FULL TRANSCRIPT_ 2nd #PiliPinas2016 Presidential Debate in UP Cebu _ Inquirer News

7/25/2019 FULL TRANSCRIPT_ 2nd #PiliPinas2016 Presidential Debate in UP Cebu _ Inquirer News

1/28

5/10/2016 FULL TRANSCRIPT: 2nd #PiliPinas2016 presidential debate in UP Cebu | Inquirer News

http://newsi nfo.i nq ui rer.net/775643/ful l- tr anscr ipt- 2nd- pi li pi nas2016- pr esi denti al -debate- in- up- cebu

SHARES:

VIEW COMMENTS@inquirerdotnet

INQUIRER.net

03:32PM March 22nd, 2016

RECOMMENDED

Duterte, Leni maintain lead

Manila race tight; Binay

leads early vs Pea

Manilas voting dead

surprise living

Missing names, faulty

machines top complaints

Lets support the winner

oma to President Duterte:

Lets talk peace

7 killed in Cavite election

day massacre

Peaceful polls leave 13 dead

Digong last voter; foes leave

fate to God

Senate race: Villanueva

surprises at top spot

TV5 executive Luchi Cruz-Valdes moderates the second presidential debate. SCREENGRAB FROM TV5

Luchi Cruz Valdes:Ako po si Luchi Cruz Valdes at napapanood ninyo po tayo dito sa TV5 Aksyon TV at

naka livestream din po tayo sa News5 everywhere at sa www.bilangpilipino.com.ph. At bago po tayo

magpatuloy, narito po muna ang ating debate rules.

May dalawa po tayong rounds sa gabing ito. Sa una pong round, bawat panelista po magtatanong sa

iisang kandidato, bibigyan po ng dalawang minuto ang kandidato para sumagot. Pagkatapos ng

kanyang sagot, maaaring mag-react ang iba pang kandidato pero tig-30 segundo lamang po ang

reaksyon.

Bilang moderator, sisikapin ko pong walang madedehado. Ang bawat kandidato po ay magkakaroon ng

pantay-pantay na pagkakataon na matanong ng ating mga panelista sa ibat-ibang isyu.

Sa ikalawang round naman po, mismong ang mga

kandidato na ang magtatanong sa isat isa. Nauna na

pong nagbunutan ang mga kandidato kung sino ang

magtatanong at kung sino ang kanilang tatanungin.

Nagbunutan na rin po ang mga kandidato sa kani-

kanilang puwesto sa entablado.

Huwag na po nating patagalin pa, bilang panimula,

tayo po ay tutungo na po kaagad sa ating Round One.

At ang una pong magtatanong dito po sa ating Round

One, ang atin pong panelista, isa pong senior

correspondent at News5 anchor, si G. Ed Lingao.

ROUND ONE

Ed Lingao:Ang tanong ko po ay para kay Senadora Grace Poe. Bilang chai rperson po ng komite na

nagsulong ng Freedom of Information Bill, o FOI, doon sa Senado, ano po ang dahilan kung bakit

namatay ang FOI sa adminis trasyon ni Pangulong Aquino? At kung titingnan po ninyo sa paligid ninyo,

yung mga karibal ninyo sa puwesto sa entablado ngayon, sino po sa tingin ninyo sa kanila ang

haharang o susulong ng tunay na FOI?

Sen. Grace Poe: Kaya po hindi natuloy ang Freedom of Information ay hindi dahil sa amin sa senado

sapagkat walong buwan pa lamang noong ika-16 na kongreso napasa na namin ito, at matibay po ang

Freedom of Information na ipinasa naming sa senado. Ka-debate po natin dyan si Senator Miriam, si

Senator Enrile, at iba pang mga beterano sa senado ngunit napasa natin ito. Nagbibi gay ito ng armas

sa ating mga kababayan para mabusisi ang mga dokumento ng gobyerno para hindi na mangyari muli

yung nangyari sa PDAF. Ngayon, kaya hindi ito nakapasa sapagkat hindi po ito pumasa sa kongreso rin.

l

Marcos, Robredo k

take poll battle to

Twitter

May 10th, 2016

Whos leading?

Mayors of Metro

Manila

May 9th, 2016

Roxas to make an

announcement at

a.m. Tuesday, says

May 10th, 2016

Whos who in

Dutertes inner circ

May 9th, 2016

Follow @inquirerdotnet

POPULAR

LATEST VIDEOS

LATEST NEWS STORI ES H EADL INES NATI ON REGI ONS METRO WORLD CI TI ZEN'S JOURNALI SM CDN

FULL TRANSCRIPT: 2nd #PiliPinas2016 presidential

debate in UP Cebu

INQUIRER.net

1.9M likesLike Page

3363

NEWS OPINION SPORTS LIFESTYLE PREEN ENTERTAINMENT BUSINESS TECHNOLOGY GLOBAL N
http://newsinfo.inquirer.net/784680/digong-last-voter-foes-leave-fate-to-godhttp://newsinfo.inquirer.net/784682/peaceful-polls-leave-13-deadhttp://www.bilangpilipino.com.ph/http://newsinfo.inquirer.net/784657/roxas-to-make-an-announcement-at-10-a-m-tuesday-says-spokesmanhttp://newsinfo.inquirer.net/784657/roxas-to-make-an-announcement-at-10-a-m-tuesday-says-spokesmanhttp://newsinfo.inquirer.net/784657/roxas-to-make-an-announcement-at-10-a-m-tuesday-says-spokesmanhttp://ruby.inquirer.net/redirect/redirect.php?item_id=1974http://newsinfo.inquirer.net/784708/lets-support-the-winnerhttp://newsinfo.inquirer.net/files/2016/03/pinas-debatestv5.pnghttp://newsinfo.inquirer.net/784713/manila-race-tight-binay-leads-early-vs-penahttp://newsinfo.inquirer.net/files/2016/03/pinas-debatestv5.pnghttp://newsinfo.inquirer.net/784725/rodrigo-duterte-leni-robredo-maintain-lead-president-vice-philippines-election-resultshttp://www.inquirer.net/http://ruby.inquirer.net/redirect/redirect.php?item_id=1974http://globalnation.inquirer.net/http://technology.inquirer.net/http://business.inquirer.net/http://entertainment.inquirer.net/http://preen.inquirer.net/http://lifestyle.inquirer.net/http://sports.inquirer.net/http://opinion.inquirer.net/http://newsinfo.inquirer.net/http://www.inquirer.net/https://www.facebook.com/inquirerdotnet/https://www.facebook.com/inquirerdotnet/https://www.facebook.com/inquirerdotnet/http://cebudailynews.inquirer.net/http://newsinfo.inquirer.net/category/citizens-journalismhttp://newsinfo.inquirer.net/category/latest-stories/world-latest-storieshttp://newsinfo.inquirer.net/category/inquirer-headlines/metrohttp://newsinfo.inquirer.net/regionshttp://newsinfo.inquirer.net/category/inquirer-headlines/nationhttp://newsinfo.inquirer.net/category/latest-storieshttp://newsinfo.inquirer.net/category/latest-storieshttps://twitter.com/intent/follow?original_referer=http%3A%2F%2Fnewsinfo.inquirer.net%2F775643%2Ffull-transcript-2nd-pilipinas2016-presidential-debate-in-up-cebu&ref_src=twsrc%5Etfw&region=follow_link&screen_name=inquirerdotnet&tw_p=followbuttonhttp://newsinfo.inquirer.net/784522/whos-who-in-dutertes-inner-circlehttp://newsinfo.inquirer.net/784522/whos-who-in-dutertes-inner-circlehttp://newsinfo.inquirer.net/784657/roxas-to-make-an-announcement-at-10-a-m-tuesday-says-spokesmanhttp://newsinfo.inquirer.net/784657/roxas-to-make-an-announcement-at-10-a-m-tuesday-says-spokesmanhttp://newsinfo.inquirer.net/784542/whos-leading-mayors-of-metro-manilahttp://newsinfo.inquirer.net/784542/whos-leading-mayors-of-metro-manilahttp://newsinfo.inquirer.net/784763/marcos-robredo-kids-take-poll-battle-to-twitterhttp://newsinfo.inquirer.net/784763/marcos-robredo-kids-take-poll-battle-to-twitterhttp://www.bilangpilipino.com.ph/http://newsinfo.inquirer.net/files/2016/03/pinas-debatestv5.pnghttp://newsinfo.inquirer.net/784675/senate-race-villanueva-surprises-at-top-spothttp://newsinfo.inquirer.net/784680/digong-last-voter-foes-leave-fate-to-godhttp://newsinfo.inquirer.net/784682/peaceful-polls-leave-13-deadhttp://newsinfo.inquirer.net/784685/7-killed-in-cavite-election-day-massacrehttp://newsinfo.inquirer.net/784686/joma-to-president-duterte-lets-talk-peacehttp://newsinfo.inquirer.net/784708/lets-support-the-winnerhttp://newsinfo.inquirer.net/784710/missing-names-faulty-machines-top-complaints-2http://newsinfo.inquirer.net/784711/manilas-voting-dead-surprise-livinghttp://newsinfo.inquirer.net/784713/manila-race-tight-binay-leads-early-vs-penahttp://newsinfo.inquirer.net/784725/rodrigo-duterte-leni-robredo-maintain-lead-president-vice-philippines-election-resultshttp://newsinfo.inquirer.net/source/inquirer-nethttp://www.twitter.com/inquirerdotnet


2/28


http://newsi nfo.i nq ui rer.net/775643/ful l- tr anscr ipt- 2nd- pi li pi nas2016- pr esi denti al -debate- in- up- cebu 2

t nangyari yon sapag at mas i na sinasa i nila na itoy prayori a ng a ministrasyon, in i po natin

nararamdaman na tunay nila itong itinutul ak. Para sa akin, ayoko na lang sabihin kung sino dito ang

haharang, pero sigurado ako na merong haharang sa mga kasama ko.

Luchi Cruz Valdes:Nais nyo po bang mag-react, Sec. Mar?

Sec. Mar Roxas:Ako ba yung tinutukoy nya? Kabahagi po ako ng Daang Matuwid Coalit ion.

Tama po yung sinabi ni Senadora Grace, pumasa ito sa senado pero hindi ito pumasa sa Cmara de

Representa ntes. May mga mabibigat na dahilan kung bakit tinutulan ito ng mga kongresista at yan ay

pinagdebatehan sa oor ng Camara. May ibat-ibang bersyon na inihain subalit hindi ito naging

matagumpay. Pag ako ay naging pangulo, ipapasa ko isang matibay na FOI para malaman ng

sambayanan kung ano ang nangyayari sa kanilang gobyerno.

Luchi Cruz Valdes: Nang wala pong right of reply, Sec. Mar, because natatandaan po namin sa isa pong

forum ay nasabi nyo na dapat may kalakip na right of reply.

Sec. Mar Roxas:Hindi po, Luchi. Ang sinabi ko sa forum doon na ini-report ko sa iyo na yan ang

pagtutol ng mga miyembro ng Cmara de Representantes . Hindi po ako ang naghain po noon.

Luchi Cruz Valdes:Pero kayo po ay hindi nyo gagawing kondisyon oho. Mayor Duterte, gusto niyo po

bang mag-react tungkol dun sa sagot ni Senador Grace?

Mayor Rodrigo Duterte: Yes, maam. A few days ago, I and Senator Cayetano signed a waiver over Bank

Secrecy Law. You can pry into what ano po ba ang maipakita ko sa inyo? Freedom of Information

actually is pera yan, yung ninanakaw sa gobyerno kung saan napunta.

Luchi Cruz Valdes: VP Binay? Ang inyong reaksyon?

VP Jejomar Binay:Alam ho ninyo, napakatagal nang nakabi nbin sa kongreso itong FOI na ito eh. Ako ho,

pagka naging pangulo, sa lalong madaling panahon, mag-iisyu po ako ng executive order dun ho yung

Freedom of Information.

Luchi Cruz Valdes:Senator Poe, nais nyo po bang sumagot?

Sen. Grace Poe:Sana maganda sana pakinggan yon subalit, mawalang-galang na po, VP Binay,

marami po kaming mga katanungan sa inyo na hindi naman din ninyo nasasagot sa senado, paano

naman kami maniniwala na susuportahan ninyo ang tunay na Freedom of Information?

VP Jejomar Binay:Alam mo, Senadora, lagi ho kayong dapat magbibigay ng magtiwala po kayo.

Uulitin ko po, ako man of action ako eh, kaya ho ako namahal sa Makati kasi lahat ng pinapangako ko

nangyayari. Pangako ko po sa lalong madaling panahon pagkasumpa ko bilang pangulo, palalabasin ko

po ang Freedom of Information.

Sen. Grace Poe: Ms. Luchi, nasa kalidad po ng Freedom of Information, pwede tayong magpasa ng

Freedom of Information pero malabnaw. Ang gusto ko ang bersyon namin sapagkat nakalagay doon

mismo pati yung Statement of Assets and Liabili ties ng mga barangay chairman. Importante po na

lahat, mula sa ibaba hanggang sa itaas, ay may pananagutan sa ating bansa.

Luchi Cruz Valdes:Mayor?

VP Jejomar Binay: Alam po ninyo, Luchi, kelangan ho itong Freedom of Information. Ito ho ang sagot sa

graft and corruption eh, transparency. Huwag na ho natin lahat yan mga deba-debate pa o ano, FOI,

Freedom of Information sa executive department, mai-implement ko po yan.

Luchi Cruz Valdes: Senator Poe, gusto nyo po bang sagutin ang reaksyon na yan?

Sen. Grace Poe: So, gusto po ba ninyo ngayon mag-sign kayo ng bank waiver sa inyong mga accounts?

VP Jejomar Binay: Aba! Ako nga ho eh eto nga isa sa dokumento kong dokumento ko hong dala-dala

dito eh. Pinirmahan ko na ho ito, yayakagin ko kayong tatlo na pirmahan nat in ho, waiver ho yung

AMLA, na tayo ay imbestigahin

Sen. Grace Poe:Tama.

VP Jejomar Binay: Para makita ho yung mga lifestyle at saka yung executive performance natin.

Luchi Cruz Valdes: Mayor Duterte?

Mayor Rodrigo Duterte:We signed a waiver to we waived our rights so that anybody can, as I said,

look into bank accounts.

Luchi Cruz Valdes:Kayo rin po?

Mayor Rodrigo Duterte:If I were the president, day 1, I will ask everybody to cooperate. And I just

Nandyan na yung waiver mo, Vice President? Andyan na yung ang waiver mo?

VP Jejomar Binay:Oo ba, nandito na. Yun na nga, kaya ko gustong may dokumento ipi-prisi nta eh

Mayor Rodrigo Duterte:Nakakatakot lahat yan, pipirmahan ko dyan sa harap mo.

VP Jejomar Binay:Saglit lang ha, saglit lang.

Luchi Cruz Valdes:With all due respect po sa inyo, Mr. VP, the COMELEC has ruled and we would like to

Crowdynews Full Screen

INQUIRER.net

After elections, Binay gets support from frat

brods

2 h

News
http://widget.crowdynews.com/fullscreen/?k=Inquirer/news-business-and-tech-fshttp://info.crowdynews.com/crowdynews-social-media-curation-widget-contact-us?utm_source=cn-widget-logo&utm_medium=cn-regular&utm_campaign=cn_widget


3/28



ll l l l

abide by the rules of the COMELEC that there will be no notes allowed during this debate. Mawalang-

galang na po. Ako po ay humihingi ng paumanh in, publicl y, kay Mr. Vice President, kasi po kami po ang

nagbigay ng pahintul ot po sa kanila na magdala ng notes. Yan rin po ang dahilan kung bakit po

naantala po ang pagsisi mula nitong debateng ito. Pero sa puntong ito po, Mr. Vice President, with all

due respect, I have to tell you, we will abide by the COMELEC rules that there will be no notes during

this debate.

VP Jejomar Binay:Eh Luchi, hinihingi ni Mayor Duterte eh

Luchi Cruz Valdes:With the permission of our

VP Jejomar Binay: Ibibigay ko lang sa kanya.

Mayor Rodrigo Duterte: Tayong dalawa na lang

Luchi Cruz Valdes: Pinapakita lang daw po ang waiver

Sec. Mar Roxas:Palagay ko, sundin na lang nati n ang COMELEC, yan ang patakaran hindi ba? Kung

meron kung ang bawat isa sa atin ay nais pumirma ng kahit anong waiver, matapos ito ay sa labas po,

pwede natin ipakita kung anong waiver ang pipirmahan natin.

Luchi Cruz Valdes: Point well-taken. Mr. VP, we will take you at your word right now or not, its up to our

audience but we cannot allow the notes. Please, respectfull y

VP Jejomar Binay:No, excuse me. Its not a note, its a document.

Luchi Cruz Valdes: Even the document, sir because the COMELEC rules do not allow for the documents.

VP Jejomar Binay:Excuse me, you know, when you say notes, something which you are reading, but

after all, Mayor Duterte

Mayor Rodrigo Duterte:Ako, you give it to me and Ill sign it.

VP Jejomar Binay:Ilalabas ko lang, saglit lang.

Luchi Cruz Valdes: Pinapahintulutan po ni Mayor Duterte na ipakita ni

Mayor Rodrigo Duterte:Id like to be very, very brutally frank to the Vice President. Sir, marami kang

kaso sa COA pati sa Ombudsman Eh hindi, public knowledge naman yan eh. At ako naman

ay sinasabi nung una na theres a technical malversation, ang tanong ko, and if you can produce even

May I have extension? Yes, no extension? Pirmahan naming yan, tapos kung may kaso ako,

we will withdraw from the presidency derby.

Luchi Cruz Valdes:Maraming salamat po, Mayor Duterte. Sagot nyo po, Mr. VP.

VP Jejomar Binay:Alam mo, yung sinabi mo, Digong, eh mag withdraw sa presidency, eh kaso ho, ang

premise mo eh yung may kasalanan, mag-withdraw

Mayor Rodrigo Duterte:Hindi, hindi, let me me kaso, wala pa tayong kasalanan

VP Jejomar Binay:Ako, hindi ako nagnakaw, wala akong kuwan, so bakit ako magwi-withdraw? Kung

ikaw, sa kunsensya mo, may kasalanan ka, o di magwithdraw ka.

Mayor Rodrigo Duterte: O hindi kaya, dahil malaki na ang gastos mo?

Luchi Cruz Valdes: Maraming salamat po. Tayo po ay tutungo na po sa susunod na tanong. Ang

susunod na katanungan ay mula kay Lourd de Veyra. Lourd?

Lourd De Veyra: Ang tanong ko po ay para kay Vice Presiden t Binay. Sir, kayo po ay pinasasampah an ng

Ombudsman ng mga kasong kriminal, ang inyong anak na si Junjun ay nasampahan na po. Kung

tutuusin kas i, pareho kayo po ng kaso ang kaibahan nyo lang po, kayo po ay may immunity. Kung

sakaling ma-convict po si Junjun Binay, kung kayo po ay pangulo na, ano po ang gagawin ninyo, sir?

VP Jejomar Binay: Mabuti nabangg it mo yung bahagi ng convict, ano ha. Eh yun eh hanggang ngayon

nandoon pa rin sa stage ng bintang, Lourds, ha. Pagka na-convict, o di parusahan, eh yun ang

conviction eh. Kaya lang, yung bintang hindi ho yun ang conviction. Kelangan ho, para maging totoo

alam mo Lourds, pagka may sinabi kang, Lourds, ikaw ay corrupt bintang yun. Para masabing ikaw ay

corrupt, kelangan may hatol ang hukuman na ikaw ay corrupt. Okay? So, uuliti n ko sa iyo ha, at ako

naman ay abogado rin, Sa Diyos at sa tao, walang kasalanan ang anak ko. Pero kung anuman ang

desisyon, susundi n natin. We must be a government with a rule of law.

Luchi Cruz Valdes:Meron po bang gustong mag react sa naging sagot ni VP Binay sa kanyang

katanungan?

Mayor Rodrigo Duterte:Its a sad story. Im on words of tears, I will not answer. Basta anak


4/28



uc ruz a es: ng anong po sa inyo, sir

Sen. Grace Poe: Eto na lang Ms. Luchi siguro ay ito, rule of law, pero meron din tayong mga rules

ngayon na dapat ay sinunod. Siguro maganda sanang pahiwatig ang paggalang din sa batas at

paggalang rin sa mga naging regulasyon ng pag-debate na ito. Bigyan na natin ng benet of the doubt

ang ating mayor. Siguro nga mali ang nasabi ninyo sa kanya. Pero para sa akin, importante rin na sana

nakadalo sya sa senado para mag-eksplika rin ng kanyang punto kung wala naman talagang tinatago.

VP Jejomar Binay:Alam mo, Madam Senator, pinag-uusapan natin ang rule of law ha, eh lagi mong

sinasabi ikaw eh lagi mong sinasabi ha

Sen. Grace Poe: Opo

VP Jejomar Binay: Teka muna, wala pa naman akong ano. Lagi mong sinasabi na ikaw eh tunay na

Pilipino, ha.

Sen. Grace Poe: Opo.

VP Jejomar Binay:Paano ka magiging tunay na Pilipin o? Eh sumumpa ka, ha, na maging Amerikano at

yung mag a-abdure ka? Ikinahihiya mo ang pinanggalinga n mo at meron ka bang

Sen. Grace Poe: Papaano mo nasabi na ikinahihi ya? Unang-una, ilang milyon ng ating mga kababayan

ang nakatira sa ibang bansa. May batas tayo na RA 9225 na kinikilala ang ating mga kababayan na

nakatira sa ibang bansa, namuhay ng marangal pero hindi nawala ang pagmamahal sa bayan. Ang

pagiging malayo sa bayan ay nakakapag nakakapangulila pa nga. Sinasabi mo, ikaw number one na

nagsasabi na pinoprotektahan mo mga OFW, tapos sasabihin mo na ang isang nakatira sa ibang bansa

ay hindi na pwedeng bumalik dito para manilbihan?

VP Jejomar Binay: Madam Senator, hindi ho kayo OFW

Sen. Grace Poe:Hindi ko sinasabing ako ay OFW

VP Jejomar Binay: Ang sinasabi ko lamang

Sen. Grace Poe: Pero sinasabi ko, nanirahan sa ibang bansa . Ngayon, ang mga Pilipino na nanirahan sa

ibang bansa, bumabalik dito para manilbihan, hindi na ba sila pwede? Bakit tayo nagpasa ng isang

batas na 9225 na sinasabi mo rule of law? Hindi ba rule of law din yan? Alam niyo, Mayor Binay

VP Jejomar Binay: Madam Senator, ang sinasabi

Sen. Grace Poe:Mayor Binay, hindi lang po sa kulay yan.

VP Jejomar BInay:Hindi ho

Sen. Grace Poe: Nasa pagmamahal. Nandito ka nga nakatira sa bansa pero nangulimba t ka naman ng

pera.

VP Jejomar Binay:Kita mo, ikaw, sama-sama kayo eh, sa conspiracy

Sen. Grace Poe: Sama-sama saan?

VP Jejomar Binay:Sa conspiracy to demolish my per

Sen. Grace Poe: Conspiracy? Kami walang pera. Wala kaming makinarya

VP Jejomar Binay:Pwede bang ako naman ang magsalita

Sen. Grace Poe: Ikaw may pera, ikaw makinarya.

VP Jejomar Binay:Bastat ikaw, hindi ka tunay na Pilipino kasi ikinahihiya mo

Sen. Grace Poe:O, hindi bale

VP Jejomar Binay: Ikinahiya mo, sinabi mo sa when you took your oath of allegiance for you to be

naturalized as an American ci tizen, I abdure ikinahihiya ko ang pinanggalingan ko.

Sen. Grace Poe:Mayor Binay, ikaw mismo ang nandito nang bumalik ako dahil namayapa ang aking

tatay. Ang administrasyon ay laban sa amin pero akoy bumalik dito. Tinatayang higit 10 milyong mga

Pilipino ang nakatira sa ibang bansa at marami doon ay may dual citizenship. Hindi nila ikinahihiya ang

kanilang bansa pero gusto nilang mabuhay ng marangal at hindi manatili dito ng walang oportunidad.

Kaya ako tumatakbo para magkaroon ng oportunidad at hindi manatili dito kahit walang oportunidad at

magnakaw lamang.

VP Jejomar Binay:Ang isyu ang isyu, ikaw ba ay totoong Pilipino? Ikinahiya mo ngaikinahiya mo

Ladies and gentlemen, yung oath of allegiance, nandun ang I abdure and what is the meaning of

abdure? Ikinahihiya ko ang lahat ng pinanggalingan ko. Ikinahihiya ko yung pagka Pilipi no ko

Sen. Grace Poe: Eh Mayor, mayor, teka muna sabihin mo sa kin

VP Jejomar Binay: Ako muna. Ako muna magsasa

Sen. Grace Poe: Bakit si Teddy Hindi, alam mo, nang iinsulto ka. Unang-una 9225 ipinasa, wala po sa


5/28



itsura yan, nasa paninilbihan, mga kababayan.

Luchi Cruz Valdes:Sir VP, Senator Poe, I think nasagot na po ng sapat ang mga katanungan at mga

reaksyon.

Sen. Grace Poe: Nanatili ka nga sa bayan natin pero ikaw naman ay nangulimbat at nagnakaw. Anong

kaibahan nun? Malaki ang kaibahan. Nanirah an ka sa ibang bansa hindi lang yan OFW, Overseas

Fighting Filipino Workers or Overseas Fighting Filipinos

VP Jejomar Binay:Madam Senator, kung magbintang ka parang akoy nahatulan na.

Sen. Grace Poe: Ikaw ba yung sinabi kong nangungulimb at? Sinabi ko lang naman

VP Jejomar Binay:Sinasabi mong magnanakaw ako.

Sen Grace Poe: Sinabi ko lang naman

Luchi Cruz Valdes:Ititigil na po natin ito, mawalang-gala ng na po, Senator Poe. I think

Sen. Grace Poe: Ikaw ang nagsabi na ako ay ikinahihiya ko ang pagiging Pilipino. Ang sinasabi ko mas

mabuti na ikaw ay umalis, nagtrabaho ng tapat, kesa naman nanatili ka dito, umasa sa mga magulang

mo at nanguli mbat lamang ng pera. Hindi ko sinasabing kayo yon dahil naniniwala ako sa due process,

pakinggan natin po ang inyong kaso.

VP Jejomar Binay:I hereby declare on oath that I absolutely and entirely renounce and abdure all

allegiance and delity

Luchi Cruz Valdes: Mr. VP, mawalang-galang na po, Mr. VP, bawal po talaga ang notes, I will have to

warn you.

VP Jejomar Binay:Okay, basta

Luchi Cruz Valdes:We will have to move on to the next question because there are questions for the

other candidates. The next question, please.

Mayor Rodrigo Duterte: Wag na lang ninyo akong isali- bigay niyo na lang

Sec. Mar Roxas:Okay, enjoy ito! Mataas ang rating ninyo rito

Luchi Cruz Valdes: Amy?

Amy Pamintuan:Ang tanong ko po ay para kay Mayor Duterte. Medyo lumayo po tayo sandali sa main it

na topic. Nag-commit po ang Pilipi nas sa United Nations na babawasan natin ang polusyon na

hanggang 70% by 2030. Pero inaprubahan ni Pangulong Aquino ang maraming coal-red plants para

sa energy security natin. Paano natin matutupad ang ating commitment sa UN habang tumataas

naman ang dependence natin sa coal para sa ating energy security?

Mayor Rodrigo Duterte:I will answer you with this. Tayo, Maam, we are called to comply but the

industri al countries does that. We only contribute point- zero something to the carbon footprints in this

planet. Sila hindi sila ang ayaw eh. Tayo, they bamboozle us to obey. Its not fair. Im not saying that

coal is right but Im just saying, itong United Nations and the industrialized countries are really

hypocrites.

Gusto nila hindi, bayaran nila tayo or they supply us with hydro, solar. Mahal yan. Ngayon kung

idinadamay nila tayo at sila naman ayaw maniwala, and yet, itong United Nations hypocrisy because

they cannot enforce sanctions against those who are violating. Everyday theyre sprouting up so many

coal-red power plants. We only contribute a third of the footprints carbon footprints, so very little.

And yet, we are a growing country, we need to industrial ize, we need energy. Ang sabi ko, susunod tayo,

but you know even climate change climate change does not have to be discussed. It is here. El nio is

the climate change. Kaya ning mga lupa mo maski saan-saan, they are cracking up, even in Luzon.

Thats pollution. Your climate change is already there. So what we should do is to do remedial

measures, pero huwag lang tayo, because we have noticed that those who are really into heavy

industries are the rst world countries.

That is my objection to them. Its pure hypocrisy. Ina-ano tayo tapos, they come here and

nagya-yawyaw about and yet they cannot even suggest to their own government to stop it! Di bale na

ang sobra dyan.

Luchi Cruz Valdes: Ang unang bell po ay 10-second mark so you have 10 more seconds after the rst

bell. Secretary Mar, you would like to react? Did you want to react?

Sec. Mar Roxas:Well, napakahalaga na simulan natin ang transition towards clean energy dahil tayo isa

sa pinaka-tin atamaan ng epekto ng global warming. Lahat itong mga bagyo, 20-25 sa bawat taon na

humahampas sa ating bansa na naghahatid ng hirap, ng pagsalanta ng crops, mga bahay lahat yan ay

dahil dito sa global warming. Importante na simulan natin ang pagtungo sa clean energy.

Luchi Cruz Valdes:Si Mayor Rodrigo po muna ang sasagot.

Mayor Rodrigo Duterte: Yes, ganito yan, Maam. Al Gore came here, talked about the environment,

climate chan ge, bakit hindi niya makumbinse yung bansa niya? I know he cannot go to China and say

Stop it. Why are they coming here telling us what to do, when as a matter of fact, we need energy to

develop. We are just a developing nation.

Luchi Cruz Valdes:Senator Poe?


6/28



Sen. Grace Poe: Ms. Luchi, ay sa tingin ko ang una nating gawin ay ilikas ang 13 million six hundred na

mga residente dun sa mga high risk areas. Yun ang una, prevention. Pangalawa, isipin natin ang mga

magsasaka natin. Tama ang sinabi ni Mayor Duterte, drought ngayon, kailangan natin ang drought

resistan t na pananim para naman patuloy ang buhay nila. Kailangan tayo magkaroon ng mga dams,

mga water entrapment facilities, mga ood control projects para naman maligtas natin ang ating mga

kababayan.

Luchi Cruz Valdes: Senator Mar?

Sec. Mar Roxas:Luchi, lahat itong mga bagay na sinabi ni Senadora Grace ay mitigation, kumbaga,

papaano mabawasan ang impact sa atin. Ang punto dito ay nangangail angan tayo ng energy. Pag

akoy naging pangulo, bibigyan ko ng insentiba yung natural gas, yung mga iba pang clean energy tulad

ng geo, tulad ng hydro para yung ating energy mix, which right now is 50% coal and oil ay mabawasan

ng sa ganon mas maraming malinis na energy ang gagamitin natin.

Sen. Grace Poe: Dahil nabanggit nya ang aking pangalan, akoy naniniwala sa sinabi nya, subalit

kailangan maayos din ang ating plano. Yung ating solar energy ay importante, wind energy malaki ang

potential, nasa 70,000 megawatts ang madadagdag, pati na rin ang hydro na at least 30,000 megawatts

sa Mindanao pa lamang. Pero dapat mabilis rin ang pagkilos ng isang leader. Hindi pwedeng plano

lamang.

Sec. Mar Roxas:Ang importante rito, Luchi, ay itong mga insenti ba na ito. Ang nabanggit po na mga

energy sources nasabi tulad ng solar at ng wind ay nasa 8-8.50 per kilowatt hour. Yung natural gas ay

nasa 3.50 3.80 hanggang four pesos per kilowatt hour. Hindi natin gusto na maging masyadong

mahal ang ating kuryente dahil papaano naman ang mga trabaho na malilikha sa ating

industrialization.

Luchi Cruz Valdes:The VP would like to give his reaction.

VP Jejomar Binay: Masarap pong pakinggan ang sinasabi ni Mr. Roxas, ha. Pag ako ang pangulo, ganito

ang gagawin ko. Eto, panahon ng mga pangako. Magaganda ang sasabih in, kaya lang, may

kapabilida d ba na magiging mabili s at mangyayari ba? Eh, Mr. Roxas, guilty of analysis by paralysis , can

never make a decision right away.

Sec. Mar Roxas: Wala ho talaga ho mabagal akong gumalaw at hindi ako gumagalaw, pag pagnanakaw

ang pag-uusapan. Hindi po ako magnanakaw. Ang importante po sa aking mga panunungkul an,

kumilos po tayo ng maagap, ng mabilis at epektibo, yung mga threat

VP Jejomar Binay: Mr. Roxas

Sec. Mar Roxas:Excuse me, oras ko po ito. Sabi mo rules-based , dun tayo sa rules.

VP Jejomar Binay:Okay.

Sec. Mar Roxas: Dun po tayo, no? Sa aking panunungkulan sa lahat ng mga ahensya, lahat po ng aking

track record ay malinaw, eective, may accomplishment at makatulong sa ating mga kababayan.

VP Jejomar Binay:Mr. Roxas, tinuturo ka ni Mr. Vitangcol! Nagnakaw ka dun sa MRT. Ano ba?

Sec. Mar Roxas: Hindi po totoo yan.

VP Jejomar Binay: Yun naman po ang kuwan mo eh. Kita mo? Hindi totoo, paano? Bintang pa? O, ikaw

kung magsalita magnana kaw nasa bintang rin lang lah at po kayo. Alam mo, Mr. Roxas, ikaw ay

talagang disipolo ka ni Goebbels, yung bang 1,000 lies ay ultimately eh maniniwala ang tao na totoo.

Ikaw yun ang disipolo nun.

Sec. Mar Roxas: Kilala po ninyo si Goebbels dahil binab asa po niyo sya at sinusunod po nyo siya. Hindi

ko po kilala yan. Ang punto po dito

VP Jejomar Binay:Wow! Napaka

Sec. Mar Roxas:Wala po oras ko po ito. Wala pong kinalaman si Mar Roxas sa kahit anong katiwalian

na naganap diyan MRT na yan. Ang importante ay malaman natin na ang katotohanan ay si Mr.

Vitangcol ay natanggal sa puwesto dahil tiyo niya ang kabahagi ng mga nag-bid dyan sa mga kontratahabang siya ay nanunungkulan sa MRT.

VP Jejomar Binay:Tinuro ka rin ng Ambassador na kasama ka sa pagnanakaw sa MRT.

Sec. Mar Roxas:Nako, hindi po totoo yan. Wala pong

Luchi Cruz Valdes:Wala na po tayong mareresolba diyan sa topic na yan dahil yan po ay para sa korte

na lang po unless meron pong last answer po si Mayor Duterte, balik po tayo dun sa isyu ng coal red at

ng climate change.

Mayor Rodrigo Duterte:Well, Ive said enough. This cannot really be solved by just talking here. You

need somebody in Malacaang to just do it. Iyan ang kailangan dito eh, at all cost. Alam mo ang naka-

ano dito sa Pilipinas? Its monopoly. Buksan mo yang Pilipinas for all power players, magmumura ang

electricity. I guarantee you.

Luchi Cruz Valdes: Senadora?

l


7/28



Sen. Grace Poe: Luchi, ang importante malinis pero importante abot kaya sa ating mga kababayan.

Hindi pwede napakataas ng kuryente, kailangan talaga ay mababaan na natin ito.

Luchi Cruz Valdes: Okay, we will now move on to the Secretary Mar?

Sec. Mar Roxas: Kaya bilang pangulo, bubuksan ko ang EPIRA law. Ang EPIRA law ang siyang naglilimita

sa kilos ng gobyerno sa paglikha ng kuryente sa ating bansa.

Sen. Grace Poe: Pero Sec

Sec. Mar Roxas:Excuse me. Ako pabor ako na buksan muli ang EPIRA law para hayaan ang pamahalaan

na mag-nance, hindi na magpatayo, hindi na bibili, hindi na mag-ooperate pero na mag-nance ng

mga power plants sa ating bansa para dumami ang mga power dito, bumaba sa pamamagitan ng

kumpetisyon ang kuryente sa ating bansa. Yan malinaw na plano, malinaw na gagawin.

Luchi Cruz Valdes:Okay, we should have the last word now on power and particularly climate change

and coal-re

Sen. Grace Poe:Maaaring i-review natin ang EPIRA law pero kung pare-pareho pa rin ang mga pamilya

na mamumuhunan sa ating bansa, monopoliya pa rin, hindi ba Mayor Duterte?

Mayor Rodrigo Duterte: Yes, its monopoly.

Sen. Grace Poe: Kailangan talaga buksan talaga natin para sa ibang mamumuhunan dito basta lamang

maglilikha ito ng trabaho at produktibo para sa ating mga kababayan. Kaya ako, kahit buksan mo pa

yang EPIRA na yan, kung wala namang charter change para sa economic provisions, wala ring

mangyayari.

Luchi Cruz Valdes: Maraming salamat po. We shall now move on to the next question. From Philipp ine

Star associate editor and columnist, Marichu Villanueva.

Marichu Villanueva: Ang akin pong katanungan ay para kay Sec. Roxas.

Mayor Rodrigo Duterte: Hay salamat.

Marichu Villanueva: Mr. Secretary, meron po kaming tatlong bagay na kailangan sa inyo, ang

plataporma po nyo, pangako magpatuloy ang daang matuwid na kaya pag kayo maging pangulo.

Ngayon po, gusto rin malaman ng mga tao, paano maiiba ang inyong pamamahala kay Presidente

Aquino. Maari po ba ninyong sabihin na yung tatlong bagay na kung saan nagkulang o kaya ay

nagkamali ang Aquino administration, at paano ninyo magiging strategies niyo para hindi na maulit

ang mga pagkakamali at pagkukulang na ito?

Sec. Mar Roxas:Ang daang matuwid ay isang proseso, step by step ito, parang gumagawa tayo ng isang

gusali. Sinimul an ni Pangulong Pnoy ito sa pundasyon, paglinis sa pamamahala. Hindi pa tapos yan

kaya kailangan ituloy ang ating laban sa kurapsyon. Meron pa ring kurapsyon, aminado tayo, hindi pa

nalili nis 100%, pero malayo na ang narrating natin diyan. May mga napakulong na tayo. May mga kaso

ng na le at tuluy-tuloy ang paglitis dito sa mga corrupt na mga ito.

Pangalawa, tututukan ko pinakamahalaga sa ating mga kababayan, pagkakakitaan, trabaho,

hanapbuhay. Yan ang punto ng lahat ng gawain ng daang matuwid. Tinatanggal natin ang corruption

para magkaroon ng trabaho ang ating mga kababayan, para ang serbisyo ay maparating sa kanila ng

buong-buo. Sinimulan nati n ito sa pagbibiga y natin ng sapat na edukasyon sa napakaraming mga tao

na dati-rati ay hindi nakakatapos sa kanilang pag-aaral. Edukasyon bilang tulay sa isang mas

magandang trabaho sa kinabukasan. Dadalhin natin ang pera ng gobyerno sa pinaka-li blib na lugar.

Yung ating BUB Plus dadalhi n natin sa bawat barangay. Isang daang bilyong piso ito, para yung front

line ay wala sa Malacaang, wala sa Manila, dadalhin natin ang front line, ang ating laban kontra sa

kahirapan sa mga kabarangayan. Ang pera dadalhin natin sa kabarangayan, dadalhin natin sa mga

bayan; all 1490 towns, all 42,000 barangays ay magkakaroon ng pondo para sila mismo ay

makapagsimula ng tulong sa kanilang kapaligiran para magkaroon ng trabaho, hanapbuhay, lalo na sa

ating mga magsasaka, mangingisda doon sa mga liblib at malalayong lugar.

Itutuloy natin ang ating para sa imprastraktura kung saan itong mga kalyeng ito na nagdadala ng mga

produkto ng mga kababayan natin ay magawa para makarating sa mga pamilihan. Trabaho at

pagkakakitaan ang ating gagawin.

Marichu Villanueva: Ano po yung gagawin nyo dierently from the Aquino administration?

Luchi Cruz Valdes: Marichu, with all due respect, Mayor Duterte would like to react.

Mayor Rodrigo Duterte:Yes. Mar, we are friends

Sec. Mar Roxas:I thought so.

Mayor Rodrigo Duterte:We are not enemies.

Sec. Mar Roxas:I thought so, yes.

Mayor Rodrigo Duterte: Your talk is right. I would just like to thank you for talking about my program

more extensively.

l


8/28



Sec. Mar Roxas: Which maybe you copied from me in one of our talks as friends.

Mayor Rodrigo Duterte:Yeah, I said, Im willing to plagiarize, but that was my original program. I

wonder if you copied it.

Luchi Cruz Valdes:Secretary Roxas, any more reactions from the other candidates?

Sec. Mar Roxas:Well, tulad ng sinabi ko no, itong BUB Plus, ito ang pamamaraan, parang bibingka yan

eh, habang kumikilos ang national government sa macro, sa mga policies, ay dapat naman merong

kumikilos sa baba sa ating mga kabarangayan, sa ating mga bayan. Hindi natin malalaman lahat ng

problema at lahat ng paglutas dito sa mga problemang ito. Sila ang mga nakatira doon, sila ang

nakaka-alam. Ang kailangan lang nila ay pondo para matugunan ang kanilang mga pangangailangan.

Sen. Grace Poe:Secretary Mar, maganda yung prinsipyo ng BUB, pero hindi ba sa BUB meron din mga

menu kung ano lamang ang pwede nilang pilii n na mga proyekto? Pangalawa, hindi ba kaduda-duda

na nagkakaroon tayo ng BUB ngayon na malapit na ang eleksyon na parang nagiging insentibo sa local

government na maging panig sa administrasyon ngayon?

Sec. Mar Roxas: Senadora Grace, hindi po totoo yan, 2011 pa lang meron ng BUB. Sinimul an natin ito

dahil nais nating dalhin ang development, ang capital expenditure sa pinakamalalayong lugar sa ating

bansa. Kabahagi ito ng empowerment na bahagi ng programa ng daang matuwid na kung saan ine-

empower natin, binibigyan natin ng kakayahan ang mga kumonidad, ang mga pamayanan para sila

mismo ang makatulong sa sarili nila, ang pera ay mapaparating natin sa kanila walang kupit, walang

kaltas, walang kickback.

Sen. Grace Poe: Pero may menu?

Sec. Mar Roxas:Ano ho?

Sen. Grace Poe:May menu?

Sec. Mar Roxas:May menu naman po. Anong masama sa menu?

Sen. Grace Poe:Okay. Hindi, pero ibig ko sabihin

Sec. Mar Roxas: Classroom, farm to market road

Sen. Grace Poe: Ang ibig kong sabihin minsan kasi

Sec. Mar Roxas: rural health unit. Kasi, hindi natin gusto na gagastusin nila ang pera para sa mga

arko, Welcome, Thank You, Come Again. Eh di ba sayang yung pera na yon?

Sen. Grace Poe:Tama po, pero

Sec. Mar Roxas: Ang gusto po natin ay malagay sa tama ang paggastos nitong mga perang ito.

Sen. Grace Poe: Pero sinabi ninyo na alam nila, pero meron din mga bagay na pwede nilang makita na

hindi natin nailagay dito sa menu na ito. Maaari po ba silang isama rin dito?

Sec. Mar Roxas: Meron. Meron pong proseso na kung meron silang nakikitang paraa n para makalutas

sa kanilang problema na hindi kasama doon sa menu ay nagagawa po yun. May proseso po yon.

Luchi Cruz Valdes:Mayor Duterte, you were going to react?

Mayor Rodrigo Duterte:Mar, you might want to add the phrase, This is a recording.

Sec. Mar Roxas:Alam niyo, paulit- ulit ko sinasabi ito dahil tunay akong naniniwala dito. Ito ang ang

aking gagawin, ito ang aking tututukan, at ito ang mangyayari sakaling ako ay maging pangulo.

Luchi Cruz Valdes: VP Binay, nais nyo po bang sumama sa boses ng mga nagre-react kay Secretary Mar?

Mayor Rodrigo Duterte:Ay, kami?

Luchi Cruz Valdes: Kung nais nyo lamang po.

Mayor Rodrigo Duterte: Ive heard it several times and I thought it was a recording, thats why Isuggested to him na

Luchi Cruz Valdes: Alright . So, VP, may reaction po ba kayo? We will pass if you dont have a reaction.

Alright, at sa puntong ito po ay natanong na po ang lahat ng atin pong mga kandidato pero isang ikot pa

lang po tayo. Unang bugso pa lamang po iyan ng ating debate. Sa ating pagbabalik, mas paiinitin pa

po natin ang balitaktakan ng ating mga kandidato. Diyan lamang po kayo, magbabalik ang PiliPinas

Debates 2016.

[COMMERCIAL INTERMISSION]

ROUND TWO

Luchi Cruz Valdes:Nagbabalik po ang PiliPinas Debates 2016 at live pa rin po tayong napapanood sa

TV5 AksyonTV at naka livestream sa news5.com.phat bilangpilipino.com. Ituloy na po natin ang mga

tanong ng mga panelista. At ang mga tanong na ito po ay may kinalaman sa income tax, infrastructure,

Yolanda rehabilita tion at kalusugan. At ang magtatanong po ngayon ay ang Bloomberg Anchor na si

Ton Abad. Ton ?
http://bilangpilipino.com/http://news5.com.ph/


9/28



Tony Abad:My question is for Vice President Binay. Mr. Vice President, in a tax reform program, you

said you were going to exempt taxpayers earning P30,000 a month or below, but you have also said that

you will embark on a massive infrastructure and public spending program

VP Jejomar Binay: Thats true.

Tony Abad: to make the Philippines like Makati. How do you reconcile a tax reform program with your

massive infrastructure and public spending program?

VP Jejomar Binay:In the rst place, you are assuming, Tony, that there are no compensatory measures

when we have to reduce or if we have if we have and not to collect this income tax for 30,000 and

below salaried employees. May compensatory measure naman yan, Tony, eh. For one, did you know

that we are losing 250 billion pesos from agricultural smu ggling? Do you know that yung mababa,mawawala yung income tax, yun naman ay gagastusin din ng tao. So pag ginastos yon, kikita naman

yung mga negosyante. O, di magkakaroon din ng perang babalik, ha. Isa pa, eh di kailangan kung

kailangan magbenta tayo ng mga government oces na dapat naman na ibenta na. Pero, I assure you,

after all the amount involved when you do not collect the income tax for 30,000 and below salaried

employees is just it cannot create a dent in the budget itself. Ang dami nating savings. The

government is guilty of underspending. May pera, trillions of pesos, thats what I cannot understan d.

You know, tanong niyo sa NEDA, NEDA, bat hindi natin taasan ang suweldo ng mga empleyado? Sir,

taon-taon nag-aaway ho kami diyan, nagkakasigawan, eh ang dami ho nating savings, savings, savings.

This government wanted to be known, ha, as a government na maraming savings. Pero hindi yan ang

trabaho ng government. Ang trabaho ng government after all sa GNP, kasama yung government

consumption para makapagbigay ka ng dekalidad na serbisyo. Wag ka matakot, Tony, hindi mawawala

ang pera.

Luchi Cruz Valdes:Secretary Mar, would you like to react to that since he brought up the question

about savings and underspending.

Sec. Mar Roxas:Mahirap mag react, hindi ko medyo convoluted yung analysis or thinking no. Pero

simple lang po ito. Unang-una, sa lahat sa amin dito, ako lang ako lang ang nakapagpasa ng batas

kung saan ang minimum wage earner, in fact, exemptions up to the rst 100,000 pesos ng tax earner

per year ay hindi na bubuwisan. Iyan nagawa ko yan nung akoy nasa senado. Ako, bukas ako sa pag

review ng tax code para pababain ang singil sa ating mga empleyado subalit hindi during election

period.

Luchi Cruz Valdes: VP Binay?

VP Jejomar Binay:Hindi ko maintindi han kung ano relasyon nyan sa election period eh. That is a

continuing request, demand of salaried employees na alisin na yan income tax sa kanila kasi talagang

alam mo yun, yung 30,000, 1,000 per day, 30 days, 30,000. Kelangan ho yung mabawa san ho ang

binabayara n sa buwis. Double taxation ho ang inaabot ng salaried employees, may income tax, meron

pa sa VAT.

Sen. Grace Poe:Ms. Luchi, sa tingin ko ang punto nito ay ito. Dapat may permanenteng trabaho ang

ating mga kababayan at wastong kita at kahit na babaan natin ang kanilang mga buwis naimportanteng gawin natin, kailangan rin natin maglikha ng trabaho. Kasabay ng pagbaba ng income

tax, kailangan din natin babaan ang corporate income taxes. Bakit? Sapagkat dito sa Pilipinas , nasa

30% ang ating corporate income tax. Sa ibang bansa sa ASEAN, ang average ay 25%. Bat sila

mamumuhunan dito kung sa ibang bansa mas mura?

Sec. Mar Roxas: Ms. Luchi, sasagotdadagdagan ko lang. Ang importante dito ang pinagkakakitaaan

ng ating mga kababayan. Buwis ang pinag-uusapan dito. Anong bubuwisin mo kung wala naman

silang kinikita? Ang importante dito ay yung kikitain ng ating mga kababayan. Yung ating mga

housewives, yung ating mga wala pang trabaho, yung mga part-time, lahat po yan ay mahalaga na

meron silang kakayahan, meron silang kapital na magagamit para kumita sila. Lahat yan ay walang

buwis dahil lahat yan ay hindi naman sakop sa ating formal economy.

Luchi Cruz Valdes: Mayor Duterte?

Mayor Rodrigo Duterte:Yes. It is a very sad commentary that actually, year after year, the

appropriati ons are good. The problem is in the implementation because corruption, estimated about

30% of the total budget for it goes to corruption. Kung walang corruption, straight implementation,

theres really no problem in our country. We can survive and we can do it.

Sec. Mar Roxas:Natutuwa ako na si Mayor Digong ay sinasabi niya yung aming motto na Kung walang

corrupt, walang mahirap. Yan ang ating ginagawa sa daang matuwid, sinimulan natin yan noon 2010,

hindi ko sinasabi na narating na natin ang perpekto. Hindi ko sinasabi na narating na natin ang

paraiso pero malayo na ang narating natin, marami nang mga tagas ang nasarhan natin. Marami na

tayong nakasuhan, at itutuloy natin yan kung magpatuloy ang daang matuwid.

Luchi Cruz Valdes:Yes, Mayor?

Mayor Rodrigo Duterte:Id like to thank Secretary Roxas for my using my sloganeering, kung walang

hirap, walang mahirap.

Sen. Grace Poe:Eh ang dami pa ring mahirap.

l l


10/28



l , l

Mayor Rodrigo Duterte: Kung walang corrupt, walang mahirap.

Luchi Cruz Valdes: Senator Poe.

Sen. Grace Poe: Alam niyo po, yun nga, yun ang kanilang slogan, pero nakakalungkot na hanggang

slogan sapagkat bagamat marami na ring nagawa, yung Freedom of Information hindi pa rin

napapasa. At ang napapansin ko, kung hindi ka ka-alyado, may kaso ka. Kung ikaw ay ka-alyado, may

project ka. Parang hindi naman tama yun.

Sec. Mar Roxas: Ang katotohanan, Luchi, Senadora, ay LP, non-LP kinakasuhan. Ang aking sariling

gobernador, ang ating

Sen. Grace Poe: Ms. Luchi, dun na lang sa DOTC, ang mga train natin

Sec. Mar Roxas: Oras ko po ito. Unang-una, oras ko po ito at meron tayong civili ty na pinag-uusap an.

Sen. Grace Poe: Okay.

Sec. Mar Roxas: Una, LP, non-LP lahat nakakasuhan, natatanggal sa puwesto, at makikita po ninyo yan,

yan ang record, yan ang totoo. Hindi po iyan kathang isip.

Sen. Grace Poe: Ms. Luchi, ang mga kinakasuhan lang ng LP ay ang mga latak nilang miyembro pero

yung mga miyembro nila na importante sa kanila tulad ni Secretary Jun Abaya, na pumirma ng

maintenance contract ng Sumitomong APT Global ay nandyan pa rin at hindi man lang kinasuhan ng

Ombudsman.

Sec. Mar Roxas: Matanong

Sen. Grace Poe: Kaya para sa akin, kung hindi ka na nila kailangan, kakasuhan ka nila, pero kung

importante ka sa kanila, wala kang kaso.

Sec. Mar Roxas: Matanong ko kay Senadora, hinearing niya ito, nakita kuno niya ang mga ebidensiya,

sinasabi niya dapat kasuhan, sya ba ay naghain ng kaso?

Sen. Grace Poe: Ako ay naghain ng rekomendasyon sa Ombudsman pero importante

Sec. Mar Roxas: Ano ang nangyari ngayon? May ebidensiya?

Sen. Grace Poe:Hindi pinakinggan. Pero may mga iba na naghain ng kaso, pero ang mahirap, hindi

nakakakita ang nagbubulag-bulagan at hindi nakakarinig ang nagbibingi-bingihan.

Sec. Mar Roxas:Ang mga ang sinasabi niyo po ngayon ay yung Ombudsman ngayon ay kasabwat, yan

po ba ang sinasabi ninyo?

Sen. Grace Poe:Ang sinasabi ko ngayon ay merong yung sinasabi ninyong daang matuwid ay hindi

natutupad sa lahat ng ahensya ng ating gobyerno.

Luchi Cruz Valdes: We will have to bring i t back to the usapin of the tax. VP Binay, you have not spoken

on any of the reactions from your fellow candidates. Ano po ang masasabi ni yo dun?

VP Jejomar Binay:Eh, yun hong kailangang-kailangan ho na talagang wag ng kunan ng income tax yun

hong mga 30,000 and below ang suweldo every month kasi marami pa hong dapat gastusan ha. Kung

hindi niyo kukunin kung di niyo pagpapatuloy income tax, marami pa hong mapahaharap na

magagastusan yung ating mga mamamayan.

Luchi Cruz Valdes:Mayor Duterte, you were going to say something.

Mayor Rodrigo Duterte:I said, I am insisting on my statement. My declaration is that if there is no

corruption, every year yung appropriation is tamang-tama, it could bring good to the country. The

problem is I said, 30% of the total 100 million, 30 niyan goes to corruption.

Sec. Grace Poe: Ms. Luchi

Mayor Rodrigo Duterte: That is the sad reality of this country.

Sec. Mar Roxas: Okay, go ahead.

Sen. Grace Poe:Meron kasing proposal na dapat ilipat na ng bilibid sa Nueva Ecija. Sa tingin ko,

magdadag na tayo dun ng mga kuwarto para sa mga nangungulimbat ng pera ng mga nasa gobyerno

ngayon, kasi yan talaga ang problema natin. Hanggang ngayon nandiyan pa rin ang corruption at sila

ay nasa puwesto. Dapat makulong, masentensyah an.

Sec. Mar Roxas: Eto, Ms. Luchi. International na, hindi tayo-tayo, hindi mga katunggali ko, internati onal;

World Bank, Transparency International, lahat ito World Economic Forum, lahat yan ang nagsabi na

ang Pilipinas ay malaki at malayo na ang narating sa paglilinis ng pamamahala, sa pagfa-le ng mga

kaso, sa pag-aayos, pagsasara ng mga tagas ng ating pera. Hindi ko sinasabi na narating na natin ang

perpekto pero malayo na ang narating natin at itutuloy natin ito. Tama, ikukulong natin lahat itong mga

nagnanakaw sa gobyerno.

Luchi Cruz Valdes: We shall now move on to the next question.


11/28



VP Jejomar Binay:Luchi, meron lang isang bagay, ha.

Luchi Cruz Valdes: Yes, Mr. VP.

VP Jejomar Binay: Tuluy-tu loy ang paghihirap ng ating mga kababayan. Milyun- milyon pa ho, Mr.

Roxas, ang naghihirap. So, wag mong sabihin na maganda na ang nagawa ninyo, etc., etc. Eh kung

sinasabi ninyong walang mahirap kung walang corrupt, eh dumadami nga ho ang mahirap eh kasi

laganap ho ang corruption kasi yung mga ka-alyado mo katulad ni yung mga nagnanakaw dun sa

minahan eh nandyan, hindi nahahabla.

Sec. Mar Roxas:Lahat po ng mga hinahabla ay pantay sa tingi n ng batas. Lahat po yan kung dapat

kasuhan, kinakasuhan. Makikita po ninyo ang record ng Sandiganbayan. Alam po ninyo ang

Sandiganba yan. Diyan po may kaso ang inyong pamilya sa pagnanakaw, no. Diyan po sa

Sandiganbayan, makikita po nila Liberal Party, non-Liberal Party, basta nagnakaw ka, basta mayebidensi ya, kakasuhan ka at diyan huhusgahan ka kung guilty or not guilty. Yan po ang patakaran

natin.

VP Jejomar Binay:Yon! Pagkatapos magkaroon ng paglilitis, saka mo sabihin kung magnanakaw nga o

hindi. Yung pagnanakaw bilang isang bintang

Luchi Cruz Valdes:Ititigil na po natin dito dahil nalilihis na po ang ating usapan, nababalik po sa

corruption. Ang tanong lang naman po ay kung ano ang paninindi gan tungkol po sa pagbabawas ng

income tax particular sa mga 30,000 at kung paanong babawiin sa bud get ito. We will now move on to

the next question ay ang

Mayor Rodrigo Duterte: Maam, maam! Sandali langHe gave a very short, or a there was a cut in his

statement. Sino yung mga kasabwat niya? The people are entitled to know. So I will ask again, sino

yung mga kasabwat ni Mar sa corruption?

Sen. Grace Poe:Sino nga?

VP Jejomar Binay:Eh, alam mo naman dahil sa Mind anao naman nangyayari yun. O, eh yung mga sila

Eric Gutierrez, yung mga ano, ha

Luchi Cruz Valdes:Sir, with all due respect, I will have to stop this discussion here. Wala po tayong

babanggiti n na wala po dito ngayon sa forum. Baka po me masabi pa pong pangalan na hindi po

mabibigyan ng pagkakataong magpaliwanag dahil corruption nga po ang napag-uusapan.

VP Jejomar Binay: Ah, excuse me lang Luchi ha, kung ganyan ang patakaran, bat naman ang anak ko,

hindi naman wala dito sa forum eh sinasama ni Roxas

Sec. Mar Roxas: May kaso po Luchi, ang anak po ni Vice President Binay ay may kaso, may kaso sa

Sandiganbayan, na le-an ng kaso, may actual na kaso

VP Jejomar Binay: Hindi, ang sinasabi ni Luchi yung wala dito

Luchi Cruz Valdes: Napupunta na po kasi sa mga politiko sa Mindanao at nalilihis na po ng malayo

doon sa 30,000. With all due respect, Mr. VP, I think that the questi on on the income tax on how youre

going to compensate for the loss in income tax, baka with that added infrastructure and it has been

suciently addressed.

VP Jejomar Binay:Thats right. Tama yan, Luchi. Kasi sinasabi mo baka ho tayo mapunta na

magbanggit sa mga tao na wala naman dito sa forum.

Luchi Cruz Valdes: Nabanggit ko lang po dahil po napahiwatig po ni Mayor Duterte kung sino ang mga

politiko sa Mindanao at ayoko na pong mapunta pa po doon ang usapan. With all due respect again

and I apologise that I have to stop this discussion now.

Mayor Rodrigo Duterte: I just wanted the truth.

Luchi Cruz Valdes: Well move on po to the next question.

Sen. Grace Poe:Pero TV5, parang ganito yung format na gusto ninyo, diba?

Luchi Cruz Valdes:Opo. Yes, but we also have to control the time, as you know, you also have your own

schedul es. Thank you very much. The next question will come from Cebu-based broadcaster, Ruphil

Baoc, of RMN Cebu. Ruphil?

Ruphil Baoc: Itong pangutana para kay Secretary Mar. May almost 200 billion budget para sa

rehabili tation ng Yolanda ngunit nasa 90 billion pa lang ang na release sabi ng DBM, 90 billion. Kaya

may marami pang mga biktima dito sa Visayas, kasama na ang Cebu, na hanggang ngayon ay naghintay

pa ng tulong galing sa pamahalaan . Bakit po ang private sector ay ang call po nila ay voluntary lang

pero nangunguna sa pagtulong as compared to the government na may mandate to serve its people.

Sec. Mar Roxas: Sa ngayon, as of end 2015, aking pagka-alala ay humigit kumulang 90 billion ang na-

release na na tulong para sa Yolanda rehabilitation. Diyan sa 90 billion na yan, apat na bilyon ang

dumaan sa DILG. Yang apat na bilyon nay an ay dinownload to the last centimo to provinces, cities,

municipalities and barangays para ayusin nila ang kanilang mga munisipyo, ang kanilang mga

evacuation centers, civic centers , multipurpose halls, ang kanilang mga palengke. Apat na bilyong piso

iyan ang dumaan sa DILG.

As of now, mahigit 93% na ang completed dyan sa mga projects na yan. Ngayon pa man, tama na ba

l l l -l l l


12/28



. l l l l l . l , ,

there is P46 billion na ire-relase, at diyan sa P46 billion na yan, 30 billion ay mapupunta sa NHA para

magpatayo ng mga bahay para dito sa mga nasalanta ng Yolanda. Yan ang aking pagkaalam. Ang

importante dito, yung ating no-build zone. Napakahalaga mahalaga po na hindi natin hayaan na

manatili sila sa mapanganib na mga lugar. Dalhin natin sila sa mga mas ligtas na lugar para hindi

mauulit yung nangyari ng Yolanda.

Ruphil, nandun ako sa Tacloban bago pa dumating ang Yolanda, habang at matapos ang Yolanda,

nakita ko yung bilang ng statistika, yung nakita ko yung mga bangkay mismo. Naranasan ko yung

angas sa hangin ng mga bangkay na kung saan mahigit anim na libo na mga tao ang namatay doon.

More than 1 million 500 thousand families ang aected dun. Ginawa natin ang lahat, more than 10

million food packs ang ipinamahagi natin dyan sa mga kababayan natin dyan. Mahaba itong prosesong

ito pero ginagampanan ito ng gobyerno.

Luchi Cruz Valdez: Senator Poe, you were going to react?

Sen. Grace Poe: Si Mayor, yeah.

Luchi Cruz Valdes: Mayor Duterte.

Mayor Rodrigo Duterte: Yes, maam, I disagree . The COA says of the total money 33% have been

completed, 33.7 nandyan, on deck ang pera, about to be started yung projects. Then 37, wala pa.

Luchi Cruz Valdes: Secretary Mar?

Mayor Rodrigo Duterte: Those are gures of COA.

Sec. Mar Roxas: Baka iba ang itinutukoy ni Mayor Duterte dahil doon po, the same COA says na doon sa

dumaan sa DILG, mahigit 90% na po ang natapos. Nakatayo po dyan, may listahan po yan, may mga

lugar po yan, may mga inauguration yan, lahat po yan ay nagawa. Yung perang dumaan sa DILG, na

humigit kumulang ay apat na bilyong piso.

Mayor Rodrigo Duterte: Well, Im sorry

Sec. Mar Roxas: Meron pa bang mga ibang mga projects na hindi natatapos? Maari, sa agrikultura, sa

housing, sa iba pa. Pero yung sa pera na dumating dumaan sa DILG na sinasakupan ng aking

kapangyarihan noong panahong iyon, ay yan po ang record.

Mayor Rodrigo Duterte: Ako muna.

Luchi Cruz Valdes:Go ahead, Mayor Duterte.

Mayor Rodrigo Duterte:I would like to apologize. You were talking about the billions that were

downloaded sa DILG.

Sec. Mar Roxas: Thats correct.

Mayor Rodrigo Duterte: Im talking about the whole of the money. Im sorry. I got lost along the way.

Luchi Cruz Valdes: Apologies accepted. Senator Poe?

Sen. Grace Poe:Ms. Luchi, parang sa NEDA yata yung gures nila. Kailangan pa natin ng about 154,000

housing units na kailangan matapos, 250 classrooms at about 54 or about more than 40,000 hectares na

kailangan tamnnan ng mga niyog na nawala dahil sa bagyo. Marami pang kailangan gawin pero ang

importante talaga ay may komunikasyon tayo sana noong bagyo. Eh ang problema kasi, cell phone lang

ang ginagamit wala tayong sat phone. Talagang kailangan ng pagplano. Pag kukuha tayo ng isang

leader, kailangan isang leader na may management style.

VP Jejomar Binay: Ah, Luchi?

Luchi Cruz Valdes:VP, yes?

VP Jejomar Binay:Mr. Roxas, kung totoo hong yung pera na ibinadyet eh ginastos na ninyo, bat

hanggang ngayon hindi ka pa nakapagli-liquidate dun sa 7 billion pesos na napunta sa opisina mo.

Sec. Mar Roxas: Ang liquidati on po ay nasa sa COA na. Tapos na po yun. Ang binabasa po ninyo ay ang

2014. As of 2016 na po tayo. Nangyari lah at ito, yung paggawa nitong lahat, 2015, yun po ang nangyari.

VP Jejomar Binay:Iba yata ang sagot mo, Mr. Roxas.

Sec. Mar Roxas:Hindi po.

VP Jejomar Binay:Kasi ang pinalabas mo sa diyaryo, Hindi pa namin to nili-liquidate kasi hindi pa

tapos ang project. Yun ang paliwanag mo.

Sec. Mar Roxas: Hindi. Yung 7% doon sa 90kasi 100% po ang kabuuan, 93% tapos na. Yung 7% na

hindi pa tapos, obviously, hindi pa mali-liquidate yan. Pero yung 93% na tapos na, naliquidate na yan.

Ang papeles ay nandun sa COA at tapos na po yan, as of 2015. Ang datos na pinapanoodbinabasa po

ninyo ay 2014. Vice President, kung gusto mo lang na sira an ako o magtapon ka ng putik, at least

gamitin mo current data.

VP Jejomar Binay:Current? Alam mo Mr. Roxas, ang statistics po laging hindi totoo eh. Kung anu-ano

ang binibintang mo.


13/28



ec. ar oxas: in i , yan ang a o o anan, .

VP Jejomar Binay:May sinasabi mo sa amin dun sa Makati, o.

Sec. Mar Roxas:Yan po ang 2015 na katotohanan. Ang binabasa po ninyo ay 2014. Sabihin niyo sa sta

ninyo na maging up to date sa kanilang pag-aaral.

VP Jejomar Binay: Hindi, sagutin mo na lang ang COA, yun na lang.

Luchi Cruz Valdes:Okay. Okay, we will move on now. Bago po tayo mag break, isa pa pong tanong na

hindi na po hihingan ng paliwanag pa. Ito po ay tatawagin naming Taas Kamay Segment. Sa segment

pong ito, taas kamay lang po ang kailangan natin para malaman kung ano po ang posisyon ng ating

mga kandidato sa isyu. Ang ating unang taas kamay questi on ay: Payag ba kayong gawing legal ang

diborsyo sa bansa? Taas kamay lang po kung pabor. Alright, wala pong pabor. Maraming salamat.

Huwag po kayong bibitiw mga kapatid, dahil sa aming pagbabalik, mas matinding mga tanong pa angibabato natin sa ating mga kandidato sa pagpapatuloy po ng PiliPinas Debates 2016.

[COMMERCIAL BREAK]

Luchi Cruz Valdes:Nagpapatuloy po ang PiliPinas Debates 2016. Live pa rin po tayo dito sa University of

the Philippines, Cebu. Mga kapatid, painit ng painit ang ating tanungan at sagutan at sa puntong ito,

magtatanong naman po tayo ng mga bagay na may kinalaman sa pagsugpo sa krimen, coco levy funds,

at edukasyon. Narito po si Ed Lingao para sa kanyang ikalawang tanong.

Ed Lingao:My question is for Mayor Duterte. Ang sabi po raw ninyo tatapusin niyo ang krimen sa

buong Pilipinas sa loob lamang ng anim na buwan. Magnicent target po iyan. Pero ayon po sa

Philippine Statistical Statistics Authority, Davao City ang may pinakamataas na crime rate sa buong

Davao Region noong 2010 at 2012. Ang tanong po ng ilan sigu ro, paano niyo tutuldukan ang krimen sa

buong bansa sa loob lang ng anim na buwan kung sa Davao City, where you have been mayor for two

decades already, eh may problema pa rin pala sa krimen?

Mayor Rodrigo Duterte: Alam mo, yung report na yan was just really a bit malicious. Ano nga sinasali

mo doon ang mga naniniga rilyo eh. Those are violations of law, penal sanctions. Yun lang naman but

Id like to say something. Sabi nga ni Mar, pupunta ka ng Davao, may makita ka nang shabu. You know,

this is a very porous country and we are not a fascisti c nation. We do not confront people in public.

Kaya ng sinabi niya may shabu sa Davao, okay, sabi ko sa Maynila. So, one week after, there was a raid

dito sa Davao pati dito sa Maynila. Look what happened. Yung doon sa Malabon, nakita, hinuli, buhay.

Yung akon sa Davao, nahuli, patay. Ah, pat Kasi I wipe out Im still wipi ng out.

Ako, sabi mo how can I do it in three to six months? Well, ibahin mo ako sa iba. Gagawin ko yung anong

ginawa ko sa Davao. If I say, Do not come here, do not come here. When I say, Leave Davao, you

leave Davao. If you do not do that, you are dead. Ganoon lang naman ang istorya diyan. Eh marami pa

tayong drama.

If I am into the presidency look, if I am president for two months, and nobody would believe me,

nobody would follow me, even if you give it ten years, I cannot really hack it. Na ngayon, hintayin mo

ako, kung ako ma-presi dente, three to six months. Sinabi ko sa inyo. Ill do it. I will do it just like what I

did to Davao. Panoorin mo ang Davao. Panoorin mo ang buong Pilipinas and you will see. Huwag mo

isali yung statistic na pati yung panigarilyo. Urinating in public, you get arrested, it goes into the

statisti cs. Magpunta ka muna ng Davao tanungin mo ang mga tao.

Luchi Cruz-Valdes: Maraming salamat, Mayor Duterte. Any reactions from any of the candidates

please? Secretary Mar?

Sec. Mar Roxas: Naalala ko nung DILG ako, sumulat ako sa kay Mayor Digong para sabihin na halos

apatnapu ata hindi ko masiguro yung bilang ng barangay, I think its either 30 or 40 barangays were

deemed by the PDEA to be drug infested. Magmula noon hanggang sa ngayon, ay nandyan pa rin yang

mga barangay na yan drug infested pa rin. Hindi ko kinukuwestion ang kanyang pagnanais na

tanggalin ang dru gs ang droga sa Davao o sa buong Pilipin as. Ang kinukuwestion ko yung kakayahan

na magawa ito in six months at hindi basta-bastang mangyayari ito.

Luchi Cruz-Valdes: Yes, Mayor.

Mayor Rodrigo Duterte: Secretary has forgot (sic) that he was the DILG Secretary. He controls the

police. He has the administrative control of everybody. Kaming city mayor Philipp ine National.

Kaming mga mayor, we only give the guidance to the police. We do not exercise control over the police.

Kayo ang nagpipili ng mga tao. It is not us. We do not have control of the PDEA. Let me nish. Hindi natuloy kasi

Luchi Cruz-Valdes: Secretary?

Mayor Rodrigo Duterte: Talaga si Mar.

Secretary Mar Roxas: Nakalimutan nakalimutan siguro ni Mayor yung local government code na kung

saan ang mayor po ang chief executive ng isang lugar. Nung ako po ay nanunungkul an sa DILG, ang

halaga po ng nakumpiska namin na droga sa buong Pilipinas was 7.5 Billion. Tama na ba ito? Hindi

pa. Kontento na ba tayo? Hindi pa. Pero yan ang aming actual na accomplishment, 7.5 Billion of

conscations and arrests. All of these have arrests. May mga tao na nasa presohan ngayon na na-

aresto diyan sa mga drug busts na yan.
https://www.google.com.ph/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=2&cad=rja&uact=8&sqi=2&ved=0ahUKEwi3rvKchdDLAhXEW5QKHe-mDp4Qs2YIIygAMAE&url=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E2%2582%25B1&usg=AFQjCNFxo_gZabsN_LvtDEJFk5XwhaZr2Q&sig2=4ohY_bignDjvzRGW8DoENA&bvm=bv.117218890,d.dGohttps://www.google.com.ph/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=2&cad=rja&uact=8&sqi=2&ved=0ahUKEwi3rvKchdDLAhXEW5QKHe-mDp4Qs2YIIygAMAE&url=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E2%2582%25B1&usg=AFQjCNFxo_gZabsN_LvtDEJFk5XwhaZr2Q&sig2=4ohY_bignDjvzRGW8DoENA&bvm=bv.117218890,d.dGo


14/28



Luchi Cruz-Valdes: Yes, Mayor Duterte. Just

Mayor Rodrigo Duterte: Yes, inaresto mo pero anong ginawa ninyo? This adminis tration allowed

shabu to be cooked inside a national penitentiary. Is that your performance?

Secretary Mar Roxas: Kaya nahuli nga eh, di ba?

Mayor Rodrigo Duterte: Eh, ikaw ikaw yung chief of police, pinaka-chief . DILG is under you.

Philippine National

Secretary Mar Roxas:Di ba na

Mayor Rodrigo Duterte: Eh, wala. Alam mo, wala kang ginawa and you are claiming credi t which is not

yours. Ang mahirap sa yo Mar, you are always a pretentious leader.

Secretary Mar Roxas: Hindi totoo yan. Ang hirap sa yo

Luchi Cruz-Valdes:Secretary Mar is talking.

Secretary Mar Roxas: Ang hirap sa yo its my time. Its my time. Oras ko na ngayon.

Luchi Cruz-Valdes: Yes. Your time.

Secretary Mar Roxas: Ang hirap sa yo, Digong, ay hindi mo sinasabi ang totoo. Ang totoo ay nahuli nga

eh. Di ba nahuli? Kaya ginawa natin, nahuli eh kung pinabayaan namin yan, eh di yon ang masasabi

mo pero nahuli yan eh, na-aresto, tinigil, at patuloy ang ating laban sa droga. Hindi yan pagiging

pretentious. Nangyari yan. Nasa dyaryo yan. Totoong nahuli yang mga gumagawa ng droga sa loob

ng presohan.

Mayor Rodrigo Duterte: Hindi dyaryo yon. Tabloid yon. Alam mo, it is there for the people to see. This

is a republic. This is nationwide. Kaya alam nila how hard it is really to work for government. You are

ust you are a fraud. You are pretentious.

Secretary Mar Roxas:Name-calling

Mayor Rodrigo Duterte:Pati edukasyon mo at sinali mo yung Wharton, eh hindi ka pala taga Wharton

eh.

Luchi Cruz-Valdes: Lets stay on the subject. Were on the subject of how to beat drugs in three to six

months.

Secretary Mar Roxas: Hindi ko problema hindi ko problema na hindi maunawaan ni Mayor Duterte

kung ano ibig sabihin ng paga-gradweyt sa Wharton. Hindi ko na malinaw na malinaw, Wharton

mismo ang nagsabi gradweyt ako dun sa kanila, kung ayawng maniwala, yan ang yan ang brand ng

Duterte justice. Kung anong nasa isip niya, kahit hindi totoo, yan ang kanyang papaniwalaan at iyan

ang kayang gagawin.

Mayor Rodrigo Duterte: You know, we asked Wharton and they said it would be inappropriate for Mr.

Roxas to claim that he was a Wharton graduate with an MBA.

Secretary Mar Roxas:Ang Wharton

VP Jejomar Binay: Hindi, umattend yata siya ng seminar.

Secretary Mar Roxas: Ang Wharton

Mayor Rodrigo Duterte: Ayon!

Secretary Mar Roxas:Eto naman si Vice-President Binay

Mayor Rodrigo Duterte:No, no, no, no.

Secretary Mar Roxas: Sumama pa, sumawsaw pa.

Luchi Cruz-Valdes: Secretary

Secretary Mar Roxas: Ang importante importante ang Wharton mismo ang nagsabi na gradweyt ako

doon. Hindi never ko sinabi na nag MBA ako. Ikaw lang ang nag-isi p noon. Ikaw ang nag-isi p na hindi

mo maunawaan kung ano ang ibig sabihin ng nag-gradweyt ako sa Wharton. Pero balik tayo sa totoo

Mayor Rodrigo Duterte:No, no, no. Balik ta sa Wharton.

Secretary Mar Roxas: Excuse me, oras ko ito. Kung ano ang pumasok sa isip mo, sirado na ang isip mo,

yan ang Duterte justice. Walang wala nang katotohanan, kung ano lang ang pumasok sa isip mo,

pikit-mata, gagawin mo, baka may mamatay pang tao. Hindi ko gusto para sa Pilipin as yan.

Mayor Rodrigo Duterte: Yan ang problema. Kung hindi ka marunong pumatay ng tao at takot kang

mamatay, yan ang problema. You cannot be a president.

Secretary Mar Roxas: Hindi ako

Mayor Rodrigo Duterte: Believe me. You cannot huwag na lang yan. Maghanap ka na lang ng

ibang

l


15/28



. l .

Mayor Rodrigo Duterte:Ako nandoon.

Secretary Mar Roxas: Ako mismo pumunta ako mismo pumunta sa Zamboanga. Doon ako tumira

tatlong linggo

Mayor Rodrigo Duterte: Tingnan mo anong nangyari.

Sec. Mar Roxas: Para subaybayan ang ating mga kapulisan at ang ating mga kasundaluha n doon. Hindi

po ako takot mamatay. Ang akin ay hindi pwede na basta basta tayong mamatay ng tao na walang

proseso. Ang mga mahihirap lang ang pinapatay diyan. Sinong mga malalaking tao ang pinatay mo?

Sinong mga malalaking tao ang binangga mo?

Mayor Rodrigo Duterte: Hindi mo lang alam kasi wala kang alam talaga.

Secretary Mar Roxas: Problema yan. Patutsadahan tayo dito.

Mayor Rodrigo Duterte: You know

Luchi Cruz-Valdes: Okay

Secretary Mar Roxas: Pagkapangulo ang pinag-uusapan dito.

Mayor Rodrigo Duterte:You know, look at this guy.

Secretary Mar Roxas: Pagkapangulo ang pinag-uusapan dito.

Mayor Rodrigo Duterte:Just before he decides its my turn.

Secretary Mar Roxas: Hindi pwede Hindi pwede na basta-bastang patutsadahan nalang po yun.

Mayor Rodrigo Duterte: Its my time. Its my time. Its my time.

Luchi Cruz-Valdes:Maraming salamat po. Tapos na po tayo dun sa topic na yan. Well just move on to

Senator Poe

Mayor Rodrigo Duterte:Ano alam mo but I said I was there- I just said I was there in Yolanda Day 2.

This guy cannot handle stress. He is a weak leader.

Secretary Mar Roxas: Ay naku! You were there. You were asking us for coee and we were there

accommodating you. Nandoon ako nagpapatakbo ng meeting. Nandoon ang mga heneral. Nandoon si

Secretary Volts Gazmin. Nandoon si Secretary Dinky Soliman. On the second day, nandoon and

pangulo. Papaano mo sasabihi n na nawala ako doon? Nandoon ako. I was the central player doon sa

mga meeting na yon.

Luchi Cruz-Valdes: Okay, Mayor

Secretary Mar Roxas: Ikaw ang nawala. Dumating ka doon, ilang oras, nagpa-photo op, umalis. Yan

ang uri ng liderato mo.

Luchi Cruz-Valdes: Okay, Mayor Duterte, ang the last-

Mayor Rodrigo Duterte: Natural because I was among a moron there na hindi malaman kung anong

gawin. I said you were there. You were lost like a zombie.

Secretary Mar Roxas: I was there for two weeks.

Mayor Rodrigo Duterte:Mar

Secretary Mar Roxas: Araw-araw ako nagpatakbo ng meeting. May

Mayor Rodrigo Duterte: O, tingnan mo kung ano ang nangyari.

Luchi Cruz-Valdes: Okay. Titigil na po tayo dito mawalang galang na lang po ulit kasi magiging he

says/she says po.

Mayor Rodrigo Duterte: Hindi. Eh siya yung walang galang eh.

Luchi Cruz-Valdes:Wed like to hear from Senator Poe.

Secretary Mar Roxas: Nakikita ng tao kung sino yung walang galang dito.

Luchi Cruz-Valdes:Senator Poe, your 30 seconds now please.

Senator Grace Poe: Ito ang masasabi ko. Ito ang problema natin. May mga sa bawat isang pulis, may

mga 650 na Pilipino ang nakadepende di to at hindi lahat ng pulis na yan ay patrol. Yung iba ay mga

administrative work. Kulang tayo ng pulis. Kulang ang allowance natin sa mga munisipyo. Pangalawa,

iniisi p ng iba na kung ako ay magiging pangul o, hindi ko kaya sugpuin ang droga. Hindi po totoo yan.

Akoy magtatalaga ng isang crime czar na mapapagkatiwalaan at matapang, si Col. Ariel Querubin ang

aking magiging crime czar.

Luchi Cruz-Valdes:Maraming salamat po. VP Binay, you know, just in the interest of fair play, VP

Binay, ang drugs please.


16/28



VP Jejomar Binay:Alam po ninyo, pag akoy naging pangulo, ang ilalagay kong cabinet member yung

naiinti ndihan doon sa kanyang departamentong pupuntahan. Eh, kagaya nito, eh si Secretary Roxas,

wala naman itong nalalaman sa local government. Hindi niya sinagot yung sinasab i ni Mayor Duterte

eh. Sinasabi ni ya, hindi nandoon kami, mga pulis Mr. Roxas, ang pulis po sa amin sa local

government, supervision lamang. Wala po kaming control.

Secretary Mar Roxas:Ang ang kapulisan po nagrereport sa mayor ng lungsod. Yun po ang

katotohanan, Vice President. Pangalawa, balik lang po ako doon sa sinabi ni Senadora Grace. Tayo po

ito, totoo ito. Sa aking panunungkulan ng DILG, out of 946 na most wanted, nahuli natin. Nasa piitan

yang mga yan. May arrest warrant yang mga yan. Nauli natin 746. Yan ay totoo. Hindi kathang-isip

yan.

VP Jejomar Binay: Eh bakit

Secretary Mar Roxas:Lahat na yan lahat yan ay mga totoong nahuli na mga crimina l. Murder,

drugs

Senator Grace Poe:Bakit masasabi natin

Luchi Cruz-Valdes: Senator Poe, please. Senator Poe, please.

Secretary Mar Roxas:Okay.

Senator Grace Poe:Bakit sa PDEA, dalawang libo ang may arrest warrant na hanggang ngayon ay hindi

pa rin nakukuha? Yan ang nasa ilalim ng DILG kaya talaga kailangan nang palitan ang mga sistema na

yan.

Secretary Mar Roxas: Ipapakita ko, Senadora Grace. Senador po kayo. Ang PDEA po ay hindi nasai lalim

ng DILG. Nasa ilalim po ng Oce of the President.

Senator Grace Poe: Pero ang criminal ay responsibilidad pa rin ng DILG dahil hawak nila ang PNP.

Secretary Mar Roxas:Kaya hinuhuli po namin hinuhuli po namin ang ng DILG.

Luchi Cruz-Valdes:Its Senator Poes time.

Senator Grace Poe: Hawak ng DILG

Secretary Mar Roxas:Pero yung PDEA po ay hindi ang PDEA

Senator Grace Poe: Ang PNP na nagmementina ng peace and order sa ating bansa ikaw man ay drug

pusher o criminal.

Secretary Mar Roxas: Pananagutan ko to. Kaya mayroon tayong Lambat/Sibat kung saan from 919

inciden ts per week, yan po ay napababa natin to 253 inciden ts per week. Naka-blotter po yan. Actual

po yan. Totoo po yan.

Senator Grace Poe: Tanungin natin, sino ang gumagawa

Luchi Cruz-Valdes: Sandali lang po, Senator Poe.

Secretary Mar Roxas:Excuse me. Excuse me. Oras ko po ito. Oras ko to.

Senator Grace Poe:Sino ang gumagawa ng statistika na yan? Gobyerno hindi ba.

Secretary Mar Roxas:Hindi ba? Yan ay galing sa blotter mismo. Hindi yan kung anu-anong mga

nirereport ng mga chief of police. Pinalitan ko nga ang sistema dahil nakita ko na dinodoktor nila ang

data so noong pumasok ako, pinalitan ko. Sabi ko blotter-based. May nag-o-audit diyan sa mga report

na yan, yang bilang na yan na 253 ay totoo. Yan ang katotohanan sa mga bilang sa Ma nila.

Senator Grace Poe:Bakit hanggang ngayon problema pa rin ang riding-in-tandem, problema pa rin ang

nananakawan ng cellphone

Secretary Mar Roxas:Kuntento na ba ako sa 253? Hindi po.

Senator Grace Poe:Problema pa rin ang krimen sa ating bansa.

Luchi Cruz-Valdes: Senator Poe, stop muna.

Senator Grace Poe: Kung totoong nabawasan na yan.

Luchi Cruz Valdes: Okay, Mayor Rodrigo.

Mayor Rodrigo Duterte: Assuming, Secretary Roxas, na yung nahuli ninyo nasa Bilibid Prison, ano kaya

ang ginagawa?

Secretary Mar Roxas:Ang Bilibid ho ay nasa ilalim ng Department of Justice. Abogado po kayo alam po

ninyo yan.

Mayor Rodrigo Duterte: Kasama ka sa administrasyon. You are the apologist of this administration.

Secretary Mar Roxas: Im not the apologist of proud ako. Proud ako sa na-accompli sh nitong

administrasyon na to. Perpekto ba kami? Hindi . Kami ang pinaka-un ang magsasabi hindi kami

perpekto pero 4.5 milyong pamilya na ngayon ang natutulungan nitong administrasyong ito sa 4Ps.

Ma or Rodri o Duterte: No. Answer m


17/28



Secretary Mar Roxas: 6.5 milyong pamilya 6.5 milyong pamilya ngayon ang natutulungan sa

PhilHealth. Yan po ang ating nagawa.

Senator Grace Poe: Pero 25 milyong mga Pilipino ang nananatiling mahirap at 15 milyong Pilipino ang

patuloy na nagugutom.

Secretary Mar Roxas:Kung dati rati ay-

Mayor Rodrigo Duterte: My question here is what are they doing in Muntinlupa?

Luchi Cruz-Valdes:Okay. Papatigili n ko lang po muna kayong lahat dahil nagsasapawan na rin po.

Mayor Rodrigo Duterte: Ako ako ang nagtanong.

Luchi Cruz-Valdes: Okay. I think

Mayor Rodrigo Duterte: Sabi ko anong ginagawa sa Muntinlupa? Eh simple, nagluluto ng shabu

hanggang ngayon.

Luchi Cruz-Valdes: Maraming salamat po. Tayo po ay tutungo na sa susunod na issue.

Mayor Rodrigo Duterte:Ang backer mo si Presidente.

Luchi Cruz-Valdes: Dahil meron pa pong isang kandidato na hindi pa po natatanong ng sa ating

ikalawang ikot. At pakinggan naman po natin ang ikalawang tanong ni Lourd de Veyra. Lourd?

Lourd de Veyra: Ang tanong ko po ay para kay Senadora Grace Poe. Aminado ka na pinahihiram ka ng

eroplano ng San Miguel Corporation. Suportado rin po kayo ng NPC at sa umanoy pagtatanggol kay Mr.

Danding Cojuangco sa issue ng coco levy funds, eh tinawag pa kayo ng kampo ni Mayor Duterte na

puppet. Ang tanong, pabor ka ba na bawiin pa ng gobyerno ang natitira at hanggang ngayoypinagtatal unang coco levy assets? Kung oo, paano mo babalansehin ang interes ng San Miguel, ni

Ramon Ang, ni Danding Cojuangco, sa interes ng lampas 3.5 million coconut farmers. Ilang dekada na

rin po silang naghihintay.

Senator Grace Poe: Okay, Lourd, unang-una, nais kong sabihin ito. Hindi ko dinedepensahan si

Danding Cojuangco. Ang pera na yan na halos 70 Billion ay pang hawak na ng gobyerno at gusto ko

rin sabihin hindi si Mayor Duterte ang nagsabing akong puppet kung hindi isang miyembro ng kanyang

campaign team na siya mismo ang nagsabi hindi naman siya. Ngayon, papaano natin gagawin yan?

Ang pera na yan ay hawak na ng gobyerno ngayon. Gusto ni President Aquino na magkaroon ng

Executive Order kung papaano gagastusin yan pero ito ay penitisyon ng mga magsasaka, nagtatanim ng

mga niyog na sinasabing hindi pwede yan kaya ang Korte Suprema ay nagdesisyon na dapat isang

batas ang ipapasa kung papaano gagastusin ang pera na yan. Ngayon, itong batas na ito ay dini-

debate pa rin sa senado. Hindi ko pinirmahan ang batas na ito sa simpleng pananaw lamang na

kailangan may representasyon ang mga magsasaka, nagtatanim ng niyog, kailangan mapunta sa kanila

ang pera, kailangan research and development, at kailangan ng scholarships para sa kanilang mga

anak. Tinatayang 95 million coconut trees ang senile sa ating bansa na kailangan palitan. Ito ilangdekada na, kinamatayan na ng mga magsasaka ang fund na ito. Dapat mapunta sa kanila. Malinaw na

ang pera na ito ay wala na kay Danding Cojuangco at kahit nasa kanya pa man, ako ay magiging patas,

tumulong ka man sa akin o hindi, pinatunayan ko sa aking mga pagdinig, kaibigan man kita o hindi, ang

aking unang-unang responsibilidad ay sa mga taong naghalal sa akin.

VP Jejomar Binay: Luchi. Ah, Luchi. Pwede ba ako naman?

Luchi Cruz-Valdes: Yes, Mr. Binay.

VP Jejomar Binay: Eto ang mga pagkakataong talagang pangako ng pangako. Ha? Na itong perang ito

gagamitin dito at gagamitin doon. Madame Senator, nandiyan pa ba yung pera?

Senator Grace Poe:Nandiyan po ang pera.

VP Jejomar Binay: Wala po na ang pera. Papel na lang ho ang natitira.

Senator Grace Poe: Paano niyo nalaman?

VP Jejomar Binay:Pinag-aralan po din namin yan.

Senator Grace Poe:Pinag-aralan o dinaan na sa PhilRem?

VP Jejomar Binay:Ang layo naman ng PhilRem. Ikaw talaga, isa ka pa sa kasama ni Goebbels. Ikaw

ikaw, halimbawa

Senator Grace Poe: Bakit sasabihin

Luchi Cruz-Valdes: Vice President.

VP Jejomar Binay:Ano naman ang relasyon ng PhilRem dito sa sinasabi ko sa yo?

Senator Grace Poe: Ang sinasabi ko, nailipat na yung pera.

VP Jejomar Binay: Di teka muna ha. Ako naman ang sasagot ha.


18/28



Senator Grace Poe: Sige.

VP Jejomar Binay: Yan ang tanong mo sa akin, PhilRem. Ano naman ang relasyon sa PhilRem?

Pinatatanong ko lamang sa yo kung alam mo ba na wala nang pera na ipapangako mong gagastusin

kasi puros papel na lang ang natitira. Papel.

Senator Grace Poe: Alam nyo Vice President, mismong Korte Suprema ang nagsabi gumawa kayo ng

batas kung papaano gagastusin ito. Kung ang Korte Suprema mismo ay nagsabing nandiyan ang pera,

kung walang pera, abay malaking imbestigasyon yan. Basta ito malinaw, na-turn over yan. Dati nag-

umpisa ang perang yan na 9 Billion pero nai-invest at naging 70 Billion. Kung kulang-kulang man, eh

di imbestigahan natin pero ang importante hindi napunta sa bulsa ko yan.

VP Jejomar Binay:Ang hirap sa yo ang hirap hindi ko naman sinasabi sinasabi ko lamang sa yo,

yung pangako mo mangyayari ba?

Senator Grace Poe: Dapat mangyari!

VP Jejomar Binay:Kasi walang pera eh. Pero alam mo kasi, eh Korte Suprema, sinasama mo dito, hindi

ko naman sasamantal ahin at sabihin sa tao na hindi ka naman abogado. Kailan ba yung desisyon ng

Korte Suprema? Ang sinasabi ko sa iyo wala nang pera sa ngayon.

Senator Grace Poe: Ngayon, ganito nalang ang sasabihin ko, kung wala na yung 70 Billion, ang

underspending ng ating gobyerno ay 723 Billion magmula ng 2011 hanggang 2016, pupunuan ko

ang 70 Billion para ibigay sa ating mga coconut farmers. Kahit na paunti-unti, mararating yan

sapagkat tayo ang isa sa mga pinakamataas na exporter ng coconut sa mundo. Kailangan nati n silang

tulungan.

VP Jejomar Binay: Ang tinatanong ko ho sa inyo yung coconut levy eh.

Senator Grace Poe:Kung wala na yun, ibabalik natin sa kanila ang pera na yan pero ang mahalaga,

wala akong pinoprotektahan na kahit sinong interes.

Luchi Cruz-Valdes: Sec. Mar.

Secretary Mar Roxas:Ang pinag-uusapan dito yung kinabukasan ng lahat ng ating mga nagniniyog.

70 Billion ito. Hindi pinasa ito ng Cmara de Representantes, itong panukalang batas, hindi pinasa

sa Senado. Ang ginawa ng Pangulong P-Noy ay gumawa siya ng executive order para mapasakanila

itong perang ito. Gumawa siya ng council kung saan ang mga magniniyog mismo ay kabahagi ng

council na yan. May mga propesor, may mga dalubhasa sa nance, at may mag taga sector ng niyog.

Yan ang nilalaman nung executive order.

Senator Grace Poe: So, Secretary Mar sinasabi ni

FULL TRANSCRIPT_ 2nd #PiliPinas2016 Presidential Debate in UP Cebu _ Inquirer News

Documents

Transcript of FULL TRANSCRIPT_ 2nd #PiliPinas2016 Presidential Debate in UP Cebu _ Inquirer News