ETABS STEEL DESIGN-DOC.doc

8/15/2019 ETABS STEEL DESIGN-DOC.doc

1/175

ETABS ®

Bina Sistemlerinin Sonlu ElemanlarlaÇözümleme ve Boyutlandırma için

Bütünleştirilmiş Yazılım

ÇELİK ÇERÇEVE BOYUTLAMA KILAVUZU

COMPUTERSCOMPUTERS&&

ENGINEERINENGINEERINGG


2/175

Sürüm 7.1, Aralık 2000

Türkçe 1.1.2002 Baskısı (İlk Taslak)

ETABS Çelik Çerçeve Bo!"l#$# K%l#v!! S#'#( ii© COMPUE!S " E#$%#EE!%#$ el& ''() *('* +,**+ ---./om01en2ineerin2./om


3/175

TELİ) *AKKI

Copyrigh Comp!er " Sr!#!res, Comp!ers "$%gi%eeri%g. &er hakkı saklı'ır. $TABS programı eilgili üm yaılı *elgeler sahiplik e ço+alma haklarısaklı ürü%ler'ir. $re%sel sahiplik hakları Comp!ers" Sr!#!res %#.-a aiir. Türkçe yaılı *elgeleri%sahiplik hakları Comp!ers " $%gi%eeri%g k!r!l!!%aaiir. Comp!ers " Sr!#!res %#. e Comp!ers "$%gi%eeri%g k!r!l!ları%'a% yaılı ii% alı%ma'a%

programı% lisa%ssı k!lla%ımı eya yaılı *elgeleri%i%ço+alılması amame% yasakır.

/aha ayrı%ılı *ilgi, yaılım lisa%sı e *elgeleri% kopyaları içi% *a!r! a'resi

Türkiye, Alma%ya e !s e'. /eleleriA%a /a+ıımıC3456T$S " $8$$8

&olmühler9eg :7;:</;=>?>7 @ollar, A@4AATel 00?< ?0 7=7a 00?< ?0 ?7?>$;4ail *aserD#omp;e%gi%eeri%g.#omhpEE999.#omp;e%gi%eeri%g.#omhpEE999.#si*erkeley.#omFpEEFp.#si*erkeley.#omE9e*'l'

Copyrigh Comp!ers a%' Sr!#!res %#., 1


4/175

SORUMLULUK

$TABS programı%ı% e yaılı *elgeleri%i% haırla%ması%a *üyükama%, ça*a har#a%mı e ma''i Fe'akarlık yapılmıır. 5rogram

am olarak es e'ilmi e k!lla%ılmıır. B!%!%la *irlike programık!lla%ırke%, k!lla%ı#ı, programı% güe%ilirli+i eya kesi%li+iko%!s!%'a programı haırlaya% eya 'a+ıa%ları% herha%gi *irsor!ml!l!k alma'ı+ı%ı eya *!%! ima eme'i+i%i ka*!l e'er ea%lar.

5rogram, Gelik çerçeeleri% *oy!la%'ırması içi% çok praik *iraraçır. 5rogramı% *!%'a% H%#eki sürümleri çok *aarılı olm! eçeili ür yapılar'a k!lla%ılmıır. B!%!%la *era*er k!lla%ı#ı, *!kıla!! amame% e 'ikkali#e ok!malı e Gelik hesa*ı%'a

program algorimaları%ı% kapsamadığı '!r!mları iyi#e

a%lamalı'ır.

I!lla%ı#ı, programı% emel arsayımları%ı açıkça a%lamalı e programı% ol!!r'!+! so%!çları ke%'isi *a+ımsı olarak ko%rolemeli'ir.

ETABS Çelik Çerçeve Bo!"l#$# K%l#v!! S#'#( ii© COMPUE!S " E#$%#EE!%#$ el& ''() *('* +,**+ ---./om01en2ineerin2./om


5/175

3na Başlı4 Çu5u6uBaşlı4 7st Menü 3na 3raç Çu5u6u

Yan 3raçÇu5u6u

8urumÇu5u6u

Sim2e 8urumuna9üçültme 8ü6mesi

E4ranı 9a0latma8ü6mesi

9a0atma8ü6mesi

$ün/elBirimler

mleç Yeri9oordinatları

$ün/el9oordinatSistemi

ETABS MENÜLERİNİN TANIMLARI

$TABS kom!ları%a 6yg!lama Simgeli (İko%Jl!) Ana Araç Çubuğu, Yan AraçÇubuğu, e Üst Men-'e% (5!ll /o9%) eriile#ekir. B!%!%la *irlike 6yg!lamaSimgeli araç ç!*!kları Üst MenJ'e *!l!%a% ilemleri% ço+!%a, 'aha ça*!k eriimisa+lar.

Aama (Assign) ilemi sırası%'a haırlama%ı gereke% iki H%emli %oka ar'ır. Biri%#isiK *ir 'e+eri aaya#a+ı%ı %es%eyi *elirme'e% H%#e o 'e+eri a%ımlamı (Define) olmalısı%ı. İki%#isiK H%#e elema%ları seçmeli (Select) so%ra o%lara ye%i *üyüklükleraamalı (Assign) ya 'a eskileri%i 'e+iirmelisi%i .

ETABS Çelik Çerçeve Bo!"l#$# K%l#v!! S#'#( iii© COMPUE!S " E#$%#EE!%#$ el& ''() *('* +,**+ ---./om01en2ineerin2./om


6/175

İÇİN+EKİLER(

SayFaB!"m I 8iri 1

B!"m II Boy!lama Algorimaları >

B!"m III ASC;AS/:


7/175

ETABS Çelik Çerçeve Bo!"l#$# K%l#v!! S#'#( v© COMPUE!S " E#$%#EE!%#$ el& ''() *('* +,**+ ---./om01en2ineerin2./om


8/175

Bölüm I

Giri,

GENEL

$TABS hem çelik hem 'e *eo%arme yapıları% *oy!laması içi% güçlü e ümüyle *üü%leirilmi program mo'ülleri s!%maka'ır. 5rogram k!lla%ı#ıya ümü ay%ık!lla%ı#ı a%a*irimi içi%'e olmak üere yapısal mo'eller ol!!rma, 'e+iirme,çHümleme e *oy!lama seçe%ekleri sa+lar. 5rogram ay%ı a%a*irim içi%'e% *ala%gıçelema%ları%ı *oy!lama e opimie eme ka*iliyei%e sahipir.

5rogram, k!lla%ı#ı%ı% gerilme '!r!mları%ı i%#eleye*il'i+i, Hr%e+i% kesi

*üyüklükleri%i% ye%i'e% 'üe%le%mesi gi*i !yg!% 'e+iiklikleri yapa*il'i+i e yapıyıye%i'e% çHümlemeksii% *oy!lamayı geliire*il'i+i ekileimli *ir çere sa+lar. Bir elema% üeri%e Fare ile *ir ıklama ayrı%ılı *oy!lama *ilgisi%i ekra%a geirir.Boy!lama ama#ı ile elema%lar gr!pla%'ırıla*ilir. So%!çlar hem graFik e hem 'e a*lo'üe%i%'e gHrü%üle%e*ilir e *asıla*ilir.

5rogram *eo%arme e çelik çerçee elema%ları%ı% oomaik *oy!laması içi% çok sayı'a e% ye%i !l!sal e !l!slararası yH%emeli+i 'esekleye*ile% *ir yapıya sahipir. L!a%'a programı% 'esekle'i+i Gelik /iay% H%emelikleri !%lar'ır

A.B./. ASC E AS/ (1


9/175

5rogram asarım süre#i%'e k!lla%ı#ı%ı% *elirle'i+i kesi gr!*! içi%'e% *oy!lamayapa*ilmek içi% her elema%ı% 'aya%ımı içi% e% haFiF kesileri seçer. Sa+la%mı Farklıkesi gr!pları, Farklı elema% gr!pları içi% *elirile*ilir. Ay%ı ama%'a Farklı elema%lar ay%ı kesi olarak 'iay% e'ilmek içi% gr!pla%a*ilirler.

5rogram ko%rol süre#i%'e ekse%el yük e çiF ekse%li mome% ekileimleri e kesmeiçi% ise%e%Esa+la%a% kapasie ora%ları%ı üreir. İse%e%Esa+la%a% kapasie ora%ları, limi'!r!m 'iay%ı içi% çarpa%larla arırılmı yüklere e kapasielere, müsaa'e e'ile*ilir gerilme 'iay%ı içi% elema% gerilmesi%e e müsaa'e e'ile*ilir gerilmeye 'aya%ır.

Io%roller her k!lla%ı#ı%ı% *elirle'i+i (eya H%#e'e% *elirle%e%) yük kom*i%eo%larıiçi% e elema% !!%l!+! *oy!%#a çeili k!lla%ı#ı ko%rol %okaları%'a yapılır. /ahaso%ra maksim!m ise%e%Esa+la%a% kapasie ora%ları *oy!lama opimiasyo%! içi%kay'e'ilir eEeya k!lla%ılır.

$kse%el, e+ilme e kesme esirleri içi% müsaa'e e'ile*ilir *üü% gerilme 'e+erleri eya'iay% kapasie 'e+erleri program araFı%'a% hesapla%ır. 4ome% akara% çerçee ipiyapılar'a kolo%lar içi% ekili *oy çarpa%ları%ı% hesa*ıyla ilgili sıkı#ı hesaplar

programı% algoriması%'a oomaik olarak yapılır.

1


10/175

KİTAP +.ZENİ

B! el kia*ı aa+ı'a açıkla%'ı+ı gi*i 'üe%le%miir

İki%#i BHlüm $TABS programı%ı% Gelik Boy!lama ilemleri%i% 'e+iik ya%ları%ıHelemeke'ir. B! *Hlüm $TABS Gelik Boy!laması%'a e% çok geçe% ermi%oloNiyiaçıklamaka'ır.

B!%'a% so%raki ye'i *Hlümü% her *iri $TABS 'a *!l!%a% *elirli *ir yH%emeli+i%$TABS 'a yor!mla%'ı+ı e !yg!la%'ı+ı *içim'e ayrı%ılı açıklaması%ı erir. &er

*Hlüm yH%emeli+i% gere+i ola% *oy!lama yük kom*i%eo%ları%ıK çekme, *ası%ç,e+ilme e kesme içi% müsaa'e e'ile*ilir gerilme eya kapasie hesapları%ıKise%e%Esa+la%a% kapasie ora%ları%ı% hesapları%ıK e 'i+er Hel h!s!sları açıklar.

$k olarak BHlüm M e M, süreklilik lehası%ı% ala%ı, gH'e akiye lehası, kiri *irleimi%'eki kesme e çapra *a+la%ı k!ei%i% 6SB AS/ e @/yH%emelikleri%e gHre hesa*ı%ı yapar.

• Oçü%#ü BHlüm $TABS 'a !yg!la%a% ekli ile ASC AS/ (ASC 1


11/175

0NERİLEN OKUMA 1EKLİ

I!lla%ı#ı%ı% İki%#i BHlüm 'eki Boy!lama Algorimaları e ileye% ye'i *Hlüm'e% ilgi'!y'!+! yH%emelik *Hlümü%ü ok!ması H%erilir. So% olarak, k!lla%ı#ı $TABS ı% çelik

*oy!lama çıkıları%ı a%layıp yor!mlaya*ilmesi içi% 3%!%#! BHlümJ'eki PBoy!lamaGıkılarıJ %ı ok!malı'ır. $+er k!lla%ı#ı 6BC;AS/ Gelik H%emeli+i ile ilgile%irse,ASC;AS/ 'e o%a karılık gele% kısımları 'a ok!ması H%erilir. Be%er ekil'e 6BC;@/ içi% ASC;@/ 'eki kısımlar ok!%malı'ır.

$TABS %ı&"ı A"ı'tırma"ar (ı"a)u&u el kia*ı%'a PÇe"*k Çerçe)e B+ut"ama -rneğ*J *!l!%maka'ır. İlk k!lla%ı#ı%ı% *! el kia*ı%ı ok!ma'a% H%#e *! kıla!'aki e+iima'ımları%ı !yg!lamaları H%erilir.

ETABS Çelik Çerçeve Bo!"l#$# K%l#v!! S#'#( 2© COMPUE!S " E#$%#EE!%#$ el& ''() *('* +,**+ ---./om01en2ineerin2./om


12/175

Bölüm II

Bo!"l#$# Al3ori"$#l#r%

B! *Hlüm $TABS programı%ı% k!lla%'ı+ı çelik kesi hesa*ı e kesi ko%rolüyH%emleri ile ilgili çeili h!s!sları% a%a çigileri%i erir. Gelik kesi hesa*ı e kesiko%rolü $TABS 'a aa+ı'aki yH%emelikler'e% *iri%e gHre yapıla*ilir.

Amerika% Gelik apılar $%siüsü%ü% Qapısal çelik *i%alar içi% müsaa'e e'ile*ilir gerilme 'iay%ı e 5lasik 'iay% Lar%amesiQ, AIS./AS0 (ASC 1


13/175

Ar!pa Birli+i komiesi%i% Q$!ro#o'e = Gelik yapıları% /iay%ı ; Iısım 1.18e%el k!rallar e yapılar içi% k!rallarQ, EN# 477;/4/4 (C$ 1


14/175

BOYUTLAMA Y.K KOMBİNEZONLARI

Boy!lama yük kom*i%eo%ları yapı%ı% *oy!lama hesa*ı ya 'a kesi ko%rolü%'egerekli yükleme '!r!mları%ı% çeili kom*i%eo%ları%ı% *elirle%mesi içi% k!lla%ılır.I!lla%ıla#ak yük kom*i%eo%! kasayıları seçile% *oy!lama yH%emeli+i%e gHre'e+iir. B! yük kom*i%eo%! kasayıları ilgili yükleme '!r!mları%'a% el'e e'ile%k!e e mome%lere !yg!la%arak opla%ır e yük kom*i%eo%! içi% çarpa%larlaarırılmı k!e e mome%ler *!l!%!r.

/ara%ı spekr!m!, ama% a%ım ala%ı%'a hesap yH%emi, hareke e'e% yükler eçok;'e+erli yük kom*i%eo%ları%'a, ekilee% *üyüklükler arası%'aki karılıklı+ı%kay*ol'!+! (arF alma ipi, kareleri% oplamı%ı% karekHkü eya m!lak 'e+er) çok 'e+erli yük kom*i%eo%ları%'a, ilgili *üyüklükleri% maksim!mEmi%im!m

perm!asyo%ları%ı k!lla%arak program oomaik olarak çokl! al kom*i%eo%lar

ol!!r!r. /ara%ı spekr!mları içi% %egaiF çarpa%lı ayrı kom*i%eo% gerekli 'e+il'ir,çü%kü program oomaik olarak mi%im!m! maksim!m!% ers iarelisi olarak alır ey!karı'a açıkla%a% perm!asyo%lara gerekli al kom*i%eo%ları ol!!r!r.

Bir *oy!lama kom*i%eo%! ama% a%ım ala%ı%'a hesap eya hareke e'e% yükü%sa'e#e *ir a%e çok 'e+erli '!r!m! ile ilikili ise, 'aha *aka seçe%ekler'es!%!lm!!r. 5rogram ama% a%ım ala%ı%'a hesap yH%emi%i% her a'ımı%'a alkom*i%eo%lar ol!!rması%ı iseme seçe%e+i%e sahipir. &areke e'e% yükler kom*i%eo%!%'a, ekileimli ola% *üyüklükleri% *ir*iri%e karı gele% 'e+erleri içi% her

*ir *oy!lama *üyüklü+ü%ü% maksim!m e mi%im!m!%! k!lla%arak al kom*i%eo%lar

ol!!rma seçe%e+i ar'ır.

Saik sa*i yük, harekeli yük, rügar yükü e 'eprem yükü eEeya 'i%amik 'ara%ıspekr!m! 'eprem yükü ile ilikili %ormal yükleme ko!lları%'a, program'a her *ir yH%emelik içi% haır ('eFa!l) yük kom*i%eo%ları ar'ır. B!%lar yH%emelik H%erileri%e 'aya%maka'ır e her yH%emelik içi% ilgili *Hlüm'e açıkla%mıır.

&areke e'e% yükler, ama% a%ım ala%ı%'a hesap, 'üe%le%mi harekeli yük, çaıharekeli yükü, kar yükü%ü% ayrı 'üü%ülmesi, *. üklemeleri içere% '!r!mlar'ak!lla%ı#ı, arola%lar yeri%e eya o%lara ek olarak *oy!lama yük kom*i%eo%!a%ımlamalı'ır.

5rogram'a H%#e'e% haır ola% ('eFa!l) yük kom*i%eo%ları, sa*i yük olarak a%ımla%mı *üü% saik yük '!r!mları%ı% opla%a#a+ı%ı arsayar. Be%er ekil'eharekeli yük olarak a%ımla%a% '!r!mları%'a opla%a#a+ı arsayılır. aka saik yük '!r!m! olarak a%ımla%mı rügar, 'eprem ya 'a 'ara%ı spekr!m!%!% *ir*iri ileopla%maya#a+ı e çokl! ya%al yük kom*i%eo%ları ol!!ra#akları arsayılır. Ayrı#a'eprem e rügar yük '!r!mları yH%leri ers alı%arak (poiiF eya %egaiF) ayrı yük kom*i%eo%ları ol!!r!rlar. B! '!r!mlar 'o+r! 'e+ilse k!lla%ı#ı 'o+r! ola%

*oy!lama kom*i%eo%!%! sa+lamalı'ır.

B! haır ola% ('eFa!l) yük kom*i%eo%ları, k!lla%ı#ı ise'i+i ak'ir'e ya 'a çelik hesa*ı içi% k!lla%ı#ı araFı%'a% a%ımla%mı *aka yük kom*i%eo%ları yoksa,



15/175

*oy!lama 'ereye girer. &aır ola% ('eFa!l) *! yük kom*i%eo%ları%'a% herha%gi *irihesa*a girmise, *oy!lama yH%emeli+i 'e+iiril'i+i%'e eya saik ya 'a 'ara%ıspekr!m! yükleri%'e 'e+iiklik yapıl'ı+ı%'a program *üü% H%#e'e% haır ola%('eFa!l) yük kom*i%eo%ları%'a gerekli 'e+iiklikleri oomaik olarak yapar.

Garpa%larla arırılmı yükler'e harekeli yükü% payı%ı aalmak içi% harekeli yük aalma çarpa%ı elema% harekeli yük k!eleri%e elema%;elema% !yg!la%ır.

I!lla%ı#ı, hareke e'e% yük ya 'a ama% a%ım ala%ı%'a hesap yH%emi so%!çları%ı%çHümleme'e çerçee elema%ları%ı% *aıları eya hepsi içi% hesa*a kaılması%ıiseme'ikçe *! yükleri% ekisi%i% *!%ları içere% herha%gi *ir yük kom*i%eo%!%'a sıFır alı%a#a+ı%ı *ilmeli'ir.

BOYUTLAMA VE KESİT KONTROL NOKTALARI

&er elema%'a her yük kom*i%eo%! içi% kiri, kolo% eya çapra elema%ları *oy!%#a *elli sayı'aki yer'e çelik kesi hesa*ı eya kesi ko%rol! yapılır. B! yerler elema%ı%ser*es açıklı+ı%ı% ei aralıklı parçaları ile ol!!r. R% eri olarak kolo% e çapraelema%lar'a e% a = ko%rol %okası üreilir. Iiriler'e ise *! %okaları% ara mesaFesie% Fala 0.> m ol!r. $lema%'aki parça sayısı çHümleme'e% H%#e k!lla%ı#ı araFı%'a%

*elirilir. I!lla%ı#ı elema% *oy!%#a *oy!lama hesapları%ı 'aha i%#elikli kılmak üere'aha çok sayı'a parça a%ımı iseye*ilir. ETABS Kullanma Kılavuzu Cilt I (CS 1


16/175

P7 ETKİLERİ

ASC;AS/ e 6BC;AS/ *oy!lama yH%emelikleri 'ıı%'a $TABS *oy!lamaalgorimaları, çHümleme so%!çları%ı% 5;∆ ekileri%i içermesi%i gerekirir. 5;∆ ekileri

ya%al Heleme yapamaya% (çapralı çerçeeler) e ya%al Heleme yapa% (çaprasıçerçeeler) içi% Farklı *içim'e 'ikkae alı%ır. Gapralı çerçeeler içi% 5;∆ ekisiQmü%Feri elema% sa*iliesiQ ile sı%ırlı'ır. Gaprası çerçeeler içi% Qya%al Hele%meekileriQ 'e elema% sa*iliesi ekisi%e ek olarak gHH%ü%e alı%malı'ır. $TABS 'açapralı çerçeeler'eki mome%leri% sa*i eya harekeli yükler'e% ol!!+!arsayılmıır. Gaprası çerçeeler'eki mome%leri% 'e 'i+er ip yükler'e% ol!!+!arsayılmıır.

4ü%Feri elema% sa*ilie ekileri içi% mome%ler ASC;@/ e 6BC;@/yH%emelikleri%'e ol'!+! gi*i mome% *üyüme kasayıları ile *üyüülür ya 'a

(Ia%a'a, İ%gili e Ar!pa yH%emelikleri%'e ol'!+! gi*i) 'o+r!'a% yH%emelik içi%'e'ikkae alı%ır. 4ome% *üyüme ASC;AS/ e 6BC;AS/ yH%emelikleri%'ek!lla%ılma.

a%al Heleme yapa% çaprası çerçeeler'e ya%al Hele%me ekisi içi% 5;∆ ekileriASC;AS/ e 6BC;AS/ yH%emelikleri hariç gHH%ü%e alı%'ı+ı%'a%, $TABS,

*üyüme%i% so%!çlara kaılmı ol'!+!%! arsayar.

$TABS k!lla%ı#ıları H%#e'e% haır ola% ('eFa!l) çHümleme'e $TABS ı% 5;∆ ekileriiçi% kapalı '!r!m'a ol'!+!%! *ilmeleri gerekir. 5;∆ çHümlemesi içi% ierasyo% sayısı

H%#e'e% haır ('eFa!l) olarak 1-'ir. (u""anı


17/175

ELEMANLARIN MESNETLENMEMİ1 BOYLARI

Iolo% %ari%lik ekileri%i% hesa*a kaılması içi% mes%ele%memi kolo% *oyları%a gerek ar'ır. İki mes%ele%memi *oy ar'ırK l== e l22. Bakı%ı Lekil ;1. B!%lar karı gele%'o+r!l!lar'a elema%ı% mes%e %okaları arası%'aki *oy!'!r. l== *oy! =;= ekse%i(k!eli ekse%) 'o+r!l!s!%'a kararsılı+a, l22 *oy! 2;2 ekse%i (ayıF ekse%)'o+r!l!s!%'a kararsılı+a karı gelir. Ayrı#a l22 *oy! k!eli ekse% 'o+r!l!s!%'akie+ilme'e% (ya%i =;= ekse%i eraFı%'a) 'olayı ya%al;*!r!lmalı *!rk!lma içi%'ek!lla%ılır. $TABS ekse%leri ile 'iay% yH%emelikleri%'eki ekse%ler arası%'aki!y!ml!l!k içi% Lekil ;2 ye *akı%ı.

ormal olarak elema%ı% mes%ele%memi *oy!, elema% *oy!%a ya%i $/; (;!#!) e$/; (;!#!) arası%'aki !aklı+a eiir. Lekil ;1 e *akı%ı. B!%!%la *era*er

program, çok sayı'a elema%'a% mey'a%a gele% *ir elema%ı, 'iay% yaparke% ek

elema% olarak 'ikkae almak üere k!lla%ı#ıya ola%ak yaraır. B!, k!eli ekse% eayıF ekse% eraFı%'a e+ilmeli '!r!mlar'a Farklı !yg!la%a*ilir. BHyle#e Lekil ;=J 'egHserile% ara %okalar, elema%ı% mes%ele%memi *oy! hesa*ı%'a oomaik olarak 'ikkae alı%ır.

;1E4seni


18/175

l "" e l ## 'e+erleri%i% üreilmesi%'e program *! *oya ekiye#ek çeili paramereleri'ikkae alır. B!%lar Hr%e+i%K elema% !ç *a+la%ı ekli, ka 'iyaFram *a+ımlılı+ı emes%e %okaları sı%ır arları ola*ilir. 5rogram oomaik olarak mes%e %okaları%ı

*!l!r e mes%ele%memi elema% !!%l!+!%! üreir.

B! %e'e%le, *ir kolo%!% *!rk!lma *oy! gerçek *oy!%'a% 'aha *üyük ola*ilir. $+er kiri, kolo%! sa'e#e *ir yH%'e çerçee olarak !!yorsa, kirii% sa'e#e o yH%'e kolo%!mes%ele'i+i ka*!l e'ilir. I!lla%ı#ı iserse eleme% mes%ele%memi *oyları%ı ek ek 'e a%ımlaya*ilir.

ETABS

?ek*" II/@ ETABS ve $%netmelile!dei Kuvvetli ve Zayıf Esen Tanımının Ka!&ıla&tı!ılması

ETABS Çelik Çerçeve Bo!"l#$# K%l#v!! S#'#( ;;© COMPUE!S " E#$%#EE!%#$ el& ''() *('* +,**+ ---./om01en2ineerin2./om


19/175

ETKİLİ BOY ÇARPANLARI =BURKULMA BOYU )AKT0RLERİ>7=K>

Iolo% I;çarpa%ı algoriması esas olarak kolo%ları% 'ikey e kirileri% yaay ol'!+! eI;çarpa%ı hesapla%ması%ı% ol'!kça karmaık ol'!+! mome% akara% 'ara%ıgHsere% *i%a ipi yapılar içi% geliirilmiir. I;çarpa%ları%ı% hesapla%ması ama#ıylaelema%lar kolo%lar, kiriler e çapralar olarak sı%ıFla%'ırılırlar. ekse%i%e paralel ümelema%lar kolo% olarak sı%ıFla%'ırılır. U; 'ülemi%e paralel üm elema%lar kiriolarak sı%ıFla%'ırılır. 8eri kala%lar ise çapra olarak sı%ıFla%'ırılır.

?ek*" II/; 'esnetsiz yla! a!ala!dai d*ğ*m ntala!ı ta!afından etileni!

Iiriler e çapralar içi% program elema%ı% her iki yH%ü%e'e I çarpa%ı olarak 1 erir.Bir kolo% elema%ı içi% I çarpa%ları%ı% hesapla%ması%'a program H%#elikle yapımo'eli%'eki her 'ü+üm %okası içi% aa+ı'aki 'Hr riNilik oplamı%ı *!l!r

B!ra'a e y i%'isleri, glo*al U e yH%leri%iK # e * i%'isleri ise kolo% e kiriiiFa'e e'er. @okal 2;2 e =;= erimleri $22El22 e $==El==, ($El) e ($El)y 'e+erleri%iol!!rmak üere glo*al U e yH%leri%'eki *ilekeleri ermek içi% 'H%'ürülür. /ahaso%ra her kolo% içi%, elema%ı% ;!#! e ;!#! 'ü+üm %okası oplamları, kolo% lokal 1;2;= koor'i%a sisemi%e çerilir e elema%ı% ;!#! e ;!#! içi% 8;'e+erleri 2;2 e =;=yH%leri%'e aa+ı'aki gi*i hesapla%ırK

ETABS Çelik Çerçeve Bo!"l#$# K%l#v!! S#'#( ;-© COMPUE!S " E#$%#EE!%#$ el& ''() *('* +,**+ ---./om01en2ineerin2./om


20/175

$+er *ir elema%ı% herha%gi *ir !#!%'a (e yH%ü%'e), *ir 'H%el ser*eslik arsa, karıgele% 'e+er 10.0 alı%ır. $+er herha%gi *ir 'ü+üm %okası%'aki üm ser*eslik 'ere#elerikal'ırılırsa, o 'ü+üm %okası%a *a+la%a% üm elema%ları% *a+la%a% !çları%'aki 8;'e+erleri 1.0 alı%ır. So% olarak e+er herha%gi *ir yH%'e 8 e 8 *ili%iyorsa, o yH%ekarı gele% I;çarpa%ı aa+ı'aki 'e%klemi α içi% çHerek hesapla%ır

*!ra'a%απ

=I 'ır. B! 'e%klem ya%al Heleme%i% e%gelle%me'i+i mome% akara%

çerçeeleri% (I;çarpa%ları%ı% hesapla%ması) içi% maemaiksel *ir Formülasyo%'!r.Gapralı çerçee yapılar, kaFesler, !ay çerçeeler, e%erNi %akil haı k!leleri gi*i 'i+er yapılar'a *üü% elema%lar içi% I;çarpa%ları ge%ellikle 1.0 'ır e k!lla%ı#ı araFı%'a%1.0 olarak erilmeli'ir. Aa+ı'akiler kolo% I;çarpa%ı algorimasıyla ilgili *aı H%emlih!s!slar'ır

• /ikkae alı%a% 'ü+üm %okası%'a maFsallı ola% *ir elema% y!karı'a hesapla%a%riNilik oplamları%a kaılma. /ikkae alı%a% 'ü+üm %okası%'a% !akaki 'i+er !#!%'a maFsallı ola% *ir elema% hesapla%a% $ 'e+eri%i% sa'e#e V>0- si%ekakı'a *!l!%!r. Ayrı#a ko%sol kiriler gi*i 'ikkae alı%a% 'ü+üm %okası%'a%!akaki 'i+er !#!%'a kolo% elema%ı olmaya% kiri elema%ları'a riNilik oplamı%a kaılmalar.

• $+er *ir kolo% elema%ı% herha%gi *ir yH%ü%e *a+la%a% hiç*ir kiri me#!'e+ilse, ilgili 8;'e+eri so%s! ol!r. $+er herha%gi *ir yH% içi%, kolo%!% *ir !#!%'aki 8;'e+eri so%s!sa o yH%e karı gele% I;çarpa%ı 1.0 alı%ır.

• $+er herha%gi *ir yH% içi% elema%ı% her iki !#!%'a'a 'H%mesel ser*eslikler arsa karı gele% I;çarpa%ı 1.0 alı%ır.

• 3omaikleirilmi I;çarpa%ı hesap ilemleri Hellikle e+ik kiriler'e, a%kasremes%e ko!lları%'a e programı% elema%ları% ya%al 'esekli ol'!+! e I;çarpa%ıoalrak 1.0 alı%ması gereki+i%i a%lama'a orla%'ı+ı '!r!mlar'a ama% ama% çok yüksek I; çarpa%ları üree*ilir.

• 5rogram üm elema%lar içi% hesapla%a% I;çarpa%ları k!lla%ı#ı araFı%'a%

'e+iirile*ilir. B! 'e+erler k!lla%ı#ı araFı%'a% i%#ele%meli, haalı gHrüle%'e+erler araırılmalı e 'üelilmeli'ir.

ETABS Çelik Çerçeve Bo!"l#$# K%l#v!! S#'#( ;/© COMPUE!S " E#$%#EE!%#$ el& ''() *('* +,**+ ---./om01en2ineerin2./om


21/175


22/175

Süre4lili=ev>ası

9iriş

9olon

?ayı@ Yön

9uvvetli Yön

PLAN

9olon 5aşlı6ına 4iriş 5a6lantısı

Süre4lili=ev>ası

9iriş

9olon

?ayı@ Yön

9uvvetli Yön

PLAN

9olon 2övdesine 4iriş 5a6lantısı

?ek*" II/8

I+Kesitli i! Klnda S*!elili ,ev-ala!ını .%ste!en /lan .%!*n*&*

ETABS Çelik Çerçeve Bo!"l#$# K%l#v!! S#'#( ;?© COMPUE!S " E#$%#EE!%#$ el& ''() *('* +,**+ ---./om01en2ineerin2./om


23/175


24/175

G0V+E TAKVİYE LEV*ALARININ BOYUTLAN+IRILMASI

Gelik çerçee sisemi% 'iay%ı%ı% *ir parçası'a, pa%el *Hlgesi olarak *ili%e% kirikolo% ekileim *Hlgesi%'e arola% kesme k!eleri%i% hesa*ı'ır.

Iayma gerilmeleri *ir kiri eya kolo% elema%ı% *oy!la%'ırılması%'a %a'ire% ko%role'ilirler. A%#ak mome% akara% *ir çerçee'e kiri;kolo% *irleimi%'e kaymagerilmeleri, Hellikle, kolo%!% k!eli ekse% 'o+r!l!s!%'a e+ilmeye mar! kal'ı+ı e

*irleim kesme k!ei%i% kolo% gH'esi araFı%'a% karıla%'ı+ı çerçee sisemler'ekriik ola*ilir. ayıF ekse% 'o+r!l!s!%'aki e+ilme'e *irleim kesme k!eleri, kaymagerilmesi%i% %a'ire% kriik ol'!+! kolo% *alıkları araFı%'a% karıla%ır e *! yü'e%

program araFı%'a% *! '!r!m i%#ele%me.

Iolo%'a k!eli ekse% eraFı%'aki e+ilme'e% 'olayı pa%el *Hlgesi%'e ol!a% kesme

gerilmeleri, ya kolo% k!eli ekse%i 'o+r!l!s!%'a ya 'a kolo% k!eli ekse%i'o+r!l!s! *oy!%#a kiri parçaları%ı% *!l!%'!+! *ir açı'a kolo%a *irlee% çelik kirileri% geomerisi%e e yüklemeye *a+lı olarak kolo% gH'esi%e kay%akla%a#ak ilaelehaları gerekire*ilir. Bakı%ı Lekil ;>. 5rogram *! gi*i '!r!mları i%#eler e gerekliakiye lehaları%ı% kalı%lıkları%ı *il'irir. Sa'e#e kesili kolo%lar akiye lehasıarları açısı%'a% i%#ele%ir. Me'e akiye lehası arları sa'e#e mome% akara%çerçeeler içi% hesapla%ır. B! ko%rol çapralı çerçeeler içi% yapılma. Takiyelehası arları 6BC AS/ e @/ ar%ameleri k!lla%ıl'ıkları%'a hesapla%ır.

GİRİ1 BİRİMLERİNİN SEÇİMİ8iri *ilgileri%'e İ%gili *irimleri k!lla%ıla*il'i+i gi*i, S e 4IS merik *irimleri 'ek!lla%ıla*ilir. aka yH%emelikler *elirli *ir *irim sisemi%e 'aya%ırlar. B!%'a%so%raki *Hlümler'e s!%!la% *üü% eilikler e a%ımlamalar aksi *elirilme'ikçe *!Hel *irim sisemi%e karı gelir. Rr%e+i% ASC;AS/ yH%emeli+i kip;i%#h;sa%iye

*irimleri%'e yayı%la%mıır. 5rogram'a H%#e'e% haır ola% ('eFa!l) PASC;AS/:< a8Hre Boy!lamaJ *Hlümü%'eki *üü% eilik e a%ımlar kip;i%#h;sa%iye *irimleri%e'H%üürülerek erilmiir. B!%!%la *irlike $TABS ile *ir yapıyı a%ımlama e

*oy!lama'a herha%gi *ir *irim sisemi k!lla%ıla*ilir.

ETABS Çelik Çerçeve Bo!"l#$# K%l#v!! S#'#( ;5© COMPUE!S " E#$%#EE!%#$ el& ''() *('* +,**+ ---./om01en2ineerin2./om


25/175

ETABS Çelik Çerçeve Bo!"l#$# K%l#v!! S#'#( ;6© COMPUE!S " E#$%#EE!%#$ el& ''() *('* +,**+ ---./om01en2ineerin2./om


26/175


27/175


28/175


29/175


30/175

KESİTLERİN SINI)LAN+IRILMASI

$kse%el *ası%ç e e+ilme içi% müsaa'e e'ile*ilir gerilmeler, kesii% kompak, kompakolmaya%, %ari% eya aırı %ari% ekli%'eki sı%ıFla%'ırımı%a *a+lı'ır. $TABS programı,her elema%ı Ta*lo ;2 (AS/ B>.1, =.1, >, 81, A;B>;2) 'e erile% ge%ilikEkalı%lık sı%ırlaması ora%ları%a gHre sı%ıFla%'ırır. B! a*lo'aki kesi 'e+erleri%i% a%ımı Lekil;1 e Ta*lo ;1 'e erilmiir.

AISC-ASD89: Profil eksenleri tanımlama kuralları

2-2:

Gövdeye paralel kesit ekseni,Borularda daha uzun olan boyut,Tek köşebentlerin uzun olan kenarı veyaÇift köşebentlerin karşı karşıya elen kenarları!Bu, y-y ekseniyle aynıdır!

"-":2-2 eksenine dik olan eksendir! Bu, #-# eksenidir!

?ek*" III/4.emet!i Kesit Değe!le!inin AISC+ASD $%netmeliğine g%!e tanımı

ETABS Çelik Çerçeve Bo!"l#$# K%l#v!! S#'#( -/© COMPUE!S " E#$%#EE!%#$ el& ''() *('* +,**+ ---./om01en2ineerin2./om


31/175

(es*t*nTanımı

(+ntr+"Ed*"en ran

(+mpakt (es*t (+mpakt "maan(es*t

Nar*n (es*t

I/kes*t"er

f 0 "t f

(&a''e)

yE>≤ yE≤ Sı%ır ok f 0 "t f

(Iay%aklı)yE>≤ #y k EE≤ Sı%ır ok

d 0 t 1

1.0

F

y

a ≤ içi%

−≤

y

a

y

F 7?.=1

?0

Sı%ır ok Sı%ır ok

1B.0

F

y

a 〉 içi%

yE2>7≤

- 0 t 1 Sı%ır ok

Sa'e#e *ası%ç ise

y E2>=≤ ≤ 1?000

√y (y Z 1.>)Aksi '!r!m'a

*E70≤ ≤ 20

(utukes*t"er

0 t f yE1


32/175

(es*t*nTanımı

(+ntr+"Ed*"en ran

(+mpakt (es*t (+mpakt "maan(es*t

Nar*n (es*t

T kes*t"er

f 0 "t f yE>≤ yE≤

Sı%ır ok

d 0 t 1 6yg!la%amayE127≤

Sı%ır ok

/i+er Sı%ır ok Sı%ır ok

Iay%aklı

f 0 d 1 ≥ 4562

t f 0 t 1 ≥ 85"6&a''e

f 0 d 1 ≥ 4562

t f 0 t 1 ≥ 8584

Ç*t

k!'ebent

0 t 6yg!la%amayE7≤

Sı%ır ok

Tek k!'ebent

0 t 6yg!la%amayE7≤

Sı%ır ok

B+ru"ar D 0 t yE==00≤ yE==00≤≤ 1=000 E y

(Sa'e#e *ası%ça)$+ilme içi% sı%ır

yok.

0!rtk!'e ; Iompak Marsayılmıır.

0!rt>en)ea

0a*rese"; Iompak olmaya% Marsayılmıır.

Cene" ; Iompak olmaya% arsayılmıır.

Tab"+ III/@ AISC+ASD $%netmeliğine g%!e esitle!in sınıflandı!ılmasında

Basın7 elemanla!ı i7in geni&li+alınlı !anla!ı sını!la!ı (devam)

$+er kesi *oy!ları a*lo'a gHserile% sı%ırları amıyorsa kesi kompak, kompakolmaya% e %ari% olarak sı%ıFla%'ırılır.

$+er kesi kompak ola% kesiler içi% gereke% arları sa+lıyorsa, kesi m9at olaraksı%ıFla%'ırılır.

$+er kesi kompak ola% kesiler içi% gereke% arları sa+lamııyorsa, Faka (kompakolmaya%) kesileri% arları%ı sa+lıyorsa, kesi (kompak olmaya%) olarak sı%ıFla%'ırılır.$+er kesi her ikisi%i% 'e arları%ı sa+lamıyor Faka %ari% kesiler içi% gerekli arlarısa+lıyorsa, kesi %ari% olarak sı%ıFla%'ırılır. ari% kesi sı%ırları%ı 'a aarsa (aırı %ari%)olarak sı%ıFla%ır. A'ırı nar*n kes*t"er*n >er*"me k+ntr+"u ETABS pr+>ramınınkapsamının dı'ındadır6

;kesi, k!! e 6;kesileri% gH'e %ari%li+i sı%ıFlaması%'a, hiç *ir çapra lehası%ı%k!lla%ılma'ı+ı arsayılmıır (AS/ >, 81). GiF kHe*e%ler em%iyeli araFa olmaküere ayrılmı Fare'ilmiir.

ETABS Çelik Çerçeve Bo!"l#$# K%l#v!! S#'#( -?© COMPUE!S " E#$%#EE!%#$ el& ''() *('* +,**+ ---./om01en2ineerin2./om


33/175

GERİLMELERİN *ESABI

8erilmeler, 'aha H%#e'e% a%ımla%mı ko%rol %okaları%ı% her *iri%'e hesapla%ır. ari% olmaya% kesileri% her *ir yük kom*i%eo%! içi% hesapla%a% elema% gerilmelerige%el'e üm kesi ala%ı Hellikleri%e *a+lı'ır

f a : /0A f ## : ' ## 0S ## f "" : ' ## 0S "" f v" : ; " 0Av" f v# : ; # 0Av#

$+er kesiK %ari% elema%larla *erkiilmi *ir elema%a ai %ari% *ir kesi ise, Hr%e+i% kesii%'eki %ari% *ir gH'e gi*i, 6 e k!! kesiler eya k!! kesiler'e %ari% *alıklargi*i *! '!r!m'a gerilmeleri% hesapla%ması%'a k!lla%ıla#ak eki% 4!kaeme

4ome%i aalılmı gH'e Hlçüleri%e e aalılmı *alık Hlçüleri%e *a+lı olarakhesapla%ır.

f a : /0A (AS/ A;B>.2') f ## : ' ## 0S eff2## (AS/ A;B>.2') f "" : ' ## 0S eff2"" (AS/ A;B>.2') f v" : ; " 0Av" (AS/ A;B>.2') f v# : ; # 0Av# (AS/ A;B>.2')

$+ilme gerilmeleri iseK asal ekse% Hellikleri%e *a+lı olarak hesapla%ır. , k!!, 6, çiF

kHe*e%, *or!, y!arlak eya kare kesiler'e asal ekse% geomerik ekse%le çakıır. TekkHe*e%e 'e *oy!la%'ırma ilemi gerçek asal ekse%leri hesa*a kaar. 8e%elkesiler'e, üm kesi Hellikleri%i% asal yH%lere gHre eril'i+i ka*!l e'ilir.

Tek kHe*e% içi% kesme gerilmeleri geomerik ekse% *oy!%#a hesapla%ır. /i+er ümkesiler'e ise kesme gerilmeleri hem asal hem 'e geomerik ekse% *oy!%#a hesapla%ır.

ETABS Çelik Çerçeve Bo!"l#$# K%l#v!! S#'#( -4© COMPUE!S " E#$%#EE!%#$ el& ''() *('* +,**+ ---./om01en2ineerin2./om


34/175

M.SAA+E E+İLEN GERİLMELERİN *ESABI

Bası%ç, çekme, e+ilme e kayma halleri%'eki müsaa'e e'ile*ilir gerilmeler, kompak,kompak;olmaya% e %ari% kesiler içi% aa+ı'aki al *Hlümlere gHre hesapla%ır. Tümkesi ekilleri%'e müsaa'e e'ile*ilir e+ilme gerilmeleri asal e+ilme ekse%leri esasalı%arak hesapla%ır. , k!!, 6, çiF kHe*e%, *or!, y!arlak eya kare kesiler'e asalekse% geomerik ekse%le çakıır. Tek kHe*e% kesiler'e ise H%#e asal ekse% *elirle%irar'ı%'a% üm e+ilme gerilmeleri hesa*ı *!%a gHre yapılır.

Eğe! ullanıcı i! veya da-a fazla eleman i7in ETABS


35/175

r

Il 'e+eri

==

====

r

lI e

22

2222

r

lI P%i% *üyü+ü'ür, eK

y2

# E)$2(C π= 'ir. (AS/ $2, AS/ SA4

?)

Tek kHe*e%ler'e K l 0 ! 'e+eri hesapla%ırke% ! "" e ! ## yeri%e e% küçük aale yarıçapı'e+eri ! z k!lla%ılır.

Iompak e kompak;olmaya% elema%lar'a @ a 'e+eri aa+ı'aki gi*i hesapla%ır

#C

r

Il≤ ise

( )

( ) ( )=#

=

#

y2#

2

a

C:r EIl

C:r EIl=

=>

C2

r EIl0.1

−+

−

= , (AS/ $2;1, SA4 ?;1)

#Cr

Il≤ ise

( ) 2

2

ar EIl2=

$12

π= (AS/ $2;2, SA4 ?;2)

Iompak e kompak;olmaya% kesiler'e (AS/ $;1, B7) Kl0! 'e+eri%i% 200J'e% *üyük olması '!r!m!%'a, hesapla%a% @ a 'e+eri AS/ $2;2 'e%klemi k!lla%ılarakhesapla%a% @ a 'e+eri%'e% *üyük olmaya#ak ekil'e ayarla%ır.

ari% *or! kesiler hariç üm %ari% kesiler'e @ a 'e+eri aa+ı'aki gi*i hesapla%ır

Il E r ≤ C -# ise,

( )

( ) ( ) = #

=

#

y 2 #

2

a

C-:

rEIl

C-:

rEIl=

=

>

C-2

rEIl0.1

− +

−

= (AS/ A;B>;11, SA4 ?;1)

Il E r \ C -# ise, ( ) 2

2

ar EIl2=

$12

π= (AS/ A;B>;11, SA4 ?;2)

B!ra'a,

y

2 # XE)$2(C-

π = (AS/ A;B>.2#, AS/ SA4;?)

ari% kesiler'e Kl0! 'e+eri%i% 200J'e% *üyük olması '!r!m!%'a, hesapla%a% @ a 'e+eri AS/ A;B>;12 (AS/ B7, $1) 'e%klemi k!lla%ılarak hesapla%a% @ a 'e+eri%'e%

*üyük olmaya#ak ekil'e ayarla%ır.



36/175

ari% *or! kesiler'e @ a 'e+eri aa+ı'aki gi*i hesapla%ır

@ a : 33" 0 (D0t) 454 @ y (AS/ A;B>;.2.a)

a W Berkiilmi %ari% elema%lar içi% aalma çarpa%ı%ı emsil e'er.(AS/ A;B>.2.#)

ari% kesiler içi% k!lla%ıla% s çarpa%ları a*lo ]= e (AS/ A;B>.2a, AS/ SA4?)a%laıl'ı+ı gi*i hesapla%ır. ari% kesiler içi% k!lla%ıla% a çarpa%ları 'a eki% kesiala%ı%ı% üm kesi ala%ı%a ora%ı olarak hesapla%ır.

a : Ae 0A g (AS/ A;B>;10)

$ki% kesi ala%ı eki% ge%ili+e *a+lı olarak aa+ı'aki gi*i hesapla%ır

Ae W Ag ] Σ(* ; *e)

Berkiilmemi elema%lar'a e 'e+eri Jye ei alı%ır. Berkiilmi elema%lar'a iseK *!'e+er a*lo ;? P e (AS/ A;B>.2*) erile% 'e+eri%e ei eya *!%'a% küçük olarakalı%ır. !karı'aki 'e%klem'eki -e e - 'e+eri gH'eleri%'e, k!! kesiler'e e 6kesiler'e sırasıyla e e olarak k!lla%ılır.

Eil$eli ve B!r!l$#l% B!rk!l$#

4üsaa'e e'ile*ilir ekse%el *ası%ç gerilmesi 'e+eri @ a, e+ilmeli;*!r!lma *!rk!lması e

*!r!lma *!rk!lması 'e+erleri%i% sı%ır 'e+erleri%'e% aa+ı'aki ekil'e el'e e'ilir(AS/ $=, C;$=)

(Il E r)e ≤ C -# ise,

( )e

( )e ( ) e = #

=

#

y 2 #

2

a

C-:

rEIl

C-:

rEIl=

=

>

C-2

rEIl0.1

+

−

= ($2;1, A;B>;11)

(Il E r)e \ C -# ise, ( ) 2

2

ar EIl2=

$12

π=

($2;2, A;B>;12)



37/175

(es*tT*p*

Berk*t*"mem*' Nar*n E"eman"ar *ç*n A&a"tma Çarpanı(Qs ) İ">*"* E'*t"*k

I/ (es*t AS/ A;B>;=,AS/ A;B>;?

(utu s W 1 AS/ A;B>;2#

2/ (es*t ;Iesiler'eki f 0"t f yeri%e f 0t f AS/ A;B>;=,AS/ A;B>;?,

T/ (es*t

Balıklar, ; Iesiler'e ol'!+! gi*i. 8H'e içi% AS/ A;B>;=,AS/ A;B>;?,AS/ A;B>;>,AS/ A;B>;,

Ç*t(!'ebent

AS/ A;B>;1,AS/ A;B>;2,SA4?;=

Tek (!'ebent

AS/ A;B>;1,AS/ A;B>;2,SA4?;=

B+ru s W 1 AS/ A;B>;2#

Yu)ar"ak Çubuk

s W 1 AS/ A;B>;2#

0!rtk!'e s W 1 AS/ A;B>;2#

Cene" s W 1 AS/ A;B>;2#

Tab"+ III/;

Be!itilmemi& Fa!in Elemanla! i7in Azaltma Ga!9anı2 s

ETABS Çelik Çerçeve Bo!"l#$# K%l#v!! S#'#( /<© COMPUE!S " E#$%#EE!%#$ el& ''() *('* +,**+ ---./om01en2ineerin2./om


38/175

(es*tT*p*

Berk*t*"m*' (es*t"er *ç*n Etk*n Cen*'"*k İ">*"* E'*t"*k

I/ (es*tAS/ A;B>;:Sa'e#e *ası%ç,

f : / 0 A g

(utu

Sa'e#e *ası%ç, f : / 0 A g AS/ A;B>;:

AS/ A;B>;7

Bası%ç eyae+ilme, f : @ y

2/ (es*tSa'e#e *ası%ç, f : / 0 A g

AS/ A;B>;:

T/ (es*t *e W * AS/ A;B>.2#

Ç*t(!'ebentDArı"mı'

*e W * AS/ A;B>.2#

Tek (!'ebent

*e W * AS/ A;B>.2#

B+ru s W 1, (B!%!%la *era*er müsaa'e e'ile% ekse%el gerilme içi% Hel iFa'eler erilmiir) AS/ A;B>;<Yu)ar"ak

Çubuk 6yg!la%ama ;0!rtk!'e *e W * AS/ A;B>.=*

Cene" 6yg!la%ama ;

FtH $* mineznunun i! !*zga! y** veya i! de9!em y**n* i7e!diğidu!umla!da f değe!ine azaltma 7a!9anı uygulanı!5 (ASD A+B65")

Tab"+ III/8 Be!itilmi& Kesitle! i7in Etin .eni&li

ETABS Çelik Çerçeve Bo!"l#$# K%l#v!! S#'#( /;© COMPUE!S " E#$%#EE!%#$ el& ''() *('* +,**+ ---./om01en2ineerin2./om


39/175

B!ra'a,

y

2 # XE)$2(C-

π = , e (AS/ A;B>.2#, AS/ SA4;?)

e

2 E)$((Kl 0!)e W π 'ir. (AS/ C;$2;2, SA4 ?;?)

AS/ açıklamaları @ eJ%i% hesapla%ması%'a (AS/ C;$=) ASC;@/ yH%emeli+i%i%1


40/175


41/175

Eil$eDe M##De EDileilir Geril$e

4üsaa'e e'ile*ilir e+ilme gerilmesi aa+ı'aki krierlere *a+lı'ırK kesii% geomerikekli%e, e+ilme ekse%i%e, kesii% kompak ol!p olma'ı+ı%a e *oy parameresi%e.

I7Kei"ler

Tüm ;kesileri içi% *oy parameresi, ya%al *erkiilmemi *oy l "" olarak alı%ır e *!'e+er kriik *oy l c ile karılaırılır. Iriik *oy,

=

y

F

y

F #

'

A20000,

*7Bmi%l (AS/ 1;2)

olarak a%ımla%ır.

Kuvvetli eksende eğilme

$+er l "" 'e+eri l c 'e% küçükse müsaa'e e'ile*ilir k!eli yH%'eki e+ilme gerilmesikompak e kompak olmaya% kesiler'e kesileri% kay%aklı imalalı mı yoksa çekmemamülü mü ol'!+!%a *a+lı olarak e f y %i% > ksiJ'a% *üyük ol!p olma'ı+ı%a *a+lıolarak *elirle%ir.

Iompak kesiler içi%

f y ≤ 36 si ise @ ## : 4533@ y (AS/ 1;1)

f y J 36 si ise @ ## : 4534@ y (AS/ 1;>)

Iompak;olmaya% kesiler içi%

$+er proFil ha''e mam!lü e f y ≤ 36 si ise K

@ ## : ^0.7< ] 0.002 @2t f ( f _ @ y (AS/ 1;=)

$+er proFil kay%aklı mam!l e f y ≤ 36 si ise K

@ ## : ^0.7< ] 0.002 c @

2t f

f _ @ y (AS/ 1;?)

$+er f y J > ksi ise *== W 0.0y (AS/ 1;>)

olarak alı%ır, e e+er *erkiilmemi *oy l ""2 l c


42/175

T

""

!

l

≤

(

=

@

C10102× içi% *== W 0.0 y (AS/ 1;)

y

=

T

22

y

=

C10>10

r

l

C10102 × ≤ ≤

× içi%,

( ) y y =

2 T 22 y

== * 0.0C101>=0

rEl

=

2 ≤

× − = (AS/ 1;)

y

=

T

22

C10>10

r

l × 〉 içi%

,

y 2 T 22

* =

== B0.0)rEl(

C10170 ≤

× = (AS/ 1;7)

e @ ## aa+ı'aki Formül'e% el'e e'ile#ek 'e+er'e% 'aha küçük olmaya#ak ekil'ealı%ır.

y

F 22

=

== B0.0)AE'(l

C1012 ≤

× = (AS/ 1;:)

! T (*ası%ç *alı+ı%ı e gH'e *ası%ç ala%ı%ı% 1E=J%ü% oplamı ola%) *ir kesii%gH'e 'ülemi%'eki *ir ekse% eraFı%'a alı%a% aale yarıçapı'ır,

=.24

4=.0

4

40>.17>.1C

2

*

a

*

a

*

≤

++= (AS/ 1.=)

*!ra'a, ' a e ' *erkiilmemi parça%ı% !ç mome%leri'ir e ' a sayısal olarak ' J'e% 'aha

küçükürK *

a

4

4 çiF e+rili e+ilme içi% poiiF e ek e+rilikli e+ilme içi% %egaiFir. Ayrı#a

parça üeri%'eki mome%ler'e% herha%gi *iri ' 'e% *üyükse C 1.0 olarak alı%ır.Ayrı#a 'ü+üm %okası yer 'e+iirmesi%e karı çaprala%a% çerçeeler içi% (AS/ 1.=)e ko%sollar içi% 'e C 1.0 alı%ır. $+er elema%ı% *erkiilmemi *oy! l "", k!lla%ı#ıaraFı%'a% ye%i'e% a%ımla%mısa (ya%i elema% *oy!%a ei 'e+ilse), $TABS C yeH%#e'e% a%ımlı *ir 'e+er olarak 1.0 aar. I!lla%ı#ı herha%gi *ir elema% içi% C 'e+eri%i ke%'i girerek *! 'e+eri 'e+iire*ilir.

I!eli ekse%leri eraFı%'a *üküle% %ari% elema%lar'a müsaa'e e'ile*ilir e+ilmegerilmesi, kompak;olmaya% kesiler'e 'e ay%ı ekil'e *elirle%ir e so%ra aa+ı'akiilae ko!llar 'ikkae alı%ır.

$+er gH'e %ari% iseK H%#e'e% hesapla%mı *!l!%a% `müsaa'e e'ile*ilir e+ilmegerilmesi 'e+eri aa+ı'aki gi*i aalılır

@ ## : L /. Le @ ##, *!ra'a (AS/ 82;1)

ETABS Çelik Çerçeve Bo!"l#$# K%l#v!! S#'#( /?© COMPUE!S " E#$%#EE!%#$ el& ''() *('* +,**+ ---./om01en2ineerin2./om


43/175


44/175

Zayıf eksende eğilme

ayıF yH%'eki müsaa'e e'ile*ilir e+ilme gerilmesi @ "" aa+ı'aki gi*i *!l!%!r


f y ≤ > ksi ise @ "" : 0.7> @ y (AS/ 2;1) f y J > ksi ise @ "" : 4534 @ y (AS/ 2;2)

Iompak olmaya% e %ari% elema%lar içi%

f y ≤ > ksi ise @ "" : ^1.07> ] 0.00> @2t f ( f _ @ y (AS/ 2;=)

f y \ > ksi ise @ "" : 0.0 @ y (AS/ 2;2)

U Kei"ler

Tüm 6;kesileri içi% %ari%lik parameresi, ya%al *erkiilmemi l "" *oy! olarak alı%ıre *! 'e+er kriik *oy l# ile karılaırılır. Iriik *oy,

=

y

F

y

F #

'

A20000,

*7Bmi%l (AS/ 1;2)

olarak a%ımla%ır.

B!ra'a A f *ası%#a çalıa% *alık kesi ala%ı'ır.

Kuvvetli Eksende Eğilme

$+er l "" 'e+eri l c 'e% küçükse k!eli yH%'eki müsaa'e e'ile*ilir e+ilme gerilmesikompak e kompak olmaya% kesiler'e kesileri% kay%aklı imalalı mı yoksa ha''emamülü mü ol'!+!%a *a+lı olarak e f y %i% > ksi 'a% *üyük ol!p olma'ı+ı%a *a+lı

olarak *elirle%ir.


f y ≤ > ksi ise @ ## : 0. @ y (AS/ 1;1)

f y J > ksi ise @ ## : 0.0 @ y (AS/ 1;>)

Iompak;olmaya% kesiler içi%K

f y ≤ > ksi, e ha''e mam!lü ise @ ## :^0.7


45/175

f y ≤ > ksi, e kay%aklı ise @ ## :^0.7< ] 0.002 c @

2t f

f _ @ y (AS/ 1;?) f y \ > ksi ise @ "" : 0.0 @ y (AS/ 1;>)

olarak alı%ır, e e+er *erkiilmemi *oy l22 l# 'e% *üyükse o ama% hem kompak hem'e kompak;olamaya% üm 6;kesileri%'e müsaa'e e'ile*ilir e+ilme gerilmesiaa+ı'aki gi*i hesapla%ır.

y

F 22

=

== B0.0)AE'(l

C1012 ≤

× = (AS/ 1;:)

I!eli ekse%leri eraFı%'a e+ile% %ari% elema%lar'a müsaa'e e'ile*ilir e+ilmegerilmesi, kompak;olmaya% kesiler'e 'e ay%ı ekil'e *elirle%ir e so%ra aa+ı'akiilae ko!llar 'ikkae alı%ır.

$+er gH'e ayıF ise H%#e'e% hesapla%mı *!l!%a% `müsaa'e e'ile*ilir e+ilmegerilmesi 'e+eri aa+ı'aki gi*i aalılır

@


46/175

K!"! kei"ler ve +ikDr"3eFel THler

Tüm k!! kesiler e 'ik'Hrge%sel üpler içi% ya%al *erkiilmemi *oy olarak alı%a%%ari%lik parameresi,l "", kriik *oy l# ile karılaırılır. Iriik *oy,

( )

+=

yy

*a#

*1200,

*4E4120010mal (AS/ =;2)

olarak a%ımla%ır. B!ra'a ' a e ' * %i% a%ımları 'aha H%#eC içi% erile%Formül'eki%i% ay%ı'ır. $+er l "" k!lla%ı#ı araFı%'a% erilirse, l# $TABS programı%'a

olarak alı%ır.

Kuvvetli eksende eğilme

$+er l22 'e+eri l# 'e% küçükse müsaa'e e'ile*ilir k!eli yH%'eki e+ilme gerilmesi

*== W 0. y (Iompak kesiler içi%) (AS/ =;1) *== W 0.0 y (Iompak;olmaya% kesiler içi%) (AS/ =;=)

olarak alı%ır. $+er *erkiilmemi *oy 'e+eri l22, l# yi aarsa k!eli yH%'eki müsaa'ee'ile*ilir e+ilme gerilmesi, kesii% kompak ol!p olma'ı+ı 'ikkae alı%ma'a%,

*== W 0.0 y (AS/ =;=)

olarak alı%ır. ari% kesiler'eki k!eli ekse%e gHre müsaa'e e'ile*ilir e+ilmegerilmesi kompak olmaya% kesiler'ekiyle ay%ı ekil'e hesapla%ır. /aha so%raaa+ı'aki h!s!slar 'ikkae alı%ır. e+er gH'e %ari%se 'aha H%#e'e% hesapla%mımüsaa'e e'ile*ilir e+ilme gerilmesi aa+ı'aki ekil'e aalılır.

@


47/175

olarak alı%ır. $+er *erkiilmemi *oy 'e+eri l22, l# yi aarsa k!eli yH%'eki müsaa'ee'ile*ilir e+ilme gerilmesi, kesii% kompak ol!p olma'ı+ı 'ikkae alı%ma'a%,

*22 W 0.0 y (AS/ =;=)

Lekli%'e hesapla%ır.

Bor! kei"ler

Bor! kesiler'e `müsaa'e e'ile*ilir e+ilme gerilmesi ayıF e k!eli ekse%leri% herikisi%'e 'e aa+ı'aki gi*i hesapla%ır.

* W 0. y (Iompak kesiler içi%) (AS/ =;1) * W 0.0 y (Iompak;olmaya% %ari% kesiler içi%) (AS/ =;=)

Y!v#rl#k ç!!k kei"ler

4üsaa'e e'ile*ilir gerilme, y!arlak ç!*!klar'a ayıF e k!eli e+ilme ekse%leri%i%her ikisi%'e 'e aa+ı'aki gi*i hesapla%ır.

* W 0.7> y (AS/ 2;1)

+ikDr"3eF ve k#re ç!!kl#r

4üsaa'e e'ile*ilir gerilme, 'ol! kare ç!*!klar'a ayıF e k!eli e+ilme ekse%leri%i%

her ikisi%'e 'e aa+ı'aki gi*i hesapla%ır. * W 0.7> y (AS/ 2;1) k!eli ekse%leri%e gHre *üküle% 'ol! 'ik'Hrge% ç!*!klar'aK müsaa'e e'ile*ilirgerilme aa+ı'aki gi*i hesapla%ır.

* W 0.0 y, e

/ol! 'ik'Hrge% ç!*!+!% ayıF ekse%i%e gHre e+ilmesi '!r!m!%'a müsaa'e e'ile*ilirgerilme aa+ı'aki gi*i hesapla%ır.

* W 0.7> y (AS/ 2;1)

Tek K,eeF" Kei"ler

Tek kHe*e% kesiler'eki müsaa'e e'ile*ilir e+ilme gerilmesi asal e+ilme ekse%leri%egHre hesapla%ır. (AS/ SA4 >.=)

ETABS Çelik Çerçeve Bo!"l#$# K%l#v!! S#'#( 2<© COMPUE!S " E#$%#EE!%#$ el& ''() *('* +,**+ ---./om01en2ineerin2./om


48/175


49/175

0 W A+ırlık merkei%e gHre k!eli asal ekse% *oy!%#a kaymamerkei%i% koor'i%aı,

β9, $i koll! olmaya% kHe*e%ler içi% Hel *ir kesi Helli+i ol!p, *ası%ça kısa koliçi% poiiF, *ası%ça !!% kol içi% %egaiF e ei koll! kHe*e%ler içi% sıFır'ır. (AS/SA4 >.=.2). A%#ak $TABS programı%'a ko%seraiF *oy!la%'ırma içi% *! kasayı eikoll! olmaya% kHe*e%ler içi% 'aima %egaiF alı%ır.

!karı'aki iFa'e'e C 'e+eri%i% hesa*ı, C ye ai üs sı%ır 'e+eri%i% 2.= yeri%e 1.>alı%ması%ı% 'ıı%'a, kesiler'e ol'!+! gi*i yapılır.

(AS/ 1.=, SA4 >.2.2)

Tek kHe*e%ler'e kısmi *!rk!lma limi '!r!m! içi%, k!eli ekse% yH%ü%'ekimüsaa'e e'ile*ilir e+ilme gerilmesi (AS/ SA4 >.1.1)

>

* ≤ , içi% @ 2 uvvetli W 0. @ y (AS/ SA4 >;1a)

y y

7

*

> ≤ ;1*)

>

* > , içi% @ 2 uvvetli W 0.0 @ y (AS/ SA4 >;1#)

*!ra'a,

t W SHko%!s! *a#a+ı% e kalı%lı+ı W SHko%!s! *a#a+ı% !!%l!+! W Iısmi *!rk!lma %ari%lik aalma çarpa%ı. (AS/ A;B>;2, SA4 ?)

Tek kHe*e%ler'e kısmi *!rk!lma limi '!r!mları esas alı%arak `müsaa'e e'ile*ilire+ilme gerilmesi hesapla%ırke% her iki !çJ!%'a *ası%ç alı%'a ola*ile#e+i 'ikkaealı%arak hesaplamalar yapılır e *!l!%a% gerilmeler'e% e% küçü+ü alı%ır.

Zayıf Eksende Eğilme

Tek kHe*e%ler'e kısmi *!rk!lma limi '!r!m! içi%, ayıF ekse% yH%ü%'eki müsaa'ee'ile*ilir e+ilme gerilmesi (AS/ SA4 >.1.1, >.=.1*, >.=.2*)

y

B>

* ≤ , içi% @ 2 zayıf W 0. @ y (AS/ SA4 >;1a)

7B

*

B> ≤ ;1*)

ETABS Çelik Çerçeve Bo!"l#$# K%l#v!! S#'#( 2-© COMPUE!S " E#$%#EE!%#$ el& ''() *('* +,**+ ---./om01en2ineerin2./om

>.1

4

4=.0

4

40>.17>.1C

2 a a ≤

+ + =


50/175

y

B>

* > , içi% @ 2 zayıf W 0.0 @ y (AS/ SA4 >;1#)

Tek kHe*e%ler'e `müsaa'e e'ile*ilir e+ilme gerilmesi hesapla%ırke% her iki !çJ!%'a

*ası%ç alı%'a kala#a+ı mome% 'e+erleri ol'!+! ka*!l e'ilerek hesaplamalar yapılır e *!l!%a% gerilmeler'e% e% küçü+ü alı%ır.

GeFel Kei"ler

8e%el kesiler içi% hem k!eli hem 'e ayıF yH%'eki müsaa'e e'ile*ilir e+ilmegerilmesi,

@ W 0.0 @ y

'ir.

K#$#D# M##De EDileilir Geril$e

Iayma gerilmesi üm kesiler'e geomerik ekse% *oy!%#a hesapla%ır. , I!!, 6, T,GiF kHe*e%, *or!, 'ol! y!arlak e 'ik'Hrge% kesiler'e asal ekse%ler geomerikekse%leri%'e çakıırlar. Tek kHe*e%ler'e asal ekse%ler geomerik ekse%lerleçakımalar.

Kuvvetli Eksende Eğilme

$TABSJ'e müsaa'e e'ile*ilir kayma gerilmesi 'e+eri , I!! e 6 kesileri hariç üm

kesiler'e aa+ı'aki gi*i hesapla%ır

@ v W 0.?0 @ y

, I!! e 6 kesileri%'e `müsaa'e e'ile*ilir kayma gerilmesi k!eli ekse%leregHre aa+ı'aki gi*i hesapla%ır

içi% W 0.?0 y (AS/ ?;1)

20

h

=:0 ≤


51/175

a E h \ 1 içi% k W >.=? Z b?.00 E (aEh)2c (AS/ ?)

t 1 W 8H'e e kalı%lı+ıa W Iarılıklı *erkimeler arası%aki %e açıklık. B! 'e+er em%iye gayesiyle

$TABS 'a elema%ı% l "" *oy! olarak alı%ır.5 - W Iesii% *alıkları arası%'aki %e açıklık, i%ç.

Zayıf Eksende Eğilme

ayıF ekse% yH%ü%'eki `müsaa'e e'ile*ilir kayma gerilmesi 'e+eri aa+ı'aki gi*ihesapla%ır

@ v W 0.?0 @ y (AS/ ?;1,SA4 =;1)



52/175

GERİLME ORANLARININ *ESAPLANMASI

$kse%el e e+ilme gerilmeleri%e ai kapasie ora%ları hesapla%ırke% H%#e her yükkom*i%eo%! içi% her ko%rol %okası%'a me#! ekse%el e e+ilme gerilmelerihesapla%ır. Ar'ı%'a% *! %okalara ai müsaa'e e'ile*ilir gerilmeler hesapla%ır. /aha

so%ra 'a her *ir elema% içi% her ko%rol %okası%'a *oy!la%'ırma yükkom*i%eo%ları%ı% her *iri içi% gerilme kapasie ora%ları hesapla%ır. &er ko%rol%okası *oy!%#a ilgili yük kom*i%eo%!%a *a+lı ko%rol kapasie ora%ları hesapla%ır.1.0 'e% *üyük 'e+erler gerilme sı%ırı%ı% aıl'ı+ı%ı gHerir.

B+ut"andırma a'amasında, me)


53/175

yaay'a yük arke% e *ası%ç elema%ı !ça% mes%ele%memise C m W 1.00 (AS/ &1), *!ra'a (' a 0' ) 'e+eri elema%ı% !çları%'aki mome%leri% e% küçü+ü%ü% e% *üyü+ü%eora%ı'ır. (' a 0' ) 'e+eri çiF e+rili e+ilme e+risi%'e poiiF, ek e+rili e+ilme e+risi%'eise %egaiFir. ' 'e+eri sıFırke% C m 'e+eri 1.0 alı%ır. $+er elema%ı% mes%ele%memi

*oy! 'e+eri, l, programı% ke%'isi eya k!lla%ı#ı araFı%'a% ye%i'e% a%ımla%mı ise

ya%i elma%ı% *oy! mes%ele%memi *oy!%a ei 'e+ilse o ama% C m 'e+eri 1.0 alı%ır.I!lla%ı#ı ise'i+i her elema%ı% C m 'e+eri%i 'e+iire*ilir. C m k!eli e ayıF yH%lereai iki ayrı C m 'e+eri ka*!l e'er C m "" e C m##.

@


54/175

8e%el kesiler içi% asal ekse%leri *elirleme ko%!s!%'a hiç*ir ça*aya gerek yok!r.

$+er rügar eya sismik yükleri içere% yük kom*i%eo%ları%a gHre *oy!la%'ırmayapılıyorsa müsaa'e e'ile*ilir gerilmeler, %ormal 'üe%li kom*i%eo%lara gHrehesapla%a% müsaa'e e'ile*ilir gerilmelere gHre ?E= ora%ı%'a *üyüülürler. (AS/

A>.2.).

K#$# 3eril$eleri

&er yük kom*i%eo%! içi% her *Hlüm'eki müsaa'e e'ile*ilir kayma gerilmesi 'e+erlerie çarpa%larla arırılmı kayma gerilmesi 'e+erleri%'e% k!eli e ayıF yH%ler içi%kayma gerilmesi ora%ları aa+ı'aki ekil'e hesapla%ır.

2

F e

=

F

Tek kHe*e% kesiler'e, kayma gerilme ora%ı geomerik ekse% 'o+r!l!s!%'ahesapla%ır. /i+er *üü% kesiler içi% kayma gerilmesi geomerik ekse%le çakıa% asalekse% 'o+r!l!s!%'a hesapla%ır.

$+er rügar eya sismik yükleri içere% yük kom*i%eo%ları%a gHre *oy!la%'ırma

yapılıyorsa müsaa'e e'ile*ilir gerilmeler, %ormal 'üe%li kom*i%eo%lara gHrehesapla%mı müsaa'e e'ile*ilir gerilmelere gHre ?E= ora%ı%'a *üyüülürler. (AS/A>.2.).



55/175



56/175

Bölüm IV

AISC7LR)+8/@e Gre Bo!"l#$#KoF"rol

B! *Hlüm k!lla%ı#ı ASC;@/


57/175

A W Iesi ala%ı, i%ç2

Ae W ari% kesiler içi% ekili kesi ala%ı, i%ç2

Ag W Brü kesi ala%ı, i%ç2

A22, A== W I!eli e ayıF yH%ler'eki kayma ala%ları, i%ç2

A9 W '9 E8H'e ye ei ola% kayma ala%ı i%ç2

B1 W a%al Helemeye yol açmaya% mome%ler içi% mome% arırma çarpa%ıB2 W a%al Helemeye yol aça% mome%ler içi% mome% arırma çarpa%ıC * W $+ilme kasayısıCm W 4ome% kasayısıC9 W Garpılma sa*ii, i%ç

/ W Bor!ları% /ı Gapı, i%ç$ W $lasisie mo'ülü, ksi#r W Iriik *ası%ç gerilmesi, ksir W Balıkaki *ası%ç gerilme Falası, ksi, ha''e kesiler içi% 10.0 ksi e

kay%aklı kesiler içi% 1.> ksi ka*!l e'ilir.

y W 4aleme%i% akma gerilmesi, ksi8 W Iayma mo'ülü, ksi22 W ayıF yH%'eki aale mome%i, i%ç? == W I!eli yH%'eki aale mome%i, i%ç? W Iesi içi% *!r!lma sa*ii, i%ç? I W $kili *oy çarpa%ıI ==, I 22 W I!eli e ayıF yH%ler'eki ekili *oy I çarpa%ları@ * W $lema%ı% ya%al mes%ele%memi *oy!, i%ç@ p W Tüm plasik kapasie içi% sı%ırlayı#ı ya%al mes%ele%memi *oy, i%ç@r W $lasik olmaya% ya%al *!r!lmalı *!rk!lma içi% sı%ırlayı#ı ya%al

mes%ele%memi *oy, i%ç4#r W $lasik *!rk!lma mome%i, kip;i%ç4l W a%al Helemeye yol aça% çarpa%larla arırılmı mome%ler, kip;i%ç4% W a%al Helemeye yol açmaya% çarpa%larla arırılmı mome%ler, kip;i%ç4%==, 4%22 W I!eli e ayıF yH%ler'eki %omi%al e+ilme 'aya%ımı, kip;i%ç4o* W IHe*e% kesiler içi% a%al;*!r!lma mome%i, kip;i%ç4r==, 4r22 W I!eli e ayıF yH%ler'eki sı%ırlayı#ı *!rk!lma mome%leri, kip;i%ç4! W $lema%'aki çarpa%larla arırılmı mome%, kip;i%ç4!==, 4!22 W $lema%'aki çarpa%larla arırılmı k!eli e ayıF yH%ler'eki

mome%ler, kip;i%ç5e W $!ler *!rk!lma yükü, kip

5% W omi%al ekse%el yük 'aya%ımı, kip5! W $lema%'aki çarpa%larla arırılmı ekse%el k!e, kip5y W Ag y, kipX W ari% kesiler içi% aalma çarpa%ı, W Xa Xs Xa W 5ekleirilmi %ari% kesiler içi% aalma çarpa%ıXs W 5ekleirilmemi %ari% kesiler içi% aalma çarpa%ı

Tab"+ I#/4 AISC+,L@D Semlle!i

ETABS Çelik Çerçeve Bo!"l#$# K%l#v!! S#'#( ?<© COMPUE!S " E#$%#EE!%#$ el& ''() *('* +,**+ ---./om01en2ineerin2./om


58/175

S W 4!kaeme 4ome%i, i%ç= S==, S22 W I!eli e ayıF yH%ler'eki kesi mo'ülleri, i%ç=

SeFF,==, SeFF,22 Wari% kesiler içi% k!eli e ayıF yH%ler'eki ekili kesi mo'ülleri, i%ç=

S# W IHe*e% kesiler'e *ası%ç içi% kesi mo'ülleri, i%ç=

M%22, M%== W omi%al k!eli e ayıF yH%ler'eki kayma 'aya%ımları, kipM!22, M!== W Garpa%larla arırılmı k!eli e ayıF yH%ler'eki kayma yükleri, kip W 5lasik mo'ül, i%ç= ==, 22 W I!eli e ayıF yH%ler'eki plasik mo'üller, i%ç=

* W Iesieki lehaları% %omi%al *oy!!, i%çIHe*e%leri% *üyük aya+ı%ı% *oy!!ha''e k!! kesiler içi% *F ;=9 K kay%aklı k!! kesiler içi% *F ;29

*e W $kili *alık ge%ili+i, i%ç *F W Balık ge%ili+i, i%ç' W $lema%ı% 'eri%li+i, i%ç

'e W $kili gH'e 'eri%li+i, i%çh# W Balıklar arası%'aki %e mesaFe eksi y!arlak 'olg! kısımlar, i%çha''e kesiler içi% ';2k, e kay%aklı kesiler içi% ';2F ka*!l e'ilir.

k W Balı+ı% 'ı yüü%'e% *alı+ı% gH'e !#!%a ola% mesaFe, i%çk # W Iesileri sı%ıFla%'ırmak içi% k!lla%ıla% paramere

9EhE?, 7=.0k =>.0 # ≤≤

l==, l22 W I!eli e ayıF yH%ler'eki mes%ele%memi elema% *oyları, i%çr W Aale yarıçapı, i%ç,

r ==, r 22 W I!eli e ayıF yH%ler'eki aale yarıçapları, i%ç W Ialı%lık, i%çF W Balık kalı%lı+ı, i%ç9 W 8H'e kalı%lı+ı, i%çβ9 W IHe*e%ler içi% Hel kesi Helli+i, i%çλ W ari%lik parameresi,λ#, λe W Iolo% %ari%lik parameresi,λ p W Iompak elema%lar içi% sı%ırlayı#ı %ari%lik parameresi,λr W Iompak;olmaya% elema%lar içi% sı%ırlayı#ı %ari%lik parameresi,

λs W Sismik elema%lar içi% sı%ırlayı#ı %ari%lik parameresi,λ%ari% W ari% elema%lar içi% sı%ırlayı#ı %ari%lik parameresi,ϕ * W $+ilme içi% karı koyma çarpa%ı, 0.<ϕ# W Bası%ç içi% karı koyma çarpa%ı, 0.:>ϕ W Gekme içi% karı koyma çarpa%ı, 0.<ϕ W Iayma içi% karı koyma çarpa%ı, 0.<

Tab"+ I#/4 AISC+,L@D Semlle!i (devam)

ETABS Çelik Çerçeve Bo!"l#$# K%l#v!! S#'#( ?;© COMPUE!S " E#$%#EE!%#$ el& ''() *('* +,**+ ---./om01en2ineerin2./om


59/175

BOYUTLAMA Y.K KOMBİNEZONLARI

Boy!lama yük kom*i%eo%ları, *elirile% yükleme '!r!mları%ı%, yapı%ı% kesihesapları%'a k!lla%ıla#ak çeili *irleirme ekilleri'ir. ASC;@/


60/175

KESİTLERİN SINI)LAN+IRILMASI

$kse%el *ası%ç e e+ilme içi% %omi%al 'aya%ımlar, kesii% kompak, kompak;olmaya%,%ari% eya aırı %ari% olarak sı%ıFla%'ırımı%a *a+lı'ır.

AISC-LRFD: Profil eksenleri tanımlama kuralları

2-2:Gövdeye paralel kesit ekseni,

Borularda daha uzun olan boyut,Tek köşebentlerin uzun olan kenarı veyaÇift köşebentlerin karşı karşıya elen kenarları!Bu, y-y ekseniyle aynıdır!

"-":2-2 eksenine dik olan eksendir! Bu, #-# eksenidir!

?ek*" I#/4.emet!i Kesit Değe!le!inin AISC+,L@D $%netmeliğine g%!e tanımı

ETABS Çelik Çerçeve Bo!"l#$# K%l#v!! S#'#( ?/© COMPUE!S " E#$%#EE!%#$ el& ''() *('* +,**+ ---./om01en2ineerin2./om


61/175

(es*t*nTanımı

(+ntr+"Ed*"en ran

(+mpakt (es*t

9

(+mpakt "maan(es*t

!

Nar*n (es*t

na!in

I/kes*t"er

f 0 "t f (&a''e)

yE>≤ Sı%ır ok f 0 "t f

(Iay%aklı)yE>≤ Sı%ır ok

-c 0 t 1

(utukes*t"er

0 t f yE1


62/175

(es*t*n Tanımı Cen*'"*k 3 (a"ın"ık ranı

(+mpakt "maanD0&>n Yaı"ı Basınç

DM@@ ≈ M;; ≈ :

!

I/kes*t"er

f 0 "t f (&a''e)

y E≤

f 0 "t f (Iay%aklı)

y E≤

-c 0 t 1 y E2>=≤

(utu kes*t"er 0 t f

yE2=:≤

-c 0 t 1 y E2>=≤

2 kes*t"er 0 t f kesiler gi*i

-c 0 t 1 kesiler gi*i

T kes*t"erF F 2E * kesiler gi*i

9E' yE127≤

Tek k!'ebent E *yE7≤

Ç*t k!'ebentDarı"mı' E *

yE7≤

B+ru"ar E/ E==00≤ 0a*rese" d+"u

Çubuk ; Iompak Marsayılmıır

0!rtk!'e ; Iompak;olmaya% Marsayılmıır

Cene" ; Iompak;olmaya% Marsayılmıır

Tab"+ I#/; AISC + ,L@D $%netmeliğine g%!e (%zel du!umla!dai) esitle!in sınıflandı!ılmasında

Basın7 elemanla!ı i7in geni&li+alınlı !anla!ı sını!la!ı

ETABS Çelik Çerçeve Bo!"l#$# K%l#v!! S#'#( ??© COMPUE!S " E#$%#EE!%#$ el& ''() *('* +,**+ ---./om01en2ineerin2./om


63/175

$TABS her elema%ı, Ta*lo M;2 e Ta*lo M;= (@/ B>.1, A;81, Ta*lo A;1.1) egHre e ge%ilikEkalı%lık sı%ırlama ora%ları%ı 'ikkae alarak sı%ıFla%'ırır. B!a*lolar'aki gerekli kesi 'e+erleri%i% a%ımı Lekil M;1 e Ta*lo M;1 'e erilmiir.Ayrı#a, Ta*lo M;= 'a eril'i+i gi*i, sismik *Hlgeler'eki kompak kesileri% e *ası%ç

ala% kompak;olmaya% kesileri% ge%ilikEkalı%lık ora%ları%ı% sı%ırları içi% Hel arlarar'ır. ari% kesi arları sa+la%masa kesi (a&ı!ı na!in) olarak sı%ıFla%ır. Aşırı narin kes*t"er*n >er*"me k+ntr+"u ETABS pr+>ramının kapsamının dı'ındadır6

;kesi, k!! e 6;kesileri% gH'e %ari%li+i sı%ıFlaması%'a, hiç *ir ara *erkimelehası%ı% k!lla%ılma'ı+ı arsayılmıır (AS/ >, 81). GiF kHe*e%ler em%iyeliaraFa olmak üere *ir*iri%'e% ayrılmı Fare'ilmiir.

ETABS Çelik Çerçeve Bo!"l#$# K%l#v!! S#'#( ?4© COMPUE!S " E#$%#EE!%#$ el& ''() *('* +,**+ ---./om01en2ineerin2./om


64/175

ÇARPANLARLA ARTTIRILMI1 KUVVETLERİN*ESAPLANMASI

&er yük kom*i%eo%! içi% hesapla%a%, çarpa%larla arırılmı elema% yükleri 5!, 4!==,

4!22, M!= e M!2 sırasıyla çarpa%larla arırılmı ekse%el yük, k!eli yH%'eki mome%,ayıF yH%'eki mome%, k!eli yH%'eki kayma k!ei e ayıF yH%'eki kaymak!ei%e karı gelirler.

$lema%'a *ası%#a yolaça% yük kom*i%eo%ları içi% çarpa%larla arırılmı mome% 4!(karı gele% yH%ler'eki 4!== e 4!22) iki%#i 'ere#e ekileri hesa*a kamak üere

*üyüülür. &erha%gi *ir yH%'eki *üyüülmü mome% ! eilikle erilir

l2%1! 4B4B4 += (@/ C1;1, SA4)

B!ra'a

B1 W a%al Helemesi mome%ler içi% mome% arırma çarpa%ıB2 W a%al Helemeli mome%ler içi% mome% arırma çarpa%ı4% W a%al Helemeye yolaçmaya% çarpa%larla arırılmı mome%ler, e4l W a%al Helemeye yolaça% çarpa%larla arırılmı mome%ler.

4ome% arırma çarpa%ları karı gele% yH%lerle ilgili'irler. a%al Helemeye yolaçmaya% mome%ler içi% mome% arırma çarpa%ı B1 ! eilikle erilir

( ) 0.15E51

C

B e!

m

1 ≥−= (@/ C1;2, SA4;2)

B!ra'a 5e $!ler *!rk!lma yükü

λ=

π=λ

2

yy

e

y A5,ile

$

r

Il

e

C m## e C m"2 elema% *oy!%#aki mome% 'a+ılımı%ı emsil e'e% kasayılar'ır.

$+er elema% !!%l!+! ye%i'e% yaıl'ıysa C m W 1.0Gekme elema%ı ise C m W 1.06#! !!lma'ıysa C m W 1.0$%lemesi%e yük yoksa C m W 0. ] 0.? (' a 0' ) (@/ C1;=)$%lemesi%e yük ar e !#! a%kasre ise C m W 0.:>$%lemesi%e yük ar e !#! a%kasre 'e+ilse C m W 1.0



65/175

B!ra'a 4a E 4 * ora%ı elema% !ç mome%leri%i%, küçü+ü%ü% *üyü+ü%e ola% ora%ı'ır,çiF e+rilik içi% poiiF e ek e+rilik içi%se %egaiFir. $%i%e yüke mar! *ası%çelema%ları içi% Cm 1.0 ka*!l e'ilir. Gekme elema%ları%'a Cm 1.0 alı%ır. $%lemesi%e yük ala% *ası%ç elema%ları içi% e+er !çları%'a% *iri a%kasre 'e+ilse Cm 'e+eri 1.0 alı%ırKe+er her iki !#! 'a a%kasre 'e+ilse Cm 'e+eri 0.:> alı%ır. ' 'e+eri sıFırke% C m 'e+eri

1.0 alı%ır. $+er elema%ı% mes%ele%memi *oy! 'e+eri, l, programı% ke%'isi eyak!lla%ı#ı araFı%'a% ye%i'e% a%ımla%mı ise ya%i elma%ı% *oy! mes%ele%memi

*oy!%a ei 'e+ilse o ama% C m 'e+eri 1.0 alı%ır. I!lla%ı#ı ise'i+i her elema%ı% C m'e+eri%i 'e+iire*ilir. C m k!eli e ayıF yH%lere ai iki ayrı C m 'e+eri ka*!l e'er C m"" e C m##.

4ome% arırma çarpa%ı B1, poiiF *ir sayı olmalı'ır. B! %e'e%le 5!, 5e-'e% küçük olmalı'ır. $+er 5!, 5e-ye ei eya 5e-'e% *üyük *!l!%!rsa, *ir gHçme '!r!m!%!%ol!!+! iFa'e e'ilir.

$TABS *oy!lama programı 5;∆ ekileri%i içere% a%alii% yapıl'ı+ı%ı ka*!l e'er, *!yü'e% B2 heriki yH%'eki e+ilme içi% 1.0 alı%ır. 5;∆ a%alii%i% 1.2 Hlü yük (/@) arı0.> harekeli yük (@@) ekli%'eki çarpa%larla arırılmı yük seiyesi%'e yapıl'ı+ıFare'ilir. (@/ C2.2). [hie e &aNNarJa *akı%ı. (1


66/175

NOMİNAL +AYANIMLARIN *ESAPLANMASI

Iompak, kompak;olmaya% e %ari% kesiler içi% *ası%ç, çekme, e+ilme e kayma%omi%al 'aya%ımları aa+ı'aki al *Hlümlere gHre hesapla%ır. $%kesiler ile ilgili *üü%ekiller içi% %omi%al 'aya%ımlar o%ları% e+ilme asal ekse%leri *a alı%arak hesapla%ır./ik'Hrge%, , k!!, 6, 'aire, *or!, T e çiF kHe*e%li kesiler içi% asal ekse%ler geomerik ekse%lerle çakıır. IHe*e% kesiler içi% asal ekse%ler hesapla%ır e *üü%hesaplamalar o%a gHre yapılır.

Tek kHe*e% kesiler içi% kayma gerilmesi, geomerik ekse%ler 'o+r!l!s!%'ahesapla%ır. /i+er üm kesiler içi% kayma gerilmesi, kesileri% geomerik e asalekse%leri 'o+r!l!s!%'a hesapla%ır.

/aya%ım aalma çarpa%ı, ϕ, aa+ı'akiler gi*i alı%ır. (@/ A>.=)

ϕ W Gekme içi% karı koyma çarpa%ı, 0.< (@/ /1, &1, SA42,)ϕ# W Bası%ç içi% karı koyma çarpa%ı, 0.:> (@/ $2, $=, &1)ϕ# W IHe*e%ler'e *ası%ç içi% karı koyma çarpa%ı, 0.)ϕ W Iayma içi% karı koyma çarpa%ı, 0.< (@/ 2, A;=, A;8=, SA4=)

Kullanıcı2 OEleman Byutlama .i!i& Bilgile!ini $eniden TanımlamaO da i! veya da-a fazla eleman i7in nminal dayanımla! eli!le!se2 u değe!le! a&ağıdai alt %l*mle!de

tanımlandığı gii2 u elemanla! i7in yua!ıda eli!tilen -esa9lanmı& değe!le! ye!ine yazılacatı!5 Beli!lenen nminal dayanımla! eğilme asal esenle!ine g%!e-esa9lanmalıdı!5

B#%Fç K#H#i"ei

omi%al *ası%ç 'aya%ımı e+ilmeli *!rk!lma, *!r!lmalı *!rk!lma e e+ilmeli; *!r!lmalı *!rk!lma'a% el'e e'ile% mi%im!m 'e+er'ir. B! 'aya%ımlar aa+ı'aki al *Hlümlere gHre *elirle%ir.

Bası%#a mar! elema%lar içi%, e+er IlEr 'e+eri 200-'e% *üyükse, *! ekiye ai *ir mesaN erilir. (@/ B7, SA4?). Tek kHe*e%ler içi%, mi%im!m aale yarıçapı, ! z 2

Kl 0! %i% hesa*ı%'a ! "" e ! ## ü% yeri%e k!lla%ılır.

Eil$eli B!rk!l$#

omi%al ekse%el *ası%ç 'aya%ımı 5%, %ari%lik ora%ı IlEr e o%!% kriik 'e+eri λ# ye *a+lı'ır. B!ra'a



67/175

=22

2222

==

====

r

lI ,

r

lI ma

r

Il, e

$

r Il y

# π=λ 'ir. (@/ $2;?, SA4?)

Tek kHe*e%ler içi%r

Il %i% hesapla%ması%'a mi%im!m aale yarıçapı, r , r 22 e r ==-ü%

yeri%e k!lla%ılır.

Iompak e kompak;olmaya% kesiler içi% %omi%al ekse%el *ası%ç 'aya%ımı 'e+eri,5%, e+ilmeli *!rk!lma içi% ! ekil'e *!l!%!rK

#r g% A5 = , (@/ $2;1)

B!ra'a

>.1≤λ içi%,

( ) y #r B>:.0 2 # λ = , e (@/ $2;2)

içi%, y2#

#r :77.0

λ= (@/ $2;=)

ari% kesiler içi% 5%, e+ilmeli *!rk!lma içi% ! ekil'e *!l!%!rK

#r g% A5 = , (@/ A;B=', SA4?)

*!ra'a,

>.1X# ≤λ içi% ( yX#r >:.0X2#λ= , e (@/ A;B>;1,SA4?;1)

>.1X# 〉λ içi% y2#

#r :77.0

λ

= 'ir. (@/ A;B>;1,SA4?;2)

Büü% kompak e kompak;olmaya% kesiler içi% aalma çarpa%ı X, 1.0 alı%ır. ari%kesiler içi% X aa+ı'aki gi*i hesapla%ır

asXXX = , (@/ A;B>;7, SA4?)

*!ra'a

Xs W Takiyesi %ari% elema%lar içi% aalma çarpa%ı (@/ A;B>;=a)



68/175

Xa W Takiyeli %ari% elema%lar içi% aalma çarpa%ı (@/ A;B>;=#)

ari% kesiler içi% Xs çarpa%ı Ta*lo M;? (@/ A;B>.=#) 'e a%ımla%'ı+ı gi*ihesapla%ır. ari% kesiler içi% Xa çarpa%ı ekili kesi ala%ı e üm kesi ala%ı%ı% ora%ı

olarak hesapla%ır. (@/ A;B>;=#)

g

ea

A

AX = (@/ A;B>;1?)

$kili e%kesi ala%ı aa+ı'aki ekili kalı%lı+a 'aya%arak hesapla%ır

( ) ∑ − − = *AA e g e

Berkiilmemi elema%lar içi% *e 'e+eri * ye ei alı%ır. Berkiilmi elema%lar içi% Ta*loM;> (@/ A;B>.=*) 'e eril'i+i gi*i * ye ei eya 'aha küçük olarak alı%ır. , k!!kesi e 6 kesiler'eki gH'eler'e, y!karı'aki 'e%klem'e he, *e olarak e h ise * olarakk!lla%ılmıır.

ETABS Çelik Çerçeve Bo!"l#$# K%l#v!! S#'#( 4;© COMPUE!S " E#$%#EE!%#$ el& ''() *('* +,**+ ---./om01en2ineerin2./om


69/175

(es*tT*p*

Berk*t*"mem*' Nar*n E"eman"ar *ç*n A&a"tma Çarpanı(Qs ) İ">*"* E'*t"*k

I/ (es*t(&a''e)

@/ A;B>;>,@/ A;B>;

(Iay%aklı)

@/ A;B>;7,@/ A;B>;:

(utu s W 1 @/ A;B>;='

2/ (es*t;Iesiler'eki f 0"t f yeri%e f 0t f

@/ A;B>;>,@/ A;B>;,@/ A;B>;7,@/ A;B>;:

T/ (es*tBalıklar, ; Iesiler'e ol'!+! gi*i. 8H'e içi% @/ A;B>;>,

@/ A;B>;,@/ A;B>;7,@/ A;B>;:,@/ A;B>;;10Ç*t

(!'ebentDArı"mı'

@/ A;B>;=,@/ A;B>;?

Tek (!'ebent @/ SA4?;=

B+ru s W 1 @/ A;B>;='

Yu)ar"ak Çubuk

s W 1 @/ A;B>;='

0!rtk!'e s W 1 @/ A;B>;='

Cene" s W 1 @/ A;B>;='

Tab"+ I#/8 Be!itilmemi& Fa!in Elemanla! i7in Azaltma Ga!9anı2 s



70/175


71/175

8e%ilik;kalı%lık ora%ı λr 'e% 'aha a ola% elema%lar çiF kHe*e% e T ekilli *ası%çelema%ları%ı% e+ilmeli;*!r!lmalı *!rk!lmaları içi% 5% ! iFa'eyle erilirK

#rFg% A5 = , (@/ $=;1)

B!ra'a,

( )

+−−

+=

2

#r2#r

#r2#r #r2#r #rF

&?11

&2

, *!ra'a

20

#rAr

8 = ,

+−= 2

0

2

0

2

0

r y1& ,

! 4 H Iayma merkei%'eki polar aale yarçapı,

P4 2 y4 H A+ırlık merkei%e gHre kayma merkei%i% koor'i%aları'ır, çiFkHe*e%li e T ekilli elema%lar (y;ekse%i%e gHre simerik) içi% 0 W 0'ır.

@ c!" H $

r

Il y

22

# π=λ içi% ayıF simeri ekse%i eraFı%'aki e+ilmeli *!rk!lma

içi% @/ $2;1 'e%klemi%e gHre hesapla%ır.

B!r!l$#l% ve Eil$eli7B!r!l$#l% B!rk!l$#

B!r!lmalı e e+ilmeli;*!r!lmalı *!rk!lma%ı% limi '!r!mları ile *elirle%e% *ir *ası%çelema%ı%ı% 'aya%ımı, 5% aa+ı'aki gi*i *elirle%ir.

#r g% A5 = , (@/ A;$=;1)

*!ra'a

>.1Xe ≤λ içi% ( yX#r >:.0X2eλ= (@/ A;$=;2)

>.1e 〉λ içi% y2e

#r :77.0

λ

= (@/ A;$=;=)

!karı'aki eilike, %ari%lik parameresi λe



72/175

e

y

e

=λ , (@/ A;$=;?)

olarak hesapla%ır. B!ra'a e aa+ı'aki gi*i hesapla%ır

/ik'Hrge%, , k!! e *or! kesiler içi%

==222

92

e

18

)lI (

$C

+

+

π= , (@/ A;$=;>)

T;kesiler e çiF kHe*e%ler içi%

( )

+

−−

+=2

e22e

e22ee22ee

&?11

&2

(@/ A;$=;)

6;kesiler içi%

( )

+ − −

+ =

2 e == e

e == e e == e e

&?11

&2

(@/ A;$=;)

$i koll! ek kHe*e% kesiler içi%

( )

+ − −

+ =

2 e == e

e == e e == e e

&?11&2

(@/ A;$=;)

arklı koll! ek kHe*e% kesiler içi%, e aa+ı'aki kü*ik 'e%klemi%i% (@/ A;$=;7) mi%im!m gerçel kHkü olarak hesapla%ır

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 0r

y

r

2

0

0==ee

2e

2

0

022ee

2eee22ee==ee =

−−

−−−−− ,

B!ra'a,

0, y0 a+ırlık merkei%e gHre kayma merkei%i% koor'i%aları'ır, çiF kHe*e% e Tkesili elema%lar (y;ekse%i%e gHre simerik) içi% 0 W 0 'ır.

g

==2220

200

A

yr

+++= kayma merkei%'eki polar aale yarıçapı,

+−= 2

0

2

0

2

0

r y1& , (@/ A;$=;


73/175


74/175

Eil$eDe No$iF#l +##F%$

omi%al e+ilme 'aya%ımı aa+ı'aki krierlere *a+lı'ır Iesii% geomerik ekli, e+ilmeekse%leri, kesii% kompaklı+ı e ya%al;*!r!lmalı *!rk!lma içi% %eri%lik parameresi.$%kesiler ile ilgili *üü% ekiller içi% %omi%al 'aya%ımlar o%ları% e+ilme asal ekse%leri

*a alı%arak hesapla%ır. /ik'Hrge%, , k!!, 6, 'aire, *or!, T e çiF kHe*e%li kesiler içi% asal ekse%ler geomerik ekse%lerle çakıır. Tek kHe*e% kesiler içi% asal ekse%ler hesapla%ır e *üü% hesaplamalar o%a gHre yapılır. omi%al e+ilme 'aya%ımı,aa+ı'akiler gi*i akma%ı%, e%i%e;*!r!lmalı *!rk!lma%ı%, *alık ya%al *!rk!lması%ı% egH'e *!r!ması%ı% sı%ır '!r!mları%a gHre el'e e'ile% 'e+erleri% mi%im!m!'!r.

Ak$#

Akma sı%ır '!r!m! ile *elirle%e%, kirileri% e+ilmeye gHre *oy!la%'ırma 'aya%ımı,

y y p S>.14 ≤ = (@/ 1;1)

EFiFe7B!r!l$#l% B!rk!l$#

Çift Simetri Eksenli Kesitler ve U-kesitler

I!eli ekse% eraFı%'a e+ile% , 6, k!! e 'ik'Hrge% kesili elema%lar içi% mome%kapasiesi aa+ı'aki eilikle (@/ 1) erilir

p * @@ ≤ ise 4%== W 4 p==

r * p @@@ ≤< ise 4%== W == pr

p *

==r == p== p * 4@p@

@@)44(4C ≤

−

−−− ,

r * @@ > ise 4%== W == p==#r 44 ≤ (@/ 1,1;2,1;12)

B!ra'a,

4%== W I!eli ekse% eraFı%'aki %omi%al e+ilme 'aya%ımı,

4 p== W I!eli ekse% eraFı%'aki plasik mome%,

y==y== S>.1 ≤ , (@/ 1)

4r== W I!eli ekse% eraFı%'aki sı%ır *!rk!lma mome%i,

;kesiler e 6;kesiler içi% ==r y S)( − , (@/ 1;7)

e 'ik'Hrge% ç!*!klar e k!! kesiler içi% ==,eFF yS (@/ 1;11)

4#r== W Iriik elasik mome%,



75/175

;kesiler e 6;kesiler içi% 922

2

*

22

*

* C@

$8$

@

C

π+

π (@/ 1;1=)

I!!lar e 'ik'Hrge% ç!*!klar içi%22 *

*

r E@

AC>7000(@/ 1;1?)

@ * W $%i%e !!l! olmaya% *oy, l22,

@ p W Tüm plasik kapasie içi% sı%ırlayı#ı e%i%e !!l! olmaya% *oy,

;kesiler e 6;kesiler içi%y

22

r =00 (@/ 1;?)

I!!lar e 'ik'Hrge% ç!*!klar içi% A4

r =7>0

== p

22(@/ 1;>)

@r W $lasik olmaya% ya%al;*!r!lmalı *!rk!lma içi% sı%ırlayı#ı ya%al !!l! olmaya% *oy,

;kesiler e 6;kesiler içi%, (@/ 1;)

[ ] { } 1E2 1E2 2 r y 2 r y

1 22 )(U11

Ur− + +

−

I!!lar e 'ik'Hrge% ç!*!klar içi%==r

22

4

Ar >7000(@/ 1;10)

2

$8A

SU

==

1

π= (@/ 1;:)

2

==

22

9

2 8

S

C

?U

= (@/ 1;.2

4>.12C

+++= , (@/ 1;=)

4ma, 4A, 4B e 4C elema%'a sırasıyla maksim!m mome%i%, açıklı+ı% 1E?-ü%'eki,açıklı+ı% orası%'aki e açıklı+ı% =E?-ü%'eki k!eli ekse% eraFı%'aki mome%leri%m!lak 'e+erleri'ir. C * ko%sollar içi% 1.0 olarak alı%ır. A%#ak program elema%ı% ko%solol!p olma'ı+ı%ı a%layamaya*ilir. (u""anı


76/175

ayıF ekse% eraFı%'a e+ile% , 6, k!! e 'ik'Hrge% kesili elema%lar içi% mome%kapasiesi aa+ı'aki eilikle erilir

y22y2222 p22% S>.144 ≤== (@/ 1)

&erha%gi *ir ekse% eraFı%'a e+ile% *or!lar e 'airesel ç!*!klar içi%,

yy p% S>.144 ≤== (@/ 1)

T-kesitler ve Çift Kşe!entler

T;kesiler e GiF kHe*e%ler içi% k!eli ekse% eraFı%'a %omi%al e+ilme 'aya%ımıaa+ı'aki gi*i erilirK

[ ] 2 22 == % B1B

@

8$4 + + π = (@/ 1;1>)

B!ra'a,

Gekme *alı+ı%'a poiiF mome% içi%, ==y==% S>.14 ≤ içi% (@/ 1;2#)

Bası%ç *alı+ı%'a %egaiF mome% içi%, ==y==% S4 ≤ içi% (@/ 1;2#)

@

'=.2B 22

*

= (@/ 1;1)

B içi% poiiF iarei T;kesii%i% *alı+ı%'a eya çiF kHe*e%i% 'ıa açıla% kolları%'açekme ol'!+! ama% (poiiF mome%ler) k!lla%ılır e %egaiF iare *alıka *ası%çiçi% (%egaiF mome%ler) k!lla%ılır.

T;kesiler e çiF kHe*e%ler içi% ayıF ekse% eraFı%'aki %omi%al e+ilme 'aya%ımı%ı%,

y2222% S4 =

ol'!+! ka*!l e'ilir.



77/175

Tek Kşe!entler

Tek kHe*e%ler içi% %omi%al 'aya%ımlar o%ları% e+ilme asal ekse%leri *a alı%arak hesapla%ır. Tek kHe*e%ler içi% k!eli ekse% eraFı%'aki %omi%al e+ilme 'aya%ımı

ya%al *!r!lmalı *!rk!lma%ı% sı%ır '!r!m! içi% aa+ı'akiler (@/ SA4 >.1.=) gi*ierilir

k!eli , y o* 44 ≤

ise, 4%, k!eli Wk!eli , y o*

I!e. y

o* 42>.144

417.0 ise, 4%, k!eli W

k!eli , y I!e. , y o*

I!e

, y 42>.14

4

4:=.0>:.1 ≤

−

B!ra'a,

4y, k!eli W I!eli asal ekse% eraFı%'aki e+ilme'e kHe*e%i% heriki kol!%!%!#!%'aki e kHesi%'eki akma%ı% ol!rl!+!%! gHsere% akma mome%i,

4o* W Aa+ı'a hesapla%'ı+ı gi*i elasik ya%al *!r!lma mome%i,

$i;koll! kHe*e%ler içi% elasik ya%al *!r!lma mome%i, 4o*,

l$*?.0C4

22

*o* = , (@/ SA4>;>)

olarak alı%ır e ei;koll! olmaya% kHe*e%ler içi% 4o*,

β + + β = 2 mi%

2 2

ayıF o* )rEl(0>2.0

l

$C;)

olarak hesapla%ır, *!ra'a,

),l,lma(l

),,mi%(

==22

F 9

==

ayıF W ayıF asal ekse% eraFı%'aki aale mome%i,r mi% W ayıF asal ekse% eraFı%'aki aale yarıçapı,

0A

22

==

9 2'A)9(

1−

+=β ∫ (@/ SA4 >.=.2)

W I!eli asal ekse% *oy!%#a koor'i%a,

9 W ayıF asal ekse% *oy!%#a koor'i%a, e



78/175

0 W A+ırlık merkei%e gHre k!eli asal ekse% *oy!%#a kayma merkei%i%koor'i%aı,

β9, $i koll! olmaya% kHe*e%ler içi% Hel *ir kesi Helli+i ol!p, *ası%ça kısakol içi% poiiF, *ası%ça !!% kol içi% %egaiF e ei koll! kHe*e%ler içi%sıFır'ır. (@/ SA4 >.=.2). A%#ak $TABS programı%'a ko%seraiF

*oy!la%'ırma içi% *! kasayı ei koll! olmaya% kHe*e%ler içi% 'aima%egaiF alı%ır.

Cene" (es*t"er

8e%el kesiler içi% k!eli e ayıF ekse%ler eraFı%'aki %omi%al e+ilme'aya%ımları%ı%

4% W S y

ol'!+! ka*!l e'ilir.

B#,l%kl#r%F Y#F#l B!rk!l$#%

Balıkları% ya%al *!rk!lma sı%ır '!r!m! içi% kompak;olmaya% e %ari% kirileri%e+ilmeli *oy!la%'ırma 'aya%ımı, 4%,aa+ı'akiler gi*i (@/ A;1;=) hesapla%ır

I!eli ekse% eraFı%'aki e+ilme içi%K

λ ≤ λ 9 ise 4n## W 4 9##

λ 9 ≤ λ d λ! ise 4n## W

λ−λ

λ−λ−−

pr

p

==r == p== p )44(4 , (A;1;=)

λ \ λ 9, ise 4n## W == p==#r 44 ≤ ,

e ayıF ekse% eraFı%'aki e+ilme içi%,

pλ≤λ , ise 4n"" W 4 9""

r p λ≤λλ , ise 4n"" W 22 p22#r 44 ≤ ,

B!ra'a,

4%== W I!eli ekse% eraFı%'aki hesapla%a% e+ilme 'aya%ımı,

4%22 W ayıF ekse% eraFı%'aki hesapla%a% e+ilme 'aya%ımı,4 p== W I!eli ekse% eraFı%'aki plasik mome%, y==y== S>.1 ≤ ,

ETABS Çelik Çerçeve Bo!"l#$# K%l#v!! S#'#( 5;© COMPUE!S " E#$%#EE!%#$ el& ''() *('* +,**+ ---./om01en2ineerin2./om


79/175

4 p22 W ayıF ekse% eraFı%'aki plasik mome%, y22y22 S>.1 ≤ ,4r== W I!eli ekse% eraFı%'a sı%ırlayı#ı *!rk!lma mome%i4r22 W ayıF ekse% eraFı%'a sı%ırlayı#ı *!rk!lma mome%i4#r== W I!eli ekse% eraFı%'aki *!rk!lma mome%i,4#r22 W ayıF ekse% eraFı%'aki *!rk!lma mome%i,λ W Io%rol e'e% %ari%lik parameresi,λ p W 4% W 4 p ola% e% *üyük λ 'e+eri,λr W B!rk!lma%ı% elasik olma'ı+ı e% *üyük λ 'e+eri'ir.

Balık ya%al *!rk!lması içi% λ, λ p, λr , 4 r==, 4r22, 4#r== e 4#r22 paramereleri Farklı ipkesiler içi% aa+ı'a erilir

"-Kesitler# U-Kesitler

F

F

2

*=λ , (;kesiler içi%) (@/ Ta*lo A;1.1)

F

F

*=λ , (6;kesiler içi%) (@/ Ta*lo A;1.1)

y

p

>=λ , (@/ Ta*lo A;1.1)

λr W r y 1?1

− , ha''e kesiler içi%,

λr W#r y k E)(

12

− , kay%aklı kesiler içi%, (@/ Ta*lo A;1.1)

==r y==r S)(4 −= (@/ Ta*lo A;1.1)

22y22r S4 = (@/ Ta*lo A;1.1)

4#r== W == 2 S

20000

λ ha''e kesiler içi%, (@/ Ta*lo A;1.1)

4#r== W == 2

# Sk2000

λ kay%aklı kesiler içi%,

4#r22 W 22 2 S

20000

λ ha''e kesiler içi%, (@/ Ta*lo A;1.1)

4#r22 W 22 2

# Sk2B000

λ kay%aklı kesiler içi%, (@/ Ta*lo A;1.1)

r W 10 ksi ha''e kesiler içi%,

r W1.> ksi kay%aklı kesiler içi%



80/175

Kutu Kesitler

λ WF

9F

= * −, ha''e kesiler içi%, (@/ Ta*lo A;1.1)

λ WF

9F

2 * −, kay%aklı kesiler içi%,

y

p

1.1, Ta*lo A;1.1)

λr Wy

2=:, ha''e kesiler içi%, (@/ B>.1, Ta*lo A;1.1)

==,eFF r y==r S)(4 −= (@/ Ta*lo A;1.1)

22 , eFF r y 22 r S)(4 − = (@/ Ta*lo A;1.1)

== , eFF == #r S4 = E S== (@/ Ta*lo A;1.1)

22,eFF y22#r S4 = (@/ Ta*lo A;1.1)

r W 10 ksi, ha''e kesiler içi%,

(@/ Ta*lo A;1)r W 1.> ksi, kay%aklı kesiler içi%,

SeFF,== W ari%li+e gHre k!eli ekse% eraFı%'aki ekili kesi mo'ülleri,SeFF,22 W ari%li+e gHre ayıF ekse% eraFı%'aki ekili kesi mo'ülleri,

T-Kesitler ve Çift Kşe!entler

$TABS programı%'a *! kesiler içi% yerel *!rk!lma 'üü%ülmemiir. $+er Hel

'iay%a gerek ol!rsa k!lla%ı#ı%ı% *!%! ayrı#a a%ali e'e#e+i Fare'ilir.

ETABS Çelik Çerçeve Bo!"l#$# K%l#v!! S#'#( 5/© COMPUE!S " E#$%#EE!%#$ el& ''() *('* +,**+ ---./om01en2ineerin2./om


81/175

Tek Kşe!entler

Tek kHe*e%ler içi% hesapla%a% 'aya%ımlar o%ları% e+ilme asal ekse%leri esas alı%arak hesapla%ır. Tek kHe*e%ler içi% k!eli e ayıF ekse%ler eraFı%'aki hesapla%a%

e+ilme 'aya%ımları *alık ya%al *!rk!lma sı%ır '!r!m! içi% aa+ı'akiler (@/ SA4>.1.1) gi*i erilir.

ise,

$

??B.0

*

ise,

$??B.0

*

$=:2.0

ise,

$=:2.0

*

y

yy

y

>

≤<

≤4n W

# y

y

# y

# y

, S X

1

$ =:2 . 0

E * ? . 1 S

, S 2> . 1

− − 4n W

4n W

B!ra'a,

S# W Bir kol!% !#!%'a *ası%ç olması hali%'e kesi mo'ülleri,

W Tahkik e'ile% kol!% kalı%lı+ı,

l W Tahkik e'ile% kol!% !!%l!+!, e

X W erel *!rk!lma içi% %ari%lik aalma çarpa%ı,

Tek kHe*e%ler içi% *alık ya%al *!rk!lma sı%ır '!r!m!%'a e+ilme 'aya%ımları%ı%hesa*ı%'a, kapasieler heriki !#!%'a *ası%ça ola*ile#e+i gHH%ü%'e !!larak herikiasal ekse% içi%'e hesapla%ır. 4i%im!m kapasieler hesapla%ır.

$%ru Kesitler

,

/

=λ (@/ Ta*lo A;1.1)

y p

0702= λ , (@/ Ta*lo A;1.1)

,

70<44 22 #r == #r

= = (@/ Ta*lo A;1.1)



82/175

&airesel# &ikdrt'en ve enel Kesitler

/airesel kaı kesiler, 'ik'Hrge% plaklar içi% yerel *!rk!lma a%alii gerekli 'e+il'ir.(@/ Ta*lo A;1.1). $TABS programı%'a 'airesel, 'ik'Hrge% e ge%el kesiler içi%yerel *!rk!lma a%alii 'üü%ülmemiir. $+er Hel 'iay%a gerek ol!rsa k!lla%ı#ı%ı%

*!%! ayrı#a a%ali e'e#e+i Fare'ilir.

GvDe Bl3eel B!r!,$#%

$TABS programı%'a e+ilmeye gHre *oy!la%'ırma 'aya%ımları yal%ı#a k!eli ekse%eraFı%'aki e+ilme içi% 'ikkae alı%ır. (@/ Ta*lo A;1.1).

"-Kesitler# U-Kesitler ve Kutular

8H'e *!r!ması%ı% sı%ır '!r!m! içi% kompak;olmaya% e %ari% kirileri% k!eliekse% eraFı%'aki e+ilmeleri%'e, e+ilmeye gHre *oy!la%'ırma 'aya%ımı, 4%, aa+ı'akigi*i (@/ A;1;1, A;1;=, A;82;2) hesapla%ır

ise,

ise,

ise,

r

r p

p

λ>λ

λ≤λ.1 ≤ ,

4r== W I!eli ekse% eraFı%'aki sı%ırlayı#ı *!rk!lma mome%i, ,S

ETABS STEEL DESIGN-DOC.doc

Documents

Transcript of ETABS STEEL DESIGN-DOC.doc