ChiÕn lîc ®µo t¹o...ChiÕn lîc ®µo t¹o B¸o c¸o t vÊn sè 22 Ngêi viÕt Klaas Steur Hµ...

ChiÕn lîc ®µo t¹o

B¸o ço t vÊn sè 22

Ngêi viÕt

Klaas Steur

Hµ Néi th¸ng 11/1999

Môc lôc

Hîp t¸c kü thuËt ViÖt - §øc Dù ¸n ph¸t triÓn l©m nghiÖp x· héi s«ng ®µ

Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n (MARD) - GTZ

1. Lêi nãi ®Çu

1.1 Thµnh phÇn cña nhãm

1.2. Lêi c¶m ¬n

2. Tæng quan vÒ Dù ¸n l©m nghiÖp x· héi s«ng §µ

2.1. Mét sè nÐt chÝnh vÒ Dù ¸n

2.2. Sù ph¸t triÓn cña çc ph¬ng ph¸p luËn cã sù tham gia cña ngêi d©n

2.2.1 Quy ho¹ch sö dông ®Êt vµ giao ®Êt giao rõng (LUP-LA)

2.2.2. KÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n víi sù tham gia cña ngêi d©n

2.2.3. Çc ph¬ng ¸n kü thuËt trong l©m nghiÖp céng ®ång

2.2.4 Ph¸t triÓn çc dÞch vô khuyÕn n«ng vµ ph¬ng ph¸p ph¸t triÓn kü thuËt cã ngêi d©n tham gia

3. Ho¹t ®éng ®µo t¹o cña Dù ¸n Ph¸t triÓn L©m nghiÖp X· héi S«ng ®µ

4. Nhu cÇu ®µo t¹o cho viÖc sö dông ®Êt bÒn v÷ng ë vïng dù ¸n trong khu vùc ®Çu nguån s«ng ®µ

4.1. Quy ho¹ch sö dông ®Êt vµ giao ®Êt giao rõng

4.2 LËp KÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n cã sù tham gia cña ngêi d©n

4.3. L©m nghiÖp céng ®ång

4.4. KhuyÕn n«ng

5. M¹ng líi ban ngµnh trong ®µo t¹o n«ng l©m nghiÖp

5.1. Trung t©m khuyÕn n«ng khuyÕn l©m t¹i tØnh S¬n la vµ Lai ch©u

5.2. Trêng trung häc n«ng l©m cña hai tØnh

5.3. Trung t©m ®µo t¹o l©m nghiÖp céng ®ång

5.4 §¹i häc n«ng l©m Th¸i nguyªn - §¹i häc Th¸i nguyªn

5.5 Trêng trung cÊp c«ng nh©n kü thuËt sè 1

of 33

Phô lôc

1. Lêi nãi ®Çu

B¸o ço nµy lµ kÕt qu¶ cña 7 tuÇn lµm viÖc cña nhãm chuyªn gia vÒ ®µo t¹o. B¸o ço bao gåm phÇn xem xÐt tæng quan çc ho¹t ®éng ®µo t¹o ®ang diÔn ra cña Dù ¸n L©m nghiÖp X· héi S«ng §µ vµ ph©n tÝch nhu cÇu ®µo t¹o ®ang t¨ng lªn trong vïng Dù ¸n ë vïng ®Çu nguån s«ng §µ. B¸o ço còng ®¸nh gi¸ nhu cÇu hiÖn t¹i cña hai tØnh S¬n La vµ Lai Ch©u vµ nh÷ng ®ãng gãp cña thÓ ®îc tõ çc c¬ quan ban ngµnh Trung -¬ng.

Dùa trªn nh÷ng quan s¸t thu nhËn ®îc, chóng t«i ®· ®a ra mét ph©n tÝch vÒ chiÕn lîc. Theo ph©n tÝch nµy, chóng t«i còng ®a ra mét kiÕn nghÞ vÒ chiÕn lîc ®µo t¹o cña Dù ¸n vµ giíi thiÖu ®Ò c¬ng cho çc ho¹t ®éng ®µo t¹o trong pha hiÖn t¹i cña Dù ¸n (1999-2001).

1.1 Thµnh phÇn cña nhãm

Thµnh phÇn cña nhãm bao gåm:

TiÕn sÜ Ph¹m §øc TuÊn, chuyªn gia quèc gia ng¾n h¹n vÒ ®µo t¹o

TiÕn sÜ Klaas C. Steur, chuyªn gia níc ngoµi

TiÕn sÜ NguyÔn ThÞ Thu, ®iÒu phèi viªn ®µo t¹o - Dù ¸n L©m nghiÖp X· héi S«ng §µ

ChÞ Lª ThÞ H¬ng Liªn, phiªn dÞch

5.6. Trêng Båi dìng çn bé thuéc Bé NN & PTNT

5.7. Trung t©m nghiªn cøu vµ ®µo t¹o B×nh Th¨ng

6. Ph©n tÝch chiÕn lîc

6.1. X©y dùng hÖ thèng ®µo t¹o mét hÖ thèng ®µo t¹o theo ®Þnh híng nhu cÇu

6.2. Vai trß cña Dù ¸n Ph¸t triÓn L©m nghiÖp X· héi S«ng §µ trong qu¸ tr×nh häc hái vÒ n«ng l©m nghiÖp ë tØnh

6.3. Vai trß cña ngêi ®µo t¹o

6.4 Çc thµnh phÇn cña ®µo t¹o

7. KÕt luËn

8. KhuyÕn nghÞ

9. §Ò xuÊt cho ®µo t¹o vµ çc ho¹t ®éng kuyÕn n«ng trong pha hiÖn t¹i cña Dù ¸n (2000 - 2001)

9.1. Ho¹t ®éng ®µo t¹o chuyªn s©u

9.2 Quy tr×nh theo dâi vµ ®¸nh gi¸

9.3 Kho¸ dµo t¹o tiÓu gi¸o viªn cho QHSD§ vµ G§GR

9.4 §Ò xuÊt vÒ ®Ò c¬ng c«ng viÖc cho chuyªn gia vÒ ®µo t¹o vµ khuyÕn n«ng

Phô lôc 1: §Ò c¬ng c«ng viÖc

Phô lôc 2: Hµnh tr×nh cña nhãm c«ng t¸c

Phô lôc 3: §Ò xuÊt cho Ho¹t ®éng ®µo t¹o chuyªn s©u

Phô lôc 4: §Ò xuÊt cho viÖc theo dâi vµ ®¸nh gi¸ kho¸ häc cña Dù ¸n Ph¸t triÓn L©m nghiÖp X· héi S«ng §µ

Phô lôc 5: §Ò xuÊt cho viÖc ®µo t¹o vµ thùc thi Quy ho¹ch sö dông ®Êt vµ giao ®Êt giao rõng

Phô lôc 6: Ch¬ng tr×nh ®µo t¹o cña SFDP S«ng §µ n¨m 1999 - 2001

Phô lôc 7: Tæng quan vÒ tµi liÖu ®µo t¹o cña Sù ¸n Ph¸t triÓn L©m nghiÖp X· héi S«ng §µ

Phô lôc 8: §Ò c¬ng nhiÖm vô cña chuyªn gia ®µo t¹o vµ khuyÕn n«ng t¹i Dù ¸n

of 33

B¸o ço nµy ®îc so¹n th¶o dùa trªn sù ®ãng gãp cña çc thµnh viªn cña nhãm vµ dùa trªn çc cuéc th¶o luËn vµ çc ý kiÕn cña çn bé Dù ¸n S«ng §µ. Dùa trªn nh÷ng ý kiÕn thu nhËn ®îc, nhãm ®· t×m ra gi¶i ph¸p cã thÓ chÊp nhËn ®îc. Tuy nhiªn t¸c gi¶ lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh vÒ phÇn tr×nh bµy b¸o ço còng nh nh÷ng kÕt luËn vµ khuyÕn nghÞ ®îc ®a ra trong b¸o ço nµy.

1.2. Lêi c¶m ¬n

Tríc hÕt, t«i xin göi tíi çc thµnh viªn trong nhãm c«ng t¸c lêi çm ¬n ch©n thµnh nhÊt: TiÕn sÜ Ph¹m §øc TuÊn ®· ®ãng gãp nh÷ng kÕn thøc vµ kinh nghiÖm cña m×nh vÒ hÖ thèng khuyÕn n«ng vµ ®µo t¹o ë ViÖt Nam, TiÕn sÜ NguyÕn ThÞ Thu víi sù gióp ®ì nhiÖt t×nh d· gióp ®ì t«i rÊt nhiÒu trong viÖc tiÕp cËn víi çc ph¬ng ph¸p luËn khuyÕn n«ng cã sù tham gia cña ngêi d©n còng nh chÞ Lª ThÞ h¬ng Liªn, ngêi ®· gióp t«i trong viÖc cung cÊp t liÖu cho b¸o ço vµ tiÕp cËn lµm viÖc víi çc ®èi t¸c. Sù céng t¸c tèt ®Ñp cña nhãm ®· ®îc ph¶n ¸nh hÕt søc dÇy ®ñ trong b¸o ço cuèi cïng nµy.

T«i xin göi lêi çm ¬n ch©n thµnh dÕn nh÷ng ngêi mµ nhãm c«ng t¸c ®· gÆp gì vµ lµm viÖc (xem thªm ë phô ch¬ng 2), tõ çc quan chøc cña çc c¬ quan vµ tæ chøc cña chÝnh phñ ®Õn nh÷ng çn bé khuyÕn n«ng vµ nh÷ng ngêi n«ng d©n, ®· ®ãn tiÕp chóng t«i hÕt søc nhiÖt t×nh còng nh ®· th¶o lu©n cëi më vµ chia xÎ nh÷ng kinh nghiÖm hÕt søc bæ Ých víi chóng t«i.

T«i còng xin c¶m ¬n çc çn bé cña Dù ¸n Ph¸t triÓn L©m nghiÖp X· héi S«ng §µ ë v¨n phßng vïng, huyÖn vµ v¨n phßng t¹i Hµ néi, nh÷ng ngêi ®· t¹o cho t«i mét kh«ng khÝ lµm viÖc hÕt søc thó vÞ v© th©n mËt; «ng Wim Spieringhs ®· dµnh mét ngµy ®Ó lµm viÖc víi chóng t«i. Cuèi cïng, t«i xin göi lêi çm ¬n tr©n träng ®Õn bµ Elke Foerster ®· ®ãng gãp rÊt nhiÒu ý kiÕn h÷u Ých ®Ó nhãm c«ng t¸c ho¹t ®éng ®óng theo ®Þnh híng cña Dù ¸n.

2. Tæng quan vÒ Dù ¸n l©m nghiÖp x· héi s«ng §µ

2.1. Mét sè nÐt chÝnh vÒ Dù ¸n

Dù ¸n l©m nghiÖp x· héi S«ng §µ ho¹t ®éng t¹i vïng ®Çu nguån s«ng §µ lµ Dù ¸n hîp t¸c kü thuËt ®îc hç trî bëi Tæ chøc hîp t¸c kü thuËt §øc -Céng hoµ Liªn bang §øc vµ ®îc thùc hiÖn bëi Côc Ph¸t tiÓn L©m nghiÖp thuéc Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam. Dù ¸n cã mèi quan hÖ hîp t¸c chÆt chÏ víi chÝnh quyÒn vµ çc c¬ quan hai tØnh S¬n La vµ Lai Ch©u nh: UBND tØnh, çc Së vµ çc Chi côc trùc thuéc. V¨n phßng vïng cña Dù ¸n còng ®· ®îc thµnh lËp ë thÞ x· S¬n la. ë cÊp huyÖn, Dù ¸n ®· thµnh lËp hai v¨n phßng cÊp huyÖn ë hai huyÖn Yªn Ch©u (ë tØnh S¬n la) vµ Tña Chïa (ë tØnh Lai Ch©u) víi nhiÖm vô phèi hîp chÆt chÏ víi UBND huyÖn, Phßng NN&PTNT vµ çc phßng ban cña huyÖn nh Phßng §Þa chÝnh, H¹t KiÓm l©m,Tr¹m KhuyÕn n«ng vµ Tr¹m Thó y ®Ó thùc hiÖn çc ho¹t ®éng cña dùa ¸n. Th«ng qua hîp ®ång hîp t¸c víi SNV (Tæ chøc ph¸t triÓn Hµ Lan), Dù ¸n hç trî çc ho¹t ®éng khuyÕn n«ng th«ng qua çc Tr¹m KhuyÕn n«ng huyÖn. Hai chuyªn gia SNV còng cã nhiÖm vô hç trî cho çc huyÖn Yªn Ch©u vµ Tña Chïa.

Môc tiªu chÝnh cña Dù ¸n lµ æn ®Þnh vµ c¶i t¹o t×nh h×nh sinh th¸i ë vïng ®Çu nguån s«ng §µ. Do vËy, Dù ¸n ®· giíi thiÖu çc ph¬ng ph¸p sö dông ®Êt n«ng nghiÖp vµ l©m nghiÖp mét çch hîp lý vµ c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn sèng cña ngêi d©n ®Þa ph¬ng theo híng ph¸t triÓn kinh tÕ vµ sinh th¸i bÒn v÷ng. §Ó ®¹t môc tiªu nµy, Dù ¸n ®· vµ ®ang ph¸t triÓn mét lo¹t ph¬ng ph¸p luËn ®Ó céng ®ång ®Þa ph¬ng qu¶n lý bÒn v÷ng nguån tµi nguyªn thiªn. NÒn t¶ng cña çch qu¶n lý tiªn tiÕn nµy lµ lµm rç quyÒn sö dông ®Êt cña ngêi d©n th«ng qua quy tr×nh quy ho¹ch sö dông ®Êt vµ giao ®Êt giao rõng (LUP-LA) víi sù tham gia cña ngêi d©n. Môc ®Ých cuèi cïng lµ cÊp sæ ®á vÒ quyÒn sö dông ®Êt cho ng¬× n«ng d©n.

Sö dông ®Êt ®îc giao mét çch thÝch hîp còng ®îc ®Ò cËp vµ ph¸t triÓn trong LËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n cã ngêi d©n tham gia. ViÖc thùc hiÖn quy tr×nh lËp kÕ hoach nµy lµ kÕt qu¶ cña cña viÖc kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n ®äc phª duyÖt, ®©y chÝnh lµ sù cam kÕt cña c¬ quan ban ngµnh Nhµ níc dùa trªn nh÷ng nhu cÇu cña ngêi d©n th«n b¶n. Trong LËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n, çc ho¹t ®éng n«ng nghiÖp lu«n chiÕm mét vai trß rÊt quan träng. §Ó c¶i t¹o tËp qu¸n sö dông vµ n©ng cao ý thøc b¶o vÖ mét sè khu vùc l©m nghiÖp, Dù ¸n ®· ph¸t triÓn mét sè chiÕn lîc vÒ lËp kÕ ho¹ch kh¸c nhau nh: X©y dùng h¬ng íc b¶o vÖ rõng ë th«n b¶n cã ngêi d©n tham gia vµ vµ lËp kÕ ho¹ch qu¶n lý rõng cña b¶n víi sù tham gia cña ngêi d©n. Dùa trªn kÕ ho¹ch vÒ n«ng nghiÖp ®îc phª duyÖt, çc Tr¹m khuyÕn n«ng cung cÊp cho n«ng d©n çc lo¹i h×nh ®µo t¹o vµ çc ®Çu vµo mµ ngêi n«ng d©n yªu cÇu. §µo t¹o hîp lý cho ngêi n«ng d©n, thêng ®îc gäi lµ "khuyÕn n«ng", lµ sù can thiÖp chÝnh cña çch qu¶n lý khu vùc ®Çu nguån. Çc ho¹t ®éng ®µo t¹o ®îc ¸p dông nh»m môc ®Ých ph¸t triÓn çc kü thuËt tiªn tiÕn nh»m b¶o vÖ rõng trong khu vùc ®Çu nguån mét çch bÒn v÷ng vµ ®Ó s¶n xuÊt th©m canh trªn khu ®Êt sö dông víi môc ®Ých n«ng nghiÖp.

Dù ¸n b¾t ®Çu thùc hiÖn pha ®Þnh híng tõ 4/1993 ®Õn 4/1995. Tõ 4/1995 cho ®Õn cuèi n¨m 1998, Dù ¸n hoµn thµnh pha thø hai víi viÖc ph¸t triÓn vµ thö nghiÖm çc ph¬ng ph¸p luËn. Vµo 3/1998, kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ Dù ¸n rÊt tèt ®Ñp vµ kÕ ho¹ch cho pha tiÕp theo cña Dù ¸n, tøc lµ pha hiÖn t¹i ®· ®îc phª chuÈn (cho ®Õn cuèi n¨m 2001). Trong pha n¸y, çc ph¬ng ph¸p luËn cña dù ¸n ®îc thùc hiÖn ë diÖn réng h¬n vµ ®ang ®îc chuyÓn giao cho tØnh.

Cuèi cïng, Dù ¸n sÏ thùc thi pha 4 - pha chuyÓn giao - cña Dù ¸n trong 3 n¨m cho ®Õn cuèi n¨m 2004 nh»m cñng cè v÷ng ch¾c h¬n nh÷ng thµnh qu¶ cña Dù ¸n. Do vËy mµ viÖc chuÈn bÞ cho sù ph¸t triÓn l©u dµi cña hÖ thãng n«ng l©m nghiÖp ë hai tØnh trong thêi gian cuèi cña pha nµy lµ hÕt søc cÇn thiÕt.

2.2 Sù ph¸t triÓn cña çc ph¬ng ph¸p luËn cã sù tham gia cña ngêi d©n

Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn çc ph¬ng ph¸p luËn, Dù ¸n lu«n ¸p dông vµ thùc hiÖn theo quy tr×nh çc ph¬ng ph¸p luËn. TiÕn tr×nh thùc hiÖn cña dù ¸n trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nh sau:

of 33

1. Thùc hiÖn thÝ ®iÓm ph¬ng ph¸p luËn t¹i mét sè b¶n. 2. Tµi liÖu ho¸ ph¬ng ph¸p luËn (hÖ thèng ho¸) sau ®ã ®a ra Híng dÉn kü thuËt. 3. Hîp ®ång víi çc c¬ quan víi çc híng dÉn vÒ kü thuËt vµ tµi chÝnh. 4. Dùa trªn ®¸nh gi¸ hîp ®ång, hoµn chØnh ph¬ng ph¸p luËn còng nh c¶i tiÕn çc híng dÉn vÒ kü thuËt còng nh tµi chÝnh. 5. KÕt hîp gi÷a ph¬ng ph¸p luËn vµ híng dÉn cho cÊp huyÖn. 6. Ph¬ng ph¸p luËn vµ híng dÉn ®îc cÊp huyÖn vµ çc c¬ quan trung ¬ng ®¸nh gi¸ vµ xem xÐt ®Ó thùc hiÖn trªn ph¹m vi tØnh. 7. ChÝnh quyÒn tØnh phª duyÖt ph¬ng ph¸p luËn.

Do çc nguyªn do kh¸c nhau, çc ph¬ng ph¸p luËn cña Dù ¸n cã thÓ nãi ®ang ë trong nh÷ng ph¸t triÓn kh¸ s©u trong çc bíc cña tiÕn tr×nh nªu trªn: Ph¬ng ph¸p luËn vÒ L©m nghiÖp céng ®ång ®ang ®îc hoµn chØnh (4), ph¬ng ph¸p luËn vÒ lËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n còng ®ang ®ùoc chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng xem xÐt vµ ®¸nh gi¸ (6) vµ ph¬ng ph¸p quy ho¹ch sö dông ®Êt vµ giao ®Êt giao rõng ®· ®îc phª duyÖt (7).

S¬ lîc vÒ sù ph¸t triÓn cña 3 ph¬ng ph¸p luËn nh sau:

2.2.1 Quy ho¹ch sö dông ®Êt vµ giao ®Êt giao rõng (LUP-LA)

Th«ng qua sù hîp t¸c víi çc phßng §Þa chÝnh vµ çc h¹t KiÓm l©m t¹i ®Þa ph¬ng, Dù ¸n ®· ph¸t triÓn ®îc mét ph¬ng ph¸p luËn gåm 6 bíc vÒ lËp kÕ ho¹ch sö dông ®Êt cã sù tham gia cña ngêi d©n vµ giao ®Êt mét çch thÝch hîp h¬n cho ngêi d©n th«n b¶n. Ph¬ng ph¸p luËn bao gåm viÖc cÊp Sæ ®á cho ngêi d©n, nghÜa lµ cung cÊp cho ngêi d©n quyÒn sö dông ®Êt n«ng nghiÖp trong 20 n¨m vµ ®Êt l©m nghiÖp trong 50 n¨m. Ph¬ng ph¸p luËn nµy ®· ®îc UBND hai tØnh phª duyÖt vµ mong muèn ®îc thùc thi ë c¶ çc huyÖn kh¸c trong tØnh.

HiÖn nay, Dù ¸n tËp trung vµo ho¹t ®éng ®µo t¹o çn bé ®Þa ph¬ng nh»m ®¶m b¶o viÖc ¸p dông ph¬ng ph¸p luËn trªn diÖn réng. M«t tµi liÖu ®µo t¹o chuyªn biÖt biÖt dµnh cho gi¶ng viªn vÒ quy ho¹ch sö dông ®Êt ®· ®îc so¹n th¶o vµ çc ho¹t ®éng ®µo t¹o còng ®· ®îc tæ chøc ë cÊp tØnh vµ cÊp huyÖn. Çc çn bé Dù ¸n còng ®ang trong qu¸ tr×nh theo dâi ¶nh hëng cña giao ®Êt giao rõng ®Ó hoµn thiÖn ph¬ng ph¸p luËn nµy.

2.2.2. KÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n víi sù tham gia cña ngêi d©n

Dù ¸n ®· ®a ra mét ph¬ng ph¸p luËn hiÖu qu¶ ®Ó lËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn hµng n¨m ë cÊp b¶n ®îc gäi lµ LËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n cã sù tham gia cña ngêi d©n. Quy tr×nh nµy dùa trªn ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ n«ng th«n cã sù tham gia cña ngêi d©n (PRA) vµ ®a ra KÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n dùa trªn çc nhu cÇu cña ngêi d©n th«n b¶n còng nh kh¶ n¨ng tù cung cÊp çc ®Çu vµo cña ngêi d©n b¶n vµ kh¶ n¨ng hç trî cña huyÖn dùa trªn çc chÝnh s¸ch ph¸t triÓn cña tØnh. Trong çc cuéc häp ë cÊp th«n b¶n, ngêi n«ng d©n ®a ra kÕ ho¹ch cña m×nh cßn çn bé khuyÕn n«ng chØ ®ãng vai trß hç trî cuéc häp. Sau ®ã chÝnh quyÒn huyÖn sÏ phª duyÖt kÕ ho¹ch nµy (sau khi cã sù phª chuÈn tõ tØnh) vµ ®a vµo kÕ ho¹ch tµi chÝnh cô thÓ cho çc ho¹t ®éng. HiÖn nay, ph¬ng ph¸p nµy ®ang ®îc ¸p dông ë 80 b¶n.

Ph¬ng ph¸p luËn vÒ LËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n ®· qua söa ®æi nhiÒu lÇn. Çc ch¬ng tr×nh ®µo t¹o b»ng çch lµm viÖc trªn thùc tÕ ®ang ®îc ph¸t triÓn vµ ®· cã ®îc sù ñng hé tõ çc çn bé cÊp tØnh. Mét nhãm c«ng t¸c kü thuËt ë cÊp tØnh ®ang xem xÐt ®Ó ¸p dông ph¬ng ph¸p luËn nµy trªn diÖn réng h¬n ë tØnh. Ph¬ng ph¸p luËn còng ®· thu hót ®îc sù chó ý cña çc dù ¸n kh¸c ë cÊp quèc gia.

Mét ®iÓm ®¸ng chó ý lµ hiÖn nay ph¬ng ph¸p LËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n cã ngêi d©n tham gia ®· kÕt hîp ®îc víi çch lËp kÕ ho¹ch theo kiÓu tËp trung truyÒn thèng. Çc kÕ ho¹ch tõ x· còng cÇn thiÕt ph¶i cã ®îc sj tù chñ vÒ ng©n s¸ch ë cÊp huyÖn ®Ó cã thÓ hç trî nhu cÇu th«ng qua çc dich vô. §ång thêi, Dù ¸n còng chó träng vµo viÖc ®a phô n÷ tham gia nhiÒu h¬n vµo viÖc lËp kÕ ho¹ch vµ sö dông KÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n nh mét ph¬ng ph¸p luËn lËp kÕ ho¹ch cho çc ho¹t ®éng khuyÕn n«ng.

2.2.3. Çc ph¬ng ¸n kü thuËt trong l©m nghiÖp céng ®ång

KÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n vÉn "®¹i diÖn" cho çc ho¹t ®éng l©m nghiÖp do ngêi n«ng d©n cßn cha quan t©m nhiÒu ®Õn l©m nghiÖp. Do vËy, Dù ¸n Ph¸t triÓn L©m nghiÖp X· héi S«ng §µ hiªn nay ®ang hç trî 5 b¶n ®Ó ph¸t triÓn KÕ hoach qu¶n lý rõng th«n b¶n vµ tiÕn hµnh thùc hiÖn Qui chÕ b¶o vÖ rõng ë 57 b¶n.

Th¸ng 11 n¨m 1998, Dù ¸n ®· hoµn thµnh ®Ò c¬ng quy tr×nh kü thuËt cho khoanh nu«i t¸i sinh tù nhiªn. Quy tr×nh nµy còng ®îc ¸p dông cho ch¬ng tr×nh quèc gia t¸i t¹o N¨m triÖu ha rõng, trong ®ã cã mét triÖu ha dù ®Þnh sÏ ®îc t¸i t¹o b»ng rõng t¸i sinh tù nhiªn. Bªn c¹nh ®ã, Dù ¸n §¶o nî còng ¸p dông cïng mét néi dung ho¹t ®éng nh Dù ¸n Ph¸t triÓn L©m nghiÖp X· héi S«ng §µ.

HiÖn nay, kh¸i niÖm vÒ l©m nghiÖp céng ®ång ®ang thùc sù ®îc më réng trong çc c¬ quan ban ngµnh cña tØnh. Chuyªn gia l©m nghiÖp céng ®ång cña Dù ¸n ®· chuÈn bÞ mét tµi liÖu híng dÉn vµ ®· tæ chøc kho¸ 2 ®µo t¹o cho nhãm môc tiªu, trong ®ã cã c¶ gi¸o viªn cña trêng Trung cÊp n«ng l©m Mai S¬n vµ H¹t KiÓm l©m cña huyÖn ThuËn Ch©u.

2.2.4 Ph¸t triÓn çc dÞch vô khuyÕn n«ng vµ ph¬ng ph¸p ph¸t triÓn kü thuËt cã ngêi d©n tham gia

Th«ng qua hîp ®ång hîp t¸c víi Dù ¸n, çc Tr¹m KhuyÕn n«ng ë hai huyÖn cña Dù ¸n ®· tiÕn hµnh çc dÞch vô khuyÕn n«ng vµ sö dông KÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n nh mét çc lËp kÕ ho¹ch nÒn t¶ng cho kh¸i niÖm khuyÕn n«ng do Dù ¸n giíi thiÖu theo híng ®¸p øng nhu cÇu ngêi d©n. Hai chuyªn gia SNV còng ®ang cung cÊp çc hç trî kü thuËt ®Ó thùc thi çc ho¹t ®éng nµy trong khu«n khæ hîp ®ång víi Dù ¸n L©m nghiÖp X· héi S«ng §µ. Ngêi d©n ®Þa ph¬ng, víi sù hç trî cña khuyÕn n«ng, ®· x¸c ®Þnh vµ thö nghiÖm ®· tiÕn hµnh thö nghiÖm çc ph¬ng ¸n

of 33

®Ó n©ng cao s¶n lîng n«ng nghiÖp.

Vµo n¨m 1997, dùa trªn ®Ò xuÊt cña Dù ¸n L©m nghiÖp X· héi S«ng §µ, hÖ thèng khuyÕn n«ng ®· ¸p dông mét sè thay ®æi vÒ tæ chøc. ë tØnh S¬n La, mét m¹ng líi çn bé khuyÕn n«ng, ®îc tuyÓn dông tõ céng ®ång ®Þa ph¬ng ®ang ®îc thµnh lËp. ChÝnh quyÒn tØnh ®ang cung cÊp ng©n s¸ch ®Ó çc huyÖn h×nh thµnh hÖ thèng khuyÕn n«ng cÊp x· vµ mçi çn bé khuyÕn n«ng cÊp x· hµng th¸ng ®îc nhËn l¬ng tõ 120.000 ®Õn 160.000VND. ë tØnh Lai Ch©u, mÆc dï hÖ thèng ph©n cÊp khuyÕn n«ng díi cÊp huyÖn ®· dîc phª duyÖt nhng tØnh vÉn cha cã ®ñ nguån lùc ®Ó thùc thi trªn toµn tØnh. Dù ¸n §¶o nî cÊp cho çn bé khuyÕn n«ng cÊp x· 120.000VND mét th¸ng cho 3 x· ë huyÖn Tña Chïa.

Dùa trªn nhu cÇu cña ngêi d©n ®îc ®a ra tõ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n, çc çn bé khuyÕn n«ng ®· ph¸t triÓn nh÷ng c¶i çch vÒ kü thuËt, tËp trung vµo 5 vÊn ®Ò chñ yÕu:

1. B¶o vÖ ®Êt n¬ng 2. Th©m canh t¨ng vô c©y trªn ®Êt n¬ng 3. Th©m canh t¨ng vô c©y l¬ng thùc ë ruéng lóa níc 4. C©y ¨n qu¶ 5. §Çu t chuyªn s©u cho s¶n lîng vËt nu«i

Hai chuyªn gia cña SNV ®ang chÞu tr¸ch nhiÖm ®iÒu phèi çc ho¹t ®éng khuyÕn n«ng ë hai tØnh thÝ ®iÓm cña Dù ¸n bao gåm c¶ çc thö nghiÖm cña ngêi n«ng d©n trªn thùc ®Þa. Çc vÊn ®Ò sau ®îc chó ý ®Æc biÖt:

� ThiÕt lËp « thö nghiÖm cã sù tham gia cña ngêi d©n (ph¸t triÓn kü thuËt cã sù tham gia cña ngêi d©n); � N©ng cao kh¶ n¨ng tµi liÖu ho¸, diÏn ®¹t còng nh ®¸nh gi¸ çc thö nghiÖm thùc ®Þa; � Ph©n tÝch tÝnh kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ hiÖu xuÊt sö dông vèn vµ sù suy gi¶m rñi ro; � §µo t¹o n«ng d©n vµ ph¸t triÓn çc tµi liÖu ®µo t¹o còng nh cung cÊp çc th«ng tin phï hîp cho ngêi n«ng d©n; � Cè vÊn vÒ qu¶n lý cho çc tr¹m khuyÕn n«ng, ®iÒu hµnh ng©n s¸ch cho çc ho¹t ®éng, híng dÉn hoÆc ®µo t¹o träng ®iÓm.

3. Ho¹t ®éng ®µo t¹o cña Dù ¸n Ph¸t triÓn L©m nghiÖp X· héi S«ng ®µ

Nh ®· ®Ò cËp ë ch¬ng 2, ch¬ng tr×nh ®µo t¹o lu«n hç trî cho viÖc thùc thi çc ho¹t ®éng cña Dù ¸n Ph¸t triÓn L©m nghiÖp X· héi S«ng §µ. ViÖc ®µo t¹o ®Ó n©ng cao n¨ng lùc vµ chuÈn bÞ c«ng viÖc trong t¬ng lai cho çn bé trong Dù ¸n còng nh çc çn bé trong hÖ thèng çc c¬ quan ®èi t¸c cña tØnh lµ rÊt cÇn thiÕt. NhiÖm vô c«ng viÖc chØ cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc râ rµng khi çc ho¹t ®éng vµ çc ph¬ng ph¸p luËn ®îc ph¸t triÓn mét çch hoµn chØnh.

Trong n¨m 1998, Dù ¸n ®· tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ vÒ nhu cÇu ®µo t¹o. Dùa trªn kÕt qu¶ thu ®îc, ch¬ng tr×nh dµo t¹o tõ 1999-2001 ®· ®îc ®a ra. PhÇn lín ch¬ng tr×nh ®îc dù ¸n thùc hiÖn vµ chØ cã mét sè Ýt thay ®æi (ch¼ng h¹n: sù më réng ®µo t¹o Quy ho¹ch söu dông ®Êt vµ giao ®Êt giao rõng). §èi víi çc chñ ®Ò ®µo t¹o, Dù ¸n lu«n cã mét ®éi ngò gi¶ng viªn, mét phÇn ë trong Dù ¸n vµ mét phÇn lµ çc çn bé cña çc c¬ quan ban ngµnh cña tØnh. Ngoµi ra, Dù ¸n cßn mêi çc gi¶ng viªn tõ bªn ngoµi tham gia gi¶ng d¹y mét sè kho¸ häc th«ng qua hîp ®ång. Khi tØnh phª duyÖt çc ph¬ng ph¸p luËn cña Dù ¸n th× nhu cÇu ®µo t¹o sÏ trë nªn rÊt lín. Do vËy, Dù ¸n cÇn ph¶i cã mét çch tiÕp cËn cã hÖ thèng vµ bÒn v÷ng h¬n: ®ã lµ lý do cña ®ît c«ng t¸c nµy.

Trong n¨m ®Çu tiªn cña pha 3 Dù ¸n, ho¹t ®éng ®µo t¹o trë nªn quan träng h¬n, ®ång thêi nhu cÇu ®µo t¹o mét çch hÖ thèng cµng trë nªn cÊp b¸ch h¬n. B¸o ço vÒ tiÕn ®é c«ng viÖc cña Dù ¸n vµo th¸ng 4/1998 cã ghi: "Ngoµi çc ho¹t ®éng ë hai huyÖn Yªn Ch©u vµ Tña Chïa, Dù ¸n cÇn ph¸t triÓn vµ thùc hiÖn mét ch¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ hç trî nh»m gióp cho çc c¬ quan ban ngµnh cña tØnh vµ huyÖn ë S¬n La vµ Lai Ch©u lùa chän vµ thùc thi çc ch¬ng tr×nh ®îc lùa chän cña Dù ¸n trªn diÖn réng".

§©y thùc sù lµ mét thö th¸ch cho Dù ¸n còng nh chÝnh quyÒn tØnh v× ®ßi hái ph¶i cã sù chó träng chuyªn s©u vµo yÕu tè ®µo t¹o. Vµo thêi ®iÓm nµy, "viÖc lùa chän çc yÕu tè cho ch¬ng tr×nh" tiÕn hµnh trªn diÖn réng lµ hÕt søc cÇn thiÕt.

Tuy nhiªn, çc c¬ quan ban ngµnh cña tØnh lu«n gÆp ph¶i khã kh¨n trong vÊn ®Ò ng©n s¸ch cho ho¹t ®éng vµ kho¶ng çch thêi gian tõ viÖc phª duyÖt mét ph¬ng ph¸p luËn cho ®Õn khi cã ng©n s¸ch ®Ó thùc thi ph¬ng ph¸p luËn ®ã cßn rÊt xa. §iÒu cÇn thiÕt lµ Dù ¸n cÇn cã mét çch ®i ®óng ®¾n trong viÖc thÓ chÕ ho¸ xa h¬n çc çch tiÕp cËn míi vÒ lËp kÕ ho¹ch vµ khuyÕn n«ng ®Ó viÖc triÓn khai thùc thi ®îc ¸p diÖn trªn diÖn réng h¬n. Ngoµi ra, çc dù ¸n còng nh çc nguån tµi trî tõ bªn ngoµi ®ang chuÈn bÞ ho¹t ®éng trªn ®Þa bµn sÏ lµ nh÷ng tæ chøc cã thÓ sö dông mét çch h÷u hiÖu çc çc quy tr×nh ®· ®îc Dù ¸n ph¸t triÓn víi nguån ng©n s¸ch cña hä.

Cã hµng lo¹t Dù ¸n ®ang ®îc x©y dùng hay ®· tiÕn hµnh ho¹t ®éng trong vïng. §©y lµ çc dù ¸n cã tiÒm n¨ng tèt trong viÖc ¸p dông çc ph¬ng ph¸p luËn cña Dù ¸n nh:

� Dù ¸n §¶o nî ®· cung cÊp ng©n s¸ch cho ho¹t ®éng quy ho¹ch sö dông ®Êt vµ giao ®Êt giao rõng, t¸i sinh tù nhiªn, b¶o vÖ rõng vµ çc c«ng tr×nh thuû lîi nhá.

� Mét dù ¸n vÒ Ph¸t triÓn N«ng th«n rÊt lín ë hai tØnh S¬n La vµ Lai Ch©u ®îc tµi trî bëi Liªn minh EU ®· cã ng©n s¸ch ®Ó thùc hiÖn ph-¬ng ph¸p luËn vÒ Quy ho¹ch sö dông ®Êt vµ giao ®Êt giao rõng còng nh LËp kÕ ho¹ch ph¸t tiÓn th«n b¶n tõ Dù ¸n ®Ó ®Çu t ph¸t triÓn trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp (thuû lîi), c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n vµ lÜnh vùc l©m nghiÖp.

Ngoµi ra cßn cã çc nguån ng©n s¸ch tõ dù ¸n s¾p tíi cña Ng©n hµng thÕ giíi (WB), ch¬ng ch¬ng tr×nh quèc gia 661 (ch¬ng tr×nh N¨m triÖu

of 33

ha rõng) vµ 135 ("Hç trî cho 1700 x· nghÌo").

§µo t¹o lµ mét c«ng cô cÇn thiÕt ®Ó cã thÓ thÓ chÕ ho¸ çc ph¬ng ph¸p luËn míi trªn ®Þa bµn tØnh. Tuy nhiªn, nguån lùc cho ®µo t¹o l¹i khan hiÕm còng nh ng©n s¸ch cho ho¹t ®éng ®µo t¹o l¹i h¹n hÑp, çc gi¶ng viªn giái cßn thiÕu hoÆc bËn c«ng viÖc chuyªn m«n cña hä. Ngoµi ra, chØ mét vµi m«n häc lµ cã ph¬ng tiÖn gi¶ng d¹y thÝch hîp vµ cã chÊt lîng.

Do v©y, nhiÖm vô cña nhãm lµ t×m ra ®îc çch gi¶i quyÕt cho t×nh huèng ®a ra ë trªn. Çc çch tiÕp cËn cña ch¬ng tr×nh ®µo t¹o ë pha hiÖn nay cÇn ®îc söa ®æi mét çch hîp lý ®Ó cã ®îc mét chiÕn lîc ®µo t¹o ®óng ®¾n cho pha hiÖn t¹i còng nh pha tiÕp theo cña dù ¸n.

Tãm l¹i, môc tiªu chÝnh cña nhiÖm vô lµ cÇn ®Ò xuÊt mét chiÕn lîc cho dù ¸n ®Ó ph¸t triÓn çc ho¹t ®éng ®µo t¹o mét çch cã hÖ thèng h¬n vµ sö dông çc nguån lùc h¹n chÕ cña Dù ¸n ®Ó sù can thiÖp cña Dù ¸n cã ®îc ¶nh hëng l©u dµi vµ bÒn v÷ng.

4. Nhu cÇu ®µo t¹o cho viÖc sö dông ®Êt bÒn v÷ng ë vïng dù ¸n trong khu vùc ®Çu nguån s«ng ®µ

NÕu nh÷ng ph¬ng ph¸p luËn míi ®îc giíi thiÖu bëi Dù ¸n ®îc thùc thi trªn diÖn réng ë c¶ hai tØnh trong pha hiÖn t¹i vµ pha tiÕp theo cña Dù ¸n th× sÏ xuÊt hiÖn mét nhu cÇu rÊt lín vÒ ®µo t¹o. Trong ch¬ng nµy, ®¸nh gi¸ vÒ nhu cÇu ®µo t¹o ë vïng Dù ¸n sÏ ®îc ®a ra dùa trªn gi¶ thiÕt r»ng tÊt c¶ çc thµnh qu¶ kh¸c nhau cña Dù ¸n sÏ ®îc ¸p dông trªn diÖn réng vµ chó träng tíi c¶ çc nhãm ®èi tîng. §¸nh gi¸ nµy còng dùa trªn gi¶ thiÕt lµ çc ho¹t ®éng ®ang ®îc thö nghiÖm ë nhiÒu x· sÏ ®îc thùc thi trªn diÖn réng ë tØnh. Kh¶ n¨ng cho viÖc thùc hiÖn çc ho¹t ®éng ®µo t¹o còng ®· ®îc th¶o luËn.

Môc ®Ých cuèi cïng cña çc nhu cÇu vÒ ®µo t¹o ®îc ®Ó cËp ë trong phÇn díi ®©y lµ sù chuyÓn giao çc hiÓu biÕt, kü n¨ng vµ quan ®iÓm phï hîp cÇn thiÕt cho sù qu¶n lý nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn mét çch bÒn v÷ng ë cÊp c¬ së. Dù ¸n cã thÓ ®¹t ®îc çc môc ®Ých cña m×nh chØ khi céng ®ång ®Þa ph¬ng cã thÓ tiÕn hµnh çc ph¬ng ph¸p qu¶n lý tiªn tiÕn.

4.1. Quy ho¹ch sö dông ®Êt vµ giao ®Êt giao rõng

Nhu cÇu ®µo t¹o cho ho¹t ®éng Quy ho¹ch sö dông ®Êt vµ giao ®Êt giao rõng ®ang trë nªn v« cïng cÊp thiÕt trong giai ®o¹n hiÖn t¹i cña Dù ¸n khi mµ ho¹t ®éng nµy cÇn ®îc më réng ra ë hÇu hÕt çc b¶n. Khi ®Êt ®· ®îc giao xong, nhu cÇu vÒ nguån nh©n lùc ®Ó thùc thi ho¹t ®éng nµy sÏ gi¶m sót do sau ®ã chØ cÇn çn bé ®Þa chÝnh xem xÐt vµ chØnh söa l¹i khi cÇn thiÕt hoÆc çc çn bé huyÖn chØ ph¶i gi¶i quyÕt mét sç m©u thuÉn ph¸t sinh tõ çc m¶nh ®Êt ®îc giao. H¬n n÷a, ph¬ng ph¸p Quy ho¹ch sö dông ®Êt vµ giao ®Êt giao rõng ®îc xem lµ nÒn t¶ng cña çc ho¹t ®éng kh¸c nh LËp KÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n, l©m nghiÖp céng ®ång vµ khuyÕn n«ng. Bëi vËy, trong thêi gian tríc m¾t, nhu cÇu ®µo t¹o lµ rÊt cao vµ rÊt cÊp thiÕt trong khi trong thêi gian dµi th× nhu cÇu nµy l¹i rÊt h¹n chÕ .

N«ng d©n kh«ng cÇn ®îc ®µo t¹o vÒ LUP-LA mµ chØ cÇn hiÓu râ vÒ môc ®Ých còng nh çc quy tr×nh tríc khi tiÕn hµnh quy ho¹ch vµ giao ®Êt ®Ó cã thÓ tham dù vµo qu¸ tr×nh nµy. Khi toµn tØnh ph¶i thùc hiÖn ho¹t ®éng nµy, cÇn cã mét chiÕn dÞch th«ng tin tin truyÒn cho kho¶ng 110,000 chñ hé gia ®×nh ë S¬n La vµ 70.000 hé gia ®×nh ë Lai Ch©u. ViÖc kÕt hîp çc ph¬ng tiÖn nh truyÒn th«ng (®µi), tranh ¶nh vµ th«ng tin ç nh©n th«ng qua trëng b¶n lµ çch tiÕp cËn hÕt søc hiÖu qu¶, ®Æc biÖt víi sù tham gia cña çc chuyªn gia trong tuyªn truyÒn b»ng th«ng tin ë cÊp tØnh.

Tr¸ch nhiÖm chÝnh trong viÖc thùc thi ho¹t ®éng Quy hoach sö dông ®Êt vµ giao ®Êt giao rõng lµ cña çc çn bé thuéc phßng §Þa chÝnh vµ h¹t KiÓm l©m cña huyÖn. Çn bé cña Së §Þa ChÝnh, ViÖn §iÒu tra quy ho¹ch rõng vµ Chi côc KiÓm l©m ë cÊp tØnh còng tham gia vµo qu¸ tr×nh ®¨ng ký vµ cÊp sæ ®á nhng viÖc ®µo t¹o hä kh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò cÊp thiÕt. ¦u tiªn ®Çu tiªn lµ ph¶i ®µo t¹o cho çn bé cÊp huyÖn. Çc tiÐp cËn nµy ®îc ph¶n ¸nh ë ch¬ng tr×nh ®µo t¹o n¨m 1999 t¹i tØnh S¬n La bao gåm 3 kho¸ häc ë cÊp tØnh vµ nhiÒu kho¸ häc ë cÊp huyÖn. Kinh nghiÖm cho thÊy r»ng viÖc tæ chøc ®µo t¹o ®ßi hái sù gi¸m s¸t hÕt søc chÆt chÏ.

§Ò xuÊt vÒ ®µo t¹o vµ thùc hiÖn th«ng qua hai gi¶ng viªn ë tØnh lµm viÖc toµn bé thêi gian ®îc ®a ra cô thÓ trong phô lôc 5. Ngoµi çc ho¹t ®éng ®µo t¹o cung cÊp cho çn bé cÊp huyÖn, çc çn bé ®µo t¹o cßn cã thÓ tæ chøc çc héi th¶o vÒ Quy ho¹ch sö dông ®Êt vµ giao ®Êt giao rõng, th«ng qua ®ã çc çn bé ë tØnh cã thÓ häc hái mét sè nhiÖm vô cô thÓ.

4.2 LËp KÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n cã sù tham gia cña ngêi d©n

LËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n cã sù tham gia cña ngêi d©n lµ c«ng viÖc hµng n¨m mµ ngêi n«ng d©n cÇn ph¶i lµm quen. Ban Qu¶n lý th«n b¶n ®ãng vai trß chñ chèt vµ chñ tr× çc cuéc häp kh¸c nhau ë th«n b¶n ®Ó lËp kÕ ho¹ch vµ thùc thi ®ång thêi còng ®¶m b¶o sù tham gia cña ngêi d©n th«n b¶n mét çch thùc sù trong ho¹t ®éng nµy. Do vËy, trong çc cuéc häp nµy bao giê còng bao hµm c¶ môc ®µo t¹o nh n©ng cao n¨ng lùc céng ®ång trong viÖc häc hái vµ khuyÕn khÝch tham gia vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña céng ®ång.

Çc çn bé míi ë cÊp x·, ®Æc biÖt lµ çn bé khuyÕn n«ng (míi) vµ çn bé kÕ ho¹ch ë x· sÏ ®ãng vai trß quan träng trong viÖc thóc ®Èy vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn çc cuéc häp th«n b¶n. (Vai trß cña hä còng rÊt quan träng do çc çn bé nµy cã thÓ nãi ®îc c¶ ng«n ng÷ ®Þa ph¬ng). Tõ nh÷ng kinh nghiÖm mµ Dù ¸n Ph¸t triÓn L©m nghiÖp X· héi S«ng §µ ®¹t ®îc cho thÊy chÊt lîng cña LËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n ®· ®îc c¶i tiÕn qua tõng n¨m vµ çn bé khuyÕn n«ng cÊp x· cã thÓ trî gióp qu¸ tr×nh nµy th«ng qua qu¸ tr×nh võa häc võa lµm. Do vËy, çn bé khuyÕn n«ng cÊp x· cÇn ®îc ®µo t¹o ®Ó cã thÓ hiÓu râ ®îc toµn bé quy tr×nh trong LËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n còng nh nhËn thøc râ ®îc vai trß cña m×nh trong qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch. Cã kÜ n¨ng th«ng tin tèt còng lµ ®iÒu hÕt søc cÇn thiÕt ®Ó çn bé cã thÓ ®¶m nhËn vai trß cña ngêi hç trî vµ trong ®µo t¹o çn bé cÊp x·, vÊn ®Ò nµy còng cÇn ®îc lu ý.

of 33

§¬ng nhiªn, viÖc thóc ®Çy ngêi d©n tham dù vµo viÖc lËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n kh«ng chØ ®¬n thuÇn chØ th«ng qua çc cuéc häp vµ th«ng qua viÖc cung cÊp th«ng tin mµ viÖc khÝch lÖ ngêi d©n b¶n tham gia còng hÕt søc quan träng v× çc ho¹t ®éng cô thÓ cña KÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n sÏ mang l¹i nh÷ng ¶nh hëng tÝch cùc ®Õn nguån thu nhËp còng nh l¬ng thùc cho ngêi d©n. Do vËy, çc ho¹t ®éng trong KÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n cÇn ph¶i cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi çc çc nguån cung øng. Çc çn bé huyÖn, nh÷ng ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh trong viÖc thu thËp còng nh ®iÒu phèi çc ho¹t ®éng cña LËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n, cÇn ph¶i ®¶m b¶o r»ng çc ho¹t ®éng cña KHPTTB phï hîp víi çc ®µu vµo cã s½n vµ nªn thÊy dù ®o¸n tríc ®îc thêi gian chuyÓn giao çc ®Çu vµo nµy tíi d©n b¶n. Çc çn bé cÊp huyÖn cã nhiÖm vô thu thËp th«ng tin tõ KÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n vµ cung cÊp çc kÕ ho¹ch tõ b¶n dÕn huyÖn, ®¶m b¶o sù chÊp thuËn cña huyÖn còng viÖc giao ng©n s¸ch, phª duyÖt kÕ ho¹ch vµ cung cÊp kÕ ho¹ch ®· ®îc ph¶n håi trë l¹i cho th«n b¶n. Kü n¨ng vÒ lËp kÕ ho¹ch vµ qu¶n lý lµ hai kü n¨ng rÊt cÇn ®îc ®µo t¹o ®Ó kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n trë thµnh mét ho¹t ®éng ®îc thÓ chÕ ho¸.

Mét yÕu tè kh¸c còng rÊt cÇn ®îc ®a vµo ho¹t ®éng ®µo t¹o hay Ýt nhÊt lµ ph¶i cã çc ho¹t ®éng nh»m n©ng cao nhËn thøc ®ã lµ vÊn ®Ò giíi. Trong kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n, nhu cÇu cña n÷ giíi vµ viÖc can thiÖp ®Ó cã ®îc sù b×nh ®¼ng vÒ giíi trong viÖc lËp kÕ ho¹ch còng hÕt søc quan träng. HÇu hÕt çn bé Dù ¸n vµ çc l·nh ®¹o ë ®Þa ph¬ng vÉn cha cã hiÓu biÕt ®óng ®¾n vÒ vÊn ®Ò vÒ giíi do vËy mµ rÊt cÇn cã çc kho¸ ®µo t¹o ®Ó n©ng cao nhËn thøc çc vÊn ®Ò liªn quan ®Õn giíi. ViÖc kÕt hîp vÊn ®Ò giíi trong çc ho¹t ®éng ®µo t¹o hîp lý h¬n lµ cã çc kho¸ ®µo t¹o vÒ giíi mét çch t¸ch biÖt.

Nhu cÇu ®µo t¹o th× rÊt lín trong khi n¨ng lùc ®µo t¹o ®Ó ®¸p øng nhu cÇu nµy cÇn ®îc ®¸nh gi¸ mét çch cÈn thËn dùa trªn néi lùc cña çc tæ chøc chÝnh phñ. Vµ çc víng m¾c chØ xuÊt hiÖn khi cã sù trång chÐo tr¸ch nhiÖm gi÷a çc c¬ quan tæ chøc trong cïng mét cÊp.

4.3. L©m nghiÖp céng ®ång

Trong lÜnh vùc l©m nghiÖp x· héi, dù ¸n ®· ph¸t triÓn ®îc hai quy tr×nh mµ hiÖn nay ®ang trong qu¸ tr×nh thö nghiÖm: ®ã lµ Qy chÕ b¶o vÖ rõng cÊp th«n b¶n vµ KÕ ho¹ch qu¶n lý l©m nghiÖp ë th«n b¶n. N«ng d©n tham gia vµo rÊt nhiÒu ho¹t ®éng mét çch tr×nh tù nh häp th«n b¶n, tr×nh bµy diÔn thuyÕt, ®i thùc ®Þa vµ çc ho¹t ®éng l©m nghiÖp. Ban qu¶n lý th«n b¶n ®ãng mét vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh nµy.

ë cÊp huyÖn, çc çn bé cña H¹t KiÓm l©m cã tr¸ch nhiÖm chÝnh trong viÖc thùc thi çc ho¹t ®éng nµy vµ ë cÊp x· th× cã sù tham dù cña çc çn bé khuyÕn n«ng. Mét sè lîng løon çc çcn bé cÇn ®îc ®µo t¹o khi ph¬ng ph¸p luËn ®îc phª duyÖt. Ngay c¶ tríc khi phª duyÖt, çc tµi liÖu ®µo t¹o vÉn cã thÓ ®îc ph¸t triÓn vµ thö nghiÖm. YÕu tè giíi còng ®¬c lu ý trong çc ho¹t ®éng nµy.

4.4. KhuyÕn n«ng

"KhuyÕn n«ng" lµ mét lÜnh vùc kh¸ réng lín. Trong çc ho¹t ®éng mµ Dù ¸n ®ang tiÕn hµnh thùc hiÖn, cã mét sè lîng rÊt lín çc ho¹t ®éng ®îc xÕp vµo ho¹t ®éng "khuyÕn n«ng" nh: cung cÊp dich vô, ®µo t¹o, « thö nghiÖm vµ tr×nh diÔn. Nh÷ng ngêi ho¹t ®éng trong hÖ thèng khuyÕn n«ng rÊt cÇn ®îc ®µo t¹o ®Ó n©ng cao n¨ng lùc. Nh÷ng ®èi tîng cÇn chó ý ®Ó ®µo t¹o trong hÖ thèng nµy lµ:

Ban qu¶n lý th«n b¶n vµ l·nh ®¹o b¶n sÏ ph¶i lµm viÖc chÆt chÏ víi çn bé khuyÕn n«ng cÊp x·. Khi hä ph¸t triÓn ®îc çc kü n¨ng cña hä trong qu¸ tr×nh tÝch luü häc hái dÇn dÇn, hä cã thÓ ®¶m ®¬ng ®îc mét sè c«ng viÖc cô thÓ trong ho¹t ®éng khuyÕn n«ng ®ång thêi hä sÏ lµ nh÷ng ngêi "dän ®êng tríc" cho viÖc ¸p dông çc kü thuËt tiªn tiÕn. Ban qu¶n lý th«n b¶n còng cÇn ph¶i nhËn thøc mét çch râ rµng vÒ vai trß cña hä ë b¶n. Do vËy, hä cÇn cã nh÷ng kiÕn thøc nhÊt ®Þnh vÒ çc kh¸i niÖm cña khuyÕn n«ng. Çc kho¸ häc ng¾n h¹n dµnh cho ®èi tîng nµy sÏ t¹o ®iÒu kiÖn hç trî cho qu¸ tr×nh häc hái cña hä vµ n©ng cao n¨ng lùc l·nh ®¹o trong kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n. Do vËy, nh÷ng chuyªn gia vÒ ®µo t¹o kh«ng cã tr¸ch nhiÖm vÒ phÇn thùc thi çc ch¬ng tr×nh khuyÕn n«ng sÏ lµ nh÷ng ngêi thÝch hîp cho viÖc cung cÊp çc kho¸ häc nµy.

Çn bé khuyÕn n«ng cÊp x· lµ mét ®éi ngò çn bé míi vµ lµ nh©n tè hÕt søc quan träng cho hÖ thèng khuyÕn n«ng. Do vËy, ®©y còng lµ mét ®èi tîng quan träng cho çc lo¹i h×nh ®µo t¹o kh¸c nhau. HiÖn nay, chøc n¨ng nhiÖm vô cña çn bé khyÕn n«ng cÊp x· vÉn cha ®îc x¸c ®Þnh râ rµng vµ víi chøc n¨ng nhiÖm vô míi, hä míi chØ cã mét Ýt kinh nghiÖm. Tuy nhiªn, chóng ta cã thÓ thÊy ®îc mét sè ho¹t ®éng ®µo t¹o cÇn thiÕt:

� MÆc dï, víi tr×nh ®é häc vÊn cña m×nh, çn bé khuyÕn n«ng cÊp x· cha thÓ hiÓu mét çch ®Çy ®ñ vÒ çc ph¬ng ph¸p luËn còng nh çc kh¸i niÖm phøc t¹p cña khuyÕn n«ng. Nhng ®iÒu quan träng lµ hä hiÓu râ ®îc vai trß còng nh tr¸ch nhiÖm cña hä trong hÖ thèng khuyÕn n«ng. Ph¬ng ph¸p ph¸t triÓn kü thuËt cã sù tham gia cña ngêi d©n cÇn ®îc sö dông nhiÒu h¬n trong çc c¬ quan khuyÕn n«ng vµ th«ng qua sù hîp t¸c gi÷a n«ng d©n vµ çc chuyªn gia ë huyÖn vµ tØnh díi sù hç trî cña çn bé khuyÕn n«ng cÊp x·, cÇn thiÕt lËp nh÷ng « thö nghiÖm vµ thÝ ®iÓm. Môc tiªu cña ph¬ng ph¸p Ph¸t triÓn kü thuËt cã sù tham gia cña ngêi d©n lµ n©ng cao kh¶ n¨ng hiÖn cã cña ngêi n«ng d©n trong viÖc tiÕn hµnh çc thö nghiÖm vµ duy tr× sù qu¶n lý cña ®Þa ph¬ng trong qu¸ tr×nh ®æi míi kü thuËt. §µo t¹o ph¬ng ph¸p luËn cho çn bé khuyÕn n«ng cÊp x· kh«ng chØ bao gåm viÖc chuyÓn giao çc kho¸ häc theo kiÓu truyÒn thèng víi çch gi¶i thÝch çc m« h×nh lý thuyÕt nh §¸nh gi¸ nhanh n«ng th«n cã sù tham gia cña ngêi d©n (PRA), L©p kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n cã sù tham gia cña ngêi d©n (PVDP), Ph¸t triÓn kü thuËt cã sù tham gia cña ngêi d©n (PTD) ... mµ cÇn chó träng vµo phÇn thùc hµnh.

� Mét ®iÓm yÕu cã thÓ nhËn thÊy vÒ chøc n¨ng cña hÖ thèng khuyÕn n«ng lµ sù nghÌo nµn cña çc kü thuËt phï hîp nh»m ®¶m b¶o cho viÖc t¨ng s¶n lîng c©y trång còng nh vËt nu«i mét çch thùc sù. ë nh÷ng vïng xa x«i vµ cã m«i trêng ®a d¹ng nh ë hai tØnh S¬n La vµ Lai Ch©u th× çc c«ng nghÖ trän gãi ®îc ph¸t triÓn theo çc ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn lµ kh«ng thÝch hîp. Ph¸t triÓn kü thuËt cã sù tham gia cña ngêi d©n lµ çch tiÕp cËn hîp lý nh»m ph¸t triÓn çc gi¶i ph¸p ë ®Þa ph¬ng. Tuy nhiªn, çc kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm vÒ kü thuËt rÊt cÇn thiÕt cho çc çn bé kü thuËt ®Ó hä kh«ng chØ ®ãng vai trß nh ngêi hç trî mµ cßn cã thÓ ®a ra ®îc nh÷ng ®Þnh híng vÒ kü thuËt cho c¶ qu¸ tr×nh. Cuèi cïng, mét sù hîp t¸c chÆt chÏ gi÷a n«ng d©n vµ çn bé khuyÕn n«ng lµ rÊt cÇn thiÕt ®Ó hç trî cho viÖc chuyÓn giao nh÷ng kinh nghiÖm míi ®¹t ®îc trë l¹i cho çn bé khuyÕn n«ng.

� Nh»m x¸c ®Þnh ®îc çc gi¶i ph¸p kü thuËt cã thÓ chÊp nhËn ®îc vÒ mÆt tµi chÝnh, çc çn bé khuyÕn n«ng ph¶i cã ®îc nh÷ng hiÓu biÕt

of 33

c¬ b¶n vÒ kinh tÕ hé gia ®×nh vµ hç trî n«ng d©n ®Ó so s¸nh ®îc nh÷ng lîi nhuËn vÒ tµi chÝnh cã ®îc tõ nh÷ng ph¬ng ¸n thay thÕ kh¸c nhau.

� Nh»m cung cÊp dÞch vô tèt, çn bé khuyÕn n«ng ph¶i ph¸t triÓn x· h¬n çc hiÓu biÕt cña m×nh vÒ hÖ thèng canh t¸c vµ hÖ thèng hé gia ®×nh ë ®Þa ph¬ng. Çn bé khuyÕn n«ng còng ph¶i nhËn thøc ®îc vai trß kh¸c nhau cña nam giíi, phô n÷ vµ trÎ em vÒ vÊn dÒ nµy vµ ph¸t triÓn mét çch nh×n cíi më cho nhu cÇu c¶i thiÖn vÞ thÕ cña ngêi phô n÷ ®ång thêi còng ®em l¹i nh÷ng c¬ héi tèt ®Ñp h¬n cho trÎ em. Ngêi çn bé ph¶i ®¸nh gi¸ ®îc tr×nh ®é d©n trÝ còng nh çc tËp qu¸n cæ truyÒn cña ®Þa ph¬ng ®Ó cã thÓ ®a ra çc c¶i çch thÝch hîp.

� Thªm vµo ®ã, khuyÕn n«ng lµm viÖc víi céng ®ång ®Þa ph¬ng ®ßi há ph¶i cã kü n¨ng th«ng tin còng nh kh¶ n¨ng l·nh ®¹o tèt.

Çn bé khuyÕn n«ng huyÖn hiÖn nay cã kho¶ng tõ 10 ®Õn 15 ngêi lµm viÖc trong çc phßng tr¹m kh¸c nhau ë huyÖn nh Tr¹m KhuyÕn n«ng, phßng §Þa chÝnh, Tr¹m Thó y, H¹t KiÓm l©m vµ nh©n sù thuéc Phßng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n. Nãi çch kh¸c, hä lµ nh÷ng ngêi lµm viÖc víi n«ng d©n vµ lµm viÖc cïng víi çn bé khuÕn n«ng x·. Çc çn bé khuyÕn n«ng nµy sÏ t¹o nªn mèi liªn kÕt dùa trªn céng ®ång vµ ®Þnh híng nhu cÇu cña c«ng viÖc khuyÕn n«ng ®èi víi çn bé khuyÕn n«ng cÊp x· theo çc chÝnh s¸ch cña Nhµ níc. NhiÖm vô cña hä bao gåm trî gióp, ®µo t¹o vµ huÊn luyÖn çc bé khuyÕn n«ng cÊp x· trong c«ng viÖc t¹i b¶n lµng, theo dâi vµ ®¸nh gi¸ çc ho¹t ®éng còng nh çc h×nh thøc kh¸c nhau cña hç trî kü thuËt dùa trªn chøc n¨ng cña hä. NhiÖm vô ®ang thay ®æi trong hÖ thèng khuyÕn n«ng lµ sù chuyÓn ®æi tõ c¬ chÕ kÕ ho¹ch tËp trung sang c¬ chÕ theo ®Þnh híng yªu cÇu. ViÖc ph©n bæ çc çn bé cÊp huyÖn sang lµm viÖc cho côm x· sÏ ®Èy m¹nh h¬n çc c©ch tiÕp cËn híng tíi ngêi n«ng d©n.

Thùc ra, trong çc vïng thÝ ®iÓm cña Dù ¸n, tÊt c¶ çc çn bé ®Òu ®îc ®µo t¹o vÒ çc ph¬ng ph¸p khuyÕn n«ng (cã sù tham gia cña ngêi d©n). Nh÷ng ®µo t¹o chuyªn biÖt h¬n lµ rÊt cÇn thiÕt vµ ®a ra çc yªu cÇu ®Þnh híng vÒ çc chøc n¨ng kh¸c nhau nh sau:

� ë vÞ trÝ dÉn ®Çu, çc çn bé huyÖn cÇn ®îc ®µo t¹o çc kü n¨ng vÒ ph¬ng ph¸p luËn mµ hä sö dông trong c«ng viÖc cña m×nh t¹i b¶n (QHSD§ vµ G§GR, KHPTTB, PTKT cã sù tham gia cña ngêi d©n, Quy chÕ qu¶n lý vµ b¶o vÖ rõng cã sù tham gia cña ngêi d©n...). KÜ n¨ng th«ng tin tèt còng ph¶i ®¹t ®îc trong vÊn ®Ò nµy.

� Çc kü n¨ng vÒ kü thuËt còng cÇn thiÕt. Sù kÕt hîp gi÷a KHPTTB vµ PTKT cã sù tham gia cña ngêi d©n sÏ lµm cho nh÷ng bµi häc ®æi míi kh«ng cÇn ph¶i dùa qu¸ nhiÒu vµo çc ®Çu vµo kü thuËt bªn ngoµi. Tuy nhiªn, nh»m hç trî cho sù kÕt hîp nµy ®Ó t¹o cho n«ng d©n vµ khuyÕn n«ng mét çch häc thèng nhÊt vµ cã hiÖu qu¶, çn bé khuyÕn n«ng cÇn ph¶i cã ®îcmét sù hiÓu biÕt râ rµng vÒ n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp vµ cã thÓ lµ c¶ kü thuËt ch¨n nu«i. Çc çn bé hiÖn nay cã tr×nh ®é vÒ kü thuËt rÊt tèt vµ mäi ngêi thêng cho r»ng hä kh«ng cÇn ®µo tao thªm vÒ kü thuËt mµ chØ cÇn ®µo t¹o thªm vÒ ph¬ng ph¸p luËn. Tuy nhiªn, theo ý kiÕn cña chuyªn gia t vÊn th× kiÕn thøc vÒ kü thuËt cña çc çn bé phÇn lín míi chØ lµ çc kiÕn thøc vÒ lý thuyÕt. Do çch tiÕp cËn cè ®Þnh tõ tríc ®Õn nay lµ b¾t ®Çu tõ çc chuÈn mùc kü thuËt, çc çn bé kü thuËt cã xu híng ¸p ®Æt h¬n lµ t vÊn cho ngêi n«ng d©n. Hä thiÕu nh÷ng hiÓu biÕt s©u vÒ çc qu¸ tr×nh sinh häc cã thÓ gióp hä hç trî ngêi n«ng d©n mét çch n¨ng ®éng vµ s¸ng t¹o trong viÖc t×m kiÕm nh÷ng gi¶i ph¸p thÝch hîp cho mét sè vÊn ®Ò cô thÓ trong khu vùc.

� ViÖc hiÓu biÕt vÒ çc kh¸i niÖm kinh tÕ - x· héi cßn yÕu. Trong mét trang tr¹i hay mét hé kinh tÕ gia ®×nh khi çc tÝnh to¸n tiªu chuÈn ®îc ¸p dông mét çch thêng xuyªn nhng l¹i thiÕu viÖc hiÓu biÕt çc yÕu tè thiÕt yÕu x¸c ®Þnh hµnh vi vµ cö chØ cña ngêi n«ng d©n ë vïng biªn ch¼ng h¹n nh tr¸nh rñi ro vµ vÊn ®Ò an toµn l¬ng thùc. KiÕn thøc vÒ lùc lîng lao ®éng cÇn thiÕt cho çc ho¹t ®éng kh¸c nhau, nguån lao ®éng cã trong gia ®×nh vµ sù phøc t¹p cña vÊn ®Ò giíi vµ cña c¶c yÐu tè lao ®éng thêng kh«ng ®îc hiÓu ®óng møc. Do vËy, nguån lîi cã ®îc hay çc thay thÕ tiÒm n¨ng kh«ng ®îc ®¸nh gi¸ ®óng møc. T×m ra çc gi¶i ph¸p cho vÊn ®Ò cña çc n«ng d©n ë vïng biªn ®ßi hái ph¶i cã kh¶ n¨ng ph©n tÝch h¬n lµ çc kiÕn thøc th«ng thêng cã s½n.

5. M¹ng líi ban ngµnh trong ®µo t¹o n«ng l©m nghiÖp

Díi ®©y lµ tæng quan vÒ m¹ng líi c¬ quan cÇn cã sù hç trî cho n¨ng lùc ®µo t¹o trong lÜnh vùc n«ng l©m nghiÖp nh»m hç trî cho viÖc ®¸p øng çc nhu cÇu ®µo t¹o ®îc liÖt kª ë trªn. Chó ý ®Æc biÖt tíi nh÷ng ®iÓm m¹nh vµ ®iÓm yÕu cña nh÷ng c¬ quan kh¸c nhau nh nh÷ng nguån tiÒm n¨ng cho ®µo t¹o hay ®èi t¸c hîp t¸c.

M¹ng líi ®µo t¹o vÒ n«ng l©m nghiÖp hiÖn cã ë ViÖt Nam tËp trung ë trong vµ xung quanh khu vùc Hµ néi vµ TP. Hå ChÝ Minh. Mét sè c¬ quan trong m¹ng líi nµy trùc thuéc chÝnh quyÒn cÊp tØnh, mét sè kh¸c trùc thuéc nhiÒu bé cÊp quèc gia. Bé NN vµ PTNT qu¶n lý 40 ®¬n vÞ ®µo t¹o n«ng l©m nghiÖp, bao gåm 2 trêng ®¹i häc, 1 trêng cao ®¼ng, 2 trêng ®µo t¹o qu¶n lý, 14 trêng trung häc kü thuËt vµ 21 trêng kü thuËt d¹y nghÒ. Ngoµi ra, cã 5 trêng ®¹i häc n«ng l©m nghiÖp trùc thuéc Bé Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o. NhiÒu trêng kü thuËt d¹y nghÒ trùc thuéc bé L§ vµ TBXH vµ çc hÖ thèng trêng kü thuËt n«ng l©m nghiÖp trùc thuéc çc tØnh.

HÖ thèng çc c¬ quan ®µo t¹o ë S¬n la vµ Lai ch©u h¹n chÕ tíi çc trung t©m khuyÕn n«ng l©m vµ trêng trung häc n«ng l©m. Bªn c¹nh nh÷ng c¬ quan nµy, ®oµn ®· ®i th¨m mét vµi c¬ quan n»m trong m¹ng líi vµ ®· gÆp mÆt çc gi¸m ®èc, gi¸o viªn vµ chuyªn gia t vÊn.

5.1 Trung t©m khuyÕn n«ng khuyÕn l©m t¹i tØnh S¬n la vµ Lai ch©u

§µo t¹o lµ nhiÖm vô chÝnh cña trung t©m khuyÕn n«ng l©m tØnh. Do ®ã, hä ®¬ng nhiªn lµ nh÷ng ®èi t¸c cña SFDP vµ chÝnh quyÒn ®Þa ph-¬ng trong viÖc ph¸t triÓn ®µo t¹o. §iÓm m¹nh cña trung t©m khuyÕn n«ng l©m lµ nh÷ng çn bé khuyÕn n«ng biÕt râ nhu cÇu ®µo t¹o cña ng-êi n«ng d©n v× hä lµm viÖc trùc tiÕp víi n«ng d©n ë ®Þa ph¬ng. Tuy nhiªn, ®µo t¹o b¾t nguån tõ ch¬ng tr×nh khuyÕn n«ng thêng theo kiÓu kÕ ho¹ch tËp trung h¬n lµ dùa trªn nh÷ng nhu cÇu cña th«n b¶n vµ cã thÓ bao gåm c¶ hµng lo¹t ho¹t ®éng tuyªn truyÒn vµ s¸ch híng dÉn. Bªn c¹nh ®ã, ®µo t¹o lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô cña çn bé trung t©m khuyÕn n«ng l©m vµ chØ mét phÇn h¹n chÕ trong ho¹t ®éng ®µo t¹o lµ nh÷ng kho¸ ®µo t¹o chÝnh thøc. Nh×n chung, trung t©m khuyÕn n«ng cã thÓ ®¸p øng nhu cÇu më réng h¬n vÒ ®µo t¹o kü thuËt nhng hä vÉn thiÕu kü n¨ng ®µo t¹o, ®Æc biÖt lµ ®µo t¹o tiÓu gi¸o viªn còng nh x©y dùng tµi liÖu vÒ ®µo t¹o. ë Lai ch©u, sè lîng vµ chÊt lîng cña ®éi

of 33

ngò khuyÕn n«ng thÊp h¬n ë tØnh S¬n la - n¬i hiÖn cã kho¶ng 10 ngêi tham gia vµo c«ng t¸c ®µo t¹o.

ý tëng cã thÓ rót ra ®îc tõ çc kÕt luËn lµ: Trong QHSD§ vµ G§GR vµ çc vÊn ®Ò vÒ l©m nghiÖp (Quy chÕ qu¶n lý vµ b¶o vÖ rõng, KÕ ho¹ch qu¶n lý l©m nghiÖp), çn bé khuyÕn n«ng kh«ng tham dù vµo mét çch trùc tiÕp. §èi víi KHPTTB, nhu cÇu cña ngêi d©n thêng vît tréi so víi kh¶ n¨ng dùa trªn møc ®é më réng ®îc ®Ò xuÊt bëi tØnh. §èi víi çc çch tiÕp cËn ®Æc biÖt cña khuyÕn n«ng nh Ph¸t triÓn kü thuËt cã sù tham gia cña ngêi d©n, theo dâi vµ ®¸nh gi¸ « thö nghiÖm vµ tr×nh diÔn vµ kinh tÕ hé gia ®×nh, nhu cÊu thêng vît tréi kh¶ n¨ng ®¸p øng, ®Æc biÖt cho viÖc ph¸t triÓn çc tµi liÖu ®µo t¹o.

5.2 Trêng trung häc n«ng l©m cña hai tØnh

Trêng trung häc n«ng l©m tØnh S¬n la n»m ë huyÖn Mai s¬n, çch trung t©m tØnh 30km. Lai ch©u còng cã mét trêng trung häc n«ng l©m n»m ë trung t©m tØnh §iÖn Biªn Phñ. Víi môc ®Ých l©u dµi, hai trêng sÏ tån t¹i l©u dµi trong t¬ng lai vµ cã nhiÖm vô chÝnh trong ®µo t¹o vµ gi¸o dôc ®éi ngò çn bé Nhµ níc ë cÊp huyÖn vµ cÊp x· (çn bé khuyÕn n«ng, çn bé kiÓm l©m...). §©y chØ lµ hai trêng n«ng l©m ®ãng trong khu vùc tØnh. C¶ hai trêng ®Òu trùc thuéc sù qu¶n lý cña chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng vµ cã ®éi ngò gi¸o viªn æn ®Þnh, tæ chøc ®éc lËp vµ cã mét nguån vèn (giíi h¹n). Do ®ã UBND tØnh cã thÓ ph©n c«ng nhiÖm vô ®µo t¹o nhÊt ®Þnh qua çc chÝnh s¸ch cña tØnh ®èi víi hai trêng nµy. Giíi thiÖu cô thÓ vÒ hai trêng ®îc thÓ hiÖn qua b¶ng 1 vµ b¶ng 2.

B¶ng 1: Miªu t¶ ng¾n gän vÒ trêng Trung cÊp n«ng l©m Mai S¬n

B¶ng 2: Miªu t¶ ng¾n gän vÒ trêng Trung cÊp n«ng l©m §iÖn Biªn

Trêng ®îc thµnh lËp v¸o n¨m 1959. HiÖn nay, trêng cã 22 gi¸o viªn ë 5 bé m«n.

1. N«ng nghiÖp (4 gi¸o viªn)

2. Ch¨n nu«i (4 gi¸o viªn)

3. Kinh tÕ (4 gi¸o viªn)

4. L©m nghiÖp (4 gi¸o viªn)

5. §Þa chÝnh (míi thµnh lËp)

6. Çc m«n c¬ b¶n (6 gi¸o viªn)

Tr×nh ®é cña gi¸o viªn: 1 cao häc vÒ Thó y, 1 cao häc kinh tÕ, 20 cö nh©n, 2 trung cÊp.

Trêng cã 3 lo¹i h×nh ®µo t¹o:

1. §µo t¹o chÝnh quy (theo ch¬ng tr×nh ®µo t¹o cña Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o)

� Thêi gian ®µo t¹o: 2 n¨m ®èi víi häc sinh tèt nghiÖp cÊp 3 vµ 3 n¨m ®èi víi häc sinh tèt nghiÖp cÊp 2 � §èi tîng: n«ng d©n

2. Çc kho¸ häc ng¾n h¹n:

� Thêi gian ®µo t¹o: 1 tuÇn, 2 tuÊn, 1 th¸ng... � §µo t¹o kho¸ ng¾n h¹n cho 300 häc viªn theo quyÕt ®Þnh cña tØnh � Néi dung ®µo t¹o: Qu¶n lý h¬p t¸c x·, kü thuËt c©y ¨n qu¶, khuyÕn n«ng (ph¬ng ph¸p luËn khuyÕn

n«ng, qu¶n lý kinh tÕ hé, ch¨n nu«i...)

3. Çc lo¹i ®µo t¹o hîp t¸c:

� §¹i häc n«ng l©m t¹i chøc víi sù hç trî cña trêng §¹i häc Th¸i Nguyªn vµ trung cÊp ®Þa chÝnh. � §èi tîng: Çn bé KiÓm l©m, çn bé cÊp x·, cong nh©n chÕ biÕn l¬ng thùc vµ thøc ¨n gia sóc

C¬ së vËt chÊt:

� 5 m¸y vi tÝnh - 10 líp häc � 1 tr¹i thùc tËp réng 15 ha ë Nµ S¶n - 1 ký tóc x¸ vµ 1 nhµ ¨n

of 33

§iÓm yÕu cña hai trêng chñ yÕu ph¸t sinh tõ ng©n s¸ch (qu¸) h¹n chÕ, mµ sù ¶nh hëng cã thÓ thÊy râ trong hiÖn tr¹ng c¬ së vËt chÊt nghÌo nµn. ThËm chÝ t×nh tr¹ng nµy còng x¶y ra ë c¶ trêng Mai S¬n vµ §iÖn Biªn Phñ, n¬i trêng häc cã thÓ ®îc trî cÊp cña ®Þa ph¬ng trong nguån vèn cña tØnh vµ cã ch¬ng tr×nh më réng h¬n theo ®Ò xuÊt cña tØnh. C¶ hai trêng ®· cã ®Êt n«ng nghiÖp ®Ó x©y dùng tr¹i thùc hµnh.Tuy nhiªn, cßn thiÕu nguån vèn dµnh cho tr¹i thùc hµnh (trang trai cña trêng) vµ ®µo t¹o thùc sù.

N¨m 1999, SFDP ®· tiÕn hµnh mét sè ho¹t ®éng hîp t¸c víi trêng trung häc n«ng nghiÖp Mai s¬n. Mét kho¸ häc vÒ l©m nghiÖp céng ®ång ®îc ®Ò xuÊt bëi ®éi ngò chuyªn gia l©m nghiÖp céng ®ång vµ trong suèt kho¸ häc nµy, hai chuyªn gia ®· hç trî trêng trung häc n«ng nghiÖp Mai s¬n trong viÖc chuÈn bÞ vµ kiÓm tra 10 modules ®µo t¹o trong lÜnh vùc kinh tÕ hé. Ho¹t ®éng cuèi cïng nµy thêng ®Ó ®¸nh gi¸ n¨ng lùc cña ®éi ngò gi¸o viªn vµ th¸i ®é cña hä híng tíi nh÷ng thay ®æi vµ hîp t¸c víi kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ. Nh÷ng kÕt qu¶ bíc ®Çu ®ã ®ang khuyÕn khÝch çc çc bé lµm viÖc ngµy cµng nhiÖt t×nh ®Ó cã thÓ c¶i tiÕn kü n¨ng vµ néi dung gi¶ng d¹y.

5.3. Trung t©m ®µo t¹o l©m nghiÖp céng ®ång

Trung t©m ®µo t¹o l©m nghiÖp céng ®ång - Trêng ®¹i häc l©m nghiÖp Xu©n Mai - çch Hµ néi 40km trªn ®êng tõ Hµ néi ®i S¬n La. Trung t©m ®· tiÕn hµnh thùc hiÖn Dù ¸n ®µo t¹o l©m nghiÖp x· héi do Thuþ ®iÓn hç trî vµ b¾t ®Çu pha I tõ 1994 ®Õn 1997. HiÖn nay ®ang trong giai ®o¹n pha II cña dù ¸n (tõ 1998 - 2001). Çc çn bé ®µo t¹o cña trung t©m x©y dùng n¨ng lùc tèt trong ®µo t¹o l©m nghiÖp x· héi ®Æc biÖt tËp

Trêng trung cÊp n«ng ghiÖp ®îc thµnh lËp n¨m 1978 vµ vµo n¨m 1997, trêng x¸c nhËp víi trêng trung cÊp Kinh tÕ thµnh trêng Trung cÊp kinh tÕ kü thuËt cña tØnh.

Trêng cã 26 gi¸o viªn ®Òu ®¹t b»ng cö nh©n (trong ®ã cã 16 ngêi cã b»ng cö nh©n vÒ n«ng nghiÖp).

3 bé m«n cña trêng lµ:

1. KÕ to¸n tµi chÝnh (5 gi¸o viªn)

2. N«ng nghiÖp (5 gi¸o viªn)

3. Ch¨n nu«i (5 gi¸o viªn)

Çc m«n c¬ b¶n (11 gi¸o viªn)

Cã 3 lo¹i h×nh ®µo t¹o:

1. §µo t¹o chÝnh quy (theo ch¬ng tr×nh ®µo t¹o cña Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o)

� Thêi gian ®µo t¹o: 2 n¨m ®èi víi häc sinh tèt nghiÖp cÊp 3 vµ 3 n¨m ®èi víi häc sinh tèt nghiÖp cÊp 2 � §èi tîng: ngêi d©n thuéc tØnh Lai Ch©u

2. Çc kho¸ häc ng¾n h¹n:

� Thêi gian ®µo t¹o: 1 th¸ng. 3 th¸ng, 6 th¸ng � §èi tîng: çn bé vµ n«ng d©n cña çc c¬ quan ban ngµnh trong vïng � Néi dung ®µo t¹o: KÕ to¸n tµi chÝnh. luËt, Kinh tÕ n«ng nghiÖp, qu¶n lý ®Êt ®ai.

3. Çc lo¹i ®µo t¹o hîp t¸c:

� §¹i häc t¹i chøc

N«ng nghiÖp (víi sù hç trî cña trêng §¹i häc N«ng nghiÖp 1) L©m nghiÖp ( víi sù hç trî cña trêng ®¹i häc L©m nghiÖp Xu©n Mai) LuËt ( víi sù hç trî cña trêng §¹i häc LuËt Hµ Néi) KÕ to¸n tµi chÝnh ( víi sù hç trî cña trêng §¹i häc KÕ to¸n tµi chÝnh)

� Trung cÊp vÒ §Þa chÝnh � §èi tîng: çn bé lµm viÖc t¹i tØnh

4. C¬ së vËt chÊt:

� Khu«n viªn nhµ trêng réng 4,5 ha dµnh cho v¨n phßng chÝnh vµ 10 phßng häc � Khu tr¹i thùc tËp réng 3 ha � 10 ha rõng � 4 m¸y vi tÝnh � Phßng thÝ nghiÖm, th viÖn, ký tóc x¸

of 33

trung vµo tiÓu gi¸o viªn. Mét ch¬ng tr×nh ®µo t¹o l©m nghiÖp x· héi h÷u Ých ®îc biªn so¹n vµ thùc hiÖn. Ch¬ng tr×nh bao gåm l©m nghiÖp x· héi vµ nhiÒu vÊn ®Ò cña khuyÕn n«ng l©m. Trung t©m ®· cã tiÒm n¨ng tèt trong x©y dùng vµ s¶n xuÊt tµi liÖu ®µo t¹o vµ cã ®iÒu kiÖn ®µo t¹o t¬ng xøng. HiÖn nay, nhiÒu tµi liÖu ®µo t¹o cã s½n trong trung t©m dµnh cho çc kho¸ ®µo t¹o ng¾n h¹n vµ dµi h¹n rÊt cã Ých nh lµ tµi liÖu tham kh¶o cho SFDP.

Tríc ®©y, trung t©m cha cã lÜnh vùc thö nghiÖm çc ph¬ng ph¸p luËn. Do ®ã, trung t©m muèn hîp t¸c víi SFDP vµ sö dông ®Þa bµn dù ¸n cho sinh viªn trêng ®¹i häc l©m nghiÖp Xu©n mai tiÕn hµnh çc chuyÕn thùc ®Þa vµ thùc tËp. Nhng trong giai ®o¹n II cña dù ¸n hç trî l©m nghiÖp x· héi, dù ¸n ®· cã mét ®èi t¸c míi vµ quan träng - ®ã lµ trung t©m khuyÕn n«ng l©m Hoµ b×nh, n¬i ph¬ng ph¸p cña dù ¸n cã thÓ ®îc thö nghiÖm.

Trêng ®¹i häc l©m nghiÖp Xu©n Mai trùc thuéc bé NN vµ PTNT. Do ®ã viÖc hç trî cho trêng trung häc n«ng l©m nghiÖp ë cÊp tØnh lµ khã kh¨n.

5.4 §¹i häc n«ng l©m Th¸i nguyªn - §¹i häc Th¸i nguyªn

§¹i häc N«ng l©m Th¸i Nguyªn n»m ë thµnh phè Th¸i Nguyªn çch Hµ Néi 90 km. Trêng Th¸i Nguyªn còng lµ mét trong çc ®èi t¸c cña SFSP (Dù ¸n Hç trî L©m nghiÖp x· héi) do Thuþ Sü tµi trî ®ang ë pha thø hai (1998-2001). Do vËy trêng Th¸i Nguyªn ®· thiÕt kÕ ®îc mét ch¬ng tr×nh ®µo t¹o míi vµ ®ang tù x©y dùng çc tµi liÖu ®µo t¹o cña trêng. Çc ho¹t ®éng nghiªn cøu vµ th¶o luËn ë cÊp quèc tÕ còng ®îc nhµ trêng héi nhËp tèt th«ng qua çc quan hÖ hîp t¸c. Gi¶ng viªn nhµ trêng tham dù vµo çc ho¹t ®éng thö nghiÖm vµ tr×nh diÔn nh canh t¸c trªn ®Êt dèc, tæ chøc th«n b¶n cho n«ng d©n vµ cã m¹ng líi lµm viÖc t¹i ®Þa ph¬ng. PhÇn lín sinh viªn cña trêng sau khi tèt nghiÖp sÏ lµm viÖc cho çc c¬ quan, tæ chøc cña tØnh vµ trung ¬ng. Do vËy, hä lµ nh÷ng ngêi cã kiÕn thøc vµ kh¶ n¨ng tiÕp cËn tèt víi çc kü thuËt míi.

Mét trong nh÷ng ho¹t ®éng v¬n ra bªn ngoµi cña trêng Th¸i Nguyªn lµ céng t¸c gi¶ng d¹y t¹i Trêng Trung cÊp N«ng l©m Mai S¬n. Tuy nhiªn, sù céng t¸c nµy míi chØ giíi h¹n ë viÖc dïng trêng Mai S¬n nh lµ ®Þa ®iÓm ®Ó tiÕn hµnh çc kho¸ ®µo t¹o t¹i chøc vµ çc gi¸o viªn ë tr-êng Th¸i Nguyªn xuèng gi¶ng d¹y. Cã lÐ, do vËy mµ çc chñ ®Ò còng nh tµi liÖu ®µo t¹o míi chØ "rß rØ chót Ýt" cho trêng Mai S¬n vµ çc tµi liÖu nµy míi chØ lµ nÒn t¶ng cho phÇn d¹y nghÒ lµ chñ yÕu. Hai trêng cã kho¶ng çch kha xa, h¬n n÷a trêng Th¸i Nguyªn l¹i thuéc vÒ Bé Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o do vËy rÊt khã cã thÓ cã ®îc sù hîp t¸c chÆt chÏ.

5.5 Trêng trung cÊp c«ng nh©n kü thuËt sè 1

Trêng trung cÊp c«ng nh©n kü thuËt sè 1 n»m ë huyÖn H÷u Lòng, tØnh L¹ng S¬n, çch Hµ Néi 90 km vÒ híng B¾c. Trêng ®ang ®îc hç trî bëi mét dù ¸n cña Hµ Lan. Môc tiªu cña Dù ¸n lµ n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý ®µo t¹o, c¶i thiÖn c¬ së vËt chÊt gi¶ng d¹y, ph¸t triÓn ch¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ®Èy m¹nh çc ho¹t ®éng v¬n ra bªn ngoµi th«ng qua çc trêng thùc ®Þa. Trêng còng cung cÊp mét ch¬ng tr×nh ®µo t¹o ®Ó ®µo t¹o çc c«ng nh©n kü thuËt lµnh nghÒ theo 3 ngµnh: l©m sinh, chÕ biÕn gç vµ diÖn n«ng th«n.

Trêng x©y dùng çc trêng thùc nghiÖm ë çc tØnh kh¸c vµ S¬n La lµ mét trong çc tØnh ®ã. Trêng còng cã mét mèi quan hÖ hîp t¸c víi Dù ¸n L©m nghiÖp x· héi S«ng §µ trªn lÜnh vùc l©m sinh. Çc trêng thùc nghiÖm còng gióp häc sinh cã ®îc c¬ héi tèt ®Ó thùc hµnh nhng vÉn cÇn c¶i thiÖn chÊt lîng cña ch¬ng tr×nh gi¶ng d¹y.

VOCTECH 1 còng ®· biªn so¹n ®îc mét sè tµi liÖu ®µo t¹o h÷u Ých nh ®ang trong qu¸ tr×nh ®a ra ®Ò c¬ng c«ng viÖc cô thÓ vµ ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. §©y còng cã thÓ lµ nh÷ng chñ ®Ò vÒ ®µo t¹o mµ Dù ¸n S«ng §µ còng quan t©m ®Õn. Tuy nhiªn, trêng Trung cÊp c«ng nh©n kü thuËt 1 kh«ng thÓ trî gióp trùc tiÕp cho trêng trung cÊp cña tØnh v× ë qu¸ xa vµ trêng nµy l¹i thuéc sù qu¶n lý cña Bé NN & PTNT. Do vËy, trêng d¹y nghÒ L¹ng S¬n còng cÇn ph¸t triÓn lÜnh vùc ®µo t¹o mét çch s©u h¬n vµ cã nh÷ng c¬ së thùc hµnh tèt cho lÜnh vùc l©m nghiÖp x· héi.

5.6. Trêng Båi dìng çn bé thuéc Bé NN & PTNT

Trêng n»m ë huyÖn Thanh Tr×, Hµ Néi thuéc Bé NN & PTNT. NhiÖm vô chÝnh cña trêng lµ ®µo t¹o çn bé thuéc Bé, chñ yÕu lµ ë cÊp tØnh vµ cÊp trung ¬ng. Trong t©m ®µo t¹o lµ qu¶n lý kinh tÕ cÊp Nhµ níc, qu¶n lý doanh nghiÖp Nhµ níc vµ hîp t¸c x·. Trêng cã c¬ së vËt chÊt tèt. Çc m«n vÒ kü thuËt vµ khuyÕn n«ng cßn yÕu. Trêng còng n»m kh¸ xa vïng Dù ¸n vµ do vËy, kh¶ n¨ng céng t¸c bÞ h¹n chÕ.

5.7. Trung t©m nghiªn cøu vµ ®µo t¹o B×nh Th¨ng

Trung t©m NghiÖn cøu vµ ®µo t¹o B×nh Th¨ng n»m ë thµnh phè Hå ChÝ Minh víi sù hç trî tõ chÝnh phñ Hµ Lan. Trung t©m tæ chøc çc kho¸ ®µo t¹o vÒ s¶n xuÊt vµ ch¨n nu«i lîn. Tõ khi lîn trë thµnh mét nguån thu nhËp chÝnh cho rÊt nhiÒu hé gia ®×nh trong vïng Dù ¸n, çc çn bé khuyÕn n«ng cÇn ph¶i sö dông rÊt nhiÒu yÕu tè kü thuËt trong viÖc ch¨n nu«i lîn. Trung t©m còng cung cÊp çc ch¬ng tr×nh ®µo t¹o ®Æc biÖt cho nh÷ng hé gia ®×nh nhá.

Trung t©m cã mét kho¸ häc 2 tuÇn cho çc çn bé khuyÕn n«ng lµm viÖc ë cÊp huyÖn vµ cÊp x· vµ gi¶ng d¹y cho çn bé cña çc trêng n«ng nghiÖp. Çc n«ng d©n chñ chèt còng ®îc hoan nghªnh. §èi víi nh÷ng ngêi cha cã nhiÒu kinh nghiÖm, trung t©m cung cÊp mét ch¬ng tr×nh ®µo t¹o dµi h¬n kho¶ng 10 tuÇn. Trung t©m còng chó ý ®Õn viÖc tuyÓn çc hä viªn n÷ vµ çc häc viªn tõ çc tØnh phÝa B¾c.R¸t nhiÒu çn bé khuyÕn n«ng ë Lai Ch©u vµ S¬n La ®· ®îc ®µo t¹o t¹i trung t©m B×nh Th¨ng. Chóng t«i cho r»ng nªn ®a çc çn bé nµy tham dù vµo çc ho¹t ®éng ch¨n nu«i lîn.

Tãm l¹i, cã thÓ thÊy ®îc r»ng n¨ng lùc ®µo t¹o ë cÊp tØnh cßn rÊt yÕu. Tuy nhiªn, ®©y l¹i lµ mét nÒn t¶ng hÕt søc hiÖu qu¶ cho viÖc chuyÓn giao c«ng t¸c ®µo t¹o liªn quan ®Õn phæ biÕn çc ph¬ng ph¸p luËn cña Dù ¸n. Do vËy, nh÷ng c¬ quan ®µo t¹o cã thÓ ®¶m nhËn ®îc çc c«ng

of 33

t¸c ®µo t¹o mµ bé phËn chÝnh quyÒn hay hµnh chÝnh th× kh«ng thÓ ®¶m nhËn ®îc.

ë cÊp trung ¬ng, cã kh¸ nhiÒu tæ chøc cã thÓ cã nh÷ng ®ãng gãp ®Æc biÖt nh»m thiÕt lËp mét cÊu tróc tiªn tiÕn h¬n cho cÊp tØnh ®Ó sù hîp t¸c ®îc thùc hiÖn mét çch cã hÖ thèng. Trong pha hiÖn t¹i, Dù ¸n nªn tiÕp tôc t×m kiÕm nh÷ng céng t¸c trong tõng lÜnh vùc. Trong pha tiÕp theo, çc tæ chøc cã nh÷ng hç trî thÝch hîp cã thÓ trë thµnh nh÷ng ®èi t¸c trong mét dù ¸n t¨ng cêng n¨ng lùc ®µo t¹o.

6. Ph©n tÝch chiÕn lîc

6.1 X©y dùng hÖ thèng ®µo t¹o mét hÖ thèng ®µo t¹o theo ®Þnh híng nhu cÇu

Dù ¸n S«ng §µ cè g¾ng thÓ chÕ ho¸ çc ph¬ng ph¸p luËn ph¸t triÓn trªn diÖn réng ë çc tØnh vµ ®µß t¹o lµ mét c«ng cô chÝnh dÓ ®¹t ®îc sù g¾n kÕt çc thµnh qu¶ cña Dù ¸n víi çc ho¹t ®éng cña tØnh. VÒ l©u dµi, Dù ¸n sÏ híng vµo ph¸t triÓn mét hÖ thèng ®µo t¹o héi nhËp çc ph-¬ng ph¸p luËn tiªn tiÕn vµo mét cÊu tróc liªn kÕt bÒn v÷ng ®Ó cã thÓ chuyÓn giao nh÷ng kinh nghiÖm ®· ®¹t ®îc ë hai huyÖn thÝ ®iÓm ra diÖn réng.

Ch¼ng h¹n ®èi víi viÖc x©y dùng çch lËp kÕ ho¹ch vµ çc ph¬ng ph¸p khuyÕn n«ng cña Dù ¸n, hÖ thèng ®µo t¹o sÏ ph¶i x©y dùng b¾t ®Çu tõ "gèc". §iÒu nµy bao hµm çc çch tiÕp cËn c¬ b¶n kh¸c nhau cho çc tæ chøc vµ nh÷ng ngêi tham dù vµo qu¸ tr×nh nµy. Çc c¬ quan hiÖn nay thêng x©y dùng vµ chñ yÕu ®µo t¹o çn bé theo kiÓu hÖ thèng "tõ trªn xuèng" - nghÜa lµ cã ngêi chØ dÉn vµ çc chØ dÉn theo kiÒu ¸p lùc. Theo kiÓu hÖ thèng míi th× nhu cÇu sÏ ®Þnh híng cho hÖ thèng ®µo t¹o, häc viªn vµ nhu cÇu häc viªn sÏ quyÕt ®Þnh chiÒu híng cña viÖc ®µo t¹o.

Víi viÖc ®i tiªn phong vÒ çc ph¬ng ph¸p luËn cã sù tham gia cña ngêi d©n vµ çc kiÕn thøc vÒ nhu cÇu cña ngêi n«ng d©n thu ®îc tõ çc ho¹t ®éng, Dù ¸n hiÖn nay ®ang gi÷ mét vÞ trÝ chiÕn lîc nh»m hç trî cho nh÷ng thay ®æi c¬ b¶n cña ho¹t ®éng ®µo t¹o. Th«ng qua viÖc ®i tiªn phong trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn viÖc lËp kÕ ho¹ch cã sù tham gia cña ngêi d©n vµ ph¬ng ph¸p khuyÕn n«ng, Dù ¸n ®· tù thiÕt lËp mét vÞ trÝ chiÕn lîc ®Ó theo ®uæi sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng ®µo t¹o vµ gi¸o dôc theo ®Þnh híng nhu cÇu míi (cho çc chñ ®Ò vÒ qu¶n lý nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn) ë tØnh S¬n La vµ Lai Ch©u.

LËp kÕ ho¹ch cã sù tham gia cña ngêi d©n ®Þa ph¬ng víi çc kh¸i niÖm vÒ nguån lùc cña th«n b¶n ®îc thÝ ®iÓm vµ cã mét sè kinh nghiÖm ®ang ®îc x©y dùng víi sù tham gia lµm viÖc cña ngêi n«ng d©n víi nh÷ng nhu cÇu thùc sù cña hä. Çc kinh nghiÖm ®ang ®îc më réng ®Õn hÖ thèng c¬ quan cña tØnh th«ng qua viÖc chia xÎ kinh nghiÖm hoÆc ®µo t¹o trùc tiÕp trªn thùc tÕ c«ng viÖc cho çc çn bé míi b»ng nh÷ng çn bé ®· cã kinh nghiÖm cña Dù ¸n. Khi mét ph¬ng ph¸p luËn ®îc chÊp nhËn th× ®ã còng lµ thêi ®iÓm ®Ó tiÕn hµnh bíc tiÕp theo - thiÕt lËp mét hÖ thèng ®µo t¹o chÝnh thøc h¬n.

6.2 Vai trß cña Dù ¸n Ph¸t triÓn L©m nghiÖp X· héi S«ng §µ trong qu¸ tr×nh häc hái vÒ n«ng l©m nghiÖp ë tØnh

ViÖc x©y dùng mét hÖ thèng ®µo t¹o theo ®Þnh híng nhu cÇu cÇn ®îc tiÕn hµnh nh mét qu¸ tr×nh häc hái. Dù ¸n Ph¸t triÓn l©m nghiÖp x· héi s«ng §µ, th«ng qua çc ho¹t ®éng ph¸t triÓn cã sù tham gia cña ngêi d©n, ®· ®ãng gãp rÊt nhiÒu cho ho¹t ®éng nµy. Trong phÇn 2.2. ®· miªu t¶ b¶y bíc vÒ sù c«ng t¸c gi÷a Dù ¸n víi çc c¬ quan ®èi t¸c trong viÖc thùc hiÖn çc ph¬ng ph¸p luËn míi.

Nh×n chung, viÖc thiÕt lËp mét hÖ thèng ®µo t¹o cã thÓ thÊy lµ bao gåm 3 giai ®o¹n:

Giai ®o¹n 1: Giai ®o¹n tiªn phong (häc th«ng qua lµm)

Giai ®o¹n nµy t¬ng øng víi 7 bíc ®· ®îc ®Ò cËp ë phÇn 2.2. Sau khi Dù ¸n ph¸t triÓn çc ph¬ng ph¸p luËn míi trªn thùc tÕ, khi ph¬ng ph¸p luËn nµy ®îc phª duyÖt bëi chÝnh quyÒn th× cÇn ph¶i ¸p dông mét çch cô thÓ. KÕt qu¶ cña çc ho¹t ®éng thÝ ®iÓm cÇn ph¶i ®îc tµi liÖu ho¸ víi chÊt lîng cao vµ ph¶i ®îc hiÓu mét çch râ rµng vµ cô thÓ: häc th«ng qua lµm. KÕt qu¶ lµ chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ vµ phªchuÈn ph¬ng ph¸p luËn mét çch chÝnh thøc.

Bíc nµy hiÖn nay ®· thùc hiÖn xong ®èi víi ho¹t ®éng QHSD§ vµ G§GR vµ ho¹t ®éng vÒ KHPTTB còng ®ang më réng ®Õn ®©y. Hµng lo¹t çc s¶n phÈm khuyÕn n«ng vµ khuyªn l©m (ch¼ng h¹n nh Quy chÕ b¶o vÖ rõng) còng ®· ®îc nhÊt trÝ ®Ó më réng. Çc s¶n phÈm kh¸c cña khuyÕn n«ng (nh Qu¶n lý rõng cÊp th«n b¶n vµ Ph¸t triÓn kü thuËt cã sù tham gia cña ngêi d©n) vÉn cßn ®ang trong giai ®o¹n thö nghiÖm.

Giai ®o¹n 2: Héi nhËp çc kinh nghiÖm vµo hÖ thèng

ChuyÓn giao ph¬ng ph¸p luËn sau khi ®îc chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng phª chuÈn kh«ng cã nghÜa lµ Dù ¸n chÊm døt mäi ho¹t ®éng cña m×nh, mµ ngîc l¹i, Dù ¸n l¹i bíc vµo mét giai ®o¹n míi: Ph¬ng ph¸p luËn ®îc chuyÓn giao ph¶i trë thµnh mét ph¬ng ph¸p luËn "®îc së h÷u" cña çc c¬ quan vµ ç nh©n kh¸c nhau. Quy tr×nh cÇn ph¶i ¸p dông mét çch ¨n ý, çc híng dÉn còng nh tµi liÖu ®µo t¹o ph¶i ®îc viÕt l¹i vµ quan träng nhÊt lµ çc çn bé ph¶i tiÕp nhËn ®îc nh÷ng kh¸i niÖm míi - thêng lµ kÐo theo sù thay ®æi lín trong çc hµnh vi c«ng viÖc (ch¼ng h¹n nhhµnh vi cña çn bé khuyÕn n«ng ®èi víi n«ng d©n lµ mét vÝ dô quan träng). Víi ®éi ngò çn bé ®i tiªn phong trong viÖc ph¸t triÓn ph¬ng ph¸p luËn trong nhiÒu n¨m nay, sù thay ®æi nµy sÏ ph¶i ®îc nh÷ng ngêi sö dông míi ¸p dông trong thêi gian ng¾n h¬n.

Ngay c¶ ®Ò c¬ng c«ng viÖc cho çc çn bé còng sÏ thay ®æi ®¸ng kÓ vµ çc c«ng viÖc míi sÏ cã nh÷ng chøc n¨ng míi. Çc çn bé khuyÕn n«ng cÊp x· lµ mét vÝ dô tèt cho viÖc xem xÐt cho viÖc thay ®æi khi cã ph¬ng ph¸p luËn míi. Thªm vµo ®ã, viÖc lËp kÕ ho¹ch còng nh ng©n s¸ch cho çc ho¹t ®éng sÏ trë nªn kh¸c biÖt vµ hÖ thèng míi ph¶i ®îc ph¸t triÓn ®Ó n©ng cao n¨ng lùc cña ®éi ngò çn bé. Quy tr×nh theo dâi vµ

of 33

®¸nh gi¸ còng cÇn cã nh÷ng thay ®æi.

Qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi nµy ®ßi hái mét kho¶ng thêi gian ®¸ng kÓ. KÐo theo ®ã lµ rÊt nhiÒu çc ho¹t ®éng trî gióp ®µo t¹o th«ng qua lµm viÖc trùc tiÕp, huÊn luyÖn mét çch chuyªn s©u, ph¸t triÓn çc yÕu tè híng dÉn... Nh÷ng ngêi ®· ®i tiªn phong tríc ®©y (nghÜa lµ ®· ®îc häc vÒ ph-¬ng ph¸p luËn th«ng qua qu¸ tr×nh thö nghiÖm), b©y giê sÏ trë thµnh nh÷ng ngêi ®µo t¹o vµ huÊn luyÖn cho çc ®ång nghiÖp cña hä - nh÷ng ngêi ®ang ¸p dông ph¬ng ph¸p luËn míi. HiÖn nay, Dù ¸n còng ®ang tham dù vµo çc ho¹t ®éng nh vËy (ch¼ng h¹n nh QHSD§ vµ G§GR). Sù thiÕt lËp çc ho¹t ®éng chuyªn s©u nh»m hç trî cho mét qu¸ tr×nh häc hái cã chÊt lîng cao nhng chØ më réng mét çch cã giíi h¹n. ViÖc sö dông mét çch giíi h¹n nh÷ng ngêi ®i tríc vµ çn bé cña Dù ¸n còng nh trong néi bé çc c¬ quan nh çc gi¶ng viªn lµ râ rµng.

Giai ®o¹n 3: KÕt hîp ph¬ng ph¸p luËn míi víi hÖ thèng (gi¸o dôc) vµ ®µo t¹o

TÝnh bÒn v÷ng cña nh÷ng thay ®æi ®îc ph¸t triÓn trong bíc mét vµ hé nhÊp víi bíc hai. Trong dµ× h¹n, tÝnh bÒn v÷ng chØ ®îc ®¶m b¶o nÕu çc bíc nµy ®îc lùa chän mét çch ®Çy ®ñ vµ héi nhËp víi çc tæ chøc ®Æc biÖt cã tr¸ch nhiÖm trong gi¸o dôc vµ ®µo t¹o. MÆc dï vÉn cã nhiÒu ®iÒu vît ra ngoµi tÇm cña Dù ¸n hiÖn nay, nh÷ng cè g¾ng ®Çu tiªn ®ang ®îc thùc hiÖn nh»m giíÝ thiÖu nh÷ng kÕt qu¶ cña Dù ¸n trong çc c¬ quan gi¸o dôc chÝnh thøc. Dù ¸n còng ®· ký mét tho¶ thuËn hîp t¸c víi trêng trung cÊp n«ng l©m Mai S¬n vµ mét sè ho¹t ®éng kÕt hîp gi÷a hai bªn ®· ®îc tiÕn hµnh. MÆc dï c¬ së vËt chÊt cña çc trêng trung cÊp cßn yÕu nhng kh¶ n¨ng cña çc çn bé ®µo t¹o rÊt ®¸ng ®îc khuyÕn khÝch. ViÖc thÓ chÕ ho¸ çc thµnh qu¶ cña Dù ¸n th«ng qua hÖ thèng gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ®îc thùc hiÖn trong thêi gian dµi h¬n lµ mét yªu cÇu thiÕt yÕu dÓ duy tr× ¶nh hëng tÝch cùc cu¶ Dù ¸n. HÖ thèng sÏ chuyÓn giao c«ng t¸c ®µo t¹o tõ hÖ thèng hµnh chÝnh tØnh, n¬i mµ ®µo t¹o chØ lµ mét trong rÊt nhiÒu nhiÖm vô, sang mét tæ chøc ®µo t¹o ®Æc biÖt. H¬n n÷a, viÖc chuyÓn giao nµy cã thÓ t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc phæ biÕn çc ph¬ng ph¸p luËn míi ra ngoµi biªn giíi cña tØnh. Bíc cuèi cïng nµy trong viÖc thÓ chÕ ho¸ çc kiÕn thøc míi chÝnh lµ sù héi nhËp vµo ch¬ng tr×nh ®µo t¹o (chuyªn nghiÖp vµ kh«ng chuyªn nghiÖp).

Mét trong nh÷ng c¶n trë chÝnh cña qu¸ tr×nh nµy lµ viÖc ®µo t¹o çc çn bé gi¶ng d¹y. Do qu¸ tr×nh ph¸t triÓn theo n¨ng lùc tõ díi lªn, çc gi¸o viªn sÏ ph¶i ®¹t ®îc nh÷ng kiÕn thøc cÇn thiÕt vµ cã nhiÒu kinh nghiÖm thùc tÕ h¬n n÷a, cã nh÷ng mèi quan hÖ trùc tiÕp víi thùc tÕ. Do vËy, ®èi víi viÖc ®µo t¹o, çc çn bé gi¶ng d¹y rÊt cÇn lµm viÖc cïng víi ngêi n«ng d©n vµ çc çn bé chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng - nh÷ng ngêi ®ang ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn nh÷ng kiÕn thøc thÝch hîp cÇn thiÕt ®Ó c¶i t¹o mét çc thµnh c«ng hÖ thèng s¶n xuÊt ë ®Þa ph¬ng. Mét sù hîp t¸c chuyªn s©u gi÷a çn bé chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng víi çc gi¸o viªn lµ mét yÕu tè cÇn thiÕt ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu thÓ chÕ ho¸ çc kiÕn thøc thÝch hîp ®¹t ®îc ë ®Þa ph¬ng th«ng qua hÖ thèng gi¸o dôc.

Trong qu¸ tr×nh häc hái ®îc ®Ò cËp ë trªn, Dù ¸n ®i theo mét tr×nh tù thÝch hîp trong viÖc x©y dùng çc kiÕn thøc vµ kü n¨ng dùa trªn nhu cÇu nhËn thÊy th«ng qua ph¬ng ph¸p ph¸t triÓn vµ lËp kÕ ho¹ch cã sù tham gia cña ngêi d©n. H¬n n÷a, ®©y lµ c«ng cô minh ho¹ cho viÖc Dù ¸n cã thÓ can thiÖp ë tØnh nh thÕ nµo, trong nhiÒu n¨m, ®Ó cuèi cïng ®ãng gãp cho viÖc x©y dùng mét hÖ thèng gi¸o dôc vµ ®µo t¹o dù trªn nhu cÇu cña tØnh.

6.3. Vai trß cña ngêi ®µo t¹o

Trong viÖc chuyÓn giao kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm cña Dù ¸n ®Ó ¸p dông trªn diÖn réng, gi¶ng viªn ®µo t¹o tiÓu gi¸o viªn ®ãng mét vai trß hÕt søc quan träng. ChÊt lîng cña gi¶ng viªn tuú thuéc vµo qu¸ tr×nh hä ®îc ®µo t¹o hoÆc lµm thÕ nµo hä cã thÓ ®¹t ®îc kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm. Thêng th×, chÊt lîng cña gi¶ng viªn hay gi¸o viªn ®îc x¸c ®Þnh th«ng qua hai phÈm chÊt kh¸c nhau:

� PhÈm chÊt nh mét chuyªn gia trong lÜnh vùc nghiªn cøu (chuyªn gia kü thuËt) � PhÈm chÊt nh mét ngêi ®µo t¹o hay gi¸o viªn (chuyªn gia s ph¹m)

Dùa trªn h×nh th¸i chuyÓn giao kiÕn thøc, hai phÈm chÊt trªn cã tÇm quan träng t¬ng ®¬ng nhau. Trong líp häc, kh¶ n¨ng s ph¹m lµ rÊt cÇn thiÕt nhng nÕu mét gi¶ng viªn cã chøc n¨ng nh mét ngêi hç trî ngêi häc mét çch trùc tiÕp trªn lÜnh vùc nghÒ nghiÖp cña anh ta, viÖc cã ®îc tr×nh ®é chuyªn s©u lµ hÕt søc quan träng. Trong t×nh huèng nÕu häc viªn lµm viÖc trùc tiÕp víi chuyªn gia th× phÈm chÊt s ph¹m ®ßi hái Ýt h¬n.

Trong qu¸ tr×nh häc hái ®îc ®Ò xuÊt bëi Dù ¸n ë hai tØnh, ®îc ®Ò cËp ë trªn, th× viÖc chuyÓn giao kiÕn thøc vµ kü n¨ng tõ gi¶ng viªn/chuyªn

of 33

gia ®Õn häc viªn/c¬ quan ®èi t¸c cã rÊt nhiÒu h×nh th¸i kh¸c nhau. Trong giai ®o¹n ®Çu, Dù ¸n ®· cã quan hÖ lµm viÖc chuyªn s©u gi÷a çc chuyªn gia vµ c¬ quan ®èi t¸c, nh÷ng ngêi th«ng qua qu¸ tr×nh lµm viÖc víi nhau ®· häc hái çc ph¬ng ph¸p luËn b»ng çch lµm trùc tiÕp víi sù céng t¸c chuyªn s©u. ý tëng minh ho¹ ®îc cô thÓ ho¸ ë biÓu ®å díi ®©y:

ë pha thø hai, çc çn bé míi ph¶i ®îc ®µo t¹o ®Ó më r«ng nh÷ng kiÕn thøc mµ hä ®· ®¹t ®îc. NÕu nhøng çn bé ®ã ®îc ®µo t¹o mét çch chuyªn s©u, hîp t¸c chÆt chÏ vµ ®îc ph¶n håi çc th«ng tin tõ çc chuyªn gia vµ nÕu ph¸t triÓn çc chó ý thÝch hîp còng nh çc kü n¨ng ®µo t¹o chuyªn biÖt, çc ho¹t ®éng cña hä còng cã thÓ g©y nªn mét ¶nh hëng t¬ng tù nh ë çc huyÖn thÝ ®iÓm:

Trong pha tiÕp theo, nh÷ng ngêi ®i tiªn phong sÏ kh«ng tiÕp tôc lµ gi¶ng viªn n÷a mµ çc chuyªn gia ®µo t¹o míi sÏ ®äc ®µo t¹o nh»m ph¸t triÓn ®µo t¹o ra mét vïng réng lín h¬n. NÕu çc gi¶ng viªn nh vËy cã thÓ ®îc cung cÊp çc c¬ héi kh«ng chØ ®Ó tiÕp thu kiÕn thøc mµ cßn thu ®îc nh÷ng kinh nghiÖm trªn thùc tÕ b»ng çch lµm viÖc víi çc chuyªn gia hoÆc thu nhËn nh÷ng kiÕn thøc vµ th«ng tin chuyªn s©u h¬n tõ phÝa çc chuyªn gia, t¸c ®éng do c«ng viÖc cña hä t¹o nªn còng vÉn râ rµng víi çc kÕt qu¶ cô thÓ:

Tuy nhiªn, nÕu cã t¸c ®éng cña ¸p lùc vÒ thêi gian hay sù thiÕu hôt vÒ ng©n s¸ch, c«ng t¸c ®µo t¹o gi¶ng viªn trë nªn kÐm trùc tiÕp vµ çc yÕu tè tiÕp theo kh«ng ®îc cung cÊp, chÊt lîng cña çc gi¶ng viªn tiÕp theo cã thÓ bÞ suy gi¶m vµ t¸c ®éng cña hä kh«ng cßn ®îc tÝch cùc nh tríc n÷a:

ViÖc suy gi¶m chÊt lîng cña çc t¸c ®éng cã thÓ ®îc nh×n thÊy tríc nÕu çc gi¶ng viªn cã kinh nghiÖm nhng kh«ng hiÖu qu¶ l¹i ®µo t¹o çc gi¶ng viªn cña "thÕ hÖ thø hai":

of 33

§èi víi Dù ¸n, viÖc lùa chän mét chiÕn lîc ®óng ®¾n liªn quan ®Õn ®µo t¹o gi¶ng viªn lµ hÕt søc quan träng. Chó ý cÇn ®îc ®a ra lµ kh«ng nªn x©y dùng hÖ thèng ®µo t¹o víi tèc ®é qu¸ nhanh. MÆt kh¸c, ®µo t¹o gi¶ng viªn cÇn ph¶i cã nh÷ng chó ý ®Æc biÖt. Trong çc bµi tËp ®µo t¹o gi¶ng viªn, kh«ng nªn ®Ó tån t¹i çc bµi tËp mµ kh«ng nh»m n©ng cao n¨ng lùc ®µo t¹o trong thêi gian l©u dµi. Trong giai ®o¹n cuèi cïng -chuyÓn giao thµnh qu¶ cña Dù ¸n cho tØnh – vµo kho¶ng 31/12/2004, sù hiÖn diÖn cña mét hÖ thèng ®µo t¹o bÒn v÷ng víi chÊt lîng cao b¶o ®¶m cho viÖc ph¸t triÓn tiÕp tôc çc thµnh qu¶ mµ Dù ¸n ®¹t ®îc trong vïng thÝ ®iÓm, chøng minh ®©y lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng.

6.4 Çc thµnh phÇn cña ®µo t¹o

Dù ¸n dµnh u tiªn cho viÖc ph¸t triÓn çc thµnh tè ®µo t¹o thÝch hîp vµ râ rµng. Phô lôc 7 cung cÊp kh¸i qu¸t vÒ çc thµnh tè hiÖn cã ®· ®îc söa ®æi bëi çc chuyªn gia trong níc vµ phÇn lín çc tµi liÖu ®Òu cã b¶n tiÕng ViÖt. Ph¸t triÓn çc tµi liÖu ®µo t¹o ®îc lµm phÇn lín bëi çc chuyªn gia vµ çn bé cña Dù ¸n. Hai ®iÓm cÇn lu ý ë ®©y lµ:

� Tµi liÖu ®µo t¹o hoµn thiÖn mét çch rç rµng hç trî rÊt lín cho gi¶ng viªn vµ häc viªn, ®ång thêi ®a ra ®¬c cÊu tróc cho kho¸ häc. ViÖc th¶o luËn vµ thÊy ®îc sù thÝch øng cña çc kho¸ häc tríc khi b¾t ®Çu còng trë nªn dÔ dµng h¬n.

� Çc tµi liÖu ®µo t¹o cã s½n cã thÓ lµm chÖch híng chó ý cña çc gi¶ng viªn tõ nh÷ng nhu cÇu ®Æc biÖt cña häc viªn. Ph¸t triÓn ch¬ng tr×nh ®µo t¹o cã sù tham gia cña ngêi d©n ®ßi hái çc gi¶ng viªn ph¶i biÕt sö dông tµi liÖu ®µo t¹o mét çch linh ho¹t vµ xem xÐt çc tµi liÖu ®ã khi cÇn thiÕt theo møc ®é vµ chñ ®Ò cÇn ®µo t¹o cho häc viªn.

BiÓu ®å díi ®©y minh ho¹ mèi quan hÖ gi÷a ngêi ®µo t¹o, thµnh phÇn ®µo t¹o vµ thµnh qu¶ ®¹t ®îc:

Do vËy, ®µo t¹o gi¶ng viªn vµ ph¸t triÓn çc tµi liÖu ®µo t¹o ®ßi hái ph¶i cã sù chó ý nh nhau. NÕu chÊt lîng cña gi¶ng viªn còng nh cña tµi liÖu ®µo t¹o tèt th× kÕt qu¶ thu ®îc còng sÏ tèt ®Ñp.

7. KÕt luËn

1. Ch¬ng tr×nh ®µo t¹o hiÖn nay cña Dù ¸n Ph¸t triÓn l©m nghiÖp x· héi s«ng §µ dùa trªn nh÷ng ph©n tÝch ®µo t¹o rÊt réng mµ cßn thiÕu sù tiÕp cËn vµo çc ho¹t ®éng ®µo t¹o cô thÓ. Do vËy, çc ho¹t ®éng cßn ph©n t¸n vµ cha x¸c ®Þnh ®îc çc thµnh qu¶ cô thÓ cña kÕt qu¶. Nhu cÇu ®µo t¹o th× lu«n cao mµ ch¬ng tr×nh ®µo t¹o th× lu«n cè ®¸p øng nhu cÇu ®ã, do vËy, ch¬ng tr×nh ®µo t¹o cßn dµn tr¶i vµ thiÕu ®Ò c¬ng cô thÓ. Do vËy, viÖc x©y dùng mét hÖ thèng ®µo t¹o hîp lý lµ hÕt søc cÇn thiÕt nh»m ®¹t ®îc môc tiªu cuèi cïng lµ chuyÓn giao mét çch hiÖu qu¶ vµ bÒn v÷ng çc thµnh qu¶ vÒ ph¬ng ph¸p luËn cña Dù ¸n cho tØnh.

2. Thµnh c«ng cña Dù ¸n trong viÖc ph¸t triÓn çc ph¬ng ph¸p luËn ®· lµm nhu cÇu ®µo t¹o t¨ng lªn kh«ng ngõng. Tuy nhiªn, Dù ¸n l¹i kh«ng cã ®ñ nguån lùc ®Ó hç trî cho tÊt c¶ çc ho¹t ®éng ®µo t¹o cho çc huyÖn vµ x· ®iÓm. ViÖc më réng ¸p dông çc kho¸ ®µo t¹o ®· ®îc x©y dùng b©y giê thuéc tr¸ch nhiÖm cña tØnh.

3. CÇn chó ý ®Æc biÖt viÖc tØnh cã ®îc ng©n s¸ch cho viÖc më réng ch¬ng tr×nh ®µo t¹o. Ng©n s¸ch còng cã thÓ cã ®îc cho çc kho¸ ®µo t¹o th«ng qua çc dù ¸n níc ngoµi vµ ch¬ng tr×nh quèc gia.

4. MÆc dï trong rÊt nhiÒu tµi liÖu, bao gåm c¶ §Ò c¬ng c«ng viÖc cña ®ît c«ng t¸c nµy, viÖc n©ng cao n¨ng lùc ®µo t¹o cña çc tæ chøc ®Þa ph¬ng ®îc ®Ò cËp ®Õn nh lµ mét chñ ®Ò hÕt søc quan träng. Cho ®Õn nay, Dù ¸n míi chØ coi ®µo t¹o nh lµ mét c«ng cô cho viÖc ph¸t triÓn vµ chuyÓn giao çc "s¶n phÈm" cña m×nh chø ®µo t¹o cha ®îc coi lµ mét thµnh qu¶ cña Dù ¸n. §µo t¹o ®îc sö dông chñ yÕu cho viÖc hç trî cho çc ho¹t ®äng cña çn bé Dù ¸n vµ cã thÓ kÕt hîp víi çc ho¹t ®éng ®µo t¹o çn bé cña c¬ quan ®èi t¸c.

5. Çc ho¹t ®éng ®µo t¹o ®îc tiÕn hµnh cho çc çn bé huyÖn vµ tØnh mµ cha cã mét nÒn t¶ng cô thÓ hay nãi çch kh¸c lµ cha cã mét KÕ

ChÊt lîng cña gi¶ng viªn ChÊt lîng cña tµi liÖu ®µo t¹o KÕt qu¶

Gi¶ng iªn tèt Tµi liÖu thiÕt kÕ tèt KÕt qu¶ tèt

Gi¶ng viªn tèt Tµi liÖu thiÕt kÕ kh«ng tèt KÕt qu¶ trung b×nh

Gin¶g viªn kh«ng tèt Tµi liÖu thiÕt kÕ tèt KÕt qu¶ trung b×nh

Gi¶ng viªn kh«ng tèt Tµi liÖu thiÕt kÕ kh«ng tèt KÕt qu¶ kh«ng tèt

of 33

ho¹ch Ph¸t triÓn Nguån nh©n lùc. Çc kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¸o viªn ®îc tæ chøc cho çc çn bé chñ chèt nhng nh×n chung vÉn cha ®¶m b¶o ®îc r»ng sau ®ã çc çn bé nµy cã thêi gian ®Ó gi¶ng d¹y thËm chÝ ngay c¶ trong nh÷ng ®ît gi¶ng d¹y ng¾n h¹n. Çc tiªu chuÈn cho gi¶ng viªn còng cha ®îc ®a ra. Trong dµi h¹n, do vËy, chÊt lîng vµ ®é bÒn v÷ng cña çc ho¹t ®éng ®µo t¹o cha ®îc ®¶m b¶o mét çch hiÖu qu¶.

6. ViÖc ®¸nh gi¸ mét çch hÖ thèng çc ¶nh hëng cña ho¹t ®éng ®µo t¹o lµ rÊt cÇn thiÕt. Tuy nhiªn viÖc ®¸nh gi¸ cã hÖ thèng chØ cã thÓ thùc hiÖn ®îc khi çc môc tiªu chiÕn lîc râ rµng vµ phï hîp víi çc môc tiªu cña Dù ¸n.

7. Ph¬ng ph¸p QHSD§ vµ GDGR ®· ®îc phª duyÖt ë c¶ hai tØnh vµ ph¬ng ph¸p vÒ LËp kÕ ho¹ch Ph¸t triÓn th«n b¶n ®ang chuÈn bÞ ®îc phª duyÖt ®Ó thùc thi ë S¬n La. Do vËy, cÇn cã mét ch¬ng tr×nh ®µo t¹o cã hÖ thèng ®Ó hç trî cho viÖc thùc thi ë tÇm cao h¬n.

8. C¶ hai tØnh S¬n La vµ Lai Ch©u ®Òu cã mét trêng trung cÊp n«ng l©m ë Mai S¬n vµ §iÖn Biªn. Çc trêng nµy cÇn ®îc xem xÐt nh lµ nh÷ng ®èi t¸c thÝch hîp cho viÖc ph¸t triÓn chiÕn lîc ®µo t¹o dµi h¹n cho khu vùc n«ng th«n ë hai tØnh. Tuy nhiªn, çc trêng nµy cßn thiÕu nh÷ng hç trî tµi chÝnh thiÕt yÕu tõ tØnh vµ trong thêi gian tíi cßn cha ®ñ tiÒm lùc ®Ó ®ãng mét vai trß hiÖu qu¶.

9. Çc kho¸ häc cßn cha cã tr×nh tù. HÇu hÕt çc m«n häc ®îc coi nh lµ chñ ®Ò cña kho¸ häc vµ míi ë møc giíi thiÖu chø cha ®Ò cËp s©u ®Õn mét nhãm ®èi tîng häc viªn hay çc nhãm ®èi tîng cô thÓ (çn bé l·n ®¹o, çn bé qu¶n lý, çn bé thùc thi) vµ møc ®é cña kho¸ häc (kho¸ giíi thiÖu, kho¸ häc chuyªn s©u, kho¸ häc ®µo t¹o l¹i).

10. KhuyÕn khÝch vµ kh«ng khuyÕn khÝch tµi chÝnh ®«i khi l¹i lµ yÕu tè ¶nh hëng tíi chÊt lîng ®µo taä. (Ch¼ng h¹n, kho¶n tiÒn c«ng t¸c phÝ cho ç çn bé ®i häc cã thÓ khuyÕn khÝch sù tham dù cña çn bé mÆc dï chñ ®Ò cña kho¸ häc l¹i kh«ng ®îc phï hîp l¾n víi ®èi tîng ®µo t¹o. Gi¶ng viªn tõ chèi gi¶ng d¹y dµi h¹n trong vïng ®Þa ph¬ng cña anh ta do mÊt kho¶n thu nhËp t¬ng øng nÕu anh ta ®i c«ng t¸c thùc ®Þa.)

11. Çc ®èi t¸c cña tØnh nhËn thÊy r»ng ch¬ng tr×nh ®µo t¹o cÇn ®îc hÖ thèng ho¸ mét çch tèt h¬n vµ thay v× ®¸p øng mét çch dµn tr¶i tríc nhu cÇu cao vÒ ®µo t¹o, nªn chó ý ®a ra çc ®µo t¹o u tiªn.

8. KhuyÕn nghÞ

1. Dù ¸n Ph¸t triÓn L©m nghiÖp x· héi S«ng §µ cÇn tiÐp cËn ho¹t ®éng ®µo t¹o (thiÕt kÕ vµ ph¬ng ph¸p luËn) nh mét thµnh qu¶ cÇn ®îc ph¸t triÓn, thÝ ®iÓm vµ cuèi cïng chuyÓn giao khi dù ¸n kÕt thóc ho¹t ®éng cña m×nh (pha thø 4). §iÒu nµy còng ph¶i phï hîp víi çc chiÕn lîc l©u dµi cña Dù ¸n còng nh ®Ó ®¹t ®îc thµnh qu¶ bÒn v÷ng cña Dù ¸n. HÖ thèng ®µo t¹o cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o viÖc x©y dùng nÒn t¶ng cho nguån nh©n lùc t¬ng lai ®Ó cã thÓ qu¶n lý bÒn v÷ng nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn trong t¬ng lai.

2. Tõ ®ã, çch tiÕp cËn cña Dù ¸n còng cÇn cã nh÷ng thay ®æi. Víi vÞ trÝ lµ mét thµnh qu¶ cña Dù ¸n, thay v× cè g¾ng thùc hiÖn tÊt c¶ çc nhu cÇu ®µo t¹o cña hai tØnh, Dù ¸n nªn khëi xíng hµnh ®éng tiªn phong trong viÖc thùc hiÖn ë diÖn nhá nhng víi chÊt lîng cao ( ®îc gäi lµ "ho¹t ®éng ®µo t¹o chuyªn s©u").

3. TËp trung vµo ho¹t ®éng thÝ ®iÓm nµy, nhãm c«ng t¸c ®Ò nghÞ nªn chän LËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n cho ho¹t ®éng ®µo t¹o chuyªn s©u nµy. Nhãm ®èi tîng cÇn chó ý lµ nh÷ng ngêi lµm viÖc trùc tiÕp víi d©n b¶n (çn bé cÊp huyÖn vµ cÊp x·). ViÖc më réng ho¹t ®éng cßn tuú thuéc vµo kÕ ho¹ch më réng cña tØnh. Xem phô lôc 3.

4. Bªn c¹nh viÖc chó ý ®µo t¹o cho nhu cÇu ®µo t¹o cña KHPTTB, ho¹t ®éng ®µo t¹o chuyªn s©u cßn nh»m ph¸t triÓn mét hÖ thèng ph¸t triÓn ®µo t¹o. Do vËy, trong suèt qu¸ tr×nh, çc kinh nghiÖm thu ®îc cÇn ®îc tµi liÖu ho¸ vµ ph©n tÝch, sau ®ã ®a ra çc ®Ò xuÊt cô thÓ cho viÖc ph¸t triÓn ®µo t¹o mét çch chÝnh thøc trong pha thø 4 cña Dù ¸n (xem phô lôc 3).

5. Ch¬ng tr×nh ®µo t¹o hiÖn t¹i cÇn ®îc söa ®æi l¹i vµ ph©n chia ng©n s¸ch ®µo t¹o thµnh hai phÇn chÝnh:

� §µo t¹o hç trî tiÕp tôc cho çc ho¹t ®éng cña Dù ¸n: sÏ lùa chän mét çch cÈn thËn çc ho¹t ®éng u tiªn. � Ph¸t triÓn ®µo t¹o chÊt lîng cao - kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng ®µo t¹o chuyªn s©u trong pha hiÖn t¹i cña Dù ¸n.

6. Dù ¸n cÇn thùc hiÖn mét hÖ thèng theo dâi vµ ®¸nh gi¸ cïng víi ho¹t ®éng ®µo t¹o chuyªn s©u ®Ó cã thÓ tiÕp cËn s©u h¬n tíi çc kho¸ häc vµ lùa chän çc kÕ ho¹ch ®µo t¹o hiÖn t¹i (xem phô lôc 4). Ch¬ng tr×nh ®µo t¹o theo çch thøc hiÖn nay nªn gi¶m xuèng 50% vµ sö dông nguån lùc cßn l¹i cho ®µo t¹o chuyªn s©u.

7. Mét vÞ trÝ chuyªn gia níc ngoµi cña Dù ¸n (trong 12 th¸ng cho ®µo t¹o/khuyÕn n«ng) cÇn dïng ®Ó hç trî cho ho¹t ®éng ®µo t¹c träng ®iÓm vµ nÕu ®îc, cã thÓ kÐo dµi thªm.

8. Trong pha hiÖn t¹i, çc trêng trung cÊp n«ng l©m cÇn ®îc t¹o c¬ héi mét çch tèi ®a tõ ch¬ng tr×nh ®µo t¹o. Tuy nhiªn, çc trêng nµy cha thÓ n¾m ®îc vai trß chÝnh trong ch¬ng tr×nh. Trong bÊt cø trêng hîp nµo, çn bé gi¶ng d¹y cña trêng cÇn ®îc t¹o c¬ héi mét çch tèt nhÊt ®Ó cã thÓ tham dù vµo ch¬ng tr×nh ®µo t¹o träng ®iÓm (®µo t¹o tiÓu gi¸o viªn, ph¸t triÓn tµi liÖu gi¶ng d¹y ...)

Møc ®é vµ h×nh thøc çc ch¬ng tr×nh ®µo t¹o cña c¬ quan ®èi t¸c do Dù ¸n S«ng §µ x©y dùng cïng v¬Ý çc trêng nµy tuú thuéc vµo sù hç trî mµ çc trêng nµy cã ®îc. Dù ¸n cÇn chñ ®éng khuyÕn khÝch çc Dù ¸n vµ çc ch¬ng tr×nh hç trî tham dù trong vai trß ®èi t¸c. Tuú theo møc ®é hç trî cã thÓ ®îc, cÇn tiÕn hµnh Ýt nhÊt mét trong çc ho¹t ®éng sau ®©y:

� Mêi gi¸o viªn ®i thùc ®Þa � §a gi¸o viªn tham dù vµo çc kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¸o viªn (ToT) � Cïng x©y dùng vµ ph¸t triÓn tµi liÖu ®µo t¹o � Çc trêng tham dù vµo viÖc theo dâi vµ ®¸nh gi¸ çc kho¸ häc thùc tÕ

of 33

� Cïng tham dù çc nghiªn cøu ®iÓn h×nh, nghiªn cøu thùc ®Þa � Kh©u nèi çc kho¸ ®µo t¹o ng¾n h¹n � §a çc çn bé khuyÕn n«ng tham dù çc ho¹t ®éng cña trêng.

9. Trong trêng hîp çc trêng nhËn ®îc nh÷ng hç trî bÒn v÷ng cho viÖc ph¸t triÓn hÖ thèng ®µo t¹o tõ çc dù ¸n níc ngoµi trong pha hiÖn t¹i hoÆc ng©n s¸ch cña chÝnh phñ dµnh cho çc trêng t¨ng m«t çch ®¸ng kÓ th× vai trß cña quan träng cña çc trêng trong ho¹t ®éng ®µo t¹o chuyªn s©u cÇn ®îc chó träng.

10. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn n¨ng lùc ®µo t¹o, víi vai trß cè vÊn cho chÝnh quyÒn tØnh, Dù ¸n cÇn ®a ra mét hÖ thèng nh»m khÝch lÖ gi¶ng viªn còng nh häc viªn ®ång thêi n©ng cao kÕt qu¶ kho¸ häc. Mét hÖ thèng nh vËy cÇn cã nh÷ng chÕ ®é khen thëng xøng ®¸ng çc gi¶ng viªn cho nh÷ng nç lùc cña hä vµ lùa chän ra çc thµnh viªn dùa trªn nh÷ng mèi quan t©m x¸c thùc cho môc tiªu kho¸ häc.

11. Chóng t«i còng khuyÕn nghÞ tØnh nªn u tiªn cho viÖc thùc hiÖn Quy ho¹ch sö dông ®Êt vµ giao ®Êt giao rõng. TØnh nªn giao nhiÖm vô cho çc gi¸o viªn ®µo t¹o QHSD§ vµ G§GR lµm viÖc trong kho¶ng thêi gian Ýt nhÊt lµ 3 n¨m ®Ó ®µo t¹o cho ®éi ngò lµm QHSD§ vµ G§GR cña huyÖn. Trong trêng hîp çc gi¸o viªn ®îc ®µo t¹o ®Ó d¹y QHSD§ vµ G§GR kh«ng cã ®ñ quü thêi gian ®Ó ®¶m nhiÖm, cÇn tiÕn hµnh çc kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¸o viªn (ToT) bao gåm çc ho¹t ®éng vÒ lý thuyÕt vµ thùc hµnh còng nh huÊn luyÖn do Dù ¸n S«ng §µ tæ chøc (xem ®Ò xuÊt ë phô lôc sè 5). Trong trêng hîp ®ã, tØnh cÊn cung cÊp mét sè lîng çn bé cã ®ñ n¨ng lùc ®ång thêi cã thÓ t¹m ngõng lµm viÖc t¹i c¬ quan ®Ó ®¶m nhËn nhiÖm vô ®µo t¹o trong mét sè n¨m. Do vËy, sè lîng çc øng cö viªn cÇn lín gÊp ®«i so víi yªu cÊu ®Ó cã thÓ chän ®îc nhøng ngêi cã nhiÒu kh¶ n¨ng nhÊt sau khi tiÕn hµnh kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¸o viªn.

12. Chóng t«i còng ®Ò xuÊt Dù ¸n vµ chÝnh quyÒn tØnh nªn thiÕt lËp sù ®iÒu phèi cã hiÖu qu¶ víi Dù ¸n Ph¸t triÓn n«ng th«n cña Liªn minh ch©u ¢u (EU) t¹i S¬n La vµ Lai Ch©u nh»m:

� §¶m b¶o çc ho¹t ®éng cña Dù ¸n Liªn minh ch©u ¢u sö dông mét çch kh¶ quan çc ph¬ng ph¸p luËn ®îc Dù ¸n S«ng §µ ph¸t triÓn vµ tØnh phª duyÖt.

� Hoµ nhËp ng©n s¸ch ®µo t¹o cña Dù ¸n Liªn minh ch©u ¢u vµ Dù ¸n S«ng §µ nh»m ®¶m b¶o nh÷ng yªu cÇu ®a ra cña c¶ hai bªn dù ¸n trong lÜnh vùc ®µo t¹o n«ng l©m nghiÖp.

9. §Ò xuÊt cho ®µo t¹o vµ çc ho¹t ®éng kuyÕn n«ng trong pha hiÖn t¹i cña Dù ¸n (2000 - 2001)

Dùa trªn viÖc ph©n tÝch, çc kÕt luËn còng nh khuyÕn nghÞ cña b¸o ço, t«i xin ®Ò xuÊt 3 ho¹t ®éng ®Æc biÖt sau:

1. Ho¹t ®éng ®µo t¹o chuyªn s©u 2. HÖ thèng ho¸ viÖc ph¸t triÓn kho¸ häc 3. Mét quy tr×nh theo dâi vµ ®¸nh gi¸ c¶i tiÕn 4. Kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¸o viªn cho çc chñ ®Ò kh¸c nhau (QHSD§ vµ G§GR, KHPTTB).

9.1. Ho¹t ®éng ®µo t¹o chuyªn s©u

Phô lôc 3 tr×h bµy vÒ ®Ò xuÊt cho ho¹t ®éng ®µo t¹o chuyªn s©u tËp chung vµo LËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n. Sau khi ph¬ng ph¸p luËn vÒ LËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n ®îc phª chuÈn, ®Ò xuÊt nµy sÏ ®îc th¶o luËn víi UBND tØnh S¬n La. Mét ®Ò nghÞ nh vËy còng ®· ®îc tr×nh cho UBND tØnh Lai Ch©u mÆc dï mét sè yÕu tè trong ®Ò xuÊt cã thÓ bÞ lo¹i bá do kh«ng cßn phï hîp. Ch¼ng h¹n, vÞ trÝ cña çn bé khuyÕn n«ng cÊp x· ë Lai Ch©u kh«ng râ rµng nh ë S¬n La. Trong trêng hîp ho¹t ®éng ®µo t¹o chuyªn s©u chØ ®îc thùc hiÖn ë S¬n La, çc çn bé chñ chèt ë Lai ch©u nªn tham dù vµo çc ho¹t ®éng ®µo t¹o nµy. Nh vËy sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho hä ®Ó tiÕn hµnh mét ho¹t ®éng ®µo t¹o nµy ë tØnh Lai Ch©u trong thêi gian sau nµy mét çch dÔ dµng h¬n.

Mét gi¶i ph¸p kh¸c cã thÓ ®îc xem xÐt lµ tæ chøc mét kho¸ ®µo t¹o vÒ cung cÊp th«ng tin vÒ KHPTTB víi nhãm gi¸o viªn sÏ tham dù ë c¶ hai tØnh. NÕu do thiÕu vèn mµ tèc ®é thùc thi ë çc huyÖn míi chËm th× ®©y cã thÓ lµ gi¶i ph¸p tèi u nhÊt.

Ho¹t ®éng ®µo t¹o chuyªn s©u cÇn kh«ng chØ sö dông ®Ó n©ng cao ®µo t¹o cho LËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n. Môc tiªu næi bËt lµ ph¸t triÓn kinh nghiÖm trong kho¸ häc sÏ trë thµnh s¶n phÈm cña Dù ¸n. §©y còng lµ mét c«ng cô quan träng ®Ó ®¶m b¶o viÖc sö dông çc ph¬ng ph¸p luËn do Dù ¸n ph¸t triÓn mét çch bÒn v÷ng vµ trªn diÖn réng. Vµ nh vËy, ®©y sÏ lµ mét "thµnh qu¶ cuèi cïng" mµ Dù ¸n sÏ chuyÓn giao cho tØnh vµo cuèi pha thø 4. Do vËy, ®Ò xuÊt bao gåm viÖc hÖ thèng ho¸ çc kinh nghiÖm ®¹t ®ùoc trong thö nghiÖm nµy lµ mét ho¹t ®éng tiÕp theo vµ sÏ x©y dùng nªn sù nhÊt trÝ gi÷a çc ®èi t¸c trong hÖ thèng ®µo t¹o ph¬ng ph¸t luËn còng nh thèng nhÊt vÒ chiÕn lîc cho sù ph¸t triÓn l©u dµi.

9.2 Quy tr×nh theo dâi vµ ®¸nh gi¸

Nh»m kh¾c phôc sù thiÕu tiÕp cËn vµ u tiªn cña çc ch¬ng tr×nh ®µo t¹o ®ang tiÕn hµnh cña Dù ¸n S«ng §µ, mét ®Ò xuÊt cho viÖc c¶i tiÕn quy tr×nh ®¸nh gi¸ vµ theo dâi ®îc tr×nh bµy ë phô lôc sè 4. Dùa trªn híng dÉn nµy, nhãm c«ng t¸c ®· xem xÐt çc kho¸ häc ®ang tiÕn hµnh vµ ®Ò xuÊt nªn gi¶m sè lîng çc kho¸ häc hiÖn t¹i nh ®äc tr×nh bµy ë phô lôc 6. (Sè tiÒn cßn l¹i ®îc dïng cho ho¹t ®éng ®µo t¹o chuyªn s©u.)

9.3 Kho¸ dµo t¹o tiÓu gi¸o viªn cho QHSD§ vµ G§GR

of 33

QHSD§ vµ G§GR lµ nÒn t¶ng ®Ó tõ ®ã çc ho¹t ®éng kh¸c cña Dù ¸n cã thÓ ph¸t triÓn. Dù ¸n ®¹t u tiªn hµng ®Çu ®Ó ®¹t ®îc ph¬ng ph¸p luËn nµy vµ ph¬ng ph¸p luËn vÒ QHSD§ vµ G§GR hiÖn nay ®· ®îc phª duyÖt ®Ó ¸p dông trªn toµn tØnh ë S¬n La vµ Lai Ch©u. Çc gi¶ng viªn ®îc ®µo t¹o vµ tµi liÖu híng dÉn gi¶ng viªn ®· ®îc chuÈn bÞ. Tuy nhiªn, QHSD§ vµ G§GR cÇn ®îc tiÕn hµnh ë nhiÒu huyÖn trong mét thêi gian ng¾n, do vËy ®Ó cã ®îc ®ñ sè lîng gi¶ng viªn cã thÓ lµ mét vÊn ®Ò. Chóng t«i ®Ò xuÊt nªn cã mét nhãm gi¶ng viªn ®µo t¹o QHSD§ vµ G§GR cèt lâi, Ýt nhÊt hai ngêi trªn mét tØnh, ®Ó d¶m nhËn tr¸ch nhiÖm ®µo t¹o çc çn bé huyÖn. Çc çn bé nµy cã thÓ bao gåm nh÷ng ngêi cha tõng ®îc ®µo t¹o hoÆc nh÷ng ngêi ®· cã kinh nghiÖm hoÆc cha cã kinh nghiÖm vÒ QHSD§ vµ G§GR. Xem Phô lôc 5 vÒ ch¬ng tr×nh ®Ò xuÊt cho ®µo t¹o vµ thùc thi QHSD§ vµ G§GR, thùc hiÖn trªn toµn tØnh trong 4 n¨m.

9.4 §Ò xuÊt vÒ ®Ò c¬ng c«ng viÖc cho chuyªn gia vÒ ®µo t¹o vµ khuyÕn n«ng

Çc ho¹t ®éng ®µo t¹o ®îc ®Ò cËp ë trªn sÏ ®îc hç trî bëi mét chuyªn gia níc ngoµi vÒ ®µo t¹o vµ khuyÕn n«ng. Xem thªm Phô lôc 8 vÒ §Ò c-¬ng c«ng viÖc ®îc ®Ò xuÊt cho vÞ trÝ chuyªn gia.

Phô lôc 1: §Ò c¬ng c«ng viÖc

VÞ trÝ: Chuyªn gia ®µo t¹o vµ khuyÕn n«ng ng¾n h¹n

1.Môc tiªu a. Xem xÐt l¹i ch¬ng tr×nh ®µo t¹o cña Dù ¸n, n©ng cao kh¸i niÖm ®µo t¹o vµ ®a ra nh÷ng khuyÕn ghÞ cho qu¸ t×nh thùc thi, theo dâi vµ ®¸nh gi¸.

b. So¹n th¶o ch¬ng tr×nh ®µo t¹o söa ®æi cho pha hiªn t¹i, tËp trung chó träng n©ng cao n¨ng lc ®µo t¹o cña c¬ quan ®Þa ph¬ng, sö dông vÝ dô cña "Ch¬ng tr×nh ®µo t¹o trän gãi cho CBKN cÊp x·"

c. ChuÈn bÞ mét ®Ò c¬ng cho vÞ trÝ cña chuyªn gia ®µo t¹o, khuyÕn n«ng dµi h¹n sÏ b¾t ®Çu tõ th¸ng 1/2000

2. Khu«n khæ thêi gian Hai th¸ng, b¾t ®Çu tõ 5/10 ®Õn 14/11/1999

3. Yªu cÇu vÒ chuyªn m«n Chuyªn gia cÇn ph¶i cã hiÓu biÕt tèt vÒ khuyÕn n«ng, kh¸i niÖm ®µo t¹o, x©y dng ch¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ çc thÓ thøc ®µo t¹o ë nh÷ng níc ®ang ph¸t triÓn. Chuyªn gia còng cÇn cã nh÷ng kiÕn thøc kü n¨ng c¬ b¶n vÒ n«ng l©m nghiÖp. Kinh nghiÖm lµm viÖc t¹i çc níc §«ng nam ¸ vµ ViÖt nam ®îc u tiªn

4. C¬ së cña dù ¸n Tõ n¨m 1993, SFDP ®· tiÕn hµnh ph¸t triÓn thö nghiÖm mét sè ph¬ng ph¸p luËn nh : QHSD§ vµ G§R, KÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n cã sù tham gia cña ngêi d©n, L©m nghiÖp céng ®ång, ph¸t triÓn kü thuËt n«ng l©m nghiÖp bÒn v÷ng vµ khuyÕn n«ng l©m. Trong pha hiÖn nay cña Dù ¸n, nh÷ng ph¬ng ph¸p luËn nµy ®· ®îc chuyÓn giao cho çc ®èi t¸c cÊp tØnh ®Ó thùc hiÖn trªn quy m« réng h¬n. HiÖn nay çc tæ chøc nµy ®ang yªu cÇu SFDP cung cÊp çc hç trî tronglÜnh vùc ®µo t¹o. ChiÕn lîc chñ yÕu cña Dù ¸n lµ t¨ng cêng n¨ng lùc cho çn bé lµm c«ng t¸c ®µo t¹o ë ®Þa ph¬ng còng nh çc tæ chøc ®µo t¹o ë møc ®é cÊp tØnh ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ®µo t¹o ngµy cµng t¨ng nhanh cña ch-¬ng tr×nh quèc gia rénglín h¬n vµ çc dù ¸n quèc tÕ trong vïng Dù ¸n

SFDP ®· ®a ra mét ®Ò c¬ng ch¬ng tr×nh ®µo t¹o cho pha hiÖn hµnh (1999-2001). Môc tiªu cña pha nµy nh»m ®µo t¹o hµng tr¨m çn bé cÊp tØnh vµ huyÖn. Mét chuyªn gia ®µo t¹o quèc gia phô tr¸ch chuÈn bÞ, thùc hiÖn vµ gi¸m s¸t ch¬ng tr×nh víi sù hç trî cña çc çn bé chuyªn m«n trong Dù ¸n nh: n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, qu¶n lý vµ ®¸nh gi¸. Bëi sù thiÕu hôt c¬ b¶n cña çn bé lµm c«ng t¸c ®µo t¹o trong dù ¸n còng nh trong vïng dù ¸n, çc yÕu tè cÊu thµnh ®µo t¹o cã thÓ ngoµi h¬p ®ång víi çc tæ chøc ®µo t¹o quèc gia hoÆc víi chuyªn gia ®µo t¹o

§Ó hç trî bé phËn ®µo t¹o cña dù ¸n, trong t×nh h×nh yªu cÇu ®µo t¹o ®ang t¨ng lªn nhanh chãng, viÖc cung cÊp nh÷ng kh¸i niÖm, nh÷ng thùc tiÔn cho viÖc thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®µo t¹o lµ hÕt søc cÇn thiÕt (bao gåm c¶ gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸)

5.Tæ chøc Chuyªn gia sÏ hîp t¸c chÆt chÏ víi cè vÊn ®µo t¹o quèc gia (mét chuyªn gia quèc gia ng¾n h¹n vÒ ®µo t¹o) ®Ó thùc hiÖn çc nhiÖm vô sau ®©y: VÒ vÊn ®Ò l©m nghiÖp, hîp t¸c chÆt chÏ víi bé phËn l©m nghiÖp céng ®ång( chuyªn gia quèc tÕ vµ quèc gia)

VÒ lÜnh vùc ph¸t triÓn kü thuËt n«ng nghiÖp vµ khuyÕn n«ng, hîp t¸c chÆt chÏ víi hai cè vÊn cña SNV ë hai huyÖn Tña chïa vµ Yªn ch©u

6. C«ng viÖc cô thÓ 1. Xem xÐt toµn bé ch¬ng tr×nh ®µo t¹o ®· ®îc Dù ¸n so¹n th¶o cô thÓ bao gåm kh¸i niÖm, nhãm ®èi tîng ( nhu cÇu ®µo t¹o, chuyªn m«n c«ng viÖc), chñ ®Ò ®µo t¹o, gi¸o viªn tiÒm n¨ng quèc gia vµ ®Þa ph¬ng, thêi gian, kinh phÝ.

of 33

Phô lôc 2: Hµnh tr×nh cña nhãm c«ng t¸c

2. §¸nh gi¸ sù hç trî vµ qu¶n lý ch¬ng tr×nh ®µo t¹o: Ph¸t triÓn kho¸ ®µo t¹o, thñ tôc chuÈn bÞ, thùc hiÖn, còng nh theo dâi ®¸nh gi¸

3. §¸nh gi¸ nh÷ng lîi Ých cña tµi liÖu ®µo t¹o vµ ch¬ng tr×nh ®µo t¹o ®· ®îc çc dù ¸n kh¸c vµ çc tæ chøc ®µo t¹o ®· thùc hiÖn( vÝ dô nh: Dù ¸n hç trî l©m nghiÖp x· héi Helvetas, Trêng ®¹i häc l©m nghiÖp Xu©n mai, Trêng trung häc n«ng l©m nghiÖp Mai s¬n. Trêng ®µo t¹o nghÒ l©m nghiÖp L¹ng s¬n)

4. Th¶o luËn víi quan chøc quèc gia vµ ®Þa ph¬ng nh÷ng quan ®iÓm ®èi víi viÖc thÓ chÕ hãa ph¬ng ph¸p luËn cña dù ¸n vµ ph©n tÝch kÕt qu¶ cña ch¬ng tr×nh ®µo t¹o (Thêi gian, nhãm ®èi tîng)

5. Th¶o luËn vÒ viÖc sö dông tµi chÝnh trong ®µo t¹o vµ ph¬ng ¸n viÖc phèi hîp tµi chÝnh.

6. So¹n th¶o chi tiÕt mét ch¬ng tr×nh ®µo t¹o ®· ®îc söa ®æi cho pha hiÖn t¹i , tËp trung chó träng n©ng cao n¨ng lùc ®µo t¹o cña çc c¬ quan ®µo t¹o ®Þa ph¬ng

7. ChuÈn bÞ mét danh s¸ch néi dung ®µo t¹o vµ ®éi ngò gi¸o viªn ®µo t¹o tiÒm n¨ng, u tiªn ®a vµo trong ®Ò c¬ng ch¬ng tr×nh ®µo t¹o

8. So¹n th¶o chi tiÕt nh÷ng giíi thiÖu thùc tiÔn cho viÖc ph¸t triÓn chñ ®Ò ®µo t¹o liªn quan ®Õn kÕt cÊu, tr×nh bµy vµ tµi liÖu ®µo t¹o

9. §a ra çc khuyÕn nghÞ cho viÖc theo dâi vµ ®¸nh gi¸ ch¬ng tr×nh ®µo t¹o cña Dù ¸n

10. Gîi ý mét ph¬ng ph¸p tiÕp cËn ®Ó thiÕt lËp hoÆc t¨ng cêng mét trung t©m ®µo t¹o trong vïng dù ¸n

11. §a ra ®Ò c¬ng nhiÖm vô vµ mét kÕ ho¹ch ho¹t ®éng cho mét chuyªn gia ®µo t¹o/ khuyÕn n«ng quèc tÕ tham gia trong mét giai ®o¹n 12 th¸ng.

Chuyªn gia sÏ viÕt mét b¸o ço víi nhøng khuyÕn nghÞ thùc tÕ dµi 25 trang (cha kÓ phÇn phô lôc) ®ång thêi sÏ nép mét ch¬ng tr×nh ®µo t¹o cho n¨m 2000 ®· ®îc söa ®æi vµ ®a ra ph¬ng ph¸p tiÕp cËn mét çch cô thÓ cho lÜnh vùc ®µo t¹o CBKN x· (ch¬ng tr×nh ®µo t¹o, gi¸o viªn, cÊu tróc çc chñ ®Ò ®µo t¹o). Cuèi thêi gian hîp ®ång chuyªn gia sÏ tr×nh bµy vµ th¶o luËn kÕt qu¶ t vÊn trong cuéc häp cïng víi çn bé dù ¸n vµ nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp sÏ ®îc bè sung vµo b¸o ço.

16,17/9 §Õn th¨m GFA Hamburg, gÆp vµ th¶o luËn víi «ng Paul Van Der Poel, ®iÒu phèi viªn dù ¸n

4/10 §Õn ViÖt Nam

5/10 §Õn Hµ Néi, th¶o luËn víi bµ Elke Forster - cè vÊn trëng cña Dù ¸n, «ng Ph¹m Quèc TuÊn - ®iÒu phèi viªn vïng, bµ NguyÕn Têng V©n - ®iÒu phèi viªn Dù ¸n

GÆp gì víi «ng Ulrich Apel - Cè vÊn l©m nghiÖp céng ®ång

6/10 GÆp gì bµ NguyÔn ThÞ Thu - §iÒu phèi viªn ®µo t¹o cña Dù ¸n

Cã çc cuéc th¶o luËn kh¸c víi çn bé Dù ¸n

7/10 §Õn Yªn Ch©u, ®i cïng cã Bµ Thu vµ chÞ Liªn - phiªn dÞch

GÆp «ng H¹nh - ®iÒu phèi viªn Yªn Ch©u

8/10 Häp t¹i Tr¹m khuyÕn n«ng víi bµ T»m - Trëng Tr¹m, «ng HuÖ - phã Tr¹m, «ng Phui- çn bé khuyÕn n«ng, «ng T¨ng - çn bé Thó y, bµ Däi - Héi Phô n÷, «ng Giang (võa chuyÓn tõ tr¹m Thó y sang lµm viÖc cho Dù ¸n), «ng H¹n, bµ Thu, chÞ Liªn

9/10 Th¨m trêng Mai S¬n, gÆp «ng Têng - hiÖu trëng vµ «ng Inh - trëng phßng §µo t¹o

Th¨m trang tr¹i cña trêng Mai S¬n

§i S¬n La

of 33

GÆp «ng Lîi - chuyªn gia n«ng nghiÖp vµ «ng ViÖt - chuyªn gia l©m nghiÖp

10/10 §i ®iÖn Biªn, cïng ®i cã «ng Lîi

Th¨m b¶o tµng ®iÖn Biªn Phñ

§äc çc tµi liÖu

11/10 GÆp «ng Hång - phã gi¸m ®èc Së NN & PTNT vµ «ng Phó - trëng phßng L©m nghiÖp

GÆp «ng Hëng - gi¸m ®èc Trung t©m KhuyÕn n«ng

§i thùc ®Þa víi anh Thi - trëng phßng Trång trät - Trung t©m khuyÕn n«ng

12/10 Th¨m trêng Trung cÊp Kü thuËt Kinh tÕ §iÖn Biªn. gÆp «ng Dòng - hiÖu trëng, bµ Chi - phã hiÖu trëng vµ çc gi¸o viªn cña trêng.

§i Tña Chïa

13/10 GÆp «ng Tõ - trëng phßng NN & PTNT vµ trëng Tr¹m KhuyÕn n«ng, «ng Xu©n - ®iÒu phèi viªn Tña Chïa, «ng Kh¸nh - çn bé Tr¹m KhuyÕn n«ng vµ «ng TuÊn chuyªn gia n«ng nghiÖp cña Dù ¸n.

Häp víi nhãm trªn (kh«ng cã «ng Tõ)

§i thùc ®Þa t¹i x· XÝnh Ph×nh víi «ng Xu©n vµ chÞ Hång - çn bé khuyÕn n«ng

14/10 §i S¬n La

GÆp «ng Minh - chi côc trëng Chi côc ph¸t triÓn L©m nghiÖp S¬n La

15/10 GÆp bµ Thoa - gi¸m ®èc Trung t©m KhuyÕn n«ng S¬n La vµ bµ Phong - çn bé ®µo t¹o t¹i huyÖn vµ tØnh

GÆp «ng Chung - phã gi¸m ®ãc Së NN & PTNT, «ng NghÜa - Trëng phßng Nh©n sù vµ çc çn bé ®µo t¹o.

VÒ Hµ Néi

16/10 Häp víi Elke Forster

18/10 Häp víi Elke Forster, bµ Thu vµ chÞ V©n.

Buæi chiÒu, tiÕp tôchäp còng víi sù tham gia cña «ng TuÊn - chuyªn gia ®µo t¹o quèc gia - Trëng phßng KhuyÕn l©m - Côc KhuyÕn n«ng l©m - Bé NN & PTNT

19/10 Häp víi «ng TuÊn vµ bµ Thu

Häp víi Elke Forster vµ «ng Ian Oxenford vµ bµ Tin Hta Nu, cè vÊn ph¸t triÓn ®µo t¹o

20/10 Th¨m AIT, gÆp chÞ Thuû

th¨m Trêng ®µo t¹o qu¶n lý çn bé - gÆp «ng NguyÔn Th¸i V¨n vµ «ng Minh ( ®i cïng cã Elke Forster - cè vÊn tr-ëng)

21/10 GÆp «ng Jan Van Huis, chuyªn gia l©m nghiÖp x· héi vµ «ng TrÇn V¨n H©n – Trëng phßng chÕ biÕn gç cña trêng VOCTECH 1

22/10 Th¨m ®¹i häc L©m nghiÖp Xu©n Mai – Trung t©m ph¸t triÓn L©m nghiÖp x· héi. GÆp «ng §inh §øc ThuËn – gi¸m ®èc vµ çc çn bé cña Trung t©m.

GÆp «ng Ph¹m Quèc TuÊn - ®iÒu phèi viªn vïng

25/10 Th¨m §¹i häc Th¸i Nguyªn

GÆp «ng NguyÔn Kh¾c Qu¾c –2/11 hiÖu trëng trêng N«ng L©m Th¸i Nguyªn, «ng Lª Sü Trung - Phã trëng khoa L©m nghiÖp, chÞ QuÕ Anh, anh Thä - gi¶ng viªn vµ lµ çn bé cò ña SFDP

26/10 häp víi bµ Thu

27/10 Th¶o luËn víi «ng ViÖt - çn bé l©m nghiÖp céng ®ång

GÆp «ng Lª Hng Quèc - Côc trëng Côc khuyÕn n«ng l©m - Bé NN & PTNT

of 33

Phô lôc 3: §Ò xuÊt cho Ho¹t ®éng ®µo t¹o chuyªn s©u

(Ch¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ th«ng tin cho LËp KÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n)

Giíi thiÖu

§Ò xuÊt nµy ®îc chuÈn bÞ tõ çc khuyÕn nghÞ cña nhãm t vÊn vÒ ®µo t¹o vµ khuyÕn n«ng vµo th¸ng 11/1999. Nhu cÇu vÒ ®µo t¹o trong LËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n cã sù tham gia cña ngêi d©n cña tØnh ®îc ph¶n ¸nh trùc tiÕp qua b¸o ço ®ång thêi b¸o ço còng ®a ra mét vÝ dô cô thÓ cho "Ho¹t ®éng ®µo t¹o chuyªn s©u" theo ®Ò xuÊt cña nhãm chuyªn gia t vÊn.

§Ò xuÊt nµy nh»m môc ®Ých cung cÊp ®Çu vµo chÊt lîng ®Ó thµnh lËp mét hÖ thèng ®µo t¹o bÒn v÷ng th«ng qua çch tiÕp cËn ®µo t¹o mét çch hîp lý. ChiÕn lîc cña ho¹t ®éng ®µo t¹o thÝ ®iÓm nµy bao gåm hai néi dung chñ yÕu sau:

1. Ph¸t triÓn mét ch¬ng tr×nh ®µo t¹o nh»m ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu ®µo t¹o cÊp thiÕt cña tØnh. Ph¬ng ph¸p LËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n cã sù tham gia cña ngêi d©n ®îc lùa chän v× ®©y lµ ph¬ng ph¸p luËn ®· ®îc Dù ¸n L©m nghiÖp X· héi S«ng §µ ph¸t triÓn vµ thö nghiÖm trªn hai huyÖn thÝ ®iÓm vµ s¾p tíi UBND tØnh sÏ xem xÐt ®Ó phª duyÖt cho viÖc ¸p dông trªn diÖn réng.

2. §i tiªn phong trong viÖc ph¸t triÓn kho¸ häc cho mét ph¬ng ph¸p luËn cã sù tham gia cña ngêi d©n ®Ó trong giai ®o¹n tiÕp theo, Dù ¸n cã thÓ chuyÓn giao ph¬ng ph¸p luËn nµy cho m¹ng líi gi¸o dôc vµ ®µo t¹o cña tØnh. ViÖc chuyÓn giao nµy nh»m môc ®Ých thùc huyÖn khuyÕn nghÞ cña nhãm chuyªn gia t vÊn nh»m "ph¸t triÓn ®µo t¹o cã sù tham gia cña ngêi d©n" trë thµnh mét thµnh qu¶ trong ho¹t ®éng cña Dù ¸n L©m nghiÖp X· héi S«ng §µ.

Môc tiªu

Ho¹t ®éng ®µo t¹o chuyªn s©u cña Dù ¸n L©m nghiÖp X· héi S«ng §µ lµ mét yÕu tè quan träng trong chiÕn lîc l©u dµi cña Dù ¸n. Ho¹t ®éng nµy nh»m môc ®Ých d¸p øng nhu cÇu ®µo t¹o hiÖn t¹i trong thêi gian tríc m¾t vµ ®a ra nhu cÇu cña viÖc thÓ chÕ ho¸ ®µo t¹o trong t¬ng lai l©u dµi.

Môc tiªu ng¾n h¹n:

ChuÈn bÞ cho nh÷ng ngêi thùc thi nh÷ng vai trß t¬ng øng ®Ó häp cã thÓ tham gia trong qu¸ tr×nh LËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n ®ång thêi

28/10 Tµi liÖu ho¸ çc ph©n tÝch vµ viÕt b¸o ço

29/10 Häp víi Elke Forster vµ bµ Thu

1/11 Häpc víi Elke Forster vµ Henk Peters, ®¹i diÖn cña SNV

Th¨m Vô Tæ chøc - Bé NN & PTNT. GÆp «ng §Æng §×nh H¶i - phã Vô trëng vµ «ng Phïng HËu CÇn - çn bé Vô

2/11 Nghiªn cøu vµ viÕt b¸o ço

3/11 Tr×nh bµy nh÷ng kÕt luËn vµ khuyÕn ço bíc ®Çu víi çn bé Dù ¸n. Th¶o luËn

4/11 GÆp «ng Wim Spieringhs - SNV

5/11 Häp víi «ng Wim Spieringhs, bµ Thu, «ng TuÊn, chÞ Liªn

8/11 LËp KÕ ho¹ch vÒ Ho¹t ®éng ®µo t¹o chuyÕn s©u víi bµ Thu vµ chÞ Liªn

10/11 Th¨m IPM/FAO, gÆp bµ Patricia Patterson - Çn bé ch¬ng tr×nh vµ bµ Dada Morales-Abubakar - chuyªn gia ®µo t¹o IPM

12/11 Nghiªn cøu vµ viÕt b¸o ço

15/11 Häp víi Elke Forster vµ çn bé Dù ¸n

16/11 ChuÈn bÞ víi nhãm c«ng t¸c vÒ bµi thuyÕt tr×nh

GÆp «ng Wijanand van IJssel, BÝ th thø nhÊt – Sø qu¸n Hµ Lan

17/11 ThuyÕt tr×nh vÒ kÕt qu¶ lµm viÖc cña nhãm c«ng t¸c vµ ®a ra çc khuyÕn nghÞ

18/11 Hoµn thiÖn b¸o ço

19/11 Rêi Hµ Néi

Hoµn thiÖn b¸o ço t¹i Hongkong

of 33

®¶m b¶o thùc hiÖn hiÖu qu¶ ph¬ng ph¸p míi ë çc huyÖn ®· ®îc ¸p dông ph¬ng ph¸p luËn vÒ KHPTTB.

Môc tiªu dµi h¹n:

Ph¸t triÓn mét hÖ thãng ®µo t¹o nh»m ®¸p øng nhu cÇu cña céng ®ång ®Þa ph¬ng vµ çc çn bé khuyÕn n«ng ë ®Þa ph¬ng.

ThiÕt lËp mét çch hÖ thèng

B¶n dù th¶o cña ®Ò xuÊt nµy ®· ®îc tr×nh bµy víi chÝnh quyÒn tØnh s¬n La. Tuy nhiªn, b¶n ®Ò xuÊt vÉn ®ang ®îc xem xÐt vµ ph¸t triÓn nh»m ®¹t ®îc sù cam kÕt ch¾c ch¾n cña çc bªn tham gia. Mét ®iÓm cßn cha râ ë ®©y lµ liÖu ho¹t ®éng thÝ ®iÓm còng cã thÓ ®îc thùc hiÖn ë Lai Ch©u hay kh«ng hay çc çn bé ë Lai Ch©u cã thÓ tham dù vµo ho¹t ®éng ®µo t¹o ®iÓm chuyªn s©u kh«ng.

Vai trß cña çc trêng trung cÊp n«ng l©m còng cÇn ®îc lu ý ®Æc biÖt. Çc trêng cÇn ®îc cung cÊp çc c¬ héi tèi ®a ®Î tham dù vµ hëng lîi tõ ch-¬ng tr×nh ®µo t¹o chuyªn s©u. Møc ®é hîp t¸c víi çc trêng nµy cßn ph¶i bµn b¹c. Chóng t«i cho r»ng çc trêng nµy nen ®ãng vai trß chñ chèt trong ho¹t ®éng ®µo t¹o chuyªn s©u.

Tuy nhiªn, víi t×nh tr¹ng hiÖn t¹i cña çc nhµ trêng, ®ßi hái ph¶i cã mét sù hç trî cã hÖ thèng ®Ó n©ng cao n¨ng lùc mét çch chuyªn s©u cho çc trêng nµy. Dù ¸n s«ng §µ kh«ng thÓ cung cÊp mét nguån lùc lín nh vËy trong thêi ®iÓm nµy. Do vËy, trong khi cha cã ®îc ng©n s¸ch, chóng t«i kiÕn nghÞ nªn ®a çc çn bé ®µo t¹o cña çc trêng vµ c«ng viÖc cña hä theo mét kÕ ho¹ch cã tÝnh hÖ thèng ®Ó cã thÓ hç trî mét çch v÷ng ch¾c cho çc trêng nµy trong vai trß nh÷ng ngêi s½n sµng ho¹t ®éng trong lÜnh vùc n«ng l©m nghiÖp.

ChØ tiªu

Çc chØ tiªu cô thÓ vµ cã thÓ ®¹t ®îc cña ho¹t ®éng ®µo t¹o thö nghiÖm nµy lµ:

� Ch¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ cung cÊp th«ng tin cho KHPTTB hç trî mét çch hiÖu qu¶ cho viÖc triÓn khai KÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n ë çc huyÖn míi.

� Mét ®Ò xuÊt ph¸t triÓn mét hÖ thèng gi¸o dôc vµ ®µo t¹o bÒn v÷ng cho ngêi n«ng d©n vµ çn bé khuyÕn n«ng.

Çc nhãm môc tiªu

Çc nhãm môc tiªu cña Ch¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ cung cÊp th«ng tin lµ çc nhãm ®ãng vai trß chñ chèt trong quy tr×nh LËp kÕ hoach ph¸t triÓn th«n b¶n.

Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t lµ c¬ quan chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh cho hÖ thèng lËp kÕ hoach cña tØnh. Çc c¬ quan kh¸c còng tham dù vµo quy tr×nh nµy do vËy tÊt c¶ çc çn bé tham gia vµo qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch cña tØnh còng cÇn cã nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n cña ph¬ng ph¸p luËn.

Çc nhãm môc tiªu ®îc x¸c ®Þnh ®Ó tham gia trong qu¸ Ch¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ cung cÊp th«ng tin nh sau:

ViÖc cung cÊp ®µo t¹o cho nhãm môc tiªu nµy rÊt ®a d¹ng: tõ çc kho¸ ®µo t¹o cung cÊp th«ng tin cho ®Õn çc kho¸ ®µo t¹o chuyªn s©u, tuú theo vai trß cña hä trong qu¸ tr×nh nµy. Chóng ta cã thÓ ph©n lo¹i thµnh ba nhãm chÝnh sau:

1. Nh÷ng ngêi lµm chÝnh s¸ch, ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ë cÊp tØnh vµ cÊp Trung ¬ng, nh÷ng ngêi cÇn ®îc th«ng b¸o mét çch râ rµng vÒ KHPTTB vµ çc kÕt qu¶ cña viÖc lËp kÕ ho¹ch tren thùc tÕ.

CÊp tØnh: Së KÕ ho¹ch vµ ®Çu t

Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n

Trung t©m KhuyÕn n«ng

Chi côc Ph¸t triÓn L©m nghiÖp

Chi côc Thó y

CÊp huyÖn: Phßng KÕ ho¹ch

Phßng N«ng nghiÖp

H¹t KiÓm l©m

Tr¹m KhuyÕn n«ng

CÊp x·: Trëng b¶n

Thµnh viªn Ban qu¶n lý th«n b¶n

N«ng d©n / chñ hé gia ®×nh

Phô n÷

of 33

2. Nh÷ng ngêi tham dù ë cÊp tØnh vµ cÊp huyÖn trong qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch vµ cã tr¸ch nhiÖm trong viÖc ph¸t triÓn, kiÓm tra, xem xÐt vµ phª duyÖt chÝnh s¸ch. Nhãm nµy cÇn hiÓu râ vÒ ph¬ng ph¸p luËn cña lËp KHPTTB.

3. Çc çn bé chÞu tr¸ch nhiÖm hç trî qu¸ tr×nh cã ngêi d©n tham gia ë cÊp th«n b¶n. Nh÷ng ngêi nµy cÇn ph¶i ph¸t triÓn çc kü n¨ng giao tiÕp vµ kü n¨ng khuyÕn n«ng cÇn thiÕt.

4. Nhãm môc tiªu cuèi cïng cÇn cã çc th«ng tin c¬ b¶n vÒ quy tr×nh lËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n vµ hä còng lµ nh÷ng ngêi cã vai trß trong bíc thùc thi cuèi cïng b»ng qu¸ tr×nh häc th«ng qua lµm ®îc trî gióp bíi çc çn bé khuyÕn n«ng.

Çc ho¹t ®éng cña Ch¬ng tr×nh §µo t¹o vµ cung cÊp th«ng tin tËp trung chñ yÕu vµo nhãm thø hai vµ hai ®èi tîng thùc thi chñ chèt trong nhãm nµy cã liÖn hÖ nhiÒu víi cÊp th«n b¶n lµ: çn bé khuyÕn n«ng cña Tr¹m KhuyÕn n«ng huyÖn vµ çc çn bé khuyÕn n«ng cÊp x·.

KÕ ho¹ch thùc thi LËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n ë mçi tØnh

ViÖc më réng viÖc ¸p dông ph¬ng ph¸p luËn LËp KÕ ho¹ch Ph¸t triÓn th«n b¶n dùa chñ yÕu vµo nguån ng©n s¸ch cã s½n vµ n¨ng lùc cña çn bé huyÖn vµ x· cho viÖc qu¸ tr×nh thùchiÖn vµ huÊn luyÖn Ban Qu¶n lý th«n b¶n.

Ch¬ng tr×nh §µo t¹o vµ cung cÊp th«ng tin nh»m ®¶m b¶o cho çc çn bé cña huyÖn cã thÓ sö dông ®îc ph¬ng ph¸p luËn th«ng qua ®µo t¹o.

Cã thÓ thÊy tríc ®îc r»ng viÖc giíi thiÖu KHPTTB ë mét tØnh cã thÓ ®îc lµm trong 3 n¨m. Çn bé khuyÕn n«ng huyÖn sÏ lµm KHPTTB trong 3 ngµy vµo n¨m ®Çu tiªn. Trong nh÷ng n¨m tiÕp theo, CBKN sÏ chØ cÇn lµm KHPTTB trong mét ngµy ë mét b¶n. NÕu n¨m ®Çu tiªn tiÕn hµnh lµm ë 9 b¶n vµ mçi n¨m tiÕp theo tiÕn hµnh lµm thªm 6 b¶n n÷a th× sau ba n¨m mçi nhãm CBKN sÏ lµm ®îc trªn 21 b¶n.

Víi ®éi ngò CBKN cña mçi tr¹m khuyÕn n«ng huþÖn lµ 5-7 ngêi, viÖc ¸p dông ph¬ng ph¸p luËn nµy trªn toµn huyÖn lµ hoµn toµn cã thÓ ®îc.

GÇn ®©y, ®éi ngò CBKN x· míi ®îc thµnh lËp. Çc CBKN cÊp x· sÏ kh«ng ®ãng vai trß chñ ®¹o trong viÖc tiÕn hµnh KHPTTB mµ chñ yÕu nhlµ mét kh©u nèi kÕt KHPTTB trong çc ho¹t ®éng khuyÕn n«ng cña mét n¨m. CBKN cÊp x· sÏ tham dù vµo rÊt nhiÒu nh÷ng ho¹t ®éng cña th«n b¶n trong çc thê× ®iÓm kh¸c nhau vµ cïng víi çc l·nh ®¹o cña b¶n ph¶n ¸nh çc ho¹t ®éng ®ã trong KHPTTB, ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh vµ chuÈn bÞ cho cuéc häp th«n b¶n ®Ó lËp KHPTTB cho n¨m tiÕp theo. Th«ng qua qu¸ tr×nh lËp KHPTTB, ¶nh hëng cña CBKN sÏ ®îc n©ng cao ®¸ng kÓ.

§µo t¹o vµ cung cÊp th«ng tin cho lËp KHPTTB

Mét nhãm nhá gi¸o viªn sÏ ®îc thµnh lËp díi sù ®iÒu phèi cña Trung t©m khuyÕn n«ng hoÆc Së KÕ ho¹ch ®Çu t tØnh. Çc gi¶ng viªn nµy cÇn giµu kinh nghiÖm trong viÖc thùc thi KHPTTB ®ång thêi cã ®îc kü n¨ng giao tiÕp tèt. Cã thÓ chän lùa nh÷ng gi¶ng viªn tõ çc häc viªn tham dù kho¸ ®µo t¹o tiÓu giaã viªn (ToT). Sè lîng gi¸o viªn trong nhãm tuú thuéc vµo nhu cÇu ®µo t¹o cô thÓ, ngîc l¹i nhu cÇu ®µo t¹o nµy l¹i tuú thuéc vµo møc ®é mµ lËp KHPTTB cã thÓ ®îc giíi thiÖu ë tØnh. Tuy nhiªn, nªn cã mét nhãm chñ chèt bao gåm 3-5 gi¸o viªn, nh÷ng ngêi sÏ céng t¸c chÆt chÏ víi chuyªn gia níc ngoµi vÒ ®µo t¹o vµ khuyÕn n«ng. Mét trong sè hä cã thÓ gi¶ ®Þnh lµ ®ãng vai trß cña ®iÒu phèi viªn ®µo t¹o.

Nhãm gi¸o viªn nµy chÞu tr¸ch nhiÖm cho viÖc ph¸t triÓn vµ thùc thi ch¬ng tr×nh ®µo t¹o hç trî cho KHPTTB. Dù ¸n L©m nghiÖp X· héi S«ng §µ sÏ hç trî cho ho¹t ®éng ®µo t¹o tiÓu gi¸o viªn vµ trî gióp cho viÖc ph¸t triÓn ch¬ng tr×nh, s¶n xuÊt tµi liÖu ®µo t¹o vµ triÓn khai çc kho¸ häc.

Khi çc kho¸ häc ®îc tiÕn hµnh, thö nghiÖm vµ ®¸nh gi¸ th× chÝnh quyÒn tØnh sÏ chÞu tr¸ch hiÖm trong çc ho¹t ®éng ®µo t¹o tiÕp theo khi triÓn khai ph¬ng ph¸p lËp KHPTTB ë çc huyÖn kh¸c.

Dù ¸n L©m nghiÖp X· héi S«ng §µ sÏ thùc thi phÇn theo dâi, ®¸nh gi¸ vµ hÖ thèng ho¸ ho¹t ®éng dµo t¹o thÝ ®iÓm. Dùa vµo ®ã, Dù ¸n sÏ ph¸t triÓn nh÷ng khuyÕn ço cho viÖc thÓ chÕ hãa ho¹t ®éng ®µo t¹o thÝ ®iÓm trong hÖ thèng gi¸o dôc vµ ®µo t¹o n«ng nghiÖp ë tØnh (sau n¨m 2001).

KÕ ho¹ch thùc hiÖn

MÆc dï vµo thêi ®iÓm nµy cha thÓ htÊy hÕt ®îc mäi vÊn ®Ò vµ sau nµy cã thÓ cã mét sè söa ®æi, chóng ta cã thÓ thÊy dîc mét sè bíc cÇn thùc hiÖn nh sau:

1. Nhãm h¹t nh©n t¹m thêi cho KÕ ho¹ch ®µo t¹o chuyªn s©u vµ ®a ra çc s¾p xÕp cho ho¹t ®éng.

2. X¸c ®Þnh nh÷ng ngêi ho¹t ®éng chñ chèt nhÊt trong qu¸ tr×nh lËp KHPTTB vµ quyÕt ®Þnh lo¹i th«ng tin hay lo¹i h×nh ®µo t¹o mµ hé cÇn ®îc cung cÊp. Cho nhãm ®èi tîng chñ chèt nhÊt, çc ph©n tÝch chi tiÕt h¬n sÏ ®îc ®a ra tõ çc c«ng viÖc cô thÓ cña hä trong çc ho¹t ®éng cã sù tham gia cña ngêi d©n víi çc ®¹i diÖn cña nhãm ®èi tîng, nh÷ng ngêi mµ hä cung cÊp dÞch vô vµ çc çn bé gi¸m s¸t hä.

3. Thµnh lËp nhãm c«ng t¸c ®Ó thiÕt lËp ®Ò c¬ng c«ng viÖc. Díi sù hç trî cña chuyªn gia ®µo t¹o vµ khuyÕn n«ng vµ ®iÒu phèi viªn ®µo t¹o, nhãm c«ng t¸c ®îc thµnh lËp ®Ó ®a ra ®Ò c¬ng c«ng viÖc cho çc nhãm ®èi tîng kh¸c nhau. çc nhãm nµy sbao gåm ®¹i diÖn cña çc nhãm, ngêi mµ hä cung cÊp dÞch vô, ngêi gi¸m s¸t vµ nh÷ng ngêi tham dù trùc tiÕp vµo chøc n¨ng c«ng viÖc.

4. Dùa trªn nh÷ng ph©n tÝch ®îc nªu ra ë trªn, viÖc lËp kÕ ho¹ch cho çc kho¸ ®µo t¹o sÏ ®îc thùc hiÖn vµ sÏ thiÕt lËp ch¬ng tr×nh cho

of 33

nh÷ng kho¸ dµo tao kh¸c nhau cïng víi çc ho¹t ®éng cung cÊp th«ng tin, bao gåm:

� Môc tiªu chung � §èi tîng � Çc môc tiªu ®µo t¹o � Néi dung ®µo t¹o � ThiÕt kÕ cho ®µo t¹o � Gi¸o viªn � Häc viªn � Tæ chøc vµ qu¶n lý kho¸ häc � Ng©n s¸ch

5. §èi víi çc kho¸ häc kh¸c nhau, çc tµi liÖu tËp huÊn phï hîp víi çc møc tr×nh ®é cña häc viªn sÏ ®îc thu thËp, lùa chän vµ /hoÆc s¶n xuÊt. Dù ¸n L©m nghiÖp X· héi S«ng §µ ®· ph¸t triÓn mét tµi liÖu ®µo t¹o c¬ b¶n vÒ lËp kHPTTB. HiÖn nay, Dù ¸n ®ang tiÕn hµnh chØnh söa tµi liÖu ®µo t¹o nµy. Ngoµi ra, chóng ta còng cã thÓ cã thªm nguån tµi liÖu tõ çc nguån bªn ngoµi hay th«ng qua hîp ®ång ®Ó hç trî cho viÖc s¶n xuÊt çc tµi liÖu thÝch hîp. Mét tµi liÖu híng dÉn cho gi¶ng viªn bao gåm çc gîi ý vÒ ph¬ng ph¸p luËn vµ çc tµi liÖu ®µo tao ®îc sö dông còng ®îc so¹n th¶o.

6. Kho¸ häc ®µo t¹o tiÓu gi¸o viªn sÏ ®îc tæ chøc. Thµnh viªn tham gia lµ çc çn bé cña Trung t©m khuyÕn n«ng, gi¸o viªn cña trêng trung cÊp n«ng l©m vµ çc gi¸o viªn tiÒm n¨ng kh¸c (tèi ®a lµ 10 ngêi). Çc gi¶ng viªn cña líp häc sÏ lµ nh÷ng çn bé cã kinh nghiÖm cña Dù ¸n díi sù trî gióp cña chuyªn gia níc ngoµi. Kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¸o viªn sÏ bao gåm c¶ phÇn thùchµnh vÒ KHPTTB ë mét sè b¶n ®îc lùa chän.

7. Dùa trªn kÕt qu¶ cña kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¸o viªn, çc gi¶ng viªn ®îc chän ra sau kho¸ häc sÏ ®îc giao cho thùc thi çc ho¹t ®éng ®µo t¹o kh¸c nhau, ®ång thêi viÖc triÓn khai Ch¬ng tr×nh §µo t¹o vµ cung cÊp th«ng tin còng ®îc ®a ra.

8. Sau dã, Ch¬ng tr×nh §µo t¹o vµ cung cÊp th«ng tin thùc sù cã thÓ b¾t ®Çu. Trong qu¸ tr×nh thùc thi ë huyÖn ®Çu tiªn, çc çn bé cña Dù ¸n vµ chuyªn gia níc ngoµi sÏ trî gióp nhãm gi¸o viªn. Sau cïng, nhãm sÏ cã thÓ lµm viÖc ®éc lËp mµ kh«ng cÇn sù hç trî n÷a. Sau cïng, nhãm cã thÓ hoµn toµn tù qu¶n lý vµ dïng nguån tµi chÝnh th«ng qua trung t©m khuyÕn n«ng ®Ó thùc hiÖn çc ho¹t ®éng.

9. Dù ¸n sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm theo dâi, ®¸nh gi¸ vµ hÖ thèng ho¸ qu¸ tr×nh ®µo t¹o. Nh÷ng híng dÉn kh¸c sÏ ®îc cung cÊp khi cÇn thiÕt.

10. Dùa trªn kÕt qu¶ n¨m ®Çu cña ®µo t¹o, Dù ¸n sÏ ®a ra mét ®Ò nghÞ trong viÖc thÓ chÕ xa h¬n n÷a ch¬ng tr×nh ®µo t¹o nh lµ mét phÇn ®ãng gãp cña Dù ¸n ®èi víi tØnh trong pha thø 4 cña Dù ¸n tõ 2001-2004.

VÊn ®Ò giíi

Ch¬ng tr×nh §µo t¹o vµ cung cÊp th«ng tin sÏ chó träng ®Õn viÖc c¶i thiÖn vai trß cña phô n÷ vµ chó ý ®Õn nh÷ng nhu cÇu ®Æc biÖt cña hä trong KHPTTB. VÊn ®Ò giíi sÏ ®îc kÕt hîp mét çch thèng nhÊt víi çc ho¹t ®éng ®µo t¹o trong c¶ çc kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¸o viªn còng nh çc ch¬ng tr×nh ®µo t¹o cho çn bé khuyÕn n«ng cÊp huyÖn.

Nh»m n©ng cao vai trß cña phô n÷ trong ho¹t ®éng lËp KHPTTB ë cÊp b¶n, Dù ¸n sÏ hç trî çc gi¸o viªn cña Ch¬ng tr×nh §µo t¹o vµ cung cÊp th«ng tin th«ng qua viÖc tæ chøc héi th¶o cho phô n÷ th«n b¶n ®Ó n©ng cao sù tham gia cña hä trong çc ho¹t ®éng. Çc gi¶ng viªn cña Ch¬ng tr×nh §µo t¹o vµ cung cÊp th«ng tin sÏ ph¸t triÓn kho¸ häc nµy vµ sÏ ®µo t¹o çc tiÓu gi¸o viªn lµ çc çn bé ®îc lùa chän cña huyÖn ®Ó gi¶ng d¹y trong cuéc héi th¶o nµy. Dù ¸n sÏ cung cÊp tµi chÝnh cho kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¸o viªn ®Çu tiªn. Sau ®ã, ®©y sÏ trë thµnh ho¹t ®éng thêng xuyªn cña tr¹m khuyÕn n«ng huyÖn, ®¬n vÞ chÞu tr¸ch nhiÖm ®µo t¹o phô n÷ ë tÊt c¶ çc x·.

Thêi gian

Díi ®©y lµ thêi gian dù kiÕn cho çc ho¹t ®éng

Sè lîng vµ thêi gian cho çc kho¸ häc

MÆc dï mäi ®iÓm chØ cã thÓ râ rµng khi viÖc lËp kÕ ho¹ch cho çc kho¸ häc cuèi cïng ®îc tiÕn hµnh, chóng ta vÉn cã thÓ dù kiÕn ®îc thêi gian cña çc kho¸ häc.

of 33

Trang tiÕp theo lµ ch¬ng tr×nh dù kiÕn cña çc kho¸ häc cã thÓ ®îc sö dôngnh lµ nÒn t¶ng cho viÖc lËp kÕ ho¹ch vµ cÊp ng©n s¸ch cho Ch¬ng tr×nh §µo t¹o vµ cung cÊp th«ng tin.

CÇn chó ý r»ng Dù ¸n L©m nghiÖp X· héi S«ng §µ chØ cung cÊp tµi chÝnh cho çc kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¸o viªn vµ vµ triÓn khai ®µo t¹o ë huyÖn ®Çu tiªn. Sau ®ã, tØnh sÏ ®¶m nhËn tr¸ch nhiÖm cho viÖc thùc thi tiÕp theo. Çc kho¸ ®µo t¹o ng¾n còng h çc cuéc gÆp gì ë cÊp b¶n ®-îc coi lµ mét phÇn cña ho¹t ®éng khuyÕn n«ng vµ kh«ng n»m trong phÇn kinh phÝ ®µnh cho ®µo t¹o cña Dù ¸n. Sè huyÖn thùc hiÖn ho¹t ®éng nµy tuú thuéc vµo nguån kinh phÝ cã s½n.

N¨ng lùc ®µo t¹o kh«ng cßn lµ yÕu tè h¹n chÕ n÷a. Ch¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ cung cÊp th«ng tin, ë cÊp tØnh, bao gåm Ýt nhÊt 2 gi¸o viªn, ®µo t¹o cho 1 huyÖn trong 1 th¸ng. NÕu mét gi¶ng viªn ®îc giao cho theo dâi vµ thùc thi çc ho¹t ®éng tiÕp theo, hä vÉn cã thÓ ®µo t¹o tÊt c¶ çc çn bé khyÕn n«ng cña tØnh trong thêi gian lµ 2 n¨m.

NÕu ®¹t ®îc çc môc tiªu ®a ra nh trªn, viÖc lËp KHPTTB sÏ ®îc tiÐn hµnh tiÕp tôc ë tÊt c¶ çc b¶n cña dù ¸n trong thêi gian 5 n¨m.

HÖ thèng ho¸ Ho¹t ®éng ®µo t¹o chuyªn s©u cña Dù ¸n

§Ó çc ho¹t ®éng ®µo t¹o ph¸t triÓn mét çch bÒn v÷ng l©u dµi, viÖc ph©n tÝch vµ tµi liÖu ho¸ çc kinh nghiÖm thu ®îc tõ Ho¹t ®éng ®µo t¹o chuyªn s©u lµ rÊt quan träng. Môc tiªu cña viÖc hÖ thèng ho¸ nµy lµ ®em l¹i qu¸ tr×nh tham dù hiÖu qu¶ cña viÖc ph¸t triÓn çc kho¸ häc nh»m ®¹t ®îc ®¹t ®îc mét m« h×nh cho viÖc ¸p dông vµ më réng trong t¬ng lai.

§èi víi çc ph¬ng ph¸p luËn kh¸c, çc ho¹t ®éng cña Dù ¸n cho viÖc ph¸t triÓn çc kho¸ ®µo t¹o ph¶i tu©n thñ theo çc bíc sau:

� Thö nghiÖm � HiÖu lùc ho¸ � Thùc thi � Phæ biÕn

HÖ thèng ho¸ lµ qu¸ tr×nh trong ®ã nh÷ng ngêi tham dù vµo viÖc thÝ ®iÓm (hay lµ çc kinh nghiÖm ®i ®Çu) theo ph¬ng thøc cã sù tham gia cña ngêi d©n ®Ó thùc hiÖn çc qu¸ tr×nh còng nh çc thµnh qu¶ ®· ®îc phª duyÖt ®Ó sö dông mét çch réng r·i h¬n hay ¸p dông t¬ng tù. Thµnh qu¶ cuèi cïng cña viÖc hÖ thèng ho¸ nµy sÏ lµ mét hÖ thèng cho viÖc ph¸t triÓn xa h¬n çc kho¸ häc ë tØnh. HÖ thèng ho¸ lµ ho¹t ®éng ®Ó ph©n tÝch çc thö nghiÖm vµ xem xÐt çc t¸c ®éng d©y chuyÒn.

§Çu vµo-----à Xö lý -------à thµnh qu¶ ---------à t¸c ®éng

Mét d©y chuyÒn cã thÓ ®îc chia thµnh 2 phÇn: mét phÇn linh ho¹t bÞ ¶nh hëng lín bëi ho¹t ®éng thÝ ®iÓm vµ mét phÇn cè ®Þnh ®· ®ùoc x¸c ®Þnh tríc:

ViÖc ph©n tÝch cã sù tham gia cña nh÷ng ngêi thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh lµ hÕt søc quan träng ®Ó hä cã thÓ häc hái ®îc tõ thö nghiÖm vµ nhÊt trÝ vÒ mét hÖ thèng mµ hä ph¶i thùc hiÖn trong t¬ng lai.

ë ®iÓm nµy, kh«ng ph¶i tÊt c¶ çc yÕu tè ®Òu cÇn ®îc ph©n tÝch nh lµ mét phÇn cña viÖc hÖ thèng ho¸. Nhng mét sè yÕu tè chÝnh l¹i cÇn ®îc xem xÐt trong trêng hîp ®Æc biÖt cña Ho¹t ®éng ®µo t¹o chuyªn s©u ®îc liÖt kª ë b¶ng díi ®©y:

PhÇn linh ho¹t PhÇn cè ®Þnh

§Çu vµo---------à Xö lý---------- ---à Thµnh qu¶---à ¶nh hëng

PhÇn linh ho¹t PhÇn cè ®Þnh

§Çu vµo Xö lý Thµnh qu¶ T¸c ®éng

� Thùc hµnh KHPTTB � Kinh nghiÖm � B¸o ço cña Dù ¸n � B¸o ço cña Trung

t©m KN � Nhu cÇu cña n«ng

d©n � Nhu cÇu cña çn bé

KN � Çc chÝnh s¸ch cña

tØnh � Ch¬ng tr×nh ®µo t¹o

hiÖn t¹i

Ph©n tÝch ®Ò c¬ng c«ng viÖc cã sù tham gia cña nhiÒu bªn

ThiÕt kÕ ch¬ng tr×nh

ViÕt tµi liÖu ®µo t¹o

§µo t¹o tiÓu gi¸o viªn

Tæ chøc kho¸ häc

LËp ch¬ng tr×nh kho¸ häc

Çn bé khuyÕn n«ng hiÓu biÕt vÒ quy tr×nh KHPTTB

Sö dông çch tiÕp cËn cã sù tham gia cña ngêi d©n

NhËn thøc vÒ giíi

HiÓu vÒ néi dung hÖ thèng canh t¸c

C¶i thiÖn kü n¨ng giao tiÕp víi n«ng d©n

KHPTTB ph¶n ¸nh nhu cÇu thùc sù cña ngêi n«ng d©n

KHPTTB hç trî çc ho¹t ®éng KN mét çch hiÖu qu¶

N¨ng xuÊt cao h¬n

Qu¶n lý nguån rõng bÒn v÷ng h¬n

of 33

ViÖc ph©n tÝch mét çch hÖ thèng çc yÕu tè nµy sÏ hç trî cho çc bµi häc vÒ nh÷ng ¶nh hëng tiÕp theo, nh÷ng ¶nh hëng gi÷ vai trß rÊt quan träng cho ho¹t ®éng ph¸t triÓn çc kho¸ häc trong t¬ng lai ë vïng:

Thµnh qu¶ cuèi cïng cña viÖc hÖ thèng ho¸ (®©y còng lµ qu¸ tr×nh häc hái cña çc thµnh viªn tham gia) sÏ lµ th«ng tin ®Ó Dù ¸n thiÕt lËp çc ®Ò xuÊt cô thÓ cho viÖc thÓ chÕ ho¸ hÖ thèng ®µo t¹o ë c¶ hai tØnh cïng víi sù hç trî cña nh÷ng ngêi tham gia. Qu¸ tr×nh häc hái cã sù tham gia cña nhiÒu bªn sÏ thiÕt lËp mét nÒn t¶ng liªn øng vÒ çc chiÕn lîc thiÕt yÕu vµ ®a ra çc ho¹t ®éng cô thÓ nh:

� VÊn ®Ò vÒ qu¸ tr×nh ph©n tÝch nhu cÇu ®µo t¹o � ThiÕt lËp çc môc tiªu ®µo t¹o � Çc c¬ quan chÞu tr¸ch nhiÖm cho viÖc ph¸t triÓn vµ thùc thi ®µo t¹o � Vai trß cña çc nhãm ®èi tîng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ch¬ng tr×nh ®µo t¹o � Çc ®Çu vµo cÇn thiÕt � Çc yªu cÇu vÒ tµi chÝnh � Çc c¬ quan tæ chøc n»m ë ngoµi tØnh cã thÓ hç trî � §¸nh gi¸ çc quy tr×nh.

Phô lôc 4: §Ò xuÊt cho viÖc theo dâi vµ ®¸nh gi¸ kho¸ häc cña Dù ¸n Ph¸t triÓn L©m nghiÖp X· héi S«ng §µ

§Ò c¬ng nµy ®îc x©y dùng nh»m c¶i thiÖn chÊt lîng çc kho¸ ®µo t¹o cña Dù ¸n Ph¸t triÓn L©m nghiÖp X· héi S«ng §µ.

Qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ bao gåm ba phÇn:

1. Tríc kho¸ häc: ®©y nh lµ mét c«ng cô ®Ó lùa chän: liÖu çc kho¸ häc cã phï hîp vµ cã ®îc thiÕt kÕ tèt kh«ng? Dùa vµo ®©y cã thÓ ®a ra çc u tiªn ho¹t ®éng cña çc kho¸ häc mét çch t¬ng ®èi.

2. Cuèi kho¸ häc: çc häc viªn ®· häc mét çch hiÖu qu¶ cha? Dùa vµo ®ã ®Ó cã thÓ c¶i tiÕn kh©u tæ chøc, ph¬ng ph¸p luËn còng nh néi dung cña kho¸ häc.

3. Sau khi çc häc viªn ®· cã thêi gian thùc hµnh: LiÖu kho¸ häc cã t¹o ra çc ¶nh hëng tÝch cùc kh«ng? Dùa vµo ®ã, cã thÓ xem xÐt chiÕn lîc ®µo t¹o.

1. §¸nh gi¸ tríc ®µo t¹o

Tríc khi phª duyÖt cho mét kho¸ häc, çc c©u hái ®îc ®Æt ra trong phÇn danh s¸ch c©u hái kiÓm tra cÇn ®îc tr¶ lêi râ rµng. NÕu kh«ng cã c©u tr¶ lêi râ rµng th× kh«ng nªn tiÕn hµnh kho¸ häc.

Thªm vµo ®ã, dùa trªn viÖc ph©n tÝch tríc ®µo t¹o, c«ng t¸c qu¶n lý cã thÓ ph©n lo¹i thø tù u tiªn cho çc ®Ò xuÊt kh¸c nhau vµ lùa chän ®Ó lo¹i ra nh÷ng yªu cÇu vît qu¸ kh¶ n¨ng ®¸p øng cña Dù ¸n.

1.1 Xem xÐt

§Çu tiªn, cÇn ph¶i x¸c ®Þnh râ xem liÖu kho¸ häc ®· ®îc xem xÐt cÈn thËn cha, liÖu kho¸ häc cã phï hîp víi môc tiªu cña Dù ¸n còng nh cña nhãm ®èi tîng vµ môc tiªu kho¸ häc cã phï hîp víi sù ph¸t triÓn kiÕn thøc, kü n¨ng hay çc yªu cÇu cÇn thiÕt cho viÖc ¸p dông vµo thùc tÕ cña nhãm ®èi tîng hay cha.

Nh÷ng c©u hái nµy lµ quan träng nhÊt. NÕu sau khi xem xÐt cßn thÊy nghi ngê, kh«ng nªn tiÕn hµnh kho¸ häc

1.1.1 Nhãm ®èi tîng vµ vÊn ®Ò cÇn x¸c ®Þnh

Nhãm ®ãi tîng cÇn ph¶i ®îc x¸c ®Þnh râ rµng vµ cÇn ph¶i cã miªu t¶ cô thÓ cho vai trß cña nhãm ®èi tîng trong çc ho¹t ®éng ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu cña Dù ¸n.

� VÊn ®Ò g× mµ nhãm ®èi tîng ®ang gÆp ph¶i lµm c¶n trë hä trong viÖc hoµn thµnh c«ng viÖc cña hä? � Møc ®é x¸c ®¸ng còng nh tÝnh cÊp thiÕt cña vÊn ®Òn nµy trong tiÕn tr×nh cña Dù ¸n? � Môc tiªu cuèÝ cïng cÇn ®¹t ®îc lµ g×? (Cµng nhiÒu cµng tèt, môc tiªu nµy cÇn ®îc cô thÓ ho¸ víi chÊt lîng vµ môc tiªu cô thÓ.)

1.1.2 Môc tiªu ®µo t¹o

� ng©n s¸ch � TÝnh l«gÝc

TuyÓn ngêi tham gia

of 33

Dùa trªn nh÷ng vÊn ®Ò ®îc ®Ò cËp ë trªn, cÇn thiÕt lËp môc tiªu cô thÓ cho çc kho¸ häc. §©u lµ kiÕn thøc, kü n¨ng hay quan ®iÓm mµ häc viªn cña kho¸ häc cÇn ®¹t ®îc trong kho¸ häc nµy?

1.1.3 Sù thay thÕ cho ®µo t¹o

Cßn çch nµo kh¸c ®Ó ®¹t ®îc kiÕn thøc, kü n¨ng hay quan ®iÓm nµy kh«ng? (th«ng qua çc ®ång nghiÖp, çc nguån th«ng tin kh¸c...?)

1.2 ChÊt lîng vµ chi phÝ cña kho¸ häc

Dùa trªn nh÷ng c©u hái díi ®©y, cã thÓ thiÕt lËp ®îc sù ®¶m b¶o vÒ chÊt lîng cña kho¸ häc. Nh÷ng c©u hái díi ®©y Ýt quan träng h¬n h¼n so víi çc c©u hái vÒ kiÓm tra, xem xÐt. NÕu viÖc xem xÐt kho¸ häc kh¶ quan nhng nh÷ng nghi ngê vÒ chÊt lîng còng nh chi phÝ cho kho¸ häc vÉn tån t¹i th× cÇn söa ®æi l¹i ®Ò xuÊt tríc. Ch¼ng h¹n, gi¶m chi phÝ, hîp ®ång víi gi¶ng viªn tèt h¬n, sö dông çc ph¬ng ph¸p ®µo t¹o kh¸c...

1.2.1 ThiÕt kÕ ®µo t¹o

Miªu t¶ ng¾n vÒ viÖc lµm thÕ nµo ®Ó cung cÊp çc kho¸ ®µo t¹o, ph¬ng ph¸p luËn sÏ ®îc sö dông, tr×nh tù cña kho¸ häc liªn quan ®Õn chu tr×nh cña çc ho¹t ®éng nghÒ nghiÖp...

1.2.2 Gi¶ng viªn

B»ng cÊp vµ kinh nghiÖm cña gi¶ng viªn

1.2.3 Chi phÝ

Bao gåm viÖc th¶o luËn xem t¹i sao çc chi phÝ nµy l¹i cÇn thiÕt.

Mét ®iÓm cÇn chó ý ®Æc biÖt trong vÊn ®Ò chi phÝ cña çc kho¸ häc lµ thanh to¸n chi phÝ cho çc häc viªn. CÇn ph¶i tr¸nh viÖc ®a ra khuyÕn khÝch tµi chÝnh ®èi víi häc viªn trong kho¸ häc. Häc viªn khi tham dù kho¸ häc cÇn cã t©m huyÕt thËt sù ®Ó häc. Hä cÇn biÕt ®Õn môc tiªu cña kho¸ häc vµ chØ cÇn quan t©m ®Õn môc tiªu ®ã. Nh÷ng kho¶n tiÒn c«ng t¸c phÝ lín dµnh cho häc viªn cã thÓ t¹o nªn sù lÖch híng trong viÖc lùa chän ®èi tîng häc hîp lý vµ còng cã thÓ cã nh÷ng ¶nh hëng tiªu cùc ®Õn sù quan t©m tíi chñ ®Ò m«n häc trong suèt qu¸ tr×nh häc vµ lµm cho häc viªn kh«ng d¸m ph¶n ¸nh g× vÒ chÊt lîng kho¸ häc.

Tuy nhiªn, sù chó ý còng nh hç trî trùc tiÕp cho çc häc viªn trong suèt kho¸ häc vµ chó träng vµo viÖc taä nªn mét m«i trêng häc tho¶i m¸i vµ dÔ chÞu cã thÓ lµ mét çch ®Çu t h÷u hiÖu.

2. §¸nh gi¸ trong kho¸ häc

2.1 §¸nh gi¸ qu¸ tr×nh häc th«ng qua gi¶ng viªn

ViÖc theo dâi vµ ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh häc trong mét kho¸ häc lµ tr¸ch nhiÖm cña gi¶ng viªn. Cã rÊt nhiÒu h×nh thøc ®Ó ®¸nh gi¸ häc viªn vµ kh«ng nªn tu©n theo mét çch ®¸nh gi¸ cøng nh¾c nµo c¶. Çch ®¸nh gi¸ nµo sÏ ®îc tiÕn hµnh tuú thuéc vµo çc gi¶ng viªn, n¨ng lùc cña nhãm ®èi tîng vµ ®Æc ®iÓm cña môc tiªu ®µo t¹o.

Nhng Dù ¸n còng nªn thêng xuyªn yªu cÇu çc gi¶ng viªn tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ vµ th«ng b¸o kÕ qu¶ cho Dù ¸n.

2.2 §¸nh gi¸ kho¸ häc th«ng qua häc viªn

Bªn c¹nh viÖc ®¸nh gi¸ çc thµnh tÝch häc tËp mµ häc viªn ®¹t ®îc, cÇn ph¶i lu«n cã ®¸nh gi¸ vÒ chÊt lîng cña kho¸ häc th«ng qua sù tiÕp thu cña häc viªn. Nh×n chung, gi¶ng viªn sÏ tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ vµo cuèi kho¸ häc vµ ®a ra mét b¸o ço vÒ ®¸nh gi¸.

B¶ng c©u hái chuÈn (®· cã s½n) sÏ ®îc çc häc viªn ®iÒn vµo. C«ng cô nµy cã thÓ cung cÊp çch qu¶n lý víi çc th«ng tin gi¸ trÞ vÒ chÊt lîng cña tõng kho¸ häc. Tuy nhiªn, kÕt qu¶ cña çc b¶ng c©u hái nh vËy cÇn ®îc nghiªn cøu mét çch râ rµng. Vµo cuèi kho¸ häc, çc häc viªn th-êng cã xu híng rÊt dÔ d·i trong viÖc ®¸nh gi¸ cña m×nh (®Æc biÖt lµ vÒ çc gi¶ng viªn) hoÆc lµ l¹i qu¸ phª ph¸n (thêng lµ vÒ çc b÷a ¨n hay vÊn ®Ò nhµ cöa). Do vËy, cÇn thiÕt lËp ®îc tÝnh t¬ng ®èi cho hai th¸i cùc nµy.

3. §¸nh gi¸ sau ®µo t¹o

NÒn t¶ng cña ®¸nh gi¸ sau ®µo t¹o chÝnh lµ çc ®¸nh gi¸ tríc vµ trong ®µo t¹o.

Tuú theo møc ®é quan träng cña çc c©u hái ®¸nh gi¸ vµ tuú vµo çc nguån lùc cã s½n, viÖc ®¸nh gi¸ sau ®µo t¹o cã thÓ ®îc tiÕn hµnh theo çch kh¸c, réng h¬n hÆc hÑp h¬n.

3.1 §¸nh gi¸ kÕt thóc kho¸ häc

of 33

Nªn cã ®¸nh gi¸ cuèi kho¸ häc dùa trªn nh÷ng kÕt qu¶ do gi¶ng viªn b¸o ço vµ çc ®¸nh gi¸ cña häc viªn. §¸nh gi¸ bao gåm:

� Môc tiªu ®µo t¹o

NÕu môc tiªu ®îc thiÕt lËp mét çch râ rµng vµ çc bµi tËp thùc hµnh còng nh lµm viÖc ë thùc ®Þa cã trong thiÕt kÕ kho¸ häc th× ®©y sÏ lµ mét phÇn cña viÖc theo dâi vµ ®¸nh gi¸ trong kho¸ häc cña qu¸ tr×nh häc tËp ®îc thùc hiÖn bëi gi¶ng viªn.

� ThiÕt kÕ ®µo t¹o

ThiÕt kÕ ®µo t¹o cÇn ®îc xem xÐt dùa trªn çc kÕt qu¶ vÒ ®¸nh gi¸ vµ theo ®ã söa ®æi cho çc kho¸ häc trong t¬ng lai.

� Gi¶ng viªn

Dùa trªn kÕt qu¶ ®µo t¹o, chÊt lîng cña gi¶ng viªn còng cÇn ®îc lu ý. Trong trêng hîp ®îc ®µm ph¸n tù do hay çc gi¶ng viªn hîp ®ång lµ ngêi tõ bªn ngoµi, Dù ¸n sÏ tiÕp tôc hoÆc kh«ng tiÕp tôc sö dông çc hç trî cña hä. §Ó x¸c ®Þnh ®óng vµ hç trî çc çn bé ®µo t¹o mét çch cã tæ chøc trong çc c¬ quan ®èi t¸c cña Dù ¸n, Dù ¸n nªn ph¸t triÓn h×nh thøc ®µo t¹o th«ng qua thùc tÕ cho ch¬ng tr×nh ®µo t¹o tiÓu gi¸o viªn (ToT) vµ trong kho¸ häc nµy, çc tiÓu gi¸o viªn sÏ ®îc Dù ¸n huÊn luyÖn mét çch riªng biÖt.

� Chi phÝ

Sau mçi kho¸ häc, cÇn ®¸nh gi¸ vÒ qu¶n lý vµ kÕ to¸n tµi chÝnh vµ çc bµi häc kinh nghiÖm cÇn ®îc sö dông ®Ó c¶i thiÖn viÖc lËp kÕ ho¹ch cho çc kho¸ häc trong t¬ng lai.

3.2 §¸nh gi¸ ¶nh hëng

T¸c ®éng thùc sù cña viÖc ®¸nh gi¸ kh«ng thÓ tiÕn hµnh thêng xuyªn do ®ßi hái chi phÝ lín vÒ thêi gian còng nh tiÒn b¹c. QuyÕt ®Þnh ®Ó lµm ®¸nh gi¸ nµy cÇn dùa trªn nÒn t¶ng cña çc vÊn ®Ò cã tÇm chiÕn lîc.

ViÖc ®¸nh gi¸ ¶nh hëng cña çc kho¸ häc chØ cã thÓ ®îc tiÕn hµnh sau khi cã mét kho¶ng thêi gian t¬ng ®èi lín còng nh yªu cÇu ph¶i cã çc nghiªn cøu chi tiÕt ë thùc ®Þa. ViÖc nghiªn cøu çc ¶nh hëng nµy ®ßi hái thêi gian vµ tiÒn b¹c còng nh cÇn ®îc lËp kÕ ho¹ch tèt vµ cã çc môc tiªu chiÕn lîc. Çc nghiªn cøu ¶nh hëng nªn n»m trong kÕ ho¹ch ho¹t ®éng cña n¨m, b¾t ®Çu vµo n¨m 2001.

§Ó lµm ®îc ®iÒu nµy, ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt lµ trong ®¸nh gi¸ tríc ®µo t¹o, çc nhãm ®èi tîng vµ çc môc tiªu cÇn ®îc gi¶i quyÕt tèt vµ çc môc tiªu hiÖn thùc cÇn dîc thiÕt lËp.

Phô lôc 5: §Ò xuÊt cho viÖc ®µo t¹o vµ thùc thi Quy ho¹ch sö dông ®Êt vµ giao ®Êt giao rõng

§©y lµ ®Ò xuÊt cho viÖc thùc thi Quy ho¹ch sö dông ®Êt vµ Giao ®Êt giao rõng ë mét tØnh trong thêi gian 4 n¨m.

B¾t ®Çu b»ng viÖc gi¶ thiÕt r»ng chÝnh quyÒn tØnh phª duyÖt vµ cã ng©n s¸ch ®Ó thùc thi ph¬ng ph¸p luËn nµy. Çc çn bé cña Dù ¸n lµ nh÷ng ngêi ®· cã kinh nghiÖm sÏ tiÕn hµnh ®µo t¹o vµ trî gióp bíc ®Çu cho çc gi¸o viªn míi ë cÊp tØnh.

ë cÊp huyÖn, 5 çn bé cña H¹t KiÓm l©m vµ 5 çn bé cña Phßng §Þa chÝnh sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh trong viÖc lËp kÕ ho¹ch vµ giao ®Êt cã sù tham gia cña ngêi d©n. Môc tiªu cña ®Ò xuÊt ®µo t¹onµy chØ nh»m vµo ®éi ngò çn bé ë cÊp tØnh. Çc yªu cÇu ®Æc biÖt vÒ ®µo t¹o cña çn bé cÊp tØnh, nÕu cÇn, sÏ ®îc ®µo t¹o riªng biÖt.

Ho¹t ®éng vÒ QHSD§ vµ G§GR cÇn kho¶ng 1 th¸ng ®Ó thùc hiÖn. ViÖc thiÕt lËp 5 nhãm trªn mét huyÖn lµ hoµn toµn cã thÓ ®îc vµ cÇn kho¶ng 2 n¨m ®Ó hoµn thµnh nhiÖm vô cña hä trªn kho¶ng h¬n 100 x· cña huyÖn.

Nhãm lµm viÖc nµy sÏ cÇn ®îc "khëi ®éng" th«ng qua çc qu¸ häc chuyªn s©u vµ ®îc theo dâi bëi çc gi¶ng viªn cã kinh gnhiÖm. ë cÊp tØnh, ®· cã s½n çc gi¶ng viªn ®· ®îc ®µo t¹o vµ cã kinh nghiÖm vµ híng dÉn chi tiÕt cho gi¶ng viªn ®· ®îc ph¸t triÓn.

ë mçi tØnh, hai gi¶ng viªn sÏ ®îc giao tr¸ch nhiÖm ®Ó ®µo t¹o çc nhãm cña tØnh, tÊt c¶ çc nhãm cña mét tØnh cã thÓ ®îc ®µo t¹o trong 2 n¨m.

Nguån nh©n lùc cÇn cã:

Gi¶ng viªn cã kinh nghiÖm cña Dù ¸n hoÆc cña tØnh (2 ngêi) 8 th¸ng c«ng lao ®éng

of 33

Çc gi¸o viªn míi sÏ tham gia vµo kho¸ häc chuyªn s©u vÒ TOT trong 5 ngµy do Dù ¸n thùc hiÖn vµ sö dông gi¸o tr×nh ®· ®îc biªn so¹n s½n cña Dù ¸n lµ Gi¸o tr×nh Quy ho¹ch sö dông ®Êt cã ngêi d©n tham gia.

Sau ®ã, çc gi¸o viªn híng dÉn sÏ lµm viÖc víi sù trî gióp cña çc gi¶ng viªn Dù ¸n trong nh÷ng kho¸ häc ®Çu tiªn tæ chøc cho çn bé ®Þa chÝnh vµ kiÓm l©m cÊp huyÖn - nh÷ng ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn QHSD§ vµ G§GR .

ë çc huyÖn tiÕn hµnh QHSD§ vµ G§GR, 5 ®éi sÏ ®îc thµnh lËp víi mçi ®éi gåm 2 thµnh viªn (mét cña kiÓm l©m, mét cña ®Þa chÝnh). Cã thÓ tæ chøc mét kho¸ häc cho 2 huyÖn víi 2 gi¸o viªn. ChØ trong kho¸ häc ®Çu tiªn, mét gi¸o viªn míi cïng víi mét gi¸o viªn cò cã kinh nghiÖm vµ ®µo t¹o cho mét nhãm 10 çn bé.

Ba bíc trong ch¬ng tr×nh ®µo t¹o ®Ó ¸p dông cho çn bé cÊp huyÖn:

1. Hai gi¶ng viªn thùc hiÖn kho¸ häc 1 tuÇn cho 20 häc viªn, sö dông tµi liÖu tËp huÊn. 2. Tõng gi¶ng viªn hoµn thµnh LUP-LA ë mét b¶n víi mét nhãm 10 häc viªn (®Ó hoµn thµnh LUP-LA trong mét b¶n cÇn kho¶ng 1 th¸ng) 3. Sau ®ã çc ®éi cã thÓ lµm LUP-LA mét çch ®éc lËp, nhng trong lÇn lµm LUP-LA ®Çu tiªn, hµng tuÇn, gi¸o viªn híng dÉn vÉn dµnh mét

ngµy ®Ó xuèng trî gióp çc ®éi.

Ngoµi ra, gi¸o viªn híng dÉn còng nªn cã çc ho¹t ®éng trî gióp theo dâi tiÕp çc ho¹t ®éng thùc ®Þa.

Khung thêi gian dù kiÕn cho çc ho¹t ®éng nh sau:

Phô lôc 7: Tæng quan vÒ tµi liÖu ®µo t¹o cña dù ¸n Ph¸t triÓn L©m nghiÖp X· héi S«ng §µ

Trong ch¬ng tr×nh ®µo t¹o 1999-2001 cña dù ¸n cã 6 phÇn lµ:

- §µo t¹o vÒ lËp kÕ ho¹ch sö dông ®Êt vµ giao ®Êt

- §µo t¹o vÒ lËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n

Gi¸o viªn ®µo t¹o chuyªn biÖt (2-3 ngêi) 72 th¸ng c«ng lao ®éng

Çn bé h¹t kiÓm l©m huþÖn (5 ngêi/huyÖn x 10 huyÖn) 1000 th¸ng c«ng lao ®éng

Çn bé ®Þa chÝnh ( 5 ngêi/huyÖn x 10 huyÖn) 1000 th¸ng c«ng lao ®éng

of 33

- §µo t¹o vÒ l©m nghiÖp céng ®ång

- §µo t¹o vÒ n«ng nghiÖp vµ n«ng l©m kÕt hîp

- §µo t¹o vÒ khuyÕn n«ng

- §µo t¹o vÒ tæ chøc vµ qu¶n lý

Trong mçi phÇn cã nh÷ng chñ ®Ò kh¸c nhau phôc vô cho néi dung cña phÇn ®ã vµ t¬ng øng víi tõng chñ ®Ò cã thÓ ®· cã mét tµi liÖu dïng cho ®µo t¹o (mét sè chñ ®Ò cha cã tµi liÖu ®µo t¹o), cô thÓ nh sau:

1. Quy ho¹ch sö dông ®Êt vµ giao ®Êt giao rõng

Tµi liÖu híng dÉn quy ho¹ch sö dông ®Êt vµ giao ®Êt cã ngêi d©n tham gia ¸p dông trªn ®Þa bµn x·- tØnh S¬n La ®· ®îc UBND tØnh S¬n La chÊp nhËn. Tµi liÖu nµy nh mét v¨n b¶n chÝnh thøc híng dÉn néi dung c«ng viÖc vµ çch lµm cña tõng bíc trong quy ho¹ch sö dông ®Êt vµ giao ®Êt ë cÊp x·. Çch viÕt râ rµng phï hîp víi çn bé cÊp tØnh vµ huyÖn. Tuy nhiªn còng cÇn cã nh÷ng kho¸ tËp huÊn ®Ó thùc hµnh th× çn bé çc cÊp, nhÊt lµ cÊp x· míi thùc hiÖn thµnh c«ng.

Cã 2 tµi liÖu híng dÉn ®µo t¹o QHSD§ vµ G§GR cã ngêi d©n tham gia cho gi¸o viªn. Tµi liÖu cña Herbert Christ míi chØ híng dÉn phÇn quy ho¹ch sö dông ®Êt. ¦u ®iÓm cña 2 tµi liÖu nµy lµ ®· híng dÉn cô thÓ çc bíc c«ng viÖc cña gi¸o viªn nh çch giíi thiÖu lµm quen ®Çu kho¸ häc, ph¬ng ph¸p tæ chøc vµ gi¶ng d¹y, ph©n chia thêi gian...

Tµi liÖu GIS & MAPINFO híng dÉn sö dông b¶n ®å trªn m¸y tÝnh ®Ó phôc vô c«ng t¸c quy ho¹ch ®Êt ®ai. Tµi liÖu nµy phï hîp cho çc çn bé cÊp tØnh, huyÖn ®· cã kiÕn thøc vÒ m¸y tÝnh. Çch viÕt dÔ hiÓu, cã minh ho¹ râ rµng. Tuy nhiªn còng ph¶i qua thùc hµnh th× míi thùc thi ®-îc.

2. LËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n:

Tµi liÖu híng dÉn lËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi th«n b¶n cã ngêi d©n tham gia viÕt kh¸ ng¾n gän, nªu ®îc çc bíc c«ng viÖc vµ néi dung cña c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch th«n b¶n. Tuy nhiªn, trong tµi liÖu nµy phÇn chu tr×nh lËp kÕ ho¹ch vµ phÇn tæ chøc thùc hiÖn vµ theo dâi ®¸nh gi¸ viÕt t¬ng ®èi râ, cßn phÇn çch lËp kÕ ho¹ch t¹i th«n b¶n l¹i viÕt qu¸ ®¬n s¬ nªn kh«ng thÓ thùc thi ®îc. H¬n n÷a gäi lµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi th«n b¶n, nhng chñ yÕu chØ thu thËp th«ng tin vÒ phÇn kinh tÕ n«ng l©m nghiÖp, cßn çc th«ng tin vÒ ngµnh kinh tÕ kh¸c vµ th«ng tin vÒ x· héi kh«ng ®îc chó träng (chØ b»ng çch thu thËp sè liÖu c¬ b¶n, thùc chÊt lµ lÊy sè liÖu thèng kª cña chÝnh quyÒn, chø kh«ng thÊy thÓ hiÖn sù tham gia ®¸nh gi¸ cña ngêi d©n).

Kh«ng cÇn thiÕt ph¶i cã mét tµi liÖu riªng tËp huÊn çc c«ng cô PRA trong viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n, mµ nªn lång ghÐp néi dung nµy trong tµi liÖu híng dÉn lËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n, bëi v× trong lËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n b¾t buéc ph¶i sö dông çc c«ng cô PRA ®Ó tiÕn hµnh c«ng viÖc. ChØ cã ®iÒu lµ nªn chän nh÷ng c«ng cô nµo phï hîp nhÊt cho viÖc lËp kÕ ho¹ch th«n b¶n ®Ó giíi thiÖu vµ thùc hµnh. Trong tµi liÖu nµy ®· ®a ra mét sè c«ng cô ®¬n gi¶n vµ phï hîp ®Ó cho qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch th«n b¶n, nhng ngo¹i trõ c«ng cô ph©n lo¹i kinh tÕ hé, cßn çc c«ng cô kh¸c víi çc biÓu mÉu dÔ lµm ngêi häc hiÓu vµ lµm theo çch thu thËp sè liÖu truyÒn thèng chø kh«ng ph¶i lµ do ngêi d©n tù x©y dùng. Çch viÕt kh«ng ph¶i theo çch thùc hµnh (çc bíc c«ng viÖc cô thÓ).

Tµi liÖu tËp huÊn Ban qu¶n lý th«n b¶n cßn mang nhiÒu tÝnh lý thuyÕt kh«ng phï hîp víi tr×nh ®é cña ngêi d©n cÊp th«n b¶n mÆc dï kÌm theo tµi liÖu lµ sæ ghi chÐp. Tµi liÖu nµy ph¶i viÕt l¹i cho thùc tÕ h¬n vµ dÔ hiÓu ®èi víi ngêi n«ng d©n, nhÊt lµ n«ng d©n miÒn nói.

Th«ng tin vµ nh÷ng kü n¨ng lµm viÖc theo nhãm lµ mét tµi liÖu dÞch nhng çc t¸c gi¶ ®· cè g¾ng viÖt ho¸ nªn dÔ hiÓu, néi dung tµi liÖu rÊt bæ Ých cho viÖc giíi thiÖu çc kü n¨ng cña çn bé lµm c«ng t¸c ph¸t triÓn n«ng th«n trong khi lµm viÖc theo nhãm. Tuy nhiªn ®©y lµ tµi liÖu ®Ó huÊn luyÖn kü n¨ng nhng l¹i kh«ng cã çc bµi tËp luyÖn cho tõng kü n¨ng cô thÓ nªn rÊt khã thµnh c«ng kÓ c¶ víi çn bé cã tr×nh ®é kh¸ nhë cÊp tØnh hoÆc cÊp huyÖn. §Æc biÖt nªn ph¸t triÓn tµi liÖu nµy thµnh tµi liÖu híng dÉn cho gi¸o viªn th× míi cã gi¸ trÞ thùc tÕ.

3. PhÇn l©m nghiÖp céng ®ång:

Tµi liÖu giíi thiÖu vÒ l©m nghiÖp céng ®ång lµ mét tµi liÖu dÞch, néi dung kh¸ phong phó nhng nÆng vÒ lý thuyÕt vµ diÔn gi¶i, kh«ng phï hîp víi çn bé cÊp x· vµ kÓ c¶ cÊp huyÖn, cã lÏ nã cã Ých cho nh÷ng nhµ nghiªn cøu h¬n lµ mét tµi liÖu ®µo t¹o. Tuy nhiªn, trong tµi liÖu ®· cã liªn hÖ víi nh÷ng thùc tÕ trong vïng dù ¸n.

Cßn l¹i nh÷ng tµi liÖu kh¸c trong phÇn nµy ®Òu lµ nh÷ng tµi liÖu tËp huÊn kü thuËt cô thÓ nh kü thuËt vên ¬m, kü thuËt trång rõng, thiÕt kÕ trång rõng, híng dÉn gieo trång mét sè loµi c©y b¶n ®Þa,... Nh×n chung nh÷ng tµi liÖu nµy chØ phï hîp cho çc çn bé kü thuËt cÊp tØnh vµ huyÖn, mÆc dï cã mét vµi tµi liÖu nh kü thuËt vên ¬m, çc gi¶i ph¸p kü thuËt trong qu¶n lý rõng ®· cè g¾ng ®¬n gi¶n ho¸ vµ cã nhiÒu h×nh ¶nh minh ho¹.

4. PhÇn kü thuËt n«ng l©m nghiÖp:

Ph¬ng ph¸p thö nghiÖm hiÖn trêng lµ mét tµi liÖu dÞch, nhng dÔ hiÓu. Tµi liÖu nµy mang tÝnh gîi ý cho nh÷ng çn bé nghiªn cøu hiÖn trêng nhiÒu h¬n lµ mét tµi liÖu ®µo t¹o. §Æc biÖt trong tµi liÖu rÊt Ýt thÓ hiÖn vai trß cña ngêi n«ng d©n tham gia vµo c«ng viÖc thö nghiÖm hiÖn tr-

of 33

êng.

TËp tµi liÖu cÈm nang thó y viªn c¬ së mÆc dï ®· cã cè g¾ng viÕt ng¾n gän, kh«ng diÔn gi¶i nhiÒu nhng cã lÏ còng chØ dïng lµm s¸ch tra cøu cho çc thó y viªn h¬n lµ lµm tµi liÖu ®µo t¹o.

TËp huÊn vÒ kinh tÕ hé gia ®×nh (t¸c gi¶ Ian Oxenford vµ Tin Hta Nu) lµ mét tµi liÖu dµnh cho gi¸o viªn. Néi dung cña tµi liÖu rÊt thiÕt thùc vµ bæ Ých. Çch ph©n bµi gi¶ng thµnh nh÷ng modun rÊt tèt, dÔ hiÓu vµ ®Æc biÖt trong mçi modun ®Òu cã bµi tËp cô thÓ ®Ó thùc hµnh. Tuy nhiªn ®©y lµ tµi liÖu dµnh cho gi¸o viªn th× nªn cã híng dÉn cô thÓ nh: çch sö dông tµi liÖu ®Ó gi¶ng dËy, ch¬ng tr×nh c¶ kho¸ häc vµ thêi gian cho tõng modun, c«ng viÖc rµ so¸t chuÈn bÞ tríc kho¸ tËp huÊn, môc tiªu tõng modun, ph¬ng ph¸p gi¶ng, ph¬ng tiÖn sö dông cho gi¶ng tõng modun, çch gi¶i bµi tËp vµ çc lu ý... cã nh vËy ngêi gi¸o viªn sau khi häc sÏ sö dông tµi liÖu nµy thùc hiÖn çc kho¸ tËp huÊn cho ®èi tîng kh¸c ®îc ngay.

5. PhÇn khuyÕn n«ng:

TËp ®µo t¹o khuyÕn n«ng-l©m lµ mét tµi liÖu dÞch vµ ®îc biªn tËp l¹i nhng dÔ hiÓu vµ thiÕt thùc, cã thÓ dïng lµm tµi liÖu ®µo t¹o nghiÖp vô khuyÕn n«ng cho çn bé khuyÕn n«ng cÊp tØnh vµ huyÖn. Tuy nhiªn cÇn bæ sung nh÷ng bµi tËp cho tõng chñ ®Ò cña nghiÖp vô khuyÕn n«ng. Nªn ph¸t triÓn thµnh tµi liÖu híng dÉn gi¶ng dËy cho gi¸o viªn.

Tµi liÖu Ph¬ng ph¸p khuyÕn n«ng vµ viÖc chuyÓn giao tiÕn bé kü thuËt cho n«ng d©n gåm 4 phÇn, nhng thùc chÊt 2 phÇn ®Çu lµ néi dung ®· tr×nh bµy ë tµi liÖu ®µo t¹o khuyÕn n«ng-l©m. Cßn phÇn thø t cã lÏ nªn ®a vµo néi dung vÒ tæ chøc khuyÕn n«ng th× phï hîp h¬n. Riªng phÇn thø ba lµ ph¬ng ph¸p chuyÓn giao tiÕn bé kü thuËt míi cho n«ng d©n cã gi¸ trÞ thiÕt thùc ®èi víi c«ng t¸c ®µo t¹o, çch viÕt dÔ hiÓu vµ cô thÓ. Tuy nhiªn còng nªn ®a phÇn nµy vµo tµi liÖu ®µo t¹o khuyÕn n«ng-l©m chø kh«ng nªn ®Ó lµm mét tµi liÖu riªng bëi v× thùc chÊt nã còng lµ nghiÖp vô khuyÕn n«ng.

Ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt tµi liÖu khuyÕn n«ng cã thÓ sö dông lµm tµi liÖu tËp huÊn cho çn bé khuyÕn n«ng cÊp tØnh vµ huyÖn. Tuy nhiªn tµi liÖu nµy cha ®Çy ®ñ néi dung v× chØ ®Ò cËp ®Õn çch lµm tê gÊp vµ tranh ¶nh trªn giÊy Ao, trong khi tµi liÖu khuyÕn n«ng cã rÊt nhiÒu d¹ng kh¸c nhau nh bµi b¸o, b¶ng tin, ¸p phÝch, s¸ch nhá... vµ ®Òu cÇn thiÕt ®èi víi çn bé khuyÕn n«ng cÊp tØnh, huyÖn. MÆt kh¸c n÷a ph¬ng ph¸p lµm tµi liÖu khuyÕn n«ng cã sù tham gia lµ mét ph¬ng ph¸p ®ang ®îc sö dông phæ biÕn hiÖn nay ë nhiÒu níc nh»m lµm t¨ng gi¸ trÞ sö dông thùc tÕ cña tµi liÖu khuyÕn n«ng, tr¸nh ®îc çch tr×nh bµy theo ng«n ng÷ cña çc nhµ nghiªn cøu khoa häc. Nhng ®¸ng tiÕc ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt tµi liÖu khuyÕn n«ng cã sù tham gia l¹i kh«ng ®îc tr×nh bµy trong tµi liÖu nµy.

6. PhÇn tæ chøc vµ qu¶n lý:

Tµi liÖu híng dÉn sö dông c¬ së d÷ liÖu "kÕ ho¹ch ho¹t ®éng" cã tÝnh thùc hµnh phï hîp víi çn bé dù ¸n vµ çn bé cÊp tØnh ®· cã hiÓu biÕt vÒ m¸y tÝnh.

LËp kÕ ho¹ch mét kho¸ ®µo t¹o cã lÏ lµ mét tµi liÖu dÞch nhng cßn nÆng vÒ lý thuyÕt vµ dµi dßng, kh«ng ®i s©u vµo thùc hµnh çc bíc lËp kÕ ho¹ch ®µo t¹o.

Tãm l¹i, çc tµi liÖu ®µo t¹o hiÖn cã cña dù ¸n còng ph¶n ¶nh mét ®iÒu lµ tµi liÖu kh«ng cã tÝnh hÖ thèng, kh«ng toµn diÖn thÓ hiÖn ë chç cã lo¹i tµi liÖu th× so¹n cho gi¸o viªn, cã lo¹i dïng cho çn bé cÊp tØnh, huyÖn, vµ cã lo¹i dïng chung cho tÊt c¶ mäi ®èi tîng. Cha cã mét quy tr×nh thèng nhÊt cho çc bíc s¶n xuÊt tµi liÖu ®µo t¹o.

Nguån tµi liÖu kh¸c cã thÓ xem xÐt:

HiÖn nay rÊt nhiÒu ®¬n vÞ c¬ quan kÓ c¶ c¬ quan ®µo t¹o vµ c¬ quan kh«ng ®µo t¹o ®Òu cã biªn so¹n çc tµi liÖu ®µo t¹o vÒ n«ng l©m nghiÖp. Nhng nh×n chung çc nguån tµi liÖu nµy ®Òu cã mét nhîc ®iÓm lµ ®Òu kh«ng xuÊt ph¸t tõ ph©n tÝch job profile cña tõng ®èi tîng ®µo t¹o ®Ó x©y dùng lªn tµi liÖu vµ phÇn lín tµi liÖu ®Òu ®îc x©y dùng theo çch truyÒn thèng tøc lµ mang tÝnh hµn l©m chØ phï hîp víi çn bé cã tr×nh ®é cao. Tuy nhiªn còng cã mét sè c¬ quan ®µo t¹o ®îc sù tµi trî cña çc dù ¸n níc ngoµi ®· s¶n xuÊt mét sè tµi liÖu ®µo t¹o cã gi¸ trÞ tham kh¶o hoÆc sö dông ®èi víi dù ¸n S«ng §µ.

Tríc hÕt ph¶i kÓ ®Õn Trung t©m ®µo t¹o l©m nghiÖp x· héi Xu©n Mai hiÖn nay ®· biªn so¹n nhiÒu tµi liÖu ®µo t¹o cho çc kho¸ ng¾n h¹n vÒ çc chñ ®Ò l©m nghiÖp x· héi, khuyÕn l©m vµ ph¬ng ph¸p ®µo t¹o tiÓu gi¸o viªn. Cã thÓ tham kh¶o çc tµi liÖu nµy vµ hîp t¸c víi chuyªn gia cña Trung t©m tham gia biªn so¹n tµi liÖu ®µo t¹o cho dù ¸n.

Dù ¸n cã thÓ tham kh¶o tµi liÖu çc bíc x©y dùng job profile cho ®µo t¹o nghÒ l©m sinh vµ tµi liÖu ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y cña Trêng c«ng nh©n kü thuËt l©m nghiÖp 1 H÷u Lòng - L¹ng S¬n.

Tµi liÖu ph¬ng ph¸p PRA trong ho¹t ®éng khuyÕn n«ng khuyÕn l©m do Côc khuyÕn n«ng vµ khuyÕn l©m phèi hîp víi Ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn n«ng th«n miÒn nói ViÖt Nam-Thuþ §iÓn xuÊt b¶n. §©y lµ mét tµi liÖu tèt mang tÝnh thùc tÕ v× do çc çn bé hiÖn trêng cña 5 tØnh vïng dù ¸n tæng kÕt nh÷ng kinh nghiÖm thùc hiÖn øng dông PRA cho çc ho¹t ®éng khuyÕn n«ng l©m ë cÊp th«n b¶n. Cã thÓ xem xÐt sö dông tµi liÖu nµy lµm tµi liÖu ®µo t¹o.

Phô lôc 8: §Ò c¬ng nhiÖm vô cña chuyªn gia ®µo t¹o

of 33

vµ khuyÕn n«ng t¹i Dù ¸n

(VÞ trÝ tríc lµ chuyªn gia N«ng nghiÖp vµ khuyÕn n«ng)

1. Môc ®Ých a. Ch¬ng tr×nh ®µo t¹o chøc n¨ng cho çc ph¬ng ph¸p luËn cña Dù ¸n hç trî viÖc thùc thi ph¬ng ph¸p luËn ë nh÷ng huyÖn míi (hy väng lµ KHPTTB)

b. Ch¬ng tr×nh ®µo t¹o ®îc chuyÓn giao cho mét ®¬n vÞ ®µo t¹o thÝch hîp cho viÖc thùc thi x· h¬n trong t¬ng lai

c. HÖ thèng khuyÕn n«ng ë tØnh S¬n La vµ Lai Ch©u hiÖn ®ang thùc thi çc yÕu tè chÝnh trong nhu cÇu cña çc kh¸i niÖm khuyÕn n«ng ®îc ®Þnh híng thö nghiÖm t¹i çc huyÖn cña Dù ¸n b»ng çch sö dông nguån nh©n lùc vµ tµi chÝnh t¹i chç

d. Néi dung quan träng nhÊt cña ®Þnh híng vÒ giíi ®îc ®iÒu phèi tèt trong tÊt c¶ çc ho¹t ®éng cña vµ ph¬ng ph¸p luËn cña Dù ¸n

2. Thêi gian vµ tr¸ch nhiÖm 15 th¸ng, b¾t ®Çu tõ th¸ng 2/2000. Lµm viÖc ë thÞ x· S¬n La vµ ®i c«ng t¸c thêng xuyªn ®Õn çc tØnh cña Dù ¸n vµ Hµ Néi

3. Yªu cÇu vÒ chuyªn m«n Chuyªn gia ph¶i lµ ngêi hiÓu biÕt vÒ ®µo t¹o vµ khuyÕn n«ng, thiÕt kÕ ch¬ng tr×nh ®µo t¹ovµ çc khÝa c¶nh thÓ chÕ cña çc c¬ quan ®µo t¹o ë çc níc ®ang ph¸t triÓn. CÇn cã ®µo t¹o c¬ b¶n vÒ n«ng nghiÖp, n«ng-l©m nghiÖp hoÆc l©m nghiÖp. ¦u tiªn nÕu cã kinh nghiÖm lµm viÖc t¹i §«ng Nam ¸, ®Æc biÖt lµ ViÖt Nam

4. C¬ së Dù ¸n Tõ n¨m 1993, SFDP ®· tiÕn hµnh ph¸t triÓn thö nghiÖm mét sè ph¬ng ph¸p luËn nh: QHSD§ vµ G§R, KÕ ho¹ch ph¸t triÓn th«n b¶n cã sù tham gia cña ngêi d©n, L©m nghiÖp céng ®ång, ph¸t triÓn kü thuËt n«ng l©m nghiÖp bÒn v÷ng vµ khuyÕn n«ng l©m. Trong pha hiÖn nay cña Dù ¸n, nh÷ng ph¬ng ph¸p luËn nµy ®· ®îc chuyÓn giao cho çc ®èi t¸c cÊp tØnh ®Ó thùc hiÖn trªn quy m« réng h¬n. HiÖn nay çc tæ chøc nµy ®ang yªu cÇu SFDP cung cÊp çc hç trî tronglÜnh vùc ®µo t¹o. ChiÕn lîc chñ yÕu cña Dù ¸n lµ t¨ng cêng n¨ng lùc cho çn bé lµm c«ng t¸c ®µo t¹o ë ®Þa ph¬ng còng nh çc tæ chøc ®µo t¹o ë møc ®é cÊp tØnh ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ®µo t¹o ngµy cµng t¨ng nhanh cña ch¬ng tr×nh quèc gia rénglín h¬n vµ çc dù ¸n quèc tÕ trong vïng Dù ¸n

SFDP ®· ®a ra mét ®Ò c¬ng ch¬ng tr×nh ®µo t¹o cho pha hiÖn hµnh (1999-2001). Môc tiªu cña pha nµy nh»m ®µo t¹o hµng tr¨m çn bé cÊp tØnh vµ huyÖn. Mét chuyªn gia ®µo t¹o quèc gia phô tr¸ch chuÈn bÞ, thùc hiÖn vµ gi¸m s¸t ch¬ng tr×nh víi sù hç trî cña çc çn bé chuyªn m«n trong Dù ¸n nh: n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, qu¶n lý vµ ®¸nh gi¸. Bëi sù thiÕu hôt c¬ b¶n cña çn bé lµm c«ng t¸c ®µo t¹o trong dù ¸n còng nh trong vïng dù ¸n, çc yÕu tè cÊu thµnh ®µo t¹o cã thÓ ngoµi h¬p ®ång víi çc tæ chøc ®µo t¹o quèc gia hoÆc víi chuyªn gia ®µo t¹o

§Ó hç trî bé phËn ®µo t¹o cña dù ¸n, trong t×nh h×nh yªu cÇu ®µo t¹o ®ang t¨ng lªn nhanh chãng, viÖc cung cÊp nh÷ng kh¸i niÖm, nh÷ng thùc tiÔn cho viÖc thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®µo t¹o lµ hÕt søc cÇn thiÕt (bao gåm c¶ gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸)

5. Tæ chøc Víi tÇm quan träng trung t©m cña ®µo t¹o trong viÖc ph¸t triÓn bÒn v÷ng çc ph¬ng ph¸p luËn ®· ®äc giíi thiÖu, chuyªn gia ®µo t¹o cÇn b¾t tay ngay vµo c«ng viÖc. CÇn cã sù hîp t¸c chÆt chÏ víi chuyªn gia ®µo t¹o quèc gia cña Dù ¸n còng nh cã sù ®iÒu phèi chÆt chÏ víi çc çn bé kü thuËt thuéc çc lÜnh vùc nh QHSD§ vµ G§GR, KHPTTB, çc ph¬ng ph¸p vÒ LNC§ vµ khuyÕn n«ng. Gi¸o viªn tõ trêng Trung cÊp n«ng l©m Mai S¬n còng cÇn ®îc tham gia vµo qu¸ tr×nh nµy. VÒ khuyÕn n«ng, cÇn cã mèi quan hÖ hîp t¸c chÆt chÏ v¬i chuyªn gia khuyÕn n«ng cña SNV.

6. C«ng viÖc cô thÓ Theo ma trËn vµ kÕ ho¹ch n¨m cña Dù ¸n, chuyªn gia cÇn ph¶i hoµn thµnh çc c«ng viÖc liªn quan ®Õn ®µo t¹o:

� Xem xÐt l¹i chiÕn lîc ®µo tao do chuyªn gia ®µo t¹o ng¾n h¹n ®Ò xuÊt (th¸ng 11/1999) cho KHPTTB ë tØnh S¬n La dùa trªn qu¸ tr×nh thùc thi KHPTTB cña tØnh

� Ph©n biÖt vµ thiÕt kÕ çc module ®µo t¹o cã tr×nh tù liªn quan ®Õn Ho¹t ®éng ®µo t¹o chuyªn s©u (KHPTTB)

� Tæ chøc vµ hç trî viÖc biªn so¹n çc tµi liÖu ®µo t¹o � Tæ chøc vµ theo dâi kho¸ ®µo t¹o tiÓu gi¸o viªn vµ x©y dùng tiªu chuÈn vÒ chøng chØ cña

gi¶ng viªn � HÖ thèng ho¸ viÖc chuÈn bÞ çc kho¸ häc, theo dâi, ®¸nh gi¸ vµ hoµ nhËph víi hÖ thèng

cña ®Þa ph¬ng � Hîp t¸c chÆt chÏ víi çc tæ chøc ®µo t¹o ®· ®îc x¸c ®Þnh trong viÖc ph¸t triÓn chiÕn lîc ®µo

t¹o cho çc module cña Dù ¸n nh»m môc tiªu cho çc kh¸c hµng, nhu cÇu ®µo t¹o vµ çc lùa chän tµi chÝnh trong t¬ng lai

� Tiªu chuÈn ho¸ ph¬ng ph¸p ph¸t triÓn chiÕn lîc ®µo t¹o (ph¸t triÓn ch¬ng tr×nh ®µo t¹o cã sù tham gia cña nhiÒu ngêi) ®îc sö dông cho çc vÊn ®Ò kh¸c nhau (Quy chÕ b¶o vÖ rõng, LËp kÕ ho¹ch qu¶n lý rõng, ThiÕt kÕ thö nghiÖm cã sù tham gia cña ngêi d©n ...)

of 33

� Xem l¹i Ho¹t ®éng ®µo t¹o chuyªn s©u vµ nh÷ng ngêi thùc hÖn ch¬ng tr×nh ®Ó ®a ra çc khuyÕn nghÞ cho pha tiÕp theo (dù th¶o cho B¸o ço tiÕn tr×nh cña Dù ¸n, nhiÖm vô cuèi cïng cña chuyªn gia t vÊn)

Chuyªn gia sÏ hoµn thµnh çc c«ng viÖc liªn quan ®Õn khuyÕn n«ng nh sau:

� Hç trî cho viÖc ph©n biÖt râ rµng çc yÕu tè trong ph¬ng ph¸p khuyÕn n«ng (thiÕt kÕ thö nghiÖm cã sù tham gia cña ngêi d©n, tr¹i thùc ®Þa cho n«ng d©n, theo dâi vµ ®¸nh gi¸, x©y dùng nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n,...)

� Hç trî viÖc héi nhËp nh÷ng yÕu tè nµy víi çc ph¬ng ph¸p khuyÕn n«ng vµ ng©n s¸ch khuyÕn n«ng cña tØnh th«ng qua çc héi th¶o vµ ®¸nh gi¸ ®îc khëi xíng.

of 33

ChiÕn lîc ®µo t¹o...ChiÕn lîc ®µo t¹o B¸o c¸o t vÊn sè 22 Ngêi viÕt Klaas Steur Hµ...

Documents

Transcript of ChiÕn lîc ®µo t¹o...ChiÕn lîc ®µo t¹o B¸o c¸o t vÊn sè 22 Ngêi viÕt Klaas Steur Hµ...