www.ignca.gov.in

1

Dharti Aur Beej

:

1997 313 p. ISBN : 81-7119-316-1 : .

- , -

- - ' - ' -

, , , , -

, - , , - , , ' ' , - - , - - ' - '

www.ignca.gov.in

2

' - - ' , -

- -

, , . , - : , , , -

:

: , -, , , -

, , -

All rights reserved. No part of this book may be reproduced or transmitted in any form or by any means,

electronic or mechanical, including photocopy, recording or by any information storage and retrieval

system, without prior permission in writing.

www.ignca.gov.in

3

: - - : - - : - : - : - : - - : - - - : - - : - : - - : - - - - - - - - - - ( Part 1 , Part 2 ) - - , - - - - - - - - - - - - - -

www.ignca.gov.in

4

- , , , , - , , , - , , , - -

- - , - ' ' ,

,

,

www.ignca.gov.in

5

, ,

, , , , - , , , , , , - :

- - - - , , , , , - : , , , - , , ,

www.ignca.gov.in

6

, , , , , , , - - - - , , , - , - -

, -

- , , - ,

-

www.ignca.gov.in

7

- , - ' ' ' ' - - ' - ' , , ' - '

' - ' ' ' , - ' ' , " - - ?"

- ' ' - - ' '

' ' ( ) , ' ' , ( ),

www.ignca.gov.in

8

- , - ' ' - , ,

, : ( ) ( ) ' - ' , - - - -

- , , , , ,

' ' , , - , - -

- ' ' , , , , , , , , , , -

www.ignca.gov.in

9

- , , , , - , , , , , , , , , ' ' ' ' - - , ,

- , , : ( )

- ' ' ' ' , - - - - , , , , -

- - - , ( , , ) , , - - -

www.ignca.gov.in

10

- ' ' , , - , - ' ' , ? :

' ' ' ' , ' ' - ,

' , ' , , , ,

' ' , ' ' - , - , -

www.ignca.gov.in

11

- - - , -

' - ' , , , , - -

' - ' - - , ,

- - - - , ,

- ,

www.ignca.gov.in

12

,

, ,

, , , , , , , , , , , , - , : - , - ? ? , ? , ( : , , , , , , , , - , , ) ? ?

- - , ' - ' ' - ' ,

www.ignca.gov.in

13

- , - - , , , , , , , , - - - - -

- - , , - - , , - , -

,

: , , ' - ' - ? , ,

www.ignca.gov.in

14

' ' , - , - , ? ?

, , , :

-

: - , , , ' ' , - " , , ,

www.ignca.gov.in

15

" ,

, " ( ) "

,

- , , , , , , , , ,

: , -

.

, . . , ( )

www.ignca.gov.in

16

- :

,

' ' , - , , , , , , , - , - , -

- , , - , - - , - - - - -

. -

,

www.ignca.gov.in

17

, , -

. - -

- , - , - , , , , , - , , , , - ,

. - - :

..

? ? , , , , ?

www.ignca.gov.in

18

? - ? -

..

, - - - ? ? ? - ? ? - ( e s ) -

.. -

- , - , - , ,

www.ignca.gov.in

19

..

, - , , - , , - - -

..

-

..

www.ignca.gov.in

20

, , , - , , -

.

- - - - - , , , , , , - - , :

..

, , , , -

www.ignca.gov.in

21

..

, , , , ,

..

- - , , , , , , ,

..

- , - - - , - ,

..

, , , , - -

..

- -

www.ignca.gov.in

22

- - - - ' '

.

, - -

1. 2. ( ) 3. -

..

- , - - , -

www.ignca.gov.in

23

.. ( )

- , - -

.. -

' ' , , , , , , , , , , , , ' - ' . .

.

- - , - , , ,

www.ignca.gov.in

24

, - , - , , , - - , - - , , , , , , , - , , , ,

.

- : , , ,

www.ignca.gov.in

25

- - , - , - , , , - , , , , , , , , , , , , , , , - - , - , - , - , - ,

, ,

, -

..

- , , , , , , ?

www.ignca.gov.in

26

, , , , - , , ( ) : - - - , - , - , - - -

- , - - , , ,

..

- - - -

www.ignca.gov.in

27

' ' ' ' , - , , , , , , , - - - - , , - - ' ' ' ' ' ' ' ' , , - - ,

- , , , , , , , ( ), -

www.ignca.gov.in

28

. ' '

, - , ' ' , , , , - , , , , - , - ' ' ' ' , : ( ) , - , - ' '

, , , , , , , , , , , , , , -' '

www.ignca.gov.in

29

- ,

- , , , , , , : , , ' ' ,

, ' ' ' '

- -' ' , , , -' : '

www.ignca.gov.in

30

' ' , -

. -

- - , , ( -)

..

, , , - , - ,

, , , , , , , ,

www.ignca.gov.in

31

..

, , , - ,-

www.ignca.gov.in

32

, -

.. :

( ) : - , , - , - , -

,

,

- -

( ) : -

( ) : - - - - , - , - , , , ,

-

www.ignca.gov.in

33

-

- - -

, -

-

( ) : ,

-

www.ignca.gov.in

34

-

' ' ' ' ' '

... - -

( ) : - , - - , -' ', ' ' ' '

( ) : - - , - ' ' ' - ' - , -' ' ' ' ' '

www.ignca.gov.in

35

... : , , - - , -

,

,

, , -

,

,

- - -

.. : , -

www.ignca.gov.in

36

- - - ' ' -

,

-

,

' ' -

,

..

- , ,

... : , - , , , , - , , , , - , , - - , - , - , , , , , , , - -

- - ' '

www.ignca.gov.in

37

' ' , ' ' , ' ' , ' '

- - -

... : - -

( ) - : - , - , - , - , , - -

, , - ,

( ) : - , , , , , - ,

' '

www.ignca.gov.in

38

' '

( ) - : , ,

... : , , - -

( ) : , , , - , , , , , , , - , , , , , - -

( ) : - -

( ) : - , - ,

... :

www.ignca.gov.in

39

, , , , , , , , , ,

- ,

( ) : , , , , , ,

( ) : ,

,

( ) : - - - - , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

( ) : , -

www.ignca.gov.in

40

,

,

- , -

' ' ' '

( ) : , - , - , - - - - , - , - - , -

, ,

-

( ) : , , , , , , , , , , , , -

( ) : - ,

www.ignca.gov.in

41

, - , , , - - - -

-

, -

-

,

( ) : : - - , - , , ,

..

, - -

www.ignca.gov.in

42

. - :

- -

(), (), (), (), (), (), (), (), (), (), (), (), , , (), (), , (), (), () , . . . , . . . - , ( ), , ( ), ( )

, , , (), (), () , , , - - - , - - - , -

www.ignca.gov.in

43

, ' - ', ' ' ' '

- , , - , , , , , , , , , , , , , , - , , , ,

( ), ( ), ( ) - , , , - , -

' ' , , ' ' ' ' , - -' '

www.ignca.gov.in

44

, , , ' ' , -

-

..

- ( ) ( ) , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

. . . . : - , , ' ' , , ,

www.ignca.gov.in

45

, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

, , , , , , , , , , , , , , , , - - ,

' ' , ( ) :

- , -

www.ignca.gov.in

46

1. . . 2. . . 3. . 4. : : ( ) 5. ,

www.ignca.gov.in

47

- -

, , - , , - , ' ' ' ' , , ' ' - , , , , , , - , , , , ,

- - ( -)-

www.ignca.gov.in

48

( )

- : -

()

www.ignca.gov.in

49

( )

. -

' ' , - - -

. : - , , , , , , , , , , , - - , , -

.. : : -

www.ignca.gov.in

50

, -

- , -

.. - : : ' - ' ,

' ' - , - -

. : : - , - - , - , , , , , - - , ,

www.ignca.gov.in

51

, ,

. : : , -

-

-' '

.. : - : ' ' ' ' , ' ' - , - - , , - - , - , , , , ( ) , -

www.ignca.gov.in

52

, -

.. : : , ? , -" " - - ,

.. : , , - , ,

. :

- , ,

www.ignca.gov.in

53

- ,

.. : - - -

, -' : : ' , , -

, , - -

,

, ,

.. : - : , , -

www.ignca.gov.in

54

, -

- -

-

. :

: - , ,

: " , , , , "

,

.. - : -

www.ignca.gov.in

55

- - -

.. : - : , , , , - - , , , , - - ' ' , -

.. : - : - , , , , , , , , - , -

www.ignca.gov.in

56

,

.. - : : - - , - -

. :

, , - - , ' ' ' , -

' ' , -' ' -' ' ' '

' ' , ' ' ' '

www.ignca.gov.in

57

' ' ( ) ' ' ' - '

- , ' ' -' ' ,

.. : ' ' ' ' , - , , - - , , ,

.. : : -' , ' - , , -

.. : -" "-

www.ignca.gov.in

58

.. : , , ' ' ' ' , ' - '

.. : , , -' ' ' '

-' , '

- - ,

.. : ( ) :

www.ignca.gov.in

59

,

. -

- -

.. - : - , , , - , - , , , , ( ), ,

.. : : , , , - , , , - - , , ' ' ' ' -

www.ignca.gov.in

60

,

' ' -' '

, . , , , , ,

, - , , - , , , -

.. : ( - ) ' ' -

.. , : -

www.ignca.gov.in

61

, , - -

. : , ,

.

- ' ' - , , , - , , , , , , , , , , , , , , , , - , , , , , , , - - , , -

, , ' ' - -

www.ignca.gov.in

62

( ., )

, -' ' , - -' '

()

.

, , , ? ? , , , -

.. : : - : - - , ,

, , - - , , -' , ' ' ' , -' '

www.ignca.gov.in

63

-' - , '

.. : : : , , , , , , , , , , , , : , ' ' - , - , ' ' ' ' ' '

.. : ' ' , ' ' ( . ) , ' ' , ,

.. : - - , , , , , , , - - -

.. : : ' ' ,

www.ignca.gov.in

64

, , , ,

.. : : , , - - -

,

.. : ( ) ' ' ' ' , ,

.

, - ,

- - , - ,

.. :

www.ignca.gov.in

65

, , ' ' ' ' , ' ' ' ' ' ' , , , - ( ) ' ' ' ' ' ' , ( -,)

.. : - , ' ' ' ' , ' ' , , - , ' ' , ,

- :

|

|

|

|

www.ignca.gov.in

66

+ |

|

|

|

- :

+ = | : |

|

: |

( ) |

( ) |

: |

... :