filmfestivalrotterdam.com

dailY tiGer

39tH iNterNatioNal film festival rotterdam #9 vriJdaG 5 februari 2010

turN foreNGlisHeditioN

Jonge honden & autodidacten

‘er is eeN revolutie GaaNde’

Francisco Cafua, Omelga Mthiyane, Mustapha Alassana & Henrique Narciso Dito foto Ruud Jonkers

tussenstand

PublieksPrijs 1 Die Frau mit den 5 Elefanten 4,80 2 Yo, también 4,72 3 Lebanon 4,58 4 Fantastic Mr. Fox 4,48 5 Russian Lessons 4,43 6 Tetro 4,41 7 Un prophète 4,41 8 A Single Man 4,40 9 The Trotsky 4,35 10 Alamar 4,33 11 Eyes Wide Open 4,31 12 Atletu 4,30 13 Soul Boy 4,28 14 No One Knows About Persian Cats 4,28 15 Les barons 4,27 16 R 4,27 17 My Queen Karo 4,26 18 Win/Win 4,26 19 Crying with Laughter 4,24 20 Mi vida con Carlos 4,24 21 All That I Love 4,23 22 J’ai tué ma mère 4,23 23 Do It Again 4,21 24 Symbol 4,20 25 Skeletons 4,19IN DE BUIK vAN HET BEEST pagina 8 • WIE zIJN DE gROTE KANSHEBBERS? pagina 10

Afrika: dertig miljoen km2, achthonderd miljoen inwoners, vijftig landen. Om de films die uit Afrika komen te vangen onder één noemer, lijkt dan ook op zijn minst ongenuanceerd. De Afrikaanse cinema. Bestaat die eigenlijk wel?

Omelga Mthiyane is een jonge Zuid-Afrikaan, op het festival met Thank You Mama. Autodidact Mustapha Alassane uit Niger heeft zijn sporen in de cinema ruimschoots verdiend. Dat drie jaar geleden nog eens onderstreept met de uitreiking van de Légion d’Honneur tijdens het filmfestival in Cannes. En Francisco Cafua (Balas e Pistolas) en Henrique Narciso ‘Dito’ (A guerra do Ku-Duro)

zijn eigenzinnige jonge makers uit het nog tamelijk onontgonnen filmland Angola. In een interview dat de pluriformiteit van het continent benadrukt (want in het Engels, Frans én Portu-gees) praten ze over Afrika en cinema.

MagieOp de vraag of er een Afrikaanse cinema bestaat, reageert Alassane aanvankelijk verontwaardigd: ‘Er worden al heel lang films gemaakt in Afrika. Natuurlijk bestaat er cinema in Afrika.’ In tweede instantie, als hem duidelijk wordt dat het gaat om het vinden van een grote gemeenschappe-lijke noemer, schudt hij het hoofd: ‘Afrika is heel groot.’ Hij krijgt bijval van Mthiyane. ‘Zo veel

landen als er zijn, zo veel verschillen. Elk land heeft zijn eigen taal, zijn eigen geschiedenis, zijn eigen soort film. En dan is er nog de invloed van de Europese en Amerikaanse films.’

Volgens Cafu is het heel logisch dat er geen gemeenschappelijke deler is. ‘Want hoe moeten Afrikanen elkaar vinden?’ Mthiyane: ‘Klopt. Iedereen leeft in zijn eigen land. Er zijn nauwelijks filmfestivals waar we elkaar kunnen ontmoeten. Het Sitenghi Film Festival in Kaapstad heeft net de poorten gesloten. Daarmee is een gezamenlijk platform verloren gegaan.’Cafu: ‘Aan ons wordt altijd gevraagd naar de Afri-kaanse cinema.’ vervolg op pagina 10

3filmfestivalrotterdam.com

Yvar van der Lende (17), Wouter van der Vaart (16) en Karlijn Zeeuw van der Laan (16) van de middel-bare school Laar & Berg in Laren wonnen gisteren de Junior Tiger Award voor hun film (Not) Meant to Be. De prijsuitreiking was het feestelijke slot van de jaarlijkse samenwerking tussen het IFFR en Digital Playground, dat mediaworkshops voor middelbare scholieren organiseert.Tijdens het IFFR namen in totaal ongeveer 250 jongeren deel aan de workshops. Met zijn tweeën of drieën gingen zij de straat op om korte films van

een minuut te maken over een van de drie thema’s: Liefde, Toekomst of Geheim. (Not) Meant to Be valt in de eerste categorie, en toont hoe een kleine beslissing een grote invloed kan hebben: als de jongen (gespeeld door Yvar) kiest voor de normale trap, krijgt hij het meisje (Karlijn), maar neemt hij de roltrap, dan lopen ze elkaar mis. ‘We zijn geïnspireerd door een clip van Michael Bublé op YouTube’, legde Yvar kort na de prijsuitreiking uit.Jurylid Jim Taihutto (regisseur van diverse korte films en videoclips) vond het opvallend dat de

films in het thema Liefde aan de zware kant waren: ‘ze gingen allemaal over de obstakels die de liefde in de weg kunnen staan.’ De jury bestond verder uit Don Diego Poeder (voormalig bokser en tegenwoordig filmmaker) en IFFR-educatiemedewerker Yves Eijck. Poeder vond de kwaliteit van de films over het algemeen zeer hoog: ‘Heel knap dat ze allemaal in één minuut echt een verhaal neer kunnen zetten.’ Alle negen genomineerde films zijn nog online te bekijken op digitalplayground.nl (JB)

Links het winnende drietal: Karlijn, Wouter en Yvar foto Ramon Mangold

columni of tHe tiGer

‘Filmfestivals zijn poortwachters’, zoals onderzoeker Marijke de Valck, promovenda mediastudies van de UVA, tijdens een van onze debatten over de toekomst van cinema stelde. Ik moest even slikken toen ik dat hoorde. Poortwachter is zo ongeveer het laatste dat ik wil zijn. Schrikbeelden van gepantserde mannen met hellebaarden en van soldaten met hun mitrailleur in de aanslag achter prikkeldraad doemden spon-taan voor me op. Zijn wij dat?

‘Daarmee bedoel ik niet’, vervolgde ze geluk-kig, ‘een gesloten poort die met man en macht wordt bewaakt, maar eerder iemand die de poort openzet.’ Op haar laptop toverde ze een prachtige 18de-eeuwse prent tevoorschijn van een verzorgde, romantische Engelse land-schapstuin. Die was omgeven door een muur en toegankelijk via een hoog gietijzeren hek dat – inderdaad – uitnodigend open stond.

Ja, daar kon ik me al meer bij voorstellen. Ik moest denken aan de allereerste tuin-architecten zoals Lancelot Capability Brown. Hij selecteerde voor zijn opdrachtgevers de allermooiste bomen, struiken en bloemen uit de vrije natuur en bracht ze binnen een afgebakend terrein samen in een nieuwe, verrassende compositie. Brown deed dit zo geraffineerd dat, wanneer de landeigenaar met zijn visite door de tuin flaneerde, het gezelschap bij elke bocht van het pad werd verrast door een bijzondere kleurencom-positie of een fraai doorkijkje. Door een uitgekiende combinatie van landschapsele-menten en bouwsels waande de wandelaar zich het ene moment in de Italiaanse renais-sance en het volgende in het Verre Oosten.

Eigenlijk heel vergelijkbaar met wat een bezoeker van het IFFR vandaag de dag meemaakt. Ik besefte hoe treffend de meta-foor van Marijke de Valck was. Sterker nog, door alle reacties en gesprekken ben ik er deze editie van overtuigd geraakt dat filmfestivals juist door die poortwach-terfunctie een gids zijn voor de toekomst van cinema, en daarmee belangrijker dan ooit. In dit digitale tijdperk is een overvloed aan films beschikbaar. De behoefte aan (ver)kenners die uit dit overweldigende aanbod een selectie maken en in samenhang presen-teren zal dus alleen maar toenemen. Veel van de onafhankelijke en artistieke films die in de wereld worden geproduceerd, zouden zonder de spotlights van festivals als het IFFR onop-gemerkt blijven. Voor veel prachtige films die toevallig buiten de categorie blockbuster of arthousehit vallen, is het filmfestival de enige plek waar zij in volle glorie op het grote witte doek en voor een geïnteresseerd publiek worden vertoond. Filmfestivals hebben de toekomst. En met hoe meer vakmanschap, passie en eigenwijze visie ze worden gemaakt, des te groter is hun stimulans en bijdrage aan de (film)cultuur. Laat het IFFR maar poort-wachter zijn.

Patrick van MilManaging director IFFR

foto

Bra

m B

ello

niwiNNeNde moederDonderdagavond maakte de MovieSquad jongerenjury bekend welke film de MovieSquad Award kreeg. Dat was J’ai tué ma mère, over de moeizame relatie tussen een puberzoon en zijn moeder. geschreven én geregisseerd door de 20-jarige Canadees Xavier Dolan, die tevens de hoofdrol op zich nam.

De jury, bestaande uit Roos Meijer (15), Matthijs Koster (17), Aideen Hearn (17), Max de Wolf (17) en Uriël Matahelumual (16) koos de winnaar uit twintig films uit het hoofdprogramma. Ze nomi-neerden naast J’ai tué ma mère ook Alamar (Pedro González-Rubio) en R (Michael Noer en Tobias Lindholm). Ze verklaarden hun keuze in het jury-rapport als volgt: ‘J’ai tué ma mère is niet zomaar een film, maar een kunstwerk. De film heeft een zeer herkenbaar thema, waarmee veel jongeren zich kunnen identificeren. De regisseur heeft alle filmelementen op de beste manier gecombi-neerd. De muziek, het gebruik van verschillende gekleurde beelden en dromerige scènes geven iets extra’s aan het verhaal. Vooral het gebruik van poëzie geeft diepte aan het verhaal en helpt het gedrag uit te leggen van de moeder en zoon.’

De winnaar van de MovieSquad Award ontvangt €2.000 ter promotie van de film onder jongeren en wordt opgenomen in het landelijke filmeduca-tieve programma MovieZone.J’ai tué ma mère is vanaf 25 februari ook in de bioscoop te zien.

uw GastHeer voor vaNavoNdWie gaan de VPRO Tiger Awards winnen? Thomas van Luyn, ‘die dunne’ van het cabaret-duo Mike & Thomas, spreekt vanavond als gastheer het verlossende woord tijdens de uitrei-kingsceremonie. Van Luyn is druk bezig met de voorbereidingen van een door hemzelf geïnitieerd VPRO-programma rond de Oscars, maar maakt voor de Tiger Awards-uitreiking graag een gaatje vrij. ‘Ik vind het spannend en opwindend. Verwacht alsjeblieft geen typetjes of pianospel, ik heb puur een dienende rol.’ Zelf heeft hij er een hekel aan genomineerd te worden. ‘Je bent dan helemaal geweldig, maar als je niet wint ben je opeens een loser. Daarom is het wel goed dat er drie Tiger Awards zijn. Hoewel, als je dan nog niet wint...’ Zelf heeft hij niets met tijgers, hoewel hij er van zijn zoontje vaak eentje na moet doen. ‘En die

tijgers in het kerstcircus in Carré waren ook heel indrukwekkend.’ Lacht: ‘Je ziet: met mij kun je alle kanten op.’ (WK)VPRO Tiger Awards Ceremonie, vr 20:00 uur Oude Luxor

De uitreiking is alleen voor genodigden. Tiger Friends kunnen, zolang de voorraad strekt, twee vrijkaartjes per pashouder ophalen bij de Centrale Kassa in de Doelen. Doe het snel, want op = op!

ssssst! (surprisefilm)Traditioneel tovert het IFFR op de laatste vrij-dagavond van het festival een surprisefilm uit de hoge hoed. Vorig jaar werd het publiek verrast met het Clint Eastwood-drama Gran Torino, waarmee het Hollywood-icoon nog één keer stijlvol op het witte doek terugkeerde als acteur. Om geen enkele indicatie te geven in welke rich-ting men het moet zoeken, houdt het festival zelfs de duur van de film geheim. Want als we drie jaar geleden hadden gemeld dat de verras-singfilm drie uur duurde, had iedereen kunnen uitvogelen dat het David Lynch’ Inland Empire was geweest. Traditioneel geven we slechts een minieme hint weg. Dat is voor nu: stripverfilming. Veel kijkplezier!Vr 21:30 uur, Pathé 1

sPeelPlaats rotterdaM

J’ai tué ma mère

5filmfestivalrotterdam.com

Ja, u kunt nog steeds sms-en (voor instructies zie pagina 13). Elke dag trekken we een gelukkige recensent, dus daar beginnen we mee: Mysterieus kijkje in de samou-rai wereld vorige eeuw, stijlvol, mooie beelden. (3164606590** over Gohatto) • A silent, moody film full of slowed down sandwich-making. (3164588489** over Mama) •

‘Jurylid zijn is net alsof je weer student bent’, zegt de Franse actrice Jeanne Balibar. ‘Je hoeft niets anders te doen dan naar de film gaan en onder het genot van een kop koffie erover praten.’

Balibar is één van de vijf juryleden die dit jaar bepalen wie de drie winnaars worden van de VPRO Tiger Awards. Voor deze drie prijzen (elk €15.000) zijn vijftien films genomineerd.De actrice heeft eerder met het bijltje gehakt: ze zat in de jury’s van de filmfestivals van Venetië, Marseille en Cannes. ‘Het is erg leuk om te doen als de selectie goed is’, zegt ze. ‘In Venetië hadden we de pech dat het een zwak jaar was. Maar in Cannes, in 2008, was de selectie fabuleus.’In Rotterdam is de sfeer een stuk losser dan op de filmfestivals van Venetië of Cannes, ervaart Balibar. ‘En je kunt de films hier puur op hun eigen merites beoordelen. In Cannes of Venetië is dat nooit het geval, dan komen er andere belangen bij kijken. Er heerst ook het idee dat de winnende film iets moet zeggen over de wereld waarin we nu leven.’Waar is ze als jurylid naar op zoek? ‘Naar cinema, échte cinema. Die is eigenlijk vrij zeldzaam. Wat ik echte cinema noem, heeft te maken met soul. Als je net zo veel soul in een film hebt als in goede soulmuziek, dán heb je echte cinema.’De associatie met muziek is niet zo verwonder-

lijk. Balibar is ook actief als zangeres. In Pedro Costa’s film Ne change rien, dit jaar te zien in Rotterdam, toont ze haar veelzijdigheid: ze zingt jazzy pop, stevige electronische rock en operette. Costa filmde haar in stemmig zwart-wit. ‘Het idee voor de film kwam eigenlijk van een gemeenschappelijke vriend die geluidstechnicus was. Het leek hem interessant als Pedro repetities en optredens van mij zou filmen. Die vriend is tijdens de opnames overleden, maar we zijn wel doorgegaan met het project.’De nu 41-jarige Balibar begon haar acteercarrière op de planken, bij de Comédie Française. Vanaf begin jaren negentig ging ze in films acteren, zoals Va savoir van Jacques Rivette, Fin août, début septembre en Clean van Olivier Assayas en Code 46 van Michael Winterbottom.Binnenkort speelt ze de hoofdrol in Im Alter von Ellen, de nieuwe film van Pia Marais. Balibar is verrast om te horen dat Marais met haar debuut-film Die Unerzogenen een paar jaar geleden een VPRO Tiger Award won. ‘Ik vond die eerste film geweldig. Ze heeft een heel eigen manier van filmen en een eigen kijk op de wereld. Heel subtiel, vol humor ook. Ik denk dat het een heel bijzondere film wordt.’ (SM)

Op pagina 10 meer over de VPRO Tiger Awards-jury en de kanshebbers.

De tweede speelfilm van veiko Öunpuu haalde in het jaaroverzicht van de Estlandse filmkritiek de toptien. gelauwerd voor zijn vervreemdende vormgeving en als herkenbare allegorie over de economische veranderingen in de voormalige Sovjetstaat. Maar voor het grote publiek - naar Öunpuus eigen zeggen - ‘te raar’.

eleVator PitCH‘Een verbazingwekkende tragedie die door merg en been gaat, waarin verhaalt wordt over de ondra-gelijke kwellingen en uiteindelijke ondergang van een middenkader-manager.’

Casting‘Ik werk vaak met Taavi Eelmaa en Rain Tolk, want dat zijn mijn beste vrienden. Er is een enorm vertrouwen. Zelfs als ik ze vrijwel naakt met een dode hond door de sneeuw laat zeulen, doen ze het graag, haha. In deze film speelt ook Denis Lavant mee (Les amants du pont neuf, red) en ik hoop vaker met hem te kunnen werken. Ondanks het feit dat we elkaar niet konden verstaan, voelde hij ogen-blikkelijk aan wat ik wilde.’

estland‘Er worden maar zo’n vijf films per jaar gemaakt, en die worden ook nog eens slecht bezocht. Men wil toch liever grote mainstream producties zien,

met makkelijke verhalen en grote sterren. Ik hoop dat Saint Tony andere regisseurs helpt minder voorspelbare dingen te gaan maken.’

eerste keer‘Ik vond deze film lastiger te maken dan mijn eerste speelfilm Autumn Ball, die ook op het IFFR draaide. Waarschijnlijk omdat die zó goed werd ontvangen, zowel door pers als publiek, dat ik bang was dat ik een beetje te arrogant zou worden. Maar nu de film klaar is ben ik er heel erg tevreden over.’

brigHt Future‘Mijn volgende film bevindt zich nog in een heel pril stadium: Free Range Fred. Dat gaat over een man die de grenzen van het begrip vrijheid onder-zoekt. Maar ik ben nog niet eens begonnen met het schrijven van het scenario, dus ik kan er verder nog niets over vertellen.’ (EJ)

The Temptation of Saint Tony (Tg) - Veiko Öunpuu Vr 5, 13:30 PA3, za 6 10:45 PA3

De Daily Tiger sprak per telefoon met Veiko Öunpuu. Hij kan het festival helaas niet bijwonen omdat hij verplichtingen heeft bij een theaterstuk dat binnenkort in première gaat.

Veiko Öunpuu over The Tempatation of Saint Tony

‘de eerste was makkeliJker’

Hier is afrika!vandaag is in het kader van Where is Africa een verzamelprogramma ter herdenking aan Samba Félix N’diaye te zien. De recent overleden Senegalese regisseur wordt wel ‘de vader van de Afrikaanse documentaire’ genoemd, maar is bij ons vrijwel onbekend.

N’diaye werd 1945 in Dakar werd geboren, en overleed afgelopen november aan malaria in diezelfde plaats. Toch woonde hij het grootste deel van zijn leven officieel in Parijs, waar hij in de jaren zestig heentrok om film te studeren. Maar al zijn films nam hij op in

Senegal, en de meeste hebben het land zelfs expliciet als onderwerp.Toen N’diaye in 2006 terugkeerde als offi cieel inwoner van Dakar, was dat de aanleiding voor de film Questions à la terre nationale, die het IFFR-verzamelprogramma afsluit. In die film laat N’diaye diverse Afri-kanen aan het woord over de hedendaagse toestand van hun continent. Het is dan ook een voorbeeld van de sterkere polemische en politieke instelling die het laatste deel van N’diaye’s carrière kenmerkt. Eerder richtten N’diaye’s films zich vooral op het tonen van de gewone man, zonder opsmuk of commentaar. Zoals het vijfluik Trésors des poubelles – vrij vertaald: vuilnisschatten. De vijf films, van elk ongeveer een kwartier,

volgen mensen die bij het vuilnis gevon-den voorwerpen omwerken tot een nieuw product. Motoren worden keukengerei, het strand wordt afgejut voor de juwelier en een teervat wordt een koffer.Hoewel N’diaye alleen documentaires maakte, waren zijn grootste inspiratiebron-nen regisseurs die op het grensgebied van feit en fictie balanceerden: zoals Alain Resnais, Satyajit Ray en Roberto Rossellini. Maar de grootste invloed op de manier waarop hij verhalen vertelt, zo stelde hij ooit in een interview, was zijn oma. Zij leerde hem dat een goed verhaal altijd een luisterend oor vindt. (JB)Memorial Samba Félix N’diaye

Vr 5 10:00 SKZ

vpro tiGer awards

foto Ruud Jonkers

Jurylid Jeanne Balibar

‘ik zoek Naar écHte ciNema’

7filmfestivalrotterdam.com

Bijzonder, neem even de tijd om de rust van de film te pakken. (3164606590** over Flooding in the Time of Drought) • niet in publieksenquete maar wel de moeite waard. Het ergste geweld had buiten beeld kunnen blijven. Witte schoenen dat is het well, janbas (3165043576** over MARKS) • die ziudkoreaan dus. Mooie film, waarom komen zo

liNk taNdeloos

dogtootHDe ouders uit deze film hebben hun inmiddels volwassen kinderen buiten-proportioneel beschermd opgevoed. Met bizarre leugens over de gevaarlijke buitenwe-reld houden ze hun kids binnen de grenzen van hun eigen tuin. Regel: je mag pas buiten het hek komen als je hoektand spontaan is uitgevallen. Maar wie vertelt ze dat je maar één keer in je leven wisselt?

MarksEen simpel tandartsdossier kan de plannen van de moordenaar nog lelijk opbreken: een lijk is immers eenvoudig te identificeren aan de hand van het gebit. Tenminste, als dat nog in zijn kaak staan. De moordenaar uit deze Japanse film sloopt dus snel de tanden uit de mond van zijn slachtoffer. Eigenlijk net zo’n gruwelijke klus als het doden zelf.

rWie in de gevangenis belandt, moet zich bewijzen. Een Deense twintiger krijgt van de Alfamannetjes de opdracht iemand een lesje leren. Die krijgt een handdoek over zijn hoofd geworpen, waarna zijn schedel vakkundig tot moes wordt gebeukt. De doek kleurt lang-zaam rood. Naar de staat van het gebit van de pineut is het dan slechts gissen.

MiyokoIn het leven van een Japanse mangateke-naar wordt de grens tussen fantasie en realiteit almaar vager. Tijdens een van zijn hallucinerende dromen haalt hij tot zijn eigen verbazing een tand uit zijn mond. Dagdroom of nachtmerrie? De tekenaar ervaart het beeld in ieder geval als verre van prettig.

PossessedHet beeld van een bebloede tand is in Korea niet alleen onaangenaam, maar zelfs angstaan-jagend. Volgens de overlevering betekent het verliezen van tanden in je droom dat er onheil dreigt voor een familielid. Aangezien deze rolprent een echte K-horror is, kan de kijker die simpele optelsom dan wel maken... (MN)

‘HoNGareN willeN Nú GelukkiG ziJN’

rrrrreloaded!oPsPoring VerzoCHt!Wie dacht daar dat de redactiemailbox alleen voor spam en flauwiteiten werd gebruikt? Niet Karlijn Offermans. Maar dat komt omdat ze op het festivalterrein haar bankpas is verlo-ren. Ze stuurde een mailtje naar dailytiger@hotmail.com, met de vraag of wij haar kunnen helpen. Welnu: als de redactie klaar is met de laatste dagkrant, gaat ze hoogstpersoonlijk op zoek naar de card. Tot die tijd hopen we natuurlijk dat u, eerlijke vinder, hem vind. En aflevert bij de dichtstbijzijnde kassa. Als u dan ook nog ons een mailtje stuurt, bellen wij Karlijn op met het goede nieuws.

györgy Pálfi maakte een absurdistische klucht over egocentrische dertigers in een post-communistisch Boedapest. Het publiek in zijn thuisland wist zich geen raad met zijn volledig geïmproviseerde film.

Na het betoverende Hukkle en het krankzinnige Taxidermia vond de Hongaarse regisseur György Pálfi het tijd om zijn werkwijze over een totaal andere boeg te gooien. Waren zijn eerste twee films van A tot Z uitgedokterd, nu lag er alleen een globaal idee. Met een minibudget en een amateur-cast schoot Pálfi in een kleine maand een absurd relatiedrama over met liefde en lust worstelende Hongaren. Geïmproviseerd van de eerste tot de laatste minuut. Zijn acteurs hadden een grote stem in het bepalen van het vervolg van het verhaal. ‘Democratischer kon haast niet. Hoewel ik hen hier en daar wel minimale instructies gaf, en ook het laatste woord nam.’Eigenlijk bestaat I Am Not Your Friend uit twee gedeel-tes. De documentaire-proloog is gefilmd in een peuterspeelzaal. Pálfi hoopte er de kiem van mense-

lijke relaties te vinden. ‘De familie is een veilige omgeving, maar in de crèche begint het sociale conflict al. Er moet een positie in een gemeenschap worden bevochten. Het ergste wat een kind tegen een ander kind kan zeggen is “ik ben je vriendje niet”, want daarmee sluit hij die ander buiten.’De dertigers in het over the top relatiedrama dat volgt, zoeken wanhopig naar warmte en genegen-heid, maar zijn te egocentrisch om die verlangens te verwezenlijken. Pálfi schetst een portret van Boedapest anno 2009. ‘Twintig jaar na de val van het communisme is er eigenlijk bitter weinig veranderd. Bovendien heerst er een sterk gevoel dat dat de komende twintig jaar niet veel zal verbeteren. Hongaren zijn het wachten op een betere toekomst beu. Ze willen nú gelukkig zijn. Daarom houden ze geen rekening met anderen. We zijn een volk dat totaal verloren is.’Pálfi heeft de daarmee samenhangende tristesse gegoten in de vorm van een burleske komedie. Daarmee treedt hij in de rijke traditie van Hongaarse, Tsjechische en Roemeense regisseurs die de menselijke tragiek met absurde humor

benaderen. ‘In Hongarije vertellen we elkaar vaak een oude mop. Een man treft zijn buurman aan op de keukenvloer, met een doorgesneden nek. “Heb je pijn”, vraagt hij. “Nee”, antwoordt de buurman, “het voelt alsof ik lach.” Het bestaan kan nog zo bitter en ellendig zijn, een Hongaar wil ook om zijn problemen kunnen lachen.’Zijn eigen mix van tragedie en komedie is niet hele-maal goed opgepikt, vreest Pálfi. De zalen in zijn thuisland bleven in ieder geval teleurstellend leeg. ‘Het publiek worstelde met de vraag hoe de film is opgezet. Spelen er professionele acteurs in mee, of amateurs? Was er een scenario of werd alles geïm-proviseerd? Het publiek kreeg er geen grip op, en wist zich derhalve geen raad met de film.’ Toch is I Am Not Your Friend hem even dierbaar als Hukkle en Taxidermia. ‘Al blijft het waarschijnlijk bij een eenmalig experiment. In mijn volgende films ben ik van plan de regie weer stevig in handen te houden.’ (NB)

I Am Not Your Friend – György PálfiZa 6 17:15 uur VE4

Op cinemareloaded.com kan elke con-sument zich ontpoppen tot co-producer. Maar ook in communicatie treden met hun favoriete filmmaker. Wat hebben zij Pipilotti, Ho en Alexis te melden?

DIRKBREEDvELD: ‘Nice to give a contribution to creative thought this way. Yippee my first filminvestment.’

ANNE-MARIE ROS: ‘Wonderful to create the impossible, delight to support this dream:)’

JERRY LUNDEgAARD: ‘I’m looking forward to see this film. Sounds like something I never saw before.’

DROOMBOS: ‘Love your work Pipi! Especially “Ever is over all”, Can imagine this is an exciting project for you, I wish you all the inspiration and joy, within realizing your film!’

PEggY : ‘Love the idea and loved your movie last year at IFFR, Unmade Beds! Let’s get the 30.000 together.’

foto Ruud Jonkers

8filmfestivalrotterdam.com

De Israëlische regisseur Samuel Maoz moet even nadenken over de vraag, hoe het komt dat zo veel jaar na dato opeens drie ex-soldaten autobiografische films hebben gemaakt over de Libanese Oorlog van 1982. Drie erg goede films bovendien: vorig jaar werd de animatiefilm Waltz with Bashir genomineerd voor een Oscar, de regisseur van Beaufort werd gelauwerd in Berlijn en Maoz’ eigen Lebanon, een claustro-fobisch meesterwerk dat geheel is gefilmd in een tank, won het festival van venetië.

Lebanon-regisseur Samuel Maoz heeft een verkla-ring voor het opmerkelijke fenomeen van dit trio. ‘Ik denk door het uitbreken van de Tweede Libanese Oorlog, die in 2006 begon. Toen besefte ik dat ik al die tijd in mezelf was gekeerd. Terwijl mijn verhaal ook maatschappelijk van belang zou kunnen zijn. Wellicht geldt hetzelfde voor mijn twee collega’s, we behoren tenslotte tot dezelfde generatie.’ Een genera-tie die, benadrukt Maoz, heel anders is dan die van zijn ouders. ‘Mijn moeder moest vluchten voor de nazi’s en denkt nog steeds elke dag dat mensen haar willen uitroeien. Onze generatie wil gewoon een normaal leven. En toen begon de Libanese Oorlog, de eerste die mijn generatie moest voeren.’Die oorlog verliep volstrekt anders dan eerdere oorlogen die Israël had gevoerd. ‘De Zesdaagse Oorlog en de Jom Kipoer-oorlog verliepen traditi-oneel. Links een leger, rechts een leger, allebei met eigen uniformen zodat je ze uit elkaar kon houden, en een stuk land om over te vechten. Het was niet minder gruwelijk, maar je wist waar je aan toe was. Libanon was compleet anders. We vochten in woonwijken, de tegenstander droeg jeans en was niet van de burgerbevolking te onderscheiden. We trokken niet duidelijk één richting op, maar belandden in een oorlog van 360 graden.’

Maoz heeft lang nagedacht hoe hij die situatie zou verbeelden. ‘Ik besloot om de hele film in de tank te filmen, zodat de kijker zich in dezelfde situatie bevindt als ikzelf toen. De plot van de film is heel eenvoudig, die kun je in tien regels opschrijven. Daar gaat het ook niet om. Het gaat om het gevoel van de soldaat. Ik moest de kijker daarom niet via zijn hoofd, maar via zijn maag en zijn hart benade-ren. Geen dingen uitleggen, maar laten meemaken.

Daarom zie je alleen wat de soldaten zien en weet je alleen wat zij weten.’De tank reconstrueerde Maoz uit zijn geheugen. ‘Ik heb geen exacte research gedaan, omdat het juist ging om de ervaring, niet om de feiten. Als de herinnering bijvoorbeeld dingen uitvergroot, vond ik het belangrijk dat zo te laten zien. Net zoals je aandacht in een oorlogssituatie vaak helemaal niet bij de belangrijkste dingen ligt.’

Het levert een claustrofobische, erg spannende film op in een duistere, rammelende tank, die in Maoz’ ogen zelf een belangrijk personage is. ‘Voor mijn gevoel bevinden die soldaten zich in de buik van een beest, dat druipt van het vocht, geluiden maakt en gewond raakt. Misschien is dat ook de reden’, voegt hij er vrolijk aan toe, ‘dat ik tijdens mijn bezoek in Amerika gepolst werd voor Alien 5.’ (KD)Lebanon – Samuel Maoz Vr 5 19:15 PA7

Samuel Maoz over Lebanon

‘we zateN iN de buik vaN Het beest’

foto Jan de groen

9filmfestivalrotterdam.com

NELSON LYON (VS) was copywriter, een van de échte ‘Mad Men’. Bijnaam op de werkvloer Captain Smut: De beste man kon nogal vulgair uit de hoek komen. Zijn enige film heeft inmiddels de cultstatus bereikt. Met toen gewaagde telefoonseks, maar eigenlijk alleen onschuldige borstjes – een bijrolletje van Andy Warhol sneuvelde in de montage. Lyon was namelijk vaak te gast in diens Factory. Eind jaren zeventig verhuisde hij naar Los Angeles, waar hij een regular in de uitgaanscene werd. Drugs, drank en beroemde vrienden, waaronder John Belushi, die tijdens een avondje stappen met Lyon in 1982 aan een overdosis overleed. Een volgende film kwam er nooit. Lyons fifteen minutes of fame waren op.The Telephone Book [Rg]

Vr 5 22:30 VE2, za 6 10:00 VE2

profielscHets

weinig mensen kijken? Een 4 janbas (3165043576** over Moscow) • overbodige film. Daarom verwachten we niets meer uit de VS een 1 janbas (3165043576** over Life During Wartime) • Indrukwekkende en ontroerende documentaire, must see! (3162461692** over Mijn Enschede) • Japanners vinden \’t leven moeilijker dan de dood, Chine-

oNdertusseN op YoutubeHet IFFR heeft een eigen kanaal op YouTube: youtube.com/IFFRotterdam. Uitgekeken daarop? Dan is er nog een heleboel anders interesssants te zien.

Het is mooi dat de David Cronenbergs klassieker Videodrome in Rotterdam weer ‘s op het grote doek te zien is. Het was natuurlijk nóg mooier geweest

als Cronenberg zelf aanwezig zou kunnen zijn zijn film in te leiden. Gelukkig kunnen we daarvoor terecht op YouTube.

Vorig jaar werd Videodrome vertoond op het film-festival van Toronto, Cronenbergs woonplaats. ‘Ik probeerde in de film iets te destilleren uit de tijdgeest. Maar ik wilde ook gewoon een film maken die amusant was, sexy en pervers.’Hij vertelt een anekdote over de Italiaanse acteur en regisseur Roberto Benigni. ‘Hij zei dat hij doodsbang was om naar Toronto te komen, omdat hij de stad alleen kende uit mijn films. Hij was verbaasd dat het zo’n prachtige stad bleek te zijn. Ik zei tegen hem

dat het net zo was als de manier waarop Scorsese New York afschildert in Taxi Driver. Je maakt geen documentaire over je stad, en het is evenmin een toeristische reclamefilm.’ (http://bit.ly/KPVPJ) (SM)

EMMETT MALLOY (VS) trok voor zijn eerste film Thicker Than Water (2000) met vrienden langs tropische surfoorden. De soundtrack van co-regisseur Jack Johnson maakte de zanger meteen wereldberoemd. Malloy is zijn manager en runt met hem een platenmaatschappij en filmcollectief. Zijn uitstapje naar de American Pie-achtige Out Cold (2001) werd door de pers vakkundig de grond in geboord. Met muziek heeft hij meer succes. Als de Malloy Brothers maakten hij en zijn broer videoclips voor een rits bands van The Shins via N.E.R.D. naar Metallica. Zijn documentaire over The White Stripes is volgens Jim Jarmusch een ‘onweerstaanbaar muzikaal document’.The White Stripes: Under great White Northern

Lights [BF] Vr 5 21:30 PA4

Robert Keulen (38), ambtenaar, Rotterdam‘Een saaie, trage film die je dwingt je eigen gedachten te vormen, daar houd ik wel van. Er spookte van alles door mijn hoofd. Van dat ik nieuwe tandpasta nodig heb, tot een visuele analyse van dat laatste lange shot: een schoor-steenpijp waar rook uitkomt, enorme krullen stoom die wolken vormen. Heel mooi, het leek alsof dat gebouw in brand stond. Geen aanrader voor het grote publiek. Ik ben trouwens wel even in slaap gevallen.’

gerard de Bruin (58), ambtenaar, Leiden‘Heel esthetisch allemaal, maar het is vooral vorm. Ik begrijp het niet, waarom zit ik drie kwartier naar een cokesfabriek te kijken? Alsof hij lens en geluid heeft opengezet en toen een biertje ging drinken. Je gaat je wel afvragen waarom bepaalde shots nu juist zo lang zijn. Dus misschien vind ik het over een paar jaar toch een mooie film. Waarom ik er naartoe ging? Omdat in de beschrijving stond dat er geen zak in gebeurt.’

Robert Keuhler (53), filmjournalist, Los Angeles‘Heerlijk dat een van de belangrijkste nog levende Amerikaanse filmmakers voor het eerst digitaal draait. Bevrijd van de beperking van 16mm bepaalt hij nu de lengte van de shots zelf. De shots zijn als een foto, eerst ben je gefascineerd door de compositie, dan concentreer je je langzaam op de details. Het laatste shot waarin de zon ondergaat vond ik heel poëtisch, langzaam dooft het uit. Dat had van mij veel langer kunnen duren, tot het echt donker was.’

de uitloopRuhr van James Benning, 13:00 uur, Pathé 4

foto

’s T

obia

s D

avid

son

SUzANA AMARAL (1932, Brazilië) had al een gezin van acht kinderen toen ze naar de filmacademie ging. Later kwam er nog eentje bij. Films produceerde ze stukken minder frequent. Sterker, de afgelopen vijfentwintig jaar maakte de Bollywood-adept maar drie speelfilms. Toch is ze een veteraan, met haar tientallen televisieproducties en scenario’s. Haar speelfilmdebuut Hora de Estrela was de Braziliaanse Oscar-inzending en won een Zilveren Beer. Volgens criticus Roger Ebert zijn de personages zo ongelofelijk oppervlak-kig, onwetend en saai dat hun gebrek aan humor en intelligentie juist weer interessant wordt. Als Boeddhist neemt Amaral het leven zoals het komt, net als de hoofdpersoon in haar nieuweling, Hotel Atlantico.Hotel Atlantico [SP] Vr 5 13:15 PA5

Filmmaakster Brigitte Uttar Kornetzky van God No Say No wordt nog altijd emotioneel als ze spreekt over haar ervaringen in het door burgeroorlog verwoestte Sierra Leone. Na enkele inhoudelijke vragen van Q&A-er Kees Brienen heeft Kornetzky ook een vraag aan het publiek. Een jonge vrouw heeft haar peuter meegenomen om de film te zien, die niet altijd even prettige beelden bevat. Waarom? De moeder legt uit dat de vader van het meisje uit Sierra Leone komt. Het is de geschiedenis en erfenis van haar vader. Er ontspint zich een discussie. ‘Dat kind woont toch hier?’ en ‘Je kan best oudere kinderen zo’n film laten zien, maar dan moeten ze eerst goed geïnformeerd worden’, ‘Ik heb zelf als kind een trauma opgelopen door heftige beelden’, doet de filmmaakster een duit in het zakje. Een vrouw is het pertinent oneens met de opvoedkundige beslissing. De beelden van stompjes (waar handen hadden moeten zitten) zijn toch gruwelijk? Dan steekt de vriendin van de moeder haar hand op. Die mist enkele vingers. Het meisje speelt ondertussen braaf tussen de bioscoopstoelen. foto Tobias Davidson

Q&a

10 filmfestivalrotterdam.com

vervolg van pagina 1‘Maar wij maken Angolese films. Niet per se omdat we dat zo graag willen. In principe willen we niet eens exclusief voor Afrikanen filmen maar juist de grens over, de wereld in.’Dito: ‘Ik denk wél dat er zoiets als Afrikaanse cinema bestaat. We maken allemaal films die zijn gebaseerd op onze situatie. Tachtig procent van de films die in Afrika wordt gemaakt, gaan over onze eigen tradities: over huwelijken en magie. Dat is de Afrikaanse realiteit. Al is die niet overal dezelfde.’

autodidaCtDe grootste filmindustrie op het continent en zelfs omvangrijker in productie dan Hollywood, is de Nigeriaanse. In Nigeria wordt ook het merendeel van de nog geen twintig filmfestivals gehouden die het Afrika ten zuiden van de Sahara rijk is.Dito: ‘Ik houd erg van de Nigeriaanse cinema. Ze hebben een eigen manier van verhalen vertellen. Dat levert ze vaak kritiek op, maar je kunt er niet omheen dat het een van de grootste filmindustrieën ter wereld is.’ Dito: ‘Het mooie aan de cinema in Nigera is dat de makers allemaal autodidact zijn. Maar er is een soort strijd tussen de oude en jonge filmmakers. De oude filmmakers zijn niet meer populair bij het publiek. Dat geeeft de voorkeur aan nieuwe, snelle cinema. In Angola ontvangt de oude garde wel nog steeds geld voor nieuwe films. Films waar niemand naar toe gaat en waar niemand over praat. Daardoor ontstaat een scheiding, terwijl ouderen en jongeren juist samen zouden moeten werken. Ze kunnen van elkaar leren.’Alassane: ‘Ik vind het de normaalste zaak van de wereld dat een jong publiek naar films gaat dat is gemaakt door jonge makers. Daarmee kunnen ze zich identificeren. Jonge regisseurs zijn ook hele-maal op de hoogte van alle nieuwe technieken. De oude filmmakers zijn gewend aan de klassieke

manier van film maken. Met een producent, een regisseur, een postproductie-periode, een distribu-teur. Er is een grote revolutie gaande. Jonge makers werken met licht materiaal en lage budgetten, en gebruiken actuele onderwerpen. Oudere filmma-kers hebben eigenlijk de taak om voorwaarden te scheppen voor jonge filmmakers.’

FilMMaFFiaInmiddels wordt dankzij de digitalisering in heel Afrika veel gefilmd. Zuid-Afrika is een belangrijk opkomend filmland, waar jonge makers juist door de overheid actief worden gesteund.Mthiyane: ‘In Zuid-Afrika is de cinema nog relatief nieuw. Ik ben zelf ontdekt via Project Ten, in het kader van tien jaar democratie. Jonge filmmakers werden uitgenodigd documentaires te maken naar aanleiding daarvan. De staatsomroep speelt een actieve rol bij het verstrekken van opdrachten voor drama en documentaire. De situatie kan natuurlijk beter, maar er is duidelijk vooruitgang.’Dito: ‘In Angola krijgt alleen de oudere generatie

geld. Die regisseurs doen gemiddeld zes jaar over het maken van een film. In die tijd maken wij er drie! We zijn onze eigen producent, zoeken spon-sors, regelen onze eigen screenings en verkopen onze eigen dvd’s. Met dat geld betalen we vervol-gens de preproductie van ons volgende project. Op deze manier komen er elk jaar zeven tot acht films uit in Angola. Films die iedereen wil zien.’Cafu: ‘Distributie is ons grootste probleem. Er zijn wel bioscopen, maar die zijn in particulier beheer en dus heel duur om te huren. We zoeken we naar andere manieren, maar feitelijk hebben we, door de oorlog, op dit moment geen functionerende filmindustrie.’Alassane: ‘In Niger is het ook niet gemakkelijk. We hebben te maken met een soort filmmaffia, die vertoning en distributie van films tegenhoudt. Een Nederlandse film heb ik bijvoorbeeld nog nooit bij ons voorbij zien komen.’

HooPPiraterij is een ander groot probleem van alle Afrikaanse filmmakers. Maar de geinterviewden

zien daar ook positieve kanten in. Dito: ‘Het heeft mij in elk geval veel naamsbekendheid opgeleverd. Dankzij de piraterij worden illegale kopieën van mijn films op veel plekken verspreid. Toen mijn tweede film in première ging, hadden heel veel mensen mijn eerste film illegaal al gezien. Daarom waren ze ook benieuwd naar mijn nieuwste. Het maakt het wel lastig om je eigen dvd’s nog aan de man te brengen. Vijftien uur na de première van jouw film liggen de dvd’s ervan alweer op straat.’Cafu: ‘Mijn film was kort na uitbreng zelfs in Portugal te koop. De corrupte politie steekt geen vinger uit.’Mthiyane: ‘Zuid-Afrika heeft geen echte wetten ter bescherming van filmmakers. Soms zijn films al te koop vóórdat ze in de bioscoop te zien zijn. Je moet zodra je film officieel wordt uitgebracht zelf zoveel mogelijk dvd’s verkopen. Het positieve is natuurlijk wel dat films die normaal de bioscoop niet halen, dus ook de betere Afrikaanse film, nu ook door hen gezien worden. Dat geeft hoop voor de toekomst.’ Nicole

jurerenUrszula Antoniak: ‘Ik vind het geweldig, omdat ik veel films kan zien. Zonder uren in de rij te hoeven staan voor tickets. Ik vind het een voorrecht, ook omdat het IFFR zo’n belangrijk festival is.’Amat Escalante: ‘Ik was wel benieuwd hoe het bij zulke jury’s in zijn werk gaat. Ik ga geregeld naar festivals en heb ook wel wat prijzen gewonnen. Mijn vermoeden is dat jury’s vaak compromis-sen sluiten. Deze keer hopelijk niet!’

de CoMPetitieAntoniak: ‘Aan de competitie kun je aflezen wat voor festival het is. Rotterdam staat bekend om zijn radicale keuzes, dat zie je er wel in terug.’Escalante: ‘Ik vind de competitie een sterke persoonlijkheid hebben, die elk van de films verbindt. Het nemen van risico’s bijvoor-beeld zie je bij elke film wel terug. Ze doen allemaal iets dat niet conventioneel is.’

CriteriaAntoniak: ‘Ik let vooral op de ambities van de regisseur. Wat wilde hij doen, waarom móest hij deze film maken? De film hoeft niet perfect te zijn. Ik let ook op het gebruik van filmtaal. Maar uiteindelijk wacht je vooral op het moment dat je hart sneller gaat

slaan, dat er iets bijzonders gebeurt.’Escalante: ‘Het gaat om de films die je iets laten voelen. Die de kracht van beelden en geluid op een interessante manier gebruiken.’

de beslissingEscalante: ‘Het kan wel eens moeilijk worden.’Antoniak: ‘Vooral omdat de films zo verschillend zijn. De een is heel poëtisch, de ander juist in een documentairestijl gefilmd.’Escalante: ‘Iedereen heeft wel zo z’n favoriet. Helaas kunnen we die niet allemaal laten winnen, want met z’n vijven moeten we drie films kiezen.’ (SM)

Wat denken de kenners?Een rondgang langs binnen- en buiten-landse filmjournalisten levert geen uitgesproken favorieten op voor de Tiger Awards. Titels die vaker genoemd worden als mogelijke kanshebbers, zijn Let Each One Go Where he May, Alamar, R, The Temptation of St. Tony en Street Days. Persoonlijke favorieten van de kenners zijn verder C’est déjà l’été, Miyoko, La vie au Ranch en Agua fría de mar. ‘Het is dit jaar een sterke competitie’, vindt Ronald Rovers van de Filmkrant. ‘De beste van de afgelopen jaren.’

JurY met versNelde HartslaGvanavond wordt bekend welke drie films een vPRO Tiger Award winnen. De vijfkoppige Tigerjury telt dit jaar twee regisseurs: de Pools-Nederlandse Urszula Antoniak (bekend van Nothing Personal) en de juryvoorzitter, de Mexicaan Amat Escalante (Sangre, Los bastardos). voor beiden is het de eerste keer dat ze in een jury plaatsnemen.

Philip Cheah, Jeanne Balibar, Amat Escalante, Urszula Antoniak en Okello Kelo Sam foto Ruud Jonkers

Unreal Forest

11filmfestivalrotterdam.com

geheimen vormen de basis voor Saara Saarela’s speelfilmdebuut Twisted Roots. In het wonderschone winterlicht van noordelijk Finland filmde ze een gezin dat door omstandigheden gedwongen wordt open kaart te spelen.

Saarela, heeft al verschillende shorts en tv-drama’s op haar naam, maar wilde al langer een speelfilm maken over een familie. ‘Het gezin is een uitgele-zen plek om onderzoek te doen naar interactie. Ofschoon mensen bij elkaar wonen, kunnen ze heel verschillende levens leiden. Of ze willen of niet, ze beïnvloeden elkaar en geven, soms letter-lijk, dingen door. Dat kan voor heftige botsingen zorgen. Zeker wanneer je, zoals in dit gezin, niet in staat bent te communiceren. Ik denk dat dat wel

iets typisch Fins is, dat onvermogen om dingen over te brengen.’Een ernstige erfelijke ziekte en grote geldproblemen zijn in de film de aanleiding voor ruzie, misverstan-den en miscommunicatie. Maar ook voor reflectie. ‘Iedereen moet in zo’n situatie nadenken over zijn wortels en achtergronden. Over wat het inhoudt met elkaar verbonden te zijn. Bovendien speelt in het verhaal ook nog een geadopteerd meisje een rol. Zij is biologisch dan wel niet verwant, maar ze hoort toch echt bij de familie.’

De film is geschoten in het noorden van Finland. ‘Dat deden we in november en december 2008. Je hebt dan 2,5 uur daglicht. Dat geeft de film zijn bijzondere sfeer. Niet somber, maar donker op een mooie manier.’

In een paar scènes verbeeldt Saarela de innerlijke wereld van de familieleden met special effects. ‘In het originele script zaten meer effecten, en zelfs 3D-elementen. Maar ik was bang dat dat te veel zou afleiden van het verhaal. De opzet van de film was aanvankelijk ook anders. Ik wilde een episo-denfilm maken waarbij we de vijf hoofdpersonen apart volgen. Zodat het verhaal steeds vanuit een ander perspectief wordt getoond. Dat heb ik in de montage losgelaten, omdat het te complex was. Ik heb toen gezworen dat mijn volgende film simpeler van opzet zou zijn. Ik ben ook er al mee bezig. Het wordt een liefdesverhaal. Dus wél twee mensen. Maar maar één verhaal!’ (NS)

Twisted Roots – Saara Saarela. Vr 5 12:15 CI1, za6, 14:30 CI6.

met aNdere oGeNOp uitnodiging van het festival zijn vijf jonge filmcritici uit verschillende landen actief in Rotterdam. Om beurten schrijven zij over hun festivalervaringen. vandaag: Bryan Hartzman uit Amerika.

Sta me toe dat ik even mijn pet van niets en niemand ontziende criticus af zet voor deze recensie over het IFFR.Laat ik beginnen met het minst aantrekke-lijke punt: Het Nederlandse winterweer is onvoorspelbaar. Ik heb regen, hagel, natte sneeuw, sneeuw en heldere zonneschijn meegemaakt binnen een tijdspanne van twee uur. Dat is wonderbaarlijk. en tamelijk angstaanjagend voor de mensheid in het alge-meen. En voor iemand uit Los Angeles (met zijn eindeloze zomer) in het bijzonder. Jullie nachten zijn smerig koud in dit jaargetijde, wat de barre tocht van Pathé naar Cinerama bijkans onverdragelijk maakt. Het dagelijkse plannen van mijn filmschema staat in het teken van diepgewortelde angst of ik de reis van de ene festivallocatie naar de andere wel overleef. Ik sta voortdurend in tweestrijd. Aan de ene kant zegt mijn nieuwsgierigheid me er toch weer op uit te gaan om die ene nieuwe (en fantastische) film op groot doek te kunnen zien. Aan de andere kant regeert gezond verstand: moet ik niet gewoon in die lekker warme Doelen blijven om de film in de digitale videotheek te bekijken?Maar dat is dan ook meteen het enige minpunt dat ik kan verzinnen. Los Angeles heeft z’n heerlijke klimaat en het hele jaar door film-festivals. Maar het kent in de verste verte niet wat Rotterdam is: een internationaal filmfes-tival dat anderhalve week lang een fantastisch leger aan filmgekken van over de hele wereld aantrekt. En als er al iets vergelijkbaars wordt georganiseerd in LA, is er altijd een strenge scheiding van sterren, pers en industry insiders. De ongewassen massa mag even lonken, maar praten of aanraken is strikt verboden. Wellicht lijkt het of LA het hele jaar lang het centrum van de filmindustrie is, maar die stad kan zeker niet concurreren met de breedte van het programma hier. Om over de filmkennis van de gemiddelde bezoekers nog maar te zwijgen. Ik heb hier meegemaakt dat kaartjes voor obscure films uit Oost-Europa compleet waren uitverkocht. Volle bioscopen met publiek dat een verborgen schat hoopt te vinden. En dat na afloop blijft zitten om de regisseur de oren van het hoofd te vragen. Ik heb briljante filmmakers gezien die, verban-nen uit landen als China en Rusland, een veilige thuishaven vonden in de Rotterdamse bioscoopzalen. Ik heb met open mond van verbazing gezien hoe willekeurige voorbijgan-gers naar elkaar fluisterden: ‘Is dat niet Tsai Ming-liang?’ – en nog gelijk hadden ook!Het vooroordeel dat het IFFR de natte droom van iedere filmidioot is, is waar. Critici, film-makers, fans en zakelijke types kunnen hier met elkaar discussiëren als gelijken. Ik vind het iedere keer weer een kick dat een regisseur na zijn screening aan het publiek vraagt wat men ervan vond. Ik kan zeggen dat Rotter-dam alles is wat ik gehoopt had. Ik sta zelfs biertjes te drinken op enkele meters afstand van regisseurs en critici die ik bewonder, tijdens de nachtelijke uitspattingen. Er zijn in dit land, althans deze week, geen muren.Nu schiet me toch nog een ander negatief puntje te binnen: ik heb niet geslapen. Als ik wel die kans krijg, dan gebeurt dat in een stoel. Dat is het festival in een notendop: het meest geweldige wiegenlied ooit, dat conse-quent voor aangename filmdromen zorgt.

zen precies andersom. (3165102787** over City of Life and Death) • Geweldige verhalen maar waar was het vijfde verhaal? Marja (3163831468** over Tales from the Golden Age) • Het enige verrassende tijdens deze saaie, voorspelbare film was de mislukte dubbele M&M die ik tegenkwam. De zeldzame dialogen waren vermakelijk. (3164212120**

back to tHe future?

anotHer girl, anotHer PlanetBij gebrek aan een rijke producent, ontdekte Michael Almereyda toch een manier om met

onbeperkte vrijheid te opereren. Hij gebruikte een goedkope Fisher Price PixelVision speelgoedca-mera. De Amerikaanse filmmaker kreeg daarna de smaak te pakken, want later zette hij een soortgelijke camera in voor zijn korte films Aliens (1993) en Nadja (1994). In zijn latere mainstream-productie Hamlet (2000), liet hij acteur Ethan Hawke als Deense prins in de weer gaan met de speelgoedcamera.

OOK IN 1992: MTV zendt de eerste serie van The Real World (New York) uit. • Los Angeles kampt met rellen na de mishandeling van Rodney King. • Een

Boeing 747 stort neer op de Amsterdamse Bijlmer. • Marlene Dietrich overlijdt. • De regering van Bosnië-Herzegovina, deelrepubliek van het voormalige Joegoslavië, roept de onafhankelijkheid uit. (MN)

1992

Als festivaldirecteur is Tiziana Finzi gewend aan betere weersomstandigheden: ze is namelijk verantwoordelijk voor het Miami Film Festival. Deze frequent flyer heeft na Rotterdam respectievelijk Milaan, Triëst en Berlijn op het reisschema. Zou haar zelf ontworpen ketting niet alle metaaldetectors op hol laten slaan? foto Corinne de Korver

ROOM #309

Saara Saarela over Twisted Roots

woNderscHooN wiNterlicHt

foto

Ruu

d Jo

nker

s

Saara Saarela op de set van Twisted Roots

13filmfestivalrotterdam.com

Ludmilla Cvikova over THE OLD SCHOOL OF CAPITALISM‘Zelimir Zilnik is een Servische grootmees-ter die al vanaf begin jaren tachtig een unieke en eigenzinni-

ge stijl van docudrama aan het ontwikkelen is. Vanaf 2000 heeft Rotterdam zijn werk regelmatig vertoond: Wanderlust, Fortress Europe, Kenedi Goes Back Home en het vervolg daarop, Kenedi Is Getting Married. Hij is een bijzonder vernieuwende en prikkelende auteur, die films maakt die aan het denken zetten. In die films houdt hij zich bezig met de mensen in Midden- en Oost-Europa en hun uiteenlopende lotsbestemmingen te midden van de beroering van sociaaleco-nomische veranderingen. Daarbij grijpt hij vaak naar de methode om mensen zichzelf te laten spelen. In zijn meest recente werk

houdt Zilnik zich bezig met de status quo van zijn eigen land en met het leven van de gewone mensen die daar wonen en er eigen-lijk gevangen zitten. Het is geestige, kritische

en verrassende cinema die op een andere manier over dingen laat denken: over het genre waarvan de regisseur zich bedient en over de wereld om ons heen.’

1 10 to 11 2 15 Malaysia 3 Adieu Philippine 4 Adrift 5 The Affair at Akitsu 6 Agua fría de mar 7 Air Doll 8 Alamar 9 All That I Love 10 All Under the Moon 11 Amer 12 The Annunciation 13 Another girl, Another

Planet 14 Ante 15 The Ape 16 Araromire 17 Aspettando godard 18 At the End of

Daybreak 19 At the very Bottom of

Everything 20 Atletu 21 Aurora 22 Autumn Adagio 23 Avenida Brasilia

formosa 24 Avoir vingt ans dans les

Aurès 25 B-Side 26 Bad Lieutenant: Port of Call

- New Orleans 27 Les barons 28 Beaufort 29 Belair 30 Between Two Worlds 31 Blood and Bones 32 Bonded Parallels 33 The Border 34 The Boston Strangler 35 A Brighter Summer Day 36 C’est déjà l’été 37 Café noir 38 El calambre 39 El camino entre dos

puntos 40 Chaque jour est une fête 41 Una cierta verdad 42 City of Life and Death 43 Los condenados 44 Content 45 Coup d’état 46 The Creators of Shopping

Worlds 47 Crying with Laughter 48 Dangerous Encounters: 1st

Kind 49 Dansa als esperits 50 Dead of Night 51 Devil’s Town 52 Dial M for Murder 53 Do It Again 54 Dogs in Space 55 Dogtooth 56 Doing Time 57 Donkey 58 Down Terrace 59 Eighteen 60 The Eighteen Who Stirred

up a Storm 61 Elbowroom 62 En construcción 63 L’ ennemi intime 64 Entrenamiento elemental

para actores 65 Erie 66 Eros + Massacre 67 Europa, East 68 El ex-boxeador 69 Eyes Wide Open 70 Fantan Fanga 71 Fantastic Mr. Fox 72 Flooding in the Time

of Drought 73 Foxes 74 Die Frau mit den 5

Elefanten 75 gloria mundi 76 god No Say So 77 gohatto 78 good for Nothing 79 green Days 80 gugu & Andile 81 Hadewijch 82 Het Hemelse Leven

op Aarde 83 Hiroshima 84 Honeymoons 85 Hotel Atlantico 86 Hunting & zn. 87 I Am Not Your Friend 88 Ich bin Enric Marco 89 In the Woods 90 Independencia 91 Inferno 92 J’ai tué ma mère 93 Japanese Devils 94 Kamui 95 Kun1 Action 96 Lebanon 97 Let Each One go Where He

May 98 Let Him Rest In Peace 99 Let’s Fall in Love 100 A Life 101 Life During Wartime 102 Like Water Through

Stone 103 Lost Paradise in

Tokyo 104 Lost Persons Area 105 Lourdes 106 Malaysian gods 107 Mama 108 Manila Skies 109 Manuel De Ribera 110 Mark 111 MARKS 112 Mi vida con Carlos 113 Mijn Enschede 114 Miyoko 115 Moscou 116 Moscow 117 Mosquito on the Tenth

Floor 118 Mother 119 La mujer sin piano 120 Mundane History 121 My Daughter 122 My Queen Karo 123 My Son, My Son, What Have

Ye Done?

124 My Tehran for Sale 125 Nachrichten aus der

ideologischen Antike - Marx - Eisenstein - Das Kapital

126 Nadar 127 Ne change rien 128 Nekromantik 1 129 Night & Fog 130 Nobody Knows About

Persian Cats 131 Norteado 132 Nuit bleue 133 Numéro deux 134 Nymph 135 The Old School of

Capitalism 136 Once Upon a Time

Proletarian 137 Ordinary People 138 Oxhide II 139 Paju 140 Paradise 141 El pasante 142 Le pèlerin de Camp

Nou 143 Pepperminta 144 The Pig’s Retribution 145 Piggies 146 Police, Adjective 148 The Portuguese Nun 149 Possessed 150 Un prophète 151 Quill 152 R 153 Rabia 154 Ramata 155 Rapt 156 The Raven 157 Reading Book of

Blockade 158 Red White & Blue 159 Refrains Happen Like

Revolutions in a Song 160 Le refuge 161 Reincarnate 162 Resisim 163 Reykjavik - Rotterdam 164 Ruhr 165 Running Turtle 166 Russian Lessons 167 Sailor of Hearts 168 Samson & Delilah 169 The Sentimental Engine

Slayer 170 Separations 171 Sex Crime 172 Shirley Adams 173 Shocking Blue 174 Les signes vitaux 175 A Single Man 176 Skeletons 177 Slice 178 Slovenian girl 179 El sol 180 Sonny 181 Soo 182 Soul Boys & girls 183 Spring Fever 184 Stone is the Earth 185 A Story Written on

Water 186 Street Days 187 A Summer Family 188 Sun Spots 189 Susa 190 Symbol 191 Tales from Kars 192 Tales from the golden

Age 193 The Telephone Book 194 The Temptation of St.

Tony 195 La terra habitada 196 La terre de la folie 197 Tetro 198 Third Person Singular

Number 199 Time Code 200 The Time That

Remains 201 To Walk Beside You 202 Toad’s Oil 203 Todo, en fin, el silencio lo

ocupaba 204 Totó 205 Trash Humpers 206 Triangular Trap 207 The Trotsky 208 True Noon 209 Twisted Roots 210 Two in the Wave 211 vaho 212 valhalla Rising 213 vapor Trail (Clark) 214 vedozero 215 via Okinawa 216 Los viajes del viento 217 videodrome 218 La vie au Ranch 219 visage 220 vlees 221 De vliegenierster van

Kazbek 222 The vulture 223 A Walk Worthwhile 224 Was du nicht siehst 225 The Well 226 Wheat Harvest 227 Where Are You? 228 White Material 229 The White Stripes: Under

great White Northern Lights

230 Win/Win 231 Woman on Fire Looks for

Water 232 The Women in the

Mirror 233 Women Without Men 234 Yasukuni 235 Yellow Kid 236 Yemen Travelogue - Days at

Shibam and Seiyun 237 Yo, tambien 238 zarte Parasiten 239 zero

gertjan zuilhof over SLICE‘Je bent een jongen van een jaar of twaalf. Misschien veertien. Thaise jongens zijn niet zo lang. Je woont op het platteland en die paar andere

jongens in het dorp zijn je vrienden, want keus is er niet. Het ergste wat ze dan van je kunnen zeggen: je bent een mietje. Ze weten niet dat er ‘s nacht in het geniep nog ergere dingen gebeuren. Niet voor alle seksuele wreedheden hoef je naar de grote stad. Het kan het gegeven zijn voor een gevoelige coming of age-film. De hoofdpersoon vluchtte naar de stad, naar een ander leven, maar op een gegeven moment achterhaalt zijn verleden hem toch. Wisit Sasanatieng, de verteller, niet de regisseur, van dit verhaal koos echter voor een heel andere weg. Een omweg zou je kunnen zeggen. De jongen die geen homo genoemd wilde worden, is allang volwassen en zit in de gevangenis. En de film is aanvankelijk niet gevoelig, maar een soms gruwelijke horrorthriller vol seksueel gemo-tiveerd geweld. Met een seriemoordenaar die geslachtsdelen afsnijdt en lijken op maat

snijdt voordat ze in een koffer verdwijnen. Duidelijk is dat de moordenaar, in een soort (rode) Batman-cape, uit wraak handelt. Maar op wie? En wie kan er zo vol haat zitten? Langzaam keert de film terug naar de jeugd

en het dorp en die vrienden die eigenlijk je vrienden niet zijn. De film blijft daar ook opmerkelijk lang alsof het een andere film wil worden. Slice is duidelijk geen doorsnee horrorfilm.’

staat GeNoteerd!Onder de uitgebreide filmbeschrijvingen kunt u dit jaar voor het eerst een digitale kattenbel van een festivalprogrammeur aantreffen. In elke Daily Tiger een selectie.

sms-filmNummersUw mening geven over een film? Dat kan dit jaar voor het eerst met de mo-biele telefoon. Sms iffr [spatie] smsfilmnummer [spatie] uw beknopte recensie naar 2211. U ontvangt dan maximaal een 1 bericht terug. De kosten zijn €0,25 p.o.b. plus het gebruik van uw mobiele telefoon. Door te sms-en maakt u elke dag weer kans op een nieuwe prijs: van dvd’s en speciale (film)tickets tot Tiger Friend-passen, festivalmerchandise en collector’s items.De filmnummers van elke film vindt u in het overzicht hieronder; om het overzichtelijk te houden is de selectie ‘beperkt’ tot alle lange speelfilms die tijdens het festival draaien. Uw sms-recensie verschijnt automatisch op de filmfestivalwebsite, en misschien wel in de dagkrant Daily Tiger! Daar verschijnt ook de top 5 van meest gerecenseerde voorstellingen, en natuurlijk de prijswinnaar van de dag.

illus

trat

ie: d

aily

dan

ai.c

om

over Police, Adjective) • een zeer pakkende film. Heeft mij enorm geraakt (3161428772** over Lebanon) • droogkomisch? 3 kwartier kijken maar een lopende man, dat is zeker wel humor, meer blurry future bf (3162149830** over Police, Adjective)