Historische commons: Een eeuwenlang succesverhaal? › sites › default › files... ·...
Transcript of Historische commons: Een eeuwenlang succesverhaal? › sites › default › files... ·...
![Page 1: Historische commons: Een eeuwenlang succesverhaal? › sites › default › files... · •eïntroduceerd door Tine De Moor G • Silent : • From below • Orale overeenkomsten](https://reader034.fdocuments.in/reader034/viewer/2022042309/5ed679d6e7ed90307a078469/html5/thumbnails/1.jpg)
Historische commons: Een
eeuwenlang succesverhaal? Maïka De Keyzer
![Page 2: Historische commons: Een eeuwenlang succesverhaal? › sites › default › files... · •eïntroduceerd door Tine De Moor G • Silent : • From below • Orale overeenkomsten](https://reader034.fdocuments.in/reader034/viewer/2022042309/5ed679d6e7ed90307a078469/html5/thumbnails/2.jpg)
Commons zijn terug
van weg geweest
![Page 3: Historische commons: Een eeuwenlang succesverhaal? › sites › default › files... · •eïntroduceerd door Tine De Moor G • Silent : • From below • Orale overeenkomsten](https://reader034.fdocuments.in/reader034/viewer/2022042309/5ed679d6e7ed90307a078469/html5/thumbnails/3.jpg)
![Page 4: Historische commons: Een eeuwenlang succesverhaal? › sites › default › files... · •eïntroduceerd door Tine De Moor G • Silent : • From below • Orale overeenkomsten](https://reader034.fdocuments.in/reader034/viewer/2022042309/5ed679d6e7ed90307a078469/html5/thumbnails/4.jpg)
Commons: what’s in a name?
• Drieledig begrip
Commons
Common
pool
resources
Common
property
regime
Common
pool
institutions
![Page 5: Historische commons: Een eeuwenlang succesverhaal? › sites › default › files... · •eïntroduceerd door Tine De Moor G • Silent : • From below • Orale overeenkomsten](https://reader034.fdocuments.in/reader034/viewer/2022042309/5ed679d6e7ed90307a078469/html5/thumbnails/5.jpg)
Common pool resources
![Page 6: Historische commons: Een eeuwenlang succesverhaal? › sites › default › files... · •eïntroduceerd door Tine De Moor G • Silent : • From below • Orale overeenkomsten](https://reader034.fdocuments.in/reader034/viewer/2022042309/5ed679d6e7ed90307a078469/html5/thumbnails/6.jpg)
Vanwaar interesse?
• Elinor Ostrom• 2009 Nobelprijs voor economie
• Reactie op Garrett Hardin
![Page 7: Historische commons: Een eeuwenlang succesverhaal? › sites › default › files... · •eïntroduceerd door Tine De Moor G • Silent : • From below • Orale overeenkomsten](https://reader034.fdocuments.in/reader034/viewer/2022042309/5ed679d6e7ed90307a078469/html5/thumbnails/7.jpg)
Silent revolution
• Geïntroduceerd door Tine De Moor • Silent :
• From below
• Orale overeenkomsten
• Niet opgemerkt als grootschalige transformatie
• Revolution :• Simultaan proces in stad en platteland
• Gedeeld proces met soorteglijke oorzaken
• Fundamentele transformatie van organisatievormen
![Page 8: Historische commons: Een eeuwenlang succesverhaal? › sites › default › files... · •eïntroduceerd door Tine De Moor G • Silent : • From below • Orale overeenkomsten](https://reader034.fdocuments.in/reader034/viewer/2022042309/5ed679d6e7ed90307a078469/html5/thumbnails/8.jpg)
Revolutie
• Opkomst van het collectief • Instituties voor collectief gebruik en management van collectieve
grondstoffen of hulpbronnen
• Ipv familie, clan, dorp, …
• Op basis van (economische) belangen of beroep
![Page 9: Historische commons: Een eeuwenlang succesverhaal? › sites › default › files... · •eïntroduceerd door Tine De Moor G • Silent : • From below • Orale overeenkomsten](https://reader034.fdocuments.in/reader034/viewer/2022042309/5ed679d6e7ed90307a078469/html5/thumbnails/9.jpg)
Organisaties?
• Welke organisatievormen verschijnen tijdens silent revolution? • Ambachten
• Waterschappen
• Commons / meenten / marken
• Begijnhoven
• …
![Page 10: Historische commons: Een eeuwenlang succesverhaal? › sites › default › files... · •eïntroduceerd door Tine De Moor G • Silent : • From below • Orale overeenkomsten](https://reader034.fdocuments.in/reader034/viewer/2022042309/5ed679d6e7ed90307a078469/html5/thumbnails/10.jpg)
Karakteristieken?
• Geïnstitutionaliseerde instellingen : formeel charter, neergeschreven regels etc.
• Lange termijn: geen ad hoc samenwerking voor korte-termijn doelen
• Club van leden: geen anonieme massa
• Bereid tot collectieve actie, solidariteit
![Page 11: Historische commons: Een eeuwenlang succesverhaal? › sites › default › files... · •eïntroduceerd door Tine De Moor G • Silent : • From below • Orale overeenkomsten](https://reader034.fdocuments.in/reader034/viewer/2022042309/5ed679d6e7ed90307a078469/html5/thumbnails/11.jpg)
Kempense commons
• In de Lage Landen slechts weinig commons
• Vanaf late middeleeuwen veel privatisatie
• Slechts enkele regio’s over• Ardennen, Drenthe, Veluwe,
Kempen
![Page 12: Historische commons: Een eeuwenlang succesverhaal? › sites › default › files... · •eïntroduceerd door Tine De Moor G • Silent : • From below • Orale overeenkomsten](https://reader034.fdocuments.in/reader034/viewer/2022042309/5ed679d6e7ed90307a078469/html5/thumbnails/12.jpg)
Kempense commons
• Formeel erkend vanaf 13de
eeuw
• Hertogen van Brabant als drijvende kracht
• Privileges: aardbrieven
![Page 13: Historische commons: Een eeuwenlang succesverhaal? › sites › default › files... · •eïntroduceerd door Tine De Moor G • Silent : • From below • Orale overeenkomsten](https://reader034.fdocuments.in/reader034/viewer/2022042309/5ed679d6e7ed90307a078469/html5/thumbnails/13.jpg)
Kempense commons
• Onafgebroken bestaan tot eind 18de eeuw
• 1772 edict Maria Theresia
• 1830 definitieve breuk
![Page 14: Historische commons: Een eeuwenlang succesverhaal? › sites › default › files... · •eïntroduceerd door Tine De Moor G • Silent : • From below • Orale overeenkomsten](https://reader034.fdocuments.in/reader034/viewer/2022042309/5ed679d6e7ed90307a078469/html5/thumbnails/14.jpg)
Kempense commons
• Nadruk op graasrechten en brandstof
• Flessenhals van economie: belangrijkste voor peasants
• Schapen en koeien op de heide
• Koeien en paarden beemden
• Full time versus part time
![Page 15: Historische commons: Een eeuwenlang succesverhaal? › sites › default › files... · •eïntroduceerd door Tine De Moor G • Silent : • From below • Orale overeenkomsten](https://reader034.fdocuments.in/reader034/viewer/2022042309/5ed679d6e7ed90307a078469/html5/thumbnails/15.jpg)
Gemeen bezit?
• Eigendom = feodale heer
• Bezitsrechten = gemeenschap
• Gewoonterecht : bestaat niet meer sinds Code Napoleon
![Page 16: Historische commons: Een eeuwenlang succesverhaal? › sites › default › files... · •eïntroduceerd door Tine De Moor G • Silent : • From below • Orale overeenkomsten](https://reader034.fdocuments.in/reader034/viewer/2022042309/5ed679d6e7ed90307a078469/html5/thumbnails/16.jpg)
Peasant model
• Gebruikt en ontwikkeld door en voor boerenhuishoudens
• Enkele hectares (1-5)
• Geen elites
![Page 17: Historische commons: Een eeuwenlang succesverhaal? › sites › default › files... · •eïntroduceerd door Tine De Moor G • Silent : • From below • Orale overeenkomsten](https://reader034.fdocuments.in/reader034/viewer/2022042309/5ed679d6e7ed90307a078469/html5/thumbnails/17.jpg)
Eeuwenlang success?
• Sinds Elinor Ostrom dominant discours: Indien instituties voor collectieve actie voldoen aan 7 basisprincipes zijn ze vaak eeuwen succesvol
• Maar is dat wel zo?
• Wat is succes?
![Page 18: Historische commons: Een eeuwenlang succesverhaal? › sites › default › files... · •eïntroduceerd door Tine De Moor G • Silent : • From below • Orale overeenkomsten](https://reader034.fdocuments.in/reader034/viewer/2022042309/5ed679d6e7ed90307a078469/html5/thumbnails/18.jpg)
Succesvolle
commons
Ecologische
veerkracht
Veerkracht
gemeenschappelijk
bezit
Eerlijke verdeling
grondstoffen
![Page 19: Historische commons: Een eeuwenlang succesverhaal? › sites › default › files... · •eïntroduceerd door Tine De Moor G • Silent : • From below • Orale overeenkomsten](https://reader034.fdocuments.in/reader034/viewer/2022042309/5ed679d6e7ed90307a078469/html5/thumbnails/19.jpg)
Kempen
• Voorbeeld van succes op alle drie criteria
• Amper privatisaties tot 19de
eeuw
• 60-80% van areaal = common
• Vrij constant 14de -18de eeuw
![Page 20: Historische commons: Een eeuwenlang succesverhaal? › sites › default › files... · •eïntroduceerd door Tine De Moor G • Silent : • From below • Orale overeenkomsten](https://reader034.fdocuments.in/reader034/viewer/2022042309/5ed679d6e7ed90307a078469/html5/thumbnails/20.jpg)
Kempen
• Resilience / ecologische veerkracht
• Werden de heidegebieden en beemden op een duurzame manier gebruikt?
![Page 21: Historische commons: Een eeuwenlang succesverhaal? › sites › default › files... · •eïntroduceerd door Tine De Moor G • Silent : • From below • Orale overeenkomsten](https://reader034.fdocuments.in/reader034/viewer/2022042309/5ed679d6e7ed90307a078469/html5/thumbnails/21.jpg)
Kempen
• Duurzaamheid meten?
• Zandverstuivingen als proxy
• OSL dateringen
![Page 22: Historische commons: Een eeuwenlang succesverhaal? › sites › default › files... · •eïntroduceerd door Tine De Moor G • Silent : • From below • Orale overeenkomsten](https://reader034.fdocuments.in/reader034/viewer/2022042309/5ed679d6e7ed90307a078469/html5/thumbnails/22.jpg)
Kempen
• Relatieve stabiliteit vanaf minstens 12de eeuw
• Constante kleinschalige verstuivingen
• Geen grootschalige degradatie tot 18de eeuw
![Page 23: Historische commons: Een eeuwenlang succesverhaal? › sites › default › files... · •eïntroduceerd door Tine De Moor G • Silent : • From below • Orale overeenkomsten](https://reader034.fdocuments.in/reader034/viewer/2022042309/5ed679d6e7ed90307a078469/html5/thumbnails/23.jpg)
Kempen
• Eerlijke verdeling van baten?
• 99% van gemeenschap actief gebruik
• Iedereen gelijke rechten
• Subsistentie georiënteerd
![Page 24: Historische commons: Een eeuwenlang succesverhaal? › sites › default › files... · •eïntroduceerd door Tine De Moor G • Silent : • From below • Orale overeenkomsten](https://reader034.fdocuments.in/reader034/viewer/2022042309/5ed679d6e7ed90307a078469/html5/thumbnails/24.jpg)
Brecklands
• Rooskleurig beeld echter niet uniform
• Commons niet steeds inclusief, veerkrachtig en eerlijk
• Brecklands als voorbeeld alternatief : commons als elite project
![Page 25: Historische commons: Een eeuwenlang succesverhaal? › sites › default › files... · •eïntroduceerd door Tine De Moor G • Silent : • From below • Orale overeenkomsten](https://reader034.fdocuments.in/reader034/viewer/2022042309/5ed679d6e7ed90307a078469/html5/thumbnails/25.jpg)
Brecklands
• Zeer gelijkaardig ecosysteem
• Europese dekzand rug
• Fundamenteel ander sociaal-economisch model
![Page 26: Historische commons: Een eeuwenlang succesverhaal? › sites › default › files... · •eïntroduceerd door Tine De Moor G • Silent : • From below • Orale overeenkomsten](https://reader034.fdocuments.in/reader034/viewer/2022042309/5ed679d6e7ed90307a078469/html5/thumbnails/26.jpg)
Brecklands
• Inzet = commerciële exploitatie heide
• Grootschalige kuddes schapen
• Konijnenwarandes
• Extreme rijkdom voor feodale heren
![Page 27: Historische commons: Een eeuwenlang succesverhaal? › sites › default › files... · •eïntroduceerd door Tine De Moor G • Silent : • From below • Orale overeenkomsten](https://reader034.fdocuments.in/reader034/viewer/2022042309/5ed679d6e7ed90307a078469/html5/thumbnails/27.jpg)
Brecklands
• Succes?
• Rechten gereserveerd voor elites : flockmasters
• Ecologische veerkracht : extreme vormen van landschapsdegradatie
![Page 28: Historische commons: Een eeuwenlang succesverhaal? › sites › default › files... · •eïntroduceerd door Tine De Moor G • Silent : • From below • Orale overeenkomsten](https://reader034.fdocuments.in/reader034/viewer/2022042309/5ed679d6e7ed90307a078469/html5/thumbnails/28.jpg)
Institutionele diversiteit
Commons = instelling geen ideologie
Egalitair Gepolariseerd Marktgericht Subsistentie Exclusief Inclusief