George Nurian latin phrases into BulgarianЖорж Нурижан - Р - Латински...

7/25/2019 George Nurian latin phrases into Bulgarian - -

1/63


2/63

- , , .

, -, .

- ,

. - , , - , .

, , .

2


3/63

A

a cuspide corona ( ) , . . .

a posteriori ( ) , . - , .

a priori ( ) , -, -.a verbis ad verbe ( ) .ab absurdo ( ) (

).ab alio axspectes, alteri quod feceris (

) , .ab antiqo ( ) , .ab hoc et ab hac ( ) , . . ,

.ab imo pectore ( )

, .ab initio ( ) .ab intestat( ) .ab irato ( ) , (.: -

).ab origine ( ) (.: ).

ovo ( ) , . . ovo usque ad mala( ) , . sit omen ( ) . urbecondita ( ) (). - . , . . 753 .. .

absque argento amnia vana ( ) .

abundat dulcibus vitiis ( ) - .

abusus non tollit usum ( ) - ,. . , , - .

3


4/63

abussus abyssum invocat( ) . , -, , .

accusare nemo se debet nisi coram Deo ( ) , .acti labores jucundi ( )

.acta est fabula ( ) . ,

, . .

ad aperturam libri ( )

: .ad augusta per angusta ( )

.ad calendas graecas ( ) , . .

( ). .ad duo festinans neutrum bene peregeris (

) , -

.ad extremum ( ) .ad gloriam ( ) .ad gustum ( ) .ad hoc ( ) , , .ad hominem ( ) , . .

.ad honores ( ) , . . .

ad huc sub judice lis est( ) , . . .ad impossibilia nemo tenetur( )

.ad infinitum ( ) , .ad interim ( ) .ad libitum ( ) , , .ad litteram ( ) , , .

ad majorem dei gloriam ( ) . - . . . .

ad perpetuam rei memoriam ( )

4


5/63

( - , .)

ad poenitendum properat, cito qui iudicat (

) , .ad normam ( ) , .ad rem ( ) , . . (.:

).ad valorem ( ) .ad vitam aeternam ( ) , . .

.ad usum ( ) , .

adulatio vitiorum altrix ( ) - .adversa magnos probant ( ) -

.aequo animo ( ) , , -

.aequam memento rebus in arduis servare mentem ( -

) ,

.aeternum vale ( ) ; , .aeguat omnes cinis impares nascimur pares morimur( -

) ; , .

age quod agis ( ) , , . . - .

alea jacta est( ) .

, . , - - , .

alia tentanda via est ( ) .

aliena oprimum frui insania ( ) .

aliena vitia reprehendi quisque mavult, quam sua ( -

) , .alienum nobis nostrum plus aliis placet(

) , .

5


6/63

aliter de aliis ac de nobis judicamus ( ) .

alteri vivas oportet si vis tibi vivere (

) , .alta candunt odiis, parva axtolluntur amore ( ) , - .

alter ego ( ) ; ; , .

alterumr alterius auxilio eget( ) - .

amare et sapere vix deo conceditur ( -) .amare iuveni fructis est, crimen seni ( -

) , .amicus humeni generic ( ) -

, . . .agnosco veteris vestigial fiammae ( )

.

amici vitia si feras, facis tua ( ) , .amicos res secundae parant, adversae probant( -

) , .

amicus animae dimidium ( ) - .

amicus certus in re incerta cernitur( -

) .amicus Plato, sed magis amica veritas ( ) ( ) , .

amor misceri cum timore non potest ( ) .

amor vincit omnia ( ) .annosus stultus non diu, diu fuit( , )

, .

ante mare undae ( ) , . . - .anguis in herba ( ) (. . -

- ).

6


7/63

an divea, omnes quaerimus, nemo an bonus ( ) , .

annuzio vobis gaudium magnum ( )

- () .Apage, Satana! (, ) , ! (.).aquila non capit muscas ( ) -

. .argumentum ad hominem ( )

() , . . .ars longa, vita brevis ( ) () ,

.

asinus ad lyram ( ) , . . , , .asinus asinum fricat( ) -

( ).aspicere oportet, quicquid nolis perdere (

) , .audaces fortuna juvat( )

, , -

.audax et cautus ( ) .audi elteram partem ( )

, .audi, vide, tace, si vis manere in pace (, ,

) , , .aura sacra fames ( ) ()

.

aures mediocritas ( ) ().aures habent et non audiunt ( )

.aut Ceasar, aut nihil ( ) , .

.

aut vincere, aut mori ( ) ,

.avarus ipse miseriae causa est suae ( ) .

avarus nec sibi carus ( )

7


8/63

.ave, Ceaser, morituri te salutant(, , )

, , ! ( -

, , ).

8


9/63

B

basis virtutum constantia ( ) - .

beati monoculi in tera caecorum ( ) , .

beati pauperes spiriti ( ) - (. . V. 3.)

beati possidentes ( ) () (); , . ! ( -

: , -, ).

beatum vitam in animi securitate ponimus ( - ) .

beatus non qui habet, quae cupit, sed qui non cupit, quae non habet(- , ) , , , ,

.bella matribus detensita ( ) -

( , , I. 124. 29).bellua multorum capitum ( )

: .bellum omnium contra omnis ( )

.bene facit, qui ex aliorum erroribus sibi exemplum sumat(

) , .

bene vixit is, qui potuis, quum voluit, mori ( ) , , .

bipede implume ( ) .bis dat qui cito dat( ) , -

.bis vincit, qui ce vincit in victoria ( -

) , .bona fide ( ) , .

9


10/63

bona opinio hominum tutior pecunia est( - ) .

boni nullo emolumento impelentur in fraudem improbi saepe parvo (-

) : , , - .

boni pastoris est tondere pecus, non deglubere ( - ) , .

bono iustitiae proxima est severitas ( -) - .

bonum vinum laetificat cor hominis ( -

) .

10


11/63

C

ceaca invidia est, nec quidquam, aliud scit, quam detrectare virtutes( ) , .

canes timidi vehementius ( ) -.

carere patria intolerabile est( ) - .

carmina non dant panem ( )

.carpe diem ( ) . ,

, .

castigat ridendo mores ( ) . .

casus belli ( ) , . . . - , , -

.casus foederis ( ) , . .

.cautio juridicatum solvi ( ) , -

, ( .).cave illum simper, qui tibi imposuit semel(

) , .caveant consules! ( ) !

, , - ; . - , .

cedant arma togae ( ) , . . .

certa amittimus, dum in certa petimus ( ) , .

certum est, quia impossibile est( , ) ( , ) , .

.

11


12/63

circulus vitiosus ( ) ; -, , .

clara pacta, boni amici ( ) .cogito, ergo sum (, ) , -

.compos sui ( ) .communio est mater rixarum ( )

.conatus sese conservandi primum et unicum virtutis est fondamentum

( -) ().

concordia parvae res crescunt, discordia maximae dilabuntur(- , ) , .

condictio indebiti ( )

.conditio sine qua non ( ) , , . . , .

confessio conscientiae vox est ( ) .

consilio melius vincas, quam iracundia ( ) -, .

consuetudinis magna vis est( )

().consuetudo est altera natura ( ) - .

consultor homini tempus utilissimus ( -) - .

contentus abundant ( ) .

contra factum non dadur argumentum ( -

) .contra impudentem stulta est nimia ingenuitas ( ) - .

12


13/63

contraria contrariis curantur ( ) .

cornix cornici numquam oculos effodit (

) .corpus delicti ( ) , . ., , , .

credo quia absurdum ( ) , -. , - .

crudelis est in re adversa obiurgatio ( -

) .cui nusquam domus est, sine sepulcro est mortuus ( ) , .

cui prodest scelus, in fecit( ) - ().

cuique suum ( ) .cujus regio, ejus religio ( ) -

, , . . ( ).cuivis artifici in arte credendum est sua (

) .

cum grano salis ( ) , . . , ( ).

cupido atque ira consultores pessimi (

) - .cupido dominandi cunctis affectibus flagrantior est( ) -- .

curenti calamo ( ) , . . .

curriculum vitae ( ) .

13


14/63

D

dat veniam corvis, vexat censura columbas ( ) , - ().

Davus sum, non Oedipus ( ) (-), , ), : -, - !

dediscit animo sero, quod dedicit diu ( , -

) , .

deductio ad absurdum ( ) - .

de facto ( ) , , .de jure ( ) , , .de gustus et coloribus non disputandum (

) .de hoc satis ( ) .delenda Carthago ( ) -

. , , - .

deliberaudum est diu, quod statuendum est semel ( ) , .

deliberando discitur sapientia ( ) .

de minimis non curat Praetor ( ) .

de mortibus, nihil nisi bene ( ) - , .

de nihilo nihilum, in nihilum nie posse reverti ( ) , .

desideria pia ( ) , .

despicere oportet, quicquid possis perdere (

14


15/63

) , .

de te fabula narrator ( )

(, ).Deus est qui regit omnia ( ) , .

dictum factum ( ) -.didecere glere feminae in mendacium (

) , .dies quod donat, timeas; cito raptum venit( -

) ;

.defficile est crimen non prodere vultu ( - ) .

difficile satiram non ( ) .

discordia fit carior concordia ( ) .

diu apparandum est bellum, ut vincas celeries ( - ) , -.

diuturna quies vitiis alimenta ministrant( - ) .

divitiae apud sapientem virum in servitude sunt, apud stultum in imperio

( , , -) , .

divide et impera ( ) ! (- , - , -

, - .

dixi! () ! (, , . .

dona ingeni et fortunae proposita omnibus (

) .docendo discimus ( )

.

15


16/63

dolorem dies consumit( ) - .

dones eris felix, multos numerabis amicos, tempora si fuerint nubila,

solus eris ( , - ) , , .

do ut des ( ) .dos non facit faustum conjugium, sed virtus (

) , .

dulce et decorum est pro patria mori ( -

) ( -, , ).

dulcis malorum praeteritorum memoria ( - ) .

dulcia non novit, qui non gustavit amara ( , ) , .

dum spiro spero ( ) , , . .

.dum vivimus, vivamus ( ) , .

dum vivant stulti vitia, in contraria currunt( ) , .

duplicatur bonitas, simul accessit celeritas ( , - ) , .

dura lex, sed lex ( ) , !( , , ).

16


17/63

E

ecce homo ( ) ! ( -, ).

eda, bibi, lude (, , ) , , .editio princes ( ) ( ).e duobus malis minimum eligendum est( -

) -.effugere cupiditatem, regnum est vincere ( -

) , - .eget minus mortalis, quo minus cupit(

) - , - .ense et eratro ( ) .e pluribus unum ( ) .

, (). errata () .

error communis facit jus ( )

, III ).esse oportet, ut vivas, non vivere, ut edas ( -

) , , , .

est regium male audire et benefacere ( -) , , -.

errare humanum est, sed perseverare in errore turpe est ( - ) , .

esto quod esse videris ( ) - .

etiam hosti fides servanda ( ) .

etiam sine magistro vitia discuntur ( -) .

et post malam segetem serendum ( ) .

et in Arcadia ego ( ) ! (- ).

17


18/63

etiam sine lege poena est conscientia ( -) , .

etiam sanato vulnere cicatrix manet(

) .et miseriarum portus et partientia ( -) .

et monere et moneri proprium est verae amicitiae ( ) - ().

ex abrupto ( ) , .ex aequo ( ) , .

ex cathedra ( ) , . . .ex commodo ( ) , .ex-libris ( ) .

, - , .

ex nihilo nixil ( ) ( ).

exegi monumentum aere perennius ( -) - ! ( 30- III- .

ex nunc ( ) ().ex officio ( ) , , .ex ore parvulorum veritas ( )

.ex professo ( ) , -

(.: ).ex tunc ( ) , .exceptis excipiendis ( )

, (.: -, ).

excusatio non petita, accusatio manifesta ( , ) .

ex ungue leonem ( ) ( ) , .. , (, - .).

ex vitio alterius sapiens emendat suum (

18


19/63

) , .ex uno disce omnes ( ) ;

.

experientia docet stu etos ( ) .exempla sunt odioda ( ) .ex omnilus aliquid, ex toto nihil ( -

) , .experientia est oplima rerum magistra (

) - .experto crede Roberto ( ) ,

; .exceptio probat regulam ( ) .

exire magnus ex tugurio vir potest( -) .

extrema semper de antefactis iudicant( ) .

exitus acta probat( ) .

ex lingua stulta veniunt incommode multa ( ) .ex minimis seminibus nascuntur ingentia (

) .

19


20/63

F

facile omnes, cum valemus, recta consulia aegrotis ( ) , , .

factotum () , .fama volat( ) , . . -

.famam curant multi, pauci conscientiam ( ,

) ,

.fas est ab hoste doceri ( )

.felix qui rerum potuit conoscere causas ( -

) , - ().

fervet opus ( ) .festina lente ( ) ! ,

.festinationis comites sunt error et paenitentia (

) .

fiat justitia, pereat mundus ( ) , .

fidem qui perdit, perdere ultra nil potest( ) , .

finis coronat opus ( ) , - .

fletus aerumnas levat ( ) .

fluctuat nec mergitur( ) , . . , .

formosa facies muta commendatio est( - ) .

fortuna nimium quem fovet, stultum facit(

20


21/63

) , .

fortunam citius reperias, quam retineas (

) - , .fraus est accipere, quod non possis reddere (

) , .

frangar non flectar( ) , ,( .

fruges consumere nati ( )

( ).frugit irreparabile tempus ( ) () ().

frustra habet, qui non utitur( ) , .

frustra rogatur, qui miserere non potest( - ) , .

21


22/63

G

gaudeamus igitur, juvenus fum sumus! ( ) , , ; , .

gaudet tentamine virtus ( ) .

gaudia principium nostri sunt saepe doloris ( - ) .

generatio aequivoca ( ) .generosos animos labor nutrit( ) -

.generosus equus haud curat latratum canum (

) .

genus iritabile vatum ( ) - ( ).

gladii jus et potestas ( ) .

gloria invidiam invidia seguitur ( -) .

gloria in excelsis Deo ( ) !

gloria victis ( ) ( - -).

Gnothi telos ( ) , .

graecum est, non legitur( , ) , . - . , .

gradus futuri est finis praesentis mali ( - ) .

gratis pro Deo ( ) , .gravissimum est imperium consuetudinis (

) - .

22


23/63

gravissima est probi hominis iracundia ( ) - .

grosso modo ( ) , -, ,

.

23


24/63

H

habent sua fata libeli ( ) () - .

Hannibal ante portas ( ) - ( ). , .

heu! quam difficilis gloriae custodia est(! ) , .

hoc natura est insitum, ut quem timueris, hun semper oderis ( - )

, .hodie mihi, cras tibi ( ) ,

, . . .homo bonus semper tiro est( )

().hominem quaero! ( ) !hominis tota vita nihil aliud est, quam ad mortem iter (

)

, .hominem experiri multa paupertas iubet (

) .homo homini lupos ( ) !

( , - , ).

homo ornat locum, non hominem locus ( - , - ) , .

homo, qui tacere nescit, nescit dicere ( , ) , , .

homo sum: humani nihil a me alienum puto ( : ) , ( , ).

humanitatis optima est certatio ( ) - .

honesta fama est alterum patrimonium ( -) .

honesta mors turpi vita potior ( ) .

24


25/63

honores mutant mores ( ) ( ).

honos honestum decorat, inhonestum notat (

) , .

25


26/63

I

iacet omnis virtus, fama nisi late paret( ) ,

.ibidem () , ( ,

).ibi pote velet populus, ubi leges valent (

) , .id agas, tuo te merito ne quis oderit (

) , .id alteri crimini no dabis, quod ipse fecisti (

) , .

idem () ( ).

ignoramus et ignorabimus ( ) , -

, . . ( , - .).

ignorantia legis neminem exusat ( -) .

ignosce saepe alteri, nunquam tibi ( -) , .

ignoti nulla cupido ( ) .

imago animi vultus est( ) .

immodica ira gignit insaniam ( ) - .

imedit ira animum, ne possis cernere verum ( ) .

imperium in imperio ( ) , - , .

in abstracto ( ) , . .

26


27/63

.in corpore ( ) ; .in globo ( ) , , .

in aeternum ( ) , . . .in cauda venenum ( ) (- , ).

in extenso ( ) , , .in extremis ( ) , (.:

).in infinitum ( ) , .

in dubiis abstim ( ) - .insertus animus dimidium est sapientiae (

) .in amore forma plus valet, quam auctoritas ( -

) - .

in amore semper mendax iracundia est( -

) .in facto ( ) , .in honorem ( ) .in hoc signo vinces ( ) -

. , - , .

iniquum est collapses manum non porrigere ( ) ()

().ingrato tellus homine nil peius creat( ) - .

inimicum, quamovis humilem, docti metuere est ( ) - .

in limine ( ) , .in medias res ( ) , .in medio stat virtus ( )

, . . .in memoriam ( ) , , .in nihil sapiendo vita est in iucundissima (

) , .

27


28/63

in omnia paratus ( ) .intus et in cute ( ) ; . -

: .

in partibus ( ) ( ). , -. , ., - .

in rerum natura ( ) () .

in secula seculorum ( ) -, : .

instar omnium ( ) .in statu quo ante ( ) -, . .

intensus arcus nimium facile rumpitur( - ) .

intelligenti pauca ( ) , -, .

in tempore opportuno ( )

.inter arma silent leges ( ) , . . , , - .

in terminis ( ) , , .

inter nos ( ) , . . .inter os et offam multa accidere possunt( -

) .in Venere semper certat dolor et gaudium ( ) .

inventus-ventus (-) .in usum Delphini ( ) -

.ipso facto ( ) , .ipso jure ( ) , .

ira furor brevis est ( ) ( ).iratus, cum ad se rediit, sibi tum irascitur( -

) , , .

28


29/63

is fecit cui prodest ( ) , .

iter est, quacumque dat prior vestigium (

) , .iusta atque audire magistratum decet ( -

) .

29


30/63

L

labia pudenti ( ) .labores parturientum ( ) .labor vincit omnia ( ) .labor non onus, sed beneficium ( )

, .labore peracto, quiis jacanda ( )

, .lacrimae pondera vocis habent ( )

.lascivia et laus nunquam habent concordiam ( -

) - .

lapis phiiosophorum ( ) , - , .

lapsus calami ( ) , . . .

lapsus linguae ( ) , . . .

lassata necdum satiata ( ) , (, - ).

latu sensu ( ) .lege artis ( ) .leo a laportibus insultatur mortuus ( -

) .levis sit tibi terra! ( ) !leve fut onis, quod bene fertur( )

, .lex loci ( ) ( ).lex non scripta ( ) , . .

.libenter homines id, quod volunt, credunt(

) , .libido sexualis ( ) .linguam compescere virtus non minima est (

30


31/63

) .loco dolenti ( ) ( ).loco citato ( ) (, -

) .locum tenens ( ) , .locus criminis ( ) ,

; .lucrum sine damno alterius fieri non potest( -

) .lupus in fabula ( ) ,

.

31


32/63

M

magister dixit( ) ; , .

magistratus lex est loquens, lex autem mutus magistratus ( ) , , , .

magni animi est injurias despicere ( -) .

mala sunt vicina bonis ( )

.mala tempora curront ( )

.malefacere qui vult, nunquam non causam invenit (

) , .

male vivet, quisquis nesciet mori bene ( ) , .

malo periculosam libertatem quam quietum servitium ( - ) , .

malo videri nimis timidis, quam parum prudens ( ) , .

malus bonum ubi se simulat, tunc est pessimis ( - ) , - -.

malus est vocandus, qui sui causa est bonus ( ) , .

manu militari ( ) , . . - , .

manus manum lavat( ) , .maxima egestas avaritia ( ) -

- .medice, cura te ipsum ( ) ,

! ( ,

32


33/63

).melius est nubere quam uri ( ) -

, . .

( 7 8). - , , - , , .

memento () ; , -.

memento mori ( ) , .Mane, Thekel, Phares! (. . , , ), -

, , , , , , . , .

memoria minuitur, nisi eam exerceas ( -) , .

mendacem memorem esse oportet( ) .

mendax est furax ( ) .mens sana in corpore sano ( ) ( ).

memento, homo, quia pulvis es et in pulvere reverteris ( , ) , , .

mirabile dictu ( ) .mirabile visu ( ) .

minime sibi quisque notus est ( ) - .miseri est nescire sine periclo vivere ( -

) , .modus operandi ( ) ,

.modus procedendi ( ) ,

.

modus vivendi ( ) ( : -, - ).

mora cogitationis deligentia est (

33


34/63

) .more maiorum ( ) .mors ultima ratio ( )

( , ) .moto proprio ( ) , .multi sunt vocati, pauci vero electi ( ,

) , . ( ).

musco lapis volutus obducitur ( ) .

mutatis mutandis ( ) ,

, .

34


35/63

N

natura non facit saltus ( ) - , . . , .

naturalia non sunt turpia ( ) .

naturam expelles furca, tamen usque recurret( ) (. . -) ( ) () (). , , -

, , - .

naturae convenienter vive ( ) - .

ne cede malis ( ) .necessitas egentem mendacem facit( -

) .Necessitas, quod poscit, nisi das, eripit(

) , , .nec pluribus impar( ) (

), . . - . XIV, , .

nec plus ultra ( ) -, . . -. , , , , , .

nec scire pas est omnia ( ) .

negando causa avaro nunquam deficit ( ) .

negat sibi ipse, qui, quod difficile est petit ( ) , - .

nemo ante mortem beatus ( ) ( , ).

35


36/63

nemo ignavia immortalis factus est ( ) .

nemo ita pauper vivit, quam pauper natus est(

) , .nemo patriam, quia magna est, amat, sed quia sua ( ,

) , , .

nemo potest omnia scire ( ) .

nemo prudens punit, quia peccatum est, sed ne peccetur(

) - , , .nemo timendo ad summum pervenit locum (

) -.

ne plus promittas, quam praestari possis ( - ) , .

ne quidquam incipies, quod poeniteat, cave (

) , , .nervus probandi ( ) ,

.nervus rerum ( ) ( -

); .ne varietur( ) ! (

).

nihil aliud est ebrietas quam voluntaria insania ( - ) - .

nihil est in intellectu quod prius non fuerit in sensu ( - ) , .

ninil est simul et inventum et perfectum ( )

.nihil sub sole novum ( ) .

nihilo minus ( ) -.

36


37/63

nil nimis ( ) .nil novi sub sole ( ) (-

).

nil sine magno vita labore dedit mortalibus ( - ) .

nimis alit flammam, grandior aura necat( - ) , .

nisi per te sapias, frustra sapientem audias ( - ) , .

nitimur in vetitum semper cupimusque negata ( ) , - , .

nil admirari ( ) ( ). , , , . : , .

nolens-volens (-) -, -.noli me tangere ( ) ! ( ). . .

nolite mittere margaritas ante porcos ( ) .

nomen et omen ( ) ().nomina stultorum scribuntur ubique locorum ( -

) .non bis in idem ( ) , - .

non bonus est ulli, qui malus ipse sibi ( ) , .

non est bonitas esse meliorem pessimo ( ) - -, .

non ex quovis ligno fit Mercurius ( -

) , - : .non facile de innocente crimen fingitur( -

) .

37


38/63

non ignara mala miseris succurrere disco ( ) , .

non est tuum, fortuna quod fecit tuum ( - ) , .non ille beatus, qui multa scit, sed qui facit, quae bona esse scit (

) -, , , , .

non metuit mortem qui scit contemnere vitam ( ) , - .

non multa, sed multum ( ) , .nonunquam sera est ad bonus mores via (

) .non novit virtus calamitati cedere ( -

) .non numeranda, sed ponderanda argumenta ( -

) , .

non plus ultra ( ) . . , .: , .non possimus ( ) (

).non potest bene geri res pubblica multorum imperiis (

) - , .

no pudere dicere quod non pude est centire (

) , ().non qui parum habent, sed qui plus cupido pauc per est(

) , , ().

non sibi, sed patriae ( ) , .

Non quam diu, sed quam ben vixseris refert (

) , .nun qua itur, sed qua eumdur est( ) , .

non quis, sed quid ( ) , , . .

38


39/63

, .non scit vox missa reverti ( ) -

.

non scholae, sed vitae discendum ( ) , , .non sibi, sed omnibus ( ) ,

.nosce te ipsum ( ) ! (

).

nota bene ( ) , . . !

: N. B.novissima verba ( ) -, . . . .

nulla regula sine exceptione ( ) .

nunquam non paratus ( ) .nulla dies sine linea ( ) , .

. , !nullum magnum ingenium sine mixtura dementiae fuit ( ) ().

nulla tempestas magna perdurat ( ) .

nullus agenti dies longus est( ) - .

nullum tam impudens mendacium est, ut teste careat( - ) , , .

nunc aut numquam ( ) .nunc est bibendum ( ) ! (

. - ).

nunquam, ubi diu fuit ignis, deficit vapor(

) , .nunquam aliud natura, aliud sapientia dicit ( ) , .

39


40/63

nunquam periculum sine periculo vincitur ( ) .

nutritur vento, vento restinguitur ignis ( -

) .

40


41/63

O

obsequium, amicos verita odium parit( - ) , .

oderint, dum metuant ( ) , . -. .

odi profanum vilgus ( ) ().

odi sapientem, qui sibi ipsi non sapit ( ) , .

odium est ira inveterata ( ) - .

officium damno esse haud decet praestantibus ( - ) , .

oleum perdidisti ( ) , . . -

. ( , , ).

omne ignotum pro magnifico est( ) , , . ( ).

omne nimium nocet( ) () .

omne principium grave ( ) .

omne vivum ex ovo ( ) - . ).

omne nimium vertitur in vitium ( ) .

omnia bona bonis ( ) .

omnia mecum porto ( ) . -

, ,

41


42/63

, -, . , .

omnia si perdas, famam servare memento! ( ) , .

omnia sunt incerta, cum a jure discessum est( ) , .

omnia vincit amor ( ) .

omnis amans amens ( ) .omnis dies velut ultimus ordinandus est ( ) , .

omnis homo mendax ( ) .omnium rerum mors est extremum ( -

) .onus probandi ( ) ( -

) .opera et studio ( ) .o pessimum periclum, quod opertum latet! (

) - .ora et labora ( ) .ora pro nobis ( ) .orbis pictus ( ) , , -

.

o sancta simplicitas! ( ) !, ( ), , . , .

o tempora, o mores! ( , ) , ! -, - , .

42


43/63

P

pacem cum hominibus, bellum cum vitiis habe ( ) , - .

palmam qui metuit ferat( ) - , .

panem et circenses ( ) . - , , .

paratae lacrimae insidias, non fletum indicant( - ) , .

parcere subjectis et debellare superbos ( - ) . - , .

parcimonia est magnum vectigal( )

.parem non fert( ) ,

.pares cum paribus facillime congragantur( -

) - .par interim ( ) . -

(.: - ).

paritur pax bello ( ) .pars adversa ( ) ( ).parum fidei miseris est( ) -

.parturient montes, nascetur ridiculus mus! ( -

) .().

parvum parva decent ( ) .

paciens, quia aeternus ( ) , . , .

43


44/63

- .

pauca, sed bona ( ) , .

pecunia tua tecum est ( ) ! , , ( , VIII, 20) , .

pectus facit theologum ( ) -, . . .

pecunia una regimem est rerum omnium ( - ) .

per aspera ad astra ( ) , . . .pereat mundus ( ) !pericla timidus, etiam quae non sunt, videt! (

) .

per fas et nefas ( ) -, . . , .

pericula qui audit ante vicit, quam accipit ( ) , .

perdes maiora, minora nisi sevaveris ( ) , .

perpetuo vincit, qui utitur clementia ( -) , .

per quae sis tutus, illa simper sogites ( ) , .pingue ingenium ( ) , .plaudete cives ( ) , !

.

plus stricto mendax offendit lingua mucrone ( ) - -

.plerique metu boni, non innocentia ( -) , .

poena potest demi, culpa perennis erit (

44


45/63

) , .poeta nascitur, orator fit ( , )

, .

post calamitatem memoria alia est calamitas ( - ) .

post factum ( ) , .post festum ( ) , . . .post factum, nullum consilium ( )

, .post scriptum ( ) , .. -

.potius mori quam foedari ( ) - , .

praemissis praemittendis ( ) , .

primo mihi ( ) - ( ).

primo occupanti ( ) . ,

, , - .primum discere, dein docere ( )

, .primum vivere deinde philosophari ( -

) - , -. , , - ,

.primus inter pares ( ) - .

privatissime () - .pro aris et focis ( ) .

.prodest, quicunque obesse non vult, quum potest (

) , ,

.pro doma sua ( ) , . . -, .

pro forma ( ) , , (

45


46/63

, , ).pro memoria ( ) . ,

.

promissum cadit in debitum ( ) ().pro patria ( ) .pro rege saepe, pro patria semper ( -

) , . ( - ).

pudorem alienum qui eripit, perdit suum ( - ) , .

pulvis et umbra sumus ( ) .

46


47/63

Q

quae desiit amicitia, ne cepit quidem ( ) , , .

quails artifex pereo! ( ) ! , -, - , .

quails pater, talis filius ( ) -, .

quails rex, talis grex ( ) , - ( ).

quails vita, finis ita ( ) , - .

quam miserum est mortem cupere, nec posse emore! ( ) , !

quam miserium est, ubi te capitant, qui defenderint! (

) , - , .

quam saepe veniam, qui negaverat petit! ( - ) , !

quam timidus is est, paupertatem qui temet! ( - ) , !

quamvis acerbus, qui monet, nulli nocet( ) , .

quantum satis ( ) , .

quasi () , ; .quasi modo genitus ( ) -

; .quem Deus vult perdere demental ( -

) , .quem Jupiter perdere vult, dementat prius (

) , - .

quid ipse sis, non quid habearis interest (

47


48/63

) , .qui aequo malis animo miscetur, est malus (

) .

quid leges sine moribus vanae proficiynt? ( ) , ?quid novi ( ) ?

, .qui accusare volunt, probationes habere debent (

) , , .

quidquid agis, prudenter age, et respice finem ( -

) , .quid tibi pecunia opus est, si ea uti non potes? (

) , - .

quieta non movere ( ) , . . .

qui facilis credit, facilis quoque fallitur idem ( -

) , .qui nescit dissimulare, nescit regnare ( ) , . XI.

qui nescit pati, nescit dominari ( ) , .

qui nimium probat, nihil probat( ) , .

qui potui, feci; faciant meliora potentes ( - ) , ; - , .

qui pro quo ( ) -, ( ) .

qui semet accusat, crimine non indigent ( ) , .

qui scribit, bis legit( ) ,

, . . , , .qui sibi modo vivit, merito aliis est mortuus ( -

) ,

48


49/63

.qui tacet consentire vedetur ( )

, (). .

qui ventum seminat, turbinem metet ( ) , .qui usque tandem ( )

, , - , , - .

quod Deus conjunxit, homo non separet ( ) , ; -

(I. ).quod bonum felix faustum fortunatumque sit( - ) : - .

quod cibus aliis, aliis est atrum venenum ( ) , , .

quod erat demonstrandum ( ) , .

quo felicitas devertit, ibi pernoctat et invidia ( ) , .

quod sors feret, feremus aequo animo ( ) , , ().

quod timeas, citius, quam quod speres, evenit ( ) - , ,

, .quod vult cupiditas cogitat, non quod decet ( - ) , , .

quos ego ( ) : ! , , - ; .

quot capita, tot sensus ( , ) , - .quousque tandem, Catilina, abutere patientia nostra ( -

) , ,

49


50/63

?quum ames, non sapias, aut quum sapias, non ames (

) , , -

, .

50


51/63

R

rapere est accipere, quod non possis reddere ( ) , , .

rarum est felix idemque senex ( ) .

rebus sic stantibus ( ) .

recta linea est brevissima, recta via tutissima ( -

) -, -.

recte sapit, periclo qui alieno sapit ( ) , .

recte valere et sapere duo vatae bona ( ) .

redde Caesari, quae sunt Caesaris et quae sunt Dei-Deo ( )

(. . 22 21).reddere suum cuique ( ) .repetitio est mater studiorium ( )

.remedium est frustra contra fulmen quaerere (

) .

res judicata pro veritate habetur ( -) . ( , , .

res non verba ( ) , .res nullius ( ) , , . .

.requiscat in pace ( )

, !restitutio in integrum ( )

, .rex esse nolim, ut esse crudelis velim (

51


52/63

) , .ridendo dicere verum ( ) -

.

ridentem dicere verum quid vetat? ( -) () , ? ().risus abundat in ore stultorum ( )

.ruborem amico excutere amicum est perdere ( -

) , .

rustica progenies semper villana fuit( -

) .

52


53/63

S

salus revolutiae supreme lex! .saepe oculi et aures vulgi sunt testes mali (

) .salve () ! !salus populi suprema lex esto ( ) -

.sancta sanctorum ( ) .sapiens nihil affirmat, quod non probet(

) , , .

sapienti sat ( ) , .

sapit nequicquam, qui sibi ipsi non sapit( ) , .

satius ignorare est rem, quam male discere ( ) - ,

.scribere scribendo, dicendo dicere disces ( -

) , .

scripta manent, verba volant( ) - , ; .

semper avarus eget ( ) .

senectus ipsa est morbus ( ) .

senem ante tempus fieri miserum est ( - ) .

senex bis puer( ) ().senex laudator temporis ecti ( ) -

.serum est cavendi tempus in mediis malis (

) .sic! () , ? ,

.

53


54/63

sibi quisque peccat( ) .

servum pecus ( ) . -

.sic transit gloria mundi ( ) ! (, , , - ).

sic volo, sic jubeo ( ) , ! sit pro rationevoluntas = .

si fractis illabatur orbis, impavidum ferient ruine ( ) , .

silent leges inter arma ( ) , . . .

similia similibus curantur( ) - ()

.similis simili gaudet( ) .

simulans amicum imimicus inimicissimus ( ) - , .

sine Cerere et Bacho frigit Venus ( -) , . . .

sine ira et studio ( ) . - ( ); - .

sit tibi terra brevis ( ) !si vis pacem, para bellum ( ) ,

.sola fides sufficit? ( ?)

?

sola nobilitas vertus ( ) - .sol lucet omnibus ( ) , .

. .

54


55/63

solamen miseris socios habuisse malorum ( ) .

somel pro simper( ) .statu ante bellum ( ) , ( ) .

statu quo(ante) ( ()) , - .

stricto jure ( ) ; - .

strictu sensu ( ) .

stultitia est insectari, quem omnes deligunt( ) , .

stultum imperare reliquis, qui nescit sibi ( - ) , .

suae quisque fortune faber est ( ) .

sublata causa, tollitur effectus ( ) - , .sudore et sanguine ( ) , . .

.sui generis ( ) , . . , .suis qui nescit parcere, inimicis favet( -

) , .sume superbiam quaesitam meritis ( -

) , ().summum crede nefas animam praeferre pudori et propter vitam vivendiperdere causas ( ) ().

summum jus, summa injuria ( ) , . . -

.sunt verba et voces ( ) ().

supremum vale ( ) (

55


56/63

, , , - ).

sursum corda ( ) ! . . -

!superstitione tollenda non tolitur religio ( ) .

suspicio probo homini tacita iniuria est ( - ) , .

sustine et abstine ( ) ! (- ).

sutor, ne supra crepidam ( ) , ! -, , , . , - , .

suum cuique ( ) , . . , .

56


57/63

T

tabula rasa ( ) , . - (

, . . -, .

tacendo non incurritur periculam ( -) , .

tacere nescit idem, qui nescit loqui (

) , .taciturnitas stulto homini pro sapientia est ( -

) .

tamen est laudanda voluntas ( ) - - .

tanti nomini nullum par elogium ( ) , .

tantum scimus, quantum memoria tenemus ( ) , .

tarde venientibus ossa ( ) () .

tempora mutantur( ) .tempora mutantur et nos mutamur in illis (

) .tempus omnia revelat ( )

.terra incognita ( ) ( ,

).tertius gaudet ( ) ,

, .testimonium paupertatis animi ( )

, . . , .

testis unus, testis nullus ( ) .

timeo danaos et dona ferentis ( )

57


58/63

() . , , , , -

.timeo hominem unius libri ( ) .

timidus vocat se cautum, parcum sordidus ( ) , - .

tot capita, tot sensus ( ) , .

tres faciunt collegium ( ) .turpis iactura est, quae fit negligentia (

) , .

58


59/63

U

ubi bene, ibi patria ( ) ( ) , ( ) .

ubi coepit pauper divitem imitari, perit ( ) , .

ubi concordia, ibi victoria ( ) , .

ubi libertas cecidit, audet nemo loqui ( - ) , .

ubi maxime gaudebis, metues maxime ( ) , .

ultima ratio regum ( ) , - . , , XIV, .

ultima petita ( ) . ( , , -

).ultra posse nemo obligatur( ) -

( ) , - .

una salus victis, nullam sperare salutem ( - ) , , ().

unguibus et rosto ( ) , . . .

urbi et orbi ( ) () . -, , . -

: , .usque ad finem ( ) (

).usus tyrannus ( ) () .uti, non abuti ( ) , .ut plures corrigantur, rite unus perit(

) , .ut supra ( ) - ( ).

59


60/63

V

vade retro satana! ( ) , !( ). .

vae soli ( ) !vae victis ( ) !valet anchora artus ( )

.vanitas vanitatum et omnia vanitas ( -

) ; . .

varium et mutabile semper foemina ( -) .

vel capillus habet umbram suam ( ) .

velle et molle ( ) -.vel taceas, vel meliora dic silento ( -

) , - .veni, vidi, vici (, , ) , , . -

, , . - .

verba volant, scripta manent( ) , .

veritas odium parit ( ) .

veritatis simplex oratio est( ) .

verum cur non audimus? quia non dicimus ( ? ) ? .

verum ipsum factum ( ) .

verus amor nullum novit habere modum ( - ) ().

vestigia terrent! ( ) ( ) !().

60


61/63

veto () . : , .

vice-versa (-) , .

vi et armis ( ) , . . .videant consules ( ) , !video meliora proboque, deteriora sequor (

) , ().vinci qui se vincit ( ) ,

- .viribus unitis ( ) .virtute duce, comite fortuna ( )

: , .virtuti melius, quam fortunae creditur( ) -, .

virtuti omni impedimento falsus est pudor( ) .

vis vitalis ( ) .vita brevis, ars longa est ( ) ()

, () .

vita otiose regnum est et curae minus ( ) .virum bonum natura, non ordo facit (

) , , .vitam impendere vero! ( )

! ( , ).vitandae causa invidiae vela opulentiam (

) , .

vivere militare est( ) .vivere si recte nescis, decede peritis ( ) , , ().

vox clamantis in deserto ( ) - ! ( . , , ?)

vox populi, vox Dei ( , ) ,

.vulnerant omnes, ultima necat ( ) ( ), ( , ).

61


62/63

valtu, an natura sapiens sis, multum interest( ) , .

vultus est index animi ( ) .

62


63/63

1945

: http://bezmonitor.comOCR: Buse4kata

1945 ., , . , 15 [http://purl.org/NET/mylib/text/1957]

George Nurian latin phrases into BulgarianЖорж Нурижан - Р - Латински...

Documents

Transcript of George Nurian latin phrases into BulgarianЖорж Нурижан - Р - Латински...