Difputatio Juridica»D o

P A C T I S .Quae

Deo Duco,Cum confenfu celeberrimae facultatis Juridicae Id Rejgia Ubfalienfi Academia, exercitij caufa habebitur.*.

p R æ s i D e ;

A N D R E A JOH. AN-T P f E L I O I U D-

&

RefpondentoA N D R E A H E N R I C / L I S M A N N O *

À d dttM /. hiéYtij, In Andiiovio fa te r i Msjtfi*

(°) u B S A L I Æ , firpriiBfbat i i e m t iu * Murrut a

liiüftrisfîmo Domino,

D n . P E T R O ®r«Je/Comiti de ^tffTugeborgf)/ L. Baroni in SK’WxMjolm & PinO^Otmm / D om

ino in

£>imb

n ca f, fore, ut 8r ego audaci* veniam impetrem, & h o c quidquid fit exercitii 111: Ex:* T:* grat;amin- ven iac?. Etenim cum excutio partes excelfîflî- m i illius muneris, in quo Deus Sc Heroicas virtutes E x :am T ;aa1 collocarant. Primas fuofib i j>re vindicare reginam illam rerum juftitiam* fatis depreh en d o . Cujus fufceptam tutelam ica Ex:a T: ag*~ rit,utpræfidcm & patronum excellentiffim um ,tantu m Heroa agnofeat. V idet namq; inter tot curas , quarum m ole tantum non opprimitur Ex:ia T :a m inim è tamen curam fui abjici ; quin potius Ex:am T:am totis viribus in id incumbere * ut au- thoritate juris & legum , fuum quisq;tcnere, vitam tueri & famam queat, quod totum , luarum cfle partium ducit juflitia^*. A t vero cum tam praeclare agi cum Diva ipfa, cultores ejus videant, quidni & illi favorem & patro£hiiUm eminentiflîm i fui ähti- ftft is fperare audebunt ? im o experiuntlir quoti- « die Ex:* T:* gratiam adeo illuftrcm , ut nihil mi* n u s, quam Them is ipfa Ex;* T:* debeant. Q uo ipfo teflatum facit Ex: T: & ita mutuas fibi operas haec tradere,ut alrerum fine altero languere necef* fe fit pariter etiam non ita in m edio effe artem aequi & b on ip ofitam , ut cuivis è vulgo p a te a o . Res facra enim eft juris prud n tia , quae fuos amat fteerd o tes , caeteros vero a r c e u . Labore autem

m axim o ideo paranda erit, quod rerum civilium >

k g um divinarum , humanarumq; cognitione ab -

folvatur. A ccipe igitur, IJluftriflîme D om ine, pa-

gcllas has, quas ex artis hujus adytis depromptas ,

animo devotiflim o offero, & ea quidem fiducia*

ut plane confidam fore, ut Ex:a T :a eafdem b en i

gn o vultu adm ittere, iisq; pariter & mihi patroci

nari dignetur. Deum Opt. Max. veneror, ut J1-

luft: Ex:am T :am quam diutiflime bono publico fer-

/ Crt

! S U ^ « T O g < » ^ » S » » S - g Û „ __________

D I S P U T A T I O J U R I D I C AD u

P A C T I S .Thefir* I.

lUrisgcntiumconventionesjuflap^i*cet naturalem obligationem & liberationem pariant i qnoniam maximè fidei humanae congruum, ea, quas inter eos placuerunt fer vare. /. /. in.pr.ff. b. t, /. /> §. 2. l.çs. §. \ .ff . defolut. I. 84. §. /. deR. J. Juris tamen civilis conditoribus, utilitatis public* cauia, vifam fuit» non efficacem cui- llibct conuentioni obligandi vim tribuere» fed ijstantum, q u * vel in proprium nomen contra&us tranfeunt, vel momine déficiente caufam habenu. Cameras qu* fola conventione foloq; placito confiant, & pa&a, paßa con- vrenta» pa&a nuda vocantur > praetor datis exceptionibus ttuctur. /. 7. §. 4 d 7 . /. */. /. 4S* b.t. /. /3. /. 21. C, eod.

I I .Pa&um eft duorum pluriumve in idem placitum confc ûfus. I. /. §. 2,ff. h> t. jun. I. j. ff. de polit u t.

I I I .Diuifiones pa&orum varhefunt. Primo, pa&a funt ▼el legitima» vel jurisgentium l s. d h. t. Legitima

A iunt

fiint, quae vel lege aliqua confirmantur ■> vel edißo prae

toris^, vel conftitutione Principisr*. Legitimi pa&i

duo exempla in LL, XII. Tabui, inveniri cxiftimat Cujae+

àdl.é.ff.h .t. Unum eft» fi membrum rupit, ni cum eö

pacit, talioefio: cxquopa

aJi.promi/f & pa&um donationis L jj. §. f. C. dedonat. Nov. t é l . c. I. §. 2. i»ß. de domt. Atq; hare pacta legitima com- n jun ite r à DD. agnofeuntuL.V I.

Sunt tamen nonnulli interpretum qui plura addunt. K a m cum conftitutum effet, ut non*ifiex ftipulatione u- Curae ex mutuo deberentur /. j. C. deufur.l. 24-ff* de ptef. veri*. & tamen rclpondetur/. n . C. deufur. frumenti vel hordei mutuo dati acceflioncm, etiam ex pa£to nudo praedandam effe. item Nov. i^d.c. 4. argentario ex pa&o oluras dandas effo . Quemadmodum & civitatibus ex nudo pa£to creditarum ab cis pecuniarum ufuras deberi /. 30.ff. deufur. tutius videtur iu hifce aliquam legis confirmationem agnofeere, Inter padta tamen legitima nom referimus jusjurandum, ncc patium compromiflorium > Ut facit Gipha», dity. defatt. is.V II.

Jurisgcntium paßa funt cœtsra omnia qu« à jure civili ad a&ioncm non confirmantur, fed gentium jure obligationem & jure praetorio exceptionem pariunt. /, /.C«de faci. I. j. §. i.ff. de conß. pec•V I I I .

Secundô. Pacta vel in rem funt, vcl in perfonam_* In î c m , quoties generaliter pacilcor, ne petam : In per- fonam, quoties ne àperfona,ided, ne à Lucio Titio petam L. 7. §. z.ff. h. t. lltrum autem in rem, an in perfonam padtum fa&um eft, non minus ex mente contrahentium » quam verbis ardimandum : plerumq; enim perfona pafto ipferitur (ut & Pcdiusait) non ut perlonale pa&um fiat, fed utdemonftrctur, cum quo paäum faftum fit. d.l.-j. §. S. Pa£ta autem in rem omnrbus profant, quorum obligationem diffblutam cfle> cjus qui pacifcitur intcrcftA t Un,

Ta Mlf ffwiCÜ

M .• n f t i f i s 0 e & i'c i l* o V - f i t f * crß tn c

.K t / j r r r m ir f o (firffio*£aJt i £ ^tc -pt>Æ P ^ fu m h u r , quia plerumq; tarn heredi-

1 £ix-bu* ooflris, quàm nobismetipfis cayemusL y .ffl depr»fat.

l i i y r . l . n .i'cntrahM. .w j t fu t i* «J*. &X j Ç frwW-f f M '

e / ^ »

♦a3? ^ Ui,tJ,ptĉ *li* taciT Expr*çCca&JuJk» Curo-tonvenitexprcfleinter præfcntes quidem re , i d c J L i ^eït» fermooc & tradafu habito ; a

bfente* vero per ep ifto

/ :____ C r » ________ » _____________ A . -fF /. - - r

____ ____V , ___

W j g r ' op«*-* Ita fi debitori cautioner^ five chirographum reddi-

(J Ç k ^ ^ ^ U e r i t creditor, tacite eonvenifle videtur nc peteret : p ro -

/ futuramq;ci conventionis exceptionem placuit d. /.£.§./.

r — ~ J ofl in ntann» C r> anim ^Aki»no<

»ni4 .4 i«>n nnn/wil/VX * IIPl S f P * -f_ J' i å •

DM.. TV cL quod fee us eft in pignore. Eo enim debitori reddito, non

• j*JU j^^ in te ll ig i tu r remiflum debitum /. j.ff. h. /. Diverfimis ra»

t*^tjLtionem reddit g/. ind.L}. quam communiter DD. fe-

— - . . . « »•

• • • • -

^ ’̂ P ^ u u n t u r » quod alia non fit redditae cautionis utilitas,

.$*. quam remilfio debiti; redditi vero pignoris multiplex:

- " ° -*c cum pignus vendi, locari, pignori dari poflit, Alij, qui-

g/, minus placet, hanc adterunt rationem. Quia cum

Ijl pignus fit acceflio obligationis principalis, non confcnta-

t. . T 1" ' ncum videtur creditorem pignus liberantem etiam obli-

f r r ^ ^ / '■ . . . -r ..........................

U/fMUiW 1c u ra t io n e m p: incipalcm velle extingui. At chirographum,

. m X L r ~ • „ i : , a

. —continetur ipfa principalis obligatio, dum r

edditur

' g ç j f f i ' iplum quoq; debitum remitti verifimila e(t. Et hxc fuit

r« Iiratio Martini, YCUiisgloflatonsJ# .

t A f+ttsm. fu i ' , 7/**«̂

æ * r r i S 5 f c 'ï ' r h „ ^

X I.

-pYTJt Ck £

XLItem inveda & illatt in praedium urbanum tacit*Conventione obligata funt /.4. h'J.1.4. in cjutb. cauf piç. Sti- p ulatiom quoq; dotis incfi t 3ciéa ha*c padio, fi nuprije fue. t in t fieeutar, & ideo ante nuptias male petitur, quali fi hoe exprefium fuiflet. d.l, 4. §. i.h. /. Sic etiam fi convenerit, ut donec ufuræ folverentur fors non peteretur, & huic Conventioni ftipulatio pura fubdita fuerit; nihilominus tacita padio fiipulationi incfi. d. I- 4. §. 3. Similiter qui in futurum ufurasâ debitore accipit, tacite padus videtur, ne intra id tempus fortem petat. IS7. h. /. Deniq; fi acceptilatio inutilis fuit, tacita padione id adum videtur,

ne peteretur. /. 1/. §. 9. h> /.X I I .

Quarto. Pada alia per fit fiant nec contradibus adjiciuntur : alia adjiciuntur, quae adjeda vocantur, & proprio nomine leges appellantur^. Et haec iterum aut irt continenti, ideft, iningreflu, in initio contradus adjiciuntur i aut ex interycllo. De quibus plura infra, ubi de vi 6c potefiate padorum. Nunc videamus de perfonis quaef pacilci pofiuno.x n r .

- Pacifci pofiunt omnes, qui a jure nonreperiuntut fpeciaiker prohibiti. Ita enim in jure comparatum cft* ut quoties quaeritur, quid alicui liceat in jure privato, ita definiendum fit, omnia cuivis licere fi leges non prohibeant. I 4i- § l.ff. de procurat» t, t8. §•2. ex tjnib.catif. major 1.12' de judic. /. / .§ ./. de tefttb. Idq; vel maxime pofeit uniuscu- julq, libertas,quse eft naturalis facultas ejus, quod cujq;facere libet,nifi fi quid vi.aut jure prohibetur §././«/?. de jur% perfi Prohibentur ver# quidam natura; quidarulego.

A 3 X IV .

XIV.Natura ptcifci prohibentur,qui confentîre neque.-

•unt, cumconfcnfupa&a fiant, l.i, /. Confentîre vero nequeunt quidam obdcfeftum ætatis, quidam ob de- fettum animi. Ob defe

xvn.Et licet ut jam di£himcft » quisq; qui non' prohibetur* pacifici poflit, regulariter tamen nemo nili libi fuisqp Iheredibus» non alteri. J.i7 .§4 'h.t.§.i9. J . de inutil.ßipml.1.7̂ fi*> de R. J. Verum cum regula hæc haud difficultate 4careat> fuasq; habeat exceptiones,paucis agendüm de per- ifonis, quarum pa&um aliis ad exceptionem prodeft. et-

iiam, 11 quando alterius paftum alteri noécat, indicabimus»X V I I I .

Eiliusfamilias fervusve li pacifeantur, ne àputre demi- move petatur (Hvc dé eo pacifeantur quod cum ipfis : livre dc e o quod cum patre dominove contra&uni edj patri do- iminovc adquirunt exceptionem padi /. /7. §. 7. ÿ Si vero filiusfamiliaspadus fuerit nedfe petatur: non tantu m ei, fed patri quoq; & iiæredi patris, vivo filio prodegit ad exceptionem paCii. Fodmortem vero filii, nccpa- t:ri nec Haeredi ejus, quia pcrfonale padum eft. /. /9. § /. /t Jto.z/. m. pr. h.t. Qpod fi fervus ve à fepeteretur paedus fuer i t , domino dabitur exceptio doli ; Si vero in rem padlunv Cionceptum fuerit, dabitur pedi d. i. 21. /.

xrx.At vero fi filiusfamilias pa&us fit ne ipfepeteret : Inui fflle efi paâum l.iS § 2. h.t. Quia filiusfamilias regulariter luo nomine adionem non habet, fed eam patri fuo adqui- rÜt- Aliquando ramen in perfona filijfamilias etfi paftus fut ne peteret vel ageret, valet paäio. Ut fi filiusfamiliaa pacificatur in idtcmpusquofiui juris erit. V. Cj. ne lega

tum conditional« petat, fi conditionis exiftcntis tempore fui juris fuerit I.21, §.4. h. f. Filiafarailias quoqi pacifici poterit ne de dote agat, cum fui juris elle coeperit d. /. 21. §./.

XX.Ita û filiusfamilias injuriam pafluj,pa&iis fit ne age

ret

t t t f valebit padio. Scd cum propter injuriam filio fadatra habeat & pater adionem i quin padio filij nocitura noni fit patri agtre volenti, dubitari non oportet /. 30 .in .pr.h J , Sic etiam fi filiusfamilias legationi* vel ftudiorum gratia abfit, & vel furtum vel damnunrwnjuria pafiusfit, potefl utili judicio agere, ne dum expedatur pater,impunita fin t maleficia, quia p^ter venturus non eft, vel dum venit, Cc fubtrahit is qui noxam commifit. Scd etfi res non cx mai- Jeficio veniat, fed ex contradu, poteft filius agere utili jui- dicio : forte depolitum repetens, vel mandati agens, vel pecuniam quam credidit, petens, fi pater in provincia fic, ipfe autem Romæ vel ftudiorum caufa , vel alia jufta ex caufa agat : ne fi ei non data fuerit a d io , futurum f i t , u t impune fraudem patiatur /. 1

tile erat, ex poftfado confirmari non poteft. I 17. jf.4 h.à Hoc tamen ita procedit, fi pater pacifcatur filio tanquam filio,fi filio tanquam hærediutilisent padio, quippe hat- jredi con fuli concefi'um eft. /. *o. §. s. h. t. ncc pater folum, tfed quilibet alius id facerc poteft. Soli autem filio, cui p a te r ca vit & conl’uluit,padio prodeft,non verô reliquis fi* iii cohærcdibuï. Uni enim ex haeredibus providere polb fumus, ita ut cœtcris non coniulatur. h n .f f .h .t .X X I I I .

Debitoris etiam conventio fidejufibri proficit : tum p rop ter vicinitatem obligationis, tum praecipue ob regulam /. ii. § ult. b. /. quoniam maxime intereft re i> fidejuf- forem qUoq, liberari, ne mandati judicio vel negotiorum gcilorum adione ab eo conveniatur. In quibus vero ca- fi bus rcgrçfium non habet fidejufTor adverfus debitorem » padum rei fidejufibri non prodeft. Ut fi donandi animo intercedit /. 32 h t. vel invito & vetante reo fidejufiit I.40. f f ' mandat. Sed hoc ita valet, nifi afium fit utduntaxat àreo non pttatur* àfidejujjorepetatur, tunc enim fidejuflbr exce«F *ionc non utetur. /. 22. h. /.

X X IV .Fidejufibris autem conventio nihil proderit reo, qu ia nihil ejus interefi à debitore pecuniam non peti /.23. h. /. Si tamen hoc actum lit, ne À reo quo^ petatur, padio fidejufib- ris reo proficiet non quidem ad exceptionem padi led

fubfidiariam doli mali./. 2 / . / . z. Uiâ.h-t. Idem & incon- fidejufioribus obtinet, ut padio fidejufioris, fi ita nomina* im adum f i t , prolir confidejuflori utiliter, faltem ad exceptionem doli, arg, d. /. 26.X X V .

^ Si duo fint rei promittendi fbcii, vel duo argentarii focij & unus genci aliter pacifcatur, alteri conventio quo

£ que

quepfodéft. d. I.1i. %'fin. /. 1/. h. /. quia pacifcentir maxi -

mc intcrcft»alterum quoq; liberari, cui adio pro focio

competit. Secuscftfi focii non fuerint. Ex duobus äa -

tem reis fïipulandi vel argentariis fi unus ne peteret» p&-

dus fuerit, alteri exceptio noivnocct, five (ocii five noni-

focii fuerint, tantum enim conflitutum efi, ut alter foÜJÜN

dum petere poffit. /. 27. in pr. h. /..XXVI.

Tutorum etiam & curatorum pada iis qui in tuteîa

& curaluntad exceptionem profunt l.ij.l.2S.§.i.b t. ob -

cfle vero negant d* l. 2

X X V m .Piurium dcniq; creditorum p a d a > carteris nonnun* «quam nocent, nam cum inter hæredem & creditores hæ- irediaarios padio ut minus folvatur, ante aditam harredita- «cm fada, valvat/. 7. tf.17. h. t. Si igitur creditores convc- tnerint in unum cum hærede decidendi caufà,nec confcn- iferint»quoca parte debiti contcnti ûnt, tune «x referipto 5 ). Marci Prætor partes fuas interponet» & decreto fuo Ifcqucturmajoris partis voluntatem, cui pars minor parer e cogitur d. I.7. §. ult. h. t. Major autem pars hic accipi» cu r ex modo & quantitate debiti non ex numero perfona- rum. /. S. h. /,

X X I X . .Nunc de rebus de quibus pacifci licet. Et quidemgejzcraliterpada verfantur circa omnia ea.quæ in convcn- ttionc deduci pofTunt, ut funt res omnes, five mobiles five Loli. inft. tnpr. de 'tnut. jlipu/. I fj.tf. s• de P. 0 . five res Ctrtse» u t aurei decem>fundus Tulculanus, tritici Africi optimi» rnodijcentum ; five idcertr,ut fundas>tritici Africi modij cen tu ./. 74 tf.i.l. 7s.deP.O. fivefint praefentes.five abfen- tes, five etiam Futura: l.+6.ff.h.t.l. 7s.tf.4- d tp . 0 .l%s>C.de donat Ideoq; fpes futura: perceptionis d. /. 46. h. /, /. /i.C. de trxnfaft. ut & incortum conditionis padione remitti po- teft l.i. C .h.t. Leges tamen quafdam padiones vetant» idq; duplici fere ratione, vel quod fiant de rebus» quæ neq;per naturam nec perjura fieri poflunt, l.jr.de R t J Impoflibilium en:m nulla cft obligatio /. Us.l.iSS. §,i.eod. vel quod ejufmodi padionibus jus publicum offendatur» Cui privatorum padis nihil derogari debet l . j / .h .t .X X X .

Natura impoflibilia ut qu* ncc in rerum naturafunt iicq; fecundum naturae ordinem efic poflunt ut Hippo-B 2 «cn

ecnttufus de inMi.flipJ.97. de ff.O. homo non mo« '

nturus / %.C. äe conn. & committ flip. fruftra in conventio

nem deduci manifeftum eft. Q^ar yero bonis moribus

repugnant, & turpitudinem in fe continent, ut jure ficti

nequeunt; ita nec de iis pacifti licet, I. 27 § 4 b. /. /. / u de

/ j r S^Jf^cortd. inftit. I. m . §. 3 deltgat. Hinc prohiherur pndin nit

a & f ^ 4 ^ qnalcfjcium aliquod hat II. 16. 27.3 / . §. /. de ff. 0. I. j7 .

Afo ff ' Pr9 f OCi0% Pnn bat i 7. §. /. h. t. turpis eniin e ft paeb’o

^ZiuIU x. ^)usre>» ad quam ratio honefti obligat, quarq;*gratiscx of-

^t-ficio aut cavcri autpræftari debet l.i. /. tilt de conditt.ob turp., -

tttnu n+x* fâcékf. neq; valet padio nc furtiagam vel injuriarum ft fccc-

- rik 1. 27 $.4 h.t. quia eaimpunitas invitat ad delinquen

dum. At de furto & injuriis jam fadis valet oactio A I. 27•

§.4 in .f /.7 §.i4‘b t' neq; ullius momenti eft padio ne

dolus praeftetur /. 27. §.3. Si videlicetexprcllè ita c o n

veniat, alias tacite & quod re ipfa ferê eô redit, ita paciici

licet, nc quis dcpofiti agat. à. I 7. §. is. & b 27. §. 3 h.t.

X X X f.Que ad jus publicum pertinent» quod&

jus comm u

ne /. 7. § /6 b. t. Jus folcnnc /. 27. de R. J. dicitur, objecta

padorum non funt, quia privatorum padionibus jus pu

blicum mutari non poreft. / /,?. h 1.1. 27 .1. 4s §. 1. de R. J .

£t generaliter ait Practor/. 7. § 7. h t. fenon lervaru urn

pada conventa, quæ adverfus leges, plebifcita» fenatus-

confulta , edida Principum fada erunt. £t generalius pc-

nè d. I. 7. § lé. dicitur pada à jure communi remota non

elle (èrvanda. Idcmq; aliis modis exprimitur. Pada con*

juris civilis regulas rata non habentur. l.iS .h . /. ficut

nec pada contra juris formarn d. I. 7. §. //. pada de rc ad

publicam læftoncm pertinentia d. /. 7. §./4. & pada qu«e

caufam publicam contingunt /. 27. §. 4.ver.itcmb. t.

r XXXII.

« m *Y.T?P i ***■ /viiWt m «ujL» &&,* -T*r$*»*< T ^ w ^ ^ - X u y iV Gfct.^j-. f i x t u n r t^ t r - S ^ j l I * -V. ^ ï p f £ * A

**■ rfX * *&*■» *'U1. tuj â'J?nM*ï£* X X XJ î. /?fc < ^ J + * n rp lf tn p 4 C 4 ~ , • v « • ömm .4.>**< *CA1Î

lîunciationc5* 14

* ™ t l r

: S j tItem ne quis experiatur interdido nndezi quatenus^ ̂ 1%Jcauiàm publicam contingit /.27 §. 4- h. t. neq; padum utquis (ibi fit coheres /. 52 h. t. neq; valet padiode h e ï e d i ^ta re & lucccffionc futura live affirmative concipiaturfuccedcndo ; videlicet ut filia quar nuptui collocatur,tr i liiccedat ex lernifie /15.C.h,t.l.j.C. def/^ft. connj.l.4. £ * c î è 4 & fH .m u t. flipul. five negative de non [ucccdendb^veluti fiftliuspadusfuen t, quod certapecuniâ contentus efre > & dein*^fe< °o fficiofo age re non velit /. y/. §. 1 C. de inoff. t e f l . vel fi h lia f.ij^££Yp r o m d e n t le dûtC.C o n re n ra m fore, ncc n lium reg ref ium *S> £c. n£ .£ ’ *-lr f t * I f*U ÇmcP* ^ y pi [ / t± fiy*pnjiX. p a l lU . p j ß f ß

Similiter à legibus improbantur padtones de quota îîtis l. s i h 1.1 7 ^ mandat. 1.1 §.12. de extraord. cognit. quod prarfumaiit malam fïdem & metum concufiionis Quara^t^i** t**/£a tione neq; approbatur padum inter Mcdicum & xgro- f.u lL C.turn / p,C. deprofeff. {£ medic.junc. J. y. rfr extraord. cQ^nit. fie JfcL. ^ irrita quoq; lunt pacta quibus jus agnationis repudiarur & ^p ed . \ jus fuitatis l i s . h t . l g.de R. J . Geucralircr àutem anno-* ^ p t^ h tandum, quod non mli fuper eoquisqypacilci pollit, quod lua infercit, cujus rei gratiâ, fiipulationes quoq, inventas ( dicuntur §. iç mß. de inut Jtipul. neq: aliaea nia elle pnrclt, >£ L $* çyr non valeant pada, ne fibi lo ru m liium dedicare liceat ; ^ 4autnelibi infuo lepelircmortuum liceat: aut ne vicinoautnelibi infuo lepelirc mortuum liceat: aut nc vicino c *" invito praedium aiieuc-t. I.penult* h.t* t x hi(ce paict non 1 ^4 ^ £ ;W a d ÿ a J 0 n , s H

MeA t&n-f a ytLtfciu. V CveJJ™ (■*'*' +* } t %f -tix £x> .J JL JUÅ

rvalere pa&a nifidere privata, quod exempli* aliquot Tub I hoc Tit. pofitis illuftrari pottft. Pa£tum ne judicati, vel sncenfarum sedium agam, valet. /. 7. §. 13. h. t . paclo poteft remitti totum debitum , poteft etiam remitti pars debiti /. 7. §. /. h. t. cautio quoq; pafto remitti poteft /.46. h . t. fi- militcr pacifci poftiim ne intra certum tempus pe ta tu r d. I.27.S* 1. & ut ne ultra quam faccre poflim, petatur /. 49. h. /. &c.

X X X I V .Vis&poteftas pagorum , ut initio difputationis d i-

&um> ineoconfiftit quod producant obligationem naturalem, quæ jure gentium fit efficax ad agendum /. t.ff\h . t . I. s • §. dejolut. I. 84. §. i. de R. J . civilem vero obligationem & ex ea a&ioncm non pariunt. 1.7. § /. h, t. /. 4/. e*d. 1. 10. /. U.C. eod.l. s.C . decontr. fttp. etfi ad excipiendum fint efficacia jure prætorio d. /. 7. §■ 4. i f 7. b. /. /. ai.* C. ctrd. 2tq ; i n hocpa&aàcæteria conventionibus diftant,quar etiam jure civili ad aßionem valent. Naturalis autem illa obligatio, quae ex pa&o nafeitur, etfi ad agendum non fatis virium hoc jure habeat, non ideo tamen inutilis & fine fru- itu prorfus cenfebitur, fed alios effedus civiles, eofq; m axime infigneshabet, qualis cft (oluti retentio, nam quod naturaliter debetur fi foïutum fuerit, condici nequit. /. 1/. /. Ip jf . de conditi indeb. I. 10. de 0 . A. /. 16. §. 4 . de fidejujf i- ta debitum poteft etiam compeofari /. 6. decompenfat. poteft novari /. 1. §. 1. de novat, conftitui /. 1. §. 7. de corftit. pec. fide juflor deniq; ei accedit & pignus /. 6. §. ult» defidejufil.7. l.\6. §. 3. eod. L J. I. 14. §. \,de pign.

X X X V .Et ita quidem regulariter, fit tamen interdum ut ex

pa&o etiam civilis nafcatur a&io. Videlicet fi legitima iunt, de quibus Tb. j. ÿ feqq. egimue. Vel û: bon» fidei coa-

ttß*

ÉfadibuS cx cbntirienti adjiciantur, tum cnîrft înfùnt&e* form aot contradura, id elt formam & legem dant contra *dui, formant adionem ex ipföcontradu /. 7. §. /. h. t. u.Z. C. eod. t. 10.C. dejur-dot.l. 4. de L. commjf. Stridi verö juris contradibusnon inefle, rationi juris magis convenire videtur arg. d. /. 7. §. 5. d. I. 13. I.3• de refcind- vend. /. ÇC. de paci, int. em. vend, niû ex parte debitoris & rci. i +0. ff. de reb, nam cum ejulmcdi pada obligent naturali

t e r

I rtnjL ̂ nc J å vtuf t%0 tĉ fx *ff* .* *™C 3^ K£ '* i\; f & Æ z 8*W J r “ Ä */ t r v ? -k L ,ihu\ #Ä/JrtC r. irf K ̂ T/ir«rW flK f*< ^Ä y«W •.U kW e ^ * Å < > P t~ ,V ' .kvm

>#./. 27 / . /.r*Jf+f**k. • ̂ j » __ J - ___ :i_________ n ;___ - — —i _

̂ aua prïora abinicqu