EIA Executive Summary 12.10.2017 - Nagpur Metro Summary of...ORN=U JMKU NJM YNJV XN[LZM pNJM JV HNV%...
Transcript of EIA Executive Summary 12.10.2017 - Nagpur Metro Summary of...ORN=U JMKU NJM YNJV XN[LZM pNJM JV HNV%...
![Page 1: EIA Executive Summary 12.10.2017 - Nagpur Metro Summary of...ORN=U JMKU NJM YNJV XN[LZM pNJM JV HNV% N ³HN NNRM \N[R0 GV\K WNUV YNI N H IFDQZ QVI>N\ E)NV YNJV J N pNJNMNSK YNV*>N](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081620/6105cf23321f730ea25ec0ea/html5/thumbnails/1.jpg)
dk;Zdkjh lkjka”k
,
Ukkxiwj esVªks çdYikdjhrk Ik;kZoj.kh; çHkko eqY;kadu;kstuk (EMP)
0-1 izLrkouk
ukxiwj gs egkjk"Vªkps frljs lokZr eksBs 'kgj vkgs o jkT;kp
Capital) vlwu yksdla[;k vankts
'kgj vkgs- ukxiwjyk vkrkp lokZr LoPN 'kgj Eg.kwu lq)k ntkZ izkIr >kyk vlwu gs Hkkjrkrhy nwljs
lokZr gjhr 'kgj vkgs- ukxiwj “kgj gs
eksB;k çek.kkoj ykxoM dsyh tkrs vkf.k
e/; fcanw nsf[ky bFks vkgs-
g;k “kgkjkph vksG[k fegku eqGs lq/nk vkyh vkgs T;ke/ks
vkf.k ,vj iksVZ lekfo’V vkgs- gk izdYi ns'kkP;k vkf
vkgs- ;k 'kgjke/;s o R;kP;k vklikl vk;ksftr
Bsork] ;s.kkÚ;k n'kdkr 'kgjkP;k okgrwd iz.kkyh e/;s xfr'khy cny visf{kr vkgs
gks.kkjh ok< o fofo/k tehu mi;ksfxrsP;k vk
dkGkph xjt vkgs- ;k dkj.kklkBh ;k 'kgjke/;s jsYos vk/kkfjr esVªks iz.kkyhP;k rjrwnhpk fopkj dsysyk
vkgs-
ukxiwj e/;s esVªks jsYos iz.kkyh djhrk lfoLrj izdYi vgoky
lsok DMRC us iqjfoysyh vkgs o uksOgsacj 2013 e/;s
¼vykbuesaV½ ph ,dw.k ykach 38-215 fd
¼ekxZ½ e/;s foHkkxyh vkgs-
ekxZ 1& mÙkj&nf{k.k
¼19-658 fd-eh-½ gk dWkjhMkWj
VIik 1& [kkijh rs flrkcMhZ
VIik 2& flrkcMhZ rs vkW
ekxZ 2 & iwoZ&if'pe dW
iwoZ&if'pe dWkjhMkWj gk iqUgk nksu
VIik ekxZ 3& yksdekU; uxj
VIik ekxZ 4& flrkcMhZ rs iztkirh uxj
Ekgkjk’Vª esVªks jsYos dkiksZjs'ku fyfeVsM
vkarjjk"Vªh;@cgqi{kh; foÙkh; daiU;k
Bjoys vkgs-
ªks çdYikdjhrk Ik;kZoj.kh; çHkko eqY;kadu (EIA) o Ik;kZoj.kh; O;oLFkkiu(EMP) pk vgoky-
,u ,e vkj lh ,y
dk;Zdkjh lkjka”k
ukxiwj gs egkjk"Vªkps frljs lokZr eksBs 'kgj vkgs o jkT;kph fgokGh jkt/kkuh
vankts 25 y{k vkgs- ukxiwj egkuxjh; {ks= gs Hkkjrkrhy 13 os lokZr eksBs
ukxiwjyk vkrkp lokZr LoPN 'kgj Eg.kwu lq)k ntkZ izkIr >kyk vlwu gs Hkkjrkrhy nwljs
“kgj gs ß la=k uxjh Þ Eg.kwu lq/nk çfl/n vkgs- ;k {ks=kr la=kph
dsyh tkrs vkf.k R;keqGs bFks la«;kph eksBh cktkjisB vkgs- Hkkjrkpk HkkSxksyhd
g;k “kgkjkph vksG[k fegku eqGs lq/nk vkyh vkgs T;ke/ks eYVh&eksMy baVjuW'kuy dkxksZ gc
gk izdYi ns'kkP;k vkfFkZd fodklke/;s eSykpk nxM ¼ekbZy LVksu½ Bjyk
;k 'kgjke/;s o R;kP;k vklikl vk;ksftr rFkk vk[kysyh@dsysyh fofo/k vkfFkZd dk;sZ n"Vh{ksikr
Bsork] ;s.kkÚ;k n'kdkr 'kgjkP;k okgrwd iz.kkyh e/;s xfr'khy cny visf{kr vkgs- ;k O;frfjä 'kgjkph
ok< o fofo/k tehu mi;ksfxrsP;k vkilkrhy ijLij fØ;kaeqGs okgrwd iz.kkyh ;kstuk gh
;k dkj.kklkBh ;k 'kgjke/;s jsYos vk/kkfjr esVªks iz.kkyhP;k rjrwnhpk fopkj dsysyk
ukxiwj e/;s esVªks jsYos iz.kkyh djhrk lfoLrj izdYi vgoky DPR r;kj dj.;klkBh lYykxkj
ysyh vkgs o uksOgsacj 2013 e/;s DPR yk vafre #i fnys xsys- ;kr lajs[kukph
215 fd-eh- vlwu rh mÙkj&nf{k.k o iwoZ&if'pe v'kk nksu d
mÙkj&nf{k.k dWkjhMkWj % vkWVkseksVhOg pkSd rs fegku
jhMkWj iqUgk nksu VII;ke/ks ekxkZr mifoHkkxyk vkgs-
rs flrkcMhZ
vkWVkseksVhOg pkSd
dWkjhMkWj % iztkirh uxj iklwu yksdekU; uxj i;±r ¼18-557 fd
gk iqUgk nksu VII;ke/ks mifoHkkxyk vkgs-
ekxZ 3& yksdekU; uxj rs flrkcMhZ
rs iztkirh uxj
iksZjs'ku fyfeVsM ¼,e ,e vkj lh ,y½ us ukxiwj esVªks jsYos izdYi gk
kh; daiU;k ds,QMCY;w@,,QMh ;kaps dMwu fu/kh ?ksÅu dk;kZUo;hr dj.;kps
Page 1
o Ik;kZoj.kh; O;oLFkkiu
,u ,e vkj lh ,y
fgokGh jkt/kkuh (Winter
gs Hkkjrkrhy 13 os lokZr eksBs
ukxiwjyk vkrkp lokZr LoPN 'kgj Eg.kwu lq)k ntkZ izkIr >kyk vlwu gs Hkkjrkrhy nwljs
;k {ks=kr la=kph
Hkkjrkpk HkkSxksyhd
&eksMy baVjuW'kuy dkxksZ gc
¼ekbZy LVksu½ Bjyk
d dk;sZ n"Vh{ksikr
;k O;frfjä 'kgjkph
ilkrhy ijLij fØ;kaeqGs okgrwd iz.kkyh ;kstuk gh
;k dkj.kklkBh ;k 'kgjke/;s jsYos vk/kkfjr esVªks iz.kkyhP;k rjrwnhpk fopkj dsysyk
r;kj dj.;klkBh lYykxkj
;kr lajs[kukph
vlwu rh mÙkj&nf{k.k o iwoZ&if'pe v'kk nksu dWkjhMkWj
VkseksVhOg pkSd rs fegku
557 fd-eh-½
ks jsYos izdYi gk
u dk;kZUo;hr dj.;kps
![Page 2: EIA Executive Summary 12.10.2017 - Nagpur Metro Summary of...ORN=U JMKU NJM YNJV XN[LZM pNJM JV HNV% N ³HN NNRM \N[R0 GV\K WNUV YNI N H IFDQZ QVI>N\ E)NV YNJV J N pNJNMNSK YNV*>N](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081620/6105cf23321f730ea25ec0ea/html5/thumbnails/2.jpg)
dk;Zdkjh lkjka”k
,
Ukkxiwj esVªks çdYikdjhrk Ik;kZoj.kh; çHkko eqY;kadu;kstuk (EMP)
izLrqr vH;klkpk mís'k vlk vkgs dh izdYikP;k
i;kZoj.kkoj gks.kkÚ;k Ik;kZoj.kh; çHkkokps
;kstuk izLrkfor dj.ks vls vkgs
vkxkj cka/kdke o vaeyctko.khP;k VII;kr mn~Hko.kkÚ;k
iwoZikg.kh losZ{k.k] oLrqlwph o miyC/k nq ;e ekfgrh oj vk/kkfjr vk
i;kZoj.k o ou ea=ky;] Hkkjr ljdkj ;kaph fn
lq/kkj.kk e/;s fnysY;k vuqlwfprhy ;knhrhy izdYika
izek.ks esVªks izdYikauk i;kZoj.k o ou ea=ky;kdMwu i;kZoj.k eatwjh ?ks.;kph vko';drk ukgh
KFW MsOgyiesaV c¡d 'kk'or ekxZn'kZd rRos] 2014 izek.ks
ewY;ekiu lknj dsyh vkgs- izLrkohr izdYi gk oxZ&c e/;s ;sr vlqu ;k izdYikr
rlsp] laHkkO; vfu’V /kksdk vlq “kdrks rlsp] çdYikeqGs lac/khr lkekthd ifjLFkhrhoj lq/n~k
RkkRdkyhu çHkko gksÅ “kdrks- rFkkfi] gk
0-2 izdYikps o.kZu %&
;k izdYikrhy mÙkj&nf{k.k
o iwoZ&if'pe dWkjhMkWj ¼18-557 fd
dWkjhMkWj e/;s ,dw.k 36 LFkkuds izLrkfor dsysyh vkgsr
gksbZy- mÙkj&nf{k.k dWkjhMkWj lkBh
tkLRkhr tkLr 15]729 ,so<h vis{khr vkgs
izoklh la[;k 2]86]031 o PHPDT
(Depot) ;ksthys vkgsr ts vuqØes mÙkj&nf{k.k o iwoZ&if'pe
izdYikP;k iw.kZRokps ewY;] loZ dj] o)h o [kktxh
ekxkZph BGd oSf'k"Vîs [kkyh fnysyh vkgsr
ekxZ 1 mÙkj&nf{k.k dWk
vkWVkseksVhOg pkSd
ukjh jksM
banksjk pkSd
dMch pkSd
xìhxksnke pkSd
dLrqjpan ikdZ
'kwU; ekby ¼f>jks ekbZy½
ªks çdYikdjhrk Ik;kZoj.kh; çHkko eqY;kadu (EIA) o Ik;kZoj.kh; O;oLFkkiu(EMP) pk vgoky-
,u ,e vkj lh ,y
lkpk mís'k vlk vkgs dh izdYikP;k vkjk[kMîk] cka/kdke o vaeyctko.kh
oj.kkoj gks.kkÚ;k Ik;kZoj.kh; çHkkokps eqY;kadu dj.ks vkf.k R;k çHkkokaph mik;;kstuk]
izLrkfor dj.ks vls vkgs- EIA P;k dk;ZO;kIrh e/;s iwoZ&if'pe o mÙkj&nf{k.k
vkxkj cka/kdke o vaeyctko.khP;k VII;kr mn~Hko.kkÚ;k çHkkaokpk lekos'k vkgs- EIA gs lfoLrj {ks=
iwoZikg.kh losZ{k.k] oLrqlwph o miyC/k nq ;e ekfgrh oj vk/kkfjr vkgs-
y;] Hkkjr ljdkj ;kaph fn- 14 lIVsacj 2006 ph vf/klwpuk o R;kph
lq/kkj.kk e/;s fnysY;k vuqlwfprhy ;knhrhy izdYikauk i;kZoj.k eatwjh vko';d vkgs- R;k vf/klwpus
izek.ks esVªks izdYikauk i;kZoj.k o ou ea=ky;kdMwu i;kZoj.k eatwjh ?ks.;kph vko';drk ukgh
MsOgyiesaV c¡d 'kk'or ekxZn'kZd rRos] 2014 izek.ks ukxiwj esVªks jsy izdYiklkBh izkFkfed
izLrkohr izdYi gk oxZ&c e/;s ;sr vlqu ;k izdYikr Ik;kZoj.kkoj çHkko
rlsp] laHkkO; vfu’V /kksdk vlq “kdrks rlsp] çdYikeqGs lac/khr lkekthd ifjLFkhrhoj lq/n~k
rFkkfi] gk çHkko o /kksdk oxZ&v is{kk deh izek.kkr vkgs-
izdYikrhy mÙkj&nf{k.k dWkjhMkWj ¼19-658fd-eh-½ gk vkWVkseksVhOg pkSdk iklwu fegku i;
557 fd-eh-½ gk iztkirh uxj iklwu yksdekU; uxj i;±r vkgs
e/;s ,dw.k 36 LFkkuds izLrkfor dsysyh vkgsr- T;ke/;s lhrkcMhZ LFkkudkr esVªksaph vnykcny
lkBh lu 2041 i;±r njjkstph izok'kkaph la[;k 2]77]704 o
tkLRkhr tkLr 15]729 ,so<h vis{khr vkgs- rj iwoZ&if'pe dWjhMkWj djhrk lu 2041 Ik;±r
PHPDT tkLrhr tkLr 11882 vis{khr vkgs- fegku o fgax.kk ;sFks nksu
;ksthys vkgsr ts vuqØes mÙkj&nf{k.k o iwoZ&if'pe dWkjhMkWjyk lsok iznku djrhy
izdYikP;k iw.kZRokps ewY;] loZ dj] o)h o [kktxh tehu /k#u #- 8]683@& dksVh ;srs
fnysyh vkgsr-
dWkjhMkWj ekxZ 2 iwoZ&if'pe dWkjhMkWj
iztkirh uxj
oS".kksnsoh uxj
vkacsMdj pkSd
VsyhQksu ,Dlpsat
fprkj vksGh pkSd
vxzlsu pkSd
nkslj oS'; pkSd
Page 2
o Ik;kZoj.kh; O;oLFkkiu
,u ,e vkj lh ,y
] cka/kdke o vaeyctko.kh eqGs
mik;;kstuk] o fufj{k.k
O;kIrh e/;s iwoZ&if'pe o mÙkj&nf{k.k dWkjhMkWj o
gs lfoLrj {ks=h;
14 lIVsacj 2006 ph vf/klwpuk o R;kph
R;k vf/klwpus
izek.ks esVªks izdYikauk i;kZoj.k o ou ea=ky;kdMwu i;kZoj.k eatwjh ?ks.;kph vko';drk ukgh- rFkkfi]
izdYiklkBh izkFkfed
Ik;kZoj.kkoj çHkko
rlsp] laHkkO; vfu’V /kksdk vlq “kdrks rlsp] çdYikeqGs lac/khr lkekthd ifjLFkhrhoj lq/n~k
VkseksVhOg pkSdk iklwu fegku i;±r
r vkgs- ;k nksUgh
Vªksaph vnykcny
o PHPDT
lu 2041 Ik;±r njjkstph
fegku o fgax.kk ;sFks nksu fMiks
yk lsok iznku djrhy- ák
dksVh ;srs- ;k nksUgh
![Page 3: EIA Executive Summary 12.10.2017 - Nagpur Metro Summary of...ORN=U JMKU NJM YNJV XN[LZM pNJM JV HNV% N ³HN NNRM \N[R0 GV\K WNUV YNI N H IFDQZ QVI>N\ E)NV YNJV J N pNJNMNSK YNV*>N](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081620/6105cf23321f730ea25ec0ea/html5/thumbnails/3.jpg)
dk;Zdkjh lkjka”k
,
Ukkxiwj esVªks çdYikdjhrk Ik;kZoj.kh; çHkko eqY;kadu;kstuk (EMP)
flrkcMhZ ¼vnykcny½
dk¡xzsl uxj
jgkVs dkWyuh
vtuh pkSd
N=kirh pkSd
t;izdk'k uxj
mTToy uxj
foeku rG
uohu foekurG
[kkijh
&
&
esVks jsYosph ;ksftysyh xfr
jkghy- lu 2017 e/;s fo|wr ekx.kh gh toGikl 12 ,eOgh,
djhrk mIiyokMh o cqVhcksjh ;sFks o ekxZ&2 djhrk ikjMh o fgax.kk ;sFks
vkgsr- 3 esVªks dkjP;k MC;kaph okgd {kerk gh 764 izoklh
xkMh laj{k.k (ATP) lg Lo;apyhr xkMh fu;a=.k iz.kkyhpk voyac dj.;kr ;sbZy
LekVZ dkMZ lg Lo;apyhr HkkMs ladyu iz.kkyh izLFkkfir dj.;kr ;sbZy
0-3 izdYiLFkGkph vk/kkjjs[kk (Baseline)
vH;kl{ks=ke/;s Ik;kZojf.k; vk/kkj
/ouh] ik.kh] tehu] tSfod o lkekftd] vkf
vH;kl loZlk/kkj.ki.ks] (EIA) vf/klwpuk
ifjljkrhy ok;w xq.koÙkk %
ok;w xq.koÙkk losZ{k.kkpk izeq[k mís'k Eg.kts {ks=kP;k ifjljkrhy ok;w xq.koÙksps eq
ok;wP;k xq.koÙksps fujh{k.kkps dke iwoZ&if'pe o mÙkj&nf{k.k
fBdk.kkao#u 24 rklkaps dkyko/khps
xksGk dj.;kr vkys( o 12 fBdk.kkagwu 1 fnolkps 8 rklkaP;k dkyko/khps
djhrk uewus xksGk dj.;kr vkys-
ªks çdYikdjhrk Ik;kZoj.kh; çHkko eqY;kadu (EIA) o Ik;kZoj.kh; O;oLFkkiu(EMP) pk vgoky-
,u ,e vkj lh ,y
ukxiwj jsYos LVs'ku
flrkcMhZ ¼vnykcny½
>k'kh jk.kh pkSd
baLVhVîwV vkWQ baftuhvlZ
'kadjuxj pkSd
,y,Mh pkSd
/kjeisB egkfo|ky;
lqHkk"k uxj]
jpuk fjax jksM taD'ku
oklqnso uxj
calh uxj
yksdekU; uxj
;ksftysyh xfr o fu/kkZfjr xfr gk vuqØes 85 fdeh@rkl o 30 fdeh@rkl
e/;s fo|wr ekx.kh gh toGikl 12 ,eOgh, (MVA) jkghy vkf.k R;klkBh
djhrk mIiyokMh o cqVhcksjh ;sFks o ekxZ&2 djhrk ikjMh o fgax.kk ;sFks fxzM (Grid) midsanz
okgd {kerk gh 764 izoklh ¼ 6 mHks izoklh@pkS-fe- ½ vlsy-
lg Lo;apyhr xkMh fu;a=.k iz.kkyhpk voyac dj.;kr ;sbZy- HkkMs ladyuklkBh
LekVZ dkMZ lg Lo;apyhr HkkMs ladyu iz.kkyh izLFkkfir dj.;kr ;sbZy-
Baseline) fLFkrh %
Ik;kZojf.k; vk/kkjjs[kk vH;kl dj.;kr vkyk- i;kZoj.kh; ekinaMs fo”ks’kr%
k.kh] tehu] tSfod o lkekftd] vkfFkZd bR;knh i;kZojf.k; xq.k/keZ Bjfo.;kr vkys o
vf/klwpuk] 2006 P;k vko';drs uqlkj dj.;kr vkyk-
ok;w xq.koÙkk losZ{k.kkpk izeq[k mís'k Eg.kts {ks=kP;k ifjljkrhy ok;w xq.koÙksps eqY;kadu dj.ks
dke iwoZ&if'pe o mÙkj&nf{k.k dWkjhMkWj ;sFks dj.;kr vkys
fBdk.kkao#u 24 rklkaps dkyko/khps PM10] PM2-5] SO2] NO2 vkf.k HC ;k ¼iWjkfeVlZ½ djhrk uequs
xksGk dj.;kr vkys( o 12 fBdk.kkagwu 1 fnolkps 8 rklkaP;k dkyko/khps CO vkf.k O3 ;k iWjkfeVlZ
- loZ ek=k ¼OgWY;wt½ ;k] dsanzh; çnw’k.k fu;a=.k eaMG (CPCB)
Page 3
o Ik;kZoj.kh; O;oLFkkiu
,u ,e vkj lh ,y
gk vuqØes 85 fdeh@rkl o 30 fdeh@rkl
lkBh ekxZ&1
midsanz fu;ksthr
- Lo;apyhr
HkkMs ladyuklkBh
ekinaMs fo”ks’kr% ok;w]
Bjfo.;kr vkys o gk
Y;kadu dj.ks-
;sFks dj.;kr vkys- ;kr 6
;k ¼iWjkfeVlZ½ djhrk uequs
;k iWjkfeVlZ
(CPCB) dMwu
![Page 4: EIA Executive Summary 12.10.2017 - Nagpur Metro Summary of...ORN=U JMKU NJM YNJV XN[LZM pNJM JV HNV% N ³HN NNRM \N[R0 GV\K WNUV YNI N H IFDQZ QVI>N\ E)NV YNJV J N pNJNMNSK YNV*>N](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081620/6105cf23321f730ea25ec0ea/html5/thumbnails/4.jpg)
dk;Zdkjh lkjka”k
,
Ukkxiwj esVªks çdYikdjhrk Ik;kZoj.kh; çHkko eqY;kadu;kstuk (EMP)
funsZf”kr dsysY;k e;kZnsr vlY;kps fnlwu vkys] Qä flrkcMhZ fBdk.kkojhy
OgWY;wt ekud e;kZnsis{kk tkLr vlY;kPks vk<Gwu vkYks
/ouh i;kZoj.k %
ohl ¼20½ ifjljkrhy /ouh
ijh{k.kklkBh fuf”pr dj.;kar vkyhr
ekud vuqØes fnolk 65 o jk=h 55
68-5 rs 84-3 dB(A) o 42-5 rs 58
jk=hP;k /ouhP;k Lrjkph vk/kkjjs[kk gh
eq[; óksr jLR;kojhy okgrqdhph ;s
daiu (Vibration) fo'ys"k.k %
vH;kl {ks=kr ifjlj daiu
fuoM.;kr vkyh] T;kr osxosxGî
o laosnuf'ky tls iqjkrRo@,sfrgkfld bekjrh bR;kfn
mÙkj&nf{k.k o iwoZ&if'pe
dj.;kr vkysys daiuLrj fnysys vkgsr
okbt½ tkp.;kr vkY;kr- mÙkj&nf{k.k ekxkZ
0-126 bap@lsdan ;k VII;kr ek=k
iwoZ&if'pe ekxZ rG etY;koj 0-
Hkw&i"B ty xq.koÙkk %
vH;kl {ks=krhy vfLrRokr vlysY;k Hkw&i"B ty xq.koÙkspk ntkZ letkowu ?ks.;kdfjrk fofo/k
iWjkehVlZ djhrk Hkwi"B tykps lkr uequs rikl.;kr vkysr
HkkSfrdh&jklk;fud fo"k;d o thok.kqfo"k;d iWjkfeVlZ djhrk iFk%Ddj.k dj.;kr vkys
BIS&2296 oxZ ’C ’ e;kZnk ;kP;k cjkscj rqyuk dj.;kr vkyh
BIS ekudk e;kZnsr gksrs] Qä vack>jh ryko o fuyMksg {ks=k toGhy izokg ;sFkhy fo'ks"kr%
lanHkkZr v/kwu&e/kwu vf/kdrk gksrh
jfgoklh@O;kikjhd fuoklkiklwu vfu;af=r lkaMik.kh
Hkwty xq.koÙkk % Hkwty ik.;kps
uewus rikl.;kr vkys- R;kP;k fudkykaps FkksMD;kr fooj.k [kkyh fnys vkgs
HkkSfrd xq.k/kekZr PH eqY;kr ¼
ekud eqY; 6-5 rs 8-5 njE;ku vkgs
vkys o rs 600 mg@Litre ;k ekU;rkizkIr e;kZns
ªks çdYikdjhrk Ik;kZoj.kh; çHkko eqY;kadu (EIA) o Ik;kZoj.kh; O;oLFkkiu(EMP) pk vgoky-
,u ,e vkj lh ,y
dsysY;k e;kZnsr vlY;kps fnlwu vkys] Qä flrkcMhZ fBdk.kkojhy PM10 djhrk uksanfoysY;k
t ekud e;kZnsis{kk tkLr vlY;kPks vk<Gwu vkYks-
ohl ¼20½ ifjljkrhy /ouh ijh{k.k LFkGs ts O;kolk;hd o laosnu'khy laoxkZ[kkyh ;srkr
ijh{k.kklkBh fuf”pr dj.;kar vkyhr- fnolk o jk=h /ouhP;k Lrjkps fujh{k.k dj.;kr vkys
jk=h 55 dB(A) funsZf”kr ek=k vlrkauk fnolk o jk=h /ouhpk Lrj vuqØes
5 rs 58-8 dB(A) ;k VII;kr vk<Gyk- toGikl loZp LFkGkaoj fnol o
jk=hP;k /ouhP;k Lrjkph vk/kkjjs[kk gh CPCB P;k e;kZns is{kk tkLr vk<Gyh- izdYi {ks=kr vkoktkps
eq[; óksr jLR;kojhy okgrqdhph ;s & tk gs vkgs-
vH;kl {ks=kr ifjlj daiu ijh{k.k dj.;kdfjrk esVªks jsYosP;k ekxkZr ckohl ¼22½ LFkGs
fuoM.;kr vkyh] T;kr osxosxGîk fHkUu izoxkZrhy bekjrh vkgsr- mnk- jfgoklh] O;kikjhd@
tls iqjkrRo@,sfrgkfld bekjrh bR;kfn-
mÙkj&nf{k.k o iwoZ&if'pe dWkjhMkWjP;k vfLrRokr vlysY;k jfgoklh {ks=klkBh
dj.;kr vkysys daiuLrj fnysys vkgsr- ák ¼OgWY;wt½ ek=k izeq[k fBdk.kkadjhrk ekGk fugk;
mÙkj&nf{k.k ekxkZlkBh rG etY;koj 0-0060 bap@lsdan rs
ek=k vk<GY;k rj ;kph jk"Vªh; ekud ¼e;kZnk½ 0-20 bap@lsdan
-012 bap@lsdan rs 0-125 bap@lsdan ;k VII;kr ek=k vk<GY;k
vH;kl {ks=krhy vfLrRokr vlysY;k Hkw&i"B ty xq.koÙkspk ntkZ letkowu ?ks.;kdfjrk fofo/k
ehVlZ djhrk Hkwi"B tykps lkr uequs rikl.;kr vkysr- fofo/k óksrkaP;k xksGk dsysY;k Hkwi"B tykps
HkkSfrdh&jklk;fud fo"k;d o thok.kqfo"k;d iWjkfeVlZ djhrk iFk%Ddj.k dj.;kr vkys-
e;kZnk ;kP;k cjkscj rqyuk dj.;kr vkyh- vls fun'kZukl vkys dh Hkw&i"Bty gs
gksrs] Qä vack>jh ryko o fuyMksg {ks=k toGhy izokg ;sFkhy fo'ks"kr%
lanHkkZr v/kwu&e/kwu vf/kdrk gksrh- ;k fBdk.kh BOD e/;s vf/kdrspk laca/k gk toGiklP;k
jfgoklh@O;kikjhd fuoklkiklwu vfu;af=r lkaMik.kh felGr vlY;kus vlw “kdrks-
Hkwty ik.;kps fofo/k iWjkehVlZ rikl.;kdjhrk vkB osxosxGîk LFkGh Hkwty
R;kP;k fudkykaps FkksMD;kr fooj.k [kkyh fnys vkgs-
eqY;kr ¼OgWY;wt½ 7-14 rs 7-95 ;k VII;kr fofo/krk fnlqu vkyh
5 njE;ku vkgs- ,dw.k gkMZusl 142-56 rs 477-18 mg@Litre ;k VII;kr fnlqu
;k ekU;rkizkIr e;kZnsr vkgsr- ,dw.k foj?kGysys ?ku inkFkZ (D
Page 4
o Ik;kZoj.kh; O;oLFkkiu
,u ,e vkj lh ,y
djhrk uksanfoysY;k
o laosnu'khy laoxkZ[kkyh ;srkr rs
vkys- CPCB
vlrkauk fnolk o jk=h /ouhpk Lrj vuqØes
toGikl loZp LFkGkaoj fnol o
izdYi {ks=kr vkoktkps
ckohl ¼22½ LFkGs
jfgoklh] O;kikjhd@vkS|ksxhd
h {ks=klkBh ijh{k.k
izeq[k fBdk.kkadjhrk ekGk fugk; ¼¶yksvj
0060 bap@lsdan rs
20 bap@lsdan vkgs-
vk<GY;k-
vH;kl {ks=krhy vfLrRokr vlysY;k Hkw&i"B ty xq.koÙkspk ntkZ letkowu ?ks.;kdfjrk fofo/k
fofo/k óksrkaP;k xksGk dsysY;k Hkwi"B tykps
fudkykaph
vls fun'kZukl vkys dh Hkw&i"Bty gs
gksrs] Qä vack>jh ryko o fuyMksg {ks=k toGhy izokg ;sFkhy fo'ks"kr% BOD P;k
e/;s vf/kdrspk laca/k gk toGiklP;k
osxosxGîk LFkGh Hkwty
95 ;k VII;kr fofo/krk fnlqu vkyh- (IS)
;k VII;kr fnlqu
Dissiolved
![Page 5: EIA Executive Summary 12.10.2017 - Nagpur Metro Summary of...ORN=U JMKU NJM YNJV XN[LZM pNJM JV HNV% N ³HN NNRM \N[R0 GV\K WNUV YNI N H IFDQZ QVI>N\ E)NV YNJV J N pNJNMNSK YNV*>N](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081620/6105cf23321f730ea25ec0ea/html5/thumbnails/5.jpg)
dk;Zdkjh lkjka”k
,
Ukkxiwj esVªks çdYikdjhrk Ik;kZoj.kh; çHkko eqY;kadu;kstuk (EMP)
Solids) 319 mg/Litre rs 1141
500&2000 mg/Litre vkgs- DyksjkbZM~l 26
/Litre P;k ekU;rkizkIr e;kZnsP;k vkar vkgs
1-9 rs 28-64 mg/Litre o 2-54 rs 55
vuqØes 45 mg/Litre o 200 mg/
enk (Soil) xq.k/keZ % ensps HkkSfrdh&
osxosxGîk LFkGkao#u lgk ¼06½ uewu
(Silty-Clay) vls ofxZdj.k gksrs
,uihds (NPK) P;k ek=keqGs frps mitkÅ enk vls ofxZdj.k dsys vkgs
/kkrq fdaok gk;MªksdkcZu ps nqf"krhdj.k vk<Gys ukgh
ifjfLFkrhdh; (Ecological)
izdYi fodkl dk;kZeqGs gks.kkjk çHkko
izLrkfor ekxkZe/khy LFkkudkaP;k fBdk.kh o
izLrkfor esVªks jsYospk ekxZ 'kgj
LFkkudkaoj o fMiks ,dw.k 639 o{k vk<Gysr
bR;knh izdkjP;k tkrhps o{k vk<Gys
vl.kkÚ;k tkrhps o{k vk<Gys ukghr
vk<Grkr-
0-4 udkjkRed çHkko ¼ifj.kke½ %
i) cka/kdke njE;ku gks.kkjs ifj.kke
cka/kdkek'kh laca/khr i;kZoj.kh; /kksds
mik; ;kstuk cka/kdke vkjk[kMîk
lks; dsysyh vlrs- cka/kdkek'kh fuxMhr cgqrsd udkjkRed
ekrhph /kwi ¼Erosion½
visf{kr vlrs( T;kpk ifj.kke ekrhph /kwi gks.;kr gksrks] eq[;r% tsOgk gh ekrh 'kq"d o eksdGh
jfgr½ vlrs- mR[kuu dsysY;k ekrhps f<x o lkBo.kwdh eqGs leL;k fuekZ.k gksÅ 'kdrkr
vkliklP;k ifjljkrhy gospk ntkZ
okgrwd oGo.ks % esVªks çdYikps cgqrsd dke gs
cka/kdkekP;k dkyko/khr jLR;kojhy okgrwd dkgh va'kh oGo.ks] vko';d vlrs] cka/kdkekP;k dkyko/khr
okgrwdhyk gks.kkÚ;k vMFkGîkaoj mik; Eg.kwu lq;ksX; okgrwd O;oLFkkiu ;kstuk izLrkfor
vko”;d vlrs-
ªks çdYikdjhrk Ik;kZoj.kh; çHkko eqY;kadu (EIA) o Ik;kZoj.kh; O;oLFkkiu(EMP) pk vgoky-
,u ,e vkj lh ,y
rs 1141 mg/Litre ;k VII;k e/;s vk<Gysr T;kaps ekudk
DyksjkbZM~l 26-22&393-23 mg/Litre ;k VII;kr vlqu rs 1000
P;k ekU;rkizkIr e;kZnsP;k vkar vkgs- uk;VsªVl~ o lYQsVl~P;k OgWY;wt deh Eg.kts
54 rs 55-13 mg/Litre ;k VII;kae/;s vk<GY;kr T;kph visf{kr e;kZnk
mg/Litre vkgs-
ensps HkkSfrdh&jklk;fud xq.k/keZ tk.kwu ?ks.;kdjrk vH;kl {ks=krhy
06½ uewus xksGk dsys xsys- vH;kl {ks=kP;k iV~Vîkrhy ensps flYVh&Dys
ksrs] o R;kph PH ek=k 6-10&7-87 vkgs- ;k uewuk LFkGkojhy ekrhP;k
eqGs frps mitkÅ enk vls ofxZdj.k dsys vkgs- ;k ense/khy ueqU;kae/;s tM
/kkrq fdaok gk;MªksdkcZu ps nqf"krhdj.k vk<Gys ukgh-
(Ecological) i;kZoj.k % vfLrRokr vlysY;k ouLirh vkf.k izk.khtkrh oj
çHkko letqu ?ks.;klkBh ifjfLFkfrd vH;kl vko';d vkgs-
izLrkfor ekxkZe/khy LFkkudkaP;k fBdk.kh o fMiks {ks=kr ouLirhaps losZ{k.k dj.;kr vkys
esVªks jsYospk ekxZ 'kgj {ks=krwu tkrks] rks dks.kR;kgh ou {ks=krwu tkr ukgh-
,dw.k 639 o{k vk<Gysr- lqckHkwG] fue] xqyeksgj] fiaiG] ukjG] v'kksdk] vkack] djat
bR;knh izdkjP;k tkrhps o{k vk<Gys- izdYikP;k çHkkohr {ks=kr dks.krsgh nqehZG fdaok /kksD;kr
vl.kkÚ;k tkrhps o{k vk<Gys ukghr- izdYi {ks=kr xk;] cSy] cdjh] esa<h o dq=s gs ikGho
cka/kdke njE;ku gks.kkjs ifj.kke %
cka/kdkek'kh laca/khr i;kZoj.kh; /kksds gs lglk rkRiqjR;k Lo#ikps vlrkr] R;k djhrk ;ksX; R;k
mik; ;kstuk cka/kdke vkjk[kMîkkr lekfo"V dsysY;k vlrkr o R;k lkBh vFkZladYi i=dk
cka/kdkek'kh fuxMhr cgqrsd udkjkRed çHkko vls vkgsr-
½ % mR[kuu dsysY;k vlajf{kr {ks=krwu okgwu xsY;keqGs ekrhph >ht
visf{kr vlrs( T;kpk ifj.kke ekrhph /kwi gks.;kr gksrks] eq[;r% tsOgk gh ekrh 'kq"d o eksdGh
mR[kuu dsysY;k ekrhps f<x o lkBo.kwdh eqGs leL;k fuekZ.k gksÅ 'kdrkr
vkliklP;k ifjljkrhy gospk ntkZ rkRiqjrk [kkykorks-
esVªks çdYikps cgqrsd dke gs jLR;kP;k e/kkse/k dj.;kr ;sr vkgs
cka/kdkekP;k dkyko/khr jLR;kojhy okgrwd dkgh va'kh oGo.ks] vko';d vlrs] cka/kdkekP;k dkyko/khr
okgrwdhyk gks.kkÚ;k vMFkGîkaoj mik; Eg.kwu lq;ksX; okgrwd O;oLFkkiu ;kstuk izLrkfor
Page 5
o Ik;kZoj.kh; O;oLFkkiu
,u ,e vkj lh ,y
;k VII;k e/;s vk<Gysr T;kaps ekudk
;k VII;kr vlqu rs 1000 mg
deh Eg.kts
;k VII;kae/;s vk<GY;kr T;kph visf{kr e;kZnk
djrk vH;kl {ks=krhy
rhy ensps flYVh&Dys
;k uewuk LFkGkojhy ekrhP;k
;k ense/khy ueqU;kae/;s tM
vfLrRokr vlysY;k ouLirh vkf.k izk.khtkrh oj
{ks=kr ouLirhaps losZ{k.k dj.;kr vkys-
ekxkZojhy
G] ukjG] v'kksdk] vkack] djat
{ks=kr dks.krsgh nqehZG fdaok /kksD;kr
izdYi {ks=kr xk;] cSy] cdjh] esa<h o dq=s gs ikGho çk.kh
R;k djhrk ;ksX; R;k
i=dkar ¼ctsV½
mR[kuu dsysY;k vlajf{kr {ks=krwu okgwu xsY;keqGs ekrhph >ht
visf{kr vlrs( T;kpk ifj.kke ekrhph /kwi gks.;kr gksrks] eq[;r% tsOgk gh ekrh 'kq"d o eksdGh ¼ca/ku
mR[kuu dsysY;k ekrhps f<x o lkBo.kwdh eqGs leL;k fuekZ.k gksÅ 'kdrkr- T;keqGs
jLR;kP;k e/kkse/k dj.;kr ;sr vkgs- rjhlq/nk
cka/kdkekP;k dkyko/khr jLR;kojhy okgrwd dkgh va'kh oGo.ks] vko';d vlrs] cka/kdkekP;k dkyko/khr
okgrwdhyk gks.kkÚ;k vMFkGîkaoj mik; Eg.kwu lq;ksX; okgrwd O;oLFkkiu ;kstuk izLrkfor dj.ks
![Page 6: EIA Executive Summary 12.10.2017 - Nagpur Metro Summary of...ORN=U JMKU NJM YNJV XN[LZM pNJM JV HNV% N ³HN NNRM \N[R0 GV\K WNUV YNI N H IFDQZ QVI>N\ E)NV YNJV J N pNJNMNSK YNV*>N](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081620/6105cf23321f730ea25ec0ea/html5/thumbnails/6.jpg)
dk;Zdkjh lkjka”k
,
Ukkxiwj esVªks çdYikdjhrk Ik;kZoj.kh; çHkko eqY;kadu;kstuk (EMP)
fu#i;ksxh@enkaph foYgsokV
fgLlk vankts 2-40 y{k D;q-fe-
gksbZy-
/kqG fufeZrh % cka/kdkekP;k VII;kr] fofo/k dk;Z tls ekrhph okgrwd o d
ik.;kP;k VkD;k o MEilZ ;kaP;k lkj[
;a=lkeqxzh”kh fuxMhr vkgs T;kpk ifj.kke /kqG fu
vlrs- rjhgh] /kqGhps fu;a=.k dj.;kdjhrk laiw.kZ cka/kdkekP;k
vko”;d vlrs-
Hkw&ty o Hkw&i"Bty
tyk'k;kaoj vfu"V çHkko iMw 'kdrks
LVksu Ø'kj e/;s okijysY;k ik.;kph lkBo.k
vls lkaMysYks çek.k gs [kwi deh
LoPNrsP;k lksbZ o tyfu%Llkj.k O;oLFkk
lsIVhd VWUdlg laMkl lqfo/kk vkf.k lq;
vlrs- tj] mijksä inkFkZ lekfo"V vlysys lkBî
Lrj nwf"kr gksÅ 'kdrks- izLrqr izdYikr vlk izdkj mn~Hko.kkj ukgh
inkFkkZpk lekos'k ukgh- Eg.kwu izLrwr izdYikr Hkwty fdaok Hkwi"B ik.;kP;k xq.koÙksoj vfu"V
visf{kr ukgh- izdYikikeqGs fuekZ.k
;kph FksV foYgsokV unh] ryko] rGs] ukyk bR;knhP;k toGikl dj.;kr ;s.kkj ukgh
Dkexkjkaph olkgr % cka/kdkekP;k loksZPp dk;kZps osGh vankts 1200 dkexkj dke dj.;kph
'kD;rk vkgs- ftFks cka/kdke lq# vlsy frFks
jkghy] R;kiklwu toGikl 35-84
ik.;kP;k mipkjk djhrk 100 KLD
,sfrgkfld o lkaLÑfrd Lekjdkaph gkuh
,sfrgkfld@lkaLÑfrd Lekjdkauk gkuh iksgp.kkj ukgh fdaok rs izHkkfor gks.kkj ukgh
ok;q iznw"k.k % cka/kdkekP;k dkyko/khr mR[kuu] ekrh&dke] okgukaph ;s&tk] cka/kdkekps lkfgR;
p<o.ks o mrjo.ks ;k eqGs /kqG fuf
dkyko/khr ok;w çnw’k.kkpk çHkko gk
dkyko/khr cka/kdke {ks=kr ik.;kpk f'kMdkok dj.;kr ;sbZy
/ouhpk çHkko % cka/kdke dkyko/khr okgukaph ;stk vkf.k gyds o tM cka/kdke ;a=kaps] gosP;k
nkckoj ¼U;qeWVhd½ pky.kkÚ;k ;a= lkfgR;k
jksylZ] dk¡ØhV feDllZ] tujsVlZ] dk¡ØhVhax iail~] Ogk;czsVlZ] ØsUl] d
fuekZ.k gksÅ “kdrks- cka/kdkekP;k {ks=kr óksrktoG
ªks çdYikdjhrk Ik;kZoj.kh; çHkko eqY;kadu (EIA) o Ik;kZoj.kh; O;oLFkkiu(EMP) pk vgoky-
,u ,e vkj lh ,y
foYgsokV % izdYikr cka/kdkekP;k dkyko/khr fu#i;ksxh e`nk ;kapk
ik;O;kP;k mR[kuukrwu o 1-19 y{k D;q-fe- vkxkjkrwu ¼Msiks½ fuekZ.k
cka/kdkekP;k VII;kr] fofo/k dk;Z tls ekrhph okgrwd o dkWEI;kDVlZ] jksylZ]
ik.;kP;k VkD;k o MEilZ ;kaP;k lkj[kh votM ;a=kaP;k okijkeqGs /kqG fuekZ.k gksÅ “kdrs
vkgs T;kpk ifj.kke /kqG fufeZrhr gksrks- rFkkfi] gs dk;Z Qä vYi dkyko/khps
k dj.;kdjhrk laiw.kZ cka/kdkekP;k {ks=kr fu;fer ik.;kpk f'kMdko
% cka/kdke dk;kZr] dpÚ;kP;k ¼VkdkÅ inkFkk±P;k½ foYgsokVh eqGs
'kdrks- ;k dpÚ;kP;k fufeZfrps dkj.k Eg.kts lkaMysys cka/kdkekps lkfgR;]
LVksu Ø'kj e/;s okijysY;k ik.;kph lkBo.kwd] rsy o oax.k vkf.k dkexkjkaph olkgr gs gksr
vls lkaMysYks çek.k gs [kwi deh vlrs- rFkkfi] cka/kdke dkexkjkaP;k rkRiqjR;k olkgrhr i;kZIr
O;oLFkk iqjo.;kph dkGth ?ks.;kph vko';drk vkgs- i;kZIr LoPNrk o
lsIVhd VWUdlg laMkl lqfo/kk vkf.k lq;ksX; dsj&dspjk ladyu o foYgsokV i)rhph rjrwn ca/kudkjd
tj] mijksä inkFkZ lekfo"V vlysys lkBîkps ¼Dump½ ps Hkw&ty e/;s f>jiys rj Hkw&ty
izLrqr izdYikr vlk izdkj mn~Hko.kkj ukgh- dkj.k ;k dk;kZr dks.kR;kgh ?kkrd
Eg.kwu izLrwr izdYikr Hkwty fdaok Hkwi"B ik.;kP;k xq.koÙksoj vfu"V
fuekZ.k gks.kkjk eyck] ?kudpjk] dkexkjkaP;k olkgrhrys fu#i;ksxh ik.kh
foYgsokV unh] ryko] rGs] ukyk bR;knhP;k toGikl dj.;kr ;s.kkj ukgh-
cka/kdkekP;k loksZPp dk;kZps osGh vankts 1200 dkexkj dke dj.;kph
ftFks cka/kdke lq# vlsy frFks oklkgrhe/;s toGikl 44-80 KLD ik.;kph vko';drk
84 KLD nwf’kr ik.kh fuekZ.k gksbZy- dkexkjkaP;k olkgrhr
KLD vkdkjekukP;k ck;ks&Mk;tsLVjph lqfo/kk yko.;kar ;sbZy
,sfrgkfld o lkaLÑfrd Lekjdkaph gkuh % izLrkfor çdYi fodklkP;k ifj.kkekeqGs
,sfrgkfld@lkaLÑfrd Lekjdkauk gkuh iksgp.kkj ukgh fdaok rs izHkkfor gks.kkj ukgh-
cka/kdkekP;k dkyko/khr mR[kuu] ekrh&dke] okgukaph ;s&tk] cka/kdkekps lkfgR;
<o.ks o mrjo.ks ;k eqGs /kqG fufeZrh gksoqu l/;kP;k gosP;k xq.koÙksoj çHkko gksÅ “kdrks- cka/kdkekP;k
çHkko gk rkRiqjrk o LFkkfud Lo#ikpk jkghy- rFkkfi] laiw.kZ cka/kdkekP;k
dkyko/khr cka/kdke {ks=kr ik.;kpk f'kMdkok dj.;kr ;sbZy-
cka/kdke dkyko/khr okgukaph ;stk vkf.k gyds o tM cka/kdke ;a=kaps] gosP;k
U;qeWVhd½ pky.kkÚ;k ;a= lkfgR;klg dke dj.kkÚ;k ¼Mks>lZ] fVIilZ] yksMlZ] ,DlWOgsVlZ] xszMlZ]
jksylZ] dk¡ØhV feDllZ] tujsVlZ] dk¡ØhVhax iail~] Ogk;czsVlZ] ØsUl] dkWEiszllZ bR;knh½ ;a=kaeqGs /ouh
cka/kdkekP;k {ks=kr óksrktoG tkLrhl tkLr 100 fMch ¼,½ ;k izek.kkr /ouh
Page 6
o Ik;kZoj.kh; O;oLFkkiu
,u ,e vkj lh ,y
e`nk ;kapk eksBk
vkxkjkrwu ¼Msiks½ fuekZ.k
EI;kDVlZ] jksylZ]
/kqG fuekZ.k gksÅ “kdrs- gs dk;Z
rFkkfi] gs dk;Z Qä vYi dkyko/khps
fu;fer ik.;kpk f'kMdko dj.ks
cka/kdke dk;kZr] dpÚ;kP;k ¼VkdkÅ inkFkk±P;k½ foYgsokVh eqGs
frps dkj.k Eg.kts lkaMysys cka/kdkekps lkfgR;]
olkgr gs gksr- ijarw]
rFkkfi] cka/kdke dkexkjkaP;k rkRiqjR;k olkgrhr i;kZIr
i;kZIr LoPNrk o
ksX; dsj&dspjk ladyu o foYgsokV i)rhph rjrwn ca/kudkjd
½ ps Hkw&ty e/;s f>jiys rj Hkw&ty
dkj.k ;k dk;kZr dks.kR;kgh ?kkrd
Eg.kwu izLrwr izdYikr Hkwty fdaok Hkwi"B ik.;kP;k xq.koÙksoj vfu"V çHkko
dkexkjkaP;k olkgrhrys fu#i;ksxh ik.kh
cka/kdkekP;k loksZPp dk;kZps osGh vankts 1200 dkexkj dke dj.;kph
ik.;kph vko';drk
olkgrhr nwf’kr
;sbZy-
fodklkP;k ifj.kkekeqGs
cka/kdkekP;k dkyko/khr mR[kuu] ekrh&dke] okgukaph ;s&tk] cka/kdkekps lkfgR;
cka/kdkekP;k
rFkkfi] laiw.kZ cka/kdkekP;k
cka/kdke dkyko/khr okgukaph ;stk vkf.k gyds o tM cka/kdke ;a=kaps] gosP;k
dj.kkÚ;k ¼Mks>lZ] fVIilZ] yksMlZ] ,DlWOgsVlZ] xszMlZ]
EiszllZ bR;knh½ ;a=kaeqGs /ouh
fMch ¼,½ ;k izek.kkr /ouh
![Page 7: EIA Executive Summary 12.10.2017 - Nagpur Metro Summary of...ORN=U JMKU NJM YNJV XN[LZM pNJM JV HNV% N ³HN NNRM \N[R0 GV\K WNUV YNI N H IFDQZ QVI>N\ E)NV YNJV J N pNJNMNSK YNV*>N](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081620/6105cf23321f730ea25ec0ea/html5/thumbnails/7.jpg)
dk;Zdkjh lkjka”k
,
Ukkxiwj esVªks çdYikdjhrk Ik;kZoj.kh; çHkko eqY;kadu;kstuk (EMP)
fuekZ.k gks.ks visf{kr vkgs] rs tls&tls
dkyko/khr /ouhpk çHkko gk cka/kdke {ks=kr vlwu rks rkRiqjrk Lo#ikpk jkghy
daiukpk çHkko % cka/kdkekP;k dk;kZeqGs fofo/k va'kkps ¼fMxzhps½ Hkw&
'kdrkr- cka/kdkekP;k dk;kZiklquph fuekZ.k >kysyh Hkw&daius usgehp okLrwauk gkuh ikspsy ;k Lrjki;±r
tkr ukgh] ijarw cka/kdkekP;k tkxs
Lrjki;±r iksgpw 'kdrkr- Hkw&daiukph e;kZnk 8&25
10 mm/Second vkgs-
cka/kdke njE;ku gks.kkÚ;k çHkkokps fuf”pr LFkkukaoj Hkkfdr daiu v/;;u dj.;kr vkys
ekxkZrhy Hkkfdr daiu ifj.kke gs Hkw&daaiukP;k e;kZnk LRkj Eg.kt
P;k vkr vkgsr-
ii) izdYikP;k vaeyctko.kheqGs
izdYikph vaeyctko.kh djrkauk izok'kkaP;k la[;sr ok< >kY;keqGs o LFkkudkaojhy xkMîkaeqGs
udkjkRed çHkko iM.;kal dkj.khHkwr B# 'kdrs
/ouh iznw"k.k % jLR;kojhy
,df=r /ouhpk Lrj 65 fMch ¼,½ ;k /ouhP;k ekudkis{kk ¼jk"Vªh;
“kdsy-
esVªks jsYos&xkMheqGs daiu
mm/Second vkgs( Qä ,dk LFkGkoj dBh.k [kMdkP;k vfLrRokeqGs
vkgs- daiu ifjek.k brj LFkGkoj
oS|dh; midj.ks gs daiu laosnu'khy v
Hkkfdr daiuLrj gs ekudkP;k ¼0
okgrwd oG.k ;kstukpk fopkj vko”;drsuqlkj
d#u daiu LRkj deh dsys tkbZy
ik.khiqjoBk o LoPNrk
jkghy- ukxiwj esVªks çdYikr izLrkfor
,dw.k 1800 Cum/Day Hkkfdr dsysyh
iii) fMikseqGs çHkko %
tfeuhoj 33-90 gsDVj½ [kkijh LFkkudkP;k
yksdekU; uxj ¼25-96gsDVj½ ;sFks
ªks çdYikdjhrk Ik;kZoj.kh; çHkko eqY;kadu (EIA) o Ik;kZoj.kh; O;oLFkkiu(EMP) pk vgoky-
,u ,e vkj lh ,y
tls&tls varj ok<sy R;k izek.ks deh deh gksr tkbZy-
dkyko/khr /ouhpk çHkko gk cka/kdke {ks=kr vlwu rks rkRiqjrk Lo#ikpk jkghy-
cka/kdkekP;k dk;kZeqGs fofo/k va'kkps ¼fMxzhps½ Hkw&daiukps ifj.kke gksÅ
cka/kdkekP;k dk;kZiklquph fuekZ.k >kysyh Hkw&daius usgehp okLrwauk gkuh ikspsy ;k Lrjki;±r
r ukgh] ijarw cka/kdkekP;k tkxsfudV vl.kkÚ;k bekjrh e/;s tk.korhy o ,sdw ;srhy ,o<îk
daiukph e;kZnk 8&25 gVZl~oj jkg.;kph ?kjs@lajpuk ¼LVªDpj½
cka/kdke njE;ku gks.kkÚ;k çHkkokps fuf”pr LFkkukaoj Hkkfdr daiu v/;;u dj.;kr vkys- esVªksP;k nksUgh
ekxkZrhy Hkkfdr daiu ifj.kke gs Hkw&daaiukP;k e;kZnk LRkj Eg.kt 10 mm/Second
ko.kheqGs gks.kkjs çHkko %
izdYikph vaeyctko.kh djrkauk izok'kkaP;k la[;sr ok< >kY;keqGs o LFkkudkaojhy xkMîkaeqGs
dkj.khHkwr B# 'kdrs-
ojhy okgu okgrwd o esVªks okgrwd dk;kZfUor >kY;keqGs
65 fMch ¼,½ ;k /ouhP;k ekudkis{kk ¼jk"Vªh; okrkoj.kh; /ouh ekud½ tkLr jkgw
esVªks jsYos&xkMheqGs daiukpk çHkko % eqY;ekiu dsysyk Hkkfdr daiu Lrj gk 0
vkgs( Qä ,dk LFkGkoj dBh.k [kMdkP;k vfLrRokeqGs Hkkfdr daiu Lrj
brj LFkGkoj ekudkis{kk ¼Eg.kts 10 mm/Second½ [kqi deh vkgs-
daiu laosnu'khy vlrkr- cka/kdkekP;k VII;kr o vaeyctko.khP;k
ekudkP;k ¼0-20 Inch/Second½ e;kZnsis{kk [kqi deh vkgs- #X.kky;kP;k
vko”;drsuqlkj vafxdkjyk tkbZy- fofo/k daiu mik; i/nrhpk voyac
d#u daiu LRkj deh dsys tkbZy-
% izR;sd LFkkudkph ik.;kph ekx.kh gh toGikl 50 Cum/Day
izLrkfor 36 LFkkud çLrkfor vkgsr o R;kdjhrk ik.;kph vko';drk
Hkkfdr dsysyh vkgs-
mÙkj&nf{k.k dkWjhMkWj djhrk fMiks o nq#Lrh dsanz ¼,evk;MhlhP;k
[kkijh LFkkudkP;k toG çLrkfor vkgs- rlsp] iqoZ&if'pe dkWjhMkWj
½ ;sFks fMiks izLrkfor dsys vkgs-
Page 7
o Ik;kZoj.kh; O;oLFkkiu
,u ,e vkj lh ,y
cka/kdkeP;k
daiukps ifj.kke gksÅ
cka/kdkekP;k dk;kZiklquph fuekZ.k >kysyh Hkw&daius usgehp okLrwauk gkuh ikspsy ;k Lrjki;±r
fudV vl.kkÚ;k bekjrh e/;s tk.korhy o ,sdw ;srhy ,o<îk
¼LVªDpj½ djhrk
esVªksP;k nksUgh
mm/Second
izdYikph vaeyctko.kh djrkauk izok'kkaP;k la[;sr ok< >kY;keqGs o LFkkudkaojhy xkMîkaeqGs
dk;kZfUor >kY;keqGs ;k nks?kkpk
okrkoj.kh; /ouh ekud½ tkLr jkgw
daiu Lrj gk 0-50 rs 7-6
daiu Lrj vksykaMyk
cka/kdkekP;k VII;kr o vaeyctko.khP;k dkGkr
#X.kky;kP;k toG
fofo/k daiu mik; i/nrhpk voyac
Cum/Day
R;kdjhrk ik.;kph vko';drk
nq#Lrh dsanz ¼,evk;MhlhP;k
dkWjhMkWj lkBh
![Page 8: EIA Executive Summary 12.10.2017 - Nagpur Metro Summary of...ORN=U JMKU NJM YNJV XN[LZM pNJM JV HNV% N ³HN NNRM \N[R0 GV\K WNUV YNI N H IFDQZ QVI>N\ E)NV YNJV J N pNJNMNSK YNV*>N](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081620/6105cf23321f730ea25ec0ea/html5/thumbnails/8.jpg)
dk;Zdkjh lkjka”k
,
Ukkxiwj esVªks çdYikdjhrk Ik;kZoj.kh; çHkko eqY;kadu;kstuk (EMP)
ik.khiqjoBk o nqf’kr ik.kh
vko';drk jkghy- gs ik.kh Hkwty rlsp egkuxjikyhdk ik.kh iqjoBk ekQZr ladfyr dsys tkbZy
vkxkjkr vankts 37-30 KLD lkaMik.kh fuekZ.k gks.;kph 'kD;rk vkgs
/ouh iznw"k.k % vkxkjkr /ouh fuekZ.k gks.;kps eq[; óksr
osGh jkghy- #Gkaps i"BHkkxkapk laidkZpk
vkoktkP;k ek=soj izHkko ikM.kkjs ?kVd vkgsr
20&25 fe- #anhpk gjhr iêk Bso.;kph rjrwn dj.;kr ;sbZy
(Oil) rsy xGrh iznw"k.k
lkfgR; lkBîkph ns[kHkky djrkauk] rsykph xGrh
lkiGîkr ¼ladfyr½ ,df=r dsys
foYgsokV yko.;kr ;sbZy] ts.ks d#u Hkwty@Hkwi"B ty nw"khr gks.;kiklwu VkGrk ;sbZy
?ku dpjk % fMiksrwu vankts njegk 1
0-5 izdYikps ldkjkRed ifj.kke
jkstxkjkP;k la/kh % cka/kdke dk;kZP;k loksZPp dkyko/khr vankts 3000 O;äh dke dj.;kph
'kD;rk vkgs- izLrkfor O;oLFksP;k vaeyctko.khP;k VII;kr vankts 30 O;äh@fdfe ykachP;k dkWjhMkWj
djhrk vaeyctko.kh o ifjj{k.k dkekdjhrk fu;qä dsY;k tkrhy
vFkZO;oLFksyk pkyuk %
lkekftd&vkfFkZd Qk;ns esVªks jsYos
lkoZtfud okgrwdhr ok< gksbZy-
deh >kY;keqGs lkekftd o vkfFk
gks.;kph lqfo/kk gksbZy- ;k dkWjhMkWj ¼ekxkZ½ P;k izxrheqGs O;kikj
tkLr yksd xqar.;kph 'kD;rk vkgs
lqj{kk %& ukxiwj esVªks jsYos P;k vaeyctko.kh eqGs
eR;qph la[;k deh gksbZy-
okgrwd vkoktkr deh %
R;keqGs vkokt Lrj deh gksbZy-
okgrwd xnhZ ¼tke½ e/;s deh %
R;keqGs okgrwd tke gks.ks o foyac gks.ks deh gksbZy
ok;w&iznw"k.kkr deh %& esVªks jsYos gh lokZr deh iznw"k.k dj.kkjh vlY;keqGs fryk i;kZoj.k
vuqdwy ra=Kkuke/;s oxhZÑr djrk ;sbZy dkj.k esVªks jsYos xkMîk /kkorkauk o dk;kZfUor djrkauk ok;w
mRltZu gksr ukgh- izLrkfor esVªks jsYos eqGs ukxiwjP;k jLR;kojhy okgrwd deh
iznw"k.k deh gksbZy-
ªks çdYikdjhrk Ik;kZoj.kh; çHkko eqY;kadu (EIA) o Ik;kZoj.kh; O;oLFkkiu(EMP) pk vgoky-
,u ,e vkj lh ,y
ik.kh % fMikse/;s osxosxGîk mi;ksxk djhrk vankts 118-03 KLD
Hkwty rlsp egkuxjikyhdk ik.kh iqjoBk ekQZr ladfyr dsys tkbZy
lkaMik.kh fuekZ.k gks.;kph 'kD;rk vkgs-
vkxkjkr /ouh fuekZ.k gks.;kps eq[; óksr esVªks nq#Lrh dsanzkP;k vaeyctko.khP;k
#Gkaps i"BHkkxkapk laidkZpk dMdi.kk] pkds o jsYos xkMhpk osx b- jsYos pkdkaP;k
vkoktkP;k ek=soj izHkko ikM.kkjs ?kVd vkgsr- vkoktkpk Lrj deh dj.;klkBh] MsiksP;k {ks=
iêk Bso.;kph rjrwn dj.;kr ;sbZy-
iznw"k.k % ns[kHkky o nq#Lrh izfØ;sP;k njE;ku fMiks o nq#Lrh dsanzkr
lkfgR; lkBîkph ns[kHkky djrkauk] rsykph xGrh gksÅ “kdrs- xGrh >kysys rsy gs rsy o xzhl
sys tkus vko”;d vkgs- ladfyr dsysY;k rsykph izkf/kÑr laxzkgdk dMs
;sbZy] ts.ks d#u Hkwty@Hkwi"B ty nw"khr gks.;kiklwu VkGrk ;sbZy-
rwu vankts njegk 1-8 Vu ?ku dpjk fuekZ.k gksbZy-
cka/kdke dk;kZP;k loksZPp dkyko/khr vankts 3000 O;äh dke dj.;kph
izLrkfor O;oLFksP;k vaeyctko.khP;k VII;kr vankts 30 O;äh@fdfe ykachP;k dkWjhMkWj
djhrk vaeyctko.kh o ifjj{k.k dkekdjhrk fu;qä dsY;k tkrhy-
vFkZO;oLFksyk pkyuk % jLR;kojhy okgrqdhe/;s dikr vkY;keqGs Bksl cpr o dkgh
d Qk;ns esVªks jsYos eqGs gksbZy- gk esVªks jsYos izdYi lq# dsY;keqGs ukxiwj 'kgjke/;s
;k cnY;kr ba/kukpk okij] okgu [kpZ o izok'kkaP;k izoklkpk dkyk
o vkfFkZd Qk;|koj y{k.kh; ifj.kke gksbZy- ;k eqGs yksdkaph ;s&tk tyn
;k dkWjhMkWj ¼ekxkZ½ P;k izxrheqGs O;kikj] okf.kT; o brj rRln"; lsokae/;s
tkLr yksd xqar.;kph 'kD;rk vkgs-
& ukxiwj esVªks jsYos P;k vaeyctko.kh eqGs çoklh lqjf{krrsr lq/kkj.kk gksbZy o vi?kkrh
okgrwd vkoktkr deh %& ukxiwj jsYosP;k vaeyctko.kh eqGs jksM okgukaPkh la[;k
okgrwd xnhZ ¼tke½ e/;s deh %& izLrkohr izdYikeqGs izoklkr ykx.kkjh osG deh gksbZy o
R;keqGs okgrwd tke gks.ks o foyac gks.ks deh gksbZy-
& esVªks jsYos gh lokZr deh iznw"k.k dj.kkjh vlY;keqGs fryk i;kZoj.k
vuqdwy ra=Kkuke/;s oxhZÑr djrk ;sbZy dkj.k esVªks jsYos xkMîk /kkorkauk o dk;kZfUor djrkauk ok;w
izLrkfor esVªks jsYos eqGs ukxiwjP;k jLR;kojhy okgrwd deh gksbZy o R;keqGs
Page 8
o Ik;kZoj.kh; O;oLFkkiu
,u ,e vkj lh ,y
KLD ik.;kph
Hkwty rlsp egkuxjikyhdk ik.kh iqjoBk ekQZr ladfyr dsys tkbZy-
nq#Lrh dsanzkP;k vaeyctko.khP;k
jsYos pkdkaP;k
vkoktkpk Lrj deh dj.;klkBh] MsiksP;k {ks=kr lHkksorh
nq#Lrh dsanzkr]
xGrh >kysys rsy gs rsy o xzhl
ladfyr dsysY;k rsykph izkf/kÑr laxzkgdk dMs
cka/kdke dk;kZP;k loksZPp dkyko/khr vankts 3000 O;äh dke dj.;kph
izLrkfor O;oLFksP;k vaeyctko.khP;k VII;kr vankts 30 O;äh@fdfe ykachP;k dkWjhMkWj
cpr o dkgh
gk esVªks jsYos izdYi lq# dsY;keqGs ukxiwj 'kgjke/;s
okgu [kpZ o izok'kkaP;k izoklkpk dkyko/kh
;k eqGs yksdkaph ;s&tk tyn
okf.kT; o brj rRln"; lsokae/;s
lqjf{krrsr lq/kkj.kk gksbZy o vi?kkrh
deh gksbZy
deh gksbZy o
& esVªks jsYos gh lokZr deh iznw"k.k dj.kkjh vlY;keqGs fryk i;kZoj.k
vuqdwy ra=Kkuke/;s oxhZÑr djrk ;sbZy dkj.k esVªks jsYos xkMîk /kkorkauk o dk;kZfUor djrkauk ok;w
gksbZy o R;keqGs ok;w
![Page 9: EIA Executive Summary 12.10.2017 - Nagpur Metro Summary of...ORN=U JMKU NJM YNJV XN[LZM pNJM JV HNV% N ³HN NNRM \N[R0 GV\K WNUV YNI N H IFDQZ QVI>N\ E)NV YNJV J N pNJNMNSK YNV*>N](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081620/6105cf23321f730ea25ec0ea/html5/thumbnails/9.jpg)
dk;Zdkjh lkjka”k
,
Ukkxiwj esVªks çdYikdjhrk Ik;kZoj.kh; çHkko eqY;kadu;kstuk (EMP)
dkcZu ØsMhl~ %& toGikl 53 xzWe dkcZu&Mk;&vkWDlkbZM izfr O;äh
fopkjkr ?ksÅu l/;kP;k fdaerhr ¼
17-33 y{k vuqØes 2016] 2021] 2026 o 2036 lkyk dfjrk vuqekfur vkgs
0-6 gfjr miØe ¼iq<kdkj½
izdYikP;k oSf'k"Vîake/;s] lkSj mtkZ fufeZrh] ck;ks&Mk;tsLVj o gfjr bekjrh
voyac d#u gfjr miØekph lq#okr dsysyh
tkLr mtkZ oki#u mtkZ dk;Z{ke i;kZoj.k vuqdwy eksBh tyn okgrwd iz.kkyh fodlhr dj.ks gs ,u
vkj-lh-,y- ps mfí"Vî ¼/;s;½ vkgs
lkSj QksVksOgksYVkbZd iz.kkyh %
vkgs- ifgY;k VII;kr LFkkudkaP;k Nrkaoj lkSj ihOgh iWusYl LFkkfir dj.;kr ;srhy o
tfeuhoj mHkkj.;kr ;srhy- ifgY;k VII;kr ,dw.k 14
;srhy- ifgyk VIik iw.kZ >kY;k uarj] nqlÚ;k VII;karxZr
(Viaduct) lajpsuoj lkSj ihOgh iWusYl LFkkfir dj.;kph ;kstuk v
,dw.k toGikl 23-1 (MWP) {kersph lkSj mtkZ laxzfgr
esVªksHkouP;k Nrkoj 260
;kstuk vkgs( gh gfjr lq#okr] mtkZ fufeZrhP;k ikjaikfjd óksrkaojhy Hkkj deh djsy o dkcZu mRltZu
lq)k deh djsy-
ck;ks Mk;tsLVlZ %& ekuoh ?kk.khph tkxsojp foYgsokV dj.;klkBh fMQsUl fjlpZ vWUM
MsOgyiesaV ,LVWfCy'kesaV ¼laj{k.k la'kks/ku o fodkl vkLFkkiuk½ ;kauh fodlhr dsysys ifjf
ck;ks&Mk;tsLVj ra=Kku loZ 36 LFkkudkaoj] 2
ck;ks&Mk;tsLVj ra=Kku gs i;kZoj.k vuqdwy vkgs] R;kyk deh tkxk ykxrs] rs ns[kHkk
mtsZpk okij u djrk dehr deh ik.;kP;k okijkus dke djrs
VWUd fjdkeh dj.;kph vko';drk Hkklr ukgh
osGsyk thok.kw nzO; Vkd.;kr ;srks o R;kuarj thok.kw e/;s Lo;a&ok<
Hkw&n'; ¼yWUMLdsi½ o ckxdkekdjhrk
gfjr bekjr %& gfjr bekjrhps Qk;ns nksUgh
vkgsr- lokZr eksBk çR;{k Qk;nk Eg.kts
mtsZph 20&30 VDds cpr gksÅ 'kdrs o ik.;kph toGikl 30&50
bekjrhaps vçR;{k Qk;ns Eg.kts ok;q xq.koÙksr ok<] mRÑ"V
lqjf{krrsps Qk;ns o jk"Vªh; nqyZHk lalk/kukaps lao/
tkrs dh T;keqGs lerksy i;kZoj.kh; mÙkjnkf;Ro] lalk/ku dk;Z{kerk] jfgok';kaph lks; o vkjksX; vkf.k
leqnk; laosnuk P;k lanHkkZr iz;Ru dsys tkrkr
esVªks Hkou dk;kZy;] loZ esVªks LFkkuds o
fu;ekizek.ks ifjfLFkrh; vuqdwy o 'kk'or cka/kdke ra=
gfjr bekjrhP;k vuqdwy dj.;klkBh vR;ar
ªks çdYikdjhrk Ik;kZoj.kh; çHkko eqY;kadu (EIA) o Ik;kZoj.kh; O;oLFkkiu(EMP) pk vgoky-
,u ,e vkj lh ,y
& toGikl 53 xzWe dkcZu&Mk;&vkWDlkbZM izfr O;äh çfr fdyksehVj
fopkjkr ?ksÅu l/;kP;k fdaerhr ¼INR½ dkcZu ØsMhl~ eglwy gk 13-08 y{k] 14-30 y{k] 15
vuqØes 2016] 2021] 2026 o 2036 lkyk dfjrk vuqekfur vkgs-
ke/;s] lkSj mtkZ fufeZrh] ck;ks&Mk;tsLVj o gfjr bekjrh ladYiuk
lq#okr dsysyh vkgs- uwruhdj.k{ke ¼Renewable½ óksrkaiklwu tkLrhr
tkLr mtkZ oki#u mtkZ dk;Z{ke i;kZoj.k vuqdwy eksBh tyn okgrwd iz.kkyh fodlhr dj.ks gs ,u
ps mfí"Vî ¼/;s;½ vkgs- R;kph lfoLrj ekfgrh [kkyh fnyh vkgs-
lkSj QksVksOgksYVkbZd iz.kkyh %& lkSj ihOgh iWusYl nksu VII;kr LFkkfir dj.;kph
ifgY;k VII;kr LFkkudkaP;k Nrkaoj lkSj ihOgh iWusYl LFkkfir dj.;kr ;srhy o fMiks
ifgY;k VII;kr ,dw.k 14-5 (MWP) {kersps lkSj iWusYl LFkkfir dj.;kr
kY;k uarj] nqlÚ;k VII;karxZr fMiks o R;kP;k daqi.kkoj vkf.k
lajpsuoj lkSj ihOgh iWusYl LFkkfir dj.;kph ;kstuk vkgs- nqljk VIik iw.kZ >kY;kuarj
{kersph lkSj mtkZ laxzfgr dj.;kph 'kD;rk vkgs-
esVªksHkouP;k Nrkoj 260 (KWP) o 1000 ;quhVl~@fnu {kersps lkSj iWusYl mHkkj.;kph lq)k
;kstuk vkgs( gh gfjr lq#okr] mtkZ fufeZrhP;k ikjaikfjd óksrkaojhy Hkkj deh djsy o dkcZu mRltZu
& ekuoh ?kk.khph tkxsojp foYgsokV dj.;klkBh fMQsUl fjlpZ vWUM
esaV ,LVWfCy'kesaV ¼laj{k.k la'kks/ku o fodkl vkLFkkiuk½ ;kauh fodlhr dsysys ifjfLFkrh vuqdwy
Kku loZ 36 LFkkudkaoj] 2 fMiksr o eq[;ky;kr LFkkfir dj.kkj vkgs
Kku gs i;kZoj.k vuqdwy vkgs] R;kyk deh tkxk ykxrs] rs ns[kHkky&eqä vlwu
mtsZpk okij u djrk dehr deh ik.;kP;k okijkus dke djrs- ;kr ?kk.k rGk'kh clr ukgh o R;keqGs
dj.;kph vko';drk Hkklr ukgh- Mk;tsLVj LFkkfir dj.;kP;k osGsyk R;koj Qä ,d
;srks o R;kuarj thok.kw e/;s Lo;a&ok< gksrs- izfØ;k dsysys ik.kh gs
ckxdkekdjhrk okij.;kps izLrkfor vkgs-
& gfjr bekjrhps Qk;ns nksUgh çR;{k o vçR;{k Lo#ikr Qkj eksBîk izek.kkoj
çR;{k Qk;nk Eg.kts ifgY;k fnolkiklwu ik.kh o mtkZ okijke/;s dikr lq# gksbZy
cpr gksÅ 'kdrs o ik.;kph toGikl 30&50 VDds cpr gksÅ 'kdrs-
Qk;ns Eg.kts ok;q xq.koÙksr ok<] mRÑ"V lw;Zizdk'k] jfgok';kaps vkjksX; o fgr]
lqjf{krrsps Qk;ns o jk"Vªh; nqyZHk lalk/kukaps lao/kZu gs gksr- gfjr bekjrhph lajpuk v'kk izdkjs dsyh
eqGs lerksy i;kZoj.kh; mÙkjnkf;Ro] lalk/ku dk;Z{kerk] jfgok';kaph lks; o vkjksX; vkf.k
leqnk; laosnuk P;k lanHkkZr iz;Ru dsys tkrkr-
esVªks Hkou dk;kZy;] loZ esVªks LFkkuds o fMiks P;k cka/kdkekdfjrk IGBC s ¼vk;thchlh
h; vuqdwy o 'kk'or cka/kdke ra= izLrkfor djrs- ,u-,e-vkj-lh-,y gk izdYi
gfjr bekjrhP;k vuqdwy dj.;klkBh vR;ar ç;Ru”khy vkgs o Hkkjrh; gfjr bekjr ifj"kn ¼baMh;u
Page 9
o Ik;kZoj.kh; O;oLFkkiu
,u ,e vkj lh ,y
çfr fdyksehVj izfrfnu
30 y{k] 15-73 y{k o
ladYiuk ;kapk
óksrkaiklwu tkLrhr
tkLr mtkZ oki#u mtkZ dk;Z{ke i;kZoj.k vuqdwy eksBh tyn okgrwd iz.kkyh fodlhr dj.ks gs ,u-,e-
nksu VII;kr LFkkfir dj.;kph ph ;kstuk
fMiks {ks=kr
{kersps lkSj iWusYl LFkkfir dj.;kr
P;k daqi.kkoj vkf.k ok;MDV
nqljk VIik iw.kZ >kY;kuarj
o 1000 ;quhVl~@fnu {kersps lkSj iWusYl mHkkj.;kph lq)k
;kstuk vkgs( gh gfjr lq#okr] mtkZ fufeZrhP;k ikjaikfjd óksrkaojhy Hkkj deh djsy o dkcZu mRltZu
& ekuoh ?kk.khph tkxsojp foYgsokV dj.;klkBh fMQsUl fjlpZ vWUM
LFkrh vuqdwy
dj.kkj vkgs-
y&eqä vlwu
;kr ?kk.k rGk'kh clr ukgh o R;keqGs
;kP;k osGsyk R;koj Qä ,d
izfØ;k dsysys ik.kh gs fMiksr
Lo#ikr Qkj eksBîk izek.kkoj
e/;s dikr lq# gksbZy-
gfjr uO;k
vkjksX; o fgr]
uk v'kk izdkjs dsyh
eqGs lerksy i;kZoj.kh; mÙkjnkf;Ro] lalk/ku dk;Z{kerk] jfgok';kaph lks; o vkjksX; vkf.k
vk;thchlh½ P;k
,y gk izdYi
vkgs o Hkkjrh; gfjr bekjr ifj"kn ¼baMh;u
![Page 10: EIA Executive Summary 12.10.2017 - Nagpur Metro Summary of...ORN=U JMKU NJM YNJV XN[LZM pNJM JV HNV% N ³HN NNRM \N[R0 GV\K WNUV YNI N H IFDQZ QVI>N\ E)NV YNJV J N pNJNMNSK YNV*>N](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081620/6105cf23321f730ea25ec0ea/html5/thumbnails/10.jpg)
dk;Zdkjh lkjka”k
,
Ukkxiwj esVªks çdYikdjhrk Ik;kZoj.kh; çHkko eqY;kadu;kstuk (EMP)
fxzu fcYMhax dkSUlhy&vk;thchlh½ d
dj.;kdfjrk lq)k ç;Ru djhr vkgs
0-7 i;kZoj.kh; O;oLFkkiu ;kstuk
enk /kwi fu;a=.k %& cka/kdke lq# d
osGki=d] gs ,u-,e-vkj-lh-,y- yk lknj djsy
cka/k] xkGkps gkSn] mrkjkojps fupj.ks vkf.k rkRiqjrs vksys xor] dkiM pVbZ ¼QWczhd½ ch
fu;a=d lk/kus fdaok i)rh ;kaph enr ?ksrhy
dkyekiu o iqu&gfjrhdj.k dsY;kl
¼vkj,elh½ pk mi;ksx o rs cWfpax IyaV iklwu
cka/kdke lkfgR; tls yks[kaM] foVk bR;knh gs daqi.k ?kkrysY;k vkokjkr Bso.;kr ;sbZy
f'kYyd jkghysys lkfgR;kph dkekP;k “ksoVh vuqdwy i/nrhus foYgsokV yko.;kr ;sbZy
okgrqd oGo.ks@O;oLFkkiu
dsY;keqGs mnHko.kkÚ;k okgrwd dksaMh
fu;kstu dj.ks vko';d vkgs- gs ekxZ cka/kdke dk;kZcjkscj ,d
deh gks.;kr enr gksbZy- izHkkohr jLR;kaoj okgrwdhp
miyC/k dj.ks T;keqGs okijdR;kZyk
mR[kuu ekrhph foYgsokV %
foYgsokV yko.;kr ;ssbZy- ekrhP;k foYgsokVhps
ekrhph foYgsokV izdYi ekxkZ toGhy
gksbZy ;kph iw.kZ vko';d dkGth da=kVnkjkdMwu ?ksryh tkbZy
bekjr ikM.ks dpjk O;oLFkkiu fu;e 2016 ¼daLVªD'ku o fMekWyh'ku osLV eWustesaV fu;e] 2016½
vuqlkj ekud vkWijsVhOg i)rhpk voyac dsY;k tkbZy
okij.;kr ;s.kkj ukgh Eg.kwu Hkw&eyhurk visf{kr ukgh
xq.koÙksph rikl.kh dj.;kr ;sbZy-
HkjikbZ ouhdj.k %& ouhdj.k dk;ZØekpk mís'k uSlfxZd {ks= fodfl
e/;s ifjfLFkrhdh; dk;sZ 'kk'or vk/kkjkoj dk;e Bso.ks 'kD; gksbZy
ijokuxh ns.;kdjhrk ukxiwj egkuxjikfydk ¼,u,elh½ o eglwy foHkkx ukxiwj tckcnkj vkgs
LFkkudkaP;k fBdk.kh] okgu rG o vkxkjkP;k fBdk.kkaoj
gksr vkgsr- rFkkfi ,u-,e-vkj-lh-,y
izLrkfor ,u-,e-vkj-lh-,y
vko';drk vankftr vkgs- izR;sd L
esVªks LFkkudkoj IyWVQkWeZ LoPNrsdjhrk 0
dsyh vkgs- vfXu'kkedkph vko';drk egkjk"Vª 'kklukP;k izpfyr fu;ekizek.ks Bjoyh vkgs
LFkkudkaojhy lkaMik.;koj ifjfLFkrh; vuqdwy ck;ksMk;tsLVj us izfØ;k dj.;kr ;sbZy
toGikl 36 D;q-fe-@fnu ?ku dpjk fuekZ.k gksbZy
ªks çdYikdjhrk Ik;kZoj.kh; çHkko eqY;kadu (EIA) o Ik;kZoj.kh; O;oLFkkiu(EMP) pk vgoky-
,u ,e vkj lh ,y
fxzu fcYMhax dkSUlhy&vk;thchlh½ dMwu izfrf"Br vlk gfjr bekjr eqY;kadu ¼jsVhax½ izkIr
ç;Ru djhr vkgs-
& cka/kdke lq# dj.;kiwohZ] da=kVnkj vLFkk;h o LFkk;h /kwi fu;a=.k] dkekps
yk lknj djsy- /kwi o xkG fu;a=.k dj.;kdfjrk rkRiqjrh v#an okVk]
cka/k] xkGkps gkSn] mrkjkojps fupj.ks vkf.k rkRiqjrs vksys xor] dkiM pVbZ ¼QWczhd½ chtu fdaok brj
d lk/kus fdaok i)rh ;kaph enr ?ksrhy- dkGthiwoZd fu;kstu] [kksn.ks o Hkjko Vkd.ks ;kaps
dsY;kl enk /kwi fu;a=.k dj.;kl enr gksbZy- jsMh feDl dkWUØhV
pk mi;ksx o rs cWfpax IyaV iklwu cka/kdkekP;k tkxsoj vk.k.;kps lq)k izLrkfor vkgs
cka/kdke lkfgR; tls yks[kaM] foVk bR;knh gs daqi.k ?kkrysY;k vkokjkr Bso.;kr ;sbZy- HkkaMkj
dkekP;k “ksoVh vuqdwy i/nrhus foYgsokV yko.;kr ;sbZy-
oGo.ks@O;oLFkkiu %& esVªksP;k cka/kdkekP;k dkyko/khr jLR;kojph tkxk
dksaMh deh dj.;klkBh mik;;kstuk o i;kZ; 'kks/k.;klkBh okgrwd oG.k
gs ekxZ cka/kdke dk;kZcjkscj ,dsjh ekxZ Eg.kwu okijY;kl okgrwd dksaMh
izHkkohr jLR;kaoj okgrwdhph v|kor@ekfgrh laidZ iz.kkyh vfxzefjR;k
okijdR;kZyk rs Qk;ns'khj Bjsy-
foYgsokV %& ;k izdYikr mR[kuu dsysyh ekrhph lkBo.kwdhP;k fBdk.kkoj
ekrhP;k foYgsokVhps O;oLFkkiu izdYikP;k cka/kdkekP;k VII;kr ;ksthY;k tkrs
ekrhph foYgsokV izdYi ekxkZ toGhy ukihd tkxsoj dj.;kr ;srs- BjfoysY;k tkxsoj ;ksX; lkBo.kwd
gksbZy ;kph iw.kZ vko';d dkGth da=kVnkjkdMwu ?ksryh tkbZy- g;klkBh da=kVnkjkdMwu cka/kdke o
bekjr ikM.ks dpjk O;oLFkkiu fu;e 2016 ¼daLVªD'ku o fMekWyh'ku osLV eWustesaV fu;e] 2016½
g i)rhpk voyac dsY;k tkbZy- ik;ok [kksnrkauk dks.krsgh ?kkrd jlk;u
okij.;kr ;s.kkj ukgh Eg.kwu Hkw&eyhurk visf{kr ukgh- tj vko';drk Hkklyh rj {ks=ke/khy ik.;kP;k
-
& ouhdj.k dk;ZØekpk mís'k uSlfxZd {ks= fodflr dj.;kpk vlkok T;k
e/;s ifjfLFkrhdh; dk;sZ 'kk'or vk/kkjkoj dk;e Bso.ks 'kD; gksbZy- izdYi {ks=krhy o{k dki.khlkBh
ijokuxh ns.;kdjhrk ukxiwj egkuxjikfydk ¼,u,elh½ o eglwy foHkkx ukxiwj tckcnkj vkgs
LFkkudkaP;k fBdk.kh] okgu rG o vkxkjkP;k fBdk.kkaoj tkLr la[;sr Eg.kts toGikl 639 o{k izHkkfor
,y- HkjikbZ ofudj.k Eg.kwu 5000 la[;sph o{k ykxoM djr
,y- izdYikr 36 LFkkuds vkgsr o ,dw.k 1800 D;q-fe- izfrfnu ik.;kph
izR;sd LFkkudkoj ik.;kph iwrZrk dj.;kph iqjs'kh rjrwn dj.;kr vkyh vkgs
esVªks LFkkudkoj IyWVQkWeZ LoPNrsdjhrk 0-50 fyVlZ izfr pkS-eh- ;k njkus vko';drsph x.kuk
vfXu'kkedkph vko';drk egkjk"Vª 'kklukP;k izpfyr fu;ekizek.ks Bjoyh vkgs
.;koj ifjfLFkrh; vuqdwy ck;ksMk;tsLVj us izfØ;k dj.;kr ;sbZy- loZ LFkkudkaoj
@fnu ?ku dpjk fuekZ.k gksbZy- esVªks jsYosP;k cka/kdke o vaeyctko.kh P;k dkGkr
Page 10
o Ik;kZoj.kh; O;oLFkkiu
,u ,e vkj lh ,y
Mwu izfrf"Br vlk gfjr bekjr eqY;kadu ¼jsVhax½ izkIr
Vnkj vLFkk;h o LFkk;h /kwi fu;a=.k] dkekps
/kwi o xkG fu;a=.k dj.;kdfjrk rkRiqjrh v#an okVk]
tu fdaok brj
dkGthiwoZd fu;kstu] [kksn.ks o Hkjko Vkd.ks ;kaps
jsMh feDl dkWUØhV
cka/kdkekP;k tkxsoj vk.k.;kps lq)k izLrkfor vkgs-
HkkaMkj vkokjkr
kekP;k dkyko/khr jLR;kojph tkxk vf/kxzghr
klkBh mik;;kstuk o i;kZ; 'kks/k.;klkBh okgrwd oG.k
okgrwd dksaMh
h v|kor@ekfgrh laidZ iz.kkyh vfxzefjR;k
lkBo.kwdhP;k fBdk.kkoj
O;oLFkkiu izdYikP;k cka/kdkekP;k VII;kr ;ksthY;k tkrs-
BjfoysY;k tkxsoj ;ksX; lkBo.kwd
da=kVnkjkdMwu cka/kdke o
bekjr ikM.ks dpjk O;oLFkkiu fu;e 2016 ¼daLVªD'ku o fMekWyh'ku osLV eWustesaV fu;e] 2016½
ik;ok [kksnrkauk dks.krsgh ?kkrd jlk;u
tj vko';drk Hkklyh rj {ks=ke/khy ik.;kP;k
r dj.;kpk vlkok T;k
izdYi {ks=krhy o{k dki.khlkBh
ijokuxh ns.;kdjhrk ukxiwj egkuxjikfydk ¼,u,elh½ o eglwy foHkkx ukxiwj tckcnkj vkgs- Qä
tkLr la[;sr Eg.kts toGikl 639 o{k izHkkfor
r vkgs-
izfrfnu ik.;kph
Fkkudkoj ik.;kph iwrZrk dj.;kph iqjs'kh rjrwn dj.;kr vkyh vkgs-
;k njkus vko';drsph x.kuk
vfXu'kkedkph vko';drk egkjk"Vª 'kklukP;k izpfyr fu;ekizek.ks Bjoyh vkgs-
loZ LFkkudkaoj
esVªks jsYosP;k cka/kdke o vaeyctko.kh P;k dkGkr
![Page 11: EIA Executive Summary 12.10.2017 - Nagpur Metro Summary of...ORN=U JMKU NJM YNJV XN[LZM pNJM JV HNV% N ³HN NNRM \N[R0 GV\K WNUV YNI N H IFDQZ QVI>N\ E)NV YNJV J N pNJNMNSK YNV*>N](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081620/6105cf23321f730ea25ec0ea/html5/thumbnails/11.jpg)
dk;Zdkjh lkjka”k
,
Ukkxiwj esVªks çdYikdjhrk Ik;kZoj.kh; çHkko eqY;kadu;kstuk (EMP)
fuekZ.k >kysY;k ?ku dpÚ;kph foYgsokV laca/khr jk"Vªh; o jkT; 'kklukP;k dk;|k o fu;e
yko.;kr ;sbZy-
dkexkj olkgr %& dkekP;k izxrhP;k dkyko/khr etwjkalkBh ekud o izek.kk izek.ks vko';d
¼rkRiqjrh½ fuokl O;oLFkk da=kVnkj iqjosy] mHkkjsy o ns[kjs[k djsy
lqjf{kr is;ty iqjfo.;kr ;sbZy-
,d Hkkx Eg.kwu etwjkaP;k olkgrkph
etqjkaP;k olkgrhr dkekP;k tkxsoj fuokjk] migkjxg lqfo/kk] izkFkfed mipkj lqfo/kk] LoPNrk l
o ?ku dpjk O;oLFkkiu ;k lkj[;k lqfo/kk jkgrhy
ok;wiznw"k.k fu;a=.k mik;;kstuk %
jLR;kaojhy d.kh; oLrw (Particulate matter)
mRltZukeqGs gksbZy- cka/kdke dk;kZlkBh yko.;kr ;s.kkjh loZ okgus] la;a=s o lkfgR; gs laca/khr Hkkjrh;
ekudkps ikyu dj.kkjs o ns'kkrhy miyC/k vR;k/kquhd iznw"k.k fu;a=.k mik;;kstuk clfoysys jkghy
m?kMîk cka/kdke tkxsoj dke lq# dj.;kiwohZ da=kVnkj dBMs mHkkjsy
clfo.;klkBh da=kVnkj ik.;kpk f'kMdkok djsy
vkokt fu;a=.k mik; ;kstuk %
Lrjke/ks ok< gksbZy- gh Lrj ok<
gks.kkj ukgh- rFkkfi] ts dkexkj mPp vkoktkP;k LRkjkP;k lalxkZr fo'ks"kr% bathu toG] OgsaV'kk¶V
bR;knh toG dke djrhy R;k fBdk.kh
ikGh cnyo.ks] Lo;apyu] LFkk;h o vLFkk;h vkokt izfrca/kd mHkkj.ks] vkokt fuekZ.k dj.kkÚ;k i
cka/kdke lkfgR;klkBh /ofujks/kd
laj{k.kkRed midj.kkapk iqjoBk dsyk
dkexkjke/;s Qk;ns”khj Bjsy-
jsYos iFkpk vkokt o Hkw&daius deh dj.;klkBh jcjh
vkoktkpk Lrj deh dj.;klkBh rhoz oG.kkoj o nkV olkgr vlysY;k
iznku dj.;kr ;sbZy-
daiu fu;a=.k mik; ;kstuk %
ijUrq ftFks dBh.k [kMd vlsy rhFksp ;kpk okij dj.;kar ;sbZy
daiukpk çHkko gk rkRiqjR;k o LFkkuhd Lo#ikpk
i)rhpk voyac d#u daiukph fufeZrh fu;a=hr djrk ;sbZy
Lrjkr ok< gks.;kph laHkkouk visf{kr vkgs
Lrj deh djrk ;sbZy-
i;kZoj.kh; lqj{kk % da=kVnkj i;kZoj.kh; LoPNrk jk[k.kkÚ;k O;Drh
djhy- gk lewg dkekP;k tkxsP;k o lHkksorkyP;k Hkkxkph LoPNrsph
,u,evkjlh,y us eatqjh fnysY;k izi=kr uksan Bsosy
ªks çdYikdjhrk Ik;kZoj.kh; çHkko eqY;kadu (EIA) o Ik;kZoj.kh; O;oLFkkiu(EMP) pk vgoky-
,u ,e vkj lh ,y
fuekZ.k >kysY;k ?ku dpÚ;kph foYgsokV laca/khr jk"Vªh; o jkT; 'kklukP;k dk;|k o fu;e
%& dkekP;k izxrhP;k dkyko/khr etwjkalkBh ekud o izek.kk izek.ks vko';d
¼rkRiqjrh½ fuokl O;oLFkk da=kVnkj iqjosy] mHkkjsy o ns[kjs[k djsy- cka/kdke olkgrhr
izLrkfor izdYikP;k cka/kdkekP;k dkyko/khr ns'kkP;k etwj dk;|kpk
olkgrkph LoPNrk o etwjkaps vkjksX;koj lafu;a=.k ¼ns[kjs[k½ Bso.;kr ;sbZy
dkekP;k tkxsoj fuokjk] migkjxg lqfo/kk] izkFkfed mipkj lqfo/kk] LoPNrk l
o ?ku dpjk O;oLFkkiu ;k lkj[;k lqfo/kk jkgrhy-
ok;wiznw"k.k fu;a=.k mik;;kstuk %& cka/kdkekP;k dkyko/khr gosP;k xq.koÙksoj çHkko gk eq[;r%
(Particulate matter) e/;s ok< gksrs th okgus o cka/kdke la;a=krwu
cka/kdke dk;kZlkBh yko.;kr ;s.kkjh loZ okgus] la;a=s o lkfgR; gs laca/khr Hkkjrh;
ekudkps ikyu dj.kkjs o ns'kkrhy miyC/k vR;k/kquhd iznw"k.k fu;a=.k mik;;kstuk clfoysys jkghy
m?kMîk cka/kdke tkxsoj dke lq# dj.;kiwohZ da=kVnkj dBMs mHkkjsy- cka/kdke dk;ZLFkGkoj /kwG [kkyh
kVnkj ik.;kpk f'kMdkok djsy-
vkokt fu;a=.k mik; ;kstuk %& izLrkfor esVªks jsYos dkWjhMkWjP;k cka/kdkek eqGs vkoktkP;k
h Lrj ok< LoYi ¼fdjdksG½ jkghy- R;keqGs LFkkuhd yksdkaoj izfrdwy ifj.kke
rFkkfi] ts dkexkj mPp vkoktkP;k LRkjkP;k lalxkZr fo'ks"kr% bathu toG] OgsaV'kk¶V
R;k fBdk.kh gk ifj.kke dehr deh dj.;kph vko';drk vkgs
Lo;apyu] LFkk;h o vLFkk;h vkokt izfrca/kd mHkkj.ks] vkokt fuekZ.k dj.kkÚ;k i
d vkoj.k dsyk tkbZy o ts dkexkj vkoktkP;k lalxkZr vkgsr R;kauk
d midj.kkapk iqjoBk dsyk tkbZy gs mik; mPp vkoktkP;k toG dke dj
o Hkw&daius deh dj.;klkBh jcjh iWM~lpk mi;ksx dj.;kr ;sbZy
eh dj.;klkBh rhoz oG.kkoj o nkV olkgr vlysY;k {ks=kr vkokt izfrca/kd lqfo/kk
daiu fu;a=.k mik; ;kstuk %& cka/kdkekdjrk Impact Piling pk okij dj.;kr ;s.kkj ukgh
ijUrq ftFks dBh.k [kMd vlsy rhFksp ;kpk okij dj.;kar ;sbZy- vkliklP;k bekjrhaoj@olkgrha oj
gk rkRiqjR;k o LFkkuhd Lo#ikpk jkghy- cka/kdkekP;k dkyko/khr pkaxY;k cka/kdke
daiukph fufeZrh fu;a=hr djrk ;sbZy- esVªks jsYosP;k vaeyctko.kh eqGs daiu
Lrjkr ok< gks.;kph laHkkouk visf{kr vkgs- ijarw ekl fLiazx flLVe (MSS) P;k çkHko/kkukeqGs
da=kVnkj i;kZoj.kh; LoPNrk jk[k.kkÚ;k O;Drhapk ,d fo”ks"k
dkekP;k tkxsP;k o lHkksorkyP;k Hkkxkph LoPNrsph lqfuf”prrk djsy vkf.k R;kph
y us eatqjh fnysY;k izi=kr uksan Bsosy-
Page 11
o Ik;kZoj.kh; O;oLFkkiu
,u ,e vkj lh ,y
fuekZ.k >kysY;k ?ku dpÚ;kph foYgsokV laca/khr jk"Vªh; o jkT; 'kklukP;k dk;|k o fu;ekaizek.ks
%& dkekP;k izxrhP;k dkyko/khr etwjkalkBh ekud o izek.kk izek.ks vko';d
jfgok';kauk
izLrkfor izdYikP;k cka/kdkekP;k dkyko/khr ns'kkP;k etwj dk;|kpk
LoPNrk o etwjkaps vkjksX;koj lafu;a=.k ¼ns[kjs[k½ Bso.;kr ;sbZy-
dkekP;k tkxsoj fuokjk] migkjxg lqfo/kk] izkFkfed mipkj lqfo/kk] LoPNrk lqfo/kk
çHkko gk eq[;r%
kdke la;a=krwu
cka/kdke dk;kZlkBh yko.;kr ;s.kkjh loZ okgus] la;a=s o lkfgR; gs laca/khr Hkkjrh;
ekudkps ikyu dj.kkjs o ns'kkrhy miyC/k vR;k/kquhd iznw"k.k fu;a=.k mik;;kstuk clfoysys jkghy-
Gkoj /kwG [kkyh
s vkoktkP;k
R;keqGs LFkkuhd yksdkaoj izfrdwy ifj.kke
rFkkfi] ts dkexkj mPp vkoktkP;k LRkjkP;k lalxkZr fo'ks"kr% bathu toG] OgsaV'kk¶V
dehr deh dj.;kph vko';drk vkgs- dkekph
Lo;apyu] LFkk;h o vLFkk;h vkokt izfrca/kd mHkkj.ks] vkokt fuekZ.k dj.kkÚ;k izR;sd
o ts dkexkj vkoktkP;k lalxkZr vkgsr R;kauk
gs mik; mPp vkoktkP;k toG dke dj.kkÚ;k
mi;ksx dj.;kr ;sbZy-
{ks=kr vkokt izfrca/kd lqfo/kk
pk okij dj.;kr ;s.kkj ukgh-
vkliklP;k bekjrhaoj@olkgrha oj
cka/kdkekP;k dkyko/khr pkaxY;k cka/kdke
esVªks jsYosP;k vaeyctko.kh eqGs daiu
P;k çkHko/kkukeqGs daiu
ks"k lewg r;kj
vkf.k R;kph
![Page 12: EIA Executive Summary 12.10.2017 - Nagpur Metro Summary of...ORN=U JMKU NJM YNJV XN[LZM pNJM JV HNV% N ³HN NNRM \N[R0 GV\K WNUV YNI N H IFDQZ QVI>N\ E)NV YNJV J N pNJNMNSK YNV*>N](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081620/6105cf23321f730ea25ec0ea/html5/thumbnails/12.jpg)
dk;Zdkjh lkjka”k
,
Ukkxiwj esVªks çdYikdjhrk Ik;kZoj.kh; çHkko eqY;kadu;kstuk (EMP)
?kkrd (Hazardous)
?kkrd@/kksdknk;d dpÚ;kP;k Lo#ikph rFkk R;kP
dpÚ;kph foYgsokV ,e-ih-lh-ch-
fu;ek] 2008 çek.ks foYgsokV ykoy
mtkZ O;oLFkkiu % mtsZps laj{k.k dj.;k
mtkZ dk;Z{ke eksVj o iaikpk okij
mtkZ dk;Z{ke izdk”k nhO;kpk
dk;kZlkBh iqjs”kk o ,dleku
midj.kkaps jsfVax (Rating)
okij] rlsp
mtkZ dk;Z{ke vl.kkÚ;k
i;kZoj.kh; ok<hlkBh ;kstko;kps mik; %
udkjkRed çHkkokph mik;;kstuk
dkagh mik; ;kstysys vkgsr- gs mik; Eg.kts
dk;ZØe o loZ lk/kkj.k yksdkalkBh izlk/kukP;
08- fMiksdfjrk O;oLFkkiu ;kstuk %
ik.kh iqjoBk % vkxkjkps dke rFkk dk;kZUo;u dj.;klkBh vankts 118
ik.;kph xjt vkgs- gh xjt ukxiwj egkuxj ikfydk
HkwtykP;k ik.;kph R;kP;k okijkoj voyacqu
okijkP;k ik.;kdjrk ^^, jhOglZ vkWLeksfll
rsy (Oil) iznq"k.k fu;a=.k %
gVfo.kkjs Vkds fuekZ.k dj.ks xjtsps vkgs
Onkjs ykoyh tkbZy-
esVªks dkjps Mcs o baftu
tSo fdaok xzhulhy jlk;us okijyh tkrhy
dkj ok”kdfjrk gh jlk;us okijyh tkrhy
lkaMik.kh iznw"k.k fu;a=.k %
lkaMik.kh fuekZ.k gksÅ 'kdrs- ifjfLFkfrdh vuqdwy ck;ksMk;tsLVlZP;k enrhus
izfØ;k dsyh tkbZy- gh izfØ;k egkjk’Vª çnw’k.k fu;a=.k cksMZ
?ku dpÚ;kph foYgsokV %
foYgsokV ukxiwj egkuxj ikfydk
ªks çdYikdjhrk Ik;kZoj.kh; çHkko eqY;kadu (EIA) o Ik;kZoj.kh; O;oLFkkiu(EMP) pk vgoky-
,u ,e vkj lh ,y
(Hazardous) dpÚ;kps O;oLFkkiu % izdYikP;k dkekr r;kj gks.kkÚ;k
?kkrd@/kksdknk;d dpÚ;kP;k Lo#ikph rFkk R;kP;k ek=sph da=kVnkj vksG[k iVosy vkf.k
(MPCB) ekU;rkçkIr iqufoØsrk /kksdknk;d dpjk ¼,e v¡M
çek.ks foYgsokV ykoyh tkbZy-
% mtsZps laj{k.k dj.;klkBh mik; [kkyh fnys vkgsr-
mtkZ dk;Z{ke eksVj o iaikpk okij
izdk”k nhO;kpk okij
,dleku izdk”kkph cka/kdkekP;k tkxh O;oLFkk-
(Rating) tqGfo.;klkBh iqjs”kk vkdkjekukP;k o ykachP;k dscy@rkjkapk
vl.kkÚ;k okrkuqdwfyr ;a=kpk okij-
i;kZoj.kh; ok<hlkBh ;kstko;kps mik; % izdYikP;k cka/kdke o dk;kZfUor dj.kkÚ;k dkGkr
dj.;kdfjrk ;kstysY;k mik;kaf”kok; i;kZoj.k lq/kkj.;kdfjrk vtqu
gs mik; Eg.kts tehu lq”kksHkhdj.k] lkSj mtkZ] i;kZoj.k fo"k;d tkx#drk
dk;ZØe o loZ lk/kkj.k yksdkalkBh izlk/kukP;k lksbZ miyC/k dj.ks-
dfjrk O;oLFkkiu ;kstuk %
vkxkjkps dke rFkk dk;kZUo;u dj.;klkBh vankts 118-03 fdyksfyVj izfr fnol
gh xjt ukxiwj egkuxj ikfydk fdaok Vîqc osy }kjk iq.kZ dj.;kr
HkwtykP;k ik.;kph R;kP;k okijkoj voyacqu vlysyh izfØ;k dj.ks xjtsps vkgs- ?kj?kqrh rFkk vkS|ksfxd
^^, jhOglZ vkWLeksfll^^ (RO) 8 fyVj ;quhV {kersps la;a= R;klkBh lq;ksX; v
iznq"k.k fu;a=.k % ckgsj okgqu tk.kkÚ;k ik.;kP;k izfØ;sP;k vkjaHkh rsy o xzhl
gVfo.kkjs Vkds fuekZ.k dj.ks xjtsps vkgs- xksGk >kysY;k rsy o xzhlph foYgsokV gh fLodk;Z iqufoØsrk
esVªks dkjps Mcs o baftu /kq.;kph O;oLFkk % izdYikP;k dk;kZUo;u dkGkr LoPNrk dj.;klkBh
xzhulhy jlk;us okijyh tkrhy- R;kpizek.ks fMiks j[kj[kko dk;Z”kkGsr ¶yksvj LoPNrk rFkk
okijyh tkrhy-
"k.k fu;a=.k % fMikse/;s vankts 37-30 fdyks fyVj@izfr fnol flost rFkk
ifjfLFkfrdh vuqdwy ck;ksMk;tsLVlZP;k enrhus fMiksrhy lkaMik.;koj
egkjk’Vª çnw’k.k fu;a=.k cksMZ ¼,eihflch½ us ueqn dsysY;k i)rhus gksbZy
?ku dpÚ;kph foYgsokV % fMiksrqu nj efgU;kyk vankts 1-8 Vu ?ku dpjk r;kj gksbZy
foYgsokV ukxiwj egkuxj ikfydk foYgsokV dsanzkoj lacaf/kr rFkk jkT; “kklu fu;e o fu;eukizek.ks
Page 12
o Ik;kZoj.kh; O;oLFkkiu
,u ,e vkj lh ,y
dkekr r;kj gks.kkÚ;k
v”kk ?kkrd
;d dpjk ¼,e v¡M ,p½
dscy@rkjkapk
izdYikP;k cka/kdke o dk;kZfUor dj.kkÚ;k dkGkr
kok; i;kZoj.k lq/kkj.;kdfjrk vtqu
kksHkhdj.k] lkSj mtkZ] i;kZoj.k fo"k;d tkx#drk
03 fdyksfyVj izfr fnol
.;kr ;sbZy-
?kj?kqrh rFkk vkS|ksfxd
8 fyVj ;quhV {kersps la;a= R;klkBh lq;ksX; vlsy-
ik.;kP;k izfØ;sP;k vkjaHkh rsy o xzhl
gh fLodk;Z iqufoØsrk
izdYikP;k dk;kZUo;u dkGkr LoPNrk dj.;klkBh
¶yksvj LoPNrk rFkk
30 fdyks fyVj@izfr fnol flost rFkk
rhy lkaMik.;koj
¼,eihflch½ us ueqn dsysY;k i)rhus gksbZy-
8 Vu ?ku dpjk r;kj gksbZy- R;kph
kklu fu;e o fu;eukizek.ks
![Page 13: EIA Executive Summary 12.10.2017 - Nagpur Metro Summary of...ORN=U JMKU NJM YNJV XN[LZM pNJM JV HNV% N ³HN NNRM \N[R0 GV\K WNUV YNI N H IFDQZ QVI>N\ E)NV YNJV J N pNJNMNSK YNV*>N](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081620/6105cf23321f730ea25ec0ea/html5/thumbnails/13.jpg)
dk;Zdkjh lkjka”k
,
Ukkxiwj esVªks çdYikdjhrk Ik;kZoj.kh; çHkko eqY;kadu;kstuk (EMP)
dsY;k tkbZy- dpjk osxosxGîk dpjk
BsoY;k tkrhy-
gfjr iV~Vk fodkl % gfjr iV~Vk fodkl@o{k ykxoM gs
d#u ;sFkhy HkkSfrd LFkGs lHkksorkyP;k i;kZoj.kk
gksbZy o /ouh fu;a=.k iV~Vk Eg.kwu ns[khy dke djrhy
vkf.k R;keqGs enk&vi{kj.kkyk (Soil Erosion)
;soqu rh vf/kd fodflr gksbZy vkf.k R;keqGs i;kZoj.k larqyu
ty vkf.k fupjk >kysY;k lkaMik.;kpk lq;ksX;
okij.;kr ;sbZy-
ikolkP;k ik.;kph lkBo.k
ik.kh lkBo.kh jpuk izLrkfor dsyh
LDos- eh- {ks= ;klkBh miyC/k gksbZy
fdyksfyVj@izfrfno”kh lkBo.kh gksbZy
;klkBh vko”;drk vlsy-
9- i;kZoj.kh; lafu;a=.k ;kstuk %
ty] enk] /ouh o daiu b
fu.kZ;kizek.ks gs i;kZoj.kh; lafu;a=.k dsys tkbZy
ik.;kP;k xq.koRrkps lafu;=.k %
dkGkr rlsp dk;kZUo;u dkGkr dsys tkbZy
tkbZy-
enk lfua;=.k % enk lafu;=.k gs izR;sdh izdYikP;k cka/kdkekP;k dkGkr rlsp dk;kZUo;u
dkGkr 6 LFkGkaoj dsys tkbZy-
ok;q xq.koRrk lafu;a=.k %
rlsp dk;kZUo;u dkGkr 12 LFkGkaoj dsys tkbZy
/ouh Lrjkaps lafu;a=.k %
dk;kZUo;u dkGkr dsys tkbZy-
daiu Lrjkaps lafu;a=.k %
dkGkr daiu Lrjkaps lafu;a=.k çHkkjh baftfuvjP;k
dkexkjkaps vkjksX; o lqj{kk %
o izdYi çLrkod vkjksX; o lqjf{krrsP;k mik;;kstuk @fu;kstukps fu;feri.ks vk<kok@ys[kkifj{k.k
djrhy-
ªks çdYikdjhrk Ik;kZoj.kh; çHkko eqY;kadu (EIA) o Ik;kZoj.kh; O;oLFkkiu(EMP) pk vgoky-
,u ,e vkj lh ,y
dpjk osxosxGîk dpjk isVhr ladfyr dsyk tkbZy- v”kk dpjk isVîk lq;ksX; LFkGh
gfjr iV~Vk fodkl@o{k ykxoM gs fMikse/;s dsoG HkwLo#i lq
d#u ;sFkhy HkkSfrd LFkGs lHkksorkyP;k i;kZoj.kk”kh ,d#irk lk/krk ;s.;klkBh uOgs rj iznw
gksbZy o /ouh fu;a=.k iV~Vk Eg.kwu ns[khy dke djrhy- rlsp l/;kP;k ouLirh ?kurse/;s ok< gksbZy
(Soil Erosion) izfrca/k ykxsy rlsp ifjfLFkfrdh; ;a=.ksr fofo/krk
;soqu rh vf/kd fodflr gksbZy vkf.k R;keqGs i;kZoj.k larqyurk LFkkfir gksbZy- izfØ;k dsysys flost
ty vkf.k fupjk >kysY;k lkaMik.;kpk lq;ksX; la;kstu lk/kwu rs ikf.k gfjr iV~Vk fodkl
lkBo.k % Hkwtykps laj{k.k rFkk ok<hlkBh nksUgh fMikse/;s bekjrhP;k Nrkoj
izLrkfor dsyh vkgs- nksUgh fMikse/;s rFkk rsFkhy dk;Z”kkGsps ,dq.k izR;sdh 35281
{ks= ;klkBh miyC/k gksbZy- okf"kZd itZU;eku 1121-2 eh-eh- vlqu ikolkP;k ik.;kph
o.kh gksbZy- ,dq.k iquZHkj.k 10 x 10 x 3 eh- ps {ks=kr vlysY;k [kM~M;kph
ty] enk] /ouh o daiu b- ps i;kZoj.kh; lafu;a=.k dsys tkbZy- çHkkjh baftfuvj
i;kZoj.kh; lafu;a=.k dsys tkbZy-
lafu;=.k % gs lafu;a=.k 15 LFkGkaoj vuqØes izdYikP;k cka/kdkekP;k
dkGkr rlsp dk;kZUo;u dkGkr dsys tkbZy- fMiksP;k fBdk.kh lkaMik.;kP;k xq.koRrsps fu;a=.k dsys
enk lafu;=.k gs izR;sdh izdYikP;k cka/kdkekP;k dkGkr rlsp dk;kZUo;u
lafu;a=.k % ok;q xq.koRrk lafu;a=.k gs izR;sdh izdYikP;k cka/kdkekP;k dkGkr
rlsp dk;kZUo;u dkGkr 12 LFkGkaoj dsys tkbZy-
/ouh Lrjkaps lafu;a=.k % gs lafu;a=.k 13 LFkGkaoj izdYikP;k cka/kdkekP;k dkGkr rlsp
daiu Lrjkaps lafu;a=.k % laosnu”khy {ks=kr izdYikP;k cka/kdkekP;k dkGkr rlsp dk;kZUo;u
çHkkjh baftfuvjP;k fu.kZ;kizek.ks dj.;kr ;sbZy-
xkjkaps vkjksX; o lqj{kk % dkexkjkaP;k vkjksX; o lqjf{krrslkBh da=kVnkj tckcnkj
vkjksX; o lqjf{krrsP;k mik;;kstuk @fu;kstukps fu;feri.ks vk<kok@ys[kkifj{k.k
Page 13
o Ik;kZoj.kh; O;oLFkkiu
,u ,e vkj lh ,y
kk dpjk isVîk lq;ksX; LFkGh
e/;s dsoG HkwLo#i lq”kksfHkr
/krk ;s.;klkBh uOgs rj iznw’kukps neu
e/;s ok< gksbZy-
sy rlsp ifjfLFkfrdh; ;a=.ksr fofo/krk
izfØ;k dsysys flost
gfjr iV~Vk fodkl djrk
e/;s bekjrhP;k Nrkoj
kkGsps ,dq.k izR;sdh 35281
vlqu ikolkP;k ik.;kph 287-42
{ks=kr vlysY;k [kM~M;kph
baftfuvjP;k
gs lafu;a=.k 15 LFkGkaoj vuqØes izdYikP;k cka/kdkekP;k
fu;a=.k dsys
enk lafu;=.k gs izR;sdh izdYikP;k cka/kdkekP;k dkGkr rlsp dk;kZUo;u
lafu;a=.k gs izR;sdh izdYikP;k cka/kdkekP;k dkGkr
gs lafu;a=.k 13 LFkGkaoj izdYikP;k cka/kdkekP;k dkGkr rlsp
khy {ks=kr izdYikP;k cka/kdkekP;k dkGkr rlsp dk;kZUo;u
vkjksX; o lqjf{krrslkBh da=kVnkj tckcnkj jkghy]
vkjksX; o lqjf{krrsP;k mik;;kstuk @fu;kstukps fu;feri.ks vk<kok@ys[kkifj{k.k
![Page 14: EIA Executive Summary 12.10.2017 - Nagpur Metro Summary of...ORN=U JMKU NJM YNJV XN[LZM pNJM JV HNV% N ³HN NNRM \N[R0 GV\K WNUV YNI N H IFDQZ QVI>N\ E)NV YNJV J N pNJNMNSK YNV*>N](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081620/6105cf23321f730ea25ec0ea/html5/thumbnails/14.jpg)
dk;Zdkjh lkjka”k
,
Ukkxiwj esVªks çdYikdjhrk Ik;kZoj.kh; çHkko eqY;kadu;kstuk (EMP)
cka/kdkekpk dkyko/kh % izdYi 48 efgU;kaP;k dkyko/khr
0-10 i;kZoj.kh; [kpkZps vankt %
i;kZoj.k O;oLFkkiu ;kstuk o mi
dsysyk vkgs- ;kiSdh 85% vatnki=d gs da=kVnkjkP;k dk;Z{ks=kaxZr vkgs
ªks çdYikdjhrk Ik;kZoj.kh; çHkko eqY;kadu (EIA) o Ik;kZoj.kh; O;oLFkkiu(EMP) pk vgoky-
,u ,e vkj lh ,y
izdYi 48 efgU;kaP;k dkyko/khr iw.kZ dj.;kps izLrkfor vkgs
10 i;kZoj.kh; [kpkZps vankt % izLrkfor izdYIkkP;k cka/kdke o vaeyctko.khP;k dkGkr
i;kZoj.k O;oLFkkiu ;kstuk o mi”keu mik; ;kstuk dj.;klkBh i;kZoj.kh; [kpZ #-1600 y{k vankftr
vatnki=d gs da=kVnkjkP;k dk;Z{ks=kaxZr vkgs-
------------
Page 14
o Ik;kZoj.kh; O;oLFkkiu
,u ,e vkj lh ,y
rkfor vkgs-
kP;k cka/kdke o vaeyctko.khP;k dkGkr
1600 y{k vankftr