I HAWAII LIBRARY...toongeni te faan peri eei." 7 a "Ngaang use keen," ewe pwaapwa penuweni. I I...

21
I HAWAII LIBRARY . ITV Of: HAWAII LIBRARY

Transcript of I HAWAII LIBRARY...toongeni te faan peri eei." 7 a "Ngaang use keen," ewe pwaapwa penuweni. I I...

  • I

    HAWAII LIBRARY

    . ITV Of: HAWAII LIBRARY

  • NOTICE THESE PILOT TEST MATERIALS ARE FOR EXPERIMENTAL

    USE ONLY AND MAY NOT BE REPRODUCED WITHOUT WRITTEN PERMISSION FROM THE PALM DEVELOPMENT CENTER.

    OCT'80

    Tbe cont.e"t.s of t,.._ i ... t.ructi-..1 -t.eri.als ..... ~loped vit.h fi.....cial asai.stance frcm tbe Office of ailiD9W1l £ducation. Departaetlt of Heal.th, EdD-cation • .uMI Welfare. TM fund9 were prorided t.M'OUCJh the 8ilif'llJUe1 EdDcatiOft Act. Title VJJ of t.be El-nt.al'Y and Secondary Education Act of 1965 .. ...anded br Public I.Ml 9S-S6l.. llciwttYel' the content.• do not nece•-.ar il y repreMnt the posi-t.i.on or policy of that ~·ncy ....CS • reMter should not infer endora-nt by the Federal Gaverr.ent ..

    """eloped by'

    PALM Pacific Ar•• Lanquaq:es Kat.er:iala Oe•H·los-ent. Cent.er SocJ.al Science R.e•earch Institute 2424 Mile W..y,. Rocm 713, University of Havaii •t MAnoa Jtonolulu, K&waii 9682l

    EWE KONAAK ME / / /

    EWE PWAAPWA

    written by

    Rioichy John

    illustrated by

    Mathias 0.

  • NOTICE PitOT TEST MATERIALS ARE FOR EXPERIMENTAL

    AND MAY NOT BE REPRODUCED WITHOUT WRITTEN SSION FROM THE PALM DEVELOPMENT CENTER.

    OCT'BO

    'De contents of t..._ inet.ruct.ion&l -t.erials were deftloped vith finmaci• l M•i.st.ance frcm the Off'ice of Bilinqual Education. Oepart:metlt of llealt.h,, Eclaa-cation • .and 11elf&a"e. Tbe funde were pr~ided t.b.roui1Jb U.. Bilinqual Edllllc•tion Act, Title VIJ of the El ... nury &nd Secondary EdDcation Act of l 96S u .-nded by Public LMf 9S-S6l. HIDwe•er the contents do not neceesa.r i.l y repreHnt the posi .. tion o.r policy of thAt ¥Jency utd • react.r should not. infer endor•-nt. by the Federal Goverr-..nt.

    P•cific Area LA.nquaqes ,..terials De••loi-ent Center Socl.al Science )ole•earch Institute 2424 flal.le W&y, Roca 113, UniveZ"a1ty of Hav•ii at Ma~ Konolulu, H&vaii 968ll

    EWE KONAAK ME .; .; .;

    EWE PWAAPWA

    written by

    Rioichy John

    illustrated by

    Mathias 0.

  • Ewe Konaak Me Ewe Pwaapwa

    Non eew f ansoun aa nomw emen pwaapwa non imwan We ika neenian WI non eew pwuupwu. Non eew sossoran non fansoun samer nupwan eei sakku1 pwun mei kan ekis nikichechchen, ewe pwaapwa aa toou me non imwan w aa teeta woon ewe fenu. Ewe pwaap' aa teefetan neepeekin ewe pwuupwu aa kan kut fetan anan.

    lwe, ewe pwaapwa aa kuna chommong mett66ch reen aan epwe

    l

  • Ewe Konaak Me Ewe Pwaapwa

    Non eew f ansoun aa nomw emen pwaapwa non imwan we ika neenian we non eew pwuupwu. Non eew sossoran non fansoun samer nupwan eei sakkun pwun mei kan ekis nikichechchen, ewe pwaapwa aa toou me non imwan we aa teeta woon ewe fenu. Ewe pwaapwa aa teefetan neepeekin ewe pwuupwu pwe aa kan kut fetan anan.

    lwe, ewe pwaapwa aa kuna chommong mettooch reen aan epwe

    1

  • t I I I ,

    mwenge nupwen aan teefetan neepek1n ewe pwuupwu. Fetan, fetan, ewe pwaapwa aa mennukana pwe aa toowaw seni ewe pwuupwu nge ewe akkar aa tekiata. Menip ewe pwaapwa aa ekis tumwunungngaw ika tunaano ina pwata ika pwe ii mei tipachchem esapw too-

    • • I waw sen1 neen1an we non ewe pwuupwu. Ekkewe sakkun pwaapwa raa nomw

    non pwuupwu ese eech ngeniir repwe nomw tam faan akkar ika pwichikkar pwe repwe chek nonnomw non patapat

    2

    iteiten fansoun meinisin. lka pw rese patapat resap toongeni pechekkun ne fetan fein ika pwan akkar aa pwan tineitir non fansou1 nangattam iwe iir mei toongeni pe

    lwe, fansoun ewe pwaapwa aa kan chuwen tette f etan nge ewe akl aa iwe chek tekiataan, iwe aa wesewesen tinetiw woon. lwe, ina fansoun aa kun sef an aa pwopwuta 1 te sefan ngeni neenian we. Ewe

    3

  • ~~~~~~--.---.~~....__ ___ . 1ge nupwen aan teefetan neepekin pwuupwu. Fetan , fetan, ewe lpwa aa mennukana pwe aa toowaw

    ewe pwuupwu nge ewe akkar aa 1 at~. Menip ewe pwaapwa aa ekis 1unungngaw ika tunaano ina pwata pwe ii mei tipachchem esapw too-, seni neenian we non ewe pwuupwu.

    I I I I Ekkewe sakkun pwaapwa raa nomw pwuupwu ese eech ngeniir repwe

    i tam faan akkar ika pwichikkar repwe chek nonnomw non patapat

    2

    i tei ten fansoun mei ni sin. I ka pwe rese patapat resap toongeni pechekkun ne fetan fein ika pwan akkar aa pwan tineitir non fansoun nangattam iwe iir mei toongeni pe.

    I I I lwe, fansoun ewe pwaapwa aa kan chuwen tette fetan nge ewe akkar aa iwe chek tekiataan, iwe aa wesewesen tinetiw woon. lwe, ina fansoun aa kun sefan aa pwopwuta ne te sefan ngeni neenian we. Ewe

    3

  • lwe, fansoun aan we kekkechiw f aan ewe f aaw nge emen konaak aa pwereto iwe aa kan rongorong nguungun aan we kechiw. Ewe konaak ese kon nien roong eech pwe tittipan

    4

    nge emen nge ee kekkeen.

    ~ ~ ~·

    Ewe konaak aa apasa. "Upwe 1 mwan na mwo pii ika ie eei aa kan kekken. Upwe tingoreei ika ese mwechen epwe aitiei aan eei keen. 1

    lwe, Mr. Konaak aa pwereto neepekin ewe faaw nge aa kuna ewe pwaapwa. I we, aa apasa. "Ennet < men eech 66mw na keen. Kese mwecl kopwe kan aitiei? Ngaang ua fokkt mwechen sineei ika kae."

    5

  • lwe, fansoun aan we kekkechiw ewe f aaw nge emen konaak aa

    eto iwe aa kan rongorong I ngun aan we kechiw. Ewe konaak

    kon nien roong eech pwe tittipan 4

    I I I I nge emen nge ee kekkeen. Ewe konaak aa apasa. "Upwe ne

    mwan na mwo pii ika ie eei aa kan kekken. Upwe tingoreei ika ese mwechen epwe aitiei aan eei keen."

    lwe, Mr. Konaak aa pwereto neepekin ewe faaw nge aa kuna ewe

    I I I pwaapwa. lwe, aa apasa. "Ennet aa men eech 66mw na keen. Kese mwechen kopwe kan aitiei? Ngaang ua fokkun mwechen sineei ika kae."

    5

  • .~

    I I I I I

    "Ngaang use keen," ewe pwaapwa aa penuweni. "Ngaang ua sineei pwe ke keen pwun ua rongorong." Mr. Konaak aa apasa, "Ngaang ua mwechen sineei 66mw na ken. lka pwe kese aitiei 66mw na ken upwe ocheei unusan inisumw."

    ''Ngaang usap mwo nge kan ek i s I I I metek rem," ewe pwaapwa aa apasa.

    "Ngaang mei pechekkun inisi eei nge

    6

    ' ' ~~ (

    r

    ina kepwe fen metek reen. FoKKun ennetin use toongeni aai upwe kuf reemw."

    "lka pwe use toongeni pwe in; mei pechekkun inisum, iwe ina upw1 aseneekota faan eei akkar pwe epw wesewesen tinetiw w66mw!" ewe kon aa ekis fetan seni nge kan fokkun soong.

    "Ena usapw mwo nge kan pwan feeri ooch ren pwe ngaang mei toongeni te faan peri eei."

    7

  • a

    "Ngaang use keen," ewe pwaapwa I I I penuweni. "Ngaang ua sineei pwe

    keen pwun ua rongorong." Mr. 1aak aa apasa, "Ngaang ua mwechen 1eei 66mw na ken. lka pwe kese tiei 66mw na ken upwe ocheei Jsan inisumw."

    ''Ngaang usap mwo nge kan ek i s tek rem," ewe pwaapwa aa apasa. ~aang mei pechekkun inisi eei nge

    6

    ina kepwe fen metek reen. Fo un ennetin use toongeni aai upwe kuf reemw."

    "lka pwe use toongeni pwe ina mei pechekkun inisum, iwe ina upwe aseneekota faan eei akkar pwe epwe wesewesen tinetiw w66mw!" ewe konaak aa ekis fetan seni nge kan fokkun soong.

    "Ena usapw mwo nge kan pwan feeri ooch ren pwe ngaang mei toongeni te faan peri eei."

    7

  • "lwe," Mr. Konaak aa apasa, "iKa pwe kese f6kkun aitiei 66mw na keen, upwe aturukonong non enaan pwuupwu."

    "Oh, kese kan mwechen, Mr. Konaak, kosapw kan aturueinong n6n enaa pwuupwu," pwaapwa aa kan kapas nge kan tipin kechiw. "Ngaang upwe wesewesen turunong ika ke mwechen feeri nge aai chek nuukuw pwe ina kesap kan toongeni mwo feeri i ei."

    "Ewer, ngaang upwe wesewesen aturukonong!" Mr. Konaak aa apasa.

    8

    -~ ~ ~- - -----~---

    I f I I I

    lwe, ewe konak aa kuuw ewe pwaapwc non awan, iwe aa aturanong non eWE pwuupwu.

    "Ewe pwaapwa ese fen mwootiw I I

    pwe aa fen akkammun f etan non ewe I

    pwuupwu nge ewe konaak ese chuwen toori. lwe, ewe pwaapwa aa kan

    I I I I I I amwaata mekuran nge kan sa fetan 1 ewe pwuupw .

    "Kini sou chaapwuur ngenuk re1 oomw aturueinong non eei pwuupwu , ewe pwaapwa aa ke ngeni konaak

    9

  • "lwe, " Mr. Konaak aa apasa, "i a kese f6kkun aitiei 66mw na keen,

    e aturukonong n6n enaan pwuupwu." "Oh, kese kan mwechen, Mr.

    • I

    aak, kosapw kan aturueinong non enaa upwu," pwaapwa aa kan kapas nge tip in kech i w. "Ngaang upwe

    ewesen turunong ika ke mwechen ri nge aai chek nuukuw pwe ina ap kan toongeni mwo feeri i ei."

    "Ewer, ngaang upwe wesewesen rukonong!" Mr. Konaak aa apasa.

    8

    ~-- ~ --· -- ~ ·--- __.,... ____ . I I I I

    lwe ewe konak aa kuuw ewe pwaapwa ' I n6n awan, iwe aa aturanong non ewe

    pwuupwu. "Ewe pwaapwa ese fen mwootiw

    I I

    pwe aa fen akkammun fetan non ewe I

    pwuupwu nge ewe konaak ese chuwen toori . lwe, ewe pwaapwa aa kan amwaata mekuran nge kan sa fetan non ewe pwuupw .

    "Kinisou chaapwuur ngenuk reen oomw aturueinong non eei pwuupwu," ewe pwaapwa aa ke ngeni konaak

    9

  • a .. J& M ffi,.$ \MJl!jJ9JJP3 Q . Q .. l p :::::::::::/7}::::::::::::::::;:::::;:::;:::::::::::::;:::;:::::;:::;:;:::;::::::::::;::;:::::::::-.. ·

    I I I reen ewe pwaapwa. 10

    I I

    apas ennuk: Ekkewe semiriit repwe mak~ iten ekkewe sakkun pwaapwa raa sir lka pwe re ekis weires reen iwe rE toongeni aani asaimen reen aar re~ n6 asini ie aa sineei iwe ra etto report ngeni chieneer non sukuun.

    11

  • 1ng usap toongeni mwootiw pwe 1eeniei. Ngaang ua fokkun :ew aai use toonong ikeei, nge 1n kinisou ngeni 6mw kirekireech 1innis. 11

    lwe, Mr. Konaak ese chuwen wor epwe apasa pwe aa chek fanemenu .a kuf m6kuran reen ewe pw~~pw~.

    10

    apas ennuk: Ekkewe semiriit repwe makkeei iten ekkewe sakkun pwaapwa raa sineei. lka pwe re ekis weires reen iwe repwe toongeni aani asaimen reen aar repwe n6 asini ie aa sineei iwe ra etto report ngeni chieneer non sukuun.

    11

  • I I. Asaimen ruu: Eei epwe toongeni pwarata 11. Asaimen unungat: Meet aa fis ak~ ukukun aan emen me emen ekkewe ch66n epwe akkomw. sukuun weeweti ika chechchemeni seni

    I I

    ewe pworous.

    Kapas ennuk: Ekkewe ch66n sukuun repwe penuweni ekkeei kapas eis n6n kapasatta

    Kapas ennuk: Ekkewe ch66n sukuun rep nammpani ekkana kapasattam non tettenin reen meet kewe ra fis ewe pwaapwa. Repwe pwunguta na w66n ekkana nain .

    1.

    2.

    lfa ewe mett66ch mei ngaw ika umwes ewe pwaapwa aa feeri?

    . -- Ewe pwaapwa aa teeno toowaw SI pwuupwu. Mr. Konaak aa fokkun mwechen c

    lfa ewe mett66ch mei eech ika tipachchem ewe pwaapwa. ewe pwaapwa aa feeri? . Ewe pwaapwa aa teeta me non e1

    3. lfa ewe mett66ch mei ngaw ika umwes ewe -- pwuupwu. konaak aa feeri? ~. __ Mr. Konaak aa ekieki pwe ewe 1

    4. Meeta ekkewe sakkun napanap ewe konaak aa kekken. aa feeri aa ari afeewu ewe pwaapwa? e. __ Mr. Konaak aa ku ewe pwaapwa ·

    5. Meeta ewe eew mett66ch ewe konak aa aturanong non ewe pwuupwu. feeri nge ese fen ariafeewu ewe pwaapwa?t. -- Ewe pwaapwa aa toonong non pWi

    ewe faaw aa kekkechiw. 12 13

  • timen ruu: Eei epwe toongeni pwarata 11. Asaimen unungat: Meet aa fis akkomw 1kun aan emen me emen ekkewe ch66n epwe akkomw. :uun weeweti ika chechchemeni seni

    I I

    ! pworous.

    1nuk: Ekkewe ch66n sukuun repwe 1uweni ekkeei kapas eis n6n kapasattru

    ~apas ennuk: Ekkewe ch66n sukuun repwe nammpani ekkana kapasattam non pwungun tettenin reen meet kewe ra fis ngeni ewe pwaapwa. Repwe pwunguta nammpan w66n ekkana nain.

    t __ Ewe pwaapwa aa teen6 toowaw seni ewe ewe mett66ch mei ngaw ika umwes ewe pwuupwu.

    ipwa aa feeri? Mr. Konaak aa fokkun mwechen ocheei ewe mett66ch mei eech ika tipachchem ewe pwaapwa. pwaapwa aa feeri? . __ Ewe pwaapwa aa teeta me non ewe ewe mett66ch mei ngaw ika umwes ewe pwuupwu.

    iak aa f eer i? . __ Mr. Konaak aa ek i ek i pwe ewe pwaapwa ta ekkewe sakkun napanap ewe konaak aa kekken. feeri aa ariafeewu ewe pwaapwa? . __ Mr. Konaak aa ku ewe pwaapwa iwe aa ta ewe eew mett66ch ewe konak aa aturanong non ewe pwuupwu. "i nge ese fen ariafeewu ewe pwaapwa? I. __ Ewe pwaapwa aa toonong n6n pwangen

    ewe faaw aa kekkechiw. 12 13

  • Asaimen ~nungat: Meet aa fis akkomw akkomw.

    IV. Asaimen ruu: Ekkewe ch66n sukuun repwe pwisin chekeni aar p~nuweni ewe asaim~ ruu. pas ennuk: lkkeei pwungun asaimen unur

    Ekkewe choon sukuun repwe pwisin Kapas ennuk: lkeei pwungun ekkewe kapas eis chekeni aar ika pwungun aar kewe ta

    n6n asaimen ruu. Kepwe pwisin cheki I I oomw.

    1. Ewe pwaapwa aa koon toowaw seni imwan w( __?__Ewe pwaapwa aa teena towaaw seni non ewe pwuupwu. pwuupwu.

    2. Ewe pwaapwa aa tipachchem ne repeei ika __Q_ Mr. Ko~~ak,aa fokkun mwechen och1 atupwu ewe konaak pwe epwe aturanong non ewe pwaapwa. ewe pwuupwu. _1_ Ewe pwaapwa aa teeta me non ewe

    3. Ewe konaak aa aturanong ewe pwaapwa non pwuupwu. ewe pwuupwu. _!_Mr. ~on~~k aa ekieki pwe ewe pwa<

    4. Ewe konaak aa era epwe aseneta ewe aa kekkeen. pwaapwa faan tinen ewe ewe akkar. Aa _§__Mr. Konaak aa ku ewe pwaapwa iwe pwan era pwe epwe ocheei ewe pwaapwa. aturanong non ewe pwuupwu.

    5. Ewe konaak aa aturanong ewe pwaapwa non _1_ Ewe pwaapwa aa toonong non pwangE ewe konik. ewe faawu iwe aa kekkechiw.

    14 15

  • limen ruu: Ekkewe ch66n sukuun repwe isin chekeni aar penuweni ewe asaimen

    , , I I I

    Asa1men unungat: Meet aa fis akkomw epwe akkomw.

    I I

    as ennuk: l~~eei pwungun asaimen unungat. Ekkewe choon sukuun repwe pwisin

    J.

    1nuk: lkeei pwungun ekkewe kapas eis 1 asaimen ruu. Kepwe pwisin cheki

    chekeni aar ika pwungun aar kewe taropwe.

    nw.

    pwaapwa aa koon toowaw seni imwan we__?__ Ewe pwaapwa aa t88na towaaw seni ewe ewe pwuupwu. pwuupwu. pwaapwa aa tipachchem ne repeei ika ~Mr. Ko~~ak,aa fokkun mwechen ocheei

    JWU ewe konaak pwe epwe aturanong non ewe pW~~pW~. pwuupwu. _1_ Ewe pwaapwa aa teeta me non ewe konaak aa aturanong ewe pwaapwa non pwuupwu. pwuupwu. _i_ Mr. ~on~~k aa ekieki pwe ewe pwaapwa konaak aa era epwe aseneta ewe aa kekkeen.

    apwa faan tinen ewe ewe akkar. Aa _§__Mr. Konaak aa ku ewe pwaapwa iwe n era pwe epwe ocheei ewe pwaapwa. aturanong non ewe pwuupwu. konaak aa aturanong ewe pwaapwa non ~ Ewe pwaapwa aa toonong non pwangen konik. ewe faawu iwe aa kekkechiw.

    14 15

  • gz nu