Editör: Doç. Dr. Gülay EKİCİ

ETKİNLİK ÖRNEKLERİYLE GÜNCEL ÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMLARI - III

ISBN: 978-605-318-109-5

Kitap içeriğinin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

© 2015, Pegem AkademiBu kitabın basım, yayın ve satış hakları

Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ne aittir.Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri,kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıtya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.

Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında

yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınlarısatın almamasını diliyoruz.

1. Baskı: Mayıs 2015, Ankara

Yayın-Proje Yönetmeni: Ayşegül EroğluDizgi-Grafik Tasarım: Ezgi Öz Dincel

Kapak Tasarımı: Yılmaz Yücel

Baskı: Ayrıntı Basım Yayın ve Matbaacılık Ltd. Şti.İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 770. Sokak No: 105/A

Yenimahalle/ANKARA(0312 394 55 90)

Yayıncı Sertifika No: 14749Matbaa Sertifika No: 13987

İletişim

Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARAYayınevi 0312 430 67 50 - 430 67 51

Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08

Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60

İnternet: www.pegem.netE-ileti: pegem@pegem.net

ÖN SÖZ

Etkinlik Örnekleriyle Güncel Öğrenme-Öğretme Yaklaşımları-III kitabı “Etkinlik Örnekleriyle Güncel Öğrenme-Öğretme Yaklaşımları” serisinin üçüncü kitabıdır. Daha önce yayınlanan kitaplardan birinci ciltte yeni olan genel öğrenme-öğretme yaklaşımlarına yer verilirken, ikinci ciltte genel öğrenme-öğretme yaklaşımlarıyla birlikte teknoloji destekli yeni öğrenme-öğretme yaklaşımlarına da yer verilmiştir. Böylece iki kitapta toplam 28 yeni öğrenme-öğretme yaklaşımı siz değerli okuyucularla paylaşılmıştır. Bu kitapta da aynı çizgiden hareketle ve nitelik arttırılarak yeni yaklaşımlara yer verilmiştir. Bu kapsamda, üçüncü ciltte de birbirinden bağımsız olarak hazırlanmış toplam 14 farklı ve güncel öğrenme-öğretme yaklaşımına ait bölümler yer almaktadır. Bu kitapta yeni genel yaklaşımlarla birlikte teknoloji destekli yeni yaklaşımlara da yer verilmiştir. Her yeni ciltte yepyeni öğrenme-öğretme yaklaşımları ve ilgili yaklaşımlar konusunda çalışmalar yapan farklı uzman akademisyenler tarafından hazırlanmış bölümler yer almaktadır. Böylece yenilikler farklı uzmanların tecrübeleriyle zenginleştirilerek okuyuculara sunulmaktadır.

Düşündüğümde! Öğrenme-öğretme sürecini etkileyen boyutlar arasında, öğrenme-öğretme yaklaşımlarının güncel gelişmelere açık olan en önemli boyutlardan biri olduğunu kitabın III. cildinde bir kez daha gösterebildiğimizi söyleyebilirim. Bu durum farklı ve güncel yaklaşımların yer aldığı ciltlerin siz değerli okuyuculara ulaşılabilirliğini sağlamayı gerektirmektedir. Bu yönde kitaba emeği geçenler olarak hepimize oldukça fazla sorumluluklar düştüğünün farkındayız.

Birbirinden etkilenmeyerek veya etkilenerek yıllardır çok sayıda yeni yaklaşımın hazırlandığı görülebilmektedir. Özellikle son yıllarda teknolojik gelişmeler ışığında öğrenme-öğretme yaklaşımları hazırlanarak ilgili literatürde uygulamaya konulmaktadır. Bu kapsamda kitapta yer alan; Döndürülmüş sınıf (Flipped Classroom) temelli öğrenme-öğretme yaklaşımı, Üç boyutlu (3D) temelli öğrenme-öğretme yaklaşımı gibi oldukça önemli örnekler verilebilir. Bu gelişmeler öğrenme-öğretme yaklaşımlarının teknolojik gelişmelerin etkisiyle günden güne farklı uygulamalarla dikkat çekici hâle geldiklerini, öğrencilerin daha nasıl kolay öğrenebilecekleri-öğretmenlerin ise daha nasıl etkili öğretebilecekleri yönünde özellikler gösterdiğini ifade etmektedir. Bu kitapta da belirtilen güncel yaklaşımlar teorik olarak tanıtıldıktan sonra uygulama örnekleriyle zenginleştirilmişlerdir.

Yukarıda belirtilen yaklaşımların yanında kitapta güncel farklı yaklaşımlar da yer almaktadır. Bunlar arasında; Akran öğretimine dayalı öğrenme-öğretme yaklaşımı, Bulmaca temelli öğrenme-öğretme yaklaşımı, Çokkültürlü eğitim anlayışı temelli öğrenme-öğretme yaklaşımı, Fen-Teknoloji-Toplum (FTT) temelli öğrenme-

öğretme yaklaşımı, GEMS tabanlı etkinliklerle öğrenme-öğretme yaklaşımı, Okuma çemberi temelli öğrenme-öğretme yaklaşımı, Ortak bilgi yapılandırma modeli temelli öğrenme-öğretme yaklaşımı, Reggio Emilia öğrenme-öğretme yaklaşımı, Sürdürülebilir kalkınma temelli öğrenme-öğretme yaklaşımı, Süreç Temelli Öğretim (STÖ) yaklaşımı, Şaşırtıcı olaylarla öğrenme-öğretme yaklaşımı, Zihin alışkanlıkları temelli öğrenme-öğretme yaklaşımı gibi pek çok yaklaşım yer almaktadır. Toplam 14 bölüm olarak hazırlanan bu kitapta yer alan tüm bölümler bölümlerin adlarının harf sırasına göre düzenlenmiştir. Buradaki amaç dikkatlerin bölüm başlıklarına toplanmasını sağlamaktır. Belirtilen yaklaşımlardan özellikle GEMS tabanlı etkinliklerle öğrenme-öğretme yaklaşımı, Ortak bilgi yapılandırma modeli temelli öğrenme-öğretme yaklaşımı, Reggio Emilia öğrenme-öğretme yaklaşımı, Şaşırtıcı olaylarla öğrenme-öğretme yaklaşımı, Zihin alışkanlıkları temelli öğrenme-öğretme yaklaşımı gibi yaklaşımlar Türkiye’de literatüre kazandırıldığında daha çok dikkat çekecek ve uygulamaya konulabilecek yaklaşımlar arasında yer almaktadır. Etkinlik Örnekleriyle Güncel Öğrenme-Öğretme Yaklaşımları-III kitabı kapsamında bu yaklaşımlar toplu olarak siz değerli okuyucuların dikkatini çekecek şekilde sunulmuştur. Yaklaşımlar hem yurt içinde hem de yurt dışında uzun, dikkatli ve yorucu bir literatür taraması süreci sonucunda belirlenmiştir. Kitabın her bir bölümü birbirinden bağımsız ve öğrenme-öğretme sürecinin farklı boyutlarını vurgulaması açısından önemli olup, ilgili yaklaşımlar konusunda çalışmalar yapan uzman akademisyenler tarafından hazırlanmışlardır. Diğer taraft an her bir öğrenme-öğretme yaklaşımı sonunda bölümü hazırlayan akademisyenin tercihi yönünde herhangi bir alanla ilgili uygulama örnekleri verilerek yaklaşımın uygulanabilirliği ve anlaşılabilirliği somutlaştırılmaya çalışılmıştır. Böylece kuramsal olarak oldukça nitelikli bir şekilde açıklanan yaklaşımların uygulanabilirlik boyutunda da siz değerli okuyucuların dikkati çekilmek istenmiştir.

İlk iki kitapta olduğu gibi bu kitapta da her bölümün hazırlanmasında birbirine benzer bir bölüm düzeninden hareket edilmiş ve ilk kitabın yazım düzeni devam ettirilmiştir. Bunun nedeni ilk kitaba yönelik olarak siz değerli okuyucuların olumlu dönütler vermesidir. Bu kapsamda öncelikle bölüme ait tanıtım bilgileri sunulmuştur ki bunlar; Dikkat kavramları, Amaçlar, Senaryo örneği ve Kavram haritasında yolculuk şeklinde sıralanmıştır. Daha sonra Giriş bölümü kapsamında yazarın yaklaşımla ilgili vermek istediği tüm kuramsal bilgilere yer verilmiştir. Bölümlerin sonunda yine her bölümlerin benzer şekilde yer verilen başlıklara yer verilmiştir ki bunlar; Amaçlara dayalı uzun özet, ilgili öğrenme-öğretme yaklaşımına göre hazırlanmış etkinlik planı örneği, Kaynakça, Siz de hazırlayabilirsiniz! ve Yazar bilgisine yer verilmiştir. Böylece değerli yazarların farklı zenginlikleri olan her başlık altında siz değerli okuyuculara çok yönlü bakış açısı kazandırabilmeleri

hedefl enmiştir. Diğer taraft an kitapta özellikle Siz de hazırlayabilirsiniz! bölümünün oldukça dikkat çekici olacağını düşünerek ilk kitapta yer vermiştim. Düşüncemde haklı çıktığımı siz değerli okuyuculardan gelen olumlu dönütlerde görebilmek beni oldukça mutlu etti. Çünkü yaklaşımları okuyanların nasıl araştırmalar yapabilecekleri konusunda yönlendirilebilmelerinin ve o yaklaşımla ilgili yeni araştırmaların literatüre kazandırılabilmesinin oldukça önemli olduğunu göz ardı etmememiz gerekmektedir. Çoğu zaman bu noktada siz değerli okuyucuların ihtiyacı olan konuda yardımcı olabilmek bizleri mutlu etmektedir.

Kitapta mümkün olduğunca görsellere yer verilmiştir. Bu görsellerin eğlendirerek öğrenmeyi-düşünmeyi hedefl eyen görseller olmaları yanında, yazarlar tarafından ilgili yaklaşımların önemli boyutları grafik, şekil ve tablolarla da sunmaları tercih edilmiştir. Bazı konularda oldukça uzun sayfalar tutabilecek konular görsellerle oldukça anlaşılabilir şekilde siz değerli okuyuculara sunulmuştur. Bu uygulamanın okuyucuların görsel zekâlarının gelişmesine katkı sağlayacağını ve öğrenmelerini kolaylaştıracağı kanaatindeyim.

Etkinlik Örnekleriyle Güncel Öğrenme-Öğretme Yaklaşımları-III kitabı lisans ve lisansüstü programlarında öğrenim gören öğrencilere, öğretmenlere, akademisyenlere ve konuyla ilgilenen tüm okuyuculara yol gösterici önemli bir kaynak niteliğindedir. Her yeni baskıda yenilikleri ilgili bölümlere yansıtılarak siz değerli okuyucuların kullanımına sunulması hedefl enen bu kitabın, Türkiye’de ilgili alanda önemli bir boşluğu dolduracağı görüşündeyim. Çünkü bu yaklaşımların pek çoğu ya bir tez çalışmasında kullanılmış ya da bir kaç makalede kullanılmıştır ki çok fazla bir okuyucu grubunun dikkatini çekememektedir. Dolayısıyla yaklaşımların okuyucuların daha fazla dikkatini çekebilmesi yönünden toplu olarak bu kitapta ulaşılabilir olmaları okuyucular için büyük kolaylık sağlayacaktır.

Yaşamım boyunca ve kitabın hazırlanmasının her aşamasında her zaman bana destek sağlayan, gerekli zamanı ayırmamda büyük fedakârlık gösteren çok değerli ailem anneme, babama ve bir tanecik kardeşim Ürolog Prof. Dr. Sinan EKİCİ’ye en derin sevgilerimi ve minnettarlıklarımı belirtmek istiyorum.

Her zaman içten-güzel desteğini benden esirgemeyen meslektaşım Doç. Dr. Hakan KURT’a ve yardıma ihtiyacım olduğunda hiç tereddüt etmeden yapabileceğinin en iyisini yaparak destek veren Arş. Gör. Zeynep ÇETİN KÖROĞLU’na iyi ki varsınız! …., çok şanslıyım ki sizleri tanıma fırsatı bulabilmişim diyerek yürekten teşekkürlerimi ve sevgilerimi belirtiyorum.

İlk ve ikinci kitapta olduğu gibi bu kitapta da pek çoğuyla kitapta hazırladıkları öğrenme-öğretme yaklaşımı vesilesiyle ilk defa tanışma fırsatı bulduğum bölüm

yazarı tüm akademisyenlere tek tek teşekkürlerimi sunuyorum. Meslek hayatımız boyunca hepsiyle oldukça nitelikli ürünler ortaya koyabilmek adına çok güzel paylaşımlarda bulunabileceğimizi, çok geniş bir ekip olarak birbirimize destek olabileceğimizi hissedebiliyorum ve çalışmalarında gönülden başarılar diliyorum. Diğer taraft an çalışmalarındaki yoğunluklara rağmen kitabın her farklı sayısında oldukça emekler vererek farklı bölümlerin hazırlanmasında sorumluluklar üstlenen Doç. Dr. Hakan KURT’a, Yrd. Doç. Dr. Sinan KAYA’ya, Yrd. Doç. Dr. Süleyman AVCI’ya, Arş. Gör. Emre KÖMEK’e, Arş. Gör. Fatih KARİP’e, Arş. Gör. Zeynep ÇETİN KÖROĞLU’na ve Bilim Uzmanı Mustafa DEMİR’e özverili gayretleri için sonsuz teşekkürlerimi ifade etmeden geçmek istemiyorum. Çünkü oldukça ilgi çekeceklerini düşündüğüm farklı öğrenme-öğretme yaklaşımlarını son derece nitelikli şekilde hazırlamakta çok gayret gösterdiklerinin farkındayım.

Ayrıca kitabın hazırlanmasının her aşamasında yardımcı olan Sayın Servet SARIKAYA ve Ayşegül EROĞLU başta olmak üzere tüm PEGEM Akademi çalışanlarına çok teşekkür ediyorum. Bu kapsamda üçüncü kitapta da birlikte çalışmaktan oldukça mutlu olduğum; sabırlı, programlı ve titiz çalışmasıyla kitapta gerekli olan tüm düzenlemeleri yapan Ezgi ÖZ DİNCEL’e gönülden teşekkür etmek istiyorum. Ayrıca ilk kitap kapağının resim ve düzeninin küçük değişikliklerle serinin sonraki tüm kitaplarında da devam etmesi gerektiğini düşündüğüm bu kitap serisinde görüş-önerilerim yönünde oldukça güzel-yaratıcı kapak tasarımı hazırlayan ve üçüncü kitapta da gerekli düzenlemeleri yapan Yılmaz YÜCEL’e gönülden teşekkürlerimi belirtmek istiyorum.

Bir kitabın okuyucu açısından anlamlılığının kapağından başladığını düşünmekteyim. Çünkü çoğu zaman yeni çıkan bir kitabı tanıtırken kıymetli öğrencilerimizin “Evet kapağı güzelmiş, ben bu kitaptan çok güzel ders çalışırım.” şeklindeki sözleriyle karşılaşıyoruz. Bu kitabın kapağının da özel bir anlam ifade etmesi acısından gökyüzü ve Sakura fotoğrafl arının sentezi olan bir kapak fotoğrafı oluşturulmuştur (Sakura; Japonca kökenli bir kelimedir. Türkçede kiraz çiçeği anlamına gelmektedir. Felsefe olarak hayatı-ölümü, yeniden doğuşu, sevgiyi, mucizeyi, değişimi, mükemmel güzelliği vb. vurgulamaktadır). Böylece kapak fotoğrafı olarak felsefi boyutları oldukça yüklü olan iki kavrama ait fotoğrafl ar bir araya getirilmiştir. Kitabı ilk defa eline alan okuyucuların kitabın kapağından başlayarak her bir bölüme ve tüm kitaba güzel anlamlar yükleyebileceklerini umut etmekteyim.

İlk iki kitaba yönelik görüşlerden kapaktaki fotoğraf tasarımı konusunda oldukça iyi bir karar verdiğimi düşünüyorum. Çünkü kitabın kıymetli okuyucularının "Kapağında pembe ağaç ve gökyüzü olan kitabınızı çok beğendim." şeklindeki ifadeleri oldukça mutluluk verici ve kıymetli okuyucuların kitaplara güzel anlamlar yükleyebildiklerinin göstergesidir.

“Etkinlik Örnekleriyle Güncel Öğrenme-Öğretme Yaklaşımları” serisinin üçüncü kitabı olan Etkinlik Örnekleriyle Güncel Öğrenme-Öğretme Yaklaşımları-III kitabının tüm okuyucuların önemli referans kaynaklarından biri olacağını ve bu yönde yeni kaynakların hazırlanmasında örnek görevi üstleneceğini düşünüyorum. Devam eden çalışmalarım neticesinde gelecek süreçte her yeni kitapta yepyeni yaklaşımlarla ve daha nitelikli çalışmalarla sizlere kısa zamanda Etkinlik Örnekleriyle Güncel Öğrenme-Öğretme Yaklaşımları-IV kitabıyla ulaşabilmek dileğimle…

EditörDoç. Dr. Gülay EKİCİ

Mayıs 2015, Ankara

Doç. Dr. Gülay EKİCİ

Lisans: Ankara Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü.Yüksek Lisans: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Program

Geliştirme Bölümü.Yüksek Lisans Tezi: Biyoloji öğretmenlerinin öğretimde kullandıkları

yöntemler ve karşılaştıkları sorunlar. Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Suat PEKTAŞDoktora: Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Eğitim Programları ve

Öğretim Anabilim dalı.Doktora Tezi: Öğrenme stiline dayalı biyoloji öğretiminin analizi. Danışmanı: Prof. Dr. Ülker AKKUTAY2010 yılında Eğitim Programları ve Öğretim alanında doçent ünvanımı aldım.Halen Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Eğitim Programları ve

Öğretim Anabilim dalında görevimi sürdürmekteyim. Çalışma alanımı, genel olarak “Öğrenciler nasıl daha iyi öğrenebilirler?,

Öğretmenler nasıl daha iyi öğretebilirler? ve “Nitelikli eğitim-öğretim için neler yapılabilir?” sorularının cevapları olarak tanımlayabilirim. Bu konularla ilgili yayınlanmış pek çok makalem, bildirilerim, kitap bölümlerim ve kitap editörlüklerim bulunmaktadır.

Aşağıda ilgili konularda hazırladığım, bölüm yazdığım ve editörlüğünü yaptığım kitaplar hakkında bilgiler yer almaktadır.

Ekici, G. (2015). (Edt.). Etkinlik örnekleriyle güncel öğrenme-öğretme yaklaşımları-II. Ankara: PEGEM Yayıncılık.

Ekici, G. (2014). (Edt.). Etkinlik örnekleriyle güncel öğrenme-öğretme yaklaşımları-I. Ankara: PEGEM Yayıncılık.

Ekici, G. (2014). (Edt.). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. Edirne: Paradigma Akademi Yayınları.

Ekici, G. & Kurt, H. (2014). Kolb öğrenme stili modeli ve öğretim etkinlikleri. G. EKİCİ (Edt.). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. Edirne: Paradigma Akademi Yayınları.

Kurt, H. & Ekici, G. (2014) Materyal örnekleri. G. EKİCİ (Edt.). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. Edirne: Paradigma Akademi Yayınları.

Ekici, G. & Güven, M. (2013). (Edt.). Yeni öğrenme-öğretme yaklaşımları ve uygulama örnekleri. Ankara: PEGEM Yayıncılık.

Ekici, G. & Kurt, H. (2013).Bireysel farklılıklar ve öğretime yansımaları. G. EKİCİ & M. GÜVEN. (2013). (Edt.). Yeni öğrenme-öğretme yaklaşımları ve uygulama örnekleri. Ankara: PEGEM Yayıncılık.

Ekici, G. (2013). Kuantum öğrenme yaklaşımı. G. EKİCİ & M. GÜVEN.(2013). (Edt.) Yeni öğrenme-öğretme yaklaşımları ve uygulama örnekleri. Ankara: PEGEM Yayıncılık.

Ekici, G. (2011). Sınıft a zamanın etkili yönetimi. Ç. ÖZDEMİR (Edt.). Sınıf yönetimi. Ankara: PEGEM Yayıncılık.

Ekici, G. (2003). Öğrenme türleri-öğrenme stilleri. A. ATAMAN (Edt.). Gelişim ve öğrenme. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.

Ekici, G. (2003). Öğrenme stilleri. İstanbul: Hikmet Neşriyat Ltd. Şti.Ekici, G. (2003). Öğrenme stiline dayalı öğretim ve biyoloji dersi öğretimine

yönelik ders planı örnekleri. Ankara: Gazi Kitabevi.Ekici, G. (2002). Öğretim yönetimi. E. KARİP (Edt.). Sınıf yönetimi. Ankara:

Pegem-A Yayıncılık Tic. Litd. Şti.

gulayekici@yahoo.com ve gekici@gazi.edu.tr

ÖĞRENCİLERİMİZE EN GÜZEL DİLEKLERİMİZLE...

BÖLÜMLER VE YAZARLAR

1. BÖLÜM: AKRAN ÖĞRETİMİNE DAYALI ÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMI

Arş. Gör. Gülfem Dilek YURTTAŞ - Sinop Üniversitesi

2. BÖLÜM: BULMACA TEMELLİ ÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMI Doç. Dr. Ergün ÖZTÜRK - Sakarya Üniversitesi

Öğretmen Seçkin GÖK - MEB Yeşilköy Şehit Gürkan Gökçek İlkokulu Şehzadeler / Manisa

3. BÖLÜM: ÇOKKÜLTÜRLÜ EĞİTİM ANLAYIŞI TEMELLİ ÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMI

Doç. Dr. Bayram TAY - Ahi Evran Üniversitesi

Araş. Gör. Murat BAŞ - Ahi Evran Üniversitesi

4. BÖLÜM: DÖNDÜRÜLMÜŞ SINIF (FLIPPED CLASSROOM) TEMELLİ ÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMI

Yrd. Doç. Dr. Sinan KAYA - Mevlana Üniversitesi

Öğretmen Beyza ÖZKEŞ - MEB Bahçeşehir Koleji / Kayseri

5. BÖLÜM: FEN-TEKNOLOJİ-TOPLUM (FTT) TEMELLİ ÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMI

Doç. Dr. Hakan AKÇAY - Yıldız Teknik Üniversitesi

6. BÖLÜM: GEMS TABANLI ETKİNLİKLERLE ÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMI

Yrd. Doç. Dr. Ahmet TEKBIYIK - Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi

7. BÖLÜM: OKUMA ÇEMBERİ TEMELLİ ÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMI

Yrd. Doç. Dr. Süleyman AVCI - Marmara Üniversitesi

Uzm. Arzu YÜKSEL

8. BÖLÜM: ORTAK BİLGİ YAPILANDIRMA MODELİ TEMELLİ ÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMI

Arş. Gör. Fatih KARİP - Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi

Arş. Gör. Emre KÖMEK - Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi

9. BÖLÜM: REGGİO EMİLİA ÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMI

Dr. Öğrencisi Hatice Merve DERELİ - Gazi Üniversitesi

10. BÖLÜM: SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA TEMELLİ ÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMI

Arş. Gör. Ahmet GÖKMEN - Gazi Üniversitesi

11. BÖLÜM: SÜREÇ TEMELLİ ÖĞRETİM (STÖ) YAKLAŞIMI

Doç. Dr. Bilal DUMAN - Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi

12. BÖLÜM: ŞAŞIRTICI OLAYLARLA ÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMI

Arş. Gör. Zeynep ÇETİN KÖROĞLU - Bayburt Üniversitesi

Bil. Uzm. Mustafa DEMİR - MEB Rize Muammer Çiçekoğlu Ortaokulu

Doç. Dr. Hakan KURT - Necmettin Erbakan Üniversitesi

Doç. Dr. Gülay EKİCİ - Gazi Üniversitesi

13. BÖLÜM: ÜÇ BOYUTLU (3D) TEMELLİÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMI

Yrd. Doç. Dr. Alpaslan DURMUŞ - Mevlana Üniversitesi

14. BÖLÜM: ZİHİN ALIŞKANLIKLARI TEMELLİ ÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMI

Arş. Gör. Mehmet EREN - Gazi Üniversitesi

İÇİNDEKİLER

ÖN SÖZ ................................................................................................................................. iii

1. BÖLÜM

AKRAN ÖĞRETİMİNE DAYALIÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMI

Arş. Gör. Gülfem Dilek YURTTAŞ

Dikkat kavramları...................................................................................................................2Amaçlar ....................................................................................................................................2Senaryo örneği “Birlikte çalışmamız gerekiyor!” ...............................................................3Kavram haritasında yolculuk ................................................................................................4Giriş ..........................................................................................................................................5

Akran öğretiminin tarihsel gelişimi ..............................................................................6Akran öğretiminin uygulama modelleri .......................................................................7

Öğretim asistanları öncülüğünde tartışma grupları ..............................................7Akran öğreticisi (Proktor) modeli ..........................................................................7Öğrenci rehberliği ......................................................................................................7Öğrenci öğrenme grupları ........................................................................................7Öğrenme hücreleri .....................................................................................................8

Akran öğretimi uygulamalarında karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri ............8Akran öğreticisinin rolü ..................................................................................................9Akran öğretiminin faydaları .........................................................................................10Akran öğretimi ve okuma .............................................................................................12

Amaçlara dayalı uzun özet ..................................................................................................17Akran öğretimine dayalı öğrenme-öğretme yaklaşımına göre hazırlanmış etkinlik planı örneği “Biyoloji dersi örneği” ....................................................................................19Kaynakça................................................................................................................................22Siz de hazırlayabilirsiniz! .....................................................................................................25Yazar bilgisi ...........................................................................................................................26

xvi GÜNCEL ÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMLARI - III

2. BÖLÜM

BULMACA TEMELLİÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMI

Doç. Dr. Ergün ÖZTÜRK - Öğretmen Seçkin GÖK

Dikkat kavramları.................................................................................................................28Amaçlar ..................................................................................................................................28Senaryo örneği “Bu problemin çözümünü daha eğlenceli yapabilir miyim?” .............29Kavram haritasında yolculuk ..............................................................................................30Giriş ........................................................................................................................................31

Bulmaca temelli öğrenme yaklaşımı ............................................................................32Bulmaca temelli öğrenmenin etkili olmadığı durumlar .....................................35

Bulmaca nedir? ...............................................................................................................36Bulmaca temelli öğrenme-öğretme yaklaşımıyla ilgili yapılmış bazı araştırmalar .......................................................................................................38

Bulmacaların kültürel geçmişi ......................................................................................40Bulmaca temelli öğrenme: Uygulamalar ve kurslar ............................................40Adelaide Üniversitesi uygulaması ..........................................................................41Carnegie Mellon Üniversitesi uygulaması ............................................................43Calgary Üniversitesi uygulaması ............................................................................44İngiltere Birmingham Üniversitesi uygulaması ...................................................46Michigan State Üniversitesi uygulaması ...............................................................48New South Wales Üniversitesi Avustralya Harp Akademisi uygulaması .........50

Amaçlara dayalı uzun özet ..................................................................................................52Bulmaca temelli öğrenme-öğretme yaklaşımına göre hazırlanmış etkinlik planı örneği “Matematik dersi örneği” ........................................................................................54Kaynakça................................................................................................................................56Siz de hazırlayabilirsiniz! .....................................................................................................58Yazar bilgisi ...........................................................................................................................58

xviiİçindekiler

3. BÖLÜM

ÇOKKÜLTÜRLÜ EĞİTİMANLAYIŞI TEMELLİ

ÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMI

Doç. Dr. Bayram TAY - Arş. Gör. Murat BAŞ

Dikkat kavramları.................................................................................................................62Amaçlar ..................................................................................................................................62Senaryo örneği “Aydın’dan Kırşehir’e yolculuk” ...............................................................62Kavram haritasında yolculuk ..............................................................................................63Giriş ........................................................................................................................................64

Çokkültürlülük ...............................................................................................................67Çokkültürlü eğitim .........................................................................................................70Çokkültürlü eğitimde öğretmen özellikleri ................................................................73Çokkültürlü eğitimde öğrenme ortamı .......................................................................75

Amaçlara dayalı uzun özet ..................................................................................................77Çokkültürlü eğitim anlayışı temelli öğrenme-öğretme yaklaşımına göre hazırlanmış etkinlik planı örneği “Sosyal Bilgiler dersi örneği” ....................................80Kaynakça................................................................................................................................90Siz de hazırlayabilirsiniz! .....................................................................................................93Yazar bilgisi ...........................................................................................................................94

xviii GÜNCEL ÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMLARI - III

4. BÖLÜM

DÖNDÜRÜLMÜŞ SINIF

(FLIPPED CLASSROOM) TEMELLİ

ÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMI

Yrd. Doç. Dr. Sinan KAYA - Öğretmen Beyza ÖZKEŞ

Dikkat kavramları.................................................................................................................98Amaçlar ..................................................................................................................................98Senaryo örneği “Araştırmamız ve çalışmamız gerekiyor!”..............................................99Kavram haritasında yolculuk ........................................................................................... 100Giriş ..................................................................................................................................... 101

Döndürülmüş sınıf nedir? .......................................................................................... 103Döndürülmüş sınıf modeli nasıl ortaya çıkmıştır? ................................................. 107Neden döndürülmüş sınıf modeli? ........................................................................... 108Döndürülmüş sınıf modeli nasıl uygulanır? ............................................................ 114Döndürülmüş sınıf modeli ile geleneksel sınıfın karşılaştırılması ....................... 124Döndürülmüş sınıf modelinin ilişkili olduğu yaklaşım ve modeller ................... 127

Yapılandırmacı yaklaşım ...................................................................................... 127Tam öğrenme ......................................................................................................... 128Aktif öğrenme........................................................................................................ 130

Amaçlara dayalı uzun özet ............................................................................................... 133Döndürülmüş sınıf modelinin Bilişim Teknolojileri ve Yazılım dersine uyarlanması için bir öneri ................................................................................................ 135Döndürülmüş sınıf temelli öğrenme-öğretme yaklaşımına göre hazırlanmış etkinlik planı örneği “Bilişim Teknolojileri ve Yazılım dersi örneği” ......................... 137Kaynakça............................................................................................................................. 139Siz de hazırlayabilirsiniz! .................................................................................................. 144Yazar bilgisi ........................................................................................................................ 145

xixİçindekiler

5. BÖLÜM

FEN-TEKNOLOJİ-TOPLUM (FTT) TEMELLİ

ÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMI

Doç. Dr. Hakan AKÇAY

Dikkat kavramları.............................................................................................................. 148Amaçlar ............................................................................................................................... 148Senaryo örneği “Fen-Teknoloji-Toplum (FTT) yaklaşımına dayalı öğrenmeve değerlendirme!” ............................................................................................................ 148Kavram haritasında yolculuk ........................................................................................... 149Giriş ..................................................................................................................................... 150

Fen-Teknoloji-Toplum (FTT) temelli öğrenme-öğretme yaklaşımının tarihsel gelişimi ............................................................................................................ 154Fen-Teknoloji-Toplum (FTT) temelli yaklaşım ile öğretim ve öğrenme ............. 156Fen-Teknoloji-Toplum (FTT) temelli öğrenme-öğretme yaklaşımı / yapılandırmacılık ........................................................................................................ 159Fen-Teknoloji-Toplum (FTT) temelli öğrenme-öğretme yaklaşımında yaygın kullanılan konular ........................................................................................... 161Fen-Teknoloji-Toplum (FTT) temelli öğrenme-öğretme yaklaşımının farklı disiplinlerde uygulanması ................................................................................ 162Fen-Teknoloji-Toplum(FTT) temelli öğrenme-öğretme yaklaşımının çevre eğitiminde kullanılmasına dair bir öneri ....................................................... 163Fen-Teknoloji-Toplum (FTT) temelli öğrenme-öğretme yaklaşımı değerlendirme formu ............................................................................................................................ 164

Amaçlara dayalı uzun özet ............................................................................................... 166Fen-Teknoloji-Toplum (FTT) yaklaşımına göre hazırlanmış etkinlik örneği“Fen Bilimleri dersi örneği” ............................................................................................. 168Kaynakça............................................................................................................................. 171Siz de hazırlayabilirsiniz! .................................................................................................. 174Yazar bilgisi ........................................................................................................................ 175

xx GÜNCEL ÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMLARI - III

6. BÖLÜM

GEMS TABANLI ETKİNLİKLERLEÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMI

Yrd. Doç. Dr. Ahmet TEKBIYIK

Dikkat kavramları.............................................................................................................. 178Amaçlar ............................................................................................................................... 178Senaryo örneği “Fen ve matematikte büyük buluşlar!” ................................................ 179Kavram haritasında yolculuk ........................................................................................... 180Giriş ..................................................................................................................................... 181

GEMS yaklaşımının amaçları .................................................................................... 182GEMS yaklaşımının kuramsal temelleri .................................................................. 183GEMS yaklaşımında disiplinler arası ilişkiler ......................................................... 185İlköğretim programlarında benimsenen öğrenme yaklaşımlarının GEMS’le uyumluluğu ................................................................................................. 186GEMS yaklaşımında öğretmen ve ailenin rolü ....................................................... 188GEMS öğretmen kılavuzları ve etkinlik tasarımı .................................................... 189GEMS yaklaşımında değerlendirme stratejileri ...................................................... 191

Amaçlara dayalı uzun özet ............................................................................................... 192GEMS yaklaşımına göre hazırlanmış etkinlik planı örneği “Disiplinler arası bir ders örneği” .................................................................................................................. 195Kaynakça............................................................................................................................. 203Siz de hazırlayabilirsiniz! .................................................................................................. 204Yazar bilgisi ........................................................................................................................ 205

xxiİçindekiler

7. BÖLÜM

OKUMA ÇEMBERİ TEMELLİÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMI

Yrd. Doç. Dr. Süleyman AVCI - Uzm. Arzu YÜKSEL

Dikkat kavramları.............................................................................................................. 208Amaçlar ............................................................................................................................... 208Senaryo örneği “Kitap okumayı sevdiren bir uygulama!” ........................................... 209Kavram haritasında yolculuk ........................................................................................... 210Giriş ..................................................................................................................................... 211

Kuramsal temeller ....................................................................................................... 212Uygulama ilkeleri ........................................................................................................ 214Okuma çemberinin uygulanması.............................................................................. 218Kitapların belirlenmesi ............................................................................................... 219Tekniğin öğrencilere tanıtımı .................................................................................... 221Kitapların tanıtımı....................................................................................................... 223Grupların oluşturulması ............................................................................................. 223Rollerin belirlenmesi .................................................................................................. 224Kullanılan formlar ....................................................................................................... 227

Bireysel kontrol listesi ........................................................................................... 227Grup kontrol listesi ............................................................................................... 228Grup yönergesi ...................................................................................................... 229Rol yaprakları ........................................................................................................ 230Kitap öz değerlendirme formu ............................................................................ 240Toplantı öz ve akran değerlendirme formu ....................................................... 240Öğretmen gözlem formu ...................................................................................... 241Gözlemci formu .................................................................................................... 242Final proje seçim formu ....................................................................................... 243Final projesi değerlendirme rubriği.................................................................... 244

Zamanın planlanması ................................................................................................. 245Grup projeleri .............................................................................................................. 246Değerlendirme ............................................................................................................. 247

Amaçlara dayalı uzun özet ............................................................................................... 249

xxii GÜNCEL ÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMLARI - III

Okuma çemberi temelli öğrenme-öğretme yaklaşımına göre hazırlanmış etkinlik planı örneği “Türkçe dersi örneği” ................................................................... 251Kaynakça............................................................................................................................. 254Siz de hazırlayabilirsiniz! .................................................................................................. 256

Yazar bilgisi ........................................................................................................................ 257

xxiiiİçindekiler

8. BÖLÜM

ORTAK BİLGİ YAPILANDIRMAMODELİ TEMELLİ

ÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMI

Arş. Gör. Fatih KARİP - Arş. Gör. Emre KÖMEK

Dikkat kavramları.............................................................................................................. 260Amaçlar ............................................................................................................................... 260Senaryo örneği “Doğru sözcüğün peşinde” ................................................................... 261Kavram haritasında yolculuk ........................................................................................... 262Giriş ..................................................................................................................................... 263

Ortak bilgi yapılandırma modeli nedir? .................................................................. 263Ortak bilgi yapılandırma modelinin teorik temelleri ............................................. 264

Fenomenografi ...................................................................................................... 265Yakınsal gelişim alanı ........................................................................................... 266Kavramsal değişim teorisi .................................................................................... 267

Ortak bilgi yapılandırma modelinin aşamaları ....................................................... 270Keşfetme ve sınıfl andırma ................................................................................... 271Yapılandırma ve görüşme .................................................................................... 271Transfer etme ve genişletme ................................................................................ 271Yansıtma ve değerlendirme.................................................................................. 272

Ortak bilgi yapılandırma modelinin güçlü yanları ................................................. 273Ortak bilgi yapılandırma modelinin sınırlılıkları ................................................... 274

Amaçlara dayalı uzun özet ............................................................................................... 275Ortak bilgi yapılandırma modeli temelli öğrenme-öğretme yaklaşımına görehazırlanmış etkinlik planı örneği “Görsel sanatlar dersi örneği” ................................ 277Kaynakça............................................................................................................................. 280Siz de hazırlayabilirsiniz! .................................................................................................. 282Yazar bilgisi ........................................................................................................................ 282

xxiv GÜNCEL ÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMLARI - III

9. BÖLÜM

REGGİO EMİLİAÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMI

Dr. Öğrencisi Hatice Merve DERELİ

Dikkat kavramları.............................................................................................................. 286Amaçlar ............................................................................................................................... 286Senaryo örneği “Reggio Emilia mı? !” ............................................................................ 286Kavram haritasında yolculuk ........................................................................................... 287Giriş ..................................................................................................................................... 288

Reggio Emilia yaklaşımının kuramsal altyapısı ...................................................... 288Reggio Emilia yaklaşımında temel prensipler ve kavramlar ................................. 290

Çocuk imajı/algısı ................................................................................................. 292Öğretmen rolü ....................................................................................................... 293Dokümantasyon .................................................................................................... 296

Dokümantasyon nasıl yapılır? ........................................................................ 297Çevre ve öğrenme ortamı .................................................................................... 298Projeler ve küçük öğrenimler .............................................................................. 299

Reggio Emilia projeleri nasıl gelişir? ............................................................. 301Reggio Emilia okulu’ndan bir proje örneği: Ayakkabı ve Metre Projesinin hikayesi ........................................................................................... 302Reggio Emilia yaklaşımının farklı kademeler ve disiplinlerde uygulanması ...... 305

Amaçlara dayalı uzun özet ............................................................................................... 307Reggio Emilia öğrenme-öğretme yaklaşımına göre hazırlanmış etkinlik planı örneği “Okul öncesi alanından örnek” ........................................................................... 309Kaynakça............................................................................................................................. 316Siz de hazırlayabilirsiniz! .................................................................................................. 319Yazar bilgisi ........................................................................................................................ 320

xxvİçindekiler

10. BÖLÜM

SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA TEMELLİÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMI

Arş. Gör. Ahmet GÖKMEN

Dikkat kavramları.............................................................................................................. 322Amaçlar ............................................................................................................................... 322Senaryo örneği “Bütüncül yaklaşım” .............................................................................. 322Kavram haritasında yolculuk ........................................................................................... 324Giriş ..................................................................................................................................... 325

Neden sürdürülebilir kalkınma? “Gezegenimizin durumu” ................................. 325Sürdürülebilir kalkınmanın kısa tarihçesi ............................................................... 326Sürdürülebilir kalkınma nedir? ................................................................................. 328Çevre eğitiminden sürdürülebilir kalkınma için eğitime ...................................... 331Sürdürülebilir kalkınma için eğitim ......................................................................... 333

Amaçlara dayalı uzun özet ............................................................................................... 335Sürdürülebilir kalkınma temelli öğrenme-öğretme yaklaşımına yönelik hazırlanmış etkinlik planı örneği “Fen ve Teknoloji dersi örneği” ............................. 338Kaynakça............................................................................................................................. 341Siz de hazırlayabilirsiniz! .................................................................................................. 343Yazar bilgisi ........................................................................................................................ 344

xxvi GÜNCEL ÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMLARI - III

11. BÖLÜM

SÜREÇ TEMELLİ ÖĞRETİM (STÖ)YAKLAŞIMI

Doç. Dr. BİLAL DUMAN

Dikkat kavramları.............................................................................................................. 346Amaçlar ............................................................................................................................... 346Senaryo örneği “Süreç en iyi tedavidir… süreç farkındalık yaratır…” ....................... 347Kavram haritasında yolculuk ........................................................................................... 350Giriş ..................................................................................................................................... 351

Süreç nedir? .................................................................................................................. 352Süreç yönetimi basamakları ....................................................................................... 352Süreç temelli öğrenme-öğretme değişimin unsurları ............................................. 354Süreç türleri .................................................................................................................. 355Süreç temelli öğretim nedir? ...................................................................................... 356Süreç-temelli öğretimin kuramsal temelleri ............................................................ 358Süreç temelli öğrenme ve öğretmede planlama süreci ........................................... 358STÖ planlarının özellikleri ........................................................................................ 361

1. Öğretmen yapımı planlar ................................................................................. 3612. Öğrenci yapımı STÖ planları .......................................................................... 3623. Öğretmen-öğrenci yapımı STÖ planları ........................................................ 362

Öğrenme modelleri nedir? ......................................................................................... 363Süreç temelli öğretim modeli..................................................................................... 363Süreç-temelli öğretim (STÖ) modelinin aşamaları ................................................ 365Öğrenci özelliklerine göre süreç temelli öğretimin planlanması .......................... 368Süreç-temelli öğretimin uygulanma biçimleri ........................................................ 370Öğrencilere göre STÖ planlarının yapılandırılma tarzları .................................... 370

Amaçlara dayalı uzun özet ............................................................................................... 373Süreç temelli öğretim yaklaşımına göre hazırlanmış etkinlik planı örneği “Sosyal Bilgiler dersi örneği” ............................................................................................ 375Kaynakça............................................................................................................................. 378Siz de hazırlayabilirsiniz! .................................................................................................. 379Yazar bilgisi ........................................................................................................................ 379

xxviiİçindekiler

12. BÖLÜM

ŞAŞIRTICI OLAYLARLAÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMI

Arş. Gör. Zeynep ÇETİN KÖROĞLU - Bil. Uzm. Mustafa DEMİR

Doç. Dr. Hakan KURT - Doç. Dr. Gülay EKİCİ

Dikkat kavramları.............................................................................................................. 382Amaçlar ............................................................................................................................... 382Senaryo örneği “Şaşırtıcı olaylarla şaşırtarak öğretmek!” ............................................ 382Kavram haritasında yolculuk ........................................................................................... 383Giriş ..................................................................................................................................... 384

Şaşırtıcı olay nedir? ..................................................................................................... 385Şaşırtıcı olay ile öğrenme-öğretme ........................................................................... 386Şaşırtıcı olay kullanma stratejileri ............................................................................. 388Şaşırtıcı olay ile öğrenme-öğretme yaklaşımının dayandığı temel kuramlar ..... 390

Yapılandırmacılık ve şaşırtıcı olaylar .................................................................. 390Bilişsel değişme ve şaşırtıcı olaylar ..................................................................... 392

Şaşırtıcı olay örnekleri ................................................................................................ 393Amaçlara dayalı uzun özet ............................................................................................... 397Şaşırtıcı olaylar ile öğrenme-öğretme yaklaşımına göre hazırlanmış etkinlikplanı örneği “Fen ve Teknoloji dersi örneği” ................................................................. 398Şaşırtıcı olaylar ile öğrenme-öğretme yaklaşımına göre hazırlanmış etkinlikplanı örneği “Fen bilimleri dersi örneği” ........................................................................ 409Kaynakça............................................................................................................................. 418Siz de hazırlayabilirsiniz! .................................................................................................. 419Yazar bilgisi ........................................................................................................................ 420

xxviiiGÜNCEL ÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMLARI - III

13. BÖLÜM

ÜÇ BOYUTLU (3D) TEMELLİÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMI

Yrd. Doç. Dr. Alpaslan DURMUŞ

Dikkat kavramları.............................................................................................................. 424Amaçlar ............................................................................................................................... 424Senaryo örneği “Üç boyutlu öğrenelim!” ....................................................................... 425Kavram haritasında yolculuk ........................................................................................... 427Giriş ..................................................................................................................................... 428

Edgar DALE ve yaşantı konisi ................................................................................... 430Sayısal (Dijital) öğrenme materyalleri ...................................................................... 4333D öğretim materyallerinin kullanılması ve önemi ............................................... 433

Matematik eğitiminde 3D kullanımı .................................................................. 435Dinamik geometri yazılımları (DGY) ........................................................... 435

Sosyal Bilgiler ve coğrafya eğitiminde 3D kullanımı ....................................... 4403D destekli coğrafi bilgi sistemlerinin coğrafya öğretiminde kullanılmasının yararları ................................................................................. 444

Eğitim ortamlarında arttırılmış gerçeklik uygulamaları ........................................ 447Arttırılmış gerçeklik nedir? ................................................................................. 448Arttırılmış gerçeklik nasıl oluşturulur? .............................................................. 450Arttırılmış gerçeklik uygulamalarının eğitim ortamlarında kullanımı ......... 451Arttırılmış gerçeklik uygulamalarının eğitimde uygulama alanları ............... 454

Sanal dünyalar ve second life ..................................................................................... 458Üç boyutlu sanal dünyaların tanım ve özellikleri ............................................. 461Üç boyutlu sanal dünyaların öğretimsel açıdan tasarlanması ......................... 463

Sanal gerçeklik ............................................................................................................. 465Sanal gerçeklik (SG) nedir? .................................................................................. 467Sanal gerçeklik uygulamaları ............................................................................... 468Eğitim alanında sanal gerçeklik uygulamaları .................................................. 468

Amaçlara dayalı uzun özet ............................................................................................... 469Üç boyutlu (3D) temelli öğrenme-öğretme yaklaşımına göre hazırlanmışetkinlik planı örneği “Bilgi ve İletişim Teknolojisi dersi örneği” ................................ 472Kaynakça............................................................................................................................. 478Siz de hazırlayabilirsiniz! .................................................................................................. 483Yazar bilgisi ........................................................................................................................ 484

xxixİçindekiler

14. BÖLÜM

ZİHİN ALIŞKANLIKLARI TEMELLİÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMI

Arş. Gör. Mehmet EREN

Dikkat kavramları.............................................................................................................. 486Amaçlar ............................................................................................................................... 486Senaryo örneği “Zihin alışkanlıkları!” ............................................................................ 487Kavram haritasında yolculuk ........................................................................................... 488Giriş ..................................................................................................................................... 489

Neden zihin alışkanlıkları? ........................................................................................ 492Genel zihin alışkanlıkları ........................................................................................... 493Çeşitli zihin alışkanlıkları kategorileri ve bir bakışta zihin alışkanlıkları ............ 496Bir açmaz: Zihin alışkanlıkları için eğitim ya da zihin alışkanlıkları ile eğitim.. 497Öğretmenler için zihin alışkanlıkları........................................................................ 498

Amaçlara dayalı uzun özet ............................................................................................... 500Zihin alışkanlıkları temelli öğrenme-öğretme yaklaşımına göre hazırlanmışetkinlik planı örneği “Matematik dersi örneği” ............................................................. 502Kaynakça............................................................................................................................. 506Siz de hazırlayabilirsiniz! .................................................................................................. 507Yazar bilgisi ........................................................................................................................ 508

DİZİN ................................................................................................................................. 509

İÇİNDEKİLERDikkat kavramlarıAmaçlarSenaryo örneği “Birlikte çalışmamız gerekiyor!”Kavram haritasında yolculukGiriş

Akran öğretiminin tarihsel gelişimiAkran öğretiminin uygulama modelleri

Öğretim asistanları öncülüğünde tartışma gruplarıAkran öğreticisi (Proktor) modeli Öğrenci rehberliğiÖğrenci öğrenme gruplarıÖğrenme hücreleri

Akran öğretimi uygulamalarında karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileriAkran öğreticisinin rolüAkran öğretiminin faydalarıAkran öğretimi ve okuma

Amaçlara dayalı uzun özetAkran öğretimine dayalı öğrenme-öğretme yaklaşımına göre hazırlanmış

1. BÖLÜM

AKRAN ÖĞRETİMİNE DAYALI ÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMI

Arş. Gör. Gülfem Dilek YURTTAŞ - Sinop Üniversitesi

etkinlik planı örneği “Biyoloji dersi örneği”KaynakçaSiz de hazırlayabilirsiniz!Yazar bilgisi

Dikkat kavramları

Akran Öğretimi, Öğretici (Tutor), Öğrenen (Tutee), Öğreticinin Rolü

Amaçlar

Bu bölümü çalışmayı tamamladıktan sonra;

Akran öğretiminin tarihsel gelişimini açıklayabilecek,

Akran öğretimi kavramını açıklayabilecek,

Akran öğretiminin uygulama modellerini açıklayabilecek,

Akran öğretiminin dayandığı temel kuramları açıklayabilecek,

Akran öğretiminde karşılaşabilecek sorunları açıklayabilecek,

Akran öğretiminde karşılaşabilecek sorunlarını giderecek öneriler sunabilecek,

Akran öğretiminin eğitimdeki katkılarını açıklayabilecek,

Akran öğretiminin okumadaki önemini açıklayabilecek,

Akran öğretiminin okuduğunu anlama stratejilerini kullanmaya yönelik uygulama basamaklarını açıklayabileceksiniz.

2 GÜNCEL ÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMLARI - III

Senaryo örneği

“Birlikte çalışmamız gerekiyor!”

Fatma Hanım, bir üniversitenin eğitim fakültesinin fen eğitimi alanında görev yapmakta olan bir öğretim üyesidir. Öğretmen, ders konularına ilişkin öğrencilere okuma metinleri vermektedir. Ancak öğrencilerinden bazıları, bu okuma metinlerinden sıkıldıklarını ve anlamada sıkıntı

yaşadıklarını ve anlayamadıkları zaman nasıl bir yol izleyeceklerini bilmediklerini dile getirmişlerdir. Bu durumda, öğretmen, öğrencilere anlayamadıkları zaman nasıl bir yol izlediklerini sorar ve öğrenciler, birbirleriyle iyi anlaşan arkadaşlarıyla birlikte çalıştıklarında daha iyi anladıklarını ifade etmişlerdir. Bu ifadelerden yola çıkarak, öğrencilerin karşılaştıkları bir metni anlamada karşılaştıkları sorunları giderebilmek için şöyle bir yol izliyor: Öncelikle, öğrencileri arasında ikili gruplar oluşturuyor. Bu ikili gruplardan biri öğretici, diğeri de öğrenen oluyor. Öğretmen, öğrencileri sadece akademik başarılarına değil, konuya hâkimiyeti, arkadaşı ile olan iletişim becerisi, okuma sürecinde okuduğunu anlama stratejilerini kullanabilme becerisi gibi etkenlere bakarak ikili gruplar oluşturuyor. Sonrasında öğrencilere, bilimsel bilgi içerikli tarzda bir metin hazırlıyor. İkinci adımda, öğretmen, hazır başka bir metni nasıl okunması gerektiğini modeller. Üçüncü adımda, öğretici rolünü üstlenecek becerilere sahip olan öğrencilere, bilimsel bir metni okurken, neler yapılacağına, ne tür stratejilerin hangi amaçla, hangi durumda ve nasıl kullanılacağına ilişkin bir eğitim verir. Son adımda da, öğrenenler metni okurken, öğreticiler, akranlarına bir takım sorular yönelterek okudukları metni anlamalarına yardımcı olacak stratejileri kullanmaları konusunda yönlendirmelerde bulunurlar. Bu uygulamalar sonrasında hem öğreticiler hem de öğrenenler, konuyu daha iyi anladıklarını, daha etkili bir şekilde metni okuduklarını ifade ettiler.

Akran Öğre mine Dayalı Öğrenme-Öğretme Yaklaşımı 3