‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس

ตดตอกองบรรณาธการโทรศพท 0 2564 7000 ตอ 71185-6 อเมล sarawit@nstda.or.th

ทปรกษา ทวศกด กออนนตกล, ชฎามาศ ธวะเศรษฐกล, กลประภา นาวานเคราะหบรรณาธการผพมพผโฆษณา กฤษฎชย สมสมาน บรรณาธการอำานวยการ นำาชย ชวววรรธน บรรณาธการบรหาร จมพล เหมะครนทร กองบรรณาธการ ปรทศน เทยนทอง, วชราภรณ สนทนา, ศศธร เทศนอรรถภาคย, รกฉตร เวทวฒาจารย, กตตมา ไกรพรพรรณ, วณา ยศวงใจ บรรณาธการศลปกรรม ลญจนา นตยพฒน ศลปกรรม เกดศร ขนตกตตกล, ฉตรทพย สรยะ

ผผลตฝายสอวทยาศาสตร สำานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.)กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย111 อทยานวทยาศาสตรประเทศไทย ถนนพหลโยธน ต.คลองหนง อ.คลองหลวง จ.ปทมธาน 12120โทรศพท 0 2564 7000 ตอ 71185-6 โทรสาร 0 2564 7016 เวบไซต http://www.nstda.or.th/sci2pub/

ฉบบท 38 พฤษภาคม 2559

ISSN 2286-9298

A Team Bulletin

• เรองจากปก :

•บทความพเศษ:ประจำาเดอนเรองนารและนาตนเตน

• เรองเขยนจากผอาน สาระวทย:

>

•ระเบยงขาว วทย-เทคโนฯไทย:

•หนาตางขาว วทย-เทคโนฯโลก:

ประจำาเดอนเรองนารและนาตนเตน

ทำาไมผหญงถงมประจำาเดอน?... ประจำาเดอนมประโยชนหรอโทษอยางไร?... นกวทยาศาสตรและนกมานษยวทยาพยายามเสนอทฤษฎเพออธบาย

ปรากฏการณน

Highlight

เคยสงสยกนบางหรอไมวา ทำ�ไมผหญงถงตองมประจำ�เดอน ? แลวมนมประโยชนหรอโทษอย�งไรตอ

ร�งก�ยคนเร� ?...

โดยสวนตวของผเขยนแลว เหนวานเปนคำาถามทนาสนใจทสดในเรองทเกยวกบสรรวทยาของมนษย ประจำาเดอน

ทำาใหผหญงเสยเลอดปรมาณมากทกเดอน รางกายออนแอลง และเพมความเสยงตอการเปนโรคโลหตจาง

หากมองในเชงววฒนาการ ประจำาเดอนควรถอเปนจดออนของสงมชวตและควรถกคดออกไปตามทฤษฎการคดเลอก

ตามธรรมชาต แตในความเปนจรงกไมไดเปนเชนนน

ภาษาไทยใชงายแคปลายนวดวย“ราชบณฑตยฯโมไบล”

o ประโยชนของโกโกตอการเรยนรและ ความดนโลหตในผสงอายo อย.เผยกรณขาวกญชารกษา โรคมะเรง

โฟมกนกระสน

ประสบการณเขาคายวชาการในตางแดน

ฉบบท 38

2พฤษภาคม 2559

Cover Story

จมพล เหมะครนทรบรรณาธการบรหาร

Editor’s Noteปญญาวฒ โทณานนท

ผหญงยงคงมประจำาเดอนอยทกๆ เดอน นาสนใจอยางยงทมเพยงมนษย

ลง วานร (apes -ลงไมมหาง ไดแก ชมแปนซ อรงอตง กอรลลา ชะน เปนตน)

คางคาว และหนชรงวงชาง (elephant shrews -หนชนดหนงทมจมกยาว

คลายงวงชาง) เทานนทมประจำาเดอน นกวทยาศาสตรบางกลมรวมถงนก

มานษยวทยาจงพยายามเสนอทฤษฎเพออธบายปรากฏการณน...

ประจำาเดอนหรอเมนสทกลาวถงในทนเปนกระบวนการทางชววทยาของ

มนษยทเกดขนทกเดอนตามทชอบอก โดยกลไกคอ เมอรางกายเกดการตกไข

สงแรกสดทเกดขนคอ เอนโดมเทรยม (endometriam) หรอเยอบมดลก

ชนในจะมความหนามากขนแปรผนตามปรมาณฮอรโมนโปรเจสเตอโรนซง

ทำาหนาทเตรยมความพรอมสำาหรบมดลกเพอใหเหมาะสมกบการตงครรภ

เมอเอนโดมเทรยมมความหนามากขน กจะสรางโครงสรางเสนเลอดท

ซบซอนอยภายใน เมอเวลาผานไป หากไมเกดการการฝงตวของเอมบรโอ

หรอตวออน (หลงจากเกดการปฏสนธระหวางสเปรมกบเซลลไข) ท

เอนโดมเทรยม ปรมาณฮอรโมนโปรเจสเตอโรนจะตกลง เอนโดมเทรยมและ

โครงสรางเสนเลอดจะหลดออกผานชองคลอด ซงเลอดนกคอประจำาเดอน

นนเอง โดยทวไปการมประจำาเดอนแตละครงของคนเรา รางกายจะเสย

ของเหลวประมาณ 30–90 มลลลตร และมระยะเวลา 3-7 วน

หนชรงวงชาง (elephant shrews)

ไมเฉพาะผหญงเทานนหรอกครบทควรร!! ผชายเอง แมจะไมไดมวนนนของเดอนเหมอนผหญง ซงปกตก หางไกลเกนกวาจะเขาใจถงอารมณ จตใจ ความรสกในเรองนของ ผหญงในชวงมประจำาเดอนอยแลว แตเรองทนำามาเสนอน เปนเรองพนฐานทไมวาชายหรอหญงกควรรเชนกนครบ

หลายคนอาจสงสยวา ทำาไมผหญงจงตองควรรอะไรอกหรอ ทงๆ ทเรองการมประจำาเดอนนกเปนเรองทเกดกบตวผหญงเองแทๆ ยอมรดอยแลวน

กถกครบ ในแงของกลไลธรรมชาตทเกดกบรางกายผหญง ไมวาจะเปนลกษณะทางกายภาพของเลอดประจำาเดอน ระยะวนเวลาทมา ปรมาณ ความเปลยนแปลงของสภาวะรางกาย อารมณ จตใจ กระทงปญหาเรองการปวดประจำาเดอน

สงเหลาน เจาตวทเปนผหญงยอมทราบดอยแลว เพราะเกดกบตวเอง แตคำาถามพนฐานงายๆ เชน ทำาไมตองมประจำาเดอน? ประจำาเดอน มประโยชนและโทษอยางไร? บางทอาจทำาใหเราตองสตนตไปชวคร... เออ..แลวคำาตอบมนคออะไรละ

ไมใชผหญงเทานนหรอกครบทอาจงง ผชายเองกยงหางไกลเขาไปใหญทอาจจะไมเคยเขาใจเรองนเลย แมกระทงจะถามคำาถามเหลานขนมากไมเคยมอยในหวสมอง

เรองของประจำาเดอนในแงมมทางชววทยา จงอาจเปนเรองท ลกซงเกนกวาทเราคาดคดครบ และเปนเรองทนาสนใจอยางยง เพราะมนเกยวพนถงเรองชวตมนษยโดยตรง ไมวาจะเปนการเกดชวตใหม ซงกคอตวออนของมนษย หรอความเกยวพนกบความปลอดภยของผหญงเอง

รายยาวมาถงขนาดนแลว กนาจะทำาใหผอานเกดความสนใจ อยากรกนขนมาบางนะครบ ลองไปหาคำาตอบกบเรองจากปกของสาระวทยฉบบนกนดนะครบ

พบกนใหมฉบบหนา

ประจำาเดอนเรองพนฐานทชายและหญงควรร

วงจรการมประจำาเดอน

เอนโดมเทรยม

หากไมเกดการการฝงตวของตวออน เอนโดมเทรยมจะหลดออกมาผานชองคลอดทเรยกวาประจำาเดอนนนเอง

3ฉบบท 38

พฤษภาคม 2559

Cover Story

เอนโดมเทรยม ขณะท มความหนามากทสด(เครดตภาพ : Steve Gschmeissner/SPL)

ความเชอแรกเรมในครสตศตวรรษท 20 เกดจากมมมองตอเพศ

สภาพทแตกตางจากปจจบน ในสมยกอน เราเชอกนวาประจำาเดอน

เปนการขบสารพษออกมาทางชองคลอด แตการทดลองดงกลาวไม

สามารถเชอถอไดในทางวทยาศาสตร เนองจากความลำาเอยงของผ

ทำาการทดลองและการออกแบบการทดลองทไมด รวมทงเราไมสามารถ

หาหลกฐานทางวทยาศาสตรทแนชดถงสารพษในประจำาเดอนได

ทฤษฎตอมาเสนอวาประจำาเดอนเปนกระบวนการทำาความสะอาด

ชองคลอด แตจากการทดลอง กลบพบหลกฐานทขดแยงกน เพราะแทจรง

แลว ประจำาเดอนไดเพมความเสยงในการตดเชอดวยซำา เนองจากเลอด

มทงสารอาหารธาตเหลก โปรตน และนำาตาล ซงเปนสภาวะเหมาะสม

ตอการเตบโตของแบคทเรย โดยสถตทางการแพทยระบวา ในชวงทม

ประจำาเดอน ผหญงจะมโอกาสตดเชอมากขน ซงเพมความเสยงในการ

เสยชวต จงสมควรถกคดออกตามทฤษฎการคดเลอกตามธรรมชาต

เพอจะตอบคำาถามน นกมานษยวทยากายภาพทศกษาระบบ

สบพนธของมนษยและสตวเลยงลกดวยนม มองเรองนดวยทฤษฎทนา

สนใจดงน

ทฤษฎแรกเสนอโดยนกมานษยวทยาชอ เบเวอรล สตราสมนน

(Beverly Strassmann) ใน ค.ศ. 1996 เขาเสนอวา ประจำาเดอน

เกดจากการดดซบเอนโดมเทรยมเขาสรางกายทไมสมบรณของมนษย

เมอวเคราะหจากองคประกอบตางๆ ทใชระหวางการมประจำาเดอน

สตราสมนนเสนอวา มนเปนเรองทดทสตวมการสรางและทำาลาย

เอนโดมเทรยมทกเดอน ดกวาทจะรกษาเอนโดมเทรยมใหพรอมตอ

การฝงตวของเอมบรโอตลอดเวลา เพราะการรกษาเอนโดมเทรยมให

เบเวอรล สตราสมนน

คงอยไวนน รางกายจะตองใชฮอรโมนและเลอดปรมาณมากเพอใหเลอด

ไหลเวยนอยในอวยวะทไมไดใช ดงนนสงมชวตสวนใหญจงเลอกทจะสราง

และทำาลายเอนโดมเทรยมทกๆ เดอน ตอมาสตราสมนนเสนอวา สตว

เกอบทงหมดสามารถดดซมเอนโดมเทรยมกลบสรางกายไดหากจำาเปน

ในกรณของมนษย เนอเยอของเอนโดมเทรยมทมากเกนกวารางกายจะ

ดดซบไหวจงไหลออกมากลายเปนประจำาเดอน (เลอดประจำาเดอนจะไม

ฉบบท 38

4พฤษภาคม 2559

Cover Story

เหมอนกบเลอดทออกมาจากบาดแผลทวไป เชนจากการถกมดบาด

แตเลอดประจำาเดอนจะมเนอเยอปนออกมาดวย)

ทฤษฎตอมาของ คอลน ฟนน (Colin Finn) ใน ค.ศ. 1998 มอง

เรองนในมมกลบ ฟนนเสนอวา การอธบายสาเหตของประจำาเดอน

จะตองมองยอนกลบไปทสรรวทยาการสบพนธของมนษย เขาเสนอ

วาววฒนาการของเอมบรโอและเอนโดมเทรยม ไมไดเปนววฒนาการ

แบบรวมมอกน (cooperative evolution) แตเปนววฒนาการแบบ

แขงขนกน (competitive evolution) คอ เมอเอมบรโอฝงตวอยบน

เอนโดมเทรยมแลว รกของเอมบรโอไดววฒนาการตวเองโดยสามารถ

เจาะทะลผานเอนโดมเทรยมของแมเขาสระบบเลอดของแมได

โดยตรง และหลงฮอรโมนออกมาเพอควบคมสารอาหารในระบบเลอด

มาหลอเลยงเอมบรโอ เพอใหตวเองอยรอด โดยไมหวงพงสารอาหาร

ผานเอนโดมเทรยมของแมเทานน แตสงทนาเปนหวงกคอ ถาเอมบรโอ

พฒนาไมสมบรณหรอตาย กจะเปนอนตรายตอแมไดเชนกน ดงนน

รางกายจงตองมระบบกำาจดเอมบรโอทตายในสวนนอกชนหนง

ทฤษฎของฟนน ตองใชเวลามากกวาหนงทศวรรษ จงมผเหน

สอดคลองดวย และหาหลกฐานมายนยนนนคอ งานวจยของ

ดนา เอเมรา (Deena Emera) ใน ค.ศ. 2012 กลาววาการควบคม

พฤตกรรมและการยอยสลายของเอนโดมเทรยมเปนวฏจกรในรป

ของประจำาเดอน จะเกดขนเฉพาะกบสตวผเปนแมทรกของเอมบรโอ

สามารถเจาะทะลเอนโดมเทรยมไดเทานน กระบวนการทำาลาย

เอมบรโอทไมสมบรณนเรยกวา spontaneous decidualization

ซงแตกตางกบรกของเอมบรโอของสตวกลมอนทจะเจาะอยบน

เอนโดมเทรยมเทานน ววฒนาการแบบแขงขนกนสามารถอธบาย

ไดวา ความพยายามทสมฤทธผลของเอมบรโอทำาใหเอมบรโอ

สามารถปลอยฮอรโมนของตวเองเขาสระบบเลอดของแม เพมความดน

โลหตและความเขมขนกลโคส เพมอาหารเลยงเอมบรโอใหมากทสด

แตกระบวนการดงกลาวน หากเอมบรโอฝงตวทเอนโดมเทรยมไม

สมบรณ จะทำาใหแมเกดอนตรายได เพอปองกนความเปนไปไดน

รางกายของแมจงพฒนากลไกเพอทำาลายเอมบรโอและเอนโดมเทรยม

ทไมสมบรณออกไปพรอมกนในรปของประจำาเดอน ดงนน เราจงกลาว

ไดวา ประจำาเดอนเปนกระบวนการเพอปองกนเอมบรโอทตายหรอไม

สมบรณไมใหเกดผลกระทบตอแมโดยการเอาเนอเยอทงหมดออกไป

ทฤษฎตอมาทอธบายกระบวนการ spontaneous decidualization

อยบนพนฐานทวาการปฏสนธของมนษยมโอกาสสงทจะเกดความ

ผดปกตทางพนธกรรม เนองจากการปฏสนธของมนษยสามารถเกดไดกบ

ไขทมอายตงแตหนงวนไปจนถงเจดวน คอตงแตชวงไขตกไปจนถงชวงม

ประจำาเดอน หากสเปรมปฏสนธกบไขทมอายมากจะมความเสยงตอ

ความผดปกตทางพนธกรรม งานวจยในป ค.ศ. 2010 ของ กส เทเคลนเบรก

(Gijs Teklenberg) ไดทดลองและเสนอวาการควบคม spontaneous

decidualization เกดจากความผดปกตในจโนมและพฒนาการของ

เอมบรโอโดยไมเกยวของกบอายเอมบรโอในระยะแรกของการตงครรภ

ดงนน spontaneous decidualization จงเปนกระบวนการหนงในทาง

ววฒนาการเพอปองกนการลงทนในทรพยากรของแมตอเอมบรโอทไม

สมบรณ ทฤษฎนสามารถอธบายถงความเปนไปไดสงของการแทงตาม

ธรรมชาต โดยในเชงสถต หากใชนยามตามกระบวนการทางคลนกและพร

คลนกแลว การแทงตามธรรมชาตนน จะมมากถง 15% และ 60% ตาม

ลำาดบเลยทเดยว

จะเหนไดวาในการอธบายเรองบางอยางทหลายคนอาจจะมองขามไป

อยางเรองประจำาเดอนน แตจรงๆ แลวเปนเรองทนาสนใจมากกวาทคด

เรองนทำาใหเรามความเขาใจในเรองเพศและความแตกตางระหวางเพศ

มากยงขน การเขาใจถงสาเหตของการมประจำาเดอนเปนตวอยางในการใช

กระบวนการทางวทยาศาสตรมาอธบายพฒนาการของสงมชวต เพอความเขาใจ

ทถกตอง และสดทาย ทำาใหเราเหนไดวา เรองประจำาเดอนเปนเรองทซบซอน

มประโยชนตอชวตผหญง และนาสนใจกวาทเราเคยคาดคดไว

ดนา เอเมรา

แหลงขอมลและภาพhttp://www.bbc.com/earth/story/20150420-why-do-women-have-periods

http://artemisinine.net/news/plentiful-bleeding-during-the-menstrual-cycle-herbal-treatment-b35.html

http://image.slidesharecdn.com/1e1-menstrualcycle1e1-140913083525-phpapp02/95/biology-form-5-chapter-4-41d-menstrual-cycle-22-638.jpg?cb=1410599326

http://rcgd.isr.umich.edu/people/strassmann.html

http://anthropology.as.nyu.edu/object/anthro.alumni.ma.deenaemera

5ฉบบท 38

พฤษภาคม 2559

ระเบยงขาว วทย-เทคโนฯ ไทยกองบรรณาธการ

การเกบขอมลโดยวธการนบจำานวนคนไมใชเรองงาย และยงถาตองการ

ขอมลทจดเกบอยางตอเนองและยาวนาน กยงเปนเรองยากขนไปอก ซงวธ

การเกบขอมลทใชกนอยทวไปในปจจบนคอ ใชคนเฝาจดผานและกดเครอง

นบ จงทำาใหเสยเวลา มคาใชจายมาก และขาดความตอเนองในการนบ แต

ปจจบนน ทมนกวจยไทยไดพฒนาวธการนบแบบใหมเพอชวยลดปญหาท

กลาวมาไดแลว

บรษท เดอะ แมปเปอร จำากด ซงตงอยภายในอทยานวทยาศาสตร

ประเทศไทย รวมกบ สถาบนเทคโนโลยแหงเอเชย (AIT) พฒนาระบบตรวจ

นบจำานวนคนแบบใหม เรยกวา Pedestrian Counting System

ตวระบบประกอบดวยอปกรณหลก คอ กลองถายภาพของกลองวงจรปด

ทเชอมตอเขากบโครงขายการสอสาร ผนวกรวมกบการตความภาพ โดยเนน

ไปทคนเดนตามทางเทา

อปกรณทวานมหลกการทำางาน 4 สวน ประกอบดวย

• training คอการใหขอมลกบระบบ เสมอนการเรยนรสภาพแวดลอมใน

พนทนนๆ กอน

• calibration การปรบแกความถกตองของตำาแหนงมมกลอง การรบภาพ

เพอใหไดขอมลภาพทมความผดเพยนเชงตำาแหนงนอยทสด

• detection การตรวจจบวตถทมลกษณะสอดคลองกบวตถทมการปอน

ขอมลไปกอนหนาน จากกระบวนการ training

• tracking การตดตามวตถทตรวจจบได

ทงนการทำางานของอปกรณจะเนนสอบวดกบภาพวดโอเพอใหไดขอมล

ภาพ การตรวจจบ และการตดตามวตถทถกตองมากทสด ซงนำาไปตอยอด

กบงานศกษา ออกแบบ หรอการบรหารระบบสาธารณปโภค สาธารณปการ

ในระดบเมอง หรอระดบประเทศได อาท การตรวจวดจำานวนนกทองเทยว

ทเขาพนท การตรวจวดจำานวนผเขาชมงานนทรรศการ

ระบบตรวจนบจำานวนคนดวยกลองวงจรปด

ประโยชนของโกโกตอการเรยนรและความดนโลหตในผสงอาย

เวบไซตของสำานกงานขอมลสมนไพร คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลย

มหดล เผยผลการศกษาทางคลนกถงฤทธของสารฟลาโวนอล (ฟลาโวนอล)

ในโกโกตอกระบวนการเรยนรของผสงอายทไมมอาการผดปกตของพฤตกรรม

การเรยนรและจดจำา โดยแบงผสงอายออกเปน 3 กลม กลมละ 30 คน ใหดม

โกโกทมสวนประกอบของฟลาโวนอล 3 ขนาด คอ 993, 520 และ 48 มก.

ดมวนละครง เปนเวลา 8 สปดาห แลวทำาการประเมนเกยวกบพฤตกรรม

การเรยนรทงกอนและสนสดการศกษา

ผลการประเมนโดยใชแบบทดสอบสภาพจต mini mental status

examination (MMSE) เพอประเมนปญหาในเรองความจำาเบองตน พบวา

ทง 3 กลมไมแตกตางกน โดยมแนวโนมเกยวกบพฤตกรรมการเรยนรและ

จดจำาไปในทางทด การวดสมาธโดย trail making test (TMT) พบวากลม

ทดมโกโกทมสวนประกอบของฟลาโวนอลในขนาดสงและปานกลางสงผลให

สมาธดขน โดยมระยะเวลาในการทำาแบบทดสอบ TMT A และ B นอยกวา

กลมทดมโกโกทมฟลาโวนอลขนาดตำา สวนการทดสอบดานความคลองแคลว

ทางภาษาโดย verbal fluency test (VFT) พบวากลมทดมโกโกฟลาโวนอล

ขนาดสง มคะแนน 7.7±1.1 คำา/60 วนาท ซงดกวากลมทดมโกโกฟลาโวนอล

ขนาดปานกลางซงไดคะแนน 3.6±1.2 คำา/60 วนาท และกลมทดมโกโก

ฟลาโวนอลขนาดตำาซงไดคะแนน 1.3±0.5 คำา/60วนาท อยางมนยสำาคญ

นอกจากนยงพบวากลมทดมโกโกฟลาโวนอลขนาดสงและปานกลาง

มผลยบยงภาวะดอตออนซลน ลดความดนโลหต และยบยง lipid

peroxidation ไดดกวากลมทดมโกโกฟลาโวนอลขนาดตำา

จากผลการทดสอบสารฟลาโวนอลในโกโกมแนวโนมลดกลมอาการ

ผดปกตในกระบวนการเรยนรและจดจำาเนองจากอายทมากขน ผาน

กระบวนการลดภาวะดอตออนซลนในรางกาย นกวจยจงแนะนำาวาการบรโภค

อาหารหรอเครองดมทมสวนประกอบของสารฟลาโวนอลเปนประจำาจะชวย

สงเสรมกระบวนการเรยนรและจดจำาในผสงอายได

ขอมลจ�ก: http://www.medplant.mahidol.ac.th/active/shownews.asp?id=1166

ภ�พจ�ก: http://news.health.com/2012/12/11/how-to-make-healthy-hot-cocoa/

ฉบบท 38

6พฤษภาคม 2559

ระเบยงขาว วทย-เทคโนฯ ไทย

ฤทธขจดรงแคของตะไครหอม(cymbopogon flexuosus)

เวบไซตของสำานกงานขอมลสมนไพร คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยมหดล เผย

ผลการศกษาของนำามนตะไครหอมซงมฤทธตานยสตทเจรญไดดบนไขมน (lipophilic

yeasts) และเปนสาเหตของการเกดรงแค โดยศกษาทางคลนกในอาสาสมครคน

ไทย 30 คน อาย 20-60 ป ทมอาการของการเกดรงแคอยทระดบ 3 เมอวดดวย

D-Squame® scale โดยแบงอาสามครออกเปน 3 กลม ใหใชผลตภณฑบำารงผม (hair

tonic) ทผสมนำามนตะไครหอม 5, 10 และ 15% ตามลำาดบ วนละ 2 ครง เปนเวลา

2 สปดาห ประเมนผลการขจดรงแคในวนท 7 และ 14 ของการทดสอบ

ผลการทดสอบพบวา ผลตภณฑบำารงผมทมสวนผสมของนำามนตะไครหอม 5, 10

และ 15% มผลลดการเกดรงแคไดในวนท 7 (33, 75 และ 51% ตามลำาดบ) และขจด

รงแคไดดขนในวนท 14 (52, 81 และ 74% ตามลำาดบ) และไมเกดอาการระคายเคอง

หรออาการขางเคยงใดๆ

จากผลการทดสอบจงสรปไดวา ผลตภณฑบำารงผมทมสวนผสมของนำามนตะไคร

หอม 10% มประสทธภาพในการขจดรงแคไดดทสดขอมลจ�ก: http://www.medplant.mahidol.ac.th/active/shownews.asp?id=1167

ภ�พจ�ก: https://i.ytimg.com/vi/owsHxcsyfzQ/hqdefault.jpg

ไบโอเทคสวทช.เปดศนยนวตกรรมและอาหารสตวชวยยกระดบความสามารถผประกอบการในการแขงขนทางธรกจเมอวนท 20 เมษายน 2559 ศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพ

แหงชาต (ไบโอเทค) จดงานเปดศนยนวตกรรมอาหารและอาหารสตว (Food

and Feed Innovation Center หรอ FFIC) ณ อทยานวทยาศาสตร

ประเทศไทย โดยม ดร.พเชฐ ดรงคเวโรจน รฐมนตรวาการกระทรวง

วทยาศาสตรและเทคโนโลย ใหเกยรตเปนประธานเปด

ประเทศไทยถอเปนแหลงทรพยากรดานอาหารทสำาคญ และเปนผสง

ออกอาหารรายใหญอนดบ 14 ของโลก โดยมมลคาการสงออกถง 1 ลาน

ลานบาทในป 2557 คดเปน 9% ของผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ

(GDP) ดวยสภาพการแขงขนทรนแรงของตลาดอาหารโลก และความ

ตองการของผบรโภคเปลยนไป อตสาหกรรมอาหารไทยจงจำาเปนตองขบ

เคลอนดวย“นวตกรรม” นำาวทยาศาสตรและเทคโนโลยเขามาชวยเพมมลคา

ทรพยากรดานอาหารและสรางโอกาสทางการตลาดใหมๆ

ศนยนวตกรรมอาหารและอาหารสตวจดตงขนเพอตอบโจทยอตสาหกรรม

อาหารและอาหารสตวไวทจดเดยว หรอ One Stop Service และดวย

ความพรอมของโครงสรางพนฐานทสามารถดำาเนนงานวจยตงแตระดบหอง

ปฏบตการวจย สการทดสอบระบบการผลตในระดบกงอตสาหกรรม จนได

ตนแบบผลตภณฑทพรอมถายทอดสการใชประโยชนเชงพาณชยไดอยาง

ครบวงจร นอกจากนยงทำาหนาทเปนตวกลางจดหาและปรบเทคโนโลย

จากตางประเทศใหเหมาะสมกบผประกอบการในไทย และใหบรการทาง

วชาการในดานการเปนทปรกษา การใหบรการดานเทคนค การใหบรการ

เชาเครองมอสำาหรบภาครฐและเอกชน และถายทอดเทคโนโลย รวมถงการ

ฝกอบรมเฉพาะทางใหกบบคลากร เกดการประสานงานในการทำางานวจย

อยางใกลชด แลกเปลยนประสบการณ สงผลใหงานวจยบรรลผลไดอยางม

ประสทธภาพ และนำาไปสการรบชวงการถายทอดเทคโนโลยสภาคเอกชน

7ฉบบท 38

พฤษภาคม 2559

จากกรณทมกระแสขาวเกยวกบการใชกญชารกษาโรคมะเรง อย. ขอชแจง

วา ปจจบนยงไมมยาจากกญชาทไดรบการขนทะเบยนตำารบยาแตอยางใด

เนองจากยงไมมขอมลการศกษาวจยทางคลนกในคนเพยงพอทจะยนยน

ประสทธผลและความปลอดภยในการใชรกษาโรคมะเรง

เภสชกรสมชาย ปรชาทวกจ รกษาราชการแทนรองเลขาธการคณะ

กรรมการอาหารและยา เปดเผยวา จากกรณทมกระแสขาวเกยวกบการ

ใชกญชารกษาโรคมะเรงนน สำานกงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.)

ซงมหนาทในการกำากบดแลผลตภณฑสขภาพ เพอความปลอดภยของ

ผบรโภค ขอชแจงวา กญชาจดอยในกลมยาเสพตดใหโทษในประเภท 5 ตาม

พระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 หามมใหผใดผลต จำาหนาย นำาเขา

สงออก หรอมไวในครอบครอง เวนแตรฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข

จะไดอนญาตโดยความเหนชอบของคณะกรรมการควบคมยาเสพตดใหโทษ

ปจจบนยงไมมยาจากกญชาทไดรบการขนทะเบยนตำารบยาแตอยางใด

เนองจากยงไมมงานวจยทางวชาการในคนยนยนวาสามารถรกษาโรคมะเรง

ได ทงน อย.ไดตระหนกถงประโยชนของกญชาและสารสกดจากกญชา

ในการนำามาใชในการบำาบดรกษาทางการแพทย จงไดเสนอใหมการแกไข

พระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 เปดใหสามารถนำากญชารวม

ถงสารสกดจากกญชามาใชประโยชนทางการแพทยในการรกษาโรคได

ตามคำาสงของผประกอบการวชาชพเวชกรรม ผประกอบการวชาชพการ

แพทยแผนไทยสาขาเวชกรรมไทย หรอผประกอบการวชาชพการแพทย

แผนไทยประยกต โดยระหวางท อย. พจารณาแกไขพระราชบญญตฯ น

อย.เผยกรณขาวกญชารกษาโรคมะเรง

http://www.usnews.com/news/blogs/at-the-edge/2014/10/07/is-marijuana-harmful

สำานกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด (ป.ป.ส.) ได

จดทำารางประมวลกฎหมายยาเสพตด ซงมการรวบรวมกฎหมายเกยวกบ

ยาเสพตดหลายฉบบบรรจไวเปนรางประมวลกฎหมายาเสพตดฉบบเดยว

อย. จงไดสงรางพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษทมการแกไขดงกลาว

ให ป.ป.ส. เพอประกอบการจดทำารางประมวลกฎหมาย ซงรางประมวล

กฎหมายนคณะรฐมนตรไดใหความเหนชอบกบหลกการของรางฯ เมอวนท

12 เมษายน 2559 ขณะนอยระหวางขนตอนการพจารณาของสำานกงาน

คณะกรรมการกฤษฎกา

ปจจบนมการใชกญชาในทางการแพทยของตางประเทศ โดยมขอบงใช

ของยา ไดแก บรรเทาอาการคลนไสอาเจยนทเกดจากการใชเคมบำาบดใน

ผปวยมะเรง เพมความอยากอาหารในผปวยโรคเอดส รกษาภาวะปวดเกรง

ในผปวยโรคปลอกประสาทเสอมแขง รกษาอาการปวดในผปวยโรคมะเรง

ขอมลการศกษาวจยเกยวกบการนำากญชามาใชในการรกษาโรค ขณะนยง

อยในระหวางการศกษาวจย เชน การศกษาวจยในการรกษาผปวยมะเรง

ชนดตางๆ และในตางประเทศ เชน สหรฐอเมรกา กยงไมมการรบรองใหม

การนำาพชกญชามาใชในการรกษาโรคมะเรง เนองจากยงไมมขอมลการศกษา

วจยทางคลนกในคนเพยงพอทจะยนยนประสทธผลและความปลอดภย ทงน

อย.ยงคงมงมนสงเสรมใหเกดการพฒนายาทด มประสทธภาพในการรกษา

และไมเคยปดกนความกาวหนาทางวชาการแตอยางใด รกษาราชการแทน

รองเลขาธการ อย. กลาวในทสด

ระเบยงขาว วทย-เทคโนฯ ไทย

ฉบบท 38

8พฤษภาคม 2559

หนาตางขาว วทย-เทคโนฯ โลกกองบรรณาธการ

เวบไซตวโอเอไทย เผยแพรขาวนกวทยาศาสตรสหรฐอเมรกาพฒนาโฟมทใชกน

กระสนไดสำาเรจ

วสดดงกลาวเรยกวา CMF หรอ Composite Metal Foam นกวทยาศาสตรท

มหาวทยาลย North Carolina State สหรฐอเมรกา ไดพฒนาโฟมททำาจากสวนประกอบ

ของโลหะทมความแขงแกรงทนทานไดสำาเรจ

CMF หรอ Composite Metal Foam เปนวสดทมขนาดเบา สามารถรองรบลก

กระสนเจาะเกราะทยงมากระทบได จงเหมาะทจะนำามนมาทำาเปนพาหนะหมเกราะ และ

นำามาปรบใชเพอทำาเปนเสอกนกระสนได

นอกจากน ดวยความทนทานเปนพเศษของมน นกวทยาศาสตรจงมองถงโอกาสทจะ

ใช CMF ในการขนสงขยะนวเคลยรออกนอกโลกดวย

นกวทยาศาสตรพฒนาโฟมกนกระสน สามารถตานทานกระสนเจาะเกราะได

http://www.voathai.com/a/foam-bulletproof/3280830.html

9ฉบบท 38

พฤษภาคม 2559

บทความพเศษวชราภรณ สนทนา

ฝายส อวทยาศาสตร สวทช.

สำานกงานราชบณฑตยสภา รวมกบ ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต (เนคเทค) สำานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลย

แหงชาต (สวทช.) กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย พฒนา “ราชบณฑตยฯ โมไบล” หรอ แอปพลเคชนพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2554

และแอปพลเคชนอานอยางไรและเขยนอยางไร ฉบบราชบณฑตยสถาน ชวยใหคนไทยใชภาษาไทยไดงายแคปลายนว พรอมใหดาวนโหลดแลวทงในระบบ

iOS (Version 7และ 8), Android และ Windows Mobile

นางสาวกนกวล ชชยยะ เลขาธการราชบณฑตยสภา กลาวถงความสำาคญของพจนานกรม

ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2554 และอานอยางไรและเขยนอยางไร ฉบบราชบณฑตยสถานวา

พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2554 เปนหนงสออางองทมความสำาคญ เพราะไดประมวล

คำาทมใชในภาษาไทยกวา 43,000 คำา พรอมใหคำาอาน ความหมาย ตลอดจนทมาของคำา และเปน

พจนานกรมทมประกาศสำานกนายกรฐมนตร เรอง ระเบยบตวสะกด กำาหนดใหหนงสอราชการ และ

การศกษาเลาเรยนในโรงเรยนใชตวสะกดตามทปรากฏในพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.

2554 เพอใหการเขยนหนงสอไทยมมาตรฐานเดยวกนไมลกลน

สวนอานอยางไรและเขยนอยางไร ฉบบราชบณฑตยสถาน เปนหนงสอทรวบรวมคำาภาษาไทยท

มกมผอานผดและเขยนผดโดยใหคำาอานอยางถกตองและคำาทเขยนอยางถกตอง และไดเพมเตมเนอหา

เกยวกบการอานและการเขยนทควรร ไดแก การอานคำาวสามานยนาม เชน เครองราชอสรยาภรณ

บางตระกล การอานตวเลข การอานเครองหมายตางๆ การอานพยญชนะ สระ วรรณยกต การอาน

ชอจงหวด เขต อำาเภอ แขวง ตำาบล (เฉพาะบางจงหวด) ทพบวามกอานไมถกตอง สวนการเขยน

ภาษาไทยใชงายแคปลายนวดวย“ราชบณฑตยฯโมไบล”

สำานกงานราชบณฑตยสภา รวมกบ เนคเทค/สวทช. พฒนาแอปพลเคชน พจนานกรม ความหมายของคำาภาษาไทยกวา 43,000 คำา และอานอยางไร เขยนอยางไร ตามหลกราชบณฑตยสถาน เพอใหใชกบโทรศพทมอถอ สมารตโฟนไดแลวทงระบบ iOS, Android และ Windows Mobile

ฉบบท 38

10พฤษภาคม 2559

บทความพเศษ

ไดเพมเตมคำาวสามานยนามทเปนชอแขวง ถนน ตรอก ซอย ทางแยก ใน

กรงเทพมหานครและปรมณฑลทมกเขยนผด เพอใหเขยนกนไดอยางถก

ตอง นอกจากนยงไดเพมชอธาตพรอมสญลกษณเรยงตามลำาดบของเลขเชง

อะตอม ไวดวย

สำานกงานราชบณฑตยสถาเหนวาหนงสอทง 2 เลม มความสำาคญและ

มประโยชนแกประชาชน และมผใชประโยชนในการอางองจากหนงสอ 2

เลมดงกลาวเปนจำานวนมากมาโดยตลอด ประกอบกบผลจากการสำารวจ

ความพงพอใจของประชาชนทมตองานของสำานกงานราชบณฑตยสภา พบ

วาปจจบนประชาชนมความตองการเขาถงขอมลทางวชาการของสำานกงาน

ราชบณฑตยสภาในรปแบบโปรแกรมประยกต (application) สำานกงาน

ราชบณฑตยสภาจงไดนำาขอมลจากหนงสอทง 2 เลม มาพฒนาเปน

แอปพลเคชนทใชงานบนโทรศพทเคลอนทแบบสมารตโฟน (smart phone)

เพอใหประชาชนเขาถงขอมลไดสะดวกและรวดเรวยงขน

สำานกงานราชบณฑตยสภาคาดหวงวา “ราชบณฑตยฯ โมไบล”

แอปพลเคชนพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2554 และอาน

อยางไรและเขยนอยางไร ฉบบราชบณฑตยสถาน จะชวยใหประชาชนเขา

ถงขอมลวชาการของสำานกงานราชบณฑตยสภาไดสะดวกยงขน เพอให

ประชาชนและเยาวชนไทยใชเปนแหลงอางองความรทางดานภาษาไทย อน

นำาไปสการใชภาษาไทยไดอยางถกตองตอไป

ศรณย สมฤทธเดชขจร ผอำานวยการศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกส

และคอมพวเตอรแหงชาต (เนคเทค) กลาวถงความรวมมอกบสำานกงาน

ราชบณฑตยสภา ในการพฒนา “ราชบณฑตยฯ โมไบล” วา นบเปนอกกาว

หนงของเนคเทคทไดนำาผลงานการวจยทใชเทคโนโลยดานภาษา ธรรมชาต

และความหมายมาพฒนาแอปพลเคชนพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน

พ.ศ. 2554 ทไดประมวลคำาทมใชในภาษาไทยกวา 43,000 คำา การแสดง

ผลการใชงานม 2 รปแบบ คอ รปแบบหมวดอกษรและรปแบบการคนคำา

ผใชสามารถคนคำาไดทงจากตวอกษรตงตนและจากสวนหนงของคำา ทงยง

คนคำาจากประวตการใชงานของผใชเองไดดวย

สวนแอปพลเคชนอานอยางไรและเขยนอยางไร ฉบบราชบณฑตยสถาน

ผใชสามารถเลอกใชงานได 2 หมวด คอ (1) “หมวดอานอยางไร” เพอทราบ

คำาอานทถกตองและ (2) “หมวดเขยนอยางไร” โดยพมพคำาทตองการทราบ

คำาอานหรอการสะกดคำาลงไป แมวาผใชสะกดคำาผด แอปพลเคชนนกแนะนำา

การสะกดคำาทถกตองให นอกจากน ผใชยงคนคำาจากประวตการใชงานของผ

ใชเองไดเชนเดยวกน แอปพลเคชนทง 2 โปรแกรมน ผใชสามารถดาวนโหลด

ไดทงระบบปฏบตการ iOS Version 7, iOS Version 8, Android และ

Windows Mobile

เนคเทคไดมงพฒนางานวจยทใชเทคโนโลยดานภาษาธรรมชาตและ

ความหมายมาอยางตอเนอง และใน พ.ศ. 2538 ไดพฒนาพจนานกรม

อเลกทรอนกสเลกซตรอน (Lexitron) สำาเรจ โดยนำาเทคโนโลยคลงขอมล

ภาษามาพฒนาเปนเวอรชนตางๆ ซงมรปแบบหลก 5 รปแบบ ไดแก

• รปแบบฐานขอมลพจนานกรม (LEXiTRON Database)

• รปแบบออนไลนทใชงานผานอนเทอรเนต (LEXiTRON Online)

• รปแบบโปรแกรมประยกตทตดตงบนเครองคอมพวเตอร (LEXiTRON

Application)

• รปแบบโปรแกรมประยกตทตดตงบนโทรศพทสมารตโฟน (LEXiTRON

Mobile Application)

• รปแบบแพลตฟอรมพจนานกรม (LEXiTRON Platform)

พจนานกรมอเลกทรอนกสเลกซตรอนไดรบการตอบรบจากประชาชน

เปนอยางด มผใชบรการโดยเฉลย 80,000 คนตอวน (นบตามจำานวน

Unique Internet Protocol) พจนานกรมอเลกทรอนกสเลกซตรอนนชวย

ใหผใชงานเขาถงแหลงขอมลทางภาษาไดงาย ชวยสรางสงคมการเรยนรดวย

ระบบแนะนำาคำาศพท เปดโอกาสใหผใชงานซงเปนสมาชกมสวนรวมในการ

เพมเตมรายการคำาทนาสนใจ รวมถงเปนแหลงขอมลหลกสำาหรบการวจย

ดานวศวกรรมภาษา ภาษาศาสตรเชงคำานวณ และการประมวลผลภาษา

ธรรมชาต อกดวย

การรวมมอกบสำานกงานราชบณฑตยสภาในการพฒนา “ราชบณฑตยฯ

โมไบล” จงนบเปนอกกาวหนงของการประยกตใชงานวจยทใชเทคโนโลย

ดานภาษา ธรรมชาตและความหมายใหเกดประโยชนตอการใหบรการ

ความรสประชาชน ซงตรงกบเปาหมายหนงในการนำาเศรษฐกจของประเทศ

ไปสความเจรญรงเรอง โดยมงการสรางสมดลของการพฒนาประเทศดวย

นวตกรรมทนำาไปสการเตบโตแบบ แบงปนทวถง (inclusive growth) และ

เปนการเพมชองทางการกระจายความรใหผใชเขาถงขอมลไดอยาง สะดวก

ตามยคสมย

ชมวดทศนแนะนำาการใชงานไดท https://www.youtube.com/watch?v=jpKs5bQhees

http://www.nectec.or.th/research/research-project/read-and-write-royal-society-mobile.html

11ฉบบท 38

พฤษภาคม 2559

หองภาพวทย (SciGallery)ดรากอน

ภาพทดคลายกบหนาคนเหลาน คอกลมทอลำาเลยงของ

ตนกกชนดหนงทใชทำากระดาษสมยโบราณ (papyrus)

ถายดวยกลองจลทรรศนกำาลงขยาย 200 เทา โดย David Maitland

ผเชยวชาญการถายภาพทงขนาดใหญและขนาดจวแหงสหราชอาณาจกร

ภาพนเปนหนงในภาพทไดรบรางวลจากการประกวดภาพถายหวขอ

โลกใบเลก (small world) ป ค.ศ. 2015 ซงจดโดย Nikon

ผลผลตจากกระดาษ

http://discovermagazine.com/galleries/2015/oct/nikon-small-world-2015

ฉบบท 38

12พฤษภาคม 2559

Sci Infographic

https://witsanook.files.wordpress.com/2015/04/sunscreen.jpg

13ฉบบท 38

พฤษภาคม 2559

http://www.oryor.com/index.php/th/http://www.oryor.com/index.php/th/

http://www.oryor.com/index.php/th/

http://www.oryor.com/index.php/th/

http://www.oryor.com/index.php/th/

http://www.oryor.com/index.php/th/http://www.oryor.com/index.php/th/

http://www.oryor.com/index.php/th/

http://www.oryor.com/index.php/th/

http://www.oryor.com/index.php/th/http://www.oryor.com/index.php/th/

ÊÑÞÞÒ³ºÍ¡ÍѹµÃÒÂ

ÃѺ »ÃÔÁÒ³ÊÙ§

ËÁÙº´/Ê´ ·Ñº·ÔÁ¡Ãͺ

กระทรวงสาธารณสข

สาระนารจาก อย.

ฉบบท 38

14พฤษภาคม 2559

scisocietyสเปกตรม พธลงนามบนทกความเขาใจเรอง

การวจยวทยาศาสตรขวโลก

6เมษายน2559 ณ โรงแรม China World Hotel Beijing สาธารณรฐ

ประชาชนจน ไดมพธลงนามบนทกความเขาใจเรอง การวจยวทยาศาสตร

ขวโลก ภายใตบนทกความเขาใจระหวางหนวยงานขวโลกเหนอและขวโลกใต

ของจน กบ สวทช.

สบเนองจากสำานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.)

รบสนองพระราชดำารสมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร เพอ

สานงานศกษาวจยเกยวกบวทยาศาสตรขวโลกของประเทศไทย โดยมการลง

นามในขอตกลงความรวมมอระหวาง สวทช. และหนวยงานขวโลกเหนอและ

ขวโลกใตของจน (Chinese Arctic and Antarctic Administration: CAA)

สงกดสำานกงานบรหารกจการทางทะเล (State Oceanic Administration:

SOA) เมอวนท 30 กรกฎาคม พ.ศ. 2556 จากนน สวทช. ในฐานะฝาย

เลขานการโครงการวจยขวโลกตามพระราชดำารฯ ภายใตมลนธเทคโนโลย

สารสนเทศตามพระราชดำารสมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราช

กมาร ไดประสานงานกบมหาวทยาลย ทำาการคดเลอกนกวทยาศาสตรไทย

เพอไปรวมกบคณะสำารวจทวปแอนตารกตกแหงสาธารณรฐประชาชนจน

ทดำาเนนการโดย CAA และทลเกลาฯ ถวายรายชอเพอขอพระราชทาน

พระราชวนจฉยจากสมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร

เปนขนตอนสดทาย ซงทรงมพระราชวนจฉยใหนกวทยาศาสตรจาก 3

มหาวทยาลยคอ จฬาลงกรณมหาวทยาลย มหาวทยาลยบรพา และสถาบน

บณฑตพฒนบรหารศาสตร เดนทางไปศกษาวจยรวมกบคณะสำารวจทวป

แอนตารกตกของจนทกปนบตงแตป พ.ศ. 2557 เปนตนมา ปจจบนม

นกวทยาศาสตรไทยไดเดนทางไปรวมศกษาวจยวทยาศาสตรขวโลกกบคณะ

สำารวจของจนแลวจำานวน 5 คน และอยระหวางการประสานงานเพอสง

นกวทยาศาสตรไทยอก 2 คน ไปรวมกบคณะสำารวจในป พ.ศ. 2560

สวทช.รวมนำาเสนอผลงานวจยพฒนาและนวตกรรมสำาหรบผสงอายในงาน“วนผสงอายแหงชาตป2559”7เมษายน 2559 ณ สโมสรทหารบก ถ.วภาวดรงสต กรงเทพฯ - สำานกงานพฒนาวทยาศาสตร

และเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.) กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย รวมนำาเสนอผลงานวจย

พฒนา และนวตกรรม ดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยสำาหรบผสงอาย ในงานวนผสงอายแหงชาต

ป 2559 “เดนหนาประเทศไทยไปกบผสงอาย” ซงจดขนโดย คณะกรรมการผสงอายแหงชาต และ

กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย โดย สวทช. ไดนำาผลงานพรอมใชงานบางสวน

รวมจดแสดงภายในงาน นำาโดย ผลตภณฑตนแบบภายใตโครงการพฒนาผลตภณฑตามแนวคด

เศรษฐกจสรางสรรคสำาหรบผสงอาย โดยโปรแกรมสนบสนนการพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม

(ITAP) สวทช. ไดแก เฟอรนเจอรตอเนกประสงคสำาหรบผสงอาย เฟอรนเจอรกลางแจง (outdoor)

สำาหรบผสงอาย และอปกรณกลองขาวสำาหรบผสงอาย พรอมดวยผลงานจากเอมเทค ในเรอง

การศกษาพฤตกรรมการออกกำาลงของผสงอายเพอพฒนาอปกรณออกกำาลงและแนวทางการบรการ

และผลงานจากเนคเทค ในเรอง ระบบบรการโทรศพทวดโอสำาหรบคนหหนวก ซงไดรบความสนใจ

จากบรรดาผสงอายและผสนใจทมารวมชมงานจำานวนมาก

15ฉบบท 38

พฤษภาคม 2559

สดร.ลงนามความรวมมอดานดาราศาสตรวทยกบเกาหล

24มนาคม 2559 ณ โรงแรมลอตเต โฮเทล โซล สาธารณรฐเกาหล

รองศาสตราจารยบญรกษา สนทรธรรม ผอำานวยการสถาบนวจยดาราศาสตร

แหงชาต (องคการมหาชน) (สดร.) กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

และดร.อนว ฮาน ผอำานวยการสถาบนดาราศาสตรและอวกาศเกาหล รวม

ลงนามความรวมมอดานดาราศาสตรวทย โดยม ดร.สมคด จาตศรพทกษ

รองนายกรฐมนตร เปนสกขพยาน โดยหวง แลกเปลยนเรยนรเพอเดนหนา

โครงการหอดดาวดาราศาสตรวทยแหงชาต สรางความเขมแขงใหกบเครอ

ขายดาราศาสตรวทยอาเซยน และรวมเครอขายกลองโทรทรรศนทางไกล

เอเชยตะวนออก

TCELSรวมมอ2บรษทสตารทอพพฒนาเทคโนโลยระดบยนและโครโมโซมทำานายความเสยงเกดโรคพนธกรรมจากพอแมสลก

ดร.นเรศ ดำารงชย ผอำานวยการศนยความเปนเลศดานชววทยาศาสตร

(องคการมหาชน) (TCELS) กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กลาววา

อตสาหกรรมการแพทยครบวงจร เปน 1 ใน 10 อตสาหกรรมเปาหมายท

รฐบาลใชเปนกลไกขบเคลอนเศรษฐกจ ในสวนของ TCELS ใหการสนบสนน

การวจยทางการแพทยมาอยางตอเนอง โดยทำางานในเชงประชารฐ คอรวม

มอกบภาครฐ เอกชน และภาคสงคม ซงทงบรษท LMGG และ MGC กเกด

จากการสนบสนนของ TCELS มาตงแตเรมแรกทอยในภาครฐ จนพฒนามา

เปนธรกจสตารทอพ ความรวมมอในครงน ถอเปนความกาวหนาครงสำาคญ

ในวงการการแพทยไทย ทจะนำาไปสการพฒนามาตรฐานทงระบบของการให

บรการตรวจโรคทางพนธกรรม ซงเปนแนวทางการปองกนและการรกษาโรค

แนวใหมทกำาลงไดรบความนยมอยในขณะน ขณะเดยวกนจะเปนตนแบบให

กบผทสนใจเขาสธรกจสตารทอพและเอสเอมอดวย

“ประโยชน ของงานบรการทเกยวกบการทดสอบพนธกรรมทางการ

แพทยนน มกลมเปาหมายครอบคลมเกอบทงหมดกบประชากรทกระดบ

อาชพในทกกลมอาย ตงแตครรภมารดาจนถงผสงอาย สำาหรบสถานพยาบาล

ทมความประสงคจะขอรบการสนบสนนเทคโนโลยการดแลรกษาผปวย

ตลอดจนบรษททตองการเขารวมเครอขายในเบองตนสามารถตดตอมาไดท

Hotline TCELS 02 644 5499 กด 1” ผอ. TCELS กลาว

นายแพทยโอบจฬ ตราช ประธานกรรมการบรหาร บรษท LMGG จำากด

กลาววา บรษท LMGG มเทคโนโลยทสามารถใหบรการตรวจความผดปกต

ทางพนธกรรมในครอบครว ครอบคลมการคดกรองพาหะโรคพนธกรรม

เชน โรคทจะกอใหเกดความพการและทพพลภาพตางๆ ในทารก รวมถงการ

วนจฉยโรคพนธกรรมและโรคหายากตางๆ เชน โรคธาลสซเมย โรคกลาม

เนอออนแรง โรคไหลตาย โรคจอประสาทตาเสอมจากพนธกรรม และกลม

มะเรงทถายทอดในครอบครว เชน มะเรงเตานม มะเรงรงไข มะเรงลำาไสใหญ

มะเรงเยอบโพรงมดลก มะเรงไทรอยด

นพ.โอบจฬ กลาวดวยวา โรคพนธกรรมกอใหความสญเสยในครอบครว

คอนขางสง แตเทคโนโลยทางพนธศาสตรจะชวยปองกนการเกดโรคซำาใน

ครอบครวได โดยการชวยวางแผนการดำาเนนชวตในครอบครวและสามารถ

ชวยคดกรองยนในตวออนจากการทำาเดกหลอดแกว เพอชวยใหคสมรสม

บตรทปลอดจากโรคพนธกรรมดวย

ดานนายแพทยวรยทธ ประพนธพจน ผอำานวยการหองปฏบตการ บรษท

MGC กลาววา บรษท MGC ดำาเนนการดานการใหบรการตรวจทางพนธศาสตร

ทางการแพทย มากวา 3 ป ภายใตมาตรฐาน ISO 15189 : 2012 และ

15190 : 2003 จากการสนบสนนการจดตงและดำาเนนการโดย TCELS

โดยมเทคโนโลยทสามารถใหบรการตรวจวนจฉยพนธกรรมทารกในครรภ

โดยสามารถตรวจโครโมโซมจากสงสงตรวจ คอ เลอดและนำาครำาจากมารดา

scisociety

ฉบบท 38

16พฤษภาคม 2559

เชน Down’s syndrome, Patau syndrome และ Edwards syndrome นอกจากนยงใหบรการตรวจทาง

จโนม สำาหรบการคดกรองความผดปกตของทารกในครรภมารดาจากการวเคราะหดเอนเอของลกทปนอยใน

เลอดแม รวมถงบรการตรวจความผดปกตของตวออนทไดจากเทคโนโลยการผสมเทยม เพอเขาสขนตอนการคดเลอก

และยายฝากตวออน และยงใหบรการสนบสนนทางดานการศกษา และการวจยทางพนธศาสตรการแพทย

อกดวย

http://www.tcels.or.th/th/Home/NewsDetail/433

นกวจยสวทช.กวาดรางวลการนำาเสนอทางดานวทยาศาสตรฯผชนะเลศไดเปนตวแทนประเทศไทยไปแขงขนในระดบโลก

Science Jokes

บรตช เคานซล ประเทศไทย รวมกบ กระทรวงวทยาศาสตรฯ สวทช. สวทน. และกลมทร จดการ

แขงขน การนำาเสนอทางดานวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรม และคณตศาสตร (FameLab) ใน

ลกษณะทแปลกใหมนาสนใจ โดยตองพดจบภายใน 3 นาท

การแขงขนในรอบคดเลอก ผเขาแขงขนจะตองพดนำาเสนอเปนภาษาไทย สวนรอบรองชนะเลศ

จนถงรอบชงชนะเลศ จะตองพดนำาเสนอโดยใชภาษาองกฤษ ผผานเขารอบรองชนะเลศ จำานวน 10 คน

จะไดรบการฝกอบรมอยางเขมขนในดานทกษะการสอสารทางวทยาศาสตร โดยผเชยวชาญจากสหราช

อาณาจกร และผชนะเลศจะไดเปนตวแทนประเทศไทย เขารวมการแขงขนระดบโลกท Cheltenham

Science Festival สหราชอาณาจกร

ผลการแขงขนรอบชงชนะเลศ เมอวนท 29 เมษายน 2559 ผไดรบรางวลชนะเลศและรางวลปอปปลารโหวต ไดแก ดร.ขาว ตนสมบรณ นกวจยจากหอง

ปฏบตการไมโครอะเรยแบบครบวงจร BIOTEC สวทช. ซงจะไดเปนตวแทนประเทศไทยไปแขงขนทสหราชอาณาจกร พรอมรบรางวลเงนทนการศกษาเพอ

สนบสนนดานการสอสารทางวทยาศาสตร และรางวลอนๆ อกมากมาย รวมมลคากวาสองแสนบาท

นอกจากน ผไดรบรางวลลำาดบท 2 และ 3 กเปนนกวจยจาก สวทช. เชนกน โดยรางวลรองชนะเลศอนดบหนงไดแก ดร.ธวน เอยมปรด นกวจยจากหอง

ปฏบตการนาโนโมเลกลเปาหมาย NANOTEC และรองชนะเลศอนดบสอง ไดแก ดร.วนนตย วมตตสข นกวจยจากหองปฏบตการตรวจหาสารออกฤทธทาง

ชวภาพ BIOTEC

https://usercontent1.hubstatic.com/9216290.jpg

scisociety

นายรไดอยางไรวาแครอทเปนสงดสำ�หรบดวงต�

นายเคยเหนกระตายทใสแวนตาหรอเปลาละ

17ฉบบท 38

พฤษภาคม 2559

https://usercontent1.hubstatic.com/9216290.jpg

หองภาพสตวปาไทย (Thai wildlife gallery)ประท ป ดวงแค

ชางElephas maximusชางจดเปนสตวป าบนบกทมขนาดใหญทสด มนำ าหนก

อยระหวาง 3.5–5 ตน มจมกยาว หรอทเรยกวา “งวง”

ปลายงวงมเพยงจะงอยเดยว ตวผมงาเรยกวา “ชางพลาย”

สวนตวผทไมมงาเรยกวา “ชางสดอ” ตวเมยเรยกวา “ชางพง”

มขนาดเลกและเตยกวาตวผ ปกตไมมงาหรออาจมงาขนาดสนๆ

เรยกวา “ขนาย” โผลออกมาเหนอรมฝปากเลกนอย ตวเมยมระยะ

เวลาตงทองนาน 21-22 เดอน ออกลกครงละ 1 ตว

ฉบบท 38

18พฤษภาคม 2559

บานนกคด

Quiz

ผทไดรบรางวลประจำาฉบบท37ไดแกรางวลท 1 ผาพนคอฝายยอมหอม ไดแก คณจตชนก วงขนาย

รางวลท 2 กระเปาดนสอผาใยกญชง ไดแก คณสรศกด ขำาทอง

รางวลท 3 ถงผาสปนบอนด ไดแก คณอภสทธ เพญจตร คณปนสวรรณ มชนชวง ด.ญ.ศภลกษณ ทองตนไตรย

ปญหาประจำาฉบบท38

สงคำาตอบมารวมสนกไดทกองบรรณาธการสาระวทยฝายสอวทยาศาสตร

สำานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต111อทยานวทยาศาสตรประเทศไทยถ.พหลโยธนต.คลองหนงอ.คลองหลวงจ.ปทมธาน12120หรอสงทางโทรสารหมายเลข025647016หรอทางe-mailทsarawit@nstda.or.thอยาลมเขยนชอทอยมาดวยนะฮะ

รางวลประจำาฉบบท38มดงนรางวลท 2 ชดจานรองแกว

world scientist (7 ลาย)

จำานวน 1 รางวล

รางวลท 3 สมดโนต “I love

science” จำานวน 3 รางวล

สำาหรบในฉบบท 38 น เหมยวไดหนงสอใหมมาหนงเลมฮะ ชอวา “นามานกรมนกวทยาศาสตร นกคณตศาสตร และ

นกคด” ซง ดร.นำาชย ชวววรรธน ผเขยนไดรวบรวมวธการสะกดชอนกวทยาศาสตรฯ ระดบโลกทมเชอชาตตางๆ ในแบบ

ภาษาไทยไว แนนอนฮะวา ชวยใหชวตเหมยวงายขนเยอะเลย พอไดมา เหมยวเองจะรออะไร เปดคนสฮะ สงสยมานานแลววา

Marie Curie สะกดเปนภาษาไทยตามหลกราชบณฑตวาอะไรกนแนระหวาง

1. แมร คร 2. มาร คร 3. มาร กร

ในฉบบทแลว เหมยวถามคำาถามเกยวกบ ENZease ผลงานวจยของ สวทช. ทนำาไปชวยลอกแปงใน

อตสาหกรรมสงทอแทนการใชสารเคมวา เอนไซมดโอทอยใน ENZease นไดแกอะไรบาง คำาตอบคอ

“เอนไซมอะไมเลส” และ “เอนไซมเพคตเนส” ฮะ

(อานรายละเอยดเกยวกบ ENZease ไดใน สาระวทยฉบบท 37)

หมดเขตสงคำาตอบวนท25พฤษภาคม2559คำาตอบจะเฉลยพรอมประกาศรายชอผไดรบรางวลในสาระวทยฉบบท39สำาหรบของรางวลเราจะจดสงไปใหทางไปรษณย

รางวลท 1 กฟตเซต “I love science” (หนงสอนามานกรมนกวทยาศาสตร นกคณตศาสตร และนกคด + จานรองแกว world scientist 4 ลาย) จำานวน 1 รางวล

19ฉบบท 38

พฤษภาคม 2559

สนใจ ตดตอสอบถาม และสงซอไดท ศนยหนงสอ สวทช.

โทรศพท 0 2564 7000 ตอ 1179-80Email: cyberbookstore@nstda.or.th

เวบไซต: http://www.nstda.or.th/cyberbookstore/Facebook : https://www.facebook.com/

NSTDAbookstore

พเศษ!!สมาชกสาระวทยซอดวยตนเองทศนยหนงสอสวทช.ลด20% เหลอราคาเลมละ80 บาท

หนงสอนามานกรมนกวทยาศาสตรนกคณตศาสตรและนกคด

จำานวนหนา 115 หนา

ราคา 100 บาท

ผลตโดย ฝายสอวทยาศาสตร สวทช.

จดจำาหนายโดย ศนยหนงสอ สวทช.

ควรสะกดชอ Albert Einstein วา อลเบรต ไอนสไตน หรอ แอลเบรต ไอนสไตน กนแน? หรอสะกดไมถกทงสองชอ??

ชอ Marie Curie เขยนไทยใหถกตอง ไมใช แมร คร แตเปน ... ?หนงสอเลมนมคำาตอบ

นามานกรมนกวทยาศาสตร นกคณตศาสตร และนกคด รวบรวมรายชอนกวทยาศาสตร นกคณตศาสตร และนกคด พรอมผลงานสนๆ เกอบ 800 ทาน ไวในเลม และใชหลกฐานการเขยนชอมาเปนภาษาไทย ตามหลกของราชบณฑตยสถาน โดย ดร.นำาชย ชวววรรธน นกเขยนฝมอดอกทานของ สวทช. นบเปนพจนานกรมฉบบยอมๆ อกเลมทนกเขยน นกอานทกทานไมควรพลาด

ฉบบท 38

20พฤษภาคม 2559

เรองเขยนจากผอานสาระวทยเร องและถ ายภาพ โดย ด.ญ.วร ศา ใจด ม.2 โรงเร ยนสาธ ต มศว.ปทมว น

สตวเลยงตวจวตอน3:พารามเซยม

พารามเซยมคอสงมชวตเซลลเดยวทอาศยอยตามแหลงนำาจดหรอนำากรอย มนเคลอนทโดยใชซเลยทอยรอบเซลลโบกพดใหตวเคลอนท สงทฉนคดวานาสนใจในตวของมนคอ คอนแทรกไทลแวควโอล หรอถงเยอบางๆ ททำาหนาทกำาจดนำาออกจากเซลลเพอรกษาระดบความเขมขนสารในเซลล และปองกนไมใหเซลลแตก การเลยงพารามเซยมกแสนจะงาย เพราะสงเดยวทตองใชในการเลยงคอ “นำาตมฟาง” ทใชเปนทงทอยและแหลงอาหารของมนไดนานถง 1 เดอน

สงมชวตทฉนจะมาเสนอในครงน หลายคนอาจคดวามนเลยงยากเพราะไมสามารถเหนตวมนไดดวยตาเปลา! ถาอยากเหนกตองสองดวยกลองจลทรรศน แตถาใครไมมกลองจลทรรศ ฉนกมวธงายๆ มาเสนอ คอนำาไฟฉายมาสองทขวดเลยงกจะสามารถเหนจดจวๆเคลอนทกนเตมไปหมดแคนกเหนไดแลววาพารามเซยมทเราเลยงนนมเยอะมากมายแคไหน ซงความจรงแลว ฉนคดวาพารามเซยมเลยงงายทสดในบรรดาสตวเลยงตวจวทฉนไดพดถงในสองตอนกอนหนานเพราะเพยงแคมนำาตมฟางเรากสามารถเลยงและขยายพนธพารามเซยมไดนบพนตว!!

ภาพถายน ำาตมฟางท มพารามเซยมอาศยอย (ซาย) และภาพถายตวพารามเซยม (ขวา)ผานกลองจลทรรศแบบใชแสง (Light Microscope)

สำาหรบนำาตมฟาง นยมใชฟางขาวเพราะนำาทไดจะใส ทำาใหแยกตวพารา-มเซยมออกมาไดงายเวลาจะเปลยนนำา แตถาไมมจรงๆ กอาจจะใชหญาแหงแทนได เราสามารถเตรยมนำาตมฟางไดโดยนำาฟางขาวมาตดเปนทอนๆ แลวตมในนำาสะอาดดวยอตราสวนฟางขาว 15 กรม ตอนำา 1 ลตร ตมใหเดอดประมาณ 1 ชวโมง ตงทงไวใหเยน กอนจะนำามาใสภาชนะทจะใชเลยง ซงนำาตมฟางขาวนควรตงทงไว 1-2 วน เพอใหจลนทรยทเปนอาหารของ พารามเซยมเจรญเตบโต แลวจงนำาพารามเซยมใสลงไป จากนนปดดวย

21ฉบบท 38

พฤษภาคม 2559

ผาขาวบาง พอครบ 1 เดอนกตมนำาตมฟางใหม และใชหลอดหยดดด พารามเซยมมาใสในนำาใหมเปนอนเสรจเรยบรอย โดยการกนอาหารของพารามเซยมจะใชซเลยทอยบรเวณรองปากโบกพดอาหารเขาสเซลล เมออาหารเขาไปอยในฟดแวควโอลกจะไปรวมกบไลโซโซมทมเอนไซมยอยอาหารใหมขนาดเลกลง

ผานไปแปบเดยว เรากจะเหนไดชดวาพารามเซยมมจำานวนเพมขนจากเดมอยางรวดเรวมาก นนกเปนเพราะการสบพนธแบบไมอาศยเพศของพารามเซยมคอการแบงตวออกเปน 2 สวน (binary fission) พารามเซยมจะมนวเคลยส 2 อน คอ มาโครนวเคลยส (macronucleus) และไมโครนวเคลยส (micronucleus) โดยมาโครนวเคลยส จะแบงตวแบบอะไมโทซส

เรองเขยนจากผอานสาระวทย

ทมาของขอมล

- การแบงออกเปนสองสวน : http://www.ceted.org/webbio/chapter05/index_l05_p05.php

- คอนแทรกไทลแวควโอล : http://www.myfirstbrain.com/student_view.aspx?ID=35142

- การเลยงดพารามเซยม : เอกสารจากทองฟาจำาลอง

(amitosis) ได 2 นวเคลยส และไมโครนวเคลยสจะแบงตวแบบไมโทซสไดเปน 2 นวเคลยส ตอมาเยอหมเซลลจะคอดเขาตรงกลางบรเวณรองปาก จงจดเปนการแบงตวตามขวาง กลายเปนพารามเซยม 2 เซลล ถาสภาพแวดลอมเหมาะสมมนจะแบงตวประมาณวนละ 4 ครง และใชเวลาแบงตวครงละประมาณ 2 ชวโมง ! และถาสภาพแวดลอมไมเหมาะสมมนจะสบพนธแบบอาศยเพศ นามหศจรรยมากๆ เลยใชไหมคะ ถาใครอยากเลยงกสามารถไปขอไดจากทองฟาจำาลอง หรอหาเองจากแหลงนำาทมซากใบไมทบถม ลองดดมาสก 2-3 หยด มาสองดดวยกลองจลทรรศน หาไดแลวนำามาเพาะตอในนำาตมฟางกไดเหมอนกนคะ

ฉบบท 38

22พฤษภาคม 2559

ยอนกลบไปเมอสองปกอนหลงจากทผมจบมธยมปลายมาใหมๆ ผมเปนนกเรยนมธยมปลายรนแรกทจะมเวลาปดเทอมกอนขนมหาวทยาลยยาวนานถงหกเดอน เพอจะเลอนปดเทอมใหตรงกนทงอาเซยน ผมจงวางแผนทจะหากจกรรมทำาเพอใหมประโยชนและคมคากบชวตทสด ผมเลอกทจะไปทำาวจยทคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยมหดล เพราะผมกำาลงจะศกษาตอทน แตหลงจากไดไตรตรองแลว เนองจากมนเปนชวงเวลาทปดยาวนาน จะใหทำาแลบทงหมดกคงเปนไปไมได และคงไมสามารถเตมเตมประสบการณทางวทยาศาสตรของผมไดมากนก เปาหมายตอไปของผมจงสนใจทจะไปทำาวจยในตางประเทศ

โชคดวาตอนนนมโครงการหนงทนาสนใจเรยกวา XLAB International Summer Camp 2014 ทประเทศเยอรมน เพอนสนทของผมหลายคนทเคย

ประสบการณเขาคายวชาการในตางแดนเร องและภาพโดย ธนดล สต นต วณชย ก ล

“ผมเลอกมาเขาคายทำาวจยทXLABInternationalSummerCamp2014ทประเทศเยอรมนโดยเลอกสามสาขาไดแกประสาทสรรวทยา(Neurophysiology) เภสชวทยา(Pharmacology)และกายวภาคศาสตร(Anatomy)”

ไปมาบอกวาเปนคายทดมาก และเนนการทำาวจย ผมจงลองสมครไป ขนตอนการสมครกจะเหมอนการสมครคายในตางประเทศทวไป คอตองมใบรบรองผลการเรยน จดหมายแนะนำาตวจากอาจารยทปรกษา และเอกสารอนๆ ทจำาเปน รวมถงตองโอนเงนคาธรรมเนยมการเขาคายผานธนาคาร ทงหมดนเปนสงทผมไมเคยทำามากอน ผมจงตองดำาเนนการเองหมด เมอเอกสารทกอยางไดรบการยนยนจากสถานทสมครแลว ผมจงสามารถจองตวเครองบนและดำาเนนการทำาวซาได ตอนทำาวซาทสถานทตเยอรมน กไมไดวนวายมากนก เพราะมระบบทคอนขางชดเจน ขอเพยงเตรยมเอกสารใหพรอม ทสำาคญคอการไดรบงดเวนคาธรรมเนยมดวย เพราะประเทศเยอรมนถอวาคนทไปเรยนในประเทศเขาควรไดรบการสนบสนนทกอยาง จะเหนไดวาปจจบนมคนสนใจไปเรยนทเยอรมนคอนขางสง เพราะไดรบทนตลอดหลกสตรจากรฐบาล

เรองเขยนจากผอานสาระวทย

23ฉบบท 38

พฤษภาคม 2559

เยอรมน นอกจากนน เยอรมนยงมสถาบนและมหาวทยาลยทเนนการวจยทางวทยาศาสตรทมชอเสยงมาเนนนาน

เมอทกอยางเรยบรอยกไดเวลาเลอกวชาทจะไปทำาแลบ ผมมสทธเลอกสามวชา โดยแตละวชาจะกนเวลาหนงสปดาห รวมระยะเวลาเขาคายสามสปดาห วชาทผมเลอกไดแก ประสาทสรรวทยา (Neurophysiology) เภสชวทยา (Pharmacology) และกายวภาคศาสตร (Anatomy) โดยเหตผลทเลอกนนเปนเพราะผมคดวาผมถนดทสดและตรงกบสายงานการวจยของผมมากทสด

การเดนทางครงน ผมเดนทางคนเดยวจากกรงเทพฯ เวลาหวคำา โดยสายการบนเอตฮด แอรเวยส ซงเครองบนจะจอดพกหนงชวโมงทเมองอาบดาบ ประเทศสหรฐอาหรบเอมเรต แลวเดนทางตอ รวมแลวใชเวลาเดนทางประมาณสบหกชวโมงจงถงแฟรงกเฟรต เยอรมน จากนนผมตองเดนทางตอดวยรถไฟขนไปทางตะวนออกเฉยงเหนอ จดหมายปลายทางของผมคอเมองเกตทงเงน (Göttingen) รถไฟทผมใชโดยสารเปนรถไฟความเรวสงระหวางเมอง (ICE) ซงเปนทนาประทบใจมาก แตราคากสงเชนกน อยางไรกตามถอวาคมคากบระยะเวลา ทนาสงเกตคอเทคโนโลยรถไฟถอวาดมาก ตรงเวลา และ สะดวกตอการจอง

รถไฟความเรวสงระหวางเมอง (ICE)

เมองเกตทงเงน (Göttingen)

ในคายทงหมดผมเชอวาทกคอรสไมไดมความยากมากนก ผมบอกไดเลยวา มหาวทยาลยดงๆ ในประเทศไทยสามารถทำาได ไมเวนแมกระทงโรงเรยนมธยม แตบรรยากาศของการไดเขาไปอยในมหาวทยาลยชนนำา มนกวจยทผานประสบการณจรง มาทำางานเปนพเลยงรวมกบเราตลอดเวลา ทำาใหผมรสกไดถงบรรยากาศของการวจย อกทงยงชวยใหเราไดคดและถามขอสงสยไดเสมอ

ผมชนชอบการเรยนทนมากเพราะแนวคดของเขาคอ “การเตมเตมชองวางระหวางมหาวทยาลยและโรงเรยน” นกเรยนในหองเรยนจงนอย และอาจารยทมาสอนกเปนอาจารยทเกษยณจากมหาวทยาลย ฉะนนบรรยากาศในหองเรยนจะมทงประสบการณของอาจารยมาเลาใหฟงใหเราฉกคดอยเสมอ และทเหนชดทสดกเปนวชากายวภาคศาสตร เพราะอาจารยเปนหมอ มากอน กจะเลารายละเอยดของคนไข เอาชนสวนของมนษยจรงมาใหด แต ตอนทำาแลบ เราใชเพยงตวอยางสตว ซงสตวทเราใชทำามาตลอดกคอหม ขอเนนวา หมตวจรงทงตวนะครบ แตหมทนดตรงทเปนหมออรแกนก แต ถงแมจะเปนออรแกนก เวลาเราผา กยงมกลนททรมานจตใจไมใชนอย

วชาเภสชวทยากนาสนใจครบ เพราะในแลบ เราจะไมมเครองมอใหญๆ เราจงตองเขาไปใชในมหาวทยาลย และมสวนหนงของวชาทเปนการสกดสารจากพช เราไดเขาไปดการทำางานในมหาวทยาลย ลองนกสภาพดนะครบ ความยาวของตกประมาณหารอยเมตร มสามชน มชนใตดนอกสอง ทสำาคญมสามตก เรากจะเหนการสกดสารเรยงรายเตมไปหมด

วชาประสาทสรรวทยา ถอวาเปนสายงานทถนดทสดของทนและหาโอกาสทำาไดยากในประเทศ ไทย เพราะวานกวทยาศาสตรหลายทานของทนกถอวาเปนบดาแหงวชาน ยงไมนบรวมนกวทยาศาสตรรางวลโนเบลอกไมรกทาน ผมบอกไดเลยวาวชานคอนขางยาก แตกสนก เพราะไดทำาสงใหมๆ และเปนการประยกตความรระหวางฟสกสและชววทยาซงผมชอบมาก เพราะเราจะไดทำาการทดลองกบสตว เชน เจาะตาจกจนเพอดความถการรบภาพของดวงตา เจาะไขกบเพอวดศกยไฟฟาในเซลล รวมถงเจาะปมประสาทจากทากเพอกระตนระยะเรมตนของการปลอยกระแสประสาท แนนอนวามนคอนขางยาก แตอาจารยทนพรอมจะใหความชวยเหลอและตอบคำาถามทเราสงสยไดตลอดเวลา

อาคาร XLAB สถานทเขาคาย

เรองเขยนจากผอานสาระวทย

ฉบบท 38

24พฤษภาคม 2559

บคคลทมชอเสยงจากเมองเกตทงเงนนนมหลายคนมากครบ เพราะเมองนเปนเมองมหาวทยาลยทมนกวทยาศาสตรทมชอเสยงมากทสดในเยอรมน ม รางวลโนเบลเยอะทสดในยโรป รองจากมหาวทยาลยแคมบรดจและออกซฟอรด เทานน ฉะนนเมอมาอยในเมองนกจะไดเจอหลมฝงศพของ แมกซ พลงค (นกฟสกสทฤษฎ ผใหกำาเนดทฤษฎควอนตม จนไดรบรางวลโนเบลสาขาฟสกส ในป ค.ศ. 1918) แมกซ บอรน (นกฟสกสและคณตศาสตร ผพฒนาวชา กลศาสตรควอนตม และไดรบรางวลโนเบลสาขาฟสกสในป ค.ศ. 1954) แนนทส (นกฟสกสชาวเยอรมน ผไดรบรางวลโนเบลสาขาเคมในป ค.ศ. 1920 และเปนผเรมตนวชาเคมกายภาพ) หรอแมกระทงหองทำางานของ เกาส (นก คณตศาสตรชาวเยอรมน ผมความสามารถหลากหลายสาขา จนไดรบฉายาวา “สดยอดของนกคณตศาสตร ผทรงอทธพลมากทสดในประวตศาสตร”) ผมวาบรรยากาศแบบนมนหาไมไดจากทไหน มนเปนบรรยากาศทเราเรยนทฤษฎในหองเรยนและหลงจากเรยนกไดไปสมผสบรรยากาศ แมกระทงหลมศพนกวทยาศาสตรผมชอเสยงระดบโลก นบวาเปนการสรางแรงบนดาลใจทเยยมมาก ผมคงไมสามารถบอกไดวามนตนเตนขนาดไหน เพราะจะรสกไดกตองไปเหนดวยตวเอง

อกบรรยากาศหนงทเจอนอกจากสถานททมความสำาคญทางประวตศาสตร แลว เราไดเจอนกวทยาศาสตรโนเบลอยางใกลชด ผมมโอกาสฟงบรรยายจาก ดร.เออรวน นเฮอร นกชวฟสกสรางวลโนเบล สาขาสรรวทยาและการ

การทำาแลบผาหวใจหม

แพทย ป ค.ศ. 1991 ผเชยวชาญทางดานสรรวทยาของเซลล และสามารถถามคำาถามไดคอนขางเปนการสวนตวเลยทเดยว ยงกวานน เมอผมเดนทางกลบประเทศไทยในเดอนสงหาคม และมการประกาศรางวลโนเบลในป 2014 ในเดอนตลาคม หนงในคนทไดรางวลโนเบลในสาขาเคมในปนนกคอ ดร.สเตฟาน เฮลซ ซงทำางานอยในสถาบนทตดกบแลบทผมทำานนเอง ผมเดนทางผานสถานทนนทกวน เชาและเยน ไมแนนะครบ รถเมลหมายเลขหาทผมใชบรการทกวนตอนนน อาจจะทำาใหผมมโอกาสไดเจอนกวทยาศาสตรรางวลโนเบลแบบทผมไมทนรตวกเปนได

นอกเหนอจากการเขาคายทำาแลบแลว ผมไดมโอกาสไปเทยวตางเมองทฮานโนเวอร ซงเปนเมองทใหญทางตอนเหนอของเยอรมน กจกรรมทเขาใหผมทำากคอการแรลล เพอทำาใหเราสามารถเดนเทยวชมเมองไดทวถง เมองนเปนเมองทมประวตยาวนานมาก และทสำาคญ กษตรยจากเมองนเปนตนกำาเนดของราชวงศวนดเซอรของกษตรยองกฤษในปจจบน รวมทงควน อลซาเบธทสองดวย ฉะนนในนทรรศการณนจะรวมเรองของการเปลยนผาน จากกษตรยเยอรมนไปเปนกษตรยองกฤษอยางสมบรณ เมองฮานโนเวอรมศาลากลางทสวยงามมาก และแหลงชอปปงขนาดใหญ ผมเดนตามหาสถานทตางๆ ถายรปไปเพลนๆ จนหมดเวลา

นอกจากเมองนแลว ผมยงไดไปดบรเวณเสนแบงเขตแดนของเยอรมนตะวนตกและตะวนออกในอดตสมยสงครามโลกครงทสอง ทอทยานแหง

การวดความถการรบภาพของตาจกจ น ขณะท ยดตวจกจ นไว

การวดศกยไฟฟาของเซลลไขกบขณะหยอดสารละลาย

เรองเขยนจากผอานสาระวทย

25ฉบบท 38

พฤษภาคม 2559

ชาตฮาตซ ซงเปนอทยานทใหญมาก เราตองเดนทำาแรลลไปตลอดเสนทาง กจกรรมทเขาวางแผนมาสนกมากครบ คอเราตองถายรปสถานทปรศนาและตามหาพชทพบไดทเดยวทน ตลอดเสนทาง เราจะเหนรวลวดหนามทเปนเสนแบงเขตแดน แมปจจบนจะไมไดใชแลวแตกทำาใหเราซมซบบรรยากาศของสมยสงครามไดเปนอยางด

ทนาประทบใจมากอยางนงคอผมไดมาเจอคนไทยทเมองเกตทงเงน ทนมกลมคนไทยประมาณสามสบคน เรามกจกรรมสำาหรบกลมคนไทยบอยมาก ชวงทผมมาถงใหมๆ ผมคอนขางโดดเดยวมาก กมพคนไทยเขามาดแลพดคย เวลากลางวนเรามโอกาสไดเจอกน ไดพดคยแลกเปลยนประสบการณ และผมเชอวากลมนกเรยนไทยทนอบอนแนนแฟนมากทสดกลมหนงทผมเคยเจอเลยกวาได

อาหารของเยอรมนจะเนนอยไมกอยาง ขนพนฐานเรากนกถงไสกรอก ขาหม แตจรงๆ แลวคนทนกกนอาหารตะวนตกทวไป แตจะเนนมนฝรงมากเปนพเศษ ทนมคนเตรกจากตรก และคนอตาเลยนมาอยเยอะมาก ฉะนนเราจะเจอรานเคบบและรานพซซาสมำาเสมอ แตทเหนชดมากกเรองของเบยร ผมขอยนยนวาเบยรทนมขายทกทไมเวนแมแตโรงอาหารมหาวทยาลย ทยงไปกวานน รสชาต ความกลมกลอม และราคา กดกวาและถกกวาเบยรไทยแนนอน โดยเฉพาะเบยรสด ถาไดลมลองพรอมอาหารมอหนกๆ และไดชมฟตบอลสกครง บอกไดเลยวา...มนชางสดยอดทเดยวครบ

ชวงทผมไป เปนชวงการแขงขนฟตบอลโลกป 2014 พอด ฉะนนตลอดระยะเวลาทเขาคายกจะมสสนของฟตบอลโลกตลอด เพราะจะมนกเรยนจากตางประเทศทเขารวมแขงขนฟตบอลโลกดวย ไมเวนกระทงวนสดทายทผมบนกลบ ผมไดชมฟตบอลโลกนดชงชนะเลศถายทอดสดบนเครองบน ไฟลทนนออกจากเยอรมน และทสำาคญ เยอรมนเปนแชมปโลก ฉะนน บรรยากาศบนเครองบนกจะสนกไมแพกบเมองทกเมองในเยอรมน

รปป นของ”เกาส”จากหองทำางานในหอประชมเกาของมหาวทยาลย

การฟงบรรยายจาก ดร.เออรวน นเฮอร อทยานแหงชาตฮาตซ

ผ เขยนกบเพ อนๆ ชาวคายคนเอเชย

ตลอดระยะเวลาราวหนงเดอนทผมไดไปใชชวตคนเดยวในครงน ผมถอวาเปนประสบการณทดและนาสนใจมากครบ ถงแมจะตองรบกวนคาใชจายของผปกครองประมาณหนง แตกถอวาคมคาในประสบการณชวตของการเปนนกวทยาศาสตรของผมเลยทเดยว เพราะผมไดไปเหนของจรง ไดทงความรในทฤษฎและลงมอปฏบตจรง ทยงไปกวานน ผมไดเหนประวตศาสตร เรองราว และวฒนธรรม ของวทยาศาสตรทปรากฏอยในแตละสถานททผมไปดวย รวมถงวธการเรยนททำาใหผมไดฉกคดและวเคราะหตลอดเวลา พยายามตงคำาถามกบตวเองเสมอ ผมไดเพอนใหมชาวตางชาต และทสำาคญทสดคอการดำารงชวตใหอยรอด การปรบตวใหเขากบสงคม และความกลาทจะตดสนใจ ฉะนนการเดนทางคนเดยวครงน แมจะตองผจญภยพอสมควร แตสดทายกทำาใหผมรวานคอประสบการณทผมตามหามาตลอดชวงระยะเวลาปดเทอมอนแสนยาวนานน และทำาใหผมรสกไดตลอดเวลาวา “ผมไมเคยเสยใจเลยทเลอกอาชพเปนนกวทยาศาสตร”

เรองเขยนจากผอานสาระวทย

ฉบบท 38

26พฤษภาคม 2559

ใบสมครสมาชก

สทธพเศษสำาหรบสมาชก

ไดรบ e-magazine สาระวทย อยางตอเนองทางอเมลโดยไมเสยคาใชจายใดๆ

ซอหนงสอของ สวทช. ลด 20% ทศนยหนงสอ สวทช.

หมายเหต 1. ทานสามารถสงไฟลหรอถายเอกสารแบบฟอรมนเพอใหทานอนทสนใจ

สมครเปนสมาชกได

2. โปรดสงใบสมครกลบมายงกอง บ.ก. ตามทอยขวามอ หรอทางโทรสาร

หรอทางอเมล

สาระวทย เปนนตยสารอเลกทรอนกส (e-magazine) รายเดอน มจดประสงคเพอเผยแพรขอมลขาวสารและความรดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยทงของไทยและตางประเทศ ใหแกกลมผอานทเปนเยาวชน และประชาชนทวไปทสนใจในเรองดงกลาว โดยสามารถดาวนโหลดไดฟรท www.nstda.or.th/sci2pub/ หรอ บอกรบเปนสมาชกไดโดยไมเสยคาใชจายใดๆ

จดทำาโดย ฝายสอวทยาศาสตร สำานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.)

ขอความตางๆ ทปรากฏในนตยสารอเลกทรอนกสฉบบน เปนความเหนโดยอสระของผเขยน สำานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต ไมจำาเปนตองเหนพองดวย

‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس

ชอ/สกล ......................................................................................................................................................................................................................................................

ทอยปจจบน จงหวด ..................................................................................................................................................................................................................................

โทรศพท ...........................................................................................E-mail (โปรดเขยนตวบรรจง) .......................................................................................................

วฒการศกษา ปวช./ปวส. ม. 6 ปรญญาตร ปรญญาโท

ปรญญาเอก อนๆ ...............................................................................................................................................

อาชพปจจบน คร/อาจารย นกเรยน (ชน............) นสต/นกศกษา (ป............คณะ.....................................................)

รบราชการ/พนง. รฐวสาหกจ พนง. บรษทเอกชน ธรกจสวนตว อนๆ..........................................

วนท .........../............./....................

กองบรรณาธการ สาระวทย

ฝายสอวทยาศาสตร สำานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต

111 อทยานวทยาศาสตรประเทศไทย

ถ.พหลโยธน ต.คลองหนง อ.คลองหลวง จ.ปทมธาน 12120

โทรสาร 0 2564 7016

e-mail: sarawit@nstda.or.th

สมครสมาชกสงมาตามทอยดานลาง

คำาคม นกวทยนำาชย ชวววรรธน

http://missionarybrewer.files.wordpress.com/2011/08/imgcarl-sagan2.jpg

Science is not only compatible with spirituality ; it is a profound source of spirituality.

- Carl Sagan

วทยาศาสตรไมเพยงแตไปดวยกนไดกบจตวญญาณ ; มนยงเปนแหลงกำาเนดอนลกซงของจตวญญาณดวย

- ค�รล เซแกน

คารล เซแกน(9 พฤศจกายน พ.ศ. 2477 - 20 ธนวาคม พ.ศ. 2539)

นกดาราศาสตรชาวอเมรกน สำาเรจปรญญาเอกทมหาวทยาลยชคาโก และไดเปนศาสตราจารยทางดาราศาสตรและวทยาศาสตรอวกาศ และผอำานวยการ หองปฏบตการการศกษาเกยวกบดาวเคราะหทมหาวทยาลยคอรเนลล รายการสารคดวทยาศาสตรซรสอนโดงดงทางโทรทศนทเซแกนเปนผจดทำา มชอวา “Cosmos” มผชมถง 500 ลานคน จาก 60 ประเทศทวโลก และหนงสอในชอ “Cosmos” เชนกน ไดกลายเปนหนงสอทขายดตดชารจเบสตเซลเลอรของ New York Times เปนเวลาถง 7 สปดาห

เซแกน ไดชอวาเปนนกเขยนหนงสอวทยาศาสตรสำาหรบประชาชนทวไป ดวยสำานวนทสละสลวยนาอานราวกบบทกว และเปนผประพนธนยายวทยาศาสตรเรอง Contact ทกลายเปนภาพยนตรไซไฟเรองหนงทไดรบการยกยองในเรองความสมจรงของขอมลเปนอยางมาก