KARL MARKS

ARTI-DEER TEORLER

KNC KTAP

BRNC BASKI ANKARA 1999

ARTI-DEER TEORLERKNC KTAP

KARL MARKS

Karl Marksn Theorien ber den Mehrwert (1862-63) (Vierter Band des Kapitals) Zweiter Teil adl yaptnn ngilizcesinden (Theories of Surplus-Value (Volume IV of Capital) part 2, Lawrence and Wishart, London 1975, Translated by Renate Simpson, Edited by S. Ryazanskaya) dilimize evirdi ve kitap, Franszcasyla (Thories sur la plus-value (Livre IV du Capital) tome 2, Editions Sociales, Paris 1974, Publies sous la responsibilit de Gilbert Badia) karlatrldktan sonra Art-Deer Teorileri, kinci Kitap ad ile, Sol Yaynlar tarafndan, Kasm 1999 tarihinde yaynland.

Eri Yaynlar tarafndan dzenlenmitir. Ocak 2016.http://www.kurtuluscephesi.comhttp://www.kurtuluscephesi.nethttp://www.kurtuluscephesi.org

NDEKLER

[SEKZNC BLM]BAY RODBERTUS. YEN RANT TEORS

(ARA AIKLAMA)13

13 [1. Tarmda Art-Deer Fazlas. Kapitalizm Koullar Altnda Tarmn Sa-nayiden Daha Yava Gelimesi]

18 [2. Kr Oran ile Art-Deer Oran Arasndaki iliki. Tarmsal Hammad-denin Tarmdaki Deimeyen Sermaye esi Olarak Deeri]

22 [3. Deer ve Tarmda Ortalama Fiyat Mutlak Rant]22 [a) Sanayide Kr Orannn Eitlenmesi]26 [b) Rant Sorununun Formlasyonu]32 [c) Mutlak Rantn Varoluunun Zorunlu Koulu: zel Toprak Ml-

kiyeti. Tarmdaki Art-Deerin Kra ve Ranta Ayrmas]38 [4. Rodbertusun, Tarmsal Hammaddeler Deer Tamaz Tezinin Ya-

nltcl]48 [5. Rodbertusun Rant Teorisindeki Yanl Varsaymlar]55 [6. Sanayi ve Tarmda Ortalama Fiyat ile Deer Arasndaki likiyi Rod-

bertusun Anlamay. Ortalama Fiyatlar Yasas]61 [7. Kr Orann ve Rant Orann Belirleyen eler Konusunda Rodber-

tusun Hatal Grleri]62 [a) Rodbertusun Birinci Tezi]64 [b) Rodbertusun kinci Tezi]74 [c) Rodbertusun nc Tezi]79 [8. Rodbertusun arptt Yasann Gerek z]82 [9. Farkllk Rant ile Mutlak Rant Arasndaki Karlkllk likisi. Tarih-

sel Bir Kategori Olarak Rant. Smith ile Ricardonun Aratrma Ynte-mi]

92 [10. Rant Oran ve Kr Oran. Tarihsel Gelimenin Deiik Evrelerinde Tarm ve Sanayinin retkenlii Arasndaki iliki]

[DOKUZUNCU BLM]RIKARDOCU RANT YASASI DENEN YASANIN KEF

KONUSU ZERNE NOTLAR. [RODBERTUS KONUSUNDA TAMAMLAYICI NOTLAR]

(ARA AIKLAMA)99

99 [1. Andersonun Farkllk Rant Yasasn Bulmas. Andersonun Gr-lerinin, Ondan Hrszlama Yapan Malthus Tarafndan, Toprak Sahiple-rinin karna arptlmas]

102 [2. Ekonomik Fenomenleri Deerlendirmede Ricardonun Temel ilkesi: retici Glerin Geliimi. Malthusun Egemen Snflarn En Gerici elerini Savunmas. Malthusun Nfus Te-orisinin Darwin Tarafndan Pratik Olarak Yadsnmas]

106 [3. Toprak Rant Konusundaki Grler Tarihini Roscherin Sap-trmas, Ricardonun Bilimsel Yanszlnn rnekleri. Toprakta Sermaye Yatrmndan Salanan Rant ve Doann teki ele-rinin Smrlmesinden Salanan Rant. Rekabetin ifte Etkisi]

111 [4. retim Maliyetlerinin Artt Durumda Deer ve Art-Deer Arasndaki liki Konusunda Rodbertusun Yapt Yanllk]

113 [5. Ricardonun Mutlak Rant Yadsmas: Deer Teorisindeki Ya-nlgsnn Bir Sonucu]

116 [6. Ricardonunt Tahl Fiyatlarnn Srekli Artna ilikin Tezi. 1641 Ylndan 1859a Kadar Tahl Fiyatlarnn Yllk Ortalama Art Tablosu]

119 [7. Mutlak Rant ile Farkllk Rant Arasndaki Fark Konusunda Hopkinsin Varsaym. Rantn, Topraktaki zel Mlkiyetle Ak-lanmas]

124 [8. Topra Tarma Elverili Hale Getirmenin Maliyeti. Tahl Fi-yatlarnn Art Dnemleriyle D Dnemleri (1641-1859)]

127 [9. Anderson ile Malthus Kar Karya. Andersonun Rant Ta-nm: Tarmsal retkenlikteki Art ve Bu Artn Farkllk Rant zerinde Yapt Etki Konusundaki Tezi]

132 [10. Ricardonun Rant Teorisine Rodbertusun Ynelttii Ele-tirinin Savunulamazl. Rodbertusta, Kapitalist Tarma likin zellikleri Kavray Eksiklii]

[ONUNCU BLM]RICARDONUN VE ADAM SMITHN

MALYET FYATI TEORS(YADSIMA)

143143 [A. Rcardonun Maliyet Fiyat Teorisi]

143 [1. Fizyokrat Teorinin k ve Rant Teorisinde Gzlenen Sonraki Gelimeler]

145 [2. Deerin Emek-Zamanyla Belirlenmesi Ricardo Teorisinin Temeli. Baz Eksikliklerine Karn Ekonomi Politiin Geliimin-de Gerekli Bir Aama Olan Rikardocu Aratrma Yntemi]

151 [3. Ricardonun Mutlak ve Greli Deer Sorunundaki Kafa Karkl. Deer Biimlerini Kavrama Eksiklii)

153 [4.] Ricardonun Kr, Kr Oran, Ortalama Fiyatlar, vb. Tanm.153 [a) Ricardonun Deimeyen Sermayeyi Sabit Sermaye

ile ve Deien Sermayeyi Dner Sermaye ile Kartrmas. Greli Deerlerdeki Deikenlikler Sorununun Hatal Ta-nmlanmas ve Bu Deikenliklerin Nedenleri]

168 [b) Ricardonun Maliyet Fiyatn Deerle Kartrmas ve

Onun Deer Teorisinde, Bu Kartrmadan Kaynaklanan eliki-ler. Kr Orannn Eitlenme Srecini ve Deerin Maliyet Fiyatna Dnm Srecini Kavrama Eksiklii]

181 [5. Ortalama Fiyatlar ya da Maliyet Fiyatlar ve Pazar Fiyatlar]181 [a) Sunu Niteliinde Baz Dnceler: Bireysel Deer ve Pazar

Deeri; Pazar Deeri ve Pazar Fiyat]184 [b) Ricardonun, Pazar Deerinin Oluumu Sreciyle Maliyet Fi-

yatlarnn Oluumunu Birbirine Kartrmas]188 [c) Ricardonun iki Farkl Doal Fiyat Tanm. Emek retkenli-

indeki Deiikliklerin Maliyet Fiyatnda Yol At Deiiklikler]

193 [B. Adam Smithin Maliyet Fiyat Teorisi]

193 [1. Smithin Maliyet Fiyatlar Teorisindeki Yanl Varsaymlar. Ricar-donun, Deer ile Maliyet Fiyatn Smithvari zdelemeye Bal Kl-masndan leri Gelen Tutarszl]

198 [2. Adam Smithin, cretlerin, Krn ve Rantn Doal Oran Teorisi]

[ONBRNC BLM]RICARDONUN RANT TEORS

213213 [1. Andersonun ve Ricardonun Rant Teorisini Gelitirdikleri Tarihsel

Koullar]217 [2. Ricardonun Rant Teorisi ile Maliyet Fiyatlarn Aklay Arasndaki

Balant]221 [3. Ricardo Tarz Rant Tanmnn Yetersizlii]

[ONKNCBLM]FARKLILIK RANTI TABLOLARI VE YORUMU

227227 [1. Rant Miktarndaki ve Oranndaki Deimeler]229 [2. Farkllk Rant ile Mutlak Rantn eitli Kombinasyonlar. A, B, C, D,

E Tablolar]245 [3. Tablolarn zmlenmesi]245 [a)] A Tablosu [eitli Snflardaki Pazar-Deeri ile Bireysel Deer

Arasndaki liki]247 [b) Ricardonun Rant Teorisi ile Tarmda Azalan retkenlik Gr-

Arasndaki linti. Mutlak Rant Oranndaki Deiiklikler ve Bu Deiikliklerin Kr Oranndaki Deiiklikle likisi]

250 [c)] Tketim Maddelerinin ve Hammaddelerin Deerinde (Do-laysyla Makine Deerinde) Grlen Deiikliin, Sermayenin Organik Bileimine Etkisi Konusunda Gzlemler

262 [d) Pazar Deerindeki Deiikliklere Bal Olarak Toplam Rantta Deiiklikler]

[ONNC BLM]RICARDONUN RANT TEORS

(SONU)278

278 [1. Ricardonun Toprak Mlkiyetinin Bulunmad Varsaym. Yeni Top-raa Ynelmenin Bu Topran Konumuna ve Verimine Bal Oluu]

283 [2. Rantn Tahl Fiyatn Asla Etkilemeyeceini ne Sren Rikardocu Tez, Mutlak Rantn, Tarmsal rn Fiyatlarnn Ykselmesine Yol A-mas]

287 [3. Smithin ve Ricardonun Tarmsal rnlerin Doal Fiyat Konu-sundaki Yaklam]

290 [4. Ricardonun Tarmsal yiletirmeler Konusundaki Grleri. Ta-rmsal Sermayenin Organik Bileimindeki Deiikliklerin Ekonomik Sonularn Anlamakta Ricardonun Yetersiz Kal]

299 [5. Adam Smith ile Malthusun Rant Konusundaki Grlerine Ricar-donun Ynelttii Eletiri]

[ONDRDNC BLM]ADAM SMITHN RANT TEORS

311311 [1. Smithin Rant Sorununu Formle Ediindeki elikiler]322 [2. Tarmsal rne Ynelik Talebin zel Karakteriyle lgili Olarak

Adam Smithin Ortaya Att Hipotez. Smithin Rant Teorisinde Fizyok-rat eler]

327 [3. Topran Deiik Tr rnlerini, Arz ve Talep Arasndaki likinin Nasl Etkiledii Konusunda Adam Smithin Aklamas. Rant Teorisin-de Adam Smithin Vard Sonular]

335 [4. Toprak rnlerinin Fiyatlarndaki Oynamalar zerine Adam Smithin zmlemesi]

340 [5. Adam Smithin Rant Hareketleri Konusundaki Grleri ve eitli Toplumsal Snflarn Elde Ettii Faizlerle lgili Tahmini]

[ONBENC BLM]RICARDONUN ARTI-DEER TEORS

342342 [A. Kr ve Rant Konusunda Ricardo]

342 [1. Ricardonun Art-Deer Yasalar ile Kr Yasalarn Kartrmas]347 [2. eitli elerin Etkisiyle Kr Orannda Grlen Deimeleri]350 [3. Deien Sermayenin Deerinde Art Olurken Deimeyen Serma-

ye Deerinde Azal Olmas ve Tersi, ve Bu Deimenin Kr Oranna Etkisi]

352 [4. Rikardocu Kr Teorisinde Maliyet Fiyatlar ile Deerin Birbirine Ka-rtrlmas]

355 [5. Birbirleriyle likileri erevesinde Genel Kr Oran ile Mutlak Rant Oran. cretlerde Yaplan ndirimin Maliyet Fiyatna Etkisi]

362 [B. Art-Deer Konusunda Ricardo]

362 1. Emek Miktar ve Emek Deeri [Emein Sermaye Karl Deiilmesi Sorunu: Ricardonun Ortaya Koyduu Biimiyle zmszlk]

366 2. Emek-Gcnn Deeri. Emein Deeri [Ricardonun Emei Emek-Gcyle Kartrmas. Emein Doal Fiyat Kavram]

371 3. Art-Deer. [Ricardonun Yaptndaki Eksiklik: Art-Deer Kaynann zmlenmeyii. Ricardoda Sabit Bir Byklk Olarak gn Kavram]

382 4. Greli Art-Deer. [Greli cretler zmlemesi: Ricar-donun Bilimsel Baarlarndan Biri]

[ONALTINCI BLM]RICARDONUN KR TEORS

391391 [1. Ricardonun Art-Deer ile Kr Ayrdettii Belli Bal Durum-

lar]397 [2.] Genel Kr Orannn Oluturulmas. (Ortalama Kr ya da

Olaan Kr)397 [a) Ricardo da Kr Teorisinin Hareket Noktas: ngelen,

Daha nceden Belirlenmi Ortalama Kr Oran]400 [b) Ricardoda, Kolonilerle Ticaretin ve Genel Olarak D

Ticaretin Kr Oranna Etkisi Konusundaki Yanlglar]402 [3.] Azalan Kr Oran Yasas402 [a) Ricardonun Azalan Kr Oran Anlayndaki Yanl n-

varsaymlar]403 [b) Ricardonun, Artan Rant, Kr Adm Adm Emer Bii-

mindeki Tezinin zmlenmesi]417 [c) Krn Bir Blm ile Sermayenin Bir Blmnn Ranta

Dntrlmesi. Rant Byklnn Tarmda stihdam Edilen Emek Miktarna Gre Deimesi]

424 [d) Tarm rnleri Fiyatndaki Artla Ezamanl Olarak Kr Orannda Grlen Artn Tarihsel erevede Ortaya Kon-mas. Tarmdaki Emek retkenliinde Art Olasl]

426 [e) Ricardonun, Kr Oranndaki D Aklama Biimi ve Bunun, Ricardonun Rant Teorisiyle lintisi]

[ONYEDNC BLM]RICARDONUN BRKM TEORS VE ELETRS.

(BUNALIMLARA YOL AAN NEDEN: SERMAYENN DOASI)435

435 [1. Adam Smithin ve Ricardonun, Deimeyen Sermayey