;ska m<d .shjqka iudchg wkq.; lr fkd.ekSu yd Tjqkaf.a

idmrdë yeisÍu iy fmd,Sisfha yd fjk;a wdh;k w;r ¥IK l%shd flfrys we;s

oDIaÀh· ta w;r fõ'

2005 jif¾§ yïnkaf;dg Èia;%slalfha .sks wú fhdod isÿ l< ukqIH >d;k

wkqmd;h ck.ykfha 100"000 lg 4'95 la f,i ±lafõ' fuh rfÜ fiiq m%foaYj,

wkqmd;h jk 2'06 ys fo.=Kho blaujd hkq muKla fkdj" fun÷ .Kkh lsÍï

isÿ lrk ,o fjk;a fndfyda rgj, wkqmd;hka o blaujd hkakls' Èú kid .ekSu

i|yd .sks wú fhdod.;a njla ±lafjk m%udKj;a idCIs Èia;%slalh ;=<ska yuq

fkdfõ' .sks wú whq;= f,i mßyrKh fya;=fjka" Èia;%slalfha jvd;a ydkshg m;a

m%foaY jkqfha" iQßhjej" fn,sw;a;" j,iauq,a," ùrleáh" ;siaiuydrduh yd

wÕ=Kfld< me,eiai fõ'

Èia;%slalh ;=< isÿjk ikakoaO wmrdO i|yd W;afm%arlhla jkqfha ixúê; wmrdO

yd foaYmd,k{hska w;r we;s in|;d nj wkqudk flf¾' ixúê;

wmrdOlrejkaf.a ikakoaO l%shdldrlï w;r" uqo,g ñkS ueÍu" l,a,s w;r isÿjk

m,s.ekSï" lxid j.dj$wf,úh" wú.;a fidrlï yd m%N+ mqoa.,hkag wdrCIdj

ie,iSu we;=<;a fõ' T-56 yd ixlS¾K" ÈhqKq .sks wú Ndú;h" Èia;%slalfha ixúê;

wmrdO l%shdldrlï ms<sn| ixfla;hla njg m;aj we;''

n,j;a Yla;shlska fyì .sks wú iemhSfï ld¾hfha§ yd Èia;%slalh ;=< isÿ

flfrk nrm;, wmrdOj,§" lemS fmfkk lKavdhula jkqfha yuqod yer m<d.sh

msßiah' fuu wkqudkh i;Hhlao hkak ksiel f,i ;yjqre lsÍug ióCIKh

wfmdfydi;a jQ kuqÿ" jvd;a M,odhl wdrCIKjd§ m%;sm;a;s y÷kajd§u u.ska yd

yuqod yer.sh msßia h<s tla lr.ekSfï jevigyka l%shdjg ke.Sfï taldnoaO

mshjrhka u.ska iajNdjh wju l< yels nj ks¾foaY flf¾' ^ksoiqkla f,i

.;fyd;a yuqod yer.sh whg isú,a iudch lrd wdmiq msh uekSug yels wdldrfha

jev igyka ixj¾Okh l< yels kï" túg Tjqka kS;Hdkql+, Ôjk jD;a;Ska lrd

t<öug we;s bv lv j¾Okh jkq we;'& yuqod idudðlhka flfrys we;s iudc

ms<s.ekSu yd ie,lSu j¾Okh lsÍu o Nghka yuqod fiajdj ;=<u r|jd ;nd

.ekSug Wmldrl jkq we;'

Èia;%slalh ;=< isÿ flfrk fyaka lemSu yd tajd .sks ;eîu" .j md,kh" kS;s

úfrdaë ±j cdjdru yd or /ia lsÍu" bvï wdrjq,a" j.dj i|yd c, iïmdokh

yd fjk;a ysñlï ,nd .ekSu iy kS;s úfrdaë u;ameka ksIamdokh ^iy mßfNdackh&

jeks lghq;= j,§o" .sks wú Ndú;d flf¾'

Èia;%slalh ;=< isÿ flfrk ikakoaO wmrdOj, f.dÿre njg m;ajkqfha;a" tn÷

wmrdO isÿ lrkqfha;a" jhi wjqreÿ 18-35 w;r iSudfõ miqjk mqoa.,hska nj

fmfka' flfia fj;;a" iq¿ wú yd ieye,a¨ wú úiska isÿ lrkq ,nk n,mEu ksis

4

f,i ±lafjk iúia;rd;aul o;a;j, W!K;djh ksid fuh Ñ;%fha fldgila ùugo

bv we;' .DydY%s; mßirh ;=<§ ;¾ckh lsÍu i|yd .sks wú fhdod .kakd

mßudkh ±lafjk ixLHdf,aLk b;d iq¿ m%udKhla muKla mej;Su ksoiqkla f,i

±laúh yel' fufia .DydY%s;j .sks wú whq;= f,i mßyrKh lsÍu f,dalfha

fjk;a l,dm j,§ lemS fmfkk ia:dkhla ysñ lr .kq olakd ,efí' iq¿ wú whq;=

f,i mßyrKh i|yd fhduq ù isák msßñka yd tfia lghq;= lrk ldka;djka w;r

we;s wiudk;ajh u.ska fhdackd flfrkqfha ia;%Ska yd mqreIhka fjk fjku b,lal

lr.;a Wmdh ud¾. ielish hq;= njh' .sks wú ms<sn| wdl,am fjkila i|yd

wjYH kj jev igyka j,§ ldka;djkaf.a iydh ,nd.; yels nj meyeÈ,sh'

fh!jk msßñkaf.a .sks wú whq;= f,i mßyrKh lsÍfï rgdj fjkilg ,la

lsÍSug kï" wdh;k jHqyh ;=< m%pKav;ajfhka f;dr wdl¾IKSh úl,am Tjqka

i|yd újD;j mj;sk nj ;yjqre flfrk m%h;akhla ±ßh hq;= w;ru" .sks wú

,nd .ekSug we;s wjldYh o wjqrd,sh hq;=h'

iïuqL idlÉPdjkag iyNd.S jQjka yd b,lal.; lKavdhï idudðlhka fndfyda

fofkla" yïnkaf;dg ksjik ckhd uqyqKfok m%Odk iudc .eg¿j iy ikakoaO

wmrdOj, uQ,sl fya;=j f,i i,lkq ,nkafka" Ôúld jD;a;shla lsÍu i|yd wjYH

wOHdmkh" mqyqKqj iy wjia:djka fkd,eîu hk idOlhkah' ta wkqj i,ld n,k

l< Èia;%slalfha mj;sk ikakoaO wmrdOj,g uq,ajk iudc fya;+ka mrdch lsÍfï§

§¾> ld,Skj m%uqL;ajhla ,nd Èh hq;= lafIa;% .Kkdjls' tkï· wOHdmkh"

úfYaIfhka úYaj úoHd, wdh;k" mqyqKqj" /lshd ckkh lsÍu" jHjidhl;aj iydh

iy m%cd ixj¾Okh fõ' flfia fj;;a wmrdOlrejkag foaYmd,k wkq.%dylhka

fj;ska whq;= wdrCIdjla ie,fikafka hehs Wml,amkhla mj;sk;dla" yqÿ kS;Hdkql+,

jevlghq;= i|yd wjia:d Wodlr§fuka muKla Tjqkaf.a Ôjk l%uh f;dard .ekSu

úYd, fjkilg Ndckh fkdjkq we;' tfyhska wmrdOlrejka njg m;aúh yels

mqoa.,hskag wk;=re yeÕfjk" yd Tjqka oËqjug ,la flfrk wdldrfha jvd;a

M,odhl rgdjla f.dvke.sh hq;= w;ru" idmrdë Ôjk p¾hdjkag úl,am f,i

.; yels id¾:l ixj¾Ok l%shdoduhla werôh hq;=h'

n,.;= .sks wú ixirKhg we;=¿ jkafka Y%S ,xldfõ W;=re yd kef.kysßka nj

fmfka' ta w;ßka ljr wkqmd;hla t,a'à'à'B h fyda Y%S ,xld rcfha ixÑ; ;=<ska

iemfhkafkao hkak wmeyeÈ,s kuq;a" fuu fowxYh úiskau kS;s úfrdaë .sks wú

hï m%udKhla ,ndfok njg idCIs we;' l%shd;aul m%foaYj, isg ol=Kg meñfKk

ikakoaO fiajdjkays kshq;= mqoa.,hska mßCIdjg ,la lsÍfï rgdfõ we;s lfmd¿

y÷kdf.k tajd jid ±ñh hq;=h' yïnkaf;dg jeks Èia;%slal lrd n,.;= .sks wú

iemhSu wvq lsÍfuys,d fuh WmldÍ jkq we;' tfiau" ck;d úuqla;s fmruqfKa

wú.;a ke.sàfï m%;sM,hla f,I ixirKhg tl;= jQ kS;s úfrdaë wú ie,lsh hq;=

m%udKhla o yïnkaf;dg Èia;%slalh ;=< we;s njo m%lg lreKls'

5

iq¿ wú yd ieye,a¨ wú md,kh lsÍfï rdcH yelshdj

fmd,Sisfha lghq;=

m%cd iïnkaO;d Èßu;a lsÍug;a" ksjdrK ^Preventative& l%u fhdod .ksñka

m%pKav;ajh wvq lsÍug;a iuyr fmd,sia ia:dk úiska il%Shj lghq;= lrñka isák

nj ióCIKh ;=<§ y÷kd .kakd ,§' fmd,Sish flfrys wúYajdih mj;akd yd

m%pKav;ajh by<ska mj;akd m%foaY i|yd fun÷ m%h;akhla jy jyd wjYHj we;'

w,a,ia .ekSug we;s fm<öu" ks,OdÍkaf.a jegqma yd §ukd jeä lsÍu ;=<ska ySk

l< yel' uyck iyfhda.h fmd,Sishg ,nd §u Èß.ekaùu i|yd ±kqj;a lsÍfï

yd f;dr;=re iemhSug wfmaCId lrk whg bÈßm;a ù tfia lsÍu msKsi ;Hd.

m%odkh lsÍfï rgdjla wjYH nj fmd,Sish o jgyd f.k isà'

fmd,Sisfha lghq;= ÈhqKq lr.ekSug Wmldr lr .; yels hehs uyckhd i,lkq

,nk fhdackd w;r" wmrdO fya;=fjka ±ä f,i mSvdjg m;a m%foaYj, wdrCIdj

ms<sn| yeÕSu ÈhqKq lsÍu i|yd fmd,sia uqr ixpdr m%udKh by< heùu" wdrjq,a

i|yd ueÈy;aj tajd úi£fï jvd;a hym;a hdka;%K ieliSu iy iïm;a yd

m%;s,dN idOdrK f,i fnod yeÍu iy;sl lsÍfï hdka;%K ieliSu" oreKq wmrdO

.ek jd¾;d lsÍu msKsi fhdod .; yels ÿrl:k ud¾.hla ia:dms; lsÍu" wdrjq,a

iu:hlg m;a l< yels wdldrfha l%shdldÍ m%cd ueÈy;aùu yd wdrCIdj j¾Okh

msKsi fhdod .; yels fjk;a l%shd ud¾. o fõ'

iuyr lKavdhï yd ne÷Kq" .sks wú fhdod f.k isÿ l< >d;k j,g wk;=rej

tllg miq tlla ne.ska >d;k /ila fõ.fhka isÿ jk nj;a" tajd tlu isÿùï

oduhlg iïnkaO nj;a olakg we;'3 ku.sh mqoa.,fhl= >d;khg ,laùfuka

wk;=rej" tn÷ iuhla Wodùu isÿ fj;ehs wfmaCId l< yels w;r" m%pKav l%shd

mek ke.Sug m%:u th ksjd ±óu i|yd l%shd ud¾. .; hq;=h' tu l%shd ud¾.

w;r" m%;súreoaO lKavdhï w;r m<s.ekSï wdrïNùug fmr" m%foaY mÍCId fldg"

wú w,a,d .ekSfï fufyhqï l%shdjg fh§u o úfgl fhdod .; yel'

ikakoaO wmrdO isÿjk wk;=reodhl wjia:d j,§ m%;sl%shd ±laúh yels wdldrfha

ÈhqKq mqyqKq l%u wjYH nj fmd,Sish jd¾;d lf<ah' w;awvx.=jg .ekSug .sh

wjia:djkays§ iellrejka yd fmd,sia ks,OdÍka hk fomd¾Yjhg urKhg m;aùfï

isÿùï u.ska fuh ;yjqre fõ'

ikaksfõok yd jd¾;d ;nd .ekSfï ;dlaIKh n÷ fmd,sia WmlrK yd wdrCIs;

we÷ïo" fmd,Sish i;=j fkdue;s nj fidhd .eKqks' lsishï kj WmlrKhla

imhkafka kï" tajd Ndú;d lsÍu i|yd ks,OdÍka mqyqKq lsÍu o wjYH fõ'

3 2006 uehs 26" ud;r wdfrda.H Yd,dfõ WmfoaYk wêlrK ffjoH ks,OdÍ" ffjoH t,a'î'tï' m%kdkaÿ uy;d iu. l< iïuqL idlÉPdj'

6

fmd,Sish i;= m%;sl%shd ±laùfï yelshdj ÈhqKq lsÍug kï jeä r: jdyk m%udKhla

yd ks,OdÍka wjYH jk nj fmd,Sish iu. lghq;= lrk rcfha fomd¾;fïka;=

ks,OdÍka úiskao fmkajd fokq ,eîh'

oreKq ;¾ckj,g uqyqK § lghq;= lrk" jk wdrCIl fomd¾;fïka;=j yd jk

Ôù fomd¾;fïka;=j n÷ rdcH wdh;k i|yd jvd;a fyd| mqyqKqjla yd w;sf¾l

iydh iemhSu u.ska tlS fomd¾;fïka;= ks,OdÍka uqyqKfok urK yd wk;=rg

m;aùfï wjodku wvq l< yel'

ffoksl isÿùï j,§ fmd,Sisfha ueÈy;aùfï yd m%;sl%shd ±laùfï iajNdjh

i;=gqodhl uÜgul mj;sk kuq;a" yÈis wjia:d yd nrm;, wmrdO j,§ m%;sl%shd

±laùu yd ueÈy;aùu fndfydaúg ÿ¾j, ;ekl mj;sk nj fmkS hhs' fmd,sia

fiajdj m%;sixialrKh fldg ta ms<sn| uyck wdl,amh jvd;a iqNjd§ lsÍu i|yd

m%h;ak orñka ;sfnk kuq;a" ck;dj w;ßka nyq;rhla fmd,Sish hkq úYajdihg

.; fkdyels iy wdld¾hCIu wdh;khla nj úYajdi lrk nj fmkS hhs'

mÍCIK yd hqla;sh mi|,Su

nrm;, wmrdO i|yd oËqjï meñKùug j¾;udkfha fhdod .kq ,nk l%ufõofha

we;s ld¾hCIu;dj .ek uyckhd iEySulg m;aj fkdisá;s' n,dfmdfrd;a;= úh

yels f,iskau" Tjqyq .sks wú fhdod wmrdO isÿ lrk mqoa.,hkag" ±ä oËqjï fokq

±lSug reÑ fj;s'

.sks wú fhdodf.k lrkq ,nk wmrdO o we;=¿ oreKq .Kfha wmrdO uev,Su

i|yd ld¾hCIuj yd id¾:l f,i idOdrKh bgq lsÍfuys,d ne÷Kq .eg¿

iuQyhla ióCIKh ;=<§ y÷kd .kakd ,§' my; ±lafjk oE bgqùu wjYH nj

tys§ meyeÈ,s úh'

- wmrdO mÍCIK ÈhqKq l%u yd fmd,Sish úiska idCIs yeisrùfï§ b;d by<

wjxl Ndjhla m%o¾Ykh lsÍu

- wêlrKhg bÈßm;a lrkq ,enQ rdcH Ndrfha jQ lsishï .sks wúhla

wia:dk.;ùu je<elaùu yd tfia wia:dk.; jQ úfgl ta ms<sn| mÍCIK

isÿ lsÍu - wêlrKhg bÈßm;a l< .sks wú ms<sn| rcfha ri mÍCIl jd¾;d

bÈßm;a lsÍfï lafIa;%h ÈhqKq lsÍu· ta i|yd ld¾h uKav,fha ;j;a wh

mqyqKq lsÍu iy yelshdjla mj;S kï" rcfha ri mÍCIl fomd¾;fïka;=j

m<d;a uÜgug úuOH.; lsÍu· - .sks wú yd ne÷Kq wjia:djkao we;=¿j >d;k yd ;=jd, iïnkaOj fjdaydßl

^forensic& mÍCIK meje;aùug yelshdj we;s mqoa., ixLHdj yd myiqlï

j¾Okh lsÍu· - kvq läkïj f.dkq lsÍu i|yd yd Widú ;=< f.dv .eiS we;s kvq ixLHdj

wvq lsÍu msKsi" ks;Sm;s fomd¾;fïka;=fõ jmißh ÈhqKq lsÍu·

7

- ±kg mj;akd ;onoh wvq lsÍug iy jerÈlrejka mqkre;a:dmkh lsÍu

i|yd jeä wjodkhla fhduq lsÍug;a" yelsjk msKsi nkaOkd.dr fiajdjka

;=<g wdfhdackh lsÍu·

n,m;% ksl=;a lsÍu

l,lg fmr foaYmd,lhkag ksl=;a fldg" miqj Tjqka úiska Tjqkaf.a wkq.dñlhkag

,nd fokakg we;ehs ie,flk .sks wú ukd f,i md,khlg k;= lsÍu wjYHh

hk yeÕSu iudch ;=< mej;sK' fuu .eg¿j ksrdlrKh lsÍu u.ska uyck

úYajdih we;s lsÍu i|yd uÕ mEfokq we;'

.sks wú n,m;%hla w¿;a lsÍug wfmdfydi;aùu fjkqfjka muqKqjkq ,nk ov

uqo," fjkqjg ta i|yd jvd;a m%n, oËqjula meñKùug lghq;= fhÈh hq;=h'

n,m;% w¿;a lsÍug wfmdfydi;aùu ms<sn|j oËqjï muqKqjd" .sks wú ,shdmÈxÑh

Èß .ekaùu i|yd tajd m%isoaêhg m;a l< hq;=h'

tla flaj, b,a¨ï m;%hla ms<sn|j lghq;= lsÍu i|yd úúO md¾Yjhka .Kkdjla

yjq,a jk neúka' wod< md¾Yjhka w;r f;dr;=re .,d hdu fõ.j;a lrk f,i;a"

m%Odk iïnkaëlrK uÜgu ÈhqKq lrk f,i;a fhdackd flf¾' f;dr;=re iemhQ

mqoa.,hka újD;j woyia ±laùug mels¿K kuq;a" mqoa.,sl n,mEï fhdodf.k .sks

wú n,m;a ,nd .ekSug ;e;a lsÍu ms<sn| .eg¿ o mej;sks'

cd;sl uÜgfï mj;sk ;;a;ajhg jvd m%dfoaYSh uÜgfï§ .sks wú n,m;a ksl=;a

lsÍfï rgdj jvd;a ±ä iajNdjhla .;a nj ±lsh yels jQ w;r" w;S;fha isÿ jQ

m%udKhg jvd n,m;% wvq m%udKhla j¾;udk md,kh hgf;a ksl=;a fjñka mj;sk

njo i|yka l< yel' fuh hym;a ,CIKhla nj ienEh' tfy;a j.lsj ;k;=re

fydnjk mqoa.,hdf.a ;rd;sru fkdn,d ±ä f,i l%shd;aul jk rgdjla fjkqjg

olakg ,efnkafka jeo.;a ;k;=re ord isák mqoa.,hkaf.a wNsu;hg wkqj n,m;%

ksl=;a lsÍfï rgdj fn,ySkùfï iajNdjhls' fuh ie,ls,a,g fhduq úh hq;=

lreKls'

/ia lsÍu" laIudj yd ±kqj;a lsÍu

fuhg fmr jQ laIud jevigyka ckhdf.a wjOdkhg ,la fkdjQjd úh yel'

ke;fyd;a" wkdrCIs;nj ms<sn| yeÕSu ksid iy j.lsj hq;= wdh;k flfrys

úYajdihla fkdue;slu ksid iSñ; msßila muKla th ms<s.;a;d o úh yel' wdhqO

/ia lsÍu fyda laIud jevigyka ms<sn| hï m%fndaOhla mej;sh o" jvd;au ydkshg

m;a m%foaYj, mÈxÑ ckhd úiska mejiQ wdldrhg" fmd,Sish yd wfkl=;a rdcH

wdh;k flfrys úYajdih f.dv ke.Suo we;=¿j" .sks wú whq;= f,i mßyrKh

lsÍug yd wkdrCIs; njg u. mdok idOl bj;a fldg ;;a;ajh jvd;a j¾Okh

lsÍulska f;drj" uyd mßudKfhka .sks wú /ialr .ekSula fyda ,shdmÈxÑ lsÍula

n,dfmdfrd;a;= úh fkdyel' flfia fj;;a uyd mßudKfha .eg¿j,g fya;= mdol

jk" m<mqreÿ wmrdOlrejka w; /£ .sks wú ljrdldr laIud jev igyka

8

hgf;aj;a" tl;= lsÍula isÿ fkdjk fyhska" ckhd ;u .sks wú fmd,Sisj,g Ndr§u

ms<sn|j iel ixld m< lrk nj fndfyda fokdf.a woyih'

jk ixrCIK fomd¾;fïka;=fõ iy jk Ôú fomd¾;fïka;=fõ ks,OdÍka ìh

.ekaùu i|yd wú Ndú;h lsÍu jeks ixúê; wmrdO i|yd iïnkaOhla fkdue;s"

wk;=reodhl iq¿ wú yd ieye,a¨ wú úkdY lsÍu flfrys wkd.; uyck jHdmdr

j,§ wjOdkh fhduq l< yels w;r" tys§ Èia;%slalfha iuyr m%foaY ;=< isÿjk

wdldrfha" ksrka;rfhka mqoa.,hkag ;=jd, isÿ flfrk" n¢k ;=jlal= flfrys

úfYaI wjOdkh fhduq l< hq;=h' wjia:djka wysñùu yd m%pKav;ajh w;r we;s

wfkHdkH iïnkaOh úiska meyeÈ,s lrkq ,nk tla lreKla jkqfha" wkdrCIs;

m%foaY ixj¾Okh lsÍu b,lal lr.;a jev igyka wjYHj mj;sk njh' kS;s

úfrdaë .sks wú Ndr§u fjkqfjka Rcq ;Hd. m%odkh lsÍu fyda fkdtfiakï

b,lal.; m%cd ixj¾Ok jev igyka u.ska wdrCIdj ;yjqre lsÍfï m%cd odhl;aj

m%fõYhla fyda tu jev igyka ;=< wka;¾.; úh hq;=h'

b,lal .; lKavdhï ksfhdackh lrñka iyNd.S jQ mqoa.,hkaf.a woyiaj,g wkqj"

kS;s úfrdaë .sks wú mßyrKh wvq lsÍu wruqKq lr.;a laIud jev igykla fyda

fjk;a l%shd ud¾.hka fyda Ndú;hg fh§fï§" ta iu.u ±kqj;a lsÍfï taldnoaO

jevigykla o l%shd;aul l< hq;=h' tys§ kS;s úfrdaë .sks wú ysñlrejkaf.a wú

,shdmÈxÑ lsÍfï we;s fhda.H;dj .ek Tjqkag ta;a;= .ekaùfï yelshdj we;s"

m%foaYh ;=< ±kg l%shd;aul jk úYajdikSh m%dfoaYSh ixúOdko yjq,a lr .;

hq;=h' m%cdjf.a wdrCIdj ÈhqKq lsÍfï§" m%cd ixúOdk i;= N+ñldj .ek o Tjqyq

wjOdrKh l<y'

udOH jd¾;dlrKh

yïnkaf;dg Èia;%slalfha iq¿ wú yd ieye,a¨ wú .eg¿j .ek ±lafjk udOH

jd¾;d ysÕ nj wjOdkhg ,la jQ w;r" tu m%foaYfha mÈxÑ l=i,;d iys;

udOHfõ§ka ixLHd;aulj wvqùuo Bg fya;= jkakg we;s nj ie,fla' iq¿ wú yd

wmrdO ms<sn|j jd¾;d ieliSug m%dfoaYSh jd¾;dlrejka mqyqKq lsÍu ;=<ska" iq¿ wú

yd ieye,a¨ wú ms<sn|j jvd;a m%fhdackj;a úYd, udOH wdjrKhla iemhsh yels

jkq we;' tfiau Tjqkaf.a yelshdj j¾Okh ù th jeä jegqmla ,nd .ekSug u.

i,id fokq we;' ´kEu ±kqj;a lsÍfï jHdmdrhl§ fuh tys jeo.;a wx.hla jkq

we;' ksoiqkla .ksuq' .ssks wú yd iïnkaO kvq ;Skaÿjla m%ldYhg m;a lsÍu

±lafjk udOH jd¾;djla u.ska iq¿ wú yd ieye,a¨ wú kS;s úfrdaëj ika;lfha

;nd .ekSu yd whq;= f,i mßyrKh ms<sn| kS;sh yd oËqjï .ek uyckhd

±kqj;a lsÍug yd n,mEula lsÍug yelsfõ'

f;d. l<uKdlrKh

.sks wú 17"000 l tl;=jla" 2005 cQ,s ui 8 jk Èk" ksoyia p;=ri%fha§

m%isoaêfha úkdY lsÍu" iq¿ wú yd ieye,a¨ wú yd ne÷Kq .eg¿ úi£fuys,d

rcfha we;s wNs,dIh m%o¾Ykh jQ hym;a ld¾hhls' tla tla Èia;%slal ;=< we;s

9

úYd, wú f;d. .ek ±kqj;a Ndjh f.dv ke.Su i|yd o fuu wjia:dj

m%fhdackj;a úh'

ksYaÑ; wju ld, iSudjla mkjd tu ld,iSudfjka miq Èia;%sla f,alïjre Ndrfha

.nvdj, we;s wú úkdY lsÍu fhda.H fõ' Yla;su;a fodrlska yd oaj;aj w.=¿

moaO;shla u.ska fuu wú iys; .nvd j,g" idfmaCIj wdrCIdjla iemfhk kuq;a"

ksis ld, igyklg wkqqj wú úkdY lsÍu u.ska tajd whq;= f,i mßyrKhg

,laùfï wjodku yd Nhdkl wú wkjYH f,i /ialr ;eîuo j,ld .; yel'

fmd,sia wú .nvd i|yd iúu;a yd oaú;aj w.=¿ iys; fodrj,a iú lsÍu u.ska

fmd,Sisfha wdhqO f;d. i|yd wdrCIdj ÈhqKq lsÍug l%shd lsÍu fhda.H jk w;ru"

ks;sm;d m%fhdackhg fkd.kakd .sks wú" .nvdj ;=< ;eîug mshjr .; hq;=h'

fmd,Sish Ndrfha mj;sk iq¿ wú yd ieye,a¨ wú w;sßla;hka ms<sn|j ks;sm;d

iudf,dapkh l< hq;= njg ks¾foaY flfrk w;r ^fuh iq¿ wú yd ieye,a¨ wú

;ud Ndrfha we;s ish¿ rdcH wdh;k úiska lsÍu iqÿiqh'& tajd úkdY lsÍu flfrys

m%uqL;ajh ,nd Èh hq;=h' nrm;, m%ydrhla" fidrlula" isú,a le/,a,la fyda

fmd,sia ia:dkfha ks,Odßfhl=f.a jrola fya;=fjka tn÷ wú wia:dk.; jqjfyd;a

tu.ska uyck wdrCIdjg isÿúh yels ydksh w;s uy;ah'

jkÔú fomd¾;fïka;=j ;=< wú i|yd we;s .nvd myiqlï my< uÜgul mj;sk

nj ióCIK lKavdhfï ksÍCIKhg ,la úh' jk rCIK fomd¾;fïka;=fõ

;;a;ajho fun÷u ùug bv we;' wkd.;fha§ .sks wú wia:dk .; ùu

je<elaùfï mshjrhka f,i" uqyqÿ uÜgfuka m%udKj;a ;rï by< ia:dkhkays

muKla wú .nvd f.dv ke.Su" tajd jvd;a Yla;su;a fodr yd oaú;aj w.=¿ iys;j

wdrCIs; lr.ekSu iy .sks wú yd WKav i|yd fjk fjku .nvd iE§u l<

yels ±hs i,ld ne,sh yel'

cd;sl wdrCIdj yd iïnkaO lreKla jk fyhska" ikakoaO fiajdjka úiska .sks wú

f;d. wdrCIdj ms<sn| fhdod we;s úê úOdk ms<sn| we.hSul fh§ug ióCIK

lKavdhug fkdyels úh'

ish¿ rdcH wdh;khkays" wú ms<sn| .sKqï ;nd .ekSfï l%shdj,sh m%udKj;a ;rï

Yla;su;a nj fmkS .sfhah' tfyhskau th fjk;a w;sf¾l m%Yakhla u;= lrhs'

tkï· .sks wú kS;s úfrdaë fj<|fmd< lrd meñfKkafka flfiao@ hkakh'

f;dr;=re yd ksÍCIKh

ish¿ rdcH wdh;k i;=j mj;sk wú yd ysñlrejka fkdue;s wú ms<sn| ksjerÈ

úoHq;a o;a; igyka fkdue;slu úiska my; ±lafjk lreKq i|yd ndOd muqKqjhs'

10

- j.lsj hq;= ks,OdÍka ;=< ixj¾Okh ms<sn| ±kqu yd m%;sm;a;s flfrys

m%;spdr ±laùu·

- mqoa.,hka fjkia jQ úg wdh;k.; u;lh wysñùu je<elaùu" iy - w;ska jd¾;d ;eîu iu. nef|k Y%ufha nr ieye,a¨ùu'

rch u.ska ksl=;a lrk ,o .sks wú l<uKdlrKh ms<sn| m%Odk .eg¿ ±lafjk

meyeÈ,s Ñ;%hla f.dvk.d .ekSug úfYaIfhka ndOd muqKqjk lreKq folla fõ'

tkï· rdcH ks,OdÍka úiska mßyrKh lrkq ,nk ish¿ .sks wú iïnkaO mj;sk

úksúo Ndjfha iSud yd c'ú'fm' le/,a,g miq foaYmd,k{hkag ksl=;a l< .Kkh

lrkq fkd,enQ .sks wú ms<sn| ldrKh fõ' fuu .eg¿j úu¾Ykh fldg jvd;a

mdroDYH wdldrhg th úi£ug fhda.H fõ'

ikakoaO wmrdO fya;=fjka ;=jd, isÿjQjka ms<sn| o;a; .nvd fldg úYaf,aIKh

lsÍfï rgdjla" fi!LH wud;HxYh fyda fmd,sia fomd¾;fïka;=j úiska úêu;aj

l%shdjg ke.Sug lghq;= l<fyd;a" tu.ska" ikakoaO wmrdO .eg¿j n,j;aj

mj;skafka ljr m%foaYj,o" tu.ska jvd;au mSvdjg m;ajkafkda ljryqo hkak

ms<sn| jákd f;dr;=re m%;sm;a;s iïmdokhkayg ,nd Èh yels jkq we;'

ie,iqï.; ueÈy;aùula i|yd th jeo.;a mokula imhkq we;' kS;s úfrdaë iq¿

wú jHdma;sh yd odußl l%shd i|yd tajd Wmfhda.S lr .ekSu md,kh lsÍug

ilikq ,nk ljru jev igykl jqjo ld¾hlaIu;djh uek ne,sh yels ksÍCIK

hdka;%Khlao tys yrh ;=< wvx.= jkq we;' f,dal fi!LH ixúOdkfha" YdÍßl ydks

je<elaùfï fomd¾;fïka;=j yd tlai;a cd;Skaf.a ixj¾Ok jevigyk hgf;a

mj;sk taldnoaO ikakoaO wmrdO je<elaùfï jev igyk u.skao" fun÷ wdldrfha

o;a; /ialsÍula l< hq;= njg ksYaÑ;ju lreKq olajd we;' tfyhska" fï jk

úg;a l%shd;aulj mj;sk fi!LH$fmd,sia f;dr;=re moaO;s ;=<g wka;¾.%yKh

lr.; yels ikakoaO wmrdO ksÍCIK l%uhla f.dvke.Su msKsi odhl;ajh

iemshsh yels wdOdr lKavdhula fidhd .ekSu" Y%S ,xld rcfha wfmaCIdj jkq we;'

tfiau" w;awvx.=jg .;a .sks wú" fmd,Sishg wjYH iellrejka yd w;=reoyka

mqoa.,hka ±lafjk úia;r /.;a o;a; jevigyka" kS;s úfrdaë .sks wú" wmrdO

mÍCIK lghq;= fyda úm;g m;ajQjka y÷kd .ekSu i|yd fhdod .ekSfï yelshdjo

mj;S'

fia*¾ j¾,aâ ^Saferworld& hkq" rdcHhka yd wka;¾cd;sl isú,a iudch tlaj"

udkj wdrCIdj yd ikakoaO wmrdO je<elaùfï" kj Wmdh ud¾.hka ms<sn|

m¾fhaIKh m%j¾Okh yd tajd l%shdjg ke.Su isÿ lrkq ,nk" iajdëk" rdcH

fkdjk ixúOdkhls'

kS;s úfrdaë iq¿ wú yd ieye,a¨ wú jHdma;shg tfrysj cd;sl fldñiu

^NCAPISA& ( UNDDA/UNDESA wdh;k" UNDP yd wdOdr lKavdhïj,

iyfhda.h iys;j" Y%S ,xld rch" iq¿ wú ms<sn| cd;sl fldñiula ia:dms; lsÍu

foig 2002 j¾Ifha§" m%:u mshjr ;eîh' Y%S ,xld rch" kS;s úfrdaë iq¿ wú jHdma;shg tfrys cd;sl fldñiula ia:dms; lsÍu" i|yd 2003 cQks udifha§

11

UNDDA/UNDESA hk wdh;k iu. .súiqulg t<ôfhah' 2004 fkdjeïn¾ ui

5 jk Èk ksl=;a flreKq ckdêm;s úfYaI ksfhda.hla u.ska" kS;s úfrdaëj isÿ

flfrk iq¿ wú iy ish¿ wdldrfha wdhqO fj<|du je<elaùu" tfrysj l%shd lsÍu"

iy uq,skqmqgd ±óu i|yd jk tlai;a cd;Skaf.a l%shdldÍ ie,eiau ^UN POA& wkqj

hñka" Y%S ,xldfõ kS;s úfrdaë iq¿ wú iy ieye,a¨ wdhqO jHdma;sh ms<sn|j

lghq;= lsÍu i|yd jk cd;sl fldñiu ia:dms; lrk ,§' 2005 jif¾§ kj

ckdêm;sjrfhla f;aÍ m;aùfuka wk;=rej" msysgjk ,o j;auka rch" fldñifï

wruqKq bgq lr .kq jia wjYH iyfhda.h ,nd§u u.ska tys l%shdldß;ajh i|yd

wLKavj wkque;sh ,nd § we;'

Saferworld kS;s úfrdaë iq¿ wú jHdma;shg tfrys

The Grayston centre cd;sl fldñiu ^NCAPISA&

28, Charles sqïre ueÈß wxl 5"

London N1 6HT, UK wdrCIl wud;HxY f.dvke.s,a,"

15$5" nd,olaI udj;" fld<U 3"

Y%S ,xldj

Phone : +44(0) 20 7324 4646 ÿrl:k ( ¤94^0& 11 2430860 È.=j 279

Fax : +44(0) 20 7324 4647 E-mail : [email protected] Web : www.saferworld.org.uk

12

1' ye|skaùu

úIhm;h iy ixo¾Nh

kS;s úfrdaëj isÿ flfrk iq¿ wú iy ish¨ wdldrfha ieye,a¨ wdhqO fj<|du"

je<elaùu" tfrysj l%shd lsÍu iy uq,skqmqgd ±óu i|yd jk tlai;a cd;Skaf.a

ie,eiau hgf;a" iq¿ wú yd iïnkaO .eg¿j,g m%úIaGùu i|yd cd;sl ;,fha

iïnkaëlrK wdh;khla jYfhka cd;sl fldñiï iNd ia:dms; lsÍug rdcHhka

úiska tlÕ ù isà'Bg wkqrEmj hñka" kS;s úfrdaë iq¿ wú iy ieye,a¨ wdhqO

jHdma;shg tfrysj cd;sl fldñiu ^NCAPISA& Y%S ,xld ckdêm;sksh úiska 2004

Tlaf;dan¾ udifha§ msysgqjk ,§' 2005 fkdjeïn¾ udifha§ meje;s ue;sjrKfha§

ckdêm;s OQrfha fjkiaùu fya;=fjka kj ckdêm;sjrhdf.a ksfhda.hla u.ska fuu

’kS;s úfrdaë iq¿ wú iy ieye,a¨ wdhqO jHdma;shg tfrys cd;sl fldñiu¶ 2006

fmnrjdß udifha§ h<s ia:dmkh flßk' fldñiu msysgqùfïoS th i;= jQ j.lSï

w;r my; ±lafjk wx. o úh'

tkï ( - kS;s úfrdaë iq¿ wú iy ieye,a¨ wdhqO tl;= lsÍfï l%shdldß

ie,eiaula ilia fldg th l%shdjg fh§u

- .sks wú wdY%s; wmrdO j,g m%;sl%shd ±laùu i|yd we;s ffk;sl

iy wêlrK ieleiau j¾Okh lsÍfï fhdackd f.k tau

- kS;s úfrdaë wdhqO iafjÉPdfjka Ndr§u fjkqfjka laIudj ,nd§fï

l%uhla ieliSu

- rdcH fkdjk ixúOdko we;=¿ wdh;k j,ska wjYH ;dCIKsl

iydh ,nd .ekSu'

- kS;s úfrdaë iq¿ wú iy ieye,a¨ wdhqO iemhqï uQ,dY% y÷kd

.ekSu iy tu iemhqï ud¾. M,odhl f,i kj;d ±ófï úêl%u

fhdackd lsÍu'

fuu wruqKq bgq lr .ekSfuys,d kS;s úfrdaë iq¿ wú iy ieye,a¨ wdhqO

jHdma;shg tfrys cd;sl fldñifï n, wêldß iSudj ;=< w;am;a lrf.k we;s"

m%;HCIj fmfkk m%.;sh fuu ióCIKh u.ska ksrEmKh fõ' th iïmQ¾K lsÍu

i|yd" ’iq¿ wú iy ieye,a¨ wdhqO ms<sn| w.aks È. hqfrdamd ksIaldIK

uOHia:dkh¶ ^South East Europe Clearinghouse for Small Arms and Light Weapons& ^SEESAC& úiska wdjrKh lrkq ,nk rgj, mj;sk iq¿ wú iy ieye,a¨ wdhqO

yd nef|k cd;sl .eg¿ w,,d ieliqKq m¾fhaIK jd¾;d mßyrKh fldg

fia*¾j¾,aâ ^Saferworld& wdh;kh úiska ÈhqKq l< l%ufõoh Wmfhda.S lr.kakd

,§'

13

ióCIKh iSñ; ld, mrdihla ;=< isÿ lrk ,o w;r th" Y%S ,xldfõ mj;sk kS;s

úfrdaë iq¿ wú iy ieye,a¨ wdhqO .eg¿ ms<sn|j flfrk mQ¾K cd;sl

ióCIKhl kshuq wÈhrhla jYfhka ie,lsh yel' tfyhska th yïnkaf;dg

Èia;%slalh flfrys úfYaIs;j wjOdkh fhduq lrñka" iq¿ wú iy m%cd wdrCIdj

ms<sn|j úu¾Ykh fldg my; i|yka YS¾I yd iïnkaO f;dr;=re bÈßm;a lrhs'

tkï ( - Èia;%slalh ;=< iq¿ wú iy ieye,a¨ wdhqO jHdma;sh

- th iudch u; - iq¿ wú" wdrCIdj iy ixj¾Okh ms<sn|

uyck yeÕSï flfrys úfYaI wjOdkh fhduq lrñka - isÿ lrkq

,nk n,mEu

- y÷kd .;a .eg¿ wvq lsÍug iy mqfrdal:kh l< yels wkd.;h

;=< Èia;%slalfha kS;s úfrdaë iq¿ wú md,kh lsÍug Y%S ,xld

wdKavqfõ iy wfkla l%shdldßkaf.a we;s yelshdj

- ióCIKfhka wkdjrKh jk lreKq mokï lr .ksñka"

yïnkaf;dg Èia;%slalfha ;;a;ajh j¾Okh lsÍu i|yd .; yels

M,odhl l%shd ud¾.

l%ufõoh

fuu ióCIKh i|yd f;dr;=re /ia lsÍu i|yd úê l%u y;rla Ndú;d lrk

,§'

mqkÍCIKh - fuu lafIa;%h w,,d fuhg m%:u t<s ±la ù we;s

m%ldYk .eUqßka iudf,dapkh lsÍu i|yd ióCIKfha

§ wjOdkh fhduq lrk ,§'

b,lal.; lKavdhï - iq¿ wú" wdrCIdj iy ixj¾Okh .ek m%dfoaYSh

m%cdjf.a yeÕSï ms<sn| iúia;rd;aul .=Kd;aul

wjfndaOhla ,nd .ekSfï wfmaCIdfjka hq;=j úkdä 90

isg úkdä 180 la olajd meje;=Kq b,lal.;

lKavdhï idlÉPd yhla fhdod .kakd ,§' fuu

lKavdhï" .%dóh msßñka" .%dóh ldka;djka" jHdmdßl

mqoa.,hska" iq¿;r m%cdj" kd.ßl msßñka iy kd.ßl

ldka;djkaf.ka iukaú; úh'

udOH úYaf,aIKh - yïnkaf;dg Èia;%slalhg iïnkaO iq¿ wú iy

ieye,a¨ wdhqO ms<sn| i|yka udOH jd¾;d

ksÍCIKhla isÿ lrk ,§' ióCIKhg fmrd;=j

14

wjqreoaol ld,hla ;=< m%ldYs; m%jD;a;s m;% yhl4 jQ

ksYaÑ; m%Odk mo /.;a ish¿ jd¾;d flfrys

ióCIKfha§ wjOdkh fhduq lrk ,§'

f;dr;=re iemhQ m%Odk mqoa.,hska iu. iïuqL idlÉPdj (

- kS;s úfrdaë iq¿ wú md,kfha m%Odk fldgialrejkaf.a

woyia uEk ne,Sug;a" wod< f;dr;=re yd ixLHd f,aLk

fidhd .ekSug;a" tfukau Èia;%slalh ;=< we;s kS;s úfrdaë

iq¿ wú md,kh yd nef|k idOl iy há;, jHqyh

mÍCIdjg ,la lsÍu;a i|yd f;dr;=re iemhQ m%Odk

mqoa.,hska iu. iïuqL idlÉPd 40 lg wêl ixLHdjla

mj;ajk ,§'

fï wdldr m¾fhaIKhla isÿ lrkq ,nk úg o;a; ,nd .ekSu i|yd fia*¾j¾,aâ

^Saferworld& wdh;kh" iudkHfhka fhdod .ekSug m%sh lrk .Dy uQ,sl m%Yak

ud,djla fkdue;slu fuys§ úfYaIfhka lemS fmfka' iSñ; ld, mrdih fya;= fldg

f.k fuh l< fkdyels fohla fkdjQfha kï" l%ufõoh ;=<g fuu wx.ho

we;=,aùug bv lv ;snqKs' ie,iqï lr we;s cd;sl ióCIKh i|yd fun÷ m%Yak

ud,djla we;=<;a fjkq we;'

ixo¾Nh ;=< yïnkaf;dg Èia;%slalh

Y%S ,xldfõ ol=Kq fjr< nv ;Srej Èf.a msysgd we;s yïnkaf;dg Èia;%slalh j¾.

lsf,da ógr 2609 la m%foaYhla wdjrKh lrñka me;sr isà'5 tys ck.ykh jk

523"370 la6 w;ßka ishhg mKylg wdikak m%;sY;hla ldka;dfjda fj;s'7

Èia;%slalfha /lshd úrys;Ndjfha m%;sY;h o< jYfhka ishhg 11 ls'8 tla

uQ,dY%hlg wkqj Y%S ,xldfõ Èia;%slal 25 w;ßka f;jeks È<s÷;u Èia;%slalh

yñnkaf;dg jk w;r tys ck.ykfhka ishhg 32 la È<skaoka f,i j¾.SlrKh

lr ;sfí'9 ks, ixLHd f,aLk m%ldY lrk wkaoug Èia;%slalfha ck.ykfhka

4 oskm;d iy brsod ,xldoSm ^mqoa.,sl ysñldß;ajh iys; isxy,&· ÈkñK iy is¿ñK ^isxy," rch u.ska md,k lrkq ,nk f,ala yjqia wdh;kh& The Island iy Sunday Island ^bx.%Sis mqoa.,sl ysñldß;ajh& 5 wka;¾ cd;sl c, l<uKdlrK wdh;kh" yïnkaf;dg idudkH ;;a;ajhg wdmiq f.k tau· ol=Kq È. Y%S ,xldfõ" yïnkaf;dg Èia;%slalfha mYapd;a iqkdñ /lshd wjYH;d ;lafiare lsÍu ^2005& http:www.iwmi.cgiar.org/TSUNAMI/pdf/Formatted Final tsunami report 30-03-05.pdf, p.2 6 2001 ix.Kkh u; mokïj' Y%S ,xld wdKavqfõ ck yd ixLHdf,aLk fomd¾;fïka;=fõ ’ck.yk ixLHdf,aLk¶ n,kak' http://www.statistics.gov.lk /population/index.htm. iy ta iu. we;s úYaf,aIKh l< o;a; i|yd" 2006 cQks 2 od ilik ,o http://www.statistics.gov.lk /population/tables.pdf 7 wka;¾ cd;sl c, l<uKdlrK wdh;kh ’yïnkaf;dg idudkH ;;a;ajhg wdmiq f.k tau· ol=Kq È. Y%S ,xldfõ" yïnkaf;dg Èia;%slalfha mYapd;a-iqkdñ /lshd wjYH;d ;lafiare lsÍu¶ ^2005& http://www.iwmi.cgiar.org/tsunami/pdf/formatted final tsunami report 30-03-05,pdf, p.2 8 oßø;dj ms<sn| m;%sld" ck yd ixLHdf,aLk fomd¾;fïka;=j 9 wka;¾ cd;sl c, l<uKdlrK wdh;kh ’yïnkaf;dg idudkH ;;a;ajhg wdmiq f.k tau ( ol=KqÈ. Y%S ,xldfõ yïnkaf;dg Èia;%slalfha mYapd;a-iqkdñ /lshd wjYH;d ;lafiare lsÍu¶ ^2005&

15

ishhg 97 la isxy,o" ishhg 2 la uqia,sï o ishhg 1 la fou< o fõ'10 fndfyda

fofkla Y%S ,xldfõ ol=Kq m%foaYh i,lkafka udlaiajd§ ck;d úuqla;s fmruqKg

^JVP& ft;sydislj m%d:ñl wdOdrl moku ie,iQ m<d;la jYfhks' tu mCIh 1971 § ish m%:u rdcH úfrdaë le/,a, .eiQ wjia:dfõ§ 8000 la 10"000 ka w;r

ixLHdjlg Ôú; wysñ jQ rg mqrd me;sr .sh m%pKav l%shdj, ;ukaf.a fldgi

w;aú£ug yïnkaf;dg Èia;%slalfha k.rj,g isÿúh'11 c'ú'fm' B<Õ ;%ia;jd§

le/,a, 1987 wdrïN ù 1989 fkdjeïn¾j, wjidk jk úg tu.ska mqoa.,hska

60"000 lg wdikak ixLHdjla urKhg m;aj ;sìK' tfyhska Y%S ,xld wdKavqj iy

oñ< B<dï úuqla;s fldá ^LTTE& ixúOdkh w;r mj;sk È.= ld,Sk .egqu

fya;=fjka idfmaCI jYfhka w;jrhg m;a fkdjqko" foaYmd,k wruqKq /.;a

ikakoaO m%pKav l%shd fya;=fjka yïnkaf;dg Èia;%slalh ft;sydislj mSvd ú| we;'

2004 foieïn¾ 26 od Y%S ,xldfõ fjr<dikak m%foaY nyq;rhlg uy;a úkdYhla

f.k ÿka iqkdñ r< myßkao Èia;%slalhg nrm;, ydks isÿ úh' Y%S ,xld wdKavqfõ

ixLHd o;a;j,g wkqj iqkdñ úm; fya;=fjka Èia;%slalfha 4500 la muK ck

msßila urKhg m;a jQy'12 ;j;a mqoa.,hska 46"998 la wj;eka jQy' ^ydkshg m;a

Èia;%slal w;r miajk úYd,;u ixLHdj&'13 kj ksjdi úYd, ixLHdjla fõ.fhka

h<s bÈlsÍu" ixpdrl lghq;= iy wfkl=;a há;, myiqlï m%;sIaGdmkh lsÍu;a

iu. Èia;%slalh h<s;a Yla;su;a f,i mK ,nd ke.S isáfhah'14

2 jHdmD;sh

m¾fhaIK lKavdhu fj;g ,enqKq f;dr;=re m%udKhg wkqj n,k l< yïnkaf;dg

Èia;%slalfha ish¿ ldrlhka i;=j mj;sk kS;Hdkql+, iy kS;s úfrdaë iq¿ wú iy

ieye,a¨ wdhqO ms<sn|j fuu fldgfia§ úia;r flf¾'

http://www.iwmi.cgiar.org/tsunami/pdf/formatted final tsunami report 30-03-05,pdf, p.2 10 yïnkaf;dg Èid f,alï ld¾hd,fhka ,nd .;a 2005 iema;eïn¾ ui 01 Èke;s ixLHdf,aLk 11 wd¾'.=Kr;ak· Sri Lanka : A lost Revolution, ^uykqjr" uQ,sl wOHhk wdh;kh" 1990 ^3e, 2001& msgqj 105 12 Y%S ,xld rcfha fi!LH wka;¾cd, msgqj" 9'0 Tsunami 2004 Disaster http://203.94.76.60/tsunami/links/figures.html, 2006 uehs 22 od ilik ,§' úl,am ixLHd o;a; bÈßm;a fldg we;af;a wka;¾ cd;sl c, l<uKdlrK wdh;kfha ’yïnkaf;dg idudkH ;;a;ajhg wdmiq f.k tau ( ol=Kq È. Y%S ,xldfõ yïnkaf;dg Èia;%slalfha mYapd;a-iqkdñ /lshd wjYH;d we.hSu¶ ^2005& msgqj 6 ±lafjk urKhg m;a jQ njg iaÓr jQ ñksiqka 3067 ;=jd, jQ 361 iy w;=reoyka jQ 963 weiqfrks' ^Èia;%sla wdmod l<uKdlrK lñgqj" 2005& 13 Y%S ,xld wdKavqj - fi!LH wka;¾ cd, msgqj" tu 14 iqkdñh fya;=fjka ksjdi 2"733 la ydkshg m;a jQ w;r" bka nyq;rh msysáfha ;x.,a, iy yïnkaf;dg m%d'f,a' fldÜGdY ;=<h' iqkdñhg wk;=rej fldgia w¿;ajeähdj fyda mQ¾K f,i f.dv ke.Sug fmdfrdkaÿ jQ ksjdi ixLHdj 4"514 ls' 2005 iema;eïn¾ 01 od jk úg tlÕ jQ ksjdi w;ßka 2"231 la wjika lr ;snqKs' yïnkaf;dg Èia;%sla f,alï ld¾hd,fha 2005 iema;eïn¾ 01 Èke;s ixLHd f,aLk j,sks'

16

isú,a jeishka i;= kS;Hdkql+, .sks wú

fnda. j¾. /l .ekSu" i;a;aj md,kh fyda wú.;a fidrlï j,ska nexl= wdrCId

lsÍu i|yd 2006 uehs ui jk úg .sks wú n,m;% 774 la yïnkaf;dg Èia;%slalh

;=< ksl=;a fldg ;snqKs'15 fun÷ n,m;% ksl=;a lsÍu m%dfoaYSh uÜgñka isÿ flfrk

w;r tla .sks wúhla i|yd tla n,m;%hla ne.ska ,nd foa'16 n,m;% ,;a .sks wú

774 ms<sn| j¾.SlrKh wxl 01 orK j.=fõ ±lafõ'17

j¾.h ixLHdj

j.d wdrCIdj iy i;a;aj md,kh 703

uyck nexl=j 35

,xld nexl=j 31

cd;sl b;sß lsÍfï nexl=j 05

tl;=j 774

wxl 1 j.=j - Èia;%sla f,alï ld¾hd,h úiska ksl=;a lrk ,o n,m;% ixLHdj

,nd.; yels jQ f;dr;=re ;=<ska iuyr lreKq-tkï"-n,m;% iys; wdhqO ysñhka

Èia;%slalh ;=< jHdma;j isák wdldrh" Tjqka úiska Ndú;d lrk wdhqO j¾.h" fyda

jhi iy fuu wdhqO ysñlrejkaf.a ,sx.;ajh-fmkakqï fkdflf¾' Èia;%sla uÜgfï§

n,m;% ksl=;a lsÍfï j.lSï Wiq,k ks,Odßhdg wkqj" yïnkaf;dg Èia;%slalfha

n,m;% ,dNSka úiska Ndú;d lrk iïm%odhsl wdhqO w;rg" m;frdï ;=jlal=" ßmSg¾

j¾.fha ;=jlal= iy fnfy;a fldgk ;=jlal= o fõ' ksIamdolhska ms<sn| WodyrK

jYfhka nhsl,a ^Baikal&" iaàjkaika ^Stevenson& iy iefõÊ ^Savage& ±laúh

yel'18

fnda. j¾. wdrCIdjg fyda i;aj md,kh i|yd wú Ndú;d lsÍfï kS;Hdkql+,

wjYH;djla we;s njg y÷kd .kq ,en we;s f.dùka" ish ;=jlal= i|yd ks, n,m;%

,nd .ekSug melsf,k njla jd¾;d jk w;ru" mj;sk ks, OQrdj,sh flfrys Tjqka

;=< mj;akd l<lsÍu ksid Tjqka fufia l%shd lrk njo jd¾;d fõ'19 tfyhska tn÷

wdhqO iy tajd Ndú;d lsÍu kS;suh md,khg k;= lsÍu wruqKq lr.;a b,lal.;

±kqj;a lsÍfï jevigyka wdrïN lsÍfï wjYH;dj mj;S'

isú,a mqrjeishka i;= n,m;% rys; wdhqO

Èia;%slalfha msysá idfmaCI jYfhka jvd;a wdrCIs; m%foaYj, Ôj;ajk isú,a ckhd

w;r ;=jlal= mßyrKh fmdÿ ,CIKhla jYfhka ±lsh yels fkdfjk kuq;a

úfYaIs; wruqKq u.ska fufyhjkq ,nk mqoa.,hkaf.a lghq;=j,g tajd Ndú;d lrk

15 ksfhdað;hka iu. iïuqL idlÉPdj" yïnkaf;dg Èia;%sla f,alï ld¾hd,h" 2006 uehs 15 16 tu 17 tu 18 yïnkaf;dg f,alï ld¾hd,fha ksfhdað;hd iu. idlÉPdj 2006 uehs 15 19 ksfhdað;hd iu. iïuqL idlÉPd" lDIsl¾uh" yïnkaf;dg" 2006 uehs 24

17

w;ru ksYaÑ; m%foaYj, tajd jHdma;j mj;S'20 n,m;% ,nd.ekSfï rgdfjka neyerj

ovhu iy j.d ydks muqKqjk i;=ka úkdY lrkakka" uia msKsi fydfrka i;=ka

urd ouk mqoa.,hska" kS;s úfrdaë ±j cdjdrïlrejka iy or lmkakka"

wmrdOlrejka" ixúê; wmrdO j,g odhl jk lKavdhï iy l,a,s ^fidrlï"

uqo,g ñKs ueÍï iy lxid j.dj jeks& ue;sjrK iy foaYmd,k ìh .ekaùï iy

m%pKav l%shdj, ksr;jkakka iy ks, mßyrKh i|yd fuhg m%:u ksl=;a l<

wdhqO wdmiq Ndr fkd§ mßyrKh lrñka isákakka yïnkaf;dg Èia;%slalfha kS;s

úfrdaë .sks wú orkakka f,i ie,fl;s'

kS;s úfrdaë ;=jlal= ksIamdolhka o fuu ,ehsia;=jg tl;= l< yel' Y%S ,xldj ;=<

.sks wú ksIamdokh i|yd lsisfjl=g;a wjir ,nd§ fkdue;s jqjo .DydY%s;

ksIamdÈ; .sks wú fyj;a ’.,algia¶ iïnkaO iuyr .eg¿ yïnkaf;dg Èia;%slalh

;=< mj;S' 2005 j¾Ih ;=<§ SASA-Net Y%S ,xld wdh;kh úiska fufyhjk ,o isú,a iudc ld;sldjf;ys fldgila f,iska yïnkaf;dg§ meje;a jQ idlÉPdfõ§

lshejqKq wdldrhg Èia;%slalfha wNHka;rfha msysá ia:dkj, fun÷ kS;s úfrdaë .sks

wú ksIamdolfhda isá;s'21 b,lal.; lKavdhï idlÉPdjg odhl jQ mqoa.,hska úiska

fuu lreKq h<s ;yjqre lrk ,o w;r ylauk" fn,sw;a; iy j,iauq,a,

m%foaYj, fun÷ ksIamdok isÿ lrk nj Tjqyq mejiQy'22 ’wvq jeä jYfhka

fnfy;a fldgk ;=jlal= w¿;ajeähd lsÍug yd ksmoùug wjYH yelshdj iEu

.ulu isák lïu,alrejka i;= nj iïuqL idlÉPdjg iyNd.S jQ tla wfhla

mejiSh'23 2003-2004 ;=<§ iQßh jej" ùrleáh iy wïn,kaf;dg m%foaYj,ska kS;s

úfrdaë wdhqO ksIamdolhska ;sfofkla fidhd .;a w;r" ;x.,a," j,iauq,a, iy

l;r.u m%foaYj, msmsreï øjH ksIamdolhka l%shd;aul jk njo ^yïnkaf;dg

Èia;%slalfha W;=re fldgfia& fy<s úh'24 .,algia ;=jlal= l| iE§u i|yd

lïu,alrejka úiska fjk;a ;=jlal= fldgia - iuyr wjia:dj,§ ;=jlal= ngj, È.

wvq lsÍu i|yd fldgila lmd oud - fyda tfia ke;skï nyq,j ,nd .; yels c,

k, iy merKs fudßia uhsk¾ fudag¾ r:j, iqlaldkï oKav fhdod .kakd nj

lshfõ'25 myiqfjka ,nd.; yels ´kEu WKav j¾.hla fhdod .; yels wdldrhg

.,algia ks¾udKh lrkq ,efí' ta wkqj fndar 12 fyda fndar 16 ;=jlal= m;frdï

iy jeä jYfhka T-56 m%ydrl rhs*,a WKavo Ndú;d l< yels .DydY%S; ;=jlal=

ms<sn| WodyrK Èia;%slalh ;=<ska ,efí'26 à lgia ^T-56 WKav fhdok .,a lgia&

wdhqO Ndú;h jeäùu u.ska .,algia wdhqO h,amskq tajd njg m;afldg we;s nj

ñoafoKsfha ;reKfhda mejiQy' T-56 WKav myiqfjka ,nd.ekSug yels nj fuu.ska

;yjqre jk njla fmfka'27 tfiau T-56 m%ydrl rhs*,fha Ök udÈ,sh ^AK-47 tla

20 kd.ßl ldka;djka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 21 SASA-Net isú,a iudc WmfoaYk l%shdj,sh 2005 È ol=Kq m<df;ka fidhd.;a lreKq 22 kd.ßl ldka;djka iu. b,lal.; lKavdhfï idlÉPdj 23 2006 uehs 16" ;x.,a, isr f.or /|úhl= iu. idlÉPdj' kd.ßl msßñka" kd.ßl .eyeKq iy .%dóh msßñ iys; b,lal.; lKavdhï iu. l< idlÉPdj,§o lïu,alrejka .,algia ksIamdokh lrkq ,nk nj i|yka úh' 24 2006 uehs 30 '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''wud;HxYfha fcHIaG ks,Odßhl= iu. iïuqL idlÉPdj 25 2006 uehs 24" ñoafoKsh wi,§ ;reKhka iu. iïuqL idlÉPdj 26 T-56 WKav Ndú;d lsÍug yels f,i ieliSu ms<sn| mq¿,a f,i m%ldY úh' Wod ( .%dóh msßñka iu. l< b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 27 2006 uehs 24" ñoafoKsh wi,§ ;reKhka iu. iïuqL idlÉPdj

18

m%fNaohls& wkqlrKh fldg tn÷ wdhqO ksmoùfï yelshdj iuyr foaYSh wdhqO

ksIamdolhska úiska j¾Okh fldg f.k we;s njo jd¾;d úh'28

Èia;%slalh ;=< we;s iuyr kS;s úfrdaë .sks wú c'ú'fm' ikakoaO ke.sàï fol

úiska Wreu lrÿka tajd nj fmfka' c'ú'fm' ler,s .eiSï ms<sn| iúia;r jd¾;d

j,ska fmkS hkafka 1965-1969 ld,h ;=< yïnkaf;dg Èia;%slalfha ^lsßkafoa"

l=vdrdjk" m%§md.drh fmfkk f;la udkfha& msysá l=l=¿ f.dúm, mj;ajdf.k .sh

uq,a c'ú'fm' idudðlhkaf.a fufyhùu ;=<ska iuyr .sks wú fydfrka Y%S ,xldjg

f.k tk ,o njh'29 iïuqL idlÉPd j,g iyNd.S jQ iuyr mqoa.,hka m%ldY

lf<a" c'ú'fm' ;%ia;jd§ le/,a, úiska wdhqO i|yd cks; l< b,a¨u imsÍu i|yd

m%foaYfha lïu,alrejka úiska .DydY%s; wdhqO ksIamdokh ÈhqKq ;,hlg f.k wd

njh'30 nhsfk;a;= iys; rhsm,a iy ’foaYShj oshqKq l< fndaïn iy .sKs wú¶

ms<sn|j wjOdkh fhduq lrñka 1969 isg ler,slrejka uy;a Wkkaÿfjka

ikakoaOùu wdrïN l< njg mj;sk jd¾;d i,lk úg" fuu lreK i;Hhla ùug

bv we;'31 1970 wjika jk úg" c'ú'fm' m%d:ñl uÜgfï fndaïn 3000 la ñ,g

f.k ;snQ nj olakg we;s w;r" ish l%shdldßlhka u.ska §mjHdma;j fndaïn

ksIamdokh mqyqKq lsÍï ixúOdkh lrk ,§'32 1971 uq,a Nd.h jk úg c'ú'fm

idudðl;ajh 100"000 blaujd ;snQ w;r" ta ish¨fokdgu wdhqO ikakoaO jk f,i

m%isoaêfha ksfhda. lrk ,§'33 fï ish¿ ;;a;ajhka ;sìh§;a" mCIhg w;am;a

lr.; yelsjQfõ 100"000lg fnfyúka wvq iq¿ wú m%udKhls' 1971 ikakoaO

ke.sàu isÿ lrk ,oafoa fkdÈhqKq .sks wú iq¿ ixLHdjla iu.sks' fuu ixLHdjg"

.,a lgia" fndar 12 fyda fndar 16 m;frdï ;=jlal=34 w;afndaïn35 m%d:ñl fndaïn

rhs*,a iy ßfjda,ajr36 wvx.= úh' fuu jljdkqfõ§ yïnkaf;dg Èia;%slalfhys jQ

c'ú'fm' wdhqO m%udKh fld;rïo hkak fyda thska miqj tys fld;rï wdhqO

ixLHdjla ùo hkak fyda meyeÈ,s ke;'

1987-1989 c'ú'fm' ;%ia;jd§ le/,a, thg jvd nrm;, f,i ikakoaO jQ tlla

nj fmfka' fuu ld,fha§ m%foaYfha ;%ia;jd§ka T-56 iy ßfjda,ajr j,ska

ikakoaOj isá nj iïuqL idlÉPdj i|yd iyNd.S jQ tla wfhla mejiSh'37

28 2006 uehs 17" fn,sw;a; fmd,sia ia:dkfha" fcHIaG ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 29 wd¾'.=Kr;ak" Sri Lanka ( A lost Revolution ^uykqjr" uQ,sl wOHdmk wdh;kh" 1990 ^3e" 2001& msgqj 6 30 2006 uehs 16" ksfhdað;hl= iu. iïuqL idlÉPdj kS;sm;s fomd¾;fïka;=j" yïnkaf;dg Èia;%slalh' 31 wd¾' .=Kr;ak" Sri Lanka : A lost Revolution ^uykqjr" uQ,sl wOHhk wdh;kh" 1990 ^3 e, 2001& msgqj 7 32 wd¾' .=Kr;ak" Sri Lanka : A lost Revolution ^uykqjr" uQ,sl wOHhk wdh;kh" 1990 ^3 e, 2001& msgqj 87-88 33 wd¾' .=Kr;ak" Sri Lanka : A lost Revolution ^uykqjr" uQ,sl wOHhk wdh;kh" 1990 ^3 e, 2001& msgqj 9 34 2006 uehs 10" kS;sm;s fomd¾;fïka;=j" ksfhdað;hd iu. iïuqL idlÉPdj 35 ’wmsg i,a,s ;snqkg wjYH ;rï ;=jlal=hs ,nd .kav wmg wjYH jqfKa kE' b|ysg,d fydr ;=jlal=jla folla ßfjda,ajrhs uqo,g .kav úÈyla ;snqfKa kE' ;=jlal= yß ßfjda,ajr yß uqo,g .kav wjYH n,m;% i,a,s j,g .kav wmsg bv ,enqKg" tajd wfma Wjukdjg iEyqfka kE' ^---& ux ;SrKh flrejd jD;a;sh iñ;s l%shdldÍka fndaïn j,ska ikakoaO lrkav'¶ ù'whsjka" 71 le/,a," ^fld<U" ¥¾.d m%ldYk" 1979" kej; uqøKh 2000& msgqj 118 36wd¾' .=Kr;ak" Sri Lanka : A lost Revolution ^uykqjr" uQ,sl wOHhk wdh;kh" 1990 ^3 e, 2001& msgqj 87-88 37 2006 uehs 10 kS;sm;s fomd¾;fïka;=j" ksfhdað;hd iu. iïuqL idlÉPdj

19

^yuqodfjka m<d .sh wh fuu wú iemhQ uQ,dY% jQ nj úYajdi flf¾'& flfia

fj;;a fuu u;hg m%;súreoaO woyia o úh' Èia;%sla f,alï ld¾hd,fha l,lg

fmr fiajh l< n,m;% ksl=;a lrk ks,Odßfhl= úiska mejiQ wdldrhg" c'ú'fm'

;%ia;jd§ le/,a, w;r;=r iy 1989 § th wjikaùfuka wk;=rej isÿ l<

iafjÉPdfjka wú Ndr§fï l%shd ud¾.hlska wk;=rej wdhqO" 1000 lg wêl

ixLHdjla fmd,sia w;a wvx.=jg m;a úh'38 ßfjda,ajr" msiaf;da," ;ks ldKqfõ yd

ldKq fofla m;frdï ;=jlal= iy .,algia Bg we;=<;ah' tu jljdkqfõ§ T-56 wú w;a wvx.=jg m;a fkdùh'39 fuhska fmkakqï flrefka oreKq >Kfha ;%ia;jd§ka

tlaflda ìhm;a jQ nj fyda ñ,sgß udÈ,sfha wdhqO Ndr§ug wlue;s jQ njh'

ke;fyd;a tu ld,fha§ Èia;%slalh ;=< tn÷ wú ixirKh fjñka fkdmej;s njh'

kS;s úfrdaë lghq;= i|yd wú fhdod.;a lsisfjl= id¾:l f,i ksrdhqO fkdl<

fyhska" ;%ia;jd§ le/,a, iufha jQ kS;s úfrdaë .sks wú" ;ju;a kS;Hdkql+, fkdjk

wdldrhg Èia;%slalh ;=< ixirKh fjñka ;sîug fndfyda ÿrg bv we;s nj tla

fcHIaG fmd,sia ks,Odßfhla úYajdi lrhs'40

foaYmd,lhkag iy wfkla ks,OdÍkag ksl=;a lrk ,o .sks wú ms<sn|

ixLHdf,aLk ,nd .ekSug fkdyels úh' c'ú'fm' fojeks ;%ia;jd§ le/,a, iufha§

fufia rg mqrd ksl=;a l< wú ixLHdj o< jYfhka 11"000 la muK úh yels hehs

mejfia'41 kS;s úfrdaë .sks wú ms<sn| úksúo Ndjh wvqfjkau olakg we;s fCI;%h

fuh fõ' flfia fj;;a" ks,OdÍkag ksl=;a lsÍfuka miqj rcfha md,kfhka neyer

jQ wdhqO ms<sn| ksoiqkla ióCIKh lKavdhug ,enqKs' tkï ( 1989-1991 ld,h

;=<§ m<d;a iNd idudðlhkag ksl=;a lrk ,o' 38 ßfjda,ajr fyda ñ'ñ' 9 msiaf;da,

53 la w;ßka 24 la ;ju;a wdmiq Ndr§ fkdue;'42 foaYmd,k{hska úiska fuu .sks

wú ;u ióm ys;j;=ka fj; ,nd § we;s njg" iuyr mqrjeishka w;r yeÕSula

mj;S'

lsysm fofkl= yer" f;dr;=re ,nd ÿka iy b,lal.; lKavdhï idlÉPd fjkqfjka

iyNd.S jQjka w;ßka w;sYh nyq;rhla m%ldY lrk ,oafoa" Èia;%slalfha we;s"

úfYaIfhkau T-56 n÷ ñ,sgß udÈ,sfha .sks wú ysgmq ikakoaO fiajd mqoa.,hska iu. .eg .eiS mj;sk njh'43 ikakoaO fiakdxl i;= .sks wú flfrys we;s rcfha

md,kh hym;a ;;a;ajhl mj;sk kuq;a" ikd: lsÍu i|yd Rcq idCIs fkdue;s

jqjo" LTTE hqo msáfhka ,nd.;a ñ,sgß udÈ,sfha .sks wú ms<sn|j tn÷u

md,khla mj;sk nj fmfkkakg ke;ehs iïuqL idlÉPdjkag iyNd.S jQ fndfyda

whf.a woyi úh'44 ;=jlal= ngfha w. fldgi lmd oud tys wkql%ñl wxlh uld

38 ysgmq .sks wú n,m;% ks,OdÍ" yïnkaf;dg Èia;%slalh 39 ysgmq .sks wú n,m;% ks,OdÍ" yïnkaf;dg Èia;%slalh 40 2006 uehs 19" ;x.,a, fldÜGdYh" fcHIaG fmd,sia ks,Odßhd" iu. iïuqL idlÉPdj 41 iañ;a c, in the shadow of a cease-fire : The Impacts of small arms:availability and misuse in Sri Lanka, (small arms survey occasional paper, 11 October 2003) ms' 18 42 2006 uehs 30" MODPSLO, fcHIaG ks,Odßhd iu. iïuqL idlÉPdj 43 206 uehs 16" ;x.,a, fldÜGdYh" fcHIaG fmd,sia ks,Odßhl= iu. iïuqL idlÉPdj" 2006 uehs 17" fn,sw;a; fmd,sia ia:dkh" fcHIaG ks,Odßfhla" .d,a," lrdmsáh YSCIK frday," fcHIaG ks,Odßfhla' kd.ßl msßñka iq¿;r msßia" .%dóh ckhd iy jHdmdßl m%cdj iys; b,lal.; lKavdhï idlÉPd' 44 2006 uehs 17" wÕ=Kfld, me,eiai fmd,sia ia:dkh" ksfhdað;hka iu. iïuqL idlÉPd iy 2006 uehs 10" wdOdr WmfoaYl" kd.ßl ckhd iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj'

20

ouk ,o T-56 ;=jlal= iuyrla w;awvx.=jg m;a .sks wú w;r ;snQ nj iïuqL idlÉPdj,g iyNd.S jQ fmd,sia ks,OdÍka fofofkla isys l<y'45 fuu ks,Odßka

fuu.ska olajd isáfha" fooÍu wvq lsÍu i|yd fï wdldrhg .sks wú fjkia lsÍu

t,aààB h úiska lrkq ,nk fyhska" fuu wúo" tf,i t,a'à'à'B h úiska

mßyrKh lrkakg we;s njh' yuqodfjka m,d hk mqoa.,hka u.skau fyda md;d,

lKavdhïj, ixúOdk cd,h Tiafia fïjd yïnkaf;dg lrd meñfKk nj fmdÿ

úYajdih fõ'46 fufyhqï isÿ flfrk m%foaYj, isg ksjdvq ,nd f.dv ìfuka

meñfKk wjia:d j,§ iïmQ¾Kfhkau mÍCIdjg ,la fkdjk tn÷ ikakoaO yuqod

idudðlhka úiska fuu wú /f.k tkq ,nk nj iïuqL idlÉPdj,g iyNd.S jQ

tla wfhla mejiSh'47 rcfha wdrCIl yuqodjka i;= wú md,kh ms<sn| ixLHd

f,aLkj, we;s úYajdikSh;ajh .ek m%Yak l< iïuqL idlÉPdjg iyNd.S jQ

fjk;a whf.a woyia j,g wkqj m%dfoaYSh wmrdOlrejka Ndú;d lrk wdhqO

t,aààB iy W;=re kef.kysr rdcH ixÑ; j,sks' Tjqkag ,efnkafka'48 fï ms<sn|j

tla fcHIaG fmd,sia ks,Odßfhl= mejiQ joka igyka lsÍu jà' ’90 oYlfha

wjidk Nd.fha§ wdrCIl ;;a;ajh krl w;g fm<öu yuqfõ rch úiska hqo

yuqod iy fmd,sia ks,OdÍkaf.a ixLHdj jeä lsÍug lghq;= lf<ah' ;u wdhqO o

/f.k m,d .sh iuyr ikakoaO fiajd idudðlfhda fuu wdhqO wkjir isú,a

mqoa.,hkag" fndfyda úg wmrdOlrejkag úl=Kd ;sfí'¶49

fn,sw;a; m%foaYfha wmrdOlrejka flfrka w;am;a lr.;a ñ,sgß udÈ,sfha wdhqO"

ysñlrejka y÷kd .ekSu wmyiqùu Wfoid wkq wxl bj;a lrk ,o tajd fõ'50

tfy;a 2005 § ñoafoksh fmd,Sish úiska w,a,d .kakd ,o tn÷ wdhqOhla

jjqkshdfõ msysá yuqod l|jqrlg wh;a nj y÷kd .kakd ,§51

fmd,sia n,ldhkag 1985 isg ksl=;a lrk ,o' wdhqO ms<sn| md,khla fkdue;sùu

kS;s úfrdaë wú ,nd .ekSfï tla W,am;la nj iïuqL idlÉPd j,g iyNd.S jQ

iuyr mqoa.,fhda mejiQy'52 fjk;a iuyr whf.a u;j,g wkqj ikakoaO fiakdxl

fyda fmd,sia ks,OdÍka úiska wdhqO noaog§u ÈhqKq .sks wú iemhSfï ud¾.hls'

flfia fj;;a iïuqL idlÉPd i|yd odhl jQ yïnkaf;dg Èia;%slalfha" fmd,sia iy

.=jka yuqod ks,OdÍka lsisfjl=gj;a fun÷ Ndú;djla ms<sn| w;a±lSula ,eîug

wjia:dj ,eî ke;'53 fuu m¾fhaIK jd¾;dj iliñka hk ld,h ;=< §54

yïnkaf;dg Èia;%slalfha§ t,aààB l%shdldÍka njg iel fldg w;awvx.=jg .ekSï

45 2006 uehs 10" kS;sm;s fomd¾;fïka;=j" ksfhdað;hka iu. iïuqL idlÉPdj 46 2006 uehs 10" kS;sm;s fomd¾;fïka;=j" ksfhdað;hka iu. iïuqL idlÉPdj" kd.ßl ckhd iu. b,lal .; lKavdhï idlÉPdj" 47 2006 uehs 26" lrdmsáh YSCIK frday," ks,OdÍka iu. iïuqL idlÉPdj 48 2006 uehs 17" fcHIaG ksfhdað;hl=" fn,sw;a; fmd,sia ia:dkh" 2006 uehs 17" fcHIaG ksfhdað;hl=" ñoafoksh fmd,sia ia:dkh iy 2006 uehs 26" .d,a," lrdmsáh YSCIK frdayf,a ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPd 49 ’Y%S ,xldj ;=< wú jHdma;sfha miqìu iy wúyrKh¶ fmd,sia WmfoaYk /iaùu" 2005 iema;eïn¾ 50 2006 uehs 17" fn,sw;a; fmd,sia ia:dkh" fcHIaG ksfhdað;hl= iu. idlÉPdj 51 2006 uehs 17" ñoafoKsh fmd,sia ia:dkh" fcHIaG ksfhdað;hl= iu. idlÉPdj 52 2006 uehs 17" fn,sw;a; fmd,sia ia:dkh" fcHIaG ksfhdað;hl= iu. idlÉPdj 53 2006 uehs 16" ;x.,a, fldÜGdYfha fcHIaG fmd,sia ks,Odßfhl= iu. iy 2006 uehs 25" ùrú, .=jka yuqod uQ,ia:dkfha fcHIaG ks,Odßfhl= iu. l< iïuqL idlÉPd 54 nkaOkd.dr ks,OdÍka iu. iïuqL idlÉPdj

21

ms<sn|j jd¾;d lsysmhla m< jQ kuq;a 2005 fyda 2006 ;=< yïnkaf;dg

Èia;%slalfhka ;%ia;jdohg iïnkaO urK .ek jd¾;d fkdùh'55

miq.sh mia jirl ld,hla ;=< Èia;%slalfha fjr<ska Tífnys isg .sks wú fydfrka

f.k tafï wjia:d lsisjla .ek ±k .ekSug fkd,enqKq nj Y%S ,xld kdúl yuqod

ksfhdað;fhla mejiSh' yïnkaf;dg fjr< ;Srej wjg uqr ixpdrl lghq;= .d,af,a

isg fufyhjk ,§' tfy;a iïuqL idlÉPd i|yd iïnkaO jQ tla wfhla mejiqfha

ol=Kq fjr< Tiafia fydfrka wú f.k taug W;aidy lrk ,oafoa kï th fidhd

.ekSfï bv lvla fkdmj;sk njh'56

W;=re kef.kysr m<d;aj, isú,a jeishka .%dudrCIlhka jYfhka ikakoaO lsÍfï

l%shdj,sh .ek ie,ls,a, fhduq l< isú,a iudc iy rdcH ks,OdÍka w;ßka iïuqL

idlÉPdjg odhl jQ wh mejiqfõ fufia ksl=;a lr we;s wdhqO rfÜ fjk;a m%foaY

j,§ úl=Kd ±ófï yelshdjla mj;sk njh'57 l;r.u m%foaYhg ^yïnkaf;dg

Èia;%slalh wdikakfhau msysá& f.k f.dia úl=Kk ,o tn÷ wdhqOhla .ek ;ukag

±kqula we;s nj f;dr;=re iemhQ tla mqoa.,fhla mejiSh'58 fun÷ wdhqO kS;s

úfrdaë f,i ixirKhg tlaùfï ksYaÑ; bvlvla mj;sk fyhska" tu.ska Y%S ,xldj

mqrdu wkd.; mrïmrdjkag wk;=reodhl Wreuhla ks¾udKh flfrkq we;' fun÷

wú me;sÍu u.ska isú,a ckhd iy igkalrejka w;r mj;sk iSud wk;=reodhl

wdldrhg fnd| ù hk w;r m%;sl%shd ±laùug m%udKj;a fkdjk wdldrfha wú

/.;a wvq mqyqKqjla ,o isú,a jeishka" wka;rdhg ksrdjrKh flfrkq we;' tfiau

tla ckj¾.hlg wh;a msßila ikakoaO lsÍu" u.ska wfkla wh w;ro wdhqO

i|yd b,a¨u f.dvke.Sug fya;= jkq we;' ukaoh;a ;uka ;u wi,ajeishkaf.a wú

n,hg ksrdjrKh ù isá;ehs hk yeÕSu Tjqka ;=< ìys jk neúks'59 ’Wml%ñl¶

fya;= u; isú,a mqrjeishkag wdhqO fnod y, fjk;a rgj, ksoiqka u.ska meyeÈ,s

jkqfha È.= ld,Sk jYfhka me;sreKq krl m%;sM, wdrCIdj hk ixj¾Okh flfrys

n, md we;s njh' hqf.daia,dúhdj" we,afíkshdj iy we*a.ksia:dkh o ta rgj,a

w;r fõ'

55 South Asia Terrorism Porta’l “Fatalities District-wise-2005” http:/www.satp.org/satporgth/countries/shirilanka/database/Fatilaties Distowise-2005.htm, htm, accessed 03 June 2006; South Asia Terrorism Portal “Fatalities District-wise-2006” http:/www.satp.org/satporgth/countries/shirilanka/database/Fatilaties Distric wise-2006.htm, accesed 2006 June 03 56 2006 uehs 25" ùrú, .=jka yuqod uQ,ia:dkh fcHIaG ks,OdÍka iu. iïuqL idlÉPdj 57 2006 uehs 13" iq¿ wú iy ieye,a¨ wdhqO ms<sn| WmfoaYl iy 2006 uehs 18 iy 19" ;x.,a, fldÜGdYfha fcHIaG fmd,sia ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPd 58 2006 uehs 13" iq¿ wú iy ieye,a¨ wú ms<sn| ksoyia m¾fhaIlhl= iu. iïuqL" idlÉPdj 59 2006 uehs 16" ;x.,a, fldÜGdYh" fcHIaG fmd,sia ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj

22

fmd,sia ia:dkh

fnfy

;a f

ldgk ;

=jlal=

m;fr

dï ;

=jlal=

.,algia

l|ka$n¢k ;

=jlal=

T-56

T-81

ldK

q fofl

a ;=jlal=

iajhxl

%Shj

WKav

msfr

k

tl;=j

¨Kq.ï fjfyr 11 24 2 0 0 0 0 0 37

l;r.u 9 13 0 0 0 0 0 0 22

iQßhjej 3 1 7 2 0 0 0 0 13

;siaiuydrduh 6 1 4 0 1 0 0 0 12

yïnkaf;dg 7 3 0 1 0 0 0 0 11

j,iauq,a, 1 1 7 0 0 0 0 0 9

ñoafoKsh 3 1 2 0 0 0 0 0 6

;x.,a, 1 1 4 0 0 0 0 0 6

wÕ=Kfld, me,eiai 3 1 1 0 0 0 0 0 6

lgqjk 5 0 0 0 0 0 0 0 5

ùrleáh 2 0 1 0 1 0 0 1 5

wïn,kaf;dg 2 2 0 0 0 0 0 0 4

yqx.u 0 1 1 0 0 1 0 0 3

fn,sw;a; 1 1 0 0 0 0 0 0 2

tl;=j 54 50 29 3 2 1 1 1 141

j.=j 02 - ;x.,a, fldÜGdYfha fmd,sia ia:dk úiska jd¾;d .; lrk ,o kS;s

úfrdaë .sks wú whs;sh" 2005 iy 2006 ckjdß - uehs

;x.,a, fldÜGdYh u.ska w,a,d .;a wdhqO j¾. ^2005 iy 2006 ckjdrs-uehs&

iajhxl%Sh Wkav msfrk rhs*,a

1]

ldKq fofla m;frdï ;=jlal=

1]

à-81 1]

à-56 1]

l|ka$n|sk ;=jlal= 2]

.,a lgia 21]

m;frdï ;=jlal= 35]

fnfy;a fldgk ;=jlal= 38]

23

Èia;%slalh ;=< mj;sk kS;s úfrdaë wú w;ßka fmd,Sish úiska nyq,ju fidhd .kq

,enQ .sks wú j¾. ms<sn| ixLHd f,aLk fmd,sia fomd¾;fïka;=j i;=j mj;S"

Èia;%slalh ;=< we;s fnfy;a fldgk ;=jlal=" m;frdï ;=jlal= iy l|ka $ n¢k

;=jlal=j, n,mEfï iajNdjh .ek igyk u.ska ±lafõ' oreKq .Kfha

wmrdOlrejka úiska jvd;a leue;a;la ±la jQ wdhqOh f,ig f;dr;=re ,nd ÿka

fndfyda wh úiska kï lrk ,oafoa l,d;=rlska muKla w,a,d .kq ,enqjo" T-56 m%ydrl rhs*,fha" tla wdldrhla jk Ak-47 nj igyka lsÍu jà' hqo mqyqKqj

,nd .;a fndfyda mqoa.,hskaf.ka iukaú; jQ njg jd¾;d jk ixúê; wmrdO

lKavdhï w; /¢ wdhqO w,a,d .ekSug fmd,Sishg wmyiq ù ;sfí' tfyhska kS;s

úfrdaë iq¿ wú mßyrKh ;=< T-56 wdhqOfha m%;sY;h" w,a,d .kakd ,o wdhqO m%;sY;hg jvd úYd,h'

fuu ;lafiarejg wdOdrl jk m%ldYhla l< ud;r frdayf,a ksfhdað;fhl=g wkqj

Tyq úiska mÍCIKhg ,la l< .sks wú wdY%s; urKj,ska nyq;rh isÿ ù we;af;a

n,j;a wúhla jk m%Odk jYfhka T-56 wdY%s;jh'60 .,algia fyda m;frdï ;=jlal= yd iïnkaO isÿùï ixLHdj b;d iq¿ m%udKhla nj Tyq jd¾;d l< w;r" 2001 §

Tyq ud;r isÿùï ms<sn|j lghq;= lsÍu wdrïN l< jljdkqfõ isg >d;k i|yd

Ndú;d lrk wdhqOh .,algiaj, isg T-56 olajd udre jQ nj i|yka lrk ,§'61 fuu.ska mejfikafka ;siai uydrduh iy yïnkaf;dg wdfrda.H Yd,d úiska lghq;=

lrk ,o T-56 wú u.ska jQ ;=jd, fya;=fjka ñh .sh fyda ;=jd, ,o ixLHdj wvq ixLHdjla jqjo" Èia;%slalfha b;sß m%foaYj, § jeä isÿùï ixLHdjl m%;sldr lsÍu

fyda wêlrK ffjoH mÍCIK meje;aùu isÿ lrk ,o njh'62

wmrdOlrejka úiska m;frdï ;=jlal=j, isg T-56 Ndú;h olajd udreùula ksÍCIKh l< yels nj tla fcHIaG fmd,sia ks,Odßfhla mejiSh' yïnkaf;dg Èia;%slalh ;=< T-56 wú 25-30 ;a w;r m%udKhla we;s njg .Kkh l< yels nj tla fcHIaG ks,Odßfhla mejiSh' yïnkaf;dg Èia;%slalh ;=< fuu wdhqO ,eîfï iemhqï uQ,dY%h yuqodj yer m<d.shjqka hehs úYajdi flf¾'63 T-56 u.ska jQ ;=jd, isÿ lsÍï ud;r frdayf,ka muKlao" ^fn,sw;a;" ùrleáh" j,iauq,a, fyda ;x.,a, m%foaYj, idudkHfha yg.kq ,nk&64 ;j;a iq¿ m%udKhla yïnkaf;dg ^m%Odk jYfhka iQßh jej& m%foaYfhkao jd¾;d jqjo" ;siaiuydrdufhka lsisÿ isÿùula jd¾;d fkdùu o u.ska meyeÈ,s jkqfha fuu wú ixirKh úYd, jYfhkau iSud ù we;af;a yïnkaf;dg Èia;%slalfha ngysr fldgfia msysá fuu jvd;a lroldß ia:dkhkays njh' iQßh jej ksfhdackh l< b,lal .; lKavdhï msßia ish m%foaYfha kS;s úfrdaë T-56 .sks wú mj;sk nj ;yjqre l<y'65

f;dr;=re ,o ud¾.h úIhh fj<|

jákdlu

^,xld

remsh,a&

,nd.; yels wdldrh

60 2006 uehs 26"ud;r frday," ks,Odßfhl= iu. idlÉPdj 61 62 2006 uehs 25 Èk ;siaiuydrdu frdayf,a fcHIaG ks,Odßfhl= iy 2006 uehs 23 Èk yïnkaf;dg uQ,sl frdayf,a ks,Odßfhl= iu. l< iïuqL idlÉPdj 63 2006 uehs 16" ;x.,a, fldÜGdYh" fcHIaG fmd,sia ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 64 2006 uehs 16" ud;r frdayf,a ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 65 2005 uehs 26" kd.ßl msßñka iy ldka;djka iu. isÿ l< b,lal.; lKavdhï idlÉPdj

24

;x.,a, nkaOkd.dr

/|úhka

m;frdï ;=jlal=

WKav

200 wjir,;a .sks wú

ysñlrejka fj;ska

iyldr fmd,sia

wêldß ;x.,a,

.,algia 3"000 lïu,alrejka úiska

.sks wú ksIamdolhka

f,iiel flfrk wh

.,algia 1"500 isg lïu,alrejka úiska

ñoafoKsh wi,

;reKfhda

.,algia 2"000 m<,aj me;sr we;'

lïu,alrejka fj;ska

b,lal lKavdhï -

.%dóh msßñ

msiaf;da, 50"000 ixúOdkh jQ wmrdOlrejka

fyda yuqodj yer hk

whf.ka

b,lal lKavdhï -

kd.ßl msßñ

T-56 56"000 yuqod yer hk whf.ka

j.=j 3 - kS;s úfrdaë iq¿ wú iy ieye,a¨ wdhqO fj<| jákdlu iy ,nd.;

yels wdldrh

ks, fkdjk idlÉPdjla ;=< ñoafoKsh wdikakfha mÈxÑ ;reKhska ióCIK

lKavdhug Èia;%slalfha fnfy;a - fldgk ;=jlal=" .,algia iy n¢k $ l|ka

;=jlal= wd§ wdhqO Èia;%slalh ;=< idudkH foaj,a njh'66 T-56 ta muKgu olakg

fkd,enqK o" kshu ñ, f.jkafka kï tajd wdikak m%foaYfhka ,nd .; yels w;r"

T-56 .sks wúhlska fjä ;eîu ms<sn| Rcq mqoa.,sl w;a±lSula ms<sn| úia;r bka

tla ;reKfhla bÈßm;a lf<ah'67 b,lal.; lKavdhï /iaùul§" kd.ßl msßñka

mejiQ wdldrhg T-56 m%dfoaYSh jYfhka ñ,hg .ekSfï yelshdjo mj;S'68 f;dr;=re bÈßm;a l< iuyr mqoa.,hskag wkqj ’à-lgia¶ wú j¾Okh fya;=fjka wmrdO

i|yd fhdod.kakd ,oafoa T-56 wúh±hs ;SrKh lsÍu wmyiqh' ta ksid >d;k

i|yd Ndú;d l< wdhqO j¾.h .ek Tjqka ;=< iaÓr woyila fkdùh'69 tfy;a

ksYaÑ; j¾.hl ;=jlal= fhdod .ksñka jQ ;=jd, w;r fjki y÷kd .ekSug

fjdaydßl ffjoHjrekag yelshdjla ;sfnk njla olakg ,eìKs'70 cd;sl uÜgfuka"

2004 ckjdß 01 od isg 2006 uehs 26 olajd" wmrdO mÍCIK iy kvq

mejßïj,g iïnkaOj" tu wmrdO lghq;= i|yd fhdod.;a njg iel fldg rcfha

ri mÍCIljrhd fj;g bÈßm;a l< .sks wú" WKav fyda idOl iys; .sks wú

ixLHdj 1435 ls' fï w;=ßka 183 la" yïnkaf;dg Èia;%slalfha msysá ufyaia;%d;a

Widúfha ,enqKs' ta wkqj cd;sl uÜgfï tl;=fjka ishhg 12'8 la yïnkaf;dg

Èia;%slalhg wh;a fõ' cd;sl ck.ykfhka yïnkaf;dg Èia;%slalhg wh;a jk

m%;sY;h ishhg 2'7 la muKla nj i,ld n,k úg fuys jeo.;alu u;= ù

fmfka'71

66 2006 uehs 24" ñoafoKsh wi, ;reKhska iu. l< iïuqL idlÉPdj 67 tu 68 kd.ßl msßñka iu. isÿ l< b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 69 2006 uehs 17" fn,sw;a; fmd,sia ia:dkh" fcHIaG ks,Odßhd iu. iïuqL idlÉPdj 70 2006 uehs 25" ;siaiuydrdu frday," fcHIaG ks,Odßhd iu. iïuqL idlÉPdj 71 yïnkaf;dg ck.ykh jk 525"370 iy cd;sl ck.ykh jk 18"732"455 wkqj .Kkh lrk ,§' n,kak ck yd ixLHdf,aLk fomd¾;fïka;=j" ’ck.yk ixLHdf,aLk¶

25

2004 ckjdrs 01-2006 uehs 26 olajdrcfha ri mrSÌljrhd fj;g

yïnkaf;dg osia;%slalhg bosrsm;a lrk ,o wdhqO j¾.

T-56 4fnfy;a fkdjk n|sk

;=jlal= 4msiaf;da, $

rsfjda,ajr 8

m;frdï

;=jlal= 33

fnfy;a fldgk

;=jlal= 45

.,algia 87

f.ù .sh oi jirla ;=< ;x.,a, Èia;%slalfhys iy uq¿ rg ;=<skau w;a wvx.=jg

.;a tla tla j¾.fha .sks wú ms<sn| ixLHd f,aLk o ióCIK lKavdhug

,ndfok ,§' ixLHd f,aLk j,ska ±lafjk wdldrhg 1995-2004 ld,h ;=< § uq¿

rfgkau fidhd .kq ,enQ úúO j¾.fha .sks wú 4579 w;ßka 504 la fyj;a

ishhg 11 la ;x.,a, fmd,sia fldÜGdYfhka fidhd .kakd ,§' ^jeo.;a lreK kï

h<s;a jrla fuh cd;sl ck.ykfhka Èia;%slalhg wh;a fldgfia wkqmd;h blaujd

isák njh'&72 kS;s úfrdaëj w;aika lrf.k we;s wdhqO j¾. ms<sn| Ñ;%h

f.dvkÕd .ekSug fuu ixLHd o;a; ;jÿrg;a WmldÍ fõ' flfia fj;;a 2004

o;a; u.ska meyeÈ,s jkafka jif¾ wdrïNfha§ meje;s iajNdjh fõ'

http://www.statistics.gov.lk/population/index.htm iy j¾.SlrKh l< o;a; i|ykaj we;s http://www.statistics.gov.lk/population/tables.pdf; 2006 cQks 2 Èk ;lafiare lrk ,§' 72 fidhd .kakd ,o j¾.SlrKh fkdlrk ,o wdhqO o ;x.,a, fldÜGdYfha iy cd;sl uÜgfï o;a; ;=< wvx.=j mj;S kï" túg uq¿ rg ;=<skau fidhd.;a wdhqO w;ßka 10] la fyj;a cd;sl uÜgfuka fidhd.;a wú 10"0009 la w;ßka 1"009 la ;x.,a, fldÜGdYfhks'

26

2'3 1995-2004 ;=< § ;x.,a, fldÜGdYfhka fidhd.;a iq¿ wú iy ieye,a¨

wdhqO - .sks wú j¾.

0 50 100 150 200

2004

2003

2002

2001

2000

1999

1998

1997

1996

1995

.,algia

m;frdï ;=jlal=

rsmS¾ j¾.fha ;=jlal=

à-56

84-tia

tia t,a wd¾

msiaf;da,

rsfjda,aj¾

w;a fndaïn

fjk;a

by; we;s igyfkka ±lafjk wdldrhg 1995 mgka 2003 olajd jQ oYlhl

ld,fha§ Èia;%slalh ;=<ska tlÿ T-56 .sks wúhlaj;a fidhd fkd.;a w;r 2004 mgka tajd iq¿ m%udKfhka u;=jkakg úh' tfiau igyka u.ska fmkajd fokq ,nk

;j;a lreKla jkqfha 1999 mgka w;a fndaïn 21 la w;awvx.=jg .;a w;r" 2002

§ th WÉPia:dkhg m;a jQ njh' 2005 jif¾§ fmd,Sish ;j;a w;afndaïn 9 la

fidhd .;a w;r" 2006 m<uq udi my ;=< § ;j;a folla w;a wvx.=jg .eKqks'73

fuu ióCIKh i|yd isÿ lrk ,o udOH ksÍCIKh ;=< § fmkS .sfha úfoaYhl

ksIamdÈ; w;afndaïnhla <Õ ;nd.;a mqoa.,fhl= w;a wvx.=jg m;a jQ nj ±lafjk

tla jd¾;djla o74 lgqjk m%foaYfha ksjila fld,a, lE j¾;djlao75 jQ njhs' Y%S

,xldfõ .%dóh m%foaY ;=< w;afndaïn mßyrKh j¾Okh fjñka" mj;sk njg"

cd;sl uÜgfï§ iïuqL idlÉPdjkag Ndckh jQ iuyr mqoa.,hka l< m%ldYh

fuu.ska iaMqg fõ'76

fuys§o" w;a fndaïn imhkq ,enQ uQ,dY%h jYfhka ie,flkafka W;=re kef.kysr

l%shdkaú; m%foaYhhs' w;a fndaïn msmsÍï fya;=fjka ^yïnkaf;dg Èia;%slalh ;=<

muKlau fkdfõ'& ñh.sh mqoa.,hskaf.a isrer lsysmhla mÍCIdjg ,la l< .d,af,a

msysá lrdmsáh YSCIK frdayf,a ks,Odßfhl= fulS fndaïn isx.mamqrefõ ksmojkq

,nk tajd nj;a tajd Y%S ,xldfõ" ikakoaO yuqod úiska Ndú;d lrk j¾.hlg wh;a

nj;a y÷kd .kakd ,§'77 fndaïn mqmqrejd yßk njg ;¾ckh flreKq tla isÿùula

73 2006 uehs 20 ;x.,a, fldÜGdYh" fmd,Sisfha fcHIaG ksfhdað;fhl= iu. l< iïuqL idlÉPdj 74 udOH úYaf,aIK lreKq" ,xld§m" 2005 fkdjeïn¾ 15" msgqj 1 75 udOH úYaf,aIK lreKq" ,xld§m" 2006 ckjdß 19" msgqj 6 76 2006 uehs 10" kS;s úfrdaë ieye,a¨ wú jHdma;shg tfrys cd;sl fldñifï idudðlhl= iu. iy kS;sm;s fomd¾;fïka;= ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj iy 2006 uehs 10 wdOdr lKavdhï WmfoaYljrhd iu. iïuqL idlÉPdj 77 2006 uehs" .d,a," lrdmsáh YSCIK frday,a ks,Odßhl= iu. iïuqL idlÉPdj

27

.ek ióCIK lKavdhfï wjOdkhg fhduq jQ kuq;a" yïnkaf;dg Èia;%slalfha tajd

Ndú;d lsÍfï rgdj .ek ióCIKh i|yd m%Odk jYfhka f;dr;=re iemhQ

mqoa.,hska ;=< mej;sfha u| wjfndaOhls' ;x.,af,a iy yïnkaf;dg jdih lrk

ëjrhka iuyr wjia:dj,§ m%foaYfha .,a jevm, j,ska ,nd.;a mqmqrK øjH ëjr

l¾udka;h i|yd fhdod .kakd njg jd¾;d we;s kuq;a" fuu Ndú;h miqj w;ayer

ouk ,o njo jd¾;d fõ'78

;x.,a, fldÜGdYfhka fidhd .kakd ,o wdh qO j¾. ^1995-2004&

fjk;a 505

rsmSg¾ j¾.fha ;=jlal= 1

à-56 5msiaf;da, 6

rsfjda,ajr 35

w;a fndaïn 67

m;frdï

;=jlal= 87

.,algia 303

kS;s úfrdaë WKav ,efnk ud¾.

;x.,a, fldÜGdYfha fcHIaG fmd,sia ksfhdað;hl= m%ldY lrk ,oafoa Tyqg yuq ù

we;s fndfyda .,algia wdhqO ie,iqï lr we;af;a T-56 WKav Ndú;d l< yels

wkaoug njh'79 Tyq lshd isáfha W;=r iy kef.kysr isg we÷ï w;r;=r fyda

im;a;= ;=< iÕjdf.k WKav /f.k tk ikakoaO fiajd w;yer m,d hk

mqoa.,hska flfrka tajd ,efnk njh'80 osia;%slalfha isák .,algia wdhqO Ndú;d

lrk mqoa.,hka úiska m;frdï fldmq h<s mqrjd WKav f,iska m%fhdackhg .kq

,nk njla wdrxÑ ud¾. .Kkdjlska m%ldY úh'81 úúO foa Wmfhda.S lrñka

.DydY%s;j ksmojk oEo WKav ,nd.ekSfï tla l%uhla fõ' Bhï fnda, j, isg"

nd,aÈ fldl= j,ska lmd.;a f,day len,s olajd we;s úúO wuqøjH fhdodf.k WKav

ksIamdokh lrk w;r" fjä fnfy;a jYfhkao r;sCoaCodj, isg ld¾ñl mqmqrk

øjH olajd jk úúO j¾.fha foa fhdod .efka' ;x.,a, isrf.or ;=< isák .sks

78 kd.ßl ldka;djka iy kd.ßl msßñka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 79 2006 uehs 26" ;x.,a, fldÜGdYfha fcHIaG fmd,sia ksfhdað;hl= iu. iïuqL idlÉPdj 80 tu 81 yïnkaf;dg Èia;%slalh l,lg fmr .sks wú n,m;% ks,Odßfhlaj isák wfhla iudk iïuqL idlÉPdj

28

wú ms<sn| jerÈlrefjl= njg m;a jQfjl= m%ldY l< wdldrhg" kS;Hdkql+, .sks

wú Ndú;d lrkakka fj;ska .sks wú i|yd WKav ñ,hg .; yel'82

ikakoaO fiajd i;= wú

yïnkaf;dg Èia;%slalfha fmd,sia fiajdj wdjrKh lrkq ,nkafka ;x.,a,

fldÜGdYh u.sks' Bg fmd,sia ia:dk 14 la we;=<;ah' idudkH fmd,sia Ng lKavdhï

ffoksl úúO fmd,sia wjYH;d i|yd wú.kajkq ,nk w;r wfkl=;a wúj,g

idfmaCIj uE; ld,Sk ksIamdokhka jk T-56 ta i|yd fhdod .efka' ta w;r

fmd,Sish msiaf;da, o l÷¿ .Eia ksl=;a lsÍu i|yd úÈyhkao Ndú;d lrhs'

ióCIK lKavdhu .sh tla fmd,sia ia:dkhla i;=j w;a fndaïn o úh' iuyr

fmd,sia ia:dkj,g wh;a wú .nvdj ;=< iajhxl%Sh rhs*,a o ^SLR& jQ kuq;a

iuyr wjia:dj,§ tajd" 1980 .Kka j,ska miqj Ndú;hg f.k ke;' tla fmd,sia

ia:dkhla i;=j ieye,a¨ ueIska ;=jlal=jla o úh'

tla tla fmd,sia ia:dkhlg wkqnoaO ks,OdÍka ixLHdj .ek fyda ta ta fmd,sia ia:dk

i;= wú .nvd .ek f;dr;=re iemhSug fmd,Sish ue,slula ±laùh' flfia fj;;a

tla tla ks,Odßfhl=g iïm%odhsl wdhqO fl;rï ;sfío hkak .ek fuhg fmr Y%S

,xldj ;=< lrk ,o wOHhkj,g wkqj fldÜGdYh ;=< fmd,sia ks,OdÍka 1140 la

isák nj;a Èia;%slalh ;=< fmd,sia fomd¾;fïka;=j i;= iq¿ wú iy ieye,a¨

wdhqO 1370 la mj;sk nj;a wkqudk flf¾'83

;ukaf.au .sks wú Ndrj lghq;= lrkq yer" kS;s úfrdaë wdhqO" wmrdO lghq;=

i|yd fhdod.;a wú w;a wvx.=jg f.k ufya;%d;a Widúfha uQ,sl wêlrK lghq;=

i|yd bÈßm;a lsÍu o fmd,Sish i;= j.lSula fõ' thska miq f;dr;=re b,a,Sulao

iu. tlS wúh fmd,Sish úiska rcfha ri mÍCIljrhd fj;g fhduq lrk w;r

tu.ska wmrdO kvqfõ§ .sks wúh ms<sn| fjdaydßl f;dr;=re fhdod .; yel'

;x.,a, fmd,sia fldÜGdYh u.ska iemhQ o;a; u.ska meyeÈ,sjk wdldrhg

yïnkaf;dg Èia;%slalfhka fidhd .;a tn÷ wdhqO fmd,sia ia:dkj, wdrCIs; ueÈß

;=< fyda wêlrK fj;g bÈßm;a fldg fyda rcfha ri mÍCIljrhd fj; fyda

;sfí'

iq¿ wú iy ieye,a¨

wdhqO

fmd,sia ia:dk

wdrCIl ueÈß

wêlrK Yd,d rcfha ri mÍCIl

.,algia 0 50 13

m;frdï ;=jlal= 0 8 14

T-56 0 1 1

T-81 0 0 1

fjk;a fldgk ;=jlal= 0 51 4

l|ka$n¢k ;=jlal= 0 2 0

82 2006 uehs 16" ;x.,a, isr f.or" /|úhl= iu. iïuqL idlÉPdj 83 iS' iañ;a igka úrdufha fijke,a, hg( iq¿ wú ,nd .; yelsùfï n,mEu iy tajd Y%S ,xldj ;=< whq;= mßyrKh ^iq¿ wú ióCIKh ;djld,sl f,aLk 2003 Tlaf;dan¾ 11& msgqj 16

29

iajhxl%Sh rhs*,a 0 0 1

tl;=j 0 112 24

j.=j 4 - idCIs i|yd bosrsm;a lrk ,o w;a wvx.=jg .;a $ ika;lfha mj;sk

wdhqO ixLHdj tla fcHIaG fmd,sia ks,Odrsfhl= úiska m%ldY l< wdldrhg" Widú fj;g bÈßm;a l< ish¿ wdhqO r|jd we;s ksYaÑ; ia:dk .ek meyeÈ,s ke;s kuq;a hg;a msßfihska ;x.,a, jiu ;=< §" Widú j,g bÈßm;a lrk ,o .sks wú m%udKj;a wdrCIdjla iys;j ;eîfï myiqlï tys fkdue;s neúka tajd fmd,Sish Ndrfha r|jd f.k ;sfí'84 jkÔú fomd¾;fïka;=j jkÔú fomd¾;fïka;=j i;= rgmqrd we;s .sks wú m%udKh wdikak jYfhka 500 la jk kuq;a ta w;ßka yïnkaf;dg Èia;%slalh ;=< we;s .sks wú m%udKh .ek f;dr;=re ,nd .ekSug ke;'85 jk ixrCIK fomd¾;fïka;=j kS;s úfrdaë ±j lemSï j,ska jkdka;r wdrCId lr .ekSu i|yd jk ixrCIK

fomd¾;fïka;=j i;= .sks wú 160 la rgmqrd we;'86 ta w;ßka Èia;%slalh ;=< we;s

wdhqO ±lafjk igyka my; i|yka j.=fõ ths'87

j¾.h ixLHdj

msiaf;da, ^9 ñ'ñ'& 4

m;frdï ;=jlal= 10

ßmsg¾ j¾.fha ;=jlal= 4

tl;=j 18

j.=j 5 - yïnkaf;dg Èia;%slalh ;=< we;s jk ixrCIK fomd¾;fïka;=j i;=

wdhqO

ióCIK lKavdhfï fm!oa.,sl wjOdkhg ,la jQ tla l,dm ld¾hd,hl muKla

;snQ wdhqO ixLHdj .ek i,ld n,k l<" Èia;%slalh ;=< fomd¾;fïka;=j i;= wú

m%udKh ks, jYfhka m%ldY lrk ,o m%udKh blaujd hk njla fmfka'

Èia;%sla f,alï ld¾hd,h

l,lg fmr tla jrlg Èia;%sla f,alï ld¾hd,fha wdrCIs; ueÈßfha jQ wú

m%udKh 2000 la muK úh'88 ±ka tys wdikak jYfhka wdhqO 200 la iy ;j;a

.sks wú 700 la i|yd fldgia úh'89 fuu .sks wú úúO ud¾. j,ska ,enqKq tajdh'

84 2006 uehs 16" ;x.,a, fldÜGdYh" fmd,Sisfha fcHIaG ksfhdað;fhl= o iu. iïuqL idlÉPdj 85 2006 uehs 30" MODPSLO, fcHIaG ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 86 tu 87 2006 uehs 24 jk ixrCIK fomd¾;fïka;=j" ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 88 2006 uehs 24" jk ixrCIK fomd¾;fïka;=j" ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 89 2006 uehs 23" yïnkaf;dg" Èia;%sla f,alï ld¾hd,h ksfhdað;fhla iu. iïuqL idlÉPdj

30

.sks wú wl¾ukh ùu" tys ysñlre ñh hdu" ;jÿrg;a tajd wkjYHùu fyda tajd

kvq NdKav ùu ^tn÷ iuyr wú úkdY lsÍu i|yd wêlrKh úiska Rcqju

fld<Ug hjk kuq;a& hk lreKq u; w;am;a lr.;a wdhqO o ta w;r fõ'

.,algia iy rhs*,a o" Bg wu;rj ;ks ldKqfõ ldkq fofla m;frdï ;=jlal= o

wdrCIs; ueÈßfha jQ wú tl;=j ;=< úh'90 wdrCIs; ueÈßfha we;s wú w;ßka

ishhg wkQjlau l¾udka; Yd,d ksIamdokhkah'91 ióCIK lKavdhu úiska uE;

wjqreÿj, jd¾;d mÍCId lsÍfï§ fmkS .sfha kqÿre w;S;fha§ wdrCIs; ueÈßh

fj;g bÈßm;a l< .sks wú w;ßka ishhg wiQjlg wdikak m%udKhla fndar 12

m;frdï ;=jlal= njh'

nkaOkd.dr fiajdj

rcfha wdh;k i;= .sks wú .ek jd¾;d lsÍu i|yd tla mßmQ¾K hdka;%Khla

;sîfï jeo.;alus ms<sn|j ±laúh yels tla o¾Ylhla úh yelafla yïnkaf;dg

nkaOkd.dr fiajdj i;= .sks wú ms<sn|j m%dfoaYShj we;s ixLHd o;a; iy cd;sl

uÜgfï o;a; w;r mj;sk fjkialïh' ;x.,a, nkaOkd.drhg .sh m¾fhaIK

lKavdhug mjik ,o wdldrhg" tys mßY%h ;=< T-56 m%ydrl rhs*,a 18 la iy ñ'ó' 9 msiaf;da," ßfjd,ajr" ßmsg¾ j¾.fha m;frdï ;=jlal= iy l÷¿ .Eia

;=jlal= o úh'92 cd;sl uÜgfï§ wmg mjik ,oafoa yïnkaf;dg Èia;%slalfha

nkaOkd.dr fiajdj i;=j iq¿ wú iy ieye,a¨ wdhqO 48 la we;s nj;a" bka 6 la

T-56 jk w;r b;sßh m;frdï ;=jlal=" ÍmSg¾ ;=jlal= iy l÷¿ .Eia úÈkhka njh'93

mqoa.,sl wdrCIl iud.ï rg mqrd úisÍ we;s kS;Hdkql+, mqoa.,sl wdrCIl iud.ï 280 la w;ßka .sks wú

±Íu i|yd n,m;% ,nd we;af;a 82 la muKs'94 tajd i;=j we;s .sks wú 752 lg

msiaf;da," ßfjda,ajr" m;frdï ;=jlal= iy ßmSg¾ j¾.fha ;=jlal= we;=<;ah'95

mÍCIK lKavdhu okakd wdldrhg yïnkaf;dg Èia;%slalh mokïj msysg jQ fyda

yïnkaf;dg Èia;%slalh ;=< l%shd;aul jk fyda tjeks lsisÿ wdrCIl iud.ula ke;'

yïnkaf;dg Èia;%slalh ;=< iq¿ wú iy ieye,a¨ wdhqOj, n,mEu

ióCIKfha fuu fldgfia§" yïnkaf;dg Èia;%slalh ;=< iq¿ wú iy ieye,a¨

wdhqO j, n,mEu fï iu. we;s igyk ;=< idlÉPd flfrhs' fmd,Sish" wdfrda.H

Yd,d iy wmrdO wêlrK uQ,dY% fukau b,lal .; lKavdhïj, iy f;dr;=re

imhk m%Odk mqoa.,hska iu. meje;a jQ iïuqL mÍCIK u.ska ,nd .;a ixLHd

f,aLk u; fuu igyk ilid ;sfí' tfiau tajd j¾Okh lsÍu i|yd miq.sh udi

90 tu 91 2006 uehs 23" yïnkaf;dg" Èia;%sla f,alï ld¾hd,h" ksfhdaðlhl= iu. iïuqL idlÉPdj 92 2006 uehs 16" ;x.,a, nkaOkd.drh" ksfhdað;hl= iu. iïuqL idlÉPdj 93 2006 uehs 30" MODPSLO" fcHIaG ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 94 tu 95 tu

31

fod<yl ld,hla ;=< m< jQ udOH jd¾;d iy wod< f;dr;=re /.;a m%ldYk j,

wvx.= oE Ndú;d lrk ,§'

fmd,sia fomd¾;fïka;=j u.ska imhd fok ,o ;x.,a, fldÜGdYfha ixLHd f,aLk

u.ska f.ù .sh j¾I folla mqrd yïnkaf;dg Èia;%slalh ;=< .sks wú fhdod

.ksñka isÿ l< m%Odk wmrdO ixLHd ±lafjk b;d m%fhdackj;a iudf,dapkhla ,nd

foa'

2005 2006 ^uehs 10 olajd& tl;=jfmd,sia ia:dkh

ñksia >

d;k

oreK

q ;=jd,

isÿ

lsÍï

fidrlï

fjk;a

wmrdO

ñksia >

d;k

oreK

q ;=jd,

ssÍï

fidrlï

fjk;a

wmrdO

iQßh jeh 2 2 19 0 0 1 2 0 26

fn,sw;a; 2 0 8 0 4 0 8 0 22

j,iauq,a, 0 0 11 0 2 2 5 0 20

wïn,kaf;dg 1 3 11 1 0 0 1 0 17

ùrleáh 3 2 11 0 0 0 0 0 16

;siaiuydrduh 2 0 6 2 3 0 1 0 14

yqx.u 1 2 9 0 0 0 1 1 14

w.=Kfld, me,eiai 7 1 0 0 1 0 2 1 12

yïnkaf;dg 3 0 2 3 0 0 2 1 11

¨Kq.ï fjfyr 1 1 2 1 1 0 3 1 10

ñoafoKsh 1 1 6 0 0 0 0 0 8

;x.,a, 1 0 3 0 1 0 2 0 7

l;r.u 1 0 3 0 0 0 0 0 4

lgqjk 1 2 0 0 0 0 0 0 3

tl;=j 26 14 91 7 12 3 27 4 184

j.=j 6 - ;x.,a, fldÜGdYh ;=< .sks wú fhdod .ksñka isÿ l< wmrdO - 2005

- 2006

.sks wú Ndú;d fldg isÿ l< wmrdO ms<sn| by<u ixLHd o;a; ±lafjk fmd,sia

ia:dk" Èia;%slalfha iq¿ wú iy ieye,a¨ wdhqO Ndú;dj ms<sn| krl ia:dk

jYfhka rdcH ks,OdÍka iy isú,a idudðlhska úiska kï lrk ,o m%foaY iu.

iumd; fõ'96 yqx.u iy wïn,kaf;dg yereKq úg igyfka ±lafjk uq,a fmd,sia

ia:dk wg msysgd we;s m%foaY" fuys b;sß fldgi ;=< iúia;rd;aulj idlÉPd

flfrk" iq¿ wú .eg¿ fya;=fjka Èia;%slalfha jvd;au ydkshg m;a ia:dk f,i

ie,fla'

96 ksoiqkla jYfhka fmr ±la jQ j.=fõ by< isg i|yka ia:dk yfhka myl§ kd.ßl ldka;djka iu. meje;a jQ b,lal.; lKavdhï idlÉPdj

32

Èia;%slalh ;=< ufyaia;%d;a wêlrK y;rla msysgd we;s w;r" kvqj kS;sm;s

fomd¾;fïka;=j u.ska uydêlrKh fj;g fhduq l< hq;=o hkak ufyaia;%d;a

wêlrKfha§ meje;afjk uQ,sl ufyaia;%d;a mÍCIKfha§ ;SrKh flf¾' tajd msysgd

we;af;a ;siaiuydrduh" yïnkaf;dg" ;x.,a, iy j,iauq,a, m%foaYj,h' ióCIK

lKavdhug ±k .ekSug ,enqKq wdldrhg uydêlrKfha úNd. flfrk kvq j,ska

o< jYfhka y;frka ;=kla j,iauq,a, ufyaia;%d;a wêlrKfhka fhduq flreKq tajd

fõ'97 my; ±lafjk igyfka we;s o;a; ,ndf.k we;af;a 2004 ckjdß isg 2006

uehs olajd jk ld,h i|yd rcfha ri mÍCIljrhd i;= jd¾;d ;=<sks'

yñnkaf;dg Èia;%slalfha msysá tla tla ufyaia;%d;a Widúh úiska rcfha ri

mÍCIljrhd fj;g bÈßm;a lrk ,o tla tla j¾.hg wh;a .sks wú ixLHdj

tu.ska ±lafõ' igyk u.ska fmkajd fok wdldrhg 2004 isg rcfha ri

mÍCIljrhd fj;g bÈßm;a lrk ,o .sks wú m%Odk jYfhkau imhk ,oafoa

j,iauq,a, ufyaia;%d;a wêlrKh u.ska fkdjk kuq;a" 2005 j¾Ih ;=< § T-56 m%ydrl rhs*,a 3 la tu.ska bÈßm;a fldg we;'

2'5 rcfha ri mÍCIljrhd fj;g bÈßm;a lrk ,o wdhqO

2004 ckjdß 01 isg 2006 uehs olajd

0 10 20 30 40 50 60 70 80

;x.,a,

;siaiuydrduh

j,iauq,a,

yïnkaf;dg.,algia

fnfy;a fldgk;=jlal=

m;frdï ;=jlal=

msiaf;da,$rsfjda,ajr

fnfy;a fldgkl|ka$n|sk ;=jlal=

à-56

ióCIKh i|yd isÿ l< udOH úYaf,aIKfha§ 2005 uehs 01 od isg 2006 wfm%a,a

31 f;la l< mßÉfþofha§ yñnkaf;dg Èia;%slalh yd iïnkaO iq¿ wú iy

ieye,a¨ wdhqO Ndú;d jQ isÿùï 30 la .ek ±lafjk mqj;a m;a jd¾;d 33 la fidhd

.; yels úh' ia:dk .ek i,ld ne,Sfï§ jvd;a nyq,j i|yka jQfha yïnkaf;dg

Èia;%slalh ms<sn|jh' ^isÿùï kjhl§ iy tla wêlrK lghq;a;l§& ia:dkj,

me;sÍu .ek m%ldY jk udOH jd¾;d" fmd,Sisfha ixLHdf,aLk iy Èia;%sla frday,aj,

ffjoHjrekaf.a m%ldY j,g jvd mriamr úfrdaë fõ' iuyrúg Èia;%slalh ;=< iq¿

wú yd iïnkaO .eg¿ .ek m< jQ udOH jd¾;d ;=<ska ienE .eg¿fõ iajrEmh

fyda tys me;sÍu ksis f,i bÈßm;a fkdjkjd úh yel' bkamiq udOH jd¾;d ;=<

jvd;a nyq,j i|yka m%foaYh jQ fn,sw;af;a .sks wú wdY%s; fjkia fjkia isÿùï

yhla ±lajqKq w;r ta w;ßka y;rla ukqIH >d;kj,g iïnkaO úh' j¾Ih ;=<

jd¾;d.; jQ isÿùï yg.;a ia:dk kï w.=Kfld< me,eiai yd ;siaiuydrduh fõ'

.sks wú Ndú;d fldg isÿ jQ >d;k 30 la .ek mqj;am;a jd¾;dj, i|ykaj ;snqKs'

97 2006 uehs 16" yïnkaf;dg uydêlrKh rcfha kS;s{jrhd iu. iïuqL idlÉPdj

33

ta w;ßka isÿùï 18 la .sks wú fhdodf.k isÿl< >d;k f,io tlla wd;audrCIdj

i|yd l< ñkSureula f,io" ;j;a isÿùul§ fidreka fofofkl=g fmd,Sish úiska

fjä;nd >d;kh lsÍula f,iskao" ;j;a tlla wyïfnka $ w;ajer§ulska isÿ jQ

urKhla jYfhkao jd¾;d úh' udOH jd¾;dj, i|ykaj ;snQ isÿùï ms<sn|

iudf,dapkhla weuqKqï ’C¶ j, we;=<;a j.=fõ ±lafõ'

iq¿ wú wdY%s; ñksia >d;k

fmd,Sish u.ska imhd ÿka o;a; iy Èia;%sla f,alï ld¾hd,h úiska ,nd ÿka

ck.yk ixLHdf,aLk u.ska fmkakqï flfrkqfha 2005 j¾Ih ;=< isÿ jQ ukqIH

>d;k wkqmd;h ck.ykfhka 100"000 lg 4'95 la jk njh'98 my; ±lafjk

igyk u.ska meyeÈ,s jk wkaÈug" f,dal fi!LH ixúOdkfha ^WHO& ’m%pKav;ajh

iy fi!LHh .ek c.;a jd¾;dj¶ ^2002& ;=< ±lafjk rgj,a w;ßka tlla yer

wka ish¿ rgj,a w;ßka Y%S ,xldj by<ska isák nj fmfka'99 tfiau yïnkaf;dg

Èia;%slalfha jQ >d;k ixLHdj" 2000-2004 § .sks wú Ndú;d fldg Y%S ,xldj ;=<

isÿ l< iuia; ñksia >d;k ixLHdj" tkï 100"000 lg 2'06 fuka fo.=Khla

blaujd isà'100 2'6 f,dj mqrd fjk;a rgj,g idfmaCIj yïnkaf;dg osia;%slalfha ^2005& iy Y%S ,xldj ;=<

^2000-2004& .sks wú iïnkaO ukqIH >d;k-ck.yKfha 100"000lg wkqmd;hla f,iska ^o;a; ,nd.; yels wdikak;u j¾I 1990-2000&

cmdkh 0

*hsfr

da ueisfv

dakshdj 1

we,afn

akshdj 17'6

TiafÜ

%,shdj 0

'3

fn,acshu 0

'6

n,af.

arshdj 0

'6

lek

vdj 0

'5

fldtaIshdj 1'5

fpla c

krch 0

'4

tiaf;

dakshdj 2

'1

mska,ka;h 0

'4

m%xY

h 0

'3

c¾uksh 0

'2

y%Sish 0

'7

yïnkaf;

dg 4

'95

ykaf.

arshdj 0

'3

b;d,sh 0

'8

,eÜjshdj 1'4

fko¾,ka;h 0

'5

mD;

=.d,h 0

'6

fuda,aodjshdkq c

krch 1'2

iaf,

dajel

shdj 0

'8

iamdCoaCoh 0

'2

Y%S ,xl

dj 2

'06

;dhs,ka;h 3'8

tlai;a r

dcOdksh 0

'1

weursld tlai;a c

kmoh 4

'4

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

98 jd¾;d jQ >d;k ixLHdj jk 48 la iu.ska 2005 j¾Ih ;=< Èia;%slalfha isÿ jQ iuia; ukqIH >d;k ixLHdj ck.ykfha wkqmd;hla f,i 100"000 lg 9'14 ls' 2006 uehs 26" ;x.,a, fldÜGdYh" fmd,Sisfha m%Odk ksfhdað;hl= iu. iïuqL idlÉPdj' 99 B'larE.a" t,a'vd,an¾.a" fÊ'u¾Is" ta''ù'wd¾' f,dIdfkda ^ixia& ’m%pKav;ajh iy fi!LHh ms<sn| c.;a jd¾;dj¶ ^ðkSjd" f,dal fi!LH ixúOdkh" 2002& msgq 322-323' wdhqO úYd, m%udKhla w;=reoyka ùfuka yd mq¿,a f,i me;sr .sh isú,a le<ö,s j,g miqj t<UqKq j¾Ih jQ 1998 § we,afíkshdj ms<sn| o;a;' 100 2006 uehs 30 M.DPSLO" fcHIaG ks,Odßfhl= úiska imhk ,o o;a; j,g wkqj 2000-2004 j¾I ;=< rg mqrd .sks wú Ndú;dfjka isÿ l< >d;k idudkH 396'8 ls' Y%S ,xld rcfha ck yd ixLHdf,aLk fomd¾;fïka;=fõ ’ck.yk ixLHd f,aLk¶ j, ±lafjk cd;sl ck.ykh jk 18"732"455 u; mokïj ck.ykfhka 100"000 la i|yd jk m%;sY;h .Kkh lr we;' http://www.statistics.gov.lk/population/index.htm iy j¾.SlrKh lrk ,o o;a; we;s http://www.statistics.gov.lk/population/tables.pdf 2006 cQks 2 osk ;lafiare lrk ,oS'

34

.sks wú wdY%s; isÿùï yd nef|k l%uj;a o;a; tl;=jla iys; ffjoH jd¾;d

fkdue;s fyhska" ish rdcldÍ lghq;= ;=< uqqyqK mEug isÿ jQ .sks wú wdY%s; >d;k

iy ;=jd, ms<sn| jd¾;d ;=<ska o;a; fidhd ne,Sfï ld¾hh bgq lsÍug isÿ jQfhao"

.sks wú fhdodf.k isÿ jQ ;=jd, ms<sn|j lghq;= lsÍug wfmaCIs;"

wdfrda.HYd,djkag wkqhqla;j isák wêlrK ffjoH ks,OdÍkagh' ^JMO& 2005

i|yd jk fmd,sia ixLHdf,aLk ;=<ska fukau Tjqkaf.a jd¾;d j,skao fmkS hkafka

miq.sh jir y;rl ld,h ;=< Èia;%slalh ;=< .sks wú iïnkaO >d;k wju

jYfhka 26 l idudkHhla mej;S we;s njh'101

2001 ckjdß olajd ;rï wE; ld,hla f;la isÿ jQ .sks wú wdY%s; urK ixLHdj

.ek udisl ixLHdf,aLk iemhSug ud;r wdfrda.H Yd,dfõ ks,Odßfhl= iu;a úh'

yïnkaf;dg iy ud;r Èia;%slalj, isÿùï fuhg we;=<;aj ;snQ kuq;a isÿùï j,ska

meyeÈ,s nyq;rhla jd¾;d jkafka yïnkaf;dg Èia;%slalfhka nj ffjoHjrhd

mejiSh' ^tajd idudkHfhka isÿ jQ nj fmfkkafka fn,sw;a;" ùrleáh" j,iauq,a,

fyda ;x.,a, hk m%foaYj,h'102

udih 2001 2002 2003 2004 2005 2006

ckjdß 4 0 0 1 0 1

fmnrjdß 1 0 3 3 0 0

ud¾;= 0 0 3 1 3 3

wfm%a,a 2 4 5 2 2

uehs 0 3 0 3 1

cQks 1 0 0 2 1

cQ,s 0 0 1 9 0

wf.daia;= 1 2 2 8 0

iema;eïn¾ 2 1 1 1 1

Tlaf;dan¾ 1 2 0 2 0

fkdjeïn¾ 4 0 0 2 1

foieïn¾ 6 1 1 1 1

tl;=j 22 13 16 35 10 4

j.=j 07 - .sks wú wdY%s; urK" ud;r frday, ^2001 ckjdß-2006 ud¾;=&

101 2001-2005 w;r ld,h ;=< ud;r frdayf,a isÿ jQ urK w;ßka nyq;r >d;k ixLHdjla fyj;a >d;k 96 la .sks wú wdY%s; >d;k ^hg;a msßfihska jirlg 9'6 la ne.ska jQ w;r" 2002 wf.da' isg yïnkaf;dg frday, ;=< .sks wú wdY%s; urK 27 la ^jirlg 6'75 ne.ska& jd¾;d úh' ;j;a tn÷ .sks wú >d;k 10 la ;siaiuydrdu frdayf,ka jd¾;d úh' w;sf¾lj .d,a, iy fld<U frdayf,ao tjeksu urK isÿ jkakg we;s kuq;a" ta ms<sn| o;a; ,nd .; fkdyels úh' 102 2006 uehs 26" ud;r frday," ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPd

35

miq.sh jir y;rl ld,hla mqrd" yïnkaf;dg isÿ jQ urK mÍCId l< tla

ks,Odßfhl= m%ldY lf<a" wdfrda.H Yd,dfjka jd¾;d jQ .sks wú wdY%s; >d;k

idudkHfhka jd¾;d jkqfha iQßhjej m%foaYfhka njh'103 ud;r frdayf,a ks,Odßfhl=

m%ldY l< wdldrhg .sks wú >d;k i|yd idudkHfhka Ndú;d lrk ,o wúh

T-56 jQ kuq;a"104 jvd wvq >d;k ixLHdjla jd¾;d jQ yïnkaf;dg iy

;siaiuydrduh frday,aj, ;;a;ajh fuhg fjkia tlla úh' ;udg yuqjQ ish¿

>d;k w;ßka o< jYfhka 15] l urKh isÿ jQ fya;=j f,i ±laúh yelafla

.,algia WKav nj yïnkaf;dg ks,Odßhd m%ldY lf<ah' ta wkqj 2002 wf.daia;= 2

od isg yïnkaf;dg Èia;%slalh ;=<ska jd¾;d jQ .sks wú >d;k 27 la w;ßka" T-56 wúh yd iïnkaO urK ixLHdj 3 la fyda 4 la muKla úh'105 ;siaiuydrdu

m%foaYh ;=< jirl§ o< jYfhka isÿ jQ .sks wú wdY%s; >d;k 10 w;=ßka

nyq;rhla isÿ ù ;snqfKa .,algia" m;frdï ;=jlal= iy n¢k$l|ka ;=jlal= ksid

we;s jQ ;=jd, fya;=fjks'106 ta wkqj jirlg isÿ jQ .sks wú ;=jd, isÿ lsÍï o<

wkqmd;h jQ 30-35 w;ßka 20 ;a 25 ;a w;r m%udKhla .,algia Ndú;fhkao"

;j;a 5 ;a 8 ;a w;r m%udKhla n¢k ;=jlal= u.skao ;j;a 5la fyda 6la m;frdï

;=jlal= u.skao isÿ ù we;'107 T-56 u.ska isÿ jQ >d;k lsisjla .ek ;siaiuydrdu wdfrda.H Yd,dfõ we;s jd¾;dj, i|ykaj ke;s kuq;a" .,algia wúhg fh¥ T-56 WKav u.ska isÿ jQ ;=jd, ms<sn|j jd¾;d olakg ,efí'108 miq.sh mia jirl ld,h

;=< ^fn,sw;af;a§& yïnkaf;dg Èia;%slalh ;=< w;afndaïn Ndú;fhka isÿ jQ urK

ixLHdj tlla nj ud;r ks,Odßhd jd¾;d lf<ah'109 n¢k ;=jlal= j,ska isÿ jQ

;=jd, Tyqg olakg ,enqKq kuq;a urK lsisjla olakg fkd,enqKs'110

iq¿ wú iïnkaO Èú kid .ekSï

yïnkaf;dg Èia;%slalh ;=< .sks wú Ndú;d fldg ish Èú ydks lr .ekSï ms<sn|

jd¾;d hï ;rulg ÿ,nh' ud;r wdfrda.H Yd,dfõ wêlrK ffjoH ks,Odßhdg

wkqj .sks wú Ndú;d fldg ish Èú ydks lr .;a wjia:d folla muKla jd¾;d ù

we;s w;r bka tlla yïnkaf;dg ngysr ÈYdfõ msysá ud;r Èia;%slalfhka jd¾;d

úh'111 yïnkaf;dg iyldr wêlrK ffjoH ks,Odßhd úiska ksÍCIKh l<

wdldrhg Èú kid .ekSï isÿ ù we;af;a fjä;nd .ekSï u.sks'112 2005 uehs 01 isg

2006 wfm%a,a 31 olajd jQ iïmQ¾K j¾Ihl ld,h ms<sn| udOH úYaf,aIKfha§

yñnkaf;dg Èia;%slalfhka ish Èú kid .ekSï fyda ish Èú kid .ekSug ;e;a

lsÍï lsisjla .ek jd¾;d fkdùh'

103 ukqIH >d;k w;ßka wdikak jYfhka 80] la ji YÍr.; ùu ksid isÿ jQ tajd fõ' 2006 uehs 23" yïnkaf;dg uQ,sl frday," ks,Odßhd iu. iïuqL idlÉPdj 104 2006 uehs 26" ud;r frday," ks,Odßhd iu. iïuqL idlÉPdj 105 2006 uehs 23" yïnkaf;dg uQ,sl frday," ks,Odßhd iu. iïuqL idlÉPdj 106 2006 uehs 25" ;siaiuydrduh frday," fcHIaG ks,Odßhd iu. iïuqL idlÉPdj 107 2006 uehs 25" ;siaiuydrdu frday," ks,Odßhl= iu. iïuqL idlÉPdj 108 tu 109 2006 uehs 26" ud;r frday," ks,Odßhd iu. iïuqL idlÉPdj 110 tu 111 tu 112 2006 uehs 23" yïnkaf;dg uQ,sl frday," ks,Odßhd iu. iïuqL idlÉPdj

36

w;ajer§fuka isÿ jQ urK

n¢k$l|ka ;=jlal= u.ska isÿ jQ ;=jd, fya;=fjka urKhg m;aùï lsysmhla .ek

ióCIK lKavdhug ±k .ekSug ,enqKs' fuhg by; ±la jQ wdldrhg ;=jd,

fya;=fjka ;siaiuydrdu wdfrda.HYd,djg we;=<;a l< 5-8 w;r ixLHdj iy fuys

fjk;a bÈß msgqjl we;s wxl 1 fldgqfõ úia;r fldg we;s ;=jd, ,o jk

ixrCIK ks,Odßhdo thg we;=<;ah'113 n¢k ;=jlal= w;ßka iuyrla r|jd we;s

nj fmkqfka ñksiqka meñKSu je<elaùu i|yd jk fyhska tn÷ fya;= u; isÿ jQ

urK uq¿uKskau yÈis wk;=re jYfhka ie,lsh fkdyel' 2005 uehs 01 Èk isg

2006 wfm%a,a 31 olajd ld,h ;=< Èia;%slalh ;=<" .sks wú wdY%s; yÈis wk;=re

fya;=fjka tla urKhla isÿ jQ nj udOH úYaf,aIKh u.ska fy<sorõ úh' fuu

isoaêfha§" ;u N+ñhg w,s we;=ka meñKSu je<elaùug ;u iajdñ mqreIhd úiska

ilia lrk ,o .sks wúh m;a;= ù tu.ska ,o ;=jd, fya;=fjka ldka;djla ñh

.shdh'114 .DydY%s; ksIamdÈ; l=jlal= nyq,j mj;sk fjk;a rgj,aj, w;a±lSu

jkqfha o tu .sks wú Ndú;d lsÍu ;=<ska Ndú;d lrkakdg ;=jd, isÿùfï wjodku

by< f.dia we;s njh' j,iauq,a, fmd,sia jiu ;=< isÿ jQ fun÷ isÿùula .ek

ióCIK lKavdhug lreKq bÈßm;a lrk ,§' ksis mßÈ l%shd;aul fkdjk Tyqf.a

;=jlal=j msßisÿ lsÍug ;e;a l< .,algia ;=jlal= ysñfhl= tu wdhqOh yÈiaisfha

m;a;= ù isÿ jQ ;=jd, fya;=fjka 2004 § urKhg m;aúh'115

urKSh fkdjk ;=jd,

.sks wú fya;=fjka isÿ jQ ;=jd, urKSh fkdjQ wjia:d miq.sh jir ;=<§ olakg

,enqfKa 4-5 la muKla nj ud;r frdayf,a ks,Odßhd mejiSh' Èú /l=Kq frda.Ska

w;=ßka nyq;rhla" ngysr foig úkdä 60 l ÿßka msysá ud;r frday,g udre

lrkq fjkqjg yïnkaf;dg iy ;siaiuydrduh wdfrda.HYd,d ;=<u r|jd f.k

m%;sldr lrkq ,enQy' fuh yïnkaf;dg frday,a ks,Odßhdf.a m%ldYh u.skao ikd:

úh'

f.ù .sh jir y;rl ld,h ;=< § .sks wú u.ska urKSh ;=jd, fkd,o frda.Ska

jirlg o< jYfhka 50 la muK Tyqg yuq ù ;sfí'116 ;siaiuydrduh frday,ska

jirl§ jd¾;d jQ .sks wú u.ska urKSh fkdjQ ;=jd, ,o frda.Ska ixLHdj wdikak

jYfhka 20 la úh'117 fuu ixLHd u.ska fmkajd fok ;j;a lreKla jkqfha T-56 u.ska isÿ jQ ;=jd, fndfyda úg udrdka;sl jQ w;r by;ska úia;r l< wdldrhg

bka nyq;rh jd¾;d jQfõ ud;r frdayf,ka njh' tys§ Èú /l.;a wjia:d b;d

úr, nj;a fmKqks' ta w;r fjk;a frday,a ;=<ska jQ isÿùï lsysmhla jd¾;d jQ

w;r" tys§ .sks wú wdY%s; ;=jd, iys;j frday,a .; l< iEu mqoa.,hka

;sfofkla w;ßka fofofklau Èú /l .;ay'

113 2006 uehs 25" ;siaiuydrduh frday," fcHIaG ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 114 2006 ud¾;= 04" ,xld§m" msgqj 10 udOH úYaf,aIKh 115 2006 uehs 17" j,iauq,a, fmd,sia ia:dkh" fcHIaG ksfhdað;hd iu. iïuqL idlÉPdj 116 2006 uehs 23" yïnkaf;dg uQ,sl frday," ks,Odßhd iu. iïuqL idlÉPdj 117 2006 uehs 25" ;siaiuydrduh frday," fcHIaG ks,Odßhl= iu. iïuqL idlÉPdj

37

fidrlu

jHdmdßl m%cdj iy idudkH ck;dj wú.;a fidr uq¿ fj;ska t,a, jk ;¾ck

.ek lkiai,a,g m;aj isá w;r tn÷ isÿùï ms<sn| WodyrK .Kkdjla Tjqka

úiska f.k yer ±laùh'118 ióCIKfha tla wx.hla f,i isÿ l< udOH

úYaf,aIKfha § miq.sh j¾Ih ;=<§ wú.;a fidrlï isÿùï folla wjOdkhg

fhduq úh' tfiau tfia fidrlï lsÍug ;e;a l< tla wjia:djla .eko" tjeks

fidrlï isÿ l< njg iel flfrk mqoa.,hska w;awvx.=jg .ekSu i|yd isÿ l<

fufyhqï folla .ek o tys jd¾;d ù ;sìKs' lgqjk m%foaYfha jk ixrCIK

ks,Odßfhl=f.a ksjilska rka nvq iy uqo,a meyer .ekSula .ek tla jd¾;djl

±lafjk w;r tys§ isoaêhg md;% jQjkag ;¾ckh lsÍï i|yd w;a fndaïn Ndú;d

flg we;'119 2006 ud¾;= ui isg cQks olajd ld,h ;=< isÿ jQ fidrlï ;=kla

^,xld remsh,a ñ,shk 1'5 l jákdlula iys;& i|yd j.lsj hq;= njg iel

flfrk isõ fofkl=f.ka iukaú; lKavdhula w;a wvx.=jg .;a wjia:djla .ek

;j;a jd¾;djl úia;r flÍ we;' fuu lKavdhu iu. msiaf;da, ;=kla iy w;a

fndaïnhla w;a wvx.=jg .kq ,eìKs'120 m%foaYfha isÿ jQ fidrlï lsysmhlg

iïnkaO isõ fofkl=f.ka iukaú; lKavdhula ;siaiuydrdufha§ w;a wvx.=jg .kq

,eîh' Tjqka iu. à-lgia tlla" T-56 WKav iy yuqod hqksf*daïo fidhd .kakd

,§'121 ÿïjeá wf,ú iud.ula uxfld,a, lEug ±rE wid¾:l W;aidyhla iy tys§

tla fiajlfhl= fjä je§ ;=jd, jQ nj ;j;a jd¾;djlska lshúKs'122

fjia uqyqKq me<|.;a fyd¢ka ikakoaO jQ ñksiqka úiska rd;%S ld,fha§ úYd, uqo,a

m%udKhla fidrlï lsÍfï ;j;a WodyrK lsysmhla .ek o jdKsc uKav,

ksfhdað;fhla lreKq bÈßm;a lf<ah'123 2005 § yïnkaf;dg bkaOk msrjqïyf,ka

rd;%S ld,fha§ ,xld remsh,a 25"000 l uqo,la meyer .ekSu tn÷ tla wjia:djls'

tfiau" uE;l§" jdKsc uKav, idudðlhl=g wh;a wïn,kaf;dg msysá bkaOk

msrjqï y,lska re' ñ,shk 20-30 w;r m%udKhla wú.;a fidruq,la úiska meyer

.ekSuo ±laúh yel'124 bka Èk lsysmhlg wk;=rej" tu mqoa.,hd Tyqf.a njqirh

^bkaOk m%jdykh lrkq ,nk& Odjkh lrñka isáh§ th nf,ka meyer .kq ,en"

miqj tys bkaOk ysialr f.k w;yer oud ;sìh§ yuqúh'125

iajlSh wdrCIdj i|yd ;u wdh;kh i;=j .sks wú mj;sk w;ru" fmd,sia ks;H

uqr ixpdrl fiajdfõ iydh o b,a,d isàu iy th ,nd .ekSu nexl= úiska isÿ

lrkq ±l .; yel' ñoafoksfha msysá uyck nexl=j iy ,xld nexl=j

ksrka;rfhkau wú.;a wdrCIl Nghkaf.a mÍCIdj hgf;a mj;S' Èia;%slalfha tla

uyck nexl= YdLdjla wú .;a lKavdhula úiska fld,a, lkq ,en" tys§ iómfha

118 2006 uehs 23" yïnkaf;dg jdKsc uKav,h" ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj· kd.ßl iy .%dóh ldka;djka iys; b,lal.; lKavdhï iu. idlÉPdj 119 2006 ckjdß 19" ,xld§m" msgqj 6" udOH úYaf,aIKh 120 2005 iema;eïn¾ 22" o whs,kaâ" msgqj 3" udOH úYaf,aIKh 121 2006 ckjdß 04" ,xld§m" msgqj 2" udOH úYaf,aIKh 122 2005 foieïn¾ 20" ,xld§m" msgqj 3" udOH úYaf,aIKh 123 2006 uehs 23" yïnkaf;dg jdKsc uKav,h ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj 124 tu 125 tu

38

isg ;nk ,o ßfjda,ajr fjä m%ydr ,o nexl= l<uKdldrjrhd iy tla wdrCIl

ks,Odßfhla ureuqjg m;a jQ nj jd¾;d úh'126 yqx.u iy ;x.,a, w;r msysá

ldka;d .%dóh iuQmldr nexl=jo ßfjda,ajrj,ska ikakoaOj meñKs fidr lKavdhul

f.dÿrla njg m;aúh'127 thg wu;rj ldka;d iñ;s nexl= fidrlug ,la jQ ;j;a

wjia:d folla .ek iQßhjej wjg .%dóh ldka;dfjda m%ldY l<y'128 yïnkaf;dg

msysá tla nexl=jl wdrCIdj ms<sn| j.lSu orK tla ks,Odßfhl=" Èia;%slalh ;=<

nrm;, m%Yakhla mj;sk nj;a .sks wú kS;s úfrdaë ixirKhg iïnkaO jQ úg

tajd wmrdO i|yd È.ska È.gu fhdod .kq ,nk fyhska wdmiq ,nd .ekSu ÿIalr

lghq;a;la nj;a m%ldY lf<ah'129

ieye,a¨ wú whq;= mßyrK rgd

.; jQ wjqreÿ lsysmhla mqrd Èia;%slalh ;=< ixialD;sfha tla fldgila njg

m%pKav;ajh njg m;aj we;s nj iïuqL idlÉPd i|yd iyNd.S jQfjda m%ldY

l<y'130 cúfm ;%ia;jd§ le/,a, iufha§ m%foaYfha ck;dj ks;sm;d ikakoaO

m%pKav;ajhg Ndckh jQ njo b,lal.; lKavdhïj, idudðlfhda fy<sorõ l<y'

fjä yË" fomd¾Yjfhau >d;k iy mdr fomi u, isrere oud ;sîu ms<sn|j

Èia;%slalh mqrd ckhd ;ju;a isysm;a lr;s'131 flfia fj;;a" tu jljdkqfjka

wk;=rej Èia;%slalfha fndfyda idudkH ckhdf.a ffoksl Ôú; ikakoaO

m%pKav;ajfha n,mEug t;rï f.dÿre fkdùh'

iudc wjia:d iy wOHdmkh wysñùu fya;=fjka iuyr ;reKhska fidrlï i|yd

fm<fUkq ,nk njg" j¾;udkfha mj;akd m%pKav;ajfha fya;= ú.%y l<" iïuqL

idlÉPd i|yd iyNd.S jQ fndfyda fokdf.a ;lafiarej úh'132 jd¾;d.; ù we;s

wdldrhg" fidrlï fol ;=kla isÿ lsÍfuka wk;=rej wmrdOlrefjda ixúê;

wmrdO lKavdhï j,g yjq,a ù wmrdOj, fhfo;s'133 lsishï mqoa.,fhla ish uq,a

wmrdOh isÿ l< miqj Bg oËqjï fkd,nd .shfyd;a thska miq Tyqf.a wmrdO

ixLHdj by< hkq we;'134 hg;a msßfihska wmrdO folla isÿ l< ;eke;af;la"

wmrdO l,a,shg ne£fï fodrlvg <Õd ù isák wfhla f,i ie,fla'135

ud;r frdayf,a ks,Odßhdg wkqj" .sks wú wdY%s; urK ixLHdj WÉPia:dkhg m;a

jQfha" tla l,a,shl m%Odk mqoa.,fhl= urd ±ófuka miqj werô m<s.ekSfï pl%fha

126 2006 uehs 23" yïnkaf;dg" uyck nexl=j" fcHIaG ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 127 kd.ßl ldka;djka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 128 .%dóh ldka;djka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 129 2006 uehs 23" yïnkaf;dg" yïnkaf;dg Èia;%sla uyck nexl=" fcHIaG ks,Odßhd" iu. iïuqL idlÉPdj 130 2006 uehs 17" ñoafoksh fmd,sia ia:dkh" fcHIaG ksfhdað;hl= iu. iïuqL idlÉPdj 131 kd.ßl ldka;djka .%dóh ldka;djka iy .%dóh msßñka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 132 2006 uehs" yïnkaf;dg Èia;%slalh" kS;sm;s fomd¾;fïka;=fõ ksfhdað;fhla iy 2006 uehs 17" j,iauq,a, fmd,sia ia:dkfha ksfhdað;fla iu. iïuqL idlÉPdj 133 2006 uehs 16" yïnkaf;dg Èia;%slalh" kS;sm;s fomd¾;fïka;=j" ksfhdað;hd iu. iïuqL idlÉPdj" m%dfoaYSh wmrdO l,a,s kdhlfhl= jQ ’jïfndÜgd¶ f.a mqoa.,sl b;sydih .ek Tyq Wmka m<df;a .%dóh msßñka" b,lal.; lKavdhï idlÉPdfõ§ ±la jQ woyia' 134 2006 uehs 16" yïnkaf;dg Èia;%slalh" kS;sm;s fomd¾;fïka;=j ksfhdað;hd iu. iïuqL idlÉPdj 135 tu

39

m%;sM,hla jYfhks' ta wkqj 2004 cQ,s iy wf.daia;= udij, isÿ jQ ukqIH >d;k

17 w;rg" m%dfoaYSh wmrdO lKavdhul idudðlfhl= jk wdñ ðfka" ud;r

frdayf,a§ urd ±ófuka miqj wdrïN jQ m<s.ekSfï >d;k o" we;=<;a fõ' ^by;

wxl 7 j.=j n,kak'&136

igyk 1'1 - yïnkaf;dg Èia;%slalfha Nhdkl iq¿ wú iïnkaO urK iy ;=jd,ùï

ms<sn| ksoiqka

2001 fn,sw;af;a§ w;a wvx.=jg .;a iellrejka lsysm fofkla fmd,sia mÍCIKh

i|yd iydh ±laùug tlÕ;ajh m< l<y' fmd,sia ks,Odßfhla Tjqka wdrCIs;

.Dyhla fj;g /f.k .sfhah' tu ksjig wmrdO l,a,shla úiska m%ydrhla t,a,

lrk ,ÿj tys§ fmd,sia ks,Odßhdo we;=¿j mqoa.,hska miafofkla urKhg

m;aúh'137

2003 fn,sw;af;a§" nexl=jla fld,a, lEug meñKs wú.;a mqoa.,hska ;sfofkla tu

ia:dkfha isá fmd,sia ks,OdÍka fofofkl= iu. fjä yqjudrejlg t<öhy'

fidreka m<d hk w;r" thska tla mqoa.,fhl= fjä myrg ,la jQ w;r T-56 .sks wúhla fidhd .kq ,eîh' tys wkql%ñl wxlh uld oud ;snqKs' ;j;a mqoa.,fhla

jk.; m%foaYhla yryd m,d .sh kuq;a tu m%foaYh jg fldg msiaf;da,hla n÷

.,algia wúhlao iu. Tyqj w;awvx.=jg .kq ,eîh'138

2003 wf.dia;= udifha§ iQßhjej m%foaYfha m%isoaO wmrdO lKavdhï idudðlfhl=

jQ iqks,a r;akùr" weô,smsáh Widúfha isg fmd,Sish úiska wdmiq /f.k tñka

isáfhah' wÕ=Kfld, me,eiafia§ tu jdykj,g m%ydrhla t,a, ù" tu.ska tla

fmd,sia ks,Odßfhl= iy isrlrefjl= urKhg m;aj" fcHIaG nkaOkd.dr

ks,Odßfhl= nrm;, ;=jd, ,eîh' wmrdOlrefjda l,ska ;x.,a, nkaOkd.dr .;j

isá wh jQ w;r Tjqka m%isoaO wmrdOlrejl= jk jïfndÜgdf.a ^l,lg fmr

t<j¿ iy lxid fjf<kafolaj isá yuqodfjka m<d.sh mqoa.,fhl=& l,a,sfha

idudðlhka f,i iel flreKq kuqÿ" miqj ielh t,a, jQfha wdñ ðfka fj;gh'

m%ydrh i|yd T-56 .sks wú Ndú;d fldg ;snQ w;r" r;akùrf.a isref¾ jQ WKav

msúiqï ;=jd, 36 u.ska meyeÈ,s jQfha wmrdOlrejkag we;s ;rï fjä WKav imhd

§ ;snQ njh'139

tfiau" fn,sw;af;a§" à-56 wúhlska ikakoaOj isá yuqodfjka m<d wd wfhl= w;a

wvx.=jg .ekSug ;e;a l< Wm fmd,sia mÍCIl ixðj fjä ;nd >d;kh lrkq

,eîh' wmrdOlrejl= jQ wdñ ðfka" w;awvx.=jg .kq ,en ud;r frdayf,a m%;sldr

,nñka isáh§" T-56 wú j,ska ikakoaOj meñKs wmrdO l,a,shl idudðlhka úiska

2004 § >d;kh lrk ,§' fuh m,s.ekSï >d;k /,a,l wdrïNh úh'

136 2006 uehs 26" ud;r frday," ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 137 2006 uehs 17" fn,sw;a; fmd,sia ia:dkh" fcHIaG ksfhdað;hd iu. iïuqL idlÉPdj 138 2006 uehs 17" fn,sw;a; fmd,sia ia:dkh" fcHIaG ksfhdað;hl= iu. iïuqL idlÉPdj 139 2006 uehs 16" ;x.,a, nkaOkd.drh" nkaOkd.dr ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj

40

fn,sw;a; fmd,sia ia:dkfha rd;%S uqr ixpdrl lKavdhula 2004 fmnrjdß udifha§

mqoa.,hska mÍCIdjg ,la lrñka isáfhah' ieÕù isg t,a, lrk ,o fjä

m%ydrhlg b,lal jQ fuu lKavdhfï tla fmd,sia ks,Odßfhl= fjä je§ ñh .sh

w;r ;j;a ks,Odßfhl=g msysfhka wksk ,§' tys§ fmd,Sish i;=j ;snQ tla T-56 .sks wúhla iu. WKav jg 30 la meyer .kq ,eìKs' isoaêh jQ ia:dkfha ;sî

T-56 ysia m;frdï fldmqjla yuqúh'140 fuu .sks wúh miqj yïnkaf;dg

Èia;%slalfha isÿ jQ ia;%S ¥IK myl§ iy uxfld,a, lEï ;=kl§ Ndú;d lrk ,§'

fuu .sks wúh w,a,d .kq ,enq wjia:dfõ isÿ l< fufyhùfï§ tla ;eke;af;l=

urKhg m;aúh'141

wdñ ðfka kue;s mqoa.,hdf.a >d;khg m<s.ekSula jYfhka Èk follg fmr fjä

;nd >d;khg ,la l< wfhl=f.a wjuÕ=,a lghq;= 2004 wf.daia;= udifha§

fn,sw;a; ksfjil meje;afjk w;r;=r § tu ksjig isÿ l< fjä ;eîulska

mqoa.,hka y;r fofkla urd oukq ,eîh' >d;khg ,la jQ msßñ fofokd iy

ldka;djka fofokd ifydaor ifydaoßfhda jQy' urd oukq ,enQ tla msßñfhl=f.a

uqyqK" fjä myr wdikakfha isg ;nkq ,eîu fya;=fjka iïmQ¾Kfhkau úkdYj

f.dia ;snqKs' isoaêh isÿ jQ ia:dkfha ;sî T-56 m;frdï 28 la fidhd .; yels úh'142

yuqodfjka mek .sh wfhl= úiska nia r:hl u.Skaf.ka remsh,a 25000 l uqo,a

iu. rka nvq" meyer .ekSfï isÿùula .eko Èia;%slalfha fiajfha kshq;= fmd,sia

ks,Odßfhla m%ldY lf<ah' fmd,sia ks,OdÍka fofofklao tu nia r:h ;=< isá

kuq;a wmrdOh je<elaùug Tjqyq wfmdfydi;a jQy' miqÈk ;siaiuydrdu m%foaYfha§

Tyq w;a wvx.=jg .ekSu i|yd l< W;aidyfha§ iellre fjä je§ urKhg

m;aúh' ta wjia:dfõ§ Tyq <Õ w;a fndaïn folla úh'143

kS;s úfrdaë ±j cdjdrïlrejka .ejfik le,E m%foaYhl mÍCIK pdßldjl

fhfoñka isá j,iauq,a," jk ixrCIK fomd¾;fïka;=fõ l,dm ld¾hd,fha

ks,Odßfhl=" cdjdrïlrejka úiska Tjqkaf.a ,S jev fmdf<a wdrCIdjg wgjd ;snQ

n¢k ;=jlal=jl ureje, mE.S wk;=rg m;aúh' tlS ks,Odßhdf.a ll=, oreKq f,i

;=jd, jQ w;r ±ka Tyq jegqma iys; ffjoH ksjdvq u; isà'144

2006 uq,a Nd.fha§ fmd,sia ks,OdÍka lKavdhula ’y|mdk¶ ^kS;s úfrdaë u;ameka

j¾.hls'& fidhd mÍCIKhla Èh;a lrñka isáhy' tys§ n¢k ;=jlal=jla m;a;= ù

tu fjä myßka fmd,sia ks,Odßfhl=f.a ll=,g ydks isÿúh' wêl reêr jykh

fya;=fjka Tyq wdfrda.H Yd,dfõ§ ñh .sfhah' fi'ó' 70 la È.e;s n¢k ;=jlal=j"

j;=r mhsmam fyda .e,ajkhsia mhsmam fhdod.ksñka lïu,alrejl= úiska ksIamdokh

140 2006 uehs 17" fn,sw;a; fmd,sia ia:dkh" fcHIaG ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj 141 2006 uehs 17" fn,sw;a; fmd,sia ia:dkh" fcHIaG ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 142 kS;sm;s fomd¾;fïka;=fõ ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdjla yïnkaf;dg Èia;%slalh 143 2006 uehs 17" fcHIaG fmd,sia ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj" fn,sw;a; fmd,sia ia:dkh 144 2006 uehs 24" jk ixrCIK fomd¾;fïka;=fõ ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj iy 2006 uehs 24" jk ixrCIK fomd¾;fïka;=fõ j,iauq,a, l,dm ld¾hd,fha ksfhdað;hka iu. iïuqL idlÉPdj

41

lrk ,o tlla nj fmkqKs' Y%S ,xldj ;=< m%p,s;j Ndú;d flfrk nd,aÈ j¾.hl

fldl= fhdod .ksñka tys we;s ;o f,dayh u.ska ilia l< WKav j,ska

ks,Odßhdf.a l,sifï isÿre yhla iE§ ;snqKs'145 ovhu i|yd i;=ka ueÍug

^úfYaIfhka j,a W!rka& n¢k ;=jlal= wgjkq ,efí' fuu urKh yd iïnkaOj

lsisÿ iellrefjl= fidhd.; fkdyels úh'

2006 ud¾;= udifha§ iQßh jej wdikakfha§ mqoa.,fhl= meyer.kq ,en Tyqj

ckdlS¾K Ndjfhka wvq jk.; fmfoilg /f.k hk ,§' lmamï uqo, f.ùu

i|yd .sh fmd,sia ks,OdÍka fofofkl=g fjä ;nd urd oukq ,eîh' ;ud

meyer.;a mqoa.,hska à-56 wú y;rlska ikakoaOj isá nj" meyer.kq ,enQ

;eke;a;d miqj mejiSh'146

j,iauq,af,a msysá iuDoaê kshdulfhl=f.a ksjila fj;g fudag¾ ihsl,a 10 ke.S

meñKs lKavdhula tu ksjig .,auq,a j,ska myr§ fjä ;enQ nj 2006 ud¾;=

udifha§ mqj;am;la jd¾;d lf<ah'147 È<s÷ iyk m%;s,dN fnod yeÍu ms<sn|j Bg

fmr Èk WoEik§ ks,OdÍhd iy wmrdOlrejka w;r nyska nia ùula isÿ ù ;snqKsa'

ks,Odßhdf.a mshdg wh;a n,m;% iys; m;frdï ;=jlal=jla fhdod .ksñka iuDoaê

ks,Odßhdf.a ifydaorhd fuu m%ydrh jHd¾: lf<ah' m%ydrlhka fofofkl= fjä

je§ urKhg m;aj ;j;a fofofkl= nrm;, ;=jd, ,oy'148

2006 uehs 15 Èk iji 2'30 g muK" fn,sw;af;a isg ;x.,a, fj;g Odjkh

fjñka ;snQ mqoa.,sl nia r:hl ßhÿrdg" úYd, Yíohla weiqfKka" Tyq ßh

keje;aùh' jdykfha isá ;sfofkla bka nei m<d hk wdldrh;a" nifha

fldkafodia;rjrhd ysig jeÿKq fjä myrla iys;j isák wdldrh;a Tyqg o¾Ykh

úh' fuu >d;kh i|yd T-56 WKav Ndú;d fldg ;snQ nj" ud;r frdayf,a

úfYaI{ wêlrK ffjoH ks,Odßhd úiska y÷kd .kakd ,§'149

ixúOdkd;aul wmrdO

wmrdO lghq;= i|yd T-56 .sks wúh Ndú;d lrkafka ixúOdkd;aul wmrdO

lKavdhï muKla nj tla wdrxÑ ud¾.hlska mejfia'150 ta wkqj iïuqL idlÉPdjg

Ndckh jQ frdayf,a ksfhdað;hka flfrka ,enqKq T-56 wdY%s; >d;k yd iïnkaO f;dr;=re u.ska meyeÈ,s jkafka Èia;%slalh ;=< isÿjk nrm;, m%pKav l%shd j,§

ixúOdkd;aul wmrdO l%shdldß;ajh m%Odk ldrlhla jYfhka lghq;= lrkq ,nk

njh' iïuqL idlÉPd i|yd iyNd.S jQ tla wfhl=f.a woyig wkqj ixúOdkd;aul

145 WKav i|yd nd,aÈ fldl=o wuqøjHhla jYfhka fhdod .kakd nj m%ldY úh' 2006 uehs 23" yïnkaf;dg uQ,sl frday," ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 146 2006 uehs 26" ;x.,a, fldÜGdYh" fmd,Sisfha fcHIaG ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 147 È<s÷lu wvq lsÍfï m%;s,dN fnod§u fufyhjk rdcH ks,Odßfhls' 148 fuu ióCIKh i|yd isÿ l< udOH úfYaf,aIKfha§ wkdjrKh jQ isÿùuls' ,xld§m" 2006 ud¾;= 11" msgqj 1 149 2006 uehs 17" fcHIaG ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj" fn,sw;a; fmd,sia ia:dkh 150 2006 uehs 16" kS;sm;s fomd¾;fïka;=fõ ksfhdað;hl= iu. iïuqL idlÉPdj" yïnkaf;dg Èia;%slalh'

42

wmrdO l,a,s 28-30 ;a w;r m%udKhla rgmqrd mj;S'151 fï ixo¾Nh ;=<"

yïnkaf;dg Èia;%slalfha we;=<; j¾;udkfha§ ikakoaO l,a,s 4-6 ;a w;r

m%udKhla l%shd;aulj mej;Su u.ska meyeÈ,s jkafka Y%S ,xldj ;=< isÿjk

ixúOdk.; wmrdO w;r by< w.hla Èia;%slalhg ysñjk nj hhs iïuqL idlÉPd

i|yd yjq,a jQ ;j;a wfhla m%ldY lf<ah'152 tfy;a wmrdO l,a,shl m%Odk

kdhlhl=f.a uE;l§ isÿ jQ urKhlska miqj iy ;j;a m%Odk wmrdOlrejka

msßila w;a wvx.=jg m;a ùfuka miqj" fuf;la m%foaYhg nrm;, m%Yakhlaj ;snQ

wmrdO l,a,sj, l%shdldrlï lsishï ÿrlg md,kh fldg we;s nj yïnkaf;dg

Èidj Ndr fcHIaG fmd,sia wêldßjrhd mejiSh'153 iQßhjej fn,sw;a;" uq,alsß.,

iy w.=K fld< me,eiai m%foaY wmrdO lKavdhïj, l%shdldß;ajh jvd;a me;=reKq

m%foaY f,i ±laúh yels w;ru ta ms<sn| b;sydih wjqreÿ lsysmhla wE;g

úysfohs'154

ixúOdkh jQ wmrdO .eg¿j .ek uyckhdf.a yeÕSï is; l<Ujk iq¿h' 2005 §

SASA-Net Sri Lanka wdh;kh úiska fufyh jQ isú,a iudc l;sldj,sfha fldgila f,i yïnkaf;dg Èia;%slalfha meje;s idlÉPd j,g iyNd.S jQ wh úiska l< tla

ks¾foaYhla kï md;d, l,a,s wmrdO l%shdldß;ajhka iy Bg iemfhk foaYmd,k

wkq.%yh md,kh lsÍfï ±ä kS;s l%shdjg ke.sh hq;=h hkakh'155 fï w;r

b,lal.; lKavdhï iy iïuqL idlÉPd yryd ksrka;fhka t<s ÿgq fmdÿ yeÕSu

kï ikakoaO wmrdOlrejka iy wmrdO l,a,sj,g foaYmd,k iïnkaO;d mj;sk

nj156 iy tfia ’fyd|¶ iïnkaO;d mj;ajdf.k hkq ,nk wmrdOlrejka yd

iïnkaO mÍCIK lghq;= iy kS;suh l%shdud¾. i|yd foaYmd,k w;fmùï isÿ

flfrk njh'157 cd;sl uÜgfï iuia; Ñ;%h .ek woyia m< l< fcHIaG fmd,sia

ks,Odßlfhl=f.a woyia o" fuu woyia yd iudk;ajhla olajhs' tkï( ’iuyr

wjia:dj,§ isÿjk by< uÜgfï foaYmd,k w; fmùï ksid fmd,Sishg id¾:l

jD;a;Shuh iajNdjhlska ish ffk;sl lghq;= bgq lsÍug ndOd meñfKa' fun÷

ueÈy;aùï fya;=fjka kS;s úfrdaë l%shdldrlï j,g tfrys l%shd fldg tajd md,kh

lsÍfï fmd,Sisfha W;aidyhg ndOd meñfKk w;ru jerÈlrejkag tfrys kS;sh

l%shd;aul lsÍugo ÿIalr;d we;sfõ'¶158

ks¾kdñlj fmkS isá iïuqL idlÉPd i|yd odhl jQ tla wfhla m%ldY lf<a ’Tng

foaYmd,k fya;= bj;a l< yels kï" túg Èia;%slalfha ixúOdkd;aul wmrdO

l%shdldrlï i|yd n,mdk fya;= w;ßka ishhg 95 lau Tn bj;a lrkq we;s¶ njh'

151 2006 uehs 10" kS;s úfrdaê iq¿ wú jHdma;shg tfrys cd;sl fldñifï idudðl" kS;sm;s fomd¾;fïka;=fõ ksfhdað;hl= iu. iïuqL idlÉPdj 152 kS;sm;s fomd¾;fïka;=fõ ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj" yïnkaf;dg Èia;%slalh' 153 fcHIaG fmd,sia ks,Odßhd iu. iïuqL idlÉPdj" yïnkaf;dg Èia;%slalh' 154 wmrdO lKavdhïj, m%Odk ia:dk f,i iQßhjej" fn,sw;a; iy uq,alsß., m%foaY ms<sn|j .%dóh ñksiqka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj,§ y÷kd .kakd ,§' yïnkaf;dg jdKsc uKav,fha ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj" 2006 uehs 23 155 2005" SASA Net wdh;kh úiska meje;a jQ isú,a iudc WmfoaYk l%shdj,sfha§ ol=Kq m<d; ;=<ska fidhd.;a lreKq 156 kd.ßl msßñka" kd.ßl .eyeKqka" iq¿;r lKavdhï" jHdmdßl m%cdj iy .%dóh msßñka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 157 jHdmdßl m%cdj iy .%dóh ñksiqka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPd 158 ’Y%S ,xldfõ .sks wú jHdma;sfha miqìu iy ksrdhqOlrKh¶ fmd,sia WmfoaYl yuqj" 2005 iema;eïn¾

43

tfiau iïuqL idlÉPdjg yjq,a jQ .d,af,a fjdydßl ffjoHjrfhl=g wkqj" T-56 fyda l<d;=rlska ñ'ñ' 9 msiaf;da, u.ska urKhg m;a lrk ,o wmrdO lKavdhï

idudðlhkaf.a mYapd;a urK mÍCIK /ila Tyq úiska isÿ lrk ,o w;ru" ta wh

w;ßka fndfyda fofkla foaYmd,k{hkaf.a ys;j;=ka jQy'159 ;u Ôú; wdrCIdj

ms<sn| ìhm;aj isák iuyr foaYmd,k{hska ta fya;=j ksid ish wdrCIdj

fjkqfjka ish ys;j;=ka ikakoaO lrk nj;a" Tjqkaf.a kS;s úfrdaë l%shd fkdÿgq

f,iska miqjk nj;a uyckhd úYajdi lrhs'160

±kg yïnkaf;dg Èia;%slalh ;=< l%shd;aulj mj;sk wmrdO lKavdhï 4-6 w;r

m%udKhla" lxid wf,úh" uqo,g ñkS ueÍu iy m%pKav wmrdO u.ska ;u wdodhï

Wmhd .kakd njla lshefõ'161 fndfyda m%uqL fmf<a wmrdOlrejkaf.a kscìu

yïnkaf;dg Èia;%slalh jk kuqÿ" Tjqyq bka ngysr foi msysá ud;r" je,s.u yd

.d,a, jeks k.rj, ;u wmrdO lghq;=j, kshef,k nj" iïuqL idlÉPdjka i|yd

yjq,a jQ wfhla mejiSh'162

ikakoaO fiajdjkaf.ka m<dhdu Èia;%slalh ;=< we;s n,.;= .sks wú ,efnk m%Odk W,am; jkafka yuqodj w;ayer

m<d hk mqoa.,hska nj;a" tn÷ mqoa.,hka Èia;%slalfha isÿjk m%pKav isÿùïj,

ldrlhska nj;a ks,OdÍka iy idudkH ckhd w;r me;sr we;s yeÕSuls'163

yïnkaf;dg ;=< isÿ jQ .sks wú wdY%s; fndfyda >d;k i|yd idudkHfhka yuqodfjka

m<d wd mqoa.,fhla iy yuqod .sks wúhla iïnkaO jk nj fn,sw;a; fmd,Sish

ksfhdackh l< fcHIaG ks,Odßfhla mejiSh'164 flfia fj;;a fuu woyia ms<sn|j

talu;sl;ajhla fkdue;' ;uka urK mÍCIK meje;a jQ .sks wú wdY%s; l%shd

fya;=fjka ñh .shjqka w;ßka iuyre yuqodfjka m<d wd mqoa.,hska jQ kuq;a

ish¿fokdu tn÷ wh fkdjQ nj yïnkaf;dg frday,a ks,Odßfhla lSh'165 yuqodfjka

m<d wd mqoa.,hka m%foaYhg lrorhlaj mj;sk nj ms<s.;a tla m<mqreÿ fmd,sia

ryia mÍCIljrfhla tfia jqjo" iuia; wmrdO m%udKfhka Tjqka úiska j.lsj hq;=

wmrdO m%;sY;h ishhg tlla fyda folla fkdblaujk nj mejiSh'166

yuqod yer .sh mqoa.,hska .sks wú wh:d f,i mßyrKh lrk mqoa.,hka njg

m;aùfï rgdj úksYaph lsÍug l< W;aidyfha§" ióCIK lKavdhug mjik ,o

f;dr;=re j,g wkqj" m<dhk mqoa.,hska idudkHfhka yuqod yer hdug fya;=jkafka

Tjqkaf.a /lshdfõ we;s wjodku fyda fiajh lsÍug isÿù we;s ÿr neyerlu ksid

fyda ±ä úkh167 ksid jk w;r fï i|yd Tjqka Èß .kajd we;af;a ish mjq,aj, 159 2006 uehs 26" .d,a," lrdmsáh YSCIK frday," ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj .%dóh msßñ iu. isÿl< b,lal.; lKavdhï idlÉPdjg odhl jQ mqoa.,hkao tu ;lafiarejgu t<ôhy' 160 kd.ßl msßñka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPd 161 2006 uehs 16" yïnkaf;dg Èia;%slalh" kS;sm;s fomd¾;fïka;= ksfhdað;fhl= iy iïuqL idlÉPdj 162 2006 uehs 17" j,iauq,a, fmd,sia ia:dkh" fcHIaG ksfhdað;hl= iu. iïuqL idlÉPdj 163 2006 uehs 16";x.,a, fldÜGdYfha fcHIaG fmd,sia ks,Odßfhl= iu. 2006 uehs 23" yïnkaf;dg Èia;%sla uyck nexl= fcHIaG ks,Odßfhl= iu." iy 2006 uehs 25" ùrú, .=jka yuqod l|jqf¾ fcHIaG ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPd kd.ßl msßñka kd.¾l .eyeKqka" jHdmdßl m%cdj iy .%dóh msßñka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 164 2006 uehs 17" fn,sw;a; fmd,sia ia:dkh" fcHIaG ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 165 yïnkaf;dg frdayf,a ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 166 2006 uehs 17" fn,sw;a; fmd,sia ia:dkfha fcHIaG ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj 167 2006 uehs 17" ñoafoKsh fmd,sia ia:dkfha" fcHIaG ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj

44

idudðlhka úisks'168 .egqula isÿjk wjia:djkays§ tla md¾Yjhlg fyda wfkla

md¾Yajhg úYd, iyfhda.hla ,nd Èh yels mqoa.,fhla f,i ie,flk ysgmq yuqod

finf,l=f.a iydh wfmaCId lsÍuo" yuqodfjka m,d .sh mqoa.,hska m%pkav wdrjq,a

j,g ueÈy;aùug n,mdk tla idOlhka nj tla m%Odk f;dr;=re iemhqïlrefjla

mejiSh'169 ;j;a iuyr whf.a ú.%yhg wkqj jegqma bmehSu wysñùuo fuf,i

.eg¿ldÍ yeisÍï i|yd w¾O jYfhka n,mdhs' È<s÷ miqìulska mej; tk

mqoa.,fhdaa fndfydaúg yuqod fiajhg wdl¾Ykh fj;s' thska miq Tjqyq tla;rd

uÜgulska úh yshoï lsÍug;a" hï muKl iuDoaêu;a Ôú;hla .; lsÍug;a

yqrefj;s'170 tjeks wjia:djl§ Tjqka yuqodj yer .shfyd;a ie,lsh hq;= uÜgulska

wdodhu iy iudc ;;a;ajh ì| jefÜ'

yuqod fiajfhka m,dhdu wvq lsÍu i|yd ikakoaO fiajdj ;=< fiajh l< hq;= wju

fiajd ld,h wvq lsÍu n÷ mshjr f.k ;sfí'171 yuqod fiajfhka m,d.sh mqoa.,hska

rdcH wdh;k j,g Rcqj n|jd .ekSu m%;slafIam lrk fyhska iy fjk;a wdh;k

j,go Tjqka n|jd .ekSu wffO¾hhg m;a flfrk neúka kS;Hdkql+, /lshd imhd

.ekSfï§ Tjqyq n,j;a ndOlhlg uqyqK fo;s' fuh tn÷ m,d.sh mqoa.,hkag h<s

iudc .;ùu i|yd wdOdrlhka fkdfõ'172 fufia wdodhï wysñj .sh tfy;a igka

ms<sn| oCI;djfhka iukaú; yuqodj,ska m,d.sh mqoa.,fhda"fm<Uùug hg;a jk

w;r ta wkqj Èia;%slalh ;=< l%shd;aul wmrdO l,a,sj, wdl¾IKsh kjlhka njg

m;afj;s'173 SASA Net wdh;kh u.ska yïnkaf;dg Èia;%slalfha ixúOdkh lrk ,o isú,a iudc WmfoaYk /iaùï i|yd iyNd.S jQ mqoa.,hka úiskao u;= lrk ,o

tla .eg¿jla jQfõ yuqodfjka m,d wd mqoa.,hska kS;s úfrdaë .sks wú w;e;sj isàu

m%Odk m%Yakhla njh' tfiau yuqodfjka m<d wd mqoa.,hska mqkre;a:dmkh fldg

h<s iudchg Wrd .ekSfï rgdjla wjYH njo ks¾foaY lrk ,§'174

iq¿ wú iy wd¾Ólh

yïnkaf;dg Èia;%slalh ;=< we;s m%Odk wd¾Ól l%shdldrlï jkqfha· ëjr

l¾udka;h" fj<|du" ¿yq l¾udka;" jdyk kv;a;=j" ixpdrl iy fiajd l¾udka;

^fNdack Yd,d" wuq;a;kaf.a ksjdi" iy jdyk fiajd ia:dk& ¨Kq kssIamdokh" ù

ksIamdokh iy fjk;a lDIs wdY%s; lghq;= fõ' ^1971& c'ú'fm' m<uq ;%ia;jd§

le/,a, iufha§ jHdmdßl lghq;= w;aysgqùug isÿ jQ w;r" ^1987-1989& fojeks

le/,a, Rcq f,iu fulS jHdmdr flfryso t,a, úh'175

168 kd.ßl msßñka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 169 2006 uehs 17" fn,sw;a; fmd,sia ia:dkfha fcHIaG ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj 170 2006 uehs 17" fn,sw;a; fmd,sia ia:dkfha fcHIaG ksfhdað;fhl= iy tÈku ñoafoKsh fmd,sia ia:dkfha fcHIaG ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 171 tu 172 2006 uehs 25 ùrú, .=jka yuqod l|jqf¾ fcHIaG ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 173 2006 uehs 17" fn,sw;a; fmd,sia ia:dkfha fcHIaG ksfhdað;fhl= iy 2006 uehs 17" ñoafoKsh fmd,sia ia:dkfha ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj 174 2005 SASA Net isú,a iudc l;sldfõ§ ol=Kq m<d; ms<sn| fidhd .;a lreKq 175 2006 uehs 23" yïnkaf;dg jdKsc uKav,h" ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj

45

mqoa.,hka mjq,a iy iud.ïj, wd¾Ól hy meje;au flfrys iq¿ wú iy ieye,a¨

wdhqO wdY%s; m%pKav l%shd u.ska isÿ lrñka we;s n,mEfï m%udKh olajk

ixLHd;aul idOl lsisjla fkdue;' flfia fj;;a" idudðlhka 200 la muK we;s"

Èia;%sla jdKsc uxv,fha ksfhdað;fhl=g wkqj" m%foaYfha jHdmdßl lghq;= i|yd

we;s m%Odk ysßyer j,ska tlla kï m%pKav l%shdjkah' fuu lreK jdKsc uxv,

ieis jdr ;=< § ksrka;rfhkau idlÉPdjg ,la jk fohla njo Tyq lSh'176

jHdmdßl m%cdj iu. meje;s b,lal.; lKavdhï idlÉPd j,§ fy<sorõ jQ

lreKq m%udKh iaj,amhls' Bg fya;=j kï" fuu idlÉPd mej;s iQßhjej m%foaYh"

Èia;%slalfha jvd;au m%pKav l%shd iys; m%foaYj,ska tllaùu fya;=fjka" m<s

.ekSïj,g ,laùfï NS;sfhka miqjQ Tjqyq iq¿ wú .ek u;= l< m%Yak j,g Rcq

f,i ms<s;=re fkd§uh'177 tfia jqjo m%;súreoaO l,a,s w;r we;s i;=relï ksid

m%pKav l%shd ks;sm;d isÿùu fya;= fldgf.k tla wjia:djl§ ish jHdmdßl ia:dk

jid ±óug Tjqkag isÿ jQ nj;a fuu ld, mßÉfþofha§" rd;%S yf;ka miqj

m%foaYjdiSka k.rhg fkdmeñKs njo Tjqyq lshd isáhy'178

m%foaYfha jHdmdr ysñ iuyr mqoa.,fhda wdrCIdj i|yd .sks wú <Õ ;ndf.k

isák kuq;a" tajd wú.;a wmrdOlrejkaf.ka wdrCIdj ùug ;rï m%udKj;a tajd

fkdfõ'179 .sks wú ;nd .ekSu u.ska wfmaCId lrkqfha fidrlïys ksr; úh yels

mqoa.,hska wffO¾hhg m;a lsÍu jqjo" tu .sks wúu wmrdOlrejka wdl¾IKSh

lrk NdKav jYfhka ie,fla'180

kS;s úfrdaë ±j cdjdru

iuyr wjia:d j,§ wdrjq,a m%pKav l%shd njg m;aùfï miqìu ielfikafka kS;s

úfrdaë ±j cdjdru ksid nj ks,OdÍyq iy uyckhd i|yka lr;s'181 Y%S ,xldfõ

jk ixrCIK kS;sh b;d ±äh'182 jk ixrCIK fomd¾;fïka;=fõ ks,Odßfhl=f.a

woyig wkqj kS;s úfrdaë ±j cdjdrïlrejka fj;ska fuu fomd¾;fïka;=fõ

ks,OdÍakaf.a Ôú; j,g iy foam< j,g we;s ;¾ckh" 1887 § fuu

fomd¾;fïka;=j f.dvke.+ Èkh olajd me;sr hhs'183 fuu ;¾ck jßka jrg

u;=fõ' iuyr ±j j¾. fudark jljdkq wkqj th ;Skaÿ fõ' fun÷ ;¾ck 1980

.Kka jk úg j¾Okh ùug mgka .;a fyhska jk ixrCIK kS;s ±ä fldg kS;s

úfrdaë ±j cdjdrug we;s wjia:d iSud lrk ,§'184 jk ixrCIK fomd¾;fïka;=fõ

ks,OdÍkaf.ao woyi jkafka" kS;s úfrdaë ±j cdjdrïlrejka fndfydaúg yuqodfjka

m<d .sh jqka njh' Tjqkaf.a kï fomd¾;fïka;=fõ ks,OdÍyq fyd¢ka oks;s'185

uyck;dj" kS;s úfrdaë ±j cdjdru .ek jd¾;d lsÍug melsf,kafka" ;ukaf.a

176 2006 uehs 23" yïnkaf;dg jdKsc uKav,fha ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj 177 jHdmdßl m%cdj iu. meje;a jQ b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 178 tu 179 2006 uehs 23" yïnkaf;dg jdKsc uKav,fha idudðlfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 180 tu 181 iq¿;rhka ms<sn|j meje;a jQ b,lal.; lKavdhï idlÉPdfõ§ u;= jQ woyia' 182 2006 uehs 24" jk ixrCIK fomd¾;fïka;=fõ ks,Odßfhla iu. iïuqL idlÉPdj 183 tu 184 tu 185 2006 uehs 24" jk ixrCIK fomd¾;fïka;=fõ ks,Odßfhla iu. iy j,iauq,a, wvú jk ld¾hd,fha ksfhdað;hka iu. iïuqL idlÉPdj

46

mqoa.,sl wdrCIdj .ek we;s ìh ksid nj ks,OdÍyq úYajdi lr;s'186 tfy;a

b,lal.; lKavdhïj, idlÉPd u.ska fy<s jQ wdldrhg" jk ixrCIK

fomd¾;fïka;=j È<s÷ ñksiqkag oËqjï muqKqjk kuq;a uyd mßudK ±j

cdjdrïlrejkag ndOdjlska f;drj ish lghq;= lrf.k hdug bv§ ;sîu .ek

uyck úfrdaOhla mj;S'187

iajlSh wdrCIdj i|yd .sks wú ,nd .ekSu wjYH nj wjOdrKh l< jk

ixrCIK fomd¾;fïka;=fõ ks,OdÍyq" Èia;%slalh ;=< § .sks wú fhdod .ksñka ìh

.ekaùï iy ;=jd, isÿ l< wjia:d .Kkdjla .ek isysm;a l<y'188 tn÷ tla

isÿùula igyka wxl 1'1 hgf;a olajd ;sfí' rdcldÍ lghq;a;l ksr;j isá jk

ixrCIK fomd¾;fïka;= ks,Odßfhl=g fjä ;nd urKSh ;=jd, isÿ l<

lïlrefjl=g wêlrKfhka oËqjï meñKùfï isÿùula .ek udOH ksÍCIKfha§ o

wjOdkh fhduqúh' idudkHfhka ;¾ckh mj;skafka .,a lgia fyda m;frdï ;=jlal=

j,ska nj i;Hhls' tfy;a iuyr wjia:dj,§ à-56 .sks wúho Ndú;d fldg

;sfí'189 j¾Ihl§ wdikak jYfhka wg j;djla muK ;ukag n¢k ;=jlal= yuqjk

nj j,iauq,a, wvú jk ld¾hd,fha ks,OdÍyq mji;s'190 by;ska úia;r fldg

olajk ,o uE;§ isÿ jQ ;=jd, lsÍu yereKq fldg" ±kg wjqreÿ oyhlg by; §

o ;j;a ks,Odßfhla n¢k ;=jlal=jlska t,a, jQ fjä myrg ,laúh'191

.ia lemSu isÿ flfrkafka .ï uÜgfuka nj;a th È<s÷lfuka .e,ùu i|yd

fhdod.kakd wjidk ud¾.h nj;a ;j ÿrg;a m%ldY úh'192 tfia tla lr .kakd

±j f;d.h .ï uÜgfï isák fjf<ka|kag imlkq ,efí'193 jk ixrCIK

ks,OdÍka Tjqkaj w;a wvx.=jg .ekSug W;aidy ±rejfyd;a úfrdaO;d f.dvke.sh

yel' iuyr wjia:dj,§ fun÷ lghq;= i|yd ñksiqka ishhla ;rï msßila iyNd.S

fj;s'194 ñoafoKsh iy Wiajefõ § we;s jQ fun÷ wjia:d j,§ ñksiqka jk

ixrCIK fomd¾;fïka;=fõ .sks wú fidrlï fldg ;sfí'195 tla ßmSg¾ j¾.fha

;=jlal=jla iy m;frdï ;=jlal=jla fmr wjia:djl§ ke;s jQ kuq;a miqj tu wú

folu fidhd .kakd ,§'196 Wiajej m%foaYfha ;snQ jk ixrCIK fomd¾;fïka;=fõ

îÜgq ld¾hd,h o .sksn;a lrk ,§'

fyaka j.djo jk ixrCIK fomd¾;fïka;=fõ ks,OdÍka iu. wdrjq,a we;s lsÍug

u. fy<s lrk kuq;a yïnkaf;dg Èia;%slalh ;=< § fuf;la tu wjq,a" m%pKav

186 2006 uehs 24" jk ixrCIK fomd¾;fïka;=fõ ks,Odßfhla iu. iïuqL idlÉPdj 187 iq¿;rfha lKavdhï iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 188 2006 uehs 24 jk ixrCIK fomd¾;fïka;=fõ ks,Odßfhla iu. iïuqL idlÉPdj 189 2006 uehs 24" jk ixrCIK fomd¾;fïka;=fõ j,iauq,a, wvú jk ld¾hd,fha ksfhdað;hka iu. iïuqL idlÉPdj 190 tu 191 tu 192 tu 193 tu 194 tu 195 tu 196 tu

47

l%shd njg mßj¾;kh ù fkdue;'197 j¾;d jk wdldrhg lxid j.dlrefjda ;uka

fy<sorjqùfï wjia:d wvqlr .ekSfï wruqKska hq;=j" ±j cdjdrï iu. lsisÿ

iïnkaOhla f.dv kÕd .ekSu m%;slafIam lr;s'198

fyaka j.dj

w.=Kfld< me,eiai"199 iQßhjej" ¨Kq.ïfjfyr" ;siaiuydrduh iy yïnkaf;dg

k.rh200 jeks Èia;%slalfha msysá iuyr m%foaY ;=< isÿ flfrk m%pKav l%shd

fndfydaúg we£ mj;skafka ixúê; wmrdO iu. fkdj fyaka j.dj iu.h' fyaka

j.dlrejka i;=j ;u j.d wdrCIdj i|yd fhdod .kakd .,algia201 we;s nj iy

fyaka j.dfõ ksr; jk m%cdj w;r bvï wdrjq,a" mjq,a wdrjq,a" wkshï in|;d"

kS;s úfrdaë újdy" iy ,sx.sl wmpdr fya;=fjka ;=jd, isÿ lsÍï iuyr wjia:d

j,§ ±l.; yels nj" iïuqL idlÉPdjg yjq,a jQ mqoa.,hka w;ßka lsysm fofkla

lshd isáhy'202 fyaka j.dfõ kshqla; m%cdj w;r fjk;a iudc .eg¿ tkï .xcd

Ndú;h iy u;ameka Ndú;h mj;sk nj i|yka úh'203 tn÷ mqoa.,hka i;= j;alï

iy bvï jvd;a M,odhl f,i Ndú;d l< yels wdldrfha lDIsld¾ñl l%u iy

jHdmD;s ms<sn| mqyqKqjla ,nd§u ;=<ska fuu .eg¿j my< fy<sh yels nj"

ixj¾Ok lghq;= Ndrj l%shd lrk tla fcHIaG ks,Odßfhl=f.a woyi úh'204

bvï iy foam< wdrjq,a

bvï wdrjq,a fya;=fjka w;S;fha§ m%pKav isÿùï i|yd u. mEÿKq nj iïuqL

idlÉPd j,g bÈßm;a jQ iuyr mqoa.,fhda iy b,lal.; lKavdhï lshd

isáhy'205 bvï wdrjq,l kS;Hdkql+, ldrK .ek ;SrKhla §ug odhl;ajh

imhñka isá ks,Odßfhl= 2005 § jdykhlg hglsÍfuka wk;=rej fjä myrg

f.dÿre lsÍfï isoaêhla ms<sn|j Èia;%slalfha lDIsl¾uh ms<sn| ksfhdacH

flduidßiajrhd úiska ksÍCIl lKavdhug ±kqï ÿkafkah'206 j,iauq,a, iy

fn,sw;a; m%foaYj, nrm;, m%Yak u;= lsÍug fya;= ù we;s bvï wdrjq,a j,§

iajhxl%Sh .sks wú Ndú;dùu .ek o Tyq wjOdrKh lf<ah'207 uE; § isÿ jQ bvï

wdrjq,la fya;=fjka we;s jQ fjä ;eîula ksid hg;a msßfihska mqoa.,hka y;r

fofkl=gj;a ;=jd, isÿ jQ wjia:djla ms<sn|" iQßhjej m%foaYfha .%dóh

ldka;djkaf.a b,lal.; lKavdhï j,g iyNd.S jQ wh mejiQy'208 tfiau fjä

197 2006 uehs 24" jk ixrCIK fomd¾;fïka;=fõ ks,Odßhd iu. iïuqL idlÉPdj 198 tu 199 2006 uehs 17" w.=Kfld< me,eiai fmd,sia ia:dkfha ksfhdac;jreka iu. iïuqL idlÉPdj 200 2006 uehs 25" ol=Kq m<df;a .%dóh wd¾Ól j¾Ok jHdmD;sfha ks,Odßhd iu. iïuqL idlÉPdj 201 2006 uehs 23" yïnkaf;dg uQ,sl frdayf,a ffjoHjrfhl= iy 2006 uehs 25" ;siaiuydrdufha .sks wú ksIamdolfhla njg iel flfrk mqoa.,fhla iu. iïuqL idlÉPdj' kd.ßl ldka;djka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 202 2006 uehs 23" yïnkaf;dg uQ,sl frdayf,a ks,Odßhd iu. iïuqL idlÉPdj 203 2006 uehs 25" ol=Kq m<df;a .%dóh wd¾Ól j¾Ok jHdmD;sfha ks,Odßhd iu. iïuqL idlÉPdj 204 tu 205 2006 uehs 17 w.=Kfld<me,eiai fmd,sia ia:dkfha ksfhdað;hka iu. iïuqL idlÉPdj kd.ßl ldka;djka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 206 2006 uehs 24" yïnkaf;dg lDIsl¾u ksfhdað;fhla iu. iïuqL idlÉPdj 207 tu 208 .%dó ldka;djka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj

48

;eîï iy >d;k j,g fya;= ù we;s jdßud¾. c,h fnod yeÍu ms<sn| wdrjq,a

.ek o Tjqyq wjOdkh fhduq l<y'209 bvï iy jdßud¾. c,h fnod§u ms<sn|

j.lSu Wiq,k uyje,s wêldßhg iïnkaO ks,OdÍkaf.a wh:d l%shd ksido iQßhjej

wdikak m%foaYj, m%pKav l%shd j¾Okh ù we;s nj;a tfiau fmd,Sisfha

wmCImd;S;ajh .ss,syS hduo thg fya;= ù we;s nj;a" .%dóh msßñ ckhd mejiQy'210

.j md,kh

wdrjq,a iy wmrdO we;sùug .j md,kh o iïnkaO nj fy<sorõ úh'211

jd¾;djk wdldrhg .j mÜá ysñfhda fndfyda úg kS;s úfrdaë .sks wú ysñlrejka

iy Ndú;d lrkakka jk w;r wdrjq,a mek kef.kafka .j ysñhka úiska ;u

i;=kag ks±,af,a ;Kfld< lEug bv yeÍu ;=<sks'212 tfia whdf,a hk .jhka

fjk;a mqoa.fhl=f.a bvulg we;=¿ jqjfyd;a fyda w,dNhla isÿ l< fyd;a" tu

wdrjq, ;¾ckh lsÍula olajd iy m%pKav myr §ula olajd j¾Okh úh yel'213

i;=ka ;K lñka f.dia fjk;a mqoa.,hkaf.a foam< j,g we;=¿ ùu je<elaúh yels

l%uhla jk i;aj wdydr i|yd iqÿiq OdkH .nvd fldg ;nd .ekSu n÷" .j

md,khg wod< kj l%u wkq.ukh lsÍug .j ysñfhda melsf,;s'214 .j mÜá

ysñhka fndfyda úg fmd,Sish iy foaYmd,k{hskaf.a fyd| ys; Èkd .ekSug

lghq;= lsÍfï iu;a mqoa.,hka jk neúka fuu .eg¿j fldgia jYfhka úi£u

ÿIalr njo lshefõ'215 wÕ=Kfld< me,eiai m%foaYfha jQ .j fidrlï lsysmhla

.ek ksoiqka fmd,Sish úiska i|yka lf<ah'216 tfiau iQßhjej m%foaYfha§ .j

md,kh yd iïnkaO wdrjq,a j,§ .sks wú Ndú;d l< wjia:d .ek jHdmdßl m%cdj

fmkajd ÿkafkah'217 iïuqL idlÉPd j,g yjq,a jQ ;j;a mqoa.,fhl=g wkqj fuhg

by; § olajk ,o fyaka j.djg iïnkaO .eg¿ mj;sk m%foaY iy .j md,kh

iu. ne÷Kq .eg¿ iys; m%foaY hkq folla fkdj tlls'218 yïnkaf;dg wdfrda.H

Yd,dfjka jd¾;d jk .sks wú wdY%s; urK iy ;=jd,j,g Ndckh jQ nyq;rh .j

md,kh iy fyaka j.dj ksid yg.;a wdrjq,a j,g iïnkaO f.dùyq njo jd¾;d

fõ'219

209 tu 210 .%dóh msßñka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj' iQßhjej fmd,Sisfha wmCImd;S Ndjh .s,syS hdu hk ldrKh" jHdmdßl m%cdj iu. b,lal yd lkavdhï idlÉPdj ;=< § o u;= lrhs' 211 my; oelafjk iïuqL idlÉPd i|yd iyNd.S jQ mqoa.,hka lSysm fofkfla iy kd.ßl msßï" kd.ßl ldka;djka iy iq¿;rfha mqoa.,hka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPd' 212 2006 uehs 25" ol=Kq m<df;a .%dóh wd¾Ól j¾ê; jHdmD;sfha ksfhdað;hd iu. iïuqL idlÉPdj' .%%dóh ldka;djka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 213 tu 214 2006 uehs 25" ol=Kq m<df;a .%dóh wd¾Ól j¾Ok jHdmD;sfha ks,Odßhd iu. iïuqL idlÉPdj 215 tu 216 2006 uehs 17" w.=Kfld< me,eiai fmd,sia ia:dkfha§" ksfhdað;hska iu. iïuqL idlÉPdj 217 jHdmdßl m%cdj iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 218 2006 uehs 25" ol=Kq m<df;a .%dóh wd¾Ól j¾Ok jHdmD;sfha ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj 219 2006 uehs 23" yïnkaf;dg uQ,sl frday," ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj

49

,shdmÈxÑ lsÍu

Èia;%slalfha iuyr m%foaY ;=< mj;sk fndfyda wmrdO miqìfï" lDIsld¾ñl bvï

j,g ,efnk lDIs iykdOdr .ek jegySula fkdue;s mjq,a h<s mÈxÑ lsÍfï jev

igyka ksid u;= jQ iudc .eg¿o mj;sk nj m%ldY fõ'220 fï ms<sn|j ±lafjk

m%Odk WodyrKhla jkqfha" uyje,s ixj¾Ok jev igyk221 hgf;a" j,fõ jï

bjqf¾" iQßh jej mdr fomi mÈxÑ lrk ,o mjq,a fõ' msg m%foaY j,ska meñK

fuys mÈxÑ jQ miqj jHdmdßl m%;su,a,jhka njg m;a msßia ksid fuu wjq,a úhjq,a

yg.;a nj" jHdmdßl m%cdj ksfhdackh lrñka b,lal.; lKavdhï j,g iyNd.S

jQ mqoa.,fhda mejiQy'222

lxid j.dj yd wf,úh

ixúOdkd;aul wmrdO iu. tlaj ne£ mj;sk njla fmfkk lxid j.dj" hdno

Èia;%slalh jk fudKrd., m%foaYfha muKgu yñnkaf;dg Èia;%slalh ;=< me;sr

f.dia fkdue;s njla lshefõ'223 lxid j.djka lrf.k hkq ,nk lKavdhï" T-56 .sks wú j,ska ikakoaOj ish j.d ìï /l .ekSu i|yd ta jgd n¢k ;=jlal=

wgjd we;s njo jd¾;d fõ'224 Èia;%slalh ;=< mj;sk fuu .eg¿fõ mßudkh

±lafjk ryis.; f;dr;=re iaj,amhla muKla ;snQ w;r" u;aøjH cdjdru iy kS;s

úfrdaë iq¿ wú iy ieye,a¨ wdhqO w;r iïnkaOhla mj;sk nj yeÕfjk jd¾;d

lsisjla" udOH úYaf,aIKfha§ yuq fkdùh'

uia msKsi i;=ka ovhï lsÍu

j.djka wdrCId lr .ekSu i|yd .sks wú wjYH jk nj jk Ôú fomd¾;fïka;=

ks,OdÍyq ;yjqre l<y' ^’.sks wú hym;a f,i Ndú;d lsÍu¶ kue;s bÈß msgqjl

we;s fþoh n,kak'& tfia jqjo fuu .sks wú fndfyda úg uia msKsi jk i;=ka

ovhï lsÍug fhdod .kakd njo Tjqyq m%ldY l<y'225 yïnkaf;dg msysá jk Ôú

fomd¾;fïka;=fõ ld¾hd,h úiska" idudkHfhka jd¾Islj uia msKsi i;=ka ovhï

lsÍfï isÿùï 15-20 muK m%udKhla .ek lghq;= lr;s'226 kS;s úfrdaëj i;=ka

>d;kh lrk mqoa.,fhda" fmdÿfõ .;a l<" fnfy;a fldgk ;=jlal= o" n¢k

;=jlal= iy l,d;=rlska wjia:dj,§ m;frdï ;=jlal= o fhdod .ks;s'227 kS;s úfrdaë

ovhïlrejkaf.a ;=jlal= w;a wvx.=jg f.k tajd ufyaia;%d;a wêlrKh yuqjg

meñKùfï n,;, jk Ôú fomd¾;fïka;=j i;=j ;sfí'228 mj;ajd f.k wd jd¾;d

220 2006 uehs 17" ;x.,a, fldÜGdYfha" fcHIaG fmd,sia ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 221 by; i|yka idlÉPdj iy 2006 uehs 25 ol=Kq m<df;a .%dóh wd¾Ól j¾Ok jHdmD;sfha ksfhdað;hd iu. iïuqL idlÉPdj 222 jHdmdßl m%cdj iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 223 2006 uehs 19 ;x.,a, fldÜGdYfha" fcHIaG fmd,sia ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj" lxid j.dlrefjda ;u lghq;=j, /ljrKh i|yd wkjir .sks wú fhdod .kakd nj iq¿;r msßia iy .%dóh mssßïka ksfhdackh l< msßia o m%ldY l<y' 224 2006 uehs 26 ;x.,a, fldÜGdYfha" fcHIaG fmd,sia ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj 225 2006 uehs 15 jk Ôú fomd¾;fïka;= ksfhdað;hka iu. iïuqL idlÉPdj 226 tu 227 tu 228 tu

50

iqkdñh fya;=fjka úkdYj .sh kuqÿ" miq.sh mia jirl ld,fha§" yïnkaf;dg

Èia;%slalh ;=,ska kS;s úfrdaë .sks wú 100 l muK ixLHdjla w,a,d .ekSug jk

Ôú fomd¾;fïka;=jg yels jQ njg weia;fïka;= flf¾'229 jk Ôú

fomd¾;fïka;=fõ ks,OdÍkag .sks wú u.ska wk;=re isÿùfï ;¾ckhla mj;sk nj

Tjqkaf.a woyi fõ' wgjd ;sfnk n¢k ;=jlal=" ,Shla fhdod .ksñka wl%Sh lsÍug

isÿùu u.ska ks,OdÍka ksrka;rfhkau wjodkulg uqyqK fohs' ióCIK lKavdhu

úiska iïuqL idlÉPdjlg ,la l< tla ks,Odßfhl= tn÷ wjia:d foll § ;=jd,

fkd,nd hka;ñka .e,jqKq wfhls' bka tla wjia:djl§ n¢k ;=jlal=jla jer§ulska

m;a;=ùu fya;=fjka Tyqf.a ll=,g fjä,a, fkdje§ .sfha hka;ñks' ;j;a

wjia:djl§ wkjir ovhlalrefjla Tyqg fjä ;eîug ;e;a l< kuq;a fjä,a,

m;a;= fkdúks'230 wkjir ovhï ms<sn| .eg¿ mek ke.s wjia:dj,§ wfkla

fomd¾;fïka;= fukau fmd,Sisfhkao" CIKsl m%;spdr ,nd .ekSu wmyiq ù we;af;a

Tjqkag we;s wêl jev lghq;= m%udKh fya;=fjks'

jhi

ud;r frdayf,ka jd¾;d jQ .sks wú wdY%s; urK j,g f.dÿre jQ fndfyda fokd

jhi wjqreÿ 20-40 ;a w;r wh jQ kuq;a l,d;=rlska" jhi wjqreÿ 50 blau jQ

mqoa.,hska o fï wdldrhg urKhg m;a jQ nj fmfka'231 tfiau yïnkaf;dg

wdfrda.H Yd,dfjka jd¾;d jQ tn÷ urKhg m;a jQjka w;ßka nyq;rhla jhi

wjqreÿ 20-45 w;r msßñkah· ;siaiuydrdufha§ th jhi wjqreÿ 25-30 ;a w;r

fõ'232 iq¿ wú iy ieye,a¨ wdhqO ksid ñh .sh úhm;a ckhd .ek i|yka jk

tlu uQ,dY%h jQfha 2005 uehs 01 isg 2006 wfm%a,a 30 f;la m< jQ udOH jd¾;d

ksÍCIKh fõ' udOH jd¾;d j,g wkqj" by; wdldrhg ñh .sh whf.a jhiaj,

idudkHh 47'4 ls'

2005 j¾Ih ;=< yïnkaf;dg uydêlrKfha úNd. jQ .sks wú iïnkaO kvq 42 l"

iellrejkaj isá mqoa.,hska 78 fofkla w;=ßka 64 fofkla ^82]& jhi wjqreÿ 18

iy 35 w;r jhia ldKavhg wh;a mqoa.fhda jQy' ñoafoKsh fmd,Sisfha jd¾;d j,g

wkqjo jerÈlrejka fuu jhia mrdih ;=< miq jkafkda fj;s'233 Èia;%slalh ;=<

olakg we;s m%pKav l%shdj, m%udKh ySk lsÍug kï" th isÿ l< hq;af;a fuu

jhia ldKavhg wh;a jerÈlrejkaf.a yeisÍï rgdfõ fjkila we;s lsÍu ;=<sks'

229 tu 230 tu 231 2006 uehs 26"ud;fr frdayf,a ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 232 2006 uehs 23" yïnkaf;dg uQ,sl frday," ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 233 2006 uehs 17" ñoafoKsh fmd,sia ia:dkfha" fcHIaG ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj

51

iqˆ wú iy ieye, a¨ wdh qO iïnkaO kvq j, iellrejkaf.a jhia iSud - yïnkaf;dg uydêlrKh -

2005

jhi wjqreÿ 30-35 - 17

jhi wjqreÿ 18-23 - 17

jhi wjqreÿ 42g jeä - 3

jhi fkdokakd - 2

jhi wjqreÿ 17g wvq - 3

jhi wjqreÿ 36-41 - 6

jhi wjqreÿ 24-29 - 30

ia;%S mqreI Ndjh uE; wjqreÿ j,§ ud;r yd yïnkaf;dg wdfrda.H Yd,d fj;ska jd¾;d jQ .sks wú

wdY%S; urK j,g f.dÿre jQ w;sYh nyq;rh msßñkah'234 ud;r frdayf,a tla

ks,Odßfhl=g wkqj" ;uka úiska mÍCIKhg ,la l< wjia:d 100 lg wêl

ixLHdjla w;ßka ldka;djka iïnkaO jQ tajd ;snqfKa folla muKls'235 ;siaiuydrdu

wdfrda.H Yd,dfõ tla fcHIaG ffjoH ks,Odßfhl=g wkqj" .sks wú ksid urKhg

m;a lsisÿ ldka;djla Tyq ±l ke;'236 tla uQ,dY%hlg wkqj" Èia;%slalh ;=< iq¿ wú

iy ieye,a¨ wdhqO wdY%s; isÿùï yd iïnkaO jerÈlrejka ish¿fokdu msßñ ckhd

fj;s'237

fjk;a m%foaY j,§ ;u wjOdkhg fhduq jQ ixLHdjg jvd jeä ia;%S ¥IK ixLHdjla

ms<sn|j yïnkaf;dg Èia;%slalh ;=<ska jd¾;d ù we;s nj ;x.,af,a fcHIaG fmd,sia

ks,Odßfhla m%ldY lf<ah'238 tfy;a m%foaYh ;=<ska jd¾;d jQ .Dyia; m%pKav;ajh

ms<sn| isÿùï ixLHdj b;d w,am njo Tyq m%ldY lf<ah'239

234 2006 uehs 26" ud;r frdayf,a" ks,Odßhd iu. iïuqL idlÉPdj" 2006 uehs 23" yïnkaf;dg uQ,sl frdayf,a ks,Odßhd iu. iïuqL idlÉPdj 235 2006 uehs 26" ud;r frday," ks,Odßhd iu. iïuqL idlÉPdj 236 2006 uehs 25" ;siaiuydrdu frday," fcHIaG ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 237 2006 uehs 17 ñoafoKsh fmd,sia ia:dkh" fcHIaG ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj 238 2006 uehs 17 ;x.,a, fldÜGdYfha" fcHIaG fmd,sia ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 239 tu

52

u;ameka mdkh lsÍu iu. Rcq f,i iïnkaO njla fmfkk .Dyia: m%pKav l%shd

.ek b,lal.; lKavdhï idlÉPd ;=< § wkdjrKh jQ kuq;a240 th .sks wú

wh:d f,i mßyrKh iu. ne£ mj;sk njla jd¾;d fkdùh' isÿùï ms<sn|j

jvd;a úYajdifhka hq;=j ish meñKs,s bÈßm;a lsÍu i|yd m%udKj;a ;rï fmd,sia

ks,Odßkshka ixLHdjla fkdisàu flfryso ldka;dfjda wjOdkh fhduq l<y'241 ta

wkqj n,k l< ±kg jd¾;d ù we;s m%udKhg jvd" ,sx.sl yd .Dyia: m%pKav

l%shd .eg¿j n,j;a nj fmfka' mdkSh c,h wrnhd o wdrjq,a" u;= jk nj;a"

jrla th WÉPia:dkhlg m;aj .sks wú iy msys Ndú;h u.ska ukqIH >d;k

folla isÿ jQ njo ;x.,a, m%foaYfha ldka;dfjda m%ldY l<y'242 wmrdO j,g ueÈ

fõ hehs mj;sk ìh fya;=fjka" .eñhka rd;%S wgg miqj ;u ksfjia j,ska neyerj

fkdhk nj b,lal .; lKavdhï idlÉPdj,g iyNd.S jQ .%dóh ldka;dfjda

mejiQy'243

ue;sjrK m%pKav;ajh 2001 uyd ue;sjrKh iufha§ iy bka wk;=rej" .sks wú Ndú;d jQ ue;sjrK

m%pKav l%shd fndfyda ixLHdjla .ek yïnkaf;dg m%foaYfhka jd¾;d úh' tfy;a

2004 ue;sjrKfha§ tu m%pKav l%shd ixLHdj fiiq Èia;%slalj, uÜgugo jvd

my< jegqfKah' fuhska miqj ±lafjk 2001 i|yd we;s m%ia:dr u.ska meyeÈ,s jk

wdldrhg" Èjhsfka .sks wú Ndú;d l< isÿùï jeäu ixLHdjla jd¾;d jQ Èia;%slal

w;r miajeks ia:dkhg m;a yïnkaf;dg Èia;%slalh" ue;sjrK m%pKav l%shd

fya;=fjka jvd;au mSvdjg m;a Èia;%slalhla f,i fmfka'244 2004 mej;s

ue;sjrKfha§ m%pKav;ajh b;d my< hdula .ek ±lafjk fojeks j.=j ;=< .sks

wú wdY%s; isÿùï u.ska mSvdjg m;aùu wvqfjkau isÿ jQ Èia;%slal wfgka" tla

Èia;%slalhla f,i yïnkaf;dg m%foaYh ±lafõ'245

240 kd.ßl ldka;djka iy .%dóh ldka;djka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 241 .%dóh ldka;djka iy iq¿;r msßia iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 242 kd.ßl ldka;djka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 243 .%dóh ldka;djka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 244 úl,am m%;sm;a;s flakaøh" ue;sjrK m%pKav l%shd ksÍCIK uOHia:dkh úiska ksl=;a l< ’ue;sjrK wdY%s; m%pKav l%shd ms<sn| wjika jd¾;dj - uyd ue;sjrK 2001¶" ^2001&" http://www.cpalanka.org/reseavch papers/cmev general election 2001.pdf u.ska ,nd.;a mQ¾j ue;sjrK ld,h ue;sjrK Èkh yd mYapd;a ue;sjrK ld,h ;=< jQ isÿùï u; mokï fõ' 245 úl,am m%;sm;a;s flakaøh" ue;sjrK m%pKav l%shd ksÍCIK uOHia:dkh úiska ksl=;a l< ’ue;sjrK wdY%s; m%pKav l%shd ms<sn| wjika jd¾;dj ( uyd ue;sjrKh - 2004 wfm%a,a ^fld<U - 2004& http://www.cpalanka.org/reseavch papers/cmev GE 2004 english.pdf u.ska ,nd.;a mQ¾j ue;sjrK ld,h" ue;sjrK Èkh yd mYapd;a ue;sjrK ld,h ;=< jQ isÿùï u; mokï fõ'

53

2'8 ue; sjrK m %pKav l%shd k srSCIK uOHi a:dkh úi sk a jd¾; d l< m %pKav i sÿùï - o si a; %slal wk qj - uy ue; sjrKh - 2001

29

55

65

70

85

108

118

118

122

128

150

158

185

194

208

211

232

355

369

394

437

512

10

21

33

16

37

32

41

20

19

50

25

23

33

43

63

127

50

143

170

108

166

160

0 100 200 300 400 500 600

;%Sl=Kdu,h

nÿ,a,

jkaksh

fudKrd.,

hdmkh

uvl,mqj

ud;f,a

kqjr t<ssh

l¿;r

r;akmqr

.d,a,

fmdf<dkakrej

ud;r

fld<U

os.duvq,a,

yïnkaf;dg

lE.,a,

mq;a;,u

uykqjr

wkqrdOmqr

.ïmy

l=reKE.,

.sks wúwdYs%; isÿùï

isÿùï tl;=j

54

2'9 ue;sjrK m%pKav l%shd ksrSCIK uOHia:dkh jsiska jd¾;d l< m%pKav isÿùï - osia;%slal wkqj uyd ue;sjrKh - 2004

18

22

26

30

33

53

54

56

63

69

76

82

98

98

111

115

117

120

144

147

165

190

4

4

2

8

2

11

18

3

1

7

9

16

11

14

15

6

10

9

8

16

0 50 100 150 200

jkaksh

;%Sl=Kdu,h

hdmkh

yïnkaf;dg

fmdf<dkakrej

lE.,a,

l¿;r

fudKrd.,

uvl,mqj

kqjr t<sh

ud;f,a

nÿ,a,

uykqjr

mq;a;,u

wkqrdOmqr

r;akmqr

l=reKE.,

ud;r

.ïmy

.d,a,

fld<U

os.duvq,a,

isÿùïtl;=j

.sks wúwdY%; isÿùï

ue;sjrK jHdmdrh ;=< iy ue;sjrKh mej;s 2005 fkdjeïn¾ 17 Èk isÿ jQ

m%pKav l%shd ±lafjk m%d:ñl ixLHd f,aLk muKla ,nd .ekSug ;sfí'

ue;sjrKhg fmr rg mqrd jQ isÿùï 465 la w;=ßka yïnkaf;dg Èia;%slalh ;=<

isÿ jQ nj jd¾;d jkafka 6 la muKls'246 .sks wú Ndú;d lrñka isÿ l< l%shd 29

la Èjhsk mqrd jd¾;d jQ w;r thg idfmaCIj yïnkaf;dg Èia;%slalfha tn÷ isÿùï

jQfõ tlla muKls' ue;sjrK Èkfha§ rg mqrd jQ isÿùï 46 w;ßka y;rla muKla

yïnkaf;dg Èia;%slalfhka jd¾;d jQ tajd jQ kuq;a ta tll § j;a .ssks wú Ndú;d

fkdùh'247

246 ue;sjrK m%pKav l%shd ksÍCIK uOHia:dkh" wmrdO ms<sn| jd¾;dj ^iuia; idlÉPdj& Èkh ( 2005'11'16" http://www.selections.info/offences.php,accessed 2006 uehs 31 247 ue;sjrK m%pKav l%shd uOHia:dkh" ’wmrdO ms<sn| jd¾;dj ^ue;sjrK Èkh& Èkh ( 2005'11'17" http://www.selections.info/election day/offences.php?PHTSESSID=6 90770691cf 631288670855 de25a5ec7, accessed 31 May 2006

55

2'10 yïnkaf;dg Èia;%slalfha" mQ¾j ue;sjrK iufha iy ue;sjrK Èk isÿùï"

2001" 2004 iy 2005 ue;sjrK ^ue;sjrK m%pKav l%shd ksÍCIK uOHia:dkh&

151

27

6

87

2 1

59

5 4

39

1 00

20

40

60

80

100

120

140

160

2001 2004 2005

mQ¾j - ue;sjrK isÿùïtl;=j

mQ¾j ue;sjrK .sks wúisÿùï

ue;sjrK osk isÿùïtl;=j

ue;sjrK osk .sks wúisÿùï

ue;sjrK ld,fha§ m%pKav isÿùï ixLHd .ek lrk ,o meñKs,s .ek m%fõYfuka

i,ld ne,sh hq;=h' ukaoh;a tajd fndfyda úg foaYmd,k wruqKq iys; meñKs,s jk

neúks'248 cd;sl uÜgu .ek i,lk úg" bÈßm;a lr ;snQ meñKs,s yd iïnkaOj

f.k we;s wêlrK l%shd ud¾. ixLHdj b;d w,am jk w;ru" 2001 isg fï olajd

jQ ld,h ;=< lsisÿ Èkl ue;sjrK m%pKav l%shd yd iïnkaO lsisÿ kvqjla

yïnkaf;dg uydêlrKh ;=< úNd.hg f.k ke;'249 foaYmd,k wkq.%yh iys;

mqoa.,hskag tfrysj kvq mejÍug we;s fmdÿ miqnEu fuhg tla fya;=jla úh yel'

2004 uyd ue;sjrK ksÍCIKh l< ksoyia yd idOdrK ue;sjrK i|yd jk

ck;d l%shdldß;ajh ^me*ar,a& m%ldY lf<a fydr Pkao ±ófï wjia:d 12 la yd

iïnkaO iq¿ isÿùï yereKq fldg" Tjqkaf.a ksÍCIKhg Ndckh jQ Èia;%slalfha

ish¿ Pkao uOHia:dkj, idOdrK yd ksoyia ue;sjrKhlg wjYH mßirhla

mej;s njh'250 yïnkaf;dg Èia;%slalfha me*ar,a ixúOdhl i|yka lf<a m%pKav

l%shd isÿjk wjia:dj, Bg m%Odk mCI iNd. lKavdhï folu iudk f,i j.lsj

hq;= njhs'251 2000 isg 2006 j¾I ;=< § ue;sjrK m%pKav;ajfha ksiel wvqùula

mj;sk nj Tyq m%ldY lf<ah' ish Pkao fldÜGdYh jk yïnkaf;dg Èia;%slalfhka

meñKs ckdêm;sjrhdf.a isg ish¨ rdcH wdh;k fj;g" ue;sjrK iufha§ m%pKav

l%shd uÜgu my< ±óug t,a, lrk ,o n,mEu fuhg fya;= jQ njo Tyq ;j

ÿrg;a i|yka lf<ah'252

Èia;%slalh ;=< ue;sjrK m%pKav;ajfha m%udKh wvqùfï m%.;shla mj;sk kuqÿ

;ju;a lk.dgqodhl isÿùï isÿfõ' udOH úYaf,aIKfha§ yuq jQ tla jd¾;djlska

248 2006 uehs 16" yïnkaf;dg Èia;%slalh" kS;sm;s fomd¾;fïka;=fõ ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj 249 tu 250 me*ar,a" 2004 md¾,sfïka;= uy ue;sjrKh ms<sn| wjidk jd¾;dj ^me*ar,a $ MFFE" fld<U& 17-18 msgq 251 2006 cQks 01" yïnkaf;dg Èia;%slalfha me*ar,a iïnkaëldrl iu. iïuqL idlÉPdj 252 tu

56

m%ldYs; wkaoug" tlai;a ck;d ksoyia ixOdkfha l%shdldÍ wkq.dñlfhl= jk

fn,sw;af;a mÈxÑj isá wjqreÿ 42 la jhie;s mqoa.,fhl= fjä ;nd >d;kh lsÍu

ksoiqkla f,i ±laúh yel' tlS jd¾;djg wkqj fuu >d;kh isÿjQfha" Bg Èk

lSmhlg fmr mej;s m<d;a md,k wdh;k ue;sjrKh yd iïnkaO lreKla ksid

hehs fmd,Sish úYajdi lrhs'253 2005 j¾Ifha§ yïnkaf;dg Èia;%slalh ;=< meje;a

jQ SASA-Net isú,a iudc WmfoaYl l%shdj,shg odhl jQ mqoa.,hka fukau"254 .%dóh ldka;d b,lal.; lKavdhï j,g iyNd.S jQ who"255 m%ldY lr isáfha Èia;%slalh

;=< ieye,a¨ wú iïnkaO m%Odk .eg¿jla jkafka ue;sjrK ld, iSudjka j,§ isÿ

flfrk m%pKav l%shdjka njh' idlÉPdjka j,g yjq,a jQ fmdÿ ck idudðlfhda"

ue;sjrK m%pKav;ajh wjika lsÍu i|yd .kq ,nk ´kEu mshjrlg Wmßu

iyfhda.h ,nd fok nj m%ldY l<y'256

uoHidr

Èia;%slalfha isÿjk m%pKav l%shd iy wmrdOldß;ajh i|yd n,mdk tla .eg¿jla

jkafka u;ameka nj fmdÿ ms<s.ekSuh'257 uOHidr wdY%s; isÿùï folla udOH

úYaf,aIKh ;=< § wkdjrKh úh· bka tlla kï" yqx.u m%foaYfha§ u;ameka

mdkh lrñka isáh§ tla mqoa.,fhl= >d;kh fldg ;j;a wfhl=g ;=jd, isÿ

lsÍuls' wfkla wjia:dj jkafka fn,sw;a; wdikakfha§ kS;s úfrdaë u;ameka

.=ínEhula mÍCIdjg .sh fmd,sia ks,Odßfhl= tu ia:dkfha msysá .il wgjd ;snQ

n¢k ;=jlal=jla u.ska urKhg m;a ùuh' kS;sfha wdÈm;Hh msysgqùfï ÿ¾j,;d

fya;=fjka" kS;s úfrdaë u;ameka ksIamdokh n÷ wkS;sl l%shd i|yd fm<Uùug

ñksiqkag ffO¾hh ,eî we;s nj;a" tfiau ;u lghq;=j, wdrCIdj i|yd .sks wú

w;am;a lr .ekSug Tjqkaj fhduq flfrk nj;a b,lal.; lKavdhï idlÉPd

i|yd yjq,a jQ .%dóh msßñ ckhd m%ldY l<y'258 mYapd;a urK mÍCIK j,§

isref¾ uOHidr m%udKh mÍCId lsÍfï myiqlï fkdue;slu fya;=fjka wêlrK

ffjoHjrekag" .sks wú u.ska ñh .sh mqoa.,hkaf.a YÍr ;=< meje;s uOHidr

ms<sn| meyeÈ,s ks.uk j,g t<öug fkdyels ù we;'

u;aøjH Ndú;h

Èia;%slalfha ;reKhska w;r iq¿ fidrlï me;sr hdfï tla fya;=jla jYfhka

u;aøjH j,g weíneys ùfï .eg¿j ±laúh yels nj b,lal.; lKavdhï idlÉPd

;=< § m%ldY úh'259

253 2006 wfm%a,a 1" ’o whs,kaâ¶" udOH úYaf,aIKh" msgqj 2 254 2005 SAS-Net isú,a iudc WmfoaYk l%shdj,sh u.ska ol=Kq m<d; ;=<ska fidhd.;a lreKq 255 .%dóh ldka;djka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 256 kd.ßl ldka;djka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 257 2006 uehs 23" yïnkaf;dg uqia,sï m,a,sfha ksfhdað;hka iy 2006 uehs 25" ;siaiuydrdu frdayf,a" Èia;%sla ffjoH ks,Odß ffjoH D. Èidkdhl uy;d iu. iïuqL idlÉPd' .%dóh ldka;djka iy .%dóh msßñ iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 258 .%dóh msßñka iu. iïuqL idlÉPdj 259 iq¿;r lKavdhï iu. iïuqL idlÉPdj

57

wka;¾-jd¾.sl fkdikaiqkalu

Èia;%slalfha Ôj;ajk úúO ck jd¾.sl lKavdhï iy wd.ñl lKavdhï w;r

fkdikaiqka lula fyda .eg¿ldÍ iajNdjhla mek ke.S ke;s nj fmfka'260 tfiau

ikakoaO m%pKav l%shd fun÷ fkdikaiqkalï iu. iïnkaO njlao fkdfmfka'

iqkdñ wj;ekaùu

iykdOdr ,nd .ekSug ;ukag we;s whs;sh .ek lreKq ±laùfï úfrdaO;d jHdmdr

mej;s kuq;a" Èia;%slalh ;=< iqkdñfhka wj;eka jQ ckhd ;=< fkdikaiqka;djla fyda

m%pKav;ajh mek ke.Sula .ek" iïuqL idlÉPd i|yd iyNd.S jQ lsisfjl=gj;a

isysm;a l< fkdyels úh'261

m%fhdackj;a wdldrhg .sks wú Ndú;d lsÍu

c'ú'fm' le/,af,ka miqj t<ö wjqreÿ ;=< § .sks wú n,m;% ksl=;a lsÍu ;ykï

fldg ;snqKs' fï jljdkqj ;=< § ;ukag .sks wúhla ±Ífï kS;Hdkql+, wjYH;dj

;snQ mqoa.,hska fuu ;yku ms<sn|j úfrdaOh mE wdldrh" Èia;%sla f,alï

ld¾hd,j,g wkqnoaOj fiajh l< merKs n,m;% ks,OdÍyq isysm;a lr;s' tn÷

mqoa.,hka úiska bÈßm;a l< fya;= w;r" j,a W!rka" j÷rka iy w,s we;=kaf.ka

ish j.djka wdrCId lr .ekSu" ^úfYaIfhkau hd, cd;sl WoHdkh iy Wvj,j

wdikak m%foaYj,& iajhx wdrCIdj" iy úfkdaoh i|yd ovhfuys fh§u262 wdÈh

úh' jk i;=kaf.ka wdrCIdùu i|yd f.dùka i;=j ;=jlal= ;sîu wjYH nj

yïnkaf;dg lDIsl¾u ksfhdacH flduidßiajrhd iy b,lal.; lKavdhï

idlÉPdj,g iyNd.S jQ .%dóh msßñ ckhdo ;yjqre l<y'263

4' YlH;dj kS;sh iy wêlrK moaO;sh m%pKav l%shdj, fhfok ck msßia w;r fmd,Sisfha lghq;=

fmd,Sish ¥Is; nj fmdÿ ck;dj w;r mq¿,a f,i me;sÍ we;s yeÕSu jk w;r

fmd,sia ks,OdÍyq w,a,ia ,nd .kakd nj Tjqyq úYajdi lr;s'264 ;x.,a,

fldÜGdYfha fndfyda fcHIaG fmd,sia ks,OdÍka fuu m%Yakhg iïnkaO nj;a fndfyda

260 2006 uehs 23" yïnkaf;dg uqia,sï m,a,sfha ksfhdað;hka iu. iïuqL idlÉPdj" iq¿;r msßia iy kd.ßl ldka;djka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 261 kd.ßl ldka;djka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 262 2006 uehs 15" yïnkaf;dg Èia;%slalfha" .sks wú n,m;% ksl=;a lsÍfï ks,Odßfhla f,i l,lg by; § fiajh l< mqoa.,fhl= iu. iïuqL idlÉPdj" 263 2006 uehs 24" yïnkaf;dg lDIsl¾u ksfhdað;hd iu. iïuqL idlÉPdj" .%dóh msßñka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 264 kd.ßl ldka;djka" kd.ßl msßñka iq¿;r mqoa., lKavdhï" jHdmdßl m%cdj iy .%dóh ldka;djka iu. iïuqL idlÉPd

58

ks,OdÍka tu m%foaYfhau Wmka wh nj;a m%ldY úh'265 fiajfha kshqla; ks,OdÍka

;u Wmka m%foaYfhka msg; fiajfha fhoùu i|yd mj;sk kS;s n,d;aul lrùu

msKsi foaYmd,k wêIaGdkhla wjYH njo m%ldY úh'266 ;x.,a, fldÜGdYh Ndr

fcHIaG fmd,sia wêldßjrhdo m%ldY lf<a" idudkH fldia;dm,ajrhl=f.a jegqm

^udislj re' 11"000$-& yd §ukd by< ±óu u.ska w,a,ia i|yd we;s fm<öu wju

lr.; yels njh'267

±kg wjqreÿ follg muK m%:u" ñoafoKsh m%foaYh ;=< ’Èkm;du mdfya¶ ñkS

uereï isÿ jQ nj;a" Èjd ld,fha§ mjd ldka;djka t,suyfka weú§ug ìh jQ nj;a

jd¾;d úh'268 ñoafoKsh fmd,sisfha fcHIaG ksfhdað;hl= ióCIK lKavdhug m%ldY

l< wkaoug" m%pKav;ajh md,kh lsÍu i|yd Tjqka úiska .;a my; i|yka

mshjrhka fya;=fjka m%foaYfha ;;a;ajfha hym;a njla ±l .; yel'

- fkdikaiqkaldÍ jd;djrKhla mj;sk ld, mßÉfþohkays§" .sks wú ms<sn|

iellrejkag wem ,nd fkdfok fuka ufyaia;%d;ajrekaf.ka ±ä f,i b,a,d

isàu'

- y÷kd.;a wmrdOlrejka i;sm;d /iafldg wmrdOj, fkdfhfok f,i

Tjqkag ;rjgq lsÍu

- lxid j.d ìï iy ’y|mdk¶ ksIamdolhkaj ksrka;rfhka jeg,Su

- y÷kd.;a wmrdOlrejkaf.a lghq;= .ek ksÍCIKh lsÍu

- idu iñ;s f.dvke.Su iy mqrjeishka iu. ixjdohla f.dv kÕd .ekSug;a

Tjqkaf.a úYajdih Èkd .ekSug;a úydr j¾Ok iñ;s u.ska l%shd lsÍu

- ±kqj;a lsÍfï jev igyka mdie,a ;=< mj;ajdf.k hdu ^fmd,Sish iïnkaO

lr .kafka flfiao hkak .ek fmd,sia ks,OdÍka úiska lreKq meyeÈ,s lr

§ mdie,a <uqkaf.a ,sms j,g m%;spdr ±laùu&

- fmdÿ lghq;= j,g iyNd.Sùu iy tajdg wdrCIdj i,id §u269

fuu mshjrhka yryd isÿ jQ n,mEfï mßudKh .ek fidhd ne,Sug ióCIK

lKavdhug fkdyels jQ kuq;a" m%pKav l%shd wvq lsÍu i|yd wjYH moku jk

’je<elaùu iy m%cd iïnkaëlrKh¶ f.dv ke.Sfuys ,d tu mshjrhkays we;s

jeo.;alu wjOdrKh lrk w;ru oreKq f,i ydkshg m;a fjk;a m%foaYj,o

tn÷ l%shdud¾. Ndú;djg ke.Su iqÿiq nj i|yka l< yel'

ldka;djka iyNd.S jQ b,lal .; lKavdhï idlÉPd j,§ my; i|yka

wjYH;djka .ek wjOdkh fhduq úh' tkï wmrdO fya;=fjka nrm;, f,i

ydkshg m;a m%foaYj, wdrCIdj j¾Okh lsÍu i|yd fmd,sia uqr ixpdr m%udKh

jeä lsÍu· wdrjq,a iu;hlg m;a lsÍu i|yd jvd fyd| hdka;%K f.dv ke.Su iy

265 2006 uehs 16" ;x.,a, fldÜGdYfha" fcHIaG fmd,sia ks,Odßfhl= iy 2006 uehs 26" ;x.,a, fldÜGdYfha" úfYaI tallfha m%Odkshd jk fmd,sia mÍCIl iqjdßia iu. iïuqL idlÉPd 266 tu 267 ;x.,a, fldÜGdYfha" fcHIaG fmd,sia ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj" 2006 uehs 26 268 ñoafoKsh fmd,sia ia:dkfha" fcHIaG ksfhdað;hl= iu. iïuqL idlÉPdj" 2006 uehs 17 269 tu

59

iïm;a iy m%;s,dN idOdrK f,i fn§hdu ;yjqre lsÍu'270 fuu jd¾;dfõ fjk;a

;ekl olajd we;s wkaoug bvï" c,h fnod yeÍu iy È<s÷ iyk wdOdr wdÈh"

Èia;%slalh ;=< yg .kakd m%pKav l%shdj,g u. mdok nj i,lk úg wjidk

jYfhka olajk ,o lreK úfYaIfhka jeo.;a fõ' nrm;, wmrdO ms<sn|j

jd¾;d lsÍu i|yd ÿrl:k ud¾.hla msysgqùfï wjYH;dj .eko .%dóh msßñ

ckhd fhdackd l<y'

idfmaCIj wdrCIs; kd.ßl m%cdjla ;=< Ôj;a jk b,lal.; lKavdhï idudðlhka

fmkajd ÿka wdldrhg" wdrjq,a ksrdlrKh lr .ekSfï Tjqkaf.au hdka;%Khla Tjqka

i;= fyhska kS;s .rel yd wdrCIs; jd;djrKhla ia:dms; lsÍu Wfoid m%cdjg l<

yels jev fldgi .ek Woafhda.fhka wjOdrKh l<y'271 wmrdOlrejka y÷kd

.ekSfï§ uyck iyfhda.h ,nd .ekSu i|yd ±kqj;a lsÍfï jev igykaj,

wjYH;dj .ek ;x.,a, m%foaYfha fcHIaG fmd,sia ks,Odßfhl= o i|yka lrk ,o

w;r" Èia;%slalfha fjk;a m%foaYhl id¾:l f,i l%shd;aul jk foudmshka w;r

uoHidr Ndú;h wvq lsÍu i|yd mdie,a fhdod f.k flfrk jev igyk fï

ms<sn|j ±laúh yels ksoiqkla njo m%ldY lf<ah'272 nrm;, isÿùï .ek

f;dr;=re ,ndfok idudkH ckhd Èß.ekaùu i|yd ;Hd. msßkeófï l%uhla Ndú;d

lsÍu iqÿiq nj ;j;a fmd,sia ks,Odßfhl=f.a ks¾foaYh úh'273

mÍCIK· idCIs iy hqla;sh mis|,Su

nrm;, wmrdO i|yd oËqjï meñKùug we;s j¾;udk kS;s l%uh .ek iuyr

isú,a jeishka" iEySulg m;aj fkdisá w;r"274 .sks wú fhdod .kakd

wmrdOlrejkag jvd;a ±ä oËqjï meñKsùu fndfyda fokdf.a oeä wfmaÌdj úh'275

flfia fj;;a" .sks wú wmrdO o we;=¿ nrm;, .Kfha jerÈ i|yd ld¾hCIu

f,i yd m%udKj;a wdldrhg oËqjï meñKsùug" kS;s yd wêlrK wxYj, ldrlhka

yuqfõ we;s iSudjka ms<sn| .eg¿ .ek o jd¾;d lsysmhla úh'276

ksYaÑ; wjia:d .ek i|yka lsÍula fkdl< kuqÿ" lreKq iemhQ tla m%Odk

mqoa.,fhla m%ldY lf<a" iellrejkag úreoaOj m%udKj;a ;rï idCIs /ialr

.ekSu fmd,Sish úiska isÿ fkdlrk njh'277 mÍCIK l%ufõoh yd iïnkaO .eg¿

.ek wjOdkh fhduq l<" iïuqL idlÉPdjg iyNd.S jQ ;j;a mqoa.,fhl=g wkqj

270 kd.ßl ldka;djka iy .%dóh ldka;djka iu. meje;a jQ b,lal.; lKavdhï idlÉPd' fmd,sia cx.u fiajh jHdma; l< hq;= nj .%dóh msßñ o ks¾foaY l<y' 271 kd.ßl ldka;djka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 272 ;x.,a, fldÜGdYfha" fcHIaG fmd,sia ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj" 2006 uehs 16" 273 ;x.,a, fldÜGdYfha fcHIaG fmd,sia ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj" 2006 uehs 26" 274 kd.ßl yd .%dóh ldka;djka iu. iïuqL idlÉPdj 275 kd.ßl yd .%dóh msßïka iu. iïuqL idlÉPdj 276 fuu yeÕSu mq¿,a f,i me;sr .sh tlls' ksoiqkla f,i" ñoafoKsh fmd,sia ia:dkfha" ld¾hNdr ks,Odß" wkqr idckajrhd iu. 2006 uehs 17 meje;a jQ iïuqL idlÉPdj ;=< §" Tyq m%ldY l< wkaoug· .sks wú jerÈ i|yd fokq ,nk oËqjï m%udKj;a fkdue;· ú;a;sfha kS;s{jrekaf.a W.=,aj,g kQ.;a idCIslrejka wiqùu fya;=fjka fndfyda úg fpdaokd bj;g úisfõ' tfiau" isÿùu ms<sn| kvqj úNd.hg .efkkafka fndfyda l,lg miqj neúka" isoaêfhka wk;=rg ,la jQ mqoa.,hdg isÿùu wu;l ù ;sìh yels w;ru wmrdOlreg o" ;udg oËqjï muqKqjkq ,nkafka ljr fya;=jla ksid±hs hkak .ek yeÕSula ke;s fõ' 277 ;x.,a," ufyaia;%d;a Widúfha fcHIaG ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj" 2006 uehs 16

60

fmd,Sish isheia idCIslrejka .ek wjOdkh fhduq lrk kuq;a" fN!;sl idCIs .ek

Tjqka olajkafka uo ie,ls,a,ls'278 ta w;ru" fN!;sl idCIs iy wmrdO ia:dk

úu¾Yk lghq;= úYaf,aIKh lsÍu i|yd" §m jHdma; yelshdfõ we;s iSñ; nj

ksid" fmd,Sish yuqfõ fjk;a úl,amhla b;sßj fkdue;s njo fmkS hhs'279 ryia

mÍCIK ;dlaIKsl l%u .ek mq¿,a wdldrfha mqyqKq lsÍï wjYH nj" .sks wú

isÿùï ms<sn| mÍCIK lKavdhï ks;sm;d fufyhjk tla fmd,sia ks,Odßfhl=

wjOdrKh lf<ah'280

.sks wú iïnkaO idCIs fmd,Sish úiska ks¾udKh l< úr, wjia:d ;snQ njo" tn÷

.eg¿ y÷kd .ekSfï ukd mgq;ajhla we;s ;sfofkla iïuqL idlÉPd j,§ m%ldY

lf<dah'281 iellrejkag ,eìh yels oËqju nrm;, lrùfï wruqKska hq;=j"

fmd,Sish iy uyck;dj hk fomd¾Yjhu úiska .sks wú ms<sn| fpdaokdj o tlS

iellrejkag tfrysj f.dkq l< wjia:d .ek fuu tla mqoa.,fhla m%ldY

lf<ah'282 fujeks Ndú;djka u.ska mek k.sk wiaÓr;ajh fya;=fjka yria m%Yak

weiSu yuqfõ meñKs,s md¾Yajh ÿ¾j, jQ wjia:d we;·283 iïuqL idlÉPd i|yd

iyNd.S jQ wfhla fuu .eg¿fõ úf,dauh ms<sn| wjia:djla y÷kajd ÿkafkah·

tkï· iuyr wjia:dj,§ wkjir .sks wúhla fidhd .kakd fmd,Sish th ms<sn|

jd¾;d fkdfldg th Tjqkaf.a mqoa.,sl mßyrKhg ;nd .ekSuh'284 fuhg iudk

wdldrhgu ufyaia;%d;a Widúhg bÈßm;a l< kvq NdKav kvqj yïnkaf;dg

uydêlrKhg bÈßm;a lsÍug fmr w;=reoyka ùfï .eg¿j u;= jQ wjia:d o

úh'285 bÈß ld,fha§ tn÷ .sks wú ke;s jqjfyd;a ta ms<sn| mÍCId fldg tjeks

l%shd je<elaùfï mshjr .; hq;=h' ukaoh;a" ke;s jQ .sks wúh ixirKhg tl;=

ùug w;sf¾lj" th kS;s úfrdaë .sks wú Ndú;d l< mqoa.,fhl=g tfrys kvqj

i|yd w;HjYH idCIshla o wysñùula jk fyhsks'

wmrdOhla isÿ jQ úg fmd,Sish úiska w;a wvx.=jg .kakd .sks wú ms<sn|j jeo.;a

lreKla ióCIKfha§ fy<sorõ úh' idCIs jYhka Ndú;d lsÍug wfmaCIs;" fun÷

.sks wú u.ska fjdaydßl f;dr;=re imhd .ekSfï rgdj ±ka wvmKj f.diska ;sfí'

rcfha ri mÍCIl fomd¾;fïka;=fõ ld¾hd,fha m%udKj;a ;rï myiqlï

fkdue;slu fya;=fjka" tu fomd¾;fïka;=j fj;g bÈßm;a lrk ,o .sks wú .ek

jd¾;d ksis l,g fkd,eîu m%Odk .eg¿jla mj;S'286 ld¾h uKav,h ysÕlu ksid

rcfha ri mÍCIljrhd fj; f.dv .eiS we;s l,a miq jQ jev lghq;= m%udKh

278 yïnkaf;dg Èia;%slalfha kS;sm;s fomd¾;fïka;=fõ ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj" 2006 uehs 16 279 tu 280 fn,sw;a; fmd,sia ia:dkfha fcHIaG ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj" 2006 uehs 17" wÕ=Kfld< me,eiai fmd,sia ia:dkfha ksfhdað;hka úiska ;yjqre lrk ,§' 281 yïnkaf;dg Èia;%slalfha kS;s iy wêlrK fCI;%fha ks,OdÍka fofofkl== iu. iïuqL idlÉPd" 2006 uehs iy ks¾Kdñl iellrefjl= iu. iïuqL idlÉPdj 282 yïnkaf;dg Èia;%slalfha kS;s iy wêlrK wxYfha ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj" 2006 uehs 283 tu 284 tu 285 tu 286 2006 uehs 16" yïnkaf;dg Èia;%slalfha kS;sm;s fomd¾;fïka;=fõ ksfhdað;fhl= 2006 uehs 17" fn,sw;a; fmd,sia ia:dkfha fcHIaG ks,Odßfhl=" 2006 uehs 26" ud;r frdayf,a ks,Odßfhl= iy 2006 uehs 26" .d,a," lrdmsáh YSCIK frdayf,a ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPd

61

flf;lao h;a" wêlrK lghq;A;l idCIs jYfhka .sks wúhla ms<sn| jd¾;djla

,nd .ekSug wjqreÿ foll ld,hla .;fõ'287 ysia m;frdï fldmqjla u.ska th

Ndú;djg .eKqkq ;=jlal=j fidhd .ekSfï ;dlaIKh ;u fomd¾;fïka;=j i;= nj

ri mÍCIl fomd¾;fïka;=fõ .sks wú ms<sn| j.lSu Wiq,k ks,Odßhd m%ldY

lf<ah' tfy;a f;dr;=re bÈßm;a l< tla m%Odk mqoa.,fhl= m%ldY lf<a"

meñKs,a,la Tmamq lsÍu i|yd fhdod.; yels wk.s idOlhla jk .sks wúh iy

WKavh .e,mSu ±lafjk lsisÿ jd¾;djla rcfha ri mÍCIljrhd fj;ska ksl=;a lr

;sfnkq ;uka lsisod fkdÿgq njhs'288 ;j;a .eg¿jla jkafka idCIs jYfhka we;s .sks

wú fld<U msysá ri mÍCIl fomd¾;fïka;=jg Ndr§ miqj tajd wdmiq /f.k

tafï j.lSu fmd,Sish fj; mjrd ;sîuhs' ;uka i;=j we;af;a iSñ; jdyk iïm;a

m%udKhla ùu fya;=fjka ^yïnkaf;dg fmd,sia ia:dkj, isg hdug iy wdmiq taug

meh 16 la .; fõ'&289 fufia wdmiq /f.k wd hq;= .sks wú úYd, ixLHdjla rcfha

ri mÍCIl ld¾hd,Sh mßY%h ;=< ;sfí'290

fuu .eg¿jg iïnkaO ish¿ md¾Yjhkaf.a fmdÿ ks¾foaYh kï rcfha ri

mÍCIl fomd¾;fïka;=fõ lghq;= m<d;a uÜgug úuOH.; l< hq;= njh'291 tu

fomd¾;fïka;=fõ úê l%u kùlrKh fldg" wmrdO ia:dkh úu¾Ykh lsÍfï

lghq;= Ndr .ekSug wjYH iïm;a ,nd§u m%uqL;d ld¾hhla f,i i,ld bgq l<

hq;= nj iïuqL idlÉPd i|yd odhl jQ mqoa.,fhda ;jÿrg;a fhdackd l<y'292

.sks wú j,g iïnkaO idCIs n÷ nrm;, isoaëkag wod< úia;rd;aul jd¾;d

iïmdokh lr.ekSug iy tajd läkñka ,nd .ekSug yelsjkq msKsi rcfha ri

mÍCIl fomd¾;fïka;=fõ ld¾h uKav,hg ;j;a msßia tl;= l< hq;= nj iïuqL

idlÉPdjg iyNd.S jQ mqoa.,fhda wjidk jYfhka wjOdrKh l<y' fuu.ska .sks

wú Ndú;d l< wmrdOlrejkag tfrysj jvd;a id¾:l f,i hqla;sh mis|,Sfï

yelshdj ,efnk w;r ;ukag tfrys fpdaokd j,g uqyqK§u i|yd /|jqï

nkaOkd.dr .;j isák .sks wú iïnkaO iellrejkaf.a nr wkjYH f,i ±Íu

wvq lsÍug fukau" Tmamq fkdlrk ,o fpdaokd u; Tjqkaj r|jd ;nd .ekSfï

ld,h wvq lsÍug o th fya;= úh yel'

yïnkaf;dg Èia;%slalfha fjdaydßl ffjoHjre ish jD;a;sfha by< Wmdê iys;

mqoa.,hka jk kuq;a Tjqkag jev lsÍug isÿ ù we;af;a fkdÈhqKq WmlrK iys;

mßirhla ;=<h' tn÷ tla ffjoHjrfhl=g ;u mqoa.,sl cx.u ÿrl:kh fhdod

.ksñka" isrerl jQ ;=jd, PhdrEm .; lsÍug isÿúh'293 ksÍCIKhg ,la l<

úYd,;u uD; YÍrd.drfha§ iïuqL idlÉPdjg yjq,a jQ ks,Odßfhla m%ldY lrk

287 2006 uehs 10" kS;sm;s fomd¾;fïka;=fõ ksfhdað;fhl=" 2006 uehs 17" w.=Kfld<me,eiai fmd,sia ia:dkfha ksfhdað;hka iy 2006 uehs 26" .d,a," lrdmsáh YSCIK frdayf,a ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 288 2006 uehs 16" yïnkaf;dg Èia;%slalh" kS;sm;s fomd¾;fïka;=fõ ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj 289 2006 uehs 17" wÕ=Kfld<me,eiai fmd,sia ia:dkfha ksfhdað;hka iu. iïuqL idlÉPdj 290 2006 uehs 10" kS;sm;s fomd¾;fïka;=fõ ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj 291 2006 uehs 16" yïnkaf;dg Èia;%slalh" kS;sm;s fomd¾;fïka;=fõ ksfhdað;fhl=" 2006 uehs 17" wÕ=Kfld<me,eiai fmd,sia ia:dkfha ksfhdað;hka iy 2006 uehs 26" .d,a, lrdmsáh YSCIK frdayf,a ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 292 2006 uehs 10 iy 2006 uehs 16" kS;sm;s fomd¾;fïka;=fõ ksfhdað;hka iu. iïuqL idlÉPd 293 2006 uehs 23 yïnkaf;dg uQ,sl frdayf,a ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj

62

,oafoa .sks wú iïnkaO >d;khg ,la jQ mqoa.,hka .ek isÿlrk wêlrK ffjoH

mÍCIK mq¿,a lsÍug bjy,a jk" tlaia lsrK iy úI úoHd WmlrK ;uka fj;

fkdue;s nj;a" tfiau ffjoHjre isß;la jYfhka wka;¾cd, úhoï ;u ;ud úiska

mqoa.,slj orK nj;ah'294 iyfhda.h ,nd .; hq;= wfkl=;a lafIa;% iu. ii|k

l< fjdaydßl ffjoH wxYh j¾Okh lsÍfï lghq;a; fkd;ld yer we;s nj f,dal

fi!LH ixúOdkh o m%ldY fldg we;ehs lshfõ'295 tla jirl§ kvq 10"000 l

m%udKhla iQodkï lsÍu i|yd ks,OdÍka 50 la isák kS;sm;s fomd¾;fïka;=fõ

m%udoho .sks wú ms<sn| isÿùï j,g iïnkaO kvq úi£u mud ùug fya;=jla fõ'

tfiau .sks wú iy iajhxl%Sh wú yd iïnkaO kvq lsisjla we;akï tajdo we;=¿j

ish¿ wmrdO kvq úNd. flfrk yïnkaf;dg uydêlrKfha" kvq 600 l m%udKla

f.dv .eiS mj;S'296 fï w;ßka uq,au kvq 1996 tajd fõ' kvq 100 lg wêl

m%udKhla 1997-1999 w;r ld,h ;=< f.dkq l< tajd jk w;r b;sß kvq 2000

isg fï olajd ld,hg wh;a fõ'297 fïjdg iïnkaO wNshdpk úNd. lsÍug ;j;a

wjqreÿ .Kkdjla .; jkq we;'

nkaOkd.dr

nkaOkd.drj, Wmßu Odß;djhg jvd ;=ka .=Khl /|úhka ixLHdjla nkaOkd.dr

fomd¾;fïka;=j Ndrfha miqfj;s' ^/|úhka 8000 la i|yd f.dvk.k ,o

nkaOkd.dr ;=< 25000 l /|úhka msßila weysÍ isá;s&298 uqo,a m%;smdok wvqlfï

m%;sM,hla jYfhka cd;sl moaO;sh crdjdij mj;sk w;r jerÈlrejka

mqkre;a:dmkhg ,lalsÍfï myiqlï ÿ¾j, uÜgul mj;S'299 cd;sl jYfhka n,mdk

fuu .eg¿j yïnkaf;dg Èia;%slalh ;=< o hï muKlg ms<sìUq fõ' ;x.,a,

nkaOkd.drfha ±kg isák /|úhka 448 la w;r 359 la ßudkaâ isrlrejka fj;s'

fuu nkaOkd.drfha Wmßu Odß;djh we;af;a isrlrejka 250 lg muKs'300 2001

j¾Ifha§ tys wdikak jYfhka /|úhka 750 la miqjk wjia:dfõ" ;onoh iy

c, ysÕh fya;=fjka le/,a,la u;=úh' Bg m%;spdr f,i wêl ;onoh hï

muKlg wvq lrk ,o kuq;a m%Yakh ;ju;a tf,iu mj;S"301

fuu /|úhka w;ßka fojk jrg;a isr.; jQjka flf;lao hkak ±lafjk o;a;

m%dfoaYSh jYfhka ,nd .ekSug fkdue;' flfia fj;;a .sks wú wmrdOlrejka n÷

Nhdkl wmrdOldÍ msßia mqkre;a:dmkh lsÍfï l%uhla fkdmj;sk fyhska"

nkaOkd.dr u.ska isÿlrk nj fmfkkafka jerÈlrejkag iy ßudkaâ isrlrejkag

wmrdOlrKh ms<sn| wOHdmkhla ,nd§u muKls'302 fcHIaG ks,Odßfhl=f.a u;hg 294 2006 uehs 26" lrdmsáh YSCIK frdayf,a ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 295 tu 296 2006 uehs 16" yïnkaf;dg Èia;%slalfha" kS;sm;s fomd¾;fïka;=fõ ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj 297 tu 298 2006 uehs 10" kS;sm;s fomd¾;fïka;=fõ" NCAPISA idudðl ksfhdað;hl= iu. iïuqL idlÉPdj 299 tu 300 2006 uehs 16 ;x.,a, nkaOkd.drfha ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj 301 tu 302 ksoiqkla f,i" l,ska ßudkaâ nkaOkd.dr.;j isá mqoa.,fhl= iïuqL idlÉPdjg iyNd.S ù m%ldY l< wdldrhg Tyq nkaOkd.drfha .; l< ld,h ;=< § ixúOdk .;j isá wmrdOlrejka ;ukaj uqK .eiqk nj;a .DydY%s;j ksIamdokh l< wdhqO Tjqka fj;g iemhSug Tyq tlÕ fjf;d;a" Tyqg wem ;eîu i|yd uqo,a ,nd§ug leue;a; m< fldg ;sfí'

63

wkqj" ld¾h uKav, idudðlhka 50 l muK msßila w;sf¾l jYfhka ,nd

ÿkfyd;a th nkaOkd.drfha lghq;= j,g myiqjla fõ' fuu fCI;%h yd iïnkaO

wka;¾ cd;sl m%ñ;Ska ìysj ;sìh§;a" nkaOkd.dr fiajdj ;=< uÜgu j¾Okh lsÍu

i|yd Wkkaÿj olajk wdOdr lKavdhï fkdue;sùu .eko f;dr;=re iemhQ tla

m%Odk mqoa.,fhla wjOdrKh lf<ah'303

.sks wú Ndú;d lrk wdh;k ;=< mqyqKqj iy WmlrK jeg,Sï Ndrj l%shdlsÍfï mqyqKqj ,o iy .sks wú y÷kd .ekSfïo mßyrKh

lsÍfïo l=Y,;d iys; ;j;a ks,OdÍkaf.a wjYH;dj ms<sn|j" ±kg .sks wú isÿùï

.ek ks;H jYfhka fh§ isák fmd,sia ks,OdÍka fofofkla m%ldY lf<dah'304

;ukag ksrka;rfhkau uqyqK§ug isÿ ù we;af;a ñ,sgß udÈ,sfha wdhqO mßyrKh

lrkq ,nk" mqyqKqj ,o ysgmq igka lrejkag neúka tn÷ ixo¾Nhla ;=< u;=jk

;;a;ajhkag uqyqK§u i|yd úfYaI{ ±kqu iy WmlrK wjYH nj fmd,Sish

úYajdi lrhs'305 fmd,sia fldÜGdYfha idudkH ks,OdÍka i|yd w;sf¾l .sks wú

mqyqKqj ,nd§u weröu ms<sn|j woyia m< l< iïuqL idlÉPdjg odhl jQ tla

mqoa.,fhl= mejiqfõ iuyr ks,OdÍka jirl y;rl ld,hla ;=< tlÿ fjä,a,la

fyda ;nd fkdue;s njh'306 ks,OdÍka mqyqKq lsÍfï ld¾hh mq¿,a fldg wdhqO iy

mqmqrK øjH wdrCIs; f,i mßyrKh lsÍu iy wdhqO y÷kd .ekSu wd§ lafIa;%

o thg we;=<;a l< hq;= nj ;j;a ks,Odßfhl=f.a woyi úh'307 iellrejka

w;awvx.=jg .ekSug lrk ,o W;aidyfha§ Tjqkag fjä je£ ñh hdfï wjia:d

tllg jeä m%udKhla yïnkaf;dg Èia;%slalh ;=< isÿ jQ nj ióCIK lKavdhfï

wjOdkhg Ndckh lrk ,§' ta w;ßka" hg;a msßfihska tla wjia:djl§" urKSh

n,h fh§u wjYH jQ njla fmkS .sh kuq;a" jvd;a fyd| mqyqKqjla we;akï bÈß

ld,fha§ fun÷ isÿùï yryd Ôú; wysñùu j<ld .; yels jkq we;'

WmlrK ms<sn|j i,ld n,k l<" ikakoaO m%pKav l%shd isÿjk wjia:d j,§

tajdg uqyqK§u i|yd fjä fkdjÈk we÷ï iy .=jka úÿ,s mKsjqv yqjudrej,g

fydfrka ijka §ug fkdyels wkaofï ÈhqKq ikaksfõok WmlrK o wjYHj we;s

nj ióCIK lKavdhug mjik ,§'308 fmdÿ fmd,sia lghq;= i|yd wjYH iïm;a

.ek i,lk úg" iuyr fmd,sia ia:dkj, mj;sk jdyk ysÕh fya;=fjka CIKslj

wdOdr wjYH jk wjia:d j,§ fmd,Sisfha ueÈy;aùu m%udKj;a uÜgug isÿ fkdjk

303 2006 uehs 10" kS;sm;s fomd¾;fïka;=fõ ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 304 2006 uehs 17" fn,sw;a; fmd,sia ia:dkfha fcHIaG ks,Odßfhl= iy 2006 uehs 26" ;x.,a, fldÜGdYfha fcHIaG fmd,sia ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj 305 tu'- tl w;lg tl à-56 ne.ska f.k oE;skau tlúg fjä ;eîug yelshdjla ;snQ nj ie,flk" l,ska meßIqÜ Ngfhlaj isá ’wdñ ðfka¶ kue;s m%isoaO wmrdOlrejd ms<sn| WodyrKh" iïuqL idlÉPdjg iyNd.S jQ fofokd úiskau u;= lrk ,§' ^fn,sw;a; fmd,sia ia:dkfha ld¾h Ndr ks,Odß& ;j;a WodyrKhla fmkajd foñka yuqodfjka m<d .sh wfhl= nia r:hla fld,a, lk wjia:dfõ tu niar:h ;=< fmd,sia ks,OdÍka fofofkl= isák uq;a Tjqkag m%udKj;a mqyqKqjla fkd;sîu fya;=fjka th keje;aùug fkdyels jQ nj ±laùh' 306 2006 uehs 17" fn,sw;a; fmd,sia ia:dkfha fcHIaG fmd,sia ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 307 2006 uehs 17" ñoafoKsh fmd,sia ia:dkfha fcHIaG ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj 308 2006 uehs 17" fn,sw;a; fmd,sia ia:dkfha fcHIaG ks,Odßfhl=" iy 2006 uehs 26 od ;x.,a, fldÜGdYfha" úfYaI tallfha m%Odkshd jk fmd,sia mÍCIl iqjdßia uy;d iu. iïuqL idlÉPd ^;x.,af,a fcHIaG ksfhdað;fhl= ks¾foaY lf<a ÈhqKq .=jka úÿ,s ;dCIKh muKs'&

64

nj fmd,sia ks,OdÍka309 lsysm fofkla úiska muKla fkdj fjk;a fomd¾;fïka;=j,

ks,OdÍka úiskao m%ldY lrk ,§'310 yÈis wjia:djkays§ fmd,Sish fj;ska ,efnk

ÿ¾j, m%;spdr .ek idudkH ckhd fukau jHdmdßl m%cdjo lreKq ±lajQy'311 iuyr

fmd,sia ks,OdÍka jd¾;d l< wkaoug" jkÔú fomd¾;fïka;=j" jk ixrCIK

fomd¾;fïka;=j" f¾.= fomd¾;fïka;=j iy iqrd nÿ fomd¾;fïka;=j n÷ wdh;k

iSud blaujd hk wkaoug fmd,Sish fj;ska Woõ wfmaCId lrk fyhska tu wjYH;d

iemsÍug m%udKj;a ;rï msßia n,hla ,nd Èh hq;=h'312 fmd,sia ia:dk i;=j ±kg

mj;sk ÿrl:k yd *elaia hka;% j,g w;sf¾lj mß.Kl yd wka;¾ cd, myiqlï

o" tajd ms<sn| mqyqKqjla ,o ks,OdÍkao ,nd fokafka kï jevodhl nj fmfka'313

o;a; .nvd lsÍu iy f;dr;=re hdj;ald,Sk lsÍu fkdue;slu fya;=fjka w;a

wvx.=jg .;a iellrejka fjk;a fmd,Sishlgo wjYHj isá mqoa.,fhl= ±hs fidhd

.; fkdyels njo" fmd,sia ks,OdÍyq lSy'314 fyd¢ka ikakoaOj isák wmrdOlrejka

fj;ska t,a,jk ;¾ckj,g id¾:lj uqyqK§ tajd uev,Su i|yd jvd;a ÈhqKq wdhqO

;ukag wjYH nj iuyr fmd,sia ks,OdÍyq m%ldY l<y'315

2004 § hd, m%foaYfha msysá lxid j.djla jeg,Sfuys kshqla;j isáh§" jkÔú

ks,Odßfhl= ;u ifydaor ks,Odßfhl= úiska ;nk ,o fjä myrlg ,laj

urKhg m;aúh'316 yqfol,d fLockl isÿùï Wmfhda.S lr .ksñka mq¿,a ks.uk

j,g t<öu idOdrK fkdjk kuq;a" uyck wdrCIdj i|yd" iy ;uka uqyqKmdk

;¾ckj,g iqÿiq wdldrhg n,h mdúÉÑ lsÍu i|yd wod< ish¿ mqoa.,hskag tkï

.sks wú orK ish¿ ks,OdÍkag tajd Ndú;d lrk wdldrh .ek m%udKj;a mqyqKqjla

,nd §fï jeo.;alu wjOdrKh l< hq;=h' jk Ôú fomd¾;fïka;=fõ ks,OdÍka

tn÷ by< mqyqKqjla ,o msßia nj fmfka'

T-56 m%ydrl rhs*,h Ndú;d lrk wdldrh mss<sn|j fmd,Sish" yuqodj fyda úfYaI ld¾h n,ldh úiska" tu ks,OdÍkaj mqyqKq lrkq ,efí'317 hd, jfkdaoHdkfha

fiajfha kshqla; ks,Odßyq fï jk úg;a" T-56 .sks wú Ndú;d lrk

wmrdOlrejkag uqyqK md ;sfí'318 tfyhska" ;ukag ;¾ckhla mj;sk neúka"

309 j,iauq,a, fmd,sia ia:dkfha ks,OdÍka 66 lg ðma r: 3 la iy tla fudag¾ ihsl,hla we;' 2006 uehs 17" j,iauq,a, fmd,sia ia:dkfha wmrdO mÍCIK m%Odkshd iu. iïuqL idlÉPdj ks,OdÍka 53 la isák wÕ=Kfld<me,eiai fmd,sia ia:dkh i;=j Ôma r: ;=kla ^bka folla ks;ru wn,kaj mj;S'& iy fudag¾ ihsl,a folla we;s w;r fulS iuyr ks,OdÍyq fmd,Sisfha lghq;= i|yd ;u mqoa.,sl jdyk fhdod .ks;s' 2006 uehs 17 wÕ=Kfld, me,eiai fmd,sia ia:dkfha" idcka nKavdr iy chiQßh iu. iïuqL idlÉPd 310 2006 uehs 24 jk ixrCIK fomd¾;fïka;=fõ ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 311 2006 uehs 23" yïnkaf;dg jdKsc uKav,fha ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj' .eg¿fõ ta iajrEmhla f,i fuys§ o y÷kajdfok ,oaof yÈis wjYH;djla i|yd m%udKj;a ;rï jdyk ixLHdjla yd mqyqKqjla fkdue;slu fõ' 312 2006 uehs 17" ñoafoKsh fmd,sia ia:dkfha fcHIaHG ksfhdað;fhl=" 2006 uehs 17" wÕ=Kfld< me,eiai fmd,sia ia:dkfha ksfhdað;hska iy 2006 uehs 26" ;x.,a, fldÜGdYfha fcHIaG fmd,sia ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPd 313 2006 uehs 17 ñoafoKsh fmd,sia ia:dkfha fcHIaG ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj 314 2006 uehs 17" j,iauq,a, fmd,sia ia:dkfha fcHIaG ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj 315 2006 uehs 17" ñoafoKsh fmd,sia ia:dkfha fcHIaG ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj 316 2006 uehs 15" jk Ôú fomd¾;fïka;=fõ ksfhdað;hka iu. iïuqL idlÉPdj 317 tu 318 tu

65

fomd¾;fïka;= mßY%fha wdrCIdj iy ish mqoa.,sl wdrCIdjo lr lr.; yels

wdldrfha Wmldr Tjqyq n,dfmdfrd;a;= fj;s'319

iajlSh Ôú; wdrCIdj i|yd fyda lsishï ;eke;af;l= ;u rdcldßj,g ndOd

muqKqjk wjia:dj,§ fyda .sks wú fhdod .ekSfï kS;Hdkql+, whs;shla jk

ixrCIK fomd¾;fïka;=fõ ks,OdÍka i;=j we;' n,h mdúÉÑ l< hq;af;a ljr

wjia:djl±hs meyeÈ,s jk wdldrfha mqyqKqjla iy kS;suh Wmfoia wjYHj we;s

nj Èia;%sla ld¾hd,hl ks,Odßfhla wjOdrKh lf<ah'320 yïnkaf;dg Èia;%slalfha

fiajfha kshq;= ks,OdÍkag fuf;la lsÍug isÿj ;snqfKa wk;=re yeÕùu i|yd fjä

;eìu muKla jqjo"321 n,h mdúÉÑ lsÍug isÿjk wjia:djla Wod jqjfyd;a tys

ffk;sl n,mEu l=ula úh yels o hkak iïuqL idlÉPdjg iyNd.S jQ mqoa.,hd

yuqfõ jQ .eg¿jla úh'322

jk ixrCIK fomd¾;fïka;=fõ ks,Odßkag" Tjqkaj tu ;k;=re j,g m;a lrkq

,nk wjia:dfõ§ Èk 7-10 l .sks wú mqyqKqjla fmd,sia wNHdi l|jqre j,§ ,nd

foa'323 iïuqL idlÉPdjg odhl jQ ks,Odßhdf.a woyi jQfõ j¾;udk

wjYH;djhkag wkqj fuh m%udKj;a fkdjk njls'324 ks,OdÍkag w;sf¾l mqyqKqjla

,nd§fï jev igykla fhdackd ù ;snQ kuq;a fjk;a lghq;= fya;=fjka tu mqyqKq

myiqlï iemhSu ì| jeà f.dia ;sfí'325 jk ixrCIK fomd¾;fïka;=fõ .sks wú

wia:dk.; jQ wjia:d lsisjla .ek jd¾;d fkdfõ'326 tfy;a l=ms; jQ .ïjeis msßia

úiska ks,OdÍkaf.a wdhqO meyer .kakd ,ÿj tajd miqj fmd,Sish úiska h<s

fidhd.;a wjia:d .ek" l,dm ld¾hd,Sh ks,OdÍyq ióCIK lKavdhug mejiQy'

fuhska lshefjkafka" m%pKav;ajh lrd fhduq úh yels isÿùï md,kh lsÍfuys,d

jvd;a fyd| mqyqKqjla ks,OdÍkag ,nd Èh hq;= nj iy fÄockl wjidkhla lrd

hdulska f;drj tn÷ isÿùï md,kh lsÍu i|yd fmd,Sisfha iydh jvd;a wjYH jk

njh'

Èia;%slalh ;=< nkaOkd.dr fiajdfõ kshqla; ks,OdÍka ikakoaO m%ydrj,g b,lal ù

;sfí' fmd,Sish úiska .sks wú mßyrKh .ek mqyqKqjla nkaOkd.dr ks,OdÍkag ,nd

foa' nkaOkd.dr ks,OdÍka úiska n,h mdúÉÑ lsÍu md,kh lsÍfï lghq;= isÿjkafka

nkaOkd.dr wd{d mk;g wkql=,jh' nexl=jl wdrCIl ks,Odßfhl=f.a úia;rhg

wkqj" tys wdrCIl ks,OdÍkaf.ka nyq;rh ysgmq fmd,sia ks,OdÍka jk neúka

Tjqkag fyd| mqyqKqjla we;'327 thg w;sf¾lj uyck nexl=j" ish wdrCIl

ks,OdÍka jd¾Islj tla Èk mqyqKqjla i|yd o hjhs'328 iïuqL idlÉPdjg yjq,a jQ

319 tu 320 2006 uehs 24 jk ixrCIK fomd¾;fïka;=fõ ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 321 2006 uehs 24" jk ixrCIK fomd¾;fïka;=fõ j,iauq,a, l,dm ld¾hd,fha ksfhdað;hka iu. iïuqL idlÉPd 322 2006 uehs 24" jk ixrCIK fomd¾;fïka;=fõ ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 323 tu 324 tu 325 tu 326 tu 327 2006 uehs 23" yïnkaf;dg Èia;%sla uyck nexl= fcHIaG ks,Odßhd iu. iïuqL idlÉPdj 328 tu

66

tu ks,Odßhdf.a woyig wkqj nexl=fõ wdrCIdj jvd;a ;yjqre lsÍu i|yd

wdrCIl ld¾h uKavfha ixLHdj jeä fldg" jvd;a ÈhqKq wdhqO ,nd Èh hq;=h'329

wmrdOlrejka" yuqodj,ska m,d .sh mqoa.,hska iy ;reKhska m%pKav;ajh lrd fhduq ùfuka j<ld,Su'

ixúê; m%isoaO wmrdOlrejkag tfrysj kS;sh l%shd;aul lsÍug iy wmrdOlrejka

mqkre;a:dmkh lsÍug wfmdfydi;aùu ksid f.ùug isÿúh yels ñ, ms<sn|

woyila fuys fuhg fmr ;ekl úia;r fldg we;s" nkaOkd.dr /|úhka f.k

hñka ;snQ jdykhg myr§u u.ska bÈßm;a flf¾' fmd,sia Ngfhl= iy tl

isrlrefjl= urKhg m;a fldg" ;j;a fcHIaG nkaOkd.dr ks,Odßfhl=g ;=jd, isÿ

l< tu m%ydrh fufyhjd we;af;a w;awvx.=fõ isg ksoyia lrk ,o mqoa.,hka

úisks'330 ixúOdkd;aul l,a,s u.ska uqod yßkq ,nk m%pKav;ajfhka we,,S .sh

m%foaYj,ska mej; wd fï wmrdOlrejka" .ek fmd,Sish jir fndfyda .Kkl isg

±k isá nj iïuqL idlÉPd i|yd odhl jQ tla mqoa.,fhla m%ldY lf<ah'331

yïnkaf;dg Èia;%slalfha ckhd uqyqKfok m%Odk iudc .eg¿j iy m%pKav;ajh

i|yd u. mdok uQ,sl fya;=j jYfhka" iïuqL idlÉPd i|yd iyNd.S jQ fndfyda

wh yd b,lal.; lKavdhï idlÉPd j,g odhl jQ fndfydafokd olskafka"

wOHdmkh" mqyqKqj iy Ôúld jD;a;shl fh§ug wjia:d wysñùuh'332 yïnkaf;dg

frdayf,a tla ks,Odßfhl=f.a ksÍCIKj,g wkqj .sks wú ksid urKhg m;ajk yd

;=jd, ,nk ish¿ mqoa.,hska È<s÷ iy b;d wvq wOHdmkhl iys; ck fldgia

fj;s'333

jD;a;Sh mqyqKq iy jHdmdr ixj¾Ok jHdmD;sj,o ksr;j isák" jdKsc uKv,

ksfhdað;fhl= iu. meje;a jQ iïuqL idlÉPdj ;=<§ Tyq wjOdrKh lrk ,oafoa"

;uka wjg we;s iem iïm;a w;am;a lr .ekSug uyckhdg iudk wjia:djla

fkd,eîu iy há;, myiqlï iy fiajd j¾Okh ù fkd;sîu fuu .eg¿ iu.

ne£ mj;sk njh'334 ;reK ckhd i|yd fj<|fmd< ixj¾Okh iy wjia:d jeä

jeäfhka Wodlr fkdfokafka kï" Èia;%slalh ;=< mj;sk fuu ixúOdk.; wmrdO

l%shdldrlï ;j;a È.= ld,hla mj;skq we;ehs o" wiudk;ajh úiska l<lsÍug ,la

jQ msßia m%pKav wkq.dñlhka njg m;a lr.ekSu i|yd foaYmd,k jHdmdr j,g

bvlv újrj mj;skq we;ehs o ^c'ú'fm' ler,s j, fuka& Tyq wkdjelshla m<

lf<ah'335

329 tu 330 2006 uehs 16" ;x.,a, nkaOkd.dr ksfhdað;hl= iu. iïuqL idlÉPdj 331 2006 uehs 16" yïnkaf;dg Èia;%slalh" kS;sm;s fomd¾;fïk;=fõ ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj 332 2006 uehs 17" ñoafoKsh fmd,sia ia:dkfha fcHIaG ksfhdað;hl=" 2006 uehs 23" yïnkaf;dg uQ,sl frdayf,a ks,Odßfhl=" 2006 uehs 24" yïnkaf;dg lDIsl¾u ksfhdað;hl=" 2006 uehs 23" yïnkaf;dg jdKsc uKav,fha ksfhdað;hl= iy 2006 uehs 25" ;siaiuydrdu m%foaYfha .sks wú ksIamdolfhla f,i flfrk mqoa.,fhl= iu. iïuqL idlÉPd kd.ßl ldka;djka" iq¿;r lKavdhï" .%dóh msßñ iy jHdmdßl m%cdj iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPd' 333 2006 uehs 23" yïnkaf;dg uQ,sl frdayf,a ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 334 2006 uehs 23" yïnkaf;dg jdKsc uKav,fha" ksfhdað;hl= iu. iïuqL idlÉPdj 335 tu

67

Èia;%slalh ;=< mj;sk m%pKav;ajh cks; lrkq ,nk iudc fya;= wNsnjkh lsÍu

i|yd È.= ld,Sk m%uqL;djla ,nd Èh hq;= fCIa;% f,i y÷kd.; yelafla·

wOHdmkh" úfYaIfhka úYaj úoHd,hg hdfï wjia:d" mqyqKqj" /lshd ks¾udKh

jHdmdßl mßirhla ;=< jHdjidhsl iyfhda.h iy m%cd ixj¾Okh fõ'336 fuu

mshjrhka yryd m%pKav ;reK msßiaj,g kj wdrïNhla ,nd Èh yel'337

b,lal.; lKavdhï idlÉPd ;=<ska o fun÷u ks¾foaY u;=úh'338

tfy;a" wmrdOlrejkag n,j;a ñ;%hkaf.ka jrm%ido yd /ljrK ysñjk fyhska"

kS;Hdkql=, jD;a;Ska i|yd wjia:d ,nd ÿka muKskau" Tjqkaf.a Ôjk rgdjka fjkia

lsÍug Tjqka fkdfm<fUkq we;s nj" ;j;a wh m%ldY l<y'339 ta wkqj Èia;%slalfha

ixj¾Ok lghq;=j, ksr;j isák tla fcHIaG iy w;a±lSï nyq, ks,Odßfhl=

m%ldY lf<a· yuqodfjka m<d .sh mqoa.,hka ksis md,khlg k;= lsÍfï m<uq

lghq;a; úh hq;af;a Tjqkaj fidhd .ekSu iy wmrdOldÍ yeisÍï ms<sn|j ±ä

wjOdkhlska isàu iy wmrdO isÿ lrk nj fmkS .shfyd;a tajdg tfrysj ±ä

mshjr .kakd njg;a wk;=re yÕjd,Su njh'340 fuu Yla;su;a m%fõYhla iu.

/lshd ks¾udKh lsÍu" jD;a;Sh mqyqKqj iy jHjidhl;aj iyfhda.h u; mokï jQ

wd¾Ól mshjrhka wdrïN l< hq;=h· thg fya;=j jkafka fndfyda wjia:d j,§

yuqod j,ska m,d .sh mqoa.,hkaf.a lrorldÍ yeisÍï m;af,a we;af;a uqo,a

wjYH;djh jk neúks'341 cd;sl uÜgfï§" igkalrejkaj isá mqoa.,hka ^yuqodj,ska

m,d .sh who we;=¿j& h<s iudc .; lsÍu" udkj ysñlï iy wdmod

l<uKdlrk wud;HxYfha kHdh m;%h ;=< wvx.=j mj;sk w;ru" rch úiska fuu

m%foaYh ;=< l%shdjg k.kq ,nk ´kEu kj jev ms<sfj,la i|yd" fjk;a rgj,

w;a±lSï o uqiq lrñka iydh§ug iQodkï wka;¾ cd;sl yjq,aldr wdh;k o

fj;s'342

laIud ld,h iy /ialsÍu

1989 § n,m;% iys; .sks wú tl;= lr.ekSu u.ska" Èia;%slalh ;=< ;snQ .sks wú

ixLHdj ie,lsh hq;= m%udKhlska my< f.dia we;s njla fmfka' ^Èia;%sla f,alï

ld¾hd,fha ysgmq n,m;% ksl=;a lsÍfï ks,Odßfhl=g wkqj tu ixLHdj 1"000 lska

muK wvq ù we;'&343 2004 j¾Ifha§ foj;djlau" .sks wú tla /ia lr .ekSfï

cd;sl uÜgfï jev igyka folla l%shdjg fh¥ kuq;a bka ,o m%;sM, iSñ;h'344

fuhg fmr l%shd;aul lrk ,o jev igyka t;rï m%.;shla w;alr fkd.ekSu

.ek i|yka l< b,lal.; lKavdhï idlÉPd i|yd iyNd.S jQ mqoa.,hkaf.a 336 tu 337 tu 338 kd.ßl yd .%dóh ldkd;ajdka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPd 339 2006 uehs 25" ol=Kq m<df;a .%dóh wd¾Ólh j¾Okh lsÍfï jev igyfka ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj" kd.ßl ldka;djka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 340 2006 uehs 25" ol=Kq m<df;a .%dóh wd¾Ólh j¾Okh lsÍfï jev igyfka ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj 341 tu 342 2006 cQks 06" wka;¾ cd;sl lïlre ixúOdkfha fcHIaG ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 343 2006 uehs 15" yïnkaf;dg Èia;%slalfha ysgmq .sks wú n,m;a ksl=;a lsÍfï ks,Odßhd iu. iïuqL idlÉPdj' .%dóh msßñka iu. meje;a jQ b,lal.; lKavdhï idlÉPdjg iyNd.S jQ mqoa.,hkag wkqj ie,lsh hq;= uÜgulska my< hdula isÿúh' 344 kd.ßl msßñka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj

68

woyi jQfha j.lsj hq;= wdh;k flfrys úYajdihla fkdue;slu iy wkdrCIdj

ms<sn| yeÕSu ta i|yd n, mE m%Odk fya;+ka njh'345 flfia fj;;a kS;s úfrdaë

.sks wú mßyrKh wvq lsÍu i|yd" laIud jevigyka bÈßfha§ l%shd;aul lsÍu

.ek kd.ßl msßñ iy .%dóh yd kd.ßl ldka;dfjda uy;a Woafhda.fhka hq;=j

woyia m< l<y'346 fun÷ lghq;= j,§ ;ukag fmd,Sish .ek úYajdihla fkdue;s

fyhska" iajdëk wëCIKhla wjYH njo Tjqyq wjOdrKh lf<dah'347

kS;s úfrdaë wdhqO /ialr .ekSu i|yd laIud jev igykla l%shdjg fhÈh hq;=

njg ;x.,a, fldÜGdYfha fcHIaG fmd,sia ks,Odßfhl= úiska fhdackd lrk ,o

kuq;a348 fndfyda isú,a jeishkaf.a woyi jkqfha wmrdOlrejkaf.a wdhqO fidhd

.ekSu w;S;fha§ myiq lreKla fkdjQjd fiau wkd.;fha§ o tajd fidhd .ekSu

myiq fkdjkq we;s njls'349 wkdrCIs; nj ms<sn| yeÕSu ;=rka lsrSug wjYH

mshjr .ekSulska f;drj350 iy wdhqO mrsyrKhg fya;= N+; jk fjk;a iudc

.eg¿j,g úi÷ï iemhSulska f;drj" ñksiqka wdhqO w;a fkdyßkq we;ehs";j;a

b,lal.; lKavdhï m%ldY l<y'351 fmd,Sish yd wfkl=;a rdcH wdh;k flfrys

úYajdih h<s f.dv ke.Sulska f;drj" ;Hd. msßkeóu u; mokï jQ laIud jev

igyka jqjo wid¾:l jk nj m< l< .%dóh msßñ ckhd" ljr ;;a;ajhla hgf;a

jqjo fmd,Sisfha fufyhùfuka isÿ flfrk tn÷ wú /ia lsÍfï jevigyka j,§

ñksiqka ;u wdhqO ndr fkdfokq we;s njo lSy'352 jk ixrCIK ks,OdÍka iy jk

Ôú fomd¾;fïka;=fõ ks,OdÍkag ;¾ckh lsÍug ixúê; wmrdO lKavdhï úiska

fhdod .efkk Nhdkl iq¿ wú iy ieye,a¨ wdhqO iy úfYaIfhkau Èia;%slalfha

iuyr m%foaYj,§ ksrka;rfhka mqoa.,hskag ;=jd, isÿ lrk n¢k ;=jlal=

Ndú;hg .ekSu wjika lsÍu wkd.; uyck jev igykaj, wruqK úh hq;=h'

wjia:djka wysñùu iy m%pKav;ajh w;r ióm iïnkaOhla ;sîu u.ska meyeÈ,s

jk lreKla kï· wkdrCIs; m%foaY b,lal lr.;a ixj¾Ok jev igyka wdrïN

lsÍu wjYH jk njh'353 kS;s úfrdaë .sks wú rchg Ndrfok ckhdg Rcqj ;Hd.

,nd§fï l%uhla iy b,lal.; lKavdhï ixj¾Ok jev igyka u.ska wdrCIdj

j¾Okh lsÍu i|yd iyNd.S;aj m%fõYhla fmdÿ jYfhka wkq.ukh lsÍu o

fuhg we;=<;a l< yel'

±kqj;a Ndjh iy wOHdmkh

l=vd orejka fl<snvq jYfhka fi,a,ï ;=jlal= b,a,d isák nj;a Tjqka fin, fjia

f.k l%Svdjkays ksr; jk nj;a" ióCIK lKavdhug mejiQ kd.ßl iy .%dóh

msßñka yd ldka;dfjda" th úfoaYSh Ñ;%mg ksid tu orejkag isÿ jQ n,mEula njg

345 iq¿;rfha mqoa.,hka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 346 kd.ßl msßñka iu. kd.ßl ldka;djka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 347 tu 348 2006 uehs 16 iy 19" ;x.,a, fldÜGdYfha fcHIaG fmd,sia ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPd 349 kd.ßl ldka;djka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 350 iq¿;rfha mqoa.,hska iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 351 .%dóh msßñka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 352 tu 353 iq¿;rfha mqoa.,hka iu. mej;s b,lal.; lKavdhï idlÉPdfõ§ o fuu úYaf,aIKh mek ke.=Ks' ;=jlal= ixLHdj wvq lsÍug isÿjkafka kï tu ;=jlal= ;uka i;=j mj;soa§ ,enqKq wdrCIdj iy m%;s,dN ,nd§ug iu;a úl,amhla ;sîfï wjYH;djh .ek iq¿;r mqoa.,fhda m%ldY l<y'

69

fpdaokd l<y'354 ish¿ jhiaj, <uqkag úIh Odrd yryd m%pKav;ajfhka f;dr

wOHdmkhla ,nd§u wjYH njg .%dóh msßñ ckhdo lreKq ±lajQy'355

cd;sl YsIH Ng n,ldhg wh;a 900 lg wêl idudðl ixLHdjla Èia;%slalh ;=<

isák w;r fï ixLHdjg ;reKshka 100 la muK o we;=<;ah'356 cd;sl YsIH Ng

n,ldh u.ska jhi wjqreÿ 14-20 ;a w;r ;reK ckhdg" YdÍßl wNHdi" úkh·

mqyqKqj iy iudc j.lSï" kS;sh yd kdhl;ajh ms<sn| ye¢kaùula wdÈh

,ndfohs'357 yuqodj úiska l,lg by; Ndú;d l< h,a mek .sh 303 rhs*,a fhdod

.;a YdÍßl wNHdi fuu YsIH Nghkag ,nd fok w;r" Tjqka YsIH Ng mqyqKq

l|jqrlg iyNd.S jqjfyd;a fuu rhs*,a u.ska fjä ;eîug wjia:djla Wodfõ'358

iudc j.lSï ±Íu iy YsIH Ng n,ldh ;=< § iyk lghq;= iy iudc

lghq;=j, ksr;ùu u.ska YsIH Ng n,ldh ksielju iudc iïm;la njg m;aj

;sfnk kuq;a"359 È.= ld,Sk jYfhka i,l, úg" orejka wdhqO iy hqo ixialD;shla

;=< yev.eiaùu" iuldó iy kS;s .rel mqrjeishka ìys lsÍu i|yd we;s fyd|u

ud¾.h fkdúh yels nj fmfka'360

iq¿ wú iy ieye,a¨ wdhqO iïnkaO .eg¿ wvq lsÍu i|yd ±kqj;a lsÍfï jev

igyka meje;aùu flfrys b,lal.; lKavdhï idlÉPd j,g iyNd.S jQ kd.ßl

ldka;dfjda" yd iq¿;r msßia ±ä Wjukdjla ±lajQy'361 m%foaYfha iudc jevigyka

j, uQ,sl;ajh f.k l%shd lrkafka ldka;djka nj kd.ßl ldka;djka m%ldY l<

w;r .sks wú whq;= f,i mßyrKh lsÍug úreoaO ´kEu jHdmdrhla iu.

iyfhda.fhka lghq;= l< yels .%dóh ldka;d ixúOdk mej;sh yels nj .%dóh

ldka;dfjdao mejiQy'362 wkd.;fha§ isÿ lrk ±kqj;a lsÍfï ´kEu kj

jevms<sfj,lg iyh ±laùfï§ ldka;djkag úYd, ld¾h Ndrhla bgq l< yels nj

fuhska m%ldY jk kuq;a msßñ ckhdf.a yeisÍï fjkia lsÍug W;aidy lsÍfï§

;uka uqyqKmdk ÿIalr;d .eko b,lal.; lKavdhï j,g iyNd.S jQ ldka;dfjda

wjOdkh fhduq l<y'363

NCAPISA wdh;kfha idudðl isú,a iudc ixúOdkhla jk ksoyia yd idOdrK

ue;sjrK i|yd jk ck;d l%shdldß;ajfha ^me*ar,a& ue;sjrK ksÍCIK lghq;=

j,g odhl jQ fcHIaG ksfhdað;fhl= úiska m%ldY l< wkaoug m%dfoaYSh uÜgfï §

mek kef.k m%pKav l%shd je<elaùu i|yd Èia;%sla uÜgfï isú,a iudc ixúOdk

354 kd.ßl ldka;djka" kd.ßl msßñka" .%dóh ldka;djka iy .%dóh msßñka iu. meje;a jQ b,lal.; lKavdhï idlÉPd 355 .%dóh msßñka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 356 2006 uehs 26" ;x.,a," cd;sl YsIHNg n,ldfha ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj 357 tu 358 tu 359 tu 360 Cf Krug E, Dahlberg L, Mercy J, Zwi A, Loszqno R (eds) m%pKav;ajh" iy fi!LHh ms<sn| c.;a jd¾;dj' ^ðkSjd" f,dal fi!LH ixúOdkh" 2002&"msgqj 43" tys i|yka jk wkaoug wdrCIs; f,i ;=jlal= mßyrKh ms<sn| mqyqKqj iy uQ,sl hqo mqyqKqj ms<sn|j wdo¾Y jev igyka" ;reK m%pKav;ajh fyda ;reK m%pKav;ajhg n,mdk wjodkï idOl ySk lsÍfuys,d wid¾:l ù we;s nj fmfka' 361 kd.ßl ldka;djka" .%dóh ldka;djka" .%dóh msßñka iy iq¿;rfha mqoa.,hka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPd 362 kd.ßl yd .%dóh ldka;djka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPd 363 kd.ßl ldka;djka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPd

70

lghq;= lrñka isà' 2005 fkdjeïn¾ ui mej;s ue;sjrKfha § ue;sjrK m%pKav

l%shd wvq lsÍug orK ,o cd;sl m%h;akfha fldgila jYfhka Ndú;djg fhÿKq

’WKavfhka f;dr Pkaohla¶ kï jQ uE; ld,Sk jev igyk yïnkaf;dg Èia;%slalh

;=< m%j¾Okh lsÍu m%dfoaYSh uÜgfï me*ar,a l%shdldßlhska úiska isÿ lrk ,§'364

ue;sjrK j,§ ;=jlal= Ndú;d jQ isÿùï .ek o me*ar,a ixúOdkh úiska /ia lr

.;a f;dr;=re m%udKh" ikakoaO m%pKav;ajh ms<sn|j iy m%cd;ka;%jdohg yd

hymd,khg tys we;s Rcq n,mEu .ek ±lafjk jeo.;a f;dr;=re uQ,dY%hla

fõ'365 ue;sjrK m%pKav l%shd ksÍCIl uOHia:dkh ^CMEV& úiska ue;sjrK ms<sn|

ksl=;a l< jd¾;d ;=<ska" .sks wú wdY%s; isÿùï j¾.SlrKh we;=¿ úia;rd;aul

f;dr;=re Wlyd .; yel' CMEV wdh;kh úiska miq.sh jir my i|yd ksl=;a

l< jd¾;d ;=< wvx.= úia;rj, uÜgu iy o;a; bÈßm;a lsÍu i|yd fhdod .;a

wdlD;sh .ek i,ld n,k l< tajd f.ù .sh wjqreÿj, meje;s ue;sjrK

m%pKav;ajfha ÈYdk;ska .ek wOHhkh lsÍfuys,d b;d m%fhdackj;ah'

fia*¾j¾,aâ wdh;kh iy tys yjq,alrejka úiska Y%S ,xldj ;=< m%:u jrg

mj;ajk ,o iq¿ wú ms<sn| m%:u mqyqKqj i|yd yïnkaf;dg Èia;%slalfhka o

mqoa.,hska iyNd.S úh' iq¿ wú .eg¿j .ek mQ¾K f,i meyeÈ,s lsÍu"

l%shdldrlï ie,iqï lsÍu" WmfoaYkh iy jev lghq;= fufyhùu" tu.ska

wdjrKh lrk ,o lafIa;% fõ'366

b,lal.; lKavdhï i|yd iyNd.S jQ mqoa.,hka úiska olajk ,o woyia j,g

wkqj"367 kS;s úfrdaë wdhqO m%udKh wvq lsÍu i|yd laIud jev igyka fyda fjk;a

wdldr kj jev igyka fyda l%shd;aul lrkafka kï" wdhqO ,shdmÈxÑ lsÍfï we;s

wdrCIs; Ndjh .ek kS;s úfrdaë .sks wú ysñlrejka ;=< úYajdih f.dv ke.su

tys§ wjYH jk fyhska ta i|yd m%dfoaYSh ckhdf.a úYajdih Èkd.;a ixúOdk o

fhdod .ksñka taldnoaO ±kqj;a lsÍfï jev igyka l%shdjg ke.sh hq;=h'368 tfiau

m%cdj ;=< wdrCIdj j¾Okh lsÍu i|yd m%cd ixúOdk úiska l< yels ld¾h Ndrh

.ek o Tjqyq tys§ wjOdrKh l<y'369

ckudOH N+ñldj

fuu ióCIKh i|yd isÿ l< udOH ksÍCIKh ;=<ska fy<s jQ tla lreKla jQfha"

wmrdO ms<sn|j jd¾;d lsÍï nyq,j olakg ,enqKq kuq;a" .sks wú kvq .ek ,nd §

we;af;a u| wdjrKhla njh' .sks wú yd iïnkaO kvq ms<sn| m%udKj;a

wdjrKhla ,nd§u u.ska kS;sh yd iq¿ wú iy ieye,a¨ wdhqO je/È f,i

mßyrKh i|yd ,efnk oËqjï .ek uyck;dj ;=< ±kqj;a Ndjhla f.dv ke.sh

yels nj fmfka' .sks wú u.ska isÿ flfrk ukqIH >d;k" .sks wú w,a,d .ekSu

364 2006 uehs 09" me*ar,a ixúOdkfha fcHIaG ksfhdað;hl= iu. iïuqL idlÉPdj 365 tu 366 tu 367 iq¿;r msßia iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 368 kd.ßl ldka;djka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 369 kd.ßl yd .%dóh ldka;djka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj

71

iy rcfha ri mÍCIljrhd fj; tajd bÈßm;a lsÍu wd§ iq¿ wú iy ieye,a¨

wdhqO ms<sn| .eg¿j w;ska" yïnkaf;dg Èia;%slalh fiiq Èia;%slalj,g wNsfhda.

lrñka by<ska isák nj Èia fjhs' flfia fj;;a j¾Ihla ;=< m< jQ mqj;a m;a

yhla u.ska bÈßm;a fldg ;snQ iuia; Èjhsfka iq¿ wú yd ieye,a¨ wdhqO isÿùï

1"111 la w;=ßka yïnkaf;dg Èia;%slalh ksfhdackh lf<a ishhg ;=klg;a wvq

m%udKhls' m< lr ;snQ jd¾;d ixLHdj fkdj tajd mqj;a m;a ;=< wvx.= lr ;snQ

ia:dkh .ek i,lk úg ^uq,a msgqfõ m< ù ;snqfKa isÿùï ;=kla .ek muK nj

fmfka'& jegyS hkafka .sks wú .eg¿j uyck ixjdoh i|yd /f.k hdug ,nd §

we;af;a iSñ; wjldYhla muKls hkakh'

úYaf,aIKhg Ndckh jQ ld,h ;=< yïnkaf;dg Èia;%slalhg wod<j iq¿ wú

iïnkaO jd¾;d i|yd bv lv ,nd § fkd;sîu i|yd n, mE fya;= w;r" Y%S

,xldfõ W;=re yd kef.kysr ;;a;ajh iy idu l%shdj,sh" ckdêm;sjrKh" iy

úfoaY weue;s ,CIauka lȾ.du¾ uy;d >d;khg ,la lsÍu wdÈh i|yd

m%uqL;ajhla w;am;a lr § ;sîu o fõ' yïnkaf;dg Èia;%slalh ;=< iq¿ wú iy

ieye,a¨ wdhqO .ek ±lafjk jd¾;d wvqùu flfrys" m%foaYfha Ôj;ajk oCI

m%dfoaYSh f,aLlhska fkdue;sùuo n,md we;s nj fmfka' iq¿ wú iy wmrdO

jd¾;dlrKh .ek m%dfoaYSh f,aLlhskag mqyqKqjla ,nd§u ;=<ska Tjqkaf.a l=Y,;d

j¾Okh ù jvd fyd| wdodhula ,eîfï bv lv o Tjqka bÈßmsg újr jkq muKla

fkdj" iq¿ wú iy ieye,a¨ wdhqO ms<sn| idOKSh jd¾;d úYd, m%udKhla o

u;=ùug wjldY ie,fia' ióCIKh u.ska y÷kd .;a .eg¿ iys; lKavdhï

±kqj;a lsÍu i|yd ilik ´kEu jev igykl tla jeo.;a fldgila f,i fuh

ie,lsh yel'

n,m;% ,nd§u

1989 g miqj ^c'ú'fm' fojeks le/,af,a wjidkh& kj n,m;% ksl=;a lsÍu

w;aysgqjk ,o w;ru n,;% ,o wdhqO o tl;= lr .kakd ,§' 1997 jk ;=re

n,m;% ,nd§u h<s wdrïN fkdùh'370 1997 isg" nexl=j,g;a" j.d /l .ekSu iy

i;aj md,kfha wdrCIdj i|yd mqoa.,hskag;a .sks wú i|yd n,m;% ksl=;a lsÍug

m%dfoaYSh f,alï ld¾hd,j,g yels úh' wd;au wdrCIdj i|yd we;s wdhqO iy l%Svd

i|yd fjä ;eîug Ndú;d lrk wdhqO j,g n,m;% ksl=;a lsÍu cd;sl uÜgñka

isÿ flf¾'371

j.d wdrCIdj i|yd n, m;%hla ,nd .ekSug kï" n,m;%,dNshd i;=j j.d bvï

w;alr mylg jeä m%udKhla ;sìh hq;=h'372 j.d wdrCIdj i|yd n,m;%hla

b,a¨ï l< mqoa.,fhl=g tfia n,m;%hla ,nd Èh hq;= o hkak mÍCId fldg ta

ms<sn|j jd¾;djla" fldÜGdY uÜgfï f.dú ck fiajd ks,OdÍka úiska bÈßm;a

lrkq ,efí' jd¾;dfõ wruqK jkqfha wod< f.dúhd i;=j wjYH bvï m%udKh

370 2006 uehs 15" yïnkaf;dg Èia;%sla f,alï ld¾hd,fha" ksfhdað;hl= iy 2006 uehs 30" Èk wdrCIl wud;HxYfha fcHIaG ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 371 tu 372 tu

72

;sfío hkak iy Tyq hym;a pß;hlska hq;a mqoa.,fhla o hkak y÷kd .ekSuh'373

i;aj md,kh i|yd .sks wú n,m;%hla .ekSfï§" m%foaYfha msysá i;aj ksIamdokh

yd fi!LH fomd¾;fïka;=j hgf;a fiajh lrk rcfha mY= ffjoHjrhd úiska

b,a¨ï m;%hg wkque;sh fok ,smshla ksl=;a l< hq;=h'374 wd;au wdrCIdj i|yd

n,m;%,dNSka jd¾Islj ksYaÑ; wdodhï iSudjlg jvd wdodhï ,nkakka úh hq;=h'375

wmrdO jd¾;djla iys; lsisfjl=gj;a n,m;% ksl=;a lrkq fkd,efí'376 fuhg fmr

;uka i;=j ;snQ wdhqO iy tajd rchg Ndr§u ±lafjk úia;ro" n,m;% ,nd

.ekSu i|yd bÈßm;a lrk b,a¨ï m;%h ;=< i|yka l< hq;=j ;sfí'

^j¾;udkfha§ wdhqOhla ,nd .ekSug kï b,a¨ïlrejka úiska 1989 g miq lsishï

fyda .sks wúhla rchg Ndr § ;sìh hq;=h'&377 merKs n,m;%hla l,a bl=;aj f.dia

wj,x.=j mj;sk wjia:dj,§ kj n,m;%hla ,nd .ekSfï l%shdj,sh Ndú;hg

.efka'378

n,m;% ,nd .ekSu i|yd jQ b,a¨ï m;% Èia;%sla f,alï ld¾hd,h úiska Ndr .kq

,efí' wkque;sh ,nd .ekSu i|yd b,a¨ï m;%h wud;HxYh fj;g bÈßm;a lsÍug

m%:u" whÿïlre ms<sn|j fmd,Sish mÍCId fldg n,hs'379 l,lg fmr Ndú;d l<

l%uhg wkqj .sks wú n,m;% ysñhkag Èia;%sla f,alï ld¾hd, j, msysá ixÑ;

;=<ska wdhqO ñ,g .; yels úh'380 tfy;a ta wdldrhg Èia;%sla f,alï ld¾hd,

.nvdj, we;s .sks wú wf,ú lsÍu 1987 isg w;aysgjkq ,en ;sîu m%Yxid;aul

lreKls'381 n,m;% b,a¨ï m;%hla i|yd wkque;sh ,o mqoa.,fhla" tlaflda fuhg

fmr n,m;%hla ,nd.;a wfhl=f.ka Tyqf.a wdhqOhla ,nd .; hq;=h· ke;fyd;a

iq¿ wú iy WKav wf,ú tallfhka kj wdhqOhla ñ,g .; hq;=h'382 .sks wú

,nd.;a md,kh lsÍfï oDIaá fldaKfhka n,k úg Y%S ,xldj ;=<" wjir,;a .sks

wú fj<÷ka fkdisàu hym;a ,CIKhls' tfiau m%dfoaYSh fj<÷ka úiska imhkq

,nk WKav o" Tjqka fj;u ;ndf.k isákq fjkqjg" m%dfoaYSh fmd,Sish fj; r|jd

;eîu m%Yia; lreKls'383

n,m;% ,dNSkag jd¾Islj wjqreoafoa m<uq Nd.h ;=< § WKav jg 20 la ñ,g .;

yel'384 w¿;ska WKav ñ,hg .ekSfï§" fuhg m%:u ksl=;a l< WKav Ndú;d lf<a

flfiao hkak n,m;%,dNSka úiska ;yjqre lsÍula wjYH fkdjk nj m%ldY úh'385

tfy;a" cd;sl uÜgfï§" kj WKav ksl=;a lsÍug m%:u" Ndú;djg f.k ;snQ

m;frdïj, ysia fldmq n,m;%,dNshd úiska bÈßm;a l< hq;=h' .,algia ysñlrejka

373 2006 uehs 24" yïnkaf;dg lDIsl¾u ksfhdað;hl= iu. iïuqL idlÉPdj 374 2006 uehs 15" yïnkaf;dg Èia;%sla f,alï ld¾hd,fha ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj 375 tu 376 tu 377 tu 378tu 379 tu 380 2006 uehs 15 yïnkaf;dg Èia;%slalfha" ysgmq .sks wú n,m;% ksl=;a lsÍfï ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 381 2006 uehs 23" yïnkaf;dg Èia;%sla f,alï ld¾hd,fha ksfhdað;hl= iu. iïuqL idlÉPdj 382 tu" 2006 uehs 15 383 2006 uehs 15" yïnkaf;dg Èia;%slalfha ysgmq .sks wú n,m;% ksl=;a lsÍfï ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 384 2006 uehs 15" yïnkaf;dg Èia;%sla f,alï ld¾hd,fha ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj 385 tu

73

úiska w¿;a iy h<s mqrjk ,o WKav Ndú;d lrkq ,nk nj i,lk úg" ljr

;;a;ajhla hgf;a jqjo" kj m;=rï ksl=;a lrk wjia:dfõ§ ysia m;frdï ,ndf.k

tajd úkdY lsÍu i|yd Wkkaÿfjka lghq;= lrkafka kï hym;a nj m%ldY l<

yel'

n,m;% w¿;a lr.; hq;= nj ±lafjk mqj;a m;a ±kaùï iEu jirlu Tlaf;dan¾

udifha§ m< fõ'386 n,m;%,dNSyq túg b,a¨ï m;la Èid f,alïjrhd fj;ska ,nd

f.k th ;x.,a, fcHIaG fmd,sia wêldßjrhd fj;g bÈßm;a lr;s'387 bkamiq

b,a¨ï m;%h bÈßm;a l< mqoa.,hd i|yka fldg we;s ,smskh iys; m%foaYh Ndr

fmd,sia ia:dkh fj;g tu b,a¨ï m;%h tjkq ,efí'388 wdhqOh mÍCId lsÍu i|yd

fmd,Sish ks,Odßfhla tjhs' wdhqO .nvd lr ;nkafka ljr ;;a;ajhla hgf;ao

hkak mÍCId lr ne,Su fmd,Sisfha j.lSuls' tu ksÍCIK wdmiq fcHIaG fmd,sia

wêldßjrhd fj;g hjkq ,nk w;r" b,a¨ïlref.a jhi iy wmrdO jd¾;d wdÈh

mÍCId lsÍu Tyq i;= j.lSula fõ'389 bkamiq fcHIaG fmd,sia wêldßjrhd b,a¨ï

m;%fha igykla ;nd th h<s;a Èid f,alïjrhd fj;g tjhs'390 ta wkqj Èid

f,alïjrhd iy wdrCIl wud;HxYfha j.lsj hq;= ks,Odßfhla whÿï m; wkqu;

fldg n,m;%h w¿;a lrkq ,efí'391 n,m;% w¿;a lsÍfï .dia;=j ,xld remsh,a 100

ls' n,m;% w¿;a lsÍfï b,a¨ï m;a m%udoj bÈßm;a lsÍfï ov uqo, ,xld remsh,a

100 ls'392 ^foieïn¾ ui 31 Èkg miqj fcHIaG fmd,sia wêldÍ fj;g fhduqjk

b,a¨ïm;a& n,m;%hla w¿;a lsÍug wiu;aùu i|yd wh lrkq ,nk ov uqo,"

tfia w¿;a fkdlr isàug flfkla fkdfm<fUk uÜgug jeä lsÍu iqÿiqh'

ixlS¾K wjia:djl§ fkdfõ kï n,m;% l%shdj,sh i|yd uil ld,hla .; fõ'

wjYH uQ,sl ks¾Kdhlhkag wkql+, fkdjk b,a¨ï m;a lsysmhla l%shdj,sfha uq,a

wÈhf¾§u Èid f,alïjrhd úiska m%;slafIam lrkq ,efí'393

lsishï wfhla n,m;%h w¿;a lr .ekSfï§ kqiqÿiq wfhl= njg m;a fõ kï

Tyqg$wehg ;u wdhqOh ;udf.a wdikak {d;shdg mjrd §u i|yd b,a,Sula l<

yels w;r" tys§ tu fojkqj i|yka mqoa.,hd úiska n,m;%hla i|yd b,a¨ï m;la

bÈßm;a l< hq;=h'394 lsishï .sks wúhla i|yd n,m;%hla w¿;a fkdlrk

wjia:djl· tu wúfha whs;sh o fjk;a wfhl=g mejeÍu isÿ fkdjk fudfyd;l §"

wdhqOh Èia;%sla f,alï ld¾hd,fha .nvdjg /f.k hkq ,efí' tjeks wjia:djkays§

n,m;% ,ndfok ks,Odßhd fmd,Sishg o msgm;la iys;j" ta nj okajk ,smshla

wdhqOh ysñj ;snQ mqoa.,hd fj;g hjkq ,efí'395 túg tu mqoa.,hd wdhqOh

/f.k ú;a Ndr§u l< hq;=h'396 fndfydaúg" n,m;%h w¿;a lrk f,iska

386 tu 387 tu 388 tu 389 tu 390 tu 391 tu 392 tu 393 tu 394 tu 395 tu 396 tu

74

wNshdpkhla fmd,Sish fj;g bÈßm;a lrkq ,efí' tfia fkdfõ kï Tyq$weh

Èia;%sla f,alï ld¾hd,fha .Kldêldßjrhdg .sks wúh Ndr foa'397

tla b,a¨ï m;%hla ms<sn|j ks.ukhlg t<öu i|yd" úúO lKavdhï yjq,a jk

neúka ta ta md¾Yajhka w;r f;dr;=re .,d hdu fõ.j;a lsßu iy jvd;a úêu;a

lsÍu u.ska ish¿ uÜgïj, iïnkaëlrKh j¾Okh lsÍug;a" b,a¨ï m;%h

l%shdj,sh ÈhqKq lsÍug;a yels jk njg fhdackd l< yel' f;dr;=re iemhQ

mqoa.,hska újD;j woyia ±laùug ue,slula ±la jqjo" .sks wú n,m;% ,nd .ekSu

i|yd mqoa.,sl n,mEï isÿ l< wjia:d mj;sk njo i|yka lrkq jà'

miq.sh md,kh mej;s iuhg jvd j¾;udk md,kh hgf;a ksl=;a flfrk n,m;%

ixLHdj wvqùu;a iu." cd;sl uÜgfï§ .sks wú n,m;% ksl=;a lsÍfï § jvd;a ±ä

m%;sm;a;s wkq.ukh lrkq ,nk njo m%ldY úh'398 fuh idOKSh ,CIKhla nj

ienE kuq;a by; lS ±ä nj r|d mj;skafka ta ta mqoa.,hdf.a wNsu;h u; ñi"

mqoa.,hdf.a ;rd;sru fkdi,ld ish¿ fokdgu n,mdk f,i iudk ±ä

m%;sm;a;shla wkq.ukh lsÍug isÿjk wkaofï jHqyd;aul fjkila ksid fkdùuo

ie,ls,a,g .; hq;= lreKla f,i mj;S'399

foaYmd,k{hskag iy Tjqkaf.a wkq.dñlhkag ksl=;a lrkq ,nk wú ms<sn| ±ä

md,khla ;sîu wjYH njg" b,lal.; lKavdhï i|yd iyNd.S jQfjdao ks¾foaY

l<y'400

f;d. l<uKdlrKh iy úkdY lsÍu

wdrCIl wud;HxYfha we;s lñgqjla u.ska .sks wú úkdY l< hq;= njg ;SrKh

l< úg" Èia;%sla f,alï ld¾hd,j,g wh;a .nvdj, we;s wdhqO úkdY lsÍu isÿ

flf¾'401 tjeks ;SrKhlg t<Uqkfyd;a" fj;ska tfia úkdY l< hq;= wdhqO"

uQ,ia:dk lafIa;% n,ldfha j.lsj hq;= fcHIaG fmd,sia ks,Odßfhl= úiska Èia;%sla

f,alï ld¾hd,hkays .Kldêldßjreka tl;= lr .kq ,efí'402 fuh l,d;=rlska

isÿjk lghq;a;la jk w;r" .nvdj, we;s wdhO úkdY lsÍu i|yd Wmßu ld,

wka;rh ms<sn| ksYaÑ; kshuhlao fkdue;'403 l,a bl=;a jQ iq¿ wú iy ieye,a¨

wdhqO 30"000 la úkdY lsÍfï ^2005 cQ,s& cd;sl jev igykg wkqj" tf;la

.nvdj, jQ .sks wú úkdY lsÍu m%Yxid lghq;= fohla jk kuqÿ iajhxl%Sh wú

iy WKav tajd ;=< .nvd fldg fkd;snqKs' .nvdj, mj;sk .sks wú fl;rï

ld,hlg miq úkdY l< hq;= ±hs ±lafjk kshuhka mekùu i|yd mshjr .ekSu

m%{d f.dapr fohla jkq we;'

397 tu 398 tu 399 tu 400 .%dóh ldka;djka iu. b,lal.; lKavdhï idlÉPdj 401 2006 uehs 15" yïnkaf;dg Èia;%sla f,alï ld¾hd,fha ksfhdað;hl= iu. iïuqL idlÉPdj 402 tu 403 tu

75

msysá ia:dk" Yla;su;a fodr iy oaú;aj wÕ=¿ l%uh u.ska fuu .nvd ;=< idfmaCI

jYfhka wdrCIs;j wú r|jd ;eîfï myiqlu mj;sk kuq;a" wú úkdY lsÍfï

úêu;a l%ufõohla f.dvkÕd .ekSu u.ska" wk;=re odhl wdhqO whq;= f,i

mßyrKhg ,laùu iy wkjYH f,i f.dv .id ;eîfï wjodku ;jÿrg;a ySk

lr.; yels jkq we;' 1961 isg fuu ixÑ;j, jQ ish¿ wdhqO .ek úia;r

±lafjk w;ska ,shQ jd¾;d ;nd .ekSfï rgdjla olakg we;'404

;x.,a, fmd,sia fldÜGdYh u.ska iemhQ o;a;j,g wkqj" 2005 § m;frdï ;=jlal=

folla fmd,Sisfha ;sìh§ ke;s úh· ke;fyd;a lsisjl= úiska fidrd .kq ,eîh' bka

tlla l;r.u § iy wfkl ;x.,af,a§ wysñ úh' 2006 § yqx.u § msiaf;da,hla

wia:dk .; úh' ke;fyd;a fidrd .kq ,eìK' fmd,sia ks,OdÍyq rdcldßfha fhfok

ish¿ wjia:djkays§ wdhqO ikakoaOj fkdisá;s· wdhqO ksl=;a lrkq ,nkafka

fufyhqfï wjYH;djh mokula f,i .ksñks'405 Tjqyq ud¾. ndOl fh§u" uqr

ixpdr iy jeg,Sï iy úfYaI mqoa.,hska iy nexl= wdrCId lsÍfï ld¾hhkays§

wú /f.k h;s'406 ks,OdÍka wdhqO f.k hk iy wdmiq f.k tk úg w;aika

;eìh hq;= fmd;la fmd,Sish Ndú;d lrhs'407 iyldr fmd,sia wêldÍ OQrhg wvq

lsisÿ ks,Odßfhl=g wdhqOhla ksjig f.k hdug wjir ke;'408 wdhqOhla wia:dk

.; ù" tu wdhqOh ks,Odßfhla úiska whq;= f,i fhdod .;a nj Tmamq jqjfyd;a

tlS ks,Odßhdf.a /lshd wysñ jkq we;'409 lsishï isÿùul § wmrdO fpdaokdjla

bÈßm;a l< fkdyels jqj;a" Bg ks,Odßhd j. lsj hq;= kï" wdhqOfha jákdlu

Tyqf.a $ wef.a jegqfmka wvq lr .kq ,efí'410 fmd,sia .sks wúhla wia:dk .; jQ

wjia:djla .ek lsisÿ ks,Odßfhl=g isysm;a l< fkdyels neúka" tn÷ wjia:dj,oS

kS;Hdkql+, mshjr .ekSu ms<sn| ksoiqka bÈßm;a lsÍug Tjqkag fkdyels úh'

uqr ixpdr" úfYaI jeg,Sï iy nyq Èk fufyfhqï i|yd hk úg ksYaÑ; fjä

WKav m%udKhla Tjqka fj;g ksl=;a lrkq ,efí'411 nyq Èk fufyhqïj, fhfok

ks,OdÍkag wjYH fjä WKav h<s iemhSfï ld¾hh i|yd úfYaI iemhqï tallhka

fhdod .efka'412 lsishï ks,Odßfhl= fjä myrla ;enqjfyd;a" tys§ fldmuK fjä

WKav Ndú;d lrk ,oafoa o" fld;ek§o" ljodo" wehs hk m%Yak j,g ms<s;=re

±lafjk jd¾;djla Tyq$weh úiska ilia l< hq;=h'413 tu ks,Odßhd ysia m;frdï

fldmqo bÈßm;a l< hq;=h'414 fjä WKav Ndú;h .ek iEySulg m;aúh yels

wkaoug úia;r bÈßm;a l< fkdyels kï mÍCIKhla meje;afjkq we;'415 lsishï

mqoa.,fhl= urKhg m;a jqjfyd;a" Bg iïnkaO jQ ks,OdÍka úiska ysia WKav fldmq

isoaêh jQ ia:dkfhau r|jd ;eìh hq;=h' ta ufyaia;%d;ajrhdf.a mÍCIKh isÿ lsÍu

404 2006 uehs 23" yïnkaf;dg Èia;%sla f,alï ld¾hd,fha ksfhdað;hl= iu. iïuqL idlÉPdj 405 2006 uehs 17" w.=Kfld< me,eiai fmd,sia ia:dkfha ksfhdað;fhl= iu. iïuqL idlÉPdj 406 tu 407 2006 uehs 17" ñoafoKsh fmd,sia ia:dkfha" fcHIaG ksfhdað;hl= iu. iïuqL idlÉPdj 408 2006 uehs 17" w.=Kfld< me,eiai fmd,sia ia:dkfha ksfhdað;hka iu. iïuqL idlÉPdj 409 tu 410 tu 411 tu 412 tu 413 tu 414 tu 415 2006 uehs 17" ñoafoKsh fmd,sia ia:dkh" fcHIaG ksfhdað;hl= iu. iïuqL idlÉPdj

76

i|ydh'416 iyldr fmd,sia wêldßjrfhl= u.ska" fmd,sia fomd¾;fïka;=j o fjku

mÍCIKhla isÿ lrhs'417

wÕ=Kfld<me,eiai fmd,sia ia:dkfha msysá wdhqO .nvdfõ we;s wdhqO udislj

.Kkh lrkq ,efí'418 iuyr fmd,sia ia:dkj,g jvd ;j;a iuyr fmd,sia ia:dk

wú .nvd i|yd jvd fyd| wdrCIdjla imhd ;sfí' wú .nvdj, Yla;su;a iy

oaú;aj w.=¿ iys; fodrj,a iú lsÍu iy idudkHfhka Ndú;hg fkd.kakd .sks

wú m%o¾Ykh jk f,i fkd;nd wú .nvd ;=< ;ekam;a lsÍu n÷ mshjrhka

.ekSu u.ska fmd,Sish i;= wdhqOj, wdrCIdj ;yjqre l< hq;=h'

fmd,sia Ndrfha mj;sk w;sßla; iq¿ wú iy ieye,a¨ wdhqO ms<sn|j jvd;a úêu;a

f,i .Kkh lsÍï isÿ l< hq;= njg ks¾foaY flf¾' tla fmd,sia ia:dkhla i;=

wú .nvdjla ;=< we;s tla Wm ueIska ;=jlal=jla wjqreÿ ;=kl ld,hla ;=< §

lsisjl= úiskaj;a iam¾Y lsÍulg mjd ,la fkdl< nj jd¾;d úh' thg fya;=j

f,i ie,flkafka tu ;=jlal=j ìu jegqKfyd;a úáka úg ta ;=<ska fjä msgjk

njg ;snQ NS;sh h' ;jÿrg;a m%fhdackhlg .; fkdyels wkaofï .sks wú" hg;a

msßfihska '22 rhs*,aj;a fldÜGdY .nvdj ;=< we;s nj ks,Odßkaf.a u;h úh'

1980 .Kkaj,ska miqj mdúÉÑ fkdlrk ,o iajhxl%Sh rhs*,a ;j;a fmd,sia

ia:dkhla i;=j ;snqKs' nrm;, myr§ula" fidrlula" isú,a ke.sàula fyda fmd,sia

ia:dkfha ks,Odßkaf.a whq;= l%shdjla fya;=fjka tn÷ wú fmd,Sishg wysñ jqjfyd;a

tys m%;sM,hla jYfhka uyck wdrCIdjg nrm;, ;¾ck t,a, úh yel'

jk Ôú fomd¾;fïka;=j ;uka ika;lfha mj;sk wdhqO .ek iy ks,OdÍka úiska

fjä WKav Ndú;d lsÍu .ek úêu;aj mÍCId lr n,k w;r" ks,Odßfhl= i;=

wdhqOhla wia:dk.; jqjfyd;a th ne?reï f,i i,lhs'419 iqkdñhg fmr

yïnkaf;dg jk Ôú fod¾;fïka;=j i;=j ;snQ wdhqO oy;=kla w;ßka iqkdñfhka

miqj fidhd .; yels jQfõ wdhqO y;rla muKls' fufia wia:dk .; jQ wdhqO

w;ßka tlla miqj fmd,Sish úiska w,a,d .kakd ,o kuq;a" b;sß wdhqO j,g

l=ulaù±hs lsisfjla fkdoks;s'420 wkd.;fha§ fufia wdhqO wysñùu j<ld,Su i|yd

mQ¾j wdrCIK mshjrla jYfhka" uqyqÿ uÜgug by< ia:dkj, muKla wú .nvd

bÈ lsÍug;a" jvd;a Yla;su;a fodr iy oaú;aj wÕ¿ u.ska wdrCIdj ;r lsÍug;a"

wdhqO iy fjä WKav fjk fjku .nvd fldg ;eîug;a yels ±hs i,ld ne,Su

iqÿiqh'

jk ixrCIK fomd¾;fïka;=j i;= .sks wú ixÑ; jd¾Islj mÍCId lr ne,Su

i|yd" ia:dms; l< wNHka;r msßlaiqï tallhla tys ;sfí'421 lsishï wdhqOhla

ks,Odßfhl=g ksl=;a l<fyd;a th wia:dk.; fkdù /l .ekSu Tyqf.a $ wef.a

j.lSu jk w;r" rdcldÍ wjYH;djhl§ yer wka wjia:dj,§ th neyer f.k

416 2006 uehs 17" w.=Kfld< me,eiai fmd,sia ia:dkfha ksfhdað;hska iu. iïuqL idlÉPdj 417 tu 418 tu 419 2006 uehs 15" jk Ôú fomd¾;fïka;=fõ ks,OdÍka iu. iïuqL idlÉPdj 420 tu 421 2006 uehs 24 jk ixrCIK fomd¾;fïka;=fõ ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj

77

hdug wjir fokq fkd,efí'422 jk ixrCIK fomd¾;fïka;=fõ ks,OdÍka ksjdvq

,nd isák wjia:djkays§" wdhqO fmd,Sish Ndrhg .kq ,efí'423 iïm%odhsl wvú jk

ld¾hd,j, wú .nvd fyda fiamamq fyda fkdue;' ^ks,OdÍka kjd;eka f.k isák yd

fiajh lrk ÿr neyer ld¾hd, wvú jk ld¾hd, kï fõ'&424 wdhqO j¾.h wkqj

fjä WKav ksl=;a lrkq ,efí· m;frdï ;=jlal= ,nd § we;s ks,Odßfhl=g WKav

jg myf<djla ne.sks'425 mdúÉÑ lrk m%udKhg wkqj fjä WKav w¿;ska ,ndfok

w;r ysia WKav fldmq wdmiq tl;= lrkq ,efí'426 fjä WKav Ndú;d lsÍu ±lafjk

udisl jd¾;d ilia lrk kuq;a jd¾;djk wdldrhg ks,Odßka úiska fjä WKav

Ndú;d lrkqfha b;d l,d;=rlsks'427

.nvd lsÍfï ;;a;ajh iy ì;a;sj, we;s wdrCIs; Ndjh .ek ;lafiarejla ,nd

.ekSug ióCIK lKavdhug wjia:djla Wod fkdjQ kuq;a" tu lKavdhu úiska

ksÍCIKhg ,la lrk ,o Èia;%slalfha fjk;a ´kEu wdh;khl fuka" ;x.,a,

nkaOkd.drh ;=< msysá wú .nvdjo wdrCIl wdldrhg mj;sk njla fmKqks'

fld<U ks,Odßfhla o iu. iïnkaëlrKh lrñka" iEu uilgu jrla m%Odk

fÊ,¾jrhd" nkaOkd.drh i;= wdhqO ms<sn| bkafjkagßhla ilihs' w;ajer§ulska

.sks wúhla m;a;=ùula fyda wia:dk.;ùu$fidrlï isÿùula jQ wjia:dj,§

nkaOkd.drh úiska ta nj fmd,Sishg jd¾;d l< hq;= kuq;a" tn÷ isÿùï lsisÿ

Èkhl isÿ fkdjQ nj mejfia'

ióCIK lKavdhu iu. l< idlÉPdjl§ nexl=jl j.lsj hq;= ks,Odßfhl= m%ldY

lf<a" wdhqO ksl=;a lrkq ,nkafka rdcH nexl= i|yd muKlah hkakh' mqoa.,sl

nexl=j,g wdhqO ;nd .ekSug wjYH kï ta i|yd mqoa.,sl wdrCIl iud.ï fhdod

.ekSug isÿ fõ' yïnkaf;dg msysá nexl= lsisjla mqoa.,sl wdrCIl iud.ïj,

ks,Odßka fhdod fkd.ks;s·428 ta yer;a n,m;%,dNS mqoa.,sl wdrCIl iud.ï

yïnkaf;dg m%foaYh ;=< fkdue;' iïuqL idlÉPdjg iyNd.S jQ nexl= ks,Odßhd

m%ldY l< wdldrhg nexl= mßY%h ;=< ´kEu ia:dkhl rdcldÍ ld,h w;r;=r§

msg;g fmfkk fia .sks wú mdúÉÑ lsÍug nexl=j,g n,h mjrd we;'429 nexl=fõ

m%Odk ld¾hd,h yryd fjä WKav ñ, § .kakd w;r tla wjia:djl§ wú.;a

ks,OdÍka i|yd WKav jg 10 la ksl=;a flf¾'430 Èia;%slalfha msysá rdcH nexl= i;=

wdhqO" oaú;aj w.=¿ l%uh hgf;a fiamamqj, ;ekam;a lrkq ,nk w;r tys h;=re

422 tu 423 2006 uehs 24" le,E fomd¾;fïka;=fõ" j,iauq,a, l,dm ld¾hd,fha ksfhdað;hska iu. iïuqL idlÉPdj 424 2006 uehs 24" jk ixrCIK fomd¾;fïka;=fõ ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 425 tu 426 2006 uehs 24 le,E fomd¾;fïka;=fõ j,iauq,a, l,dm ld¾hd,fha ksfhdað;hl= iu. iïuqL idlÉPdj 427 2006 uehs 24" jk ixrCIK fomd¾;fïka;=fõ ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 428 2006 uehs 23" yïnkaf;dg Èia;%sla uyck nexl= fcHIaG ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj' iïuqL idlÉPdjg iyNd.S jQ mqoa.,hdg wkqj wdikak;u iud.u msysgd we;af;a fudKrd., Èia;%slalfhah' 429 tu 430 tu

78

mqoa.,hka fofofkl= i;=j mj;sk nj jd¾;d fõ'431 iEu udi ;=klgu jrla

uyck nexl=fõ wdhqO ms<sn| bkafjkagßhla ilid th fld<Ug hjkq ,efí'432

Èia;%slalfha msysá kdúl iy .=jka yuqod l|jqre j,g wh;a wú .nvd mßCId

lsÍfï wjia:djla" m¾fhaIK lKavdhug ysñ fkdùh' kdúl yuqodjg wh;a wú

.nvdj Wia N+ñhl msysgqjd we;s neúka tys we;s iq¿ wú iy fjä WKav lsisjla

iqkdñh fya;=fjka wia:dk.; fkdù wdrCId ù ;sfí' wdhqO wdrCId lr .ekSu

w;sYhska jeo.;a lghq;a;la nj ùrú, .=jka yuqod l|jqf¾ § m%ldY úh'433

tfyhska ish¿ wdhqO l|jqfrka msg;g hdu iy wdmiq f.k tau isÿ lrk úg

wod< ks,OdÍkaf.ka w;aika ,nd .ekSug w;sf¾lj" rdcldßfha fh§ isák uqr

Nghkaj wyUq f,i mÍCIdjkag ,la lsÍu o úêu;aj isÿ flf¾' fuys wruqK

jkafka wmrdOlrejkag wdhqO l=,shg iemhSug we;s bvlv j<lajd,Suh'434 wka;¾

cd,h mokï lr.;a bkafjkagß cd,hlg l|jqr iïnkaO lr we;s fyhska" fjk;a

ia:dkhlg m%jdykh flfrk .sks wúj, j¾.h" m%udKh" wkql%ñl wxl iy tu

wú wod< ia:dkhg <Õdùug wfmaCIs; fõ,dj .ek ±kqï §ug;a tu.ska yelshdj

,efí'435

f;dr;=re iy ksÍCIK

2003 cQ,s ui ;=< § meje;ajqKq tlai;a cd;Skaf.a l%shdldÍ ie,eiau ms<sn| m<uq

oEjqreÿ rdcH iuq¿fõ§ bÈßm;a jQ jd¾;dj ;=< Y%S ,xld rch fufia lreKq

±laùh'

’jd¾;dj,g we;=<;a fkdjQ wdhqO ms<sn|j ,ehsia;=jla ieliSu wNHka;r lghq;=

ms<sn| wud;HxYh úiska wdrïN fldg ;sfí' wú ms<sn| f,aLkhla iy o;a;

moaO;shla ieliSu u.ska fuu lghq;a;g iydh§u i|yd ’Y%S ,xldfõ kS;s úfrdaë

wú jHdma;shg tfrys cd;sl fldñiula f.dvke.Su i|yd iydh§u¶ kue;s

jHdmD;sh l%shd lrhs' ;u ixÑ; j,ska wia:dk .; jQ wdhqO ms<sn| ,ehsia;=jla"

fuu jevigyk hgf;a ikakoaO fiajdjka iy fmd,Sish úiska cd;sl fldñiu

fj;g ks;sm;d iemhsh hq;= hehs wfmaCId flf¾'¶436

tu jd¾;dj ;=<u m%ldY flfrk wkaoug läkñka ia:dms; lsÍug wfmaCIs; ’Y%S

,xldfõ kS;s úfrdaê iq¿ wú jHdma;shg tfrys cd;sl fldñifï ^NCAPISA& tla

m%Odk wruqKla jkqfha ’mqoa.,slj iy rch i;=j mj;sk wú ms<sn| úia;r /.;a

431 tu 432 tu 433 2006 uehs 25 ùrú, .=jka yuqod l|jqf¾ fcHIaG ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 434 tu 435 tu 436 ish¿ lghq;= j,§ iq¿ wú iy ieye,a¨ wdhqO kS;s úfrdaë f,i wf,ú lsÍu je<elaùug" tfrysùug" iy uq,skqmqgd ±óug ilia l< tlai;a cd;Skaf.a l%shdldÍ jevigyk l%shdjg ke.sh yels wdldrh .ek i,ld ne,Su i|yd /ia jQ m<uq oEjqreÿ rdcH iuq¿j yuqfõ Y%S ,xld wdKavqj úiska bÈßm;a lrk ,o ’ish¿ wxY ;=< iq¿ wú iy ieye,a¨ wdhqO kS;s úfrdaë f,i wf,ú lsÍu je<elaùug" tfrysùug iy uq,skqmqgd ±óug ilia l< tlai;a cd;Skaf.a l%shdldÍ ie,eiau l%shdjg ke.Su¶ kue;s jd¾;dj' 2003 cQ,s 01-11" ksõfhda¾la" 5 jk msgqj

79

hdj;a ld,Sk ’f,aLkhla¶ idliSuh'437 tfy;a úúO rdcH wdh;k" mqoa.,hka"

wdrCIl iy fjk;a iud.ï fukau tu wdh;k j,ska wia:dk .; jQ" fidrlï

lrk ,o fyda wdmiq Ndr fkdÿka .sks wú ms<sn| ixLHd f,aLk wiïmQ¾K f,i

fyda úúO ,sms f.dkq ;=< úisÍ mj;sk nj fmfka' wkjir mqoa.,hka úiska fuu

f;dr;=re j,g m%úIaGùu wmyiq lreKla njg m;a lsÍug .;a W;aidyfha§"

fkdi,ld yer we;s tla lreKla jkqfha fun÷ o;a; moaO;shla f.dvke.Sfï

wruqK n,h,;a mqoa.,hkag iy m%;sm;a;s iïmdolhkag myiqfjka tu f;dr;=re

,nd.; yels ùuh hk idOlh fõ' rch i;= ish¨ wdhqO iy .Kkh fkdlrk

,o wdhqO ms<sn| o;a; moaO;shla fuf;la f.dvkÕd fkd.eîu ksid my; i|yka

lreKq bgq lsÍug ndOd meñfKa'

- j.lsj hq;= ks,OdÍka w;r ±kqu iy m%;sm;a;s ms<sn| m%;spdr j¾Okh

lsÍu'

- mqoa.,hka fjkia jk úg wdh;ksl u;lh wysñùu je<elaùu

- w;ska jd¾;d ;eîfï ldhsl fjfyi wvq lsÍu

uyck fiajlhska ^ks,OdÍka& i;= ish¿ .sks wú ms<sn|j mj;ajd f.k hkq ,nk

ryis.; Ndjh fya;=fjka iy úfYaIfhkau" c'ú'fm' ler,s iufha§ foaYmd,lhkag

ksl=;a lrkq ,en fuf;la wdmiq Ndr fkdÿka .sks wú ms<sn| ldrKh fya;=fjka

rdcH wdh;k fj; ksl=;a l< .sks wú l<uKdlrKh yd iïnkaO m%Odk .eg¿

.ek mq¿,a Ñ;%hla f.dv kÕd .ekSug ndOd meñfKa' jvd;a mdroDYH wdldrhlska

fuu .eg¿j úYaf,aIKhg ,la fldg th úi|d,Su m%{d f.dapr nj fmfka· iq¿

wú md,kh me;af;ka n,k l< fuh jeo.;a mshjrla jk kuq;a th isÿ l< yels

jkq we;af;a foaYmd,kfha by<u ia:dkfhka ,efnk kdhl;ajh u.ska muKls'438

urK mÍCIK meje;aùfï Y%S ,xldfõ l%ufõoh m%udKj;a ;rï ld¾hCIu nj"

yÈis ffjoH lghq;= ms<sn|j f,dal fi!LH ixúOdkfha WmfoaYljrhd úYajdi

lrhs' tfy;a wjqreÿ 50 l ld,hla mqrd mj;skafka w;ska ,shk jd¾;d ;nd .ekSfï

rgdjls'439 fï w;r fuu l%uh ÈhqKq fldg iqkdñfhka ydkshg m;a m%foaYj,

fi!LH ;;a;ajh ms<sn| o;a; tl;= lr.ekSu yd yqjudre lsÍug wdOdr úh yels

mß.Kl ñ,g .ekSu i|yd" f,dal fi!LH ixúOdkh uE;l§ wruqo,a iemhSh'440

by; lS WmfoaYlhdg wkqj" mß.Kl ;dlaIKh u.ska §m jHdma; uÜgñka fi!LH

f;dr;=re moaO;shla we;s lsÍu i|yd jk jHdmD;shlg o f,dal nexl=j wdOdr

imhhs' fuu.ska rg mqrd ta ta m%foaYj, isÿ jk .sks wú u.ska ;=jd, isÿ lsÍï

ms<sn| o;a; tla/ia lr .ekSfï yelshdj fi!LH wud;HdxYhg ,efnkq we;'

’urKhla isÿùfï fya;= ±lafjk ixLHd f,aLk iemhSfuys,d ±kg meje;afjk

l%ufõoh idfmaCI ld¾hCIu;djhlska l%shd lrhs' wkdjrKh jQ f;dr;=re wkqj

437 tu 438 2006 uehs 9 yÈis ffjoH lghq;= ms<sn| f,dal fi!LH ixúOdkfha WmfoaYl iu. iïuqL idlÉPdj 439 tu 440 tu

80

<orejka iy jhi wjq'50 blaujQjka yereKq fldg wka ish¿ jhiaj, urK j,g

we;s m%Odk fya;=j jkafka ndysr jYfhka ;=jd, isÿ lsÍuh"¶ hkak u.ska ikakoaO

m%pKav;ajfha mßudKh ms<sn|j" m%fhdackj;a bÕshla iemfha'441 tfy;a fndfyda

rgj,§ fuka fuys§o" fi!LH f;dr;=re ieliSfï j;auka rgdj wka;¾ cd;sl

frda.dndO ms<sn| j¾.SlrKh iu. ieif|k kuq;a hf:dala; ;=jd, w;ßka ljr

m%;sY;hla .sks wú u.ska isÿ lrk ,o tajd ±hs ksYaph lsÍu i|yd

m¾fhaIlfhl=g fyda m%;sm;a;s iïmdolfhl=g msá jy,la fkd,efí'442

idhksl wjia:d iy .sks wú ;=jd, fya;=fjka frday,a .; jQjkaf.a urK ms<sn|

mYapd;a urK mÍCIK mj;ajk wêlrK ffjoH ks,OdÍyq" .sks wú iïnkaO urK

ms<sn| Tjqkaf.a jd¾;d ;djld,sl mokulska ili;s' Bg fya;= jkafka ffjoH

ks,OdÍka úiska ck yd ixLHdf,aOk fomd¾;fïka;=jg bÈßm;a lrkq ,nk urK

ixLHdj ±lafjk j¾.SlrKhg fun÷ wjia:d we;=<;a lr fkd;sîuh' ;=jd, i|yd

n, mE ndysr fya;= jd¾;d l< yels o;a; nexl=jla msysgqùu Tjqka wfmaCId lrk

kuq;a ta i|yd mqyqKq ld¾h uKav,hla" mß.Kl iy th l%shd;aul lrf.k hdu

i|yd wka;¾ cd, myiqlï wjYH njo meji;s'443

ieneúkau" jvd;a iúia;rd;aul o;a; fmd,Sish i;=j ;sìh yel'.sks wú wdY%s;

;=jd, isÿùula fyda urKhla .ek Y%S ,xldfõ wdfrda.H Yd,djlska jd¾;d jk iEu

wjia:djl§u" ta ms<sn| jd¾;djla ilid fmd,Sishg bÈßm;a l< hq;= nj kS;sfha

±lafõ'444 ish jd¾;d mokï fldg ixLHd f,aLk ilia fldg tajd m¾fhaIK

lKavdhug ,nd§fï§ m%dfoaYSh fmd,sia ia:dk fkduiqrej lghq;= lf<dah' tfy;a

;uka i;=j we;s jd¾;d u; mokïj .eg¿j ms<sn|j úia;rd;aul iajrEmhlska

úYaf,aIKh lsÍug wjYH ;dlaIKh fmd,sia fomd¾;fïka;=j i;=j fkdmj;S'

tfiau" iq¿ wú md,kh lr .ekSu i|yd fmd,sia ia:dk" ks,OdÍka iy iydhl

wdh;k wjYH ;rï fõ.fhka hq;=j fufyhùug o fmd,sish i;= tu f;dr;=re

m%udKj;a fkdfõ' tmuKla fkdj ta ta fmd,sia ia:dk úiska bÈßm;a lrk ,o o;a;

iy iuia: fldÜGdYh fjkqfjka ilia l< o;a; w;r o .e,mSula fkdue;' ixLHd

f,aLk úêu;a lsÍug;a" úfYaf,aIK iy jd¾;d bÈßm;a lsÍug;a yels jkq msKsi"

fmd,sia ia:dk j,g mß.Kl iy mqyqKq ks,OdÍka ,nd Èh hq;=h'445

ikakoaO m%pKav;ajh ksid jQ ;=jd, .ek o;a; ieliSu iy úYaf,aIK lghq;a;

úêu;aj bgq lsÍug fi!LH wud;HxYhg fyda fmd,Sishg yels kï" ikakoaO m%pKav

l%shd nyq,j isÿjkafka ljr m%foaYj,o" tu.ska jvd;a ydkshg ,lajkafkda ljqo

hkak .ek ±lafjk f;dr;=re m%;sm;a;s iïmdolhskag iemhSfï w.kd uQ,dY%hla

f,i th m%fhdackj;a jkq we;' wjYH ueÈy;aùï ie,iqï lsÍfuys§ fuu uQ,dY%

jeo.;a mokula imhkq we;' kS;s úfrdaë iq¿ wú jHdma;sh iy tajd m%pKav

441 mjq,a fi!LH ixúOdkfha ’jd¾Isl fi!LH m;%sldj¶ ^2002& b;du uE; § m%ldYhg m;a lrk ,o m;%sldj fuh fõ' 442 2006 uehs 11 ck yd ixLHd f,aLk fomd¾;fïka;=fõ ixLHd f,aLk ks,Odßfhl= úh' 2006 uehs 23" m<d;a fi!LHh wOHCI ld¾hd, ie,iqï wxYfha ksfhdað;hka iu. iïuqL idlÉPdj 443 2006 uehs 26" ud;r frdayf,a ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj 444 2006 uehs 09 f,dal fi!LH ixúOdkfha yÈis ffjoH lghq;= ms<sn| WmfoaYl iu. iïuqL idlÉPdj 445 2006 uehs 17" ñoafoKsh fmd,sia ia:dkfha fcHIaG ksfhdað;hl= iu. iïuqL idlÉPdj

81

lghq;= i|yd Ndú;d lsÍu md,kh lsÍug .kq ,nk mshjrhkays ld¾hCIu;dj

ms<sìUq lsÍfï ksÍCIK hdka;%Khla o tys wka;¾.;h ;=< mj;skq we;' f,dal

fi!LH ixúOdkfha YdÍßl wk;=re je<elaùfï fomd¾;fïka;=j iy w¾nqo

je<elaùfï yd ikakoaO m%pKav;ajh je<elaùu i|yd jk tlai;a cd;Skaf.a

ixj¾Ok jevigyka wêldßh" fun÷ o;a; /ialsÍfï rgdjka f.dvke.Su i|yd

úYd, jYfhka Èß .ekaùï isÿ lr;s'446 ta wkqj ±kg;a l%shd;aulj mj;sk

fi!LH$fmd,sia f;dr;=re rgdjo iu. ikakoaO m%pKav l%shd ksÍCIK lghq;=

j¾Okh f.dvke.Su i|yd wjYH uQ,HdOdr lKavdhï fidhd .ekSu flfrys Y%S

,xld wdKavqj úiska wjOdkh fhduq l< hq;=h'

w;a wvx.=jg .;a .sks wú" wjYHj we;s iellrejka iy w;=reoyka jQ mqoa.,hska

.ek úia;r /.;a o;a; moaO;s f.dvke.Su isÿ l<fyd;a ta yryd wkqms<sfj,ska

kS;s úfrdaë .sks wú" wmrdO mÍCIK lghq;= fyda wmrdO j,g f.dÿre jQjka

ms<sn|j o fidhd .; yels jkq we;s njo ióCIK lKavdhu yuqfõ m%ldY lrk

,§447

446 tlai;a cd;Skaf.a ixj¾Ok jev igyk$f,dal fi!LH ixúOdkh" ’c.;a ikakoaO m%pKav l%shd je<elaùfï jev igyk¶ ^AVPP& wÈhr 1 ( ikakoaO m%pKav;ajh u.ska udkj wdrCIdjg iy ixj¾Okhg we;s n,mEï ms<sn|j l%shd lsÍu i|yd jHqyhla f.dvke.Sug iydh§u' jevigyka f,aLkh" 2005 uehs 05 447 2006 uehs 17" fn,sw;a; fmd,sia ia:dkfha" fcHIaG ks,Odßfhl= iy 2006 uehs 26" .d,a," lrdmsáh YSCIK frdayf,a ks,Odßfhl= iu. iïuqL idlÉPdj

82

wdY%s; uq,dY%

CMEV, wmrdO ms<sn| jd¾;dj ^iuia: ixLHd&" Èkh ( 2005'11'16 http://www.slelections.info/offences.php, accessed 31.05.2006 CMEV, wmrdO ms<sn| jd¾;dj ^ue;sjrK Èkh& ( 2005'11'17

http://www.slelections.info/election day offences.php? PHPSESSID = b 90770b91 cf 631288 b 70855 de 25a5ec7, accessed.2006 uehs 31

úl,am m%;sm;a;s flakaøh" ’ue;sjrK m%pKav l%shd ksÍCIK uOHia:dkh úiska ksl=;a

l< ’ue;sjrK wdY%s; m%pKav l%shd ms<sn| wjika jd¾;dj¶ ^CMEV& - 2001 uyd

ue;sjrKh ^fld<U" 2001&" http://www.cpalanka.org/research papers/CMEV uyd ue;sjrKh 2001'pdf úl,am m%;sm;a;s flakaøh" ’ue;sjrK m%pKav l%shd ksÍCIK uOHia:dkh úiska ksl=;a

l<¶ ue;sjrK wdY%s; m%pKav l%shd ms<sn| wjika jd¾;dj¶ ^CMEV& - uyd

ue;sjrKh - 2004 wfma%,a ^fld<U"2004&"

http//www.cpalanka.org/researchpapers/CMEV GE 2004 English.pdf

Y%%S ,xld rch" ck yd ixLHdf,aLK fomd¾;fïka;=j" ’ck.yK ixLf,aLK¶

http://www.statistics.gov.lk/population/index.htm, iy my; i|yka fjí

wvúfha jQ j¾.SlrKh lrk ,o o;a;" http://www.statistics .gov.lk/population/tables.pdf, accessed 2006 cQkS 02

’ish¿ wdldrfha iq¿ wú iy ieye,a¨ wdhqO kS;s úfrdaë f,i" úlsKSu je,elaùu"

tfrysj l%shdlsÍu iy th uq,skqmqgd ±ófï tlai;a cd;Skaf.a l%shdldÍ jev igyka

l%shdjg ke.Su¶ keue;s jd¾;dj Y%S ,xld rch úiska" ’ish¿ wdldrfha iq¿ wú iy

ieye,a¨ wdhqO kS;s úfrdaë f,i úlsKSu je,elaùu" tfrysj l%shdlsÍu iy th

uq,skqmqgd ±ófï tlai;a cd;Skaf.a l%shdldÍ jev igyk l%shdjg ke.Su¶ i,ld

ne,Sug uq¿ ÿka m<uq oaú jd¾Isl iuq¿jg bÈßm;a lsÍu" 2003 cQ,s 7 - 11" ksõ

fhda¾la" msgqj 2

Y%S ,xld rch" fi!LH wka;¾ cd, msgqj" 9'0" iqkdñ ( 2004 jHikh

http://203.94.76.60/tsunami/links/figures.html, accessed 2006 uehs 22

cd;Hka;r c, l<uKdlrK wh;kh" yïnkaf;dg h:d ;;a;ajhg f.k tau" Y%S

,xldfõ ol=Kq m<df;a" yïnkaf;dg Èia;%slalfha mYapd;a iqkdñ Ôjk jD;a;Shuh

wjYH;d we.hSu ^2005&

http://www.iwmi.cgiar.ogr/TSUNAMI/pdf/Formatted_final_tsunami_report_30.03.2005.pdf ú' whsjka" 71 le/,a," ^fld<U" ÿ¾.d m%ldYlfhda" 1979 kej; uqøKh 2000&

83

B' la?ka" t,a' vd,an¾.a" fÊ' u¾is" ta' tÉ' wd¾' f,dIdfkda ^ixialdrljre&

’m%pKav;ajh iy fi!LHh ms<sn| c.;a jd¾;dj¶ ^ðkSjd" f,dal fi!LH ixúOdkh"

2002&

me*ar,a" ’2004 md¾,sfïka;= uyd ue;sjrKh ms<sn| wjika jd¾;dj¶ ^me*ar,a $

tï't*a't*a'B" fld<U' 2004&

iS' iañ;a" ’igka úrduhl fijk,s hg ( Y%S ,xldfõ iq¿ wú me;sÍfï yd whq;=

mßyrKfha n,mEu ^iq¿ wú ióCIK ;djld,sl m;%sld" 2005 Tlaf;dïn¾ 12&¶

’ol=Kq wdishd ;%ia;jdoh¶ fjí msgqj ’urK ixLHdj" Èia;%slal wkqj" 2005¶

http://www.satp.org/satporgtp/countries/shrilanka/database/fatilities District wise_2005.htm, ’ol=Kq wdishd ;%ia;jdoh¶ fjí msgqj" ’urK ixLHdj" Èia;%slal wkqj 2006¶

http://www.satp.org/satporgtp/countries/shrilanka/database/fatilities District wise_2006.htm, Tamil Net, ’Y%S ,xld igka úrdu lñgq m%Odkshd uq,;sõys msysá uqyqÿ fldá

uQ,ia:dkh krUhs¶ 2006 uehs 31

http://www.tamilnet.com/art.html?catid=13&artid=18358, accessed 03 June 2006 tlai;a cd;Skaf.a ixj¾Ok jev igyk $ f,dal fi!LH ixúOdkh ’c.;a ikakoaO

m%pKav;ajh je,elaùfï jev igyk¶ ^AVPP& wÈhr 1 ( ikakoaO m%pKav;ajh

u.ska udkj wdrCIdj iy ixj¾Okhg we;s n,mEï ms<sn|j l%shd lsÍu i|yd

jHqyhla f.dv ke.Sug iydh §u' jev igyka f,aLKh" 2005 uehs 05

1

2005 uehs 01 - 2006 wfma%,a 30 olajd

udOH u.ska jd¾:d l< iq¿ wú iy ieye,a¨ wdhqO iïnkaO isÿùï ms<sn| j.=j

isÿùu

Èia;s%lalfh

a wod,

ia:dkh ^m%fo

aYh&

isÿùï j

¾.h

urK i

xLHdj

;=jd,lrejka

ixLHdj

wk;=rg m

;a

mqoa.,hdf.a j

hi

wk;=rg m

;a

mqoa.,hdf.a i

a;%S

mqreINdjh

wk;=rg m

;a

mqoa.,hdf.a j

D;a;sh

isÿùfï

iajNdjh

wmrdOlref.a j

hi

wmrdOlref.a i

a;%S

mqreINdjh

wmrdOlref.a

jD;

a;sh

yuqodfjka w

d mqoa.,hkaf.

a odhl;ajh

iq¿ w

ú i

y

iey

e,a¨ w

dhqO

j¾.h

uQ,dY%h

1 ;x.,a, ^1& ñkSueÍu

^2& ;=jd, isÿlsÍu

1

1

54 ±k.; fkdyel

.e

ms

±k.; fkdyel ±k.; fkdyel

bvï wdrjq,a fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh fidhd

.; fkdyels úh

- -

2 ;x.,a, ;=jd, lsÍu - 1 70 .e

fidhd .; fkdyels úh

bvï wdrjq,a fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh fidhd

.; fkdyels úh

- -

3 wÕ=kfld,me,eiai ukqIH >d;k 1 - 35 ms fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh

ms fidhd .; fkdyels úh fidhd

.; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh fidhd .;

fkdyels úh

4 hd, ukqIH >d;k 1 - - ms

jk ks,Odrs fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh fidhd

.; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh fidhd .;

fkdyels úh

5 wÕ=kfld,me,eiai ukqIH >d;k 1 - 48 ms fidhd .; fkdyels úh

mjq,a wdrjq,a fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh fidhd .;

fkdyels úh

6 fn,sw;a; fidrlu - - fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh

uQ,H iud.ï ixúê; fidrlu fidhd .; fkdyels úh

ms uQ,H iud.ul ks,Odßfhla

fidhd .; fkdyels úh

msiaf;da,

w;afndaïn

fidhd .; fkdyels úh

7 fn,sw;a; ;=jd, lsÍu - 1 fidhd .; fkdyels úh

ms jHdmdßl nyska niaùu fidhd .; fkdyels úh

ms md%foaYSh foaYmd,{fhla

fidhd .; fkdyels úh

- -

8 Èlaje,a, ;=jd, lsÍu - 1 fidhd .; fkdyels úh

ms fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyelsúh'

fidhd .; fkdyels úh

ms fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh

- -

9 ;x.,a, ia;%S ¥IK - - fidhd .; fkdyels úh

.e fidhd .; fkdyels úh

- fidhd .; fkdyels úh

ms fidhd .; fkdyels úh

- - -

2

10 fn,sw;a; ixúOdk.; fidrlï iy >d;k ms<sn|j w;a wvx.=jg .ekSu

9 2 fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh

fmd,sia ks,Odßka fofofkl=g ;=jd, lsÍuo we;=,;ah

ixúê; wmrdO fidhd .; fkdyels úh

ms fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh

à-56 fidhd .; fkdyels úh

11 lgqjk ukqIH >d;k 1 - fidhd .; fkdyels úh

ms fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh fidhd

.; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh fidhd .;

fkdyels úh

12 fn,sw;a; ukqIH >d;k 1 - fidhd .; fkdyels úh

ms fidhd .; fkdyels úh fidhd .; fkdyels

úh fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh fidhd

.; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh fidhd .;

fkdyels úh

13 ñoafoKsh fndaïnhla ,Õ ;nd .ekSu ksid w;a wvx.=jg .ekSu

- - - - - fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh

ms fidhd .; fkdyels úh fidhd

.; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh fidhd .;

fkdyels úh

14 ;x.,a, ukqIH >d;k 1 - 33 .e fidhd .; fkdyels úh

mjq,a wdrjq,a fidhd .; fkdyels úh

ms kS;s{hka - - -

15 ;siaiuydrduh uxfld,a,lEug ;e;a lsÍu

- 1 fidhd .; fkdyels úh

ms is.rÜ wdh;kfha fiajlfhla

uxfld,a, lEug ;e;a lsÍu

fidhd .; fkdyels úh

ms fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh

16 yqx.u ukqIH >d;k 1 1 fidhd .; fkdyels úh

ms fidhd .; fkdyels úh fidhd .; fkdyels

úh fidhd .; fkdyels úh

ms fidhd .; fkdyels úh fidhd

.; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh fidhd .;

fkdyels úh

17 ;x.,a, ukqIH >d;k 1 - fidhd .; fkdyels úh

ms fidhd .; fkdyels úh fidhd .; fkdyels

úh fidhd .;

fkdyels úh

ms fidhd .; fkdyels úh fidhd

.; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh fidhd .;

fkdyels úh

18 ;x.,a, ñkSuereula .ek oËqjï Èu

1 - fidhd .; fkdyels úh

ms fidhd .; fkdyels úh ^msysfhka weKSu&

fidhd .; fkdyels úh

fidhd .;

fkdyels úh

ms fidhd .; fkdyels úh - - -

19 ;siaiuydrduh fidrlï 3la .ek w;a wvx.=jg .ekSu

- fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh

ms fidhd .; fkdyels úh ixúê; fidrlï 20

18 fidhd .;

fkdyels úh

fidhd .;

fkdyels úh

ms ^1& YsIH

^2& YsIH

^3& fidhd .; fkdyels úh

^4& fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh

.,algia à-56 WKav

fidhd .; fkdyels úh

20 lsru fmd,sish fidrekag fjä ;nd urKhg m;a lsÍu

2 - fidhd .; fkdyels úh

ms fidhd .; fkdyels úh

ixúê; fidrlu - - - - - -

3

21 m,a,u,, ukqIH >d;k 1 - 57 ms rcfha ks,Odßfhl=

bvul whs;sh ms<sn| wdrjq,la ^rdcldß lghq;a;l§&

fidhd .; fkdyels úh

ms

.e

fidhd .; fkdyels úh fidhd

.; fkdyels úh

- -

22 ;x.,a, ukqIH >d;k 1 - 40 ms fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh fidhd

.; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh fidhd

.; fkdyels úh

- -

23 iSksfudaor ukqIH >d;k ^2004&

1 - fidhd .; fkdyels úh

ms iaúia cd;sl j;= ysñfhl=

fidhd .; fkdyels úh fidhd

.; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh fidhd

.; fkdyels úh

- -

24 ;x.,a, ukqIH >d;k 1 - fidhd .; fkdyels úh

ms fidhd .; fkdyels úh fidhd .; fkdyels

úh fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh fidhd

.; fkdyels úh

- -

25 legkafj, .sks wúhla u.ska w;a jer§ulska jQ urKhla

1 - 40 .e f.dú ,shla - - - - - m;frdï ;=jlal=

-

26 j,iauq,a, wd;audrÌdjg isÿ l< urKhla

1 2 fidhd .; fkdyels úh

ms fidhd .; fkdyels úh wd;audrÌdjg

fjä ;eîu - ms fidhd .; fkdyels

úh fidhd .; fkdyels úh

n,m;% ,;a m;frdï ;=jlal=jla

n,m;% ,o

27 ;x.,a, ukqIH >d;k 1 - 55 ms fidhd .; fkdyels úh mjq,a wdrjq,a fidhd

.; fkdyels úh

ms fidhd .; fkdyels úh fidhd

.; fkdyels úh

- -

28 fn,sw;a; ukqIH >d;k 1 - fidhd .; fkdyels úh

ms fmd,siaNgfhla rdcldßfha§ ñhhdu

fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh

kS;s úfrdaë u;a meka fmrk wh

fidhd .;

fkdyels úh

m;frdï ;=jlal=

fidhd .; fkdyels úh

29 fn,sw;a; ukqIH >d;k 1 - 42 ms wdrÌl ks,Odßfhla

foaYmd,k wdrjq,a fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh fidhd

.; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh fidhd .;

fkdyels úh

30 ;x.,a, Fidrlu - - fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh fidrlu fidhd

.; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh fidhd

.; fkdyels úh

fidhd .; fkdyels úh fidhd .;

fkdyels úh

kS;s úfrdaë iq¿ wú yd ieye,a¨ wú jHdma;shg tfrys cd;sl

fldñiu (NCAPISA) ( UNDDA/UNDESA wdh;k" UNDP yd wdOdr

lKavdhïj, iyfhda.h iys;j" Y%S ,xld rch" iq¿ wú ms<sn| cd;sl

fldñiula ia:dms; lsÍu foig 2002 j¾Ifha§" m%:u mshjr ;eîh'

Y%S ,xld rch" kS;s úfrdaë iq¿ wú jHdma;shg tfrys cd;sl

fldñiula ia:dms; lsÍu" i|yd 2003 cQks udifha§ UNDDA/UNDESA

hk wdh;k iu. .súiqulg t<ôfhah' 2004 fkdjeïn¾ ui 5 jk

Èk ksl=;a flreKq ckdêm;s úfYaI ksfhda.hla u.ska" kS;s úfrdaëj

isÿ flfrk iq¿ wú iy ish¿ wdldrfha wdhqO fj<|du je<elaùu"

tfrysj l%shd lsÍu" iy uq,skqmqgd ±óu i|yd jk tlai;a cd;Skaf.a

l%shdldÍ ie,eiau (UN POA) wkqj hñka" Y%S ,xldfõ kS;s úfrdaë iq¿

wú iy ieye,a¨ wdhqO jHdma;sh ms<sn|j lghq;= lsÍu i|yd jk

cd;sl fldñiu ia:dms; lrk ,§' 2005 jif¾§ kj

ckdêm;sjrfhla f;aÍ m;aùfuka wk;=rej" msysgjk ,o j;auka

rch" fldñifï wruqKq bgq lr .kq jia wjYH wkque;sh ,nd§u

iy wLKav iyfhda.h ,nd § we;.

fia*¾j¾,aâ wdh;kh úiska kS;s úfrdaë iq¿ wú jHdma;shg tfrys

cd;sl fldñiu" le,Ksh úYaj úoHd,h" reyqKq úYaj úoHd,h iy

iajdëk udOH m¾fhaIK yd mqyqKq lKavdhfï odhl;ajh iys;j

fufyhjk ,§

kS;s úfrdaë iq¿ wú jHdma;shg tfrys

cd;sl fldñiu ^NCAPISA&

ueÈß wxl 5" wdrCIl wud;HxY f.dvke.s,a,"

15$5" nd,olaI udj;" fld<U 3"

Y%S ,xldj

ÿrl:k ( +94(0)11 2430860 È.=j 279

Saferworld

The Grayston Centre

28, Charles Squire

London N1 6HT, UK

Phone : +44(0) 20 7324 4646

Fax : +44(0) 20 7324 4647

E-mail : [email protected] Web : www.saferworld.org.uk

2007 ckjdrs