FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis...

44
APPENDIX A FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE PETRUCCI ON THE ACADEMICA INTRODUCTION This letter, as well as most of the other correspondence of Francesco Patrizi of Siena, has never been printed as far as we have been able to discover, nor has it been discussed in print. No systematic attempt has been made to uncover all of the extant manuscripts of the letter, though we have looked through several manuscripts of Patrizi's corre- spondence in an effort to locate additional copies. We have succeeded in finding two copies and from these we have established the following text. The two manuscripts upon which our edition is based are Firenze, Biblioteca Nazionale, Nuovi Acquisti 382, fols. r26-r3ov (F) 1 and Venezia, Biblioteca Marciana, lat. XIV. 262 (4719), fols. 75v-77v (V). 2 Both of these seem to be of the fifteenth century. The Venice manu- script seems to be both more accurate and easier to read; in most cases when there have been discrepancies between the two we have followed it. On the other hand, V is incomplete, about one third of the total letter being omitted, apparently because one or more pages were missed out in some earlier transcription. F, though more complete, has certain inaccuracies and in a number of instances is impossible to read, because the ink has corroded the paper. In our edition we have normalized the orthography, i.e. introducing the distinction between 'i' and 'j' and 'u' and 'v.' 'Academia' etc. have been used consistently, though both mss. waver between 'academia' and 'achademia.' Punctuation and capitalization have been altered for the sake of clarity and uniformity. Our aim has been to present as readable text as possible and one which conveys the meaning of the letter. For our purposes here, the letter itself is but of minor importance. A completely critical edition must wait until Patrizi's correspondence finds an editor. 1 Kristeller (rg63f.) I, 174. 2 Kristeller (rg63f.) II, 250.

Transcript of FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis...

Page 1: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

APPENDIX A

FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE

PETRUCCI ON THE ACADEMICA

INTRODUCTION

This letter, as well as most of the other correspondence of Francesco Patrizi of Siena, has never been printed as far as we have been able to discover, nor has it been discussed in print. No systematic attempt has been made to uncover all of the extant manuscripts of the letter, though we have looked through several manuscripts of Patrizi's corre­spondence in an effort to locate additional copies. We have succeeded in finding two copies and from these we have established the following text.

The two manuscripts upon which our edition is based are Firenze, Biblioteca Nazionale, Nuovi Acquisti 382, fols. r26-r3ov (F) 1 and Venezia, Biblioteca Marciana, lat. XIV. 262 (4719), fols. 75v-77v (V).2

Both of these seem to be of the fifteenth century. The Venice manu­script seems to be both more accurate and easier to read; in most cases when there have been discrepancies between the two we have followed it. On the other hand, V is incomplete, about one third of the total letter being omitted, apparently because one or more pages were missed out in some earlier transcription. F, though more complete, has certain inaccuracies and in a number of instances is impossible to read, because the ink has corroded the paper.

In our edition we have normalized the orthography, i.e. introducing the distinction between 'i' and 'j' and 'u' and 'v.' 'Academia' etc. have been used consistently, though both mss. waver between 'academia' and 'achademia.' Punctuation and capitalization have been altered for the sake of clarity and uniformity. Our aim has been to present as readable text as possible and one which conveys the meaning of the letter. For our purposes here, the letter itself is but of minor importance. A completely critical edition must wait until Patrizi's correspondence finds an editor.

1 Kristeller (rg63f.) I, 174. 2 Kristeller (rg63f.) II, 250.

Page 2: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

Franciscus Patricius Achilli Petruccio S.P.D. Si vales, bene est, ego quidem valeo. Cum Tusculanas Quaestiones divine prope a Cicerone scriptas una superioribus diebus legeremus, in hunc mecum sermonem incidisti. Summae tibi admirationi esse quod nonnullis in locis veteres

5 Academicos a Cicerone nuncupatos reppereras, quasi duae sint Aca­demiae, vetus altera, altera nova. Neque quidem inter eas interesset de bonorum et malorum finibus, hoc est de felicitate et miseria, te in­telligere posse affirmabas deque me summopere efflagitabas, ut, si quippiam graece aut latine uspiam lectitassem ad hanc sententiam, tibi

ro quam primum aperire vellem, ne diutius huius rei ambiguitas te du­bium teneret. Quam quidem rem in hunc usque diem distuli, non quod quicquam tibi aliquo pacto negare velim aut quod ulla ex parte gra­varer, tibi officium hoc praestare, sed propter rei ipsius tum difficul­tatem, tum etiam scriptorum varietatem. Nunc autem, cum ruri essem

15 mihique a corpore optime, ab animo autem perbelle esset abundarem­que ocio et aliquid omnino ad te scribere destinassem, provinciam hanc, quam tam diu abdicaveram, sumendam censui, cum quo tibi morem gererem, ut reliquis omnibus in rebus quibus potui consuevi, tum etiam, ut, siquid voluptatis aut utilitatis in re esset, tecum patiar.

20 De Academia igitur aliquid pro viribus ingenii mei dicere conabor remque, ut potero breviter, perstringam. Est enim permagna et a Cicerone quondam libris, qui Academici inscribuntur, optime ut opinor illustrata, sed periere ii libris cum aliis plerisque tum eiusdem tum etiam Varronis et plurimorum clarissimorum scriptorum, maximum

25 enim librorum naufragium latinae litterae offecerunt. Verumtamen eorundem nonnulla vestigia etiam extant. Quondam in fragmento mu­tilo admodum et quod praeter Sybillam (ut dicitur) intelligat nemo. In quo Varronem Cicero secum et cum Attico loquentem facit. Audio tamen rumore potius incerto quam certa aliqua fama differri ad Cos-

Page 3: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

APPENDICES 173

30 mum Medicem divitem illum et fortunatum virum hosce Academi­corum libros integros ultima usque ex Gallia nuper esse perlatos, qui et vetustissimi sint ac etiam plurime auctoritatis, sincere atque incor­rupte fidei, quod utrum Dii faciant. Opto enim id potius quam sperem, siquidem huiusmodi rumor saepenumero me falsum tenuit. Increbuit

35 enim non numquam et eiusdem de re publica libros adinventos esse et felicem Titi Livii historiam et reliqua complurima istius modi, que aut evanuerunt, quoniam nusquam apparent aut neutiquam uspiam adinventa sunt.

Si verum igitur id esset ut libri illi a Cicerone scripti de Academicis 40 repperirentur, in quibus omnia haec quae libabo affatim atque enu­

cleate ut reliqua ab eo omnia tractantur, et in manibus essent (ut dici­tur), hoc unum summopere postulo, ut hanc epistolam meam quam­primum scindas, ne audaciae atque inscitiae meae testis sit; nollem siquidem alicuius alterius auctoritatis fretus ab eo dissentire, quem

45 divinum, quem latinae linguae parentem atque auctorem semper esse duxerim. Hac igitur conditione ac pacto hoc a me accipe et que­cumque dictums sum benigne, ut semper consuevisti, audi. Socrates Sophronisci filius, quem Apollo omnium sapientissimum diiudicavit, consensu pene omnium scriptorum philosophiam a rebus occultis atque

so abditis et ab involucris naturae ad vitam communem atque hominum mores transtulit et de virtutibus ac vitiis et de bonorum et malorum finibus et de fugiendis atque expetendis rebus omnium fere primus disputare occepit. Ducebat enim celestia ilia, quae tantopere indagare conabantur veteres philosophi, aut principia[?] a cognitione nostra

55 abesse aut, si etiam uspiam nota nobis esse proderit, ad bene beateque vivendum parum admodum aut nihil prodesse. Quo circa omnem eius sermonem in hanc philosophiae partem quae de moribus inscripta est transtulit.

Sed ita tamen disputabat, ut affirmaret nihil aliosque refellere 6o conaretur. Inquisitionem quidem veritatis solum hominibus traderis.

Scientiam solius Dei esse arbitrabatur affirmabatque omnino se mhil scire praeter hoc unum, scilicet se utique ignarum esse. Quam quidem ob rem, ut Varro apud Ciceronem testis est, se sapientem ducebat a numine appellatum, quod haec una ac praecipua hominis sapientia

65 esset, non arbitrari se scire quae nesciat. Eius autem ratio, cum in utramque partem adhibita esset, propter variam interpretationem audientium varias conclusiones peperit, varias disciplinas, varias sec­tas. Fuere siquidem sibi discipuli complures et aliter eius scripta alteri atque alteri interpretati sunt.

Page 4: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

1 74 APPENDICES

70 Praecipuos enim discipulos habuit: Platonem Academiae principem;

Antisthenem, qui Cynicus appellatus est vel a gymnasia Cynosargi ubi

versabatur docens vel &1to -rou xuv6c; est a cane, quoniam Cynici in

castigando mordaces erant, ut fuit eius discipulus Diogenes Sinopeus,

qui canis ob id solum nuncupatus est; ac etiam Aristippum patria

75 Cyrenaicum a quo Cyrenaici philosophi denominati sunt, qui sensuum

voluptatem summum bonum statuit; et plerosque alios inter se de

rebus ipsis non minime dissentientes. Omnium tamen doctissimus atque eloquentissimus fuit Plato, qui

Aristocles primo dictus a pectoris seu orationis latitudine Platonis

So nomen accepit. Is primus Academicus dictus est ab Academia uno

trium gymnasiorum, quae Athenis erant, in quo docere ac versari con­

stituerat. Reliqua autem duo fuerunt Lycium et Cynosarges. Eius de

summo bono ratio aut nihil omnino aut verbis tantum differt ab eius

discipulo Aristotele et ab his qui eum secuti sunt, quibus a deambulandi

85 in Lycio consuetudine (id enim significat m:pm<X-re:~v) Peripateticis

nomen inditum est. Nam et Porphyrins et Manlius Severinus philosophi

celebres id affirmant, quod etiam a Varrone et Cicerone scriptum erat,

inter Platonem et Aristotelem nullam nisi verborum differentiam esse.

Sed tamen una atque eadem philosophiae ratio bifariam propter Pia-

go tonis varium, multiplicem ac copiosum sermonem tributa est, et Aca­

demicorum Peripateticorumque vocabulis nuncupata; nam qui Pla­

tonis sororis £ilium Speusippum, quem suae philosophiae prope here­

dem Plato fecit, et deinde Xenocratem Calcedonium secuti sunt,

quoniam Socraticam dubitationem tenuerunt ac sine affirmatione

95 aliqua disserebant et in Academia versati sunt, Academicorum nomen

servaverunt; qui aut em Stageritem Aristotelem, qui artem quasi quan­

dam philosophiae et rerum ordinem ac disciplinae descriptionem ratam

admodum constituit, Peripatetici dicti sunt. Sed cum idem fons esset,

unde ii rivuli manabant, verborum inter eos magis quam sententiarum

roo differentia erat, nam rerum fugiendarum expetendarumque partitio

eadem fuerat. Unde apud Ciceronem undique invenire est veteres

Academicos ac Peripateticos simul iunxisse, quippe qui eosdem idem prope sentire animadverteret. Quo circa in quinto Tusculanarum Dis­putationum libro et in libris de Finibus Bonorum et Malorum, id est

105 de felicitate et miseria, quod unum fundamentum philosophiae quam maximum est simul eos sentire facit, cum bona ab his trifariam tributa esse censeat; maxima animi, media corporis, et tertia externa. Quod quidem tam etsi Aristotelis esse videatur, tamen Platonis hoc idem

multo ante fuerat, sed propter eius disciplinas qui nihil umquam affir-

Page 5: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

APPENDICES 175

no mabat, non plane idem asserere ausus esse videtur. Ducens Socratico more nihil omnino, tamquam ratum, affirmandum esse, quandoquidem veritas solius Dei esset, probabiliora tamen verbis impensius efferebat.

Quo fit, ut de summo hominis bono dupliciter locutus sit: posuit enim felicitatem contemplativam quam in sola animi virtute collocavit.

II5 Posuit etiam activam et civile bonum trifariam divisit maximum in animo, medium in corpore, minimum in fortuna esse existimans. Et haec omnia a natura optima omnium parente petenda esse ducebat, siquidem pluribus in locis dicat extremum rerum expetendarum esse animo, corpore, et vita, omnia a natura adipisci. Quae quidem etiam

120 a Peripateticis hisdem pene verbis com probata sunt, sed quoniam con­silii nostri non est, quid de summo bono quisque sentiat explanare, nee Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit oratio et ad Academiae descriptionem ac distributionem veniamus. Dixi Platoni Academicarum principi

125 Speusippum successisse, qui ab eius decretis neutiquam aberravit. Nunc reliquos ordine percensebo, ut liquido constet cur veterem Aca­demiam Cicero et plerique doctissimi viri, tum Graeci tum Latini, ap­pellant. Post eum quem modo dixi Speusippum Xenocrates Academiae instituta tenuit, cui Polemon successit is, qui Zenonem Citieum eru-

130 divit, a quo Stoici Zenonii dicti sunt, nam Stoici ideo appellabantur, quoniam in porticu quae ut nosti a't'o&~:; dicitur a Graecis convenire ac disserere consueverant. Polemoni deinde Crantor et Crantori Crates Atheniensis successit; Crateti autem Arcesilas Polemonis etiam auditor quem nonnulli Arcesilaum vocant. In quo nomen veteris Academiae

135 obliteratum conquievit. Mutavit enim minimum quiddam, nomenque tum novae tum mediae Academiae, siquidem ad Carneadem usque perducta est, qui rursus instituta quaedam mutavit. Dicebat enim Arcesilas nihil omnino esse quod sciri posset, neque etiam illud idem quod Socrates reliquisset. Siquidem omnia circumfusa tenebrarum

140 caligne nusquam appareant atque undique lateant, aiebatque nihil oportere nee profiteri nee affirmare quemquam, cohibendamque asser­tionem omnem esse ducebat lapsumque temeritatis continendum, nee maiorem ullam stultitiam ac temeritatem iudicabat quam aut falsa aut incognita comprobare. Hac igitur opinione ductus contra omnium

145 sententias semper disputabat. Quocirca eius disciplina ac secta pene altera visa est, quamquam Varroni nulla ex parte diversa a Platone esse videatur, sed eadem fere. Nomen tam en, ut cum que res sese ha­beat, novae Academiae, ut plerisque videtur, ut aliis mediae, addunt siquidem tertiam, in hunc usque diem tenuit.

Page 6: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

APPENDICES

rso Post hunc deinde Arcesilam in Academia hisdem quasi institutis successit Lacydes et post eum Evander Phoceus. Deinde Damon Leon­teus qui eandem Moschioni illi reliquit, qui successorem Evandrum Atheniensem habuit. Post quem locum tenuit Hegesinus, cui Car­neades Philocomi filius familiaris atque auditor suus successit. A quo

I55 quidem alteram Academiam, quam non nulli novam, non nulli tertiam appellant, inditam esse Graeci arbitrantur. Post quem duo duntaxat nomen Academiae servaverunt: Clitomachus, qui Hasdrubal cogno­men to appellatus est, et Charmadas eius discipulus, cum quo secta ipsa finita est. Siquidem Aristoteles maluit sui quam Platonis eius

r6o magistri similis videri. Carneades quidem maximus Stoicorum insec­tator frui primis naturae bonis, quae ille -r<X 7tpw-roc xoc-r<X cpuO"L\1 vocat, summum bonum esse censuit. In quibus connumeravit incolumitatem, conservationem omnium partium, valitudinem, sensus integros, doloris vacuitatem, vires, pulchritudinem et alia eiusdem generis, quorum

r65 etiam similia in animis posuit quasi quaedam virtutum semina, ut dexteritatem quandam discendi memoriam conservandi quae didi­cerimus et si qua alia mentis et ingenii propria sunt quae quidem perfici putabat consuetudine. Sed ut haec contra Stoicos disputaret magis quam uta Platonicis discederet posuisse videtur. Nam talia magna ex

r7o parte a Platone deducta sunt pauculis tamen rebus ex his detractis, quae forsitan addidit ut Stoicos acrius impugnaret. Petit enim Plato rationem bene vivendi a natura cui omnino parendum censet, quando ex ea summum bonum quo omnia referantur quaerendum sit. Unde invenies prima esse bona naturae a eo appellari tum quae in toto cor-

I75 pore sunt, ut vires pulchritudo, tum quae in partibus eius, ut est earundem praestantia ut pedum pernicitas, lacertorum ac manuum vires. Sic etiam in animis quae ad comprehendendam virtutem idonea essent et talia eiusdem generis. Haec omnia sic esse, ut dixi, si Cice­ronem diligenter lectitaveris, facile poteris invenire, tametsi eadem

r8o liquidius admodum apud Graecos appareant, quae etiam si libebit praeclare perspicies. Non igitur in posterum tibi admirationi sit si novas ac veteres Academicos uspiam legeris. Siquidem etiam tertios invenire est apud Graecos scriptores ut supra demonstravi, nam primae Academiae Platonem, secundae Arcesilam, tertiae Carneadem aucto-

I85 rem habuisti. Et haec quidem hactenus. Nolo enim ulterius me philo­sophum tibi praebere. Nam philosophari mihi placet, sed paucis, ut Neoptolemo illi apud Ennium, nam omnino haud rei meae conducit. Vale.

Page 7: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

APPENDICES

NOTES TO APPENDIX A

I

4 6

II

IS-16 17 17-18 19-83 26 44 53 79 86 87-88 89 93 94 96 99

102 n8 121 123 131 138 139 140 145 q6-47 147 151-52 1 54 ISS I 56 157 157-58 159-60 161 164 165 168 170 173 174 174-75 1 75 176 179 181-82 187

Franciscus P.: V esse admirationi: F nee: F; quid: F; interesset om. V hanc: V; quod: V, quidem: F habundaremque: F; aliquod: F summendam: F cum quo ... potui consuevi om. F patiar ... aut verbis om. V estant: F, correxi auctorita: F, correxi et (post disputare) del. F; ilia (post ducebat) del. F Aristocrates; F, correxi Mallius codd.; Severanus: V quod ... esse om. F bifariam om. F Zenocratem: F ac: V, et: F; dubitata (post sine): F Stagerites: F magis addidi ac: F, a: V duo versus post extremum del. F senserit: V ad om. F portico: V, puncta: F contribuit (post mutavit) add. F; nee: F omnium: V apparerit : V ac om. V videatur a Platone: F res: V, rationes: F Leontinus: F Philconi: V, Philconii: F, correxi altera: F; Academiam (post Academiam) add. F inditam: V, inclitam: F; Graeci arbitrantur esse: F Critomacus: V, Chritomachus: F, correxi Astrubal codd., correxi; cognomen: F; Armadas: V magistri eius: F vocent: V eiusdem: F, eius: V animis: V, usque: F Sed haec ut: V pro (post sunt) add. F querundum: F esse: V, etiam: F; tumque: F corpore: V, compositione: F est: V, in: F pericitas: F diligenter om. F admirationi si novas Academice ac veteros Academicos uspiam legeris: F Neoptolomo codd., correxi; meae: V, mecum: F

177

Page 8: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

APPENDIX B

DANIELE BARBARO'S PARAPHRASE OF THE ACADEMIC A

INTRODUCTION

This work has apparently never been printed and, as far as we have been able to discover, survives only in manuscript Magliabechiano VIII, 1492, fasc. 7 of the Biblioteca Nazionale of Florence. It seems to have been first mentioned in print by Kristellerl in 1963. It is contained in a miscellaneous manuscript, as a separate fascicle. It is written on paper in a neat sixteenth-century humanist hand, though it deteri­orates somewhat towards the end of the manuscript. There are various interlinear additions and changes in the manuscript, perhaps made by a hand different from that which wrote the remainder of the manu­script.

In the present edition we print approximately one half of the text. Since the major part of the manuscript is taken directly from Cicero's work, sometimes word for word, sometimes in a simple paraphrase, we have decided to print only characteristic sections. After the introductory letter addressed to the Cardinal of Ravenna (Benedetto Accolti), the exposition is divided into nine parts of which we print the first, the fourth, the fifth, and the ninth. This is followed by a section containing a few Latin definitions for Greek words used in the Academica, which is printed in its entirety. Then there are two groups of sententiae, also taken from the Academica, of which we print only characteristic samples. At the end there is a concluding section of a few lines, which seems to give some of Barbaro's thoughts, almost being a sort of postscript to the opening letter.

In our edition we have consistently expanded 'c:' to 'ae' and intro­duced the usual distinction between 'i' and 'j' and 'u' and 'v.' Punctu­ation and capitalization have been altered for the sake of clarity and

1 Kristeller (1963f.) I, 136.

Page 9: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

APPENDICES 179

uniformity. The sections omitted from our edition are indicated by series of dots. Pointed brackets have been used to indicate the inter­linear additions to the manuscript and square brackets have been used to indicate the additions made by the editor.

Since the work contains significant sections copied from the A ca­demica, we have tried to indicate those parts taken directly from Cicero by printing them in italics. We have also placed appropriate references to the Academica in square brackets in the text.

Firenze, BN, Magl. VIII. 1492, fasc. 7·

rv Amplissimo et illustrissimo Cardinali Ravennae Daniel Barbarus s. Quem exitum meus hie labor sit habiturus non satis exploratum

habeo; nam, sive iudicium tuum acerrimum quidem illud et maximum per se requiram, sive id cum amore coniunctum postulem, unam certe ac singularem totius operis mei correctionem expecto. Quaeris, quam? 5 Lituram dico, non interlitam illam, quae tenues lapsus delet, sed aequabilem et continentem, in qua omnes scriptorum ineptiae, tan­quam in luto, demergi solent. Haec una erit meorum errorum depulsio, haec una mendorum emendatio. Quare, amplissime Praesul, quam sis laturus, sententiam fere non dubius expecto, sed nee ita certus, quin ro putem benevolentiam apud te plurimum posse atque amorem, qui, suavitate quadam illiquefacta, iudiciorum severitatem perfundit et mulcet. Atque hoc dico, ut ea mihi leniter et plane remedia afferas, quae tibi opportuna et ad meum morbum accommodata videbuntur. Habebis autem in Academicarum Quaestionum dialogos sectiones 15 quasdam meas eorum medicorum similitudine, qui humana mem­bratim corpora dissecant, ut quibus quaeque partibus constent, in­spiciant; quod, si parum perspicax et cautus in ea dissectione fuerim et aliquod membrum praetervolando omiserim, tu optime Ciceroniane id minutius concisum et in minima quaeque dispartitum considerato 20

meque innitentem atque adeo tentantem adiuva, quoniam non ca­daverum sectores, sed vivorum inspectores sumus. Quare cavendum est, ne quam minimum eos laedamus. Tu interim haec lege. De im­pressione nihil adhuc actum est, nullius quidem culpa, sed studio et desiderio ut res quam optime cedat et illustris illustri mittatur. Prae- 25 parata fere omnia sunt et quamprimum curabuntur. Vale. Venetiis idibus Februarii MDXLII.

Page 10: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

18o APPENDICES

zr 'Magnum ingenium Lucii Luculli, magnumque optimarum artium studium.' [Acad. II, r-2, r-4]

Lucius Lucullus, homo illustris honore et nomine, libro Academi- 30 carum Quaestionum secunda introducitur a Cicerone, ut in Acade­micos invehatur et contra eorum decreta disputet. Quo fit ut com­mendetur imprimis et laudetur, nam illustres personae dialogis gravi­tatem et dignitatem addunt, sed quamobrem non hoc factum est libro superiore (ita enim mihi persuadeo, quoniam liber ille non extat), earn 35 reor esse causam, quod recentior tanti viri commendatio eius sermoni proxima legentes at~entiores et benevolentiores facit. Caeterum non sine ratione et ordine Cicero eius laudes commemorat, nam quod in eo fuerit optimarum artium studium, quod paternas inimicitias summa cum gloria sit persecutus, quod aedilis, quod praetor, quod quaestor, 40 quod consul, quod imperator, quod triumphator, et reliqua huiusmodi praeposita sunt iis laudibus, quae illum hoc sermone commendatum reddunt. Nam nihil est tam futile, quam quicquam approbare vel iudicare non cognitum. Quare artificiose in fine eas virtutes narrat, quae pertinent ad rem qua de agitur. Atque hae sunt, quod scilicet 45 tum maiori studio philosophiae, tum omni literarum generi deditus fuit, quam qui illum ignorabant, arbitrabantur; et quod Antioch urn Philonis auditorem excellentem philosophum secum habuerit, memo­riaque et ingenio praestiterit. Haec enim valde sunt necessaria his, qui disputaturi sunt. Atque hoc sit veluti prima proemii pars. 50

4 v Quart a pars 'Sequitur disputatio illa copiosa quidem sed paulo abstrusior' et reli­

qua. [Acad. II, ro, 30-31] Crescit oratio semper ex praecepto. Argumentatur autem Lucullus,

ut idem probet, sed abstrusius, ut vereatur ne maiorem ei qui contra- 55 dicturus est libertatem et licentiam tribuat. Primum igitur orditur ab ordine instrumentorum et ornamentorum, quibus natura hominem munivit. Aurea catena et ordo virtutum animae comprehendentium namque a sensu ad appetitum, ab appetitu ad mentem, a mente ad memoriam, ab hac ad artes, ab artibus ad scientias, a scientiis ad na- 6o turam perceptionis pervenit, ut consideret quanta artificio haec omnia natura fabricata sit et innuat omnia ad hunc finem facta esse, ut sub­sidio sint notitiae ac perceptioni.

'N ec vera satis constituere possum, quid sit eorum consilium' et reli-qua. [Acad. II, ro-rr, 32-36] 65

Page 11: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

APPENDICES I8I

Inconstantiae et ignorantiae damnat Academicos, quasi ipsimet nesciant, quid sustinere velint. Sit ergo conclusio vestrum, 0 Acade­mici, consilium ignoratur aut quid velitis non dignoscitur. Ratio, quia inconstanter respondetis. Rationis confirmatio, nam cum ita conclu­dimus, si per vos ea, quae disputantur, vera non sunt, tum omm·a fore 70 incerta. Alii respondent, quid istud ad nos? Num nostra culpa est? N aturam accusa, quae in profunda veritatem penitus abstruserit. Alii vero elegantius (ironicum hoc) tum conquerentes, quod eos insimulemus omnia incerta dicere, tum distinguentes, quid intersit inter incertum et id quod comprehendi nequeat. His positis Lucullus priores tanquam 75 desperatos relinquit et hos qui distinguunt insequitur, ac primum eorum sententiam ponit. Volunt enim, inquit, et hoc q~tidem vel maxime animadvertebam vas moveri. Sententia est: datur aliquid probabile et verisimile et haec regula est actionum, quaestionum, et disputationum nostrarum, q .d. in ethicis, physicis et dialecticis. V erisimile et pro babile 8o aliquid esse quo tanquam regula in omnibus est utendum. Contra haec Lucullus primum dilemmate utitur, inquiens aut per hanc regulam notionem veri et falsi nullam habemus, aut certe habemus. Si nullam, nulla quoque regula est, propterea quod ea non possunt internosci. Si habemus, aut interesse oportet ut inter rectum et pravum, sic inter 85 verum et falsum - quorum primum ad actiones, alterum ad quaestiones et disputationes, hoc est ad physicem et dialecticem spectat - aut non interesse. Si primum est, habeo, quod volo, si secundum, rursus nulla regula est. Nee potest is, cui est visio veri falsique communis, ullum habere iudicium, aut ullam omnino veritatis notam. At si dicas, nego reliqua go tolli, quanvis concedo, quicquam posse ita videri, ut non eadem modo falsum etiam possit ita videri, quasi dicam, quo omnia iudicantur su­blato reliqua me nego tollere. Hoc inquit Lucullus esse puerile, perinde

5r ac, si quis quem oculis privaverit, dicat ea, quae// cerni possent, non se ei ademisse. Ut enim illa modo oculus cognoscuntur, sic reliqua visis. 95 Cum vero ad visum recurras, aut m eo inerit communitas cum falso, et sic nullum erit iudicium, ratio quia proprium in communi signa notari non potest; aut commune nihil erit, et ita habeo quod vola: id enim quaero, quod ita mihi videatur verum, ut non possit idem falsum videri. Praeterea eos increpat, qui veritate coacti perspicuum ponunt idque roo in animo impressum, sed non posse percipi defendunt, ut suo per­sistant proposito. Hos si interroges: ergo istuc quidem percipitis, irri-dent te: nee urgent ut coarguant neminem ulla de re posse contendere neque asserverant sine aliqua eius rei, quam sibi quisque placere dicit, certa et propria nota. His positis Lucullus ostendit istuc suum probabile 105

Page 12: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

IBZ APPENDICES

nihil esse. N am, aut quod cuique occurrit et prima quasi aspectu probabile videtur, id confirmatur, aut ex circumspectione aliqua; si primum, nihil levius, si alterum, nullus exitus. Quod duplici ratione comprobatur: tum quia his visis, inter quae nihil interest, aequaliter omnibus abrogatur fides, tum quia si post circumspectionem sapienti (quod dicunt) aliquid no verisimile videatur et absit longissime a vero, nihil erit, quod sibi con­fidant, quod probatur a contrario, quia, ut confidant notum his esse debebit insigne veri, quo obscuro et oppresso, quod tandem verum sibi videbuntur attingere? Praeterea ostendit eorum dictum latere, cum ita loquantur, est hoc quidem rei illius signum aut argumentum et ea re id II5 sequor, sed fieri potest, ut id quod significatur aut falsum sit aut nihil sit omnino. Denique hanc partem claudit Lucullus et perspicuitatis figura, quam crUfL7tA~pwcrLv graeci dicunt, eleganter utitur. Ea fit, cum quid dictum et quid dicendum sit, ostenditur. Est autem hoc loco summus apparatus magnaque rerum supellex, ut hi, qui latine philo- r2o sophiam et dialecticam e barbarorum manibus ereptam scribere cu­piunt, maximum auferant emolumentum ac dimissam prope discep­tandi rationem ad verum revocent institutum.

Quinta pars

'His satis cognitis, quae iam explicata sunt; nunc de assensione atque I25

approbatione.' [Acad. II, I2, 37-39] Breviter de assensione agit, iccirco quia non semper ab initio repe­

tenda quaestio est, sed probatis tanquam concessis utendum est, quod observabis in Aristotele ac optimis aliis scriptoribus. Quia igitur iacta sunt fundamenta, superstruit aliqua Lucullus et breviter ponit assen- 130 sionis evidentiam et perspicuitatem, quam Academici penitus tolle­bant. Prima ratio est: sine assensione non percipit sensus. At qui osten-sum est sensum quaedam percipere: est igitur assensio. Secunda ab ea differentia sumitur, quae est inter animal et inanimum, quoniam animal

5v agit aliquid II sine sensu et assensione, unde quodammodo animus eripi- 135 tur his, qui neque sentire neque assentiri volunt, quoniam animus neces-saria perspicuis cedit idque similitudine quadam confirmatur; ut enim deprimi1ur lanx in libra ponderibus impositis, sic animus evidentibus cedat oportet. Inanimis autem nulla actio, nulla inest assensio, ut enim animal non potest non appetere id, quod est accommodatum ad naturam 140 eius, sic non potest rem perspicuam non approbare. Hinc corrigit se Lu­cullus, nam si qui percipit, assentitur statim. Non est opus de assensione omnino loqui. Demum brevi quadam consequentia ponit: ubi non est assensio, non est memoria, non ars, non notitia, non actio, non virtus,

Page 13: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

APPENDICES

non libertas, non voluntas, quia priusquam agamus, necesse est videri I4S aliquid eique, quod visum sit, assentiri. Tota haec pars brevis et per­spicua est.

Pars nona

'Ad has omnes visiones inanes Antiochus,' et reliqua. [Acad. II, I6, 49] Lucullus breviatatem pollicetur et Antiochi prolixitatem respuit, ut ISO

attentiores ad id, quod restat, audientes habeat; quoniam vero in ratione colligenda error duplex inesse solet, ideo qui respondet, intueri oportet, ne quid ab adversario sit in utroque commissum. Primus error est argumentatio vitiosa, cum quis non ita, ut debet, instruit argu­mentum. Alter est assumptio falsa, cum quis falsa pro veris aut etiam ISS pro certis dubia sumit. Quo fit, ut primus ad formam, secundus ad materiem spectet. Prudens et cautus peritusque dialecticus ad primum primo animadvertet, deinde ad secundum; et quem in esse conspexerit, explicabit, alterum damnando, vitium si alter utrum inest, aut utrum-que, si utrumque inerit. Damnatur ergo primum a Lucullo captiosa et I6o fallax Academicorum interrogatio, quippe quae gradatim aut minu­tatim addit vel demit, quod demendum vel addendum non est. Hoc genere soritae utuntur. Soritae sunt, qui acervum, uno addito grana, efficiunt, indignum philosophi nomine genus, caeterum, ut hoc quoque dignoscatur, varium ac multiplex est additionis genus. Alterum de- I6S clarat, ut mortalis homo contrahit, alterum ut animal homo imminuit. Tertium, aethiops albus dentes. Ultimum rem perdit, ut homo mor-tuus. Hunc igitur in modum Academici addendo interrogabant, si tale visum obiectum est a Deo dormientt ut probabile sit, (de falso loquimur) cur non etiam ut valde verisimile sit? cur deinde non ut difliciliter a vero I70 internoscatur? Deinde, ut ne internoscatur quidem? Postremo ut nihil inter hoc et illud intersit? Docet Lucullus (quod disceptantes conside­rent), ne permittatur adversarius in huiusmodi captionibus ad summum

sr pervenire, nee illi quicquam temere concedatur. //Haec ad formam speciemque argumenti. Ad materiem vero, hoc est ad res ipsas, respon- I75 det Lucullus, assumptaque et connexa illa omnia negat et inficiatur aufertque omnem visorum inanium assertionem. Negat igitur connexa. Non enim sequitur falsum probabile fit. Ergo verisimile. Verisimile ergo difficiliter a vero dignoscitur. Difficiliter a vero dignoscitur, ergo idem est falsum et verum. Negantur assumpta, aut Deum omnia posse I8o aut ita facturum, si posset. Amplificatur locus iste ab Lucullo et respondetur sigillatim, primo ad visa, quae cogitatione depingimus,

Page 14: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

APPENDICES

deinde ad somnia, paulo post ad furiosos et vinolentos. Haec enim omnia sunt tacta in argumentis Academicorum. Quare ex praecepto singulis est respondendum. Omnia tamen visa una depulsione labe- 185 factantur, nam revocati ad se omnes, qui aliquo visa commoti sunt, sive in somniis, sive in furore, sive in ebrietate, sive in motu mentis aliquo, aliter sentiunt et indicant. Ad id autem, quod Academici dice­bant, sapientes sustinere assensum, id enim addebatur superius argu­mento tertia, quamquam nos non posuimus, eo argumento respondet, 190 quod graeci ~~~~ov dicunt. Hoc fit, cum, quod firmissimum sibi adver-sarii praesidium putant, id nostrae causae prodesse ostendimus, ita tamen ut eos propriis telis transverberemus. Nam si per vos, o Aca­demici, Lucullus inquit, ea inter visa nihil interest, certe sapiens aut semper sustinebit assensum aut certe nunquam, quia non est maior 195 ratio ut hoc potius quam illo tempore sustineas assensum, cum nihilo plus aut minus visa discernat inter quae nullum est interstitium et discrimen. Praeterea inconstantes, leves et ridiculi estis, qui indicium ebriis, somnolentis et furiosis relinquitis et statim sequi dicitis, quod idem sit, quod simile esse videtur. Et te praesertim, Democrite, urgeo, 200

qui hoc statuis, ut quod simile alteri sit, id protinus idem censeas. Atque ita disputatio Luculli vehemens et acris absolvuitur maxima universae academiae irrisione, in qua multae sunt adnotandae senten-tiae, multa dialecticorum praecepta observanda, multa graecorum ver-ba Latinitate donata. Ita ut magna doctrinae et elegantiae supellex 205

studioso et diligenti parata sit, ut exercitii et memoriae causa inferius adnotavimus.

Verba graeca latinitate donata

e~pwv(~. id est dissimulatio. E:v&pye:~~. id est perspicuitas vel

evidentia. ~vvo~~. id est notitia. Idem

X~'t"&A"Y)I)i~c;.

E:n-ox~. id est retentio assensus.

auyxoc't"&8e:cr~c;, id est approbatio.

06y(.L~'t"~, id est decreta. &.n-6oe:~~~c;. id est argumenti con­

clusio vel accurata oratio. aO"Y)AOC, id est incerta.

x~'t"&,);YJ~Ji~c;. id est comprehensio vel notitia.

x~'t"OCA"Y)7t't"6v, id est quod com­prehendi potest.

b~xe:~ov, id est ad naturam accommodatum.

op(.L~, id est appetitus.

sv Sententiae ad mores et ad naturam pertinentes, hae sunt.

2!0

215

220

Page 15: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

APPENDICES

Quo plus in negotiis gerendis res quam verba prosunt, hoc est rerum memoria quam verborum praestantior. [Acad. II, r, 2]

Videndum est, ne quid privatis studiis de opera publica detrahamus. [Acad. II, 2, 6] 225

Non decet clarorum hominum aut ludicros esse sermones aut tacitos congressus aut rerum colloquia leviorum.

Non debemus studium exquirendi defatigati relinquere.

Quae ad dialecticem pertinent et communia sunt.

Definitiones et partitiones et horum luminibus utens oratio, tum similitudines dissimilitudinesque et earum tenuis et acuta distinctio, fidentium est hominum illa esse vera et firma et certa, quae tutentur.

Oportet fabricare nomina, quod Aristoteles ovo[L<X'"t'OTioLdv dixit. Quaestio est appetitio cognitionis quaestionisque finis inventio.

230

gv Volui enim mihi potius satisfacere quam putare te his rebus indi- 235 gere, quem Ciceronem alterum absque adulatione amici vocare possunt, maxime autem Ciceronianum, qui bane sibi quoque laudem praeri­piunt. Ego utinam talis sim, qualem me esse debere cognosco. Tu vero, amplissime antistes, reliqua expecta et eo animo expecta, quo debes. Debes autem, ut innitentis et inenntis potius quam affirmantis adeo, 240 ut Academici magis quam peripatetici scriptis expectes. Et me ama.

NOTES TO APPENDIX B

4 23 47 56

130-31 143 153 159 166 167 170 172 174 182 186 230 237 239 240 241

id suprascr. cod. eos suprascr. cod. 'h' (in Antiochum) suprascr. cod. tribuat suprascr. cod. assensionis suprascr. cod. quaedam cod.: correxi in utroque suprascr. cod.; comissum cod.: correxi vitium suprascr. cod.; alter ex alterum corr. cod. homo suprascr. cod. ut suprascr. cod. ut suprascr. cod. disceptatens cod.: correxi pervinere cod. : correxi repondetur cod.: correxi na cod. : correxi partiones cod. : correxi sibi suprascr. cod. et suprascr. cod. quam affirmantis suprascr. cod. scrip tis ex scriptata corr. cod.

Page 16: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

BIBLIOGRAPHY

Here are listed only those manuscripts and printed works which are actually referred to in the book. In the case of manuscripts, only those actually consulted are listed, and the ones about which information has been derived from printed works are not listed.

A. MANUSCRIPTS

Cambridge, England, University Library Dd. XIII. 2, fols. 88-ro6. Dated 1444. Cicero's Lucullus with marginal annotations by William of Malmes­bury.

Firenze, Italy, Biblioteca Nazionale, Magi. VIII. 1492, fasc. 7· Dated 1542. Daniele Barbaro's paraphrase ot part of the Academica.

Firenze, Biblioteca Nazionale, Magi. XXIX. 199 (Strozzi 1066), fols. 6o-90. S. XIV. Lucullu,s with annotations by Coluccio Salutati.

Firenze, Biblioteca Nazionale, Nuovi Acquisti 382, fols. 126-13ov. S. XV. Letter of Francesco Patrizi of Siena to Achille Petrucci on Cicero's Aca­demica.

Venezia, Italy, Biblioteca Marciana, lat. XIV. 262 (4719), fols. 75v-77v. S. XV. Letter of Francesco Patrizi of Siena to Achille Petrucci on Cicero's Academica.

B. PRINTED WORKS

ADAMS, MARILYN McCORD. 1970. 'Intuitive Cognition, Certainty, and Scepticism in William Ockham', Traditio, 26: 389-98.

AGNOLETTO, ATTILIO. 1964. 'La filosofia di Melantone', in Grande Antologia Filosofica. Milano: Marzorati, vol. VIII: II49-1234.

AGRICOLA, RoDOLPHUs. r967. De inventione dialectica lucubrationes. Nieuw­koop: B. de Graaf [Reprint of Cologne, IS39 ed.].

ALBERIGO, GIUSEPPE. r964. 'Daniele Matteo Alvise Barbaro', in Dizionario Biografico degli Italiani, VI: 89-95.

ALBERTUS MAGNUS. I955· Liber de natura et cognitione animae, in Opera omnia. Aschendorff: Monasterii Westfalorum, vol. XII: r-46.

ALFARIC, P. I9I8. L'Evolution intellectuelle de Saint Augustin. I. Du Mani­chiisme au N eoplatonisme. Paris: Emile N ourry.

ALLEN, DoN CAMERON. r964. Doubt's Boundless Sea: Skepticism and Faith in the Renaissance. Baltimore: Johns Hopkins Press.

Page 17: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

BIBLIOGRAPHY

AMMIANUS MARCELLINUS. 1965. Le storie, ed. Antonio Selem. Torino: UTET.

ARNIM, H. VON. 1921. 'Kleitomachos', in Pauly-\Vissowa, Real-Encyclopii­die, XI: coils. 656-59.

AsHWORTH, E. J. 1968. 'Propositional Logic in the Sixteenth and Early Seventeenth Centuries', Notre Dame Journal of Formal Logic, 9: 179-92.

AuGUSTINUS, AURELIUS. 1902. Retractationum libri duo, ed. P. Knoll. Vindobonae: F. Tempskey [CSEL, vol. 36].

-1922. Contra Academicos libri tres ... , ed. P. Knoll. Wien-Leipzig: Holder­Pichler-Tempsky [CSEL, vol. 63].

-1939. Oeuvres de Saint Augustin. Premiere serie: Opuscules. IV Dialogues philosophiques. I Probtemes fondamentaux: C antra A cademicos, De beata vita, De ordine, ed. R. J olivet. Paris: Desclee & De Brouwer.

- 1951a. St. Augustine Against the Academics, translated and annotated by John J. O'Meara. Westminster, Maryland (U.S.A.): The Newman Press.

- 1951b. Obras de San Agustin, tomo III: Obras filosoficas, Contra los Academicos ... , ed. V. Capanaga et al. Madrid: Editorial Catolica [Bibli6-teca de Autores Cristianos, vol. 21].

- 1956. Contra Academicos..., ed. W. M. Green. Utrecht-Antwerp: Spec­trum [Stromata Patristica et Mediaevalia, no. 2].

AURISPA, GIOVANNI. 1931. Carteggio, ed. E. Sabbadini. Roma: Tipografia del Senato [Fonti per la Storia d'Italia, vol. 70].

AVICENNA. 1949· De anima [reprint of the Venice, 1508 edition, ed. G. P. Klubertanz, St. Louis University].

BACON, RoGER. 1859. Opera quaedam hactenus inedita, ed. J. S. Brewer. London: Longman, Green, Longman, and Roberts.

BAEUMKER, CLEMENS. 1891. 'Eine bisher unbekannte mittelalterliche latei­nische Ubersetzung der Tiuppwve:LoL 'l1to't'U1tWO'EL~ des Sextus Empiricus', Archiv fiir Geschichte der Philosophic, 4: 574-77.

BAINTON, RoLAND H. 1963. 'Sebastian Castellio, Champion of Religious Liberty', in Bainton's Studies on the Reformation. Boston: Beacon Press, 139-81.

BAIRD, H. M. 18gg. Theodore Beza: The Counsellor of the French Reformation, I5I9-I6os. London: G. P. Putnam's Sons.

BAITERUS, I. G.: see Orellius. BARON, HANS. 1935. 'La rinascita dell'etica statale romana nell'umanesimo

fiorentino del Quattrocento', Civilta moderna, 7: 3-31. - 1938. 'Cicero and the Roman Civic Spirit in the Middle Ages and the

Early Renaissance', Bullettn of the John Rylands Library, 22: 3-28. BARZILAY, IsAAC E. 1967. Between Reason and Faith: Anti-Rationalism in

Italian Jewish Thought, I250-r6so. The Hague: Mouton. BASSI, DoMENICO. 1893. 'L'epitome di Quintiliano di Francesco Patrizi

Senese', Rivista di filologia e d'istruzione classica, 22: 385-470. BATTAGLIA, FELICE. 1936. Enea Silvio Piccolomini e Francesco Patrizi, due

politici senesi del '400. Firenze: Leo S. Olschki. BAUDRIER, H. L. r895-192r. Bibliographie Lyonnaise ... Lyon: Louis Brun.

13 vols.

Page 18: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

188 BIBLIOGRAPHY

BAYLE, PIERRE. 1820-24 Dictionnaire historique et critique. Paris. Deseor. BECKER, C. 1957. 'Cicero', in Reallexikon fur Antike und Christentum, III:

cols. 86-127. BEMBUS, PETRUS: see Santangelo. BERTHOLDUS. 1844. Annates, in Monumenta Germaniae Historica ... , Han­

noverae: Impensis Bibliopolii Aulici Hahniani, V: 264-326. BEZA, THEODORUS. 1554. De haereticis a civili M agistratu puniendis libellus,

adversus Martini Bellii farraginem et novorum Academicorum sectam. [Geneva?]: Oliva Roberti Stephani.

- 196of. Correspondence de Theodore de Beze, eds. H. Aubert, F. Aubert, & H. Meylan. Geneve: E. Droz.

BILLANOVICH, GIUSEPPE. 1946. 'Petrarca e Cicerone', Miscellanea Giovanni M ercati. Citta del Vaticano: Biblioteca Apostolica Vaticana, IV: 88-106.

BISCHOFF, BERNHARD. 1961. 'Hadoardus and the Manuscripts of Classical Authors from Corbie', in D~dascaliae. Studies in Honor of Anselm M. Al­bareda, ed. Sesto Prete. New York: Bernard M. Rosenthal, 39-57.

BOAISTUAU, PIERRE. 156I. Le theatre du monde au il est faict un ample dis­cours des miseres humaines ... Paris: Vincent Sertenas.

BoAs, GEORGE. 1933. The Happy Beast in French Thmtght of the Seventeenth Century. Baltimore: Johns Hopkins Press [reprinted New York: Octagon Books, 1966].

-1957. Dominant Themes in Modern Philosophy. New York: Ronald Press. BocHENSKI, I. M. 1961. A History of Formal Logic, trans. Ivo Thomas.

Notre Dame, Indiana (U.S.A.): University of Notre Dame Press. BorssET, jEAN. 1962. Erasme et L1tther: libre au serf-arbitre? Paris: Presses

Universitaires de France. BoLGAR, R. R. 1954. The Classical Heritage and Its Beneficiaries. Cambridge:

Cambridge University Press. BOYER, CHARLES. 1920. L'idee de verite dans la philosophie de Saint Augustin.

Paris. BozzA, TOMMASO. 1949. Scrittori politici italiani dal I550 al r650. Saggio di

bibliografia. Roma: Edizioni di Storia e Letteratura. BREEN, QuiRINUS. 1958. 'The A ntiparadoxon of Marcantonius Maioragius

or, a Humanist Becomes a Critic of Cicero as a Philosopher', Studies in the Renaissance, s: 37-48.

BRUES, Guy DE. 1953. The Dialogues of Guy de Brues. A Critical Edition with a Study in Renaissance Scepticism and Relativism. Ed. by Panos Paul Morphos. Baltimore: Johns Hopkins Press [The John Hopkins Studies in Romance Literature and Languages, Extra Volume 30].

BuDAEUS, GuLIELMUS (Guillaume Bude). 1535. De transitu Hellenismi ad Christianismum. Parisiis: Robertus Stephan us.

BUISSON, FERDINAND. 1892. Sebastian Caste/lion: sa vie et son oeuvre {I5I5-I563). Etude sur les origines du protestantisme liberal franyais. Paris: Hachette. 2 vols. [reprint, Nieuwkoop: B. de Graaf, 1964].

BURLAEUS, GuALTERUS (Walter Burley). 1886. Liber de vita et moribus philosophorum mit einer altspanischen Obersetzung der Eskurialbibliothek, ed. Hermann Knust. Ttibingen: Bibliothek des litterarischen Vereins in Stuttgart, no. 177 [reprint, Frankfurt am Main: Minerva GMBH, 1964].

Page 19: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

BIBLIOGRAPHY 189

BussoN, HENRI. 1922. Les sources et le developpement du rationalisme dans la litterature franraise de la Renaissance ( I5JJ-I6or). Paris: Letouzey et An e.

-1954. 'Les noms des incredules au XVIe siecle', Bibliotheque d'Huma­nisme et Renaissance, I6: 273-83.

- 1957. Le rationalisme dans la litterature franraise de la Renaissance (I533-I6or). Paris: J. Vrin [revised version of Busson (1922)].

BYRNE, EDMUND F. 1968. Probability and Opinion: A Study in theM edieval Presuppositions of Post-Medieval Theories of Probability. The Hague: Martinus Nijhoff.

CALCAGNINUS, CAELIUS (Celio Calcagnini). 1544. Opera aliquot ... Basileae: Fro ben.

CAMERARIUS, JOACHIM. 1540. In M. Tul. Ciceronem annotationes. Lugduni: Sebastianus Gryphius.

CAMMELLI, GIUSEPPE. 1941. I dotti bizantini e le origini dell' umanesimo: I I. Giovanni Argiropulo. Firenze: Le Monnier.

CARAFA, JosEPH. 1751. De gymnasia romano et de eius professoribus. Romae: Fulgonius.

CASTELLANIUS, Juuus. 1557. Stanze in lode delle gentili donne di Faenza. Bologna: Antonio Manuzio [reprinted Milano: P. A. Tosi, 1841].

- 1558. Adversus kf arci Tullii Ciceronis academicas quaestiones disputatio. Qua omnium pene philosophorum opinio de percipienda veritate compre­henditur et Aristotelis prae omnibus celebratur philosophia. Bononiae: A. Giaccarellus & P. Bonardus.

- 156r. De humano intellectu libri tres. Bononiae. Alexander Benaccius. - 1564. Componimenti volgari et latini di diversi et eccellenti autori ... Man-

tova: Giacomo Ruffinelli. - 1575. Epistolarum libri IV eiusdem orationes tres ... Bononiae: Ioannes

Rossi us. - 1847. Opuscoli volgari di Messer. Giulio Castellani, editi e inediti, ed.

Francesco Zambrini. Faenza: P. Conti. CASTELLIO, SEBASTIANUS. 1554. De haereticis, an sint persequendi et omnia

quomodo sit cum eis agendum ... Magdeburgi: Georgius Rauch. - 1937. De arte dubitandi, ignorandi et sciendi, ed. Elisabeth Feist, in Delio

Cantimori & Elisabeth Feist, Per la storia degli eretici italiani del secolo XVI in Europa. Roma: Reale Accademia d'Italia, 277-430 [Reale Acca­demia d'Italia, Studi e Documenti, vol. 7].

- 1953. De l' art de douter et de croire, d'ignorer et de savoir, trans. C. Bau­douin & P. Raymond. Geneve-Paris: Jeheber.

- 1960. F ede, dubbio e tolleranza. Pagine scelte e tradotte da Giorgio Radetti. Firenze: La Nuova Italia.

Catalogue of Manuscripts Preserved in the Library of the University of Cam­bridge. 1856-67. Cambridge: Cambridge University Press. 6. vols.

Catalogus translationum et commentariorum. Mediaeval and Renaissance Latin Translations and Commentaries, Annotated Lists and Guides, ed. P. 0. Kristeller et al. Washington, D.C. (U.S.A.): Catholic University of America Press, 1960£.

Page 20: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

190

CHARONDAS: see Le Caron. CHATELAIN: see Denifle.

BIBLIOGRAPHY

CICERO, MARCUS TuLLIUS. 1535. Academicarum quaestionum tibri primus et quartus, nam secundus et tertius desiderantur. Parisiis: S. Colinaeus.

- 1542. Academicarum quaestionum tiber primus, qui prius fatso inscribe­batur pars tibelli Ciceronis de phitosophia. Adiecta est ad finem in easdem Academicas quaestiones I usti Velsii H agani medici praefatio. Lovanii: Servatius Zassenus.

--- 1548. Officiorum tibri tres summa cum cura nuper emendati, commentan­tibus Petro Marso, Francisco Maturantio et Ascensio ... Marii Nizotii Brixellensis defensiones tocorum aliquot Ciceronis contra disquisitiones Catcagnini, in quibus multa Ciceronis toea difficillima exptanantur ... Vene­tiis: apud Franciscum Bindonum & Mapheum Pasinum.

- 1553. Academicarum quaestionum tiber I. In eundem commentarius Adriano Turnebo auctore. Parisiis: Adrian us Turnebus.

- 1558. Academicarum questionum editionis secundae tiber primus. Leode­garii a Quer9u argumento et scholiis ab ipso ultimo locupletatis et recognitis illustratus. Parisiis: Thomas Richard us.

- 156r. Reprint of Cicero (1558). Parisiis: Thomas Richard us. - 1565-66. Opera omnia quae extant a Dionysio Lambino M onstroliensi ex

codicibus manuscriptis emendata et aucta ... Lutetiae: Bernard us Turrisa­nus. 4 vols.

- 1569. Librorum philosophicorum votumen primum ... emendatum a Joanne Sturmio ... Argentorati: J. Richelius.

- 1583. Operum tomus octavus. Continens de philosophia volumen primum et in ipsum Aldi Manuccii commentarium ... Venetiis: Aldus.

-1585. De philosophia volumen primum ... Venetiis: Dominicus Nicolinus. - 1725. Academica recensuit variorum notis suas immiscuit et Hadriani

Turnebi Petrique F abri commentarios adjunxit J oannes Davisius. Canta­brigiae: C. Crownfield.

- 1736. Academica. Recensuit variorum notis suas immiscuit et Hadriani Turnebi Petrique F abri commentarios adjunxit J oannes Davisius. Canta­brigiae: Cornelius Crownfield.

- 1779. Les livres Academiques de Ciceron traduits et eclaircis par Mr. de Castillon ... Berlin: G. J. Decker, 2 vols.

- 1885. Academica, ed. James S. Reid. London: Macmillan [reprint Hildes­heim: Georg Olms, 1966].

-1915. Operum philosophicorum Codex Leidensis Vossianus Lat. Fol. 84 photypice editus. Praefatus est Otto Plasberg. Lugduni Batavorum: A. W. Sijthoff [Codices Graeci et Latini photographice depicti, no. 19].

- 1920-23. De divinatione, ed. A. S. Pease. In University of Illinois Studies in Language and Literature, vol. VI, nos. 2 & 3; vol. VIII, nos. 2 & 3·

- 1922. Academicorum reliquiae cum Lucullo, ed. Otto Plasberg. Leipzig: Teubner.

- 1933. De natura deorum, Academica, ed. H. Rackham. London: William Heinemann [Loeb Classical Library, vol. 268].

- 1934. Tuscularum disputationum libri quinque, ed. T. W. Dougan & R. M. Henry. Cambridge: University Press.

Page 21: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

BIBLIOGRAPHY 191

- 1955. De natura deorum, ed. A. S. Pease. Cambridge, Mass. (U. S. A.): Harvard University Press. 2 vols.

- 1970. Academica posteriora tiber primus ... Edition, introduction et com­mentaire de Michel Ruch. Paris: P. U. F.

-: see also Camerarius, Faber (1601, 16n), Gulonius, P. Manutius, Pal­myraenus, Rosa, Ursinus, & Victorius.

CLAGETT, MARSHALL. 1959. The Science of Mechanics in the Middle Ages. Madison, Wisconsin (U. S. A.): University of Wisconsin Press.

CoPERNICUS, NrcoLAUS. 1944-49. De revolutionibus orbium caelestium libri sex, ed. F. & C. Zeller. Miinchen-Berlin: R. Oldenbourg.

CouRCELLE, PIERRE. 1963. Les Confessions de Saint Augustin dans la tra­dition litteraire: antecedents et posterite. Paris: Etudes Augustiniennes.

-1968. Recherches sur les Confessions de Saint Augustin. Paris: E. de Boccard.

DAIRE, Lours FRAN<;ors. 1782. Histoire litteraire de la ville d'Amiens. Paris: F. Didot.

DAL PRA, MARIO. 1950. Lo scetticismo greco. Milano: Bocca. DE BACKER, A. & SOMMERVOGEL, C. 1890-1932. Bibliotheque de la Compa­

gnie de Jesus, new ed. Bruxelles: 0. Schepens & Paris: A. Picard. DE GREVE, MARCEL. 1961. L'interpretation de Rabelais au XVJe siecle.

Geneve: E. Droz [Etudes Rabelaisiennes, no. 3]. DELHAYE, PHILIP. 1949-50. 'Une adaptation duDe officiis au XIIe siecle. Le

moralium dogma philosophorum', Recherches de theologie ancienne et medii­vale, I6 ." 227-58; I7 ." 5-28.

-1953. Gauthier de Chatillon est-ill' auteur du Moralium dogma (Analecta Mediaevalia Namurcensia, no. 3).

DELISLE, LEOPOLD. 1868-81. Le cabinet des mam1scrits de la Bibliotheque N ationale. Paris: Imprimerie nationale. 4 vols.

DE MAIO, RoMEO. 1965. 'La mancata biografia di Paolo IV di Francesco Robortello', Archivum historiae pontificiae, 3: 339-52.

DENIFLE, H. & CHATELAIN, A. 1889--97· Chartularium Universitatis Pari­siensis ... Parisiis: Delalain. 4· Vols.

DE NoLHAC, PIERRE. 1887. La bibliotheque de Fulvio 01sini. Contributions a l'histoire des collections d'Italie et a !'etude de la Renaissance. Paris [Bibliotheque de l'Ecole des Hautes Etudes, vol. 74].

-1907. Petrarque et l'humanisme. Paris: H. Champion. [Bibliotheque litte­raire de la Renaissance, tomes I & z].

-1921. Ronsard et l'humanisme. Paris: H. Champion [Bibliotheque de l'Ecole des Hautes Etudes, sciences historiques et philologiques, vol. 227].

DESCHAMPS, P. 1863. Essai bibliographique sur M. T. Cicernn. Paris: L. Potier.

DE VocHT, HENRY. 1951-55. History of the Foundation and the Rise of the Col­legium Trilingue Lovaniense, I5I7-I550. Louvain: UniversitedeLouvain.

DE VoGEL, C. J. 1955. 'The Present State of the Socratic Problem', Phro­nesis, I: 26-35.

- 1963. 'Who Was Socrates?', Journal of the History of Philosophy, I: 143-61.

Page 22: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

192 BIBLIOGRAPHY

DIJKSTERHUIS, E. ]. 1961. The Mechanization of the World Picture, trans. C. Dikshoorn. Oxford: Clarendon Press.

Dr NAPOLI, GIOVANNI. 1963. L'immortalita dell'anima nel Rinascimento. Torino: Societa Editrice Internazionale.

DroGENES LAERTIUS. ca. 1472. Vitae et sententiae philosophontm, trans. Ambrosius Traversarius. [Rome: Georg Lauer]. H 61g6; GW 8378.

- 1925. Lives of Eminent Philosophers. With an English translation by R. D. Hicks. London: William Heinemann. 2 vols.

DroMEDES. 1857. Artis grammaticae libri III, in Henricus Keil (ed.), Gram­matici latini. Lipsiae: Teubner, vol. I: 297-529.

DouGLAS, RICHARD M. 1959. ] acopo Sadoleto, I477-I547: Humanist and Reformer. Cambridge, Mass (U.S. A.): Harvard University Press.

ENGELMANN, W. & PREUSS, E. 188o. Bibliotheca scriptorum classicorum. Lipsiae: Teubner [reprint, Hildesheim: Olms, 1959]. 2 vols.

ERASMUS, DESIDERIUS. 1703-06. Opera omnia, ed. J. Le Clerc. Lugduni Batavorum: P. Vander Aa. 10 vols.

-1906-58. Opus epistolarum, ed. P. S. Allen, H. M. Allen, & H. M. Garrod. Oxonii: In Typographeo Clarendoniano. 12 vols.

-1910. DeliberoarbitriofJIATPIBH sivecollatio ... ed.J. von Walter. Leipzig: A. Deichert [Quellenschriften zur Geschichte des Protestantism us, vol. 8].

FABER, PETRUS (Pierre Fabri). 1601. In libros Academicos Ciceronis editionis primae commentarius, Eiusdem P. Fabri in orationem pro Caecina alius commentarius. Lugduni Batavorum: Apud Andream Cloucquium.

- 16n. In libros Academicos Ciceronis commentarius ... Parisiis: Claudius Morell us.

-: see Cicero (1725, 1736). FABER, PHILIPPUS (Filippo Fabri). 1627. Adversus impios atheos disputationes

quatuor philosophicae ... Venetiis: ex officina Marci Ginammi. FABRICIUS, J. A. 1773-7 4· Bibliotheca Latina, ed. I. A. Ernestus. Lipsiae:

Weidmanni heredes & Reichius. 3 vols. FABRONIUS, ANGELUS. 1791. Historiae Academiae Pisanae volumen I [II,

III}. Pisis: C. Mugnainius. 3 vols. FALLOPPIUS, GABRIEL. 1606. Opera genuina omnia. Venetiis: J. A. & J. de

Franciscis. FAVARO, GIUSEPPE. 1928. Gabriele Falloppia, modenese (MDXXIII­

MDLXII): studio biografico. Modena: Immacolata Concezione. FEBVRE, LUCIEN. 1968. Le probteme de l'incroyance au I6e siecle. Paris:

Editions Albin Michel [first ed. 1942]. FEIST-HIRSCH, ELISABETH. 1957. 'The Strange Career of a Humanist: The

Intellectual Development of Justus Velsius (1502-1582)', in Aspects de la propagande religieuse. Geneve: E. Droz, 308-24.

FERRONUS, ARNOLDUS. 1557. Aristotelis tiber nunc primus versus. Adversus Xenophanem, Zenonem et Gorgiam, interprete Arnalda Ferrono ... Lugduni: Joannes Tornaesius.

FESSLER, FRANZ. 1913. Benutzung der philosophischen Schriften Ciceros durch Lactanz: Ein Beitrag zur klassischen Philologie. Leipzig-Berlin: Teubner.

Page 23: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

BIBLIOGRAPHY 193

FICINUS, MARSILIUS. 1576. Opera. Basileae: Henricpetrus. FREIGIUS, J OANNES THOMAS. I575· Ciceronianus ... in quo ex Ciceronis

monumentis, ratio inshtuendi locos communes demonstrata, et eloquentia cum philosophia coniuncta, descripta est libris decem. Basileae: Henrie­petrus.

FROGER, L. rgo2. 'Les hommes de lettres au XVIe siecle dans le diocese du Mans. II: Pierre Galland', Revue de la Renaissance, 2: r8g-gr.

GALLANDIUS, PETRUS (Pierre Galland). rssr. Pro schola Parisiensi contra novam academiam Petri Rami oratio ... Lutetiae: Vascosanus.

GARIN, EuGENIO. I937· ''Evae:t.f:x,e:Loc e evnt.€:x,e:Loc neUe discussioni umanis-tische', Atene e Roma, serie III, s: 177-87.

- rgso. 'Un codice ciceroniano del Salutati', Rinascimento, I: gg-roo. - rg66. Storia della filosofia italiana. Torino: Einaudi. - rg6g. L'eta nuova: ricerche di storia della cultura dal XII al XVI secolo.

Napoli: A. Morano. GAWLICK, GuNTER. rg63. 'Cicero and the Enlightenment', Studies on Vol­

taire and the Eighteenth Century, vol. 25: 657-82. GELLIUS, AuLus. rg68. Noctes Atticae, ed. P. K. Marshall. Oxonii: E. Typo­

grapheo Clarendoniano. GERHARDT, E. & SaRDINA, A. rg68. Onomasticon Ciceroniamtm et Fastorum.

Patavii: Livianus. GILBERT, NEAL WARD. rg6o. Renaissance Concepts of Method. New York:

Columbia University Press. GILSON, ETIENNE. rgSS· History of Christian Philosophy in the Middle Ages.

London : Sheed and Ward. - rg6r. The Christian Philosophy of Saint Augustine, trans. L. E. M. Lynch.

London: Victor Gollancz. GMELIN, H. 1932. 'Das Prinzip der Imitatio in der romanischen Literatur

der Renaissance', Romanische Forschtmgen, 46: 83-360. GouHIER, HENRI. rg6z. La pensee metaphysique de Descartes. Paris: J. Vrin. GOUJET, CLAUDE PIERRE. I7S8. M emoire historique et litteraire sur le

college royal de France. Paris: Augustin-Martin Lattin. 3 vols. GouEANUS, ANTONIUS (Antonio de Gouveia). rg66. Comentario sabre as con­

clusoes e em defesa de Arist6teles contra as calunias de Pedro Ramo. Esta­belecimento do texto e traduc;ao de Miguel Pinta de Menenses. Introdu<;ao de A. Moreira de Sa. Lis boa: Instituto de Alta Cultura.

GRABMANN, MARTIN. rgzg-56. ~Mittelalterliches Geistesleben. Mtinchen: Max Hueber. 3 vols.

GRAF, ARTURO. rgrs. Roma nella memorta e nelle immaginazioni del media evo. Torino: E. Loescher.

GREENWOOD, THOMAS. 1947. 'L'eclosion du scepticisme pendantlaRenaissan­ce et les premiers apologistes', Revue del' Universite d'Ottawa, I7: 6g-gg.

- rgsr. 'Guy de Brues', Bibliotheque d'Humanisme et Renaissance, IJ: 70-82; 172-86; 266-6g.

GREGORY, TuLLIO. rgss. Anima mundi. La filosofia di Guglielmo di Conches et la Scuola di Chartres. Firenze: Sansoni.

GRENDLER, PAUL. F. rg6g. Critics of the Italian World (I5JO-IS6o): Anton

Page 24: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

194 BIBLIOGRAPHY

Francesco Doni, Nicolo Franco & Ortensio Lando. Madison-Milwaukee­London: University of Wisconsin Press.

GRENTE, GEORGES (ed.). 1951. Dictionnaire des lettres fran~aises. Le seizieme siecle. Paris: Fayard.

GRIFOLUS, jACOBUS. 1546. M. Tullii Ciceronis defensiones contra Caelii Cal­cagnini disquisitiones in eius officia. Venetiis: Apud Aldi filios.

GuARINO VERONESE. 1915-19. Epistolario, ed. R. Sabbadini. Venezia: Miscellanea di Storia Veneta, serie terza, tomi 8, II, 14 [reprint, Torino: Bottega d'Erasmo, 1959].

GuLONIUS, NICOLAUS (Nicolas Goulu). 1564. Epitome in universam philoso­phiam M. Tullii Ciceronis. Parisiis: Gabrielis Buonius.

HAAG, E. & E. 1846-59. La France protestante. Paris: J. Cherbuliez [reprint, Geneve: Slatkine, 1966]. IO vols.

HAGENDAHL, HARALD. 1967. Augustine and the Latin Classics. Goteborg: Elanders Boktryckeri Aktiebolag [Studia Graeca et Latina Gothobur­gensia, vol. :20].

HALL, KATHLEEN M. 1963. Pontus de Tyard and His Discours philosophiques. London: Oxford University Press.

HARVEY, GABRIEL. 1945. Ciceronianus. With an Introduction and Notes by Harold S. Wilson and an English Translation by Clarence A. Forbes. Lincoln, Nebraska (U. S. A.): University of Nebraska Press. Based on the 1577 ed.

HEATH, THOMAS. 1913. Aristarchus of Samos. Oxford: Oxford University Press.

HENRICUS A GANDAVO (Henry of Gent). 1953. Summae quaestionum ordina­riarum. St. Bonaventura, N.Y. (U. S. A.): The Franciscan Institute [Franciscan Institute Publications, Text Series, No. 5; a reprint of the Paris, 1520 ed.].

HENRY, MARGARET YouNG. 1925. The Relation of Dogmaticism and Scepti­cism in the Philosophical Treatises of Cicero. Geneva, New York (U. S. A.): W. F. Humphrey.

HERVETUS, GENTIANus: See Sextus Empiricus (1569, 1621). HICKEY, J. S. 1915-16. Summula philosophiae scholasticae in usum adoles­

centium. Dublinii: M. H. Gill. 3 vols. HIRZEL, RuDOLF. 1877-83. Untersuchungen zu Ciceros philosophischen

Schriften. Leipzig: S. Hirzel. 3 parts. HoEFER, j. C. F. 1854£. Nouvelle Biographie Generate. Paris: Firmin-Didot. HoLMBERG, joHN (ed.). 1929. Das Moralium dogma philosophorum des

Guillaume de Conches. Uppsala: Almquist & Wiksells [Arbeten utgivna med understod av Vilhelm Ekmans Universitetsfond. Uppsala. no. 37].

HoLTE, RAGNAR. 1962. Beatitude et sagesse: Saint Augustin et leproblemedela fin del' homme dans la philosophic ancienne. Paris: Etudes Augustiniennes.

HooYKAAS, R. 1958. Humanisme, science, et reforme: Pierre de la Ramee {I5I5-I572). Leyde: F. j. Brill.

HaRTIS, ATTILIO. 1878. M. T. Cicerone nella opere del Petrarca e del Roc­caccio: ricerche intorno alta storia della erudizzone classica nel media eva. Trieste: L. Herrmanstorfer [also in Archeografo Triestino 6 (1878)].

Hosrus, CARL: see Schanz.

Page 25: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

BIBLIOGRAPHY 195

HUMBERT, ]EAN. 1967. Socrate et les petits socratiques. Paris: Presses Uni­versitaires de France.

IoANNES DuNs ScoTus. 195of. Opera omnza ., . Civitas Vaticana: Typis Polyglottis Vaticana.

lOANNES SARESBERIENSIS (John of Salisbury). 1909. Policratici sive de mtgis curialium et vestigiis philosophorum libri VIII, ed. Clemens C. I. \\-ebb. Oxford: Clarendon Press. 2 vols.

- 1938. Frivolities of Courtiers and Footprints of Philosophers ... , trans. Joseph B. Pike. Minneapolis: University of Minnesota Press.

lou us, ANTONIUS. 1579. Adiuncta Ciceronis ... Barcinone: Iacobus Sendrat.

]ABRE, FARID. 1958. La notion de certitude selon Ghazali dans ses origines psychologiques et historiques. Paris: J. Vrin.

JAMES, M. R. 1903. The Ancient Libraries of Canterbury and Dover. Cam­bridge: Cambridge University Press.

]ocHER, CHRISTIAN GoTTLIEB. 1750-51. Allgemeines Gelehrten-Lexicon ... Leipzig: J. F. Gleditsch.

JOURDAIN, CHARLES. 1888. 'Sextus Empiricus et la philosophic scholas­tique', in Jourdain's Excursions historiques et philosophiques a travers le moyen age. Paris: Firmin-Didot, 201-17.

KIBRE, PEARL. 1936. The Library of Pica della J11irandola. New York: Columbia University Press.

KRISTELLER, PAUL OSKAR. 1953. Il pensiero filosofico di M arsilio Ficino. Firenze: Sansoni.

- 1956. Studies in Renaissance Thought and Letters. Roma: Edizioni di Storia e Letteratura.

- 1963f. Iter Italicum. London-Leiden: Brill. - 1964. Eight Philosophers of the Italian Renaissance. Stanford, Calif.

(U. S. A.): Stanford University Press. -- 1968. 'The Myth of Renaissance Atheism and the French Tradition of

Free Thought', Journal of the History of Philosophy, 6: 233-43.

LACTANTIUS, L. CAELIUS FIRMIANUS. 1890-93. Opera omnia ... , ed. Samuel Brandt & Georgius Laubman. Vindobonae: F. Tempsky [CSEL, vols 19 & 27].

LAMBINUS, DroNvsrus (Denys Lambin): see Cicero (1565-66). LAMMERT, FREIDRICH [ et al.]. 1959. 'Klaudios Ptolmaios' in Pauly-Wissowa,

Real-Encyclopiidie, XXIII, 2, cols. 1788-r859 [ esp. 1854-58, on Ilept xpL­TIJP [au XotL ~ye!J.OVLXou].

LANDO, 0RTENSIO. 1534. Cicero relegatus et Cicero revocatus. Dialogi festivis­simi. Venetiis: Melchior Sessa.

- 1543. Paradossi cioe sententie fuori del comun parere ... Lione: Gioanni Pullon da Trino.

-ca. 1545. Confutazione dellibro de paradossi ... s.l.: s.d. LANZONI, FRANCESCO. rgrs. La fondazione del Seminario di Faenza. Faenza:

F. Lega.

Page 26: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

196 BIBLIOGRAPHY

-1925. La controriforma nella citta e diocesi di Faenza. Faenza: F. Leg a.

LAPPE, JOSEPH. 1908. Nicolaus von A utrecourt. Sein Leben, seine Philosophie, seine Schriften. Munster: Aschendorffschen Buchhandlung [Beitrage zur Geschichte der Philosophie des Mittelalters, Band VI, Heft 2].

LAVEN, P. ]. 1957. 'Daniele Barbaro: Patriarch Elect of Aquileia with Special Reference to His Circle of Scholars and to His Literary Achieve­ment'. Ph. D. Thesis, University of London.

LE CARON, Lovs (Charondas). 1555. La philosophie de Lays le Caron pari­sien ... Paris: Vincent Sertenas.

- 1556. Les dialogues de Lays le Caron parisien ... Paris: Vincent Sertenas. LEE, RENSSELAER W. 1967. Ut pictura poesis. A Humanistic Theory of

Painting. New York: W. W. Norton. LENIENT, C. 1855. De Ciceroniano bello apud recentiores. Parisiis: Apud

Viduam Joubert. LIEBESCHUTZ, HANS. 1950. Mediaeval Humanism in the Life and Writings

of] ohn of Salisbury. London: The War burg Institute. LIRUTI, G. G. 1760-1830. Notizie delle vite ed opere scritte da' letterati del

Friuli. Venezia: M. Fenzo. 4 vols. LucK, GEORG. 1953. Der Akademiker Antiochos. Bern: Paul Haupt. LUTHER, MARTIN. 1883f. Werke, Kritische Gesamtausgabe. Weimar: H.

Bi:ihlau.

M'CosH, jAMES. 1865. The Intuitions of the Mind Inductively Investigated' new ed. London: Macmillan.

McKEON, RICHARD. 1950. 'Introduction to the Philosophy of Cicero', in Marcus Tullius Cicero, Brutus, On the Nature of the Gods... Chicago: University of Chicago Press.

MAHONEY, EDWARD P. 1970. 'Pier Nicola Castellani and Agostino Nifo on Averroes' Doctrine of the Agent Intellect', Rivista critica di storia della filosofia, 25: 387-409.

MAIER, ANNELIESE. 1967. 'Das Problem der Evidenz in der Philosophie des 14· Jahrhunderts', in Maier's Ausgehendes Mittelalter ... II. Roma: Edi­zioni di Storia e Letteratura, 367-418 [originally in Scholastik 38 ( I963), 183-225].

MAIORAGIUS, MARCUS ANTONIUS. 1544- Decisiones XXV. Quibus M. Tullium Ciceronem ab omnibus C aelii C alcagnini criminationibus liberat. Lugduni: S. Gryphius.

- 1546. Antiparadoxon sive suburbanarum quaestionum libri sex, in quibus M. Tullii Ciceronis omnia paradoxa refelluntur. Lugduni: S. Gryphius.

MANITIUS, MAX. rgii-31. Geschichte der lateinischen Literatur des Mittel­alters. Munchen: C. H. Beck'sche Verlagsbuchhandlung. 3 vols.

- 1935. Handschriften antiker Autoren in mittelalterlichen Bibliothekskata­logen, ed. K. Manitius. Leipzig: 0. Harrassowitz [Beiheft 67 zum Zentral­blatt fur Bibliothekswesen].

MANUTIUS, ALDUS (Aldo Manuzio, the Younger): see Cicero (1583). MANUTIUS, PAULUS (Paolo Manuzio). 1541. Scholia ... quibus Ciceronis phi­

losophia partim corrigitur partim explanatur ... V enetiis: Aldus.

Page 27: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

BIBLIOGRAPHY 197

MARGALHAES-VILHENA, V. de. 1952a. Le probleme de Socrate. Le Socrate historique et le Socrate de Platon. Paris: Presses Universitaires de France.

- 1952b. Socrate et la legende platonicienne. Paris: Presses Universitaires de France.

MARMUDA, M. E. 1965. 'Ghazali and Demonstrative Science', Journal of the History of Philosophy, 3: 183-204.

MASSA, EuGENIO. 1960. 'Benedetto Accolti, il Giovane', Dizionario Bio­grafico degli Italiani I: ror-o2.

MEHUS, LAURENTIUS: see Traversarius. MELANCHTHON, PHILIPPUS. 1834-60. Operaquaesupersunt omnia. Brunsvigae:

C. A. Schwetschke & filius. 28 vols. [Corpus Reformatorum, vols. r -28]. MENENDEZ PELAYO, M. 1948. Ensayos de critica filosofica. Santander: Aldus,

S. A. de Artis Graficas [ vol. 43 of the Edicion nacional de las obras com­pletas de Menendez Pelayo].

MERSENNE, MARIN. r625. La verite des sciences contre les septiques ou pyrrho­niens. Paris: T. DuBray.

MICHALSKI, KoNSTANTY. 1969. La philosophie au XIVe siecle: six etudes, ed. K. Flaschar. Frankfurt: Minerva GMBH (reprints M's important papers from the period 1922-1937).

MICHAUD, L.-G. 1854f. Biographie universelle, nouvelle edition. Paris: Mme. Desplaces et Michaud. 45 vols.

MITTARELLI, G. B. 1775. De literatura Faventinorum sive de viris doctis et scriptoribus urbis Faventiae. Venetiis: Modestus Fentius.

MoDERSOHN, ANNA-BRUNHILDE. 1926. 'Cicero im englischen Geistesleben des 16. Jahrhunderts', Archiv fur das Studium der neue1·en Sprachen und Literaturen, 8o (Band 149): 33-51, 219-45.

MoNTAIGNE, MICHEL DE. 1962. Essais, ed. Maurice Rat. Paris: Editions Garnier. 2 vols.

MoNTANARI, ANTONIO. 1882-86. Gli uomini illustri di Faenza. Faenza: Pietro Conti.

MoRERI, LouiS. 1731-32. Le Grand Dictionnaire Historique ... Basle: Jean Brandmuller. 6 vols.

MuTSCHMANN, HERMANN. 1909. 'Die Dberlieferung der Schriften des Sextus Empiricus', Rheinisches Museum fur Philologie, 54: 244-83, 478.

- 1911. 'Zu Dbersetzertii.tigkeit des Nicolaus von Rhegium (zu Paris, lat. 14,700)', Berliner Philologische Wochenschrift, pp. 691-93.

NARDI, BRUNO. 1958. Saggi sull'aristotelismo padovano dal secolo XIV al XVI. Firenze: Sansoni.

NELSON, BENJAMIN. rg62. 'Comments' on a paper by Edward C. Grant, in Daedalus: Journal of the American Academy of Arts and Sciences, (Summer, 1962), 6r2-r6.

- 1965. 'Probabilists, Anti-Probabilists and the Quest for Certitude in the r6th and 17th Centuries', Proceedings of the Xth International Congress of the History of Science. Paris: Herrmann, 269-73.

- 1967. 'The Early Modern Revolution in Science and Philosophy: Fic­tionalism, Probabilism, Fideism, and Catholic "Prophetism" '. Boston Studies in the Philosophy of Science. Dordrecht: D. Reidel, vol. III, r-40.

Page 28: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

198 BIBLIOGRAPHY

NELSON, N. E. 1933. 'Cicero's De officiis in Christian Thought', [University of Michigan] Essays and Studies in English and Comparative Literature, IO.' 59-160.

NICCOLAI, FRANCEsco. s.d. Pier Vettori (I499-I585). Firenze: Seeber. NICOLAUS DE CusA. 1932f. Opera omnia. Lipsiae: Felix Meiner. NIZOLIUS, MARIUS. 1956. De veris principiis et vera rationephilosophandicontra

pseudophilosophos libri IV, ed. Quirin us Breen. Roma: Fratelli Bocca Edi­zione Nazionale dei Classici del Pensiero Italiano, serie II, vols. 3 & 4]. -see also Cicero (1548). NoNIUS MARCELLUS. 1903. De compendiosa doctrina libri XX, ed. W. M.

Lindsay. Lipsiae: Teubner. 3 vols. NoRDEN, EDUARD. 1909. Die antike Kunstprosa 'l.!om VI. ]ahrhundert v. Chr.

bis in die Zeit der Renaissance. Leipzig-Berlin: Teubner. z vols. NuNNESIUS, PETRUS ANTONIUS (Pedro Antonio Nuiiez). 1570. Epitheta

M. T. Ciceronis collecta ... Venetiis: Aldus.

OBERLEITNER, MANFRED. 1969. Die handschriftliche uberlieferung der Werke des heiligen Augustins. Band 1/r Italien. Werkverzeichnis. Wien [Oester­reichische Akademie der Wissenschaften, Philosophisch-historische Klasse, Sitzungsberichte, Band 263].

O'CoNNELL, RoBERT j. rg68. St. Augustine's Early Theory of Man, A.D. 386-39I. Cambridge, Mass. (U. S. A.): Harvard University Press.

0' MALLEY, C. D. 1965. Andreas Vesalius of Brussels, I5I4-I564. Berkeley­Los Angeles: University of California Press.

O'MEARA, jOHN j. 1958. 'Augustine and Neoplatonism', Recherches Augus­tiniennes, I: 9 r-II r.

ONG, WALTER j. 1958a. Ramus: Method and the Decay of Dialogue. Cam­bridge, Mass. (U.S. A.): Harvard University Press.

- 1958b. Ramus and Talon In'l.!entory ... Cambridge, Mass. (U.S. A.): Har­vard University Press.

0RELLIUS, I. C. & BAITER US, I. G. 1836-38. Onomasticon Tullianum ... Turici: Typis Orellii, Fuesslini, et Sociorum. 2 vols.

Ovro, GIUSEPPE. 1950. Storia dell' oculistica. Cuneo: Ghibaudo. OWEN, joHN. r893a. The Skeptics of the French Renaissance. London: Swan

Sonnenschein. - r893b. The Skeptics of the Italian Renaissance. London: Swan Sonnen­

schein.

PAGANI, GIUSEPPE. r893. [Studies on Mario Nizolio], Rendiconti della Reale Accademia dei Lincei, classe di scienze morali, storiche e filologiche, serie quinta, vol. 2: 554-75 ('Mario Nizzoli ed il suo lessico ciceroniano'); 630-60 ('Le polemiche letterarie di Mario Nizzoli'); 716-41 ('Mario Nizzoli filosofo'); 819-26 ('Operosita letteraria di Mario Nizzoli'); 897-<)ZZ ('Gli ultimi anni di Mario Nizzoli').

PALMYRAENUS, AuLus ANTONIUS et al. I544· In philosophicos aliquot M. T. Ciceronis libros doctissimorum virorum annotationes, partim nunc primum, partim lange quam antea emendatius in lucem editae ... Basileae: Ioannes Oporinus.

Page 29: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

BIBLIOGRAPHY 199

PARATORE, ErroRE. Ig6r. 'Cicerone attraverso i secoli', in Marco Tullio Cicerone nel Bimillenario della morte. Roma: Istituto di Studi Romani, Centro di Studi Ciceroniani.

PATRICIUS, FRANCiscus (Francesco Patrizi da Siena). I594- De institutione reipublicae libri IX ad senatum populumque Senensem scripti ... Argenti­nae: Impensis Lazari Zetzneri.

PATRICK, MARYM. Igzg. TheGreekSkeptics. New York: Columbia University Press.

PETRARCA, FRANCiscus. Igo6. Le traite De sui ipsius et multorum ignorantia, ed. L. M. Capelli. Paris: H. Champion [Bibliotheque litteraire de la Re­naissance, vol. 6].

- I933-42. Le familiari, ed. Vittorio Rossi. Firenze: Sansoni. 4 vols. - I943· Rerum memorandarum libri, ed. Giuseppe Billanovich. Firenze:

Sansoni. PHILIPPSON, L. I939· [Cicero's] 'Philosophische Schriften', in Pauly-Wis­

sowa, Real-Encyclopiidie, Zweite Reihe, Dreizehnter Halbband, cols. II04-92.

PICAVET, F. I888. Un document important pour l'histoire du pyrrhonisme. Orleans: P. Girardot.

PICHON, RENE. Igor. Lactance: etude sur le mouvemem philosophique et reli­gieux sous le regne de Constantin. Paris: Hachette.

Picus, IoANNES FRANCiscus. I60I. Opera quae extant omnia ... Basileae: Henricpetrus.

- :see Santangelo (I954). PLINIUS SECUNDUS, C. I8g2-Igo6. Naturalis historiae libri XXXVII, ed.

Mayhoff & L. Ian. Lipsiae: Teubner. PoPKIN, RICHARD H. Ig6o. 'Skepticism and the Counter Reformation in

France'' Archiv fur Reformationsgeschichte, SI: sB-88. - I965. 'The High Road to Pyrrhonism', American Philosophical Quarterly,

2: I-IS. - Ig68a. The History of Scepticism from Erasmus to Descartes. Revised

Edition. New York: Harper Torchbooks [First Edition, Assen, Ig6o]. - Ig68b. 'Scepticism, Theology, and the Scientific Revolution in the Seven­

teenth Century', in I. Lakatos & Musgrave (eds.), Problems in the Philo­sophy of Science. Amsterdam: North Holland Publishing Co., I-39·

PoTEZ, HENRI. Igo6. 'Deux annees de la Renaissance (d'apres une corres­pondance inedite)', Revue d'histoire litteraire de la France, IJ: 458--gB, 658--gz.

PRANTL, CARL. I855-70. Geschichte der Logik im Abendlande. Leipzig: S. Hirzel. 4 vols.

PREUSS, E.: see Engelmann. PRICE, JOHN V ALDIMIR. I964. 'Sceptics in Cicero and Hume', ] ournal of the

History of Ideas, 25: 97-I06. PRISCIANENSIS, FRANCISCUS. I595· D£ctionarium Ciceronianum: in quo voca­

bula omnia. Romae: Facciottus. PTOLEMAEUS, CLAUDIUS. I663. De fudicandi facultate et animi principatu ...

ed. Isaac Bulliardus. Parisiis: Seb. Mabre-Cramoisy. - Ig6r. Ile:pt xp~'t"Yjp(ou xoc( ~YEfLO"II~xou. De fudicandi facultate et animi

Page 30: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

200 BIBLIOGRAPHY

principatu, editio altera correctior, ed. Fr. Lammert. Lipsiae: Teubner [vol. III-2 of the Teubner Ptolemaeus, Opera quae extant omma].

QUASTEN, joHANNES. 1950-60. Patrology. Utrecht: Spectrum. 3 vols. QuERCU, LEODEGARIUS A (Duchesne): see Cicero (1558). QuiNTILIAN. 1921-22. Institutio aratoria, ed. H. E. Butler. London: William

Heinemann (Loeb Classical Library).

RABELAIS, FRAN<;OIS. 1962. Oeuvres completes, ed. P. Jourda. Paris: Gamier. 2 vols.

RAMUS, PETRUS (Pierre de la Ramee). 1551. Pro philosophia Parisiensis Academicae disciplina oratio ad Carolum Lotharingum Cardinalem. Parisiis: Matthaeus Davidus.

-1556. Animadversionum Aristotelicorum libri XX. Parisiis: A. Wechel. -1557. Ciceronianus ... Parisiis: A. Wechel. - 1606. Scholarum physicarum libri octo in totidem acroamaticos libros Aris-

totelis ... Francofurti: Wechel. - 1964. Dialectique, ed. Michel Dassonville. Geneve: Droz [Travaux d'Hu­

manisme et Renaissance, no. 67]. - & TALAEUS, AuDOMARUS (Orner Talon). 1577. Collectaneae: praefationes,

epistolae, orationes. Parisiis: Dionysius Vallensis. RAND, E. K. 1946. Cicero in the Courtroom of St. Thomas Aquinas. Milwau­

kee: Marquette University Press. RANDALL, jOHN HERMAN. 1961. The School of Padua and the Emergence of

Modern Science. Padova: Antenore. RENAZZI, FILIPPO MARIA. 1803-06. Storia dell'Universita degli Studi di

Roma ... Roma: Pagliarini. 2 vols. RICE, EuGENE F. 1958. The Renaissance Idea of Wisdom. Cambridge, Mass.

(U.S. A.): Harvard University Press. RICHARDS, R. C. 1968. 'Ockham and Skepticism', The New Scholasticism,

42." 345-63. RoBORTELLUS, FRANCiscus. 1548. De historia facultate disputatio ... Anno-

tationum in varia tam Graecorum quam Latinorum loca libri I I ... Floren-tiae: Laurentius Torrentinus.

RoLFE, JoHN C. 1923. Cicero and His Influence. Boston: Marshall. RosA, joHANNES. 1571. In reliquas Academicarum quaestionum M. Tullii

Ciceronis & eiusdem quinque libros de finibus J ohannis Rosae commenta­rius. Francofurti ad Moenum.

RousE, RICHARD H. 1967. 'The Early Library of the Sorbonne', Scriptorium, 2I: 42-71, 227-51

RuEGG, WALTER. 1946. Cicero und der Humanismus. Zi.irich: Rhein. RusTOW, ALEXANDER. 1910. Der Lugner: Theorie, Geschichte und AuflOsung.

Leipzig: Teubner.

SABBADINI, REMIGIO. r885. Storia del Ciceronianismo. Torino: Loescher. - 1886-88. 'Codici latini posseduti, scoperti, illustrati da Guarino Vero­

nese', Mus eo italiano di antichita classica, 2: 373-456. - 1914. Storia e crilica di tesri latini. Catania: Francesco Battiato

Page 31: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

BIBLIOGRAPHY 201

- 1967. Le scoperte dei codici Iatini e greci ne' secoli XIV e XV. Firenze: Sansoni [reprint of Firenze, 1905-14 ed. with additions and with an Introduction by Eugenio Garin]. 2 vols.

SADOLETUS, IACOBUS. 1738. Opera quae extant omnia ... Veronae: J o. Albert us Tumermanus [reprinted by Gregg Press, Ridgewood, N.J. (U. S. A.), 1964]. 4 vols.

- 1950. Elogio della sapienza (De laudibus philosophiae), traduzione e note di Antonio Altamura. Napoli: R. Pironti.

SAITTA, GIUSEPPE. 1961. Il pensiero italiano nell'umanesimo e nel Rinasci­mento, 2nd ed. Firenze: Sansoni. 3 vols.

SALUTATI, CoLUCCIO. 1891-1905. Epistolario, ed. Francesco Novati. Roma: Forzani [Fonti per la storia d'Italia, vols. 15-18]. 4 vols.

- 1947. De nobilitate legum et medicinae. De verecundia, ed. Eugenio Garin. Firenze: Vallecchi [Edizione Nazionale dei Classici del Pensiero, vol. 81.

- 1951. De laboribus H erculis, ed. B. L. Ullman. Turici: Thesaurus Mundi. SANDYS, JoHN EDWIN. 1903-08. A History of Classical Scholarship. Cam­

bridge: The University Press. 3 vols. SANFORD, EvA M. 1924. 'The Uses of Classical Latin Authors in the Libri

Manualis', Transactions and Proceedings of the American Philological Association, 55: 190-248.

SANTANGELO, GIORGIO. 1950. Il Bembo critico e il pensiero d'imitazione. Firenze: Sansoni.

- 1954. Le epistole "De imitazione" di Gianfrancesco Pica della Mirandola e di Pietro Bembo. Firenze: Leo S. Olschki.

ScHANZ, MARTIN G Hosws, CARL. Geschichte der romischen Literatur bis zum Gesetzgebungswerk der Kaiser Justinian. Miinchen: C. H. Beck. !4 (1927,) II4 (1935), IIJ3 (1922), IV2 (1914-20).

ScHIAPARELLI, G. V. 1873. I precursori di Copernico nell'antichita, in: Pubblicazioni del Reale Osservatorio di Brera in Milano, III.

ScHMID, WILHELM & STARLIN, OTTO. 1929f. Geschichte der griechischen Lite­ratur. Miinchen: C. H. Beck. 5 vols.

SCHMITT, CHARLES B. 1963. 'Henry of Ghent, Duns Scotus and Gianfran­cesco Pico on Illumination', Mediaeval Studies, 25: 231-58.

-1965. 'Gianfrancesco Pico's Attitude towards His Uncle', in L'opera e il pensiero di Giovanni Pica della Mirando/a nella storia dell'umanesimo. Firenze: Istituto Nazionale di Studi sul Rinascimento, II, 305-13.

- 1966. 'Perennial Philosophy: From Agostino Steuco to Leibniz', Journal of the History of Ideas 27: 505-32.

- 1967a. Gianfrancesco Pica della Mirando/a (r469-I533) and His Critique of Aristotle. The Hague: Martin us Nijhoff.

- 1967b. 'Giulio Castellani (1528-1586): A Sixteenth Century Opponent of Scepticism', Journal of the History of Philosophy, 5: 15-39.

- 1967c. 'Experimental Evidence for and against a Void: The Sixteenth­Century Arguments', Isis, 58: 352-66.

- 1969. 'Experience and Experiment: A Comparison of Zabarella's View with Galileo's in De motu', Studies in the Renaissance, I6: 80-138.

- 1970. 'Prisca theologia e philosophia perennis: due temi del Rinascimento

Page 32: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

202 BIBLIOGRAPHY

italiano e la loro fortuna', in Il pensiero italiano del Rinascimento italiano e il tempo nostro, ed. G. Tarugi. Firenze: Sansoni, 2II-36.

ScHOR US, ANTONIUS. 1570. Thesaurtts verborum linguae latinae Ciceronianus. Argentorati: I. Rihelius.

ScHWENKE, PAUL. 188g. 'Des Presbyter Hadoardus Cicero-Excerpte nach E. Narducci's Abschrift des Cod. Vat. Reg. 1762', Philologus, Supplement­band 5: 397-588.

SCOTT, IzoRA, 1910. Con~roversies over the Imitation of Cicero. New York: Teachers' College. Columbia University.

SEIGEL, JERROLD E. 1968. Rhetoric and Philosophy in Renaissance Humanism. The Union of Eloquence and Wisdom, Petrarch to Valla. Princeton: Prince­ton University Press.

SERRANO Y SANZ, M. 1910. Pedro de Valencia, estudio biogrdfico-critico. Badajoz: Biblioteca de Archivio Extremefio.

SEXTUS EMPIRrcus. 1562. Pyrrhoniarum hypotypwsewn libri I I I ... latine nunc primum editi interprete Henrico Stephana. Parisiis: Henricus Ste- phanus.

- 1569. Adversus mathematicos ... graece numquam latine nunc primum editum, Gentiano Herveto Aurelio interprete. Eiusdem Sexti pyrrhoniarum hypotypwsewn libri tres ... interprete Henrico Stephana. Parisiis: Martinus Juvenes.

- 1621. Opera omnia quae extant .. . Genevae: Petrus & Jacobus Chouet.

-1912-62. Opera, ed. H. Mutschmann, J. Mau, & K. Janacek. Lipsiae: Teubner. 4 vols.

- 1933-49. [Works] with an English Translation by R. G. Bury. London: Heinemann. 4 vols.

SIMPLICIUS. 1882. In Aristotelis physicarum libros quattuor priores commen­taria, ed. H. Diels. Berlin: G. Reimerus [Commentaria in Aristotelem Graeca, vols. IX-X). 2 vols.

SMITH, LESLIE F. 1966-68. 'The Poems of Franciscus Patricius from Vatican Manuscript Chigi J. VI. 233', Manuscripta, Io: 94-102, 145-59; II: 131-43; I2: 10-2!.

- 1968. 'A Notice of the Epigrammata of Francesco Patrizi, Bishop of Gaeta', Studies in the Renaissance, IS: 92-143.

SoLANA, MARCIAL. 1941. Historia de la filosofi,a espanola. Epoca del Rinasci­miento ( siglo XV I). Madrid: Asociacion Espanola para el progreso de las ciencias. 3 vols.

SoMMERVOGEL, C.: see De Backer. SORDINA, A.: see Gerhardt. STARLIN, 0.: see Schmid. STEINMETZ, MAx (ed.). 1958. Geschichte der Universitiit Jena, IS48fs8-I9S8.

Festgabe zum vierhundertjiihrigen Universitiitsjubiliium. Jena: Gustav Fischer. 2 vols.

[STEPHANUS, CAROLUS] (Charles Estienne). I556. Thesaurus M. Tullii Ciceronis. Parisiis: Carolus Stephanus.

STEPHANUS, HENRICUS (Henri Estienne). I557· Ciceronianum Lexicon Grae­colatinum. I d est lexicon ex variis Graecorum scriptorum a Cicerone inter­pretatis ... [Paris]: Henricus Stephanus.

Page 33: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

BIBLIOGRAPHY 203

-: see Sextus Empiricus (1562, 1569, 1621). STEUCHUS, AUGUSTINUS. 1590-91. Opera omnia quae jam extabant .. . , ed.

Ambrosius Morand us. Venetiis: D. Nicolinus. 3 vols. STROBEL, E. 1894. 'Zu Ciceros Academica posteriora', Philologus, 52: 726-28. S:ruRM, joANNES: see Cicero (1569). SussANNAEUS, HuBERTUS. 1536. Dictionarium Ciceronianum ... Parisiis:

Simon Colinaeus. SwEENEY, RoBERT D. 1968. 'The Catalogus codium classicorum latinorum',

Italia medioevale e umanistica, II: 339-44.

TALAEUS, AUDOMARUS (Orner Talon). 1547. Academia. Eiusdem in Acade­micam Ciceronis fragmentum explicatio. Lutetiae: M. David.

- 1550. Academia. Eiusdem in Academicum Ciceronis fragmentum explica­tio. Item in Lucullum commentarii ... Parisiis: M. David.

-: see Ramus (1577). TERTULLIANUS, QuiNTUS SEPTIMUS FLORENS. 1947. De anima, ed. J. H.

Waszink. Amsterdam: J. M. Meulenhoff. TESTARD, MAURICE. 1958. Saint Augustin et Ciceron. Paris: Etudes Augus­

tiennes. 2 vols. THOMAS AQUINAS. 1957, Tractatus de unitate intellectus contra Averroistas,

editio critica, ed. Leo W. Keeler. Romae: Pontificia Universitas Gregoriana. ToFFANIN, GIUSEPPE. 1920. La fine dell'umanesimo. Torino: Bocca. - 1964a. Storia dell'umanesimo. Bologna: Zanichelli. 4 vols. - 1964b. 'Cicerone fra i padri della chiesa e gli umanisti', Archivum historiae

pontificiae, 2: 187-210. ToToK, WILHELM. 1964f. Handbuch der Geschichte der Philosophie. Frankfurt

am Main: V. Klostermann. TRAUB, GERHARD. 1933. Studium zum Einfluss Ciceros auf die hofische

Moral. Greifswald: H. Adler. TRAVERSARIUS, AMBROSIUS. 1759. Latinae epistolae ... eiusdem Ambrosii

vita ... a Laurentia Mehus. Florentiae: Ex Typographio Caesareo. -: see Diogenes Laertius (ca. 1472). TRINKAUS, CHARLES. 1970. In Our Image and Likeness: Humanity and

Divinity in Italian Humanist Thought. London: Constable. 2 vols. TURNEBUS, ADRIANUS (Adrien Turnebe). 1581. Adversariorum tomi III ...

Basileae: Thomas Guarinus - 16oo. Opera ... Argentorati: L. Zetzner. 3 vols. -: see Cicero (1553, 1725, 1736). TuscANELLA, HORATIUS. 1566. Ciceroniana epitheta, antitheta et adiuncta ...

Antverpiae: Christophorus Plan tin.

ULLMAN, B. L. 1955. Studies in the Italian Renaissance. Roma: Edizioni di Storia e Letteratura.

- rg6o. The Origin and Development of Humanistic Script. Roma: Edizioni di Storia e Letteratura.

-1963. The Humanism of Coluccio Salutati. Padova: Antenore. URSINUS, FULVIUS (Fulvio Orsini). 1581. In omnia opera Ciceronis notae.

Antverpiae: Christophorus Plan tin.

Page 34: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

BIBLIOGRAPHY

VALENTIA, PETRUS (Pedro de Valencia). 1596. Academica sive de judicio erga verum, ex ipsis primis fontibus... Antverpiae: Ex officina Plantiniana apud Viduam et J. Maretum.

- 1740. Academica sive de judicio erga verum. Ex ipsis primis fontibus ... editio nova emendat£or. Landini: Typis Bowyerianis.

VANNI-ROVIGHI, SoFIA. 1967. 'Illuminazione', in Enciclopedia Filosofica, 2nd ed. Firenze: Sansoni, III, 750-54.

VAsou, CESARE. 1968. La dialettica e la retorica dell'umanesimo: "Inven-zione" e "Metoda" nella cultura del XV e XVI secolo. Milano: Feltrinelli.

VELSIUS, JusTus: see Cicero (1542). VERDONK, J. J. 1966. Petrus Ramus en de wiskunde. Assen: Van Gorcum. VERSENYI, LASZLO. 1963. Socratic Humanism. New Haven-London: Yale

University Press. VICTORIUS, PETRUS (Pier Vettori). 1536. Explicationes suarum in Ciceronem

castigationum. Venetiis: Luca Antonius I unta. VILLEY, PIERRE. 1908. Les sources et l'evolution des Essais de Montaigne.

Paris: Hachette. 2 vols. VINCENTIUS BELLOVACENSIS (Vincent of Beauvais). 1938. De eruditione

filiorum nobilium, ed. A. Steiner. Cambridge, Mass. (U.S. A.): Mediaeval Academy of America.

VoiGT, GEORG. 1968. Il risorgimento dell' antichita classica ot,vero il primo secolo dell'umanesimo. Traduzione italiana, prefazione e note del professore D. Valbusa arricchiata di aggiunte e correzioni inedite dell' au tore. Firenze: Sansoni [reprint of Firenze, 1888-g7 ed.). 3 vols.

WADDINGTON, CHARLES. 1855. Ramus: sa vie, ses ecrits et ses opinions. Paris: Ch. Meyrueis et Cie.

WALKER, D.P. 1955. "Ways of Dealing with Atheists': A Background to Pamela's Refutation of Cecropia', Bibliotheque d'Humanisme et Renais­sance, I7: 252-77.

WALSH, JAMES J. 1964. 'Is Buridan a Sceptic about Free Will?', Vivarium, 2: 50-6I.

WALTON, CRAIG. 1970. 'Ramus and Socrates', Proceedings of the American Philosophical Society, II4: II9-39·

WATT, W. MoNTGOMERY. 1965. 'Al-Ghazali', in Encyclopedia of Islam, II, 1038-41.

WEINBERG, BERNARD. 1961. A History of Literary Criticism in the Italian Renaissance. Chicago: University of Chicago Press.

WEINBERG, Juuus RuDOLPH. 1948. Nicolaus of Autrecourt: A Study in Fourteenth Century Thought. Princeton: Princeton University Press.

WEISCHE, ALFONS. 1961. Cicero und die neue Akademie. MUnster: Aschen­dorffsche Verlagsbuchhandlung.

WILLIAMS, JoHN R. 1931. 'The Authorship of the Moralium dogma philo­sophorum', Speculum, 6: 392-411.

-1957. 'The Quest for the Author of the Moralius dogma philosophorum, 1931-1956', Specuhtm, 32: 736-47.

WILPERT, PAUL. 1950. 'Akademie', in Reallexikon fur Antike und Christen­tum, I: cols. 204-11.

Page 35: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

BIBLIOGRAPHY 205

WwsoK, ANTOINE. 1960. Laktanz und die philosophische Gnosis. Heidelberg: Carl Winter.

WoLFSON, HARRY A. 1929. Crescas' Critique of Aristotle. Cambridge, Mass. (U. S. A.): Harvard University Press.

ZAMA, PIETRO. 1921. 'Catalogo di scrittori faentini', Bollett~no della Biblio­teca Comunale [di Faenza] e dell'Archivio Storico, 6: 53-68.

ZEDLER, BEATRICE H. 1961. Destructio Destructionum Algazelis in the Latin Version of Calo Calonymos. Milwaukee: Marquette University Press.

ZEDLER, J. H. 1732-50. Grosses vollstiindiges Universal-Lexicon aller Wissen­schaften und Kiinste. Halle. 64 vols.

ZEUMER, ]OANNES CASPER. n.d. Vitae professorum theologiae omnium qui in illustri academia I enensi ab ipsius fundatione ad nostra usque tempora vixerunt ... Ienae: Tobias Oehrlingus.

ZIELINSKI, T. 1912. Cicero im Wandel der J ahrhunderte ... 3rd ed. Leipzig­Berlin: Teubner [First ed., 1897; seconded., 1908].

Page 36: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

INDEX

In the present index are primarily listed the proper names found in the text and footnotes of the book. Not listed, however, are the names of characters appearing in Cicero's work and very frequently occurring names such as Cicero, Scepticism, Academic, etc. The Bibliography (pp. 186-205) has not been indexed, though references to the individual names, which also occur in the body of the book, are here included. The names of recent scholars are printed in italics to distinguish them from the historical personages dealt with.

Accolti, Benedetto (the younger), 67, 6g, 178

Adams, Marilyn M., gn Agnoletto, Attilio, 6on Agricola, Rodolphus, 53n, 79 Agrippa, Henricus Cornelius, go, I3I,

I56, 167 Aire, 92 Alard of Amsterdam, 53n Alberigo, Giuseppe, 67n Albertus Magnus, 39n Aldovrandi, Ulisse, 111 Alfaric, P., 29n Al-Ghazzali, gn Allen, Don Cameron, 5, IO Ammianus Marcellinus, 24n Anaxagoras, 127, I30, I52-53 Antiochus of Ascalon, 2I, 22, 114 Aquinas, Thomas, 39, 1010, 147 Arcesilas, 21, 62, 70, 85, I6o Argyropoulos, Joannes, qn Ariston of Chios, I44 Aristophanes, 99n Aristotelianism, etc., 4, 7, 67, 72, 8211,

84, 87, 8g, 9I--94· 111-25, 128-32, qo, I62-63. See also Peripatetic.

Aristotle, 24n, 33, 67, 69, 79, So, 82n, 85, ss, gi, 92, 94, 96--97, 111-24, I37. J40, 14I, 149-50, I54-55

Arnim, H. von, I22n Ashworth, E. ]., 85n Athens, I8, 20

Atomism, I32 Aubert, Guillaume, I03, 104 Augustine, St. (of Hippo), I3, I6, 23-

25,28-33, 36.38.4I·43·53.92, IOO, I08, I37. I4I, I46, I47. I50, I58, I59

Augustinianism, 147, I52, I6o Aurispa, Giovanni, 47 Averroes, Ion, 129 Avicenna, u6n

Bacon, Roger, 36n, I31 Baeumker, Clemens, 12n, I3n Baif, Jean-Antoine de, I03, I04 Bainton, Roland H., 63n Baird, H., 64n Baiter, I. G., I8n, 34n Baglioni, Ivaldo, IX Barbaro, Daniele, 55, 56, 66-69, I36,

178-85 Barbaro, Ermolao, 67 Baron, Hans, 15 Barthel, B. 26n Bassi, Domenico, 49n Battaglia, Felice, 49n Baudrier, H. L., 55n Bayle, Pierre, I I In Barzilay, Isaac E., Ion Bee, 36, 45n Becker, C., 23 Bembo, Pietro, I4n Bendedei, Alberto, I5 Berthold, 45n

Page 37: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

INDEX 207

Beze, Theodore de, 56, 59n, 62-66, 107, 166, 170

Billanovich, Giuseppe, 45n Biondo, Flavio, 47n Bischoff, Bernhard, 35n Boaistuau, Pierre, 105 Boas, George, 37n, ro3n Boccaccio, Giovanni, 14 Bochenski, I. M., 123n Boisset, ] ean, 59n Bolgar, R. R., 13n Bologna, 70, 110 Bonaventura, St., 147 Bonitz, Hermann, n7n Borromeo, Carlo, III Boyer, Charles, 29n Boyle, Robert, riD Bozza, Tommaso, 6gn Bracciolini, Poggio, 47 Brandt, Samuel, 25n, 26n Breen, Quirinus, 14D, I5D, 72D, 73D Brues, Guy de, 8, 57, 66, 8m, 82, I02-

8, 142 Bruni, Leonardi, So Bruno, Giordano, ron Bruto, Giammichele, 55 Bude, Guillaume, I4n, 57, 92 Bullinger, Heinrich, 64n Buridan, Jean, 9, 39, I29D Burley, Walter, 39n Buisson, Ferdinand, 63n, 64n Busson, Henri, 2, IO, r6, 57n, 8m, 8gn,

gon, 92n, 103n, 105, 107, 1370

Calcagnini, Celio, I5 Camerarius, Joachim (the elder), 55 Cammelli, Giuseppe, 14n Canterbury, 45n Capelli, L. M., 45n, 46n Carafa, Giuseppe, r ron Carneades, 21, 22, 122, 149 Castellani, Giulio, r6, 44, 56, 58, 66, 82,

90, lOOn, 104, 108-35, 138, 141-42, 150n, 1530, 156, 162-63, 166, 167, I6g

Castellani, Pier Nicola, uo, r nn Castellesi, Adriano, 131 Castellio, Sebastian, 56, 62-66, 107 Charles of Lorraine (Cardinal), 93, 103 Charron, Pierre, 78, I62 Chatelain, A., 1010 Clagett, Marshall, 129n Clement of Alexandria, 76

Clitomachus of Carthage, 22, 122 Clough, Cecil H., X College Royal (of France), 78, 82n, 92,

I06 Comparetti, Domenico, 33 Contantinople, 4 70 Copernicus, Nicolaus, r rn, go, 128 Courcelle, Pierre, 290, 300 Crescas, Hasdai, ron Cusanus, Nicolaus, 53

Daire, Louis Fran~ois, Brn Dal Pra, Mario, 122n Dandino, Girolamo, III, I24 Davies, John, 55n, 56, 76n Davis, Natalie, X De Backer, A., nrn Decembrio, Angelo, 47 Decembrio, Pier Candido, 47 Degli Alidosi, Lodovico, 48n De Greve, Marcel, 92n Delhaye, Philip, 34n, 35n Delisle, Leopold, 36n Della Scuola, Ognibene, 470 Della Seta, Lombardo, 46 De Maio, Romeo, 6gn Demosthenes, 250 Denifle, H., rorn De Nolhac, Pierre, 450, 550, Io2n Descartes, Rene, 2, nn, 31, 32, I62 Deschamps, P., 34n De Vocht, Henry, 570 De Vogel, C.]., ggn Dijksterhuis, E. ]., 12gn DiNapoli, Giovanni, non Diogenes Laertius, 12, 13, 22, 33, 42,

51, 56, 57. 73. 75. 76, 790, 8g, 104, 109, If4D, 1230, 130, 137, 144, 1450, 164, 170

Diomedes, 24 Dionysius the Areapagite, 51, r6o Dominici, Giovanni, 47 Dougan, T. W., 123n Douglas, Richard M., 57n Du Bellay, Joachim, 92 Duchesne, Leger, 55, 79

Edward VI, King of England, 64n Engelmann, W., 34n Epicureanism, etc., I6, 20, 21, So, 86 Epicurus, 95 Erasmus, Desiderius, I4n, 25n, 56, 59--

62, 66, 153. 170

Page 38: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

208 INDEX

Erfurt, 48 Ernestus, Georgius, 136 Euclid, g6 Eusebius, 75, 76

Fabri, Filippo, 41n Fabri, Pierre, 55, 76-77, 163 Fabricius,]. A., 134n Fabronius, Angelus, 70n Faenza, 109, IIO, 125 Falloppio, Gabriele, uo, IIIn, 126-28,

130 Farel, Guillaume, 64n Favaro, Giuseppe, 126n Febvre, Lucien, 10, 104 Feist-Hirsch, Elisabeth, 57n, 63n Ferrara, IIO Fessler, Franz, 25n Ficino, Marsilio, 4, 51-53, 122, 138,

154. 160, 167 Fiesole, 35n Fleischmann, W. B., 138n Florence, 35n, 36n, 51, 66, 171, 178 Fran<;ois I, King of France, 97 Frankfurt, 134, 163 Freigius, J oannes, Thomas, qn Freytag, A., 59n Frager, L., 92n

Galen, 75, 77, Io4, 137, 164 Galilei, Galileo, I In

Galland, Pierre, 7, 92-Io2, I05-8, I6I-62, 167

Garin, Eugenio, 14n, 4In, 49n, 52n, lion

Gassendi, Pierre, lin, 78, I3I, I62 Gawlick, Gunter, 19n, 74n Gaza, Theodorus, 14n Gellius, Aulus, I3n Gerard of Abbeville, 36 Geremia da Montagnone, 36 Gerhardt, E., IBn Gilbert, Neal Ward, 79n, 92n, II2n Gilson, Etienne, 29n, 32, 37n, 39 Gmelin, H., 44n Gois, Damiao de, 25n Gonzaga, Cesare, 110 Gottschalk, H. B., IX Gouhier, Henri, 2

Goufet, Claude Pierre, g2n Goulu, Nicolas, 57 Gouveia, Antonio de, 93n Grabmann, Martin, zgn, 34n

Graf, Arturo, 34n Greenwood, Thomas, 2, I6n, 8In, 92n,

102n, 103n, 105, 107 Gregory, Tullio, 34n Grendler, Paul F., IX, 14n, I6g Grente, Georges, 92n Grifoli, Jacopo, 15 Guarino da Verona, 4 7

Haag, E., 64n Hadoardus, 35 Hagendahl, Harald, 29n, 30n Halevi, Jehuda, 9-Io Hall, Kathleen M., 105n Harvey, Gabriel, 14n Heath, Thomas, 128n Hellingen, I34 Henry of Bergen, 25n Henry of Gent, 37, 39-41, 43, q8, 159 Henry, Margaret Young, Ign Henry, R. M., 123n Hermannus Contractus, 45n Hermes Trismegistus, 53 Hervet, Gentian, 76, 13I, I56 Hicetas of Syracuse, IIn, 52n, 58, go,

!28 Hickey, ]. 5., 148n Hirzel, Rudolf, Ign Hoefer, ]. C. F., 76n, 112n Holmberg, John, 33n Holte, Ragnar, 29n Homer, 137 Hooykaas, R., 79n, 81n, 8gn, 91n Hartis, Attilio, 45n Hosius, Carl, Ign, 25n Humbert, ] ean, ggn Hume, David, IS

Iacopo Veneto, 47n Iolius, Antonius, 72n

]abre, Farid, Ion ]ames, M. R., 45n Jena, 134, 138, 141 Jiicher, Christian Gottlieb, 134n John of Salisbury, 35, 36-38, BI, 85,

143. I59. I63 Johnson, Samuel, I44 Johnston, Arthur, 135n Jourdain, Charles, 12n, I3n

Kelley, Donald, X Kibre, Pearl, 52n

Page 39: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

INDEX 209

Kristeller, Paul Oskar, X, 29n, son, 52n,66, 104, 112n, 122n, 138n, 171n, 178

Lactantius, L. Caelius Firmianus, 13, r6, 23-28, 43, 81, roo, 101, 108, rs8-s9

Lambin, Denys, 55, 79, 92, 138 Lammert, Friedrich, 12n Lando, Ortensio, 14n Lanzoni, Francesco, rron Lappe, Joseph, gn La Rochelle, 76 Laubman, Georg, 26n Laudan, Laurens, X Laven, P. ]., 67n Le Caron, Loys, 57, 105 Lee, Rensselaer W., son Le Ferron, Arnold, 57 Leiden, 36 Lenient, C., 44n Liebeschutz, Hans, 37n Limberg, H., 26n Liruti, G. G., 69n Livius, Titus, 173 Locke, John, 131 Lohr, Charles H., X Lombard, Peter, 140 Louvain, 57n Lucca, 70 Luck, Georg, 19n, u8n Lucretius, 3, 44, 48, 84, 129, 132, 137-

38, rson Luther, Martin, 56, 59, 66, 153, 166 Lyon, 57n

M'Cosh, James, 155n McGuire, ]. E., X McKeon, Richard, 19n Maclean, I. W. F., IX Magalhaes- Vilhena, V., 99n Maggi, Vincenzo, 67, no, 11rn Mahoney, E. P., IX, IIIn Maier, Anneliese, 9 Maioragio, Marco Antonio, 15 Manitius, Max, 34n, 35n, 36n, 45n,

48n Manuzio, Aldo (the Younger), 55-56 Manuzio, Paolo, 55 Marmuda, M. E., ron Massa, Eugenio, 67n Maximus of Tyre, 57n Mazzoni, Jacopo, rq

Medici, Cosimo de' (il Vecchio), 50, 172-73

Medici, Cosimo I de' (Grand Duke of Tuscany), rro

Melanchthon, Philip, 7, 56, 59-62, 66, 142, 153, 163, 166

Menendez Pelayo, M., 74n Mersenne, Marin, I rn, 4rn, 148n, 163 Michalski, Konstanty, g, 39n, 42 Michaud, L-G., 76n Mittarelli, G. B., uon, run Modersohn, Anna-Brunhilde, 44n Monfasani, John, IX, 53 Montaigne, Michel de, 74, 78, 93n, 105,

!09, 156, !62, 166, 167 Montanari, Antonio, non, urn Morphos, Panos Paul, 81n, 102-5 Munich, 36n Muratorius, Ludovicus, 123n Mutschmann, Hermann, 12n

Nardi, Bruno, uon Nelson, Benjamin, IO, lin, 58ll Nelson, N. E., 33n, 35n Newton, Isaac, 5 Niccolai, Francesco, 55n Nicolas of Autrecourt, 9 Nicot, Jean, 103 Nizolio, Mario, 4, 15, 56, 72-73 Nonnius Marcellus, 23-24 Norden, Eduard, 33 Novati, Francesco, 48n Nunnesius, Petrus Antonius, 72n

Oberleitner, Manfred, 32n, 36n O'Connell, Robert]., 29n O'Malley, C. D., 68n O'Meara, John]., 30n, 38n Ong, Walter]., 79n, 81, 82n, g2n, 96n Orellius, I. C., 18n, 34n Orpheus, 53 Orsini, Fulvio, 55 Ovid, 3 Ovio, Giuseppe, 126n Owen, John, 10

Padua, 7, 67, 68, 70, I 10, 126 Pagani, Giuseppe, 14n, r5n, 72n Palmyraenus, Aulus Antonius, 55 Panaetius, 99 Paratore, Ettore, 33n Paris, 36n, 39, 44, 49n, 57, 77-108, II3,

138n, 161-62, 166

Page 40: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

210 INDEX

Pascal, Blaise, IIn Passeri, Marcantonio de' (II Genua), 67

Patrick, Mary M., 122n Patrizi, Francesco (da Siena), 43. 46,

48, 49-51, 171-77 Pavia, 35n Pease, A. S., 25n, 34n, 54n Pendasio, Federigo, r I I Peripatetic, etc., 21, 79, So, 83, 86-88,

91, 93n, IIS, I 19, 129, 163. See also

Aristotelianism, Aristotle.

Peterborough, 35n, 36 Petrarca, Francesco, I, 2, 14, 39, 43-

47• 51, 159. 164 Petrucci, Achille, 50, 171-77 Philippson, L., rgn Philo of Larisa, 21-22, r6o

Philoponus, Joannes, 76, 121n

Picavet, F., 12n Pichon, Rene, 25n Pico della Mirandola, Gianfrancesco,

VII, ron, 14n, 25n.37.41,46,7o,8r,

85, 90, 91, 109, IIO, I 12, 123n, 125-

27, I3D-32, 135, 137, 141, 143, 147,

153n, 156, 163, 165-69 Pico della Mirandola, Giovanni, 25n,

51-53. Il4, 154. 167 Pisa, 70 Plasberg, Otto, rgn, 22n, 34n, 36n, 47n

Plato,21,25n.48, 51,72, 73n,82n,84,

85, 88, 89, 91, 93n, 99, I 14, I 15n,

137, 141, 149, 150, 161, 167, 168

Platonism, etc., 4. 8, 21, 29, 30-32, sr-

53. 73, 82n,88, 120-22,131,145-46,

152, 154. r6o, 161, 167 Pieiade group, 102 Pliny the Elder, 23 Plotinus, 51, r6o Plutarch,23,son,75, 76,104,137,144.

164 Pogiani, Giulio, 112 Pomponazzi, Pietro, 6, 132

Popkin, Richard H., LX, :2, ro-12, r6,

57n,s8,63,75n,8rn,g2n, ro2n, ro4,

ro6, rogn, 153 Pappi, Antonio, 4rn Postel, Guillaume, 167 Potez, Henri, 92n Prantl, Carl, 123n Preuss, E., 34n Price, John V., r8n, 74n Priscianensis, Franciscus, 72n

Proclus, 51, r6o

Protagoras, II5n Ptolemaeus, Claudius, 12n Pyrrho of Elis, II, 12, 22, 74, 8gn, 1 14n

Pyrrhonism, etc., 70-71, 74 Pythagoreans, 128

Quasten, 1 ohannes, 25n, 26 Quintilian, 23

Rabelais, Fran.,:ois, 92 Rackham, H., 2on Ramus, Petrus, 14n, 78-83, 87, 8g-gg,

IOI-2, 106-7, 141, 161-62, 166

Ramism, etc., 82, 85, 92-93, 162

Rand, E. K., 34n Randall, john Herman, Jr., 12on, 137n

Ratinck, Amplonius (of Rheinberg),

47-48 Ravenna, 67, 178 Reid, james S., rgn, 2on, 22n, 27n,

28n, 30n, 38n, 47n. 74· 76, 77· rrsn.

II8n, 12on, 137n, 139n, 146n, 148n,

149n, 150n, 151n, 152n, 153n

Reims, 35n Renazzi, Filippo Maria, uon

Rice, Eugene F., 57n Richard of Fournival, 35-36

Richards, R. C., 9n Robertello, Francesco, 56, 69-71, II4n,

130, 137. 164-65 Rolfe, john C., 33n Rome, 20, 22, 53. r ro Ronsard, Pierre de, 102, 103, 105

Rosa, Joannes, VII, r6, 37. 44. 53, 55.

56, 58, 66, 74, 82, 85, 10on, 104, 112,

134-57. 163, r66, 167 Rossi, Vittorio, 45n Rouse, Richard H., 36n Ruegg, Walter, 44n Rustow, Alexander, 123n

Sabbadini, Remigio, 3, 14, 36n, 44n,

45n, 46n, 47n, 48n Sabra, A. I., X Sadoleto, Jacopo, 8, 57-58, 105-6

Saitta, Giuseppe, r ron Salutati, Coluccio, 45n. 46, 48, 49, 51

Sanches, Francisco, rog, r66

Sandys, ] ohn Edwin, 34n, 6gn

Sanford, Eva M., 36n Santangelo, Giorgio, 14n Savonarola, Girolamo, r6g Schanz, Martin, rgn, 25n

Page 41: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

INDEX 211

Schiaparelli, G. V., 12Sn Schmid, Wilhelm, son Scholasticism, 72, 82n, 131 Schorus, Antonius, 72n Schwenke, Paul, 35n Scott, I zora, qn, 44n Scotus, Joannes Duns, 39, 41, 147,

14Sn Seigel, Jerrold E., 14n, 46n, Son, S2n Serrano y Sanz, M., 74n Settle, Thomas, X Sextus Empiricus, VII, 8, IO-I3, I6,

2In, 22, 24, 30, 33, 4In, 42, 49, 52, ssn, s6, 58, 66, 6g-7I, 73-77. 79n, go, I04, I07, 109, 114n, II5ll, II8n, I23n, 125, I27ll, 130, I37, I41, 145ll, 148n, I53n, 162-67, r6g, I70

Shea, William, X Siena, 43, 46, 50 Siger of Brabant, rorn Simonides, 49n Simplicius, 76, II6, 129 Smith, Leslie F., 49n, son Smith, M. C., IX Socrates, rsn, 27, 51, 72, 73n, 85-86,

99, usn, r6o, I62, r6S Solana, Marcial, 7 4n Sommervogel, Carlos, I I rn Sophists, S6 Sardina, A., rSn Stiihlin, Otto, son Steiner, Grundy, 13n Steinmetz, Max, 134n Stephanus, Carolus, 72n Stephanus, Henricus, 72n, 76 Steuco, Agostino, I 14, 154, 167 Stobaeus, 76 Stoicism, etc., r6, 20, 21, 72, So, S2n,

S6, 99, r68 Strasbourg, I3S Strobel, E., 47n Sturm, J oannes, 13Sn Sussannaeus, Hubertus, 7211 Sweeney, Robert D., 34n

Tacitus, 44 Talon, Orner, 37. 43, 46, 53, 55-5S, 66,

79-9I, 93-95, 97-99, IOI, I06-S, I28n, 134, 135, 14I, 143, r6I-63, 166-68

Tempier, Etienne, rorn Tertullian, 23, 24n Testard, Maurice, 29n, 30n, 4on

Theophrastus, I29 Toffanin, Giuseppe, 44n, 6gn, II2n Tommasi, Pietro, 47n Totok, Wilhelm, ron Trapezuntius, Georgius, qn Traub, Gerhard, 33n Traversari, Ambrogio, I3n Trinkaus, Charles, 46n Troyes, 45 Turnebe, Adrien, 55, 56, 76, 79, 92, 138 Tuscanella, Horatius, 72n Tyard, Pontus de, 57, I05

Udine, 69 Uberweg, Friedrich, 21n Ullman, B. L., 45n, 47n, 49n Urbino, 35n

Valencia, Pedro de, 56, 74-76, 82, I63-I65

Valla, Lorenzo, 46, 79, So, I38 Vanni Rovighi, Sofia, 146n Vasoli, Cesare, 72n, 79n, 92n Vatable, Frans;ois, 92 Velsius, Justus, 57n Venice, 70, I7I Verdonk, ]. ]., 79n Vergil, 33 Versenyi, Laszlo, ggn Vesalius, Andreas, 6S, 126n Vettori, Pier, 55, 164 Victor, Joseph M., X Vienna, 35n, 36n Villey, Pierre, ro2n, I05 Vimercato, Francesco, 92 Vincent of Beauvais, 36 Vitruvius, 67 Voigt, Georg, 45n

Waddington, Charles, 79n Walker, D.P., X, 103 Walsh, james]., gn Walter, Johannes von, 59n Walton, Craig, 79n Waszink,]. H., 24n Watt, W. Montgomery, ron Webb, C. C. ]., 36n Webster, Charles, X Weinberg, Bernard, 6gn Weinberg, Julius, 9n Weische, Alfons, 19n William of Malmesbury, 3Sn William of Ockham, 9, 39

Page 42: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

212

Williams, John R., 33n, 34n Wilpert, Paul, 23n

Wittemberg, 134 Wlosok, Antoine, 25n

Wolfson, Harry A., Ion Wright, Margaret M., IX

Xenophon, 99

Zabarella, Francesco, 48n

INDEX

Zabarella, J acopo, I 39n Zafra, 74 Zama, Giovanna, IX Zama, Pietro, I IOn Zambrini, Francesco, uon Zedler, Beatrice H., Ion Zedler, ]. H., I34n Zeumer, Joannes Caspar, 134n Zielinski, T., 33n, 44n Zoroaster, 53

Page 43: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

ADDENDA

The following information came to our attention after this book had already gone to press.

p. 22, note 13: A new edition of the Academica posteriora with introduction and notes has

recently appeared as Cicero, Academica posteriora tiber primus ... , ed. Michel Ruch (Paris: P.U.F., 1970). This is a useful edition with an up to date bibliogra­phy, but introduces no new information to be taken account of in the present book.

p. 25, note 20: If the precise phrasing does not occur, the idea of Lactantius as a Cicero

Christianus goes back at least to Jerome. In Letter 58, he says: 'Lactantius, quasi quidam flu vi us eloquentiae Tullianae ... ' St. Jerome, Lettres, ed. J. Labourt (Paris: Les Belles Lettres, 1949f.), III (1953), 84. This is pointed out in Limberg's book, which I have now been able to consult. See also Sabbadini (1967) II, 66, who cites a similar text from Jean de Montreuil in the fourteenth century.

p. 57= To the materials cited in the text we might also add the following which devote

some attention to the Academic school of philosophy: Albertus Paschaleus, De optimo philosophorum genere libri duo (Venetiis: Ioannes Antonius et Fratres de Sabio, 1532), fol. 23; Tabula compendiosa de origine, successione, aetate et doctrina veterum philosophorum ex Plutarcho, Laertio, Cicerone, et aliis eius generis scrip­toribus a G. M orellio Tiliano collecta ... (Basileae: Ex officina Hervagiana, 1580), 6-7, 124-30, etc.

p. 59, note 71: There is now a new English translation and commentary of the works of

Erasmus and Luther referred to here. See Luther and Erasmus, Free Will and Salvation, ed. E. Gordon Rupp et al. (London: SCM Press, 1969; Library of Christian Classics, vol. 17).

p. 76: Dr. Frederick Purnell reminds me that there is ample discussion of Academic

doctrine in Iacobus Mazzonius, In universam Platonis et Aristotelis praeludia, sive decomparationePlatonis et Aristotelis (Venetiis: Apud Ioannem Guerilium, 1597). More light should be shed on this matter and other aspects of Mazzoni's life and thought when Purnell publishes the material, which he has been preparing. There is also further discussion of various aspects of scepticism in Mazzoni's earlier publication, De triplici hominum vita, activa nempe, contemplativa et reli-

Page 44: FRANCESCO PA TRIZI'S LETTER TO ACHILLE ACADEMICA978-94-017-1037-4/1.pdf · Platonis et Aristotelis differentiam, quae aut parva aut nulla est, verbis prosequi, refluat unde defluxit

ADDENDA

giosa methodi tres (Caesenae: Bartholomaeus Raverius, 1576}, including frequent references to Sextus Empiricus.

p. 82, note 13: A work which might be mentioned here as an example of the use of the short

title Academia in a sense completely different from the way in which it was used by Talon is Franciscus Junius, Academia. Libellus hoc tempore iuventuti studiosae utilis et necessarius ... (Heidelbergae, 1587). This work deals wholly with 'academy' in the sense of educational institution, surveying the origin of the notion, the meaning of the term, as well as other aspects of it. It concludes with a summary list of 'academiae totius Europae', i.e. a list of European universities. The same work was reprinted in volume II of Junius' [vernacularized as Du Jon] Opera theologica (Genevae, 1613).

p. 111, note 13: More recent literature on Dandino includes: the article by J. Ruysschaert in

Dictionnaire d'histoire et de geographieecclesiastiques, vol. 14 (1960), col. 56 and Correspondance des nonces en France: Capodiferro, Dandino et Guidiccione, I54I­IS46 ... ed. J. Lestocquoy (Rome-Paris, 1963; Acta nuntiaturae Gallicae, vol. 3), pp. L-LVII and passim.