Die röm. Provinzialverwaltung IVDAEA CAPTA VESPASIAN(us) CAES(sar) IMP(erator) AVG(ustus)P(ontifex)...
-
Upload
gotthilf-weiss -
Category
Documents
-
view
222 -
download
0
Transcript of Die röm. Provinzialverwaltung IVDAEA CAPTA VESPASIAN(us) CAES(sar) IMP(erator) AVG(ustus)P(ontifex)...
KAL(endis) FEBR(uariis) 01 IV Non(as) FEBR(uarias) 02 ante diem quartum ...
III NON. FEBR. 03 PRIDIE NON. FEBR. 04 mensis Martius / Maius NON(is) FEBR(uariis) 05 Julius / Octobris
VIII ID(us) FEBR(uarias) 06 VII ID. FEBR. 07 VI ID. FEBR. 08 V ID. FEBR. 09 IV ID. FEBR. 10 III ID. FEBR. 11
PRIDIE ID. FEBR. 12 ID(ibus) FEBR(uariis) 13 ante diem ..
XVI KAL(endas) MART(ias) 14 XVI KAL(endas) MART(ias) XV KAL. MART. 15 XV KAL. MART. XIV KAL. MART. 16 XIV KAL. MART. XIII KAL. MART. 17 XIII KAL. MART. XII KAL. MART. 18 XII KAL. MART. XI KAL. MART. 19 XI KAL. MART. X KAL. MART. 20 X KAL. MART. IX KAL. MART. 21 IX KAL. MART. VIII KAL. MART. 22 VIII KAL. MART. VII KAL. MART. 23 VII KAL. MART. VI KAL. MART. 24 Bis VI KAL. MART. V KAL. MART. 25 VI KAL. MART. IV KAL. MART. 26 V KAL. MART. III KAL. MART. 27 IV KAL. MART.
PRIDIE KAL. MART. 28 III KAL. MART.29 PRIDIE KAL. MART.3031
IDIBUS
NONIS
Tageszählung im Julianischen KalenderKALENDIS
VIVIV
III
pridie + Akk.
XVIIIXVIIXVIXVXIVXIIIXIIXIXIX
VIIIVIIVIVIII
pridie
Die röm. Provinzialverwaltung
Senatsprov. Sonderprovinzprokuratorischer Statthalter prätorische / konsularische Statth. Prokonsuln Präfekt
(eques Romanus / vir perfectissimus) (eques Romanus)
PROC ° AVG ° PROV ° ~ LEG ° AVG ° PR ° PR ° PROV ° ~ PROC ° PROV ° ~ PRAEF ° ~
proc(urator) Aug(usti) prov(inciae) leg(atus) Aug(usti) pr(o) pr(aetore) pro(consul) praef(ectus)
Norici / Raetiae prov(inciae) Norici / Raetiae prov(inciae) Aegypti
konsularischer Statthalter Asiae
leg(atus) pr(o) pr(aetore) Aug(usti)
prov(inciae) Pannoniae / Syriae / Britanniae
Zivilstatthalter Militärverwaltung = Grenzgeneral
PRAES ° PROV ° ~ DVX ° ~
praes(es) prov(inciae) dux Pannoniae primae et Norici ripensis
Norici mediterranei
CORRECTOR, CONSULARIS
ROM + KONSTANTINOPEL // Kaiserresidenzen: Ravenna / Trier / Sirmium / Nicomedia
Kaiserliche Provinzen
Prinzipatszeit (27 v. - 284 n. Chr.)
Spätantike (ab 284 n.Chr.): 4 Präfekturen / 12 Diözesen / 101 Provinzen
(senatorius / clarissimus vir)
praefectus praetorio
vicarius
IVDAEA CAPTA
VESPASIAN(us)
CAES(sar)
IMP(erator)
AVG(ustus) P(ontifex) M(aximus)
Tr(ibunicia) P(otestate)
P(ater) P(atriae)
CO(n)S(ul) III
S(enatus) C(onsulto)
Die Münze als „historische“ Quelle
1) GELD- / WIRTSCHAFTSGESCHICHTEMünzmetall, Münzstätten, Kaufkraft etc.
2) POLITISCHE GESCHICHTEEliten, Herrscher, Außen-/Innenpolitik, Feldzüge, Diplomatie, Kaiser u. Heer
3) KULTURGESCHICHTEA) Religionsgeschichte [Götter u. Göttinnen, Agone u. Spiele, Vota]
B) Kunstgeschichte [Bauwerke, Götterbilder, Porträts]
C) Sonstiges [Programmatik / Rechtstitel / Personifikation (Tugenden, Städte u. Provinzen, Flüsse) / Allegorie Attribut / Symbol]
Fontes epigraphici antiquitatis Graecae Romanaeque
I. MONUMENTA „Monumentalinschriften“
II. INSTRUMENTA „Kleinschriften“
INSTRUMENTUM DOMESTICUM
defixiones, fistulae aquariae, glandes, supellex, amphorae, opus doliare, tegulae, tabellae ligneae, Schmuck, instrumenta
varii generis
INSTRUMENTUM PUBLICUM
leges, constitutiones, senatus consulta, edicta, diplomata
militaria, tesserae hospitales, tabulae patronatus; tabulae
ceratae
III. INSCRIPTIONES PARIETARIAE „Wandinschriften“
Graffiti / Tituli picti
Graffiti / Dipinti / Sigilla / alia
scriptura
Grabmal des Caius VindoniusILLPRON 1867 = ILJUG 375, Fo: Šempeter
D • MC • VINDONIVS
SVCCESSVSAED • CL • CELFEC • SIBI • ET
IVLIAE • SEXTI • FILINGENVAE • VXORI
FIDELISSIMAE • AN • L
D(is) • M(anibus)C(aius) • Vindonius
Successusaed(ilis) • Cl(audiae) • Cel(eiae)
fec(it) • sibi • etIuliae • Sexti • fil(iae)
Ingenuae • uxorifidelissimae • an(norum) • L
D(is) M(anibus) / C(aius) Vindonius / Successus / aed(ilis) Cl(audiae) Cel(eiae) /5 fec(it) sibi et / Iuliae Sexti fil(iae) / Ingenuae uxori / fidelissimae an(norum) L
Matronis
Aufaniabus
Q(uintus) Vettius Severus
quaestor c(oloniae) C(laudiae) a(rae) A(grippinensium)
votum solvit l(ibens) m(erito)
Macrino et Celso co(n)s(ulibus)
MATRONENKULT
Bonn
CIL 03, 00947 = IDR-03-04, 00282 = AE 1897, 00064
Titulus pictus + sigillum auf Dressel 6B – Fo: Magdalensberg
P(ublio) Nonio Asprenate / M(arco) Aquila Iuliano co(n)s(ulibus) / Kalab(rum) (sc. vinum) co[nf]usum in amp(horam) ((congios)) X / vindemia / Paulli co(n)s(ule)
T(itus) H(elvius) [B(asila)]
• Stadtrecht von Gortyn, 5. Jh. v.Chr.• Marmor-Parium, 264/63 v.Chr.• Charta des 2. Attischen Seebundes, 378/77• Römisch-ätolischer Vertrag, 212/11 v.Chr.
(Liv. 26, 24)
• SC de Bacchanalibus, 186 v.Chr. (Liv. 39, 19)
• Lex Iulia municipalis, 49-45 v.Chr.• Monumentum Ancyranum, 14. n.Chr.• (Res gestae divi Augusti)• Lex Irnitana, Salpensa, Malacitana,
Ursonensis (Flav. Dynastie)
• Rescriptum Septimii Severi et Caracallae de collegio centonariorum, 205 n.Chr.
• Tropaeum Alpium, 7/6 v.Chr. (Plin. n.h. 137ff.)
• Tabula Clesiana, 46 n.Chr.• FASTI Capitolini / Ostienses• Edictum Diocletiani de pretiis,
301 n.Chr.• DIPLOMATA militaria
FIRA² = Fontes iuris Romani anteiustiniani, 1940-43Guide de l‘épigraphiste, ³Paris 2000
Inschriften von besonderer historischer Relevanz
Cursus honorum – ordo senatoriusL. Funisulanus L. f. Ani. Vettonianus
Münzmeister / Richter? (IIIvir monetalis / capitalis?) Z Rom
Militärtribun (tribunus legionis VI Victricis) M Hispanien
Quästor (quaestor provinciae Siciliae) Z Sizilien
Volkstribun (tribunus plebis) Z Rom
Prätor (praetor) Z Rom
Legionskommandeur (legatus legionis IIII Scythicae) M Syrien
Straßenbaudirektor (curator Viae Aemiliae) Z Rom
Wasserbaudirektor (curator aquarum) Z Rom
Verwalter der Staatskasse (praefectus aerarii Saturni) Z Rom
Konsul (consul) M Z Rom
Statthalter (legatus Augusti pro praetore provinciae Dalmatiae, Pannoniae et Moesiae inferioris)
M Z
Statthalter (proconsul Africae) M Z Lambaesis
Kohorten-Präfekt(praefectus cohoris IV Gallorum)
M Rätien
Militärtribun(tribunus militum I Aeliae Brittonum)
M Noricum (Mautern)
Kavalleriepräfekt(praefectus alae I Augustae Thracum)
M Noricum (Traismauer?)
Vizeadmiral der Adriaflotte(subpraefectus classis praetoriae Ravennatis)
M Ravenna / HS 60.000
Leiter des Verkehrs-/Nachrichtenwesens(praefectus vehiculorum)
Z Rom / HS 100.000
Statthalter in den Alpenprovinzen(procurator Alpium Atrectianarum)
M Z (?) / HS 100.000
Prokurator für die 5%ige Erbschaftssteuer(procurator Augusti vicesimae hereditatium)
Z Rom / HS 200.000
Cursus honorum – ordo equesterT. Appalius T. f. Vel. Alfinus Secundus
FUNDORTE LITERARISCHEPapyri
„URKUNDEN“
Oxyrhynchos Dichterfragmente Briefe, Verordnungen, Verträge
El Fayum HISTORISCHEPapyri
Gesetz Ptolemaios II.(Ölmonopol)
Palästina (Qumran) Athenaion Politeia(Aristoteles)
Constitutio Antoniniana(212 n.Chr.)
Dura Europos Helleniká von Oxyrhynchos
Erlasse des PrinzenGermanicus in Ägypten
[Plin. n.h. XIII 74ff.] Livius-EpítomeXXXVII-LV (189-137 v.Chr.)
Feriale DuranumFestkalender (222-235 n.Chr.)
PAPYRI