c a l a n d Analy t n i i c i a l f M Ratlarda Deneysel ...J o u r n a l e o f C l i n i c a l a n d...

3
J o u r n a l o f C l i n i c a l a n d A n a l y t i c a l M e d i c i n e · Ratlarda Deneysel Postoperatif Peritoneal Adezyon Modelleri Ahmet Şahbaz, Öner Aynıoğlu, Hatice Işık Cerrahi sonrası, batın içi organlar arasında fibröz bant olu- şumları olarak tanımlanan postoperatif peritoneal adezyon- lar (PPA) cerrahinin en önemli sorunlarından birisidir [1]. PPA adezyon sıklığı bazı kaynaklarda %90’lara kadar çıktığı be- lirtilmektedir [1-2]. PPA bağlı oluşan sağlık sorunları, kronik pelvik ağrı, bağırsak obstrüksiyonları ve infertilite olarak be- lirtilmektedir [1-2]. PPA’lar, peritoneal hasar sonucu, vasküler geçirgenliğin art- ması ve fibrinden zengin eksüdanın salınması sonucu olarak, normal peritoneal iyileşmenin sınırlandırılamaması sonucu meydana gelir. Peritoneal hasar oluşumunda, mekanik, iske- mik, enfektif, iltihabi ve kimyasal faktörler rol oynar. PPA oluşumunu önlemek amaçlı çok değişik ilaç, tıbbi ajan ve cerrahi teknik denenmiştir, ancak günümüzde aktif ve kabul gören bir tedavi modalitesi bulunmamaktadır. PPA’ların ön- lenmesi ile ilgili çalışmalar, temelde insanlar üzerinde uygu- laması zor ve riskli olduğu için deneysel hayvan çalışmaları tercih edilmektedir ve gene bu çalışmaların da büyük bir kıs- mı ratlar üzerinde yapılmaktadır. PPA oluşturmak amaçlı de- ğişik teknikler kullanılmaktadır: çekal abrazyon ve skrap tek- niği, uterin horn adezyon modeli, peritonit ve peritoneal de- fekt modelleri [3-7]. Bu bölümde, araştırmacılara yol göster- mesi amacıyla mevcut deneysel PPA modellerini inceledik. Anestezi Tekniği 80 mg ketamin hidroklorür ve 8 mg/kg ksilazin hidroklorür ile (ip/im) ratlar üzerinde anestezi oluşturulur. Batın ön duva- rı tıraş edildikten sonra insizyon planlan hat povidon iyot ile temizliği yapılır (Resim 1). Batın orta hatta yaklaşık 3 cm’lik vertikal orta hat kesisi ile batın boşluğuna girilir (Resim 2). Çekal Abrazyon Tekniği Vertikal kesi ile batına girildikten sonra çekum bulunur ve çekal bölge gazlı bez veya temiz bir fırça vasıtası ile punk- tat hemoraji oluşuncaya kadar silinir ya da fırçalanır (Re- sim 3-4). Çekal Skrap Tekniği Aynen çekal abrazyon tekniğinde olduğu gibi terminal ileum ve çekal bölgede hemoraji oluşturulur. Kanama oluşturulan bölgeyi besleyen damarlar 1 dakikalığına klemplenir ve is- kemi oluşturulur. Uterin Adezyon Modeli 1 Batına girildikten sonra uterin boynuzlar bulunur (Resim 5). Uterin boynuzlara ulaşmak için mesane klavuz olarak seçile- Resim 1. Povidon iyot ile antisepsis oluşturulması. Journal of Clinical and Analytical Medicine | 141

Transcript of c a l a n d Analy t n i i c i a l f M Ratlarda Deneysel ...J o u r n a l e o f C l i n i c a l a n d...

Page 1: c a l a n d Analy t n i i c i a l f M Ratlarda Deneysel ...J o u r n a l e o f C l i n i c a l a n d A n a l y t i c a l Ratlarda Deneysel Postoperatif Peritoneal Adezyon Modelleri

Journal o

f C

linic

al and Analytical M

edicine

Ratlarda Deneysel Postoperatif Peritoneal Adezyon Modelleri

Ahmet Şahbaz Oumlner Aynıoğlu Hatice Işık

Cerrahi sonrası batın iccedili organlar arasında fibroumlz bant olu-şumları olarak tanımlanan postoperatif peritoneal adezyon-lar (PPA) cerrahinin en oumlnemli sorunlarından birisidir [1] PPA adezyon sıklığı bazı kaynaklarda 90rsquolara kadar ccedilıktığı be-lirtilmektedir [1-2] PPA bağlı oluşan sağlık sorunları kronik pelvik ağrı bağırsak obstruumlksiyonları ve infertilite olarak be-lirtilmektedir [1-2] PPArsquolar peritoneal hasar sonucu vaskuumller geccedilirgenliğin art-ması ve fibrinden zengin eksuumldanın salınması sonucu olarak normal peritoneal iyileşmenin sınırlandırılamaması sonucu meydana gelir Peritoneal hasar oluşumunda mekanik iske-mik enfektif iltihabi ve kimyasal faktoumlrler rol oynar PPA oluşumunu oumlnlemek amaccedillı ccedilok değişik ilaccedil tıbbi ajan ve cerrahi teknik denenmiştir ancak guumlnuumlmuumlzde aktif ve kabul goumlren bir tedavi modalitesi bulunmamaktadır PPArsquoların oumln-lenmesi ile ilgili ccedilalışmalar temelde insanlar uumlzerinde uygu-laması zor ve riskli olduğu iccedilin deneysel hayvan ccedilalışmaları tercih edilmektedir ve gene bu ccedilalışmaların da buumlyuumlk bir kıs-mı ratlar uumlzerinde yapılmaktadır PPA oluşturmak amaccedillı de-ğişik teknikler kullanılmaktadır ccedilekal abrazyon ve skrap tek-niği uterin horn adezyon modeli peritonit ve peritoneal de-fekt modelleri [3-7] Bu boumlluumlmde araştırmacılara yol goumlster-mesi amacıyla mevcut deneysel PPA modellerini inceledik

Anestezi Tekniği80 mg ketamin hidrokloruumlr ve 8 mgkg ksilazin hidrokloruumlr ile (ipim) ratlar uumlzerinde anestezi oluşturulur Batın oumln duva-rı tıraş edildikten sonra insizyon planlan hat povidon iyot ile temizliği yapılır (Resim 1) Batın orta hatta yaklaşık 3 cmrsquolik vertikal orta hat kesisi ile batın boşluğuna girilir (Resim 2)

Ccedilekal Abrazyon TekniğiVertikal kesi ile batına girildikten sonra ccedilekum bulunur ve ccedilekal boumllge gazlı bez veya temiz bir fırccedila vasıtası ile punk-tat hemoraji oluşuncaya kadar silinir ya da fırccedilalanır (Re-sim 3-4)

Ccedilekal Skrap TekniğiAynen ccedilekal abrazyon tekniğinde olduğu gibi terminal ileum ve ccedilekal boumllgede hemoraji oluşturulur Kanama oluşturulan boumllgeyi besleyen damarlar 1 dakikalığına klemplenir ve is-kemi oluşturulur

Uterin Adezyon Modeli 1Batına girildikten sonra uterin boynuzlar bulunur (Resim 5) Uterin boynuzlara ulaşmak iccedilin mesane klavuz olarak seccedilile-

Resim 1 Povidon iyot ile antisepsis oluşturulması

Journal of Clinical and Analytical Medicine | 141

| Journal of Clinical and Analytical Medicine

Ratlarda Deneysel Postoperatif Peritoneal Adezyon Modelleri

bilir Bağırsaklar nazikccedile uzaklaştırılarak mesane bulunur Me-sane arkasında yerleşen vajen yukarıda uterin hornları oluşturur Uterin boynuzlar tespit edildikten sonra boynuzların her birinin anti-mezenterik yuumlzlerine noktasal tarzda koter ile 8-10 adet is-kemik lezyon oluşturulur (Resim 6-7) Adezyon modeli oluşturul-duktan sonra batın kapatılır (Resim 8)

Uterin Adezyon Modeli 2Uterin boynuzlardan birisinin anti-mezenterik yuumlzuumlne bistuumlruuml ile yaklaşık 05 cmrsquolik kesi yapılarak adezyon modeli oluşturulur

Peritonit ModeliTespit edilen ccedilekum bistuumlruuml yardımı ile accedilılır ccedilekum fekal iccedileriği ile batın kontamine edilerek peritonit oluşturulur İşlem sonunda ccedilekum repere edilerek batın kapatılır

Peritoneal Defekt ModeliLaparatomi sonrasında batın duvarında bisturi aracılığıyla pari-teal peritondan yaklaşık 1 cm2rsquolik alan ccedilıkartılarak adezyon mo-deli oluşturulur

Adezyonların DeğerlendirilmesiOluşan hasardan ve hasarın boyutlarından bağımsız olarak peri-toneal re-epitelizasyon 5-7 guumln iccedilerisinde tamamlanır [8] Yapı-lan ccedilalışmalarda genel olarak 7-14 guumln sonrası adezyon boyut-ları değerlendirilmek uumlzere re-laparotomi gerccedilekleştirilir

Kaynaklar1 Menzies D Ellis H Intestinal obstruction from adhesions-how big is the prob-lem Ann R Coll Surg Engl 199072(1)60-32 Ellis H Moran BJ Thompson JN Parker MC Wilson MS Menzies D et al Adhesi-on related hospital readmissions after abdominal and pelvic surgery a retrospec-tive cohort study Lancet 1999353(9163)1476-803 Aysan E Bektas H Ersoz F A new approach to postoperative peritoneal adhesi-ons Prevention of peritoneal trauma by aloe vera gel European Journal of Obstet-rics and Gynecology and Reproductive Biology 2010149(2)195-1984 Sahbaz A Ersan F Aydın S Effect of Nigella sativa oil on postoperative perito-neal adhesion formation 2013 doi101111jog121725 Klink CD Schickhaus P Binneboumlsel M Jockenhoevel S Rosch R Tolba R Neu-mann UP Klinge U Influence of 4 icodextrin solution on peritoneal tissue respon-se and adhesion formation BMC Surg 20131334-41

Resim 2 Vertikal 3 cmrsquolik orta hat insizyonu ile ba-tına giriş

Resim 5 Batına girildikten sonra uterin hornlar tes-pit edilir (sağ ve sol)

Resim 8 Batın anatomiye uygun kapatılır

Resim 4 Gazlı bez ile ccedilekal boumllgede punktat hemora-ji oluşuncaya kadar abrazyon uygulanır

Resim 7 Koterize edilmiş alan

Resim 3 Gazlı bez yardımı ile ccedilekal boumllge tespit edilir

Resim 6 Koter ile uterin hornlarda yaklaşık 1 cm2rsquolik alan koterize edilir

142

| Journal of Clinical and Analytical Medicine

Ratlarda Deneysel Postoperatif Peritoneal Adezyon Modelleri

6 Kalaycı MU Eroğlu HE Kubilay D Soylu A Sancak B Uğurluoğlu C Erccedilin U Koca YS The effects of methylene blue on adhesion formation in a rat model of experi-mental peritonitis Ulus Travma Acil Cerrahi Derg 201117(3)205-97 Keskin HL Sirin YS Keles H Turgut O Ide T Avsar AF The aromatase inhibitor letrozole reduces adhesion formation after intraperitoneal surgery in a rat uterine horn model Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol 2013167(2)199-2048 diZerega GS Campeau JD Peritoneal repair and post-surgical adhesion forma-tion Hum Reprod Update 20017(6) 547ndash555

143

Page 2: c a l a n d Analy t n i i c i a l f M Ratlarda Deneysel ...J o u r n a l e o f C l i n i c a l a n d A n a l y t i c a l Ratlarda Deneysel Postoperatif Peritoneal Adezyon Modelleri

| Journal of Clinical and Analytical Medicine

Ratlarda Deneysel Postoperatif Peritoneal Adezyon Modelleri

bilir Bağırsaklar nazikccedile uzaklaştırılarak mesane bulunur Me-sane arkasında yerleşen vajen yukarıda uterin hornları oluşturur Uterin boynuzlar tespit edildikten sonra boynuzların her birinin anti-mezenterik yuumlzlerine noktasal tarzda koter ile 8-10 adet is-kemik lezyon oluşturulur (Resim 6-7) Adezyon modeli oluşturul-duktan sonra batın kapatılır (Resim 8)

Uterin Adezyon Modeli 2Uterin boynuzlardan birisinin anti-mezenterik yuumlzuumlne bistuumlruuml ile yaklaşık 05 cmrsquolik kesi yapılarak adezyon modeli oluşturulur

Peritonit ModeliTespit edilen ccedilekum bistuumlruuml yardımı ile accedilılır ccedilekum fekal iccedileriği ile batın kontamine edilerek peritonit oluşturulur İşlem sonunda ccedilekum repere edilerek batın kapatılır

Peritoneal Defekt ModeliLaparatomi sonrasında batın duvarında bisturi aracılığıyla pari-teal peritondan yaklaşık 1 cm2rsquolik alan ccedilıkartılarak adezyon mo-deli oluşturulur

Adezyonların DeğerlendirilmesiOluşan hasardan ve hasarın boyutlarından bağımsız olarak peri-toneal re-epitelizasyon 5-7 guumln iccedilerisinde tamamlanır [8] Yapı-lan ccedilalışmalarda genel olarak 7-14 guumln sonrası adezyon boyut-ları değerlendirilmek uumlzere re-laparotomi gerccedilekleştirilir

Kaynaklar1 Menzies D Ellis H Intestinal obstruction from adhesions-how big is the prob-lem Ann R Coll Surg Engl 199072(1)60-32 Ellis H Moran BJ Thompson JN Parker MC Wilson MS Menzies D et al Adhesi-on related hospital readmissions after abdominal and pelvic surgery a retrospec-tive cohort study Lancet 1999353(9163)1476-803 Aysan E Bektas H Ersoz F A new approach to postoperative peritoneal adhesi-ons Prevention of peritoneal trauma by aloe vera gel European Journal of Obstet-rics and Gynecology and Reproductive Biology 2010149(2)195-1984 Sahbaz A Ersan F Aydın S Effect of Nigella sativa oil on postoperative perito-neal adhesion formation 2013 doi101111jog121725 Klink CD Schickhaus P Binneboumlsel M Jockenhoevel S Rosch R Tolba R Neu-mann UP Klinge U Influence of 4 icodextrin solution on peritoneal tissue respon-se and adhesion formation BMC Surg 20131334-41

Resim 2 Vertikal 3 cmrsquolik orta hat insizyonu ile ba-tına giriş

Resim 5 Batına girildikten sonra uterin hornlar tes-pit edilir (sağ ve sol)

Resim 8 Batın anatomiye uygun kapatılır

Resim 4 Gazlı bez ile ccedilekal boumllgede punktat hemora-ji oluşuncaya kadar abrazyon uygulanır

Resim 7 Koterize edilmiş alan

Resim 3 Gazlı bez yardımı ile ccedilekal boumllge tespit edilir

Resim 6 Koter ile uterin hornlarda yaklaşık 1 cm2rsquolik alan koterize edilir

142

| Journal of Clinical and Analytical Medicine

Ratlarda Deneysel Postoperatif Peritoneal Adezyon Modelleri

6 Kalaycı MU Eroğlu HE Kubilay D Soylu A Sancak B Uğurluoğlu C Erccedilin U Koca YS The effects of methylene blue on adhesion formation in a rat model of experi-mental peritonitis Ulus Travma Acil Cerrahi Derg 201117(3)205-97 Keskin HL Sirin YS Keles H Turgut O Ide T Avsar AF The aromatase inhibitor letrozole reduces adhesion formation after intraperitoneal surgery in a rat uterine horn model Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol 2013167(2)199-2048 diZerega GS Campeau JD Peritoneal repair and post-surgical adhesion forma-tion Hum Reprod Update 20017(6) 547ndash555

143

Page 3: c a l a n d Analy t n i i c i a l f M Ratlarda Deneysel ...J o u r n a l e o f C l i n i c a l a n d A n a l y t i c a l Ratlarda Deneysel Postoperatif Peritoneal Adezyon Modelleri

| Journal of Clinical and Analytical Medicine

Ratlarda Deneysel Postoperatif Peritoneal Adezyon Modelleri

6 Kalaycı MU Eroğlu HE Kubilay D Soylu A Sancak B Uğurluoğlu C Erccedilin U Koca YS The effects of methylene blue on adhesion formation in a rat model of experi-mental peritonitis Ulus Travma Acil Cerrahi Derg 201117(3)205-97 Keskin HL Sirin YS Keles H Turgut O Ide T Avsar AF The aromatase inhibitor letrozole reduces adhesion formation after intraperitoneal surgery in a rat uterine horn model Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol 2013167(2)199-2048 diZerega GS Campeau JD Peritoneal repair and post-surgical adhesion forma-tion Hum Reprod Update 20017(6) 547ndash555

143