evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna...

111
1 evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis garemosdacviTi da socialuri politika damtkicebulia direqtorTa sabWos mier 2008 wlis 12 maiss garemosdacviTi da socialuri politika inglisuridan sxvadasxva enaze iTargmna – maT Soris qarTulad, evrobankis dainteresebul wreebSi politikis ukeTesad gagebis xelSesawyobad. evrobankma izruna sando Targmani warmoedgina, Tumca mis sizustesa da avTenturobaze garantias ar kisrulobs. Tu inglisur dedansa da Targmans Soris Seusabamobebi iarsebebs upiratesoba unda mieniWos garemosdacviTi da socialuri politikis inglisur variants.

Transcript of evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna...

Page 1: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

1

evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis

garemosdacviTi da socialuri politika

damtkicebulia direqtorTa sabWos mier 2008 wlis 12 maiss

garemosdacviTi da socialuri politika inglisuridan sxvadasxva enaze iTargmna – maT Soris qarTulad, evrobankis dainteresebul wreebSi politikis ukeTesad gagebis xelSesawyobad. evrobankma izruna sando Targmani warmoedgina, Tumca mis sizustesa da avTenturobaze garantias ar kisrulobs. Tu inglisur dedansa da Targmans Soris Seusabamobebi iarsebebs upiratesoba unda mieniWos garemosdacviTi da socialuri politikis inglisur variants.

Page 2: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

2

sarCevi

garemosdacviTi da socialuri politika A. politikis miznebi

B. evrobankis mier nakisri valdebuleba

C. garemosdacviTi da socialuri sakiTxebis integrireba proeqtebis ganxorcielebis procesSi: evrobankis roli da pasuxismgebloba

D. evrobankis sazogadoebrivi angariSgeba da angariSvaldebuleba

E. investiciebis stimulireba mniSvnelovani garemosdacviTi da socialuri sargeblis misaRebad, maT Soris sxvebTan partnioruli muSaobis gziTac

F. qveynebis da dargobrivi strategiebi

G. instituciuri da ganmaxorcielebeli meqanizmebi

danarTi 1: A kategoriis proeqtebi danarTi 2: evrobankis garemosdacviTi da socialuri gamonaklisebis

nusxa samoqmedo moTxovnebi moTxovna 1: garemosdacviTi da socialuri Sefaseba da marTva moTxovna 2: Sromisa da samuSao pirobebi moTxovna 3: garemos dabinZurebis prevencia da zemoqmedebis Semcireba moTxovna 4: adgilobrivi Temebis janmrTelobis dacva, usafrTxoeba da

daculoba moTxovna 5: miwis nakveTebis Sesyidva, aranebayoflobiTi gansaxleba da

ekonomikuri adgilmonacvleoba moTxovna 6: biomravalferovnebis konservacia da bunebrivi resursebis

habitatis mdgradi marTva moTxovna 7: regionis ZirZveli mosaxleoba moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis CarTuloba

Page 3: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

3

evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis garemosdacviTi da socialuri politika

A. politikis miznebi

1. evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis banks (SemdgomSi `evrobanki~), misi sadamfuZneblo wesdebis, evrobankis daarsebis xelSekrulebis1 Tanaxmad, nakisri aqvs valdebuleba, xeli Seuwyos `garemos jansaR da mdgrad ganviTarebas~ yvela Tavisi sainvesticio da teqnikuri TanamSromlobis programis farglebSi. evrobanks2 miaCnia, rom mdgradi ganviTareba saqmis warmatebuli marTvis arsebiTi aspeqtia. amitom, radgan evrobankis misia mdgomareobs samoqmedo qveynebSi sabazro ekonomikis reJimSi gadasvlis gaZlierebasa da kerZo mewarmeobis stimulirebaSi, mis mier mdgrad ganviTarebasTan dakavSirebiT nakisri valdebuleba uciloblad kavSirSia am miznebTan. evrobankis mier dafinansebuli yvela proeqti unda akmayofilebdes bankis ZiriTad samoqmedo principebs Sevsebis, gardaqmnis efeqtis da mdgradi sabanko saqmianobis warmarTvis sferoebSi. amasTanave, evrobanki acnobierebs, rom mdgradi ganviTarebis miznebis dafinanseba bankis saqmianobis prioritetebSi upirveles adgils unda ikavebdes.

2. politikis Taobaze winamdebare ganacxadi moicavs mdgradi ganviTarebis garemosdacviT da socialur aspeqtebs. warmodgenil dokumentSi socialuri aspeqtebi gulisxmobs (a) Sromis standartebs da samuSao pirobebs, maT Soris sawarmoo jandacvisa da usafrTxoebis momsaxurebebs, (b) adgilobriv Temebze zemoqmedebas sazogadoebrivi jandacvis, usafrTxoebis, daculobis, genderuli Tanasworobis, ZirZvel mosaxleobaze da kulturul memkvidreobaze zemoqmedebis, aranebayoflobiTi gansaxlebis da sabaziso momsaxurebis xelmisawvdomobis gaTvaliswinebiT. politikaSi gansazRvrulia evrobankis mier garemosdacviTi da socialuri mdgradobis xelSesawyobad nakisri valdebulebis praqtikuli realizaciis mizniT gansaxorcielebeli proncipebi, rac Semdegi meqanizmebiT miiRweva:

garemosdacviTi da socialuri sakiTxebis gatareba mis mier ganxorcielebuli yvela proeqtisa da programis farglebSi,

klientebisTvis imgvari garemosdacviTi da socialuri samoqmedo moTxovnebis gansazRvra, romlebic maT bankisaTvis misaReb vadebSi unda Seasrulon,

evrobankis da misi klientebis Sesabamisi rolis da pasuxismgeblobis gansazRvra mdgradi Sedegebis misaRwevad, winamdebare politikis ganacxadis da samoqmedo moTxovnebis Tanaxmad,

1 ixileT evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis daarsebis xelSekrulebis muxli 2(vii), 2 politikis ganacxadis winamdebare dokumentSi `evrobanki~ da `banki~ gulisxmobs evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis banks.

Page 4: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

4

strategiuli miznebis dasaxva maRali garemosdacviTi da socialuri sargeblis mqone proeqtebis xelSewyobisaTvis.

B. evrobankis mier nakisri valdebulebebi

3. evrobanks surs, rom misi garemosdacviTi da socialuri Sefasebis, aseve monitoringis procesis ganxorcielebiT mis mier dafinansebuli proeqtebis farglebSi uzrunvelyofili iyos:

socialuri da garemosdacviTi TvalsazrisiT proeqtebis mdgradoba,

proeqtebis farglebSi Sesabamisi kompaniebis muSa-mosamsaxureTa da adgilobrivi Temebis uflebaTa gaTvaliswineba,

proeqtebis struqturisa da funqcionirebis Sesabamisoba moqmed maregulirebel wesebTan da miRebul saerTaSoris praqtikasTan.

am miznebis warmatebuli praqtikuli ganxorcielebisTvis evrobankma miiRo yovlismomcveli nusxa konkretuli samoqmedo moTxovnebisa romelTa dakmayofileba moeTxovebaT mis klientebs da romlebic moicavs garemoze da socialuri zemoqmedebisa da faqtorebis ZiriTad sakiTxebs. bankma valdebuleba ikisra, xeli Seuwyos `evrokavSiris garemosdacviTi standartebisa~ da `garemos dacvis sferoSi evropuli principebis” - romelTac banki Tavad miuerTda –Sesrulebas, rac asaxulia samoqmedo moTxovnebSi3. evrobanki imedovnebs, rom klientebi moaxdenen maT proeqtebTan dakavSirebuli garemosdacviTi da socialuri sakiTxebis marTvas, raTa moxdes samoqmedo moTxovnebTan ganuxreli Tanxvedra. bankis roli mdgomareobs SemdegSi: (a) ganixilos klientebis Sefaseba, (b) daexmaros klientebs Sesabamisi da efeqturi zomebis SemuSavebaSi samoqmedo moTxovnebis Sesabamisad socialuri zemoqmedebisa da garemoze uaryofiTi zemoqmedebis Tavidan acilebis, an, im SemTxvevebSi, Tu es SeuZlebelia – maTi minimumamde dayvanis, Semsubuqebis, anazRaurebis an kompensirebis mizniT, (g) daexmaros damatebiTi garemosdacviTi an socialuri sargeblis miRebis SesaZleblobaTa gamovlenaSi, (d) awarmoos Tavis garemosdacviT da socialur moTxovnebTan proeqtis Sesabamisobis monitoringi, sanam proeqtSi finansuri interesi aqvs4.

3 evropis garemosdacviTi principebis teqsti SegiZliaT ixiloT Semdeg bmulze: www.eib.org/infocentre/epe/declaration/index.htm. es aris proeqtebis dafinansebisas garemosdacviTi principebis, praqtikisa da standartebis harmonizaciis gafarToebisken mowodebis sapasuxod gamocemuli dokumenti. evropis garemosdacviTi principebi miiCneva dargobriv saxelmZRvanelo dokumentad, rogorc es aRiarebulia evrogaerTianebis Sesaxeb xelSekrulebaSi, da evrokavSiris meorad kanonmdeblobaSi Setanil praqtikad da standartebad. xsenebuli dokumentis farglebSi nakisri valdebulebebi asaxulia pirvel, me-3, me-4 da me-10 samoqmedo moTxovnebSi. 4 winamdebare politikis ganacxadis farglebSi evrobanki ver iqneba aRqmuli, rogorc finansur interesis mqone dawesebuleba iseT proeqtSi, sadac mas gayiduli aqvs misi kuTvnili wili investiciaSi (kreditis an wilobrivi monawileobis saxiT) an gamosulia am investiciidan mogvianebiTi dafarvis pirobiT.

Page 5: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

5

4. evrobanki gaaZlierebs SemoTavazebuli proeqtebis5 ekonomikuri gardaqmnis efeqtis Sefasebas, raTa ufro naTlad aisaxos gardaqmnis sistemuri mdgradobis faqtori da am sferoSi strategiuli midgomis sargebeli. mdgradi ganviTarebis orientirebis Sesabamisad, evrobankis mier dafinansebuli nebismieri proeqti srul SesabamisobaSi mova bankSi damkvidrebul ekonomikuri gardaqmnis misiasTan.

5. evrobanki isurvebs iseTi proeqtebis dafinansebas, romlebsac gaaCniaT iseTi damatebiTi garemosdacviTi da socialuri sargeblis motanis potenciali, rogoricaa, magaliTad, Sesabamisi adgilobrivi Temebis socialur-ekonomikuri sargebeli da SeZlebisdagvarad – proeqtTan SexebaSi myofi mxareebisTvis xsenebuli sargeblis Tanabari xelmisawvdomoba. gansakuTrebuli yuradReba daeTmoba iseT proeqtebs, romlebic prioritetebis saxiT moicaven regionSi arsebuli garemosdacviTi da socialuri sakiTxebis mogvarebas da romelTa farglebSic stimulirebulia evrokavSiris strategiebis ganxorcieleba, magaliTad, klimatis cvlilebis efeqtis Semcireba da adaptacia, gaudabnoeba, biomravalferovnebis konservacia, energoefeqturoba da resursebis efeqturoba, siRaribis Semsubuqeba, wesieri samuSaos xelSewyoba, socialuri gariyulobis Semcireba, sabaziso momsaxurebebis xelmisawvdomoba, genderuli Tanasworoba, gamWvirvaloba da socialuri ganviTareba. evrobanki aseve gaiTvaliswinebs, ramdenad Seitans SemoTavazebuli proeqtebi wvlils maspinZeli qveynis ganviTarebaSi da moutans Tu ara saerTo ekonomikur, socialur an garemosdacviT sargebels adgilobriv Temebs, romlebzec zegavlenas axdens proeqti. evrobanki Camoayalibebs partniorul gaerTianebebs klientebTan maTi qmedebebiT damatebiTi sargeblis motanis mizniT, grZelvadian perspeqtivaSi mdgradobis gaumjobesebis da maTi garemosdacviTi da socialuri marTvis SesaZleblobebis gasaZliereblad.

6. evrobanki acnobierebs klimatis cvlilebis efeqtis Semcirebis da adaptaciis mniSvnelobas. es sakiTxebi bankis regionuli saqmianobis prioritetebs warmoadgens. evrobanks ganzraxuli aqvs, ufro ganaviTaros Tavisi midgoma klimatis cvlilebasTan dakavSirebiT, gansakuTrebiT saTburis gazebis Semcirebis, adaptaciis, ganaxlebadi da gaumjobesebuli energoefeqturobis stimulirebis TvalsazrisiT da dafinansebul proeqtebSi am faqtorebis gaZlierebuli aqcentirebiT.

7. evrobanks naTlad aqvs gaTviTcnobierebuli mis mier nakisri valdebulebebi korporatiuli gamWvirvalobis6, angariSvaldebulebis da dainteresebuli wreebis CarTulobis kuTxiT. is sistematurad SesTavazebs farTo sazogadoebas angariSs garemosdacviT da socialur sakiTxebTan dakavSirebiT gaweuli saqmianobis Sesaxeb da

5 proeqtebis farglebSi ekonomikuri gardaqmnis efeqti fasdeba evrobankis mTavari ekonomistis aparatis mier. damatebiTi informaciisTvis ixileT evrobankis bmuli Semdeg misamarTze: http://www.ebrd.com/country/sector/econo/impact.htm. 6 evrobanks konkretuli moTxovnebi gaaCnia jansaRi mmarTvelobis, fulis gaTeTrebis, meqrTameobis da korufciis, Semosavlebis gamWvirvalobis da tarifebis gamoqveynebis sakiTxebTan dakavSirebiT, romlebic Camoyalibebulia evrobankis sxva strategiul dokumentebSi.

Page 6: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

6

CaerTveba dainteresebuli mxareebis wreSi gamarTul mniSvnelovan dialogSi. evrobanki waaxalisebs msgavsi jansaRi praqtikis danergvas misi klientebis saqmianobaSi. saxeldobr, evrobanki klientebisgan elis dainteresebuli wris gamovlenas da sistematuri kavSiris qonas, aseve proeqtTan SexebaSi myofi adgilobrivi Temebis procesSi CarTulobis uzrunvelyofas informaciis gaziarebis, konsultaciebis warmoebis, informirebuli monawileobis gziT, raTa banki darwmundes, rom es procesi proeqtTan dakavSirebuli zemoqmedebis tolfasia. dainteresebul wreebTan aseTi urTierToba unda Seesabamebodes `garemos dacvis sakiTxebSi informaciis xelmisawvdomobis, gadawyvetilebaTa miRebis procesSi sazogadoebis monawileobis da samarTlis misawvdomobis Sesaxeb~ gaero-s evropisaTvis ekonomikuri komisiis konvenciisa da evrokavSiris garemoze zegavlenis Sefasebis Sesaxeb direqtivis suliskveTebas, miznebsa da orientirebs7, xolo proeqtebma, romlebmac garemoze potenciurad mniSnelovani zegavlena SeiZleba moaxdinon saerTaSoriso masStabiT, unda daakmayofilon gaero-s evropisaTvis ekonomikuri komisiis konvencia saxelmwifoTaSoris konteqstSi8 garemoze zemoqmedebis Sefasebis Sesaxeb, am konvenciis ratificirebis statusis miuxedavad.

8. evrobanki mxars uWers frTxil damokidebulebas bunebrivi biomravalferovnebis resusebis (magaliTad, gareul cxovelTa samyaros, wylis binadrebis, tyis produqtebis) konservaciis, marTvis da mdgradi gamoyenebisadmi da Seecdeba, Tavis saqmianobaSi uzrunvelyos iseTi zomebis gaTvaliswineba, romlebic kritikuli mniSvnelobis habitats daicavs da SeZlebisdagvarad gaaZlierebs maT bunebriv saarsebo pirobebsa da biomravalferovnebas.

9. evrobanki aqtiurad Seecdeba, mis mier ganxorcielebuli

investiciebis farglebSi garkveuli wvlili Seitanos garemosdacviT, Sromis, korporatiuli pasuxismgeblobis9 da garemosdacviT sakiTxebze sazogadoebis informirebis sferoSi arsebuli Sesabamisi principebis da saerTaSoriso kanonmdeblobis efeqtur ganxorcielebaSi. es principebi da wesebi Camoyalibebulia konvenciebSi, saerTaSoriso xelSekrulebebSi, mravalmxriv, regionul an ormxriv SeTanxmebebSi, iseve, rogorc Sesabamis arasavaldebulo iuridiul instrumentebSi. evrobanki mizanmimarTulad ar daafinansebs proeqtebs, romlebic daarRveven Sesabamisi saerTaSoriso xelSekrulebebisa da garemosdacviT, adamianis uflebebisa da mdgradi ganviTarebis sakiTxebTan dakavSirebuli SeTanxmebebis farglebSi qveynis mier nakisr valdebulebebs, rac proeqtis Sefasebis etapze gamovlindeba.

7 `arhus konvencia~, damatebiTi informaciis misaRebad ewvieT Semdeg bmuls: www.unece.org/env/pp/ 8 `espu konvencia~ damatebiTi informaciis misaRebad ewvieT Semdeg bmuls: www.unece.org/env/eia/ 9 saerTaSoriso doneze SeTanxmebuli instrumentebi, romlebic ukavSirdeba korporatiul pasuxismgeblobas, gulisxmobs Sromis saerTaSoriso organizaciis principebis sammxriv deklaracias mravalerovani sawarmoebis da socialuri politikis Sesaxeb, aseve ekonomikuri TanamSromlobisa da ganviTarebis organizaciis instruqcias mravalerovani sawarmoebis Sesaxeb.

Page 7: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

7

10. evrobanki iTanamSromlebs sxva saerTaSoriso safinanso dawesebulebebTan, evrokavSirTan, ormxriv donorebTan, gaero-s saagentoebTan da sxva organizaciebTan efeqturi intervenciebis koordinaciis mizniT misi wevri qveynebis mdgradi regionuli an dargobrivi ganviTarebis xelSesawyobad. sxva saerTaSoriso safinanso dawesebulebebTan erTad proeqtebis Tanadafinansebisas evrobanki iTanamSromlebs maTTan proeqtebis Sefasebis, saproeqto moTxovnebis da monitoringis sakiTxebze saerTo midgomis SesamuSaveblad.

11. teqnikuri TanamSromlobis saqmianobis farglebSi evrobanki Seecdeba, mobilizacia gauwios daxmarebas unar-Cvevebis gaumjobesebis programebis gansaxorcieleblad da daxmarebis sxva formebis uzrunvelsayofad, raTa gaZlierdes mis mier dafinansebuli proeqtebi, mag. mdgradi biznesis warmoebis praqtikis da korporatiuli pasuxismgeblobis stimulirebiT, aucilebeli unar-Cvevebis gaumjobesebiT garemosdacviTi da socialuri sakiTxebis gansaxilvelad da samarTavad mis samoqmedo qveynebSi, an evrobankis mier dafinansebuli proeqtebiT warmoqmnili potenciuri sargeblis Tanabari wvdomis SesaZleblobebis gazrdiT.

12. evrobanki CaerTveba Tematuri politikis dialogSi da saWiroebisamebr uzrunvelyofs teqnikur daxmarebas mTavrobis warmomadgenlebisa da sxva partniorebisaTvis mdgrad ganviTarebasTan dakavSirebuli struqturuli da endemuri sakiTxebis mosagvareblad.

13. evrobanki Tavisi Sida saqmianobis procesSi ixelmZRvanelebs garemosdacviTi sakiTxebis (maT Soris energetikis da resursebis efeqturobis, narCenebis Semcirebis da gadamuSavebis sakiTxebis) marTvisa da sakadro resursebis marTvis (mag. Tanabari SesaZleblobebi, profesiuli da piradi cxovrebis balansi, jandacva da usafrTxoeba) sferoSi saukeTeso praqtikiT,. evrobanki iTanamSromlebs iseT momwodeblebTan da kontraqtorebTan, romlebic aseve xelmZRvaneloben maRali garemosdacviTi da socialuri standartebiT. evrobanki gaiTvaliswinebs mdgradi ganviTarebis sakiTxebs sakuTari saWiroebisaTvis saqonlisa da momsaxurebis Sesyidvisas.

Page 8: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

8

C. garemosdacviTi da socialuri sakiTxebis integrireba proeqtebis ganxorcielebis procesSi: evrobankis roli da pasuxismgebloba

proeqtis Sefasebis etapi: saerTo midgoma

14. evrobankis mier dafinansebuli yvela proeqti eqvemdebareba garemosdacviT da socialur Sefasebas, raTa evrobankma gadawyvitos dafinansebis mizanSewoniloba da pozitiuri gadawyvetilebis miRebis SemTxvevaSi romeli garemosdacviTi da socialuri sakiTxebi unda iqnes mogvarebuli degegmarebis, dafinansebisa da ganxorcielebis etapebze. evrobankis socialuri da garemosdacviTi sakiTxebis Sefaseba integrirebulia evrobankis mier proeqtebis saerTo Sefasebis procesSi, maT Soris finansuri da reputaciis riskis faqtorebis Sefasebis da potenciuri garemosdacviTi da socialuri SesaZleblobebis gamovlenis mizniT. es Sefasebis procesi Sesabamisia proeqtis arsTan da masStabTan da Seesatyviseba garemosdacviTi da socialuri riskis faqtorTa da zegavlenis doneebs. Sefasebis procesSi xdeba imis garkveva, Tu ramdenad daakmayofilebs evrobankis dafinansebiT mxardasaWeri saqmianoba politikis winamdebare ganacxadis pirobebs da masSi Camoyalibebul samoqmedo moTxovnebs. klientis pasuxismgeblobas warmoadgens imis uzrunvelyofa, rom saWiro detaluri SeswavliT, informaciis gaziarebiT da dainteresebuli wreebis CarTulobiT dakmayofildes pirvelidan meaTes CaTvliT samoqmedo moTxovnebi. Semdeg es informacia gansaxilvelad waredgineba evrobanks misi sakuTari Sefasebis erT-erTi Semadgeneli nawilis saxiT. evrobanki warmodgenil informacias ganixilavs da klients urCevs bankis moTxovnebis dakmayofilebis yvelaze mizanSewonil gzebs.

15. evrobankis garemosdacviTi da socialuri sakiTxebis Sefaseba

gulisxmobs sami ZiriTadi faqtoris gaTvaliswinebas: (a) garemosdacviTi da socialuri zemoqmedeba da SemoTavazebul proeqtTan dakavSirebuli sakiTxebi, (b) klientis mier valdebulebis aReba da misi SesaZlebloba, moagvaros sxvadasxva zemoqmedeba da wamoWrili sakiTxebi winamdebare politikis Sesabamisad, da (g) mesame mxareebis roli winamdebare politikasTan Sesabamisobis miRwevaSi.

16. evrobankma SeiZleba uari ganacxados SemoTavazebuli proeqtis

dafinansebaze garemosdacviTi an socialuri sakiTxebis gamo, magaliTad, rodesac SemoTavazebuli proeqtiT ver xerxdeba garemosdacviTi da socialuri sakiTxebis gamosworeba bankisTvis damakmayofilebeli saxiT da savaraudod verc momavalSi moxdeba winamdebare politikis ganacxadSi Camoyalibebuli samoqmedo moTxovnebis dakmayofileba evrobankis mier gonivrulad gansazRvrul vadebSi, an rodesac am sakiTxebis narCeni zemoqmedebis masStabi miuRebelia. amasTanave, arsebobs ramdenime profilis saqmianoba, romlebsac evrobanki ar afinansebs. aseTi gamoricxuli saqmianobebis CamonaTvali ixileT me-2 danarTSi.

Page 9: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

9

17. winamdebare politikis ganacxadSi termini `proeqti~ gulisxmobs biznes saqmianobas, romelzec evrobankis dafinansebis misaRebad Txovnis ganacxadia miRebuli klientisgan – evrobankis saqmianobis saxeobebis miuxedavad. evrobankis saqmianoba (e.i. dafinansebis gamoyofa) SemoTavazebuli proeqtebisTvis sxvadasxva saxis dafinansebas moicavs, mag. proeqtis dafinansebas, dafinansebas regresis SezRuduli uflebiT, korporatiul dafinansebas, sabrunavi kapitalis gamoyofas, kompaniis kapitalSi kvazi-monawileobas, wilobriv monawileobas an grantebs.

18. evrobanki axorcielebs ramdenime specialuri da TanamSromlobis

fondis administrirebas. mTlianad an nawilobriv dafinansebuli proeqtebi an saqmianobebi winamdebare politikas unda akmayofilebdes. es moTxovna TanamSromlobis fondebsac Seexeba, Tumca maT SesaZloa aseve Seexos donorTa damatebiTi moTxovnebi garemosdacviT an socialur sakiTxebTan dakavSirebiT, im pirobiT, rom es moTxovnebi winamdebare politikis Sesabamisi iqneba.

kategorizacia

19. evrobanki SemoTavazebul proeqtebs aniWebs A/B/C/FI kategoriebs garemosdacviTi da socialuri kriteriumebis safuZvelze, raTa: (1) asaxuli iqnes SemoTavazebul proeqtTan dakavSirebuli potenciuri zemoqmedeba garemoze da socialuri zemoqmedeba da sakiTxebi, (b) ganisazRvros yoveli proeqtisTvis aucilebeli garemosdacviTi da socialuri gamokvlevis, informaciis gaziarebis, dainteresebuli wreebis CarTulobis xasiaTi da done sakiTxis arsis, adgilmdebareobis, sensitiurobisa da proeqtis masStabis, aseve misi SesaZlo garemoze da socialuri zemoqmedebisa da sakiTxebis xasiaTisa da masStabis gaTvaliswinebiT.

pirdapiri investiciebiT gamoxatuli saqmianoba10

20. SemoTavazebul proeqts A kategoria maSin eniWeba, rodesac droTa ganmavlobaSi man mniSvnelovani saziano zemoqmedeba SeiZleba iqonios garemosa da/an socialur fonze, risi gamoaSkaraveba an Sefaseba SeuZlebelia kategorizaciisas da rac saWiroebs formalizebul da skrupulozur Sefasebas damoukidebeli mesame mxaris specialistebis mier samoqmedo moTxovnebis Sesabamisad. A kategoriis proeqtebis TvalsaCino CamonaTvali warmodgenilia winamdebare politikis ganacxadis #1 danarTSi.

21. SemoTavazebul proeqts eniWeba B kategoria, rodesac misi

potenciuri saziano zemoqmedeba garemoze da/an socialuri zemoqmedeba tipurad lokaluria da/an iolad vlindeba da gamoswordeba Sesabamisi Semarbilebeli zomebis ganxorcielebiT. es zemoqmedeba adrindeli, mimdinare an momavali qmedebebis Sedegad SeiZleba warmoiqmnas. detaluri Seswavlis moTxovnebi SeiZleba

10 termini `pirdapiri investiciebi~ gamoiyeneba `finansuri Suamavlobis~ kontrastulad. am ukanasknelis SemTxvvaSi klienti aRiqmeba finansuri momsaxurebis uzrunvelmyofad. yvela sxva meqanizmis SemTxvevaSi nagulisxmevia pirdapiri investiciebi.

Page 10: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

10

gansxvavdebodes calkeuli proeqtebisTvis da maTze SeTanxmeba evrobankSi individualur safuZvelze moxdeba pirveli samoqmedo moTxovnis Sesabamisad.

22. SemoTavazebul proeqts eniWeba C kategoria, rodesac advilad

savaraudoa, rom man gamoiwvios minimaluri an umniSvnelo zemoqmedeba garemoze an socialuri zemoqmedeba da amitom igi ar saWiroebs kategorizaciis Semdgom damatebiT Sefasebas.

23. im SemTxvevebSi, rodesac kategorizaciis etapze ar moipoveba

sakmarisi informacia proeqtisTvis Sesabamisi statusis miniWebis da teqnikuri Sefasebis masStabis gansasazRvrad, evrobankis garemosdacviTi da socialuri sferos specialistebi Caatareben sawyis garemosdacviT da socialur Semowmebas.

finansuri Suamavlis saqmianoba

24. SemoTavazebul proeqts eniWeba FI klasifikacia, Tu evrobanki dafinansebas finansur Suamavals (FI) gamouyofs. finansur SuamavalTan muSaoba ZiriTadi saSualebaa evrobankisTvis mdgradi finansuri bazrebis stimulirebisTvis da mikro, mcire da saSualo zomis sawarmoebis dasafinanseblad evrobankis finansuri resursebis mimarTvis meqanizmis uzrunvelyofisaTvis. sxva subieqtebTan erTad es finansuri Suamavlebi SeiZleba iyvnen kerZo kapitalis fondebi, bankebi, salizingo da sadazRvevo kompaniebi, sapensio fondebi. finansur SuamavalTan urTierTobis damyarebamde evrobanki atarebs Suamavlis da misi portfelis detalur Seswavlas, raTa Seafasos (a) finansuri Suamavlis arsebuli garemosdacviTi da socialuri politika da procedurebi evrobankis me-9 samoqmedo moTxovnisa da misi praqtikuli ganxorcielebis SesaZleblobis gaTvaliswinebiT, da (b) finansuri Suamavlis arsebul da savaraudo samomavlo portfelTan dakavSirebuli garemosdacviTi da socialuri sakiTxebi.

dainteresebuli wreebis CarTuloba

25. me-10 samoqmedo moTxovna gansazRvravs evrobankis mier klientisadmi wayenebul moTxovnebs, romlebic exeba im dainteresebuli wreebis gamovlenas, romlebzec proeqti savaraudo zegavlenas iqoniebs, sakmarisi informaciis gavrcelebas proeqtTan dakavSirebuli sakiTxebisa da zegavlenis Sesaxeb da dainteresebul wreebTan konsultaciebis gonivrulad da adgilobrivi kulturis Sesabamisad warmoebas. evrobankma SeiZleba zogirT SemTxvevaSi Tavad gamarTos konsultaciebi A kategoriis proeqtebze, raTa Seafasos dainteresebuli wreebis mosazrebebi bankis SesaZlo rolze proeqtis dafinansebis saqmeSi. dainteresebuli wreebis gamovlena da procesSi CarTva SeiZleba saWiroebisamebr iqnes aseve gaTvaliswinebuli evrobankis teqnikuri TanamSromlobis farglebSi.

26. evrobankis direqtorTa sabWosaTvis proeqtis dasamtkiceblad

wardgenili dokumentacia moicavs klientis dainteresebuli wreebis CarTulobis programas, komentarebs da mosazrebebs klientis saqmianobis Sesaxeb an maT mier gamoTqmul mosazrebebs proeqtis

Page 11: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

11

farglebSi warmoqmnili sxvadasxva potenciuri zegavlenis Sesaxeb. aRniSnul dokumentaciaSi naxsenebi iqneba aseve is meqanizmebi, romelTa daxmarebiT klienti amJamad agvarebs an apirebs am sakiTxebis mogvarebas me-10 samoqmedo moTxovnis Sesabamisad. evrobankis direqtorTa sabWo gadawyvetilebis miRebisas gaiTvaliswinebs dainteresebuli wreebis mier proeqtis Taobaze gamoTqmul SeniSvnebsa da SeSfoTebas proeqtis farglebSi saerTo sargeblis da bankis saqmianobasTan dakavSirebuli riskis faqtorebis Sefasebis mizniT.

samoqmedo moTxovnebi

27. evrobankis mier dafinansebulma proeqtebma unda ixelmZRvanelon mdgradi ganviTarebisken mimarTuli damkvidrebuli saerTaSoriso praqtikiT. klientebis dasaxmareblad da imis uzrunvelsayofad, rom proeqtebis farglebSi moxdes am miznebis ganxorcieleba, evrobankma SeimuSava konkretuli samoqmedo moTxovnebi garemosdacviTi da socialuri sakiTxebis da zemoqmedebis sakvanZo aspeqtebze. esenia:

samoqmedo moTxovna 1 – garemosdacviTi da socialuri Sefaseba da marTva

samoqmedo moTxovna 2 – Sromisa da samuSao pirobebi samoqmedo moTxovna 3 – garemos dabinZurebis prevencia da

zemoqmedebis Semsubuqeba samoqmedo moTxovna 4 – adgilobrivi Temis janmrTelobis

dacva, usafrTxoeba da daculoba

samoqmedo moTxovna 5 _ miwis nakveTebis Sesyidva, aranebayoflobiTi gansaxleba da ekonomikuri adgilmonacvleoba

samoqmedo moTxovna 6 – biomravalferovnebis konservacia da bunebrivi resursebis mdgradi marTva

samoqmedo moTxovna 7 – ZirZveli mosaxleoba samoqmedo moTxovna 8 – kulturuli memkvidreoba samoqmedo moTxovna 9 – finansuri Suamavlebi samoqmedo moTxovna 10 – informaciis gacema da dainteresebuli

wreebis CarTuloba

1-dan 8-is CaTvliT da me-10 samoqmedo moTxovnebi moicaven pirdapiri investiciebis proeqtebis moTxovnebs, xolo me-2 da me-9 – finansuri Suamavlobis operaciebs. yoveli samoqmedo moTxovna sakuTar miznebSi gansazRvravs sasurvel Sedegs da klientebisadmi wayenebul konkretul moTxovnebs dasaxuli miznebis misaRwevad. Sesabamisi qveynis erovnuli kanonmdeblobis dakmayofileba samoqmedo moTxovnebis ganuyofeli nawilia.

28. evrobanki klientebisgan iTxovs proeqtebis Sedgenas imgvarad, rom

yvela Sesabamisi samoqmedo moTxovna iqnes dakmayofilebuli. am yvelafris aucilebeli pirobaa Tanmimdevruli midgomis gamoyeneba kompaniis TanamSromelTa, adgilobrivi Temebis da garemoze saziano zemoqmedebis Tavidan asacileblad, xolo im SemTxvevebSi, rodesac misi acileba SeuZlebelia – zemoqmedebis Semcireba, gamosworeba an

Page 12: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

12

kompensacia. samoqmedo moTxovnebi aseve myar safuZvels iZleva klientebis mier saqmianobis mdgradobis gasaumjobeseblad.

29. evrobankis mier dasafinansebel axal obieqtebs da kompaniebs

Tavidanve moeTxovebaT samoqmedo moTxovnebis dakmayofileba. Tu SemoTavazebuli proeqti dakavSirebulia arsebul sawarmosTan, romelic ver akmayofilebs samoqmedo moTxovnebs misi evrobankis direqtorTa sabWos sxdomaze dasamtkiceblad wardgenis momentisTvis, klients moeTxoveba, miiRos da ganaxorcielos evrobankisTvis damakmayofilebeli garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegma, romelic teqnikurad da finansurad ganxorcielebadi da ekonomiuri iqneba, raTa am obieqtebma evrobankisTvis misaReb vadebSi daakmayofilon gansazRvruli moTxovnebi. Tu evrobankis saqmianoba mdgomareobs zogadad korporatiuli dafinansebis, sabrunavi saxsrebis uzrunvelyofaSi an kompaniis kapitalSi wilobrivi monawileobis ganxorcielebaSi iseTi proeqtis farglebSi, romelsac obieqtebi mraval gansxvavebul adgilas gaaCnia, klienti valdebulia, korporatiul doneze SeimuSaos da ganaxorcielos garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegma (obieqtebis doneze misi SemuSavebisa da ganxorcielebis nacvlad).

30. Tu zemoT moyvanil 27-29 punqtebSi aRwerili alternatiuli midgomebis gamoyenebaa saWiro konkretuli proeqtis pirobebis gamo, es midgomebi individualurad iqneba ganxiluli evrobankis direqtorTa sabWoze. winamdebare politikis ganacxadis romelime pirobis mniSvnelobis Sesustebis Sesaxeb gadawyvetilebis miRebisas evrobankis direqtorTa sabWo SemoTavazebul midgomas daabalansebs proeqtis saerTo garemosdacviT da/an socialur xarjebTan da sargebelTan.

31. nebismier SemTxvevaSi proeqtis mimarT wayenebuli moTxovnebi Sejamebuli iqneba proeqtis mokle anotaciaSi da masze informacia waredgineba evrobankis direqtorTa sabWos.

mesame mxaris moqmedebebi

32. drodadro evrobankis samoqmedo moTxovnebis dakmayofilebis kuTxiT socialuri an garemosdacviTi Sedegebis miRwevaSi klientebis SesaZleblobebi damokidebuli iqneba mesame mxaris moqmedebebze. xsenebuli mesame mxare sxva mravalTa Soris SeiZleba iyos samTavrobo dawesebuleba, kontraqtori an momwodebeli, romelTanac proeqts/klients garkveuli urTierToba gaaCnia an romelic dakavSirebuli obieqtis eqspluatacias axorcielebs. evrobanks surs, darwmundes, rom mis mier dafinansebuli proeqtebiT miRweuli iqneba dasaxuli miznebi samoqmedo moTxovnebis Sesabamisad, maSinac ki, rodesac es damokidebulia mesame mxaris saqmianobaze. Tu am ukanasknelTan dakavSirebuli riskis faqtori maRalia da klients kontrolis berketebi an gavlena gaaCnia mis saqmianobaze an qmedebebze, evrobanki klients mosTxovs mesame mxaresTan TanamSromlobas samoqmedo moTxovnebis Sesabamisi Sedegebis

Page 13: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

13

misaRwevad. konkretuli moTxovnebi da gansaxorcielebeli qmedebebi individualur SemTxvevebSi ganisazRvreba.

iuridiuli dokumentacia

33. evrobankis mier proeqtis Taobaze klientTan gaformebuli sainvesticio xelSekrulebebi moicavs konkretul pirobebs, romlebic asaxavs evrobankis moTxovnebs garemos dacvasTan, socialur zemoqmedebasTan da dainteresebuli wreebis CarTulobasTan dakavSirebiT. es gulisxmobs Tanxvedras yvela Sesabamis samoqmedo moTxovnasTan da garemosdacviT da socialur samoqmedo gegmasTan (aseTis arsebobis SemTxvevaSi), aseve, garemoebaTa mixedviT, garemosdacviT da socialur sakiTxebze angariSgebis, dainteresebuli wreebis sistematuri CarTulobis, damoukidebeli specialistebis mier perioduli auditis Catarebis, `proeqtis dasrulebis~ cnebaSi garemosdacviTi samoqmedo kriteriumebis gaTvaliswinebis, daskvniTi auditis da/an evrobankis TanamSromelTa an warmomadgenelTa monitoringis jgufebis Sesaxeb pirobebis dakmayofilebas. saWiroebis SemTxvevaSi iuridiuli dokumentebi aseve unda moicavdes evrobankis uflebebs da/an samarTlebrivi dacvis meqanizmebs im SemTxvevebisTvis, rodesac msesxebeli an investiciis mimRebi kompania ver asrulebs garemosdacviT an socialur pirobebs iuridiuli dokumentis moqmedebis periodSi.

monitoringi

34. banks aucilebel faqtorad miaCnia proeqtebis farglebSi garemosdacviTi da socialuri moTxovnebis Sesrulebaze monitoringis warmoeba. es ramdenime mizans emsaxureba. pirvelia imis uzrunvelyofa, rom ganuxrelad sruldebodes Sesabamisi standartebi da iuridiul dokumentebSi gansazRvruli sxvadasxva garemosdacviTi da socialuri komponenti, magaliTad, garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegmis ganxorcieleba. meore mizania investiciebTan dakavSirebuli garemoze da socialuri zemoqmedebis warmoqmnaze Tvalyuris devneba da Semarbilebeli zomebis efeqturobaze informaciis miwodeba. da bolos, proeqtis ganxorcielebis procesSi miRweuli gaumjobesebis gacnobierebis Sedegad monitoringis monacemebi evrobanks miscems saSualebas, gansazRvros, ramdenad didi iyo bankis investiciis wvlili mdgradi ganviTarebis saqmeSi, rogorc calkeuli proeqtis, aseve sainvesticio portfelis doneze.

35. monitoringi warmoebs rogorc klientis, aseve evrobankis mier. misi

masStabi proeqtis farglebSi gamovlenili aqtualuri sakiTxebis, zemoqmedebisa da Sesabamisobis moTxovnebis Tanmxvedri iqneba. gaTvaliswinebuli iqneba, agreTve, klientisa da/an adgilobrivi xelisuflebis organoebis mier am sakiTxebis da zemoqmedebis adekvaturi monitoringisa da marTvis SesaZleblobebi. yoveli proeqtisTvis evrobanki klientTan erTad gansazRvravs monitoringis programas pirveli da me-9 samoqmedo moTxovnebis Sesabamisad da

Page 14: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

14

detaluri Seswavlisa da sazogadoebasTan Catarebuli konsultaciebis Sedegebze dayrdnobiT, klientTan gaformebuli iuridiuli xelSekrulebebis farglebSi daakonkretebs monitoringis Sesabamis meqanizmebs.

36. garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegmis drouli da

saTanado ganxorcielebis uzrunvelsayofad, aseve SeTanxmebuli garemosdacviTi da socialuri pirobebis dasakmayofileblad evrobanki sistematur monitorings daawesebs proeqtebze mTeli im periodis ganmavlobaSi, sanam banks finansuri interesi eqneba am proeqtebSi, da klients informacias miawvdis monitoringis11 Sedegebze. monitoringis meqanizmebi sxva mraval faqtorTan erTad gulisxmobs: (a) klientis mier garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegmis ganxorcielebaze da nebismier sxva garemosdacviT da socialur moTxovnaze warmodgenili perioduli (sul mcire yovelwliuri) angariSebis ganxilvas, (b) evrobankis garemosdacviTi da socialuri sakiTxebis specialistTa an konsultantTa monitoringis misiebis vizitebs iseTi investiciebis detaluri analizis Casatareblad, romlebTanac asocirdeba mniSvnelovani garemosdacviTi da socialuri sakiTxebi da zemoqmedeba. am meqanizmis mizania, ganisazRvros klientis mier garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegmis ganxorcielebis sizuste da garemosdacviTi da socialuri pirobebis dakmayofilebis xarisxi, (g) perioduli monitoringis warmoebas mesame mxareebis, magaliTad, damoukidebeli specialistebis an adgilobrivi Temebis warmomadgenlebis mier, romlis angariSic klientsa da banks unda waredginos.

37. Tu Sefasebis an winamorbedi monitoringis Semdeg garemo pirobebi

imgvarad Seicvala, rom SesaZloa gamoiwvios garemoze uaryofiTi zemoqmedeba an socialuri zemoqmedeba, evrobanki klientTan iTanamSromlebs am ukanasknelis mier gansaxorcielebeli reagirebis gegmis SesamuSaveblad. Tu, rogorc es Camoyalibebulia garemosdacviT da socialur samoqmedo gegmaSi an sxva iuridiul dokumentSi, klienti ver daakmayofilebs masze dakisrebul garemosdacviT da socialur valdebulebebs, evrobanki SeiZleba SeTanxmdes klientTan situaciis gamosworebisTvis saWiro zomebis ganxorcielebaze klientis mier nakisri valdebulebebis SeZlebisdagvarad dakmayofilebis mizniT. Tu klienti mainc ver moaxerxebs Tavisi saqmianobis SesabamisobaSi moyvanas nakisr valdebulebebTan, bankma SeiZleba Tavisi Sexedulebisamebr ganaxorcielos iuridiul dokumentebSi gansazRvruli qmedebebi an sakiTxis mogvarebis zomebi. evrobanki klientTan aseve ganixilavs proeqtTan dakavSirebuli saqmianobis gaumjobesebis SesaZleblobas.

11 Tu evrobanki gayidis Tavis wils klienti kompaniis kapitalSi, Tumca proeqtSi SeinarCunebs minimalur finansur interess, an safondo birJebze, aseve saerTSoriso tenderebze gamotanili garkveuli instrumentebis SemTxvevaSi, evrobankis mier monitoringis ganxorcielebis SesaZleblobebi SeiZleba SezRudul iqnes. aseve, me-4 sqolios Tanaxmad, rodesac evrobanki yidis an asrulebs Tavis investicias (kredits an wilobriv monawileobas) mogvianebiTi gadaxdis pirobiT, banki aRar miiCneva proeqtSi finansuri interesis mqoned.

Page 15: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

15

Sefaseba

38. evrobankis garemosdacviTi da socialuri saqmianobis, aseve evrobankis mier dafinansebuli proeqtebis garemosdacviTi da socialuri aspeqtebis Sefasebas axdens evrobankis Sefasebis departamenti, romelic bankis operaciebisgan damoukideblad muSaobs da uSualod evrobankis direqtorTa sabWos winaSea angariSvaldebuli. xsenebuli Sefasebebis sawyisi etapia garemosdacviTi da socialuri orientirebis SemuSaveba yoveli calkeuli proeqtisTvis valdebulebis aRebis etapze da garemosdacviTi politikis, qveynisa da dargobrivi strategiebis efeqturobis gansazRvra aseve valdebulebis aRebis etapze. evrobankis Sefasebis departamentis samoqmedo kriteriumebi da procesi gawerilia departamentis procedurebSi, romlebsac evrobankis direqtorTa sabWo amtkicebs.

saoperacio cvlilebebi

39. cvlilebebi SeiZleba Seexos proeqtis arss an masStabs, aseve evrobankis saqmianobas saproeqto xelSekrulebis damtkicebis an xelmoweris Semdeg. am cvlilebebma SeiZleba mniSvnelovani garemosdacviTi an socialuri Sedegebi iqonios12. rodesac aSkara xdeba aseTi arsebiTi cvlilebebis albaToba, evrobanki Seafasebs savaraudo cvlilebebs winamdebare politikisa, nebismieri damatebiTi detaluri Seswavlisa da sazogadoebasTan konsultaciebis safuZvelze da garemosdacviTi da socialuri mdgomareobis Semarbilebeli zomebi gaTvaliswinebuli iqneba modificirebul saproeqto dokumentaciaSi. im SemTxvevebSi, rodesac samoqmedo cvlilebebi gamoiwvevs bankis mier damtkicebulisgan mniSvnelovnad gansxvavebul garemosdacviT da/an socialur viTarebas, maSin am cvlilebebis Sesaxeb unda ecnobos xelmZRvanel rgols da saWiroebis SemTxvevaSi – evrobankis direqtorTa sabWos informaciis miwodebisaTvis an damtkicebis mizniT.

D. evrobankis sazogadoebrivi angariSgeba da angariSvaldebuleba

40. evrobanki gamoaqveynebs mdgradobis wliur angariSs, romelSic misi

saqmianoba da winamdebare politikis ganacxadis ganxorcielebaa aRwerili. masSi Seva aseve uklebliv mTeli gaerTianebuli informacia sasaTbure gazebis emisiebis, evrobankis mier dafinansebuli proeqtebis garemosdacviTi xarjebis Sesaxeb,

12 kreditidan wilobriv monawileobaze proeqtis gardaqmna SeiZleba gulisxmobdes evrobankis asocirebas proeqtebTan, obieqtebTan an sawarmoebTan, romlebic adre Sefasebuli ar yofila da ramac SeiZleba mniSvnelovani garemosdacviTi valdebulebebi warmoqmnas an klienti kompaniis TanamSromlebs Seuqmnas Sesabamisobis pirobis dakmayofilebiT gamowveuli problemebi.

Page 16: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

16

evrobankis investiciebis portfelTan dakavSirebuli garemosdacviTi da socialuri sakiTxebi da evrobankis angariSgeba Sida garemosdacviT da socialur saqmianobaze.

41. evrobankis investiciebTan dakavSirebuli garemosdacviTi da

socialuri sakiTxebi Sejamebuli iqneba evrobankis calkeuli proeqtebis mokle anotaciebSi, rac evrobankis sazogadoebis informirebis politikis moTxovnas warmoadgens13.

42. evrobanks daarsebuli aqvs davebis gadaWris damoukidebeli meqanizmi

bankis mier dafinansebuli proeqtebis Sesaxeb saCivrebis gansaxilvelad. es saSualebas aZlevs evrobankis proeqtTan pirdapir an saziano SexebaSi myof adgilobriv jgufebs, maTi SeSfoTeba an wuxili gamoTqvan bankisagan damoukideblad. davebis gadaWris meqanizms ori funqcia gaaCnia: (a) Sesabamisobis mimoxilva, romlis farglebSic xdeba bankis mier misive politikis Sesabamisobis analizi, konkretulad winamdebare politikis ganacxadis da aseve sazogadoebis informirebis politikis ganacxadSi Camoyalibebuli da proeqtTan dakavSirebuli konkretuli pirobebi, (b) problemebis gadaWris funqcia, rac miznad isaxavs dialogis aRdgenas mxareebs Soris, Cveulebriv – SexebaSi myofi jgufis wevrebsa da proeqtis sponsors Soris da romlis farglebSic aqcenti keTdeba im sakiTebis gadaWraze, ramac xsenebuli dava an saCivari warmoSva. davis gadaWris procesSi SeiZleba gakeTdes rekomendacia Sesabamisobis mimoxilvis Catarebaze, problemis gadaWris iniciativis ganxorcielebaze, oriveze an arc erTze14.

E. didi garemosdacviTi da socialuri sargeblis mqone investiciebis stimulireba, maT Soris sxvebTan partnioruli urTierTobis gziT

43. yvela qmedebasTan dakavSirebuli garemoze da socialuri

zemoqmedebis monitoringis garda, evrobanki proaqtiul da inovaciur midgomas gamoiyenebs im proeqtebisa da iniciativebis stimulirebisTvis, romlebic konkretulad Seqmnilia mniSvnelovani garemosdacviTi da socialuri sargeblis misaRebad. xsenebuli midgoma moicavs:

teqnikuri daxmarebis uzrunvelyofas evrobankis arsebuli an

SemoTavazebuli proeqtebis Sesavsebad, maT Soris efeqturi marTvis sistemebis SemuSavebas, sxvadasxva xarisxobrivi sqemebis farglebSi sertificirebas da klientebis daxmarebas saukeTeso praqtikis gamovlenasa da danergvaSi,

xelsayreli garemos gaumjobesebas, raTa evrobankis klientebma ukeT moagvaron garemosdacviTi an socialuri sakiTxebi. es aseve gulisxmobs daxmarebas politikis da maregulirebeli

13 proeqtis mokle anotaciis miReba SesaZlebelia evrobankis publikaciebis ganyofilebidan da misi biznes-sainformacio centridan. is aseve SeiZleba ixiloT evrobankis internetgverdze: (www.ebrd.com) 14 ixileT http://www.ebrd.com/about/integrity/irm/about/index.htm

Page 17: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

17

sferos reformis gatarebis, instituciuri unar-Cvevebis gamomuSavebis, dargobrivi kvlevebis da strategiuli Sefasebebis ganxorcielebis saqmeSi.

calkeuli sainvesticio proeqtebis stimulirebas prioritetul sferoebSi,

sapilote proeqtebis dafinansebas didi garemosdacviTi an socialuri sargeblis mqone axali, potenciuri biznes-mimarTulebebis gamosavlenad.

44. am iniciativebze evrobanki isurvebs TanamSromlobas klientebTan,

donorebTan da sxva saerTaSoriso organizaciebTan. evrobanki regularul dialogs warmarTavs garemosdacviT da socialur sakiTxebze donori qveynebis mTavrobebTan, saerTaSoriso organizaciebTan, qveynebTan, sadac saqmianoba iwarmoebs, da samoqalaqo sazogadoebasTan.

45. evrobanki sistemur midgomas SeimuSavebs garemosdacviTi da

socialuri fonis gaumjobesebis SesaZleblobaTa gamosavlenad misi garemosdacviTi da socialuri sakiTxebis detaluri Seswavlisa da proeqtebis Sefasebebis saSualebiT, maT Soris, saWiroebisamebr, garemosdacviTi da socialuri SefasebebiT an auditiT. am SesaZleblobebis gamovlena klientebs saSualebas miscems, saWiro zomebi gaiTvaliswinon proeqtebis garemosdacviTi, socialuri, samoqmedo da ekonomikuri saqmianobis gasaumjobeseblad da daexmareba maT evrobankis mdgradi sabanko da ekonomikuri gardaqmnis efeqtis kriteriumebis dakmayofilebaSi.

46. evrobanki mxars dauWers garemos dacvisken mimarTul gaumjobesebebs,

resursebis efeqtur gamoyenebasa da ganawilebas iseTi municipaluri garemosdacviTi infrastruqturis dafinansebiT, rogoricaa wyalmomarageba, kanalizacia da myari narCenebis marTva. evrobanki Seafasebs, Tu ramdenad gamoiwvevs tarifebis cvlileba momxmareblebis garkveuli jgufebisTvis xelmisawvdomobis problemebs da uzrunvelyofs daxmarebis efeqturi sqemebis danergvas da amoqmedebas uaryofiTi socialuri zemoqmedebis Sesamsubuqeblad. evrobanki mxars dauWers klimatis cvlilebebis efeqtis Semsubuqebasa da adaptacias, gansakuTrebiT energoefeqturobisa da ganaxlebadi energiis proeqtebis dafinansebiT, aseve saukeTeso praqtikis mxardaWeriT klimatis cvlilebebTan adaptaciis sferoSi. sxva prioritetuli sferoebi, romlebic xels Seuwyobs mniSvnelovani garemosdacviTi an socialuri sargeblis (maT Soris genderuli Tanasworobis) mqone proeqtebs, gamovlindeba winamdebare politikis ganacxadis me-5 punqtis Sesabamisad.

F. qveynebisa da dargobrivi strategiebi

47. evrobankis mier yoveli qveynisa da dargisTvis SemuSavebul

strategiaSi asaxuli iqneba bankis mdgradi ganviTarebis mandati da maTSi cakle Tavi daeTmoba garemosdacviT da socialur garemoebebsa da evrobankis SesaZleblobebs zogadad saqmianobisa da teqnikuri

Page 18: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

18

TanamSromlobis proeqtebis kuTxiT. xsenebul strategiebSi Sejamdeba principuli garemosdacviTi, adamianis uflebebis, genderuli Tanasworobis da sxva socialuri sakiTxebi Sesabamisi qveynisa Tu dargis mimarTebiT da Camoyalibdeba evrobankis winadadebebi am sakiTxebis saWiroebisamebr sakuTar saqmianobaSi gaTvaliswinebisTvis. qveynebisTvis SemuSavebul strategiebSi ganixileba erovnuli garemosdacviTi da socialuri strategiebi da gegmebi (magaliTad, erovnuli garemosdacviTi samoqmedo gegmebi, erovnuli mdgradi ganviTarebis strategiebi, klimatis cvlilebebis adaptaciis strategiebi, evrokavSirisadmi mierTebis strategiebi, evropuli partniorobisa da evropuli samezoblo politikis SeTanxmebebi/samoqmedo gegmebi, Sromis saerTaSoriso organizaciis mier wevri qveynebisTvis gawerili Rirseuli Sromis programebi), samoqalaqo sazogadoebis saqmianoba da sxva saerTaSoriso organizaciebis – gansakuTrebiT msoflio bankisa da evrokavSiris, garemosdacviTi da socialuri ganviTarebis kuTxiT warmarTuli saqmianoba, raTa ganisazRvros qveynis ZiriTadi garemosdacviTi, socialuri da adamianis uflebebis sakiTxebi.

G. instituciuri da ganxorcielebis meqanizmebi

48. zemoT aRwerili strategiuli mimarTulebebis mizanmimarTuli

ganxorcielebis uzrunvelsayofad evrobanki saWiro resursebs gamoyofs winamdebare politikis ganacxadis gansaxorcieleblad. banks eyoleba adekvaturi sakadro resursebi garemosdacviTi da socialuri Sefasebisa da monitoringis procesebis meTvalyureobisTvis, aseve garemosdacviTi da socialuri kuTxiT sargeblis momtani proeqtebis inicirebisa da SemuSavebisTvis.

49. winamdebare politikis ganacxadi amoqmeddeba evrobankis direqtorTa sabWos mier misi damtkicebidan 6 Tvis Semdeg. bankis xelmZRvanelobis mier potenciuri proeqtebis pirveladi mowonebidan winamdebare dokumentis ZalaSi Sesvlamde yvela proeqti daeqvemdebareba evrobankis 2003 wlis garemosdacviTi politikis ganacxads.

50. evrobanki SeimuSavebs da danergavs garemosdacviT da socialur procedurebs, Sesabamisi instruqciebiTa da meqanizmebiT, winamdebare politikis ganacxadis praqtikul ganxorcielebaSi daxmarebis aRmoCenis mizniT da TanamSromlebs saWiro treningebs Cautarebs politikis moTxonebis gasaTviTcnobiereblad.

51. evrobankis daxmarebas gaagrZelebs misi garemosdacviTi da socialuri sakonsultacio sabWo, romlis rCevebic gaTvaliswinebuli iqneba zogadad politikasTan dakavSirebul sakiTxebze da yvela dargobrivi politikis ganacxadze maT saboloo Camoyalibebamde. sabWos xedva SesaZloa aseve gaTvaliswinebuli iqnes konkretul proeqtebTan dakavSirebul calkeul sakiTxebze evrobankis dafinansebasTan dakavSirebiT.

52. evrobanki sistematur monitorings gauwevs da Seafasebs sakuTar garemosdacviT da socialur saqmianobas winamdebare politikis ganacxadis miznebTan Tanxvedris kuTxiT. samoqmedo moTxovnebi

Page 19: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

19

ganxiluli iqneba regularulad, da isini SesaZloa drodadro ganaxldes an Seswordes evrobankis direqtorTa sabWos mier am ganaxlebebis damtkicebis SemTxvevaSi. amasTanave, winamdebare politikis ganacxadi evrobankis direqtorTa sabWos mier yovel xuT weliwadSi iqneba gadasinjuli.

Page 20: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

20

danarTi 1: A kategoriis proeqtebi winamdebare CamonaTvalSi moyvanilia sawyisi, mniSvnelovani gafarToebis an transformacia-gardaqmnis proeqtebi qvemoT CamoTvlili kategoriebis mixedviT. sia emsaxureba TvalsaCinoebis miznebs da masSi Sesuli proeqtebi mxolod magaliTebia. yoveli proeqtis kategorizacia damokidebuli iqneba garemoze nebismieri faqtiuri an potenciuri uaryofiTi zemoqmedebis an aseTive socialuri zemoqmedebis xasiaTsa da masStabze, rac dadgindeba calkeuli proeqtebis arsis, funqcionirebisa da ganxorcielebis adgilis maxasiaTeblebis safuZvelze.

1. nedli navTobis gadamamuSavebeli qarxnebi (nedli navTobidan mxolod sapoxi zeTebis mwarmoebeli sawarmoebis garda) da dReSi 500 tona an meti moculobis qvanaxSiris an bitumis warmoebisTvis gazifikaciisa da Txevadi airis sadgurebis damontaJeba. 2. Tboeleqtro da wvis sxva sadgurebis damontaJeba, romelTa siTburi produqti gamoixateba 300 megavatiT15 an metiT da atomuri eleqtrosadgurebi an reaqtorebi, aseve aseTi sadgurebis demontaJi an eqspluataciidan amoReba (garda kvleviTi miznebisTvis gankuTvnili danadgarebisa gamamdidrebeli da gamajerebeli masalebis warmoebisa da konservaciisTvis, romelTa maqsimaluri simZlavre ar aRemateba 1 kilovats uwyveti siTburi datvirTvis pirobebSi). 3. atomuri sadgurebis sawvavis warmoebis an gamdidrebisTvis gamiznuli sawarmoo xazis damontaJeba, araradiaciuli atomuri sawvavis xelaxali gadamuSaveba, Senaxva an saboloo ganadgureba, aseve radioaqtiuri narCenebis Senaxva, ganadgureba an gadamuSaveba. 4. kombinatebi Tunuqis da foladis sawyisi CamosxmisTvis, sawarmoo xazebis damontaJeba arafero nedli liTonebis warmoebisTvis madnis, koncentratis an meoradi nedleulisgan metalurgiuli, qimiuri an eleqtrolituri procesebis saSualebiT. 5. azbestis da misgan Semdgari produqtebis amokrefis, gadamuSavebis da transformaciis sawarmoo xazis damontaJeba azbestcementis produqtebisTvis, romelTa wliuri warmoebis maCvenebeli mza masalis saxiT 20,000 tonas aRemateba, nawilakebis masalebisTvis, romelTa wliuri warmoebis maCvenebeli mza masalis saxiT 50 tonas aRemateba, aseve azbestis sxva gamoyenebis SemTxvevebi weliwadSi 200 tonaze metis odenobiT. 6. kompleqsuri qimiuri warmoeba, e.i. iseTi sawarmoo xazebis damontaJeba, romlebic iyeneben qimiuri gardaqmnis process, sxvadasxva erTeulebis gamoyenebiT da erTmaneTTan funqciurad dakavSirebuli Semdegi produqtebis sawarmoeblad: sabaziso organuli qimiuri naerTebi, sabaziso araorganuli qimiuri elementebi, fosfori, wyalbadi an potasiumis bazaze warmoebuli sasuqi masalebi (martivi an

15 ekvivalenturia 140 megavatis eleqtrosadgurebSi mTliani eleqtrowarmadobis orTqlisa da erTcikliani gazis turbinebis.

Page 21: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

21

kombinirebuli sasuqi), sabaziso sawarmoo jandacvis produqtebi da biocidebi, sabaziso farmacevtuli produqtebi qimiuri an biologiuri procesis gamoyenebiT, feTqebadi masalebi. 7. saavtomobilo da Cqarosnuli, Sori daniSnulebis sarkinigzo gzebis, 2100 metris an meti sigrZis sarbeni bilikis mqone aeroportebis mSenebloba, oTxxaziani saavtomobilo gzebis mSenebloba, arsebulis gafarToeba da/an gasworeba oTxi an metxaziani sistemis Sesaqmnelad, sadac aseTi axali gzebi, gasworebuli da/an gafarToebuli monakveTebi 10 an met kilometrze iqneba gadaWimuli. 8. gazis, navTobisa da qimiuri elementebis farTomasStabiani transportirebisTvis gamiznuli milsadenebi, terminalebi da dakavSirebuli obieqtebi. 9. sazRvao portebi, Sida sawyalosno gzebi da portebi, romlebic 1,350 tonian an meti warmadobis xomaldebs atarebs, aseve savaWro portebi da navsayudlebi saxmeleTo tvirTis atvirTvisa da gadmotvirTvisaTvis da gare portebi (saborne navsayudlebis garda), romlebsac SeuZliaT 1,350 toniani am meti warmadobis xomaldebis gamtarunarianoba uzrunvelyon. 10. narCenebis gadamuSavebisa da ganadgurebis sawarmoo xazebis damontaJeba gawmendis, qimiuri damuSavebis an nagavsayrelebis Sesaqmnelad janmrTelobisTvis saziano, toqsikuri an saSiSi narCenebisTvis. 11. didi16 kaSxlebi da sxva nagebobebi wylis Sekavebis an mudmivi sacavebis Sesaqmnelad. 12. niadagqveSa wylebis amokrefisken mimarTuli saqmianoba an xelovnuri niadagqveSa wylebis amoRebis sqemebi, rodesac amoRebuli an amokrefili wylis wliuri odenoba 10 milioni kuburi metri an metia. 13. sawarmoo qarxnebi a) xis merqnisgan samSeneblo an sxva msgavsi masalebis sawarmoeblad, b) qaRaldis an muyaos sawarmoeblad dReSi 20 gamomSrali airis metrul tonaze metis warmadobiT. 14. didi moculobis tufis amokrefa, sabadoebi da Ria karierebi, aseve liTonis madnis an qvanaxSiris damuSaveba. 15. navTobis da bunebrivi airis warmoeba komerciuli miznebisTvis. 16. navTobis, navTob-qimiuri an qimiuri produqtebis sawarmoo xazebis damontaJeba 200,000 tonis an metis warmadobiT. 17. masiuri xis morebis warmoeba.

16 didi moculobis kaSxlebis saerTaSoriso komisiis ganmartebiT. xsenebuli organo did kaSxlebad moiazrebs saZirkvlidan 15 metris an meti simaRlis miwis Txrils. 5-dan 15 metramde simaRlis kaSxlebi, romlebsac 3 milion kubur metramde rezervuaris tevadoba gaaCnia, aseve miiCneva did kaSxlad.

Page 22: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

22

18. municipaluri wylis gamwmendi sawarmoebi, romelTa warmadoba 150,000 mosaxlis ekvivalents aRemateba. 19. municipaluri myari narCenebis gadamuSavebis da ganadgurebis obieqtebi. 20. masStaburi turizmisa da sacalo infrastruqturis ganviTareba. 21. maRali Zabvis eleqtrogadamcemi xazebis mSenebloba. 22. didi farTobis miwis damuSaveba. 23. didi farTobis pirveladi sasoflo-sameurneo an satyeo meurneobebi, romlebic gulisxmoben bunebrivi habitatebis gaZlierebas an gardaqmnas. 24. sawarmoebi kanis garujvisTvis, romelTa siTburi efeqti aRemateba dReSi saboloo produqtis 12 tonas. 25. Sinauri frinvelis an Rorebis intensiuri gamozrdis meurneobebi 40,000 adgiliT frTosani frinvelisTvis da 2,000 adgiliT RorebisTvis (30 kg. meti) an 750 adgiliT saerTo jamSi. 26. proeqtebi17, romelTa ganxorcieleba dagegmilia sensitiuri teritoriebze an romelTac SesaZloa sagrZnobi gavlena iqonion aseT teritoriebze, maSinac ki, rodesac proeqtis kategoria ar aris winamdebare CamonaTvalSi moxseniebuli. aseTi sensitiuri teritoriebi sxva mravalTa Soris gulisxmobs erovnuli an saerTaSoriso kanonmdeblobiT aRiarebul erovnul nakrZalebs da sxva dacul teritoriebs, aseve saerTaSoriso, erovnuli an regionuli mniSvnelobis mqone sxva sensitiur teritoriebs, rogoricaa, magaliTad, Warbteniani teritoriebi, tyeebi didi biomravalferovnebiT, arqeologiuri an kulturuli mniSvnelobiT, aseve ZirZveli mosaxleobiT da sxva daucveli jgufebiT dasaxlebuli adgilebi. 27. proeqtebi, romlebmac SeiZleba gamoiwvios mniSvnelovani saziano socialuri zemoqmedeba adgilobrivi Temebis an proeqtTan SexebaSi myofi adamianebisTvis. 28. proeqtebi, romlebic SesaZloa gulisxmobdes mniSvnelovani donis aranebayoflobiT gadasaxlebas an ekonomikur gadaadgilebas.

17 gamonaklisebis gareSe gulisxmobs socialuri an garemosdacviTi orientaciis mqone (mag. ganaxlebadi profilis) proeqtebs.

Page 23: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

23

danarTi 2: evrobankis garemosdacviTi da socialuri kuTxiT gamoricxul saqmianobaTa CamonaTvali

evrobanki gacnobierebulad ar daafinansebs, pirdapir an iribad, im proeqtebs, romlebic moicavs:

a) maspinZeli qveynis (e.i. erovnuli) kanonmdeblobiT an maregulirebeli normativebiT, aseve saerTaSoriso konvenciebiT da xelSekrulebebiT ukanonod miCneuli, warmoebidan amoRebis an akrZalvis saerTaSoriso reJimSi myofi produqtebis warmoebas an amgvari produqtebiT da maTTan dakavSirebuli saqmianobiT vaWrobas; aRniSnul produqcias da saqmianobas ganekuTvneba:

(i) poliqlorirebuli bifenilis18 Semcveli produqtebis warmoeba an realizacia, (ii) warmoebidan amoRebis an akrZalvis saerTaSoriso reJimSi myofi farmacevtuli produqciis, pesticidebisa da herbicidebis da sxva saziano nivTierebebis warmoeba an realizacia19, (iii) warmoebidan amoRebis an akrZalvis saerTaSoriso reJimSi myofi20 ozonis mcveTi nivTierebebis warmoeba an realizacia, (iv) veluri faunisa da floris gadaSenebis piras arsebuli saxeobebis saerTaSoriso konvenciiT21 regulirebuli veluri samyaros produqtebiT vaWroba an warmoeba, (v) saerTaSoriso kanonmdeblobiT akrZaluli22 narCenebis saerTaSoriso transportireba,

18 poliqlorirebuli bifenili Zalze toqsikuri qimiuri nivTierebaa, romelic moipoveba 1950-1985 wlebSi warmoebul zeTian eleqtrotransformatorebSi, kondensatorebsa da sakomutacio aparaturaSi.

19 nagulisxmevia Semdegi dokumentebi: evrokavSiris maregulirebeli direqtiva (EEC) # 2455/92 garkveuli saSiSi qimiuri nivTierebebis eqsportis da importis Taobaze (Setanili cvlilebebiT), gaero-s mier moxmarebisa da/an realizaciisTvis akrZaluli produqtebis konsolidirebuli nusxa, mTavrobebis mier gamoTxovnili, mkacrad SezRuduli an daumtkicebeli produqtebi, saerTaSoriso vaWrobaSi garkveuli saziano qimiuri nivTierebebisa da pesticidebis warmoebamde winaswari informirebuli Tanxmobis procedurebis Sesaxeb konvencia (roterdamis konvencia), stokholmis konvencia mdgradi organuli damabinZurebeli nivTierebebis Taobaze, janmrTelobis msoflio organizaciis mier pesticidebis klasifikacia zianis xarisxis mixedviT.

20 ozonis mcveTi nivTierebebi: qimiuri naerTebi, romlebic reagireben da cveTen stratosferul ozons da Sedegad warmoqmnian farTod gaxmaurebul ozonis xvrelebs. monrealis protokolSi CamoTvlilia ozonis mcveTi nivTierebebi da maTi samizne Semcirebis da warmoebidan amoRebis vadebi. monrealis protokoliT regulirebuli qimiuri naerTebis nusxa, romelic moicavs aerozolebs, refrigerantebs, qafis gamomtyorcn reagentebs, gamxsnelebs, xanZris damcav reagentebs xelmomwer qveyanaTa detalebiT, warmoebidan amoRebis saorientacio vadebiT. am informaciis miReba evrobankisgan aris SesaZlebeli.

21 veluri faunisa da floris gadaSenebis piras myofi saxeobebiT saerTaSoriso vaWrobis Sesaxeb konvencia, romlis farglebSi daculi saxeobebis Sesaxeb detaluri informaciis miReba SesaZlebelia Semdeg bmulze: www.cites.org/eng/app/index.shtml.

22 nagulisxmevia Semdegi dokumentebi: evrokomisiis maregulirebeli direqtiva # 1013/2006, daTariRebuli 2006 wlis 14 ivnisiT, romelic Seexeba narCenebis transportirebas, ekonomikuri TanamSromlobisa da ganviTarebis organizaciis sabWos saboloo gadawyvetileba C(2001)107 amokrefis saqmianobisTvis narCenebis saerTaSoriso transportirebis kontrolze, 1989 wlis 22 martiT daTariRebuli bazelis konvencia

Page 24: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

24

b) daukavSirebeli azbestis boWkos an azbestis Semcveli

produqtebis23 warmoebas, gamoyenebas an realizacias, c) maspinZeli qveynis kanonmdeblobiT an saerTaSoriso konvenciebiT

akrZalul saqmianobas biomravalferovani resursebis an kulturuli memkvidreobis24 dacvasTan dakavSirebiT,

d) badiT Tevzaobas sazRvao wylebSi 2.5 km da meti sigrZis badeebis gamoyenebiT,

e) navTobis an sxva saziano nivTierebebis transportirebas tankerebiT, romlebic ver akmayofileben naosnobis saerTaSoriso organizaciis moTxovnebs25,

f) saqonliT vaWrobas aucilebeli saeqsporto da saimporto licenziebis an eqsportis, importisa da, garemoebaTa mixedviT, tranzitis Sesabamisi qveynebidan tranzitis uflebamosilebis damadasturebeli sxva dokumentebis uqonlobis SemTxvevaSi.

saziano narCenebis saerTaSoriso transportirebis da ganadgurebis kontrolis Sesaxeb.

23 es piroba ar exeba SeduRabebuli azbestcementis firfitebis SeZenasa da gamoyenebas, Tu azbestis Semcveloba 20 procentze dabalia.

24 Sesabamisi saerTaSoriso konvenciebi gamonaklisis gareSe moicaven Semdegs: gareuli cxovelebis migraciuli saxeobebis konservaciis Sesaxeb konvencias (bornis konvencia), saerTaSoriso mniSvnelobis Warbteniani teritoriebis Sesaxeb konvencias – gansakuTrebiT iseTebisas, rogoricaa wylis frinvelTa habitati (ramsaris konvencia), evropuli veluri samyarosa da bunebrivi habitatis Sesaxeb konvencias (bernis konvencia), msoflio memkvidreobis Sesaxeb konvencias, biologiuri mravalferovnebis Sesaxeb konvencias da protokolebs.

25 moicavs tankerebs, romlebsac ara aqvT `marpol solasis~ yvela saWiro sertifikati (maT Soris, da ara mxolod, ISM kodTan Sesabamisobis sertifikati), evrokavSiris mier Sav siaSi Seyvanil an parizis urTierTgagebis memorandumiT portebis mdgomareobis kontrolis safuZvelze akrZalul tankerebs (parizis urTierTgagebis memorandumi) da `marpolis~ maregulirebeli normativiT #13G eqspluataciidan amosaReb tankerebs. aseve dauSvebelia 25 wlis siZvelis tankerebis gamoyeneba.

Page 25: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

25

evrobankis samoqmedo moTxovna 1: garemosdacviTi da socialuri mdgomareobis Sefaseba da marTva Sesavali 1. evrobanks mniSvnelovnad miaCnia, rom misi dafinansebis mimReb yvela

kompanias gaaCndes maT saqmianobasTan dakavSirebiT sistemuri midgoma garemosdacviTi da socialuri sakiTxebis da zemoqmedebis samarTavad. efeqturi marTvis sistemebi, romlebic Seesabameba biznes saqmianobis masStabsa da xasiaTs, kompaniebs saSualebas aZlevs, ukeT marTon riskebi, gamoiyenon SesaZleblobebi, gaaZlieron socialuri da garemosdacviTi saqmianoba da reputacia, rac xSir SemTxvevebSi kompaniaTa gaumjobesebul finansur maCveneblebs ganapirobebs. warmatebuli da efeqturi garemosdacviTi da socialuri marTvis sistema dinamikuri, gangrZobadi procesia, romelic inicirebuli da mxardaWerilia kompaniis xelmZRvanelobis mier da gulisxmobs Sinaarsobriv komunikacias klients, mis TanamSromlebsa da adgilobriv Temebs Soris, romlebic proeqtis an klienti kompaniis saqmianobasTan modian SexebaSi. is saWiroebs meTodur, sistemur midgomas, romelic aerTianebs Sedegebis dagegmvas, ganxorcielebas, gadaxedvas da reagirebas struqturuli saxiT saqmianobis regularuli gaumjobesebis mizniT.

miznebi 2. evrobanki klientebisgan moiTxovs sistemuri midgomis26 SemuSavebas,

romelic morgebuli iqneba maTi saqmianobis an proeqtebis arsTan, garemosdacviTi da socialuri riskebis marTvasTan, evrobankis garemosdacviTi da socialuri politikis dakmayofilebis ganmapirobebel SesaZleblobebTan proeqtSi evrobankis monawileobis mTeli periodis ganmavlobaSi.

3. winamdebare pirveli samoqmedo moTxovna aRwers klientis

pasuxismgeblobas evrobankisTvis dasafinanseblad SeTavazebul proeqtebTan dakavSirebuli garemosdacviTi da socialuri sakiTxebis Sefasebis, marTvisa da monitoringis procesSi. proeqtis farglebSi dainteresebul wreebTan urTierToba aRwerili procesis Semadgeneli nawilia. evrobankis moTxovnebi dainteresebuli wreebis CarTulobasTan dakavSirebiT warmodgenilia me-10 samoqmedo moTxovnaSi.

pirveli da meaTe samoqmedo moTxovnebi Semdeg konkretul miznebs emsaxureba:

garemosdacviTi da socialuri Sefaseba da marTva (pirveli samoqmedo moTxovna)

informaciis gaziareba da dainteresebuli wreebis CarTuloba (meaTe samoqmedo

26 mouxedavad imisa, rom es ar aris savaldebulo, evrobanki klientebs sTxovs, gaiTvaliswinon iseTi akreditebuli marTvis sistemebis miReba, rogoricaa standartizaciis saerTaSoriso organizaciis ISO 14001.

Page 26: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

26

moTxovna) proeqtTan dakavSirebuli saziano

da sasargeblo garemoze da socialuri zemoqmedebisa da sakiTxebis gamovlena da Sefaseba,

muSa-mosamsaxureebze, SexebaSi myof Temebsa da garemoze saziano zemoqmedebis Tavidan asacilebeli zomebis miReba da, Tu es SeuZlebelia, minimumamde dayvana, Semsubuqeba an anazRaureba/kompensireba,

garemosdacviTi da socialuri saqmianobis gaumjobesebis SesaZleblobebis gamovlena da SeZlebisdagvarad gamoyeneba

gaumjobesebuli garemosdacviTi da socialuri saqmianobis stimulireba saqmianobis monitoringisa da Sefasebis dinamikuri procesis saSualebiT.

proeqtTan amJamad an momavalSi SexebaSi myofi adamianebis an Temebis, aseve sxva dainteresebuli mxareebis gamovlena

xsenebuli dainteresebeuli mxareebis saWiro CarTulobis uzrunvelyofa iseT socialur da garemosdacviT sakiTxebSi, romlebic potenciurad imoqmedeben maTze informaciis gaziarebis da Sinaarsobrivi konsultaciebis procesSi

dainteresebul wreebTan konstruqciuli urTierTobebis SenarCuneba gangrZobiT safuZvelze Sinaarsobrivi CarTulobis saSualebiT proeqtis ganxorcielebis periodSi

gamoyenebis masStabi 4. winamdebare politikis ganacxadi Seexeba proeqtebs, romlebmac

SeiZleba gamoiwvion garemosdacviTi an socialuri riskebi da zemoqmedeba, romlebic aucileblad unda Sefasdes proeqtis ganxorcielebis adreul etapze da mudmivad unda imarTebodes.

moTxovnebi garemosdacviTi da socialuri Sefaseba 5. Sefasebis procesSi, rogoricaa riskis Sefaseba, auditi an garemoze

da socialuri zemoqmedebis Sefaseba, klienti kompleqsuri saxiT gaiTvaliswinebs SemoTavazebul proeqtebTan dakavSirebul potenciur garemosdacviT da socialur sakiTxebsa da zemoqmedebas. miRebul informacias evrobanki gamoiyenebs klientisa da proeqtis detaluri Seswavlisas da igi daexmareba mas Sesabamisi samoqmedo moTxovnebisa da zomebis gamovlenaSi riskebis samarTavad da SesaZleblobebis SesamuSaveblad Sesabamisi samoqmedo moTxovnebis Tanaxmad. Sefasebis procesi damyarebuli iqneba bolodroindel informaciaze, romelic Seicavs klientis saqmianobis an proeqtis detalur aRwera-daxasiaTebasa. masSi gamoyenebuli iqneba aseve socialuri da garemosdacviTi sabaziso monacemebi Sesabamisi detalebiT. Sefasebis procesSi unda gamovlindes aseve is kanonebi da maregulirebeli aqtebi proeqtebis ganxorcielebis iurisdiqciaSi, romlebic garemosdacviT da socialur sakiTxebs Seexeba, maT Soris maspinZeli qveynis mier saerTaSoriso kanonmdeblobis safuZvelze27 nakisri galdebulebebis ganmaxorcielebeli erovnuli kanonmdebloba (magaliTad, miwis gamoyenebis dagegmarebasa da daculi teritoriebis marTvaze aRebuli valdebulebebi).

27 magaliTad `arhus~, `espu~ da biomravalferovnebis konvenciebi.

Page 27: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

27

6. garemoze da socialuri zemoqmedeba da sakiTxebi Sefasebuli iqneba

proeqtis adgilobrivi gavlenis konteqstSi. es SeiZleba Sesabamisad moicavdes SemdegTagan erT-erTs an ramdenimes: i. klientis mflobelobaSi an marTvaSi myofi aqtivebi da obieqtebi,

romlebic dasafinansebeli proeqtiT gaTvaliswinebul saqmianobas ukavSirdeba (magaliTad, sawarmoebi, eleqtroenergiis gadacemisTvis gankuTvnili derefnebi, milsadenebi, arxebi, portebi, misaRwevi gzebi da samSeneblo moednebi),

ii. klientis saqmianobis gansaxorcieleblad an proeqtis dasasruleblad saxelSekrulebo urTierTobebSi myofi mxareebis (magaliTad, kontraqtorebis) mflobelobaSi an kontrolirebis qveS myofi mxardamWeri/uzrunvelmyofi saqmianoba, aqtivebi da obieqtebi,

iii. dakavSirebuli obieqtebi an saqmianobebi, romlebic evrobankis mier proeqtis farglebSi ar finansdeba da romlebic SeiZleba iyvnen calkeuli iuridiuli erTeulebi, romelTa sicocxlisunarianoba da arseboba mxolod proeqtzea damokidebuli da romelTa saqonlisa da momsaxurebis miwodeba aucilebelia proeqtis warmatebuli ganxorcielebisTvis,

iv. klientis mflobelobaSi an marTvis qveS myofi obieqtebi, saqmianoba da momsaxureba, romlebic evrobankis winaSe nakisri valdebulebis garantiis an giraos nawilia,

v. adgilebi da Temebi, romlebzec potenciuri zemoqmedeba SeiZleba moaxdinos proeqtis samomavlod dagegmili ganviTarebis naerTma zemoqmedebam an msgavi zemoqmedebis sxva wyaroebma mocemul geografiul arealSi, nebismierma arsebulma proeqtma an pirobam da proeqtTan dakavSirebulma sxvadasxva saxis ganviTarebam, romlebsac realurad SesaZloa velodoT detaluri Seswavlis periodisaTvis,

vi. teritoriebi da Temebi, romlebic potenciurad xvdebian proeqtis daugegmavi, magram mosalodneli ganviTarebis zemoqmedebis qveS, romlebic SeiZleba momavalSi an sxva teritoriebze warmoiqmnas. zemoqmedebis adgili ar gulisxmobs proeqtis gareSe an misgan damoukideblad warmoqmnil potenciur zemoqmedebas.

zemoxsenebulze dayrdnobiT evrobanki da klienti SeTanxmdebian yoveli calkeuli proeqtis zemoqmedebis arealze.

7. garemosdacviTi da socialuri sakiTxebi da zemoqmedeba aseve

gaanalizdeba proeqtis ciklis Sesabamis etapebze. es SeiZleba moicavdes mSeneblobis winmswreb etaps, mSeneblobas, eqspluatacias da eqspluataciidan amoRebas an daxurvas da adgilis sawyis mdgomareobaSi moyvanas. saWiroebisamebr, SefasebaSi gaTvaliswinebuli iqneba aseve mesame mxaris (magaliTad, adgilobrivi da erovnuli mTavrobis, kontraqtorebisa da momwodeblebis) roli da SesaZlebloba im mxriv, rom maT SeiZleba gavlena iqonion proeqtze. gasaTvaliswinebelia, rom klientis SesaZleblobebi, areguliros es riskebi da zemoqmedeba, damokidebuli iqneba mesame mxaris moqmedebebis gakontrolebasa da aRniSnul mxareze gavlenaze. proeqtis ZiriTadi saqmianobis ganmapirobebel miwodebis jaWvTan dakavSirebuli zemoqmedeba gaTvaliswinebuli iqneba im SemTxvevebSi,

Page 28: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

28

sadac proeqtis farglebSi gamoyenebuli resursebi ekologiurad sensitiuria an rodesac miwodebuli saqonlis28 konkurentunarianobaSi ganmsazRvrel rols asrulebs iafi muSaxeli. Sefasebisas gaTvaliswinebuli iqneba aseve potenciuri saerTaSoriso da globaluri sakiTxebi, magaliTad, gamonabolqvi da emisia, saerTaSoriso sawyalosno gzebis momatebuli gamoyeneba an dabinZureba, sasaTbure airebis emisia, klimatis cvlilebis faqtorTa Semsubuqebisa da adaptaciis sakiTxebi, aseve zemoqmedeba gadaSenebis piras myof saxeobebsa da habitatebze.

8. ganxorcielebuli detaluri Seswavlis xasiaTi gamovlenili

riskebisa da sakiTxebis Sesatyvisi iqneba. es iqneba sakiTxebis adekvaturi, swori da obieqturi Sefaseba da prezentacia, romelsac kvalificiuri da gamocdili specialistebi moamzadeben. sakiTxebisa da zemoqmedebis potenciuri mniSvnelobis mixedviT evrobankma SeiZleba moiTxovos, rom detaluri Seswavla damoukidebeli mesame mxaris specialistebma Caataron. yoveli calkeuli proeqtisTvis evrobanki SeiZleba klientTan SeTanxmdes saWiro detaluri Seswavlis xasiaTze.

9. evrobankis mier A kategoriis mqoned miCneuli proeqtebi saWiroeben

sagangebo, formalizebuli da monawileobrivi Sefasebis process. aseTi proeqtebis TvalsaCino CamonaTvali warmodgenilia winamdebare dokumentis #1 danarTSi. sawyisi ganviTarebebis an mniSvnelovani gafarToebebis saqmianoba, romelsac garemoze potenciurad sagrZnobi da mravalmxrivi saziano zemoqmedeba an aseTive socialuri zemoqmedeba ukavSirdeba, #1 danarTSi CamoTvlilis msgavsad, saWiroebs garemoze da/an socialuri zemoqmedebis srulyofil Sefasebas SemoTavazebul proeqtebTan dakavSirebuli potenciuri samomavlo garemoze da socialuri zemoqmedebis SefasebisTvis, potenciuri garemosdacviTi SesaZleblobebis gamovlenisTvis da saziano zemoqmedebis Tavidan asacileblad, da, Tu es SeuZlebelia, mis minimumamde dasayvanad an Sesamsubuqeblad saWiro RonisZiebebis Taobaze rekomendaciebis SemuSavebisTvis. es Sefaseba moicavs teqnikurad da finansurad gamarTuli alternativebis gamovlenas zemoqmedebis wyaroebisTvis da racionalur dokumentacias SemoTavazebuli qmedebebis konkretuli kursis SesarCevad. garemoze da socialuri zemoqmedebis Sefasebam unda daakmayofilos me-10 samoqmedo moTxovna da nebismieri erovnuli garemosdacviTi kanonmdeblobisa da sxva kanonqvemdebare aqtebis29 moTxovnebi. gamonaklis SemTxvevebSi regionuli, dargobrivi an strategiuli Sefaseba SeiZleba gaxdes saWiro. aranebayoflobiTi gadasaxlebis saWiroebis mqone an ZirZvel mosaxleobasa da kulturul memkvidreobaze gavlenis mqone proeqtebi saWiroeben Sefasebas me-5, me-7 da me-8 samoqmedo moTxovnebis Tanaxmad. aseve SesaZloa saWiro

28 ixileT aseve me-2 samoqmedo moTxovnis me-20 punqti da me-6 samoqmedo moTxovnis 22-e punqti. 29 evrokavSiris garemoze zemoqmedebis Sefasebis direqtivis Sesabamisi, garemoze zemoqmedebis Sefasebis/socialuri zemoqmedebis Sefasebis angariSis formatis miReba SesaZlebelia evrobankisgan. evrokavSiris wevr qveynebSi ganxorcielebuli proeqtebi saWiroeben evrokavSiris garemoze zemoqmedebis Sefasebis direqtivis moTxovnebis dakmayofilebas da saWiroebis SemTxvevaSi nebarTvis aRebas.

Page 29: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

29

gaxdes nebismieri sxva garemosdacviTi an socialuri detaluri Seswavlis Catareba.

10. proeqtebs, romlebsac miniWebuli aqvT B kategoria, SeiZleba

dasWirdeT mravalmxrivi detaluri Seswavla proeqtis arsis, masStabisa da adgilmdebareobis mixedviT, aseve garemoze potenciuri zemoqmedebisa da potenciuri socialuri zemoqmedebisa da riskebis maxasiaTeblebis mixedviT. detalurma Seswavlam unda gamoavlinos da Seafasos SemoTavazebul proeqtTan dakavSirebuli nebismieri potenciuri samomavlo zemoqmedeba, aseve gamoavlinos potenciuri gaumjobesebebis SesaZleblobebi da rekomendacia gauwios nebismieri zomis ganxorcielebas, romelic saWiroa saziano zemoqmedebis Tavidan asacileblad, xolo Tu es SeuZlebelia – mis minimumamde dasayvanad da Sesamsubuqeblad. potenciuri garemosdacviTi da socialuri riskis gaTvaliswinebiT evrobankma SeiZleba moiTxovos arsebuli obieqtebis auditi maTi warsuli an amJamindeli saqmianobis garemoze da socialuri zemoqmedebis Sesafaseblad. xsenebuli auditis mizania warsuli an amJamindeli problemebis, aseve maregulirebeli normebis Sesabamisobis statusis, marTvis sistemebis da funqcionirebis, proeqtTan dakavSirebuli potenciuri riskebis, valdebulebebis da SesaZleblobebis gamovlena. SesaZlebelia aseve saWiro gaxdes Semowmebis sxva saxeobebi, magaliTad, saSiSroebaTa analizi da riskis Sefasebis Catareba. Sefasebis, auditisa da sxva Semowmebebebis procesSi yuradReba gamaxvildeba garemosdacviT an socialur sakiTxebze (magaliTad, Sroma, sawarmoo jandacva da usafrTxoeba, zemoqmedeba Temze) an am yvelafris kombinaciaze proeqtis xasiaTidan gamomdinare. arsebuli sawarmoebis nebismieri saxis Semowmeba unda ganxorcieldes damoukidebeli specialistebis mier.

11. im SemTxvevebSi, rodesac klientebi, romlebsac mraval adgilas

gaaCniaT warmoebebi, evrobankisgan iTxoven saerTo korporaciul dafinansebas, sabrunav kapitals an kapitalSi wilobriv monawileobas, zemoT, me-4 da me-10 punqtebSi aRwerili Sefasebis piroba SesaZloa ar iyos Sesatyvisi. aseT SemTxvevebSi, rasac evrobanki daadasturebs calkeuli proeqtebis mixedviT, klienti daukveTavs kvalificiur da gamocdil gareSe specialists kompaniis amJamindeli garemosdacviTi da socialuri sakiTxebis marTvis sistemis, aseve kompaniis warsuli da mimdinare saqmianobis korporatiuli auditis Catarebas evrobankis samoqmedo moTxovnebis Sesabamisad. auditisas moxdeba: klientis mier yvela Sesabamisi socialuri da garemosdacviTi

riskisa da zemoqmedebis marTvis SesaZleblobebis, aseve misi saqmianobisa da funqcionirebis Sefaseba, gansakuTrebiT samoqmedo moTxovnebiT (maT Soris winamdebare samoqmedo moTxovniT) gansazRvrul sakiTxebze yuradRebis gamaxvilebiT,

proeqtis ganxorcielebis iurisdiqciaSi klientis mier Sesabamisi garemosdacviTi da socialuri sferos maregulirebeli kanonebisa da kanonqvemdebare aqtebis, aseve saerTaSoriso kanonmdeblobis farglebSi maspinZeli qveynis mier nakisri valdebulebebis xelSemwyobi erovnuli kanonebis dakmayofilebis istoriis Sefaseba,

Page 30: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

30

kompaniis saqmianobiT dainteresebuli ZiriTadi wreebisa da maTi CarTulobis gamovlena.

korporatiuli auditis zusti masStabi evrobankTan SeTanxmebuli iqneba individualur safuZvelze.

12. proeqtebs, romlebsac miniWebuli aqvT C kategoria, radgan maTTan

minimaluri an araviTari saziano zemoqmedeba ar asocirdeba, gansazRvris Semdeg ar CautardebaT damatebiTi garemosdacviTi an socialuri Sefaseba da ar dasWirdebaT garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegmis SemuSaveba qvemoT moyvanili me-14 da me-16 punqtebis Sesabamisad.

13. Sefasebis procesis Semadgeneli nawilia klientis mier

dainteresebuli wreebis gamovlena da maTi CarTulobis uzrunvelyofa me-10 samoqmedo moTxovnis Sesabamisad.

garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegma 14. garemosdacviTi da socialuri Sefasebis procesis daskvnebisa da

proeqtTan SexebaSi myof dainteresebul wreebTan konsultaciebis gaTvaliswinebiT klienti SeimuSavebs da ganaxorcielebs zemoqmedebis Semsubuqebis programas da saqmianobis gaumjobesebis zomebsa da RonisZiebebs, romlebic gamovlenil socialur da garemosdacviT sakiTxebs, zemoqmedebasa da SesaZleblobebs daaregulirebs garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegmis formatSi. gamovlenili iqneba zemoqmedebis Semsubuqebis meqanizmebi da RonisZiebebi, radgan proeqtis yvela Sesabamisi etapi (magaliTad, winasamSeneblo, mSeneblobis, eqspluataciis, daxurvis, eqspluataciidan amoRebisa da adgilis pirvelad mdgomareobaSi moyvanis) unda xorcieldebodes Sesabamisi kanonmdeblobisa da normatiuli aqtebis, aseve samoqmedo moTxovnebisa da winamdebare politikis ganacxadis Sesabamisad. garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegma unda efuZnebodes grZelvadian da etapobriv midgomas da iTvaliswinebdes mosalodnel samomavlo maregulirebel moTxovnebs. garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegma koncentrirebuli unda iyos zemoqmedebis Tavidan acilebaze, xolo rodesac es SeuZlebelia – mis Semsubuqebaze SesaZlo zemoqmedebis misaReb donemde Sesamcireblad an minimumamde dasayvanad. Tu narCeni zemoqmedeba sazianoa biomravalferovnebisTvis, SesaZloa saWiro gaxdes garemosdacviTi zianis kompensacia me-6 samoqmedo moTxovnis Sesabamisad, danakargebis gareSe moqmedebis xelSewyobisaTvis; aranebayoflobiTi gadasaxlebisTvis da ZirZvel mosaxleobaze zemoqmedebisTvis kompensacia ganxorcieldeba me-5 da me-7 samoqmedo moTxovnebis Sesabamisad. garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegma Seexeba proeqtis farglebSi damatebiTi garemosdacviTi da socialuri sargeblis miRebis SesaZleblobebs, maT Soris adgilobrivi Temebis ganviTarebis programebs. Tu Sefasebis procesSi dainteresebuli wreebi miCneulni iqnebian gariyulad an daucvelad, garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegma gaiTvaliswinebs diferencirebul zomebs, raTa saziano gavlena araproporciulad ar Seexos maT da proeqtis Sedegad miRebuli

Page 31: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

31

sargebeli da SesaZleblobebi maTac gaiziaron. proeqtebidan gamomdinare, garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegma SeiZleba moicavdes samoqmedo politikis, procedurebis, marTvis sistemebis, praqtikisa da kapitaluri investiciebis kombinacias. identificirebuli zemoqmedebisa da riskebis dasaregulireblad gamoyenebul zomebsa da qmedebebSi upiratesoba teqnikurad da finansurad mieniWeba zemoqmedebis Tavidan acilebas da prevencias, da ara maTi minimumamde dayvanas, Semsubuqebas an kompensacias.

15. garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegmis detalurobis da

sirTulis doneebi, aseve gamovlenili zomebisa da qmedebebis prioritetebi asaxavs proeqtis riskis faqtorebs, zemoqmedebasa da SesaZleblobebs. garemosdacviT da socialur samoqmedo gegmaSi asaxuli iqneba ZiriTadi garemosdacviTi da socialuri sakiTxebi, maTi adekvaturi mogvarebisTvis saWiro qmedebebi, aseve im zomebi, romlebic gamiznulia garemosdacviTi an socialuri sargeblis maqsimalurad gazrdisTvis, ganxorcielebisa da monitoringis grafiki da pasuxismgebeli kac/erTeuli da dakavSirebuli xarjebis savaraudo maCvenebeli. klienti Seatyobinebs evrobanks, Tu rogor moxdeba xarjebis gaweva. sasurveli Sedegebi ganisazRvreba Sefasebisas Camoyalibebuli sabaziso monaxazis safuZvelze, rogorc sazomi meqanizmi, iseTi elementebiT, rogoricaa samoqmedo maCveneblebi, orientirebi, miReba-Cabarebis kriteriumebi, romlebic SeiZleba gansazRvruli drois periodSi gaiweros. Tu kompaniis arsebuli funqcionireba mniSvnelovanwilad scildeba maregulirebel moTxovnebs da ver akmayofilebs arsebul nebarTvebs, SemoTavazebuli qmedebebi Seusabamobis sferoebis gamosasworeblad da maTi ganxorcielebis grafiki SeTanxmebuli unda iqnes xelisuflebis Sesabamis kompetentur organoebTan. proeqtis SemuSavebisa da ganxorcielebis dinamikuri xasiaTis gacnobierebiT garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegma gamoexmaureba proeqtis pirobebSi gaweul cvlilebebs, movlenaTa moulodnel ganviTarebas da monitoringis Sedegebs. im proeqtebze, romlebsac miniWebuli aqvT A kategoria, evrobanki SeiZleba Sefasebis procesSi SeTanxmdes klientTan, rom cvlilebebis marTvis procesi iyos warmmarTveli SemoTavazebuli proeqtis cvlilebebis an gauTvaliswinebeli garemoebebis marTvisa da angariSgebisTvis.

16. Tu klientebi mraval adgilas awarmoeben samewarmeo saqmianobas da

surT saerTo korporaciuli dafinansebis, sabrunavi kapitalis an wilobrivi monawileobis miReba, garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegma gaTvaliswinebuli unda iyos klientis korporatiuli garemosdacviTi da socialuri marTvis sistemaSi. masSi daregulirebuli iqneba korporatiuli auditis dros gamovlenili nebismieri sakiTxi droSi gawerili zomebis saSualebiT, evrobankis samoqmedo moTxovnebis dasakmayofileblad da maTTan Sesabamisobis SesanarCuneblad drois gonivrul monakveTSi.

saorganizacio unar-Cvevebi da valdebulebebi

Page 32: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

32

17. klientma unda daamyaros, SeinarCunos da gaaZlieros saorganizacio struqtura, romelic gansazRvravs garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegmis da dakavSirebuli marTvis sistemis ganxorcielebis rols, pasuxismgeblobas da uflebamosilebas. unda ganisazRvros konkretuli kadrebi, xelmZRvaneli rgolis warmomadgenelTa CaTvliT, pasuxismgeblobis da uflebamosilebis mkafiod CamoyalibebiT. sakvanZo socialuri da garemosdacviTi pasuxismgebloba kargad unda iyos gansazRvruli da masze informacia Sesabamis TanamSromlebs da mTel organizacias unda miewodos. marTvis valdebuleba da sakmarisi sakadro da finansuri resursebi regularulad unda iqnes uzrunvelofili efeqturi da gangrZobadi socialuri da garemosdacviTi saqmianobis sawarmoeblad.

18. klientma unda uzrunvelyos proeqtis an kompaniis uSualod

socialur da garemosdacviT saqmianobaze pasuxismgebeli TanamSromelebis adekvaturi kvalifikacia da treningi, raTa maT aucilebeli codna da unar-Cvevebi gaaCndeT maTi funqciebis Sesasruleblad. treningi unda Seexos konkretul zomebsa da qmedebebs Sesabamisi samoqmedo moTxovnebis, aseve garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegmis (aseTis arsebobis SemTxvevaSi) pirobebis dasakmayofileblad, agreTe kompetenturad da efeqturad moqmedebis meTodebs.

kontraqtorebis marTva 19. samoqmedo moTxovnebi, garemosdacviT da socialur samoqmedo gegmaSi

Camoyalibebuli nebismieri konkretuli moTxovnis CaTvliT, gamoyenebuli unda iqnes proeqtis ganxorcielebisas, miuxedavad imisa, saqmianobas Tavad klienti axorcielebs Tu misi kontraqtorebi an qvekontraqtorebi. klients ekisreba valdebuleba proeqtis obieqtebze momuSave kontraqtorebis saqmianobaze da xsenebuli moTxovnebis dakmayofilebaze. kontraqtorebis efeqturi marTva moicavs Semdegs: kontraqtebTan dakavSirebuli garemosdacviTi da socialuri

riskebis Sefaseba, satendero dokumentebSi Sesabamisi samoqmedo moTxovnebis, aseve

garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegmis Sesabamisi pirobebis gaTvaliswineba da kontraqtorebis Semowmeba xsenebuli moTxovnebis dakmayofilebis SesaZleblobis kuTxiT,

kontraqtorebisgan saxelSekrulebo doneze xsenebuli standartebis gamoyenebis da Seusabamobisas problemebis mogvarebis zomebis ganxorcielebis moTxovna,

kontraqtorebs unda gaaCndeT saWiro codna da unar-Cvevebi saproeqto amocanebis gansaxorcieleblad samoqmedo moTxovnebis, garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegmis moTxovnebis Sesabamisad,

zemoxsenebul moTxovnebTan kontraqtorebis Sesabamisobis monitoringi,

Page 33: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

33

qvekontraqtebis gaformebis SemTxvevaSi kontraqtorebs moeTxovebaT, igive moTxovnebi wauyenon qvekontraqtorebs.

StatgareSe muSa-mosamsaxureebis Sromisa da samuSao pirobebTan dakavSirebuli moTxovnebi aRwerilia me-2 samoqmedo moTxovnis me-19 punqtSi.

saqmianobis monitoringi da mimoxilva 20. klienti danergavs procedurebs iuridiuli xelSekrulebebis

garemosdacviTi da socialuri pirobebis Sesrulebis, maT Soris garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegmisa da samoqmedo moTxovnebis efeqturi ganxorcielebis, aseve Sefasebisas gamovlenili sabaziso mdgomareobidan miRweuli gaumjobesebis monitoringisa da SefasebisTvis. monitoringis masStabi iqneba riskebis, garemoze da adgilobriv Temebze saziano zemoqmedebis tolfasi. monitoringi, Cveulebriv, moicavs saqmianobis Sesaxeb informaciis aRricxvas da Sesabamisi samoqmedo kontrolis meqanizmebis danergvas Sesabamisobisa da progresis Sesamowmeblad, aseve Sesabamisi aRsrulebis organoebis mier Catarebuli Semowmebis angariSebze da dainteresebuli wreebis, adgilobrivi Temebis SeniSvnebze reagirebas. amasTanave, klientma SeiZleba mesame mxare – damoukidebeli eqspertebi, adgilobrivi Temebi an arasamTavrobo organizaciebi gamoiyenos misive monitoringis informaciis Sesavsebad an Sesamowmeblad. proeqtebze, romlebsac miniWebuli aqvT A kategoria, klientma unda iyolios kvalificiuri da gamocdili specialistebi perioduli monitoringis / auditis Casatareblad proeqtSi evrobankis monawileobis mTeli periodis ganmavlobaSi. klientma monitoringis Sedegebi dokumenturad unda aRricxos.

21. monitoringis Sedegebi gamoyenebuli unda iyos saqmianobis

gamosasworeblad da gasaumjobeseblad. aseve, monitoringis kuTxiT ganxorcielebuli saqmianoba SeiZleba koreqtirebuli iqnes saqmianobisas miRebuli gamocdilebisa da informaciis Sesabamisad. proeqtis ganxorcielebis dros klientis TviTmonitoringis Sedegebi, samTavrobo Semowmebis angariSebi, mesame mxaris auditis daskvnebi/angariSebi an kreditorTa monitoringi SeiZleba cxadyofdnen garemosdacviT da socialur samoqmedo gegmaSi cvlilebebis Setanis aucileblobas. monitoringis Sedegebis safuZvelze klienti gamoavlens da asaxavs nebismier aucilebel gamosasworebel an prevenciul zomebs Sesworebul garemosdacviT da socialur samoqmedo gegmaSi da/an anazRaurebis programaSi, romelic evrobanks dasamtkiceblad unda waredginos. klienti ganaxorcielebs SeTanxmebul gamosasworebel da prevenciul zomebs da am qmedebebs SemdgomSi daakvirdeba maTi efeqturobis uzrunvelsayofad.

22. klientis organizaciis xelmZRvaneli rgoli regularulad unda

iRebdes garemosdacviTi da socialuri marTvis sistemis moqmedebis da/an garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegmis ganxorcielebis sferoSi miRweuli winsvlis Sefasebas monacemebis sistematuri Segrovebisa da analizis safuZvelze. amgvari angariSebis masStabi da sixSire damokidebuli iqneba klientis

Page 34: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

34

marTvis sistemis/programis, garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegmis da sxva Sesabamisi saproeqto moTxovnebis farglebSi gamovlenili da uzrunvelyofili qmedebebis masStabsa da xasiaTze.

23. klientebi xels Seuwyoben evrobankis garemosdacviTi an socialuri

specialistebis an bankis saxeliT moqmedi konsultantebis vizitebs klienti kompaniis obieqtebis dasaTvaliereblad. xsenebuli vizitebis sixSire da masStabi proeqtis garemosdacviTi da socialuri riskis Sesatyvisi iqneba.

24. evrobankisadmi sistematuri angariSgebis Semadgeneli nawilia

klientis mier ganaxlebuli informaciis warmodgena garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegmis ganxorcielebis sferoSi miRweuli winsvlis Sesaxeb. dainteresebuli wreebis CarTuloba proeqtis ganxorcielebis etapze, garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegmis Sesrulebis sferoSi miRweuli winsvlis Sesaxeb gare angariSgebis CaTvliT, ganxorcieldeba me-10 samoqmedo moTxovnis Sesabamisad.

Page 35: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

35

evrobankis me-2 samoqmedo moTxovna: Sromisa da samuSao pirobebi Sesavali 1. evrobanks miaCnia, rom nebismieri biznesisTvis muSa-mosamsaxureebi

Zvirfasi aqtivia da kargi sakadro resursebis marTva da jansaRi urTierToba TanamSromlebsa da xelmZRvanelobas Soris, romelic efuZneba muSa-mosamsaxureebis uflebebis pativiscemas, maT Soris gaerTianebebis Seqmnisa da koleqtiuri pozicionirebis uflebas, sawarmos mdgradobis mniSvnelovani pirobaa. TanamSromelTa mimarT samarTliani damokidebuleba, usafrTxo da jansaRi samuSao pirobebis uzrunelyofa klientebs sagrZnob sargebels moutans, magaliTad, gaaZlierebs kompaniis saqmianobis efeqturobasa da produqtiulobas. sxvagvarad rom vTqvaT, kompaniis TanamSromlebsa da xelmZRvanelobas Soris Tu ar damyardeba da gaZlierdeba jansaRi urTierTobebi, SeiZleba eWvqveS dadges TanamSromelTa mier kompaniis valdebulebebis gaziarebis SegrZneba, rTuli gaxdes maTi SenarCuneba, daiZabos situacia proeqtis ganxorcielebis kuTxiT da dazaraldes klientis reputacia.

miznebi 2. evrobanki Seecdeba, Tavisi saqmianobiT daexmaros iseTi sxva

dawesebulebebis iniciativebs Rirseuli samuSao pirobebis stimulirebaSi, rogoricaa Sromis saerTaSoriso organizacia da evrokavSiri. klientis sakadro resursebis politika, procedurebi da standartebi rogorc minimum Semdegs mainc unda gulisxmobdes: TanamSromlebsa da xelmZRvanelobas Soris jansaRi urTierTobis

danergva da SenarCuneba, TanamSromlebis mimarT samarTliani mopyrobis, diskriminaciis

dauSveblobis xelSewyoba da maTTvis Tanabari SesaZleblobebis uzrunvelyofa,

klientis mier gaformebuli nebismieri koleqtiuri SeTanxmebis, Sromis da dasaqmebis erovnuli kanonmdeblobis, aseve Sromis saerTaSoriso organizaciis konvenciebSi Camoyalibebuli fundamenturi principebis da ZiriTadi maregulirebeli standartebis Sesabamisobis stimulireba, rac egzom mniSvnelovania amgvar urTierTobebSi1,

TanamSromelTa janmrTelobis dacva da stimulireba, gansakuTrebiT usafrTxo da jansaRi samuSao pirobebis xelSewyobiT.

gamoyenebis masStabi 3. evrobanki SeTanxmdeba klientTan winamdebare samoqmedo moTxovnis

Sesabamisi pirobebis dakmayofilebis meTodebze klientis

1 Sromis saerTaSoriso organizaciis konvenciebi 29 da 105 (iZulebiTi an savaldebulo Sroma), 87 (gaerTianebebis ufleba), 98 (koleqtiuri pozicionirebis ufleba), 100 da 111 (diskriminacia), 138 (minimaluri asaki), 182 (bavSvTa Sromis ukiduresi formebi).

Page 36: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

36

garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegmis da/an marTvis sistemis farglebSi. garemosdacviTi da socialuri Sefaseba, marTvis moTxovnebTan erTad, Camoyalibebulia pirvel da me-10 samoqmedo moTxovnebSi.

4. winamdebare samoqmedo moTxovnis konteqstSi termini `muSa-

mosamsaxureebi~ gamoiyeneba klientis TanamSromlebis aRsaniSnavad. am samoqmedo moTxovnis gamoyeneba StatgareSe TanamSromlebis mimarT gansazRvrulia me-19 punqtSi. miwodebis jaWvTan dakavSirebuli sakiTxebi regulirdeba me-20 da 21-e punqtebSi.

moTxovnebi TanamSromlebTan urTierTobis marTva sakadro resursebis politika

5. klienti miiRebs da/an SeinarCunebs sakadro resursebis politikas misi kompaniis zomis da muSaxelis Sesabamisad, romelSic Camoyalibebuli iqneba misi midgoma winamdebare samoqmedo moTxovnis Sesabamisad muSaxelis samarTavad. es politika iqneba naTeli, gasagebi da TanamSromlebisaTvis xelmisawvdomi.

samuSao urTierTobebi

6. klienti dokumenturad asaxavs da yvela TanamSromels Seatyobinebs maT samuSao da dasaqmebis pirobebs, maT Soris xelfasebis, samuSao saaTebis, zesaaTobrivi anazRaurebis da meqanizmebis, aseve nebismieri sxva sargos (magaliTad, avadmyofobis mizeziT samsaxuris gacdenis, dekretuli Svebulebis an dResaswaulebis SemTxvevaSi) Sesaxeb.

samuSao da dasaqmebis pirobebi zogadi

7. proeqtebs moeTxovebaT sul mcire Semdegi pirobebis dakmayofileba: erovnuli kanonmdebloba Sromis, socialuri dacvisa da sawarmoo

jandacvisa da usafrTxoebis sferoebSi, Sromis saerTSoriso organizaciis konvenciebSi2 Camoyalibebuli

principebi da standartebi Semdeg sakiTxebze: a) bavSvTa Sromis akrZalva, b) iZulebiTiDSromis gamoricxva, c) dasaqmebasTan dakavSirebuli diskriminaciis gamoricxva, d) gaerTianebebis da koleqtiuri pozicionirebis ufleba.

bavSvTa Sroma

2 Sromis saerTaSoriso organizaciis konvenciebi 29 da 105 (iZulebiTi an savaldebulo Sroma), 87 (gaerTianebebis ufleba), 98 (koleqtiuri pozicionirebis ufleba), 100 da 111 (diskriminacia), 138 (minimaluri asaki), 182 (bavSvTa Sromis ukiduresi formebi).

Page 37: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

37

8. klienti daakmayofilebs erovnuli kanonmdeblobis yvela Sesabamis pirobas arasrulwlovanTa dasaqmebis Sesaxeb. nebismier SemTxvevaSi klienti ar daasaqmebs bavSvebs ekonomikuri TvalsazrisiT eqspluataciur, saziano, ganaTlebasTan SeuTavsebel an maTi janmrTelobisTvis mavne, fizikuri, gonebrivi, sulieri, moraluri an socialuri ganviTarebis Semaferxebel samuSaoze. 18 wlamde axalgazrdebi ar dasaqmdebian saziano samuSaoze da isini daeqvemdebarebian Sesabamisi riskis Sefasebas.

iZulebiTi Sroma

9. klienti ar gamoiyenebs iZulebiTi Sromis formebs, rac gulisxmobs individis nebayoflobiTi Tanxmobis gareSe samuSaos an momsaxurebis uzrunvelyofas Zalis an sajarimo sanqciis gamoyenebiT daSinebisas. es piroba Seexeba nebismieri saxis aranebayoflobiT an savaldebulo Sromas, maT Soris Sromas mowafeobis kontraqtis safuZvelze, monur Sromas an Sromas msgavsi pirobebiT.

diskriminaciis dauSvebloba da Tanabari SesaZleblobebi

10. proeqtebi daakmayofileben erokavSiris moTxovnebs dasaqmebaSi diskriminaciis dauSveblobis Sesaxeb. saxeldobr, klienti:

dasaqmebis Sesaxeb gadawyvetilebebs ar miiRebs piradi maxasiaTeblebis mixedviT, rogoric aris, magaliTad, sqesi, rasa, erovneba, eTnikuri warmomavloba, religia an sarwmunoeba, unarSezRuduloba, asaki an sqesobrivi orientacia, romlebic gamiznul samuSaos arsobrivad ar ukavSirdeba,

samsaxurebriv urTierTobebs daamyarebs Tanabari SesaZleblobebis da samarTliani mopyrobis principze, ar moaxdens TanamSromlis diskriminacias samsaxurebrivi urTierTobebis arc erT aspeqtSi – dasaqmebaSi, daqiravebaSi, Sromis anazRaurebaSi (xelfasisa da sxva sargos CaTvliT), samuSao da dasaqmebis pirobebSi, treningebis gavlaSi, dawinaurebaSi, dasaqmebis SewyvetaSi, pensiaze gasvlasa da disciplinaSi.

diskriminaciad ar CaiTvleba warsulSi diskriminaciuli gamovlinebebis gamosasworeblad ganxorcielebuli specialuri dacvisa da daxmarebis zomebi, adgilobrivi kadrebis dasaqmebis SesaZleblobebi, samuSao profilis Sesabamisi dasaqmeba, rac erovnul kanonmdeblobas Seesabameba.

TanamSromelTa organizaciebi

11. klienti ar SeewinaaRmdegeba TanamSromelTa mier gaerTianebaTa Camoyalibebas an maTTvis sasurvel gaerTianebebSi gawevrianebas da koleqtiur pozicionirebas, ar moaxdens im TanamSromelTa diskriminacias an gamijvnas, romlebic monawileobas iReben an apireben aseT organizaciebSi an koleqtiur pozicionirebaSi. erovnuli kanonmdeblobis Sesabamisad klienti CaerTveba xsenebul TanamSromelTa gaerTianebebSi da maT droulad uzrunvelyofs informaciiT Sinaarsobrivi molaparakebebisTvis. im SemTxvevebSi, rodesac erovnuli kanonmdebloba mniSvnelovnad zRudavs

Page 38: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

38

TanamSromelTa aseTi gaerTianebebis dafuZnebas an funqcionirebas, klienti Tavis muSa-mosamsaxureebs miscems saSualebas, gamoxaton sakuTari ukmayofileba kuTvnili uflebebis, samuSao da dasaqmebis pirobebis Sesaxeb. sakuTari azris gamoTqmis es meqanizmi ar unda eqvemdebarebodes klientis gavlenas an kontrols.

Sromis anazRaureba, kuTvnili sargo da samuSao pirobebi

12. SeTavazebuli xelfasi, kuTvnili sargo da samuSao pirobebi mTlianobaSi unda Seesatyvisebodes qveyanaSi/regionSi da konkretul dargSi ekvivalentur samuSao adgilebze dakavebuli muSa-mosamsaxureebisas. im SemTxvevebSi, rodesac klienti miekuTvneba an sxvagvarad gawevrianebulia koleqtiuri pozicionirebis SeTanxmebaSi, saWiroa am SeTanxmebis pativiscema.

sawarmoo jandacva da usafrTxoeba

13. klienti TanamSromlebs uzrunvelyofs usafrTxo da jansaRi samuSao garemoTi, Sesabamis dargSi riskis faqtorebis da klientis samoqmedo sferos sxvadasxva saziano kategoriis klasebis, maT Soris fizikuri, qimiuri, biologiuri da radiologiuri zianis gaTvaliswinebiT. klienti miiRebs zomebs samuSaosTan dakavSirebuli an misgan ganpirobebuli ubeduri SemTxvevebis, travmebis da daavadebebis prevenciis mizniT Semdegi meqanizmebis gamoyenebiT: gonivrulobis farglebSi, ramdenadac SesaZlebelia,

TanamSromelTa mimarT potenciuri zianis mizezebis gamovlena da minimumamde dayvana,

prevenciuli da damcavi zomebis ganxorcieleba, maT Soris saziano pirobebis da nivTierebebis modifikaciiT, SecvliT an aRkveTiT,

Sesabamisi aparaturis uzrunvelyofa da riskebis minimumamde dayvanis mizniT misi gamoyenebis moTxovna,

TanamSromelTa treningi, Sesabamisi stimulis uzrunvelyofa jandacvisa da usafrTxoebis procedurebis da damcavi aparaturis gamoyenebis saSualebiT,

sawarmoo travmebis, daavadebebisa da ubeduri SemTxvevebis dokumentireba da angariSgeba,

sagangebo prevencia, mzaoba da reagirebis meqanizmebi. 14. proeqtebi daakmayofileben evrokavSiris sawarmoo jandacvisa da

usafrTxoebis Sesabamis moTxovnebs, xolo im SemTxvevebSi, Tu es moTxovnebi ar arsebobs – saerTaSoriso safinanso korporaciis sawarmoo jandacvisa da usafrTxoebis Sesabamis instruqciebs.

15. zemoxsenebuli moTxovnebis dasakmayofileblad klienti iqoniebs

sawarmoo jandacvisa da usafrTxoebis marTvis sistemas misi saqmianobis masStabisa da xasiaTis da miRebuli saerTaSoriso praqtikis3 Sesabamisad.

3 mag. Sromis saerTaSoriso organizaciis sawarmoo usafrTxoebisa da jandacvis 2001 instruqcia an sawamoo jandacvisa da usafrTxoebis Sefasebis standartebi #18001.

Page 39: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

39

16. im SemTxvevebSi, rodesac damsaqmebeli TanamSromels sacxovrebeli

adgiliT uzrunvelyofs, es adgili unda iyos saTanado adgilmdebareobis, sisufTavis, usafrTxoebis da akmayofilebdes, sul mcire, TanamSromlis umTavres saWiroebebs. saxeldobr, sacxovrebeli adgiliT TanamSromlis uzrunvelyofa unda akmayofilebdes erovnul kanonmdeblobas da saerTaSoriso karg praqtikas dabinavebis safasuris dakisrebis praqtikasTan, TiToeuli muSa-mosamsaxuris sakmarisi farTiT dakmayofilebasTan, sanitaruli, sarecxi, saWmlis momzadebis adgilebiT da sasmeli wyliT uzrunvelyofasTan, samuSao adgilTan sacxovrebeli adgilis siaxlovesTan, jandacvis, xanZarsawinaaRmdego an sxva saziano da Semawuxebel sakiTxebTan da adgilobriv Senoba-nagebobebTan, pirveladi daxmarebis uzrunvelyofasa da samedicino obieqtebis arsebobasTan, gaTbobasa da ventilaciasTan dakavSirebiT (da ara mxolod zemoT CamoTvlilTan dakavSirebiT). TanamSromelTa Tavisufali moZraobis ufleba damqiraveblis mier uzrunvelyofili sacxovrebeli adgilidan ar unda iyos gaumarTlebad SezRuduli.

kadrebis Semcireba

17. Tu klienti apirebs, koleqtiurad gaaTavisuflos kadrebi evrokavSiris #98/59 direqtivis pirveli muxlis Sesabamisad, klientma unda SeimuSaos gegma kadrebis Semcirebis saziano gavlenis Sesamsubuqeblad, erovnuli kanonmdeblobis da miRebuli samewarmeo praqtikis Sesabamisad, diskriminaciis dauSveblobis da konsultaciebis safuZvelze. erovnuli kanonmdeblobis ufro mkacri pirobebis dakninebis gareSe xsenebuli konsultaciebi gulisxmobs dasaqmebaSi gansaxorcielebeli cvlilebebis Sesaxeb sakmarisi droiT adre informaciis miwodebas muSa-mosamsaxureebis warmomadgenlebisa da, saWiroebisamebr, saxelmwifo xelisuflebis warmomadgenlebisaTvis, raTa kadrebis daTxovnis gegma erToblivad iqnes gaanalizebuli TanamSromlebis mier samsaxuris dakargvis saziano efeqtis Sesamsubuqeblad. konsultaciebis Sedegebi asaxuli iqneba kadrebis daTxovnis saboloo gegmaSi.

gasaCivrebis meqanizmi

18. klienti TanamSromlebisTvis (da, arsebobis SemTxvevSi, maTi organizaciebisTvis) uzrunvelyofs gasaCivrebis meqanizms TanamSromelTa gonivruli saCivrebis Sesatanad. klienti informacias miawvdis TanamSromlebs am meqanizmis arsebobis Sesaxeb samsaxurSi ayvanisas da uzrunvelyofs am meqanizmis iol gamoyenebas. es meqanizmi unda moicavdes marTvis Sesabamis dones da droulad unda axdendes reagirebas Semosul saCivarze gasagebi da gamWvirvale procesis gamoyenebiT, romelic gamsaCivrebelTan informaciis gacvlas axdens misi Seviwroebis gareSe. es meqanizmi ar unda xelyofdes sxva sasamarTlo an administraciuli reagirebis meqanizmebis gamoyenebis uflebas, romelsac kanoni uzrunvelyofs

marTvis sistema unda moicavdes Sesabamis mastimulirebel da sajarimo sanqciebs kargi sawarmoo jandacvisa da usafrTxoebis praqtikis xelSewyobisaTvis.

Page 40: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

40

arsebuli arbitraJis procedurebiT, da ar unda cvlides koleqtiuri SeTanxmebebiT uzrunvelyofil gasaCivrebis meqanizms.

StatgareSe TanamSromlebi

19. kontraqtorebis an sxva Suamavlebis saSualebiT proeqtis obieqtebze an uSualod proeqtiT gaTvaliswinebuli samuSaos Sesasruleblad klientis mier daqiravebuli StatgareSe TanamSromlebis SemTxvevaSi klienti uzrunvelyofs, rom: (a) xsenebuli kontraqtorebi an Suamavlebi iyvnen kargi reputaciis mqone kanonieri sawarmoebi, (b) maT daakmayofilon zemoT, 6-dan 16-mde da me-18 punqtebSi Camoyalibebuli pirobebi. rodesac klienti xelSekrulebebs uSualod StatgareSe TanamSromlebs uformebs, klienti valdebulia, Tavad daakmayofilos 6-dan 16-mde da me-18 punqtebSi Camoyalibebuli pirobebi.

miwodebis jaWvi

20. miwodebis jaWvTan dakavSirebul saziano zemoqmedebad miiCneva is garemo, rodesac miwodebuli saqonlis konkurentunarianobis uzrunvelyofaSi iafi muSaxeli ganmsazRvrel faqtors TamaSobs. aseT pirobebSi klienti gonivrul zomebs ganaxorcielebs imis gasarkvevad, xom ar gamoiyeneba proeqtis farglebSi miRebuli saqonlisa da momsaxurebis miwodebis jaWvSi bavSvTa da iZulebiTi Sroma4.

21. Tu klienti gaarkvevs, rom Sromis saerTaSoriso orgnizaciis

standartebis sawinaaRmdegod mis miwodebis jaWvSi da im saqonlisa Tu masalebis mowodebaSi, romlebic arsebiT funqciebs asrulebs evrobankis mier dafinansebul saqmianobaSi, gamoiyeneba bavSvTa an iZulebiTi Sroma, klienti yvela gonivrul zomas miiRebs am sakiTxis dasaregulireblad Semdegi moTxovnebis Sesabamisad: (a) bavSvTa SromasTan dakavSirebiT klientma saqonlis an masalebis Sesyidva unda gaagrZelos mxolod im SemTxvevebSi, rodesac miRebuli eqneba damakmayofilebeli garantia an mtkicebuleba imasTan dakavSirebiT, rom momwodebeli valdebulebas kisrulobs programis ganxorcielebaze kargi saerTaSoriso praqtikis Sesabamisad xsenebuli praqtikis gamosaricxad gonivrulad gansazRvruli drois periodSi. klienti evrobanks regularulad warmoudgens angariSs xsenebuli programis ganxorcielebis sferoSi miRweul winsvlaze. (b) iZulebiT SromasTan dakavSirebiT klientma saqonlis an masalebis Sesyidva unda gaagrZelos mxolod im SemTxvevebSi, rodesac miRebuli eqneba damakmayofilebeli garantia an mtkicebuleba imasTan dakavSirebiT, rom momwodebels Sesabamisi zomebi aqvs ganxorcielebuli iZulebiTi Sromis pirobebis gamosaricxad.

4 Sromis saerTaSoriso organizaciis 138-e, 182-e, 29-e da 105-e konvenciebSi gansazRvrulis Tanaxmad.

Page 41: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

41

evrobankis samoqmedo moTxovna 3: bunebis dabinZurebis prevencia da Semcireba Sesavali 1. evrobanki acnobierebs, rom mdgradi ganviTareba biznes saqmianobis

jansaRi marTvis fundamenturi aspeqtia da rom ekonomikuri zrdis da jansaRi garemos Seqmna urTierTdakavSirebuli sakiTxebia. bunebis dabinZurebis prevencia da Semcireba mdgradi ganviTarebis programis aucilebeli Semadgeneli nawilebia da evrobankis mier dafinansebuli proeqtebi unda akmayofilebdnen am sferoSi miRebul saerTaSoriso praqtikas. bunebis damabinZurebel saqmianobasTan dakavSirebuli gavlena da sakiTxebi gaTvaliswinebuli unda iqnes yvela ekonomikur saqmianobaSi, sawarmoo doneze gamonabolqvisa da emisiebidan dawyebuli regionuli da globaluri donis zemoqmedebiT damTavrebuli.

2. garemosdacviT sferoSi evropuli principebis xelmomweris saxiT

evrobanks valdebuleba ekisreba: mis mier dafinansebuli saqmianobebiT sifrTxilis da prevenciis

principebis mxardaWeraze, aseve im principis stimulirebaze, romelic gulisxmobs garemosTvis zianis gamomwvevi mizezis gamosworebas dabinZurebis wyarosTan da dambinZureblis mier kompensaciis gawevas.

evrokavSiris Sesabamis garemosdacviT standartebTan Sesabamisobis uzrunvelyofaze, gansakuTrebiT samrewvelo warmoebasTan, wylisa da narCenebis marTvasTan, haerisa da niadagis dabinZurebasTan, sawarmoo jandacvasa da usafrTxoebasTan1, bunebis dacvasTan2 dakavSirebiT, sadac isini SeiZleba gamoyenebuli iqnes proeqtis doneze (SemdgomSi `evrokavSiris garemosdacviTi moTxovnebi~)3.

miznebi 3. winamdebare samoqmedo moTxovnis miznebia:

adamianis janmrTelobasa da garemoze saziano gavlenis Tavidan acileba da, sadac es SeuZlebelia – misi minimumamde dayvana uSualod proeqtebidan warmoSobili bunebis dabinZurebis Tavidan acilebiT an minimumamde dayvaniT,

klientebis daxmareba proeqtTan dakavSirebuli SesaZleblobebis gamovlenaSi energo efeqturobisa da resursebis efeqturobis gaumjobesebisa da narCenebis SemcirebisTvis,

1 sawarmoo jandacva da usafrTxoeba regulirdeba me-2 samoqmedo moTxovniT. 2 biomravalferovnebis konservacia regulirdeba me-6 samoqmedo moTxovniT. 3 winamdebare politikis ganacxadis da samoqmedo moTxovnebis miznebisTvis evrokavSiris garemosdacviTi standartebi SeiZleba gamoyenebuli iqnes proeqtis doneze, sadac evrokavSiris sakanonmdeblo dokumenti Tavad moicavs naTel xarisxobriv an raodenobriv moTxovnebs, romlebic obieqtis doneze gamoiyeneba (nacvlad saerTo donisa).

Page 42: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

42

proeqtTan dakavSirebuli sasaTbure gazis emisiis Semcirebis stimulireba.

gamoyenebis masStabi 4. evrobanki klientTan SeTanxmdeba winamdebare samoqmedo moTxovnis

Sesabamisi pirobebis daregulirebis da marTvis meTodze klientis saerTo garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegmis da/an marTvis sistemis nawilis saxiT. garemosdacviTi da socialuri Sefaseba da marTvis moTxovnebi Camoyalibebulia pirvel da me-10 samoqmedo moTxovnebSi.

moTxovnebi zogadi 5. qvemoT moyvanili me-6 punqtis pirobebis gaTvaliswinebiT, proeqtebi

SemuSavdeba evrokavSiris Sesabamisi garemosdacviTi moTxovnebis, aseve Sesabamisi erovnuli kanonmdeblobis dakmayofilebis gziT da ganxorcieldeba am kanonebisa da moTxovnebis Sesabamisad.

6. aRiarebulia, rom evrokavSiris garemosdacviTi moTxovnebi bunebis

dabinZurebis prevenciisa da Semcirebis zomebis Sesaxeb efuZneba saukeTeso arsebul teqnologias, Tumca garemos dacvis saukeTeso saxiT uzrunvelsayofad aucilebelia montaJis teqnikuri maxasiaTeblebis, geografiuli adgilmdebareobisa da adgilobrivi garemosdacviTi pirobebis mTlianobaSi gaTvaliswineba. garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegmis pirobebi am moTxovnebis Sesabamisobis uzrunvelsayofad unda iTvaliswinebdnen nebismier erovnul, SeTanxmebul grafiks maTi harmonazaciisTvis evrokavSiris kanonmdeblobasTan (magaliTad, evrokavSiris kandidat qveynebSi). evrokavSiris wevr, kandidat da potenciur kandidat qveynebs sazRvrebs gareT ganxorcielebuli proeqtebisTvis garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegmiT gawerili drois grafiki evrokavSiris garemosdacviTi moTxovnebis dasakmayofileblad unda Seesabamebodes nebismier ormxriv xelSekrulebas an samoqmedo gegmas, romelic evrokavSirsa da Sesabamis qveyanas Soris aris gaformebuli, magram SeiZleba aseve gaiTvaliswinos gamoyenebis xarjebi da adgilobrivi pirobebi.

7. Tu evrokavSiris garemosdacviTi moTxovnebi ar arsebobs, klienti

gamoiyenebs sxva karg praqtikas, msoflio bankis jgufis garemosdacviTi usafrTxoebis standartebis instruqciis msgavsad. aseT SemTxvevebSi evrobanki Sesabamis moTxovnebs SeuTanxmebs klients individualuri proeqtebis safuZvelze.

8. rodesac maspinZeli qveynis maregulirebeli normebi gansxvavebulia

evrokavSiris garemosdacviT moTxovnebSi an me-7 punqtis Sesabamisad SeTanxmebul moTxovnebSi warmodgenili doneebisa da zomebisagan,

Page 43: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

43

proeqtebma unda daakmayofilon is moTxovnebi, romlebic ufro mkacri aRmoCndeba.

9. TiToeuli proeqtisTvis evrobanki gamoavlens da klients

SeuTanxmebs Sesabamis garemosdacviT moTxovnebsa da instruqciebs. bunebis dabinZureba, resursebis konservacia da energoefeqturoba 10. proeqtis SemuSavebis, mSeneblobis, eqspluataciisa da

eqspluataciidan amoRebis procesSi (proeqtis sruli cikli) klienti gaiTvaliswinebs Sesabamisi danadgaris teqnikur maxasiaTeblebs, geografiul adgilmdebareobas, garemos adgilobriv/saerTo pirobebs, raTa gamoiyenos bunebis dabinZurebis prevenciisa da kontrolis iseTi teqnologiebi da praqtika (teqnika), romlebic yvelaze ukeT Seefereba adamianis janmrTelobaze da garemoze saziano zemoqmedebis Tavidan acilebas, xolo Tu es SeuZlebelia, mis minimumame dayvanas an Semcirebas, da romlebic amavdroulad teqnikurad da finansurad gamarTlebuli da rentabeluri iqneba.

11. klienti Tavidan aicilebs an, Tu es SeuZlebelia, minimumamde

daiyvans an gaakontrolebs bunebis damabinZurebeli nivTierebebis gabnevas. es piroba Seexeba bunebis damabinZurebeli nivTierebebis gamofrqvevas rutinuli, ararutinuli an SemTxveviTi garemoebebisas adgilobrivi, regionuli an saerTaSoriso zemoqmedebis moxdenis SesaZleblobiT. amasTanave, klientma unda gaiTvaliswinos da muSaobaSi gamoiyenos energoefeqturobis, aseve wylisa da sxva resursebis konservaciis zomebi ufro sufTa warmoebis principebis Sesabamisad.

wylebi4 12. klienti Tavidan aicilebs an minimumamde daiyvans saziano da

arasaziano narCeni masalebis warmoebas da SeZlebisdagvarad Seamcirebs mis saziano faqtorebs. Tu narCenebis warmoqmnis Tavidan acileba SeuZlebelia, klienti moaxdens maT xelaxal gamoyenebas, gadamuSavebas, amokrefas an energiis wyarod gamoyenebas. Tu narCenebis amokrefa an xelaxali gamoyeneba SeuZlebelia, klienti daamuSavebs, gaanadgurebs da garemosTvis arasaziano wesiT damarxavs maT. Tu warmoqmnili narCenebi sazianod miiCneva, klienti ganixilavs garemosTvis arasaziano wesiT misi gankargvis komerciulad gamarTlebul alternativebs saxelmwifoTaSorisi transportirebis SezRudvebis gaTvaliswinebiT. Tu narCenebis gankargva mesame mxaris mier xdeba, klienti gamoiyenebs iseT kontraqtorebs, romlebic Sesabamisi maregulirebeli saagentoebis mier licenzirebuli, kargi reputaciis da kanonieri sawarmoebia.

saziano nivTierebebisa da masalebis usafrTxo gamoyeneba da marTva 4 winamdebare samoqmedo moTxovnis miznebisTvis narCenebi gulisxmobs gazebis, Txevadi da/an myari nivTierebebis/masalebis mravlobiT naerTs, romlebic saWiroebs damuSavebas adekvaturi fizikuri, qimiuri da/an biologiuri procesiT, sanam moxdeba bunebaSi maTi usafrTxo gankargva.

Page 44: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

44

13. klienti Seecdeba, Tavidan aicilos, Seamciros an gamoricxos saziano nivTierebebisa da masalebis gamoyeneba. klienti aseve gaiTvaliswinebs naklebad saziano nivTierebebis da masalebis gamoyenebas, raTa daicvas adamianis janmrTeloba da buneba potenciuri saziano gavlenisgan. Tu am efeqtis Tavidan acileba SeuZlebelia, klienti gaiTvaliswinebs xsenebuli masalebis gamoyenebis usafrTxoebas da mimarTavs riskebis marTvis Sesabamis zomebs proeqtis farglebSi warmoebidan, transportirebidan, moxmarebidan, Senaxvidan, gamoyenebidan an ganadgurebidan warmoqmnili aseTi nivTierebebisa da masalebis haerSi, wyalSi da/an niadagSi gafrqvevis minimumamde dasayvanad an gasakontroleblad. klienti Tavidan aicilebs cocxali organizmebisaTvis maRali toqsikurobis, garemoSi mdgradobis, bioakumulirebisa da ozonis fenis cveTis potencialis gamo saerTaSoriso masStabiT akrZaluli an warmoebidan amoRebuli saziano nivTierebebis da masalebis warmoebas, realizacias da gamoyenebas.

sagangebo mdgomareobebSi mzaoba da reagireba 14. klienti mzad iqneba, reagireba moaxdinos situaciis mkveTr

cvlilebaze, incidentebsa da sagangebo situaciebze sawarmoo riskebis Sesabamisad da potenciuri negatiuri garemoebebis aRsakveTad. me-4 samoqmedo moTxovnis 18-22 punqtebSi Camoyalibebul pirobebze dayrdnobiT, klienti gamoavlens incidentebis gamomwvev mTavar saziano garemoebebs, aRkveTs msxvil incidentebs da Seamcirebs maT zemoqmedebas adamianebsa da garemoze, raTa uzrunvelyos Tanmimdevruli da efeqturi meTodiT maRali donis dacva.

industriuli warmoeba 15. klienti danergavs procesebs gamonabolqvi nivTierebebis da

narCenebis regularuli inventarizaciisa da monitoringisTvis. klientebs moeTxovebaT proeqtTan dakavSirebuli bunebis damabinZurebeli nivTierebebis gafrqvevis Sesaxeb angariSgeba awarmoon bunebis dabinZurebisa da gadacemis evropuli reestris5 da evrobankis winaSe.

garemo pirobebTan dakavSirebuli mosazrebebi 16. garemo pirobebze proeqtebis saziano gavlenis dasaregulireblad

klienti: (a) gaiTvaliswinebs rig faqtorebs, maT Soris garemos asimilaciis SezRudul SesaZleblobas, miwis arsebul da samomavlo gamoyenebas, arsebul garemo pirobebs, ekologiurad sensitiur an dacul teritoriebTan saproeqto obieqtebis siaxloves da

5 evrokavSiris wevr da kandidat qveynebSi, sadac bunebis damabinZurebeli nivTierebebis zRvrul maCvenebelze zemoT gafrqveva haerSi, wyalsa da/an niadagSi saWiroebs monitorings da angariSgebas bunebis dabinZurebisa da gadacemis evropuli reestris winaSe. xsenebuli reestri damtkicebuli iqna evrokavSiris 166/2006 maregulirebeli normiT da misiT moxda bunebis damabinZurebeli nivTierebebis emisiis evropis reestris Canacvleba. (http://eper.ec.europa.eu/eper )

Page 45: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

45

daudgeneli da gamousworebeli Sedegebis mqone kumulaciuri zemoqmedebis potencials, (b) xels Seuwyobs strategiebis ganxorcielebas bunebis damabinZurebeli nivTierebebis gabnevis Tavidan asacileblad, xolo Tu es SeuZlebelia – maT minimumamde dasayvanad an Sesamcireblad, iseTi strategiebis CaTvliT, romlebic ganapirobebs garemo pirobebis gaumjobesebas, rodesac proeqts gaaCnia ukve degradirebul adgilas mniSvnelovani emisiis potenciali. xsenebuli strategiebi gulisxmobs, Tumca ar Semoifargleba, proeqtis adgilmdebareobis alternativebis da emisiis aRkveTis Sefasebebs.

sasaTbure gazebis emisia 17. klienti xels Seuwyobs proeqtTan dakavSirebuli sasaTbure gazebis

emisiis Semcirebas saproeqto saqmianobisa da zemoqmedebis xasiaTisa da masStabis Sesabamisad.

18. im proeqtebis SemuSavebisas, romlebic warmoqmnis an mosalodnelia,

rom warmoqmnas mniSvnelovni odenobis sasaTbure gazebi6, klienti uzrunvelyofs monacemebs da moaxdens maT Sesaxeb angariSgebas sabaziso (investiciamde) da ganxorcielebis Semdgomi emisiis savaraudo maCveneblebis Sesafaseblad. monacemebis moTxovnebze instruqciis miReba evrobankisgan SeiZleba. Sefaseba moicavs uSualod proeqtis fizikur sazRvrebSi klientis mflobelobaSi myofi an mis kontrols daqvemdebarebuli obieqtebidan gamoSvebul sasaTbure gazebs, aseve im gazebs, romlebic warmoiqmneba gareSe samuSaoebidan, romlebzec proeqtia damokidebuli, maT Soris arapirdapir emisias, romelic ukavSirdeba energiis gare warmoebas proeqtis farglebSi gamosayeneblad. proeqtis sazRvrebis ganmartebac evrobankisgan7 aris SesaZlebeli. sasaTbure gazebis emisiis8 Sefasebis parametrebis gamoangariSeba da monitoringi yovelwliurad moxdeba proeqtis vadis mTel periodSi.

19. amasTanave, klienti teqnikurad, finansuri rentabelobisa da

ekonomiurobis kuTxiT Seafasebs variantebs naxSirbadis intensivobis Sesamcireblad proeqtis SemuSavebisa da funqcionirebis etapze da saWiro variantebs danergavs.

6 proeqtiT gamowveuli sasaTbure gazebis emisiis moculobebi gansxvavebulia warmoebis sxvadasxva dargis mixedviT. sasaTbure gazebis emisiis Sesaxeb instruqcia dakavSirebulia sxvadasxva seqtorSi ganxorcielebul proeqtebTan da aRwerilia evrobankis sasaTbure gazebis emisiis Sefasebis meTodologiaSi, evrobankis mier dafinansebul proeqtebze momuSave konsultantebis instruqciaSi (GN0). sididis zRvari winamdebare samoqmedo moTxovnisTvis zogadad 100,000 tonis CO2 ekvivalentia weliwadSi sakuTari moxmarebisTvis Sesyidul eleqtroenergiasTan dakavSirebuli pirdapiri da iribi wyaroebis naerTi emisiisTvis. Tumca emisiis ufro dabali zRvruli done SeiZleba upriani iyos im SemTxvevebSi, rodesac proeqtis mizania didi gaumjobesebis uzrunvelyofa warmoebis efeqturobis kuTxiT. klientebs movuwodebT, evrobankisgan miiRon konsultaciebi im SemTxvevebSi, rodesac saWiro iqneba monacemebis uzrunvelyofa sasaTbure gazebis Sefasebis mizniT. 7 instruqcia monacemTa moTxovnebis Sesaxeb da proeqtis sazRvrebis gansazRvrebis miReba SesaZlebelia evrobnkis Sesabamisad garemosdacviTi auditisa da Sefasebis oqmebidan da sasaTbure gazebis emisiis Sefasebis meTodologiidan – evrobankis mier dafinansebul proeqtebze momuSave konsultaciebis instruqciidan (GN1). 8 mag. sawvavis an eleqtroeneriis gamoyenebis moculoba.

Page 46: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

46

pesticidebis gamoyeneba da marTva 20. pesticidebis samarTavad klienti SeimuSavebs da ganaxorcielebs

pesticidebis da/an veqtoris integrirebuli marTvis midgomebs. klientis mier SemuSavebuli es programebi gaiTvaliswinebs pesticidebis da garemosdacviTi informaciis koordinirebul gamoyenebas, pesticidebis arsebuli kontrolis meTodebTan erTad, rac gulisxmobs kulturul praqtikas, biologiur, genetikur da bolo instanciaSi qimiur saSualebebs pesticidebis zianis dauSvebeli doneebis aRsakveTad. rodesac pesticidebis marTvis qmedebebi moicavs pesticidebis gamoyenebas, klienti Seecdeba, Seamciros adaminis janmrTelobasa da garemoze pesticidebis zemoqmedeba, xolo ufro zogadad – klienti Seecdeba pesticidebis ufro mdgradi gamoyenebis miRwevas da pesticidebis riskebisa da maTi gamoyenebis sayovelTao da mniSvnelovan Semcirebas marcvleulis aucilebeli dacvis Sesabamisad. pesticidebis mdgradi gamoyeneba gulisxmobs: pesticidebis gamoyenebis minimumamde dayvanas an, sadac es

SesaZlebelia, gamoricxvas, pesticidebis saziano efeqtis, aseve adamianis janmrTelobisa da

garemosaTvis riskis minimumamde dayvanas, saziano aqtiuri nivTierebebis donis Semcirebas ufro saSiSi

alternativebis metad usafrTxoTi (da araqimiuriT) CanacvlebiT, iseTi pesticidebis SerCevas, romlebic naklebad toqsikuria

adamianis janmrTelobisTvis, magram cnobilia samizne saxeobebisTvis efeqturobiT da minimalur efeqts axdens aramiznobriv saxeobebsa da garemoze,

naklebi pesticidebis an upesticido meurneobebis warmoebas, bunebrivi mtrebisadmi zianis minimumamde dayvanas da

pesticidebisadmi gamZleobis gamomuSavebis prevencias. 21. klienti daamuSavebs, Seinaxavs, gamoiyenebs da gaanadgurebs

pesticidebs miRebuli saerTaSoriso praqtikis Sesabamisad – sursaTisa da soflis meurneobis organizaciis mier pesticidebis ganawilebasa da gamoyenebis Sesaxeb SemuSavebuli saerTaSoriso qcevis kodeqsis msgavsad.

22. klienti ar gamoiyenebs produqtebs, romlebic xvdeba janmrTelobis

msoflio organizaciis zianis klasebiT daxarisxebuli pesticidebis rekomendebuli klasifikaciis sistemis Ia (ukiduresad saziano) da Ib (Zalze saziano), an II klasebSi (saSualod saziano), Tu proeqtis farglebSi maspinZel qveyanas ar gaaCnia SezRudvebi xsenebuli qimiuri nivTierebebis ganawilebasa da gamoyenebaze, an Tu kompaniis TanamSomlebs saTanado treningis, aparaturis, aseve moxmarebis, Senaxvis, gamoyenebis da ganadgurebis saTanado saSualebebis gareSe eqnebaT maTi gamoyenebis SesaZlebloba.

Page 47: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

47

evrobankis samoqmedo moTxovna 4: adgilobrivi Temebis janmrTelobis dacva, usafrTxoeba da daculoba Sesavali 1. evrobanki acnobierebs, rom saproeqto saqmianobas, aparaturas da

infrastruqturas xSirad moaqvT sargebeli adgilobrivi TemebisaTvis dasaqmebis, momsaxurebaTa da ekonomikuri ganviTarebis SesaZleblobebis saxiT. Tumca proeqtebs aseve SeuZliaT gazardon adgilobrivi Temebis Sexeba iseT riskebTan da zemoqmedebasTan, romlebic warmoqmnilia mosaxleobis droebiTi an mudmivi cvlilebebis, nedli da mza masalebis transportirebis, mSeneblobis, eqspluataciisa da eqspluataciidan amoRebis, struqturuli xarvezebisa da saziano masalebis gafrqvevis Sedegad.

2. adgilobriv Temebze SeiZleba aseve gavlena iqonios zemoqmedebam

maT bunebriv resursebze, daavadebebma da uSiSroebis kadrebTan Sexebam. saxelmwifo xelisuflebis organoebs akisriaT pasuxismgebloba sazogadoebrivi jandacvis, usafrTxoebisa da daculobis uzrunvelyofaze, Tumca winamdebare samoqmedo moTxovniT regulirdeba klientis pasuxismgebloba adgilobrivi Temebis janmrTelobaze, usafrTxoebasa da daculobaze proeqtis farglebSi warmoqmnili riskebisa da saziano zemoqmedebis gamosavlenad da Tavidan asacileblad an minimumamde dasayvanad.

3. winamdebare samoqmedo moTxovnaSi Camoyalibebuli riskebis da

zemoqmedebis done SesaZloa ufro maRali iyos konfliqtur an postkonfliqtur zonebSi warmoebuli proeqtebis SemTxvevaSi, mniSvnelovani bunebrivi an adamianuri garemoebebiT ganpirobebul (magaliTad, seismuri zonebi, mewyrebi) adgilebSi.

miznebi 4. winamdebare samoqmedo moTxovna Semdeg miznebs emsaxureba:

proeqtis mTeli ciklis ganmavlobaSi rutinuli da ararutinuli garemoebebiT adamianis janmrTelobisa da usafrTxoebisaTvis miyenebuli riskebisa da zemoqmedebis Tavidan acileba an minimumamde dayvana,

proeqtTan dakavSirebuli kadrebisa da qonebis dacvis uzrunvelyofa kanonieri gziT, romliTac gamoiricxeba an minimumamde Semcirdeba adgilobrivi TemebisaTvis usafrTxoebasTan da daculobasTan dakavSirebuli riski.

gamoyenebis masStabi 5. winamdebare samoqmedo moTxovnis gamoyeneba evrobankis mier

ganisazRvreba garemosdacviTi da socialuri Sefasebis procesSi. Sesabamisad, evrobanki klientTan SeTanxmdeba am samoqmedo moTxovnis pirobebis dakmayofilebis da marTvis farglebSi klientis saerTo garemosdacviT da socialur samoqmedo gegmaze

Page 48: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

48

da/an marTvis sistemaze. garemosdacviTi da socialuri Sefaseba da marTvis moTxovnebi Camoyalibebulia pirvel da me-10 samoqmedo moTxovnebSi.

6. winamdebare samoqmedo moTxovna aregulirebs saproeqto

RonisZiebebTan SexebaSi myofi adgilobrivi TemebisTvis potenciur riskebsa da zemoqmedebas, maT Soris mSeneblobis, saqmianobis dawyebis, eqspluataciis da eqspluataciidan amoRebis etapebze. aRsaniSnavia, rom potenciuri zemoqmedeba SeiZleba gansxvavdebodes proeqtis yvela calkeul etapze. sawarmoo jandacvisa da usafrTxoebis standartebi Camoyalibebulia me-2 samoqmedo moTxovnaSi, xolo adamianis janmrTelobasa da garemoze bunebis dabinZurebis prevenciis detaluri moTxovnebi – me-3 samoqmedo moTxovnaSi.

moTxovnebi adgilobrivi Temebis jandacvisa da usafrTxoebis moTxovnebi zogadi moTxovnebi

7. klienti gamoavlens da Seafasebs proeqtTan SexebaSi myofi adgilobrivi Temebis jandacvasa da usafrTxoebaze riskebsa da potenciur zemoqmedebas proeqtis SemuSavebis, mSeneblobis, eqspluataciis da eqspluataciidan amoRebis etapebze. klienti aseve danergavs prevenciul zomebs da gegmebs gamovlenili riskebisa da zemoqmedebis saTanadod mogvarebisaTvis. xsenebuli zomebiT upiratesoba mieniWeba riskebisa da sxvadasxa saxis zemoqmedebis prevenciasa da Tavidan acilebas da ara maT minimumamde dayvanas da Semcirebas.

8. im SemTxvevebSi, rodesac proeqti an proeqtis etapi mniSvnelovani

riskis qveS ayenebs an potenciur saziano gavlenas uqmnis proeqtTan SexebaSi myofi adgilobrivi Temebis janmrTelobasa da usafrTxoebas, klienti proeqtTan dakavSirebul Sesabamis informacias gauziarebs adgilobriv Temebs da samTavrobo dawesebulebebs, raTa maT kargad gaacnobieron es riskis faqtorebi da potenciuri zemoqmedeba, klientis mier SemoTavazebuli prevenciuli, Semsubuqebisa da sagangebo reagirebis zomebi. klienti konsultaciebs gaivlis proeqtTan SexebaSi myof adgilobriv TemebTan da Sesabamis samTavrobo dawesebulebebTan SeTavazebuli zomebis Sesaxeb, sanam es zomebi saboloo saxes miiRebs, da gaiTvaliswinebs maT SeniSvnebs. klienti regularulad ganixilavs zomebs da adgilobriv Temebsa da dawesebulebebs sistematurad CarTavs procesSi da miawvdis informacias xsenebuli gegmebisa da nakisri valdebulebebis ganxorcielebis statusisa da Sedegebis Sesaxeb, aseve ganixilavs maTTan erTad gegmebSi Sesatan nebismier mniSvnelovan cvlilebas am cvlilebis ganxorcielebamde. gasacemi informacia SeiZleba Sejamdes (sakmarisi detalurobiT, raTa dainteresebul wreebs mieceT riskebis, potenciuri zemoqmedebisa da gansaxorcielebeli zomebis sruli gaTviTcnobierebis saSualeba) da/an redaqtirebuli iqnes konfidencialuri informaciis dacvis mizniT.

Page 49: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

49

9. klienti evrobanks sistematurad (magaliTad, yovelwliurad)

warudgens angariSs proeqtis riskebze, potenciur zemoqmedebasa da sargebelze, aseve nebismieri samoqmedo gegmis ganxorcielebaze, angariSs warudgens, agreTve, proeqtTan SexebaSi myof adgilobriv Temebs dainteresebuli wreebis winaSe angariSgebis pirobis Semcveli me-10 samoqmedo moTxovnis Sesabamisad.

infrastruqturisa da aparaturis usafrTxoeba

10. klienti Seqmnis, aaSenebs, eqspluatacias gauwevs da eqspluataciidan amoiRebs proeqtis struqturul elementebs an komponentebs miRebuli saerTaSoriso sawarmoo praqtikis Sesabamisad. am procesSi klienti gansakuTrebul yuradRebas dauTmobs bunebrivi saziano garemoebebis potenciur gamovlinebebs, gansakuTrebiT im SemTxvevebSi, rodesac xsenebuli struqturuli elementebi proeqtTan SexebaSi myofi adgilobrivi Temebis xelmisawvdomobis zonaSi imyofeba an rodesac klientis mier dasaxuli gegmebis ganuxorcielebloba pirdapir an iribad daazianebs adgilobriv Temebs. struqturuli elementebi Seiqmneba da aSendeba kvalificiuri da gamocdili profesionalebis, kompetenturi organoebis an profesionalebis mier sertificirebuli an damtkicebuli specialistebis mier.

11. rodesac struqturuli elementebi an komponentebi – magaliTad,

kaSxlebi, nagvis Casamarxi an ferflis Sesagrovebeli adgilebi mdebareoben maRali riskis Semcvel adgilebSi da maTi mwyobridan gamosvla an araswori eqspluatacia SeiZleba adgilobrivi TemebisTvis saSiSroebas gulisxmobdes, klienti msgavs proeqtebSi daakavebs erT an met kvalificiur eqsperts Sesabamisi da aRiarebuli gamocdilebiT – im specialistebis garda, vinc proeqtis Seqmnasa da mSeneblobaze muSaoben, proeqtis SemuSavebis adreul doneze, aseve proeqtis SemuSavebis, mSeneblobisa da eqspluataciaSi gaSvebis mTel periodSi mimoxilvis Casatareblad. im proeqtebisTvis, romlebic gulisxmobs moZravi aparaturis gamoyenebas sazogadoebriv gzebze da sxva formis infrastruqturaSi, klienti Seecdeba, xsenebuli aparaturis gamoyenebasTan dakavSirebuli incidentebis da ubeduri SemTxvevebis prevenciuli zomebi miiRos.

saziano masalebis usafrTxoeba

12. klienti aRkveTs an minimumamde daiyvans adgilobrivi Temebis potenciur Sexebas saziano masalebTan, romlebic proeqtis farglebSi SeiZleba iqnes bunebaSi gabneuli. Tu arsebobs adgilobrivi Temebis (maT Soris muSa-mosamsaxureebis da maTi ojaxebis) sicocxlisTvis gansakuTrebiT saziano masalebTan Sexebis albaToba, klienti gamoiyenebs specialur zomebs maTi Sexebis Tavidan asacileblad an minimumamde dasayvanad zianis gamomwvevi garemoebebis an nivTierebebis modificirebiT, CanacvlebiT an gamoricxviT.

13. Tu saziano masalebi proeqtis arsebuli infrastruqturis an

komponentebis nawilia, klienti gamoiyenebs specialur zomebs

Page 50: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

50

sawyisi an eqspluataciidan amoRebis saqmianobis ganxorcielebisas, raTa adgilobriv TemebTan maTi Sexeba aRkveTili iqnes. klienti urTierTobas iqoniebs kompetentur organoebTan arsebuli informaciis misaRebad iseT masalebTan Sexebis doneebze, romlebic iwvevs iseT daavadebebs, rogoricaa simsivne an filtvebis daavadebebi.

14. amasTanave, klienti gamoiyenebs komerciulad gamarTlebul zomebs

nedli masalebis transportirebis, narCenebis transportirebisa da gankargvis usafrTxoebis uzrunvelsayofad. klienti aseve ganaxorcielebs zomebs adgilobrivi Temebis zemoxsenebul masalebTan da narCenebTan Sexebis Tavidan asacileblad an gasakontroleblad. informacia riskebis, mosaxleobasTan Sexebis, Semcirebis zomebisa da monitoringis Sesaxeb waredgineba Sesabamis saxelisuflebo organoebs da ecnobeba sazogadoebas.

garemosdacviTi da bunebrivi resursebis sakiTxebi

15. klienti aRkveTs da Tavidan aicilebs an minimumamde daiyvans iseTi bunebrivi movlenebiT gamowveuli saziano zemoqmedebis damZimebas, rogorc aris mewyrebi an wyaldidobebi, romlebic SeiZleba gamowveuli iqnes proeqtis farglebSi miwis gamoyenebis reJimis cvlilebebiT.

16. klienti aseve aicilebs Tavidan an minimumamde daiyvans proeqtis

farglebSi warmoqmnil saziano zemoqmedebas haerze, niadagze, wyalze, mcenareebze, faunasa da sxva bunebriv resursebze proeqtTan SexebaSi myofi adgilobrivi Temebis mier gamoyenebisas.

adgilobrivi Temebis daavadebebis albaToba

17. klienti gamoavlens im gadamdeb daavadebebs, romelTa gavrceleba SesaZlebelia proeqtis komponentebis an muSaxelis (maT Soris kontraqtorebis) saSualebiT. unda SemuSavdes samoqmedo gegma proeqtis farglebSi infeqciur da sxva gadamdeb daavadebebTan kompaniis TanamSromlebisa da adgilobrivi Temebis potenciuri Sexebis aRkveTis an minimumamde dayvanis mizniT. Tu konkretuli daavadebebi endemuria, saproeqto samuSaoebis gavlenis qveS myof adgilobriv TemebSi klients moeTxoveba, proeqtis ganxorcielebis periodSi gamoavlinos SesaZleblobebi garemosdacviTi pirobebis gasaumjobeseblad, rac maTi warmoqmnis albaTobis Semcirebas Seuwyobs xels adgilobrivad da muSa-mosamsaxureebs Soris.

sagangebo mdgomareobebSi mzaoba da reagireba 18. klienti mzad iqneba, reagireba moaxdinos procesis gauaresebis,

saavario da sagangebo mdgomareobebSi samoqmedo riskebis Sesabamisad da potenciurad negatiuri Sedegebis aRsakveTad.

19. klientis mier sazogadoebrivi jandacvisTvis, usafrTxoebisa da

daculobisTvis arsebuli riskebis, aseve proeqtis farglebSi gamowveuli potenciuri zemoqmedebis Sefasebisas (ixileT me-7 punqti zemoT) klienti gamoavlens mniSvnelovani saavario garemoebebiT

Page 51: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

51

warmoqmnil zians da yvela aucilebel zomas miiRebs msxvili avariebis aRsakveTad da adamianebsa da garemoze maTi Sedegebis Sesamcireblad. amis gakeTeba klients SeeZleba Tanmimdevruli da efeqturi wesiT adamianebisa da garemos dacvis maRali donis uzrunvelyofiT. xsenebuli zomebi gamovlenili iqneba mniSvnelovan saavario da sagangebo mdomareobebSi mzaobis politikaSi da Sesabamisi marTvis sistemaSi, sadac gawerili iqneba saorganizacio struqtura, pasuxismgeblobebi, procedurebi, komunikacia, treningi, resursebi da sxva aspeqtebi xsenebuli politikis ganxorcielebis da proeqtis farglebSi saziano gamovlinebebTan dakavSirebul sagangebo situaciaSi efeqturi reagirebis mizniT. marTvis sistema gaaerTianebs Sida da gare sagangebo gegmebs. gare sagangebo gegmebi Semdeg miznebze iqneba dafuZnebuli: incidentebis Sekaveba da gakontroleba maTi efeqtis minimumamde

dayvanis, aseve adamianebze, bunebasa da qonebaze zianis SezRudvis mizniT,

aucilebeli zomebis ganxorcieleba mniSvnelovani incidentebis efeqtisgan adamianebisa da bunebis dasacavad,

saWiro informaciis miwodeba adgilobrivi sazogadoebisaTvis, sagangebo situaciebis samsaxurebis an saxelmwifo organoebisaTvis,

mniSvnelovani incidentis Semdeg garemos aRdgena da gawmenda.

20. klienti daexmareba da iTanamSromlebs adgilobriv TemebTan da xelisuflebis organoebTan sagangebo situaciebSi efeqturi reagirebisTvis momzadebaSi, gansakuTrebiT, rodesac maTi monawileoba da TanamSromloba aucilebelia xsenebul situaciebSi. Tu adgilobriv dawesebulebebs mwiri an aranairi SesaZleblobebi ara aqvT efeqturi reagirebisTvis, klienti aqtiur rols iTamaSebs proeqtTan dakavSirebuli sagangebo situaciebisTvis momzadebasa da reagirebaSi da moaxdens gonivrulad prognozirebad incidentebSi situaciis pirdapir an arapirdapir marTvis SesaZleblobis (magaliTad, sagangebo situaciebSi reagirebis jgufebis, daqiravebuli mesame mxaris an dazRvevis daxmarebiT) demonstrirebas. klienti dokumenturad aRricxavs mis mzaobas sagangebo situaciebisadmi da reagirebis qmedebebs, resursebsa da pasuxismgeblobebs. garemosdacviT da socialur samoqmedo gegmaSi an sxva Sesabamis dokumentSi warmodgenil informacias klienti gauziarebs proeqtTan SexebaSi myof adgilobriv Temebs da Sesabamis samTavrobo organoebs, me-10 samoqmedo moTxovnis Sesabamisad. sagangebo situaciebSi prevenciisa da reagirebis gegmis nawilis saxiT klienti proeqtTan potenciurad SexebaSi myof Temebs Seatyobinebs mniSvnelovani zianis Sesaxeb da reagirebis gegmebs Seajamebs kulturuli TvalsazrisiT misaRebi formiT.

21. klienti gamocdis prevenciisa da reagirebis gegmebs dargisa da

proeqtTan dakavSirebuli riskebis Sesatyvisi grafikiT, magram sul mcire weliwadSi erTxel. klienti sistematurad miawvdis adgilobrivi xelisuflebis organoebs da Temebs ganaxlebul informacias xsenebuli gegmebis cvlilebis da testirebis saWiroebis Sesaxeb.

Page 52: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

52

22. realuri sagangebo situaciis dadgomis SemTxvevaSi klienti mWidro

urTierTobas SeinarCunebs Sesabamis sagangebo reagirebis samsaxurebTan, xelisuflebasTan, masobrivi informaciis saSualebebTan da adgilobriv TemebTan situaciis, reagirebis zomebisa da samomavlod incidentebis prevenciis Sesaxeb informaciis misawodeblad.

dacvis samsaxuris TanamSromlebTan dakavSirebuli moTxovnebi 23. im SemTxvevebSi, rodesac klienti pirdapir iyvans TanamSromlebs an

kontraqtorebs misi TanamSromlebisa da qonebis dasacavad, is Tavad moaxdens riskebis Sefasebas proeqtis sazRvrebs da obieqtebs SigniT da gareT myofi adamianebisTvis. aseTi RonisZiebebis gatarebisas klienti ixelmZRvanelebs proporciulobisa da miRebuli saerTaSoriso praqtikis principebiT aRniSnul TanamSromelTa daqiravebis, muSaobis wesebis, treningebis, aRWurvisa da monitoringis TvalsazrisiT1, da moqmedi kanonmdeblobiT. klienti moiZiebs informacias sakuTari interesis dasakmayofileblad dacvis samsaxuris kadrebze, raTa darwmundes, rom isini warsulSi ar yofilan SemCneulni aramarTlzomier qmedebebSi, rom isini adekvaturad floben Zalis gamoyenebis teqnikas (saWiroebis SemTxvevaSi cecxlsasrol iaraRs), normalurad eqcevian TanamSromlebs da adgilobriv mosaxleobas, ganuxrelad icaven moqmed kanonmdeblobas. klienti ar moaxdens Zalis gamoyenebis sanqcirebas, garda SemTxvevebisa, rodesac Zalis gamoyeneba xdeba prevenciuli da Tavdacvis mizniT saSiSroebis xasiaTisa da masStabis proporciulad. me-10 da me-2 samoqmedo moTxovnebis Sesabamisad daarsebuli klientis gasaCivrebis meqanizmebi ise iqneba SemuSavebuli, rom saSualeba misces proeqtTan SexebaSi myof adgilobriv Temebsa da TanamSromlebs, gamoxaton sakuTari problemebi da ukmayofileba usafrTxoebis meqanizmebis da dacvis TanamSromlebis saqmianobis mimarT. am mizniT klienti adgilobriv mosaxleobas miawvdis informacias Sesabamisi meqanizmebis arsebobisa da gamoyenebis SesaZleblobis Sesaxeb.

24. Tu klientis usafrTxoebis uzrunvelsayofad mTavrobis sauwyebo

dacvis samsaxuri gamoiyeneba, klienti Seafasebs aseTi momsaxurebidan gamomdinare risks, Sesabamis saxelmwifo organoebs acnobebs, rom dacvis samsaxuris TanamSromlebma unda imoqmedon zemoT moyvanili 23-e punqtis Sesabamisad, da mouwodebs Sesabamis organoebs, acnobon sazogadoebas informacia klientis obieqtebis usafrTxoebis meqanizmebis Sesaxeb, usafrTxoebis pirobebis dacviT.

25. klienti gamoikvlevs nebismier braldebas dacvis samsaxuris ukanono

an gadametebuli qmedebebis Sesaxeb, miiRebs Sesabamis zomebs (an Sesabamis organoebs mosTxovs reagirebas) msgavsi qmedebebis ganmeorebis aRkveTis da ukanono da gadaWarbebuli qmedebebis Sesaxeb saxelmwifo organoebisadmi angariSgebis mizniT.

1 mag. usafrTxoebisa da adamianis uflebebis nebayoflobiTi principebi, http://www.voluntaryprinciples.org/principles/

Page 53: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

53

evrobankis samoqmedo moTxovna 5: miwis SeZena, aranebayoflobiTi gadasaxleba da ekonomikuri adgilmonacvleoba Sesavali 1. aranebayoflobiTi gadasaxleba gulisxmobs rogorc fizikur

gadaadgilebas (gadabargebas an TavSesafris dakargvas), aseve ekonomikur adgilmonacvleobas (Tavad aqtivebis an maTze daSvebis uflebis dakargvas, rac iwvevs Semosavlebis wyaros da saarsebo saSualebis dakargvas) proeqtTan dakavSirebuli miwis Sesyidvis1 mizeziT an bunebriv resursebze2 daSvebis uflebis SezRudviT.

2. gadasaxleba miiCneva aranebayoflobiT ganxorcielebulad, Tu

konkretuli adamianebi an adgilobrivi Temebi ar floben miwis Sesyidvis SewinaaRmdegebis uflebas da iZulebulni arian, gadasaxldnen. es piroba warmoiqmneba Semdeg SemTxvevebSi: (a) kanonieri eqspropriacia an miwiT sargeblobis uflebis SezRudva naTlad gamokveTil safuZvelze3, (b) molaparakebis Semdgomi gansaxleba, romlis farglebSic miwis nakveTis myidvels SeuZlia miwis eqspropriacis safuZvelze an iuridiuli SezRudvebis dawesebiT daitovos mflobelobis ufleba, Tu gamyidvelTan molaparakeba warumateblad Caivlis.

3. winamdebare samoqmedo moTxovnis gamoyeneba avsebs da Seesabameba

sayovelTaod aRiarebul adamianis uflebebs da Tavisuflebebs, konkretulad – adekvaturi sacxovrisiT uzrunvelyofis da saarsebo pirobebis4 gangrZobadi gaumjobesebis uflebas. Tu gadasaxleba evrobankis monawileobamde konfliqtiT iyo ganpirobebuli, winamdebare samoqmedo moTxovniT xdeba Sida gansaxlebis saxelmZRvanelo principebis5 gamoyenebis Sevseba.

4. Tu swored ar moxdeba procesis marTva, aranebayoflobiTma

gadasaxlebam SeiZleba gamoiwvios konkretuli adamianebis da adgilobrivi Temebis xangrZlivi siduxWire da siRaribe, aseve garemos dazianeba da gauaresebuli socialur-ekonomikuri zemoqmedeba im adgilebSi, sadac isini gadasaxldnen. garkveul pirobebSi cudad ganxorcielebulma aranebayoflobiTma

1 miwis Sesyidva gulisxmobs pirdapir qonebis, daSvebis uflebis da/an servitutis uflebis Sesyidvas. 2 amis magaliTebia saxelmwifo mflobelobaSi arsebul niadagqveSa mineralur resursebze meSaxteebis mier daSvebis uflebis dakargva, sazRvao wylebSi meTevzeebis mier daSvebis uflebis dakargva saproeqto saqmianobis Sedegad, saxelmwifos mier gansazRvrul akrZalul zonebSi ganTavsebul resursebze daSvebis uflebis SezRudva, aSkarad gamokveTili Semcireba sasoflo-sameurneo, mecxoveleobis, metyeveobis, nadirobis da Tevzaobis teritoriebze proeqtTan dakavSirebuli saqmianobiT SezRudvis da/an bunebis dabinZurebis mizeziT. 3 aseTi SezRudvebi SeiZleba moicavdes iuridiulad gansazRvrul, bunebis konservaciis teritoriebze SezRuduli daSvebis uflebas. 4 adamianis uflebaTa sayovelTao deklaracia (1948) da ekonomikur, socialur da kulturul uflebaTa saerTaSoriso paqti (1966). 5 adamianis uflebaTa umaRlesi komisariatis ofisi: Sida gansaxlebis saxelmZRvanelo principebi.

Page 54: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

54

gadasaxlebam klientebs SeiZleba dautovos iuridiuli sarCelebi sxva iurisdiqciaSi. es piroba gansakuTrebiT Seexeba iseT garemoebebs, rodesac proeqtis ganxorcielebis iurisdiqciaSi adamianis uflebebis saerTaSoriso konvenciebis Tanaxmad srul iuridiul momsaxurebasa da procedurebze daSvebis ufleba SezRuduli aqvT iZulebiT adgilnacval pirebs. am mizeziT aranebayoflobiTi gadasaxleba Tavidan unda iqnes acilebuli an minimumamde dayvanili mainc. Tumca, Tu am qmedebis Tavidan acileba SeuZlebelia, Sesabamisi zomebi guldasmiT unda daigegmos da ganxorcieldes adgilnacval pirebze da maspinZel Temebze6 saziano zemoqmedebis Sesamsubuqeblad. gamocdilebiT dasturdeba, rom klientis uSualo monawileobam gansaxlebis procesSi da SeZlebisdagvarad adreul etapze SefasebaSi SeiZleba iqonios ekonomiuri, efeqturi da dagegmili qmedebebis drouli ganxorcielebis Sedegi. amgvarad moxdeba aseve gadasaxlebuli mosaxleobis saarsebo pirobebisa da cxovrebis donis gaumjobesebisadmi inovaciuri midgomebis stimulireba.

5. gadasaxleba molaparakebis safuZvelze ganapirobebs mflobelobis

uflebis CamorTmevis Tavidan acilebas da gamoricxavs samTavrobo uflebamosilebis gamoyenebis aucileblobas adamianebis Zalismieri gziT gadasaxlebis sanacvlod. molaparakebis safuZvelze gadasaxleba SeiZleba, Cveulebriv, miRweuli iqnes konkretuli adamianebisa da adgilobrivi TemebisaTvis samarTliani da Sesabamisi kompensaciebis da sxva mastimulirebeli sargeblis darigebiT, aseve informaciis asimetriulobis riskis SemsubuqebiT da SevaWrebis ZaliT. amitom klientebs moeTxovebaT miwis mflobelobis uflebis miReba molaparakebis safuZvelze, maSinac ki, rodesac maT iuridiuli ufleba gaaCniaT, gamyidvelis Tanxmobis gareSe moipovon miwis monakveTze daSvebis ufleba.

miznebi 6. winamdebare samoqmedo moTxovna Semdeg miznebs emsaxureba:

aranebayoflobiTi gadasaxleba SeZlebisdagvarad Tavidan iqnes acilebuli an minimumamde dayvanili7 mainc proeqtis farglebSi alternatiuli SesaZleblobebis gamovleniT,

miwis Sesyidvis, proeqtTan SexebaSi myofi adamianebisaTvis miwaze daSvebis uflebis SezRudvis Sedegad warmoqmnili saziano socialuri da ekonomikuri zemoqmedebis Semsubuqeba Semdegi meqanizmebis saSualebiT: (a) kompensaciis darigeba dakarguli aqtivebisTvis maTi gamocvlis fasad8, (b) gadasaxlebis procesis

6 maspinZeli Temia is mosaxleoba, vinc adgilze xvdeba gadmosaxlebul adamianebs. 7 garda SemTxvevebisa, rodesac evrobankis mosazrebiT, amiT moxdeba proeqtTan SexebaSi myofi adamianebis janmrTelobisa da usafrTxoebis xelyofa. 8 es, Cveulebriv, gamoiTvleba aqtivis sabazro RirebulebiT, romelsac emateba am aqtivis aRdgenasTan dakavSirebuli garigebis xarjebi. gamocvlis xarjebis gamoTvla rTulia, radgan wevr qveynebSi potenciurad gansxvavebuli miwis, miwis gamoyenebaze momCivanis da miwis bazris ganviTarebis gansxvavebuli doneebi arsebobs. am mizeziT klientebma unda gamoavlinon da konsultaciebi awarmoon yvela im adamianTan da adgilobriv TemTan, romlebic gadasaxlebas eqvemdebarebian, aseve maspinZel TemebTan, romlebic daxvdebian

Page 55: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

55

ganxorcieleba proeqtTan SexebaSi myofi adamianebisa da adgilobrivi TemebisaTvis informaciis gacemis, konsultaciebis da informirebuli monawileobis uzrunvelyofiT,

adgilnacvali adamianebis9 saarsebo pirobebis da standartebis gaumjobeseba an minimum – aRdgena proeqtamdel donemde, im zomebis gamoyenebiT, romlebic SeiZleba miwas ukavSirdebodes, xelfasebze da/an sawarmosTan iyos dakavSirebuli, raTa maTi socialur-ekonomikuri statusis mdgradi gaumjobeseba iqnes stimulirebuli,

adgilnacvali adamianebis sacxovrebeli pirobebis gaumjobeseba adekvaturi sacxovreblis10 uzrunvelyofiT axal adgilas sacxovrebelze garantirebuli uflebiT11.

gamoyenebis masStabi 7. winamdebare samoqmedo moTxovna Seexeba fizikur an ekonomikur

adgilmonacvleobas, rac SeiZleba iyos sruli, nawilobrivi, mudmivi an droebiTi Semdegi garigebebis saxeobebidan gamomdinare: miwis flobis uflebebi proeqtisaTvis, romlebic miRebuli iqna

eqspropriaciis an sxva savaldebulo procedurebis saSualebiT, miwis flobis uflebebi proeqtisaTvis, romlebic miRebuli iqna

gadasaxlebis sakiTxze qonebis mflobelebTan da miwaze Cveulebrivi an tradiciuli, qveynis kanonmdeblobiT aRiarebuli an aRiarebadi iuridiuli uflebis mqone pirebTan molaparakebis Sedegad, Tu eqspropriacia an sxva savaldebulo procesi molaparakebis CaSlas gamoiwvevda12,

gadabargebul adamianebs. es saWiroa miwis mflobelobaze, valdebulebebze da gamoyenebaze adekvaturi informaciis misaRebad. Sefasebis am meTodis gamoyenebisas gaTvaliswinebuli ar unda iyos konstruqciebisa da aqtivebis cveTa. im SemTxvevebSi, rodesac miwis bazari jer kidev Camoyalibebis etapzea, klientebma Sefaseba unda daukveTon gareSe damoukidebel profesional Semfaseblebs/eqspertebs (Tu aseTebi ar arseboben – evrobankisa da klientisTvis misaReb sxva profesionalebs Sesabamisi gamocdilebiT). ixileT aseve me-17 sqolio. 9 es SeiZleba moicavdes im adamianebs, visac iuridiulad aRiarebuli uflebebi an pretenzia gaaCniaT miwaze, maT, visac Cveulebrivi pretenzia aqvT miwaze, resursebis sezonur momxmareblebs (mwyemsebi, meTevzeebi, monadireebi da Semkrebebi), romlebsac urTierTdamokidebuli ekonomikuri urTierToba gaaCniaT proeqtis teritoriaze mcxovreb TemebTan. 10 adekvaturi sacxovrebeli adgili an TavSesafari SeiZleba Sefasdes raodenobrivad, usafrTxoebis, xelmisawvdomobis, sacxovrebeli viTarebis, kulturuli Sesabamisobis, wvdomis da adgilmdebareobis maxasiaTeblebiT. adekvaturi dabinaveba unda gulismobdes dasaqmebis variantebis arsebobas, bazrebis da sabaziso infrastruqturisa da iseTi momsaxurebebis CaTvliT, rogoric aris wyalmomarageba, eleqtroenergia, kanalizacia, jandacva da ganaTleba. winamdebare samoqmedo moTxovna iZleva adekvaturi dabinavebis da sacxovrebliT uzrunvelyofis saSualebas axal adgilas gadasaxlebuli adamianebisTvis. klientebma am punqtis erTi an meti aspeqti unda gaiTvaliswinon adekvaturi dabinavebis uzrunvelsayofad, raTa gaumjobesebuli sacxovrebeli pirobebi SesTavazon axal adgilas gadasul adamianebs, gansakuTrebiT maT, visac iuridiulad aRiarebuli uflebebi an pretenzia ar gaaCniaT dakavebul miwebze. 11 gadasaxlebis adgili garantirebuli sacxovrebliT uzrunvelyofs adamianebs, Tu is maqsimalurad icavs gadasaxlebul adamians Zalismieri gasaxlebisagan. 12 es molaparakebebi SeiZleba ganxorcieldes miwis Semsyidveli kerZo kompaniis an aseTi kompaniis agentis mier. kerZo seqtoris proeqtebis SemTxvevaSi, sadac mTavrobebi

Page 56: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

56

SezRudvebis daweseba, romlebic warmoqmnilia fizikuri aqtivebis an bunebrivi resursebis wvdomis dakargvis Sedegad, miuxedavad imisa, es SezRudvis uflebebi miRebulia molaparakebis, eqspropriaciis, savaldebulo Sesyidvis Tu samTavrobo regulirebis gziT,

8. dakavebul miwaze iuridiulad aRiarebuli uflebis an pretenziis

armqone adgilnacvali adamianebis moTxovnebi da pasuxismgebloba Camoyalibebulia 31-e, 36-e da 39-e punqtebSi.

9. winamdebare samoqmedo moTxovna ar Seexeba miwis nakveTebze

nebayoflobiTi garigebebis Sedegad gadasaxlebas (e.i. sabazro garigebebi, romelTa farglebSic gamyidveli ar aris valdebuli, gayidos, xolo myidveli ver moaxdens nakveTis eqspropriacias an sxva savalldebulo proceduras, Tu molaparakebebi uSedego aRmoCndeba).

10. winamdebare samoqmedo moTxovnis gamoyeneba ganisazRvreba evrobankis

mier me-7 da me-9 punqtebSi Camoyalibebuli kriteriumebis Sesabamisad garemosdacviTi da socialuri Sefasebis procesSi. winamdebare samoqmedo moTxovnis dasakmayofileblad saWiro qmedebebis ganxorcieleba imarTeba klientis garemosdacviTi da socialuri gegmis da/an marTvis sistemis Tanaxmad. im SemTxvevebSi, rodesac aranebayoflobiTi gadasaxleba proeqtSi evrobankis monawileobamde ganxorcielda, Catardeba detaluri Seswavla, raTa identificirebuli iqnes: (a) nebismieri naklovanebebi, (b) gamosasworebeli qmedebebi, romlebic saWiroa winamdebare samoqmedo moTxovnasTan Sesabamisobis uzrunvelsayofad. Semdeg moxdeba SeTanxmeba samoqmedo gegmaze. gadasaxlebis procesis Sefaseba da marTva gawerilia winamdebare samoqmedo moTxovnaSi. garemosdacviTi da socialuri Sefaseba da marTvis moTxovnebi Camoyalibebulia pirvel da me-10 samoqmedo moTxovnebSi.

moTxovnebi zogadi moTxovnebi proeqtis SemuSavebis etapi

11. klienti gaiTvaliswinebs realur alternatiul saproeqto sqemebs fizikuri da/an ekonomikuri gadasaxlebis Tavidan asacileblad an minimumamde dasayvanad mainc, imavdroulad garemosdacviTi, socialuri da finansuri xarjebisa da sargeblis dabalansebiT.

konsultaciebi

12. yvela Sesabamisi informaciis gacemis Semdeg klienti konsultaciebs gamarTavs proeqtTan SexebaSi myof adamianebTan da TemebTan, maT Soris maspinZel TemebTan, da xels Seuwyobs maT adreul da

Rebuloben miwaze uflebas, molaparakeba SeiZleba ganxorcieldes mTavrobis an kerZo kompaniis mier, romelsac mTavrobis agentis statusi eniWeba.

Page 57: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

57

informirebul monawileobas gadasaxlebasTan dakavSirebuli gadawyvetilebis miRebis procesSi, me-10 samoqmedo moTxovnis Sesabamisad. proeqtTan SexebaSi myof adamianebs13 miecemaT sakompensacio

paketebze, Sesabamisobis kriteriumebze, gadasaxlebis procesSi daxmarebebze, adgilis Sesaferisobasa da SemoTavazebul vadebze molaparakebebSi monawileobis SesaZlebloba.

specialuri pirobebi Seexeba konsultaciebs ZirZvel mosaxleobasTan (ixileT me-7 samoqmedo moTxovna) da socialurad daucveli mosaxleobis jgufebTan14.

konsultaciebi gagrZeldeba sakompensacio Tanxebis darigebisa da gadasaxlebis procesis ganxorcielebis, monitoringis da Sefasebis etapebze, raTa winamdebare samoqmedo moTxovnis miznebis Sesaferisi Sedegebi iqnes miRebuli.

gasaCivrebis meqanizmi

13. klientis mier me-10 samoqmedo moTxovnis Sesabamisad Camosayalibebeli gasaCivrebis meqanizmi procesis adreul etapze unda Seiqmnas, winamdebare samoqmedo moTxovnis Tanaxmad, raTa droulad iqnes miRebuli da mogvarebuli konkretuli sakiTxebi kompensaciebisa da gadabargebis Sesaxeb adgilnacvali pirebis da/an maspinZeli Temis wevrebisgan. xsenebuli meqanizmi unda moicavdes davebis gadaWris saSualebas sakiTxebis miukerZoeblad mosagvareblad. Semosuli saCivrebis mokle anotacia da maT gadasaWrelad miRebuli zomebi regularulad unda ecnobebodes sazogadoebas me-10 samoqmedo moTxovnis Sesabamisad.

gadasaxlebis dagegmva da ganxorcieleba

14. im SemTxvevebSi, sadac aranebayoflobiTi gadasaxleba gardauvalia, klienti daiqiravebs kvalificiur specialistebs winaswar gansazRvrul teritoriaze mosaxleobis aRweris da socialur-ekonomikuri sabaziso Sefasebis Catarebis, aseve gadasaxlebis

13 moicavs adamianebs, romlebic SeiZleba fizikurad adgilze ar iyvnen adrindeli an amJamineli konfliqtis gamo. 14 socialurad daucveli an riskis winaSe myofi adamianTa jgufebi moicaven adamianebs, romlebic sqesis, eTnikuri warmomavlobis, asakis, fizikuri an gonebrivi unarSezRudulobis, ekonomikuri siduxWiris an socialuri statusis gamo SeiZleba sxvebTan SedarebiT ufro meti zemoqmedebis qveS moeqcnen gadasaxlebis procesis Sedegad da SeiZleba ufro SezRudulni aRmoCdnen gadasaxlebis daxmarebis an ganviTarebaze orientirebuli Semweobebis moTxovnis an miRebisas. socialurad daucveli adamianebis jgufebi gadasaxlebis konteqstSi aseve gulisxmoben siRaribis zRvars qvemoT, samosaxlos gareSe myof da xandazmul adamianebs, ojaxebs dedebiTa da bavSvebiT (marCenaldakargul ojaxebs), eTnikur umciresobebs, bunebriv resursebze damokidebul Temebs an sxva adgilnacval adamianebs, romlebic SesaZloa ar iyvnen daculni erovnuli miwis kompensaciis da sakarmidamo miwebis ganawilebis kanonmdeblobis farglebSi. es jgufebi gamovlenilni unda iyvnen garemosdacviTi da socialuri Sefasebis procesis farglebSi (ixileT pirveli samoqmedo moTxovna). am adamianebis Sinaarsobrivi monawileobis uzrunvelsayofad gadasaxlebis dagegmvis procesSi da ganviTarebis SesaZleblobebis sargeblis misaRebad SeiZleba saWiro gaxdes gansakuTrebuli zomebi – konsultaciebi da ganviTarebaze orientirebuli Semweobebi,. socialurad daucvelad miCneuli adamianebi daxmarebas unda iRebdnen gadasaxlebis da kompensaciis maTTvis SeTavazebuli variantebis srulyofilad gasagebad da yvelaze naklebi riskis mqone variantis SesarCevad.

Page 58: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

58

samoqmedo gegmis an cocxali bunebis aRdgenis CarCo struqturis momzadebaSi daxmarebis mizniT. mosaxleobis aRwera da socialur-ekonomikuri sabaziso Sefaseba

gamoavlens adamianebs, romlebic proeqtis farglebSi eqvemdebarebian (srul an nawilobriv) gadasaxlebas, gansazRvruli iqneba aseve kompensaciisa da daxmarebis miRebis kriteriumebi da dawesdeba registraciis saboloo vada, raTa ar moxdes im pirTa15 mozidva, romlebsac ar ekuTvniT es sargo,

erovnuli samTavrobo procedurebis ararsebobis SemTxvevaSi mosaxleobis aRweris da aqtivebis inventarizaciis dasrulebis TariRad unda ganisazRvros Sesabamisobis kriteriumebis dadgenisTvis miTiTebuli vadis amowurva. am ukanasknelis Sesaxeb informacia kargad unda iqnes dokumentirebuli da gavrcelebuli proeqtis mTel teritoriaze,

sezonuri resursebis momxmareblebi SeiZleba ar imyofebodnen proeqtis teritoriaze mosaxleobis aRweris dros da amitom gansakuTrebulad unda iyos gaTvaliswinebuli amgvari Temebis survilebi.

gadasaxlebis samoqmedo gegma

15. me-7 punqtSi aRwerili garigebebis SemTxvevaSi, romlebic gulisxmobs adamianebis fizikur adgilmonacvleobas, garemoze da socialuri zemoqmedebis Sefasebis safuZvelze klientma unda SeimuSaos gadasaxlebis samoqmedo gegma, romelSic sul mcire gaTvaliswinebuli iqneba winamdebare samoqmedo moTxovnis Sesabamisi pirobebi proeqtTan SexebaSi myofi adamianebis raodenobis miuxedavad.

16. gadasaxlebis samoqmedo gegma unda akmayofilebdes Semdeg pirobebs:

Sedgenili unda iyos gadasaxlebis negatiuri gavlenis Sesamsubuqeblad, potenciuri ganviTarebis sargeblis gamosavlenad, konkretuli adamianebis yvela kategoriisTvis (maT Soris maspinZeli TemebisTvis) kuTvnili sargos gansasazRvrad, gansakuTrebuli yuradRebis gamaxvilebiT Rarib da socialurad daucvel mosaxleobaze,

dokumenturi saxiT unda aRnusxos miwis uflebebis misaRebi yvela garigeba, sakompensacio da gadasaxlebis RonisZiebebi,

unda daawesos procedurebi gadasaxlebis gegmebis Sesrulebis monitoringisa da SefasebisTvis, xolo saWiroebis SemTxvevaSi – gamosasworebeli qmedebebis ganxorcielebisTvis.

17. gadasaxlebis samoqmedo gegmis masStabi da detalurobis done

gansxvavebuli iqneba gadasaxlebis masStabis da saziano zemoqmedebis Sesamsubuqeblad ganxorcielebuli zomebis kompleqsurobis mixedviT. yvela SemTxvevaSi, masSi aRwerili iqneba winamdebare

15 iseTebi, rogorebic arian, magaliTad, oportunistuli ukanono mobinadreebi an bolo periodSi Camosaxlebuli ekonomikuri migrantebi, romlebmac vadis amowurvis Semdeg daikaves miwa.

Page 59: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

59

samoqmedo moTxovnis miznebis miRwevis meTodebi. rogorc minimum, gadasaxlebis samoqmedo gegma unda gulisxmobdes Semdegs: gansaxlebis miznebis gansazRvra, proeqtis zemoqmedebis aRwera, gadasaxlebas daqvemdebarebuli

yvela adamianis gamovlena da Sesabamisi aqtivebis inventarizacia, gadasaxlebis garduvalobis damtkiceba da misi efeqtis

minimumamde dayvana, miwis nakveTebis Sesyidvasa da kompensaciasTan dakavSirebuli

iuridiuli sqemis aRwera, proeqtTan SexebaSi myof adamianebTan konsultaciebis procesis,

gadasaxlebis misaRebi alternativebis da gadawyvetilebis miRebis procesSi xsenebuli adamianebis monawileobis donis aRwera,

yvela kategoriis gadasaxlebuli adamianebisTvis kuTvnili sargos aRwera,

dakarguli aqtivebis kompensaciis ganakveTebis CamoTvla da imis demonstrireba, rom es ganakveTebi adekvaturia, anu dakarguli aqtivebis Canacvlebis xarjebis Tanabari mainc aris,

sacxovreblis gamocvlasTan dakavSirebuli miwis nakveTis mflobelobis uflebebis SerCevis, ganawilebis da momzadebis procesis aRwera,

gadabargebis uzrunvelsayofi daxmarebis aRwera, adgilnacval pirTa sacxovrebeli pirobebisa da cxovrebis donis

gaumjobesebis an Tundac aRdgenisTvis ganxorcielebuli qmedebebis detaluri aRwera,

instituciuri/saorganizacio pasuxismgeblobis da davebis gadaWris procedurebis gawera gadasaxlebis samoqmedo gegmis ganxorcielebisTvis,

gadasaxlebis samoqmedo gegmis ganxorcielebis grafikisa da biujetis warmodgena,

monitoringis, Sefasebisa da angariSgebis RonisZiebebis detalebis gawera,

samarTliani kompensaciis uzrunvelyofa nayidi miwisTvis da masze mdgari nebismieri dakarguli aqtivisTvis, aseve gamocvlis xarjebi im SemTxvevebSi, rodesac miwis Sesyidvis Sedegad ar xdeba saarsebo an Semosavlis wyaros dakargva.

18. gadasaxlebis samoqmedo gegma gansakuTrebiT unda iTvaliswinebdes

nebismier iseT adamians an adamianTa jgufs, romlebic miCneulni arian upovrad an socialurad daucvelad. saxeldobr, gadasaxlebis samoqmedo gegma unda moicavdes zomebs imis uzrunvelsayofad, rom daucveli da riskis qveS myofi jgufebi16 da qalebi ar aRmoCndnen arasaxarbielo mdgomareobaSi gadasaxlebis procesis ganxorcielebisas, miiRon sruli informacia, icodnen maTi uflebebis Sesaxeb da Tanabrad miiRon sargebeli da SeRavaTebi

16 me-14 sqolioSi gansazRvrulis Tanaxmad.

Page 60: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

60

gadasaxlebis SesaZleblobebidan. Zalian mniSvnelovania, rom miwis flobis da ijaris, aseve kompensaciis misaRebi dokumentebi (sabanko rekvizitebis CaTvliT) orive meuRlis saxelze gaices, xolo marCenaldakarguli ojaxebis SemTxvevaSi – qalis saxelze, da rom gadasaxlebasTan dakavSirebuli sxva daxmarebebi, magaliTad, profesiuli momzadeba, kreditebis miRebis saSualeba da samuSao adgilebi mamakacebis Tanabrad iqnes SeTavazebuli qalebisTvisac da moergos maT saWiroebebs. Tu qveynis erovnuli kanonmdebloba ar iTvaliswinebs qalebisTvis qonebis flobis uflebas, gegmaSi Setanili unda iqnes debuleba, romelic SeZlebisdagvarad uzrunvelyofs qalebs sacxovrebelze uflebis daculobiT mamakacebis Tanasworad.

19. gadasaxlebis samoqmedo gegma unda iTvaliswinebdes zomebs,

romlebic adgilnacval pirebs SeZlebisdagvarad uzrunvelyofs iuridiuli daxmarebiT, raTa daakmayofilon administraciuli moTxovnebi miwis Sesyidvamde an, Tu saWiro gaxda – sasamarTlo wesiT ecadon sadavo sakiTxis gadaWras.

20. klientma unda Seajamos gadasaxlebis samoqmedo gegmaSi

sazogadoebisTvis gasacnobi informacia, raTa uzrunvelyofili iqnes, rom proeqtTan SexebaSi myofi adamianebi kargad acnobierebdnen sakompensacio procedurebs da icodnen, ras unda elodnen proeqtis yovel calkeul etapze (magaliTad, rodis miiReben SeTavazebas, ra vadebSi unda warmoadginon pasuxi, rogoria gasaCivrebis da iuridiuli procedurebi, romlebsac molaparakebis CaSlis SemTxvevaSi unda mimarTon).

21. gadasaxlebis samoqmedo gegmis monitoringi ganxorcieldeba pirveli

samoqmedo moTxovnis Sesabamisad da SeiZleba gulisxmobdes iseTi ZiriTadi dainteresebuli wreebis monawileobas, rogoricaa proeqtTan SexebaSi myofi Temebi.

22. gadasaxleba CaiTvleba dasrulebulad, rodesac misi saziano

zemoqmedeba daregulirebuli iqneba gadasaxlebis samoqmedo gegmasa da winamdebare samoqmedo moTxovnaSi Camoyalibebuli miznebis Sesabamisad.

23. proeqtis gadasaxlebis masStabidan gamomdinare ASesaZlebelia

saWiro gaxdes klientis mier gadasaxlebis ganxorcielebis gegmis gare saboloo auditis SekveTa, raTa dadgindes, dakmayofilebulia Tu ara misi pirobebi. damasrulebeli auditi unda ganxorcieldes mas Semdeg, rac gadasaxlebis samoqmedo gegmis yvela komponenti – ganviTarebaze orientirebuli iniciativis CaTvliT, dasrulebuli iqneba, Tumca gacilebiT adre, vidre evrobankis winaSe klientis mier nakisri valebulebebi iqneba Sesrulebuli. auditis vadis gansazRvra klients miscems gamosasworebeli qmedebebis (maTi saWiroebis SemTxvevaSi) dasrulebis saSualebas auditorebis rekomendaciis Sesabamisad, sanam proeqti dasruldeba. saboloo auditis Sedegebze dayrdnobiT evrobanki da klienti erToblivad gansazRvraven, ramdenad Sesrulda winamdebare samoqmedo moTxovnis miznebi. SemTxvevebis umravlesobaSi saboloo auditis Sedegad gamovlenili

Page 61: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

61

gamosasworebeli qmedebebis dasrulebam unda daakmayofilos klientis mier gadasaxlebasTan, kompensaciebTan, saarsebo wyaros aRdgenasa da ganviTarebaze orientirebul daxmarebasTan dakavSirebiT nakisri valdebulebebi.

saarsebo wyaros aRdgenis sqema

24. me-7 punqtSi aRwerili garigebebis SemTxvevaSi, romlebic adamianebis ekonomikur (magram ara fizikur) adgilmonacvleobas Seexeba, klienti SeimuSavebs procedurebs proeqtTan SexebaSi myofi adamianebisa da adgilobrivi TemebisTvis kompensaciebis da sxva daxmarebis paketebis SesaTavazeblad, romlebiTac winamdebare samoqmedo moTxovnis miznebi dakmayofildeba. es piroba gulisxmobs saarsebo wyaros aRdgenis sqemis SemuSavebas.

25. saarsebo wyaros aRdgenis sqema gansazRvravs proeqtTan SexebaSi

myofi adamianebisa da adgilobrivi TemebisaTvis daxmarebis uzrunvelyofas gamWvirvalobis, Tanmimdevrulobisa da Tanasworobis principebze dayrdnobiT. klientma dokumenturad unda asaxos procedurebi saarsebo wyaros aRdgenis sqemis farglebSi kompensaciis gansazRvrisa da darigebisTvis, Semdegi pirobebiT: unda Camoayalibos saarsebo wyaros aRdgenis sqemis miznebi, unda aRweros proeqtis zemoqmedeba, gamoavlinos yvela adamiani,

romelic eqvemdebareba ekonomikur adgilmonacvleobas, da moaxdinos Sesabamisi aqtivebisa da resursebis inventarizacia,

unda daamtkicos, rom gadasaxleba gardauvalia da misi saziano efeqti minimumamdea dayvanili,

unda aRweros kompensaciebis iuridiuli sqema, unda aRweros proeqtTan SexebaSi myof adamianebTan

alternativebis Sesaxeb konsultaciebis procesi, gadawyvetilebis miRebis procesSi maTi monawileobis doneebi,

unda aRweros adgilnacvali adamianebis yvela kategoriisTvis kuTvnili sargoebi,

unda aRweros proeqtis zemoqmedebaSi moyolili aqtivebis an resursebis, an maTi misawvdomobis, SefasebisTvis gamoyenebuli meTodebi, sruli gamocvlis xarjebis da kompensaciis ganakveTebis miTiTebiT,

unda aRweros adgilnacval adamianTa sacxovrisis da saarsebo porobebis gaumjobesebis an, sul mcire, aRdgenis sxva zomebi,

unda aRweros miwis nakveTebis SeZenis (an SezRudvebis dawesebis) da kompensaciebis darigebis grafiki,

unda aRweros procesi, romliTac proeqtTan SexebaSi myof adamians SeuZlia gaasaCivros mier mier araadekvaturad miCneuli Sefaseba,

unda gansazRvros saarsebo wyaros aRdgenis sqemis ganxorcielebis da gasaCivrebis procedurebis instituciuri da saorganizacio pasuxismgeblobebi,

Page 62: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

62

detalurad unda aRweros monitoringis, Sefasebisa da angariSgebis meqanizmebi,

unda warmoadginos saarsebo wyaros aRdgenis sqemis ganxorcielebis grafiki da biujeti.

26. klientma unda Seajamos saarsebo wyaros aRdgenis sqemaSi

sazogadoebis informirebisTvis warmodgenili informacia, raTa proeqtTan SexebaSi myofma adamianebma gaacnobieron sakompensacio procedurebi da icodnen, ras unda elodon proeqtis sxvadasxva etapze (magaliTad, rodis gakeTdeba SeTavazeba, ra vadebSi unda warmoadginon pasuxebi, gasaCivrebis procedurebi da iuridiuli procedurebi molaparakebis CaSlis SemTxvevaSi).

27. klientma proeqtTan SexebaSi myofi Temebi unda uzrunvelyos

dawesebul procedurebze dayrdnobiT molaparakebaSi monawileobis SesaZleblobiT.

28. im SemTxvevebSi, rodesac proeqtTan SexebaSi myofi adamianebi uars

amboben kompensaciis winadadebaze, romelic akmayofilebs winamdebare samoqmedo moTxovnis pirobebs, da iwyeba qonebis eqspropriaciis an sxva iuridiuli procedurebis ganxorcieleba, klienti Seecdeba, gamoavlinos pasuxismgebel samTavrobo dawesebulebebTan TanamSromlobis SesaZleblobebi da am ukanasknelis nebarTvis SemTxvevaSi aqtiur rols Seasrulebs gadasaxlebis dagegmvis, ganxorcielebisa da monitoringis procesSi.

29. saarsebo wyaros aRdgenis sqemis ganxorcieleba dasrulebulad

iqneba miCneuli, Tu gadasaxlebis saziano zemoqmedeba daregulirebuli iqneba Tavad saarsebo wyaros aRdgenis sqemisa da winamdebare samoqmedo moTxovnis miznebis Sesabamisad.

adgilnacvali adamianebis kompensacia da Semweobebis gacema

30. Tu gadasaxleba gardauvalia, klienti adgilnacval pirebs da Temebs dakarguli aqtivebis sanacvlod SesTavazebs sruli Secvlis xarjebis anazRaurebas17 da sxva daxmarebas, raTa daexmaros maT

17 dakarguli aqtivebis sanacvlod kompensaciis ganakveTi gamoangariSebuli unda iqnes sruli Secvlis xarjebze dayrdnobiT, anuaqtivebis sabazro Rirebulebas damatebuli garigebis xarjebi. Sefasebis am meTodis gamoyenebisas ar unda moxdes Senobebisa da aqtivebis cveTis gaTvaliswineba. im zaralisaTvis, romelic ver Sefasdeba advilad fuladi TvalsazrisiT, SesaZlebelia naturiT kompensaciis SeTavazeba. magram amgvari kompensacia unda ganxorcieldes ekvivalenturi an meti Rirebulebis mqone da kulturuli TvalsazrisiT Sesatyvisi saqonliT an resursebiT. miwisa da Senobebis Secvlis xarjebi Semdegnairad ganisazRvreba:

sasoflo-sameurneo miwa – proeqtTan SexebaSi myofi miwis maxloblad mdebare, iseTive gamoyenebis an potencialis mqone miwis sabazro Rirebulebas damatebuli proeqtTan SexebaSi myofi miwis donis msgavsi an ukeTesi donis mosamsazdebeli xarjebi da garigebis xarjebi, rogoric aris registraciasTan da sakuTrebaSi gadacemasTan dakavSirebuli gadasaxadebi;

miwa urbenul teritoriebze – ekvivalenturi farTobisa da gamoyenebis, msgavsi an gaumjobesebuli infrastruqturisa da momsaxurebebis mqone, sasurvelia, proeqtTan SexebaSi myofi miwis maxloblad mdebare miwis sabazro Rirebulebas damatebuli garigebis xarjebi, rogoric aris registraciasTan da sakuTrebaSi gadacemasTan dakavSirebuli gadasaxadebi;

Page 63: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

63

sacxovrebeli pirobebis an saarsebo wyaros gaumjobesebaSi an aRdgenaSi mainc, winamdebare samoqmedo moTxovnis pirobebis Sesabamisad. proeqtis farglebSi ganxorcielebuli kompensaciis standartebi gamWvirvale da Tanmimdevruli unda iyos. Tu adgilnacvali adamianebis saarsebo wyaro miwis nakveTTan aris mWidrod dakavSirebuli, an Tu miwis nakveTs koleqtiurad flobs ramdenime piri, klienti maT SeZlebisdagvarad SesTavazebs kompensacias miwis nakveTTan dakavSirebiT. klienti yvela zomas ixmars, raTa SesaZlebloba misces adgilnacval pirebsa da adgilobriv Temebs, gamoiyenon proeqtidan gamomdinare ganviTarebis yvelanairi efeqti.

adgilmonacvleoba 31. adgilnacvali adamianebi SeiZleba Semdegnairad iyvnen

klasificirebulni: (a) romlebsac oficialuri iuridiuli uflebebi gaaCniaT miwis nakveTze (erovnuli kanonmdeblobiT standartuli da tradiciuli uflebebis CaTvliT), (b) romlebsac ar gaaCniaT oficialuri iuridiuli uflebebi miwis nakveTze mosaxleobis aRweris momentisTvis, magram aqvT pretenziebi miwaze erovnuli kanonmdeblobiT aRiarebuli an aRiarebadi pirobebiT,18 (g) romlebsac aranairi aRiarebuli iuridiuli ufleba an pretenzia ar gaaCniaT dakavebul miwis nakveTebze.19 mosaxleobis aRwera Sesabamis statuss mianiWebs adgilnacval adamianebs. maT, vinc proeqtis teritoriaze gadavlen vadis amowurvis Semdeg (ixileT me-14 punqti) oportunistuli miznebiT an ekonomikuri migraciis Sedegad, ar ekuTvniT kompensaciebi an sxva saxis daxmareba.

32. 31-e punqtis (a) da (b) qvepunqtebSi nagulisxmevi adamianebi miiReben

kompensacias dakarguli miwis nakveTebisTvis da sxva daxmarebebs 34-e da 35-e punqtebis Sesabamisad. 31-e punqtis (g) qvepunqtSi gaTvaliswinebul adamianebs ar ekuTvniT kompensacia miwis nakveTisTvis, Tumca maT kompensacia unda miiRon im SenobebisTvis, romlebic maT ekuTvnodaT da ikavebdnen, aseve miwis nakveTis nebismieri gaumjobesebisTvis, sruli gamocvlis xarjebiT. amasTanave, maT unda SesTavazon sxva Sesaferis alternatiul adgilas sacxovrebeli pirobebis aRsadgenad sakmarisi gadasaxlebis daxmareba. gadasaxlebis daxmarebis variantebi unda Camoyalibdes adgilnacval adamianebTan konsultaciebis safuZvelze da maTSi asaxuli unda iyos am adamianebis prioritetebi da survilebi. es

saxlebi da sxva Senobebi – proeqtTan SexebaSi myofi Senobis farTobisa da

xarisxis msgavsi an ukeTesi farTobisa da xarisxis axali Senobis SeZenis an mSeneblobis, an nawilobriv dazianebuli Senobis SekTebis Rirebuleba, maT Soris muSaxelisTvis da kontraqtorebisTvis gadasaxdeli Tanxebi da garigebis xarjebi, rogoric aris registraciasTan da sakuTrebaSi gadacemasTan dakavSirebuli gadasaxadebi

18 amgvari pretenziebi SeiZleba momdinareobdes qonebis ukanono flobidan an CveulebiTi anu tradiciuli samarTlidan. 19 magaliTad, ZirZvel xalxebs, Cveulebriv momxmareblebs, mwyemsebs, qveynis SigniT gadaadgilebul pirebs an mecxoveleobiT dakavebul pirebs, visac pretenzia aqvs an vinc iyenebs miwas oficialuri iuridiuli uflebebis gareSe, aseve sxva pirebs, visac aqvs uzufruqtis an CveulebiTi pretenziebi proeqtTan SexebaSi myof miwaze an sxva resursebze, romlebic ar aris aRiarebuli an aRiarebadi qveynis kanonmdeblobiT.

Page 64: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

64

pirobebi Seexeba adamianebs, romlebic vadis amowurvamde ikavebdnen saproeqto teritorias srulad an nawilobriv.

33. miwis Sesyidva proeqtis miznebisTvis SeiZleba iwvevdes adamianebis

fizikur da ekonomikur adgilmonacvleobas. Sedegad, misadagebuli unda iqnes rogorc fizikuri, aseve ekonomikuri adgilmonacvleobis moTxovnebi.

fizikuri adgilmonacvleoba

34. Tu proeqtis teritoriaze mcxovrebi adamianebi sxva adgilas unda gadasaxldnen, klienti: (a) adgilnacval adamianebs SesTavazebs arCevans realur variantebs Soris, adekvaturi sacxovrebliT dakmayofilebis an fuladi kompensaciis saxiT, (b) gadabargebis daxmarebas uzrunvelyofs adgilnacvali pirebis yoveli jgufisTvis Sesaferisi saxiT, gansakuTrebuli yuradRebis gamaxvilebiT Raribebisa da socialurad daucveli adamianebis saWiroebebze. alternatiuli sacxovrebliT da/an fuladi kompensaciiT uzrunvelyofa gadabargebamde unda ganxorcieldes. adgilnacvali adamianebisTvis axlad aSenebul saxlebSi gaumjobesebuli sacxovrebeli pirobebi unda arsebobdes.

35. 31-e punqtis (a) an (b) qvepunqtebSi naxseneb fizikurad adgilnacval

adamianebs klienti SesTavazebs qonebis gamocvlas imave an ufro maRali RirebulebiT, imave an ukeTesi maxasiaTeblebiT da upiratesi adgilmdebareobiT, an, garemoebaTa mixedviT, fulad kompensacias – sruli gamocvlis RirebulebiT.20

36. 31-e punqtis (g) qvepunqtSi naxseneb fizikurad adgilnacval pirebs

klienti SesTavazebs arCevans adekvaturi sacxovrebliT dakmayofilebis variantebs Soris, sacxovrebelze daculi uflebiT, raTa gadasaxleba ganxorcieldes kanonierad, Zalismieri gamosaxlebis gareSe. Tu es adgilnacvali pirebi floben Senobebs da ukaviaT isini,

klientma maT kompensacia unda gadauxados miwis nakveTis garda iseTi sxva aqtivebis dakargvisaTvis, rogoric aris saxli da miwis nakveTis sxva saxis gaumjobeseba. kompensacia sruli gamocvlis xarjiT unda moxdes, Tu adamiani saproeqto

20 fuladi kompensaciis gadaxda dakarguli aqtivebisTvis SeiZleba mizanSewonili iyos, rodesac: (a) saarsebo wyaro ar aris dakavSirebuli miwasTan; (b) saarsebo wyaro dakavSirebulia miwasTan, magram proeqtis ganxorcielebisTvis Sesasyidi miwa dazaralebuli aqtivis mcire nawils warmoadgens, xolo miwis danarCenili nawili ekonomikuri TvalsazrisiT gamosadegia; an (g) arsebobs bazrebi aqtiuri moTxovnilebiT miwaze, sacxovrebelsa da muSaxelze, adgilnacvali pirebi sargebloben am bazrebiT da miwa da sacxovrebeli sakmarisi raodenobiTaa. fuladi kompensaciis doneebi sakmarisi unda iyos imisaTvis, rom Caanacvlos dakarguli miwisa da sxva aqtivebis Rirebuleba adgilobriv bazrebze gamocvlis sruli RirebulebiT.

Page 65: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

65

teritorias Sesabamisobis gansazRvris vadis amowurvamde ikavebda.

rodesac es SesaZlebelia, unda moxdes naturiT kompensaciis SeTavazeba fuladi kompensaciis nacvlad, Tu me-20 sqolioSi aRwerili pirobebi ar arsebobs evrobankisTvis misaReb doneze. es piroba Seexeba im adamianebs, visac CveulebiTi da tradiciuli uflebebi gaaCnia qveynis kanonmdeblobis farglebSi, aseve maT, visac vadis amowurvis TariRamde ar hqonda miwaze oficialuri iuridiuli uflebebi, magram pretenzia gaaCnia miwasa da aqtivebze, magaliTad, ukanono flobis21 SemTxvevaSi, da 31-e punqtis pirobis Sesabamisad, maT, visac aranairi aRiarebuli iuridiuli ufleba an pretenzia ar gaaCnia dakavebuli miwis nakveTze,

xsenebul adgilnacval pirebTan konsultaciebis safuZvelze klienti gadabargebis sakmaris daxmarebas uzrunvelyofs adekvatur alternatiul adgilas sacxovrebeli pirobebis aRdgenis mizniT.22

37. klients ar moeTxoveba kompensaciis gadaxda an daxmarebis

uzrunvelyofa im adamianebisTvis, romlebic saproeqto teritoriaze Sesabamisobis kriteriumebis gansazRvris vadis gasvlis Semdeg gadmovlen.

38. Tu ZirZveli mosaxleobisgan Semdgari Temebis fizikuri gadasaxleba

unda moxdes maTi tradiciuli an Cveuli sacxovrebeli adgilebidan, klienti daakmayofilebs winamdebare da me-7 samoqmedo moTxovnebis Sesabamis pirobebs.

ekonomikuri adgilmonacvleoba

39. Tu me-7 punqtSi aRwerili garigeba ganapirobebs Semosavlis an saarsebo wyaros dakargvas, magaliTad, dasaqmebis an produqtiuli aqtivebis xelmisawvdomobis dakargvis an aRkveTis gamo, miuxedavad imisa, arian Tu ara es konkretuli adamianebi fizikurad gadasaxlebulebi, klientma: myisierad unda aunazRauros ekonomikurad adgilnacval

adamianebs aqtivebis an maTi xelmisawvdomobis dakargva, sruli gamocvlis xarjebiT CaTvliT. Tu kompensacia pasuxismgebeli samTavrobo dawesebulebis mier unda iqnes gadaxdili, klientma unda iTanamSromlos am dawesebulebasTan gadaxdis daCqarebis mizniT. Tu myisieri kompensireba ver xerxdeba samTavrobo politikis an praqtikis gamo, klientma gadasaxlebis daxmarebis variantebi unda mosinjos adgilnacvali adamianebisTvis dakarguli Semosavlebis gamo droebiTi daxmarebis uzrunvelsayofad.

21 uZravi qonebis sakuTrebis uflebis mopovebis meTodi, garkveul pirobebSi kanoniT gansazRvruli periodis ganmavlobaSi flobis meSveobiT. 22 urbanul teritoriebze araoficialuri macxovreblebis gadanacvlebisas xSirad aqvs adgili kompromiss. magaliTad, gadanacvlebulma ojaxebma SeiZleba miiRon daculi ufleba sacxovrebelze, magram dakargon adgilmdebareobasTan dakavSirebuli upiratesoba.

Page 66: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

66

Tu miwis nakveTis Sesyidva gavlenas axdens komerciul Senobebze, konkretuli biznesis mesakuTres unda aunazRauros (a) komerciuli saqmianobis sxvagan wamowyebis xarjebi, (b) garigebis periodSi dakarguli wminda Semosavlebi, (g) saWiroebisamebr, sawarmosa da manqana-danadgarebis gadagzavnisa da axal adgilas damontaJebis xarjebi,

unda uzrunvelyos Tanabari an meti Rirebulebis gamosacvleli qonebiT (magaliTad, sasoflo-sameurneo an komerciul obieqtebze) an iseTi fuladi kompensaciiT, romelic sruli gamocvlis xarjebs aunazRaurebs adamianebs, romlebsac erovnuli kanonmdeblobiT aRiarebuli an aRiarebadi iuridiuli uflebebi an pretenzia gaaCniaT miwis nakveTze (ixileT punqtebi 31(a) da (b)),

unda uzrunvelyos daxmareba, romelic adgilobrivi Temis saerTo mflobelobaSi arsebuli resursebis23 dakargvas aunazRaurebs. es SeiZleba moxdes im darCenili resursebis produqtiulobis gazrdis iniciativis saxiT, romlebic xelmisawvdomi iqneba adgilobrivi TemebisTvis, aseve naturiT an fuladi kompensaciis saxiT dakarguli resursebisTvis an dakarguli resursebis alternatiul wyaroebze daSvebis uzrunvelyofiT,

unda daurigos kompensacia miwaze iuridiulad aRiarebuli pretenziis armqone ekonomikurad adgilnacval adamianebs miwis garda sxva dakargul aqtivebze (magaliTad, mosavali, sairigacio infrastruqtura da miwis nakveTis sxvagvari gaumjobeseba) (ixileT punqti 31(g)) sruli gamocvlis RirebulebiT. klients ar moeTxoveba, kompensacia gadauxados an daxmareba uzrunvelyos oportunistuli miznebiT proeqtis teritoriaze Sesabamisobis kategoriebis miniWebis vadis gasvlis Semdeg Casaxlebul pirebs,

ekonomikurad adgilnacvali adamianebisTvis, romelTa sacxovrebeli pirobebi an Semosavlis done mniSvnelovnad gauaresda, unda uzrunvelyos damatebiTi miznobrivi daxmareba (magaliTad, sakredito resursebi, treningi an dasaqmeba) da Semosavlis generirebis SesaZleblobebi, warmoebis donisa da sacxovrebeli standartebis gaumjobesebis an Tundac aRdgenis SesaZleblobebi. Tu proeqtTan dakavSirebuli gadasaxlebis gamo biznesi mZime mdgomareobaSia Cavardnili an daxurvis pirasaa, daxmarebis miReba ekuTvnis rogorc mewarme subieqts, aseve mis biznesSi dasaqmebul adamianebs, romlebic kargaven xelfass an samsaxurs,

unda uzrunvelyos daxmareba gardamaval periodSi ekonomikurad adgilnacval pirTaTvis, saWiroebisamebr – Semosavlis generirebis SesaZleblobis, warmoebis donis da cxovrebis pirobebis aRsadgenad saWiro droSi gonivrulad gamoTvlili savaraudo maCveneblebiT.

23 amis magaliTebi moicavs saerTo sargeblobis miwebs da saZovrebs, aramerqnul satyeo resursebs (mag. samkurnalo mcenareebs, samSeneblo da xalxuri rewvis masalebs), xis morebs samSeneblo da sawvavis daniSnulebisTvis an saTevzao adgilebs.

Page 67: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

67

40. Tu proeqtis farglebSi miwis nakveTebis Sesyidvis Sedegad ZirZveli mosaxleobisgan Semdgari Temebi arian ekonomikurad adgilmonacvleebi (magram ara gadasaxlebulni), klientma unda daakmayofilos winamdebare da me-7 samoqmedo moTxovnebis Sesabamisi pirobebi.

sazogadoebrivi daniSnulebis adgilebis dakargva24 41. Tu proeqtiT gaTvaliswinebulia sazogadoebrivi daniSnulebis

adgilebis dakargva, klientma Sinaarsobrivi konsultaciebi unda gamarTos adgilobriv TemTan me-10 samoqmedo moTxovnis Sesabamisad, raTa gamovlindes da SeTanxmeba iqnes miRweuli Sesaferis alternativebze.

kerZo seqtoris pasuxismgebloba mTavrobis xelmZRvanelobiT ganxorcielebul gadasaxlebis procesSi 42. SeiZleba arsebobdes SemTxvevebi, rodesac miwis Sesyidvasa da gadasaxlebaze pasuxismgebloba maspinZel mTavrobas ekisreba. aseT SemTxvevebSi klienti iTanamSromlebs pasuxismgebel samTavrobo dawesebulebasTan, am ukanasknelis mier nebadarTul farglebSi, winamdebare samoqmedo moTxovnis miznebis dasakmayofilebeli Sedegebis misaRwevad. amasTanave, Tu mTavrobis SesaZleblobebi SezRudulia, klienti aqtiur rols iTamaSebs gadasaxlebis dagegmvaSi, ganxorcielebasa da monitoringSi. klienti moamzadebs gegmas (an sqemas), romelic pasuxismgebeli samTavrobo uwyebis mier momzadebul dokumentebTan erTad daakmayofilebs winamdebare samoqmedo moTxovnis miznebs. klients mis gegmaSi SeiZleba mouwios Semdegis gaTvaliswineba: (a) adgilnacval adamianTaTvis Sesabamisi kanonebiTa da mareguliebeli normebiT gaTvaliswinebuli daxmarebebis aRwera, (b) zomebi, romlebic SemoTavazebulia kanoniT gaTvaliswinebul da winamdebare samoqmedo moTxovniT moTxovnil daxmarebebs Soris gamovlenili naklovanebebis aRmosafxvrelad, (g) samTavrobo uwyebis da/an klientis pasuxismgeblobebi finansuri da ganxorcielebis kuTxiT.

24 ixileT aseve sazogadoebrivi daniSnulebis adgilebis ganmarteba. kulturuli memkvidreobis dakargva gaTvaliswinebulia me-8 samoqmedo moTxovnaSi.

Page 68: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

68

evrobankis samoqmedo moTxovna 6: biomravalferovnebis konservacia da cocxali bunebrivi resursebis mdgradi marTva Sesavali:

1. evrobanki acnobierebs biomravalferovnebis dacvisa da konservaciis aucileblobas mis mier investirebuli proeqtebis farglebSi. termini `biomravalferovneba~ (an biologiuri mravalferovneba) gansazRvrulia biologiuri mravalferovnebis konvenciiT rogorc `yvela warmoSobis cocxali organizmebis nairsaxeoba teritoriuli, sawyalosno da sxva akvatoriis ekosistemebSi da ekologiur kompleqsebSi, romlebsac isini miekuTvnebian. es aseve gulisxmobs mravalferovnebas saxeobebsa da ekosistemebSi”. evrobanki mxars uWers frTxil damokidebulebas biomravalferovnebis konservaciisa da mdgradi gamoyenebisas da maTze sxvadasxva saxis zemoqmedebis marTvas rios deklaraciisa da biologiuri mravalferovnebis konvenciis Tanaxmad.

2. xsenebuli miznebis miRwevisas evrobanki xelmZRvanelobs da mxars

uWers Sesabamisi saerTaSoriso kanonebis, konvenciebis da evrokavSiris Sesabamisi direqtivebis ganxorcielebas (romelTa magaliTebi qvemoT sqolioSia CamoTvlili)25.

miznebi:

3. winamdebare samoqmedo moTxovnis miznebia: biomravalferovnebis dacva da konservacia,

25 Sesabamisi konvenciebis da direqtivebis nimuSebia: konvencia da protokolebi biologiuri mravalferovnebis Sesaxeb, konvencia saerTaSoriso mniSvnelobis Warbteniani teritoriebis Sesaxeb,

gansakuTrebiT iseTisa, rogoricaa wylis frinvelebis habitati konvencia garemoze zemoqmedebis Sefasebis Sesaxeb saxelmwifoTaSoris konteqstSi

(`espu~ konvencia), konvencia gareuli cxovelebis migraciuli saxeobebis konservaciis Sesaxeb, konvencia dabinZurebisgan Savi zRvis dacvis Sesaxeb, sabWos direqtiva 92/43/EEC, 1992 wlis maisi, bunebrivi habitatis da veluri faunisa

da floris konservaciis Sesaxeb, Sesworebuli saxiT, sabWos direqtiva 79/409/EEC, 1979 wlis aprili, frinvelTa konservaciis Sesaxeb, sabWos direqtiva 2004/35/EC, 2004 wlis aprili, garemosdacviTi valdebulebebis

Sesaxeb, sabWos direqtiva 85/337/EEC, 1985 wlis 27 ivnisi, Sesworebuli 1997 wlis 3 martis

97/11/EC direqtiviT, garemoze zemoqmedebis Sesaxeb, sabWos direqtiva 2001/42/EC, 2001 wlis ivnisi, strategiuli garemosdacviTi Sefasebis

Sesaxeb.

Page 69: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

69

biomravalferovnebaze zemoqmedebis Tavidan acileba, minimumamde dayvana da Semsubuqeba, aseve, garemoebaTa mixedviT, mniSvnelovani narCeni zemoqmedebis aRmofxvra, biomravalferovnebisTvis raime zianis miyenebis Tavidan acilebis an wminda sargeblis miRebis mizniT,

mdgradi marTvis da bunebrivi resursebis gamoyenebis stimulireba,

ZirZveli mosaxleobis da adgilobrivi Temebis monawileobis uzrunvelyofa gadawyvetilebis miRebis procesSi,

proeqtis ganviTarebisgan da genetikuri resursebis gamoyenebisgan sargeblis samarTliani da Tanabari ganawileba,

kompaniebis eqspluataciis Tavisuflebis, reputaciis da konkurentuli upiratesobis gaZliereba biomravalferovnebisTvis arsebuli riskisa da SesaZleblobebis saukeTeso saxiT marTvis saSualebiT,

biomravalferovnebis dacvisken mimarTuli imgvari biznesis ganviTarebis xelSewyoba, romelic uzrunvelyofs alternatiul saarsebo wyaros bunebrivi garemos aramdgradi eqspluataciis nacvlad.

gamoyenebis masStabi:

4. winamdebare samoqmedo moTxovna Seexeba proeqtebs yvela saxis habitatiT, miuxedavad imisa, moxda Tu ara adre maTi xelyofa an degradireba, aseve miuxadavad imisa, daculia Tu ara isini da eqvemdebareba Tu ara marTvis gegmebs.

5. winamdebare samoqmedo moTxovnis gamoyeneba ganisazRvreba

evrobankis mier garemosdacviTi da socialuri Sefasebis procesSi. evrobanki gansazRvravs zogad moTxovnebs, romlebic unda dakmayofildes winamdebare samoqmedo moTxovnis miznebis Tanxvedris mizniT, xolo klienti pasuxismgebeli iqneba evrobankis mier damtkicebis mizniT konkretuli zomebis SeTavazebaze, romlebic unda ganxorcieldes garemosdacviTi da socialur samoqmedo gegmisa da/an marTvis sistemis moTxovnebis dasakmayofileblad. garemosdacviTi da socialuri Sefaseba da marTvis moTxovnebi warmodgenilia pirvel da meaTe samoqmedo moTxovnebSi. evrobankma SeiZleba daiqiraos biomravalferovnebis damoukidebeli specialistebi detaluri Seswavlis Casatareblad.

moTxovnebi sakiTxebisa da zemoqmedebis Sefaseba

6. garemosdacviTi da socialuri Sefasebis procesSi klienti gamoavlens da daaxasiaTebs im potenciur zemoqmedebas, romelic proeqtma SeiZleba gamoiwvios biomravalferovnebisTvis. detaluri Seswavlis masStabi sakmarisi unda iyos riskebisa da sxvadasxva zemoqmedebis sruli daxasiaTebisTvis, frTxili midgomis Sesabamisad, da dainteresebuli wreebis problemebis gaTvaliswinebiT. am procesSi SeiZleba saWiro gaxdes gamocdili

Page 70: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

70

da kvalificiuri eqspertebis CarTva. biomravalferovnebaze zemoqmedebis Sefasebis dagegmvisa da ganxorcielebisas klientebma unda ixelmZRvanelon zemoqmedebis SefasebaSi biomravalferovnebis sakiTxebis CarTvis saukeTeso praqtikiT.26 Sefaseba aseve unda iTvaliswinebdes klimatis cvlilebebs da adaptaciis sakiTxebs. rodesac garemoebebs miesadageba me-13, me-14 da me-15 punqtebis moTxovnebi, klienti daiqiravebs kvalificiur da gamocdil gareSe eqspertebs Sefasebis CatarebaSi daxmarebis miRebis mizniT.

7. detaluri Seswavla unda moicavdes potenciuri zemoqmedebis

xasiaTs, masStabs, xangrZlivobas da intensiobas, afasebdes zemoqmedebis warmoqmnis albaTobas da gansazRvravdes am zemoqmedebis masStabs.

8. klientma unda gamoavlinos zomebi potenciurad saziano

zemoqmedebis Tavidan asacileblad, minimumamde dasayvanad an Sesamcireblad da, saWiroebis SemTxvevaSi, ukanaskneli saSualebis saxiT iseTi sakompensacio zomebis SesaTavazeblad, rogoricaa biomravalferovnebis zianis dabalanseba, proeqtTan SexebaSi myofi biomravalferovnebisTvis raime zianis miyenebis Tavidan acilebis an wminda sargeblis miRebis mizniT.

biomravalferovnebaze zianis Semsubuqebis ierarqia qmedeba reagireba 1. Tavidan acileba

klienti Seecdeba, Tavidan aicilos saziano zemoqmedeba biomravalferovnebaze.

2. minimumamde dayvana

Tu gardauvalia mniSvnelovani zemoqmedebabiomravalferovnebaze, klientma unda gamoavlinos gzebi proeqtis modificirebis da biomravalferovnebaze zemoqmedebis minimumamde dayvanis mizniT.

3. Semsubuqeba Tu mniSvnelovani zemoqmedeba biomravalferovnebaze gardauvalia da arc misi minimumamde dayvana ar xerxdeba, klientma unda gamoavlinos zomebi am zemoqmedebis Sesamsubuqeblad.

4. dabalanseba Tu Tavidan acilebis, minimumamde dayvanisa da Semsubuqebis yvela gonivruli mcdelobis miuxedavad biomravalferovnebaze mniSvnelovani narCeni zemoqmedeba mainc darCeba, klientma unda gamoavlinos qmedebebi an proeqtebi xsenebulizemoqmedebis dasabalandeblad. nebismieri damabalansebeli proeqti unda SemuSavdes da SeTanxmdes evrobankTan.

26 saukeTeso praqtikis instruqcia zemoqmedebis SefasebaSi biomravalferovnebis CarTvaze gulisxmobs Semdegs: biomravalferovnebis momcveli garemoze zemoqmedebis Sefasebis nebayoflobiTi

ganxorcielebis instruqcia (warmodgenilia biomravalferovnebis sabWos gadawyvetilebaSi VIII/28, redaqtirebulia COP8, 2006 w.)

biomravalferovneba zemoqmedebis SefasebaSi (IAIA specialuri publikacia No. 3) energiisa da biomravalferovnebis iniciativis sxvadasxva produqtebi

Page 71: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

71

habitatis dacva da konservacia zogadi nawili

9. yvela habitati (iqneba is modificirebuli, bunebrivi Tu kritikuli konservaciis faseulobis) exmareba cxovel organizmebs kompleqsurobis dacvaSi, rac gansxvavdeba saxeobebis mravalferovnebis, simravlis, ekosistemis da ekonomikuri faseulobis mixedviT. am mizeziT klientis mier Catarebuli detaluri Seswavla unda iTvaliswinebdes ara mxolod bunebriv xeluxlebel habitats kritikuli konservaciis faseulobiT, razec proeqtma SeiZleba zemoqmedeba moaxdinos, aramed aseve xelyofil an adamianis qmedebebis Sedegad degradirebul habitats, aseve axal xelovnurad Seqmnil habitatis adgilebs – rezervuarebs da mdeloebs. aseTi detaluri Seswavla unda iTvaliswinebdes zemoqmedebis Sesamcireblad gamosayenebeli zomebis Sefasebas.

10. zemoqmedebis Semcirebis zomebi SeiZleba moicavdes sensitiur

adgilebSi an sensitiur dros (mag. reproduqciul sezonze) xelisSemSleli samuSaoebis Tavidan acilebas, saxeobebis gadayvanas droebiT an mudmiv alternatiul adgilebSi, proeqtis Semdgom teritoriebis aRdgenas da xelaxal kolonizacias/jogirebas, aseve msgavsi habitatis Seqmnas (narCeni zemoqmedebis dasabalanseblad). adamianebsa da Temebs, romlebzec saziano zemoqmedeba moaxdina biomravalferovnebis dakargvam, unda mieceT kompensacia adekvaturi da socialur-kulturulad misaRebi wesiT.

modificirebuli habitati

11. habitati modificirebulia, Tu aSkara Secvlaa ganxorcielebuli bunebriv habitatSi, xSirad mcenareTa da cxovelTa ucxo saxeobebis Semoyvanis gziT, magaliTad, sasoflo-sameurneo teritoriebze. Tu modificirebuli an axlad Seqmnili habitati eqceva zemoqmedebis qveS, klienti unda ecados, minimumamde daiyvanos habitatis yoveli momdevno degradacia an gardaqmna. Tu arsebobs proeqtis farglebSi teritoriis konservaciis SesaZlebloba, proeqtis xasiaTisa da masStabis gaTvaliswinebiT klientma unda gamoavlinos habitatis gaZlierebis da biomravalferovnebis konservaciis SesaZleblobebi an moaxdinos am teritoriis mdgradi mosavlianobis/marTvis stimulireba. es SeiZleba gulisxmobdes nadirobas, mefutkreobas, frinvelebze dakvirvebas da sxv.

bunebrivi habitati

12. bunebrivi habitatia teritoria xmeleTze an wyalSi, sadac biologiuri Tanasazogadoebebi formirdebian metwilad mcenareTa da cxovelTa adgilobrivi saxeobebiT da sadac adamianis xels ar Seucvlia teritoriis pirveladi ekologiuri funqciebi. bunebrivi habitatis adgilebSi ar unda arsebobdes habitatis mniSvnelovani

Page 72: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

72

degradacia an gardaqmna, raTa (a) ar dairRves ekologiuri mTlianoba da ekosistemis funqcionireba an (b) habitati ar gamoifitos imdenad, rom SemdgomSi ver moxdes adgilobrivi saxeobebisa da populaciebis gamravleba, garda im SemTxvevebisa, rodesac: ar arsebobs teqnikurad da ekonomikurad gamarTlebuli

alternativebi, proeqtis saerTo sargebeli garemosa da biomravalferovnebaze

aRemateba xarjebs, da konkretul habitatSi zemoqmedebis SemcirebisTvis

ganxorcielebulia Sesabamisi Semamsubuqebeli qmedebebi biomravalferovnebisTvis zianis Tavidan asacileblad da, sasurvelia, wminda sargeblis misaRebad an, SesaZleblobisdagvarad, ufro mniSvnelovani sakonservacio faseulobis habitatis dasacavad.

safrTxis qveS myofi habitati

13. miuxedavad imisa, bunebrivia Tu modificirebuli, zogierTi habitati SeiZleba miCneuli iyos safrTxis qveS myofad Semdeg SemTxvevebSi: (a) misi biomravalferovnebis maRali faseulobis gamo, (b) safrTxis qveS an gadaSenebis piras myofi saxeobebis gadarCenisTvis misi mniSvnelobis gamo, (g) endemuri an geografiulad SezRuduli saxeobebisa da qvesaxeobebiTvis misi mniSvnelobis gamo, (d) migraciuli da kongregaciuli saxeobebisTvis misi mniSvnelobis gamo, (e) ZiriTad evoluciur procesebTan dakavSirebuli saxeobebis gaerTianebis mxardaWeraSi misi rolis gamo, (v) adgilobrivi TemebisaTvis mniSvnelovani socialuri, ekonomikuri an kulturuli mniSvnelobis biomravalferovnebis mxardaWeraSi misi rolis gamo, (z) misi mniSvnelobis gamo im saxeobebisTvis, romlebic sasicocxlod aucilebelia mTlianobaSi ekosistemisTvis (maRali ekologiuri datvirTvis mqone saxeobebisTvis).

14. kritikuli habitatis gardaqmna an degradacia ar unda moxdes.

Sesabamisad, kritikuli habitatis mqone adgilebSi klienti ar ganaxorcielebs araviTar saproeqto saqmianobas, Tu: ar Sesruldeba nebismieri saWiro procesi, romelsac

iTvaliswinebs saerTaSoriso valdebulebebi an adgilobrivi kanonmdebloba imis winapirobad, rom qveyanas mieces saproeqto samuSaoebis kritikul habitatSi an mis maxloblad warmoebis nebarTva27,

ar arsebobs SesamCnevi uaryofiTi zemoqmedeba an misi albaToba kritikul habitatze, rac xels SeuSlida mis imgvarad funqcionirebas, rogorc me-13 punqtSia aRwerili,

prevenciuli midgomis safuZvelze proeqti ar iTvaliswinebs safrTxis qveS an gadaSenebis piras mdgomi saxeobebis populaciis Semcirebas an habitatis teritoriis dazianebas,

27magaliTad, qveynebs SeiZleba dasWirdeT imis damtkiceba, rom aranairi SesaZlo alternativa ar arsebobs an rom proeqtis ganxorcielebas erovnuli interesebi iTvaliswinebs.

Page 73: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

73

rac gamoiwvevda maspinZeli ekosistemis sicocxlisunarianobis da reprezentatiulobis xelyofas,

yovelive zemoxsenebulis miuxedavad, yvela sxva zemoqmedeba Semcirebulia zemoqmedebaze reagirebis ierarqiulobis Sesabamisad.

daculi da gansazRvruli teritoriebi

15. samTavrobo uwyebebis mier teritoriebi SeiZleba daculad ganisazRvros sxvadasxva miznis gamo, maT Soris saerTaSoriso konvenciebis farglebSi nakisri valdebulebebis Sesasruleblad. gansazRvruli kriteriumebis farglebSi kanonmdebloba SeiZleba gulisxmobdes daculi teritoriebis an mimdebare adgilebis ganviTarebas. zemoT, me-14 punqtSi moyvanili Sesabamisi moTxovnebis garda, klientma: SemoTavazebul proeqtze konsultaciebi unda gaiaros me-10

samoqmedo moTxovnis Sesabamisad daculi teritoriebis sponsorebTan da menejerebTan, adgilobriv TemebTan da ZiriTad dainteresebul wreebTan,

unda daamtkicos, rom nebismieri SemoTavazebuli ganviTareba am teritoriebze iuridiulad nebadarTulia da rom aseTi nebarTvis asaRebad saWiro procesi daculia maspinZeli qveynis da, saWiroebis SemTxvevaSi - klientis mier da rom ganviTareba warimarTeba zemoqmedebaze reagirebis ierarqiuli sistemis Tanaxmad (Tavidan acileba, minimumamde dayvana, Semcireba, dabalanseba),

unda ganaxorcielos damatebiTi programebi daculi teritoriis konservaciis miznebis stimulirebisa da gaZlierebisTvis.

invaziuri Semotanili saxeobebi

16. adgilobriv habitatSi ucxo saxeobebis SemTxveviTma an mizanmimarTulma gaSvebam an Semotanam SeiZleba mniSvnelovani zemoqmedeba iqonios biomravalferovnebaze. klientebi gamiznulad ar Semoiyvanen ucxo an araadgilobriv

saxeobebs adgilebSi, sadac isini Cveulebriv ar arseboben, garda SemTxvevebisa, rodesac es xorcieldeba maregulirebeli sqemis Tanaxmad. araviTar SemTxvevaSi ar unda moxdes invaziurad cnobili saxeobebis Semoyvana axal garemoSi.

detaluri Seswavlisas klientebi Seafaseben ucxo saxeobebis SemTxveviTi gadacemis da gamosvlis albaTobas (magaliTad, riskebis analizis CatarebiT) da gamoavlenen zomebs gamosvlis SesaZleblobaTa minimumamde dasayvanad.

saqonlisa da momsaxurebis saerTaSoriso gadazidvebis sakiTxze evrobanki xelmZvanelobs saerTaSoriso konvenciiT xomaldebis sabalasto wylebisa da sedimentebis kontrolisa da marTvis Sesaxeb. klientebs moeTxovebaT am konteqstSi SemuSavebuli Sesabamisi valdebulebebis dakmayofileba.

genetikurad modificirebuli organizmebi

Page 74: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

74

17. evrokavSiris ramdenime direqtiva Seexeba genmodificirebuli organizmebis bunebaSi mizanmimarTul gafrqvevas (evrokavSiris direqtiva 2001/18/EC), adamianis an cxovelis sakvebis bazarze genmodificirebuli organizmebisgan Semdgari an maTi Semcveli produqtebis gamoSvebas (evrokavSiris maregulirebeli dokumenti 1829/2003), genmodificirebuli organizmebis eqsports an araganzraxul saerTaSoriso transportirebas da SezRudul moxmarebas (magaliTad, kvlevis mizniT) (direqtiva 98/81/EC) da aRricxvasa da monacemTa moZiebas (maregulirebeli dokumentebi 1829/2003, 1830/2003). evrokavSiris wevr da kandidat qveynebSi klients moeTxoveba, daakmayofilos Sesabamisi erovnuli da adgilobrivi moTxovnebi da politika. amgvarad, araviTari genmodificirebuli organizmi gamoyenebuli an gaSvebuli ar unda iqnes bunebaSi kompetenturi organoebis nebarTvis gareSe an im teritoriebze, romlebic Sesabamisi adgilobrivi xelisuflebis mier gamocxadebulia genmodificirebuli organizmebisgan Tavisufal zonad. evrobankis sxva wevr qveynebSi klientma unda iqonios frTxili midgoma da riskis Sefaseba Caataros evrokavSiris moTxovnebisa da winamdebare samoqmedo moTxovnis Sesabamisad. evrobankic gaiTvaliswinebs xsenebul faqtorebs mis detalur SeswavlaSi.

cocxali resursebis mdgradi ganviTareba da gamoyeneba

18. klientebi moaxdenen cocxali resursebis mdgrad marTvas. cocxali resursebis momcvel proeqtebze dafinansebis msurveli klientebi detalur Seswavlas Caatareben resursebis gamoyenebis mdgradobis Sesafaseblad Semdegi principebis gaTvaliswinebiT: nebismieri resursis gamoyenebis saWiroeba gaTvaliswinebuli

unda iqnes ekosistemaSi masze dakisrebuli funqciebis mxedvelobaSi miRebiT. magaliTad, tyeebis srulma gaCexvam SeiZleba gamoiwvios niadagis erozia, saziano zemoqmedeba moaxdinos wylebis hidrologiasa da saTevzao adgilebze. xsenebulis msgavsad, erT romelime saxeobaze gadaWarbebulma Tevzaobam SeiZleba zemoqmedeba moaxdinos ekologiur balansze da grZelvadian periodSi – ekosistemis erTianobaze,

frTxili damokidebuleba unda iqnes gamoyenebuli da naerTi an kumulaciuri zemoqmedeba unda iqnes gaTvaliswinebuli,

cocxali resursebis momxmareblebi unda cdilobdnen, minimumamde daiyvanon narCenebi da saziano zemoqmedeba garemoze, momxmareblebisgan sargeblis optimalur doneze SenarCunebiT,

adgilobrivi teritoriisTvis arabunebrivi, DSeTavsebaze an adgilobriv saxeobebTan mimarTebiT dominirebaze Seumowmebeli saxeobebis an populaciebis dargva an moyvana SezRuduli unda iyos an eqvemdebarebodes adekvatur kvlevebs da gamoyenebamde damtkicebas,

gaTvaliswinebuli unda iyos im ZirZveli da adgilobrivi Temebis saWiroebebi, romlebic proeqtis ganxorcielebis teritoriaze an mis maxloblad cxovroben an romelTa mier biomravalferovnebis resursebis gamoyenebaze SeiZleba

Page 75: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

75

imoqmedos proeqtma, aseve gaTvaliswinebuli unda iyos am adamianebis potenciuri pozitiuri roli ekosistemis konservaciasa da mdgrad gamoyenebaSi.

19. proeqtis resursebis gamoyenebis mdgradobis Sefasebisas

evrobanki ixelmZRvanelebs adis-abebis principebiT biomravalferovnebis mdgradi gamoyenebis Sesaxeb, romlebic gulisxmobs biomravalferovnebis resursebis mdgradi gamoyenebis uzrunvelyofas28. evrobanki waaxalisebs proeqtebs, Sesabamis mTavrobebs da sxva pasuxismgebel uwyebebs ekosistemis marTvis xarjebis internalizaciisken. satyeo da TevzWeris seqtorSi moqmedi klientebi aseve gamoiyeneben qvemoT moyvanil Sesabamis pirobebs.

bunebrivi da plantaciuri tyeebi

20. Selaxuli miwis an tyeebis bunebrivi habitatis konservacia unda daeqvemdebaros detalur Seswavlas zemoT aRwerilis Tanaxmad. kritikuli habitati ar unda Seicvalos an degradirdes. satyeo seqtorSi moqmed klientebs moeTxovebaT imis uzrunvelyofa, rom maT marTvasa da kontrols daqvemdebarebuli bunebrivi tyeebi da plantaciebi damoukideblad iqnen sertificirebulni satyeo meurneobebis mmarTveli sabWos mier gamocemulis msgavsi saerTaSorisod aRiarebuli principebiT. Tu detaluri Seswavla gamoavlens, rom tyeebis marTvis praqtika ar akmayofilebs xsenebul standartebs, klientebma unda SeimuSaon marTvis gegma evrobankis mier gonivrulad gansazRvrul vadebSi Sesabamisobis uzrunvelsayofad. satyeo produqtebis mosavlis aReba mdgradi ganviTarebis principebs unda emyarebodes.

Tevzsarewi meurneobebi

21. TevzWeraze an sxva akvatoriul saxeobebze momuSave klientebma unda daudasturon evrobanks, rom maTi saqmianoba (TevzWeridan gadamuSavebis CaTvliT) mdgradi ganviTarebis principebs emyareba. es piroba SeiZleba dakmayofildes damoukdebeli sertifikatis29 miRebiT (aseTis arsebobis SemTxvevaSi) an detaluri Seswavlis procesSi Catarebuli kvlevebiT. Tevzis rewva ar Semoifargleba mxolod TevzWeriT. repopulacia an gansxvavebuli saxeobebis an populaciebis Semoyvana (gansakuTrebiT iseT daxurul garemoSi, rogoricaa tbebi) ar unda gulisxmobdes arsebuli Tevzis saxeobebis ganadgurebas an Canacvlebas.

miwodebis jaWvi 28 mdgradi gamoyeneba an marTva miiCneva resursebis imgvar eqspluataciad, romelic adamianebs da adgilobriv Temebs aZlevs arsebuli socialuri, kulturuli da ekonomikuri keTildReobis uzrunvelyofis saSualebas da amasTanave maTi potencialis mdgradobas ganapirobebs samomavlo generaciis da sicocxlis mxardamWeri haeris, wylisa da niadagis ekosistemebis gonivrul ganviTarebis kuTxiT, aseve kritikuli habitatis grZelvadiani erTianobis uzrunvelyofiT. 29 rogoricaa, mag. sazRvao wylebis marTvis sabWos principebi da kriteriumebi mdgrad ganviTarebaze orientirebuli TevzWeris Sesaxeb.

Page 76: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

76

22. Tu proeqti cocxali resursebis (SemdegSi `resursebi~) gare momwodeblebis gamoyenebas iTvaliswinebs, romlebzec klienti marTvis kontrolis berketebs ar flobs, da Tu es resursebi aqtualuria proeqtis funqciebis ganxorcielebis saqmeSi, klientma unda danergos da ganaxorcielos resursebis mdgrad ganviTarebaze orientirebuli Sesyidvebis politika, procedurebi da samoqmedo gegma, raTa: Sesyiduli iqnes mxolod iuridiuli da mdgradi ganviTarebis

principiT moyvanili resursebi,

monitoringi warmoebdes resursebis warmomavlobaze,

resursebi warmoSobili ar unda iyos dacul teritoriebze an iseT adgilas, romelic miCneulia maRali ekologiuri faseulobis mqoned, da biomravalferovneba da Sesabamisi ekosistemis funqciebi daculia saerTaSoriso masStabiT da erovnul doneze damtkicebuli principebis Sesabamisad.

klientebma upiratesoba unda mianiWon SeZlebisdagvarad mdgrad ganviTarebaze orientirebuli marTvis saerTaSoriso principebiT sertificirebuli resursebis Sesyidvas.

biomravalferovneba da turizmi

23. axali an mniSvnelovnad gafarToebuli turizmis da infrastruqturis garemoze da socialuri zemoqmedebis SefasebebiT unda dakmayofildes biomravalferovnebis da turizmis ganviTarebis instruqcia30. es dokumenti gansazRvravs sabaziso informaciis saWiroebebs, mxedvelobaSi misaReb sakiTxebs, zemoqmedebis Semcirebis, Sesabamisi monitoringis da angariSgebis arss, rac gaTvaliswinebuli unda iqnes proeqtis Sesabamis samoqmedo gegmaSi.

30 gaTvaliswinebulia biomravalferovnebis sabWos gadawyvetilebaSi COP 7, romlis asli SegiZliaT ixiloT evrobankis internetgverdze.

Page 77: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

77

evrobankis samoqmedo moTxovna 7: ZirZveli mosaxleoba Sesavali

1. kerZo seqtoris proeqtebma SeiZleba ZirZvel mosaxleobas

Seuqmnas proeqtTan dakavSirebul saqmianobaSi monawileobisa da misgan sargeblis miRebis SesaZlebloba, rac am mosaxleobas daexmareba ekonomikuri da socialuri ganviTarebis miRwevaSi. winamdebare samoqmedo moTxovna aRiarebs, rom ZirZvel mosaxleobas Tavisi rolis Sesruleba SeuZlia Ria sabazro ekonomikad qveynis gardaqmnis procesSi kerZo seqtorisa da mTavrobis warmomadgenlebTan partniorobiT saqmianobisa da sawarmoebis marTviT.

2. partnioroba. winamdebare samoqmedo moTxovna ZirZvel

mosaxleobas partniorebad aRiqvams, pativs scems maT rogorc xalxs da iseT adamianebs, romlebsac didi wvlili SeuZliaT Seitanon ara mxolod sakuTar, aramed erovnul socialur-ekonomikur ganviTarebaSi. Tumca winamdebare samoqmedo moTxovna acnobierebs, rom ZirZveli mosaxleoba, rogorc erovnuli sazogadoebisgan gansxvavebuli identurobis mqone socialuri jgufi, xSir SemTxvevebSi yvelaze marginalizebuli da daucveli segmentia qveynis mosaxleobaSi. am adamianebis ekonomikuri, socialuri da iuridiuli statusi xSirad zRudavs maT sakuTari interesebis da uflebebis dacvaSi miwis, bunebrivi da kulturuli resursebis kuTxiT. izRudeba aseve maTi monawileobis SesaZlebloba ganviTarebisgan miRebuli sargeblis gaziarebaSi. isini gansakuTrebiT daucvelni arian im SemTxvevebSi, rodesac xdeba maTi miwebisa da resursebis transformacia an mniSvnelovani degradacia im adamianebis mier, vinc ar miekuTvneba adgilobriv Temebs.

3. gansakuTrebuli zomebis aucilebloba. winamdebare samoqmedo

moTxovna acnobierebs, rom ZirZveli mosaxleobis identuroba, kultura, miwa da resursebi unikaluradaa gadaxlarTuli da gansakuTrebiT daucvelia garkveuli saxis investiciebiT gamowveuli cvlilebebis winaSe, rac saSiSroebas uqmnis maT enas, kulturas, religias, sulierebas, rwmenas da dawesebulebebs. es faqtorebi ZirZvel mosaxleobas ayenebs sxvadasxva saxis riskebisa da seriozuli zemoqmedebis winaSe, rac aseve gulisxmobs identurobis, kulturis da bunebriv resursebze dafuZnebul wes-Cveulebebis dakargvas, gaRaribebisa da daavadebebis saSiSroebas. aseve aRiarebulia, rom mamakacebisa da qalebis roli ZirZveli mosaxleobis kulturaSi xSirad gansxvavebulia dominanturi jgufisgan da rom qalebi da maTi Svilebi xSirad gariyulni arian Temis SigniTac da gare ganviTarebebis Sedegadac. am realobebis gaTvaliswinebiT, ZirZvel mosaxleobasTan dakavSirebuli sakiTxebi xSirad rTuli da kompleqsuria. amgvarad, gansakuTrebuli zomebia saWiro, raTa ZirZvelma mamakacebma da qalebma Tavi gariyulad ar igrZnon,

Page 78: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

78

SeZlebisdagvarad CaerTon da isargeblon evrobankis mier mxaraWerili proeqtebidan.

4. Tavisufali, winaswari da informirebuli Tanxmobis aucilebloba.

winamdebare samoqmedo moTxovna acnobierebs ZirZveli mosaxleobis uflebebis Sesaxeb gaerTianebuli erebis organizaciis deklaraciaSi31 Camoyalibebul princips, romelic gulisxmobs proeqtTan SexebaSi myofi ZirZveli mosaxleobis winaswari informirebuli Tanxmobis miRebas saproeqto saqmianobis gansaxorcieleblad, 31-37 punqtebSi gansazRvrulis Tanaxmad, radgan ZirZveli mosaxleoba gansakuTrebiT daucvelia aseTi proeqtebis saziano zemoqmedebisgan.

5. evrobankis samoqmedo qveynebi: winamdebare samoqmedo moTxovna

acnobierebs, rom evrobankis samoqmedo qveynebSi ZirZveli mosaxleobis pirobebi unikaluria maTi gansakuTrebuli istoriidan gamomdinare. ZirZveli mosaxleoba aRar misdevs mxolod Cveul saarsebo saqmianobas da maTi identurobac aRar asocirdeba mxolod tradiciul cxovrebis wesTan. ufro metic, aRiarebulia, rom ZirZveli mosaxleoba xSirad Sereul eTnikur dasaxlebebSi cxovrobs, magram, amave dros, nomadizmis an transhumansis arseboba, aseve aranebayoflobiTi gadasaxlebis istoria gulisxmobs imas, rom damokidebuleba konkretul teritoriebze mijaWvulobaze yovelTvis ar aris mizanSewonili.

miznebi

6. winamdebare samoqmedo moTxovna Semdeg konkretuli miznebs emsaxureba:

Objectives gardaqmnis procesiT gaZlierdes pativiscema ZirZveli

mosaxleobis Rirsebis, uflebebis, survilebis, kulturisa da bunebriv resursebze dafuZnebuli arsebobis mimarT,

Tavidan iqnes acilebuli proeqtis saziano zemoqmedeba ZirZveli mosaxleobis arsebobasa da cxovrebis wesze, xolo Tu am zemoqmedebis Tavidan acileba gardauvalia – minimumamde iqnes dayvanili, Semsubuqdes an kompensirebuli iqnes,

ZirZvel mosaxleobas proeqtidan sargeblis miRebis saSualeba mieces adgilobrivi kulturisTvis damaxasiaTebeli saxiT,

mxari daeWiros klientis mier proeqtTan SexebaSi myof ZirZvel mosaxleobasTan proeqtis ganxorcielebis mTel periodSi urTierTobis damyarebas da SenarCunebas,

xeli Seewyos klientis keTil nebaze dafuZnebul molaparakebebs ZirZvel mosaxleobasTan da am ukanasknelis informirebul monawileobas, rodesac proeqtebis ganxorcieleba gansazvrulia ZirZveli mosaxleobis tradiciul an Cveul teritoriaze, rodesac

31 gaerTianebuli erebis organizaciis generaluri asambleis deklaracia ZirZveli mosaxleobis uflebebis Sesaxeb miRebuli iqna 2007 wlis 13 seqtembers.

Page 79: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

79

proeqti zemoqmedebas moaxdens maT Cveul an aratradiciul cxovrebis wesze an rodesac moxdeba ZirZveli mosaxleobis kulturuli resursebis komerciuli eqspluatacia,

aRiarebuli, pativcemuli da srulad gaTvaliswinebuli iqnes ZirZveli mosaxleobis kanonebi da adaT-wesebi,

pativcemuli da daculi iqnes ZirZveli mosaxleobis kultura, codna da praqtika maTi survilebis Sesabamisad.

Scope of Application gamoyenebis masStabi

7. winamdebare samoqmedo moTxovna Seexeba proeqtebs, romlebmac SesaZloa zemoqmedeba moaxdinos qveynis ZirZvel mosaxleobaze.

8. winamdebare samoqmedo moTxovnis gamoyeneba gansazRvruli iqneba

evrobankis mier garemosdacviTi da socialuri Sefasebis procesSi 9-12 punqtebSi Camoyalibebuli kriteriumebis Sesabamisad. am moTxovnebis dasakmayofileblad aucilebeli qmedebebis ganxorcielebis marTva unda moxdes winamdebare da pirveli, me-5, me-8 da me-10 samoqmedo moTxovnebis Sesabamisad.

9. ar arsebobs `ZirZveli mosaxleobis~ universalurad aRiarebuli

ganmarteba. sxvadasxva qveyanaSi es xalxi sxvadasxva terminiT SeiZleba moixseniebodes.

10. winamdebare politikis ganacxadsa da samoqmedo moTxovnaSi termini `ZirZveli mosaxleoba~ gamoiyeneba teqnikuri mniSvnelobiT, erovnuli sazogadoebis dominanturi nawilisgan gansxvavebuli socialuri da kulturuli umciresobebis aRsaniSnavad, romlebic sxvadasxvanairad Seesabamebian Semdeg maxasiaTeblebs:

TviTidentificireba gamokveTili ZirZveli eTnikuri an kulturuli jgufis saxiT da sxva jgufebis mier maTi identurobis aRiareba,

koleqtiuri mijaWvuloba geografiulad gansxvavebul habitatTan, tradiciul teritoriebTan an STamomavlobiT miRebul miwebTan, bunebriv resursebTan, habitatTan da teritoriebTan32 proeqtis ganxorcielebis arealSi,

32 jgufi, romelsac dakarguli aqvs `koleqtiuri mijaWvuloba geografiulad gansxvavebul habitatTan an STamomavlobiT miRebul teritoriebTan proeqtis ganxorcielebis arealSi~ sacxovreblis iZulebiT datovebis gamo, akmayofilebs winamdebare samoqmedo moTxovnis pirobebs, Tu proeqtis farglebSi moxvdeba. `sacxovreblis iZulebiT datoveba~ gulisxmobs koleqtiuri mijaWvulobis dakargvas geografiulad gmokveTili habitatisadmi an STamomavlobiT miRebuli miwebisadmi am jgufis cxovrebis ganmavlobaSi konfliqtis, mTavrobis gadasaxlebis programis, miwebis CamorTmevis, bunebrivi kataklizmebis an am teritoriebis urbanul zonaSi Seyvanis Sedegad. winamdebare samoqmedo moTxovnis miznebisTvis, `urbanuli teritoria~ Cveulebriv gulisxmobs qalaqs da iTvaliswinebs Semdeg maxasiaTeblebs, romelTagan arc erTi ar aris damoukideblad gadamwyveti mniSvnelobis mqone: (a) erovnuli kanonmdeblobiT teritoria iuridiulad gansazRvrulia urbanulad, (b) mWidrod aris dasaxlebuli, (g) didia arasasoflo-sameurneo ekonomikuri aqtivobis proporciuli Tanafardoba sasoflo-sameurneo saqmianobasTan.

Page 80: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

80

warmomavloba im xalxebisgan, romlebic tradiciulad33 misdevdnen araanazRaurebad (xSirad nomadur/transhumanistur) saarsebo saqmianobis strategias da romelTa statusi regulirdeboda sakuTari adaT-wesebiTa da tradiciebiT an gansakuTrebuli kanonebiTa da normebiT,

damaxasiaTebeli kulturuli, ekonomikuri, socialuri an politikuri dawesebulebebis gamijvna dominanturi sazogadoebis an kulturisgan,

gamorCeuli ena an dialeqti, xSirad gansxvavebuli qveynis an regionis oficialuri enis an dialeqtisgan.

11. is faqti, rom jgufi an jgufis wevrebi ewevian nomaduri an

transhumanisturi cxovrebis wess, cxovroben Sereul an urbanul TemebSi da/an mxolod sezonurad stumroben TavianT tradiciul miwebs sacxovreblis iZulebiT datovebis Sedegad, ar SeiZleba upirobod gulisxmobdes maTze winamdebare samoqmedo moTxovnis gamoyenebis gamoricxvas.

12. winamdebare samoqmedo moTxovnis miznebisTvis, konkretuli jgufis ZirZvel mosaxleobad CaTvlisTvis evrobankma SeiZleba eqpertTa rekomendaciebi gamoiyenos.

moTxovnebi

13. proeqtis farglebSi ZirZvel mosaxleobaze zemoqmedebis34 albaTobis SemTxvevaSi klients moeTxoveba, ganaxorcielos ZirZvel mosaxleobaze zemoqmedebis Sefaseba (ixileT qvemoT). am qmedebis Sedegebze dayrdnobiT klients moeTxoveba upirvelesad saziano efeqtis Tavidan acileba, xolo Tu es SeuZlebelia – ZirZveli mosaxleobis ganviTarebis gegmis SemuSaveba (21-e punqtSi Camoyalibebulis Tanaxmad), raTa minimumamde iqnes dayvanili da/an Semcirebuli nebismieri potenciuri saziano zemoqmedeba da gamovlindes sargebeli. klients aseve moeTxoveba, uzrunvelyos informirebuli konsultaciebi proeqtTan SexebaSi myof ZirZvel mosaxleobasTan da misi monawileoba, danergos konkretuli gasaCivrebis meqanizmi, gamoavlinos da gansazRvros kompensaciebisa da sargeblis gaziarebis Sesabamisi pirobebi.

14. Tu evrobankis monawileobamde klients dawyebuli aqvs proeqtiT

gaTvaliswinebuli saqmianoba, ramac SesaZloa ukve moaxdina da/an SemdgomSi moaxdinos zemoqmedeba ZirZvel mosaxleobaze, Catardeba detaluri Seswavla, raTa gamovlindes (a) naklovanebebi, (b) winamdebare samoqmedo moTxovnis dasakmayofilebeli gamosasworebeli qmedebebi, xolo Semdeg unda moxdes xsenebuli samoqmedo gegmis SeTanxmeba.

33 es piroba aqtualuria maSinac ki, rodesac mcdeloba aRar xorcieldeba zemoT moyvanili sqolios Sesabamisad. 34 proeqtTan SexebaSi myofi ZirZveli mosaxleobaa socialur-ekonomikuri statusis da/an tradiciuli kulturisa da cxovrebis wesis mqone adamianebis jgufi, romlebzec proeqti axdens gavlenas.

Page 81: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

81

15. Tu saWiro resursebi klientis organizaciis SigniT ar moipoveba, socialuri sakiTxebis gamocdili da damoukidebeli specialistis rekomendaciebi unda iqnes gamoyenebuli proeqtis SemuSavebisa da ganxorcielebis mTeli periodis ganmavlobaSi.

Sefaseba

16. Tu arsebobs erovnuli iuridiuli moTxovna konkretuli saxis socialur Sefasebaze, klientma unda Caataros igi da Sefasebis angariSi gaugzavnos evrobanks, bankis mier moTxovnili nebismieri damatebiTi socialuri Sefasebis garda.

17. im SemTxvevebSi, Tu proeqti jer ar dawyebula, klienti

socialuri Sefasebisas gamoavlens ZirZveli mosaxleobisgan Semdgar yvela Tems, romlebic SeiZleba proeqtis pozitiuri an negatiuri zemoqmedebis qveS moeqcnen. proeqtis zemoqmedebis arealSi unda gamovlindes agreTve mosalodneli socialuri, kulturuli (kulturuli memkvidreobis CaTvliT) da garemoze sxvadasxva zemoqmedebis xasiaTi da moculoba. unda daigegmos zomebi (a) saziano zemoqmedebis Tavidan asacileblad an Sesamcireblad da (b) proeqtTan dakavSirebuli sargeblis gasaziareblad.

18. im SemTxvevebSi, rodesac mSenebloba, proeqtiT gaTvaliswinebuli

saqmianoba an eqspluatacia ukve dawyebulia, klientma evrobanks unda miawodos dokumentebi da informacia (warsulSi kompaniis saqmianobis CaTvliT) da xelisuflebisadmi ukve wardgenili dokumentebi, romlebic adasturebs, rom winamdebare samoqmedo moTxovnaSi Camoyalibebul procesze SeZlebisdagvarad dayrdnobiT gaTvaliswinebuli iyo proeqtTan SexebaSi myofi ZirZveli mosaxleobis azri.

19. Tu me-18 punqtis moTxovnebi dakmayofilebulia, evrobanki klients

mosTxovs, daukveTos obieqturi da damoukidebeli kvleva proeqtis farglebSi ZirZvel mosaxleobaze SesaZlo efeqtis da proeqtze maTi mosazrebebis gasagebad. xsenebuli kvleva adgilobrivi kulturisTvis Sesaferisi wesiT unda ganxorcieldes da asaxos kvlevis periodisTvis ZirZveli mosaxleobis cxovrebaze ganxorcielebuli zemoqmedeba, klientis mier saziano zemoqmedebis Sesamcireblad da proeqtis sargeblis gasaziareblad ganxorcielebuli qmedebebi, aseve proeqtis dagegmvasa da ganxorcielebaSi ZirZveli mosaxleobis monawileobis xarisxi.

saziano zemoqmedebis Tavidan acileba

20. yvela mcdeloba unda iqnes mimarTuli iqiTken, rom ZirZvel mosaxleobaze proeqtis saziano zemoqmedeba Tavidan iqnes acilebuli. Tu es SeuZlebelia, klienti minimumamde daiyvans, Seamcirebs an aanazRaurebs am zemoqmedebas Sesabamisi da proporciuli wesiT.

Page 82: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

82

ZirZveli mosaxleobis ganviTarebis gegmis momzadeba

21. klientis mier saziano zemoqmedebis minimumamde dayvanis, Semcirebisa da anazRaurebis, aseve sargeblis gamovlenisa da gaziarebis mizniT SemoTavazebuli qmedebebi Camoyalibebuli iqneba ZirZveli mosaxleobis informirebuli monawileobiT da asaxuli iqneba droSi gaweril gegmaSi, romelsac ZirZveli mosaxleobis ganviTarebis gegma ewodeba; an unda moxdes mTeli Temis ganviTarebis gegmis Sedgena, sadac calke komponentad gamoiyofa ZirZveli mosaxleoba. klienti daiqiravebs socialur sakiTxTa kvalificiur mecnier-TanamSromlebs Sesabamisi da saWiro teqnikuri gamocdilebiT xsenebuli gegmis mosamzadeblad.

ZirZveli mosaxleobis ganviTarebis gegmis detaluroba da masStabi gansxvavebuli iqneba sxvadasxva proeqtebSi Tavad proeqtis farglebSi dagegmili saqmianobis xasiaTisa da masStabis gaTvaliswinebiT. zogadad ZirZveli mosaxleobis ganviTarebis gegma Semdeg komponentebs unda moicavdes:

nawili I – socialuri Sefasebis mokle anotacia sabaziso informacia ZiriTadi daskvnebi: zemoqmedebis, riskebisa da

SesaZleblobebis analizi nawili II – konsultaciebi da monawileoba

konsultaciebis Sedegebi da samomavlo CarTulobis gegma ganxorcielebis gegma

negatiuri zemoqmedebis Tavidan acilebis, minimumamde dayvanis an Semcirebis da pozitiuri zemoqmedebis gaZlierebisken mimarTuli zomebi,

bunebrivi resursebis Temze dafuZnebuli marTvis uzrunvelmyofi zomebi,

proeqtis sargeblis da/an ganviTarebis SesaZleblobebis warmoqmnaze orientirebuli zomebi,

gasaCivrebis meqanizmi, xarjebi, biujeti, grafiki da organizaciuli

pasuxismgebloba, monitoringi, Sefaseba da angariSgeba.

informaciis gacema, Sinaarsobrivi konsultaciebi da informirebuli monawileoba

22. klienti sistematur urTierTobas iqoniebs proeqtTan SexebaSi

myof ZirZvel mosaxleobasTan proeqtis dagegmvis procesis SeZlebisdagvarad adreuli etapidan da proeqtis ganxorcielebis mTel periodSi. CarTulobis procesi uzrunvelyofs maT Sinaarsobriv konsultaciebs, raTa stimulirebuli iqnes maTi informirebuli monawileoba im sakiTxebTan dakavSirebiT, romlebic uSualod imoqmedebs maTze, aseve zemoqmedebis Sesamsubuqeblad SemoTavazebul zomebTan, ganviTarebis

Page 83: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

83

sargeblisa da SesaZleblobebis gaziarebisa da ganxorcielebis sakiTxebTan dakavSirebiT.

23. klienti uzrunvelyofs proeqtTan SexebaSi myofi ZirZveli

mosaxleobis adekvatur informirebulobas adgilobrivi kulturisTvis Sesaferisi formiT evrobankis samoqmedo moTxovnebis Sesaxeb, aseve proeqtis gegmebis Sesaxeb, romlebic maTze moaxdens zemoqmedebas.

24. Temis CarTulobis procesi adgilobrivi kulturisTvis

damaxasiaTebeli wesiT unda warimarTos, ZirZveli mosaxleobis koleqtiuri gadawyvetilebis miRebis procesis pativiscemiT da maTze potenciuri zemoqmedebisa da riskebis Sesabamisad. klientma unda daumtkicos evrobanks, rom procesi adekvaturad ganxorcielda.

25. CarTulobis procesi konkretulad unda gulisxmobdes Semdegs:

ZirZveli mosaxleobis warmomadgenlobiTi organoebis (magaliTad, Tavkacebis an soflis sabWos da a.S.), organizaciebisa da calkeuli ZirZveli mosaxleebis monawileobas,

ZirZveli mosaxleobis kanonebis gacnobierebas da pativiscemas, sakmarisi drois uzrunvelyofas ZirZveli mosaxleobis

koleqtiuri gadawyvetilebis miRebis procesisTvis, ZirZveli mosaxleobis mier sakuTari mosazrebebis,

problemebis da winadadebebis gamoTqmis stimulirebas maTTvis sasurvel enaze, garedan manipulirebis, Carevis an daSinebis gareSe da adgilobrivi kulturisTvis damaxasiaTebeli formiT,

ZirZveli mosaxleobisTvis yvela Sesabamisi gegmisa da informaciis miwodebas garemoze potenciuri zemoqmedebisa da potenciuri socialuri zemoqmedebis Sesaxeb adgilobrivi kulturisTvis damaxasiaTebeli formiT da enaze, profesiuli terminologiis gamoyenebis gareSe,

Temis heterogenulobis gacnobierebas Semdegis gaTvaliswinebiT: ‐ ZirZveli mosaxleoba cxovrobs Sereul TemebSi sxva

araZirZvel mosaxleobasTan erTad, ‐ ZirZveli mosaxleoba mravalmxrivia. konsultaciebi da

monawileoba unda warmoebdes orive sqesis da yvela Taobis warmomadgenlebTan, aseve gariyul jgufebTan,

‐ Sesabamisi informacia unda miewodos evrobanks da saWiroebis SemTxvevaSi evrobankma monawileoba unda miiRos konsultaciebis procesSi.

konsultaciebis procesis srul dokumentirebas35.

gasaCivrebis meqanizmi da eTnikuri diskriminaciis prevencia

35 es SeiZleba gulisxmobdes werlobiT stenografiul da/an audioCanawerebs.

Page 84: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

84

26. klienti uzrunvelyofs, rom proeqtisTvis me-10 samoqmedo

moTxovnis Sesabamisad Camoyalibebul gasaCivrebis meqanizms adgilobrivi kulturisTvis damaxasiaTebeli forma hqondes da ZirZvel mosaxleobas masze xeli miuwvdebodes. es SeiZleba gulisxmobdes werilobiTi procedurebis nacvlad met pirad (zepir) urTierTobas.

27. evrobanki ar daafinansebs proeqtebs, romlebSic klienti

gamoricxavs ZirZveli mosaxleobis monawileobas eTnikuri warmomavlobis niadagze. evrobankis mier dafinansebul proeqtebSi, sadac Sefaruli mizezebis gamo eTnikuri niSniT gamoiricxeba ZirZveli mosaxleobis da individebis monawileoba iseTi sargeblis gaziarebaSi, rogoricaa dasaqmebis Sansebi, proeqtis farglebSi gansaxorcielebel saqmianobaSi gaTvaliswinebuli iqneba Semdegi gamosasworebeli zomebi: (a) ZirZveli mosaxleobis organizaciebis da individebis informireba Sromis, socialuri, finansuri da samewarmeo kanonmdeblobiT gansazRvruli maTi uflebebis, aseve samarTlebrivi dacvis meqanizmebis Sesaxeb, (b) informaciis Sesabamisi da efeqturi gavrceleba, treningi, barierebis moxsnis zomebi iseTi sargeblisa da resursebis gamoyenebisas, rogoricaa kreditebi, dasaqmeba, biznesi momsaxureba, jandacvis da saganmanaTleblo samsaxurebi, proeqtis farglebSi warmoqmnili da stimulirebuli sxva sargebeli, (g) momuSave, mewarme da beneficiari ZirZveli mosaxleobisaTvis imave damcavi meqanizmebis uzrunvelyofa, romlebsac erovnuli kanonmdebloba gulisxmobs sxva individebisaTvis msgavs kategoriebsa da seqtorebSi, genderuli sakiTxebis, saqonlisa da Sromis bazrebze eTnikuri segmentaciis da lingvisturi faqtorebis gaTvaliswinebiT.

kompensaciebis da sargeblis ganawileba

28. zemoqmedebis Semsubuqebis, sargeblis gaziarebis da damaxasiaTebeli cxovrebis wesis mxardaWerisken mimarTuli zomebis gansazRvras monawileobrivi midgoma daedeba safuZvlad. evrobanki klients mosTxovs, uSualod aunazRauros proeqtTan SexebaSi myof ZirZvel mosaxleobas saarsebo wyaros dakargva (kompensacia gamoTvlili iqneba winamdebare samoqmedo moTxovnis Sesabamisad) proeqtTan dakavSirebuli saqmianobis Sedegad da aRadginos nebismieri miwis nakveTi Tavdapirvel mdgomareobamde. kompensaciis miRebis kriteriumebi SeiZleba iyos individualuri, koleqtiuri an am ori variantis kombinacia. kompensacia uzrunvelyofili iqneba damaxasiaTebeli cxovrebis wesis saziano efeqtze da saxelfaso an mogebaze orientirebul ekonomikur iniciativaze warmoqmnil negatiur zemoqmedebaze. `damaxasiaTebeli cxovrebis wesi~ Tavisuflad unda iqnes gagebuli (da gulisxmobdes iseT Tanamedrove adaptaciebs, rogoricaa eTno-turizmi da sursaTis gadamuSaveba). kompensaciis gamoTvlisas klienti adekvaturad gaiTvaliswinebs proeqtis saziano socialur zemoqmedebas ZirZveli mosaxleobis tradiciul cxovrebis wessa da ojaxur saqmianobaze. es unda ganxorcieldes

Page 85: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

85

ZirZveli mosaxleobis warmomadgenlebTan da eqspertebTan TanamSromlobis gziT. winamdebare punqtis pirobebi aseve Seexeba im SemTxvevebs, rodesac klienti valdebulia, kompensacia gadauxados adgilobriv an regionul samTavrobo organoebs.

29. ZirZvel mosaxleobasTan konsultaciebis dros ganxiluli unda iqnes kompensaciisa da ZirZveli mosaxleobis ganviTarebis gegmis ganxorcielebis misaRebi da iuridiulad gamarTlebuli formebi. xsenebuli konsultaciebis safuZvelze unda SemuSavdes da SeTanxmdes kompensaciebis da/an resursebis gadacemis meqanizmi. Tu saWiro gaxda, klientma daxmareba/mxardaWera unda uzrunvelyos Sesabamisi marTvisa da mmarTvelobis sistemis Camosayalibeblad.

30. proeqtTan SexebaSi myof ZirZvel mosaxleobasTan36 Sinaarsobrivi

konsultaciebis da misi informirebuli monawileobis procesSi klienti uzrunvelyofs adgilobrivi kulturisTvis misaRebi ganviTarebis sargeblis SesaZleblobebs. es Sesaferisi unda iyos proeqtis zemoqmedebis xarisxTan, ZirZveli mosaxleobis cxovrebis pirobebis gaumjobesebis da misTvis mniSvnelovani bunebrivi resursebis grZelvadiani mdgradobis gaZlierebis mizniT. klienti dokumenturad asaxavs ganviTarebis sxvadasxva gamovlenil sargebels winamdebare samoqmedo moTxovnis pirobebis Sesabamisad da droulad uzunvelyofs maT. Zlieri mxardaWera unda iqnes aRmoCenili damaxasiaTebeli saarsebo saqmianobisTvis, maT Soris tradiciuli ekonomikuri saqmianobis da misi Tanamedrove nairsaxeobebisTvis – xalxuri rewvisa da eTnoturizmisaTvis.

gansakuTrebuli moTxovnebi

31. ZirZveli mosaxleoba SeiZleba gansakuTrebiT daucveli iyos proeqtTan dakavSirebul, qvemoT aRweril garemoebebSi da amitom zemoT CamoTvlil zogad moTxovnebTan erTad am mosaxleobas unda Seexos Semdegi gansakuTrebuli moTxovnebi. klientma unda: awarmoos keTilganwyobili molaparakeba ZirZvel

mosaxleobasTan, uzrunvelyos ZirZveli mosaxleobis informirebuli

monawileoba, miiRos ZirZveli mosaxleobis Tavisufali, winaswari da

informirebuli Tanxmoba37 qvemoT aRwerili saqmianobis dawyebamde.

qvemoT aRwerili garemoebebis SemTxvevaSi klienti daiqiravebs socialuri sakiTxebis kvalificiur damoukidebel mecnier-TanamSromlebs 32-37 punqtebSi aRwerili saqmianobis gansaxorcieleblad da procesis dokumenturad asaxvis mizniT:

36 rogorc aRwerilia 22-25 punqtebSi. 37 Tanxmoba gulisxmobs process, romlis farglebSic proeqtTan SexebaSi myofi ZirZveli mosaxleoba iRebs gadawyvetilebas, sakuTari kulturuli tradiciebis, wes-Cveulebebis da praqtikis safuZvelze, SemoTavazebul proeqtSi monawileobis miRebaze.

Page 86: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

86

zemoqmedeba tradiciul an Cveul miwaTsargeblobaze

32. ZirZveli mosaxleoba xSirad mWidrod aris dakavSirebuli miwebTan, tyeebTan, wylebTan, velur bunebasTan da sxva bunebriv resursebTan. amitom gansakuTrebuli pirobebi unda iqnes gaTvaliswinebuli, Tu proeqtiT xdeba am kavSirebis xelyofa. miuxedavad imisa, rom es miwebi SeiZleba maT iuridiul mflobelobaSi ar imyofebodes erovnuli kanonmdeblobiT, maTi gamoyeneba, sezonuri an cikluri gamoyenebis CaTvliT, ZirZveli mosaxleobis sasicocxlo, kulturuli, ritualuri an religiuri miznebisTvis – rac gansazRvravs maT identurobas da Tems, SeiZleba xSirad damtkicebuli da dokumentirebuli iqnes.

33. Tu klienti apirebs proeqtis ganxorcielebas an bunebrivi

resursebis komerciul ganviTarebas im teritoriaze, romelic dakavebuli aqvs ZirZvel mosaxleobas, da mosalodnelia saziano zemoqmedeba38 adgilobrivi Temis saarsebo wyaroze an miwis kulturul, ritualur Tu religiur gamoyenebaze, rac gansazRvravs ZirZveli mosaxleobis identurobas, klientma am miwebis gamoyenebas pativi unda sces Semdegi saxiT: klienti keTilganwyobil molaparakebas warmarTavs proeqtTan

SexebaSi myof ZirZvel mosaxleobasTan da dokumenturad asaxavs mis informirebul monawileobasa da molaparakebis Sedegad miRebul Tanxmobas,

klienti dokumenturad asaxavs mis mcdelobebs proeqtisTvis miwis gamoyenebis Tavidan asacileblad an im gamoyenebuli nakveTis zomis minimumamde dasayvanad, romelic ukavia da/an romelsac flobs ZirZveli mosaxleoba,

ZirZveli mosaxleobis miwis gamoyeneba dokumentirebuli iqneba eqspertebis mier proeqtTan SexebaSi myof ZirZvel mosaxleobasTan TanamSromlobis gziT, sxva ZirZveli mosaxleobis miwebze pretenziebis ugulebelyofis gareSe,

proeqtTan SexebaSi myofi ZirZveli mosaxleoba informirebuli iqneba am miwebze erovnuli kanonmdeblobiT gansazRvruli maTi uflebebis Sesaxeb, maT Soris miwis maTTvis damaxasiaTebeli gamoyenebis uflebebze kanonis nebismieri moTxovnis Sesaxeb,

proeqtTan SexebaSi myof adgilobriv mosaxleobas klienti SesTavazebs sul mcire kompensacias da miwaze komerciuli ganviTarebisTvis erovnuli kanonmdeblobiT gaTvaliswinebul Sesabamis process sruli iuridiuli uflebis mqone pirebs, adgilobrivi kulturisTvis damaxasiaTebeli Sesabamis ganviTarebis SesaZleblobebs; fuladi kompensaciis nacvlad SesaZleblobis SemTxvevaSi SeTavazebli iqneba miwiT an naturiT kompensacia,

klienti adekvatur dros miscems proeqtTan SexebaSi myof ZirZvel mosaxleobas Sida SeTanxmebis misaRwevad da pirdapir an iribad Tavad ar moaxvevs sakuTar nebas,

38 saziano zemoqmedeba SeiZleba gulisxmobdes (Tumca ara mxolod) zemoqmedebas, romelic gamowveulia proeqtis samuSaoebis Sedegad aqtivebis an resursebis dakargviT da miwis gamoyenebis an tradiciuli cxovrebis wesis SezRudviT.

Page 87: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

87

klientma SeiZleba gamoiyenos iseTi funqciebi, rogoricaa ombudsmeni da/an erovnuli sistemiT gaTvaliswinebuli sxva Sesabamisi sazogadoebrivi dawesebuleba proeqtze, miwis SemoTavazebul gamoyenebaze da zemoqmedebis Semcirebis paketze Temis Tanxmobis misaRebad.

34. proeqtis ganxorcielebis dros klienti evrobanks myisierad Seatyobinebs informacias ZirZvel mosaxleobasTan warmoqmnili da gadauWreli nebismieri konfliqtis Sesaxeb, romelic ver daregulirda proeqtis farglebSi Seqmnili gasaCivrebis meqanizmiT. evrobanki situacias Seafasebs da miiRebs gadawyvetilebas misi mogvarebis Sesabamis midgomasTan dakavSirebiT.

tradiciuli an Cveuli miwebidan ZirZveli mosaxleobis adgilmonacvleoba

35. klienti Seecdeba, gamoZebnos proeqtis SesaZlo alternatiuli

variantebi, raTa Tavidan aicilos ZirZveli mosaxleobis gadasaxleba tradiciuli miwebidan, romlebzec is cxovrobs an romlebic ukavia. Tu gadasaxleba gardauvalia, klienti ar ganaxorcielebs mas keTilganwyobili molaparakebis Sedegad proeqtTan SexebaSi myofi ZirZveli mosaxleobisgan Tavisufali, winaswari da informirebuli Tanxmobis miRebis gareSe. xsenebuli molaparakeba unda iTvaliswinebdes ZirZveli mosaxleobis kanonebs, tradiciebs, wes-Cveulebebs, miwaTsargeblobis vadebs da gulisxmobdes maT srul monawileobas. ZirZveli mosaxleobis nebismieri gadasaxleba unda akmayofilebdes gadasaxlebis me-5 samoqmedo moTxovnis pirobebis Sesabamisad dagegmvis da ganxorcielebis pirobas. ZirZvelma mosaxleobam unda miiRos samarTliani da Tanabari kompensacia miwebze, teritoriebsa da resursebze, romlebsac is tradiciulad flobda an sxvagvarad ekava an moixmarda da romlebic CamorTmeuli, dakavebuli an dazianebuli iqna proeqtis farglebSi misi Tavisufali, winaswari da informirebuli Tanxmobis gareSe.

36. SeZlebisdagvarad, gadasaxlebul ZirZvel mosaxleobas unda

SeeZlos Tavis tradiciul an Cveul miwebze dabruneba, Tu adgilmonacvleobis mizezi aRar iarsebebs da miwis nakveTebi srulad daubrundeba.

kulturuli resursebi

37. Tu proeqtiT gaTvaliswinebulia ZirZveli mosaxleobis kulturuli resursebis, codnis, inovaciebis an praqtikis gamoyeneba komerciuli miznebiT, klienti am mosaxleobas informacias miawvdis: (a) erovnuli kanonmdeblobiT gaTvaliswinebul uflebebze, (b) SemoTavazebuli komerciuli ganviTarebis masStabsa da xasiaTze, (g) xsenebuli ganviTarebis potenciur Sedegebze. klienti ar daiwyebs xsenebul komercializacias, Tu: (a) ar ganaxorcielebs keTilganwyobil molaparakebas proeqtTan SexebaSi myof ZirZvel mosaxleobasTan,

Page 88: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

88

(b) dokumenturad ar asaxavs mis informirebul monawileobas da Tavisufal, winaswar, informirebul Tanxmobas SemoTavazebul qmedebaze, (g) samarTlianad da Tanabrad ar gauziarebs xsenebuli codnis, inovaciis an praqtikis komercializaciis Sedegad warmoqmnil sargebels ZirZvel mosaxleobas misi wes-Cveulebebisa da tradiciebis Sesabamisad.

Page 89: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

89

evrobankis samoqmedo moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba Sesavali 1. evrobanki acnobierebs kulturuli memkvidreobis mniSvnelobas

Tanamedrove da momavali TaobebisTvis. msoflios kulturuli da bunebrivi memkvidreobis dacvis Sesaxeb, aseve xelTuqmneli memkvidreobis dacvis Sesaxeb konvenciebis Tanaxmad, winamdebare samoqmedo moTxovna miznad isaxavs Seucvleli kulturuli memkvidreobis dacvas da klientebisaTvis miTiTebebis micemas kulturul memkvidreobaze saziano zemoqmedebis Tavidan asacileblad an Sesamcireblad maTi saqmianobis procesSi. amasTanave, winamdebare samoqmedo moTxovnis pirobebi proeqtis farglebSi kulturuli memkvidreobis gamoyenebaze efuZneba nawilobriv biologiuri mravalferovnebis Sesaxeb konvenciiT gansazRvrul standartebs. evrobanki mxars uWers frTxili damokidebulebis gamoyenebas kulturuli memkvidrobis marTvisa da mdgrad ganviTarebaze orientirebuli gamoyenebisTvis, rios deklaraciis Tanaxmad.

2. kulturuli memkvidreoba mniSvnelovania Zvirfasi istoriuli da

samecniero informaciis dasadgenad, rac ekonomikuri da socialuri ganviTarebis winapirobaa da eris kulturuli identurobis, praqtikisa da gangrZobadobis ganuyofeli nawilia.

3. xsenebuli dacvisa da konservaciis miznebis dakmayofilebisas

evrobanki ixelmZRvanelebs da mxars dauWers Sesabamisi saerTaSoriso konvenciebis da sxva instrumentebis39 gamoyenebas. evrobanki aseve aRiarebs yvela mxaris mier kulturuli memkvidreobis Sesaxeb kanonisa da normebis pativiscemis aucileblobas proeqtis ganxorcielebis teritoriaze da qveynis mier Sesabamisi saerTaSoriso xelSekrulebebisa da konvenciebis farglebSi nakisri valdeblebebis konteqstSi. xsenebuli kanonebi SeiZleba Seexebodes kulturul memkvidreobas an siZveleebs, arqiteqturul an samSeneblo nebarTvebs, konservaciis areals an dacul teritoriebs, arsebuli istoriuli garemos an ZirZveli mosaxleobis dacvas.

miznebi

39 esenia:

konvencia msoflio kulturuli da bunebrivi memkvidreobis dacvis Sesaxeb, 1972 w. (iuneskos msoflio memkvidreobis konvencia),

konvencia xelTuqmneli kulturuli memkvidreobis dacvis Sesaxeb, 2003 w. (iuneskos xelTuqmneli memkvidreobis konvencia),

konvencia wyalqveSa memkvidreobis dacvis Sesaxeb, 2001 w. (iuneskos wyalqveSa memkvidreobis konvencia),

evropis sabWos CarCo konvencia sazogadoebisTvis kulturuli memkvidreobis faseulobis Sesaxeb, 2005 w.,

avstraliis qartia kulturuli mniSvnelobis adgilebis konservaciis Sesaxeb (buras qartia)

Page 90: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

90

4. winamdebare samoqmedo moTxovna Semdeg miznebs emsaxureba:

1. kulturuli memkvidreobis konservaciis mxardaWera evrobankis mier dafinansebuli proeqtebis farglebSi,

2. kulturuli memkvidreobis dacva proeqtis farglebSi warmoqmnili saziano zemoqmedebisgan,

3. biznes saqmianobaSi kulturuli memkvidreobis gamoyenebisgan miRebuli sargeblis Tanabari ganawilebis stimulireba,

4. kulturuli memkvidreobis gacnobierebis da misi dafasebis stimulireba.

5. winamdebare samoqmedo moTxovnaSi klientebisTvis Camoyalibebulia

sqema kulturuli memkvidreobis dacvis mizniT evrobankis mier dafinansebuli qmedebebis mizeziT potenciuri saziano zemoqmedebis Tavidan asacileblad, xolo Tu es SeuZlebelia – Sesaferisi da proporciuli wesiT mis Sesamcireblad da dasaregulireblad.

gamoyenebis masStabi 6. winamdebare politikis ganacxadi Seexeba proeqtebs, romlebic

savaraudod zemoqmedebas moaxdenen Seucvlel kulturul memkvidreobaze. am samoqmedo moTxovnis pirobebi gamoiyeneba imisda miuxedavad, Tu ramdenad iyo adre kulturuli memkvidreoba iuridiulad daculi an xelyofili.

7. winamdebare samoqmedo moTxovnis miznebisTvis termini `kulturuli

memkvidreoba~ ganisazRvreba rogorc warsulidan Semonaxuli resursebis jgufi, romelsac adamianebi gamoavlenen, mflobelobis sakiTxis miuxedavad, rogorc maTi mudmivad evoluciuri faseulobebis, sarwmunoebis, codnisa da tradiciebis amsaxvel da gamomxatvel obieqts. es termini aerTianebs fizikur da xelTuqmnel memkvidreobas, romelTa Soris sazRvrebis gavleba mniSvnelovan kamaTs iwvevs memkvidreobis eqspertTa Soris. kulturuli memkvidreoba SeiZleba miCneuli iqnes adgilobrivi, regionuli an erovnuli faseulobis an saerTaSoriso TanamegobrobisTvis faseulobis mqoned.40

fizikuri kulturuli memkvidreoba gulisxmobs moZrav da uZrav obieqtebs, adgilebs, konstruqciebs, bunebriv maxasiaTeblebs da landSafts, rac arqeologiuri, paleontologiuri, istoriuli, arqiteqturuli, religiuri, esTetikuri an sxva kulturuli mniSvnelobis mqonea,

xelTuqmneli kulturuli memkvidreoba gulisxmobs praqtikul gamoxatulebas, reprezentacias, eqspresias, codnas, unar-Cvevebs – aseve instrumentebs, nivTebs, artefaqtebs da maTTan dakavSirebul kulturul sivrceebs, romlebsac Temebi, jgufebi da zogierT SemTxvevebSi individebi aRiareben

40 terminis moyvanili ganmarteba Seesabameba sazogadoebisaTvis kulturuli memkvidreobis faseulobis Sesaxeb evropis sabWos CarCo konvencias. kulturuli memkvidreoba aseve cnobilia rogorc kulturuli patrimonia, kulturuli aqtivi, kulturuli resursi an kulturuli qoneba.

Page 91: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

91

sakuTari kulturuli memkvidreobis nawilad da romlebic Taobidan Taobas gadaecema.41

8. evrobanki acnobierebs, rom kulturuli memkvidreobis faseulobis

an mniSvnelobis mqone adgilebi da obieqtebi SeiZleba aRmoCenili iqnes moulodnel adgilebSi, damtkicebuli proeqtis farglebSi saqmianobis ganxorcielebis dros. amitom proeqtma unda daakmayofilos winamdebare samoqmedo moTxovnis pirobebi, Tu is: gulisxmobs mniSvnelovan gaTxrebs, ngrevas, miwis moZraobas,

datborvas an fizikuri garemos sxvagvar cvlilebas, ganTavsebulia qveynis mier aRiarebuli kulturuli

memkvidreobis teritoriaze an mis siaxloves, SesaZloa saziano zemoqmedeba moaxdinos ZirZveli mosaxleobis

kulturaze, codnasa da praqtikaze.

9. winamdebare samoqmedo moTxovnis gamoyeneba sxva SemTxvevebSi gansazRvruli iqneba evrobankis mier garemoze da socialuri zemoqmedebis Sefasebis procesSi (ixileT me-10 punqti qvemoT). proeqtebi, romlebic konkretulad kulturuli memkvidreobis konservaciis an marTvis mxardasaWerad Seiqmna, calkeulad ganixileba evrobankis mier. saWiroebis SemTxvevaSi evrobanki klients SeuTanxmdeba winamdebare samoqmedo moTxovnis dakmayofilebisa da marTvis gzebze saerTo garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegmis da/an marTvis sistemis farglebSi. garemosdacviTi da socialuri Sefasebis da marTvis moTxovnebi warmodgenilia pirvel da me-10 samoqmedo moTxovnebSi.

moTxovnebi Sefaseba kulturuli memkvidreobisTvis arsebuli riskebisa da zemoqmedebis analizi 10. garemosdacviTi da socialuri Sefasebis adreul etapze (ixileT

pirveli samoqmedo moTxovna) klienti gamoavlens, ramdenad moxdeba kulturuli memkvidreobis moqceva saziano zemoqmedebis qveS proeqtis ganxorcielebis konteqstSi da Seafasebs nebismieri SemTxveviTi aRmoCenis albaTobas (ixileT me-16 punqti). am procesSi klienti konsultaciebs awarmoebs Sesabamis saministroebTan, eqspertebTan da adgilobriv TemebTan.42 kulturuli resursebis kvlevis intensiuroba sakmarisi unda iyos riskebisa da sxvadasxva zemoqmedebis sruli daxasiaTebisTvis, frTxili midgomis Tanaxmad da Sesabamisi dainteresebuli wreebis SeSfoTebis gasaTvaliswineblad.

zemoqmedeba xelTuqmnel memkvidreobaze

41 xelTuqmneli memkvidreobis Sesaxeb konvenciaSi Camoyalibebulis Tanaxmad. 42 ixileT pirveli da me-10 samoqmedo moTxovnebi. A kategoriis mqone proeqtebis SemTxvevaSi es piroba SeiZleba gacnobiTi xasiaTis Sexvedraze iqnes ganxiluli. ixileT me-10 samoqmedo moTxovnis me-10 punqti.

Page 92: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

92

11. miuxedavad imisa, rom xelTuqmnel kulturul memkvidreobaze

potenciuri zemoqmedeba SeiZleba naklebad SesamCnevi iyos, vidre fizikur kulturul memkvidreobaze, isini SeiZleba toli mniSvnelobis gamodgnen. Tu buneba mniSvnelovan faqtors TamaSobs tradiciuli unar-Cvevebis, codnis da rwmenis saqmeSi, nebismierma gadasaxlebam an adgilidan mowyvetam SeiZleba ganapirobos tradiciuli codnis, sarwmunoebis da/an umciresobaTa dialeqtebisa da enebis dakargva da sabolood Temis dezintegracia.

zemoqmedebis Tavidan acileba 12. klienti pasuxismgebelia proeqtis iseT adgilas da imgvar

Camoyalibebaze, sadac Tavidan iqneba acilebuli kulturuli memkvidreobisTvis mniSvnelovani ziani. Tu potenciuri zemoqmedeba adreul etapze gamovlindeba, upiratesoba unda mieniWos proeqtis SemuSavebisa da adgilis SerCevis etapebze saziano zemoqmedebis Tavidan acilebas.

gardauvali zemoqmedebis Sefaseba 13. Tu SeuZlebelia zemoqmedebis Tavidan acileba, winaswari analizis

Sedegebze dayrdnobiT klienti ganaxorcielebs kvlevebs potenciuri zemoqmedebis Sesafaseblad da proeqtSi saWiro cvlilebebis Sesatanad. xsenebuli kvlevebis masStabi SeTanxmebuli iqneba evrobankTan individualur safuZvelze. kvlevebi Catardeba kulturuli memkvidreobis kvalificiuri da gamocdili specialistebis mier saerTo garemosdacviTi da socialuri Sefasebis farglebSi pirveli samoqmedo moTxovnis Tanaxmad, an damoukideblad. evrobanks SeiZleba dasWirdes gareSe eqspertebis mowveva.

14. kulturul memkvidreobaze zemoqmedebis Sefaseba da Semcireba

ganxorcieldeba erovnuli da/an adgilobrivi kanonebis, normebis da daculi teritoriebis marTvis gegmebis, saerTaSoriso kanonebiTa da saerTaSoriso masStabiT aRiarebuli praqtikis Sesabamisi pirobebis Tanaxmad. evrobankis samoqmedo qveynebis umravlesobaSi kanonebi krZalavs fizikuri kulturuli memkvidreobis obieqtebis amoRebas da adgilebis ngrevas. saerTaSoriso masStabiT aRiarebuli saukeTeso praqtika iTvaliswinebs (Tumca amiT ar Semoifargleba) arqeologiur an paleontologiur savele kvlevas, aRmoCenili nivTebis laboratoriul gamokvlevas, axaliAaRmoCenebis gamofenaTa mowyobas da dokumenturi saxiT asaxvas.

kulturul memkvidreobaze zemoqmedebis marTva 15. klients moeTxoveba, savele kvlevebze dayrdnobiT eqspertebis mier

kulturuli memkvidreobis mniSvnelobis Sefasebaze, erovnuli kanonmdeblobis da Sesabamisi saerTaSoriso konvenciebis moTxovnebze, aseve proeqtTan SexebaSi myof TemebTan konsultaciebis Sedegebze dayrdnobiT (ixileT me-17 punqti) SeimuSaos Sesabamisi reagirebis zomebi, raTa Semcirdes da daregulirdes saziano zemoqmedeba kulturul memkvidreobaze; klientma aseve unda

Page 93: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

93

SeimuSaos am zomebis ganxorcielebis grafiki da gaiTvaliswinos saWiro biujeti. xsenebuli reagirebis zomebi SeiZleba gaTvaliswinebuli iqnes proeqtis garemosdacviT da socialur samoqmedo gegmaSi an konkretuli kulturuli memkvidreobis marTvis gegmaSi. klienti aseve uzrunvelyofs, rom reagirebis zomebs zedamxedveloba gauwion treninggavlilma da kvalificiurma kadrebma da rom proeqtze momuSave kontraqtorebs hqondeT aucilebeli unar-Cvevebi da gamocdileba da xdebodes maTi marTva da monitoringi pirveli samoqmedo moTxovnis me-19 punqtSi Camoyalibebuli pirobebis Sesabamisad.

SemTxveviTi aRmoCenebis marTvis procedurebi 16. klienti uzrunvelyofs, rom praqtikaSi dainergos SemTxveviTi

aRmoCenebis marTvis procedurebi. Tavad SemTxveviTi aRmoCena gulisxmobs fizikuri kulturuli memkvidreobis moulodnel aRmoCenas proeqtis ganxorcielebis dros da adgilas. aseTi dros saWiroa Sesabamisi kompetenturi organoebisTvis informaciis miwodeba aRmoCenili nivTebisa da adgilebis Sesaxeb, proeqtSi momuSave TanamSromlebis gafrTxileba SemTxveviTi aRmoCenebis albaTobis Taobaze, aRmoCenis adgilis SemoRobva damatebiTi xelyofis da ganadgurebis Tavidan asacileblad. klienti ar gadawyvets arc erTi SemTxveviTi aRmoCenis beds, sanam daniSnuli da kvalificiuri specialisti ar Seafasebs nivTs da ar dadgindeba erovnuli kanonmdeblobisa da winamdebare samoqmedo moTxovnis Sesabamisi qmedebebi.

proeqtTan SexebaSi myof TemebTan konsultaciebi 17. Tu proeqtma zemoqmedeba SeiZleba moaxdinos kulturul

memkvidreobaze, klienti konsultaciebs gaivlis maspinZel qveyanaSi proeqtTan SexebaSi myof TemebTan, romlebic kulturuli miznebisTvis istoriulad iyeneben da iyenebdnen kulturul memkvidreobas, raTa gamoavlinos mniSvnelovani kulturuli memkvidreoba da klientis gadawyvetilebis miRebis procesSi gaiTvaliswinos proeqtTan SexebaSi myofi Temebis mosazrebebi aseT kulturul memkvidreobaze. klienti proeqtTan SexebaSi myof Temebs gamWvirvale da gasageb enaze miawvdis informacias proeqtis masStabis, adgilmdebareobis, xangrZlivobis da nebismieri iseTi qmedebis Sesaxeb, ramac SeiZleba kulturul memkvidreobaze moaxdinos zemoqmedeba. xsenebuli konsultaciebi unda akmayofilebdes me-10 samoqmedo moTxovnis pirobebs da SeiZleba gaTvaliswinebuli iqnes proeqtis garemoze da socialuri zemoqmedebis sakiTxebze ufro farTomasStabiani konsultaciebis procesSi me-10 samoqmedo moTxovnis Sesabamisad. konsultaciebi aseve gulisxmobs kulturuli memkvidreobis dacvaze pasuxismgebeli Sesabamisi erovnuli an adgilobrivi maregulirebeli organoebis CarTvas. kulturul memkvidreobaze zemoqmedeba Sesabamisad daregulirdeba proeqtTan SexebaSi myofi Temebis informirebuli monawileobiT.

Page 94: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

94

18. Tu proeqtiT SesaZlebelia mniSvnelovani zianis miyeneba kulturuli memkvidreobisTvis, xolo am zianma an danakargma SeiZleba samoqmedo qveynis im konkretuli Temis kulturuli an ekonomikuri arsebobis safrTxe warmoSvas, romelic kulturul memkvidreobas iyenebs istoriuli kulturuli miznebisTvis, klientma unda daakmayofilos me-17 punqtSi Camoyalibebuli moTxovnebi da ar gaagrZelos saqmianoba, Tu is: (a) ar awarmoebs keTilganwyobil molaparakebas proeqtTan SexebaSi myof TemebTan, (b) dukumenturad ar asaxavs maT informirebul monawileobas da molaparakebis warmatebul Sedegebs.

kulturuli memkvidreobis gamoyeneba proeqtis farglebSi 19. Tu proeqtiT gaTvaliswinebulia tradiciuli cxovrebis

ganmasaxierebeli adgilobrivi Temebis kulturuli resursebis, codnis, inovaciebis an praqtikis gamoyeneba komerciuli miznebisTvis, klienti maT informacias miawvdis: (a) erovnuli kanonmdeblobiT gaTvaliswinebul uflebebze, (b) SemoTavazebuli komerciuli ganviTarebis masStabsa da xasiaTze, (g) xsenebuli ganviTarebis potenciur Sedegebze. klienti ar daiwyebs xsenebul komercializacias, Tu: (a) ar ganxorcielebs keTilganwyobil molaparakebas proeqtTan SexebaSi myof mosaxleobasTan, (b) dokumenturad ar asaxavs maT informirebul monawileobas da Tavisufal, winaswar, informirebul Tanxmobas SemoTavazebul qmedebaze, (g) samarTlianad da Tanabrad ar gauziarebs xsenebuli codnis, inovaciis an praqtikis komercializaciis Sedegad warmoqmnil sargebels maTi wes-Cveulebebisa da tradiciebis Sesabamisad. Tu proeqtiT gaTvaliswinebulia ZirZveli mosaxleobis kulturuli resursebis, codnisa da praqtikis gamoyeneba, unda moxdes me-7 samoqmedo moTxovnis 37-e punqtSi Camoyalibebuli pirobebis misadageba.

Page 95: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

95

evrobankis samoqmedo moTxovna 9: finansuri Suamavlebi Sesavali 1. finansuri Suamavlebi evrobankisTvis mniSvnelovani instrumentia

mdgrad ganviTarebaze orientirebuli finansuri bazrebis stimulirebisTvis da mikro, mcire da saSualo zomis sawarmoebisTvis evrobankis dafinansebis gatarebis meqanizmis uzrunvelyofisaTvis. finansuri Suamavlebis partniorTa qselis gamoyenebiT evrobanks SeuZlia mxari dauWiros ekonomikur ganviTarebas iseT sawarmoebSi, romlebic TavianTi masStabiT mcireni arian da evrobankis pirdapir dafinansebas sxvagvarad ver moipoveben. evrobanki exmareba finansuri momsaxurebis uzrunvelmyof sxvadasxva subieqts – kerZo kapitalis fondebs, bankebs, salizingo da sadazRvevo kompaniebsa da sapensio fondebs. finansuri Suamavlebi gamoiyeneba mTel rig saqmianobebSi, magaliTad, mikrodafinansebis, mcire da saSualo zomis sawarmoebis dakreditebis, savaWro operaciebis dafinansebis, saSualo da grZelvadiani korporatiuli an proeqtebis dafinansebis, aseve ipoTekuri sesxebis uzrunvelsayofad.

2. Suamavlis meSveobiT dafinanseba Tavisi arsiT gulisxmobs

evrobankis mier finansuri SuamavlisTvis pasuxismgeblobis delegirebas operaciebis Sefasebasa da monitoringze, aseve saerTo portfelis marTvaze. garemosdacviTi da socialuri riskebis marTva finansuri Suamavlebisadmi delegirebuli pasuxismgeblobis nawilia. Tumca finansur SuamavlebTan urTierTobisas evrobanki agrZelebs imis Sefasebasa da monitorings, adekvaturad agvarebs Tu ara finansuri Suamavali mis saqmianobasTan dakavSirebul garemosdacviT da socialur riskebs. delegirebuli pasuxismgeblobebis zusti kategoriebi da evrobankis zedamxedveloba damokidebulia ramdenime faqtorze, maT Soris finansuri Suamavlis xasiaTze, mis biznes saqmianobaze, uzrunvelyofili dafinansebis saxeobaze da qveyanaSi arsebul biznes garemoze.

miznebi 3. winamdebare samoqmedo moTxovna Semdeg miznebs emsaxureba:

imgvari praqtikuli meTodis danergva, romlis farglebSic moxdeba evrobankis mdgrad ganviTarebaze orientirebuli mandatis ganxorcieleba finansur SuamavlebSi investirebis gziT, komerciul safinanso seqtorSi arsebuli saukeTeso saerTaSoriso praqtikis Sesabamisad,

finansuri SuamavlebisaTvis maT saqmianobasTan dakavSirebuli garemosdacviTi da socialuri riskebis marTvis SesaZleblobis miniWeba da kargi garemosdacviTi da socialuri biznes praqtikis stimulireba maT klientebSi,

garemosdacviTi da sakadro resursebis kargi marTvis stimulireba Tavad finansur SuamavlebSi.

Page 96: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

96

gamoyenebis masStabi 4. winamdebare samoqmedo moTxovna Seexeba yvela proeqts, romelsac

miniWebuli aqvs FI kategoria, winamdebare politikis ganacxadis 24-e punqtis Tanaxmad.

5. winamdebare samoqmedo moTxovnis miznebisTvis termini `proeqti~

gamoiyeneba evrobankis mier finansuri Suamavlebis meSveobiT ganxorcielebuli operaciebis aRsaniSnavad, xolo `qveproeqti~ gulisxmobs finansuri Suamavlebis mier dafinansebul klientebs/proeqtebs.

6. Tu evrobanki sakredito xazs an sxva miznobriv dafinansebas

gamoyofs, winamdebare samoqmedo moTxovnis pirobebi Seexeba evrobankis resursebiT dafinansebul yvela qveproeqts.

7. Tu evrobanki axdens srul an kvazi-wilobriv monawileobas

finansuri Suamavlis kapitalSi, winamdebare samoqmedo moTxovnis pirobebi Seexeba finansuri Suamavlis mTel sakredito portfels – komerciul qveproeqtebs, romlebic evrobankis aqcionrobis an investorobis momentidan arian warmoqmnili, me-16 punqtis Tanaxmad.

8. Tu evrobanki miiCnevs, rom finansuri Suamavlis proeqti minimalur

an aranair saziano garemosdacviTi an socialur riskTan ar aris dakavSirebuli, garemosdacviTi da socialuri riskebis marTvis procedurebis mxriv finansur Suamavals ar moeTxoveba araviTari konkretuli moTxovnis dakmayofileba.

moTxovnebi garemosdacviTi da socialuri detaluri Seswavlisa da monitoringis procedurebi 9. finansuri Suamavali danergavs da ganaxorcielebs garemosdacviTi

da socialuri detaluri Seswavlisa da monitoringis procedurebs (SemdgomSi `procedurebi~) mis biznes saqmianobasTan dakavSirebuli garemosdacviTi da socialuri riskebis da evrobankis proeqtis saxeobis Sesabamisad. xsenebuli procedurebi SeTanxmebuli iqneba evrobankTan.

10. Tu finansur Suamavals SeuZlia daamtkicos, rom mas ukve gaaCnia

garemosdacviTi da socialuri riskebis marTvis procedurebi, evrobanki ganixilavs maT arssa da finansuri Suamavlis ganxorcielebis SesaZleblobebs winamdebare samoqmedo moTxovnis konteqstSi.

11. finansuri Suamavali SeimuSavebs procedurebs, raTa uzrunvelyos 13-

16 punqtebSi Camoyalibebuli moTxovnebis dakmayofileba. procedurebi aseve moicavs riskebis Sefasebisa da monitoringis meqanizmebs, maT Soris: SemoTavazebuli qveproeqtebis riskebis kategorizacias,

Page 97: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

97

klientebisa da qveproeqtebis detaluri Seswavlis valdebulebas gamovlenili riskebis Sesabamisad,

qveproeqtebis Sedgenas ise, rom dakmayofildes erovnuli moTxovnebi garemos dacvis, jandacvis, usafrTxoebis, Sromisa da sazogadoebrivi konsultaciebis sferoSi, maT Soris, saWiroebisamebr, klientebisTvis gamosasworebeli samoqmedo gegmebis ganxorcielebis moTxovna, da

qveproeqtebis monitoringi garemos dacvis, jandacvis, usafrTxoebis, Sromis da sazogadoebrivi konsultaciebis Sesaxeb erovnul moTxovnebTan Sesabamisobis uzrunvelsayofad da, garemoebaTa mixedviT, gamosasworebeli samoqmedo gegmebis gansaxorcieleblad.

12. finansuri Suamavlebis dasaxmareblad procedurebis praqtikaSi

ganxorcielebaSi evrobankma SeimuSava garemosdacviTi da socialuri riskebis marTvis instruqcia, romelic moicavs procedurebis modelebs da miTiTebebs sxvadasxva saxis finansuri Suamavlebis da finansuri momsaxurebebisTvis. finansur Suamavlebs, romlebsac jer ar gaaCniaT ekvivalenturi procedurebi, moeTxovebaT evrobankis mier SemuSavebuli garemosdacviTi da socialuri riskebis marTvis instruqciis gamoyeneba Sesabamis qveproeqtebis mimarT.

moTxovnebi qveproeqtebisadmi 13. finansuri Suamavlebi gaaanalizeben yvela qveproeqts evrobankis

mier SemuSavebuli garemosdacviTi da socialuri akrZalvebis nusxis safuZvelze, romelic Tan erTvis winamdebare samoqmedo moTxovnas pirveli danarTis saxiT. nusxaSi moxseniebul seqtorebSi SemoTavazebuli qveproeqtebi ar miiReben dafinansebas finansuri Suamavlisgan da dafinansebis Sesaxeb aseT ganacxadebs uari unda eTqvas.

14. winamdebare samoqmedo moTxovnis me-2 danarTSi Setanilia ramdenime

biznes saqmianoba gansakuTrebiT maRali socialuri da garemosdacviTi riskebiT. Tu qveproeqti gulisxmobs winamdebare samoqmedo moTxovnis me-2 danarTSi warmodgenil sferoebs, finansuri Suamavali evrobanks gaacnobs mas da Seecdeba, miusadagos evrobankis Sesabamis samoqmedo moTxovnas. evrobanki finansuri Suamavlebisgan moiTxovs aseTi SemTxvevebis Sesaxeb informaciis adreul etapze - detaluri Seswavlis dawyebisas - miRebas. evrobanki daexmareba finansur Suamavlebs maTi qveproeqtebis SefasebaSi. evrobankis garemos dacvis/socialuri dargis specialistebi ganixilaven detalur SeswavlaSi finansuri Suamavlis mier Tavmoyril informacias, gansazRvraven damatebiTi informaciis saWiroebebs da daexmarebian zemoqmedebis Sesabamisi daregulirebis zomebis da saWiroebisamebr qveproeqtebis dasamuSaveblad konkretuli pirobebis SemuSavebaSi.

15. finansuri Suamavlebi yvela klients mosTxoven (a) garemos

dacvasTan, (b) sazogadoebriv konsultaciebTan da (g) dasaqmebasTan, maT Soris, gamonaklisis gareSe, sawarmoo jandacvasTan,

Page 98: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

98

usafrTxoebasTan, bavSvTa SromasTan, iZulebiT SromasTan, dasaqmebaSi diskriminaciis dauSveblobasTan, gaerTianebebisa da koleqtiuri Sekrebebis TavisuflebasTan dakavSirebuli erovnuli normebisa da standartebis dakmayofilebas.

16. Tu finansuri Suamavali proeqtis dafinansebas43 gamoyofs evrobankis

sakredito xazidan savaraudod 10 milioni an meti aSS dolaris odenobis kapitalur xarjebze qveproeqtisaTvis, romelic gulisxmobs (a) axal ganviTarebas, (b) arsebuli sawarmos gafarToebas an gadaiaraRebas, romlis farglebSic gazrdilma masStabma an moculobam SeiZleba garemoze mniSvnelovani damatebiTi zemoqmedeba an aseTive socialuri zemoqmedeba warmoqmnas, aseTma qveproeqtebma unda daakmayofilos evrobankis 1-8 da me-10 samoqmedo moTxovnebi.

17. evrobankma SeiZleba daawesos damatebiTi an alternatiuli

garemosdacviTi da socialuri moTxovnebi finansuri Suamavlis xasiaTidan, sakredito portfelidan da samoqmedo qveynis maxasiaTeblebidan gamomdinare.44

finansuri Suamavlebis organizaciuli SesaZleblobebi 18. finansuri Suamavlebi danergaven sakadro resursebis politikas,

marTvis sistemasa da praqtikas evrobankis me-2 samoqmedo moTxovnis – `Sromisa da samuSaos pirobebi~ _ Sesabamisad.

19. finansuri Suamavali xelmZRvaneli rgolis wevrs daniSnavs da

daakisrebs pasuxismgeblobas garemosdacviT da socialur sakiTxebze. mas aseve daevaleba procedurebis ganxorcielebis zedamxedveloba.

43 `proeqtis dafinanseba~ aris `dafinansebis meTodi, romlis farglebSic finansuri resursis gamcemi upirvelesad aanalizebs konkretuli proeqtiT misaReb Semosavlebs rogorc kreditis dafarvis wyaros da investiciis garantias. am tipis dafinanseba Cveulebriv gamoiyeneba didi moculobis, kompleqsuri da ZviradRirebuli sadgurebisa da danadgarebisTvis, magaliTad, eleqtrosadgurebisTvis, qimiuri gadamuSavebis saamqroebisTvis, karierebisTvis, satransporto infrastruqturisTvis, garemosdacviTi da satelekomunikacio infrastruqturisTvis. proeqtebis dafinansebam SeiZleba miiRos axali kapitaluri sawarmoo xazis mSeneblobis an arsebulis refinansirebis forma - gaumjobesebebiT an maT gareSe. aseT operaciebSi kreditori Cveulebriv Tavis fuls iRebs mxolod an TiTqmis eqskluziurad obieqtis produqciis Sesyidvaze gaformebuli kontaqtebis farglebSi miRebuli Semosavlebidan, magaliTad, eleqtrosadguris mier gamomuSavebuli eleqtroenegriis realizaciis Sedegad miRebuli Semosavlebidan. msesxebeli Cveulebriv specializirebuli sawarmoa, romelsac ar gaaCnia sxva funqcia, garda profiluri proeqtis SemuSavebis, flobis da eqspluataciisa. amis Sedegad sesxis dafarva damokidebulia upiratesad proeqtis finansur nakadebze da proeqtis aqtivebis sagiravno Rirebulebaze”. wyaro: bazelis komitetis publikacia sabanko zedamxedvelobis, kapitaluri parametrebis da standartebis saerTaSoriso mocvis arealze (bazeli II), 2005 wlis noemberi http://www.bis.org/publ/bcbs118.pdf 44 magaliTad, Tu qveyanas ar ganuxorcielebia Sromis saerTaSoriso organizaciis yvela ZiriTadi konvenciis ratifikacia [Sromis saerTaSoriso organizaciis konvenciebi 29 da 105 (iZulebiTi an savaldebulo Sroma), 87 (gaerTianebebis ufleba), 98 (koleqtiuri pozicionirebis ufleba), 100 da 111 (diskriminacia), 138 (minimaluri asaki), 182 (bavSvTa Sromis ukiduresi formebi)] da ar gadautania isini erovnul kanonmdeblobaSi.

Page 99: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

99

20. finansuri Suamavlis da misi biznes saqmianobis masStabidan

gamomdinare, finansurma Suamavalma aseve unda (a) daniSnos erTi an meti pasuxismgebeli TanamSromeli procedurebis yoveldRiuri ganxorcielebis meTvalyureobis da ganxorcielebis procesSi daxmarebis uzrunvelyofis mizniT, (b) uzrunvelyos, rom maTTvis misawvdomi iyos adekvaturi teqnikuri gamocdileba potenciurad maRali garemosdacviTi da socialuri riskebis mqone garigebebis Sesafaseblad an Tavad organizaciaSi, an garedan mowveuli specialistebis mier.

21. finansuri Suamavali uzrunvelyofs procedurebis da 9-20 punqtebSi

Camoyalibebuli moTxovnebis naTlad gacnobas yvela Sesabamisi kadrisTvis da saTanado treningis uzrunvelyofas, raTa TanamSromlebs saWiro unar-Cvevebi gamoumuSavdeT maT gansaxorcieleblad.

evrobankTan angariSvaldebuleba 22. finansuri Suamavlebi evrobanks periodulad (yovelwliurad)

warudgenen angariSebs procedurebisa da Tavisi sainvesticio/sakredito portfelis farglebSi garemosdacviTi da socialuri saqmianobis ganxorcielebis Sesaxeb. standartuli angariSgebis formati warmodgenilia evrobankis instruqciaSi.

dainteresebuli wreebis CarTuloba 23. finansuri Suamavlebi danergaven sistemas garemosdacviT da

socialur sakiTxebze gare komunikaciisTvis, magaliTad, daniSnaven sakontaqto pirs sazogadoebisaTvis garemosdacviT da socialur sakiTxebTan dakavSirebiT informaciis misawodeblad. finansuri Suamavlebi droulad gaakeTeben reagirebas xsenebul kiTxvebsa da Semosul saCivrebze.

saukeTeso praqtika 24. evrobanki yvela mis finansur Suamavals sTxovs, ixelmZRvanelon

saukeTeso praqtikiT maTi mTeli sakredito da sainvesticio saqmianobis mdgrad ganviTarebaze orientirebuli marTvis ganxorcielebisas, miuxedavad imisa, dafinanseba evrobankis resursebiT xdeba Tu ara. konkretulad, finansur Suamavlebs moeTxovebaT: periodulad warudginon angariSgeba gare dainteresebul wreebs

maTi saqmianobis da muSaobis farglebSi garemosdacviTi da socialuri sakiTxebis daregulirebis Sesaxeb. es SeiZleba ganxorcieldes, magaliTad, finansuri Suamavlis wliuri angariSiT, internetgverdze an sxva sazogadoebrivi daniSnulebis dokumentiT, sadac calke Tavi daeTmoba winamdebare samoqmedo moTxovnaSi Camoyalibebuli valdebulebis Sesrulebas,

Page 100: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

100

ixelmZRvanelon saukeTeso praqtikiT Sida garemosdacviTi marTvis kuTxiT (maT Soris energoefeqturobisa da resursebis efeqturobis, narCenebis Semcirebisa da gadamuSavebis sakiTxebze),

procedurebi da evrobankis instruqcia gamoiyenon mTel maT biznes saqmianobaSi, maT Soris im saqmianobaSic, romelzec winamdebare samoqmedo moTxovnis moqmedeba ar vrceldeba,

SeZlebisdagvarad gamoavlinon SesaZleblobebi maRali garemosdacviTi da/an socialuri sargeblis mqone finansuri produqtebis Sesaqmnelad (magaliTad, energoefeqturobis, ganaxlebadi an biomravalferovnebis xelSemwyobi proeqtebis dafinanseba, qali mewarmeebis xelSewyoba, mikromewarmeebis dakrediteba).

damatebiTi miTiTebebi saukeTeso praqtikasTan dakavSirebiT Camoyalibebulia evrobankis instruqciaSi. finansurma Suamavlebma SeiZleba aseve gaiTvaliswinon Sesabamis saerTaSoriso iniciativaSi gaerTianeba, rac xels uwyobs saukeTeso praqtikas finansur seqtorSi, rogoric aris, magaliTad, ekvatoris principebi, gaero-s garemosdacviTi programebis dafinansebis iniciativa da maRali pasuxismgeblobiT gamorCeuli investiciebis principebi45.

45 www.equator-principles.com; www.unepfi.org; www.unpri.org .

Page 101: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

101

samoqmedo moTxovna 9, danarTi 1: evrobankis garemosdacviTi da socialuri kuTxiT gamoricxul saqmianobaTa CamonaTvali

evrobanki gacnobierebulad ar daafinansebs, pirdapir an iribad, im proeqtebs, romlebic moicavs:

a) maspinZeli qveynis (e.i. erovnuli) kanonmdeblobiT an maregulirebeli normativebiT, aseve saerTaSoriso konvenciebiT da xelSekrulebebiT ukanonod miCneuli, warmoebidan amoRebis an akrZalvis saerTaSoriso reJimSi myofi produqtebis warmoebas an amgvari produqtebiT da maTTan dakavSirebuli saqmianobiT vaWrobas; aRniSnul produqcias da saqmianobas ganekuTvneba:

(i) poliqlorirebuli bifenilis46 Semcveli produqtebis warmoeba an realizacia, (ii) warmoebidan amoRebis an akrZalvis saerTaSoriso reJimSi myofi farmacevtuli produqciis, pesticidebisa da herbicidebis da sxva saziano nivTierebebis warmoeba an realizacia47, (iii) warmoebidan amoRebis an akrZalvis saerTaSoriso reJimSi myofi48 myofi ozonis mcveTi nivTierebebis warmoeba an realizacia, (iv) veluri faunisa da floris gadaSenebis piras arsebuli saxeobebis saerTaSoriso konvenciiT49 regulirebuli veluri samyaros produqtebiT vaWroba an warmoeba,

46 poliqrorilebuli bifenili Zalze toqsikuri qimiuri nivTierebaa, romelic moipoveba 1950-1985 wlebSi warmoebul zeTian eleqtrotransformatorebSi, kondensatorebsa da sakomutacio aparaturaSi.

47 nagulisxmevia Semdegi dokumentebi: evrokavSiris maregulirebeli direqtiva (EEC) No 2455/92 garkveuli saSiSi qimiuri nivTierebebis eqsportis da importis Taobaze (Setanili cvlilebebiT), gaeros mier moxmarebisa da/an realizaciisTvis akrZaluli produqtebis konsolidirebuli nusxa, mTavrobebis mier gamoTxovnili, mkacrad SezRuduli an daumtkicebeli produqtebi, saerTaSoriso vaWrobaSi garkveuli saziano qimiuri nivTierebebisa da pesticidebis warmoebamde winaswari informirebuli Tanxmobis procedurebis Sesaxeb konvencia (roterdamis konvencia), stokholmis konvencia mdgradi organuli damabinZurebeli nivTierebebis Taobaze, janmrTelobis msoflio organizaciis mier pesticidebis klasifikacia zianis xarisxis mixedviT

48 ozonis mcveTi nivTierebebis: qimiuri naerTebi, romlebic reagireben da cveTen stratosferul ozons da Sedegad warmoqmnian farTod gaxmaurebul ozonis xvrelebs. monrealis protokolSi CamoTvlilia ozonis mcveTi nivTierebebi da maTi samizne Semcirebis da warmoebidan amoRebis vadebi. monrealis protokoliT regulirebuli qimiuri naerTebis nusxa, romelic moicavs aerozolebs, refrigerantebs, qafis gamomtyorcn reagentebs, gamxsnelebs, xanZris damcav reagentebs xelmomwer qveyanaTa detalebiT, warmoebidan amoRebis saorientacio vadebiT. am informaciis miReba evrobankisgan aris SesaZlebeli.

49 veluri faunisa da floris gadaSenebis piras myofi saxeobebiT saerTaSoriso vaWrobis Sesaxeb konvencia, romlis farglebSi daculi saxeobebis Sesaxeb detaluri informaciis miReba SesaZlebelia Semdeg bmulze: www.cites.org/eng/app/index.shtml

Page 102: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

102

(v) saerTaSoriso kanonmdeblobiT akrZaluli50 narCenebis saerTaSoriso transportireba,

b) daukavSirebeli azbestis boWkos an azbestis Semcveli

produqtebis51 warmoebas, gamoyenebas an realizacias, g) maspinZeli qveynis kanonmdeblobiT an saerTaSoriso konvenciebiT

akrZalul saqmianobas biomravalferovani resursebis an kulturuli memkvidreobis52 dacvasTan dakavSirebiT,

d) badiT Tevzaobas sazRvao wylebSi 2.5 km da meti sigrZis badeebis gamoyenebiT,

e) navTobis an sxva saziano nivTierebebis transportirebas tankerebiT, romlebic ver akmayofileben naosnobis saerTaSoriso organizaciis moTxovnebs53,

v) saqonliT vaWrobas aucilebeli saeqsporto da saimporto licenziebis saqonliT vaWroba an eqsportis, importisa da, garemoebaTa mixedviT, tranzitis Sesabamisi qveynebidan tranzitis uflebamosilebis damadasturebeli sxva dokumentebis uqonlobis SemTxvevaSi.

50 nagulisxmevia Semdegi dokumentebi: evrokomisiis maregulirebeli direqtiva No

1013/2006, daTariRebuli 2006 wlis 14 ivnisiT, romelic Seexeba narCenebis transportirebas, ekonomikuri TanamSromlobisa da ganviTarebis organizaciis sabWos saboloo gadawyvetileba C(2001)107 amokrefis saqmianobisTvis narCenebis saerTaSoriso transportirebis kontrolze, 1989 wlis 22 martiT daTariRebuli bazelis konvencia saziano narCenebis saerTaSoriso transportirebis da ganadgurebis kontrolis Sesaxeb.

51 es piroba ar exeba SeduRabebuli azbestcementis firfitebis SeZenasa da gamoyenebas, Tu azbestis Semcveloba 20 procentze dabalia.

52 Sesabamisi saerTaSoriso konvenciebi gamonaklisis gareSe moicaven Semdegs: gareuli cxovelebis migraciuli saxeobebis konservaciis Sesaxeb konvencias (bornis konvencia), saerTaSoriso mniSvnelobis Warbteniani teritoriebis Sesaxeb konvencias – gansakuTrebiT iseTebisas, rogoricaa wylis frinvelTa habitati (ramsaris konvencia), evropuli veluri samyarosa da bunebrivi habitatis Sesaxeb konvencias (bernis konvencia), msoflio memkvidreobis Sesaxeb konvencias, biologiuri mravalferovnebis Sesaxeb konvencias da protokolebs.

53 moicavs tankerebs, romlebsac ara aqvT `marpol solasis~ yvela saWiro sertifikatis armqone tankerebs (maT Soris, da ara mxolod, ISM kodTan Sesabamisobis sertifikati), evrokavSiris mier Sav siaSi Seyvanil an parizis urTierTgagebis memorandumiT portebis mdgomareobis kontrolis safuZvelze akrZalul tankerebs (parizis urTierTgagebis memorandumi) da `marpolis~ maregulirebeli normativiT #13G eqspluataciidan savaldebulod amosaReb tankerebs. aseve dauSvebelia 25 wlis siZvelis tankerebis gamoyeneba.

Page 103: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

103

samoqmedo moTxovna 9, danarTi 2: finansuri Suamavlebis mier qvemoT CamoTvlili, garemosdacviTi an socialuri TvalsazrisiT sensitiuri biznes saqmianobebis dafinanseba saWiroebs evrobankis vizirebas:

daxrili teqstiT miTiTebulia is ZiriTadi samoqmedo moTxovnebi, romlebic SemoTavazebulma operaciebma unda daakmayofilos. a) aranebayoflobiTi gadasaxlebis momcveli qmedebebi – evrobankis

samoqmedo moTxovna 5, b) erovnuli kanonmdeblobiT an saerTaSoriso konvenciebiT

gaTvaliswinebuli daculi teritoriebis SigniT, maxloblad an zeda mimarTulebiT, gansakuTrebuli mniSvnelobis, iSviaTi/gadaSenebis piras myofi habitatis saxeobebis, ekonomikuri mniSvnelobis Tevzsarewi meurneobebis da ekologiuri mniSvnelobis pirveladi an Zveli moSenebis tyeebis saqmianobebi – evrobankis samoqmedo moTxovna 6,

g) ZirZveli mosaxleobis teritoriaze, mis mimdebared an zeda mimarTulebiT da/an daucveli jgufebis miwebisa da obieqtebis gamoyeneba saarsebo mizniT, mag. saZovrebad, sanadirod an saTevzaod – evrobankis samoqmedo moTxovna 7,

d) kulturuli an arqeologiuri mniSvnelobis mqone obieqtebze saziano zemoqmedebis mqone saqmianoba – evrobankis samoqmedo moTxovna 8,

e) atomuri sadgurebis sawvavis warmoebis ciklSi saqmianoba (uranis mopoveba, atomuri sadgurebis sawvavis warmoeba, gamdidreba, Senaxva an transportireba),54

v) energogeneracia atomuri sawvavis gamoyenebiT (ar igulisxmeba eleqtroenergiis importi/eqsporti)55

z) genmodificirebuli organizmebis bunebriv garemoSi gamoSvebis saqmianoba – evrobankis samoqmedo moTxovna 6,

T) mini hidrokaskadebis mSenebloba – evrobankis Sesabamisobis kriteriumebi mcire hidroproeqtebisTvis.

54 evrobankis energetikuli politikis ganacxadis Tanaxmad, evrobanks ufleba eniWeba, dafinanseba gamoiyenos (pirdapir an iribad - finansuri Suamavlebis saSualebiT) atomuri usafrTxoebis gaumjobesebisTvis an radioaqtiuri narCenebis da gaxarjuli atomuri sawvavis usafrTxo da daculi marTvisTvis, aseve maRali riskis mqone reaqtorebis daxurvasTan pirdapiri kavSiris armqone eqpluataciidan amoRebisTvis. nebismieri sxva qmedeba atomuri sawvavis warmoebis ciklSi gamoricxulia finansuri Suamavlebis dafinansebis operaciebidan. 55 evrobankis energetikuli politikis ganacxadis Tanaxmad, evrobanks ufleba eniWeba, dafinanseba gamoiyenos (pirdapir an iribad - finansuri Suamavlebis saSualebiT) atomuri usafrTxoebis gaumjobesebisTvis an radioaqtiuri narCenebis da gaxarjuli atomuri sawvavis usafrTxo da daculi marTvisTvis, aseve maRali riskis mqone reaqtorebis daxurvasTan pirdapiri kavSiris armqone eqpluataciidan amoRebisTvis. nebismieri sxva qmedeba atomuri sawvavis warmoebis ciklSi gamoricxulia finansuri Suamavlebis dafinansebis operaciebidan.

Page 104: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

104

evrobankis samoqmedo moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis CarTuloba Sesavali 1. evrobanki miiCnevs, rom dainteresebuli wreebis CarTuloba kargi biznes

praqtikis da korporatiuli moqalaqeobis aucilebeli nawilia. es aris proeqtebis xarisxis gaumjobesebis meTodic. saxeldobr, adgilobrivi Temebis efeqturi CarTuloba sakvanZo rols TamaSobs proeqtTan SexebaSi myofi adgilobrivi TemebisTvis riskebisa da zemoqmedebis warmatebul marTvaSi, aseve Temebis sargeblis gaZlierebis saqmeSi.

2. gansakuTrebiT garemosdacviT sakiTxebze evrobanki emxroba gaero-s evropisaTvis ekonomikuri komisiis `arhus~ konvenciis midgomas, romelic garemos dacvas sazogadoebriv kuTvnilebad aRiqvams. konvencia gansazRvravs sazogadoebis informirebulobis uflebas garemos fonuri mdgomareobisa da masSi gabneuli emisiebis Sesaxeb, aseve Sinaarsobrivi konsultaciebis uflebas SemoTavazebul proeqtebsa da programebze, ramac SesaZloa zemoqmedeba moaxdinos garemoze. konvenciaSi gansazRvrulia aseve gasaCivrebis ufleba im SemTxvevebSi, Tu adgilobrivi Temi miiCnevs, rom garemosdacviTi sakiTxebis saTanado gaTvaliswineba ar xdeba.

3. dainteresebuli wreebis CarTuloba gangrZobadi procesia da moicavs: (a)

klientis mier sazogadoebisaTvis informaciis miwodebas Sinaarsobrivi konsultaciebis gasamarTad dainteresebul wreebTan, (b) Sinaarsobriv konsultaciebs potenciurad proeqtTan SexebaSi myof mxareebTan da (g) proceduras an politikas, romliTac xalxs SeuZlia SeniSvnebis an saCivrebis warmodgena. es procesi unda daiwyos proeqtis dagegmvis adreul etapze da grZeldebodes misi ganxorcielebis mTel periodSi.

miznebi 4. winamdebare samoqmedo moTxovna gansazRvravs sistemur midgomas

dainteresebuli wreebis CarTulobis mimarT, rac klientebs daexmareba dainteresebul wreebTan, gansakuTrebiT proeqtTan SexebaSi myof adgilobriv TemebTan, konstruqciuli urTierTobebis Camoyalibebasa da SenarCunebaSi. dainteresebuli wreebis CarTulobis procesi klientis investiciebTan dakavSirebuli garemosdacviTi da socialuri sakiTxebis Sefasebis, marTvisa da monitoringis aucilebeli komponentia. amitom winamdebare samoqmedo moTxovna pirvel samoqmedo moTxovnasTan erTad unda iqnes wakiTxuli.

pirveli da meaTe samoqmedo moTxovnebi Semdeg konkretul miznebs emsaxureba:

garemosdacviTi da socialuri Sefaseba da marTva (pirveli samoqmedo moTxovna)

informaciis gaziareba da dainteresebuli wreebis CarTuloba (meaTe samoqmedo moTxovna)

proeqtTan dakavSirebuli saziano da sasargeblo garemoze da socialuri zemoqmedebis da sakiTxebis gamovlena da Sefaseba,

proeqtTan amJamad an momavalSi SexebaSi myofi adamianebis an Temebis, aseve sxva dainteresebuli mxareebis gamovlena

Page 105: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

105

muSa-mosamsaxureebze, SexebaSi myof Temebsa da garemoze saziano zemoqmedebis Tavidan asacilebeli zomebis miReba da, Tu es SeuZlebelia – minimumamde dayvana, Semsubuqeba an anazRaureba/kompensireba,

garemosdacviTi da socialuri saqmianobis gaumjobesebis SesaZleblobebis gamovlena da SeZlebisdagvarad gamoyeneba

gaumjobesebuli garemosdacviTi da socialuri saqmianobis stimulireba saqmianobis monitoringisa da Sefasebis dinamikuri procesis saSualebiT.

xsenebuli dainteresebis mxareebis saWiro CarTulobis uzrunvelyofa garemosdacviT da socialur sakiTxebSi, romlebic potenciurad imoqmedebs maTze informaciis gaziarebis da Sinaarsobrivi konsultaciebis procesSi,

dainteresebul wreebTan konstruqciuli urTierTobebis SenarCuneba gangrZobiT safuZvelze Sinaarsobrivi CarTulobis saSualebiT proeqtis ganxorcielebis periodSi.

gamoyenebis masStabi98 5. evrobanki SeuTanxmdeba klients winamdebare samoqmedo moTxovnis pirobebis

Sesabamisi ganxorcielebis meTodze klientis saerTo garemosdacviTi da socialuri Sefasebis procesis, garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegmisa da/an marTvis sistemis (gansazRvrulia pirvel samoqmedo moTxovnaSi) konteqstSi.

moTxovnebi 6. dainteresebuli wreebis CarTuloba Tavisufali iqneba manipulirebis, Carevis,

daSinebis da iZulebis qmedebebisgan da daefuZneba droul, Sesabamis, gasageb da xelmisawvdom informacias, adgilobrivi kulturisTvis damaxasiaTebeli formiT.

7. dainteresebuli wreebis CarTulobis xasiaTi da sixSire gansxvavebuli iqneba

calkeuli proeqtebis mixedviT, rac damokidebulia proeqtTan SexebaSi myofi adgilobrivi TemebisTvis riskebsa da zemoqmedebaze, dargisa da garemos sensitiurobaze, sazogadoebrivi interesis doneze. imisaTvis, rom CarTuloba SesabamisobaSi movides klientisa da proeqtis konkretul maxasiaTeblebTan, aucilebelia, rom evrobankis dafinansebis msurvelma yvela klientma garemosdacviTi da socialuri Sefasebis procesis adreul etapze ganaxorcielos me-8 da me-10 punqtebSi Camoyalibebuli qmedebebi. evrobankis detaluri Seswavlis konteqstSi, evrobanki Seafasebs gasacemi informaciis da klientis mier winamdebare samoqmedo moTxovnis dasakmayofileblad ganxorcielebuli konsultaciebis dones, ramac SeiZleba damatebiTi CarTuloba moiTxovos. erovnuli kanonmdeblobis moTxovnebi sazogadoebis informirebisa da masTan konsultaciebis Sesaxeb, saerTaSoriso kanonebiT99 qveynis mier nakisri valdebulebebis ganmaxorcielebeli kanonebis CaTvliT, yovelTvis unda sruldebodes.

98 amasTanave, sagangebo mdogareobebSi mzaobisa da reagirebis gansakuTrebuli pirobebi gansazRvrulia me-4 samoqmedo moTxovnaSi. 99 mag. arhus da espu konvenciebi.

Page 106: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

106

CarTuloba proeqtis momzadebis procesSi dainteresebuli wreebis gamovlena da analizi

8. dainteresebuli wreebis warmatebuli CarTulobis saqmeSi pirveli nabijia klientis mier sxvadasxva individisa da jgufis gamovlena, (a) romlebic proeqtTan amJamad an potenciurad arian SexebaSi (pirdapir an iribad) (SemdgomSi `SexebaSi myofi mxareebi~), an (b) romlebsac SeiZleba interesi hqondeT proeqtSi (SemdgomSi `sxva dainteresebuli mxareebi~). sazogadoebis informirebisa da masTan konsultaciebis resursebi upirveles yovlisa koncentrirebuli unda iqnes proeqtTan SexebaSi myof mxareebze.

9. dainteresebuli wreebis gamovlenis konteqstSi klienti gamoavlens calkeul

individebs an jgufebs, romlebic SeiZleba gansxvavebulad an araproporciulad modiodnen SexebaSi proeqtTan, maTi gariyulobis an daucvelobis statusidan gamomdinare. klienti aseve gamoavlens, Tu rogor SeiZleba proeqtTan SexebaSi iyvnen dainteresebuli wreebi da rogori SeiZleba iyos maTze potenciuri zemoqmedeba (faqtiuri an savaraudo). Tu zemoqmedeba savaraudoa, damatebiTi komunikacia SeiZleba gaxdes saWiro informaciis uzrunvelsayofad da Sefasebuli zemoqmedebis doneebSi dasarwmuneblad. detalurobis adekvaturi done unda iqnes gaTvaliswinebuli dainteresebuli wreebis gamovlenisa da analizis dros, raTa evrobanks mieces proeqtis farglebSi komunikaciis saWiro donis gansazRvris saSualeba. TanamSromlebi yovelTvis miiCnevian dainteresebul wreebad.

10. im proeqtebisTvis, romlebsac miniWebuli aqvT A kategoria, klienti

gamovlenil dainteresebul wreebTan ganaxorcielebs analizis process, raTa dadgindes garemoze da socialuri zemoqmedebis Sefasebis procesSi Sesaswavli yvela mniSvnelovani sakiTxi. xsenebuli analizis procesi xels Seuwyobs aseve proeqtisTvis dainteresebuli wreebis CarTulobis gegmis SemuSavebas. analizis procesis farglebSi dainteresebulma wreebma unda SeZlon SeniSvnebisa da rekomenaciebis warmodgena dainteresebuli wreebis CarTulobis gegmis proeqtTan da nebismier sxva gasaanalizebel dokumentTan dakavSirebiT.

dainteresebuli wreebis CarTulobis gegma

11. klienti evrobanks Seatyobinebs, Tu rogor moxdeba dainteresebul wreebTan komunikaciis warmarTva proeqtis momzadebisa da ganxorcielebis procesSi, gasaCivrebis procedurebis gaTvaliswinebiT (ixileT punqtebi 24-26). SesaZloa, proeqtTan SexebaSi myof da sxva dainteresebul mxareebTan mizanSewonili iyos CarTulobis da konsultaciebis gansxvavebuli doneebi. klientma calke procesebi unda SeimuSaos TanamSromlebis da proeqtTan SexebaSi myofi Temebis CarTulobis uzrunvelsayofad. urTierToba TanamSromlebTan unda warmoebdes samuSao pirobebis, maT Soris sawarmoo jandacvisa da usafrTxoebis sakiTxebze. samsaxurebrivi urTierTobebi unda akmayofilebdes sul mcire me-2 samoqmedo moTxovnas. Tu gamovlenili dainteresebuli wreebi gariyulad da daucvelad iqnebian miCneulni, specialuri midgomebi da gazrdili resursebi SeiZleba gaxdes saWiro aseT dainteresebul wreebTan komunikaciisTvis, raTa maT srulad gaacnobieron maTTan potenciurad SexebaSi myofi sakiTxebi. klientebma aseve unda acnobon evrobanks dafinansebisTvis evrobankTan dakavSirebamde mowodebuli nebismieri informaciisa da Catarebuli konsultaciebis Sesaxeb.

Page 107: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

107

informaciis gacema

12. proeqtis farglebSi Sesabamisi informaciis gacema dainteresebul wreebs daexmareba riskebis, zemoqmedebis da SesaZleblobebis gacnobierebaSi. Tu Temebze imoqmedebs proeqtis Sedegad gauaresebuli garemoze an socialuri zemoqmedeba, klientma unda miawodos maT Semdegi informacia (SemdgomSi `informacia~): proeqtis miznebis, arsisa da masStabis Sesaxeb, proeqtis farglebSi SemoTavazebuli qmedebebis xangrZlivobis Sesaxeb, nebismieri riskisa da potenciuri zemoqmedebis Sesaxeb garemoze, muSa-

mosamsaxureebis janmrTelobasa da usafrTxoebaze, sazogadoebriv jandacvasa da usafrTxoebaze, aseve sxva socialur zemoqmedebaze adgilobriv Temebze da SemoTavazebul damaregulirebel gegmebze,

gaTvaliswinebuli konsultaciebis procesis (aseTis arsebobis SemTxvevaSi), SesaZleblobebisa da sazogadoebis monawileobis meqanizmebis Sesaxeb,

sazogadoebrivi Sexvedrebis droisa/adgilis da Sexvedrebis Taobaze Setyobinebebis, mokle anotaciebisa da angariSebis dagzavnis procesis Sesaxeb.

13. informacia gaicema adgilobriv enaze/enebze yvelasaTvis gasagebi da

adgilobrivi kulturisTvis damaxasiaTebeli wesiT. procesSi gaTvaliswinebuli unda iqnes nebismieri daucveli adamiani (magaliTad, eTnikuri jgufebi an adgilnacvali adamianebi). garemoze potenciurad mniSvnelovani saziano zemoqmedebis an aseTive socialuri zemoqmedebis mqone proeqtebze informacia unda gaices garemosdacviTi da socialuri Sefasebis procesis adreul etapze.

14. Tu garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegma SeTanxmebulia, A kategoriis

mqone proeqtebze klienti mas gaacnobs proeqtTan SexebaSi myof yvela mxares. yvela sxva SemTxvevaSi klienti gegmis mxolod arateqnikur anotacias gaxdis sazogadoebrivi informaciis sagnad. garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegma/mokle anotacia gaicema me-13 punqtis Sesabamisad. is aseve ganTavsdeba klientis internetgverdze (aseTis arsebobis SemTxvevaSi). damatebiTi informaciis drodadro gacema SeiZleba gaxdes saWiro proeqtis winsvlis paralelurad, proeqtis arsSi raime mniSvnlovani cvlilebis an zemoqmedebis, aseve axali arsebiTi riskisa da zemoqmedebis aRmoCenisas.

Sinaarsobrivi konsultaciebi

15. nebismieri konkretuli konsultaciis aucilebloba da arsi SeTanxmebuli iqneba evrobankTan dainteresebuli wreebis gamovlenis, analizis da proeqtis detaluri aRweris, aseve muSa-mosamsaxureebsa da adgilobriv Temebze arsebuli da potenciuri zemoqmedebis xasiaTisa da masStabis safuZvelze. Tu muSa-mosamsaxureebi da/an proeqtTan SexebaSi myofi adgilobrivi Temebi amJamad imyofebian an momavalSi iqnebian mniSvnelovani riskis an proeqtiT gamowveuli saziano zemoqmedebis qveS, klienti ganaxorcielebs Sinaarsobrivi konsultaciebis process imgvarad, rom proeqtTan SexebaSi myof mxareebs mieceT sakuTari azris gamoxatvis saSualeba proeqtis riskebze, zemoqmedebaze da reagirebis zomebze. es saSualebas miscems klients, gaiTvaliswinos gamoTqmuli SeniSvnebi da moaxdinos Sesabamisi reagireba. Sinaarsobrivi konsultaciebi:

Page 108: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

108

unda emyarebodes Sesabamisi da adekvaturi informaciis gacemas, saWiroebisamebr – dokumentebis da gegmebis samuSao variantebis CaTvliT, gadawyvetilebebis miRebamde da alternatiuli variantebis arsebobis pirobebSi,

unda daiwyos garemosdacviTi da socialuri Sefasebis procesis adreul etapze,

yuradReba unda gamaxvildes socialur da garemosdacviT riskebsa da saziano zemoqmedebaze, SemoTavazebul zomebsa da qmedebebze, SemoTavazebuli unda iqnes zomebi da qmedebebi maT dasaregulireblad,

unda ganxorcieldes sistematurad – sakiTxebis, zemoqmedebisa da SesaZleblobaTa gamovlenis paralelurad.

16. konsultaciebis procesi ganxorcieldeba inkluziurad da adgilobrivi

kulturisTvis damaxasiaTebeli wesiT. klienti konsultaciebis process warmarTavs proeqtTan SexebaSi myofi adgilobrivi Temebis sasurvel enaze, maTi gadawyvetilebis miRebis procesis da nebismieri gariyuli da daucveli jgufebis saWiroebaTa gaTvaliswinebiT. proeqtTan SexebaSi myofi mxareebis garda, konsultaciebSi monawileobas miiReben nebismieri jgufebi da individebi, romlebic miCneulni arian dainteresebul mxareebad. konsultaciebis procesi dokumentirebuli iqneba klientis mier sazogadoebis winaSe nakisri valdebulebebis konteqstSi. klienti droulad Seatyobinebs konsultaciebSi monawile pirebs proeqtis saboloo gadawyvetilebis, garemoze da socialuri zemoqmedebis Sesamsubuqebeli zomebis, adgilobrivi TemebisTvis proeqtis Sedegad warmoqmnili sargeblis, miRebuli gadawyvetilebebis safuZvlebisa da mizezebis, gasaCivrebis meqanizmis an procesis arsebobis Sesaxeb.

informaciis gacema da konsultaciebi A kategoriis proeqtebze

17. proeqtebma, romlebsac miniWebuli aqvT A kategoria, SeiZleba warmoqmnan potenciurad mniSvnelovani da mravalmxrivi saziano samomavlo zemoqmedeba garemoze da socialuri zemoqmedeba, romelTa aSkara gamovlena, Sefaseba da Semsubuqeba ver xerxdeba. amitom saWiroa formalizebuli da monawileobrivi Sefasebis procesis warmoeba. informaciis gacemisa da konsultaciebis Catarebis moTxovnebi am procesis yovel etapzea gaTvaliswinebuli. klientebma Sinaarsobrivi dialogi unda awarmoon proeqtTan SexebaSi myof mxareebTan da xeli Seuwyon maT informirebul monawileobas gadawyvetilebis miRebis procesSi, 12-16 punqtebis Sesabamisad. informirebuli monawileobis procesi gulisxmobs organizebul da interaqtiul konsultaciebs, raTa klientma gadawyvetilebis miRebis procesSi gaiTvaliswinos proeqtTan SexebaSi myofi adamianebis mosazrebebi maTTvis saWirboroto sakiTxebze, magaliTad, SemoTavazebul Semamsubuqebel zomebze, ganviTarebis sargeblis ganawilebaze da ganxorcielebis sakiTxebze. daucveli adamianebi SeiZleba gansakuTrebul yuradRebas da resursebs saWiroebdnen proeqtis zemoqmedebis gasacnobiereblad da Sinaarsobrivi monawileobis misaRebad.

18. im proeqtebze, romlebic gulisxmoben garemosa da socialuri zemoqmedebis

Sefasebebis Catarebas, klientebma informaciis gacema da konsultaciebi unda ganaxorcielon 12-17 punqtebSi Camoyalibebuli pirobebis Tanaxmad. gacemuli informacia unda moicavdes garemoze da socialuri zemoqmedebis Sefasebis

Page 109: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

109

srul angariSebs, evrobankis moTxovnebis Sesabamisad.100 amasTanave, konsultaciebis procesi unda akmayofilebdes evrobankis moTxovnebs informaciis gacemis drois Sesaxeb, romlebic Camoyalibebulia evrobankis sazogadoebis informirebis politikis ganacxadis 3.4.1 punqtSi, aseve garemoze zemoqmedebis Sefasebis Sesaxeb erovnuli kanonmdeblobisa da sxva Sesabamisi kanonebis moTxovnebs. garemoze da socialuri zemoqmedebis Sefasebebi proeqtis ganxorcielebis mTeli periodis ganmavlobaSi sazogadoebis informirebis sagnad unda iqces, Tumca SesaZlebelia drodadro maTSi Sesworebebi Sevides damatebiTi informaciis gaTvaliswinebiT.

19. im proeqtebze, romlebic aranebayoflobiT gadasaxlebas gulisxmobs da

zemoqmedebas axdens proeqtTan SexebaSi myof ZirZvel mosaxleobasa da kulturul memkvidreobaze, klientma unda gamoiyenos me-5, me-7 da me-8 samoqmedo moTxovnebis gansakuTrebuli pirobebi.

20. Tu adgilobrivi Temebi amJamad an samamavlod proeqtis farglebSi seriozul

an mudmiv zemoqmedebas daeqvemdebarebian da ver miiReben tolxvedr sargebels, klienti konkretul TemebTan Sinaarsobriv konsultaciebs Caatarebs sargeblis momtani saTemo ganviTarebis programebis gamosavlenad.

CarTuloba proeqtis ganxorcielebis da gare angariSgebis dros 21. proeqtis ganxorcielebis mTel periodSi klienti sistematurad miawvdis

gamovlenil dainteresebul wreebs informacias, romelic Seesabameba proeqtis arss da mis zemoqmedebas garemoze da socialur zemoqmedebas, aseve sazogadoebriv interess. es regularuli urTierTqmedeba unda efuZnebodes detaluri Seswavlis procesSi Camoyalibebul komunikaciisa da monawileobis arxebs. saxeldobr, klientebma unda gamoiyenon Temebis CarTvis Sesabamisi praqtika garemosdacviT da socialur samoqmedo gegmaSi Camoyalibebuli Sesamsubuqebeli zomebis ganxorcielebis efeqturobis, aseve proeqtTan SexebaSi myofi Temebis interesebisa da problemebis Sesaxeb informaciis gacemis da ukugebis mizniT. damatebiTi informaciis gacema SeiZleba saWiro gaxdes proeqtis ciklis sakvanZo etapebze, magaliTad, mSeneblobis an eqspluataciis dawyebamde.

22. Tu proeqtTan SexebaSi myofi Temebi gamovlenili iqnebian proeqtis

momzadebisas, klienti maT periodulad miawvdis angariSebs garemosdacviTi da socialuri samoqmedo gegmis ganxorcielebaSi miRweuli winsvlis, mudmiv riskTan asocirebuli sakiTxebis an zemoqmedebis, aseve nebismieri iseTi sakiTxis Sesaxeb, romelic konsultaciebis an gasaCivrebis meqanizmis Sedegad gamovlenili iqna rogorc adgilobrivi mosaxleobisTvis saWirboroto sakiTxi. es angariSebi iseT formatSi da periodulobiT miewodeba proeqtTan Sexebis mqone adgilobriv Temebs, romelic maTi SeSfoTebis sagnis tolfardi iqneba, magram weliwadSi sul mcire erTxel. Tu proeqtma arsebiTi cvlilebebi ganicada da Sedegad damatebiTi saziano zemoqmedeba iqonia an saWirboroto sakiTxebi warmoSva, klienti informacias miawvdis adgilobriv mosaxleobas ganaxlebul garemosdacviT da socialur samoqmedo gegmaSi zemoqmedebisa da sakiTxebis daregulirebis meTodebis Sesaxeb. Tu es damatebiTi saziano zemoqmedeba mniSvnelovani da mravalferovania, evrobankma SeiZleba calkeuli

100 garemoze zemoqmedebis Sefasebaze evrokavSiris direqtivis Sesabamisi garemosa da socialuri zemoqmedebis Sefasebis formatis gasacnobad mimarTeT evrobanks.

Page 110: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

110

proeqtebis SemTxvevaSi damatebiTi konsultaciebi moiTxovos 15-20 punqtebis Sesabamisad. evrobanki klientebs mouwodebs, es informacia internetSic ganaTavson sxva dainteresebuli mxareebisTvis.

23. amasTanave, klientebs moeTxovebaT, regularulad gamoaqveynon angariSebi gare

dainteresebuli wreebisTvis maTi garemosdacviTi da socialuri saqmianobis Sesaxeb, magaliTad, wliuri angariSis farglebSi an sxva sazogadoebrivi dokumentis, calkeuli publikaciis saxiT Tu internetiT.

gasaCivrebis meqanizmi 24. klienti unda acnobierebdes da droulad exmaurebodes dainteresebuli

wreebis SeSfoTebas proeqtTan dakavSirebiT. am mizniT klienti Camoayalibebs gasaCivrebis meqanizms, process an proceduras dainteresebuli wreebisgan klientis garemosdacviT da socialur saqmianobasTan dakavSirebuli saWirboroto sakiTxebis Sesaxeb informaciis misaRebad da gadasaWrelad. gasaCivrebis meqanizmiT dabalansebuli unda iqnes riskebi da proeqtis potenciuri saziano zemoqmedeba.

25. gasaCivrebis meqanizmi, procesi an procedura droulad da efeqturad unda

aregulirebdes sakiTxebs gasagebi da gamWvirvale procesis gamoyenebiT, adgilobrivi kulturisTvis damaxasiaTebeli wesiT da uzrunvelyofdes proeqtTan SexebaSi myofi yvela segmentisaTvis xelmisawvdomobas raime xarjebis gareSe. meqanizmi, procesi an procedura ar unda xelyofdes sasamarTlo an administraciuli zomebis gamoyenebis saSualebebs. proeqtebze, romlebsac me-5 da me-7 samoqmedo moTxovnebi SeexebaT, klientma unda uzrunvelyos damoukidebeli da obieqturi apelaciis meqanizmis arseboba. klienti proeqtTan SexebaSi myof mosaxleobas gasaCivrebis procesis Sesaxeb informacias warudgens TemTan urTierTqmedebis Tavisi saqmianobis procesSi da regularulad warudgens angariSebs sazogadoebas aRniSnuli meqanizmis ganxorcielebis Sesaxeb, adamianTa piradi informaciis dacvis principiT.

26. gasaCivrebis meqanizmi muSa-mosamsaxureebisTvis calke iarsebebs da is me-2

samoqmedo moTxovnas unda akmayofilebdes. korporatiuli dafinanseba 27. mraval gansxvavebul adgilas sawarmoebis mqone klientebma saerTo

korporatiuli dafinansebis, sabrunavi kapitalis an wilobrivi monawileobis misaRebad unda danergon da ganaxorcielon korporatiuli dainteresebuli wreebis informirebisa da komunikaciis programa, romelic moicavs gasaCivrebis meqanizmsac 22-e da 25-e punqtebis Sesabamisad. dainteresebuli wreebis CarTulobis programa kompaniis biznesis arsis da masTan dakavSirebuli garemoze da socialuri zemoqmedebis, aseve sazogadoebrivi interesis tolfasi iqneba. programa obieqtebze droulad unda gavrceldes. masSi gaTvaliswinebuli unda iqnes procedurebi da resursebi obieqtebze dainteresebuli wreebis adekvaturi CarTulobis uzrunvelsayofad da konkretuli obieqtis garemosdacviT da socialur saqmianobaze saWiro informaciis misaRebad. sul mcire weliwadSi erTxel klientebma unda warmoadginon sazogadoebrivi angariSebi maTi socialuri da garemosdacviTi saqmianobis Sesaxeb, maT Soris nebismieri SeTanxmebuli garemosdacviTi da

Page 111: evropis rekonstruqciisa da ganviTarebis bankis ... · moTxovna 8: kulturuli memkvidreoba moTxovna 9: finansuri Suamavlebi moTxovna 10: informaciis gacema da dainteresebuli wreebis

111

socialuri samoqmedo gegmis arateqnikuri nawili da am ukanasknelis ganxorcielebis sferoSi miRweuli winsvlis angariSi dasaxuli indikatorebis da miznebis fonze. nebismier sainvesticio proeqtze, romelsac miniWebuli aqvs A kategoria evrobankis politikis Tanaxmad, klientma unda gamoiyenos 6-20 punqtebSi Camoyalibebuli dainteresebuli wreebis CarTulobis procesi.