Fakulti Sains Kognitif dan Pembangunan Manusia

SEPARATIONANXIETYDALAM KALANGAN KANAK-KANAK DARIPADA PERSPEKTIF IBUBAPA

Nur Qhaizrunissa Uzma Biqti Daud

RJ Sarjana Muda Sains dengan Kepujian 506 (Sains Kognitit) S46 2015 N974 2015

UNIVERSITI MALAYSIA SARAWAK

Grade: __A_-___ Please tick one

Final Year Project Report I;gj

~asters []

PhD []

DECLARATION OF ORIGINAL WORK

This declaration is made on the 11 day of JANUARY year 2016.

Student's Declaration:

I, NUR QHAIZRUNISSA UZMA BlNTI DAUD , 40180, FACULTY OF COGNITIVE SCIENCES AND

HUMAN DEVELOPMENT, hereby declare that the work entitled, "SEPARATION ANXIETY" DALAl\1

KALANGAN KANAK-KANAK DARIPADA PERSPEKTIF IBUBAPA is my original work. I have not copied from any ot.her students' work or from any other sources with the exception where due reference or acknowledgement is made explicitly in the text, nor has any part of the work been written for me by another person.

11 January 2016

NUR QHAlZRUNIS?JUZMA BINT! DAUD (40180)

Supervisor's Declaration:

I. DR. ~IA BINTI ~IHIE, hereby certify that the work entitled, "SEPARATION ANXIETY" DALAl\1 KALANGAN KANAK-KANAK DARIPADA P~RSPEKTIF IBUBAPA was prepared by the aforementioned or above mentioned student, and was submitted to the "FACULTY" as a *partiallfull fulfillment for the conferment of BACHELOR OF SCIENCE WITH HONOURS (COGNITIVE SCIENCE), and the aforementioned work, to the best of my knowledge, is the said student's work

Received for examination by: Date: \ \ . D\. ')-0/6

Date:

I declare this Projectlfhesis is classified as (please tick (-./»:

o CONFIDENTIAL (Contains confidential information under the Official Secret Act 1972)*

o RESTRICTED (Contains restricted information as specified by the organisation where research was done)*

~ OPEN ACCESS

I declare this Projectffhesis is to be submitted to the Centre for Academic Information Services (CAlS) and uploaded into UNlMAS Institutional Repository (UNlMAS IR) (Please tick (-./»:

~ YES

o NO

Validation of ProjectJThesis

I hereby duly affirmed with free consent and willingness declared that this said Projectlfhesis shall be placed officially in the Centre for Academic Information Services with the abide interest and rights as follows:

• This Projectffhesis is the sole legal property ofUniversiti Malaysia Sarawak (UNlMAS). • The Centre for Academic Information Services has the lawful right to make copies of the

Projectlfhesis for academic and research purposes only and not for other purposes. ~ The Centre for Academic Information Services has the lawful right to digitize the content

to be uploaded into Local Content Database. • The Centre for Academic Information Services has the lawful right to make copies of the

Projectffhesis if required for use by other parties for academic purposes or by other Higher Learning Institutes.

• No dispute or any claim shall arise from the student himself I herself neither a third party on this Projectlfhesis once it becomes the sole property of UNIMAS.

• This Projectlfhesis or any material, data and information related to it shall not be distributed, published or disclosed to any party by the student himselflherself without first obtaining approval from UNIMAS.

Student's s;gnature, ~- Supervisor's signature: Date: 11 Janur;2016

Current Address: NO.301B KAMPUNG KANCHONG BARU GEDONG 94800 SIMUNJAN SARAWAK

Notes: * If the Projectffhesis is CONFIDENTIAL or RESTRICTED, please attach together as annexure a letter from the organisation with the date of restriction indicated, and the reasons for the confidentiality and restriction.

,.. Pusat Khidmat MakJumat Akademik

I- UNIVERSrn MALAYSIA ARAWAK

SEPARATION ANXlETYDALAM KALANGAN KANAK-KANAK DARIPADA

PERSPEKTIF mUBAPA

NUR QHAIZRUNISSA UZMA BINTI DAUD

Laporan projek ini merupakan salah satu keperluan untuk

Ijazah Sarjana Muda Sa ins dengan Kepujian

(Sains Kognitif)

i I

Fakulti Sains Kognitif dan Pembangunan Manusia \

UNIVERSITI MALAYSIA SARAWAK j

(2015) I

Projek bertajuk 'Separation Anxiety dalam kalangan Kanak-Kanak Daripada Perspektif Ibubapa' telah disediakan oleh Nur Qhaizrunissa Uzma Binti Daud dan telah diserahkan kepada Fakulti Sains Kognitif dan Pembangunan Manusia sebagai memenuhi syarat untuk ljazah Sarjana Muda Sains dengan Kepujian (Sains Kognitif)

Diterima untuk: diperiksa oleh:

Tatikh:

Gred

A­J

"

Pusac Khi.Jmai Makh,mat Akademi/( UNlVERSlll MALAYSIA SARAWAK

lSI KANDUNGAN MUKASURAT SENARAI JADUAL ..•.•..........••.••.........•.•..•..•........•...........•..••........•.....••.••............•..•................•• iv

SENARAI RAJAH........••.•.........•...•.•.....•..•...••.....•....•.•..............•.•...........•...............•.......•........•.... v

ABSTRAK...••.........•....••.....•.•.•..•••.......•.•.••••.••.•.•••.•..•...••••.•..•..........•.•....•........•..•..••.............•.....• vii

ABSTRACT.......................••.•.•••.•....••.•.••.•.•.•....•.•••........•.••.••........•..•..•...•............•..............•...•..•. viii

BAB SA TU.........•.••...........•.•..•........••.•.••..•.....••.•..•.....•.....••......•.•.•.••....•........•••............••..•.•........•.• 1

1.0 Gambaran Keseluruhan ......................................................................................................... 1

1.1 Latar Belakang Kajian ................................................................... ..... ......... .. ............ ............ 1

1.2 Penyataan Masalah .......... ..... .. ............................ ............................. .... .................................. 3

1.3 ObjektifKajian ...................................................................................................................... 4

1.3.1 ObjektifUmum...................... ......................................... .................... ... ......................... 4

1.3.2 Objektif Khusus .......... ................ .... ......... ............................................................. ..... .. ... 4

1.4 Persoalan Kajian ................................................................. ................................... ................ 4

1.5 Kepentingan Kajian ............................................................... .............................. .................. 5

1.5.1 Ibubapa ........................................................................................................................... 5

1.5.2 Amalan........................................................ ............. .. ..................................................... 6

1.5.3 Metodologi.................................................... ............... ................................................... 6

1.6 Batasan Kajian ....................................................................................................................... 6

1.7 Definisi Istilah ....... ................ ...... ... ............. ........................................ ..... .. ........................... 7

1.7.1 Separation Anxiety ................................................... ....................................................... 7

1.7.2 Kanak-kanak ............................................................................................................. .. .... 8

1.7.3 Ibubapa ........................................................................................................................... 8

1.8 Kesimpulan............................................................................................................................ 9

BAB 2 •.•••..•.•.••..•...•.......•...••.•....••••••••••••.•...•••••••••.••••.•••~._.••.••.•.•••..•.•...........•.•...•.•..•....•.•.•..•.......•.• 10

2':0 Pengenalan .......................................................................................................................... 10 ~

2.1 Separation Anxiety .............................................................................................................. 10

2.2 Faktor Dan Simptom Separation Anxiety Dalam Kalangan Kanak-Kanak ........................ 11

2.3 Punca Kanak-Kanak Mengalami Separation Anxiety ......................................................... 16

2.4 Kesimpulan.......................................................................................................................... 17

BAB 3 •.•.••.•••••••••••.••.••••••••••••.•••••••••.••••••••••••••••••••••••••••.••••••••••••.•.•.•••••••••••••••.•.•.....••••••••••...••••••••••• 18

,... I

3.0 Pengenalan ....... .............. ......... ............... ............................................................. ..... ... ...... .. 18

3.1 Reka Bentuk Kajian .... ... ........................................................................... ......... ... ...... .. ...... 18

3.2 Populasi dan Sampel ... ..... ...... .. .............................................................................. .......... ... 19

3.3 Instrumen Kajian .............. .... ...... ................................................................ ..... ....... ... ....... ... 19

3.4 Hasil Kajian Rintis ............ ... ..... ............................................................... ........... ..... .... .... ... . 19

3.5 Lokasi Kajian ......................... .... ... .................................................................... ...... ... ..... .... 20

3.6 Pengumpulan Data .................... .. .................................................. ....... .............. ......... ... .... . 20

3.7 Analisis Data ....................... ...................................... .............................. ... ... ... ... .... ... ......... 21

3.7.1 Kaedah Transkrip ................................................................................... .. .................... 21

3.7.2 Pengkodan (Coding) ............... ..... ...... ........................... ... ................................... .......... 22

3.8 Kesimpulan.......... ..... .. ...... ................ ..... .......................................................................... .. .. 22

BAB 4 ........................................................................................................................................... 23

4.0 Pengenalao ..... .. ................... ................. ... ... ......................................................................... 23

4.1 Dapatan Kajian .... ..... ........................................................................................................... 23

4.2 Latar Belakang Partisipan ...................... ...... ....................................................................... 25

4.2.1 Latar Belakang Partisipan Pertama ............................................................................... 25

4.2.2 Latar Belakang Partisipan Kedua ......... ........................................................................ 25

4.2.3 Latar Belakang Partisipan Ketiga ................................................................................. 25

4.3 Analisi Data Kajian ..................................... .. .............................................................. ........ 25

4.3.1 Tindakan/Tingkahlaku Anak Sekiranya Ditinggalkan Oleh Ibubapa ........................... 25

4.3.2 Punca Anak Mengalami Separation Anxiety ................................ .......... .. .................... 28

4.3.3 Tindakan Ibubapa Sekiranya Anak Mereka Berasa Bimbang Dan Takut Jika Ditinggalkan Dengan Orang LainIPengasuh ......................................................................... 30

4.3.4 TandaiSimptom Anak Mengalami Separation Anxiety ................................................ 32

4.3.5 Pandangan Ibubapa Tentang Cara Untuk Mengurangkan Rasa Bimbang Dan Takut Anak Mereka Sekiranya Ditinggalkan Oleh Merek'a .. .......................................................... 34

4.4 Rumusan Tentang Persamaan Dan Perbezaan Pendapat Partisipan Dalam Kesemua Aspek-Aspek Dalam Kajian ........................................................... ..... ................................................. 36

4.4.1 Persamaan Dan Perbezaan Pendapat Partisipan Tentang TindakanlTingkahlaku Anak Sekiranya Ditinggalkan Oleh Ibubapa .............................. .... .. ............................................... 37

4.4.2 Persamaan Dan Perbezaan Pendapat Partisipan Tentang Punca Anak Mengalami Separation Anxiety .................................................................................... ............................. 38

ii

I

i

I

I

r

4.4.3 Pesamaan Dan Perbezaan Pendapat Tentang Tindakan Ibubapa Sekiranya Anak Mereka Berasa Bimbang Dan Takut Jika Ditinggalkan Dengan Orang LainlPengasuh ..... .. 39

4.4.4 Persamaan Dan Perbezaan Pendapat Partisipan Tentang Tanda/Simptom Anak Mengalami Separation Anxiety ............................................................................................. 40

4.4.5 Persamaan Dan Perbezaan Pendapat Partisipan Tentang Pandangan Ibubapa Tentang

Cara Untuk Mengurangkan Rasa Bimbang Dan Takut Anak Mereka Sekiranya Ditinggalkan Oleh Mereka .......................................................................................................................... 42

4.5 Perbincangan .................................................................................... ..... ......................... ..... 43

4.5.1 Tingkahlaku Kanak-Kanak Sekiranya Ditinggalkan 01eh Ibubapa ................. .. .......... 43

4.5.2 Punca Kanak-Kanak Mengalami Separation Anxiety .................................................. 44

4.5.3 Tindakan Ibubapa Untuk Mengurangkan Rasa Gelisah Dan Takut Anak Mereka Sekiranya Ditinggalkan ......................................................................................................... 44

4.6 Kesimpulan.................................................... .. ................................................... ......... ........ 45

BAB 5 ••.•.......•.•......•.•....•..•••.•....•...••.•..••.•.•.•••.....••.•••.•••••••...•••.•..•..••.•...•••.••..••.•.•.......•..••.••.•.........• 46

5.0 Pengenalan ............................................................................................................... ........... 46

5.1 Kesimpulan Kajian ............................................... ...................................... .. ...................... . 46

5.2 Implikasi Kajian .................... ....................... ............................... ........................................ 48

5.2.1 Implikasi Kajian Kepada Ibubapa ................................................................. .. ............. 48

5.2.2 Implikasi Kajian Kepada Pengkaji Akan Datang .............................. ........................ ... 48

5.3 Cadangan ............................................................................................................................. 48

5.3.1 Cadangan Kepada Ibubapa ........................................................................ .. ................. 48

5.3.2 Cadangan Kepada Pengkaji Akan Datang ................................................. ................... 49

5.4 Kesimpulan.............. ...................................................................................................... .. .... 49

RUJUKAN .....................n••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• 50

LAMPIRAN A ............................................................................................................................. 53

LAMPIRAN B............................................................................................................................. 55

LAMPIRAN C ....•••..•..................•...•.••••••...•.••..•.•.•...••.•••..•...•..•••.••......•.•••••...............••..........••..... 58

iii

- -

I,..

SENARAI JADUAL

JADUAL 4.0 Temubual Partisipan Mengenai Tingkahlaku Anak Sekiranya Ditinggalkan dengan

Orang Lain ... . .... . . . ...... .. ....... .. ..................................................... .... .... 25

JADU AL 4.1 Temubual Partisipan Mengenai Punca Anak Mengalami Separation Anxiety .. . 27

JADUAL 4.2 Temubual Partisipan Mengenai Tindakan Ibubapa Sekiranya Anak Mereka Berasa

Bimbang dan Takut Jika Ditinggalkan dengan Orang LainlPengasuh .. . . ....... 30

JADUAL 4.3 Temubual Partisipan Mengenai TandaiSimptom Anak Mengalami Separation

Anxiety ... ' " ... .. . .. .. .. . . .. . . . .. .. . . .. ... . . .. .... ................... . ............. . .... .. 32

JADUAL 4.4 Temubual Partisipan Mengenai Pandangan Ibubapa Tentang Cara untuk

Mengurangkan Rasa Bimbang dan Takut Anak Mereka Sekiranya Ditinggalkan

oleh Mereka ............... . ...... . ....... .......................................... . ... 34

iv

SENARAI RAJAH

RAJAH 4.0 Persamaan dan Perbezaan Pendapat Partisipan tentang TindakaniTingkahlaku Anak

Sekiranya Ditinggalkan oleh Ibubapa ....................................................... 36

RAJAH 4.1 Persamaan dan Perbezaan Pendapat Partisipan Tentang Punca Anak Mengalami

Separation Anxiety ...... .... . .. .. ............... ... ....................................... 38

RAJAH 4.2 Persamaan dan Perbezaan Pendapat tentang Tindakan Ibubapa Sekiranya Anak

Mereka Berasa Bimbang dan Takut Jika Ditinggalkan dengan Orang LainJPengasuh

............................. . ............. ........ ... . .......................................... 39

RAJAH 4.3 Persamaan dan Perbezaan Pendapat Partisipan tentang Tanda/Simptom Anak

Mengalami Separation Anxiety ... ....................................................... 40

RAJAH 4.4 Persamaan dan Perbezaan Pendapat Partisipan tentang Pandangan Ibubapa tentang

Cara untuk Mengurangkan Rasa Bimbang dan Takut Anak Mereka Sekiranya

Ditinggalkan oleh Mereka ................................................................. 42

v

PENGHARGAAN

Bersyukur ke hadrat ilahi kerana telah dikurniakan-Nya kekuatan kepada saya dalam

mengahadapi segal a cabaran dan dugaan sepanjang saya menyiapkan projek ini. Saya juga

bersyukur kepada Allah s.w.t kerana dapat menyempurnakan Projek Tahun Akhir ini dengan

jayanya.

Setinggi perhargaan saya tujukan kepada penyelia yang amat saya horrnati Dr Amalia

Binti Madihie, yang banyak membantu saya dalam usaha menyempurnakan kajian saya

sepanjang tempoh pengajian saya di universiti. Dengan bimbingan dan dorongan daripada beliau,

saya dapat mempelajari untuk melakukan kajian yang baik dan berguna untuk masa depan.

Usaha, sokongan dan perhatian daripada beliau kepada saya dalam menyiapkan projek ini amat

saya hargai. Tidak lupa juga kepada semua tenaga pengajar di Fakulti Sains Kognitif dan

Pembangunan Manusia yang ikhlas dalam memberi ilmu yang berguna kepada saya dan juga

pelajar lain. Usaha dan keikhlasan mereka dalam memberi ilmu yang berguna amat saya hargai.

Terima kasih juga kepada ibubapa dan keluarga di atas sokongan, doa dan perhatian

mereka terhadap saya. Sokongan daripada mereka amat memotivasikan saya untuk melakukan

yang terbaik dalam melakukan amanat sebagai seorang pelajar. Tidak lupa juga ucapan terima

kasih kepada kawan-kawan saya yang sentiasa memberi semangat kepada saya untuk

menjalankan kajian ini dengn sempurna. Segala usaha, doa dan sokongan am at saya hargai dan

tidak akan dilupakan.

Akhir sekali tidak lupa juga kepada pihak yang terlibat secara langsung atau tidak

langsung sepanjang perlaksanaan projek ini, jutaan terima kasih saya ucapkan kepada and a

semua.

vi

,...

ABSTRAK

SEPARATION ANXIETYDALAM KALANGAN KANAK-KANAK DARlPADA

PERSPEKTIF mUBAPA

Kajian ini bertujuan untuk rnengenalpasti separation anxiety dalam kanak-kanak daripada

perspektif ibubapa di Karnpung Kanchong Baru, Gedong Sarawak. Objektif uta rna kajian ini

adalah untuk rnengenalpasti punca-punca, tanda-tanda dan tingkahlaku separation anxiety dalarn

kalangan kanak-kanak daripada perspektif ibubapa. Kajian ini rnenggunakan kaedah kualitatif

iaitu dengan rnenernubual partisipan. Hasil kajian rintis dilakukan terlebih dahulu bagi

rnemastikan soalan yang ditanya kepada partisipan adalah difaharni oleh partisipan. Pengkaji

telah rnenemubual tiga orang partisipan yang terdiri daripada ibubapa kepada kanak-kanak yang

rnengalarni separation anxiety. Dapatan kajian rnenunjukkan babawa setiap kanak-kanak

<

mempunyai punca-punca, tanda-tanda dan tingkahlaku yang berbeza-beza daripada perspektif

ibubapa. Namun begitu, terdapat juga sedikit persarnaan dari segi punca-punca, tanda-tanda dan

tingkahlaku kanak-kanak yang rnengalarni separation anxiety. Oleh itu, kajian ini rnernberi

kesedaran kepada ibubapa untuk lebih peka terhadap anak rnereka dan ibubapa seharusnya tabu

cara-cara untuk rnengatasi separation anxiety dalam diri anak rnereka.

•

vii

ABSTRACT

SEPARA TION ANXIETYAMONG CHILDREN FROM THE PARENTS' PERSPECTIVES

This study aims to identify separation anxiety among children from the perspective of parents in

Kampung Kanchong Baru, Gedong, Sarawak. The main objective of this study is to identify

causes, symptoms and behaviors of separation anxiety among children from the perspective of

the parent. This study employed qualitative methods, which was interview-method. The results

ofthe pilot study carried out to ensure a set of questions to be asked to the participants in the real

study. The researcher interviewed three participants whom parent to children who suffer from

separation anxiety. The fmding showed that every child suffers the causes, symptoms and

behaviors that vary from the perspective of the parent. However, there are also some similirities

in term of the causes, symptoms and behaviors of children who suffer from separation anxiety.

Therefore, this study brings awareness to the parents to be more sensitive to their child and

parent should know how to overcome the separation anxiety in their children.

viii

,...

BABSATU

PENGENALAN

1.0 Gambaran Keseluruhan

Dalam bab 1 ini akan menerangkan tujuan kajian ini dilakukan. Bab 1 ini mengandungi latar

belakang kajian, penyataan masalah kajian, objektif kajian dan persoalan kajian. Selain itu, di

penghujung bab ini akan menerangkan tentang kepentingan kajian, defmisi istilah dan juga

kesimpulan bagi bab 1 ini.

1.1 Latar Belakang Kajian

Separation anxiety ini boleh ditakrifkan sebagai perkembangan yang tidak sesuai,

melebihi, yang berterusan, dan berasa kerisauan yang tidak realistik tentang perpisahan dari

lampiran bentuk yang kebiasaannya dari ibubapa atau keluarga yang lain (Dabkowska et aI.,

201 1). Kanak-kanak yang mengalami separation anxiety ini nyata sekali akan mengalami

kemurungan kerana perpisahan daripada lampiran bentuk ibubapa mereka dan akan berusaha

untuk mencari keluarga meraka untuk mengelak dari perpisahan ini (Choate, 2005).

Kebiasaannya, separation anxiety ini adalah perkembangan yang normal bagi kanak-kanak yang

mengalaminya. Kanak-kanak yang biasa mengalami simptom ini hanya percaya bahawa keluarga

mereka akan sentiasa berada di sisi mereka dan kemungkinan mereka akan kecewa apabila

keluarga mereka tidak bersama mereka walaupun ibubapa mereka hanya tinggalkan mereka

dalam masa yang singkat. Kanak-kanak yang mengalami separation anxiety ini kebiasaannya

akan merasa ketakutan terhadap sesuatu yang bahaya akan terjadi kejadian kepada orang yang

mereka sayangi, bimbang akan terjadi kejadian yang tidak disangka iaitu perpisahan yang kekal

dan juga mengalami mimpi atau mengigau pada waktu malam tentang perpisahan. Separation

anxiety ini biasanya disebabkan dari biologi, kognitif; genetik, persekitaran, perangai dan juga

faktor tingkahlaku (Singh, 2014).

1

Kebiasaannya, sirnptorn ini seringkali rnuncul apabila kanak-kanak dalarn situasi seperti

pertukaran kawan, pernbulian, permulaan sekolah dan fobia. Sirnptorn separation anxiety ini

adalah paling biasa dalarn populasi perubatan yang rnelibatkan kanak-kanak. Faktor uta rna bagi

separation anxiety biasanya datang dari keturunan dari keluarga secara biologi, persekitaran dan

psikologi. Banyak kajian rnengatakan bahawa faktor separation anxiety datangnya dari keluarga

dan sekaligus rnenyebabkan kanak-kanak rnudah rnengalarni sirnptorn separation anxiety. Dari

segi faktor biologi, ianya datang dari genetik keluarga dan oleh itu anak-anak rnereka rnudah

untuk rnewarisi kebirnbangan ini. Faktor keluarga adalah penyurnbang utarna kepada

perkembangan kebimbangan pada kanak-kanak dan ibubapa harus rnernpertirnbangkan cara-cara

rnerawat kebirnbangan yang ada dalam kanak-kanak tersebut (Choate, 2005). Bagi persekitaran

pula, ianya rnernpunyai hubungkait di antara pengalarnan awal hidup rnereka, hubungan diantara

keluarga, perangai dan karakter kanak-kanak tersebut dan situasi di sekolah. Dari segi psikologi

pula, ianya adalah proses psikobiologi seperti keadaan yang takut yang dialami kanak-kanak .(

adalah faktor penguat bagi kebimbangan ini (Figueroa et aI., 2012).

Kajian ini bertujuan untuk rnengenalpasti faktor separation anxiety yang dialami oleh

kanak-kanak yang berurnur diantara 7-9 dari pandangan ibubapa. Banyak faktor yang boleh

menyebabkan kanak-kanak rnengalami separation anxiety dan kajian ini akan rnenjelaskan faktor

utama dari pandangan ibubapa kanak-kanak tersebut. Selain itu, kajian ini juga rnenerangkan

bagairnana sirnptorn separation anxiety terjadi dengan anak rnereka.

Apabila kanak-kanak berurnur dalarn lingkungan 7-9, mereka akan lebih rnengalarni

separalion anxiety kerana pada usia itu rnereka akan dihantar ke sekolah. Separation anxiety ini

adalah ketakutan yang kebiasaan dialarni oleh kanak-kanak. Pada rnulanya, kanak-kanak

rnernpunyai kefahaman bahawa keluarga rnereka sentiasa berada di sisi rnereka walaupun

2

,.......

keluarga mereka tidak ada pada pandangan mereka. Apabila ibubapa cuba untuk meninggalkan

anak mereka dalam satu ruang, kanak-kanak tersebut kemungkinan akan menangis ketakutan

kerana ditinggalkan keseorangan. Namun begitu, ibubapa juga harus tahu mainkan peranan

mereka sebagai ibubapa kanak-kanak untuk mengurangkan separation anxiety dalam anak-anak

mereka.

Bahagian otak yang berfungsi dalam kawasan otak yang terlibat dalam kebimbangan atau

ketakutan adalah bahagian amygdala, orbitofrontal cortex dan anterior cingulate cortex dan ia

merupakan hasil daripada gen dan persekitaran (Figueroa et at., 2012). Pada kawasan otak

amygdala ianya disfungsikan kerana ia adalah salah satu bidang utama yang terlibat dalam

keresahan atau kebimbangan. Kebiasaannya, kejadian separation anxiety ini adalah biasa bagi

perkembangan kanak-kanak. Bagi yang menggunakan khidmat penjaga, ibubapa harus

memperkenalkan penjaga itu dengan anak mereka agar anak anda akan terbiasa dengan penjaga

tersebut. Ia dapat membantu masalah separation anxiety ini jika anak-anak tersebut sudah

terbiasa dengan penjaga mereka.

1.2 Penyataan Masalah

Kebiasaannya, kanak-kanak yang berumur 7-9 mempunyai masalah separation anxiety

kerana mereka masing-masing mempunyai masalah dalam kehidupan mereka. Apabila kanak­

kanak masuk ke alam yang baru, mereka akan bimbang akan perubahan ini dan boleh menjadi

satu pengalaman yang beremosi bagi kedua-dua ibubapa dan kanak-kanak tersebut (Wagg,

2004). Kanak-kanak biasanya mudah untuk menyesuaikan diri mereka dengan cepat akan tetapi

ianya bergantung kepada beberapa faktor seperti umur kanak-kanak dan tahap perkembangan,

pengalaman masa lalu kanak-kanak dalam penjagaan oleh orang lain, kemahiran penjaga baru

dan kesesuaian suasana yang baru. Banyak kanak-kanak akan memberontak apabila keluarga

3

mereka meninggalkan mereka kerana kanak-kanak menpunyai kesukaran untuk ditinggalkan

dalam masa jangka yang pendek dan lebih-lebih lagi dalam masa yang panjang. Selain itu juga,

kajian separation anxiety ini kebanyakannya berlaku di luar negara dan hanya terdapat sedikit

sahaja kajian tentang separation anxiety yang berlaku di Malaysia. Kajian tentang separation

anxiety di Sarawak juga sangat jarang didapati. Dalam kajian ini, persoalan terhadap penyataan

masalah ini ialah apakah faktor utama yang boleh menyebabkan seseorang kanak-kanak itu

mengalami separation anxiety.

1.3 Objektif Kajian

1.3.10bjektif Umum

Objektif umum kajian ini adalah untuk mengenalpasti faktor-faktor yang menyebabkan kanak­

kanak mengalami simptom separation anxiety daripada perspektif ibubapa mereka.

1.3.2 Objektif Khusus

Objektifkhusus kajian adalah seperti berikut:

1. Mengetahui tingkahlaku seseorang kanak-kanak yang mengalami separation anxiety jika

ditinggalkan oleh ibubapa mereka dengan orang lainJpengasuh;

2. Mengenalpasti punca utama mengapa anak mereka mengalami separation anxiety;

3. Mengetahui tanda-tandalsimptom seseorang kanak-kanak yang mengalami separation

anxiety melalui perspektif ibubapa mereka; dan

4. Mengetahui tindakan ibubapa kanak-kanak yang mengalami separation anxiety untuk

mengurangkan rasa gelisahltakut apabila ditinggalkan.

1.4 Penoalan Kajian

Dalam kajian ini mempunyai persoalan kajian iaitu,

4

PUSld Khidmat MakJumat Akademik UNIVERSn'1 MALAYSfA SARAWAK

1. Apakah faktor yang paling mempengaruhi yang menyebabkan kanak-kanak mengalami

simptom separation anxiety?

2. Bagaimanakah tingkahlaku seseorang kanak-kanak yang mengalami separation anxiety

jika mereka ditinggalkan oleh ibubapa mereka dengan orang lain ataupun pengasuh

mereka?

3. Apakah punca uta rna kanak-kanak mengalami separation anxiety tersebut?

4. Apakah tanda-tandalsimptom seseorang kanak-kanak yang mengalami separation anxiety

melalui perspektif ibubapa mereka?

5. Apakah tindakan ibubapa kanak-kanak yang mengalami separation anxiety ini untuk

mengurangkan rasa gelisah/takut apabila ditinggalkan?

1.5 Kepentingan Kajian

1.5.1 Ibubapa

Daripada kajian ini, ia dapat membantu yang lain untuk mengetahui faktor-faktor utama

yang mempengaruhi dalam kalangan kanak-kanak yang berumur 7-9 tahun yang mengalami

separation anxiety. Selain itu, kita juga boleh mengenalpasti simptom-simptom atau tanda-tanda

dalam kanak-kanak bila mereka mengalami separation anxiety. Dengan mengenali faktor-faktor

tersebut, ia boleh membantu ibubapa mengetahui bahawa anak-anak mereka mengalami

kebirnbangan ini atau sebaliknya. Selepas kajian ini, ibubapa boleh menilai sendiri sarna ada

anak mereka mengalami kebimbangan atau tidak. melalui tingkahlaku anak-anak mereka. Di

samping itu, ibubapa juga boleh mengetahui cara-cara untuk mengatasi simptom-simptom

separation anxiety ini sebagai pengetahuan am dalam diri mereka. Ibubapa juga boleh

meningkatkan hubungan mereka dengan anak-anak mereka dan ibubapa seharusnya melakukan

persediaan atau strategi sebelwn mereka ingin memisahkan mereka dengan anak-anak mereka.

5

1.5.2 Amalan

Kepentingan kajian ini adalah untuk membantu pengamal untuk mendalami fakta-fakta

tentang separation anxiety dalam kehidupan anak-anak pengamal. Kepentingan kajian ini juga

dapat memberi kesan yang positif kepada pengamal melalui prestasi mereka mengendalikan

anak-anak mereka.

1.5.3 Metodologi

Kajian ini menggunakan kaedah kualitatif. Kaedah yang digunakan ini akan dapat

membantu dan dijadikan sebagai rujukan kepada penyelidik akan datang sekiranya mereka

menyelidik kajian yang sarna. Kaedah ini juga digunakan kerana ia mudah difahami dengan lebih

mendalam untuk mendapatkan semua maklumat dan data. Kajian ini juga boleh digunakan oleh

penyelidik untuk mendapatkan maklumat yang berkaitan untuk penyelidikan mereka pada masa

akan datang.

1.6 Batasan Kajian

Terdapat banyak faktor yang mempengaruhi separation anxiety dalam kalangan kanak­

kanak. Dalam kajian ini, ia hanya fokus terhadap kanak-kanak yang mengalami separation

anxiety sahaja dan pengkaji sukar untuk menilai tingkahlaku seseorang kanak-kanak yang

mengalami separation anxiety dengan sekali pemerhatian sahaja. Pengkaji juga menghadapi

masalah kekeliruan tingkahlaku seseorang kanak-kanak seperti kanak-kanak tersebut

berkelakuan seperti kanak-kanak yang mengalami separation anxiety, akan tetapi kanak-kanak

terSebut hanya sekadar berkelakuan seperti kanak-kanak yang mengalami separation anxiety

pada hari tersebut.

Antara batasan kajian lain adalah faktolf kekangan masa partisipan untuk ditemubualkan.

Ini kerana disebabkan partisipan-partisipan sibuk untuk menguruskan tanggungjawab mereka

6

dan menguruskan hal rumahtangga mereka. Ini menyukarkan bagi pengkaji untuk mencari masa

yang sesuai untuk membuat temujanji dengan partisipan-partisipan.

1.7 Definisi Istilah

Dalam konteks ini, istilah-istilah yang berkaitan dengan kajian ini telah diberi defmisi

secara defmisi konseptual dan defmisi operasionai.

1.7.1 Separation Anxiety

Definisi Konseptual

Separation anxiety adalah emosi yang negatif atau perasaan seperti sunyi, sedih, murung,

dan kehilangan apabila seseorang kanak-kanak itu terpaksa dipisahkan dari keluarga (Mofrad et

aI., 2010). Separation anxiety ini juga boleh ditakrifkan sebagai kebimbangan yang tidak sesuai

dan berlebihan oleh kanak-kanak tentang pemisahan mereka dari rumah dan juga dari lampiran

bentuk seseorang terutamanya ahli keluarganya (Mofrad et aI., 2009). Ianya bergantung dengan

beberapa faktor yang boleh menyebabkan kanak-kanak tersebut mengalami separation anxiety

seperti mewarisi keturunan, akibat persekitaran dan psikologi seseorang kanak-kanak tersebut.

Dermisl Operasional

Dalam konteks kajian ini, separation anxiety merupakan satu emosi atau perasaan takut

dalam seseorang kanak-kanak apabila mereka ditinggalkan oleh ibubapa mereka. Perasaan takut

atau gelisah ini akan berlaku apabila mereka ditinggalkan oleh ibubapa mereka dengan orang

lain"atau pengasuh. Emosi kanak-kanak terse but akan terganggu disebabkan perasaaan takut atau

gelisah yang berlebihan ketika ditinggalkan oleh keluarganya.

7

1.7.2 Kanak-kanak

Definisi Konseptual

Menurut Brendel (2011), kanak-kanak membawa maksud seseorang yang berumur 12

tahun kebawah. Ianya dikategorikan sebagai kanak-kanak kerana mereka masih keeil dan belum

mencapai akil baligh. Bagi Akta kanak-kanak 2001, kanak-kanak didefmisikan sebagai

seseorang yang dibawah umur 18 tahun.

Definisi Operasional

Dalam konteks kajian ini, kanak-kanak membawa maksud seseorang manusia yang masih

keeil dan belum dikategorikan sebagai akil baligh yang mengalami separation anxiety akibat

ditinggalkan oleh ibubapa mereka dengan orang lain. Kanak-kanak ini adalah manusia yang

dalam lingkungan 1-9 tahun.

1.7.3 Ibobapa

Definisf Konseptual

Morrison (1995) mengatakan bahawa maksud ibubapa adalah orang yang menyediakan

segala keperluan asas, memberi sokongan dan semangat kepada kanak-kanak, penjagaan dan

kasih sayang, tunjuk ajar, bimbingan dan perlindungan kepada kanak-kanak. Pandangan ibubapa

terhadap anak mereka amat penting dalam membimbing anak-anak mereka.

DeQnial Operasional

Dalam konteks kajian ini, ibubapa adalah keluarga kanak-kanak yang mengalami

separation anxiety yang akan memberi penerangan atau pandangan tentang anak-anak mereka.

Ibubapa juga adalah seseorang yang membesarkan dan melahirkan kanak-kanak yang mengalami

8

separation anxiety. Pandangan ibubapa adalah pendapat mereka mengenai anak mereka yang

mengalami separation anxiety.

1.8 Kesimpulao

Dalam bab ini, ia merangkumi latarbelakang kajian, penyataan masalah kajian, objektif

kajian, persoalan kajian, kepentingan kajian dan skop-skop kajian. Kajian ini juga

membincangkan tentang definisi konseptual bagi setiap perkataan dan ia rnernpunyai hubungkait

diantara satu sarna lain.

9

BAB2 SOROTAN KAJIAN LEPAS

2.0 Pengenalan

Dalam bab ini akan menjelaskan faktor utama bagi separation anxiety dalam kalangan

kanak-kanak yang berumur dalam lingkungan 7-9 tahun. Dalam bab ini, kita juga boleh

mengetahui tentang tinjauan kajian yang lepas untuk dijadikan sebagai rujukan kepada ibubapa

tentang anak-anak mereka yang mengalami separation anxiety.

2.1 Separation Anxiety

Separation anxiety adalah kesedihan yang biasa dan kebimbangan yang jelas ditunjukkan

oleb kanak-kanak apabila dipisahkan dari keluarga atau mereka dihampiri oleh seseorang yang

tidak dikenali. Gangguan separation anxiety boleh dicirikan sebagai perkembangan yang tidak

sesuai dan kebimbangan yang berlebihan terhadap pemisahan dari rumah atau dari orang-orang

yang dilampirkan terutama ibunya (Choate, 2005). Separation anxiety adalah kebimbangan atau

tertekan Yang terlampau yang melibatkan tentang perpisahan dari rumah atau penjaga utama

terutama ibunya (Mofrad, 2009). Selain itu, melalui tinjauan lepas juga ada mengatakan

separation anxiety adalah suatu jenis gangguan kecemasan yang berlebihan, irisioanal, terus

menerus dan tidak realistic yang dialami oleh kanak-kanak dalam menghadapi lingkungan

sekolahnya (Retno Armaliana, 2010). Situasi pemisahan ini seringkali memberi kesan negatif

kepada anak-anak dan kemungkinan disebabkan mereka merasa bahaya jika mereka betjauhan

dengan keluarga. Walau bagaimanapun, kajian lepa'S ada menyatakan hipotesis bahawa kanak­

kanak yang mengaJami kebimbangan kemungkinan akan mempamerkan simptom-simptom

tersebut jika ibubapa mereka memberi gangguan yang tinggi dalam kehidupan seharian dan

aktiviti peribadinya.

10

Dalam kajian Bolwby (1983), terdapat empat teori utama mengenai kanak-kanak sentiasa

terikat dengan ibunya. Teori yang pertama ialah kanak-kanak mempunyai beberapa keperluan

fisiologi yang mesti dipenuhi, terutamanya dari segi makanan dan kehangatan. kanak-kanak yang

masih bayi, mereka hanya benninat dengan lampiran tubuh manusia terutamanya ibu mereka.

Hasil kajian itu telah menghasilkan satu teori yang dipanggil sebagai teori Secondary Drive, iaitu

satu istilah yang berasal dari pembelajaran teori atau lebih dipanggil sebagai Cupboard-love

theory of object relations. Teori yang kedua ialah terrdapat dalam kalangan bayi yang masi

kecenderungan untuk mengaitkan diri mereka dengan payudara manusia atau ibunya, tujuan

untuk menghisapoya dan juga untuk memiliki ibunya secara lisan. Dalam masa itu juga, bayi

akan mendapati bahawa dengan melekat pada payudara, bayi tersebut akan merasakan bahawa

terdapat seorang ibu atau orang yang rapat dengannya. Bolwby (1983) telah mencadangkan

istilah tersebut sebagai teori Primary Object Sucking. Teori ketiga pula adalah bayi tersebut lebih

kecenderun$an untuk berpaut atau melekat kepada manusia. Dalam pengertian ini, terdapat satu

keperluan objek makanan yang bebas sebagai keperluan asas seperti keperluan makanan dan juga

kehangatan. Istilah ini dikategorikan sebagai teori Primary Object Clinging (Bolwby, 1983).

Untuk teori keempat ialah bayi akan merasa benci atau tidak suka dengan pengeluaran mereka

daripada rahim dan berusaha untuk kembali ke dalam rahim (Bolwby, 1983). Teori ini dipanggil

sebagai teori Primary Return-to- Womb Craving.

2.2 Faktor Dan Simptom Separation Anxiety Dalam Kalangan Kanak-Kanak

Banyak faktor yang boleh mempengaruhi dalam separation anxiety ini tetapi ianya

adalah ketakutan yang nonnal bagi kanak-kanak yang sedang membesar. Ada beberapa kajian

mengatakan bahawa perkembangan separation anxiety adalah dari melalui keturunan genetik

yang pemah mengalami separation anxiety, perangai atau keturunan biologi, peralihan kejadian

11