Th¸ng 4 n¨m 2003

CÈm Nang §µo T¹o Tµi liÖu ®µo t¹o dµnh cho häc viªn

vÒ c¸c kü n¨ng hç t rî

CÈm nang ®µo t¹o cña

SFDP Tµi liÖu ToT 4

Dù ¸n Ph¸t triÓn L©m nghiÖp x∙ héi (SFDP) S«ng §µ

CÈm nang ®µo t¹o, th¸ng 04 n¨m 2003 2

Cuèn cÈm nang ®µo t¹o nµy ®−îc thiÕt kÕ cho ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o ToT (tiÓu gi¶ng viªn) víi 03 phÇn vµ mçi phÇn ®−îc thùc hiÖn trong 05 ngµy. §èi víi ph−¬ng ph¸p ®µo t¹o vÒ kü n¨ng hç trî ®−îc lång ghÐp vµo trong ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o cßn cã Tµi liÖu h−íng dÉn vµ Sæ tay ToT (Trong phÇn c¸c kü n¨ng hç trî) do Dù ¸n Ph¸t triÓn l©m nghiÖp x· héi S«ng §µ x©y dùng.

§èi víi nh÷ng ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o ®−îc tæ chøc vµo nh÷ng thêi ®iÓm kh¸c nhau, cuèn cÈm nang ®µo t¹o cÇn ®−îc söa ®æi cho phï hîp.

Dù ¸n Ph¸t triÓn l©m nghiÖp x· héi (SFDP) S«ng §µ vµ Dù ¸n Ph¸t triÓn Hµ Lan (SNV) (tõ n¨m 1999) ®· hç trî cho viÖc x©y dùng ph−¬ng ph¸p khuyÕn n«ng cã sù tham gia cña ng−êi d©n (PAEM). Ph−¬ng ph¸p ®· ®−îc Uû ban nh©n d©n tØnh S¬n La phª duyÖt vµo th¸ng 7 n¨m 2003.

Cuèn cÈm nang nµy n»m trong bé tµi liÖu:

1. Tµi liÖu h−íng dÉn ph−¬ng ph¸p khuyÕn n«ng cã sù tham gia cña ng−êi d©n PAEM, tØnh S¬n La – gåm c¸c mÉu theo dâi – SFDP Tµi liÖu PAEM 1

2. Tµi liÖu h−íng dÉn thùc ®Þa PAEM – SFDP Tµi liÖu PAEM 2

3. Tµi liÖu ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn ToT for PAEM – tµi liÖu tham kh¶o dµnh cho gi¶ng viªn – SFDP Tµi liÖu PAEM 3

4. S¸ch ToT – SFDP Tµi liÖu ToT 1

5. S¸ch ToT dµnh cho gi¶ng viªn cÊp cao (s¾p cã) – SFDP Tµi liÖu ToT 2

6. Tµi liÖu h−íng dÉn/huÊn luyÖn – SFDP tµi liÖu ToT 3

7. CÈm nang ®µo t¹o dµnh cho häc viªn ToT– SFDP Tµi liÖu ToT 4

Nh÷ng cuèn tµi liÖu nµy ®−îc x©y dùng dùa trªn c¬ së mèi quan hÖ hîp t¸c gi÷a Trung t©m khuyÕn n«ng §iÖn Biªn vµ S¬n La vµ theo nh÷ng kinh nghiÖm thùc tÕ t¹i 02 huyÖn ®iÓm, Yªn Ch©u vµ Tña Chïa tõ n¨m 1996.

Chóng t«i hy väng r»ng nh÷ng cuèn tµi liÖu nµy lµ c¬ së th¶o luËn vÒ khuyÕn n«ng dùa theo nhu cÇu ë c¸c tØnh kh¸c ë ViÖt Nam.

Nh÷ng cuèn tµi liÖu ®−îc sö dông trong qu¸ tr×nh nµy lu«n s½n cã trªn trang web: http://www.mekonginfo.org/partners/SFDP/index.htm

HoÆc anh/chÞ cã thÓ liªn l¹c víi v¨n phßng chóng t«i theo ®Þa chØ:

Dù ¸n Ph¸t triÓn l©m nghiÖp x· héi (SFDP) S«ng §µ 1A – NguyÔn C«ng Trø, Hµ Néi §iÖn tho¹i: +84 (04) 8214768/71 Fax: +84 (04) 8214765 E-mail: gtzsfdp@hn.vnn.vn

Dù ¸n Ph¸t triÓn L©m nghiÖp x∙ héi (SFDP) S«ng §µ

CÈm nang ®µo t¹o, th¸ng 04 n¨m 2003 3

Néi dung

CÈm nang ®µo t¹o ....................................................................................................................................... 4

Giíi thiÖu chung...................................................................................................................................... 4

Môc tiªu................................................................................................................................................... 4

C¸ch sö dông Cuèn cÈm nang ®µo t¹o ................................................................................................. 4

CÈm nang häc tËp cho phÇn thø nhÊt kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn ToT ................................................ 6

1 ViÖc tù ®¸nh gi¸ ................................................................................................................................... 6

2. Ghi chÐp hµng ngµy trong thêi gian phÇn thø nhÊt cña khãa ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn. ............. 8

3. §¸nh gi¸ vµ kÕ ho¹ch hµnh ®éng cuèi phÇn thø nhÊt kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn (ToT)........ 10

CÈm nang häc tËp cho phÇn thø hai kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn ToT................................................. 12

1 ViÖc tù ®¸nh gi¸ ................................................................................................................................. 12

2. Ghi chÐp hµng ngµy trong kho¶ng thêi gian phÇn hai khãa ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn................. 14

3. §¸nh gi¸ vµ kÕ ho¹ch hµnh ®éng cuèi phÇn thø hai kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn (ToT) .......... 16

CÈm nang häc tËp cho phÇn thø ba kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn ToT .................................................. 18

1 ViÖc tù ®¸nh gi¸ ................................................................................................................................. 18

2. Ghi chÐp hµng ngµy trong kho¶ng thêi gian phÇn thø hai khãa ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn ........... 20

3. §¸nh gi¸ vµ kÕ ho¹ch hµnh ®éng cuèi phÇn thø ba kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn (ToT) ........... 22

Ch−¬ng tr×nh h−íng dÉn dµnh cho häc viªn........................................................................................... 24

Tªn/Chñ ®Ò ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o:

§Þa ®iÓm vµ thêi gian:

Dù ¸n Ph¸t triÓn L©m nghiÖp x∙ héi (SFDP) S«ng §µ

CÈm nang ®µo t¹o, th¸ng 04 n¨m 2003 4

CÈm nang ®µo t¹o

Giíi thiÖu chung

Cuèn cÈm nang ®µo t¹o lµ mét phÇn trong hÖ thèng §µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn (ToT) do Dù ¸n Ph¸t triÓn l©m nghiÖp x· héi (SFDP) S«ng §µ x©y dùng. Nh− ta ®· biÕt tõ nguyªn t¾c häc tËp cña ng−êi lín tuæi, chóng ta ®¹t ®−îc kÕt qu¶ häc tËp hiÖu qu¶ nhÊt chÝnh lµ tõ kinh nghiÖm cña riªng chÝnh ta, tõ nh÷ng suy ngÉm vÒ nh÷ng kinh nghiÖm ®ã vµ còng tõ viÖc häc tù ®Þnh h−íng.

Cuèn cÈm nang ®µo t¹o hiÖn thêi ®−îc thiÕt kÕ víi môc ®Ých hç trî ph−¬ng ph¸p häc tËp nµy. Häc viªn nªn sö dông cuèn cÈm nang ®µo t¹o nµy trong ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn ToT ®Ó ghi chÐp l¹i khi häc viªn muèn suy ngÉm vÒ nh÷ng kinh nghiÖm häc tËp, viÖc tù ®¸nh gi¸ n¨ng lùc ®µo t¹o cña riªng m×nh, vµ lËp kÕ ho¹ch cho c¸c b−íc kÕ tiÕp nh»m n©ng cao n¨ng lùc cña riªng m×nh..

Bé tµi liÖu ToT bao gåm CÈm nang ®µo t¹o vµ Tµi liÖu h−íng dÉn ®· ®−îc x©y dùng cho viÖc n©ng cao n¨ng lùc ®µo t¹o trong ph¹m vi hai tØnh S¬n La vµ Lai Ch©u, vµ ®Ó hç trî viÖc thùc hiÖn c¸c ph−¬ng ph¸p luËn nh− Quy ho¹ch sö dông ®Êt vµo giao ®Êt rõng, LËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n, KhuyÕn n«ng cã sù tham gia cña ng−êi d©n, KÕ ho¹ch ph¸t triÓn l©m nghiÖp céng ®ång ë cÊp th«n b¶n vµ cÊp x·.

Môc tiªu

Môc tiªu cña Cuèn cÈm nang ®µo t¹o nµy lµ ®Ó hç trî viÖc häc theo ®Þnh h−íng c¸ nh©n. Häc tËp ®¹t ®−îc hiÖu qu¶ cao nhÊt chÝnh tõ nh÷ng suy ngÉm vÒ kinh nghiÖm cña riªng m×nh vµ ®i liÒn víi nh÷ng nhu cÇu ®µo t¹o c¸ nh©n. Ngoµi ra, môc ®Ých cña cuèn cÈm nang ®µo t¹o lµ cung cÊp nh÷ng th«ng tin vÒ ho¹t ®éng ®µo t¹o cña c¸ nh©n häc viªn.

1 ViÖc tµi liÖu ho¸ chÝnh thøc: Chøng nhËn sù tham gia thµnh c«ng trong kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn (ToT). Vµ viÖc tµi liÖu ho¸ nh÷ng kho¸ häc cña chÝnh m×nh ®−îc tiÕn hµnh víi t− c¸ch lµ mét gi¶ng viªn.

2 KhuyÕn khÝch häc viªn tù chÞu tr¸ch nhiÖm cho viÖc häc cña riªng m×nh: B¶ng ®¸nh gi¸ c¸ nh©n vµ mÉu KÕ ho¹ch hµnh ®éng sau ®µo t¹o ®−îc thiÕt kÕ nh»m hç trî cho viÖc häc tù ®Þnh h−íng. §iÒu quan träng lµ c¸c häc viªn cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao ®èi víi viÖc häc cña riªng m×nh.

3 C¬ së cho viÖc h−íng dÉn: b¶ng biÓu “Ch−¬ng tr×nh h−íng dÉn dµnh cho häc viªn” ®−îc thiÕt kÕ ®Ó cïng phèi hîp víi c¸n bé h−íng dÉn trong viÖc häc tù ®Þnh h−íng. T−¬ng øng víi Tµi liÖu h−íng dÉn do Dù ¸n Ph¸t triÓn l©m nghiÖp x· héi (SFDP) S«ng §µ x©y dùng cßn cã mét b¶ng biÓu cã thÓ ®−îc c¸n bé h−íng dÉn sö dông. C¸n bé h−íng dÉn vµ häc viªn nªn th¶o luËn ch−¬ng tr×nh h−íng dÉn dùa trªn c¬ së b¶ng biÓu nµy.

C¸ch sö dông Cuèn cÈm nang ®µo t¹o Cuèn cÈm nang ®µo t¹o ®−îc thiÕt kÕ cho viÖc sö dông c¸ nh©n cña c¸c häc viªn tham gia kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn (ToT). Kh«ng cã mét nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh hay mét sù Ðp buéc vÒ sö dông cuèn cÈm nang nµy. Tuy nhiªn, c¸c häc viÖn ®Òu ®−îc khuyÕn khÝch tù chÞu tr¸ch nhiÖm sö dông cuèn cÈm nang trong qu¸ tr×nh häc c¸ nh©n cña m×nh

Cã 04 b−íc häc tËp chÝnh. Trong mçi b−íc, häc viªn cã thÓ sö dông c¸c mÉu t−¬ng tù lµm h−íng dÉn. C¸c mÉu nµy phÇn lín ®Òu ®−îc x©y dùng rÊt râ rµng nªn kh«ng cÇn

Dù ¸n Ph¸t triÓn L©m nghiÖp x∙ héi (SFDP) S«ng §µ

CÈm nang ®µo t¹o, th¸ng 04 n¨m 2003 5

®Õn chØ dÉn thªm. Tuy nhiªn, kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn (ToT) vÉn gi¶i thÝchvµ thùc hµnh c¸ch sö dông cuèn cÈm nang ®µo t¹o nµy víi:

1. ViÖc tù ®¸nh gi¸ tr−íc kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn (ToT)

2. ViÖc ghi chÐp hµng ngµy trong suèt kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn (ToT)

3. §¸nh gi¸ vµ kÕ ho¹ch hµnh ®éng sau ®µo t¹o cuèi mçi phÇn ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn (ToT).

4. Ch−¬ng tr×nh h−íng dÉn dµnh cho häc viªn.

B¶ng tù ®¸nh gi¸ “T«i ®µo t¹o tèt nh− thÕ nµo” t−¬ng øng víi néi dung häc tËp cña kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn (ToT) vÒ nh÷ng n¨ng lùc cÇn thiÕt cña mét gi¶ng viªn tèt.

Dù ¸n Ph©t triÓn L©m nghiÖp x∙ héi (SFDP) S«ng §µ

CÈm nang ®µo t¹o, th¸ng 04 n¨m 2003 6

CÈm nang häc tËp cho phÇn thø nhÊt kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn ToT

1 ViÖc tù ®¸nh gi¸ Trong nh÷ng ngµy ®Çu tiªn cña phÇn thø nhÊt trong kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn (ToT), häc viªn nªn dµnh mét kho¶ng thêi gian cho viÖc tù ®¸nh gi¸. ViÖc tù ®¸nh gi¸ ë ®©y ®−îc hiÓu lµ häc viªn tù ý thøc cho viÖc häc cña m×nh – kh«ng ph¶i lµ dµnh cho viÖc kiÓm tra cña gi¶ng viªn. Sau ®ã, cuèi kho¸ häc, häc viªn cã thÓ nh×n l¹i viÖc tù ®¸nh gi¸ ban ®Çu ®Ó cã thÓ theo dâi ®−îc qu¸ tr×nh tù häc cña m×nh.

C¸c kü n¨ng hç trî cña t«i tèt nh− thÕ nµo khi … §iÒu khiÓn th¶o luËn nhãm X

uÊt s

¨c

RÊt

tèt

Tèt

Tru

ng b

×nh

Kh«

ng tè

t l¾m

Lµm râ víi nhãm nhiÖm vô hay môc tiªu lµ g×. TiÕn hµnh c¸c cuéc häp mäi thµnh viªn chñ ®éng tham gia. Thu nhËn ý kiÕn ®ãng gãp tõ c¸c nhãm vµ trî gióp x©y dùng

nh÷ng ý kiÕn kh¸c nhau.

KhuyÕn khÝch c¸c thµnh viªn trÇm trong nhãm tham gia, ®Æc biÖt lµ phô n÷.

§øng ë vÞ trÝ trung gian gi¶i quyÕt c¸c m©u thuÉn. Sö dông c¸c ph−¬ng ph¸p kh¸c nhau lµm minh ho¹ trùc quan. VÝ

dô nh− tÊm card nhá, tranh ¶nh, giÊy A0, b¶ng ®en, m« h×nh kh«ng gian ba chiÒu, vv...

Gióp nhãm ®−a ra quyÕt ®Þnh do c¸c thµnh viªn cïng tham gia x©y dùng vµ ®i ®Õn mét kÕt luËn cuèi cïng hay mét kÕ ho¹ch ho¹t ®éng.

§Æt c©u hái vµ l¾ng nghe chñ ®éng

§Æt c©u hái ®Ó thu thËp th«ng tin, lµm râ c¸c t×nh huèng vµ quan ®iÓm, khuyÕn khÝch mäi thµnh viªn tham gia, theo dâi toµn bé qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña nhãm hoÆc t¨ng c−êng qu¸ tr×nh häc.

§Æt c©u hái më phï hîp: ThÕ nµo? T¹i sao? Khi nµo? Ai? C¸i g×? Sö dông nh÷ng c©u hái khuyÕn khÝch kh¶ n¨ng ph©n tÝch: §iÓm

m¹nh? §iÓm yÕu? Tõ ®ã, kÕt luËn lµ g×?

Sö dông ph−¬ng ph¸p th¨m dß. L¾ng nghe chñ ®éng. §ãng gãp ý kiÕn ph¶n håi vµ míi tÊt c¶ c¸c thµnh viªn cïng chia

sÎ ý kiÕn.

§ãng gãp nh÷ng hiÓu biÕt kü thuËt vµ sö dông nh÷ng thiÕt bÞ hç trî gi¶ng d¹y

T×m hiÓu xem nh÷ng hiÓu biÕt kü thuËt nµo ng−êi d©n cÇn ®Õn §−a ra vÝ dô hay tr×nh diÔn thùc tÕ. ChuÈn bÞ tµi liÖu ph¸t tay ®¬n gi¶n vµ dÔ hiÓu. Sö dông thiÕt bÞ hç trî gi¶ng d¹y, khuyÕn khÝch mäi thµnh viªn

tÝch cùc tham gia.

Kh«ng ¸p ®Æt ý kiÕn cña b¹n, mµ chia sÎ nh÷ng hiÓu biÕt cña b¹n cho qu¸ tr×nh häc. Th¶o luËn víi ng−êi d©n ®Ó hä cã thÓ ¸p dông nh÷ng tiÕn bé kü thuËt theo c¸ch nµo.

Chia sÎ c¶m th«ng

ThÓ hiÖn sù hµo høng vµ cam kÕt trong c«ng viÖc cña b¹n ®Ó c¸c thµnh viªn høng thó víi bµi gi¶ng.

L¾ng nghe chñ ®éng nh÷ng kinh nghiÖm vµ nhu cÇu cña mäi ng−êi

§ãng gãp ý kiÕn ph¶n håi h÷u Ých, tÝch cùc.

Dù ¸n Ph©t triÓn L©m nghiÖp x∙ héi (SFDP) S«ng §µ

CÈm nang ®µo t¹o, th¸ng 04 n¨m 2003 7

Tá ra t«n träng vµ quan t©m kinh nghiÖm ®Þa ph−¬ng ThiÕt lËp mèi quan hÖ hiÓu biÕt vµ t«n träng lÉn nhau, vµ khuyÕn

khÝch häc viªn t«n träng ý kiÕn ®ãng gãp cña nhau, ®Æc biÖt lµ thµnh viªn cña nhãm ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶ vµ phô n÷. §©y lµ c¬ së quan träng ®Ó thùc hiÖn hç trî tèt.

Cã hai kü n¨ng t«i ®Æc biÖt muèn n©ng cao trong ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn ToT?

1 2

Dù ¸n Ph©t triÓn L©m nghiÖp x∙ héi (SFDP) S«ng §µ

CÈm nang ®µo t¹o, th¸ng 04 n¨m 2003 8

2. Ghi chÐp hµng ngµy trong thêi gian phÇn thø nhÊt cña khãa ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn.

Ngµy thø nhÊt: xem kü c¸c c©u hái h−íng dÉn vµ ghi l¹i

Ngµy:______

§iÒu g× quan träng nhÊt mµ t«i ®· häc ®−îc trong ngµy h«m nay?

H«m nay ®iÒu g× ch−a tèt?

T«i vÉn cßn cã mét sè c©u hái th¾c m¾c?

Ngµy thø hai: xem kü c¸c c©u hái h−íng dÉn vµ ghi l¹i.

Ngµy:______

§iÒu g× quan träng nhÊt mµ t«i ®· häc ®−îc trong ngµy h«m nay?

H«m nay ®iÒu g× ch−a tèt?

T«i vÉn cßn cã mét sè c©u hái th¾c m¾c

Dù ¸n Ph©t triÓn L©m nghiÖp x∙ héi (SFDP) S«ng §µ

CÈm nang ®µo t¹o, th¸ng 04 n¨m 2003 9

Ngµy thø ba: xem kü c¸c c©u hái h−íng dÉn vµ ghi l¹iNgµy:______

§iÒu g× quan träng nhÊt mµ t«i ®· häc ®−îc trong ngµy h«m nay?

H«m nay ®iÒu g× ch−a tèt?

T«i vÉn cßn cã mét sè c©u hái th¾c m¾c?

Ngµy thø t−: xem kü c¸c c©u hái h−íng dÉn vµ ghi l¹i.Ngµy:______

§iÒu g× quan träng nhÊt mµ t«i ®· häc ®−îc trong ngµy h«m nay?

H«m nay ®iÒu g× ch−a tèt?

T«i vÉn cßn cã mét sè c©u hái th¾c m¾c?

Dù ¸n Ph©t triÓn L©m nghiÖp x∙ héi (SFDP) S«ng §µ

CÈm nang ®µo t¹o, th¸ng 04 n¨m 2003 10

3. §¸nh gi¸ vµ kÕ ho¹ch hµnh ®éng cuèi phÇn thø nhÊt kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn (ToT)

Ngµy thø n¨m: xem kü c¸c c©u hái vµ ghi l¹i. Ngµy:______

§iÒu h÷u Ých nhÊt mµ t«i ®−îc häc tõ kho¸ häc nµy? ChÝnh x¸c lµ t«i cã thÓ ¸p dông ®−îc ®iÒu g× trong c«ng viÖc thùc tÕ cña t«i? Nh− thÕ nµo vµ khi nµo?

§iÒu g× t«i cßn ch−a hµi lßng vµ nh÷ng bµi häc t«i cã thÓ rót ra tõ ®iÒu ®ã?

Tæi vÉn cßn cã mét sè c©u hái th¾c m¾c?

B©y giê xem l¹i trang sè 4 “viÖc tù ®¸nh gi¸” mµ b¹n ®· ghi l¹i hai kü n¨ng b¹n muèn ®−îc n©ng cao trong kho¸ ®µo t¹o nµy..

T«i ®· cã thÓ ®¹t ®−îc 2 kü n¨ng quan träng nhÊt mµ t«i muèn häc hái/n©ng cao ë møc ®é nµo?

NÕu t«i kh«ng hµi lßng víi nh÷ng g× ®· ®¹t ®−îc th× lý do chÝnh cã lÏ lµ g×?

Dù ¸n Ph©t triÓn L©m nghiÖp x∙ héi (SFDP) S«ng §µ

CÈm nang ®µo t¹o, th¸ng 04 n¨m 2003 11

KÕ ho¹ch ho¹t ®éng: T«i muèn n©ng cao ®iÒu g× cho vai trß gi¶ng viªn trong t−¬ng lai cña b¶n th©n t«i? §Ó ®¹t ®−îc kÕ ho¹ch ®Ò ra t«i sÏ lµm g×? Khi nµo t«i muèn kiÓm tra nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®−îc? Ghi chó: Ghi l¹i kÕ ho¹ch ho¹t ®éng vµo trang cuèi cïng cña cuèn cÈm nang ®µo t¹o nµy “Ch−¬ng tr×nh h−íng dÉn dµnh cho häc viªn”. §©y lµ c¬ së nÒn t¶ng cho viÖc h−íng dÉn trong kho¶ng thêi gian gi÷a phÇn thø nhÊt vµ phÇn cuèi cïng kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn ToT.

Dù ¸n Ph©t triÓn L©m nghiÖp x∙ héi (SFDP) S«ng §µ

CÈm nang ®µo t¹o, th¸ng 04 n¨m 2003 12

CÈm nang häc tËp cho phÇn thø hai kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn ToT

1 ViÖc tù ®¸nh gi¸ Trong nh÷ng ngµy ®Çu tiªn cña phÇn thø hai kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn (ToT), häc viªn nªn dµnh mét kho¶ng thêi gian cho viÖc tù ®¸nh gi¸. ViÖc tù ®¸nh gi¸ ë ®©y ®−îc hiÓu lµ häc viªn tù ý thøc cho viÖc häc cña m×nh – kh«ng ph¶i lµ dµnh cho viÖc kiÓm tra cña gi¶ng viªn. Sau ®ã, cuèi kho¸ häc, häc viªn cã thÓ nh×n l¹i viÖc tù ®¸nh gi¸ ban ®Çu ®Ó cã thÓ theo dâi ®−îc qu¸ tr×nh tù häc cña m×nh.

C¸c kü n¨ng hç trî cña t«i tèt nh− thÕ nµo khi … §iÒu khiÓn th¶o luËn nhãm X

uÊt s

¨c

RÊt

tèt

Tèt

Tru

ng b

×nh

Kh«

ng tè

t l¾m

Lµm râ víi nhãm nhiÖm vô hay môc tiªu lµ g×. TiÕn hµnh c¸c cuéc häp mäi thµnh viªn chñ ®éng tham gia. Thu nhËn ý kiÕn ®ãng gãp tõ c¸c nhãm vµ trî gióp x©y dùng

nh÷ng ý kiÕn kh¸c nhau.

KhuyÕn khÝch c¸c thµnh viªn trÇm trong nhãm tham gia, ®Æc biÖt lµ phô n÷.

§øng ë vÞ trÝ trung gian gi¶i quyÕt c¸c m©u thuÉn. Sö dông c¸c ph−¬ng ph¸p kh¸c nhau, lµm minh ho¹ trùc quan.

VÝ dô nh− tÊm card nhá, tranh ¶nh, giÊy A0, b¶ng ®en, m« h×nh kh«ng gian ba chiÒu, vv...

Gióp nhãm ®−a ra quyÕt ®Þnh do c¸c thµnh viªn cïng tham gia x©y dùng vµ ®i ®Õn mét kÕt luËn cuèi cïng hay mét kÕ ho¹ch ho¹t ®éng.

§Æt c©u hái vµ l¾ng nghe chñ ®éng

§Æt c©u hái ®Ó thu thËp th«ng tin, lµm râ c¸c t×nh huèng vµ quan ®iÓm, khuyÕn khÝch mäi thµnh viªn tham gia, theo dâi toµn bé qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña nhãm hoÆc t¨ng c−êng qu¸ tr×nh häc.

§Æt c©u hái më phï hîp: ThÕ nµo? T¹i sao? Khi nµo? Ai? C¸i g×? Sö dông nh÷ng c©u hái khuyÕn khÝch kh¶ n¨ng ph©n tÝch: §iÓm

m¹nh? §iÓm yÕu? Tõ ®ã, kÕt luËn lµ g×?

Sö dông ph−¬ng ph¸p th¨m dß. L¾ng nghe chñ ®éng. §ãng gãp ý kiÕn ph¶n håi vµ míi tÊt c¶ c¸c thµnh viªn cïng chia

sÎ ý kiÕn.

§ãng gãp nh÷ng hiÓu biÕt kü thuËt vµ sö dông nh÷ng trî gióp gi¶ng d¹y

T×m hiÓu xem nh÷ng hiÓu biÕt kü thuËt nµo ng−êi d©n cÇn ®Õn §−a ra vÝ dô hay tr×nh diÔn thùc tÕ. ChuÈn bÞ tµi liÖu ph¸t tay ®¬n gi¶n vµ dÔ hiÓu. Sö dông trî gióp gi¶ng d¹y khuyÕn khÝch mäi thµnh viªn tÝch cùc

tham gia.

Kh«ng ¸p ®Æt ý kiÕn cña b¹n, mµ chia sÎ nh÷ng hiÓu biÕt cña b¹n cho qu¸ tr×nh häc. Th¶o luËn víi ng−êi d©n hä cã thÓ ¸p dông nh÷ng tiÕn bé kü thuËt theo c¸ch nµo.

Chia sÎ c¶m th«ng

ThÓ hiÖn sù hµo høng vµ cam kÕt trong c«ng viÖc cña b¹n ®Ó c¸c thµnh viªn høng thó víi bµi gi¶ng.

L¾ng nghe chñ ®éng nh÷ng kinh nghiÖm vµ nhu cÇu cña mäi ng−êi

§ãng gãp ý kiÕn ph¶n håi h÷u Ých, tÝch cùc.

Dù ¸n Ph©t triÓn L©m nghiÖp x∙ héi (SFDP) S«ng §µ

CÈm nang ®µo t¹o, th¸ng 04 n¨m 2003 13

Tá ra t«n träng vµ quan t©m kinh nghiÖm ®Þa ph−¬ng ThiÕt lËp mèi quan hÖ hiÓu biÕt vµ t«n träng lÉn nhau, vµ khuyÕn

khÝch häc viªn t«n träng ý kiÕn ®ãng gãp cña nhau, ®Æc biÖt lµ thµnh viªn cña nhãm ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶ vµ phô n÷. §©y lµ c¬ së quan träng ®Ó thùc hiÖn hç trî tèt.

Cã hai kü n¨ng t«i ®Æc biÖt muèn n©ng cao trong ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn ToT?

1 2

Dù ¸n Ph©t triÓn L©m nghiÖp x∙ héi (SFDP) S«ng §µ

CÈm nang ®µo t¹o, th¸ng 04 n¨m 2003 14

2. Ghi chÐp hµng ngµy trong kho¶ng thêi gian phÇn hai khãa ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn

Ngµy thø nhÊt: xem kü c¸c c©u hái h−íng dÉn vµ ghi l¹i

Ngµy:______

§iÒu g× quan träng nhÊt mµ t«i ®· häc ®−îc trong ngµy h«m nay?

H«m nay ®iÒu g× ch−a tèt?

T«i vÉn cßn cã mét sè c©u hái th¾c m¾c?

Ngµy thø hai: xem kü c¸c c©u hái h−íng dÉn vµ ghi l¹i.

Ngµy:______

§iÒu g× quan träng nhÊt mµ t«i ®· häc ®−îc trong ngµy h«m nay?

H«m nay ®iÒu g× ch−a tèt?

T«i vÉn cßn cã mét sè c©u hái th¾c m¾c

Dù ¸n Ph©t triÓn L©m nghiÖp x∙ héi (SFDP) S«ng §µ

CÈm nang ®µo t¹o, th¸ng 04 n¨m 2003 15

Ngµy thø ba: xem kü c¸c c©u hái h−íng dÉn vµ ghi l¹i Ngµy:______

§iÒu g× quan träng nhÊt mµ t«i ®· häc ®−îc trong ngµy h«m nay?

H«m nay ®iÒu g× ch−a tèt?

T«i vÉn cßn cã mét sè c©u hái th¾c m¾c?

Ngµy thø t−: xem kü c¸c c©u hái h−íng dÉn vµ ghi l¹i. Ngµy:______

§iÒu g× quan träng nhÊt mµ t«i ®· häc ®−îc trong ngµy h«m nay?

H«m nay ®iÒu g× ch−a tèt?

T«i vÉn cßn cã mét sè c©u hái th¾c m¾c?)

Dù ¸n Ph©t triÓn L©m nghiÖp x∙ héi (SFDP) S«ng §µ

CÈm nang ®µo t¹o, th¸ng 04 n¨m 2003 16

3. §¸nh gi¸ vµ kÕ ho¹ch hµnh ®éng cuèi phÇn thø hai kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn (ToT)

Ngµy thø n¨m: xem kü c¸c c©u hái vµ ghi l¹i.

Ngµy:______

§iÒu h÷u Ých nhÊt mµ t«i ®−îc häc tõ kho¸ häc nµy? ChÝnh x¸c lµ t«i cã thÓ ¸p dông ®−îc ®iÒu g× trong c«ng viÖc thùc tÕ cña t«i? Nh− thÕ nµo vµ khi nµo?

§iÒu g× t«i cßn ch−a hµi lßng vµ nh÷ng bµi häc t«i cã thÓ rót ra tõ ®iÒu ®ã?

T«i vÉn cßn cã mét sè c©u hái th¾c m¾c?

B©y giê xem l¹i trang sè 4 “viÖc tù ®¸nh gi¸” mµ b¹n ®· ghi l¹i hai kü n¨ng b¹n muèn ®−îc n©ng cao trong kho¸ ®µo t¹o nµy..

T«i ®· cã thÓ ®¹t ®−îc 2 kü n¨ng quan träng nhÊt mµ t«i muèn häc hái/n©ng cao ë møc ®é nµo?

NÕu t«i kh«ng hµi lßng víi nh÷ng g× ®· ®¹t ®−îc th× lý do chÝnh cã lÏ lµ g×?

Dù ¸n Ph©t triÓn L©m nghiÖp x∙ héi (SFDP) S«ng §µ

CÈm nang ®µo t¹o, th¸ng 04 n¨m 2003 17

KÕ ho¹ch ho¹t ®éng: T«i muèn n©ng cao ®iÒu g× cho vai trß gi¶ng viªn trong t−¬ng lai cña b¶n th©n t«i? §Ó ®¹t ®−îc kÕ ho¹ch ®Ò ra t«i sÏ lµm g×? Khi nµo t«i muèn kiÓm tra nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®−îc? KiÓm tra l¹i phÇn ghi chÐp trong trang cuèi cïng cña cuèn cÈm nang ®µo t¹o nµy “Ch−¬ng tr×nh h−íng dÉn dµnh cho häc viªn cã cßn hîp lý n÷a hay kh«ng vµo th¶o luËn víi c¸n bé h−íng dÉn.

Dù ¸n Ph©t triÓn L©m nghiÖp x∙ héi (SFDP) S«ng §µ

CÈm nang ®µo t¹o, th¸ng 04 n¨m 2003 18

CÈm nang häc tËp cho phÇn thø ba kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn ToT

1 ViÖc tù ®¸nh gi¸ Trong nh÷ng ngµy ®Çu tiªn cña phÇn thø ba kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn (ToT), häc viªn nªn dµnh mét kho¶ng thêi gian cho viÖc tù ®¸nh gi¸. ViÖc tù ®¸nh gi¸ ë ®©y ®−îc hiÓu lµ häc viªn tù ý thøc cho viÖc häc cña m×nh – kh«ng ph¶i lµ dµnh cho viÖc kiÓm tra cña gi¶ng viªn. Sau ®ã, cuèi kho¸ häc, häc viªn cã thÓ nh×n l¹i viÖc tù ®¸nh gi¸ ban ®Çu ®Ó cã thÓ theo dâi ®−îc qu¸ tr×nh tù häc cña m×nh.

C¸c kü n¨ng hç trî cña t«i tèt nh− thÕ nµo khi … §iÒu khiÓn th¶o luËn nhãm X

uÊt s

¨c

RÊt

tèt

Tèt

Tru

ng b

×nh

Kh«

ng tè

t l¾m

Lµm râ víi nhãm nhiÖm vô hay môc tiªu lµ g×. TiÕn hµnh c¸c cuéc häp mäi thµnh viªn chñ ®éng tham gia. Thu nhËn ý kiÕn ®ãng gãp tõ c¸c nhãm vµ trî gióp x©y dùng

nh÷ng ý kiÕn kh¸c nhau.

KhuyÕn khÝch c¸c thµnh viªn trÇm trong nhãm tham gia, ®Æc biÖt lµ phô n÷.

§øng ë vÞ trÝ trung gian gi¶i quyÕt c¸c m©u thuÉn. Sö dông c¸c ph−¬ng ph¸p kh¸c nhau, lµm minh ho¹ trùc quan.

VÝ dô nh− tÊm card nhá, tranh ¶nh, giÊy A0, b¶ng ®en, m« h×nh kh«ng gian ba chiÒu, vv...

Gióp nhãm ®−a ra quyÕt ®Þnh do c¸c thµnh viªn cïng tham gia x©y dùng vµ ®i ®Õn mét kÕt luËn cuèi cïng hay mét kÕ ho¹ch ho¹t ®éng.

§Æt c©u hái vµ l¾ng nghe chñ ®éng

§Æt c©u hái ®Ó thu thËp th«ng tin, lµm râ c¸c t×nh huèng vµ quan ®iÓm, khuyÕn khÝch mäi thµnh viªn tham gia, theo dâi toµn bé qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña nhãm hoÆc t¨ng c−êng qu¸ tr×nh häc.

§Æt c©u hái më phï hîp: ThÕ nµo? T¹i sao? Khi nµo? Ai? C¸i g×? Sö dông nh÷ng c©u hái khuyÕn khÝch kh¶ n¨ng ph©n tÝch: §iÓm

m¹nh? §iÓm yÕu? Tõ ®ã, kÕt luËn lµ g×?

Sö dông ph−¬ng ph¸p th¨m dß. L¾ng nghe chñ ®éng. §ãng gãp ý kiÕn ph¶n håi vµ míi tÊt c¶ c¸c thµnh viªn cïng chia

sÎ ý kiÕn.

§ãng gãp nh÷ng hiÓu biÕt kü thuËt vµ sö dông nh÷ng trî gióp gi¶ng d¹y

T×m hiÓu xem nh÷ng hiÓu biÕt kü thuËt nµo ng−êi d©n cÇn ®Õn §−a ra vÝ dô hay tr×nh diÔn thùc tÕ. ChuÈn bÞ tµi liÖu ph¸t tay ®¬n gi¶n vµ dÔ hiÓu. Sö dông ph−¬ng tiÖn trî gióp gi¶ng d¹y, khuyÕn khÝch mäi thµnh

viªn tÝch cùc tham gia.

Kh«ng ¸p ®Æt ý kiÕn cña b¹n, mµ chia sÎ nh÷ng hiÓu biÕt cña b¹n cho qu¸ tr×nh häc. Th¶o luËn víi ng−êi d©n hä cã thÓ ¸p dông nh÷ng tiÕn bé kü thuËt theo c¸ch nµo.

Chia sÎ c¶m th«ng

ThÓ hiÖn sù hµo høng vµ cam kÕt trong c«ng viÖc cña b¹n ®Ó c¸c thµnh viªn høng thó víi bµi gi¶ng.

L¾ng nghe chñ ®éng nh÷ng kinh nghiÖm vµ nhu cÇu cña mäi ng−êi

§ãng gãp ý kiÕn ph¶n håi h÷u Ých, tÝch cùc.

Dù ¸n Ph©t triÓn L©m nghiÖp x∙ héi (SFDP) S«ng §µ

CÈm nang ®µo t¹o, th¸ng 04 n¨m 2003 19

Tá ra t«n träng vµ quan t©m kinh nghiÖm ®Þa ph−¬ng ThiÕt lËp mèi quan hÖ hiÓu biÕt vµ t«n träng lÉn nhau, vµ khuyÕn

khÝch häc viªn t«n träng ý kiÕn ®ãng gãp cña nhau, ®Æc biÖt lµ thµnh viªn cña nhãm ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶ vµ phô n÷. §©y lµ c¬ së quan träng ®Ó thùc hiÖn hç trî tèt.

Cã hai kü n¨ng t«i ®Æc biÖt muèn n©ng cao trong ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn ToT?

1 2

Dù ¸n Ph©t triÓn L©m nghiÖp x∙ héi (SFDP) S«ng §µ

CÈm nang ®µo t¹o, th¸ng 04 n¨m 2003 20

2. Ghi chÐp hµng ngµy trong kho¶ng thêi gian phÇn thø hai khãa ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn

Ngµy thø nhÊt: xem kü c¸c c©u hái h−íng dÉn vµ ghi l¹i

Ngµy:______

§iÒu g× quan träng nhÊt mµ t«i ®· häc ®−îc trong ngµy h«m nay?

H«m nay ®iÒu g× ch−a tèt?

T«i vÉn cßn cã mét sè c©u hái th¾c m¾c?

Ngµy thø hai: xem kü c¸c c©u hái h−íng dÉn vµ ghi l¹i.

Ngµy:______

§iÒu g× quan träng nhÊt mµ t«i ®· häc ®−îc trong ngµy h«m nay?

H«m nay ®iÒu g× ch−a tèt?

T«i vÉn cßn cã mét sè c©u hái th¾c m¾c

Dù ¸n Ph©t triÓn L©m nghiÖp x∙ héi (SFDP) S«ng §µ

CÈm nang ®µo t¹o, th¸ng 04 n¨m 2003 21

Ngµy thø ba: xem kü c¸c c©u hái h−íng dÉn vµ ghi l¹i

Ngµy:______

§iÒu g× quan träng nhÊt mµ t«i ®· häc ®−îc trong ngµy h«m nay?

H«m nay ®iÒu g× ch−a tèt?

T«i vÉn cßn cã mét sè c©u hái th¾c m¾c?

Ngµy thø t−: xem kü c¸c c©u hái h−íng dÉn vµ ghi l¹i.

Ngµy:______

§iÒu g× quan träng nhÊt mµ t«i ®· häc ®−îc trong ngµy h«m nay?

H«m nay ®iÒu g× ch−a tèt?

T«i vÉn cßn cã mét sè c©u hái th¾c m¾c?

Dù ¸n Ph©t triÓn L©m nghiÖp x∙ héi (SFDP) S«ng §µ

CÈm nang ®µo t¹o, th¸ng 04 n¨m 2003 22

3. §¸nh gi¸ vµ kÕ ho¹ch hµnh ®éng cuèi phÇn thø ba kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn (ToT) Ngµy thø n¨m: xem kü c¸c c©u hái vµ ghi l¹i.

Ngµy:______

§iÒu h÷u Ých nhÊt mµ t«i ®−îc häc tõ kho¸ häc nµy?

ChÝnh x¸c lµ t«i cã thÓ ¸p dông ®−îc ®iÒu g× trong c«ng viÖc thùc tÕ cña t«i? Nh− thÕ nµo vµ khi nµo?

§iÒu g× t«i cßn ch−a hµi lßng vµ nh÷ng bµi häc t«i cã thÓ rót ra tõ ®iÒu ®ã?

T«i vÉn cßn cã mét sè c©u hái th¾c m¾c?

B©y giê xem l¹i trang sè 4 “viÖc tù ®¸nh gi¸” mµ b¹n ®· ghi l¹i hai kü n¨ng b¹n muèn ®−îc n©ng cao trong kho¸ ®µo t¹o nµy..

T«i ®· cã thÓ ®¹t ®−îc 2 kü n¨ng quan träng nhÊt mµ t«i muèn häc hái/n©ng cao ë møc ®é nµo?

NÕu t«i kh«ng hµi lßng víi nh÷ng g× ®· ®¹t ®−îc th× lý do chÝnh cã lÏ lµ g×?

Dù ¸n Ph©t triÓn L©m nghiÖp x∙ héi (SFDP) S«ng §µ

CÈm nang ®µo t¹o, th¸ng 04 n¨m 2003 23

KÕ ho¹ch ho¹t ®éng: T«i muèn n©ng cao ®iÒu g× cho vai trß gi¶ng viªn trong t−¬ng lai cña b¶n th©n t«i? §Ó ®¹t ®−îc kÕ ho¹ch ®Ò ra t«i sÏ lµm g×? Khi nµo t«i muèn kiÓm tra nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®−îc? Ghi chó: Ghi l¹i kÕ ho¹ch ho¹t ®éng vµo trang cuèi cïng cña cuèn cÈm nang ®µo t¹o nµy “Ch−¬ng tr×nh h−íng dÉn dµnh cho häc viªn”. §©y lµ c¬ së nÒn t¶ng cho viÖc h−íng dÉn trong kho¶ng thêi gian gi÷a phÇn thø nhÊt vµ phÇn cuèi cïng kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¶ng viªn ToT

Dù ¸n Ph©t triÓn L©m nghiÖp x∙ héi (SFDP) S«ng §µ

CÈm nang ®µo t¹o, th¸ng 04 n¨m 2003 24

Ch−¬ng tr×nh h−íng dÉn dµnh cho häc viªn

Hä vµ tªn cña häc viªn: Hä vµ tªn c¸n bé h−íng dÉn:

C¸c môc tiªu n©ng cao c¸c kü n¨ng hç trî B¹n cã thÓ c©n nh¾c mét hoÆc hai n¨ng lùc b¹n mong muèn ®−îc n©ng cao trong thêi gian tíi. B¹n còng cho biÕt khi nµo b¹n muèn ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh häc cña b¹n.

Nh÷ng n¨ng lùc b¹n muèn n©ng cao

T«i mong muèn n©ng cao nh÷ng n¨ng lùc

nµo? T«i cã thÓ thùc hµnh vµo

dÞp nµo? Khi nµo t«i cã thÓ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶?

NhËn xÐt ®¸nh gi¸ (dµnh cho häc viªn) khi kÕt thóc h−íng dÉn/ch−¬ng tr×nh ToT

¦u tiªn thø nhÊt

¦u tiªn thø hai

KÕ ho¹ch ho¹t ®éng cho ch−¬ng tr×nh h−íng dÉn Xin vui lßng th¶o luËn víi c¸n bé h−íng dÉn, thêi ®iÓm nµo vµ t¹i n¬i nµo lµ thÝch hîp thùc hiÖn c«ng viÖc h−íng dÉn.