In order to promote public education and public safety, equal justice for all, a better informed citizenry, the rule of law, world trade and world peace, this legal document is hereby made available on a noncommercial basis, as it is the right of all humans to know and speak the laws that govern them.

Kingdom of Thailand≠ EDICT OF GOVERNMENT ±

TCPS 1357-2550 (2007) (Thai): Herbal Powder

มผช.๑๓๕๗/๒๕๕๐

มาตรฐานผลิตภัณฑชุมชน แปงนํ้าสมุนไพร

๑. ขอบขาย

๑.๑ มาตรฐานผลติภัณฑชุมชนนี้ครอบคลุมแปงน้ําสมุนไพรที่ใชกับผิวหนาและผิวกาย

๒. บทนยิาม ความหมายของคําที่ใชในมาตรฐานผลิตภัณฑชุมชนนี้ มีดังตอไปนี ้

๒.๑ แปงน้ําสมุนไพร หมายถึง ผลิตภัณฑที่ไดจากการนําดินสอพองมาบดใหละเอียด ทําใหแหงโดยใชความรอนจากแสงอาทิตยหรือแหลงพลังงานอ่ืน ผสมกับน้ําสมุนไพร เชน น้ําขมิ้น น้ําไพล น้ําเหงาสับปะรด น้ําเห็ดหลินจือ อาจมีการแตงกล่ิน

๓. สวนประกอบ

๓.๑ สารที่ใชเปนสวนประกอบในแปงน้าํสมุนไพร ใหเปนไปตามประกาศกระทรวงสาธารณสุขที่ออกตาม

พระราชบัญญัติเครื่องสําอางฉบับที่มผีลบังคับใช

๔. คุณลักษณะที่ตองการ

๔.๑ ลักษณะทั่วไป ตองขนพอเหมาะ อาจตกตะกอนเมื่อตั้งทิ้งไว ไมพบสิ่งที่ไมพึ่งประสงคของสวนประกอบที่ใช เชน เศษ

สมุนไพร ๔.๒ สีและกล่ิน

ตองมีสีและกล่ินที่ดตีามธรรมชาติของแปงน้ําสมุนไพร ๔.๓ ส่ิงแปลกปลอม

ตองไมพบสิ่งแปลกปลอมที่ไมใชสวนประกอบที่ใช เชน เสนผม ดิน ทราย กรวด ชิ้นสวนหรือส่ิงปฏิกูลจากสัตว

- ๑ –

มผช.๑๓๕๗/๒๕๕๐ ๔.๔ สารปนเปอน ๔.๔.๑ ตะกั่ว ตองไมเกิน ๒๐ มิลลิกรัมตอกิโลกรัม ๔.๔.๒ สารหนู (คาํนวณเปน As2O3) ตองไมเกิน ๕ มิลลิกรัมตอกิโลกรัม ๔.๔.๓ ปรอท ตองไมเกิน ๐.๕ มิลลิกรัมตอกิโลกรัม

๔.๕ กรดบอริกและเกลือบอเรต (คํานวณเปนกรดบอริก) อยางใดอยางหนึ่งหรือรวมกัน ตองไมเกินรอยละ ๓ โดยน้าํหนัก ๔.๖ ความเปนกรด-ดาง ตองอยูระหวาง ๕.๕ ถึง ๘.๐ ๔.๗ จุลินทรีย จํานวนแบคทีเรีย ยีสต และราท้ังหมด ตองนอยกวา ๑ × ๑๐๓ โคโลนีตอตัวอยาง ๑ ลูกบาศกเซนติเมตร

หรือ ๑ กรัม ๔.๘ ความคงสภาพ ลักษณะทั่วไปและสีและกล่ินตองอยูในสภาพทีด่ี ไมแปรสภาพหรือเส่ือมสภาพ

๕. สุขลักษณะ

๕.๑ สุขลักษณะในการทําแปงน้าํสมุนไพร ใหเปนไปตามคาํแนะนาํตามภาคผนวก ก.

๖. การบรรจุ ๖.๑ ใหบรรจุแปงน้าํสมุนไพรในภาชนะบรรจุที่สะอาด ปดไดสนิท และสามารถปองกันการปนเปอนจาก

ส่ิงสกปรกภายนอกได ๖.๒ ปริมาตรสุทธหิรือน้ําหนักสุทธิของแปงน้ําสมุนไพรในแตละภาชนะบรรจุ ตองไมนอยกวาที่ระบุไวที่ฉลาก

๗. เครื่องหมายและฉลาก ๗.๑ ที่ภาชนะบรรจุแปงน้ําสมุนไพรทุกหนวย อยางนอยตองมีเลข อักษร หรือเครื่องหมายแจงรายละเอียด

ตอไปนี้ใหเห็นไดงาย ชัดเจน (๑) ช่ือเรียกผลิตภณัฑ เชน แปงน้ําสมุนไพร แปงสิว (๒) สวนประกอบที่สําคัญ (๓) ปริมาตรสุทธหิรือน้ําหนักสุทธิ (๔) เดือน ปที่ทํา (๕) ขอแนะนําในการใช การเก็บรักษา ขอควรระวัง และตองไมมีแสดงสรรพคุณโออวดเกินความ

เปนจริงหรือเปนเท็จ

- ๒ -

มผช.๑๓๕๗/๒๕๕๐

(๖) ช่ือผูทําหรือสถานที่ทํา พรอมสถานที่ตั้ง หรือเคร่ืองหมายการคาที่จดทะเบียน ในกรณีที่ใชภาษาตางประเทศ ตองมีความหมายตรงกับภาษาไทยทีกํ่าหนดไวขางตน

๘. การชักตัวอยางและเกณฑตัดสิน

๘.๑ รุน ในทีน่ี ้หมายถึง แปงน้าํสมุนไพรที่มีสวนประกอบเดยีวกัน ที่ทําหรือสงมอบหรือซื้อขายในระยะเวลาเดียวกัน

๘.๒ การชักตัวอยางและการยอมรับ ใหเปนไปตามแผนการชักตัวอยางที่กําหนดตอไปนี ้๘.๒.๑ การชักตัวอยางและการยอมรับ สําหรับการทดสอบสิ่งแปลกปลอม การบรรจุ และเคร่ืองหมายและ

ฉลาก ใหชักตวัอยางโดยวิธีสุมจากรุนเดียวกัน จํานวน ๓ หนวยภาชนะบรรจุ เมื่อตรวจสอบแลวทุกตัวอยางตองเปนไปตามขอ ๔.๓ ขอ ๖. และขอ ๗. จึงจะถือวาแปงน้ําสมุนไพรรุนนั้นเปนไปตามเกณฑที่กําหนด

๘.๒.๒ การชักตัวอยางและการยอมรับ สําหรับการทดสอบลักษณะทั่วไปและสีและกล่ิน ใหใชตัวอยางที่ผานการทดสอบตามขอ ๘.๒.๑ แลว จาํนวน ๓ หนวยภาชนะบรรจุ เมือ่ตรวจสอบแลวทุกตัวอยางตองเปนไปตามขอ ๔.๑ และขอ ๔.๒ จึงจะถือวาแปงน้าํสมุนไพรรุนนั้นเปนไปตามเกณฑที่กําหนด

๘.๒.๓ การชักตัวอยางและการยอมรับ สําหรับการทดสอบสารปนเปอน กรดบอริกและเกลือบอเรต และความเปนกรด-ดาง ใหชักตัวอยางโดยวิธีสุมจากรุนเดียวกัน จํานวน ๓ หนวยภาชนะบรรจุ เพ่ือทําเปนตัวอยางรวม โดยมีปริมาตรรวมหรือน้ําหนักรวมไมนอยกวา ๒๐๐ ลูกบาศกเซนติเมตรหรือ ๒๐๐ กรัม กรณีตัวอยางไมพอใหชักตัวอยางเพิ่มโดยวิธีสุมจากรุนเดียวกันใหไดตัวอยางที่มีปริมาตรรวมหรือน้ําหนักรวมตามที่กําหนด เมื่อตรวจสอบแลวตัวอยางตองเปนไปตามขอ ๔.๔ ถึงขอ ๔.๖ จึงจะถือวาแปงน้ําสมุนไพรรุนนั้นเปนไปตามเกณฑที่กําหนด

๘.๒.๔ การชักตัวอยางและการยอมรับ สําหรับการทดสอบจุลินทรีย ใหชักตัวอยางโดยวิธีสุมจากรุนเดียวกัน จํานวน ๓ หนวยภาชนะบรรจุ เพ่ือทําเปนตัวอยางรวม โดยมีปริมาตรรวมหรือน้ําหนักรวมไมนอยกวา ๒๐๐ ลูกบาศกเซนติเมตรหรือ ๒๐๐ กรัม กรณีตัวอยางไมพอใหชักตัวอยางเพิ่มโดยวิธีสุมจากรุนเดียวกันใหไดตัวอยางที่มีปริมาตรรวมหรือน้ําหนักรวมตามที่กําหนด เมื่อตรวจสอบแลวตัวอยางตองเปนไปตามขอ ๔.๗ จึงจะถือวาแปงน้าํสมุนไพรรุนนั้นเปนไปตามเกณฑที่กําหนด

๘.๒.๕ การชักตัวอยางและการยอมรับ สําหรับการทดสอบความคงสภาพ ใหชักตัวอยางโดยวิธีสุมจากรุน เดียวกัน จํานวน ๓ หนวยภาชนะบรรจุ เมื่อตรวจสอบแลวทุกตัวอยางตองเปนไปตามขอ ๔.๘ จึงจะถือวาแปงน้ําสมุนไพรรุนนั้นเปนไปตามเกณฑที่กําหนด

๘.๓ เกณฑตัดสนิ ตัวอยางแปงน้าํสมุนไพรตองเปนไปตามขอ ๘.๒.๑ ขอ ๘.๒.๒ ขอ ๘.๒.๓ ขอ ๘.๒.๔ และขอ ๘.๒.๕ ทุกขอ จึงจะถือวาแปงน้ําสมุนไพรรุนนั้นเปนไปตามมาตรฐานผลิตภัณฑชุมชนนี ้

- ๓ –

มผช.๑๓๕๗/๒๕๕๐

๙. การทดสอบ ๙.๑ การทดสอบลกัษณะทั่วไป สีและกล่ิน ส่ิงแปลกปลอม ภาชนะบรรจุ และเคร่ืองหมายและฉลาก

ใหตรวจพินิจ ๙.๒ การทดสอบสารปนเปอน

ใหใชอะตอมิกแอบซอรปชันสเปกโทรโฟโตมิเตอรหรือวิธีทดสอบอืน่ทีเ่ปนที่ยอมรับ ๙.๓ การทดสอบกรดบอริกและเกลือบอเรต

ใหใชวิธีทดสอบตาม AOAC หรือวิธีทดสอบอื่นที่เปนที่ยอมรับ ๙.๔ การทดสอบความเปนกรด–ดาง

เตรียมสารละลายตัวอยางแปงน้ําสมุนไพรรอยละ ๑๐ โดยน้ําหนัก วัดความเปนกรด-ดางดวยเครื่องวัดความเปนกรด–ดาง

๙.๕ การทดสอบจลิุนทรีย ใหใชวิธีทดสอบตามมาตรฐานผลิตภัณฑอุตสาหกรรม เครื่องสําอาง : ขอกําหนดทั่วไป มาตรฐานเลขที่มอก.๑๕๒

๙.๖ การทดสอบความคงสภาพ เก็บตัวอยางแปงน้ําสมุนไพรที่ไมเคยเปดฝาภาชนะบรรจุมากอนที่อุณหภูมิ (๔ ± ๒) องศาเซลเซียส เปน เวลา ๒๔ ช่ัวโมง แลวนํามาเก็บที่อุณหภูมิ (๓๐ ± ๒) องศาเซลเซียส เปนเวลา ๒๔ ช่ัวโมง ทําเชนนี้สลับกันจนครบ ๔ ครั้ง นาํมาวางไวใหเย็นที่อุณหภูมิหอง ตรวจสอบลักษณะทั่วไปและสีและกล่ินเปรยีบเทียบกับสภาพเดิมของผลิตภัณฑ

๙.๗ การทดสอบปริมาตรสุทธิหรือน้ําหนักสุทธ ิใหใชเครื่องวัดปริมาตรหรือเคร่ืองช่ังที่เหมาะสม

- ๔ -

มผช.๑๓๕๗/๒๕๕๐

ภาคผนวก ก. สุขลักษณะ (ขอ ๕.๑)

ก.๑ สถานที่ตั้งและอาคารที่ทํา ก.๑.๑ สถานที่ตั้งตัวอาคารและทีใ่กลเคียง อยูในที่ที่จะไมทาํใหผลิตภัณฑทีท่ําเกิดการปนเปอนไดงาย โดย ก.๑.๑.๑ สถานที่ตั้งตัวอาคารและบรเิวณโดยรอบ สะอาด ไมมนี้าํขังแฉะและสกปรก ก.๑.๑.๒ อยูหางจากบรเิวณหรือสถานที่ที่มีฝุน เขมา ควัน มากผดิปกต ิก.๑.๑.๓ ไมอยูใกลเคียงกับสถานทีน่ารังเกียจ เชน บริเวณเพาะเลี้ยงสัตว แหลงเก็บหรือกําจัดขยะ

ก.๑.๒ อาคารที่ทํามีขนาดเหมาะสม มีการออกแบบและกอสรางในลักษณะที่งายแกการบาํรุงรักษา การทําความสะอาด และสะดวกในการปฏิบัติงาน โดย

ก.๑.๒.๑ พ้ืน ฝาผนัง และเพดานของอาคารที่ทาํ กอสรางดวยวัสดุที่คงทน เรียบ ทาํความสะอาด และซอมแซมใหอยูในสภาพที่ดตีลอดเวลา

ก.๑.๒.๒ แยกบริเวณทีท่ําออกเปนสัดสวน สําหรับวัตถุดิบ วัสดุบรรจุ ผลิตภัณฑรอการบรรจุ และผลิตภัณฑสําเร็จรูป ไมอยูใกลหองสุขา ไมมีส่ิงของที่ไมใชแลวหรือไมเก่ียวของกับการทําอยูในบริเวณที่ทํา

ก.๑.๒.๓ พ้ืนที่ปฏิบตัิงานไมแออัด มแีสงสวางเพียงพอ และมีการระบายอากาศที่เหมาะสม ก.๑.๒.๔ หองสุขา อางลางมือมีจาํนวนเหมาะสม มีอุปกรณเครื่องใชสําหรับทาํความสะอาด หรือฆาเช้ือโรค

ก.๒ เครื่องมือ เครื่องจักร และอุปกรณในการทํา ก.๒.๑ ภาชนะหรืออุปกรณในการทําที่สัมผัสกับผลิตภัณฑ ทําจากวัสดุมีผิวเรียบ ไมเปนสนิม ลางทาํความ

สะอาดไดงาย ก.๒.๒ เครื่องมือ เครือ่งจักร และอุปกรณทีใ่ช สะอาด กอนและหลังการใชงานตองทาํความสะอาด เหมาะสม

กับการใชงาน ไมกอใหเกิดการปนเปอน ตดิตั้งไดงาย มีปริมาณเพียงพอ รวมทั้งสามารถทําความสะอาดไดงายและทั่วถึง

ก.๓ การควบคุมกระบวนการทํา ก.๓.๑ วัตถุดบิและสวนผสมในการทาํ สะอาด มีคุณภาพด ีมีการลางหรือทาํความสะอาดกอนนาํไปใช ไดจาก

แหลงที่เช่ือถือได ปลอดภัย จัดเก็บในภาชนะสะอาด ปองกันการปนเปอนได แยกเกบ็เปนสดัสวน ก.๓.๒ การทํา การเก็บรักษา การขนยาย และการขนสง ใหมีการปองกันการปนเปอนและการเสื่อมเสียของผลิตภัณฑ ก.๓.๓ เครื่องช่ังที่ใชตองตรวจสอบไดเที่ยงตรง

ก.๔ การสุขาภิบาล การบาํรุงรักษา และการทาํความสะอาด ก.๔.๑ น้ําทีใ่ชลางทําความสะอาดเครื่องมือ เครื่องจักร อุปกรณ และมือของผูทํา เปนน้ําสะอาดและมีปริมาณ

เพียงพอ ก.๔.๒ มีวิธีการปองกันและกําจัดสตัวนําเช้ือ แมลงและฝุนผง ไมใหเขาในบริเวณที่ทําตามความเหมาะสม ก.๔.๓ มีการกําจดัขยะ ส่ิงสกปรก และน้ําทิ้ง อยางเหมาะสม เพ่ือไมกอใหเกิดการปนเปอนกลับลงสูผลิตภัณฑ ก.๔.๔ สารเคมีที่ใชลางทําความสะอาด และใชกําจัดสัตวนําเช้ือและแมลง ใชในปริมาณที่เหมาะสม และ

เก็บแยกจากบริเวณที่ทํา เพ่ือไมใหปนเปอนลงสูผลิตภัณฑได

- ๕ –

มผช.๑๓๕๗/๒๕๕๐

- ๖ -

ก.๕ บุคลากรและสขุลักษณะของผูทํา ผูทําทุกคน ตองมีสุขภาพที่สมบูรณ แข็งแรง ทั้งรางกายและจิตใจ รักษาความสะอาดสวนบุคคลใหดี เชน สวมเสื้อผาทีส่ะอาด มีผาคลมุผมเพื่อปองกันไมใหเสนผมหลนลงในผลิตภัณฑ ไมไวเล็บยาว ลางมือใหสะอาดทุกครั้งกอนปฏิบัติงาน หลังการใชหองสุขา และเมื่อมือสกปรก