ศนยสงเสรมการพฒนาความรตลาดทนตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย

62 ถนนรชดาภเษก เขตคลองเตย กรงเทพฯ 10110S-E-T Call Center 0-2229-2222 โทรสาร 0-2654-5399

www.tsi-thailand.org

พมพครงท 3

การลงทนในตราสารทน (Equity Investm

ents) ISBN

974-93053-5-3

300.-

การประเมนมลคาสนทรพย

การลงทนใน

ตราสารทน

การลงทนในตราสารทน(Equity

Investments)

การลงทนในตราสารทน (Equity Investments)

ผเขยน : ศนยสงเสรมการพฒนาความรตลาดทน

ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย

อำ�นวยก�รผลต : ฝายศนยการเรยนรตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย

ออกแบบปก : คณวรวทยชนเจรญกจ

พมพครงท 1 : พฤษภาคม2548 จำานวน2,000เลม

พมพครงท 2 : เมษายน2549 จำานวน2,000เลม

พมพครงท 3 : ตลาคม2556 จำานวน2,000เลม

ร�ค� : 300บาท

ISBN974-93053-5-3

ขอมลท�งบรรณ�นกรมของสำ�นกหอสมดแหงช�ต

การลงทนในตราสารทน.--กรงเทพฯ:ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย,2556,

282หนา.

1.การลงทน. 2.ตราสารการเงน. I.ชอเรอง.

332.6322

ISBN974-93053-5-3

พมพท บรษทอมรนทรพรนตงแอนดพบลชชงจำากด(มหาชน)

376ถนนชยพฤกษแขวงตลงชนเขตตลงชนกรงเทพฯ10170

โทรศพท0-2422-9000,0-2882-1010โทรสาร0-2433-2742,0-2434-1385

E-mail:aprint@amarin.co.thHomepage:http://www.amarin.com

สงวนลขสทธ

หามทำาลอกเลยนไมวาสวนใดสวนหนงของหนงสอ นอกจากจะไดรบอนญาต

คำ�นำ�

ในตลาดการเงนผทตองการใชเงนและขาดแคลนเงนทนจะออกหลกทรพยทางการ

เงนหรอตราสารทางการเงนหลากหลายประเภทเพอระดมเงนทนจากผทมเงนออมซงยง

ไมมความจำาเปนตองใชเงนในปจจบนโดยผออมหรอผลงทนจะไดรบผลตอบแทนจากการ

ใหยมเงนทนนนจงเหนไดวาตลาดการเงนสรางทางเลอกในการลงทนมากมายใหกบผออม

หรอผลงทนดงนนความรความเขาใจเกยวกบรปแบบและลกษณะตางๆของทางเลอกใน

การลงทนจะชวยใหผลงทนสามารถเลอกทางเลอกในการลงทนทเหมาะสมกบความเสยง

และผลตอบแทนทตองการไดโดยตลาดตราสารทนเปนตลาดหนงทมบทบาทสำาคญในฐานะ

ตลาดการเงนทำาหนาทเปนแหลงระดมทนและลงทนของระบบเศรษฐกจของประเทศทำาให

ประเทศสามารถจดสรรทรพยากรทางการเงนไปใชใหเกดประโยชนสงสด

หนงสอเรองก�รลงทนในตร�ส�รทน (Equity Investments) ซงจดอยในกลม

วชาการประเมนมลคาสนทรพย ไดรบการออกแบบเพอเสรมสรางความเขาใจเกยวกบ

ตราสารทนและการลงทนในตราสารทน โดยเนอหาแบงเปนสองสวนหลก ในสวนแรก

เนอหาบรรยายครอบคลมถงทางเลอกในการลงทนตางๆจากนนไดพรรณนาถงโครงสราง

และหนาทของตลาดหลกทรพย รวมทงดชนราคาหลกทรพย ซงไดอธบายถงประโยชน

และการสรางดชนราคาหลกทรพยประเภทตางๆนอกจากน เนอหายงอธบายถงความม

ประสทธภาพของตลาดทน เพอใหเขาใจความหมายและการทดสอบสมมตฐานเกยวกบ

ประสทธภาพของตลาดในระดบตางๆทงยงครอบคลมถงการประยกตใชแนวคดนกบการ

บรหารกลมหลกทรพย

ในสวนทสอง เนอหาบรรยายเกยวกบหลกการสำาคญของการประเมนมลคา

หลกทรพยจากนนอธบายถงการวเคราะหโดยใชปจจยพนฐานเรมตนจากการวเคราะห

ตลาดหน การวเคราะหอตสาหกรรม และการวเคราะหบรษท เพอใหสามารถประยกต

ใชกบการประเมนมลคาตราสารทนได โดยเนอหาไดครอบคลมถงวธการประเมนมลคา

ตราสารทนแบบตางๆนอกจากนในบทสดทายยงไดบรรยายถงการวเคราะหหลกทรพย

ทางเทคนคแบบตางๆซงจะเปนเครองมอสำาคญทใชประกอบกบการวเคราะหหลกทรพย

โดยใชปจจยพนฐานได

ผจดทำาขอขอบพระคณคณพนธศกด เวชอนรกษ และคณจร�พร คสวรรณ เปนอยางสงทไดกรณาสงเสรมและสนบสนนโครงการพฒนาหลกสตรและการจดทำาหนงสอเลมนใหดำาเนนไปจนประสบความสำาเรจเพอเปนสวนหนงในการเสรมสรางศกยภาพของผประกอบวชาชพในธรกจหลกทรพยใหปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพและมมาตรฐานทดเทยมกบสากลนอกจากนคณพนธศกด เวชอนรกษ ยงไดกรณาดำารงตำาแหนงประธานคณะทำางานกำาหนดมาตรฐานหลกสตร CISA (Certified Investment and Securities Analyst) โดยในโอกาสเดยวกนน ผจดทำาขอขอบพระคณ คณะทำางานกำาหนดมาตรฐานหลกสตร ประกอบดวยคณม�รษ ท�ร�บ คณดวงมน ธระวค�ว ผอำานวยการ ฝายกำากบธรกจจดการลงทน สำานกงานคณะกรรมการกำากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพยคณภทธร� ดลกรงธระภพ ประธานเจาหนาทบรหารบรษทหลกทรพยดบเอสวคเคอรส (ประเทศไทย) จำากด และ นายกสมาคมบรษทหลกทรพยคณภรณ ทองเยน, CISA ผชวยกรรมการผอำานวยการบรษทหลกทรพยเอเชยพลสจำากด(มหาชน)และกรรมการสมาคมนกวเคราะหหลกทรพยคณสภ�กร สจรตนวมล, CISAผชวยกรรมการผจดการบรษทหลกทรพยเคทบจำากดและกรรมการสมาคมนกวเคราะหหลกทรพยและผชวยศ�สตร�จ�รย ดร. สนต กระนนทน กรรมการผจดการบรษททรสคอรปอเรชนจำากดเปนอยางสงซงไดกรณาทำาหนาทพจารณากำาหนดมาตรฐานหลกสตรโครงสรางและเนอหาหลกสตรรายละเอยดวชารวมทงตำาราประกอบการเรยนการสอนและไดใหคำาแนะนำาทเปนประโยชนอยางยงตอการพฒนาหลกสตร

นอกจากน ผจดทำาขอขอบพระคณสม�คมนกวเคร�ะหหลกทรพย ในฐานะ ผรเรมและดำาเนนการโครงการอบรมและทดสอบความรในหลกสตรCISAและกรรมการสมาคมนกวเคราะหหลกทรพย ทไดกรณาเปนคณะกรรมการกลนกรองขอสอบสำาหรบหลกสตร CISA รวมทงขอขอบพระคณผชวยศ�สตร�จ�รยปยรตน กฤษณ�มระ คณะพาณชยศาสตรและการบญช จฬาลงกรณมหาวทยาลย ซงไดกรณาพฒนาเนอหา ในสวนท1ตลาดหลกทรพยและอ�จ�รย ดร. รว ลงก�น คณะบรหารธรกจมหาวทยาลยเชยงใหม ทไดกรณาพฒนาเนอหาในสวนท 2 การลงทนในตราสารทน เพอใหผสนใจ จะศกษาหาความรเกยวกบทางเลอกในการลงทนและการลงทนในตราสารทน ไดใชเปนแหลงประกอบการคนควาอกแหลงหนง อนจะเปนประโยชนอยางยงตอพฒนาการของตลาดตราสารทนของไทยตอไป

ศนยสงเสรมก�รพฒน�คว�มรตล�ดทน ตล�ดหลกทรพยแหงประเทศไทย

สารบญ

สวนท 1 ตล�ดหลกทรพย

บทท 1 ท�งเลอกในก�รลงทน 3

1.1 การลงทนในสนทรพยทางการเงน 6

1.1.1 การลงทนทใหผลตอบแทนแนนอน 7

1.1.2 การลงทนในตราสารทน 16

1.1.3 การลงทนในกองทนรวม 23

1.1.4 การลงทนในตราสารอนพนธ 26

1.2 การลงทนในสนทรพยจรง 30

1.2.1 การลงทนซออสงหารมทรพยโดยตรง 30

1.2.2 การลงทนทางออมโดยซอกองทนรวมอสงหารมทรพย 32

1.3 การลงทนในสนทรพยทมสภาพคลองตำา 32

บทท 2 โครงสร�งและหน�ทของตล�ดหลกทรพย 37

2.1 ความหมายของตลาด 38

2.2 ลกษณะของตลาดทด 39

2.3 โครงสรางของตลาดหลกทรพย 41

2.3.1 ตลาดแรก 42

2.3.2 ตลาดรอง 52

2.4 องคประกอบของตลาดหลกทรพยทเปนทางการ 58

2.4.1 สมาชกตลาดหลกทรพย 59

2.4.2 ประเภทคำาสงซอขาย 60

2.4.3 ระบบการซอขายหลกทรพย 68

2.4.4 การจบคซอขาย 69

2.5 แนวโนมการเปลยนแปลงทเกดขนในตลาดหลกทรพย 70

2.5.1 คาธรรมเนยมการซอขายหลกทรพย 71

2.5.2 คำาสงซอขายหลกทรพยรายใหญ 72

2.5.3 ความผนผวนของราคาหลกทรพย 73

2.5.4 ระบบตลาดหลกทรพย 73

บทท 3 ดชนร�ค�หลกทรพย 77

3.1 ประโยชนของดชนราคาหลกทรพย 78

3.2 การสรางดชนราคาหลกทรพย 80

3.2.1 ปจจยทใชในการสรางดชนราคาหลกทรพย 81

3.2.2 วธการสรางดชนราคาหลกทรพย 82

3.3 ดชนราคาหลกทรพยประเภทอนๆ 93

3.3.1 ดชนทมรปแบบเฉพาะเปนของตนเอง 93

3.3.2 ดชนทลงทนในตลาดหนทวโลก 94

3.3.3 ดชนตราสารหน 95

3.3.4 ดชนตราสารหนและตราสารทนรวม 97

บทท 4 ประสทธภ�พของตล�ดทน 99

4.1 สมมตฐานของตลาดมประสทธภาพ 100

4.2 ระดบความมประสทธภาพของตลาด 102

4.2.1 ความมประสทธภาพในระดบตำา 102

4.2.2 ความมประสทธภาพในระดบปานกลาง 103

4.2.3 ความมประสทธภาพในระดบสง 104

4.3 การทดสอบสมมตฐานของตลาดมประสทธภาพ 104

4.3.1 การทดสอบสมมตฐานความมประสทธภาพ 105

ในระดบตำาของตลาด

4.3.2 การทดสอบสมมตฐานความมประสทธภาพ 108

ในระดบปานกลางของตลาด

4.3.3 การทดสอบสมมตฐานความมประสทธภาพ 117

ในระดบสงของตลาด

4.4 ความผดปกตของตลาด 118

4.5 ประสทธภาพของตลาดทนและการประยกตใช 120

4.5.1 ตลาดมประสทธภาพและการวเคราะหทางเทคนค 121

4.5.2 ตลาดมประสทธภาพและการวเคราะหโดยใชปจจยพนฐาน 122

4.5.3 ตลาดมประสทธภาพและการบรหารกลมหลกทรพย 126

เอกส�รอ�งอง 131

สวนท 2 ก�รลงทนในตร�ส�รทน

บทท 5 ภ�พรวมเกยวกบก�รประเมนมลค�หลกทรพย 135

5.1 หลกการสำาคญของการประเมนมลคา 135

5.1.1 การวเคราะหภาพรวมของระบบเศรษฐกจ 137

5.1.2 การวเคราะหระดบอตสาหกรรม 139

5.1.3 การวเคราะหระดบบรษท 140

5.2 หลกการพนฐานของการประเมนมลคาหลกทรพย 140

บทท 6 ก�รวเคร�ะหตล�ดหนและก�รวเคร�ะหอตส�หกรรม 145

6.1 ตวแปรทเกยวของในการวเคราะหตลาดหลกทรพย 147

6.1.1 การประมาณกำาไรตอหนของตลาด 147

6.1.2 ปจจยทมผลตอกระทบตออตรากำาไร 151

6.1.3 การประมาณอตราสวนราคาตอกำาไรของตลาด 158

6.2 การวเคราะหตลาดอนๆของโลก 162

6.2.1 เศรษฐกจระดบมหภาค 163

6.2.2 การวเคราะหอตสาหกรรม 167

บทท 7 ก�รวเคร�ะหบรษทและก�รประเมนมลค�หนส�มญ 185

7.1 ขอแตกตางระหวางการวเคราะหบรษทและ 186

การประเมนราคาหนสามญของบรษท

7.1.1 กจการทมการเตบโตสงและหนทมการเตบโตสง 186

7.1.2 กจการทมนคงและหนทมนคง 187

7.1.3 กจการทมความผนผวนสงและหนทมความผนผวนสง 187

7.1.4 กจการเพอการเกงกำาไรและหนเพอการเกงกำาไร 187

7.2 การวเคราะหบรษท 188

7.2.1 การวเคราะหในระดบมหภาคและอตสาหกรรม 188

7.2.2 การวเคราะหบรษทและกลยทธของบรษท 189

7.3 การประเมนมลคาทแทจรง 190

7.3.1 การประเมนมลคาหนบรมสทธ 190

7.3.2 การประเมนมลคาหนสามญ 192

7.4 การประมาณคาตวแปรในการประเมนมลคา 215

7.4.1 ผลตอบแทนทตองการ 215

7.4.2 อตราการขยายตว 222

7.5 ตวอยางการประเมนมลคาตราสารทน 223

7.5.1 การหามลคาปจจบนของเงนปนผล 225

7.5.2 การวเคราะหอตราสวนทางการเงนทเกยวของ 226

7.5.3 การตดสนใจในการลงทน 237

บทท 8 ก�รวเคร�ะหหลกทรพยท�งเทคนค 239

8.1 สมมตฐานสำาคญในการวเคราะหหลกทรพยดวยปจจยทางเทคนค 240

8.2 ประโยชนทไดจากการวเคราะหทางเทคนค 242

8.3 ปจจยเทคนค:มมมองจากนกวเคราะหโดยใชปจจยพนฐาน 244

8.3.1 หลกฐานสำาคญทหกลางสมมตฐานการวเคราะห 244

ทางเทคนค

8.3.2 ขอกลาวแยงถงกระบวนการวเคราะหทางเทคนค 245

8.4 เครองมอวเคราะหหลกทรพยทางเทคนค 246

8.4.1 การลงทนสวนทาง 247

8.4.2 การลงทนตามกระแสของผเชยวชาญ 248

8.4.3 ดชนชวดภาวการณของตลาด 249

8.4.4 ทฤษฎดาว 251

8.4.5 คาเฉลยเคลอนท 253

8.4.6 การวดประสทธภาพเปรยบเทยบ 255

8.4.7 การใชแผนภมแบบแทง 255

8.4.8 การใชแผนภมแบบPointandFigure 256

ภ�คผนวก 261

เอกส�รอ�งอง 270

สวนท 1ตลาดหลกทรพย

3

ศนยสงเสรมการพฒนาความรตลาดทน

บทท 1ทางเลอกในการลงทน

วตถประสงค

1. เพอใหเขาใจเกยวกบทางเลอกในการลงทนทมอยในตลาดหลกทรพย

2. เพอใหสามารถอธบายถงลกษณะทส�าคญและประเภทตางๆของสนทรพย

ทางการเงนทซอขายกนอยในตลาดหลกทรพย

3. เพอใหสามารถอธบายถงลกษณะทส�าคญและประเภทตางๆของสนทรพย

จรงและสนทรพยทมสภาพคลองต�า

ในระบบเศรษฐกจ ตลาดเปนสอกลางทท�าใหผซอและผขายมาพบกนเพอซอขาย

แลกเปลยนสนคาบรการหรอทรพยากรอนๆระหวางกนตลาดทส�าคญในระบบเศรษฐกจ

อาจแบงออกไดเปน3ประเภทคอตลาดปจจยการผลต (factor markets)ซงเปนตลาด

ทท�าหนาทจดสรรปจจยการผลต อนไดแก ทดน แรงงาน สนคาประเภททน และความ

เชยวชาญเขาสกระบวนการผลต เพอแลกเปลยนกบคาจาง คาแรง และเงนเดอนทไดรบ

จากหนวยผลตซงโดยทวไปไดแกธรกจและรฐบาลผบรโภคซงไดรบรายไดจากปจจย

การผลตจะซอสนคาหรอบรการจากตลาดสนคา (product markets)เชนอาหารทอย

อาศยโทรทศนและรถยนตจากหนวยธรกจท�าใหหนวยธรกจมรายไดจากการขายสนคา

หรอบรการตางๆเหลานนซงจะสามารถน�าไปใชจายในการผลตไดอกหลงจากการจบจาย

ใชสอยแลว ผบรโภคบางรายอาจจะมเงนเหลอเกบ เรยกวาเงนออมซงตลาดการเงน

(financial markets) จะท�าหนาทส�าคญในระบบเศรษฐกจ คอ เปนสอกลางในการระดม

4

การลงทนในตราสารทน

บทท 1: ทางเลอกในการลงทน

เงนออมจากผมเงนเหลอใชไปใหผทมความตองการใชเงนแตขาดแคลนเงนทน ซงอาจจะ

ไดแกธรกจรฐบาลหรอบคคลทวไปท�าใหธรกจมเงนไปลงทนขยายการผลตรฐบาลมเงน

ไปใชในการลงทนเพอสรางสาธารณปโภคตางๆและบคคลทวไปมเงนไปใชในการซอบาน

ทดน อาหาร โทรทศน และรถยนต ซงจะมผลท�าใหธรกจขยายตว เกดการเพมผลผลต

การจางงานสงขนประชาชนมรายไดเพมขนและมมาตรฐานความเปนอยทดขนอนเปน

ผลใหเศรษฐกจของประเทศเจรญเตบโต

ในตลาดการเงนผทตองการใชเงนและขาดแคลนเงนทนไมวาจะเปนบคคลธรกจ

หรอรฐบาล จะออกหลกทรพยทางการเงนหรอตราสารทางการเงนหลากหลายประเภท

เพอขายใหกบผทมเงนออมเพอระดมเงนทน ผออมจะลงทนซอตราสารทางการเงนตางๆ

เหลานน เนองจากยงไมมความจ�าเปนตองใชเงนในปจจบน การเลอนความตองการใช

เงนออกไปในอนาคตโดยเอาเงนออมใหธรกจทขาดเงนหรอรฐบาลไปใชในการลงทนกอน

จะท�าใหผออมไดรบผลตอบแทนมากขน ซงเปนการสรางโอกาสในการเพมความมงคงให

ผออมไดในอนาคต จงเหนไดวา ตลาดการเงนสรางทางเลอกในการลงทนมากมายใหกบ

ผออมหรอผลงทนทงการลงทนในระยะสนและระยะยาวทงการลงทนภายในประเทศและ

การลงทนในตางประเทศ ฉะนน ความรความเขาใจเกยวกบทางเลอกในการลงทน เชน

รปแบบและลกษณะตางๆของทางเลอกในการลงทนตลอดจนความแตกตางระหวางทาง

เลอกลงทนในตลาดการเงนทมอยทวโลกจงเปนสงทส�าคญ ความรความเขาใจดงกลาว

จะชวยใหผ ลงทนสามารถเลอกทางเลอกในการลงทนทเหมาะสมกบความเสยงและ

ผลตอบแทนทตองการได

เมอผออมหรอผลงทนมทางเลอกในการลงทนหลากหลาย ผลงทนยอมตองการ

บรหารเงนออมหรอเงนลงทนของตนใหเกดประสทธภาพ การลงทนในตลาดหลกทรพย

จงเปนทางเลอกทผลงทนในปจจบนเรมใหความสนใจมากขนเพราะในตลาดหลกทรพยม

สนคาหรอตราสารทางการเงนเพอการลงทนหลากหลายประเภทใหเลอกแตกอนทผออม

หรอผลงทนจะตดสนใจลงทนกควรทจะตองท�าความรจกกบตลาดหลกทรพยเสยกอน

ซงในชวงระยะเวลาทผานมาเรองราวตางๆทเกยวของกบตลาดหลกทรพยทงในประเทศ

และตางประเทศทวโลกไดกลายเปนสวนหนงของชวตประจ�าวนทคนทวไปมกจะได

รบทราบจากสอตางๆเชนทางสถานโทรทศนทางวทยและหนงสอพมพตางๆอยเสมอ

หลายๆ คนอาจจะเขาใจความหมายของเรองราวทกลาวถงเหลานน แตอกหลายคนอาจ

5

ศนยสงเสรมการพฒนาความรตลาดทน

จะไมเขาใจวาก�าลงพดกนถงเรองอะไร ดงนน การท�าความเขาใจเกยวกบเรองราวของ

ตลาดหลกทรพยจงเปนสงส�าคญเชนตลาดหลกทรพยคออะไรตลาดหลกทรพยท�าหนาท

อะไรตลาดหลกทรพยอยทไหนบางโดยเฉพาะส�าหรบผออมทตองการประสบความส�าเรจ

ในการลงทนในระดบโลกยอมตองตดตามขอมลขาวสารจากแหลงขอมลตางๆเพอประกอบ

การตดสนใจลงทนในตลาดหลกทรพยรวมทงตดตามความเคลอนไหวของราคาหลกทรพย

เพอลดความเสยงจากการลงทนและชวยใหการลงทนไดรบผลตอบแทนทด ดวยเหตน

ผลงทนจงตองรจกและท�าความเขาใจกบดชนราคาหลกทรพย ซงเปนตวชวดสภาวะของ

ตลาดหลกทรพยโดยรวม สามารถน�ามาใชในการคาดคะเนทศทางและแนวโนมของตลาด

รวมทงวดผลตอบแทนจากการลงทนของผลงทนได

เมอผออมไดเขามามสวนรวมในการลงทนในตลาดหลกทรพยแลว การลงทน

อยางมหลกการและเหตผลจะมสวนชวยใหผออมหรอผลงทนสามารถลดความเสยงจาก

การลงทนและชวยใหการลงทนเปนไปอยางมประสทธภาพไดดงนนผลงทนควรจะตอง

คนควาศกษาและวเคราะหขาวสารขอมลตางๆทเกยวของกบการลงทนอยเสมอเนองจาก

ขาวสารขอมลตางๆ ทเกดขนจะมผลกระทบตอการเปลยนแปลงของราคาหลกทรพย

ตลอดจนผลตอบแทนของผลงทนซงอาจจะท�าใหผลงทนไดรบผลตอบแทนมากขนนอยลง

หรออาจจะขาดทนได ดงนน ความรความเขาใจถงผลกระทบของขาวสารขอมลในตลาด

การเงนทมตอผลตอบแทนจากการลงทน และความมประสทธภาพของตลาดทน จงเปน

สงส�าคญทผลงทนทกคนควรทราบ ทงน เพราะในการวเคราะหการลงทนไมวาจะใชวธ

การใดๆทงการวเคราะหทางเทคนค(technicalanalysis)และการวเคราะหปจจยพนฐาน

(fundamental analysis) ตางกน�าแนวคดเรองประสทธภาพของตลาดทนมาประยกตใช

อาจจะท�าใหผลงทนไดรบผลตอบแทนจากการลงทนทดเทาๆกบตลาดหรอดกวา

ในอดตทผานมา ชองทางในการลงทนมใหเลอกไมมากนก ผมเงนออมสวนใหญ

มกจะฝากเงนกบธนาคารมผลงทนสวนนอยทลงทนซอหนสามญในปจจบนตลาดการเงน

มการเจรญเตบโตและพฒนามากขนทงตลาดการเงนภายในประเทศและตลาดการเงนใน

ตางประเทศท�าใหชองทางในการลงทนเปดกวางส�าหรบผลงทนมากขนผลงทนมโอกาส

เลอกชองทางการลงทนในรปแบบตางๆ ไดมากขน ทงการลงทนทมอยในตลาดการเงน

และทไมไดอยในตลาดการเงนดงนนเพอใหผลงทนไดมองเหนโอกาสตางๆในการลงทน

ไดอยางครบถวนความเขาใจเกยวกบชองทางในการลงทนตางๆในตลาดการเงนรวมทง

6

การลงทนในตราสารทน

บทท 1: ทางเลอกในการลงทน

การลงทนทไมไดอยในตลาดการเงนจงมความจ�าเปนและเปนพนฐานส�าคญส�าหรบการ

ประเมนมลคาการลงทนในแตละทางเลอกรวมถงการตดสนใจเลอกลงทนในกลมการลงทน

ทเหมาะสมกบความเสยงและผลตอบแทนของผลงทนตอไป

ชองทางในการลงทนอาจแบงตามประเภทสนทรพยทจะลงทนออกเปนกลมใหญๆ

ได 3 กลม คอ การลงทนในสนทรพยทางการเงน (financial asset) เชนหนสามญและ

หนกการลงทนในสนทรพยจรง(realasset)เชนบานและทดนและการลงทนในสนทรพย

ทมสภาพคลองต�า(lowliquidityinvestment)เชนภาพเขยนงานศลปตางๆวตถโบราณ

เหรยญกษาปณแสตมปและอญมณทมคาเปนตน

1.1 การลงทนในสนทรพยทางการเงน

การลงทนในสนทรพยทางการเงนนน1 ผลงทนจะไดรบผลตอบแทนเปนตวเงน

(money) โดยการลงทนในสนทรพยทางการเงนทจะกลาวถงในบทนแบงออกไดเปน

4กลมดงน

● การลงทนทใหผลตอบแทนแนนอน(fixed-incomeinvestment)เชนหนกและ

หนบรมสทธ

● การลงทนในตราสารทน(equityinvestment)เชนหนสามญใบส�าคญแสดง

สทธในผลประโยชนทเกดจากหนสามญ(Americandepositoryreceipt)และ

ใบส�าคญแสดงสทธ(warrant)

● การลงทนในกองทนรวม ซงบรหารโดยบรษทหลกทรพยจดการกองทน หรอ

บรษทจดการลงทน(investmentcompany)

● การลงทนในตราสารอนพนธ (derivatives investment) เชน สญญาซอขาย

ลวงหนา(futurescontract)และออปชน(option)

____________________________________________

1สนทรพยทางการเงน คอ สทธเรยกรองในรายไดหรอทรพยสนของธรกจ บคคล หรอรฐบาล ซง

โดยทวไปท�าขนเปนเอกสารทมผลในทางกฎหมายและมกจะเรยกกนวาตราสารทางการเงนสวนใหญ

ออกโดยผทตองการกยมเงนตวอยางของสนทรพยทางการเงนไดแกหนสามญหนกและเงนฝาก

ธนาคารเปนตน

7

ศนยสงเสรมการพฒนาความรตลาดทน

1.1.1 การลงทนทใหผลตอบแทนแนนอน

การลงทนทใหผลตอบแทนแนนอน (fixed-income investment) หมายถง

การลงทนทผลงทนจะไดรบผลตอบแทนสม�าเสมอและแนนอนภายในระยะเวลาทก�าหนด

เชนการปลอยเงนกการฝากเงนกบสถาบนการเงนการลงทนในตราสารการเงนประเภท

หนกและการลงทนในพนธบตรรฐบาลเปนตนผลงทนหรอผใหกจะมฐานะเปนเจาหนของ

ผกยมหรอผทออกตราสารซงสญญาวาจะจายผลตอบแทนใหเปนงวดๆอยางสม�าเสมอ

และจายคนเงนตนภายในระยะเวลาทก�าหนดหากลกหนหรอผออกตราสารไมสามารถจาย

ผลตอบแทนหรอจายคนเงนตนไดตามระยะเวลาทสญญาไว เจาหนหรอผถอหลกทรพย

ยอมมสทธทจะฟองรองไดการลงทนทจะท�าใหผลงทนไดรบผลตอบแทนแนนอนอาจแบง

ประเภทตามระยะเวลาของการลงทนออกเปนสองประเภทคอการลงทนทใหผลตอบแทน

แนนอนในระยะสนและการลงทนทใหผลตอบแทนแนนอนในระยะยาว

การลงทนทใหผลตอบแทนแนนอนในระยะสน

การลงทนทใหผลตอบแทนแนนอนในระยะสนหมายถงการลงทนทผลงทนจะไดรบ

ผลตอบแทนและเงนลงทนคนมาภายในระยะเวลาทไมนานนกโดยทวไปคอภายในระยะ

เวลาไมเกนหนงปโดยลงทนในตราสารการเงนในตลาดเงน(moneymarketinstruments)

ทมสภาพคลองสงและมความเสยงต�าการลงทนทใหผลตอบแทนแนนอนในระยะสนทจะ

กลาวถงไดแกการฝากเงนธนาคารการซอบตรเงนฝากและตวเงนคลง

การฝากเงนธนาคาร

การเปดบญชเงนฝากกบธนาคารไมวาจะเปนการฝากแบบบญชเงนฝากออม

ทรพยบญชเงนฝากประจ�าหรอการฝากเงนในรปแบบอนๆกบธนาคารหรอสถาบนการ

เงนอนๆทรบฝากเงนคอการทผลงทนน�าเงนไปใหธนาคารกยมซงท�าใหผลงทนไดรบผล

ตอบแทนแนนอนในรปของดอกเบยจากธนาคาร การลงทนวธนเปนการลงทนทงายและ

สะดวก มสภาพคลองสงและมความเสยงต�า ผฝากเงนสามารถถอนเงนมาใชไดทนทเมอ

ครบก�าหนดเวลาทไดตกลงไวกบธนาคารและยงไดรบความคมครองภายใตโครงการประกน

8

การลงทนในตราสารทน

บทท 1: ทางเลอกในการลงทน

เงนฝากดวย2 แตการฝากเงนกบธนาคารนนผลงทนจะไดรบผลตอบแทนคอนขางต�าเมอ

เปรยบเทยบกบการลงทนในรปแบบอนๆ อยางไรกด หากผลงทนไมมความรในเรองการ

ลงทนมากนกและตองการการลงทนทมความเสยงต�าและมความปลอดภยสงกควรเลอก

วธการฝากเงนกบธนาคาร

บตรเงนฝาก (certificates of deposits)

บตรเงนฝากเปนตราสารการเงนทออกโดยสถาบนการเงนเชนธนาคารพาณชย

เพอระดมเงนออมจากผลงทนนอกเหนอไปจากการรบฝากเงนดงนนนอกจากจะลงทนโดย

การฝากเงนกบธนาคารตามปกตแลวผลงทนยงสามารถลงทนโดยการซอบตรเงนฝากจาก

ธนาคารพาณชยทวไปไดบตรเงนฝากจะมก�าหนดระยะเวลาการไถถอนทแนนอนโดยปกต

มระยะเวลาตงแต3เดอนถง2ปหรอ3ปผลงทนไมสามารถไถถอนบตรเงนฝากคนได

กอนก�าหนดแตสามารถน�าไปขายในตลาดรองไดหากตองการใชเงนกอนทบตรเงนฝากจะ

ครบก�าหนดบตรเงนฝากมทงประเภททระบชอผเปนเจาของและไมระบชอมทงประเภทท

ไมสามารถโอนเปลยนมอไดและสามารถโอนเปลยนมอไดบตรเงนฝากมกจะมการก�าหนด

วงเงนขนต�าในการลงทนคอนขางสง ผลงทนจะไดดอกเบยในอตราทสงกวาการฝากแบบ

ออมทรพยแตอาจใกลเคยงหรอสงกวาดอกเบยเงนฝากประจ�าอตราดอกเบยของบตรเงน

ฝากมทงประเภทอตราดอกเบยตายตว (fixed rate) และอตราดอกเบยลอยตว (floating

rate)บตรเงนฝากประเภททมอตราดอกเบยตายตวจะท�าใหผลงทนเกดความเสยงเมออตรา

ดอกเบยตลาด(marketrate)เกดการเปลยนแปลงดงนนธนาคารในประเทศสหรฐอเมรกา

จงมการออกบตรเงนฝากชนดทมอตราดอกเบยเปลยนแปลงตามอตราดอกเบยในตลาดเงน

หรออตราดอกเบยลอยตว บตรเงนฝากทมอตราดอกเบยลอยตวนจะมจ�านวนเงนลงทน

ขนต�าคอนขางสงและตองการลงทนอยางนอยตงแต6เดอนขนไปผลงทนจะไดรบดอกเบย

ซงเปลยนแปลงทกๆสปดาหตามการเปลยนแปลงของอตราดอกเบยตวเงนคลงของรฐบาล

(U.S.treasurybill)ผลงทนจะไถถอนบตรเงนฝากประเภทนจากธนาคารทออกบตรไดเมอ

ครบก�าหนดหากผลงทนตองการไถถอนบตรเงนฝากคนกอนก�าหนด อาจจะถกปรบจาก

ธนาคารตามเงอนไขทไดระบไว____________________________________________

2โครงการประกนเงนฝาก เปนโครงการทใหความคมครองแกผฝากเงนกบธนาคารทเปนสมาชกของ

สถาบนประกนเงนฝากโดยการค�าประกนการจายคนเงนฝากภายในวงเงนทก�าหนดใหกบผฝากเงน

ในกรณทธนาคารสมาชกไมสามารถจายคนเงนฝากใหกบผฝากไดเนองจากธนาคารลมหรอมปญหา

โดยสถาบนประกนเงนฝากจะเปนองคกรทท�าหนาทจายเงนใหแทน

9

ศนยสงเสรมการพฒนาความรตลาดทน

ตวเงนคลง (treasury bill)

ตวเงนคลงเปนหลกทรพยระยะสนของรฐบาล ซงมระยะเวลาครบก�าหนดไถถอน

ไมเกน 1 ป รฐบาลออกตวเงนคลงเพอหาเงนมาชดเชยงบประมาณทขาดดลในระยะสน

และช�าระหนทถงก�าหนดตวเงนคลงเปนตราสารทไมมการก�าหนดอตราดอกเบย(coupon

rate)ดงนนการลงทนในตลาดแรกท�าไดโดยการเขาประมลอตราผลตอบแทนโดยผลงทน

จะตองเสนออตราดอกเบยทจะใหกแกรฐบาลและปรมาณทจะใหกรฐบาลจะจดสรรตวเงน

คลงใหผประมลทเสนออตราผลตอบแทนต�าสดกอนแลวจงจดสรรใหผประมลทเสนออตรา

ผลตอบแทนสงขนไปตามล�าดบ ตวเงนคลงเปนตราสารทขายโดยมอตราดอกเบยเปน

สวนลด (discount basis) ผลงทนจะตองช�าระราคาซอโดยหกสวนลดหรอดอกเบยออก

จากราคาตราไว(parvalueหรอfacevalue)และจะไดรบช�าระคนเงนตนเทากบราคาตรา

ไวเมอครบก�าหนดดงนนผลตอบแทนของการลงทนในตวเงนคลงจะไดจากสวนตางของ

ราคาซอกบราคาตราไวส�าหรบในตลาดรองผคาหลกทรพยรฐบาล(governmentsecurity

dealer) ซงเขาประมลซอตวเงนคลงจากตลาดแรกจะท�าการขายตวเงนคลงใหกบผลงทน

คนตอๆ ไป ดงนน ผลงทนรายยอยทตองการลงทนในตวเงนคลง จะสามารถซอตวเงน

คลงไดจากผคาหลกทรพยรฐบาลตวเงนคลงเปนตราสารทปราศจากความเสยง(risk-free

asset)เนองจากออกโดยรฐบาลซงถอวาเปนองคกรทมความนาเชอถอสงสามารถช�าระหน

ไดแนนอน จงไมมความเสยงจากการผดนดช�าระหน (default risk free) นอกจากนน

ยงเปนตราสารระยะสนและซอขายงายในตลาดรอง จงท�าใหตวเงนคลงเปนตราสารท

ไมคอยมความเสยงเรองสภาพคลอง

การลงทนทใหผลตอบแทนแนนอนในระยะยาว

ผลงทนทตองการลงทนเพอใหไดผลตอบแทนแนนอนในระยะยาวจะตองลงทนซอ

ตราสารการเงนในตลาดทน(capitalmarketsinstrument)ซงเปนตราสารทมระยะเวลาครบ

ก�าหนดไถถอนมากกวา1ปขนไปตราสารในตลาดทนทใหผลตอบแทนแนนอนในระยะยาว

มทงทเปนตราสารภาครฐเชนพนธบตรรฐบาลพนธบตรองคกรของรฐพนธบตรรฐบาล

ทองถนและตราสารภาคเอกชนเชนหนกและหนบรมสทธ

พนธบตรรฐบาล (treasury bond)

พนธบตรรฐบาลเปนตราสารระยะยาวทออกโดยรฐบาลเพอหาเงนมาช�าระหนและ

ใชจายในกรณทงบประมาณขาดดลพนธบตรอายปานกลาง (treasury notes) จะมอาย

10

การลงทนในตราสารทน

บทท 1: ทางเลอกในการลงทน

ประมาณ1-10ปสวนพนธบตรระยะยาว(treasurybond)จะมอายมากกวา10ปขนไป

พนธบตรรฐบาลมการจายดอกเบยปละ2ครงและจายคนเงนตนเมอครบก�าหนดไถถอน

พนธบตรรฐบาลเปนตราสารทมการซอขายกนมากทสดในตลาดตราสารหน ผ ลงทน

สวนใหญไดแกธนาคารกลางของประเทศธนาคารพาณชยสถาบนการเงนตางๆกองทน

ผลงทนตางประเทศ และผคาหลกทรพย (securities dealer) ถงแมพนธบตรรฐบาล

จะเปนตราสารทมความเสยงในการผดนดช�าระหน(defaultrisk)ต�าแตพนธบตรรฐบาล

กยงมความเสยงในเรองความผนผวนของราคา และความเสยงในเรองสภาพคลอง

โดยเฉพาะพนธบตรทมระยะเวลาไถถอนยาว

พนธบตรองคกรของรฐ (government agency securities)

พนธบตรองคกรของรฐเปนหลกทรพยระยะยาวทออกโดยองคกรตางๆ ของรฐ

เพอระดมทนหรอเพอวตถประสงคอยางใดอยางหนงพนธบตรองคกรของรฐมทงทออกโดย

มรฐบาลค�าประกนและไมมรฐบาลค�าประกนพนธบตรองคกรของรฐทมรฐบาลค�าประกนจะ

มลกษณะและความเสยงเทากบพนธบตรรฐบาลแตพนธบตรองคกรทไมมรฐบาลค�าประกน

จะมความเสยงสงกวาดงนนจงจายผลตอบแทนมากกวา

พนธบตรรฐบาลทองถน (municipals bonds)

พนธบตรรฐบาลทองถนเปนตราสารระยะยาวทออกโดยรฐบาลประจ�ารฐหรอรฐบาล

ทองถนเพอระดมทนเปนคาใชจายภายในรฐหรอในทองถนของตนเชนเพอใชสรางโรงเรยน

ถนนและสาธารณปโภคตางๆในทองถนในประเทศสหรฐอเมรกาผลงทนจะไดรบยกเวน

ภาษจากการลงทนถาลงทนในพนธบตรของรฐทตนมถนฐานอยการไดรบยกเวนภาษท�าให

พนธบตรรฐบาลทองถนจายผลตอบแทนต�ากวาพนธบตรอนๆทมระยะเวลาครบก�าหนด

ไถถอนเทากนแตไมไดรบการยกเวนภาษ การลงทนในพนธบตรทองถนมความเสยง

สงกวาการลงทนในพนธบตรรฐบาล เนองจากผออกพนธบตรรฐบาลทองถนอาจจะไม

สามารถช�าระหนดอกเบยและเงนตนเมอถงก�าหนดระยะเวลาไถถอนไดพนธบตรรฐบาล

ทองถนอาจแบงเปน

● พนธบตรรายได (revenue bonds) เปนพนธบตรรฐบาลทองถนทออกเพอ

ระดมทนไปลงทนในโครงการใดโครงการหนงโดยเงนทน�ามาจายดอกเบยและ

จายคนเงนตนใหแกผถอพนธบตรนน มาจากกระแสเงนสดทเกดจากรายได

ของโครงการลงทนนนๆ

11

ศนยสงเสรมการพฒนาความรตลาดทน

● พนธบตรผกพนทวไป (general obligation bonds) เปนพนธบตรรฐบาล

ทองถนทออกโดยใชชอเสยงของผออกเปนหลกประกน การจายช�าระหน

ดอกเบยและเงนตนของพนธบตรประเภทนมาจากภาษทเกบจากประชาชน

ภายในรฐนนๆ

หนก (corporate bond)

หนก คอ ตราสารทจายผลตอบแทนแนนอนประเภทหนงทออกโดยธรกจตางๆ

เพอระดมทนไปลงทนในสนทรพยประเภททนเชนโรงงานอปกรณเครองมอเครองจกร

หรอเพอเปนทนหมนเวยน หนกทกประเภทจะตองมการก�าหนดเงอนไขหรอทเรยกวา

ขอก�าหนดของหนก(indenture)ซงเปนขอตกลงตามกฎหมายทระบภาระผกพนของผออก

หนกทมตอผลงทนการแบงประเภทของหนกอาจท�าไดหลายวธทงนแลวแตจะใชหลกการ

ใดในการแบง เชน แบงตามอนดบความนาเชอถอ ซงจดท�าโดยสถาบนการจดอนดบ

ความนาเชอถอโดยดจากโอกาสทผออกหนกจะไมสามารถช�าระหนได 3 แบงตามระยะ

เวลาครบก�าหนดไถถอนโดยแบงเปนหนกระยะสนและหนกระยะยาว แบงตามเงอนไข

บางประการทระบไวในขอตกลงของการออกหนก เชน หนกทมการกนเงนส�ารองไวเพอ

การไถถอนและหนกทไมมการกนเงนส�ารองเพอการไถถอน (sinking fund provision)

แบงเปนหนกทผออกสามารถไถถอนคนไดกอนครบก�าหนดและหนกทไมสามารถไถถอน

คนไดกอนก�าหนด (call provision) เปนตน โดยประเภทของหนกทจะกลาวถงตอไปน

จะแบงตามระดบความเสยงทจะไมไดรบช�าระหนโดยเรมจากหนกทมระดบความเสยงต�าสด

ไปจนถงสงสดดงน

หนกมประกน (secured bond)

หนกมประกน เปนหนกทมความเสยงทจะไมไดรบช�าระหนคนต�าทสด เนองจาก

เปนหนกทมหลกทรพยค�าประกน หลกทรพยทน�ามาเปนหลกประกนอาจมลกษณะตางๆ

กนออกไปหนกมประกนจงแบงประเภทตามหลกประกนไดดงน

____________________________________________

3สถาบนการจดอนดบความนาเชอถอในตางประเทศ เชนMoody’s Investor Service, Standard

&Poor’sCorporation,Duff&PhelpsCreditingCompany,Fitch InvestorsServiceสถาบน

การจดอนดบความนาเชอถอในประเทศไทยไดแกThaiRatingandInformationServiceหรอTRIS

หนกทถกจดอยในอนดบทนาลงทนคอหนกทมอนดบความนาเชอถอตงแตBBBขนไป

12

การลงทนในตราสารทน

บทท 1: ทางเลอกในการลงทน

● หนกทมอสงหารมทรพยเปนประกน(mortgagebond)คอหนกทใชสนทรพย

ประเภททดนและอาคารเปนหลกประกนในกรณทผออกหนกไมสามารถช�าระ

หนไดสนทรพยทน�ามาเปนหลกประกนจะถกน�าออกขายเพอน�าเงนมาช�าระหน

● หนกทมสนทรพยทางการเงนเปนประกน (collateral trust bond) คอ หนก

ทใชตราสารการเงนประเภทตางๆ เปนหลกประกน เชน หนสามญ ตวเงน

และหนกทมคณภาพดความเสยงต�า

● หนกทมสงหารมทรพยเปนประกน (equipment trust bond) คอ หนกทใช

สงหารมทรพยบางประเภทเปนหลกประกนเชนเรอรถไฟเครองบนเปนตน

หนกไมมประกน (debenture)

หนกไมมประกนเปนหนกทออกโดยไมมสนทรพยใดๆเปนหลกประกนการช�าระ

หน การลงทนในหนกประเภทน ผลงทนจะตองพจารณาโอกาสในการช�าระหนจากความ

นาเชอถอฐานะทางการเงนและผลประกอบการของผออกหนกเปนหลกในกรณทผออก

หนกไมสามารถช�าระดอกเบยและเงนตนไดผลงทนจะมสทธไดรบช�าระหนหลงจากทผออก

ไดช�าระหนใหกบผถอหนกมประกนแลว

หนกดอยสทธ (subordinated bond)

หนกดอยสทธ เปนหนกทมสทธเรยกรองในทรพยสนของผออกหนก หลงจากท

ผออกไดช�าระหนหนกมประกนและไมมประกนแลวหนกดอยสทธอาจแบงเปนหนกดอย

สทธอนดบทหนงหนกดอยสทธอนดบทสองและหนกดอยสทธอนดบทสามซงเปนหนก

ทมสทธไดรบช�าระหนคนหลงสดจากทงสามประเภท

หนกรายได (income bond)

หนกรายได เปนหนกทมการก�าหนดอตราดอกเบยจายไวแนนอน แตผออกหนก

จะจายดอกเบยใหผลงทนกตอเมอผออกมก�าไรมากพอจายเมอถงก�าหนดเวลาทตอง

จายดอกเบย ในกรณทผออกไมไดจายดอกเบยในงวดใดๆ เนองจากมรายไดไมเพยงพอ

ผลงทนจะไมมสทธฟองรองการลงทนในหนกประเภทนผลงทนจงไมไดรบความคมครอง

เหมอนหนกมประกนและอาจไดรบผลตอบแทนชากวาการลงทนในหนกแบบอน อยางไร

กตามหนกรายไดมกจะจายผลตอบแทนสงเพอชดเชยความเสยงใหกบผลงทนเนองจาก

13

ศนยสงเสรมการพฒนาความรตลาดทน

ไดรบความเสยงมากขน ตวอยางของหนกรายได ไดแก พนธบตรรายไดของรฐบาล

ทองถน(municipalrevenuebonds)

หนกแปลงสภาพ (convertible bond)

หนกแปลงสภาพ เปนหนกทมการก�าหนดอตราการจายดอกเบยไวแนนอน และ

จายคนเงนตนเมอครบก�าหนดไถถอนเหมอนหนกประเภทอน แตจะมลกษณะพเศษคอ

ผถอหนกจะไดสทธ (option) ทจะแปลงสภาพจากหนกเปนหนสามญไดในราคาและระยะ

เวลาทก�าหนดไวตวอยางเชนธรกจออกหนกแปลงสภาพทมมลคาตราไวหนละ1,000บาท

และก�าหนดเงอนไขวา ผเปนเจาของหนกแปลงสภาพสามารถใชสทธแปลงสภาพเปนหน

สามญของบรษทได40หนเปนตนหนกแปลงสภาพเปนทนาสนใจของผลงทนเนองจาก

มลกษณะผสมผสานระหวางตราสารทใหรายไดแนนอนในฐานะเจาหนกบสทธในการแปลง

สภาพเปนเจาของเมอธรกจทออกหนกมแนวโนมในการด�าเนนงานทดขนในอนาคตการ

แปลงสภาพจะท�าใหผลงทนไดรบผลตอบแทนมากขนในฐานะผถอหนสามญแตถาธรกจม

ผลประกอบการทไมนาพอใจผลงทนกจะไมแปลงสภาพและรบผลตอบแทนทแนนอนตอไป

ในฐานะผถอหนกเนองจากผออกหนกใหสทธแปลงสภาพแกผลงทนหนกแปลงสภาพจงม

อตราดอกเบยต�ากวาหนกทไมมสทธแปลงสภาพทมความเสยงในระดบเดยวกนนอกจาก

นนสทธเรยกรองและอนดบความนาเชอถอกอยในระดบต�ากวาหนกทไมแปลงสภาพ

หนกควบใบส�าคญแสดงสทธ (debenture with warrant)

หนกควบใบส�าคญแสดงสทธ เปนหนกทมการก�าหนดอตราดอกเบย และการ

ช�าระคนเงนตนไวแนนอนเหมอนหนกทวไป แตผลงทนไดสทธตามใบส�าคญแสดงสทธ

(warrant)ทจะซอหนสามญของธรกจจากธรกจทออกหนกไดในราคาทก�าหนดและภายใน

ระยะเวลาทก�าหนดราคาทก�าหนดในการซอหนสามญโดยทวไปจะสงกวาราคาหนสามญณ

วนทออกหนกแตจะต�ากวาราคาทคาดวาจะเปนในอนาคตใบส�าคญแสดงสทธทผลงทนจะได

รบมาเมอซอหนกท�าใหการลงทนในหนกเปนทนาสนใจส�าหรบผลงทนเนองจากใหผลงทน

มโอกาสเปนเจาของธรกจและไดรบผลตอบแทนเพมขนในอนาคต ดงนน อตราดอกเบย

ของหนกควบใบส�าคญแสดงสทธจงต�า ซงเปนผลดตอผระดมทนในเรองตนทนเงนทน

นอกจากนนหากผลงทนใชสทธตามใบส�าคญแสดงสทธในการซอหนสามญของธรกจกจะ

ท�าใหธรกจระดมทนไดเพมขนอกในอนาคต

14

การลงทนในตราสารทน

บทท 1: ทางเลอกในการลงทน

หนกทไมก�าหนดอตราดอกเบย (zero-coupon bond)

หนกทไมก�าหนดอตราดอกเบย เปนหนกทไมมการก�าหนดอตราดอกเบยจาย

ผออกหนกจะจายคนเฉพาะเงนตนเมอครบก�าหนดไถถอนดงนน ราคาซอหนกจะไดจาก

การหาคาปจจบน(presentvalue)ของเงนตนโดยใชสวนลด(discountrate)เทากบอตรา

ผลตอบแทนทตองการ (required rate of return) ตวอยางเชน หนกทไมก�าหนดอตรา

ดอกเบยมราคาตราไว10,000บาทระยะเวลาครบก�าหนดไถถอน5ปถาผลงทนตองการ

ผลตอบแทนจากการลงทน8%ราคาซอขายจะเทากบ6,756บาท(สมมตฐานคอหนก

จายดอกเบยทก6เดอนดงนนระยะเวลาการหาคาปจจบนจะเทากบ10งวดอตราสวนลด

จะเทากบ4%ปจจยดอกเบยเทากบ0.6756)

หนกตางประเทศ

ตลาดการเงนในปจจบนมลกษณะเปนตลาดไรพรมแดนดงนนนอกจากผลงทนจะ

ลงทนในหนกทออกขายภายในประเทศแลวผลงทนยงสามารถลงทนซอหนกทออกขายใน

ตลาดตางประเทศไดทวโลกการลงทนซอหนกในตลาดการเงนตางประเทศผลงทนสามารถ

ลงทนไดในตลาดตอไปน

หนกตางประเทศทออกขายในตลาดยโร (Euromarkets)

ตลาดยโรเปนตลาดการเงนทชวยใหธรกจสามารถระดมทนโดยการออกหนกหรอ

กยมเงนสกลตางๆนอกประเทศไดตลาดยโรเปนตลาดทไมมประเทศใดประเทศหนงเปน

เจาของหนกทออกขายในตลาดยโรจะเรยกวายโรบอนด (Eurobond)ดงนนยโรบอนด

คอ หนกสกลเงนของประเทศใดๆ กไดทออกขายในตลาดการเงนนอกประเทศเจาของ

สกลเงนนน ทวปยโรปเปนตลาดทส�าคญของยโรบอนดซงมศนยกลางอยทกรงลอนดอน

ประเทศองกฤษ ยโรบอนดมหลายประเภท เชน ยโรดอลลารบอนด (Eurodollar bond)

ยโรเยนบอนด (Euroyen bond) และยโรสเตอรลงบอนด (Eurosterling bond) เปนตน

ตวอยางเชนบรษทGeneralMotorซงเปนบรษททด�าเนนธรกจอยในประเทศสหรฐอเมรกา

ตองการระดมทนจากผลงทนทอยในตางประเทศดงนนจงออกยโรดอลลารบอนด (หนก

สกลเงนดอลลารสหรฐ) ขายใหกบผลงทนในตลาดลอนดอนหรอบรษท Toyota ซงเปน

บรษททด�าเนนธรกจอยในประเทศญปนระดมทนจากตลาดการเงนนอกประเทศโดยการ

ออกยโรเยนบอนด(หนกสกลเงนเยน)ขายใหกบผลงทนในตลาดการเงนนอกประเทศผาน

15

ศนยสงเสรมการพฒนาความรตลาดทน

ตลาดลอนดอนดงนนผลงทนทอยในประเทศอนกจะมโอกาสลงทนซอยโรดอลลารบอนด

ของบรษทGeneralMotorหรอลงทนซอยโรเยนบอนดของบรษทToyotaไดในตลาดยโร

หนกตางประเทศทออกขายในประเทศใดประเทศหนง

นอกจากการลงทนซอยโรบอนดแลวผลงทนยงสามารถลงทนซอหนกทผระดมทน

น�าไปออกนอกประเทศโดยเลอกขายเฉพาะเจาะจงในตลาดการเงนของประเทศใดประเทศ

หนงได(directissuance)หนกดงกลาวนมชอเรยกตางๆกนเชนแยงกบอนด(yankee

bond)ซงหมายถงหนกสกลเงนดอลลารสหรฐทออกโดยธรกจตางชาตหรอรฐบาลตางชาต

และน�าไปขายในตลาดการเงนในประเทศสหรฐอเมรกาซามไรบอนด(samuraibond)คอ

หนกสกลเงนเยนทออกโดยธรกจตางชาต แตน�ามาขายในตลาดการเงนในประเทศญปน

หรอบลดอกบอนด(bulldogbond)ซงเปนหนกสกลเงนปอนดสเตอรลงองกฤษทออกขายใน

ตลาดลอนดอนโดยธรกจตางชาตเปนตนตวอยางเชนรฐบาลไทยออกแยงกบอนดขายใน

ประเทศสหรฐอเมรกาดงนนผลงทนในประเทศสหรฐอเมรกากจะมโอกาสลงทนซอหนกท

ออกโดยรฐบาลไทยแตไดรบผลตอบแทนเปนเงนสกลดอลลารสหรฐซงท�าใหผลงทนไมตอง

เผชญกบความเสยงในเรองของอตราแลกเปลยนส�าหรบในประเทศไทยจะเรยกหนกทธรกจ

ตางชาตมาออกขายในประเทศวา บาทบอนด (baht bond) อกวธหนงของการลงทนใน

หนกตางประเทศคอผลงทนซอหนกสกลเงนของตางประเทศทออกขายโดยธรกจในทองถน

เพอระดมทนจากตลาดการเงนภายในประเทศของตนเอง ตวอยางเชน ผลงทนชาวไทย

ลงทนซอหนกสกลเงนดอลลารสหรฐ ของบรษท IBMทออกขายในตลาดการเงนภายใน

ประเทศสหรฐอเมรกา การลงทนในลกษณะดงกลาว จะใหประโยชนแกผลงทนในการ

กระจายความเสยงในการลงทนแตอาจจะมความเสยงในเรองอตราแลกเปลยนเกดขนได

หนบรมสทธ (preferred stock)4

หนบรมสทธจดวาเปนตราสารทมผลตอบแทนแนนอนเนองจากเงนปนผลซงเปน

ผลตอบแทนของหนบรมสทธจะมการก�าหนดอตราการจายไวแนนอนคลายดอกเบยของ

หนกตวอยางเชนหนบรมสทธก�าหนดจายเงนปนผลในอตรา5%ของราคาทตราไวหรอ

____________________________________________

4หนบรมสทธเปนตราสารประเภททนแตมลกษณะหลายประการทคลายตราสารหนดงนนจงอธบาย

ไวในหวขอประเภทตราสารการลงทนทใหผลตอบแทนแนนอน

16

การลงทนในตราสารทน

บทท 1: ทางเลอกในการลงทน

อาจก�าหนดวาจายเงนปนผล 5 บาทตอหน อยางไรกตาม หนบรมสทธมความแตกตาง

จากหนกตรงทเงนปนผลไมไดเปนเงอนไขทจะตองจายเหมอนดอกเบยของหนกแตในทาง

ปฏบตธรกจทออกหนบรมสทธกมกจะจายเงนปนผลทงนเพอรกษาชอเสยงของธรกจไว

หนบรมสทธมหลายประเภท เชน หนบรมสทธชนดไมสะสมเงนปนผล หนบรมสทธชนด

สะสมเงนปนผลและหนบรมสทธแปลงสภาพเปนตน

1.1.2 การลงทนในตราสารทน

ตราสารทน(equityinstrument)เปนตราสารทมลกษณะแตกตางจากตราสารหน

กลาวคอผลงทนในตราสารทนจะมฐานะเปนเจาของธรกจทออกตราสารและมสวนไดเสย

หรอมสทธในทรพยสนและรายไดของธรกจ ซงแตกตางจากตราสารหนทผ ลงทนจะม

ฐานะเปนเจาหนธรกจ และไมมสวนไดเสยในทรพยสนและรายไดของธรกจทออกตราสาร

ผถอตราสารทนจะไดรบผลตอบแทนเรยกวาเงนปนผล(dividend)แตธรกจทออกตราสารทน

ไมมขอผกพนวาจะตองจายเงนปนผลซงแตกตางจากการลงทนในตราสารหนทวาผลงทน

จะไดรบดอกเบยแนนอนตราสารทนทจะกลาวถงไดแกหนสามญใบส�าคญแสดงสทธใน

ผลประโยชนทเกดจากหนสามญและใบส�าคญแสดงสทธในการซอหนสามญ

หนสามญ (common stock)

หนสามญเปนตราสารทนทท�าใหผลงทนมสวนไดเสยในสนทรพยรายไดและก�าไร

ของธรกจในฐานะทเปนเจาของธรกจทออกหนสามญนนถาธรกจทออกหนสามญมผลการ

ด�าเนนงานดเจาของจะไดรบผลตอบแทน (เงนปนผล) ในจ�านวนสง ในทางตรงกนขาม

ถาธรกจมผลการด�าเนนงานไมดเจาของจะไดผลตอบแทนนอยหรอไมไดเลย โดยเฉพาะ

ในกรณทเกดการขาดทนธรกจจะไมจายเงนปนผลผถอหนสามญมสทธเรยกรองหลงเจาหน

ดงนนหากธรกจตองเลกกจการเจาหนการคาเจาหนเงนกและผถอหนกจะไดรบช�าระหน

คนกอนผถอหนบรมสทธจะไดรบช�าระหนในล�าดบตอมาสวนผถอหนสามญจะไดรบช�าระ

เงนลงทนคนหลงสดและอาจจะไมไดรบเงนคนเลยถาธรกจไมมทรพยสนเหลอพอผถอหน

สามญในฐานะทเปนเจาของธรกจจะไดรบสทธในการออกเสยงเลอกกรรมการด�าเนนงาน

ของธรกจและเขาประชมในฐานะผถอหนเพอใชสทธออกเสยงรบรองหรอคดคานนโยบาย

ของกรรมการด�าเนนงานไดนอกจากนนยงไดสทธในการซอหนเพมทน(preemptiveright)

เพอรกษาสดสวนของความเปนเจาของในธรกจ การลงทนในตราสารทนจะมความเสยง

สงกวาการลงทนในตราสารหนซงมรายไดทแนนอน

17

ศนยสงเสรมการพฒนาความรตลาดทน

การแบงประเภทของหนสามญของตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยไดมการจด

กลมบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยฯ ตามประเภทของอตสาหกรรม โดยก�าหนด

หลกเกณฑขนจากการศกษาการจดกลมในตลาดหลกทรพยของตางประเทศโดยวเคราะหถง

ความเหมาะสมและประโยชนแกผลงทนในการเลอกสรรหลกทรพยในการลงทน เชน

ในกรณทผลงทนตองการพจารณาการลงทนเปนล�าดบขนตอน จากกลมอตสาหกรรม

ใหญไปจนถงยอยกสามารถกระท�าไดงายและรวดเรว หรอในกรณทผลงทนตองการหา

หลกทรพยทมความใกลเคยงกนกสามารถกระท�าไดงายเชนกน รวมทงเพอใหผลงทน

ตางประเทศสามารถพจารณาเปรยบเทยบการเคลอนไหวของหลกทรพยในระดบกลม

อตสาหกรรมของไทยกบตลาดอนๆไดงายซงเปนผลมาจากการจดโครงสรางอตสาหกรรม

ของตลาดหลกทรพยฯนนมหลกเกณฑทสอดคลองกบตลาดหลกทรพยของตางประเทศ

นนเอง

การจดกลมบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย ในอดตไดม

การแบงหมวดหมห นสามญของบรษทจดทะเบยนออกเปน 30 หมวดอตสาหกรรม

โดยเกณฑการแบงจะพจารณาจากรายไดหลกของแตละบรษทวามาจากธรกจประเภท

ใดเปนส�าคญ ตวอยางเชน หมวดธรกจการเกษตร หมวดธนาคาร หมวดวสดกอสราง

และเครองตกแตง เปนตน อยางไรกตาม การจดกลมอตสาหกรรมในลกษณะดงกลาว

ยงมขอจ�ากดบางประการทท�าใหผลงทนไมสามารถเลอกสรรหนไดโดยสะดวก รวมทง

ยงไมเออตอการวเคราะหในระดบภาคอตสาหกรรม ดวยเหตน ตลาดหลกทรพยฯ

จงเหนควรทจะมการเปลยนแปลงการจดกลมอตสาหกรรมโดยมงหวงจะใหเกดประโยชน

ดงตอไปน

● โครงสรางกลมอตสาหกรรมจะมความกระชบและชดเจนมากยงขน เพราะ

บรษททประกอบธรกจลกษณะเดยวกนจะถกน�ามาเรยงใกลกน

● อ�านวยความสะดวกใหแกผลงทนในการสรรหาบรษทเพอลงทน ในกรณท

ผลงทนตองการพจารณาการลงทนเปนล�าดบขนตอนจากกลมอตสาหกรรมใหญ

ไปจนถงยอยกสามารถกระท�าได หรอผลงทนทตองการหาสนคาใกลเคยงกน

กสามารถกระท�าไดงาย

● ผ ลงทนตางประเทศสามารถพจารณาเปรยบเทยบการเคลอนไหวของ

หลกทรพยในระดบกลมอตสาหกรรมของไทยกบตลาดอนๆไดเพราะโครงสราง

ทจดใหมนสอดคลองกบทมอยในตางประเทศ

18

การลงทนในตราสารทน

บทท 1: ทางเลอกในการลงทน

ส�าหรบรปแบบการจดกลมอตสาหกรรมแบบใหมของตลาดหลกทรพยฯไดเรมใช

ตงแตวนท 1 มกราคม 2547 โดยตลาดหลกทรพยฯ จะเพมการจดกลมในระดบใหญ

ทเรยกวากลมอตสาหกรรม(industrygroup)ขนมาเพอเปนการจดรวมหมวดอตสาหกรรม

ทมลกษณะธรกจทสอดคลองกนมาอยดวยกน และไดท�าการปรบปรงการจดหมวดธรกจ

(sector) ใหม เพอใหหมวดธรกจมความหมายทครอบคลมและรองรบธรกจใหมๆทเขา

มาจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยฯ ไดอยางเหมาะสมยงขน รวมทงยงท�าใหการจดกลม

อตสาหกรรมของบรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยฯสะทอนใหเหนถงภาพรวมของ

อตสาหกรรมหลกทเปนกลไกส�าคญในการขบเคลอนเศรษฐกจของประเทศดวย โดยจด

เพมหมวดธรกจทไดรบการก�าหนดใหเปนยทธศาสตรของประเทศ เชน แฟชน ยานยนต

ขนสง และ โลจสตกส ตลาดหลกทรพยฯ ไดจดกลมอตสาหกรรม (industry group)

ออกเปน8กลมใหญซงไดรวมหมวดธรกจ(sector)ตางๆทมลกษณะธรกจทสอดคลอง

กนมาอยในอตสาหกรรมเดยวกน5โดยมรายละเอยดดงตารางท1 -1แสดงรายละเอยด

การจดกลมอตสาหกรรมและหมวดธรกจของตลาดหลกทรพย6

การแบงประเภทของหนสามญนน อาจจะแบงเปนหนสามญในประเทศและ

หนสามญตางประเทศกไดแตการแบงตามกลมธรกจจะมความเหมาะสมและมประโยชน

มากกวาส�าหรบการสรางกลมหลกทรพยลงทนเนองจากสามารถกระจายการลงทนในหน

สามญไดอยางครอบคลมทวโลกดงนนการลงทนในหนสามญนนผลงทนจงควรพจารณา

การลงทนในตลาดทนทกๆ ตลาดทวโลก ไมใชพจารณาเฉพาะในเมองใดเมองหนงหรอ

ประเทศใดประเทศหนงหรอตลาดใดตลาดหนงเพยงตลาดเดยวตวอยางเชนถาตองการ

ลงทนซอหนสามญของธรกจรถยนตกควรจะพจารณาหนสามญของบรษทรถยนตทงใน

ประเทศและตางประเทศทวโลก เชน ลงทนซอหนทงของบรษทGeneralMotorsบรษท

FordบรษทHondaMotorsบรษทPorscheบรษทDaimler-ChryslerบรษทNissan

และบรษทFiatเปนตน

____________________________________________

5หมวดธรกจในแตละกลมอตสาหกรรมทปรากฏตามสอตางๆ จะมการเปลยนการเรยงล�าดบใหม

ตามล�าดบตวอกษรส�าหรบดชนของหมวดธรกจ(sectorindex)นนตลาดหลกทรพยฯจะยงค�านวณ

ดชนราคาตอเนองไปดงเดมเพยงแตจะปรากฏในชอหมวดธรกจทปรบเปลยนแลวเทานน 6ปรบปรงณวนท4มกราคม2548

19

ศนยสงเสรมการพฒนาความรตลาดทน

ตารางท 1 - 1 การจดกลมอตสาหกรรมของตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย

ลำาดบท กลมอตสาหกรรม หมวดธรกจ

1. กลมเกษตรและอตสาหกรรมอาหาร

-ธรกจการเกษตร -อาหารและเครองดม

2. กลมสนคาอปโภคบรโภค -ของใชในครวเรอนและส�านกงาน -ของใชสวนตวและเวชภณฑ-แฟชน

3. กลมธรกจการเงน -ธนาคาร -เงนทนและหลกทรพย-ประกนภยและประกนชวต

4. กลมวตถดบและสนคาอตสาหกรรม

-ปโตรเคมและเคมภณฑ-วสดอตสาหกรรมและเครองจกร-กระดาษและวสดการพมพ -บรรจภณฑ -ยานยนต -เหลก

5. กลมอสงหารมทรพยและกอสราง

-วสดกอสราง -พฒนาอสงหารมทรพย -กองทนรวมอสงหารมทรพย

6. กลมทรพยากร -พลงงานและสาธารณปโภค -เหมองแร

7. กลมบรการ -พาณชย-การทองเทยวและสนทนาการ -ขนสงและโลจสตกส -การแพทย -สอและสงพมพ -บรการเฉพาะกจ

8. กลมเทคโนโลย -ชนสวนอเลกทรอนกส-เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

20

การลงทนในตราสารทน

บทท 1: ทางเลอกในการลงทน

หนสามญตางประเทศ

ส�าหรบการลงทนซอหนสามญตางประเทศ ผลงทนหลายคนทมความตองการจะ

ลงทนซอหนสามญตางประเทศเพอบรหารความเสยงและผลตอบแทนในการลงทนอาจ

พบอปสรรคเรองขอมลเกยวกบทางเลอกในการลงทนมากกวาการซอหนสามญจากตลาด

ในประเทศชองทางการลงทนตางๆทจะอธบายตอไปนจะชวยใหผลงทนเขาใจถงวธการ

ตางๆในการซอหนสามญตางประเทศมากขนการลงทนซอหนสามญตางประเทศสามารถ

ท�าไดหลายวธดงน

การลงทนซอใบส�าคญแสดงสทธในผลประโยชนทเกดจากหนสามญ

ธรกจตางประเทศสวนใหญจะไมไดจดทะเบยนหนกบตลาดหลกทรพยในประเทศ

ของเรา ดงนน ผลงทนในประเทศจงไมสามารถลงทนซอหนของธรกจตางชาตทตองการ

ไดโดยตรง การลงทนซอใบส�าคญแสดงสทธในผลประโยชนทเกดจากหลกทรพยอางอง

(depository receipts) จงเปนวธหนงทจะท�าใหผ ลงทนในประเทศสามารถลงทนซอ

หนสามญตางชาตได ส�าหรบในประเทศสหรฐอเมรกาตวกลางทางการเงน เชน ธนาคาร

พาณชยจะลงทนซอหนสามญของธรกจตางชาตเกบไวและออกใบส�าคญแสดงสทธใน

ผลประโยชนทเกดจากหนสามญเหลานนซงเรยกวาAmericanDepositoryReceipts(ADR’s)

ขายใหผลงทนในประเทศสหรฐอเมรกาดงนนผทซอตราสารADR’sกจะถอวาเปนเจาของ

หนสามญของธรกจตางชาตแตฝากไวทธนาคารโดยธนาคารจะเปนผก�าหนดวาหนสามญ

ตางชาต1หนมราคาเทากบตราสารADR’sกหนวย(เชน1หน=5หนวย)ผลงทนจะ

ซอตราสารADR’sกหนวยกไดขนอยกบความตองการในการลงทนซอหนสามญตางชาต

และสามารถน�าตราสารADR’sดงกลาวไปขายตอไดทงในตลาดหลกทรพยนวยอรกและ

ตลาดหลกทรพยแนสแดกค(NASDAQ)7ตราสารADR’sจะออกขายเปนเงนสกลดอลลาร

สหรฐ และเมอธนาคารไดรบเงนปนผลจากหนสามญตางชาตทธนาคารเกบรกษาไว

____________________________________________

7NASDAQยอมาจากTheNationalAssociationofSecuritiesDealersAutomatedQuotation

Systemเปนตลาดรองของตราสารประเภททนมลกษณะเปนตลาดหลกทรพยเสรหรอตลาดหลกทรพย

ทไมเปนทางการ(over-the-counter)ไมมสถานทตงของตลาดทเปนรปธรรมซอขายหลกทรพยทไมได

จดทะเบยนในตลาดหลกทรพยทเปนทางการเชนตลาดหลกทรพยนวยอรกการซอขายหลกทรพย

ในตลาดนจะกระท�าผานระบบอเลกทรอนกสของตลาด