Biotransformacija zdravil
description
Transcript of Biotransformacija zdravil
![Page 1: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/1.jpg)
Biotransformacija Biotransformacija zdravilzdravil
![Page 2: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/2.jpg)
Farmakokinetika - Farmakodinamika
• Zdravilo distribucija• absorbcija zdravilo v tkivih
• Zdravilo v sistemski cirkulaciji farmakokinetika
• metabolizem ali ekskrecija• eliminacija
• Zdravilo na mestu delovanja
• Farmakološki učinek• toksičnost
• Klinični odziv farmakodinamika
učinkovitost
![Page 3: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/3.jpg)
Poti metabolizma zdravil
• Določajo trajanje delovanja zdravil, njihovo izločanje in toksičnost
Metabolizem lahko povzroči:• Inaktivacijo zdravil• Aktivacijo inaktivnih prekurzorjev• Nastanek toksičnih intermediatov
![Page 4: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/4.jpg)
Inaktivacija zdravil
![Page 5: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/5.jpg)
Aktivacija inaktivnih prekurzorjev
![Page 6: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/6.jpg)
Nastanek toksičnih intermediatov
![Page 7: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/7.jpg)
Faze metabolizma zdravil
Reakcije 1. faze:- Oksidacije - Redukcije- Hidrolize
Reakcije 2. faze:- Konjugacije
![Page 8: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/8.jpg)
Reakcije 1. fazeCITOKROMSKE:
• Aromatske hidroksilacije
• Alifatske hiroksilacije• N – dealkiliranje• O – dealkiliranje• S – dealkiliranje• Okisdativne deaminacije• Dehalogeniranje• N – oksidacija• S - oksidacija
NECITOKROMSKE:
• Hidrolize• Redukcije• Oksidacije
![Page 9: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/9.jpg)
Citokromsko posredovane reakcije
![Page 10: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/10.jpg)
Struktura CYP 450
• Spadajo med hem proteine
• Večja beljakovinska in manjša nebeljakovinska podenota – povezani preko cisteina
![Page 11: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/11.jpg)
Delovanje CYP 450
![Page 12: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/12.jpg)
Genske družine CYP 450
• Velika superdružina• Najdemo jih pri evkariontih in
prokariontih• Znanih je 74 družin• V človeku prisotnih 12• Najpomembnejši encimi pri
metabolizmu zdravil spadajo v družine 1, 2, 3
![Page 13: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/13.jpg)
Najpomembnejši CYPCYP1A1 Teofilin
CYP1A2 Kofein ondasetron, paracetamol, takrin, teofilin
CYP2A6 Metoksifluran
CYP2C8 Taksol
CYP2C9 Ibuprofen, mefenamska kislina, fenitoin, tolbutamid, varfarin
CYP2C19 Omeprazol
CYP2D6 klozapin, kodein, debrisokvin, metoprolol, triciklični antidepresivi
CYP2E1 alkohol, enfluran, halotan
CYP3A/5 ciklosporin, eritromicin, etiniloestradiol, losartan, lignokain, midazolam, nifedipin, terfenadin
![Page 14: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/14.jpg)
Genski polimorfizem
• Razlike med kvantitativnimi in kvalitativnimi sposobnostmi med vrstami
• Razlike med rasami • Razlike med spoloma
![Page 15: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/15.jpg)
Uravnavanje CYP 450
• Indukcija – alkohol, kajenje, določena zdravila in druge snovi iz okolja
• Inhibicija – nekatera zdravila, sok grenivke
![Page 16: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/16.jpg)
Alifatske hidroksilacije
![Page 17: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/17.jpg)
Aromatske hidroksilacije
![Page 18: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/18.jpg)
N - dealkiliranje
![Page 19: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/19.jpg)
O - dealkaliranje
![Page 20: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/20.jpg)
S - dealkliranje
![Page 21: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/21.jpg)
Oksidativne deaminacije
![Page 22: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/22.jpg)
Dehalogeniranje
![Page 23: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/23.jpg)
N - oksidacija
![Page 24: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/24.jpg)
S - oksidacija
![Page 25: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/25.jpg)
Necitokromske reakcije
![Page 26: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/26.jpg)
Hidroliza
Encimi: esteraze, amidaze in proteaze
![Page 27: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/27.jpg)
Redukcije
Encimi: reduktaze
![Page 28: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/28.jpg)
Oksidacije
Glavni encimi :
• Flavin monooksigenaza• Monoamin oksidaza• Alkoholna in aldehidna
dehidrogenaza
![Page 29: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/29.jpg)
Reakcija s flavin monookisgenazo
![Page 30: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/30.jpg)
Reakcija z Monoamin oksidazo
![Page 31: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/31.jpg)
Reakcija z alkohol in aldehid dehidrogenazo
![Page 32: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/32.jpg)
Reakcije 2.faze
Konjugacija :
• z aktivirano glukuronsko kislino• z AK in peptidi• z aktiviran slufatom• z aktivirano ocetno kislino
![Page 33: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/33.jpg)
Konjugacija z aktivirano glukuronsko kislino
![Page 34: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/34.jpg)
Konjugacija z aminokislinami in peptidi
![Page 35: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/35.jpg)
Konjugacija z aktiviranim sulfatom
![Page 36: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/36.jpg)
Konjugacija z aktivirano ocetno kislino
![Page 37: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/37.jpg)
Dodatni vplivi na metabolizem zdravil
• Vrsta oraganizma – genetska variabilnost CYP med vrstami
• Inhibitorji in induktoriji encimov• Spol• Starost• Interakcija med zdravili
![Page 38: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/38.jpg)
Metabolizem prvega prehoda
Previsok metabolizem zdravil v jetrih (tudi v steni GIT)↓↓↓
Premajhna količina uporabnega zdravila na razpolago (ob visoki absorpciji v GIT)
Posledice:- Potrebne so veliko večje količine oralno
posredovanega zdravila- Zaradi nepredvidljivih reakcij in velike količine
prejetih zdravil lahko pride do nezaželenih posledic
Primeri zdravil : aspirin, morfin, propanolol, …
![Page 39: Biotransformacija zdravil](https://reader035.fdocuments.in/reader035/viewer/2022081503/56815dfd550346895dcc3af7/html5/thumbnails/39.jpg)
Literatura:• Principles of Clinical Pharmacology• David A. Williams; Thomas L. Lemke: Medicinal
Chemistry• Rang HP, Dale MM, Ritter JM. Pharmacology. 4th
international student edition,
Internet:• www.farma-drustvo.si• www.columbia.edu• ehp.niehs.nih.gov
Viri: