Grammar Appendix - Amazon Web Services · dira, baina aditza to be bada, atzean jartzen dira. Laura...

UNIT1 AdventureTravelPresent Simple

FORM

Affirmative Negative InterrogativeI/Youwork I/Youdonot(don’t)work DoI/youwork?He/She/Itworks He/She/Itdoesnot(doesn’t)work Doeshe/she/itwork?We/You/Theywork We/You/Theydonot(don’t)work Dowe/you/theywork?

Uses Examples Adverbs of frequency / Time expressions

Aregularhabitorroutine My sister works as a tour guide. always,usually,generally,regularly,occasionally,frequently,often,sometimes,rarely,seldom,neverat1o’clock,atnight,inthemorning,onFridays,everyweek,onceamonth,howoften...?

Ageneraltruthorscientificfact Paris is a common destination.

Stativeverbs I think he is an explorer.

Egitura Baiezkoa: aditzoinaren forma du (hots, to gabeko infinitiboa), 3. pertsona singularrean izan ezik, hori -s edo -es batez bukatzen baita.3. pertsona singularra zuzen osatzeko, aditzaren bukaerak zehaztutako ortografia-arauak jarraitu behar dira:● �-O,�-ss,�-sh,�-ch�edo�-x�batez bukatzen direnek�-es��

hartzen�dute: do - does, miss - misses, wish - wishes, touch - touches, fix - fixes.

● �Bokala�+�y�bukaera dutenek -s hartzen dute: say - says. ● �Kontsonantea�+�y bukaera dutenek y hori i batez

ordeztuko dute, eta gero -es hartuko dute: try - tries.Ezezkoa: subjektua + do�not�(don’t) edo, 3. pertsona singularra denean, does�not (doesn’t) + aditza oinarrizko forman jarriz osatzen da.Galderazkoa:�do ala does + subjektua + aditzaren oinarrizko forma.Gogoan izan have�got, to�be eta aditz modalek ez dutela ezezkoetan eta galderetan do�/�does laguntzailearen beharrik.

Erabilerak● Ohikoak edo egunerokoak diren ekintzez aritzeko.●�Gertaera orokorrak eta egia zientifikoak adierazteko.● Stative verbs deiturikoekin (ikus hurrengo orrialdea).+ Ordutegi eta egitarauak adierazteko. Theplaneleavesat4o’clock.

(Hegazkina 4etan ateratzen da.)

Maiztasun-adberbioak aditz nagusiaren aurrean kokatzen dira, baina aditza to be bada, atzean jartzen dira.� Laura�nevertravelsalone.��

(Laurak ez du inoiz bakarrik bidaiatzen.)

� Thetouristofficeisalwaysopen.��(Turisten bulegoa zabalik dago beti.)

Kontrara, maiztasun-esamoldeak beti esaldiaren hasieran edo bukaeran jartzen dira.� Petergoestothemuseumeveryweek.

(Peter astero joaten da museora.)

How�often�...? galdetzaileaz gauza bat zer maiztasunekin egiten den galdetuko dugu.� HowoftendoyougototheUnitedStates?�

(Zenbatean behin joaten zara Estatu Batuetara?)

+ Tauletan agertzen direnez gaineko erabilerak adierazten ditu.

Present ContinuousFORM

Affirmative Negative InterrogativeIamsinging Iam(I’m)notsinging AmIsinging?Youaresinging Youarenot(aren’t)singing Areyousinging?He/She/Itissinging He/She/Itisnot(isn’t)singing Ishe/she/itsinging?We/You/Theyaresinging We/You/Theyarenot(aren’t)singing Arewe/you/theysinging?

Uses Examples Time expressions

Anactionwhichishappeningnow Alex is travelling north now. now,rightnow,atthemoment

Atemporaryaction They are learning to ski this year. thisyear,atpresent,today,thesedays,thismonth

Adefiniteplanforthenearfuture Bob is meeting Mary tonight. thisevening,tonight,tomorrow,nextFriday/week/year

Grammar Appendix

1Contrast 1 Basque © B Burlington Books

Grammar Appendix

Past SimpleFORM

Affirmative Negative InterrogativeI/Youfinished I/You didnot(didn’t)finish Did I/you finish?�He/She/It finished He/She/It didnot(didn’t)finish Did�he/she/it finish?�We/You/They finished We/You/They didnot(didn’t)finish Did we/you/they finish?

Uses Examples Time expressionsAcompletedactioninthepast I visited Brussels last year. yesterday,lastweek/year,two

daysago,in2007,inthe1980s,inthe18thcentury,when,then

Aseriesofcompletedactionsinthepast We openedthe door and the guests entered the room.

Egitura Baiezkoa: subjektua + am / is / are + aditz nagusiari -ing bukaera gehituta osatzen da, eta -ing bukaera gehitzeko, aditzaren amaiera izan behar dugu kontuan: ● �Aditza -e mutuaz bukatzen bada, e galdu egiten du:

ride - riding.● �-Y batez bukatzen bada, ordea, hori mantendu egiten du:

pay - paying.● �-Ie bukaera badu, bi hizki horiek y batez ordeztuko dira:

die - dying.● �Silaba bakarreko aditza bada, eta bokala+�kontsonantea�

amaieran, azken kontsonantea bikoizten da, w eta x kasuetan salbu: run - running, baina show - showing.

● �Bi silabaduna bada, lehenengoan badu azentua, eta�-l�edo�-p�batez amaitzen bada, kontsonante hori bikoizten da: travel - travelling.

● �Bi silabaduna bada, bigarrengoan badu azentua, eta bokala�+�kontsonantea�baditu amaieran, kontsonante hori bikoizten da: refer - referring.

Ezezkoa: subjektua + am / is / are�+�not�(edo�n’t) + -ing bukaera duen aditz nagusia.Galderazkoa: am /�is / are + subjektua + ing amaiera daraman aditza.

Erabilerak● �Hitz egiteko unean zer gertatzen ari den azaltzeko.● �Orainaldi zabalago batean gertatzen ari diren ekintza

luzeak adierazteko.● �Etorkizun hurbilean ziurtasun osoz egingo duguna

adierazteko, aldez aurretik finkatua baitugu.�+ Always adberbioarekin, kexua adierazteko. Heisalwaystellingmewhattodo.

(Zer egin behar dudan esaten ari zait beti.)

Stative VerbsEkintzak baino egoerak adierazten dituzte eta Present Simple aldian erabiltzen dira. Ondorengo ezaugarriekin dute lotura:● �emozio eta sentimenduekin�(dislike,�enjoy,�hate,�hope,�

like,�love,�prefer,�want),● �pentsamenduarekin eta iritziarekin (believe,�forget,�guess,�

know,�remember,�think,�understand),● � pertzepzio eta zentzumenekin (feel,�hear,�see,�smell,�

sound,�taste,�touch), ● �prezio eta neurriekin (cost,�measure,�weigh) eta ● � jabetzarekin (belong,�have,�own).

Batzuek egoera eta ekintza adieraz ditzakete. Horregatik, Present Simple nahiz Present Continuous aldiarekin erabil daitezke.� Donnathinksthecruiseisagoodidea.�

(Donnak kruzeroa ideia ona dela uste du.) [egoera] TheyarethinkingaboutgoingtoChinainthesummer.

(Udan Txinara joatea pentsatzen dute.) [ekintza]

See aditzak Present Continuous aldian, bizkitartean, aldez aurretik finkaturiko etorkizuneko ekintza adierazten du. �� Myparentsareseeingmyteacherthisafternoon.

(Nire gurasoek irakaslea ikusiko dute gaur arratsaldean.) [hitzartu dute jada]

Phrasal Verbs�Aditz horiek partikula bat edo gehiago izaten dute ondotik (preposizioak, adberbioak edo bien konbinaketa), eta elkarrekin esanahi berria hartzen dute, bakarka zuten esanahia ez den beste bat.Iragankorrak edo iragangaitzak izan daitezke. Weneedtosetoffveryearlytomorrow.

(Oso goiz abiatu behar gara bihar.) Wedon’twantto runoutofmedicinesinthejungle.

(Ez dugu botikarik gabe gelditu nahi oihanean.)

Iragankor gehienen kasuan, osagai zuzena jar daiteke aditzaren eta partikularen artean. Osagai hori izena bada, jar daiteke tartean edo atzean; baina, izenordaina bada, derrigorrez tartean jarri behar da.� I’mgoingtopickupmysisterattheairport.�

(Ahizpa jasotzera noa aireportura.)� I’mgoingtopickmysisterupattheairport.�

I’mgoingtopickherupattheairport.

Nolanahi den, iragankor batzuk, iragangaitz guztiak eta bi partikulez osatuak direnak banaezinak dira.� Heislookingforhiskeys/them.�

(Giltzen / beraien bila dabil.)

Aditz batzuek partikula bat baino gehiago onartzen dituztenez, phrasal verbs desberdinak osatzen dituzte.� getacross(ulertarazi) � getby (moldatu, konpondu [hizkuntza batekin]) � getthrough (komunikatu, hitz egitea lortu)

Gainera, phrasal verbs askok esanahi bat baino gehiago dituzte:� getinto (sartu; zaletu) � turnup�(leku batean azaldu, agertu; (bolumena) igo) � turndown�(uko egin, baztertu; (bolumena) jaitsi) � switchoff�(itzali (telefonoa); (burua) deskonektatu)

Ikus 28. orrialdean duzun phrasal verbs zerrenda, adibide gehiago aztertu ahal izateko.

�Contrast 1 Basque © B Burlington Books

Grammar Appendix

Egitura Baiezkoa: aditz erregularrekin aditzaren oinarrizko formari -ed amaiera gehituta osatzen dugu, baina ondorengo ortografia-arauak jarraituz:● �Aditza�-e mutuaz amaitzen bada, -d�gehituko dugu soilik:

prove - proved.● Bokala�+�y�bukaera dutenek -ed�hartzen dute:

stay - stayed.● �Kontsonantea�+�y�amaiera dutenek y hori i batez

ordeztuko dute -ed�gehitu aurretik: carry - carried.● �Silaba bakarrekoek eta amaieran bokala�+�kontsonantea�

dutenek, kontsonantea bikoizten dute, w eta x kontsonanteak izan ezik: stop - stopped, baina fix - fixed.

● �Bi silabadunak badira, azentua aurrenekoan daramatenak, eta�-l�edo�-p�amaiera dutenak azken kontsonante hori bikoiztuko dute: cancel - cancelled.

● �Bi silabadunak badira, azentua azkenekoan daramatenak, eta�bokala�+�kontsonantea�amaieran, azken kontsonantea bikoizten dute: prefer - preferred.

Aditz irregularrek, 30. orrialdeko zerrendan ikus dezakezun bezala, ez dituzte aldaketa horiek jasaten.

Ezezkoa: subjektua + did�not�(edo didn’t) + aditzaren oinarrizko formarekin osatzen da.Galderazkoa: did + subjektua + aditz nagusia.

Erabilerak● �Lehenaldiko une zehatz batean gertatutako ekintzez hitz

egiteko.● �Iraganeko ondoz ondoko ekintzak adierazteko.+ Ekintza luze bat abian zegoen bitartean gertatu zen

ekintza laburra adierazteko (laburrak when juntagailua darama hasieran).

� Janewasreturninghomewhenhercarbrokedown.(Jane etxera zihoala, autoa matxuratu zitzaion.)

+ Iraganean gauzak nola ziren kontatzeko edo deskribatzeko.

� Inthe19thcentury,Londonwasadangerouscity.�(XIX. mendean Londres hiri arriskutsua zen).

Ago denborazko esamoldea, adierazitako denbora-unearen atzean jartzen da, eta “orain dela” esan nahi du.� Shelefttwohoursago.

(Orain dela bi ordu alde egin du.)

Past ContinuousFORM

Affirmative Negative InterrogativeI waswriting I wasnot(wasn’t)writing Was I writing? You werewriting You werenot(weren’t)writing Were you writing? He/She/It waswriting He/She/It wasnot(wasn’t)writing Was�he/she/it writing? We/You/They werewriting We/You/They werenot(weren’t)writing Were we/you/they writing?

Uses Examples Time expressionsAnincompleteactioninprogressataspecifictimeinthepast At 9 o’clock last night, Eric wasvisiting his sister. lastnight/week/

year,at4o’clockAnincompleteactioninterruptedbyanotheraction They wereskiingwhen their parents arrived at the hotel.

when,while,asTwoincompleteactionsinprogressatthesametimeinthepast The plane wastakingoff as I wasdriving to the airport.

Egitura Baiezkoa: subjektua + was / were + aditz nagusiari -ing amaiera gehituta osatzen da. Ezezkoa: subjektua + was / were + not�(edo�n’t) + aditz nagusia -ing amaiera duela.Galderazkoa:�was / were + subjektua + aditz nagusia -ing amaieraduna.

Erabilerak● �Iraganeko une zehatz batean gertatzen ari zena

adierazteko. ● Beste gauza labur bat jazo zenean, ekintza luzeren bat

gertatzen ari zela adierazteko. Luzeak while edo as darama hasieran, eta motzak when.

● �Iraganean aldi berean gertatzen ari ziren ekintzak adierazteko. Kasu horretan while edo as juntagailuen bitartez lotuta doaz.

+ Always adberbioarekin iraganeko ekintza bat gogaikarria zaigula adierazteko, monotonoa eta errepikakorra delako.

Hewasalwaystalkingabouthistrips.�(Beti bere bidaiez hitz egiten jarduten zuen.)

Gerundioa eta infinitiboaGerundioaIngelesez -ing bukaera duen adizkia da, eta izenaren funtzioa betetzen duena ondorengo kasuetan:● �Zenbait aditzen osagai zuzen gisa:�consider,�

continue,�deny,�detest,�dislike,�enjoy,�finish,�hate,like,�love,�miss,�prefer,�recommend,�suggest, etab.

Ilikedoingextremesports.(Muturreko kirolak egitea gustuko dut.)

● �Preposizioen ondotik.�� Lucydoesn’tlikehisstyleofplaying.

(Lucyri ez zaio gustatzen haren jokatzeko estiloa.)

● � Aditz-forma batzuen ondotik: be�used�to�/�get�used�to,�can’t�help,�can’t�stand,�don’t�mind�/�wouldn’t�mind,�feel�like,�it’s�no�use,�look�foward�to, etab.

Shedoesn’tmindtravellingalone.(Ez zaio axola bakarrik bidaiatzea.)

● � Perpauseko subjektu bezala, ekintzei buruz era orokorrean ari garenean.

Walkingisaveryhealthyactivity.(Oinez ibiltzea ekintza oso osasuntsua da.) �

Contrast 1 Basque © B Burlington Books

Grammar Appendix

UNIT� TotheRescuePresent Perfect Simple

FORM

Affirmative Negative InterrogativeI/You havelived I/You havenot(haven’t)lived Have I/you lived? He/She/It haslived He/She/It hasnot(hasn’t)lived Has he/she/it lived? We/You/They havelived We/You/They havenot(haven’t)lived Have we/you/they lived?

Uses Examples Time expressionsAnactionthatbeganinthepastandcontinuesuntilthepresent I havebeen a pilot for ten years. never,ever,already,just,yet,

recently,lately,howlong...?,for,since,inrecentyearsAnactionthattookplaceatanundeterminedtimeinthe

past,butisconnectedtothepresent John hasjoined a rescue team recently.

EgituraBaiezkoa:�subjektua + have / has + aditz nagusiaren partizipioarekin osatzen da.Ezezkoa: subjektua + have / has + not (edo n’t) + aditz nagusiaren partizipioa.Galderazkoa: have / has + subjektua + aditz nagusiaren partizipioa.

Erabilerak● �Iraganean hasi eta gaur egun oraindik jarraipena duten

ekintzez hitz egiteko. Horregatik, batzuetan aditz-denbora hori itzultzerakoan, orainaldia hautatzen da.

● Iraganekoak izan arren, gaur egun oraindik ondorioak agerian dituzten ekintzei buruz hitz egiteko.

+ �Ekintza gertatu berria dela adierazteko. Kasu horretan just erabiltzen da aditz laguntzailearen eta partizipioaren artean.

Theemergencyserviceboathasjustarrived.(Larrialdi zerbitzuetarako itsasontzia oraintsu etorri da.)

Infinitiboa Aurretik to daraman adizkia dugu. Honela erabiltzen da:● �Ondorengoak bezalako aditzen atzetik:�agree,�appear,�

choose,�decide,�expect,�hope,�learn,�plan,�promise,�refuse,�seem,�want,�wish,�etab.

Hedecidedtobecomeanexplorer.(Esploratzailea izatea erabaki zuen.)

● �Zenbait adjektibo eta adberbioren ondotik. Shewokeupearlytogoonaguidedtour.

(Goiz esnatu zen gidatutako bisitaldi batera joateko.)

● �Advise,�help,�invite,�persuade,�teach,�tell edo�warn bezalako aditzen zeharkako osagarriaren ondotik.

Heinvitedmetojointheexpedition.(Espedizioko parte hartzaile izatera gonbidatu ninduen.)

Hala ere, pertzepzio-aditz batzuek (hear,�feel,�see, etab.), eta�make�nahiz�let�aditzek aditzoina (to�gabeko infinitiboa) daramate ondotik. Iletmysistercomewithus.

(Gurekin etortzen utzi nion ahizpari.)

Gerundioa eta infinitiboa lagun duten aditzakAditz batzuen ondotik gerundioa nahiz infinitiboa jar daiteke, esanahia batere aldatzen ez delarik, adibidez, begin,�forbid,�intend,�propose�edo�start: They proposed to visit / visiting all the shops of the town.

(Herriko denda guztiak bisitatzea proposatu zuten.)

Beste aditz batzuek, berriz, gerundioa eta infinitiboa onartzen dituzte ondotik, baina, bata ala bestea erabili, esanahia aldatu egiten da zertxobait:● �forget + gerundioa�ezezko esaldietan erabiltzen da,

iraganean egindako zerbait ahaztea ezinezkoa dela adierazteko.

He’llneverforgetmeetingthatexplorer. (Inoiz ez du ahaztuko esploratzaile hori ezagutu zuela.)

� forget + infinitiboa�zerbait egitea ahaztu zaigula adierazteko.

Healwaysforgetstobuyatravelguide.(Beti ahazten zaio bidaia-gida erostea.)

● �remember + gerundioa�iraganean egindako zerbait gogoratzen dugula adierazteko.

Iremembergivingthemtheirtickets.(Gogoratzen naiz txartelak eman nizkiela.)

��remember + infinitiboa�zerbait egin behar dela gogorarazteko.

Remembertoclosethedoorbeforeyougo.(Gogoratu atea ixtea alde egin aurretik.)

● �stop + gerundioa ohitura bat utzi dugula adierazteko. Bobstoppedsmokinglastyear.

(Bobek erretzeari utzi zion iaz.)

�� stop + infinitiboa�beste gauza bat egiten hasteko, ekintza bat eten behar dela adierazteko.

Canwestoptoseethebeach? (Geldi al gaitezke hondartza ikusteko?)


Grammar Appendix

Never, ever, already eta just aditz laguntzailearen (have) eta partizipioaren artean kokatzen dira; yet, aldiz, beti esaldiaren bukaeran. Theplanehasalreadytakenoff.

(Hegazkina aireratu da jada.) Haveyoucheckedtheweatherforecastfortomorrowyet?

(Biharko eguraldiaren iragarpena kontsultatu al duzu jada?)

Baiezkoetan just, never eta already erabiltzen dira; ezezkoetan yet; galderetan, berriz, already, ever, yet eta just. I’veneverseenatornado.

(Inoiz ez dut tornadorik ikusi.) Hehasn’thikedaloneyet.

(Hura ez da oraindik txangoan bakarrik joan.) Haveyoueverbeentrappedinalift?

(Inoiz gelditu al zara igogailu batean harrapatuta?)

How�long�...? erabiliz, ekintzaren iraupenaz galdetzen dugu. Alegia, ekintza hasi zenetik zenbat denbora pasa den, kontuan izanda ekintzak iraun egiten duela oraindik. Howlonghaveyoubeenafirefighter?

(Zenbat denbora da suhiltzailea zarela?)

For preposizioak ekintzak zenbat denbora iraun duen azaltzen du, eta since preposizioak ekintza hasi zeneko unea. Ihaveworkedattheairportfortwoyears/since2009.

(Bi urte daramatzat aireportuan lanean / 2009az geroztik ari naiz aireportuan lanean.)

Past Simple / Present Perfect SimplePast Simple aditz-denborak iraganeko une zehatz batean jazotakoa adierazten duen bitartean, Present Perfect Simple aldiak ekintza denbora-tarte batean kokatzen du. � IpaidfortheticketstoLondon,butIhaven’tcollectedthemyet.

(Ordaindu nituen Londreserako txartelak, baina oraindik ez ditut jaso.)

Adjektiboak eratzeko atzizkiakAtzizkiak hitzen erroei gehitzen dizkiegun bukaerak dira, horrela hitz berriak erdiesteko.Ondorengoak izenei eta aditzei eransten zaizkien atzizkiak dira, adjektiboak lortzeko:predict(aurresan) predictable(aurresan daitekeena) nation(nazio) national(nazional) consider (kontuan izan) considerate(zentzudun) beauty(edertasun) beautiful(eder) pain(min) painless(minik gabeko)contempt (mespretxu) contemptible (mespretxugarri) attract(erakarri) attractive(erakargarri)danger (arrisku) dangerous(arriskutsu)Izen batzuekin goiko aurrizkietako bat baino gehiago erabil daitezke: careful–careless harmful–harmlessBeste batzuek, aldiz, bakarra onartzen dute: homeless–*homeful *peaceless–peacefulEta aditzetatik adjektiboak erdiesteko beste bi atzizki ditugu -ed eta -ing. bore(aspertu) bored(aspertuta) boring(aspergarri)-ed bukaeradun adjektiboarekin deskribatuko dugu pertsona edo gauza batek ondorio zehatz bat sentitzen edo jasaten duela; -ing amaieradun adjektiboarekin, berriz, ondorio hori eragiten duen pertsona edo gauza. PeterisboringsoI’mboredwhenIgooutwithhim.

(Peter aspergarria da, ondorioz, aspertu egiten naiz berarekin ateratzen naizenean.)

EgituraBaiezkoa: subjektua + had + aditz nagusiaren partizipioarekin eratzen da. Ezezkoa:�subjektua + had not (edo hadn’t) + aditz nagusiaren partizipioa. Galderazkoa: had + subjektua + aditzaren partizipioa.

Erabilerak● Ekintza bat beste ekintza baten aurretik burutu zela

adierazteko. Azken hori Past Simple aditz-denboran erabiltzen da.

used to / wouldIraganean ohikoak ziren baina gaur egun gertatzen ez diren ekintzak deskribatzen dituzte. Horregatik, arrunta da esaldian maiztasun-adberbioak nahiz -esamoldeak agertzea.� Everynight,Emmausedtodreamaboutbecominga

policewoman. (Gauero Emmak polizia izatearekin amets egiten zuen.)

� WhenIwasachild,wewouldoftengotothecountry.(Umea nintzela, mendira joaten ginen maiz.)

Past Perfect SimpleFORM

Affirmative Negative InterrogativeI/You hadarrived I/You hadnot(hadn’t)arrived Had I/you arrived? He/She/Ithadarrived He/She/It hadnot(hadn’t) arrived Had he/she/it arrived? We/You/Theyhadarrived We/You/They hadnot(hadn’t) arrived Had we/you/they arrived?


Acompletedactionwhichtookplacebeforeanotheractioninthepast By the time he left the island, the tornado had already started. already,bythetime,after,

before,until,never,just


Grammar Appendix

Future SimpleFORM

Affirmative Negative InterrogativeI/You willallow I/You willnot (won’t) allow Will I/you allow? He/She/It willallow He/She/It willnot(won’t) allow Will he/she/it allow? We/You/They willallow We/You/They willnot(won’t) allow Will we/you/they allow?


Aprediction Robots will be more developed in the future.thisevening,inanhour,at2o’clock,later,tomorrow,nextmonth/year,soon,inafewweeks,inthefuture,on1stMay

Atimetable The science lesson will start at 2 o’clock.

Aspontaneousdecision My mobile phone is out of date. I will buy a new one.

UNIT� A RoboticWorld

Egitura Baiezkoa: subjektua + will + aditz nagusiaren oinarrizko forma.Ezezkoa: subjektua + will�not�(edo won’t) + aditzaren oinarrizko forma.Galderazkoa: will + subjektua + aditzaren oinarrizko forma.

Erabilerak● �� Etorkizuneko gertakariak adierazteko edo iragarpenak

egiteko.● �� Finkatutako ordutegi bati buruz hitz egiteko. ● �� Bat-bateko erabakiak, hots, hitz egiten ari garen unean

hartutakoak, adierazteko.

Be going toFORM

Affirmative Negative InterrogativeI amgoingtobuy I amnotgoingtobuy Am I goingtobuy? You aregoingtobuy You arenot(aren’t)goingtobuy Are you goingtobuy? He/She/It isgoingtobuy He/She/Itisnot(isn’t)goingtobuy Is he/she/it goingtobuy? We/You/They aregoingtobuy We/You/They arenot(aren’t)goingtobuy Are we/you/they goingtobuy?


Aplannedactionforthefuture Mark is going to visit the robot exhibition this evening. thisevening,later,inanhour,at4o’clock,tomorrow,soon,nextmonth/year,inafewweeks,on8thMayAnactionthatisabouttohappen Be careful! You are going to burn your finger!

EgituraBaiezkoa: subjektua + am�/�is�/ are + going�to + aditz nagusiaren oinarrizko forma.Ezezkoa: subjektua + am�/�is�/�are�+ not (edo n’t) + going�to + aditz nagusiaren oinarrizko forma.Galderazkoa: am�/�is�/�are�+ subjektua + going�to + aditzoina.

Erabilerak● �� Etorkizun hurbilerako ditugun asmoei, erabakiei eta planei

buruz hitz egiteko.● Gertatzeko zorian dagoen zerbait adierazteko, aztarnak

begi-bistakoak direlako.

Present Continuous etorkizun esanahiarekinAldez aurretik finkatuta egonik, etorkizun hurbilean gauzatuko diren ekintzak adierazten ditu. Hitzartutako egitasmo pertsonalekin erabili ohi da.Be�going�to egiturak asmoa adierazten du; honek, berriz, asmoa ez, baizik eta ziur gertatuko den ekintza, aldez aurretik hitzartuta dagoelako. Esaldiak etorkizuneko denbora-esamoldea erabiliko du, ez orainaldikoa, eta horrek adierazten digu ez dela egiazko Present Continuous aldia. Heisgoingtopresenthisnewinventionnextmonth.

(Datorren hilean aurkeztuko du bere asmakizun berria.)[asmoa] Heispresentinghisnewinventiontomorrow.

(Bihar doa bere asmakizun berria aurkeztera.)[hitzarturiko egitasmoa]

Used�to�halaber, iraganeko egoerei buruz hitz egiteko ere erabiltzen da, eta orduan ez dugu maiztasunezko “ohi” edo “-t(z)en” amaiera daramala itzuliko, lehenaldi soilaz baizik. Kasu honetan ezin da would erabili.� Iusedtoliveinthisstreet. (Ni kale honetan bizi nintzen.)

*�Iwouldliveinthisstreet.�[Ez da zuzena.]

Used�to�egiturak ez du orainaldiko formarik. Ezezko nahiz galderazko esaldietan did laguntzailea erabili beharra dugu, eta, orduan, used aditzak bukaerako “d” galtzen du.� Didyourmotherusetotravelalotwhenshewasyoung?�

(Zure amak asko bidaiatzen zuen gaztetan?)


Grammar Appendix

Future ContinuousFORM

Affirmative Negative InterrogativeI/You willbetravelling I/You willnot (won’t) betravelling Will I/you betravelling? He/She/It willbetravelling He/She/It willnot (won’t) betravelling Will he/she/it betravelling? We/You/They willbetravelling We/You/They willnot (won’t) betravelling Will we/you/they be travelling?

Uses Examples Time expressionsAnactioninprogressatacertainfuturetime At this time tomorrow, Jenny and Lynda will be working in their new lab. atthistimetomorrow/next...,

onThursday,inthenextdecade

EgituraBaiezkoa:�subjektua + will�be + -ing�amaiera duen aditz nagusia erabiliz osatzen da.Ezezkoa: subjektua + will�not (edo won’t) be + -ing�daraman aditza.Galderazkoa:�will�+ subjektua +�be�+�-ing�bukaeradun aditza.

Erabilerak ● �� Etorkizuneko une zehatz batean zer gertatzen ariko den

adierazteko erabiltzen da.

Future Perfect SimpleFORM

Affirmative Negative InterrogativeI/You willhaveeaten I/You willnot(won’t) haveeaten Will I/you haveeaten? He/She/It willhaveeaten He/She/It willnot (won’t) haveeaten Will he/she/it haveeaten? We/You/They willhaveeaten We/You/They willnot(won’t) haveeaten Will we/you/they have eaten?


Acompletedactionatacertainfuturetime I will have finished my robot by August. bythistimenextweek,by3o’clock,bytheendof...,bythen,byAugust,infourmonths

Egitura Baiezkoa: subjektua + will�have + aditz nagusiaren partizipioarekin eratzen da.Ezezkoa: subjektua + will�not (edo won’t) have + partizipioarekin osatzen da. Galderazkoa: will + subjektua + have + partizipioa.

Erabilerak��● �� Etorkizuneko une zehatz batean ekintza amaituta

egongo dela adierazteko.

be used to / get used toBe�used�to�formak “ohituta egon” adiera du; get�used�to forma, aldiz, ohitze-prozesuarekin dago lotua. Kasu bietan to partikularen atzean izena edo gerundioa jartzen da.Azken bi egitura horiek ez dute zerikusirik aurretik ikusi duzun used�to egiturarekin (2. unitatea). Bi egitura horietako used ez baita aditza, adjektiboa baizik. Used formari laguntzen dioten aditzak be eta get dira, eta aditz horiek jokatu egiten dira. Scientistsareusedtohandlingmanydevices.

(Zientzialariak ohituta daude tramankulu anitz erabiltzen.) Sheisusedtoheroldlab.

(Bere laborategi zaharrarekin ohituta dago.) Heisgettingusedtohisnewroutine.

(Ohitzen ari da bere errutina berrian.) Icannotgetusedtoworkinginsuchanoisyoffice.

(Ezin naiz ohitu halako bulego zaratatsuan lan egiten.)


Grammar Appendix

Modalek hurrengo ezaugarriak dituzte:● �� Aldagaitzak dira, horrenbestez, forma bera dute pertsona

guztiekin, eta ez dira jokatzen.● �� Ez dute do�/ does laguntzailearen beharrik ezezko eta

galderazko formak osatzeko. ● �� Jarraian aditzoinak izaten dituzte beti. Be�able to eta have�to aditzek ez dituzte ezaugarri horiek guztiak; bai, ordea, aditz modalen erabilera batzuk (gaitasuna, obligazioa, etab.).

Erabilera can● �� Trebetasuna edo gaitasuna adierazteko● �� Eskaerak egiteko, baimena eman eta eskatzeko● Posibilitatea azaltzeko+ Iradokizunak egitekoYoucanbringyourcameraonthetour.(Ekar dezakezu kamera bisitaldira.)

UNIT� BetweenUsAditz modalak

Modals Uses Examples

can

Ability

Request

Possibility

Tourguidescanspeakseverallanguages.(Gidari turistikoek hizkuntza desberdinak erabil ditzakete.)

CanIstayheretwomoreweeks?(Geldi naiteke hemen bi aste gehiago?)

Shecanbeverymoodyattimes.(Oso aldartetsua izan daiteke batzuetan.)

be able toAbility

Possibility

Susanisabletocookdeliciousmeals.(Susanek plater zoragarriak kuzina ditzake.)

Youwillbeabletomeetmywifetonight.(Nire emaztea ezagutu ahal izango duzu gauean.)

can’t

Inability

Prohibition

Disbelief, deduction

Alicecan’tsingverywell.(Alicek ezin du oso ondo abestu.)

Youcan’ttakeyourchildrenwithyou.(Ezin dituzu umeak zurekin eraman.)

Thatcan’tbePaul.HeisinIreland!(Horrek ezin du Paul izan. Irlandan dago!)

could

Past ability

Polite request

Polite suggestion

Possibility

Shecoulddanceverywellwhenshewasachild.(Umea zela oso ongi egin zezakeen dantzan.)

Couldyouintroducemetoyourguests?(Aurkeztu ahal izango nauzu zure lagunen aurrean?)

Youcouldtakeyourparentsoutfordinner.(Gurasoak afaltzera eraman zenitzake.)

Hecouldmeetnewpeopleattheparty.(Jende berria ezagutu lezake festan.)

may, might Possibility Imay/mightmeethermothertonight.(Agian haren ama ezagutuko dut gauean.)

may Polite request MayIaskyouaquestion?(Gauza bat galde diezazuket?)

should, ought to Advice, opinion Youshould/oughttoacceptTim’sproposal.(Timen proposamena onartu behar zenukete.)

need to Necessity, obligation Ineedtotalktotheboss.(Nagusiarekin hitz egin beharra dut.)

have to Necessity, obligation Peterhastohelphismotherinthegarden.(Peterrek amari lagundu behar dio lorategian.)

mustObligation, strong necessity

Strong belief

Shemustphoneherfatherimmediately.(Aitari telefonoz deitu beharra dauka berehala.)

Paulmustbeveryhappyinhisnewhouse.(Paul oso pozik egongo da etxe berrian.)

mustn’t Prohibition Youmustn’tusethephoneaftermidnight.(Ezin duzu telefonoa erabili gauerditik aurrera.)

don’t have to Lack of obligation / necessity Wedon’thavetogowithMegantotheconcert.(Ez dugu Meganekin joan beharrik kontzertura.)

needn’t Lack of obligation / necessity Youneedn’tbringanythingtomyparty.(Ez daukazu zertan ezer ekarri festara.)

wouldFormal request

Offer

Wouldyoumeetmetomorrowatmyoffice,please?(Nirekin bilduko al zinateke bihar nire bulegoan, mesedez?)

Wouldyouliketocometotheoperawithme?(Nirekin operara joan nahi al zenuke?)


Grammar Appendix

Modal burutuakModal Perfects Uses Examples

could have Ability to have done something but in fact did not

Itwasastupidthingtophonehimatmidnight.Youcouldhavewokenhisparentsup.(Lelokeria izan da gauerdian telefonoz deitzea hari. Bere gurasoak esnatzeko arriskuan egon zara.)

couldn’t have Certainty that something didn’t happen

My son couldn’thavebrokenthe window at school. He was at home with me. (Nire semeak ezin izan du eskolako leihoa apurtu. Nirekin zegoen etxean.)

may / might have A guess about a past action She may/mighthaveforgottenabout the meeting. (Agian ahaztu egin zaio bilera zuela.)

must have Certainty or logical conclusion about an event in the past

I heard you got married. Thatmusthavebeen very exciting. (Ezkondu egin zarela entzun dut. Guztiz zirraragarria izango zen.)

should / ought to have Criticism or regret after an eventYou should/oughttohavewaiteda couple of years before getting married. (Urte pare bat gehiago itxaron behar zenuen ezkondu aurretik.)

shouldn’t have Criticism or regret after an event He shouldn’thaveinvited his ex-girlfriend to the party. (Ez zuen neskalagun ohia festara gonbidatu behar.)

would have Willingness to have done something but in fact did not

I wouldhavevisited my grandmother but my car broke down. (Amona bisitatu ahal izango nuen, baina autoa matxuratu zait.)

be able to�● �� Can�modalak duen adiera bera du, baina�can�Present

Simple aldian bakarrik erabil daiteke; beraz, gainontzeko aditz-denboretan be�able�to aditzaz baliatuko gara.

can’t�●�Can�modalaren ezezko forma da�● �� Zerbait ezinezkoa den ziurtasuna adierazteko

could ● Trebetasuna edo gaitasuna iraganean adierazteko ● Can�aditzarekin baino modu jasoagoan zerbait eskatzeko ● Can�aditzarekin baino posibilitate urriagoa adierazteko�● �� Iradokizunak egiteko, baina ez can aditzarekin bezain

zuzenak

may / might Zerbait gertatuko den posibilitatea adierazten dute (might aditzak urriagoa). May, halaber, eskaerak can aditzarekin baino era jasoagoan egiteko erabiltzen da.

should / ought to�Aholkuak eta gomendioak emateko erabiltzen dira biak. Ought�to, ordea, kasik ez da erabiltzen ezezkoetan eta galderetan. Should da bietan erabiliena.

need to Jokatu egin daitekeenez, edozein denboratan erabil daiteke. Obligazioa edo beharra adierazten ditu.

have to Must aditzak dituen funtzio berberak ditu, nahiz eta adierazten duen obligazioa ez den hain indartsua. Must Present Simple aldian bakarrik erabil daitekeenez, gainontzeko aditz-denboretan have�to aukeratuko dugu.

must Obligazioa eta beharra adierazten ditu, batez ere legeak edo autoritateren batek ezarria. Gainera, ondorio logikoa ere adierazten du (“antza”, “nonbait”).

mustn’t Debekua adierazten du.

don’t have to “Ez eduki zertan” / “beharrik ez” adiera du; bestela esanda, obligazio eta beharrik eza (needn´t modalak bezalaxe).

needn’t Zerbait egiteko obligaziorik edo beharrik ez dagoela azaltzen du (don´t�have�to formak bezala).

would Zerbait era jasoan eskatzeko edo eskaintzeko erabiltzen da.

could have + partizipioaIraganean zerbait egin zitekeen arren, azkenean ez zela egin adierazten du.

couldn’t have + partizipioaZerbait gertatu izana ezinezkoa dela adierazteko.

may / might have + partizipioaGertatutako zerbaiti buruz iragarpenak egiteko erabiltzen da.

must have + partizipioaGertatutako ekintza baten ondorio logikoa azaltzeko erabiltzen da.

should / ought to have + partizipioaBi forma horiekin, gertatutako zerbaiti buruzko kexa edo espero genuena bete ez delako pena adieraz ditzakegu.

shouldn’t have + partizipioaIraganeko gertakizun bati buruzko iritzi kritikoa adierazten du, ez zuela gertatu behar adieraziz.

would have + partizipioaIraganean zerbait egin nahi izan zela, baina, kanpoko baldintzak medio, ez zela egiterik izan adierazten du.


Grammar Appendix

Baldintzazko perpausak bi perpausez osatuta daude. Batak (conditional�clause), baldintza adierazten du, eta besteak (result�clause), ondoriozko ekintza edo emaitza. Ez dio axola zein hurrenkeratan kokatzen diren bi perpausak, baina baldintzazkoa bada lehena, koma jarri behar da bi perpausen artean. Ifyoulendmeyourmobilephone,Iwillbereallygrateful.

(Telefono mugikorra uzten badidazu, benetan eskertuta egongo natzaizu.)

Iwillbe reallygratefulifyoulendmeyourmobilephone. (Benetan eskertuta egongo natzaizu telefono mugikorra uzten badidazu.)

Baldintzazko lehenaHonakoa da egitura: if + Present Simple baldintzazko perpausean eta Future Simple ondorioan. Baldintza betetzen bada, zer gertatuko den adierazten du.Future Simple erabiltzeaz gain, modalekin edo aginterarekin ere adieraz dezakegu ondorioa. Youcan’tparticipateinthemusiccontestifyouaren’t

oldenough. (Ezin duzu musikako lehiaketan parte hartu, behar bezalako

adinik ez baduzu.)

Ifyouneedacheaperinstrument,lookfor itinasecond-handshop.

(Instrumentu merkeagoa behar baduzu, begiratu bigarren eskuko denda batean.)

Baldintza ez betetzearen ondorioz zerbait gertatuko dela ala ez dela adierazi nahi badugu, hainbat aukera dugu: baldintza-perpausari unless juntagailuarekin eman hasiera (“ez ba...” / “ezean”) –if�not erabiltzearen pareko dena–, edo Present Simple aldian doan aditza ezeztatu. Unless the concert finishes on time, you willmiss the train.

Ifthe concert doesn’tfinish on time, you willmissthe train. (Kontzertua garaiz bukatu ezean / garaiz bukatzen ez bada, trena galduko duzu.)

Gogoan izan unless nahiko maiz erabiltzen dela baldintzazko lehenean, baina ez horrenbeste bigarrenean, eta inoiz ez hirugarrenean.

Baldintzazko bigarrenaHonela eratzen da: if + Past Simple baldintzan, eta would + aditzoina ondorioan. Orainaldiarekin loturiko baldintza hipotetikoak adierazten ditu, hau da, gertatzeko aukera gutxi dutenak. Shewouldbuyanewpianoifshehadthemoney.

(Piano berria erosiko luke, horretarako dirua balu.)

Baldintzako perpauseko aditza to�be denean, were erabiltzen da singularreko nola pluraleko pertsona guztiekin. Ifthatguitarweren’tsoexpensive,Iwouldbuyit.

(Gitarra hori hain garestia ez balitz, erosi egingo nuke.)

Eta aholkuak ematen ari garenean,�if�I�were�formula erabiltzen da. IfIwereyou,Iwouldn’twastesomuchmoney.

(Nik zure tokian, ez nuke horrenbeste diru xahutuko.)

UNIT� What’sItWorth?Baldintzazko perpausak

FIRST CONDITIONAL

Conditional clause Result clause Examples

ifunless +Present Simple

Future Simpleimperativemodal + base form

Youwillplaythepianoverywellifyoupractiseenough.

Askforalargersizeiftheshoesaretoosmall.

IfAliceneedsanewT-shirt,shecangotothenewshoppingcentre.

SECOND CONDITIONAL

ifunless +Past Simple would

could/might +base formIftheyhadenoughmoney,theywouldbuyapianofortheirson.

Icould/mightgoonacruiseifIwonthelottery.

THIRD CONDITIONAL

if+ Past Perfectwouldhavecould/mighthave

+past participleIfIhadseenhimplayinginthestreet,Iwouldhaverecognisedhim.

Hecould/mighthavegonetotheconcertifhehadgotaticket.

Izenak osatzeko atzizkiakDakizun bezala, atzizkiak hitz batzuei gehitzen dizkiegun bukaerak dira, beste hitz berri batzuk sortzeko.Aditzetatik izenak osatzeko atzizkien artean erabilienak -mention, -tion /-sion, -er /-or, -ness, -ship eta -ity�ditugu.Hona adibide batzuk:agree (hitzartu) agreement(hitzarmen) invite (gonbidatu) invitation (gonbidapen)

conclude (ondorioztatu) conclusion (ondorio) run (korrika egin) runner (korrikalari) sail (nabigatu) sailor (nabigatzaile) happy (zoriontsu) happiness (zoriontasun) friend(lagun) friendship (adiskidetasun) personal (pertsonal) personality (nortasun)Wefinallysentalltheweddinginvitations.�(Azkenean bidali genituen ezkontzarako gonbidapen guztiak.)


Grammar Appendix

Would�erabili ordez, could�eta might modalak ere erabil ditzakegu emaitzan, baina horiek biek hipotesia burutzeko aukera are urriagoa dela adierazten dute. Euskaraz “agian, beharbada, gerta liteke” eta antzekoak erabil ditzakegu itzultzerakoan. Shecouldbeabettersingerifsheattendedsinginglessons.

(Abeslari hobea izan liteke / Agian abeslari hobea litzateke, abesteko klaseetara joango balitz.)

Baldintzazko hirugarrenaHonela eratzen da: if + Past Perfect baldintzan, eta would�have + partizipioa ondorioan. Kasu honetan baldintza erabat ezinezkoa da, iraganari lotua baitago; beraz, hipotesia burutu ezina da. IfEmilyhadcomewithus,shewouldhaveboughtthatbag.

(Emili gurekin etorri izan balitz, poltsa hori ekarriko zukeen.)

Would�have + partizipioa erabili ordez, could�have eta might have + partizipioa hautatuta ere osatzen da perpaus nagusia. IfPeterhadarrivedearlier,hecould/mighthaveseen

thestreetperformance.(Lehenago iritsi izan balitz, kaleko antzezlana ikusi ahal izango zukeen Peterrek.)

Denborazko perpausakEtorkizunarekin lotuta daudenak baldintzazko lehenak bezala eratzen dira: Present Simple aldia menpeko perpausean, eta Future Simple perpaus nagusian. Aldatzen direnak juntagailuak dira, eta, kasu honetan, as�soon�as, by�the�time, the�moment�(that), when eta antzekoak erabiltzen dira.

He’llbuyanewcomputerassoonashesavesthemoney.(Ordenagailu berria erosiko du dirua aurreztu bezain agudo.)

WhenIfinishtheexam,I’llphone him.(Azterketa bukatzen dudanean, deituko diot.)

Preposizioa lagun duten aditzakAditz askok preposizio bakarra izaten dute ondotik. I’mwaitingforthebus.

(Autobusaren zain nago.)

Beste aditz batzuek preposizio bat baino gehiago onartzen dituzte, eta, preposizioen arabera, aditzaren esanahia aldatu egiten da.arriveat(leku batera “iritsi”)arrivein(hiri edo herrialde batera “iritsi”)talkabout(“zerbaiti / norbaiti buruz” hitz egin) talkwith/to(“norbaitekin” hitz egin) thinkabout(“iritzi, iruditu”: “-z pentsatu”) thinkof(“-z pentsatu”)

Hona hemen adibide batzuk: Shehasalreadyarrivedatthebookshop.

(Liburu-dendara iritsi da jada.) TheyarrivedinNewYorkanhourago.

(Orain dela ordubete iritsi dira New Yorkera.) Wetalkedaboutourteachers.

(Gure irakasleei buruz hitz egin genuen.) Thatcustomerwantstotalktothemanager.

(Bezeroak arduradunarekin hitz egin nahi du.)

Adibide gehiago aztertzeko, ikus ezazu 29. orrialdean duzun preposiziodun aditzen zerrenda.

UNIT� BehindtheScenesBoz pasiboa

Tense Active Passive

Present Simple Matt Damon plays many roles. Many roles are played by Matt Damon.

Present Continuous Matt Damon is playing many roles. Many roles are being played by Matt Damon.

Past Simple Matt Damon played many roles. Many roles were played by Matt Damon.

Past Continuous Matt Damon was playing many roles. Many roles were being played by Matt Damon.

Present Perfect Simple Matt Damon has played many roles. Many roles have been played by Matt Damon.

Past Perfect Simple Matt Damon had played many roles. Many roles had been played by Matt Damon.

Future Simple Matt Damon will play many roles. Many roles will be played by Matt Damon.

Modals Matt Damon should play many roles. Many roles should be played by Matt Damon.

Modal Perfects Matt Damon must have played many roles. Many roles must have been played by Matt Damon.

have to Matt Damon has to play many roles. Many roles have to be played by Matt Damon.

be going to Matt Damon is going to play many roles. Many roles are going to be played by Matt Damon.

Egitura Baiezkoa: subjektua + to�be + aditza + aditz nagusiaren partizipioarekin eratzen da. TheroleofMandelawasperformedbyMorganFreeman.

(Mandelaren pertsonaia Morgan Freemanek antzeztu zuen.)

Ezezkoa: subjektua + to�be�aditza +�not (edo n’t) + aditz nagusiaren partizipioa. Perpausa aditz modalarekin, Future Simple aldiarekin edo adizki elkartu batekin osatuta badago, aditz modala, will edo have�/ has ezeztatuko ditugu.� TheroleofMandelawasn’tperformedbyMattDamon.

�(Mandelaren pertsonaia ez zuen Matt Damonek antzeztu.)


Grammar Appendix

Galderazkoa: to�be aditza + subjektua + partizipioa. Perpausa aditz modalarekin, Future Simple aldiarekin edo adizki elkartu batekin osatua badago, perpaus pasiboa modalarekin edo laguntzailearekin hasiko dugu, aktiboan bezalaxe. WasthisfilmdirectedbyClintEastwood?

(Clint Eastwoodek zuzendu al zuen film hau?)

Nola bilakatu perpaus aktiboa pasibo● ��Perpaus aktiboa pasibo nola bilakatzen den ikasi aurretik,

jakin beharra dago boz pasiboa askoz arruntagoa dela ingelesez euskaraz baino; horregatik, itzultzeko garaian aditza boz aktiboan uztea hobesten da, eta forma inpertsonalak hautatzea edo hitzen hurrenkera aldatzea. �Perpaus aktiboan aditzaren ondotik doan lehen osagarria bihurtuko da subjektu, dela osagarri zuzena dela zeharkakoa. Hain zuzen ere, zeharkakoa aurreratzea arruntagoa da, eta kasik ingelesak bakarrik duen ezaugarria, euskaraz ezin baita horrelako pasiborik osatu. Zeharkako osagarria izenordain objektua bada, izenordain subjektu formara pasatuko dugu.�

Thedirectorexplainedtheplot. Theplotwasexplainedbythedirector.

(Argudioa azaldu zuen zuzendariak.)

Bi osagarri daudenean, subjektutzat zeharkakoa hautatzea da ohikoena.

TheyaregoingtooffertheroletoPaul. Paulisgoingtobeofferedtherole.

(Pertsonaiaren antzezlana Pauli eskainiko diote.)

Zeharkako osagarria izenordain objektua bada, izenordain subjektuaren forma hartuko du.

�Themagazine’sphotographerswillphotographthematthecinema.

�Theywillbephotographedatthecinemabythemagazine’sphotographers.�(Argazkiak aterako dizkiete zineman aldizkariko argazkilariek.)

● ��Perpaus aktiboan aditz nagusiak zuen denboran jarriko dugu to�be aditza, eta aditz nagusia, berriz, partizipioan.

Theyboughttheticketslastweek. Theticketswereboughtlastweek.

(Txartelak erosi zituzten lehengo astean.)

Aditz modalak eta be�going�to egitura ez dira aldatzen, haien atzean dagoen aditza baita pasiboan jartzen dena.

Thetechnicianmustoperatethecamera. Thecameramustbeoperatedbythetechnician.

(Kamera maneiatu behar du teknikoak.)

Theyaregoingtoshowanewfilmatthiscinema. Anewfilmisgoingtobeshownatthiscinema.

(Film berri bat botako dute zinema honetan.)

● ��Perpaus aktiboko subjektua esaldiaren bukaerara pasatuko dugu, aurretik by preposizioa daramala. Eta pertsona-izenordaina bada, dagokion izenordain objektuaz trukatu behar dugu.

Thisfilmcritichaswrittenthearticle. Thearticlehasbeenwrittenbythisfilmcritic.

(Artikulua idatzi du zinema-kritikoak.)

Erabilerak● ��Ekintza burutzen duen subjektua baino garrantzitsuagoa

ekintza bera dela nabarmendu nahi denean erabiltzen da, subjektua garrantzi gutxikoa delako, ezezaguna delako edo aipatu nahi ez delako. Era honetara, gainera, somebody, nobody eta antzeko subjektuak dituzten perpausak saihets ditzakegu.

� Somebodyaddedsubtitlestothefilm. Subtitleswereaddedtothefilm.

(Azpitituluak gehitu zizkioten pelikulari.)

Aditz arazleak: have / get + something + doneHave�/ get + osagarri zuzena + iraganeko partizipioa, norbaiti eskatutako ekintzak adierazteko erabiltzen da. �I’mgoingtohave/getmyhaircut.

(Ilea moztera noa.) [beste pertsona batek egingo du, eta ez nik]

Egitura hau aditz-denbora gehienekin erabil daiteke. AnnhadherDVDplayerrepaired.

(Annek DVD erreproduzitzailea konponarazi zuen.) Thebandwillhavetheirinstrumentsrepairedsoon.

(Taldeak laster izango ditu instrumentuak konponduta.)

Egitura honek esanahi pasiboa du, erdian doan osagarri zuzenak partizipioan dagoen aditzaren bitartez adierazitako ekintza jasotzen baitu. Euskaratzerakoan, ordea, boz aktiboa erabiliko dugu. Mycarbrokedown,soIhaditrepairedyesterday.� (Autoa hondatu zitzaidanez, atzo konponarazi nuen.)

Sheshouldhavehereyescheckedeveryyear.�(Urtero egin behar luke begietako azterketa.)

�Theactorgothisbookpublished(byapublisher).�(Antzezleak argitaratu zuen bere liburua.) [argitaletxe batek egin zuen]

Have nahiz got bereizgabe erabiltzen badira ere, get informalagoa da, eta arruntagoa ere bai, ingeles mintzatuan.� Igotmyhousepaintedlastweek.�

(Etxea pintatu nuen / zidaten joan den astean.)

AurrizkiakDis-, il-, im-, in- eta un-�aurrizkiak adjektibo batzuei gehituta, adjektibo horien kontrako esanahaia lortzen da.�satisfied (kontent) dissatisfied(kontentagaitz) legal (legezko) illegal(ilegal) patient(pazientzia handiko) impatient(pazientzia gutxiko) correct(zuzen) incorrect(oker)pleasant(atsegin) unpleasant(ezatsegin)Gogoan izan in- aurrizkia aldatu egiten dela ondorengo egoeretan:● il-, l- batez hasten diren adjektiboen aurrean (illogical).● im-, m- edo p- batez hasten diren adjektiboen aurrean

(immortal, impossible).● �ir- r- batez hasten diren adjektiboen aurrean (irregular).Kontuan eduki, bestalde, batzuetan ez direla aurrizkiak, hitzaren zati baizik: disaster, illusion, impressive, understand, etab.

1�Contrast 1 Basque © B Burlington Books

Grammar Appendix

UNIT� OutintheCold

Zehar estiloaTense Direct Speech Reported Speech

Present Simple “He lives in the street.” She said that he lived in the street.

Present Continuous “He is living in the street.” She said that he was living in the street.

Past Simple “He lived in the street.” She said that he had lived in the street.

Past Continuous “He was living in the street.” She said that he had been living in the street.

Present Perfect Simple “He has lived in the street.” She said that he had lived in the street.

Present Perfect Continuous “He has been living in the street.” She said that he had been living in the street.

Past Perfect Simple “He had lived in the street.” She said that he had lived in the street.

Past Perfect Continuous “He had been living in the street.” She said that he had been living in the street.

Future Simple “He will live in the street.” She said that he would live in the street.

Aldaketak modaletanDirect Speech Reported Speech

can couldmay mightmust / have to must/hadtowill would

Aldaketak zenbait hitz eta esamoldetan

Direct Speech Reported Speechnow thentoday thatdaytonight thatnightyesterday thepreviousday/thedaybeforelast week thepreviousweek/theweekbeforea month ago thepreviousmonth/themonthbeforetomorrow thefollowingday/thedayafter/thenextdaynext week thefollowingweek/theweekafterhere therethis thatthese those

Norbaitek esandakoa kontatzeko erabiltzen da, baina pertsona horrek erabilitako hitz berberak aipatu gabe.

Reported statementsNorbaitek esan berri duena orainaldian konta dezakegu. Horretarako nahikoa da komatxoak kentzea, izenordain subjektua eta aditzaren pertsona aldatzea. “Iamtired.”

Hesays thatheistired.(Nekatuta dagoela dio.)

Ohikoena, dena dela, zehar estiloko menpeko perpausaren aurrean doan aditza (normalean say edo tell) lehenaldian jartzea da. Eta orduan, menpeko perpauseko aditzak atzera-jauzia egingo du (Present Simple aldia Past Simple aldira pasatuko da, bigarren hori Past Perfect deiturikora, etab.).Komatxoak kentzeaz gain eta aditz-denborak aldatzeaz gain, ordea, beste aldaketa batzuk ere beharrezkoak dira; horrela bada, izenordainek eta denbora- nola leku-preposizioek ere aldaketak jasango dituzte.

social(sozial) antisocial(antisozial)national(nazional) international(nazioarteko)lateral(alde) multilateral(aldeanitzeko)

active(gogotsu) overactive(oso gogotsu)write(idatzi) rewrite (berridatzi)ground(lur) underground(lurpeko)

Eta hitz-mota desberdinei eransten zaizkien beste aurrizkien artean ditugu anti-, inter-, multi-, over-, re- eta under-.


Grammar Appendix

Menpeko perpausa that juntagailuaz hasten da, baina ingeles mintzatuan isildu egiten da. “I’llbringhimfoodtoday,”theelderlywomansaid.

Theelderlywomansaid(that)shewouldbringhimfoodthatday. (Adineko emakumeak esan zuen emango ziola janaria egun hartan.)

Perpausak egia orokorra adierazten duenean, aditz-denborak ez du inolako aldaketarik jasaten. “Homelesspeopleoftensleepinairports,”shesaid.

Shesaidthathomelesspeopleoftensleepinairports. (Etxerik gabeko jendeak lo, sarri, aireportuetan egiten duela esan zuen hark.)

Zehar estiloari sarrera ematen dioten aditz arruntenak say eta tell dira. Bigarren aditz horrek to preposiziorik gabeko zeharkako osagarria darama beti; say aditzak, berriz, aukeran du osagarria eraman ala ez, baina badaraman kasuetan, preposizioa erabili beharra dauka. “Thepolicearrestedayoungman,”hesaid.

Hetoldusthatthepolicehadarrestedayoungman.Hesaidthatthepolicehadarrestedayoungman.Hesaidtousthatthepolicehadarrestedayoungman.(Poliziak gizon gazte bat atxilotu zuela esan zigun hark.)

Reported questionsIngelesez bi motatako galderak daude:● ��Yes�/�No�questions motakoak, hots, “bai” edo “ez” batekin

erantzun daitezkeenak. Era horretako galderak zehar estilora aldatzeko ask aditza eta, ondotik, if edo whether partikula erabiliko ditugu. Orain galderak perpaus arrunt izatera pasa direnez, ez dago subjektu-aditz arteko hurrenkera-aldaketarik, ez dago galdera-ikurrik, ez eta komatxorik ere.

� “Did she sleep in the street?” the child asked. The child asked if / whether she had slept in the street. (Hark lo kalean egin al zuen galdetu zuen umeak.)

● ��Wh-questions�motakoak ezin dira “bai” edo “ez” batekin erantzun. Galdetzaile batekin hasten direnak ditugu hauek (what, who, where, when, why, whose, how, how long, etab.), eta zehar estilora pasatzerakoan, galdetzailea if edo whether partikulen tokian kokatuko dugu. Jarraian subjektua eta aditza joango dira, eta galdera-ikurra nahiz komatxoak alde batera utziko ditugu

� “Wheredoesthefamousfootballerlive?”Joeasked.Joeaskedwherethefamousfootballerlived.�(Joek galdetu zuen non bizi zen futbolari ospetsua.)

Reported orders / requestsAginduak zehar estilora pasatzeko, infinitiboa erabiliko dugu aginteraren ordez. Baina, infinitiboaren aurretik, agindua adierazten duen aditza erabiliko dugu –tell edo order adibidez–, atzean zeharkako osagarria daramala. Badira beste aditz batzuk ere, aginduak adierazi ez arren, egitura hau jarraitzen dutenak: ask eta beg aditzak eskaerak adierazteko, edo warn norbaiti ohartarazpena egiteko.

� “Tidyyourroomnow.”�Mymotherorderedmetotidymyroomthen.(Amak logela berehala txukuntzeko agindu zidan.)

Ezezko perpaus bat dugunean, not kokatuko dugu to partikularen aurrean.� “Don’twakeherup,please.”�

Myfatheraskedmenottowakeherup.�(Aitak eskatu zidan ez nezala esna.)

Reported suggestionsAurrena subjektua jarriko dugu, eta suggest edo recommend aditzak lehenaldian; ondoren, pertsona horrek iradokitakoa adieraziko dugu. Advise aditza ere erabil daiteke aholkuak emateko, edo invite gonbitea luzatzeko. Iradokizunak bi eratara pasatzen dira zehar estilora:

● That�partikularekin hasten den perpausa osagarri zuzentzat erabiliz, subjektua eta aditza oinarrizko forman dituela.

“Let’sjointhedemonstration,”Petersuggested.Petersuggestedthatwejointhedemonstration.(Manifestaldian parte har genezan iradoki zuen Peterrek.)

● Gerundioa erabiliz, subjekturik zehaztu gabe.� “Let’scallairportsecurityimmediately!”

Hesuggestedcallingairportsecurityimmediately.(Aireportuko segurtasunera berehala dei genezan proposatu zuen.)

Reporting verbsZehar estiloari sarrera emateko gehien erabiltzen diren aditzak say, tell eta ask dira. Aditz horiek mezua helarazten digute soilik, informazio gehiago gaineratu barik. Baina hiztunaren intentzioa edo erabilitako doinua ere azaldu nahi baditugu, aipatutakoez gain, reporting�verbs ugari erabil ditzakegu:

● ��Baieztapenetarako: admit,�announce, answer, apologise,�boast, claim, complain, declare,�explain, inform,�insist,�mention, offer,�remind,�reply,�state

● ��Galderetarako:�enquire,�request,�want�to�know,�wonder● ��Aginduetarako:�demand,�order,�shout,�warn● ��Erreguetarako:�beg● ��Iradokizunetarako: advise,�invite,�recommend,�suggest ��“Wewillbehomelate.”�

Theyremindedmethattheywouldbehomelate.�(Etxera berandu etorriko zirela gogorarazi zidaten.)

��“Didyouseehimattheparty?”�MarywantedtoknowifIhadseenhimattheparty.�(Mutila festan ikusi al nuen jakin nahi zuen Maryk.)

��“Phonemewhenyougetthere!”Sheshouted(at)metophoneherwhenIgotthere.�(Iristen nintzenean telefonoz deitzeko oihu egin zidan.)

��“Youshouldgetabetterjob.”�Myfatheradvisedmetogetabetterjob.�(Lanpostu hobea aurki nezan aholkatu zidan aitak.)


Grammar Appendix

UNIT� Everybody’sBusiness?Erlatibozko perpausakDEFINING RELATIVE CLAUSES

Uses Examples

whoandthatrefertopeople John is the person who / that got fired because of the information on his profile.

whichandthatrefertoobjects The photo which / that appears in my Facebook profile was taken in Rome.

whenandthatrefertoamomentintime He sent me a message the day when / that I celebrated my birthday.

wherereferstoaparticularplace Facebook is a social network where you can contact your friends.

whosereferstopossession Jane is the girl whose laptop I bought.

NON-DEFINING RELATIVE CLAUSES

Uses Examples

thatcannotreplacewhoorwhichTuenti, which is a Spanish social network, is only accessible by invitation.

Jason, who is older than me, has lost his mobile phone.

Erlatibozko izenordain edo adberbio batez hasten diren menpeko perpausak dira, eta bi motatakoak daude: defining (murrizgarriak) eta non-defining (ez-murrizgarriak).

Defining Relative ClausesMurrizgarriek aurrekariari buruzko ezinbesteko informazioa ematen digute. Perpaus horien faltan, esanahia osatu gabe geldituko litzateke. ��● �Who (pertsonak), which (gauzak) eta that (pertsonak

eta gauzak) izenordainak ken daitezke subjektu-funtzioa betetzen ez badute. Whose (jabetza) ezin da, ez kendu, eta ez ordeztu.

Sheisthegirlwho / that postedyourphotosonFacebook.(Hura da zure argazkiak Facebooken eseki zituen neska.)

Ididnotgetthetextmessage(which / that) shesent.(Ez nuen hark bidalitako testu-mezua jaso.)

Thisistheblogwhoseauthorisunknown.(Hau da egile ezezaguna duen “bloga”.)

● �When (denbora) ken dezakegu edo, bere ordez, that erabili.

I’llneverforgettheday(when/that)SpainwontheWorldCup.(Inoiz ez dut ahaztuko Espainiak Munduko Kopa irabazi zuen eguna.)

● �Where (lekua) ezin da that bitartez ordeztu, eta gutxitan ken daiteke.

ThisisthesitewhereIfindalltheinformation.(Hau da informazio guztia aurkitu nueneko webgunea.)

Erlatibozko izenordainak preposizioa badarama, ohikoena kentzea da, eta preposizioa aditzaren ondoren kokatzea. Theboy(who/that) Italkedtowasveryshy.

(Nirekin hitz egiten aritu zen mutila oso lotsatia zen.)

Non-defining Relative ClausesEz-murrizgarriek aurrekariari buruzko informazio gehigarria soilik ematen digute; horregatik, koma artean erabiltzen dira. Who, which, when, where eta whose partikulekin eraikitzen dira. Horiek inoiz ezin dira kendu, eta ezta that izenordainarekin ordeztu ere.

�Jack,whohasn’tgotaFacebookprofile,didn’tseeyourphotos.(Jackek, Facebooken profilik ez duenak, ez zituen zure argazkiak ikusi.)

Preposizioa lagun duten adjektiboakTo�be aditzaren ondoren maiz aurkituko ditugu jarraian preposizioa + izena, izenordaina edo gerundioa daramatzaten adjektiboak. Atributu funtzioa betetzen dute.� I’mthrilledbythisnewsocialnetwork.�

(Izugarri gustatzen zait sare sozial berri hau.)

� She’sinterestedinmobiletechnology.(Interes handia du teknologia mugikorretan.)

� Sheiswell-knownforherdonationstoanAIDSorganisation.�(Oso ezaguna da HIESaren kontrako erakunde bati egin dizkion diru-emariengatik.)

Ikus 33. orrialdean dagoen adjektiboen zerrenda, adibide gehiago aztertu ahal izateko.

UNIT� CulturalContrasts want + infinitiboa / want + objektua + infinitiboa● want�+�infinitiboa: zerbait egiteko desioa adierazten du. JoewantstobuildaschoolinPakistan.

(Joek eskola bat eraiki nahi du Pakistanen.)

Euskaraz osagarri zuzenaren funtzioa duen infinitiboa izaten du jarraian; beraz, want aditzaren subjektua eta infinitiboarena bat bera da.● �want�+�objektua�+�infinitiboa:�beste norbaitek zerbait

egin dezan desioa adieraziko dugu. Sarawantsheraunttobeanopen-mindedperson.

(Sarak izeba pentsaera irekikoa izan dadin nahi du.)

Euskaraz aditza subjuntiboan duen menpeko perpaus subjektuduna erabiltzen dugu; ingelesez, berriz, subjektua ez da egiaz subjektutzat jotzen, want aditzaren osagarri zuzentzat baizik; horregatik, osagarri zuzena izenordaina denean, izenordain objektuak erabiliko ditugu. Doyouwantmetophoneyourfatherforpermission?

(Nahi al duzu zure aitari baimena eskatzeko dei diezaiodan?) 1�Contrast 1 Basque © B Burlington Books


UNIT 1accommodation /LYFlL'XMim/ ostatuachieve /L'WiAd/ lortu, erdietsiawareness /L'rCLmLg/ kontzientziabee /VA/ erlebored /VGX/ aspergarri

break the ice /VpMY fA 'Og/ izotzaldia urtucolourful /'YJoLco/ koloretsucrowded /'YpPXBX/ jendez beteta / gainezkadesert /'XChLW/ basamortudeserted /XB'hKWBX/ hutsikeel /Ao/ aingiraencounter /Bm'YPmWL/ topaketaexcited /BY'gOWBX/ hunkiturik, zirraraz beterikexotic /BZ'hFWBY/ arrotz, exotikoface (v) /cMg/ -i aurre eginfence /cCmg/ hesiflat /coæW/ lau, ordekaforeign /'cFpLm/ atzerritar

get off /ZCW 'Fc/ (autobusetik, trenetik) jaitsiget up /ZCW 'JU/ altxatu / igogive up /ZBd 'JU/ amore eman, utzigo abroad /ZLH L'VpGX/ atzerrira joangoal /ZLHo/ helburuguide /ZOX/ gidaguided tour /ZOXBX 'WT/ bisita gidatuhiking /'kOYBn/ txangozaletasunhilly /'kBoi/ malkartsuhire /'kOL/ kontratatuhostile /'kFgWOo/ aurkako, etsai

impressive /Bl'UpCgBd/ harrigarri

isolated /'OgLoMWBX/ bakartu, isolatujourney /'bKmi/ bidaialandmark /'oDmXlEY/ erreferentzia-puntu, leku / monumentu ospetsulively /'oOdoi/ animatu, alailocal /'oNYo/ lokalmake a reservation /lMY L pChL'dMim/ erreserba eginmountain /'lPmWLm/ mendimountainous /'lPmWLmLg/ menditsunoisy /'mQhi/ zaratatsupeaceful /'UAgco/ lasai, baketsurafting /'pEcWBn/ jaitsiera baltsan, rafting rappelling /pD'UCoBn/ rappelean jaitsiremote /pB'lNW/ urrunriver /'pBdL/ ibairocky /'pFYi/ arrokatsu

route /pIW/ ibilbiderun out of /pJm 'PW Ld/ -(r)ik gabe gelditurural /'pHLpLo/ baserri-, baserri girokosandy /'gDmXi/ areatsuscenery /'gAmLpi/ paisaiaset off /gCW 'Fc/ irten, abiatushow up /iLH 'JU/ azaldu, iritsi, (leku batera) agertusouvenir /gIdL'mBL/ oroigarristeep /gWAU/ aldapatsutake off /WMY 'Fc/ (hegazkina) aireratu tired /'WOLX/ nekatuta

travel arrangements /'Wpædo LpMmXjlCmWg/ bidaiarako prestaketa-lanakturn back /WKm 'VDY/ itzuliunpredictable /JmUpB'XBYWLVo/ aurreikusi / aurresan ezin denaurban /'KVLm/ hiritar

warn /rGm/ ohartaraziwatch out /rFa 'PW/ kontuz ibili

Talking About a PictureI suppose ... /O gL'UNh/ -(e)la uste dut...

Maybe ... /'lMVi/ Agian...

We can see that ... /rA Yæm 'gA fDW/

-(e)la...

It’s hard to tell. /BWg kEX WL 'WCo/

Zaila da azaltzen.

They probably ... /fM 'UpFVLVoi/

Agian haiek...

They seem to be ... /fM 'gAl WL VA/

-(e)la dirudite...

It looks like ... /BW 'oHYg oOY/

Badirudi...

... looks ... /oHYg/

Antza denez, …

In the background ... /Bm fL 'VæYZpPmX/

Atze-atzean...

At the top / bottom of the picture ... /DW fL 'WFU / 'VFWLl Ld fL

UBYaL/

Argazkiaren goiko / beheko aldean...

The Glossary includes vocabulary from the Student’s Book and the Vocabulary Builder (Workbook).

Glossary


Useful ExpressionsIt is located ... /BW Bh oN'YMWBX/

Kokatua dago...

It is possible to … /BW Bh 'UFgLVo WL/

Baliteke...

A popular attraction /

landmark is … /L 'UFUqLoL LWpæYim /

oDmXlEY Bh/

Erreferentzia-puntu ezagun… / Monumentu ezagun...

It is well-known for … /BW Bh rCo'mNm cL/

-(en)gatik da ezaguna...

The views are … /fL 'dqIh E/

Bisitak ... dira.

It’s got … /BWg 'ZFW/ … du.

You shouldn’t miss … /qI 'iHXmW lBg/

Ez gero aukera galdu...

UNIT 2accident /'DYgBXLmW/ istripualive /L'oOd/ bizirikamazed /L'lMhX/ harritutaamazing /L'lMhBn/ harrigarriamused /L'lqIhX/ entretenitutaamusing /L'lqIhBn/ entretenigarri, jostagarri, atsegingarribackpacker /'VDYUDYL/ motxila-bidaiaribored /VGX/ aspertuta (be ~: asperturik egon, aspertu)boring /'VGpBn/ aspergarri (be ~: aspergarria izan)brave /VpMd/ ausartchewing gum /'aIBn ZJl/ txikleconfused /YLm'cqIhX/ nahastuta confusing /YLm'cqIhBn/ nahasgarricrew /YpI/ tripulazio, eskifaiadue to /'XqI WI/ -(en)gatik, -(e)lako

earthquake /'KeYrMY/ lurrikaraemergency landing /ilKbLmgi 'oDmXBn/ larrialdiko lurreratzeescape (n) /B'gYMU/ ihes, askapen (have a lucky ~: ozta-ozta salbatu)escape (v) /B'gYMU/ ihes egineventually /B'dCmaHLoi/ azkeneanexcited /BY'gOWBX/ hunkiturikexciting /BY'gOWBn/ hunkigarriexhausted /BZ'hGgWBX/ nekaturikexhausting /BZ'hGgWBn/ nekagarriexplosion /BY'gUoNjm/ leherketa

extremely frightened /BY'gWpAloi cpOWmX/ guztiz beldurturikfascinated /'cDgBmMWBX/ liluraturikfascinating /'cDgBmMWBn/ liluragarri

fear /cR/ beldur

fire /'cOL/ su

firefighter /'cOLcOWL/ suhiltzaileflood /coJX/ uholde

frightened /'cpOWmX/ beldurturik (be ~: beldur izan)frightening /'cpOWmBn/ izugarrizko, ikaragarrizkofrustrated /cpJ'gWpMWBX/ lur jota, frustraturikfrustrating /cpJ'gWpMWBn/ lur jotzeko / frustratzeko modukohealth /kCoe/ osasunhero /'kBLpN/ heroihurt /kKW/ zauritu

injured /'BmbLX/ zaurituta

interested /'BmWpLgWBX/ interesatuta

interesting /'BmWpLgWBn/ interesgarri

irritated /'BpBWMWBX/ sumindurik, haserre

irritating /'BpBWMWBn/ sumingarri

isolated /'OgLoMWBX/ bakarti, isolatu

isolating /'OgLoMWBn/ isolatzailekeep warm /YAU 'rGl/ bero / epel mantendulanding /'oDmXBn/ lurreratzelucky /'oJYi/ zorteko (be~: zortea izan)manage /'lDmBb/ moldatu, konpondumissing /'lBgBn/ desagerturiknatural disaster /mDapLo XB'hEgWL/ hondamendi naturalnot dangerous /mFW 'XMmbLpLg/ arriskurik gabekoon his own /Fm kBh 'Nm/ bere kabuz, bakarrikpanic /'UDmBY/ beldurtu, izutupassenger /'UDgBmbL/ bidaiariplane crash /'UoCBm YpDi/ hegazkin-istripupraise /UpMh/ laudatu, goraipatureach /pAa/ iritsirealise /'pALoOh/ -z konturatu, oharturelaxed /pB'oæYgW/ erlaxatuta, lasairelaxing /pB'oæYgBn/ erlaxagarri, lasaigarrirelief /pB'oAc/ lasaitu; lasaigarrirelieved /pB'oAdX/ lasaitutarescue (n) /'pCgYqI/ erreskate, salbamendurescue (v) /'pCgYqI/ erreskatatu, salbaturescue worker /'pCgYqI rKYL/ erreskate-taldeko kiderisk /pBgY/ arriskaturoad accident /'pNX DYgBXLmW/ zirkulazio-istripusafe /gMc/ ziur, oniksatisfied /'gDWBgcOX/ pozik, kontentsatisfying /'gDWBgcOBn/ on, pozgarrisave (someone’s) life /gMd gJlrJmh 'oOc/ (norbaiten) bizia salbatuscared /gYCLX/ beldurturik (be ~: beldur izan)scream /gYpAl/ oihu eginsearch /gKa/ bilaketa

Glossary


search party /'gKa UEWi/ bilaketa-taldeshocked /iFYW/ asaldaturikshocking /'iFYBn/ asaldagarrishout /iPW/ txilio eginstay calm /gWM 'YEl/ lasai egonstream /gWpAl/ errekasurprised /gL'UpOhX/ harrituriksurprising /gL'UpOhBn/ harrigarrisurvival /gL'dOdo/ biziraupensurvivor /gL'dOdL/ bizirik atera denaterrified /'WCpBcOX/ izututa, ikaratutaterror /'WCpL/ izu-ikarathrilled /epBoX/ zirraraz beterikthrilling /'epBoBn/ zirraragarritrapped /WpDUW/ harrapatuta, atzitutavictim /'dBYWBl/ biktimaworried /'rJpiX/ kezkaturikworrying /'rJpiBn/ kezkagarri

Talking About a Past Event

What happened? /rFW 'kDULmX/

Zer gertatu zen?

When did it happen? /'rCm XBX BW kæULm/

Noiz gertatu zen?

Where did it happen? /'rCL XBX BW kæULm/

Non gertatu zen?

How did it begin? /kP XBX BW VB'ZBm/

Nola hasi zen?

What happened next? /rFW kDULmX 'mCYgW/

Zer gertatu zen ondoren?

What happened after that? /rFW kDULmX EcWL 'fDW/

Horren ondoren zer gertatu zen?

What happened in the end? /rFW kDULmX Bm fL 'CmX/

Zer gertatu zen azkenean?

How did the people feel? /kP XBX fL UAUo 'cAo/

Nola sentitu zen jendea?

I’m sorry, I didn’t hear that. /Ol gFpi O XBXmW 'kR fDW/

Barkatu, ez dizut entzun.

Can you repeat that, please? /YLm qI pB'UAW fDW UoAh/

Esango al duzu berriro, mesedez?

Useful Expressions

It all began when ... /BW Go VB'Zæm rCm/

-(e)an hasi zen guztia...

One afternoon / day, ... /rJm EcWL'mIm / 'XM/

Arratsalde / Egun batean, …

Last week / year, ... /oEgW 'rAY / 'qR/

Joan zen astean / urtean, …

It was a ... /BW 'rLh L/ ... izan zen.

Before I knew it, ... /VB'cG O mqI BW/

Konturatu aurretik, …

That’s when ... /'fDWg rCm/ …-(e)an izan zen hori

Suddenly, ... /'gJXLmoi/ Bat-batean, …

Two years ago, ... /WI 'qRh LZN/ Orain dela bi urte, …

UNIT 3accurate /'DYqLpLW/ zehatz, doibreakthrough /'VpMYepI/ aurrerapen nabarmenclean up /YoAm 'JU/ garbitucoast /YNgW/ kostalde

come up with an idea /YJl JU rB Dm O'XBL/ ideia proposatu / bururatucomplicated /'YFlUoBYMWBX/ korapilatsuconduct an experiment /YFmXJYW Dm BY'gUCpBlCmW/ saiakuntza / esperimentua gidatuconsider /YLm'gBXL/ iritzi, -tzat joconsiderable /YLm'gBXLpLVo/ aintzakotzat har daitekeenaconsiderate /YLm'gBXLpLW/ adeitsu, arretatsucontinue /YLm'WBmqI/ jarraitucontinuous /YLm'WBmqILg/ jarraitu, iraunkorconvenient /YLm'dAmBLmW/ komenigarriconveyor belt /YLm'dML VCoW/ uhal garraiatzailecrash /YpDi/ (ordenagailua) blokeatucreate /Ypi'MW/ sortucreative /YpA'MWBd/ sortzaile, irudimentsudanger /'XMmbL/ arriskudangerous /'XMmbLpLg/ arriskutsudeal with /'XAo rBf/ -ekin tratua izan; -en kargu egindepend /XB'UCmX/ -en menpe egondependable /XB'UCmXLVo/ fidagarridevice /XB'dOg/ tresna, tramankulu

download information /XPmoNX BmcL'lMim/ informazioa jaitsidownload music /XPmoNX 'lqIhBY/ musika jaitsieffect /B'cCYW/ eragineffective /B'cCYWBd/ eraginkor, eragileefficient /B'cBimW/ eraginkorenvironment /Bm'dOpLmlLmW/ ingurumenenvironmental /BmdOpLm'lCmWo/ ingurumen-environmentally-friendly /BmdOpLmlCmWLoi'cpCmXoi/ ekologiko, ingurumena zaintzen duenafame /cMl/ ospefamous /'cCBlLg/ ospetsufight to /'cOW WL/ -t(z)eko borrokatufoolproof /'cIoUpIc/ erabilerraz

impress /Bl'UpCg/ zirrara sorrarazi

impressive /Bl'UpCgBd/ zirraragarri, hunkigarri

Glossary


innovate /'BmLdMW/ berritu

innovative /'BmLdMWBd/ berritzailelaptop /'oDUWFU/ ordenagailu eramangarrilatest /'oMWBgW/ azkeneko, berrienlight bulb /'oOW VJoV/ bonbillalong-lasting /oFn'oEgWBn/ iraunkormake music /lMY 'lqIhBY/ musika jomake progress /lMY 'UpNZpCg/ aurrerapenak eginmulti-purpose /lJoWi'UKULg/ erabilera anitzekono longer /mN 'oFnZL/ gehiago ezoccur /L'YK/ gertatu, jazooil spill /'Qo gUBo/ petrolio-isuriout-of-date /PWLd'XMW/ zaharkituperson /'UKgm/ pertsonapersonal /'UKgLmo/ pertsonalpractical /'UpDYWBYo/ praktiko, erabilgarripractice/'UpæYWBg/ praktika, jarduteproduct /'UpFXJYW/ produktu, ekoizkinproductive /UpL'XJYWBd/ emankorreliable /pB'oOLVo/ fidagarrirely on /pB'oO Fm/ -ekin fidaturemind /pB'lOmX/ norbaiti zerbait gogorarazisearch engine /'gKa CmbBm/ bilaketa-tresna, bilatzaile

set on fire /gCW Fm 'cOL/ su eman

shut down /iJW 'XPm/ itzalisolve a problem /gFod L 'UpFVoLl/ arazoa konponduspread /gUpCX/ hedatu, zabaldu

start up /gWEW 'JU/ martxan jarri, hasi, abiarazi

store information /gWG BmcL'lMim/ informazioa gordestore music /gWG 'lqIhBY/ musika gorde

swarm /grGl/ erlekumeup-to-date /JUWL'XMW/ eguneratu, modernouser-friendly /qIhL'cpCmXoi/ erabilerrazvaluable /'dæoqHLVo/ baliotsu, balio handikovalue /'dæoqI/ balioweight /rMW/ pisu

Comparing Pictures

I’ve just noticed ... /Od bJgW 'mNWBgW/

Oraintxe ohartu naiz…

And there’s another thing ... /LmX fCLh L'mJfL eBn/

Eta beste zerbait ere badago…

Look at this! /oHY DW 'fBg/

Begira honi!, Ikusi hau!

Did you notice ...? /XBX qI 'mNWBg/

Konturatu al zara…?

The pictures are similar because ... /fL UBYaLh E 'gBlLoL VBYFh/

Argazkiak antzekoak dira …-(e)lako.

In both pictures ... /Bm 'VLHe UBYaLh/

Bi argazkietan…

Picture I shows ... while Picture II shows ... /UBYaL 'rJm iLHh ... rOo UBYaL 'WI

iLHh/

I argazkiak … erakusten du, II argazkiak, berriz, …

The pictures are different because ... /fL UBYaLh E 'XBcpLmW VBYFh/

Argazkiak desberdinak dira, …-(e)lako.

One difference is that in picture I, ... but in picture II, ... /rJm 'XBcpLmg Bh fDW Bm UBYaL

'rJm ... VLW Bm UBYaL 'WI .../

Desberdintasun bat zera da, I argazkian …-(e)la, baina II argazkian, …

they both show ... /fM 'VLHe iLH/ bietan ikus daitezke...

more ... than ... /'lG ... fLm .../ … baino gehiago

Useful Expressions

Hi ... , /kO/ Kaixo, …

Dear ... , /XR/ … maitea.

How are you? /kP E 'qI/ Zer moduz?

I’m writing to tell you about … /Ol pOWBn WL 'WCo qI LVPW/

… kontatzeko ari natzaizu idazten.

That’s all for now. /fDWg 'Go cL mP/

Hori da guztia oraingoz.

Write soon! /pOW 'gIm/

Idatzi azkar!

See you soon! /gA qI 'gIm/

Laster arte!

Love, /oJd/ Bihotzez,

Regards, /pB'ZEXh/ Adeitasunez,

UNIT 4accommodate /L'YFlLXMW/ ostatu emanaccommodation /LYFlL'XMim/ ostatuacquaintance /L'YrCBmWLmg/ ezagunadventurous /LX'dCmWiLpLg/ abenturazaleargue /'EZqI/ eztabaidatuargument /'EZqHlLmW/ eztabaidaarrange /L'pMmXj/ hitzartu, konponduarrangement /L'pMmXjlLmW/ hitzarmen, konponketaattraction /L'WpæYim/ erakarpen, atrakzioattractive /L'WpDYWBd/ erakargarriaverage height /'DdLpBb kOW/ batez besteko garaieraaware of /L'rCL Fd/ -en jakitunawareness /L'rCLmLg/ kontzientzia(social) background /(gNio) 'VæYZpPmX/ ingurune (sozial)break up /VpMY 'JU/ banandu, (harremana) hautsi

Glossary


broken-hearted /VpNYLm'kEWBX/ lur jota, abaildutacheerful /'aRco/ alaiclaim /YoMl/ baietsiclose friend /'YoNg cpCmX/ lagun mincompatibility /YLlUDWL'VBoLWi/ bateragarritasuncompatible /YLl'UDWLVo/ bateragarriconfident /'YFmcBXLmW/ ustetsu, norberarengan konfiantza osoa duenacouple /'YJUo/ bikotecurly hair /'YKoi kCL/ ile kizkur

dark /XEY/ ilun

dark hair /'XEY kCL/ ile ilun

dark skin /'XEY gYBm/ larruazal ilundarkness /'XEYmLg/ iluntasundate /XMW/ hitzordu; bikotekidedecide /XB'gOX/ erabaki

decision /XB'gBjm/ erabakidescribe /XB'gYpOV/ deskribatudescription /XB'gYpBUim/ deskribapendivorced /XB'dGgW/ dibortziatuta (get~: dibortziatu)doubt /XPW/ zalantza eginenergetic /CmL'bCWBY/ kementsuengaged /Bm'ZMbX/ konprometitufair hair /'cCL kCL/ ile argifall in love /cGo Bm 'oJd/ maitemindufiancé /ci'FmgM/ senargaifiancée /ci'FmgM/ emaztegaifriend /cpCmX/ lagunfriendship /'cpCmXiBU/ adiskidetasungenerous /'bCmLpLg/ eskuzabalget along /ZCW L'oFn/ ondo konponduget to know /ZCW WL 'mN/ ezagutu

give it a chance /ZBd BW L 'aEmg/ aukera emango out (with) /ZLH 'PW rBf/ (norbaitekin) ateragood-looking /ZHX'oHYBn/ xarmant, edergreat sense of humour /ZpCBW gCmg Ld 'kqIlL/ umore sen apartagrow apart /ZpN L'UEW/ urrunduhappiness /'kæUBmLg/ zoriontasunhappy /'kæUi/ zoriontsuhard-working /kEX'rKYBn/ langile, saiatuhelpful /'kCoUco/ lagunkoi, adeitsu

impress /Bl'UpCg/ hunkitu

impressive /Bl'UpCgBd/ hunkigarriincrease /Bm'YpAg/ gehitu, handitukeep in touch /YAU Bm 'WJWi/ harremanetan egonlast /oEgW/ iraunlong-lasting /oFn'oEgWBn/ iraunkormake friends /lCBY 'cpCmXh/ lagun egin

married /'lDpiX/ ezkondurik (get~: ezkondu)matching /'læWiBn/ elkarrekikotasun, bateragarritasunmate /lMW/ lagun, kidemoody /'lIXi/ aldartetsu, umore txarrekomuscular /'lJgYqLoL/ gihartsuoutgoing /'PWZNBn/ lagunarteko, kanporakoiperfect match /'UKcCYW læWi/ bikote ezin egokiagopersonality /UKgL'mDoLWi/ nortasunpetite /UL'WAW/ ñimiño, txiki

play a role /UoM L 'pLHo/ -en rola jokatupossibility /UFgL'VBoLWi/ aukerapossible /'UFgLVo/ litekeenapractical /'UpDYWBYo/ praktikopractice /'UpæYWBg/ jarduterelationship /pB'oMimiBU/ harremanrelative /'pCoLWBd/ senide, familiartekoresearch /pB'gKa/ ikerketareservation /pChL'dMim/ erreserbareserve /pB'hKd/ erreserbatuselfish /'gCocBi/ berekoiself-centred /gCoc'gCmWLX/ egozentrikosensible /'gCmgLVo/ zuhur, burutsuserious /'gBLpiLg/ serioshy /iO/ lotsatisingle /'gBno/ ezkongabeslim /goBl/ argal, lirainspark /gUEY/ txinpartastraight hair /'gWpMW kCL/ ile lisostubborn /'gWJVLm/ burugogor, tematsusweaty /'grCWi/ izerditutake after /WMY 'EcWL/ (norbaiten) antza izantie the knot /WO fL 'mFW/ ezkondu, harrapatu (lag.)value /'dæoqI/ baliowell-meaning /rCo'lAmBn/ asmo onekowork out /rKY 'PW/ funtzionatuworld-famous /'rKoXcCBlLg/ mundu osoan ezagun

Describing a Person

He’s very ... /kAh 'dCpi/

Oso … da.

He can be a bit ... /kA YLm 'VA L VBW/

... samarra izan daiteke.

He’s really into ... /kAh 'pBLoi BmWL/

Interes handia du…

He also enjoys ... /kA 'GogN BmXhQh/

Gustuko ditu baita ere…

He’s quite ... /kAh 'YrOW/ Nahiko … da

He’s got ... /'kAh ZFW/ … dauka /du.

Glossary


He’s good at ... /kAh 'ZHX LW/

Ona da …-n.

He’s not mad about ... /kAh mFW 'lDX LVPW/

Ez du oso gustuko…

And another thing ... /DmX L'mJfL eBn/

Eta beste gauza bat…

What’s more ... /'rFWg lG/

Ez hori bakarrik…

And besides ... /DmX VB'gOXh/

Eta gainera…

What does he look like? /rFW XJh kA 'oHY oOY/

Zer itxura du?

What’s he like? /rFWg kA 'oOY/

Zer-nolako pertsona da?

What’s he interested in? /rFWg kA 'BmWpLgWBX Bm/

Zer interes ditu / gustatzen zaio?

Useful Expressions

One of the most … people I know /rJm Ld fL lNgW ... 'UAUo O

mN/

Ezagutzen dudan pertso-narik …-ena

She’s got … /'iAh ZFW/

Hark … du / dauka.

She’s into … /iAh 'BmWL/

Horrek … zaletasuna du.

She’s quite … /iAh 'YrOW/

Nahiko … da.

She can be a bit ... /iA YLm VA L 'VBW/

... samarra izan daiteke.

In short, … /Bm 'iGW/

Laburbilduz, …

In conclusion, … /Bm YLm'YoIjm/

Ondorioz, …

UNIT 5a good deal /L ZHX 'XAo/ erosketa / eskaintza onaafford /L'cGX/ -t(z)eko aukera izanappreciate /L'UpAiCBW/ estimatubargain /'VEZLm/ pagotxa, maukabill /VBo/ (banku) billetebrand name (n) /'VpDmX mMl/ markako (artikulu)brand-name (adj) /'VpDmXmMl/ markakobrand-new /VpDmX'mqI/ berri-berri, estreinatzekobusker /VJgYL/ kaleko musikaricase /YMg/ (instrumentu baten) zorro, azalcoin /YQm/ txanpon

cost /YFgW/ balio izan, kostatu (~a fortune: dirutza balio izan)cough /YFc/ eztul egincustomer /'YJgWLlL/ bezerodiscount /'XBgYPmW/ deskontu, beherapendo a favour /XI L 'cMdL/ mesedea egindo (one’s) best /XI (rJmh) 'VCgW/ ahalegindu, ahal den guztia egindo business (with) /XI 'VBhmLg (rBf)/ -ekin negoziatu / tratuan ibilido homework /XI 'kNlrKY/ etxeko lanak egindo the right thing /XI fL pOW 'eBn/ zuzen jokatudo the shopping /XI fL 'iFUBn/ erosketak eginearn /Km/ (dirua) irabaziexchange /BYg'WiMmb/ aldatu, trukatufake /cCBY/ faltsutze, imitaziofit /cBW/ ederki gelditu / eman, dotoretufor sale /cL 'gMo/ salgaigo off /ZLH 'Fc/ (txirrina) jogood quality /ZHX 'YrFoLWi/ kalitate ongrateful /'ZpMWco/ esker onekoignore /BZ'mG/ ez ikusiarena egin, entzungor eginimage /'BlBb/ irudiin demand /Bm XB'lEmX/ (-en) eskeinfluence (n) /'BmcoHLmg/ eragininfluence (v) /'BmcoHLmg/ eraginluxury item /'oJYiLpi OWLl/ luxuzko artikulumake a choice /lMY L 'aQg/ aukeratu, hautatumake an effort /lMY Dm 'CcLW/ ahalegina eginmake a decision /lMY L XB'gBjm/ erabakia hartumake a difference /lMY L 'XBcpLmg/ gauzak aldatu, eragin ona izanmake an appointment /lMY Dm L'UQmWlLmW/ hitzordua adostumake a mistake /lMY L lB'gWMY/ akats bat egin, huts eginmake dinner /lMY 'XBmL/ afaria prestatumake money /lMY 'lJmi/ dirua irabazimake plans /lMY 'UoDmh/ planak eginon sale /Fm 'gMo/ beherapenarekin, merkatutaout of fashion /PW Ld 'cæim/ modaz kanpoout of work /PW Ld 'rKY/ lanik gabe, langabetuoutstanding /PW'gWDmXBn/ apart, bikainoverpriced /NdL'UpOgW/ izugarri garestipasser-by /UEgL'VO/ oinezkopay for /'UM cL/ -(en)gatik ordainduprice tag /'UpOg WDZ/ (salneurriaren) etiketarecognise /'pCYLZmOh/ ezagutu; aitorturip-off /'pBUFc/ iruzursecond-hand /gCYLmX'kDmX/ bigarren eskukosensible /'gCmgLVo/ zentzuzkostatus symbol /'gWCBWLg gBlVo/ ospe-ikurtalented /'WDoLmWBX/ adimentsu, argi

Glossary


the latest style /fL 'oMWBgW gWOo/ moda-modakotricky /'WpBYi/ korapilatsu, zailtry on/WpO 'Fm/ probatu, jantzi

upset /JU'gCW/ haserre, mindutauseful /'qIgco/ erabilgarri(a) waste of money /(L)rMgW Ld 'lJmi/ diru-xahutzewell made /rCo 'lMX/ ondo egina / landua(be) worth /(VA) rKe/ merezi izan (~it: merezi du)

Expressing Opinions

In my opinion, … /Bm 'lO LUBmLm/

Nire iritziz, …

I think you should ... /O 'eBnY qI iLX/

… behar zenukeela uste dut.

I’m not sure. /Ol mFW 'iHL/ Ez nago ziur.

What do you think? /rFW XL qI 'eBnY/

Zer pentsatzen duzu?

I agree. / I disagree. /O L'ZpA / O XBgL'ZpA/

Ados nago. / Ez nago ados

I think that ... /O 'eBnY fDW/

Uste dut …-(e)la.

It seems to me that ... /BW gAlh WL 'lA fDW/

…-(e)la iruditzen zait.

If you ask me, ... /Bc qI 'EgY lA/

Niretzat / Nire ustez, …

Useful Expressions

It is true that … /BW Bh 'WpI fDW/ Egia zera da, …

It is a fact that … /BW Bh L 'cæYW fDW/

Kontua zera da, …

In addition, … /Bm L'XBim/ Gainera, ...

For this reason, … /cL fBg 'pAhm/

Arrazoi horregatik, …

On the one hand, … /Fm fL 'rJm kæmX/

Alde batetik, …

On the other hand, … /Fm fL 'JfL kæmX/

Bestetik, …

In conclusion, ... /Bm YLm'YoIjm/ Laburbilduz, …

UNIT 6accurate /'DYqLpLW/ zehatz, doiadvantage /LX'dEmWBb/ abantailaarrest /L'pCgW/ atxilotubase on /'VMg Fm/ -n oinarritubox-office hit /'VFsFcBg kBW/ ikusle asko izan dituena, arrakastatsu

breathtaking /'VpCeWMYBn/ harrigarricast /YEgW/ aktore-multzo, aktoreakclever /'YoCdL/ argi, azkar, burutsucritic /'YpBWBY/ kritikodependent /XB'UCmXLmW/ menpeko

determined /XB'WKlBmX/ ausart, segurudisadvantage /XBgLX'dEmWBb/ desabantailadisappointing /XBgL'UQmWBn/ etsigarridislike /XBg'oOY/ ez gustatudistrust (n)/XBg'WpJgW/ mesfidantzadistrust (v)/XBg'WpJgW/ -ekin ez fidatudownside /'XPmgOX/ alderdi txar, oztopodull /XJo/ aspergarri, txepeleffective /B'cCYWBd/ eraginkorexpensive /BY'gUCmgBd/ garestieffort /'CcLW/ ahaleginentertaining /CmWL'WCBmBn/ entretenigarrievent /B'dCmW/ gertaera, gertakizungive a performance /ZBd L UL'cGlLmg/ antzeztugo out to eat /ZLH 'PW WL AW/ kanpora joan jaterago to the beach /ZLH WL fL 'VAWi/ hondartzara joangory /'ZGpi/ odoltsuhappy /'kæUi/ zoriontsuhave a party /kDd L 'UEWi/ festa antolatuhilarious /kB'oSpiLg/ oso dibertigarrihost /kLHgW/ anfitrioi, -en egoitza izan

imperfect /Bl'UKcBYW/ ez-perfektu, akastun

impossible /Bl'UFgLVo/ ezinezko

impractical /Bl'UpDYWBYo/ erabilgaitz

inaccurate /Bm'DYqLpLW/ zehaztasun gutxiko

independent /BmXB'UCmXLmW/ independente

ineffective /BmB'cCYWBd/ eraginik gabeko

inexpensive /BmBY'gUCmgBd/ merke, ekonomikolead /oAX/ gidatu, buru izanleader /'oAXL/ lider, buruleading character /oAXBn 'YæpLYWL/ pertsonaia nagusilet-down /'oCWXPm/ etsipenlike /oOY/ gustatulucky /'oJYi/ zorioneko, zorte oneko (be~: zortea izan)make it /'lMY BW/ (iristea) lortuminority /lO'mFpLWi/ gutxiengonecessary /'mCgLgLpi/ beharrezkooriginal /L'pBbLmo/ originalperfect /'UKcCYW/ perfektuplot /UoFW/ argumentu, korapilopolicy /'UFoLgi/ politika (ardatzak)portray /UG'WpM/ antzeztu; ordezkatupossible /'UFgLVo/ posible, litekeenapredictable /UpB'XBYWLVo/ aurresan / aurreikus daitekeena

Glossary


pride /UpOX/ harrotasunrealistic /piL'oBgWBY/ errealistarelease /pB'oAg/ (norbait) askatu; (film bat) estreinaturesemble /pB'hClVo/ (norbaiten) antza izanridiculous /pB'XBYqLoLg/ barregarri, irrigarriright /pOW/ eskubiderole /pLHo/ rol (have a~: rola izan)set in /'gCW Bm/ girotu, kokatushare /iS/ partekatu, banatushoot /iIW/ filmatuspecial effects /gUCio B'cCYWg/ efektu bereziakstar /gWE/ pertsonaia nagusia izanstay in /gWM 'Bm/ (etxean) gelditu, ez irten; -n ostatu hartustrength /gWpCne/ indarsubtitle /'gJVWOWo/ azpititulusuccess /gLY'gCg/ arrakastatrust /WpJgW/ konfiantzaunhappy /Jm'kæUi/ gizagaixo, tristeunlucky /Jm'oJYi/ zoritxarreko (be~: zorte txarra izan)unnecessary /Jm'mCgLgLpi/ ez beharrezkounpredictable /JmUpB'XBYWLVo/ aurresan / aurreikusi ezin denaunrealistic /JmpBL'oBgWBY/ batere errealista ezviewer /'dqIL/ ikus-entzule

(a) waste of time /(L) rMgW Ld 'WOl/ denbora-galtzewatch TV /rFa WA'dA/ telebista ikusiwise /rOh/ zentzuzko; adimentsu, jakitun(be) worth seeing /(Vi) rGe 'gABn/ ikustea merezi izan

Making Plans

Why don’t we ... ? /rO 'XNmW ri/

Zergatik ez…?

Let’s meet ... /oCWg 'lAW/

Elkar gaitezen…

I wouldn’t mind ... /O 'rHXmW lOmX/

Ez litzaidake axolako…

Good idea. /ZHX O'XR/

Ideia ona.

See you then. /gA qI 'fCm/

Elkar ikusiko dugu or-duan. / Gero arte.

I’d rather / I’d rather not ... /OX 'pEfL / OX 'pEfL mFW/

Nahiago nuke (ez)…

How about ...? /'kP LVPW/

Zer iruditzen … ba-…?

I can’t make it. /O YEmW 'lMY BW/

Ezin dut. Ezinezkoa zait.

I don’t feel like … /O XNmW 'cAo oOY/

Ez dut gogorik…

Where do you want to go? /rCL XL qI rFmW WL 'ZLH/

Nora joan nahi duzu?

Shall we meet? /iLo rA 'lAW/

Geldituko al gara?

I’m not keen on ... /Ol mFW 'YAm Fm/

Ez d(it)ut oso gustuko…

I’m not really interested in ... /Ol mFW pBLoi 'BmWpLgWBX Bm/

Ez dut interes handirik …-n.

Useful Expressions

The film is set in ... /fL cBol Bh 'gCW Bm/

Filma …-n girotua dago.

It’s directed by ... /BWg XL'pCYWBX VO/

…-k zuzendu du.

It tells the story of ... /BW WCoh fL 'gWGpi Ld/

…-en istorioa kontatzen du.

The film stars ... /fL cBol 'gWEh/

… da filmeko aktore nagu-sia.

There are amazing performances by ... /fCL E L'lMhBn ULcGlLmgBh

VO/

…-en interpretazioak eder-rak dira.

It is / isn’t worth seeing ... /BW Bh / BhmW rKe 'gABn/

Merezi du / Ez du merezi ikustea...

I (don’t) recommend it because ... /O (XNmW) pCYL'lCmX BW

VBYFh/

Gomendatzen dut / Ez dut gomendatzen ...-(e)lako.

UNIT 7achieve a goal /LWiAd L 'ZNo/ helburua lortualone /L'oNm/ bakarrikbeautiful /'VqIWBco/ eder, zoragarribeauty /'VqIWi/ edertasunboast /VNgW/ harro agertu, harrokeriaz ibilibother /'VFfL/ eragotzi; kezkatucareful /'YCLco/ zuhur, arretatsu (be~: arretaz ibili)careless /'YCLoLg/ zabar, arduragabe; despistatucrime /YpOl/ delinkuentziacharge /WiEb/ kargatucharity /'WiDpLWi/ laguntzarako erakundeakcheer /aR/ adoretu, animatucheerful /'aRco/ alai, pozkorcheerless /'aRoLg/ triste, goibeldemonstration /XClLm'gWpMim/ manifestaldidonate /XN'mMW/ dohaintzan emandrop out /XpFU 'PW/ (ekintza, ohitura bati) utzi; erretiratudrug /XpJZ/ drogaeducation /CXjH'YMim/ hezkuntzaelderly /'CoXLoi/ adineko (the~: adineko pertsonak)end up /CmX 'JU/ bukatu

Glossary


fear /cR/ beldur

fearful /'cRco/ izugarri, lazgarri

fearless /'cRoLg/ ausart, adoretsuformer /'cGlL/ ohi, aurrekogang /ZDn/ koadrila, lagun-taldego on strike /ZLH Fm 'gWpOY/ greba eginharmful /'kElco/ kaltegarriharmless /'kEloLg/ ez kaltegarri, kalterik gabekohelpful /'kCoUco/ adeitsu, lagunkoi; baliagarrihelpless /'kCoUoLg/ babes gabe; ahalmen gabe; ezinduhide /kOX/ ezkutatuhomeless /'kNloLg/ etxerik gabekohopeful /'kNUco/ baikor, itxaropentsuhopeless /'kNUoLg/ etsitahunger /'kJnZL/ gose

ignorance /'BZmLpLmg/ ezjakintasun

inequality /BmB'YrFoLWi/ desberdintasunjob /bFV/ lanjobless /'bFVoLg/ lanik gabe, langabetumake sure /lCBY 'iT/ ziurtatumarriage /'lDpBXj/ ezkontzamention /'lCmim/ aipatumove /lId/ lekuz aldatunotice /'mNWBg/ -z ohartu, konturatuovercome /NdL'YJl/ gainditupeace /UAg/ bakepeaceful /'UAgco/ baketsu, lasaipoverty /'UFdLWi/ txirotasunpower /'UPL/ boterepowerful /'UPLco/ boteretsupowerless /'UPLoLg/ ahalmenik gabeko, eraginkortasunik gabekoprejudice /'UpLbIXBg/ aurreiritziprotest /UpL'WCgW/ kexatu, protestatuprotester /UpL'WCgWL/ manifestariqueue /YqI/ ilara, lerroraise money /pMh 'lJmi/ dirua bildu / jasorent (n) /pCmW/ alokairurent (v) /pCmW/ alokaturun over /pJm 'NdL/ (autoak) harrapaturush over /pJi 'NdL/ korrika aterascruffy /'gYpJci/ narras, zarpailshelter /'iCoWL/ aterpetxe, harrera-etxesign a petition /gOm L UL'WBim/ eskaera sinatuslum /goJl/ aldiri, auzo pobresoup kitchen /'gIU YBWiBm/ behartsuentzako jangelaspot /gUFW/ ohartu; atzemansucceed in /gLY'gAX Bm/ lortu, erdietsisuccess /gLY'gCg/ arrakasta

successful /gLY'gCgco/ arrakastatsu (be~: arrakastatsua izan)support a cause /gLUGW L 'YGh/ zio baten alde agertutake action /WMY 'DYim/ neurriak hartu, ekintzetara pasathoughtful /'eGWco/ adeitsu, arretatsu, atseginthoughtless /'eGWoLg/ buruarin; begirunerik gabekothreaten /'epCWm/ mehatxatuunemployment /JmBl'UoQlLmW/ langabeziauseful /'qIgco/ onuragarriuseless /'qIgoLg/ alferrikako, erabilezinviolence /'dOLoLmg/ indarkeria, bortxavolunteer (n) /dFoLm'WBL/ boluntariovolunteer (v) /dFoLm'WBL/ boluntario lanak eginwage /rMb/ soldatawalk by /rGY 'VO/ ondotik pasatu, aurrera eginwonder /'rJmXL/ nork bere buruari galdetu

wonderful /'rJmXLco/ zoragarriworth /rKe/ balioworthless /'rKeoLg/ baliorik gabeko (be~: baliorik ez izan)

Speculating

It looks to me as if ... /BW oHYg WL 'lA Lh Bc/

…-en irudipena dut.

They probably ... /fM 'UpFVLVoi/

Agian haiek…

It’s possible that ... /BWg 'UFgLVo fDW/

Baliteke ...-t(z)ea.

Maybe... /'lMVi/ Agian…

They could be ... /fM 'YHX VA/

Agian … egon / izan daitezke.

I guess ... /O 'ZCg/ Pentsatzen dut…

They look like ... /fM 'oHY oOY/

Haiek ... dirudite.

I suppose ... /O gL'UNh/ Pentsatzen dut …-(e)la.

Useful Expressions

According to a report, … /LYGXBn WI L pB'UGW/

Txostenaren arabera, …

Apparently, … /L'UDpLmWoi/ Itxura batera, ...

It appears that … /BW L'URh fDW/

Itxuraz, … / Itxura guztia du…

It was reported that … /BW rLh pB'UGWBX fDW/

…-(e)la esan zen.

An eyewitness claimed that … /Dm 'OrBWmLg YoMlX fDW/

Lekuko batek baieztatu zuen …-(e)la.

He told us that … /kA 'WLHoX Jg fDW/

Zera kontatu zigun, …-(e)la.

Glossary


UNIT 8access /'DYgCg/ -ra / -n sartuaccount /L'YPmW/ kontuannoying /L'mQBn/ gogaikarriapplication /DUoB'YMim/ aplikazioban /VDm/ debekatublock /VoFY/ blokeatucomment (n) /'YFlCmW/ komentario, iruzkin, azalpencomment (v) /'YFlCmW/ iruzkina egin, komentatuconfidential /YFmcB'XCmio/ isilpeko, sekretupekoconvenient /YLm'dAmBLmW/ praktiko, erosocrash /YpDi/ (ordenagailua) blokeatucriticise /'YpBWBgOh/ kritikatudistracting /XB'gWpDYWBn/ gogaikarriefficient /B'cBimW/eraginkorembarrassed /Bl'VDpLgW/ lotsatuta, deseroso (be~: lotsa eman)embarrassing /Bl'VDpLgBn/ lotsagarri, iraingarriemployer /Bl'UoQL/ enplegatzaile, enplegu-emailefact of life /cæYW Ld 'oOc/ errealitate (gordin)get rid of /ZCW 'pBX Fd/ gainetik / bistatik kenduget on /ZCW 'Fm/ ongi moldatu; (autobusera, trenera) igoharmful /'kElco/ kaltegarri

impersonal /Bl'UKgLmo/ inpertsonal

impressed /Bl'UpCgW/ hunkiturik

inappropriate /BmL'UpNUpiLW/ desegoki

inbox /'BmVFs/ sarrerako ontzi

insulting /Bm'gJoWBn/ iraingarri, laidogarri

invasion of privacy /BmdMjm Ld 'UpBdLgi/ pribatutasunaren aurkako eraso

keep in mind /YAU Bm 'lOmX/ gogoratu, gogoan izan

log in /oFZ 'Bm/ saioa hasilog out /oFZ 'PW/ saioa itximake progress /lMY 'UpNZpCg/ aurreratumake up /lCBY 'JU/ asmatu; bakea eginmonitor /'lFmBWL/ kontrolatu, gainbegiratuobviously /'FVdiLgoi/ jakina, zalantzarik gabeout-of-date /PWLd'XMW/ zaharkitu, modatik kanpopassword /'UEgrKX/ pasahitzpermission /UL'lBim/ baimenpick up /UBY 'JU/ altxatu, lurretik jaso, norbaiten bila joan; ikasipost /UNgW/ (blogean) argitaratu, zintzilikatu, bidali

privacy settings /'UpBdLgi gCWBnh/ pribatutasunerako lehentasunak profile /'UpNcOo/ profilqualification /YrFoBcB'YCBim/ titulazio, merezimendu

raise awareness of /pMh L'rCLmLg Ld/ -en gaineko kontzientzia hartureject /'pAbCYW/ baztertu, uko eginremove /pB'lId/ kendu, ezabaturequest /pB'YrCgW/ adiskidetasun-eskarirevolve around /pB'dFod LpNmX/ -n bueltan ibilirude /pIX/ lotsagabe, gaizki hezitakorun (a company) /pJm (L 'YJlULmi)/ (enpresa bat) kudeatuscreen /gYpAm/ ikertusocial networking site /gNio 'mCWrKYBn gOW/ sare sozialeko gunesurvey /'gKdM/ azterlan, inkestaswitch off /grBWi 'Fc/ itzali, entxufea kendutake on /WMY 'Fm/ kontratatu

take part in /WMY 'UEW Bm/ -n parte hartutext /WCsW/ testu-mezua bidalitruthful /'WpIeco/ zintzo, egiazaleturn against /WKm L'ZCmgW/ -en kontra agertuturn away /WKm L'rCB/baztertu, ez onartuturn down /WKm 'XPm/ uko egin, baztertu (~ the volume: bolumena jaitsi)

turn in /WKm 'Bm/ entregatuturn into /WKm 'BmWL/ bihurtu, transformatu, eraldatuturn off /WKm 'Fc/ itzali, entxufea atera; arreta galdu, entzuteari utziturn out /WKm 'PW/ atera; bertaratu, joanturn to /'WKm WI/ (norbaitengana) joanturn up /WKm 'JU/ agertu, azaldu (~ the volume: ozenago jarri)update /JU'XCBW/ eguneratuwall /rGo/ horma, pareta

Agreeing and Disagreeing

That’s why ... /'fDWg rO/

Horregatik hain zuzen…

That’s true, but ... /fDWg 'WpI VLW/

Egia da hori, baina…

Exactly! /BZ'hDYWoi/

Bai, hala da!

I suppose you’re right, but ... /O gL'UNh qHL pOW VJW/

Arrazoi duzula uste dut, baina…

Absolutely! /'DVgLoIWoi/

Jakina!, Noski!

You’ve got a point. /qId ZFW L 'UQmW/

Horretan arrazoi duzu / zuzen zabiltza.

The reason why ... /fL 'pAhm rO/

…-en arrazoia zera da…

I think it’s because ... /O 'eBnY BWg VBYFh/

…-(e)lako dela uste dut.

Glossary


In fact, ... /Bm 'cDYW/

Izan ere, …

I agree. /O L'ZpA/

Ados nago.

That’s not how I see it. /fDWg 'mFW kP O gA BW/

Nik ez dut horrela uste.

I disagree. /O XBgL'ZpA/

Ez nago ados.

Useful Expressions

In my opinion, … /Bm lO L'UBmqLm/

Nire iritziz, …

As I see it, … /Dh O 'gA BW/

Nire ustean, …

Personally, … /'UKgLmLoi/

Nik neuk, …

There’s no doubt that … /fCLh mN 'XPW fDW/

Zalantzarik gabe, …

I (strongly) think / believe that …

/O (gWpFnoi) 'eBnY / VB'oAd fDW/

(Irmoki) pentsatzen / uste dut …-(e)la.

I (strongly) agree / disagree that ... /O (gWpFnoi) L'ZpA / 'XBgLZpA fDW/

(Erabat) ados / aurka nago...

I feel that … /O 'cAo fDW/

…-en irudipena dut.

It seems to me that … /BW gAlh WL 'lA fDWt

…-(e)la iruditzen zait.

UNIT 9acceptable /LY'gCUWLVo/ onargarriaccomplish /L'YJlUoBi/ lortu, erdietsiaccount for /L'YPmW cG/ justifikatu, arrazoituadapt /L'XDUW/ moldatu, egokituambition /Dl'VBim/ asmo, helburuanxious /'DnYiLg/ kezkatu, artegaappropriate /L'UpLHUpBLW/ egokibe born /VA 'VGm/ jaiobe involved in /VA Bm'dFodX Bm/ -n nahasi / parte hartucareer /YL'pBL/ ibilbide (profesional)celebrate /'gCoBVpMW/ ospatuclimber /'YoOlL/ eskalatzaileclose friend /YoNg 'cpCmX/ lagun minconcert /'YFmgLW/ kontzertucrop /YpFU/ labore, uztacustom /'YJgWLl/ ohiturachief /aAc/ nagusi, liderdisappoint /XBgL'UQmW/ desengainatu, lilura galarazi

diverse /XO'dGg/ askotariko, anitzdrive people hard /XpOd UAUo 'kEX/ jendeari gogor lan eginarazifor the time being /cG fL WOl 'VABn/ oraingoz, gaur-gaurkozfrom time to time /cpLl WOl WL 'WOl/ noizean behingo out of one’s way to /ZLH PW Ld rJmh 'rM WI/ ahalegin guztia egingood manners /ZHX 'læmLh/ portaera / jokamolde onak (be~: ondo hezitakoa izan)grow up /ZpN 'JU/ hezi, haziguest /ZCgW/ gonbidatu, bezerogymnastics /bBl'mægWBYg/ gimnasiahang out /kæn 'PW/ denbora pasatuhave a good time /kLd L ZHX 'WOl/ ongi pasatu, dibertitu

have it both ways /kLd BW VLHe 'rMh/ guztia edukihorror film /'kFpL cBol/ beldurrezko film

interested in /'BmWpLgWBX Bm/ -n /-ekin interesatu

in the way /Bm fL 'rM/ -en erdiankeep one’s eyes on /YAU rJmh 'Oh Fm/ bistatik ez galdukind /YOmX/ atsegin, adeitsu, jatorleisure time /'oCjL WOl/ aisialdilifestyle /'oOcgWOo/ bizitzeko modulose one’s way /oIh rJmh 'rM/ galdumake time /lMY 'WOl/ denbora bilatu / ateramark /lEY/ puntuazio; emaitza, kalifikazio

mercy /'lKgB/ erruki, gupidamisunderstand /lBgJmXL'gWDmX/ gaizki ulertumulti-cultural /lJoWi'YJoWiLpLo/ kultura anitzekooffend /L'cCmX/ iraindu, minduoffensive /L'cCmgBd/ mingarrion my way /Fm lO 'rM/ bide batez, bidean (be~: bidean izan)on time /Fm 'WOl/ garaiz (be~: garaiz iristen dena)open-minded /NULm'lOmXBX/ pentsaera irekiko, aurreiritzirik gabekopastime /'UEgWOl/ zaletasun, denbora-pasarelative /'pCoLWBd/ senide, familiartekorespect /pB'gUCYW/ errespetaturise /pOh/ jaso, altxatuschedule /'iCXqIo/ ordutegisite /gOW/ leku, kokagune (construction ~: orube)special occasion /gUCio L'YMjm/ abagune berezispend time /gUCmX 'WOl/ denbora pasatustereotype /'gWCpiLWOU/ estereotipostranger /'gWpMmbL/ arrotz, ezezagunsunrise /'gJmpOh/ eguzkiaren irteeraswimming /'grBlBn/ igeriketatake time to /WMY 'WOl WI/ denbora hartutake your time /WMY qG 'WOl/ behar duzun denbora hartutolerant /'WFoLpLmW/ tolerantewander /'rFmXL/ nora ezean ibili; paseatu

(a) waste of time /(L) rMgW Ld 'WOl/ denbora-galtze

Glossary


Interviewing

Where are you from? /rCL E qI 'cpLl/

Nongoa zara?

Can you tell me about your family? /YLm qI WCo lA LVPW qG

'cDlLoi/

Zure familiari buruz hitz egin al diezadakezu?

What type of school do you go to? /rFW WOU Ld 'gYIo XI qI ZLH

WL/

Zer eskola mota da zurea?

What’s your favourite pastime? /rFWg qG cCBdLpBW 'UEgWOl/

Zein da zure zaletasuna?

What’s your school timetable like? /rFWg qG gYIo 'WOlWMVo oOY/

Zer ordutegi duzu eskolan?

Are you involved in any sports? /E qI BmdFodX Bm Cmi 'gUGWg/

Kirolen batean parte hartz-en al duzu?

What do you do at the weekend? /rFW XL qI XI DW fL 'rAYCmX/

Zer egiten duzu asteburu-an?

What are your ambitions? /rFW L qG Dl'VBimh/

Zer asmo dituzu?

Useful Expressions

was born in ... /rLh 'VGm Bm/

…-n jaio zen.

As a child, he / she ... /Dh L 'WiOoX kA / iA/

Umetan, …

grew up in ... /ZpI 'JU Bm/ …-n hazi / hezi zen.

At the age of ... /D fL 'CBb Ld/

… urte zituela, …

In years to come ... /Bm 'qRh WL YJl/

Datozen urteetan…

Glossary

Phrasal Verbsbreak down: matxuratu, hondatubreak up: banandu, hautsi (harremana)carry on: jarraitu, aurrera eramancheck out: ziurtatucheck up (on someone): (norbait) aztertu, ikertuclean up: garbitu, txukunducome away from: irten / ihes egincome back: itzulicome up with: proposatu, (ideia) bururatucool off: freskatucut down: (zuhaitzak) moztudeal with: -ekin tratua izan; -en kargu egindispose of: libratu, bistatik kendudrop out: (ekintza, ohitura bati) utziend up: bukatufeel like: gogoa izanfill in: (inprimakia, agiria) betefind out: jakin, berri izanget along: ondo konponduget back: itzuli, bueltatu; berreskuratuget in: sartuget into: sartu / nahasi; interesa erakutsi / izanget off: (autobusetik, trenetik) jaitsiget out: irten / jaitsiget to: -ra helduget together: elkartu, bilduget up: altxatu; igogive away: argitu; salatugive back: itzuli, atzera emangive up: amore eman, utzigo down: jaitsi, gutxitu; gustatu, harrera ona izango off: (alarmak, txirrinak) jogo on: gertatugo out (with): (norbaitekin) ateragrow apart: urrundugrow up: hezi, hazihand over: (eskura) eman, entregatuhang out: denbora-pasa egonkeep on: jarraituleave out: ez aipatu, alde batera utzilie down: etzanlog in: saioa hasilog out: saioa itxilook after: (norbait) zaindulook at: begiratu, behatu, aztertulook for: bila ibililook forward to: irrikatu, desio izanlook into: ikertu, arretaz aztertulook out: kontuz ibililook up: (informazioa) aurkitu; bisitan joan; hobetumake up: asmatu; adiskidetu, bakeak egin

pay back: (dirua) itzuli; mendekatupick out: aukeratupick up: altxatu, lurretik jaso, norbaiten bila joan; ikasi, eskuratuput back: berriro bere lekuan utziput off: beste baterako utzi, atzeratuput on: jantzirun away: ihes eginrun out of: -(r)ik gabe gelditurun over: (autoak) harrapaturush over: korrika aterasave up: aurreztu, (dirua) bilduset off: abiatuset up: zutik jarri, eratushow up: azaldu, iritsi, (leku batera) agertushut down: itzalisit down: eseristand out: nabarmendustart off: hasistart up: martxan jarri, hasitake after: (norbaiten) antza izantake off: (hegazkina) aireratutake on: kontratatutake out: ateratake part in: parte hartuturn against: (norbaiten / zerbaiten) aurka jarriturn away: baztertu, ez onartuturn back: itzuliturn down: uko egin, baztertu; (bolumena) jaitsi turn in: entregatuturn into: bihurtu, transformatu, eraldatuturn off: itzali, entxufea atera; arreta galdu, entzuteari utziturn out: atera; bertaratu, joanturn to: (norbaitengana) joturn up: agertu, azaldu; ozenago jarriuse up: erabili, kontsumituwalk on: ez gelditu, aurrera jarraituwatch out: arreta izan, kontuz ibiliwork out: funtzionatuwrite down: oharrak hartu / idatzi

PHRASAL VERBS


PrePositions

Verbs + PrePositionsaccount for: justifikatu, arrazoituaim to: helburutzat izan apologise for: -(en)gatik barkamena eskatuapologise to: -i barkamena eskatuappear in: -n agertuargue about: -i buruz / -(en)gatik eztabaidatuargue with: -ekin eztabaidatuarrive at: (leku batera) iritsiarrive in: (hiri, herrialde batera) iritsibase on: -n oinarritu break up with: -(en)gandik banatu, -ekiko lotura hautsicare about: -z kezkatu / interesa agertuclap along: (erritmoa jarraituz) txalo egincomplain about: -z kexatuconcentrate on: (zerbaitetan) arreta jarridisappear from: -tik desagertudream of: -ekin amets eginfight against: -en kontra borroka eginfight to: -(en)gatik borrokatufill up: betehear about: -en berri izan, -ena entzuninvite to: (norbait) gonbidatulead to: -ra bideratu, (nonbaitera) eramanlearn from: -tik / -(en)gandik ikasilie about: -i buruz gezurra esanlisten to: (-i) entzunparticipate in: (kirol bat) praktikatu; -n parte hartupay for: -(en)gatik ordaindu; zigorra jasoprepare for: -t(z)eko prestaturange from: -en artean ibilirefuse to: -i uko eginrely on: -en menpe egon; -ekin fidatureturn to: -ra itzulisearch for: bila ibilistay in: -en ostatu hartustrive for: -t(z)en ahalegindu, saiatusucceed in: -n arrakasta izantalk about: -z / -i buruz hitz egintalk to / with: -ekin hitz eginthink about: -i buruzko iritzia eman; -n / -(en)gan pentsatuthink of: -n / -(en)gan pentsatuwait for: -en zain egonwrite about: -i buruz idatzi

nouns + PrePositionsawareness of: konturatu, jabetuta egonchance of: -t(z)eko aukeraeffect on: -(en)gan / -n eraginaend of: -en amaieraexample of: -en adibideform of: -t(z)eko era, modugroup of: taldeincrease in: -en igoeramethod of: -t(z)eko metodoneed for: -t(z)eko beharnumber of: kopurupart of: -en zati / parteperception of: ulertzeko modupride in: -(en)gatik harroreason for: -t(z)eko arrazoirole in: -ko rolsmell of: -en usainsolution to: -t(z)eko irtenbidevictim of: -en biktimaway of: -t(z)eko modu, era

adjectiVes + PrePositionsattracted to: -k erakarridifferent from: -(en)gandik / -tik desberdinexcited about: -ekin hunkitugood at: (-n, -entzat, -rako) oninterested in: -n, -ekin interesatuinvolved in: -n nahasimad about: -ekin txoratutarelevant to: -entzat garrantzitsuresponsible for: -en erantzulesimilar to: -en antzekoterrible at: (-n, -entzat, -rako) izugarri txarratired of: -ekin / -z nekatuunhappy with: -ekin batere gustura ezupset with: -ekin haserre, (norbaitekin) mindutaworried about: -z kezkatu


Prepositions

Base Form (V1) Past Simple (V2) Past Participle (V3) Euskarabe /VA/ was / were /rFh/rK/ been /VAm/ izanbeat /VAW/ beat /VAW/ beaten /'VAWm/ jobecome/VB'YJl/ became /VB'YMl/ become /VB'YJl/ bihurtu, bilakatubegin /VB'ZBm/ began /VB'Zæm/ begun /VB'ZJm/ hasibend /VCmX/ bent /VCmW/ bent /VCmW/ tolestu, okertubet /VCW/ bet /VCW/ bet /VCW/ apustu eginbite /VOW/ bit /VBW/ bitten /'VBWm/ kosk egin, hozka eginbleed /VoAX/ bled /VoCX/ bled /VoCX/ odola jarioblow /VoLH/ blew /VoI/ blown /VoLHm/ putz eginbreak /VpMY/ broke /VpLHY/ broken /'VpLHYm/ apurtubring /VpBn/ brought /VpGW/ brought /VpGW/ ekarribuild /VBoX/ built /VBoW/ built /VBoW/ eraikiburn /VKm/ burnt / burned /VKmW/VKmX/ burnt / burned /VKmW/VKmX/ erreburst /VKgW/ burst /VKgW/ burst /VKgW/ lehertubuy /VO/ bought /VGW/ bought /VGW/ erosicatch /Yæa/ caught /YGW/ caught /YGW/ hartu, harrapatuchoose /aIh/ chose /aLHh/ chosen /'aLHhm/ aukeratucome /YJl/ came /YMl/ come /YJl/ etorricost /YFgW/ cost /YFgW/ cost /YFgW/ kostatucut /YJW/ cut /YJW/ cut /YJW/ moztudeal /XAo/ dealt /XCoW/ dealt /XCoW/ salerosi, tratuan ibilidig /XBZ/ dug /XJZ/ dug /XJZ/ aitzurtu, zuloa egindo /XI/ did /XBX/ done /XJm/ egindraw /XpG/ drew /XpI/ drawn /XpGm/ marraztudream /XpAl/ dreamt / dreamed /XpClW/XpAlX/ dreamt / dreamed /XpClW/XpAlX/ amets egindrink /XpBnY/ drank /XpænY/ drunk /XpJnY/ edandrive /XpOd/ drove /XpLHd/ driven /'XpBdm/ gidatueat /AW/ ate /CBW/ eaten /'AWm/ janfall /cGo/ fell /cCo/ fallen /'cGom/ erorifeed /cAX/ fed /cCX/ fed /cCX/ elikatufeel /cAo/ felt /cCoW/ felt /cCoW/ sentitufight /cOW/ fought /cGW/ fought /cGW/ borrokatu, liskartufind /cOmX/ found /cPmX/ found /cPmX/ aurkitufly /coO/ flew /coI/ flown /coLHm/ hegan eginforget /cL'ZCW/ forgot /cL'ZFW/ forgotten /cL'ZFWm/ ahaztuforgive /cL'ZBd/ forgave /cL'ZMd/ forgiven /cL'ZBdm/ barkatufreeze /cpAh/ froze /cpLHh/ frozen /'cpLHhm/ izoztuget /ZCW/ got /ZFW/ got /ZFW/ lortu, jasogive /ZBd/ gave /ZMd/ given /'ZBdm/ emango /ZN/ went /rCmW/ gone /ZFm/ joangrow /ZpN/ grew /ZpI/ grown /ZpNm/ hazihang /kæn/ hung / hanged /kJn/kænX/ hung / hanged /kJn/kænX/ esekihave /kæd/ had /kæX/ had /kæX/ edukihear /kBL/ heard /kKX/ heard /kKX/ entzunhide /kOX/ hid /kBX/ hidden /'kBXm/ ezkutatuhit /kBW/ hit /kBW/ hit /kBW/ johold /kNoX/ held /kCoX/ held /kCoX/ eutsihurt /kKW/ hurt /kKW/ hurt /kKW/ zauritu, min hartu / emankeep /YAU/ kept /YCUW/ kept /YCUW/ gorde, mantenduknow /mN/ knew /mqI/ known /mNm/ jakin, ezagutulay /oCB/ laid /oCBX/ laid /oCBX/ jarri, hedatulead /oAX/ led /oCX/ led /oCX/ zuzendu, gidatulearn /oKm/ learnt / learned /oKmW/oKmX/ learnt / learned /oKmW/oKmX/ ikasileave /oAd/ left /oCcW/ left /oCcW/ utzi, irtenlend /oCmX/ lent /oCmW/ lent /oCmW/ prestatu

Irregular Verbs


Base Form (V1) Past Simple (V2) Past Participle (V3) Euskaralet /oCW/ let /oCW/ let /oCW/ baimena eman, utzilie /oO/ lay /oCB/ lain /oCBm/ etzanlie /oO/ (regular verb) lied /oOX/ lied /oOX/ gezurra esanlight /oOW/ lit /oBW/ lit /oBW/ piztulose /oIh/ lost /oFgW/ lost /oFgW/ galdumake /lCBY/ made /lCBX/ made /lCBX/ eginmean /lAm/ meant /lCmW/ meant /lCmW/ esan nahi izanmeet /lAW/ met /lCW/ met /lCW/ ezagutu; elkartupay /UM/ paid /UMX/ paid /UMX/ ordainduput /UHW/ put /UHW/ put /UHW/ jarri, ipiniread /pAX/ read /pCX/ read /pCX/ irakurriride /pOX/ rode /pLHX/ ridden /'pBXm/ gainean ibiliring /pBn/ rang /pæn/ rung /pJn/ deiturise /pOh/ rose /pLHh/ risen /'pBhm/ jaso, altxaturun /pJm/ ran /pæm/ run /pJm/ korrika eginsay /gM/ said /gCX/ said /gCX/ esansee /gA/ saw /gG/ seen /gAm/ ikusisell /gCo/ sold /gLHoX/ sold /gLHoX/ saldusend /gCmX/ sent /gCmW/ sent /gCmW/ bidaliset /gCW/ set /gCW/ set /gCW/ ezarri, ipinisew /gN/ sewed /gNX/ sewn /gNm/ josishake /iMY/ shook /iHY/ shaken /'iMYm/ eragin, astindushine /iOm/ shone /iFm/ shone /iFm/ distiratushoot /iIW/ shot /iFW/ shot /iFW/ tiro eginshow /iLH/ showed /iLHX/ shown /iLHm/ erakutsi, azaldushut /iJW/ shut /iJW/ shut /iJW/ itxising /gBn/ sang /gæn/ sung /gJn/ abestusink /gBnY/ sank /gænY/ sunk /gJnY/ urperatu, hondoratusit /gBW/ sat /gæW/ sat /gæW/ eserisleep /goAU/ slept /goCUW/ slept /goCUW/ lo eginsmell /glCo/ smelt / smelled /glCoW/glCoX/ smelt / smelled /glCoW/glCoX/ usainduspeak /gUAY/ spoke /gULHY/ spoken /'gULHYm/ hitz eginspell /gUCo/ spelt / spelled /gUCoW/gUCoX/ spelt / spelled /gUCoW/gUCoX/ letreiatuspend /gUCmX/ spent /gUCmW/ spent /gUCmW/ gastatu, igarospill /gUBo/ spilt / spilled /gUBoW/gUBoX/ spilt / spilled/gUBoW/gUBoX/ isurispoil /gUQo/ spoilt / spoiled /gUQoW/gUQoX/ spoilt / spoiled /gUQoW/gUQoX/ hondatu, mimatuspread /gUpCX/ spread /gUpCX/ spread /gUpCX/ igurtzi, hedatuspring /gUpBn/ sprang /gUpæn/ sprung /gUpJn/ jauzi eginstand /gWæmX/ stood /gWHX/ stood /gWHX/ zutik egonsteal /gWAo/ stole /gWLHo/ stolen /'gWLHom/ lapurtustick /gWBY/ stuck /gWJY/ stuck /gWJY/ itsatsisting /gWBn/ stung /gWJn/ stung /gWJn/ ziztatu, helduswear /grCL/ swore /grG/ sworn /grGm/ zin eginsweep /grAU/ swept /grCUW/ swept /grCUW/ erratzatu, eskobatuswim /grBl/ swam /græl/ swum /grJl/ igeri egintake /WMY/ took /WHY/ taken /'WMYm/ hartuteach /WAa/ taught /WGW/ taught /WGW/ irakatsitear /WCL/ tore /WG/ torn /WGm/ urratu, zartatutell /WCo/ told /WLHoX/ told /WLHoX/ esan, kontatuthink /eBnY/ thought /eGW/ thought /eGW/ pentsatuthrow /epN/ threw /epI/ thrown /epNm/ bota, jaurtiunderstand /JmXC'gWæmX/ understood /JmXC'gWHX/ understood /JmXC'gWHX/ ulertuwake up /'rMY JU/ woke up /'rLHY JU/ woken up /'rLHYm JU/ esnatuwear /rCL/ wore /rG/ worn /rGm/ jantzita eramanwin /rBm/ won /rJm/ won /rJm/ irabaziwrite /pOW/ wrote /pLHW/ written /'pBWm/ idatzi

IH-008-683 31Contrast 1 Basque © B Burlington Books

Irregular Verbs

Grammar Appendix - Amazon Web Services · dira, baina aditza to be bada, atzean jartzen dira. Laura...

Documents

Transcript of Grammar Appendix - Amazon Web Services · dira, baina aditza to be bada, atzean jartzen dira. Laura...