(eignað Albert Einstein)staff.unak.is/not/runar/namskeid_skolum/vido_sept_08.pdfAðferð...
Transcript of (eignað Albert Einstein)staff.unak.is/not/runar/namskeid_skolum/vido_sept_08.pdfAðferð...
Frá námskrá til náms
Not everything that can becounted counts, and not everything
that counts can be counted(eignað Albert Einstein)
Kennsla – nám – námsmat
Vera kann að hátimbruð áform stjórnvalda um að aukaárangur og bæta frammistöðu nemenda skili á endanumlitlu vegna þess að þau beinast ekki nægilega að þvísem mestu skiptir til að auka árangur nemenda – námi.Merkilegt nokk, þá hafa slík áform fyrst og fremst beinst
© Rúnar Sigþórsson HA 2
g , þ y gað kennurum og fyrirkomulagi og gæðum kennslu ensjaldan að nemendum og þeim þáttum (öðrum enkennslu) sem hafa áhrif á nám þeirra.
(Patricia Broadfoot (breskur menntunarfræðingur))
Áformuðnámskrá
Námskrárþættirnir þrír
© Rúnar Sigþórsson HA 3
Virknámskrá
Áunninnámskrá
Virka námskráin og afrakstur nemenda
Kennarar - kennsla
Inntak NámsmatTilhögun
Uppskera nem
enda
Ná t
© Rúnar Sigþórsson HA 4
Nemendur - nám
Eiginleikarog forsendur
NámsáhugiNámshættirNámsvitund
Viðfangsefniog
athafnir
nemenda
Námsmat
Aðferð ræktunarmannsins
Ef við lítum á nemendur eins og plönturnar í garðinumokkar felst lokamat í að mæla vöxt þeirra. Við getum jafnvelgert það daglega en það er sama hversu oft við mælum,það hefur ekki áhrif á vöxtinn.Það sem aftur á móti hefur áhrif á vöxtinn er aðferð
© Rúnar Sigþórsson HA 5
Það sem aftur á móti hefur áhrif á vöxtinn er aðferðræktunarmannsins: Að undirbúa jarðveginn, sá, hlúa að,vökva, bera á og stuðla þannig að stöðugum vexti ogþroska.
Mikilvæg hugtök: Lokamat og leiðsagnarmat
Önnur mikilvæg aðgreining:Símat og leiðsagnarmat
� Það er sama hversu oft við metum – hversu fjölbreyttaraðferðir við notum við það – hversu nákvæmra upplýsinga viðöflum um stöðu nemenda á hverjum tíma – um hvað þeir getaog hvað ekki og hvað þeir ættu að gera næst ...
� þótt símat sé nauðsynlegt verður ekki að leiðsagnarmati fyrr
© Rúnar Sigþórsson HA 6
en við fléttum námsmatinu saman við námsferlið og notumþað til að styðja nemendur og leiðbeina þeim um hvernig þeirgeta náð árangri
Þrjú lykilhugtök
� Assessment OF learning (mat að loknunámi - lokamat)
� Assessment FOR learning (leiðsagnarmat)� Assessment AS Learning (mat sem nám /
t lið í á i)
Mat í þágunáms /Kennslu-
ið ð
© Rúnar Sigþórsson HA 7
mat sem liður í námi) miðaðnámsmat
Vinnið í sömu pörunum og skoðið skilgreiningarnar áþessum þremur námsmatshugtökum á ljósritinu.
Shirley Clarke
Umgjörð námsmats í skólanum� Námsmenning skólans� Heildarstefna um námsmat� Áætlanagerð (námsmat í
kennsluáætlunum)� Skráning og skýrslugerð� Samhæfing (co-ordination),
i fti lit ( it i )
Tvenns konar námsmat� Lokamat
� greinandi (diagnostic)� stöðumat (baseline)� próf
� Mat í þágu náms� Námsmenning (learning culture)
© Rúnar Sigþórsson HA 8
samræmi og eftirlit (monitoring)
Hvað þarf að meta� Þroski (líkams- félags- samskipta)� Viðhorf� Forsendur og afrakstur
� áhugi, sjálfstraust, námsvitund� Þekking og hugtök� Færni / leikni
� Námsmarkmið (intention)� Árangursviðmið (success criteria)� Mörk (targets)� Spurningatækni� Endurgjöf (feedback)� Sjálfs- og jafningjamat� Sjálfstraust (efficacy) nemenda
Námsmenning þar sem leiðsagnarmat þrífst
� Hugsmíðahyggja [the constructivist classroom]� Einstaklingsmiðun / námsaðlögun� Mikilvægi námsáhuga og sjálfstrausts
� nemendur læra af áhuga en ekki til að fá ytri umbun
Clarke, 2003. Enriching feedback in theprimary classroom / 2005 Formativeassessment in the secondary classroom
© Rúnar Sigþórsson HA 9
� nemendur læra af áhuga en ekki til að fá ytri umbun� viðleitni (effort) metin til jafns við frammistöðu
(performance)� Félagslegt samhengi náms
� samvinna, samábyrgð og traust� stuðningur (ZPD/SMÞ)
� Það sem ætti að forðast [What we do to make things worse?]
Kennsluáætlanir
Skýra fyrir okkur sjálfum og nemendum það sem viðætlumst til að nemendur læri (learning objectives /intentions) til lengri tíma litið, í hverri kennslustund oghvernig námsmat hefur áhrif á ákvarðanir um næstuskref í námi
© Rúnar Sigþórsson HA 10
Markmið – viðfangsefni – viðmið – námsmat – framvinda
Skýr markmið (learningintentions/objectives) og viðfangsefni
� Skýr markmið (learning intentions) sem nemendum er ljós� þekking, hugtök, viðhorf, færni, beiting (application)
� Skýr viðfangsefni (activities / tasks) sem þjóna markmiðunumog nemendum eru ljós hver eru
� Aðgreind markmið og viðfangsefni það er hægt að ná sama
© Rúnar Sigþórsson HA 11
� Aðgreind markmið og viðfangsefni – það er hægt að ná samamarkmiði á mismunandi hátt (t.d. Clarke, 2005 bls. 28–29)
� Samræður um markmið og leiðir við nemendur� sjá heildarmyndina� tengja við fyrri þekkingu� tengja við víðara samhengi� skýra tilganginn (rationale) með náminu og viðfangsefnunum
Skýr viðmið um árangur (success criteria)
� Viðmið um framvindu / ferli (process criteria) og afrakstur(product criteria)� Það sem nemendur þurfa að gera eða læra til að ná
markmiðunum Verður að ákveða fyrirfram (sem hluta afáætlun)
© Rúnar Sigþórsson HA 12
)
� Gera nemendum viðmiðin ljós� Setja viðmiðin í samráði við nemendur� Viðmiðin geta verið mismunandi fyrir mismunandi
nemendur – námsaðlögun
Dæmi
� Markmið: Að vita að mismunandi efni leiða varma meðmismunandi hraða
� Viðfangsefni kennslustundar: Tilraun með varmaleiðni mism.efna, niðurstöður skráðar og notaðar til að bera saman
� Viðmið um lokaárangur (product success criteria): Að skilja ...t út ký t t b ið
© Rúnar Sigþórsson HA 13
geta útskýrt ..., geta borið saman ...� Viðmið um ferli (process success criteria):
� Tilraun sem leiðir í ljós varmaleiðni mismunandi efna lýst lið fyrirlið:� Takið til efni og áhöld� Prófið efni 1 og skráið niðurstöður – prófið efni 2 og skráið o.s.frv.
� Skrifið skýrslu og setjið niðurstöður fram myndrænt (í grafi)
Mörk (targets)
� Mörk í Aðalnámskrá grunnskóla� Dæmi frá Bretlandi: 80% 11 ára nemenda eiga að hafa náð
stigi 4 (sem er nánar skilgreint hvað er) í ensku� Mark fyrir skóla
� Allir nemendur í lok 2 bekkjar lesi a m k 50 atkv á mín
© Rúnar Sigþórsson HA 14
� Allir nemendur í lok 2. bekkjar lesi a.m.k. 50 atkv. á mín� Mark í bekk
� Geta verið þau sömu eða lægri / hærri og mörk skóla� 80% bekkjarins hafa náð fjórða stigi samvinnufærni í vor
� Mörk fyrir einstaklinga� Hefur náð fjórða stigi í ritun: Dags ____� Dæmi um „target cards“ (ljósritað)
Spurningar
� Umhugsunartími nemenda – hversu lengi bíðum við eftirsvari?� meðaltalið milli 0,7–1,4 sekúndur! http://atozteacherstuff.com/pages/1884.shtml
� Spurt og spjallað� eða engar hendur upp
� Biðja nemendur að bera sig saman áður en þeir svara
© Rúnar Sigþórsson HA 15
� Biðja nemendur að bera sig saman áður en þeir svara� Að spyrja réttu spurninganna
� opnar – lokaðar� minnisatriði – skilningur� spurningar um hvað – flokkun Bloom� lausnaleit
� Traust og stuðningur: Er leyfilegt að gera mistök?
Greinandi endurgjöf
� Er miðuð við markmiðin og viðmiðin (process & productsuccess criteria)� skýrir fyrir nemendum stöðu þeirra gagnvart markmiðum og setur
þeim raunhæf mörk (targets) um framfarir� Dregur athygli að árangri ekki síður en úrbótum. Miðast
ið ð b ú bilið ð þ í ð bú il k l iði f i
© Rúnar Sigþórsson HA 16
við að brúa bilið með því að búa til mörk og leiðir fyrirnemandann til að ná þeim� felur í sér leiðbeiningar – stiklur sem nemendinn getur
notað� “three successes and one improvement”
� Verður að gefa nemandanum tækifæri – skapa honumaðstæður – til að vinna úr endurgjöfinni strax
Greinandi endurgjöf
� er lykilþáttur í mati í þágu náms (assessment FOR / ASlearning
� ætti að fela í sér samræðu sem hefur að markmiði(meðal annars) að kenna nemendum að hugsa um ogskilja sitt eigið nám og byggja þannig upp námsvitund
© Rúnar Sigþórsson HA 17
skilja sitt eigið nám og byggja þannig upp námsvitundþeirra og yfirhugsun (metacognition)
Rifjið upp textana um mat í þágu náms (assessmentFOR / AS learning – hvaða námsmat stuðlar aðnámsvitund?
Greinandi endurgjöf
� Endurgjöf er vandasöm� Hvaða áhrif hefur ytri umbun, s.s. einkunnir, stjörnugjöf,
hrós o.s.frv.?� Hvaða áhrif hefur endurgjöf sem ber saman nemendur?� Ætti að gefa einkunnir fyrir allt?
© Rúnar Sigþórsson HA 18
� Hvaða áhrif hefur umbun sem dregur fram bilið milli þesssem ætlast er til af nemandanum og þess árangurs semhann náði?
� Hvaða áhrif hefur endurgjöf sem sett er ísamkeppnisaðstæður?
� Rödd, líkamstjáning, orðaval (t.d. hvernig er rætt umerfiðleika)
Sjálfsmat og jafningjamat
� Þjálfun nemenda í sjálfsmati og jafningjamati hjálparþeim til að gera sér raunhæfar væntingar um árangur ogstyrkir trú þeirra á eigin dug (self-efficacy)
© Rúnar Sigþórsson HA 19
� t.d. “three successes and one improvement”
Skoðið ljósrit um sjálfsmat nemendaSkoðið dæmi um jafningjamat
Black og Wiliam
� Leiðsagnarmat hefur í för með sér ávinning og fyrir allanemendur en mestan fyrir nemendur sem standa höllumfæti í námi og dragi úr þörfinni fyrir sérkennslu ogsérúrræði
� Lykilþættir í slíku leiðsagnarmati eru þátttaka nemenda
© Rúnar Sigþórsson HA 20
� Lykilþættir í slíku leiðsagnarmati eru þátttaka nemendasjálfra (sjálfs- og jafningjamat) og skilvirk endurgjöf semeinkennist af samræðu kennara við nemendur, samræðumilli nemenda sem miðar að stuðningi og leiðbeiningumum úrbætur
� Endurgjöf sem beinist að því sem nemendur geta ekki ogað draga fram gapið milli frammistöðu og krafna skólanshefur neikvæð áhrif (brýtur niður sjálfstraust og áhuga)
Sjálfstraust (self-efficacy) og námsáhugi(motivation for learning)
� Sjálfstraust gagnvart námi (self-efficacy) má skilgreinasem trú einstaklinga á eigin möguleika eða dug til að náárangri í námi (sjá Albert Bandura)
� Námsáhugi felur í sér viljann til að læra og það semnemandinn er tilbúinn til að leggja á sig til þess
© Rúnar Sigþórsson HA 21
nemandinn er tilbúinn til að leggja á sig til þess� Áhugahvöt mannsins er fyrst og fremst tengd vitsmunalífi
hans. Einstaklingurinn beinir athöfnum sínum að því að náárangri sem hann sér fyrir sér sjálfur – beinir kröftumsínum að því að ná honum. Varanlegur námsáhugi erþannig bundinn innri hvatningu nemandans en ytri umbuntil dæmis einkunna- eða stjörnugjöf er hins vegarskammgóður vermir
Námsáhugi
� Rannsóknir Harlen og Deackin-Crick (breskirnámsmatsfræðingar) benda til að viðfangsefni ognámsathafnir sem leiða til djúps skilnings og fela í sérkrefjandi viðfangsefni á sviði rökhugsunar (higher-orderthinking) séu mun sterkari hvati til náms en einkunnir og
© Rúnar Sigþórsson HA 22
g) gannars konar ytri umbun sem fylgir námsmati
� Niðurstöður sömu rannsókna benda til próf, einkumhagsmunatengd próf (t.d. samræmd) hafi neikvæð áhrifá allar forsendur námsáhuga� þessi neikvæðu áhrif virtust mest á nemendur sem áttu í
erfiðleikum með nám
Námsáhugi
Ná áh i
Merkingarbær ogverðug markmið
Sjálfstraust ogsjálfsálit
UppskeraViðfangs-efni sem
Assessment reform group:Testing motivating and learning
Náms-vitund
Kennslu-hættir
Námskrá
Skólamenning
© Rúnar Sigþórsson HA 23
Námsáhugi(motivation for learning)
Áhugi á námi eðaáhugi á frammistöðu
ppí samræmivið erfiði
Sjálfsagi ogsjálfstjórn
efni semvekja áhuga
Stjórn áaðstæðumStuðningur
heimils
Matsaðferðir
Félagamenning
Bækur ShirleyClarke
Clarke, 1998: Targeting assessment in the primay classroom
Clarke, 2001: Unlocking formative assessmant
Clarke, 2003: Enriching feedback in the primary classroom
Clarke, 2005: Formative assessment in the secondary classroom
Clarke, 2008: Active Learning Through Formative Assessment(væntanleg nóv. 2008)
Veturinn framundan
� Samstarfshópar (teymi) kennara sem vinna saman yfirveturinn
� 3-5 í teymi – spurning um samsetningu� Hvert teymi gerir áætlun um og reynir ákveðinn lágmarksfjölda
námsmatsaðferða og tengir við breytta kennslutilhögun
© Rúnar Sigþórsson HA 25
� Teymið kynnir sér einnig í sameiningu eitthvert lesefni /leiðbeiningarefni um þær breytingar sem það er að fást við
� Hvert teymi skilar stöðumati 4x yfir veturinn. Matsblað til aðauðvelda þessi skil.
� Lokamat að vori og innanhússþing / uppskeruhátið í skólanumþar sem teymi kynna vinnu sína
Sá sem vill finnur leið –sá sem ekki vill finnur afsökun
© Rúnar Sigþórsson HA 26
sá sem ekki vill finnur afsökunArabískt máltæki