Expose and Destroy- Onyechi Daniel

40
mgqk yeÈka ùu 01 mQ cdik ms<sn| wNsryi 03 fodrgq ^oajdr & ms<sn| wNsryi 08 id;ks l rcjre 12 ^wmrdOfha $whq la ;s fha $ÿIAGlfï & is xydikh& 14 wO¾ñIaG ksfhda . ^ks huhka & 18 kmq re /ia ùï 20 kmq re yuqùï 22 id;ks l f,a .súiq ï iy lemqï 26 id;ks l W.=,a iy l+vq 28 i;=rdf.a o;a 30 ^.s ,Su& .s,.ekS u ms<sn| wìryi 32 urKh ms<sn| wNs ryi 34 EXPOSE AND DESTROY. BY REV.ONYECHI DANIEL. CHAPTER 1. yeÈkaùu l%s ia ;=ia fha iq ia jyka fia ;=, weoys ,s j;=ka ks r;=re ^wLKa v& igkl fh§ is á;s " Tn wd;a ñlj w¨;s ka Wmka úg Tn id;ka f.a md¾Yjfhka bj;a j Tnf.a Ôú;fha w¨;a ia jdëkjk fha iq ia l% s ia ;=ia jyka fia g mla Imd;s jka fka h' tu ks id Tn id;ka f.a iy Tyq f.a kmq re rdcHfha i;=frl= njg m;a jka fka h' Tng ta .ek wjfnda Ohla ;s nq kq K;a ke;;a th tfia is ÿjka fka uh' Tn id¾:lj m%;s m%ydr ls Íug fkdoka kjdkï" Tn id;ka f.a mydr iy Wmdh ud.S j,g ^W.=,a j,g& f.dÿre jkq we;' fha iq ia l%s ia ;=ia jyka fia f.a rdcHhg yd ta iu. iïnka O is h`M fokdg úreoa Oj igka ls Íug id;ka ne¢ is à' id;ka f.a fï myr§ï" wdl%uk wdÈh wLka vj is ÿfõ idu idlÉpd ke;" igka úrduhla ke;" hq `O uq la ; ^ks rdhq O& l,dhka fkdue;' —fidrlï lrka g;a " urka g;a " úkdYlrka g;a ˜ ^fhfydka 10(10& id;ka lemù is à' Tyq f.a tu lemùug id;ka Tyq f.a wruq Kq bgq lr.ekS u i|yd iDcq yd jl% dldr Wmdhka yd fkdfhl= ;a wdhq O fhdod.ka fka h' —'''''hla Ihdg úreoa Oj is gm,a ,d túg Tyq kq U,d fj;s ka m,dhkjd we;'˜ ^hdfldí 4(7& ls hd ls ;=kq jka g wjjdo lr we;' id;ka g úreoa Oj id¾:lj igka ls Íu i|yd" weoys ,s jka ;hka úis ka " l%s ia ;=ia jyka fia ;=, ;u kj Ôú;fha ys ñlï yd jrm%ido is h,a , iïmQ ¾K f,i m%fhda ckhg .; hq ;=j we;' —''''';uka f.a foúhka jyka fia y\q kd.ka fkda jk fik`. n,j;a ù" iu¾:lï lrka fkda '''˜ ks id Tjq ka ;u foúhka jyka fia fyd¢ka y÷kd.; hq ;=j we;' ^Þks fh,a 11(32 î&

description

Religious

Transcript of Expose and Destroy- Onyechi Daniel

Page 1: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

mgqk

yeÈkaùu 01

mQcdik ms<sn| wNsryi 03

fodrgq ^oajdr & ms<sn| wNsryi 08

id;ksl rcjre 12

^wmrdOfha $whqla;sfha $ÿIAGlfï & isxydikh& 14

wO¾ñIaG ksfhda. ^kshuhka& 18

kmqre /iaùï 20

kmqre yuqùï 22

id;ksl f,a .súiqï iy lemqï 26

id;ksl W.=,a iy l+vq 28

i;=rdf.a o;a 30

^.s,Su& .s,.ekSu ms<sn| wìryi 32

urKh ms<sn| wNsryi 34

EXPOSE AND DESTROY. BY REV.ONYECHI DANIEL. CHAPTER 1.

yeÈkaùu

l%sia;=ia fhaiqia jykafia ;=, weoys,sj;=ka ksr;=re ^wLKav& igkl fh§ isá;s" Tn wd;añlj w¨;ska Wmka úg Tn id;kaf.a md¾Yjfhka bj;aj Tnf.a Ôú;fha w¨;a iajdëkjk fhaiqia l%sia;=ia jykafiag mlaImd;s jkafkah' tu ksid Tn id;kaf.a iy Tyqf.a kmqre rdcHfha i;=frl= njg m;ajkafkah' Tng ta .ek wjfndaOhla ;snqkqK;a ke;;a th tfia isÿjkafkauh' Tn id¾:lj m%;sm%ydr lsÍug fkdokakjdkï" Tn id;kaf.a mydr iy Wmdh ud.S j,g ^W.=,a j,g& f.dÿre jkq we;'

fhaiqia l%sia;=ia jykafiaf.a rdcHhg yd ta iu. iïnkaO ish`M fokdg úreoaOj igka lsÍug id;ka ne¢ isà' id;kaf.a fï myr§ï" wdl%uk wdÈh wLkavj isÿfõ idu idlÉpd ke;" igka úrduhla ke;" hqO uqla; ^ksrdhqO& l,dhka fkdue;' —fidrlï lrkag;a" urkag;a" úkdYlrkag;a ˜ ^fhfydka 10(10& id;ka lemù isà' Tyqf.a tu lemùug id;ka Tyqf.a wruqKq bgq lr.ekSu i|yd iDcq yd jl%dldr Wmdhka yd fkdfhl=;a wdhqO fhdod.kafkah'

—'''''hlaIhdg úreoaOj isgm,a,d túg Tyq kqU,d fj;ska m,dhkjd we;'˜ ^hdfldí 4(7& lshd ls;=kqjkag wjjdo lr we;' id;kag úreoaOj id¾:lj igka lsÍu i|yd" weoys,sjka;hka úiska" l%sia;=ia jykafia ;=, ;u kj Ôú;fha ysñlï yd jrm%ido ish,a, iïmQ¾K f,i m%fhdackhg .; hq;=j we;' —''''';ukaf.a foúhkajykafia y\qkd.kafkda jk fik`. n,j;aù" iu¾:lï lrkafkda'''˜ ksid Tjqka ;u foúhkajykafia fyd¢ka y÷kd.; hq;=j we;' ^Þksfh,a 11(32 î&

Page 2: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

tkuq;a weoys,sjka;hska úiska ;u i;=rd jk id;ka iy Tyqf.a Wmdh ud¾. y\qkd.; hq;=j we;' —ulaksido Tyqf.a Wmdhj,a wm úiska fkd±k˜ isàkï Tyqg wfmka wksis m%fhdack .; yels nj nhsn,h lshhs' ^2 fldßka;s 2(11&

tys ir, w¾:h kï id;kaf.a Wmdhka wm úiska fkd±k isàkï Tyqg wmj yiqlr.; yels njh' wm fuys§ wjOdrKh lrkafka id;kag wkjYH wjOdrhla fyda kuialdrhla f.k fokakdjq ±kqu ms<sn| fkdfõ' kuq;a Tyqf.a Wmdh ud.S id¾:l f,i ksrdjrKh lr tajdg úreoaOj l%shdlsÍug Wmldß jk ±kqu fõ' kQ;k hqoaOj,§ mjd fyd| hqoaO yuqodjla ;u i;=rdj mrdch lsÍug wjYH wjfndaOh ,nd.ekSu i|yd Y%uh" uqo,a yd øjHuh iïm;a fhdojd ;u i;=rd ms<sn| T;a;= fidhd.k' i;=rd ms<sn| T;a;= ,nd.ekSfuka uy;a úkdYhka j,lajd.; yelsfõ' 1991 .,a*a hqoaOhg fmr tlai;a ckmoh iodï yqfiaka yd brdlh ms<sn| ;;= ±k.ekSug ld,h jehl< ksid flá l,lska hqoaOh ksud lsÍug yels úh'

taldnoaO yuqodjka úiska iÞï yqfiaka ms<sn| ;;= ±k.ekSug jehl< ld,h" Y%uh yd iïm;a Tyqg —f.!rj˜ lsÍug fyda —kuialdr˜ lsÍug fkdj Tyqg wvq úhoulska mrdch lsÍug úh' id;kaf.a Wml%u ms<sn|j ±kqu iNdjg Wmldr lrkafka ta yd iudk wdldrhlskah' fuu .%ka:fha yrh fuhhs' id;kag úreoaOj lrk igfka§ wmg jdis f.k fok foaj jpkfha fmdfrdkaÿ lSmhla fj; wmf.a wjOdkh fhduq lruq'

—ulaksido foúhkajykafiaf.ka Wmka hfula weoao th f,dalfhka ch .kafkah' f,dalfhka chf.k ;sfnkafka wfma weoys,a,h' fhaiqia jykafia foúhkajykafiaf.a mq;%hd nj úYajdi lrk ;eke;a;d ñi f,dalfhka ch.kafka fjk ljqo@ ^1 fhdydka 5(4-5& ^1 fhdydka 5(4& jk moh —foúhkajykafiaf.ka Wmka hfula weoao th f,dlfhka ch.kafkah lshd we;s nj fyd\ska f;areï .uq' fuh b;d jeo.;a jkafka" tfia kï újdyhka" o¾YK" fiajdjka iy wka ish¨ foaj,a" ukqIHhka muKla fkdfõ" foúhkajykafiaf.ka Wmka iEu foaj,g;a ch .; yels njhæ

—'''''kuq;a foúhkajykafia Wkajykafia iu. wm ke.sgqjd l%sia;=ia fhaiqia jykafia ;=< iaj¾.Sh jq ia:dkj, Wkajykafia iu. wm ys|jqfial'''˜ ^tmSi 2(4-6& fhaiqia l%sia;=ia jykafia iu. iaj._h ia:dkj, ys÷ùfuka weoys,sjka;hdg w;ajk iïm;a $jdis$jrm%ido ms<sn| wjfndaOhla ^tmSi 1(20-22& moj,ska ,nd.; yel' Wkajykafia l%sia;=iajykafia ;=< bIagk<djq iajlSh mrdl%ufha Yla;su;alfï m%ldrhg l%sia;=ia jykafiaj u<jqkaf.ka ke.=gqjd ish¨ wêm;slug;a n,hg;a mrdl%uhg;a iajdñlug;a fï f,dalfhys muKla fkdj mrf,dalfhys;a i|yka lrk ,o ish¨ kï j,g;a jvd Wiiafldg iaj¾.Sh ia:dkj, ;uka ol=Kq me;af;ys ys÷jd" ish¨ foaj,a Wkajykafiaf.a mdoj,g hg;afldg" iNdj Wfoid ish,a,g m%Odkshd fjkag Wkajykafia kshu l< fial'

—'''';jo l%sia;=ia jykafia ;=, ks;ru wm chg muqKqjkakdjq" ish¨ ;ekaj, wm ,jd Wkajykafiaj ±k.ekSu kue;s iqj| m;=rejkakdjq foúhkajykafiag ia;=;s fõjd'''''˜ ^2 fldßka;s 2(14&

—'''''n,j im_hkao f.dakqiaikao md.kag;a i;=rdf.a uqM Yla;sh uevmj;ajkag;a ud úiska kqU,dg n,h § ;sfí fldhs fohlskaj;a kqU,dg wka;rdhla fkdjkafkah

—kuq;a wmg fm%aul<djq ;ekkajykafia lrKfldgf.k wms fï ish,a, w;sYhskau ch.kafkda fjuqj˜' ^frdau 8(37&

''''˜ ^Æla 10(19&

—''''udf.a m%sh orefjks" kqU,d foúhkajykafiag whs;sj f,dalfhys isák ;eke;a;dg jvd kqU,d ;=, isák ;ekkajykafia W;=ï neúka" kqU,d Tjqkaf.ka chf.k isákafkdah' Tõyq f,dalfhka fj;s'''''˜ ^1 fhdydka 4(4&

id;ka w{dkfhl= ^fudavfhla& fkdfõ' foúhkajykafiaf.ka Wmka wmg we;s uy;a n,h ksid" lKavdhï fol w;r igkska weoys,sjka;hkag Tyqj mrdch l, yels nj Tyq fyd\ska okS" foaj jpkfha we;s fmdfrdkaÿ u.ska wmg ch ksh; nj;a ienE f,i ch w;am;a lr .ekSu msKsi wm úiska

Page 3: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

±k.; hq;= yd l, hq;= foa we;s njo Tyq okS" tuksid Tyqg úreoaOj ch ,nd.ekSu msKsi wm úiska ±k.; hq;= foa yd l, hq;= foa ms<sn|j ±k.ekSfuka wm j,lajkag Tyq ;e;a orhs' tfukau wm Wfoid foúhkajykafiaf.a fmdfrdkaÿ l%shd;aul ùu msKsi wm úiska imqrd,sh hq;= fldkafoaiso we;s nj Tyq okS" tu ksid tu fldkafoais l%shd;aul lsÍfuka wm je<elaùugo Tyq ;e;a lrhs' fmdÿfõ isÿjk mßÈ weoys,sjka;fhla foúhkajykafiaf.a fm%auh yd lreKdj ,nkafkl= fï kuq;a Tyq$weh hï n,lsÍula u.ska fyda wdl¾Ykh ùu u.ska mdmh fj; we§ .shfyd;a Tyq$weh foúhkajykafiaf.a Woyi ,nkafkl= njg m;ajk njo id;ka fyd¢ka okS' wjidk jYfhka" iNdfõ iEfyk fldgila úiska y`vk.d .S .hñka id;ka fn,yskfhl= nj m%ldY l,o Tyq fn,ySkfhl= fkdjk nj okS' iaj¾.fha isg fmdf<djg Tyqj msgux lsÍug fmr w.% foajÿ;fhl= f,i Tyqg ysñ jqkdjq n,fha jeä fldgila Tyqg ;ju;a ysñ nj Tyq okS' Tyq n, rys; nj;a Tyqf.ka ydkshla fkdue;s nj;a úYajdi lsÍug iNdj Èß.kajhs' tu.ska wd;añl igyka wjYH ke;snj úYajdi lsÍug ;rï iNdfõ iuyr fldgia j,g ta;a;= .kajd we;' by; i|yka lreKq ldrKd fya;= fldgf.k fidrlï lrkag;a" urkag;a" úkdYlrkag;a wjYH wmdhka È.ska È.gu l%shd;aul lsÍug id;kaj fm<ö we;' id;kaf.a wmdhka l%shd;aul lsÍu u.sks' i;=rdf.a wruqK jkafka Tyq fj;g kuialdrh lrkag;a" ukqIHhka nkaOk ;=, ;eîug;a" lror lrkag" mSvd lr iy úkdYlrkag;a" fmdf<dfõ foúhkajykafiaf.a ie,iqï j,g ndOd t,a, lsÍu;ah'

fuu wOHkfhka id;ka ;u wruqKq bgq lr .ekSug fhdojk hqoaOdhqO ms<sn| wOHkh lruq' weoys,sjkahskaf.a hdÉ[dj, ÿj_,lu iy Tjqkaf.a fkd±kqj;alï id;kaf.a wdhqO j,g wvx.=fõ' .fï ie,iqug wh;a ;j;a Wmdh ud._hla jkafka" ukqIHhkag mõlsÍug fm<Uùu fyda wdl¾Ykh lsÍuh' tu.ska ;u wdrlaIl j,,a, ì| oud.;a weoys,sj;=ka ;=, id;kaf.a n,fldgq msysgqjdf.k tu.ska b;d id¾:l f,i ñksiqkag myr §ug yelsfõ' id;kaf.a Wmdh j,g we;=<;a ;j;a fohla kï foúhkajykafiag wmyi lsÍug fyda ^wf.!rj lsÍug & ukqIHhka fm<Uùfuka" foaj Woyi Tjqka flfrys meñKsug ie,eiaùuh'

fuys wjika ks.ukh jkafka id;kaf.a Wmdh ud._ u.ska Tyqf.a mqoa.,sl iy Tyqf.a kmqre rdcHfha wruqKq bgqlr .ekSug fhdod.kakd njh' fuu Wmdhka ksrdjrKh lr ksisf,i lghq;= fkdl,fyd;a fl;rï n,j;a foaj jpk fmdfrkaÿ ;snqK;a" id;kag weoys,sjka;hskag jvd jdisodhl ;;ajhla ;sìh yels'

wmf.a hdÉ[d igfka§ wms fmdÿ f,i —id;kaf.a ish`M Wml%u j,g úreoaOj hdÉ[d lruq" kuq;a ±ka wmg wjfndaO ù we;af;a fujeks —fmdÿ $idudkH˜ hdÉ[d u.ska id;kaf.a rdcHhg b;d wju f,i ydks isÿjk njh' id;kaf.a újO Wml%u id¾:lj y\qkdf.k" tajd ms<sn| ksYaÑ; f,i l%shd lrk úg wmf.a hdÉ[d igk jvd;a t,odhs jkq we;' iuyr úg wms —id;kaf.a ish`M Wml%u˜ j,g úreoaOj fmdÿ f,i hdÉ[d l, miqj;a" id;kaf.a iuyr wdhqO fkdie,S ;sfnk njg foúhkajykafia wmg t<sorõ lsÍï imhd we;s fial' kuq;a wms i;=rdf.a tla tla wdhqO kï lrñka tajdg úreoaOj hdÉ[d l, úg tajd úkdY jkjd fyda .skafkka ±ù hk nj foúhkajykafia wmg o¾YK u.ska fmkajd we;s fial'

id;kaf.a fndfyda Wml%u ±kf.k isàu hdÉ[d fifnf,l=g jdisodhlh' ;ud úiska yÿkd.;a úfYaIs; id;ksl Wml%uhg úreoaOj hdÉ[d lsÍug Y=oaOd;auhdKka úiska weoys,sjka;hka fmd<Ujk fial' tu ksid fuu .%ka:h yryd nhsn,fha i|yka" foúhkajykafiaf.a o¾YK u.ska iy lafIa;%fha w;a±lSï u.ska" ,nd.;a úõO id;ksl Wml%u ksrdjrKh lsÍug n,dfmdfrd;a;== fjuq' foúhkajykafiaf.a jpkfha t<sorõ lr we;s foa iy foúhkajykafia úiska ÿka o¾YK Wmfhda.Slr .ksñka tu úúO Wml%u ms<sn|j l%shd lsÍfï fkdfhl=;a l%ufõo ms<sn|j idlÉpd lruq' id;kaf.a Wml%u ksrdjrKh lsÍu msKsi fm%dfma;uh hdÉ[dj ms<sn| úia;rd;aul woHhkhla i|yd ±kqu hqoaO lsÍu hk uf.a .%ka:h lshjd n,kak'&

b;d m%dfhda.sl wdldrhlg wms id;ksl Wml%u tlska tl úuiqug Ndckh lruq' lafIa;%fha wmf.a w;a±lSï iy fjk;a idlaIs fnod .ksuq' úúO id;ksl Wml%u ms<sn| lghq;= lsÍug hdÉ[d wNHdi

Page 4: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

fouq' fuu .%ka:h lshùfï§ —''''''Wkajykafiaf.a le|ùfï n,dfmdfrd;a;=j lsulao lshd;a" Y=oaOjka;hka ;=< jQ Wkajykafiaf.a Wreufha uysufha iïm; lsfulao lshd;a woykakdjq wm flfrys Wkajykafiaf.a n,fha uy;alu lsfulao lshd;a" kqU,d ±k.kak msKsi kqU,df.a is;a keu;s weia myok f,i;ah'''''˜ hk mdjq,a ;=udf.a hdÉ[dj iu. wmso hdÉ[dfjka tla is;a fjuq' ^tmSi 1(18-19&

mßÉfÊo 01

mQcdik ms<sn| wNsryi 01

mQcdikhla hkq ñksid iy foúfkfkl= yuqjk ia:dkhls' ta foúhka ^ienE uejqïldr foúhka& fyda id;ka úh yel' mQcdikfhka isÿjkafka ñksid yd foúhka w;r wfkHdakh in|;djhlg mokula iemhSuh' th mß;Hd.fha ^mQcdfõ& ia:dkhls' foúflfkl=f.ka Wmldr ,nd.ekSu i|yd th he§fï ia:dkhls' mQcdikhla jkdys foúflfkl= iu. Ndrùï yd .súiqï we;slr .ekSfï fõÈldjls' th n,fha ia:dkhls' m%ldYjk n,h r|dmj;skafka tu mQcdikh bÈlr we;af;a l=uk foúhkago hk idOlh u;h'

mqM,a f,i .;a l, mQcdik j._ folls' foúhkajykafiaf.a mQcdik fyda foaj Nla;sfha ^hym;a& mQcdik¦ iy id;kaf.a fyda id;ksl mQcdik fõ' mQcdikhl fufy lsÍug mQclfhl= $ wjYhfõ' ^isáh hq;=h& tu ksid mqM,a f,i mQclhska j._ folls' foaj mQclhka yd >d;ksl mQclhka fõ' w¨;a .súiqï ld, mßÉfÊoh ;=, mQclhka f,i lghq;= l, yelafla l%sia;=ia jykafia ;=, woykakkag fyj;a ;u Wm; ,enqjkag muKlah' fndfyda ls;=Kq ksldhka ;=, mQclhka f,i wNsfIal ,;a ^ks,jYfhka m;a lrk ,o& wh isá;s' ta flfia jqjo" foúhkajykafiaf.a mQclfhl= ùug wjYH uQ,sl iqÿiqlu jkafka foúhkajykafiaf.a wd;aufhka Wm; ,nd isàuh' fï ldrKdj kslfoauqiag ^hqfoõ wd.ñl mQcljrfhla& wjfndaO lr §ug fhaiqia jykafia ld,h jeh l, fial'

—fhaiqia jykafia W;a;r foñka ( ienjla ienjla kqUg lshñ' hfula j;=frkao wd;aufhkao kqmkafkd;a Tyqg foúhkajykafiaf.a rdcHhg we;=,afjkag neßh' udxifhka WmÈk foa udxih ¦ wd;auhdKkaf.ka WmÈk foa wd;auhh" kqU,d w¨f;ka WmÈkag ´kE hhs ud lSjdg mqÿu fkdjkak˜ ^fhdydka 3(5-7&

foúhkajykafia wd;auhla ksid" Tn wd;añlj Wm; ,nd ke;skï" Tng ms<s.;yels whqßka foúhkajykafiag kuialdr l, fkdyel' fhaiqia jykafia fufia lS fial ( —kqU<d kuialdr lrkafka fkdokakd foagh' wms okakd foag kuialdr lruqj'''''' kuq;a ienE kuialdr lrkakka úiska wd;aufhkao ienElfukao mshdKkajykafiag kuialdrlrk ld,h meñfKkafkah" ±kgu meñK ;sfí ulaksido mshdKka jykafia ;ukag kuialdr lrkakka jk msKsi tn÷jQjka fidhk fial'˜ ^fhdydka 4(22-24&

fuu.ska woyia jkafka iEu ;eku ;sfnk wmf.a iNdjka yd ksfjia j, ukqIHhka foúhkajykafiag hdÉ[d lsÍug;a" kuialdr lsÍug;a m%hkakhl fh§ isá;s' kuq;a Tjqyq foúhkajykafiaf.a kuialdrh foúhkajykafiag ms<s.; fkdyel' tjeks mqoa,.hka iNdjka j, ro.=re;=uka,d fyda w.ro.=re;=uka,d fyda n,jka; kdhlhska jqjo Tjqkaf.a hdÉ[djka iy kuialdrh foúhkajykafiag ms<s.; fkdyel' ta fjkqjg nhsn,h mjikafka Tjqkaf.a mQcdjka foúhkajykafiag ms<sl=<la jk njh'

ÿIaghkaf.a mQcdj iajdñkajykafiag ms<sl=,lah¦ tfy;a weoye;a;kaf.a hdÉ[djg Wkajykafia m%ikakh' ÿIaghdf.a ud._h iajdñkajykafiag ms<sl=,lah¦ tfy;a O¾ñIaGlu wkqj hkakdg Wkajykafia fma%au lrk fial' ^ysf;damfoaY 15(8-9&

Page 5: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

wd;auhdKkajykafiaf.ka bm§ ke;s wh foúhkajykafiag fmfkkafka kmqre fyda mõldr wh f,ih' tkï Tjqka ;ju;a mõ lrñka isák wh fj;s' tjeks wh foúhkajykafiaf.a mjqf,a idudðlhka fkdjk w;r Tjqkag foúhkajykafiaf.a mQclhka f,i l%shd l, fkdyel'

— foúhkajykafiaf.ka bm§ isák lsisfjla mõ fkdlrk nj wms oksuqj¦ tfy;a foúhkajykafiaf.ka fyda Wmka ;ekka jykafia Tyq wdrlaId lrk fial" kmqrd Tyqg w;.ikafka ke;'˜ ^1 fhdydka 5(18&

mõldrhskaf.a hdÉ[d foúhkajykafia fkdwik nj nhsn,h mjihs¦ tuksid tjeks whg hdÉ[d igfka§ mQcdik msysgqúh fkdyel'

—foúhkajykafia mõldrhkaf.a nia fkdwik nj;a hfula foúhkajykafiag kuialdrlrkafkdaj Wkajykafiaf.a leue;a; lrkafka kï ta whf.a nia wik nj;a wms oksuqj'˜ ^Y= fhdydka 9(31&

—ulaksido iajdñkajykafiaf.a weia O¾ñIAGhka flfrys;a Wkajykafiaf.a lka Tjqkaf.a lkak,õj foig;a fhdud ;sfí kuq;a ( iajdñkajykafiaf.a uqyqK kmqr lrkakkag úreoaOj ;sfí˜ ^1 fma;%eia 3(12&

foúhkajykafiag ms<s.; yels hdÉ[djla we;=`M - wd;añl mQcdjla mqolsÍug iqÿiaika jkafka foúhkajykafiaf.a wd;auhdKkaf.ka Wm; ,enQ wh muKla nj wms wjOdrKh lruq' nhsn,h fufia mjihs'

—'''''kqU,d;a fhaiqia l%sia;=ia jykafia lrKfldgf.k foúhkajykafiag m%ikakjq wd;añl mQcd Tmamqlrk msKsi Y=oaO mQcl iuqyhla ùug wd;añl .Dyhka fldg Ôjudk .,afuka f.dvk.kq ,nkakyQh'˜ ^1 fma;%eia 2(5&

foúhkajykafiag lrk wd;añl mQcdjla l, yels tlu ud._h fhaiqia l%sia;=ia jykafia ;=,ska muKh' fhaiqia l%aia;=ia jykafia ;u Ôú;h ;=, isák whg muKla foúhkajykafiaf.a mQclhka f,i l%shd l, yel'

Tjqka foaj ^Nla;sl&mQcdik bÈlsÍug iqÿiafida fj;s' hdÉ[d ix.%dufhka ^igkska& id;kaf.a mQcdik úksYaph lsÍugo Tjqyq iqÿiafida fj;s' Tnf.a Ôú;h ;=, fhaiqia l%sia;=ia jykafia jev isák fialo@ Tn foúhkajykafiaf.ka Wm; ,en isào@ tfia ke;skï Tng fï wjia:dfõ§u ^±kau&foúhkajykafiaf.a wd;aufhka Wm; ,eìh yelæ Tn foúhkajykafiaf.a weia bÈßmsg mõlrefjla nj ms<s.kak' ^frdau 3(23" 1fhdydka 1(8 n,kak& foúhkajykafia bÈßfha Tnf.a mõ lshd fokak' ^mdm WÉpdrKH lrkak& tajd w;ayer oukak ;SrKh lrkak' ^1 fhdydka 1(9 " frdau 10(8-10& n,kak'& Tnf.a Ôú;hg fhaiqia l%sia;=ia jykafiag wdrdOkh lrkak" Tnf.a .e<jqïlre iy iajdñkajykafia f,i Wkajykafiaj ms<s.kak' ^Tnf.a Ôú;h Ndr fokak'& ^ 1fhdydka 1(11-13 n,kak'& Wkajykafiag m%Yxid lr fufia hdÉ[d lrkak'

hdÉ[d wNHdih 1

udf.a fm%auKSh iaj¾.Sh mshdfKks" uu Tn jykafia bÈßfha udf.a mdm ms<s.ksñ" udf.a mõ .ek lK.dgq fjñ" uu ta mdm ish,a, w;yer" kej;;a mõldr Ôú;hlg fkdyefrñ' fhaiqks l,ajdß l=reisfha Tn jykafia ud Wfoid fy`ME f,hska ud fiaÿj uekj' udf.a .e<jqïlre iy iajdñkajykafia f,i uf.a ðú;hg meñfKk f,i Tn jykafiag ±ka wdrdOkd lrñ' uf.a Ôú;fha ieuod Tn jykafia wkqj tkag uu fmdfrdkaÿ fjñ' udj .e<jq ksid ia;=;sjka; fjñ' ud ±ka kej; bm§ we;s ksid foúhkajykafiag ia;=;s lrñ'

Tnf.a yojf;a .eUqßkau Tn fuu hdÉ[dj l,dkï" Tnf.a mõj,g iudj ,en" Tn ±ka foúhkajykafiaf.a wd;aufhka Wm; ,nd we;' ±ka Tng foúhkajykafia úiska ms<s.; yels mQcdjla l, yel' foúhkajykafia Wfoid hdÉ[dfjka mQcdik bÈlsÍug yd >d;ksl mQcdik úksYaph lsÍugo Tng yel'

Page 6: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

mQcdik jQ l,s" fy!;sl foa wd;añl foaj,go" wd;añl foa fN!;sl foaj,go mßj¾;kh jk ia:dkfõ' foúhkajykafiaf.a mQcdik j, fukau id;kaf.a mQcdik j,§;a fuu mßj¾:kh isÿúh yel' hdÉ[dfõ yd ksrdydrfha wd;añl mQcdjka whÈkakd úiska b,a,d isák f,i" ykakdf.a ksrdydrh;a hdÉ[dj;a" iduqfj,a f.a Wm;g fya;= úh' ^1 iduqfj,a 1(15- 17¦ 26-27 n,kak& wfmalaId l, jrm%ido ,nd.ekSu i|yd id;ksl hdÉ[djkao nhsn,fha ioyka lr we;' id;ksl ksrdydr hdÉ[djla lsÍug wKl, miq fhfYfn,ag kdfnda;f.a ñ§ j;a; ,nd .ekSug ^meyer .ekSug& yels úh' ^1 rdcdj,sh 21(7-16 n,kak'& wd;añl k,fha l%shdlrk —foaj;ajh˜ úiska ms<s.ekSu msKsi fN!;sl mQcdjka wd;añl k,hg mßj¾;kh úh hq;=h' WodyrKhla f,i" .säfhdka úiska mqo l, fN!;sl mQcdjka jQ frdà" ui iy fydÈ wd;añl k,hg mßj¾;kh lr foúhkajykafia úiska ms<s.kakd ,È' ^úksYaph 6(19-21 n,kak'& wm úiska mQcdik j,§ mqo lrk ,o uqo,a fyda øjH fyda foúhkajykafia fj;g wd;añlj msúfikafka fuf,iskah' wd;añl jdis Wfoid id;kSh mQcdik u; mqo lrk ,o fn!;sl mQcdjka ms<sn|j nhsn,fha i|yka lr we;' WÞyrKhla jYfhka ufjdí ys rc;=ud bY%dfh,a iu`. hqoaOfhka ch.kakd msKsi ;u mq;%hd mQcd lf<ah' ^2 rdcdj,sh 3(27 n,kak'&

wm fmr i|yka l, wdldrhg" fï ia:dkhl ^m%foaYhl& jeä n,mEula we;s —foaj n,h˜ ;SrKh jkafka tu ia:dkfha msysgqjd we;s mQcdikfha l=ukdldr tlla±hs hk ldrKdj u;h' wNd.Hhlg fuka wm mßirfha ienE foaj mQcdikj,g jvd" id;kaf.a mQcdik we;æ fuhg fya;=j jkafka fndfyda ukqIHhka mdmhg;a wO¾ñIAOlug;a keUqre ùu fya;=fjka Tjqyq id;ka Wfoid jeäfhka mQcdik msysgqjk ksidh' mj;sk >d;ksl mQcdik wêl mdmfhka msÿï ,nkafkah' ienE foaj mQcdik msysgqùu i|yd fldkafoais jvd nrm;,h' ienE foaj mQcdik msysgqùug iqÿiafida isákafka ál fofkls' ienE foaj Nla;sfha mQcdik msysgqúh yelafla Y=oaOlu ;=, l%shd lrk kej; Wmka mqoa.,hkag muKh' foúhkajykafia mD;=úh uejqj" mD;=úh u; Wkajykafiaf.a fldgi jkafka" Wkajykafiaf.a ckhd úiska w;aika lr.kakd fldgih' —ulaksido iajdñkajykafiaf.a fldgi kï iajlSh fidk`.h¦ hdfldí Wkajykafiaf.a Wreu fldgih' ^oaú;Sh l:dj 32(9&

úYaùh weoys,sj;=kaf.a mQcl;ajh l%shd;aul lsÍfïÈ ienE foaj Nla;sfha mQcdik flfia msysgqjkafka ±hs lshd foúhkjykafiaf.a ck;dj úiska ±k.ekSu jeo.;ajkafka fï ksidh'

kuq;a foúhkajykafiaf.a fndfyda ck;dj .säfhdkaf.a jro lr;s' mj;sk >d;kSh mQcdik m<uqj lvd fkdoud foúhkajykafiag mQcdikhla .säfhdka bÈlsÍug ;e;a lf<ah' úksYaphldrhd 6(24-26 n,kak'

—''''túg .säfhdka tys iajdñkajykafiag mQcdikhla f.dvk.d fhfydajd - Idf,dï hk kduh Bg ;enqfõh''''˜ ^iajdñkajykafia iudodkhhs &

—''''';jo tÞu ? iajdñkajykafia Tyqg l;dfldg ( kqfò mshdg whs;s f.dkd tkï i;a wjqreÿ jhia we;s fofjks f.dkd f.k f.dia" kqfò mshdg ;sfnk nd,af.a mQcdikh lvd oud''''˜

—''''' fï n,fldgqj uqÿfka kqfò foúÿ iajdñkajykafiag mQcdikhla ksis ms<sfj<g idÞ''''˜

jerÈ l%uh flfrys foúhkajykafia Tyqf.a wjOdkh fhduql, fial' yß l%u fõoh jqfha foúhkajykafiag mQcdikhla b¢lsÍug fmr id;kaf.a mQcdikh úkdY lr ±óuh' ^26 moh n,kak'&

fuhska fmkakqï lrkafka" .säfhdka úiska fhfydajd Ydf,dï tkï —foúhkajykafia - iudodkhhs hk fm%fma;uh kdufhka f.dvke.= m%:u mQcdikh foúhkajykafia úiska m%;slafIam lrk ,o jevlg ke;s mQcdikhla njg th m%;slafIam lrk ,oafoa .säfhdka m<uq fldg tys mej;=K id;ksl mQcdikh úkdY fkdl, ksidh' fndfyda weoys,sjka;hska úiska Tjqkaf.a ksfjia j," jHdmdr ;=, .ï wdÈ ia:dk

Page 7: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

j, foúhkajykafiag mQcdik f.dvk.kakg ;e;a lrkafka fuf,ih' mj;sk id;kaf.a mQcdik úkdY fkdl,fyd;a wmf.a hdÉ[d mQcdik u; foúhkajykafiaf.a mQ¾K n,h w;a±lSug fkdyels jkq we;'

±ka Tng id;kaf.a l%shd mámdáh f;areï .ekSug yelsjkq we;' wd;añl .e,ùfï wjYH;djh fkdolsk msKsi id;ka ukqIHhkaj wkaOlrñka" Tjqka m,a,sfha jevj,g iy hdÉ[dj,g b;d ls%hdYS,s ùug;a" ld¾Hh nyq,j isàug;a fmd<Ujhs' tjeks mqoa.,hkaf.ka wd;añl ;,hg lsisu n,mEula isÿ fkdfõ' fojkqj foúhkajykafia Wfoid mQcdik bÈlsÍug fmr fmfkk iy fkdfmfkk id;ksl mQcdik wm úiska úkdY l, hq;= njg foúhkajykafiaf.ka ,eî we;s t<sorõjg weoys,sj;=kaj id;ka úiska wkaO lrkq ,nhs' fuu t<sorõfjka f;drj Tjqkaf.a hdÉ[d j,§ wjYHjk foúhkajykafiaf.a ueoy;aldrlu weoys,sjka;hskag fkd,efí' tf,i id;ka ;jÿrg;a" mj;sk id;ksl mQcdik u.ska fidrlï lrkag;a" urkag;a" úkdYlrkag;a fkdlvjd lrf.k hdug fm<fò'

ndOdjka mSvdjka id;ksl Ydm tÈßjdÈlï iy yqkshï wfydais lsÍfï tla ud¾.hla jkafka tajd mj;sk mQcdik úkdY lsÍug' jir 30 la ;siafia udkislj frda.Sj ^msiaiq ye§& isà tla ia;%shlg Wmia:dk lsÍfï§ wmg mej;Sug fya;=jq mQcdik lsUq,l= u.ska wdrlaIdlr .x.djl m;=,l ;snqKq nj iajdñkajykafia wmg t,sorõ l< fial' fuu mQcdik lsUq,l= úiska wdrlaId l, ksid jir 30la ;siafia tu udkisl úlD;s ;;ajh iqjl, fkdyels úh' fuu t<sorõj lrKfldgf.k" tu ia;%Sh iïmQ¾Kfhkau iqjm;a lsÍug fmr" wmj tu mQcdikh;a" lsUq,d;a úkdYlsÍug yels úh'

foúhkajykafia wehj iïmQ¾Kfhkau iqjm;a l, fial' (pl.see chapter 4 of my book “ war a good warfare” for the full testimony) Tng újdy m%udoùï" orejka ,eîug m%udoùu" Tnf.a whs;sjdislï fkd,eîu" iy §¾> ld,Skj mj;sk wm%ikak;djhka we;so@ Tnf.a hdÉ[d fjkia lrkak' id;kaf.a kmqrelï mj;ajdf.k hk mqcdik j,g ±kauu tl t,a,fha myr fokakæ ´jdg iïnkaO mQcdik j,g úreoaOj wdl%u Ys,Sj hdÉ[d lrkak'

Tng tfilsfh,a 6(4-7 mokï lrf.k hdÉ[d l, yel' —'''' kqU,df.a mqcdik md`Mjkafkah" kqU,df.a iQ¾Hh rEm lvd oukq ,nkafkah' kqU,df.a uereï lE wh kqU,df.a foaj rEm bÈßmsg fy<kafkñ' bY%dfh,a mq;%hkaf.a u< l|ka Tjqkaf.a foaj rEm bÈßfhys oud kqU,df.a weg kqU,df.a mQcdik jglßka úiqrejkafkñ' kqU,df.a mQcdik md`Mù" kdia;sù" kqU,df.a foaj rEm lvd oukq ,en ke;sù kqU,df.a iQ¾Hh rEm lvdoukq ,en kqU,df.a l¾udka; uelShk msKsi kqU,df.a ish¨ jdiia:dkj, kqjrj,a kgnqka jkafkah" Wia;ekao md`M jkafkah' kqU,d w;frys uereïlEjqka jefgkjd we;" fufia ud iajdñkajykafia nj kqU,d ±k.kakjd we;'

hlaInkaOk j,g iïnkaO ia:dk fyda øjH ^NdKav& wuq;= foa foúhkajykafia úiska Tng o¾YK fyda isysk j,ska fmkajd ;sfnkakg mqMjk' Tn uqyqK fokakdjq m%YaKhg iïnkaO id;ksl mQcdik fïjd úh yel' fuu id;ksl mqcdik j, fiajh lrk mQclhka ñ§u w;aolsk msKsi;a tu id;ksl mQcdik úkdYlr ouk msKsi;a foúhkajykafia Tng wdrdOkd lrk fialajdææ

hdÉ[d wNHdih 2

mshdKkajykai uf.a Ôú;hg ndOd lrk id;kaf.a mqcdik t<sorõ lsÍu .ek Tnjykafiag ia;=;shs' uf.a Ôúf;a fuu mSvdj mj;ajdf.k .sh id;kaf.a mQcdik" kqUg ^;g& uu fhiaiq jykafiaf.a kdufhka Ydm lrñ'^lrkjd& kqU ^fyda ;d$f;da& iqkq úiqkq ù md`Mjg hk nj fuu mQcdikhg Ôjh ÿkakdjq id;ksl ^ff;,h& f;, uu fhaiqia jykafiaf.a kdufhka is| ouñ' ;f.a mQcdikh ;d uq,skau lemS fjkaù .skafka ±ù úkdYù hdug uu fhiqia jykafiaf.a kdufhka wK lrñ' fuu mQcdikfha fiajh l, iEu id;ksl mQclfhlau kqU,d miq;eú,sù kmqr w;yer yefrkakg fyda úkdYjkakg uu fhaiqia jykafiaf.a n,jka; kdufhka hdÉ[d lrñ' ^fhdí 22(28 ¦ tfilsfh,a 6(4-7 "fhfrñhd 5(14 wkqj&

Page 8: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

kuq;a iuyr úg fuu mqcdik .x.djka j, fodrgqj,ska wdrlaIdj ,nñka" fjr<nv /ðkf.a ukaÈrj, mj;S' tla;rd ^wd;añl& igka jdrhl§ fuu mqcdik úkdYlsÍug myiqjk msKsi tajd ksrdjrKh úu i|yd .x.dfõ fodrgq újD; úug wKlrk f,i iajdñkajykafia ug u.fmkajQ fial' Tn kdyqï 2(6 mdol lrf.k hdÉ[d lrkak' —.x.dj, fodrgq wßkq ,en ud,s.dj Èhù ;sfí'˜ ^kdyqï 2(6& .x.dfjka m%Yakh meñfKk njg Tng isyskhla fyda o¾Ykhla ,enqKfyd;a ke;skï fjk;a hdÉ[djka j,ska ms,s;=re ,eî ke;skï" Tng fuf,i hdÉ[d l, yel'

hdÉ[d wNHdih 3

ug úreoaOj l%shd lrk .x.d m;=f,a mQcdik" foúhkajykafiaf.a jpk wikq .x.dfõ fodrgqj msgqmi ie.ù isák mqcdik uu kqU ksrdjrKh lrñ' .x.dfõ fodrgq ±ka Tijk f,i uu wKlrñ æ fjrf<a /ðkf.a ukaÈr ;=<g uu .sksuh m%ydr t,a, lrñ' uqyqfoa ud<s.d fhaiqia jykafiaf.a kdufhka mQcdik ish,a, iy uq,skau úkdY ùug Ydm lrñ' kqUf.a ^;f.a& n,mEfuka uu;a uf.a mjq,;a ksoyia lrñ' fhaiqia jykafiaf.a kdufhka wms iqjh yd j¾Okh ms,s.ksuq' ^ kdyqï 2(6 " .S;dj,sh 24(4-6 " fhdí 22(8 mdol fõ' &

id;kaf.a mQcdik mj;sk ia:dk j,§ weoys,sjka;hska úiska hdÉ[dfõ yd ksrdydrfha mqcdjka lrk úg tajd ksis mQcdjka ksis foúhkajykafiag mQcd lsÍu kuq;a jerÈ mqcdik u; mQcd lsÍug iudk l, yelæ

bY%dfh,a ck;djf.a iy ukiafia rc;=udf.a miq;eú,sùug kvqqj iïmQ¾K f,i isÿ l, m%;sixia lrKh ms<n|j foaj jpkfha i|ykaj we;' —'''';jo Tyq iajdñkajykafiaf.a mQcdikh msysgqjd" ta msg Ydka;s mQcdo ia;=;s mQcdo Tmamqfldg" bY%dfh,af.a foújq iajdñkajykafiag fiajhlrkag hqÞjrekag wKlf<ah' tfy;a fik. Bg miq;a Wia;ekaj, mqcdlf<dah" kuq;a tfia lf<a ;uqkaf.a foújq iajdñkajykafiag muKlah''''˜ ^2 f,alï 33(16-17&

mj;sk id;ksl mQcdik wms iyuq,skau úkdYlr ±uqfõ ke;skï" foúhkajykafia wd;añl mQcdjka foúhkajykafia úiska ;u ck;djg wK ms<sme§u fld;rï jeo.;a±hs Tng ±ka wjfndaO jkjd we;'

—''''''kqfò mshjrekaf.a foújq iajdñkajykafia kqUg ysñlr.ekSug fok foaYfha§ kqU,d N+ñh u;=msg Ôj;afjk ish`Mu ojiaj, kqU,d úiska rlaId lrk msKsi n,d.kag ´kEjq mk;aao úksYaph j,ao fïjdh' kqU,d mkakd ouk cd;Ska úiska Wia l÷ msgo fy,a msgo ish¨ wuq .iahgo ;uqkaf.a foújrekag fiajh l<djq ish¨ ia:dk úkdY fldg" Tjqkaf.a mQcdik lvd oud" Tjqkaf.a rEmia;ïN ì| fy,d" Tjqkaf.a wfIard lKq .skafkka ojd" Tjqkaf.a foújrekaf.a rEm lmdoud" tajdfha kdu ta ta ia:dk j,ska ke;slr oudm,a,d' kqU,df.a foújq iajdñkajykafiag thdldrj kuialdr fkdlr,a,d'''''

—''''kqU olsk ish¨ ;ekaysu kqfò ojk mQcd fkdmqokag n,d .kskak' kquq;a kqfò f.da;%hkaf.ka tlla ;=<jq iajdñkajykafia f;dard.kakdjQ ia:dkfhysu kqfò ojk mQcd mqÞ ud úiska kqUg wKlrK ish,a,;a tysu lrkak''''˜ ^oaú;Sh l;dj 12(13-14&

˜^oaú;Sh l:dj 12(1-4&

by; i|yka foaj jpk wkqj hï id;ksl mQcdikhla fyda ^hlaI& isoaOia:dkhla ;jÿrg;a mj;sk úg mQcdikhla fyda isoaOia:dkh msgq mi we;s wd;au úkdYlr ±ófuka id¾:l f,i i;=rdg wd;au myr§ we;s nj hfula lSfjd;a th ydiHhg lreKls æ

foúhkajykafia úiska ±ka f;dard.kakd ia:dkh kï Wkajykafia Wfoid yßhdldrj iqodkï lr we;s ia:dkhls' tkï fmfkk fyda fkdfmfkk id;ksl mqqqq qqq qq qqqcdik iyuq,skau úkdY lr we;s iaÓkhls' fï úYd, rfÜ ^khsÔßhdfõ& fndfyda ia:dk j,§ uu;a udf.a lKavdhu;a bvï mjq,a yd iNdjka uqojd.ekSu msKsi fiajfha fh§ we;' fndfyda úg foúhkajykafia úiska wmg weig fkdfmfkk id;ksl mQcdik ukqIHkaf.a ksjdi ;=, ld¾Hd, ;=, iy iNdjka ;=kla .ek ug u;la fjkjd' ta iNdjka j, mQcdik msysgd ;snqfKa mj;sk woDYHudk c,fha wd;auhkaf.a mQcdik iu. tl, fyda tu

Page 9: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

mQcdik u;h' wmg iNdjkaf.a ñ§u wjYHjkafka Y=oaOd;auhdKka jykafiag;a iïmQ¾K f,i jev isákak ke;sjk f,i iNdj iQodkï lsÍu msKsih'

wmf.a ksfjia" ld¾Hd," iNdjka iy mQcdjka ;=, mj;skakdjq fmfkk iy fkdfmfkk id;kaf.a mQcdik ksishdldrj úkdYlr ±uq úg wmf.a hdÉ[djka iy ksrdydrfhka lrk mQcdjka j,g m%;spdr jYfhka foúhkajykafiaf.a n,fha l%shdlsÍï jeä jeäfhka w;a±l.; yelsjkafkah' túg wdfudia 9(1-4 olajd i|yka mßÈ" foúhkajykafia Wfoid bÈl, mQcdikfha Wiiaj isg Wkajykafia wmf.a i;=rka úkdYlrkq we;'

—''''iajdñkajykafia mQcdikh ,. isákjd ÿáñ' Wkajykafia l:d fldg ( W`Mjyq fi,fjk yeáhg fmalvj,g .id tajd Tjqka ish,a,kaf.a ysia msg lvdoudmkak' Tjqkaf.ka b;sßfjkakka lvqfjka urkafkñ' Tjqkaf.ka lsisfjla m,d fkdhkafkah' Tjqkaf.ka lsisfjla fkd.e<fjkafkah' Tjqka md;d,h olajd ydrd .sh;a t;ekska uf.a w; Tjqka wr.kakjd we; ¦ Tjqka wyig ke.=K;a t;ekska uu Tjqka my;g fy<kafkñ' Tjqka lfu_,a uqÿfkys ie`.ù isáh;a" uu te;skska Tjqka fidhd.kafkñ' Tjqka udf.a weia bÈßfhka uqyqÿ m,af,ys ie`.jqK;a tys§ Tjqkag oIaGlrk yeáhg uu im_hdg wKlrkafkñ' Tjqka ;uqkaf.a i;=rka bÈßfhys jd,g .sh;a" tys§ Tjqka urK yeáhg lvqjg wK lrkafkñ' hym; msKsi fkdj úm;a;sh msKsi udf.a weia Tjqka foi fhduqlrkafkñ' ^wdfudia 9(1-4&

wjidk jYfhka¦ wd;añl hqoaOh kï mQcdik folla w;r we;s igykls' tkï ienE foaj mQcdik iy id;ksl mQcdik fõ' iNdj fuu t<sorõjg wjÈ úh hq;=h' id;kaf.a fmfkk iy fkdfmfkk mQcdik iyuq,skau úkdYlr ±ófï wmf.a j.lSu bgqlsÍug wms bÈßm;a úh hq;=h' tu.ska wmg úreoaOj myr§ï Èh;a lrk id;kaf.a md,l uq,ia:dk l%shd úrys; lsÍug tu.ska ;jÿrg;a wmf.a i;=rka jkid ±óu mKsi foúhkajykafiaf.a iïmQ¾K n,h wmg ,efnk msKsi ienE foaj mQcdik bÈlsÍu Wfoid wmf.a mßirh iQodkï lrkq we;æææ

mßÉfÊo 02

fodrgq ^oajdr & ms<sn| wNsryi

m<uq mßÉfÊofha wm i|yka l< mßÈ hï foúflfkl= Wfoid hï ia:dkhl mQcdikhla bÈlr we;ao tu ia:dkfha tu —foúhka jeä n,fhka yd md,khla m;=rejhs' hï ia:dkhl we;s foúhkajykafiaf.a mQcdik foúkajykafiaf.a n,h yd md,kh ,`.d lr fok w;r id;kaf.a mQcdik u`.ska id;kaf.a b,lalh yd md,kh wdld¾YKh lrhs' fuu lreKq i,ld ne,SfïÈ wd;añl fodrgq ^oajdr& ms<sn| h:d¾:hg wmj fhduq lrhs' fodrgq jkdys n,fha yd md,kfha ia:dk jkafkah'

W;am;a;s 28 ys hdfldí foúhkajykafiag iïuqL ùu ms<sn| l:dfjys wd;añl fodrgq msysgqùu ms<sn| úia;r lrhs' ;u ifydaorjq taiõf.ka m,dhoa§ jk.; fm<m; hdfldí ksod.;a úg isÿjq foa W;am;a;s 28(12-17 olajd i|yka lr we;'

—túg Tyq iajmakhla ÿgqfõh ( n,j fmdf,dfjys ;nk ,o ysksu.la úh" tys uqÿk wyi olajd úh" foúhkajykafiaf.a ¥;fhda tys k.sñkao nisñkao isáfhdah' n,j" iajdñkajykafia Bg by,ska isg l;d fldg ( uu kqfò mshjq wn%yïf.a foújq Bidlaf.a foújq iajdñkajykafiah' kqU ksod isák foaYh kqUgo kqfò jxYhgo fokafkñ¦ hdfldí ;udf.a kskafoka msìo ( taldka;fhkau iajdñkajykafia isák fial ¦ uu ta nj fkdo;af;ñhs lshd Nhù ( fïl fldmuK Nhdkl ia:dkhlao@ taldka;fhkau fïl foúhkajykafiaf.a .Dyhh" fïl iaj¾.fha fodrgqjhhs lSfõh'

tjeks t<sorõjla hdfldaíg foajia:dkhl ke;sj le,Ejl § ,enqfKa wehs @ fï ia:dkh —foúhkajykafiaf.a .Dyh˜ iy — iaj¾.fha fodrgqj˜ lshd lSfõ wehs@

^W;am;a;s 28( 12-17 &

Page 10: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

óg fmr mrïmrd folla mqrdu foúhakjykafia Wfoid f.dv ke`.= mQcdik u.ska tu N+ïh iQodkï lr wdrlaId lr .sìK'

hdfldíf.a iy Bidlaf.a iShd jqo" hdfldaíf.a mshd jQ wn%yï úiska tu N+ñfhys mQcdik f.dvk.d ;snqkq nj W;am;a;s 12(8 iy 26(25 ys mss<sfj<g i|yka lr we;' hdfldí meñKs úg tu ia:dkh le,hla ù ;snqko" foúhkajykafiaf.a t<sorõj Wfoid th iQodkï lr ;sìK' foúhkajykafiag f.dv ke.= mQcdikh ksid tu ia:dkh foúhkajykafiaf.a msúiSug yd m,dkhg újD; fodrgqjla úh' tu ksid foúhkajykafiaf.a foaj ¥;hka tu ia:dkfha b;d ksoyiaj by<g k.sukao" my<g nisñkao isáfhah' lK.dgqjg fya;=jla jkafka" wd;añl l%shdldrlï ms<sn| we;s fkd±kqj;alï ksid wd;aufhka mQ¾K jQ ls;=Kqjkaf.a ksfjia fukau wmf.a iNdjkaj, mjd foaj wNsuqLh úoydmdk tjeks ,l=kq fmfkkakg ke;' wmg;a wmf.ka mejf;kakkag;a foúhkajykafiaf.a fmdfrdkaÿ yd .súiqï wkqj f.dvke.=kq fodrgq wìhi nj wjfndaO lr .; hq;=h' ^W;am;a;s 28(13-15 n,kak &

rEm jkaokdj" .=ma; úoHdjka" wd.ñl ¥IKh" ms<sl=,a mQcdik f.dvke.Sug wm ck;dj fm<öju t;a id;ksl ^id;kSh& Wml%uhla u; ±ka Tng jgfykjd we;' fuu wO¾ñIaO l%shdjka u.ska meyeÈ,s jkafka Tjqyq fjk;a foújreka f;dard.kakd njh' tys m%;sM,h jkafka fodrgq wi, hqoaO yg.ekSuh' — Tyqjq wuq;= foújre f;dard.;af;ah" túg hqoaOh fodrgqj,g meñKqfkdah˜ ^úksYaphldrhd 5(8&

fujeks id;ksl mQcdik u.ska" id;kag we;=`M ùug fodrgqjlao ñksia Ôú; ;=, iy mßirh ;=,o" Tyqf.a md,kh yd l%shdldrlïj,g wjia:djkao ie,fia' weoys,sjka;hska we;=`M" wka hlaI l%shdldrlï ms<sn| isysk olskafka fï ksidh' th md;d,hg iïnkaO bksu.l" hlaI wd;au by<g k.skjd iy my,g nyskjd jeks fohlah' fï ksid .=ma; mqoa.,hska .jhka" kd.hka úiska ;ud ¨yqnÈk isysk iuyre ols;s¦ ;j;a whg isysfkka ,sx.sl l%shd meje;aùu" msyskSu" lEu wkqNjlsÍu iy isysfkka u,.sh wh ±lSu o isÿfõ'

fuu w;a±lSï j,ska fmkShkafka hï N+ñ m%foaYj, we;s id;ksl n,mEï iy ñksia Ôú; ;=,g msúi we;s wY=oaOd;au n,mEï fõ' fufia isÿjkafka id;ksl fodrgq fyda md;d,fha ^ksrfha & fodrgq yryd msúisfï ia:dk imhd we;s ksidh'

fN!;sl fodrgq ^f.aÜgq& u.ska bÈßhg hdu kj;d±óug yelshdjla fukau id;ksl fodrgq u.ska ukqIHhkaf.a Ôú;j, újO wxYhkays j¾Okhg yd m%.;shg ndOd muqkqjhs' id;ksl fodrgq u.ska we;slr we;s ndOdj ksid iuyr whg ;jÿrg;a wd;añljo j¾Okh úh fkdyel'

Ydm we;s nj úoyd olajk tla ud._hla kï wd;añl fodrgq fõ' t;ekska tydg ^Tíng& hï ;eke;af;l=g bÈßhg hd fkdyel' tuksid wd;añl fodrgq u.ska ukqIHhkag" újdyd ùug" orejka ,eîug wd¾Ól ÈhqKqjg" /lshdfõ Wiia ùug" Wiia wOHdmkh ,eîug" fukau ls;= fiajdj ;=, wd;añl" wd¾Ól iy ixLHd;aul j¾Okhg ndOd muqKqjhs' iuyr mqoa.,hka iy mjq,a úiska w;aúo we;s ydks iy mSvdjka j, hï rgdjla fmkSug we;' tajd isÿjkafka hï udihl ld,hl" ia:dkhl fyda hï jhil§h' tu.ska fmkS hkafka Tjqkag úreoaOj hï ld,hl§ fõ,djl§ jhil§ fyda ia:dkhl§ isÿ lrk ,o id;ksl fodrgqjl l%shd lsÍuls' —md;d,fha fodrgq wmg úreoaOj fkdisák njg˜ fhaiqia jykafia fmdfrdkaÿjla ÿkafial' kuq;a —ulaksido Tyqf.a ^id;kaf.a & Wmdhj,a wm úiska fkd±k isákjd fkdfõ˜ ^2 fldßka;s 2(11& lshñka wmg wjjdo lr wk;=re y.jd we;'

id;ksl fodrgq fyj;a md;d,fha fodrgq ms<sn|j i;H;djh wm fkd±kqj;a jkafka kï id;ka wmf.ka whq;= m%fhdack .kq we;' wjidkfha§ wms wmf.a i;=rkaf.a fodrgq ysñlr.; hq;=j we;' ^W;am;a;s 22(17 iy W;am;a;s 24(60 n,kak& tkuq;a wm fndfyda fofkl=g isÿù we;af;a wmf.a i;=rka wmf.a fodrgq ysñlr .ekSuh' fodrgqfõ hqoaOh wdmiaig yerùu i|yd wm foúhkajykafiaf.ka Wmldr b,a,d .; hq;=h'

Page 11: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

—ta ojfiys fiakdj, iajdñkajykafia ;ukaf.a b;sß fik.g w,xldr Tgqkaklao §ma;su;a lsÍghlao úksYaph lsÍug ysÈkakdg úksYapfha wd;auhlao fodrgqj ,.§ igk wdmiq yrjkakkag n,ho jk fial'˜ ^fhidhd 28(5-6&

Y=oaOd;auhdKkajykafiaf.a wdf,amh ,ndf.k Tnf.a Ôú;fha ljr wxYhl fyda iSudjka ndOdjka we;s lrk ish¨ wd;añl fodrgqj,g tfrysj hqoaO m%ldY lrkak'

01 hdÉ[d wNHdih

mshdfKks wd;añl fodrgq ms<sn|j t<sorõ lsÍu .ek uu Tn jykafiag ia;=;sjka; fjñ' ug úreoaOj mj;sk ish`Mu fodrgqj,g úreoaOj l%shd lSÍug uu Tnjykafiaf.a wdf,amh ,nd .ksñ' fuu id;ksl Wmhdg úreoaOj úksYaph ia:dkfha wiqka .kakd msKsi uu hqla;sidOdrK;ajfha wd;auh ,nd .ksñ' fhaiqia jykafiaf.a kdufhka i;=rdj udf.a fodrgq wìhiska mylr yeÍug Yla;sh uu ,nd.ksñ" udf.a bÈß .ukg iy wdYs¾jdoj,g ndOd lrk iEu id;ksl fodrgqj;a iyuq,ska úkdY lr ±óu msKsi uu f.rùïo" N+ñlïmdjo" l=Kdgqjo" pkav udre;o" úkdYlrk .skako" fhaiqia l%sia;=ia jykafiaf.a kdufhka uqod yßñ' ^fhidhd 28(5-6 iy 29(6 mokï lrf.k&

fodrgq ;jÿrg;a Yla;su;a jkafka fodrgq md,lhka u.skah' fodrgq flfrys Ydm iy iSudjka mj;ajñka tajd wëlaIKh lrk —fodrgq md,ljre˜ foúhkajykafia úiska fndfyda wjia:djkaysÈ wkdjrKh l, fial' fofrgq md,ljre iajdñkajykafia úiska wmg wkdjrKh l, fial' Tjqka ;u N+ñfha msúiqï ia:dkh bÈßmsg isg .ksñka wmj;a wm ke|jq whg;a ndOd lf<a tu mjqf,a id;ksl .súiqï yd Ydm lv lsÍu je<elaùfï wáfhks'

02 hdÉ[d wNHdih

id;ka" iajdñkajykafia ;g ;rjgq lrk fialajd" Y=oaOd;auhdKkajykafiaf.a fhdaO ±, úislrñka ug úreoaOj l%shd lrk ish`Mu wd;añl fodrgq md,ljre w,a,d.ksñ' fhaiqia l%sia;=ia jykafiaf.a n,j;a kdufhka kqUj neo .sksú,g fy,ñ' wdfuka ^fhidhd 7(12 uf;õ 18(18 ¦ wdfudia 7(4 mokï lrf.k&

Tn fodrgq ms<sn|j l%shd;aul jk úg id;kaf.a m%;sm%ydr j,ska Tn;a Tnf.a mjq,;a Tnf.a jevlg hq;=o wdrlaId lr.ekSug j. n,d.kak'

—fodrgqfjys wjjdolrkakdg ^;rjgq lrkakdg& Tjqyq ffjrfj;s" wjxl f,i ^iDcq f,i& l:d lrkakgo ms<sl=,a lr;s'˜ ^wdfudia 5(10&

idudkH f,i uqojd,Sfï fiajfha§ wm úiska lrkq ,nkafka ukqIHhkaf.a ðú; j,g ndOd muqKqjk fodrgq iu. l%shd lsÍu fyda fodrgq lvd ìo oud isrlrejka uqojd,Suh' wms fodrgq ;=,ska wdl%ukYS,Sj we;=`M ù me,lSfï ndOdldÍ .,a bj;a lrñka ukqIHhkag Tjqkaf.au .uk m%.;sYS,Sj hdug yelsjk msKsi ud¾.h ieliSu uh' fuh fhidhd 62(10 uekúka fmkakqï lr we;'

— fodrgqj,ska we;=,afjh,a,d" we;=,a fjh,a,d ¦ fik`.f.a ud¾.h myodm,a,d ¦ uy udj; iu;,d lrm,a,d" iu;,d lrm,a,d ¦ .,a wylalrm,a,d ¦ ckhkag fldähla k.dm,a,d¦ æ

wd;añl igfka§ wms uqyqK fok fodrgqj, iajNdjh fhidhd 45(2 fjks mofha wkdjrKh flf¾' tajd ms;a;, j,ska idod we;s fodrgq kï id;ksl n,fldgqfõ fodrgq ms,sn| l%shd lsÍu msKsi wmg fndfyda úg hdÉ[dfjka iy ksrdydrfhka isàug wjYHfõ' wmf.a úYajdih ;eîh hq;af;a ij_n,Odß iajdñkajykafia ;=, úh wmf.a iQodku u; fkdfõh'

—foúhkajykafia lrKfldgf.k úl%udkaú;j l%shdlrkafkuqj' ulaksido wfma tÈßldrhka md.d fy,kafka Wkajykafiah' ^.S;dj,sh 108(13& fhidhd 45 (1 ioyka jk mßÈ foúhkajykafiaf.a wruqKq jkafka Wkajykafiaf.a wdYS¾jdoh wmfj; .,d tk msksi wmg úreoaOj jid we;s fodrgq újD;

Page 12: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

lsÍug wmg Wmldr lsÍuh' ms;a;, fodrgq iy tajd msysgd we;s hlv lKq lvd úkdYlr ±óug Wkajykafiag yel' ^fhidhd 45(2&

—;ukaf.a wNsfIal,;a ;eke;a;djq fldafrIa bÈßsfhys cd;Ska hgy;a lsÍug;a rcjrekaf.a b`.à ,sySug;a fodrgq fkdjik f,i Tyq bÈßfhys fodrj,a weÍug;a Tyqf.a ol=K; w,a,d.;a;djq iajdñkajykafia Tyqg fufia lshk fial ( uu kqUg fmrgqfjka f.dia r`M ;eka iu;,d fldg ms;a;, fodrj,a ì| oud hlv w.=,a lmdoukafkñ' kqfò ku lshd kqU le|jd.kafka bY%dfh,af.a foújq iajdñkajykafia jk uu nj kqU oek.kak msKsi wkaOldrfha jia;= ryia ;ekaj, ksOdko kqUg fokafkñ' ^fhidhd 45(1-3&

fodrgq iïnkaOj l%shd lrk ;=re Tng wkaOldrfha jia;= yd ryia ;ekaj, ksOdko fkd,enqKq we;' tneúka fhidhd 45(1 ys fldafria fjkqjg Tnf.a ku we;=<;a lr fhidhd 45(1-3 mokï lrf.k b;d Êj,s;j WKqiqï f,i hdÉ[d lrkak'

03 hdÉ[d wNHdih

mshdfKks cd;Ska hg;a lsÍug yd rcjrekaf.a b.á ,sysug;a udf.a ol=K;ska w,a,d.;a ksid Tnjykafiag ia;=;shs' iajdñks fodrgq fkdjik f,i weß ;sîug;a Tnf.a wdYS¾jdo .,d meñKSug;a l%shd l, uekj' mshdfKks ud bÈßfha we;s ^weo ;eka fl,ska lr^ r`M ;eka iu;,dfldg" ms;a;, fodrj,a ìooud hlv w.=,a lmd ±uqj uekj' uu ±ka wkaOldrfha jia;= iy ryia ;ekaj, ksOdko b,a,d isáñ' tajd ug ÿka ksid ia;=;sjka; fjñ' fhaiqia jykafiaf.a kdufhka Tnjykafia udf.a foúhkajykafiao" udf.a rÊcqrejkajykafiao nj m%ldY lrñ' wdfuka ^fhidhd 45(1-3 mokï lrf.khs'&

Tnf.a Ôú; ld,h mqrdu" foúhkajykafia Wfoid mQcdik f.dvk.ñka" Tnf.a Ôú;h" Tnf.a mjqf,a idudðlhskaf.a Ôú;" Tnf.a ld¾Hd,h" Tnf.a bv lvï iy fjk;a Tng iïnkaO lghq;= flfrys fhfydajd foúhkajykafiaf.a kduh lshd y~k.kak' ij_n,OdÍ foúhkajykafiag Tnf.a fodrgq Ndr lrkak' — ulaksido Wkajykafia ;sf.a jdi,a fodrgqj, w;=,a iúl, fial¦ ;S ;=, ;sf.a orejkag wdYS¾jdo l<fial' ^.S;dj,sh 147 (13&

Tnf.a ksjfiys" bvfuys ld¾Hd,fha fyda jHdmr ia:dkfha fodrgq fyda we;=,ajk ia:dk ^msúiqu& foúhkajykafiaf.a wdrlaIdjg lem lrkak' ^ysf;damfoaY 14(19 &

—kmqfrda hym;=ka bÈßfhyso" ÿIagfhda O¾ñIaGhkaf.a fodrgq <.o jeo jefg;s'

±kqu wkqj wms hdÉ[d lrk úg wmg ,nd .; yels ch.%ykh ms<sn|j;a wmf.a fodrgq wìhi we;s ^wd;añl& hqoaOfha iajdNdjhka fmkakqï lrk idlaIs iy t<sorõo fndfyda fokdg ,eî ;snqks'

uúiska fok ,o Wmfoia mßÈ ;u fN!;sl fodrgqj ^f.aÜgqj& wdf,amlr hdÉ[dl, tla;rd ldka;djlg tÈku rd;%sfha ,enqKq t,sorõjla ms<sn|j ug mejiqjdh' weh iy wef.a iajdñmqreIhd úYd, fõ;k ,enQ wh jQj;a" udifha wjidk jk úg Tjqkaf.a úhoï mshùug uqo,a Khg .;a nj lSjdh' wehf.a fodrgqj wìhi hdÉ[dfjka miqj" fldamdúYaGj l:d lrk hlaIkshla isysfkka ÿgq njo fodrgqj w.=,a ±uqfõ ljqo lshd weh weiq njo" fï olajd weh fï N+ñhg ksoyfia meñK uqo,a .;a njo lshñka tÈk rd;%sfha ljqre fyda fodrgqj w.=,a oud we;s nj ms<sn|j fldamh m%ldY lr we;' Tnf.a fN!;sl fodrgqj ^f.aÜgqj wìhi fuu hdÉ[dj lrkak' ^;dmam fyda f.aÜgqjla ke;skï we;=`Mjk ia:dkfha§ & miqj W;am;a;s 28(18 ^10-18& wkqj f;,aj,ska tu ia:dkh wdf,am lrkak'

4 jeks hdÉ[d jHdhduh

Page 13: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

mshdfKks" whym;" hym; bÈßfhays njg;a kmqrd O¾ñIaGfhda bÈßfha ysi kjk njg;a Tnjykafiaf.a .súiqu Wfoid ia;=;s lrñ' fï fodrgqfõ§ iEu wY=oaOd;auhla iy kmqre mqoa.,fhl= ksrdhqO lrk fuka fhaiqia l%sia;=ia jykafiaf.a kdufhka b,a,d isáñ' tuksid kmqrdg úreoaOj fï fodrgqj iaÒrf,i jid ouñ' fï N+ñh ;=, ish¨ fidrd.ekSï iy mSvdjka kj;sk f,ig uu fhiqia l%sia;=ia jykafiaf.a kdufhka wK lrñ' wdfuka

^ysf;damfoaY 14(19 ¦ .S;dj,sh 147(13 mokï lrf.k &

mßÉfÊoh 03

id;ksl rcjre

oaú;Sh 2(24 ys iajdñkajykafia úiska fudafiiag yd bY%dfh,a ck;djg lS foa b;du;a jeo.;a fohla ksrdjrKh lrhs'

—kqU,d ke.sg .uka f.k w¾fKdka Tfhka t;rg m,h,a,d' n,j" uu fyIafndkays rcjq wfudaßhjq isfydkao Tyqf.a foaYho kqU w;g ÿksñ' tal ysñlr.kag mgkaf.k Tyqg úreoaOj hqoaO lrmkak'˜

Tn ls;= ne;sfhla kï Tnf.a ðú;h ish`M ldrKd ms<sn|iïnkaO ish`M foa Tng § we;s nj i;H;djls'

ij_n,Odß foúhkajykafia úiska lr we;s fuu m%ldYh fuf,i i|yka l, yel' —ud úiska kqU,dg ±kgu;a ysñlr § we;s m%foaYhg hkak' kquq;a Tn ta Wfoid igka lsÍug iQodkï úh hq;=hs' ud kqU,dg § we;s N+uh ysñlr.; yelafla tys rc;=udg hqoaOfhka mrdch lf,d;a muKh'

—'''''Wkajykafiaf.a ÈjH n,fhka ðú;hg;a foaj Nla;shg;a wod,jQ ish¨ foa wmg § ;sfí''''˜ ^2 fma;%ia 1(3 &

wmg wod, jQ iEu wd;añl wdYS¾jdo j,ska wmg wdYs¾jdo lr we;" kuq;a tajd ;sfnkafka iaj¾.Sh ia:dkj,h' —wmf.a iajdñjq fhaiqia l%sia;=ia jykafiaf.a mshjq foúhkajykafiag m%Yxid fõjd' Wkajykafia ;=, iaj¾.Sh ia:dkj, ish¨ wd;añl wdYs¾jdo j,ska Wkajykafia wmg wdYs¾jdo l< fial' ^tmSi 1(3-4&

tuksid fuf,dj Ôú;hg wjYH ish`Mu foa foúhkajykafia wmg § we;s nj wmg iaÒr f,i lsj yel' kuq;a tajd wmg ,efnkafka tajd Wfoid wm igka lsÍug iQodkï jqjfyd;a muKh'æ tajd wmf.ka j,lajdf.k isák rcjre mrdch lsÍug wmg yelsjk úg tajd wm úiska ysñ lr .; yels fõ'æ fhaiqia jykafia fuu ldrKdj W.ekajQ fial'

—fhdydka nõ;sia;f.a ojiaj, mgka fï olajd ij._rdcHh n,d;aldrfhka .kq ,efí" n,d;aldr lrkafkda tal n,fhka w,a,d.ks;s'

fï jpkh fuf,i m%ldY l, yel' —rdcHfha foaj,a ,nd.; yelafla n,y;aldrfhks'''æ˜ fhaiqia l%sia;=ia jykafia my; i|yka m%ldYhkao lr we;'

^l;D wjOdrKh uf;õ 11(12&

—fkdfyd;a n,jka;hd m<uqfldg fkdne|" hful=g Tyqf.a f.g jeo Tyqf.a jid;= fld,a,lkag flfia yels fõo@ neo,du Tyqf.a f.h fld,a,lkafkah'˜ ^uf;õ 12(29&

—hqoaOdhqOj,ska ieriqKdjq n,jka;hd ;udf.a f.h rlaIdlrk l," Tyqf.a foam< iqrlaIs;j ;sfí" kquq;a Tyqg jvd n,jka;fhla Tyq lrd meñKs l," Tyq mrdch fldg" Tyq úYajdil, Tyqf.a ish¨ hqoaOdhq Wÿrdf.k fld,a,ld.;a foa fnodÿkafkah'˜ ^Y= Æla 11(21-22&

Page 14: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

wjika jdlH fuf,i i|yka l, yel ( Tng ysñ wdYs¾jdo" fyd¢ka ikakoao jQ n,jf;la hgf;a we;' Tng tajd ,nd .; yelafla tu n,jka;hd hqoaOfhka mrdch l<fyd;a muKs ææ

n,jka;hd jkafka tu m%foaYh ^jmißh& Ndrj isák rcq fõ' Tn úiska Tn wdYd lrk foa ,nd .ekSug fmr tu rcqj igkska mrdch l, hq;=j we;' Tn;a Tnf.a wNsm%dh;a w;r isákafka rc flfklsææ Tnf.a wNsm%dh hï fN!;sl fohla fyda wd;añl w;a±lSula úh yel' Tng óg jvd jeä wd;añl wdf,amhla fyda iajdñmqreIfhl= fyda ìß|la fyda orefjla fyda /lshdfõ Wiia ùula fyda jdykhla fyda ksjila fyda fõjd Tn ta Wfoid igka lsÍug iQodkï úh hq;=h' Tnf.a Wreuh ,nd .ekSu msKsi rc flfkl= mrdch l, hq;=j we;' wmg ´kElrk fndfyda wdYs¾jdo wmg fkd,efnkafka fyda ,eîu m%udojkafka tajd Wfoid wm igka lsÍug iQodkï ke;s ksidh' ke;skï wm n,j;a f,i igka fkdlrk ksidh" ke;skï wmf.a wdYdjka ,nd .ekSu Wfoid wjYH;dla l,a igka fkdlrk ksidh' wms h:d¾:hg uqyqk Èh hq;=h' ta wdYS¾jdo .ek isysk ueùfuka fyda tajd wmg ,enqkdh lshd m%ldY lsÍfuka tajd wmg fkd,eìh yel' wmf.a mshdKka wm Wfoid fjkalr we;s foa id;ka úiska fidrdf.k we;' Tyqg ;nd.; fkdyelsfoa Tyq úkdYlr urd ouhs' ^fhdydka 10(10 n,kak& id;kaf.a fï fidrd.;a wêrdcH ms<sn| i;H;djh Tyqg ;sfhk tla kulska wkdjrKh fõ' —fï f,dalfha foúhd˜ ^2 fldßka;s 4(4& tneúka wmg foaúhkajykafia § we;s foa ,nd.ekSu msKsi wm úiska mrdch l, hq;= pl%dldrj id;ka jkafkah ¦ jvd;a iDcq f,i hlaI wd;au n,OdÍka" wêm;Ska" id;ksl l=ur$l=ußhka wdÈ f,ih'

wm igka jÈk iuyr wjia:djka j,§" Y=oaOd;auhdKka jykafia úiska isysk" oreYK" fm%dfma; jeks" ±k.ekSfï jpkh fyda wd;au yÿkd.ekSfï §ukdj wdÈh ;=,ska fï rcjrekaf.a kï wKdjrKh lrk fial' Wkajykafia tf,i wkdjrKh lrkafka" tu rc mrdch lr ch .ekSu msKsi Wmldr lsßu i|ydh' hdÉ[d igfka§" Tjqkag kïlshd wduka;%Kh lsÍug fyda t<sorõ lrk ,o foa wruqKq lr hdÉ[d lsÍuo l, yel' iuyr wd;añl igka j,§ foúhkajykafia ug t<sorõ l, iuyr id;ksl rcjre kï" —y¾lshq,sia - .=ma; úoHdfõ foúhd˜ fõYHdlfï wd;auh" iy fn,skavd wf.a YÍrh wvla ia;%shlao wvla u;aiHfhlao fõ'

1 fjks hdÉ[d jHdhduh

iajdñkajykai" id;ksl rcjre wkdjrKh lsÍu .ek ia;=;s lrñ' udf.a wdYs¾jdo fidrdf.k isák ish`Mu id;ksl rcjreka" ;d ¨yqneo mrdch lrñ" ish,a, kej; ,nd.ksñ fhaiqia jykafiaf.a kdufhka" udf.a wdYs¾jdo Wÿrd.;a ;f.a wY=oaO w;a uu fhaiqia l%sia;=ia jykafiaf.a kdufhka Y=oaOd;auhdKkaf.a lvqfjka lmd ouñ' udf.a m%.;shg ndOdlrk hlaI rcq ^rÊcqrefjks& ;d flfrys uu foúhkajykafiaf.a pkav udre;h uqod yßñ" fhaiqia l%sia;=ia jykafiaf.a kdufhka th ;f.a ysi msg m%pkav f,i m;s; fõjd' ;df.a rdcOdksho ;df.a ish`M fid,aodÿjkao iyuq,skau úkdY lsÍu msKsi uu ;d flfrys úÿ,s ieru" N+ñlïmdjo" l=Kdgqjo le,ô,a,o úkdYlrk .skako fhaiqia l%sia;=ia jykafiaf.a n,j;a kdufhka ;d flfrys tjñ' wdfuka' ^1 iduqfj,a 30(8 fhfrñhd 23(19-20 fhidhd 29(6 u; mokï fõ'&

by; ioyka foa tfia jqj;a" id;ka ;j;a wdldrhlska l%shd lrhs' wmg ysñ m%foaY w,a,df.k isàu msKsi;a" wmg ysñ iïm;a j,lajd,Sug;a" wmf.a wdYs¾jdo fidrd .ekSug;a" ñksiqka ueÍug;a" id;ka úiska ukqIHhska fhdod.kakd nj wms oksuq' tf,iu ;u ±kqu we;=j fyda ke;sj" ukqIHhkag ohsksl rcje f,i l%shd l,yel' iuyre kmqre ia;%Skag wkdjels mejiSug;a" úksYaph lsÍug;a ;u odihd jQ tfilsfh,aj foúhkajykafia úiska hjk ,È' Tjqkaf.a l%shdj fufia ioykaj we;'

—;jo ukqIH mq;%h" '''''kqfò fik`.f.a ¥jrekag úreoaOj kqfò uqyqK ;nj" ''''iajdñjq foúhkajykafia fufia lshk fial - m%dK ovhï lsÍug w;aj, ish¨ ikaêj,g jeiqï uykakdjq" ish¨ m%dKj, ysia jeiqï idokakdjq" ia;%skag ÿlafõ æ ''''''urKh úÈkag iqÿiq ke;s m%dKhka urñkao" ðj;aùug iqÿiq ke;s m%dKska Ôj;a lrñkao'''''˜ tfilsfh,a 13(17-19&

Page 15: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

iudßfha uq k.rhla flfrys n,mEula we;s l, tla ukqIHfhla jQ iSfudka Tng u;l we;s' —kuq;a ta kqjr m%:ufhka udhd wNHdi l<djq " ;ud W;a;ufhlehs m%ldYlrñka iudßh jeishka úiañ; l<djq iSfudka kï ukqIHfhla isáfhah'˜ ^l%shd 8(9&

ukqIHhka w;r isák id;ksl rcjrekaf.a n,h wms iqMfldg fkdis;uq ' iqNdrxÑh foaYl ms,sma yg iudßfha ;u fiajh id¾:l lr.ekSug yels jqfha tu id;ksl rcq mrdch lsÍu ksidh' ^l%shd 8(5-13 n,kak& fuu nhsn,Sh WodyrK foflkau t,sjkafka ;ud lrk foh fyd¢ka ±k.;a id;ksl tacka;jre ms<sn|jh'

tla .ul mjq,la ksoyia lsßug wm .sh úg tjeks fohlg uqyqK §ug wmg isÿúh' wmg wdrdOkd l, ls;=Kq ldka;djg" tu .fï isá" hl=ka neo.;a ia;%shla ^hlafoiais& —kqU .eí .kafka uf.a u, ñksh Wäka ;ud˜ lshd ;¾cKh lr ;snqks' wNd.Hhlg fuka wms tys f.dia i;s lSmhlg miq weh ^hlafoiais& ñh .shdh' foúhkajykafiao kmqrdf.a uqúka kslafuk jpkfhkau Tjqka úksYaph lrk fial'

foúhkajykafia O¾ñIaG úksYaph ldrfhl" tfiah" ieuodu ^kmqrd flfrys& Woyiajk foú flfkl' Tyq ^kmqrd& fkdyef¾kï" Wkajykafia ;ukaf.a lvqj uqjy;a lrk fial¦ Wkajykafia ÿkak ;e;a ljd iQodkï lrk fial¦ Wkajykafia Tyqg urKdhqO ms<sfh, l< fial ¦ Wkajykafia ;uka B.ia .sks -B.ia lr.;a fial' ^.S;dj,sh 7(11-13&

udhdldßfhl=g ^hlafoiaisfhl=g& Ôj;ajkag bv fkdyßkak lshd nhsn,h lshhs' ^kslauhdu 22(18& Tn bÈßhg hdug fmr udhdldßh iu. ;SrKd;aulj .kqfokq lsÍug isÿjkq we;'

2 fjks hdÉ[d wNHdih

udf.a wdYs¾jdo j<lajdf.k" uf.a Ôú;h úkdY lrkag udk n,k udhdldßh" foúhkajykafiaf.a jpkh wiõ æ kqU ^;d$;S& miq;eú,s fjhõ" ke;skï ;d fhaiqia jykafiaf.a kdufhka úkdYfjhõ' foúhkajykafiaf.a .skafkka kqU iyuq,skau úkdYfjhõ" fhaiqia jykafiaf.a n,j;a kdufhka" m%ldY lrñ' ^ kslauhdu 22(18 ¦ fhfrñhd 5(14 u; mokï fõ'&

mßÉfÊoh 04

^wmrdOfha $whqla;sfha $ÿIAGlfï

ij_n,Odß foúhkajykafia isxydikhl jev isák fial' foúhkajykafiaf.a isxydikh t,sorõ lsÍfïÈ tys bÈßmsg r;arka mqcdikhla we;s nj fmkakqï lrhs'

& isxydikh&

—;jo foúhkajykafia bÈßfhys isák foajÿ;hka i;afokd ÿáñ' Tjqkag fydrKE i;la fok ,oafoah' ;j;a foaj ¥;fhla rka ÿï Ndckhla /f.k weú;a mQcdikh bÈßmsg isáfhah ¦ isxydikh bÈßfhys ;snqkq rka mQcdikh''''^t<sorõ 8(2-3&

´kEu isxydikhl n,h iy wêldßh r|d mj;skafka tu isxydikhg iydh jk mQcdikh u;h' iuyr isxydik we;af;a wd;añl ;,fhys muKls' Wod( fjk;a isxydik fN!;slj mej;=ko foúhkajykafiaf.a iy id;kaf.a isxydik wd;añl ;,fhys muKla mj;S' tkuq;a fN!;sl ;,fha mj;sk isxydik j,g mjd" wd;añl fldgila we;' tajd fN!;sl foaYmd,kh lrhs' fN!;sl isxydikfhka kslafïk n,h yd wêldßh tys wd;añl n,mEug iïnkaO fõ' th r|d mj;skafka tu isxydikhg iyh jk mQcdikh u;h' wms foúhkajykafiaf.a fyda id;kaf.a isxydikh .ek l:d l,;a" rcqf.a isxydikh fyda iïm%odhsl kdhlhka .ek" ckdÈm;sjreka fyda wdKavqldrjre .ek l:d l,;a" tu uQ,O¾uh i;Hhls' ish`Mu isxydik j¾. follg fnÈh yel' foaj Nla;sl ^hym;a&

Page 16: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

^O¾ñIaG& isxydikh iy id;ksl^wO¾ñIAG" kmqre& isxydik hkqfjks' foúhkajykafiaf.a isxydikh ieuúgu hym;a ^O¾ñIaG& fõ'

my; ioyka foaj jpk mo j,ska foúhkajykafiaf.a isxydikfha .=Kdx. fmkajd fohs' foúhkajykai" Tnf.a isxydikh iodldf,agu mj;skafkah' Tnf.a rdcHfha ch fldka;h idOdrKlfï ch fldka;hlah' Tn O¾ñIaGlug m%shj" ÿIaGlug oafõY l, fial' tneúka foúhkajykafia Tnf.a foúhkajykafia" Tnf.a mx.=ldrhkag jvd Tn ikaf;daI kue;s ff;,fhka wdf,am l< fial' ^.s;dj,sh 45(6-7&

O¾ñIaGlu;a hqla;sh;a Tnf.a isxydikfha w;a;sjdruh' lreKdj;a ienElu;a Tng fmrgqj h;s' ^.s;dj,sh 89(14&

foúhkajykafia Wkajykafiaf.a isxydikfha isg NS;sfhka O¾ñIaGlu fhdok fial' ^l%shd;aul lrk fial'& ukqIHhka O¾ñIaGlfï isxydik u; isák úg hym; .,d hñka" ukqIHhska m%s;s ikaf;daI fõ' O¾ñIaGhkag n,h ;sfnk l, fik`. m%s;sfj;s' ^ysf;damfoaY 29(2&

tkuq;a mqrdKld,fha isgu id;ka foúhkajykafiaf.a isxydikh ysñlr.ekSug wdYdlr we;' —§ma;su;a myka ;drldj" w¨hu mq;%h" kqU iaj¾.fhka jegqKq yeá æ kqU ìug is| oukq ,enq yeá æ kqU is; ;=< is;df.k ( uu iaj¾.hg ke.S" udf.a isxydikh foúhkajykafiaf.a ;drldj,g Wäka ;nd''' ufyd;a;uhdKkag iudk jkafkñhs lSfhysh'''' ˜^fhidhd 14(12-14&

Tyqf.a m%hka;h wid¾:l jQ úg Tyq ;j;a Wml%u 2la lf<ah' Tyqf.a isxydikh wd;añl ;,fha msysgqjd .ekSu;a" foúhkajykafia úiska Wkajykafiaf.a O¾ñIaG rdcH md,kh fuf,dj l%shd;aul lsÍug ;snqKq fy!ñl isxydikh Tyq ^id;ka& úiska w,a,d .eksu;ah' mKf;ka kmqr fhdokakdjq" ÿIaGlfï isxydikh ±ka l%shd lrkafka fï fya;=j ksidh'

— mkf;ka kmqr fhdokakdjq ÿIaGlfï isxydikh Tn yd iïnkaO jkafkao@˜ ^.S;dj,sh 94(20&

tjeks isxydikhla iu. Tn iyNd.slï mj;ajkag leu;so@ ÿIaGlfï isxydik iy ta ia:dkj, rclrk md,lhkag úreoaOj hqoaO m%ldYlsÍug wm wmf.a foúhkajykafia iu. tlaúh hq;=h'

—ckhkag ksrka;r myrlska fldamfhka .eiqjdjqo lsisfjl= úiska fkdje,elajq mSvdjka Woyiska cd;Ska wdKavql<djq o ÿIaGhkaf.a jq .=reka wdKqvqldrhkaf.a hIaáh;a iajdñkajykafia ì| ±uq fial' uqM fmdf<dj ksIal,xlj ksYap,j ;sfí ¦ ukqIHfhda .S lshñka fudr.i;s' tfiah" foajÞr .iao f,nfkdkays lsysß .iao l:d fldg ( kqU fy<kq ,enq ;eka mgka wm lmd oukag lsisfjla ke.s kdfhahhs lshñka kqU .ek m%s;sjkafkdah' ^fhidhd 14(5-8&

wms ÿIaGlfï isxydikhg myr ÿka úg fmdf<dfõ wÞ, wxY ^m%foaY& ksIap,j ksIal,xlj ;sfí' ^7 moh& fmdf<dfõ ukqIHhka .S lshs;s" m%S;s fj;s ^7 moh& jDlaI,;dÈh mjd .S lshkafkah' ^8 moh& ÿIaGlfï isxydikh u.ska ukqIHhka flfrys;a" N+ñh yd jDlaI,;dÈh flfrys;a b;d kmqrejq mSvdldß n,mEula we;s lrhs æ ÿIaGlfï isxydikfha md,kh hgf;a mj;sk Tnf.a csú;fha l=uk wxYhla jqjo - Tnf.a újdyh" uQ,H iïm;a" jHdmdr" fiajh wdos l=ula jQj;a" Tn n,j;a f,i thg úreoaO úh hq;=h' iuyre kmqre isxydik ms<sn| isysk fyda o¾YK ±l we;' tajd u; hfula we;=j fyda ke;=j úh yel' Tn uqyqK fok .eg`Mjg fya;=j ÿIaGlfï isxydikh;a nj foúhkajykafia Tng w`.jk fial' tu isxydikh úkaYphlr Tnf.a Ôú;h yd lghq;= flfrys tys kmqre n,mEu lvd oukag foúhkajykafia Tng lshk fial' ÿIaGlfï isxydikj, isg wka iajdñjre wm flfrys md,kh mj;ajk úg foaúhkajykafiaf.a j,dmh fhidhd 28(13 ys ukdj meyeÈ,s lr we;' —wfma foújq iajdukajykafia" Tn wr fjk iajdñjre wm wdKavqlf<dj ¦ kuq;a wms Tn iy Tnf.a kduh muKla i|yka lrkafkuqj" ^fhidhd 26(13&

1fjks hdÉ[d jHdhduh

Page 17: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

fhaiqia jykafiaf.a f,a j, n,fhka uu fhdfydjd foúhkajykafiaf.a O¾ñIAG isxydikhg hg;a fjñ' iEu ÿIaGlfï isxydikhlg uu iïmQ¾Kfhkau úreoaO fjñ' ;d by, wyfia isg fyda wjldYfha isg fyda N+ñfha isg fyda c,fha isg fyda uqyqÿ m;af,a isg fyda ud flfrys md,kh lrkag ;e;a orkjdo" uu fhaiqia jykafiaf.a kdufhka ;g úreoaOj ke.s isáñ' ;f.a ÿIaGlfï isxydikh miqmi we;s mQcdik uu ksrdjrKh lrñ' fhiqia jykafiaf.a kdufhka ;d hemqkdjq id;ksl ff;,h uu is| ouñ' ;f.a uq, isg uu ;d .skafkka úksYaph lrñ' ;df.a isxydikh u; isák rej uu .sks ;nñ' ;f.a isxydikfha isg l%shd lrk lsishï wd;auhla fõo th uu len,s lrñ' uu ;df.a isxydikh .sks ;nñ' iEu ¥IAGlfï isxydikh jk ta mQcdikh uu .sks ;nñ' iEu ÿIaGlfï isxydikhlu l%shdldrlï iy n,mEu wëlaIkh lrk wY=oaOwd;au uu fkdksfjk .skafkka ojd.kafka fhaiqia jykafiaf.a n,j;a kdufhks' ^fhdaí 22(28 ¦ fhfrñhd 5(14 ¦ tfilsfh,a 6(4-6 iy t<sorõ 12(11 mokï j we;' &

fndfyda mSvd uOHfha Ôj;ajQ tla;rd ls;=Kq hqj,lf.a ksjig fufylsÍug uu;a uf.a lKavdhfuka .sfhuq' Tjqkaf.a .eg`Mfõ fldgila jQfha" ueÈhï rd;%s ld,fha§ Tjqkaf.a mq;d mK ke;sù f.dia fndfyda fõ,d hdÉ[d l, úg kej; iqjùuh' uu tys hdÉ[dj fufyhjk úg" iajdñkajykafia ug úYd, isxydikhlao" tys wiqkaf.k isá úYd, ia;%shlf.a rEmhla fmkajQ fial' tu bvfï is¥ù we;s f,a ye,Sï Wfoid wms miq;eú,sùu l, úg" tu N+ñh újrj" tu isxydikh;a rEmh;a by, isg my<g folv ù" fldgia fol w.dOhg jeà" N+ñh kej; tys isg jeiS .sfhah' tu ÿIaGlfï isxydikh úkdY jQfha tf,ih'

fN!;sl ^N+ñl& isxydik msysgqùfï§" tajdg wod, ks;sÍ;s" pdß;% jdß;% " lem lsÍï fyda tajd flfrka kslafïk l%shjka u.ska tajd ÿIaGlfï isxydik njg m;aúh yel' tjeks iuyr isxydikj,g tajd msysgd we;s foaYmd,k iSudjka miqlr bka tydg ^Tíng& n,mdk wd;añl n,hla we;' WodydrKhla ( wms khsÔßhdfõ fv,agd m%dka;fha bfidaflda m%foaYfha fiajhg hk úg iajdñkajykafia wmg wk;=re we.ùula ÿka fial' wms id¾:l fufyjrla n,dfmdfr;a;= fjkjdkï wm úiska bfvdays fniskays" ;sfnk id;ksl isxydikhg úreoaOj hdÉ[d l, hq;= nj we`.jq fial'

hï foaj wNla;sl rfcl= meñKk ;=re" fï isxydikh;a O¾ñIaG yd Od¾ñl n,mEula we;s lrk isxydikhla úh yel' WodyrKhla f,i ( kmqre ukiafia rcq isxydikfha jevisákakg meñfKk ;=re ^2 rdcdj,sh 21& fyfilshd rcqf.a isxydikh ^1 rdcdj,sh 20& O¾ñIaG" isxydikhla úh" ukiafia rcq isxydikfha isá l, —kmqr˜ ksid ti isxydikh flfrys foúhkajykafiaf.a úksYaph meñKsfhah' th fhfydjdlSï rcqf.a rdcHmd,kh ld,fha§ w;a úÈkag isÿ úh' fhfydjdlSï rcq ukiafia rcqf.a y;rfjks mrïmrdfõ flfkla úh' ^2 rdcd 24 (1-4&

fndfyda rgj," iuyr isxydik fya;=fldgf.k" tajdys wd;añl n, m%foaY flfrys mrïmrd .Kkdjla yryd Ydm iy úkdYhka mj;ajdf.k f.dia we;af;a ta fya;=j ksidh' —ÿIaGlfï isxydikh˜ iu. iyNd.slï meje;aùu ms<sno ls;=Kqjka úiska f;areïf.k tajd kj;d ±ñh hq;=h' ^.S;dj,sh 94(20& tajd iu. iyNd.slï meje;aùfï tla ud._hla ^wdldrfhka& jkafka tajd iïnkaO" f.!rjkdu yd moù Ndr.ekSu u.skah æææ ;u Ôú;j, m%.;shla n,dfmdfrd;a;= jk ls;=Kqjka úiska tjeks —moú˜ yd —f.!rj iïudk˜ m%;slafIamlr w;ayeÍug isÿjkq we;'

fuys§ ioyka l, hq;= ;j;a jeo.;a lreKla jkafka" hï isxydikhl wiqka.;a ;u md,lhd - tkï ckdêm;sjrfhl=" rfcl=" wdKavqldrfhl=" rdcHdêldßjrfhla" m%dfoaYSh kdhlfhla fyda iïm%odhsl md,lfhla fyda fõjd ls;=Kqjl= f,i kj Wm; hk w;a±lSu ,enqjo" tu isxydikh O¾ñIaG isxydikhla njg m;a jkafka ke;' O¾ñIaG mqoa.,fhl= isxydikhlg m;ajqjo" tu isxydikfha mrïmrd.;" m%;súmdl fya;=fjka tu isyiqk flfrka kmqr iy wO¾ñIaGlu m%ldY lrkq we;'

^kmqre jQ ukaifia rcqf.a f;fjks mrïmrdjg wh;a jQ& O¾ñIaG fhdIshd rcq isxydikhg m;ajqjo" ukaifia rcqf.a isxydikfha kmqre m%;súmdl" y;rjeks mrïmrdfõ fhdfydajd lSï rcqf.a ld,h olajd mej;=ks' ^2 rdcdj,sh 24(1-4&

Page 18: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

kj Wm; w;a±l we;s ls;=Kqjl= j¾;udkfha —isxydikhl˜ isà muKlskau tu isxydikfha n,mEu" hym;a jkj hhs is;Sfï /já,a,g wiq fkdúh hq;= nj jeo.;a hdÉ[d iy uqojd,Sfï kshq;= ls;=Kqjka ±k .; hq;=h'

w¨;a O¾ñIaG md,lhd iu. isxydikh mßY=oaOlr" foúhkajykafiag lemlsÍug m%:ufhka tu

isxydikfha ÿIaG w;a;sjdrï ksishdldrj ì|fy,d ±ñh hq;=fõ' (For details of the principles involed please see my book: Faulty foundations- the unseen problems) ÿIaGlfï isxydik j, l:d lsÍu - ^bka kslafuk y~ wdl,am& ksid O¾ñIaG md,lhka mjd woñgq l%shdjka j, ksr;ùug fhduqlr" Tjqka uq,ska wÈgka l, Od¾ñl ie,iqï yd jevogyka wid¾:l ù we;' - ls;=Kqjka jq rcjre" ckdêm;sjre" wdKavqldrjre" iïm%odhsl md,ljre" iNdm;sjre" fomd¾;fïka;= m%OdkSka" hkdÈ mqoa,.hkaf.a fiajdld,fha§ isÿjk wl%ñl;d wdÈh iïnkaO ldrKdjg fya;=j fuu.ska jgyd.; yel' isxydikj, n,OdÍka njg m;ajk ls;=Kqjkaf.ka wms jvd hym;a l%shdldß;ajhla olskag hkjkï isxydikh iy me,lOQr uqojd,shhq;= jkafkah'

iuyr isxydik kmqre jkafka" tys wiqka.;a mqoa,.hka ksid fkdj" tu isxydik j,g iómj isák mqoa,.hkaf.a kmqre n,mEu ksidh' tjeks mqoa,.hka iu. .Kqfokq lrk ;=re tu isxydik O¾ñIaG jkafka ke;' ysf;damfoaY 25(5 ys nhsn,h lshk foh n,kak'

—ÿIaghd rcq bÈßfhka my lrmkak" túg Tyqf.a isxydikh O¾ñIaGlfuka iaÒrfjhs'˜

isxydik jgd isák tjeks kmqre mqoa.hka ^jjjjj& ms<sn|j wms ;srKd;aul lghq;= fkdlrkjdkï tys jev isákakka Tjqkaf.a wkil hgf;a ;sfnk wd;añl n,m%foaYj, iqNdrxÑh m%ldY lsÍug fkdyels jkq we;' idudkH f,i isxydikhg iómj isákafka N+; fõ§ka" .=ma; fõ§ka" ^idi;%{hka& yd id;ksl mQcljreka fõ'

kQ;k ld,fha fndfyda isxydik jgd tjeks ia;%Ska iy mqreIhka isá;s' isxydikh iy jeo.;a ks, ;k;=re j,g m;aù isák wêldÍkag id;ksl mQcljre .=ma; fõ§ka iy N+;fõ§ka Tjqkaf.a ld¾HuKavj,g b|jdf.k isá;s' mdjq,a ;=ud úiska i¾.shia mjq,la kï wêm;shdg iQNdxrÑh m%ldY lsÍug fmr t,suia kï udhdldrhd ms<sn|j l%shd l, hq;=úh'

—Tjqyq uq Èjhsk ueÈka mdmia olajd .shúg" tla;rd udhd ldrfhla jk fndre wkd.;jl;D flfklajQ nd¾ fhaiqia kï hqfoõ ukqIHfl= ÿgqfjdah' Tyq nqoaêu;a ukqIHfhl= jQ i¾.shia mjq,ia kï wêm;shd iu. issáfhah'

2 jeks hdÉ[d wNhdih

ta wêm;s f;fï n¾Knia iy idjq,a le|jdf.ak" foúhkajykafiaf.a jpkh wikag wdYdjqfkah" kuq;a udhdldr hk w¾:h we;s t,suia kï ;eke;af;a wêm;shd weoySfuka bj;g yrjd.kag woyia lrñka" Tjqkag úreoaOj isáfhah' kuq;a mdjq,a hk kulao we;s idjq,a Y=oaOd;aufhka mQ¾Kh" Tyq foi weia fhdud '''bÈka fukak" iajdñkajykafiaf.a yia;h kqU msg ;sfí" kqU wkaO ù l,lg br fkdokafkyshhs lSfõh' tflfkysu ÿudrhlao wÿrlao Tyq msgg meñKqfKah ¦ Tyqo ;udf.a w; w,a,df.k hkag ñksiqka fidhñka weúoafoah' tl, wêm;sf;fï isoaOjQ foa ±l" iajdñkajykafiaf.a b.ekaúug úium;aj" woyd.;af;dah' ^l%shd 13(6-12&

uf.a fiajhg" jHdmdrhg" uqo,a wka lsisu fohlg ndOd lrk l=ukdldr isxydikhl isg l%shd lrk ish`M kmqre mqoa.,hkag uu ;rjgq lrñ' ;df.a kmqre ie,iqï ;df.a w;aj,ska l%shd;aul lrkag neß f,i uu ;f.a ish`M l%shd wl%Sh lrñ' ;d wkaOjk f,i uu fhaiqia jykafiaf.a kdufhka ;f.a weiaj,g Ydm lrñ' kqU .e<ùug fkdmeñfKk miq;eú,s fkdjkjdkï" iajdñkajykafiaf.a lvqfjka ;d úkdYhg m;a fõjd' fhaiqia jykafiaf.a n,j;a kdufhka m%ldY lrñ' ^ysf;damfoaY 25(5& fhdí 5(12 ls%hd 13(48 ¦ .S;dj,sh 7(9-13 mokï fõ'

Page 19: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

mßÉfÊoh 05

foúhkajykafiaf.a ck;dj jekiSug id;ka O¾ñIaG ksfhda. fhdod.ks' tjeks ksfhda.j, n,mEu rod mj;skafka tu ksfhda. mjik kmqre mqoa.,hd u; we;s id;ksl wdf,amfha uÜgu wkqjh' tu wdf,amfha uÜgu ;jÿrg;a rodmj;skafka tu mqoa.,hdf.a Ôú;h msgqmi we;s id;ksl mQcdikfha n,h u; fõ' foúhkajykafia Wkajykafiaf.a jpkh bIaG lsÍug msìo isákjd fiau ^fhfrñhd 1(12&id;kao ;u jpkh bgqlsÍug msìo isákafkahæ ^isà&

wO¾ñIaG ksfhda. ^kshuhka&

fujeks wO¾ñIaG ksfhd.hkaj, we;s .eg`Mj jkafka tu jpk iajNdj O¾ufha ^ueú,af,a& tkï br" y|" ;drld" l÷" YSLr" .x`.d " N+ñ iy jDlaI,;d§ jeks úúO fldgia yd neÈ mej;Suh' ;jÿrg;a tu ksfhda. l%shd;aul ^n,d;aul& jkafka úúO ld,hka ;=, yd tu jpk msgqmi we;s id;ksl n,h u; fõ' ^u;h& wO¾ñIaG ksfhda. m%ldY lrkakkag jreoaOj foúhkajykafia Ydmhla lr we;af;a fï ^fya;=j& ksidh'

—'''''wO¾ñIaG ksfhda. kshulrkakkago whqla;sh igykalr ;nkakkago ÿlafõ æ ^fhidhd 10(1-2& fuu j.ka;sfha uq,a fldgiska fmkS hkafka ^fmfkkafka& wO¾ñIaG ksfhda. we;a;jYfhkau" úmf;a yd ÿ¾Nd.Hh Wfoid kshulrk jÜfgdarejla f,ih æ fïjd wO¾ñIaG ksfhda. f,i i,lkq ,nkafka " tu ksfhda. j, wruqK ksidh' th my; i|yka f,i úia;r fõ'

—ÿj_,hka úksYapfhka wyla lrk msKsi;a udf.a fik.f.a ÿmam;=kaf.a hqla;sh fmr,k msKsi;a" jekaoUqjka ;ukaf.a fld,a,h jk msKsi;a" mshd ke;a;jqka ;uqkaf.a f.dÿr lr.kak msKsi;a '''''˜ ^fhidhd 10(1 &

wO¾ñIaG ksfhda. mkjk wh .ek nhsn,h ;jÿrg;a úia;r lr we;' —ulaksido Tjqyq kmqrla fkdlr ksod fkd.ks;s" hful= fy<d fkd±uqjfyd;a Tjqkaf.a kskao myfjhs' ulaksido Tjqyq ÿIaGlu kue;s lEu ld n,d;aldrlu kue;s uqÞslmdkh fnd;s ' ^ysf;amfoaY 4(16-17& Tng;a Tnf.a mjq,g;a" Tnf.a fiajhg" jHdrhg fyda /lshdjg úreoaOj kmqre ñksiqka úiska m%ldY lr we;s iuyr wO¾ñIaG kshuhka" my; i|yka ,ehsia;=fjka tlla fyda jeä .Kka úh yel'

—Tng ;jÿrg;a lido nÈkak nE˜

—Tng lsisodl orejka ,efnkafka kE˜

—.eí .ekSu hkq orefjl= ,eîu fkdfõ" Tn .eí.;a;;a lsisodl orefjl= fkdorkq we;˜

—Tng lsisodl ug jvd by<g hd fkdyel˜

—Tng lsisodl uf.a orejg jvd by<g hd fkdyel˜

—Tn újdydh N=la;s úÈkjd n,kag uu ðj;a fjkafka keye˜

—Tnf.a orejka Tnf.a udxYfha lgqjla jkq we;˜

—Tng Tnf.a 35 fjks Wmka Èkh miqlrkag neß fjkjd˜

—fï jHdmdrfha ^fldïmeksfha & Tn kj;skafka fu;ek ;uhs ˜

—fï N+ñh Tn iu. N+la;s úokag ug neye ˜

—fï ia:dkfha lsisu iNdjla j¾Okh fjkafka keye˜

Page 20: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

—fï iNdj weoys,sj;=ka 100lg jvd jeä fjkafka keye˜

—fï N+ñhg ld¾ tlla f.akak neye˜

—Tn fï k.rfha lEu j,g;a ys.d ldú ˜

—Tn mdf¾ ksrej;ska weúÈkafka ke;skï uu wjcd;lfhla lsh,d lshkak˜

,ehsia;=fõ ksula ke;' kuq;a wO¾ñIaG kshuhka Tnf.a Ôú;h áflka ál úkdY lrk ;=re Tn mfilg ú wirKj n,d isákjdo@ ke.sg igka lsÍug ld,h fuhhs' ^±ka fï & fï;dla ld,hl Tnf.a w;a±lSï wkqj Tng úreoaOj mjid we;s fyda Tn okakd"

Tng úreoaOj mjid w;ehs Tn iel lrk ish`Mu wO¾ñIaG kshuhkag úreoaOj Tn l%shd;aul úh hq;=hs' tjeks jpk iuyr úg úys jg mejiqj;a" tajd mejiq ú.iu jdÑlj m%;slafIam lsÍu jvd;a fyd|h' Tng;a Tn fma%aulrkakkag;a úreoaOj lr we;s kshuhkag tfrysj wêldßfhka hq;=h' Tnf.a kshuhka ^ksfhda.& ksl=;a ^m%ldY& l, hq;=h'

—kqU ldrKhla kshulr.;a ^ksfhda. l,& l,ays tal kqUg iaÒrjkafkah ¦ kqfò ud._ flfryso t<sh nenf<kafkah' ^fhdí 22(28&

wO¾ñIaG kshuhkag Tnj my;g we| ±ófï n,hla we;' Tng thska by<g hdu;a w;aolskag wjYHkï" tys n,mEu yrjd yeÍug Tn úiska hï m%;HlaI $ ksh; m%ldYhla l, hq;=h' —Tjqka mylrkq ,nk úh ( Wiia ùu we; lshd kqU lshkafkysh æ Wkajykafia o ^foúhkajykafia& hgy;a weia we;s wh .<jk fial' ^fhdaí 22(29&

hdÉ[d wNHdih

mshdfKks ud ms<sn|j Tnjykafiaf.a is;=ú,s hym;a Wfoid ñi kmqr msKsi fkdjk ksid ia;=;s jka;fjñ' Ôj;=ka w;r isák iy u<.shjqka w;r uf.a foudmshka" iSh,d" wdÉÑ,d" ish`M {d;Ska " ñ;=rka iuld,Skhka" wjq,a iylrejka fyda kmqre wi,ajdiSka úiska ug úreoaOj uu ±ka ke.S isáñ' ^uu tfrys fjñ& ueú,af,a ^iajdNdjO¾ufha& ish`M ia:dkj, /§ we;s ta ish¨ jpk uu fhaiqia jykafiaf.a f,hska uld yrñ' ug úreoaOj igyka lr we;s fyda mjid we;s iEu ksfhda.hlau fhaiqia l%sia;=ia jykafiaf.a kdufhka uld yßñ' ^ouñ& ug;a uf.a lghq;= j,g;a tfrysj tu jpk l:d lsÍu ioygu kj;sk f,i uu fhaiqia jykafiaf.a kdufhka wKlrñ' tu jpk fjkqjg Y=oaOjq jpkfha

igyka foúhkajykafiaf.a wdYS¾jdo jpk wdfoaY lrñ' úfYaIfhkau oaù;Sh 28(1-13 ^fhidhd 10(2 ; fhdaí 22(28-30 ¦ fldf,diais 2(14 ¦ oaù;Sh 28(1-13 mokïj we;'&

lkg fkdwefik jpk j,ska f;drjo ^jdÑl fkdjk f,io&hï flfkl=g úreoaOj wO¾ñIaG kshuhka ksy~j m%ldY l, yels nj wm u;l ;nd .; hq;=h' .S;dj,sh 58(1-2 i|yka m%Yak yd ms<s;=re j,ska f;areï lrkafka fuh fõ'

—n,jka;fhks" ienúkau kqU,d hqla;sh m%ldYlrjqo@ ukqIH mq;%fhks" kqU,d wjxl f,i úksYaphlruqo@ tfiah" kqU,d is;ska ÿIAGlï lrkayQh ¦ fmdf<dfjys kqU,df.a w;aj, n,d;aldrh lsrd fokakyQh'

yäka l:d lsÍug kqiqÿiq jQ úg Tng;a ksyvj —l:dlr˜ iEu wO¾ñIaG kshuhla wdmiq yrjd heùug yel'

Page 21: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

mßÉfÊoh 06

id;ka ixLhdjkays we;s jdish okakd ksid Tyqf.a kmqre l%shdjka bgqlsÍug lKavdhï fyda úYd, fik.la fhdod.kS' Tyqf.a kmqre ie,iqqï l%shd;aul lsÍu i|yd iDcq f,i wY=oaOwd;au lKAvdhula fyda ukqIH lKavdhula ke;skï ta lKavdhï folu tlúg fhdod.kS' id;ka úiska fhdod.kakd msßi ;j;a id;ka úiska mdúÉÑ lrk nj okakjd úh yel' kuq;a iuyr úg id;ka Tjqkag ÿr isg fufyhjk nj Tjqka fkd±k" Tjqka kmqre nqoaêuf;l=f.a wruqKq bgqlsÍug iyh jk nj fkdokakjd úh yel'

kmqre /iaùï

WodyrKhla f,i" ls;=Kqjkaj w;a wvx.=jg .ksñka Tjqka urd ±uq idjq,a iy Tyqf.a lKavdhu úiska Tjqkaj iqNdrxÑhg úreoaOj id;ka mdúÉÑ l, nj fkd±k isà nj b;d meyeÈ,sj fmkShhs Tjqka is;=fõ Tjqka úiska fï —ñ;Hd ,ìêlhska ˜ úkdY lr ±ófuka Tjqka foúhkajykafia Wfoid fiajhla l, njh' idjq,ag fhaiqia jykafia t,sorõ jQ úg Tyq —fhaiqia ˜ mSvd lrk nj meyeÈ,s lrk ,oafoa fï ksid úh yel' —uu jkdys kqU mSvdlrk fhaiqiah' kqUg flúgg mhska .eiSu wmyiqh' ^l%shd 9(5& hïlsis lKavdhula b;d Êj,s;j l%shd l, yel' kuq;a Tjqka hk Èidjka Tjqkaf.a wruqKla u.ska foúhkajykafiag úreoaOj Tjqka l%shd lrk nj meyeÈ,s jkq we;' tfia ke;skï foúhkajykafiaf.a fiajlhkag úreoaOj Tjqka l%shd lrkq we;' wms fyd¢ka y÷kd fkd.;fyd;a" wm úiska kmqr lsÍug hï msßila wkq.ukh lrkq we;' fuu foaj jpk wjjdoh wm úiska is;g .; hq;=h'

—fndre m%jD;a;shla m;< fkdlrkak' wO¾ñIAG idlaIsldrfhl= ùug ÿIAGfhl=g kqfò w; fkdfokak" kmqrla lsÍug iuqyhla wkqj fkdhkak¦ úksYaph fmr<k msksi ldrKhl§ iuqyhlg mlaIj idlaIs fkdfokak' ^kslauhdu 23(1-2&

hful= fkd±kqj;aj fyda kmqre /iaùul ^lKavdhul& iudðlfhl= jqjfyd;a Tyq fyda weh úiska kmqrdg úreoaOj meñfKk foúhkajykafiaf.a úksYaph ,nkafkl=o úh yel' fkd±kqj;alu ksoyig lreKla fkdjk njo u;l ;nd .kak' ^f,ù 5(17 n,kak&

—foúhkajykafia O¾ñIaG ^hqla;s iy.;" idOdrK& úksYaph ldrfhl" tfiah" ieuodu ^kmqr .ek& Woyia jk foúflfkl'˜ ^.S;dj,sh 7(11&

Tnj wO¾ñIaG l%shdjkag mdúÉÑ jkjd lshd fyda ler<sldrhka fyda l=uka;%Kldrhskaf.a lKavdhulg fyda iïnkaO nj f;areï .;fyd;a m%udo fkdù jydu bka bj;ajkak' wdYs¾jdo ,nk ukqIHhd ljfrlao lshd .S;dj,sh 1(1-2 meyeÈ,sj fmkajd fohs' —ÿIaGhkaf.a uka;%Kh wkqj fkdhkakdjq " mõldrhkaf.a ud._fhys fkdysÈkakdjq" iajdñkaf.a jHjia:dfjys m%s;sjkakdjq " Wkajykafiaf.a jHjia:dj ? oj,a fufkys lrkakdjq " ukqIHhd wdYs¾jdo ,oafoah'˜

iuyr úg Tnf.a fiajh ;=," Tnf.a jev fmdf,aÈ " Tnf.a jHdmdrfha " Tnf.a .fï hkdÈ ;ekaj, ukqIHhka Tng úreoaOj lkavdhï iefokjd we;' Tng fhidhd 8(9-10 mokï jk hdÉ[djla l, yel'

—ckfhks" f>daId lrm,a,d" kqU,d len,s lrkq ,nkakyQh ¦ ÿr rgj, jik ish,af,ks " lka§m,a,d' wdhqO neo.ks,a,d " kqU,d len,s lrkq ,nkakyQh' kqU,d tlaj uka;%Kh lrm,a,d' tal ksIaM, jkafkah¦ jpkh l:d lrm,a,d" tal iaÒr fkdjkafkah' ulaksido foúhkajykafia wm iu. isák fial'˜ ^fhidhd 8(9-10&

iuyr úg wmg úreoaOj isák kmqre iuqyh b;d ;¾ckd;aul iy wk;=re odhl j._hg wh;a úh yel' tjeks ;;ajhla iu. .kqfokq lsrSug" .S;dj,sh 83 mokï jk jvd;a n,j;a" wdl%uKYS,s hdÉ[d igklg we;=,a ùug isÿjkq we;'

Page 22: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

—foúhkajykai" ksYaYíojqj uekj ¦ foúhkajykai l:d fkdlr fkdisáh uekj " ksYap,kqj uekj' ulaksido Tnf.a i;=frda flda,y, flfr;s' Tng ffjrjkafkda ysi tfijqfjdah' Tjqyq Tnf.a fik.g úreoaOj m%fhda. fhdo;s' Tnf.a i`.jk ,oaojQjkag úreoaOj uka;%Kh flfr;s'''' udf.a foúhkajykai Tjqka lrlefjk OQ,s fukao iq<.ska úisrhk bmke,s fukao l< uekj' jkh mq iaik .sks hïfiao" l÷ o,ajk .sks ±, hïfiao" tfiau Tnf.a l=Kdgqfjka Tjqka ¨yqnÈkjd" Tnf.a ier iq<f.ka Tjqka Nh .ekajqj uekj' iajdñks Tnf.a kduh fidhk msKsi Tjqkaf.a uqyqKq úhjqf,ka msfrjqj uekj' fhfydajd kïjq Tn muKla uqM fmdf,djg ufyd;auhdKka nj Tjqka ±k.kakd msKsi Tjqyq iodl,a ,Êcdù ;e;s.ks;ajd ¦ tfiah úhjq,a ù úkdY fj;ajd' & .S;dj,sh 83(1-3 " 13-18&

Tng úreoaOj isák iuqyh hlaId;au fyda wd;añl n,fõ. jqjo" Tng fhidhd 8(9-10 iy $fyda .S;dj,sh 83 ( 1-18 Wmfhda.Slrf.k hdÉ[d l, yel' .S;dj,sh 35(1-8 ;a n,kak'

1 jk hdÉ[d wNHdih

mshdfKks" ug;a uf.a jevlghq;= j,g;a úreoaOj /iaù isák ish`Mu kmqre /iaùï fhaiqia jykafiaf.a kdufhka ksrdjrKh l, uekj' uu i;=re ckhkag l:d lrñ ( wdhqO ne|.ks,a,d kqU,d len,slrkq ,nkakyQh' kqU,d tlaj uka;%Kh lrm,a,d" tal ksIaM, jkafkah ¦ jpkh l:d lrm,a,d " tal iaÒr fkdjkafkah' ulaksido foúhkajykafia wm iu. isák fial' iajdñks Tnf.a l=Kdgqfjka Tjqka ¨yqn¢kjd Tnf.a ier iq<f.ka Tjqka úisryeßh uekj' Tjqkaf.a uqyqKq úhjqf,ka msfrjqj uekj" uqM fmdf<djg ufyd;auhdKka Tnjykafia nj ±k.kakd msKsi Tjqka úhjq,a fj;ajd' ^fhidhd 8(9-10 .S;dj,sh 83 iy .S;dj,sh 135 (1-19&

hful=g úreoaOj /iajk kmqre iuqyhla fld;rï Nhdklo lSfjd;a " th mqoa.,hdf.a fyda mjqf,a iudðlhl=f.a urKhgo fya;=úh yels nj u;l ;nd .uq ' Tng kdfndla u;lo@ id;ka Tyqg úreoaOj fhfIfn,a ;=,ska kmqre iuqyhla fufyhjd Tyqf.a urKho isoaO lf<ah'

—Tyqf.a kqjr ukqIHfhla jk ta kqjr úiq jeäuy,af,dao W;a;ufhdao fhfIfn,a ;uqkag hejq ,shuqj, ,shd ;snqKq m%ldrhg lf<dah' Tjqyq ksrdydrj isàu;a m%ldYlr yd fndfyda fik`. bÈßmsg Wm; isfgjqfjdah' ÿ¾ck ukqIHhka fofofkla weú;a Tyq bÈßfha ldfnd;a foúhkajykafiag;a rcqg;a Ydmlf<ahhs fik`. bÈßfha kdfnd;g úreoaOj idlaIs ±refjdah' túg Tjqyq Tyq kqjßka msg;g f.kf.dia .,a.id urd ¦ ±uqfjdah '˜ ^1 rdcdj,sh 21(11-13&

wm Tng ks¾foaY lrk hdÉ[djka Tn úiska Tn iy Tnf.a mjqf,a idudðlhka Wfoid Wkkaÿfjka hdÉ[dl,hq;= nj Tng ±ka jegfykjd hhs is;uq'

Tng úreoaOj kmqre yuqùula we;s nj Tn ÿgqfjd;a fyda ye`.S.sfhd;a fyda l,n, fkdjkak æ

i;=rd n,dfmdfr;a;= jkafka Tnf.a l,n, ùuh' foúhkajykafiaf.a m%{dj wkqj Wkajykafia úiska —udf.a ix{djla ke;=j ukqIHhka /iafjkjd we;'˜ ^fhidhd 54(15& lshd meyeÈ,s lr we;s fial' igfka wjika m%;sM,h ±kgu;a ;SrKH lr we;s nj f;areïf.k ffOrhu;a jkak' tu kmqre lKavdhu /iaùu Tng úreoaOj we;s foúhkajykafiaf.a wruqK fkdfõkï Tjqka —kqU ksid jefgkafkdah˜ ^fhidhd 15(15& mjq,a uqojd,Su ^ksoyialsÍug& uf.a .ug .sh wjia:dj ug u;la fõ' uf.a mjq,g úreoaOj /iajQ i;=rdf.a kmqre lKavdhula foúhkajykafia ug t<sorõ l, fial" fuu kmqre tluq;=j tfilsfh,a 11(1-13 wkqj úksYaphg m;al< hq;= nj YoaOd;auhdKkajykafia ug Wmia:dk l, fial' tfilsfh,a 11(1 ukqIHhka úis mia fofkl=f.ka hq;a kmqre lKavdhula foúhkajykafia t<sorõ l, nj lshd we;' 2 jeks mofha i|yka jkafka th kmqre /iaùula njh'

—Wkajykafiao ( ukaIH m;%h" fï kqjr ÿIaGlï fhdackdlrkakdjq " kmqre uka;%K fhdokakdjq ukqIHfhda fudjqyqh '˜ ^tfilSfh,a 11(2&

Page 23: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

fuu kmqre lKavdhu iu. .kqfokq lrk l%uh ms<sn|j Y=oaOd;auhdKkajykafia úiska foúhkajykafiaf.a odihdg Wmfoia ÿka fial' ^4 moh&

—tneúka Tjqkag úreoaOj wkd.; jdlHh lshdmkak" ukqIH mq;%h" wkd.;jdlH lshdmkakehs ug lS fial' ^tfilSfh,a 11(4&

fuu fm%dfma;uh hdÉ[dfõ m%;sM,h 13 jk mofhys i|yka lr we; ' —ud úiska tfia wkd.;jdlH lshoaÈ fnkdhdf.a mq;%hd fm,;shd uf<ah'˜ ^tfilsfh,a 11(13&

uf.a mjq,g úreoaOj /iaj isá kmqre lKavdhug úreoaOj uu fm%dfma;uh úksYaph m%ldY l,úg" foúhkajykafia úiska wmg n,j;a ye`.Sï we;s lrk mqÿudldr o¾YKhla fmkajQ fial' —urdouk ,o —ñksiqka ˜ fndfyda fofkl= ;j;a —ñksiqka ˜ - ^fudjqyq foaj ¥;fhda hhs uu úYajdi lrñ'& úiska wmf.a mjq,g wh;a bvfï msgqmi f.aÜgqfjka msg;g f.khkjd ÿáuq' iajdñkag m%Yxid fõjdæææ Y+oaOd;auhdKka jykafia ug ÿka yß jpk mdúÉÑ l, ksid m%;sM, b;d mqÿudldr úh" n,j;a fm%dfma;uh hdÉ[dj,g Y=oaOd;auhdKkajykafiaf.a Wmldrh wjYH fõ'

—wjxllfï jpk ^yß jpk& fldmuK n,j;aoæ ˜ hkqfjka nhsn,h wmg w`.jhs' ^fhdí 6(25&

2 jeks hdÉ[dj

uf.a mjq,g ^iNdjg " jHdmdrhg wd§& úreoaOj /iajkakdjq kqU,d ish,af,ks" uu kqU,dg úreoaOj wkdjels lshñ' tfilsfh,a 11(13 ys foúhkajykafiaf.a jpkfhka fm,;shd uereKd fiau " uu m%ldY lrk jpk kqUg úreoaOj" kqU,d urKhg m;alrk lsksis fuka fõjd' fhaiqia jykafiaf.a kdufhka ^tfilsh,a 11(1-3" fhfrñhd 1(12 mokï fõ' &

mßÉfÊoh 07

kmqre yuqùï

wm Wfoid foúhkajykafiaf.a ie,eiau ieuúgu hym;afõ' —ud úiska kqU,d .ek lrk fhdackd uuu oksñ' kqU,dg u;= ld,fha§ n,dfmdfrd;a;=jla §ug tajd úm;a;sfha fkdj iudodkfha fhdckdhhs iajdñkajykafia lshk fial '˜ ^fhfrñhd 29(11&

hï mqoa.,fhl=g" mjq,lg" iudchlg fyda foaYhlg ^rglg& foúhkajykafiaf.a hym;alu t<s±laù u i|yd ÈjHuh yuqùfï wjia:djla we;'

—iEu foagu m%ia;djlao wyiskahg ;sfnk iEu ldrkdj,g ld,hlao we; ' Wkajykafia ish¨ foau ta ta ld,hg iqÿiq f,i ^w,xldr f,i& i,iajd ;sfí'˜ ^foaYkd 3(1 iy 11&

kshñ; fõ,djg" ish`M fokdgu fmfkk f,i foúhkajykafiaf.a hym;alfï neye±lSula ^meñK yuqùula& we;'

tkuq;a wm flfrys id;kaf.a is;=ú,s ieu úgu ÿIaG tajdh' —fidrlï lrkag;a " urkag;a " úkdYlrkaglah '˜ id;ka ukqIH ksfhdað;hka fhdod.ksñka iDcq f,i fyda jl%dldrj ^jl%f,i& ;u kmqre ie,iqï Èh;a lrhs' wmg úreoaOj we;s id;kaf.a kmqre is;=ú,s yd ie,iqï my; i|yka foaj jpk fldgia j,ska meyeÈ,s lrhs'

—ulaksido Tjqyq kmqrla fkdlr ksod fkd.ks;s ¦ hful= fy,dfkd±uqjfyd;a Tjqkaf.a kskao myfjhs' ulaksido Tjqyq ÿIaGlu kue;s lEu ld" n,d;aldrlu kue;s uqøslmdkh fnd;s' ^ysf;damfoaY 4(16-17&

Page 24: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

—wms hqÞg úreoaOj f.dia Bg mSvdlr" tal ì|f.k we;=`Mù" Tjqka flfrys rfcl= m;alruq '˜ ^fhidhd 7(6&

—foúhkajykafiaf.a jdiia:dk ^f.d÷re ìï & ysñlr .ksuqhhs Tjqyq lSfjdah'˜ ^.S;dj,sh 83(12&

—iajdñjq foúhkajykafia fufia lshk fial' ta ld,fhys kqfò is;g ldrK my<j" kqU kmqre fhdackdjla lrf.k l:dfldg - uu kmqre rys; .ï we;s foaYhg úreoaOj ke.S f.dia ''''' kqU tfia meñfKkafka fld,a,leug;a iïm;a Wÿrd.ekSug;a " '''''fik`.g úreoaOj kqfò w; yerùug;ah'˜ ^tfilsfh,a 38(10-12&

hdÉ[d igfka§ wmg we;s m%Odk j.lSï 2l's tkï foúhkajykafiaf.a leue;a; n,j;a f,i l%shd;aul ùug ie,eiaùu;a" i;=rdf.a ie,iqï l%shd;aul ùu n,j;a f,i je,elaùu;a fõ' wms hdÉ[d fkdlrkjdkï fyda wm wjYH f,i hdÉ[dfõ fh§ fkdisákjdkï" wm jeä jeäfhka id;kaf.a kmqre ie,iqï j, f.dÿre njg m;afjkjd we;'

ukqIHhka iy lKavdhï lr meñfKk fndfyda kmqre foa wkaOldr rdcH ;=, fmr ie,iqï l, tajd fõæ ukqIHhka kmqre yuqùï ;=,g .uka lrkjd muks æ wms l=ukdldr fohlg uqyqk ÿkak;a ta ish,a, tkï " .=jka " jdyk fyda .Dyia: wk;=re¦ frda.d;=re ùï yÈisfha /lshdj" wdfhdack" bvï" Ôj; wysñùï fyda újdy lvdlmam,a ùu wk;=re" ish,a, tf,i isÿfõ wms fïjdg —yÈis ˜ fyda —wk;=re˜ lshd yÿkajkafka fïjd isÿùu wkaOldr fmr rdcHfha wjqreÿ" udi" i;s" meh" úkdä hk ld, fydardjkag fmr ie,iqï lrk ,o fíojdplhka nj fkdokakd ksid' iNdj fï igfka§ —.sks ksjk yuqodjla f,i l%shd;aul jk w;r" fndfyda úg wkaOldr rdcHh §¾> ld,Sk ie,iqï" lrhs fndfyda úg wms hdÉ[d lrkafka wm hï wk;=rlg wmyiq;djhlg yiqjq miqjh æ ie,iqï .; wd;añl hqoaOhg iNdj wj;S¾K úh hq;af;a fï ksidh' ^±kqj;a ù wd;añl igk meje;aùu - ie,iqï.; wd;añl igk iy ks¾NS; ueoy;aldrldrlu - hk fmd; n,kak'&

wdl%uKh lsÍug fmr i;=rdf.a §¾> ld,Sk ie,iqï tia;¾ 3(7 ys fmkakqï flf¾' —wyIafõfrdaIa rcqf.a fodf<diafjks wjqreoafoa kSidka udih kïjq m<uqfjks udifha mgka ydudka bÈßfhys ojiska oji udifhka udih wdod¾ udih kïjq fodf<diafjks udih olajd mq¾ tkï mi weg ±uqfjdah'˜ foúhkajykafiaf.a fik`. úkdYlr ±óu i|yd i;=rd úiska udi fod<ilg fmr ie,iqï lr ;sîu mqÿquhls æ Tjqka hï idia;r l%uhlg th f;dard.;af;ah' ^ksis oji iy udih& fï kmqre yuqùu - ld,h fldmuK iaÒr f,i fõ,dj f;dard.;a;d±hs Tng jegfykq we;' myr §ug kshñ; fõ,dj f;dard.ekSug wkaOldr rdcHfha fldmuK Wkkaÿ fjkjdo lshd Tng wjfndaO fjkjdo@ fud¾foldhs iy Tyq jgd isá whf.ka" tia;¾f.a;a ksrydr hdÉ[dfjka miqj foúhkajykafiaf.a ueoy;aùu fkjqkdkï" foúhkajykafiaf.a ck;djg ud¾;= 7 fjksod uyd fíojdplhlg uqyqK §ug isÿj ;snqks' túg fï —le/,a,˜ fldfyda,dy,h yÈisfha isÿjqjla nj ñksiqkag ye.S hkq we;' foajia:dk ms,siaiSu" ls;=kqjka >d;kh lsÍu" .=jka wk;=re" jdydk wk;=re" ;%ia:jd§ wdl%uk wd§ fï ish,a, fmr ie,iqï jkafka fï wdldrhgh æ wms wjfndaOfhka hq;=j hdÉ[d fkdlrkjdkï" wms ld,h fjka lrk ,o kmqre yuqùulaj wfydais lrkq msKsi" l,a;shd - tkï udi fyda jir j,g fmr fm%fma;uh hdÉ[dj,g wj;S¾K úh hq;=h" Wodfjk jirg hdÉ[d lsÍu i|yd foieñn¾ 31 jkod rd;%sh jk ;=re issáh hq;= ke;' wms t;rï m%udojk;=re isáhfyd;a id;ka tys md,kh Ndrf.k isáh yel' Wod ( f,i 2005 jir Wfoid hdÉ[d lsÍug wmf.a lKdvdhu uúiska fhduq lrkq ,enqfõ 2004 j¾Ifha§h' wms 2005 jif¾ yeu udihlau ckjdß ^ÿreÿ& isg fodiïn¾ ^Wÿjma& udih olajd tlska tl kïlr ish`M kmqre ie,iqï wfydais ^ksYal%Sh & lf<uq' ±ka 2005 jif¾" isák úg bÈß udij, wmg úreoaOj we;s id;kaf.a ie,iqï j,g úreoaOj hdÉ[d lrk w;ru" wm Wfoid foúhkajykafiaf.a wruqKq iaÒr jk msKsi fhidhd 14( 24-27 wkqj hdÉ[d lruq'

my; ioyka foaj jpk wkqj wmg id¾:l hdÉ[djla l, yel'

Page 25: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

—;uqkaf.a hyka j,§ wmrdO fhdod kmqr ms<sfh, lrkakkag ÿlafõæ miqjod t<sfjkfldg Tjqkaf.a w;g n,h ,efnk ksid Tjqyq tal bIaGfldg Tjqka fl;a j,g wdYdù tajd w,a,d.ks;s ¦ f.j,aj,g;a wdYdù" tajd meyer.ks;s' Tjqyq mqreIfhl=g iy Tyqf.a f.org;a" tfiah" mqreIfhl=g iy Tyqf.a Wreuhg;a n,d;aldrlï lr;s' tneúka iajdñkajykafia fufia lshk fial' n,j uu fï jxYhg úreoaOj úm;a;shla fhdoñ' thska kqU,df.a l=<,a wylg .kagj;a Wv`.= f,i weúÈkagj;a kqU,dg neß jkafkah¦ ulaksido tal úm;a;s ld,hlah' ^óld 2(1-3&

—udf.a foúhkajykai udf.a i;=rkaf.ka ud ñÿj uekj' ug úreoaOj ke.sákakka flfrka Wia ;eklg ud isfgjqj uekj' whq;=lï lrkakkaf.ka ud uqod" ukSure ñksiqkaf.ka ud .e<jqj uekj' ulaksido Tjqyq udf.a m%dKh kikag /l ys¢;s¦ n,jka;fhda ug úreoaOj /iafj;s' iajdñks ta udf.a wmrdOhlaj;a mdmhlaj;a ksid fkdfõ' udf.a fodaIhla ke;=j Tjqyq ÿj weú;a iqodkï fj;s' ug Wmldrlrkag msìo ne¨j uekj' Woyiska Tjqka úkdYl< uekj" ke;sfjk msKsi úkdYl, uekj " foúhkajykafia fmdf<dfõ fl,jr olajd hdfldí w;frys wdKavq lrk nj Tjqyq ±k.ks;ajd' ^.S;dj,sh 59(1-4 " 13&

1 jk hdÉ[dj

mshdfKks" ud ms<sn`o Tnjykafiaf.a is;sú,s hym; Wfoid ñi kmqr Wfoid fkdjk ksid ia;=;shs' Tnjykafia ug;a udf.a mjqf,a whg;a wruqKqlr we;s f,i isÿfõjd lshd uu whosñ'lsisu kmqre yuqùulg uu we;=,a fkdfjñ' fï jif¾ b;sß Èk iy udi" uu Tnjykafiaf.a w;aj,g Ndr lrñ' md;d,fha .eUqf¾ isá ug úreoaOj ie,iqïlr we;s ish`Mu" kmqre ld,hka j, wú wdhqO uu ksrdjrKh lr úkdY lr ouñ' id;kaf.a ish`M ie.ù /l isàï uu fhaiqia jykafiaf.a kdufhka úkdYlrñ' fhiqiaa jykafiaf.a kdufhka iEu kmqre ld,hlau wid¾:l jkq we;' uu fhiqia l%sia;=ia jykafiaf.a n,j;a kdufhka ÈjHuh ld, yuqùï ;=, muKla .uka lrñ' ^ fhfrñhd 29(11 " fhidhd 14( 24-27 " ñld 2(1-3 iy .s;dj,sh 59(1-4"13 mokïj we;' &

iuyrúg i;=rd úiska wmf.a orejka Wfoid Tjqka ms<sis|.ekSug;a fmr fyda .¾Nfha isák úg fyda Ôú;fha m<uq jir lSmh ;=<§ fyda kmqre iïuqLùï iQodkï lrhs' fhfrñhd Tyqf.a Ôú;hg wruqKq iQodkï l, nj Tng u;lo@ —uu kqU .N_fha idokag m<uqfjka kqU y÷kdf.k isáfhñ" kqU l=fika kslafukag m<uqfjka uu kqU lemfldg" cd;Skag wkd.;jl;D flfkl= fldg kqU kshulf<ñhs lSfial' ^fhfrñhd 1(5& fhidhd mjd l=fia isg fm%fma;jrfhl= nj lshd we;' ^fhidhd 49(1iy 5 n,kak& tf,iu .¾Nfha isgu l=vd orejl=g id;ksl le|ùula ;sìh yel æææ fï wjia:dfõ§u ksisf,i hdÉ[d l, fkdyelskï tjeks orefjl= jeã j¾Okh jQ miq id;kag fiajh lsÍug iïuqL ld,hla ^kshuj& ;sìh yel' .¾Nfha isák orejka Wfoid ´kElñka hdÉ[dlsßfï wjYH;djh foudmshka yd iNdfõ fiajlhka úiska jgyd.; hq;af;a fï ksidh'

iuyr .íidùï iy orejka WmÈk úg ueÍ isákafka kmqre ld,fõ,djka ksidh' tfiakï ;u ore urK id;kaf.a rdcHfha fmr ie,iqïlr we;s tajdh' Bðma;=fõ rcqf.a ud._fhka" Wmka wjia:dfõ§u fyfn%õ orejka ueÍfï id;kaf.a l=uka;%kh Tng u;lo@ —ñirfha rcf;fï ''''fyfn%õ jekaoUqjkag l:dfldg ( kqU,d fyfn%õ ia;%Skag úkaknqlï lrk úg" Tjqka m%iQ; hyfkys bkakjd olsk l,ays mqf;la kï Tyq urdm,a,d ¦ ÿjla kï wE Ôj;ajqkdfõhhs lSfõh'''''˜^kslauhdu 1(15-16&

^f,djg WmÈkag ;snqKq& fndfyda W;=ï mqoa.,hka .íidùu- bmfokúg ueÍ isàu hkd§ —kmqr kshul, ld,fõ,djka ˜ fya;=fjka .¾nfha§u wysñjkafka fï ksidh' id;kag yelshdj ;snqKdkï fudafiia wysñjkakg ;snqfKah' tu ksid .¾Nfha isák wjia:dfõ§u orejka Wfoid hdÉ[d lsÍu b;d w;HdjYH nj wms f;areï .ksuq' ;jo" Wm; isÿjk wji:dfõ§ mjd ujg yd orejdgo hdÉ[d l, hq;=j we;æææ

kuq;a orejd .¾Nfha ms<siso.;a miq hdÉ[d lsÍug n,d isákjdkï th m%udoúh yel' ta jk úg;a —kmqr kshul, ld,h˜ fjkalr ;sìh yel' wm tk úg m%udo jeäh' f,ù oYfhka fldgia ,nd

Page 26: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

.ekSug — iqÿiail=˜ lsÍfï uyd wd;añl .kqfokqj isÿ lrk ,oafoa mrïmrd .kkdjlg fmr - tkï wdn%yï ^f,ùf.a mshdf.a iShd & fu,alsifola mQclhdg oYfhka fldgia ÿka wjia:dfõ§h' - ^W;am;a;s 14(18-20 n,kak& nhsn,h fufia mjihs'

—wer;a oYfhka fldgia ,nkakdjq f,ù mjd wdn%yï lrKfldgf.k oYfhka fldgi f.õfõhhs lsh yelsh' ulaksido fu,alsifola wdn%yïg iïuqLjQ úg" f,ù ;udf.a mshdf.a láfha isáfhah' ^fyfn%õ 7(9-10& fndfyda wd;añl .kqfokq ;reKhkaf.a láfha iy ;reKshkaf.a ysia .¾Nhka ;=, isÿjk nj wms ta;a;= .ksuq æææ tu ksid ;reK msßia ;ju;a "

wújdylj isáho Tjqkaf.a lá j,go .¾Nhka j,go hdÉ[dfjka Wmia:dk ^fiajh& l, hq;=j we;' Tn ;ju;a wújdyl kï" id;kaf.a rdcHfhka ie,iqïlr we;' ish¨u zkmqre kshul, ld,hka Z úkdYlsÍug Tnf.a láh u; fyda .¾Nh u; w; ;nd hdÉ[d lsÍug mqreÿjkak' Tn úiska úkdYhla tys o,af,§ we`.s,s ;=äka bj;a lr we;s nj Tng f;areï.; yel'

2 jk hdÉ[d wNHdih

mshdfKks Tnjykafia udf.a láh $.¾Nh W;=ï wruqKq i|yd uejq ksid ia;=;shs' udf.a láfha $.¾Nh flfrys kshulr we;s iEu kmqrekd, iïuqLùu;a " iy udf.a .¾Nfha ^láfha & orkag hk orejkag úreoaOj kshu lr we;s kmqre ld, isoaêkao uu fhaiqia jykafiaf.a kdufhka wfydais lrñ' udf.a láfha $.¾Nfha we;s iEu id;ksl .=ma; ix{d mksjqvhlau uu fhaiqia jykafiaf.a kdufhka wj,x.= lrñ' udf.a foudmshkaf.kao" uq;=ka ñ;a;kaf.kao meñfKk ish¨ kmqre wd;añl Wreuhka fhaiqia l%sia;=ia jykafiaf.a kdufhka m%;slafIam lrñ' uu udf.a láh $.¾Nh fhaiqia l%sia;=ia jykafiaf.a f,hska mú;% lrñ' uu udf.a láh .¾Nh foúmshdKkajykafiag lemlrkafka mshdKkaf.a;a mq;%hdKkaf.a;a " Y=oaOd;auhdKkaf.a kdufhkah' ^fyda& uu udf.a láh$.¾Nh mshdKkaf.a;a" mq;%hdKkaf.a;a " Y=oaOd;auhdKkaf.a;a kdufhka foúhkajykafiag lem lrñ' fï .¾Nh $láh" foúhkajykafiaf.a n,j;a odiodiska njg m;ajk ksishdldr orejka orK nj uu m%ldY lrñ' ^ fyfn%õ 7(9-10 uf;õ 18(18 mokï fõ'&

wmf.a orejka yefok jefvk iEu ish`M ld,jljdkq iy wjia:djka j,§u Tjqkaf.a Ôú; flfrys wmf.a hdÉ[djka fhduq l, hq;=h'

fyfrdoa rcqf.a ld,fha§ jhi wjq 2lg wvq orejka fndfyda fofkl=g w;ajQ fÄojdplh Tng u;lo@ tu <|re ixydrh" ì<sÿ l%sia;=iajykafiaj b,lal lrf.k fyfrdoa rcqj fmd<Ujñka id;ka úiska ie,iqï lrk,o" zkmqre ld,Z isoaêhls' —tl, fydfrdoa Y%dia;%jka;hska úiska ;ud rjgkq ,enq nj ±l b;d Woyiaj" Tjqkaf.ka yßhdldr ±k.;a ld,fha yeáhg" ukqIHhkahjd fn;af,fyfuyso tys ish¨ iSudj,o isá oEjqreÿ jhiajqo Bg nd,jQo ish¨ msßñ orejka uefrjqfõh' ^uf;õ 2(16&

3 jk hdÉ[d wNHdih

mshdKks" udf.a orejka Wfoid Tnjykafiag ia;=;sjka;fjñ' ñka fmr id;kag l, ish¨ lemlsÍï wj,x.= lrñ' Tjqkaf.a Ôú;j, l=uk ld,hlg fyda ie,iqï lrk ,o kmqre ld, isoaëka ish,a, uu fhaiqia jykafiaf.a kdufhka m,jd yßñ' ^kj;d ouñ$.iaid lrñ& Tjqkaf.a Ôú; Wfoid Tnjykaf.a wruqKq l=ukdldr fõo" tajd tf,iu isÿfõjdhs uu b,a,d isáñ' wd;auho" m%dKho" YÍrho f,i uu iïmQ¾K f,i Tnjykafiag lemlrkafka fhaiqia jykafiaf.a n,j;a kdufhkah' wdfuka ' ^fhfrñhd 1(5" fhidhd 14(24" fhdí 22(28 mokïfõ' &

mßÉfÊoh 08

Page 27: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

id;ksl f,a .súiqï iy lemqï

mqrdKfha isg ñksia cd;sh f,a .súiqu iy f,a j, n,h ;u wjYH;djhka Wfoid fhdodf.k we;' mQcdikhl§ mQcdlrk foa jeäjk ;rug bka ,nd.; yels n,ho jeäfõ' fmdfÿfõ i,lk l, wdydr mQcdjka mqok mQcdikhlg jvd i;aj f,a mQcdlrk mQcdikh n,j;a fõ' kuq;a ñksia f,a fyda ñksia Ôú; mqcdlrk mQcdikhla fï ish,a,gu jvd n,j;afõ' tf,iu .súiqïj, Yla;sh rÞmj;skafka tu .súiqï kv;a;=jk mqcdik u;h' idudkHh f,i f,a .súiqï b;d Yla;su;a ^n,j;a& .súiqï fõ' ukqIHhka f,a .súiqï j,g .re lrkafka tajd lvlsÍfuka w;aúÈkag jk ovqjï ;o ksidh' iuyr úg urKhg uqyqKq §ug isÿfõ' fndfyda mqoa.,hka újdy iylrejka" jHdmdr yjq,alrejka" mjq,a yd mQcdjka úiska hï lreKq ldrKd fírd.ekSug f,a .súiqï fhdojd.kafka fï fya;=j ksidh'

nyq Nd¾Hhd fiajkfha§" tla mqreIfhl=g újdy ù isák ia;%Ska fofofkla fyda Bg jeä .Kkla w;r we;s wdrjq,a fírd .ekSug f,a .súiqï Wmfhda.S lrf.k we;' tu ia;%Ska f,a .súiqulg we;=`M jQ úg" tu .súiqu lvlsÍfuka we;sjk m%;súmdl j,g nh ksid Tjqka iduh rls;s' jHdmdßl yjq,alrejka mjd uqo,a .Kqfokq j,§ wjxlNdjh iy úksúoNdjh /l.ekSu i|yd f,a .súiqï lr .ks;s' újdy .súiqu iy újdy ù isák hqj, w;r úYajdijka;Ndjh /l.ekSu msKsi mqreIhd msgrg wOHdmkh i|yd .sh tla ldka;djla uu ±k isáfhñ' Tyq msgrg hkag fmr Tyq iu`. f,a .súiqula lr .;a nj weh ug lSjdh' weh tfia lf<a wef.a fmïj;d .sh rfÜ isák iqÿ ldka;djka iu. Tyq in|;d we;s fkdlr.kakd msKsi nj lSjdh' .fï f,a .súiqu we;s lsÍfï§ weh wef.a uymgwe.s,a, ;shqKq íf,aâ l,hlska lmd" wef.a fmïj;df.a uymg we.s,a,;a tf,iu lmd bka miq flda,dyï kï ^lcq fuka& weghla f.k Tjqka fofokdf.au f,a ;jrd ta wegh fofokdu wkqNj lrñka Tjqkaf.ka tlaflfkl= fyda fï in|;djhg wúYajdijka; núka fjk;a flfkl= iu`. ,sx.sl in|;d meje;ajqjfyd;a ta flkdg urKh ysñúh hq;= nj m%ldY lr .;ay' fuys b;d mqÿu okjk ldrkdj jkafka fï mqrdK id;ksl l%shdj lrk ,oafoaa ls;=Kq iNdjlg iyNd.S jk" úYaj úÿy,a WmdêOdÍka fofofkl= úiska ùuh æ

khsÔßhdfõ .`.nv .ul uq m%cdj iïnkaO lrf.k isÿjq f,a .súiqula .ek ug tla ldka;djla mejiqjdh' hlaI .=relï yd fjk;a kmqre l%shdldrlï ksid ks;r isÿjQ ñksueÍï ms<sn|j lkiai,a,g m;ajQ jeäuy,a,ka úiska tu mQcdfõ iEu jeäysáfhl=u ;u ifydaorhdf.a /lj,d ùfï f,a .súiqulg we;=`Múh hq;= nj ;SrKh lrk ,È' Tjqkaf.a w;aj, lemqï ;=jd, lr tu f,a uøHidr îulg tlalr ish`M fokdu tu îfuka álla mdkh lsÍug i,iajk ,È'

l,lg fmr l, tla uqodyeÍfï fiajhla ug u;lhs' tla /iaùulg miqj ldka;djla ug l:d lrñka" weh wd;añl Wm; w;aolskag leu;s jQj;a fhaiqia l%sia;=ia jykafia ms<s.ekSug wehg wmyiq nj mejiqjdh' weh w;a±l we;s wuq;= w;a±lSï ug úia;r l,dh' uu wehf.ka m%Yak lSmhla weiq úg weh újD; jQjdh' wef.a foudmshka wd;añlj Wmka wh nj;a weh tla —iqÿ jia;% w¢k id;ksl m,a,shlg˜ iyNd.sjk mqreIfhl=g fmï neÈ nj;a lSjdh' mqreIhdf.a fm<öu u;"

Tjqka wef.a foudmshka /jàug ;SrKh lf<dah' mqreIhd fmka;fldia; iNdjlg wh;a nj mejiq úg Tjqkaf.au iNdfõ újdy ùug foudmshka wjir ÿkay' ;ud rjgd we;s nj;a" ;u nEkd id;ksl m,a,shlg hk nj;a foudmshka ljod fyda ±k.;a úg .eg`M we;súh yels nj Tjqka f;areï .;ay' tu ksid mqreIhdf.a fm<Uúu u; l=ula jQj;a Tjqka újdyh w;afkdyßk njg f,a .súiqulg we;=`M jqy' Tyq ¨Kq ñY%Khla ùÿrejlg f.k Tjqkaf.a uymg we.s,sj, lemqï ;=jd, isÿlr ta f,a ¨Kq ñY%Kfha ñY% lr" .súiqu iaÒr lsÍu msKsi Tjqka fofokdu ta ¨Kq yd f,a uY%Kh mdkh l,y' ienE úuqla;sh fidhd ;u iajdñmqreIhdf.ka ksoyiaj mek .sh úg wehg hï id;ksl n,mEï j,g uqyqKfokag isÿjQ nj mejiqjdh' fndfyda foaj odihka úiska wehg ñ§u msKsi hdÉ[d l,;a id¾:l fkdùh' wef.a uqyqfKa lemqï ;snqKq nj Y=oaOd;auhdKkajykafia ug fmkakqï l, fial' wef.a oaú;aj f,a .súiqu ksid weh b;d .eUqre nkaOkhlg wiqù isáhdh' iEu lemqula fyda f.da;%sl ,l=Kla lrk úg f,a .,k w;ru" wuq;= l=vq ñY%k fï lemqïj,g wdf,am lrkq ,efí" tu.ska ldrkd ;j;a

Page 28: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

ixlS¾K fõ' lemqï j,ska fndfyda ixlS¾k .eg`M we;sjk ksid lsisu wdldrhl lemqï foaj jpkfhka ;ykï lr we;'

—u<jqka ksid kqU,df.a YÍrj, lemqula lr fkd.ks,a,d" kqU,df.a YÍrfhys lsis idhï ,l=Klao fldg fkd.ks,a,d uu iajdkñkajykafiah'˜ ^f,ù 19(28&

—Tjqyq ;uqkaf.a ysia uqvq fkdlr;ajd" /jqf,a fldka nQ fkd.d;ajd" Tjqkaf.a YÍrfhys lsis lemSula fkdlr;ajd'˜ ^f,ù 21(5&

wef.a ðú;h ;=, id;kag n,fldgqjla f.dvke.Sug yelsjk whqßka weh úiska f,a .súiqï folla lr ;snqkq nj f;areï f.k wehj wd;aulj uqodyeÍug wmg yelsúh' ñka fmr uqodyeßfï m%h;ak wid¾:l ùu mqÿuhla fkdfõ æ wef.a foudmshka mdfmdÉpdrKh yd miq;eú,sùug u.fmkajQfjuq' wehg fï f,a .súiqï j,g úreoaOj n,j;a f,i tajd m%;slafIam lr wj,x.= lsÍug lshd weh fjkqfjka hdÉ[d lf<uq' weh ta wjia:dfõ§ b;d m%pkavldÍ f,i Yd,dfõ tla fldkl isg wfkla fldk olajd fmr,S fmr,S .shdh' ^fmr<Sf.k .shdh& fndfyda l,a .;jq fjfyildÍ uqodyeÍfï Wmia:dkhlg miqj weh" nkaOkj,ska ñ§" wd;añl m; ,nd i;=áka msgj .shdh' iajdñkajykafiag m%Yxid fõjdæææ

Tn lemqï u.ska fyda f.da;%sl ,l=Kq ;=,ska fyda Tn fjkqfjka Tnf.a foudmshka," jeäysáhka" m%cd uQ,slhka úiska l, f,a .súiqu u;lo@ Tng m%Odk lreKq folla wjYHhs" ksrdydr hdÉ[dj miq;eú,sùu" m%;slafIam lsÍu ^ wj,x.= lsÍu& kuq;a Tn ñ§u Wfoid hgy;a ù Ndrúh hq;=h'

hdÉ[d jHdhduh

udf.a fm%auKSh iaj¾.Sh mshdfKks uf.a mõ .ek ug iudjkak id;ksl f,a .súiqï j,g we;=`M úu .ek ug iudjkak' fï kmqr .ek uu miq;eú,s jk w;r fhiqia jykafiaf.a f,hska mú;%lrñ' ug úreoaOj ,shd we;s mjid we;s iEu kshuhlau fhaiqia jykafiaf.a f,hska uld yßñ' uf.a YÍrfhka iEu id;ksl ,l=Klau fhaiqia jykafiaf.a kdufhka uld yßñ' Tnjykafia iu. ug we;s l%sia;=ia jykafiaf.a f,a .súiqu id;kaf.a .súiqug jvd n,j;a ksid ia;=;s jka; fjñ' id;kaf.a f,a .súiqu ksid ug wysñ jQ ish`M foa kej; ,ndfok fuka uu b,a,d isáñ' fhaiqia jykafiaf.a n,j;a kdufhka' wdfuka æææ

^ 1 fhdydka 1(8-9 " fldf,diais 2(13-15 "fyfn%õ 9(11-22 " fhdydka 8(32" 36 mokïfõ &

mßÉfÊo 09

id;ksl W.=,a iy l+vq

mlaISka yd isõmdjqka l+vqj,g;a W.=,a j,g;a yiqjkafka tajd Tjqka mlaIska iy isõmdjqka w,a,d .ekSug l+vq ^wegjq& ur W.=,a f,i Tjqkag fkdfmkqkq ksidh' tf,iu ukqIhka mjd l+vqj,g yd W.=,aj,g yiqjkafka i;=rdf.a wdl¾YkSh Wml%u Tjqka úiska y÷kdfkd.kaakd ksidh' W.=,a iy l+vq j,g wiqjk ;eke;af;l=f.a ksoyi ke;sjkakdfiau Tjqkag l<yels jevlghq;= " fiajdjka j,g iSud mekfõ' i;=ka mfí wgjk l=vQ yd W.=,a j,g wou Ndú;d lrkq ,efí' tf,iu id;kaf.a ur W.=,a j,g ukqIHhka wyqlr.ekSu msKsi Tyq wou Ndú;d lrhs' wou weula jkafka thska i;=gla jdishla " wdiajdohla ,nd.; yels f,i fmkqk’a thg wdl¾YKh jQ ;ekek;a;d ;ud W.=,lg wiqjq nj wjfndaO lr.kafka miqjh'

—ulaksido udf.a fik`. w;f¾ ÿIaGfhda isá;s ¦ n,d isák mlaIs jeoaoka kefukakdla fuka Tjqyq /l isá;¦ Tjqyq u,m;la ;nd ukqIHfhda wiqlr .ks;s' mlaIska fyda msÍ;sfnk l+vqjla fuka Tjqkaf.a f.j,a

Page 29: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

/já,af,ka msÍ ;sfí' taksid Tyqjq uy;aù isá;s' fmdfydi;a ù isá;'s Tjqyq ;rù È,sfy;s' tfiah Tjqyq wêlf,i ÿIaGlquq lr;s' iM,jk msKsi hqla;sh tjñ mshd ke;a;df.a ldrKh Tjqyq fkd wi;s¦ È<s÷kaf.a hqla;sh;a úksYaph fkdlr;s' fï ldrKd ksid uu o~qjï fkdlrkafkïo@ fujeks cd;shla udf.a wd;auh m<s fkd.kafka±hs iajdñkajykafia lshk fial' ^fhfrñhd 5(26-29&

hful= iu. ieye,a fjka we;slr.;a ,sx.sl in|;djhla ksid Tn W.=,lg wiqjq nj Tng wjfndaO fõ' u;amdkh fyda u;a øjH iu. Tn iqMfjka l, w;ayodne,Su ksid Tn f,dl= mg,eõ,a,lg wiqù isà' kslug klaIdia;%h fyda .=ma; foa iu. iïnkaOùfuka Tn isrlrejl= ù we;' Tn hï wdl¾YkSh wysxil úfkdaodxYhla f,i ksr;jq foa weula jQ nj;a ±ka Tn W.=,glg wiqù we;snj;a Tn i;=rdf.a l+vqjlg yiqjq nj Tng jegfya'

i;=rdf.a fï u,m;ska ^W.=f,ka& .e<ùu Wfoid wjYH m<uq mshjr kï hgy;a my;aj Tn W.=,lg yiqù we;s nj ms<s.ekSuh' ksoyilg lreKq lSu fyda ldrKdj u.yeÍug m%hka; fkdord" Tn yiqù we;s nj muKla ms<s.kakæ fojeks mshjr kï" Tn tu W.=,g yiqjqfha Tnf.au fkdie,ls,sjka;lu ksid;a yßhdldrj úuiSug;a y÷kd.ekSug;a wfmdfydi;a jQ nj ms<s.ekSuh' W.=, wegjq flkdg fodia ;nñka fyda foúhkajykafiag fodia ;nñka Tng W.=,g yiqùug bvweßfha uka±hs lshd fkdlshkak' i;=rdf.a Wml%u .ek wms fkdokakjdkï Tyq wmf.ka whq;= m%fhdack .kakd nj nhsn,h wmg Wmfoia § we;' ^ 2 fldßka;s 2(11& ;=kajk mshjr jkafka uf;õ 11(18 i|yka fhaiqia jykafiaf.a wdrdOkh ms<s .ekSuhs' —fjfyi fjkakdjq nr Wiq,kakdjq ish,af,ks ud fj;g tkak uu kqU,dg iykh foñ'˜ ñ§u yd kej; m%;sixia:dmkh ùu Wfoid we;s iaÒr ud¾.h fhiqiajykafia fj;g meñKSu muKh' y;rjeks mshjr kï tu W.=,a yd l=vq úkdYlsÍug wd;añlj wdl%ukYs,su;a m%pkavldÍ f,i;a hdÉ[d igkl fh§u;ahæææ

wm lsisúgl foúhkajykafiag fodia fkd;eìh hq;=h' kmqre wh ^úiska& ud¨ ±,aj,g yiqlr.kakdfiau" ñksiqka yiqlr .ks;s' uqyqfoa u;aiHhska fukao ;uqka flfrys wdKqvqldrfhl= ke;s nv.dhk i;=ka fukao fjkag ukqIHhkag i,iajkafk;a ulaksido@ Tyq ì,slgqfjka ish,a,ka w,a,d.kafkah' ;udf.a ±f,ka Tjqka weof.k ;udf.a w;x.=fjka Tjqka tl;=lr.kafkah' bkaksid Tyq m%S;sj ikaf;daIjkafkah' tneúka Tyq ;udf.a ±,g mqcd Tmamqfldg" ;udf.a w;x.=jg iqj| ÿï oukafkah¦ ulaksido tajdhskau Tyqf.a fldgi ;rù" Tyqf.a wdydr mqIaáu;aj ;sfí' ta msKsi Tyq ;udf.a ±, ysiafldg cd;Ska ks;ru urd±ófuka fkdje<lafjkafkao@^ynlal=la 1(14-17&

kmqrka ;u kmqrelu .ek mqridrï fodvkjd olskag uu tmdlrñ' wms Tjqkaf.a mkqre W.=,a" l+vq iy ±,a úkdYfkdlrkjdkï Tjqka ;jÿrg;a m%S;s f>daId lrkq we;' Bg;a jvd fõokd;aul foh jkafka" foúhkajykafiaf.a fik`. W.=,aj,g yiqlrf.k Tjqka id¾:l jQ úg" tu`.ska Tjqka rEmjkaokdjg fhduq fj;s - —Tyq ;udf.a ±,g mqcd Tmamqfldg" ;udf.a w;x.=jg iqj| ÿï oukafkah ¦ Tn;a Tnf.a ìß| $iajdñmqreIhd Tnf.a orejka iy fma%ulrkakka i;=rdf.a W.=,a j,;a urW.=,aj,;a ysrù isák úg Tn kslï isákjdo@ Tn Tnf.a fm%aulrk wh Wfoid hdÉ[d lr we;s nj uu oksñ' kuq;a Tjqka yiqù isák l+vqj úkdYfkdlr Tjqkaj ksoyia lr .; fkdyels ksid Tjqka iqNdrxÑh ms<s.ekSu Wfoid Tn úiska Tjqka wiqù isák l+vq" W.=,a úkdYl, hq;=j we;'

1 jk hdÉ[d wNHdih

mshdfKks" i;=re urW.=,a" l+vq iy ±,a ms<sn| t<sorõ lsÍu .ek ia;=;sjka;fjñ' uu Y=oaOd;auhdKka jykafia j l=`Mf.äh;a" lvqj;a w;g .ksñ' udj iy uf.a mjqf,a whj ysrlr ;nk iEu id;ksl l+vqjlau" ±,lau uu Y=oaOd;auhdKkaf.a lvqfjka fhaiqiajykafiaf.a kdufhka len,s lr lmd ouñ' Y=oaOd;auhdKkajykafia l=`Mf.äfhka ish`M W.=,a yd ysrl+vq fhaiqia jykafiaf.a kdufhka l=vqlr ouñ' ug;a uf.a mjqf,a whg;a úreoaOj wgjd we;s hï W.=,a we;ao tajd ojd ouk msKsi by<ska .sks nisk f,i uu fhaiqia jykafiaf.a n,j;a kdufhka b,a,d isáñ' iajdñks udj ^ldoukag$.s,.kag$jkikag& ;e;a ork isha,f,dau ^ld oukq$ .s,oukq$jkikq& uekj' fhfrñhd 30(16 wkqj udf.ka Wÿrd.kak ish,a,kao fld,a,hla fldg mdjdÿk uekj' ud flfrys YdÍßl" wd;añl" ffp;isl yd uq,Huh iuDêh

Page 30: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

kej; msysfgjqj uekj" fhaiqiajykafiaf.a n,j;a kdufhka ^fhfrñhd 5(26-29 ¦ ynlal=la 1(14-17 ¦ fhfrñhd 23(29" fhfrñhd 30(16-17 mokï fõ'&

kmqrdf.a W.=,g $u,m;g wiqfkdùu Wfoid wmf.au Yla;sh flfrys úYajdi fkdl< hq;=h' wms .S;dj,sh 140(1-10 i|yka f,i hdÉ[d l, hq;=h'

—iajdñks kmqre ukqIHhdf.ka ud .ef<jqj uekj ¦ n,dy;aldrlrkakdf.ka ud wdrlaIdl, uekj' Tjqyq is;ska kmqre Wmd fhdo;s ¦ fkdlvj hqO Wmou;s' Tjqyq isúfhl= fuka ;uqkaf.a Èj ;shqKq lf<dah¦ Tjqkaf.a f;d,a hg fmf<dx úI we;' iajdñks" ÿIaghdf.a w;aj,ska ud /l.; uekj¦ n,d;aldrlrkakdf.ka ud wdrlaIdl< uekj' Tjqyq udf.a mdo fkrmdoukag is;=fjdah' W~.= wh ug u,m;la ;nd /yeka weoafodah¦ Tjqyq u. winv ±,la t,d ug u,m;a ;enqy' Tn udf.a foúhkajykafiahhs iajdñkag lsñ' iajdñks" udf.a lkak,õ Yíohg weyqïlkaÿk uekj' udf.a .e<ùfï Yla;shjQ iajdñjq foúhkajykai" hqoaO ojfia§ Tn udf.a ysi jeiqfial' iajdñks ÿIaGhdf.a wdYdj bIag fkdl< uekj¦ Tyqf.a kmqre Wmd ÈhqKq fkdl<uekj¦ l<fyd;a Tjqyq Wv`.= jkafkadh' ^.S;dj,sh 147(1-8& flfia jqj;a"

wm wdfoaYfha kshuk n,d;aul l, hq;=h' i;=rd ;udf.au .=f,ys wiqúh hq;=h' —O¾ñIaGhd úm;ska uqokq ,nhs" ÿIaghd Tyq fjkqjg úm;g m;afjhs' ^ysf;damfoaY 11(8& tneúka i;=rdf.a i;=relï ^kmqrelï &ish,a, Tyq fj; kej; yeßhdug È.ska È.gu hdÉ[d l, hq;=j we;'

— tfiah" ÿIaghdf.a t,sh ksùhkafkah" Tyqf.a .sks±,ao fkdnenf,kafkah' t,sh Tyqf.a l+vdrfuys w\qre jkafkah" Tyqg Wäka Tyqf.a ú¨U wiqlr.kafkah' u,m;la Tyq w,a,d.kafkah' Tyqg ìu f;dkavqjlao mdf¾ W.=,lao i`.jd ;nd ;sfí'˜ ^fhdí 18(5-10&

kmqrdg wjldYh ÿkfyd;a Tyq mlaISka fuka m%dK ^ukqIH& ovhï lrk nj nhsn,h fmkajdfohs' tkï Tyqkaf.a uka;% .=relï fhdod.ksñka" urKhg iqÿiq ke;s wh urñkao" urKhg iqÿiafida Ôj;alrùula lr;s' foúhkajykafia Wkajykafiaf.a fm%dafma;jrhdg Tjqkag úreoaOj wkd.;jdlH ^fm%dafma;jels& lSug wKlf<a kslï fkdfõ'

—;jo ukqIhH mq;%h''''' Tjqkag úreoaOj wkd.; jdlH lshñka" fufia lshdmkak ( iajdñjq foúhkajykfia fufia lshk fial' - m%dK ovhï lsÍug w;aj, ish¨ ikaêj,g jeiqu uykakdjq' ish¨ m%udKj, ysia jeiqï idokakdjq ia;%Skag ÿlafõæ kqU,d udf.a fik`.f.a m%dK kdia;slrñka" kqU,df.au m%dK b;=relr.kag kqU,dg mqMjkafõo@ '''''urKh ú|skag iqÿiq ke;s m%dKSka urñkao Ôj;aùug iqÿiq ke;s m%dKSka Ôj;alrñkao kqU,d hu wyqrej,g;a frdà lE,sj,g;a udf.a fik`. w;f¾ ud fl<iqyqh'˜ ^tfilsh,a 13(17-19& urkag ld,hla iy mqÿulrkag ld,hl ^ldrKd lrkag& we;' ^foaYkdldrhd 3(3 n,kak'&

Tn úiska úksYaphl, hq;=hehs foúhkajykafia kshulr we;s kmqrd" Tnf.a isf;a ye.Sïj,g hg;aù úksYaph fkdlr w;ayeßfhd;a ta kmqrd úiska ì,a,g .kakd B<`. Ôú;h Tnf.a úh yel' foúhkajykafia mjd kmqrd ms<sn|j Èkm;d Woyiajk foú flfkls'

—foúhkajykafia OßïIaG úksYaph ldrfhl' tfiah ^kmqr .ek& ieuodu Woyiajk foú flfklah' hfula fkdyef¾ kï Wkajykafia ;ukaf.a lvqj uqjy;a lrk fial¦ Wkajykafia oqkak ;e;a ljd iqodkï l, fial¦ Wkajykafia Tyqg urKdhqO ms<sfh< l<fial¦ Wkajykafia ;uka B.ia .sks - B.ia lrk fial'˜ ^.S;dj,sh 7(11-13&

foúhkajykafiaf.a wd;auhdKkajykafia wmg u.fmkajk úg kmqrd kej; urkag fmr" foúhkajykafiaf.a iïmQ¾K úksYaph Tjqka flfrys uqÞ yeßh hq;=h'

—;jo Þú;a l:dfldg ( Tjqkaf.a fïih Tjqkag u,m;la yd W.=,lao ndOdjla yd úmdlhlao lrkq ,efíjd' fkdfmfkk f,i Tjqkaf.a weia w÷re fõjd' ks;ru Tjqkaf.a msg keuqj uekj'˜^frdau 11(9-10&

Page 31: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

2 jk hdÉ[d wNHdih

uu kmqrdf.a kmqr Tjqkaf.au ysi u;g m;alrñ' ug;a udf.a mjqf,a whg;a wgjd we;s W.=,a yd ±,a j, Tjqkaf.au mdo wiqfõjd" fhaiqia jykafiaf.a kdufhka mshdfKks kmqrdf.a kmqrelï uevmeje;ajqj uekj' Tjqka miq;eú,s fkdjqkfyd;a Tjqka msg yÈis úkdYh meñfKajd' fhaiqia jykafiaf.a kdufhka'

^ysf;damfoaY 11(18¦ .S;dj,sh 7(11-13¦ foaYkdldrhd 3(3" .S;dj,sh 69(22-28 mokï fõ' &

wjidk jYfhka .S;dj,sh 91(1-4 moj, wmg iykh ,nd .; yel'

—ufyd;a;uhdKkaf.a ryia ia:dkfhys jik ;eke;af;a ij_mrdl%uhdKkaf.a fijfKhs jdih lrkafkah' Wkajykafia udf.a rlaIia:dkh" udf.a n,fldgqjh¦ ud úiska úYajdi lrk udf.a foúhkajykafiahhs iajdñka .ek lshkafkñ' ulaksido Wkajykafia mCIs jeoaodf.a u,m;skao úkdYlrk jix.;fhkao kqUj uqÞyßk fial' Wkajykafia iajlSh mshdm;ska kqU jikfial' kqU Wkajykafiaf.a mshdm;a hg wdrlaIdjkafkysh' Wkajykafiaf.a i;Hjd§lu m,sylah' uyd m,shlahh '˜

mßÉfÊoh 10

i;=rdf.a o;a

—ljqo ymd lEfõ @˜ —udj lEjd˜ hk jpk Tng weiS we;s' we;a; jYfhkau iuyr wh wd;añl f,i ymd lEug f.dÿreùug b;d wdikakj ;u i;=rdf.a o;a w;frys ysrj isà'

—Tjqkaf.a o;aj,g wm f.dÿrefldg kqÿka iajdñkag m%Yxid fõjd æ mCIs jeoaokaf.a W.=f,ka mlaIsfhl= fuka wfma m%dK .e<jqfKah' W.=, ì£ .sfhah" wms .e<jqfKuq '˜ ^.S;dj,sh 124(6-8&

fï wjia:dfõ§ jqjo" Tnf.a Ôú;h ;sìh yel' Tn i;=rdf.a lgg wiqj .s,±óug wdikakj isákjd hk ye`.Su Tng ;sîug mqMjk^;sfnkjd úh yel'& i;=rdf.a o;a ms<sn| wìryi wms iqMfldg ;elsh hq;= ke;' Tjqkaf.a o;a fldmuK oreKqo lshd nhsn,h wmg mjihs'

—udf.a m%dKh isxyhka w;frysh¦ .sks fuka r`MjQ ;eke;a;ka w;frys" tkï fy,a, iy B.ia jeks o;ao ;shqKq lvqjla jeks Èõo we;a;djq ukqIh mq;%hka w;frys je;sr isáñ'˜ ^.S;dj,sh 57(4&

foúhkajykafiaf.a ck;dj rEmjkaokdjg fyda wYS,dpdrlug fyda keUqre jQ úg" Tjqka úksYaph lsÍu i|yd i;=rdf.a o;a fhoùug foúhkajykafiag isÿjkq we;'

—tfy;a fhIqreka ;rù mhska .eiSh' kqU ;rù iaM,ù ;rndre jQfhysh' túg Tyq ;ud ie¥ foúhkajykafia w;ayer" ;udf.a .e<ùfï m¾j;h iqMfldg is;=fõh' Tjqyq wka foújreka lrKfldgf.k Wkajykafia fldamlf<dah" ms<sl=,a l%shdj,ska Wkajykafia Woyia lf<dah' foúhkajykafia fkdjk foaj;djkag" tkï Tjqka fkd±k isáhdjq foújrekag" w¨f;ka meñKs wuq;= foújrekag Tõyq mQcd lf<dah' kqU,df.a mshjre ta foújrekag Nh kqfKah ''''''''' Tjqyq id.;fhka CIhfjñka" ojk WIaKfhkao ier jix.;fhkao ke;sù hkafkdah¦ uD.hkaf.a o;ao ¥ú,af,a nv.dhk i;=kaf.a úIo Tjqkag úreoaOj hjkafkñ'

tuksid i;=rdf.a o;a lrKfldgf.k hful= w;aúÈk mSvdj ^fmdälsÍu& foúhkajykafiaf.a úksYaphla±hs lshd ±k.ekSug ;udju fidaÈisl, hq;=j we;' wms miq;eú,sù" foúhkajykafia bÈßfha msßisÿ jQ úg i;=rdf.a o;a ms<sn| lghq;= lsÍug wms iQodkï fjuq'

^oaú;Sh l:dj 32(15-24&

wms foúhkajykafiaf.a md¾Yjfha isáuq kï" i;=rdf.a o;a ms<sn| wms ìh úh hq;= ke;' foúhkajykafia Tjqkaf.a ie,iqïq .ek iskdfik fial' ˜iajdñks" ke.=gqK uekj¦ udf.a foúhkajykai"

Page 32: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

ud .ef<jqj uekj' ulaksido Tn udf.a ish¨ i;=rkaf.a lkaihg .eiqfial¦ ÿIaghkaf.a o;a ìka|fial' .e<ùu iajdñkag whs;sh' Tnf.a wdYs¾jdoh Tnf.a fik`. flfrys fõjd' ^.S;dj,sh 3(7-8&

—foúhkajykai" Tjqkaf.a uqLfhys Tjqkaf.a o< ìkao uekj' iajdñks" ;reK isxyhkaf.a uyd o;a ì|oduqj uekj' i;=rdf.a o;a" WÑ; id;ksl wdhqOhla ^fuj,ula& fkdjqkdkï" ta .ek l:d lrk foaj jpk fldgia fu;rï ;sìh fkdyel' Tn uyd uD.fhl=f.a o;aj,g yiqù fmdälrkq ,nkjd fuka fõokdjla .ek wid ;sfnkjdo@ Tnf.a YÍrfha hï fldgil ymd lkjd fuka ±kS ;sfnkjdo@ wuq;= i;=ka Tnj ymdlkjd fyda ymdlkag ;e;a orkjd fyda isysk j,ska fyda o¾Yk j,ska ±l ;sfnkjdo@ Tng ;¾ckh lrkjd fuka Tng yef.kjdo@ hdÉ[d lr tu o;a ì| ±óug ld,h ±kahæ i;=rdf.a yl= újD;lr Tyqf.a o;a w;ßka Tnj ksoyia lsÍug lshd foúhkajykafiag weh§fï ld,h ±kahæææ

—Tjqkaf.a o;aj,g wm f.dÿrefldg kqÿka iajdókag m%Yxid fõjdæ mCIs jeoaokaf.a W.=f,ka mCIsfhl= fuka wfma m%dKh .e<jqfKah' W.=, ì£ .sfhah" wms .e<jqfKuqj'˜ ^.S;dj,sh 124(6-7&

hdÉ[d wNHdih

mshdfKks" uu Y=oaOd;auhdKkajykafiaf.a fmdfrdj f.k i;=rdf.a o;a ì| ouñ' fhaiqia jykafiaf.a kdufhka uu;a udf.a mjqf,a whj;a i;=rdf.a o;aj, mSvdfjka .,jd.ksñ' i;=rdf.a yl= w;r fmdäù úkdY fkdjk f,i uu udf.a wdYs¾jdoo uqÞ .ksñ' iajdñks uf.a iqjh iy m%;sia:dmkh Tn jykafiaf.ka b,a,d isákafka fhaiqia jykafiaf.a n,j;a kdufhkah' wdfuka ^.S;dj,sh 3(7" 58(6 " fhfrñhd 30(17 mokïfõ'&

iuyr úg" hï lsisfjl= uqÞ .ekSu hkq thg f.dÿre jQ ;eke;a;dj ienúkau i;=rdf.a o;a w;frka uqÞ.ekSu fõ'

—uu wO¾ñIaGhdf.a ylal ì|oud" Tyqf.a o;aj,ska f.dÿr Wÿrd yeßfhñ˜ ^fhdí 29(17& wms läkñka l%shd;aul fkdjqkfyd;a" iajdñkajykafiaf.a yuqodfõ finf,l= wmg wysñ jkq we;'

mßÉfÊoh 11

^.s,Su& .s,.ekSu ms<sn| wìryi

id;kaf.a fuu fuj,u mqoa.,hka" mjq,a iy mQcdjka úkdYlsÍug fhdodf.k we;' hï fohla ms<sn|j ;SrKd;aul ^iïmQ¾K f,i& lghq;= l< yels tla l%uhls' tkï .s, ±uq úg tys lsis ,l=Kla b;sß fkdfõæ ;u i;=rka iu`. .Kqfokq lsÍu msKsi foúhkajykafia mqrdKfha isg l, .s,±óu $ ^.s,Su& mdúÉÑ lr we;s nj nhsn,h fmkakqï lrhs'

—Tn fldamjQ l, Tjqka .sks W÷kla fuka lrkfial' iajdñkajykafia ;uka Woyiska Tjqka ³ke;slr oukfial"³.s,oukfial" .skako Tjqka ojd ,kafkah' ^.S;dj,sh 21(9&

;u fiajlhd jQ fhdakdj .s,±óug foúhkajykafia ie,eiaiq fial' tu ksid ;ykula fyda úkhdkql+, mshjrla f,i ;u Þihka —.s,±óu˜ g Ndckh ùug foúhkajykafia ie,iqï lrk fial' —.s,±óug˜ Ndckh lrk ,o foaj Þifhla ;jÿrg;a tyd fuyd hdfuys fh§ isáh;a" Tyq mdvula bf.k .kakd ;=re Tyqf.a wdidjka bIaG ùula isÿ fkdjkq we;'

Page 33: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

jrla fudafiia hdÉ[d l, úg N+ñh ^fmdf<dj& újr ù Tyqf.a;a foúhkajykafiaf.a;a i;=rka .s, ±uqfõh'

—;jo Tyq fï ish¨ jpk lshd ksujq úg Tjqka hg ;snqKq N+ñh folg me`MKdh' fmdf<dj wef.a uqLh wer Tjqkao Tjqkaf.a mjq,ao fldardg whs;s ish¨ ukqIHhkao Tjqkaf.a ish¨ iïm;ao .s, .;a;dh' ^.Kka l:dj 16(31-32&

wd;auhdKka jykafiaf.a u.fmkaùu ¨nqKq l, N+ñh újrj wmf.a i;=rka .s, .ekSu msKsi fm%dfma;uh m%ldYK M,lsÍug wm iqodkïj isáh hq;=h' jrla uu tfia fm%dfma;uh m%ldYKhla l, úg tla;rd n,j;a wkaOldrfha mQcdikhla fmdf,dj újrj .s, oukjd o¾YKhlska ug foúhkajykafia fmkajq fial'

.s, ±ófï wìryi yryd" fidrd.kag;a úkdYlrkag;a" urkag;a id;ka ks;ru" iQodkïj isà' iuyr uksiqkaf.a kmqre" ÿIaG l%shd u.ska wirK" ÿmam;a ñksiqkaj .s,±óu lrkq ,efí' iuyr id;ksl ksfhdað;hka" iajdñkajykafiaf.a Wreuh .s, ±óug udk n,;s'

—È<skaÞ .s,±óug;a foaYfha hgy;a wh ke;slrkakdjq ''''';eke;af;ks" fuh widm,a,d'˜ ^ wdfudaia 8(4-6&

—''''Tn bY%dfh,ays kqjrlao ujqflfklao ke;slrkag yokafkysh' iajdñkajykafiaf.a Wreuh kdia;slrkafka ^.s,oukafka & ulaksido@˜ ^2 iduqfj,a 20(19&

ukqIHhkaf.a foa .s, ±óug Ydmhlska mqMjka nj nhsn,h fmkajd fohs'

—w{dkhd uq,a wÈkjd uu ÿáñ' kuq;a jydu Tyqf.a ksjig Ydm lf<ñ' Tyqf.a orefjda iqrlaIs;lfuka ÿrej isá;s" Tjqyq fodrgqfõ§ fmdälrkq ,n;s" Tjqka .,jkag lsisfjlao ke;af;ah' Tjqkaf.a wiajekak nv.sks we;a;d lkafkah" th lgq.ia w;frka mjd .kafkah' u<m; ^fidrd& Tjqkaf.a jia;=j .s,.kag lg whd isá;s' ^fhdí 5(3-5&

foúhkajykafiaf.a odihl=f.ka fyda id;kaf.a odihl=f.ka fyda isÿjk Ydmhlskao tjeks m%;sM, f.k Èh yel'

foúhkajykafia iu. wmg we;s .súiqfuys tla fldgila jkafka wm úiska wmf.a i;=rka ks;ru mrdch lrk njgh' —;jo l%sia;=ia jykafia ;=, ks;ru wm chg muqKqjkakdjq" ish¨ ;ekaj, wm ,jd Wkajykafiaj ±k.ekSu keue;s iqj| m;=rejkakdjq foúhka jykafiag ia;=;s fõjd' ^2 fldßka;s 2(14& tkuq;a" wms foúhkajykafiag úreoaOj mõ l, úg" wm iy wmf.a wdYs¾jdo .s, ±óug Wkajykafia i;=rdg bv yßk fial'

—Tjqyq yq<. jmqrd" is<siq<`. lmd.kafkdah' Tjqkag f.dhï ke; ¦ fld<j, lr,a ke; ¦ ;snqKla " wkH foaYshka tjd .s,.kakjd we;' bY%dfh,a .s,skq ,eîh' ±ka Tjqyq cd;Ska w;frys wm%shjq Ndckhlg iudkj isá;s"˜ ^fydfIhd 8(7-9&

ls;=Kqjka úiska foúhkajykafiag úreoaOj mõ lsÍug id;ka Tjqkaj fmd<Ujkafka " i;=rka úiska Tjqka .s,±óug we;s jdrKh Tjqka fj;ska lvd ±óu msKsih' foúhkajykafia iu. wm hk .uk .ek m%fõYï úh hq;=h' Wkajykafiaf.a ck;dj Wkajykafiag úreoaOj mõ l, úg foúhkajykafia Tjqkaj .s, ouk fial'

—iajdñkajykafia i;=frl= fuka jQ fial" bY%dfh,a kgnqka l< fial ¦ ^.s,±uqfial& Wkajykafia wef.a ish¨ ud<s.d kgnqka fldg" Tyqf.a n,fldgq úkdYl<fial' hqÞ ÿj flfrys je,mSu;a fYdalh;a jeä l< fial' ^ú,dm .S 2(5& wms hd:d¾:hg uqyqk Èh hq;=h' foúhkajykafiaf.a ck;dj i;= wdYs¾jdo i;=rd úiska .s, ±ñh yel' Tyqg bv yeßfhd;a ukqIHhkajo .s, oukq we;æ mjq,a uqod,sfï fiajhg

Page 34: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

uu;a udf.a lKavdhu;a .sh úg" wmg ÿka mqÿudldr t<sorõ ug u;lhs' tla;rd N+ñhl" tu mjqf,a wdYs¾jdo .s,.kakd tla;rd j,la wmg foúhkajykafia t,sorõ l< fial' tu o¾YKfha§ " f.j,a" jdyk" uqo,a yd fjk;a wdYS¾jdo tu j,g weo.kakjd ÿáuq' tu mjq,g fndfyda w. ys.lï ;sìK' tu o¾YKh u.ska foúhkajykafia wmg fmkajqfha fï mjq, .s,sfï wNsryig f.dÿre ù isák njh' wmf.a hdÉ[d ix.%dufha§ wms fï kmqre j, ms<sn| lghq;= lf<uq'

hdÉ[d wNHdih 1

mshdfKks" wmg úreoaOj .s,±ófï úksYaph ,.dùug fya;=jq uf.a iy uf.a uq;=ka ñ;a;kaf.a mdm .ek uu miq;eú,s fjñ' mshdfKks lreKdl, uekj fhaiqia jykafia wm Wfoid Ydmh Ndr.;a ksid" ug;a uf.a mjq,g;a úreoaOj we;s id;kaf.a .s,.ekSfï Ydmh uu fhaiqia l%sia;=ia jykafiaf.a kdufhka ì| ouñ' wmf.a jdyk" ksjdi" uqo,a yd wka ish¨ wdYs¾jdo judrK f,i uu j,g wK lrkafka fhaiqia jykafiaf.a n,j;a kdufhks' fhaiqia jykafiaf.a f,a j,ska uu fï j, jid ouñ' Y=oaOd;auhdKkaf.a kdufhka th iyuq,skau jid ouñ' kej;;a Tn .s,skafka ke; lshd wKlrkafka fhaiqia jykafiaf.a kdufhks' ^ú,dm .S 2(5 " fydfIhd 14(1-2 " .,d;s 3(13 " ud¾la 11(23" t<sorõ 12(11& mokï fõ'

.s,.ekSfï wNsryi ms<sn| f;areï fkd.;a mqoa.,hka yd mjq,a j,ska ;u wdYS¾jdo id;ka úiska ±ka ±ka .s,ouñka isà' Tn ta ms<sn| lsisjla fkdlrkjdkï" id;ka mqridrï lshñka Tng iuÉp,a lrkq we;' —kqfò ish¨ i;=frda kqUg úreoaOj ;uqkaf.a uqLh úoyd" mßydifldg" o;añá l;s¦ wms wE kgnqka lf<uqj' ^.s,±uqfjuqj& ienúkau wm n,d isá oji fïh" wms Bg meñK ÿáuqhhs lsh;s ' ^ú,dm .S 2(16&

wm yd wmf.a mjqf,a wh i;=rdf.a .s,±óug f.dÿrejk nj wm olsk úg" fhfrñhd 51(34-35 ioyka lr we;s wdldrfha ú,dmhla foúhkajykafiag ke.sh hq;=h' —nìf,daksfha rcjq fknqloafkai¾ ud ldoud" ud kdia;sfldg" ud ysia Ndckhla lf,ah" Tyq §¾>fhl= fuka ud .s," udf.a m%shjq foaj,ska ;udf.a nvmqrjdf.k" ud wyl±ïfïh' ug;a udf.a udxYhg;a l< n,d;aldrh nìf,daksh msgg meñfKdajhs isfhkays jeishd lshkjd we;¦ udf.a f,a l,aÈhdfõ jeishka msgg meñfKajhs fhrei,uo lshkjd we;'˜

foúhkajykafiaf.a ueÈy;a úu yd Wkajykafiaf.a uqod,Su b,a,d Wkkaÿfjka hdÉ[d l, hq;=h'

—foúhkajykai" ug lrdKdl, uekj¦ ulaksido ukqIHhd ud .s,.kag leue;af;ah' Tyq oji uqM,af,au hqoaOlrñka ug mSvd lrhs' udf.a tÈßldrfhda oji uqM,af,au ud .s,oukag leue;af;dah' ulaksido fndfyda fofklau W`v.=lñka ug úreoaOj hqoaO lr;s'˜ ^.S;dj,sh 56(1-2& foúhkajykafiaf.a ueÈy;a ùfï m%;sm, my; ioyka foaj jpk j,ska fmkakqï lrhs'

—ud .s,.kag leu;s ;eke;a;d ;Skaÿlrk l, Wkajykafia iaj¾.fhka msysg tjd ud .<jkfial¦ ^.s;dj,sh 57(3&

—Tyq jia;= .s,.;a kuq;a tajd judrkafkah' foúhkajykafia tajd Tyqf.a nfvka msglrkfial' ^fhdí 20(15&

—uu nìf,daksfha§ fí,ag o`vqjïfldg" Tyq .s,.;a foa Tyqf.a uqLfhka t<shg kslaujkafkñ¦ ^fhfrñhd 51(44& fí,a nìf,daksfhys foúflfkla jk w;r - wY=oaOd;au .s,.ekSfï wNsryig iïnkaOj isá;s'

hdÉ[d wNHdih 2

Page 35: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

udf.a wdorKssh mshdfKks" ke`.sg udf.a i;=rkaf.ka ud .,jd .; uekj' udf.a i;=rkaf.a fndgqfjka w,a,df.k Tjqka .s,.;a ish`M foa judßkag n, lrk fuka fhaiqia jykafiaf.a n,j;a kdufhka b,a,d isáñ' wdfuka' ^.S;dj,sh 57(3" fhdí 20(15& iy fhfrñhd 51(44 mokï fõ&

udojdyeÍfï fiajhg wm .sh iuyr mjq,a j, ñksiqka .s,.ekSfï j,j,a we;s nj foúhkajykafia wmg t<sorõ lr we;' fuh wl,a urKfha ,l=Klsææ

i;=rd lshkafka fuhhs' —fIfhd, fuka wms Tjqka mK msákao j,g niskakka fuka iyuq,skao .s,.ksuq' ^ysf;damfoaY 1(12&

tjeks wjia:djl§ wmf.a hdÉ[dj .S;dj,sfha 69(15-16 ioykaj we;s wdldrhg úh hq;=h' —c,.e,au ud hg fkdflf¾jd" .eUqr ud .s,fkd.kSjd¦ j,o ud /f.k lg mshd fkd.kSjd' iajdñks" ug W;a;r ÿk uekj¦ ulaksido Tnf.a lreKd.=Kh hym;ah' Tnf.a ohdnrlï rdYsh f,i ud foig yereK uekj'

wm hdÉ[d lrk úg" foúhkajykafia urKfha wd;auh .s,oud" wmf.a kskaodj mylrk fial'

—Wkajykafia urKh iodld,hgu .s,±uqfial¦ iajdñjq foúhkajykafia ish¨ uqyqkq j,ska l÷`M msiouk fial¦ ;uka fik`.f.a kskaodjo uqM fmdf<dfjka mylrk fial' ulaksido iajdñkajykafia tal lSfial' ^fhidhd 25(8&

hdÉ[d wNHdih 3

uf.a mjq, úkdYhg m;a lrk ish`M urKfha wd;au uu yÿkd.;sñ' iajdñks ke.sg ta ish,a, .s,±uqj uekj" fhaiqia jykafiaf.a kdufhka b,a,d isáñ' fhaiqia jykafiaf.a kdufhka ÿla l÷`M msi ±uqj uekj" wmf.a kskaodj myl, uekj' ±ka isg kskaodj fjkqjg fo.=Khl f.!rjh wmg we;sjkafkah' fhaiqia jykafiaf.a n,j;a kdufhka' wdfuka'

^ysf;damfoaY 1(12 ¦ fhidhd 25(8 mokï fõ'

mßÉfþoh 12

urKh ms<sn| wNsryi

foúhkajykafia Ôjkh jkfial' ukqIHj¾.hd flfrys Wkajykafiaf.a W;alDIaG wruqK jkafka Ôjkh odkh lsÍuh' wmf.a wd;auj,g iodld, Ôjkh" wmf.a YÍrhg Ôjkh" wmf.a újdyhka yd O¾ñIaG in|;dj,g Ôjkh" wmf.a w;aj, jev flfrys Ôjkh" wmf.a uq,Hiïm;a flfrys Ôjkh" wmf.a i;=kag yd j.djkag Ôjkh" wm Ôj;ajk mßirhg Ôjkh odkh lsÍu;ah'

foúhkajykafiaf.a fuu wruqK t<sorõ lrk iuyr foaj jpk j.ka;s my; ±lafõ¦

—''''kuq;a foúhkajykafiaf.a §ukdkï" wmf.a iajdïjq fhaiqia l%sia;=ia jykafia ;=< iodld, Ôjkhh'˜ ^frdau 6(23&

—§¾>dhqIfhka Tyq iEySug ^;Dma;shg& muqKqjd" udf.a .e<ùu Tyqg olajkafkñ' ^.S;dj,sh 91(16&

—uu fkdkeiS" Ôj;aj isg" iajdñkaf.a l%shd m%ldYlrkafkñ' iajdñkajykafia o`vqjïfldg ud yslaujQfial' kuq;a ud urKhg mdjd kqÿkafial'˜ ^.S;dj,sh 118(17-18&

Page 36: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

—'''''kqUg fm%au ù" kqUg wdYS¾jdo fldg" kqU jeälr" kqUg fok f,i kqfò mshjrekag Èhq< foaYfhys§ kqfò .N_fhys M,hg iy kqfò N+ñfha M,h jk kqfò OdkHj,go uqøsl rihgo f;,aj,go kqfò .jhkaf.a fndaùugo kqfò t`M neg`M megjqkago wdYS¾jdo lrkjd we;' kqU ish¨ ukqIH j._hkag jvd wdYS¾jdo ,nkjd we;' kqU,d w;fryso kqU,df.a isõmdjqka w;fryso msßñfhlaj;a .eyeksfhlaj;a .Ekq if;laj;a j| fkdfjhs'˜ ^oaú;Sh 7(13-14&

—uu Tjqka iu. iudÞk .súiqula lrkafkñ¦ Tjqkag iqjfia ldka;drfhys jikag;a le,Ej, ksÞ.kag;a mqMjkajk f,i uu pKav uD.hka foaYfhka mylrkafkñ' uu Tjqka iy udf.a lkao jglr bvï wdYSj_ohla lrkafkñ¦ jeiai kshu ld,hg jiaijkafkñ¦ wdYS¾jdo j¾Id meñfKkjd we;' flf;a .iaj, M, yg .kafkah" foaYh tafla wiajekak foakfkah" Tjqyq Wmøj rys;j ;uqkaf.a rfgys isákafkdah¦ Tjqyq ud úiska Tjqkaf.a úh.ia lvd" Tjqka jd,alr.;a whf.a w;aj,ska Tjqka .<jd.;a;du" ud iajdñkajykafia nj Tjqka ±k.kakjd we;' lS¾;sh msKsi uu Tjqkag .ia mka;shla Wmojkakfñ" Tjqyq ;j;a foaYfhys id.;fhka úkdy fkdjkafkdah" cd;Skaf.a kskaÞdlsÍu ;j;a fkdorkafkdah' ^tilsfh,a 34(25-27"29&

by; ioyka l< foaj jpk fldgia j,g Tn fyd¢ka wjÞkh fhduq l,d kï" tajd b;d n,j;a nj;a" Tn úiska tu jpk hdÉ\djla f,i mßj¾:kh lr.ksñka" Tng;a" Tnf.a mjq,g;a" Tnf.a i;=ka yd f.dú;eka j,g;a" Tn Ôj;ajk mßirhg;a" Ôjkh uqod yeÍu msKsio Bg mriamrj mj;sk hï w;a±lSï ksIal%Sh lsÍu msKsi;a fhdod.; hq;= foaj jpk nj Tng wjfndaO jkq we;'

hdÉ[d wNHdih 1

mshdfKks" Tnjykafia Ôjkh nj uu úYajdi lrñ' ug;a udf.a mjq,g;a" udf.a j.djka yd i;=kao udf.a mßirh;a flfrys Tn jykafiaf.a wdYdj kï wm úiska tajd N=la;súÈuka m%S;su;a ùu nj uu úYajdi lrñ' fhaiqia l%sia;=ia jykafia u.ska ;Hd. l, iÞdld, Ôjkh Wfoid uu Tnjykafiag ia;=;s jka; fõñ' fhaiqia jykafiaf.a kdufhka" iÞld, ðúkh ;=, udj iqrlaIs;j ;nd.; uekj' uu udf.a YÍrhg;a" udf.a mjqf,a whg;a" ^iduðlhkag;a& wmf.a .iafld,ka ^j.djka& yd i;=ka flfrys;a" wmf.a jHdmdr" jD;a;Ska yd uQ,H iïm;a flfrys;a fhaiqia jykafiaf.a kdufhka Ôjkh m%ldYlrñ' ud wjg iïmq¾K mßirh fhaiqia jykafiaf.a kdufhka ðjkhg ke.sák fuka ud wKlrñ' N+ñh" Tnf.a Wmßu M,Þj jeälrk f,i uu fhaiqia jykafiaf.a n,j;a kdufhka wKlrñ' wdfuka' ^frdau 6(23 ¦ .S;dj,sh 91(16" .s;dj,sh 118(17-18¦ oaú;Sh l:dj 7(13-14" tilsfh,a 34(25-29" tilsfh,a 36(1-15 iy fhdí 22(28&

flfia fj;;a" foúhkajykafiaf.a Wiia wruqK —Ôjkh˜ jk nj id;ka wjfndaO lrf.k isák nj Tng wjOdrKh lsÍug leue;af;ñ' id;ka iaÒr f,iu foúhkajykafiag;a —Ôjkhg;a — úreaOj isà'

wmj mSvkhg m;alsÍfuka ^n,y;aldrlñka &fyda rjgd leu;s lr.ekSfuka fyda wdl¾YKh lr .ekSfuka fyda fjk;a wdldr fmd<Ujd.ekSï yryd mdmhg fhduql, úg" wm yd wmf.a mßirh ÿIKh jknj;a" tu.ska wmf.a j.djka" i;=ka" N+ñh yd wm flfrys foúhkajykafiaf.a úksYaph yd úkdYh meñfKk nj;a id;ka okafkah' fuu foaj jpk j,ska th meyeÈ,s fõ'

—ulaksido Tjqyq ;uqkaf.a Wia;ekaj,ska Wkajykafia fldamhg meñfKjqfjdah" ;uqkaf.a lemQ rEm j,ska Wkajykafiaf.a Êj,s;h weúiaiqfjdah' foúhkajykafia fï wid Woyiajq fial' bY%dfh,a b;d ms<sl=,al, fial' iajlSh fik`. lvqjg Ndrÿka fial¦ iajlSh Wreuhg Woyia jQ fial' .skak Tjqkaf.a ;reKhka kdia;slf<ah' Tjqkaf.a ;reKshkag újdy .Shla fkdùh'˜ ^.S;dj,sh 78(58-59" 62-63&

—ukqIH mq;%h" bY%dfh,a jxYh ;uqkaf.a rfgys jdihlroa§ Tjqka ;uqkaf.a ud._fhkao ;uqkaf.a l%shdj,skao tal wmú;% lf<dah' Tjqkaf.a ud._h ls,s jQ ia;%sfhl=f.a wmú;%lu fuka ud bsÈßfhys jqfhah' uuo Tjqka foaYh msg je.sfrjq f,a ksid;a Tjqka ;uqkaf.a rEmj,ska tal wmú;%l, ksid;a udf.a fldamh

Page 37: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

Tjqka flfrys j.=rejd cd;Ska w;rg Tjqka mkakd ±ññ' Tjqyq foaYj, úiqrejkq ,enqfjdah' Tjqkaf.a ud¾.fhao Tjqkaf.a l%shdj,o m%ldrhg Tjqka úksYAaph lf<ñ'˜ ^tilsfh,a 36(17-19&

—bY%dfh,a mq;%fhks" iajdñkajykafiaf.a jpkh widm,a,d' ulaksido inEluj;a lreKdjj;a foúhkajykafia we¢k .ekSuj;a foaYfhys ke;s fyhska foaYfha jeishka iu. iajdókajykafiag meñKs,a,la ;sfí' foia ;sîuo fndre lSuo ñkS ueÍuo fidrlï lsÍuo lduñ;Hdpdrho ñi fjk lsisjla ke;¦ f,a je.srùu msg f,a je.srùu fjhs" tneúka foaYh je<fmkjd we;" tys jik ish,af,da

by; i|yka foaj jpk ;=<ska wmg f;areï.;yels jkafka mdmh u.ska" ukqIHhkag;a" me<Eá" jDlaI,;djkag;a" i;=kag;a" N+ñhg;a urKh f.k tk njh' ^.S;dj,sh 78(58-63 ¦ fydfIhd 4(1-3& rEm kuialdrfha ;j;a m%;sM,hla ^úmdlhla& f,i wmg fmkS hkafka újdy ie,iqï j,g urKh fyda mudùu fyda újdyh m%udoùfï Ydmh fõ'

jkfha uD.hka yd wdldYfha mlaISkao we;=`Mj ³u,dksl jkafkdah' uqyqÿ u;aiHhka mjd mylrkq ,nkafkdah' ³^laIhù hkafkdah&˜ ^fydfIhd 4(1-3&

—Tjqkaf.a ;rekshkag újdy .Shla fkdùh' ^.S;dj,sh 78(63& hï ia:dkhl ukqIHhkaf.a mdmh ksid˜ iudc Ôú;hg urKh meñKsh yels nj wmg fmkS hkafkah' th t,soelafjkafka Tjqkaf.a ¥ mq;=ka fkdfhl=;a ia:dkj,g úisr hEu u.skah' iuyr cd;Ska m%cdjka iy foaYhkaj, ¥ mq;=ka ;u Wmka ìfuka úisr f.dia msg ia:dkj, mÈxÑ jk fya;=j Tng wjfndaO jkjdo@ hï m%foaYhl l, mõ ksid tys i;aj Ôú;hgo urKh meñfKa' tkï mlaISka u;aiHhka yd wydrhg .kakd isõmdjqkao tys ySkù hk njo fmkShhsæææ ^fydfIhd 4(3&

fï;dla ÿrg wm idlÉpd l, lrKq wkqj" foúhkajykafia Ôjkh §ug leu;s jk kuq;a" Wkajykafiaf.a mK;a j,g úreoaOj ler,s .eiSu;a" mdmh;a ksid ;u O¾ñIaG úksYaph tajdg úreoaOj meñKùfuka ñksia" i;aj yd me<Eáj, Ôú; j,g urKh meñKùug Wkajykafiag isÿjk nj ks.ukh l, hq;=h' fndfyda wjia:djka j,§ wm id;kaj ne|ouñka" fmdrnok urKh" foúhkajyakfiaf.ka meñfKk nj lSug uu ks¾NS; fjñæ Wkajykafia mdmhg o`vqjï fkdlr u. fkyßk fialææ

^—jrolrejka ljr m%ldrhlskaj;a ksoyia fkdlrk fialæææ kslauhdu 34(7& tneúka urKh ms<sn|

wìryig m%Odk;u úiÿula jkafka miq;eú,s úuh' (REPENTANCE) wmf.a;a" wmf.a mshjre yd uq;=ka

ñ;a;kaf.a;a" wm Ôj;ajk mßirfha óg fmr Ôj;ajQ ljfrl=f.a fyda mdm Wfoid miq;eú,s ùuhæ

—kqU,df.ka b;sßjk wh ;uqkaf.a wmrdO ksid;a ;uqkaf.a mshjrekaf.a wmrdO ksid;a kqU,df.a i;=rkaf.a foaYj,§ laIh ù hkjd we;' túg Tjqka ug úreoaOj l< fødayslfuka jqKdjq ;uqkaf.a wh;=luo ;uqkaf.a mshjrekaf.a whq;=luo" Tjqka ug úreoaOj yeisreKq ksid" ud;a Tjqkag úreoaOj yeisr Tjqkaf.a i;=rkaf.a foaYhg Tjqka meñfKjq njo lshd fokjd we;' tl,aysj;a Tjqkaf.a wpu_ÉfþÈ; is;a hgy;a ù Tjqyq ;uqkaf.a whq;=lfï o`vqju ms<s.kafkda kï uu hdfldí iu`. l, udf.a .súiqu isyslrkafkñ¦ Bidla iu. l, udf.a .súiqu;a" wdn%yï iu`. l, udf.a .súiqu;a¦ foaYho isyslrkafkñ'˜ ^f,ù l:dj 26(39-42&

kuq;a ud Tnf.a wjOdkhg mila l, hq;= lreKla we;' ñksidg;a" Ôú;hg;a" mßirhg;a" úkdYldÍ urKh f.k tk jHikh iu. .Kqfokq lsÍug wjYH miq;eú,sùfï uÜgu iy .eUqr" Wäka u;af;ka" ieye,a fjka" hdka;ñka foúhkajykafiag lrK mdfmdaÉpdrKhla úh fkdyel' iM,j;a miq;eú,sùu isÿúh hq;af;a wmf.a mdm .ek;a" wmf.a uq;=ka ñ;a;kaf.a mdm .ek;a" wmg fmr tu ia:dkfha Ôj;ajQ mqoa.,hkaf.a mdm .ek;a ksrdydrfhka hq;=j .eUqre mYapd;a;dmúu;ah' ^mdm ms<sn| wêl fYdalùu;a& fujeks ndrÿr j.lSula bgql, yelafla mjq,la ;=, fyda hï N+ñhl" iNdjla ;=," m%cdjl" f.daa;%hl" m%dka;hl fyda rgla ;=, fyda .reuh /iaùula meje;aùfukah' .reuh reiaùul uQ,O¾u fhdfj,a 2(12-17 ys i|yka lr we;' th yßhdldrj l, úg tu.ska n,dfmdfrd;a;= úh yels m%;sM, fhdfj,a 2(18-27 olajd ioyka lr we;'

Page 38: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

id;ksl Wmdhka fya;=fldgf.k foúhkajykafiaf.a ie,iqï j,g úreoaOj fndfyda —urK˜ isÿjk nj Tng wjOdkh lsÍug leñ;af;ñ" id;kaf.a tla Wmdhla jkafka mõldr l%shdjka iy iïm%odhsl pdß;% iudch ;=, ms<s.;a foa njg m;alrñka" ñksid iy Tyqf.a mßirh mdmfha .s,aùuh'

id;kaf.a fojeks Wml%uh jkafka ukqIHhkag È.ska È.gu foúhkajykafiaj Woyig ,la lsÍu u.ska ukqIHhdg;a Tyqf.a mßirhg;a foúhkajykafiaf.a Ôjkh iy fi!Nd.H fjkqjg urKh yd úkdYh ,eîug ie,eiaùuh' ^lghq;= ms<sfh, lsÍuh& f;jk Wml%uh jkafka" urKh iy úkdYh mylsÍug ukqIHhd .kakd l%shdud¾. ^m%h;akhka& j,§ Tyq ^id;ka& .ek mukla wjOdkh fhduq lsÍug ukqIHhdj fm<Uùuh' urKh yd úkdYh id;akf.ka muKla meñfKk nj fndfyda iNdmd,ljre W.kajkafka fï ksidh' Tjqka ks;ru id;kag úreoaOj .sks tùug ukqIHhkaj fmd<Uj;s' isõjeks Wml%uh jkafka miq;eú,s ùug ^mdmh w;yeÍug& úreoaOj ukqIHhkaf.a is;a ±ä lsÍuh' mia jeks Wml%uh jkafka miq;eú,s ùug iqodkï" yoj;a újD; lr.;a whj id;kaf.a fm<Uùu hgf;a" Tjqka isák ia:dkfha fmr Ôj;ajQ whf.a mdm Wfoid fyda ;u uq;=ka ñ;a;kaf.a mdm Wfoid wdfoaY ù miq;eú,s ùfï j.lSu Ndr fkdf.k Tjqkaf.a mdm muKla mdfmdÉpdrKh lsÍug Tjqkaj fm<Uùuh' fï wdldrfhka foúhkajykafiaf.ka meñfKk urKh iy úkdYh fkdkej;S l%shdflf¾' b;d ´kElñka ksrdydrfhka isáñka" igkaldó hdÉ[dj, fhÿk;a ksishdldr miq;eú,sùula fkdue;sùu fya;=fjka urKh iy úkdYh" ukqIHhka ;=,;a" mlaISka isúmdjqka iy mßirh ;=,;a fkdlvjd mj;S'

hdÉ[d wNHdih 2

mshdfKks" kmqr foi ne,Sug Tnjykafiaf.a weia m%sh ke;s nj uu oksñ' wmf.a iy wmf.a uq;=ka ñ;a;kaf.a fkdmk;alï ksid Tnf.a úksYaph wm flfrys we;s nj f;areï .ksñ' mshdfKks wmo" wmf.a uq;=kañ;a;kao" fï N+ñfha Ôj;ajQ who Tnjykafiag úreoaOj n,j;a f,i mõlr we;s nj m%ldY lrñ' iajdñks udf.a uqyqK Tn foig ti ùug mjd uu ,eÊcd fjñ" kuq;a iajdñks wkqlïmdl, uekj' Tnjykafiag úreoaOj lr we;s ish¨ wdldr rEmmjkaokdjka" .=ma; úoHd;aul lghq;=" f,a ye,só" ,sx.sl ÿrdpdrhka" wd.ñl ÿrdpdrhka" uq,Huh ÿrdpdrhka j,g iudj ÿk uekú' fhaiqia jykafiaf.a f,a wm Wfoid wdfoaaY fõjdæ ^n,j;a f,i l%shd;aul fõjdæ& wmg;a wfma N+ñhg;a úreoaOj l%shdlrk mdmh ms<sn| ish`M igyka" wmg úreoaOj ,shd we;s ish¨ ksfhda. iy w;aigyka fhaiqia jykafiaf.a f,a j,ska uld yeßh uekj' iajdñks" wm úkdY fkdjk msKsi Tnjykafiaf.a Woyi wm fj;ska yrjd .; uekj' mshdfKks" .Kka 25 ys fudafiia iy msfkydia bY%dfh,a ck;dj Wfoid ueÈy;a jQ úg" Tnjykafia m<s;=re ÿkakdfiau" wm w;frka fï urKh yd úkdYh kej;=j uekj' iajdñkajykai wmg kej;;a Ôjkh iy iudodkh ia:dms; l, uekj" wmf.a mjq,aj,g;a" wmf.a jDlaI,;d§hg;a" N+ñhg;a" Ôjkh;a" iduh;a fhaiqia jykafiaf.a n,j;a kdufhka iaÓms; l, uekj' wdfuka ^f,ù l:dj 26(40-42 ¦ Þksfh,a 9(5-19 ¦ .Kka l:dj 25(1-9¦ 1fhdydka 1(9-10 hk fldgia mokï fõ' &

ud¾.h;a ienEj;a Ôjkh;a jkakdjq fhaiqia l%sia;=ia jykafiaf.a meñkSu ksid Ôjkh f.k taug foúhkajykafiaf.a wNsm%dh ;j;a n,j;a jkafkah'

—fidrlï lrkag;a" urkag;a" úkdY lrkag;a ñi fidrd tkafka ke;' kuq;a ud wdfõ Tjqkag Ôjkh ,efnk msKsi;a th wêl f,i ,efnk mKsi;ah˜' ^fhdydka 10(10& kuq;a fuu foaj jpkfha uq,a fldgi wms w;miq fkdl, hq;=h' urKh iy úkdYh uQ,sl jYfhka hlaIhdf.a l%shdjkah' hlaIhd úiska isÿ lrk urKh iy úkdYh l%sia;=ia jykafia ;=, keje;aúh yel'

—mõlrk ;eke;af;a hlaIhdf.kah¦ ulaksido hlaIhd mgka.ekafï isg mõlrkafkah' foúhkajykafiaf.a mq;%hdKka m%ldYlrkq ,enqfõ fï msKsih" tkï hlaIhdf.a l%shd úkdY lrk msKsih'˜ ^1 fhdydka 3(8&

hïlsis mqoa.,fhla iQodkïj ikakoaOj isákafka Tyq$weh l%sia;=ia jykafia ;=, isàkï" muKlah' Tyq fyda weh w¨;a Wm; ,nd we;skï muKs' ìfIdmajre" mdiag¾jre" mQcljre" uõ ckrd,a;=ñh" msh

Page 39: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

ckrd,a ;=ud" .S;sld lKavdhfï idudðlhka" hdÉ[d lKavdhfï idudðlhka" hkd§ iNdfõ jevlghq;=j, l%shdYS,Sj isák kuq;a" Tjqka .e,ùu fkd,nd iàu msKsi l%shd lsÍu id;kaf.a tla Wml%uhla nj jgyd .ekSug fuu.ska myiq jkafkah' id;kaf.a n,h rod mj;skafka mdmh ;=<h'

—urKfha lgqj kï mdmhh¦ mdmfha n,h kï jHjia:djh˜' ^1 fldßka;s 15(56& ^urKh isÿ lrk lgqj kï mdmhhs" mdmhg n,h ,efnkafka jHjia:dfjkah'&

mdmh hlIhdg fodr újD;lr fohs' —'''';dmamhla lvkakdg i¾mfhla oIaG lrh‘ ^foaYkdldrhd 10(8& tuksid urKh ms<sn| fyda id;kaf.a fjk;a ´kEu l%shdjla ms<sn|j lghq;= lrk úg mdmh ms<sn|j lghq;= l,hq;=fõ' mdmh ms<sn|j lghq;= lsÍug" b;d n,j;a wdhqOhla jkafka uyd mßudKfha iqNdrxÑ m%ldY lsÍu fõ' ukqIHhkaf.a újdyhka j,g;a" jHdmdßl ie,iqï j,g;a" o¾YKj,g;a" jevigyka j,g;a" jDlaI,;dj,g;a" i;=kag;a" iDcq f,i urKh f.k tkakg id;kag yel' ^yels jkafkah& id;kaf.a fuu Wml%u .ek wms fke±k isákjd kï Tyq wfmka whq;= m%fhdack .kq we;' ^Tyq jdishla ,nd .kq we;'& ^2 fldßka;s 2(11& tu ksid wmf.a Ôú; j," wmf.a jevlghq;= fyda ie,ls,su;ajk ldrKdjka flfrys urKfha i,l=kq fyda urKfha wd;auh ms,sn| lghq;= lsÍug wms foúhkajykafia iu. taldnoaO úh hq;=h' wms foúhkajykafiaf.a ueÈy;a ùu b,a,d hdÉ[d l< hq;=hs'

—Wkajykafia urKh iodld,hgu .s,±uqfial¦ iajdñjq foúhkajykafia ish¨ uqyqkq j,ska l÷`M msiouk fial¦ ;uka fik`.f.a kskaodjo uqM fmdf<dfjka mylrk fial' ulaksido iajdñkajykafia tys tal lSfial'˜ ^fhidhd 25(8&

—tfy;a kqUj kdia;slrk ish,af,dau kdiajkafkdah¦ kqfò tÈßldrhka ish,af,dau jd,g hkafkdah¦ kqfUka fld,a, lkafkda fld,a,hla jkafkdah¦ kqfUka W÷rd.kak ish,a,kao fld,a,hla fldg mdjd fokafkñ' msgoukq ,enq ;eke;a;sh" uE lsisfjl= úiska fkdi,lk isfhdkah lshd kqUg lshk,o neúk"a uu kqUg ikSm ,nd§ kqfò myr iqjlrkafkñ' iajdïkajykafia lshk fial'— ^fhfrñhd 30(16-17&

—uu Tjqka ñkS jf,a n,fhka ksoyialrkafkñ¦ Tjqka urKfhka uqod.kafkñ' tïnd urKh" kqfò jix.; fld;eko@ tïnd ñkS j, kqfò úkdYh fld;eko@ miq;eú,a, udf.a weia j,ska ie.ù ;sfnhs'˜ ^fydfIhd 13(14&

— fudavfhda ;uqkaf.a wmrdO ksid;a whq;=lï ksid;a mSvd ú¢;s' Tjqkag ish¨ wdldr lEu wm%sh fõ¦ Tjqyq urK oajdrj,g <xfj;s' túg Tjqyq ;uqkaf.a úmf;a§ iajdñkag fudr.i;s' Wkajykafia Tjqkaf.a úm;a;sj,ska Tjqka .,jkfial' Wkajykafia iajlSh jpkh tjd Tjqka iqjfldg Tjqkaf.a úkdYj,ska uqodyßk fial'˜ ^.S;dj,sh 107(17-20&

urKh Tng ;¾ckh lrkjdo@ Tnf.a fyda Tn fm%au lrk whf.a urK ms<sn| isysk olskjdo@ ñks fmáá" w¨;ska lemQ ñkSj,j,a" .s,ka r:" fyda u<f.j,a ms<sn| isysk Tng fmfkkjdo@ Tn .súi.;a újdyh fyda Tnf.a újdy Ôú;h" Tnf.a jHdmdrh" /lshdj fyda Tnf.a fiajh uefrñka mj;skjdo@ tfiakï Tn ksrdydrfhka iy hdÉ[dfjka hq;=j urKfha wd;auh ms<sn| Tn lghq;= l, hq;=h' by; lS foaj jpk fldgia ;=k w,,d Tng n,j;a f,i ^m%pkavldÍ f,i& hdÉ[d l, yel' úfYaifhkau ueÈhï rd;%s ld,fha§ tkï rd;%s 12 fmrjre 3;a w;r ld,fha§h' ;jÿrg;a b;d blaukska mqoa.,sl iy mjq,a ñ§u i|yd iqodkï lrkak'

hdÉ[d wNHdih 3

mshdfKks" ud flfrys Tn jykafiaf.a is;=ú,s Ôjkh;a" iudodkh;a ksid ia;=;sjka; fjñ' ud fkduefrk nj uu m%ldYlrñ' Ôj;ajkakjqkaf.a foaYfhys iajdñkajykafiaf.a l%shdjka m%ldY lsÍu mKsi mSj;afjñ' fhaiqia jykafiaf.a kdufhka uu urKfha wd;auhg ^;g& ;rjgq lrñ' fhaiqia jykafiaf.a kdufhka kqUg foúhkajykafiaf.a wd;auh úiska iïmQ¾Kfhkau .s,ouk fialajd' ugo ud fm%au lrkakkago úreoaOj ie,iqï lr we;s ish`M urKfha wd;au uu fhaiqia jykafiaf.a kdufhka

Page 40: Expose and Destroy- Onyechi Daniel

ksy`v ia:dkhg m,jd yßñ' urKh¦ kqU meñfKk l=uk ia:dkhla fyda fõjd' uu Y=oaOd;auhdKkaf.a .skafkaka th úkdY lr ouñ' wmg úreoaOj urKfha jpk l:d lrk iEu mQcdikhlgu;a" iEu hlaI lKavdhulg;a úreoaOj fhaiqia l%sia;=ia jykafiaf.a kdufhka uu iïmQ¾K úkdYh m%ldY lrñ' wmg úreoaOj urKh t,a, lsÍug fhdod we;s lKakdä" fíiï j, c,h" m<s.= f.da," rElv" id;ksl l=rei" lsksis" ish¨ wdldr iqr" ,l=Kq yd ia:ïN hk fï ish¨ WmlrK uu fhaiqia jykafiaf.a kdufhka úkdY lrñ' mshdfKks" udj urKh msKsi le|jkakdjq ´kEu wjia:djl§ úÿ,sfhka ms<s;=re § Tjqka úisr hejqj uekù' fhaiqia jykafiaf.a n,j;a kdufhka b,a,d isáñ' wdfuka'

mshdfKks" uu YoaOd;auhdKka wdYajdi lrñ' fhaiqia jykafiaf.a reêrfhka wdjrKh l, uekj" udf.a Ôú;hg iqjh iy iïmQ¾K m%;sia:dmkh ms<s.ksñ' fhaiqia jykafiaf.a kdufhka" wdfuka'

^.S;dj,sh 107( 17-20 ¦ fhidhd 25(8" fydfIhd 13(14 " fhfrñhd 30(17-18" uf;õ 18(18 ¦ fhdí 27(3 u; mokï jQ hdÉ\djls' &