CONSELL DE GARANTIES ESTATUTÀRPES DE … · concepto de incapacidad permanente absoluta ... •...

116
E1 CONSELL DE GARANTIES ESTATUTÀRPES DE CATALUNYA BUTLLETÍ LE SUARS NLJM. 91. GENER 2018

Transcript of CONSELL DE GARANTIES ESTATUTÀRPES DE … · concepto de incapacidad permanente absoluta ... •...

E1CONSELL DE GARANTIES ESTATUTÀRPES

DE CATALUNYA

BUTLLETÍ LE SUARS

NLJM. 91.

GENER 2018

CONSELL DE GARANTIES ESTATUTÀRIES DE CATALUNYA

L'RET. GEAÉERALITATS

-Ley,La 1

- Ley, La. Ciberderecho 22

- Ley, La. Legal Management 23

- Revista jurídica de Catalunya (doctrina) 24

- Revista jurídica de Catalunya (jurisprudència) 26

TEORIA POLÍTICA

- Revista de Derecho Político 30

- Revista de Estudios Políticos 35

DRET CONSTITUCIONAL

- Derecho privado y Constitución 36

- Global constitutionalism 37

- Public law 38

- Quaderni costituzionali 39

- Revista espa?iola de derecho constitucional 42

- Revista general de derecho constitucionai 44

- Revue belge de droit constitutionnel 46

- Revue du droit pubiic 48

- Revue française de droit constitutionnel 50

- Studi parlamentari e di politica costituzionale 51

L'RET ADMINISTRATIU

- Actualidad administrativa 53

- Anuario del gobierno loca! 55

- Contratación administrativa práctica 57

- Diritto amministrativo 59

- Documentación administrativa 60

- Quaderns de dret Iocal 61

2

CONSELL DE GARANTIES ESTATUTÀRIES DE CATALUNYA

- Revista Aranzadi de derecho ambiental 62

- Revista Aranzadi de derecho y nuevas tecnologías 65

- Revista de administración pública 67

- Revista de derecho urbanístico y medio ambiente 69

- Revista española de derecho administrativo 70

- Revista general de derecho administrativo 74

- Revista vasca de administración pública 76

- Revue française de droit administratif 77

DRET PÚBLIC ECONÒ14IC

- Crónica tributaria 79

- Revista española de derecho financiero 80

L'RET COË4UNITARI

- Annuaire européen d'administration publicue

- Cahiers de droit européen 82

- Civitas Europa 83

- Common Maret Law Review 84

- La Ley Unión Europea 85

- Revista Aranzadi Unión Europea 88

- Revista de derecho comunitario europeo 96

- Revista española de derecho europeo 98

- Revista general de derecho europeo 100

- Revue trimestrelle de droit européen 103

DRET INTERNACIONAL PÚBLIC I PRIVAT

- Revue ¡nternationale de droit comparé 104

L'RET CIVIL

- Actualidad civil 105b

3

CONSELL DE GARANTIES ESTATUTÀRIES DE CATALUNYA

DRET PROCESSAL

- Jueces para la democracia 106

- Revista de Derecho procesal 107

9RET ECLESIÀSTÎC

- Revista general de Derecho canónico y D. eclesiástico del Estado 110

4

LA LEY, n° 9109, de 2 de enero 2018, N° 9109, 2 de ene. de 2018, Editorial Wolters Kluwer

Sunaario

DOCTRINA

• «El derecho fundamental a recib/r una buena alimentación: nueva regulación y cuidado delm/smo», por SANTIAGO CARRETERO SÁNCHEZ, Profesor Titular de Ia Universidad Rey JuanCarios de Madrid, Abogado.

TRIBUNA

• «Una reflexión sobre eI derecho de hueiga y los esquiroles», por LUIS SÁNCHEZQUIÑONES, Abogado ONTIER

LA SENTENCIA DEL DÍA

• No puede expuisarse a un extracomunitario residente de larga duración por ia mera razónde haber sído condenado a más de 1 aio de prisión

3URISPRUDENCIA

• La petición de Ios prestatarios de que se les reduzca ei suelo de ¡a ciáusuia no puedeconsiderarse una convaiidación dei contrato

• Las Audiencias asumen ia doctrina dei TS: ia negativa a ia segunda medición de aicohoiemiaes deiito

• Es iegítimo apreciar como indicio adicionai de cuipabilidad la absoluta ausencia dejustificaciones por parte del sujeto pasivo

• Condena a un Ayuntamiento al máximo recargo de ia pensión de invalidez de unatrabajadora sociai que sufrió una brutai agresión

1

riartecaDii0 LA LEY, n° 9110, de 3 de enero 2018, N° 9110, 3 de eae. de 2018, Editorial Wolters Kluwer

SUMARIO

DOCTRINA

• «Un estudio de la denominación social desde la perspectiva de la legislación —sólo-—societaria», por RICARDO CABANAS TREJO, Notario

• «Las Iícencias de arrendamiento de vehículos con conductor. ßalance octubre 201 7 adiciembre 2017 en eÍ ámbito del Tribunal Supremo», por ALBERTO PALOMAR OLMEDA,Profesor Tituiar (Acred) de Derecho Administrativo

LA SENTENCIA DEL DÍA

• Naturaleza privativa de Ia indemnización percibida por el esposo antes del divorcio enconcepto de incapacidad permanente absoluta

JURISPRUDENCIA

• Nulidad de Ia cláusula que atribuye al prestatario el pago del impuesto de actos jurídicosdocumentado

• La amistad de Facebook no puede sustentar una recusación

• Prevaricación y falsedad de Alcaldesa en expediente de ejecución de instalación de plantad e p u ra d o ra

• Declaran improcedente el despido de un trabajador que participó en una carrera popularestando de baja con un esguince de tobillo

2

nartecaDii0 LA LEY, 0 91 11, de 4 de enero 2018, N° 9111, 4 de ene. de 2018, Editoria Wolters Kluwer

Sunario

OOCTRINA

• «E/ valor de las grabaciones de los delatores ante el derecho de defensa (Reflexiones sobre eI"Caso Guateque")», por ALBA ROSELL CORBELLE, Máster en Derecho. Observatorio de JusticiaCivil y Penal uropea e Internacional. Universidad de Castilla-La Mancha.

CO4ENTARIO DE JURISPRUDENCIA CIVIL

• «Alcance de la responsabilidad de los bancos respecto de las entregas a cuenta delcomprador de vivienda», por PEDRO-3OSÉ VELA TORRES, Magistrado de Ia Sala Primera deiTribunal Supremo

LA SENTENCIA DEL DÍA

• La imposición de tarifas a los hoteleros por disponer de te(evisiones en las habitaciones esrestrictiva de la competencia

3URISPRUDENCIA

• Los honorarios por actuaciones posteriores a la declaración de concurso, derivadas deobligaciones contraídas antes de la misma, deben abonarse contra Ia masa

• El Supremo admite la posibilidad de rehabilitación de los jueces condenados a penas de¡nhabilitación especial

• Consideración como poder adjudicador de una sociedad cuyo capital pertenece a unorganismo de derecho púb(ico

• El TSJ País Vasco obliga a los camareros de un hotel a repartir las propinas con suscompaeros

3

LA LEY, n° 9112, de 5 de enero 2018, N° 9112, 5 de ene. de 2018, Editorial Wolters Kluwer

SUI4ARO

DOSSIER

• «El acoso ante el derecho: fronteras ¡rkterdisciplinares», por MANUEL-JESUS DOLZ LAGO,Fiscal del Tribunal Supremo

TRIBUNA

• «El proceso social digital y el principio de subsanación», por 3AIME DE LAMO RUBIO,Magistrado y Doctor en Derecho

LA SENTENCIA DEL DÍA

• Un proveedor de productos de lujo puede prohibir a sus distribuidores autorizados utilizarplataformas de terceros para vender por internet

JURISPRUDENCIA

• La existencia de un proceso de sustracción internacional de menores no impide que seautorice la residencia definitiva de la menor en el país extranjero

• Confirmada la condena de un profesor por abusos sexuales a nueve alumnos de 30 y 40 deprimaria

• El Ministerio de Defensa debe faciiitar los gastos en pub!icidad institucional• Declarado improcedente el despido de una profesora de Formación Profesional pese a no

tener la titulación exigida

4

narteca'° LA LEY, n' 91 13, de 8 de enero 2018, X° 91 13, 8 de eiie. de 2018, Fditorial Wolters Kluwer

Sumario

DOSSIER

• «Recepción judicia/ interna de los casos "de Diego Porras", "Martínez Andrés y CastrejanaLópez" y "Pérez López"», por IGNASI BELTRAN DE HEREDIA RUIZ, Profesor Agregado y TUAcreditado. Universitat Oberta de Cataiunya (UOC).

COMENTARIOS DE JURISPRUDENCIA SOCIAL

• «To be or not to be. Sobre los hechos probados», por YOLANDA CANO GALÁN, Letrada delGabinete Técnico del Tribunal Supremo. Profesora Titular de la Universidad Rey Juan Carlos.

LA SENTENCIA DEL DÍA

• Nulidad por abusiva de la cláusula suelo incluida en un préstamo hipotecario suscrito poruna empleada de banca

JURISPRUDENCIA

• Responsabilidad de la constructora por no atar con bridas las vallas de protección de unaobra con las que chocó una motocicleta

• Se declara nulo el Reglamento de (a Carrera Diplomática

• Fraude de subvenciones públicas otorgadas para el desarrollo empresarial falseando lascondiciones para su concesión

• Desempleo y el derecho a dimitir: no hay atisbo de fraude en la suscripción de un contratotemporal tras causar baja en la anterior relacián

5

narteca''° LA LEY, n° 9114, de 9 de enero 2018, N° 9114, 9 de ene. de 2018, Editorial Wolters Kiuwer

Sun'ario

DOCTRINA

• «Sobre el vaior probatorio de las cámaras de vígilancia en el proceso penal», por VICENTEMAGRO SERVET, Magistrado de la Audiencia Provincial de Madrid. Doctor en Derecho.

TRIBUNA

• «Derechos fundamentales y primacía del Derecho de la Unión Europea», por MIGUELRODRÍGUEZ-PIÑERO ¥ BRAVO-FERRER, Catedrático dei Derecho del Trabajo y SeguridadSocial.

• «Aîiálisis forense del sistema de protección europeo frente a la violencia de género: límites ycarencias de la Orden Europea de protección», por MIGUEL LORENTE ACOSTA, Departamentode Medicina egal, Toxicología y Antropología Física. Universidad de Granada.

LA SENTENCIA DEL DÍA

• Stalking: acoso a su ex pareja con más de 450 mensajes de Whatsapp en un mes

JURISPRUDENCIA

• El Constitucional anula la jornada Iaboral de 35 horas semanales de los funcionariosandaluces

• mprocedencia de la reclamación de intereses al avalista tras recibir la cantidad entregada acuenta del precio de la vivienda una vez resuelto el contrato

• El Supremo considera discriminatorio el trato en la Seguridad Social de los minìstros deculto protestantes respecto de los católicos

• Concurrencia de indemnizaciones derivadas de un accidente laboral que incapacita aItrabajador por la amputación de su antebrazo

6

narteca1ia110 LA LEY, n° 9115, de 10 de enero 2018, N° 9115, 10 de ene. de 2018, Editorial Wolers Kluwer

Sumario

DOSSIER

• «Subrogación y externalización de servicios en /a Jurisprudencia de la SaIa de lo Social delTribunai Supremo (2Q17)», por LIVINA A. FERNÁNDEZ NIETO, Doctora en Derecho.Funcionaria del Cuerpo de Tramitación Procesal y Administrativa de la Sala de lo Social delTribunal Supremo.

COMENTARIOS DE JURISPRUDENCIA PENAL

• «Absolución del delito de blanqueo: el contrabando de tabaco es una infracciónadministrativa no un delito», por MANUEL-JESÚS DOLZ LAGO, Fiscal del Tribunal Supremo.

LA SENTENCIA DEL DÍA

• Violación del derecho al honor por publicar en Facebook un mensaje en el que seconsideraba "algo positivo" la muerte de un torero calificándole de asesino

JURISPRUDENCIA

• La compañía aérea debe indemnizar cuando el retraso del vuelo está muy próximo a las 3horas que marca la normativa europea para la compensación automática

• El TS determina el plazo que tiene la Administración para liquidar nuevamente trasanularse la comprobación de valores por ¡nsuficiente motivación

• Derecho de trabajador en excedencia voluntaria al premio de jubilación

• Vulneración del derecho a la ¡ntimidad del trabajador por monitorear el ordenador portátilde empresa

7

rarteca)io LA LEY, n° 91 16, de I 1 de enero 2018, N° 91 16, 1 1 de ene. de 2018, Editorial Wolters Kluwer

Sumario

SSIER

• «Estatuto de la víctima, protección del menor y prueba preconstituida», por PEDRO-LUISVIGUER SOLER, Magistrado-Juez Decano de Ios Juzgados de Valencia.

TRIBUNA

• «La compleja regulación de la venta a pérdida en eI Derecho Español y la necesidad de sureforma. A propósito de la STJUE de 19 de octubre de 2017», por PEDRO MARIO GONZÁLEZJIMÉNEZ, Investigador del Área de Derecho Mercantil de la Universidad de Córdoba.

LA SENTENCIA DEL DÍA

• Enaltecimiento de los GRAPO a través de canciones 'hip-hop' difundidas en Youtube

JURISPRUDENCIA

• La clusula que exonera a la aseguradora por el robo de la mercancía estacionada enespacios o recintos sin vigilancia limita los derechos del asegurado

• La afectación relevante en la agudeza visual califica las lesiones como agravadas porpérdida de miembro principal

• Un Juzgado de Barcelona declara nulo el Protocolo catalán contra la pobreza energética• No contratar a un trabajador trasplantado de riñón por riesgo de contacto con

nanopartículas no genera indemnización alguna

8

rarteca'° LA LEY, n 9117, de 12 de enero 2018, N° 9117, 12 de ene. de 2018, Editorial Woters Kluwer

Sjmario

DOCTRINA

• «Reflexión crítíca sobre la tendencia de engrosamiento del derecho penal basada en unmodelo de derecho penal mínimo», por CARLOS JAVIER MARTÍNEZ MUÑOZ, Investigador enCiencias penales y criminológicas (Universidad Pablo de Olavide.

COMENTARIOS DE JURISPRUDENCIA SOCIAL

• «"La pescadilla que se muerde la cola": sobre la pérdida de Ia autorización para conducir y elno reconocimiento de la incapacidad permanente de conductores», por ¥OLANDA CANOGALÁN, Letrada del Gabinete Técnico del Tribunal Supremo. Profesora Titular de la UniversidadRey Juan Carlos.

LA SENTENCIA DEL DÍA

• Son datos personales protegibles las respuestas escritas por un aspirante en un examenprofesional y las anotaciones del examinador

JURISPRUDENCIA

• Validez de la hipoteca constituida por el deudor concursado antes del concurso e inscritadespués

• Despido procedente de una camarera de piso que no detecta la presencia de una plaga dechinches en una de las habitaciones

• El TSJ exime al Servicio Murciano de Salud de indemnizar a los familiares de una mujerdecapitada por su hijo esquizofrénico y politoxicómano

• Malversación de fondos por Secretaria-Interventora municipal mediante el inflado de susnóminas y la alteración de órdenes de pago

9

rartecaDi0 LA LEY, n° 9118, de 15 de enero 2018, i° 9118, 15 de ene. de 2O8, Editorial Woters Kluwer

SU AfIO

DOSSIER

• «La carga de Ia prueba de la corìdición de consumidor: una cuestión controvertida en lafurisprudencia menor», por SAJL GONZÁLEZ GARCÍA, Doctor en Derecho. Abogado.

TRIBUNA

• «La Qrden Europea de protección en cifras», por JUAN CARLOS VEGAS AGUILAR, Doctoren Derecho, Universitat de València, RAQUEL BORGES BLÁZQUEZ, Contratada Predoctoral FPI,Universitat de València, y ELISA SIMÓ SOLER, Doctoranda, Universitat de València.

LA SENTENCIA DEL DÍA

• Responsabilidad de una procuradora por falta de citación a su poderdante para unacompa recencia

JURISPRUDENCIA

• El TS determina qué deben hacer los tribunales económico-administrativos cuando losinteresados no acrediten los daiios que la no suspensíón del acto les provoca

• El TSJ Asturias reconoce a los auxiliares educadores la condición de personal a tiempocompleto

• Violencia de género: paraplejia de la mujer que saltó por la ventana tras una paliza yamenazas de muerte de su pareja

• Accidente laboral de empleada de hogar: normativa aplicable sobre escaleras de mano

1o

nartecaI)10 LA LEY, n° 9119, de 16 de enero 2018, N° 9119, 16 de ene. de 2018, Editorial Wolters Kluwer

Su mario

IRIBUNA

«El régimen disciplinario de los miembros del comité olmpico español», por FRUELA RÍO SANTOS,Letrado y doctorando en Derecho Constitucional por ia Universidad Rey .Juan Carlos.

MENTARIOS DE JURISPRUDENCIA SOCIAL

«La saga del asunto «aria pascual»: reversión del servicio y transmisión de elementos patrimonialespropiedad de la empresa contratante», por YOLANDA CANO GALÁN, Letrada del GabineteTécnico dei Tribunal Supremo. Profesora Titular de la Universidad Rey Juan Carlos.

LA SENTENCIA DEL DÍA

• La conducta del administrador social determinante de la calificación del concurso comoculpable no exige ia infracción del deber de lealtad

JURISPRUDENCIA

• Se anula la Ordenanza reguladora del uso dei babie en el concejo asturiano de Noreña• Se confirma ia muita de OO.OOO euros impuesta a quien taiá un fresno sito en su propiedad

sin autorización administrativa

• Negligencia médica: muerte de un bebé de 19 meses por asfixia tras ingerir una palomita demaíz

• Despedido un vigiiante de seguridad que abandonó su puesto para comprar agua

13.

atca° LA LEY, n° 9120, de 17 de enero 2018, N° 9120, 17 de ene. de 2018, Editorial Wolters Kiuwer

SU MARIO

QR

• «Eì salario en Ia Jurisprudencia de fa SaIa de Io Social del Tribunal Supremo (2017)», porLIVINA A. FERNÁNDEZ NIETO, Doctora en Derecho

TRIBUNA

• «Una vacatío legis común para la futura Ley reguladora de los contratos de créditoinmobiliario», por KLAUS .]OCHEN ALBIEZ DOHRMANN, Catedrático de Derecho civii de laUniversidad de Granada

LA SENTENCIA DEL DIA

• ¿Qué se considera precio módico en Ios comedores de empresa?

JURISPRUDENCIA

• El acta levantada por el notario designado como secretario por el registrador que convocó lajunta tiene la consideración de acta de la junta conforme a la Ley

• El TJUE prohíbe que Ios camioneros realicen el descanso semanal normal dentro delvehículo

• El Ayuntamiento de Figueras deberá abonar 25.000 euros a una policía local por no evitar lasituación de conflictividad en el Cuerpo

• El TJUE determina que es posible excluir a una licitadora cuyo administrador ha sidocondenado por una sentencia que no es firme

arteca'° LA LEY, n° 9121, de 18 de enero 2018, N° 9121, 18 de ene. de 2018, Editorial Wolters Klnwer

Sunario

IRIBUNA

. «Pslquiatría y psicoanálisis de Ia conducta ¡ncendiarla», por FERNANOO IEREOIAMARTÍNEZ, Médico Forense, Jefe de Servicio de Clínica Médico Forense del Instituto de MedicinaLegai y Cïencias Forenses de Sevilla.

COMENTARIO DE JURISPRUDENCIA PENAL

• «Caso Aflnsa: Concurso ideal entre los delitos de estafa e insolvencia y un concurso medialentre aquellos y el deiito de falsedad de las cuentas anuales», por MANUEL-JESUS DOLZ LAGO,Fiscal del Tribunal Supremo

LA SENTENCIA DEL DÍA

• Para calificar una cláusula como condición general de la contratación no es necesario que elpredisponente sea el autor material de la misma

JURISPRUDENCIA

• El TSJ Madrid deniega la demolición de la planta regasificadora dei Puerto de Gijón• El TC anula los preceptos del Decreto vasco que extienden la cobertura sanitaria a sujetos

no incluidos en el Sistema Nacional de Salud

• La aseguradora que indemniza al asegurado no puede reclamar contra el CCS alegandocontroversia acerca de quién debe indemnizar

• Sanciones a exconsejera de la CMT por incumplir el deber de declarar ante la Oficina deConflictos de Intereses la actividad que pretendía realizar

i3

nartecaIl0 LA LEY, n° 9122, de 19 de enero 2018, N° 9122, 19 de ene. de 2018, Editoriai Wolters Kluwer

SU frIARIO

ØCTRINA

• «Cláusulas de repercusión de gastos de Ia hipoteca al prestatario: casos en que se puedencorisiderar abusivas y casos en que no (Análisis detallado de Ios últimos pronunciamientos denuestros tríbunales»>, por M. )OSÉ ACHÓN BRUÑÉN, Doctora en Derecho Procesal.

IRIBUNA

• «La discapacidad en la Unión Europea. Concepto, regu/ación y estrategia. Especial referenciaa la convención de naciones unidas sobre derechos de personas con discapacidad así como a lasituación de ciudadanos de terceros países», por CARLOS LÓPEZ-VERAZA PÉREZ, Fiscal.Fiscalía Provincial de t-luelva (Especialista en Protección de Personas con Discapacidad yExtranjería).

SENTENCIA DEL DÍA

• Inconstitucionalidad de los arts. 27 a 45 de la [..ey de Galicia 2/2006, de 1.4 de junio, deDerecho Civil de Galicia, relativos a la adopción y a la autotutela

JURISPRUDENCIA

• Pediatra que inyecta suero fisiológico a los pacientes en lugar de las vacunas que debíaa d m i n istra r

• Imponer a una trabajadora con jornada reducida por cuidado de hijo una formación devarios días fuera de su localidad es discriminatorio

• El TJUE reconoce a los interinos el derecho a ser declarados en situación de serviciosespeciales para el desempeño de un cargo político representativo

• i..a deducción en Sociedades de los intereses de demora liquidados tras un procedimiento decomprobación no es admisible

14

a_teca)iaTi0 LA LEY, 0 9123, de 22 de enero 2018, N° 9123, 22 de ene. de 2018, Editorial Wolters Kluwer

SU I4ARO

CIA

• «,Vecesidad de regulación legal del tratamiento ambulatorío involuntarío en pacientespsiquiátricos», por JOSÉ CARLOS FUERTES ROCAÑIN, especialista en Psiquiatría y MédicoForense titular en excedencia, Madrid; JOSÉ LUIS RODRÍGUEZ LAINZ, Magistrado-Juez TitularJuzgado Instrucción núm. 4 de Córdoba; CARLOS FUERTES IGLESIAS, Abogado y ProfesorAsociado de Derecho Penal de Ia Universidad de Zaragoza; y 3ESSICA NARANJO RODRÍGUEZ,licenciada en Derecho y doctoranda en Derecho Procesal, Zaragoza.

COMENTARIO DE 3URISPRUDENCIA SOCIAL

• « "llasta el infinito y más allá": sobre el despido por causas objetivas remediador deì despidopor causas objetivas ¡mprocedente por razones formales», por YOLANDA CANO GALÁN,Letrada del Gabinete Técnico dei Tribunal Supremo y Profesora Titular de la Universidad ReyJuan Carlos.

LA SENTENCIA DEL DÍA

• Indemnización a Ia esposa cuyo matrimonio fue declarado nulo habiendo existidoconvivencia conyugal

3URISPRUDENCIA

• Anulada la entrada en domicilio ilegalmente ocupado al faltar un juicio de proporcionalidadsobre la situación de vulnerabilidad de los hijos menores de edad

• No hay retención en IRPF para los becarios que permanezcan más de medio año en elextranjero

• La revisión de los whatsapp" de los hijos menores no constituye delito

• El Supremo ratifica que el Ayuntamiento de Boadilla deberá pagar OO.OOO euros a unatrabajadora por acoso laboral

15

LA LEY, 0 9124, de 23 de enero 2018, N° 9123, 23 de ene. de 2018, Editorial Wolters Kiuwer

Suna rio

ERIBUNA

• «La oposición al proceso monitorio tras la Ley 42/2015, de 5 de octubre», por CARMENTEMPRANO VÁZQUEZ, Abogado de Ontier.

COMENTARIO DE JURISPRUDENCIA PENAL

• «Primera condena por tráfico ¡legal de órganos», por MANUEL-JESÚS DOLZ LAGO, Fiscaldel Tribuna! Supremo.

LA SENTENCIA DEL DÍA

• Las dietas que percibe el padre por su trabajo no se computan a efectos de determinar lacuantía de la pensión de alimentos de su hijo

JURISPRUDENCIA

• No tiene la condición de consumidor la prestataria esposa del comerciante que solicitó elpréstamo para refinanciar las deudas de su actividad empresarial

• El Supremo duda sobre la constitucionalidad del control de la intervención general delEstado en materia de subvenciones

• Inadmisión de querella contra el Alcalde de Alicante por impedir la fiesta taurina "Bous alCa rrer

• El TS Castilla y León declara la existencia de relación laboral a un músico de la BandaMunicipal de Palencia de 43 años que lleva 9 de becario

16

,arteca)ia10 LA LEY, n0 9125, de 24 de enero 2018, N° 9125, 24 de ene. de 2018, Editorial Wolters Kluwer

SU EsARIO

TRIBUNA

• «Evolución normativa del delito de violencia de género del artículo 153 de/ Código Pena/desde su primera regulación hasta la actualidad», por ENRIQUE MARÍ FARINOS, Magistrado-Juez titular del ]uzgado de Instrucción n.o 1 de Castellón; Doctor en Derecho

• «Non bis in idem y delito continuado (A propósíto de /a STS 102/2017, de 20 de febrero dela Sala Segunda del Tribunal Supremo,,)», por ANTONIO ANTÓN ¥ ABA3O, Doctor en Derecho;Profesor de Derecho Penal de la Universidad Internacional de la Rioja (UNIR); Magistrado

LA SENTENCIA DEL DÍA

• El derecho comunitario se opone a la norma espaíiola que excluye el aseguramiento de losaccidentes ocurridos en vías y terrenos no «aptos para la circulación»

JURISPRUDENCIA

• Los partes de irregularidad de equipaje sirven como protesta a efectos de evitar lacaducidad de la acción de indemnización por extravío del equipaje

• El TS respalda restringir a las organizaciones sindicales más representativas la participaciónen el Foro para la Integración Social de los Inmigrantes

• Confirmada la condena de cinco jóvenes que interrumpieron una misa dominical con unaprotesta antiabortista

• La Mutua deberá pagar los implantes dentales de un accidentado laboral porque la soluciónpropuesta ofrece menos garantías

"7

artecaDÎ0 LA LEY, i° 9126, de 25 de enero 2018, N° 9126, 25 de ene. de 2O18, Editorial Wolters Kluwer

Sumarïo

DOCTRINA

• «La transferenc/a de la responsabi//dad penal (y civi/, derivada de de/ito,) en /os supuestos desucesión de empresa. Ref/exiones generales y ariálísis de un supuesto particular: la intervencíónde/ FRQB en BFA y Bank/a», por BERNARDO DEL ROSAL. BLASCO, Catedrático de DerechoPenal, Abogado en Urraza, Mendieta y Del Rosal Abogados, y PABLO LIGHTOWLER-STAHLBERG 3UANES, Abogado en Urraza, Mendieta y Del Rosal Abogados.

TRIBUNA

• «Existe ob/igación de inaplicar e/ derecho nacional contrario a/ de /a UE si con ello se vio/anlos derechos fundamentales?», por ISAAC IBÁÑEZ GARCÍA, Abogado.

LA SENTENCIA DEL DÍA

• Calificación de los créditos cedidos a la Sareb por la entidad bancaria concursada

3URISPRUDENCIA

• La entidad prestamista que cedió el crédito a un Fondo de Titulación carece de legitimaciónpara el ejercicio de la acción de ejecución hipotecaria

• Asesinato alevoso: atropello mortal intencionado de dos ciclistas y un viandante con sendosvehículos sustraídos

• El TS confirma la escolarización de un menor con autismo en un centro educativo ordinario• No es recuperable el descanso semanal cuando se ha estado de baja

lartecaThari0 LA LEY, 0 9127, de 26 de enero 2018, N° 9127, 26 de ene. de 2018, Editorial Woiters Kiuwer

SUtVARIO

DOCTRINA

• «Los problemas del «/aw shopping» en las operaciones de financiación», por ANTONIOGARCÍA GARCÍA, Abogado; Asociado en Dentons

TRIBUNA

• «Procedimiento de medíación en reclamaciones de indemnizaciones en accidentes decirculacíón», por MARÍA CRISTINA CA)A MOYA, Jueza sustituta

LA SENTENCIA DEL DÍA

• El Constitucional ampara a un funcionario cuyo nombramiento fue anulado por implicarsuperioridad jerárquica sobre su mujer

)URISPRUDENCIA

• Ineficacia de la cláusula que eximía a la entidad adquirente de un negocio bancario de lasreclamaciones de los clientes de Ia entidad vendedora

• En un Acta de liquidación las diiaciones imputadas a los contribuyentes no puedenmotivarse únicamente mediante fórmulas estereotipadas

• Caso Bershka: atentado a la autoridad de tres activistas en acción feminista reivindicativacontra los cánones de la moda

• Despido improcedente del portero que alerta a un vecino que está siendo investigado por lapolicía

LA LEY, n° 9128, de 29 de enero 2018, N° 9128, 29 de ene. de 2018, Editorial Wolters Kluwer

Siirnario

DOCTRINA

• «La nueva estrategia de la Uniói7 Europea en /a formación judicial para el periodo 201 9-2025», por ANTONIO ZÁRATE CONDE, Fiscal Provirlcial de Madrid, Ex Director del CEJ.

TRIBUNA

• «La lucha contra la vio/encia de género en el derecho comparado, con especial referencía aEuropa», por ENRIQUE MARÍ FARINÓS, Magistrado-Juez titular del Juzgado de Instruccián n.olde Castellán, Doctor en Derecho.

LA SENTENCIA DEL DÍA

• Responsabilidad de los distintos propietarios de las dos yeguas que irrumpieron en lacalzada aunque el vehículo accidentado chocase solo con una de ellas

JURISPRUDENCIA

• El TS anula la condena a dos gimnastas por intromisión ilegítima en el honor de suexentrenador denunciado por abusos sexuales

• La AN confirma la eliminación del Real Madrid de la Copa del Rey por alineación indebida• Reconocido el derecho del personal docente universitario temporal a la evaluación de su

actividad investigadora

• Valoración de la exposición al frio como factor para declarar la incapacidad permanente deun gasolinero

20

arteaDia10 1A IÆY, n° 9129, de 30 de euero 2018, N° 9129, 30 de eiae. de 2018, Editorial Wolters Kiuwer

SU I'4AIIO

DOCTRINA

• «Crítica a la Doctrina de la DGRN sobre la no inscripción de tos autos de hornologación deacuerdos o transacciones judiciales y otras resoluciones procesales», por JAIME FONT DE MORARULLÁN, PEDRO MOYA DONATE y VICENTE MIÑANA LLORENS, Letrados de laAdministración de Justicia, y ALEJANDRO BAÑON GONZÁLEZ, ALICIA M. DE LA RUANAVARRO y BEGOÑA LONGAS PASTOR, Registradores de la Propiedad (Grupo de Trabajoconjunto de Letrados de Ia Administración de Justicia y Registradores de la Propiedad de laComunidad Valenciana)

TRIBUNA

• «cQué hacer antes de ¡r al Amparo?: el Tribunal Supremo contesta», por BELÉN TRIANA

REYES, Abogado del Estado

LA SENTENCIA DEL DÍA

• Indemnización al conductor causante del accidente de circulación en el que fallecieron sumujer e hijos

JURISPRUDENCIA

• Denegación de la facultad de extinguir unilateralmente la obligación de pago de una renta

alimenticia pactada entre los excónyuges

• El Supremo atribuye a los ayuntamientos las tareas de conservación y adecuación de los

arroyos en zonas urbanas

• Discriminación sexista al profesorado cue no puede promocionarse por tener reducida su

jornada para cuidar de sus hijos

• Cargo de gastos propios en la tarjeta de la empresa destinada a repostar combustible

21

rarteca Diario LA LEY CIBERDERECHO, n° 13, enero 2018

Índice sistemáticoDRONES

Contentdo del Real Decreto 1036/2017 de 1 S de cbciembre por l que se regula la uta1ization cn.t1 de Ias aeronaves ptlotadas por control remoto (drones)ECONOMÍA DIGITAL

Brevc comentario a Ia sentencia Uber: CÔrnc) regular los servicios cornpuestos o mixtos èn la economía digital por Moisés Barrio AndrésCOMPRÀS POR INTERNET

Guia para comprar con segurtdad en internetPROTECCIÓN DE DATOS

Las empresas españolas se demoran en la adaptaciÔn al Reglamento europeo de protècción de datosEl consentimiento en el RGPD: comentarios ai borrador de Directrices del Grupo de trabajo del artiulo 29 por Miguel Recio Gayo

l lntroducción11 Definición de consentimiento, antecedentes relevantes en la Directiva 95!46/CE y en el G12911 l. Consentimiento «normal» y consentimiento expreso o explícitoIV. Elementos del consentimiento válidoV. Consentïmiento obtenido hasta la fecha (en virtud de la Directiva 95/46/CE>VI. Consentimiento en el caso de menores de edadVlI. Otras cuestiones relevantesvlI1. Algunos aspectos de cara al liituro sobre el con.sentirniento

Normas Corporativas Vinculantes (BCR5): cornentarios a los nuevos documentos de trabajo del GT29 por Miguel Recio Gayol. lntroducción

11. Origen. documentos del GT29 v concepto de Ias norrnas corporativas vinculantes111. Las normas corporativas vinculantes en el RGPDIV. Documentos de trabajo actualizados sobre normas corporativas vinculantesV. Nuevos prïncipios y elementos a considcrar en virtud del RGPDvl. Estructura y conteiiido de las tablasVII. Algunas consideraciones sobre la actualización del GT29VIIl. Conclusiones

Los estándares técnìcos de certificaeión de cumpliniiento del RGPD: el modelo de Bureau VeritasAutoeontrol pone cn rnarcha un sistema de rnediación voluntaria cn inateria de proteceìón de datos

CIBERSEGURIDAD

Anteproyecto de Ley sobre la seguridad de las redes y sistemas de tnformacióii: transposición de la Directiva NIS por José Manuel Nluñoz VeIa1. lniroduceión11. Ámbito de aplìcación111. Coticeptos esencialesIV. Coordenadas básicas del AnteproyeetoV. Régìmen sancionador

CONTRÀTO DE TRABAJO Y TECNOLOGÍAEfectos de la tecnologia en la relación laboral: de la movilidad a la ultrainovïlidad

JUSTICIA ELECTRÓNICAPuesta en iiiarcha del Punto de Aeceso General de ¡a Administración de Justicia

22

rta Diario LA LEY LEGAL MANAGEMENT, n° 13, enero 2018

Írldjce sistemáticoCOMPETENCIÀS PROFESIONALES

La necesidad de cornpetencia tecnológica de Ios abogados. Una tendencia al alzaEI bietiestar personal del abogado es parte de su deber de cornpetencia profesìonal

CARRERA PROFESIONAL£CornO preparar Ia sucesión de los socios en los despachos?

LEGALTECFILa LegalTech tiene fhturo pero su tinanciación depende de presentar proyectos sólidos apoyados en cifras

ABOGACÍÂ E INNOVACIÓNLa u-ansformación digital es una cornbinación de estrategia. talento y tecnología para aumentar la cornpetitividad

23

REV1STAJUNIDICADECX

SUMARI

Pgs.

PÒRTIC

Advocacia, diàieg i Estat de E)ret 585

PRIMERA PART

ESTUDIS MONOGRÀFICS

ALEGRÍA BORRÁS: La importancia del TJUE en el proceso de integración europea . 589

LuIs FERNÁNDEZ DEL Pozo: E! traslado de! dornicilio social: comentario al nuevoartículo 2852 LSC 6°17

LLUÍS MARTÍNEZ SISTACI-I: lnnovacions en el procés de nul°litat de matrimoni. Motuproç.1'r/o «Mit/s /udex C.ominus /esus», del Papa Francesc 643

JOAN MANEL ABRIL CANPo: El declivi de !a llegítima i l'evolució de les seves mani-festacions 665

SEGONA PART

ESTUDIS PRÀCTICS

SBE MONFORTE OTTERBACH: La regulación del Derecho Administrativo Sancio-nador en las Leyes 39/20°l5 de Procedimiento Administrativo Común de lasAdministraciones Públicas y ¿1.O/20°l5 de Régimen Jurídico de! Sector Público 697

MARISA CASTELLÓ Foz: Organizaciones y grupos criminales. Estado de la cuestióntras la reforma del Código Penal operada por !a LO 5/2010, de 22 de junio y laLO 2/2015 de 30 de marzo y su tratamiento jurisprudencial 7°15

RJC, NÛM, 3-2017

24

584 REVISTA JURÍDICA DE CATALUNYA

TERCERA PART

NOVETATS LEGISLATIVES

ENC PcA 'o Ro:G: Dret de la Unió Europea 743

QUARTA PART

JURISPR(JDÈNCIA COMENTADA

Jurisprudència espanyoja

LLLS iuoz SABË: EI grupo. Comentario a la sentencia de 15 de julio 2015 dic-tada por Ia Audiencia de Barcelona, Sección 3. (RJC 2016 n.2 2) 757

JDSË MARÁ MoLÓ DE: Acceso a función pública: máster no equivale a gra-do

TOÁS G Mo-<i: Tribunal Constitucional (enero-marzo 2017) 763

PEO ÁVL, NAVRRD: Resoluciones de la Dirección General de los Registros ydel Notariado (enero-marzo 2017) 795

Jurisprudència comunjtàra

ALESRA BORÁS ' CRls!r PL.'sÉ: Jurisprudencja del Tribunal de Justicia de IaUnión Europea (enero-marzo 2017) 823

CINQUENA PART

B!BL1ORAFIA 861

N OTA

.•. c—t. .--- .—.

25

Pgs.

JURISPRUDENCIA CIVIL, ordenada por Jordi Seguí Puntas, José MaríaRibelles Arellano, Fernando Utrillas Carbonell, Juari F. Garnica MartínAudiencias Provinciales de Catalunya

Derechos fundamentaies 8751. Prot'ción del derecho a la propia imagen 8752. Supuesta vulneración del honor. Comentarios en Facebook 877

Obligaciones y contratos 8803. Convenio regulador. lnterpretación de contrato 8804. Honorarios de abogado. Tope máximo legal 8845. Coprestatarios. Distribución de deuda y de responsabilidad 8876. Seguro voluntario de accidente, solicitud y póliza 8897. Acción resarcitoria civil tras proceso penal. Prescripción 893

111. Arrendamientos 8968. Renta. Actuaiización e irretroactividad 8969. Resolución del arrendamiento de vivienda. Necesidad del arrendador 89810. Arrendamiento. Efectividad y conaicián suspensiva 90111. Resolución por necesidad del propietario. Art. 9.3 LAU 29/1994 905

IV. Responsabilidad extracontractual 90712. Contaminación de agua potabie. Prescripción. Relación de causalidad . . . 90713. Denuncia penal y responsabilidad civil 92214. Responsabilidad civi! de notario. Ausencia de dao resarcible 92515. Responsabìlidad penal y responsailidad civil por hecho de otro 929

V Derechos reales 93516. Calificación de registrador. Adjudicación de bienes en convero regulador 93517. Subcontrata, derivacián de responsabilidad y retención dei crédito 93818. Retención del acreedor sobre un velero de! moroso 94219. Opción de compra. Multas convencionales abusivas 94620. Cancelación de anotacián preventiva 960

Vl. Sucesiones

21. impugnaciór de testamerto. Capaciclad del testaaor22. Acción cie pe:iciári ae herencia y uscapián23. Desheredacióri po' ausencia de relacion paterno-lia!

SUMARIO. - . .

963

963966968

26

872 REVISTA JURÍDICA DE CATALUNYA

Pgs.

24. Reclamación de legítima. Usufructo de regencia 97225. Sustitución ejemplar vs sustìtución preventiva de residuo 980

Vll. Propiedad industriai e intelectual y competencia desleal 98326. Propiedad intelectual y prueba de Ia autoría 98327. Acción de nulidad y de infracción de marca por confusión 98628. Actos de engaño e imitación desleal 99429. lnfracción de las normas juridicas concurrenciales 999

VllI. Derecho de sociedades 100530, lmpugnación de acuerdo de exclusión de socio 'lOOS31. Retribución de consejeros ejecutivos 100932. Responsabilidad del liquidador 1016

IX. Derecho concursal 101833. Acción de reintegracìón concursal 101834. Calificación de crédito tributario por derivación de responsabilidad 102135. Transmisión de contrato en venta unidad productiva 1025

X. Derecho procesal 102936. Anotación preventiva de demanda de reclamación de legítima 102937. Tutela de derechos reales inscritos. Fianza para oponerse 103238. Anotación de la demanda de impugnación de hipoteca 103439. Medidas cautelares. Periculum ¡n mora 1036

Jurisprudencia Pena, ordenada por Juan Córdoba Roda,F'Iontserrat Comas d'Argemir, José Grau Gassó

Audiencias Provincîaes de Catalunya

l. Prueba indiciaria insufjciente como prueba de cargo 10393. Audiencja pública de condenada por primera vez en segunda jnstancia 1040

111. Negativa a la segunda prueba de alcoholemia 1041IV. Valoración de la prueba en segunda instancia 1043V. Prueba indiciaria en el deljto contra seguridad vial 1044Vl. lnterrogatorio de Ios testigos por el tribunal 1045Vll. Delito de abandono de familia y dolo 1047VllI. Delito de abandono de familia 1048IX. lncongruencia omisiva de la sentencia 1049X. xigencia de motivar las circunstancias para la individualización de la pena . , 1050Xl. Jurisprudencia y el delito de resistencia 1051Xll. Dolo eventual 1052Xlll. Dilaciones indebidas 1054

Jurisprudencia Contencîoso-administrativa, ordenada orM Luisa Pérez Borrat

Tribunal Superior de Justicia de Catalunya

l. Administración local 10571. Ocupación del suelo: valoracìón y clasificacìán '1057

27

SUMARIO 873

Pgs.

11. Contratos en el sector público 10602. Proposiciones de distintas empresas del mismo grupo 1060

111. Funciõn pública 10613, Principio de igualdad en materia retributiva 10614, Valoracián técnica de Ias pruebas 1063

IV. Procedimiento abreviado 10665. Caducidad de Ia demanda 1066

V. Procedimiento de apremio 10696. Actos de trámite 1069

Vl. Recurso contencioso-administrativo 10707. Legitimacián: herencia yacente 1070

Vll. Responsabilidad patrimonial 10718. Cirugía sin sangre 10719. Urbanística: criterios para valorar los daños 1086

VlIl. Tributos 109310. Cánon de regulación y tarifa de utilizacián del agua 109311. IRPF: retenciones e ingresos a cuenta 109512. lS: transmisión del inmovilizado 109613. ITP: división horizontal de inmuebles 110114. IVA: deducciones: limitacián temporal 1103

lX. Urbanismo 110515. Calificación de suelo urbano: requisitos 1105

.Jurisprudencia Iaboral, orderlada por M. Elena Torres Cambra

Tribunal Superior de Justicia de Catalunya

l. INSS: familia monoparental 110911. Recurso de derecho: trabajadores fijos discontinuos 1UO111. Concurso de acreedores: despido nulo 1111IV. lncompetencia de jurisdiccián: relacìón mercantil 1112V. Recurso de queja: desestimacián U13Vl. Modificacián condiciones de trabajo: injustificada U14VII. Jubilación: convenio hispano-francés 1115

Juzgados de Io Social de Catalunya

VIII. Vacaciones: fìjación de común acuerdolX. INSS: viudedad

Jurisprudencia de Familia, order1ada por José Antonio García González

Audiencias Provinciales de Catalunya

. Flijos 1U91. Relaciones con los abuelos 11192. Cambio de colegio 1121

28

874 REVISTA JURÍDICA DE CATAL.UNYA

Pgs.

Vivienda familíar 11213. Atribucion temporal cuando hay hijos menores 11214. Segundas residencias U22

111. Alimentos y cargas U235. Alimentos para una hija menor que es madre U23

lV. Compensación económica por razón del trabajo cuantificación U246, Compensación al ser deudor U247. Trabajo para el negocio familiar y remuneración 1124

V. Prestación compensatoria U258. Extinción de la prestacián por percibir una prestación pública 11259. Extincián por convivencia marital 112610. Pensión reconocida en aplicación de norma alemana 1129

Vl. Régimen económico matrimonial 112911. lnventario del ajuar doméstico 112912. División de cuenta bancaria 113013. División y créditos entre cónyuges 113114. División de vehículo y acuerdo de adjudicacián 1132

Vll. Unión estable de pareja 113215. Beneficiario de póliza de seguro colectiva 113216. Acuerdo de ruptura de pareja 1136

Vlll. Derecho procesal 113717. Reconvención en el proceso de familia 113718. Caducidad de instancia y proceso de filiación 113819. Proceso de alimentos y proceso matrimoniai 113920. Confiicto de competencia funcional 114021. Competencia internacional. Menor español que vive en el extranjero 114122. Competencia internacionai. Medidas provisionaies 114223. Competencia juzgado de violencia contra la mujer 114324. Competencia juzgado de vioiencia y medidas provisionales 114425. Proceso de filiación y alimentos cautelares 114526. Diiigencias preliminares juicio ordinario 1145

ix. Ejecucián forzosa de derecho de la familia 114627. Convivencia del menor con el deudor 114628. Oposición por acceso del hijo al mundo laboral 114629. Actualización de pensión de aiimentos al IPC 114730. Expiracián dei plazo de atribución del uso de ia vivienda 114831. Ejecución y prejudiciaiidad penai 114932. Fecha de inicio de ia ejecuciön y aciaración de sentencia 'llSO33. Sucesión en ia ejecución por los herederos 115034. Ejecucìón dei pago de ia hipoteca 115135. ncumpiimiento dei régimen de reiaciones y prueba 1151

29

eistdI1Ji[I Lerecho Pottico

núni. oo (2o7)

Monográfico con motivo del XL aniversario de la ConstituciónEspaío1a (I)C0I: httos://doi.orgflO.5944/rdpOO.2O7

(septiembre-diciembre)

'fabla de contendos

MONOGRÁFICO XL ANIVERSARIO CONSTITUCIÓN.PRESENTACIÓN.

PRESENTACJÓN PF

Alejandro Tiana Ferrer, Juan José González Rivas, Luís María Díez Picazo, Enric 1 330Fossas Espadaler, Antonio 'forres del Moral

MONOGRÁFICO XL ANIVERSARIO CONSTITUCIÓN. TPÂNSICIÓNPOLÍTICA.

Génesis del Real Decreto-Ley de marzo de 1 977 // Genesis of the Royal Decree of March 1 977Miguel J{errero de Miñón

MONOGRÁFICO XL ANIVERSARIO CONSTITUCIÓN. TÍTULOPRELIMINAR.

E1 sistema español de jerarguía lingüística. Desarrollo autonómico del artículo 3 de laConstitución: lengua del Estado, lenguas coofcia1es, otras lenguas españolas y 5 79modalidades lingüísticas. Teoría y praxis. // The Spanish system of language hierarchy.Autonomic development of article 3 of the Constitution: State language, co-offcia1languages, other Spanish languages and language modalities. Theory and praxis.Vicenta Tasa Fuster

MONOGRÁFICO XL ANIVERSARIO CONSTITUCIÓN. TÍTULO I.CAPÍTULO I.

Elecciones municipales y derecho al voto de los extranjeros no comunitarios: estado dela cuestión y propuestas de reforma. // Municipal elections and the right to vote of non- 8 1 - 1 22

E1J foreigners: status ofthe guestion and reform proposalsRafael Naranjo de la Cruz

MONOGRÁFICO XL ANIVERSARIO CONSTITUCIÓN. TÍTULO I.cAPÍTULO fI.

Igualdad y prohibición de discriminación: de 1 978 a 20 1 8 '/ Eguality and prohibitionofdiscrimination: from 1978 to 2018 125171

Fernando Rey Martínez

30

Redacción de Ia Constitución en clave no masculina // Wording of the Constitution in anon masculine slant 1 73 -2 1 0

Antonio Torres del Moral

Igualdad entre rnujeres v hornbres tras 40 años de Constitución Española // Egualitybetween women and men after forty years ofthe Spanish Constitution 21 1-256

Cristina Zoco Zabala

La protección de la integridad personal // The protection of personal integrityRaúi Canosa Usera

E1 artículo 16 de la Constitución en su concepción y desarrollo: cuarenta años de ilaicidad y libertad religiosa//The rneaning and scope ofarticle 16 ofthe Spanish 311-345

Constitution: fourty vears ofreligious freedom and non-establishment ofreligionJosé Ramón Polo Sabau

E1 legislador ausente del articulo 18.3 de la Constitución (la construcción pretorianadel derecho al secreto de las comunicaciones) // The absent legislator ofArticle 347-404

18.3 ofthe ConstitutionMaría Josefa Ridaura Martínez

E1 derecho fundamental a la comunicación 40 años después de su iLfconstitucionalización: expresión. televisión e internet // The fundamental right to 405-439

communication 40 years after its constitutionalization: expression, television andinternetAugusto Aguilar Calahorro

E1 derecho a la propia imagen de Ios personajes públicos en las iurisprndenciasconstitucional. ordinaria y europea. Evolución, concordancias y divergencias // The 44 l -480

right to their own image ofpublic figures in the Constitutional, Ordinary andEuropean Case-Law. Evolution, concordances and divergences.María del Mar Navas Sánchez

Crisis de 1a representación, legitimidad de ejercicio y formas de responsabilidad //Crisis ofreperesentation, legitimacy ofexercise and types ofresposability 481-511

Paloma Biglino Carnpos

Reflexiones sobre una eventual reforma constitucional de los institutos dedemocracia directa y semidirecta // Reflections on a possible constitutional reform 5 1 3-540

of institutes of direct and serni-direct democracyRemedio Sánchez Ferriz

La reforrna de la LOREG para el supuesto de convocatoria automática de -

elecciones en virtud del artículo 99.5 CE: ;una oportuna adaptación técnica o una 417i

conculcación del derecho de sufragio? // The reform to the Spanish PeopleInstitutional Act (LOREG) for the automatic call ofelections under article 99.5 CE:A timely technical adaptation or a breach ofthe right to vote?Rosario García Mahamut

La introducción en España de la lirnitación de mandatos: una aproximación crítica // -

The introduction ofterm limits in Spain: A critical approach 7-613

Carlos Flores Juberías, Jorge García-Contell Muoz

31

Crisis de Ia democracia de partidos y segunda transición // Party Democracy's ED.LCrisis and Second Transition 615-638

Juan Jesús González

De la libertad informática' a la constitucionalización de nuevos derechos E!2Edigitales (1978-2018) // From «computing freedom» towards the 639-669

constitutionalization of new digital rights (1 978-201 8'>.Artemi Rallo Lombarte

E1 derecho a la información: balance y cuestiones pendientes // The Right to EDLInformation: Balance and outstanding issues 671-699

David Ortega Gutiérrez

La libertad de información frente a Internet // The freedom ofinformation facing EDIthe intemet 701-737

Daniel Capodiferro Cubero

E1 diseño constitucional de los derechos educativos ante los retos EI2Epresentes y futuros // The constitutional design ofeducational 739-766

rights to the present and future cha11engçCarlos Vidal Prado

MONOGRÁFICO XL ANIVERSARIO CONSTITUCIÓN. TÍrfULO I.CAPÍTULO 111.

E1 Estado Social 40 años después: la desconstitucionalización del programa EDJSconstitucional // The Welfare State 40 years later: The 769-798

desconstitucionalizacion of the constitutional programmeGonzalo Maestro Buelga

E1 desarrollo de la Constitución social // The territorial development ofthe Social E12EConstitution 799-829

Gerardo Ruiz Rico

Regulación constitucional de 1a participación de los trabajadores en la economía y en E!2Ela empresa // Constitutional regulation of the participation of workers in the economy 83 1 -848

and in the companies.Antonio Colomer Viadel

E1 principio de no regresividad de los derechos sociales en el ordenamiento EJ2Econstitucional español // The principle of non-regressivitv of Social rights in the 849-879

Spanish Constitutional LawMiguel Agudo Zamora

Derecho constitucional económico: estabilidad presupuestaria y derechos sociales // EDEConstitutional economic Law: Budget stability and Social rights. 881914

Elviro Aranda Alvarez

Una aproximación al derecho fmdamenta1 a la propiedad privada desde una - E!2Eperspectiva rnultinivel // An aproximation to the Fundamental Right to Private 9 1 -947

Propertv frorn a multilevel perspective.Joauín Sarrión Esteve

32

E1 derecho-deber de protección del medio ambiente // The right-duty to protectthe environn'ient 949-986Nicolás Pérez Sola

Las prestaciones de atención a la dependencia y su consideración como derechossociales // L)ependency benefits and its consideration as Social Rights. 9871025Carmen Alemán Bracho, José María Alonso Seco

La tutela constitucional de las personas con discapacidad // The constitutional protection ofpersons with disabilities 1 027Ëléctor Álvarez García 1055

PF

E1 régimen de la participación electoral de Ias personas con discapacidad en los cuarenta años 1057de democracia // The regime of electoral participation of persons with disabilities in the 40 1 096years of democracyLuis A. Gálvez Muñoz

MONOGRÁFICO XL ANIVERSARIO CONSTITUCIÓN. TÍTULO I.CAPÍTULO IV.

E1 artículo 53 de la Constitución Española de 1978: esguema de la evolución y del estado de 1È1fsituación de sus instrumentos de reconocimiento y garantía de las libertades y derechos 1 099fundamentales (1 978-20 1 7) // Article 53 of the Spanish Constitution of l 978: outline of the 1 1 36evolution and the situation of their instruments for the guarantee of the Fundamental Rights(1978-2017)Alberto Oehling de los Reyes

DERECITO PÚBLICO EUROPEO/EUROPEAN PUBLIC LAW

Aniversarios con luces y sombras: Constitución española, integración europea y 'defectos E12Eestructurales' de la UE // Anniversaries with Mixed Feelings: the Spanish Constitution, 1 1 39

European Integration, and the «Genetic L)efects» ofthe EU (1957-2017 and 1978-2018). l 168Antonio Carlos Pereira Menaut

E1 Brexit y su impacto en la Europa de Ios derechos: eI desafío británico al Derechoconstitucional europeo // The Brexit and its impact on the Europe ofhuman rights: the 1 169hritish challenge to European Constitutional Law. 1208Featriz Tomas Mallén

Derechos s()ciaIes de prestación y obligaciones positivas del Estado en la E12Ejurisprudencia del Trihunal Europeo de Derechos Humanos // Social Rights of 12091238

assistance and positive obligations ofthe State in the case-law ofthe European courtof 11.uman Rights1ncarna Cirmona C'uen.ì

33

DERECFIO POLÍTICO IBEROAERICANO/IBEROAERICANCONSTITUTIONAL LAW

Una aproximación al constitucionalismo latinoamericano, características principalesy nuevas tendencias // An approach to the Latin-American constitutionalism, main 123927O

characteristics, and new trends.Carlos Ha1ansson

NOTAS/NOTES

Diversas manifestaciones de riesgo social y moral del menor en el ámbito de técnicas deinformación y comunicación ('Ï'ÏC) // Diverse evidence of social and moral risk in minors 1 27 1 -

in an information and communication enviromnent 1 308

María Victoria Garcáa-Atance García de Mora

34

REWSTA DE

studiosSU1ÀARIO -r 'roiltlcos

Núm. 78, octubre/diciembre 2OI 7

ARTÍC U LOS

JUAN JOSI SOLOZABAL ECHAVARRIA

Pensamiento político federal español: Azaola, Solé Tura, 'lErujillo. . 1. 3-45

PABLO BAL)ILLO O'FARRELL

Oakeshott o la filosofía política de un caballero escéptico 47-69,

ANGEL RIVERO

Immanuel Kant y la polémica sobre el origen del nacionalismo.. 7 1 - 1 03

JONE MARTÍNEZ-PALACIOS

Contra-públicos feministas e innovaciones democráticas. Estra-tegias para una profundización democrática inclusiva 1 05- 1 36

KERMAN CAI.VO, MARTA GUTIIRREZ ¥ LUIS MENA

Entre pasillos: la aplicación de la transversalidad en las adrninis-traciones públicas 137-168

ENSAYO BIBLJOGRÁFICO

NAIARA ARRIOLA ECHANIZ

Las consecuencias de la globa1ización en el derecho constitucio-nal: aportaciones de la miríada de corrientes doctrinales 1 7 1 - 1 88

RECENS1ONES

ANUEL ÁLVAREZ TARI)ÍO Y ROBERTO VILLA GARCÍA: 1936 Frautz'ey vioZ'encia en s eZ'ecciones a!eZ' Frente Popu1ar, por Fernando delleyleguillo 191-196

JÜRG STEINER, VIARfA CLARA JARAÎvIILLO, ROUSILEY C. . VIAIA

¥ SIÎvIONA ÎvIAÎvIELI: ÐeZ'il'eration across ÐeepZ'y Ðivia!etl Societies.7fransforrnatíve Ivlornents, por Llugo 1arcos-v1arne 1 97-200

COLABORAN 201-203

35

Derecho Privadoy Constitución

SUMARI O

Âño 25. Núm. 31, enero/diciembre 201 7

ESTUDIOS

FEDERICO DE MONTALVO JÄÄSKELÄJNEN

Libertad profesional del médico en el nuevo contexto de Ia rela-ci6n clínica: su delimitación desde una perspectiva constitucio-nai II—51

MARTA ORDÁ.S ALONSO

Ruidos, salud, medio ambiente, intimidad e inviolabilidad deldomicilio 53-109

JOS RAMÓN DE VERDA Y BEAMONTE

¿Qué es Io que queda del derecho civil valenciano eri materia defamilia? 111—162

FRANCISCO JAVIER PALAO GJL

We cannot turn tlje clock back: rigidez constitucional, formalismojurídico y derecho civil valenciano 163-216

FAUSTINO CORDÓN MORENO

Acción colectiva y acción individuaJ para la defensa de los dere-chos de ios consumidores 217-242

JUAN GÓMEZ-RIESCO TABERNERO DE PAZ

La privación del ejercicio de derecho de sufragio activo de laspersonas con la capacidad modìficada judiciaJmente. Comen-tario al Auto del TribunaJ ConstitucionaJ 196/2016, de 28 denoviembre 243-274

MARíA JOS VAQUERO PINTO

Historia del caso de la TaJidomida. íes a tjuo del plazo de pres-cripción de la acción de responsabilidad cìvil. Prescripción y am-paro constitucional 275-316

M.a ÐOLORES MAS BAÐíA

E1 aJcance temporaJ de la declaración de inconstitucionaJidad delas ieyes civiles. EspeciaJ referencia a ias valencianas 317-386

ELENA RODRíGUEZ PINEAU

La protección eri España de rnenores cuya ley nacíonai prohíbeia adopción tras la reforma de la Ley 54/2007, de Adopción In-ternacional 387-415 36

GLOI3AL CONSTITUTIONALISM

Volume 6, Issue 3, November 2017

CONTENTS

359 Global constitutionalism and constitutional imaginationOLrvTEo ANGELT

377 A Kantian system of constitutional justice:Rights, trusteeship, balancingALEC STONE SWEET AND Eoc PALME

412 Constructivism in cosmopolitan law: Kant's right to visitCLAUOTO CORRADETD

442 The avoidance of monetary system conflict:A role for recognition theory in reconstitutingthe global monetary systemJOF{N D FELDMANN

477 Civil disobedience as transnational disruption\VILL1AM STI1TD

505 Reviewers20l7

37

J?ii1ic Iassae 1 Jiury 2018

Table ofContents

Analvs isReigniting the dialogue: the latest use ofthe notwithstanding clausein CanadaAríeghan Canip/eH

Casting the dragnet: cornmunications data retention under theInvestigatory Powers ActJennif?r Co/the I O

Reviewing the reviewability ofthe Attorney General for NortheriilrelandConnor AíícCorniick

ArticlesUltra Vires RevisitedThonias Adanis 3 l

30 Years offlurt: The Evolution ofCivil Preventive Orders, F'lvbridLaw, and the Ernergence ofthe Super-Eootbail Banning OrderAííark Janies and Geo,tfPearson

The Strange Reconstitution of WalesRichard Rawlings 62

Counter-Terrorist Law in British Universíties: A Review of thePrevent 1ebate

Steveri Greer and Íiridve' Íc/1

Judicial lnput into Parliamentary LegislationRo/ert Í-Íazel/ arid Jnliet e/1s

Cnrrent Sairvev

lnternational Sairvey

Governia'aent and Politics Jouriaa1

Boo1 1eviews

38

QuaderricostituzionaliRIVISTA ITALIANA Dl DIRITTO COSTITUZIONALE

Anno XXXVII, numero 4, dicembre 20 17

Relazione sulla selezione del XI Concorso a tema. «Lo statuto costituzionale della legisla-zione elettorale e 1e sue invarianti»

studi e ricerche

Giacomo Delledonne Legge elettorale e principi costituzionali in materia di partitipolitici: un'interazione problematica 801

Ruggero Rudoni Sul ne bis in idem convenzionale: 1e irriducibili aporie di unagiurisprudenza casistica 825

Aíessandra Osti L'implementazione delle sentenze della Corte europea dei dirittie le resistenze nazionali: tre modelli a confronto 851

note e connentiCofMENT1

P'Iicheía 'vIanetti Lacune vere e presunte nella repressione della propaganda nazifascista. A proposito del d.d.1. Fiano 883

Eduardo Gianfrancesco La fine della XVII Legislatura e la questione dei vitalizi deiparlamentari 886

Antonio Amato 11 Presidente vattare11a al debutto: tre casi di controllo presidenziale sulle leggi 889

39

Giacomo DAmico La Commissione bicamerale per le questioni regionali: dallaCarnera delle «istituzioni territoriali» al «camerino» degli «entiterritoriali»? 892

Emanuele Rossi 1 Presidente della Sicilia (sempre più) legislatore negativo 896

Alessio Rauti 11 codice di condotta per le ONG ed il controllo sul mare extra-territoriale 899

Marta Tomasi Politiche sanitarie vaccinali fra diritto, scienza e cultura 903

Irene Pellizzone L'impatto della sentenza De Tommaso secondo le Sezioni Unite:la disapplicazione della legge interna come soluzione alla carenzadi prevedibilità 906

Stefano Catalano L'irrilevanza delle questioni sulla responsabilità civile dei magistrati:un cambio di rotta mascherato da conferma del precedente? 910

Marta Picchi Partecipazione e legalità procedurale nella sentenza della Cortecostituzionale sul contributo per il finanziamento de1llutorità diregolazione dei trasporti

913

Antonino Scalone 1 CNEL fra tentativi di abolizione e proposte di autoriforma 915

Roberto Scarciglia Aspettando Godot: il referendum sull'indipendenza in Catalognae le riforme possibili della Costituzione spagnola 918

NOTE DALL'EUROPA

Dall'Unione europea

Francesco cherubini La Corte di giustizia in merito alla decisione del Consiglio sullaricollocazione: riflessioni sulla politica d'asilo dell'UE 923

Cristina Fasone La Corte di giustizia in merito aIIa decisione del Consiglio sullaricollocazione: gli effetti sui legislatori e sulle procedure (non)legislative dell'Unione 927

Pietro Faraguna La Karlsruhe un nuovo rinvio pregiudiziale contro la BCE: inutileodannoso? 930

Ferdinando Tufrrelli L'interpretazione della Corte di Giustizia in tema di mediazioneobbligatoria: analisi dell'attuazione della direttiva J3/L1/UEnell'ordinamento italiano 934

Filippo Donati Politica e regolazione nel settore delle comunicazioni elettroniche:quali novità alla Iuce della sentenza della Corte di Giustizia nelcaso Europa Way e Persidera? 936

40

Giulia Tiberi 11 parere 1/15 della Corte di Giustizia: la prima volta di uno scru-tinio di compatibilità di un accordo internazionale con la Cartadei diritti fondamentali 940

Dal Consigho d'EuropaLorenza V1()llnl Sul caso di Charlie Gard e sul complto arduo del giudie 944

Palmjna Tanzarella 11 rimedio della riapertura dei processi a Strasburgo: verso unnuovo diritto processuale? 947

letture e rilettureStefano Giuhhoni Appunti e disappunti sul pilastro etiropeo dei diritti sociali 953

Corrado caruso Iihate speech a Strasburgo: il pluralismo militante del sistemaconvenzionale 963

rassegne e cronackeCRONACHE COSTITUZIONALI ITALIANE(25 giugno 2017 - 22 ottobre 2017) 985

MONITORE(decisioni 143/2017 - 208/2017) 991

CRONACHE COSTITUZIONALI DALL'ESTERO(luglio - settembre 2017) 1021

REGNO UNÍ[O 1021FRANCIA 1022GERMANIA 1024AUSTRIA 1027SPAGNA 1028FEDERAZIONE D1 RUSSIA 1030STAT1 UNITI DAMERICA 1033

Indice dellannata 2017 1039

Indice dei nomi 1047

41

REVISTA ESPAÑOLA E

E)erecho

SUARIOConstitucional

Año 37. Núm. 1 1, septiembre/diciembre 201 7

ESTUDIOS

ELVIRO ARANDA ÁLVAREZ

«Parlamento abierto>.: una visión desde los principios de funcio-namiento de las cámaras par1ainentarias 13-43

, ,

MARIA HOLGADO GONZALEZ

E1 estatuto jurídico-político del diputado: entre la lealtad al par-tido y la lealtad a su electorado 45-65

JULI PONCE SOLÉ

Reforma constitucional y derechos sociales: la necesidad de unnuevo paradigma en el derecho público español 67-98

IGNACIO GONZÁLEZ GARCÍA

La trascendencia constitucional del deficiente control del decretoley autonómico 99-124

JOSÉ TUDELA ARANDA

La democracia contemporánea. vlitos, velos y (presuntas) reali-dades 125-152

NOTAS

ÓSCAR MATEOS ¥ DE CABO

La elección parlamentaria del presidente del Gobierno en España:análisis normativo, estabilidad institucional y propuesta dereforma del artículo 99.5 de Ia Constitución española 155-184

GEMA SÁNCHEZ MEDERO ¥ JUAN CARLOS CUEVAS LANCHARES

La disciplina partidista en el Congreso de los Diputados: el sisterna legal español y 1os estatutos de los partidos políticos 185-219

JURISPRUDENGA

Actividad del Tribunal Constitucional: relación de sentenciasdictadas durante el segundo cuatrimestre de 2017 223-255

Doctrina del Tribunal Constitucional durante el segundo cua-trimestre de 2017 257-304

ESTUDIOS CRÍTICOS

TOMÁS DE LA QUADRA-SALCEDO JANINI

La reanimación de la prevalencia. Una grieta abierta en nuestromodelo centralizado de justicia constitucionaP 307-340

,

ANTONIO LOPEZ CASTILLO

Europaei, aucli, quia! convenit statuitque d'omina verbum! Unamuestra (aún) reciente de la actual jurisprudencia ius europeadel Tribunal Constitucional Federal de Alemania (TCFA) . . . . 341-378

SALVADOR A. SOTO LOSTAL

Comentarios a la legislación española sobre secretos oficiales a lavista de la sentencia de la Corte de Apelaciones del Distrito deColumbia (EE.UU.) de 21 de mayo de 2013 379-412

CRÍTICA DE LIBROS

IGNACIO ASTARLOA IUARTE-MENDICOA

Uso v abuso del decreto ley. Una propuesta de reinterpretaciónconstitucional 415-430

XABIER ARZOZ SANTISTEBAN

AdolfJulius Merk, j urista constitucional 43 I -447

ANTONIO JIMNEZ-BLANCO CARRILLO DE ALBORNOZ

Arbitrario, arbitraire, arbitrary 449-455

COLABORAN

43

CONSEJO EDITORIAL

DIRECTORÁngel J. Gómez MontoroCatedrático de Derecho ConstitucionalUniversidad de Navarra

SUBDIRECTORJuan Fernando Durán AlbaProfesor Titular de Derecho ConstitucionalUniversidad de Valladolid

SECRETARIAAlicia González AlonsoProfesora Contratada-Doctora de Derecho ConstitucionalUniversidad Autónoma de Madrid

N.° 26 ENERO 2018

Nota del Consejo Editorial de la Revista General de Derecho Constitucional. (Rl §419781)

• Nota introductoria al número especial monográfico. (Rl §419695)Blanca Rodríguez Ruíz y Manuel Carrasco Durán

Presentación

• La ciudadania democrática y el lugar constitucional de Ia participación politica. (Rl §419696)Blanca Rodríguez Ruiz

• Participación, representación y modelos de democracia. (Rl §419698)Carlos Rico Motos

• Les primaìres présidentielles sous la Vème République. Esquìsse dun défi constitutionnel. (Rl§41 9699)Damien Connil

• leferencia judicial hacia Ias agencias federales y deferencia hacia el legislador. La interpretación dela ley defectuosa y eI prìncipio democrátïco en la sentencia King v. Burwell. (Rl §419700)Víctor Vázquez Alonso

CO4SEJO EIEORXAL

EtRECTOtAl 3. Góz .tOotoroCateJr.to te Oereco ConsttucotaUnverdad de l4avarra

• Entre representación y participación: dinámìcas y límites. (Rl §419697)Antonio Porras Nadales

44

• Gender-Sensitive Parliaments: what it is and how to study them. (RI §4197O1)Lena Wängnerud

• Igualdad de sufragio y sistema electoral. (Rl §419702)M Reyes Pérez Alberdi

• Listas electorales, ¿bloqueadas o desbloqueadas?, ¿cerradas o abiertas?. (RI §419703)Manuel Carrasco Durán

• rvecanismos de participación ciudadana en sede parlamentaria. (Rl §419704)Miguel Pérez-Moneo

• La iniciativa legislativa popular en la Constitución española: posibles mejoras a la luz de laConstitución brasìleña de 1988. (RI §419705)David Almagro Castro

• El alcance y los límites de los ïnstrumentos constitucionales de participación directa. (Rl §419706)José María Morales Arroyo

• La contribución de la iniciativa ciudadana europea a la vida democrática de la Unión: régimen jurídicoy aplicación práctica. (Rl §419707)Annaïck Fernández Le Gal

• Los derechos de participación en la región andina. Relevancia, confìguración y efectividad,reflexiones desde el caso ecuatoriano. (Rl §419708)Marco Navas Alvear

• Participación de las personas extranjeras residentes a nivel local. Límites, déficits y posibilidades deuna participación democrática más allá del derecho de sufragio. (Rl §419709)Rosario Naranjo Román

© PORTALEERECI-IO 2001-2018

45

R E V U E B E L G E

Ï)ROITUM]RO SPÉGIAL CONSTITUTIONNEL

2O7

1 -2

GARJ'NTIES JURIDICTIONNELLESDES DROITS ET LIBERTÉS FONDAMENTAUX

SOMMAIRE

« Pi'po introductits «. })aI 1 )otìì iiique Ilousseaii et Mai'e Vei'—

dussen . . . . .

Le tiltrage des QP( par analngie avee la jui'isprudenee du (onseil

eonstitutionnel : cléeorìeentration ou diftusion de la justiee e()nst ítu-

tìonnelle », pai' Mai'ine Hau}bert 1 I

Quand }a théorie des dispositions avant un ohjet arìalogue ren-

contre la théoi'ie du changeinent des c'eonstanees eacophonie (laI)S

1' applieation du pi'éeéderìt >. 1)aI' Pauline Est aiìguet

« Les noi'nìes (le conci'étisatn )fl élaboi'ees par le (onsei 1 eonsti tiI

tionnel, un outil c1' haiinonisation des jul'ispI'lIdelìces eonstitutiori—

nelle et eonveltt i( )llnelIe ? ». })aI' Mat hilde Heitzin ann- Patirì

« Les tiei'ces interventiolls dans le ca(1I'e du contentieux constitu-

tionnel a po.sttt'ioi'i : entre i'evaloi'isation clu (onseil constitutionnel

et nouvel espaee déinocratac1uecle délibél'atiOtl >. par Nina PaJv . . 83

Les tìgures du pouvoii' de substitution jtiricliction nel devant 1e

juge adiuinistratif (le l'exeès de pouvoir et le juge eonstitutionnel «.

l)ai' Mai'ina i3eniíni 1 l l

« Le controle ('<)I)cI'et cle cons titutioiìnalité des lois l)aI' le ( oiìseilC( )llstitIItiOIliìel «. })a1' 1>ainien F'alh iì ,,,,.,,..... i2'

Ia (1uestion pI'ini'itaiI'e (lt' ('orìstitutionnalité et les contrat

pul 1ic' " i)al' ( 'al'( litìt' ( il les ,,,,,,,,,,,,,,., 17

L'arrêt PopoIi ''>7/ '. IelÇ/oj?!l et les potentialités d'uiìe pi'oc'é-

(lul'alisation cles di'oits de Vbonìiììe pa' les Coui's c'onstitutionnelles

iiat ionales . pal' Moi'gane 13()I'I'es et Mal'ie olbì'eii x .... l 73

46

R E V U E B E L G E E

CONSTJTONNEJ2O 7

3

SOMMAIRE

ETUDES DOCTRINALES

« La reformulation des questions préjudicielles par 1a Cour consti—tutionnelle de Belgique », par Antoine Ploux 203

« La politique belge en matière de clirnat, entre autonomie etcoopération. QuelIe place pour une vision commune à l'échelle natio-nale ? «, par Fanny Vanrykel 223

CIRONIQUE NATIONALE

« La Cour constitutionnelle — Chronique de jurisprudence 2016 «,sous la direction et la coordination de Pierre Nihoul, par PierreNihoul, Jean-Thierry Debry, 'Iorgane Borres, Anne-Sophie Bouvy,Iarie Solbreux et Célia Nennen 247

ACTUALITS CONSTITUTIONELLES

Recensions bibliographiques 295

47

••

te

tq

**

&•

Í,*

*•L

s#•#*ae**Iflfl

Sh

ê*$

44

$4

4t

s•

i'

i;

••

••

ii;

•l:.•.

••

'

.tIt

???tt

U?

??tt

t•

.$

tS

•aÀ

aa

•$

.•

•aitpt

i4*

$5

$•

•••

$ 4q?,?

ttê*tt

t•

::.

t'

::.:

•::

¿istt

**??ttttt'

•'

'tt'

441t

ifrr$

••,

•••

••

•••

tfl

*•

'a

.ü4[

1*4r

••

•'

;t

šI

$•

45

tt$$*êê,

••

•:

$•

•t

' ,*

-•t,1•t$t

:tt?t,t

t•*t#e*..s,

»S

,1#•1

•••:;••4

tttšš4*1$44

ts

•is*,*

et,,*ê

•rifl•

4

DF?OIT EUROPEN

Justiciabilité des actes de la PESC : où la Cour s'arrêtera-t-elle ?Iaurent Coutron 1. 627

FINANCES PUBLIQUES

Le principe de non-compensation des créances publiquesPierre Castéra

. 645Uordre public financierStephanie Fizot 677

CHRONÍQUE 3URÍSPRUDENTELLE

Cour suprême des États-Unis : session d'octobre 20 6Élisabeth Zoller 707

TABLE ANNUELLE 2017 1725

Ce numéro contient un encart « Pack Lextenso »

49

IEVUE FRÂNÇAISE E ROIT 2017

CONSTITUTIONNEL112

Sommaire

ÊTUDES

Anae-Char1.èae Bezzina, Les trois ans du parquet financier : économie d'une institutionfinancière, 795

Franck Carpentier, Du trìbunal Russel-Sartre au trìbunal lVfonsanto : une justice fictionnelle pourpenser le droit au-delà des Ëtats, 82 1

Arnaud Coutant, Palko v. Connecticut, laplace du BiIl ofRights dans lafédération américaine, 845Audrey de Moatis et Priscilla Jeasel Monge, Le Sénat et le renouveau de l'article 41 de la

Constitution, 861Nolwenn Duclos, Le « surzuvant désigné' : un excès de l'ordre de succession présidentielle américain ?, 88 1Léo Griffaton-Sonnet, Quelle portée pour l'article l 5 de la Déclaration a'es droits de l'homme et du

citoyen ?, 899Laurence Meyer, La modulation pro futuro des décisions constitutionnelles de non-conformité en France

et en Allemagne: l'exemple tlu droit pénal et le problème de la légalité des délits et des peines, 9 1 9

C1-iRONIQUES

Jurisprudence du Conseil constitutionnelCommentaires des décisïons

Décisìon no 2017-632 QPC du 2 juía 2017, Union nationale des assocíations a'efamilles detraumatisés crdniens et de cérébro-lésés, Guylène Nicolas, 941 ; décisioa a° 201.7-635 QPCdu 9 juia 20 1 7, lVf. Ëmile L. (lnterdiction de séjour dans le cadre de l'état d'urgence), JulienPadovani, 948 ; décision n° 2017-637 QPC du 16 iuia 2017, Association nationale dàssupporters (Refus d'accès à une enceinte sportive et fichier d'exclusion, Léo Grìffaton-Sonnet,958 ; décision a° 2017-642 QPC du 7 juillet 2017 M. Alain C. (Exclusion de certainesplus-values mobilières de l'abattementpour durée de détention) et décision n° 20 1 7-643/650 QPCdu 7 juillet 20 17 A'f. Amar H. et autre (Majoration de 25 % de l'assiette des contrìbutions socialesszir les revenus de capi:aux mobiliersparticuliers), Samy Benzina, 965.

Droit constitutionnel étrangerIdris Fassassi, Ëtats-Unis, 977Aurélie Duy Royaume-Uni, 1005

ln memoriamPierre Bon, Franck Moderne et le droìt constitutionnel, 1 03 5

Véronique Champeil-Desplats, Recension croisée, 1039

lndex analytique général des études et des chroniques (201 7), 1047

Table générale des auteurs et des matières (201 7), 1049

ISBN 978-2-13-078841-6

ISSN 1151-2385CPPAP 04 1 9 'f 847 1 1

Dépôt légal: 20 1. 7, décemre

© PUF i Humensis, 2017

50

pai1anienaiI

e di pollticacoetltuzlon8le

SAGGI E CONTRIBLJîl

SEBASTIÁN RIESTRA LÓPEZ

La reforma del Código de Aguas en Chile: en busca de la teoría del dominiopúblico en la gestión de recursos hídricos 71. lntroducción (p. 7) — 2. Situación hídrica actual de Chile (p. 8) — 2.1. Usos múitiples de aguas superficialesa nivel de cuenca hidrográfica (p. 9) — 2.2. Sobreexplotación de acuíferos a nivel de cuenca (p. 11) — 2.3.Conflictos socioambientales (p. 13) - 2.3.1. Caso Petorca (p. 13) — 2.3.2. Caso Pascua Lama y tranque el Mauro(p. 16) — 3. El estatuto jurídico del agua v su régimen de aprovechamiento privado en Chile (p. 19) - 3.1.Gratuidad en la adquisición de los derechos de aprovechamiento de aguas (p. 20) — 3.2, La libretransmisibilidad de derechos de uso incondicionales y perpetuos (p. 23) - 3.3. La privatización de la funciónpública en la gestión de derechos de aprovechamiento de aguas (p. 26) - 3.4. Rol del carácter de biennacional de uso público de las aguas en el marco de su caracterización bajo el régimen chileno (p. 28) - 4.Propuesta de modificaciones al régimen de los derechos de aprovechamiento de aguas (p. 30) — 4.1. Un nuevoenfoque del derecho de aprovechamiento de aguas para la configuración de una nuevaconceptuaiización (p. 31) — 4.2. Consideraciones ambientales: límites v prohibiciones al ejercicio de losderechos de aprovechamiento en la reforma aI Código de aguas (p. 33) - 4.3. Consolidación de laeliminación de la gratuidad de ia tenencia de derechos de aprovechamiento de agua (p. 35) — 5. Conclusiones

(p.37)

ANGELO LALLI

I servizi ecosisteirtici e il capitale naturale: una prospettiva giuridico-istit'uziona-le 391. lntroduzione (p. 39) — 2. l servizi ecosistemici e iI capitale naturale: dall'ecologia alle politiche pubbliche.¡ programmi internazionali e dell'Ue (p. 40) — 3. 11 rilievo giuridico dei servizi ecosistemicì e del capitalenaturale nell'ordinamento interno: il Comitato per ïl capitale naturale e la decisione di bilancio (p. 48) — 3.1.l pagamenti dei servizi ecosistemici (p. 53) - 4. Le valutazioni di impatto ambientale, gli incentivi, gliappaltí pubblici, la nozione di danno ambientale e i reati ambientali (p. 57) - 5. Una più congruentedefinizione del principio dello sviluppo sostenibile (p. 62) — 5.1. Le situazioni legittimanti, i regimi proprie-tarì e Ia soggettivizzazione degli ecosistemi (p. 70) — 6. Conclusioni sulle applicazioni e implicazionï dell'e-

cologia nel diritto (p. 78)

PETER BUijÄGER

The new Austrian Administrative Court Systein: From J21 to 12. A Reviewof an Ambitious Reform 831. ¡ntroduction (p. S3 — 2. The Austrian svstem ot administratïve procedurai Iaw and judiciaì revïe'.v before2014 (p. S4 - 2.1. Generai remarks on administrative procedural Iaw in Austria (p. $3) — 2.2. Legaiprotection in Austrian administrative procedures hcfore 2014 p. 85-2.3.The Supreme AdministrativeCourt r a f o er i bof' — '.'. Gl-ll p S — 2 1 O'. er'. e'.'. (p tl — 2 2 OrganT7atTon (p Rbi — 2 3Po'.vers of Supreme Admìnistrative Court (p. $8)—2.3.4. Procedure (p. 88)—2.4. Problems ofthe traditionaitwo-stage admTnistrative system and the centralized Supreme Adminístrative Court and the reformdiscussion (p. 89) -3. The reforrn of Adminïstrative Courts 2012 (p. 90) -3.1. Deletion of administrativeinstances (p. 90)-3.2. New system of Administrative Courts ofthe ,.duder and the Federation (9+2 model)(p. 91)-3.3. Cc)mpetences (p. 91)-3.4. Right to lodge a complaint (p. 93)-3.5. The new role of the Supreme

5J.

Adrninistrative Court (p. 93) — 3.6. The roie of adrninistrative discretion (p 95) — 3,7, e'' procedural rules (p.95)—3.8. The role of the Constitutional Court (p. 97)—4. Critical review and conclusions (p. 97)

GIUSEPPE MARTx1Co

11 federa1isno dei vinti. Appunti sul pensiero di John Calhoun 991. Introduzione (p. 99) - 2. L'origine del tabû (p. 102) - 3. Continuità e discontinuità nel pensiero di John C.Calhoun: una premessa storica necessaria (p. 105) — 4. Calhoun e iI ruolo della Corte suprema (p. 112) — 5. 11rapporto fra nulli,ficatjon e secession in Calhoun (p. 117) — 6. Conclusioni (p. 120)

NOTE di bibliografia

Iì regime giuridico deìle acque interne (Federico Caporale) 123

SINTESI DEGLI ARTICOLI 35

52

artecat11 Administrativa n° 1, enero 2018, N° 1, 1 de ene. de 2018, Editorial Wolters Kluwer

SUMARIO

CARTA AL LECTOR

La pantalla rnágica en vivo (1)

Por Rafael de Mendizbal Allende

EDTOR1AL

• Nuevas rnodalidades contractuales y Iucha contra la corrupciónPor Santïago Soldevila Fragoso

EJERCER EN FORMA ¥ PLAZO

(a cargo de 4na Isabel Martín Valero)• Los etèctos de la caducidad en el procedirniento de reintegro de subvencionesPor Ana Isabel Martín Valero

• Derecho sancionador: cláusulas abusivas. ¿Es necesaria una previa declaración del orden civil?Por Ana Sangüesa Cabezudo

• Reflexiones en torno alos procedirnientos de naturaleza sancionadoratras la entrada en vigor de la Ley 39/2015:especial consideración a las relevantes decisiones que debe adoptar el instructor del rnismo.

Por A'ngel Quereda Tapïa

• Córnputo de plazos

Por Fernando Luis Ruiz Piñeiro

ADì'IINISTRACIÓN DEL SIGLO XXI

(a cargo de Miguel Íngel Davara Rodrigîée:

Una prirnera aproxiinación al Anteproyecto de Ley Orgánica de Protección de DatosPor Laura Ðaiara Fernthidez de .Iarcos

• Posición y funciones del delegado de protección de datosPor Iiguel A'ngel Ðavara Rodrígiiez

• Aproxirnación a la obligación de la protección de datos desde el diseño y por defectoPor Loiirdes Oro: ¡ a!eiicia

• Viejos inirnbres legales para nuevas realidad ' irtuales: Whatsapp e infracciones en materia de protección de datosI'or Coneepción Catnpos Aciiia

53

nartecat11ali Administrativa n° i, enero 208, N° 1, 1 de ene. de 2018, Editorial Wolters KIiwer

HACIENDA PÚBLICA

(a cargo de Jesús Aíaria Calderón)

nexistencia de interrupciónjustificada, respecto de la petición de datos o informes al extranjero, en el caso de faltade diligencia de la Administración.

Por Jes ús Å4aria Calderón• Deducción de gastos empresariales y no institucionales en empresa participada al 100 por la Diputación de Cádiz.Por Jesús M'aria Calderón

• Comprobación limitada que entra en el análisis de la contabilidad del recurrente. Gastos de resarcimiento de la tasajurisdiccional

Por Jes ús M'aria Calderón

ACTUALIDA

• Tipología y determinación de Ios criterios de adjudicación conforme a la Ley 9/2017 de Contratos del SectorPúblico

Por Javier Sola Teÿssiere

• La desidia administrativa: entre la inactividad y el silencio administrativoPor Francisco Pleite Giiada,nillas• Las asociaciones de municipios en la Ley 7/2017 de coordinación de policías locales de ExtremaduraPor Francisco Javier Diirán Garc!a

Inadmisión de solicitud de ratificación del perito en el recurso de apelación contencioso-adrninistrativo y derecho ala prueba del art. 24.2 CE.

Por Belén Tria,,a Reves

En la práctica

El procedimiento administrativo común. Esquema del Título IV de la Ley 39/2015, de 1 de octubrePor Juan Carlos Grijalba López

• Las recurribilidad de las resoluciones de los Letrados de la Adrninistración de Justicia• Pie de recurso en las notificaciones

Actualidacl jurisprudencial

Actualidad legislativa

54

1 7Anuario del Gobierno Locai

l. Valoración generaìTOMÀS FoNF I ILOVET Y ALFREDO GALÁN GALÁN

El debate sobre los servicios públicos loca!es:público y privado, la efectividad de los derechos

socia!es, autonomía y financiación

11. Participación

ciudadanay regeneraciónpol ítica

ENRIQUE ORDuÑA PDA

Democracia loca! y participación ciudadana: nuevasperspectivas sobre consultas populares municipales

CÉSAR CIERCO SEII y ANTONIO ROPERO VILARÓ

La consulta pública previa en la elaboraciónde normas reglamentarias

XAVIER BERTINA {ORTA Y JAUME V1AGRE FERRÁN

Elección directa del alcalde y cambioinstituciona!: una aproximación comparada

111. Retos de la gestiónde serviciospblicos en elámbito Iocal

V1ARcOS ALMEIDA CERREDA

Los desafíos de las políticas y de los servïciossociales municipales: de la superación de las

secuelas de la Gran Recesión, a la adaptacióna un nuevo entorno socioeconömico

55

M ZUISA ESTEVE PARo y ALBERr NAVARRO GARCÍA

Medidas tritutarias y de orden coercitivode movilización de viviendas vacías

JOS MARÍA GIMENO FELIU

Las condiciones sociales en Ia contrataciónpública: posibilidades y límites

IV. JurisprudenciauIs Pov S,NcIiEz

El conflicto en defensa de la autonomíalocal: mayoría de edad en soledad. Balance

escéptico de dieciocho años de existencia delconflicto en defensa de la autonomía local

FNcIsco OSCANO GIL

Jurisprudencia constitucionalsobre autonomía local

RAFAEL FERNÁNIEz MONTALVO

Jurisprudencia del Tribunal Supremo enmateria de régimen local 2O6/2O17

V. DocumentaciónBibliografía española y extranjera

56

'..' dministrati'a Práctica n° 153, enero-febrero 2018, N° 153, 1 de cne. de 2018, Ëditorial Wolterssm

Sumario

YA ESTÁ AQUÍ LA LCSP 2O17 ¿Y AHORA QUÉ?

Coordinadores:

José Antonio Moreno Molina y Francisco Javier Vázquez Matilla

PRESENTACIÓN

• Monográfico sobre Ia LCSP 2017: iPor fin va a entrar en vigor!

BALANCE DE LA NUEVA LCPS

• La aprobación de la LCSP 2017: un balance preliminar, José Antonio Moreno Molina• La LCSP 2017: nueva visión de la contratación pública, Fco Javier Vázquez Matilla

CONTENIDOS PRÁCTICOS

• Infografía• Claves de la nueva Ley de Contratos del Sector Público• 46 preguntas con respuesta sobre la nueva LCSP 2017

LA NUEVA LEY EN LAS REDES

• El observatorio de la blogesfera de la contratación pública, Guillermo Yáez Sánchez

INTEGRIDAD ¥ CONTRATACIÓN PÚBLICA

• La nueva Ley de Contratos del Sector Público: hacia un modeio de contratación públicatransparente y estratégica, José María Gimeno Feliu

• La confidencialidad en Ia nueva Ley de Contratos del Sector Público, Eva de EnriqueMu?íoz

• Compliance y contratación en la nueva Ley de Contratos del Sector Público, Belén LópezD o n a i re

CONTRATACIÓN PÚBLICA ESTRATÉGICA

• La innovación como objeto prestacional en los contratos del sector público. La CompraPública de Innovación, Patricia Valcrcel Fernández

57

Contratación Administrativa Prctica n° 153, enero-febrero 2018, N° 153, I de ene. de 2018, Editorial Wolterssmartecauwer• Contratación públìca social, Bernabé Palacín Sáenz

PYME ¥ CONTRATACIÓN PÚBLICA

• La Ley de Contratos del Sector Público: una oportunidad para la PYME, Antonio FernándezEcker

• División en lotes: nueva configuración del objeto del contrato en la Ley de Contratos delSector Público, M. José Santiago Fernández

• Medidas para facilitar a las PYMEs la participación en la contratación públìca, José ManuelM a rtín ez

PROCEDIMIENTOS ¥ CRITERIOS DE ADJUDICACIÓN

• El procedimiento abierto simplificado y el procedimiento «simplifìcadísimo», Isabel GallegoCórcoles

• Reglas para la determinación y aplicación de los crìterios de adjudicaciónJosé Miguel Carbonero Gallardo

LA EJECUCIÓN DEL CONTRATO

• La modificacìón objetiva de los contratos del sector público en la nueva LCSP, XavierCodina García-Andrade

CONTRATACIÓN PÚBLICA ELECTRÓNICA

• La obligatoriedad de la contratación electrónica en la nueva LCSP, Jaime Pintos Santiago

CONTROL DE LA CONTRATACIÓN

• El éxito del recurso especial y los retos y problemas que lleva consigo, Elena HernáezS a l g u ero

• El recurso especial en materia de contratación: procedimiento y resolución. El nuevoreparto jurisdiccional, Rafael Fernández Acevedo

CONTRATACIÓN PÚBLICA LOCAL

• Incidencia de la Ley 9/2017, de Contratos del Sector Público en el ámbito local:novedades en la mesa de contratación, Concepción Campos Acuña

EL CONSULTOR eLICITA

• El Consultor eLICITA, la plataforma de licitación electrónica completa y segura que seadapta a tus procesos de contratación, Mikel Gómez

TABLAS COMPARATIVAS

• Tabla de equivalencìas entre el TRLCSP 2011 y Ia LCSP 2017

58

DirittoammiiaistrativoANNO XXIV - FASCICOLO 4 - 2016 4/2O 1 6

indice

DOTFRINApag.

Roberto CAvAIo PERrN, 11 diritto al bene culturale 495Edoardo CHrn, Le sfide della sicurezza e gli assetti nazionali ed europei

delleforze dipolizia e di difesa 511Fabio SarrrA. Strutture e strumenti privatistici dell'azione amministrativa 549Enrico CAoN1, 11 nuovo diritto di accesso generalizzato e la persistente

centralità degli obblighi di pubblicazione 579Fulvio CosTArrNo, Semplificazione e lotta alla corruzione nella legge 241 del

1990 623Giovanni BaRozzr REGGIANI, Pratiche cornmerciali scorretie, regolazione e

affidamento delle imprese 683Chiara L 'efficacia « dirnensionale » dell'atto arnministrativo: il caso

dei destinatari degli atti amministrativi generali 719Regolamento sulla procedura di valutazione dei contributi destinati alla

pubblicazione sulla Rivista "ÌJ)iritto arnrninistrarivo" 763

MVLTAPAVCIS

AG GIUFFRÈ EDITORE

Nero

Nueva épocaEeroOicierrre, 2

iiv

Poecs

da acscoc de ias drecdvas de rtacidc aidiica ec tsoada. cca prccerc vaioracôccie sos c cadrs. cavedades

JosÉ v1ARíA GlrENo FELIU 7-30

riesgo operaccccai ec e coeva dey de Coctrarss ccci Cccor Pddtco

ALEJANDRO HUERGO LORA 31-51

c. c-ccsas de rcsciucoc dc oc cotradss adrccusrratc;cc ec a nueua dey de Ccnt-atas dei Cecrcrrärvrro ca; ¿c /

CONCEPCIÓN BARRERO RODRÍGUEZ 52-70

C 'accate ce cs caccu'ccccc.s cie as cervrrics rrvicO5 5 .;r ccruciecci.a dai Tr:dunal ;íuaccoRAFAELFERNÁNDEZVALVERDE 71-91

ctegr.crrOr; cc cc ucr;crs ccciciec, aTccutcrus c:e ccavacoc ccuta:eccc c;circc

SABEL GALLEGO CÓRCOLES 92-113

Sc r

Cocsrderaciocec deì Cocsejo de Cstado sodre el ccrrtrato de coccesióc de odra cdolicaec ia cceva dey de Coctratos del Cector Pddlico de 2dtT

OlSÉS BARRIOANDRÉS 114-118

da.s coved.ades. de ia riccvrr dey de Cec•tratos• del Cector Pcrdlico ec cnatería de cccces:ocesde servicics, Ucu• retlexióc sodre dos aspectos •coccretos

FERNANDO GARCÍA RUBIO 119-135

ARlANO LÓPEZ BENÍTEZ 136-145

ca i,riau; ic iccc.ón cîrrr:ru rus rroririvrrs /c'':zccìruieš c' rd: criccicic cìc

LUCÍALÓPEZ ZURITA 146-150

ARÍA DOLORES REGO BLANCO 151-159

títtt5d ítsít-îrtíttes ì ',i-' j'Ì' ai

EA

r TU , ft CVCCtóP rìr' Ì,, 3 - tcC

60

l control;mo: anáiisis

español

ión de lass españoles

Poencias cróncas y ncas

ciones y actividades prohibidas

riarios públicos y de Ios abusos

en eI ejercicio de su función

ANTONI PELEGRÍN LÓPEZ

la autonomía

es: un balance1 Constitucional

contrato público

cJULI l

«Deje

D

3urisrudencia

Cróriica de jurisprudencia

de enero a 30 de junio de 2017)

TONIO I3ESCALZO GONZÁLEZ

61.

Revista Aranzadide Derecho Ambiental

Número 38 • Septiembre-Diciembre 2O7

SUMARIO

EE)FfORIALJESCIS JQRDANO FRAGA

UN NÚMERO ADICIONAL DE HOMENAJE A D. RAMÓN MARTÍN MATEO 15

TRIBUNARAMÓN MARTÍN MATEQ

LA REVOLUCIÓN AMBIENTAL PENDIENTE 21

E)OCTRINAPAULO AFFONSO LEME MACI-IADO

ACCESO AL PATRIMONIO GENÉTICO EN LA LEGISLACIÓN BRASILEÑA ¥ EN LA CON-VENCIÓN DE LA DIVERSIDAD BIOLÓGICA 45

OLIVER A. QUCK

EL SEGUNDO VIAJE EJE NOÉ: EL RECONOCIMIENTO JURISPRUDENCIAL DE LOS DERE-CHOS DE LA NATURALEZA 67

MICI-IEL PRIEUR

EL PROYECTO DE PACTO INTERNACIONAL SOBRE EL DERECHO DE LOS SERES HUMA-NOS AL MEDIO AMBIENTE 93

EFRAÍN PÉREZ

TRES CONCEPTOS BÁSICOS DEL MEDIO AMBIENTE l21

JOSÉ RUBENS MORATO LEITE

EL ESTADO DE DERECHO PARA LA NATURALEZA EN LA ERA DEL ANTROPOCENO

NÉSTOR A. CAFFERATA

LA DEFENSA DEL AMBIENTE EN EL CÓDIGO CIVIL Y COMERCIAL 1 62

10 RDAM38•2017

BLANCA LOZANO CUTANDA

A PROPÓSÌTO DEL DESPROPÓSÌTO DEL CANON EÓLÌCO: UNA LLAMADA DE ATENCIÓNSOBRE LA NECESIDAD DE MEJORAR LA ORDENACÌÓN Y EL CONTROL DE LOS TRIBU-TOS AMBIENTALES 203

NICOLAS DESADELEER

LA ECONOMÍA CIRCULAR, ENTRE LA VALORIZACIÓN Y LA ELIMINACIÓN DE RESi-DUOS 229

CARLA AMADO GOMES

PRECAUCIÓN Y PROTECCIÓN DELAMBIENTE: DE LA ÌNCERTIDUMBRE A LA CONDICIO-NALIDAD 247

PATRYCK DEÂRAUJO AYALA

¿MERECE LA PENA LA PROTECCIÓN CONSTITUCÌONAL DEL MEDIOAMBIENTE? SOBRELOS LÍMITES MORALES DE LA PROTECCIÓN DE LA NATURALEZA EN UN ESTADO DEDERECHO ECOLÓGICO 273

ALBA NOGUEIRA LÓPEZ

PACK PREMIUM O PACK BÁSÌCO. ¿ORDENAMIENTO AMBÌENTAL DUAL7 297

JOSË FRANCISCO ALENZA GARCÍA

EL CONCEPTO JURÍDÌCO DE RESIDUO Y SUS CLASES 327

JOSÉJUAN GONZÁLEZ MÁRQUEZ IVEJT MONTELONGO, ANAYELI CEDEÑO

LOS PROGRESOS RECIENTES EN EL DESARROLLO DEL DERECHO AMBIENTAL MEXICA-NO: DEL COMANDO Y CONTROL A LA REPARACIÓN DEL DAÑO AMBIENTAL 355

JESL'S JORDANO FRAGA

ENTIDADES LOCALES Y CONTAMINACIÓN ACiSTiCA 381

JURISPRUI)ENCIA

COM ENTARIOS

GERMÁN VALENCIA MARTÍN

LA INTERPRETACIÓN EN CLAVE AMBIENTAL DE LAS COMPETENCIAS EN MATERIA DECULTURAY PATRIMONIO HiSTÓRICO 417

RESEÑAS DE JURISPRUDENCÌA (MAYO-AGOSTO 2O7)l. TRIBUNAL SUPREMO 43711. AUDIENCIA NACIONAL 449111. TRIBUNALES SUPERIORES DE JUSTICIA 453

LEGISLACIÓNRESEÑAS DE LEGISLACIÓN ESTATAL Y AUTONÓMICA (MAYO-AGOSTO 20 7 465

63

SUMARIO 11

DOCUMENTOScoMuNlcAclÓN DE L.A COMISIÓN: INVER11R EN UNA INDUSTRIA INTEUGENTE IN-NOVADORA ¥ ŠOSTENIBLE. ESTRATEGIA RENOVADA DE POLÍTIcA INDUSTRIAL DE LAUE .............................. .•.......•. ..n.............n.........n.......................n....n....n..eo. . 479cOMUNIcACIÓN DE LA COMISIÓN: HACIA LA CONSECUCIÓN DE UNA MOVIUDAD DEBAJAS EMISIONES. UNA UNIÓN EUROPEA QUE PROTEJA EL PLANETA, EMPODERE ASUs CONSUMIDORES ¥ DEFIENDA A SU INDUSTRIA ¥ SUS TRABAIADORES................. 505

NOTICIASMA17LDE DOBÓN (3INER

JORNADAS CONMEMORATIVAS DEL DÉCIMO ANIVERSARIO DE LA SEÑALIZACIÓN DELACAÑADAREALASU PASO PORLAUNIVERSIDAD DEAUCANTE(18Y 19DEOCÎU-BRE DE 201 7) ......... ........... 523

NO1A FINAL DE AGRP.DECIMIEN1O ......_........_............ .............._.._.._......_._.. ......... 531

NORMAS DE PUBUCAaÓN. INSTRUCCIONES A LOS AUTORES..................................... 533

64

Revista Aranzadi deDerecho y Nuevas

TecnoiogíasNúmero 45 • Septiembre-Diciembre 2017

SUMARIO

ABREVIATURAS

EDITORIAL

JAVIER PLAZA PENADÉS

LA LEY CATALANA DE VOLUNTADES DIGITALES 19

ESTUDIOS JURÍDICOS

LUZ MARÍA MARTÍNEZ VELENCQSO

LA TRANSMISIÓN ELECTRÓNICA DE LA PROPIEDAD DE LOS INMUEBLES (ECONVEYAN Cl N G »)UN ANÁLISIS COMPARADO 25

RAQUEL GUILLÉN CATALÁN

LAVULNERACIÓN DE LA PROTECCIÓN DE DATOS PERSONALES POR LAS REDES SOCIALES 47

ALDQ FRIGNANI

LOS CONSORCIOS DE PATENTES TRAS EL REGLAMENTO (UE) N° 316/2014 DE LA CO-

MISIÓN DE 21 DE MARZO DE 2014 RELATIVO A LA APLICACIÓN DEL ARTÍCULO 101,APARTADO 3, A DETERMINADAS CATEGORÍAS DE ACUERDOS DE TRANSFERENCIA DETECNOLOGÍA 77

FRANCISCO ALMENAR PINEDA

EL CIBERATAQUE WANNACRY COMO MODALIDAD DE DELINCUENCIA INFORMÁTICA 97

MIKAEL LEAL CORONADO

LA REVOLUCIÓN DE LOS MEDIOS DE PAGO EN EL CONTEXTO DE LOS NUEVOS MODE-LOS DE CONTRATACIÓN 141

CUESTIONES

GRISEL GIUNTA SANTIMOTEO

EXPEDIENTE JUDICIAL ELECTRÓNICO. ACTUALIDAD Y FUTURO 171 65

RDNT 2017 • 45

JESC'S MARCO DEL RINCÓN

LA ADMINISTRACIÕN ELECTRÓNICA EN LAS LEYES 39 Y 40/2015 DE 1 DE OCTUBRE.UNAVISIÓN DECONJUNTO 187

CAMILO ALFONSO ESCOBAR MORA

PREMISAS DE DERECI-lO PREVENTIVO PARA LAVALIDEZ DE LA PUBLICIDA[) EMPRESA-RIAL Y LA CONSECUENTE EFICACIA JURÍDICA DE LOS DERECl-iOS DEL CONSUMIDOREN ELCOMERCIO ELECTRÓNICO 229

LEGISLACIÓN

LEGISLACIÓN NACIONAL

§ 1 REAL DECRETO-LEY 12/2017, DE 3 JULIO. MODIFICA ELTEXTO REFUNDIDO DE LALEY DE PROPIEDAD INTELECTUAL, APROBADO POR EL REAL DECRETO LEGISLATIVO1/1996, DE 12 ABRIL 1996 (RCL 1996, 1382), EN CUANTO AL SISTEMA DE COMPEN-SACIÓN EQUITATIVA POR COPIA 253

§ 2 ORDEN HFP/633/2017, DE 28 JUNIO. APRUEBA LOS MODELOS DE PODERES INSCRI-BIBLES EN EL REGISTRO ELECTRÓNICO DE APODERAMIENTOS DE LA ADMINISTRACIÓNGENERAL DEL ESTADO ¥ EN EL REGISTRO ELECTRÓNICO DE APODERAMIENTOS DE LASENTIDADES LOCALES Y SE ESTABLECEN LOS SISTEMAS DE FIRMA VÁLIDOS PARA REALI-ZAR LOS APODERAMIENTOS APUD ACTA A TRAVÉS DE MEDIOS ELECTRÓNICOS 269

§ 3 RESOLUCIÓN DE 14JULIO 2017SECRETARÍAGENERALADMlNlSTRAClÓN DIGITALESTABLECE LAS CONDICIONES DE USO DE FIRMA ELECTRÓNICA NO CRIPTOGRÁFICA, ENLAS RELACIONES DE LOS INTERESADOS CON LOS ÓRGANOS ADMINISTRATIVOS DE LAADMINISTRACIÓN GENERAL DEL ESTADO Y SUS ORGANISMOS PL'JBLICOS 273

§ 4 RESOLUCIÓN DE 24 AGOSTO 201 7, MINISTERIO PRESIDENCIA Y PARA LAS ADMI-NISTRACIONES TERRITORIALES. PUBLICA LA RESOLUCIÓN DE 25 DE JULIO DE 201 7, DELA SECRETARÍA DE ESTADO PARA LA SOCIEDAD DE LA INFORMACIÓN ¥ LA AGENDADIGITAL Y DE LAS SECRETARÍAS DE ESTADO DE HACIENDA ¥ DE PRESUPUESTOS YGASTOS, POR LA QUE SE PUBLICA UNA NUEVA VERSIÓN, 3.2.2, DEL FORMATO DEFACTU RA ELECTRÓ N ICA «FACTU RAE 28 1

LEGISLACIÓN COUNlTARlA

§ 1 RECOMENDACIÓN (UEJ 20'l7/1584, DE 13 SEPTIEMBRE, DE LACOMISIÓN. RESPUES-TA COORDINADA A LOS INCIDENTES ¥ CRISIS DE CIBERSEGURIDAD A GRAN ESCALA 289

URlSPRUtENClA 325

81 BLIOGRAFÍABJBLIOGRAFÍA THOMSON REUTERS 341

NORMAS [)E PUBLICACIÓN 343

66

REVISTADE

AdinistracióSUÂRlO Pública

Núm. 204, septiembre/diciembre 20I 7

ESTUDIOS

JUAN IGARTUA SALAVERRfA

Control judicial de la discrecionalidad técnica: error rnanifiesto,inmediación, sana crítica l 1 -39

JOSÉ CARLOS LAGUNA DE PAZ

Los contratos administrativos de concesión de servicios y de ser-vicios a los ciudadanos 4 1 -68

XABIER ARZOZ SANTISTEBAN

Alcance y límites de 1a responsabilidad del propietario por lossuelos históricamente contarninados 69- 1 00

JURISPRUDENCIA

COMENTARIOS MONOGRÁFICOS

OMAR BOUAZZA ARIÑO

E1 derecho del Consejo de Europa en la europeización del dere-cho público español 103-131

JOSÉ IGNACIO CUBERO MARCOS

¿Son válidas las notificaciones practicadas mediante correo electrónico 133-163

, ,

MIGUEL ANGEL RUIZ LOPEZ

E1 nuevo recurso de casación contencioso-administrativo: prime-ras resoluciones, balance y perspectivas 165-202

No'rAs DE JURISPRUt)ENCIA CONTENCIOSO-ADINISTRATIVA

(T. FONT I LLOVET, A. GALÁN GALÁN, A. PEÑALVER I ABR, F. RO

DRÍGUEZ PONTÓN Y J. TORNOS 4AS) 203-216

NoTAS DE JURISPRUDENCIA DEL 'fRIBUNAL EUROPEO DE L>ERECFIOS

l-1UANOS (o. BOUAZZA ARIÑO) 217-234

67

CRÓNICA AMlNlSTRÂTlVA

ESPAÑOLA Y DE LA UNIÓN EUROPEA

SANTIAGO A. BELLO PAREDES

Crónica de una muerte anunciada: la central nuclear de Garoña 237-267ANTONIO BUENO ARMIJO

La concesión directa de subvenciones 269-312MIRL4M CUETO PÉREZ

Régimen jurídico del profesorado universitario vinculado a lasinstituciones sanitarias: necesidad de revisión 3 1 3-34 1JOSÉ ANTONIO MORENO MOLINA

Gobernanza y nueva organización administrativa en la recientelegislación española y de la Unión Europea sobre contrataciónpública 343-373

EXTRANJER4

ISABEL FERNÁNDEZ TORRES

A vueltas con la insolvencia de los entes públicos y la vía concur-sal (el caso de Puerto Rico) 375-389

BIBLIOGRÂFÍA

RECENSIONES Y NOTICIAS DE LIBROS

ANTONIO CALONGE VELÁZQUEZ: Antonio Royo Villanova (1869-1958) académico, político y periodista, por Francisco Sosa Wag-ner 393-395GUSTAVO MANUEL DÍAZ GONZÁLEZ: La reserva de ley en la transpo-sición de las a!irectivas europeas. Prólogo de Alejandro Huergo Lora,por Teresa Acosta Penco 395-399IÑAKI LASAGABASTER HERRARTE: Derecho Ptìlico en Euskal He-rria, por Alba Nogueira López 399-402ROSA M. LASTRA: International Financial and Monetary Lzw, porJosé Carlos Laguna de Paz 402-406FERNANDO LÓPEZ RAMÓN (coord.): El Patrimonio Cultural en Europa y Latinoamérica, por Concepción Barrero Rodríguez 406-408

68

Revista deDEREC]TOURBANSCO

y medio ainbiente

Teléf. 91 574 64 11 -Fax 91 504 15 58rdu@rdu . eswww.rdu.es

SUMARO 1)EL NÚMERO 318

Págs.

URBANISMO

Análisis crítico sobre la deletérea definición que de lasactuaciones sobre el medio urbano y los sujetosobligados a ellas contempla el legislador del TextoRefundido de la Ley de Suelo y Rehabilitación Ur-banaPor FEIDo GARCtA-MORENO RODRIGUEZ.

El suelo no urbanizable o rústico en el estado auto-nómico: antecedentes, características generales yperspectivas actuales 67Por MANUEL J. SMIE.NTo ACOSTA.

El régimen urbanístico de las residencias de estudian-tes: a propósito de su nueva regulación en Barce-lona 133Por NoEII BLÁZQUEZ ALONSO y JOAQUtN HERNÁNÐEZ TorL.

DERECFIO REGISTRAL

La ejecución hipotecaria del crédito contra la masa enel concurso. comentario a la RDGRN 19.01.2017... 153Por RAFAEL CALvo GONZÁLEZ-VALLINAS.

t)ERECFIO COMPARAL)O

La determinación del valor del bien que se revierte.Caso del orden jurídico porttigués 1 69Por ÐULCE LOPES y GEiLDo R.OCFA RIBEIRO.

BIBLIOGRAF[A

FEANDo LÓPEZ RAv1ÓN (coord.): El patrimonio cul-tural en Europa y Latinoamérica 195Por BLANCA SORO MATEO. 69

Revista Española de1)erecho Administrativõ

Número 187 • Octubre 2O17

SUí'AAR1O

M/GUEL SÁNCHEZ MORÓN

EDFFORIAL îi

CRÓCAS EE JURISPRUENCA

JUANA MORC/LLO MORENO /JOSÉ MARÍA MAGÁN PERALES/PABLO ME/X CERECEDA /FRANC/SCOSÁNCHEZ RODRÍGUEZ

DERECO DE LA UNIÓN EUROPEA

JAVIER GARCÍA ROCA / RAFAEL BUSTOS G/SBERT/ ENCARNA CARMONA CUENCA / GU/LLERMOESCOBAR ROCA / MARÍA /SA8EL GONZÁLEZ PASCUAL /JOAQUÍN BRAGE CAMAZANO / MARÍA DÍAZGRFGO /ARGELIA QUERALTJIMÉNEZ / IGNACIO GARCÍA V/TOR/A / MARIO HERNÁNDEZ RAÍvIOS /MIGUEL PÉREZ-MONEO / MÓNICA ARENAS RAM/RO / YOLANDA FERNÅNDEZ VIVAS

DERECI-IOS FUNDAMEN1ALES Y LIBERTADES PÚBLICAS 41

ANA DE MARCOS FERNÁNDEZ /JUAN ANTON/O CH/NCHILLA PEINADO

FUENTES 71

MÓNICA DOM/NGUEZ MART/N / LIJCÍA LÓPEZ DE CASTRO GARCÍA-MQRATO / BLANCA RODRÍGLIEZ-CHAVES MIMBRERQ

ACTOS ADMINISTRATIVOS ¥ PROCEDIMIENTO DE LAS ADMINISTRACIONES PÚBLICAS.. 87

JOSÉANTON/O MQRFNO MQL/NA /ISABEL GALLEGQ CÓRCOLES/FRANCISCO PUERTA SEGUIDO/JESÓS PUNZÓN MQRALEDA

CONTRATACIÓN PÚBLICA 107

MIGUEL CASINO RUBIO/ JESÓS DEL OLMOALONSO/VANESA RODRÍGUFZA YAL4 /MIGUEL SÀNCHEZ MQRÓN

ORGANIZACIÓN ADMINISTRAT1VA 129

70

10 REDA2O17•187

LUdA ALARCÕN SOTOMAYOR / ANTONIO M° BUENO ARMUO / MANUEL IZQUIERDO CARRASCO /MANUEL REBOLLO PUIG

DEREC1IO ADMlNlSTRPTldO SPNCIONADOR ...•nn.tn..n...•a.•nnn.._.n.en.nnn...n.nnnnnn.n. 147

JUANANTONIO CARRILLO DONAIRE/MANUEL NOVO FONCUBIERTA

E'ROPIftclÓ,t1 FORZOSA •.....l........n..._n..l..n.,.nnn.n.nn.nn..n...pn..nen.rnn...•nntn 1 75

EMILIO GUICHOTREINA

RESPONSABILIDAD ADIvIINISTRATIVA 1 95

MIGUEL SÁNCH& MORÕN / LUIS F MAESO SECO / BELÉN MARINA JALVO / JOSEFA CANTEROMARTIN&/JESÚSANGEL FUENTETAJA PASTOR

FLJNCIÓIl PÚBLl( ..__.........__._.._...._....... ._t._n...n..n...n 207

FRANCISCO DELGADO PIQUERAS/JOSÉ GERARDO GÕM& MELERO/ANTONIO VILLANUEVA CUEVAS

URBbNlSM0 223

ELOY COLOM PMZUELO /ANTONIO EDUARDO EMBID TELLO / ISMAEL JIMÉN& COMPAIRED/ LUdA M0MOUNOS RUBIO / BEATRIZ SETUAIN MENDIA / PATRICIA VALCARCEL FÈRNÁND& /ANTONIO EMBIDIRWO

BIENES P(IBLICX)S 'T' PATRIMONIO CLJLTLJRPL ...n.nn._....._.•n...n..n.. .........n.... —• 237

ANTONIOEDUARDOEMBID TELLO/ISMAELJIMÉN&COMPAIRED/LUCIA MOMOLINOSRUBIO/SERGIOSAUNASALŒGA /BEATRIZSETUAIN MENDIA /PATRICM VALCARCEL ÆRNANDEZ/ANTONIO EMBIDIRUJO

MEDIO AMBI ENTE n•een•n.e•nn.•n.n.n•nnn.n.n..n.n....nn...n...nnn..e•n..n..nnnn..n*.nn.n ... nnn.... 265

RICARD GRACM RETORTILLO /JOSEP MOLLEVI l BORTOLO /JOAQU!N TORNOS MAS/ MARC VILALTAREIXACH

DEREC1IO ADMlNlSTRATllO EC()N()MlC() .n..n.n.n.nn.n..nnnn.n..n.nn.n......tnnnnnnntnnnn.... 293

IÑAKJAGIRREAZKUENAGA ZIGORRAGA /EDORTA COBREROS MENDAZONA

BIENESTAR, DEPORTE, CONSUMO, EDUCACIÓN, EXTRANJERIA ¥ SANIDAD n.....n.n. 307

ÆRNANDOJ. ALCANTARILLA HIDALGO

PROCEDIMIENTO CONTENCIOSO-ADMINISTRATIVO ¥ CONFIJCTOS JURISDICCIONALES..... 317

N0RMP.S DE PUBLI(ACIÓN ..n..n n..... n.nn.n.ne.nnn•..nen.n...n.nn.enn.i•nt.n...tnnnn.nn.nnnn.. 329

71

Revista Españoia deerecho Administrativo

Número 88 • Octubre-Diciembre 2O7

SUAARlO

ESTUlOS

GERARDO GARCÍA ÁLVAREZ

LOS «TAX RULINGS» COMO AYUDA DE ESTADO: CONTROL COMUNITARIO DE LOSACUERDOS ENTRE ADMINISTRACIÓN Y CONTRIBUYENTES ..._.. 13

M MERCEDES LAFUENE BENACÍ-IES

BALANCE DE LA LEY DE MEMORIA HISTÓRICA 47

JULIA OREGA BERNARDO

EL ACTO ADMINISTRATIVO TRANSNACIONAL EN EL DERECHO EUROPEO DEL MER-CADO INTERIOR 81

ALEJANDRO D. LEIVA LÓPEZ

CAMBIOS DE MODELO RETRIBUTIVO DE LA GENERACIÓN RENOVABLE EN ESPAiJA.LA CONFIANZA DEL INVERSOR FRENTE AL RIESGO REGULATORIO ................................. 125

.JURtSPRU1ENCIA

AGU5J/NGARCÍA UREJÄ

ALCANCE TEMPORAL, MATERIAL Y LEGITIMADOR DE LA DIRECTIVA SOBRE RES-PONSABILIDAD AMBIENTAL. COMENTARIO AL ASUNTO C-529/15, FOLK V. UNA-BHÄNGIGER VERWALTUNGSSENAT FÜR DIE STEIERMARK (SENTENCIA DEL TIUE DEl DE IUNIO DE 2017)

JOSANONlO RAZQUIN LÌZARRAGA

EL lNTERS CASACIONAL OBIETIVO SEGLJN EL TRIBUNAL SUPREMO 175

72

10 REDA 2017 • 188

CRÓNCAS

SAAITIAGO GOAJZÁLEZ-VARAS IBÁÑEZ

LOS EFECTOS ULTRA PARTES DE LAS SENTENCIAS. ¿SENTIDO DEL ARTÍCULO 110LJCA 203

BELÉN MARIAJA JALVO

LA COBERTURA LEGAL DEL REGLAMENTO DE RÉGIMEN DISCIPLINARIO DE LOSFUNCIONARIOS DE LA ADMINISTRACIÓN DEL ESTADO 223

MaANTOAJIAARIAS MARTÍNEZ, MARGARITA PARAJÓ CALVO

EL CARÁCTER TRANSVERSAL DE LA PERSPECTIVA DE GÉNERO EN LA NUEVA LEY DECONTRATOS DEL SECTOR PÚBLICO 239

MANUEL VÉLEZ FRAGA, XAVIER CODINA GARCÍA-ANDRADE

LAS SANCIONES POR VENDER A PÉRDIDA Y SU INCOMPATIBILIDAD CON EL DERE-CHO DE LA UNIÓN EUROPEA 291

B l B L l O G R A F ÍA

JAVIER GUILLÉN CARAMÉS

RECENSIÓN AL LIBRO «DERECHO ADMINISTRATIVO ECONÓMICO», DE JOSE CARLOSLAGUNADEPAZ 327

MIRIAM CUETO PÉREZ

RECENSIÓN AL LIBRO «EL PATRIMONIO CULTURAL EN EUROPA Y LATINOAMÉRICA»,DE F. LÓPEZ RAMÓN (COORD.) 329

ANA ISABEL PEIRÓ BAQUEDANO

RECENSIÓN DEL LtBRO ((SERVICIOS DE INTERÉS GENERAL COLABORACIÓN PÚBLICO-PRIVADA Y SECTORES ESPECÍFICOS», DIRIGIDO POR VERA PARtSIO, VICENÇAGUADO t CUDOLÀ Y BELÉN NOGUERA DE LA MUELA 335

NORMAS DE PUBLICACIÓN 351

73

Revista General de Derecho Administrativo

DIRECTORSantiago Muñoz MachadoCatedrático de Derecho AdministrativoUniversidad Complutense

SUBDIRECTORJuan Francisco Mestre DelgadoCatedrático de Derecho AdministrativoUniversidad de Valencia

N° 47 ENERO 2018

• Sobre el obligado respeto por os sistemas nacionales de normalización y de certificación de lasreglas reguladoras de la libre circulación de mercancías dentro del Espacio Económico Europeo (elasunto "frabo). (Rl §419782)Vicente Alvarez García

• Radiografía prospectiva del derecho administrativo europeo: un diagnóstico incierto. (Rl §419783)Angei Ballesteros Moffa

• El ámbito de operatividad del principio de prevalencia: algunas certezas, riesgos inevitables y muchasdudas (A propósito de la doctrina derivada de la serie jurisprudencial iniciada por la STC 102/2016,de 25 de mayo). (Rl §419789)Beatriz Setuáin Mendía

• Servicios de identificacïón electrónica dentro de la e-Administración. (Rl §419786)Antonio Merchán Murillo

• Estudio sobre la gestión aeroportuaria desde el derecho administrativo. (Rl §419788)María lsabel Rivas Castillo

• La mutua confianza como fundamento de los contratos de servicios jurídicos, su no tratamiento en elámbito de la contratación pública: una reflexión y una propuesta. (Rl §419787)Manuel Mesa Vila

• Evaluación y perspectivas de la tramitación simplificada del procedimiento administrativo común. (Rl§419784)Andrea Garrido Juncal

• La declaración responsable en el régimen del litoral. (Rl §419790)Yolanda Torres Barquiila

• La responsabilidad patrimonial de la administracián como resultado de la anulacián de un actoadminïstrativo (a propósito de la STS. Sala 3, de 17 de febrero de 2015, Rec. 2335/202). (Rl§41 9785)

74

luis Alberto leonardo Zorrilla

• La controvertida soiución aI modelo de estiba y desestiba portuaria español. Comentarios a laSentencia del Tribunal de Justicia de la Unión Europea de 13 de julio de 2017. Relativa alprocedimiento de condena al reino de España. (Rl §419791)Cristina Menéndez de la Cruz

• Contencioso-Administrativo. (Rl §4 1 9937)Juan Francísco Mestre Delgado

• Contratacìón administrativa. (Rl §419792)Alejandro l-luergo Lora

• Licencias. (Rl §419793)Amaya Casado Echarren

• Recursos naturales: consecuencias de la falta de plan de ordenación de los recursos naturales y delos defectos en su tramitación. (Rl §419794)Rafael Pizarro Nevado

Tribunal Supremo

• Transparencia y buen gobierno. (Rl §419795)Severiano Fernández Ramos y José María Pérez Monguió

Conflanza política;.. en marche?. (Rl §419796)Alejandra Boto Alvarez

Recensiones

© PORTALEERECl-lO 2001-2018

75

IErakunde autonomiaduna

-_•_

Ogarsm A õoci de

-1ERAROURAARU'ZAREN

HERRI -ARDURALARITZAI<O EUSKAL ALDIZ1<ARIA

REVISTA VASCADE ADMNISTRACIÓN PÚBLICA

VškkIkiVi/ ESTUDIOS2'l Colreros Pdtendazona, Edorta: La reparacióo del in-

cumplirniento del plazo razonable en el Tribunal de Jus-ticïa de ía Unión Europea y una posïble consecuenciapara el estatus de los derechos funóamentales.

59 Compains Silva, Eneko: El impacto del Brexit so-bre el estatus jurídico-polítïco de rlanda del Norte:¿una oportunidad para ía reunïficación de lrlanda?

99 Cubero Marcos, José lgnacio: Responsabiiidadambiental por el cese de ía actividad: problemas ac-tuales y necesidad de una regulación integradora.

133 Gil Ruiz, Juana María: Crisis del Estado de Bien-estar y desafíos deí siglo xxr duaiismo vital y brechaciudadana,

1 63 Marina Jaivo, Betén: Las medidas provisionalesadministrativas. Novedades incorporadas por elartícuio 56 de la Ley 39/2015, de 1 de octubre, deProcedimiento Administrativo Común de las Admi-nistraciones Púbíicas.

1 89 Pérez Monguió, José María: Actividades privadascompatibles de los aitos cargos en ía AdministracïónGeneral deí Estado.

225 Quintiá Pastrana, Andrei: Eí derecho a la vivienda y íadiaíéctica entre descentraíización v recentraíización.

269 Torres López, M. Asunción: La pubíicidad directaaI púbíico de íos medicamentos con receta: eí justoequïlibrio entre ios benefìcios y íos riesgos.

NOTAS311 Abetián López, tVlaría Ángeles y Aldeguer

Cerdá, Bernabé: Los Organos de ccntro! externclOCEXl: una aproximación desde ía perspectiva delas Relaciones lntergubernamentales.

339 González Bustos, M. Angetes: íAarco reguladorpara !a regeneración urbana.

361 iriarte Irureta, lzaskun: La experiencia deí proce-so participativo de ía revisión de ias Oirectrices deOrdenación Territoriaí de ía CAPV: un caso de bueoagobernanza y de participacìón «trìdïmensionaí» en íagestión de ías poíítïcas públicas.

389 Nabaskues Martínez de Eulate, tker: Panoramaactuaí de ía calidad normativa en el ordenamientotras la aprobación de ía Ley 39/201 5.

421 Mohamed Vázquez, Rashid: La formación de ios em-pleados públicos desde ei punto de vista jurídico y organi-zacionaí. Oos perspectivas necesariamente entreiazadas.

439 Padiila Ruiz, Pedro: Oesafíos pendïentes para ia de-finitiva impiantación de ía evaíuación del desempeño.

. LóA//ó JURISPRUDENCIA469 García Castro, l)avid: Ei interés casacionaí obje-

tivo como requisito único a acreditar en íos escritosde preparación de recursos de casación ante la Saía3.a del Tribunai Supremo. Un análisis de ia incipientejurisprudencia de ía Saía de Admisión del Alto Tribu-nai tras ia entrada en vigor de ia LO 7/201 5.

BIBLIOGRAFÍA497 Saiz Arnaiz, A. (Oir.); Solanes, J.; Roa, J. (coords,),

Diá/ogos Judicia/es en e/ Sistema /nteramericano deDerechos Humanos, Editorial Tirant Lo Bíanch, Espa-ña, (2017). (Andrés Cervantes Valarezo)

503 Oe Benito Llopis-Liombart, Marco, Justicia o Burocra-cia, Civitas, Madrid, 201 7. Próíogo de Micheie Taruffo,287 págïnas. (Javier Oliván aJel Cacho)

506 Lasagabaster Herrarte, iñaki, Derecho Púbiico enEuska/Herria, Edìtoriai IVAP/Lete, Bilbao, 2017, 484páginas. (Iñaki Serrano Lasa>

510 López Ram.ón, Fernando )coordinador), E! patrimoniocu/tural en Europa y Latinoamórica. Ed. ínstituto Na-cionaí de Administración Púbíica, 20'17. (José Anto-nioTardíaPato)

514 Rico Motos, Carios, Deitberac/ón parlamentaria vdemocracia representariva. Congreso de íos Oiputa-dos. Madrid, 2016. (Pdtantiel Zaira Víctor3

529 Moreno García, Javier, Los distintos estatutos jurídi-cos del subsueío, HAEE,/iVA Oñati, 2015, 413 págs.(Jasone Urkola lriarte>

536 Jiménez Asensio, Rafaeí, Gómo prevenir ía corrupciól.htegridad y trarisparencia. Ed. Catarata e íVA 201 7.189 pãginas (Martin María Razquin Lizarraga>

ËDITIONS DALLOZSu1.tC ,JflUfl

.u. .5p::ei d 9' ii.4.

S•e .ic:eirue Frordesau - P.e'

R S Prrt. 52 lStr.c2i) 55t C(ii U5

( 'e. \P li Zr\ . i-R '°i 7 U5

l : :. .'.u.. :.

.l tn. l,i r.s J .: .-.i.tdrte

c l'P \P u 015 Tin3J2 l'4

!mtrinse eu lratrce p.ir B )l \ t

PE FC ) rUe ,li JJr ,.uts c - 1lir i Mes .nneDepr.t Ci nster 2Ul

• (lr u FC .iu flJPet P. ltr.: ttC

) l ert's d. jbt e. recs . lee •'J

.0 ku

COLLOQUE

Le traitement jurisprudentielclu principe de précautionen droit français et européenquelle méthodologie

Le principe de précaution dans le droitde I'Union européenne

par Nicolas DE SADELEER 1025

La Cour européenne des droitsde l'homme et le principe de précaution

par Frédéric SUDRE 1039

Le Conseil constìtutionnel « botte-t-ilen touche » lorsqu'il ne statue pas surle grief tiré de la violation de l'article 5de la Charte de l'environnement

par ½rlérie GOESEL-LE B1HA 1047

Les cours constìtutionnelles européenneset le principe de précaution

par Victoria CHIV 1055

Existe-t-il UN principe de précautionappüqué par le juge administratif

par Sylvie CAuDAL 1061

Principe de précautìonet contrôle de l'utiiité publique

par Patrick jAs7N 1068

Principe de précautìonet indépendance des législations

par Pascal PLAHCHET 1074

Le dialogue des normes et des jugeset le principe de précautìon

par Baptrste Bovsr 1078

Rapport final

pr'rr jearr-Pierre IU.4RGL'É.\Âl.D 1084

CONTENT!EUX

Le droit « souple ». les autoritésadministratives indépendantes et le jugeadministratìf. Ðe la doctrine au prétoire

par julra Sctíruiy 1087

Les prix réglementés et les marchésde l'énergie : disparition, sursisou adaptationNote sous Conseil d'État. assernblée,19 juïllet 2017, Association nationale desopérateurs détaillants en énergie (ANODÊ),n 370321par Stéphane DE LA RosA 1099

DROITS ET LIBERTÉS

Un état d'urgence permanent(Loi n° 2017-1510 du 30 octobre 2017renforçant ia sécurité intérieure et la luttecontre le terrorisme)par Olivier LE BOT U15

Précisions sur Ie cadre juridiquede la recherche sur embryonset cellules souches• Conclusions (extraits) sur tribunaladministratif de Montreuil. 7 juin 2017.Fondation Jérôrne ïejeune, n° 1610385par Rornai,r FELSENHELD 1127

• Obseivarionspar Pierre DELVOLVE 1134

ENVIRONNEMENT

Protection de la qualité de l'air:de la transformatìon d'un droit gazeuxen droit solideN.ote sous Conseil d'État, 12 juiilet 2017.Associarion Les Arnis de la Terre France.n° 394254

par Agathe V.ix Lu.c U35

RESPONSABIL!TÉ

La responsabilité subsidiairedes personnes publiques pour les dettesde leurs délégataires insolvables

par Louis BAHOUGNE 1149

1JRBANISME

La loi Littoral entre deux eauxpar Sél'rrsrien FER'r.RI 1161

DRO!T ADMIN!STRATIF ET DROITCONSTITUT!ONNEL

DROIT ADM!N!STRATIFET FINANCES PUBLIQUESChronique de droit public financier

par lïartr,r COLLETet Luelovrc AYRAl.'L1 il97

77

rfdaREVUE FRANÇAISE DE DROIT AOlAlNlSTRATlF 33E ANNÉE - B!MESTRIELLE - N° 6 NOVEMBRE-DÉCEMBRE 2017

DIREGTION

DirecteursPrerre Dèivoivé et Pierrc Bon

Secrétaire généralDonuntue PouyaudPrrfes.seur à l'(.nner.sitL'Pari De.scartes

Secrétaire général adjoint

( ordl ie ' iaveur-Carnentier.3laîrre de conférencesà lLni'ersité de Franche-comré

1025 DROIT PUBLIC DE L'ÉCONOMIE

31-35. rue Froidevau'.75685 Patus cedex 14E-rnail : rfdaiadalloz.t

PRÉSIDENT.DIRECTEUR DE LXs PUBLICATION

Philippe Déroehe

ËDITION

Secrétaire de rédaction

viarre Fhornaslel redactioit 0i 40 4 l 2 S LFax . 0l 40 64 5-1 66E-muil : rn.thomasa•dalloz.frCbargé dédition numérique:Jean-Nlare Pastor

ABONNEMENTS RELATIONS CLIENTS

Directrice des abonnements:Ysctte Nay

5),. as.cnuc le la .\1arne -

l \1rsntroue Ced.x1,r'í 1l -ii 45 d

Responsable relation ciientsGrnette kouaFe:. i) 52Q 500 01' 0.i2 O i k rflJi)

Rer ue hunesuelle )Js numeto'. pJr atr)PrLv de ¡ 'abonnernenr 2018 TTC (l an):tt.,n..:e d.'r,O3 € .

DO'sl €Prrx au ,nu,nero:

t'trunger 4545 • —

Les eBonnes rur. a la reseprs.sn ile ce rsutnéru.contdrer,'nt u. la l,s.rel.in precedenterte lcer cn: pas pers .nue. —'si'. prres d•ettas t,st le ,er. rce de .rhuns.:uent. atts delar.

ttc ptres. arrr e.tr rstr p.nd.r 'i rhs. de.uolc Ìs ..r.i 'ce de. n' cuu '-. r.r,,u..:,ts

'? :t ':lPt]flìcn C cÌ cui' P.:"tsdrc.ti..t:iitl l l J.:r'entord -

"- te,nhach -

•\il.'_..'en.

Chronique de jurisprudence1.087 par Agnès ROBLOT-TROI:IER

et Guillaurne TussEAv 1177

rfdaREVi FRANÇAISE OROIT AOlNiSTRATlF

ETÉTRANGERCOlPARÉ 27 223223

I,e burkiai à la Cour constitutionnelleChronique des thèses

fédérale allemande ou le choix par Xavier DUPRE DE BOULOÏS,

de la prévalence de la mission .'\oréert F0!,'LQtJER et Frédérir ROLIA. 1217

éducative de I'ÉtatCornrneritaire de la décisiondu 8 novembre 2O6 de la Courconstitutiorrnelle édéra1e allemandepar Elise DvtNIEL 1211

*Téléchargez sur votre smartphone et tablette, l'application gratuiteii Dalloz sous Android et iOS et connectez-vous à l'aíde de vos

ji JL identifiants personnels ou des identifiants qui vous ont été Jcommuniqués lors de votre abonnement ou de votre réabonnement.Retrouvez également vos revues feuilletable sur Dalloz-Revues.fr

Le octogramme qui fìgure ci-contre ménte une evpiication. Son objer est daierter !e ecreur sur iã menace aue représen!eDAGERpour avenír de ecnt part cu' eren7e!v a's ie aon alne de i ea lor' tecb aJe et unlrelsítalre le 7eieloppemer massrt du

SP photocopillage.

Le Code de la propriété intei!ectuelle du L"juillet 2992 interdit en effet expressément !a photocopie d usage co!iectit sansautorisation des ayants dro!t. Or cette Dratique S 'est généralisée dans les établissements d'enseigr7ement Supérleur, provoquant une baisse brutaledes acl7ats oe "rres er ae 'evues. au po!nt que ia ooss,bibé n!èrr!e pou' 'es aureurs de Créer des ruuv'es rou, e!jes er ae ies faire éd!tev cor'ecren.errtest auiourd170 mer,acée.

"xous rappeions donç que route reproduct,Or,, par7iele ou tO!aie. ae la prése.ntê oubiication est nterd'!e sar's autonsar,on de 'auteur, de son édìteur ouCu Centre f'ar,CaiS dêxp,O!tâtior! du droit ae cape CPC. 20. rje .7es Grands-4uustms. 5000 Paris.

ÉomohiS OALLOZ3L-35. rue Froidevaux, 75685 Paris Cedex Lll

Le Code de la propriété ,nteiiectueile n'autorisant. aux termes de i'article L. 222-5, 20 et 30 a). d'une part, que ies " cooies ou reproductionsstrictement rése!VéeS d ì usâge prïré du copïste cr r!On dêst!r,ées à une'utit!sation coi,'ect,ve . et. o'âutre pâ't. oue íes analuses et iêS çourtesçitar,ans oans uri outd'exer'7pIe et d'.l,ustrat,or,‚ !oute 'eorêsenta!on ou reoroCur't.orr ,n!éEra.e cu oavt'edc ëite sar's c Crrnsen!er'Jent ée 'auteurou de SCS avants droit O'j avants cause est iificïto arr. L. 222-0.CêttC reorésentatior7 ou' reproduction oaroueiquê orocédll llue cc sc.it, cO!ist!tueraít oonc J7ê c.o'!rretu,çun Sa!7çt,Gr!néê Oã' ,ëS ar7icies L. 338-2 etSuivâr,tS du Corlê Ciê la propr!éré inteliëctuêji&,

© Éditions Dalloz - 20L8

78

CRONICATRIBUTARIA 65/2O17

S UMARIO

ESTUDIOS Y NOTAS

7 CoREis ROJAS, Mif JosÉ y PINocIET ios. M JEsÚs: «Análi-sis comparado del impuesto chileno a las emisiones de contaminan-tes provenientes de fuentes fijas a la luz de la normativa española»

33 Gct NOVOA, CÉSAR: «E1 actual contexto internacional y el princi-pio de residencia en las rentas de actividades empresariales»

55 LirAGO LLEDÓ, ROSA: (<Un nuevo modelo de relaciones entre los pro-cedimientos tributarios y el proceso penal por delito fiscal»

101 PÉREZ BERNABEU, BEGOÑA: «La exención en el ICIO a favor de laIglesia Católica como ayuda de Estado. La cuestionable base jurídi-ca utilizada por el TJUE en su pronunciamiento»

127 RIBES RIBES, AURORA: «E1 tratamiento fiscal de las instituciones deinversión colectiva en el ámbito internacional»

165 SOTO BERNABEU, LAURA: «La declaración tributaria especial: una re-flexión retrospectiva»

COMENTARIOS DE DOCTRINA ADMINISTRATIVA YJURISPRUDENCIA

195 IERNÁNDEZ GUIJARRO, FERNANDO: «Reserva de ley y el uso del RealDecreto-Ley: comentario a la STC 73/2017, de 8 de junio de 2017(Pleno), dictada sobre la denominada amnistía fiscal aprobada porel Real Decreto-Ley 12/2012, de 30 de marzo»

BIBLIOGRAFIA COMENTADA

207 «Manual de Contabilidad de Entidades de Crédito»Reseña de DOMINGO CARBAJO VASCO

2 10 «Tax Policy in MENA Countries: Loo1ing Bac1 and Forward» deMario MansourReseña de DOMINGO CARBAJO VASCO

213 «Sistemas tributarios de España y América Latina» de José MaríaPérez ZúñigaReseña de DouNGo CARBAJO VASCO

217 «La comprobación de valores de bienes inmuebles en el ISD y en elITP AJD. Procedimiento de gestión y vías de oposición» de MiguelAngel Luque MateoReseña de JosÉ MIGUEL MARTÍN RorRÍGuEz

220 «La nueva tributación tras la reforma fiscal» de varios autoresReseña de JESÚS Rios PRIETO

79

Revista Española deEerecho Financíero

Numero 176 • Octubre-[)tcembre 2017

SUVARIO

ABREVIATURAS 11

TRIBUNA

MARÍA PÍLARALGUACIL MARÍ

LA APLICACIÓN IJEL PRINCIPIO [)E CAPACI[)A[) ECONÓIV1ICA A LOS PAGOS FRACCIO-NA[)OS [)EL IYv1PUESTO SOBRE SOCIE[)A[)ES 17Application of the ability to pay principle to paying corporate income tax byinstalments

ESTUE)IOS

AITOR ORENA DOMÍNGUEZ

LA REVISIÓN [)E AUTOLIQUI[)ACIONES Y [)ECLARACIONES POR LOS ÓRGANOS [)EGESTIÓN 61The review of the reverge charge mechanism and tax statements by themanagement bodies

SALVADOR MONTESINOS OLTRA

EL CONCEPTO [)E OPCIÓN TRIBUTARIA 107The concept of tax choice

ALEJANDRO GARCÍA I-/EREDIA

LA REPRESENTACIÓN A[)UANERA EN EL [)ERECI-lO [)E LA UNIÓN EUROPEA: FUNCIO-NES [)E REPRESENTACIÓN Y RESPONSABILI[)A[) A[)UANERA Y TRIBUTARIA [)EL RE-PRESENTANTECustoms representation in European Union law: representation functions andcustoms and tax liability of the representative

JOSÉ LUIS CARRETERO LESTÓN

LA TRIBUTACIÓN [)E LAS OPERACIONES INTERIORES VINCULA[)AS AL [)EPORTE EN ELlPUESTO SOBRE ELVALOR AiJA[)l[)O 187Taxation ofVAT in internal operations linked to sports

80

lO REDF 2cYl7 • 176

JURlSPRU[)ENClA

ÁNGELES GARCÍA FRIÁS, DANIEL CASASAGUDO

JURISPRUDENCIA CONSTITUCIONAL 211

DANIEL CASAS AGUDO, YOLANDA GARCÍA CALVENTE, MARÍA DEL IWAR SOTO iWOYA, ELENAiWANZANO SILVA

COMENTARIO GENERAL DE JURlSPRUDENClA. .._._. 227

ANTONIO LÓPEZ DÍAZ

COIVIENTARIO GENERAL DE JURISPRU[)ENCIA CONTABLE 267

ADOLFO MARTÍNJIMÉNEZ, FRANCISCO M. CARRASCO GONZÁLEZ, ALEJANDRO GARCÍA HEREDIA

JURISPRU[)ENCIA IJEL TRIBUNAL DE JUSTICIA DE LA UNIÓN EUROPEA 283

BIBtIOGRAFÍA

DANIEL CASASAGUDO

MACARRO OSUNA, J. M: EL PRINCIPIO lJE NEUTRALIlJAlJ FISCAL EN EL IVA, ElJ.ARANZADI, CIZUR MENOR (NAVARRA), 2015, 445 PÁGS. RECENSIÓN POR DANIELCASAS AGUDO (UNIVERSIDAD [)E GRANADA) 325

MARÍA DEL CARMEN CÁMARA BARROSO

GARCÍA-TORRES FERNÁNlJEZ, M. J: LA FINANCIACIÓN EMPRESARIAL: TRIBUTACIÓNEN LA EMPRESA ¥ lJEL INVERSOR, TIRANT LO BLANCI-l, VALENCIA, 2017. RECENSIÓNPOR MARÍA DEL CARMEN CÁMARA BARROSO (UNIVERSIDAD A DISTANCIA DE MADRID) 333

NORMAS DE PUBLICACIÓN. INSTRUCCIONES A LOS 337

CAHERS DE DROIT EUROPÉENCinquante-troisième année

2017N°2

S OMMAIRE

2O.7-N°2Pages

Note de Ia rédaction 277

ÉDITORIAL

Fragmentation, par Jean-Victor Louis 28 1

DOCTRINE

La crise de 1'État de droit dans 1'Union européenne: que faire?,par Michel Waelbroeck et Peter Oliver 299

Les procédures de révision du cadre réglementaire des juridictionsde 1'Union, par Jean-Paul Keppenne 343

L'intensité normative de la soft law en matière de compatibilité desaides d'Ftat, par Jessica Bracker 371

La protection juridictionnelle des particuliers face aux politiquesd'austérité : Ia fin de I'imbrogliojuridique?,par Louise Fromont 429

La protection de I'environnement à la suite du traité de Lisbonne:quelles conséquences liées à la consécration du principe decohérence?, par Christophe Verdure 467

JURISPRUDENCE

Chronique de jurisprudence — Droit général de 1'Union européenne(2012-2016), par Marc Blanquet, Olivier Dubos, Francette Fines et1é1ène Gaudin 497

82

CIVITAS EUROPAReuue Jurrdrque sur 'Èvolutrou de a Natron et de rÈtat err Eurvpe

Revrsta Juridíca sobre a Evslucrdn de la Nacrdrr y del Estado en EuropaLngal Journal on Oeoeloprrrent of tdatio,r arrd State rr Europe

> déc. 2017

N°39

ÉTUDES

SOMMAIRE - SUMARIO - CONTENTS

DOSSIER: « L'EXÉCUTION DES DÉCISIONS DU JUGE ADMINISTRATIF »

Avant-proposFrançoise SICHLER-GHESTIN - « L'exécution des décïsions dujuge administratif » 7

L'exécution entravéeChristophe FARDET - « La notion d'exécution des décisions de justice administrative » 3

Pascale ROUSSELLE - « L'exécution desjugements rendus en matière de fonction publique 29

Fanny GRABIAS - « L'exécution des décisions dejustice face à l'ordre public » 33

L'exécution condamnéeJean Félix DELILE - « L'exécution des décisions dejustice contraires au droit de l'Union 49

Anne-Cécile CASTELLANI-DEMBELE - Le caractère exécutoire des décisions du juge administratif

face aux mesures provisoires indìquées par la Cour européenne des droits de l'Homme » 65

L'exécution à rebondissementArthur DENIZOT- « Les difficultés d'exécution pourlejuge administratif » 87

Olivier FUCHS - Exécution et régularisation » 99

Jean-François LAFAIX - « L'injonction au principal : une simplification de l'exécution ? » 109

Héritage BITA HEYEGHE - Le chef de l'État, chef des armées » 13:L

Thierry CHOFFAT - « Le « macronisme » et la fin des partis traditionnels? » 161

André MOINE - « La résurgence des interrogations relatives à la représentativité des élus

lors de la campagne présidentielle de 2017 » 18L

Alejandro TORRES GUTIÉRREZ - La Deriva Soberanista en Cataluña : Pronunciamientos

del TC, Declaracìón Unilateral de lndependencìa y medidas del Gobierno al amparo

del art. 155 de la Constitución » 203

Arthur BRAUN - a "Option nucléaire" et nouvelle limitation du filibustering au Sénat des États-Unis rt 237

Arthur JULLY - e Changer la Justice, Jean-Yves LE BORGNE, Paris, Puf, 2017, 135 p. » 245

Léandre MVÉ ELLA - a R2P et intervention humanitaire. Peut-on [ou commentj dépasser

a volonté du Conseil de sécurité?, Noémie Bt.AISE, Anthémis, 2017, 341 p. « 249

Yves PETIT - « Droit international de l'environnement, Jean-Maurice ARBOUR, Sophie LAVALLÉE,

Jochen SOHNLE, Hélène TRUDEAU, éd. Yvon Blais, 3e éd., 2016 » 257

Tsiory RAZAFINDRABE - r, Changer a Justice, iean-Yves LE BORGNE, Paris, Puf, 2017, L35 p. e 263

Laurent SEUROT - e Les sources du droit, Stéphane Goltzberg, Puf, « Que sais-je? r', 2016, 126 p. rr 267

83

CHRONIQUE

NOTES DE LECTURE

COMMON MARKET LAW REVIEW

CONTENTS VoI. 54 No. 6 December 2017

Editorial comments: Theresa travelling circus: A veiy Britishentertainment trips its wav fronì Florence to Brussels 1 6 1 3- 1 626

Articles

C. Contartese, fhe autonomy of the EU legal order in the ECJ'sexternal relations case Iaw: From the "essential" to the"specific characteristics" of the Union and back again 1627-1672

L. Curtin and R Ieino, ln search of transparency for EUlaw-making: Trilogues on the cusp ofdawn 1673-1712

J. Organ. EU citizen participation, openness and the EuropeanCitizens Inítiative: The TTIP Iegacy 1713-1748

I. L.azarov, Deposit insurance in the EU: Repetitive failures andIessons from açross the Atlantic 1749-1780

Case law

A. Court of Justice

Mutual recognition, extradition to third countries and Unioncitizenship: Petruhhin, M. Böse 1781-1798

The Common Foreign Security Policy after RosneJ: StiII imperfectbut gradually subject to the rule of law, S. PoIi 1 799- 1 834

If and when age and sexual orientation discrimination intersect:Parris, 1vI. Möschel 1835-1852

I1irectors' duties and liability in insolvency and the freedom ofestablishment of companies after Kornhaas, M. Szydlo 1 853- 1 866

Rights, remedies and effective enforcement in air transportation:Ruijssenaars, J.-U. Franck 1867-1886

Book reviews 1887-1922

Index I1I-XX

84

iartaLA LEY Unión Europea n° 55, enero 2018, N° 55, 31 de ene. de 2018, Editorial Woiters Kluwer

Surrio UE r° 55 rero 203.8

TRIBUNA

• Sobre Ia Directiva 2017/1852, relativa a Ios mecanismos de resolución de Iitigios fiscaies enla UE por Antonio López Díaz (Catedrático de Derecho financiero y Tributarfo. Universidad deSantiago de Composte/a,.).

E)OCTRINA

• Ley aplicable a los accidentes de tráfico transfronterizos en Ia Unión Europea: consecuenciasnegativas que provoca Ia ausencia de armonización de Ios plazos de prescripción y caducidad yposibles soluciones por Raúl Lafuente Sánchez (Profesor titu/ar acreditado de DerechoInternacíona/ privado. Universidad de Alicante,).

• Legatum per vindicationem y Reglamento (UE) 650/2010 por Santiago Álvarez González(Catedrátíco de Derecho ¡nternacional privado. Universidad de Santiago de Compostela,)

SENTENCIAS SELECCIONAE)AS

• ¿Continuidad interpretativa (en materia de competencia judicial internacional respecto aacciones de repetición entre codeudores) o exceso de coherencia jurisprudencial por parte delTJUE? (Sentencia del Tribunal de Justicia de 15 de junio de 20i.7, asunto C-249/16: Kareda vBenk) por Eduardo Álvarez Armas (Research Associate, Queen f4ary University of London.Doctor en Derecho por /a Université catholique de Louvain y la Universidad de Granada,).

• Competencia judicial internacional y titularidad de un derecho de marca unitario (Sentenciadel Tribunal de Justicia de 5 de octubre de 2017, asunto asunto C-341/2016: l-anssenBeleggingen BV c. Tanja Prast-Knipping) por María Aránzazu Gandía Sellens (Senior ResearchFe//ow, P4ax Planck Institute Luxembourg for Procedural Law,).

JURXSPRUE)ENCIA

• Denegacìón del reconocimiento de los efectos reales de un legado vindicatorio relativo a unbien inmueble situado en un Estado miembro ciue no reconoce los efectos de dicho legado.

• Acción de repetición entre los codeudores solidarios de un contrato de préstamo:determìnación del lugar de cumplimiento.

• Competencia exclusiva en materia de inscripciones o valídez de títulos de propiedadintelectual.

• Competencía exclusiva de la Urión Europea en materia de política comercial común.

• El principio de líbre prestación de servicios cue garantiza el Derecho de la Unión no se

85

šriarteca1-'LEY Unión Europea n° 55, enero 2018, N° 55, 31 de ene. de 2018, Editorial Woiters Kluwer

aplica entre Gibraltar y el Reino Unido.

• Reconocimiento mutuo de dipiomas, certificados y otros títulos de médico: emuneración de¡os médicos especialistas en formación.

• Una trabajadora con contrato de duración determinada que ha sido elegido paradesempeíar un mandato parlamentario debe tener derecho al mismo permiso especial que seconcede a ¡os funcionaríos.

• Posibilidad de efectuar los períodos de descanso diarios y los períodos de descansosemanales reducidos fuera del centro de explotación de la empresa y en eI vehículo.

• Normativa de un Estado miembro que reserva ¡a concesión de un subsidio parademandantes de empleo a las personas que dispongan de derecho de residencia en el territoriode dicho Estado miembro.

• Normattva nacional cjue impone a los suministradores de gas natural una obligaciónadicional de almacenamiento de gas.

• Decisión por la que se declaran las medidas de ayuda parcialmente incompatibles con elmercado interior.

• Estrategia comercial que promueve deliberadamente la imagen de una marca global y únicadespués de la cesión.

• El servicio de puesta en contacto con conductores no profesionales prestado por Uber estácomprendido en los servicios en el ámbito de los transportes.

ACTUALIDAD UE NE

• Acuerdo que moderniza la defensa comercial de Ja UE.

• Requisito para la opción a una pensión pública de jubilación de una persona que hacambiado de sexo que no esté casada.

• La Comisión presenta una Hoja de ruta para profundizar en la Unión Económica y Monetariae u ro p e a.

• Una gestión de la migracián con visión de futuro.

• Modificación del Código de fronteras Schengen y establecimiento de un Sistema de Entradasy Salidas.

• Acuerdo sobre la propuesta de la Comisión de endurecer las normas para unos vehículosmás seguros y más limpios.

• La UE y apán concluyen un Acuerdo de Asociacián Económica.

• Acuerdo marco de colaboración y cooperación entre la Unián Europea, y sus EstadosMiembros, y Mongolia.

• Apertura de negociaciones por parte de la Unián Europea de un Convenio relativo alestablecimiento de un tribunal multilateral para la solución de diferencias en materia dei n v e rs io n e s.

• Establecimiento por varios países de la UE de una Cooperación Estructurada Permanente enEefensa.

86

artecaL* LEY Unión Europea n° 55, encro 2018, X° 55. 31 de ene. de 2018, Eðitorjal Wolters Kluwer

• Mayor transparencja en Ia toma de decisjones de la UE: fluevo registro de actos deIegad

• Nueva simplificcj de las normas de la política agrícofa de la UE,

• Ifliciatjva Conjunta UE-OIM de proteccjón y reintegraj de migranes. un año despu

• Productos seguros en el mercado ÚfljCO de Ia UE.

• Manual de Retorno comÚn para Ias autorjdades competentes de Ios Estados mjembr0 en lastareas relacjonadas Con eI retorno.

• Acuerdo marco de Colaboración y Cooperacjón entre la Unjón Europea y Sus Estadosmiembros y la República de Fjlipjnas

• Mejorar de ¡a transparencj y la previsjbjfj de las condjciones de trabajo.

• ApOyó y aumentó de las oportufljdades de Jos refugiados y los migrantes que residenIegalmente en Ja UE para integrarse en el mercado de trabajo europeo.

• Normas más proporcjonadas y sensibles aJ riesgo para unas empresas de Servicios deinversión más sólidas.

• Reciprocidad de la exención de visado: los esfuerzos polítics y diplomáticos siguen dandoresultados.

• Brexit: un proyecto de directrices para la segunda fase de las negocjacjones

87

Revista Aranzadi UniónEuropea

Número 10 • Año XLll • Octubre 2017

SUMARIO

CRÓNICAS

CRÓNICA DESDE BRUSELAS

GÓMEZ-ACEBO & POMBO ABOGADOS S.L. P.

El Tribunal de Justicia aciara que la Comisión no puede denegar el acceso a los escritosde los Estados miembros que obran en su poder por tratarse de documentos relaciona-dos con un procedimientojudicial 17

CRÓNICA POLÍTICO-INSTITUCIONAL

JOSÉ LUIS DE CASTRO RUANO

Estancamiento en Ia negociación del Brexit al finalizar Ia tercera ronda negociadora .... 23

DOCTRI NA

ORISTINA A PEt1AS 4 LEGP/ & /tJMA CULA CA -'ERBOSA MA PT/NEZ

Presentacián: Temas centraies de la contratación pûblica a partir de la vigencia de lasnuevas directivas en la materiai 29

OPiSTINA APEÍ'JAS ALEGRIA

La modificación de los contratos públicos en las Directivas de cuarta generacián. ¿Unpaso atrás en el control de los modificados7 33

BE3OÑAAPPOJAURE3

El principio de contradicción en e recurso especiai en materia de contratación y lasúitimas sentencias del TJUE sobre legitimaciór 51

88

10 RAUE1O•OCTUBRE2O17•

FERNANDO CANALES PINACHO

Contratación pública, integridad y corrupción: Análisis de cuestiones concretas conte-nidas en el proyecto de Ley de Contratos del Sector Público remitido al Senado en julio201 7

..__._........ 65

MARTA CASADO ABRAQUERO

aásulas sociales y contratación pública: su incidencia en los desplazamientos transna-ciona les de trabajadores n.n.n.•..n.. .... ..... ..nl. .....n...n._..•.n.... 85

NEREA MAGALLÓN ELÕSEGUI

La Ley modelo de la CNUDMI como 1ey marco en el regimen de la contrataciónpública . . . .........•.....•. ... .••.• .•••.••.•..•..•.. ... .. 1 O1

ELENA PICÓ BARANDMRÁN

La nueva regulación de los contratos de concesión • ....._ _ 1 13

JAVIER SERRANO CHAMIZO

La contratación de servicios sociales en las Directivas de contratación pública y sutransposición en el proyecto de ley de contratos del sector público ..n.n.n.n...n•...n...n.... 129

ACTUALIDAD DE LA UEDebate sobre el Futuro de Europa n• .i.n. ......nn.. n ........_.... 1 47Documento de reflexión sobre el futuro de la Defensa Europea .........•n....n...n n_._ 147

LEGISLACIÓN

POLITICAS YACCIONES INTERNAS DELA UE

Ubre prestadón de servicios y libertad de establecimiento.n.._annn.......n.._n...._n...___._......... 149Documento de informadón sobre productos de seguro...._.nn_..._a_.n...._..nn.n.n..........n....nn... 149Derectio de sociedades y de las empresas.nn.......n.....n.n.........n..............n..n.n.n.n..._......._n._... 150Reglamento de ejecudón del Reglamento sobre marca de la UE........... .__n__.n_.—- ..... 150Reglamento de ejecución del Reglamento sobre marca de la UE .._..... ... ..._.__...._... 151Pol(tica económica y monetaria de la 152Lucha contra el fraude en la UE a través del Derecho penal._................. ...._ ._n....__.. 152Dictamen del Consejo sobre el Programa de Estabilidad de 2017 de España .. — 152Pol (tica común de medio ambiente ..........nnn.n...i..nn_.......n.....n...n.._...nnnn.n ...n..n.... 1 53Acceso a la justicia en materia medioambiental ._.... --n._nn...n-.n_...._n._n..n..—_._n_... 153Documentos de referencia sectoriales: mejores prácticas de gestión ambiental para elsector de la producción de alimentos y bebidas.._..... ._n.__a..__a_n._....__a__. .__n_....... 154Pol(tica común de energ(a a.._n....n..n . _a.nn._.nn.n.n...nnn..........n.nn.nn.n..b.nn...nnn...n.... 1 55Gestión de la red de transporte de electricidad...._._ n..n .. .._.. -. ._.. 155Nuevo marco para el etiquetado energético ___._.......__..... - ._.._..._.._ .-......- 156

89

SU1AARl0

PSPACIO DE LIBERrAD, SEGURIDAD YJUSlClA

Cooperación policial yjudiciai en materia penal y aduanera 156

La Comisión Europea crea el Grupo de expertos sobre radicalización 156

ACClÓ EX7ERlOR DE LA UE

Política exterior y de cooperación 157

edidas restrictivas contra Corea del Norte 157

.JURlSPRUDENCA

Derecho de residencia para un nacional de un país tercero que asume el cuidadode su hijo menor de edad, nacional de dicho Estado miembro, cuando demuestra laincapacidad del otro progenitor, nacional UE, para hacerse cargo del menor 159

Notificación o traslado de documentos judiciales y extrajudiciales mediante formularionormalizado 160

Un operador económico no puede basarse en las capacidades de otra entidad parapresentarse a un concurso público 162

Normativa nacional que exige a las empresas que asignan número de teléfono a losabonados obtener el consentimiento de estos para utilizar sus datos de manera dife-renciada en función del Estado miembro en que presten sus servicios las empresas quesolicitan la información 163

Un mandamiento de ejecución de un notario en Croacia no es un «título ejecutivoeuropeo» 165

Legislación de un Estado miembro que autoriza la întroducción de cláusulas que se remiten aconvenios colectivos de trabajo posteriores a la fecha de la transmisión de una empresa 165

Determinación de la Ley aplicable en procedimiento de ìnsolvencia 166

El TUE aclara el concepto de «tabaco para fumar» 168

Ausencia de vulneración del principìo «non bis in idem» al incoar un procedimiento penale imponer una sanción tributaria por los mismos hechos a una persona y a una sociedadrespectivamente 168

El TUE no es competente para interpretar un Reglamento elaborado por organismos deDerecho privado, sin la participación de ninguna institución de la UE 169

Principio de «quien contamina paga»: alcance 171

Una normativa que prohíbe de manera general y absoluta toda publicidad sobre trata-mientos dentales vulnera la libre prestación de servicios 172

El TUE aclara el concepto de «daño medioambiental» 174

Las práctìcas obligatorias realizadas por estudiantes de restauración y entretenimientoen sus centros de enseñanza estån exentas de IVA 175

En caso de despido de un trabajador el cesionario de la empresa tendrá en cuenta enel cálculo de la antigüedad adquirida por éste al servicio del cedente 176

Validez de las medidas restrictivas motivadas por acciones de Rusia que desestabilizanla situación en Ucrania 177

La EUIPO deniega la inscripción de la marca TRIPLE 0 NADA, por riesgo de confusión conla marca anteriorTRlPLE BINGO 179

El TGUE anula la Decisión de la Comisión que deniega el registro de la lniciativa ciudada-na «Stop TTIP)) sobre el Tratado de libre comercio con USA 179

90

'12 RAUE 10 • OCTUBRE 20'17•

Derecho a la información sobre la acusación en un proceso penal cuando el encausadono tiene un domicilio fijo 179No existe discriminación por motivo racial o étnico cuando un banco pide el pasaporteo permiso de residencia a las personas que soliciten un préstamo y tengan permiso deconducir de un Estado tercero '181La normativa española sobre los actos recurribles en materia de contratación públicavulnera el Derecho de la UE 181La venta de un reproductor audiovisual multimedia que permite acceder libremente aobras audiovisuales protegidas sin la autorización de los autores vulnera los derechos deautor 183Un crédito del que es titular una sociedad de cuyo capital es titular mayoritario el Estadorumano, a cargo de una sociedad cuyo único accionista es dicho Estado, puede ser unaayuda estatal ilegal 184La gestión de los flujos migratorios puede ser una «razón de interés general quejustifiquemedidas restrictivas, siempre que se respete el principio de proporcionalidad» 185El TJUE condena a las autoridades españolas a pagar una multa de 3 millones de eurospor eI retraso en el cumplimìento de la liberalización del sector de la estiba 186Alemania incumple la Directìva sobre el transporte ferroviario 187Clasificación en la nomenclatura aduanera común de los tornillos para implantes '188Acción por violación de marca ejercitada contra una sociedad establecida en un tercerEstado '189Los pilotos aéreos mayores de 65 años no pueden pilotar aviones comerciales 190Plazo de prescripción en caso de irregularidades continuas en un Programa plurianualcomo un sistema de gestión de residuos en una región 192Prohibición a una compañía de seguros establecida en un Estado miembro de celebrarnuevos contratos en el territorio de otro Estado miembro 193Los representantes de una sociedad no pueden invocar la prórroga de la competenciapara eludir su responsabilidad solidaria por actos delictivos realizados en el ejercicio desus funciones 194No se vulnera el Derecho a la tuteia judicial efectiva, cuando una normativanacional impone al juez Ia obligación de instruir de oficio Ios elementos de losque conoce en el marco del enjuiciamiento de las infracciones administrativas decarácter penal 195

B 1 B L l O G R A F ÍABibliografía 199

ÍNIlCESÍndice alfabético de conceptos 205Índice alfabético de conceptosfjurisprudencia 207

NORAS DE PUBLICACIÓN. INSTRUCCIQNES A LOS AUTORES 219

91

CRÓNICAS

CRÓNICA DESDE BRUSELAS

ABOGADOS S.LP. GÓMEZ-AcEBO POMBO

El Tribunal de Justicia de Ia UE ha declarado que fijar una estatura física minima inde-pendientemente del sexo del candidato para eI ingreso en una Escuela de Policía puedeconstituír una discriminacíón ilegal hacia las mujeres 17

CRÓNICA POLÍTICO-INSTITUCIONAL

JGSÉ LUIS DE CASTRO PUANO

Se pospone hasta el Consejo Europeo de diciembre el paso a la segunda fase de lanegociación del Brexit 23

CRÓNICA DE DERECHO DE LA COMPETENCIA

'(' , r',_:JMÏ- Jjt-

Google e lntel: las grandes tecnológicas en el punto de mira de la Comisión 29

DOCTRINA

':5T/,'z. ,4Eîv,LS ' E3/. J"J',.J.C. '-iEF'CS' fi-'.f7ìEZ

La transposición al Derecho español de las medidas contenidas en las Directivas 2014para facilitar a Ias pymes el acceso a la contratación pública 41

'r'', -ì —.

!V,Mf,— AL

La sustracciõn internacional de menores: análisis normativo yjurisprudencial en aplica—ción del Convenio de la Haya de 1980 y del Acuerdo bilateral entre España y Marruecos.

92

10 RAUE 12 • Diciembre 2017•

Artlculo galardonado con el mi Premio Revista Aranzadi Unión Europea-Univesidad deLeón': cEl amor es para el niño como el sol para las flores; no le basta pan: necesitacaricias para ser bueno y ser fuerteL Concepciôn arenal (1820-1893) escritora y soció-loga española ._...-.......__ — .—.........a.n........... — - ._...._____._._._.__.................._ _. - 61

LUIS GONZÁLEZ VAQUÉ

Los perflles nutricionales [artlculo 4 del Reglamento (CE) relativo a las declaradonesnutricionales y de propiedades saludables en los alimentos]: ¿Una mala buena idea? ... 91

ACTUALIDAD DE LA UE

DEBATE SOBRE EL FUTURO DE EUROPA

El Discurso sobre el Estado de la Uniòn: Proyecto de Programa de Trabajo de la Comi'ón hasta el final de 201 8 (11) ....................— - a.a.aa..a.na.a.a.aa.a.a....a.a.a..a.....a.a...._. 1 05

LEG ISLACIÓN

CUESI1ONES INS17TUCIONALES

Polltica de datos abiertos del Consejo .__........._..__......................_.........._...._..__........_ 1 09El Comit Económico y Social valora el programa de trabajo de la Comisión para2018 1 1 O

POLÍ17CAS YACCIONES INTERNAS DELA UE

LIBRE PRESTACIÓN DE SERVICIOS ¥ LIBERTAD DE ESTABLECIMIENTORequisitos necesarios para la concesión de autorización a empresas de servidos deinversión y otras ctiestiones ..........—........_.......................................—............................_....... 1 1 1

DERECHO DE LA COMPETENCIA

Posible ayuda estatal ilegal a Telecom Castilla—La Mancha .....a....____...n._...._..a._.... 1 13DERECHO DE SOCIEDADES ¥ DE LAS EMPRESASCONTRATOS PÚBUCOSConstruir una arquitectura para la profesionalizaciôn de la contratación pública ._ 115POLÍTICA FISCAL DE LA UEMecanismos de resolucÍón de litigios flscales en la UE ..._....___..__..__..........__...._..._ 116MERCADO INTERIORCreación de un portal digital único ..a...a.a.aaa..aaaaa......a......a..aa........a..a......aeaaaa..a 1 17POLÍTICA COMÚN DE PROTECCIÓN DE LOS CONSUMIDORESRequisitos que deben cumplir los sustitutivos de la dieta completa para el ontrole peso

POLITICA COMÚN DE ENERGÍAMedidas para garantizar el suministro de gas en la UE 119POLÍTICA COMÚN DE TRANSPORTESSuministro de datos sobre desplazamientos multimodales en la UE .._............_.__...... 120

93

SUMARIO 11

Firma del Tratado constitutivo de la Comunidad del Transporte con Europea Sudo-nsental i 21

ESPACIO DE UBERTAÐ SEGURIDAD YJUSTICIA

COOPERACIÓN POLICIAL ¥ JUDICIAL EN MATERIA PENAL ¥ ADUANERA

Creadón mediante cooperadón reforzada de la Fiscal(a Europea ..s.ssn.essrns.ss•sssslsst•s•• 122

Manual europeo para la emisión y ejecudón de órdenes de detendón europeas ._.. 123

Medidas para evitar la preparadón de explosivos .._.._..n....................._....n-..........._.. 123

POLh1CASSOBRE CONTROLES EN LAS FRONTERAS ASILO EINMÎGR4CIÓN

Mejora de las v(as legales para las personas que necesitan protección internacio-nal s.s.ss..sss.s•...sss.s.......... 1 24

Reìntroducdôn temporal de controles en las fronteras interiores del espacio Schen-gen 1 25

JURISPRUDENCIA

La destrucción total o ptrdida irremediable de la mercanc(a da lugar a la deuda adua-nera salvo caso fortuito o fuerza mayor ._._ -— - _._. .-_..._._._.— -.. 127

Una medida nadonal que proh(be la acumuladón de pensión de jubiladón pública coningresos salariales puede ser válida con fin de estabilizar la balanza de pagos nnsnnsn 129

El tribunal competente para resolver una acción de repetidón contra un codeudor deun contrato de prtstamo el dei Estado donde se encuentra la entidad de crtdito ..__... 131

Una empresa que percibe una ayuda estatal no debe dcvolverla por ser sometida a unprocedimiento de quiebra o insolvenda posterlormente ._..._...-n_..__._.._._..s•._..... -. 132

El Defensor deI Pueblo Europeo deberá pagar una indemnizadón a una demandantepor no actuar con la diligenda debida .._...__._.._.__..-..._n..n.n.n...-n.....-n..-_.........-n... 133

Una medida nadonal que permite despedir a jóvenes al cumplir los 25 años puede estarjustificada por un objetivo leg(timo de pol(tica de empleo snsnn_.ssnsnns—nsnlnnnsnss 134

Condonadón de derechos de aduana ante la existenda de una situadón espedal _._... 135

Despido colectivo encubierto mediante novadones unilaterales deI contrato que rebajaeI salario de varios trabajadores ._..s•..s•._sn1._.—s n.n.sn.._ns.n....nn.s.s.,._n.n....nsn....s..s 1 35

Una normativa que no prevt la lidtadón de pública para la atribudôn de espadospara la asistenda aeroportuaria es l(dta ya que no se paga ninguna remuneradón alaeropuerto .....fl_.......s..nsn..——-——.n.n.n..n.....n....._..nn.n....s_....e.....nss..sn..n..nns._..n.nsnn.n...snsnss 136

Una compañ(a aseguradora no puede oponer a los perjudicados en acddente de drcu-ladón, la nulidad deI contrato de segurosegún la normativa nadonal ._..-._.n-_._n.nn-. 137

El consumidor que compra un producto, aunque sea de segunda mano, siempre tienederecho de redamadón contra el vendedor que no prescribe en dos añoš 138

Mttodo no discriminatorio de cálculo de una pensión de jubiladón de una trabajadoraa tiempo parcial y a tiempo completo 139

Determinadón de la legislación aplicable en materla de Seguridad Social de un traba-jador que ejerce simultáneamente actividades por cuenta propia y ajena en Estadosmiembros diferentes 141

94

, ' '

¡

..

,

¡

... i

95

REVISTA DE

lJerechoComunitario

SUtviARlO Europeo

Año 2 1. Núm. 58, septiernbre!diciembre 2O 7

EDrIO RIAI

RICARDO GOSALBO BONO

Quo vadis, coniunctlo europae? 837-867

ESTU Dl OS

PAZ ANDRŠS SÅENZ DE SANTA MARÍA

ejorando la lex imperfrcta: tutela judicial efectiva y cuestiónprejudicial en La PESC (a propósito del asunto Rosneft) 871-903

CORAL ARANGENA FANEGO

Orden europea de investigación: próxima implementación enEspaña del nuevo instrumento de obtención de prueba penaltransfronteriza 905-939

MIREN IGONE ALTZELAI ULIONDO

La liberalización del sector ferroviario: ¿una poltica congruentecon el derecho comunitario de la competencia 941-975

NOTÁS

SARA POIÅ ¥ CLAUDIA CINELLI

'1obi1ity and legal migration in the context of the EuropeanNeighbourhood Policy: what role for the European Union 979-1005

ESTEFANfA LÓPEZ LLOPIS

La doctrina del TJUE sobre la tributación en el IVA de los pre-mios obtenidos en competiciones deportivas 1007-1038

96

JURlSPRUlENClÂ

TRIBUNAL DE JUSTICIA DE LA UNIÓN EUROPEA

VALERIA DI COMITE

Derecho de residencia de los progenitores nacionales de tercerosEstados e interés superior del niño «europeo». Comentario a laSentencia del Tribunal de Justicia (Gran Sala) de 1 0 de mayo de2017 en el asunto chduez-Vííchez 1041-1058

FERNANDO CASTILLO DE LA TORRE Y PETRA NEMECKOVA

Crónica de Jurìsprudencia del Tribunal de Justicia de la UniónEuropea, mayo-agosto 2017 1059-1106

TRIBUNAL EUROPEO DE DERECHOS HUMANOS

MARTA CABRERA MARTÍN

Crónica de jurisprudencia del Tribunal Europeo de DerechosHumanos, mayo-agosto 20 1 7 1107-1134

Bl BLIOGRAFÍA

RECENSIONES

JOAQUfN ALCAIDE FERNÁNDEZ y EULALIA W. PETIT DE GABRIEL

(eds.): Españay la Unión Europea en eí Orden Internaciona4 porRafael Marín Aís 1137-1147

JUAN IGNACIO SIGNES DE ESA, Códzo de Práctica Procesal Europea: por Santiago Martínez Lage 1148-1149

97

Revista Española deDerecho Europeo

Número 64 • Octubre—Diciembre 2017

SUMARIO

ESTU[)IOS

RICARI3OALOAISO GARCIA

LA INTERPRETACIÓN DEL DERECHO NACIONAL EN FUNCIÓN DE LA ENTRADA ENVIGOR DE LAS DIRECTIVAS Y DE SU FECHA LÍMITE DE TRANSPOSICIÓN (O SUTRANSPOSICIÓN ANTICIPADAI

VIOLETA RUIZALMENDRAL

PODER TRIBUTARIO AUTONÓMICO Y DERECHO DE LA UNIÓN EUROPEA:CONSECUENCIAS DE UN FEDERALISMO FISCAL INACABADO

ZULIMA SÁA!CHEZSÁNCHEZ

UN SISTEMA EUROPEO COMÚN DE ASILO: ¿DESDIBUJANDO LA COMPETENCIA DELOS ESTADOS

ALEJANDRO D. LEIVA LÓPEZ

LA ORGANIZACIÓN DEL TRANSPORTE DE ELECTRICIDAD EN ESPAYiA ¥ EL SISTEMADE COORDINACIÓN REGIONAL ENTRE ESTADOS

JAVIER ESTEBAN RIOS

LA ADHESIÓN VOLUNTARIA AL MECANISMO ÚNICO DE SUPERVISIÓN: LOSPROCEDIMIENTOS DE COOPERACIÓN ESTRECHA

COîAEtiTARlOS DE JURlSPRUDEî1ClA

MAR/A DIAZ CPEGO

PARADSO Y CAMPANELLI C. TALlA: ¿UN PRONUNCIAMIENTO EUROPEO CONTRALA GESTACIÓN POR SUSTITUCIÓN?

13

25

77

1 55

185

98

10 REDE 2017•64

RESEÑAS

PABLO GOA'ZÁLEZSAQUERO

LEGISLACIÓN 203

lURlSPRUDENClA 205

BIBLIOGRAFÍA 231

NSTRUCCIONES A LOS AUTORES 233

99

REVIŠYA GEERA 1)E 1)EREC1-O EUROI'EOissa

OIREC[Ol.A

\ Aracelï Mangas MartiiiCatedratica de Oereclio Internacional PiblicoUniversidad Cornpliitense de Madrid

DIRECTORAAraceli Mangas MartínCatedrática de Derecho lnternacional PúblicoUn iversidad Complutense de Madrid

DIRECTOR EJECUTIVOL.uis Norberto González AlonsoProfesor Titular de Derecho lnternacional PúbiicoUniversidad de Salamanca ([email protected])

SECRETARIOAsier Garrido MuñozProfesor Ayudante Doctor de Derecho lnternacional PúblicoUn iversidad de Salamanca ([email protected])

N° 44 ENERO 2018

Editorial

Polonia en el punto de mira: ¿solo riesgo de violación grave del Estado de Derecho?.Poland in the Spotlight: Qnly Risk of Serious Violation of the Rule of Law? (Rl §41 9755)Araceli Mangas Martín

Estud ios

• El alcance de la cooperación entre ¡as agencias de la Unión Europea implicadas en la seguridadmarítima.The Scope of Cooperation Between European Union Agencies lnvolved in Maritime Safety/Security(Rl §419?56)Miguel Angeì Franco García

• La vuelta de la UE a reaccionar frente a atentados y la Directiva (UE) 2017/541 relativa a la luchacontra el terrorismo.The Return of the EU to React Against Attacls and Directive (EU) 2017/541 on Combating Terrorism(Rl §419757)Juan Jorge Piernas López

• Derecho aplicable en el ámbito del Mecanismo Único de Supervisión. lnterpretación y aplicación denormas nacionales por el Banco Central Europeo.The Applicable Law in the Field of the Single Supervisory Mechanism. lnterpretation and Appiicationof National Regulation by the European Central Bank (Rl §419758)Javier Esteiban Ríos

Comentarios cle jurispriidencia

• La reubicación de los refugiados: un déficit de solidaridad y una brecha en la Unión Europea.Comentario a la sentencia del Tribunal de Justicia de 6 de septiembre de 2017, asuntos C-643/15 y

1 00

0-647/15, Hungría y Esiovaquia c. Consejo.Reiocation of Refugees: A Solidarity Deficit and a Gap in the European Union. Commentary on theJudgement of the European Court of Justice of 6 September 2017, Cases 0-643/15 and C-647/15,Hungary and Slovak Republic vs. Council (Rl §419759)Joana Abrisketa Uriarte

To Be or not to Be (A Terrorist). EU Anti-Terrorism Measures and lnternational Humanitarian Law.Understanding Regime lnterplay in Light of Recent EU Case Law.Ser o no ser (un terrorista). Medidas de la UE en materia de lucha contra el terrorismo y Derechointernacional humanitario. lnterpretando la interacción entre regímenes a la luz de la jurisprudenciareciente de la UE (Rl §419760)Luca Pantaleo

• El reconocimiento de la responsabilidad extracontractual de la Justicia Europea por sus propiosincumplimientos: el primer pronunciamiento condenatorio por la concurrencia de dilaciones indebidas.Recongnizing Liability in Tort of European Justice for its Own Failures to Comply with EU Law: FirstRuling Against the EU for Undue Delays (Rl §419761)Teresa Marcos Martín

• A Commentary on the Lounes Case and the Protection of EU Citizens Rights Post-Brexit.Comentario sobre el caso Lounes y la protección de los derechos de los ciudadanos de la UEpost-Brexit (Rl §419762)Polly F?uth Polak

Comentarios de legislación

• Justicia restaurativa, mediación penal y víctima: vinculación europea y análisis crítico.Restorative Justice, Criminal Mediation and Victims: European Connections and Critical Analysis (Rl

§41 9763)Teresa Armenta Deu

• Mais Segurança com mais Liberdade. Uma Estratégia jusfundamental alternativa sobreCibercriminalidade de Financiamento do Terrorismo para a Efetivação de Direitos no ELSJMais Segurança com mais Liberdade. Uma Estratégia jusfundamental alternativa sobre

Cibercriminalidade de Financiamento do Terrorismo para a Efetivação de Direitos no ELSJ.More Security with more Freedom. An alternative lusfundamental Strategy over cyber-crimeconcerning terrorism financing in favour of the effectiveness of rights in the AFSJ (Rl §41 9764)

Sergio Maia Tavares Marques

• Los primeros pasos hacia la implementación del Plan Europeo de lnversiones Exteriores: elReglamento (UE) 2017/1601. por el que se establece el Fondo Europeo de Desarrollo Sostenible

(FEDS), la Garantía del FEDS y el Fondo de Garantía del FEDS.First Steps Towards the lmplementation of the European External lnvestment Plan: Regulation (EU)

2017/1601 Establishing the European Fund for Sustainable Development (EFSD), the EFSD

Guarantee and the EFSD Guarantee Fund (Rl §419765)Estela Martín Pascual

Observatorios

10:1.

• Observatorio del Consejo de Europa. (Rl §419766)Daniel Gonzáìez Herrera

• Observatorio de la Unión Europea. (Rl §419767)lvlarina Serradi!la López

Biblioçirafía

© PORTALDERECHO 2001-2018

102

RTDEur.Revue trimestriefle de droit européen

ÉrITORIAL

c ri u rs v s ri

par Jean Paul Jacqué 629

Droit européen de la concurrencepratiques anticoncurrentielles

par Laurence ldot 769

Jurisprudence administrative françaiseintéressant 1e droit de 1Union européennepar Dominiclue Ritleng, Aude Bouveresse

et Etienne tvui1er 799

arché intérieurpar Anne-Lìse Sìlony

et Audrey Zians 813

Espace judiciaire européen en matièrecivilepar Vincent Égéa

et Emrnanue[ Guinchard 849

Droit européen de la propriété¡ n t e 1 1e ct u e 11e

par Edouard Treppoz 855

Lcssier sude e drij. Criritrçiverses su r tes traités cie

Les dttér ericis eritre iri vrrrstisseurs et dsts. hòtes

par Catherine Kessedjian et Lukas Vanhonnaeker 633

— '-.—,'— '— ''.-J- —.' ..

par lsabelle Pingel.. 657

-. o"ri-'"e

drciit suhectit » crrcrurrie crriditic.ri de t'etfet •cirectpar Olivier Peiffert 665

Ce drrit de Criicri uréervce faue ò t'écrrirruie crif.ahrrativepar Pieter Van Cleynenbreugel 697

rri. e s •r CEJ•i rc ri 5 rì re iir. c c cr ri c' ri e u. J Z G irU 3.

par Cheik Galokho 723

ir. r :Ei fri Cs. rrccri : vrs e ita h e ri ri. ri o u r c rèse rverCrri. bc:ratirrr des iuces darrs t'ijriiori eurrréerrriepar Nicoletta Perlo 739

Droit pénal de 1Union européennepar Pascal Beauvaiset tvyriam Beniolo-Carabot 875

Ouvrages reçus

et ouvrages commentés 895

Les ouvrages cornmentés sontaccessibles gratuitement sur lesite Datloz Revues, dans La ver-sion feuiltetable de la RTDEur.

-,

Tables annueties 899

103R"I"lb)Eur.

" O rctdèccriihie iriht7

REVUE INTERNATIONALE DE DROIT COMPARÉ 4-2017

Transsystémisrne et droit comrnun. Une clé du droit occidentalFrédéric Zenati-Castaing 733

L'influence du droit européen et international des contrats sur laréforme française du droit des obligations Vincent Rivollier 757

Le projet d'Ole Lando sur les contrats : le code sur le droit nordiquedes contrats Marie-I4ouise HoIle 779

Les moyens de sauver ie contrat et le hardshzp dans la Conventionde Vienne : une approche avec les droits d'Amérique latine

Francisco Augusto Pignatta 807

Tensions entre «droit au débat public » et <(droit auréférencement ». Regard d'outre-Atlantique Robert C. Post 821

Les liens de l'adopté en droit civil et common lawRobert I4eckey 847

VARIÉTÉS

La révolution russe de 1917 et la naissance du droit soviétiqueDaniel Guyot 865

Quels critères pour Findépendance des administrateurs de sociétés?Etat des lieux et présentation de la jurisprudence américainerécente Ivan Tchotourian et Anne Shirley I4ebel 897

La Iiberté de religion face aux 1acités d'aujourd'hui. Étudecomparative entre la France et le Québec, à partir du cas del'école publique DallaI Boukhari 929

L'ordre pub1ic ei droit public français et carnerounais : regardscroisés sur un labyrinthejuridique Eric Adol Gatsi 961

ÉTUDES

1. 04

728 REVUE INTERNATONALE DE DROT COMPARÉ 4-2O7

La coopération comme norme fondamentale de la nouvelleprocédure civile brésilienne Daniel vIitidiero 1 00 1

CIRONIQUES DE LÉGISI4A'EION ETDE JURISPRUDENCE ÉTRANGÌRES

SÉNAT -I4égislation comparée- L'interruption volontaire de grossesse, LC 280,juillet 2017 1017- Recueil des notes de synthèse de juin à septembre 20 1 7, LC

281, septembre 2017 1023- Les systèmes d'indemnisation des catastrophes naturelles, LC

282, octobre 2017 1026

CONSEIL D'ÉTAT - Jurisprudence étrangère- Cour suprême indienne (formation civile), 24 août 2017,

Justice K S Puttaswamy (Retd.,> & Anr. v Union of India & Ors.,n° 000494/2012 1027

- Cour administrative fédérale d'Allemagne, 22 août 2017,BVerwG 1 A 2.17 ; 22 août 2017, BVerwG 1 A 3.17; 19 septembre2017, BVerwG 1 VR 7.17; 19 septembre 2017, BVerwG 1 VR 8 1028

- Cour suprême du Royaume-Uni, 26 juillet 2017, Sadovska etautres v. Secretary ofStatefor the Home Department, [201 7 UKSC54 1029

- Conseil d'tat de Belgique, 3 août 2017, vIme SriJì,n°238.918 1030

- Tribunal constitutionnel espagnol, ordonnances (autos) du19 septembre 2017 et du 21 septembre 2017 1031

INFOR'IATIONS

Le colloque 2017 de 1'Association internationale des sciencesjuridicues (Saint-Petersbourg, 22-24 octobre 20 1 7)

Agustin Parise et Xavier Blanc-Jouvari 1 035Présentation du cycle de conférences «Justice 5 .0» 1 04 1Prix du livre juridique 20 1 7 1 042

BIBLIOGRAPHIE

Bibliographie commentée 1 045

Livres reçus 1 05 I

Table des matières pour l'année 2017 1053

Table analytique 1 059

105

Civil n.° 1, enero 2018, i° 1, 1 de ene. de 2018, Editorial Wolters Kluwer

CVi 1/2O8

roó de ces

Å Fofco

• El IRPI-1 y el deber de información en Ia contratación bancaria, Tania Vázquez fvluiña

• l-ipotecas multidivisa: un análisis materiai y procesal bajo eI prisma de Ia nulidad por falta

de transparencia tras la STS de 15 de noviembre de 2017, Saúl González García

• La compensación de daños. El cartel de camiones y el acceso a la fuente de prueba,

Salvador Vilata

LJia 1ora legislativa

• Consideraciones generales en torno al Proyecto de ley reguladora de los contratos de

crédito inmobiliario, Ana Isabel Berrocal Lanzarot

eeco de ctiatcs

Å

• El consentimiento prestado mediante email en el contrato de compraventa. Sobre la

transmisión de un bien ganancial mediante correo electrónico remitido por uno solo de los

cónyuges, Ramón Herrera de Ias Heras

de

• Características para la validez del testamento ológrafo, Vicente f4agro Servet

Peo ,

Esìo cie rirencia

• Los efectos frente a terceros de la atribución de la vivienda familiar a uno de los cónyuges

en procedimiento de familia. Análisis jurisprudencial, Ramón (vléndez Tojo

• La cuantificación de las prestaciones económicas en las rupturas de pareja, por Marta

Ordás Alonso, Reseña de Francesca Llodrà Grimalt

)o5

JUE(ES 1EMO(1I(IAINFORMACION ¥ l)EBATE

O 90 diciembre 2017

NDlCE

Pág.

En homenaje a Perfecto Andrés lbáñez— Presentación 5— Entrevista a Perfecto Andrés lbáñez. La cultura de Ia jurisdicción. Redacción 7

Evocación— Perfecto Andrés i'báñez: unmodelo dejuezy dejurista. Luigi Ferrajoii 26— Un ejercicio de la jurísdicción en el que se aúnan los principios y las garantías

constitucionales con /05 valores persona/es. Alberto iorge Barreiro 32— Eljuezperfecto. ManuelAtienza 43— Guindas en aguardiente (Pretextos para conversar. Elías Líaz 49— Editar a/con Perfecto Andrés lbáñez. Alejandro Sìerra Benayas 56

M emoria— fvuestros comienzos: de Justicia Democrática a Jueces para

la democracia (1974 -1984. Cándido Conde-Pumpido Tourón 58— Eljuez de Toro. iosé Antonìo Martín Pallín 67— Poderjudicial y Estado de derecho: la experiencia de Justicia democrática.

Perfecto Andrés lbáñez 72

l)ebate— Absolución por duda «razonable», motivación, control.

iuan lgartua Salaverría 86

Estudios— Proceso y verdad en /a transición. Michele Taruffo 93— Los límites interpretativos del delito de drogas de/ art. 368

del códígo penal español. iosé Luis Líez Ripollés 109— Sopesandojustìcia y seguridadjurídica: la STS del caso Grimau

a través del esquema conductjvo. Miguel Fernández 1úñez 115— Cocinar Crìstos y quemar coranes. ldentidad religìosa y Derecho pena/.

Rafael Alcácer Guirao 125

Teoría/práctica de la jurisdicción— Las asociacionesjudiciales del sìg/o XX/. lgnacìo González Vega 141

Internacional— Perfecto Andrés /báñez y la judicatura democrática en Latinoamérica.

Laniel R. Pastor 147

Fuera de campo— Preguntayrespuesta. Elias Canetti 150— Recordando a Javier fvlartínez Lázaro 1 55

t06

Revista General de Derecho Procesai

DIRECTORVicente Gimeno SendraCatedrático de Derecho ProcesalUniversidad Nacional de Educación a Distancia

N° 44 ENERO2OI8

• Los procesos por violencia de género. Problemas probatorios tradicionales y derivados del uso de lasnuevas tecnologías. (Rl §419712)Olga Fuentes Soriano

• Justicia negocïada y coerción. Reflexiones a la luz de la jurisprudencia del Tribunal Europeo deDerechos F-fumanos. (Ri §419713)Lorena Bachmaier Winter

• La STC 148/2016 de 19 de septiembre y el artículo 221.1 LEC. (Rl §419714)María José Mascarell Navarro

• La incidencia de la doctrina del TJUE en los principios que informan el proceso civil. (Rl §419715)Alicia Armengot Vilaplana

• TJUE, proceso civil y tutela def consumidor: repaso de un año que termina y previsiones en torno aotro que comienza. (Rl §419716)Marien Aguilera Morales

• Un paso más en la Cooperación Judicial Europea en materia de protección de víctimas: ia Directiva2011/99/UE y su transposición al ordenamientojurídico español. (Rl §419717)Raquel Borges Blázquez

• La documentación del proceso en la nueva era digital. (Rl §419718)Antonío Evaristo GLIdÍn Rodrígtiez-Magariños

• Los Letrados de la Administración de Justicia en la reforma procesal española: el estigma de su faltade ïndependencia. (Rl §419719)MiqLIel Pons Portella

• Principios y garantías que deben regir la mediación electrónica. (Rl §419720)Rodrigo Rivera Morafes

• Los procesos sobre cláusulas abusivas: ¿un caos procedimentai?... (Rl §41 971 1)Vicente Gimeno Sendra

107

• El principio de confidenciaiidad en la mediación, una delimitación conceptual obligada. (Rl §419721)

José lgnacio Martínez Pallarés

• Propuesta de futuro para la justicia de paz en España. (Rl §419722)lxusko Ordeñana Gezuraga

CARTAS AL DIRECTOR

• Cartas al Director. (Rl §419723)

OBSERVATORIO PERMANENTE DE JUSTICIA CIVIL ¥ PENAL EUROPEA EINTERNACIONAL

Coordinadores: Ágata M. Sanz Hermida, Juan Carlos Ortiz Pradillo y. Oscar MartínSagrado

Derecho Procesal de la Unión Europea

Jurisprudencia Procesal de la Unión Europea

COMENTARIOS ¥ NOTAS DE LEGISLACIÓN PROCESAL ESPAÑOLA

Responsable: Luis-AndrésCucarella Galiana

• Notas sobre organización judicial. (Rl §419724)Luis-Andrés Cucarella Galiana

• Notas sobre el proceso civil. (Rl §419725)Luis-Andrés Cucarella Galiana

• Notas sobre el proceso penal. (Rl §419726)Luis-Andrés Cucare/la Galiana

• Notas sobre el proceso ante Iasjurisdicciones especiales. (Rl §419727)Luis-Andrés Cucare/la Galiana

• Notas sobre eI proceso administrativo. (RI §419728)LLJIS-Andrés Cucarella Ga/iana

Cuestiones procesales de la acumulación de acciones en materia de nulidad de cláusulas abusìvas.

(Rl §419729)Saú/ Gonzá/ez García

1 08

• El sexting la violencia de género y la prueba eiectrónica en el proceso penal. (Rl §419730)Raquel Borges Blázquez

REVISTA DE REVISTAS

Responsable: Pilar Martín Ríos y M.a Ángeles Pérez Martín

LIBROS

DERECHO ANGLOAMERICANO

Responsables: M. Ángeles Pérez Cebadera v Ácaata M. Sanz Hermida

Notas de Derecho Procesal del Reino Unido. (Rl §419779)

Estudios

• El derecho procesal penal constitucional en la exclusión de Ia prueba ilícita mediante la tuteia judicialde derechos. A propósito de Ia resolución judicial que deniega la mìsma a Ollanta Moisés HumalaTasso y Nadine Heredia Alarcón. (Rl §419754)Jorge lsaac Torres tvlanrique

© PORTALDERECHO 2001-2018

Responsables: César Eugenio San Martín Castro y Giovanni Priori Posada

109

Revista general de derecho canónico y derecho eclesiástico dei

Estado

DIRECTORESRafael Navarro-ValisCatedrático de Derecho Eclesiástico dei EstadoUniversidad Complutense

Javier Martínez-TorrónCatedrático de Derecho Eclesiástico del EstadoUniversidad Complutense

N.° 46 ENERO 2018

ESTUDIOS

• Seguridad y radicalismo religioso el tratamiento del lslam en Europa. (Ri §419930)Agustín Motil/a

• Extremismo, radicalización violenta y libertad religìosa: límites del control estatal. (Rl §419926)

Santíago Cañamares

• EI artícuio 954 de la Ley de Enjuiciamiento Civil de 1881 y las resoluciones matrimoniales canónicas.Pasado, presente y futuro. (Rl §419927)Rafael Rodríguez Chacón

• El TEDH amplía los efectos de uniones no registradas en Croacia: opciones para el "solo matrimonioreligioso". (Rl §419931)Antonio Quirós Fons

• La exención del «ICIO» a Ia lglesia Católica como «Ayuda de Estado» contraria al derechocomunitario. (Rl §419929)Enrique Herrera Ceballos

• Legislación eclesial para Ia regulación de los columbarios. (Rl §419928)Juan Damián Gandía Barber

Castilla-La ancha

Extremadura

Galicia

1o

Lepislación estatal

Lepislacìón autonómica

íAurcia

• La Cruz de los Caídos; ¿símbolo religioso ante la Ley de Aemoria Histórica? (a propósito de lasSentencias núm. 541/17, de 30 de octubre de 2017 y núm. 561/17, de 6 de noviembre de 2017, delJuzgado de lo Contencioso-Administrativo núm. 1 de Elche. (RI §419934)Manuel Alenda Salinas y Matllde Pineda Marcos

Tribunal Europeo de Derechos Humanos

Tribunal de Justicia de Ia Unión Europea

Tribunal Supremo

Juzgados

Recensiones

ASA1AS /

/p/

/ .

© PORTALEERECHO 2001-2018

• Comentario a una Sentencia del Papa Francisco de 13 de Julio de 2017, dictada en proceso breviore.(RI §419909)Rafael Rodríguez Chacón

ijìones extranjeras

Bibiiocirafía

11.1.