ĐẠI H Ọ C TỒNG H Ợ P HÀ NỘI

TẠP C H Í KHOA H Ọ C No 3 + 4 - 1992

HỒ CHÍ MINH VÀ CHIẾN Lược ĐẠI ĐOÀN KẾT

TRONG NHỮNG NĂM ĐẦU

CỦA CHÍNH QUYỀN CÁCH MẠNG

NGU YẾN X U Â N T H Ô N G ^

Đại d o à a k í t lầ một ch l ín lược c ich mạng quao trọng của Hồ Chí Minh và của Đảng Cộng sảa Việt Nam. Sau khi Cách mạng tháng Tám năm 1945 ihành công, chính q u y ỉn dAa chủ Rhỉn dân đ ư ợ c Ihành lập, cách mạng Việl Nam phải dứng t rư ớ c những thử th ic k h í t sức to lớn, nặng n£. Đề vưựl qua đưực những khó khăn nghiêm trọng ĩy , chỉ có t h ỉ d ự a v&o sức mạnh của khối đại đoần kết toàn dân. Dảng ta, dứng dău là Chủ tich Hd Chi Mioh đả c6 nhữog chủ trư ơ n g và biộn pháp kip thờ i dũng dắR, giải quyết thành còng eh l ín Itrợc dạl đoàn kết ; do dó, đả dưa cách mạng vượt qua những khố kh&n, giữ vững đirợc ck íah q u y ỉo và t i ỉ p đỈR dâ lảnh đạo kháng ch i ỉn tháng lợi. ĐiSu đỏ đ ư ợ c thề hiện ở ohfrog nội dung cụ i h ỉ sau đây:

1. Sém tiến kành cuộc tồng tuyền eừ bầu Quốc hội, thành lập Chính phử y&{ sự tham gla câa đại biều các giai cấp, tôn giáo, đảng pháỉ...

Sau khl cAch mạng thầnb c6flg, mộl trong những cổng việc quan trọng là tớ m lồ ckức durợc cuộc t&ag tuyfen cừ, b ìu Q uốc bội và (hành lập Chính phủ ch ính thửc.

Nhin vào thành p b ìn cửa Chính phủ và Quốc hội lúc bấy giờ, chúng ta th ỉy có dyi biêu cửa c&c đảng phái, giai c ỉp , l&ng lứp ở cả ba m iỉn Trung, Nam, Bác. Trong c a c ỉu thành phSn càa C hỉnh phA cồn có c i cựu hoiRg Bảo Dạl, giám mục Lê H ữ u T ừ làm cổ v ín t6i cao. T roog chinh phử Trung ương có nhiSu nhân sỉ trí thức ,cổ dại biêu của các d ảag phAi dAa cbà tb tm gU. Cụ Huỷnh Thiỉc Kháng, một nhSn si tr( thứ c giầu lòng y£u BMrớc. g lữ chứ c Bộ tn rử n g Bộ NỘI vụ, Chủ tich H ồ Chí Minh giao g iửa chức quy ĩn Chủ Uch Chfah phà tro ag thời gian người đi IhỄin nư ớc Pháp. Cụ Bùi Bằng Doàn cựu T h v ự n g :hir d tfợc cử vào Bao thư ờng trự c Q uốc hộl và sau đỏ giữ chức T rưửng ban T h ư ử n g t rự c Q uốc hộl. Cụ Phạm Bá Trực, dưực cử giữ chức Phó trưỏrng ban (hường trự c Q uốc hội...'

( + ) Vl«n Bảo tàng H& Chi Minh

54

Trong tình hình cu thS của cách mạng Việt Nam năm l‘>4r>, Hồ Chí Minh còn chủ t rư ơ n g m ờ rộng số b i íu Ouốc hội chu các đảng ViCl Quốc, Việl Cách 70 ghế không q u a b ầ u c ử và một s ố đ ư ợ c đ ư a vào C hín h phủ nhầ m hạn chố đồi lập, t ăng c ư ờ n g đ o à n k í t toàn dân vỉ sự nghiệp của dân tộc.

Hộỉ đồng quốc phòng đư ự c thành lập iháng 7/ 1448, ngtiầi Hồ ( hi Minh, Vỗ Nguyên G iáp , Lê Vân Hiến còn có cả Phan Kế Toííi, Phdn Anh

N h tỉu ngurờỉ là thồ ty, thồ tiảo, khôtiẬ đảng phái, hoặc trư ớc dây có tham gia các d àn ^ phấỉ đố l Lập vứi cách mạng... nay nưtVc nhà dưực độc l^p mà muốn đóng góp cho đ í t nước, cũng đ ư ợ c H 5 Chí Minh và Đảng ta cử giữ các chức vụ chinh quySn và đoàn thỀ ở Truog ư ơ a g hoặc ở đia phương.

C biếa lư ợc d«i đoàn kỂt tuàn dản đã đ ư ợc Hồ ( 'h i Minh thực hiện thành công, thè hiện đậm aé t troQg car cấu thành phăn cư quan cao nhât là Ouốc Hội và Chính phủ, cũng n h ư ờ các ngành , các địa p h ư ư n g ngay từ sau ngay cách nidng thá ng T ám th à n h cô ng và t rong thời kỳ kháag chiẽn cbổng th ự t dân Pháp và ta n ihiộp Mỹ. Đây chính là một sự nhận thức d áa g đắn về chiẽn lược đại đuàn kẽt và sự tin tư á n g tuyệt đối vào lực lượng cách mạng ò q u ẳ n c h ú n g của H ỏ Ch í Minh.

2. Tliực kiện những nhiệm vụ phỉi họrp \ ớ ì lợi ích, nguyện vọng của toàn d A n , t ạ o đ i r ự c A Ỉền i tÌB v à đỘ B g v i ê n đ i r ự c l ò n g y ê u n i r ớ c , sụ* ử n g h ộ c ủ a

mọỉ tầng ló’p.

Một n ^ y sau khi n ư ớ c Việt Nam dân chù cộng hỏa tuyên bỗ th à n h lập, ngày 3-9-1945, Chủ tịch H ồ Chí Minh nêu lên những nhiộm vụ cẵp bách cùa Nhà n ư ớ c Việt Nam. Đ ó là 6 nkijệm vụ khằn ihiễi , d á p ứng d ư ự c nguyện vọng của mọi giai c ẫp , t ă n g Idrp nhầB dân, lừ giả đến trẻ, từ Bắc đén Nam, lừ lưưng đèn giáo, lư người Kỉnh đến các d&n cộc ít người. Đó là nhiệm vụ chỗng đói, chổng dổt, lồng tuyền cử, xây dựng nếp sốag mới, xóa bỏ thuế thân ,thuẽ chợ, thuổ đò, lín ngưỡng tự do, iưưng giáo đoàn kết. v s sau Người đả bồ sung v i khái quát thành ba nhiệm vụ lớn: diệt giặc dól, diệt Kiặc dốt, díột g i ịc a^ )ạ i X&IB Thông qua tá c biện phàp đúng đắiỉ ,hợp tinh, hợp lý, với sự g ư v n g mẫu của Bấc HỒ và các c án bộ l ừ T r u n g ư ư n g dến đ ia p h ư ư n g đả d ư ợ c một p h o n g t r à o to à n dân thực hiện nhửng nhiệm vụ quan Irọng đ6. O ua đó ,uy lín của Nhà n ư ớ c đ ư ợ c nâng cao, mọi n g ư ờ i th êm t in t ư ờ n g , lôi kéo đ ư ợ c nhiẽu n g ư ờ i đi t h t o cá ch mạng.

Một cụ giả lên là Triệu Văn Tỉệu ờ xà Nghia Hưng, huyện Q uốc Oai tinh H à Tây Iháng 5-1948, gửi ihư lẽn Bâc Hồ, írong ihư có viết;

“T h ư a cụ, tôi năm nay đ à 90 tuồi , sííng t r on g một gia d inh băn nông, t r ên mộ t m ả n h đẫl dân tộc Việt Nam. Tôi chu a đư ợc ihăy c hình phù nào xứng đáng bằng C hính phù kháng chiến Hô Chí Minh, dă lảnh đặO cuộc kháng chiến của dân tộc Việt Nam, lại thự c hicn khầu hiệu như ờng cơm sẻ áo, thương xót đồng bào.

Vậy tòi mong Cụ sổng muôn năm đề tranh thủ dău đ ộ t lập thống nhất cho n ư ớ cnhà"<‘\

Tháng 4 - ^ 4 7 , Cu Huỳnh Thúc Kháng, Irước khi qua đời, trong buồi t lẽp kiến các

55

thân hào, nh.ân si Q uảng Ngãi đến thăm có nố4;

- T rư ớ c kia c&c nhà cách mạng chi d ự a vào tr í thức, tư iiản, ít đỄ ý dến dại da síS q u ỉ a chúng nh.ân dân cho nên thất bại. Nay thi khác, loàn dân kháng chiến, toàn diộm khá>Rg chiến. Đ ừng nối đâu xa ,chỉ trong nhà trọ củii íôi dây ngày nào vợ, chồng, con cáii cững luậỉi bàn vè kháng chiến, chăm sác hũ gạo kháng chiốn và theo hục binh dân học vụ . Một nhà vậy, trăm nbà vậy, hàng ngàn nhà vậy, hàng triệu nhầ vậy... sứ c thự c dân có má^y bay, t i u lẠn, có b«o ah iêu bom đạn đi nữa cũng thua.

T r6a có Linh đạo của H ồ Chà Tịch cừng ohữ n ^ nhân vật t i i ba lỗi lệc đủ cả ngưò^i ử b« kỳ Bắc, Ttub^ Nam mà các ôag đã agtie tLếng ,với sự đoàn k ỉ t n h ỉ t trí cửa toàn dftm

c4c ôac c ứ t ia tôi dỉ. Minb sẻ đánh duÃi thự c d ân , rửa nhục clio T 6 quốc

V ì sau, khi cuộc kỉiAag chiéa của ahẳn dân ta ngày càng phá t tr ièn và giành đ ư ợ « những tkáag M quan t rợ ag trên các chi£n t rư ờ n g cả n ư éc , H ồ C h í Minh và Đảng ta l«ii kịp tkờ i đè ra VÂ giải ( |uy í t nhữo^ BLkiệm vụ cụ Ihè dề góp phần vào việc lăng cường v à cửa« CỐ ktiối dạ i đ o à a kế t to àn (ỉâa. Đ ỏ là n h i ệ m vự phá i t r i ề n sản x uấ t c h ỉ m lo và c à i thỉỘA dờ i sốag cko nhắo dấa. Đ ỉ ra chính sách dả.D tộc, tôn giáo, đằy mạnh sự ngh iệp giáo chK, y lế... lầBi cho raọi ag^ưổri tbáy d ư ự c th àah quả và &ự đ ó n g góp của minh đè t i í p tục ủjiẬ kộ sự agịiịệp cách m ạag cbuB^ cửa dâo tộc.

3. Tkvử«f x»y-èii eliAni lo xây dựmg Mật ítận Dân tkỖRg Hhtft, quan tAm giẦì quyết ah ữ n g VÍN đ i eụ thề lỉén qttan đến a ậ ỉ dung đoàn kết

toÀB d áo .

Tkimg 5-1946, sẮag kHỈR cAa Hò Chí Minh, Hội liêo h iệp Q u ố c dân Vi<t N am (LiAa Vlặt) ra A>i, a k ằ a tập bợp mọi n ^ ờ l dàn yêu nước. N gườ i th ư ờ n g xuyÊa q u an tâm é im còag tác t.ồ chức, nbữ«g nhlệ«i vụ và hình thức bojft động cụ t h ỉ của Hội, đ ặ c b iệt l ì cồag táx vận độtig quăn dìÁag ir cơ sớ.

Ngưd-i &ới: "N ia t&Rg quần chấRg có ckuằn bi đầy đủ thỉ thỐDg n h í t mới thật sự*

N fv ử i é ỉ tkờỉ gkuB v i ỉ t th ư gửi các vị phụ lão, cAc cháu th an h niỀn th ỉ íu aiêm, c4c cỀng ih vơ a g , đồag bầo các dÂn tộc ,t&n giẤo... N h ỉ ỉu cá nh âa thuộc n h l ĩu iứ a tuòỉ. cầức vụ á&a tộc khác nhau như Bừi B ằa« Đ o ì a giám mục L e H ữ u Từ, VươBg CỈIÍ X ia i , VI ViB EHnh, Ngô T ử H», Bồ Xuân Luật, N guyỉn Văn T ố , Đ inh Công Huy, Đ ia h C ồog PlMÌ, Pkạm Bá T rực , HoàBg Đạo Thốy, Kiều H ữu Hỷ, L inh mục T h u y í t , sử cụ ở Ngfi X í , điền chủ Pbạm Lê Bống, Đặng Văn H ư ớ o g , các nhà t r í th ứ c T rần Đạí Nghĩa, Nguịíễn Kbánh Toànv.v.. dẾu đ ư ợ c H ồ Chí M inh gửi thư thăm hỏầ, tặn g quà.

Ngưứl cữttg dàah thời giaa d í n d ự Đ ại hộl của Đoàn thanh niên cứ u quốc, (1943) Hội đ«i hlêu các d in tộc thtóu iổ Việt Nam (1945), ti«p đ o à a đ«i bièu cÔBg giáo cứ u qirốc (1945) hội nghị các đlẾn chủ họp ờ Nho Q uan , Nink Binh (1947), gặp g ở nóỉ chuyện vổi các giới đỒBg bào, các đ«l blều d in tộc khi vê thăm tioh T h àn h H ó a l ỉn đ ỉ u tiẽn n im 1947...

ở đâu, bao giờ và lúc nào Hồ Chí M inh cũng qu aa tâm và n h ĩ n mạnh tớỉ t ìm quan trụag cử« chlỂn lư ợ c dại doầo k í t toàn dân. T ròng lờl khai m ạc HỘI ọghị đ«i b l ỉu các

56

dân lộc ihỉÈu số v iệ t Nam ngày 3-12-1945, t«i nhà hál lớn Ihành phố Hà Nội, N gười nói;" Nhờ sự đoan kết đấu tranh chung cảa lấ t cả các dân lộc nước Việt Nam ngày nay đ ư ợ c độc lập". N gười kẽu gọi” "Trước kia các dân lộc dè giành độc lập phải đoàn kết, bây giờ dè giữ n ĩ a dộc Mip cò a c&n p k i i duàn kẽt hưn n ử a ’

T ro a g tb«f gửi các đồng cbí tinh Nghệ An ngày 17-9-Ỉ945, H ồ Chí Minh chi ra những khuyết điềiB to trong d ố Người n h ĩo mạnh lới" khuynh hướng chật ỉiẹp và bao biện. Việc gỉ eũag do Bgirờỉ Việt Minh lầm, khống biết đem ohửng người có danh vọng boặc cỏ t i l cán ỏr đia phtf&ag v io giứp việc"

Người aghiêni k h ỉc pb£ btah ah ừ a g việc làm sai trái, ảnh hưởng lồng tin cửa nhân dân dối VỚI chính q u y ỉn , đoàn thê đến chính sách duán kết dân tộc của Đảng và Nhầ nước ta . Vụ pjĩản drng của dồag b iu dân tộc ít người ồ Sơn Hà, Quảng Ngãi năm lySO là một đ ièn hinn. T rong (tiện gửi các cár. bộ ch(nh quy ỉn đoàn thề miỀn Nam Trung Bộ cu6i n im 1950, H ồ Chí M lsh vièt:

”}. Vw Sơn H ì mAy RIỐC, 6p buộe dồng bầo nhiỄu việc quá trình dộ dân, dân không blỉu , kkôbg thícb. Đ i thấy sal l ỉm Rtà không kip th(Vì strH cKữa, Mp lh<Vi báo Gấo.

2. ViẠc động viên. Động viên vét d£n tài sản gốc sinh kế cúa dftn như ruộng đ ĩ t , t rấu bồ, vốn tl£»g.

Dùag thói quan hêu chi ra lệnh ép buộc d i n chúng đóng góp”

H5 Ciií Minti cim cử cán bộ trự c tiĂp đến các vùng dân tộc, vùng đồng bào cồng giáo.. . đè aắni vữ ng t iRh hinh, t lm hlèu n h ữ n g y£u cầu, Hguyộn vọng ch ính d á n g của dồ n g bào nhầm giải quyết kịp thời; đồng (hởi t rự c t iếp giải thích chủ trương , chính sách của Chính phủ cho đân hiỀu đc hụ tụ' giác làm. Trong một bức (hư v |ết gửi đống chí Huỹnh • dặc phái viêa của C hính phủ ở Ninh Bỉnh, ngày 4-4 1947 Bác căn dặn: "Nhiệm vụ cửa chứ òr dỏ là đ£ cùng với cụ T ừ dàn xếp nhũng viộc xích mích giữs đồng bào lương, giáo đề thực biện đoàn kết kháng ch iến”. 'Bẵt kỳ thế nàu, chiỉ phải l$p tức di gặp cụ T ừ và giảt thich rõ r àn g , làm c h o cu hỄt sự hiẼu lầm, Kích mích dó, rỉM nổi VỚI cụ viết t h ư cho tôi"

Ngtfởi đ i giao cbo dồng chí Hu^'nh ch u y ín tbư cho giám mục Lê Hữư T ừ và iời hòi thăm của Người tửi cụ Ngỗ T ử Hui.

Dục lạỉ những b ứ c thư ̂j a Bác H ồ gửi dồng chf Hoầng H ửu Nam, đồng chí Huỳnh Idc b íy giờ, chúog ta thấy Ngưởi còn chiỉ ỹ c ỉn d ịn n h iỉu diẽm cụ thề như: Hỏi xem cụ Vi Vấn Định đâ n h i ỉu tuôi (69 tuồi) lại yếu sức thường đau thấp có IhỄ đl Lằo Cal, H òa Bỉnti d ư ợ c khởag. NẾU đ v ợ c tK) tổt lẩm vì cv là người Nùng. N£u có cách thứ c phù hợp dè sử dụng và động viên nhur phong chứ c Dại úy, Trung úy, iàm các b in g sầc tặng họ... (Thư gửl đỒBg chí H o àn g H ữu Nam ngày 19-3-1947). Đồng thời Hồ Chủ tịch cOng viết (hư n h lc đdng chí H o àn g H ữu Nam bàn bạc vứi đồng chí L£ Vãn Hiến (Bộ trưỏrng Bộ tàl chính) phụ c í p cho n hữ ng ngirờl lầtn việc tận tụy như bác si Tùng, bác sl T ư ớ c và kỹ sư Độ mk sinh hoạt th iếu thốn. Bác cOng giao cho các văn phòng Chử tịch Chính phủ hỏl Bộ Tàl chính đă glầi quyết lương cho các ông Ngô T ử H*. Đặng Văn H ương , N guyỉn Văn TỐ, Chu Bá P hư ợng ỉhỂ nào (cAng văn lưu ngày 2-6-1948). Bác còn dặn đdng chí H oàng Hữu Nam tìm mộl n g ư ờ i ờ Tuyôn Q uang cử lên thăm ông Vương Chí Xinh ồ Hà Giang (ihư ngày 31-3-1947). Người cúng gửl thư cho Chủ tịch ủy ban hành chính tinh Ninh Bình

57

vlỀ một fcfi việc, Irong đó cố vSn dè irả lại dỏii diỉỉn cho ôiig Phạm Lẻ Bồng.

Nbfl^g việc iầa> cu lh£ của Bác Hỏ ahàin thi>c hiện Ihàiih cõng chiẽn lư ợ i đi^i đoàn k£l t o ầ a dfta t roB£ th ờ i kỳ này, r ỉ t nhiều. Trong kliUÔn khồ bàl này, tỏi chỉ néu lên inộl s6 4 i ỉ a ^ua n k tn g lầ ỉ i tệ u nhẩl dinh đẼ chúng ta cúng nghiên cứu.

Đ ì c ịp ú iũ VỈB đ ỉ thànb cồog cửa H& Chí Minh và Đảng la t rong chiến lư ự c đi^i đoản kếl to ề s d ậ a nỏl chung c&Qg Hbtf trong thời kỷ 194S-Ỉ9S4 nói riêng, uy lín và lãm

Cl»í Mỉttb có lắc dvag r í t lớa. Chính L£ H ữu T ừ trong th ư gửi H ồ Chí Minh ■fềy é*4-ỉ948 4 ế vtík:* Tôi hết lòng hy vọRg và &v công minh, sáRg suốt của Cụ và xin kỉíib clidc c « kkaai »a* ( t i i liệu lưu ở B io tàng Hfi Chỉ Miah)

Bằng cẩ cttệc đử i liy kinh cho sự Bghlộp cách mạng, h^nh phúc của dân tộc ,tẫm firoriif c4« N gvờ i c h i ỉu AÌBg đ ếa mọi I&BI bfia, thức (iiih mọi t r i ỉ tim yêu nước. Bởi vậy, <Nb v<w ^ «9ltiệ|> cAók ữíỆug cồề D ing, cửa dân |Ộ£, khÔHg phải chi có nhửag người cộng •ẩn « ầ có c4 »ầừữg ^gwừi t rư ứ c đAy đả sốag v i làm việc dướ i c h í dộ cữ. Khống phải chi cổ OỊpíỉỉi K ỉak mề cầ đ&ng biầo cAc d in tộc tt người, kkông chi dồag bào lư an g inà cả các tda glAe. C t a f k ỉiồof p h il eỉii có Rbửng ngvởi »6iig trỄn lảnh tli& Việt Nam mà cả những ■gtrM Vỉệt ở Mrức Rfo41, ■Jiã'iig trí tkức nỗi Itỉiig nhtr T rân Đạỉ Nghĩa, T r ỉ n H v u Twớc,... T ẩl c i đẶu hurứag Ihco ngọn cở đạt đoàR k íl toân dftR càa Bác Hồ và Đảng la, đ l éố n § góp «ức minli vầo thầRg lợi chung của cả d in tộc, Irong dó có lợi (ch của mỏi người V it l N « n y tu mước.

CHÚ THÍCH:

Ĩh90 eồỉỉg vàn kru 194ề B in đ in h m iy lưu tệi B io tểng Hò Chí Minh.

Lầm Q m ng Tệiự rB ic Hồ với Ouốc hộr. Tàl liệu đánh mày. tưu tại B io tàng Hề OM kUnh.

Thmo tề l liệu hru ớ ề i o tầng H b Chí Minh.

HÒ Chỉ Minh - nhửng tự kiện • HXB thông tin lý fuận 1990, tr. 95-96.

Hò C h / M tnh: T o in tập , Tập 4, NXB Sự thật, HN-1984. tr. 19.

Thùo fề/ liệu bút tích tưu ở B io tàng Hò Chf Minh.

Th9o t i ỉ lỉệu bứt tích lưu ớ Bèo tầng Hò Chí Minh.

58