L O K A A L

DIGITAAL WEEKBLAD

alliene vuir Ronse…

JG.01 NR.19

gAZet jg.01 nr.19 vrijdag 10 mei 2013 | 30 blz. & 128 beelditems nr. 19

2013

HOME

.

WILRONSEBOOMEN? http://www.youtube.com/watch?v=wd3jeomHu9M

… en daar kwamen Stéphanie en Laurent op Ronse

afgehelikopterd…

ZIE/LEES BLZ.B

‘t kastuu vaan Nassau | nen paravang | nen kuuwbuuws op zienen peunt | nen

gruuten keesbuum | ‘t Sint-Heermees schra°n | en bo°mo°ssmaasker | 2en

gruutsten wiero°ldbo° | ‘t a° vaan Columbus | Mooties wa°f | en schietspoewle

ZIE BLZ.C

http://www.youtube.com/watch?v=2oPrNWA3j40

LOKAAL

DIGITAAL WEEKBLAD

alliene vuir Ronse…

copyright zie

COLOFON achteraan...

©

samengesteld door verschillende medewerkers

copyright by ATELIER 92/94 | webmaster Loes Deventer

v e r s c h ij n t i e d e r e v r ij d a g o p

www.gazetronse.be en www.azronse.be

en op de blog bij azronse.wordpress.com

postadres: BURO SAEY | Engelsenlaan 21 | 9600 Ronse

E: gazetronse@gmail.com & azronse@gmail.com

GSM: 0494 41 77 62 (buiten de kantooruren voice-mail)

alle redactie en ingezonden stukken vallen uitsluitend

onder de verantwoordelijkheid van de auteur(s)

productie: Willy Deventer

A 19’13

ÉLKE VRIJDAG 11u ÉÉN WEEK LANG…

Hiernaast het

autopsierapport

van Ronsenaar

Gilbert Malrait,

gesneuveld in

1944. Zie blz.M.

Hij stierf in 1944

en het rapport da-

teert van 1949, dik

vijf jaar later!

We lezen hierin

het volgende:

Gilbert had bruin

haar en bruine

ogen. Hij mat

1.64m en woog (bij

leven?) 57kg.

Hij had de graad

van tweede luite-

nant en stierf in

Roemenië. Hij

werd door de

Identification Sec-

tion Memorial Di-

vision geïdentifi-

ceerd aan de hand

van een dentaal

rapport van 20.III.

1943 dat hiernaast

uitsluitsel geeft

over het gebit van

Gilbert Malrait.

Daardoor was hij

één van de elf ge-

sneuvelden van 04

april 1944 te Mele-

te (Roemenië)…

htt

p:/

/ww

w.y

ou

tub

e.co

m/w

atch

?v=Z

rQK

ljnH

g5s

Twee uitzonderlijke tijdsdo-cumenten aangaande Ronse,

‘moeder textiel’ in onze regio. Links één van de tekeningen die het weven uitlegt in een

‘handgeschreven’ boek daar- over, grootbladig (1862).

Rechts RONSE in Le Grand Dictionaire Historique ou

le mélange curieux de l’histoire sacré et profane daterend uit 1740, dat is

exact 56 jaar later dan ‘ons’ kaartboek van 1684!

We vinden eerst RENAIX (inzet kastfoto) mét door-

verwijzing naar RONSE (ou Renay, maar dan zó

gedrukt) hiernaast. Deze dictionaire is met z’n

acht delen volledig bewaard gebleven,

gedrukt op handge- schept papier (niét schoongesneden!)

in hoogdruk. Zie vertaling linksboven…

gAZet bereidt ‘n Ronsese textielreeks voor, zie blz.R

19’13

B RONSE of RENAY,

Stad in de Neder-

landen in Vlaande-

ren, in het Graaf-

schap Aalst gele-

gen, ten zuidwes-

ten van Oudenaar-

de, waar vandaan

twee lieus verwij-

derd. Het behoort

actueel tot het Huis

van Nassau-Siegen,

dat er een prachtig

kasteel in moderne

stijl heeft gebouwd.

* Heerlijkheden van de Nederlanden, deel 2, pagina’s 170 & 171. Nota: een Belgische lieu was 5km lang.

gAZet

19’13

C

Burgemeester Luc Dupont zat uiteraard wat verveeld met de uiteindelijke keuze van de Ronsenaars voor een ei, bepaald omdat partij- genoot én Europees president Herman Van Rom- puy ook voor een ei had gekozen in Brussel als zijnde zijn toekomstige werkstek. Maar ‘Ronse’ vond dat ‘t ene ei daarom het andere nog niet is én MisterEurope nam het

sportief op én honoreerde zelfs de invita- tie om op 02 mei jl. hét ei van Ronse (bo-vendien gezegd als van Colombus – zie in-planting én belvédère!) te komen bewon-deren én de plaatsing van de ‘eerste golf-plaat’ te komen bijwonen…

B R U S S E L S

H E T V O L K S P L E B I S C I E T B R A C H T S O E L A A S : OP DE KLOEF KOMT ER EEN EI OP…

Hét Plein

len, want aan die wereldkundige twee mei in de Hermesstede, was één en ander voorafgegaan. Lees maar mee… Een speciale gemeenteraad heeft enkele jaren geleden de bestemming van die gro-te lap grond die De Kloef tenslotte is (want GROTER dan het Sint-Pietersplein in Ro-me!) gestemd én die stemming was, zacht gezegd, nogal vreemd verlopen… De rode leden van de vorige coalitie had-den hun veto gesteld tegen het gebruik van dat miljard BEF van die Ronsese Euro-millionswinnaar voor zo’n… onnozel ei (lees verder) én hadden het bestemd voor weer een project van de Nieuwe Haard om, tegen elke logica kwestie grote leeg-stand ter stede in, een zoveelste Germinal of Floreal of Scheldekouter vol huisjes an-nex tuintjes te poten. Echter had de rest zich in een wisselmeerderheid gevonden én zelfs het VB was pro, zodat De Kloef Ronse niet alleen op de Vlaamse, maar zelfs op de Europese én zelfs wereldkaart zou gaan zetten. Ons Linda was niet voor niets ‘n aanvullende opleiding citymarke-ting gaan volgen a/d VUB en met haar kersverse diploma in de sacoche stond ze aan ‘t Feestpaleis flyers te dealen: “STEM OP HET EI”! Maar de kameraden volgden haar niet. Bovendien waren Gunther en Pol niet ter stemming komen opdagen: de eerste was donkerrood jaloers op dat di-ploma van Linda en was moeten gaan kam-peren voor een instituut om zich toch maar te kunnen inschrijven voor de popu-laire cursusreeks ‘Hoe behaal ik 3000 voorkeurstemmen in een stad van 25000 levens’ terwijl de tweede wat dorstig in zijn wijnkelder van ‘t OCMW was gedoken en er niet op tijd was uitgekropen. Zich inmid-dels een overigens passende gekleurde neus hebbende aangemeten! Je raadt het reeds, beste lezer: hét EI werd éénparig tegen alle rood in goedgekeurd.

Ronse was effe wereldnieuws! Een Ronsenaar die begrijpelijk anoniem wenste te blijven, had een monsterbe-drag gewonnen met de Euromillions en vanwege hoogste verknochtheid aan z’n geliefde stad en met de dreun tuupe vuir Ronse in z’n koppeke, had hij welgeteld één van zijn enkele gewonnen miljarden (BEF) genereus aan de stad gedoneerd. Dank je wel, mààr de voorwaarde was dat Ronse van De Kloef iets zou maken waar-over ze ook in down under zouden spre-ken, méér nog, hen zelfs van daaruit zou-den bewegen om onze stad te bezoeken, OOIT! Ronse en de wereld hebben het op 02 mei 2013 geleden geweten, toen een fieralseengieter burgemeester lucky Luc Dupont, het eerste kunststoffen element van wat hét grootste EIvanCOLUMBUS ter wereld moet worden - good to be mentioned in the world famous Guinness Book of Records - vanop ‘n bakje gekabeld aan ‘n heftruck op z’n plaats ging moven (wel met behulp van een clevere ir., of course, advocaten zijn immers geen ingenieurs, toch?).

Héél mooi Ronse (zonder le tout beau Renaisien te vergeten) was vorige donder-dag present. Deze mondiale gebeurtenis werd verslagen door de lokale, nationale én zelfs door de wereldpers. AVS was er, één en VTM en een rist buitenlandse zen-ders waren eveneens geaccrediteerd. Ronse boven! Maar laten we alles op een rij behande-

Waarom in godsnaam een EI? Da’s het volgende verhaal: gaandeweg was aan de Kloefopp. gekomen dat aldaar een grote trigger, een signaal, een voltref-fer, een spraakmaker moest komen. Uit zovele ideeën werden tien mogelijke bouwsels genomineerd. Luc Dupont leen-de z’n face voor een bache aan de BIB, hij had daarbij Julien BUUNIE z’n zwarte tokje opgezet dat Adelin Devos als collector’s item op z’n Plaasies appartement koester-de en daarop, zie afbeelding op de vorige blz., had hij zich en public tot de Ronse-naars gericht. Luc wou zijn stadsgenoten laten stemmen op de beste ‘toren’ die op De Kloef gebouwd moest worden. Dit wa-ren de tien nominaties die, hoe kan ‘t ook anders met al dat Ronssies geklapt, in ons dialect stonden (óók om te vermijden dat oningewijden noch onbevoegden één of ander woord zouden forceren, snap je?): 1/ ‘t kastuu van Nassau 2/ nen paravang 3/ ‘t Sint-Heermees schra°n 4/ ne gruuten keesbuum 5/ nen kuuwbuuws op zienen punt 6/ en bo°mo°ssmaasker 7/ den twieden gruutsten wiero°ldbo° (aachter den eechten, n.v.d.r.) 8/ ‘t a° (ei) vaan Columbus 9/ Mooties wa°f (dedie vaan Rik Wouters) 10/ en gruute schietspoewle. Uit de hoger staande tekst kun je afleiden, beste lezer, dat hét… EI (‘t a° vaan Co-lumbus dus) hét gehaald heeft. Dat er zo-veel inwijkelingen uit het verre Kruishou-tem in Ronse wonen, zal daar wel niet vreemd aan zijn. Maar kijk, hét ei werd gekozen en hét ei zou op De Kloef liefst 100 meter hoog worden neergepoot, op z‘n Colombusses nietwaar, punt! Vandaar dat we, inmiddels 02 mei 2013 geworden, in Ronse met bijzonder onuitgegeven fees-telijkheden zaten. Dit ooggetuigenverslag:

Weer een bouwwerf Willy Naessens (dé Willy had zijn donderbui op Ronse droog gezet) was ook in Ronse betonnen werke-lijkheid geworden, want langsheen de Oude Vesten was de grote overdekte par-keergarage reeds een feit: plaats voor makkelijk duizend karretjes, 24/24 en 365/365. Daar bovenop was reeds een reuzegroot VLAK plein aangelegd, deels in beton, deels in ‘gestuurd gras’, dit om elk mogelijk event te kunnen laten plaats-vinden (een circus op gras bvb. en auto-racen of de aankomst van een wielerwed-strijd op verharding). Een cowboy-india-nen-dorp zou tijdens een verlengd week-end over én verhard én onverhard kunnen beschikken, kwestie afspraak en organisa-tie. Vorige week 02 mei, beste lezer, scheen de zon volop en Ronse verkeerde in een uitgelaten sfeertje. Niets kon stuk, alles best voorbereid, check… double check! Circus Bouglione had z’n tenten opgesla-gen achterkant protestantse kerk (…). De plek waar de voet van het ei van Colom-bus zal komen, was door nadarafsluitin-gen afgesloten en ook de platte H waar een… helikopter zou landen, was vrijge-houden. Één van de in het plein (ah ja, nog vergeten, de naam van het grootste effen plein van Europa – die van Guinness waren naar Ronse afgezakt om te zien of het ook wel het grootste VLAKKE plein ter wereld was, voor hun Book weet je wel – was… Hét Plein geworden, twee vliegen in één slag: Plein mét hoofdletter uiteraard, noblesse oblige en waarin ook… ei staat, heb j’hem?). Zoals gezegd was le tout beau Ronse aan-wezig en ook van daarbuiten… (zie blz.F)

19’13

D

10

0m

NIEUW VLAK GABARIET GROTE KLOEFPLEIN NIEUW VLAK GABARIET GROTE KLOEFPLEIN

V

ERLO

REN

STR

AA

T

Naast de in

gAZet nr.06 geïllus-

treerde mogelijke blik-

vangers voor De Kloef (thans omgedoopt tot ‘hét plein’) kwamen

nen paravang, twieden

gruutsten wiero°ldbo°,

Mooties wa°f & en

schietspoewle de rij van

tien items volmaken.

Uiteindelijk koos de

Ronsese bevolking

voor hét… De winnares van deze enquête wedstrijd

werd uiteindelijk Gertrude V. die liever géén

familienaam te grabbel gooit en van wie we

jammer genoeg ook geen foto mochten bren-

gen, gesteld als ze is op haar privacy…

De winnares zag zelfs af van haar prijs, namelijk een half uur durende heli-

vlucht boven onze stad en regio en ze speelde de gewonnen prijs door naar

toekomstig schepen Brigitte Vanhoutte. Feitelijk heeft de winnares vlieg-

angst en ook daarom wou ze anoniem blijven, niet flauw willen overkomen,

ken je dat? Tenslotte had ze op 14 oktober 2012 op Brigitte gestemd, dus…

19’13

E h

ttp://w

ww

.you

tub

e.com

/watch

?v=d8

45

wc8

dJQ

E

EN D

E WIN

NA

AR

IS…

tuum laten maken uit ‘n leuk stofke waarop gedichten geprint staan; Pieter De Crem liep er als ‘n landmachtgeneraal bij; Alexander De Croo zette een niet onaardige Ovide Decroly neer; Thomas Deriemaeker paradeerde onder een Vespahelm; Yves Lesenne wou met een rode bolneus Toon Hermans eren; Filip Brys had er niets beter op gevonden dan zich een krans hardgekookte eieren om de hals te han-gen, want ‘zijn’ academie had voor de open deur van 28 april jl. op… verse eieren ingezet…; Geraldine Vandercammen was als danseuse recht uit ‘n schilderij van Degas gestapt terwijl Domique Wybraeke geen andere inspiratie had dan zijn gelig trommelfluitjespak aan te trek-ken. Zo waren er nog méér van die… Bom-mels, té veel om op te noemen…

(vervolg van blz.D) waren VIP’s present: Herman De Croo had Jean-Marie Pfaff meegebracht omdat in hét ei de eerste verdieping was voorbehouden aan een permanente duivelsexpo én beroemde Rode Duivels er in ware Madame Tussaudstijl in aangeklede wax zouden prijken, niet in col-bert, maar in voetbaloutfit, wat dacht je? Die van het schepencollege, de burgemeester uitgezonderd - zie elders, waren afgesproken dat ze in… betonkleurige steek annex chapeau buse zouden aanrukken met elk een verschil-lende strikdas op de bovenborst geknoopt, in van die felle modekleurtjes van nu weet je wel. Dat was een idee van eerste stadsburger Lie-ven Dhaeze geweest, want die had zo’n kleur-accenten nog meegemaakt op de zangers en zangeressen van ‘t Klijpekoor van Jerne Vok! De Lieven had natuurlijk zijn gele bef om, ter-wijl toekomstig schepen Tom Deputter zich uiteraard in ‘n blauwe had geknoopt. Even consternatie: komt de eerste schepen daar met ‘n oranje cravate aandraven, trekt Linda hem nors opzij en oorfluistert: “Jan, kun je niet maken, de Ronssiese kluiren zein groewn en wiet” … Ziet ze daar wat verderop schepen Stockman staan grijnzen en sist: “Wouter, kom hier gij” en ze grist prompt zijn groene slabbe van rond zijn nek… Allez, ge kunt het al raden: Foulon bekent groen en de Wouter heeft het oranje om. “Wat ‘n kartelpartner allemaal lijden kan”, mompelt ie. Joris is de opgedirkte meute komen vervoegen en heeft zijn koppe-ke klets geschoren. Tja, dat komt ervan, he, als je gewed hebt dat de absoluut hoge gaste van vandaag NIET zal willen komen, maar inmid-dels per heli tóch in aantocht is!? Deken T’Joen heeft zijn goeie vriend Monseig-neur Léonard uitgenodigd (om bisschop te worden, moet je toch iets doen, toch?) en die onderhoudt zich warempel met… Tibo van THUIS (die zijn ECHTE zoontje… FAUST had meegebracht…). Naast hem stond zijn TV-echtgenoot Franky al dat purper met ‘n ferme korrel zout te observeren. Samen wilden ze poolshoogte komen nemen om de volgende THUISdag in Ronse te houden, gegarandeerd 10 000 bezoekers, zelfs… mei woeter ien de reihento°ne! Te veel VIP’s om op te noemen…

horen eerst een geluid en YES, de helikopter komt aangevlogen, blijkbaar vanuit directie Anvaing, tiens, tiens! De heli landt en jawel, ZE is er… de kroonprinses van Luxemburg!! Ze daalt gracieus uit die molenwieker, hierbij minzaam geholpen door ‘onze’ Laurent, want die is op Belgische bodem haar chaperon op deze blijde dag. Zuster Bernadette kan van op de eerste rij niet wachten en loopt met een bloemekee op ‘haar’ prinses af. VIER dikke bezen later mag de burgemeester van Luxem-burg zijn Ronsese ambtsgenoot in de armen vallen en als hij aan onze jumelageschepen Ignace wordt voorgesteld, vraagt hij direct op de man af of Ronse geen jumelage wil aan-gaan met Luxemburg stad nu aldaar een meis-je dat in Ronse school liep vorig jaar huwde met de toekomstige groothertog? Bon, iedereen is er en de speechen en andere plichtplegingen willen we onze lezers onthou-den, veel blabla, je kent dat én deze reportage is al véél langer uitgevallen dan we er met de hoogdag in een ingekorte gAZet plek voor hebben! Nog meegeven dat de winnares (lees: Brigitte) van de wedstrijd ‘kies één van de tien nominaties voor hét monument op De Kloef’ het nog warme zitje van Stéphanie in de heli mocht overnemen voor ‘n helikoptervlucht van een half uur boven feestdruisend Ronse… Ronse, daat ees en staad, doer gebeurt er a°tuust e waat… Volgende genodigden mogen we niet vergeten te vermelden alsook hun outfit: burgemeester Marnic van Oudenaarde in fietsplunje; Xavier Saey verkleed als BUUNIE, mét ‘n mand vol buuntchies; rooie Pol mocht alleen komen als sommelier gekleed – wat ie deed (hij vroeg de catering om hem alleen toastjes zalm te serve-ren waar niets van dat bruin aanzit!); Hubert De Doncker verscheen als franciskaner pater; Ronssiese Paula maakte haar opwachting in een gesteiven wiete slopkapoute mei bloome-kies, beeldig!; Agnes Vancrombrugge was uit-gedost als fierteldrager; Lucske Bloomie die eveneens was overgekomen liep er als sjeik bij; Adelin Devos was in de kleren van Ephrem Delmotte gekropen met-hoed-en-al en deelde flyers uit ter oprichting van een mannelijke Hoedenclub; Marc De Turck had zich een kos-

19’13

F Vandoege aalerbeeste meinsen Za°n uitgekoomen a°l oes weinsen En mei oezen feermste stoef Stoen m’hiejr tsegoere op de Kloef vaan nomm veranderd tot hét pla°n Dat er vana°gies maag za°n

Oezen burgemiester Dupang Goet seefies zienen gang Om daa gruu pla°n in te la°hen Plaate stienen en wiég die pa°en Want Ronse hei genoeg groen A gruut pla°n heen me van doen!

Ghuuw de wiero°ld hei geweiten, Ten hei gienen Ronseniere gespeiten Daa Ronse eecht bestoet newoer Nog mei oof zonder muilie Lejour Want hier stoe me na° mei oes a° Tot a°s daat da kiekiesbeurke za°:

Ronse da ees en schuune stad Op ‘t pla°n gebërt er a°st ewat Niemand za° dat oet vergeiten En allemaan za° ‘t heen geweiten Want Ronse spant tooch de kruune Zónder nuitchies moer mei buunen…

Bij de foto op de volgende blz.: de burge-meester had zijn tricolore sjerp effe opzij ge-legd, kwestie van hem niet met mortel te be-vlekken. Hij was in maatpak aangetreden, want zeg nu zelf, in steek met zo‘n blauwe helm op, da’s géén zicht! Yves Deworm uit de vorige coalitie staat het al bij al nog prettig te vinden, terwijl de zevende schepen Wim Van-develde kwestie outfit had gevonden dat de aderlating (lees: met wijn!) vanwege zijn voor-ganger reeds genoeg was en een steek huren annex chapeau buse zat er voor de… arme-(n)kas niet in, vandaar zijn vragende blik of dat wel allemaal goed gaat aflopen. Vooraleer Luc Dupont het eerste stuk eierschelp moest placeren, viel er dus eerst nog wat te…

De eregast van ter plekke mogen we zeker niet vergeten te vernoemen en dat is niemand min-der dan Yves voormalig schepen van openbare werken Deworm (hierboven op de foto) die glunderend zag dat het ei dat hij had helpen leggen zó fel gesmaakt werd (sic!). Verder op de eretribune zaten… Ude en Bertrand, Gerd, Damien, voeder Fenter, Roberte & Adriën Pes-semier, Noah Vanden Abeele, Leen & Joris Van Belleghem, Adi Steurbaut, Jean-Pierre Duples-sis, Bernard Decraene, Jean-Marie De Dijn, Marie The, Johnny Makri Duquin, Bernadette & Hans Impe, Gerd Crispyn, Wouter Vanden-haute, het volledige bestuur van Ronse Koerst en noem maar op… Plots weerklinkt uit de luidsprekers: “Madame, beste genodigden, nu volgt het ge-dicht van de dag, gebracht door Rita Claus”. We luisteren eventjes mee…

19’13

G

Toonde Adelin Devos in gAZet van vorige week de echte hoed van Ephrem Delmotte, dan vonden we op de oude begraaf-plaats een bronzen re- plica op ‘t graf van de meester…

gAZet

Bekend Ronsenaar en rode duivel (foto)

Jacky STOCKMAN overleden… Op 04 mei 2013 overleed gewezen stervoerballer Jacky Stockman en hij wordt zaterdag 11 mei om 11u begraven in de Sint-Amanduskerk te Waregem, alwaar hij woonde. Hij werd te Ronse geboren op 08 oktober 1938 en werd dus 74 jaar. Zijn moeder woon- de tot het einde van haar leven op Ho-gerlucht alwaar Jacky haar kwam op-zoeken.

In gAZetPLUS van mei zal hij uitge-breider worden belicht…

metselen en, beste lezer, let eens op de kleur van de stenen, jawel, als van bruine… eieren! Riiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinnggg! De wekker loopt af. Oeps zeg, vrijdagochtend en tegen 11 uur moet gAZet wéér online staan!?!

De vijfdaagse fietsreis leidt helemaal tot in het verre Denemarken en zulks van 04 to 10 juni 2013. Bagage wordt meegenomen in de fiets-karren en onderweg wordt het eigen potje gekookt…

Engelsenlaan 21

Ronse | TEL 055 21 53 03

BUREAUMATERIAAL SCHOOLGERIEF LEDERWAREN GESCHENKEN FANTASIEARTIKELEN I N L IJ S T I N G E N P

UB

00

2 _LOGODESIGN _WEBSITES_ _ILLUSTRATIES_CARTOONS_

_PORTRETTEN_LAY OUT_ _EVENTS_BOEKARCHITECTUUR_

+32 55 20 60 03

via www.abyzadviez.com a b y z a d v i e z @ g m a i l . c o m

PU

B0

01

brengt een artikel over De Bolster in de O. Del-ghuststraat. Oud-wereldkampioen Filip Meir-haeghe is peter van het fietsproject van de vzw en De Bolster is een tehuis voor mensen met een niet aangeboren hersenletsel (NAH). Door trombose of ongeval kan men dat oplopen. Er is woning en dagbezoek voorzien en het fiets-project heet dyNAHmo! 2013 is ‘n lustrumjaar.

19’13

H De leden v/d Socialistische toneelkring De Verbroedering poseerden in 1902 voor deze foto. Zie 01 mei in gAZet nr.18. Onderaan de werken nabij de tweede oudste Sint-Pieterskerk die ten tijde van…

… pastoor Devos in gebruik werd genomen en door zijn opvolger pas- toor Luc Claus (zie gAZet nr.10) werd ‘geërfd’. Intussen is de naar een kerk toe ver- bouwde stal/schuur de hoeksteen van ‘n ingrij- pende…

… RENOVATIE RECHTOVER

DE SPIL! (ZIE OOK BLZ.R & S)

brengt het vervolg van Hanneke in Nepal als-ook een reportage met uitsluitend foto’s over Conversations. Ook dat Urban Move er op 10 mei is, inclusief workshops tegen €5.

besteedt eveneens aandacht aan de zoektocht naar hét Ronsese dialectwoord van 2013, te kiezen uit tien nominaties. De kinderen van de gemeenteschool van Pari-ke mochten op het terrein van jeugdherberg De Fiertel (zie gAZet nr.16) drie heel bijzon-dere B&B’s openen: eentje voor vlinders, een ander voor bijen en een derde voor… pîmpom-puulekies, ook al zullen zij het houden bij lie-veheersbeestjes. Pîmpompuulekie is één van de tien genomineerde Ronsese dialectwoor-den die voor 2013 extra… Ronssies geklapt worden. Zwartboek van Ronse titelt een andere mini-manchette en wel als volgt: Ronsenaar Luc Vandevelde publiceerde ‘Het zwartgboek van Ronse 1940-1945’. Aan de basis van het boek liggen de jarenlange opzeokingen van gewezen politiek gevangene Maurice Bouchez (juist ja, die van… ‘t Ronssies woordenboek n.v.d.r.). Na diens overlijden twee jaar geleden zetten Luc Vandevelde en Gaby Ronsse, beide zonen van overleden Ronsese politiek gevangenen, het werk van Bouchez verder. Het boek kost €20 en is bij Print Dubar te koop, Zonnestraat 94.

In DezeWeek vinden ook onze gAZet

lezers elke week hun eventcalendar:

www.dezeweek.be

Rechts achter thans de renovatie was er ooit een schuur en de VP-vakantiejeugd kreeg er al eens ‘n toneelstuk vanwege de leiders opgediend! “Groen”; “koen”… “Blauw”; “trouw”… enz.!

… indien Fiertelnieuws, l a a t m a a r k o m e n . . .

19’13

I

R O N S E

presenteert

NAACHTFIETO° VRIJDAG 17 MEI 2013

vanaf 19u inschrijven @ Brasserie Harmonie

deelname €10 all-in

vertrek Grote Markt te 20u

voor verdere info: brecht.claeys@jcironse.be

0473 48 13 97

De bank hieronder die we vorig nummer ook toonden, is deze waarop de krankzinnigen werden vastgeketend die naar de Sint-Hermeskerk werden gebracht om ‘belezen’ te worden. Om de veiligheid van de andere kerkgangers te verzekeren die eveneens de gunsten van Sint-Hermes kwamen afsmeken, werden de… zotten met de handen aan de ijzeren bankogen geketend en met de voeten aan de onderaan in de muur be- vestigde haken …

Deze ‘pijnbank’ staat recht-over het Sint-Hermesal-

taar in de collegiale…

… en één van de zes massiefzilveren kandelaars op dat Hermesaltaar toont overdui- delijk de heilige mét de geketende duivel, satan als legendarische bewerkstelliger van krankzinnigheid.

Kapel Lorette

zie gAZet nr.14

Kunstenaars en culturele verenigingen. Bedoeling is om tegemoet te komen aan de vraag naar een eigen locatie om te repeteren, de werken of materiaal te stokkeren. Met twee zeer billijke tarieven van 50 EUR en 30 EUR (naargelang de grootte van het lokaal) per maand kunnen de lokalen (inclusief energiekosten) op jaarbasis gehuurd worden. Meer informatie kan je bekomen bij de cultuurdienst.

Als de geruchten kloppen worden weldra alle bomen in het Bruulpark vervangen. De alerte bezoeker heeft natuurlijk gemerkt dat de laatste maanden al een vijftal kastanjes tegen de vlakte gingen. Alle bomen zijn aangetast door een parasiet en zijn ten dode opgeschreven. Wegens valgevaar zijn de

eerste exemplaren gekapt. De kastanjeziekte, veroorzaakt door de paardenkastanjemi-neermot (foto), is in heel Vlaanderen een wa-re plaag. Specialisten vermoeden dan ook dat de soort bij ons zal uitsterven. Bij het ver-nieuwen van de bomen in het park moet dus naar een alternatief worden uitgekeken. Naar verluidt wordt het de… sequoia! Een snel-groeiende conifeer die perfect geschikt lijkt voor de locatie. Dat wordt wennen (zie foto)… Nu de eerste spadesteek is gegeven kan de bouw van de woning rond de Stadstuin einde-lijk van start gaan. De vertragingen waren on-der meer te wijten aan het (verplichte) archeo-logische onderzoek op de volledige site. De ar-cheologische dienst van de intercommunale Solva speurde een jaar lang naar sporen uit het verleden. Uiteindelijk vonden de vorsers ver-schillende waardevolle relicten uit ver vervlo-gen tijden. Het gaat om vondsten uit de Brons-tijd, de Romeinse periode en de middel-eeuwen. Je vindt alle informatie in de mooie brochure die over de opgravingen is gemaakt. Ze werd voorgesteld op de afgelopen Erfgoed-

19’13

J

dag, gratis verkrijgbaar bij Toerisme Ronse…

Op de Bruul worden… snelgroeiende sequoia’s geplant; zó zal de kiosk van de Bruul er over ‘n paar tiental jaar bijstaan…

Van Christophe Van Thuyne van Toerisme Ronse ontvin-

gen we, als reactie op ‘n paar ‘minder gelukkige’ artikels over Ronse verschenen in twee VAB-magazines (zie

gAZet nrs.15 & 16), een meer positief uitgebreid en goed

geïllustreerd artikel in BREAK - lifestyle magazine

winter 2012/2013… We geven hier enkele passages die

aantonen dat het niet allemaal kommer en kwel is als er omtrent Ronse bericht wordt… Het begint reeds goed met de

titel alover ‘n foto van de Hoge Mote met in de diepte Sint-Hermes, traditionele

toeristische kiek, toen nog met storende vlag – zie gAZet nr.13) en die luidt:

Ronse, het dal, de groene heuvels en de vriendelijkheid … en als inleiding: hoe

zou het nog met Ronse zijn? BREAK vroeg het zich af en wandelde een hele dag

door het Vlaamse taalgrensstadje (nou ja!) met zijn rijk textielverleden, met zijn

wat aparte inwoners die houden van enig vertier als ze bij het begin van het jaar de Bommels loslaten in de straten. Met zijn Ronsenaars die houden van instandhou-ding van tradities zoals ze dat op indruk-

wekkende wijze tonen in de Fiertel-ommegang.

Wat is Ronse het afgelopen decennium in gunstige zin veranderd, stelt onze

BREAK-journalist vast. Ik vond er in de (lees verder blz.P + illustratie)

Vervolg van geRONSEld…

UIT DE BESPREKING VAN HET LAND- EN KAARTBOEK VAN RONSE DATEREND UIT 1684

K 19’13

gAZet brengt nu en de volgende weken de bespreking van het land- en kaartboek van Ronse - door LOES DEVENTER

13

HET VOORSTELLEN OP KAART (vervolg)

Ronse kende eveneens het systeem van de ‘thienden’. De indeling van de stad in ‘thien-den’ en het daarbij ho-rende ‘thienderecht’ zijn van religieuze oor-sprong. De concilies van de Rooms-katholieke Kerk legden aan de gelo-vigen de verplichting op om één tiende van de oogst van het land aan de Kerk te geven. In Ronse was dat aan het Sint-Hermeskapittel. In België werd het hele systeem in 1794 afge-schaft.

De ‘thiendengrenzen’ zijn in het land- & kaartboek van 1684 aangeduid met een dui-delijk zichtbare rode lijn en elk van de acht ‘thienden’ kreeg een hoofdletter in rode inkt opgetekend (zie in detail op de volgende pagina). Op de kaart hiernaast ziet u het op-gemeten Ronse uit 1684 met de indeling in ‘thienden’ en in de tabel op de volgende blz. wordt er per ‘thiende’ weer-gegeven welke kaartbladen er deel van uitmaken en wordt er ook een kleine toelichting bij vermeld…

© De publicatie van deze kaart is een absolute primeur. Ze komt wel voor in de scriptie van

Loes Deventer tot het behalen van de graad van licentiaat in de Geografie, optie Landmeetkunde. Deze

kaart mag onder geen enkel beding worden gekopieerd en zulks onder geen enkele vorm.

Alle auteursrechten strikt voorbehouden.

DE THIENDEN 1684

1684:

Thienden

& hun letter (ligt in dit gebied):

A = Lanckvelde ( H E Y N S D A E L E )

B = Capellen ( TRIBURIE )

C = Cruys ( K R U I S S T R A A T)

D = Coppenhole ( H O G E R L U C H T )

E = Brulmeulen ( V E E M A R K T )

F = Ysmeulen ( J E U G D H E R B E R G )

G = Deuren ( D U R E N N E )

H = Dekens ( G R O E N E N B O O M )

LOES DEVENTER

‘thiende’ deel uitmakende kaartbladen kleine toelichting

Lanckvelde thiende A 1-2-3-4-5-6-7-8-9-16-17 heuvelachtig en bebost

Cappellen thiende B 3-13-15 tamelijk vlak

Cruys thiende C 8-9-9-10-11-12-16-17-18-19-26-27-28 heuvelachtig, weinig bebost

Coppenhole thiende D 26-27-28-29-30-31-32-33-34 heuvelachtig en bebost

Brulmeulen thiende E 37-39 tamelijk vlak

Ysmeulen thiende F 35-36-38-40-41-42-52-53 afwisselend heuvelachtig en vlak

Deuren thiende G 23-24-25-39-43-44-45-46-47-48-49-50-51 in het zuidoosten heuvelachtig en bebost, langs de zuidgrens liggen periodiek overstroomde weiden

Dekens thiende H 14-15-17-18-19-20-21-22-23 vlak terrein, de gronden gelegen aan de zuidgrens zijn onderhevig aan periodieke overstromingen

19’13

L gAZet

9 km

THIENDEGRENS

DEUREN THIENDE

DEKENS THIENDE

© De publicatie van deze kaart is een abso-lute primeur. Ze komt wel voor in de scriptie van Loes Deventer tot het behalen van de graad van licentiaat in de Geografie, optie Landmeetkunde. Deze kaart mag onder geen enkel beding worden gekopieerd en zulks onder geen enkele vorm. Alle auteurs-rechten strikt voorbe-houden.

©

Het kasteel van NASSAU-SIEGEN is weer in aantocht, maar dan belicht vanuit 1684…

RONSE HERDENKT GILBERT MALRAIT…

170 JAAR GEMEENSCHAPSONDERWIJS TE RONSE (ULTIEM SLOT)…

La dépouille mortelle du lieutenant aviateur de l’Armée

de l’Air des U.S.A., Gilbert Malrait, un Renaisien, qui na-

guère fut un brillant élève de l’Athenée Royal, et dont la

famille réside encore à Renaix, à été repatriée… Dit blokletterde de Journal de Renaix in 1950… Bij de foto’s, v.l.n.r./v.b.n.o.: de Amerikaanse vlag die op de kist van Gilbert Malrait lag toen hij in Ronse werd herbegraven (lees verder). Piloot Gilbert Malrait bij zijn vliegtuig. De reportage in de Journal de Renaix van zijn definitieve begraving te Ronse, begraafplaats Steenweg op Leuze (het zogenaamde “oude kerkhof”; we kunnen alleen van kerkhof spreken als de begraafplaats als een… hof rond/bij een kerk ligt!). Nogmaals Gilbert Malrait als luitenant. Eugène Soudan (zie gAZet nr.17) was de burge-meester die vanuit het vroegere stadhuis de begrafenis leidde. Gilbert Malrait wordt op vrijdag 24 mei 2013 met militaire eer herdacht, lees verder. Hierna de reportage zoals ze in de website Gilbert Malrait staat genoteerd…

2LT MALRAIT vloog zijn missies met de Thieme Crew waarbij de missie #40 op 04 april 1944, 69 jaar gele-den dus, een fatale afloop kende. Uit de ‘War Diary April 1944, 719th Sq’: het vliegtuig van 2ndLT Mal-rait werd geraakt door afweergeschut en crashte in het dorp Melete, prov. Vlasca, Roemenië (rapport lokale politie 05.04.1944). Samen met de andere crew leden werd ‘onze’ Gilbert de dag na de crash begraven op de burgelijke begraafplaats van

Giurgiu (Roemenië). Aldaar werd het stoffelijk overschot opgegraven door de Amerikaanse Graven Registratie Dienst en op 06 september 1945 herbegraven in plot A rij 3 graf 34 op de voorlopige USA begraafplaats te Sinaia (Roemenië) als… UNKNOWN X-4402! Een houten kruis had ‘Believed to be one of eleven’ als op-schrift. Vervolgens verhuisde het stoffelijk overschot naar het Ardennes American Cemetery te Neuville-en-Condroz, 21 de-cember 1946, plot T, rij 9, graf 208, nog immer als UNKNOWN X-4402! Op 18 no-vember 1948 werd nr. X-4402 weer opge-graven om ter identificatie te worden overgebracht naar een laboratorium. Op 01 december 1949, meer dan vijf jaar na z’n dodelijke crash, werd nr. X-4402 defi-nitief geïdentificeerd als sdLT Gilbert Mal-rait en wel aan de hand van zijn gebit. De gebitgegevens van Gilbert werden verge-lijkend onderzocht op de elf stoffelijke overschotten wat uitsluitsel bracht om-trent de identiteit van nr. X-4402, zijnde ‘Ronsenaar’ Malrait! Op 13 februari 1950 verleende het stadsbestuur van Ronse goedkeuring om Gilbert finaal te begra-ven op het ereperk van de stedelijke be-graafplaats tussen de Leuzesteenweg en de Engelsenlaan.

Op vraag van de vader van de Ronsese oorlogsheld, Gilbert Malrait, werd zijn zoon na beider afscheid in 1939 naar Ron-se overgebracht op 18 oogst 1950 en op-gebaard in het (oude) stadhuis van onze stad. De bevolking kon aldus een laatste groet brengen aan hem die voor land en continent sneuvelde. Op zondag 20 au-gustus vertrok een trieste rouwstoet van-op de Grote Markt richting de Leuzese-steenweg, de kist op een affuit door paar-den getrokken. In de stoet liepen burge-meester Soudan en zijn schepenen, bege-leid door het muziekkorps van de

brandweer. Het Amerikaanse en Belgische leger waren vertegenwoordigd. Het ontroerendste moment was het ritueel plooien van de Amerikaanse vlag die over de kist lag, gevolgd door de over-handiging ervan aan vader Gilbert. Klas-genoot Georges Vancoppenolle en chef van de Ronsese weerstand hield een toe-spraak. Aldus eindigde het nare avontuur van een bij leven avontuurlijke levensge-genieter in Ronsese bodem alwaar hij nog steeds begraven ligt (zie foto).

M I L I T A I R E H E R D E N K I N G Op vrijdag 24 mei 2013 om 17.30u vindt op de oude stedelijke begraafplaats van Ronse, Leuzesteenweg, de herdenkings-ceremonie plaats ter nagedachtenis van 2 LT Gilbert Malrait. Verzamelen om 17.20u. Er zal een vertegenwoordiging zijn van de Embassy of the United States of America, De American Overseas Memorial Association Belgium (AOMDA). Vertegen-woordiger(s) van Defensie, de Wing of Memory, het College van Burgemeester en Schepenen van de stad Ronse, het Eenheidsfront Ronse, de WWII Color Guard (ov), de Rebecq Historical Associ-ation, Flanders Fields American Cemetery, Waregem (ABMC) en USAAF zullen eve-neens hun opwachting maken. De plechtigheid zal worden geleid door de schepen voor Vaderlandslievende Vereni-gingen Ignace Michaux (foto).

19’13

N

170 JAAR GEMEENSCHAPS-ONDERWIJS IN RONSE 1843-2013

Vervolg van gAZet nr.18

Het Officieel Onderwijs te Ronse kan beslist terugbogen op een glorierijk verleden en kijkt vol vertrouwen de toekomst tegemoet. Het is haast on-mogelijk een exhaustieve lijst te pu-bliceren van markante oud-leerlin-gen, die voor onze samenleving op een of ander maatschappelijk domein iets betekenen. gAZet had niet verwacht dat er in de memorabele lijst een oorlogsheld als oud-leerling ontbrak en we zullen nu maar héél voorzichtig zeggen dat dit het slot is van deze artikelenreeks, voor het grootste deel op redactie van Eddy Desmet, maar in dit 19e nummer van gAZet er een bijdrage op eigen redactie aangebreid omtrent… Een gesneuvelde piloot WOII:

Gilbert Malrait (Central Falls Rhode Island USA 07 juli 1917-Melete Roemenië 04.04.1944)

Vader Albert Malrait, een wever, wonende Veemarkt nr. 196 huwde met de Engelse Anna Ellen Bradley (Blackburn) en ze emigreerden met de SS Ivernia vanuit Liverpool naar de USA in1909, dat was dus drie jaar vóór de Titanic! Ze kregen vier kinderen (foto: Ethel, Gertrude, Gladys en kleine Gilbert). In 1928 hielden ze het in de VS voor bekeken en vader Albert keerde met Gilbert naar Ronse terug om er in de Moortelstraat 134 te gaan wonen. Kort na hun terugkeer overleed moeder Anna tengevolge een operatieve ingreep in Brus-sel. Het was voor Gilbert een hele aanpassing om na Amerikaans schoollopen hier school…

170 JAAR GEMEENSCHAPS- ONDERWIJS IN RONSE 1843-2013

… te lopen. Gilbert deed in Ronse ook zijn middelbaar en wel in het Atheneum, getuige deze schooltoneelfoto schooljaar 1938-1939.

Hij leerde Nederlands en na één jaar sprak hij reeds vloeiend Frans. Hij studeerde tot 1939 Wetenschappen in Ronse, was een graag ge-ziene vent en één van de stichtende leden van het schoolblad SPHINX (zie foto jaargang 1946 waarin een in memoriam Gilbert Malrait ver-scheen; zie gAZet nr.18 bij Adelin Devos). Hij hield van verre reizen en was een autodidact sterrenkundige, wat wellicht dé reden was om de opleiding Navigator te volgen. Hij slaagde in zijn toegangsexamen bij de Belgische Marine en een opleiding aan de Mercator Hogeschool wenkte, maar Europa verzeilde in een wereld-brand. Gilbert vertrok vanuit de Antwerpse kade met het cargoschip SS Black hawk op 09 december 1939 naar New York alwaar hij de haven binnenvaarde op 21 december 1939. Hij trok vervolgens in bij zijn oom Dick Bradley in Pawtucket en vond werk in Providence in de Brown & Sharpe Manufactoring alwaar ook zijn drie zussen een baan hadden, dit tot hij vrijwillig toetrad tot het Amerikaanse leger. Vader Albert, ontstemd omdat zijn zoon i.p.v. verder te studeren in een fabriek ging werken (het waren moeilijke tijden en Gilbert wou zijn steentje bijdragen om de eindjes aan elkaar te knopen) had een tijdlang géén contact meer met z’n kinderen in de States. Naar het einde van WOII toe geraakte Gilbert in het conflict betrokken met de gekende fatale afloop op 04 april 1944. VERVOLG VOLGENDE WEEK…

19’13

O

http://www.youtube.com/watch?v=d5xlpdPEGtM

http://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=BV9myOW1xAg

Om te zien en te luisteren, we willen het onze lezers niet onthouden… pink eerst een traan weg bij zoveel emotionele schoonheid en lach bij een man die zomaar bij straatmuziek zichzelf verliest… MOOI, allebei de clips!

OEKRAÏNE

ROTTERDAM

Het oude stadhuis, van waaruit het stoffelijk overschot van Gilbert Malrait vertrok naar de oude begraafplaats Leuzesesteenweg, kreeg déjà vus in het nieuwe pand dat in 1953, zestig jaar geleden dus, werd ingehuldigd (zie aanbouw in gAZet nr.11). Ver- gelijk beide foto’s en je ziet een identiek bordes waar- boven balkon met drie porte-fenètres. Bekijk ook beide torentjes en de gelijkenis is zéér opval- lend! De klok staat feite- lijk wat hoger…

… doch t.o.v. de oude toren thans wat lager van het dak gezakt… De oude zuilen hierboven staan thans aan de BIB, zie gAZet nr.08…

De drie bronzen poorten van het huidige stadhuis zijn van

de hand van meestersmid Marcel CLAUS, vader van

Marie-Gemma en oom Van Rita Claus…

19’13

P gAZet

Vervolg van blz.J (artikel in BREAK) … herfst van 2012 een opgefriste stad waar op

velerlei terreinen initiatieven worden geno-men die het leven van de eigen ingezetenen en van bezoekers, toeristen en reizigers aan-genamer maken. Het professionele wielren-

nen is er de oorzaak van dat Ronse over heel Vlaanderen en ver daarbuiten in sportmid-

dens bekendheid geniet. Desondanks (Rik Van Looy in 1963 en Cricri in 1988 n.v.d.r. - zie o.a.

gAZet nr.04) is men in Ronse bijzonder fier over wat stad, de plaatselijke wielerclub en de

talloze vrijwilligers ooit hebben gepresteerd om twee WK’s binnen te halen. Ronse werkt ook inspirerend op artiesten. Zo heeft de be-

kende Nederlandse beeldende kunstenaar Mark Manders een woon- en werkplaats…

… gevonden in een voormalig fabriekspand (voorbij de Passerelle n.v.d.r.).”Ik vind Ronse intrigerend. De bossen die de stad omgeven hebben iets mysterieus. De archi-tectuur is organisch gegroeid, ze is niet bedacht, maar gedacht. Ik woon in alle rust in een ruim gebouw met een verleden” aldus Mark Manders. Mensen met onderne-mersbloed in de aderen hebben de Cultuurfabriek ingericht in wat eens een garen-ververij was … en raakten in de ban van fabrieksschouwen. WORDT VERVOLGD…

BREAK

ROUTE

SINT-

HERMES

KERK (4)

6

19’13

Q gAZet interactief aangaande de Sint-Hermescollegiale

én zo hoort het! De siertrap aan het zuidelijke transept van

transept van de Sint-Hermeskerk is ‘n toevoeging van de ‘res-

tauratie’ van 1875-1879. Op onderstaande foto (uit 1868!) is de ou-

de trap te zien. Bemerk ook dat de eerste twee zijkapellen nog niet be-

stonden. Het deurtje aan de rechterkant van het transept staat tóch in ver-

binding met de crypte én met de trap die in de sacristie uitkomt. De twee punt-

geveltjes zijn ook latere toevoegingen. Dat is te zien aan ‘t feit dat er geen dak ach-

ter de puntgeveltjes zit. Het was ooit een inspringend & afgesloten terrein. De verdwe-

nen beeldengroep in de zuidgevel van de Sint-Hermeskerk kwam er ter ere van Pieter Ti-

telmans, grootinquisiteur van Vlaanderen, deken van Ronse. Als inquisiteur van Vlaanderen ont-

popte Titelmans zich tot een van de meest omstreden figuren in de XIVde eeuwse Nederlanden. Op 3

maart 1539 werd hij aangesteld tot deken van het

Sint-Hermeskapittel te Ronse. In 1545 benoemd

tot inquisiteur van het graafschap Vlaanderen.

Titelmans wist zich zo te organiseren, dat hij na

enige tijd over een klein leger van verklikkers en

spionnen kon beschikken, verspreid over gans

Vlaanderen. Drie groepen in de bevolking werden

speciaal door hem geviseerd: de boekhandelaars,

de liedjeszangers en de rederijkers. Naast de

gereformeerde predikanten waren zij immers de

voornaamste propagandisten van het nieuwe

geloof in de XIIde eeuw. Op 10 augustus 1566

barstte de beeldenstorm los en kort daarop werd

de inquisitie afgeschaft; in dat jaar trok Titelmans

zich terug. ‘n Vermoedelijk portret van Titelmans

komt voor op de gravure van Pieter Breughel de

oude: "de Keisnede of de deken van Ronse".

Na én vóór de restauratie eind 19e eeuw!

2013

19’13

R

Orthofoto van Ronse centrum. De vele rode vlekken geven een idee van de overge-bleven fabriekspanden. Sommige daarvan zijn al herbestemd (basisfoto via Google Maps).

Ronse, verweven met textiel A F L E V E R I N G 0 : I N L E I D I N G / A A N K O N D I G I N G

Het mirakel van Ronse. Meer dan eens kom je deze

uitspraak tegen in werken over de textielgeschiedenis van Ronse. Ze verwijst naar de ongekende bloei in de textielsec-tor vanaf het einde van de 19de eeuw. Naast de grotere fa-briekscomplexen schoten vele kleinschalige familiebedrijven als paddestoelen uit de grond. Net vóór de Tweede Wereld-oorlog telde het kleine Ronse niet minder dan 536 fabrieken en fabriekjes… d a t i s e v e n v e e l a l s e r v a n - d a a g z i j n i n h é é l B e l g i ë ! ? ! De impact van de textiel op Ronse, ook vandaag nog, is nauwelijks te bevatten. Daarom deze nieuwe reeks. We gaan niet alleen terug naar het verleden maar kijken ook naar de toekomst. Wat betekent textiel vandaag en morgen voor deze stad? Het wordt een boeiende tocht vol innovatie, creativiteit en een vleugje nostalgie. Thomas Deriemaeker ‘Ronse, verweven met textiel’, vanaf 17 mei elke week in jouw gAZet.

ZIE OOK BLZ.B

De duivels zijn er volgende week weer…

Hierboven de crypte en hieronder de verdwenen Sint-

Pieterskerk…

19’13

S

Op deze diepdruk door Willy Deventer (5-delige reeks Vader Glori-eux te Ronse en waar we stelselmatig op terugblikken) toont Glo-rieux (A) en zijn broeders van het eerste uur in de vervallen Sint-Pieterskerk (B) noordkant collegiale (zie imaginaire schets date-rend uit 1907 op vorige blz.). In de bobijn zie je een spinster (C), er staat een wever te weven op een houten getouw zoals thuiswe-vers hadden (D), de sleutel symboliseert de patroonheilige van de onderhavige kerk: de heilige Petrus (E), er is ‘n spinnewiel (F), ‘n open schietspoel (G) en Glorieux liet aan de bedelaars die hij van straat haalde om in de krocht van Sint-Pieter te komen werken da-gelijks verse warme soep (H) serveren. Het hondje dat de wacht houdt (I), symboliseert trouw aan Glorieux vanwege ‘zijn’ armen…

C

A

D

E

B

F

G

H I

Na de afbraak van de aloude Sint-Pieterskerk (zie de nieuwe op de Sint-Pieterparochie rechts boven) werd alles met de grond gelijk gemaakt en pas in de laatste helft van vorige eeuw zal (E.H.) conser-vator Albert Cambier zorgen voor een fake fundering als betrof het een… ruïne!

VAN HOOFDINGANG NAAR HET ALTAAR

VAN VRIJDAG 17 MEI AF LOOPT IN

GAZET NR.20 DE REEKS OVER

TEXTIEL IN RONSE (ZIE BLZ.R)

DE N

IEUW

STE SINT-P

IETERK

ERK

EN H

AA

R B

ETON

NEN

TOR

EN

(DE V

OO

RG

AN

GER

ZIE JE OP

BLZ.H

)

19’13

T MOEDERDAG ANDERS IN RONSE ÉN IN Zondag 12 mei wordt in Vlaanderen weer moederdag gevierd (behalve in het Ant-werpse, da’s daar in augustus). Moeder-dag in Ronse én, mag het redactioneel eens anders worden voorgesteld, in gAZet ietswat eigenwijzer, zelfs wat persoons-gebondener, mag dàt echt? Elk vult rond haar/zijn moeder(s) het aangepast in, na-bij en ver denken, herinneren, koesteren, met ‘n lach en ‘n traan ook, weemoed, heimwee, met z’n allen zijn ‘t onsterfelijke moeders, ze leven in jou en mij verder, van Eva af, echte moeders sterven niet… In en rond deze pêle-mêle van beeldmate-riaal ga ik tekstueel grasduinen, geen ver-wijzende lettertjes, extra lang WE weet-je-wel, zoek het maar zelf bij elkaar, moe-ders in voor van met Ronse, om te begin-nen Ronse dé moeder der steden, althans voor ‘n echte Ronsenaar, moeders troef. Ronse boven… Parijs, Tokyo, New York, Kaapstad, Montreal, Londen, toch? I n t e l e g r a m s t ij l . . . Moeder de Heilige Kerk in Ronse, voor gelovigen dan toch. Moeder Maria van la Salette, Lorette, verschenen op een witte tak! Moeder overste van ZvB, zelfs voor de zusters van barmhartigheid in NL. Roberte Vandenhaute door mij omge-doopt tot de moeder van weekblad –AZ. Mijn Napoleon op mijn meters kist, 1948, ik was vier jaar, ik mis haar. Mijn over-grootmoeder langs vaders kant, mama Revaux, grootvader was textielfabrikant in Ronses beste textieljaren, graf met eeu-wige vergunning op d’oude begraafplaats, herenhuis rechtover Sancta Maria, de fabriek tot in de Lange Haagstraat lopend. Mooties wa°f kan als de moeder van het moderne Ronse worden aanzien, moeder Berthe wordt vaak in één adem

19’13

U gAZet

genoemd met het brons van Rik Wouters dat op het Mouroitplein staat waar voorheen de moeder aller Ronsese hospitalen stond.

Vergeten w’onze moeder aarde inhoudende moeder natuur niet en de ene en enige moe-der binnen het huidige schepencollege maakt 01 januari 2014 plaats voor de andere, oranje kleurt dan geel… We hebben in Ronse een toneelmoeder en mijn kinderen (zie An, Els, Ben en Loes kleintjes en nog zwart-wit op blz.W) hebben Rita als moeder. De Molenbeek is de moeder aller Ronsese beken en bij de foto had ze het geweten: moeder eend gaf present met een rist donseendjes op ‘t water. Een rasechte verenigingsmoeder, ook tot ver buiten de Ronsese grenzen, staat dan liever

Cartoon

door

Hubert

De Doncker

19’13

V h

ttp

://w

ww

.yo

utu

be.

com

/wat

ch?v

=ID

Dfi

oB

yoR

k

MOE

DERS

LAA

TSTE

BLO

EMEN

!

… moeders hand van de markt, de foto werd genomen in de Abeelstraat kort na de oorlog. Mijn mama, met witte sokken, stapt ter hoogte van wat ooit de Nationale Bank was. Bemerk op de achtergrond de Vrijheidsboom midden op het Rooseveltplein einde WOI geplant, die wegens ouderdom en boomziekte moest wijken voor één i.p.v. twee straten toen. De Maurice Chevalierachtige figuur is

… liever niet op de foto, maar… ver-schalkt, met mijn schoenmoeder én haar meter incluis. Mama Wieg (klinkt fone-

19’13

W

netisch, maar komt van HedWIG) was de onthaalmoeder (dus is wieg absoluut toepasselijk). Ikzelf kom hier als kleine stapper aan mijn…

welgezind, wellicht heeft hij net in zijn krant gelezen dat zijn… tiercé bingo was! De voor toen grote camion is een dwerg tegenover de méértonners van nu die gelukkig NIET in centrum Ronse verschijnen! Zie EXTRA 2

htt

p:/

/ww

w.y

ou

tub

e.co

m/w

atch

?v=U

NJS

OA

VO

Zik

M M

A

A

Vorige week zochten we deze voet, een zwemvliezige poot feitelijk van ‘n soort… hieketiese; we hadden het over hieketiezen versus salamanders in gAZet nr. 17! Een salamander heeft dus vier zo’n ‘voeten’ en komt in Ronse enkele keren voor op twee burgershuizen: in de Viermaartlaan en in de Fostierlaan (foto).

De voet(en) die we deze week zoeken, zijn niet uit blauwsteen (arduin) gehouwen, maar in brons gegoten. Waar staan deze voeten en van welke figuur zijn ze? Hieronder de salamander van François Premier, Franse koning, aan wie de blauwstenen te Ronse doet denken…

De kathedraal van Beauvais (230km van Ronse), doordat ze de hoogste is qua tran-sept en hoogkoor feitelijk de… moeder aller gotische kathedralen, vertoont aan de buiten-zijde enkele François salamanders (foto hier-naast). Deze dieren zijn hét kenmerk van de gebouwen die koning François I in Frankrijk liet bouwen. Het behoort tot zijn stijl, het zegt met welke bouwperiode je te maken hebt…

De Ronsese salamander zal ‘n pak jonger zijn, 16e eeuw versus 20e… De hoogte binnen van 47m (48,5m buiten) van het koor (voor een kerkschip was er géén geld meer over!) is zo-wat driemaal dat van onze collegiale. Als ‘t zwaar mistig is en wat mist de kathedraal is kunnen binnendringen, ziet men het plafond zelfs niet meer! Beauvais is op (binnen-)weg naar Parijs absoluut de moeite waard. Valt te combineren met Arras en Amiens…

47

m, a

sjeb

lief!

19’13

X

Imposante herenwo- ning en bedrijf (neo- Lodewijk XVI), gebouwd in 1928 voor de industrieel Godisiabois-Pacco n.o.v. archi- tect Henri Cuvelier, (garage in 1933). Rijkelijk uitgewerkte voorge- vel opgetrokken uit zandsteen& arduin…

Één van de vele François

Premier salamanders

op de kathedraal

van Beauvais…

27 27 .201 .201

LEZERS PER WEEK! … waarmee is bewezen dat er geen bomen hoeven gekapt te worden

om lezerspubliek aan te trekken. Om onze wereldbol te redden, zullen

we met z’n allen alsmaar minder papier willen verbruiken. Is het

inderdaad effe wennen geen papieren… gazet in de handen te kunnen

houden, we doen er de komende generaties zóvéél deugd mee…

4.000 4.000

19’13

Y SURFEN NAAR, KIJKEN, LEZEN, LUISTEREN OOK, SOMS DOORGRONDEN…

KEER WERD OP GAZETRONSE.BE EN OP AZRONSE.BE GEKLIKT IN 2013…

gAZet heeft bij de providers van onze voornaamste websites het

surfgedrag opgevraagd voor - sinds 04 januari - de eerste 15 num-

mers in 2013 van ons lokaal digitaal weekblad alliene vuir Ronse. Met

trots geven we deze resultaten weg: gazetronse.be 24.751 keer

aangeklikt en azronse.be 2.450 keer, samen 27.201 keer (*). Dat is

per week een gemiddelde van 1.814 keer. Als er de eerste week 500

personen gAZet gelezen hebben, dan staat het weekcijfer thans op

liefst 3.128 lezers! We houden géén rekening met de mogelijke lezers

via ISSUU (ons blader- annex printprogramma) en evenmin met onze

blog WordPress. We gaan evenzeer voorbij aan het feit dat er

soms via één klik na de eerste nog een (of meerdere) personen

meekijken! We mogen dus besluiten dat we weldra evolueren naar…

(*) M

AAND

AG 15

APR

IL 2

013

17u,

NOG

3 D

AGEN

TE G

AAN

ZELF

S!

RONSE DEZE WEEK WOENSDAG V-DAG 10:15 Ronse lag er maar grijsjes bij, maar je ziet zo de

bladeren groeien…

THE SKY IS THE LIMIT!

I N H O U D S I N F O & V E R A N T W O O R D I N G van de foto’s, illustraties en ander (beeld-)

materiaal in jaargang 01 nummer 19 van het

lokaal digitaal weekblad gAZet voor Ronse

HOME: gAZet logo door Willy Deventer (ook

vlg. blz.); eigen foto; fotografen onbekend

BLZ.A: via Ignace Michaux; fotograaf onbe-

kend; eigen foto

BLZ.B: eigen foto’s

BLZ.C: eigen foto’s; gAZetGRAFIEK; foto-

graaf onbekend

BLZ.D & F: eigen materiaal; foto Thomas De-

riemaeker

BLZ.E: eigen materiaal

BLZ.G: eigen foto’s

BLZ.H: fotograaf onbekend; eigen foto

BLZ.I: meegedeeld; eigen foto’s

BLZ.J: bijdrage Thomas Deriemaeker

BLZ.K/L: Loes Deventer omtrent land- en

kaartboek van Ronse uit 1684: de thienden…

BLZ.M/N/O: bijdrage Ignace Michaux, ook

eigen foto’s

BLZ.P: oude prentkaart; via Ude VK; eigen

foto’s

BLZ.Q: bijdrage Thomas Deriemaeker; logo

en naamzetting Glorieux door Willy Deventer

BLZ.R: bijdrage Thomas Deriemaeker; uit

RONSE uitgave Emka

BLZ.S: diepdruk 04 uit de reeks over Vader

Glorieux door Willy Deventer; eigen foto’s

BLZ.T/U/V/W: eigen foto’s; cart. Hubert D.D.

BLZ.X: eigen foto’s

BLZ.Y: gAZet naar wekelijks 4000 lezers…

BLZ.Z: COLOFON; eigen foto’s; foto An D. + E X T R A P A G I N A + C A U S E R I E

OVERZICHT 25 blz. uit gAZet jaargang 01

nr.19 van 10 mei 2013; 30 blz./128 illustr.

C O L O F O N digitaal weekblad gAZet wordt uitgegeven

door ATELIER 92/94 te 9600 RONSE

BTW BE0 736 111 125

TEL +32 494 41 77 62 (mét voice-mail)

gazetronse@gmail.be / azronse@gmail.be

initiator/producer/uitgever: Willy Deventer

de redacteurs staan bij hun blz. vermeld

hoofdredacteur: Willy Deventer

de auteurs zijn verantwoordelijk voor hun

ingezonden kopijen; kopijen kunnen

worden ingekort en/of passages kunnen

worden geresumeerd

→ postadres: Saey Buro, Engelsenlaan 21,

9600 Ronse

A U T E U R S R E C H T E N ALLE RECHTEN VOORBEHOUDEN BBIE DEPONERING (i-Depot) Willy Deventer is international author met

CAE-code 109987598, aangesloten bij

SABAM en bij de BBIE (i-Depot), tevens

graficus/kunstschilder met TheArtServer-

code 22912 alsook uitgever bij de Konink-

lijke Bibliotheek te Brussel met code 8672,

manager Atelier 92/94 Ronse en co-founder

BVBA AbyZ consult & projects Gent.

Er is ter goeder trouw gepoogd om (beeld-)

materiaal op te nemen waarover geen dui-

delijk copyright te noteren viel. gAZet heeft

dus niemand willen duperen, maar, indien er

zich iemand tóch tekort gedaan voelt, neem

dan asap contact op met onze redactie via

gazetronse@gmail.com om ofwel het betrok-

ken (beeld-)materiaal alsnog te verwijderen

of om er het copyright van te kunnen vermel-

den. Confraterneel gegroet, Willy Deventer.

O. A. I N D I T N U M M E R : √ 2L Gilbert Malrait wordt herdacht… √ zwartboek Ronse gepubliceerd… √ weven enz. bij Glorieux in Sint-Pieter… √ moederdag en blauwe hortensia’s… √ piepo°t maal drie (vier feitelijk)… √ op wandelroute met Glorieux deel 6… √ BREAK over vriendelijk Ronse!?… √ hét werd… hét Plein!… √ sequoia’s voor het Bruulpark... √ voet gevonden, ‘n andere te zoeken... √ driemaal Sint-Pieterskerk… √ reeks textiel in Ronse start 17 mei… √ kaartboek 1684 en de thienden… √ Ronse in dictionaire van 1740…

O.M. IN KOMEND(E) NUMMER(S): √ waar is het arduin van VDW-Henrist?… √ vervolg uit het kaartboek van 1684… √ vervolg Glorieux, vervolg duivels… √ eens ‘n goed artikel over Ronse… √ Ronsemuziekjes uit bomma’s tijd… √ wat brengt de lokale pers?… √ tien woorden, maar dan plastischer… √ en nog van alles en nog wat…

19’13

gAZet

Willy DEVENTER stichter /uitgever

van lokaal digitaal weekblad gAZet zegt alweer tot

volgende vrijdag 11.00 uur…

Terwijl je

leest,

kli(n)kt er uit gAZet!

élke vrijdag 11u één week lang

v i a gazetronse.be

Z

Ook onze paparazzi perseend bekent zich tot dé Hoedenclub!

MET DE R VAN RONSE!

H E T M E I S P O O K - olie op paneel 32x23cm door Willy Deventer (1972)

EXTRA

1

19’13

EXTRA

2

Vervolg van blz.W Iemand die pas vorige week gAZet ontdekte, complimenteerde mij met volgende quote: bij deze is de pensioengerechtigde leeftijd verlegd van 65 naar 85 jaar! Merci Albert en… moeder Stamper (inside joke) en met moederdag mag ik weer eens bewij-zen dat gAZet ook testamentair werkt voor mij én ik beschouw elk wekelijks werkstuk als een schilderij (zie vorige pagina één van mijn werken), elke gAZet is een doek dat af is, geschilderd met brede vegen en strepen, niet van-uit… beûsto°s en tuuwbekies kluihren, maar geconterfeit met allerlei beeld-materiaal dat dan in het wekelijkse overzicht wonderlijk samenvalt in een artistieke mozaïek. Voila, ik ga mijn moederdagtableau stilaan besluiten, zonder te vergeten dat het bij mijn grootmoeder langs moeders kant tot 1915 café was (hoek Marmezoek beneden de Langeweg) en dat het bier werd geserveerd per kan, er is er eentje overgebleven, ten huize Deventer-Henrist steevast PIEPO°T genoemd. Ter zijner ere én ter ere van al het bier dat hij ooit vanuit de ton langsheen dorstige keel ter droge maag bracht. Eindigen we met nog een andere Ronsese moeder: reuzin Stanse, ere aan de Ronsese textiel…

… waar vanaf volgende week hier in gAZet ‘onze’ Thomas gaat zorgen die voor zijn mama ook wel ‘n bloemekeetje veil zal hebben nu zondag… Eresaluut aan mijn andere overgrootmoeder Marie Eekhout én mijn bomma Palmyre Béatse die hierboven in… ‘t lang gefotografeerd staat bij fotograaf Jensen in de Sta-tionstr. nr. 220 (zelfde huis, maar nr. 9 nu!), waar het ooit met weekblad –AZ allemaal begon, getuige deze… gAZet! Moeders van Ronse, prosit. W.D.

gAZet jg.01 nr.19

vrijdag 10 mei 2013