f , ı

1

1

* SAL 6 - GULAN - 1984 *

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Armanc/51 /Rupel/2

SERHAD DiCLE: 1\

''OTONOMI ; PERCAKE Jl DEMOKRASIYE"

ME Lİ SER T~KİLIYEN YEKITIU HUKUMETA IRAQE Bl SEKRETE­RE PARTIYA PEŞ~NG A ]{ARKERf KUI!_DI~TAN""' ~ERHAD DICLE RE HEVPEYVir.mK ÇEKIR.VE HEVPEYVİNE PEŞKEŞI XWENDAVANAN DIKIN.

PIRS: Hun danustandinen Yekitl Niştimanl Kurdistan u Huklimeta Sad­dam ji bo otonomiye çawa dibmin ?

BERSİV: Li ser danfistandinen Ye­kiti u karbidesten Iraq, heta lro jf tu beyanen resmi derneketin. Ji ber ve yeke jl he agahdariyek tekôz li ser çer­çeva danustandina u gaven ten avetin negihiştiye me. Le rastiya ku em diza­nin, teqerawestan di navbexruı hurdu hezan 4e hatiye nankirin u ev gelek car in ku Yekitlli ser li hev hatina "0-tonomi ji bo Kurdistan" bi rejiin re rfı­dine u guft fi goyan dike.

Ç>asi ku xuya ye, Yekiti di runiştan­dina bi karbidesten rejiin re, dax~zen xwe yen li ser "demokrasi ji bo Iraq" paş de girtiye u bes ji bo "otonomi"ye dixwaze bin gavan baveje . Pişti we' ye­kitf di van danUstandina de, bi sere xwe ye. Dev ji tifaq__u hezen welatpa­rez u demokrat yen Iraq u Kurdistane berdaye çuye bi rejim re rllniştiye.

Partiya me di daniistandinen bi v1 rengi de, ne ji bo gele Kurd, nı;jiji bo hezen demokrat ii peşverfiyen Iraqetu feyde nabôıeEv kar xebata mixalefeta Iraqe ya dijf rejim qels dike ii her weha dibe bendek li ber tekoşina gele Kurd ji bo "otonomiyek rastfn". Loma ji em, gaven Yekitfku bi rejim re daveje şaş dibôıin . Pewist dibôıin ku hernil hezen welatparez u peşverfi li ber van gavan rawestin; Yekiti bi xwe jf rojeki ziitir ji ve siyaseta xwe ya dawfvegere.

PIRS : Dema mirov rewşa Rojhilata­navin ü ye İraqe ku iro tede bigre ber çave xwe , netfce dayina ve danustan­dine, gelo we karibe kijan gelşan(prob­lem) an jfrewşek çawa bi xwe re bine?

BERSiv: W ek me li jor ji got; di netice van daniistandina de baweriya me tune ku gele Kurd bigihije mafe "Otonomiyek rast in". Mesela "Oto­nomiye'' giredayiye ç3!.çeva rejimeki demokratik li tevayiye Iraqe ye. Oto­noıni perçak e ji demokrasiye. Beyi

ARMANC

daxwaz fi pekanfna demokrasi, oto­noıni dibe gavek valayi ii xapinok. Ya din di netica danustandina de, dibe ku li ~r kaxez, Yekitfu rejim li ser otono­ıniye li hev bikin. Le ev na ye we mane ku we gele Ku.rd bigije vf mafi. Di ho­yen iroyfn en Iraqe de, bi li hev hatina herdu hezan, ne otonomi ne jltu mese­leyen din yen hundurin hel nabin. Ew li hev ben jf, piraniya mixalefeta de­mokrat ii peşveru ya Iraq u Kurdistane li derve diıninin u dijf vf kan radiwes­tin.

Ger ev guftugo bi serkevin u pey­manek di navbeyna herdu hezan pek be li gor baweriya me, qasi ku em re~şe digrin ber çav, li ser paşdexistin ii pelçiqandina mixalefete, rejim we gelek fersenda texe deste xwe u planen xwe yen dijminatihehesatir bime~~· Bi li hev hatine, we Yekiti, hem dı sı­yaseta fraqe ya hererne ii navnete~ hem ji siyaseta kevneper~stl, ~ord~tı u xwinmijiya hundir de bıbe ş~e ka!­bidesten rejim. Li ser nave hukumete, erfşe hezen mixalefet bike, şere wan bike. Mixalefeta mayi jf, hive neve we raste rast bere çeken xwe bide Yekiti­ye. O ne dfir e ku, li ~r viesasfşe~ekl dijwar li Kurdistana Ira9e dom b~~· Mana ve yeke ew e ku, bı dest€Yekitı­ye rejim, we bere temam&ı mixalefete­ji ser xwe vegenne ii wan bera hev de. Mixalef~t xwe bi xwe we heviidu qels bikin. U rojeki, gava fersend ket dest, we rejim ser~ herdu aliyan jlxe, mixa­lefete biperçiqine. Rejime xwihmij e kevneperest, e diktatorf, we ciye xwe tekfiztir bike. Gava rejimeki kevnepe­rest li Iraqe ciye xwe tekiiz kir, p te­vayiya hererne de .~e';lle~re~~w~.~ur­tir hibe. Planen diJmınatı ye li dıJı ge­ten hererne w~ hesatir bimeşin. Bi kt. masf, netica dan llstandina Yekiti bi re­jimere ev e.

PIRS: Sebebt ku li Kurdistana İra­qe rewş hate vt merhale çi ne ? Ango, ger li gor we rewş baş e, çima, ger ku ne baş e çima ?

BERSİV: Li Kurdistana Iraqe, gele Kurd ji bo mafen xwe yen milli ii de­mokrat), bi salan e li dijf rejime kevne­perest şer dike. Gel,ji tuzehmetiii fe­dekariye nareve, bi hemfı hebiina xwe - çi maddi çi manewi- xwe arnade kiri­ye, ji bo destxistina mafen xwe. Le her weha bi salan e hezen siyasi yen weıet dijitf ii dijminatiyen xwe dajon. Prob­lemen di nav xwe de, bi aqle selim a­wakf demokratik ii aştı hel nakin. Si­yaseta wan li hemher hev, siyaseta Im­hakirine ye. Her yek dixwaze y~ dine Imha bike, ji hol~ rake ii meydane ji xwe tenere bihele. Ve yeke, di hundir de , dijminatlii perçebfuıek dijwar xis­tiye nav tekoşiiıa gel. H~zek siyasi', ji bo derbe li ya din xe, çiji desta be di­ke. Heta diçe deste xwe dide dijmine gele Kurd. Bi ve yeke planen dijmin jt bi hesayi li ser qedera gele' Kurd dirne­ş in.

Ev r~wş, ji qerektera siyaseta Kur­distana Iraqe te. Ew, hez~n burjuvazi ne. Ji bir ii baweriyen menfeata pirani­ya gel bepar in. Bir ii baweriyen men­feeten teng yen tebeqe bUrjuvazi, mafe eşaiti ii derebegl diparezin. Loma jf ji bir ii baweriyen şoreşgeri bepar in, si­yasetek rojane fı be istfqrar dajon. Lo­ma jf menfeeten xwe yen tebeqi' yen hfirik; heta yen şexsf datinin ser men-feete piraniya millet . _

Di v€siyaseta haıı de PDK.Jraq yek­emin sebeb e. PDK-1, ev bi salan e, si­yasetek eıişkar li hemher hezen welat­parezen welat dimeşfne. Tehamfıla we ji hebiina hezen ditir re nine. Bi ç,i riye dibe bila hive, dixwaze teko(ıne texe bin deste xwe. Yekiti ji, ji destpe"'ka a­vabiina xwe ii heta lro. her çiqas bi na-ve şoreşgeô derket jl, li dervayi PDK.i alternatifeki şoreşgeri dernexist. Di di­jatiya_ bi hezen din ii bi taybeti bi PDK.J_re we ji xwe sipart çeken deste PDK- I. Di şeıa daniistandin ii helkiri­na dijayetiya nav hepın de dawiya da­wl da ser şot'a PDK-1.

Bi baweriya me se~be bingehin e­we ku li Kurdistana Iraqe rewş ket merhela iroyin. Gava em ve yeke, wek sebeb nişan didin qesda me je ne ew e ku em dixwazin, Yekitiye ji kare ne baş ye teda ye bişon. Na, ekse wi. Ba­weriya me ew e ku, x_!!ta ii şaşitiyen hezen din ii yen PDK- Iraq çi dibin bi­ra bivin, ev heq nade Yekitiyeku here deste xwe bide dijmin. Di destdana dij­min de, m esiile esas i Y ekiti ye ıi dive

www.ars

ivaku

rd.o

rg

ev hesab ji we be pirsiıl. Le _şebebe ku tekoşlna gele Kurd fı hezen Iraqi keti­ye warekl dijwar ne Yekiti tene ye, he­zen din in ji. Siyaseta wan f qels fı be prensib e ji. Em dixwazin ve yeke ber bi çav bikin.

PIRS: Ji bana ku mirou bikaribe peşiya uan gelşan u nebaşiyan bigre u tekoşine texe xetek hln baştirfn, mi· rou dikare çi bike ?

Riiniştina Yekiti bi rejime lraqe re we zirarek mezin bide hezen welatpa­rezen welet u we dijmin xurtir bike.

1\.

Dive rojeke zutir, hewl be dayin ku Yekiti ji vi kari vegere. A dine dive he­zen welet, li ser dijayetiyen h un dir, si­yaseta xwe biguherinin. Ere, di nav ci­vakeke de, b iv e nev e we dijayeti di nav hezan de hebe. Le ne bi awaki ku he­zen Kurdistana İraqi dimeşinin. Ev di­jayetiya ji hiine we ji esasi dur dixin, kurtir d iki n fı ji bo helkirine, çara ri­yen aşti u demokrati nabinin . Dive , ro­jeki zütir ji ve si yaseta x we ya ku ji zi­rare peşt_ir tu tişt nedaye gele Kurd, vegerin . U riya tifaqe di navbeyna xwe de bibinin.

Pişti ku Yek"ıti dijmin re riınişt, di-

HEYPEYYlNA

Armanc/51/Rupel/3

ve n~-ku tene _em li diji we tene rawes­tin. I ro PDK- Iraq jidi rewşek wiha de ye. Dive em li hemberi we jl bisekinin. Ango siyasetek weha bi kere be em Ii diji wan bisekinin.

Heta van gaven han neyen avetin, bi tu awayi li Kurdistana lraqe , re li ber kar iı baren qiret, planen dijmin naye girtin.

Ji bo ve hevpeyt•me em gele!? sipas dikin.

Si pas.

1\ A. A A

Bl NUNERE YEKITI YE SWED RE

Xwendevan jf pe d_izanin ku di navbeyna Yekilı Niştimanı Kurdistan u Hu­kume_La Iraqe de ıı bo:ıa "otonomiye" damistendin tPn domandin . Le bPIP Yekıtı N_ıştıman , het_anı iro Lu beyanPk ferm i li ser ve buyere belav nekirive.

_Bı ve he':'peyv_ınP ke:ys kete deste me ku , em buyert> ı·aste rast ii · devP beıpırsyarekı Yekıtı Nı~tıman bıbıhızın. ·

_ l;i ser damlstandina Yekiti Niştiman u Hukumel<.ı Saddam eııı ,; dltina h~zt'rı __Kurdıstanı yen ku em karibin t.ekiliyp· bi wan ve deyn.in jı bigrin u peşkeşı xwendevanaıı bıkın .

PIRS: Et· sere çend mehan e t'e go­lin ku Yekltl Ni1$1imanl Kurdistan ıi Hukum eta Saddam li ba lıet• rim iş/in e u li ser esasen o tonomive li heu kirine . Dilina we li ser t• e yeke 'çiye i

BERSİV: Eşkere ye ku . di hemu tevgeren rizgarıxwazen dine , ku li riya geşbün u peşdeçune xebat ü tekoşlna xwe de, gelek metoden cuda cuda ü di cl de bi bar iı zirüfen xwe ve te proce­kirin . Eger em di diroka xbat u şoreşa gelan u hezen şoreşgeren dine binihe­rin, çend caran te ber çave me ku ge­lek caran biıye, ji aliye şoreş fı azadl­xwaza,ku bi opozisyonen xwe re meto­den guhartina bir u bawerl bi cl kirine . ev ne tene Ii netica zeifbfına hezen şo­reşgeran e , belki dibe ku li nerica geş­bün u peşdeçima tevgera şoreşgeran

be . Kurdistan jl weke perçeki li ve d ine

dikeve b er van qanunen giştl. Le be le , di ve navçe de bi talaş u hergen xwe yen taybetl ve. Li vir em dixwazin bi ronl bejin, di netica der15_etina bar u zi­rufeke taybetl di sinore lraqe de, bi te­vay! ii bi Kurdistane ve jl, firsetek ji Yekltl N)ştimanl re çebiıye, ku Hu­kumeta lraqe bi daxwaziya xwe soz daye ku, hazir e ji bo li hev hatin u bi elimina maten gele Kurdistan. Ji ber ve

yeke Yek'lti N iştiınanı Kurdistan. hazir biı ji ve firsete, feyde bike. Ku zemina danustandin u guhartina bır u baweri­yen xwe bi hukiıınet re sana bike . Di qonaxa yekemin ya civlnan de her du ali fı li ser sekinandina şer li hev halin, bi şerte ku ziriıfeka aşiti u demokra­tik bi ci were . Di qonaxa duemln de runiştin u danlıstandin ji bo guhartina Dır u dltin yen xwe pekanin ji bo ku. helekl(çareyek) ya rast u druste proh­leman bi ci were. Ji bo ve yeke Yekltı Niştiman Kurdistan, wekl watiniya ku li ser xebata xwe bu. projeya xwe xist ber tlrejen lekol"in, u ve yeke kir her­nama danustandin. Heya nuha . nuwe­neren her du aliyan hev ditine u bi hev re danustandin kirine . Le bi ra s tl h eva nuha ev bi hev re runiştin lı axaftin ~e­gihiştiye neticeke. Her ji bo ve ye ku netlee k aşkere nebiıye.

PIRS : He lani nulıa çima Yekiti Niştimani Kurdistan li ser ve büycre beyaneki resmi beluv ne kir ?

BERSIV: A rasti, d erneketina bela­vok (beyan), naye we mane ku van meselan hatine veşartin, aşkere ye ku belavok derxistin giredaye netice yen danustandinan e. Aş!<ere kirina d_anli-

standina bi dewleta Iraq e ve. hi E zge (radyo) ya Denge Şoreşa Iraq bi çend gotar u agahdarname ll te\'e belavoki'n Yı:-kiti Niştimani Kurdistan dı:--hatiye ronı u aşkere kirin . Ji aliye din jı. ht'\'

dltina kadir u berpirsy::ıren Yekitı Ni~­timanı Kurdistan Li xelke Kurdistane re, ku bi hez::ıran kes çune meqeran u ci yen peşmerge, bi ro nı ll aşkere ha li­ne agahdar kiriıı, niha bi şiyari di teve rllniştinan iı dani._ıstandinan bi hllkll­ınet re gihiştine. U ji zedetire cend ca­ran piştgiriya :\We li ser ve nlt''scie pı:-s-keş kirine. ·

PJRS : Tu he;:cn 1\.urd 1.-u li 1\ı ml is·

tane pi:)lgiriyu tC/;iliycn Yc/;tti S i., ti· lllatli 1\.urdiston u Sadcluın cli/;c lıcn c ; Ge1· Jı c n c t•ana In ne i

BERSI V: Partiven din ve n Kurdis­tane bi taybet ı ji ~ı av \'an ı1ezen şore~­ger u demokrat. çı:- nd rexistin iı part i bi hevalbendeıı xwe ku li nıeydnne xe­bat dikin tim u tim pi~tgiriya xwe ni­şan dnne. Le aşkere kirinn ııawn Yan rexistin u pnrtiyan ne kare me ve. Dibe ku ew bi xwe dıtinen xwe eskne bi­kin. U ji aliye Kurdistamı İr~q 'e ku mirov bi rasti beje , YekıtiNiştim:ıni bi namake resmi Partı Konmııist ::ı İr::ıq u aliyen din yen CL' D agahdar kiriye. di riya çend kesen naskirı ven serbiX\\C u niştimanperwer ::ımadebu.na xwe e::;­kere kirine , ji bo ji navrakirina proble­man u peşda aıfına konaxeke nu . pey­wendiya dostani u xurtbiına gel.N e ji bo ve ku danustandin bi Dewletn Ira­qe ve pek be. Le belkiji bo bi hev re xebatkirin u bi destxistina mafen gel u feyde kirin li bar ii zirüfe ku da~ui: standin bi ci aniye, anegori ji bo dest­xistina mafen xelke Kurdistane, bi ber-

.....

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Armanc/51/Rupel/4

dewambiina xebata çekdaıf bi hev re pekwere, gava ku ev danOstandin ii peyvin bi ser nekeve.

PIRS: Di nau·Yek'i.li'de tu kese li dij ue tekiliye derdikevin hene, an tune ne?

BERSİV: Hebfuıa bir ô baweriyen ne wekhev li ser v€ buyeradh-okfya gi­ring, li meydana xebata nav rexistina demokrat ô şoreşg~, wek Yekiti Niş­timani Kurdistani Iraq, tiştekf gelek normal e. Ji ber-ku Yekltt Niştimani, bi cih anina prensiben demokratt n bi­karanina wan ji bo endaman p@şk~ş ki­riye, ku wan baweriyen xwe bi serbesti bejin ô bi vi awayi bikaribin gelek kar bikin. U be~ bi rastt hemfl organ@n Yekiti Niştimant bi gişt serok u enda­men xwe qet li dij van danustandin u axaftin..n derneketine. Bi v~ rewşa ku bikaribe dubendiyeki peyda bike il bi­be pirsekji bo YekitiNiştimani.

PIRS: Te gotin ku hemu serok u hezen Yekitiye ji çiyan daketine bajer, e u ye k rast e, an ne rast e ?

BERSİV: Bi rastf ne wiha ye. Ji ber ku Yekiti Niştimani Mzekf xwediye dirokeki pir bi xwin u bi şeref a tije bi serketin e u xwedi dost u hevalbend e. Biryara xwe daye ku weki bezeki çek­dar u şoreşger her dem weki leşkereki geli ji ser xebate xwe berdewam be ô Kurdistan€' biparez~. Tıgihiştina ve

rastiyf'wiha kiriye ku YekitiNiştimani biryaren xwe daye ku hezen peşmer­gen xwe wekileşkeren serbixwe ji xwe· re b iliele, ne w eki giredayi organeki ol­ri weki guhartine hezen p@şmerge bi organeke(heres hidut) ku li ı ı e Adar ı 970 biryare li ser dabôn.

PIRS: Yekiti ji bo kirdayetiya Sad­dam digot faşist. Gelo eu rewş hatiye guherandin? Ger ne hatibe guherandin him bawer dikin ku, hukumetek faşist mafe otcmomiye bide geli' Kurd ?

BERSIV: Herweki di be..Sıva pirsya­re peşi de, me eşkere kir ku ve danft­standin il axaftin li nettea bar fı zirôfe­ki taybeti bi ci hatiye li nettea haziriya hukumet ji bo bi d arime mafen rasti yen millete me. Ji bo ve yeke ye ku Yekiti Niştimani bi hukômete re dan­iistandine q,eblıl kir. Tişteki xuya ye ku nettea ve danôstandine xwe bi xwe dibe mehak.

PIRS: Pirsek dinji, Yekitidigot ku, ji bo lraq demokrasi ü ji bo Kurdistan€ otonomi. Dema ku Yekitiue otonami­yi bigre, wedemokrasi be İraqe?

BERSİV :Y ekiti N iştirnam be wes­tan xı;_bat dike ji bo pekanina demok­rasi li Iraq.

PIRS: Ger Yekiti otonomiyl bigre, ew e karibe li seranseri Kurdistana İ­raqe pek bine ? l:ıi rewşeki wisa de we

DÖNYA DÜŞÜK ÜCRET

ŞAMPiYONLUGU VE ZAMLAR

D Faşist diktatörlük, halklarunız açısından zam, baskı ve aşırı sö­mürü demek olan "Türk Modeli" 24 Ocak Karariarım uygulamayı en bağnaz bir biçimde sürdürü­yor. "Kaynak artırunı"nı sağla­mak adına,kamu kurum ve kuru­luşları, altyapı tesisleri emperya­list ve yerli tekellere satılıyor. Sı-

kı para politikası, daha sistemli o­larak uygulanıyor. Uluslararası emperyalist tekellere ve mali ku­ruluşlara,bir avuç yerli holdinge yeni yeni güvenceler veriliyor.

Buna karşın işçi sımfı ve ,e­mekçi kitlelerin satınalma gücü gün be gün düşürülüyor. Açlık, iş­sizlik sürekli olarak artıyor. Bir a-

hezen Kurd bi heu nekeuin ?

BERSiv: Yekiti Niştimani ji bo berjewendiya(menfeete) xelke Kurdis­tane, di danôstandine de bi hukumet re beşdar dibe. Xelke Kurdistane be kemasi ô bi azadi nfıneren xwe hildibi­jere u bi re dike bo organen otonomi. Li aliy~ din tekoşin dide ji bo vekôjan­dina şere nav xwe. Her wiha zedetir fı be westan xebat dike ji bo ditina sede­men şer ô rawestandina we ô alterna­tifeke bibine ku xizmeta hernil Kordis­tane bike ô hibe sedema yekitiya hem u rexistinen gel.

PIRS: Di nabena otonomiya ku be­re Yekitl diparast u ya ku niha bi Sad­dam re li ser diaxife tu ferqiyet heye, an tuneye ? Ger heye uana çi ne ?

BERSiv: Ev proja ku Yekiti Nişti­manf ji bo otonomi ku niha danustan­din li ser çedibe gireday'i prensiben Ye­kiti bi derbar@ otonomi ye.

Ji bo ue heupeyume e m li ser naue Kouaro ARMANC gelek sipas dikin.

Em ji ji aliye xwe ve spasi Kovara ARMANC dikin ku tirset da me ku di­tinen xwe ji bo xwendevanen Arınane bejin.

000

vuç holding altın yılım yaşarken, küçük ve orta, hatta bazı büyük şirket iflasları, el deliştirmeler günlük yaşamın bir parçası haline geldi.

İşte dört yılı aşan bir süredir uygulanan bu politikanın bir par­çası olarak yapılan son zamlar ve bu arada tespit edilen asgari üc­ret; sözünü ettiğimiz Friedmancı politikanın işçi ve emekçi kitlele­re ne denli bir yaşamı reva gördü­ğünü göstermesi. açısından üzerin­de önemle durulması gereken ge­lişmelerdir.

Bilindiği gibi, yerel seçimler öncesi tüm zam söylentilerini ya­lanlayan faşist Hükümet, seçim­ler sona erer ermez yeni zam pa­ketini yürürlüğe koymaya başla­dı. ''İşçiler et yerine fasulye yesin" tartışmaları sürerken, et ve fasulye fiyatlarına da yansıyan zam foryası aldı yürüdü. Petrole yüzde 15; Toprak Mahsulleri Ofisi'nın sattığı ekmeklik ve makarnalık buğdaya yüzde 39.3 ile 48.6 ; ilaca yüzde 10 ile 39; noter ücretlerine yüzde 70 ile

www.ars

ivaku

rd.o

rg

ı 00; Şekere yüzde 30; Çaya yüzde 34 ile54; genel ulaşıma yüzde 40; PTT ücretlerine yüzde 29 ile ı 00; Boğaziçi Köprüsü geçiş ücretlerine yüzde ı 00 ile 300 oranında zam yapıldı.

Şunu rahatlıkla söyleyebiliriz-ki; zamlar yaşamın her alaruna yansıdı. Işçi sınıfı ve emekçi kit­lelerin satınalma gücü yeniden düştü.

T.Özal Hükümeti, zamların zorunlu olduğunu ve önüne ko­nulan hedefin gerçekleşmesi için seri ve "esnek" önlemleri almaya devam edeceklerini açık söylü­yor. Gerçekten de 24 Ocak ka-rarları,bir taraftan zam ıapılırken diğer taraftan da ücretleri gerçek olarak düşürmeyi öngörüyor. Çünkü zam, devalüasyon ve ger­çek ücretierin geriletilmesi olma­dan 24 Ocak Kararları'nın yaşa­ma geçirilmesi mümkün değildir.

ZAMLARLAi BUNALlMlN FATURASIHALKLARThflZA

, öDETILIYOR

Sömürgeci-tekelci burjuvazi ve emperyalist mali kuruluşlarının işbirliği ve çeşitli anlaşmalarıyla uygulaması sürdürülen mevcut politika, yaşanmış ve yaşanılan bunalımların yükünü Türkiye ve Kürdistan işçi sınıfı ve emekçi kitlelerine yüklemeyi amaçlıyor. Bu, çok yönlü ekonomik "ope­rasyon"larla gerçekleştiriliyor.

Friedmancı ekonomik politi­kanın genel karekteri olan bu ö­zellik, faşist rejimlerde daha da belirgindir. Bunun başlıca nedeni de, faşizmin, burjuva düzeninin sürekliliği amacıyla en son başvu­rulan ve de en gerici, en saldır­gan, en terörist bir iktidar biçimi olmasıdır.

Türkiye'de de aynı amaçlarla iş başına gelen faşizm, önceden uygulamaya konulan ekonomik politikaya dört elle sarıldı. Çünkü faşizmin işbaşma getirilmesinin önemli bir nedeni de 24 Ocak Kararları 'nın elverişli uygulama olanaklarına kavuşturulmasıydı. Faşist diktatörlüğün "çalışma ya­şamı "nın düzene so kulması adına yaptıklarıyla; emperyalizm ve yerli holdingler, kar hırsiarını ça­lışaııların lokmasına el uzatarak

giderme olanağını daha fazla ka­vuştular. Devlet ve KIT1erın tüm olanakları faşizmin arkasındaki tekellerin hizmetine sunulurken, Devlet kuruluşları ve KIT1erin açıkları: fiyatların serbest bırakıl­ması ve dönem dönem yapılan zamtarla kapatılmaya çalışıldı, çalışılıyor, Bu politika uygulan­dıkça zamlar da sürekli olacak ve bu yolla faşizmin arkasındaki yerli ve emperyalist tekeller, bü­yük çıkarlar sağlayacaktır. Diğer yandan halklarımızın yaşam dü­zeyinin düşürülmesi alabildiğine hızlandırılıyor. Örneğin 25 Mart yerel seçimlerden sonra yapılan zamtarla dört kişilik bir ailenın zoruıılu mutfak gideri ayda ı6ı5 lira arttı.

Esasen uygulanan politikanın mantığında zaten sürekli fiyat artışları vardır. Darbeden sonra, nasıl ki günlük kur ayarlaırialarıy­la devalüasyon süreklileştirildiy­se, fiyat kontrollerinin kaldırıl­masıyla da fiyat artışlarının sü­reklileşmesi sağlandı. Belli dö­nemlerde yapılan toplu zamlar~ süreklileşen fiyat artışlarından hı­zını alamayan tekelci sermayenin başlıca uygulamalarındandır.

DIKTATÖRLüGüN üCRET POLITIKASI YüKü AGIRLAŞ Tl RIYOR

24 Ocakçıların marifeti olarak son tespit edilen asgari ücret, ı963 gerçek asgari ücretinden yüzde 28 geridedir. Yani Hükü­met, işveren ve sendika temsilci~ lerinden oluşan ''Asgari Ücret Tespit Komisyonu" nda oyb~li­ğiyle tespit edilen 24 bin 525lira lık brüt asgari ücret, gerçek ola­rak ı963 'teki 360 liralık brüt as­gari ücretten yüzde 28 geridedir. Veriler, 1963 seviyesini koruya­cak asgari ücretin 35 bin 430 lira olmasını gerektiriyor.

T.Özal Hükümeti'nin bakan­ları, "sosyal adalet çi" aıılayişla­rını ve "ortak direk"in temsilcili­ğini tekrarlayadursunlar, sürekli fiyat · ad~ları ve son zamlar, asgari ücrett~ki yeni artış mikta­rını çoktan silip süpürdü. Istan­bul 'da dört kişilik bir ailenin zo­runlu mutfak gideri 31 Aralık ı983-ı O Nisan ı984 arasında

Armanc/51/Rupel/5

tam 4 bin 6ıs lira artarak~ asgari ücretteki net 4 bin 684 liralık ar-tışı hemen hemen sıfırladı. Bu sa­dece zorunlu mutfak giderlerin­deki artıştır:Peki; ya giyecek;ya­kacak, kira, ulaşım vb. alanlarda­ki fiyat artışları? tüm buıılar bir­likte ele alındı~ında Hükümet'in "sosyal adaletçi'1iğf~n yalan ve

demugojiden ibaret olduğu ve ta­m~ıı toplumsal sefalete. denk düştüğü hemen ortaya çıkıyor.

Bu söylediklerimiz ve veriler, fiyat ve ücret artışları arasındaki büyük adiletsizliği de ortaya koyuyor. Asgari ücretteki net artış ancak zorunlu mutfak

· giderlerindeki yaklaşık yüz gün­lük artışı karşılıyabiliyor. Karşı­laştırma bir yıllık mutfak gider­lerindeki artış ile asgari ücretteki artış arasında yapıldığında .. asgari

· üaet artışıııın devede kulak kaldi' ğıru görmemek elden değil.

öte "yandan, yeni asgari ücrete gQr~,ye iRi çocuJdu. i_şçinin e­.line net 16 bin 422 lira geçiyor. Türkiye'de 3 milyon kişi asgari ücretle çalışıyor ve işçi aileleri­ninyüzde 90'ında tek kişi iş bu­lup çalışabiliyor. Bu dururnda asgari ücretli işçi. gülünç miktar­daki geliriyle ailesini geçindirmek -ki buqa geçindirmek denirse- zo­runda kalıyor. Diyelim ki evli ve iki çocuklu bir işçi ailesinin geliri sadece asgari ücret düzeyinde ol­sun. Evli ve iki çocuklu bu aile­nin zorunlu mutfak gideri 1 O Ni­san 1984 verilerine göre 42 bin 215 lira; iki oda ve bir saloıılu ev­in kirası Şubat 1984 verilerine göre ı o bin SOO lira olacaktır. Bu demektir ki giyecek, ulaşım, ya­kacak ve eğlence hariç, bu aile­nin zorunlu mutfak giderleri ve ev kirası için 5 2 bin 715 liraya ihtiyacı vardır. Asgari ücrete ikra­miye vb. ek gelirler ekiense bile, kendi başına kira ve mutfak gide­ri, ge~n yaklaşık üç katını bul.l!l­yor.

BU VERILER NEYI ·GöSTERIYOR?

Türkiye'de ücret politikası öy­le ~ir nitelik kazanmıştır ki; veri­len ücret, işçi ve diğer 'çalışaııla­rın,~şma süresinde harcadık-

~

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Annanc/51/Rupel/6

Jan enerjiyi karşılamaktan uzak­tır. Yani tekelci burjuvazi artı-de­ğere dahi razı olmuyor, çalışanla­rın harcadıkları enerjilerini geri a­labilmek için gerekli ücreti ver­meye yanaşmıyor ve hergün bu noktadan daha da uzaklaşıyor. Bu, Türkiye'de gerçek anlamda bir işgücü satılmasının emperya­lizm ve tekelci sermaye lehine ke­sintiye uğratıldığını, sömürücü güçlerin karının artı-değerle sınır­lı kalmarlığını ve işgücü karşılığı ödenmesi gereken miktardan da kesintinin yapıldığını gösteriyor.

Faşist diktatörlüğün ücret po­litikası sonucu Türkiye, en niha­yetinde dünya ''düşük ücret şam­piyonu" ünvanını kazanmayı ba­şardı. Yıllardır düşük ücret cenet­leri olan ve emperyalist sermaye­ye her alanda ev sahipliği yapan bazı Uzak-Doğu Asya ülkelerini geride bırakan Türkiye, ilk sırayı aldı. ı 98 ı 'de ortalama günlük üc­retin 8 dolar olduğu Türkiye'de şimdi 3 doların altına düşmüştür. Sözünü ettiğimiz Uzak-Doğu As­ya ülkelerinde dahi 70'li yıllara göre ücretin dolar olarak giderek artığı ve 1982'de günlük ortalama ücret, Güney Kore'de 11.36; Tai­wan'da 11.68; Hong Kong'da 9.-76 ;'tingapur'da 17.52 ABD Do­ları olmasına rağmen, Türkiye'de ücretler gittikçe geriliyor. Bu da emperyalist sermaye yatırımları­nı artırmak açısından önemli teş-

vik edici olanakları içeriyor. Gerçek veriler, 24 Ocak Ka­

rarları'nın işçi ve emekçileri yok­sullaştırdığını, satınalma gücünü düşürdüğünü, çeşitli toplumsal hastalıkları artırdığını, işsizlik ve adaletsizliğin uç noktalara vardı­rıldığını en açık bir biçimde göz­ter önüne seriyor. Ayrıca emper­yalizmin ekonomik gücünün, yer­li holdinglerin egemenliğinin pe­kiştirildiği de gerçek verilerin ar­tık kanıtladıgı gelişmelerdir.T.Ö-~ zal Hükümetinin, uygulanan po li-; tİkaları daha cüretkar olarak ya­şama geçirme anlayışı ve bu doğ­rultuda atılan adımlar, işçi sınıfı ve emekçilerin yükünün· daha da ağırtaşacağını gösteriyor.

TÜM BUNLARIN NEDENi FAŞiST DiKTATÖRLÜKTüR

Hatırlanacağı gibi, 24 Ocak 1980'de IMF, Dünya Bankası ve OECD reçeteleri sonucu, uygu­lanmasına başlanan ve bir dizi si­yasal ve toplumsal önlemi de içe­ren ekonomik "istikrar" karar­ları, gerçek uygulama olanakları­na faşist dikta koşullarında ka­vuştu.iç pazarın daraltılması ve ihracat "patlaması"mn gerçek­leşmesi hedefi, 24 Ocak Karar­ları'nın özünü oluşturan etkenler­den en önemlisidir. Bunun da yo­lu satınalına gücünün düşürülme­sinden geçer. Satınalma gücünün

düşürülmesi için de bir taraftan fiyatlar serbest bırakılıp, zamlar yapılırken, diğer taraftan da üc­retlerin gerçek olarak geriletilme­si gerekiyor.

Bu nedenle, zamların, sürekli­leşen fiyat artışlarının ve ücret düşüklüğünün korkunç boyutlara varmasının nedeni uygulanan po­litikadır, sorumluluğu da faşist diktatörlük ve onun arkasındaki tekellere aittir. Bu alandaki uygu­lamalar darbe öncesinde de vardı, ama uygulanabilirlik açısından faşist dikta koşulları, çok büyük olanaklar sağladı. Evren diktatör­lüğünün ücret ve fiyat politikası, Uzak-Doğu Asya'daki gerici, fa­şist rejimiere taş çıkartacak bo­yutlara vardı. Zaten bunun için değilmidir ki emperyalist mali kuruluşları, T .Özal Hükümetine övgüler diziyor, destek veriyor. Son dünemierde yatırım ve çok yönlü işbirlikleri için,heyet trafi­ğinin bir hayli yoğunlaşması bu­nun göstergesidir.

Görüldüğü gibi, 24 Ocak Ka­rarları'ndan ve olacağı değişik bi­çimlerden kurtulmak, ücret ve fi­yat politikalarını günün koşulları­na göre tespit etmek. her şeyden önce faşist diktatörlükten kurtul­maya bağlıdır. Öyleyse Evren diktatörlüğünü alaşağı edip, .­Türkiye ve Kürdistan halklarının yaşamını çekilmez hale gt:tiren politikalara son vermek için gö­rev başına! O

.-------------·-------····---------···· ı

Karkeren hemu welatan yekbın ! .fA'-

PPKK MK TEORiK YA YlN ORGANI

&. SAYI CIKTI ! ..,.

OKU,OKUT!

JİNA NU, ARMANC Tunellgatan 14 ltr. lll 37 Stockholm/SWEDEN adresinden sağlanabilir.

www.ars

ivaku

rd.o

rg

GECEKONDUCULAR

NE BEKLEDiLER ?

NE iLE KARŞILAŞTlLAR ?

O özal hükümet olmanın tüm avantajlannı kulanarak-TRT, te­kelci basının sınırsız yalana dayalı yay~n propogandayla seçim döneme­cini döndükten hemen sonra, verdi~i vaatlerin tam tersine. emekçi halkı kendi deyimiyle "orta dire~i''topa tuttU

Işçilere seçim yatırımı olarak, önü­müzdeki dönem için verdi~i % 25 artı 2000 lira zammı, m em urlara geri ö­denen bir kısım MEY AK kesintilerini seçim sonuçlarının tartışmaları daha bitmeden, tüm ihtiyaç maddeleri başta olmak üzere bir çok eşyaya yaptı~ı zamlarla verdi~inin iki katını geri aldı.

özal'ın "İş bitirici"li~i bununla da kalmadı. Seçimlerden hemen önce bü­yük kentlerde l!eniıı _ ov ootansiveline Sahip gecekondu sakinlerinin en tatlı nıvası olan tapu sahibı olma özlemini somürerek, "tapu -yerine geçecek"ve sonradan tapuyla "degiştirilecek" bi­rer "belge" verece~ni vaat etti. Bunun yay~ın propagandasıyla gece kondu semtlerinden büvük oranda ov aldı.

Gecekondu sakinlerinin özal'ın "iyiligi "nin altında kalmamışlardı, hakkıyla karşılı~ını vermişlerdi. Artık özal Hükümetinin onlara tapu verme­mesi için hiç bir neden yoktu. Seçimler den hemen sonra gelen zamlar çok a­~ır gelmesine ra~men "Tapu ı;;ınibi o­luy?ruz". u.~uduyla herşeyi sineye çe­kmıslerdı. özal l!ece kondu semtlerini ziyaret edecek' haberi alınır alınmaz ö­zal ın takip edece~i güzergahı pırıl İn­ni edip, çiçeklerle donatılar. "özal küsmesin, tapular üzerinde oturmasıH diye daha yeni yürümeye başlayan ç~~klanna d~k __ en kalabalık biçimde gorunmeye buyuk özen gösterdiler. Ayda bir kez et alamavacak kadar yoksul olan emekçiler, bütçelerinden fedekanı k yaparak, uzaı ın oov o oy portrelerini satın alıp en belirgin görünecek. şekilde taşıdılar. özal gö­ründüJünde avazlan el verdi~i kadar tezahiıratta bulundular. Yavaş ilerle­yen otobüsün arkasında muazzam bir kalabalık oluşturdular.

Bu görevlerini de yerine getirdikten sonra tapu beklemenin dışında yapabi­lecekleri hiç bir şey kalmamıştı. Bir

kaç gün sonra belediye görevlileri gö­ründ~ünde tapu da~ıtacaklar zanıyHJ etrafiarında halkalar olusturdular. Fa­kat belediye görevlilerinin hiç de müj­ae verecek hallerı yoktu. Aksine,so­murtkan bir I!Örünüsleri vamı RelPrlive burayı boşaltınanızı istiyor.üç gün i­çınae t>oşa!tılmasa dozerler gelecek" sözlerini işittiklerinde buz kesildiler a­ğ\zlarını bıçak açmıyordu. Belediye görevlilerinin arkasında ancak kısık kı­sık "Nasıl olur?" diyebildiler.

üç gun boyunca ha belediye kon . doru, ha ANAP birim teşkilat binasına ko~turdutar. Sonuç nafile. Seçim ön­cesı onlarla şakalaşıp, gülen, sabırlı sa­bırlı dinleyen kişiler, bir ay sonra, bı­rak onlann sorunlanın dinlemeyi üste-likonlan tersliyorlardı. '

üç gün sonra 26 Nisan günü bul­dozerierin görültüleri, ço~u işsiz Ma­cumköy- 2 sakinlerini uyandınyordu. İki-üç saat içinde 200'ü aşkın gece-

kondu yıkılıyor, böylece binlerce kişi evsiz barksız kalıyordu. Dozerierin gö­rültüsü kesilmesine ra~men, kadınların, çocuklann hıçkınklan, feryatlan din­rnek nedir bilmiyordu. Çiçe~i burnun­da Yenimahale Belediye Başkanı M. Vural ne desin iyidir. "Açıkgözleri hi­mav~ etmeviniz" .. "Bunlar~ a~IIı<lJ!!Dayı mıqıfet sayıyorlar.Hepsinin evi ·vardır.". 1\.andırmaca y 11pı:, orıar akıllannca>' 1500 ~ecekondu sakinin gece dışar­da geçırmeleri, "hiç olmazsa çadır ve­rin, so~uktan geberece~iz"sesleri, hem Ural'ı yalanlıyordu, hem de o günlerde cuntanın borazanlanndan Milliyet'e bi­linçli olarak manşet konusu olan "Su­udi'nın 100 milyarlık kredisi gecekon­duların alt yapı tesislerine harcanacak" haberini komikleştiriyordu.

Şimdi ne olacak? Bu 1500 evsiz bar ksızın hali ne olacak? "Y aktın bizi özal! "feryatlan hep devam mı edecek? Elbette ki etmiyecek, bu gün "Yaktın bizi özal"feryatlan, "yaktık seni ö­zal"naralarına yer bırakacak. İşte o za­man, diğer sorunlar gibi, gecekondu sorununa da temel çözüm bulunacak. Bize düşen görev bu anı yakınlaştır-maktır. O

Armanc/51/Rupel/7

YABANCI DüŞMANLIGINA KARŞI EYLEM BlRLlGt

*KKDK,FİDEF ,B.YOLU, GERCEK AV.DAYANIŞMA" KOMITESİ,KOMK.AR ve DlB­F AK 'ın ortaklaşa başlatmış ol­duktan Türkiye ve Kürdistan' daki siyasi tutuklulara özgürlük kampanyası başan ile sürdürülü­yor.

Federal Almanya'da 50 bin­den fazla imza toplandı.

Kampanya Hannover'de de gerçekleştırHdL Hannover'de yürütülen imza kampanyası ve Türk Konslosluğu önünde yapı­lan "uyarı nöbeti" başarılı bir şekilde sonuçlandırıldı.

Türk Konsloslu~u önünde gerçekleştirilen "uyarı nöbeti" katılaniann gözlerinin siyah bezlerle ba~lı .._olması ve zincire vurulmuş olmalan Almanlar'ın dikkatlerini oldukça çekti.

Bu eylem sırasında Hannover' de bulunan SDP Genel Başkanı W.Brand da "imza kampanyası' nı destekledi~ni belirterek "Türkiye ve Kürdistan 'daki Ce­zaevlerinde bulunan siyasi tu­tuklulara af" belgisini imzaladı.

DFU(Alman Barış Derne~i), ASTA(Üniversite öğrenciler Birli~i), VVN(Anti Faşist Bir liği), MSB(Marksist öğrenciler Birliği), DZD(Alman Genç De­mokratlar), DFG-VK(Alman Banş Toplulu~u) ve ZUSO (SPD Gençliği) de gönderdikle­ri mesajlarta bu karnemyayı desteklediklerini bildirdiler. Ayrıca Devrimci İşçi ve Kur­

tuluş sempatizanları da eylemi desteklediler.

Hanno~r Arnıane Muhabiri

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Armanc/51/Rupel/8 _

ABD KiMYASAL SiLAHLANMAY.I

HlZLANDlRlYOR

D Kimyasal savaşın korkunçlugu yeni de~il. Hardal gazı Birinci Dünya Sava­şında en büyük kitle kıyım aracı idi. Bu silah ile en az 100.000 asker kur­ban edildi ve 13.000 kişi onyıllarca u­zunerimli öksürme ve akci~er hastalı~ı­na tutuldu. Son günlerde, bu gazın et­kilerini Baltık Denizi'nde balıkçılık ya­pan Danimarkalı balıkçılarda görmek­teyiz.

·tık savaş gazı, Alman fırınası Ba­yern Leverkusen tarafından 1915 yı­lında üretildi.

DAHA 1925 YILINDA YASAKLANMIŞ Tl

1925 yılında Cenevre'de imzalanan bir anlaşma ile bakteriyolajik ve kim­yasal silahlar yasaklanmıştı. Böyle bir kararın nedeni de Birinci Dünya Sava­şında gaziann korkunç etkisinin görül­mesiydi.

Sovyetler Birli~i, kararı 1927 yılın­dan itibaren uygulamaya başladı. ABD, 50 yıl sonra anlaşmayı yeterli buldu ve yasa~a en son uyan süper güç oldu. ABD, yıllarca Vietnam ve Kuba da dahil olmak üzere birçok ülkede kimyasal silahları denedikten sonra 1975 yılında Cenevre Anlaşmasına im­za atan 95.devlet oldu. ABD, anlaşma­ya polis gazı kullanma '1ıakkı" gibi şıklan da dikte ettirdi.

MUSSOLİNİ İLE HİTLER

Anlaşmayı ilk bozan Mussolini İtal­ya'sı oldu. İtalyanlar Hardal gazını Eti-­yopya'da savunmasiZ insanların kulü­belerine yağdırdılar. Japonlar, Çin 'de gaz bombası kullandılar.

Başka bir Alman firması lG Farben, 1936 yılında ilk ve gerçek sinir gazını cephede kullanmak üzere üretti. Bu si­lah sadece düşmanı de~il, kullananı da etkiliyordu.Bu nedenle faşistler, bu gazı toplama kamplarında milyonlarca suçsuz kadın ve çocukları imha etmek için kullandılar.

Ancak Nazi Almanyası savaştan sonra tonlarca kimyasal silahı Baltık Denizi 'ne ve Manş Denizi'ne depola­mıştı. Yaklaşık 70.000 ton kimyasal silah, denizin dibinde zamanlanmış bombalar gibidir. Gaz dolu bu bidonla­nn her zaman paslanabilece~i uyanları telqarlanmaktadır.

VİETNAM'DA

ABD, İkinci Dünya Savaşından son­ra başta Vietnam'da olmak üzere bü­yük bir kapasitede kimyasal silalılarm denemesini yaptı. Sadece Vietnam top­raklarına 100.000 tondan fazla püskür­tüldü.

Her yeni kimyasal silah çok daha fazla öldürücü ve etkisi daha uzun e­rimlidir. ABD'nin Vietnam'da uygula­dı~ kimyasal savaş, ardından irsi sa­katlıklar, kanser ve di~er bulaşıcı has­talıklan taşıyan bir nesil bıraktı. ABD'-nin kimyasal silalıları, tedavisi onyıllar sürecek ekolojik bir yara bıraktı ardın­dan.

Daha 1961 yılında ABD, Vietnam'­da Agent Orange zehirini kullanma ka­ranm aldı. Amaç Kamboçya ve Laos sınınnda 17. paralelde boş bir saha yaratmak idi. 1962-1971 yılları arasm­da Uzak Asya'ya 72.000 litre Agent Orange zehiri püskürtüldü. 1965 yılın­da yine General Westmoreland, Laos ormanianna Agent Orange zehirinin püskürtülmesi emrini verdi.

Vietnam savaşında kullanılan kim­yasal silahlar, Amerikalı askerler de dahil olmak üzere iki milyondan fazla insanın ölümüne neden oldu. ABD'den yana savaşan Avustralyalı askerlerin %25'nin çocu~u sakat do~du. İşin en kötü yanı Vietnam'daki etkileri idi. Se­veso olayından sonra İtalya Hükümeti Vietnam 'dan doktor talebinde bulun­du. Çünkü Vietnamlı doktorlar zehirli gaziann sivil halktaki etkilerini en iyi bilenlerdi.

SOVYETLER BİRLİÖİ YASAKLAMAK İSTİYOR

ABD, İkinci Dünya Savaşından son­ra kimyasal silalılann üretimine ve de­polanmasına hız verdi.

1970 yılına kadar üretilen kimyasal silahlar dünyadaki tüm canlılan yok e­decek kadardL Ancak Vietnam savaşı, tüm dünyanın dikkatlerini ABD'ye çevrilmesine neden oldu.

1969 yılında, Sovyetler Birli~i, tüm dünya devletlerinin kimyasal ve bakte­riyolajik silahiann yasaklanması ve var olanların da imha edilmesi için yeni bir anlaşma imzalanması önerisini Birleş­miş Milletler'e sundu. Sovyetler, anla~-

maya 1972 yılında imza attı. Aynı yıl­da kimyasal-bakteriyolajik silahiann ü­retimi, depolanması ve kullamlması ya­saklandı.

ABD, 1970 yılında kimyasal silah­ların üretemini durdurma zorunlulu­~unu hissetti. Zaten yeteri kadar depo­lamıştı. 1970'lerin sonlarına do~ ABD, Sovyetler ile kimyasal silahiann yasaklanması görüşmelerine başlamayı kabul etti. Ancak, ABD 1980 yılında bu görüşmeleri tek yanlı terketti.

Birleşmiş Milletler'in 36. oturu­munda yeni kimyasal silalıların üretil­memesi ve depolanmaması önergesine karşı oy veren tek ülke ABD idi. öner­ge kimyasal silahların, bu silaha sahip olmayan ülkelere yerleştirilmemesini de içeriyordu.

ABD'nin KAMP ANY ASI

Reagan 'ın devlet başkanlı~ına seçil­mesi, silah tekellerinin iktidara gelmesi idi. Silah tekelleri bu yasaklamadan hoşlanmıyorlardı. Kimyasal silalılar as­keri endüstrinin karlarına kar katıyor­du. öte yandan gaz bombaları, ABD'­nin yeni stratejisi için çok etkili bir a­raç olarak kabul ediliyordu. . ABD Dışişleri Bakanlı~ı, Sovyetler

Birli~i 'nin Afganistan , Vietnam ve Kamboçya'da "sarı ya~ur" ya~dırdı­~ını bir diğer deyişle kimyasal silah kullandı~ı propagandasına dünya ça­pında başladı.

Amerikalılar, kimyasal silahların tekrar üretimine başlamak istiyorlardı. Bunun hazırlığı CIA tarafından yapıl­dı. V e Sovyetlerin gaz kullandı ~ı pro­pagandası dünyanın çeşitli yerlerinde yayıldı.

ABD'nin iddiası ispatlanamadı. U­luslararası BM Araştırma Komisyonu, ne Afganistan'da ne de Kamboçya'da herhangi bir delil bulamadı.

CIA KüBA'YA KARŞI

CIA'ye, Küba'ya karşı uygulanmak üzere hazırlanan bir program(Anticrop­Warfare) için yeşil ışık yakılmıştı. Kü­ba'da ani bir hastalık(african svingest) görüldü. Küba, 1,5 milyon domuzu kesrnek zorunda kaldı.İkinci aşamada ateşli kanama hastalı~ı vardı ki, Küba tarihinde böyle birşeye hiç rastlanma­mıştı. Ve daha sonra insanlarda körba-

www.ars

ivaku

rd.o

rg

~ırsak kanaması, şeker kamışlannda mantar ve tütün tarlalarında tütün mu­zuru hastalıklan görüldü. CIA'nın kim­yasal savaş ürünleriydi bu hastalıklar.

Bir senato soruşturmasmda, Sena­tör Gary Hart ;"Yo~n bir kimyasal si­lahlanma i1e ilgili bir dizi açıklama duyduk; ancak bunu kanıtlayan somut bir kanıt yok" demişti. .

_ l500 · gecekondul unun • geceyı dışaı:·

malzemesini depda~ı iyi bilinen bir gerçekliktir. Bidonlar transport esna­sında veya paslanarak çüıüyebilir. Bu nedenle Amerikalılar büyük bir risk ile karşı karşıyadırlar.

lşti bu dönemde Reagan, kimyasal silahlar ile ilgili yasaklamayı kaldırdı ve Pentagon 'a yeni üretim için 6 milyar dolar verdi. Hardal gazı ve sinir gazları üretimine tekrar başlandı. Yeni ikili sistem ile gaz bombalarının etkisi daha da güçlendirildL Gazlar bombanın iki ayn bölümündedir ve bomba fırlatıldı­~mda ikisinin karışımı sinir gazlarını o­luşturuyor. Bu bombadan en küçük bir damla insan kafasına de~di~inde ölüm kesindir.

FAKİRİN ATOM BOMBASI

Kimyasal silahlar bazen fakirin A­tom bombası diye anılır. Onları üret­mek oldukça ucuz, ancak kitle kıyı­mmda en etkili silahtırlar. Reagan'm robotlarmdan da ucuzdurlar. Etkileri nötron bombasının aynıdır; yani insan­lar öldürülürken geride sadece cansız varlıklar bırakmaktadırlar.

Sinir gazları, merkezi sinir sistemine sahip canlıların tümünü(insanlar ,di~er omurgalı hayvanlar ve kuşlar) katlede­biliyor.lrak'm İran'a karşı kullandı~ı gibi, az miktarda kullanıldı~ı zaman bi­le nefes alma zorlu~u, yanık yaralan, terleme sıtması, görmede zayıflık, kon­trolü mümkün olmayan tuvalete çıkış­lar, titreme ve bo~ulma gibi belirtiler­den sonra acı bir ölüm ile yaşam son buluyor.

Bir litre VX gazı, teoride milyonları öldürebiliyor. ABD, bu gazdan 4 mil­yon litre depolamış bulunuyor.

Kimyasal savaş araçları oldukça kansız, kokusuz, tadsız ve renksizdir­ler. ABD, lrak'a karşı kullanılmaması i­çin, bu tür maddelerin ihracatını ya­saklaması, olaydan kimin sorumlu ol­du~unu ortaya çıkardı. ABD, tüm su­çu da böylece Irak'a yüklemek ve ken­dini temize çıkarmak istiyor.

Irak'ın kimyasal silah kullanması, ABD emperyalizminin silahlanmayı yeni bir alana çekti~ini gözler önüne serdi. Kitle kıyımmda en etkili olan kimyasal silahlar, ABD'nin silahianma politikasının bir parçasıdır. Kimyasal silahlar, nötron bombası ve euroroket­ler.

Aslında Irak'ın kimyasal silah kul­landı~mm ortaya çıkması, ABD'nin Batı Avrupa'ya kimyasal silahları depo­ladı~ı bir döneme rastladı.

NATO'ya göre kimyasal gazlar u­zun menzilli roketlere de yerleştirile-

cek. Böylece kimyasal silahianma yeni bir aşamaya gelecek.

Birinci Dünya Savaşında askerler kendilerini gaziara karşı koruyamıyor­lardı. Ancak şimdi modem ordularm bu alanda tüm techizatları var. Tehdit altmda olan sivil halktır.

ABD ordusu, 1968 yılında Utah bölgesinde kimyasal silahlarm deneme­sini yaptı. Bir kaza oldu. Kimyasal gaz­lar uçaktan püskürtülmeye başlandı. Ancak gazlar rüzgar vasıtası ile başka a­lana çekildi. Zehirli gazlar 500 kilo­metrekarelik alana yayıldı ve 6 400 ko­yun un ölümüne neden oldu. İstatistik­Iere göre, Avrupa'da aynı büyüklükteki alanda 120.000 insan yaşamaktadır.

ABD'DE YENİYASA

Geçen yılın Eylül ayında Reagan, kimyasal silahiann yeniden üretimi i­çin bir yasa önerisini Senatoya sundu. Kasım ayında bunun oylaması yapıldı. Devlet Başkan Yardımcısı George

Annanc/51 /Rupel/9

Bush 'un kendi oyu ile -46 'ya karşı 4 7 · yasa önerisi kabul edilebildi. öneriye karşı oy verenler arasmda Garry Hart da vardı.

Reagan, kimyasal silahiann mo­demleş tirilmesi iddiasını," Sovyetleri korkutmak" a dayandırıyordu. Şu an­da Arkansas'da yeni bir fabrika inşa e­dilmektedir.

SOVYETLERİN öNERİSİ

Varşova Paktı'na ba~lı ülkeler, O­cak ayı başlannda NATO'ya, Avru-

. pa'da kimyasal silahlarm yasaklanması önerisini yaptılar. Böylece kimyasal savaş tehlikesi hertaraf edilecek ve Av­rupa'da güvenlik ve karşılıklı güven ar­tacak ve tüm dünyada kimyasal silahia-nn yasaklanması için bir adım olacak­tı.

Sovyetler Birli~i, aynı öneriyi Mart ayının başlannda Stockholm Konfe­ransı'na da sundu. D

Yukarıda sundu~muz yazı, lsveç Komünist İşçi Partisi(APK) Merkez Organı Norrskensflaınman'm 6 Nisan 1984 tarihli sayısından çevrilmiŞtir.

ARMANC

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Armanc/51/Rupel/1 O

CATISI AKAN EV: • •• • TURKIVE'YE

YENi FÜZELER Mi ? •

::=-NATO Savunma Bakanları'nın itti­fakın nükleer alandaki stratejisini göz­den geçirdikleri NATO nükler toplan­tısı 3 Nisan günü Çeşmede başladı.

NATO çevreleri, "Çeşme toplantı­sının önemini daha çok 1979 yılında a­lınan beş Avrupa ülkesine, Almanya, Hollanda, İtalya, Belçika ve İngiltere' ye Cruise ve Pershing-2 füzelerinin yer­leştirilmesi kararının Avrupa kamu­oyunda çeşitli tartışmalara yol açma­sından sonra uygulamaya konması er­tesindeki ilk üst düzey NATO toplantı­sı olması noktasında gösteriyorlar" Bi­lindiği gibi sözü geçen bu beş Avrupa ülkesinden, Almanya ve ingiltereye

·Cruise ve Persing 2 fıizelerinin yerleş­tirilmesine başlanmıştır. Ancak Hol­landa ve Belçika'ya henüz yeni fıizeler yerleştirilmemiştir. Avrupa basınına sı­zan haberlere göre bu her iki ülkede de, iktidarla muhalefetin yeni füzelerin yerleştirilmesi konusunda görüş birli­ğinde olmadıkları söylenmektedir. Bu­nu doğrulayan gelişmeler Çeşme top­lantısında da gözlenmiştir. Çeşme top­lantısında Wein berger, ABD'nin Hol­landa'ya yeni tüzelerin yerleştirilmesi

konusunda telkinlerde (baskıda) bulu­nacağını söylemiştir.

NATO'nun Savunma Bakanları dü­zeyinde yapılan çeşme toolantısında i­ki önemli konu görüşülmüştü : - Avrupa'da Nükleer Başlıkların Duru­mu - Uzayın Askeri Amaçlarla Kullanıl­ması ve Uzayda Savaş.

Özal Hükümeti'nin Savunma Bakanı Zeki Yavuztürk'le görüşen Weinberger, yaptığı konuşmasında, NATO Nükleer Planlama Grubu'nun Türkiye'de top­lanmasını memnuniyetle karşıladıkla­rını vurgulayarak, bunun, NA TO ittifa­kı açısından da büyük önem taşıdığını, ayrıca Türkiye' nin NA TO 'ya verdiği ö­nemi gösterdiğini belirtti.

Uazetelerin yaZdıklarına göre, özal Hükümetinin Savunma Bakanı Zeki Y avuztürk'ü ABD Savunma Bakanı Weinberger veya NATO Avrupa mütte­fikleri Ba~koınutanı Roger çağırınca Yavuztürk bir ülkenin bir Bakanı gibi değilde bir emir kulu imiş gibi önünü i­likleyerek gidiyormuş. Her ne kadar bunu "nezaket" gereği yapıyor gibi gö­rünsede, hiçte öyle değildir. ·Bu tu-

tum bile, Türkiye-ABD ilişkilerinde

başlı başına bir kıstastır. Bu, bir efendi­köle ilişkisidir.

Çeşme de yapılan NATO Nükler Planlama Grubu toplantısında,

Avrupa'da Nükleer Başlıkların durumu yeniden gözden geçirildi. NATO yetki­lileri daha önce alınan bir kararla, Avrupa'da, 7 bin nükleer başlık envan­terini 6 bine indirmiştir. Kanadanın

Montebelle Kentinde yapılan NATO bakanlan toplantısı, 1400 nükleer baş­

lığın daha geri çekilmesini karara bağ­larken, kalan 4600'ünüde modernize e­dilmesi kararını almışlardır.NATO as· keri makamları Montebelle kararının

uygulamasına ilişkin teknik düzeydeki çalışmalara başlamış bulunuyorlar. Bu çalışmalarda hangi ülkeye ne miktar nükleer fıizenin çekileceği ve kalan başlıkların ne şekilde modernize edile­ceği konusu oluyor.

Türkiye'nin elinde nükler alanda başlıca silah envanteri, ''Honest John' (Dürüst John) başlıkları bulunuyor. Türk-Amerikan Savunma üslerinde çift anahtar sistemiyle kulandabilen 90 do­layında "Honest John" başlığı bulun­maktadır. Bu başlıklar 40-50 kilomet­relik bir menzili bulunan rampalardan atılıyor. Her rampa üç başlık atıyor.

Bu rampaların sayısı 30 dolayındadır. 1960 yıllarında ABD tarafından Türki­yeye verilen "Honest John'lar 7-8 yıl i­çinde yedek parçaları bulunamaz hale gelecektir. Montebelle kararının kapsa­mına Türkiye ve "Honest John'lar ister istemez girecektir.

ABD, "Honest John"ların yeri­ne geçmek üzere menzili 100 kilomet­renin üzerine çıkan Lance füzelerini yerleştirmiş bulunuyor. Sağlanan bilgi­lere göre ABD, Montebelle kararında öngörülen mo dernizasyon programında kullanılmak üzere yeni tip kısa taktik n~kleer silahlar geliştirme hazırlığı İ­çınde bulunuyor. NATO askeri ma­kamlarının yapacakları çalışmalar sıra­sında, NATO ülkeleri, Montebelle ka­rarının uygulanmasına ilişkin olarak belirli bir tavır takınmak durumunda­lar. Bu, Türkiye açısından da geçerli, bu bakırndan hangi doğrultuda bir ka­rar alınırsa alınsın, Türkiye Nükleer Po-

litikasını gözden geçirmek durumun­dadır. Yapılan tüm yorumlar da Türki­ye'ye de yeni füzelerin yerleştirileceği doğrultusunda, ancak henüz resmi bir açıklama yapılmış değil, tam aksine Savunma Bakanı Zeki Yavuztürk her­şeyi yalanlamaktadır. Böyle bir kanu­nun Nato Nükleer Planlama Grubunda tartışılmadığını belirtmektedir. Ancak, Nato Nükleer Planlama Grubunda "gö­rüşülmemiş" bir kanunun ikili görüş­meler yoluyla karara bağlanmadığını kim garantiliyebilir?

Savunma Bakanı, basın toplantısın­da, "Spesifik konularda Sayın Olcay'ın anlatacaklarını dinieyebilirsiniz'' dedi. Olay o kadar gizli tutuluyor ki,Baka­nın bile haberi yok. Osman Olcay, Tür­kiye'nin Nato nezdindeki büyük elçisi­dir. Olcay, basının sorularını yanıtlar­ken, "konunun devam eden bir süreç olduğunu, Montebelle kararı uyarınca her ülkenin belli incelemeleri yapaca­ğını, ayrıca ABD ile incelemelerde bu­lunacağını belirterek, bu çalışmaların çok uzun bir sürecin başlangıcı oldu­ğunu kaydetti. Olcay, "Eğer bu çalış­malar başlamışsa, başlamış olduğunu ben dahi bilmiyorum. Başlamış olsa da bunu ben mutlaka bilmek durumunda değilim" dedi. Türk tarafı çıkan haber ve yorumları yalanlarken, Sovyetler Birliği'nin dış politika alanında önde çelen sözcülerinden Vadim Zogladin, Ingiliz TV' sindeki açık oturumunda, "Türkiye ile ABD'nin Türk toprakları­na Cruise tüzelerinin yerleştirilmesi i­çin gizlice anlaştıklarını" öne sürdü. Bu haberi Türk tarafı, Nato çevreleri ve Pentagon yalaniadıysa da, ateş ol­mayan yerden duman tüter mi? derler.

Çeşme toplantısında ayrıca Nato'­lu Bakanlar, Avrupa'ya Pershing-2 ve Cruise fıizelerinin yerleştirilmesi yo­lunda 1979 yılında alınan NATO ka­rarının uygulanmasına devam edilmesi kararını aldılar. Toplantı sonuç bildi­sinde Bakanlar, Sovyetler Birliği orta menzilli füzeler konusunda herhangi bir koşul öne sürmeksizin yeniden Cenevredeki görüşme masasına çağır. dılar. Bildiride dengeli bir çözüm bu­lunması halinde Avrupa'ya yerleştiri­

len füzelerin azaltılabileceği, geri çeki­lebileceği veya tümden kaldırılabilece­ği belirtildi.

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Armanc/51/Rupel!ll

EVRİM

Reagan iktidannda, Daıvirün gelişme öğretisi

NATO Genel Sekreteri Luns yap· t~ı basın toplantısında, NATO'nun 1979 tarihli kararından geri gitmemesi gerekti~ini vurguladı.

ABO Savunma Bakanı Weinberger ise, NATO'nun sözkonusu kararının

uygulamasından geri gidilmesi halinde Sovyetler Birli~ilıin hiçbir zaman gö­riişme masasına oturmayacaklarını bil· d irdi.

9.4. 1984 günü Pravda'nm soruları· nı yanıtlayan SBKP Genel Sekreteri K. Çemenko, ABD 'nin göriişmelerin ye­niden başlatılması önerisini şöyle ya­nıtlıyordu ;" Waşington, Cenevre görüş­melerinin başarısızlı~a u~ramasıyla so­nuçlanan önceki eylem hattında ısrar ederken, bir de göriişıneleri yeniden başlatmaya hazırız deyip duruyor. Peki ne göriişmeleri acaba? ABD'nin Avrupa'ya Sovyetler Birli~i ve Mütte­fiklerimizi hedef alacak, nasıl ve kaç füze yerleştire~i görüşmeleri mi? Sovyetler Birli~i böyle görüşmelere

gitmez. Bizi diyalo~n yararına, görüş­melerin yararına inandırmaya gerek yok'', dedi. K. Çernenko, ABD ve onunla bir olan başka Nato ülkeleri, Batı Avrupa'ya yeni Amerikan fiizeleri yerleştirmenin başlatılmasından önce­ki duruma dönme yolunda önlemler alır almaz Sovyetler Birli~i de geri kalmaz. Gerçek görüşmeler yolu bu­dur, diyordu.

Nato Nükleer Planlama toplantısın· da göriişülen konulanian biri de, uza­ym askeri amaçlarla kullanılması soru·

nu idi. Weinberger ve ekibi, ABD'nin uzun dönemli stratejik savunma prog­ramı üzerine brifingler verdi. Strateiik silahiara ilişkin teknolojik denemeler konusunu işlerken, uzay savaşları(spa­ce wars) alanındaki gelişmelere de~i­

nen Weinberger, Avrupalı müttefiklere Sovyetler Birli~i 'nin uzaydaki uydula­rın askeri amaçla kullanılması yolunda önemli mesafe katetti~ini bildirdi. Weinberger, ABD olarak bu gelişmele­re karşılık vermek üzere geliştirdikleri "uydusavar sistemleri"üzerine bilgi ver­di. ABD, yukarıdaki gerekçelerle uzayı askeri amaçlarla kullanma ve belki de gezegenimizi yok etme planları yap­maktadır.

Pravda 'nın sorularını yanıtlayan K. Çernenko, uzayın ABD tarafından as­keri amaçlarla kullanılması konusuna de~inirken de Sovyetler Birli~i'nin tu· tumunu şöyle izah ediyordu;

''Sovetler Birliği Silahianma ya­rışının uzaya yayılmasını önleye­cek bir sözleşmeye vardınası yo-

. lunda çok kez çaba gösterirken ABD Devlet Başlqını, hükümetinin uzayda geniş boyutlu bir silahlan­ma yarışı proğramı yürütmeye başladığını, uzayı silahlandırmanın

önüne geçilmesi konusunda güya denetimin zor olması nedeniyle Sovyetler Birliği ile anlaşmak ni­yetinde olmadığını birkaç gün ön­ce ABD kongresine resmen bilgi

verdi." U zayın silah( sız )landırdması

konusunda ABD emperyalizmi ve onun kovboy Başkanı Roneld Re­gan, Sovetler Birliğine, Sosyalist ülkelere ve barışçı güçlere karşı u­zaydan bir haçlı seferi başlatma hazırlıkları içersindedir. NATO Nükler Planlama Grubu toplantısı­na katılan NAT01u savunma ba­kanlan.,gazetelerin de yazdığına

gore, hayatlarında son ·derece memnun ve bir tatil ortamı içinde içki kadehlerini tokuştura tokuş­tura çalışıyorlarmış. Bir Amerikalı diplomat, NA TO 'nun Cruise ve Persing 2 füzlerini Batı Avrupa'ya yerleştirilmesine karşı çıkan yüz­binlerin protesto gösterilerini Türkiyede arıyormuşcasına, ''ne pankartlar, ne barikatlar ne polisle çatışma" bakıp aldanmasın, bu sessizlik NAT01u generaliere ve onların uşaklarına karşı derinden derine bilenen bir sessizliktir. Türkiye ve Kürdistan halkı öyle bir silkinecektir ki.NATO'cu ge­neraller ve uşakları tası tarağı top­layıp -bir daha domnemek üzele gideceklerdir. O günler hiç de u­zak değildir. ' n - .

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Armanc/51/Rupel/12

O Karkeren Tirk lı Kurd lsa! jl we ı e Gulane di bin nlre dikta­toriyek faslşt iı xwinrej de piroz bikin. Diktatoriya faşist we isa! fı nehele ku karker. peşverlı lı şo­reşgeren Kurd ü Tirk ı e Gulane bi girseyi u azad li kolanen Tirki­ye lı Kurdistane piroz bikin. We isa! jl li hemlı bajaren Tirkiye u Kurdistane tedbiren gelek ınezin bene stendin. Ew karker, peşveru lı şoreşgeren ku ı e Gulane di karxe:ınan(fabr'ıkan) de, di girtıge­han de, di kolanen bajaran u di dibistanan de plroz dikin, we car­din bene girtin u di bin ıedanen gelek kov re bene derbaskirin.

Ji roja çlna karker u çina bur­juvazi derketine hole u heyaniira blirjuvazi, tu ınafe demokratik lı siyasi tu cari bi hesayi u be te­koş·ın nedaye karkeran. ı e Gu­lane jl pişti tekoşlnek dur u direj burjuvazi mecbur maye ku we) wek rojeke cejna karkeran qebul bike. Ev roj, buye rojek navne­tewi ya çlna karkeran. Lewra Ji ı e Gulane roja yeklti, tekoşln lı hevkariya lnternasyonal ya pro­leterya li her welatl bi awayen gelek cuda cuda te p'irozkirin. Ew welaten ku çlna karker pişta bur­juvaziye xwe aniye erde, bi heval­benden xwe re(gundl u burjuvazi­yen biçuk) di.ktatoriya xwe ava kiriye, ı e Guıane bi awakl girse­yi u gelek aza te p'irozkirin. Li van welaten sosyalist, ne ked­xwari heye ne ji cejna karkeran qedexe ye.

Le bele, hin welat hene ku, hemfı mafen deınokrafık fı ınİro­vi ji nave hatine rakirin iı pirozki­rina ı e Gulane jl qedexe ye. Turkiye jl ji van welatan yek e. Di ı2 e il ona sa la 1980 an de , de­ma cunta faşist dest da ser kar'ı­ne, li gel hem lı mafen demokra­tik u siyasi ı e Gulane ji qedexe kir. Pirozkirina 1 e Gulane, biı suceki qanfını. Bere, roja ı e Cu­Jane tatila ferm1 bu, cuntaye'ev tatil ji' ji na ve ra kir.

Bfırjuvaziye Tirk, ev ne cara yekem e ku ı e Gulane qedexe dike. Ji sala ı925 an u heyaı1ı sa­la ı 976 an ı e Gulane li Tirkiye qedexe bu. Nave ı e Gulane "cej-

-YEKE

na buhare lı gulan" hatibu danın. Le bele, di sala 1976 an de ç1na karker di bin peşengiya sendika DISK e de ev perda qedexebune çirand G ı e Gulane bi sed heza­ran ve li Stenbole piroz kir. Le bele ve plrozkirina sed hezaran ve burjuvaziye Tirk gelek aciz kir.Ji bona ku salek din ı e Gulane neye plrozkirin , xwe tlıj kir , xwe tal kir, tirs di karker ii seroken wan firand. le pere nekir. I e Cu­Jane sala l 977 an de j'i ha te piroz­kirin. Le bGıjuvazi kar be deng nema, bi deste ciA , Kontir-geril­la ii MIT e eriş bir ser koma meş­vanan u wan gulebaran kir . Di ve eriŞe de 36 kesen peşveriı lı şo-

1

www.ars

ivaku

rd.o

rg

• ~IJI

GULANE

reşger şelüd ketin, bi sedan ve jl birindar btın. u~ hele cardin ji, ç·ina karker u hezen peşverlı gav paş ve ne avetin u I e Gulane her plroz kirin.

ı e Gulane, cara yekemln di peşengiya hevalen me u piştgiri­ya hin hezen din de di sala ı 979'­an de li Kurdistane Ii bajare Betli­se bi girseyi hate pirozkirin. Ev cara yekemln bu ku ı e Gulane Ii Kurdistane dihate pirozkirin. Ev yek ji bo çlna karker ii hemu he­zen peşverfı qezencek mezin bii.

Le 'iro li welate me rewş gele­ki hatiye guherandin, ev sere çar salan e ku ciıntayek faşist ii ser hukme ii zulmek be Sınor bi gele

me dide kişandin. Buhayiyek ne­dlti u xelayek be deng donı dike. Bekari fı feqlri pişta gel xüz kiri­ye ii we hin jl b ike. Bi de h h eza­ran ve kesen peşveru, welatparez u şoreşger di zindanen faşizme de hedi hedi tene kuştin. Girtin . lerlan u kuştin Abiiye perçak ji ji­

yana gele me. Iro li Kurdistane f1 li Tirkiye gele(\ me demek gelek dijwar dijln. Pişti dengdana(!) parlementoye lı ya belediye, rew­şa gelen me hin ji xerabtir bu. Tesir ii kontrola monopolen me­zin li imperyalizme roj bi roj li ser jiyana abori, civakl u siyasi xurtir dibe. Erde Tirkiye lı Kur­distane li dij Sovyete iı w e la te n

Armanc/51/ Rupeli 13

cı ra n yen din . ji b ona hişkariya Amerika u Natoye bi awak1 eşke­re ji van hezan re te peşkeş kirin . Ji bo Amerika erışkar u Pakta Natoye ıneydanen balafiran yen ni.ı ten avakirin.

Amerika lı Nato dixwazin ku, fuzeyen pershing-2 lı Cruise li Kurdistane bi ci bikin. Hi vi awa­yi dora Sovyete bigirin Ll di şere­ki atomi de welate ıııe jl ji bin dt' bişewitinin. Ji xwe di van rojcıı dawiye de berpirsyaren Natoye eşkere kirin ku "Rojavaye Tirki­ye-ango Kurdistan -ji bo şereki a­toml gelek lllllsa·id e". Xwefiro­şen faşist, li hember van gotinan dixwazin be deng bimmin. Le edi bi veşartin naye , heımı tişt li orte ye. Em bawer in ku ev diktatori­ya faşist tu xerabiya ku neke tu­neye. İro di Rojhilata -N avi n de Siyonisten 'ısra·ıı ji bo hezen peş­veru ger çiqas talüke ye, diktato-riya Evrene faşist ji hewqas tahı­ke ye. Ji bo ku em karibiıı ve dlk­tatoriya faşist rojeke peş de wer­gerinin, dive em hezen xwe bikin yek Li be westan xebate bikin . D

h A

BIJi YEKE GULANE!

BIJi ENTERNASYONALİZMA PROLETERYA YE !

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Armanc/51 / Rupeli 14

Partiyen Kurdistana Suriye

u Partiya

N·ewroz Bi

Komunist a Suriye

Hev Re Kir in

*I sal li Kurdistana Suriye, pfmc rexistin bi hev re Newroz piroz kiriri Bere haziriya pirozkirina Ne'wroze qala hin bendan dihate kirin. Herkes wisa bawer dikir, ku rexİstinan Newroze di rojen cuda fi ciyen cuda de wfi piroz bikin. Le bele gel li dij ve tişte derket. Daxwaziya gel ev bu; "Kfjan rexistin Newroze di 21 e Adare de piroz neke u ji piroz­kirina bi hev re bireve, em ne bi wan re ne."

Ji aliki daxwazen gel u ji alikl jf biryara pirozkirina Newroze ya bi hev re ya Parti Komunista Siirriye, Çar rexistinen netewl u demokratik anlba hev uNewroz-84 di ciyeki de bi hev re hate pt­rozkirine. Rexistinen Kurden Su­riye, rola mezin ku Parti Komu­nist a Suriye ji bo pirozkirina Newroze ya bi hev re ôışan da, qebôl kirin. Parti Komunist a Suriye ku bere di pirozkirina Newrozan de bejdar nebiibu, bi beşdarblin u xebaten we ji bo Newroz-84 hem ji ali rexİstinen Kurd u hem jl ji ali gel ve wek

gavek pozitif hate pejirandin u pe şa bun.

.A. ........_ ""-

REXlSTINEN KU NEWROZE PIROZ KİRİN o PROGRAM~N

WAN ı-PARTİYA KOMUNisTA su­RiYE: Bi "Komita Aşti progra­ma xwe peşkeş kir. X orteki ji Komita Aşti qetliama Sabra u şa­tillaye bi helbesteke peşkeş kir. Bi ve helbeste potansiyela gel geş

bi1. .. . . -2-PARTI HEVGIRTINA GELI KURDi Lİ SÜRİYE: Bi "Koma Xelat" govenden Kurdan peşkeş kir. Disa K oma Xelat bi listikeke tiyatroye metandİna karkeran, rewşa jinen Kurdistan€ ii tadayi­yen faşist u kolonyansıl ku li Kurdistana Tırkiye ten kirin, peş­k~ kirin. Ev listika tiyatroye ba­la herkesi kişand u gelek tişt fert mirovan kir. 3-PARTf DEMOKRAT PEŞVERU KURD LI SURIYE: Bi "K oma Newroz" programa xwe peşkeş kir. Axaftinek li ser listiken emperyalizme hate kirin.

Bi komita folklore ji govend u st­ranen Kurdi peşk~ş kirin. ~

4-PARTIYA DEMOKRATE KURDE SURI: Bi "Koma Narin" tiyatro, stran u govenden Kurdl p~keş kirin. _,__ 5-PARTIYA ÇEPE KURD LI SURIYE: Bi "Koma Xane'' prag­rama xwe peŞkeş kir. Koma Xa­ne Skeç, Stran u folkloren kurdl peşkeşi gel kir.

Bi mer, jin u zarok ve bi deh bezaran kesen ku li meydane bun, ji prrozkirina cejna netewi', Newroze pir serbilind u şa bun. Herkes bi kincen xwe yen bi ren­ga Teng hatibi'm cejne. Herkesi xwarinen netewi çekiribun fı bi xwe re anibun. Ji sibe he ya evare kef u şayiyen Newroze dom kir.

Daxwaziya me ew e, ku New­roz ku buye male hernil kesen li Kurdistana Suriye, di salen ku be de ji bila bibe rojen standina ma­fen gele Kurdistan yen netewi u civaki.

Bave şehid Kamişlo

www.ars

ivaku

rd.o

rg

BüYüK BARIŞ

YüRüYüŞü

*I 5 Nisan'da başta ABD olmak üzere emperyalizmin silahianma ve nükleer savaş kışkırtıcılığını protesto etmek için Danimarka' da büyük bir barış gösterisi yapıl­dı.

I 2.15'te Klampenborg'dan değişik sınıf ve tabakalardan in­sanlar, partiler ve gruplar katıldı­lar.

Mitingte konuşan barış sözcü­leri, "Dünyamızın nükler bir yı­kım tehlikesi ile karşı karşıya ol­duğunu, Cruyüz ve Pörshing ö­lüm roketlerinin Avrupa'ya yer­leştirdikten sonra insanlığın gele­ceği için bu tehlikenin daha da artığını" vurguladılar. Son ola­rak ta insanlığın emperyalizmin bu saldırısından kurtulmasının tek }'Olu savaş karşıtı mücadele oldugu' 'belirtildi.

Türk

Delegasyonu

Avrupa

Parlementosuna

Kabül Edildi

Barış sözcülerinin bu haklı ko­nuşmalarına Danimarka lı yığın­

larda, "Danimarka NATO'nun Saldırgan Kampından Ayrılmalı­dır." "Silahlanmaya Hayır." "Kahrolsun Savaş Yaşasın Barış'. "Barış Mücadeleyle Kazanılır.'' "İşsizlik Ekonomik ve Sosyal Kı­sıntılara Hayır" şiarlan ile katıl­

dılar.

Avrupa Konseyi Danışma Meclisi ve Bakanlar Komitesi çalışmalarını tamamladı. özel­likle Danışma Meclisi; toplan­tılarının tümüne yakın günde· mini Türkiye'ye ayırmıştı. Yoğun tartışmalardan sonra,

Türk delegasyonu 50 red 10 çe­kimser oya karşın 91 oy la Da­nışma Meclisine kabul edildi. ~aha önce Türkiye 'ye gidip

faşıst diktatörlüğün yetkililerin nezaretinde ve Türkiye Dışişle­ri Bakanlığının sağladığı tercü­man aracılığıyla mahkumlar la görüşüp"incelemeler" yapan Heyet"in hazırlayıp Danışma Meclisine sunduğu raporda ; "13 ilde sıkıyönetimin kaldırıl· ması, yerel seçimlerin yapılış koşullarının iyi olması işkence iddialarının yönetirnce incelen­mesi ve demokrasiye geçiş tak­vimine uyulması gibi gelişmeler memnuniyet verici gelişmeler'' olarak nitelendiriliyor.

Avrupa Konseyin'den Türki· ye ve Kürdistan 'a gidip yukarda sözünü ettiğimiz "olumlu geliş· meleri (!)" kaydeden heyetin raporunu, Alman Anayasa Mahkemesi eski hakimlerinden Prof .Martin Hirsch şöyle değer· lendiriyo!: "Avrupa Konseyi delegelen , cuntacı tercüman vasıtasıyla gezdirildiler. Dolay­sıyla objektif olamazlar. Eğer

Armanc/51/Rupel/15

Danimarka 'da ki Büyük Barış Yürüyüşü Kitlelerin Barışa Olan Tu tk u nitıkiarını Bir Kez Daha Dile Getirdi.

Gösteriye Türkiye ve Kürdis­tan ıı göçınenlerle diğer yabancı uluslardan göçmenler de katıla­

rak Danimarka işçi Sınıfı'nın bir parçası olduklarını pratikte gös­terdikleri tavırları ile vuroutava­rak Danimarka Halkı ile d~yaı~ış­malarını dile getirdiler.

Ann. Muhabiri.

bu delegasyon, Avrupa Konseyi Danışma Meclisi 'ne olumlu bir rapor sunarsa bu, İsviçre Kızıl· haç teşkilatının Nazi Kampı Theresienstad raporuna benze­yecektir." dedi.

Avrupa Parlamentosu heyeti Türkiye ve Kürdistan'da bulun­duğu sırada Prof. M .Hirsich hukukçu ve doktorlardan olu-

şan bir heyetle Türkiye ve Kür­distan'da incelemeler yapıyordu_ Bu heyetin izlenimlerıne gele· cek sayıda değineceğiz.

Avrupa Parlamentosu ve Av­rupa Konseyi Bakanlar Komi­tesi toplantılarının yapıldığı günlerde Türkiye ve Kürdistan' daki demokratik güçlerin yurt· dışındaki temsilcileri de Kon. sey toplantılarının yapıldığı Strazburg'da çeşitli etkinlikler .. de bulundular. Bu etkinliklerin en önemlileri olarak, 17 de· mokratik kuruluş adına ortak laşa yapılan basın toplantısı ve yığınsal bir mitingi gösterebili­riz.

Demokratik kuruluş temsil· cilerinin gerek kurdukları direk .~ ilişkiler, gerekse de çeşitli yol- c-: larla Konsey Başkanlığına ve parlamenterlere ilettikleri bil .. gi, belge ve raporlar Türk parla· ~ mento heyetinin üyeliklerinin '-' onayianmasını engelleyemedi, ~

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Armanc/51/Rupel/16

ME NEWROZ PİROZ KIR !

* Pirozkirina Newroze ya isaili Şanie bi rastf ne bi ırotinan tP. .naskirin Ü ne ii qelem(penü.s) ııtkarin binivisin. Miro­ven ku beşdar btlbun ne dihatin Jimar­tin. Ez bejim penc hezar hun btıın şeş hezar ... " "' " Hemu kesen Kurd bi fistane..p kesk u sox ü zer, bi temeziyen rengın u bi hem u giredaniy~n xwe yen ne,te~ sere govendan dikitandin, direqispı ".2el\. lim, ,_çaçane, ,ıenig, miffiir, ~exanı' u hem u bpdan u govenden I{urdi.

Ji helek din de xorten Kurd, birek ji wpı ~ il şapik giredabGn~kefiya sor u spı li sere xw~ ,1erandibun. De­ma min li wan di,tıihen Ş~x Mehmud~ Herzenci dihat öıra min; Ku _ç_awa bi salan ji bo m~n ge~ Kurd diJı metin­gelıkaran şer kiribfi. Birek djp jı şelwa­r€n Diyarbekiri li xwe kiribun şemlen hevıişm li piş ta ı.we şidan!libGn u Çır­ke Çıı;p ~nderen ... wan;._dısa Diyarbe­kir, Şex Seıde Kal u Şere Sibatı 192~~ a ani b!ra min, ku çawa li ber ~piya e­dami ~tibrı; "Arınanca min ew ı ku namus u şe~fa gele Kurd ji bin niw ta­!fnker u xwmmijan xelas bikim." Uiro jı yen ku 4}. zj.ndane~faşistan de New­roze bi xwın u bi cıne xwe pıroz dikin ü diji hemu kiryaren dijmin sere xwe xwar nakin u doza geie Kurd bi can u ribe xwe berdewam di kin.

.Pema ku min li mindalan dinih~ıi ki}fn bi dlle m~ dl~et. Bi cilin_ xwe yen Kurdi çindıJt )1.idan ... ~'i..'' u· di nav pfl3iı,. mirovan de diçum u dıtıa­tAM. Belkı nizanıbG.n ku xai,. t\ apen wan di zindanen fa(ıstan de tene şewi­tandin, li çiyayen Kurdistarte ji aliYe hov u kevneperestan ve tene gulebaran­kirin.

Belki, nizanibun ku hevalen,. wan li kolanen Diy,.arbekire, M.ehabade G Su­Ieymani}:e be bav, birçi u tazi mane.

Hemu wan qiren mirovan bi keç u xort, bi zarok u piran ve weke pel$n deryayili nav hev diketin u dipuriyan. Bi desten hev digirtin u ban dikirin ;

Bi"st u ye~e Adare ceP,a NEWlWZ Li Kurd u Kurdistane bikin ~roz ! De lexin xorte Kurda bi şev u roj !

~ " 4 ,. Bele hevalno! Dema denge ve stl"lk ne,.. diket guh_f min AZAD, AZADE !1\.erxas hate bıra min. Ku çawa qi tixu­ben di.i{nin de heta zereqa roif avet, şer kir u ji bo bjweriya ı:we di reya şo­r~a Kurdistane de şehıt ket. Hex tim wı ve go1ine digot;" SOREŞGERI FE­DEKAR! YE, PEWtST E HER S 0-REŞGER DEM.'\ KU BİQ&_WIME, CA­NE XWE DIREYA DOZ U BAWERI­YAXWEDE BIDE.''

Bi kurtayi, Newroz, bi dilkİ xweş, bi b~vyenki hişk u bi serlırazi hate pt­roz'kınn.

Cejna seithildarle, c~jna h~vgirtine NEWRO~, li gel~ l!le, li ç'ih~ wı ya kar­k~r u li peşengvanen we pıroz be.

..... 29.3.1984 Nuçevan~ Şam

DANIMARKA 'DA POLITIK TUTUKLDLARA GENELAF KAMPANYASI

* Danimarka'da demokratik güç­lerin (Türkiye· Danimarka Daya­nışma Komitesi, FAT, Işçi Ger­çeği, Emeğin Birliği taraftarları, Alarizgari taraftarları, Avrupa Dev-Genç taraftarları ve KKDK Danimarka Dayanışma Komitesi) birliği ile gerçekleştirilen "Af Kampanyası" için imza toplama eylemi, Danimarka halkı tarafın­dan büyük bir ilgi ile karşdandı.

Imza toplama iki gün, süreyle yapddı. Bu arada bir de bildiri dağıtıldı. Bildiride, "Türkiye ve Kürdistan 'daki cezaevlerinde 1 O

·:!tiqlerce tutuklunun üçbuçuk yd­dır korkunç bir işkence ve baskı altında olduğu 1 politik tutuklu­ların moral ve sağlık olarak yıp­ratılmalan ve sakat bırakilmalan ile yetinmeyen feşizmin, bu fede­kar ve kahraman insanlan fızik­men de yok etmek istediği, böyle

caniyane insanlık suçu işleyen fa­şizmin bir de utanmadan Demok­rasi ye Geçişten söz ettiği" vur­g~aıunakta. "Özellikle yerel ser çımlerden sonra cezaevi koşul­lannın daha da kötüleştiği ve bundan dolayı da, bugün Diyar­bakır, Mamak ve Metris cezaev­lerindeki politik tutukluların bu haksızlık ve zulme karşı efsenavi bir direniş örneğini gösterdikleri'

belirtilmektedir. Bildiride ayrıca, Danimarka

halkının Türkiye ve Kürdistan' daki politik tutuklularla dayanış­ması istenerek, Türkiye'deki fa­şizmin ve onu ekonomik-diplo­matik olarak destekleyen Dani­marka Hükümetinin protesto edil­mesi istendi.

Dostça selamlar. Arın. Muhabiri

20.04.1984

~.~YLA K.'\SI~'IN MüCADJ;:LESI YAŞATlLACAKTIR . -

* Leyla Kasım Irak Kürdistanl' nda yoksul bir ailenin çocu~ idi. o, henüz çocuk yaştayken Sömürgecilerin baskı ve zulmünden payını ald~ından,

her Kürdistanlı yurtsever gibi o da sö­mürgecilere karşı kin ve nefretle haya­ta başlamıştı.

Leyla Kasım, ilk ve orta ö~trenimini Irak Kürdistanı 'n'ında tamamladıktan sonra, yüksek öltrenimini tamamlamak üzere B~dat üniversitesi'nde okuma­ya başladı. O'nun, Kürdistan'ın baltım­sızlık ve özgürlük mücadelesine olan i­nanç ve kararlıltı Irak sömürgecilerini çileden çıkartıyordu. Sömürgeciler o­nu bu mücadeleden caydırmak ve bo­yun eltdirmek için çeşitli yolara baş­vurmalanna ra~tmen, Leyla Kasım, i­nançlanna saygısızlık edip teslimyeti kabul etmedi. Kanlı Baas yönetimi ön­ce Leyla Kasım'ı tutukladı, sonra da 13 Mayıs 1974'te idam ettirdi. Böyle,e Saddam diktatörlüA-ü cinayetlerine ye­nisini ekliyerek halkımızın yiltit evlat­lanndan birinin daha hayatına son ver­di.

Ama Leyla ölmedi, yaşıyor. Leyla

}(asım, şimdi, Kürdistan 'ın bütün par­çalarında bilinip tanınıyor, ve anısı sö­mürgecilere karşı savaşılarak yaşatılı­yor.

Kürdistan halkı ve öncüleri bin­lerin, on binierin fedakar çalış.:Oaıan ve gerektirdiitinde, Leyla 8acı gibi, ha­yatlannı feda etmeye hazır olmalan ile ancak ülkemizin kurtulabileceginin bi­lincindedirler.

Leyla Kasım 'm yiğitliiti, kahraman­lıltı ve onurlu mücadelesi Kürdistan ta­rihinin sayfalarında layık olduitu şekil­de yerini almıştır.

Sömürgeciler nekadar zalim ve zu­lümkar olursa olsunlar, bunu çok iyi bilmelidirlerki;Leylalan1 AZAD 'lan ye­tiştiren bir halk mutlaka ba~msızhk ve özgürlüitüne kavuşacaktır.

Yaşasın Kürdistanın baitımsızlıltı ve öz­gürlüitü uitruna savaşarak şehid düşen­ler. Kahrolsun sömürgecilik. Yaşasın ba­gımsızlık.

Bir Armanc Okuru RAHİM

www.ars

ivaku

rd.o

rg

25. günüm doluyordu,bu koşullarda çok bitkin düşmüştüm. her tarafım sız­lıyordu. Kuyruk kemiğimin kırıldığı­nı o .gün falkettim.Çok şiddetli ağrı ya pıyordu. orda en .k.ı<lemıi ben ile M

idik. Her tarafunızda bitler geziyordu. Takriben saat 9 sularmda bir polis

yakarndan tutarak, beni bir başka yere götürdü ve orada bıraktı. Ben birinin olduğunu fark ettim orada. Meğerse bu igrenç hain Vedat GÜvenç'miş. Kendisi yatağın üzerinde uzanıyordu. E:linde kalem kağıt vardı. Bu kişi polis "taiiıimdiiii beni konuşturmak için gö­revlendirilınişti. Önce bana bir Samsun sigarası verdi. Sonradan da beni soru yağmuruna tuttu. Tabii ki hangi rolde oynadığını hemen farkettim. Kendisi, bana "hangi örgüttensin, neden yaka­landm, ismin nedir, A. F. M .... Y .. tam­yormusun?" gibi sorular sormaya baş­ladı. Kendi oynadığı rolü hiçte bece­remiyordu. Ben: "bilıniyorum neden yakalandım" şeklinde cevaplar verdim. Sonra da "benim okuma-yazınam yok­tur, Türkçeyi iyi bilıniyorum" dedim kendisine.

Bu sefer kendisi bana, "ben Kawa' cıyım, 12 Eylülden önce 4 adam öldür­düm, bir de müze soydum. Polise her­şeyi anlattım. Polisi inandırmak için, müzeden aldığım eşyaları da teslim et­tim. Ben ise kendisine, "seningibi'aev­rimciler!• yaptıklarını söyleyebilirler. Fakat ben bir şey yapmadun ki söyle­yim" dedim. Bu konuşmalardan sonra artık soru sormadı. Yaklaşak olarak bir saat orada kaldıktan sonra polis tekrar içeri girerek, gözlerimi bağladı ve beni tekrar salona geri getirdi. Bu oyun da böyle sonuçlandı.

işkenceyle günler geçiyordu. Her/ gün yaşam aynı işkencelerle devem e­dip gidiyordu. Ve işte burada 33. gü­nüm. İşkenceciler hınçla içeri girdiler. Beni tekrar işkence odasına götürdüler. İşkenceci bir polis bana "bugün kesin konuşacaksm, artık rol yapınana gerek yok. Ben bugün yine hap aldun. Hap aldığımda ya birini S .... , ya da birini öldürüyorum. İşte bugün de sıra sende 4i[i·:~eili. Ve tabancasım çekerek alnı-

ma da)'adı ve "Konuş' orusım çocuP.u son karlfmı ver, yoksa gidin s .... !" ' diye bagırınaya lrdşladı. Bana son de­rece çirkef küfürler savurmaya başladı. Benden hiç ses çıkmıyordu.

Bu sessizlikten sonra tektar polis bana "tamam dedi" vanlaz DDKD ve

.q{lp üyesi oldn&unu bu kağıda yazacak ve imzalayaca.k.sın <le<lı. Hen ıse "hıç­bir şeyle ilgirn yok, imzalamam" de­memle birlikte, tokat, tekme ve joplar­la beni yere yıkıncaya kadar vurdular. Sonrada salona geri getirdiler. Salonda bir süre kaldıktan sonra beni tekrar V e­dat Giıvenc'in odasına götürdüler.

Vedat Giıven<:'in odasına girdiğim­de kendisi yatağın üzerinde oturmuş hainliklerini kağıt üzerine döküyordu. Beni görünce, hemen konuşmaya baş­layarak, "hiç direnmeye gerek yok, biz baskalarının piyonlan olmusuz. Bizi kullanddar.Ben h41r~.-dım" dedi. ı/en ise birşey bllnflyorum .k.l,.k.imeit­tiri edeyim" diyerek işi kısadan tekrar kestim. Burada 3-4 saat bekledikten sonra tekrar beni geri salona götürdü­ler.

Evet buızün 38.1liinüm. tekrar salon­dan' ..dt'\ı götürüyorlar .Daktilo sesleri ge­liv o( Her halde if ademi alacaklar. bir sanilıyeye oturttular.Burada tuvalette gitmek istediğimi söyledim.

Tuvalette çok kaldığım için, nöbet­çi "neden fazla kaldın ibne" diyerek bumuma ani bir darbe vurarak burun kemiğimi kırdı. Yere yıkıldım kendim­den geçmiştim, ne kadar süredir bay­gm kaldığıını bilmiyordum. Kanlar durmuyordu.

Polisler, bu halimi hiç sormadan sorguyu sürdürdüler: "Yemin et, yaka­lanan belgelerle ilgin yokmu?~· dedi­llr. Ben .de_"dinime iıJıanıuıa bu ka­ğıtlardan haberim yoktur" dedim. On­lar bana hiçbir şey sormadan yazmaya başladılar. Sonra da yazılan üadeyi im­zalamamı istediler. Ben "okumalıyım" dediysem de, onlar "yine mi orospu çocuğu" diyerek, ellerince joplarla vurdular. Biri zorla kalemi elime sıkış­tırıp tut" n~ ğı imzalattırddar.

Annanel 511 Rupeli 17

Işkenceyle günler geçiyordu. Her gün yaşam aynı işkencelerle devam edip gidiyordu . Ve burada ki 33. günÜmde. işkenceciler hınçla içeri girdiler.

E vet.... te.kqir sale(ıa. geri getirdiler. Kendi kendime düşünerek; "ifadeyi imzalattdar. Artık gözaltına götürdüler. Biraz rahat ederim" dedim. Malesef bu g_ece de burada bıraktılar. Ve bana ·şimdiye kadar yapmadıklarını bu gece yaptılar. Nası) mı? Salonda "nizami" &ir şekilde yatıyordum. Birden çok büyük bir acı hissederek uyaiıdiin.-Şiln'­~iye kadar böyle bir acı hissetme~i§:­tım. Ne olduğunu ônce anlayamadım. Sonra yüzüm yangın içindeydi •. Sa­kallarım yanıyordu. Bu sırada acının verdiği etki ile tüm kuraDan çiğnemiş­tim. Ayaktaydım kendimi söndürmek­Ie uğraşıyordum.

·İlk önceleri fark edernedim yandığı­mı. Çünkü gözlerim kapahydı. Fakat bumuru ucunda çok etkili bir acı his­ediyordum. Yüzörndeki bağı açıp, tüm kuralları çignediğim için asker beni jopluyor, ben ise kendimi söndürmeye çalışıyorum. Onun jopları hiçte etki­lemiyordu beni. Çünkü sakaDanrum yanması tarü edilmiyecek bir acı veri­yordu. Nihayet söndürdüm.

Gece çok yorgun ve. b~ndim."N!~· zami" vaziyette otururken kendimden geçerek yatmıştım. Bunun farkına va­ran nöbetçi Er, hemen çakmağını çıka­rarak, aylarca kestirmedikleri uzamış sakaUanını tutuşturmu~u. Olaydan sonrıi da nöbEr,bana; umut ederim bir daha da yatmazsm. Yoksa bundan sonraki seferde benzin döker yakarun" d(di.

Gece saat 2~ye geliyordu. Tutuklu­lardan biri,Nb. E'r41tuvalete gitmek iste-

ğini söyledi. Nb. Er, tutukluya "hanı­mının adı nedir?" O da "Fatma'dır" deyince Er: Fatma ha, Fatma'nın ..... " dedi. Bu tutuklu devrimcilere yardun ettiği için tutuklanmıştı. Adı AB. idf.

-41. Günüm doluyordu sabah e~en yine bizi kaldırdılar. Öğleden sonra be­ni çağırdılar. Beni başka yere naklede­ceklerini anladım ve öyle de oldu. Göz­lerimi bağlayarak arabaya bindirdiler. Arabada başkalan "da vardı. Tahminen 12 kişı civarındaydık. Arabayla bizi o-

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Armanc/51 /Rupel/18

ralarda epey dolaş tırdıktan sonra istih­kam taburuna getirdiler.Birkaç saat sonra da gözlerimizi açtılar.

Bizi, bir subay, bir çavuş ve bir kaç er karşıladı. Bizleri "nizami" bir şe­kilde sıraya koyduktan; sonra iki gru­ba ayırdılar. Bu sırada gözlerimizi açtı­lar. Artık güneşi görebiliyorduk, aydın­lığı görüyorduk. Fakat gözlerim bir türlü açılmıyordu. Çünkü günlerdir ka­ranlıkta yaşıyordum.

Bizi koğuşlara götüren er1koğuş ka­pısına yaklaşınca yüksek sesle: "Hayat çemberi" "Gülistan Bahçesi" ve "Girdi Çıkmaz Sokailından ızeJenler d_ayaJ< vaziyeti al" (Bu isimler işkence­cilerinin 'isimleriydi) diyerek bizleri ka­ba bir dayaktan geçirdikten sonra ko­ğuş başkanına teslim etti. Saçlarımızı ve Sakallarımızı tıraş ettiler. Daha doğ­rusu, saç ve sakallarım ız ı yoldular. Çünkü saç ve sakallarımızınyarısından fazlası çekilmişti malıinayla.

Gardiyan içeri girerek bizlere nutuk çekmeye başladı: "Bana kamutanım diyeceksiniz; unuttuğunuzda S ... sizi, alimullah bubı. 1 •• incisi; marşları ez­berleyeceksınız, egıtımi iyi ögrenecek­siniz, komünizm ve bölücülük propd­gandası yapmıyacaksınız, yoksa ananı­zı, sülalenizi s .... " dedi ve çekip gitti.

Koğuş başkanı, bana, bir kaç pa­çavra parçası elbise verdi. Gerçi bunlar benimkilere göre yeni mağazadan alın­mışa benziyordu. Çünkü benimkileri kendime adeta bağlamıştım. Her tara­fım açıktaydı. Yine üç kişi bir yatakta yatıyorduk. Bitlerden kurtulacağım di­ye düşünürken1 burada daha çok bit vardı.

Gözaltındayken yanımda bulunan Urfa Beldiye başkanı Feridun Yazar ve N. Yeşil'e ağır işkenceler yapmışlar­dı. Onların sağlık durumlarıda iyi de­ğildi.

ÖMER ÇETiN iŞKENCE GÖRMEDEN BiLDiKLERiNi POLiSE ANLATTI.

Benimle birlikte buraya getirilenleri bir süre sonra mahkemeye çıkardılar. Beni çağırmıyorlardı. M... gelmeden beni mahkemeye götürmezler diye dü­şünüyordum ve nitekim öyle oldu. Üç ay bitmek üzereyken .... 'yi gözaltına getirdiklerinin haberini aldım. Dört ay bittikten sonra 1 ve2. koğuşları birleş­tirdi ler. Burada ..... ile görüştüm, Ken­dilerinden yeni yakalananlar hakında bilgi aldım. ömer Çetin'le aynı koğuş­ta olduklarını, O'nun, bildiği herşeyi polise söylediğini bana anlatılar. Ömer Çetin'in hiç işkence görmediğini de söylediler. Ömer Çetin 'le karşılaştı­ğımda hiç işkence görmediğini ben de sezdim.

Ömenn bu teslimyeti nedeniyle kimse onunla konuşmak istemiyordu. ömer,.Ç~!!ı,devrimci .mücadeleyi bırak

. tığını söylüyordu. Onun, isimlerini ver­diği bazı insanlar çok iyi direnmişler­di.

Takriben beşinci aya yakındı. Göz­lerimizi bağlayarak bizleri başka bir yere getirdiler 44 kişiydik. Gözlerimizi

açtıklarında uzun bir salondaydık. Bu salonu TV'ye filim çekmek için hazır­lamışlardı. Salonda iki uzun masa,ma­saların üzerinde bir kaç silah, kitap ga­zete ve diğer bazı yayınlar vardı. Sa­londa bir kaç gazete muhabiri, işken­ceci Polisler, ve askerler bulunuyordu.

Bizleri bu masaların etrafında top­ladılar. Bu arada ... E ... adındaki tutuklu filimde çıkmak istemiyordu. Onu da zorla karnaranın önüne çıkardılar. Da­ha önce bana işkence yapan polisler­den biri burada beni görünce "ulan A­nasını S .... .ibnesi daha ölmedin mi?" dedi. Başka bir işkenceci de "ibne da­ha yaşıyorsun" dedi.

Kameranın çekimi bittikten sonra polisler bizlere dönerek; ''soruşturma­da verdiıtimiz ifadenin aynısını mahke­mede kaoul edeceksiniz, yoksa sizi tek­rar işkenceye almz" dediler. O arada bir polis ...... 'na dönerek "Filistin'deki tüm arkadaşlarıniZ İsrail'in eline geç­miş. İsrail, Lübnan ve Süriye'yi işgal etmiş. Arkadaşlarınızın çoıtu öldürül­müş, geri kalanlarıda bu hafta İsrail bi­ze teslim edecek. Ulan ibne, sen şans­lıvmıssın. El!'er orada kalsavdın senin de anas sikilecekti. Sen de çoktan öl­muş olacaktın" dedi. Tekrar gözlerimi­zi ba~layarak, gözaltına geri getirdiler.

Gece saat Ol ile 02 arası ko~uş nö­betçisiydim. Birden sesler gelmeye başladı. Seslerin geldi~i yöne do~ru gittim. O akşam işkenceden yeni geti­rilen bir tutuklu r.atakta elini kaldır­mış bir vaziyette ' Komutarum tuvale­te gidebilirmiyim" şeklinde sık sık sa­yıklıyordu. Tabi ben onun durumunu anlamıştım. Kendisini kaldırarak,"bu­rası gözaltıdır" dedim. Ve "tuvalet ih­tiyacın varsa, kalk git" dedim. Ben kendisine yardımcı oldum, fakat bu. arkadaş halen işkencehanenin etkisin­den kurtu.lmuş de~ildi.

TORK MİLLETİNlN KAHRAMANLIGI

Ertesi sabah başçavuş ko~uşbaşka­nının tekmiliyle içeri girdi. Bizleri say­dıktan sonra, sakal saç, koltuk altı, tır­nak ve etek tıraşının kontrolunu yaptı. Daha önce verilen marşları ezbere oku­turdu. Bundan sonra da; "bakın oıt­lum! Size 'Türk milletinin milliyetçifi­ıtini ve kahramanh~ım anlataca~ım. Bu Ruran'dan daha önemlidir" diyerek ırkçılıklannı ve vahşiliklerini anlatma­ya başladı. Konuşması bittikten sonra tekrar tehditler savurarak" Bizim dedi­ıtimizi vapmazsanız. sizin ananızı s ... Sizin de bil9i~iniz gibi,buradan hergün bir (-'eSet çıkıyor. Yani vatan hainleri­nin cesetleri. Sizler buradada rahat durmuyorsunuz." dedi.

Başçavuş sinirlenince ne yapaca~ını bilmiyordu. Yüksek sesle ba~ırarak "Ulan oruspu çocuklan, yaşını 40, bir sene içinde 70 yaşında oldu~umu his ediyorum, hep sizin yüzünüzden. Nedir o~lum bu Kürdistan, Kürdistanı nere­den çıkarıyorsunuz, elinizden nasıl kurtulalım. Ulan, artık karımıza bile laf geçiremiyoruz sizin yüzünüzden be" şeklinde ba~ırıp sa~a sola gidip ge­liyordu.

Bu olaydan sonra gardiyan bir liste çıkararak "Mahkemeye gideceklerin is­mini okuyorum" dedi. Okunan listede benim de isrnim vardı. Bizler 44 kişi

idik. Bizleri et arabasına bindirerek yola çıkardılar. Yolda nefes alamıyor­duk, buna ra~men dayak atmaya de­vam ediyorlardı. Bir hafta bovunca her gün mahkemeye gidip geldik; Çünkü, sıra gelmiyordu.

Nitekim sıra bana geldi. Duruşmada savcı Salih Tırnaksız, soruşturma ifade­mi okudu. Sen; "DDKD üyesi oldu~u­nu ve ba~ımsız bir Kürdistan devleti kurmak istedi~ini, hem de silahsız bir şekilde " ifaden de söylemişsin dedi. Bı.>n İS(' "Benim ifadPm zorla Vf' çeşitli ݧ ·ence metodları ile alınmış bir ifade­cııı. Hu nedenle o ifadeyi kabul etmı­yorum" dedim.

SAVCIDAİFADE TUTANACINI İSTEDlGİ GİBİ TUTUYORDU

Bunun üzerine Savcı, tutanak tuta­nıı -lonerek "Sanık, ifadesinin zorla a­lınaıtını, bir örgütle ilişkisinin olmadı­~ını, bu ifadeyi kabul etmeyeceıtini " söyledi. Ben tekrar söz alarak, "Benim ifadem sadece zorla deıtil, zor ve işken­ce ile alındı. Tutana~a oöyle geçmesini istiyorum. Bakın burun ve kuyruk ke­mi~im km k, vucudumun muhtelif yer­lerınde işkence izleri var. Bana elektrik verildi, askıya alındım" dedim. Fakat savcı, tutanaıtı istediği gibi tutmaya devam etti. V e o gün tekrar gözaltına götürdüler.

İki gün sonra, bizler, 44 kişi olarak tekrar mahkeme salonuna götürüldük. Bizleri elfabetik sıraya göre oturtular. Sıra bana gelince, hakim soruşturma­daki ifadeyi okudu. Ben" Birşey anla­mıyorum, benim kimseyle ilişkim yok­tur" dedim. Hakim, bana "Sen kültürlü birisine benziyorsun" dedi. Ben de kendisine "Kültürün ne oldu~unu bil­miyorum" deyince "geç yerine" dedi. Bu sırada askerler sürekli bize küfr edi-_yorlardı. Hakim bu küflirleri duyması­na ra~men, duymamazlıktan geliyor ve hiç te ses çıkarmıyordu. • Evet, Hakim kararını açıkladı. Tah­minen 20 kişi tahliye oldu. Bunların i­çinde bende vardım. Bizleri tekrar ce­zaevine götürdüler.

ALTI AYDAN SONRA TAHLİYE OLDUM

Sekiz gün sonra bizleri serbest bı­raktılar. O I!'Ün sprhı>t h mı kılaniann sa­yısı 30'a yakındi.Bizleri açık bir alana topladılar. Burada sıraya sokup "İstik­la1 marşı", "Ey 'Türk Gençli~i" ve "And"ı okııttıılar Sonrada tPker t.Pker ll! ır subay bize hitaben,"E~er

• brr daha buraya gelecek olursanız ana­nızı s ... " dedi. Bizleri sırayla ve askerle­rin denetiminde kapıya kadar getirdi­ler. Evet, artık serbestik. Biraz yürü­dükten sonra bir dolmuşa atladım. Böylece altı aydan sonra artık "SER­BEST"tim.

BiTTi

Adı veSoyadı İmza Tarih

www.ars

ivaku

rd.o

rg

~----------· -İSVEÇ GöÇMENLER DAİRESi İLE KüRT FEDERASYONU

BİRLİKTE KüRTLER HAKKINDA SEMİNER DüZENLEDiLER

Lars Gunnar Erikson, Oswald Södergvist, Olof G. Tandberg, Şerefhan

O Devlet. Göçmen Dairesi(SIV) ve Kürt Federasyonu'nun ortak hazırlamış olduğu "Isveç'te Kürtler" ' semineri 4-6 Nisan tarihleri arasında Sigtuna'da yapıldı. Serninere Devlet Göçmen Dairesi sorumluları vp Kürt Federasyonu temsilcileri ve altmışa yakın toplumun çeşitli alanlarında çalışan her kade­meden lsveçli katıldı. Altı aydan beri hazırlıkları yapılan seminer_çok olumlu ve yararlı bir hava içinde geçti.

Seminerde, Kürdistanın dört parçasının tarihi özellikleri ve günümüzdeki son durumu gözden geçirildi. Daha sonra merkezi hükümetler, dünya ve Kür­distan üzerine uzman olan (Irak konusunda) Marianne Laanatza geniş bir bilgi verdi. Aynı günün akşamı yazar M.Emin Bozaslan, Kürt dili üzerin­deki baskıları dile getirerek, konuşmasını örneklerle süsledi. Saat 19:30'da ise İsveçlilere Kürt ulusal yemekleri, halk dansları sunuldu.

Serninerin ikinci gününde ise, İsveç 'te Kürtlerin durumu \'e sorunları tartışıldı. Saat 11 :OO'de ise İsveç 'te Kürt kadınının durumu üzerine ilginç tartışmalar oldu. Günün dığer kısmı ise, oluşturulan çalışma gruplarının

çeşitli konulardaki tartışmaları ile geçti. Serninerin üçüncü günü, çalışma gruplarının hazırlamış oldukları raporlar

ve Kürtlerin sorunlarına ilişkin önerileri sunuldu. Saat 13.00'te ise, İsveç'te Kürtler ve Kürdistan üzerine hazırlanan panel başladı. Panele Sosyal Demok· rat Partisi adına tanınmış avukat ve milletvekili Hans Göran Frank, Sol partisi Komünistleri(VPK) adına Kürtlerin büyük dostu Oswald Söderqvist katıldı.

Oswald Söderqvist, "Kürdistan sorununu yakından izlediklerini, Kürdistan sorununu defalarca İsveç parlamentosuna getirdiklerini, hükümet'ten sorunu Birleşmiş Milletiere götürmelerini istediklerini belirterek, bu konudaki çalış­malarına devam edeceklerini, Kürdistan olayını diğer komünist partilerine de götüreceklerini ~öyledi.

Sosyal Demokrat Parti milletvekili Hans Göran Frank, Kürdistan sorunu­nun uluslararası planda gerekli ilgiyi henüz görmediğini ve bu nedenle sorunu BM'ye götürmeleri halinde, gündeme alınamayacağını söyledi. Daha sonra; Kürtlerin somut olarak ne istediklerini kavrayamadığını, onları henüz temsil eden ortak bir sözeünün de bulunmadığını ~elirtti. Devlet Göçmenler Dairesi

r tarafından, Kürtler üzerine isveççe hazırlanan 200 sayfalık kitap geniş bir ilgi ile karşılandı. 'l

j

Armanc/51/Rupel/ 19

* Gine: Devlet Başkam Ahmed Sekou Toures'in ölümünden sonra Gine'de as­keri bir darbe yapıldı. Darbeyi yapan­lar anayasayı ve ülkenin tek partisi PDG 'yi geçersiz kıldılar.

Tüm dünya ile telefon ve telex iliş­kilerini kesen askeri liderler ülkede bir gün dışarı çıkma (3 Nisan 1984) yasa­ğı koydular. Ahmet Sekou Toures, ül­keyi 1958'den bu yana idare etmekte idi.

*** * İSVEÇ: Kuzey Bölgesi Savunma şe­fi General Bengt Gust<ıvsson, yeni a­atanması nedeniyle yaptığı basın top­lantısında; "Bizim coğrafik durumu­muz, Batıya olan tekniksel bağımlılığı­mız ve Batı ülkelerindeki demokrasi görüşündeki ortaklığımız bağımsızlığı­mızı kuşkulu bir hale getirebilir.

Coğrafik durumun ortaya serdiği zaman ve güç dengesi sorunu, t1oğal o­larak ilk elde doğudan gelecek işgale karşı hazırlıklı olmamızı gerektiri1" de­di. Daha 1981 yılında koalisyon hükü­metinin savunma bakanı olan Torsten Gustavsson, ABD Dışişleri Bakanı Cas­par Weinberger'in ziyaret.i sırasında "Biz Isveç 'te kiminle birlı~te olduğu­muzu biliyoruz" diyerek Isveç'in ba­ğımsız olmadığını belirtmişti. Isveç Generalinin söyledikleri bir yerde as­kerin politika da ne kadar güçlü oldu­ğunu kanıtlamaktadır.

/)(]!$/ arafı s. I 5 'de ancak Türkiye ıle ılgili karar ta­sarısının daha sertleşmesine ne­den oldu.

Avrupa Km1seyi Danışma Meclisinin ilgili kararında faşist diktatörlükten şu koşulların gerçekleştirilmesi isteniyor:Sı­kıyönetimin kaldırılmsı, siyasi nitelikli davaların biran önce durdurulması, siyasi görüşleri için tutuklu veya mahkum o­lanların serbest bırakılması sendika, basın ve demekler üze: rindeki baskı ve kısıtlamaların kaldırılması, işkenceye son ve­rilmesi, ve Kürtler başta olmak üzere, Türkiye de yaşayan a­zınlıkları özerindeki haskılara son verilmesi.

İngiliz İşçi ?artisi'nden 5 mil Jet vekilinin Kürtler'e ilişkin verdikleri önı~ri karşısında, dik­tatörlüğün u~akları çılgına dön­düler.

Avrupa Konseyinin bu top­lantılarıyla ilgili daha geniş bil­gi ve belgeyi gelecek sayımızda yayınlayacağız.

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Armanc/51/Rupel/20

FASiZM iiZE.RiNE.

SONUÇ Türkiye'de iktidardaki faşizmin sı­

nıf niteliğinin çok yönlülüğüyle kav­ranması, genel olarak faşizmin ve Ko­münist Enternasyonal'in daha da ge­çerli ilkelerinin kavranmasına ve bu­nun yaratıcı bir biçimde ülke koşulla­rına uygulanmasına bağlıdır. Çünkü da­ha da iktidardaki faşizmin sınıfsal da­yanakları, bazı devrimci-demokratik güçlerce doğru temellere oturtulabilin­miş değil. Ote yandan faşizmin uluslar arası ve ülke planında tekelci sermaye­nin hangi kesimlerine dayandığının doğru tespiti, anti-faşist savaşımın ba­şarısı için de önemli bir koşuldur.

Faşizm sorununa bu açıdan yakla­şımı içeren yazımızı sonuçlandırırken, yazımızın daha çok faşizmin çok yön­lü kavranmasına perspektif açmavı a­maçladığı da ,ortada. Yani hem g~nel­

de, hem de özelde, faşizme, nasıl ve hangi koşullar gözönünde bulundurula­rak yaklaşılması gerektiğini bilince çı­karmak temel amacımız oldu.

Faşizmin iktidarda olduğu yaklaşık üç-buçuk yıllık sürede şu gerçek çok açık olarak ortaya çıktı: Faşist dikta­törlüğe karşı doğru bir alternatif oluş­turmak, Türkiye ve Kürdistan halkları­nın ortak savaşımını örmek için rejime faşist demek yetmiyor. Nitekim Tür­kiye ve Kürdistan'da faşizm tanımla­masını getiren parti ve örgütler faşizm­den ne anladıklarını açıkladıklarında, bazıları öyle zıt şeyler söylüyor ki; or­tak payda,rejimi faşist olarak adlandır­maktan başka oluşmuyor. Kimileri,fa­şizmin sınıfsal dayanaklarını tekel-dışı sermayeye kadar, kimileri de tüm te­kelci sermayeyi kapsayan ölçüde geniş­letiyorlar. Bunun yanında faşizmin sı­nıfsal dayanaklarını doğru tespit eden parti ve örgütler de düşünüldüğünde, faşizme karşı savaşım verirken okun sivri ucunun nereye yöneltilmesi ge­rektiğinin ortak payda olarak oluşma­sının güçlülüğü ortaya çıkıyor. Bu ger­çek bile kendi başına , faşizmin, genel ve özel koşullar, daha da geçerli anti­faşist strateji ve taktikler ışığında de­ğerlendirilmesinin önemini ortaya koy­,n:ıaya yetiyor.

BiTTI

KAYNAKLAR

ll Komünist Enternasyonal'de Faşizmin Tahlili, E. LEWERENZ Sol Y. s.31 2 a.g.e. ,s.67 3 a.g.e., s.67 (Dipnot) s~ 3forld Marxist Review, August 1978, Vol. 21, N.8 (Çeviren: Tek Cephe,

5)a.g.y 6) K.E.F.T., s.156 · 7! a.g.e., s.155-6 8 Faşizm Üzerine Dersler, P. TOGLiATTI, Bilim ve Sosyalizm Y. s.33 9 a.g.e., s.J0-31 10 K.E.F.T., s.157 11 a.g.e., s.161 12 a.g.e., s.56-57 13 a.g.e., s.161 14 a.g.e., s.50-51 15 F .Ü.D., s.28 16 World Marxist. Review, April1978, Vol.21, N.4(çeviren:Tek Cephe s.13)

617 Savaşa ve Faşızme Karşı Birleşik Cephe, G. Dimitrov, Aydınlık Y. s.67-

18 Faşizme Karşı Birleşik Cephe, G. Dimitrov, May Y. s.47 19 K.E.F.T., s.58 20 F.K.B.C., s.30 21 K.E.F.T, s.128 22 Seçme Eserler 1, G.Dimitrov, Temel Y. s.281 23 World Marxist Review, April1978, Vol.21 N.4 (çeviren:Tek Cephe,s.13) 24 a.g.y. 25 F .K.B.C., s.48 26 a.g.:e., s.64 (dipnot) 27 F.U.D., s.204 (dipnot) 28 a.g.e., s.56-57 29 F.K.B'C.,s.111 30 K.E.F.T.,s.181 31 F.K.B.C., s.49 32 a.g.e., s.49-50 33 a.g.e., s. lll 34 a.g.e., s.159-160 35 Asya, Afrika, Latin Amerika Dergisi, S.5/1975 36 F.B.K.C.,s.116 37 a.g.e., s.47-48 38 K.E.F.T., s.12 39 F.K.B.C., s.139 40 a.g.e.,s.136 41 a.g.e., s.137 42 a.g.e., s.138 43 Jina NG', Sayı :S, s.19-20 44 a.g.y.,Sayı:5,s.11

DüZELTME:

~· ~0. Sayunızda "Faşizm Üzerine"başhklı yazının 2. para~rafınm girişinde ~a~ıst darbeyle,başlaması gerekeli cümle, "Antifaşist darbeyle" şeklinde geç~

mıştır.

2 ·. Aynca, yanlışhkla,aym yazı serimizin bitti~ i yazılmıştır. Aslında yazı seri­mız bu sayımızda bitiyor. Düzeltir özür dileriz.

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Düsünce ' Yasağindan

Konuşma .Yasağ1na

D Türkiye'de düşünce yasağına o kadar alışmışız ki nerdeyse yadır­gayan yok. Hiçbir dönernde Tür- . kiye'de düşünce özgürlüğü özgür. olmamıştır .Dönem dönem ya- , saklar zinciri zorlanarak, yasalara rağmen, ülkede demokratik bir or­tam yaratılmaya çalışılmıştır. A­ma düşünce özgürlüğü yasal bir hak olmamıştır. Son dört yılda Fa­şist Cuntanm zulmü ve zorbalığı

sınır tanımayarak, insanlarımızın

kendi anadillerinden konuşmalan­nı bile yasaklamaya başlaınıştır.

PROJEYE K

Jl BO A.

ZAROKEN

KURD

Armısnc/51/Rupel/21

~deresmı ... · dairelerveumwna ,~ . açik yerlerde, Zazaca ve Kürtçe ':S

.. 11-:...wn~o .... a dillerde band çalmak ]' ~.I.~.I..IQA ynı . ı:

S~etimKomutan :~ ~

Y ardımcıhğmca yasaldandı ! lling61,.(1'HA)-BingO'I'ıie. resmi daireler ve um uma açtk yer­

lerde zaıaca ~ Kortçe dilleri ile koıwşmak. teyble baııd çalmak Sıkı~netlrn Kom~an YardımcrltOınca yasaklandı. . . ·

Konuyla 11ifktn yapılan ~ma aynen ~öyie; , •·llimiz merkezinde goventlk kuvvetıQrince yapılan, uygu­

lamala "!eticesinde, kahvehanelerde ve Uft\uma açık yerlerde, halkın .dınleyeceoı şekilde KOrtçe ve Zazaca leyp bandı çalın-dlOt tesbit edilmiştir. "'~'

Suçları tesbit edilen şahıslar rnahf(emeye sevk ectilmişlerdird · ~ Bundan bOyle, resmi dalrelerde, Kürtçe ve Zazaca konuşan,­

umuma ve halka açık yerlerde, Kortçe ve Zazaca teyp bandı çalan, yayın yapan, kitiier hakkında 1402 sayılı SıtctyOnetim ka· nununa göre itlem yapılacaktır. ilgililere duyurulur.

..... ... ı:ı

.~

HannSATIR TuOgenerat 4t.Piyade Tugay Komutanı ve Bingöl ht Slkıy6netrm

· l(omutan YanitmeiSı

15 Mart tarihli Güneş Gazetesinin verdigi bir habere göre Bingöl İli

Sıkıyönetim Komutan Yardımcısı Hasan Satır. BingöJae resmi daire· ler ve umuma açık yerlerde,Zaza­ca ve Kurmancca konuşarak aym dillerde band çalınayı yasakla-

D Di destpeka Çileya Paş'fiı a 1984'an de projeyek jibo zaro­ken Kurd yen ku li Fitja(bajarek ku bi Stockholme ve giredayf ye) y~ rudinin, hate arnade kirin. Gor ve projeye, kursek jibo zaro­kan hate vekirin, kurs her weıô me li j ore ji got; di destpeka Çile­ya Pa(ın de destpekir u heta ı O'e Hez'lraıfe w~ dom bike.

Arınanca kurse jibo zaroken 5-6 saıl amadeyi bin ti~ten ku be­riya destpei<a dibistane ~wist e bikin. Her wek1, kanibin herfan binasin, risman çebikin, rengan ~inasin, rabun u runiştine rerbin u bi ıleman1 kanibin n av~ xwe bi­nivlsin. Ji bil van di ~rse de çİ­rok u xewroşken kurdı ji zarokan re te xwendin, iıstik~n zarokan fer dibin, stranen kurdl u goven­de 1er dibin.

Şazdeh(16) zarok beşdafı kurse dibin, ji van heft(7) kur u neh(9) jtkeç in.

Dİsan di 2'ye Gulane de li Fit­jaye serg'İ(raxistin- utstalning)yek hate vekirin.,. Bi sergiye re tişten ku zarokan çekiribun her wekİ ri­sim, niVİs, şikil u tişten din bati-b " . . BA A Ad" k un raxıstın. eyı ve ısa ~ e-

mıştır. Kürt dili üzerindeki yasa\· lar ve baskılar daha önce de so­nuç vermemişti, şimdi de öyle kalmaya malıkumdur. Kürdistan'­dan bize gönderilen bu belgeyi o­kuyucularımıza olduğu gibi sunu-voruz. D

tek(~ikil) bajare Diyarbekire ku ew jı ji alt zarokan ve hatibu çe­kirin tede cl digirt.

Di sergiye de beşeJÔ' taybet: (ı li ser Kurdistane hatib~ ve~n. Di v~ beşe de bi swedl bin nivıs li ser Kqrdistane u hin wene ji Kur­distane hatibQ arnade kirin. Di nav we..p.eyan de pbi taybet'i'beşe ku "weneyen zarokan ji Kurdis­tan" pir bal rt meta mevanan dik­şand.

Her weki me li tore j: got ku sergi di 2'ye Gulane de vebu. Di

b"' ... d ı "" " ve une e ge ek kes beşdar hubu. "" ... X De u baven zarokın, Kurden ku

li Fitjay~ r~dinin u hin kesen din 1\ b" A J\ .... Ah A d" A en ıyam u sweoı emu ı vebu-na seriiye de beşdar btibtin. Li dervayı.ı.. wan {ı, ji belediya Bot­kyrkaye gelek kes, mamostay~n ku li ı:'itjaye kar dikin, u gelek r<?Jn~mevan di sergiye de beşdar bubun. ~

S " b" d f " . " ll. • ergı, ı e u zırneye u bı

govendıJ.. Kurdl vebti. Koma folk­Iote "DILAN" ıistiken ji dor~la Merdİne dile mevanan g~ kir. Di d .... d tr.. A. .... aıvıye e z'-roft.Jtn, mevanan u

gruba folklore DILAN hemiyan bi hev re govend girtin. D

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Armanc/51/Rupel/22

İşçi sınıfının uluslar arası bir­lik, mücadele ve dayanışma gü­nü olan ı Mayıs, tüm dünyada coşkuyla kutlantı. Bu yılın ı Ma­yıs gösterileri, emperyalizmin çıl­gınca yarattığı nükleer savaş tehli­ıı:esıne karşı barış mucacteıesi platfo­rumlanna dünüştü. Milyonlarca insan, bu entertanasyonal dayanışma günün­de saflan daha da sıklaştırarak, emper­yalizmin çılgınlıklarına geçit vermeye­ceğini haykırdı.

Türkiye ve Kürdistan işçi sınıfı ve e­mekçi halkları faşist diktatörlük altın­da 84 ı Mayıs'ını geçirirken, yurt d­şındaki Türkiyeli ve Kürdistanlı işçiler de, bulunduklan ülkelerde sınıf kardeş­leriyle birlikte ı Mayısı kutladılar. İşçi sınıfı, bir yandan emperyalizme ve onun silahlanınayı hızla tırmandırma çabalarına karışı bir yumruk gibi birlik olduğunu gösterirken, diğer yandan da her ülkenin durumuna göre ön plana çikan ekonomik,sosyal ve QO· litik talenlerini haykırdı.

Bu konuda muhabirlerimizin gön­derdikleri haberlerden bazılannı özet­ı:yoruz.

iSVEÇ

*Başta Stockholm, Göteborg, Mal­mö ve Uppsala olmak üzere, Isveç'in hemen hemen tüm şehirlerinde ı Ma­yıs gösterileri yapıldı. Gösterilerde iş­lenen ana motif barış ve silahsızlanma idi.

Türkiyeliler ve Kürdistanlılar da bu gösterilere aktif olarak katıldılar.

DANİMARKA

*İşçi sınıfının uluslararsı birlık, en­ternasyonalist dayanışma ve mücade­le günü olan ı Mayıs, Danimarka'da da yığınsal ve çoşkulu bir şekilde kut­landı.

1 Mayıs mitingine başta D!<f olmak üzere SF(Esef) Sol Sosyalıst­ler (V.S), SAP, Sendikalar ve Sos­yal Demokratlar katıldılar. Türkiye, Kürdistan ve diğer yabancı ülkeler­den göçmenler de ı Mayıs'a aktif olarak katılanlar arasındaydılar.

Görkemli bir .şekilde kutlanan ı Mayıs mitingin~, bir milyonun üstünde insan katıldı. Işçi sınıfının Enternas­yonal marşı ile başlatılan mitingte, pa­nimarka Komünist Partisi (DKP) ve Iş­çi sınıfının diğer sözcüleri, konuşma­larında, emperyalizmin saldırganlıkları­nın bağımsız ülkeler ve tüm dünya halklan için oluşturduğu tehlikeye dikkat çektiler.

Danimarka işçi sınıfının ve göçmen işçileri n sorunlarının ortak olduğunu vurguluyan konuşmacılar; tırmanan iş­sizlik ve yaşam pahalılığının ve yaban­cı düşmanlığının kaynağını oluşturan tekellere karşı verilen mücadelenin da­ha da yoğunlaşması gerektiğini vurgu­ladılar. 35 saatlik haftalık iş günün ya­şama geçirilmesinin koşullannın daha da olgunlaştığını; çünkü işçi sınıfının bu istemini elde etmenin, bilincine var-

. .......~ ••• me

BiR MAYIS COŞKUYLA KUTLAND

dığını belirtiler. Türkiye ve T.Kürdistanı 'ndaki ceza.

evlerinde direnen tüm anti faşist ve devrimcilerin serbest bırakılınaları için, di~er hareketlerle birilikte yürütüğü­müz "Af" kampanyasını ı Mayıs'ta da sürdürdük.

Arınane Muhabiri

F.ALMANYA HAMBURG

*Bizler yurtdışındaki Kürdistanlı iş­çiler olarak iki yönlü bir görevle karşı karşıyayız. Bu görevin bir yönü halkı­mızın ulusal demokratik mücadelesine

• destek sağlamak iken, diğer yönü ise bulunduğumuz ülkenin işçi sınıf~ hare­ketinin yanında yer alıp ekonomı~, d~­mokratik ve siyasi mücadelede aktıf bır konum almaktır.

İşte bu görevi n. bilincinde olan Hamburg KKDK de, Işçi sınıfının ulus­lararsı birlik, mücadele ve dayanışma günü ı Mayıs'a en aktif bir şekilde ka­tıldı.

Göçmen işçiler, Alman sınıf kar­deşleriyle kolkola; barış için, haf~~~~ 35 saatlik iş süresi için, Alman huku­metinin yabancı düşmanı uygulama­Iarına karşı mücadele için yürüdüler.

BOCHUM

Hevi Ahmed Hamburg

*İşçi sınıfının uluslararası birlik, mü­cadele ve dayanışma günü olan ı Ma­yıs'da ülkemizden kilometrelerce uzaklıkta Alman işçi sınıfıyla daya­nışma içinde, ve onların 7 saatlik iş

günü mücadelesinin yanında yer alarak kutladık. Halkımızın yiğit evlatları devrimciler ı Mayıs 'ı cezaevlerinde (hapishanelerde) karşılarken, bizler

politik tutukluların derhal serbest bırakılması, "Genel Af Kampanyası"nı ı Mayıs alanında da sürdürdük.

Merkezi olarak sürdürülen "Türkiye ve Türkiye Kürdistanı 'nda ki politik tu­tuk! u! ara özgürlük" kampanyasını ı Mayıstan sonra da sürdürdük. 5 Mayıs da sehir merkezinde informasivon ma­sa~ı~ ve imza kampanyası açtık. DKP" nın aktif destegi ve 5-6 Sendikaların dayanışmasıyla KKDK ve FIDEF ola· rak gerçekleştirdik.

Eylem sırasında yürütülen Uyarı Nöbeti, halkın büyük ilgisini cekti Bochıım halkı yüzlerce imzavla (•vlemi­mizi destekledi.

Arınane Muhabiri Bochum

LÜDENSCHEİD

*İşçi sınıfının uluslararası birlik, da­yanışma ve mücadele günü ı Mayıs'ta; dünya da sömürü ve baskı düzeni olan sermaye egemenliğine, işçi sınıfının enternasyonalist mücadele bayrağı bu yılda daha da yükseliyor.

Bu yıl DGB-Aiman Sendikalar Birli­ği 'nin hazırlamış olduğu ı Mayıs yürü­yüş ve mitingine KKDK-Lüdenscheid aktif olarak katıldı, sabahın erken saat­Ierinde başlayan yürüyüşe 300 den faz­la kişi katılmıştı. Türkiyeliler adına.ko­nuşan KKDK üyesi bir arkadaş; "Işçi sınıfının uluslararsı birlik ve öayanışma günü olan bu günde, dünyada, baskı sö­mürü düzenine karşı daha kararlı sava­şılıyor."

Devamla, "Yerli ve yabancı işçilerin sendikası

olan DGB(Alman sendikalar birliği) ve ona bağlı sendikaların başlattığı '3 5 saatlik iş haftası" mücadelesi,3 milyo­nu aşan işsizliğe karşı biz işçi ve çalı­şanların çıkarlarına uygun olan sağlıklı bir çıkış yoludur."

Yabancıların durumuna da değinen arkadaş, "İçişleri Bakanı Zimmerman'

www.ars

ivaku

rd.o

rg

ın yabancı iş~il.eri ve ailelerini kapı dı­şan etme polıtıkasına ve yabancı düş­manlı~ına karşı mücadelemizi ı Mayıs lll;anlannda daha da güçlendirelim." de­dı.

Di~er tarafta KKDK'nin merkezi bildirisi da~ıtılarak, Türkiye ve Kürdis­tan cezaevlerindeki "Politik tutuklu­lara özgürlük" adı altında binlerce imza toplandı. Yaşasın ı Mayıs.

ABD

ATOM

Lüdenscheid Arınane Muhabiri.

ROK.ETLERi

KÜRDISTAN'A

YERLEŞTiRiLM EK

iSTENiYOR

ORTADOGU

*Ala Rızgari, Eme~in Birli~i, KUK PKK, PPKK, Partizan Yolu THKP-C (Acilciler) TKEP, TKP-B ve' TKSP· ı Mayıs'la ilgili yayınlarlıklan ortak bil­diri de"ı Mayıs'ı, dünya proletaryası­nın muazzam zaferleri karşısında em­peryalizmin kudur~anlaştı~ı bir dö­nemde kutluyoruz.' deniliyor. Emper­yalizmin dünyadaki saldırganlıkların­

d~n ö~t:~.~r verildikten sonra, fa~ist dıktatorlu~un halklanmız üzerindeki barbarlıkları anlatılıyor. Daha sonra iş­çilere ve emekçilere şu ça~n yapılıyor: "Bu şartlar altında kutladı~ımız işçi sı­nıfının şaıılı günü ı Mayıs ı, emperya-

D "Gerek federal Almanya, ge­rekse bu füzelerin konumlandıra­lacağı diğer Avrupa ülkeleri, Tü Türkiye'den daha yoğun nufüsa sahiptirler. Ve bu ülkelerde bütün bölgeler hemen hemen meskün­dur. Ancak sizin Doğu Anadolu toprakları üzerinde son derece geniş ve boş arazi mevcuttur. Bu nedenle Cruise ve Pershing'leri Türkiye'ye yerleştirmek, küçük Avrupa ülkelerine yerleştirmek­

ten, askeri harekat yönünüden daha uygundur. Zira ileride sınırlı bir nükleer savaş çıksa ve Sovyet­ler Birliği sadece füzelerin bulun­duğu rampaları tahrip için bir ha­reketa girişirse, o takdirde Avru­pa ülkelerinin insanca vereceği

zayiat Türkiyetlen kat kat fazla olacaktır." (Milliyet 30 Mart-1984)

Yukarıdaki sözler, Brüksel NATO askeri Karargalunda gö­revli, ;\lman Hava Binbaşısı Kon­rad S.Freitag'a ait. Bu sözler, hem son zamanlarda ABD Atom füzelerinin T. Kürdistanı 'na (on­ların tabiriyle, "Doğu Anadolu"! bölgesine) yerleştirilme girişimle­rinin varlığını kanıtlıyor, hem de, böyle bir girişinıin arkasında ya­tan iğrenç bir anlayışı açığa çı­karıyor.

Bilindiği gibi, ABD'nin atom başlıklı Cruise ve Pershing füzele­rinin, F .Almanya, İngiltere, Bel­çika ve İtalya 'nın yanısıra Hol­landa 'ya yerleş tirilmesi kararlaş­tırılnııştı. İngiltere ve Almanya~ ya yerleştirilmeye başlandı. di­ğerlerinede kademelİ olarak yer­leştirilecek. Ancak Hollanda par­lemaotosu füzelerin kendi ülkele­rine yerleştirilmesini red etti. Bu

Armanc/51/Rupel/23

l~!Din saldJ!ganlı~ına ve faşizmin zul­mune ve Kurt ulusu üzerindeki ulusal b~s~ı ve ~atliamlara karşı bir mücadele gunu h~ıne getirelim! Sendika, grev, toplu sozleşme ve di~er tüm ekono­mık, demokratik haklanmız için müca­deleyi, .faşist .cuntayı; alaşa~ı etme mü­c.adele~ıyle bırleştirelim! ı Mayıs üze­nodeki yasa~a karşı, işkencelerin son ~~m~_ı ve siy~ı tutuklulara özgürlük ıçın mucadeleyı yükseltelim! ''

Dün~a işçı sınıfı ve emekçi halkla­nna, Türkiye ve Kürdistan halklarıyla d~~aruş~ çawısına da yer verilen bil­dırı şu şıarlarla son buluyor· "Yaşasın l Mayıs" "Yaşasın ProletarYa Enter­nasyonalizmi" "Yaşasın Türk-Kürt Halklannın Mücadele Birli~i''

karar hem NA TO içersinde hem de yerleştirme işlemine evet di­yen ülkelerde önemli derecede ra­hatsızlıklara neden oldu.

Şinıdi emperyalist NATO çevreleri bir yandan Hollanda'yı ikna etmeye ( ya da boyun eğdir­meye) çalışırlarken, öte yandan da, Hollanda'nın ayakdiretme o­lasılığına karşın, ölüm roketlerine "mezar" olabilecek yeni bir ülke aramaktadırlar.

İşte son günlerde kamuoyuna yansıyan roketlerin ''Türkiye' 'ye konumlandırılması meselesi bu gelişmelerden sonra açığa çıktı. Faşist diktatörlüğün resmi ağız­

larının "HA VET" (evet-hayır) ce­vabı.

İşte emperyalistler ve Sömür­geciler, gelecekte halkımızı inıha planlarını şimdiden hazırlıyorlar.

Orta-Doğu 'da ve özelliklede ülke­mizde gelişen ve gelişebilecek bir Ulusal Kurtuluş mücadelesini a­nında bastırmak için, ABD "Çe­vik Kuvvetleri" ve "Acil Müdaha­le Birlikleri"nden sonra şimdi de uzun vade de ülkemiz bir atom savaşına sahne edilerek, yerle bir edilmek isteniyor.

Emperyalistlerin ve Sömürge­cilerin bu türden iğrenç oyunları­nı bozmak, her türlü bağımlılık i­lişkisine son vermek, NATO'yu, "Çevik kuvvetleri" bir daha geri gelmernek üzere ülkemizden kov­mak için; ULUSAL DEMOK­RA TİK HALK DEVRIMI müca­deleınizi yükseltelim. Devrimimi­zin zaferi ile kurulacak, Bağımsız Demokratik Kürdistan gelecekte savaşin değil, barışın, kölleliğin

değil, özgürlüğün kalesi olacaktır. D

www.ars

ivaku

rd.o

rg

MOSKOVARADYOSUNUN SOVYETLER BiRLiGiNiN ÖNERiLERi ÜZERiNE BiR

YORUMU

SOVYETLER BiRLi~i' Ni NÜKLEER SiLAHLARA iLiSKiN ÖNERiLERi

'

O Nükleer silahiara sahip devletlerin belli eylem kurallarına yasal bir mahi­yet verilmesini,Sovyetler Birliği öner­di. Bu öneri, Sovyetler Birliği Komü­nist Partisi Sekreteri Konstantin Çer­nenko'nun 2 Mart tarihli konuşmasın­da vardır.

Sovyet önerisi dünyada geniş yankı­lar uyandırdı. Değişik ülkelerden pek çok devlet adamı ve politikacı bu öne­rinin uluslararası gerginliği hafifletme, güven atmosferini oluşturma olanağını sağladığını, nükleer silah yarışını sınır­landırma ve eninde sonunda bu silahla­rı yok etme yolunu gösterdiğini anla-dılar .

Sovyet lideri, nükleer silahiara sahip devletlerin politikasının zamanımızda özel önem taşıdığı kanısındadır. Nükle­er silahların kullanılıp, kulanılamıyaca­ğı, bir çok bakımdan bu devletlerin uluslararası alandaki eylemh;rine, ara­larındaki ilişkilere bağlıdır. Nükleer si­lahlara sahip devletler arasındaki ilişki­lerin belli kurallara tabi olması her hal­kın çıkarlarına, tüm uygarlığımızın çı­karlarına ve geleceğine uygun olur.

Peki sözkonusu kurallar nelerdir? 1. Nükleer savaşın önlenmesini dış

politikasının başl ~ ca amacı saymak. Nükleer ihtilafa neden olabilecek du­rumların oluşmasın<ı engel olmak. Böy­le bir tehlike oluşursa, nükleer yangı­nın başlamasına engel olmak için acil danışmalar yapmak.

2 .i st er gl o bal ister s ın ır lı savaş ol­sun her çeşit nükleer savaşı propagan-

da etmekten vazgeçmek. 3.ilk olarak nükleer silah kullanma­

mavı yüklenmek . 4.Nükleer silaha sahip olmayan ve

topraklarında bu çeşit silahın bulun­madığı ülkelere karşı hiç bir koşulda nükleer silah kullanmamak. Nükleer si­lahtan arındırılmış bölgenin statüsüne saygı göstermek ve dünyanın değişik yerlerinde nükleer silahtan arındırıl­mış yeni bölgelerin oluşumunu teşvik etmek.

S.Her ne biçimde olursa olsun nük­leer silahların yapılmasına engel olmak yani hiç bir kimseye bu tip silahlar, ve­ya bu silahlar üzerindeki kontrolu devr etmemek. Nükleer silahın bulunmadığı ülkelerin topraklarına bu çeşit silah yerleştirmernek ve nükleer silah yarışı­nı yeni alanlara, bu arada uzaya yay­mamak.

6.Eşit güvvenlik ilkesi temelinde nükleer silahlarda indirim yapılması ve eninde sonunda her çeşit nükleer silah­ların kaldırılması için çaba göstermek.

-

...

Şu noktayı işaret etmemek elden gelmiyor. Sovyetler Birliği sözü geçen ilkeleri çoktandır dış politikasının te- . meıı yaparak uluslararası durumun ge­lişmesindeki tüm zikzaklara karşı hiç şaşmadan bu ilkelere uymaktadır. Sov­yetler Biri i ği, nükleer silahiara sahip başka devletlerle bu çeşit kuralların ortaklaşa tanınması ve bunlara zorunlu bir mahiyet verilmesi üstüne her an an­laşmaya varmaya hazırdır. Sovyetler Birliği , yapıcıkarşılık önerileri de ele almaya hazırdır.

Temsilcileri , hemen hemen hergün Birleşik Amerika'nın barışseverliğin­den ve nükleer tehlikeyi bertaraf et ­mekle görüşmeler yapma kararlılığın­dan söz eden Waşhinton yönetimi, bu öneriye ne gibi bir yanıt verdi? Waş­hington yönetimi bu öneriye susarak yanıt verdi. O, kendisine barışçı süsünü veren Reagan yönetiminin dünya hege­monyasına, iddialarında kendisi için yanlız bir yol ı sınırlamamış silahlama ve uluslararası gerginliği artırma yolu­nu gördüğünü gösteriyor. O

MONATHLY KURDISH MAGASINE -MANATLIG KURDİSK TIDSKRIFT Actress :Annanc Tunnelı!atan 14-2 tr 111 37 Stockhobn-Sweden Tei:08/10 12 89 Ans-Utg v(xwedi) · Y KDK (Kuidiska Demokratiska Arbetarunionen) Price (buha) 7,5 =-'ek /2 Dm 1 50 Tl Abone :~U Kronor 1 ar 1 year 1 sal POSTGIRO : 82 48 58-5

www.ars

ivaku

rd.o

rg