Empresa Chiki Mei 2012

download Empresa Chiki Mei 2012

of 20

Transcript of Empresa Chiki Mei 2012

  • 7/31/2019 Empresa Chiki Mei 2012

    1/20

    10/11Konkist mundu

    paso pa paso

    Strategia pa

    inovashon

    3/4Eksportashon ta

    fortifik ekonomia

    www.empresachiki.com

    Brazil ta bai

    kai pa Krsou

    20

    5/6

    14/15

    Estmulo pa

    hbennan

    GRATISMei 2012

    pgina

    pgina

    pgina

    pgina

    pgina

    pgina 18pgina 18

    pgina 9pgina 9

    Stimul hbennan

    pa Empowerment

    Stimul hbennan

    pa Empowerment

    Un publikashon mensual

    di Kmara di Komrsio

    Un publikashon mensual

    di Kmara di Komrsio

    Eksportashonpa yuda ekonomia

    Bira fuerte den

    negosiashon

    Bira fuerte den

    negosiashon

    2-15

    pginanan

  • 7/31/2019 Empresa Chiki Mei 2012

    2/20

    Krsou tin un merkado relativamente chikitu pa por ta interesante pa kualke fbrika f empresa namayoria pais na mundu. Sinembargo, nos mester por mustra nan kiko nos balor agreg ta pa vianos nan por alkans merkadonan muchu mas grandi ku nan lo no yega mes fsil sino tabata kuintervenshon di nos isla. Nos no tin nodi gaa otro. Nos ekonomia mester di impulso nobo pa porsirbi e komunidat mih. Pa trese un ekilibrio den nos balansa di pago i presupuesto di gobirnu,por tuma medida na esun banda pa baha gastu (ekonomis) f na e otro banda pa subi entrada,esta hasi mas negoshi ku eksterior i atra invershonista di af loke ta gener mas divisa. Esaki

    ta parse fsil, pero si tabata asina, pakiko anto tantu nashon rnt mundu ta den e mesun batayaku nos?

    Hustamente pasobra nos ta bastante chikitu, e mundu aya f ta asina mas grandi ku nos. Tgta di nan nos mester buska moda di biba, pasobra nos ku nos por yega te na sierto nivel te orae situashon lokal ta satur. Pa nos e mundu grandi paf mester sirbi nos mih. Pa esei nosmester krea e kondishonnan adeku pa por atra interes pa nos isla. Un sistema konfiabel digobernashon i poltika, un sistema di korte ku ta krea konfiansa i siguransa, trankilidat sosial, uninfrastruktura adeku i moderno pa respald komrsio internashonal, un klima di invershon kuno ta spanta invershonista i empresario, un bon sistema di edukashon ku ta produs hben na enivel dese, organisashonnan profeshonal ku por ofres sosten, un aparato gubernamental ku tafasilit desaroyo, etc. Asina por menshon un lista muchu mas largu di kondishonnan ku por tadeterminante pa e empresario i invershonista straero disid pa e konsider hinka plaka den unekonomia manera di nos.

    Ku e datonan aki den fondo, mester wak e posishon di Krsou kada be dinobo den un mundudinmiko ku ta kambia konstantemente. Loke por ta atraktivo awe, por ta un estorbo mayan. PeroKrsou tin hopi punto na su fabor pa por ta atraktivo pa invershonista di eksterior. Importante ta painform i sigui inform e potensial interesadonan di e oportunidatnan ku nos isla por brinda nan.Hopi di nan, f nan gobirnu pa kis motibu, no por drenta den tur merkado na mundu. Krsoua base di su afiliashon ku Union Europeo, por ehmpel, por brinda un balor agreg muchu masgrandi ku hopi di nan ta realis. E isla aki por sirbi komo brg pa nan subi merkadonan ku boudi kualke otro sirkunstansia tabata inalkansabel pa nan. Ta na nos sektor priv i sektor pbliko pa pone nos skouru bou di e empeonan konhunto pa promov e konosementu i ideanan akiden kualke plataforma internashonal ku ta parse mas adeku. Den e edishon aki nos lo para ketuna un di e eventonan mas grandi den nos hemisferio kaminda Krsou su aktornan a move kabapa algun aa i ku awor ta parse di ta bai duna resultado konkreto: Intermodal. Pero nos ta lagaotronan tambe tira un bista riba e diferente aspektonan ku mester tene na bista pa logra ksito

    den e kontaktonan ku eksterior pa krea partner komersial nobo pa tempu largu.

    Ku otro palabra: nos por ta chikitu, pero e mundu grandi aya f mester di nos pa por komunikku otro i pa hasi negoshi ku otro. Krsou su papel meimei di un seri di pais potensial giganteskota di ta na sirbishi di nan sektor komersial i industrial pa drenta den e merkadonan mas grandi namundu. Krsou mester perkur pa su infrastruktura ta optimal esei no ta tarea nikamente digobirnu, pero tambe di e partnernan den e sektor logstiko (haf, aeropuerto, zona liber, telekomu-nikashon, etc.) pa esaki ta kuadra ku loke a primint e partnernan den eksterior tantu esun ku tinprodukto i servisio di ofres na otro partinan di mundu, komo esun na e otro parti di mundu ku kerisib e produkto f servisio di leu aya. Asina so nos por demostr na e mundu grandi aya ku nostei pa yuda nan i ku nan mester di nos pa hasi negoshi ku otro di un forma responsabel i efisiente.

    22

    E mundu grandi mester di nos

    Empresa Chik

    ta un publikashon di

    Kmara di Komrsio i

    Industria di Krsou

    Su meta ta pa inform i

    eduk empresario chik

    pa e por sigui kontribu

    na desaroyo

    ekonmiko di Krsou.

    Redakshon:

    Un tim di Kmara di Komrsio

    huntu ku diferente kolaborador

    Aviso:

    Spotlite Productions

    Farley Lourens

    Telefon: 767-0907

    Telefon: 560-8284

    E-mail:

    [email protected]

    Kompaginashon i imprenta:

    Drukkerij Amigoe

    Kordinashon:

    Intermediate N.V.

    Telefon: 737-1070

    Tur derecho reserv

    Empresa Chik - Tambe riba

    Facebook!

  • 7/31/2019 Empresa Chiki Mei 2012

    3/20

    Den pasado Kmara diKomrsio a yega di bogatambe pa oument nospoblashon, esta hasi emerkado lokal mas grandipa asina krea mas aktivi-dat ekonmiko. Esei taforma e base pa krea tra-bou pa mas tantu hendeposibel, pa mas tantuempresa drei di un formasal, pa gener tambe

    mas entrada pa gobirnuku mester finansi otronesesidat importante

    manera un bon sistemadi edukashon i di skol, unsistema pagabel di salpbliko, un infrastruktura

    adeku, etc. Ora tin espa-sio pa sn lora por pensana krea mas bienestar.Ku un merkado poko masgrandi, esei lo por ta unyudansa, pero esei so nota sufisiente.Pa kolmo, awor ku e pais-nan mas importante kuKrsou ta hasi negoshikun ta den un krsisekonmiko serio, e mes-ter afekt nos ekonomiatambe. Ademas, nos mes-ter keda masha realstiko ni maske nos merkadolokal krese di 130 pa 160mil hende, e ta keda unmerkado marginal i relati-vamente chikitu.

    KonfiansaManera seor Jonck-heer a splika den su dis-

    kurso, Merka i Europata merkadonan grandiku ta konfrontando pro-blema ekonmiko serio.

    I si akaso a kere ku eproblemanan tabata bondomin, despues di kaida

    resien di gobirnu Hulan-des i mirando resultadodi elekshonnan resien na

    Fransia i Gresia, ta vis-lumbr ku por lo prontoEuropa no ta sali for di e

    malestar ekonmiko. Nantur ta rekonos ku mesterekonomis, pero tin atver-tensia di sobra pa no eko-nomis di mas i mata eko-nomia i merkado laboral,pasobra esei ta krea mastenshon i inkietut sosialden kualke sosiedat.Seor Jonckheer a reko-nos ku pa tradishonnos ekonomia ta hopilig na esun di Europa idi Merka manera ta ekaso ku mayoria ekono-mia na Amrika Latina i

    33

    Mensahe bon kla di presidente di Kmara di Komrsio:

    Eksportashon sigur por ponenos ekonomia riba pia atrobe

    Billy Jonckheer,presidente di KdK

    Industria moderno pa eksportashon

    E

    tema di eksportashon ku a skohe pa e edishon nobo aki di

    Empresa Chik riba su mes no ta nobo, pero e ta unu ku ta keda

    aktual. Esei a result un biaha mas ora na fin di yanari ltimo,presidente di Kmara di Komrsio seor Billy Jonckheer a present

    su mensahe di aa na e komunidat komersial di Krsou: Nos mester

    permit nos mes pa pensa, respir i aktua un ekonomia di konosementu

    i di eksportashon di servisio. Fihando su mensahe mas spesfiko na

    e representantenan di sektor priv i di sektor pbliko (gobirnu), el a

    agreg: Nos mester sinta huntu pa defin un vishon kla, un kompas,

    riba kon i ki dia nos ta bai haa ekonomia flores atrobe riba e pilnan

    aki den e aanan binidero.

    pgina 4 >>>>

  • 7/31/2019 Empresa Chiki Mei 2012

    4/20

    Asia tambe. Nos no mes-ter bandon e lasonantradishonal ku Merka iEuropa, pero nos mesterwak tambe na alternativa-nan na mundu. Pasobrae efektonan negativo ribae merkadonan Europeo iMerikano lo afekt nosden e merkado chikitu diKrsou tambe. Nos mesekonomia ya na 2011 noa bai bon ni maske kikogobernantenan por ponenos dilanti: aa pas eprodukto nashonal brutua krese ku apnas 0.25%,loke ta kasi igual na nada.I pa e aa aki te aindae perspektivanan no tamih. Pa kolmo, enkues-tanan bou di komer-siantenan a demostr kupor lo general nan no tinmasha konfiansa ku koslo drecha por lo prontotampoko. Konfiansa ta unelemento asina primordialden e espritu empresa-rial ku esaki tambe ta unaspekto ku mester tenedebidamente na mente.

    KompromisoFalta di konfiansa den

    ekonomia, den nos gober-nashon, den nos ense-ansa, den nos salubridat,etc. kombin ku un falta disentido pa mara huntu pabltu e desaroyo aki, denpasado a kondus kabana situashonnan kamindata hasi muchu tiki usodi fuentenan di produk-tividat. Sin import for diunda e falta di konfiansaaki a nase, nos komuni-dat mester por stns ku elidernan ta logra trese unkambio den pensamentu,aktuashon i kompromisodi tur esnan envolv. Nos

    mester por trese kambio isigui bai dilanti, segun epresidente di Kmara diKomrsio.

    OptimistaPa nos por skohe kuarumbo nos mester tumapa minimalis e efektonannegativa di af i kon paprobech optimalmente dioportunidatnan nobo kutin, nos mester sera kabes

    i mara

    mas huntu. Den su diskur-so kaminda tabatin vriosgobernante i represen-tante di e aparato guber-namental huntu, seor

    Jonckheer a boga mashpa dedik mas atenshonna krea e base slido paun ekonomia di konose-mentu i eksportashon diservisio sin laga nadadi e pilnan eksistentekai. Ku un pensamentuoptimista i lagando pesi-mismo na kas, esaki

    mester duna fruta. Kuun pensamentu inova-tivo, kreando e ekonomiadi konosementu i si noslogra eksport nos servi-

    sionan mas, nos mesterpor yega bastante leu. Sinos konbert e oportuni-datnan ku nos topa nakaminda ku ta kuadra kue vishon ku nos a stipulpa nos aktividatnan, esakilo fasilit e rumbo bk paun kresementu duradero,kreando alabes un base

    fiskal muchu mas amplioi fuerte, i asina aki nos tayega na e solushonnan kunos ta buska pa un eko-nomia di eskala chikitu.

    FaceBookKu nfasis el a bisa aser-ka ku e pilnan ekonmikonobo aki aserk lo reforse fundeshi di nos eko-nomia ku di mes ta kreaoportunidatnan noboatrobe pa hopi chns(=negoshi) nobo di abo,di mi, di nos, di henternos komunidat. Nos porlogra tur esei, i si bo pun-tra ami, hasta fsilmente:ta kestion di konvikshon iesfuerso komun. I mesterkita for di e pensamentuantiguo ku nos merkado

    ta muchu chik, fihandokonstantemente riba noslmitenan i no riba nosposibilidatnan. El a bai djeleu pa bisa ku ta di kon taun hende den eksteriormester a invent un fen-meno manera FaceBook un di nos hendenantambe por a hasi esei iasina e lo a yuda nosekonomia enormemente.Di mes manera por pensariba diferente otro tipo di

    negoshi ku por hasi fordi nos isla f atraves diKrsou, manera diferente

    tipo di servisio mdiko. Akiaya mester tuma medidadrstiko, pero no tin modadi hasi. Nos no por kedapeg den pasado i nosbista mester ta riba futuro pa nos mes, nos yunani nan yunan. Pa logra emetanan nobo, mas aten-shon i fondo pa nos ense-ansa ta un kondishonsin mas, pasobra esei tae pida di hrmnt masimportante pa stimulhbennan di ta kreativo iinovativo den un ekono-mia di konosementu i noseksportashon di servisio.Pa esei nos mester porpensa den dimenshon-nan ku ta surpas nosmes frontera i nos mesterpor pensa i aktua riba uneskala internashonal.

    DiversidatKrsou su forsa mayta su diversidat. Diversona hende, diversidat diekonomia, diversidat dene formanan kon anda kureto i den identifik opor-tunidatnan nobo, i hastadiverso den kon nos tapersib nos futuro. Ku

    rason e tambe ta mira2012 ku sierto prekupa-shon sigur pa loke ta sos-od den mundu, pasobrahopi di nos probleman-an ta a konsekuensia diloke ta pasa fuera di nosfrontera. Pero tg nos taoblig na nos mes, nosempleadonan, nos ehrsi-to di komersiante, grandii chik, i nos komunidatpa no kore pa e proble-manan, sino pa nos aten-d nan komo nos retonan.Eksito no ta final, frakasono ta fatal. Ta e kurashi ideterminashon ku ta sigui

    despues ta loke ta kontamas. Un esfuerso kon-tinuo di un komunidat ta eyabi pa saka e potensial.No ta sufisiente pa noshasi nos bst.

    Tin be nos mester hasisimplemente tur loke tanesesario. Ta ora pa nosmustra kurashi i perse-ver, asina el a finalissu mensahe di aa naBrakkeput Mei Mei.

  • 7/31/2019 Empresa Chiki Mei 2012

    5/20

  • 7/31/2019 Empresa Chiki Mei 2012

    6/20

    Ofisina pa Propiedat Intelektual ta informMei 2012

    Kambio den obranan di konstrukshon ta atmisibel?

    Obranan di konstrukshon manera por ehmpel un kas f unedifisio ta ser proteh pa derechi di outor segun artkulo 10insiso 1, bou di 8 di e lei di Derechi di Outor,

    Auteursverordening 1913, P.B. 1913, no. 3.

    E derechi di outor riba obranan di konstrukshon ta enser ku tae kread, esta e arkitekto tin e derechi pa publik i multiplik

    su obra. Si un persona ta dese pa publik i f multiplik unobra di konstrukshon, e lo mester pidi e arkitekto su

    outorisashon prom. Si e no hasi esaki e ta komet unviolashon riba e derechi di outor di e arkitekto. Ku e

    informashon aki na mente, laga nos analis e siguiente

    ehmpel.

    Arkitekto sr. C. a pinta un modl di un kas ku un dak mashspesial. Despues di temporadanan di waseru a bin result ku e

    dak spesial ta laga awa pasa i e doo di e kas, sin outorisashon

    di e arkitekto, a adapt e dak. Esaki ta posibel?

    Primeramente, segun artkulo 25 insiso 1, di e lei di Derechi diOutor, no ta permit pa trese kambio den obranan proteh pa

    derechi di outor. Pero e mesun artkulo 25, insiso 1 ta hasi uneksepshon ora ta trata di obranan di konstrukshon. E lei ta

    indik ku den obranan di konstrukshon s por hasi kambionan.Banda di esaki hurisprudensia, esta desishonnan di korte, ta

    indik ku si tin un nesesidat urgente, den e kaso aki e echo kuora awa kai e dak ta lk, lo ta irazonabel di parti di e arkitekto

    pa, si e lei tabata prmiti pa opon e kambio, pa e opon

    kambionan ku ta nesesario.

    Kambio den obranan di konstrukshon ta atmisibel pas e lei di

    Derechi di Outor den artkulo 25, insiso 1 ta bisa esei.

    edit pa: Ofisina pa Propiedat Intelektual Krsou

    pa registr bo marka

    pa proteh bo patnt

    pa proba ku ta B kreashon

    Berg Carmelweg 10

    Telefn: 465-7800

    Email:[email protected]: www.bip.an

    E faktor aki ta partiku-larmente importante namomentu ku bo ta enfren-t retonan grande i difi-kultatnan ku bo negoshi.Bo tin di kere den bo mes.Kerensia i pashon ta kon-dus na ksito.

    DeterminashonUn di e karakterstikanan

    di mas efektivo pa unempresario ta determi-nashon.Mas bo kere den bomes, mas kapas bo ta pasigui lucha pa ksito namomentu ku bo ta enfren-t opstkulo. Bo mester di

    determinashon pa asinapor surpas problemanan

    ku ta bini ku kada retonobo.

    KreatividatUn empresario efektivo tinun wowo skrpi pa detayei ta demostr un pensa-mentu kreativo, konek-

    tando ideanan di dife-rente tereno. E kustum-

    ber di buska informashonkontinuamente i kreati-vamente i krea ideanannobo ta un testimonio paksito.

    Prof. Dr. Ryan [email protected]

    66

    Ryan Peterson di universidat di Aruba

    Di empresario stratgiko painovashon i eksportashon di servisio

  • 7/31/2019 Empresa Chiki Mei 2012

    7/20

    Arthur Rosario ActionCOACH:

    Laga klientenan promov bo negoshi

    Arthur Rosaria ta dunatraining i guia na empresai empresarionan dirig ribae tipo di negoshi, nese-

    sidat i metanan di kadaempresario i su empresa.Hopi empresario ta trahamas ora ku nan ta dese,Arthur Rosario a bisa. Nosmeta ta pa yuda empre-sarionan di sektor chiki mediano gasta mnostempu trahando den nannegoshi i mas tempu tra-hando riba desaroyo posi-tivo di nan negoshi. Pues,traha mnos ora i ganamas sn. Nos ta yuda eempresario bolbe haa evishon ku e tabatin tempuel a inisi su negoshi.Huntu ku e empresarionos ta re-defen su sooi vishon. Huntu nos taaplik alabes strategia itktikanan pa hasi di enegoshi unu eksitoso i pae empresario haa sa-tisfakshon di su aktividat-nan empresarial i su bidapriv.

    Raving FanDurante su charla naMarshe pa Empresarioseor Rosario a enfokkon un empresario porkrea e loke nan ta yamana Ingles: raving fans.

    Pues, klientenan ku ta realfantiko di su negoshi.Nos ta traha riba e partikaminda ku ora klien-tenan kaba di atker servi-sio i/f produktonan di unempresa ku nan ta kedaasina satisfecho ku nanta bira fan di e negoshi.Un kliente semper ke sat-isfakshon pa e sn ku el ainvert den un servisio i/fprodukto. E enfoke mesterta ku e kliente haa masdi loke el a spera pasobrae ora ei e ta bira fan i tabai konta su konosnandi e satisfakshon ku el a

    eksperensi.

    EmoshonE pregunta ku ta surgimesora ta kon bo taduna e kliente mas kuel a spera. Tin diferenteforma pa hasi esei, seorRosaria a bisa .

    Un bon punto di salida tanaturalmente pa sa kikonesesidatnan di e klienteta. Ochenta porshento di

    kompra ku e un kliente tahasi ta di emoshon. Abo

    komo empresario mestersa kon bo ta toka e partiemoshonal ei di e klientedi forma positivo. Aftersales service den e partiaki i tambe inovashon porta di sumo importansia.Komo empresario bo mes-ter buska formanan pa sakon e kliente a eksperen-si e servisio i/f produktoku el a atker serka bo. Bopor sinta warda i tuma unaktitut di ku si algu no a

    bai na satisfakshon di ekliente lo bo tende, pero

    esei naturalmente no ta eaktitut rekomendabel. Bomester traha pro-aktivo,seor Rosaria a kontinubisando. E kliente mestersinti ku bo ta prekup pei ku no ta solamente tabende bo ke bende i ganasn.

    InovashonUn otro aspekto ku mes-ter tene kuenta kun taku e kliente ta keda spera

    kosnan nobo. Pues, abokomo empresario mester

    ta inovativo. Bo mesterkeda purba satisfas edemanda pa kosnan nobodi bo klientenan. ntesden nos merkado ta lokeempresarionan ofres taesei e klientenan tin naoferta. Awendia e deman-da a bira mas diversi-fik pasobra e.o. Internti otro media ta ofres ekliente hopi posibilidat pawak kiko ta ofres ribamerkado mundial. Ora

    nos ta papia di inovashonhopi biaha nos tin tenden-sia di pensa riba kosnantkniko, pero inovashon

    por ta tambe e ekspe-rensia ku e kliente tinserka bo empresa; loke tayama na Ingles costumerexperience. Pues, e ino-vashon por ta tambe dene forma kon bo ta dunaservisio. Loke ta impor-tante tambe ta pa bo tinkontinuidat, pasobra noopstante ku bo a duna ekliente un servisio ku kuae tabatin un eksperensiaagradabel, otro biaha eta ferwagt ku e ta bolbehaa e mesun servisioi produkto di kalidat ei ihasta algu mih.

    BalorMas aleu seor Rosario abisa ku un otro aspekto patene kuenta kun ta oraku klientenan ku sa bishi-t bo ku regularidat stpdi bishit bo negoshi fta bini ku mnos frekuen-sia di loke nan tabatahasi ntes. Por tin hopimotibu, pero hopi biahata pasobra nan no ta sintiku bo ta prekup pa nan.Pues, ta hopi importantepa bo duna kada klientesu balor. E mester sinti ku

    abo komo doo di empre-sa ta prekup pe i taapresi ku e ta kliente dibo.

    Konsistensha,fasilidat i faktor

    wow

    Pa e servisio na klienteta bon, seor Rosaria asigui bisa. Ami lo bisa tintres aspekto mas ku tahunga un rl grandi: bo mester ta konsis-

    tente den kalidat diservisio i produkto kubo ta ofres

    mester ta fsil pa e

    kliente atker servisioi/f produkto serka boempresa

    bo mester perkur pae kliente eksperensie asina yam faktorwow.

    Un otro aspekto impor-tante ta pa bo defin kiko tae grupo di kliente ku bo ke

    U

    n di oradnan na Marshe pa Empresario 2012 tabata Arthur

    Rosaria di ActionCOACH. Despues di un karera ekstenso

    trahando pa instansianan finansiero, na Hulanda i na Krsou,

    Arthur Rosaria tambe a sigui su soo di un dia traha pa su mes i a

    sigui un preparashon ekstenso pa bira Business Coach sertifik di

    ActionCOACH. Entrepeneur Magazine na aa 2004 / 2005 a duna e

    frankisia aki e rekonosementu komo e Business Coaching Franchise

    number 1 na mundu.

    Skirb pa Farley I. Lourens

    Arthur Rosario: 80% di loke e kliente ta kumpra ta a base di emoshon.

    pgina 8 >>>>

    77

  • 7/31/2019 Empresa Chiki Mei 2012

    8/20

    enfok riba dje. Bo mester sa kenta bo potensial klientenan pa etipo di servisio i/f produktonanku bo ta ofres.

    Na e parti final di su charla seorRosario a splika e diferente tipodi klientenan ku un negoshi portin; kuminsando for di e potensialkliente (suspect) te na esun ku abira un raving fan di bo negoshi.E fase di raving fan ak ta esunku nos ta bai traha ariba pa aboalkans ku bo empresa, pasobrata e raving fan-nan aki ta baihasi propaganda pa bo negoshi abase di e echo ku e tabatin asinaun bon un eksperensia komokliente serka bo ku e ta bai hasipropaganda pa bo negoshi.

    ActionCOACHArcturusweg 1 /Neptunesweg16

    Telefon.: 737-0956Faks.: 737-0958

    E-mail: [email protected]

    Nos ta yama nos bankeronan ku taatend ku klientenan ku negoshiRelationship Managers

    E hendenan ku ta traha pa bo negoshi mester ta leal, konfabel i kuekspertisio i esei tambe mester ta karakteristikanan di bo bankero.

    Nos klientenan empresario ta haa hendenan spesialmente asign paatend asuntunan bankario di nan negoshi. E personanan aki ta komprometna e ksito riba trmino largu di nan klientenan. Meskos ku bo por topa eRelationship Manager aki den banko, lo bo por top tambe na ofsina di unkliente. Nan ta traha hopi ser ku nan klientenan pa komprond e retonanspesfko di e kliente, pa haa solushonnan apropi, realstiko i eektivo.

    Ta pa e motibunan aki nos ta yama nos bankeronan spesialis den negoshi,Relationship Managers.

    Duna nos e oportunidat di asign un Relationship Manager na bo, pa atendtur e nesesidatnan fnansiero di bo negoshi.

    Pa mas inormashon yama nos departamentu di Business Banking,na (599) 9 763 8317 (599)9 763 8346 (Krsou) / (599) 717 4530 (Boneiru) manda un E-mail na: [email protected] - www.rbc.com/caribbean

    Registered trademark oRoyal Bank o Canada. Used under licence

    88

    Arthur Rosario: E kliente mester sinti ku bo ta apresi komo kliente.

    Arthur Rosario ActionCOACH:

    Laga klientenan promov bo negoshi

    pgina 7>>>>

  • 7/31/2019 Empresa Chiki Mei 2012

    9/20

    Earl Balborda:

    Fortifik bo tknika di negosiashon

    Esaki ta un training diAmerican Society forTraining and Develop-ment (www.astd.org) ku

    e ta duna na Krsou.Mi tin kasi 20 aa komoprofeshonal di rekursohumano i mi tin kasi 20aa komo profeshonaldi rekurso humano. Mitin un degree den siko-logia i for di 2007 mita sertifik komo SeniorProfessional in HumanResource Management(www.hrci.org). Esaki tae sertifikashon mas haltuden mundu di rekursohumano, asina seorBalborda a splika kuentusiasmo.

    Analis esituashon

    Segun seor Balbordasemper mester tin un bondi anlisis di e situashonku present pa deter-min kiko eksaktamenteta Diagnose the negotia-tion situation (i.e., deter-mine the issue at hand).Esun ku ke kambio mes-ter identifik barerananku mester elimin i diotro un banda analis erelashon ku esaki por tinku bo.

    Tambe ta importante pakrea strategianan patraha ku diferente estilodi negosiashon. Bandadi esei samin otro supunto di bista, relashoni konfliktonan potensial.Tambe un hende mes-ter por determin kon takonfront e terser parti-do: via telefon, e-mail, fkara kara. E posibilidattambe mester eksist pahasi interkambio di infor-mashon.

    Tep papreparashon

    Segun seor Balbordatin hopi tep sumamentebalioso ora ku e personake logronan. Mester porhasi un komparashon distrategia i estilo di e par-tisipantenan. Un personamester konsentr kon epor investig opshonnanpa logronan mutuo. Taimportante pa bo pre-par bo ophetivonan payega na un kriterio i stn-

    dartnan pa tomo di desi-shon. Mester por yegana un idea ku tur kos

    por pasa. Den kuadro diesaki bo mester traha unfrmula di negosiashon.Esaki por ta agresivo fdi konfrontashon, loke taindik un nesesidat pakontrol situashonnan kuta deskrib komo domi-nante i desisivo. Mes-ter prepar e ophetivokriterio i stndartnan patomo di desishon. Tambehasi un komparashon di

    strategia pa e situashon iestilo di partisipantenan,asina seor Balborda a

    sigui splika.

    Frmulanan dinegosiashon

    Tin hopi kaminda payega Roma i meskosta konta tambe ora dinegosiashon. Tin vriosfrmula di negosiashonku ta varia di agresivote asertivo. Den esaki,segun seor Balborda tabisa, mester tene kuen-

    ta ku nesesidatnan pakontrol situashonnanku ta deskrib komo per-sistente, dominante itambe desisivo. Bandadi esei e empresa-rio mester tene kuentatambe ku tknikanan dikomunikashon. E mestereksplor senario i dife-renshanan di solushon,usa tknikanan pa aten-d estilonan di negosia-shon i krea un impre-shon di ta responsabeli konfiabel. Semperta bon pa buska infor-mashon prom ku kom-part esaki, segun seorBalborda. Ban wak: Si ekomunikashon ta suak,esaki por afekt tur lasoi e por krea riesgo pafuturo.

    Esaki ta nifik ku denkualke negosiashon kumester tuma lug, tur kosmester bai a base di sim-patia. Si e laso ta fuerte

    den komunikashon e otropartido ta sa mas di e

    opshonnan ku ta na sualkanse. Proposishon:por ofres un solushonku ta krea mas fleksibi-

    lidat i opshonnan. Esunku ta negosh mesterlaga e otro partido sa suopshonnan.

    Tep paproposishon

    Semper sea prepar paofres un solushon ianalis e diferenteresponsabilidatnan kumester ehekut. Bandadi esei ta importante padetermin bo deadline pasigui e pasonan nesesa-rio. Ta masha krusialpa bo disid e rumbo dinegosiashonnan i e pro-seso pa yega asina leu.Di e forma aki por yegana un kompromiso pasolushonnan spesfiko,asina seor Balborda asplika finalmente. Turkos ta den bo man. Si boke negosh ku resultado,kana e kaminda i yega.

    Earl W. BalbordaPO Box 4466, Willems-

    tadE-mail: earlbalborda@

    yahoo.com

    K

    omo empresario bo mester domin tknikanan di negosiashon.

    Earl W. Balborda, Managing Director di Avodah, resientemente a

    duna un tayer durante e Marshe pa Empresario ku a konsentr

    riba tknikanan di negosiashon f Negotiating Skills.

    Earl Balborda: Tin vrios frmula di negosiashon.

    99

  • 7/31/2019 Empresa Chiki Mei 2012

    10/20

    Clark Russel di IBIS Management:

    Bo no por kubri mundu den

    un dia, pero bai paso a pasoClark Russel komo ge-rente di IBIS Manage-ment a splika ku ta trata

    di un kompania lant 11aa pas na Krsou. Akumins komo un kom-pania di duna konsulta nabankonan kon pa mehornan operashonnan inter-no; hasi transferensiananfinansiero muchu masefisiente i sigur pa klien-tenan. Ta trata aki di turloke tin di haber ku trans-ferensia ku banko ta hasipa kliente i nan ta yudapa optimalis esei, pa ebai sin eror.Asina nos a kumins

    hasi proyekto pa bankoi despues nos a kuminsdesaroy nos mes siste-manan bankario ku nosta bende ku bankonanrnt Karibe, Sentro i SurAmrika. Nos a desaroysistemanan ku ta soporte prosesonan di banko

    spesfikamente den readi transferensia inter-nashonal, lokal i interno.Si un transferensia tumalug awendia den Karibe,ta sigur ku e ta pasaatraves di un di e siste-manan ku nos a imple-ment rnt Karibe, asina

    Clark Russel a splika.

    Best practicerekonos

    Durante di aa IBIS Man-agement a logra bende esistema i servisio ku nan

    a desaroy no na Kr-sou so, pero a konsentrfor di prinsipio pa salipaf di Krsou i Antia ibuska merkadonan noboden Karibe. Awor nostin un foodprint grandiden Karibe i hopi bankota usa nos sistemanan.Bankonan na pais mane-ra Guyana, Srnam,Trinidad, St. Vincent, St.Lucia, St. Kitts, Domi-nica, Antigua, Jamaica,

    Belize, etc. Nos enfoketabata semper pa inter-nashonalis e produkto

    ku nos ta bini kun, paasina nos keda riba nivelmundial. No solamentenos ta wak e rekisitonanpa un sistema asina naKrsou, pero nos ta wak

    rnt mundu. Unda i kikotur mester pa optimalise proseso ei, no pa Kr-sou so pero internasho-nalmente tambe. Nos alogra estables nos nm-ber komo nos kompania i

    nos produkto, komo unurekonos internashonal-mente komo unu slidoi us pa diferente bankorenombr segun Russel.

    AlchemyIBIS Management aworaki ta un kompania ku taenfok riba mehoramentudi prosesonan bankario.Nan tin un tim di ekspertolokal ku un mira inter-nashonal pa asina por

    Clark F. Russel - CEO IBIS Management

    B

    est practice ta un konsepto. Ta prktikanan ku ta konsider

    komo mih den bo ramo di industria. E no ta un servisio pero

    ta un manera pa duna servisio. E servisio aki ta basa ribaprktikanan mih, esta Best practice, ku nan a present luna pas

    tambe na e Marshe pa Empresario na enkargo di Clark Russel di IBIS

    Management.

    1010

  • 7/31/2019 Empresa Chiki Mei 2012

    11/20

    brinda e servisionan kubo ke trese den merkadointernashonal. Alchemyta nmber di e produktoku algun aa pasa IBISManagement a desaroy.Alchemy, loke ke mentransformashon. Aki tatrata di transformashon dialgu di tiki balor pa algubalioso. Esei ta e kon-septo di produkto ku IBISManagement ta trese payuda bankonan. Nan ta

    yuda transform a back-office di bankonan fordi un cost-center denun profit center. Ku eseinan ta sru pa e klienteku e produkto aki porpera ku mih stabilidat imas ganashi.

    SeminarioKon empresario ku kumin-s lokalmente por sali dihasi negoshi lokalmentepa internashonalis iyega na un nivel ku porkompet regionalmente.Riba e punto aki ClarkRussel a bisa ku nan a

    kumins lokal i sempernan enfoke tabata kunan mester hasi algu denKaribe, pasobra merka-do lokal, kaminda nan taden e ramo finansiero,ta limit. Bas riba eseifor di prinsipio nan mes-ter a stipul e strategiaku nan tin di enfok ribabende nan produkto i ser-visio internashonal pa takumpli ku stndart aseptinternashonalmente.

    Seor Russel a bisa ku nota asina-asina ta bendeprodukto na otro pais.Prom ku yega asina leumester hasi estudio pa e tabon i asina purba bend. Bopor tin produkto ku ta kubrie rekisitonan, pero no tabende bas riba sierto otrokos. Esei ta e parti merkad-eo ku tin di hasi. Loke IBISManagement ke yuda tresedilanti ta kiko por hasi i kua yuda nan pa break away

    pa kita di merkado lokal painternashonal. E pidanan dihrmnt ku nan a usa i konta e diferente trmitenan kunan a hasi pa yega asinaleu.

    No tabata fsilNos tin 11 aa den ope-rashon, pero den 11 aano tur kos a bai fsil, paso-bra bo por krese komokompania lokal, pero painternashonalis ta baiun poko mas difsil. Komoempresario lokal bo takumins na un manera peroloke bo ke yega ne, esta pa

    internashonalis ta trabouduru. Ta trabou duru i tatuma tempu pa por desar-oy i haa rekonosementuinternashonal komo empre-sario.

    Clark RusselIBIS ManagementSta. Rosaweg 32Telefon: 737-2065ekstenshon. 641

    E-mail: [email protected]

    1111

    Clark Russel di IBIS Management:

    Bo no por kubri mundu den

    un dia, pero bai paso a paso

    Clark Russel di IBIS Management a duna empresarionan tep kon padesaroy nan negoshi di lokal pa internashonal; E kos mas importante ta bo mester tin e enfoke internashonal.

    No pensa lokal so. Pensa lokal pa bo base, pero pa bo tin k-sito internashonal bo tin di enfok internashonal i pensa komokompania internashonal. Esei ta un di e kosnan kardinal pa salidi empresa lokal pa internashonal.

    Komoempresariobotindidefnbomerkado;bonoporkubrimundu den un dia, pero bai paso a paso. IBIS Managementakuminskomokompaniachikibaipasoapasoiidentifkmerkado interesante pa drenta, enfok riba dje, wak kua ta eklientenankuporkumpraeproduktoiidentifkkikotaebene-fsiopaemerkadoei.

    Clark Russel a bisa ku ta masha importante pa tene kuenta kumeskos ku aki e hende lokal ta prefer hopi biaha e produk-to import. Meskos e hende na e otro pais ta kere den hopiokashon ku e produkto import ta mih.

    Komo kompania bo tin di distingu bo mes for di otronan. Nobai kompet ku produktonan eksistente sin ku bo por distingubo mes di nan. Ora bo drenta otro merkado komo empresario

    pensa kiko ta hasi bo diferente di e produkto ku nan tin kaba.

    Otro punto importante segun Russel ta no kopia kos. Aki na

    Krsou empresarionan ta gusta kopia. Ami ta yama e kos ei esnack effect. Aki ta lanta yen snk i carwash pasobra esei nanta wak otro hasi i nan ta imit i ta masha tiki realmente nan tadistingu nan mes for di otronan. Si bo ta habri un snk, habridiferente. Meskos ta konta pa un carwash. Loke bo hasi, hasiotro i distingu bo mes.

    Loke bo hasi, no pensa pa merkado lokal so, pero kue e negoshiaki. Hasi por ehmpel un franchise. Si ta carwash hasi unuku por habri unu rnt Karibe. Hopi biaha nos ta pensa e kos taimposibel, pero bo tin di pensa grandi pa logra.

    Otro kos importante ku Russel a menshon ta ku nos komohende biba riba un isla ta pensa ku nos mentalidat ta un men-talidat di hende isleo. Island thinkers. Krsou ta nos mundu.Pa biba e ta asina, pero pa negoshi mundu ta nos merkado. Tabon pa tene kuenta ku tur isla ta pensa meskos ku nos aki tapensa esta ku tur kos ku bini di af ta bon, mesun kos e hendena otro pais ta pensa. E mesun edge ei, e pensamentu ei, bopor usa pa internashonalis bo produkto. Un hende na otro islata mas inklin di kumpra produkto import.

    Tep kon un empresa lokal por bai funshon den e ramo internashonal

  • 7/31/2019 Empresa Chiki Mei 2012

    12/20

    COPA Airlines ta trese oportunidatnobo i amplio, tambe pa e empresario

    Di e forma ei e kompaniaaki a sigui krese i na 1992COPA a habri su promsentro di konekshon pa

    Latino Amrika, sigu na2001 pa su di dos sentro.Na 2007 el a ekspandku kuater konekshon masi na 2011 komo hub pasuidatnan di Amrika.

    Loke tabata un base pakresementu di e kompa-nia di aviashon aki tasu situashon na Panamku nan ta konsider stra-tgiko i ideal pa bira ehub den transportashoninternashonal. Komo talna 1992 COPA Airlinesa krea e hub pa Amrikana Tocumen InternationalAirport na Panama City.E hub tabata konekt 12suidat na 10 pais denAmrika kompleto. Awe,despues di 20 aa di akrea e hub aki, COPAAirl ines ta e lider den susentro di konekshon denLatino Amrika ofresien-do un kantidat di bueloi destinashon i e konek-shonnan di tempu di maskrtiku den region.Esaki ta nifik, segungerensia di e kompania,ku awor un kompania diaviashon slido ta hasi

    su entrada den nos paisKrsou tambe. COPAAirl ines ta kumins bulapa Krsou for di Panamentrante 10 di yni aworku kuater buelo semanal.Gerensia di COPA tasplika ku a skohe Kr-sou despues di un inves-tigashon i un periodo diplaneamentu intensivo.Banda di esaki a tenekuenta ku loke e turismotabata pidi i huntu kune potensial empresariala kondus na e desishonpa pone Krsou den nanntwrk ekstenso.

    PosibilidatnanE destinashonnan noboku COPA lo bai operentrante yni 2012, huntuku esun di Krsou, loeksperensi mesora ebenefishinan di ta konek-t den e ntwrk di Lati-no Amrika pa medio dinan servisio. E hub paAmrika lo sirb i komo unkonekshon mas direktopa i for di Krsou, ofre-

    siendo un plataformaimportante pa e turismoi alabes empresarionanbiahero. Esaki ta asinateniendo na kuenta kuturismo ta un di e sek-

    tornan di mas importantepa Krsou, e ntwrk diCOPAta habri un rea dioportunidat pa bishitan-tenan den e region akientre otro ku konekshon-

    nan for di suidatnan diBrazil, Argentina i Chile.I meskos ta konta pa ebiaheronan for di Krsouku nan ta haa e konek-shonnan direkto di COPApa destinashonnan denLatino Amrika. Esei taaltamente atraktivo.

    Kresementuekonmiko

    Gerensia di COPA no porkeda sin menshon e

    oportunidat pa kresemen-tu ekonmiko pa mediodi aliadonan empresarialden Latino Amrika ku loengrandes aun mas namomentu ku biaheronandi negoshi lo gosa di ekonekshonnan pa sentro-nan empresarial impor-tante.Mas aleu mester men-shon COPA Cargo Ser-vices ku tambe ta operpa medio di e ntwrk

    di COPA Airlines i kuta krea ainda mas kun-biniente i alternativapa importashon i eks-

    portashon di produktoentre Krsou i LatinoAmrika.

    64 suidat na 29 paisFor di yli 2012 COPAAirl ines lo konekt Kr-sou ku 64 suidat i 29 pais,manera Merka i Canada,Mexico i pa mas paisna Amrika Sentral, denKaribe i na Sur Amrika.

    KonfiabilidatNa 2011 for di airopuertodi Panam a transportmas di 6 mion pasahe-ro di kua 80 porshentu

    COPA Airlines a trans-port.

    COPA Airlines i COPAAirl ines Colombia awen-dia ta ofres 293 buelopa 64 destinashon na 28pais. Ta trata aki di un die kompanianan di avia-shon di mas hben i mo-derno ku un kantidat di78 avion; 52 Boeing 737NG i 26 Embraer 190.

    N

    a 1947 a funda COPA Airlines komo kompania Panameo, yam

    Compania Panamea de Aviacin, i tabata ofres buelo pa

    suidatnan na Panam mes. E kompania a krese rpidamente

    i ya na 1966 nan a kumins ku nan prom buelonan pa destinonan

    internashonal.

    Presentashon di Copa Airlines na Krsou

    Direktor benta di Copa Airlines Adolfo Sen

    1212

  • 7/31/2019 Empresa Chiki Mei 2012

    13/20

    Seora La Cruz a usae ehmpel di un dkterku ta frustr i kans pamotibu ku e ta biba itraha den un pais chik kuno tin masha rekurso pae ehers su labor komoprofeshonal, manerae ke. Mi por a bisa edkter ei ku tin mas di200 pais rnt mundu i kuHulanda ta un di esnanmas riku.

    Pa e mira esaki bkden un konteksto massimpel: di 195 pais namundu sigur un 95% nopor permit nan mes eluho di haa finansia-mentu pa niun tipo di ino-vashon di parti di Hulan-da ni Merka, no den e

    mundu mdiko, ni denotro reanan relevante,asina el a bisa den epresentashon. Te na oraku por mes, pa hopi paisinovashon no ta kuadrapa motibu ku e tin hopikompleksidat ku mestertene kuenta kun.

    Un par di siman pasun hende a bisa miku e servisio di salu-bridat na Krsou tadirig riba hendenanku ta birando masgrandi, esnan di edati entrada mediano ituristanan krusero.

    Por mira esaki di unforma simpel. Hasipromoshon online.Aa pas so kasi meimion turista kruseroa bishit nos dushiisla, asina el a splikaden e presentashon.

    Inovashon pa kapi-talis f gana plakariba un idea por surgiden diferente rea dimerkado i pa tur sortodi produkto i servisioku por ofres. Duran-te su presentashonseora La Cruz a baiasina leu di presentideanan ku a varia fordi e mundu di teknolo-gia, kosmtiko,dieta,

    produkshon di awai talentonan den emundu di msika.

    Ban siguiehmpelnan

    CHUKKACar ibbeanta un empresa diJamaica tin loke nanta yama biahananaventurero na tresdiferente pais. Tin30 isla den Karibe kuta haa un 20 mionturista ku ta pasaanochi (stayover) turaa, asina seora LaCruz a splika.

    Awa potabel f awadi bebe: esaki takeda un reto rntmundu. Nos ta biba

    den un klima seku isi bo ta un ingenierof hende ku ta trahaden e sektor di agri-kultura f landscap-ing, mi tin sigur ku lobo a pensa riba unsolushon pa e retoaki, asina el a siguibisa. Bo tambe porbini ku un solushonku ta duna resultadoriba merkado komer-sial, segun e.

    Nutrishon i artistananlokal Nutrishon tambe ta

    un rea sumamentekrusial ku ta dunatur sorto di alterna-tiva pa hasi negoshii bini ku inovashon.Mi tin un amiga ku taspesialis den e reaaki i el a bini ku sumes programa. El asplika ku el a bini kuun programa di ali-mentashon bas ribasierto tipo di fruta iberdura. Bo a tendedi programanan dibaha peso bas ribafruta i berdura tropi-kal? Anto djis pa boinformashon 40% dimundu ta biba den unambiente tropikal,asina seora La Cruz

    a splika.

    Te ku algun aa pasora ku Festival diJazz tabata tuma lugainda na Brievengat,un konosed di msi-ka Jazz a bisa seo-ra La Cruz ku Iza-line Calister tin hopitalento, pero ku emester kanta un otrognero di msika.Izaline i Emphrem J.ta talentonan ku a kuemerkado internasho-nal i nan ta artista-nan lokal, asina ela splika. Esaki no takestion di suerte!

    Den tur e desaroyonanaki nos mester tene kuen-

    ta ku loke ta realisabel iasina nos por mira resul-tado.

    Tamira La CruzMarkstra Caribbean

    Kaminda Para Karpint5

    Telefon: 767-3085E-mail:

    [email protected]

    1313

    Tamira La Cruz: Den tur kos nos mester tene na bistaloke ta realisabel.

    Tamira La Cruz direktor di Markstra Caribbean:

    Gana plaka riba bo invento!

    H

    opi di nos ta kana rnt ku ideanan ku por duna resultadosumamente benefisioso pa e komunidat kaminda nos ta biba

    i eventualmente pa hinter mundu. E ta masha simpel: nos nopor invent e wil di nobo, pero tin diferente komponente nobo ku porpone na e wil pa ta hasi diferente den merkado i tg ta atra kliente.Esaki ta e lia kr den e presentashon ku seora Tamira La Cruz

    komo direktor di Markstra Caribbean a duna luna pas na e Marshe paEmpresario 2012.

    Nos tur tin

    idea..., pero

    nos mester

    ehekut pa mira

    resultado

  • 7/31/2019 Empresa Chiki Mei 2012

    14/20

    1414

    Mishonnan komersial ta bin wak aki ku nan mes wowo

    Brazil ta kai mas i mas pa e ideapa usa Krsou komo trampolin

    Un desaroyo asina no ta kaifor di shelu. Pa algun aakaba Kmara di Komrsio

    ta hopi aktivo pa loke taeksplor e posibilidatnanku un pais grandi maneraBrazil por brinda sektorpriv di nos isla. Na nume-roso okashon delegashon-nan di Krsou bou di guiadi Kmara di Komrsio abai tira un bista na algunsiudat mionario na e paisdi samba. Ta durante emishonnan aki a determintambe ta kua ta e even-tonan mas ideal pa bishiti pa drenta den kontaktoku potensial invershonistai partner komersial.Presidente di Kmaradi Komrsio seor BillyJonckheer resientementea tuma parti na e mishonkaminda e delegashon aasist na Intermodal SouthAmerica 2012, un di e bol-sanan komersial mas gran-di na Amrika Latina si eno ta esun mas grandi. Tabini aserka ku ta konsiderBrazil un di e merkadonanmundial ku mas poten-sial pa krese te bira unpotensia ekonmiko mun-dial nobo meskos ku, porehmpel, India na Asia.

    Merkado grandiPa nos na Krsou e taalgu kasi imaginabel, peroun total di mas ku 40.000hende a bishit e bolsa akientre dianan 9 te i ku 12di aprel ltimo na e siudatSao Paolo, loke ta un ter-ser parti di nos poblashon.Na total mas ku 450 kom-pania i agensia a eksponnan servisio i produktonanden mes tantu stnt na ebolsa aki riba terenonandi transporte (avion, barku,trein, trk, etc.), logstikoi komrsio internashonal.Gran mayoria di e kom-

    panianan ku tabatin nanstnt aya tabata fbrika iotro empresanan di e sek-tor industrial.Brazil mes ta un pais asinagrandi ku hopi empre-sa Brasileo no ta mirae nesesidat dje tantu pabuska kontakto komersialden eksterior. Esei ta ilus-tr tambe ku e kantidatabrumador di bishitantelokal 89% di esnan kua akud tabata di Brazil

    mes; 10.8% tabata di af.Hustamente pasobra emerkado ta asina grandi,Brazil ta asina interesantepa hopi kompania di eks-terior, entre nan di Chile,Argentina i otro pais diSur Amrika (44%), perotambe di Merka (19,5%),Europa (20%), Asia (10%) iAfrika (2,9%). Krsou taba-ta e niko partisipante fordi e rea di Karibe i komotal a hala atenshon ribadje i esaki tabatin un opor-

    tunidat niko pa presentsu mes un biaha mas nae plataforma internashonalaki. Si originalmente nanno tabata tantu interes,despues ku nos a splikanan nos punto di bista, hopinan wowonan a habri i nanmes ta bin wak kiko porrealis di e ideanan aki,segun seor Jonckheer.

    Fasilidat fiskalKrsou su meta den e lti-

    mo aanan i e aa akino mnos tabata pa splikakiko e isla por nifik pakompanianan Brasileo kuke hasi negoshi ku readi Karibe, kontinente Meri-kano i Europa. Krsou por

    hunga un papel determi-nante den e plannan dieksportashon di un di emerkadonan mas grandii kresiente di mundu, kuta Brazil. Komo tal a pre-sent Krsou komo un

    hub interesante pa sirbikomo trampolin pa produk-to i servisio di Brazil pa

    Karibe, Merka i Europa.Krsou tin e infrastrukturaku su haf i su aeropuerto.E tin tambe su zonanandi e-commerce, tantu denhaf komo na aeropuerto.A splika nan tambe ku simanda sierto produkto noakab pa Krsou i si lagafinalis e produkto aki naKrsou, e produkto akipor drenta Europa liber diderecho di importashon fku otro areglo fiskal mashaatraktivo danki na Krsousu posishon di aliado diUnion Europeo atravesdi su relashon ku Hulan-da. Ls di esei Krsouta un sitio ideal kamindaempresanan di Brazil porekspon nan produktoi servisionan na otronaninteres. Danki atrobe nae buelonan diario ku siu-datnan na Merka, Europa iden Karibe, e empresanandi eksterior por bula binKrsou ku fasilidat pa akinan atmir e loke tin diofres nan (showcase).Krsou por sirbi ademaskomo depsito di merkan-sia (warehouse) Brasileoku ta warda e momento

    apropi pa eksport i sigui

    transport esaki pa su des-tino final. Ya e kompani-anan di aviashon i di barkuta estables na Krsou pata na servisio di e kompa-nianan tantu esnan ku tinalgu di ofres komo esnan

    Bom dia! Bom tarde. Bom noite!

    Esaki ta ekspreshonnan na Portugues ku tin sierto grado di

    similaridat f rekonosementu na Papiamentu. No keda strao

    si aki poko dia nos lo tende mas i mas hende papia un idioma ku ta

    zona bastante konos den nos oreanan. E esfuersonan ku e sektor

    priv ta hasiendo algun aa kaba na Brazil pa atra invershonista

    nobo, i kaminda sektor pbliko tambe a djin mientrastantu, ta na

    punto di duna fruta. Nos por spera den futuro serkano muchu mas

    empresa di Brazil ku ta bin eksplor kon nan por ekspand e merkado

    pa nan produkto i servisionan, atraves di Krsou pa sobr di Karibe, e

    kontinente Merikano i Europa.

  • 7/31/2019 Empresa Chiki Mei 2012

    15/20

    1515

    Mishonnan komersial ta bin wak aki ku nan mes wowo

    Brazil ta kai mas i mas pa e ideapa usa Krsou komo trampolin

    ku ke kumpra algu for diBrazil.

    Kapitalis aworSegun seor Jonckheer,durante e ehersisionananterior a introdus Kr-sou i tur loke e isla tin diofres na e inmenso ou-diensia di Intermodal. Eseita loke Krsou i mashaen partikular sektor priva invert den pasado kabaden e posibilidatnan nobo

    ku Brazil por brinda nos.Gobirnu tambe ta formaparti di de delegashon-nan ku ta papia na Brazil,asina el a agreg. AsinaKrsou a krea sierto gradodi konosementu kaba nae plataforma grandi akikaminda a logra bende eidea i e konsepto di nosisla komo trampolin. YaKrsou a drenta e fasekaminda mester por sperata kumins kapitalis ribae esfuersonan di pasado.E por bisa esei sin reservaunabes ku por spera kuhopi mas regularidat dife-

    rente delegashon di Brazilku ta bin tira un bista aki. Iunabes ku nan ta aki, nanta mira hopi mas di lokee isla tin di brinda nan.Na ktober awor hasta ungrupo grandi di 45 repre-sentante Brasileo ta biniKrsou riba un gira kom-bin pa personalmente bintira un bista aki.

    Impakto enormeE desaroyo aki ta sigui for-

    tifik i diversifik e forsaekonmiko di Krsou. Eaktividatnan aki sigur lo tinun impakto grandi riba eko-nomia, ya ku e kompania-nan martimo i di aviashon,e hotlnan, e shofrnandi taksi, e restorantnan,bankonan, kompanianandi seguro, etc. tur tarisib nan parti di e aktivi-datnan nobo ku esaki logener. E ta yuda fortalese reputashon di Krsou

    komo sentro di aktividatekonmiko internashonal,yudando otro pais grandii potente pa nan produk-to i servisionan alkans emerkadonan dese. Esakilo bira un pil mas di eko-nomia di Krsou banda die otronan di kua algun dinan por pasa den tempudifsil. Di mes manera Kr-sou ta ofres su mes namas kompania den eks-terior, manera a sosodmasha resien atrobe naColombia i Canada. Kr-sou su merkado mes tamuchu chikitu pa ta asina

    interesante pa hopi di eempresanan, pero e fasi-lidatnan ku Krsou komomiembro asosi di entreotro Union Europeo porofres ta kambia e situa-shon aki drstikamente. Idi mes, algu di e produkto iservisionan aki ta keda akitambe.

    Fundashon tafinansi

    E esfuersonan aki ta un

    rea ku Kmara di Komr-sio ta trahando ariba huntuku diferente otro partnerden e sektor lokal di logs-tika, manera Curinde (dizona liber den haf i naHato), Curaao AirportHolding, Korpodeko i Cura-ao Ports Authority. Nan auni den Stichting LogistiekSector (SLS) ku a logra

    opten un suma konsi-derabel di 7 mion florin fordi benta di akshonnan denCurinta (e empresa ante-rior di aeropuerto) i CPA.E fundashon aki ta finan-si e proyekto di eksplortur posibilidat pa Krsoufungi komo trampolin paaktividatnan logstiko.Mientrastantu ta sinkro-

    nis e aktividatnan aki kue ministerio di desaroyoekonmiko (MEO) di PaisKrsou. E espektativananta asina positivo ku ya akumins papia riba e stntku ta preparando pa Kr-sou partisip atrobe naIntermodal South Americadi otro aa, di 2 te i ku 4 diaprel, na Sao Paolo.

    Bolsa gigantesko: IntermodalE organisadnan di Intermodal ta present e bolsa komo un oportunidat grandiosopa penetr den un di e merkadonan mas grandi na mundu, esta Brazil. IntermodalSouth America ta un eksibishon komersial integr kombin ku konferensia pa sek-tor di komrsio internashonal, e mundu di logstika i tur ku ta atend ku karga denAmrika Latino.E evento ta tuma lug na Transamerica Expo Center na e siudat Sao Paolo, unsitio kaminda por dispon di un superfisie di no mnos ku 28.000 meter kuadr,kompletamente den rkondeshen i kaminda por hasi uso ilimit di Internt.Intermodal por garantis mas ku 450 stnt for di tur parti di mundu ku ta pre-sent produkto nobo, lo ltimo na ekipo, teknologia i inovashon i ku un programaekstenso di konferensia. Tur esaki ta krea e ambiente apropi pa oportunidatnannobo i interesante meimei di e mas di 45.000 mil profeshonal ku sa asist. Natotal nan por ta represent un merkado di alrededor di 300 mion hende. Esei ta ekaminda apropi pa present kualke produkto f servisio den e ramo aki na e readi Sur Amrika ku kumprad potente di Brazil, Chile, Argentina, Colombia, Bolivia iPer. E kompania ku ta organis i kordin e magno evento aki ta UBM Brazil boudi liderato di executive directorJoris van Wijk. UBM ta para pa United Business

    Media un empresa origin na Londres ku ta lider mundial den gener eventokaminda komersiantenan por topa otro pa hasi negoshi riba eskala mundial. UBMtin 6500 empleado den servisio rnt mundu i nan ta represent na 30 pais.

    Den nan programa di e aa aki ku por konsult tambe riba website a promove stnt di Krsou komo Connecting Markets, esta esun ku por konop diferentemerkado na otro di un forma produkto i kumbiniente. Tambe a hasi referensia nae website www.rutacuracao.com. Aki interesadonan por haa mas informashontokante Krsou su Booth C-64 na Intermodal di e aa aki, mensahenan di ministerAbdul Nasser El Hakim di desaroyo ekonmiko i turismo di Krsou, di presidenteBilly Jonckheer di Kmara di Komrsio di Krsou i di direktor Arthur Adams di SLS(Stichting Logistieke Sector) relashon ku Krsou su presensia e aa aki atrobena e bolsa mas grandi di kontinente.

  • 7/31/2019 Empresa Chiki Mei 2012

    16/20

  • 7/31/2019 Empresa Chiki Mei 2012

    17/20

    Publikashonnan noboE biblioteka di Sentro di Informashon Komersial di Kmara di Komrsio di Krsou ta konten mas di 5000dokumento. E biblioteka ta ofres un variashon amplio di rekurso pa hasi investigashon. E biblioteka ta kontenun kolekshon grandi di dokumento relashon ku komrsio riba merkado mundial.

    Resientemente nos a risib e siguiente publikashonnan den

    nos biblioteka na Sentro di Informashon Komersial.

    - Economa & Comercio De Amrica Latina y El Caribe 2011 - 2012- International Cruise & Ferry review The global guide to passenger shipping 2012- Central Statistical OfceAnnual Statistical Digest 2009 no: 53

    - Coaching Het vakblad voor managers op Curaao 1-2012- Experience Curaao 2012- Contact Magazine The premier Voice of Business in Trinidad & Tobago Economic

    Outlook 2012 Vol. 11 No. 4 2011

    - CBS Statistisch Magazine Modusjaargang 10/nr. 1/ 2011- Annuaire des Exportateurs Tahiti Trade Directory 2011-12

    E orario di apertura di e biblioteka ta di djaluna te i ku djabirn di 8 or mainta te 4 or atardi.

    LokalTa Hur

    Ta hr dos unidat ku porusa komo ofisina. A kabadi renob e unidatnan inan ta keda na e di dospiso di e edifisio na De

    Ruyterkade 13-14.

    Ta BendeTa bende un fbrika di

    Duro Frio.Ta bende mashin (fullautomatic) pa traha DuroFrio inklusive e lista di

    kliente.

    Ta bendeTa bende un edifisio kupor usa komo ofisina. Tin3 unidat den e edifisio

    ku e doo lo por hr kuterser. E edifisio tin un

    grandura di 1620m2.

    Ta HrDos piso di un edifisioden Punda, 60 m2 kadaun. Por hr un parti ohenter e edifisio. Hopiinteresante pa person-anan ku ke hasi negoshi

    den e rea di Punda

    Internashonal

    Mer INC.Mer Inc. Ta ofres dife-rente zeta pa kushin ita buska distribuid pa

    su produktonan.Tel: 1(202) 369-1878

    Faks: 1(202)331-3759E-mail: sales@merin-

    corp.comWebsite: www.merin-

    corp.com

    Curamed ServicesCuramed Services ta unempresa speshalis denduna servisio na klien-

    tenan for di Krsou paMedellin. Servisionanmanera pa bai hasi kom-pra, un bishita di dkter,fakansi i kontrakt komer-

    sial.Tel: 0057-300511-3561

    E-mail: [email protected]

    Timbre BrasilTimbre Brasil ta ofre-

    s diferente produkto,manera sandalia, djus,

    awa mineral.Tel: 55 (51) 3033 1118Faks: 55 951) 3033 1134Mobil: 55 (51) 8405.53

    E-mail: [email protected]

    Website: www.timbre-brasil.com

    Uhrenholt A/SUhrenholt A/S ta buskadistribuid lokal pa suproduktonan. Uhrenholt

    A/S tin e.o. karni, ber-dura i kuminda marisko.

    Tel: 45 96 376 319

    Faks: 45 96 376 333E-mail: www.uhrenholt.

    com

    World Materials CorpTa buska distribuid pasu materialnan di palupa kas, hotl, aparta-

    mento i skol.Tel: (786) 468-3821

    E-mail: [email protected]

    Araqui Mumtaz & CoAraqui Mumtaz ta buska

    importad pa su diferenteproduktonan, maneraBaba & Baby Garments,ladys kids, Baba & babyNapes/Diapers & Ladies

    Pain tee.Tel: +923212174303 /

    +923432168260E-mail: [email protected] / araqui.

    [email protected]

    Shen LongCompany N.V.

    Sheng Long ta un empre-sa ku ta distribu dife-

    rente produkto, maneraToilet Tissue, Napkin isrbt pa kushina i tabuska importad lokal

    pa e produktonan.Tel: 00597-481543

    Faks: 00597-485521E-mail: [email protected] / info@

    snowkleen.comWebsite: www.

    snowkleen.com

    Oportunidatnan di negoshi

    Si abo tin un oportunidat di negoshi ku bo ke pone den e rbrika aki f

    pa mas informashon tokante di un di esnan menshon, tuma kontakto

    ku Sentro di Informashon Komersial di Kmara di Komrsio na tele-

    fn 461-3918, faks: 461-5652 f e-mail nos na businessinfo@curacao-

    chamber.an

    1717

  • 7/31/2019 Empresa Chiki Mei 2012

    18/20

  • 7/31/2019 Empresa Chiki Mei 2012

    19/20

    Loke ta importante di epresentashon aki ta ku el apara ketu na e opshonnanpositivo ku un empresariotin pa hasi uso di teknolo-

    gia nobo den nos komuni-dat. Nos ta kere ku tin hopioportunidat nobo pa hasimas tantu negoshi onlinei via Internt, asina seorRicardo Lochan di Stimul-IT a splika.E presentashon a para ketuprinsipalmente na e ben-tahanan di hasi negoshionline. A mustra kon ribaun base diario hopi hende

    por hasi negoshi via esistemanan nobo. Dennos presentashon no a bai

    asina leu na mustra kuantubentaha un empresario porsaka for di hasimentu dinegoshi online. I lo bo nokere: medionan di komu-nikashon tambe tin nanbalor. Den esaki por hasikomparashon di e sistemadi prensa bieu i esun nobo.

    E sistema nobo, si bo paraketu ne, por influensi eempresario hopi, asina

    seor Lochan ta sigui bisa.

    Boka pa bokaPa Stimul-IT medionan di

    komunikashon ta duna eempresario mas poder. Bopor bai mas leu i bisa kuesaki ta un tipo di pro-moshon di boka pa boka,

    riba steroids. Ta un formamasha dinmiko pa dunainformashon i den e se-

    shon nos a enfatis eforma ku empresarionanpor aplik e tknikanannobo aki. E loke a impre-shon nos mas tantu ta kuempresarionan a partisipdi un forma basta entu-siasm na e tpiko aki,asina el a sigui konta. Paun promoshon adishonalta stimul empresarionanpa partisip na e enkue-sta Kindle Fire. Esaki taun enkuesta ku ta atra

    partisipantenan ku premio.Subiendo e website www.stimul-it.com por partisipna e enkuesta interesanteaki.

    Tur kos ta keda na eempresario. Nos sa kuhopi ta papia di medio-

    nan di komunikashon nobof Social Media Network iInternt, ku ta amplia nos

    konosementu. Nos ta kereku empresarionan gran-di i chik por yega leu,basta nan ta fuerte i tumae tempu nesesario pa for-tifik nan mes den e reaaki, asina seor Lochan abisa finalmente.

    Ricardo LochanKordinad di Proyekto

    Stimul-ITTelefon: 738 6299

    Stimul-IT ta sigui promov:

    Ban hasi negoshi usando new media

    Ricardo Lochan i su kolega di Stimul-IT durante nan

    presentashon na Marsha pa Empresario 2012.

    Durante Marshe pa Empresario 2012 na aprel ltimo Stimul-IT a

    perkur pa un presentashon kaminda a hasi hopi promoshon

    pa empresarionan hasi mas den e rea di hasi negoshi online. E

    presentashon titul Doing business onliune, using new media a kapta

    atenshon di hopi empresario.

    1919

  • 7/31/2019 Empresa Chiki Mei 2012

    20/20

    CBA ta mas ku un sim-pel kompetensia. Metaimportante di e programata krea publisidat positivopa Krsou relashon kuaktividatnan di nos hbenempresarionan na Hulandai Krsou. Ku CBA ke kreainsentivo serka empresa-rionan inovativo den sek-tor priv ku lo fortalesnos ekonomia i krea maspuesto di trabou. Den eprograma tin atenshonspesial pa empresarionanfemenino. Ni maske e kan-tidat mas grandi di profe-shonalnan na Hulanda tadi sekso femenino, esakino ta keda refleh den ekomposishon di doonandi negoshi aki na Krsou.Ku e programa nan keatra mas hende muh palanta, asosi i partisip den

    un empresa.Den e prom bulta e p-bliko votad ta elih 3 par-tisipante via e medio elek-trniko Facebook. E tresganadnan lo representKrsou na e evento Inter-national Network Event onEntrepreneurship & Invest-

    ment towards the Carib-bean na Londres duranteWeganan Olmpiko 2012.Krsou lo ta represent nae evento aki pa su mihtalentonan (empresarial).Den e di dos bulta e parti-sipantenan lo present nanproposishon na un huradodi impresario i invershoni-sta na sptmber prksimona Rotterdam. Lo skoheesnan ku ta destak mas.Nan ta bai un di tres bultapa elabor riba nan plandi negoshi mas detay panan por partisip na e finaldi CBAs na 2012 duranteun Mishon Empresarial naKrsou kaminda nan tapresent nan negoshi naun grupo eksperensi diempresario i invershonista.Parti di e rekompensa di

    esun ku gana ta ku e ta

    haa chns pa presentsu mes gratuitamente denalgun spt na televishonpa hasi propaganda pasu produkto na un pblikomas grandi. Ademas, unBusiness Angel, un empre-sario lokal ku hopi influen-sia, ta aktua komo su angel

    wardador lo adopt' i gui'.BlackDutch, un kompaniadi konsehero estables naRotterdam ku ta interespartikularmente den inver-shon riba tereno sosial,a introdus e programa diCBA. Lo ehekut e pro-grama ku un tim di hbenprofeshonal ku ta biba naKrsou i Hulanda. E pro-grama a haa bon akohidaserka gobirnu i sektorpriv di Krsou. Lo siguitraha ku tur dos sektor,mintras ku e partisipan-tenan mes tambe lo dunaun kontribushon personalpa por partisip na e pro-grama.Segun drs. Iwan Zunder,partner di e kompaniaBlackDutch i responsabelpa CBA: E programa, ku

    partisipashon transnasho-nal entre hbennan diHulanda i Krsou, lo dunaun kontribushon supstan-sial na desaroyo di sektorpriv lokal. Hbennan deneksterior tin konosementu,abilidat i kapital mintrasku nan tin entrada na ret-nan (internashonal) ku pornan por uza pa desaroyodi Krsou. No ta sempertraha un trabou fiho tanesesario pa bo bai dilan-ti. Un profeshonal hbenpor realis su ideananempresarial i krea asina unimpakto grandi i positivo pasu pais. Nos ta buskandotalento i ideanan inovativo.Ta esei Krsou mester inos ke fasilit esaki ku unprograma niko, moderno iku retonan ku ta inspir ehben ambisioso. Nos ta

    yam' Brian Gain 2.0.

    Pa mas informashon portuma kontakto ku [email protected] / IwanZunder (projectmanager),Keshava Camelia (ProjectOfficer) i Caimin Douglas(representante na Krsou).

    Introdukshon di Curaao BusinessAwards pa hben empresario

    2020

    Dia 8 di mei ltimo a lansa e proyekto 'Curaao Business Awards

    (CBAs) na prensa, representantenan di sektor empresarial,

    gubernamental i otro interesadonan. Esaki ta un proyekto

    dirig riba hbennan profeshonal ku ta biba na Hulanda ku ke lanta un

    negoshi na Krsou. Partisipantenan na ta kompet den tres bulta i ta

    guia nan paso a paso na lantamentu di un negoshi aki na Krsou.