جھان ما، دوران پر تالطم را از سر میگذراند بحران ساختاری سراپای نظام

کارل مارکس در اثر فنا ناپذیر خود. است داری را در خود فرو بردهسرمایھ

ریشھ و اساس چگونگی انباشت سرمایھ و بنیان تضاد آشتی ناپذیر» کاپیتال«

.نشان داده است و سرمایھ را بھ روشنی کامل کار

۴ ادامھ ص

*******************************************

زیسال پس از پیرو ٦٥ وسرخ شوروی برلین پایتخت آلمان فاشیستی را تصرف کرد ارتش قبل سال ٦٥

عامل پیروزی شوروی در این جنگ بھ دو. شد ستون فقرات آلمان ھیتلری خورد

۵ ادامھ ص داشت،مھم و تعیین کننده بستگی

بحثی

پیرامون مبارزه سازمانی

فروپاشندن اتحاد شوروی، موجب

تغیرات بزرگی در گفتمان سیاسی

عقب نشینی نیروھای. بین المللی شد

وسعت کره زمین، انحالل چپ بھ

از احزاب صاحب نام و یا برخی

و تحلیل رفتنپی در پی انشعابات

تغیرات ایدیولوژیکی آنھا از یکسو

٧ ادامھ ص .و روی آوری

بشینجی دؤره نجی نمره – ٦٧

١٣٨٩فروردین

نجاکرات آذربایدموفرقھ ناشر افکار

سوم زرادخانھ آتمی کاھش می یابدیک

روسیھ و آمریکا تفاھم نامھ را امضأ

مبنی بر اینکھ ھر دو دولت . کردند

استراتژیک خود را یک سوم سالح

. دھندکاھش

٢ ادامھ ص

*******************

شد پروانھ دو سازمان اسالمی متوقف

است بعد از انتخابات دوره دھم ریجمھوری موج اعتراضات سراسر

خیابانھای تھران . کشور را فرا گرفتو شھرھای بزرگ ایران بھ لرزه در

اعتراض کنندگان تقلب در .آمدانتخابات را مطرح کردند و خواستار

.انتخابات شدند لغو نتایج ٣ ادامھ ص

در این شماره *********************

٩دومین انقالب ص. قیرقیزستان*

مارس روز نسل کشی ٣١*

١٠آذربایجانیھا ص

١١ھمایش واشنگتن ص *

١٢اوخشار طالعلی انسانالر *

آذربایجانین سویملی و *

١۵گورکملی بستھ کاری ص

١٩ شعرلر ص* ٢٠ ص شعرلر* ٢١ ص شعرلر* ٢٢شاعر قلمی ص *

چرا رھبران جنبش سبز نمی

نظام خارج هتوانند از چنبر

وند؟ش

بھمن و ٢٢پس از زور آزمایی عقب نشینی رھبران نمادین

کھ حکایت از زجنبش سبپشت سازش و یا تحمیل سازش

پرده ای داشت امروز آقای موسوی کاندیدای معترض بھ نتایج انتخابات با صراحت بیان کرده است کھ او خواھان حفظنظام و اجرای قانون اساسی

ن است و حاکمان با اجرای قانواساسی باید کشوررا در شرایط

.دوران خمینی قرار دھند ۶ ادامھ ص

اول ماه مھ قطب نمای مبارزه

الھرودی -ا

یک سوم زرادخانھ آتمی کاھش می یابد

آمریکا اولین بار بھ سالح آتمی دسترسی پیدا

دو شھر ناگاساکاو ١٩٤٥اولین بار در اوت . کرد

بدین . را با خاک یکسان کردژاپن ما یھیر و ش

شوروی نیز . ترتیب مسابقھ تسلیحاتی آغاز گردید

اولین بمب آتمی خود را ١٩٤٩نست در سال توا

با ) شوروی و آمریکا (شرق غرب . ندآزمایش ک

داشتن سالح ویرانگر آتمی در برابر ھم قرار

خطر جنگ ھستھ ای جھان را مورد تھدید . گرفتند

. قرار داد

بھ دنبال مسابقھ ای تسلیحاتی فرانسھ، انگلستان،

آتمی پشت سر آن چین، ھند و پاکستان بھ سالح

حلقھ مسابقھ ای ھستھ ای گسترش . دست یافتند

یافت اکنون کره شمالی و ایران برای دسترسی بھ

. سالح آتمی کوشش می کنند

بدین سبب است کھ این دو کشور غضب

. کشورھای آتمی بویژه آمریکا را بر انگیختھ است

اولین آزمایش سالح آتمی در کشور بزرگ سرمایھ

از این سیاست تقابل با ھدف. داری آزمایش شد

. سوسیالیزم، پس راندن و بعد نابودی آن بود

میل ھزینھ سنگین بھ در مرحلھ اول این مسابقھ تح

د این کشور برای تأمین امنیت کشور شوروی بو

سنگین ھزینھ تسلیحات د باروخود مجبور ش

کار موجب عدم این . گیردنطامی را بر دوش ب

.شدتوسعھ صنایع غیر نظامی می

. تحھیز میشدابزارصنایع نظامی با مدرن ترین

روند مدرنیزه کردن صنایع غیر نظامی در عوض

. کند و کندتر میشد

فشار نظامی توام با فشار تبلیغاتی چھل سال طول

شوروی اگاه حکومتیتدر این سالھا در دس. کشید

نماینده اکثریت. دو نسل ھمدیگر را عوض کردند

اعتقاد ھا بھ نیروی توده کھ این نسل در باال گان

رق کشورھای غرب نداشتند فریب زرق و ب

حفظ و از» داوطلبانھ«سرمایھ داری شدند و

کشور بزرگ. موجودیت سوسیالیزم دست کشیدند

خودشان بتدریج بھ . را تکھ تکھ کردند شوروی

اکنون جانشینان نسبتأ . سپرده شدند یفراموش وتھ ب

ستھ اند و میکوشند جوان آنھا دراریکھ قدرت نش

.معرفی کنند خود خود را بزرگتر از گذشتھ گان

انمیراث خوار کسانی چزاما در عمل اینھا

. پاشی اقتصادی و افت فرھنگی نیستندفرو

اینکھ با چنین آمریکا ابرقدرت، حاکم بر کل جھان

می در گا گفتگو میکند و و رھبران آن کشور

دو یاجھت کاھش سالح ھستھ ای بر می دار

ریکا با طرح درباره کاھش بعبارت دقیقتر آم

برای بستنی روسیھدعوت از و سالحھای آتمی

نھ بخاطر غیر آتمی کردن جھان آن ھم قرار دادی

و با فریب مردم . خاک بھ چشم جھانیان می باشد

میکوشد خود را بدین طریق صلح طلب جھان

. نشان دھد

٢ ١٣٨٩ فروردین

٦٧شماره

احمدزاده –ا

پروانھ دو سازمان اسالمی متوفق شد

را رد کرد خابات در انت دولت ادعای تقلب

این . ترضین و دولت شدت گرفتعدرگیری میان م

ماه طول کشید میان اعتراض ٣درگیری پیش از

بسیاری از . ندکنندگان عده زیادی کشتھ و زخمی شد

در میان دستگیر . آنھا دستگیر و روانھ زندان شدند

شدگان اعضأ بر جستھ حزب مشارکت اسالمی و

. دنمی نیز دیده میشوسازمان مجاھدین انقالب اسال

ویژه این درگیری فرا گیر شدن آن خصوصیت

ر د برای اظھار نظر دانتخابات فرصتی ش. بود کھ

:مورد سیاست ضد دموکراتیک حکومت

سی و یک سال ١٣٥٧نقالب بھمن از پیروزی ا

این سھ دھھ تاریخ انقالب توام با فر از و . ردمیگذ

ی دموکراتیک نشیب بوده در طی این دوران آزادیھا

احزاب چپ یعد از دو سھ سال . محدود و محدودتر شد

کادرھای بر رھبران و . فعالیت علنی سرکوب شدند

. اعدام قرار گرفتند ھای خھجستھ آنان در برابر جو

بھ خودیھای ھا نوبت»پاکسازی«بعد از این

صالح طلب و دستگاه حکومت بھ دو جناح ا. رسید

در ) ١٣٧٦(اواخر دھھ ھفتاد در محافظھ کار تقسیم شد

انتخابات ریاست جمھوری اصالح طلبان پیروز شدند

این پیروزی بدون محتوی ماند قدرت حکومتی در

دست محافظھ کاران باقی ماند و رئیس جمھور اصالح

طلبان نتوانست برنامھ کار خود را بھ مورد اجرا در

زیرا بقول خود او محافظھ کاران در برابر وی. آورد

.بحران آفریدند ٩ھرھفتھ

دوره انتخابات دو احمدی نژاد در » پیروزی«

٢٤میلیون، دومی ١٧ با اولی(ریاست جمھوری

در .را باید از این منظر ارزیابی کرد) میلیون

انتخابات کھ می توان در یافت چرا

درت کامل در دست محافظھ کاران تمرکز ق

ا وضع حاضر اما مردم ایران ب. ضرورت پیدا کرد

تظاھرات عظیم توام با شعارھای ضد . آشتی نمیکنند

. استبدادی نشان دھنده این و اقعیت است

ممنوع کردن احزاب اصالح طلب، بھ بند کھ

حکومت و کشیدن آزاذیخواھان راه حل تضاد میان

راھی گام میگذارد کھ آنرا ملت آگاھانھ در. ملت نیست

انند ترکیھ و ھندوستان، احزاب م. بھ آزادی ھدایت کند

در انتخابات شرکت . حتی پاکستان آزادانھ فعالیت کنند

تظاھرات با ضرب شتم . کنند، بھ مجلس نماینده بفرستند

. روبرو نشود، روزنامھ ھا بعلت انتقاد توقیف نشوند

گیرد و در خدمت مردم بحکومت با اراده مردم شکل

. باشد

ف اھدااین تریدی وجود ندارد کھ مردم ایران بھ

. دست خواھند یافت

٣ ١٣٨٩ ردینفرو

٦٧شماره

اول ماه مھ قطب نمای مبارزه

سرمایھ در مراحلانباشت

گوناگون چھ بصورت کھن

مناسبات جاری در قرن ھای (

و چھ بصورت ) ٢٠ -١٩ -١٨

مدرن و امروزه اش بھ بھای

استثمار و حشیانھ ممکن و

بر خالف . میسر می گردد

تصور ھمھ آنھا ئیکھ مبارزه

طبقاتی را در شرایط امروزی

از اولویت خارج میکنند و با

و» حقوق بشر«تکیھ بھ

جبھھ اصلی نبرد » دموکراسی«

سرمایھ . را مخدوش میسازند

داری یک آن از نبرد طبقاتی

دست بر نداشتھ وزرادخانھ

اقتصادی، نظامی، سیاسی،

ایدئولوژیکی و فرھنگی خود را

در راستای یک جنگ تمام عیار

باید در . طبقاتی بکار می گیرد

نظر گرفت کھ در پس ھر الفاط

. کینھ فریبنده سرمایھ داری

. نفرت طبقاتی نھفتھ است

سرمایھ داری جھانی برای

استقرار حاکمیت اقتصادی و

سیاسی خود بر منابع و دست

رسی بھ بازار مناسب برای آب

کردن تولید انبوه خود و امکان

بھره بر داری از نیروی

کارارزان اقدام بھ لشکرکشی

ھای بزرگ ابعاد و اشغال

کشورھا میکند وزیر پرده

عرصھ » تروریزم«ارزه با مب

را بر مردم کشورھای نافرمان

و اھالی بھ جان آمده از بی

عدالتی ھای این نظام ستم پیشھ

. تنگ و تنگ تر میکند

دسترسی نظام سرمایھ

داری بھ امکانات وسیع مالی

فنی، علمی ھیچ ھم بھ معنی

زوال ناپذیری این سیستم نیست

برعکس حاکمیت نزدیک بھ

سرمایھ داری سیصد سالھ

نشانگر این واقعیت است کھ

علیرغم بھره مندی از ھمھ این

امکانات و بکار گیری بھترین

استعدادھای انسانی، دور این

نظام رو بھ پایان است ھم

بحرانھای ادواری گذشتھ و ھم

چنین بحران کنونی کھ ریشھ

ساختاری دارد گویای این

حقیقت می باشد کھ سرمایھ

یش ندارد در داری راھی بھ پ

چنین شرایطی است کھ

مبارزه کارگران و و ھمبستگی

زحمتکشان در سراسر دنیا

اھمیت واالیی پیدا میکند و در

این آشفتھ بازار تئوریھا و نظریھ

ھای سست پی بمثابھ قطب نمای

مبارزه اصولی و پی گیر جبھھ

کره . اصلی نبرد را نشان میدھد

ما ھیچوقت در دوران خاکی

ین چنین طبقاتی دیده حیاتش ا

نشده و نبرد طبقاتی بر ھر چیز

اولویت نداشتھ است چرا کھ در

اصل ریشھ ھمھ بدبختی ھا، بی

عدالتی ھا و آزادی کشی ھا در

ت سرمایھ داری یعنی نظام سرش

.حاکم بر جھان است

علی

٤ ١٣٨٩ فروردین

٦٧شماره

مشپکین زیوسال پس از پیر ٦٥

دیکتاتوری اول اینکھ جبھھ ضد دیکتاتوری برای علیھ

ھیتلر شکل گرفت و آلمان فاشیستی را کھ بشکل برق آسا

ین مدت سراسر اروپا را بھ اشغال خود دردر کوتاھتر

در طی .بھشکست وادار کرد) کمتر از یکسال. (آورده بود

این مدت ارتش آلمان از تنگھ المانش تا مرز شوروی را اشغال

کرد تنھا انگلستان و شوروی در مقابل آلمان ھیتلری ایستادگی

می کردند ھیتلر با ھدف اشغال جزیره انگلستان در اقیانوس

طلس و سپس بھ زانو در آوردن شوروی می خواست سراسر ا

اشغال اروپا از جانب یک . اروپا را تحت تسلط آلمان در آورد

تعمرات فرانسھ و سدولت این معنی را نیز در پی داشت کھ م

: انگلستان در آسیای و آفریقا تحت فرمان روایی آلمان در می آمد

ھ ارتش آلمان بھ اما حساب ھیتلر درست از آب در نیآمد، حمل

روسیھ شوروی سر انجام بھ نابودی کامل فاشیزم در اروپا و

عامل دوم این بود کھ در پی شکست آلمان جھان . جھان منجر شد

١٩٤٤بدو اردوگاه تقسیم شد، انگلستان و آمریکا در تابستان سال

آن زمان کھ ارتش سرخ از سرحدادات خود گذشتھ و از شرق

تغیر موضع دادند . مان پیش روی میکردآلمان بھ طرف غرب آل

ارتش شوروی کھ بمدت . و شوروی را از پیش روی منع کردند

سال با اشغالگران آلمان جنگیده بود آمادگی داشت تا سراسر ٤

الکن آمریکا و . اروپا را از طاعون فاشیست پاکسازی کند

انگلستان با تقسیم آلمان بھ چھار منطقھ اشغال جلوی پیش روی

اگر آمریکا در این جنگ شرکت نمی . وی را سد کردندشور

. سراسر اروپا در یک اردوگاه سوسیالیستی قرار می گرفت. کرد

اما حضور آمریکا در اروپا آنھم در مرحلھ شکست قطعی آلمان

. داد» رھایی» «خطر کمونیزم«کشورھای اروپای غربی را از

روی شو. طولی نکشید کھ جنگ سرد جای جنگ گرم را گرفت

شوروی . پس از جنگ با مشکالت داخلی خارجی روبرو شد

ناشی از جنگ را ترمیم ید در کوتاه ترین مدت ویرانیھایمیکوش

دو شھر ژاپن را با بمب آتمی ١٩٤٥آمریکا در اوت سال . کند

در نتیجھ شوروی نیز اجبارأ را بھ دست . مورد حملھ قرار داد

در سال .دست یافتیابی بھ سالح آتمی ھمت گماشت و بھ آن

سیلھ تقسیم بدین و. اولین بمب آتمی در شوروی آزمایش شد١٩٤٩

شوروی بعنوان دولت قدرتمند . بیت یاقتجھان بھ دو اردوگاه تث

بھ عبارت دیگر بھ پناه . در کنار زحمتکشان جھان قرار گرفت

بعد . گاه مبارزین راه آزادی و مبارزه با امپریالیزم تبدیل گردید

برای . تالین میراث خوران او بھ جان ھم افتادنداز فوت اس

جنگ .کوبیدن رقبای خود برای استالین پرونده سازی کردند

سرد در داخل شوروی با حملھ شدید بر علیھ گذشتھ رھبران

دشمنان داخلی . استالین آغاز شد» شکست یخ«شوروی بویژه

ترتیب بدین. بھ تبلیغات وسیع دست زدند. سوسیالیزم جان گرفتند

در . فراھم ساختند را زمینھ برای بر چیدن جامعھ عدالت پرور

) نسل سوم(عرض چھل سال پس از مرگ استالین وارثین

کاپیتالیزم . رھبران شوروی سیستم سوسیالیستی را داغون کردند

آمریکا با استفاده از این . را جای گزین آن کردند ١٩قرن

بھ سراسر جھان فرصت رھبری سیاسی اقتصادی و نظامی را

روسیھ قدرتمند بھ کشوری . از جملھ بھ روسیھ تحمیل نمود

. ضعیف و جھان سومی میدل شد و بھ محاصره ناتو در آمد

زندگی اقتصادی خود را با فروش نفت گاز کم و بیش تأمین

مین ٦٥برای بر گزاری خود را مسکو در چنین شرایطی . میکند

در این مراسم . ده میکنندسال پیروزی شوروی بر آلمان آما

در . سربازان آمریکا، فرانسھ و انگلستان شرکت خواھند نمود

تبلیغات وسیع بر گزاری این مراسم نامی از سرداران جنگ برده

تنھا تکیھ گاه رھبران و دستگاه تبلیغاتی کنونی تکیھ . نمی شود

و نامی از فرماندھانی کھ با . روی پیروزی مردم شوروی است

در میان . مل این ارتش را رھبری و اداره میکردندقدرت کا

فراموش . در آخر باید گفت تحریف کنندگان تاریخ نباید. نیست

کنند کھ آفتاب ھمیشھ درپشت ابر پنھان نمی ماند

.

٥ ١٣٨٩ فروردین

٦٧شماره

نظام خارج شوند؟ هچرا رھبران جنبش سبز نمی توانند از چنبراین بیانات بیانگر آن طنرخنده آور است کھ می گوید

مردم ایران بخوبی میدانند کھ تمام » پیدا کنید پرتغال فروش را«

دبختی ھا و تیر روزیھایی کھ امروز گیر بیانگر آنھا شده است ب

نھفتھ در ھمین قانون اساسی و بافتھ شده در سرشت نظام حاکم

ملھ آقای ن جمتاسفانھ طیف وسیعی از اصالح طلبان از آ. است

موسوی بر این تصور ھستند کھ گویا در دوران خمینی در ایران

فراموش می کنند کھ جنابت بھشت روی زمین بنانھاده شده بود و

ھای بزرگ ابعاد و پر دامنھ دوران خمینی در حقیقت آغازگر و

. شروع کننده ھمین جنایاتی است کھ امروز صورت می گیرد

قانون اساسی موجود نیز یک سند پر از تضاد و تناقض و در

اصل . مجموع اسیر و در بند یک ماده از مواد مجلھ قانون است

یانگر حاکمیت والیی بر کشور است در حقیقت والیت فقیھ کھ ب

نافع جمھوریت و حاکمیت مردم است و کلیھ بندھای آن در

. صورتی قابل اجرا است کھ مخل مبانی اسالمی؟؟ نباشد

برای تغیرات ریشھ ای در ایران الزم است اقدامات

تجربھ و حیات سی و یک سالھ رژیم . زیر بنایی انجام گیرد

نگر این حقیقت تلخ است کھ اصالح طلبی در اسالمی ایران بیا

چارچوب این قانون اساسی و در این ساختار ممکن نیست،

سالھ دولت محمد خاتمی بھترین گواه بر این ادعاست ٨تجربھ

واقعیت این است کھ ھر کوششی در جھت اصالح نظام صورت

بگیرد ناکام خواھد ماند چرا کھ اصالح رژیم و بر قراری

می یا بقول آقای خاتمی مردم ساالری تضادی آشتی حاکمیت مرد

بعبارت دیگر ھر گونھ عقب . ناپذیر با مطلق گرایی حاکم دارد

نشینی حاکمیت از مواضع سیاسی، اقتصادی اجتماعی و فرھنگی

اش بمعنی دست برداشتن از قدرت و سپردن آن بھ دست مخالفان

حوادث است کھ رژیم ھرگز تن بھ چنین کاری نمیدھد بر عکس

و رویدادھای سی و یک سالھ اخیر نشان داده است کھ حاکمیت

برای حفظ و تحکیم وضعیت موجود از ھر اقدامی فرو گذار

متاسفانھ اصالح طلبان مذھبی تاکنون پاسخ مناسبی برای . نیست

تضادھای ایدئولوژیکی و منافع قشری و طبقاتی خود با دیگر

ن آزادی و عدالت اجتماعی مبارزین و مخالفین حاکمیت کھ خواھا

ن برزخ و دوزح پیدا نکرده و نمی کنند و مرتبأ بی. ھستند

ع گیری اخیر آقای موسوی ھم چیزی جدا سرگردان ھستند موض

آقای موسوی باید خوب بداند کھ رژیم . از این عمل نیست

موجود زندانیان سیاسی را آزاد نخواھد کرد مگر اینکھ آنھا را

آقای موسوی خوب میداند . مسخ ھویت کندبی خطر سازد و یا

کھ با توجھ بھ شکل گیری و سازمان یابی گروھھایی اقتصادی و

در طی حاکمیت سی و یک سھ امکان بر ... مالی، راند خوار و

برای برون لت اجتماعی ممکن نیست از ھمین روقراری عدا

رفت از وضع موجود راھی جز انجام اقدامات ریشھ ای

جھت بر قراری عدالت اجتماعی و ھمچنین دست اقتصادی در

زدن بھ کارھای رو بنایی اساسی و تقسیم قدرت و حاکمیت آنھم

بطور موازی، وجود ندارد مردم ھوشیار، انقالبی وطن پرست

ایران سازمانھا احزاب و گروھای اجتماعی واقعی و نھ

کارگران، از آن جملھ سازمانھای زنان، جوانان دست ساز

و دیگر اقشار جامعھ نیک میدانند کھ برای رھایی معلمان

از وضع موجود راھی جز سازمان یابی، تدوین برنامھ و

. مبارزه اصولی و پی گیر و وحدت عمل در پیش ندارند

ا بھ خصلت و طلبان و رھبران آنھا بناصالح

.ماھیت خود نمی توانند از چنبره نظام خارج شوند

مشاھده چی

٦ ١٣٨٩ فروردین

٦٧شماره

٧ ١٣٨٩ فروردین

٦٧شماره

بحثی پیرامون مبارزه سازمانی

بخش بزرگی از چپ ھاو سازمانھای چپ بھ سوسیال

ی تبدیل شدن برخی از افراد صاحب نام دموکراسی و حت

منسوب بھ اردوگاه چپ بھ عامل تبلیغاتی سرمایھ داری آنھم

و عدول از » سرمایھ داری انسانی« دفاع از تحت نام

انقالب و انقالبی گری و گرویدن بھ رفرم و رفرمیسم و

حتی ھمکاری با نیروھای ارتجای و واپس گر از پدیده ھای

. شی اتحاد شوروی بودمنفی ناشی از فروپا

نیروھای سیاه و ارتجاعی و واپس گرا با سوء استفاده از

وضع موجود جنگ روانی بیسابقھ ایی را بر علیھ نیروھای

نفوذ عناصر . راستین و مبارز و پی گیر چپ آغاز نمودند

مانند نفوذ در (مخرب و عوامل امنیتی و وابستھ بھ سرمایھ

ل احراب و سازمانھای ملی بھ داخ) حزب کمونیست روسیھ

و چپ نیز از دیگر اقدامات صورت گرفتھ در این راستا

.بود

در کشور ما ایران نیز چپ ھا و احزاب و سازمانھای چپ

مورد ھجوم و بیسابفھ ای قرار گرفتھ و بخش اعظمی از

رھبران و کادرھای آنان اعدام و یا تیرباران شده یا بھ

ردیدند و عده ای کوچکی زندانھای طویل المدت محکوم گ

نیز باتن سپاری بھ مھاجرت کوشیدند امر مبارزه را در

حملھ رژیم و یورش بیسابقھ بھ . خارج از کشور انجام دھند

حزب توده ایران، عمده ترین اقدامات رژیم ایران بر علیھ

در پی این یورش، سازمان . سازمانھا چپ در ایران بود

دستگیری بھ یک اج اینفدائیان خلق برای رھایی از امو

حزب دموکرات کردستان . دام کردمھاجرت سازمانی اق

ایران با تحمل صدمات زیاد تاحد ترور دوتن از رھبران

. این حزب مواجھ گردید

سازمانھای چپ ایرانی کوشیدند در مھاجرت، بھ وضعیت

سازمانی و ایدیولوژیکی خود سروسامانی داده و جایگاه

. کشور بدست آورند اصلی خود را در داخل

رژیم ایران بویژه برخی از سخن گویان آنھا مانند آقای

محسن رضایی فرمانده وقت سپاه طی مصاحبھ ایی بیان

کرد کھ حزب توده ایران را در داخل منھدم کردیم و

سازمان خارج از کشور این حزب را نیز بھ کمک عناصر

از ھمین رو مبارزه با. داخلی منھدم خواھیم گرد

سازمانھای ملی و مترقی در دستور روز سازمانھای امنیتی

. و سرکوبگر ایران قرار گرفت

زندگی در مھاجرت بسیار دشوار و متفاوت از داخل زندان

اگر یک فرد سیاسی در زندان و در داخل کشور ببرد . است

و از عقاید خود دست بر دارد و یا بھ آن پشت کند برای

ندازد و بھ میدان داری نمی پر دازد خود اعلم کتل راه نمی ا

بر عکس بخاطر ترک جبھھ مبارزه گوشھ نشینی و عزلت

می گزیند و با گفتگو و دیالوک با وجدان خود عملکرد خود

اما مھاجرت قانونمندی . را در ترازوی مقایسھ قرار میدھد

ھر فرد سیاسی کھ در مھاجرت بھ عقیده و با . دیگری دارد

کند، می کوشد ابتدا زمینھ تئوریک و ورھای خود پشت می

توجیھ نظری پیدا کند و با محق و بر حق دانستن خود یا

ران دیروز خود را در کوتھ نظری و عدم درک درست

مورد تکوھش فراوان قرار دھد و گاه با جمع کردن افرادی

از نوع و تیپ خود حتی اقدام بھ تشکیل حزب و یا سازمان

افراد اسب تروای دشمن در بر خورد این قبیل . ھمنام میکند

. با سازمانھا و احزاب سیاسی می باشند

انشعابات صورت گرفتھ در سازمانھای ملی و مترقی چپ

ایرانی پس از یورش ھمھ جانبھ بھ این سازمانھا و تشکیل

سازمانھای ھمنام با احزاب و سازمانھای اصلی خود بخشی

کرات کردستان، در حزب دمو. از این کارزار بوده و ھست

اکثریت و حزب توده ایران در سازمان فدائیان خلق . ایران

. نمونھ ھای چنین اقداماتی را بخوبی می توان دید... ایران و

٨بقیھ ص

بحثی پیرامون مبارزه سازمانی

ھمھ آنھا ئیکھ از حزب توده ایران بنابھ ھر عللی جدا شده

حزب میدانند و با ربودن نام و »واقعی«خود را نماینده . اند

این . عالیم حزب می کوشند اقدام خود را موجھ جلوه دھند

... از با یک امیرخسروی شروع شد و تا راه توده و کار

این مقدمھ را برای این بھ کمک گرفتم کھ . ادامھ یافت

روشن گردد کھ حوادث داخل فرقھ دموکرات آذربایجان چھ

پس از فروپاشاندن اتحاد شوروی ابتدا . ماھیتی داشتھ دارد

حملھ بھ فرقھ از راست آغاز شد مجریان این کار کوشیدند

این سازمان ملی را از ... ا وابستھ نشان فرقھ بھ شوروی وب

محتوای انقالبی و اجتماعی و ملی خود دور سازند و چنین

وانمود سازند کھ آنچھ بر سر حزب توده ایران آمده ناشی

حتی در این رابطھ، . از ھمکاری حزب با فرقھ بوده است

جبھھ خلق آذربایجان وشخص ائل چی بیک رئیس جمھور

قھ جدیدی را تشکیل دھد کھ ھیچ ربایجان کوشید یک فرآذ

نداشتھ باشد کھ مراسم آن ... باطی با حزب توده ایران وارت

از تلویزیون محلی نیز بخش شد در این مراسم افراد

. شناختھ شده صاحب نام فرقھ وی نیز کم نبودند

جریان دیگر با حذف نام فرقھ دموکرات آذربایجان و تکیھ

آذر کوشید، خود را وارث پیشھ وری ٢١ضت روی نھ

قلمداد کند و با حملھ بھ حزب توده ایران، وانمود سازد کھ

این حزب بوده کھ فرقھ دموکرات آذربایجان را از میسر

. ملی خود دور ساختھ است

ھمچنین جریاناتی مانند قارچھای بعد از باران مرتبأ با

عالئم فرقھ ی و ن ور بودن بعضی از اتریبودھاعاریت گرفت

کوشیده و می کوشند نام فرقھ دموکرات آذربایجان را حذف

. کنند

حتی در این رھگذر عده ای از عناصر داخل کشور نیز

وارد بازی شدند کھ خوشبختانھ حنای ھیچ کدام از آنھا

نگرفت و رنگ باخت از طرف دیگر در تمام این مراحل

ت فرقھ را از رژیم میکوشید بھر وسیلھ ای کھ ممکن اس

درون بی محتواوتھی سازد کھ نفوذ دادن عوامل خود از

قبیل، رامین شھامتی و ارسال ھیئت ھای بزرگ کوچک

برای باز کردن باب گفتگو و جذب رھبری آنھم بھ خاطر

عناصر سست . شخصیت آنھا را می توان نام بردترور

عنصر و نفوذی میکوشیدند با دادن تغیرات سیاسی در خط

ش فرقھ، فرقھ دموکرات آذربایجان را از راستای و م

بعد نوبت بھ جریانات و . صلی خود دور سازندمبارزه ا

در پی این بودند کھ با » خیر خواھی«افرادی رسید کھ از روی

طرد رھبری پیرو فرتوت و ناتوان فرقھ و جایگزان کردن افراد

ر فرقھ را فعال تروزنده ت» صاحب نظر«و » جوان» «فعال«

سازند اینھا حتی از مردم ایران استمداد طلبیدند تا جلوی اقدامات

رھبری فرقھ را بگیرند و از انحالل فرقھ » خرابکارانھ«

اینھا با ربودن نام نشریھ، نام سازمان و . جلوگیری بعمل آورند

آرم فرقھ دموکرات آذربایجان تا آنجا بیش رفتند کھ خود را وارث

باید گفتھ شود کھ پس از . خواندند آذر ٢١پیشھ وری و نھضت

اتحاد و شوروی نظری وجود داشت کھ معتقد بود در فروپاشی

فروپاشی اتحاد شوروی احزاب و سازمانھای چپ و ملی یا پی

ھا بھ منحل خواھند شد و یا تشدت و اختالفات موجود در آن

. تن این سازمانھا منجر خواھد شدانحالل، انشعاب و از بین رف

ا توجھ بھ شرایط سخت و طاقت وکرات آذربایجان بفرقھ دم

، مقاومت خود را ادامھ داد و مورد ھجوم و نفوذ عوامل فرسا

امنیتی و اطالعاتی و بی مھری دشمنان دوست نما قرار گرفت

اما ھرگز عقب ننشست از ھمین رو از جوانب

اینک یکبار دیگر بویژه پس از . مختلف مورد ھجوم قرار گرفت

نوامبر سال ٧ر مین کنفرانس مھاجرین ایرانی در تشکیل چھا

از سوی دشمنان و دوستان نادان خود مورد ھجوم قرار ٢٠٠٩

شکی . گرفتھ و یک جنگ روانی بر علیھ فرقھ آغاز شد است

نیست کھ این بار نیز فرقھ دموکرات آذربایجان براین مشکالت

فائق خواھد آمد

٢٠١٠آوریل سال ١٢مشاھده چی

٨ ١٣٨٩ فروردین

٦٧شماره

الری -ا دومین انقالب. قیرقیزستان

ستان با مردم قیرقیز٢٠٠٥سال

تظاھرات خیابانی حکومت آکایف را سرنگون

مخالفین . بجای اوبا کیبف بقدرت رسید. کرد

انھ مردم ت با استفاده از روحیھ عصیان گرایحکوم

شورش راه می اندازند حکومت موجود را کنار

. میگذارند و شخص دیگری را سرکار می آورند

. در گرجستان چنین شد در اوکرائین نیز چنین شد

ین قبیل تغیر و تحول در باال ھیچ دردی را دوا ا

ری می آید اما در یکی میرود و دیگ. نمی کند

ت دیگر بعبار. نھ کھنھ می چرخدھمیشھ روی پاش

قی می ماند رو بنا زیر ساختار دست نخورده با

و با ھمگونی ندارد بنا ویران میگردد چون با زیر

می باشد یک حرکت خیابانی از ھم فرو

ستان دومین بار در این راستا حرکت می قیرقیز

این . با این عمل وضع بد را بد تر می کند. کند

قبیل تحوالت سیاسی بیشتر در جمھوریھای پعد از

علت العل این تحول سیاسی . شوروی رخ می دھد

در . بابد تر شدن وضع زندگی مردم ارتباط دارد

سالھای حکومت شوروی زندگی مردم بشکل نسبی

اشتغال کامل . و بھ بھبود می کذاشتکھ بود ر

ابرو باد مھ و خورشید و فلک در کار . موجود بود

بود ھر شھروندی نانی بدست می آورد آنرا بھ

زمانی این اصل زیر پا گذاشتھ . غفلت نمی خورد

. شد ابروباد ھم نتوانست بھ کمک مردم برسد

اوضاع عوض شد جمھوری ھای سابق استقالل

اما تنھا استقالل برای بدست . ندخود را بدست آورد

مردم گناه این . آوردن تکھ نانی مؤثر واقع نشد

و . نارسائی ھا را بھ گردن حاکمان جدید انداختند

نارضایتی بھ حدی رسید کھ مردم بایک شعار تندو

تیز بھ خیابانھا آمدند و حکومت موجود را بر

اما . انداختند شخص دیگری را بقدرت رساندند

اریخی نشان داده است کھ با رفتن آکایف تجربھ ت

ھا شوار نادزه ھا با کییف ھا مشکالت حل

این تجربھ چند بار در عرض صد سال . نمیشود

پس از انتخابات . اخر در ایران بکار گرفتھ شد

دوره دھم ریاست جمھور نیز بکار گرفتھ شد و

بار تکرار شد اما ٣این کار در عرض چند ماه

سبت بھ جمھوریھای سابق حکومت ایران ن

جلوی تحول . شوروی تجربھ طوالنی تری دارد

لوکوماتیف . خواھی را با ضرب و شتم گرفت

.کھنھ روی ریل ھمیشگی حرکت کرد و می کند

ھمھ این جمھوری ھای فقیر میتوانند بھ

جای تغییر شخصیت تغییر اجتماعی را در پیش

زیر گیرند با بر انداختن رونبا امکان بر اندختن

جامعھ ای را پایھ ریزی کنند کھ . بنارا فرھم سازند

ثروت ملی مانند سالھای حکومت شوروی در میان

. ھمھ ساکنین کشور بشکل عادالنھ تقسیم شود

بعبارت دقیقتر فرمول ھر کھ کار نمی کند نان نمی

با دست . بکار گیرند) ایشلھ مین دیشلمز(خورد را

فقر از . میشود یابی بھ چنین جامعھ مشکالت حل

در چنین وضعی است کھ . میان برداشتھ میشود

. عدل و داد بر قرار می گردد

٩ ١٣٨٩ فروردین

٦٧شماره

الھرودی -ا

مارس روز نسل کشی آذربایجانیھا ٣١در ١٩١٨در سی و یکم ماه مارس سال

چنین روزی ارامنھ ساکن آذربایجان دست بھ جنایت

در شھر باکو در مناطق قوبا، . باور نکردنی زدند

ایجانی را قتل عام ھزاران آذرب. شاماخی و لنکران

عامی بود کھ ارامنھ در دنبالھ قتل این کشتار. کردند

مردم جمھوری . مرتکب شده بودند ١٩٠٥سال

آذربایجان ھمین روز فاجعھ بار را ھر سال بر گزار

. می کنند و خاطره شھیدان خود را گرامی میدارند

در ١٩٩٢این تجاوز آشکار در سال سال

قرھباغ علیا تکرار شد ساکنین شھر خوجا لو مورد

پشتیبانی ارتش روسیھ مستقر با ای کھ حملھ ارامنھ

کشتھ شدند ای قرار گرفت عدهبود در شھر خانکندی

بجای » متمدن«غرب ه ای بھ اسارت در آمدند و عد

محکوم کردن جنایات ارامنھ علیھ مردم آذربایجان

قتل عام ارامنھ از جانب عثمانی ھا را درجنگ ربوسنا

داده و اول جھانی در پارلمان خود مورد مذاکره قرار

.آنرا بر سمیت می شناسند

از ارامنھ بانی یچرا غرب برای پشت

می آنھا خوب. تجاوزکار تا این حد جان فشانی میکند

از % ٢٠. تجاوزکار است یدادنند کھ ارمنستان کشور

و ساکنین یک شھر اراضی آذربایجان را اشغال کرده

از خانھ و یک میلیون آذربایجانی را را قتل عام نموده

آنھا بعنوان آوارگان کاشانھ خود بیرون رانده است

.اردوگاھھا زندگی کنندجنگی مجبور شده اند در

از ھمین رو .با خبر است ھا واقعیت ھمھ غرب از این

پیش می کشد تا سال قبل را ٩٠حادثھ آگاھانھ

جنایت دولت ارمنستان علیھ آذربایجان بھ بوتھ فراموش

امان «حتی از لحاظ اخالقی در سپرده شود جنایتکار

». بماند

در یوگسالوی، جدا کردن غربجنایات

. کوسووا از یوگسالوی شکل قانونی بھ خود میگیرد

آنھا در عراق و افغانستان مرتکب جنایاتی شده و

آنھا . میشوند کسی جرئت ندارد آنھا را محکوم کند

ت تمامیت ارضی گرجستان را زیر پا گذشتھ دو ایال

ق نمودند آنھا در لحتار گرجستان را بھ روسیھ مخودمخ

ھ طلب قره باغ را مورد حمایت سیاسی و عمل رژیم تج

غرب آزاد است ھرچھ بخواھد . مالی قرار می دھند

بسیاری از کشورھای جھان . انجام دھد و می دھد

ترجیح می دھند چیزی نگویند و سکوت کنند سازمان

شورای . کنند ملل متحد نقش نظاره گری را بازی می

امنیت سازمان ملل بجای محکوم کردن تجاوز خود بھ

ان اشغال گر در چنین ارمنست.تجاوز دست می زند

پاسخگوئی در برابر جنایات خود نسبت شرایطی از

. بھ مردم آذربایجان مصون می ماند

١٠ ١٣٨٩ فروردین

٦٧شماره

احمدزاده -ا

ھمایش واشنگتنمبارزه در دولت اوباما در سیاست خارجی خود

. درزویری از گسترش سالح آتمی اصرار میبرای جلوگ

بدین ھم الح آتمی با روسیھ برای کاھش س. امضأ قرار داد

. منظور انجام گرفت

راه ما با بھبااو. اما واقعیت چیز دیگری است

در جھان . آنرا وارونھ جلوه دھد. انداختن تبلیغات میکوشد

چین و . کنونی رقیب آنچنانی در برابر آمریکا قرار ندارد

چین از لحاظ اقتصادی با . روسیھ رقیب آمریکا نیست

دروازه ھای بازار ھر دو . شترک داردآمریکا منافع م

روی یکدیگر باز است و ھیچ یک از این دو بھ کشور

اما . ر شمشیر بکشندعلیھ ھمدیگ. کشور حاضر نیستند

در طول تاریخ موجودیت خود رقیب سرسخت روسیھ

کشورھای غربی بوده و این تمایل بعد از فروپاشی شوروی

رانسھ قدرت آتمی ھم چنان بجای خود باقی است انگلیس و ف

ھند و . آمریکا بکار نخواھد انداخت» توصیھ«خود را بدون

این دو کشور رقیب . پاکستان با جھان خارج دشمنی ندارد

بھ سالح آتمی بھ ھمین منظور آنھا ھمدیگرند و دست یاقتن

تا اینجا مشگلی بین دولتھای آتمی وجود . انجام گرفتھ است

ور در واشنگتن چھ کش ٢٧پس جمع کردن سران . ندارد

افتھ سرد دو دھھ است پایان یجنگ . ضرورتی داشت

سوسیالیزم رقیب استراتژیک سرمایھ داری اکنون وجود

روسیھ شوروی بھ روسیھ سرمایھ دار قرن . خارجی ندارد

قدرت آنرا ندارد سالح نوزدھم تغییر ماھیت داده است و

. از نداردنی ھم تولید کند کال بھ چنین سالحی ھستھ ای جدید

بدین ترتیب میتوان با اطمینان گفت کھ جنگ جھانی از

پس چرا جنگ . جملھ جنگ آتمی بو قوع نخواھد پیوست

. تبلیغاتی مانند دوران شوروی با شدت ادامھ دارد

ادامھ این کارزار علل متعددی دارد از جملھ

این سروری است کھ . قیبسروری بر جھان بدون ر

جری تر مینماید تا منابع را ملی در غربارشرکتھای ف

این منابع عنی در . طبیعی را بدون مشکل در دست بگیرند

خاورمیانھ بویژه در خلیج فارس موجود است بنابراین

. دولت ھای موجود در این منطقھ باید گوش بفرمان باشند

بدون قید و شرط بھ . ھر دستوری از واشنگتن صادر شود

اسالمی چنین فرصتی را در ایران . آید می مرحلھ اجرا در

با بھ قدرت رسید احمدی . اختیار آمریکا قرار داده است

. نژاد روابط با غرب، بویژه با آمریکا تیره تر شده است

متقاعد سازد کھ ایران با غنی را آمریکا میخواھد جھانیان

ایران این . کردن اورانیوم میخواھد بھ سالح آتمی دست یابد

غنی کردن اورانیوم کھ جنبھ صلح رد می کند ورا اتھام

بدین ترتیب مذاکره .ندخود می داحق قانونی را آمیز دارد

آمریکا و ایران در مورد استفاده از انرژی آتمی بھ بن بست

آمریکا میخواھد در شورای امنیت سازمان . رسیده است

ایران یا شدید تحریم . ملل قطعنامھ شدید تصویب شود

روسیھ، انگلیس و فرانسھ در این چھار کشور . روبرو شود

چین متردد است و شاید با . مورد با آمریکا ھمراه است

را کنار بگذارد و با تصویت یدفشار آمریکا این ترد

. قطعنلمھ موافقت نماید

دولت درباره بررسی امکان ٢٧ھدف از تشکیل ھمایش

جلوگیری از گسترش سالح آتمی وارد کردن فشار بھ ایران

ھمایش بزرگتر از ھمایش . ان نیز ھمین کار را کردایر. است

بھ احمدی نژاد با رداتھامات آمریکا نسبت . واشنگتن تشکیل داد

سیاست آتمی ایران تاکید کرد کھ از غنی سازی اورانیوم دست

کجا خواھد انجامید آینده عواقب این تقابل بھ . بر نخواھد است

ل بھ کجا خواھد نھ چندان دور نشان خواھد داد کھ این تقاب

. انجامید

١١ ١٣٨٩ فروردین

٦٧شماره

اوخشار طالعلی انسانالر )یبانی و مغاندا یداهللا خان حسینی آستارادا احمد بگ ش(

یداهللا خان و اونون عائلھ سی شیبانی و اونون عائلھ سی بگ ا حمد عزمکارلیق و فورماجا ملی حقیقتده بوتون

ایران خلقلری نین زحمتکش کتلھ سی نین منافعی نی

-١٩٤٦(کراتیک تاریخیمیزده تمثیل ایدن ملی دمو

) ١٣٢٤(شھریور ١٢مشھور ) نجی ایللر -١٩٤٥

خلقھ مراجعت کیمی داخل اوالن سندین چوخ اھمیتلی و

چوخ دگرلی اولماسی نین او دورین مطبوعاتیندا و

تانینمیش شخصیتلرین دیدیکلری سوزلرده آیدین

شھریور اعالمیھ سی نین ئولکھ ١٢. گورمک اوالر

اییالن گوندن آذربایجانلی وطن پرورلر داخیلینده ی

طرفیندن نجھ حرارتلھ و سوینجلھ قارشیالدیقالری

یو سوینج و حرارت آذربایجانین . گوزومون قاباقیندادیر

مختاف بولگھ لرینده یاشایان و مختلف طبقھ لریندن

پشھ صاحبلریندن، فعلھ، کندلیلردن، تاجر و -اوالن

الردان، روحانی ملکدارالردان، ضیالی بگ و خان

لردن مرکزه و مطبوعاتا گلن چوخ سایلی تلھ قراف و

اوزون ایللر . مکتوبالردا داھا آیدین گورمک اوالر

آرزوسیندا اوالن و بو فرصتدن استفاده ایدن مغانین

آرازباسار بولگھ سی نین گوموش چیلی کندی نین

بو کنده دنیایھ گوز نجی ایلده ائلھ – ١٣٠٤صاحبی و

یداهللا خان حسنی عزیزخان اوغلی اردبیل آچان

روزنامھ سینده چیخان » جودت «شھرینده نشر ایدیلن

مکتوبیندا دییرکی من بوتون داشینان و ) ١٣٢٤(

داشینماز امالکیمین رعیتیم آراسیندا پایالنماسی نی

یوز ھکتارال اکینھ یارالی و یوز ھکتارالر . ایستییرم

تورپاق، آت ایلخیسی، ) قارانین اولماسی -مال(اوتالق

–قویون سوروسی و چوخ سایلی گوموش و مال

قارادان مجموعی عبارت اوالن بو امالکین رعیت

آراسیندا پول سیز بولونمھ سی خبری نی ایشیدن داخلی

ارتجاع و خصوصیلھ بگلر و خانالر مکانی اوالن

مغاندا آزاجیق تحصیل اوالن یداهللا خانا –آذربایجاندا

نانجیب بگلر و خانالر، بویوک . آرتیردی قارشی کینی

تورپاق ساحھ سی اوالن ملکدارالر یداهللا خانی آرازا

١٣بقیھ ص

١٢ ١٣٨٩ فروردین

٦٧شماره

اوخشار طالعلی انسانالر )آستارادا احمد بگ شیبانی و مغاندا یداهللا خان حسینی (

ساغیالن . تولالیاجاقالریلھ اونو تحدید ایدیب

. تاراق یرلرینی اودالدیالراینکلرین طویلھ سی نی و او

خانالرین و بگلرین بوتون بو یارامازلیقینا سینھ گرن

یداهللا خان ملی حکومت زمانی شیری قھرمان،

خورشیدی اسالم، جعفری کاظم، شیخی عادل، بھبودی

حق وردی آباریان نصیر، غفاری کالم و سایره،

ھمفکر و ھم عقیده لی انسانالر بیر نچھ دفعھ ئولکھ دن

چیب شاھالر بیرلشن ساتقین بگ و خانالرال قا

ووروشموش و فدائی دستھ لریمیزه کومک اولموش

ایستر حزب توده و استر ایسھ ملی حکومت . دیر

تازه (دورینده فرقھ نین آراز کندلرینده اوالن دایاقی نین

بیریندن -بیر. ساخالنماسی خرجی نی اودییردی) کند

ندن خبری اولمایان، بیری –اوزاق مسافھ ده یرلشن، بیر

عین خوش آمالالرال قلبلری چیرپینان، تورپاقیمیزین

یاشیلی و منظرلی گوشھ لریندن بیری اوالن آستارانین

لوندی ول کندینده چوخ وارلی بیر ملکدار عائیلھ سینده

نجی ایلده آنادان اولموش احمد بگ شیبانی – ١٩٠٥

سان آغا بگ اوغلی دا یداهللا خان کیمی خیرخواه، ان

پرور ایشلر گورورمیش آستارانین حکیم نظامی آدینا

نجی ایللرده تحصیل – ١٩١٣ – ١٩٢٣مدرسھ سینده

ایلھ مشغول اوالراق اورتا تحصیل آلدیقدان سونرا

. دوغما کندینھ دونرک کند تصرفاتی ایلھ مشغول اولور

حزب توده ایرانین وآدف نین آستارا کمیتھ سی نین

بیری اولماقال ایللر اوزونی عضوی و فعالالریندان

مظلومییت و محرومییتلر ایچریسینده چیرپینان خلقینا

کومک اتمک آرزو سیلھ یاشایاراق اونون قوه سیز و

شیبانیلر . امکانسیزالرینا مادی کومک لیک لر ایدیر

نسلینھ نصیب اوالن خیرخواھلیق ایشیلھ بوتون بولگھ

آقا . دوام ایتدیریرده تانینان آتاسی آقا بگین ایشلرینی

بگ ھمان انساندیر کھ، رضا شاھین حیلھ سینی

قاباقجادان باشا دوشره ک، آستارانین اردبیل والیتیندن

قوپاریب گیالن والیتینھ یاپیشدیرماسینا مرکزی دولتھ

دوغما کندینده آبادلیق . یازیلی اعتراضینی بیلدیرمیشدیر

احمد بگ ایشلریلھ بوتون کند جاماعتینین کومگی ایلھ

بیر نچھ نفر یوخسوال ملی حکومت دورینده ائو

تیکدیریب ویرمیش، اونالرین عائیلھ قورماسینا شخصأ

ئوزی طوی لباسی و جھیزلری نین خرجینی

یوخسول باالالری نین اوخوماسینا و . چکمیشدیر

. انالرین گییم پالتارینا مادی کومک لیک گوسترمیشدیر

دین تیکیلمھ سینی کندده ابتدائی مدرسھ نین و مسج

شاه و . آستارا فرقھ کمیتھ سی نین دقتینھ چاتدیرمیشدیر

ساتقین الرین، یول کسن و قاتللرین دفع اولونماسی

ایچون کندلیلردن مدافعھ دستھ لری یاراداراق باشچیلیق

اکین و اوتاراق تورپاقالری نین رعیتلری . ایتمیشدیر

ر بیانیھ شھریو ١٢تاریخی . آراسیندا بولوشدیرمیشدیر

سیندن الھامالنان، داخلی عالملری نجیب حسسلری لھ

زنگین اوالن گونشلی مغاندا دنیایھ گوز آچان یداهللا خان

حسنی عزیزخان اوغلی، ذومرور یاشیل لیقالر دیاری

لوندی ول کندینده دنیایھ گلن احمد بگ شیبانی –آستارا

–آغا بگ اوغولالری نین مملکتیمیزین تاریخینده مثلی

برابری اولمایان بو عالی جناب ایشلرینھ سونراالر

محسن خان و علی خان اوصانلی –زنجانلی

اردبیلی –قارداشالری، دولتی و امالکی حدینی آشان

محمد جلیلی، قلی علی خیامی، آقاقلی –سارخانبگلی –

١۴بقیھ ص

١٣ ١٣٨٩ فروردین

٦٧شماره

اوخشار طالعلی انسانالر )آستارادا احمد بگ شیبانی و مغاندا یداهللا خان حسینی (

-حیدرزاده، قوجابگلی علی خان، اجیرلی

ھاوارخان، حاج خوجالی –نصرت بگ شاھین، گییلی

بھلول بگ، -نصیربگ، زرگارلی –ھرادلی نسی بگ،

ظفربگ، نجفقلی خان خاقانی و سایره لری –بابا شکندلی

وطنیمیزده اوخشار انسانی کیفیتلرلھ یاشایان . قوشولدیالر

احمد بگ شیبانی و یداهللا خان حسنی مھاجرت دورینده احمد

یداهللا خان شمکیر بگ شاماخی اوزومچیلیک ساوخوزونا،

یر گونلر آغ. اوزومچیلیک کالخوزوندا ایشلمگھ باشالدیالر

سووه -آلمان ( داغیدیجی و ئولدیریجی محاربھ دن . ایدی

ینیجھ قورتارمیش یرلی جاماعتین دا مادی دورومی ) ت

کندلرده و شھرلرده باشی پاپاقلی کیشیلر . چوخ چتین ایدی

اودور . اساس ایشچی قوه قادینالر ایدی. گوزه آز دییردی

اوزوم (ن تنک کھ، بوتون محاربھ ایللرینده دیبی بیلینمھ ی

آغاجالرین دیبی و جرگھ لر آراسی ساحھ لری ) آغاجی

نر اوغولالر الزم ایدیکھ، بو مردار . چاییر اوتی باسمیشدیر

بیتگی نین لوکینی کسسین ایشھ چیخان آداما ویریلن چورک

ھارادا . پایی ایشلھ ین آدامین قارنینی دولدورموردی

ق ژنرالدان یاشاماسی و ایشلمھ سیندن آسیلی اولمایارا

توتموش سربازا کیمی، بگ و خاندان توتموش رعییتھ

ایشھ چیخانا چورک پایی . قاعدا عینی ایدی –کیمی قانون

عائلھ لی آدامالر داھا چوخ انیت منگنھ سینده ... وریلیردی

بھار . خوش گتیردی) ١٩٤٧(طالع او ایلی . سیخیلیردیالر

ری نین داغ، دره لر، شخومالنمیش اوزوم آغاجال. گلدی

یملیک، تکھ . دیبی و جرگھ لر آراسی یاشیلیقا قرق اولدی

ساققالی، قاز آیاقی، اوه لیک، سو آرخالری نین کناریندا بی

. قانقال بوتون سھر نگاھلری بورودی) آال(تن قاشقا

اوزیمچیلیکده نورماالری آرتیق الماسیلھ یرینھ یتیرن احمد

چھ ایل الیقینجھ بگ سرعملھ تعین اولونور و بورادا بیر ن

. ایشلھ دیگی ایچون عالی اجتماعی علملر مکتبینھ گوندریلیر

احمد بگ شیبانی . نجی ایلین قیش فصلی ایدی -١٩٥٢

بویوک بیر دستھ سی اوزوم ) رعیتلریندن(دوغما کندیندن

حسین علی، نجف، فرج، . چیلیک کالخوزوندا چالیشیردی

. دیرجبار، وھاب و شھاب بنی جاللیلر بو قبیل دن

فرج اوطاقا . آمبوالتورییادا حکیم کومکچیسی ایشلییردیم

. داخل اولوب دیدیکھ، باکیدان قوناقیم گلیب بیزه گل، گیتدیم

اوز، گوزوندن ھمیشھ طبسم یاغان، آزاجیق اوزون بویلی،

. سلیقھ ایلھ گیینمیش احمد بگلھ بورادا ایلک دفعھ گوروشدیم

مسافھ ده یاشایان ھم )کیلومتر ٣٧٥(باکیدان یوز کیلومترلھ

کندلی لرینی یوخالماق ایچون گلن انسانا ملت سئورلیکدن

ائلھ بورادا، بو شادلیقدا یداهللا . باشقا آد ویرمک چتین دیر

خانال گوروشی زمانی قوجاقالشماالری وطن اوالدالری

احمد بگ عالی مکتبی . نین شن صداالری یوکسلدی

یریقی ایلھ بیتیردیکدن سونرا مرکزی دایاقین تاپش

تاجکستان، قازاخستاندا یاشایان و اوخویان ھموطنلریمیزین

دوالنیشیق الرینی یاخیندان اویرنمگ ایچون داش کنده

بورادان قایتدیقدان سونرا نفت داشالریندا . گوندریلیر

سیاسی، مدنی معارف ایشلرینده فعلھ و مھندس یولداشالرا

لی آخوندوف آخر زمانالردا میرزه فتع. کومک لیک ایدیر

فارس دیللری اوزره ترجمھ چی –آدینا کتابخانادا عرب

خلقلری » طالیش و گالیش«کیمی چالیشان احمد بگ شیبانی

نین تاریخی و اتنوقرافییاسی آدلی قیمتلی اثر یازاراق

. آذربایجان شرق شناسلیق علمینی زنگین لشدیرمیشدیر

شیبانی خزر دریاسی نین نسیمی ایلھ دنیایا گلن احمد بگ

باکیدا یاشادی، اتی قانی آرازدان غداالنان یداهللا خان حسنی

صابرآبادا سون –ایسھ آرازین کور ایلھ قوجاقالشدیقی یره

زمانالر کوچرک آرازین سرعتلھ آخاماسینی شیریلتیسینی

.دینلھ مگ ایچون اورا کوچدی

ایل ٢٠١٠مارت ٢٥

١٤ ١٣٨٩ فروردین

٦٧شماره

آذربایجانین سویملی و گورکملی بستھ کاری جھانگیر جھانگیراوف

)اللیگی ٩٠آنادان اولماسینین (

آذربایجاندا ملی نجی یاریسی – ١عصرین ٢٠

موسیقینین وسعتلی انکشاف دوری، ھمین عصرین اکینجی

ھمین . دوری اولموشدور) ُرنانس(یاریسی ایسھ انتباه

عصرین اولینده آذربایجان موسیقی سینین بانیسی دنیا شھره

لیلی «تلی اوزنیر حاجی بگلی ئوزونون اونودولماز

ن بناسینی اوپراسینین یاراتدی و معاصر موسیقینی» مجنون

– ١٩٠٨اون ایل گرگین زحمت نتیجھ سینده . اوئجالتدی

نجی ایلده اوپرا صحنھ یھ گلدی و آذربایجان مدنیت تاریخینھ

. قیزیل حرفلرلھ یازیلمیشدی

آرتیق بو اوپرانین یارانماسیندان یوز ایکی ایل

گئچمھ سینھ باخمایاراق ایندی ده میرزا فتحعلی آخوندوف

و بالت تئاترین رپرتوآریندا قالیر و بیوک آدینا باکی اوپرا

. رغبت ایلھ تاماشاچیالر اونو دینلر

اوزئیر حاجی بگو آذربایجانین علمی موسیقی سینین

بناسین قویدی و اوزون ایللر آذربایجان موسیقی سینین

اوالن باکی دولت کنسرواتوریاسینا رھبرلیک اتدی و

بیر دستھ غرب و محض ھمین محتشم موسیقی مرکزینده

بونالردان اوزئر . شرق موسیقی داھی لری یتیشدی

مکتبین استعدادلی طلبھ سی و اوزئیر موسیقی علمی نین

دوامچی سی جھانگیر جھانگیراوف ایدی، او آذربایجانین

. تانینمیش استعدادلی و سویملی بستھ کاری ایدی

جھانگیر جھانگیراوف گنیش یارادیجیلیق دیاپازونونا

آذربایجانین قدیم خلق موسیقی سی، . مالک بستھ کار ایدی

خلق ماھنی الریندان الھام آالراق علمی ملی موسیقی نین

اونون یاراتدیغی . یارانماسیندا چوخ بیوک رول اوینادی

چوخ سایلی دیرلی اثرلر ھم غرب ده و ھم ده شرق ده دینلھ

. ییردی و آذربایجان موسیقی سینھ شھره ت گتیریردی

جھانگیر جھانگیراوف یاراتدیقی بیر سیرا

گورکملی . سیمفونیک اثرلرده گنیش شھره ت قازانمیشدی

بستھ کارین اثرلرینده ایده یا نضمونونون عالی لیقی، افاده

نین دولقونلوقی و خلقین موسیقی سی ایلھ محکم باغلی لیقی

اونون یارادیقی اونودولماز اثرلرینده. ئوزونو گوستریردی

یزم، یلودیایا رغبت و صداقت ئوزونو گوستریر و بو نا یلود

گوره ده ھمین اثرلر بو گونده سویملیر و گلجک ده ده خلق

طرفینده ن رغبتلھ دینلھ نھ جکدیر چونکی ھمین اثرلرده

اونون موسیقی سینده . پارالق ملودیا و صمیمیت بیرلشیر

اوبرازلی مضمونون زنگین لیگی ئوز قاراباق تجسمی نی

یاراتدیقی اثرلرده ساده و گوجلو حس لر آچیق و . اپیرت

. صمیمی، اکثر حالالردا لیریک طرزده سسلنیر

جھانگیر چھانگیراوف بیوک یارادیجیلیق و یاپازونا

مالک بستھ کار ایدی، اونون یارادیجیلیغیندا واکال

خصوصیلھ بیوک میل اونون یاراجیلیغیندا بو ساحھ

بو بویوک و کوکونده ن . ونون معین اتدینین آپاریجی رول

) آزاد و خواننده نین طالعی(شرفلی بستھ کار ایکی اوپرا

آرازین او تاییندا واکال سیمفونیک پوئماسینی، فضولی و

. نسیمی کاشاتاالرینین و آراتوریاالرینی یاراتمیشدی

. سولو ماھنیالرین خلق نغمھ لرینده ن ایشلمھ لرین و سایر

بو اثرلر رسپوبلیکانین قیزیل . رلی اثرلرین مؤلفی دیردی

.موسیقی فوندونا داخل ایدیلمیشدیر

١۶بقیھ ص

١٥ ١٣٨٩ فروردین

٦٧شماره

آذربایجانین سویملی و گورکملی بستھ کاری

جھانگیر جھانگیراوف – ١٩٢١جھانگیر شیرگشت اوغلو جھانگیراوف

نجی میالدی ایلینده باکی نین باالخانی کندینده فعلھ عائلھ

ھمین ایللرده آذربایجاندا موسیقی . دان اولموشدورسینده آنا

خصوصی ایلھ ملی موسیقی انکشاف اتمھ یھ باشالمیش

کئچمیش عصرین اورتاالریندا ایسھ موسیقی انتباھی . ایدی

جھانگیر اوشاق یاشالریندان . دورو باشالمیشدیر

موسیقی یھ خصوصی ایلھ تار موسیقی سینھ ماراق

. گوسترمیشدیر

. ئوز فعالیت درنکلرینده اشتراک ایدیردی او موسیقی

ابتدائی مکتبی قورتاردیقدان سونرا او تئاتر تخنیکوموندا او

یلده ن ایسھ موسیقی مکتبینده اوخویور، موسیقی ١٩٣٧

نظریھ سی اونو داھا آرتیق جلب ایدیر و اونا گوره ده بو

جھانگیر روس و خارجی . شعبھ ده تحصیلھ مشغول اولور

گلھ جک بستھ . رین اثرلرینی دقتلھ ئویره نیردیبستھ کارال

کار خصوصی ایلھ آذربایجانین پروفسیونال موسیقی

مکتبینین بانیسی اوزئیر حاجی بگوافون اثرلرینی بویوک

ایللر گئچدیکجھ جھانگیرین . دقتلھ ئویرنمگھ باشالیر

موسیقی یھ خصوصی ایلھ آذربایجچانین خلق موسیقی سینھ

نجی ایلده آذربایجان دولت – ١٩٤٠او . ماراقی آرتیر

کنرواتوریاسینین آذربایجان خلق موسیقی سی شعبھ سینده

تحصیللھ مشغول اولور و اورادا موسیقی نی علمی

.اساسالرال ئویره نمگھ باشالیر

بو دورده جھانگیر تحصیل آلماقال یاناشی مختلف

او خور گروپوندا اوخویور، . موسیقی بیرلیک لرینده ایشلیر

آذربایجان دولت فیلورمونیاسیندا ماھنی و رقص آنسانبلیندا

. چاالن قیزالر آنسانبلینا رھبرلیک ایدیرخور گروپونا، ساز

ایللر عرضینده خور گروپالری ایلھ ایش آپارارکن

جھانگیراوف خلق ماھنیالرینی نوتا کوچورور، اونالر اوزه

رینده ایشلیرکی بودا بستھ کارین خلق موسیقی سینین

ئویرنمھ سینھ، اونون اینجھ لیک لرینی درک ایدیلمھ سینھ،

. مسھ نیلمھ سینده بیوک کمک گوستریرخور اسلوبونون منی

ایللر کئچدیکجھ بستھ کار پختھ لشیر موسیقی

اونون بستھ کارلیق تجربھ لری، . عالمینین سحرینی آچیر

حاجی بگلینین خور ایشلمھ لری نمونھ سی اوزره خلق

ایکینجی جھان محاربھ . ماھنیالریندان ایشلمھ اولموشدور

ووه ت اتفاقینا سی خصوص ایلھ آلمان اردوسونون س

ھجومو جنایتین عادی استفافتین دگیشدی و آرتیق جمعیتده

گنج بستھ . ھر شئی جبھھ ایچون فورمولو حکم سوروردی

کار محاربھ دورذینده سووه ت اردوسونون باکی دا یرلشن

حصھ لرینده مانی و رقص آنسانبلالرینین یارادیلماسینا

ثرلرینین ئوره رھبرلیک ایدیر، سووه ت بستھ کارالرینین ا

. نیلیب عسگرلر ایچون چالیشماسیندا رھبرلیک ایدیر

نجی آالی یارانمیشدی کی اورادا – ٤محاربھ دورونده

بستھ . اساسأ آذری دویوشچیلری دشمن ایلھ ووروشدوالر

و ھمین آالی . نجی آالی آدلی اثرینی یازیر– ٤١٦کار

او دفع لرلھ عسگرلر قارشی. دوگوشچولرینھ خصر ایدیر

. سیندا چیخیش الر تشکیل ایدیر

نجی ایلده آرنیق آلمان فاشیست اردوسونون ١٩٤٤

مغلوبیتی حس اولونوردی بو ایلده ن اعتبارأ بستھ کار

آذربایجان دولت رادیو ویرلیشلری کمیتھ سینده

رھبری کیمی فعالیتھ باشالیاراق اوزون ایللر بوایشوه

ده اوزئیر حاجی بیلی نجی ایل ١٩٤٥جھانگیروف . چالیشیر

آدئینا آذربایجان دولت کنسرواتوریاسیندا، پروفسور

او آذربایجان . زیدمانین بستکارلیق کالسینا داخل اولور

موسیقی چی لر گروھی ایلھ بیرلیکده بارادیجیلیق مقصدی

ایلھ ایران آذربایجانینا گلیر و آذربایجان موسیقی چی لری

لرده ن موسیقی گروه ایلھ بیرلیکده تبریزده یرلی گنج

. الرینین یارانماسینا کمک ایدیر

١٧بقیھ ص

١٦ ١٣٨٩ فروردین

٦٧شماره

آذربایجانین سویملی و گورکملی بستھ کاری

جھانگیر جھانگیراوف. ایلک نوبھ ده خور و انسترومنتال آنسامبل یارادیلیر

جھانگیر جھانگیراوف وطنیمیزده مأموریت ده اوالرکن بیر

ز شاعرلرینیناو تبری. سیرا ماھنیالر یازیر

ماھنیالرینی » پارتیزان«و » تبریزیم«سوزلرینھ

. بستھ لیرکی اوزون مدت خلق طرفینده ن محبتلھ اوخونور

نجی ایلده جھانگیراوف باکی و کنسرواتوریادا -١٩٤٦

مجی ایلده سووه ت – ١٩٤٧. تحصیلینی دوام ایتدیریر

ا بیوک اتفاقیندا او جملھ ده ن آذربایجان رسپوبلیکاسیند

آذربایجان شاعری نظامی گنجوی نین آنادان اولماسینین

. ایلیگی طنطنھ لی صورتده یاد ایدیلیردی 800

» گل جمالین«جھانگیراوف نظامی نین سوزلرینھ

نجی – ١٩٤٨. رومانسینین و خور ایچون غزه ل یازیر

. ایلده ایسھ او بیر ماھنیسی ایچون دولت مکافاتی آلمیشدیر

بیوک روس شاعری آلکساندر پوشکینین بو ایللرده او

ماھنیالرینی » بلبل» «سوروشما«سوزلرینھ یازدیقی

زمان کچدیکجھ جھانگیراوفون بستھ . اجتماعیات تقدیم ایدیر

کارلیق تجربھ سی آرتیر و او دنیا موسیقی خزینھ سینده ن

. آرتیق بھره لینیردی

مجی ایل جھانگیراوفون یارادیجیلیق – ١٩٤٩

بو ایل اونون بیوک . خصوصی یره مالک دیر حیاتیندا

بستھ لنمیش و » آرازین اوتایندا«حجملی واکال پوئماسینی

بو دیرلی اثرینھ گوره گنج بستھ . صحنھ یھ گتیریلمیشدیر

نجی ایلده سووه ت اتفاقینین دولت مکافاتی – 1980کاره

. ویریلمیشدیر

نجی ایلده آذربایجاندا سووه ت حاکمیتی -١٩٥٠

ایللیگی مناسبتیلھ سیمفونیک اورکستر ٣٠قورولماسینین

او جملھ ده ن بایرام سوئیتاسی حصھ ده ن عبارت 3ایچون

بو ایللر . سمفونیک اثرینی یارادیر» طنطنھ لی یوروش «

اونون حیاتیندا چوخ محصولدار دور اولموشدور بئلھ کی او

مال ابراھیم خلیل کیمیاگر و ملک محمد تاماشاالرینا

وطن «، »خزر«، »نیازینین«. موسیقی بستھ لمیشدیر

بھار » «ول ماھنیسیمحص«، »بھار اولسون«، »قیزالری

و باشقا ملودیک ماھنی الری صحنھ یھ » ماھنیسی

نجی ایلده جھانگیراوف – ١٩٥١. قویموشدور

کنسرواتوریادا تحصیلینی باشا چاتدیریر و چوخلو اثرلر

او آذربایجان دولت درام تئاترینده تاماشایا قویوالجاق . یازیر

موسیقی تاماشاالری ایچون ده » اودا کچنده«و » ترکیھ ده«

. بستھ لیر

نجی ایلده ن باشالیاراق جھانگیر -١٩٥٤

جھانگیراوف اوزئیر حاجی بگلی آذربایجان دولت

. کنسرواتوریاسینین خور دیریژورلوقی کافدراسیندا چالیشیر

ھمین ایلده آذربایجان بستھ کارالرینین پلنوموندا خور،

اورکستر سلیست و بدیعی قرائت چی ایچون یازیلمیش

نجی ایلده ١٩٥٦بو اثر . ق ماھنیسی ایفا ایدیلیردوستلو

آذربایجان بستھ کارالرینین قورولماسیندا اوغورال ایفا

بیوک آذربایجان یازیچیسی میرزه جھانگیروف . ایدیلیر

آزادلیق «رومانی و » گلھ جک گون«ابراھیم اوفون

پووستینین موتیولری اساسیندا اوپرا اوزه رینده ایشلھ

نجی ایلده میرزه فتحعلی آخوندوف – 1971اوپرا . رمیشدی

آدینا آذربایجان دولت آکادمیک اوپرا و بالت تئاترینده

بو ایللرده بستھ کار اوشاقالر . صحنھ یھ چیخاریلمیشدیر

.ایچون ده ماراقلی موسیقی بستھ لمیشدیر

نجی ایلده رسپوبلیکادا بیوک آذربایجان شاعری و – ١٩٥٩

ایللیگی طنطنھ لی 400ولی نین آنادان اولماسینین محمد فض

او فضولی نین جھانگیراوف دا. شدیصورتده قید ایدیلمی

کانتاتاسینین » فضولی«غزه ل لری اساسیندا

١٨بقیھ ص

١٧ ١٣٨٩ فروردین

٦٧شماره

آذربایجانین سویملی و گورکملی بستھ کاری

جھانگیر جھانگیراوف .یاراتمیشدیر کی ائلھ بو گون ده رغبتلھ ایفا ایدیلیر

نجی ایللر بستھ کار ایچون چوخ محصولدار و ثمره لی –١٩٦٠

سوئیتاالرینین » بھار گلیر«، »محصول«بو ایللرده . اولموشدور

کینو فیلمینھ » کور اوغلی«تاماشاسینا، » ھند گوزه لی«او . یازیر

او ھم ده خلق چالغی آلتلری ایچون . ده موسیقی بستھ لمیشدیر

و سیمفونیک رینھ عره سی سیمینین سوزلایران شا

جھانگیر جھانگیراوف بو . اورکستر ایچون بالالدانی یارادیر

ایللرده بیوک آذربایجان شاعری صابره حصر ایدیلمیش

آراتوریانی یازیر و صحنھ یھ چیخاریر کی چوخ بیوک ماراقا

عمرونون صونوندا کی اون ایللیگینده جھانگیراوف . سبب اولور

اونالردان . ماراقلی اثرلر یارادیربیر سیرا ینی و چوخ

آذربایجانین دیرلی شاعری نبی خزری، اسالم صفرلی و

باشقاالرینین سوزلرینھ مختلف ژانرالردا موسیقی بستھ لمیشدیر

نجی –١٩٧٩ . شدیرکی رسپوبلیکادا بیوک ماراقال قارشیالنمی

آدلی اوپرا » خواننده نین طالعی«ایلده جھانگیر جھانگیراوف

اوپرا –ن یاراتمیشدیر کی، میرزه فتحعلی آخوندوف آدینا اثرینی

بالت تئاترینده صحنھ یھ گتیریلمیشدیر و بیوک موفقیت کسب

بو دورده ن صونراکی ایللرده عمرونون آخرینا قدر . اتمیشدیر

کینوفیلم لره، تاماشاالرا موسیقی یازیر و مختلف ژانرالرا

. موسیقی بستھ لیردی

ون ایللرینده ایرانین گورکملی جھانگیر جھانگیراوف عمرونون س

ینمیش و سویلمیش حکیم عمر شاعر و فیلسوفی، بوتون دنیادا تان

اثر آذربایجان دولت . خیام حقده بیر تاماشا موشیقی بستھ لمیشدیر

درام تئاترینده صحنھ یھ چیخاریلمیش و اوزون مدت تاماشایا

. تاماشاچی الرین درین رغبتی نی قازانمیشدیر. قویولموشدور

جھانگیر جھانگیراوف ایران خلقلرینین ادبیاتینا، شاعرلری نین

نجی ایللرده آلماسینا – ١٩٨٠. رلرینھ درین محبتلھ یاناشیردیاث

دموکراتیک رسپوبلیکاسیندا فارس دیلینده چاپدان چیخمیش فلسفی

او احسان طبری نین فلسفی و قدیم . اثرلری پالیشیریدی اوخوسون

حصر اولونموش دیامات و بیر سیرا باشقا اثرلره موسیقی مدنیتھ

استاد . جھ ده تاماشا یاراتماق ایستیردی یازماقا چالیشیردی و ائلھ

جھانگیر جھانگیراوف ئولوموده ن بیر مدت اول بیزیم ائوده شام

بیر نچھ نفر جنوبلی عالم یولداش و . مراسیمینده اشتراک ایدیردی

استاد جھانگیر جھانگیراوف . دوستالر دا بورادا بیزیم لھ ایدیلر

بستھ لدیگی موسیقی نی پیانو آرخاسینا کئچره ک خیام تاماشاسینا

بیر آز . چاالراق ھم ده اوخودو بو اونودولماز بیر اثر ایدی

او . صونرا او دوتالری داھا بیر یازدیقیموسیقی ایلھ ده سوندیردی

دیامات فلسفی اثرینھ اوورتورا یازمیشدی کھ حدسیز درجھ ده

خلقیلیک، قدیم . بو اثرین ایلک چالینماسی ایدی. ماراقلی ایدی

ی عنھنھ سینھ حرمت، سنتی موسیقی اثرلرینین موسیق

معاصرلشدیرمک، خور سیمفونیانی شرقی لشدیرمک، قدیم و

بیوک استادین دیرلی خدمتی معاصر موسیقی نی سینتز اتمک

استاد جھانگیر جھانگیراوف عمرونون آخیرینا قدر باکی . ایدی

تدریسھ ) حاضرکی موسیقی آکادمیاسی(دولت کنسرواتوریاسیندا

ول ایدی او ئوز طلبھ لرینی وطنھ، خلقھ، اونون مدنیتینھ مشغ

بو گون اونون طلبھ لری خلقین . حرمت بسلمگھ چاغیریردی

بو محتشن بستھ کارین وقتسیز . موسیقی سینھ خدمت ایدیر

ئولومی خلقی، اونو سیونلری سارسیتدی و خلق اونو چینینده

یقی سینین استادین اثرلری رسپوبلیکا موس. قبرستانا چاتدیردی

ملودیک، –اونون اورژینال . قیزیل فوندونا داخل اولموشدیر

ماھنی سی ھلھ ده چالیناندا » آنا«مھربان و صمیمی اثری اوالن

جھانگیر جھانگیراوفون خاطره سی . انسانالرین گوزونھ یاشاریر

وطنیمیزده ده عزیزلنیر بو ھم ده اونونال ایضاح ایدیلیر کی

ین سمبولی اوالن ھیمنیمیزی جھانگیراوف ملی حکومت

وطنیم آذربایجان سسلننده اونون ملودیک » ای«. یاراتمیشدیر

ئونوموزه گلیر و ائلھ بونا گوره ده نھصتین سی موسیقی

. تاریخینده اونون آدی یاشایاجاق

الکن ئوامیوب . جھانگیر جھامگیراوف دنیاسین دگیشدی

ایلھ برابر و ئولمز اوالراق ئوز یاراتدیقی موسیقی اثرلری

یاشاییر

پروفسور دکتر بھروز شکوری

نیویورک علملری آکادمیاسینین عضوی

١٨ ١٣٨٩ فروردین

٦٧شماره

١٩ ١٣٨٩فروردین

٦٧ماره ش

جنوب شعرلریندن منیم آزادلیغیم

عمروم پارچا پارچا داغیلدی، گتدی،

.سانکی بیر گجھ لیک ناغیلدی گتدی

عمروم قیش گجھ لی بیر یوخو اولدو،

. دھشتلی، عذابلی، قورخولو اولدو

ج لیین دادین،دادمادیم دویونجا گن

.اشیتدیم چوخ زامان انسان فریادین

بو انسان عذابینا دوزه بیلمھ دیم،

.ددیم -بو انسان آدینا یاراشمیر

ندو، منیم ھر بیر سوزوم بیر داشا د

. یانار اوجاق کیمی آلیشدی، سوندو

ندو، منیم آرزوالریم دومانا د

.نیسگیلھ، کده ره گومانا دؤندو

یم عمروم بویونجا،آزادلیق ایستھ د

بیر اونو گورمھ دیم عمروم بویونجا،

. بیر اونون گورکھ دیم گوزوم دویونجا

قالدیم یتیم کیمی بوینو کولو،

.توکولدو باشیما حسریتین کولو

منیم آزادلیغیم سوردوم حاردادیر؟

.ددیلر سورگونده، زیندانالردادیر

٢٠١٠عارف صفا

داغ اوینادان قیرت اوال ) آمان آیریلیق کتابینا «یارین شھر(

داغیالیدی بو حسرتین یوواسی .آراز سویو شربت اوال، من اوالم

آچیالیدی آیریلیغین ھواسی، .بیر گورولوک قسمت اوال، من اوالم

*** گوروشورم ئوز اوبام ایلھ، ائل ایلھ، !آنا یوردوم، نھ دورموسان، ال ائلھپ

نا دیلییلھ شھریارین دوغما آ .مجلس اوال، صحبت اوال، من اوالم

*** ساواالندان، قاراداغا آسام بیر،

داشام بیر، -شاعر کیمی ینھ آشیب گوی یوردومدا کورپھ اوالم، یاشیم بیر،

.قییماسینالر قربت اوال، من اوالم ***

ایتیردییم نچھ عمیم، داییم وار، اییم وار،محنت دولو عمروموزده پ

زمانھ نی دییشدیریب آدامالر، .بیرینھ حرمت اوال، من اوالم –بیر

*** آشیق کیمی مجلس قورام، دانیشام،

.آخیب گئدن چایالرینا قاریشام اگیدلرین گوزلرینده سایریشان،

.داغ اوینادان قیرت اوال، من اوالم ***

م؟گونھ یاد اولدو –یوخسا ائلھ گوندن .نھ اولسون کھ، شاعر اولدوم، آد آلدیم

آراز بویو کندیمیزه بویالندیم، ...کشیکچیسیز سرحد اوال، من اوالم

ل امید تاری

٢٠ ١٣٨٩ فروردین

٦٧شماره

یاشانان عمر بو دنیانین سئوینجی آز، غمی چوخ،

.آتشی چوخ، آلوو چوخ، کوزو چوخ

عمر گئدن بیر کاروانا بنزییر،

.آغیرلیقدان داشینمایان کوچو چوخ

***

عمر میسال، اقبال اونون حللیدیر،

عمرون سونو دئیین کیمھ بللیدیر؟

چتین گونده دوست قاپیسین دوست دویر،

.یردرد گونده دوست سوزو تسللید

***

اھلیندن دردینی سوروشاسان، درد

بیر یازاسان، -قوی دئسینلر سن ده بیر

وب چاالسان،رسن کی، ساز گوتوراست

.قلبینده کی غصھ نی داغیداسان

***

درد چکدیکجھ قلب تئل اولوب اوزولر،

.گوزوندن یاش لیسان اولوب سوزولر

درد الیندن باش گوتوروب قاچسان دا،

.تاپار سنی قوش تک گویھ اوچساندا

***

درد اوستونھ درد گلھ ره ک قاالندی،

ریمچیق قاالندی عمر بیتسھ سوز یا

قوجا دنیا بیر کلکدی، یاالندی،

.نھ کاسیبا، نھ وارلییا قاالندی

فرحناز شیبانی

قادین اوره گی مین دنیا یرلشیر اوره کلرینده

.آرزوسو، عملی خوش نیتدیر

بیر گوزل گولوشو، قیز تبسومو،

.گونش شعاسیندان حرارتلیدیر

***

یارپاق توکومو،قاباغی –اونون قاش

. عشقی،محبتی نوروز گولودور

بویالنیر بنوشھ آیاق ایزیندن،

.آیاغی دیمھ ین تورپاق اولودور

***

نھ قدر گوزللیک وارسا دنیادا،

.قیدین عملی دیر، قادین ایشیدیر

قادینالر حیاتین دایاق نقطھ سی،

..قادینالر دنیانین جفاکشیدیر

***

ک اینجھ، باتاجاق یاسا،بیر اوره

.مین اوجاق قاالنیر قلبینده اونون

بیر نفرین ائوده باشی آغریسا،

.نچھ یول باشینا دوالنیر اونون

***

یاتیریق، دوروروق قادین سسیلھ،

.قادینسیز ائولرده گوزه چن گلر

دنیایا گوز آچمیش ھر کورپھ سیلھ،

. قادینالر حیاتا تزه دن گلر

***

بوللوق اللرینین برکتیدیر،

.شیریندیر الینین دوزو، چوره یی

سئوگی سی بیر ائلین سعادتیدیر،

قادین اوره گی –آنا اره گیدیر

علی دستی

)خوشگنابی(محسون قارداش

تاریخ تکرار اولور و یاخود

سی،)تایسا(ایسکندرین

سی)رایسا(گورباچوون

سیخیلدی اوره ییم ینھ بو آخشام

شام کیمی ارییب، سندوکجھ ایلھام

سوستالدی قولالریم، سویودو الیم

.یوانا چیخدیم کھ، بیر آز دینجھ لیمع

***

آدی گورونمھ دی شھر گوزومھ

بو شھر کیم چیخیب منیم اوزومھ؟

:ئوزومھ –آحیستھ سویلھ دیم ئوزوم

!اولمایا خستھ یم -

یوخ من ساغالمام دوننکی قبیل –یوخ

.قسدیم بیر آغریدان شیکایت دئیل

دلیل؟حانی بو باره ده ائلھ بیر

بس حانی گونده کی شیرین دویغوالر؟

نھ ایچون دویولمور بو آخشام اونالر؟

***

ھیچ بیر شئی گوزومھ آدی گورونمور

بلکھ ویداالشیر حیاتال عمر؟

روحومدو وورنوخان، ئولوم قاباغی

تاباغی –تلھ سیر باغالسین تاختا

ازردیل حکمونو اوخوسون منھ

.وئرسین وطنھ ئولوم خبرینی

***

نیھ چین اولمادی دوشونجھ لریم

گئجھ سینی گوردو گوزلریم) یانوار(

سن دئمھ آلینیب حساس اوره یم

اوندا کھ، بویاندی قانا کوینیم

بیلدیم نھ یرده دی ملتین ایشی

.آرتیق باتیب قانا یازوفون دیشی

***

و وازگنین جیزدیغی نقشھ نھ ایمیش

.علون کشیشدقیق ایشلھ یرمیش او، م

بیر نئچھ موزدورو آلیبدیر الھ

اونالر دیوان توتور گناه سیز ائلھ

***

حوشوم ئوزومدیدی قان آپارسادا

یردیم یاداشرقین دوشمن لرین سال

چکدی) تایسا(ئونجھ دیقتیمی

.اونون خیانتی شرقھ ئورنکدی

***

ایلک دفھ گورنده تاختی جمشیدی

:گوزومھ قیسقانیب، ایچینده دیدی

یم اولوب معماری بو آبیده نین؟ک

!نھ قدر سئویرمیش معمار وطنین

***

نھ آفینادا –لی نھ رومادا مث

کیم بیلیر بلکھ ده بوتون دنیادا

تایی گورونمییب بئلھ بینانین

!ذوقونھ بیر باخین زالیم بننانین

***

یوخ، بونو یاندیریب محو ائتمھ یم

ائتمھ لییم؟ آرزوما یتمھ سم نھ

بیر زمان داغ چکیب یونانا بونالر

حشھ (دورسون جواب وئرسین ایندی

).یار

آزمی غارت ائدیب وحشیلر بیزی؟

حانی آفینانینن حیالل بنیزی؟

***

دان)شیطان آتین(دوشمھ دی ) تایسا(

بیر آغری کچیردی یئددی قاتیمدان

قیسقاجلیق الیندن چکیردی ازاب

.ئتدی کنیزه گتیرسین شرابامر ا

مین حیلھ گوستردی فاتح ارینھ

دوداق تقدیم ائتدی قدح یرینھ

***

آخیر کھ، ارینی گتیردی یوال

.دنیانین فاتحین چویردی قوال

قولون وزیفھ سی ایتاعت ایدی

.مست اولوب یاندیردی تاختی جمشیدی

***

نھ ایچون بو روال گیردی؟) رایسا(

وئردی ارمنی کونیاکین ارینھ

یازدیردی یوردوما حجوم فرمانین

قاشا آنا وجدانین –دییشدی داش

***

اوغورسوز آخشامین قانلی گئجھ سی

سوسمادی تانکالرین بیرجھ آن سسی

باشینین اوستوندن یاغان گولھ لر

.اولدو شفقت باجیم سحره قدر

٢١ ١٣٨٩ فروردین

٦٧شماره

شاعر قلمیبیر چوخ مقامالردا طبعیت، جمعیت و تفکرون مختلف ساحھ لریندن آلینان تاثراتی سوزلرلھ ایفاده اتمک

ی احاطھ اولدوغون حیات و محیطلھ باغلی دویوالن سوینج و اضطراب، ئلھ ئلھ وقت اولور ک. ممکن اولمور

جھ ده دویوالن دوشونجھ و عقیده نین شرحی نی ورمک چتینلھ شیر، ادراک شفاھی و یا یازیلی نیطقھ

. چوریلمیر

ال بیلھ ح. بو، شعور داخلی قاپالی لیق طلسمینی نی سیندیرماق عاجز لیگی دوشونن بینین عمده بالسیدیر

معنوی تأثرات و دویغوالرین، . تفکر تمرینی نی کفایت قدر تجربھ اتمھ میش انسانالردا داھا چوخ باش وریر

قارشیالنان بو . الھ جھ ده اونالرا مناسبتین کنکرت اوالراق، شفاھی و یا یازیلی ایفاده سیندن صحبت گدیر

. ذھنی عاجزلیک ایسھ بوتون انسانالرا شامل اولمور

اده ایده بیلمھ دیگی وارلیق حقینده ئوز داخیلینده دویوالن فکر و دوشونجھ لری، جمعیت لھ شرحینی ایف

باغلی سوینج و غم لی آنالری، ھیجان و اضطرابالری، میسکین لی یین ایفشا سینی، بشری دیرلر و اخالقی

انسان تسکین لیک بو کیمی کیفیت لره ئوز مناسبتینی شاعرلرین شعرلرینده گوره ن نیسگیل لی –صفت لری

. تاپیر

شاعرلر اوره کلرده دویوالنالری چتینلیک چکمھ دن جسارت لھ و بدیعی بیر گوزل لیکلھ بیان ایده

شاعرلرین دھاسی و سئویلمھ سی صاحب اولدوقالری بو بیان مھارتی و کالم اقتداری ایلھ ده چوخ . بیلیرلر

.باغلیدیر

رگین لی یی، بعضی حال الردا، شاعر طبعی نی و بودا دوغرودور کی اجتماعی و دینی محیط گ

موالنا خواجھ شمس الدین . آنجاق بو خستھ لی یین عالجی نی بیلن شاعرلر آز اولمور. جسارتینی کوتلشدیریر

محمد حافظ شیرازینی دینلھ یک؛

شرابم ده و روی دولت بھ بین،

.خرابم کن و گنج حکمت بھ بین

من آنم کھ چون جام گیرم بدست،

.ھ بینم در آن آنکھ ھر چھ ھستب

بمستی توان در اسرار سفت،

.کھ در بیخودی راز نتوان نھفت

٢٢ ١٣٨٩ فروردینا

٦٧شماره

موالنا شمسی الدین محمد حافظ شیرازی وارلیق حقینده موجود دینی عقیده لرین منطق و حکمت

بو سوزلر ابیکتیو وارلیق حقینده اونون و بیر چوخ انسانالرین . چرچوسینھ سیغماز اولدوقونا ایھام وورور

. اوره یینده کی گیزلی دویغو و تخیلین بیر نوع آچیقالنماسی دیر

ایستھ دیینی در حال دویوب اونا قایغی گوستردیگی کیمی، شاعر ده نا اوره یی کورپھ نین سسی وآ

اجتماعی پوزونتوالر و عدالت سیز لیگھ قارشی جمعیت ده گرگین احوالی دویور و بو، انون حساس قلبینده

. فریاد سس لرینھ چوریلھ رک شعرلرینده عکس صداسینی تاپیر

ل آتش سوزانھ نھ حاصل یاووق اولماق،او

تا یانمایا مقصود و ونا پروانھ یتیش مز، ده مھ شاعر بو کیمی تأثیرلی بدیعی دیل ده بیان

شاعر قلمی . ادیلمیش شعرلر واسطھ سی ایلھ، چیخیش یولو کیمی، آمال اوغروندا انسانالری فداکارلیقا چاغریر

نالرین بذیعی دیلده اوره کلره یاتان ایفاده سی و آچیقالنماسی ایچون ھامی یا میسر دویغوالرین تظاھری، او

. اولمایان الوریشلی واسطھ دیر

بلینده قمھ . تاریخ بویو اجتماعی حیاتیندا عدالتین حکم سوردویو بیر جمعیت دن سراغ وره ن یوخدور

یت لرذه اھالی انسان حاق الری آنالییشی گزدیرن خونخوار شاھالر و فئودالالرین حکمران اولدوقالری جمع

» درد و حسرت«بو قارا بخت انسانالرا دنیا نعمت لریندن نصیب اولموش . اولمایان بیر شرایطده یاشامیشالر

. یالنیز شاعرلرین قلبینده دویولموش، اونالرین قلمیندن سیزان سوزلرده آچیقالنمیشذیر

وللوق و آغیر اجتماعی حیات شرایطیندن آلدیقی تأثراتی، عصر ایران آذربایجانیندا فغان ایدن یوخس١٩

: نمونھ اوالراق، بیر تولکی عائلھ سی تیمثالیندا نقل ایدن محمد باغیر خلخالی نی دینلھ یک

قالیب ائوده ئوزو آج کلفتی آج،

.خدنگ ابتالیھ اولدو آماج

گونو قاره اوزو لموش چاره دن ال،

.الی قوینوندا قالمیشدی معطل

ایھ دونوب چشم زاری،مقو

.گجھ گوندوز ایدیردی آه و زاری

اوشاقالردان بیری آجام ده ییردی،

٢٣ ١٣٨٩ فروردین

٦٧شماره

.بو یوز باتمان غم و غصھ یھ ییردی

بلی حیرتدی بو چرخین قراری،

.بولونمز ایشدی عالم و کاری

بیریسینھ میسر تاز و نعمت،

.بیریسی آج چکر یوز مین مذلت

بیریسی چیره ییب یاغلی پیلودان

بیریسی دویمایوبدور نان جودان،

بیریسی گورمھ ییب بیر پول یاشیندان،

اغار دولت باشیندانبیریسی نین ی

بیریسی با شھ قویموش تاج شاھی،

.بیریسی باش آچیق یوخدور کالھی

بیری نوکر بیری ده خان اولوبدور،

.بیری تابین بیری سلطان اولوبدور

بیری دائم چاالر چنگ و چغانھ،

.بیریسی نی کیمی گلمیش فغانھ

بیری نین آغزی گولمک دن ییغیشماز

.ز آچمازبیریسی درد و محنت دن گو

بیری اطلس تومان گیمیش داماخلی،

.بیرینین بیر تومانی وار یاماخلی

بیری نین منزلی قصر الکرامھ،

.بیری حسرت قالیب بیر میسلی دامھ

میلیونچو دین خادمی نین قونشولوغوندا آیاق یولونو منزل ادیب . ایندینین ئوزونده بیلھ حالالر آز دییل دیر

. یاشلی قادیندان سراغ ورمک اوالر -کونجونھ سیغینان انساندان

طبیعی فالکتلردن . گوزللیکلری ایلھ انسانالری حیران ایدن بو دنیانین قباحتلری و فاجعھ لری چوخدور

اهللا ین قرآن دا . دییل، نانکور آدامالر طرفیندن توره دیلن قباحتلردن و فالکتلردن صحبت گئذیر

٢٤ ١٣٨٩ فروردین

٦٧ره شما

بویوردوقالری، اهللا ین ائلچیلرینین دوغرو یوال چاغریشالری، اجتماعی خادملرین سعی لری، ان آغیر

عصرلردن بری، عاملی انسان اوالن عینی قباحتلر، . بیری بیلھ نتیجھ سیز قالمیشدیرمعنوی جزا تد –فیزیکی

موالنا جالل الدین مولوی انسانین سیماسیزالشماسیندان آلدیقی اوره . عینی فاجعھ لر ھلھ ده داوام اتمک ده دیر

لسوفون دیلی ایلھ بیلھ قلمھ آدلی فی» دی یوژن«یینده کی کدرلی تأثراتی ماکھ دنیالی اسکندرین دورونده یاشایان

: آلمیشدیر

دی شیخ با چراغ ھمی گشت گرد شھر،

.کز دیو و دد ملولم و انسانم آرزوست

گفتند یافت می نشود، گشتھ ایم ما،

.گفت آنکھ یافت نمی شود آنم آرزوست

کدرلی یم دیو و ابلیس دن، انسان : الینده چراغ، دونن شیخ مدام دوالنیردی شھری، دییردی

. محض، من او تاپیلمایانی آرزوالرییرام: او تاپیلمیر، آختارمیشیق بیز، اونا ده دیلر، ده دی. آرزوالییرام

انسانلیق صفتی نی ایتیرمیش آدامالرین داخال دییشمھ سی خواجھ شمس الدین محمد حافظ شیرازی یھ

اوغراماسیندان انسانالرین آلدیقی نین معنویاتجا بو قدر تنرلھ» وارلیق دردانھ سی«. درین تأثیر ایتمیشدیر

حیات و حقیقت حقینده نیکبین لی بین امیدسیزلی یھ چئوریلمھ سی و دیلھ گتبریلھ بیلمھ ین اوره کلرده –تأثرات

: کی اوتوپیک ایده یاالر شاعرین قلمی ایلھ بیلھ ایفاده ادیلمیشدیر

آدمی در عالم خاکی نمی آید،

.دمیعالمی دیگر بیاید ساخت وزنو آ

الھ دوشمور حقیقی انسان بو تورپاق عالمینده،

.باشقا بیر عالم، تزه ده ن انسان یاراتماق گرک

بشر طالع و حیاتیندا حاکم مطلق اوالن اهللا ین مصیبتلره سبب اولموش یاراتدیقی انسان، داھا دوغروسو،

تفکر و دوشونجھ صاحبلری نعو ذباهللا، اهللا ین بو قصورلو ایشی مظلوم سیراوی انسانالر و بیر چوخ م

آغیر معنوی یوکھ چئوریلمیش اوره کلرده کی بو دردلی مقام عمر خیامین قلمی . طرفیندن ھمیشھ لعنتلنمیشدیر

.: ایلھ بئلھ آچیقالنمیشدیر

.اگر دستم رسد بر چرخ گردون

.ازاو پرسم کھ این چون است آن چون

٢۵ ١٣٨٩ فروردین

٦٧شماره

،و ناز یکی را داده ای صد نعمت

.یکی را قرص جو آلوده باخون

چرخ فلکھ الیم چاتسا اگر،

.سوروشاردیم بو نھ دیر، نھ سببدن دیر

ب اولموش برینھ یوز نعمت و ناز،نصی

.بیرینھ قانھ بوالنمیش آرپا چوره ک اولوب فسھت

خلفت ده کی ظلم و عدالت سیزلیکھ قارشی انسان الرین قلبینده جوشان اوتوپیک عصیان

:ھارای الری شاعر ین قلمینده بیلھ سس لن میش دیر

گر بر فلکم دست بدی چون یزدان،

.ن این فلک را زمیانبر داشتمی م

وزنو فلکی دگر چنان ساختمی،

.کازاده بکام دل رسیدی آسان

ینی . اهللا کیمی الیم ده اولسایدی اختیاری دنیانین، من گوتوره ردیم بو دنیانی بو سبوتون آرادان

. ده ن یاراداردیم باشقا، الھ بیر دنیا، آزاد انسان چاتاردی ئوز ایستھ بینھ آسان

اجتماعی محیط ده عیان ادیلمھ سی –شاعرلری پرستشکارالرینین قبلھ گاھینا چئویره ن محض سیاسی

کئچن عصرین اوللرینده، . یاساق ائدیلمیش حقیقت و تخیلون بالواسطھ و یا دوالیسی ایلھ بیان اتمھ لریدیر

زا علی اکبر صابر کیمی آذربایجاندا، جھالت ظلمتی و مسکین حیات شرایطینھ قارشی اعتراض سسلرینی میر

: یاریشماز و فداکار شاعرلرین شعرلرینده دینلھ مک اولوردو

مادام کی حامیان ظلمت،

.خوشالرکی، داوام ایده جھالت

بیلورمی اوندا ملت،! ھیھات

توحید نھ دیرویا نبوت؟

دینی عداوتی، میللت چیلیی،

لی یی دامغاالیان آذربایجانین قاباقجیل وارلیق حقینده غیر ابیکتیو بیلیکلری، خرافات و کھنھ

: اجتماعیتی نین حسرت و استھ یی نی صابرین قلمیندن اوره ک یانقی سی ایلھ سیزان سوزلرده دینلھ یک

٢۶ ١٣٨٩ فروردین

٦٧شماره

وقتا کھ جھانده لفظ کافر

بیر بیر پوزوالر ھامو لغتدن

)میرزا قنبر(نھ مال نما، نھ

یوخ رنج و مالل بیر جھتدن

انسانالر اولور چو جسم واحد

عالم دخی بیر وطن کھ، جنت

نھ شرک، نھ مؤمن و نھ ملحد

ر طبعیتاسرارینی بیلدیره

!یانھ یاد ایت –اوندا بنی یانھ

عصرین اوللریندن اعتبارا آذربایجاندا اشتیاه دورو باشالنمیش عصرین آخرالرینا دوغرو نھنگ ١٩

بو زامانالر نکبت لی و پریشان محیط لھ ال بھ یاخا اوالن گنجلیک . متفکر شخصیت لر عرصھ یھ گلمیشدیر

کلرینده ن ذوق آلیر، حیاتین ئوزو حقینده دوشونور، اوره ییندن کئچدی یی خیال عالمینده اولسادا، حیاتین گوزللی

حسرتلی حیات سئوگی سی ایسھ فاضل خان شیدا و میرزه شفیع واضح کیمی شاعرلرین قلمیندن آشاغبداکی

. نمونھ لرده وصف اولونوردو

مایی ورق زھدبشوی، ۀای کھ ھم حجر

.وی کھ ثابت قدمی غیرره عشق مپوی

مزده جز عشق رخ یارمپرس،از من غ

.با من دل شده جز صحبت دلدار مگوی

تا ازان دم کھ حریم دل من خلوت اوست،

.فاش بینم رخ او گرنگرم بر ھمھ سوی

روز گل گشت و بھار است و تماشای طرب،

:خیز تاخیمھ بزن با می ونی برلب جوی

واضح از خاک سر آرد بھ نسیم در دوست،

گشت ببوی، کشتھ عشق بلی زنده توان

٢٧ ١٣٨٩ فروردین

٦٧شماره

آنجاق بونالرین ھیچ . معنی الر علمی، فلسفی و دینی. حیاتا مختلف معنی الر وریلیر! غریبھ دیر حیات

بس، ندیر حیات؟ اونون معنی سی ندیر؟ اونسوزدا، انسانالرا دینج حیات قورماغا . بیری سنی قناعتلندیرمیر

! ینھ ده سکوت -بس یوخلوق؟ یوخلوق ندیر؟ .... آمان ورمھ ین بو کشمکشلی حیاتین مقصدیندن صحبت کئدیر

فاجعھ سی دییل می؟ بونا دوزمک اوالرمی؟ . آخی، مجھوللوق تفکر! ینھ ده مجھوللوق

. کاش شاعر قلمی اوره کلری آچدیقی کیمی وارلیقین دا اسرارینی، معنی سینی آچماق اقتداریندا اوالیدی

! عبث بیر آرزو! ھیھات

: دنیا شھرتلی تدقیقاتچی عالم و متفکر شاعر، عمر خیام گوره ک نھ ده ییر

ھر گز دل من زعلم محروم نشد،

.ماند زاسرار کھ معلوم نشد کم

ھفتادو دو سال فکر کردم شب و روز،

. معلوم شد کھ ھیچ معلوم نشد

اوره ییم ھیچ واقت علم ده ن آیریلمادی،

.سرلردن ان آزی معلوم اولمادی

گوندوز یتمیش ایکی ایل فکرلشدیم، -گجھ

.معلوم اولدی کی ھیچ نھ معلوم اولمادی

ه ک آچمایان بو کدرلی سوزلرینی یازارکن، سئودییم ناکام جنوب شاعری، استاد عمر خیامین ھیچ ده اور

:ابوالفضل حسینی نین غملی اوره ییندن گلن نیکبین بیر شعری یادیما دوشدو

غم الینده کیم اسیردیر یا دسیز، دیلدارسیز،

.سویلھ کی، غمخوار اوالر آخر بیر انسان، غم یمھ

ییرم، بو خستھ دنیانین اضطرابالریندان سارسیالن انسانالرا، نھ یاخشی کی، تسکینلیک وره ن حساس ده

. و غمخوار شاعر قلمی یوخ دییلدیر

) خزر(پروفسور یعقوبی اسد

٢٨ ١٣٨٩ فروردین

٦٧شماره

امیرعلی الھرودی: باش رداکتور

قزئت تحریریھ ھئیتی طرفیندن نشر اولونور قزئتین آرتیریب، یاییمی آزاددیر

k Orgm –mail info @ adf -E

Azərbaycan qəzeti 5- ci dövr 67 - ci nömrə.Aprel 2010 Baş redaktor. Əmirəli Lahrudi www adf – mk. Org