ALAIN PLATELLES BALLETS C DE LA B

1

INHOUD CONTENTS INFO & CREDITS 02

MUZIEK EN SOUNDSCAPES MUSIC AND SOUNDSCAPES 04

EEN HERINNERING AAN EENCATASTROFE 08A REMINDER OF A CATASTROPHE 09

MUZIEK VOOR EEN GEBROKENWERELD 10 MUSIC FOR A BROKEN WORLD 14

OVER DE ARTIESTEN 20ABOUT THE ARTISTS 21

HOLLAND FESTIVAL 2017 24

WORD VRIENDJOIN US 26

COLOFONCOLOPHON 28

2

CREDITSregie direction Alain Platel

muziek, soundscapes music, soundscapesGustav Mahler, J.S. Bach, J. Strauss,Afrikaanse gezangen in een bewerking van African songs adapted bySteven Prengels

muzikale leiding musical direction Steven Prengels

creatie en uitvoering created and performed by Bérengère Bodin, Boule Mpanya, Dario Rigaglia, David Le Borgne, Elie Tass, Ido Batash, Romain Guion, Russell Tshiebua, Samir M’Kirech

dramaturgie dramaturgyHildegard De Vuyst

muziekdramaturgie music dramaturgyJan Vandenhouwe

artistieke assistentie artistic assistanceQuan Bui Ngoc

decor set designBerlinde De Bruyckere

licht lightCarlo Bourguignon

geluid soundBartold Uyttersprot

kostuums costumeDorine Demuynck

INFODI 20.6, WO 21.6, do 22.6TUE 20.6, WED 21.6, THU 22.6 aanvang starting time20:308.30 pm

locatie venueKoninklijk Theater Carré

duur running time1 uur 40 minuten, geen pauze 1 hour 40 minutes, no interval

inleiding introductiondoor by Jacq. Algra19:45 7.45 pm

meet the artistmet with Alain Platelmoderator Georg Weinandwo 21.6 – na de voorstellingWed 21.6 – after the performance

3

stage manager stage managerWim Van de Cappelle

productieleiding production managementValerie Desmet, Katrien Van Gyseghem

tourmanagement tour managementKatrien Van Gyseghem

productie productionles ballets C de la B

coproductie coproductionRuhrtriennale, La Bâtie-Festival de Genève, la Biennale de Lyon, Opéra de Lille, MC93 - Maison de la Culture de la Seine-Saint-Denis, TorinoDanza, Holland Festival, Ludwigsburger Schlossfestspiele, Kampnagel Hamburg

distributie distributionFrans Brood Productions

met steun van with support ofStad Gent, Provincie Oost-Vlaanderen, Vlaamse Overheid en Port of Ghent

met dank aan thanks toUniversiteit Gent en Prof. Dr. Paul Simoens en Marianne Doom, Guy Cuypers & team, Alexi Williams, Bart De Pauw, Bob en Monir, K49814, Isnelle da Silveira, Lieven Vandeweghe, Griet Callewaert, de vrijwilligers en het personeel van atelier Berlinde De Bruyckere, Pierre Philippe Hofmann, Manege De Hoefslag in De Pinte, Warner Classics

wereldpremière world premiereBochum, Ruhrtriennale, 1 september 2016

4

MUZIEK EN SOUNDSCAPESMUSIC AND SOUNDSCAPESHör auf zu bebenGustav Mahler, Symphonie Nr. 2, 5. Satz (arr. Steven Prengels) Pastoralesoundscape door by Steven Prengels, gebaseerd op based onGustav Mahler, Symphonie Nr. 1, 1. Satz AdagiettoGustav Mahler, Symphonie Nr. 5, 3. Satz O MenschGustav Mahler, Symphonie Nr. 3, 4. Satz Breathing – Mahlersoundscape door by Steven Prengels, gebaseerd op based onGustav Mahler, Symphonie Nr. 9, 4. Satz (fragment extract) en andopnames van ademende dieren door K49814 recordings of breathing animals by K49814 Den Todgebaseerd op based on Gustav Mahler, Symphonie Nr. 2, 1. Satz

Den Tod niemand zwingen kunntJohann Sebastian Bach (arr. Steven Prengels) Scherzosoundscape door by Steven Prengels, gebaseerd op based onGustav Mahler, Symphonie Nr. 7, 3. Satz Ambula Makasadoor by Boule Mpanya, Russell Tshiebua en de and the cast

Bellssoundscape door by Steven Prengels, gebaseerd op based onGustav Mahler, Symphonie Nr 6, 1. Satzen and Johann Strauss, Kaiser-Walzer 

5

Pygmee Songdoor by Boule Mpanya, Russell Tshiebua en de and the cast

The FourthGustav Mahler, Symphonie Nr. 4, 3. Satz (fragment extract)Hör auf zu beben (Gustav Mahler, Steven Prengels)Bulelela, door by Boule Mpanya en and Russell Tshiebua Breathing – Counterpointsoundscape door by Steven Prengels,gebaseerd op based on opnames van ademende dieren door K49814recordings of breathing animals by K49814 The SecondGustav Mahler, Symphonie Nr. 2, 1. Satz

© C

HRI

S VA

N D

ER B

URG

HT

8

EEN HERINNERING AAN EEN CATASTROFEDe nieuwe voorstelling van regisseur Alain Platel vertrekt vanuit het werk van de Oostenrijkse componist Gustav Mahler. Voor Platel was het geen liefde op het eerste gezicht, al raakte hij uiteindelijk wel helemaal in de ban van de muziek. Aanvankelijk voelde hij vooral affiniteit met het tijds-gewricht dat Mahler in zijn werk tot uitdrukking brengt: een tijd van grote versnelling en ontwrichting in aanloop naar de Eerste Wereldoorlog.

Samen met componist Steven Prengels en muziekdramaturg Jan Vandenhouwe grasduinde Platel door het werk. Ze kozen eerst voor de trage stukken, alvorens overstag te gaan voor het contrastrijke werk. Voor de uiteindelijke selectie wordt uit zowat alle symfonieën geput, met uitzondering van de Achtste symfonie. Componist Steven Prengels zet Mahler naar z’n hand, contrasteert hem met de polyfone gezangen van de Congolese zangers Boule Mpanya en Russell Tshiebua en voegt gelui-den toe van koebellen of dieren. Naast het orkestrale werk staan twee liederen: een op tekst van Nietzsche uit Also sprach Zarathustra:“O Mensch!’. Het andere lied komt uit koorwerk uit de Tweede symfo-nie en loopt als een leitmotiv door de voorstelling: ‘Hör auf zu beben! Bereite dich zu leben’. Bij wijze van contrast klinkt even een cantate van Bach: ‘Den Tod niemand zwingen kunnt’.

Die voorliefde voor de grote thema’s van lijden en dood heeft Platel gemeen met beeldende kunstenaar Berlinde De Bruyckere. In het decor dat De Bruyckere voor nicht schlafen heeft ontworpen, staat een beeld centraal van dode paardenlichamen, opeengestapeld op een sokkel. Als een verstilde herinnering aan een catastrofe die niet vergeten mag worden.

‘Und selbst im Atem des Schlafes drückt sich dieser irrsinnige Wille zum Leben aus.’ 

‘Zelfs in de adem van de slaap weerklinkt de onbedwingbare drang om te leven.’

K49814 (atmenohnepause.org)

9

A REMINDER OF A CATASTROPHE

Alain Platel’s new piece uses Gustav Mahler’s music as its starting point. Initially Platel resisted the music, although he eventually became totally captivated and he had a particular affinity with the time of acceleration and disruption leading up to the First World War which Mahler evokes.

Together with composer Steven Prengels and musical dramaturgist Jan Vandenhouwe, Platel browsed his oeuvre, at first only picking the slow pieces, before finally changing tracks and opting for high-contrast work. The final selection draws upon all of the symphonies, with the exception of the Eighth Symphony. Composer Steven Prengels manipulates Mahler, adding contrast with the polyphonic chants of Boule Mpanya and Russell Tshiebua as well as sounds of cowbells and cows. Two songs complement the orchestral work: a text by Nietzsche in Also sprach Zarathustra: ‘O Mensch!’. The other song is from a choral work from the Second Sympho-ny and runs through the performance like a leitmotif: ‘Hör auf zu beben! Bereite dich zu leben’. By way of contrast, a cantata by Bach can be heard briefly: ‘Den Tod niemand Zwingen kunnt’.

Platel shares his love for the big themes of suffering and death with visual artist Berlinde De Bruyckere. De Bruyckere agreed to design nicht schlafen. The design centres on three dead horses piled onto a pedestal. As a silent reminder of a catastrophe that must not be forgotten.

‘Und selbst im Atem des Schlafes drückt sich dieser irrsinnige Wille zum Leben aus.’

And even in the sleep’s breath this irrepressible will to live is breaking through.

K49814 (atmenohnepause.org)

10

MUZIEK VOOR EEN GEBROKEN WERELDEen gesprek met Alain Platel en Steven Prengels over Mahler,Pygmee-muziek en Bach

Sinds de voorstelling Gardenia werkt Alain Platel regelmatig samen met de Belgische componist Steven Prengels, die niet alleen de sound-scapes bij de dansvoorstellingen van de Gentse choreograaf en regisseur creëert, maar ook de muzikale leiding van het geheel in handen heeft. In nicht schlafen laten zij zich inspireren door de symfonieën en liederen van Gustav Mahler. De Weense componist schreef zijn muziek aan het eind van de 19de eeuw en tijdens de eerste tien jaren van de 20e eeuw. Het was een tijd van grote onzekerheid. Zowel de dagelijkse gesprekken als de media hadden het voortdurend over nieuwe technologieën, globa-lisering, terrorisme, sociale spanningen en nieuwe vormen van communi-catie. De wereld versnelde en men wist niet waar dit alles zou eindigen. Mahler was de zoon van Joodse ouders, werd geboren in een pension en groeide op in de buurt van een legerkazerne. Op jonge leeftijd stierven zes van zijn broertjes en zusjes de kinderdood. Volks- en dansmuziek, militaire marsen, treurmarsen en Joodse muziek versmolten al vroeg in zijn muzikale verbeelding en zouden tot in zijn laatste werken essentiële bestanddelen van zijn muzikale taal blijven. Zijn muziek is een nerveuze reis door de botsende klankwerelden van zijn jeugd waarin feest, rouw en tromgeroffel voortdurend gelijktijdig aanwezig waren. Gustav Mahler schreef gefragmenteerde muziek voor een gebroken wereld die op punt stond te verdwijnen.  Steven Prengels: ‘Als een seismograaf registreerde Mahlers muziek de ondergrondse spanningen van de jaren voor de Eerste Wereldoorlog. De tijd waarin Mahler leefde, vertoont veel parallellen met onze tijd, zodat zijn muziek ook lijkt te resoneren met een actueel levensgevoel. Het boek Der taumelnde Kontinent. Europa 1900-1914 waarin de historicus Philipp Blom de jaren voor de Eerste Wereldoorlog beschrijft, was een van de inspiratiebronnen tijdens het creatieproces van nicht schlafen.’ Alain Platel: ‘Ik heb me er aanvankelijk tegen verzet om een voorstelling rond Mahler te maken. Ik had niets met die laatromantische symfonische muziek. Toen ik het boek van Blom las, vond ik het plots een interessante uitdaging om met Mahler aan de slag te gaan. Wat ik de laatste tijd lees over Donald Trump of Erdogan, over de terreur van IS, de Brexit en het nationalisme overal in Europa, vertoont beangstigend veel parallellen

11

met de tijd waarin Mahler leefde. Heel wat vrienden en collega’s die de repetities in onze studio in Gent de voorbije weken bezochten, zeiden dat de voorstelling een erg hedendaags gevoel van verwarring, angst, onzekerheid en explosief geweld weergeeft, ook al lijkt men op het eer-ste zicht naar een archaïsche, primitieve stam op het toneel te kijken.’ Had Mahlers muziek invloed op de choreografische en muzikale vorm van nicht schlafen? Platel: ‘nicht schlafen vertoont hetzelfde soort breuken en contrasten als de muziek van Mahler zelf; de voorstelling is samengesteld uit heel uiteenlopende ingrediënten, heel contrasterende sferen. Mahler was een van de eerste componisten die muziek samplede. In dat opzicht zie ik gelijkenissen met mijn eigen werk. Mahler verbond in zijn symfo-nieën en liederen hoge en lage kunst met elkaar. Verschillende stijlen en gemoedstoestanden botsen er op elkaar. Steven en ik zien zijn muziek als een uitnodiging om zelf verder te samplen. Ik wilde haar bijvoorbeeld meteen koppelen aan Afrikaanse polyfone tradities, die de Congolese zangers Boule Mpanya en Russell Tshiebua meebrengen. Prengels: ‘Net als de symfonieën van Mahler is ook nicht schlafen erg verhalend, al is er geen duidelijke verhaallijn. Je weet niet waarover het precies gaat, maar je hebt het gevoel iets te begrijpen. Tijdens de repetities kreeg ik het gevoel dat de voorstelling gaat functioneren als één groot adagio van Mahler. Mijn soundscapes ontstaan niet vanuit een vooropgesteld plan om de collagetechnieken van Mahler op de spits te drijven, maar vanuit de creatieve wisselwerking met Alain en de dansers tijdens de repetities. Ik probeer organisch te reageren op datgene wat iedereen tijdens de improvisaties levert.’ In zijn vroege werk gebruikte Alain vaak barokmuziek: Bach in Iets op Bach, pitié! of tauberbach en Monteverdi in vsprs. Mozart leek in Wolf de uitzondering die de regel bevestigt. Mahler lag niet meteen in de lijn van de verwachtingen. Of toch? Platel: ‘Ik heb vroeger altijd verdedigd dat barokmuziek en mijn danstaal zo ver uit elkaar liggen, zo sterk contrasteren, dat ze elkaar versterken. Aardse lelijkheid kreeg een soort schoonheid door de muziek. En om-gekeerd leken Bach of Monteverdi nog emotioneler te worden door de combinatie met de getormenteerde, schurende, rauwe bewegingstaal van de dansers. In de voorstelling C(H)OEURS, waarin koormuziek van Verdi en Wagner centraal stond, merkte ik echter tot mijn grote ver-rassing dat mijn dans in de muziek van Wagners opera Lohengrin als het ware thuis leek te komen. Muziek en dans leken parallel te lopen

12

en elkaar te ondersteunen. Bij Mahler ontstaat iets gelijkaardigs. De nervositeit en agressiviteit, de passie en de hunkering naar een verloren harmonie die uit Mahlers muziek spreekt, sluit aan bij de beelden die ik in mijn werk opzoek. Soms blijf ik in nicht schlafen natuurlijk met contrasten werken, zoals in het beroemde ‘Adagietto’ van de Vijfde symfonie, dat ik combineer met korte nerveuse dansfrases. In de lange eerste beweging van de Tweede symfonie vraag ik de dansers echter met hun beweging-en zo dicht mogelijk bij de muziek te blijven en een soort versmelting van Mahler en hun dans te zoeken. Mahlers muziek heeft voor mij met totale overgave te maken. De dansers moeten voluit gaan, mee met de muziek. Het is fascinerend te zien dat vooral de dansers die Mahlers muziek op de voet volgen een gevoel van onthechting en bevrijding weten over te brengen. De dansers die tegen Mahler ingaan, lijken minder vrij. Dat is een erg paradoxale ervaring, die veel met Mahler zelf te maken lijkt te hebben. Hij was een controle-freak, die zijn partituren vulde met over-gedetailleerde dynamische en expressieve aanwijzingen voor de musici: ‘etwas zurückhaltend’, ‘etwas täppisch und sehr derb’ of ‘nicht schlep-pen’. Tegelijk is zijn muziek uiterst meeslepend. Ik herken iets van mezelf daarin. Mijn voorstellingen zijn vaak een vorm van getekende chaos, maar in het dagelijkse leven hou ik erg van stiptheid en orde’. Prengels: ‘Hoe meer ik over het leven van Mahler lees, hoe meer paral-lellen ik met Alain ontdek. (Lacht.) Beiden lijken het lijden in hun werk bewust op te zoeken, ook al weten ze dat ze ook zelf tijdens het creatie-proces zullen lijden.’ Platel: ‘Ik ga vaak erg diep tijdens de repetities. Maar ik ben allesbehalve ongelukkig, hoor.’ In nicht schlafen koppel je Mahler op een gegeven moment aan Afri-kaanse muziek. Waarom deze combinatie? Platel: ‘De ontmoeting met Boule en Russell in het kader van de voorstel-ling Coup Fatal was een belangrijke verrijking van mijn persoonlijke leefwe-reld. Zij brengen een heel eigen manier van zijn mee en zingen Pygmee-muziek met een heel eigen vorm van polyfonie en ritmische complexiteit. Van bij het begin van de voorbereidingen van nicht schlafen kon ik mij een soort contrapunt voorstellen tussen deze Afrikaanse muziek en Mahlers adagio’s. Met deze fusie wil ik echter allesbehalve een groot politiek state-ment maken, over post-imperialisme of post-kolonialisme bijvoorbeeld. ‘Doe maar gewoon’, zeg ik vaak tegen mezelf en de dansers. Is het een statement dat we twee zwarte dansers hebben? Dat er een moslim en een Israëlische danser meedoen? Dat er tussen al deze mannen één vrouw danst? Nee, absoluut niet. Iedereen op toneel moet gewoon zichzelf zijn.’

13

Prengels: ‘Less is more. Dat denk ik ook vaak bij het maken van de soundscapes. Boule en Russell improviseren met materiaal van Mahler en belanden op een organische wijze bij hun eigen Afrikaanse muzikale taal. De beïnvloeding gaat in twee richtingen: wij confronteren onze wes-terse klassieke muziek met de Afrikaanse cultuur. Tegelijk leerden Russell en Boule Mahler in het Duits zingen. Aanvankelijk vonden ze Mahler ver-schrikkelijk en vroegen ze ons hoe wij ter ontspanning naar zo’n droevige muziek willen luisteren. Nu zijn ze van Mahler gaan houden.’ Waarom duikt er naast de Afrikaanse muziek in dit Mahler-project toch opnieuw een fragment van Bach op? Platel: ‘Net zoals Hitchcock in zijn films, duikt Bach telkens weer in mijn voorstellingen op. Het lijkt wel een fetisj. Bach stelt me gerust. Toch klopt de aanwezigheid van Bach in nicht schlafen ook inhoudelijk. ‘Den Tod niemand zwingen kunnt’ uit Bachs cantate Christ lag in Todesbanden komt op een keerpunt in de voorstelling, het moment waarop getoond wordt dat de dood op een nieuwe manier kan geritualiseerd worden. Het ritualiseren van de dood is voor mij een hoofdthema van nicht schlafen.’ 

interview: Jan Vandenhouwe, muzikaal dramaturgaugustus 2016

14

MUSIC FOR A BROKEN WORLDA conversation with Alain Platel and Steven Prengels on Mahler,Pygmy music and Bach

Since the production of Gardenia, Alain Platel has been collaborating on a regular basis with Belgian composer Steven Prengels, who is both the creative mind behind the soundscapes for the dance performances by the Ghent choreographer and director, as well as their musical direc-tor. For nicht schlafen they drew inspiration from the symphonies and songs of Gustav Mahler. The Viennese composer wrote his music in the late 19th century and the first decade of the 20th century. It was a time of great uncertainty. New technologies, globalization, terrorism, social tensions and new forms of communication were the talk of the day, both in private conversation and in the media. The world was accelerating and nobody knew what all of this would lead to. Mahler was the son of Jewish parents, born in a guesthouse and growing up near an army barracks. Child death claimed six of his siblings at a very young age. Folk and dance music, military marches, funeral marches and Jewish music blended together in his musical imagination early on and would remain essential elements of his musical language until his final works. His music is a nervous journey through the colliding soundscapes of his childhood in which celebrations, mourning and drumrolls were all vying for atten-tion at the same time. Gustav Mahler composed fragmented music for a broken world which was on the verge of disappearing. Steven Prengels: ‘Like a seismograph, Mahler’s music recorded the underground tensions of the years before the First World War. Plenty of parallels can be drawn between our time and Mahler’s, which seemingly makes his music resonate with a contemporary sense of life. The book Der taumelnde Kontinent. Europa 1900-1914, in which historian Philipp Blom describes the years before the First World War, was one of the sources of inspiration during the creation of nicht schlafen.’ Alain Platel: ‘Initially, I resisted the notion of creating a performance around Mahler. Late romantic symphonic music did nothing for me. But when I read Blom’s book, I suddenly realized working with Mahler would pose an interesting challenge. These past few days I have been reading things about Donald Trump or Erdogan, the terror of IS, the Brexit and nationalism rearing its head across Europe, which show a frightening number of parallels with the times in which Mahler lived. Many friends and colleagues who attended the rehearsals in our Ghent studio in recent weeks, said the performance reflected a very contemporary sense

15

of confusion, fear, uncertainty and explosive violence, even though, at first sight, they were under the impression of seeing an archaic, primitive tribe on stage.’ Did Mahler’s music influence the choreographical and musical form of nicht schlafen? Platel: ‘nicht schlafen exhibits the same kind of fractures and contrasts as Mahler’s own music; the performance is composed of very diverse ingredients, highly contrasting atmospheres. Mahler was one of the very first composers to sample music. In that sense I can see similarities with my own work. In his symphonies and songs, Mahler tied high and low art together. Different styles and moods collide. Steven and myself view his music as an invitation to keep sampling. For example, I immediately wanted to connect his music to African polyphonic traditions, brought in by the Congolese singers Boule Mpanya and Russell Tshiebua.’ Prengels: ‘Like Mahler’s symphonies, nicht schlafen is a very narrative piece, albeit without a clear narrative. You have no clue as to its exact nature, but you do start feeling you achieve an understanding of sorts. During rehearsals, I got the feeling that the performance would function as one big Mahler adagio. My soundscapes do not emerge from a pre-conceived plan to take Mahler’s collage techniques to the limit, but from the creative interaction with Alain and the dancers during rehearsals. I try to organically respond to what everyone comes up with during the improvisations.’

In his early works, Alain often used baroque music: Bach in Iets op Bach, pitié! and tauberbach or Monteverdi in vsprs. Mozart, in Wolf, seemed the exception to that rule. Mahler’s music wasn’t exactly in line with expectations. Or was it? Platel: ‘In the past, I always used to argue that the gap between baroque music and my dance language was so wide and the contrast between them so strong, that they actually reinforced each other. The ugliness of this world achieved some sort of beauty through the music. Conversely, Bach or Monteverdi seemed to become even more emotional through their combination with the tormented, abrasive, raw movement lan-guage of the dancers. In the C(H)OEURS project, which focused on the choral music of Verdi and Wagner, however, I noticed to my great surprise that, with the music of Wagner’s opera Lohengrin, my dance seemed to be coming home. It was as if music and dance were running parallel and supporting each other. With Mahler, something similar happens. The nervousness and aggressiveness, passion and yearning for a lost

16

harmony that is expressed by Mahler’s music, is a match for the images I’m looking for in my work. Sometimes, of course, I keep working with contrasts in nicht schlafen, like in the famous ‘Adagietto’ from the Fifth Symphony, which I combine with short nervous dance phrases. During the long first movement of the Second Symphony, however, I ask the danc-ers to stick to the music as closely as possible with their movements and to seek some sort of fusion between Mahler and their dancing. For me, Mahler’s music has to do with total surrender. The dancers need to go all out, follow the music. It is fascinating to see how dancers who stick close-ly to Mahler’s music, especially, seem to be able to better convey a sense of detachment and liberation. The dancers who resist Mahler, appear less free. That is a very paradoxical experience, which seems to have a lot to do with Mahler himself. He was a control freak who filled his scores with over-detailed dynamic and expressive directions for the musicians:‘etwas zurückhaltend’, ‘etwas täppisch und sehr derb’ or ‘nicht schlep-pen’. At the same time, his music is extremely compelling. I recognizesomething of myself in it. Often, my performances are a form of organ-ized chaos, but in everyday life I really like punctuality and order.’ Prengels: ‘The more I read about Mahler’s life, the more parallels I disco-ver with Alain. (Laughs.) They both seem to deliberately seek out suffer-ing in their work, even though they are aware that they will be suffering themselves during the creative process.’ Platel: ‘I do tend to go very deep during rehearsals. But I assure you that I’m far from unhappy.’ At a certain point in nicht schlafen you link Mahler to African music. Why this combination? Platel: ‘Encountering Boule and Russell in the context of the Coup Fatal production, enriched my personal life immensely. They bring to the table a unique way of being and they sing Pygmy music with their very own polyphonic and rhythmic complexity. Even from the outset of the preparations for nicht schlafen I could imagine some sort of counterpoint between this African music and the adagios of Mahler. With this fusion, I intended absolutely no grand political statement on, for instance, post-imperialism or post-colonialism. ‘Just act normal’, I often say to myself and the dancers. Is the fact that we have two black dancers a statement? That we have both a Muslim and an Israeli dancer? That one woman dances among all these men? No, absolutely not. Everybody on stage should just be themselves.’

17

Prengels: ‘Less is more. Which is what often occurs to me while creating the soundscapes. Boule and Russell improvise from Mahler’s material and end up with their own African musical language in an organic way. The influence goes both ways: we confront our Western classical music with African culture. At the same time Russell and Boule Mahler learned to sing in German. Initially, they hated Mahler and asked us how we could listen to such sad music for our leisure. Today, they have come to love Mahler.’ Why, in addition to the African music, does this Mahler project yet again incorporate an excerpt from Bach? Platel: ‘Like Hitchcock in his movies, Bach keeps popping up in my pro-ductions. It seems like a fetish. Bach reassures me. Yet the presence of Bach in nicht schlafen also rings true from a content perspective. ‘Den Tod niemand zwingen kunnt’ from Bach’s cantata ‘Christ lag in Todes-banden’ arrives at a turning point in the performance, the moment at which it is shown that death can be ritualized in a new way. For me, the ritualization of death is a main theme of nicht schlafen’.

interview: Jan Vandenhouwe, musical dramaturgAugust 2016

© C

HRI

S VA

N D

ER B

URG

HT

© C

HRI

S VA

N D

ER B

URG

HT

20

OVERDE ARTIESTENAlain Platel (1956, Gent) wordt een van de meest excentrieke theatermakers van Eu-ropa genoemd. Zijn collectief, dat mede door hem is opgericht in 1984 en later les ballets C de la B is gaan heten, maakt al decennia furore met een eclectische mix van dans, teksttheater en muziek. Platels vroegere werk is vooral uitbundig in thematiek en diversiteit van de perfor-mers, maar de voorstelling vsprs (2006), geïnspireerd op de  Vespro della Beata Vergine van Claudio Monteverdi, vormt een keerpunt. Deze voorstelling was te zien op het Holland Festival. Na het barokke pitié! (2008) was Out Of Context – for Pina (2010) een minimalistische reflectie op het bewe-gingsarsenaal van spasmen en tics. In 2012 maakte hij op het Holland Festival een verpletterende indruk met de dans-voorstelling C(H)ŒURS – over de gevaar-lijke schoonheid van de massa – met een hondervijftigkoppig koor en orkest van het Madrileense Teatro Real en tien dan-sers van zijn eigen gezelschap. In 2014 was Coup Fatal (een samenwerking met Fabrizio Cassol) op het festival te zien. Met nicht schlafen staat Platel voor de zevende keer op het Holland Festival.

Berlinde De Bruyckere (1964, Gent) is beeldend kunstenaar. In februari 2010 ontving ze de Vlaamse Cultuurprijs 2009 voor Beeldende Kunst. In 2013 vertegen-woordigde zij België op de Biënnale van Venetië met het project Kreupelhout-Cripplewood, dat zij realiseerde in samenwerking met de Nobelprijswinnaar J.M. Coetzee. In 2015 wijdde het ge-

meentemuseum in Den Haag een grote overzichtstentoonstelling aan haar werk. Dit Holland Festival is haar werk ook te zien in Mariavespers van Pierre Audi en De Nationale Opera.

Het werk van componist Steven Prengels (1978) werd onder andere uitgevoerd door de Belgische Kamerfilharmonie, SPECTRA,het Nieuw Ensemble Amsterdam en het Symfonieorkest Vlaanderen. Zijn eerste samenwerking met Platel was in de voor-stelling Gardenia (2010), waarvoor hij het muzikaal concept vormgaf.Hierna volgden meer samenwerkingen:C(H)ŒURS (2012), waarvoor hij muziek en soundscapes creëerde naast het werk van Wagner en Verdi, tauberbach (2014) enEn avant, marche! (2015).

21

ABOUT THEARTISTSAlain Platel (1956, Gent, Belgium) has been hailed as one of the most eccentric artists in Europe. His collective – les balletsC de la B, co-founded by him in 1984 – is known for its eclectic mix of dance and music theater. Up until 2006, Platel’s work had been exuberant in both the diversity of performers and themes, butvsprs (Holland Festival 2006), based on Claudio Monteverdi’s Vespro della BeataVergine proved to be a new turning point in his career.After the baroque pitié! (2008), which was performed at the Holland Festival in 2009, Out Of Context – for Pina (2010) was an almost ascetic reflection of the movement repertoire of spasms and tics. In 2012, Platel was back at the Holland Festival, stunning the audience withC(H)ŒURS, about the dangerous beauty of the masses, featuring the one hundred and fifty strong choir of the Teatro Real from Madrid and ten dancers from his own company. In 2014 the festival showed Platel’s Coup Fatal (with Fabrizio Cassol).nicht schlafen will be Platel’s seventh ap-pearance at the Holland Festival.

Berlinde De Bruyckere (1964, Ghent) isa visual artist. In February 2010 shereceived the Flemish Culture Prize 2009 for Visual Arts. She represented Belgium again at 2013 Venice Biennale with the work Kreupelhout-Cripplewood in coop-eration with the Nobel Prize winner J.M. Coetzee. In 2015 the Gemeentemuseum Den Haag presented a big exhibition of her work. This year at the Holland Festival her work is also featured in Mariavespers by Pierre Audi and the National Opera.

The work of Steven Prengels (1978) has been performed by the Chamber Orchestra of Belgium, SPECTRA, the Nieuw Ensemble in Amsterdam and the Symphony Orchestra of Flanders. He started working with Alain Platel in 2010, when they made Gardenia, of which he created the musical concept. Other projects followed: C(H)ŒURS, in which he created additional music and sound-scapes to the work of Wagner and Verdi, tauberbach (2014) and En avant, marche! (2015).

22

internationaalpodiumkunstenamsterdam

3 – 25 juni 2017download deapp van het festival

23

VRIENDENHet Holland Festival heeft het getroffen – met Vrienden die zich betrokken voelen bij kunst, die het werk van artiesten van wereldklasse willen volgen en die het festival steunen in de ambitie om nieuw werk te blijven presenteren, initiëren of (co)produceren. Vrienden vormen het hart van het festival en hun genereuze steun helpt om elk jaar een toonaangevend programma te maken. Het verheugt ons dat we u deze voorstelling mede dankzij de Vrienden van het Holland Festival kunnen tonen.

Ruth Mackenzie en Annet Lekkerkerker, directie Holland Festival

FRIENDS The Holland Festival is lucky – with Friends who are passionate about art, welcoming to our world class artists, ambitious to help the festival to present, commission and (co)-produce brilliant new work. Friends are the heart of the festival and their generous support helps the festival to create an exciting programme each year. We are delighted to be able to present this performance with support from the Friends of the Holland Festival.

Ruth Mackenzie and Annet Lekkerkerker,board Holland Festival

24

HOLLAND FESTIVAL 2017directieRuth Mackenzie, artistiek directeur Annet Lekkerkerker, zakelijk directeur

raad van toezichtMartijn Sanders, voorzitterGert-Jan van den BerghMavis CarrilhoBen NoteboomJet de RanitzTom de Swaan

Het programma van het Holland Festivalkan alleen tot stand komen door subsidies,bijdragen van sponsors en fondsen en door de gewaardeerde steun van u, ons publiek.

hoofdbegunstiger Fonds 21

subsidiënten Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Gemeente Amsterdam

fondsen, sponsors en instellingenStichting Ammodo, BankGiro Loterij Fonds, Rabobank Amsterdam, VSBfonds, Casa, Prins Bernhard Cultuurfonds, Stichting Dioraphte, Fonds Podiumkunsten, Kempen & Co, European Cultural Foundation, Brook Foundation, Westergasfabriek/MeyerBergman, Bruil, Clifford Chance LLP,BPD Cultuurfonds, Automobielbedrijf Van Vloten, Garuda Indonesia, Goethe-Institut, Lloyd Hotel, Volkshotel, Wilhelmina E. Jansen Fonds, Ambassade van Canada, Amerikaanse Ambassade Den Haag, Institut Français des Pays-Bas, Google Arts & Culture, Hofsteestichting, Hellingman & Zn.

HF BusinessBeam Systems, De Nederlandsche Bank N.V., DoubleTree by Hilton, G&S Vastgoed, ING Groep, Loyens & Loeff, Ngage Media, Ten Have Change Management, WPG Uitgevers B.V.

jubileumsponsorsAhold Delhaize, Heineken, KLM, KPMG, NS, Pon

mediapartnersNTR, VPRO

board of governorsDe genereuze, meerjarige verbintenis van de Governors is van groot belang voor de internationale programmering van het Holland Festival en met name voor het aangaan van internationale coproducties.

G.J. van den Bergh en C. van den Bergh-Raat, Jéhan van Dijk, Bernard en Ineke Dijkhuize, Jeroen Fleming, P. Gerla, H.J. ten Have en G.C. de Rooij, J. Kat en B. Johnson, Ton en Maya Meijer-Bergmans, Françoise van Rappard-Wanninkhof, M. Sanders, A.N. Stoop enS. Hazelhoff, Tom de Swaan, Elise Wessels-van Houdt, H. Wolfert en M. BrinkmanGovernors die anoniem wensen te blijven.

hartsvrienden R.F. van den Bergh, Kommer en Josien Damen, Sabine van Delft-Vroom, Huub A. Doek,J. Fleury, Tex Gunning, V. Halberstadt,Wendy van Ierschot, Isaäc en Francien Kalisvaart, Giovanna Kampouri Monnas, Luuk H. Karsten, Frans en Willeke Koffrie, Kristine Kohlstrand, Joost en Marcelle Kuiper, Monique Laenen en Titus Darley, Cees Lafeber, Emma Moloney, Sijbolt Noorda en Mieke van der Weij, Ben Noteboom, Robert Jan en Mélanie van Ogtrop-Quintus, Jeroen Ouwehand, Marinus Pannevis en Caroline Polak, Anthony en Melanie Ruys, Rob van Schaik en Wijnanda Rutten, Patty Voorsmit

25

beschermersLodewijk Baljon en Ineke Hellingman, Irma Boom en Julius Vermeulen, S. Brada, Frans en Dorry Cladder-van Haersolte, J. Docter en E. van Luijk, L. Dommering-van Rongen, Marry de Gaay Fortman, E. Granpré Moliere, M. Grotenhuis, S. Haringa, J. Houwert,R. Katwijk, R. Kupers en H. van Eeghen,J. Lauret, A. van der Linden-Taverne,F. Mulder, Adriaan en Glenda Nühn-Morris, G. van Oenen, H. Pinkster, Pim en Antoinette Polak, H. Sauerwein, C.W.M. Schunck,I.R. Snelleman en A. Vreugdenhil,K. Tschenett, Wolbert en Barbara Vroom,P. Wakkie, A. van Wassenaer, Martine Willekens, O.L.O. en Tineke de Witt Wijnen-Jansen Schoonhoven

begunstigersB. Amesz, A. van de Beek en S. van Basten Batenburg, E. Blankenburg, Ellen Birnie, Co Bleeker*, K. Bodon, Wim Boerman, Jan Bouws, E. Bracht, W.L.J. Bröcker, F. van den Broek, G. Bromberger, Rachel van der Brug, D. de Bruijn, M. Daamen, J. Dekker,M.H. Dijkgraaf, M. Doorman, Chr. van Eeghen*, J. van der Ende, Ch. Engeler*,E.L. Eshuis*, E. de Graaff Van Meeteren,F. Grimmelikhuizen, D. Grobbe, Annelies Heidstra en Renze Hasper, J. Hennephof, G. van Heteren, L. van Heteren, B. van Heugten, S. Hodes, J. Hopman*, J. Houtman,E. Hummelen, Yolanda Jansen, P. Jochems, Jan de Kater, J. Keukens, P. Krom, A. Ladan*, M. Le Poole, M. Leenaers, K. Leering, T. Liefaard, A. Ligeon, Hanna van der Linden, T. Lodder, Ken Mackenzie, A. Man,D. van der Meer, E. van der Meer-Blok,A. de Meijere, E. Merkx, Jaap Mulders*,H. Nagtegaal, La Nube, Kay Bing Oen*,P.M. Op de Coul, E. Overkamp enA. Verhoog, P. Price, F. Racké, H. Ramaker,S. van de Ree, Wessel Reinink, L. Remarque-van Toorn, M. Roozen, A. Schneider,

H. Schnitzler, G. Scholten, E. Schreve-Brinkman, Steven Schuit, P. Smit, G. Smits,A. Sonnen, K. Spanjer, W. Sorgdrager enF. Lekkerkerker, K. Spanjer, C. Teulings,H. Tjeenk Willink, A. Tjoa, Y. Tomberg, H. van der Veen, M.T.F. Vencken, R. Verhoeff, A. van Vliet*, R. Vogelenzang, F. Vollemans,M.M. de Vos van Steenwijk, A. Wertheim,M. van Wulfften Palthe, M. Yazdanbakhsh,P. van der Zant, Marian van Zijll Langhout, M.J. Zomer, P. van Zwieten en N. Aarnin* extra bijdrage

jonge begunstigersKai Ament, Helene Bakker, Aram Balian, Ilonka van den Bercken, Maarten Biermans, Femke Bijlsma, Femke Blokhuis, Jasper Bode, Quirijn Bongaerts, Marcha van der Boon, Melanie Bosveld, Maarten van Boven*, Jonne ter Braak, Tessa Cramer, Snezana Djordjevic, Sandra Geisler, Matthijs Geneste, Susan Gloudemans, Marte Guldemond, Pieter Guldemond, Hagar Heijmans, Brendon Humble, Jort van Jaarsveld, Bram de Jaeger, Daan de Jong, Ytha Kempkes, Marc Koehler, Bas Köhler, Judith Lekkerkerker, Gustavo López, Pieter van der Meché, Frans Muller, Britt Ootes, Boris van Overbeeke, Menzo Reinders, Jasper Roodenburg, Peter Ruys, Guus Schaepman, Gijs Schunselaar, Monica Sette, Reinout Steenhuizen, Farid Tabarki, David van Traa, Frank Uffen, Helena Verhagen, Tristen Vreugdenhil, Danny de Vries* extra bijdrage

liefhebbersAlle 665 Liefhebbers.

Vrienden die anoniem wensen te blijven.

26

WORD VRIENDHet Holland Festival heeft uw steun nodig. Als Vriend draagt u bij aan het succes en de bloei van het festival. Liefhebber - vanaf € 55 per jaarU ontvangt dit programmaboek gratis, u heeft voorrang bij de kaartverkoop en u krijgt korting op tickets.

Begunstiger - vanaf € 250 per jaar (of€ 21 per maand)Uw bijdrage komt rechtstreeks ten goede aan de internationale programmering van het Holland Festival. Als Begunstiger heeft u recht op vrijkaarten en andere aantrekkelijke privileges.

Jonge Begunstiger - vanaf € 250 per jaar (of € 21 per maand)Ontvang dezelfde privileges als deBegunstigers én neem deel aan een speciaal programma waarin je elkaar ontmoet en voorstellingen geselecteerd zijn die je niet mag missen.

Beschermer - vanaf € 1.500 per jaar (of€ 125 per maand)Als dank voor uw aanzienlijke bijdrage aan de internatio nale programmering van het Holland Festival ontvangt u een uitnodiging voor de openingsvoorstelling en voor exclusieve bijeenkomsten, naast vrijkaarten en andere privileges.

Hartsvriend - vanaf € 5.000 per jaarAls Hartsvriend van het Holland Festival nodigen we u uit om dichter bij de makers te komen. Met gelijkgestemden en gasten van het festival verwelkomen we u graag op speciale gelegenheden en geven u een blik achter de schermen.

JOIN USThe Holland Festival needs your support. Join us now as a festival Friend andcontribute to the festival’s ongoingsuccess and growth.

Liefhebber - from € 55 annually You will receive programme books such as this one for free, have access to advance ticket sales and get discounts on tickets.

Begunstiger - from € 250 annually(or € 21 per month) Your contribution goes directly to the Holland Festival’s international program-ming. As a Begunstiger, you have a right to free tickets and other attractive privileges.

Jonge Begunstiger - from € 250 annually (or € 21 per month)Receive the same privileges as the Be-gunstigers and also take part in a special programme in which you meet each other at selected shows that are too good to miss.

Beschermer - from € 1.500 annually(or € 125 per month) As thanks for your considerable contribu-tion to the Holland Festival’s international programming, you receive an invitation to the opening performance and exclusive gatherings in addition to free tickets and other privileges. Hartsvriend - from € 5.000 annually We invite Holland Festival Hartsvrienden to become more closely acquainted with the makers of the Festival and meet like-minded people and guests.

27

GeefwetSinds 1 januari 2012 is het nog aantrek-kelijker om het Holland Festival te steunen vanwege de Geefwet die tot 1 januari 2018 van kracht is. De Geefwet houdt in dat giften aan culturele ANBI’s met 25% verhoogd mogen worden tot een maxi-mum aan schenkingen van € 5.000 per jaar. Schenkt u meer dan € 5.000, dan kunt u het resterende bedrag voor het reguliere percentage (100%) aftrekken van de inkomstenbelasting.De voordelen van de Geefwet gelden voor alle belastingplichtigen (particu-lieren en bedrijven) en zijn van toepas-sing op zowel eenmalige als periodieke schenkingen.

Voordeel van een periodieke schenkingEen eenmalige gift is beperkt aftrekbaar voor de belasting. Het totaal van de gif-ten op jaarbasis dient hoger te zijn dan 1% (drempel) met een minimum van € 60 en kan tot maximaal 10% (plafond) van het inkomen worden afgetrokken. Een periodieke gift is een gift waarbij voor een periode van ten minste vijf opeenvol-gende jaren een gelijke uitkering wordt gedaan, vastgelegd in een periodieke akte. De gift is volledig aftrekbaar zonder aftrekdrempel of aftrekplafond.

Wilt u ook Vriend van het Holland Festival worden? Ga voor meer informatie en een aanmeldformulier naar hollandfestival.nl (Steun HF) of neem vrijblijvend contact op met Nicole Mooij op 020 – 788 21 14.

Donations to the Festival are tax-deductible Between 1 January 2012 and 1 January 2018, a special tax law is in effect which makes it more advantageous to make charitable donations. Called the ‘Geef-wet’, this law allows you to claim your deductions to cultural organizations with ANBI status with an additional 25% for tax benefits (a total of 125%). The Holland Festival has such an ANBI status. The fis-cal advantage applies to donations that total a maximum of € 5.000 annually. If you donate more than € 5.000 to regis-tered charities, you can deduct the remai-ning amount for the regular percentage (100%). The advantages of the Geefwet apply to all taxpayers (private parties and businesses) and are applicable to both individual and periodical gifts.

Advantages of a periodical gift Restrictions apply to deductions for indivi-dual gifts. Individual gifts are tax-deduc-tible when the total amount of gifts given in one year surpasses 1% of your income, with a minimum of € 60. The amount given above the minimum threshold is tax-deductible. The maximum deductible amount is 10% of your threshold income. There are fiscal benefits for periodical gifts with an annuity construction for five years and upwards. If you choose to sup-port the Holland Festival for a minimum of five years, your gift will be fully tax-deductible. If you would like to join us, go to our website hollandfestival.nl (Support HF) for more information or call Nicole Mooij for an informal talk without obligations:020 – 788 21 14.

28

COLOFON COLOPHONHolland FestivalPiet Heinkade 51019 BR Amsterdamtel. +31 (0)20 – 788 21 00info@hollandfestival.nlwww.hollandfestival.nl

eindredactie en opmaak editorial and lay-out Holland Festival

tekst en vertaling text and translationles ballets C de la B ontwerp design thonik druk printing Tuijtel, Hardinxveld-Giessendam

© Holland Festival, 2017 Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het Holland Festival.No part of this publication may be reproduced and/or published by any means whatsoever without the prior written permission of the Holland Festival.

DEMOLISHING EVERYTHING WITH AMAZING SPEEDDan Hurlin, Dan Moses SchreierWO 21.6, DO 22.6, VR 23.620:30Compagnietheater

LADY EATS APPLEBack to Back TheatreZA 24.6, ZO 25.6*20:30, *15:00 & 20:30Stadsschouwburg Amsterdam

SHOSTAKOVICHTRILOGYHet Nationale BalletZA 17.6, DO 22.6, VR 23.6, ZO 25.6*,WO 28.6, DO 29.6, VR 30.620:15, *14:00Nationale Opera & Ballet

ALLES WIEDER GUTFranui, Florian Boesch, Jonas Dahlbergwo 21.6 – 20:30Muziekgebouw aan ’t IJ

HOLLAND FESTIVAL PROMSSinta Wullur, Kate Moore, Lucas & Arthur Jussen, Tom Jenkinson, James McVinnie, The Nile Projectza 24.6 – vanaf 15.00Het Concertgebouw

proms

THE NAKED SHIT SONGSHuba de GraaffDO 22.6, VR 23.6 – 20:00Stadsschouwburg Amsterdam

MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR:

COPRODUCTIE

NICHT SCHLAFENMAAKT DEEL UIT VANHET HF YOUNG- PROGRAMMA.