- 1 -

นวตกรรมการเรยนการสอนภาษาองกฤษทมงคณภาพผเรยน

ชอเรอง บทบาทของคลนกหมอภาษาองกฤษในการแกอาการ

ภาษาองกฤษบกพรอง (dyslexia) ของคนไทย ตามทฤษฎใหม

ในการสอนภาษา องกฤษ ทเนนการฝกทกษะถอดรหสเสยง

ภาษาองกฤษ (Phonemic awareness & Phonics) เพอวาง

พนฐานในการอาน The Role of the

English Clinic in the treatment of dyslexia, in accordance

with a new research-based Literacy Framework in English

Language Teaching in Thailand (with a focus on the

teaching of Phonemic awareness and Phonics, as a

firm foundation for reading success)

ผวจย ดร.อนทรา ศรประสทธ

ปทท าวจยเสรจ พ.ศ. 2552

ความเปนมาและความส าคญของปญหา

คนไทยสวนมาก (ประมาณ 70% - 80%) มอาการภาษาองกฤษบกพรอง (dyslexia) เชน พด

ภาษาองกฤษไมชด ฟงไมคอยรเรอง อานไมคอยออก สะกดค าไมคอยถก และเขยนไมคอยเปน แมเรยน

ภาษาองกฤษมาหลายป (ตารางท 1 แสดงอาการภาษาบกพรอง ทไดรวบรวมจากงานวจย) อาการดงกลาว

เกดกบคนไทยทงเดกและผใหญทมไอคว สขภาพของรางกาย และจตใจทปกต รวมทงความสามารถในการ

ไดยนและไดเหน ท าใหเกดอปสรรคในการเรยนรภาษาองกฤษ (learning difficulties & disabilities) ซงน ามา

ซงผลสมฤทธทต าในวชาภาษาองกฤษต า (เฉลยไมถง 40%) ในการสอบ เอเนท โอเนท และระดบ ม.3

รวมทงในผลการสอบโทเฟล ไอบท หรอไอ เอลท ทคนไทยไดคะแนนเฉลยต ามากเมอเปรยบเทยบกบประเทศ

เพอนบาน ถาไมมการเยยวยาแกไขจะท าใหเกดอปสรรคในการเรยนรในระดบปรญญา ตร โท และเอก อนม

ผลตอความสนใจในการคนควาหาความรทตองใชภาษาองกฤษปนสอ โดยเฉพาะทางอนเทอรเนต ความหวง

ของประเทศทจะพฒนาเปนสงคมแหงการเรยนรในเวทนานาชาต เปน ศนยกลางของการศกษา ในภมภาค

หรอ ในระดบอดมศกษา เปนมหาวทยาลยวจยทผลตงานนวตกรรม อนเปนทยอมรบของนานาชาตกจะยงคง

ลางเลอน และท าใหเปนจรงยาก ถาไมแกไขปญหาน

- 2 -

เกดอะไรขนกบกระบวนการเรยนรภาษาองกฤษของคนไทย ท าไมเราจงไมเกงภาษาองกฤษ ทงๆ ท

เรยนกนมานานนบสบป เราสามารถเรยนรอะไรจากประสบการณของประเทศอนไดบางเพอทจะแกปญหา

อาการภาษาองกฤษบกพรองดงกลาว นเปนปญหาทผวจยเฝาถามตวเอง เมอตอนด ารงต าแหนง เปน

กรรมการบรหารส านกงานทดสอบทางการศกษาแหงชาต (สทศ.) และส านกงานรบรองมาตรฐานและ

ประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) และในฐานะทเปนนกวจยทมประสบการณวจยในตางประเทศมามากกวา

ยสบป จงไดวางแผนหาขอมลเพอตอบโจทยดงกลาว

การด าเนนการวจย

การวจยครงนแบงเปน 2 ขนตอน ดงน

ขนตอนท 1 เรมจากการสงเคราะหงานวจยขององคกรตางๆในสหรฐฯ เกยวกบการแกปญหาคนไม

รภาษาองกฤษ (literacy research) งานวจยเกยวกบการแกปญหาภาษาบกพรอง (dyslexia research) การ

รยนรภาษาของสมอง (brain-based research) การสอนใหเดกและเยาวชนอานภาษาองกฤษ (reading

research) ดวยการประเมนความนาเชอถอของขอมล แหลงทมา เพอกลนกรองขอมล หาหลกฐานมาพสจน

แกขอสงสยและขอขดแยงตางๆ และรวบรวมบทสรปในประเดนตางๆทนาจะน าใชเปนแนวปฎบตใหเหมาะกบ

คนไทย ในชวงนการสงเคราะหขอมลท าควบคกบการสมภาษณแลกเปลยนความรความคดเหนกบผท

เกยวของในวงการการสอนอานของตางประเทศผานสไคพ (skype)

ขนตอนท 2 เปนการท าวจยในหองเรยน (classroom research) เพอทดสอบวาทฤษฎใหมทพฒนา

จากงานวจยในขนตอนท 1 วาไดผลเพยงใด ในการแกปญหาภาษาองกฤษบกพรอง มการทดลองใชโปรแกรม

ไอซท

หลงจากการสงเคราะหงานวจยเชงทฤษฎเบองตนไดสนสดลง ไดมการท าวจยในหองเรยน

(classroom research) ตอ เพอทดสอบคอนเซพทของ คลนกหมอภาษาองกฤษ (Literacy Clinic or

English Clinic) และประสทธผลของการใชโปรแกรมสอนอานภาษาองกฤษออนไลนทจะน ามาเปนสอการ

สอนเสรม

สรปผลงานวจยและขอเสนอแนะเพออภปราย

ผลของงานวจยสามารถสรปไดดงตอไปน

1. รายงานวจยของคณะกรรมการการอานของสหรฐฯ (National Reading Panel Report) ไดทบทวน

ผลงานวจยของมหาวทยาลยและองคกรการศกษาตางๆ มากกวาแสนเรองทไดท ามาในชวงหาสบปทผานมา

ในสหรฐฯทเกยวกบวธการสอนเดกและเยาวชนอเมรกนอานภาษาองกฤษทไดผล (effective reading

instruction) และไมไดผล ไดพบหลกฐานมากมายทสรปวา การทเดกอเมรกนเปนจ านวนมากอานไมเปนหรอ

อานไมไดตามเกณฑทก าหนด ตามระดบชนเรยน (reading grade level) มาจากความบกพรองของสมองใน

การประมวลหนวยเสยงของภาษาองกฤษ (phonological deficits) มากกวาปจจยอน ท าใหไมสามารถ

เชอมโยงตวอกษรกบหนวยเสยงของภาษาพด (speech sounds) น ามาซงปญหาในการถอดรหสตวอกษรให

เปนเสยง (decoding) จงอานออกเสยงชาหรออานแบบตะกกตะกกและผดมาก สมองไมสามารถรบรค าและ

ความหมายของสงทอานไดงาย รายงานสรปวา ถาจะแกปญหาน ผมปญหาตองไดรบการสอนอานอยางถก

- 3 -

วธ ตามกระบวนการทมองคประกอบทส าคญ 5 อยาง หรอขนตอน และตองเรมสอนจากลางไปบน

(bottom-up) ดงน (แผนภาพท 1)

1. Phonemic awareness - องคความรทสอนใหไดยน รบร แยกแยะและจดการกบหนวยเสยง

(phonemes) ตางๆ ของบทพดทถกเปลงออกมา (speech sounds) ซงประกอบเปนพยางค (syllables) และค า

(words)

2. Phonics - องค ค วาม ร ท เก ย วก บ ค วาม เช อ ม โย งต วอ ก ษ รก บ เส ย ง (letters-sound

correspondence)

3. Fluency Instruction - กลยทธการสอนใหอานคลอง

4. Vocabulary - กลยทธการสอนค าศพท

5. Comprehension strategies - กลยทธการสอนความเขาใจในบทอาน

2. งานวจยดานการอาน ไดสรปวาพนฐานของการอานเกงทงคลองและชด (foundation for reading

success) อยทขนตอนท 1 และ 2 นนคอการสอน Phonemic awareness (PA) และ Phonics ซงรวมกนจะ

เรยกเปนภาษาไทยวา “หลกสตรถอดรหสเสยงภาษาองกฤษ” นเปนการสอนอานภาษาองกฤษแบบโฟนคส

ทเนนกลยทธจากลางไปบนซงตางจากระบบการสอนอานเปนค า (whole word method) ทเนนการจ าค าศพท

หรอการสอนอานทเนนความหมายของวธสอนแบบ whole language สองวธหลงเปนวธทครไทยนยมสอน

เปนปกตในโรงเรยน ขอแตกตางของวธการสอนได สรปไวในตารางท 2

สรปแลว การสอนอานเปนค า (whole word method) สอนใหเดกจ าค าศพท ดวยการดรปราง

ตวอกษร หรอจ ารปภาพดวยสายตา (sight reading) เปนการสอนแบบ Look & Say Method (โดยมรปภาพ

เปนตวชวย) ไมเนนการอานออกเสยง เแตเนนการจ าค าศพท และความหมาย สอนใหขามค า (skip) ทไมรจก

และใหหาค าอนมาแทนท (substitute) ตราบใดทความหมายไมเปลยน สอนใหรจกท านาย (predict) หรอ เดา

(guess) ความหมายของค าจากบรบทของประโยค (context clues) อกทงเนนการอานทหลากหลาย แตไมเนน

การอานออกเสยงดงๆ (oral reading/reading aloud) ผทเกงภาษาองกฤษในระบบน เกงเพราะความจ าด เชน

จ าศพท และ กฎไวยากรณ แตงานวจยพบวา เมอถงจดหนง การพฒนาจะหยดชะงก เพราะสมองไมสามารถ

จ าค า และวธอานทครสอนมากกวา 4,000 - 5,000 ค า และเมอพบค าใหมทครไมไดสอนมกจะมปญหาในการ

อาน เพราะเขาเหลานนไมไดรบการสอนใหอานภาษาองกฤษ (learn to read) อยางถกวธ แตถกพยายาม

ผลกดนใหเขากระบวนการอานเพอเรยนร (read to learn) กอน

3. งานวจยทางดานการเรยนรภาษาของสมอง (brain research) ไดแสดงใหเหนขอแตกตางในการ

ท างานของสมองระหวางการอานของผทอานเกง กบผทอานไมเกง ดร. เซลล เชวทซ (Sally Shaywitz) แหง

มหาวทยาลยเยล ไดอธบายวา

- 4 -

4. งานวจยน ไดน ารองงานวจยทางดานประสาทวทยา (neuroscience research) อกหลายสบเรอง

ในชวงป 2001-2008 ซงเนนการเรยนรภาษาของสมอง ซงตางยนยนวา เดกหรอผใหญทมปญหาในการ

อาน (ออกเสยง) ไมวาจะเปนพดหรออานดงๆ ถาไดรบการบ าบดดวยการสอนเสรมดวยโปรแกรมการฝกท

เกยวกบเสยง (sound training) เชนหลกสตรถอดรหสเสยงภาษาองกฤษ (PA & Phonics) เสนใยสมองจะไดรบ

การกระตนและถกจดระเบยบใหม (rewiring) และจะสามารถพดหรออานเกงอยางชดถอยชดค า ถาฝกดวย

โปรแกรม PA & Phonics ท ม คณ ลกษณ ะท เปน explicit, systematic, sequential direct instruction ซ ง

หมายความถงโปรแกรมสอนทถกออกแบบอยางเปนระบบ ประกอบดวยบทเรยนทเรยงล าดบตามขนตอน

ทมาจากงานวจย และสอนแยกออกมาเปนสดสวน (explicit phonics) โดยไมสอนปนกบไวยากรณหรอศพท

(implicit phonics) ผทไดรบการฝกอยางเขมขนแบบน จะสามารถพดหรออานออกเสยงภาษาองกฤษไดอยาง

ชดเจนและถกตองตามเกณฑมาตรฐานภายในระยะเวลาอนสน (ประมาณไมเกน 120 ชวโมงฝก) เพราะน

เปนวธสอนอานภาษาองกฤษเชงวทยาศาตร (scientific reading instruction) ทไมตองอาศยความจ า

“ถาเดกจะอานเปน และอานเกง เขาตองม

ความสามารถในการแยกค าทไดยนหรอเหน

ออกมาเปนหนวยเสยง (phonemes) พนฐานได

และตวอกษรทเหนเปนตวพมพแตละตว เปน

ตวแทนของเสยงแตละเสยง ผทมปญหาในการ

อาน ไมวาเดกหรอผใหญจะไมมความรเรองน

เลย ภาพจากเครองสแกนสมอง fMRI ทใช

คลนวทยและคลนแมเหลก แสดงใหเหนวา ใน

การอานของผ ท ม อาการภาษาบกพ รอง

(dyslexia) ส วนหน าขอ งสมอง ทท าห น า ท

แยกแยะหนวยเสยงท างานหนกหรอไดรบการ

กระตนมากเกนไป ขณะทสวนหลงอกสองสวน

ทเชอมโยงหนวยเสยงกบตวอกษร ตลอดจน

สวนทรบรค าอยางอตโนมตจะไมไดรบการ

กระตนเลย ภาพสแกนนตางจากภาพของ

สมองของผทไมมปญหาในการอาน ซงแสดงให

เหนวาสมองสวนหลงท างานตามปกต

- 5 -

5. หลงจากทรฐบาลสหรฐฯไดประกาศใชพรบ. NCLB (No Child Left Behind Act) ในป คศ. 2001

ทบงคบใหเดกอเมรกนทกคนจากระดบอนบาล ถงเกรด 3 ตองเรยน PA & Phonics เพอวางพนฐานในการ

อาน ไดมงานวจยในชนเรยนมากมาย (classroom research) ทไดยนยนถงความลมเหลวของการสอนอาน

เปนค า เชน งานวจยทางดานการอานของมหาวทยาลยอลลนอยสทระบวาการสอนพเอและโฟนคสทเปน

ระบบชวยท าใหผเรยนรบรค า (word recognition)ไดดกวา และสะกดค า (spelling) ไดเกงกวาผเรยนทถกสอน

อานเปนค า และงานวจยของมหาวทยาลยของรฐซานดเอโกกไดแสดงใหเหนวา ถาเอาหองเรยน 2 หองทม

ผเรยนทมคณสมบตเหมอนกน หองหนงสอนอานดวยระบบโฟนคส อกหองหนงยงคงสอนอานแบบ whole

language ในตลอดปการศกษา ผลปรากฎวาผลสมฤทธของหองเรยนทสอนอานดวยระบบโฟนคส ชนะ

หองเรยนทสอนอานเปนค าในทกเรองทเกยวกบวชาภาษาองกฤษ

6. ศาสตราจารย พเศษ จน ชอล (Jeanne Chall) บรมครทางดานการสอนอาน จากมหาวทยาลย

ฮารวารด ไดสรปขอถกเถยงทรจกกนวาเปน สงครามการอาน (Reading Wars) ของนกวชาการทสนบสนน

การสอนอานแบบโฟนคส และอกกลมหนงทนยมการสอนอานเปนค า ในหนงสอ ชอ สการเปนประเทศของ

นกอาน (Becoming the Nation of Readers) ชอล สรปวา “เกยวกบประสทธผลของการสอนโฟนคสใน

หองเรยนนน ผลปรากฎวา โดยเฉลยแลวเดกทเรยนโฟนคสจะเรมตนในการเรยนรทจะอานไดดกวา (get off

a better start in learning to read) เดกทไมมพนความรทางดานน” แมกระทง สถาบนสขภาพแหงชาต

(National Institute of Health) ทเปนเจาภาพสนบสนนงานวจยดานการอาน ณ โรงเรยนตางๆ ในสหรฐฯ

ในชวงสบทผานมากไดสรปวา อยางนอยทสด 95% ของเดกทอานไมเกงเลย (poorest readers) สามารถ

เรยนรทจะอานใหได ถงเกณฑมาตรฐานของระดบชนเรยนของตวเอง ถาไดรบการสอนทถกตอง (proper

instruction) เกยวกบความสมพนธระหวางตวอกษรกบเสยง (letters-sound correspondence) ซงหมายถง

องคความรทเกยวกบโฟนคส นนเอง

7. นอกจากน ชอล ไดแบงการพฒนาการอานออกเปน 2 ชวง (แผนภาพท 2) ชวงทหนง คอ การ

เรยนรวธอาน (Learning to Read) เรมจากระดบอนบาลและประถม ซงเปนชวงการเรยนการถอดรหส และ

ฝกใหเกดความคลอง ชวงทสอง คอ การอานเพอเรยนร (Reading to Learn) ซงเนนความหมายของค าศพท

และบทอานทหลากหลาย ในชวงมธยมตนและปลาย เพอใหพบนานาทศนคต (Multi viewpoints) อนท าให

เรมเกดความคดวเคราะหในตวผเรยน จนถงระดบอดมศกษาซงเปนชวงของการฟอรมความคดอยางตอเนอง

และการประสมประสานรวบยอดความคดเพอสรปประเดน (construction, reconstruction, synthesis &

judgment) ซงเปนการอานเพอเรยนรในระดบสงสด

8. จากการวเคราะห สงเคราะห และประเมนรวบยอด ขอมลทงหมดทเกยวของ ดงกลาว ผวจยจง

ไดสรปรวบยอด รวมกระบวนการสอนแบบโฟนคส กบการสอนอานเปนค าเขาดวยกน มาเปนทฤษฎใหมทจะ

ท าใหคนไทยเกงภาษาองกฤษ ภายใตหวขอวา 7 ขนตอนของการพฒนาภาษาองกฤษ (ทกทกษะ) ส

ความเปนเลศส าหรบคนไทย (แผนภาพท 3) ซงเนนการปพนฐานดวยขนตอนหลก 3 ขนตอนตอไปน

(1) การเทรนห (ear – training) ใหรจกหนวยเสยงทกเสยงของภาษาองกฤษ (phonemic

awareness) อยางถกตอง เพอเตรยมพรอมส าหรบการเรยนโฟนคสตอไป ทงนเพราะภาษาไทยเองเปน

ภาษาทสอนอานเปนค าท าใหหคนไทยไมไดยนเสยงภาษาองกฤษอยางชดเจน

- 6 -

(2) การฝกออกเสยง (speech training) ดวยวธการถอดรหส (decoding) ตามองคความร

ของโฟนคส (phonics) โดยใชโปรแกรมฝกทมลกษณะเปน explicit, systematic, sequential direct instruction (ด

ความหมายในขอ 4)

(3) การใชวธการสอนอานเปนค า (ศพท) (whole word method) และการสอนอานทเนน

ความหมาย (meaning-based) ของ whole language โดยหลงจากทไดเรยนรเคลดลบในการถอดรหส

ดงในขอ (1) และ (2) ซงเปนการเรยนรทจะอาน (Learning to Read) อยางถกตองและชดเจน (with accuracy)

และฝกจนคลอง (with fluency) โดยเพมการฝกใชสายตา (eye training) ในการอานแลว กถงชวงของการ

อานเพอเรยนร (Reading to Learn) ค าศพทและความหมาย ผเรยนฝกอานบทอานตางๆ ทมเนอหาทตอเนอง

และหลากหลายไมวาจะเปนนทาน สารคด ขาว บทความ ฯลฯโดยตองฝกอานดงๆ ตวตอตว และเปนกลม

ซงมการใหขอมลยอนกลบจากครผสอนอยางตอเนอง (guided oral reading) และครจ าเปนตองเปนตนแบบ

ใหผเรยนอานตาม

การอานออกเสยงท าใหสมองจ าดขนเกดการเรยนรอยางถาวร หรออยางยงยน (sustainable

learning) เพราะจะไมลมงาย เนองจากสมองของเราอานเปนเสยง (our brains read sound by sound) วธการ

นจะชวยสรางความมนใจในการออกเสยงใหแกผเรยนคนไทย

ในชวงการอานเพอเรยนรน มการควบคมการใชค าศพท (controlled vocabulary) ใหเหมาะกบ

ระดบชนเรยนของผเรยน และการสอนกลยทธในความเขาใจบทอาน ถาผเรยนอานภาษาองกฤษมากขน

เทาใด จะพบกบความคดนานาทศนคต (Multi-viewpoints) อนจะน ามาซงการพฒนาความคดวเคราะหอยาง

ธรรมชาต และเมออานมาก ผ เรยนจะเรยนรโครงสรางภาษา (sentence structure) หรอไวยากรณ

(grammar) อยางธรรมชาต อนจะมประโยชนตอการพฒนาทกษะการเขยนตอไป

9. จะเหนไดวาคนไทยขาดทกษะในขอ (1) และ (2) อยางเหนไดชด และนเปนสาเหตทท าใหคนไทย

มอาการภาษาองกฤษบกพรอง จงมความจ าเปนทจะตองไดรบการบ าบดรกษาอยางเรวทสดเพอเพม

ผลสมฤทธของผเรยนอยางถกวธและทศทาง

10. เนองจากการสอนพเอและโฟนคสยงเปนสงใหมในประเทศไทย ผวจยจงไดใชเวลาเกอบ 2 ป

ทดสอบซอฟทแวรฝกทกษะนทมในตลาดสหรฐฯ และองกฤษ พบวาไมใชทกโปรแกรมจะไดผลส าหรบคนไทย

ปจจบนไดคดเลอกโปรแกรม ของสถาบน HEC Reading Horizons ผพฒนาโปรแกรมสอนอานอจฉรยะทสอน

ทง พเอ และโฟนคสทมชอเสยงและใชแพรหลายทสดในสหรฐ ฯ มทงโปรแกรมสอนอานส าหรบ เดก และ

ผใหญ และโปรแกรมเทรนครสอนโฟนคส ในระดบทเปน certified reading coach, reading tutor หรอ

literacy volunteer ถอเปนโปรแกรมไอซททสมบรณแบบทสดทเนนการฝกทผเรยนเปนศนยกลางทใช

ประสาทสมผสหลายดาน (multi-sensory approach) เหมาะกบผเรยนทมสไตลการเรยนรทหลากหลาย เปน

ระบบการสอนอานมลตมเดยทตอบโต (multimedia reading system) ทมภาพเคลอนไหวทถกใจเดกและ

เยาวชน และระบบ LMS (Learners’ Management System) ทบนทกคะแนนการฝกทกบท และเวลาทฝกโดย

ไมตองเพมภาระใหแกคร และมการประกนวาไดผลในการพฒนาความสามารถในการอานอยางเหนไดชด

ภายใน 120 ชวโมงฝก

11. ในการทดสอบโปรแกรมพบวา การฝกออนไลนตามอธยาศยส าหรบคนไทยอยางเดยวไมไดผล

เทาทควร เพราะอาการภาษาบกพรองของคนไทยเปนแบบฝงตวมานาน (fossilized errors) ทแกคอนขางยาก

- 7 -

จ าตองมการสอนเสรมดวยการใชวธประสมประสาน (blended method) ทรวมการตวในหอง การตวสวนตว

และการฝกทกษะเปนกลมหรอในหอง การสอบอานตวตอตวเพอรบหารประเมนยอนกลบ (feed back) จาก

ครทท าหนาทเปน reading coach ซงไดรบการฝกเปนตนแบบทด ในการอานออกเสยงใหชดและถกตอง

ผวจยจงไดพฒนาระบบการสอนเสรมในรปแบบของ คลนคหมอภาษาองกฤษ (แผนภาพท 1) ทเรยกวา the

English Clinic หรอถาเนนการสอนอานอยางเดยวจะเรยกวา the Reading Clinic โดยจ าลองรปแบบมาจาก

ปฎบตการทดทสด (best practices) ของคลนคสอนอานทพบในชมชนทวสหรฐและสถานศกษาชนน า เชน

มหาวทยาลย ฮารวารด มหาวทยาลยบอสตน ฯลฯ อกทงตองสรางเครองมอ สอ และวธการสอนเสรมอนๆ

เพอใหการเรยนการสอนเปนแบบประสมประสาน (the blended learning solution) ทสมบรณทสด - ตาราง

ท 7 ซงจะท าใหผเรยนคนไทยไดพฒนาทกษะการอานภาษาองกฤษอยางถกตองและรวดเรวอยางม

ประสทธผลทสดโดยมคาใชจายต าทสด

12. ผลของการทดสอบโปรแกรมในเชงคณภาพ พบวาโปรแกรมสอนโฟนคสเขมขนชอ Discover

Intensive Phonics ส าหรบเดก และ Reading Horizons ส าหรบผใหญและครไดผลดมาก ดจากค าพยานของ

ผเรยน และผปกครอง และผลของการสอบอาน (pre-test) กอนและหลง เรยน (post test) เฉลยระดบการ

อานเพมเปน 2-7 ระดบชนเรยน ในชวงการฝก ใน 3-4 เดอน นกเรยนรายงานวา “เวลาอานภาษาองกฤษ

เพอนและครทโรงเรยนบอกวา มส าเนยงดขน ส าเนยงเหมอนฝรง อานอยางมความมนใจ อานชด และอาน

ค าใหมหลายพยางคอยางไมมปญหา สะกดค าดขน รบรค าและประโยคไดดขนกวาเกา เขยนตามค าบอก

(dictation) ดขน” บางคนบอก “ฟงภาษาองกฤษ รเรองมากขน ฟงซาวนแทรครเรองขน และบางคนกบอกวา

เขยนดขนดวย” โดยทวไปแลว ผลสมฤทธในวชาภาษาองกฤษของผเรยนโดยรวมดขน และผเรยนรายงานวา

มความเชอมนในตวเองในการพดภาษาองกฤษสงขน ซงผปกครองตางกไดสงเกตเหนความเปลยนแปลง

ดงกลาวเชนกน

ปจจบนโปรแกรมนก าลงอยในระหวางการทดลองใช ภายใตการสนบสนนจากส านกปลดกระทรวง

ศกษาธการ ซงจะมการวดผลในเชงปรมาณ ดงจะรายงานความกาวหนาตอไป

ขอเสนอแนะในเชงนโยบายและยทธศาสตรในการปฎรปการเรยนการสอนภาษาองกฤษ

การปฎรปการเรยนการสอนภาษาองกฤษในรอบสองจะส าเรจได ถา

1. รฐบาล ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ และองคกรหรอหนวยงานใน

สงกดทเกยวของกบการเรยนการสอนภาษาองกฤษยอมรบวาความพยายามในการปฎรปทผานมา ไมส าเรจ

ดงทหวง เพราะเราได “หลงทาง” เพราะกระบวนการสอนและเรยนรทไดผลตองเรมจากลางไปบน คอ การ

วางพนฐานใหผเรยนไดเรยนรทจะอานภาษาองกฤษเปนกอน ดวยการวางพนฐานดวย หลกสตรถอดรหส

เสยงภาษาองกฤษ ตามมาคอการตอยอดดวยการสอนค าศพทและไวยากรณ และสอนเนนความหมายและ

ความเขาใจ ไมวาจะเปนบทสนทนาหรอบทอาน ในอดตทผานมา จนถงปจจบน เรา “สวนทาง”

กระบวนการสอน โดยเนนศพทและไวยากรณซงเปนการสอนจากบนมาลางเหมอนการสรางบาน แตเรมดวย

การมงหลงคาบนโครงทไมแขงแรงกอน แตบานไมมฐานรากตอมอ คานและเสาเขม ทจะท าใหบานแขงแรง

ฉะนน จงจ าเปนทหนวยงานทเกยวของตองปรบเปลยนกระบวนทศนทเกยวกบกระบวนการสอน

และการเรยนรภาษาองกฤษ ไมยดตดอยกบวธเดมทใชอย ยอมรบทจะเรยนรจากประสบการณงานวจยของ

- 8 -

ตางประเทศ และงานวจยน เพอปรบเปลยนกลยทธ ทจะไดน ามาใชในการปฎรปการเรยนการสอน

ภาษาองกฤษในรอบสองตอไป

2. ทฤษฎการสอนภาษาองกฤษใหมส าหรบคนไทยทเสนอในงานวจยน นาจะไดผลเพราะมฐานมา

จากงานวจยทเปนฐานของการปฎรปการเรยนการสอนภาษาองกฤษของสหรฐฯ องกฤษ และแคนาดา ฉะนน

งบประมาณมหาศาลทประเทศไทยไดใชไปในแตละปเพอการพฒนาครและผเรยนทางดานภาษาองกฤษ ทลง

ไปในกจกรรมตางๆ เชน การจดแคมป การจดการอบรม การแขงขนการพด การจดการเทรนคร ฯลฯ ตราบ

ใดทยงไมไดรวมการพฒนาผเรยนและครดาน พเอ และ โฟนคส แลว กจะไมสามารถเพมมาตรฐานและ

คณภาพของผเรยนไดอยางแทจรงและถาวร ดงปรากฎในการสอบระดบชาต (national test) ลาสด วาไม

ไดผลอยางเหนไดชด (significant increase) ในการเพมผลสมฤทธนกเรยน การขนลงเลกนอยของเปอรเซนต

การสอบผาน อาจมาจากความผดพลาดของเครองมอวด (measurement error) มากกวาการพฒนาจรงท

เกดขนในตวผเรยน

3. ในการปฎรปการศกษารอบสองน รฐบาลควรใหความส าคญตอการพฒนาทกษะในการอาน

ภาษาองกฤษของเดกและเยาวชนไทย ซงควรถอเปนวาระแหงชาตดวย เชนเดยวกบการสงเสรมการอาน

ภาษาไทย แตตางเหตผล เพราะระบบเศรษฐกจของประเทศในยคโลกาภวตขบเคลอนดวยฐานความร

วทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรม ทตองอาศยภาษาองกฤษเปนสอ การไมเนนความส าคญของการ

อานภาษาองกฤษดวยวธทไดผลจะท าใหคนไทยอาจหลดจากโลกไซเบอรแหงการเรยนรไดงาย ดงจะเหนได

จากปญหาเดกตดเกมสออนไลน ซงสาเหตหนงมาจากการอานภาษาองกฤษบนเวบไมออก อานแลวไมเขาใจ

จงไมอยากอาน และหนไปเลนเกมสออนไลนแทน ฉะนนการเรงการสอนใหเดกและเยาวชนไทยอาน

ภาษาองกฤษ (learn to read) อยางถกวธ อาจชวยสงเสรมการใชสออนเทอรเนตในการเรยนร (read to

learn) มากกวาเดมกได อกทงถาเราหวงทจะเปนศนยกลางการศกษาและวจยในภมภาค การสงเสรมการ

อานภาษาองกฤษใหถกวธ ตามกระบวนการทกลาวมาจงเปนสงทส าคญทสดในการปฎรปการศกษาในรอบ

สอง ทงนเพอเพมความสามารถในการแขงขนของคนไทยใน ยคโลกาภวต และ เพอคนไทยจะไดไม

เสยเปรยบในเวทแขงขนนานาชาต

4. โครงการ คลนกหมอภาษาองกฤษ ทพฒนาจากงานวจยทตอเนองชนน นาจะเปนค าตอบหนง

ในบรรดาค าตอบสดทายทจะชวยการปฎรปการเรยนการสอนภาษาองกฤษในรอบสองใหประสบความส าเรจ

เพราะ โครงการนจะท าหนาทบ าบดรกษาแบบสอนเสรม (remedial treatment or intervention) ดาน พเอ

และโฟนคสใหแกคนหมมาก ทงทอยในสถานศกษาและนอกสถานศกษา ดวยการใชคอมพวเตอร คอสแวร

ออนไลน อจฉรยะ ทเนนการฝกโดยใชผเรยนเปนศนยกลาง อนเปนการเรยนรตามอธยาศย เปดโอกาสให

ผปกครองเขามามสวนรวมในการควบคมการฝกออนไลนทบาน (แทนทผเรยนจะไปเลนเกมส) สวนการเทรน

หมออาสามาชวย “เพอนสอนเพอนหรอ พสอนนองอานภาษาองกฤษ” เปดโอกาสใหนกเรยนทมจตอาสาได

เขามาท ากจกรรมเพอชวยในการขบเคลอนองคความรนใหแกนกเรยนทกคนในโรงเรยนอยางเสมอภาค และ

อยางทวถงโดยสรางภาระใหครนอยทสด และเรามโปรแกรมพฒนาคร ทจะชวยผลตครสอนภาษาองกฤษใน

ระบบใหม โดยเฉพาะครทไมจบวชาเอกภาษาองกฤษ และโปรแกรมนใชสอนเสรมครปจจบนทไมมพนความร

ทางดานนใหมประสทธภาพในการสอนดขน เปนตนแบบในการพดชดอานคลอง(perfect model of reading

accuracy and fluency)ในหองเรยนใหแกนกเรยนทกระดบ และ เพอไมใหครเปนผท ‘แพรเชอ’ ของอาการ

ภาษาบกพรองใหแกนกเรยนอกตอไป

- 9 -

5. โครงการวจยนไดชวยประเทศชาตประหยดเงน และเวลาในการหาค าตอบ และทศทางในการ

ปฏรปการเรยนการสอนภาษาองกฤษ ไดท าวจยทงเชงทฤษฎและเชงปฎบตเพอก าหนดวธการใหบรการสอน

เสรมพฒนาผเรยนและคร โดยใชหลกการของทฤษฎใหม ผานคลนกหมอภาษาองกฤษ เราหวงวาจะไดรบ

การสนบสนนจากส านกงานเลขาธการสภาการศกษา และองคกรทเกยวของในการมสวนรวมขบเคลอน

การปฎรปการเรยนการสอนภาษาองกฤษในรอบสองใหประสบความส าเรจ

ตารางท 1 อาการของภาษาองกฤษบกพรองทมกพบในคนไทยทเรยนภาษาองกฤษเปนภาษาทสอง

อานไมออก (wrong decoding - ถอดรหสตวอกษรใหเปนเสยงไมเปน)

ถาใหอาน จะอานชา (slow reading)

อานแบบตะกกตะกก (choppy reading) หรอ อานไมคลอง (lack of reading fluency)

อานออกเสยงไมชด (lack of reading accuracy)

อานไมมความรสก (inexpressive reading, reading without expression)

เหนค าใหมอานไมออก (new words attack-poor)

ไมรจกค าทใชบอยๆในภาษาองกฤษ (sight word recognition -poor)

แยกพยางคไมเปน (inability to segment words into syllables)

พยายามอานโดยอาศยความจ า (struggling to read by relying on memories)

จ าศพทไมคอยได (poor vocabulary scores)

ไมอยากอานออกเสยงดงๆ เพราะไมมนใจในการออกเสยง (avoid reading aloud)

จ าสงทอานไมคอยได ลมงาย (poor retention)

มกเดาความหมายในสงทอาน (guessing at meanings)

ไมเขาใจสงทอาน เพราะใชศาสตรแหงความจ า และความเดา (fail to comprehend reading

texts)

สะกดค าผด (misspelling)

เขยนตามค าบอกผด (wrong dictation/encoding - ถอดรหสเสยงใหเปนตวอกษร)

ไมกลาพดภาษาองกฤษ (fear of speaking English)

ทงฟงไมคอยรเรอง (wrong encoding/oral language comprehension)

หลกเลยงการพดภาษาองกฤษ (avoid speaking English)

เขยนไมเปน (inability to write English well)

เขยนไมรเรอง (inability to get messages across in writing )

อานภาษาองกฤษไมเปน ไมคลอง ไมอยากอาน เปนสาเหตหนงทท าใหตดเกมสออนไลน

(poor reading skills partly lead to computer games addiction)

อานภาษาองกฤษไมรเรอง ไมเขาใจ เปนอปสรรคในการหาขอมลเพองานวจย ผลท าใหไมเกด

- 10 -

นวตกรรม หรอ break through ในวงการวชาการ (poor reading skills partly leads to lack of

innovation in research)

= ไมชอบอาน และ ไมชอบ (เรยน) ภาษาองกฤษ ผลสมฤทธวชาภาษาองกฤษต า

ทมาของขอมล : งานวจยทางดานภาษาบกพรอง (dyslexia research) ของสหรฐฯ รวบรวมโดย ดร .อนทรา ศร

ประสทธ

ตารางท 2 การสอนภาษาองกฤษดวยวธอานเปนค า (Whole word method) เปรยบเทยบกบการสอนอานแบบโฟนคส

(Phonius)

วธสอนอานเปนค า Whole Language (จากบนมา

ลาง)

วธสอนอานแบบโฟนคส Phonics (จากลางมาบน)

1. สอนใหผเรยนดรปทภาพ หรอค า และเปลงเสยง

ออกมาเนนความจ าดวยสายตาเปนหลก (look & say

method)

1. สอนระบบถอดรหสตวหนงสอใหเปนเสยง ทไมใชความจ า

เพราะ เสยงกบตวอกษร มความสมพนธกน ทมเหตมผล และ

สามารถท านายได (predictable and logical relationship)

2. สอนออกเสยงในรปแบบของ pronunciation, intonation

และ stress pattern ในระหวางการอานบทอานหรออาน

ค าโดยไมมกฎเกณฑ ผเรยนจะตองใชความจ าดวยห

เพอทจะออกเสยงถกตอง เมอพบค าใหมมกไมแนใจใน

การออกเสยง เพราะครไมไดสอนมากอน

2. สอนกฎโฟนคส เพอใหรโครงสรางของเสยงใน

ภาษาองกฤษ การเอาสระพยญชนะมาประสมเปนค า การแบง

พยางค การถอดรหสค าหลายพยางค ท าใหสามารถอานค า

ใหมๆ ไดอยางชดเจนโดย ไมตองใชความจ า

3. ไมใหความส าคญในการฝกอานดงๆ เปนรายบคคลหรอ

เปนกลมยอยเพอทดสอบความชดเจนและความคลอง

3. ใหความส าคญในการอานดงๆ เปนรายบคคลและเปนกลม

เพอความชดเจนและความคลอง

4. ครไมจ าเปนทจะตองเปนตนแบบทดในการอานออก

เสยงใหชดหรอใหคลอง (perfect model of reading

accuracy and fluency)

4. เนนฝกครใหเปนแบบอยางทด ในการอาน ชด และอาน

คลอง

5. เนนจ าค าศพท และความหมาย เดกทเกงในการเรยน

ดวยระบบน มกมความจ าด

5. สอนค าศพท หลงจากทมนใจวาผเรยนรจกกฎในการ

ถอดรหสเสยง (decoding skills) แลว

6. เนนการทาย หรอ เดา ความหมาย ของค าศพทและสง

ทอาน ในบรบทของประโยค สนบสนนการเอาค าอนมา

แทนท (substitute words) การอานทมกขามค า (skip

words)

6. ไมสนบสนนการเดาสม เนนการสอนศพท และความหมาย

แบบลก ดวย word study method เพอวเคราะหตนตอของค า

(word families) ค าน าหนา (prefix) ค าตอทาย (suffix) รากค า

(root words) เพอเพมพนธนาคารค าศพท (words bank) ของ

ผเรยน

7. เนนการสอนกฎไวยากรณ 7. ไมเนนการสอนไวยากรณเปนหลก เพราะคดวาการเรยนร

ไวยากรณจะเปนไปอยางธรรมชาต จากการอานทหลากหลาย

(extensive reading) และอานแบบลก (intensive reading)

8. จดสอนโฟเนตคส ส าหรบผทเรยนวชาภาษาศาสตร

หรอผทจะเรยนเปนครภาษาองกฤษในระดบปรญญาตร

โท หรอ เอก

8. สอนกฎโฟเนตคส ทไดรบการประยกตใหงายขน ในรปแบบ

ของโฟนคส ส าหรบเดกอนบาล ประถมตนขนไป เพอจะไดรจก

อาน กอนเขาโรงเรยน (pre-reading skills)

- 11 -

วธสอนอานเปนค า Whole Language (จากบนมา

ลาง)

วธสอนอานแบบโฟนคส Phonics (จากลางมาบน)

9. ในการสอนอาน เนนเนอหา และคณคาของวรรณคด

หรอสงทใหผเรยนอาน โดยสงเสรมใหผเรยนอานหนงสอ

ทหลากหลาย หาความหมายของสงทอาน โดยใช

ประสบการณเปนฐาน คดวาถาผเรยนไดพบเหนสงทอาน

หลากหลายจะอานเกงเอง

9. เนนการฝกอาน บทอานหรอ ค าทถอดรหส (decodable

texts & words) ซงอาจไมมความหมาย จนผเรยนถอดรหส

คลอง กอนจะเรยนอานบทอานทแบงระดบไว และมการ

ควบคมค าศพท จากงาย ถงยากตามล าดบขน ผเรยนจะไมม

ปญหาในการอานค าใหม

10. สอนเทคนคในการ จบประเดน skim & scan ในการ

อาน ไมเนนรายละเอยดในการอาน

10. สอนกลยทธความเขาใจ โดยครเปนตนแบบในการคดดงๆ

แบบวเคราะหบทอาน เพอใหนกเรยนคดตาม จะไดเขาใจในเนอ

เรอง

11. ถายนยนวามการสอนโฟนคส แลวมกจะเปนการสอน

แบบ implicit phonics คอ แอบอยในบทอาน หรอค าศพท

ซงงานวจยระบวาวธสอนนไมไดผล เทาการสอนโฟนคสท

แยกออกมาเปนเอกเทศ (explicit phonics) ซงควรเรยน

กอนบทสนทนา หรอไวยากรณ หรอบทอานอนๆ

11. สนบสนนการสอนโฟนคส ใหเปนพนฐานในการสอน

ภาษาองกฤษทงสารบบ และถาจะไดผลตองสอนเปนเอกเทศ

(explicit direct instruction) ไมสอนรวมกบบทสนทนา ค าศพท

ไวยากรณ หรอบทอานอนๆ จงจะไดผล

12. เนนทกษะ พด อาน ฟง เขยน พรอมกน ท าใหผเรยน

สบสน

12. เนนสอนฟงกอน ตามดวยการพดและอาน กอนสอนการ

เขยน

- 12 -

แผนภาพท 1

แผนภาพท 2

- 13 -

- 14 -

แผนภาพท 3

- 15 -

แผนภาพท 4 คลนกหมอภาษาองกฤษ

ชวยฝกอานใหเพอน/

รนพรนนอง

หมออาสา

9

หมออาสา

10

หมออาสา

1

หมออาสา

8

หมออาสา

7 หมออาสา

6

หมออาสา

5

หมออาสา

2 หมออาสา

3

หมออาสา

4 1 หองเรยนออนไลน

มนกเรยน 25-100

คน เพอนกเรยนป

ละ 100-500 คน

จะไดรบการบ าบด

ใหอานเกงอยางถก

วธ

สอนนกเรยน

หมมาก ใน

โครงการ

เพอนสอน

เพอน

พสอนนอง

อาน

ภาษาองกฤษ

ชวยฝกอานใหเพอน/ รนพรน

นอง

จ าลองรปแบบจากปฎบตการทดทสด (the best practices) ของ Literacy Clinic/ Speech & Reading

Clinic ในสหรฐ ฯ โดยใชนวตกรรมลาสดดาน อ เลรนนง (e-learning ) ทไดดดแปลงใหเหมาะสม

ส าหรบคนไทย และการกระจายโอกาสใหนกเรยนหมมากดวยการใชกลยทธ

เพอนสอนเพอน/พสอนนองอานภาษาองกฤษ (Peer-assisted Learning Network)

- 16 -

แผนผงท 5 วธการสอนแบบประสมประสาน(blended learning method)ใชสอนใหคนไทยอานภาษาองกฤษ

อยางถกตองและชดเจน ภายในระยะเวลาไมเกน 120 ชวโมง พฒนาสตรส าเรจ โดย ดร. อนทรา ศร

ประสทธ

ขนตอนการด าเนนงาน

1. หมอภาษา (reading specialist) สอบประวตคนไข ตรวจอาการดวยการทดสอบทกษะการอาน

โดยใช standardized reading tests

2. หลงจากวนจฉยอาการ (diagnosis) จะใหค าแนะน าวา จะตองท าอยางไรเพอสรางภมคมกน

จะตองฉดยาหรอไม และกนยาอะไรบอยครงแคไหน (ฝกดวยโปรแกรมอะไร และก าหนดตารางการฝก) ถา

จ าเปน จะนดคนไขมารบการบ าบดเปนรายกลม /หองเรยน/หรอเปนรายบคคลตอไป (small group/class/

one-to-one therapy) เพอฝกทกษะเฉพาะท ากจกรรม ฯลฯ (มการเทรนใหหมออาสาชวย) และจะนดวน

ตรวจอาการครงตอไป

แผนภาพท 5

- 17 -

3. หมอตรวจคนไขเปนระยะๆ เปนรายบคคลเพอดความกาวหนาของการรกษาดวยการสอบอาน

ออกเสยงดงๆ (Read Aloud Tests – one to one) โดยใชบทฝกถอดรหสและบทเรยนในโปรแกรมคอมพวเตอร

เปนเกณฑ กรณคนไขมอาการเรอรงอาจตองสงคนไขใหคลนกใหญรกษาเยยวยาตอไป