Castrum Nostrum Mensko.

7/23/2019 Castrum Nostrum Mensko.

1/16


2/16

ISSN 2079-1488

-

2008

7

2014


3/16


4/16

. . , VIIIX . ..........................................................................7

. . 106070- . .......................................................22

. . : . ................................................55

. . ( XIX .) ............65

- . .- - XXVI . ............................................................86

. . ..............................................................................................105

. . : ..........................119

. . ...........135

. . 1496 .: - ...................................166

. . XVXVI .: .............................................................................186

.-. Murata Gyeranony 15101523 . ........................................ 201

. . XVIIXVIII . ..................................................204

. . :

..........213


5/16

4 Studia Historica Europae Orientalis 7

. . : ......231

. .Castrum nostrum Mensko. 30- XV ..............................................................247

. . (, 1595 .) ............258

. .Studia Slavica t Balcanica Petropolitana:20072014 . .............................................................................................301

. . ? 20072014 . .........................................................................315

. . (V Colloquia Russica XIXIV .) ..........322

.....................................................................324

...................................................................................................326

SUMMARY...............................................................................................331

..........................................................337


6/16

247 . . Castrum nostrum Mensko...

. .

CASTRUM NOSTRUM MENSKO.

30- XV

- 14321438 . -

. . , , - , , . - .

, -

: , , , 1. , , - . , , , .

1432 . , -

, , ., -

1.:, . . . // - . . 2014. 4. , , - : (. 115. . 19), - 3 1433 .(GStAPK, OBA 6540, 6541) . , , - . 1432 . 1433 . -

, , , .


7/16


2, , , , -. 12 , , (, 3) - . , , , - .

, -

. 1820 ., , - - . , , Ojrusko4. - , . - , 5, , , - - 6,

Ojrusko 7.2 -

(nostrum) , . . - XV .: Wcowski P. Mazowsze w Koronie. Propagandai legitymizacja wadzy Kazimierza Jagielloczyka na Mazowszu. Krakw, 2004. S. 119121., (.:, . // i i .. 18. i, 2011. . 306307).

3. , . -

. . , . ,. . . .

4Kotzebue A. von.Switrigail. Ein Beytrag zu den Geschichten von Litthauen, Ruland, Polenund Preussen. Leipzig, 1820. S. 89. (, .-, , , , . ., 1835. . 148).

5Daniowicz, I. Skarbiec diplomatw papiezkich, cesarskich, krolewskich, ksicych. T. 2.Wilno, 1862. 1636. S. 145.

6Lewicki, A. Powstanie widrygiey. Ustp z dziejw unii Litwy z Koron. Krakw, 1892.S. 331, przyp. 16.

7Halecki, O.Litwa, Ru i mud jako czci skadowe Wielkiego Ksistwa Litewskiego //

Rozprawy Akademii Umiejtnoci. Wydzia historyczno-lozoczny. T. 59. (Ser. 2. T. 34.)Krakw, 1916. S. 223.


8/16

249

- , 8. , , , : - Mensko9. , (, , , - 10), , 8 - . - . , , ,

, - 11. , . 8 1432 ., 12. , .

8GStAPK, OBA 6251. . .9, , -

. cum pueris et thezauro ( ) cum pueris et Thilanko (Kotzebue, A. Op. cit. S. 89).

10 XIV . - (, . . 13861393 . // : ( 510- - ): -, 45 2009 . i, 2010. . 1215). XIV XV . (Latvijas valsts vstures arhvs. F. 673. Apr. 4.K. 18. L. 79. Lp. 2). XIVXV . , - , , , , , , ,

. .: , 1370 // . . 48. (. 16. . 3.) ., 1896. . 1; // . . 15 (. 5. . 3.) . 1. , -

.:, . . // .. 2 ( XIV XVI .). . 1 () / . . . . . ., 1988. . 7; . // . . 210.

11GStAPK, OBA 6247; Codex epistolaris saeculi XV. T. 2 / Ed. A. Lewicki. Cracoviae, 1891. 210.

12LUB. Bd. 8 (1429 Mai 1435) / Hrsg. von H. Hildebrand. Riga; Moskau, 1884. 646;Lietuvos metrika. Knyga Nr. 25. Uraym knyga 25 / Par. D. Antanaviius ir A. Baliulis.

Vilnius, 1997. 215. P. 268; .: Akta unji Polski z Litw. 13851791 / Wyd. St. Kutrzeba i W.Semkowicz. Krakw, 1932. 59. S. 94.

. . Castrum nostrum Mensko...


9/16


- . , , .

, - . - , . : , , -

, - 13. , , . - , , 14. 1432 . - . , -

15, . ,

, - .

13.:Petrauskas, R.Lietuvos diduomen XIV a. pabaigoje XV a.: Sudtis struktra valdia. Vilnius, 2003. P. 178181;, . . : - // Studia z Dziejw redniowiecza. Nr18. Warszawa, 2014. S. 190194.

14 GStAPK, OBA 6247. . . :, . i i. i ii i ii i (14321440) // Arche. 2014. 11. . 8081. -

- , , . - , , .

15 (GStAPK, OBA 6210; Skurvydait L. Lietuvos valdovo titulas irvaldia XIV a. pab. XV a. viduryje // Lietuvos istorijos studijos. 1999. T. 7. P. 18, 2123), 23 1432 .: : , , , - , , ( ). . 1. ,1843. 2. . 2. Lietuvos Moksl akademijos Vrublevski bibliotekos Rankrai

skyrius, F 113. URL: http://www.mch.mii.lt/mab/Kolekcija/Pergamentas.asp?txtSign=F1-13( , : 25.11.2012).


10/16

251

, 1433 ., . -,

, , - , , , 16. , , -17. , - , . , , -

, . - , . , , - 1432 ., , 1433 ., . - , .

, , (1432 .), (1434 .; 1432 ., - , ). - 1434 . ; , - , , , . , , , -

, . -. 1434 ., -

16. . 35. . 34 (), 57, 77, 107.17. :i, . . -

- // StudiaNumismatica Albaruthenica. Vol. 1 (. 1). , 2011. . 9699.



11/16


, 18. ( )19.

14321433 . 40- XV , , 20. 1432 .: , , ,, , , , -

. , - . , - 30- XV . - 21 - .

18. :, . i i. . 7786.19, . I. 30- XV XVI . //

: . . ( 945- ): . ,2012. . 51, 52, 60.

20. . 1. 7. . 9. Lietuvos Moksl akademijos Vrublevski bibliotekosRankrai skyrius, F 117. URL: http://www.mch.mii.lt/mab/Kolekcija/Pergamentas.asp?txtSign=F1-17 ( , : 25.11.2012).

21, 80- . XV . ( - XIII XVI . / . . . . . 2. ., 1978. 180. . 92).

, 30- . XV ., .: . . 1. .,1977. 55.


12/16

253

1432 . 13. .

[ ]

.:GStAPK, OBA 6251. , - ( -), 29,8 22,5 29,6 22,4. .

.:

Kotzebue A. Switrigail. Ein Beytrag zu den Geschichten vonLitthauen, Ruland, Polen und Preussen. Leipzig, 1820. S. 8889; ., , - , , -. ., 1835. . 148149; Daniowicz I.Skarbiec diplomatw

papiezkich, cesarskich, krolewskich, ksicych. T. 2. Wilno, 1862. 1636. S. 145; Regesta historico-diplomatica Ordinis S. MariaeTheutonicorum / Bearb. von E. Joachim, W. Hubatsch. P. 1. Vol. 1.Hbd. 1. Gttingen, 1948. 6251. S. 388.

.: , - 3 - 1432 . (GStAPK, OBA 6208; .: LUB. Bd. 8. 624).

. - , - ( nunccii nuntii, Russie - Russiae, swadere suadere),

-ii. - . , ( ), - XIX ., . - . 22.

22Lietuvos valstybs istorijos archyvas. F. 1135. Apyr. 4. B. 25. 356. P. 133134. .:Ekdahl S. Archivalien zur Geschichte Ost- und Westpreuens in Wilna,

vornehmlich aus den Bestnden des Preuischen Staatsarchivs Knigsberg // Preuenland. Jg.30 (1992). H. 3/4. S. 4647.



13/16


Schwitrigall, Dei gracia magnus dux Lithuanie, Russie etc. Venerabilisamice noster carissime. Heri venientibus nobis in Borissow, necdum serofacto, confugit ad nos dux Wladimir et quamplures alii de Lithuania boiari,referentes nobis, quomodo castrum nostrum Mensko, ut auditum fuit nos hicappropinquare, sine quavis resistencia est nobis presenta[tum et] est [in m]anibus delium nostrorum, quorum non pauca nos precedit multitudo, castra ethostes nostros subiugando. Prout statim post hoc cuiusdam Ywani Wladimiri,diri hostis nostri, uxor, regine Polonie germana, cum pueris et thezauro capti,ad nos sunt adducti, quod vestre venerabilitati in consolationem nuncciamusspecialem. Item hodie ex parte woiewode Walachie venerunt ad nos duonostri et eiusdem alii duo nunccii referentes, quomodo, presentibus ipsis,

idem woiewoda regem Polonie et suos difdaverit, iamque procedant contraregnum suum, unde prius violata sunt pacis federa, quare bonum esset, quodet vestra venerabilitas, attenta presertim hac temporis comoditate et violationefederum treugarum, insurgeret in eum, quia, uti audivit vestra venerabilitas,Lithuani inter se sunt discordes et potiores ipsorum sunt captivati illeque

palatinus Trocensis Jawnyus decollatus interiit, ipse vero fraudulentus duxSigismundus cum sibi adherentibus comportant omnes thezauros cum pueriset uxoribus ipsorum a)ad castrum Trocensea), et nullus Polonorum in subsidiumvenit, ut auditur. Item, quia Samagite sunt vicini vestre venerabilitati, qui, ut

audivimus, propter captivitatem Kynsgall capitanei ipsorum et alia in animoperplectuntur, petimus eandem vestram venerabilitatem velitis eis swadere,quatenus in assistendo nobis stabiles sint et rmi iuxta nobis eorum prestitaiuramenta. Regraciamur preterea vestre venerabilitati et domino magistroLiwonie pro subsidio, quod nobis mittit, nobis plurimum desiderabili etaccepto, nolentes tante amicicie et favoris opus unquam oblivisci, personamvestre venerabilitatis sanam faciat diu vivere Altissimus, ut optamus. Datumibidem in Borissow feria quinta beati Briccii anno domini etc. XXXIIo.

a)a)

XIX .: 86. : 2. ( ) :Venerabili domino Paulo de Rusdorff, magistro generali Ordinis SancteMarie domus Theutonicorum in Prussia, amico nostro carissimo, - XV .:Swidrigals, inlittera magistro Livonie, venit dominica post Nicolai anno 32, novitateset successa eiusdem23;

23 7 1432 . - 24 (LUB. Bd. 8. 639).


14/16

255

XIX .:1432 ( XIX . - , . ). - , ( = 3,4).

, ,

. ! - , , 24 , , - , , -

[], , - . 25, , 26, , . - 27 ,, 28 [] -

, , , ,

24 , . () , - , 1433 . (Korczak L.Monarchai poddani. System wadzy w Wielkim Ksistwie Litewskim w okresie wczesnojagielloskim.Krakw, 2008. S. 80, przyp. 142; s. 183).

25. , , -, . 1452 . , . -, . 1484 . (Tgowski J. Pierwsze pokolenia Giedyminowiczw. Pozna;Wrocaw, 1999. S. 9093).

26 , . , . . II ( 1422), . 1461 . (Tgowski J.Przodkowie ZoiHolszaskiej, czwartej ony Wadysawa Jagiey // Genelogia. Studia i Materiay Historyczne.T. 8. Pozna; Wrocaw, 1996; idem. Pierwsze pokolenia Giedyminowiczw. S. 130131).

27 Walachia , - , . . . 30 1432 .(Czamaska I. Modawia i Wooszczyzna wobec Polski, Wgier i Turcji w XIV i XV w. Pozna,1996. S. 8788).

28 difdare - , ,

, , (Mediae latinitatis lexicon minus /Composuit J.F. Niermeyer. Leiden, 1976. P. 331).



15/16


29, , , , , , 30 -, , , , . , , , -, - 31 [] -32, , . , -

-

, ,

33

, - , . , , , - 1432.

.GStAPK Geheimes Staatsarchiv Preuischer Kulturbesitz, XX.

Hauptabteilung (Knigsberger Archiv).

LUB Liv-, est- und curlndisches Urkundenbuch.OBA Ordensbriefarchiv.

29 , 12 1431 . , , - , , 24 1433 . (Kotzebue A. von.Preussens ltere Geschichte. Bd. 3. Riga, 1808. S. 47783; .i i i . (14301433) // . . 76. i, 1907. II. . 131137;Die Staatsvertrge des Deutschen Ordens in Preussen im 15. Jahrhundert. Bd. 1 (13981437). 2.Au. / Hrsg. von E. Weise. Marburg, 1970. 173. S. 185187).

30 , , , -

/ 14121432 ., - 1432 . . 1432 . (Petrauskas R. Lietuvos diduomen XIV a. pabaigoje XV a.: Sudtis struktra valdia. Vilnius, 2003. P. 247248).

31 , , , 1410 . , 14121432, 1440 14431449 . , 1413 . , 14441449 . . 1432 . -, , . . . 1449 . (Petrauskas R.Op. cit.P. 250251).

32 : .33 1432 . -

(LUB. Bd. 8. 636, . 634).


16/16

257

13

1432.

.GeheimesStaatsarchivPreuischerKulturbesitz.

XX.Hauptabteilung.Ordensbriefarchiv6251.


Castrum Nostrum Mensko.

Documents

Transcript of Castrum Nostrum Mensko.