Chapter 13
-
Upload
mariam-talakhadze -
Category
Documents
-
view
83 -
download
8
description
Transcript of Chapter 13
� am Tavis Seswavlis Semdeg Tqven SeZlebT:
11.. dainaxoT kompaniis gayidvebis personalis roli myidvelebisaTvis faseulobis Seqmnisa da maTTan
urTierTobebis Camoyalibebis procesSi; 22.. CamoTvaloT da ganmartoT gayidvebis personalis marTvis eqvsi
ZiriTadi safexuri. 33.. aRweroT personaluri gayidvebis procesi, erTmaneTisgan ganasxvaoT garigebasa da
urTierTobaze orientirebuli marketingi; 44.. ganmartoT pirdapiri marketingi da imsjeloT, Tu ra sargebeli
moaqvs mas myidvelisa da kompaniisaTvis; 55.. amoicnoT da gansazRvroT pirdapiri marketingis ZiriTadi formebi.
integrirebuli
marketinguli komunikacia:
personaluri gayidva da
pirdapiri marketingi
wina TavSi Tqven gaigeT integrirebuli marketinguli komunikaciis (IMC)Sesaxeb da SeiswavleT marketinguli komunikaciis kompleqsis sami elementi _
reklamireba, gayidvebis stimulireba da sazogadoebrivi urTierTobebi. am
TavSi Cven ganvagrZobT aRniSnul Temas da SeviswavliT integrirebuli
marketinguli komunikaciis bolo or elements _ personalur gayidvebsa da
pirdapir marketings. personaluri gayidvis dros, gayidvebis uzrunvelyofisa
da momxmarebelTan urTierTobis CamoyalibebisaTvis, realizatori pirdapir
ukavSirdeba arsebul da potenciur myidvelebs. pirdapiri marketingi
gulisxmobs pirdapir kavSirebs frTxilad SerCeul momxmarebelTan, rogorc
myisieri pasuxis mosapoveblad, aseve xangrZlivi urTierTobis damyarebis
mizniT. sinamdvileSi, pirdapiri marketingi ufro metia, vidre mxolod
komunikaciis saSualeba. xSirad, igi komunikaciisa da distribuciis
funqciebis nazavs warmoadgens. miuxedavad imisa, rom es Tavi personalur
gayidvebsa da pirdapir marketings calkeul iaraRebad ganixilavs, gaxsovdeT,
aucilebelia maTi frTxili koordinacia, rogorc erTmaneTTan, aseve
marketinguli komunikaciis kompleqsis sxva elementebTanac.
mogzaurobas daviwyebT Lear Corporation-is realizatorebze Tvalis Sev-
lebiT. miuxedavad imisa, rom, SesaZloa, am kompaniis Sesaxeb arasodes gsmeniaT,
Tqven, albaT, uamravi dro gagitarebiaT romelime manqanis salonSi, romlis
dizainic Lear-s ekuTvnis. sanam kiTxvas ganagrZobdeT, daxuWeT Tvalebi ramde-
nime wamiT da warmoidgineT tipiuri gamyidveli.
rodesac gesmiT sityva `gamyidveli”, ra warmogidgebaT Tvalwin?
savaraudod, Tqven gamyidvelis Semdeg stereotips dainaxavT: swrafad
mosaubre, yovelTvis momRimari movaWre, romelic garkveul
teritoriaze `daZrwis”, raTa Tavisi saqoneli Tavs moaxvios jiut myidvels.
aseTi stereotipi ukve moZvelebulia. dRes profesionali gamyidvelebis
umetesoba ganaTlebuli da kargad momzadebuli mamakaci Tu qalbatonia,
romelic myidvelTan grZelvadiani, sargebliani urTierTobis
Camosayalibeblad iRwvis. maTi warmateba, ara myidvelebis mityuebiT, aramed
maTTvis daxmarebis gaweviTaa ganpirobebuli, rac momxmarebelTa saWiroebebis
Sefasebasa da maT dakmayofilebaSi gamoixateba.
Lear Corporation-i msoflioSi erT-erTi yvelaze msxvili, swrafad mzardi da
warmatebuli kompaniaa, romelic amaragebs avtomobilebis mwarmoebel
kompaniebs sxvadasxva nawilebiT. yovel wels Lear-i awarmoebs 14 miliard
13ggzzaammkkvvlleevvii || ideebis kvaldakval
440 nnaawwiillii mmeessaammee myidvelze orientirebuli marketinguli strategiis da marketinguli kompleqsis Seqmna
dolarze meti Rirebulebis avtomobilebis salonis nawilebs _ savarZlis
sistemebs, panelebs, karebis nawilebs, iatakis safars, akustikur sistemebs,
eleqtronul da eleqtro-gamanawilebel sistemebs. myidvelTa siaSi Sedian
manqanebis mwarmoebeli msoflios wamyvani kompaniebi: Ford,Daimler Chrysler, GeneralMotors, Fiat, Toyota, Volvo, BMW, Ferrari, Rolls-Royce da aTeulobiT sxva firma.
ukanaskneli wlebis ganmavlobaSi Lear-ma gayidvebisa da Semosavlis
rekordul zrdas miaRwia. bolo 5 weliwadSi Lear-is gayidvebi gaormagda. 1990wlis Semdeg, CrdiloeT amerikaSi, misi produqciis `saSualo wili erT
manqanaze” oTxmagad gaizarda. igi CrdiloeT amerikis manqanebis industriaSi
interieris komponentebis bazris daaxloebiT 30 procents flobs. amasTan,
axlaxan, Jurnalma Fortune-ma Lear-i am sferoSi amerikis saukeTeso kompaniad
daasaxela.
Lear Corporation-is warmateba bevr faqtors efuZneba, maT Soris aris myid-
velze Zlieri orientacia da Tavdadeba mudmivi gaumjobesebis, gunduri
muSaobisa da momxmareblis faseulobis SeqmnisaTvis. magram organizaciis
yvela sxva ganyofilebaze metad, cnobilia Lear-is gamyidvelTa 145-kaciani
gundi, romelic kompaniis kredos _ `momxmarebelze orientireba, myidvelze
fokusireba” _ realurad axorcielebs. axlaxan Jurnalma Sales & MarketingManagement-ma Lear-is gamyidvelebi `amerikis saukeTeso realizatorebad”
daasaxela. rogor xdeba aseTi SesaniSnavi realizatorebis `Seqmna”? Lear-maicis, rom dRes kargi gayidva bevrad ufro metia, vidre, ubralod, myidvelis
produqtis SeZenaSi darwmuneba. amisaTvis saWiroa gunduri muSaoba,
myidvelTan urTierTobis ageba da misTvis saukeTeso pirobebis uzrunvely-
ofa. Lear-is realizatorebi am amocanebs Tavs arTmeven.
Lear-is gayidvebi mTlianad misi produqciis myidvelebis warmatebazea
damokidebuli. Tu avtomwarmoeblebi manqanebs ver gayidian, Lear-i ver gayidis
manqanis interieris nawilebs. amdenad, Lear-is gayidvebis personali ara marto
gayidvas, aramed myidvelis warmatebis uzrunvelyofasac cdilobs. faqtobri-
vad, Lear-is realizatorebi ara `savaWro warmomadgenlebi”, aramed `person-
aluri menejerebi” arian, romelTa funqcia ufro konsultaciis gawevaa, vidre
SekveTis miReba. `realurad, Cveni realizatorebi ar deben garigebebs. isini
myidvelebTan erTad muSaoben, raTa daadginon, ra da rodis sWirdebaT maT,” –
aRniSnavs marketingis aRmasrulebeli direqtori.
myidvelis moTxovnilebebze ufro metad mosargebad, Lear-ma Tavisi pro-
duqcia mravalferovani gaxada da garkveuli saxis `Sereul maRaziad” iqca.
ramdenime wlis win Lear-i mxolod manqanis savarZlebs yidda; dRes ki, TiTqmis,
yvelafers yidis manqanis interierisaTvis. Lear-isTvis manqanis interieris
nawilebiT myidvelis srulad uzrunvelyofa sargeblis momtania. `adre
klientTan partnioruli urTierTobis damyarebiT mxolod SezRudul
Semosavals viRebdiT, _ acxadebs aRmasrulebeli direqtori, _ axla ki,
myidvelebTan urTierTobiT, maqsimaluri Semosavlis miReba SegviZlia.”
Lear-i, rogorc myidvelze mZlavrad fokusirebuli kompania, dayofilia
erTeulebad, romelTagan TiToeuli mxolod erT myidvelzea orientirebuli.
magaliTad, arsebobs Ford-is, General Motors-isa da Fiat-is ganayofebi. yoveli
maTgani muSaobs rogorc mogebis Semomtani erTeuli. ganayofebis `platfor-
muli gundebi”, romlebSic Sedian realizatorebi, inJinrebi da proeqtis mene-
jerebi, mWidrod muSaoben klientebTan. platformuli gundebi Zlieri
mxardaWeriT sargebloben warmoebis, finansebis, xarisxis marTvisa da mar-
ketingis departamentebis mxridan.
Lear-is myidvelebis SezRuduli baza (ramodenime aTeuli myidveli) real-
izatorebs saSualebas aZlevs, maTTan mWidro urTierTobebi daamyaron. `Cveni
realizatorebi myidvelebs ar dasdeven. isini myidvelebis warmoebis procesis
yvela etapSi arian CarTulni, _ aRniSnavs kompaniis erT-erTi marketologi, _
Cven iseTi sistemis danergvas vcdilobT, romelic myidvelTan ganuwyveteli
kontaqtis SesaZleblobas mogvcems.” amitomac, xSirad, Lear-i Tavis warmomad-
genlobebs klientebis qarxnebSi ganaTavsebs. magaliTad, gundi, romelic GM-is
msubuqi manqanebis qveganayofTan muSaobs, imave qarxanaSia ganTavsebuli. `Cven
iq mxolod fasebis SaTavazebisa da SekveTebis miRebis mizniT ar vimyofebiT,
TTaavvii 1133 integrirebuli marketinguli komunikacia: personaluri gayidva da pirdapiri marketingi 441
_ ambobs marketingis aRmasrulebeli direqtori, _ Cven klientis TiToeuli
nabijis monawile unda viyoT, manqanis koncefciis Camoyalibebidan mis
gamoSvebamde,”.
aseTi midgoma sakmaod didi mogebis momtania. gasul wels GM-ma Lear-iwlis mimwodeblad daasaxela. `Lear-is wvlili GM-sTvis kritikuli
mniSvnelobis iyo, _ acxadebs GM-is Sesyidvebis aRmasrulebeli direqtori, _
sxva mimwodeblebisaTvis igi magaliTis mimcemia”. GM-ma Lear-i sainovacio kon-traqtis uflebiT aRWurva, rac Lear-s srul pasuxismgeblobas aniWebs, izrunos
GM-is ori momavali manqanis interieris dizainze. am kontraqtis saSualo
wliuri Rirebuleba 825 milion dolars Seadgens.
Lear-is produqciis umsxvilesi myidvelebi mas yovelwliurad
miliardobiT dolaris Rirebulebis gayidvebiT uzrunvelyofen. aseT msxvil
klientebTan mogebiani urTierTobis SesanarCuneblad bevrad metia saWiro,
vidre, ubralod, sasiamovno Rimili da xelis CamorTmevaa. da, ra Tqma unda, es
ar aris uazro laparaki da tyuili, rac, zogjer, SecdomiT, personalur
gayidvebTan aris gaigivebuli. gayidvebis amgvar garemoSi warmatebis miRweva
moiTxovs kargad momzadebuli, Tavdadebuli, profesionali realizatorebis
gundur muSaobas.1
am TavSi Cven ganvixilavT marketinguli komunikaciisa da stimulirebis kidev
or iaraRs – personalur gayidvebsa da pirdapir marketings. orive gulisx-
mobs myidvelTan pirdapiri kontaqtis damyarebas, rac miznad isaxavs
momxmareblisTvis unikaluri faseulobis Seqmnasa da masTan xangrZlivi
urTierTobis agebas.
■❚ ppeerrssoonnaalluurrii ggaayyiiddvvaa
erTxel robert luis stivensonma aRniSna: `yvela raRacis gayidvis xarjze
cxovrobs”. TiToeuli Cvengani kargad icnobs realizatorebs, romelTa
saSualebiT biznesorganizaciebi produqciasa da momsaxurebas mTel msof-
lioSi yidian. Tumca, realizatorebis momsaxurebas bevri sxva saxis organiza-
ciac iyenebs.. magaliTad, kolejebi,A axali studentebis nakadis uzrunvelsay-
ofad, kadrebis Sevsebis agentebs mimarTaven; eklesiebi, axali wevrebis
misazidad, _ sawevro komitetebs; saavadmyofoebi da muzeumebi ki, donorebTan
dakavSirebisa da fuladi resursebis gazrdis mizniT, _ fondebis mozidvis
menejerebs. realizatorebs mTavrobac iyenebs. magaliTad, aSS-is fosta maT
eqspresfostisa da sxva momsaxurebis korporaciul klientebze misayidad
mimarTavs. am Tavis pirvel nawilSi Cven ganvixilavT personaluri gayidvis
rols organizaciaSi, gayidvebis personalis marTvis sakiTxebsa, Tu ubanis
gayidvis process.
ppeerrssoonnaalluurrii ggaayyiiddvviiss aarrssii
gayidva msoflioSi erT-erTi uZvelesi profesiaa. xalxs, romlebic am
profesiiT arian dakavebulni, sxvadasxva saxeliT icnoben: realizatorebi,
gamyidvelebi, savaWro warmomadgenlebi, gayidvebis konsultantebi, gayidvebis
inJinrebi, agentebi, marketinguli warmomadgenlebi da personaluri mene-
jerebi.
bevr adamians gamyidvelis stereotipi aqvs Camoyalibebuli, zogjer,
uaryofiTic ki. `gamyidvelma mamakacma”, SesaZloa, mogagonoT sacodavi vili
lomani artur mileris nawarmoebidan `komivoiaJoris sikvdili” an merediT
vilsonis sigaris mweveli, xumara Hharold hili nawarmoebidan `musikaluri
kaci”. orive magaliTSi gamyidveli aRwerilia, rogorc garkveul teritoriaze
moxetiale martosuli, romelic cdilobs, myidvels sakuTari saqoneli
SeaCeCos.
Tanamedrove realizatorebi sakmaod Sors arian am uiRblo
■ termini realizatori pozici-
ebis farTo speqtrs moicavs, daw-
yebuli sacalo maRaziis mola-
riT, damTavrebuli teqnikuri
realizatoriT, romelic klients
konsultacias uwevs.
stereotipebisgan. dRes,gayidvebis personalis umravlesoba kargi ganaTlebisa
da kvalifikaciis mqone profesionalebi arian, romlebic xangrZlivi samomx-
mareblo urTierTobebis agebisa da SenarCunebisaTvis iRvwvian. isini usmenen
myidvelebs, afaseben momxmareblis moTxovnilebebs da maT dakmayofilebas
cdiloben. magaliTad, Boeing-i, aviaindustriis giganti, komerciuli TviTm-
frinavebis mkacr bazarze ZviradRirebuli TviTmfrinavebis gasayidad ibrZvis.
mas ufro meti sWirdeba, vidre Tbili Rimili da swrafi laparaki:
maRalteqnologiuri TviTmfrinavis 70 milion an ufro met
dolarad gayidva sakmaod rTuli da gamomwvevi saqmea. ioli
SesaZlebelia, erTi gayidva miliarddolarian garigebad iqces. kom-
paniis specialistebis didi gundi, romelSic Sedian realizatorebi,
momsaxurebis mimwodeblebi, finansuri analitikosebi, damgegmavebi da
inJinrebi, TviTmfrinavis myidvelis moTxovnilebebis dasakmayofile-
blad, gzebis moZiebas cdilobs. xSirad, aseT gunds saTaveSi real-
izatori udgas. maTi saqmianoba aviaindustriis eqspertad
CamoyalibebiT iwyeba. maT movaleobaSi Sedis imis dadgena,Tu romeli
aviakompania apirebs Tavisi saqmianobis gafarToebas, rodis sWirdeba
TviTmfrinavis Secvla da, aseve, rogoria misi finansuri mdgomareoba.
sakuTari TviTmfrinavebis efeqtianobis saCveneblad, realizatori,
Boeing-isa da konkurenti TviTmfrinavebis monacemebis mixedviT, axdens
SesaZlo aviamarSrutebis modelirebas, iTvlis xarjs erT adgilze
da sxva. Semdeg iwyeba molaparakebebi. gayidvis procesi Zalian nelia
– pirveli prezentaciidan gayidvis gamocxadebamde, SesaZloa, 2 an 3
weli gavides. garigebis dasasruleblad, xandaxan, orive mxaris
umaRlesi aRmasruleblebi xvdebian erTmaneTs. SekveTis miRebis
Semdeg, myidvelis kmayofilebaSi dasarwmuneblad, gayidvebis person-
als myidvelTan ganuwyveteli kavSiri uwevs. warmatebas
momxmarebelTan ndobaze agebuli, soliduri, xangrZlivi
urTierTobebi ganapirobebs. `TviTmfrinavis Sesyidva qorwinebas
hgavs, _ ambobs Boeing-is TviTmfrinavebis komerciuli filialis
Tavmjdomare, _ es xangrZlivi urTierTobaa.”2
termini rreeaalliizzaattoorrii kompaniebSi arsebuli poziciebis farTo speqtrs
moicavs. erTis mxriv, realizatori SesaZloa iyos SekveTis amRebi, rogoric
aris univermaRis daxlis ukan mdgomi gamyidveli; da, meores mxriv, es aris
SekveTis mSovneli, romelic axorcielebs iseTi produqtisa da momsaxurebis
kreatiul gayidvas, rogoricaa xelsawyoebi, industriuli aRWurviloba,
TviTmfrinavebi, dazRveva da sainformacio teqnologiebiT momsaxureba. am
TavSi Cven yuradRebas gavamaxvilebT gayidvebis ufro kreatiul saxeobaze da
efeqturi realizatorebis gamowvrTnisa da marTvis procesebze.
442 nnaawwiillii mmeessaammee myidvelze orientirebuli marketinguli strategiis da marketinguli kompleqsis Seqmna
rreeaalliizzaattoorrii
(Salesperson)piri, romelic
muSaobs
kompaniisaTvis da
erT an ramdenime
funqcias asrulebs:
potenciuri myid-
velis identi-
fikaciis, komunika-
ciis, momsaxurebis
da informaciis
Segrovebis.
TTaavvii 1133 integrirebuli marketinguli komunikacia: personaluri gayidva da pirdapiri marketingi 443
ggaayyiiddvveebbiiss ppeerrssoonnaalliiss rroollii
reklamireba gulisxmobs miznobriv jgufebTan calmxriv, arapersonalur
urTierTobas. amis sapirispirod, personaluri gayidva realizatorebsa da
individualur myidvelebs Soris ormxriv, personalur urTierTobas moiTxovs,
pirispir Sexvedris,satelefono kavSirebis, video an internet konferenciebisa
Tu sxva saSualebebis gamoyenebiT. gayidvebis ufro kompleqsur situaciebSi
personaluri gayidva SesaZloa reklamirebaze ufro efeqturic ki iyos. myid-
velebis problemebis Sesaxeb meti informaciis mosapoveblad, realizatorebs
SeuZliaT kvlevis Catareba, xolo TiToeuli myidvelis gansakuTrebul
moTxovnilebebze mosargebad _ individualuri marketinguli SeTavazebis
SemuSaveba da gayidvebis pirobebze molaparakeba. isini myidvel kompaniaSi
gadawyvetilebis mimReb pirebTan xangrZliv urTierTobas ageben.
kompaniebis mixedviT gansxvavdeba realizatorebis rolic. zogierTi
firma saerTod ar flobs aseT saStato erTeuls, magaliTad, kompaniebi, rom-
lebic saqonels mxolod safosto SekveTis, katalogebis, mwarmoeblis warmo-
madgenlebis, gayidvebis agentebisa an brokerebis saSualebiT yidian. iseT
kompaniebSi, rogorebic arian IBM, Cisco Systems da DuPont, realizatorebi pir-
dapir saboloo myidvelebTan muSaoben. xolo samomxmareblo produqciis
mwarmoeblebi, rogorebic arian P&G da Nike, saqonels Suamavlebis meSveobiT
yidian. aseT SemTxvevaSi, saboloo myidveli an iSviaTad xvdeba kompaniis
realizators, an saerTod araferi icis misi arsebobis Sesaxeb. da mainc, sce-
nis miRma realizatorebi mniSvnelovan rols asruleben. isini sacalo da
sabiTumo movaWreebTan muSaoben, raTa saqonlis gayidvaSi maTi mxardaWera
moipovon.
gayidvebis personali kompaniasa da myidvels Soris mniSvnelovan rgols
warmoadgens. umetes SemTxvevaSi, realizatorebi orive mxares emsaxurebian –
myidvelsac da gamyidvelsac. isini myidvels warudgenen kompanias: avrceleben
informacias produqtisa da momsaxurebis Sesaxeb, pouloben axal myidvelebs,
ukavSirdebian maT, acnoben produqcias, pasuxs scemen SekiTxvebze, awarmoeben
molaparakebebs fasebsa da pirobebze da asruleben gayidvas. amasTanave, real-
izatorebi uzrunvelyofen myidvelis momsaxurebas da axorcieleben mar-
ketingul kvlevasa da dazvervas.
amavdroulad,realizatorebi arian myidvelis warmomadgenlebi kompaniaSi
– firmis SigniT momxmareblebis interesebis `dacva” da myidvel-gamyidvelis
urTierTobebis marTva maTi movaleobaa. realizatorebi produqtis Sesaxeb
myidvelis mier gamoTqmul komentarebs Sesabamis ganyofilebebs awvdian. Tu
adre realizatorebi mxolod gayidvebze zrunavdnen, xolo kompania _ sargeb-
lis miRebaze, dRes realizatorebis interesis sfero mxolod gayidvebis war-
moebas scildeba – maT sxvebTan erTad unda imuSaon, raTa uzrunvelyon momx-
mareblis kmayofileba da kompaniis sargebeli.
■❚ ggaayyiiddvveebbiiss ppeerrssoonnaalliiss mmaarrTTvvaa
ggaayyiiddvveebbiiss ppeerrssoonnaalliiss mmaarrTTvvaa aris gayidvebis personalis qmedebebis analizi,
dagegmva, ganxorcieleba da kontroli. igi moicavs Semdeg etapebs: gayidvebis
personalis muSaobis strategiisa da struqturis SemuSaveba, maTi SerCeva da
daqiraveba, maTi wvrTna, anazRaurebis sistemis SemuSaveba, maTze meTvalyureoba
da maTi qmedebebis Sefaseba. zemoT CamoTvlili gadawyvetilebebi naCvenebia
suraTze 13.1 da ganxilulia momdevno qveTavebSi.
ggaayyiiddvveebbiiss ppeerrssoonnaalliiss mmuuSSaaoobbiiss ssttrraatteeggiiiissaa ddaa ssttrruuqqttuurriiss SSeemmuuSSaavveebbaa
marketingis menejerebis winaSe, gayidvebis personalis muSaobis strategiis
SemuSavebisas, ramdenime sakiTxi dgas: rogori gayidvebis personalis struq-
tura unda Seiqmnas? ramdenad didi SeiZleba iyos gayidvebis personalis
gundi? realizatorebi unda muSaobdnen marto Tu gundurad, kompaniis sxva
TanamSromlebTan erTad? maT telefoniT unda awarmoon gayidvebi Tu
uSualod unda ewvion myidvels? am sakiTxebs qvemoT ganvixilavT.
ggaayyiiddvveebbiiss
ppeerrssoonnaalliiss mmaarrTTvvaa
(Sales force management)gayidvebis perso-
nalis qmedebebis
analizi, dagegmva,
ganxorcieleba da
kontroli. igi
moicavs Semdeg
etapebs: realiza-
torTa muSaobis
strategiisa da
struqturis SemuSa-
vebas, maT SerCevasa
da daqiravebas, maT
wvrTnas, anazRaure-
bis sistemis
SemuSavebas, maT
meTvalyureobasa da
Sefasebas.
ggaayyiiddvveebbiiss ppeerrssoonnaalliiss ssttrruuqqttuurraa.. kompanias gayidvebze pasuxismgeblobis
ganawileba ramdenime saxiT SeuZlia. gadawyvetileba sakmaod martivia im
SemTxvevaSi, Tu kompania yidis mxolod erTi produqciis serias sxvadasxva
teritoriaze myof erTi da igive insdustriis myidvelze. am SemTxvevaSi, kom-
paniam gayidvebis personalis teritoriuli struqturireba unda gamoiyenos.
Tumca, Tu kompania yidis mravali produqciis saxeobas sxvadasxva tipis myid-
velze, misTvis mosaxerxebeli iqneba, Tu gayidvebis personalis struqturire-
bas moaxdens produqtis an myidvelis mixedviT an am orives kombinacias.
ggaayyiiddvveebbiiss ppeerrssoonnaalliiss tteerriittoorriiuullii ssttrruuqqttuurriirreebbiiss SemTxvevaSi, TiToeuli
realizatori garkveul geografiul teritoriaze eqskluziuradaa mimagre-
buli da kompaniis produqciis an momsaxurebis mTel speqtrs am teritoriaze
myof yvela momxmarebelze yidis. aseTi struqtura naTlad gansazRvravs
TiToeuli realizatoris samuSaosa da angariSvaldebulebas, agreTve, zrdis
realizatoris survils, adgilobriv biznesebTan aagos xangrZlivi
urTierTobebi, rac, Tavis mxriv, aumjobesebs gayidvebis efeqturobas. da
bolos, imis gamo, rom TiToeuli realizatori SezRudul, misTvis gankuTvnil
teritoriaze moZraobs, mgzavrobis xarjebic SedarebiT mcirea.
teritoriuli struqturirebis dros organizaciaSi gamyidvelTa
Tanamdebobebis ramdenime safexuri arsebobs. magaliTad, kompania Campbell Soup-iteritoriul struqturirebas iyenebs, sadac TiToeuli realizatori CampbellSoup-is yvela produqtis gayidvazea pasuxismgebeli. gamyidvelTa Tanam-debo-
brivi ierarqiis yvelaze dabal safexurs warmoadgens movaWre, romelic pasux-
ismgebelia savaWro warmomadgenlis winaSe. savaWro warmomadgeneli angariSs
abarebs sacalo vaWrobis zedamxedvels, romelic pasuxs agebs sacalo
vaWrobis operaciebis direqtorTan. es ukanaskneli,Tavis mxriv, angariS-valde-
bulia kompaniis regionaluri gayidvebis 22 menejeridan erT-erTis winaSe,
romelic angariSs abarebs oTxidan (dasavleTi, centraluri, samxreTi da
aRmosavleTi) erT-erT gayidvebis mTavar menejers. sabolood, gayidvebis
mTavari menejeri angariSs abarebs kompaniis vice-prezidents gayidvebis
dargSi.
ggaayyiiddvveebbiiss ppeerrssoonnaalliiss ssttrruuqqttuurriirreebbaa pprroodduuqqttiiss mmiixxeeddvviiTT.. realizatorebma
yvelaferi unda icodnen im produqciis Sesaxeb, romelsac yidian,
gansakuTrebiT ki, kompleqsuri produqtis SemTxvevaSi. produqtis marTvis
praqtikis zrdasTan erTad, kompaniebma danerges gayidvebis personalis pro-
duqtze orientirebuli struqturirebis praqtika, rodesac erTi realizatori
kompaniis mxolod erTi saxis saqonels yidis. magaliTad, Kodak-i fotofire-
bisa da fotoaparaturis gasayidad sxvadasxva realizators iyenebs.
fotofirebis realizatorebs saqme aqvT martiv produqtTan, romlis
gavrceleba intensiuri xasiaTisaa, maSin rodesac fotoaparaturis an sxva
industriuli produqciis realizatorebi yidian ufro kompleqsur produqts,
rac teqnikur codnas moiTxovs.
produqtis mixedviT struqturirebam SesaZlebelia problema gamoiwvios
im SemTxvevaSi,Tu erTi msxvili myidveli kompaniis sxvadasxva produqts yidu-
lobs. magaliTad, jandacvis produqtebisa da momsaxurebis mimwodebeli
msxvili kompania Allegiance Healthcare Corporation produqtis ramdenime saxeobas
444 nnaawwiillii mmeessaammee myidvelze orientirebuli marketinguli strategiis da marketinguli kompleqsis Seqmna
ggaayyiiddvveebbiiss ppeerrssoonn--
aalliiss tteerriittoorriiuullii
ssttrruuqqttuurriirreebbaa
(Teritorial sales forcestructure)gayidvebis person-
alis organizeba,
romlis drosac
TiToeuli realiza-
tori eqskluziu-
radaa mimagrebuli
geografiul terito-
riaze, sadac yidis
kompaniis produq-
ciis an momsaxurebis
mTel speqtrs.
ggaayyiiddvveebbiiss ppeerrssoonn--
aalliiss ssttrruuqqttuurriirreebbaa
pprroodduuqqttiiss mmiixxeeddvviiTT
(Product sales forcestructure).gayidvebis person-
ali specializird-
eba kompaniis garkve-
uli produqtis an
produqciis seriis
gayidvaSi.
ssuurraaTTii 1133..111133..11
gayidvebis personalis marTvis ZiriTadi etapebi
TTaavvii 1133 integrirebuli marketinguli komunikacia: personaluri gayidva da pirdapiri marketingi 445
flobs, romelTa realizacia sxvadasxva realizatoris mier xdeba. SesaZloa,
erTsa da imave dRes Allegiance-is ramdenime realizatori erTsa da imave
saavadmyofoSi mivides. es niSnavs, rom isini gadian erTsa da imave marSruts,
icdian erTi da imave myidvelis mosacdelSi da elaparakebian erTsa da imave
Sesyidvis agents. am SemTxvevaSi, unda Sefasdes, Rirs Tu ara aseTi damatebiTi
xarjebis gaReba.
ggaayyiiddvveebbiiss ppeerrssoonnaalliiss ssttrruuqqttuurriirreebbaa mmyyiiddvveelleebbiiss mmiixxeeddvviiTT.. dRes sul ufro
meti kompania iyenebs gayidvebis personalis momxmarebelze orientirebul
struqturas, romlis drosac realizatorebis specializacia garkveuli myid-
velis an industriis mixedviT xdeba.
aseTi struqtura kompanias exmareba, gaxdes myidvelze metad orientire-
buli da aagos mWidro urTierTobebi mniSvnelovan myidvelebTan. magaliTad,
axlaxan IBM-ma produqtze orientirebuli gayidvebis personalis struqtura
Secvala myidvelze orientirebuli gayidvebis personalis struqturiT.
cvlilebamde IBM-s TiToeuli produqtisa Tu momsaxurebisaTvis gayidvebis
calke gundi hyavda. Sesabamisad, iyo SemTxvevebi, rodesac erTsa da imave
klients IBM-is ramdenime realizatorTa gundi ukavSirdeboda, rac
areulobasa da klientis gaRizianebas iwvevda. cvlilebis Semdeg IBM-ma
TiToeul myidvels miuCina gundi, romelSic Sedian produqtis specialistebi,
inJinrebi, konsultantebi da sxva. aseT gunds xelmZRvanelobas uwevs real-
izatori – e.w. klientTan momuSave, romelic sakuTari klientis industriis
specialistia. greg Bbusmani Tavisi drois ZiriTad nawils klientTan –
samomxmareblo SefuTuli saqonlis mwarmoebelTan atarebs. igi sakuTar saqmi-
anobas amgvarad aRwers: `me klientebTan biznesurTierTobebi makavSirebs. Tu
klients raime problema eqmneba, Cemi kompaniidan im specialists vuxmob,
romelsac problemis aRmofxvra SeuZlia. Cveulebriv, Cveni kompaniebi,
erTdroulad, 15-20 proeqtze muSaoben da mec, rogorc klientTan yvelaze
axlos mdgoms, miwevs maTi xelmZRvaneloba.”3 bolo wlebSi, myidvelze aseTi
intensiuri fokusirebiT, IBM-ma did warmatebas miaRwia.
ggaayyiiddvveebbiiss ppeerrssoonnaalliiss kkoommpplleeqqssuurrii ssttrruuqqttuurraa.. rodesac kompania produqtis
farTo asortiments vrcel geografiul teritoriaze sxvadasxva tipis myid-
velze yidis, igi, xSirad, gayidvebis personalis struqturis ramdenime tips
aerTianebs. realizatorebis specializireba SesaZlebelia produqtisa da
teritoriis, produqtisa da myidvelis an teritoriis, produqtisa da myid-
velis mixedviT. arc erTi calke aRebuli struqtura ar SeiZleba iyos opti-
maluri yvela kompaniisa Tu situaciisaTvis. TiToeulma kompaniam unda
SearCios iseTi struqtura, romelic saukeTesod moemsaxureba mis klienturas
da Seesabameba mis marketingul strategias.
ggaayyiiddvveebbiiss ppeerrssoonnaalliiss zzoommaa.. rodesac kompaniis gayidvebis personalis struq-
tura Camoyalibebulia, saWiroa gayidvebis personalis zomis dadgena. igi
SeiZleba iTvlides rogorc mxolod ramdenime realizators, ise ramdenime
aTeuls an aTas adamians. zogierTi kompaniis gayidvebis personali Zalian
didia, magaliTad, Microsoft-s hyavs 22,500 realizatori, PepsiCo-s _ 36,000, IBM-s _
10,000 da Hartford Financial Services-s _ 111,000.iv realizatorebi warmoadgenen kom-
paniis erT-erT yvelaze produqtiul da ZviradRirebul aqtivebs. aqedan gamom-
dinare, maTi raodenobis mateba zrdis rogorc gayidvebs, aseve xarjebsac.
gayidvebis personalis zomis dasadgenad bevri kompania samuSaos mocu-
lobidan gamomdinare midgomas iyenebs. am midgomis Tanaxmad, kompania klien-
tebs yofs jgufebad angariSebis sididis, statusisa da maT SesanarCuneblad
saWiro mcdelobebTan dakavSirebuli faqtorebis mixedviT. Semdeg xdeba
gadawyvetilebis miReba, Tu ramdeni realizatoria saWiro TiToeul jgufTan
urTierTobisaTvis. ai, rogor SeuZlia miiRos kompaniam gadawyvetileba:
vTqvaT, Cven gvaqvs X-tipis 1,000 angariSi da Y-tipis 2,000 angariSi. X-tipisangariSebze weliwadSi unda dairekos 36-jer, Y-tipis angariSebze ki _ 12-jer.
am SemTxvevaSi, realizatorebis muSaobis moculoba – weliwadSi ganxor-
ggaayyiiddvveebbiiss ppeerrssoonnaalliiss
ssttrruuqqttuurriirreebbaa
mmyyiiddvveelleebbiiss
mmiixxeeddvviiTT (Customersales force structure) struqtura, sadac
gayidvebis agentebi
specializirdebian
calkeul myidvelze
an industriaze.
cielebuli zarebis raodenoba –
aris 60,000 zari [(1,000 * 36) + (2,000
* 12) = 36,000 + 24,000 = 60,000)].
vTqvaT, erTi realizatori
weliwadSi, saSualod, 1,000 zars
axorcielebs. amrigad, kompanias
sWirdeba 60 realizatori (60,000 /
1,000 = 60).
ggaayyiiddvveebbiiss ppeerrssoonnaalliiss mmuuSSaaoobbiiss
ssttrraatteeggiiaassTTaann ddaa ssttrruuqqttuurraassTTaann
ddaakkaavvSSiirreebbuullii ssxxvvaa ssaakkiiTTxxeebbii.. mene-
jmentma, agreTve, unda gadawyvitos,
Tu vin iqneba CarTuli gayidvebis
procesSi da ramdenad SeZleben
gayidvebis gundis wevrebi erTad
muSaobas.
ggaayyiiddvveebbiiss SSiiggaa ddaa ggaarree ppeerrssoonnaallii..
kompanias SesaZloa hyavdes ggaayyiidd--
vveebbiiss ggaarree ppeerrssoonnaallii ((ssaavveellee
rreeaalliizzaattoorreebbii)), ggaayyiiddvveebbiiss SSiiggaa
ppeerrssoonnaallii an orive erTad. savele
realizatorebi Tavad dadian myidvelis mosazidad. gayidvebis Siga personali
gayidvas Tavisi samuSao adgilidan telefonis meSveobiT warmarTavs.
bevrma kompaniam, savele realizatorebis drois dasazogad,gayidvebis Siga
personalis raodenoba gazarda. Siga personalSi Sedian teqnikuri
mxardaWeris muSakebi, gayidvebis asistentebi da telegamyidvelebi. teqnikuri
mxardaWeris muSakebi myidvelebs uzrunvelyofen teqnikuri informaciiT.
gayidvebis asistentebi savele realizatorebs uweven daxmarebas. rodesac
gayidvebis gare personali miuwvdomelia myidvelisTvis. am dros, isini
pasuxoben klientis kiTxvebs, savele realizatorebs uniSnaven Sexvedrebs,
amowmeben klientis sakredito istorias da, aseve imas, Tu ramdenad mivida
klientTan gagzavnili saqoneli. telegamyidvelebi telefonis saSualebiT
awarmoeben axali myidvelis identifikacias da savele realizatorebisaTvis
potenciuri klientebis moZiebas an pirdapir axorcieleben gayidvebsa da
saangariSsworebo momsaxurebas.
gayidvebis Siga personali savele realizatorebs saSualebas aZlevs,
raTa maT meti dro dauTmon msxvil klientebTan urTierTobasa da axali
myidvelis moZiebas. produqtisa da myidvelis sirTulidan gamomdinare,
telegamyidvels dReSi 20-23 saqmiani kontaqtis damyareba SeuZlia, maSin
rodesac, savele realizators _ saSualod, mxolod oTxis. bevri tipis
produqtisa da gayidvis situaciisaTvis telegayidva SesaZloa iseTive
efeqturi iyos, rogoric klientTan personaluri dakavSireba. amave dros,
telegayidva naklebxarjiania. saSualod, gayidvebis gare personalis erTi
kontaqti 170 dolari jdeba, maSin rodesac telegayidvis xarji erT kontaqtze
mxolod 5 dolars, kompleqsuri zaris SemTxvevaSi ki _ 20 dolars Seadgens.5
`me bevrad efeqturad vmuSaob telefonis saSualebiT. Tu pirovneba ofisSi ar
dagxvdeba, erT saaTs kargav, telefonze ki _ 15 wams. . . telefonis zaris
saSualebiT me iseve vimyofebi samuSao adgilas, rogorc savele
realizatori”, _ aRniSnavs DuPont-is telegamyidveli. arsebobs sxva
upiratesobebic: “myidvels ar SeuZlia rame gesrolos, _ enamaxvilobs
realizatori, _ da Sen ZaRlebisgan Tavis daRweva ar giwevs.”6
satelefono gayidvebis warmatebiT gamoyeneba SeuZliaT rogorc msxvil,
aseve mcire kompaniebsac:
didi xnis ganmavlobaSi IBM-is tradiciul imijs warmoadgenda
446 nnaawwiillii mmeessaammee myidvelze orientirebuli marketinguli strategiis da marketinguli kompleqsis Seqmna
ggaayyiiddvveebbiiss ggaarree ppeerr--
ssoonnaallii ((ssaavveellee
rreeaalliizzaattoorreebbii))
(Outside sales force -field sales force)savele realiza-
torebi Tavad dadian
myidvelis mozidvis
mizniT.
ggaayyiiddvveebbiiss SSiiggaa ppeerr--
ssoonnaallii (Inside salesforce)gayidvebis Siga per-
sonali bizness war-
marTavs Tavisi samu-
Sao adgilidan
telefonis saSuale-
biT an masTan poten-
ciuri klientebis
vizitis dros.
■ gayidvebis personalis zogierTi gundi Zalian didia - magaliTad,Microsoft-shyavs 22 500 realizatori, PepsiCo-s 36 000, IBM_s 10,000 da Hartford Financial Services-s111 000.
TTaavvii 1133 integrirebuli marketinguli komunikacia: personaluri gayidva da pirdapiri marketingi 447
saqarTveloSi TiTebze CamosaTv-
lelia iseTi industriebi sadac
mZlavri kompaniebi funqcionireben
da fulis didi mimoqcevaa. sabanko
safinanso institutebi aseTi indus-
triis magaliTs warmoadgens. am sfe-
ros erT-erTi damaxasiaTebeli niSa-
ni aris jansaRi konkurencia,
romelic dafuZnebulia sabazro eko-
nomikis principebze. aseT garemoSi
warmatebis erT-erTi mniSvnelovani
faqtori aris bazrisTvis inovaci-
uri produqtis SeTavazeba.
swored aseTi midgoma airCia
axalgazrda, Tumca swrafad mzardma
standart bankma, romelmac Tavis
saqmianobis warmarTvas "axali
azrovnebiT" Seudga.
2005 wlis martSi gaformda xel-
Sekruleba "salfordsa" da evroko-
misias Soris, romlis Tanaxmadac,
saerTaSoriso sainvesticio kompania
"salfordis" warmomadgenelma saqar-
TveloSi "salford jorjiam" moiZia
Sesabamisi investori kompaniebi da
daiwyo muSaoba arsebul bankis (ag-
robiznes bankis) imijis srulebiT
Secvlaze. 2005 wlis ivnisSi bankma
ukve Seicvala saxelwodeba da
"standart banki"-s saxeliT warsdga
bazarze. am momentidan banki
cdilobda konkurentebisagan
gamorCeuli yofiliyo inovatoruli
produqtebiTa da sabanko seqtoris
gansxvavebuli xedviT.
standart banki Tavis momxmareb-
lebs sTavazobs mTel rig rogorc
standartul momsaxurebebsa da pro-
duqtebs, aseve inovatorul, srule-
biT gansxvavebul produqtebs.
vviizzaa ppllaassttiikkuurrii bbaarraaTTii
qqaalleebbiissaaTTvviiss
standart banki ara marto qmnis
produqts Tavisi klientebisTvis
aramed igi wvdeba im ZiriTad
cxovrebiseul momentebs riTic
sunTqavs misi arsebuli an potenci-
uri klienti. man icis, rogori unda
iyos produqti romelic gaiyideba.
standartbankis marketinguli
gadawyvetilebebi orientirebulia
bazarze arsebuli stereotipebis da
mentaluri moTxovnilebebis
gaTvaliswinebaze da Sesabamisi pro-
duqtebis Seqmnaze. erT-erTi aseTi
"stereotipia", is rom qali aris
uflis mier Seqmnili yvelaze lama-
zi da mgrZnobiare arseba. is qveynad
movlenili aris imisTvis rom gaxa-
dos yoveldRiuri problemebiT
aRsavse garemo odnav ufro sasi-
amovno, ufro lamazi da mimzidveli.
es ulamazesi qmnileba Zlier waa-
gavs yvavils romelsac gamudmebiT
esaWiroeba zrunva, movla da auracx-
eli yuradReba. amitom, imisTvis rom
man SeZlos am misiis ganxorcieleba
viRacam unda izrunos masze. es yve-
laferi Zalian gavs jaWvur reaq-
cias, Sen zrunav masze da is ki
Senze. Tumca es qarTveli mamakace-
bis "cbieri" motivacia ar gamodgeba
im qalebisaTvis romlebic orien-
tirebulebi arian Tavisi sakuTari
ZalebiT da maT xelT arsebuli
saSualebebiT miaRwion sawadels.
standard bankis axali produqti
qalebisaTvis swored am mizans
emsaxureba. axali produqtis "viza
plastikuri baraTi qalebisTvis"
saSualebiT igi cdilobs ara marto
sabanko bazarze saimijo parametre-
bis gaumjobesebas, aramed axali pro-
duqtis danergvis gziT saqmiani
qalebisaTvis meti komfortis
Seqmnasa da maT metad dakmayofile-
bas.
specializirebuli viza plasti-
kuri baraTiT sargebloba mxolod
qalebs SeuZliaT, romlis saSua-
lebiTac maT SesaZlebloba eZlevaT
saqarTvelos farglebSi arsebuli
e.w. feSenebeluri parfiumeriis,
sportul-gamajansaRebeli, samedi-
cino, qalis specializirebuli
tansacmlis, saTvalis, iuveliruli
nawarmis da aqsesuarebis mwarmoe-
beli/momsaxurebis momwodebeli
savaWro obieqtebSi gaakeTon
TavianTi SenaZenebi. dainteresebul
qalbatonebs baraTis miReba SeuZ-
liaT standart bankis Tbilisis
teritoriaze mdebare nebismieri
filialidan da ganyofilebidan. maT
baraTiT sargebloba SeuZliaT ori
weliwadis ganmavlobaSi da SesaZ-
leboba aqvT gamoiyenon 1,000 laris
odenobis sakredito limiti, romlis
davalianebis dafarvac mogvianebiT
xdeba standartbankis standartuli
overdraftis pirobebiT.
am momsaxurebiT SeuZlia isargeb-
los nebismierma qalbatonma rome-
lic daakmayofilebs Semdeg gacxade-
bul da gaucxadebel moTxovnebs
rogorebicaa:
� saxelfaso SezRudva (300
lari),
� samuSao gamocdileba (6 Tve
erT samuSao adgilze),
� samuSao adgili (sabiujeto
dawesebuleba, kavSirgabmulobis kom-
pania, energetikis sferoSi moRvawe
kompania, telekompania, nebismieri
banki, organizaciebi romlebic
bankis saxelfaso programiT sarge-
bloben).
viza plastikuri baraTi
qalebisTvis miRebaSi qalbatonebs
SeiZleba agreTve daexmaroT
sxvadasxva garemoebebi. esenia
meuRlis samsaxureobrivi mdgomare-
oba, q. Tbilisis centralur ubnebSi
mudmivi sacxovrebeli misamarTi,
romelime bankSi angariSis da plas-
tikuri baraTis floba da dadebiTi
sakredito istoria.
baraTis miRebis procedura mar-
tivia. dainteresebuli klienti
midis bankSi da sakredito
menejerTan avsebs ganacxads baraTis
misaRebad. sakredito menejers man
unda warudginos cnoba samuSao adg-
ilidan Tanamdebobisa da xelfasis
Sesaxeb. sakredito menejeri dauy-
ovnebliv amowmebs ganacxadis
safuZvelze miRebul informacias da
gadamowmebuli informacia imave
dRes ganixileba "mcire sakredito
komitetze". sakredito komitetze Tu
klienti akmayofilebs ori tipis
kriteriums (gacxadebul
Tavsebadobis kriteriums da gaucx-
adebel Tavsebadobis kriteriums)
baraTi avtomaturad iTvleba sanq-
cirebulad da sakredito komitetis
Tavmjdomare axorcielebs baraTis
avtorizebas. sakredito komitetis
mier damtkicebis Semdeg ganacxadi
asli baraTis misaRebad gadaecema
plastikuri baraTebis ganyofilebas
dasamzadeblad, ris Semdegac limi-
tis aqtivizaciis procedurebi
ganisazRvreba standartuli sakred-
ito baraTis proceduris identurad.
am martivi proceduris Semdeg
qalbatons ukve SeuZlia mxolod
misTvis damzadebuli sakredito
baraTiT isargeblos im adgilebSi
sadac is grZnobs Tavs "Tavisuflad".
""ssttaannddaarrtt"" bbaannkkii -- zzrruunnaavvss TTaavviiss mmoommxxmmaarreebbeellzzee
bb iizz nn ee ss ii ss aa qq aarrTTvv eellooSSii
lurj kostumSi, TeTr sufTa perangsa da
wiTel halstuxSi gamowyobili gamyidveli _
STambeWdavi ymawvili, romelsac mdidari
korporaciis muSakad aRiqvamdi. mcire biznesi
xSirad yuradRebis miRma rCeboda. axla mcire
biznesisaTvis el-biznesTan dakavSirebuli
programebis misayidad IBM-i yuradRebas
telegayidvebze amaxvilebs. SeiareT atlantis
gareubanSi ganTavsebul IBM-is gayidvebis
centrSi. Tqven naxavT misi gayidvebis
personalis axal imijs: qalebi da mamakacebi,
romelTagan bevrma koleji axlaxan
daamTavra, gamowyobilebi arian lurj
jinsebsa da golfis sportul an, sulac,
samxedro formebSi. maT yurTsasmenebi
ukeTiaT da telefoniT esaubrebian myidve-
lebs, romlebsac piradad, albaT, verasodes
Sexvdebian. dReisaTvis IBM-is 1,200 telegam-
yidveli misi Semosavlis 30 procents uzrun-
velyofs, rac mcire da saSualo biznesebidan
modis. personali orientirebulia garkveul
industriebze da TiToeuli maTgani 300-mde
angariSs ganagebs. isini klientTan amyareben
urTierTobas, sTavazoben mas IBM-is IT-gadawyvetebs da, saWiroebis SemTxvevaSi, sate-
lefono centris farglebSi, akavSireben pro-
duqtis an momsaxurebis specialistTan, anda
gadamyidvelTan regionSi.7
kompania Climax Portable Machine Tools-ma daamtkica, rom mcire
kompanias, telegayidvis gamoyenebiT, fulis dazogvac SeuZlia da
myidvelisaTvis saTanado yuradRebis daTmobac. adre Climax-isgayidvebis `inJinrebi” TavianTi drois erT mesameds xarjavdnen gzaSi,
distributorebis treningsa da satelefono zarebis pasuxSi, ris
gamoc dReSi mxolod oTx kontaqts amyarebdnen. axla ki Climax-istelegayidvebis xuTkaciani gundis yoveli wevri telefoniT dReSi,
daaxloebiT, 30 potenciur myidvels ukavSirdeba. TiToeul
myidvelTan gayidvis dasrulebisaTvis, daaxloebiT, 5 zaris
ganxorcielebaa saWiro. yoveli kontaqtis dasrulebis Semdeg,
gayidvebis `inJineri” ganaaxlebs potenciuri myidvelis kompiuterul
fails, sadac aRniSnulia valdebulebis xarisxi, saWiroebebi, Semdegi
zaris TariRi da personaluri SeniSvnebi. `Tu vinme axsenebs, rom igi
saTevzaod miemgzavreba, gayidvebis inJineri am informacias
kompiuterSi ganaTavsebs da mas Semdegi satelefono zarisaTvis
iyenebs,” _ acxadebs Climax-is prezidenti da iqve aRniSnavs, rom esaris kargi urTierTobis Camoyalibebis erT-erTi gza. potenciur
myidvelTan fostis pirvelad gagzavnisas gayidvebis agenti, suraTTan
erTad, Tavis biznesbaraTsac agzavnis. ra Tqma unda, 15,000 dolaris
Rirebulebis meqanikuri danadgaris telefoniT gasayidad
megobrobaze bevrad meti ram aris saWiro (gansakuTrebuli SekveTis
Rirebuleba, SesaZloa, 200,000 dolars aRematebodes), Tumca
telegayidvebi kargad muSaobs. rodesac Climax-is momxmareblebs
hkiTxes, xSirad xedavdnen Tu ara gayidvebis inJiners, pasuxebis
umravlesoba dadebiTi iyo. cxadia, bevri maTgani verc ki acnobierebs,
rom Climax-Tan maT mxolod satelefono kavSiri hqondaT.8
gayidvebis Siga personali funqciaTa farTo speqtrs asrulebs,dawyebuli
pirdapiri gayidvebiTa da saangariSsworebo momsaxurebiT, damTavrebuli
448 nnaawwiillii mmeessaammee myidvelze orientirebuli marketinguli strategiis da marketinguli kompleqsis Seqmna
■ DuPond-is myidvelebTan satelefono kontaqtis cen-
trSi, gamocdili telegamyidvelebi kompleqsur qimiur
produqcias telefonis meSveobiT yidian. erT-erTi rea-
lizatori enamaxvilobs: `telefonze me ufro efeqturi
var . . . garda amisa, ar giwevs ZaRlebis mogerieba."
TTaavvii 1133 integrirebuli marketinguli komunikacia: personaluri gayidva da pirdapiri marketingi 449
kompania Fisher Scientific International-isgayidvebis treningkursebze sruliad
gansxvavebuli wesebia: qimiuri
kompaniis produqciis
realizatorebs ufleba aqvT,
leqciebze saRamuri perangiT
gamocxadnen; aravis gaukvirdeba, Tu
isini pirvel leqciaze SuaRames
mivlen an leqciis dros ramdenime
Sesvenebas moawyoben, raTa klients
daurekon; gamocdebis Cabarebisas ki,
maT SeuZliaT muxlebze mokalaTe-
bul ojaxis katas ealerson.
uCveulod geCvenebaT, ara? es asec
iqneboda, Tuki Fisher-is realiza-
torebs treningi Cveulebriv
saleqcio auditoriebSi Cautarde-
bodaT. magram, bolo ramdenime wlis
ganmavlobaSi, kompania Tavisi
gayidvebis personalis trenings
internetis gamoyenebiT axorcielebs.
swavleba mimdinareobs realizato-
rebis saxlSi, manqanaSi, sastumro
oTaxSi da yvelgan, sadac maT
SeuZliaT leptopi iqonion.
ganaxlebul fasebze informaciis
misaRebad an kompaniis maRalteqno-
logiuri produqciis maxasiaTeb-
lebis gasaxseneblad realizato-
rebs, ubralod, kompaniis veb-gverdze
Sesvla sWirdebaT. nebismier dros,
dRisiT Tu RamiT, maT SeuZliaT
miiRon informacia axal produqtze,
Caabaron gamocda an produqtis
eqspertebs gaugzavnon Setyobineba –
da rac mTavaria, es yvelaferi,
saklaso oTaxSi Sesvlis gareSe.
keTili iyos Tqveni mobrZaneba
gayidvebis personalis
internetsamyaroSi.
bolo ramdenime welia, mTel
msoflioSi, savaWro organizaciebma
fulisa da drois dazogva veb-
gverdis gamoyenebiT daiwyes. isini,
internetis meSveobiT, atareben
treningebs realizatorebisaTvis,
marTaven Sexvedrebs da produqciis
prezentaciebs. `veb-teqnologiebi
sul ufro aqtualuri xdeba
gayidvis procesebisaTvis, radganac
isini realizatorebis dros
zogaven,” – acxadebs konsultanti
tim slouni. vebis saSualebiT
kompaniebi zogaven drosa da
transportirebis xarjebs, amavdro-
ulad, realizatorebs uzrunvel-
yofen informaciiT kompaniis axali
produqtebisa Tu strategiebis
Sesaxeb. Fisher Scientific-is realizato-
rebs veb-gverdiT xelmZRvaneloba
nebismier dros SeuZliaT. maSin,
roca axal realizators, SesaZloa,
saaTebi dasWirdes veb-gverdze gan-
Tavsebuli informaciis etapobrivi
SeswavlisaTvis, gamocdili realiza-
tori saWiro informaciis misaRebad
ramdenime wuTs xarjavs. `es maT
drois ukeTesad marTvaSi exmareba,
radganac isini gadian mxolod im
treningebs, romlebic maT sWirdebaT,
da, amasTanave, im dros, rodesac
maTTvisaa mosaxerxebeli. Tuki
gamyidvelebs nakleb droSi SeuZ-
liaT treningis gavla, es imas
niSnavs, rom maTGSeuZliaT meti dro
moaxmaron realizacias, rasac isini
SesaniSnavad asruleben,” – acxadebs
kompaniis treningganyofilebis
xelmZRvaneli jon pavliki.
treningi aris erT-erTi momsaxu-
reba, risTvisac organizaciebi inter-
nets iyeneben. bevri kompania veb-
gverds prezentaciebisa da
saangariSo moxsenebebis Casatareb-
lad mimarTavs. magaliTad, kompiute-
rebisa da sakomunikacio aRWurvi-
lobis mwarmoebelma korporacia
NEC-ma ZiriTad marketingul
iaraRad internet-vaWroba airCia.
2001 wlis 11 seqtembers, axali
kompiuteruli serverebis warmoebaSi
CaSvebis Semdeg, NEC-i xelaxla dad-
ga realizaciis gzebis arCevis wina-
Se. 11 seqtembris tragediis* Semdeg,
kompaniam daiwyo gayidvebis axali
sistemis Zieba, romelic realizato-
rebis satransporto xarjebs Seamci-
rebda. marketingis menejer dik
ksaplaris gancxadebiT, NEC-is rea-lizaciis Zveli sistema, romelic
klientTan realizatoris misvlasa
da produqtis prezentacias gulis-
xmobda, erT dReSi gamousadegari
gaxda. Sesabamisad, NEC-ma gayidvebisaxali, vebze dafuZnebuli midgoma
aiTvisa. Tavdapirveli mizani reali-
zatorebis TviTmfrinaviT mgzav-
robis Tavidan acileba iyo. axla
veb-iT realizaciebia NEC-isgayidvebis strategiis ganuyofeli
nawilia. Tu realizatorebis
mgzavrobis yoveldRiuri xarji,
saSualod, 663 dolars Seadgens,
erTsaaTiani veb-konferencia,
internet-gayidvebi: dRes mTel msoflioSi organizaciebi realizatorebis
treningisTvis, Sexvedrebis warmoebisTvisa da prezentaciebis
mowyobisTvisac ki axal veb-midgomas iyeneben.
`̀mmoonniiSSnnee,, ddaaaawwkkaappuunnee,, ggaayyiiddee:: kkeeTTiillii iiyyooss TTqqvveennii
mmoobbrrZZaanneebbaa ggaayyiiddvveebbiiss ppeerrssoonnaalliiss iinntteerrnneettssaammyyaarrooSSii~~
* 2001 wlis 11 seqtembers aSS-Si qalaq niu-iorkSi moxda teroristuli aqti. teroristebma gaitaces oTxi TviTmfrinavi,
romlebiTac daejaxnen or caTambjens (e.w. Tvin-Tauerebs) da pentagonis Senobas.
mmaarrkkeettiinnggii mmuuSSaaoobbiiss pprroocceessSSii 13.1
myidvelTa monacemebis analiziTa da gare realizatorebsa da myidvelebs
Soris Suamavlis rolis SeTavsebiT. dRes maT gankargulebaSi saSualebebis
kidev ufro farTo arCevania.9
iseve rogorc telegayidvebi cvlis gzebs, romliTac, xSirad, kompaniebi
bazarze gadian, aseve interneti gvTavazobs gayidvebis personalis
restruqturizaciisa da gayidvebis warmoebis axal SesaZleblobebs.
personaluri gayidvebis uzrunvelsayofad dRes sul ufro meti kompania
iyenebs internets, romlis meSveobiTac xorcieldeba rogorc realizatorebis
momzadeba, aseve gayidvebTan dakavSirebuli Sexvedrebis marTva da
saangariSsworebo momsaxureba (ix. marketingi muSaobis procesSi 13.1)
450 nnaawwiillii mmeessaammee myidvelze orientirebuli marketinguli strategiis da marketinguli kompleqsis Seqmna
mxolod, 60 dolari jdeba. ufro
mniSvnelovania is faqtoric, rom
interneti ufro met perspeqtiul
klientTan Sexvedris saSuale-bas
iZleva. amiT iqmneba gayidvebis ufro
racionaluri da efeqtiani praqtika.
ksaplaris daaxloebiTi gamoan-
gariSebiT, igi kviraSi 10 klientTan
marTavs veb-konferencias, romlis
drosac igi da misi jgufi klients
produqtis maxasiaTeblebsa da
sargebels acnoben. myidvelebs
moswonT aseTi sistema, vinaidan NEC-is produqciis Sesaxeb informacias
gayidvebis gundis stumrobis gareSe
iReben. ksaplarma naTlad dainaxai
moxaruli iyo, roca aRmoaCina, rom
vebze damyarebuli vaWroba, klien-
tebTan urTierTobis dasamyareblad,
metad efeqturi gza iyo. `veb-prezentaciis dros klienti igebs
Cveni teqnologiis, fasebis, kon-
kurentebis SeTavazebis Sesaxeb, Cven
ki maT biznessa da saWiroebebs vec-
nobiT. rom ara es saSualeba, klien-
tebTan komunikaciebis damyarebas,
bevri fulis flan-gvis gareSe, ver
movaxerxebdiT. xalxma miiRo es
teqnologia da, ara mgonia, rom
Cveni kompania mgzavrobiT ganxor-
cielebuli vaWrobis praqtikas
daubrundes,” _ acxadebs igi.
sxva kompaniebi veb-konferenciebs
axali, potenciuri klientebis aRmo-
saCenad iyeneben. kompiuteruli prog-
ramebisa da informaciuli teqnolo-
giebis gamomSvebi 8 miliardi
dolaris Semosavlis mqone kompania
Oracle Corpooration-i momavali kliente-
bisaTvis onlain seminarebs awyobs.
potenciur klientebs SeuZliaT
daaTvalieron maRalteqnologiuri
kompaniis veb-gverdi, raTa, dasaswre-
bad, SearCion sasurveli seminari.
seminarebi moicavs produqtis praq-
tikulad gamoyenebis wesebis aRmwer
leqcias, romelsac mosdevs kiTxva-
pasuxebis seqcia. rodesac seminari
mTavrdeba, klientebs aCveneben Oracle-is veb-gverdis sxva nawilebs, romel-
Ta gamoyenebiTac maT SeuZliaT
produqciis SekveTa. `aseTi midgo-
miT, klientis xarji mxolod droa.
dRes Cven bevrad ufro farTo
auditoria gvyavs, vidre es tradi-
ciuli seminarebis mowyobis SemTxv-
evaSi iqneboda”, – acxadebs Oracle-isinternetmarketingis programebis
menejeri.
interneti aseve mosaxerxebeli
saSualebaa sarealizacio strate-
giebis Camoyalibebisadmi miZRvnili
sxdomebis Casatareblad. magaliTad,
Cisco Systems, Sexvedrebis onlainiT
Catarebisas, samgzavro biujetidan
did Tanxas zogavs. kompania sxdome-
bis umetes nawils, kompiuteruli
programa PlaceWare Web-is saSuale-
biT, onlain reJimSi marTavs. amiT
kompania TveSi 1 milion dolars
zogavs. Cisco-s axali produqtis ga-
moSvebisas, marketingisa da reali-
zaciis strategiebis Sesaxeb axali
informaciis gadasacemad, kompania
100-kacian onlain sxdomebs atarebs.
sxdoma, romelsac, Cveulebriv,
produqtis menejeri an vice-prezi-
denti uZRveba, 10-wuTiani prezenta-
ciiT iwyeba, romelzec dagegmil
strategiebs ganmartaven. Semdeg
telekonferenciaSi monawileni 50
wuTs kiTxva-pasuxs uTmoben. sxdomis
wamyvans SeuZlia damswreebs konku-
rentebis veb-gverdebze miuTiTos,
xmis micemis specialuri kompiute-
ruli programis saSualebiT, konkre-
tul sakiTxebze sakuTari arCevanis
gakeTeba sTxovos. `Cveni gamyidve-
lebi erTmaneTs ufro internetiT
xvdebian, vidre pirispir”, _ acxadebs
Cisco–s treiningebis menejeri maik
mitCeli. `gamyidvelebi da meneje-
rebi, romelTac erTmaneTi pirispir
mxolod ramdenjerme unaxavT, inter-
netiT yoveldRe xvdebian erTma-
neTs”, _ dasZens igi. `realizato-
rebisaTvis aseTi ram didi
stimulia, radgan, Cveni gayidvebisa
da marketinguli strategiebis
TiToeul nabijze, maT erTmane-
TisaTvis Sexedulebebis gaziarebis
saSualeba eZlevaT.”
amrigad, vebze damyarebul teqno-
logiebs didi sargeblis motana
SeuZliaT. isini realizatorebs
Zvirfasi drois dazogvaSi, samgzav-
ro xarjebis Semcirebasa da klien-
tebis momsaxurebaSi exmarebian. Tum-
ca, maT uaryofiTi mxareebic aqvT.
pirvel rigSi, es mimarTuleba ar
aris iafi. vebze damyarebuli sis-
temis uzrunvelyofa asiaTasobiT
dolari jdeba. teqnologiebSi nak-
lebad gaTviTcnobierebul reali-
zatorsa da klients SeiZleba gar-
kveuli diskomfortis SegrZneba
gauCndeT. `organizaciaSi unda iyos
eleqtronuli gayidvebis kultura.
Tu realizatorebi da klientebi,
aseTi tipis urTierTobisas, gar-
kveul diskomforts grZnoben, maSin
es Tqveni fulis umizno flangva
iqneba”, _ acxadebs marketinguli
komunikaciebis erT-erTi menejeri.
serverTan an qselTan dakavSirebu-
li sxvadasxva problema negatiur
zegavlenas axdens gayidvis proces-
ze, rac mniSvnelovani Sexvedrisa Tu
prezentaciis warmarTvisas wamgebiania.”
am mizezebis gamo, zogierTi
eqsperti acxadebs, rom kompaniebi
veb-teqnologiebs iyeneben trenin-
gebis, konferenciebisa da prezenta-
ciebisaTvis, magram, rodesac mniSvne-
lovan klientTan garigebis dro
dgeba, maT SeiZleba moZvelebul
pirispir Sexvedras mimarTon. `raime
SenaZenis gakeTebamde, klientebs
Tqvens TvalebSi Caxedva surT da
swored es aris is, risi gakeTebac
internetis meSveobiT, jer-jerobiT,
SeuZlebelia”, _ acxadebs vaWrobis
konsultanti slouni.
wwyyaarroo:: MMelinda Ligos, “Point, Click andSell,” Sales & Marketing Management, May1990, pp. 51-55; and Tom Kontzer, “WebConferencing Embraced,” Information Week,May 26, 2003, pp. 68-70. agreTve naxeT
Ginger Conlon, “Ride the Wave,” Sales &Marketing Management, December 2000, pp.67-74; Cindy Waxer, “Better than Being There,”Selling Power, November-December 2002, pp.28-30; Julia Chang, “No Instructor Required,”Sales & Marketing Management, May 2003, p.26; Nicole Ridgeway, “A Safer Place to Meet,”Forbes, April 28, 2003, p. 97.
TTaavvii 1133 integrirebuli marketinguli komunikacia: personaluri gayidva da pirdapiri marketingi 451
gguunndduurrii ggaayyiiddvvaa.. ufro kompleqsuri produqtebisa da msxvili myidvelis
SemTxvevaSi, erTi realizatorisaTvis SeuZlebelia yvela moTxovnilebis
dakmayofileba, amdenad, msxvili, kompleqsuri angariSebis momsaxurebisTavis,
kompaniaTa umravlesoba gguunndduurr ggaayyiiddvvaass iyenebs. kompaniebma aRmoaCines, rom
gayidvebis gundebs nebismier individualur realizatorze ukeTesad SeuZ-
liaT problemebis, gadasaWreli sakiTxebisa da gayidvebis SesaZleblobebis
gansazRvra. aseTi gundebi SeiZleba Sedgebodes eqspertebisagan organizaciis
nebismieri funqciuri ganyofilebidan _ gayidvebis, marketingis, momsaxurebis,
kvlevisa da ganviTarebis, operaciebis, finansebisa da sxva. gunduri gayidvis
situaciaSi,realizatori, `solistis” rolidan, `diriJoris” rolze inacvlebs.
xSirad, gayidvebis gundis Camoyalibeba myidvel organizaciebSi
Sesyidvebis gundis Seqmnas iwvevs. Jurnal Purchasing-is ukanaskneli kvlevis
mixedviT, gamokiTxuli kompaniebis 70% ukve iyenebs an ukiduresad dainterese-
bulia mravalfunqciuri Sesyidvebis gundebis CamoyalibebiT. kompania DowChemical-is gayidvebis direqtoris TqmiT, aseT Sesyidvebis gundTan samuSaod,
gayidvebis efeqturad warmoebis mizniT, `realizatorebi gayidvebis jgufSi
unda gaerTiandnen. . . vinaidan, martoxela mglebi aRar arseboben.“10
iseTi kompaniebi, rogorebic arian IBM, Xerox da P&G, ukve didi xania, racgayidvebis gundebs iyeneben. P&G-is realizatorebi organizebulni arian `kli-
entis biznesganviTarebis (CBD) jgufebSi.” TiToeuli gundi P&G-is TiTo
mniSvnelovan klientTan muSaobs. gundSi Sedian am gundis menejeri, ramdenime
produqtis mmarTveli (TiToeuli pasuxismgebelia P&G-is produqciis
garkveul kategoriaze) da marketingis, strategiis, operaciebis, sainformacio
sistemebis, lojistikisa da finansebis specialistebi. aRniSnuli gundebi
sakuTar klients uweven srul momsaxurebas, absoluturad yvela saWiroebis
mixedviT.
zogierTi kompania ki axlaxan gadavida gayidvebis gundur koncefciaze.
magaliTad, Culter-Hammer-ma, romelic eleqtrogamomrTvelebiT, avtomobilis
starterebiTa da sxva eleqtroaRWurvilobiT amaragebs kompania Ford-s,Camoayaliba realizatorTa
`gundi”, romelic orientirebulia
garkveul geografiul regionze,
industriaze an bazarze.
gansakuTrebiT kvalificiur
myidvelTan urTierTobisas,jgufis
TiToeuli wevri iyenebs im cod-
nasa da gamocdilebas,romelic maT
produqtis an momsaxurebis Sesaxeb
gaaCniaT.11
gundur gayidvas uaryofiTi
mxareebic gaaCnia. magaliTad, gun-
durma gayidvam SesaZloa daabnios
an gaaRizianos myidveli, romelic
mxolod erT realizatorTan urT-
ierTobas aris SeCveuli. realiza-
torebi, romlebic, ZiriTadad, marto
muSaoben, SesaZloa, gundSi sxvebTan
muSaobisas, garkveul problemebs
waawydnen. da bolos, sakmaod
Znelia gundur muSaobaSi individ-
ualuri wvlilis dadgena, rac,
realizatorTa anazRaurebis Tval-
sazrisiT, siZneleebs warmoSobs.
ggaayyiiddvveebbiiss ppeerrssoonnaalliiss SSeerrCCeevvaa ddaa ddaaqqiirraavveebbaa
kargi realizatorebis SerCeva da daqiraveba warmatebuli gayidvebis
safuZvelia. saSualo da maRali donis realizatorebis mier Sesrulebuli
samuSao erTmaneTisagan mniSvnelovnad gansxvavdeba. gayidvebis personalis
yvelaze warmatebiT momuSave 30 procents gayidvebis 60 procenti moaqvs. amri-
gad,realizatorebis dakvirvebulma SerCevam SesaZloa gayidvebis maCveneblebi
gguunndduurrii ggaayyiiddvvaa
(Team selling)gayidvebis, mar-
ketingis, sainJinro,
finansuri, teqnikuri
daxmarebis samsax-
urebisa da zeda
menejmentis warmo-
madgenlebisagan
Sedgenili jgufis
gamoyeneba, msxvili,
kompleqsuri
angariSebis momsax-
urebis mizniT.
■ Procter & Gamble-is `klientis biznesis ganviTarebis gundi" emsaxureba aSS-s
samxreT-aRmosavleTiT sursaTiT movaWre msxvil sacalo movaWres. igi
Sedgeba menejerisagan da xuTi produqtis aRmasruleblisagan. maTTan
erTad aq aris naCvenebi sxva sferos specialistic.
gazardos. uxarisxod Catarebuli SerCevis procesi zrdis TanamSromelTa
denadobasTan dakavSirebul xarjebs. rodesac realizatori kompanias tovebs,
axali realizatoris povnisa da momzadebis xarjebi, dakarguli gayidvebis
xarjebTan erTad, sakmaod maRalia. agreTve, bevri axali individiT dakomple-
qtebuli gayidvebis personali naklebad produqtiulia.
ra ganasxvavebs saukeTeso realizators sxva danarCenebisgan? gayidvebis
saukeTeso Semsruleblis gamosavlenad Gallup Management-is sakonsultacio
jgufma naxevari milioni realizatoris azri gamoikiTxa. kvlevis Tanaxmad,
saukeTeso realizatori flobs 4 mniSvnelovan unars: Sinagan motivacias,
mowesrigebul samuSao stils, gayidvebis dasrulebisa da myidvelTan
urTierTobis agebis unars. es ukanaskneli, SesaZloa, yvelaze ufro
mniSvnelovani iyos.12
saukeTeso realizators aqvs Sinagani motivacia. `sxvadasxva adamians
sxvadasxva ram amoZravebs _ siamaye, bedniereba, fuli, _ ambobs erT-erTi
eqsperti, _ magram yvelaze karg realizators erTi saukeTeso Tviseba aqvs:
warmatebisken mizanmimarTuli swrafva”. zogierT realizators amoZravebs
fuli, aRiarebisken ltolva an konkurenciis Jinis dakmayofileba da gamar-
jveba, sxvebs ki _ momsaxurebis miwodebis an urTierTobebis survili.
`konkurenti, romelsac momsaxurebis miwodebis Zlieri wadili gaaCnia, karg
bizness aawyobs da, imavdroulad, myidvelebs mzrunvelobiT uzrunvelyofs, _
aRniSnavs Gallup Management-is sakonsultacio jgufis mmarTveli direqtori, _
vin moiTxovs amaze mets?”
maTi motivaciis miuxedavad, realizatorebma mowesrigebuli samuSao
stiliTac unda imuSaon. Tu realizatorebi ar arian organizebulni, koncen-
trirebulni da muyaiTni, isini myidvelebis dReisaTvis sul ufro gazrdil
moTxovnilebebze morgebas ver SeZleben. Zlieri realizatorebi mudmivad
adgenen detalur,organizebul gegmebs,romelTac,Semdeg,droulad asruleben.
erT-erTi instruqtori acxadebs: `zogierTis azriT, yvelaferi beds
ukavSirdeba. magram bedi im saukeTeso realizatorebs uRimis, romlebic
diliT adre dgebian da gvianobamde muSaoben. isini SeTavazebebs Ramis or
saaTamde amzadeben; dRis bolos,rodesac samsaxuridan yvela midis, potenciur
myidvelebTan rekvas mainc agrZeleben”.
Tu realizators gayidvebis dasrulebis unari ar aqvs, misi sxva danarCeni
unar-Cveva azrs kargavs. ra aris saWiro imisaTvis, rom gayidvis dasruleba
SegeZlos? erTis mxriv, es Seupovar simtkices saWiroebs. `agenti, romelic
gayidvebis dasrulebas SesaniSnavad arTmevs Tavs, aTlets hgavs, _ ambobs
gayidvebis erT-erTi instruqtori, _ maT ar eSiniaT marcxis gancdis da
muSaobas SekveTis dasrulebamde ar wyveten”. isini Zalian Tavdajerebulebi
arian da yovelTvis swamT, rom sworad moqmedeben.
saukeTeso realizatorebi wyveten myidvelis problemebs da masTan
urTierTobebs amyareben. isini TavianTi momxmareblis moTxovnilebebs instiq-
turad grZnoben. gayidvebis aRmasrulebeli direqtori saukeTeso realiza-
tors Semdegi terminebiT dagixasiaTebT: momTmeni, mzrunveli, gulisxmieri,
kargi msmeneli, patiosani. saukeTeso Semsruleblebs SeuZliaT sakuTari Tavi
myidvelis adgilas warmoidginon da samyaros maTi TvaliT Sexedon. maT
TavianTi myidvelisaTvis faseulobis Seqmna surT.
pirvel rigSi, kompaniebma TviTon unda gaaanalizon, Tu ra samuSaos
Sesruleba uwevT realizatorebs gayidvebis dros da ra Sesabamisi unar-
Cvevebi sWirdebaT maT. moiTxovs Tu ara Sesasrulebeli samuSao dagegmvis
xangrZliv process an dokumentebTan intensiur muSaobas? saWiroebs Tu ara
bevr mogzaurobas? aRmoCndebian Tu ara uaryofiTi pasuxis winaSe? mouwevT
Tu ara profesional myidvelebTan muSaoba? kompaniam realizatorebi am faq-
torebis gaTvaliswinebiT unda SearCios da daiqiraos.
mas Semdeg, rac menejmenti kriteriumebze SeTanxmdeba, unda moxdes
Sesabamisi realizatorebis daqiraveba. kadrebis marTvis ganyofileba SesaZlo
kandidatebs sxvadasxva xerxiT eZebs: moqmedi realizatorebis
rekomendaciebiT, dasaqmebis saagentoebis, gancxadebis ganTavsebis, internetisa
da kolejis studentebTan dakavSirebis saSualebiT. SesaZlebelia sxva kom-
452 nnaawwiillii mmeessaammee myidvelze orientirebuli marketinguli strategiis da marketinguli kompleqsis Seqmna
TTaavvii 1133 integrirebuli marketinguli komunikacia: personaluri gayidva da pirdapiri marketingi 453
paniebis saukeTeso realizatorebis
mozidvac. kvalificiuri realiza-
tori nakleb wvrTnas saWiroebs da
misi produqtiuloba maRalia.
Ziebis am process bevri msurve-
li gamoexmaureba, romelTaganac kom-
paniam saukeTesoni unda SearCios.
SerCevis procedura SeiZleba iyos
araformaluri gasaubreba, xangrZli-
vi testireba an interviuireba. bevri
kompania kandidatebs testebs aZlevs.
rogorc wesi, testebiT ganisazRvreba
gayidvis unarianoba, analitikuri da
organizaciuli SesaZleblobebi, pi-
rovnuli da sxva maxasiaTeblebi.
testebis Sedegebs gansakuTrebuli
mniSvneloba aqvs iseT kompaniebSi,
rogorebic arian IBM, Prudential, P&Gda Gillette. Gillete-is gancxadebiT, real-
izatorebis testirebis gziT daqi-
ravebam TanamSromelTa denadoba 42
procentiT Seamcira. Cveulebriv,
testirebis pasuxebi SemdgomSi real-
izatorebis mier Sesrulebuli
samuSaos maCveneblebs Seesabameba.
magram testirebis qulebi informa-
ciis mxolod erT nawils iZleva.
danarCenis miReba SesaZlebelia piradi maxasiaTeblebiT, rekomendaciebiT, war-
suli samuSao gamocdilebiTa da intervius Sedegad.13
ggaayyiiddvveebbiiss ppeerrssoonnaalliiss ttrreeiinniinnggii
axali realizatorebis trenings SesaZloa ramdenime kviridan ramdenime
Tvemde dasWirdes. saSualod, sawyisi treningis xangrZlivoba 4 Tves Seadgens.
SemdgomSi ki, realizatoris mTeli karieris manZilze, kompaniebis umetesoba
misi kvalifikaciis amaRlebas uzrunvelyofs seminarebis, samuSao
Sexvedrebisa da internetis saSualebiT. aSS-Si kompaniebi realizatorebis
treningebze 7 miliard dolarze mets xarjaven. miuxedavad imisa, rom
treningi, SesaZloa, did Tanxebs moiTxovdes, mas mniSvnelovani sargebeli
moaqvs. magaliTad, Nabisco-m, Tavisi 2-dRiani `profesiuli gayidvis programis”
Sesaxeb, kvleva Caatara. mas ainteresebda,Tu ra sargebeli mohqonda programas,
romelic realizatorebs sacalo myidvelebisaTvis profesionaluri
prezentaciebis dagegmvasa da Catarebas aswavlis. erTi gamyidvelis
programaSi monawileoba kompanias 1,000 dolari ujdeboda. treningis Sedegad,
gayidvebi erT realizatorze 122,000 dolariT gaizarda. Sesabamisad, mogebam
erT gamyidvelze 121,000 dolari Seadgina.14
trenings ramdenime mizani aqvs. imisaTvis, rom realizatorma kompaniis
erT-erT wevrad igrZnos Tavi, treningebis umetesoba iwyeba kompaniis istori-
isa da miznebis, finansuri struqturisa da SesaZleblobebis, misi
mniSvnelovani bazrebisa da produqciis daxasiaTebiT. realizatorma unda
icodes gasayidi produqtis yvela detali. amisTvis maT aCveneben produqtis
warmoebis process, aseve imas, Tu rogor funqcionirebs igi. mniSvnelovania
konkurentebisa da myidvelebis Sesaxeb informaciis flobac. Sesabamisad,
treningis dros realizatori iRebs informacias konkurentebis strategiebis,
myidvelis gansxvavebuli tipebis, moTxovnilebebis, yidvis motivaciisa da
Cvevebis Sesaxeb. realizatorebi unda flobdnen efeqturi prezentaciis
warmarTvis unar-Cvevebs. amisaTvis maT gayidvebis warmarTvis safuZvlebs
aswavlian. da bolos, realizatorebisTvis mniSvnelovania savele muSaobi-
saTvis saWiro procedurebisa da valdebulebebis codna. isini swavloben,
■ saukeTeso realizatorebi: saukeTeso realizatorebi floben
Sinagan motivacias, muSaobis daxvewil stils, gayidvebis dasrulebis
unars da, SesaZloa, yvelaze mniSvnelovans - myidvelTan urTierTobis
agebis unars.
rogor gaanawilon dro arsebul da potenciur myidvelebs Soris, rogor
moamzadon angariSi da awarmoon efeqturi komunikacia.
dRes, bevri kompania gayidvebis treningis sakuTar programebs veb-
treningebs amatebs. mosalodnelia, rom 2006 wlisaTvis onlain treningis
industria 23.7 miliards miaRwevs.15 amgvari onlain treningebi SeiZleba
moicavdes, rogorc martiv teqstur informacias produqtis Sesaxeb, aseve
savarjiSoebs, romlebic ayalibeben gayidvis unar-Cvevebs da qmnian gayidvebis
procesis analogiur kompleqsur modelebs. eleqtronuli qseluri aRWur-
vilobisa da kompiuteruli programebis mwarmoebelma Cisco Systems-ma gamo-ikvlia, rom realizatorebis onlain momzadebas meti sargebeli moaqvs.
didi moculobis gayidvebis personalisTvis asobiT kompleqsuri,
swrafad cvalebadi produqtis Sesaxeb informaciis ganuwyvetlad
miwodeba arc Tu ise ioli saqmea. adre,treningis mizniT,Cisco-s axlad
daqiravebuli realizatorebi, yovel wels, mis centralur ofisSi 5-
dRian sxdomaze midiodnen. `Cven vagzavnidiT xalxs da maT erTkvirian
mosabezrebel trenings vutarebdiT”, _ ambobs Cisco-s treningebisaRmasrulebeli. es midgoma iwvevda samgzavro xarjebis zrdasa da,
ufro metic, realizatorebis Zvirfasi drois kargvas. am sakiTxis
gadasaWrelad, Cisco-m SeimuSava Field E-Learning Connection _ Siga
swavlebis portali, romlis saSualebiTac Cisco-s realizatorebs,
mTel msoflioSi, SeuZliaT TavianTi unar-Cvevebisa da codnis
gaRrmaveba. veb-gverdi realizatorebs qseluri swavlebis aTobiT
aTas damxmare saSualebasTan akavSirebs. axali sistema maT sTavazobs
seminarebis moxerxebuli formatiT miwodebis farTo speqtrs: audio
da video formati, pirdapiri eTeriT gadacemebi an mxolod teqsto-
brivi masala. SesaZlebelia Sinaarsis MP3-failad gardaqmna, misi
ekranze naxva, kompiuterSi CatvirTva da Jurnalis formatiT
amobeWdvac ki. axali sistemis saSualebiT Cisco-s SeuZlia treningis
calkeuli sxdomebis marTva, romlebic, internetis saSualebiT,
erTdroulad, xelmisawvdomia mTel msoflioSi momuSave kompaniis
454 nnaawwiillii mmeessaammee myidvelze orientirebuli marketinguli strategiis da marketinguli kompleqsis Seqmna
■ realizatorTa treningi: kompania Cisco-s realizatorTa eleqtronuli swavlebis por-
tali "Cisco's Field E-Learning Connection", aerTianebs audio da video masalas; SesaZlebelia
misi MP3 failad gardaqmna, ekranze naxva, gadmotvirTva da Jurnalis formiT amobeWdvac ki.
TTaavvii 1133 integrirebuli marketinguli komunikacia: personaluri gayidva da pirdapiri marketingi 455
3,000 TanamSromlisTvis. maTTvis, vinc pirdapir translacias ver
uyura, xelmisawvdomia am RonisZiebebis videoCanawerebi. sistemiT
SesaZlebelia Cisco-s eqspertebTan dakavSireba da, maTTan erTad,
savarjiSoebis Sesruleba. Field E-Learning Connection-i uzrunvelyofs
treningis resursebis farTo sistemis xelmisawvdomobas nebismier
drosa da nebismier adgilas, ramac mniSvnelovnad gaaumjobesa
treningis pirobebi. amavdroulad, xarjebi 40-60 procentiT Semcirda,
maSin, rodesac realizatorebis myidvelebTan urTierTobis dro 40
procentiT gaizarda.16
ggaayyiiddvveebbiiss ppeerrssoonnaalliiss aannaazzRRaauurreebbaa
realizatorebis misazidad kompania anazRaurebis mimzidvel sqemas unda
flobdes. organizaciis mier realizatorisTvis gadaxdili Tanxa ramdenime
elementisagan Sedgeba _ fiqsirebuli Tanxa, cvladi Tanxa, xarjebi da
damatebiTi SeRavaTebi. fiqsirebuli Tanxa, Cveulebriv, xelfasi, realizators
stabiluri SemosavliT uzrunvelyofs. cvladi Tanxa, anu gayidvebis
maCvenebelze dafuZnebuli sakomisio an premia, realizatorebs intensiuri
muSaobisaTvis ajildovebs. kompania realizatorebis mier gaweul im xarjebs
anazRaurebs, romlebic samsaxurebrivi movaleobis SesrulebasTan aris
dakavSirebuli. es realizators saSualebas aZlevs, sasurveli gayidvis
misaRwevad gaakeTos yvelaferi, rac saWiroa. damatebiTi SeRavaTebi,
magaliTad, ufaso Svebulebebi, pensia da sicocxlis dazRveva, samuSaos
usafrTxoebasa da kmayofilebas uzrunvelyofs.
kompaniis menejmentma unda gadawyvitos, TiToeuli samuSaosTvis
anazRaurebis elementebis rogori nazavia yvelaze optimaluri. fiqsirebuli
da cvladi Tanxebis sxvadasxva kombinaciiT miiReba iZleva anazRaurebis
sqemis oTx ZiriTad tips – mxolod xelfasi, mxolod sakomisioebi, xelfass
damatebuli premia da xelfass damatebuli sakomisioebi. gayidvebis person-
alis anazRaurebis sistemebis kvlevam aCvena, rom gamokiTxuli kompaniebis 70
procenti fiqsirebuli xelfasisa da sakomisioebis kombinacias iyenebs.
gamokiTxul kompaniebSi saSualo anazRaurebis gegma Sedgeba 60% fiqsirebuli
xelfasisa da 40% sakomisioebisagan.17
realizatorebis swor anazRaurebas SeuZlia maTTvis motivaciis Seqmna
da maTi saqmianobis saWiro mimarTulebiT warmarTva. anazRaurebam isini iseTi
saqmianobisadmi unda ganawyos, romelic kompaniis marketingul miznebs
Seesabameba. cxrilSi 13.1 naCvenebia, rogor zemoqmedebs kompaniis marketinguli
ccxxrriillii 1133..11 ddaammookkiiddeebbuulleebbaa kkoommppaanniiiiss ssaaeerrTToo mmaarrkkeettiinngguull ssttrraatteeggiiaassaa ddaa ggaayyiiddvveebbiiss
ppeerrssoonnaalliiss aannaazzRRaauurreebbaass SSoorriiss
ssttrraatteeggiiuullii mmiizzaannii
iiddeeaalluurrii rreeaalliizzaattoorrii
ggaayyiiddvvaazzee ffookkuussiirreebbaa
kkoommppeennssaacciiiiss rroollii
wyaro: aRebuli sem t. jonsonis naSromidan `gayidvebis anazRaureba: saukeTeso arCevanis ZiebaSi”, kompensaciisa da sargeblis reviu, noem-
beri-dekemberi, 1993, gv. 53-60. saavtoro ufleba © 1998 amerikis menejmentis asociacia, niu-iorki, www.amanet.org. yvela ufleba daculia,
gamoyenebulia nebarTvis safuZvelze.
ssaabbaazzrroo wwiilliiss
sswwrraaffaadd mmooppoovveebbaa
damoukidebeli iniciativis
mqone
garigebis warmoeba
ganuwyvetlad didi
Zalisxmeva
klientebis mopoveba
maRali gayidvebis maCveneblis
mqone personalis dajildoeba
axal da arsebul klientze
gayidvisTvis dajildoeba
produqtis kompoleqsis marTva
jgufuri gayidvis waxaliseba
dajildoeba klientTan
urTierTobisTvis
konsultaciuri gayidva gayidvebis maqsimalurad
warmoeba
problemebis gadamWreli gunduri moTamaSe
urTierTobebis mmarTveli
bbaazzrriiss lliiddeerriiss
ppoozziicciiiiss ggaannttkkiicceebbaa
mmooggeebbiiaannoobbiiss
mmaaqqssiimmaalliizzaacciiaa
strategia anazRaurebis sqemaze. magaliTad, Tu strategia swrafi zrdisa da
sabazro wilis mopovebiskenaa mimarTuli, realizatoris anazRaurebaSi
sakomisioebis wili ufro didia da axali klientis mopovebisTvis mas premia
ekuTvnis. yovelive es xels uwyobs gayidvebis maRal maCvenebelsa da axali
klientebis mozidvas. amis sapirispirod, Tu kompaniis mizania mogebianobis
zrda, anazRaurebaSi fiqsirebuli xelfasis wili ufro maRalia, rasac Tan
myidvelis kmayofilebisTvis gankuTvnili premia erTvis. bevri kompania cvlis
anazRaurebis iseT sistemas, romelSic sakomisioebis wili didia, vinaidan igi
realizatorebis mxridan klientebTan moklevadian urTierTobebze orientire-
bas ganapirobebs. erT-erTi eqsperti aRniSnavs: `ar unda gyavdes iseTi real-
izatori, romelic, garigebis dasasruleblad, zedmetad awuxebs myidvels da
amiT bolos uRebs masTan urTierTobas.” amis sapasuxod, kompaniebi ayalibeben
anazRaurebis gegmebs, romliTac realizatorebs ajildoveben urTierTobebis
agebisa da TiToeuli myidvelisTvis grZelvadiani faseulobis SeqmnisaTvis.18
ggaayyiiddvveebbiiss ppeerrssoonnaalliiss mmeeTTvvaallyyuurreeoobbaa
axal realizatorebs, ara mxolod teritoria, anazRaureba da treiningi, aramed
meTvalyureobac sWirdebaT. amis meSveobiT kompania marTavs da motivacias
uqmnis gayidvebis personals, raTa maT samuSao saukeTesod Seasrulon.
kompaniebi meTvalyureobas sxvadasxvanairad axorcieleben. bevri Tavis
realizatorebs miznobrivi myidvelis gansazRvrasa da satelefono zarebis
normebis dawesebaSi exmareba. erT erTi iaraRia wliuri zarebis gegma,
romelic aCvenebs, romel arsebul Tu potenciur myidvelTan romel TveSi
unda dairekos da ra RonisZiebebi unda ganxorcieldes. RonisZiebebi gulisx-
mobs monawileobas savaWro SouSi, Sexvedrebze wasvlasa da marketinguli
kvlevebis Catarebas. gayidvebze daxarjuli drois garda, realizatorebi
dros xarjaven mogzaurobaSi, lodinSi, kvebaSi, Sesvenebasa da adminis-
traciuli davalebis SesrulebaSi.
suraTze 13.2 naCvenebia, Tu rogor xarjaven realizatorebi TavianT dros.
saSualod, pirispir gayidvaze modis samuSao drois 30 procentze naklebi! Tu
gayidvebis dro 30-dan 40 procentamde gaizrdeba, es gayidvaze dadebiTad imo-
qmedebs. kompaniebi TavianTi realizatorebisTvis drois dazogvis gzebis mud-
miv ZiebaSi arian. am mizans emsaxureba mogzaurobis nacvlad satelefono
saubrebis gamoyeneba, Canawerebis gamartivebuli sistemis SemuSaveba, myidvelze
meti informaciis miwodeba da a.S. ai, ra cvlilebebi gaatara kompania GeneralElectric (GE)-ma Tavisi realizatorebis mxardasaWerad.19
rodesac jef imelti GE-is axali xelmZRvaneli gaxda, misi erT-
erTi pirveli nabiji kompaniis realizatorebis gamokiTxva iyo. igi
456 nnaawwiillii mmeessaammee myidvelze orientirebuli marketinguli strategiis da marketinguli kompleqsis Seqmna
nnaaxxaazzii 1133..22rogor xarjaven dros
realizatorebi.
wyaro: Dartnel Corporation:
gayidvebis personalis
anazRaurebis ocdameaTe kvleva.
© 1993 Dartnel Corporation.
SeSfoTebuli iyo imis aRmoCeniT, rom gayidvebis personali bevrad
met dros uTmobda administraciul davalebebs, vidre arsebul Tu
potenciur myidvelebTan pirispir Sexvedrebs. `man Tqva, Cven es unda
SevcvaloT, – ixsenebs venki rao, kompaniis energosistemebisa da pro-
duqciis qvedanayofis gayidvebisa da marketingis xelmZRvaneli, _
myidvelebTan Cven kviraSi oTx dRes unda vatarebdeT, xolo mTliani
administraciuli saqmianobisTvis erTi dRec kmara”. GE-is energosis-temebis qvedanayofis realizatorebi TavianTi drois umetes nawils
sakuTar magidasTan atareben, radgan maT informaciis araerT (ele-
qtronul da araeleqtronul, organizaciis Siga da gare) wyarosTan
uwevT muSaoba, raTa msoflios energokompaniebs miyidon teqnologiu-
rad rTuli, mravali milioni dolaris Rirebulebis turbinebi, tur-
binebis nawilebi da Sesabamisi momsaxureba. problemis gadasaWrelad
GE-ma SeimuSava gayidvebis axali portali, egreT wodebuli `erTi
gaCerebis maRazia”, sadac, TiTqmis, yvelaferia, rac realizatorebs
sWirdebaT. gayidvebis portali dakavSirebulia GE-is monacemTa
bazebTan, romlebic Seicaven informacias myidvelebis, axali pro-
duqtebis, sxvadasxva nawilebis fasebis, dagegmili samuSaoebisa da
gayidvebis monitoringis Sesaxeb. GE-ma, agreTve, daamata gare
monacemTa baza. `adre, informaciis misaRebad, dausruleblad
gadavdiodi saitidan saitze, axla ki, Cems saSinao gverdad gayidvebis
portali maqvs, sadac yvelanair saWiro informacias vpoulob”, _
ambobs bil snuki, GE-is gayidvebis menejeri. gayidvebis portalma
snuki da mTel msoflioSi mimofantuli 25,000 sxva TanamSromeli
gaaTavisufla Sromatevadi administraciuli davalebebisagan, ramac
myidvelebTan maTi Sexvedris dro mniSvnelovnad gazarda.
bevrma firmam danerga gayidvebis personalis avtomatizaciis sistemebi,
kompiuterizirebuli operaciebi, romlebic gamoiyeneba SekveTebis efeqtianad
miRebis, myidvelTa momsaxurebis gaumjobesebisa da realizatorTa
gadawyvetilebebis ukeTesi mxardaWerisaTvis. realizatorebi iyeneben lep-
topebs, portatul kompiuterul mowyobilobebs, veb-teqnologiebs,
myidvelebTan kontaqtisa da momxmarebelTan urTierTobis marTvis (CRM) kom-
piuterul programebs. maTi saSualebiT realizatorebi axdenen gayidvebis
analizsa da prognozirebas, marTaven klientebTan urTierTobas, gegmaven
gayidvebis zarebs, awyoben prezenta-
ciebs, akeTeben SekveTebs, amowmeben
marags, amzadeben gayidvebisa da
gasavlebis moxsenebas, amuSaveben kore-
spondencias da sxva. avtomaturi real-
izacia ara marto amcirebs realiza-
torebis xarjebs da zrdis maT
produqtiulobas, aramed aumjobesebs
gayidvebis marTvas-Tan dakavSirebuli
gadawyvetilebebis xarisxsac. qveviT
moyvanilia gayidvebis personalis
avtomatizaciis warmatebuli
magaliTi:20
kompania Owens-Corning–ma dan-
erga `savele gayidvebis upirateso-
bis sistema” (FSA), romliTac mis
gayidvebis personals, internetis
meSveobiT, aqvs mudmivi informacia
kompaniis produqtebisa da klien-
tebis Sesaxeb. leptopis
gamoyenebiT, TiToeuli realiza-
TTaavvii 1133 integrirebuli marketinguli komunikacia: personaluri gayidva da pirdapiri marketingi 457
■ Owens-Corning-is `savele gayidvebis upiratesobis sistema" realiza-
torebs uzrunvelyofs informaciis mudmivi wyaroTi sakuTari kompani-
isa da myidvelebis Sesaxeb.
tori uzrunvelyofilia sami tipis programiT: pirveli maTgani
iZleva teqstis eleqtronuli damuSavebis, faqsisa da elfostis
gagzavnis, eleqtronuli prezentaciebis Catarebis saSualebas; meore
_ realizators uzrunvelyofs informaciiT produqciis Sesaxeb
(teqnologiuri biuletenebi, myidvelis damaxasiaTebeli informacia,
informacia faswarmoqmnis Sesaxeb da sxva monacemebi,romlebic real-
izators gayidvaSi exmareba); rac Seexeba mesame programas, igi
gvTavazobs monacemebs momxmareblis Sesaxeb: yidvis istoria,
SekveTili produqciis tipebi da gadaxdis pirobebi. FSA-is Seqmnamdegayidvebis personali am saxis informacias rveulSi, kalendrebsa da
angariSsworebis wignebSi iwerda. axla, FSA-is meSveobiT, myidvelTan
pirdapir muSaoba Zalian gamartivebulia. realizatorebs SeuZliaT
klientebis monacemebis winaswar naxva da, myidvelTan satelefono
saubris dros, maTi momsaxurebis sakiTxebis adgilzeve gadaWra;
agreTve, klaviaturaze TiTis ramdenjerme daWeriT, klientebTan psain-
formacio amonakrebebis, broSurebisa da sxva masalebis gagzavna. FSA-iT `realizatorebi ufro Zlierdebian, _ ambobs Carl kausei, mTavari
regionaluri menejeri, _ isini sakuTari biznesisa da teritoriebis
realuri menejerebi xdebian.”
realizatorebis yvelaze swrafad mzardi teqnologiuri iaraRi aris
interneti. Dartnell Corporation-is mier gamokiTxuli 1,000
realizatoris 60-ma procentma ganacxada, rom
yoveldRiuri saqmianobisTvis internets regularu-
lad iyeneben, yvelaze xSirad ki _ konkurentebis
Sesaxeb informaciis Segrovebis, myidvelis veb-gverde-
bis monitoringis, industriebisa da gansakuTrebuli
myidvelebis kvlevis mizniT. eqspertebi varaudoben,
rom realizatorebis mier internetis gamoyeneba
gaizrdeba.21
realizatorebis marTvis garda, gayidvebis mene-
jerebma maTTvis motivaciis Seqmnazec unda izrunon.
zogierTi realizatori menejeris Zaldatanebis
gareSec akeTebs Tavisi SesaZleblobebis maqsimums.
maTTvis gayidva msoflioSi yvelaze momxibvleli
saqmianobaa. magram gayidva imedgacruebasac gulisx-
mobs. xSirad,realizatorebi marto muSaoben; zogjer,
did manZilebze uwevT mgzavroba. isini SesaZloa
agresiuli konkurenti realizatorebisa da rTuli
myidvelebis winaSe aRmoCndnen. amrigad, realiza-
torebi, TavianTi SesaZleblobebis maqsimalurad
gamosayeneblad, garkveuli saxis waxalisebebs
saWiroeben.
menejments realizatorebis moralisa da saqmi-
anobis maCveneblebis gaumjobeseba SeuZlia organi-
zaciuli atmosferos, sarealizacio kvotisa da pozi-
tiuri stimulebis saSualebiT. organizaciuli
atmosfero asaxavs im grZnobebs, romelTac realiza-
torebi ganicdian sakuTari SesaZleblobebis, faseu-
lobisa da kargi maCveneblebisaTvis miRebuli pre-
miebis mimarT. zogierTi kompania Tavis
realizatorebs ar aniWebs did mniSvnelobas da,
Sesabamisad, maTi muSaobac araefeqturia. zogierTi
kompania ki Tavis realizatorebs realurad afasebs
da Semosavlebisa da winsvlis SeuzRudavi
SesaZleblobebiT uzrunvelyofs. sulac ar aris
gasakviri, rom aseT kompaniebs realizatorTa
458 nnaawwiillii mmeessaammee myidvelze orientirebuli marketinguli strategiis da marketinguli kompleqsis Seqmna
■ realozatorebis stimulirebis saSualebebi: stim-
ulirebis saSualebad bevri kompania realizatorebs
sTavazobs fuls, mogzaurobasa da saqonels. Marriott-i kompaniebs sTavazobs gayidvebis saukeTeso person-
alis dajildovebas Marriott-is msoflio miTiur adg-
ilebze dasvenebiT: `gaSalon frTebi da moikribon
xelaxali energia".
TTaavvii 1133 integrirebuli marketinguli komunikacia: personaluri gayidva da pirdapiri marketingi 459
muSaobis kargi maCveneblebi aqvT da TanamSromlebis naklebi denadobiT
gamoirCevian.
araerTi kompania sakuTari realizatorebis motivacias ssaarreeaalliizzaacciioo
kkvvoottiiss saSualebiT axorcielebs. es aris standarti, romelic adgens real-
izatorebis mier gasayidi produqciis raodenobasa da, agreTve, imas, Tu rogor
unda gadanawildes gayidvebi kompaniis produqtebs Soris. xSirad, anazRaureba
realizatorTa sarealizacio kvotaze morgebas ukavSirdeba. kompaniebs
SeuZliaT sxvadasxva pozitiuri stimulis gamoyenebac. gayidvebis personalis
Sexvedrebis dros, realizatorebs saSualeba eZlevaT, daisvenon yoveldRiuri
saqmianobisagan, Sexvdnen erTmaneTs, gaesaubron `kompaniis xelmZRvanelobas”
da gaiziaron mTliani gundis Sexedulebebi. realizatorebis wasaxaliseblad,
kompaniebi awyoben Sejibrs gayidvebSi. stimulirebis saSualebebia, agreTve,
Rirsebis sertifikatiT dajildoeba, fuladi premiebi, eqskursiebi da mogebis
ganawilebis sistemebi. amerikuli kompaniebi, realizatorebis waxaliseba-
dajildoebasa da motivaciis SeqmnaSi, weliwadSi, 27 miliard dolars xar-
javen.22
ggaayyiiddvveebbiiss ppeerrssoonnaalliiss SSeeffaasseebbaa
Cven ukve aRvwereT, Tu rogor amyarebs menejmenti komunikacias gayidvebis
personalTan da rogor axdens maT motivacias. es procesi karg ukugebas
moiTxovs. kargi ukugeba ki, realizatorebis saqmianobis maCveneblebis
Sesafaseblad, maT Sesaxeb informaciis regularul Segrovebas niSnavs.
menejmenti realizatorebis Sesaxeb informacias ramdenime gziT iRebs.
yvelaze mniSvnelovani wyaro aris gayidvebis angariSi, romelic moicavs
yovelkvireul an yovelTviur samuSao gegmebsa da grZelvadian marketingul
gegmas. realizatorebi Sesrulebul saqmianobas warmoadgenen werilobiT,
klientebTan Sexvedrebisa da xarjTaRricxvis angariSebis formiT, risTvisac
iReben srul an nawilobriv kompensacias. kompania damatebiT informacias
iRebs personaluri dakvirvebis, momxmareblis gamokiTxvebisa da sxva
realizatorebTan saubris Sedegad.
menejmenti realizatorebs maTi angariSebisa da sxva informaciis
safuZvelze aZlevs Sefasebas. igi realizatorebs `samuSaos dagegmvisa da
gegmis ganxorcielebis” unaris mixedviT afasebs. formaluri Sefasebis
aucilebloba menejments aiZulebs, Camoayalibos gayidvebis personalis
Sefasebis garkveuli standarti. kompania realizatorebs uzrunvelyofs kon-
struqciuli rekomendaciebiTac da motivacias uqmnis, raTa maT gaaumjobeson
muSaoba.
ssaarreeaalliizzaacciioo kkvvoottaa
(Sales quotas)standarti, romelic
adgens, Tu ramdeni
unda gayidon real-
izatorebma da
rogor unda gadanaw-
ildes gayidva kompa-
niis produqtebs
Soris.
SSeerrwwyymmaakkoonncceeffcciieebbiiss
SeisveneT da xelaxla gansajeT Tqveni Sexeduleba realizatorebisa da
gayidvebis marTvis Sesaxeb.
�� iseve, rogorc am Tavis dasawyisSi, daxuWeT Tvalebi da warmoidgineT
tipiuri realizatori. Secvala Tu ara Tqveni aRqma wakiTxulma
informaciam? rogor Secvala? gamoTqviT Tqveni damoukidebeli azri.
�� 13.1 suraTze naCvenebi gayidvebis personalis marTvis TiToeuli safex-
uri aRwereT Tavis dasawyisSi moyvanili Lear Corporation-is magaliTze.
�� moZebneT da gaesaubreT profesional realizators. gamokiTxeT da
mogvaxseneT, Tu rogor axorcielebs misi kompania gayidvebis person-
alis marTvas, mozidvas, SerCevasa da daqiravebas, trenings,
anazRaurebas, meTvalyureobasa da Sefasebas. isurvebdiT Tu ara am
kompaniaSi realizatoris Tanamdebobaze muSaobas?
ssiiCCqqaarriiss
SSeemmzzRRuuddaavvii
ssuurraaTTii 1133..33efeqturi gayidvis ZiriTadi
safexurebi
ggaayyiiddvviiss pprroocceessii
(Selling process)etapebi, romlebsac
realizatori gayid-
vis procesSi gadis:
potenciuri myidve-
lis identifikacia
da Sefaseba, Sexved-
risaTvis mzadeba,
Sexvedra, prezen-
tacia da demon-
strireba, winaaRm-
degobis daZleva,
gayidvis dasruleba
da gayidvis Semdgo-
mi kontaqti.
460 nnaawwiillii mmeessaammee myidvelze orientirebuli marketinguli strategiis da marketinguli kompleqsis Seqmna
ppootteenncciiuurrii mmyyiidd--
vveelliiss iiddeennttiippiikkaacciiaa
(Prospecting)gayidvis procesis
etapi, romlis
drosac realiza-
tori gansazRvravs
potenciur myidvels.
SSeexxvveeddrriissaaTTvviiss
mmzzaaddeebbaa (Preaproach)gayidvis procesis
erT-erTi etapi,
rodesac realizato-
ri, potenciur myid-
velTan Sexvedramde,
moipovebs mis
Sesaxeb rac SeiZle-
ba bevr da mniSvne-
lovan informacias.
■❚ ppeerrssoonnaalluurrii ggaayyiiddvviiss pprroocceessii
axla, gayidvebis personalis Camoyalibebidan da marTvidan, uSualod, person-
aluri gayidvebis procesis aRweraze gadavdivarT. ggaayyiiddvviiss pprroocceessii Sedgeba
ramdenime safexurisagan, romlebic realizatorebma unda marTon. am safexure-
bis mizania axali myidvelebis mozidva da maTgan SekveTebis miReba. Tumca,
realizatorebis umravlesoba umetes dros arsebuli myidvelebis
SenarCunebasa da grZelvadiani urTierTobebis agebas uTmobs.
ggaayyiiddvviiss pprroocceessiiss ssaaffeexxuurreebbii
rogorc naCvenebia suraTze 13.3, gayidvis procesi 7 safexurisgan Sedgeba:
identifikacia da Sefaseba, SexvedrisaTvis mzadeba, Sexvedra, prezentacia da
demonstrireba, winaaRmdegobis daZleva, gayidvis dasruleba, gayidvis Semdgomi
kontaqti.
ppootteenncciiuurrii mmyyiiddvveelliiss iiddeennttiiffiikkaacciiaa ddaa SSeeffaasseebbaa.. gayidvis procesis pirveli
safexuri aris potenciuri myidvelis iiddeennttiiffiikkaacciiaa. potenciuri myidvelis
sworad SerCevas, gayidvis warmatebisaTvis, gadamwyveti mniSvneloba aqvs. erT-
erTi eqspertis TqmiT: `Tu realizatori nebismier adamians gamoekideba, igi
daagrovebs Zvirad momsaxurebad da rTulad dasakmayofilebel myidvelTa
usargeblo bazas. am problemis gadasaWrelad, ar aris saWiro rTuli mec-
nieruli narkvevebi. moamzadeT realizatorebi, raTa maT aqtiurad eZebon
sworad gansazRvruli potenciuri myidveli. Tu saWiroa, SeimuSaveT
anazRaurebis sqema, swori Ziebis Semsruleblebis dasajildoeblad~.23
gayidvis gansaxorcieleblad, realizatorebs, xSirad, bevr potenciur
myidvelTan dakavSireba uwevT. miuxedavad imisa, rom kompanias savaraudo myid-
velebis baza gaaCnia, klientis moZiebaze realizatorma TviTonac unda
izrunos. maT SeuZliaT arsebul myidvelebs sTxovon, raTa miscen mimarTvebi
potenciur myidvelebTan. agreTve, rogorc damxmare wyaros, mimarTon mimwode-
blebs, dilerebs, arakonkurent realizatorebsa da bankirebs. potenciuri
myidvelis moZieba SesaZlebelia internetis, telefonis an pirdapiri fostis
saSualebiT, agreTve, gafrTxilebis gareSe, sxvadasxva ofisebSi vizitiT (`civi
zaris” saxeliT cnobili praqtika).
realizatorebma, aseve, unda icodnen potenciuri myidvelebis gadarCeva,
raTa muSaoba mxolod karg klientebTan gaagrZelon. potenciuri myidvelis
Sefaseba SeiZleba maTi finansuri SesaZleblobebis, biznesis moculobis,
specifiuri saWiroebebisa da adgilsamyofelis mixedviT.
SSeexxvveeddrriissaaTTvviiss mmzzaaddeebbaa.. savaraudo klient-organizaciasTan dakavSirebamde,
realizatorma unda moipovos maqsimaluri informacia kompaniisa (Tu ra
sWirdeba, vin aris CarTuli yidvis procesSi) da misi Sesyidvebis ganyofilebis
(maTi maxasiaTeblebi da Sesyidvis stili) Sesaxeb. es safexuri cnobilia,
rogorc SSeexxvveeddrriissaaTTvviiss mmzzaaddeebbaa.. kompaniis Sesaxeb informaciis mosapoveblad,
realizatorebs SeuZliaT eleqtronuli informaciis wyaroebis, nacnobobis an
sxva saSualebebis gamoyeneba. realizatorma unda dasaxos Sexvedris mizani,
romelic SeiZleba iyos klientis Sefaseba, informaciis Segroveba an gayidvis
TTaavvii 1133 integrirebuli marketinguli komunikacia: personaluri gayidva da pirdapiri marketingi 461
SSeexxvveeddrraa (Approach)gayidvis procesis
etapi, rodesac real-
izatori pirvelad
xvdeba myidvels.
dauyovneblad Sesruleba. Semdegi amocana saukeTeso midgomis gansazRvras
gulisxmobs. es SeiZleba iyos personaluri viziti, satelefono zari an wer-
ili. frTxilad unda moxdes drois SerCeva, vinaidan klientTa umetesoba
samuSao dRis garkveul monakveTSi dakavebulia. da bolos, realizatorebma
mocemuli potenciuri myidvelisTvis gayidvebis saerTo strategia unda
SeimuSaon.
SSeexxvveeddrraa.. pirveli SSeexxvveeddrriiss dros realizatorebma unda icodnen, rogor
miegebon da miesalmon myidvels, raTa urTierTobas Tavidanve kargi dasabami
miscen. yuradReba unda gamaxvildes garegnobaze, Cacmulobaze, saubris dawye-
basa da gagrZelebaze. urTierTobis dawyebis pirvelsave etapze
keTilganwyobis mosapoveblad, saubris Sesavali pozitiuri unda iyos.
Sesavlis Semdgom SesaZlebelia myidvelis moTxovnilebebis Sesaxeb ZiriTadi
kiTxvebis dasma, myidvelis yuradRebisa da cnobismoyvareobis aRsaZvrelad ki
_ nimuSebis Cveneba. myidvelis mosmenas, gayidvebis procesis yvela safexurze,
gansakuTrebuli mniSvneloba eniWeba.
pprreezzeennttaacciiaa ddaa ddeemmoonnssttrriirreebbaa.. gayidvis procesis pprreezzeennttaacciiiiss safexurze
realizatori myidvels produqtis `istorias” uyveba, aqcents akeTebs
myidvelisTvis produqtis sargeblianobaze da uCvenebs, Tu rogor SeuZlia
produqts myidvelis problemebis mogvareba. Tanamedrove marketingul konce-
fciebs ufro problemis gadamWreli realizatori Seefereba, vidre agresiuli
gayidvebis specialisti. dRes myidvelebs sWirdebaT problemebis gadaWra, da
ara Rimili; Sedegebi, da ara eqstravagantuli reklama. maT sWirdebaT real-
izatori, romelic mousmens, gagebiT moekideba maT moTxovnilebebs da saWiro
momsaxurebasa da produqts SesTavazebs.
moTxovnilebis damakmayofilebeli es midgoma saWiroebs mosmenisa da
problemis gadaWris unar-Cvevebs. `Cemi Tavi kargi fsiqologi mgonia. me vusmen
myidvelebs. vusmen maT moTxovnilebebs, survilebsa da problemebs. vcdilob
maTi problemebis gadaWras. Tu Sen kargi msmeneli ar xar, CaTvale, rom
SekveTis miRebas ar apireb, – aRniSnavs erT-erTi gamocdili realizatori, _
klientTan kargi urTierToba dRes ukve sakmarisi ar aris. Sen unda gesmodes
maTi problemebis, maT tkivils unda grZnobde.” erT-erTi gayidvebis menejeris
TqmiT,realizatorma myidvelis adgilas Tavisi Tavi unda warmoidginos: `Seni
Tavi myidvelis adgilas warmoidgine da problema TviTon SeigrZeni,” _ ambobs
igi.24
realizatorebTan urTierTobisas, myidvelebs yvelaze metad ar moswonT
Zaldataneba, dagvianeba, araorganizebuloba, moumzadebloba da TaRliToba.
Tvisebebi, romlebsac yvelaze metad afaseben, aris kargad mosmenis unari,
patiosneba, safuZvlianoba, saimedooba, TanagrZnoba da swrafva saqmis bolomde
miyvanisaken. warmatebulma realizatorebma ician, Tu rogor gayidon pro-
duqti, magram ufro mniSvnelovania is, rom maT ician mosmena da myidvelTan
Zlieri urTierTobis ageba.
Semdegi teqnologiebis saSualebiT SesaZlebelia sruli multimediuri
prezentaciis gamarTva rogorc erTi, ise ramdenime adamianisaTvis: audio da
video-kasetebi, kompaqturi diskebi, veb-prezentaciebi, portatuli kompiuterebi,
prezentaciis kompiuteruli programebi da sxva. ai, magaliTic.25
kompiuteruli usafrTxoebis programebis mwarmoebeli firma
Credant Technologies, jer kidev eqvsi Tvis win, potenciuri
myidvelebisaTvis gankuTvnili produqtebis prezentaciisaTvis
iyenebda standartul aRWurvilobas – portatul kompiuterebsa da
kompiuterul proeqtorebs. dReisaTvis, kompaniis gayidvebis jgufis
TiToeuli wevri aRWurvilia sakredito baraTis zomis laminire-
buli mowyobilobiT – Presenter-to-Go, romelic Sedis `personalur
cifrul mdivanSi” (PDA) an `jibis” personalur kompiuterSi da proe-
qtors uerTdeba. 200 dolaris Rirebulebis mowyobiloba kiTxulobs
PowerPoint-is, Microsoft Word-isa da Excel-is failebs. is internetsac
pprreezzeennttaacciiaa ddaa
ddeemmoonnssttrriirreebbaa
(Presentation)gayidvis procesis
erT-erTi etapi, rom-
lis drosac reali-
zatori myidvels
produqtis istorias
acnobs. igi aqcents
akeTebs momxmarebli-
saTvis produqtis
sargeblianobaze.
wwiinnaaaaRRmmddeeggoobbiiss
ddaaZZlleevvaa (Handlingobjections)gayidvis procesis
erT-erTi etapi, rom-
lis drosac reali-
zatori gansazR-
vravs da aRmofxvris
yvela winaaRmdego-
bas potenciur myid-
velTan mimarTebaSi
da arwmunebs mas
yidvis saWiroebaSi.
ggaayyiiddvviiss ddaassrruulleebbaa
(Closing)gayidvis procesis
etapi, romlis
drosac realizato-
ri myidvels Sekve-
Tis gaformebas
sTavazobs.
uerTdeba da realizators
prezentaciis personalur
kompiuterSi momzadebisa da,
Semdeg, PDA-ze gadagzavnis
saSualebas aZlevs. misi
gamoyenebiT, realizatorebs,
prezentaciis dros, SeuZliaT
slaidebze komentarebis
damateba. igi aseve moicavs
ukabelo distanciuri marTvis
mowyobilobas, rac realiza-
tors, prezentaciisas, oTaxSi
Tavisuflad moZraobis
saSualebas aZlevs. Credant-issareklamo saagentos region-
aluri aRmasrulebeli tom
gori aRfrTovanebuli iyo
prezentaciis dros komentare-
bis pirdapir mis PDA-Si
asaxvis saSualebiT. `amiT
TiToeuli prezentacia ufro
individualuri da interaqtiu-
lia,” _ aRniSnavs gori.
wwiinnaaaaRRmmddeeggoobbiiss ddaaZZlleevvaa.. prezenta-ciis dros, myidvels TiTqmis yove-lTvis
uCndeba logikiT Tu fsiqo-logiuri faqtorebiT ganpirobebuli
winaaRmdegobis grZnoba. xSirad, myidveli amis Sesaxeb ar saubrobs. mis
dasaZlevad realizatorma unda gamoiyenos pozitiuri midgoma, gansazRvros
SesaZlo winaaRmdegobis mizezi da Seecados, wwiinnaaaaRRmmddeeggoobbiiss ddaaZZlleevviiss etapi
produqtis Sesaxeb damatebiTi informaciis misawodeblad gamoiyenos.
amisaTvis, TiToeuli realizatori Sesabamisi unar-Cvevebis aTvisebas
saWiroebs.
ggaayyiiddvviiss ddaassrruulleebbaa.. winaaRmdegobis daZlevis safexuris Semdeg, realizatori
ggaayyiiddvviiss ddaassrruulleebbaass cdilobs. zogierTi realizatori gayidvis dasrulebis
etaps an ver aRwevs, an ver marTavs mas saTanadod. xSirad, aseTi realiza-
torebi naklebad Tavdajerebulni arian,uWirT SekveTis gaformebis Txovna an
gayidvis dasrulebisTvis Sesaferis moments ver arCeven. realizators unda
SeeZlos, gayidvis dasrulebis Sesaxeb, myidvelisgan momdinare signalebis
amocnoba. esenia fizikuri moZraobebi, komentarebi da SekiTxvebi. magaliTad,
myidveli SeiZleba realizatoris pirispir ijdes da, mowonebis niSnad, Tavs
aqnevdes an kiTxvebs svamdes fasebisa da sakredito pirobebis Sesaxeb. real-
izators gayidvis dasasruleblad SeuZlia ramdenime xerxis gamoyeneba:
SekveTis SeTavazeba, SeTanxmebis pirobebis gadaxedva, SekveTis dasrulebaSi
daxmarebis gaweva, produqtis sxvadasxva modelis SeTavazeba an SekveTis dauy-
ovnebliv gaformebis aucileblobis axsna. realizatorebs, gayidvis dasas-
ruleblad, SeuZliaT myidvels specialuri pirobebi SesTavazon, magaliTad,
dabali fasebi an imave fasad produqciis damatebiTi raodenobis SeZena.
ggaayyiiddvviiss SSeemmddggoommii kkoonnttaaqqttii.. Tu realizatori myidvelis kmayofilebisa da
saqmianobis gagrZelebis uzrunvelyofiT aris dainteresebuli, man aucile-
blad unda ganaxorcielos gayidvis procesis bolo safexuri – ggaayyiiddvviiss
SSeemmddggoommii kkoonnttaaqqttii.. gayidvis dasrulebisTanave,realizatorma unda gaakontro-
los produqtis miwodebis drosTan, yidvis pirobebTan da sxva sakiTxebTan
dakavSirebuli nebismieri detali. amis Semdeg, igi unda daukavSirdes myid-
vels da darwmundes, rom yoveli samuSao, romelic dakavSirebulia produqtis
montaJTan, momsaxure personalis instruqtaJTan da damatebiT
momsaxurebasTan, jerovnadaa Sesrulebuli. es kontaqti gamoaaSkaravebs nebis-
462 nnaawwiillii mmeessaammee myidvelze orientirebuli marketinguli strategiis da marketinguli kompleqsis Seqmna
ggaayyiiddvviiss SSeemmddggoommii
kkoonnttaaqqttii (Follow-up)gayidvis procesis
bolo etapi, romlis
drosac realizato-
ri, produqtis gayid-
vis Semdeg, ukavSir-
deba myidvels, raTa
gaigos myidvelis
kmayofileba da
Tanxmoba biznesis
gagrZelebis Sesaxeb.
■ prezentaciis axali teqnologiebi: moZvelebuli `flip-Cartis" adgili
daikaves kompaqturma diskebma, eleqtronuli prezentaciis teqnologiebma da
portatulma kompiuterebma. Kkompania Credant Technology-s realizatorTa gundis
TiToeuli wevri aRWurvilia sakredito baraTis zomis mowyobilobiT _
"Presenter-to-Go", romelic Tavsdeba portatul PDA-Si (personaluri cifruli
mdivani) an kompaqtur personalur kompiuterSi.
TTaavvii 1133 integrirebuli marketinguli komunikacia: personaluri gayidva da pirdapiri marketingi 463
mier arsebul problemas da myidvels daarwmunebs imaSi, rom realizatori
misiT gulwrfeladaa dainteresebuli.
ppeerrssoonnaalluurrii ggaayyiiddvvaa ddaa mmyyiiddvveellTTaann uurrTTiieerrTToobbiiss mmaarrTTvvaapersonaluri gayidva orientirebulia garigebaze. magram, bevr SemTxvevaSi,
kompania mxolod gayidviT ar aris dainteresebuli; mas surs, aCvenos, rom
Seswevs Zala myidvelTan grZelvadiani, ormxrivad mogebiani urTierTobis
warmarTvis. Cveulebriv, gayidvebis personali mniSvnelovan rols asrulebs
mogebiani samomxmareblo urTierTobis agebisa da marTvis procesSi.26
msxvili myidvelebi keTilganwyobilebi arian iseTi mimwodeblebisadmi,
romlebsac SeuZliaT produqciisa da momsaxurebis koordinirebulad
miwodeba myidvelis mdebareobis nebismier adgilze, aseve, teqnologiuri
procesebisa da produqtebis gaumjobeseba, momxmarebelTa jgufebTan mWidro
muSaobis safuZvelze. aseTi momxmareblisaTvis pirveli yidva aris
urTierTobis mxolod dasawyisi, rasac, samwuxarod, zogierTi kompania ar
aqcevs saTanado yuradRebas. TavianT produqcias isini yidian calkeuli
realizatorebis meSveobiT, romlebic, erTmaneTisagan damoukideblad, mxolod
gayidvis dasrulebaze muSaoben. maT teqnikur personals, SesaZloa, ar surs
drois daxarjva myidvelis informirebaSi. aseTi kompaniebis inJinrebs,
dizainerebsa da warmoebis personals SesaZloa Semdegi damokidebuleba
hqondeT: `Cveni saqmea kargi produqciis warmoeba, maTi momxmareblisTvis
miyidva ki _ realizatorebs evalebaT.” Tumca, arian kompaniebi, romlebic
acnobiereben, rom klientebis mopoveba da SenarCuneba bevrad ufro metia,
vidre mxlod kargi xarisxis produqtisa da mravalricxovani gayidvebis
warmoeba. igi moiTxovs kompaniis mTeli (frTxilad koordinirebuli)
Zalisxevis warmarTvas mniSvnelovan myidvelebTan faseulobaze dafuZnebuli
urTierTobebis agebisken.
■❚ ppiirrddaappiirrii mmaarrkkeettiinnggii
wina TavebSi ganxiluli marketinguli komunikaciis meTodebi efuZneboda
masobrivi marketingis koncefcias, romelic gulisxmobs, Suamavali organiza-
ciebis meSveobiT, farTo bazrebisTvis standartizebuli Setyobinebebisa da
SeTavazebebis miwodebas. Tumca, dRevandel biznessamyaroSi, gamoikveTa mcire
bazrebze orientaciisa da myidvelTan pirispiri urTierTobis tendencia.
Sesabamisad, kompaniebma danerges pirdapiri marketingis praqtika, romelic
gulisxmobs saTuTad SerCeul myidvelTan metad Zlieri, pirovnuli,
individualuri urTierTobis agebas. kompaniebma es midgoma SesaZlebelia
gamoiyenon an ZiriTad saSualebad, an sxva midgomebis danamatad. momdevno
nawilSi ganvixilavT pirdapiri marketingis samyaros.
ppiirrddaappiirrii mmaarrkkeettiinnggii gulisxmobs pirdapir kavSirs miznobrivi bazris
individualur pirebTan, rogorc myisieri sapasuxo reaqciis, aseve
grZelvadiani urTierTobisaTvis. marketologebi SeTavazebebsa da
komunikaciis saSualebebs zustad gansazRvruli segmentis an individualuri
momxmareblis moTxovnilebebs usadageben. kompaniis brendisa da imijis
ganviTarebis garda, isini dainteresebuli arian myidvelis pirdapir, swraf da
mizanSewonil pasuxSi. magaliTad, Dell-i myidvelTan pirdapir urTierTobas
telefonis an veb-gverdis saSualebiT amyarebs. igi muSaobs SekveTaze
orientirebuli sistemiT, romelic gaTvlilia klientTa individualur
moTxovnilebaTa dakmayofilebaze. Sesabamisad, myidvels SeuZlia sasurveli
kompiuteri pirdapir Dell-s SeukveTos. Dell-i, Tavis mxriv, uzrunvelyofs
kompiuteris swraf miwodebas myidvelis saxlSi an ofisSi.
ppiirrddaappiirrii mmaarrkkeettiinnggiiss aaxxaallii mmooddeelliiadre, pirdapiri marketingis mimdevrebi (katalogiT an pirdapiri fostiT
movaWreni da telegamyidvelebi) agrovebdnen informacias myidvelebis Sesaxeb
da saqonels fostisa da telefonis saSualebiT yiddnen. dRes, monacemTa
bazis teqnologiebisa da axali marketinguli mediis, gansakuTrebiT ki inter-
ppiirrddaappiirrii mmaarrkkeettiinnggii
(Direct Marketing)gulisxmobs pirda-
pir kavSirs miznob-
rivi bazris indivi-
dualur pirebTan,
rogorc myisieri
sapasuxo reaqciis,
aseve grZelvadiani
urTierTobisaTvis.
netis swrafi ganviTarebis saSualebiT, pirdapirma marketingma mniSvnelovani
transformacia ganicada.
wina TavebSi pirdapiri marketingi ganvixileT, rogorc pirdapiri
distribucia anu marketinguli arxi, romelic Suamavali rgolis gareSe
muSaobs. Cven aseve viswavleT, rom pirdapiri marketingi marketinguli
komunikaciis kompleqsis erT-erTi elementia da momxmarebelTan pirdapir
urTierTobas gulisxmobs. sinamdvileSi, pirdapiri marketingi zemoT aRniSnul
orTave funqcias aerTianebs.
kompaniaTa umravlesoba pirdapir marketings jer kidev damatebiT
marketingul saSualebad iyenebs. magaliTad, Lexus-i Tavis marketingul
saqmianobas, ZiriTadad, masobrivi media-reklamirebisa da dilerebis qselis
saSualebiT axorcielebs. xolo, pirdapir marketings iyenebs rogorc damxmare
arxs, kompaqturi diskebisa da sxva masalebis myidvelisaTvis pirdapiri
fostiT gagzavnis mizniT. igi, agreTve, Tavis veb-gverdze (www.lexus.com)
anTavsebs informacias axali modelebis, konkurentul produqtebTan
Sedarebis, SesaZlo finansirebisa da dilerebis Sesaxeb. analogiurad,
sakancelario nivTebis sacalo movaWre Staples-i Tavisi biznesis ZiriTad
nawils tradiciuli maRaziebis saSualebiT awarmoebs, Tumca, iyenebs veb-
gverdsac. univermaRebis umetesoba saqonels yidis rogorc maRaziebis
Taroebidan, aseve safosto katalogebis saSualebiT.
bevri kompaniisaTvis pirdapiri marketingi bevrad metia, vidre damatebiTi
an Sualeduri marketinguli arxi. maTTvis pirdapiri marketingi,
gansakuTrebiT ki misi uaxlesi transformacia _ internet-marketingi da el-
komercia, safuZvels uyris biznesis warmarTvis axal da srulyofil models.
es axleburi, pirdapiri midgoma swrafad cvlis kompaniebis Sexedulebas
myidvelebTan urTierTobis Camoyalibebaze.
maSin, rodesac kompaniaTa umetesoba pirdapir marketings damatebiT
saSualebad iyenebs, zogierTi maTgani mxolod pirdapir models misdevs.
aseTebi arian Dell Computer, Amazon.com da eBay, romlebmac saqmianoba pirdapiri
marketingiT daiwyes. kompaniebi, rogorebic arian Cisco Systems, Charles Schwab, IBMda bevri sxva, TavianT saqmianobas pirdapiri marketingis sasargeblod cvlian.
am axali, pirdapiri modelis saukeTeso magaliTia Dell Computer-i (ix. marketingi
muSaobis procesSi 13.2), romelmac biznesis warmoebis mTliani midgoma
pirdapiri marketingis garSemo aago. pirdapiri modeli warmatebuli aRmoCnda
ara marto Dell-isTvis. sagrZnoblad gaizarda im kompaniaTa ricxvi, romlebic
am modeliT xelmZRvanelobdnen. bevrma strategma pirdapiri marketingi
momdevno aTaswleulis axal marketingul modelad gamoacxada.
ppiirrddaappiirrii mmaarrkkeettiinnggiiss ssaarrggeebbeellii
pirdapiri marketingi, gamoyenebuli rogorc mTliani biznesmodeli Tu
integrirebuli marketinguli kompleqsis nawili, sargeblis momtania rogorc
myidvelisaTvis, aseve gamyidvelisaTvis. swored amitom, pirdapiri marketingis
gamoyeneba dRiTidRe izrdeba.
myidvelisaTvis pirdapiri marketingi mosaxerxebeli, advilad
gamosayenebeli da piradulia. saxlis an ofisis komfortuli garemodan,dRis
an Ramis nebismier monakveTSi, myidvels SeuZlia kompaniis veb-gverdze
ganTavsebuli informacia daaTvalieros. pirdapiri marketingi uzrunvelyofs
produqciisa da informaciis xelmisawvdomobas rogorc saxlSi, aseve
nebismier adgilas mTel msoflioSi. da bolos, pirdapiri marketingi swrafi
da interaqtiulia _ myidvels SeuZlia gamyidvelTan telefoniT an veb-
gverdis saSualebiT dakavSireba, sasurveli informaciis miReba, produqtisa
Tu momsaxurebis konfiguraciis Seqmna da, Semdeg, adgilzeve SekveTa.
gamyidvelisaTvis pirdapiri marketingi aris momxmarebelTan urTier-
Tobis agebis Zlieri iaraRi. dRes, monacemTa bazis gamoyenebiT, marketologebs
SeuZliaT patara jgufebsa da individualur momxmareblebze gasvla, maT
moTxovnilebebze SeTavazebebis morgeba da am SeTavazebebis stimulireba
personalizebuli komunikaciebis saSualebiT. pirdapiri marketingis
gamoyeneba, agreTve, SesaZlebelia potenciur klientTan saWiro momentSi
464 nnaawwiillii mmeessaammee myidvelze orientirebuli marketinguli strategiis da marketinguli kompleqsis Seqmna
dasakavSireblad. interneti, interaqtiuli bunebis gamo, pidapiri marketingis
gansakuTrebiT Zlier iaraRs warmoadgens. pirdapiri marketingi gamyidvels im
myidvelis xelmisawvdomobiT uzrunvelyofs, romelTan dakavSireba, sxva
arxebis gamoyenebiT, misTvis SeuZlebelia. magaliTad, interneti uzunvelyofs
globaluri bazris xelmisawvdomobas, rac, sxva SemTxvevaSi, Zneli iqneboda.
da bolos, pirdapiri modeli gamyidvelebs sTavazobs bazarze gasvlis
dabalxarjian, efeqtur, alternatiul gzas. magaliTad, pirdapiri marketingi
popularuli gaxda iseT sferoSi, rogoricaa biznesi-biznesisaTvis (B2B), rac,nawilobriv, gayidvebis personalis mudmivad mzardi xarjiT iyo gamowveuli.
imis gaTvaliswinebiT, rom kontaqti erT potenciur myidvelTan 170 dolari
jdeba, igi mxolod saWiroebis SemTxvevaSi unda Sedges. xSir SemTxvevaSi,
telegayidvebi, pirdapiri fostiT vaWroba da kompaniis veb-gverdi potenciur
myidvelTan dakavSirebisa da produqtis miyidvis ufro efeqturi gzaa.
zemoT aRniSnuli dadebiTi Tvisebebis gaTvaliswinebiT, SegviZlia vTqvaT,
rom pirdapiri marketingi marketingis yvelaze swrafad mzardi formaa.
tradiciuli pirdapir-marketinguli arxebis (satelefono gayidvebi, pirdapiri
fosta, katalogebi, pirdapiri gamoxmaurebis televizia da sxva) gamoyenebiT,
izrdeba gayidvebis ricxvic. gasul wels,aSS-Si ganxorcielebulma pirdapirma
gayidvebma 2 trilion dolars gadaaWarba, rac ekonomikis daaxloebiT 9
procents Seadgens. ufro metic, Tu aSS-s mTliani gayidvebi, Semdegi 5 wlis
ganmavlobaSi, yovelwliurad 5 procentiT gaizrdeba, pirdapiri marketingis
gayidvebi gaizrdeba, daaxloebiT, 8 procentiT. pirdapiri marketingis
asociaciis Tanaxmad, gasul wels, aSS-Si pirdapir marketingze daxarjulma
mTlianma Tanxam 206 miliard dolars gadaaWarba, rac aSS-s mTliani
sareklamo danaxarjebis 55 procentze metia.27
mmyyiiddvveellTTaa mmoonnaacceemmTTaa bbaazzaa ddaa ppiirrddaappiirrii mmaarrkkeettiinnggii
myidvelebis kargi monacemTa baza efeqturi pirdapiri marketingis sawindaria.
mmyyiiddvveellTTaa mmoonnaacceemmTTaa bbaazzaa aris organizebuli, srulyofili informaciis
erToblioba arsebul Tu potenciur myidvelebze, romelic Seicavs
geografiul, demografiul, fsiqografiul da qceviT monacemebs. monacemTa
bazis gamoyeneba SesaZlebelia potenciuri momxmareblis dasadgenad, mis
moTxovnilebebze produqciisa da momxaxurebis mosargebad da xangrZlivi
urTierTobis dasamyareblad. `strategiulad, CvenTvis yvelaze mniSvnelovani
iaraRi Cveni myidvelTa monacemTa bazaa. kompania ganisazRvreba Tavisi
codniT,”28 – ambobs erT-erTi eqsperti.
bevri kompania myidvelTa safosto sias myidvelTa monacemTa bazisagan
ver asxvavebs. myidvelTa safosto sia aris saxelebis, misamarTebisa da
satelefono nomrebis erToblioba. myidvelTa monacemTa baza ki bevrad met
informacias Seicavs. biznesi-biznesisaTvis marketingis SemTxvevaSi,
realizatoris mier Seqmnili myidvelis profili SeiZleba moicavdes:
myidvelis mier Sesyiduli produqciisa da momsaxurebis CamonaTvals,
warsulSi gadaxdil fasebsa da Sesyidul moculobebs,organizaciaSi ZiriTad
sakontaqto pirebs (maT asaks, dabadebis TariRs, hobisa da sayvarel saWmels),
konkurent mimwodeblebs, mimdinare kontraqtebis statuss, myidvelis mier
Semdegi ramdenime wlisaTvis dagegmil biujets, konkurentebis Zlieri da
susti mxareebis Sefasebebs gayidvebisa da momsaxurebis mxriv.
momxmareblebTan urTierTobisTvis, sasurvelia, myidvelTa monacemTa baza
moicavdes momxmareblis demografiul (asaki, Semosavali, ojaxis wevrebis
vinaoba, maTi dabadebis TariRebi), fsiqografiul (saqmianoba, interesebi da
Sexedulebebi), yidvis qcevisa (warsuli Sesyidvebi, yidvis upiratesobebi) da
sxva Sesabamis informacias. monacemTa zogierTi baza Zalian vrcelia.
magaliTad, Ritz-Carlton-is monacemTa baza moicavs informacias 500,000-ze meti
individualuri klientis moTxovnilebebisa da survilebis Sesaxeb. Pizza Hut-ismonacemTa bazis saSualebiT, SesaZlebelia 50 milionze meti myidvelis
Sesyidvebis Tvalyuris devneba. internetis portali Yahoo Tavis saitze
Sesuli TiToeuli vizitioris TiToeul dawkapunebas iwers da sakuTar
monacemTa bazas, yoveldRiurad, monacemebis 400 miliard baits amatebs, rac
TTaavvii 1133 integrirebuli marketinguli komunikacia: personaluri gayidva da pirdapiri marketingi 465
mmyyiiddvveellTTaa mmoonnaacceemmTTaa
bbaazzaa ((Costomer database))aris organizebuli,
srulyofili infor-
maciis erToblioba
arsebul Tu poten-
ciur myidvelebze,
romelic moicavs
geografiul, demog-
rafiul, fsiqografi-
ul da qceviT
monacemebs.
rodesac, 1984 wels, 19 wlis maikl
delma Tavisi kolejis saZineb-
lidan personaluri kompiute-
rebis realizacia daiwyo, produq-
ciis SekveTebis safosto
realizaciis ideam konkurentebi
da industriis wevrebi ironiulad
aalaparaka. axalgazrda maikl
delma daamtkica, rom skeptikosebi
cdebodnen. man, 20 weliwadSi,
Tavisi saZinebeli oTaxidan dawye-
buli Msafosto SekveTebis biznesi
35-miliarddolarian kompiuterul
imperiad aqcia. dRes, Dell-i kompi-
uteruli sistemebiT pirdapiri
vaWrobisa da personaluri kompi-
uterebis warmoebis gigantia
msoflioSi. aSS-Si Dell-i pirvelia
personaluri kompiuterebiT, lep-
topebiTa da serverebiT movaWreTa
Soris. bolo aTi wlis ganmav-
lobaSi, ukanaskneli teqnikuri
marcxis miuxedavad, Dell-is reali-
zacia 12-jer, xolo mogeba 14-jer
gaizarda. am periodSi, aqcione-
rebis yovelwliurma mogebam,
saSualod, 59%-i Seadgina. Dell-isaqciebi 1990-iani wlebis liderad
gamocxadda, rodesac man warmoud-
genlad didi _ 97%-iani wliuri
mogebis miReba SeZlo. gasul
wels, rigiT me-2 Hewlett Packard-ispersonaluri kompiuterebiT
vaWroba 6%-iT Semcirda, xolo
Dell-isa ki _ 20%-iT gaizarda.
mainc ra aris Dell-is saocariwarmatebis saidumlo? visac ar
unda hkiTxoT, yvela uyoymanod
gipasuxebT, rom es aris kompaniis
radikalurad gansxvavebuli biz-
nesmodeli – e.w. pirdapiri
modeli. `Cven Zalian naTeli
biznesmodeli gvaqvs, – acxadebs 37
wlis maikl deli, _ advilad gasa-
gebia, Tu ra faseulobebs
sTavazobs kompania da ratom aris
igi aseTi STambeWdavi momxmareb-
lisaTvis. es ubralo saqmea,
romelsac uzarmazari energia da
mimzidveloba gaaCnia.” maikl
delis am gancxadebas industriis
analitikosic eTanxmeba da acxa-
debs: `personaluri kompiuterebis
Sesaqmnelad, sarealizaciod da,
Semdeg, daniSnulebis adgilze maT
gasagzavnad, ar arsebobs Dell-zeukeTesi gza da masze ukeTes
models verc veravin Seqmnis.”
Dell-is pirdapiri marketingismidgoma qmnis momxmarebelTa
udides faseulobas, produqciis
momxmarebelze morgebis, dabali
fasebis, swrafi miwodebisa da ma-
Rali xarisxis momsaxurebis idea-
luri kombinaciiT. rac Seexeba
klientTa momsaxurebas, momxmare-
bels, yovel orSabaTs, SeuZlia
telefoniT daukavSirdes Dell-iswarmomadgenels an mimarTos veb-
gverds – www.dell.com da SeukveTos
Tanamedrove personaluri kompiu-
teri, romelic misi moTxovnebis
Sesabamisad iqneba warmoebuli.
oTxSabaTs SekveTa ukve karis
zRurblTan an klientis sawer ma-
gidaze ideba, Tanac, yovelive amas
momxmarebeli, Dell-is konkurentfirmebTan SedarebiT, 10-15 procen-
tiT iafad miiRebs. Dell-i Tavis
produqcias maRali xarisxis mom-
saxurebiTa da mxardaWeriT uz-
runvelyofs. amis gamo, igi sando
produqciisa da momsaxurebis
mqone industriul liderebs
Soris saxeldeba da misi momxmare-
belic, sxva industriebis momxmare-
belTan SedarebiT,bevrad kmayofilia.
Dell-is momxmarebeli iRebs zus-
tad im produqcias, romelic mas
sWirdeba. Tavdapirvelad, es mode-
li mxolod individualuri myid-
velebisaTvis iyo gankuTvnili. mis
Tanaxmad, momxmarebels saSualeba
hqonda, sakuTar moTxovnilebaze
maqsimalurad morgebuli teqnika
SeeZina dabal fasSi. Tumca, aseTi
sistema korporaciuli myidvele-
bisTvisac Zalze xelsayreli
aRmoCnda. Dell-ma daiwyo SekveTil
kompiuterebze klienti kompani-
ebisTvis saWiro programebis Ca-
wera da sainventaro nomrebis dak-
Dell: iiyyaavviiTT ppiirrddaappiirrnnii
13.2
Dell-is pirdapiri modeli: pirdapir-marketinguli midgoma uzrunvelyofs
momxmarebelTa faseulobis Seqmnas, produqciis morgebis, dabali fasebis,
swrafi miwodebisa da maRali xarisxis momsaxurebis idealuri kombinaciiT.
466 nnaawwiillii mmeessaammee myidvelze orientirebuli marketinguli strategiis da marketinguli kompleqsis Seqmna
mmaarrkkeettiinnggii mmuuSSaaoobbiiss pprroocceessSSii
TTaavvii 1133 integrirebuli marketinguli komunikacia: personaluri gayidva da pirdapiri marketingi 467
vra ise, rom SesaZlebeli
yofiliyo kompiuteris pirdapir
kompaniis muSakis magidaze dadgma.
Sedegad, dRes, Dell-is realizaciis
70%-ze meti udides komerciul,
samTavrobo da saganmanaTleblo
myidvelebze modis.
pirdapiri vaWrobis Sedegi, rea-
lizaciis meti efeqtianobisa da
dabali xarjebis gaTvaliswinebiT,
myidvelisTvis dawesebul dabal
fasebSi aisaxeba. `aravin qmnis da
yidis kompiuterebs Dell-ze ufroefeqtianad. aranairi arasaWiro
xarjebi _ es aris Dell-is cnobili
pirdapiri biznesmodelis devizi, –
acxadebs erT-erTi analitikosi, _
radganac Dell-i kompiuterebs Sekve-
Tidan gamomdinare awarmoebs, mas
ara aqvs sasawyobo maragebi. mom-
xmarebelTan pirispir garigeba
kompanias exmareba, swrafad moax-
dinos moTxovnis cvlilebebze
reagireba, rac imas niSnavs, rom
Dell-is sawyobSi usargeblo kompi-
uterebi ar aris. da bolos, kompi-
uterebis pirdapiri realizaciis
gamo, mas ar uwevs dilerebisaTvis
fulis gadaxda. amitom Dell-isxarjebi, personaluri kompiute-
rebiT movaWre sxva lider
konkurentebTan SedarebiT, 12%-iT
dabalia.
Dell-ma icis, rom dro fuli
Rirs, Sesabamisad, kompania `swraf”
reJimSi moqmedebs. igi didi xnis
ganmavlobaSi iyo drouli warmoe-
bisa da efeqtiani momaragebis
jaWvis marTvis samagaliTo mode-
li. Dell-ma aseTive warmatebiT das-
Zlia elvis siswrafis mqone eleq-
tronuli komerciis sirTule.
erT-erTi gamoangariSebis Tanax-
mad, `Dell-i procesis TiToeul sa-
fexurze zogavs dros, dawyebuli
SekveTis miRebiT, damTavrebuli
fulis SegrovebiT. sakredito ba-
raTebisa da eleqtronuli gadax-
dis sistemis gamoyenebiT miRebul
Tanxebs, Dell-i yovel 24 saaTSi
erTxel, naRd fulad aqcevs.”
misgan gansxvavebiT, konkurentebs,
romlebic realizacias dilerebis
saSualebiT axdenen, amisTvis, sul
cota, 35 dRe sWirdebaT.
Dell-is aseTi siswrafe momxma-
reblis kmayofilebasa da dabal
xarjebSi aisaxeba. klienti yovel-
Tvis kmayofilia, rodesac Seit-
yobs, rom mis mier SekveTil kompi-
uters 36 saaTSi miiRebs. radganac
Dell-i, sakuTari SekveTis miRebamde,
mimwodeblebs nawilebs ar ukve-
Tavs, mas SeuZlia isargeblos
kompiuteris calkeul komponen-
tebze mudmivad klebadi fasebiT.
misi kompiuteris nawilebi, konku-
rentebTan SedarebiT, saSualod, 60
dRiT ufro axalia, Sesabamisad, 60
dRiT ufro dablaa fasis mrudze.
mxolod nawilebidan Dell-s 6%-iani
mogeba rCeba.
interneti Dell-is pirdapir-mar-ketinguli modelis saukeTeso
xelSemwyobia. misi gamoyenebiT,
momxmarebels Dell-isgan pirdapiryidvis meti SesaZlebloba aqvs.
Dell-is veb-gverdze (www.dell.com)
ganTavsebuli Rilakis `SeiZineT
Dell-i ” ubralo dawkapunebiT, myid-
vels SeuZlia TavisTvis sasur-
veli maxasiaTeblebis mqone kompi-
uteris eleqtronulad Seqmna.
Semdeg ki, Rilakis `iyide” gamoye-
nebiT _ SekveTis micema da fulis
eleqtronulad gadaxda. Dell-i,SekveTis miRebidan 5 wuTSi, agzav-
nis cifrul pasuxs, ris Semdegac,
myidvels, internetis meSveobiT,
Tavisi SekveTis Semowmeba nebis-
mier dros SeuZlia. maikl deli
ambobs: `interneti pirdapiri mode-
lia. klientebs moswonT siswrafe,
moxerxebuloba, drois dazogva,
individualuroba, rasac interneti
uzrunvelyofs. internetiT
vaWroba sul ufro farTo xasiaTs
iRebs da mosalodnelia, rom
www.dell.com-ze vizitis Semdeg
myidvelTa raodenoba
gaormagdeba.”
pirdapiri marketingis pioneri
produqcias, veb-gverdis meSveobiT,
axla ykve 80-ze met qveyanaSi
yidis da misi Semosavlebis 59%
swored am gayidvebze modis.
myidvelTa rigebSi arian pirebi,
romlebic kompiuterebs saxlis-
Tvis yiduloben, aseve, didi biz-
nesebi, romlebic maRali xarisxis
serverSi 30,000 dolars ixdian.
`internetma Cvens realizaciaSi
kosmosuri xomaldis Zravas roli
iTamaSa. Cveni ocnebaa, msoflios
yvela momxmarebelma yvela gari-
geba internetis saSualebiT
awarmoos”.
dRes, konkurentebi Dell-ismomavlis am ocnebas ukve aRar
uyureben ironiulad. metic, kon-
kurenti Tu arakonkurenti kompa-
niebi, rogorc Cans, Dell-is models
swavloben. `Dell-ma, rogorRac, SeZ-lo moqnilobisa da siCqaris
Tavis dnm-Si Cadeba.” – ganacxada
erT-erTi kompaniis generalurma
direqtorma, romelic axlaxan Dell-sestumra, raTa maT saidumlos
gacnoboda da, Semdgom, es codna
Tavis kompaniaSi gamoeyenebina. `me
vcdilob, aq imdeni wyali davlio,
ramdenic SemiZlia”, _ dasZina man.
rTulia warmatebasTan paeq-
roba, maikl delma ki es SeZlo da
Zalian warmatebuli gaxda. 37
wlis asakSi, winaTgrZnobaze dayr-
dnobiT, man msoflios udidesi da
umniSvnelovanesi kompania Seqmna.
procesSi Cabmis Semdeg, TiTqmis 17
miliardi dolaris qonebis
mogrovebiT, 40 wlamde asakSi, igi
msoflioSi yvelaze mdidari kaci
gaxda.
wyaro: amonaridi, statistika da
sxva informaciebi: Katherin Jones “TheDell Way,” Business 2.0, February 2003, pp.60-66; Gary McWilliams, “Whirlwind on theWeb,” Business Week, April 7, 1997, pp.132-136; “The InternetWeek Interview-Michael Dell”, InternetWeek, April 13,1999, p. 8; America’s 40 Richest Under 40,”Fortune, September 16, 2002, p. 169; AndySerwer, “Dell Does Domination,” Fortune,January 21,2002, pp. 71-75; Daniel Fisher,“The Best Little Factory in Texas,” Forbes,June 10, 2002, p. 110; Mark Boslet, “PCMarket Posts Fresh Growth as Dell RegainsNo. 1 Ranking,” Wall Street Journal, April18, 2003, p. B3; “Dell ComputerCorporation,” Hoover’s Company Profiles,Austin, July 1, 2003, p.13193; andwww.dell.com/us/en/gen/corporate/access_company_direct_model.htm, September 2003.
468 nnaawwiillii mmeessaammee myidvelze orientirebuli marketinguli strategiis da marketinguli kompleqsis Seqmna
800,000 wignis eqvivalenturia. Ford-is myidvelTa monacemTa baza 303 milionze
met myidvelze Seicavs informacias, maT Soris aris: informacia dazRvevis
Sesaxeb, marketinguli gamokiTxvis Sedegebi, sacalo vaWrobis Senatanebi,
finansuri Canawerebi da bevri sxva. Wal-Mart-is monacemTa bazaSi ganTavsebulia
monacemebis 100 terabaitze meti – 100 trilioni baiti. yovelive es msoflioSi
mcxovreb calkeul adamianze rom gadaviangariSoT (sul 6 miliardi adamiani),
TiToeul maTganze 16,000 baiti gamova.29
monacemTa bazaSi arsebuli informaciis gamoyenebiT, kompaniebs SeuZliaT
myidvelTa sarfiani, patara jgufebis gansazRvra da maTze mimarTuli
marketinguli SeTavazebebisa da komunikaciebis Camoyalibeba. kompania KraftFoods-ma Seqmna sia,romelSic Sedis misi produqciis 30 milion myidvelze meti,
romlebmac Kraft-is mier ganxorcielebul mastimulirebel RonisZiebebze
reagireba moaxdines. am xalxis interesebidan gamomdinare, kompaniam daiwyo
personalizirebuli informaciis dagzavna iseT sakiTxebze, rogorebicaa
varjiSi, jansaRi kveba, Kraft-is gansakuTrebuli brendebis receptebi da
kuponebi sxvadasxva produqciaze. FedEx-i Tavis monacemTa bazas iyenebs, raTa,
yovelwliurad, 212 qveyanaSi mimofantuli 5 milioni myidvelisaTvis Caataros
pirdapiri fostisa da telegayidvebis 100-ze meti gamiznuli kampania.
myidvelTa dakvirvebuli analizis, swor myidvelTan swor drosa da
stimulirebis swori gziT dakavSirebis saSualebiT, FedEx-i pirdapir
marketingze gamoxmaurebis 20-25 procents aRwevs, xolo pirdapir marketingze
daxarjul yovel erT dolarze 8 dolars iRebs.30
kompaniebi monacemTa bazas sxvadasxva daniSnulebiT iyeneben: potenciuri
klientis gansasazRvrad, misi profilis Camosayalibeblad, misTvis Sesabamisi
reklamisa da SeTavazebebis Sesaqmnelad da myidvelTa erTgulebis
gasaRrmaveblad. myidvelTa preferenciebis damaxsovrebiTa da Sesaferisi
informaciis, saCuqrebis an sxva masalebis miwodebiT, kompaniebs SeuZliaT
myidvelis interesisa da enTuziazmis aRZvra.
magaliTad, Harrahs-i, Tavisi klientebisaTvis gansakuTrebuli momsaxurebis
SesaTavazeblad, sakmaod didi moculobis monacemTa bazas iyenebs. moTamaSeTa
baraTebiTa da sxva saSualebebiT,
Harrahs-i Tvalyurs adevnebs samorines
individualur stumars. SemdgomSi es
monacemebi Seaqvs monacemTa bazaSi,
romelic TiToeuli stumris azartul
preferenciebsa da maT mier gaweul
xarjebs Seicavs. mogvianebiT, Harrahs-iam informacias iyenebs Sesabamisi
momsaxurebis miwodebis, individualuri
gzavnilebisa da erTguli stumrisTvis
gansakuTrebuli saCuqrebis gagzavnis
mizniT. Sedegad, am samorines, mTel
industriaSi, yvelaze erTguli mom-
xmarebeli hyavs.31
Sinauri cxovelebis sakvebisa da
sakonditro nawarmis bazris lideri
Mars-i srulyofil monacemTa bazas
flobs. germaniaSi kompaniam Seagrova
monacemebi yvela im germanul ojaxze,
romlebsac katebi hyavdaT. am
monacemebis mopoveba man
veterinarebTan dakavSirebiT, veb-
gverdiT MyPetStop.com da sazogadoe-
bisaTvis ufaso bukletebis `rogor
vizrunoT katebze” darigebiT SeZlo.
adamianebi avsebdnen kiTxvarebs, rome-
lic Seicavda kiTxvebs maTi katis
saxelis, asakis, dabadebis TariRisa da
■ germaniaSi, Mars-ma Seqmna im ojaxebis monacemTa baza, romlebsac
Sinauri cxovelebi hyavT. xangrZlivi urTierTobis agebisaTvis, igi
germaniaSi internet saitze registrirebul katebis patronebs knute-
bis ufaso sakvebs ugzavnis.
TTaavvii 1133 integrirebuli marketinguli komunikacia: personaluri gayidva da pirdapiri marketingi 469
ssaatteelleeffoonnoo mmaarr--
kkeettiinnggii ((tteelleeggaayyiidd--
vveebbii)) (Telephone mar-keting)myidvelisTvis pro-
duqciis pirdapiri
miyidvis mizniT te-
lefonis gamoyeneba.
sxva monacemis Sesaxeb. SemdgomSi, TiToeul registrirebul mflobels Mars-iugzavnida knutebis ufaso sakvebs, katebis sakvebis sinjebs, Mars-is brendebzefulis dazogvis kuponebsa da sxva nivTebs. Sedegad, kompanias katebis
patronebTan xangrZlivi urTierTobebi Camouyalibda.
monacemTa bazis meSveobiT ganxorcielebuli marketingi gansakuTrebul
investicias moiTxovs. kompaniebma investicia unda Cadon kompiuterul
aRWurvilobaSi, analitikur programebSi, sakomunikacio kavSirebsa da
kvalificiur personalSi. monacemTa bazis sistema unda iyos momxmarebelze
morgebuli da sxvadasxva marketinguli jgufisaTvis (produqtisa da brendis
marTva, axali produqtis ganviTareba, reklamireba da stimulireba, pirdapiri
marketingi fostiT, telegayidvebi, qseluri marketingi, gare gayidvebi, SekveTis
ganxorcieleba da momxmareblis momsaxureba) xelmisawvdomi. kargad marTulma
monacemTa bazam imdenad unda gazardos gayidvebi, rom maT mniSvnelovnad
gadaaWarbon xarjebs.
ppiirrddaappiirrii mmaarrkkeettiinnggiiss ffoorrmmeebbii
pirdapiri marketingis ZiriTadi formebi (suraTi 13.4) moicavs personalur
gayidvebs, satelefono marketings (telegayidvebi), pirdapir marketings
fostiT, katalogiT gayidvas, myisieri gamoxmaurebis satelevizio marketings,
kiosk-marketingsa da eleqtronul marketings. am Tavis dasawyisSi Cven
siRrmiseulad ganvixileT personaluri gayidvebi, xolo me-14 TavSi ufro
kargad gavecnobiT eleqtronul marketings. amjerad, Tqvens YyuradRebas
pirdapiri marketingis sxva formebisaken mivmarTavT.
ssaatteelleeffoonnoo mmaarrkkeettiinnggii ((tteelleeggaayyiiddvveebbii)) gulisxmobs momxmarebelsa da
biznesmyidvelze pirdapir miyidvas telefonis saSualebiT. dRes, ssaatteelleeffoonnoo
mmaarrkkeettiinnggzzee modis pirdapir marketingze mTlianad daxarjuli Tanxis 39
procentze meti da pirdapiri marketingis meSveobiT warmoebuli gayidvebis 36
procenti. CvenTvis cnobilia, Tu rogor xdeba satelefono marketingi
momxmarebelTan mimarTebaSi,Tumca, telegayidvebi farTod gamoiyeneba biznesi-
biznesisTvis mimarTulebaSic, romelzec satelefono marketingis saSualebiT
warmoebuli mTliani gayidvebis 59 procenti modis.32
momxmareblebze an biznesebze gayidvis pirdapir warmoebis mizniT,
marketologebi gamaval satelefono marketings iyeneben. Semomavali
satelefono marketingis dros satelevizio an beWdviTi reklamebiT,
nnaaxxaazzii 1133..44pirdapiri marketingis
formebi
katalogebiTa da fostiT moziduli
myidveli TviTon rekavs kompaniaSi. am
dros igi iyenebs ufaso satelefono
nomers, romelic iwyeba ricxvi 800-iT
(800-XXX-XXXX). am bolo dros, 800-iT
dawyebuli satelefono nomrebiT
sargeblobis praqtika sakmaod
gavrcelda, vinaidan maTi gamoyeneba
sul ufro metma kompaniam daiwyo. nel-
nela mas daemata axali Tvisebebi,
magaliTad, ufaso faqsis funqcia.
agreTve, gaizarda am nomris
sacxovrebeli saxlebidan gamoyenebis
SemTxvevebic. aseTi swrafi zrdis
kvaldakval, moxda axali 888, 877 da 866
kodebis damateba. mas Semdeg, rac, 1967
wels, Semovida kodi 800 (800-XXX-
XXXX), misi 8 milioni nomris bolomde
aTvisebas, TiTqmis, 30 weli dasWirda.
magram, 1996 wels danergili kodi 888-is
nomrebi, sul raRac, 2 weliwadSi
amoiwura.33
sworad SemuSavebul da gamiznul
telegayidvebs araerTi dadebiTi mxare
aqvs, maT Soris aris Sesyidvis
procesis moxerxebuloba da meti
informacia produqtisa Tu
momsaxurebis Sesaxeb. Tumca,
telemarketingis aseTma bumma bevri
momxmarebeli gaaRiziana, romelTac
TiTqmis yoveldRiuri `usargeblo
satelefono zarebi” sasadilo
magididan adgomas aiZulebda. qveynis
sakanonmdeblo organoebi sakiTxis
daregulirebas kanonebis miRebiT
cdiloben. telemarketingi aikrZala dRis garkveul saaTebSi, aseve,
diasaxlisebs miecaT saSualeba, raTa gaerTianebuliyvnen siaSi `nu
damirekavT”. momxmarebeli aRfrTovanebiT Sexvda am wamowyebebs. rodesac, 2003
wels, FTC-m (federaluri savaWro komisia) aamoqmeda sia `nu damirekavT”, sul
raRac 3 dReSi, daaxloebiT, 10 milioni momxmareblis 13 milionze meti nomris
registracia moxda. garkveul qmedebebs, uwesrigod da cudad dagegmili
telegayidvebis winaaRmdeg, marketologebis umetesobac uWers mxars. rogorc
pirdapiri marketingis asociaciis aRmasrulebeli aRniSnavs, `Cven mxolod im
xalxze gasvla gvinda, vinc ar aris telegayidvebis winaaRmdegi”.34
ppiirrddaappiirrii mmaarrkkeettiinnggii ffoossttiiTT gulisxmobs pirovnebisaTvis, garkveul
misamarTze, SeTavazebis, gancxadebisa da sxva nivTebis gagzavnas. umeteswilad,
es safosto siis gamoyenebiT xorcieldeba. yovel wels marketologebi
milionobiT safosto gzavnils uSveben. esenia: werilebi,reklamebi, broSurebi,
nimuSebi, video da audiogzavnilebi, kompaqturi diskebi da sxva e.w. `frTiani
realizatorebi”. fostiT pirdapiri marketingi mTlianad pirdapir
marketingze daxarjuli Tanxis 23 procentsa da pirdapiri marketingis
meSveobiT warmoebuli gayidvebis 31 procentze mets iTvlis. satelefono da
fostiT marketingze, erTad, daxarjuli Tanxis 62 procenti da moziduli
gayidvebis 67 procenti modis.
fosta kargad Seefereba pirdapir, erTi-erTze komunikacias. igi iZleva
miznobrivi bazris zusti SerCevis, SeTavazebis personalizebis, moqnilobisa
da Sedegebis martivad Sefasebis saSualebas. miuxedavad imisa, rom am meTodiT
470 nnaawwiillii mmeessaammee myidvelze orientirebuli marketinguli strategiis da marketinguli kompleqsis Seqmna
■ Semomavali satelefono marketingis dros satelevizio an beWdviTi
reklamebiT, katalogebiTa da fostiT moziduli myidveli TviTon
rekavs kompaniaSi. am dros, igi iyenebs ufaso satelefono nomers,
romelic iwyeba ricxvi 800-iT (800-XXX-XXXX). kompania Carolina Cookieamtkicebs: "nu gadadebT xvalisaTvis. darekeT exlave da gaaformeT
SekveTa."
ppiirrddaappiirrii mmaarrkkeettiinnggii
ffoossttiiTT (Direct-mailmarketing)fostis saSualebiT
ganxorcielebuli
pirdapiri marketin-
gi, romelic gulis-
xmobs werilebis,
reklamebis, nimuSe-
bisa da sxva
`frTiani realiza-
torebis" dagzavnas
safosto siaSi myof
potenciur myidvelTan.
TTaavvii 1133 integrirebuli marketinguli komunikacia: personaluri gayidva da pirdapiri marketingi 471
aTas adamianTan dakavSirebis xarji bevrad aRemateba xarjs masobrivi mediis
(televizia da Jurnalebi) gamoyenebisaTvis, igi bevrad ufro zust potenciur
bazarze gadis. pirdapiri fosta warmatebuli aRmoCnda yvela saxis
produqciis stimulirebisaTvis, dawyebuli wignebiT, JurnalebiTa da
dazRveviT, damTavrebuli saCuqrebiT, tansacmliT, sakvebiTa da samrewvelo
produqtiT. yovel wels, miliardobiT dolaris mosapoveblad, pirdapir
fostas aqtiurad iyeneben qvelmoqmedebic.
fostiT pirdapiri marketingis industria ganuwyvetliv axali meTodebisa
da midgomebis ZiebaSia. magaliTad, dReisaTvis, pirdapiri fostis swrafad
mzard saSualebebs Soris aris kompaqturi diskebis dagzavna. America Online-maistoriaSi yvelaze warmatebuli pirdapiri marketingi fostiT awarmova,
rodesac asobiT milion adamians kompaqturi diskebi daugzavna. kompaqtur
diskebs, dRes, sxva kompaniebis marketologebic iyeneben, gansakuTrebiT ki
teqnologiuri da el-komerciuli industriebidan. am diskebis gamoyenebisas,
potenciuri myidveli, internetis saSualebiT, misTvis specialurad Seqmnil
veb-gverdze gadadis. maT gamoiyeneben kompiuterTan dakavSirebuli
produqciis demonstrirebisaTvis. magaliTad, Sony-m dagzavna kompaqturi
diskebi, romelTa saSualebiT, momxmarebels, personalur kompiuterze, SeeZlo
soni VAIO-s portatuli kompiuteris naxva.
bolo dromde, fosta qaRaldis gzavnilebiT Semoifargleboda. mis
marTvas axorcielebda aSS-is saxelmwifo fosta an gadamzidavi kompaniebi,
rogorebic arian FedEx, UPS, DHL an Airborne Express. Tumca, dRes, popularoba
safosto miwodebis samma axalma formam moipova:
�� faqsi: dRes, marketologebi gansakuTrebuli SeTavazebebis,gayidvebisa da sxva
RonisZiebebis Sesaxeb gancxadebebs faqsis saSualebiT agzavnian. faqsis
gagzavna da miReba TiTqmis wamebSi xorcieldeba. Tumca, zogierTi potenci-
uri da arsebuli myidveli ukmayofilo rCeba maT nomerze nebarTvis gareSe
misuli gzavnilebis gamo, rac faqsis manqanebis gadatvirTvasa da qaRaldis
fuW xarjvas iwvevs.
�� el-fosta: bevri marketologi gancxadebebs, SeTavazebebs, produqtis Sesaxeb
informaciasa da sxva gzavnilebs el-fostis misamarTebze agzavnis. dRevan-
deli el-fostis gzavnilebi Zalian gansxvavdeba Zveli, uRimRamo teqstebis-
gan. el-fostis reklamebis axali Taoba iyenebs animacias, interaqtiul
bmulebsa da personalizebul audiogzavnilebs, romlebic yuradRebas ipy-
roben. magram, rodesac xalxi sul ufro met elfostas iRebs, is, am gza-
vnilebis Tavze moxvevis gamo, ukmayofilebas gamoxatavs. gonieri marke-
tologebi nebarTvaze dafuZnebul programebs iyeneben da el-fostis
reklamebs mxolod im pirebs ugzavnian, romlebic maTi miRebis survils
gamoTqvamen.
�� xmovani fosta: es aris avtomaturi programa,romelic winaswar Caweril Set-
yobinebas telefonebis xmovan safosto yuTebsa da mopasuxe mowyobilo-
bebSi wers. am sistemiT sargebloba, binebis satelefono nomrebze, xdeba
dilis 10 saaTidan SuadRis 2 saaTamde, xolo, biznesebis SemTxvevaSi, _
saRamos 7-dan 9 saaTamde. SerCeulia iseTi periodebi, rodesac yvelaze
naklebad aris mosalodneli, rom zars vinmem upasuxos. Tu avtomaturi
dileri adamianis xmas gaigebs, igi dauyovnebliv wyvets zars. aseTi siste-
mebi gabezrebuli myidvelis ukmayofilebas ar iwvevs.
`zanti fostis” neli tempis sapirispirod, es axali formebi pirdapiri fostis
miwodebas gasaocari siswrafiT axorcieleben. da mainc,Tu Setyobinebebi iseT
pirebs gaegzavnaT, romlebic maTiT dainteresebulni ar arian, isini,
tradiciuli arxebiT miwodebuli fostis msgavsad, `nagvis urnaSi”
aRmoCndebian. sakuTari fulisa da myidvelis drois dazogvis mizniT,
marketologebi ufro zustad unda gansazRvravdnen pirdapiri fostis
samizneebs (ix. marketingi muSaobis procesSi 13.3.).
472 nnaawwiillii mmeessaammee myidvelze orientirebuli marketinguli strategiis da marketinguli kompleqsis Seqmna
kkaattaallooggiiTT ggaayyiiddvvaa
(Catalog marketing)pirdapiri marketingi
ganxorcielebuli
beWdviTi, video an
eleqtronuli kata-
logebis formiT,
romlebic winaswar
SerCeul myidvels
fostis saSualebiT
egzavneba. maTi Sovna
SesaZlebelia
maRaziebsa da
internetSi.
kkaattaallooggiiTT ggaayyiiddvvaa.. personalizebuli, pirispiri marketingis danergvasTan
erTad, teqnologiurma winsvlam mniSvnelovani cvlilebebi Seitana gayidvebis
kkaattaallooggiiTT warmoebis procesSi. Jurnali `katalogis xana” katalogs
gansazRvravda, rogorc `sul mcire, rvagverdian nabeWd gamocemas, romelic
mravalferovan produqciasa da pirdapiri SekveTis meqanizms sTavazobda myid-
vels”. dRes, sul ramdenime wlis Semdeg, es gansazRvreba ukve moZvelebulad
iTvleba. internetis ganviTarebasTan erTad, sul ufro meti katalogi iRebs
eleqtronul formas. bevri dabeWdil katalogebs, marketingul kompleqsSi,
internetze dafuZnebul katalogebs amatebs. gamoCnda axali veb-katalogebis
nairsaxeoba. Tumca, internetma mainc ver Secvala bolomde dabeWdili kata-
logebi – es, jer, Zalian adrea. amJamad, veb-katalogebze katalogebis mTliani
gayidvebis mxolod 13 procenti modis. miuxedavad imisa, rom internetma
katalogebiT gayidvebis axali gza warmoSva,dabeWdili katalogebi Tavis adg-
ils mainc inarCuneben. bevri katalogiT movaWrisaTvis interneti katalogiT
gayidvebis damatebiTi iaraRia.35
ukanaskneli 25 wlis ganmavlobaSi, katalogebiT gayidva naxtomiseburad
gaizarda. gasul wels, katalogebiT wliurma gayidvam, TiTqmis, 126 miliard
dolars miaRwia da mosalodnelia, rom, 2008 wlisaTvis, man 176 miliard
dolars gadaaWarbos.36 didi sacalo movaWreebi, rogorebic arian JCPenney da
Spiegel-i, saqonlis srul nusxas katalogebis meSveobiT yidian. ukanasknel
wlebSi, am goliaTebma gamowveva miiRes aTasobiT specializirebuli
katalogiT movaWrisgan, romlebic patara sabazro niSebs emsaxurebian. erT-
erTi kvlevis Tanaxmad, dReisaTvis, aSS-Si, 10,000 kompania 14,000 unikalur kata-
logs uSvebs.37
momxmarebels katalogiT TiTqmis yvelafris yidva SeuZlia. magaliTad,
kompania Sharper Image-i 2,400 dolaris Rirebulebis reaqtiulZravian serfingis
dafas yidis. Kkompaniebi Banana Republic Travel-i da Safari Clothing-i ki momxmarebels
sTavazoben yvelafers, rac saharaSi an tropikul tyeSi laSqrobisas aris
saWiro. yovel wels, Lillian Vernon-i Tavis monacemTa bazaSi Seyvanil 20 milion
adamians rva saxis katalogis 37 gamocemas ugzavnis, romlebiTac 6,000-ze met
sxvadasxva nivTs yidis, dawyebuli fexsacmliT, damTavrebuli dekoratiuli
gazonis CitebiT.38 specializirebuli univermaRebi, rogorebic arian NeimanMarcus, Bloomingdale da Saks Fifth Avenue,katalogebs maRalfasiani, xSirad,
egzotikuri saqonlis maRali da
saSualo klasebis myidvelTaTvis
SesaTavazeblad iyeneben. ramdenime
didma korporaciam katalogiT
marketingis praqtikac ganaviTara.
magaliTad, Avon-i, dReisaTvis,
gamoscems qalebis modis 10 kata-
logs da, maTTan erTad, bavSvebisa
da mamakacebis tansacmlis katalo-
gebsac. yovel wels, kompania WaltDisney fostiT, daaxloebiT, 6 mil-
ion katalogs gzavnis, cxovelebisa
da disneis animaciuri filmebis
sxva personaJebis gamosaxulebebiT.
dRes, katalogiT movaWre kom-
paniebis 97 procents saqonliT
movaWreebi warmoadgenen, romlebic
SekveTebs internetis meSveobiT
iReben. qvemoT moyvanili magaliTi
katalogebiT gayidvis praqtikaSi
momxdar mniSvnelovan cvlilebas
aRwers.
rodesac, 1995 wlis seqtem-
berSi, katalogebiT movaWre
■ ukanaskneli 25 wlis ganmavlobaSi, katalogebiT gayidva naxtomiseburad
ganviTarda. dReisaTvis, aSS-Si, 10,000 kompania 14,000 unikalur katalogs
awarmoebs.
TTaavvii 1133 integrirebuli marketinguli komunikacia: personaluri gayidva da pirdapiri marketingi 473
monacemTa bazis cudi menejmenti
da arasworad gamiznuli
pirdapiri marketingi aRizianebs
ara marto momxmarebels, aramed
kompaniebsac, vinaidan, qmedebebi,
romlebic weliwadSi milionobiT
dolari ujdebaT, sulelebis
imijs sZens maT. qvemoT moyvanilia
li kopolas _ SecdomiT
mimarTuli pirdapiri marketingis
adresatis komentari.
sainteresoa, ra xdeba, roca
Seni sayvareli cxoveli adamians
emsgavseba? amas eSli ityoda, la-
paraki rom scodnoda. eSli naj-
vari, naxevrad monadire da
naxevrad spanielis jiSis ZaRlia.
wlebis ganmavlobaSi, misi
sikvdilis Semdegac ki, igi sate-
lefono wignSi ojaxis warmomad-
genlis rols asrulebda. am ro-
lis Sesruleba ki mas im dRidan
mouxda, rodesac me telefonebis
wignidan Cemi nomris amoReba dava-
pire, raTa bizneszarebi Tavidan
ameridebina. satelefono kom-
paniasTan saubrisas gairkva, rom
aseTi momsaxurebisaTvis,
wliurad, 60 dolari unda mexada.
sabednierod, satelefono kompa-
niis warmomadgenelma mirCia, Cemi
nomeri erT-erTi Svilis saxelze
gameformebina.
im momentSi me sendviCs geaxle-
bodiT, eSli ki gverdiT medga da
lukmis gadagdebas eloda. `SeiZ-
leba telefoni nebismieris saxel-
ze gavaformo?”_ vkiTxe warmomad-
genels da xeli gadausvi eSlis.
`rasakvirvelia”, _ mipasuxa man da
ase mieca dasabami 10-wlian sate-
lefono zarebsa da safosto
gzavnilebs eSlis saxelze.
SesaniSnavi axali wigni `kopo-
lebis gvari~ samoqalaqo omis Sem-
deg istorias exeba da Tqven, eSli
kopola, am istoriis nawili
xarT.” _ iuwyeboda eSlis saxelze
gamogzavnili werili. `am erTje-
radi SeTavazebisaTvis” mas 10
dolaris gadaxda mosTxoves.
eSlim asobiT aseTi Setyobineba
miiRo, sadac mas fuls sTxovdnen.
fulis moTxovnis yvelaze
ironiuli SemTxveva iyo SPCA da
Buffalo-s zooparkidan, raTa eSlis
daefinansebina cxovelTa daxmare-
bis RonisZiebebi. sainteresoa,
rogori reaqcia eqneboda
adgilobrivi sasaflaos xelmZRva-
nels, romelic, ojaxis `sulieri
simSvidisaTvis”, miwis nakveTis
SeZenas ZaRls sTxovda; an rogori
iqneboda mwvane safaris momvlel-
Ta reaqcia, rodesac gaigebdnen,
rom fuls molis movlaSi moiT-
xovdnen ZaRlisgan, romelic mas
yoveldRe Telavda. Semdeg iyo
werili, romliTac eSlis `saxlis
sando, eleqtronul dacvas”
sTavazobdnen.
bavSvebi swrafad SeeCvivnen Ta-
vianTi ZaRlis saxelze gamog-
zavnil Setyobinebebsa Tu satele-
fono zarebs: `mas sasadilo
oTaxSi magidis qveS sZinavs”, –
eubneboda telemarketologs erT-
erTi maTgani; `is gareT aris, suf-
Ta haerze”, – pasuxobda meore.
Cems cols ki ar axasiaTebs aseTi
araseriozuloba, amitom, misi pa-
suxi aseTi iyo – `is gardaicvala”.
erT dRes, kvleviTi organi-
zaciis TanamSromelma iseTi xmiT
iTxova eSlisTan gasaubreba, rom
Cvenma umcrosma, 17 wlis Svilma
upasuxa: `me var eSli”. man, pati-
viscemis niSnad, Tavis mosaubres
asakic uTxra da ramdenime kiTxva-
zec upasuxa. es gagrZelda manamde,
sanam ar mixvda, rom paemanze
agviandeboda, ris gamoc saubari
swrafad Sewyvita. `SeiZleba kidev
dagirekoT?” – hkiTxa mosaubrem,
`ra Tqma unda”, – upasuxa Cvenma
vaJma da dakida yurmili.
mkvlevarma, ra Tqma unda, Sem-
deg dResac dareka da eSli ikiT-
xa. amjerad, dedam gasca misTvis
Cveuli pasuxi. `RmerTo Cemo,
rogor vwuxvar”, – aseTi iyo
mosaubris reaqcia. misma mwuxa-
rebam Cemi coli Zlier daabnia.
SSeeccddoommiiTT mmiimmaarrTTuullii ppiirrddaappiirrii mmaarrkkeettiinnggii::
CCeemmii ZZaaRRllii ddaa ppiirrddaappiirrii mmaarrkkeettiinnggii
13.3
man veraferi gaigo, sanam Svilma
ar ganumarta, Tu raSic iyo saqme.
zogjer Cvenc vwuxdiT Cveni
ZaRlis bedze. iciT, man ramdenime
`jaWvuri” werili daxia, romleb-
Sic mas aslebis gadaRebasa da
kidev oci pirisTvis dagzavnas
sTxovdnen, winaaRmdeg SemTxvevaSi,
garkveuli jarimiT emuqrebodnen.
sakredito baraTebi vaxsene?
eSli gadasaxadebs Tavis droze
ixdida Tavis 5,000-dolarian
sakredito xazze, romelic man
avtomaturad miiRo.
rasakvirvelia, eSli ar iyo
Cveulebrivi ZaRli. igi italiuri
ZalRi iyo. aba, kidev riTi SeiZ-
leba aixsnas mister eSli kopo-
lasTvis altamuridan (italia)
gamogzavnili Txovna, obolTa sax-
lisTvis fulis gadaricxvis
Sesaxeb? Semdeg iyo mcdeloba misi
ojaxisTvis saTuTad movlili
jvris miyidvisa, romelic asobiT
wlis win italiaSi iyo damzadebu-
li. agreTve, amerikaSi mcxovrebi
kopolas gvaris yvela warmomad-
genlis siis miyidvis mcdeloba,
romelSic ojaxis yvela wevri,
maT Soris eSlic iyo
moxseniebuli.
dafiqrdiT maTze, vinc
ZaRlisgan fulis gamocincvlas
cdilobda. an Tundac ifiqreT
droze, energiasa da fulze,
romlebic umiznod daixarja
safosto gzavnilebsa Tu
ZaRlisTvis gasagzavn konvertebze
dakrul safosto markebze.
Tumca, ZaRlis sakvebis
kuponebisTvis eSli madlieri
darCa.
wyaro: Lee Coppola, My Dead Dog MayAlready Be a Winner!” Newsweek, July 5,1999, p. 11. Also, see Louella Miles, “ShouldDM Still Be Missing Its Mark?” Marketing,June 14, 2001, pp. 29-31; and Bob Levey,“How to Fight Back against Junk Mailers,”The Washington Post, October 15, 2002, p.C11.
mmaarrkkeettiinnggii mmuuSSaaoobbiiss pprroocceessSSii
474 nnaawwiillii mmeessaammee myidvelze orientirebuli marketinguli strategiis da marketinguli kompleqsis Seqmna
mmyyiissiieerrii ggaammooxxmmaauurree--
bbiiss ssaatteelleevviizziioo
mmaarrkkeettiinnggii ((Direct-response television mar-keting))pirdapiri satele-
vizio marketingi
gulisxmobs swraf
gamoxmaurebas sate-
levizio reklamaze
(informaciuli rek-
lama) da binaze mi-
tanis momsaxurebas.
kompaniam Archie McPhee-m veb-gverdi gaxsna, amas arc Tu didad
aRfrTovanebuli reaqcia mohyva. magram, rodesac, 1997 wels, man veb-
gverdze, SekveTebis gansaxorcieleblad, sayidlebis kalaTa daamata,
veb-gverdi aSkarad gamococxlda. kompaniis prezident mark palous
TqmiT, dReisaTvis saits 35,000 vizitiori hyavs, romlebic mTliani
gayidvebis 55 procents uzrunvelyofen. veb-gverdis gamoyeneba imdenad
efeqturia, rom Archie Mephee-m nabeWdi katalogebis raodenoba 1 mil-
ionidan 300,000-mde, xolo, yovelwliuri gamocemis sixSire _ 5-dan 3-
mde Seamcira. veb-gverdma 50 procentiT dazoga kompaniis feradi kat-
alogis warmoebis, beWdvisa da safosto gadagzavnis xarjebi,
romlebic yovelwliurad 700,000 dolars aWarbebda. saits bevrad
meti saqonlis SeTavazeba SeuZlia. `48-gverdiani katalogi 200-mde
nivTs sTavazobs, xolo veb-gverdi _ 500-ze mets”, – aRniSnavs palou.
saitis dadebiTi mxarea produqciis droulad Cvenebis SesaZlebloba.
`rodesac axali produqti mogvdis, igi saitze egreve gamoCndeba.
rodesac raime produqtis maragi Tavdeba, masze informacias saitidan
viRebT”. veb-gverdis katalogis meSveobiT, momxmarebelTan dinamikuri
urTierToba yalibdeba, risTvisac gamoiyeneba iseTi interaqtiuli
programebi, rogorebicaa Nerd Test da Virtual Sarcastic Ball, romlebic momx-
mareblis SekiTxvebze pasuxis avtomaturad gacemis saSualebas
iZleva. momxmarebels SeuZlia SeuerTdes elfostis CamonaTvals da
miiRos yovelTviuri ufaso elfosta momavali RonisZiebebis,
konkursebisa da sagangebo SeTavazebebis Sesaxeb. wevrebi, agreTve,
iReben Setyobinebebs axali produqtis Sesaxeb. amasTan, maT,
wevrebisaTvis gankuTvnili, specialuri SeRavaTebi aqvT.39
Tumca, sargebelTan erTad, veb-katalogebiT vaWroba garkveul
siZneleebTan aris dakavSirebuli. maSin, rodesac nabeWdi katalogiT vaWroba
myidvelis cxovrebaSi aqtiurad iWreba, veb-katalogiT vaWroba sakmaod pasi-
uria. axali myidvelis mizidva veb-katalogiT ufro rTulia, vidre nabeWdi
katalogiT. amdenad, veb-katalogs, Cveulebriv, misi dabeWdili variantic
axlavs xolme Tan. magaliTad, kompania Archie McPhee sakuTari saitis
stimulirebisaTvis dabeWdil katalogs mimarTavs.
mmyyiissiieerrii ggaammooxxmmaauurreebbiiss ssaatteelleevviizziioo mmaarrkkeettiinnggii ZiriTadad, ori formisaa.
pirveli aris myisieri gamoxmaurebis reklama _ 60 an 120-wamiani satelevizio
reklama, romelic produqts damajereblad aRwers da, ufaso satelefono
nomriT, myidvels SekveTis gakeTebis saSualebas aZlevs. xSirad, 30-wuTiani
sareklamo programebi an erTi produqtisadmi miZRvnili sainformacio
reklamebi keTdeba.
zogierTi warmatebuli myisieri gamoxmaurebis reklama wlebis ganmav-
lobaSi gadis da klasikuric xdeba. magaliTad, Ginsu-s danebis Dial Media-sreklama 7 weliwadi gadioda, ris Sedegadac 40 milion dolarze meti Rirebu-
lebis danebis 3 milioni nakrebi gaiyida; misi Armourcote-is samzareulo
mowyobilobis reklamebma ki, TiTqmis, orjer meti gayidvebi moitana; mefed
aRiarebuli informaciuli reklamebis damamzadeblis _ ron popeilis kompania
Ronco-m, ukanaskneli 40 wlis ganmavlobaSi, televiziis meSveobiT, 1 miliard
dolarze meti Rirebulebis mowyobiloba gayida.40
wlebis ganmavlobaSi, satelevizio inforeklamebis saSualebiT stim-
ulirebuli saqonlis – samzareulos sxvadasxva mowyobilobis, swrafi gam-
didrebis sqemebisa da, zedmeti Zalisxmevis gareSe, formis SenarCunebis
saSualebebis _ imiji saeWvo xarisxis produqciasTan iyo asocirebuli. Tumca,
bolo wlebSi, inforeklamebis gamoyeneba msxvilma kompaniebmac (GTE, Johnson &Johnson, MCA Universal, Sears, P&G, Revlon, IBM, Cadillac, Volvo, Land Rover, Anheuser-Busch daU.S. Navy) daiwyes. sainformacio reklamebSi isini miuTiTebdnen sakontaqto
telefonis nomers, misamarTs, informacias produqtis Sesaxeb an veb-gverds (ix.
marketingi muSaobis procesSi 13.4). Cveulebriv, myisieri gamoxmaurebis satele-
vizio inforeklamis momzadeba iafia da sareklamo adgilis Sesyidvac nakleb
xarjebTan aris dakavSirebuli. ufro metic, am SemTxvevaSi advilia kampaniis
Sedegebis gazomvac. `sxva sareklamo kampaniebisagan gansxvavebiT, satelevizio
TTaavvii 1133 integrirebuli marketinguli komunikacia: personaluri gayidva da pirdapiri marketingi 475
inforeklamaSi yovelTvis aris miTiTebuli 800-iT dawyebuli ufaso satele-
fono nomeri an veb-gverdis misamarTi. Sesabamisad, marketologebs advilad
SeuZliaT gazomon aseTi tipis stimulirebiT gamowveuli Sedegebi.”41
myisieri gamoxmaurebis satelevizio marketingis kidev erTi formaa sao-
jaxo Sesyidvebis telearxebi, romlebzec mxolod saqonlis an momsaxurebis
gayidvaze miZRvnili satelevizio programebia ganTavsebuli. saojaxo
Sesyidvebis zogierTi arxi,rogoric aris Quality Value Channel (QVC), Home ShoppingNetwork (HSN) da Value Vision, ocdaoTxsaaTian mauwyeblobas uzrunvelyofs. QVCarxze programis wamyvani telemayureblebs sxvadasxva produqtis savaWro
fasebs sTavazobs. produqcia SeiZleba iyos: Zvirfaseuloba, naTurebi, sakole-
qcio Tojinebi, tansacmeli, sayofacxovrebo eleqtronika da
saxelmZRvaneloebi. myidveli, saqonlis SesakveTad, QVC-is eqvsidan erT-erT
satelefono centrSi ufaso nomris saSualebiT rekavs.
sakabelo da satelituri televiziis farTod gavrcelebis pirobebSi,
telegayidvebSi pirveli sami kompania, dRes, msoflios 248 milion ojaxs far-
avs da, yovel wels, 4 miliard dolarze meti Rirebulebis saqonels yidis.
dResdReobiT, isini myisieri gamoxmaurebis satelevizio marketingis ele-
qtronul da tradiciul gayidvebis formebs aerTianeben. magaliTad, QVC-mgauSva axali programa saxelwodebiT `61-e wuTi”, sadac mayurebels
mouwodeben, rom, satelevizio programis yurebis Semdeg, mocemuli produqti
kompaniis veb-gverdze naxos. aq ki, mayurebels saSualeba eZleva,Tvali adevnos
programis gagrZelebas da miiRos specialuri SeTavazebebi. maT, vinc amis
gakeTeba ver moaxerxa, SeuZliaT estumron QVC-is eqvsi sacalo gasaRebis
bazidan erT-erTs an kompaniis maRazias savaWro centr `amerikaSi”.42
kkiioosskk--mmaarrkkeettiinnggii.. zogierTi kompania maRaziebSi, aeroportebsa da sxva
adgilebSi SekveTebis mimReb da informaciis mimwodebel mowyobilobebs _
kioskebs ganaTavsebs (kioskisagan gansxvavebiT, savaWro avtomati myidvels,
Sesabamisi safasuris gadaxdis Semdeg, realur produqts aZlevs). Hallmark-i daAmerican Greetings-i kioskebs momxmareblisaTvis personalizebuli misaloci
baraTis Sesaqmnelad iyeneben. Tower Records-i mosasmen kioskebs flobs, rac
momxmarebels saSualebas aZlevs, musikaluri diskis Sesyidvamde, masze
Caweril musikas mousminos. kompania Color Me Mine Inc.-is xelnakeTi keramikis
maRaziebSi ganTavsebuli kioskebi animaciur imijebs Seicavs, romelTa
gamoyenebiTac momxmarebels maRaziaSi nayidi keramikuli nivTebis SesaZlo
morTulobis naxva SeuZlia. Car Max-Si, naxmari manqanebis supermaRaziaSi,momxmarebeli sensoruli ekraniT aRWurvil kompiuterebian kioskebs iyenebs,
raTa 1,000-mde msubuqi da satvirTo manqanis Sesaxeb miiRos informacia.
momxmarebels SeuZlia fotoebis, fasebisa da maRaziebis adgilmdebareobis
SerCeva. mosalodnelia, rom kioskebis gamoyeneba, momavali sami wlis
ganmavlobaSi, xuTjer gaizardos da 2006 wlisaTvis, wliurma Semosavalma 6.5
miliard dolars gadaaWarbos.43
kioskebs iyeneben biznesebze orientirebuli marketologebic. magaliTad,
Dow Plastics-i kioskebs savaWro Souebze ganaTavsebs, raTa potenciuri myidveli
miizidos da Tavisi 700 saxeobis produqtis Sesaxeb informaciiT
uzrunvelyos. kioskebis sistema momxmarebelTa monacemebs maT mier Sevsebuli
saregistracio formebidan kiTxulobs, teqnikuri monacemebis furclebs qmnis
da am furclebis amobeWdvis saSualebas iZleva. SesaZlebelia, am furclebis
momxmareblisaTvis faqsis an fostis meSveobiT gadagzavna.44
dRes, bevrma kompaniam realuri da virtualuri samyaro gaaerTiana,
Sesabamisad, kioskebic eleqtronul sivrceSi gadavidnen. magaliTad, Levi Strauss-ismaRaziebis veb-kioskebSi SegiZliaT Tqveni zomebi SeiyvanoT da Tqvenze
morgebul jinsebs, 2 kviris ganmavlobaSi, saxlSi mogarTmeven. Disney-ismaRaziebis stumrebs, veb-kioskis saSualebiT, saqonlisa da Sesasvleli
bileTebis SeZena da sxvadasxva gasarTobi RonisZiebebis Sesaxeb informaciis
miReba SeuZliaT. Gap-ma Tavis zogierT maRaziaSi `sastumro veb-oTaxis”
saxelwodebis interaqtiuli kioskebi daamontaJa, rac momxmarebels
saSualebas aZlevs, tansacmeli gasasinji oTaxis gamoyenebis gareSe moirgos.
sacalo movaWre REI-m, Tavisi 63 maRaziidan TiToeulSi, sul mcire, oTxi veb-
kioski daayena, romlebic momxmarebels produqciis Sesaxeb informaciiT
uzrunvelyofen da eleqtronuli SekveTis ganTavsebis saSualebas aZleven.45
476 nnaawwiillii mmeessaammee myidvelze orientirebuli marketinguli strategiis da marketinguli kompleqsis Seqmna
gviani Ramea. veRar iZinebT. iRebT
distanciuri marTvis pults da
arxebs aTvalierebT, SemTxveviT
waawydebiT swrafad molaparake
pirs, romelic samzareulo mowyo-
bilobebis reklamas sulmouT-
qmelad akeTebs. mis gverdiT
mdgomi programis wamyvani ki,
mliqvnelurad cdilobs samzare-
ulos mowyobilobebis Tvisebebze
Tqveni yuradRebis mipyrobas. stu-
diis mayurebeli xmamaRla imeo-
rebs wamyvanis mtkicebebs. mowyobi-
lobebis wardgenis Semdeg,
diqtori kiTxulobs: `rogor
ggoniaT, ra Rirs yvelaferi es?
sami aTasi dolari? ori aTasi?
aba kargad dafiqrdiT! Tqven maTi
SeZena mxolod 19.95 dolarad Se-
giZliaT. Tqven saxlSi mitaniT
mogemsaxurebian. vau . . . – aseTia
auditoriis reaqcia. `da ufro
metic, – acxadebs diqtori, – Tu
Tqven axlave SeukveTavT Cvens
produqcias, sruliad usasyidlod,
damatebiT nivTs miiRebT. es ki
imas niSnavs, rom ixdiT erTisas da
yidulobT ors. iCqareT, nu dakar-
gavT dros”, – acxadebs programis
wamyvani.
albaT, gecnobaT? Cven yvelas
gvinaxavs aseTi satelevizio info-
reklama, romelic informacias
gvawvdis yvelaferze, dawyebuli
samzareulos mowyobilobiT, fsi-
qologis rCevebiTa da damTav-
rebuli gamdidrebis sqemebiT.
tradiciulad, aseTi produqciis
imiji Selaxulia da isini fulis
gamoZalvis biznesproduqciad
arian cnobili. Tqven am SeZenil
nivTs 6-8 kvira elodebiT, Semdeg
ki aRmoaCenT, rom mowyobiloba
sulac ar muSaobs ise, rogorc mas
enawyliani wamyvani waradgenda da
xvdebiT, rom oTxi aseTi nivTis
SeZeniT Tqven sakredito baraTs 90
dolari daaklda. aseTi reputacia
aqvs myisieri gamoxmaurebis sate-
levizio reklamas. miuxedavad
amisa, es meTodi mZlavri saSu-
alebaa produqciis marketin-
gisaTvis da igi dRiTidRe sul
ufro vrceldeba.
ron popeili pirveli iyo, vinc
produqciis aseTi realizacia
daiwyo. miuxedavad imisa,
acnobierebT amas Tu ara, wlebis
ganmavlobaSi, Tqven, albaT,
popeilis erT-erTi gamogoneba
mainc geqnebaT gamoyenebuli. xo-
lo misi pirdapiri marketingis
modeli satelevizio inforek-
lamebis industriis standartad
iqca. misma kompania Ronco-m CveniyuradReba miipyro iseTi
produqciiT, rogorebicaa: bos-
tneulis saWreli danadgari,
eleqtrosawuri, drois regulaciis
mqone Rumeli, makaronisa da
sosisis mosamzadebeli xuT-
wuTiani eleqtromowyobiloba,
popeilis jibis ankesi, kvercxis
eleqtromiqseri, produqtis Txel
iinnffoorreekkllaammeebbii:: `̀ddaa uuffrroo mmeettiicc!!~~
13.4
ronkom da ron popeilma - misi bostneulis saWreliT, eleqtroxelsawuriT,
kvercxis amTqvefiT da a.S. - moamzada niadagi marketologebis mier amJamad
myisieri (pirdapiri) gamoxmaurebis reklembis farTo gamoyenebisTvis.
mmaarrkkeettiinnggii mmuuSSaaoobbiiss pprroocceessSSii
TTaavvii 1133 integrirebuli marketinguli komunikacia: personaluri gayidva da pirdapiri marketingi 477
fenebad dasaWreli avtomaturi
mowyobiloba da sxva.
inforeklamebma Tavis mizans
miaRwies _ amerikis mosaxleobis
2/3-s isini nanaxi aqvs, xolo 1/3-s,
misi saSualebiT, ukve nayidi aqvs
saqoneli. `am formiT Ronco-m 1miliard dolarze meti Rirebu-
lebis produqcia gayida. Ronco-sada misi uamravi mimbaZvelis
warmateba amerikis korporaciul
gigantebs TvalTaxedvidan ar
gamohparviaT. myisieri gamox-
maurebis satelevizio marketingi
maleve iqca yvelaze kargi
reputaciis mqone kompaniebis erT-
erT dasayrden iaraRad.
aseTi tipis sakabelo arxebis
swrafma gamravlebam da, Sesaba-
misad, satelevizio drois siWarbem
satelevizio pirdapiri marketin-
gis popularobas Seuwyo xeli.
telearxebi kompaniebs sTavazoben
rogorc mcire, aseve vrcel
sareklamo dros.
satelevizio inforeklamebis
gavrceleba ganapiroba sacalo mo-
vaWreebis interesmac am saSua-
lebebiT stimulirebuli produq-
ciis mimarT. magaliTad,
medikamentebiT sacalo movaWre
Walgreen-ma Tavis maRaziebSi, Tval-
saCino adgilas, ganaTavsa aseT
arxebze reklamirebuli pro-
duqcia. kompania TeleBrands-isprezident a.g. kulbanis gancxa-
debiT (igi Amber Vision-is mzissaTvaleebs uwevs marketings),
”dRes, inforeklamebSi nanax pro-
duqcias erT TveSi sacalo movaW-
reebis daxlebze ixilavT. amis
miRwevas sami-oTxi weli dasWirda.”
yovelive amis gaTvaliswinebiT,
myisieri gamoxmaurebis sate-
levizio reklama ufro mim-
zidveli da efeqturi xdeba. iseTi
mniSvnelovani marketinguli
kompaniebi, rogorebic arian: Dell,P&G, Volvo, Johnson & Johnson, Sears,Sharper Image da bevri sxva, pro-
duqciis realizaciisaTvis am
meTods iyeneben. Tanamedrove
inforeklamebi drosTan erTad
viTardeba – dRes, maT umetesobaSi
moxseniebulia rogorc telefonis
nomeri, ise veb-gverdis misamarTi.
P&G, qveynis erT-erTi yvelaze
warmatebuli marketinguli kom-
pania, satelevizio inforeklamebs
yoveldRiurad iyenebs iseTi pro-
duqciis realizaciisaTvis, rogo-
ricaa Swiffer WetJet da Dryel. ro-desac yvela sxva mcdeloba
marcxiT damTavrda, konkurent
Clorox’s ReadyMop-ze WetJet-is gamar-jvebas satelevizio inforek-
lamebis seriebma Seuwyo xeli.
P&G-ma, Swiffer Dusters-is gamoS-vebasTan erTad, ganaxorciela
kampania, romelSic gamoiyena
myisieri gamoxmaurebis sate-
levizio reklama. masSi miTiTe-
buli iyo, rom am produqtis myid-
vels saCuqrad gadaecemoda
DVD-ze Cawerili jenifer lope-
sis filmi `moaxle manhetenidan”.
saojaxo Tu piradi moxmarebis
produqciis garda, satelevizio in-
foreklamebis gamoyeneba sxva pro-
duqciazec gavrcelda. magaliTad,
FDA-m gaauqma kanoni, romelic
receptiT gasayidi wamlis pir-
dapiri marketingis gziT rek-
lamirebas krZalavda. am faqtma
satelevizio infomarketingSi
farmacevtuli kompaniebis CarTva
gamoiwvia. Celebrex-is mwarmoebelma
kompaniam myisieri gamoxmaurebis
satelevizio reklama arTritiT
daavadebulTaTvis axali wamlis
warsadgenad gamoiyena. igi infor-
maciuli xasiaTis axali marketin-
guli kampaniis warmoebas gegmavs,
romelSic cxovrebis stilis
gaumjobesebaSi wamlebis rolze
gaamaxvilebs yuradRebas. mar-
Talia, momxmarebeli kompanias wa-
mals pirdapir ver SeukveTavs,
magram maT SeeZlebaT infor-
maciuli literaturis moTxovna
da kuponis miReba, romelic eqim-
Tan vizitisa da pirveladi dax-
marebis xarjebs aanazRaurebs.
1998 wlidan, sacalo movaWre
Sharper Image-i orwuTian inforek-
lamebs iseTi individualuri pro-
duqciis sarealizaciod iyenebs,
rogorebicaa: mtversasrutebi,
bavSvis TviTmgoravebi da haeris
gamwmendebi. Sharper Image-is erT-
erTi vice-prezidenti trabaxiT
acxadebs, rom kompaniam Tavisi
momxmareblis didi nawili swored
am meTodiT miizida. `Cven vxedavT,
Tu rogor matulobs gayidvebi,
roca inforeklamebs vuSvebT.”
kompania mTavar sakabelo
telearxebze yidulobs dros da
inforeklamas gamudmebiT uSvebs,
dRe-Ramis ganmavlobaSi.
ukanaskneli ramdenime wlis
ganmavlobaSi, Sharper Image-mamyisieri gamoxmaurebis satele-
vizio inforeklamebSi investicia
gazarda. gasul wels, inforek-
lamebze Sharper Image-is sareklamo
biujetis 31% daixarja. genera-
luri direqtori riCard talimeri
acxadebs: `kompania, kvlavac, sando
TvaliT uyurebs Cveni ganviTa-
rebis grZelvadian strategias
gayidvebis sxvadasxva arxis
gamoyenebiT, maT Soris pirdapiri
gamoxmaurebis televiziiTac”. sa-
televizio reklamebze momxma-
reblis gamoxmaurebam kompaniis
produqtis _ haeris ionizirebuli
gamwmendis yovelTviuri reali-
zacia 49%-iT gazarda.
amgvarad, pirdapiri gamoxmaure-
bis satelevizio reklamebi
mxolod ron popeilis interesis
sfero ar aris. am modelis gamo-
yeneba, axla ukve, mravalma mar-
ketologma daiwyo. ras uqadis mo-
mavali pirdapiri gamoxmaurebis
industrias? moicadeT, jer kidev
yvelaferi win aris!
wyaro: Jack Neff, “Direct ResponseGetting Respect,” Advertising Age, January20, 2003, p.4; Paul Miller, “Sharper ImageTunes in to Infomercials,” Catalog Age,February 2001, p.12; Bridget McCrea,“Removing the Blemishes,” Response,March 2003, pp. 32-34; “Nearly Two-Thirdsof Americans Are Expose to Direct ResponseTV,” Research Alert, March 21, 2003,p.9;Millie Takaki, “Now Available,” SHOOT,April 25, 2003, p.11; “PharmaceuticalInfomercial,” Back Stage, April 18, 2003,p.37; Dean Tomasula, “Sharper Image SharesSoar on Ionic Breeze,” July 18, 2003,accessed online at www.zephyr-media.com.
478 nnaawwiillii mmeessaammee myidvelze orientirebuli marketinguli strategiis da marketinguli kompleqsis Seqmna
nnaaxxaazzii 1133..55integrirebuli pirdapiri marketinguli kampania
iinntteeggrriirreebbuullii ppiirr--
ddaappiirrii mmaarrkkeettiinnggii
(Integrated direct mar-keting)kampaniebi, romlebic
iyeneben pirdapiri
marketingis ramoden-
ime saSualebas, raTa
gaaumjobeson ukuge-
bis done da mogeba.
iinntteeggrriirreebbuullii ppiirrddaappiirrii mmaarrkkeettiinnggiiZalian xSirad, kompaniis pirdapiri marketingis sxvadasxva saSualeba ar aris
erTmaneTTan an marketinguli kompleqsis sxva elementebTan integrirebuli.
magaliTad, firmis mediareklamirebas SesaZloa marTavdes sareklamo saa-
gento,fostiT da katalogiT pirdapir marketings ki _ specialisti, xolo veb-
gverdis ganviTareba da eqspluatacia gareSe firmis xelSi iyos.
ufro Zlieri midgomaa iinntteeggrriirreebbuullii ppiirrddaappiirrii mmaarrkkeettiinnggii, romelic
koordinirebuli kampaniebis Catarebas gulisxmobs. aseT kampaniebs myidvelTa
gamoxmaurebis mniSvnelovnad gazrda SeuZlia. maSin, rodesac mxolod pir-
dapiri fostiT SesaZlebelia 2-procentiani reagirebis mopoveba, veb-gverdebis
an ufaso satelefono nomrebis damatebam es maCvenebeli SesaZloa 50 procen-
tamde gazardos. kargad SemuSavebuli gamavali satelefono marketingis
damateba ki gamoxmaurebis kidev 59%-iT gazrdas gamoiwvevs. regularul fos-
taze interaqtiuli marketinguli arxebis damatebiT, 2-procentianma reagirebam
SesaZloa 15 procents gadaaWarbos.
13.5 suraTze naCvenebia integrirebuli pirdapir-marketinguli kampaniis
modeli, romelic iyenebs sxvadasxva saSualebas da ramdenime etapisagan
Sedgeba. fasiani reklamis meSveobiT xdeba produqtis cnobadobis gazrda da
myidvelebis mxridan satelefono, safosto an internetismieri gamoxmaurebis
stimulireba. pirebi, romlebic kompanias ukavSirdebian, SemdgomSi, Sesabamis
informacias iReben pirdapiri an eleqtronuli fostis saSualebiT. amis
Semdeg, ramdenime dReSi, kompania maT urekavs da SekveTis miRebas cdilobs.
zogierTi potenciuri klienti SekveTas telefoniT an kompaniis veb-gverdis
meSveobiT akeTebs, zogierTi ki kompaniis warmomadgenelTan pirispir
Sexvedras iTxovs. aseTi kampaniis dros, marketologebi cdiloben iseTi
RonisZiebebis Catarebas, romlebic mogebis da ara xarjebis zrdas uwyobs
xels.
ssaajjaarroo ppoolliittiikkiissaa ddaa eeTTiikkiiss ssaakkiiTTxxeebbii ppiirrddaappiirr mmaarrkkeettiinnggSSiiurTierToba, pirdapir marketologebsa da momxmareblebs Soris, ormxrivad
mogebiani unda iyos. Tumca, zogierTi marketologis agresiulma da saeWvo
qmedebebma SesaZloa momxmarebeli Seawuxos an avnos maT, rac mTeli indus-
triis reputacias laxavs. cudad mopyrobis magaliTi SesaZloa iyos martivi
eqscesi, usamarTlo saqcieli, aSkara sicrue an sulac TaRliToba. pirdapiri
marketingis industria dgas iseTi problemis winaSec, rogoricaa myidvelis
konfidencialuri informaciis gasxviseba.
cota xniT SeCerdiT da ganixileT pirdapiri marketingis gavlena Tqvens
cxovrebaze.
�� ukanasknelad rodis iyideT produqti pirdapiri marketingis saSuale-
biT? ra iyideT da ratom? bolos rodis TqviT uari pirdapiri mar-
ketingis SemoTavazebaze? am gamocdilebaze dayrdnobiT, ra rCevas
miscemdiT pirdapir marketologebs.
�� momavali kviris ganmavlobaSi Tvalyuri adevneT pirdapir marketingul
SeTavazebebs. Semdeg, ganixileT isini wyaroebis mixedviT. ra mogwonT
da ra ara? saukeTesod ergeba Tu ara TiToeuli SeTavazeba mis (Tqvens)
mizans? romeli ar ergeba da ratom?
SSeerrwwyymmaakkoonncceeffcciieebbiiss
ssiiCCqqaarriiss
SSeemmzzRRuuddaavvii
TTaavvii 1133 integrirebuli marketinguli komunikacia: personaluri gayidva da pirdapiri marketingi 479
ggaaRRiizziiaanneebbaa,, uussaammaarrTTlloobbaa,, ssiiccrruuee ddaa TTaaRRlliiTToobbaa.. pirdapiri marketingis
RonisZiebebis siWarbe, xandaxan, momxmarebels aRizianebs an, ubralod, ar
siamovnebs. bevr Cvengans ar moswons Zalian xmamaRali, grZeli da daJinebuli
myisieri gamoxmaurebis satelevizio marketingi. gansakuTrebiT mosabezrebe-
lia sadilis dros an gvian RamiT ganxorcielebuli satelefono zari. momx-
mareblis gaRizianebis garda, zogierT pirdapir marketologs impulsuri an
naklebad gamocdili myidvelis SecdenaSi adanaSauleben. rogorc Cans, yve-
laze metad damnaSave satelevizio inforeklamebia. isini gviCveneben mSvidad
molaparake wamyvans, gulmodgined dadgmul scenas, mimzidvel fasebsa da
Sesyidvis martiv formas. amiT cdiloben, yidvisaTvis naklebad ganwyobili
myidveli daaintereson.
metic, e.w. ficxi movaWreebi iseT korespodencias agzavnian, rom myidveli
SecdomaSi SehyavT. zogjer, momxmareblis motyuebaSi cnobil marketologeb-
sac ki adanaSauleben. axlaxan, Publishers Clearmg House-ma 52 milioni dolari
gadaixada braldebisaTvis, romlis Tanaxmad misma korespodenciam SecdomaSi
Seiyvana an daabnia momxmarebeli, gansakuTrebiT ki, mozardebi. werilebSi
miTiTebuli iyo,rom, kompaniis Jurnalebis Sesyidvis Semdeg, myidveli moigebda
sxvadasxva saxis prizebs, rac sinamdviles ar Seesabameboda.46
zogierT marketologs abraleben, rom, marketinguli kvlevis Catarebis
dros, myidvelebs mimaniSnebel SekiTxvebs usvams, rac momxmarebels ama Tu im
sakiTxSi SecdomiT arwmunebs. agreTve, gamravlda maqinaciuri sqemebi, rogore-
bic aris sainvesticio afiora an telefonis meSveobiT Semowirulobebis
Segroveba. arakeTilsindisieri pirdapiri marketologebis daWera rTulia,
vinaidan momxmareblebs maTTan mxolod wuTieri urTierToba aqvT. rodesac
myidveli mixvdeba, rom motyuvda, qurdi ukve sxvagan aris da axal afioraze
muSaobs.
kkoonnffiiddeenncciiaalloobbiiss xxeellyyooffaa.. konfidencialobis xelyofa, savaraudod, pir-
dapiri marketingis industriis yvelaze aqtualuri sakiTxia. dRes, rodesac
momxmarebeli iyenebs sakredito baraTs, iwers Jurnals an produqts, telefo-
nis, internetis an fostis meSveobiT, misi monacemebi kompaniis monacemTa
bazaSi xvdeba. am bazebis meSveobiT, kompiuterul teqnologiebze dayrdnobiT,
pirdapir marketologebs SeuZliaT TavianTi gayidvebis RonisZiebaTa
`mikrogamizvna”.
amiT momxmarebeli, xSirad, sargebels naxulobs – igi iRebs sakuTar intere-
sebze morgebul sul ufro met SeTavazebas, Tumca, bevri kritikosi SiSobs, rom
SesaZloa marketologma Zalian bevri icodes momxmareblis Sesaxeb da borotad
gamoiyenos es informacia. isini amtkiceben,rom monacemTa bazis farTo gamoyeneba
momxmareblis konfidencialobas, garkveulwilad, xelyofs.
magaliTad, ismis SekiTxva: unda hqondes Tu ara AT&T-s ufleba, marke-
tologebs mihyidos im momxmareblebis gvarebi, romlebic xSirad rekaven
katalogiT movaWre kompaniebis nomrebze? unda gaxados Tu ara AmericanExpress-ma xelmisawvdomi Tavisi baraTebis milionobiT mflobelis monacemebi?
ramdenad SeuZliaT sakredito biuroebs Seagrovon da gayidon im xalxis
siebi,romelTac, bolo dros, maT kreditisTvis mimarTes. an sworia Tu ara,rom
saxelmwifom gayidos marTvis uflebis mflobelTa saxelebi da misamarTebi,
maTi simaRlis, wonisa da sqesis miTiTebiT,rac, magaliTad, tansacmlis sacalo
movaWres saSualebas miscemda, gansakuTrebulad maRali da mZimewoniani
adamianebisaTvis pirdapir SeeTavazebina specialuri tansacmeli.
zogjer, monacemTa bazis Seqmnis dros, kompaniebi Zalian Sors midian.
magaliTad, rodesac Intel-ma pirvelad waradgina `pentium III”-is procesorebi,
isini Seicavdnen seriul nomrebs, romelTa saSualebiTac kompanias momxmareb-
lis aRWurvilobisaTvis Tvalyuris devneba SeeZlo. am sakiTxze myidvelTa
advokatebis Sesabamisi reagirebis Semdeg, Intel-ma es programa Sewyvita.
analogiurad, rodesac Microsoft-ma Windows 95 waradgina, igi iyenebda `regis-
traciis jadoqars”, rac momxmarebels kompiuteruli programis internetiT
registrirebis saSualebas aZlevda. magram, registraciisas, Microsoft-i momxmare-blis personaluri kompiuteris konfiguraciebs `kiTxulobda”, raTa gaego, Tu
romeli kompiuteruli programebi qonda mas dayenebuli. rodesac momxmare-
blebma am xelyofis Sesaxeb Seityves, maT xmamaRali protesti gamoTqves da
480 nnaawwiillii mmeessaammee myidvelze orientirebuli marketinguli strategiis da marketinguli kompleqsis Seqmna
Microsoft-mac am praqtikaze uari ganacxada. dRes, ara mxolod msxvil kompaniebs SeuZliaT piradul informaciaze
xelmisawvdomobis mopoveba. sainformacio teqnologiebis ganviTarebam aseTi
SesaZlebloba TiTqmis yvela bizness mianiWa. magaliTad, erT-erTi baris
mflobeli, piradobis Sesamowmebeli martivi, iaffasiani mowyobilobis yidvis
Semdeg, mixvda, Tu ra Zala aqvs informacias.
yovel kviras, bostonis bar Rack-Si, daaxloebiT, 10,000 adamiani
dadis... erTmaneTis miyolebiT, isini Sveicars marTvis mowmobebs
awodeben, romelic maT specialur mowyobilobaSi atarebs. Tu mow-
moba ZalaSia da misi mflobeli 21 welze metis aris, maSin wiTeli
naTura acimcimdeba da mflobelsac barSi uSveben. magram momxmare-
blebis umetesobam ar icis, rom mowyobiloba agreTve iwers mowmobis
ukan, monacemebis Sav zolSi ganTavsebul informacias (saxels,
misamarTs,dabadebis TariRsa da sxva pirad monacemebs,sadac simaRle,
Tvalis feri da zogjer socialuri usafrTxoebis nomeric ki aris
registrirebuli). `Sen mxolod erTxel gaatareb mowmobas da, sul
raRac wamebSi, viRacis mTeli cxovreba Sens Tvalwin aRmoCndeba, _
ambobs baris mflobeli pol barklei, _ es, TiTqmis, faruli
TvalTvalia.” mister barkleim es manqana im mizniT SeiZina, rom aras-
rulwlovani, msmeli da yalb mowmobiani momxmarebeli barSi ar
SeeSva, magram male aRmoaCina, rom mas SeeZlo personalur monacemTa
bazis Seqmna, romelic mas klientebis Sesaxeb piraduli informaciiT
uzrunvelyofda. `es mxolod piradobis Sesamowmebeli manqana ar
aris, _ ganacxada man, _ es iaraRia”. dRis nebismier periodSi, barkleis
SeuZlia Tavisi klienturis dayofa sqesis, asakis, safosto kodis an
sxva maxasiaTeblebis mixedviT. Tu amis survili eqneba, mas SeuZlia
gaigos, ramdeni qera Tu
Savgvremani qalbatoni iyo
konkretul dros barSi an mis
ramden momxmarebels ewyeba
saxeli aso `m”-ze.47
aseTma midgomam da informaciis
amgvarma gamoyenebam didi interesi
da kamaTi gamoiwvia kompaniebs, momx-
mareblebsa da saxelmwifo poli-
tikis gamtareblebs Soris. momxmare-
blis konfidencialoba mTavar
sakiTxad iqca.
pirdapiri marketingis indrus-
tria yuradRebiT ekideba eTikis
sakiTxebs. magaliTad, pirdapiri mar-
ketingis asociaciam (DMA _
umsxvilesi asociacia, romelic
mxars uWers im biznesebs, kerZod ki
4,600-ze met kompanias, romelic
interaqtiul da monacemTa bazis
marketings iyenebs) SeimuSava `konfi-
dencialobis piroba amerikeli
momxmareblisaTvis”. igi DMA-isyvela wevrisagan zedmiwevniT
moiTxovs momxmareblebis konfiden-
cialobis sagangebid SemuSavebuli
wesebis dacvas. wevrebi SeTanxmdnen
imis Taobaze, rom momxmarebeli
Caayenon saqmis kursSi, rodesac maT
Sesaxeb arsebuli nebismieri piradi informacia gaqiravdeba, gaiyideba an
gaicvleba. xandaxan, momxmarebeli moiTxovs, rom ama Tu im kompaniisgan aRar miu-
vides werili, aRar miiRos satelefono zari an sxva SeTavazeba. am SemTxvevaSi,
■ DMA-is `konfidencialobis piroba amerikeli momxmareblisaTvis"
cdilobs, safuZveli Cauyaros momxmarebelTa konfidencialobas da yvela
wevrisagan moiTxovs momxmarebelTa konfidencialobis sagangebod
Camoyalibebuli wesebis dacvas.
TTaavvii 1133 integrirebuli marketinguli komunikacia: personaluri gayidva da pirdapiri marketingi 481
aRweven sxvadasxva marketingul miznebs da
axorcieleben iseT saqmianobas, rogoric aris
produqciis gayidva da momsaxureba, myidvelTan
komunikacia da informaciis Segroveba. myid-
velze orientirebuli realizatorebi muSaoben
rogorc momxmarebelTa kmayofilebis, aseve kom-
paniis sargeblis Seqmnaze. am miznebis
sisruleSi mosayvanad, tradiciul gayidvasTan
dakavSirebul unar-CvevebTan erTad, realiza-
torebi marketinguli analizisa da dagegmvis
unar-Cvevebsac saWiroeben.
22.. ggaannssaazzRRvvrreeTT ddaa ggaannmmaarrtteeTT ggaayyiiddvveebbiiss ppeerr--
ssoonnaalliiss mmaarrTTvviiss eeqqvvssii ZZiirriiTTaaddii ssaaffeexxuurrii..
gayidvebis personalis marTva aris gayidvebis
personalis qmedebebis analizi, dagegmva,
ganxorcieleba da kontroli. igi moicavs
Semdeg etapebs: gayidvebis personalis muSaobis
strategiisa da struqturis SemuSaveba, maTi
SerCeva da daqiraveba, maTi wvrTna, anazRaurebis
sistemis SemuSaveba, maTze meTvalyureoba da
maTi qmedebebis Sefaseba.
gayidvebis personalis marTvis dros, unda
ganixilebodes Semdegi sakiTxebi: rogori
gayidvebis personalis rogori struqtura
imuSavebs saukeTesod (teritoriis, produqtisa
Tu myidvelis mixedviT)? ra zomis unda iyos ga-
yidvebis personali? vin iqneba CarTuli gayidve-
bis procesSi? rogor imuSavebsen erTad gayid-
vebSi CarTuli kompaniis sxvadasxva erTeuli
(Siga da gare realizatorebi, gunduri gayidva)?
Seuferebeli personalis daqiravebisa da
masTan dakavSirebuli xarjebis Tavidan asaci-
leblad, dakvirvebiT unda ganxorcieldes maTi
mozidvisa da SerCevis procesi. SerCevisaTvis,
sasurveli kriteriumebis Camosayalibeblad,
kompaniebs SeuZliaT Tvalyuri adevnon yvelaze
SevCerdeT da kidev erTxel gadavxe-
doT am Tavis ZiriTad koncefciebs.
wina, meTormete Tavi exeboda reklami-
rebas, gayidvebis stimulirebasa da
sazogadoebriv urTierTobebs. am
Tavma ki personaluri gayidvebi da pirdapiri
marketingi gagvacno.
personaluri gayidva da pirdapiri mar-
ketingi arsebul da potenciur myidvelTan
urTierTobisa da misi darwmunebis pirdapiri
iaraRebia. personalur gayidvebSi warmatebis
misaRwevad, kompaniam, pirvel rigSi, efeqturad
unda marTos gayidvebis personali. agreTve, kom-
pania kargad unda axorcielebdes momxmarebel-
Tan pirispiri kontaqtis formirebis process.
sagangebod SerCeul miznobriv momxmarebelTan
meti efeqturobis misaRwevad da masTan ufro
Zlieri, personaluri urTierTobis asagebad,
dRes, bevrma kompaniam pirdapir marketings
mimarTa.
11.. ggaanniixxiilleeTT kkoommppaanniiiiss ggaayyiiddvveebbiiss ppeerrssoonnaalliiss
rroollii mmoommxxmmaarreebblliissaaTTvviiss ffaasseeuulloobbiiss
SSeeqqmmnniissaa ddaa ssaammoommxxmmaarreebblloo uurrTTiieerrTToobbiiss aaggee--
bbiiss pprroocceessSSii..
kompaniebis umetesoba gayidvebis personalis
momsaxurebas iyenebs, romelic pirdapir
myidvelebTan muSaobs. xSirad, realizatori
kompaniasa da myidvels Soris erTaderT sakon-
taqto saSualebas warmoadgens, ris gamoc, igi,
myidvelis TvalSi, kompaniad aRiqmeba. yoveld-
Riuri moxmarebis saqonliT movaWre kompaniebis
SemTxvevaSi, romlebic produqcias Suamavlebis
saSualebiT yidian, momxmarebeli iSviaTad
xedavs an saerTod ar xvdeba maT realiza-
torebs.
realizatorebi, muSaobisas, efeqturad
SSeeiissvveenneeTT::kkoonncceeffcciieebbiiss kkvvaallddaakkvvaall
marketologebma myidveli aRar unda Seawuxon. DMA-m Seqmna safosto
(www.thedma.org/ consumers/ offmailinglist.html) da satelefono www.thedma.org/consumers/ offtele-phonelist.html) veb-portalebi, romelTa daxmarebiTac Se-saZlebeli gaxda im momx-
mareblebis sakontaqto monacemebis xmarebidan amoReba, romlebsac fostis an
sate-lefono zaris saxlSi miRebis sur-vili aRar aqvT.
pirdapir-marketologebma ician, rom, uyuradRebobis SemTxvevaSi, amgvari
problemebi gamoiwvevs momxmarebelTa sul ufro negatiur damokidebulebas,
reagirebis dabal koeficients da metad SemzRudav saxelmwifo da feder-
alur kanonebs. `konfidencialoba da momxmareblis nebarTva momxmareblis
ndobas, ndoba ki _ xangrZliv urTierTobas niSnavs,” _ ambobs erT-erTi
eqsperti. kompaniebi `momxmarebelTa ndobis sadarajoze unda idgnen da maTi
konfidencialoba unda daicvan.”48
pirdapiri marketologebis umetesobis survili momxmareblis survils
emTxveva: samarTliani da kargad SemuSavebuli marketinguli SeTavazeba
gamiznulia mxolod im momxmareblebisaTvis, romlebic mas daafaseben da
misiT dakmayofildebian. pirdapiri marketingi Zalian Zviria, raTa daixarjos
im momxmarebelze, romelsac amis survili ar gaaCnia.
482 nnaawwiillii mmeessaammee myidvelze orientirebuli marketinguli strategiis da marketinguli kompleqsis Seqmna
warmatebuli realizatorebis saqmianobas da
Seqmnan Sesabamisi maxasiaTeblebis nusxa, Semdeg
ki, moZebnon msurvelebi sxva realizatorebis
rekomendaciebis, dasaqmebis saagentoebis, rekla-
mebis, internetis meSveobiT an kolejis studen-
tTa Soris. SerCevis procedura SesaZloa mrava-
lgvari iyos, dawyebuli calkeuli
araformaluri interviuebiT da testirebebiT
damTavrebuli. rodesac SerCevis procesi das-
ruldeba, treningis programa axal reali-
zatorebs gayidvis xelovnebas, aseve, kompaniis
istorias, mis produqciasa da samoqmedo
politikas, bazrisa da konkurentebis maxa-
siaTeblebs acnobs.
realizatorebis anazRaurebis sistema emsa-
xureba maT dajildoebas, motivaciis Seqmnasa da
marTvas. anazRaurebis gegma, xSirad, damokidebu-
lia gayidvebis samuSaos tipsa da realizato-
ris unarCvevebze. anazRaurebasTan erTad, yvela
realizatori saWiroebs meTvalyureobas, bevri
maTgani ki _ ganuwyvetel waxalisebas, rac da-
mokidebulia kompaniis mier realizatorebis
Sefasebaze. Sefasebisas kompania eyrdnoba ga-
yidvebis angariSebs, personalur dakvirvebebs,
momxmareblebis werilebsa da saCivrebs,gamokiT-
xvebsa da sxva realizatorebTan gasaubrebas.
33.. ggaanniixxiilleeTT ppeerrssoonnaalluurrii ggaayyiiddvviiss pprroocceessii
ddaa eerrTTmmaanneeTTiissggaann ggaannaassxxvvaavveeTT ggaarriiggeebbaazzee
oorriieennttiirreebbuullii mmaarrkkeettiinnggii ddaa uurrTTiieerrTToobbiiss
mmaarrkkeettiinnggii..
gayidvis procesi Svidi safexurisgan Sedgeba:
identifikacia da Sefaseba, SexvedrisaTvis mza-
deba, Sexvedra, prezentacia da demonstrireba,
winaaRmdegobis daZleva, gayidvis dasruleba da
gayidvis Semdgomi kontaqti.
es safexurebi marketologs exmareba ara
marto garigebaze orientirebuli gayidvis
dasrulebaSi, aramed myidvelTan urTierTobiTi
marketingis warmarTvaSic. realizatorebma
xeli unda Seuwyon kompaniebs mniSvnelovan
myidvelebTan xelsayreli, xangrZlivi urTier-
Tobebis CamoayalibebaSi.
44.. ggaannssaazzRRvvrreeTT ppiirrddaappiirrii mmaarrkkeettiinnggii ddaa
ggaanniixxiilleeTT mmiissii ssaarrggeebbeellii kkoommppaanniiiissaa ddaa
mmoommxxmmaarreebblliissaaTTvviiss..
pirdapiri marketingis praqtika gulisxmobs,
saTuTad SerCeul myidvelTan ufro Zlieri,
metad pirovnuli, individualuri urTierTobis
agebas. monacemTa bazis gamoyenebiT, pirdapiri
marketologebi axdenen TavianTi SeTavazebebisa
da komunikaciebis morgebas zustad gansazRvru-
li segmentebisa da individualuri myidvelebis
moTxovnilebebze.
myidvelisaTvis pirdapiri marketingi mo-
saxerxebeli, advilad gamosayenebeli da pira-
dulia. pirdapiri marketingi uzrunvelyofs
produqciisa da informaciis xelmisawvdomobas
rogorc saxlidan, aseve msoflios nebismieri
adgilidan. da bolos, pirdapiri marketingi
swrafi da interaqtiulia _ myidvels SeuZlia
gamyidvelTan telefoniT an veb-gverdis saSua-
lebiT dakavSireba, sasurveli informaciis
miReba, produqtisa Tu momsaxurebis konfi-
guraciis Seqmna da, Semdeg, adgilzeve SekveTa.
gamyidvelisaTvis pirdapiri marketingi
aris momxmarebelTan urTierTobis agebis
Zlieri iaraRi. dRes, monacemTa bazis
gamoyenebiT, marke-tologebs SeuZliaT patara
jgufebsa da individualur momxmareblebze
gasvla, maT moTxovnilebebze SeTavazebebis
morgeba da am SeTavazebaTa stimulireba perso-
nalizebuli komunikaciebis saSualebiT.
pirdapiri marketingi gamyidvels im myidvelis
xelmisawvdomobiT uzrunvelyofs, romelTan
dakavSirebac, sxva arxebis gamoyenebiT, misTvis
SeuZlebelia.
55.. ggaannssaazzRRvvrreeTT ddaa ggaanniixxiilleeTT ppiirrddaappiirrii mmaarr--
kkeettiinnggiiss ZZiirriiTTaaddii ffoorrmmeebbii..
pirdapiri marketingis ZiriTadi formebia:
personaluri gayidvebi, satelefono marketingi,
pirdapiri marketingi fostiT, katalogiT
gayidva, myisieri gamoxmaurebis satelevizio
marketingi, kiosk-marketingi da eleqtronuli
marketingi. am Tavis dasawyisSi Cven siRr-
miseulad ganvixileT personaluri gayidvebi,
xolo, me-14 TavSi ufro kargad gavecnobiT
eleqtronul marketings.
satelefono marketingi gulisxmobs momxma-
rebelsa da biznesmyidvelze produqciis pirda-
pir miyidvas telefonis saSualebiT. pirdapiri
marketingi fostiT gulisxmobs pirovnebisaTvis,
garkveul misamarTze, SeTavazebis, gancxadebisa
da sxva nivTebis gagzavnas. am bolo dros,
popularoba safosto miwodebis samma axalma
formam moipova: faqsma, el-fostam da xmovanma
fostam. zogierTi marketologi katalogiT
gayidvas iyenebs. myisieri gamoxmaurebis sate-
levizio marketingi, ZiriTadad, ori formisaa:
inforeklamebi da saojaxo Sesyidvebis telear-
xebi. kioskebi aris informaciisa da SekveTis
mimRebi danadgarebi, romlebsac kompaniebi
anTavseben maRaziebSi, aeroportebsa da sxva
adgilebSi. meToTxmete TavSi ganxiluli
eleqtronuli marketingi gulisxmobs eleqtro-
nul arxebsa da el-komercias, romelic momxma-
rebels eleqtronuli saSualebebiT akavSirebs
gamyidvelTan.
TTaavvii 1133 integrirebuli marketinguli komunikacia: personaluri gayidva da pirdapiri marketingi 483
TTaavvSSii ggaammooyyeenneebbuullii tteerrmmiinneebbii
ggaannssaaxxiillvveellii ssaakkiiTTxxeebbii
11.. momxmareblis yidvaSi darwmunebis
procesSi, ra dadebiTi da uaryofiTi
mxareebi gaaCnia personalur gayid-
vas reklamirebasTan SedarebiT?
22.. SeadareT erTmaneTs gayidvebis personalis
struqturireba teritoriisa da myidvelis
mixedviT. ra viTarebaSi SeiZleba kompaniam
gamoiyenos TiToeuli?
33.. saqmianoba, romelic potenciur klientTan
dakavSirebamde xorcieldeba, gayidvis procesSi
arsebiTi mniSvnelobis matarebelia. ganixileT
potenciuri myidvelis identifikaciis, Sexved-
ris wina da pirveli Sexvedris safexurebis ro-
li gayidvebis warmatebulad ganxorcielebis
procesSi.
44.. pirdapiri marketingi aris marketingis yve-
laze swrafad mzardi forma. ra sargebels
iRebs myidveli da gamyidveli marketinguli
komunikaciis kompleqsis am elementisgan?
55.. am TavSi warmodgenili iyo pirdapiri mar-
ketingis formebi: satelefono marketingi, pir-
dapiri marketingi fostiT, katalogiT gayidva,
myisieri gamoxmaurebis satelevizio marketingi
da kiosk-marketingi. gansazRvreT produqtebi,
romlebic pirdapiri marketingis TiToeul for-
mas Seefereba. ra faqtorebma ganapiroba Tqveni
arCevani?
ggaammooyyeenneebbiiTTii SSeekkiiTTxxvveebbii
11.. ganixileT patara jgufebSi, Tu ra pozicia
aris Sesaferisi gayidvebis personalSi kole-
jis kursdamTavrebulisaTvis. Mmsjelobis
dros, Tqven unda aRniSnoT, Tu rogori samuSao
dRe eqneba mas, unda daasaxeloT warmatebis
misaRwevad saWiro misi pirovnuli maxasiaTeb-
lebi. dawereT sareklamo gancxadeba, romliTac
Tqven ganacxadebT vakansias realizatoris
poziciaze.
22.. Tqven gevalebaT Tqvens mier gamocxadebul
vakansiaze mosuli msurvelebis gancxadebebis
Sefaseba. jgufis TiToeulma wevrma klasSi un-
da waradginos reziume, Tavisi saxelis miTiTe-
bis gareSe. jgufma unda ganixilos, Tu ras miaq-
ceven yuradRebas kandidatis reziumeSi, rac maT
saSualebas miscems, aRmoaCinon damaxasiaTebeli
Tvisebebi. amis Semdeg, jgufma unda ganixilos
reziumeebi da SearCios ori kandidati, romleb-
sac mogvianebiT interviusaTvis daibareben.
33.. SearCieT produqti, romelic TqvenTvis nacno-
bia. CaatareT misi prezentacia da demonstri-
reba. sxva studentTan erTad, wyvilSi, monacvle-
obiT, gaiTamaSeT `realizatorisa” da
`potenciuri myidvelis” rolebi. realizatorma
myidvels unda uambos am produqtis Sesaxeb,
xazi gausvas sargebels da aCvenos, rogor
SeuZlia am produqts myidvelis problemebis
gadaWra. potenciuri myidveli ki realizators
unda SeewinaaRmdegos, raTa man SeZlos am
winaaRmdegobis daZleva. gayidvis rolebis
gaTamaSeba realizatoris mier gayidvis dax-
urvis mcdelobiT unda dasruldes. sxva stu-
dents SeuZlia am urTierTobis ganxilva da
realiztorebis kritikulad Sefaseba.
iimmooggzzaauurreeTT
ggaayyiiddvveebbiiss ggaarree ppeerrssoonnaallii Outside sales force (field((ssaavveellee rreeaalliizzaattoorreebbii)) sales force) ggaayyiiddvveebbiiss ppeerrssoonnaallii Sales Forceggaayyiiddvveebbiiss ppeerrssoonnaalliiss mmaarrTTvvaa Sales force managementggaayyiiddvveebbiiss ppeerrssoonnaalliiss ssttrruuqq-- Customer sales forcettuurriirreebbaa mmyyiiddvveelleebbiiss mmiixxeeddvviiTT structure ggaayyiiddvveebbiiss ppeerrssoonnaalliiss ssttrruuqq-- Product sales forcettuurriirreebbaa pprroodduuqqttiiss mmiixxeeddvviiTT structure ggaayyiiddvveebbiiss ppeerrssoonnaalliiss tteerriittoo-- Teritorial sales forcerriiuullii ssttrruuqqttuurriirreebbaa structureggaayyiiddvveebbiiss SSiiggaa ppeerrssoonnaallii Inside sales forceggaayyiiddvviiss ddaassrruulleebbaa Closingggaayyiiddvviiss pprroocceessii Selling processggaayyiiddvviiss SSeemmddggoommii kkoonnttaaqqttii Follow-upiinntteeggrriirreebbuullii ppiirrddaappiirrii Integrated direct marketingmmaarrkkeettiinnggiikkaattaallooggiiTT ggaayyiiddvvaa Catalog marketing
mmyyiissiieerrii ggaammooxxmmaauurreebbiiss Direct-response televisionssaatteelleevviizziioo mmaarrkkeettiinnggii marketingppeerrssoonnaalluurrii ggaayyiiddvvaa Personal sellingppiirrddaappiirrii mmaarrkkeettiinnggii Direct Marketingppiirrddaappiirrii mmaarrkkeettiinnggii ffoossttiiTT Direct-mail marketingppootteenncciiuurrii mmyyiiddvveelliiss iiddeennttii-- Prospectingffiikkaacciiaa ddaa SSeeffaasseebbaa
pprreezzeennttaacciiaa ddaa ddeemmoonnssttrriirreebbaa Presentationrreeaalliizzaattoorrii Salespersonssaarreeaalliizzaacciioo kkvvoottaa Sales quotasssaatteelleeffoonnoo mmaarrkkttiinnggii TelemarketingSSeexxvveeddrraa ApproachSSeexxvveeddrriissaaTTvviiss mmzzaaddeebbaa PreaproachwwiinnaaaaRRmmddeeggoobbiiss ddaaZZlleevvaa Handling objectionsgguunndduurrii ggaayyiiddvvaa Team selling
484 nnaawwiillii mmeessaammee myidvelze orientirebuli marketinguli strategiis da marketinguli kompleqsis Seqmna
Dunkin’ Donuts-is biznessituacia
ganTavsebulia wignis bolos,
danarTSi #1.
uuccxxoouurrii bbiizznneessssiittuuaacciiaa
gayidvebis marTvaSi udidesi wili
kadrebis SerCevasa da samsaxurSi
ayvanaze modis. arsebobs mTeli rigi
saxelmwifo da federaluri kano-
nebisa, romlebic kadrebis menejers
gasaubrebaze kandidatisTvis dasasmel kiTxvebs
karnaxobs. rogorc wesi, kadrebis menejerma
unda dasvas kiTxvebi, romelTa saSualebiT igi
pirdapir miiRebs informacias kandidatis unar-
Cvevebze. man ar unda dasvas kiTxvebi, romlebic
kandidatis diskriminacias gamoiwvevs (asaki,
uunaroba, sqesi, nacionaluri warmoSoba, rasa Tu
religiuri mrwamsi). Seuferebel kiTxvebs Soris
aris: xarT Tu ara daqorwinebuli? ramdeni
wlis brZandebiT? sad daiba-deT? dadiaxarT Tu
ara eklesiaSi regularulad? xarT Tu ara namy-
ofi patimrobaSi? apirebT Tu ara iyolioT
bavSvebi?
11.. ra daniSnuleba aqvT im kanonebs, romelTa
ZaliTac zemoT CamoTvlili kiTxvebi ukanonod
cxaddeba?
22.. intervius dros, Tu dagisvamen am kiTxvebidan
erT-erTs, ra pasuxs gascemT? reagirebis ra
saSualebebs gamoiyenebT?
33.. ra etapebi unda gaiaros organizaciam, raTa
Seamciros intervius dros dasasmeli Seufere-
beli kiTxvebi?
eeTTiikkiiss ssaammyyaarrooSSii
tteeqqnnoollooggiiuurr ssaammyyaarrooSSii
klientebis marTvaSi daxmarebis gasaw-
evad, bevri kompania realizatorebs
gayidvebis avtomatizirebul pro-
duqtebs axmars. ewvieT savaWro avto-
matebis am sam veb-gverds (www.salesforce.com,www.avantgo.com/frontdoor/corpfrontdoor.htmldawww.upshot.com)
da waikiTxeT informacia maTi produqciis Sesaxeb.
Semdeg ki, pasuxi gaeciT kiTxvebs:
11.. ra saxis saqmianobaSi SeiZleba daexmaros
realizatorebs gayidvebis avtomatizirebuli
produqtebi?
22.. Tqven dagevalaT, SeiZinoT kompaniisaTvis
gayidvebis avtomatizirebuli sistema. ra
kiTxvebs dausvamT savaWro agents?
33.. ra winaaRmdegobebi SeiZleba hqondes real-
izators aseTi sistemis danergvisas? ra zomebis
miReba aris saWiro am winaaRmdegobebis
dasaZlevad?
TTaavvii 1133 integrirebuli marketinguli komunikacia: personaluri gayidva da pirdapiri marketingi 485
banki `respu-
blika~ yve-
laze xangrZlivi istoriis mqone bankia saqarT-
veloSi. momxmareblis moTxovnebze misadagebuli
sabanko politikis, mrvalwliani efeqtiani mar-
Tvis da sabanko saqmianobis SefasebiT maCveneb-
lebSi miRweuli warmatebebis Sedegad man wamy-
vani adgili daimkvidra qveynis sabanko seqtorSi.
bank `respublikaSi~ dasaqmebulia 500 adami-
ani, misi momsaxurebis qseli ki 19 filialsa da
serviscentrs moicavs.1
daarsebis dRidan bankis saqmianoba korpo-
raciul segmentze iyo orientirebuli da arse-
bul klientebs Soris igi soliduri
reputaciiT sargeblobda.
2005 wels saqarTveloSi arsebuli 19 bankidan
bazris 95% koncentrirebuli iyo 5 lider
bankSi, romelTa Soris iyo banki `respublika~,
misi wili (7%) mTlian sabanko aqtivebSi im
periodisaTvis sakmaod dabal maCvenebels war-
moadgenda.2
2004 wlisaTvis sabanko seqtorSi korpo-
raciulma bazarma zrda Seanela, ramac
gaamZafra konkurencia. amgvari tendeciis
gagrZeleba mniSvnelovnad Seanelebda bankis
zrdis temps – arsebuli konkurencia da
aramzardi korporaciuli bazari realurad
gamoiwvevda bankis sabazro wilis Semcirebas
konkurentebis wilis zrdis xarjze. aseT
pirobebSi bankis menejmentma miiRo
gadawyvtileba, gasuliyo fizikuri pirebis
bazarze. msgavsi strategiuli xasiaTis
cvlilebis ganxorcieleba Zalze seriozul
midgomas moiTxovda.
SesaZlo problemebis gamovlenis da Tavidan
acilebis mizniT bank `respublikis~ marketingis
samsaxurma ganaxorciela bazris marketinguli
kvleva. gamokiTxul iqna 1000 respondenti
Tbilisis masStabiT. kvleva miznad isaxavda
gaerkvia bankis cnobadobis done fizikuri pire-
bis bazarze. es menejments miscemda saSualebas,
ganesazRvra bankis konkurentebi, ra gzebiT
moxdeboda saxelisa da imijis damkvidreba
fizikuri pirebis bazarze da amasTan
dakavSirebuli swori marketinguli aqtivoba.
kvlevis Sedegad gamovlinda, rom bank
`respublikis~ cnobadoba pirveladi gaxsenebiT
1.9%-s, xolo daxmarebiT 44.4%-s Seadgenda, rac
sakmaod dabali maCvenebelia bankisaTvis,
romelic Sedis lideri bankebis xuTeulSi.3
ganxorcielda bankis komunikaciuri auditi,
romelmac gamoavlina garkveuli Seusabamobebi,
kerZod, miuxedavad imisa, rom:
■ banki `respublika~ saqarTveloSi yvelaze
xangrZlivi istoriis mqone bankia, momxmare-
blebma da TanamSromlebma is daaxasiaTes
rogorc `axalgazrda~ banki.
■ banki saTavazobs klientebs bazarTan
SedarebiT dabal tarifebs, momxmareblebma ki
miuTiTes bankSi arsebul maRal tarifebze.
amave dros, momxmareblebi srulad ar flobd-
nen informacias bankSi fizikur pirTaTvis
gankuTvnili produqtebis Sesaxeb.
amave dros, banki SerCevis ZiriTad kriteri-
umebad daasaxeles iseTi dadebiTi maxasiaTeb-
lebi, rogorebicaa: `operatiuli~, `moqnili~,
`kompaqturi~. kvlevam aseve aCvena, rom oper-
atiuli, xarisxiani momsaxureba da profesion-
ali, Tavaziani kadrebi bank `respublikis~ yve-
laze Zlieri mxareebi iyo.
aseT viTarebaSi marketingis ganyofilebas
daevala, SeemuSavebina da ganexorcielebina kom-
pleqsuri marketinguli strategia sami
mimarTulebiT: poziciis Secvla, cnobadobis
gazrda da axali saimijo parametrebis dan-
ergva. Catarebuli RonisZiebebi gaxdeboda
bankis axal segmentze – fizikuri pirebis
bazarze gadayvanis winapiroba. amisaTvis ki
aucilebeli iyo bankis asocireba iseT
maxasiaTeblebTan, rogorebicaa: `Zlieri~, `sta-
biluri~, `mizanmimarTuli~ da `gamocdili~,
vinaidan Catarebuli kvlevis Sedegebi bankis
SerCevis mTavar kriteriumebs warmoadgendnen.
aRsaniSnavia isic, rom cvlilebebi unda momx-
dariyo SezRuduli marketinguli biujetis
farglebSi: gamoiyo 783 000 lari, maSin, rodesac
pirdapiri konkurenti bankebis: TBC-sa da
`saqarTvelos bankis~ imave periodis mar-
ketinguli biujetebi, sul mcire, 2-jer meti iyo.4
mmaarrkkeettiinngguullii xxaarrjjeebbii ((bbaannkkeebbiiss mmooggeebbaa--zzaarraalliiss
uuwwyyiissSSii ddaaffiiqqssiirreebbuullii TTaannxxaa llaarreebbSSii))
TBC PCB BoG Rep Bazis Cartu
2003 1 195 860 1 237 973 674 104 117 936 25 214 46 937
2004 1 792 000 3 398 000 1 746 000 123 299 187 000 434
2005 2 040 000 2 972 000 1 652 000 614 000 107 000 95 000
20065 2 486 975 2 571 858 3 154 321 981 194 83 737 179 347
Total 7 514 835 10 179 831 7 226 425 1 836 429 1 836 429 321 718
qqaarrTTuullii bbiizznneessssiittuuaacciiaa
1 bank `respublikis~ wliuri angariSi, 2005 w.
2 ACT jgufis kvlevis Sedegebi
3 ACT jgufis kvlevis Sedegebi
4 erovnuli bankis mier gamoqveynebuli masalebi
5 2006 wlis 30 ivnisis mdgomareobiT
bbaannkkii `̀rreessppuubblliikkaa~~ __ wwaarrmmaatteebbuullii ssvvllaa `̀ssoossiieettee JJeenneerraalliissaakkeenn~~
486 nnaawwiillii mmeessaammee myidvelze orientirebuli marketinguli strategiis da marketinguli kompleqsis Seqmna
bankis axali strategiis Sesabamisad ganxor-
cielda integrirebuli marketinguli kampania,
romelic moicavda:
aaqqttiiuurr iinnssttiittuucciiuurr kkaammppaanniiaass::
■ 2005 wels ganxorcielda sareklamo kampania
`̀uurrTTiieerrTToobbiiTT vvaammddiiddrreebbTT eerrTTmmaanneeTTss~~.. asax-
avda ra bank `respublikis~ individualur
midgomas TiToeuli korporaciuli klienti-
sadmi, kampania miznad isaxavda banksa da
klients Soris gansakuTrebuli urTierTobis
xazgasmas. Sedegad gamyarda organizaciis
imiji da sazogadoebam dainaxa misi realuri
saxe, rac amave dros iyo winapiroba bankis
poziciis warmatebuli Secvlisa.
■ paralelurad ganxorcielda kampania presis
saSualebiT. qarTul da inglisurenovan
gamocemebSi sistematurad qveyndeboda masa-
lebi bankis moRvaweobis, miRwevebisa da
siaxleebis Sesaxeb.
ssaassppoonnssoorroo kkaammppaanniiaa::
■ bankma Tavisi sasponsoro aqtivoba ZiriTadad
sami mimarTulebiT ganaviTara: kulturis,
ganaTlebisa da sportis mxardaWera. aRsa-
niSnavia, 2005 wlis noemberSi wlis telesezo-
nis yvelaze skandaluri realuri Sous `jeo-
bari~ (30 000 mayurebeli) sponsoroba,
romelmac bankis cnobadoba mkveTrad ga-
zarda.
mmoovvlleennaaTTaa mmaarrkkeettiinnggii::
■ 2006 wlis ianvarSi bank `respublikis~
sameTvalyureo sabWos Tavmjdomarem b-ma
laSa papaSvilma miiRo gadawyvetileba, monaw-
ileoba mieRo realur SouSi `̀iiddeeaa,, ffuullii ddaa
eerrTTii SSaannssii~~.. sazogadoebam dainaxa
Tanamedrove yaidis daxvewili, moazrovne biz-
nesmeni da menejeri, ramac ganusazRvrelad
aamaRla bankis imiji da cnobadoba. mizno-
brivma segmentma – individualurma fizikurma
pirebma ara mxolod gaiges bankis arsebobis
Sesaxeb, aramed gaicnes misi sameTvalyureo
sabWos Tavmjdomare. aRniSnuli proeqti
Zalze mniSvnelovani aRmoCnda bankis strate-
giuli poziciis cvlilebebis TvalsazrisiT.
pprroodduuqqtteebbiiss ssaarreekkllaammoo kkaammppaanniiaa::
■ 2005 wlis dekemberSi daigegma axali
RonisZieba, romelic miznad isaxavda
depozitebis stimulirebas (gagrZelda 2006
wlis 31 ianvramde). bankma `respublikam~ momx-
marebels depozitebze yvelaze maRali sapro-
cento ganakveTi da wamaxalisebeli saCuqrebi
SesTavaza. Sedegad depozitebis portfeli 20
mln. lariT gaizarda, rac im periodisTvis
sabanko seqtorSi yvelaze maRal maCvenebels
warmoadgenda.
■ 2006 wlis ivlisSi bankma `respublikam~
pirvelma SesTavaza momxmarebels studenturi
sesxebi. aseve pirvelad saqarTveloSi stu-
dents mieca saSualeba, daewyo sesxis dafarva
swavlis dasrulebis Semdeg.
■ paralelurad ganxorcielda kampania presiT.
qarTul da inglisurenovan gamocemebSi sis-
tematurad warmoebda calkeuli produqtebis
aqtiuri kampania.
Catarebuli RonisZiebis Sedegebma yovelgvar
molodins gadaaWarba, bankis cnobadoba 1 wlis
ganmavlobaSi gaizarda da 80%-s miaRwia, bankis
aqtivebi ki 106%-iT gaizarda.
2006 wlis 15 seqtembers evrozonaSi arse-
bulma erT-erTma umsxvilesma finansurma insti-
tutma `sosiete Jeneralma~ (Société Générale Group)SeiZina bank `respublikis~ aqciaTa sakontrolo
TTaavvii 1133 integrirebuli marketinguli komunikacia: personaluri gayidva da pirdapiri marketingi 487
paketi. gadawyvetileba bankis aqciaaT paketis
yidvis Taobaze dafuZnebuli iyo ara mxolod
bankis finansur maCveneblebze, aramed bankis
mdgrad da efeqtian ganviTarebaze.
momxdari cvlilebebidan gamomdinare, bank
`respublikis~ strategiaSi aucilebeli gaxda
kobrendingis mimarTulebiT muSaoba. `sosiete
Jeneralis~ politikidan gamomdinare, Seicvala
logos ferebi, heraldika, slogani, ris Sedega-
dac bankis vizualuri saxe mTlianad miesadaga
`sosiete Jenerali jgufis~ korporaciul imijs.
SSeekkiiTTxxvveebbii ((ddaavvaalleebbeebbii))
11.. ra axali maxasiaTeblebi unda hqondes bank
`respublikas~ momxmareblis cnobierebaSi?
22.. romeli prioritetuli bazari unda airCios
bankma `respublikam~, Tu gaviTvaliswinebT,
rom `sosiete Jenerali jgufi~ orientirebu-
lia sacalo segmentze? gaiTvaliswineT
bazarze arsebuli situacia.
33.. mizanSewonilad migaCniaT Tu ara sabanko mom-
saxurebaze fasebis zrda? an saprocento
ganakveTis Semcireba depozitebze?
44.. ra tipis sareklamo kampaniis danergvas ur-
CevT bankis axal menejments? ra ZiriTad
Setyobinebas miawodebT sazogadoebas? komu-
nikaciis romeli saSualebebis gamoyenebas
CaTvliT mizanSewonilad SetyobinebisaTvis?