ศักยภาพระบบผลิตน ้าประปาของ...

ศกยภาพระบบผลตน าประปาของกจการประปากระฉอด ตาบลตลาด อาเภอเมองนครราชสมา จงหวดนครราชสมา

นางสาวขตตยรตน สงวนสตย

โครงงานน เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต การบรหารงานกอสรางและสาธารณปโภค

สาขาวชาวศวกรรมโยธา สานกวชาวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

ปการศกษา 2554

ศกยภาพระบบผลตน าประปาของกจการประปากระฉอด ตาบลตลาด อาเภอเมองนครราชสมา จงหวดนครราชสมา

มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร อนมตใหนบโครงงานฉบบนเปนสวนหนงของการศกษา

ตามหลกสตรปรญญามหาบณฑต

คณะกรรมการสอบโครงงาน

(ผศ. ดร.อวรทธ ชนกลกจนวฒน)

ประธานกรรมการ

(ผศ. ดร.ปรยาพร โกษา) กรรมการ (อาจารยทปรกษาโครงงาน)

(ผศ. ดร.วชรภม เบญจโอฬาร)

กรรมการ

(รศ. ร.อ. ดร.กนตธร ช านประศาสน) คณบดส านกวชาวศวกรรมศาสตร

ก

ขตตยรตน สงวนสตย : ศกยภาพระบบผลตนาประปาของกจการประปากระฉอด ตาบลตลาด อาเภอเมองนครราชสมา จงหวดนครราชสมา (CAPACITY OF WATER SUPPLY SYSTEM ON KRACHOD, TALAD SUB – DISTRICT, MUEAMG NAKHONRAT-CHASIMA DISTRICT, NAKHONRATCHASIMA PROVINCE) อาจารยทปรกษา : ผชวยศาสตราจารย ดร.ปรยาพร โกษา

ตงแตป พ.ศ. 2552 จนถงปจจบน กจการประปากระฉอดมจานวนผใชนาเพมขนอยางรวดเรว เนองจากการขยายตวของชมชน จนทาใหเกดปญหานาประปาไมเพยงพอกบความตองการ การศกษานจงมวตถประสงคเพอออกแบบระบบการผลตนาประปาของกจการประปากระฉอดใหเพยงพอกบความตองการใชนาประปาในปจจบน (พ.ศ. 2554) และในอนาคต 20 ป (พ.ศ. 2574) และเพอคานวณหางบประมาณทในใชการแกปญหาระบบการผลตนาประปา โดยเกบรวบรวมขอมลกาลงการผลตนาประปา แลวนามาเปรยบเทยบกบปรมาณความตองการใชนาในปจจบน จากนนนาขอมลประชากรผใชนาประปาจากอดตจนถงปจจบนเพอวเคราะหหาความสมพนธ สาหรบคาดการณจานวนประชากร และความตองการใชนาประปาทจะเพมขนในอก 20 ป ผลการศกษา พบวา จากการคาดการณจานวนประชากรในอนาคต 20 ป จานวนผใชนาของกจการประปากระฉอดมจานวนทงสน 2,617 คน มปรมาณการใชนา 141,368 ลกบาศกเมตรตอป ซงเกนกาลงการผลตของระบบการผลตนาประปาเดม โดยแนวทางในการแกไขปญหา ไดแกปรบปรงขยายระบบการผลตนาประปาเดม กบกอสรางระบบการผลตนาประปาใหม ซงทง 2 แนวทาง มกาลงการผลตเพมขนเปน 20 ลกบาศกเมตรตอชวโมง และจากการเปรยบเทยบตนทนและผลประโยชนทอตราคดลดทแทจรง 4.00 % ราคาคานาประปาหนวยละ 5 บาทตอลกบาศกเมตร ทง 2 ทางเลอก มคา NPV เทากบ -547,682 บาท, B/C เทากบ 0.93 และ NPV เทากบ -2,049,231 บาท, B/C เทากบ 0.78 ตามลาดบ ซงทง 2 ทางเลอกไมเหมาะสมทจะลงทน จงเสนอแนวทางเพอเพมรายได โดยเพมราคาคานาประปาเปน 6 บาทตอลกบาศกเมตร ทง 2 ทางเลอกมคา NPV เทากบ 922,997 บาท, B/C เทากบ 1.12 และ NPV เทากบ -578,522 บาท, B/C เทากบ 0.94 ตามลาดบ ดงนน กจการประปากระฉอดควรเลอกการปรบปรงขยายระบบการผลตนาประปา ใชงบประมาณ 1,229,000 บาท และเพมราคาคานาประปาเปนหนวยละ 6 บาทตอลกบาศกเมตร จงจะมความคมคาทางเศรษฐศาสตร

สาขาวชา วศวกรรมโยธา ลายมอชอนกศกษา ปการศกษา 2554 ลายมอชออาจารยทปรกษา

ข

KATTAYARAT SAGOUNSAT : CAPACITY OF WATER SUPPY SYSTEM

ON KRACHOD, TALAD SUB – DISTRICT, MUEAMG NAKHONRAT-

CHASIMA DISTRICT, NAKHONRATCHASIMA PROVINCE. ADVISOR:

ASST. PROF. PREEYAPHORN KOSA, Ph.D.

From 2009 to present, there is the increasing of water user in the Krachod

water enterprise so there is the insufficient of water supply. The objectives of this

study are to design water supply system for supporting the water requirement in the

present (2011) and in the next 20 years (2031), and to calculate budget for changing

the system. This study had gathered the production capacity of the Krachod water

enterprise to compare with the presently water demand. The number of water user

had been collected for correlation analysis to predict the increasing of the water

demand and the number of consumer in the next 20 years.

The results present that, in the next 20 years, 2617 people will access the tap

water with 141,368 cubic meters per year. This water demand cannot be provided by

the capacity of the existing water supply system. To solve this problem, the

improvement of the existing water supply system or the construction of the new water

supply system should be considered with the water supply capacity of 20 cubic meters

per hour. For an economic analysis, based on both the social discount rate of 4.00%

and the water cost of 5 Bath per unit, Net Benefit Value (NPV) and Benefit Cost

Ratio (B/C) for the improvement of the existing water supply system are -547,682

Bath and 0.93, respectively, while the NPV and B/C for the construction of the new

water supply system are -2,049,231 Bath and 0.78, respectively. These aren’t

available for the economic analysis so the water cost of 6 Bath per unit is considered.

The NPV and B/C for the improvement of the existing water supply system are

922,997 Bath and 1.12, respectively, while the NPV and B/C for the construction of

the new water supply system are -578,522 Bath and 0.94, respectively. Then, this

result can be concluded that the improvement of the existing water supply system

should be regarded using the budget of 1,229,000 Bath and the water cost of 6 Bath

per unit.

School of Civil Engineering Student’s Signature_________________

Academic Year 2011 Advisor’s Signature________________

ค

กตตกรรมประกาศ

โครงงานนประสบความสาเรจลลวงดวยด เนองจากไดรบความชวยเหลออยางดยง ทงดานวชาการและดานการดาเนนโครงงานในครงนจากบคคลและกลมตาง ๆ ไดแก

ผชวยศาสตราจารย ดร.ปรยาพร โกษา อาจารยประจาสาขาวชาวศวกรรมโยธา มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร อาจารยทปรกษาโครงงาน ทใหคาปรกษาคาแนะนา และกาลงใจ อกทงชวยแกปญหาและใหแนวทางในการคนควาหาขอมล

ศาสตราจารย ดร.สขสนต หอพบลสข หวหนาสาขาวชาวศวกรรมโยธา มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร และคณะกรรมการสอบทกทานทไดขอเสนอแนะแกไขขอบกพรองตาง ๆ จนมความสมบรณยงขน และสาเรจไดดวยด

ขอขอบพระคณทานอาจารยผสอนทกทานทไดประสทธ ประสาทวชาแกขาพเจา และขอบคณเจาหนาทมหาวทยาลย ทชวยอานวยความสะดวกในการศกษาและการทาโครงงานมหาบณฑตของขาพเจา

ขอบคณเพอน ๆ พนองบณฑตศกษาหลกสตรบรหารงานกอสรางและสาธารณปโภคทกทานทชวยเหลอกนตลอดระยะเวลาทศกษา

ขอขอบคณบดา มารดา ตลอดจนเครอญาต ทใหโอกาสทางการศกษาในครงน พรอมทงสรางกาลงใจ อกทงความเอใจใส จนงานวจยนสาเรจลลวงดวยด

ขตตยรตน สวนสตย

ง

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย ก บทคดยอภาษาองกฤษ ข กตตกรรมประกาศ ค สารบญ ง สารบญตาราง ฌ สารบญรปภาพ ฎ บทท

1 บทน า 1 1.1 ความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคของการวจย 2 1.3 ขอบเขตการวจย 2 1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 3

2 ทฤษฏและเนอหาทเกยวของ 4 2.1 สภาพทวไป 4

2.1.1 ทตง 4 2.1.2 อาณาเขต 4 2.1.3 จ านวนผใชน าของกจการประปากระฉอด 5 2.1.4 อาชพ 5 2.1.5 ศาสนา 5 2.1.6 โรงงานอตสาหกรรม 5

2.2 ขอมลทวไปของกจการประปา 6 2.3 ระบบการผลตน าประปา 9

2.3.1 ระบบการผลตน าประปาแบบบาดาล 9 2.3.2 ระบบการผลตน าประปาแบบผวดน 9

2.4 รปแบบประปาทกอสรางและออกแบบโดยหนวยงานราชการ 12 2.4.1 ระบบน าสะอาดหมบานตามแบบโยธาธการ 12 2.4.2 ประปาหมบานตามแบบมาตรฐานส านกงานเรงรดพฒนาชน (ร.พ.ช.) 12

จ

2.4.3 ประปาหมบานตามแบบมาตรฐานกรมทรพยากรธรณ 12 2.4.4 ประปาหมบานตามแบบมาตรฐานแบบกรมอนามย. 12 2.4.5 ประปาหมบานตามแบบมาตรฐาน ส านกบรหารจดการน า

กรมทรพยากรน า กระทรวงทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม 12 2.5 การประมาณราคากอสรางระบบประปา 20

2.5.1 การประมาณราคาตามขนาดและก าลงการผลต 20 2.5.1.1 ประปาบาดาล 20 2.5.1.2 ประปาแบบผวดน 23

2.6 การทดสอบปรมาณของแหลงน าดบ 26 2.6.1 แหลงน าบาดาล 27 2.6.2 แหลงน าผวดน 27

2.6.2.1 กรณแหลงน าทใชมลกษณะเปนทกกเกบน าไมมน าไหลเขา 27 2.6.2.2 กรณแหลงน าทใชมลกษณะเปนทกกเกบน าและมน าไหลเขา 28 2.6.2.3 กรณแหลงน าทใชมลกษณะน าไหล 29

2.7 การประเมนความตองการใชน าประปา 29 2.7.1 ปรมาณน าใช 29 2.7.2 อตราการใชน าเฉลยในรอบวน 29

2.8 การคาดการณจ านวนประชากร 30 2.8.1 การคาดการณจ านวนประชากรแบบ Graphic Method 31 2.8.2 การคาดการณจ านวนประชากรแบบ Linear Regression 31 2.8.3 การคาดการณจ านวนประชากรแบบ Exponential Rateof Growth 31 2.8.4 การฉายภาพประชากร 31

2.9 การดแลระบบการผลตน าประปาผวดน 34 2.9.1 การบ ารงรกษาระบบน าดบ 35

2.9.1.1 การบ ารงรกษาระบบน าดบ 35 2.9.1.2 การบ ารงรกษาเครองสบน าดบและระบบควบคม 35 2.9.1.3 การบ ารงรกษาทอสงน าดบ 36

2.9.2 การบ ารงรกษาระบบผลตประปา 37 2.9.2.1 การบ ารงรกษาถงสรางตะกอนและถงตกตะกอน 37 2.9.2.2 การบ ารงรกษาถงกรองน า 37

ฉ

2.9.2.3 การบ ารงรกษาถงน าใส 38 2.9.3 การบ ารงรกษาระบบจายน าประปา 38

2.9.3.1 การบ ารงรกษาเครองสบน าดและระบบควบคม 38 2.9.3.2 การบ ารงรกษาเครองจายสารเคม 39

2.9.4 การบ ารงรกษาหอถงสง 40 2.9.5 การบ ารงรกษาทอเมนจายน า 40 2.9.6 การท าความสะอาดอาคารทวไป 40 2.9.7 คาซอมแซมและบ ารงรกษา 41

2.9.7.1 กรณการบ ารงรกษาตามปกต 41 2.9.7.2 กรณการบ ารงรกษาแบบซอมแซม 41 2.9.7.3 ปรมาณงานในการบ ารงรกษา 41 2.9.7.4 คาใชจายในการบ ารงรกษา 42

2.10 การวเคราะหตนทนและผลประโยชน 43 2.10.1 มลคาปจจบนของผลตอบแทนสทธ (Net present value, NPV) 43 2.10.2 อตราสวนของมลคาปจจบนของผลตอบแทนตอตนทน

(Benefit cost ratio, B/C ratio) 44 2.10.3 อตราคดลดทางสงคม 44

2.10.3.1 การคดอตราชดเชยการบรโภคขามเวลาของทางสงคม 44 2.10.3.2 อตราเสยโอกาสทางสงคม 44

2.11 งานวจยทเกยวของ 45 3 วธการด าเนนโครงงาน 49

3.1 เครองมอทใชในการศกษา 49 3.2 ขนตอนการศกษา 49

4 ผลการทดลองและวเคราะห 51 4.1 ขอมลจากการสมภาษณ 51 4.2 ขอมลจากการส ารวจ 52

4.2.1 ความตองการน าดบในปจจบน 52 4.2.2 น าดบ 52 4.2.3 การตรวจสอบสภาพการใชงานของระบบการผลตน าประปาของกจการ

ประปากระฉอด 53 4.3 ขอมลทางเทคนคในปจจบนของระบบการผลตของกจการประปากระฉอด 56

ช

4.4 ขอมลผใชน าในเขตกจการประปากระฉอด 57 4.5 การคาดการณจ านวนประชากร และความตองการใชน าในปจจบนและอนาคต 58

4.5.1 การคาดการณประชากร Linear Regression 59 4.5.2 การคาดการณประชากรแบบ Exponential Rate of Growth 60 4.5.3 การฉายภาพประชากรรายหมบาน ต าบล อ าเภอ จงหวดนครราชสมา

พ.ศ. 2548 –2578 61 4.5.4 สรปผลการคาดการณประชากร 61

4.6 การคาดการณปรมาณการใชน าระยะเวลา 20 ป 63 4.6.1 ปรมาณความตองการใชน าประปาในอนาคตเปนระยะเวลา 20 ป 64 4.6.2 ปรมาณความตองการใชน าน าดบในอนาคตเปนระยะเวลา 20 ป 64

4.7 การออกแบบระบบการผลตน าประปาของกจการประปากระฉอด 65 4.7.1 โครงการปรบปรงขยายระบบการผลตน าประปา 66 4.7.2 โครงการกอสรางระบบการผลตน าประปา 68

4.8 การวเคราะหตนทนและผลประโยชน 70 4.8.1 ตนทนของโครงการ 71

4.8.1.1 ตนทนคงทโครงการปรบปรงขยายระบบการผลตน าประปา 71 4.8.1.2 ตนทนผนแปรโครงการปรบปรงขยายระบบการผลตน าประปา 72 4.8.1.3 ประมาณการตนทนโครงการปรบปรงขยายระบบ

การผลตน าประปา 74 4.8.1.4 ตนทนคงทโครงการกอสรางระบบการผลตน าประปาใหม 76 4.8.1.5 ตนทนผนแปรโครงการกอสรางระบบการผลตน าประปาใหม 76 4.8.1.6 ประมาณการตนทนโครงการกอสรางระบบการผลตน า

ประปาใหม 78 4.8.2 ผลตอบแทนโครงการ 80 4.8.3 กระแสเงนสดทางการเงนของโครงการ 81

4.8.3.1 กระแสเงนสดทางการเงนของโครงการปรบปรง ขยายระบบการผลตน าประปา 81

4.8.3.2 กระแสเงนสดทางการเงนของโครงการกอสราง ระบบการผลตน าประปาใหม 82

4.8.4 แปลงมลคาตนทนและผลประโยชนในอนาคตเปนมลคาปจจบน 83

ซ

4.8.5 การค านวณมลคาปจจบนของตนทนและผลประโยชน 84 4.8.6 การวเคราะหราคาทท าใหโครงการคมคาการลงทน 88 4.8.7 การจดล าดบทางเลอกโครงการ 91

5 สรปและขอเสนอแนะ 93 5.1 สรปผลการศกษา 93 5.2 อภปรายผล 95 5.3 ขอเสนอแนะ 96

เอกสารอางอง 97 ภาคผนวก 99

ภาคผนวก ก รายละเอยดประมาณราคางานปรบปรงขยายระบบการผลตของ กจการประปากระฉอด 100

ภาคผนวก ข ตาราง Discount Factor Table 118 ประวตผเขยน 120

ฌ

สารบญตาราง

ตารางท หนา 2.1 ขอมลผใชน าของกจการประปากระฉอด ป 2554 5 2.2 ประมาณราคาแบบบาดาลขนาดเลก 20 2.3 ประมาณราคาแบบบาดาลขนาดกลาง 21 2.4 ประมาณราคาแบบบาดาลขนาดใหญ 22 2.5 ประมาณราคาบาดาลขนาดใหญมาก 23 2.6 ประมาณราคาแบบผวดนขนาดกลาง 24 2.7 ประมาณราคาแบบผวดนขนาดใหญ 24 2.8 ประมาณราคาแบบผวดนขนาดใหญมาก 25 2.9 ทมาอตราการใชน าพนฐาน 29 2.10 ขอมลการฉายภาพประชากรต าบลตลาด อ าเภอเมองนครราชสมา จงหวดนครราชสมา พ.ศ. 2548 - 2578 33 4.1 ขอมลปรมาณการใชน าและอตราการใชน าของกจการประปากระฉอด พ.ศ.2544-2554 58 4.2 ขอมลประชากรผใชน าของกจการประปากระฉอด 58 4.3 อตราการเพมแบบ Exponential โดยพจารณารายป 61 4.4 เปรยบผลการคาดการณประชากรผใชน าของกจการประปากระฉอด 62 4.5 คาดการณจ านวนประชากรเปนระยะเวลา 20 ป 62 4.6 คาดการณปรมาณการใชน าเปนระยะเวลา 20 ป 63 4.7 ขนาดทใชในการออกแบบระบบการผลตน าประปาของกจการประปากระฉอด 65 4.8 ประมาณราคางานปรบปรงขยายระบบการผลตของกจการประปากระฉอด 67 4.9 ประมาณราคางานกอสรางระบบประปาหมบานแบบผวดนขนาดใหญมาก 69 4.10 คาใชจายในการบ ารงรกษาตามรอบระยะเวลาโครงการขยายระบบการผลตน าประปา 73 4.11 คาซอมแซมและบ ารงรกษาโครงการขยายระบบการผลตน าประปา 74 4.12 ประมาณการตนทนโครงการปรบปรงขยายระบบการผลตน าประปา 75 4.13 คาใชจายในการบ ารงรกษาตามรอบระยะเวลาโครงการกอสรางระบบ การผลตน าประปาใหม 77 4.14 คาซอมแซมและบ ารงรกษาโครงการกอสรางระบบการผลตน าประปาใหม 78

ญ

4.15 ประมาณการตนทนโครงการกอสรางระบบการผลตน าประปาใหม 79 4.16 ประมาณการผลตอบแทนโครงการ 80 4.17 กระแสเงนสดสทธของโครงการปรบปรงระบบการผลตน าประปา 81 4.18 กระแสเงนสดสทธของโครงการกอสรางระบบการผลตน าประปาใหม 82 4.19 อตราคดลดตลาด (MLR) และอตราเงนเฟอเฉลยในรอบ 10 ป 83 4.20 มลคาปจจบนตลอดโครงการปรบปรงขยายระบบการผลตน าประปา 84 4.21 มลคาปจจบนตลอดโครงการกอสรางระบบผลตน าประปา 86 4.22 สรปผลการวเคราะหตนทนและผลประโยชน 88 4.23 มลคาปจจบนตลอดโครงการปรบปรงขยายระบบการผลตน าประปาโดยเพมราคาคา น าประปา 89 4.24 มลคาปจจบนตลอดโครงการอสรางระบบการผลตน าประปาใหมโดยเพมราคาคา น าประปา 90 4.25 อตราผลตอบแทนคาลงทนการออกแบบระบบการผลตน าประปา 92 5.1 สรปทางเลอกการออกแบบระบบการผลตน าประปา 94

ฎ

สารบญรปภาพ

รปท หนา 2.1 กจการประปาบานบ หมท 1 บานบ หมท 2 , บานบพฒนา หมท 8 6 2.2 กจการประปาบานตลาด หมท 3 7 2.3 กจการประปาบานกระฉอด หมท 5 8 2.4 สรประบบการผลตประปาแบบบาดาล 10 2.5 สรประบบการผลตประปาแบบผวดน 11 2.6 แบบมาตรฐานประปาหมบาน แบบบาดาลขนาดเลกก าลงการผลต 2.5 ลบ.ม./ชม. 13 2.7 แบบมาตรฐานประปาหมบาน แบบบาดาลขนาดกลางก าลงการผลต 7 ลบ.ม/ชม. 14 2.8 แบบมาตรฐานประปาหมบาน แบบบาดาลขนาดใหญก าลงการผลต 10 ลบ.ม/ชม. 15 2.9 แบบมาตรฐานประปาหมบาน แบบบาดาลขนาดใหญมากก าลงการผลต 20 ลบ.ม/ชม. 16 2.10 แบบมาตรฐานประปาหมบาน แบบผวดนขนาดกลางก าลงการผลต 5 ลบ.ม./ชม. 17 2.11 แบบมาตรฐานประปาหมบาน แบบผวดนขนาดใหญก าลงการผลต 10 ลบ.ม./ชม. 18 2.12 แบบมาตรฐานประปาหมบาน แบบผวดนขนาดใหญมากก าลงการผลต 20 ลบ.ม./ชม. 19 4.1 การดแลสภาพแวดลอมของทตงประปากระฉอด 53 4.2 แหลงน าดบ (สระน าวดบ ารงธรรม) 53 4.3 ตควบคมเครองสบน าดบ ของกจการประปากระฉอด 54 4.4 ถงกรอง ของกจการประปากระฉอด 54 4.5 ถงน าใส ของกจการประปากระฉอด 55 4.6 หอถงสง ของกจการประปากระฉอด 55 4.7 แปลนระบบการผลตน าประปา กจการประปากระฉอด 57 4.8 แนวโนมประชากรผใชน า ของกจการประปากระฉอด โดยแบบจ าลองเสนตรง 60 4.9 แปลนปรบปรงระบบการผลตน าประปา กจการประปากระฉอด 67 4.10 แปลนกอสรางระบบประปาหมบาน อางองตามแบบมาตรฐาน ระบบประปา หมบานแบบผวดนขนาดใหญมาก ส านกบรหารจดการน า 69

1

บทท 1 บทน า

1.1 ความส าคญของปญหา

ระบบการผลตนาประปาชมชน เปนกรรมวธการผลตนาจากแหลงนาดบใหเปนนาสะอาดเพอใชสาหรบการอปโภค บรโภค ในชมชนทมขนาดไมใหญมากนก ระบบการผลตนาประปาชมชนประกอบดวย แหลงนาดบ ระบบการผลตนา ระบบการจายนา เครองมออปกรณทเกยวของ และรวมถงทดนทใชในการกอสราง การจดหานาสะอาดโดยผานกระบวนการผลตนาประปาเปนหนงในระบบสาธารณปโภคพนฐานทจาเปนตอความเปนอยของประชาชน การผลตนาประปาใหเพยงพอกบความตองการเปนสงทระบบการผลตของกจการประปาทกแหงตองคานงถงเปนอนดบแรกในการผลตนาประปา ทผานมามหนวยงานราชการในสงกดกระทรวงตางๆ ไดปฏบตภารกจในการจดหา และพฒนานาสะอาดเพอใชในการอปโภคบรโภคของประชาชน โดยไดกาหนดรปแบบระบบประปาตามแบบมาตรฐานของแตละหนวยงาน ทงน ขนอยกบความเหมาะสมของแตละชมชน ความพรอมของแหลงนา และปจจยอน ๆ เพอใชประกอบการออกแบบระบบการผลต ซงการจดหานาสะอาดโดยการกอสรางระบบประปาเปนทยอมรบวาเปนวธทมความเหมาะสมทสด เนองจากมความสามารถในการปรบปรงคณภาพนาใหไดมาตรฐานและสามารถผลตนาเพอใชในการอปโภคบรโภคอยางสมาเสมอ สามารถใหบรการแกประชาชนจานวนมาก และครอบคลมบรเวณพนทกวางขวาง

กจการประปากระฉอด บานกระฉอด หมท 5 ตาบลตลาด อาเภอเมองนครราชสมา จงหวดนครราชสมา เปนกจการประปา 1 ใน 3 ทอยภายใตการกากบดแลขององคการบรหารสวน ตาบลตลาด กอสรางแลวเสรจ และเปดใชงานไดในป พ.ศ. 2540 โดยใชพนทภายในวดบารงธรรม บานกระฉอด หมท 5 เปนสถานทกอสรางระบบการผลต โดยประกอบดวย หอถงสง 15 เมตร ความจ 30 ลกบาศกเมตร ถงนาใสขนาดความจ 100 ลกบาศกเมตร ถงกรองนาขนาด 10 ลกบาศกเมตรตอชวโมง ทอเมนจายนา ชนดทอพวซขนาดเสนผาศนยกลาง 2 - 3 นว และอปกรณประกอบระบบ โดยวางระบบทอจายนาครอบคลม พนทบานกระฉอด หมท 5 บานราษฎรประสงค หมท 6 และบานหนองตะคลอง หมท 7 ของตาบลตลาด อาเภอเมองนครราชสมา จงหวดนครราชส มา มกาลงผลตนาประปาจานวน 10 ลกบาศกเมตรตอชวโมง สามารถรองรบผใชนาจานวน 121 - 300 หลงคาเรอน

ในชวงป พ.ศ. 2552 จนถงปจจบน กจการประปากระฉอดมจานวนผใชนาเพมขนอยางรวดเรว ในบานราษฎรประสงคหมท 6 และบานหนองตะคลอง หมท 7 เนองจากมการกอสราง

2

บานพกอาศยเปนจานวนมาก เกดการขยายตวของชมชน ทาใหมความตองการนาประปาเพมขน จนทาใหเกดปญหานาประปาไมเพยงพอกบความตองการ และนาไหลเปนบางเวลา โดยระบบการผลตนาประปาของกจการประปากระฉอดมอตรากาลงการผลตนาประปาไดจานวน 10 ลกบาศกเมตรตอชวโมง สามารถรองรบผใชนาไดจานวน 121 - 300 หลงคาเรอน แตจานวนผใชนาในปจจบนมจานวนถง 489 หลงคาเรอน ซงเกนกาลงการผลตทสามารถรองรบไดจานวน 182 หลงคาเรอน ประกอบกบประปากระฉอดมการบรหารงานแบบประชาชนบรหารเอง ในรปแบบคณะกรรมการบรหารกจการประปาทาหนาทบรหารกจการประปากระฉอด ซงคณะกรรมการบรหารกจการประปาไดทราบถงปญหาทเกดขน แตไมสามารถแกไขปญหาทเกดขนได เนองจากยงขาดความร และความชานาญในการแกไขปญหา จากปญหาดงกลาวขางตน ผวจยจงไดเลงเหนความสาคญ และความจาเปนในการศกษาระบบการผลตนาประปาของกจการประปากระฉอด เพอหารปแบบในการปรบปรงระบบการผลตนาประปาทมไมเพยงพอกบความตองการ ใหเพยงพอกบความตองการของประชาชนทใชนาประปาในปจจบน และสามารถรองรบความตองการในอนาคต 20 ปขางหนา ทงน เพอจะไดนารปแบบทไดจากการศกษาเปนแนวทางในการบรหารกจการประปากระฉอด ใหสามารถผลตนาไดเพยงพอกบความตองการกบจานวนผใชนาของกจการประปากระฉอดตอไป 1.2 วตถประสงคของการวจย

เพอออกแบบระบบการผลตนาประปาของกจการประปากระฉอด ใหเพยงพอกบความตองการของผใชนาประปาในปจจบน และในอนาคต 20 ปขางหนา

เพอคานวณหางบประมาณทใชการแกปญหาระบบการผลตนาประปาของกจการประปากระฉอด

1.3 ขอบเขตการวจย

งานวจยน ดาเนนการสารวจ จดเกบ และวเคราะหระบบการผลตนาประปาของกจการประปากระฉอด ตาบลตลาด อาเภอเมอนครราชสมา ซงครอบคลมพนทใหบรการของกจการประปากระฉอดทง 3 หมบาน เพอใชเปนขอมลในการออกแบบระบบการผลตนนาประปาใหเพยงพอกบความตองการของผใชนาประปาในปจจบนและในอนาคต 20 ป ขางหนา พรอมทงวเคราะหงบประมาณทใช ทงน การวเคราะหรปแบบระบบการผลตนาประปาชมชนอยบนพนฐานความเปนไปไดทางดานงบประมาณของกจการประปากระฉอด และหนวยงานอนทเกยวของ

3

1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

สามารถแกปญหาระบบการผลตนาประปา ของกจการประปากระฉอดใหสามารถผลตนาประปาทเพยงพอกบความตองการของผใชนาประปาในปจจบน และในอนาคต 20 ปขางหนา

ทราบถงงบประมาณทใชในการแกปญหาระบบการผลตนาประปา ของกจการประปากระฉอด

4

บทท 2 ทฤษฎและเนอหาทเกยวของ

การศกษากระบวนการผลตนาประปาหมบาน กรณศกษาปญหาระบบผลตนาประปากจการประปากระฉอด ตาบลตลาด อาเภอเมองนครราชสมา จงหวดนครราชสมา ในการศกษาน มแนวคดทฤษฎ และวรรณกรรมทเกยวของ เพอใชเปนแนวทางการศกษา ดงมรายละเอยดตอไปน 2.1 สภาพทวไป 2.2 ขอมลทวไปของกจการประปา 2.3 ระบบการผลตนาประปา และองคประกอบในระบบประปา 2.4 รปแบบประปา ทออกแบบกอสรางโดยหนวยงานราชการ 2.5 การประมาณราคากอสรางระบบประปา 2.6 การทดสอบปรมาณนาดบ 2.7 การประเมนความตองการใชนาประปา 2.8 การคาดการณจานวนประชากร 2.9 การดแลระบบการผลตนาประปาแบบผวดน 2.10 งานวจยทเกยวของ 2.1 สภาพทวไป 2.1.1 ทตง กจการประปากระฉอด ตงอยทบรเวณวดบารงธรรม (กระฉอด) หมท 5 ตาบลตลาด อาเภอเมองนครราชสมา จงหวดนครราชสมา กอสรางแลวเสรจและเปดใชงานเมอป พ.ศ. 2540 แจกจายนาประปาใหแก 3 หมบาน ไดแก บานกระฉอด หมท 5 บานราษฎรประสงคหมท 6 และบานหนองตะคลอง หมท 7 ครอบคลมพนทการใหบรการจานวน 3.74 ตารางกโลเมตร หรอ 2,339 ไร

2.1.2 อาณาเขต มอาณาเขตตดตอ ดงน ทศเหนอ ตดกบ ตาบลบานโพธ อาเภอเมองนครราชสมา จงหวดนครราชสมา ทศตะวนออก ตดกบ ตาบลบานโพธ อาเภอเมองนครราชสมา จงหวดนครราชสมา

ทศใต ตดกบ บานตลาด หมท 3 ตาบลตลาด อาเภอเมองนครราชสมา จงหวด นครราชสมา

5

ทศตะวนตก ตดกบ บานตลาด หมท 3 ตาบลตลาด อาเภอเมองนครราชสมา จงหวดนครราชสมา

2.1.3 จ านวนผใชน าของกจการประปากระฉอด กจการประปากระฉอดมจานวนหลงคาเรอนทใชนาในปจจบนจานวนทงสน 489 ครวเรอนหรอคดเปนผใชจานวน 2,445 คน มจานวนผใชนาแยกตามหมบานดงน บานกระฉอดจานวน 74หลงคาเรอน บานราษฎรประสงคจานวน 210 หลงคาเ รอน และบานหนองตะคลองจานวน 205หลงคาเรอน ดงแสดงในตารางท 2.1

ตารางท 2.1 ขอมลผใชนาของกจการประปากระฉอดป พ.ศ.2554

หมท ชอหมบาน จ านวนครวเรอน

ผใชน า (หลงคาเรอน)

จ านวนผใชน า (คน )

5 บานกระฉอด 74 234 6 บานราษฎรประสงค 210 580 7 บานหนองตะคลอง 205 642

รวม 489 1,456 ทมา : กจการประปากระฉอด ตาบลตลาด อาเภอเมองนครราชสมา จงหวดนครราชสมา

2.1.4 อาชพ ผใชนาของกจการประปากระฉอด สวนใหญประกอบอาชพ ทานา ทาสวน รบจาง คาขาย และรบราชการ เปนตน

2.1.5 ศาสนา โดยสวนใหญนบถอศาสนาพทธ มศาสนาสถานทสาคญทอยในเขตใหบรการนาประปา

ของกจการประปากระฉอด จานวน 1 แหง ไดแก วดบารงธรรม (กระฉอด) ตงอยในบานกระฉอด หมท 5 ตาบลตลาด อาเภอเมองนครราชสมา จงหวดนครราชสมา

2.1.6 โรงงานอตสาหกรรม โรงงานอตสาหกรรมในเขตบรการของกจการประปากระฉอดมจานวนทงสน 5 โรงงาน ไดแก หมท 5 จานวน 1 โรงงาน ไดแก โรงงานดวงกมลประกอบกจการผลตทนอนฟองนา หมท 6 จานวน 1 โรงงาน ไดแก โรงงานอดลยไทยคอนสตรคชน ประกอบกจการผลตเครองหมาย และปายจราจร

6

หมท 7 จานวน 3 โรงงาน ไดแก โรงงานตะวนอนครนเตรยน ประกอบกจการแบงบรรจกาซออกซเจน โรงงานราชสมาฟารงเรอง ประกอบกจการผลตตาชง เครองตวงวด และโรงงงานแซคซคเตอร ประกอบกจการผลตประตเหลกมวน และกนสาด 2.2 ขอมลทวไปของกจการประปา

องคการบรหารสวนตาบลตลาด เปนองคกรปกครองสวนทองถนหนงในอาเภอเมองนครราชสมา จงหวดนครราชสมา มกจการประปาหมบานทอยภายใตการกากบดแลขององคการบรหารสวนตาบลตลาด จานวน 3 แหงไดแก กจการประปาบานบ หมท 1 บานบ หมท 2 บานบพฒนา หมท 8 กจการประปาบานตลาด หมท 3 และกจการประปาบานกระฉอด หมท 5 ซงแตละกจการมลกษณะทางกายภาย ดงน

กจการประปาบานบ หมท 1 บานบ หมท 2 บานบพฒนา หมท 8 (ดงรปท 2.1) สถานทตง : บรเวณวดโคกตลาด หมท 1 บานบ ตาบลตลาด อาเภอเมองนครราชสมา

จงหวดนครราชสมา ลกษณะรปแบบ : ประปาผวดน หอถงคอนกรต กาลงการผลตขนาดใหญมาก 301 – 700 หลงคา

เรอน รปแบบตามแบบมาตรฐานกรมอนามย พนทบรการ : บานบ หมท 1 บานบ หมท 2 บานบพฒนา หมท 8

รปท 2. 1 กจการประปาบานบ หมท 1 บานบ หมท 2 บานบพฒนา หมท 8

7

กจการประปาบานบ หมท 1 บานบ หมท 2 บานบพฒนา หมท 8 มรปแบบแบบประปาผวดนโดยใชนาดบจากสระนาวดโคก เปนวตถดบในการผลตนาประปา สระนาวดโคกตลาด ลกษณะเปนแหลงนาเปด รบนาจากคลองสงนาชลประทาน และลาบรบรณ บรการนาประปาใหแก บานบ หมท1 บานบ หมท 2 บานบพฒนา หมท 8 จานวน 3 หมบาน มผใชนาในปจจบน 610 หลงเรอน (ขอมล ณ เดอนกนยายน พ.ศ. 2554) บรหารกจการประปาโดยคณะกรรมการบรหารกจการ และบารงรกษาประปาหมบา ประปา ประกอบดวย คณะกรรมการจานวน 6 คน ผดแลประปาจานวน 1 คน และเจาหนาทบญชจานวน 1 คน รวมจานวนทงสน 8 คน

กจการประปาบานตลาด หมท 3 (ดงรปท 2.2) สถานทตง : บรเวณทสาธารณประโยชน หมท 3 บานตลาด ตาบลตลาดอาเภอเมอง

นครราชสมา จงหวดนครราชสมา ลกษณะรปแบบ : ประปาผวดน หอถงแชมเปญ กาลงการผลตขนาดใหญ 30 -120 ครวเรอน

รปแบบตามแบบมาตรฐานสานกพฒนาเรงรดพฒนาชนบท (ร.พ.ช.) พนทบรการ : บานตลาด หมท 3 บานโพธ หมท 4

รปท 2.2 กจการประปาบานตลาด หมท 3

กจการประปาบานตลาด มรปแบบแบบประปาผวดน โดยใชนาดบจากลาบรบรณ ลกษณะ

เปนแหลงนาไหล บรการนาประปาใหแกบานตลาด บานตลาด หมท 3 และบานโพธ หมท 4 จานวน 2 หมบาน มผใชนาในปจจบน 110 หลงคาเรอน (ขอมล ณ เดอนกนยายน พ.ศ. 2554) บรหารกจการประปาโดยคณะกรรมการบรหารกจการ และบารงรกษาประปาหมบาน ประกอบดวย

8

คณะกรรมการ จานวน 6 คน ผดแลประปาจานวน 1 คน และเจาหนาทบญชจานวน 1 คน รวมจานวนทงสน 8 คน

กจการประปากระฉอด หมท 5 (ดงรปท 2.3) สถานทตง : บรเวณวดบารงธรรม หมท 5 บานกระฉอด ตาบลตลาด อาเภอเมอง

นครราชสมา จงหวดนครราชสมา ลกษณะ : หอถงคอนกรต กาลงการผลตขนาดใหญ 121 – 300 หลงคาเรอน รปแบบตาม

แบบมาตรฐานกรมอนามย แหลงนาดบ : สระนาวดบารงธรรม (ผวดน) พนทบรการ : บานกระฉอด หมท 5 บานราษฎรประสงค หมท 6 บานหนองตะคลอง หมท 7

รปท 2.3 กจการประปากระฉอด หมท 5

กจการประปากระฉอด มรปแบบแบบประปาผวดน โดยใชนาดบจากสระนาวดบารงธรรม(กระฉอด) เปนวตถดบในการผลตนาประปา โดยสระนาวดบารงธรรม (กระฉอด) มลกษณะเปนแหลงนาเปด นาจากคลองสงนาชลประทาน และลาบรบรณ บรการนาประปาใหแก บานกระฉอด หมท 5 บานราษฎรประสงค หมท 6 และบานหนองตะคลอง หมท 7 จานวนผใชนาในปจจบน 482 หลงคาเรอน (ขอมล ณ เดอนกนยายน พ.ศ. 2554) บรหารกจการประปา โดยคณะกรรมการบรหารกจการและบารงรกษาประปาหมบาน ประปากระฉอด ประกอบดวยคณะกรรมการ จานวน 6 คน ผดแลประปาจานวน 1 คน และเจาหนาทบญชจานวน 1 คน รวมจานวนทงสน 8 คน

9

2.3 ระบบการผลตน าประปา ระบบการผลตนาประปา นบวาเปนสวนสาคญ เปรยบเสมอนโรงงานทใชผลตนาประปา

โดยนาดบเปรยบเสมอนวตถดบ และผลตภณฑทไดกคอ นาประปา การเลอกระบบการผลตจะเลอกจากลกษณะของแหลงนาดบ ซงระบบการผลตจะสงผลตอไปยงองคประกอบในระบบประปา โดยทวไป ระบบการผลตประกอบดวย ระบบผลตนาประปาแบบบาดาล และระบบการผลตแบบผวดน ดงรายละเอยดตอไปน

2.3.1 ระบบการผลตน าประปาแบบบาดาล ระบบทใชแหลงนาใตดน (บาดาล) เปนแหลงนาดบในการผลตนาประปา ระบบการผลต

เรมจากการสบนาจากบอบาดาลดวยเครองสบแบบจมใตนา สงไปตามทอนาดบเขาสระบบผลตนา โดยระบบเตมอากาศ และถงกรองสนมเหลก นาทผานการกรองแลวจะถกสงเขาถงนาใส ทาการฆาเชอโรคดวยสารละลายคลอรน โดยสบจายสารละลายคลอรนเขาถงนาใส และสงไปยงระบบจายนาโดยสบนาดดวยเครองสบนาแบบหอยโขงขนหอถงสง แลวจงทาการจายนาประปาเขาสระบบทอจายนาผานมาตรวดนาใหแกผใชนา มขนตอนการผลตดงรปท 2.4

2.3.2 ระบบการผลตประปาแบบผวดน การผลตนาประปาทใชแหลงนาผวดน เชน แมนา คลอง สระนาขนาดใหญ เปนแหลงนา

ดบในการผลต ระบบการผลตเรมจากการสบนาจากแหลงนาผวดนดวยเครองสบแบบหอยโขง สงไปตามทอนาดบเขาสระบบผลตนา โดยการเตมสารสม ปนขาว ซงจะทาใหดนตกตะกอน เมอผานกรรมวธการรวมตะกอนและตกตะกอน นาทผานการกรองแลวจะถกสงเขาถงนาใส ทาการฆาเชอโรคดวยสารละลายคลอรน โดยสบจายสารละลายคลอรนเขาถงนาใส และสงไปยงระบบจายนาโดยสบนาดดวยเครองสบนาแบบหอยโขงขนหอถงสง แลวจงทาการจายนาประปาเขาสระบบทอจายนาผานมาตรวดนาใหแกผใชนาดงมขนตอนการผลต ดงรปท 2.5

10

รปท 2.4 ระบบการผลตนาประปาแบบบาดาล ทมา : มาตรฐานระบบนาสะอาด กรมสงเสรมการปกครองทองถน กระทรวงมหาดไทย

บอนาบาดาล

สบนาดบจากบอบาดาลดวย เครองสบนาแบบซบเมสเบล

ถงกรองสนมเหลก

ถงนาใส

หอถงสง

ผใชนา

ระบบเตมอากาศ

นาทผานการกาจดเหลกไหล ลงสถงนาใส

สบนาจากถงนาใสขนหอถงสงดวยเครองสบนา ในขณะสบนาจะมการเตมสารละลายคลอรน

เขาสเสนทอ

จายนาประปาเขาสทอเมนจายนาโดยผานมาตรวดนาไปยงผใชนา

ระบบน าดบ

ระบบผลตน า

ระบบจายน า

11

รปท 2.5 ระบบการผลตนาประปาแบบผวดน

ทมา : มาตรฐานระบบนาสะอาด กรมสงเสรมการปกครองทองถน กระทรวงมหาดไทย

แหลงนาผวดน

ระบบกวนเรว

ระบบกวนชา

ถงตกตะกอน

ถงกรองนาผวดน

ถงนาใส

หอถงสง

ผใชนา

สบนาดบจากแหลงนาผวดนดวยเครองสบนา มการเตม

สารสมและปนขาว

ความขนในนาดบถกทาลายเสถยรภาพ

นาดบทความขนถกทาลายถกเสถยรภาพรวมกนเปนตะกอน

ขนาดใหญไหลลงสถงตกตะกอน

นาใสทผานการตกตะกอน ไหลออกจากถงตกตะกอนเขาส

ถงกรอง

นาทผานการกรองไหลลง สถงนาใส

สบนาจากถงนาใสขนหอถงสง ดวยเครองสบนา ในขณะสบ

นาจะมการเตมสารละลายคลอรน

สบนาดบจากแหลงนาผวดนดวยเครองสบนา มการเตม

สารสมและปนขาว

ระบบน าดบ

ระบบผลตน า

ระบบจายน า

12

2.4 รปแบบประปา ทกอสราง และออกแบบโดยหนวยงานราชการ กอนการปฏรปราชการป พ.ศ. 2545 มหนวยงานราชการ ไดปฏบตภารกจในการจดหานา

สะอาดโดยการกอสรางระบบประปาใหแกหมบานตามพนทชนบทเพอแกไขปญหาการขาดแคลนนาในการอปโภค บรโภค ซงแตละหนวยงานมรปแบบของระบบประปาหมบานตามแบบมาตรฐานของหนวยงาน ไดแก กรมโยธาธการ สานกงานเรงรดพฒนาชนบท กระทรวงมหาดไทย กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข และกรมทรพยากรธรณ กระทรวงอตสาหกรรม โดยรปแบบของแตละหนวยงานมลกษณะ ดงน

2.4.1 ระบบน าสะอาดหมบานตามแบบโยธาธการ ลกษณะหอถงสงเปนโครงเหลก ดานบนเปนถงบรรจนาตอเปนชดละ 4 ใบ ใชแหลงนา

บาดาลเปนวตถดบในการผลตนาประปา มการออกแบบระบบกรองเปนชนกรองใหงายตอการบารงรกษาแบงออกไดเปน 3 แบบมาตรฐานตามขนาดของจานวนประชากร ไดแก

มาตรฐานขนาดใหญ รองรบผใชนาตงแต 120 หลงคาเรอนขนไป มาตรฐานแบบ ก รองรบผใชนาตงแต 50 - 120 หลงคาเรอนขนไป มาตรฐานแบบ ข รองรบผใชนาตงแต 30 - 50 หลงคาเรอนขนไป 2.4.2 ประปาหมบานตามแบบมาตรฐานส านกงานเรงรดพฒนาชนบท (ร.พ.ช.) ลกษณะหอถงสงเหลกทรงแชมเปญ สวนใหญใชแหลงนาบาดาล บางพนทปรบไปใช

แหลงนาผวดนเปนวตถดบในการผลตนาประปา ระบบกรอง เปนแบบภายนอก มระบบทรายหยาบ กรองและถานในการฟอกสดบกลน

2.4.3 ประปาหมบานตามแบบมาตรฐานกรมทรพยากรธรณ ลกษณะหอเหลกรปลกกอลฟ แหลงนาใชแหลงนาบาดาลระบบกรอง คลายระบบของกรม

โยธาธการ แตเพมสวนกรองสงปนเปอนเขาไปในระบบ รองรบผใชนาตงแต 30 -120 หลงคาเรอน 2.4.4 ประปาหมบานตามแบบมาตรฐานแบบกรมอนามย ลกษณะหอถงสงคอนกรต ใชไดทงแหลงนาผวดน และแหลงนาบาดาลเปนวตถดบในการ

ผลตระบบกรอง ถกพฒนาเปนระบบมาตรฐาน มทงสวนกรองหยาบกรองสงปนเปอน ฟอกสและกลน และการใสสารเคมกาจดเชอจลนทรย

2.4.5 ประปาหมบานตามแบบมาตรฐาน ส านกบรหารจดการน า กรมทรพยากรน า กระทรวงทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม

หลงจากการปฏรปราชการป พ.ศ. 2545 ทาใหมการปรบเปลยนรปแบบระบบราชการ กระทรวง ทบวง กรม บางหนวยงานไดถกยบ หรอไปรวมกบกระทรวง ทบวง กรม อน ๆ ทาใหภารกจหนาท ดานจดหานาสะอาดใหแกประชาชนทหนวยงานราชการตาง ๆ ไดดาเนนการกอสราง

13

ไวตองทาการถายโอนภารกจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน บางหนวยงานตองเปลยนภารกจทตองทาเปนหนวยงานสนบสนนใหแกองคกรปกครองสวนทองถนแทน ปจจบนสานกบรหารจดการนา กรมทรพยากรนา กระทรวงธรรมชาตและสงแวดลอม กถอเปนหนวยงานทสนบสนนภารกจดานจดหานาสะอาดใหแกองคกรปกครองสวนทองถน โดยสานกบรหารจดการนา กรมทรพยากรนา กระทรวงทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอมไดทาการปรบปรงแบบมาตรฐานระบบประปาใหมโดย ไดกาหนดรปแบบประเภท และขนาดประปาตามโครงการแกไขปญหาการขาดแคลนนาอปโภคและบรโภค 2548 ไวดงน

แบบมาตรฐานระบบประปาบาดาลขนาดเลก (ดงรปท 2.6) มกาลงในการผลต 2.5 ลกบาศกเมตรตอชวโมง จานวนผใชนา 30 – 50 หลงคาเรอน รายการกอสรางประกอบดวย โรงสบนาระบบกรองนาบาดาล 2.5 ลกบาศกเมตรตอชวโมง ตอนลางเปนถงนาใส ขนาด 14 ลกบาศกเมตร หอถงสง 10 ลกบาศกเมตร เครองสบนาบาดาลพรอมอปกรณควบคมจานวน 1 ชด เครองสบนาดพรอมอปกรณควบคมจานวน 1 ชดระบบจายนายาคลอรนฆาเชอโรค สวนประกอบอน ๆ เชน ทอเมน

- เปนสถานทตงเครองสบนาด เครองจายสารละลายคลอรน - บอนาบาดาลเปนแหลงนาดบ มขนาดตงแต 4 นว ขนไป

รปท 2.6 แบบมาตรฐานประปาหมบาน แบบบาดาลขนาดเลกกาลงการผลต 2.5 ลบ.ม./ชม. ทมา : สานกบรหารจดการนา กรมทรพยากรนา กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอม 2547

โรงสบระบบกรอง ตอนลางเปนถงนาใส

หอถงสง

โรงสบนา

บอบาดาล

แบบมาตรฐานระบบประปาหมบาน แบบบาดาลขนาดเลก

- ขนาดกลาง อตราการกรอง 7 ลบ.ม./ ชม. ถงนาใสขนาดกลางความจ 14 ลบ.ม.

-ขนาดกลางความจ 10 ลบ.ม.

14

แบบมาตรฐานระบบประปาบาดาลขนาดกลาง (ดงรปท 2.7) มกาลงในการผลต 7 ลกบาศกเมตรตอชวโมง จานวนผใชนา 50 - 120 หลงคาเรอน รายการกอสรางประกอบดวย โรงสบนาระบบกรองนาบาดาล 7 ลกบาศกเมตรตอชวโมง ถงนาใส ขนาด 20 ลกบาศกเมตร หอถงสง 15 ลกบาศกเมตร เครองสบนาบาดาลพรอมอปกรณควบคมจานวน 1 ชด เครองสบนาดพรอมอปกรณควบคมจานวน 1 ชด ระบบจายนายาคลอรนฆาเชอโรค สวนประกอบอน ๆ เชน ทอเมน

รปท 2. 7 แบบมาตรฐานประปาหมบาน แบบบาดาลขนาดกลางกาลงการผลต 7 ลบ.ม/ชม.

ทมา : สานกบรหารจดการนา กรมทรพยากรนา กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอม 2547


โรงสบระบบกรอง

ถงนาใส


หอถงสง

-บอนาบาดาลเปนแหลงนาดบ มขนาดตงแต 4 นว ขนไป

- ขนาดกลาง อตราการกรอง 7 ลบ.ม.ตอ ชม.

- ขนาดกลางความจ 20 ลบ.ม. -เปนสถานทตงเครองสบนาด เครองจายสารละลายคลอรน


แบบมาตรฐานระบบประปาหมบาน แบบบาดาลขนาดกลาง

15

แบบมาตรฐานระบบประปาบาดาลขนาดใหญ (ดงรปท 2.8) มกาลงในการผลต 10 ลกบาศกเมตรตอชวโมง จานวนผใชนา 121 - 300 หลงคาเรอน รายการกอสรางประกอบดวยโรงสบนา ระบบกรองนาบาดาล 10 ลกบาศกเมตรตอชวโมง ถงนาใส ขนาด 100 ลกบาศกเมตร หอถงสง 30 ลกบาศกเมตร เครองสบนาบาดาลพรอมอปกรณควบคมจานวน 1 ชด เครองสบนาดพรอมอปกรณควบคมจานวน 2 ชด ระบบจายนายาคลอรนฆาเชอโรค สวนประกอบอน ๆ เชน ทอเมน

แบบมาตรฐานระบบประปาหมบาน แบบบาดาลขนาดใหญ

รปท 2.8 แบบมาตรฐานประปาหมบาน แบบบาดาลขนาดใหญกาลงการผลต 10 ลบ.ม/ชม.

ทมา : สานกบรหารจดการนา กรมทรพยากรนา กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอม 2547



- ขนาดใหญ อตราการกรอง 10 ลบ.ม.ตอ ชม.

- ขนาดใหญความจ 100 ลบ.ม.

-เปนสถานทตงเครองสบนาด เครองจายสารละลายคลอรน

-ขนาดใหญความจ 30 ลบ.ม.

โรงสบระบบกรอง หอถงสง โรงสบนา

ถงนาใส

16

แบบมาตรฐานระบบประปาบาดาลขนาดใหญมาก (ดงรปท 2.9) มกาลงในการผลต 20 ลกบาศกเมตรตอชวโมง จานวนผใชนา 301 - 700 หลงคาเรอน รายการกอสรางประกอบดวยโรงสบนาระบบกรองนาบาดาล 20 ลกบาศกเมตรตอชวโมง ตอนลางเปนถงนาใส ขนาด 100 ลกบาศกเมตร หอถงสง 45 ลกบาศกเมตร เครองสบนาบาดาลพรอมอปกรณควบคมจานวน 1 ชด เครองสบนาดพรอมอปกรณควบคมจานวน 2 ชด ระบบจายนายาคลอรนฆาเชอโรค สวนประกอบอน ๆ เชน ทอเมน

รปท 2.9 แบบมาตรฐานประปาหมบาน แบบบาดาลขนาดใหญมากกาลงการผลต 20 ลบ.ม/ชม. ทมา : สานกบรหารจดการนา กรมทรพยากรนา กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอม 2547

แบบมาตรฐานระบบประปาหมบาน แบบบาดาลขนาดใหญมาก

โรงสบระบบกรอง ตอนลางเปนถงนาใส

หอถงสง




-ขนาดกลาง อตราการกรอง 20 ลบ.ม.ตอ ชม. ถงนาใสขนาดกลางความจ 100 ลบ.ม.

-เปนสถานทตงเครองสบนาด เครองจายสารละลายคลอรน


17

แบบมาตรฐานระบบประปาผวดนขนาดกลาง (ดงรปท 2.10) มกาลงในการผลต 5 ลกบาศกเมตรตอชวโมง จานวนผใชนา 51 - 120 หลงคาเรอน รายการกอสรางประกอบดวยโรงสบนา ระบบกรองนาผวดน 5 ลกบาศกเมตรตอชวโมง ถงนาใส ขนาด 25 ลกบาศกเมตร หอถงสง 15 ลกบาศกเมตร เครองสบนาดบพรอมอปกรณควบคมจานวน 2 ชด เครองสบนาดพรอมอปกรณควบคมจานวน 2 ชด ระบบจายนายาคลอรนฆาเชอโรค สวนประกอบอน ๆ เชน ทอเมนจาย

รปท 2.10 แบบมาตรฐานประปาหมบาน แบบผวดนขนาดกลางกาลงการผลต 5 ลบ.ม./ชม. ทมา : สานกบรหารจดการนา กรมทรพยากรนา กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอม 2547

แบบมาตรฐานระบบประปาหมบาน แบบผวดนขนาดกลาง

แหลงนาดบ

โรงสบนาดบ ระบบกรองนาผวดน ถงนาใส หอถงสง

- แมนา หวย หนอง คลอง บงแมนาเปนตน

-เปนสถานทตงเครองสบนาดบ

- ขนาดกลาง อตราการกรอง 5 ลบ.ม.ตอ ชม.

-ขนาดกลาง ความจ 25 ลบ.ม.

- ขนาดกลางความจ 15 ลบ.ม.

18

แบบมาตรฐานระบบประปาผวดนขนาดใหญ (ดงรปท 2.11) มกาลงในการผลต 10 ลกบาศกเมตรตอชวโมง จานวนผใชนา 121 – 300 หลงคาเรอน รายการกอสรางประกอบดวยโรงสบนาระบบกรองนาผวดน 10 ลกบาศกเมตรตอชวโมง ถงนาใส ขนาด 100 ลกบาศกเมตร หอถงสง 30 ลกบาศกเมตร เครองสบนาดบพรอมอปกรณควบคมจานวน 2 ชด เครองสบนาดพรอมอปกรณควบคมจานวน 2 ชดระบบจายนายาคลอรนฆาเชอโรค สวนประกอบอน ๆ เชน ทอเมนจาย

รปท 2.11 แบบมาตรฐานประปาหมบาน แบบผวดนขนาดใหญกาลงการผลต 10 ลบ.ม./ชม. ทมา : สานกบรหารจดการนา กรมทรพยากรนา กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอม 2547

แบบมาตรฐานระบบประปาหมบาน แบบผวดนขนาดใหญ

- แมนา หวย หนอง คลอง บงแมนาเปนตน


โรงสบนาดบ ระบบกรองนาผวดน แหลงนาดบ

ถงนาใส โรงสบนาด หอถงสง

-เปนสถานทตงเครองสบนาดบ - ขนาดใหญ อตราการกรอง 10 ลบ.ม.ตอ ชม.

-ขนาดใหญ ความจ 100 ลบ.ม. -เปนสถานทตงเครองสบนาด

- ขนาดใหญ ความจ 30 ลบ.ม.

19

แบบมาตรฐานระบบประปาผวดนขนาดใหญมาก (ดงรปท 2.12) มกาลงในการผลต 20 ลกบาศกเมตรตอชวโมง จานวนผใชนา 301 – 700 หลงคาเรอน รายการกอสรางประกอบดวยโรงสบนาระบบกรองนาผวดน 20 ลกบาศกเมตรตอชวโมง ถงนาใส ขนาด 100 ลกบาศกเมตร หอถงสง 45 ลกบาศกเมตร เครองสบนาดบพรอมอปกรณควบคมจานวน 2 ชด เครองสบนาดพรอมอปกรณควบคมจานวน 2 ชดระบบจายนายาคลอรนฆาเชอโรค สวนประกอบอน ๆ เชน ทอเมนจาย

รปท 2. 12 แบบมาตรฐานประปาหมบาน แบบผวดนขนาดใหญมากกาลงการผลต 20 ลบ.ม./ชม. ทมา : สานกบรหารจดการนา กรมทรพยากรนา กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอม 2547

แบบมาตรฐานระบบประปาหมบาน แบบผวดนขนาดใหญมาก


โรงสบนาดบ ระบบกรองนาผวดน

แหลงนาดบ ถงนาใส โรงสบนาด

หอถงสง

-เปนสถานทตงเครองสบนาดบ - ขนาดใหญมาก อตราการกรอง 20 ลบ.ม.ตอ ชม.

-ขนาดใหญมาก ความจ 100 ลบ.ม. -เปนสถานทตงเครองสบนาด

- ขนาดใหญ ความจ 45 ลบ.ม. - แมนา หวย หนอง คลอง

บงแมนาเปนตน

20

2.5 การประมาณราคากอสรางระบบประปา การประมาณราคาคากอสรางระบบประปาสามารถทาไดโดยนารายละเอยดจากการ

ออกแบบมาทาการประมาณราคา และคานวณตามหลกเกณฑของกระทรวงการคลง โดยจะแยกการประมาณราคาคากอสรางระบบประปาออกเปน 7 รปแบบ อางองตามประมาณราคาของกรมทรพยากรนาทไดทาการปรบปรงราคาเมอเดอน กรกฎาคม 2554 เพอใชเปนแนวทางในการกอสรางระบบประปาหมบานเพอแกไขปญหาการขาดแคลนนาเพอการอปโภค และบรโภคใหแกประชาชน โดยมรายละเอยดดงน

ประมาณราคาแบบมาตรฐาน โดยโครงสรางแบบมาตรฐานจะมการถอดแบบ ซงจะแสดงปรมาณวสดแตละรายการไววา มการใชวสดอะไร เปนจานวนเทาไหร ผประมาณราคาจะตองนาราคาของวสดในแตละพนทมากรอก และคานวณราคาคากอสราง

ประมาณราคาทออกแบบเฉพาะแหง เปนการนาขอมลทไดจากการออกแบบมาคานวณราคาซงจะประกอบดวย แบบการประสานทอระหวางระบบ ในกรณทมการออกแบบผงระบบผลตตางไปจากแบบผงมาตรฐาน แบบผงการเดนทอสงนาดบ และการเดนทอเมนจายนา เครองสบนา การประสานระบบไฟฟารว ประตรว และรางระบายนา

2.5.1 การประมาณราคาตามขนาดและก าลงผลต 2.5.1.1 ประปาบาดาล

แบบบาดาลขนาดเลก เหมาะสาหรบชมชนทมผใชนาตงแต 30 – 50 หลงคาเรอน และแหลงนาควรมปรมาณนาอยระหวาง 10 – 20 ยเอส แกลลอนตอนาท (2.5 – 5 ลกบาศกเมตรตอชวโมง) ทงน รปแบบนจะมรายการกอสรางและราคาดงแสดงในตารางท 2.2

ตารางท 2.2 ประมาณราคาแบบบาดาลขนาดเลก

ล าดบท รายการ ราคาประมาณ (บาท) 1. เครองสบนาบาดาล 1 ชด 28,890 2. ถงกรองสนมเหลก 2.5 ลกบาศกเมตรตอชวโมง และ

ถงนาใสขนาด 14 ลกบาศกเมตร 281,648

3. โรงสบนา 88,205 4. หอถงสง 10 ลกบาศกเมตร 358,653 5. เครองสบนาด 1 ชด 18,832

21

ตารางท 2.2 (ตอ) ล าดบท รายการ ราคาประมาณ (บาท)

6. ระบบจายคลอรน 1 ชด 19,795 7. สวนประกอบอน ๆ

- ประสานไฟฟา - ทอสงนาดบ - ประสานทอตาง ๆ - รางระบายนา - รวและปายการประปา

213,747

ราคาสงกอสราง 1,009,770 ทอเมนจายนาความยาวประมาณ 2,000 ม. 200,230

รวมราคาคากอสรางทงสน 1,210,000

แบบบาดาลขนาดกลาง เหมาะสาหรบชมชนทมผใชนาตงแต 51 – 120 หลงคาเรอน และแหลงนาควรมปรมาณนาอยระหวาง 20 – 40 ยเอส แกลลอนตอนาท (5 –10 ลกบาศกเมตรตอชวโมง) ทงน รปแบบนจะมรายการกอสรางและราคาดงแสดงในตาราง ท 2.3

ตารางท 2.3 ประมาณราคาแบบบาดาลขนาดกลาง ล าดบท รายการ ราคาประมาณ (บาท)

1. เครองสบนาบาดาล 1 ชด 35,310 2. ถงกรองสนมเหลก 7 ลกบาศกเมตรตอชวโมง 246,541 3. ถงนาใสขนาด 20 ลกบาศกเมตร 180,920 4. โรงสบนา 88,128 5. หอถงสง 15 ลกบาศกเมตร 559,082 6. เครองสบนาด 2 ชด 53,714 7. ระบบจายคลอรน 1 ชด 19,795 8. สวนประกอบอน ๆ

- ประสานไฟฟา - ทอสงนาดบ

343,582

22


- ประสานทอตาง ๆ - รางระบายนา - รว และปายการประปา



แบบบาดาลขนาดใหญ เหมาะสาหรบชมชนทมผใชนาตงแต 121 – 300 หลงคาเรอน และแหลงนาควรมปรมาณนาอยระหวาง 40 ยเอสแกลลอนตอนาท (10 ลกบาศกเมตรตอชวโมง ขนไป) ทงน รปแบบนจะมรายการกอสรางและราคาดงแสดงในตารางท 2.4

ตารางท 2.4 ประมาณราคาแบบบาดาลขนาดใหญ ล าดบท รายการ ราคาประมาณ (บาท)

1. เครองสบนาบาดาล 1 ชด 48,150 2. ถงกรองสนมเหลก 10 ลกบาศกเมตรตอชวโมง 293,769 3. ถงนาใสขนาด 100 ลกบาศกเมตร 582,960 4. โรงสบนา 129,940 5. หอถงสง 30 ลกบาศกเมตร 711,484 6. เครองสบนาด 2 ชด 57,352 7. ระบบจายคลอรน 1 ชด 19,795 8. สวนประกอบอน ๆ

- ประสานไฟฟา - ทอสงนาดบ - ประสานทอตาง ๆ - รางระบายนา - รว และปายการประปา

356,169



23

แบบบาดาลขนาดใหญมาก เหมาะสาหรบชมชนทมผใชนาตงแต 301 - 700 หลงคาเรอน และแหลงนาควรมปรมาณนาอยระหวาง 80 ยเอส แกลลอนตอนาท (20 ลกบาศกเมตรตอชวโมง ขนไป) ทงน รปแบบนจะมรายการกอสรางและราคาดงแสดงในตารางท 2.5

ตารางท 2.5 ประมาณราคาแบบบาดาลขนาดใหญมาก ล าดบท รายการ ราคาประมาณ (บาท)

1. เครองสบนาบาดาล 1 ชด 64,735 2. ถงกรองสนมเหลก 20 ลกบาศกเมตรตอชวโมง และ

ถงนาใสขนาด 100 ลกบาศกเมตร 1,148,943

3. โรงสบนา 129,858 4. หอถงสง 45 ลกบาศกเมตร 909,599 5. เครองสบนาด 2 ชดพรอมอปกรณควบคม 81,320 6. ระบบจายคลอรน 1 ชด 23,326 7. สวนประกอบอน ๆ


443,840

ราคาสงกอสราง 2,801,621 ทอเมนจายนาความยาวประมาณ 2,000 ม. 1,278,379


2.5.1.2 ประปาแบบผวดน

แบบผวดนขนาดกลาง เหมาะสาหรบชมชนทมผใชนาตงแต 51 – 120 หลงคาเรอน และมแหลงนาผวดนทสามารถใหปรมาณนาพอเพยงตลอดทงป และสามารถสบขนมาไดไมนอยกวา 5 ลกบาศกเมตรตอชวโมง โดยรปแบบดงกลาวนมรายการกอสรางและราคาดงแสดงในตารางท 2.6

24

ตารางท 2.6 ประมาณราคาแบบผวดนขนาดกลาง ล าดบท รายการ ราคาประมาณ (บาท)

1. เครองสบนาดบ 2 ชด 37,664 2. โรงสบนาดบ 130,043 3. ถงกรองนาผวดน 5 ลกบาศกเมตรตอชวโมง 583,712 4. ถงนาใสขนาด 25 ลกบาศกเมตร 223,766 5. หอถงสง 15 ลกบาศกเมตร 558,288 6. เครองสบนาดพรอมอปกรณควบคม 2 ชด 53,714 7. ระบบจายคลอรน 1 ชด 19,795 8. สวนประกอบอน ๆ


403,145



แบบผวดนขนาดใหญ เหมาะสาหรบชมชนทมผใชนาตงแต 121 – 300 หลงคาเรอน และมแหลงนาผวดนทสามารถใหปรมาณนาพอเพยงตลอดทงป และสามารถสบขนมาไดไมนอยกวา 10 ลกบาศกเมตรตอชวโมง โดยรปแบบดงกลาวนมรายการกอสราง และราคาดงแสดงในตารางท 2.7

ตารางท 2.7 ประมาณราคาแบบผวดนขนาดใหญ ล าดบท รายการ ราคาประมาณ (บาท)

1. เครองสบนาดบ 2 ชด 53,714 2. โรงสบนาดบ 129,878 3. ถงกรองนาผวดน 10 ลกบาศกเมตรตอชวโมง 959,262 4. ถงนาใสขนาด 100 ลกบาศกเมตร 582,683

25


5. หอถงสง 30 ลกบาศกเมตร 711,146 6. เครองสบนาดพรอมอปกรณควบคม 2 ชด 57,352 7. ระบบจายคลอรน 1 ชด 19,795 8.

สวนประกอบอน ๆ - ประสานไฟฟา - ทอสงนาดบ - ประสานทอตาง ๆ - รางระบายนา - สระพกตะกอน - รว และปายการประปา

563,122



แบบผวดนขนาดใหญมาก เหมาะสาหรบชมชนทมผใชนาตงแต 301-700 หลงคาเรอน และมแหลงนาผวดนทสามารถใหปรมาณนาพอเพยงตลอดทงป และสามารถสบขนมาไดไมนอยกวา 20 ลกบาศกเมตรตอชวโมง โดยรปแบบดงกลาวนมรายการกอสรางและราคาดงแสดงในตารางท 2.8

ตารางท 2.8 ประมาณราคาแบบผวดนขนาดใหญมาก ล าดบท รายการ ราคาประมาณ (บาท)

1. เครองสบนาดบ 2 ชด 64,628 2. โรงสบนาดบ 129,796 3. ถงกรองนาผวดน 20 ลกบาศกเมตรตอชวโมง 1,298,454 4. ถงนาใสขนาด 100 ลกบาศกเมตร 582,314 5. หอถงสง 45 ลกบาศกเมตร 909,167 6. เครองสบนาดพรอมอปกรณควบคม 2 ชด 81,320 7. ระบบจายคลอรน 1 ชด 23,326

26


8. สวนประกอบอน ๆ - ประสานไฟฟา ภายนอกและภายใน - ทอสงนาดบ - ประสานทอตาง ๆ - รางระบายนา - สระพกตะกอน - รว และปายการประปา

662,616

ราคาสงกอสราง 3,751,621 ทอเมนจายนาความยาวประมาณ 3,000 ม. 1,278,379

รวมราคาคากอสรางทงสน 5,030,0000 หมายเหต:

(1) ราคาคากอสรางในเลมนอาจเปลยนแปลงไดตามราคาวสดกอสรางตาง ๆ (2) ราคารวมของโครงการมากนอยขนอยกบทอเมนจายนาแตละชมชน (3) ราคานไมรวมคาใชจายในการตอทอเขาบาน มาตรวดนา และอปกรณอน ๆ (4) ราคาคากอสรางประมาณราคา เมอกรกฎาคม พ.ศ. 2554 (5) สวนประกอบอน ๆ แตละสถานทจะไมเทากน เชน ขนาดของเครองสบนา, ทอนาดบ,

ระบบไฟฟา (6) ทอเมนจายนาทใช เปนทอ PVC ชน 8.5 พรอมคาแรงขด-กลบ ราคาโดยประมาณดงน

- ขนาด ø 6" ความยาว 800 เมตร ราคาประมาณเมตรละ 400 บาท - ขนาด ø 4" ความยาว 1,000 เมตร ราคาประมาณเมตรละ 190 บาท - ขนาด ø 3" ความยาว 1,000 เมตร ราคาประมาณเมตรละ 120 บาท - ขนาด ø 2" ความยาว 3,200 เมตร ราคาประมาณเมตรละ 70 บาท

2.6 การทดสอบปรมาณของแหลงน าดบ การกอสรางระบบผลตประปา สงทตองคานงถงนอกจากรปแบบ และงบประมาณทใชในการกอสรางแลว ปรมาณนาดบกเปนสงสาคญทจะเปนตวชวดวาจะทาการกอสรางระบบประปาไดหรอไม ถาปรมาณนาดบมเพยงพอใหระบบผลตประปา ระบบผลตประปากจะสามารถผลตนาไดเพยงพอตอความตองการ ขนตอนทสาคญทจะตดสนวาจะนาแหลงนาดบแหลงใดมาเปนวตถดบใน

27

การผลตนาประปานน คอ การทดสอบปรมาณนาดบ ซงการทดสอบปรมาณนาดบกเพอใหรถงปรมาณนาจากแหลงนาดบมเพยงพอกบความตองการใชนาในชมชน หรอเพยงพอกบอตราการผลตของระบบผลตนาประปาทจะเลอกกอสรางหรอไม โดยทวไป แหลงนาดบทใชเปนวตถดบในการผลตนาประปา ไดแก แหลงนาบาดาล และแหลงนาผวดน มาตรฐานระบบนาสะอาด กรมสงเสรมการปกครองทองถน กระทรวงมหาดไทย (2548) ไดรวบรวมวธการทดสอบปรมาณนาดบ โดยมวธการทดสอบปรมาณนาดบ ดงน

2.6.1 แหลงน าบาดาล การทดสอบปรมาณนาดบเพอผลตประปาตามความตองการของประชาชน และขนาด

ระบบผลต (ตามตารางเปรยบเทยบหลกเกณฑ และเงอนไขในการพจารณาคดเลอกระบบประปาหมบานขนาดตาง ๆ) ซงหากบอบาดาลทตรวจวดใหปรมาณนาไมพอ อาจจะตองหาบอบาดาลมากกวา 1 บอ ทใกลเคยงกน โดยวธททดสอบปรมาณนา หรอวดปรมาณนาบาดาล หากจะหาปรมาณนาอยางละเอยดจะตองใชเครองมอและอปกรณเฉพาะ โดยสวนใหญจะใชวธ สเตป ดรอรดาวน เทส (Step drawdown test) โดยวธการสบนาทมอตราการสบตาง ๆ กน ประมาณ 3-4 คา ซงแตละคาจะทาการสบอยางตอเนองตลอดเวลา และทาการวดระดบนาภายในบอบาดาลดวย เพอใหทราบวาบอบาดาลใหปรมาณนาไดตอเนอง ไมแหงขณะสบใชงาน ตวอยางการหาปรมาณนา อตราการใหนาขนตาของบอบาดาลทตองการ

สมมตวา ในชมชนมความตองการใชนา วนละ 78,000 ลตร (78 ลกบาศกเมตร) ปกตจะคดวา ระบบผลตนาประปาดาเนนการผลตวนละ 8 ชวโมง จะได ผลต = 78,000 ÷ 8 = 9,750 ลตรตอชวโมง หรอ 9.75 ลกบาศกเมตรตอชวโมง ดงนน บอนาบาดาลจะตองมอตราการใหนา หรอบอบาดาลนนสามารถจะสบนาขนมาใชไดอยางปลอดภยและตอเนองตลอดเวลา ไมนอยกวา 9.75 ลกบาศกเมตรตอชวโมง หรอประมาณ 10 ลกบาศกเมตรตอชวโมง

2.6.2 แหลงน าผวดน เรมจากการตรวจสอบระดบนาสงสดและตาสดจากประวตเดม เพอประโยชนในการ

ออกแบบโรงสบนาและเครองสบนา และตองสารวจขอมลแหลงนาวามนาเพยงพอตลอดป ไมเคยมประวตนาแหง เพอใหแนใจวามนาดบมาผลตนาประปาไดทงป นอกจากน จะตองทดสอบปรมาณนาของแหลงนาวาเพยงพอกบความตองการของชมชนหรอไม สามารถแบงไดตามลกษณะการเกบกก และการไหลเตมของนา ไดดงน

2.6.2.1 กรณแหลงน าทใชมลกษณะเปนทกกเกบน าไมมน าไหลเขา โดยคานวณหาปรมาณนาวานามเพยงพอกบความตองการตลอดทงปจากสตร :

28

ปรมาณนา = พนทแหลงนา x ความลกของนากจะทราบปรมาตรของนา จากนนกมาคานวณความตองการใชนา

สมมตวาแหลงนา เชน สระ มความกวาง 60 เมตร ยาว 120 เมตรและมความลกของนาในฤดฝนโดยเฉลย 4.5 เมตร ถาตองการจะรวาเพยงพอความตองการของชมชนตามตวอยางขางตนมความตองการใชนา 78,000 ลตรตอวน หรอ 78 ลกบาศกเมตรตอวน เราสามารถคานวณ ไดดงน

ปรมาตรของนาในแหลงนา = 60 x 120 x 4.5 = 32,400 ลกบาศกเมตร หกการสญเสยนาเนองจากการระเหยของนา คดถวเฉลยเทากบความลกของนา 1 เมตร และสวนของนากนบอทไมสามารถสบขนมาใชได และอน ๆ คดถวเฉลยเทากบความลกของนา 0.50 เมตร รวม = 1.50 เมตร: คดเปนปรมาณนาสญเสย = 60 x 120 x 1.5 = 10,800 ลกบาศกเมตรตอชวโมง คงเหลอนาทจะนามาใชได = 32,400 – 10,800 = 21,600 ลกบาศกเมตรตอชวโมง โดยปกตจะคดวาใน 1 ป มชวงฤดฝน 4 เดอน ซงจะมนาฝนไหลเตมเขามาในแหลงนาจนเตม สวนอก 8 เดอน ไมมนาไหลเขาแหลงนาเลย นาทมอยในแหลงนาจะตองเพยงพอทจะใชใน 8 เดอน หรอ 240 วน เฉลยแลวสามารถสบนาขนมาใชไดวนละ 21,600÷240 = 90ลกบาศกเมตรตอวน ดงนน แหลงนาผวดนดงกลาวจงเพยงพอสาหรบนามาเปนแหลงนาดบได

2.6.2.2 กรณแหลงน าทใชมลกษณะเปนทกกเกบน า และมน าไหลเขา แหลงนาดงกลาว เชน สระนา หนองนา สามารถสบนาจากแหลงอนหรอมการปลอยนาจาก

คลองชลประทานมาเตมได ขนาดของแหลงนากไมจาเปนตองใหญมาก เชน มสระนาทมความกวาง 40 เมตร ยาว 100 เมตร ลก 4 เมตร และมการปลอยนาจากคลองชลประทานมาเตมใหไดทก 4 เดอน เรากทาการคานวณวา ปรมาณนาทมอยในแหลงนาเพยงพอสาหรบการใชในชวงระยะเวลา 4 เดอน หรอ 120 วน หรอไม ซงสามารถคานวณไดดงน: ปรมาตรนาในแหลงนา = 40 x 100 x 4 = 16,000 ลกบาศกเมตรตอชวโมง : หกการสญเสยนาเนองจากการระเหยของนา คดถวเฉลยเทากบ ความลกของนา 1 เมตร และสวนของนากนบอทไมสามารถสบขนมาใชได และอน

คดถวเฉลยเทากบความลกของนา 0.50 เมตร รวม = 1.50 เมตร คดเปนปรมาณนาสญเสย = 40 x 100 x 1.5 = 6,000 ลกบาศกเมตร: คงเหลอนาทจะนามาใชได = 16,000 – 6,000 = 10,000 ลกบาศกเมตร ดงนน สามารถสบนาขนมาใชได = 10,000÷78 = 128 วน ซงสามารถสบนาได 128 วน มากกวา 120 วน แสดงวามปรมาณนาเพยงพอทจะนามาเปนแหลงนาดบสาหรบผลตนาประปา ในทานองเดยวกน หากชวงระยะเวลาการสบนามาเตมมระยะเวลาหางกนนอยลง เชน ทก 3 เดอน 2 เดอน หรอทก 1 เดอน ขนาดของสระเกบนากมขนาดเลกลงได แตปรมาณนาทจะสบหรอปลอยเขามาจะตองมปรมาณเพยงพอ

29

2.6.2.3 กรณแหลงน าทใชมลกษณะน าไหล แหลงนาดงกลาว ไดแก แมนา ลาคลอง หวย เปนตน เราสามารถตรวจสอบปรมาณ นาได โดยตรวจสอบขอมลสภาพการไหลของนาในฤดแลงจากประวตยอนหลง หรอจาก

การสารวจ แลวนามาคานวณจากสตร : อตราการไหลของนา = พนทหนาตดของแหลงนา x อตราการไหลของนาแลวนามา

เปรยบเทยบกบอตราการใชนา หรออตราการผลตเชนเดยวกบกรณของแหลงนาบาดาล ตวอยาง หากสภาพแหลงนาในฤดแลงกวาง 1 เมตร ลก 0.5 เมตร อตราการไหลของนา 1 เมตรตอนาท และอตราการใชนาของชมชน หรออตราการผลต = 10 ลกบาศกเมตรตอชวโมงสามารถคานวณ ไดดงน : อตราการไหลของนา = 1 x 0.5 x 1 = 0.5 ลกบาศกเมตรตอนาท= 0.5 x 60 = 30 ลกบาศกเมตรตอชม. ซงมากกวาทตองการ คอ 10 ลกบาศกเมตรตอชวโมง นนแสดงวา มปรมาณเพยงพอทจะนามาเปนแหลงนาดบสาหรบผลตนาประปา 2.7 การประเมนความตองการใชน าประปา

2.7.1 ปรมาณน าใช ทวศกด วงไพศาล (2554) ไดอธบายถงปรมาณนาใชสามารถประเมนไดจากอตราการใชนา

ทกประเภท รวมทงคาตวคณสาหรบเผอในกรณตาง ๆ ทจาเปน อตราการใชนาเปนหนวยปรมาตรตอเวลา เชน ลกบาศกเมตรตอชวโมงลกบาศกเมตรตอวน อตราการใชนาอาจบอกเปนปรมาตรตอคนตอวนได เชนลตรตอนาท ยเอสแกลลอนตอวน หรอ ยเอสแกลลอนตอคนตอวน

2.7.2 อตราการใชน าเฉลยในรอบวน โดยทวไปแลวอตราการใชนาเฉลยในรอบวน จะถกใชเปนหนวยพนฐานของอตราการใช

นาประปา ซงใชในการคานวณหรอแปลงอตราการใชนาในหนวยอน ๆ ได ทงนอตราการใชนาเฉลยในรอบวนสามารถหาไดจากปรมาณนาใชในรอบหนงปหารดวยจานวนวนใน 1 ป สาหรบอตราการใชนาเฉลยตอคนตอวนจะหาไดจากอตราการใชนาเฉลยในรอบวนหารดวยจานวนประชากรในชมชน โดยความสมพนธระหวางอตราการใชนาพนฐานตาง ๆ สามารถสรปไดดงตารางท 2.9 ตารางท 2.9 ทมาอตราการใชนาพนฐาน

อตราการใชน าพนฐาน หนวยทใช ทมา 1. ปรมาณนาใชในรอบป ลกบาศกเมตร - 2. อตราการใชนาเฉลยในรอบวน ลกบาศกเมตรตอวน ปรมาณนาใชในรอบป/365 วน

30

ตารางท 2.9 (ตอ) อตราการใชน าพนฐาน หนวยทใช ทมา

3. อตราการใชนาเฉลยตอคนตอวน ลกบาศกเมตรตอคนตอวน

อตราการใชนาเฉลยในรอบวน÷จานวนประชากรในชมชน

4. อตราการใชนาเฉลยตอวนตอคนทไดรบบรการ

ลกบาศกเมตรตอคนตอวน

อตราการใชนาเฉลยในรอบวน/จานวนประชากรทไดรบบรการ

ทมา : ทวศกด วงไพศาล (2554)

อตราการใชนาเฉลยในรอบวนจะไมใชปรมาณนาทถกใชจรง แตจะเปนปรมาณนารวมทงหมดทจายเขาสระบบ สวนอตราการใชนาเฉลยตอคนตอวนกจะหมายถงอตราการใชนาเฉลยโดยประชากรเฉลยจากทงชมชน 2.8 การคาดการณจ านวนประชากร

ในการกอสรางระบบประปา สงทจาเปนตองทราบ นอกจากแหลงนาดบ และปรมาณนาดบทใชเปนวตถดบในการผลตนาประปาแลว จานวนประชากรทใชนาในปจจบน และในอนาคตเปนองคประกอบทตองนามาพจารณา ซงจานวนประชากรในอนาคตจะเปนตวบงชถงปรมาณความตองการใชนาประปาทตองนามาพจารณาในการออกแบบปรบปรงระบบประปาทจะใหกจการประปาสามารถรองรบความตองใชนาในปจจบนและในอนาคตได การคาดการณไมมวธการหรอคาตอบทถกทสด ดงนน การดาดการณจานวนประชากร จงตองอาศยการคาดการณอยางมวธการ หรอมขอมลทเพยงพอ โดยตองอาศยความชานาญ และประสบการณของผคาดการณประกอบจงจะทาใหการคาดการณมความเทยงตรงยงขน

ธเรศ ศรสถต (2553) ไดอธบายถงลกษณะของการคาดการณจานวนประชากรแบงไดเปน 2 แบบคอ แบบ Short –term 1- 10 ป เปนการคาดการณเหตการณในชวงเวลาสน ๆ ทมความจาเปนตองการใชขอมลทไมนานเกนไป และแบบ Long –term 10-50 ป เปนการคาดการณในชวงเวลานาน ซงมกพบในการจดทาแผนหลกของเมองหรอธรกจตาง ๆ ดงนน ผคาดการณมงวางแผนระยะยาวไดตองใหความสาคญของการเปลยนแปลงในอนาคตใหมาก เพราะในชวงเวลานาน ๆ ในอนาคตมความไมแนนนอนมากมาย

สวนมาก ในดานการออกแบบระบบสาธารณปโภคเปนประเภท Long –term เพราะเปนการวางแผนในระยะยาวทตองการจดการปญหาทจะเกดขนตามมาในอนาคตทไกลออกไปโดยอาจรวมถงการคานงถงเงนลงทนและผลตอบแทนในอนาคตดวย

31

วธการคาดการณจานวนประชากร สามารถแบงออกไดดงน 2.8.1 การคาดการณประชากรแบบ Graphic method คอการรวบรวมขอมลในแตละป ประมาณ 10 -15 ปขนไป แลวนามาเขยนกราฟ

ความสมพนธระหวางจานวนประชากรกบเวลา แลวลากเสนกราฟหาแนวโนมของประชากรในปทตองการคาดการณ โดยเพมสมมตฐานของการเปลยนแปลงตามความชานาญของผคาดการณซงตองอาศยปจจยอนๆ เขารวมตงสมมตฐาน เชนการขยายตวเศรษฐกจการเมอง และการปกครองเปนตน

2.8.2 การคาดการณประชากรแบบ Linear regression คอการรวบรวมขอมลประชากรในแตละปเพอนามาเขยนกราฟ แลวหาเสนแนวโนมของ

การเพมขนทมความสมพนธของจานวนประชากรกบเวลา แลวลากเสนเสนตรงทดทสดเพอหาแนวโนมของการเปลยนแปลง หรออาจจะคานวณสมาการเสนตรงของความสมพน ธระหวางประชากรกบเวลาโดยใชสมการ

Y = a + bx เมอ

Y = จานวนประชากรทคาดการณในปท 0, 1, 2, 3,...,n x = จานวนปทเรมนบ ตงแต 0, 1, 2, 3,...,n a,b = คาคงท 2.8.3 การคาดการณประชากรแบบ Exponential rate of growth

Pn = Po

เมอ

Pn = จานวนประชากรทงสน ณ เวลาหนง (เมอปลายชวงเวลาททาการศกษา) Po = จานวนประชาการทงสน ณ เวลาหนง (เมอตนชวงเวลาททาการศกษา) n = จานวนประหวางชวงตนเวลาและปลายชวงเวลาททาการศกษา r = อตราการเพม

log e = คาคงท เทากบ 0.4342945

2.8.4 การฉายภาพประชากร สานกงานโยธาธการและผงเมองจงหวดนครราชสมา(2548) ไดทาการการคาดการณ

จานวนประชากรโดย การฉายภาพประชากรรายหมบาน ตาบล อาเภอ จงหวดนครราชสมา พ.ศ.

32

2548 – 2578 ซงมวตถประสงคเพอใหมขอมลแสดงแนวโนมและการเปลยนขนาดของประชากรทงขนาด โครงสรางอายและเพศ ทงในระดบหมบาน ตาบล อาเภอ และจงหวดโดยวางแนวทางการดาดประมาณทจะทาใหการฉายภาพประชากรเปนประโยชนสงสดและสอดคลองกบสถานการณประชากรของจงหวดนครราชสมามากทสด ขอมลทใชในการฉายภาพ ทนามาใชในการฉายภาพประชากรไดแก สามะโนประชากรและเคหะ พ.ศ. 2543 ของสานกงานสถตขอมลจากระบบทะเบยนราษฎรของสานกบรหารการทะเบยน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ขอมลจากรายงานสถตทางสาธารณสข ของกระทรวงสาธารณสข ขอมลโครงการสารวจภาวะคมกาเนด ในประเทศไทย พ.ศ. 2539 โดยสถาบนวจยประชากรและสงคม มหาลยมหดล โดยวธการทใชในการฉายภาพชดนมดงน

ใชประชากรระดบจงหวด อาเภอ ตาบล และหมบานของป พ.ศ. 2546 เปนประชากรปฐาน

การฉายภาพประชากรในระดบจงหวดใช วธคาดประมาณประชากรตามโคฮอ(รน

อาย) ทเปลยนไปตามองคประกอบของการเปลยนแปลงประชากร คอคานวณ

จานวนประชากรแตละโคฮอททเปลยนไปแตละปตามองคประกอบของการ

เปลยนแปลงประชากร อนไดแก การเกดการตายและการยายถน

การฉายภาพประชากรระดบหมบานใช วธสดสวน ซงเปนการกระจายประชากร

ไดจากการฉายภาพระดบอาเภอไปตามสดสวนของแตละหมบานในแตละตาบล

ประชากรฐานของการฉายภาพ ไดนาประชากรจากผลการสารวจรายป ของสานกบรหารการจดทะเบยน กรมการปกครอง พ.ศ. 2546 เปนประชากรฐานโดยไดปรบหลายขนตอนกอนนามาใช โดยเฉพาะการปรบอตราสวนเพศในแตละอายใหเรยบดวยวธ Carrier far rag ratio method (สานกงานโยธาธการและผงเมองนครราชสมา 2548) ซงผลการฉายภาพประชากรของตาบลตลาด อาเภอเมองนครราชสมา จงหวดนครราชสมาพ.ศ. 2548 – 2578 ดงแสดงในตารางท 2.10

33

ตารางท 2.10 ขอมลการฉายภาพประชากรตาบลตลาด อาเภอเมองนครราชสมา จงหวด นครราชสมา พ.ศ. 2548 – 2578 หนวย : คน

ป พ.ศ.

เขตการปกครอง และชอหมบาน

หมท 1 บานบ


หมท 3 บานตลาด

หมท 4 บานโพธ

หมท 5 บานกระฉอด

หมท 6 บานราษฎรประสงค

หมท 7 บานหนอง ตะคลอง

หมท 8 บานบพฒนา

2548 948 681 646 445 202 481 564 582 2549 959 690 653 450 204 486 570 589 2550 971 698 661 456 207 492 577 596 2551 983 707 670 461 209 498 585 604 2552 995 715 678 467 212 505 592 611 2553 1,007 724 686 473 215 511 599 619

2554 1,020 733 694 478 217 517 606 626 2555 1,032 742 703 484 220 523 614 634 2556 1,045 751 712 490 223 530 621 642 2557 1,058 760 720 496 225 536 629 649 2558 1,071 770 729 502 228 543 637 657 2559 1,084 779 738 508 231 549 644 665 2560 1,097 789 747 515 234 556 652 674 2561 1,110 798 756 521 236 563 660 682 2562 1,124 808 766 527 239 570 668 690 2563 1,138 818 775 534 242 577 677 699 2564 1,152 828 784 540 245 584 685 707 2565 1,166 838 794 547 248 591 693 716

2566 1,180 848 804 554 251 598 702 725 2567 1,195 859 814 560 254 606 710 734 2568 1,209 869 824 567 258 613 719 743

34

ตารางท 2.10 (ตอ)

ป พ.ศ.

เขตการปกครอง และชอหมบาน



หมท 3 บานตลาด

หมท 4 บานโพธ

หมท 5 บานกระฉอด

หมท 6 บานราษฎรประสงค

หมท 7 บานหนอง ตะคลอง

หมท 8 บานบพฒนา

2569 1,224 880 834 574 261 621 728 752

2570 1,239 891 844 581 264 628 737 761 2571 1,254 902 854 588 267 636 746 770 2572 1,270 913 865 596 270 644 755 780 2573 1,285 924 875 603 274 652 764 789 2574 1,301 935 886 610 277 660 773 799 2575 1,371 947 897 618 280 668 783 809 2576 1,333 958 908 625 284 676 793 818 2577 1,349 970 919 633 287 684 802 829 2578 1,366 982 930 641 291 692 812 839

ทมา : สานกงานโยธาธการและผงเมองจงหวดนครราชสมา 2.9 การดแลระบบการผลตน าประปาผวดน

ในการบรหารกจการระบบนาสะอาด หรอ การบรหารกจการประปาหมบาน หรอ ชมชนนนเพอใหระบบนาสะอาดสามารถใหบรการประชาชนไดอยางครอบคลม ตอเนอง และยงยนตลอดไป ผทเกยวของจะตองมการจดทาแผนพฒนาและงบประมาณคาใชจายทเกยวของในการดแลระบบนาสะอาด ไมวาจะเปนคาใชจายเกยวกบคากระแสไฟฟา หรอ คาใชจายเพอการตรวจบารงระบบใหสามารถใชการไดอยางปกต และตอบสนองความตองการของประชาชนไดอยางมประสทธภาพและยงยนตลอดไป ทงยงเปนการชวยลดตนทนในการผลตไดอกดวย และเหตผลประการสาคญ คอ เพอใหผรบบรการไดใชนาประปาทสะอาด ไดมาตรฐาน เหมาะแกการอปโภคบรโภคอยางทวถงและเพยงพอตอความตองการ มาตรฐานระบบนาสะอาด กรมสงเสรมการปกครองทองถน กระทรวงมหาดไทย (2548 ) ไดรวบรวมวธการดแลระบบการผลตนาประปาแบบผวดน โดยมขนตอนการบารงรกษาระบบประปามรายละเอยดดงน

35

2.9.1 การบ ารงรกษาระบบน าดบ 2.9.1.1 การบ ารงรกษาระบบน าดบ

แหลงนาดบเปนองคประกอบทสาคญยงของระบบประปา เพราะปจจบนปญหาการเกดมลภาวะกบแหลงนาเพมขนตามการขยายตวของชมชน และการเตบโตทางอตสาหกรรม แตการดแลรกษาแหลงนาถกปลอยปละละเลย ทาใหเกดผลกระทบอยางรนแรงและกวางขวาง ทงคน สตวเลยง สงแวดลอม และผใชทรพยากรจากแหลงนาทกประเภท โดยปญหามลภาวะเกดจากสาเหตสาคญ 2 ประการ ไดแก ประการทหนง การซมลงดนสชนใหนาหรอผานชนใหนาของสงสกปรก สารเคมมพษตาง ๆ ทาใหชนใหนาเกดความสกปรก หรอไปทาลายชนนาใหเปนอนตราย และ ประการทสอง การไหลลงสแหลงนาโดยตรงทงจากการชะลางของฝน และการทงของเสยลงสแหลงนาของมนษย ดงนน จงเปนหนาทสาคญทองคกรปกครองสวนทองถนและประชาชนตองชวยกนดแลรกษา และเฝาระวงแหลงนา รวมทงหยดกอปญหามลภาวะแกแหลงนาอยางจรงจงการดแลบารงรกษาบอนาบาดาลใหมสภาพดอยเสมอ ดงน

อยาปลอยใหมนาทง หรอนาโสโครกจากชมชน เกษตรกรรมอตสาหกรรมทยงไมไดบาบดใหมคณภาพทดขนในระดบหนงลงสแหลงนา โดยเฉพาะถาแหลงนานนเปนแหลงนาทขงอยกบทและใชเปนแหลงนาเพอการอปโภคบรโภค เชน สระ หนอง บงเปนตน

รกษาสภาพปาเทาทเหลออยบรเวณตนนาลาธารใหคงสภาพปาทสมบรณ และควรมการปลกปาเสรมเทาทจะทาได

ปรบปรงสระนา ขดลอกคลอง หนอง บงทตนเขน ใหเกบกกนาไดเตมทวางแผนการใชนาของชมชนใหมประสทธภาพมากทสด

ควรมการกาจดขยะ และ สงปฏกลใหไดมาตรฐาน เพอปองกนมลภาวะและสงสกปรกตาง ๆ ปนเปอนหรอซมลงสแหลงนา

2.9.1.2 การบ ารงรกษาเครองสบน าดบ และระบบควบคม องคกรปกครองสวนทองถน หรอ ผควบคมการผลตควรมสมดประวตการใชงานและ

บารงรกษา ตลอดจนมตารางเวลาสาหรบ ตรวจสอบและบารงรกษาทแนนอน โดยอาจแบงออกเปนการตรวจสอบประจาวน การตรวจสอบเปนระยะ และการตรวจสอบประจาป

การบารงรกษาเครองสบนาแบบหอยโขง รายการตรวจสอบประจาวน

อณหภมทผวของหองหลอลน อาจตรวจโดยใชเครองจบ วดความดนดานดดและความดนดานจาย โดยใชเกจวด ความดนบวกและเกจวดความดนลบ

36

สงเกตดการรวไหลจากสวนอดทกนรว วดกระแสไฟฟาทเขามอเตอร ฟงการสนสะเทอนและเสยง สงเกตปรมาณนาหลอลนในเสอเครองสบนา โดยดการหมนของแหวน

นามน รายการตรวจสอบทก 6 เดอน

ตรวจทอดกนรวและปลอกเพลาตรงทอดเพลา ถาเกดรองลกขนทปลอกตรงทอดกนรว จะตองเปลยนทงทอดกนรว และปลอกเพลา

การเตมนามนหรอไขใหกบรองลน ตรวจศนยระหวางเครองสบนาและตนกาลงวาไดศนยหรอไม

รายการตรวจสอบประจาป ตรวจกนรวตามเพลา และซอมบารงกนรว การสกของปลอกเพลา ชองวางระหวางใบพดกบแหวนกนสกทดสอบและปรบแกเกจวดตาง ๆ ท

ใชวดปรมาณนา/แรงดนนา และกระแสไฟฟา เปลยนนามนหลอลนและไขทรองลน

ตรวจการผกรอนของชนสวนทเปยกนา การบารงรกษาระบบควบคม

ตรวจสอบแรงเคลอนไฟฟา และกระแสไฟฟาจากหนาปทมตควบคม ตรวจสอบการทางานของระบบควบคมทกอาทตย ทาความสะอาดตควบคมทก 6 เดอน ทาความสะอาดมอเตอรไฟฟา ทก 2 ป

2.9.1.3 การบ ารงรกษาทอสงน าดบ ปญหาสวนใหญทมกจะเกดขนกบทอสงนาดบ ไดแก ทอแตกรว ซงทาใหเกดการสญเสย

นาโดยเปลาประโยชน นอกจากนน ยงตองจายคาไฟเพมขน และหากหยดจายนาอาจทาใหสงสกปรก เชอโรคเขาสเสนทอได ดงนน เมอเกดปญหาดงกลาวผควบคมการผลตควรรบตรวจสอบและซอมแซมทนท โดยสาเหตททอสงนาดบแตกรวอาจเกดจากอายการใชงานของทอ เกดการกระแทกกลบของนาจากการหยดของนาอยางกะทนหน จายนามากเกนอตราปกต เกดจากทรดตวของบลอกคายน เนองจากมการขดดนบรเวณใกลเคยง การทรดตวของทอจากการเปลยนแปลงทาง

37

นาไหลบรเวณรอบ ๆ นาทวม และถกรถชนกรณทอทวางโผลพนผวจราจร ทงน สามารถสารวจการรวไหลของนาในเสนทอไดดวยวธตอไปน

การรวไหลทปรากฏบนพนดนสามารถตรวจดไดดวยตาเปลาไมจาเปนตองใชเครองมอหรอวธการพเศษในการคนหา โดยการสงเกตความผดปกตบรเวณรอบ ๆ เชน

มหญาขนหนาแนนงอกงามในบรเวณใกลเคยงแนวทอมากกวาบรเวณอน ๆ มนาขง หรอมโคลนในบรเวณแนวทอซงไมไดเกดจากฝนตก หรอมการ

ระบายนามาจากจดอน มนาขงในบอประตนา มนาไหลในรางระบายนามากผดปกต โดยเฉพาะอยางยงในเวลากลางคน

การรวไหลใตดน ไมสามารถเหนดวยตา จาเปนตองใชเทคนค หรอเครองมอพเศษคนหา ไดแก การวดความดนของนา การใชเครองมอวดคลนเสยง หากจดใดเกดการรวไหลจะเกดเสยงไหลของนาขน ณ จดนน เครองมอนจะขยายเสยงรวใหไดยนอยางชดเจน การสารวจดวยวธนจา เปนจะตองใชประสบการณในการใช เค รองมอประเภทนมากพอสมควร

2.9.2 การบ ารงรกษาระบบผลตน าประปา 2.9.2.1 การบ ารงรกษาถงสรางตะกอนและถงตกตะกอน

เปดประตนาระบายตะกอนหลงเสรจสนการผลตในแตละวน เพอระบายตะกอนทตกคางในถง หากเกดตะกอนแขงอดตนทาใหไมสามารถระบายตะกอนออกได ใหสบนาออกจากถงใหหมดแลวจงขดลางตะกอนแขงออกจากถง

ตรวจสอบและซอมแซมประตนาระบายตะกอนทชารดรวซม ตกตะไครนา ตะกอนเบาทเปนฟองลอยนา เศษใบไมออก และทาความ

สะอาดดานบนรอบถงตกตะกอน และรางรบนาเขากรองใหสะอาดไมมตะไครนาจบ

ลางถงทก 3 – 6 เดอน 2.9.2.2 การบ ารงรกษาถงกรองน า

อยาปลอยใหนาหนาทรายกรองแหง ดแลรกษาอปกรณอน ๆ เชน พวงมาลยเปด – ปดประตนาใหอยในสภาพ

ด ถามการรวซมชารดใหซอมแซมหรอเปลยนใหม

38

ขดลางทาความสะอาดถงกรองทก 3 – 6 เดอน ทาความสะอาดทรายกรองเมอถงเวลาทกาหนดไว

2.9.2.3 การบ ารงรกษาถงน าใส

ตองดแลรกษาปดฝาใหมดชดไมใหมสงของตกลงไปได ตดหญาทาความสะอาดโดยรอบถงนาใส

ตรวจสอบปายบอกระดบนาใหอยในสภาพด เพอใชในการตรวจสอบปรมาตรนาในถง และใชดวามการรวหรอแตกราวหรอไม

ตรวจสอบอปกรณประตนาใหอยในสภาพพรอมใชงาน หากชารดรวซมตองซอมแซมหรอเปลยนใหม

ขดลางทาความสะอาดถงทก 1 ป 2.9.3 การบ ารงรกษาระบบจายน าประปา

2.9.3.1 การบ ารงรกษาเครองสบน าด และระบบควบคม เครองสบนาดระบบจายนาประปาสวนใหญมกจะใชเครองสบนาหอยโขง เพราะเหมาะสม

ตอการใชงาน และงายตอการบารงรกษา โดยปกตจะตดตงใชงานจานวน 1 หรอ 2 ชด และสารองอกจานวน 1 ชด เมออายการใชงานประมาณ 1 ป หรอเมอมอาการ ไดแก (1) สบนาไดนอยลง ใชเวลาในการสบนาขนหอถงสงนานกวาปกต (2) เมอมกลนไหมหรอเสยงดงผดปกตขณะทางาน และ (3) มอเตอรรอนผดปกต เกดโอเวอรโหลดบอย ดงนน ควรมการตรวจสอบและบารงรกษา ดงน

รายการตรวจสอบประจาวน อณหภมทผวของหองหลอลน อาจตรวจโดยใชเครองจบวดความดนดาน

ดดและความดนดานจาย โดยใชเกจวดความดนบวกและเกจวดความดนลบ สงเกตดการรวไหลจากสวนอดทกนรว วดกระแสไฟฟาทเขามอเตอร ฟงการสนสะเทอนและเสยง สงเกตปรมาณนาหลอลนในเสอเครองสบนา โดยดการหมนของแหวน

นามน รายการตรวจสอบทก 6 เดอน

ตรวจทอดกนรวและปลอกเพลาตรงทอดเพลา ถาเกดรองลกขนทปลอกตรงทอดกนรว จะตองเปลยนทงทอดกนรว และปลอดเพลา

การเตมนามนหรอไขใหกบรองลน

39

ตรวจศนยระหวางเครองสบนาและตนกาลงวาไดศนยหรอไม รายการตรวจสอบประจาป

ตรวจกนรวตามเพลา และซอมบารงกนรว

การสกของปลอกเพลา ชองวางระหวางใบพดกบแหวนกนสก ทดสอบและปรบแกเกจวดตาง ๆ ทใชวดปรมาณนาตอแรงดนนา และ

กระแสไฟฟา เปลยนนามนหลอลนและไขทรองลน ตรวจการผกรอนของชนสวนทเปยกนา

2.9.3.2 การบ ารงรกษาเครองจายสารเคม การตรวจสอบประจาวน

ตรวจดแรงดนและอตราจายวาอยในจดทตงไวหรอไม ตรวจดการรวซมของระบบทอและอปกรณ ตรวจดชดขบ (Drive Unit) ของเครองจายวานามนพรอง หรอมการรวซม

หรอไม ตรวจดการกนกระแสของมอเตอร ตรวจดเครองจายสารอง (ถาม) วาอยในสภาพพรอมใชงานหรอไม

รายการตรวจสอบทก 6 เดอน ชดวาลวควรตรวจทก 6 เดอน ถามการสกหรอควรเปลยนใหม แผนไดอะแฟรม ควรตรวจทก 1– 2 เดอน วามการรวหรอยดหยนไม

สมบรณหรอไม ทงน อายการใชงานขนอยกบหลายปจจย เชน แรงดน, อณหภม และประเภทของสารเคม

รายการตรวจสอบประจาป ควรเปลยนนามนหลอลนทชดขบทกป แตถานามนเกดการแยกตวให

เปลยนทนท การเปลยนใหคลาย Drain plug ทชดขบออก เมอนามนเกาไหลออกจากชดขบหมดกขน Drain plug ใหแนน และเตมนามนใหมเขาไปใหถงระดบอางอง สาหรบนามนทใชใหเปนไปตามคาแนะนาของผผลต

40

2.9.4 การบ ารงรกษาหอถงสง

ตรวจสอบปายบอกระดบนาใหสามารถใชงานไดด ตรวจสอบไฟแสงสวางทปายบอกระดบนา และไฟกระพรบบนยอดหอถงสง

หากชารดใหเปลยนทนท สายลอฟาอยในสภาพดไมขาด และไมมสวนของสายทองแดงสมผสกบหอถง

สงตวหอถงสงตองไมรวซม ขดลางทาความสะอาด ระบายตะกอนนาทงทก 1 ป ควรปรบปรงทาสใหมทก 5 ป

2.9.5 การบ ารงรกษาทอเมนจายน า

ทอเมนทกเสนจะตองทาการลางอยางนอยปละ 2 ครง โดยการเปดหวดบเพลง หรอประตนาระบายตะกอนทจดปลายของทอเมนและปลอยนาไหลทงลงรางระบายนา

ประตนาทกตวในระบบจายนา จะตองทาการทดสอบอยางนอยปละครง ตรวจชดปะเกน หรอแหวนรปตวโอ ถาจาเปนใหขนใหแนนหรอเปลยนทา

ความสะอาด ปรบระดบเทาทจาเปนอยาปลอยประตนาไวในสภาพเปดเตมท หรอปดเตมทใหหมนกลบสก 1-2 รอบ

หวดบเพลงทกตว จะตองตรวจสอบอยางนอย 6 เดอนตอครง การสารวจความดนในระบบจายนาทงหมด ควรทาปละครงเพอใหทราบถง

ตาแหนงของรอยรวขนาดใหญ ทอทอดตน ทอเมนทมขนาดเลกเกนไป การสารวจหารอยรว จะกระทาเมอพบวาปรมาณนาสญเสยเปนจานวนมาก

กลาวคอ ตงแตรอยละ 20 ขนไป อยางไรกตาม การสารวจบนดนอยางคราว ๆ ซงเปนการตรวจตามปกตนน ควรกระทาเปนประจา โดยการเดนตรวจใหทวทงระบบ การเจาะจงตรวจททอ ประตนา หวดบเพลง และอปกรณอน ๆ ทอยบนดนหากมรอยรวปรากฏใหเหนจะตองรบทาการซอมแซมทนทไมเชนนนจะทาใหตองสารวจละเอยดบอยขน และยงเปนการสญเสยทงนาและรายไดอกดวย

2.9.6 การท าความสะอาดอาคารทวไป การทาความสะอาดทวไปอาคารของระบบประปาจาเปนตองมการทาความสะอาดทวไป

เชน โรงสบนา ระบบกรองนา ถงนาใส หอถงสง อาคารเหลานควรมการลางทาความสะอาดเปนครงคราวตามความเหมาะสมอยางสมาเสมอ ไมปลอยทงไวใหดสกปรก ตลอดจนการดแลภมทศน

41

ของบรเวณการประปาใหสะอาด ตดตนไม เกบกวาดขยะ และปลกตนไมใหมความรมรน จะทาใหประชาชนเกดความไวใจวาระบบประปาจะสามารถผลตนาทสะอาดปราศจากโรค เพอการอปโภคบรโภคอยางมประสทธภาพ

2.9.7 คาซอมแซมและบ ารงรกษา 2.9.7.1 กรณการบ ารงรกษาตามปกต

เปนลกษณะงานบารงรกษาทตองทาเปนประจาทก ๆ ป ทกวน ทกสปดาห หรอ ทกเดอน เพอใหระบบการผลตนาประปาทางานไดอยางเปนปกต และตอเนอง เชน การดแลสภาพแวดลอมของทตงประปา ตรวจสอบตะกอน ใสนามนหลอลนเครองยนตการบารงรกษาระบบไฟฟา เปนตน การคดคาใชจายในงานเหลานสามารถระบไวลวงหนาได วามกจกรรมอะไรบาง ชวงเวลาใด และคดเปนคาใชจายเทาไร ยกตวอยางเชน การเปลยนถายนามนหลอลนเครองยนต กาหนดไวทกๆ การเดนเครองนานเปนจานวนหลายชวโมง เมอถงเวลากดาเนนการตามแผนทกาหนดไว และในแตละครงตองใชวสดเทาไร คดเปนคาใชจายเทาไร เปนตน

2.9.7.2 กรณการบ ารงรกษาแบบซอมแซม เปนลกษณะงานทเกดขนโดยทสวนประกอบของระบบการผลตนาประปาเกดการชารด

เสยหายขนมาจนใชการไมได เชน เครองสบนาเสย คลองสงนาพงทลาย การบารงรกษาเหตการณเหลานไมสามารถคาดการณชวงเวลาการเกดได และไมสามารถประเมนคาใชจายไวลวงหนาได วธการดาเนนการอาจใชวธตงคาบารงรกษาแบบซอมแซมไวลวงหนา หรอใชการของบสนบสนนจากหนวยงานทเกยวของ

2.9.7.3 ปรมาณงานในงานบ ารงรกษา เมอพจารณาตามองคประกอบของระบบการผลตนาประปาสามารถพจารณาเพอคด

คาใชจายในการบารงรกษาออกเปนประเภทงานใหญๆ ดงน คาใชจายเพอดแลสภาพแวดลอมของทตงประปา คาใชจายเพอดแลแหลงนาดบ คาใชจายเพอดแลอาคารระบบผลตนาประปา ไดแก โรงสบนา ระบบ

กรองถงนาใส และหอถงสง คาใชจายเพอดแลและบารงรกษาเครองสบนา และระบบควบคม

โดยการคดคาใชจายในการบารงรกษาระบบผลตนาประปามขนตอนในการคดโดยราคา งานคาบารงรกษามคาเทากบ

ประมาณราคางาน = ปรมาณงาน x (ราคาวสดตอหนวย + ราคาคาแรงตอหนวย)

42

2.9.7.4 คาใชจายในการบ ารงรกษา ซงจากงานดแลรกษารกษาระบบประปาของกจการประปากระฉอด ตาบลตลาด อาเภอ

เมองนครราชสมา จงหวดนครราชสมา กจการประปากระฉอดไดกาหนดคาใชจายในการบารงรกษาปกตตามระยะเวลาทก ๆป ทก 2 ป และทก 5 ป โดยมรายละเอยดดงน

การบารงรกษาปกตตามระยะเวลาทก ๆ ป ไดแก การดแลสภาพแวดลอมของทตงประปา

การคแลทาความสะอาดกวาดขยะ คาใชจาย = 0 บาท การถางหญาและวชพช คาใชจาย = 0 บาท

การดแลระบบนาดบ กาจดขยะและเศษวชพชในแหลงนาดบ คาใชจาย = 0 บาท ขดลอกแหลงนาดบ พนท 19,656 ตารางเมตร คาใชจายตารางเมตรละ 2 บาท คดเปนคาใชจาย = 9,828 บาท

การดแลและบารงรกษาเครองสบนาและระบบควบคม เตมนามนหรอไขทรองลน จานวน 4 เครอง คาใชจาย = 120 บาทตอ 1 เครอง คดเปนคาใชจาย = 480 บาท เปลยนนามนหลอลนและไขทรองลน คาใชจาย = 120 บาทตอ 1 เครอง

คดเปนคาใชจาย = 480 บาท การดแลระบบการผลต

ลางถงสรางตะกอน ถงตกตะกอน และถงกรอง คาใชจาย = 400 บาททก 6 เดอน คดเปนคาใชจาย = 800 บาท

ลางทาความสะอาดถงนาใส คาใชจาย = 300 บาท ลางทาความสะอาดหอถงสง คาใชจาย = 500 บาท

การบารงรกษาปกตตามระยะเวลาทก 2 ป ไดแก ทาความสะอาดมอเตอรไฟฟาเครองสบนา คาใชจาย = 200 บาทตอ 1 เครอง

คดเปนคาใชจาย = 880 บาท การบารงรกษาปกตตามระยะเวลาทก 5 ป ไดแก

ตรวจสอบโครงสรางทวไป และทาสโรงสบนา พนท 69 ตารางเมตร พนท 69 ตารางเมตร x (35 + 30) คาใชจาย = 4,485 บาท

ตรวจสอบโครงสรางทวไป และทาสระบบกรองนา พนท 180 ตารางเมตร พนท 180 ตารางเมตร x (35 + 30) คาใชจาย = 11,700 บาท

43

ตรวจสอบโครงสรางทวไป และทาสถงนาใส พนท 57 ตารางเมตร พนท 57 ตารางเมตร x (35 + 30) คาใชจาย = 3,705 บาท

ตรวจสอบโครงสรางทวไป และทาสหอถงสง พนท 214 ตารางเมตร พนท 214 ตารางเมตร x (35 + 30) คาใชจาย = 13,910 บาท

กรณทคาใชจายเปน 0 บาท เนองจากผดแลระบบประปาเปนผรบผดชอบในการบารงรกษา 2.10 การวเคราะหตนทนและผลประโยชน การศกษาวเคราะหความเปนไปไดของโครงการ โดยการเปรยบเทยบผลประโยชนกบคาการลงทนเพอวดความเหมาะสมเชงเศรษฐศาสตร ซงการประเมนคาการลงทนแบบคดคาปจจบนของเงน ไดแก อตราสวนผลตอบแทนตอคาลงทน (Benefit cost ratio, B/C ratio) และ มลคาปจจบนของผลตอบแทนสทธ (Net present value, NPV) 2.10.1 มลคาปจจบนของผลตอบแทนสทธ (Net present value, NPV) เปนการวเคราะหการลงทนโดยพจารณาทมลคาผลตอบแทนสทธ ซงการลงทนทมโอกาสทากาไรไดจะมมลคาปจจบนของผลตอบแทนสทธมากกวาศนย และจะมกาไรมากขนตามมลคาของผลตอบแทนทสงขนในทางบวก ในทางตรงกนขามหากมลคาผลตอบแทนทไดมคาในทางลบ กแสดงวาการลงทนดงกลาวไมคมทน การคานวณมลคาปจจบนของผลตอบแทนสทธสามารถทาไดโดย

∑

เมอ Bt = ผลตอบแทนในปท t (t= 1, 2, 3,....n ) Ct = ตนทนในปท t (t= 1, 2, 3,....n ) i = อตราดอกเบย หรอ หรออตราคดลด n = อายโครงการ การประเมนโครงการดวย NPV นมขอจากดวาไมสามารถนาไปจดอนดบความสาคญของโครงการได เพราะคา NPV สวนใหญจะขนอยกบขนาดของโครงการหรอเงนลงทน โครงการทมขนาดใหญมกม NPV สงกวาโครงการขนาดเลก เนองจากมความสามารถในการผลตมากกวา

44

2.10.2 อตราสวนของมลคาปจจบนของผลตอบแทนตอตนทน (Benefit cost ratio, B/C ratio)

หมายถงอตราสวนระหวางมลคาปจจบนของผลประโยชนตอมลคาปจจบนของตนทนทงหมด โครงการจะมความเหมาะสมในการลงทนถา B/C Ratio มคามากกวา 1 เพราะอตราสวนทคานวณไดจะเปนการแสดงมลคาปจจบนของผลประโยชนตอมลคาของตนทน ดงนนขนาดของโครงการจงไมมอทธพลตอคา B/C ratio โดย

⁄ ∑

∑

เมอ Bt = ผลตอบแทนในปท t t = 1, 2, 3,....n ) Ct = ตนทนในปท t (t = 1, 2, 3,....n ) i = อตราดอกเบย หรอ หรออตราคดลด n = อายโครงการ

2.10.3 อตราคดลดทางสงคม รตนา พลอสรยะกล (2550) ไดกลาวถงอตราคดลดทางสงคมโดยโครงการมกมอายมากกวา 1 ป เครองมอทชวยในการปรบมลคาตนทนและผลประโยชนใหมมลคา ณ ปใดปหนง และการตดสนใจวาการลงทนในโครงการนน ๆ ตองทาการปรบมลคาตนทนและผลประโยชน คออตราคดลดทางสงคม ซงมแนวคดหลก 2 แนวทางคอ

2.10.3.1 การคดอตราชดเชยการบรโภคขามเวลาของสงคม คอการเปรยบเทยบความพอใจในการบรโภคของสงคมในอนาคตกบปจจบน

2.10.3.2 อตราเสยโอกาสของสงคม คออตราผลตอบแทนจากการลงทนในโครงการใด ๆ ทเกดขนใหมหนวยสดทายควรมากกวาหรอเทากบคาเสยโอกาสของทรพยากรทสงคมใชไปในโครงการนน ๆ เชนถารฐบาลนาทรพยากรไปใชเพอลงทนในโครงการของรฐ อตราผลตอบแทนจากการลงทนของรฐบาลอยานอยทสดควรจะเทากบอตราผลตอบแทนการลงทนหนวยสดทายของเอกชนกอนหกภาษ

45

อตราทสะทอนคาเสยโอกาสทางสงคมหรออตราผลตอบแทนจากการลงทนหนวยสดทายในภาคเอกชนกอนหกภาษ ในทางปฏบตมกนยมใชอตราดอกเบยเงนกตาสดทสถาบนการเงนคดกบลกคาชนด มความเสยงตา เปนคาประมาณของอตราผลตอบแทนจากการลงทนกอนหกภาษแลว แตรวมอตราเงนเฟอไวดวย อตราผลตอบแทนการลงทนกอนหกภาษจงสามารถหาไดโดยปรบอตราดอกเบยเงนกตาสดดวยอตราภาษรายไดธรกจ ผลทไดจะเปนอตราคาเสยโอกาสทยงไมไดขจดเงนเฟอ ถาตองการใชอตราลดของสงคมทแทจรงตองหกอตราขางตนออกดวยอตราเงนเฟออกครง ในการศกษานจงใชอตราดอกเบยเงนกตาสดทสถาบนการเงนคดกบลกคาชนด ( Minimum lone rate,MLR) 2.11 งานวจยทเกยวของ เตรยมศกด ใจสนก และคณะ (2540) ไดศกษาการปฏบตงาน ของผดแลระบบประปาหมบานทไดรบงบประมาณจดสรรจากกรมอนามยป 2508 – 2538 ในเขตรบผดชอบของศนยอนามยสงแวดลอมเขต 6 ขอนแกน พบวา ผดแลระบบประปาเฉพาะแบบผวดนขนาดใหญจะเตมสารสมรอยละ 92.3 โดยมการเตมสารสมทกวนรอยละ 75.4 การเตมคลอรนเพอฆาเชอโรคนน จะพบเฉพาะระบบระประปาผวดนขนาดใหญและระบบประปาบาดาลขนาดใหญเทานน คดเปนรอยละ 50.4โดยความถในการการเตรยมคลอรนในระบบประปาผวดนทกวนรอยละ 77.4 เชษฐพนธ กาฬแกว และคณะ (2543) ไดศกษาสถานการณการดาเนนกจการประปาหมบานแบบผวดนของกรมอนามย และการเตรยมการรบวกฤตการณภยแลงของประชาชนผใชนาในเขตภาคตะวนออกเฉยงเหนอจานวน 76 แหง ประชาชนผใชนา 1,046 คน พบวา ระบบประปาหมบานทศกษา ใชแหลงนาดบจากสระ หนอง บง ในการผลตประปามากทสด คดเปนรอยละ 43.4 ผลตนาประปาเฉลย เดอนละ 2,711.3 ลกบาศกเมตร รายไดสทธเฉลย 2,762.81 บาท/เดอน ตองจายคาไฟฟาในกระบวนการผลตนาประปาเฉลย 4,269.81 บาท/เดอน สามารถใหบรการผใชนาเฉลย 316 หลงคาเรอน 1,436 คน ครอบคลมประชาชนผใชนารอยละ 80 หรอมากกวารอยละ 80 ของประชากรทงหมบาน คดเปนรอยละ 72.4 ไดอยางเพยงพอ สวนคณภาพนา พบวา คณภาพนาดบโดยรวม (คาเฉลยจากการวเคราะห) ไดเกณฑมาตรฐานแหลงนาเพอการประปา สวนการตรวจหาสาหรายสนาเงนแกมเขยวทผลตสารพษ พบวา ปนเปอนในนาดบ 3 แหง และคาทตรวจพบไมเกนคามาตรฐาน แตตองทาการเฝาระวงคณภาพแหลงนาดบเพอปองกนการแพรขยายของสารพษทอาจเปนอนตรายตอสขภาพอนามยของประชาชน สาหรบคณภาพนาประปาพบวายงมปญหาเรองความขน โคลฟอรมแบคทเรย ในสวนพฤตกรรมการใชนา พบวา สวนใหญ รอยละ 92.5 ใหความเหนวา ปรมาณนาประปาทระบบประปาหมบานผลตมพอสาหรบใชกจกรรมตาง ๆ ในครวเรอน แตในชวง

46

ฤดแลงตองใชปรมาณนาประปาเพมขน หรอใชเทาเดม แมจะไดรบขาวสารเดยวกบการรณรงคการใชนาแบบประหยด เนองจากอากาศรอน แหงแลง ทาใหขาดแคลนนาจากแหลงอนมาเสรม สาหรบการศกษาความสมพนธความสมพนธระหวางพฤตกรรมการใชนาและการเจบปวยดวยโรคทางเดนอาหาร ในรอบปทผานมา พบวา กลมตวอยางทดมนาจากแหลงอนๆทไมใชนาประปามอตราเสยงในการเจบปวยสงกวากลมทใชนาประปาทงนาดม และนาใช ถง 2.43 เทา และพฤตกรรมการใชนาของประชาชนและการเจบปวยดวยโรคทางเดนอาหารในรอบ 2 เดอนทผานมา พบวา กลมตวอยางทดมนาจากแหลงอน ๆ ทไมใชนาประปา มอตราเสยงในการเจบปวยสงกวากลมทใชนาประปาเปนทงนาดม และนาใชถง 4.80 เทา นยม ไชยอรรจนาภรณ (2543) ไดศกษาสถานการณและระดบความรเกยวกบระบบประปาหมบานของคณะกรรมการบรหารกจการประปาหมบาน กรมอนามย จงหวดอานาจเจรญ โดยศกษาในระบบประปา 60 แหง และคณะผบรหาร 80 คน พบวามคณะกรรมการทเคยผานการอบรมเกยวกบระบบประปาหมบานสวนใหญรอยละ 46.3 คณะกรรมการสวนใหญรอยละ 63.4 ไดจากการเลอกตง และระบบประปาสวนใหญรอยละ 83.3 มกฎระเบยบขอบงคบชดเจนเปนรายลกษณอกษร มการประชมและการจดบนทกการประชมรอยละ 86.7 มการกาหนดวาระการดาเนนงานของคณะกรรมการรอยละ 61.6 สาหรบความรความเขาใจของคณะกรรมการในภาพรวม คณะกรรมการมความรอยในระดบปานกลางรอยละ 76.3 แตเมอพจารณาแยกเปนหมวดคาถามแลว พบวา สวนใหญมความรไมดในเรองมอเตอรไฟฟาและการควบคมขนตอนในการผลตนาประปา แตหมวดทมความรคอเรองการบรหารกจการประปา และเรองเกยวกบเครองสบนา เกษม ประสาทเขตการ (2544) ไดประเมนระบบการบรหารของการประปาหมบานแบบผวดนทสนบสนนการกอสรางโดยกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข ในจงหวดอทยธาน จานวน 30 แหงพบวา ในแงกาลงคน งบประมาณสวนใหญมความพรอม ดานโครงสราง มปญหาเรองเครองจายคลอรนเสยเสยกวารอยละ 50 ไมมระบบไฟฟาอตโนมตรอยละ 30 ในดานการบรหาร พบวา กวารอยละ 50 ขาดการกาหนดกฎระเบยบทชดเจน สวนดานคณภาพนาพบวาคณภาพนาไมผานเกณฑมาตรฐานดานกายภาพรอยละ 26.7 ดานเคมทวไปรอยละ 20 ดานโลหะหนกและสารพษรอยละ 30 และดานแบคทเรยรอยละ 66.7 สาหรบการประเมนในดานผลกาไร พบวา ระบบประปาหมบานรอยละ 23. ประสบปญหาขาดทน สวนการประเมนปจจยจากภายนอก พบวา มองคการบรหารสวนตาบลพยายามเขามาบรหารจดการระบบประปาหมบานทมผลประกอบการกาไร รอยละ 46.7 นฤมล ประภาสมทร (2549) ไดศกษาการดแลระบบผลตและคณภาพนาประปาขอระบบประปาหมบานแบบผวดนในเขตจงหวดขอนแกน ในการศกษาครงนมงเนนศกษาสภาพการดแล

47

ระบบผลตนาประปา ของผดแลระบบประปาหมบาน รวมถงคณภาพนาของระบบประปาหมบานแบบผวดน ในเขตจงหวดขอนแกน โดยการคดเลอกระบบประปาหมบานของกรมอนามย จานวน 11 แหง และระบบประปาขนาดเลกของการประปาสวนภมภาค (กปภ.) ทมลกจางเปนผดแลจานวน 6 แหง เกบขอมลในชวงเดอนธนวาคม พ.ศ. 2548 ถงกมภาพนธ พ.ศ. 2549 โดยใชแบบสมภาษณ แบบสารวจ และเกบตวอยางนาประปาวเคราะหคณภาพ วเคราะหขอมลโดยใชสถต ไดแก คามฐยฐาน คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน พบวา การปฏบตงานตามรอบการบารงรกษาอยในระดบตา รอยละ 90.10 สวนลกจางเหมาซงดแลระบบผลตนาประปาขนาดเลกของ กปภ. การปฏบตงานตามรอบการบารงรกษาอยในระดบสง สวนผลการสารวจสภาพระบบประปา พบวา ระบบประปาหมบานรอยละ 59.11 จดอยในระดบปานกลาง ขณะทระบบประปาขนาดเลกของ กปภ. จดอยในระดบดรอยละ 83.33 และผลการวเคราะหคณภาพนาประปาหมบาน รอยละ 90.10 พบวา ไมผานเกณฑมาตรฐานนาบรโภคสวนคณภาพนาประปาของ กปภ. ผานเกณฑมาตราฐานทงหมด ซงสงทระบบประปาหมบานแตละแหงควรคานงถงนอกจากคณภาพนาดบและนาประปาทผลตแลว กคอการจดการกากตะกอนสารสมทเกดขนจากระบบประปา เพอปองกนปญหาการระบายตะกอนกากสารสมกลบลงสแหลงนาดบ และหนวยงานทรบผดชอบควรใหความสาคญกบการฝกอบรมบคลากรทเกยวของ เพอพฒนาคณภาพนาประปาหมบานใหดขน และนาไปสการบรหารระบบแบบพงตนเองไดอยางแทจรง รตนา พลอสรยะกล (2550) ไดทาการศกษาการวเคราะหตนทนและผลประโยชนของโครงการนาประปาดมได กรณศกษาพนทสานกงานประปาอทอง จงหวดสพรรณบร โดยมงเนนทศกษาถงพฤตกรรมและความพงพอใจของผใชนาเพอการบรโภค กอนและหลงมโครงการนาประปาดมได และวเคราะหตนทนตนทนและผลประโยชนทางเศรษฐกจ ของโครงการนาประปาดมไดของสานกงานประปาอทอง จงหวดสพรรณบร ผลการศกษาแสดงใหเหนวาหลงมโครงการประชาชนมความพงพอใจในการบรโภคนาประปามากขน ซงกอนมโครงการประชากรมการบรโภคนาดมบรรจขวด นากรอง และนาตม หลงจากมโครงการการบรโภคนาดมบรรจขวดลดลง 0.31 ลตรตอคนตอวน นากรองลดลง 0.16 ลตรตอคนตอวน และนาตมลดลง 0.38 ลตรตอคนตอวน ผลการศกษาตนทนและผลประโยชนของโครงการ พบวาประชากรสามารถประหยดการใชทรพยากรเพอการดมนาบรรจขวดและนาตมไดทอตราคดลดทแทจรง 6.00 % ผลจากการคานวณไดวา NPV เทากบ 3,979,183 บาท และไดคา BCR เทากบ 10.50 การวเคราะหความออนไหวของโครงการ ไดคาการเปลยนปลงดานตนทนเทากบ 905.65 และการเปลยนแปลงดานผลประโยชนเทากบ 90.06 จากการศกษานสรปไดวาโครงการนาประปาดมไดของ สานกงานประปาอทอง จงหวดสพรรณบรมความคมคาทางเศรษฐกจและมความเสยงตา

48

กตมาภรณ ปลอดโคกสง (2553) ไดทาการศกษาแนวทางการปรบปรงประสทธภาพการดาเนนงานกจการประปาองคการบรหารสวนตาบลจอหอ มจดมงหมายทจะศกษา สภาพปญหาการดาเนนงานหลงจากถายโอน และความตองการพฒนาระบบประปาหมบานขององคการบรหารสวนตาบลจอ และแนวทางในการปรบปรงการดาเนนงานใหมประสทธภาพ และเปนทพงพอใจของประชาชนผรบบรการ การวจยครงนเปนการวจยเชงคณภาพ โดยเกบรวบรวมขอมลโดยวธสมภาษณและการสนทนากลมแบบมโครงสราง กบกลมผบรหาร พนกงานสวนตาบล และเจาหนาททปฏบตงาน รวม 30 คน เกบขอมลอยางเฉพาะเจาะจง (Purposive sampling) ประชาชนผรบบรการ เกบขอมล โดยสมตวอยางสองขนตอน รวม 100 คน นาขอมลทไดมารวมรวมและเรยบเรยงในวธการพรรณนาวเคราะห (Descriptive analysis) ผลการศกษาปรากฏวา ปญหาดานการบรหารจดการ แยกออกเปน 2 ประเดน ในดานบคลากรนนมปญหาในดานการวางแผนในการขยายเขต ความเพยงพอของนา รวมไปถงการไมมความเตรยมพรอมในการรองรบภารกจใหม การบรหารจดการไมเปนอสระ รวมไปถงคณธรรมและจรยธรรมทสงผลตอการปฏบตงานของหวหนาสวนงานและเจาหนาททปฏบตงานอยางมาก การใชจายงบประมาณไมมเปาหมายทาใหการประเมนผล ตรวจสอบและตดตามนนเปนไปไดยาก สาหรบดานบรการประชาชนยงไมเพยงพอกบความตองการ ดวยกาลงการผลตและปรมาณนาดบ สาหรบแนวทางการแกไขปญหานน ตองเรมตงแตการวางแผนทรดกมและชดเจนใหมากขน ในดานการเตรยมความพรอมนน ตองศกษาดานเทคนค บคลากรและงบประมาณ ดานงบประมาณนนตองขอรบการสนบสนนเพมเตมเพอปรบปรงกระบวนการผลตทงหมดและจดหาทดนเพอทาเปนแหลงนาดบเพม รวมไปถงตองรวมมอรวมกนกบบานจดสรรดวย ในดานการบรการประชาชน ตองทาความเขาใจและเพมชองทางการตดตอสอสารหรอประชาสมพนธ และพฒนาคณภาพนาใหมคณภาพใหไดมาตรฐาน รวมไปถงสนบสนนใหมสวนรวมในการบรหารจดการดวย

49

บทท 3 วธการด าเนนโครงงาน

3.1 เครองมอทใชในการศกษา

เครองคอมพวเตอร

เครองคานวณ

กลองถายภาพดจตอล

3.2 ขนตอนการศกษา แนวคด ทฤษฎจากเอกสาร และงานวจยทเกยวของ โดยการวเคราะหเอกสาร และการ

สารวจเกบขอมล แหลงนาดบทใชผลตประปา ระบบการการผลตนาประปาทมอยเดม โดยการตรวจสอบสภาพการใชงานของอาคาร เครองกล และอปกรณทเกยวของกบการผลต จากนนจงทาการศกษากาลงการผลตของระบบประปา เพอเปรยบเทยบกบจานวนผใชนาในปจจบนวาเพยงพอหรอไม สารวจความตองการใชในปจจบน อตราการใชนาสงสด จานวนชวโมงทางานของระบบประปา พรอมทงคาดการณความตองการการใชนาทอาจเกดขนใน 20 ปขางหนา เมอไดขอมลตาง ๆ ครบถวน จงนาขอมลมาวเคราะหหาแนวทางการปรบปรงระบบการผลตประปาของกจการประปากระฉอดใหสอดคลองกบความตองการในปจจบน และสามารถรองรบความตองการการใชนาใน 20 ปขางหนา พรอมทงงบประมาณทตองใช ดงแสดงรายละเอยดดงน

ศกษา เอกสาร บทความ เอกสารอางอง และผลงานวจยทเกยวของ เพอใชเปนแนวทางในการศกษา

รวบรวมขอมลกาลงผลต ทสามารถผลตนาประปาได (ลกบาศกเมตรตอชวโมง) แหลงนาดบ และปรมาณดบทใชผลตประปา และตรวจสอบสภาพการใชงานของระบบการผลตของประปากระฉอด

เกบรวบรวมขอมลทางเทคนคในปจจบนของระบบการผลตของประปากระฉอดไดแก ระบบนาดบประกอบดวย ทอสบนาดบ โรงสบนา และเครองสบนาดบ ระบบผลตนาประกอบดวย ระบบกวนเรว ระบบกวนชา ถงตกตะกอน ถงกรองนาผวดน และถงนาใสระบบจายนา ประกอบดวย เครองสบนาด และหอถงสง

รวบรวมขอมลประชากรผใชนาในปจจบน ทอยในเขตบรการของกจการประปากระฉอด

50

นาขอมลทไดมาวเคราะหหาอตราการผลต (ลกบาศกเมตรตอชวโมง) แลวเปรยบเทยบกบปรมาณนาประปาทตองการใชตามจานวนผใชนาในเขตใหบรการประปาในปจจบน

นาขอมลประชากรทไดรบบรการนาประปา ของกจการประปากระฉอดทงในอดตและปจจบน วเคราะหหาความสมพนธ แลวนาผลทไดคาดการณจานวนประชากรทเพมขนใน 20 ปขางหนา

คานวณหาความตองการใชนาประปาของกจการประปากระฉอดใน 20 ป ขางหนาพรอมทงแหลงนาดบทใชในการผลตนาประปา

สรปรปแบบทใชในการปรบปรงระบบการผลตนาประปาของกจการประปากระฉอด ใหสอดคลองกบความตองการในปจจบน และสามารถรองรบความตองการการใชนาในอนาคต พรอมทงงบประมาณทตองใช พรอมทงวเคราะหตนทนและผลประโยชนของโครงการ

จดทารายงานฉบบสมบรณ

51

บทท 4 ผลการทดลองและวเคราะห

การศกษาระบบการผลตนาประปาชมชน กรณศกษากจการประปากระฉอด ตาบลตลาด

อาเภอเมองนครราชสมา เปนการศกษาเพอออกแบบระบบการผลตนาประปาชมชน ในการแกไขปญหานาประปาไมเพยงพอ รวมทงขยายกาลงการผลตของกจการประปากระฉอดเพอใหเพยงพอกบความตองการ และรองรบการใชนาปจจบน และในอนาคต 20 ปขางหนา โดยขอมล ทใชในการศกษา ประกอบดวยดงตอไปน

4.1 ขอมลจากการสมภาษณ จากการสมภาษณ คณกอง เขยนโพธ ตาแหนงผดแลการระบบการผลตของกจการประปากระฉอด ซงไดเรมเขามาดแลระบบการผลตของกจการประปากระฉอด เมอเดอนกมภาพนธ พ.ศ. 2549 โดยวธการคดเลอกจากคณะกรรมการบรหารกจการประปากระฉอด และเคยเขารบการฝกอบรมหลกสตรผดแลระบบประปาป พ.ศ. 2549 จากสานกบรหารจดการนาภาค 5 นครราชสมา มรายละเอยดดงน

จานวนนาประปาเพอจาหนายใหแกผใชนาในแตละวนของกจการประปากระฉอด ไมมขอมลปรมาณนาประปารายวนทจาหนายออก เนองจากระบบการผลตของกจการฯ ไมมมาตรวดนาออก ทาใหไมสามารถทราบไดวาปรมาณนาจาหนายในแตละวนมจานวนเทาไร มเพยงแตปรมาณนาจาหนายทจายเขาครวเรอน โดยผานมเตอรวดนาตามอาคารของผใชนาเทานน ซงจะมการจดบนทกขอมลเปนรายเดอน

กาลงการผลตนาประปา ของระบบการผลตของกจการประปากระฉอดในปจจบนไดผลตนาประปาเฉลยวนละจานวน 22 ชวโมง โดยเรมตงแตเวลา 04.30 – 02.30 น. ซงระบบการผลตของกจการประปากระฉอด ตงเปนระบบอตโนมตใชลกลอยเปนตวควบคมการทางานมจานวน 2 ตว โดยตวแรกจะอยในถงนาใสเปนตวควบคมการทางานของเครองสบนาดบ ถาระดบนาประปาถงระดบทตงไวในถงนาใส เครองสบนาดบจากสระนาวดบารงธรรมจะหยดสบนา ตวทสองจะอยในหอถงสงเปนตวควบคมการทางานของเครองสบนาด เมอระดบนาประปาถงระดบทตงไวในหอถงสง และเครองสบนาดจะหยดสบขนหอถงสงดวยเชนกน ระยะเวลาของระบบการผลตกจกาประปากระฉอดเรมจาก การสบนาดบเขาถงตกตะกอนและถงกรอง ผานไปยงถงกรองลงสถงนาใสใชเวลา ประมาณ 60 นาท และจากถงนาใสเขาสหอถงสงใชเวลา 20 นาท

52

ปญหาจากระบบการผลตของกจการประปากระฉอด โดยปจจบน พบวา นาประปาจากถงกรองนาไหลลงสถงนาใสไมทน ไมถงระดบทตงลกลอยไว และไมเตมความจของถงนาใส โดยสงเกตจาการทางานของเครองสบนาดบ และเครองสบนาดททางานเกอบตลอด 24 ชวโมง และเมอระดบนาขนไมถงระดบทกาหนดไวในหอถงสง ทาใหแรงดนนามไมเพยงพอทจะสงไปยงผใชนาทอยปลายนา ทาใหรวานาประปามไมเพยงพอกบความตองการใชนาในปจจบน

4.2 ขอมลจากการส ารวจ 4.2.1 ความตองการน าดบในปจจบน เนองจากไมมการตดตงมาตราวดนารวม เพอใชวดนาทออกจากระบบการผลต ทาใหตองใชขอมลจากปรมาณนาจาหนายของกจการประปากระฉอด (โดยไมคดปรมาณนาสญเสย) เพอใหทราบถงความตองการนาดบของกจการประปากระฉอด จะเหนไดวาในป พ.ศ. 2554 กจการประปากระฉอดมปรมาณนาจาหนาย เทากบความตองการนาดบทใชในการผลตนาประปา คอ 204.24 ลกบาศกเมตรตอวน โดยแหลงนาดบจากวดบารงธรรม 4.2.2 น าดบ

นาดบทนามาใชในการผลตนาประปาของกจการประปากระฉอด ไดจากสระนาวดบารงธรรม (กระฉอด) เปนแหลงนาผวดนมลกษณะเปนสระนา และมทางเดนนาเปนรางคอนกรตเสรมเหลก โดยมการรบนาจากคลองชลประทานเขามาเตมไดตามแผนการจดสรรนาในแตละป โดยสระนามความกวางเฉลย 104 เมตร ยาว 189 เมตร ลกเฉลย 12 เมตร ซงสามารถคานวณปรมาตรนาในแหลงนาไดดงน

ขนาดของสระนา 104 x 189 x 12 = 235,872 ลกบาศกเมตร หกความลกของลานา 1.50 เมตร (หกการสญเสยนาเนองจากการระเหยของนา คดถวเฉลย

เทากบ ความลกของนา 1 เมตร และสวนของนากนบอทไมสามารถสบขนมาใชได และอน ๆ คดถวเฉลยเทากบความลกของนา 0.50 เมตร)

คดเปนปรมาณนาสญเสย 104 x 189 x 1.50 = 29,484 ลกบาศกเมตร คงเหลอปรมาณนาทใชได : 235,872 – 29,484 = 206,388 ลกบาศกเมตร ความตองการใชนาในปจจบน = 160.16 ลกบาศกเมตรตอวน สามารถสบนามาใชได 206,388 /160.16 = 1,288 วน

จากผลการคานวณปรมาณนาดบในปจจบน พบวา สระนาวดบารงธรรมมปรมาณนาทเพยงพอทใชในการผลตนาประปาในปจจบนเปนระยะเวลา 1,288 วน โดยไมตองมการเตมนาจากคลองชลประทาน

53

4.2.3 การตรวจสอบสภาพการใชงานของระบบการผลตน าประปาของกจการประปา กระฉอด

จากการตรวจสอบระบบการผลตนาประปาของกจการประปากระฉอด ตามรอบการบารงรกษาของมาตรฐานระบบนาสะอาด กรมสงเสรมการปกครองทองถนกระทรวงมหาดไทย (2548) มรายละเอยดดงน ผดแลระบบการผลตนาประปา ของกจการประปากระฉอด มการดแลสภาพแวดลอมของทตงประปาโดยการถางหญา กาจดวชพช แตการทาความสะอาดอาคารผลตนาประปายงไมสะอาดเทาทควร ดงรปท 4.1

รปท 4.1 การดแลสภาพแวดลอมของทตงประปากระฉอด

แหลงนาดบ พบวา ไมมเศษขยะ แตพบเศษวชพชลอยในแหลงนา ไมพบรอยรวซมตามแนวทอนาดบ และโรงสบนาดบมรอยแตกราวของผนงอาคาร ดงรปท 4.2

รปท 4.2 แหลงนาดบ (สระนาวดบารงธรรม)

54

การดแลเครองสบนาดบ และระบบควบคม พบวา เครองสบนามการทางานเปนปกตไมมการสนสะเทอน ตควบคมสามารถใชงานไดเปนปกต มความสะอาดเรยบรอยไมมสตวทารงอย ดงรปท 4.3

รปท 4.3 ตควบคมเครองสบนาดบ ของกจการประปากระฉอด

ระบบการผลต ถงกรอง พบวา ไมมรอยแตกราวของโครงสราง มการระบายตะกอนในถงตะกอน และ

ตกตะกอนเบา ตะไครนาในถงสรางตะกอน ตกตะกอน มการลางทรายกรองเปนประจาทกวน ๆ ละ 2 ครง โดยรอบแรกลางทรายกรองเวลา 06.00 น. และ 14.00 น. แตไมมการลางขดผนงถงตกตะกอน และระบบสรางตะกอน ถงกรอง ดงรปท 4.4

รปท 4.4 ถงกรองของกจการประปากระฉอด

55

ถงนาใส พบวา ไมมการแตกราวของโครงสราง ปายบอกระดบถงนาใสมสภาพเกาใชงานไมได สภาพฝาปดถงนาใสมสภาพเกาและเปนสนม และไมพบเครองจายสารละลายคลอรน ดงรปท 4.5

รปท 4.5 ถงนาใสของกจการประปากระฉอด

ระบบจายนา การดแลเครองสบนาด และระบบควบคม พบวา เครองสบนามการทางานเปนปกตไม

มการสนสะเทอน ตควบคมสามารถใชงานไดเปนปกต มความสะอาดเรยบรอยไมมสตวทารงอย

หอถงสง พบวา ไมมการแตกราวของโครงสราง และรอยรวซมของทอเมนจายนา ไมพบสายลอฟา มาตราวดนารวม และปายบอกระดบนาหอถงสง ดงรปท 4.6

รปท 4.6 หอถงสงของกจการประปากระฉอด

56

4.3 ขอมลทางเทคนคในปจจบนของระบบการผลตของการประปากระฉอด ระบบการผลตนาประปานาประปา เปนนาทผานกระบวนการตาง ๆ มากมายกวาจะเปน

นาประปาใหบรการแกผใชนา โดยมขอมลทางเทคนคของระบบการผลต ดงตอไปน การสบนาดบ การผลตนาประปาเรมจาก โรงสบ ซงภายในจะมเครองสบนาดบ หรอ

เครองสบนาหอยโขงขนาด 2 แรงมา 1 เฟส (1.5 kw) พรอมตควบคม จานวน 2 เครอง ทางานทละ 1 เครองสลบการทางานโดยผดแลระบบการผลตนาประปา โดยจะทาการสบนาดบจากแหลงนาผวดน (สระนาวดบารงธรรม) เพอลาเลยงเขาสระบบนาผลต สวนการทางานควบคมโดยลกลอยททาการตดตงบรเวณถงนาใส ถานาประปาทผานระบบกรองนาผวดน มปรมาณเตมถงนาใสเครองสบนาดบจะหยดทางาน

การปรบปรงคณภาพนาดบ นาดบทสบเขามาแลว จะถกผสมดวยสารเคม ไดแก สารสมเพอทาการปรบปรงคณภาพนาดบ สารละลาย สารสม จะชวยใหมการตกตะกอนไดดยงขน การตกตะกอน ขนตอนนจะปลอยนาทผสมสารสม ทาใหเกดการหมนเวยน

บรเวณคลองเวยนของระบบกรองนาผวดน เพอใหนากบสารเคมรวมตวกนจะชวยใหมการจบตวของตะกอนไดดยงขน และจะนานาเหลานนใหเขาสถงตะกอนทมขนาดใหญ เพอทาใหเกดนานงตะกอนทมขนาดใหญนาหนกมาก จะตกลงสกนถง และถกดดทง นาใสดานบน จะไหลตามรางรบนาเขาสขนตอนตอไปโดยถงกรองนามขนาดกวาง 1.65 ยาว 1.95 เมตร มความลก3.50 เมตร ภายในถงกรองบรรจดวยทรายหยาบ และทรายละเอยดเพอการกรองตะกอนขนาดเลกมากในนาและใหมความสะอาดมากขน และทรายกรองจะตองมการลางทาความสะอาด อยางสมาเสมอ เพอใหการกรองมประสทธภาพ โดยมการลางทาความสะอาดวนละ 2 ครง ครงแรกประมาณ 06.00 น. และครงตอไปเวลา 15.00 น.ของทกวน

การรวบรวมนาใส นาทผานการกรองจากระบบกรองนาผวดนจะถกรวบรวมลงสถงนาใสขนาด ความจ 100 ลกบาศกเมตร เพอรอสบเขาระบบจายนาตอไป ระหวางทนาไหลลงสถงนาใส จะมการเตมสารละลายคลอรนเพอฆาเชอโรค โดยทาการผสมผงปนคลอรน 60 เปอรเซนต กบนาประปาในถงพลาสตกขนาด 50 ลตร แลวทาการใหหยดลงในถงนาใส

การสบจายนาประปา เรมจากเครองสบนาด หรอเครองสบนาหอยโขงขนาดขนาด 3 แรงมา 1 เฟส (2.2 kw) พรอมตควบคมจานวน 2 เครอง ซงอยภายใตระบบกรองนาผวดน ทางานทละ 1 เครองสลบการทางานโดยผดแลระบบการผลตนาประปา โดยจะทา

57

การสบนาประปาจากถงนาใส เพอสงขนหอถงสง สวนการทางานควบคมโดยลกลอยททาการตดตงบรเวณหอถงสง ถานาประปามปรมาณเตมระดบหอถงสงเครองสบนาดจะหยดทางาน

การจายนา จะทาการจายนาจากหอถงสงซงมความจขนาด 30 ลกบาศกเมตร ไหลเขาทอเมนประปาขนาดเสนผานศนยกลางขนาด 3 นว เพอจายนาใหแกผใชนาของกจการประปากระฉอดตอไป ดงแสดงในรปท 4.7

รปท 4.7 แปลนระบบการผลตนาประปา กจการประปากระฉอด

4.4 ขอมลผใชน าในเขตกจการประปากระฉอด ในการรวบรวมขอมลประชากรในครงน ประกอบดวยขอมล 2 สวน ไดแก ขอมลจานวน

ประชากรผใชนา และอตราการใชนาเฉลยตอคนตอวน โดยพจารณาขอมลจานวนประชากรในอดตจนถงปจจบนเพอทานายจานวนประชากรในอนาคต โดยนาขอมลจานวนประชากรเชอมโยงกบปรมาณการใชนาตอวน และคานวณหาอตราการใชนาเฉลยตอคนตอวน ดงแสดงในตารางท 4.1

58

ตารางท 4.1 ขอมลปรมาณการใชนา และอตราการใชนาของกจการประปากระฉอด ป 2544 – 2554 ป

พ.ศ. ปรมาณการใชน าตอป (ลกบาศกเมตรตอป)

จ านวนผใชน า (คน)

อตราการใชน าเฉลยในรอบวน

(ลกบาศกเมตรตอวน)

อตราการใชน าเฉลยตอคนตอวน

(ลกบาศกเมตรตอวน) 2544 39,109.75 910 107.15 0.118 2545 43,161.25 965 118.25 0.123 2546 45,723.55 1,002 125.27 0.125 2547 50,096.25 1,062 137.25 0.129 2548 53,184.15 1,126 145.71 0.129 2549 61,933.20 1,203 169.68 0.141 2550 69,623.75 1,326 190.75 0.144 2551 71,967.05 1,356 197.17 0.145 2552 76,668.25 1,363 201.05 0.148 2553 74,073.10 1,379 202.94 0.147 2554 74,547.60 1,456 204.24 0.140

คาเฉลย 0.148 ทมา : กจการประปากระฉอด จากขอมลการใชนาของผใชนาจากกจการประปากระฉอดตงแตป 2544 – 2554 ในรอบ 10 ป มอตราการใชนาโดยเฉลยเทากบ 0.148 ลกบาศกเมตรตอคนตอวน 4.5 การคาดการณจ านวนประชากร และความตองการใชน าในปจจบนและอนาคต

การคาการณจานวนประชากร และความตองการใชนาในปจจบนและอนาคต โดยวเคราะหความสมพนธ และศกษาแนวโนมของการเปลยนแปลงของประชากรผใชนาของกจการประปากระฉอด ในอดตยอนหลง 10 ป

ตารางท 4.2 ขอมลประชากรของผใชนาประปาของกจการประปากระฉอด

ป พ.ศ. ประชากร (คน ) 2544 910

2545 965

2546 1,002

59

ตารางท 4.2 (ตอ) ป พ.ศ. ประชากร (คน ) 2547 1,062

2548 1,126

2549 1,203

2550 1,326

2551 1,356

2552 1,363

2553 1,379 2554 1,456

ทมา : กจการประปากระฉอด

4.5.1 การคาดการณประชากรแบบ Linear regression โดยใชแบบจาลองเสนตรง ซงไดคาสมการทใชคาดการณจานวนประชากรในอนาคต 20

ป ขางหนาคอ Y = 56.88 x + 910.8 เมอ a = 910.80 b = 56.88

R 2 = 0.969 x = จานวนปทเรมตงแต 0 – 20 ป

ดงแสดงในรปท 4.8 ผลคาดการณโดยใชสมการ 56.88 x + 910.8 ไดประชากรคาดการณในอนาคต 20 ป ขางหนาหรอ ป พ.ศ. 2574 ดงน พ.ศ. 2544 = 910 คน (ขอมลจรง) พ.ศ. 2554 = 1,456 คน (ขอมลจรง) พ.ศ. 2574 = 2,716 คน (ขอมลจากการคาดการณ)

60

รปท 4.8 แนวโนมประชากรผใชนา ของกจการประปากระฉอด โดยแบบจาลองเสนตรง

4.5.2 การคาดการณประชากรแบบ Exponential rate of growth

เมอ = 1,456 คน n = 20 ป r = 0.044

log e = คาคงท เทากบ 0.4342945

คา r คอ คาเฉลยอตราการเพมของประชากรผใชนาประปากจการประปากระฉอด แบบ Exponential ซงพจารณารายป ดงแสดงในตารางท 4.3 โดยผลคาดการณประชากรคาดการณในอนาคต 20 ป ขางหนาหรอ ป พ.ศ. 2574 ดงน

ป พ.ศ.

จานวนประชากร ผใชนากจการประปากระ

ฉอด ( คน )

2544 910 2545 965 2546 1,002

2547 1,062

2548 1,126

2549 1,203

2550 1,326

2551 1,356

2552 1,363

2553 1,379

2554 1,456

61

พ.ศ. 2544 = 910 คน (ขอมลจรง) พ.ศ. 2554 = 1,456 คน (ขอมลจรง) พ.ศ. 2574 = 3,510.27 คน ≈ 3,511 คน(ขอมลจากการคาดการณ) ตารางท 4.3 อตราการเพมแบบ Exponential โดยพจารณารายป

ป พ.ศ. ประชากร (คน ) อตราการเพมลด 2544 910 -

2545 965 0.060

2546 1,002 0.038

2547 1,062 0.060

2548 1,126 0.060

2549 1,203 0.068

2550 1,326 0.102

2551 1,356 0.023

2552 1,363 0.005

2553 1,379 0.012 2554 1,456 0.056

คาเฉลยอตราการเพม 0.044 ทมา : กจการประปากระฉอด

4.5.3 การฉายภาพประชากรรายหมบาน ต าบล อ าเภอ จงหวดนครราชสมา พ.ศ. 2548 – 2578

โดยผลของการคาดการณดวยวธการฉายภาพประชากรรายหมบานจากตารางท 2.10 ของหมท 5 บานกระฉอด หมท 6 บานราษฎรประสงค และหมท 7 บานหนองตะคลอง ตาบลตลาด อาเภอเมองนครราชสมา จงหวดนครราชสมา ซงเปนประชากรทใชนาประปาจากกจการประปากระฉอดไดประชากรคาดการณในอนาคต 20 ป ขางหนาหรอป พ.ศ. 2574 มจานวนรวมทงสน 1,710 คน

4.5.4 สรปผลการคาดการณประชากร การคาดการณจานวนประชากรในอนาคต เปนเรองทไมสามารถบอกไดแนนอนวาจะใชวธใดทเหมาะสมและมความถกตองแมนยาในการคาดการณมากกวากน โดยผลของการคาการณในแตละวธสามารถนามาเปรยบเทยบไดดงแสดงในตารางท 4.4

62

ตารางท 4.4 เปรยบเทยบผลการคาดการณประชากรผใชนาของกจการประปากระฉอด

ปพ.ศ. ผลการคาดการณประชากรผใชน าของกจการประปากระฉอด (คน)

วธ Linear Regression วธ Exponential rate of growth

ขอมลการฉายภาพประชากรรายหมบาน

2574 2,716 3,511 1,710 ทมา : สานกงานโยธาธการและผงเมองนครราชสมา

จากผลการคาดการณทไดจะเหนไดวาการคาดการณแตละวธไดจานวนประชากรในป พ.ศ.

2574 ตางกน แตในการศกษาครงนเลอกใชผลจากการคาดการณดวยวธ Linear regression เนองจากเปนวธทนยมใชกนอยางแพรหลายในการคาดการณจานวนประชากร โดยจากการศกษาแนวโนมของจานวนประชากรทไดรบบรการนาประปาของกจการประปากระฉอดในอดตถงปจจบนโดยนาสมการทไดมาแทนคาเพอใชในการคาดการณจานวนประชากรทเพมขนเปนระยะเวลา 20 ป ดงแสดงในตารางท 4.5

ตารางท 4.5 คาดการณจานวนประชากรเปนระยะเวลา 20 ป

ปพ.ศ. จ านวนประชากรทคาดการณ (คน) 2555 1,536 2256 1,593 2557 1,650 2558 1,707 2559 1,764 2560 1,820 2561 1,878 2562 1,935 2563 1,992 2564 2,048 2565 2,105 2566 2,162 2567 2,219 2568 2,276

63

ตารางท 4.5 (ตอ) ปพ.ศ. จ านวนประชากรทคาดการณ (คน) 2569 2,332 2570 2,390 2571 2,447 2572 2,503 2573 2,560 2574 2,617

4.6 การคาดการณปรมาณการใชน าระยะเวลา 20 ป

จากอตราการใชนาเฉลยตอคนตอวนในรอบ 10 ป ของกจการประปากระฉอด ซงมอตราการใชนาเฉลยท 0.148 ลกบาศกเมตรตอคนตอวน เมอคณกบจานวนประชากรจากการคาดการณจานวนประชากรเปนระยะเวลา 20 ป จะไดปรมาณการใชนาตอวนดงแสดงในตารางท 4.6 ตารางท 4.6 คาดการณปรมาณการใชนาเปนระยะเวลา 20 ป

ป พ.ศ.

จ านวนประชากร ทคาดการณ

(คน )


(ลกบาศกเมตรตอคนตอวน)

ปรมาณการใชน าตอวน

(ลกบาศกเมตร ตอวน)

ปรมาณการใชน าตอป

(ลกบาศกเมตรตอป )

2555 1,536 0.148 227.32 82,971 2256 1,593 0.148 253.76 86,052 2557 1,650 0.148 244.20 89,133 2558 1,707 0.148 252.63 92.209 2559 1,764 0.148 261.07 95,290 2560 1,820 0.148 269.36 98,316 2561 1,878 0.148 277.94 101,448 2562 1,935 0.148 286.38 104,528 2563 1,992 0.148 294.81 107,605 2564 2,048 0.148 303.10 110,631

64

ตารางท 4.6 (ตอ) ป

พ.ศ. จ านวนประชากร ทคาดการณ

(คน )


(ลกบาศกเมตรตอคนตอวน)

ปรมาณการใชน าตอวน

(ลกบาศกเมตร ตอวน)

ปรมาณการใชน าตอป

(ลกบาศกเมตรตอป )

2565 2,105 0.148 311.54 113,712 2566 2,162 0.148 319.97 116,789 2567 2,219 0.148 328.41 119,869 2568 2,276 0.148 336.84 122,946 2569 2,332 0.148 345.13 125,972 2570 2,390 0.148 353.72 129,107 2571 2,447 0.148 362.15 132,184 2572 2,503 0.148 370.44 135,210 2573 2,560 0.148 378.88 138,291 2574 2,617 0.148 387.31 141,368

4.6.1 ปรมาณความตองการใชน าประปาในอนาคตเปนระยะเวลา 20 ป จากขอท 4.5 จานวนประชากรทรบบรการนาประปา จากกจการประปากระฉอดในอนาคต

เปนระยะเวลา 20 ป ในป พ.ศ. 2574 พบวากจการประปากระฉอดจะมผใชนารวมทงสน 2,617 คน โดยมอตราการใชนาเฉลยท 0.148 ลกบาศกเมตรตอคนตอวน คดเปนปรมาณการใชนาตอวน 387.31 ลกบาศกเมตรตอวน และมปรมาณการใชนาตอปเทากบ 141,368 ลกบาศกเมตรตอป

4.6.2 ปรมาณความตองการน าดบในอนาคตเปนระยะเวลา 20 ป จากการคาดการณปรมาณการใชนาตอวนเปนระยะเวลา 20 ป พบวา ในป พ.ศ. 2574 จะม

ปรมาณการใชนาตอวนอยท 387.31 ลกบาศกเมตรตอวน ทาใหตองคานวณหานาดบ พรอมทงแหลงนาดบทจะนามาใชในเปนวตถดบในการผลตนาประปาโดยพจารณาจากแหลงนาดบเดมคอสระนาวดบารงธรรมซงมขนาดความกวางเฉลย 104 เมตร ยาว 189 เมตร ลกเฉลย 12 เมตรหกความลกของลานา 1.50 เมตร (หกการสญเสยนาเนองจากการระเหยของนา คดถวเฉลยเทากบ ความลกของนา 1 เมตร และสวนของนากนบอทไมสามารถสบขนมาใชได และอน ๆ คดถวเฉลยเทากบความลกของนา 0.50 เมตร)

65

ขนาดของสระนา 104 x 189 x 12 = 235,872 ลกบาศกเมตร หกความลกของลานา 1.50 เมตร (หกการสญเสยนาเนองจากการระเหยของนา คดถวเฉลย

เทากบ ความลกของนา 1 เมตร และสวนของนากนบอทไมสามารถสบขนมาใชได และอน ๆ คดถวเฉลยเทากบความลกของนา 0.50 เมตร)

คดเปนปรมาณนาสญเสย 104 x 189 x 1.50 = 29,484 ลกบาศกเมตร คงเหลอปรมาณนาทใชได 235,872 – 29,484 = 206,388 ลกบาศกเมตร ความตองการใชนาในอนาคตเปนระยะเวลา 20 ป = 387.31 ลกบาศกเมตรตอวน สามารถสบนามาใชได 206,388 /387.31 = 532.87 วน

จากผลการคานวณปรมาณนาดบในอนาคตเปนระยะเวลา 20 ป พบวาสระนาวดบารงธรรมมปรมาณนาทเพยงพอทใชในการผลตนาประปาในปจจบนเปนระยะเวลา 532 วน ซงเกน 365 วนจงสามารถสรปไดวา สระนาวดบารงธรรมมปรมาณนาดบทเพยงพอสาหรบใชในการผลตนาประของกจประปากระฉอด 4.7 การออกแบบระบบการผลตน าประปาของกจการประปากระฉอด

เพอใหกจการประปากระฉอด สามารถผลตนาประปาไดเพยงพอกบความตองการในปจจบน และรองรบความตองการใชนาในอนาคตเปนระยะเวลา 20 ป โดยปจจบนมความตองการนาประปาจานวน 215.48 ลกบาศกเมตรตอวน และจานวนความตองการใชนาคาดการณในอนาคต 20 ป ขางหนามจานวน 387.31 ลกบาศกเมตรตอวน ซงระบบการผลตนาประปาในปจจบนของกจการประปากระฉอดสามรถผลตนาประปาไดเตมกาลงการผลตท 240 ลกบาศกเมตรตอวนไดในการออกแบบระบบการผลตนาประปาของกจการประปากระฉอด ประกอบดวยองคประกอบตาง ๆ ดงแสดงในตารางท 4.7

ตารางท 4.7 ขนาดทใชในการออกแบบระบบการผลตประปาของกจการประปากระฉอด

องคประกอบของระบบประปา ขนาดทใชออกแบบ 1. จานวนประชากรออกแบบ 2,716 คน 2. ปรมาณความตองการใชนา 387.31 ลกบาศกเมตรตอวน 3. ปรมาณการใชนาตอป 141,368 ลกบาศกเมตรตอป 4. ปรมาณนาสญเสย ไมม 5. อตราการผลตนาตอชวโมง อตราการใชนาสงสด 20 ลกบาศกเมตรตอชวโมง

จาวนการผลตสงสด 24 ชวโมง

66

ตารางท 4.7 (ตอ) องคประกอบของระบบประปา ขนาดทใชออกแบบ

6. แหลงนาผวดน(สระวดบารงธรรม) 206,388 ลกบาศกเมตร 7. อ า ย ก า ร ใ ช ง า น ข อ ง ร ะ บ บ ก า ร ผ ล ต

นาประปา 20 ป

8. อายการใชงานของเครองสบนา และเครองจายสารละลายคลอรน

5 ป

ขอมลจากตารางท 4.7 สามารถนามาออกแบบระบบการผลตนาประปาของกจการประปา

กระฉอดโดยใชแนวทางเลอกดงน 4.7.1 โครงการปรบปรงขยายระบบการผลตน าประปา

กอสรางระบบกรองนาผวดนขนาด 10 ลกบาศกเมตรตอชวโมง อางองตามแบบมาตรฐานระบบประปาหมบานแบบผวดนขนาดใหญ สานกบรหารจดการนา กรมทรพยากรนา กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เพมอก 1 ถง พรอมทงสวนประกอบอนๆ มอตราการผลตรวมกนระบบการผลตนาประปาเดม 20 ลกบาศกเมตรตอชวโมง ซงจะทาใหกจการประปากระฉอดสามารถผลตนาประได 480 ลกบาศกเมตรตอวน มากกวาความตองการใชนาในอนาคต 20 ปขางหนา โดยมรายละเอยดงานกอสรางและงบประมาณดงแสดงในตารางท 4.8 และแบบแปลนปรบปรงระบบการผลตนาประปาดงแสดงในรปท 4.9

67

รปท 4.9 แปลนปรบปรงระบบการผลตนาประปา กจการประปากระฉอด

ตารางท 4.8 ประมาณราคางานปรบปรงขยายระบบการผลตของกจการประปากระฉอด ล าดบ ท

รายการ คากอสราง (บาท)

Factor F

ราคาประมาณ (บาท)

1 ประเภทอาคาร 1.1 รางระบายนา 13,900 1.2726 17,689 1.2 ปายบอกระดบนาในถงนาใส 6,990 1.2726 8,895 1.3 การประสานระหวางระบบ 75,440 1.2726 96,005 1.4 ทดสอบการรบนาหนกของดน 1 จด 16,000 1.2726 20,362

2 ประเภทงานโครงสรางคอนกรต เสรมเหลก

2.1 ระบบกรองนาผวดนขนาด 10 ลกบาศกเมตรตอชวโมง

753,200 1.2726 958,522

68

ตารางท 4.8 (ตอ) ล าดบ ท


Factor F


2.2 ฝาปดถงนาใส 6,040 1.2726 7,687 2.3 ปายบอกระดบนาหอถงสง 15,010 1.2726 19,102

3 งานครภณฑอน ๆ 3.1 เครองสบนาดพรอมอปกรณ 2 ชด 76,000 1.070 81,320 3.2 เครองจายสารละลายคลอรน 18,500 1.070 19,795 รวมเปนเงน 1,229,377

สรป รวมคากอสรางเปนเงนทงสน 1,229,000

(ตวอกษร) หนงลานสองแสนสองหมนเกาพนบาทถวน

4.7.2 โครงการกอสรางระบบการผลตน าประปา กอสรางระบบประปาหมบานแบบผวดนขนาดใหญมาก อางองตามแบบมาตรฐานระบบ

ประปาหมบานแบบผวดนขนาดใหญมาก สานกบรหารจดการนา กรมทรพยากรนา กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กาลงการผลต 20 ลกบาศกเมตรตอชวโมง ซ งจะทาใหกจการประปากระฉอดสามารถผลตนาประได 480 ลกบาศกเมตรตอวน มากกวาความตองการใชนาในอนาคต 20 ปขางหนา ซงมรายละเอยดตามแบบแปลนปรบปรงระบบการผลตนาประปา ดงแสดงในรปท 4.10 โดยมรายละเอยดงานกอสรางและงบประมาณดงแสดงในตารางท 4.9

69

รปท 4.10 แปลนกอสรางระบบประปาหมบาน อางองตามแบบมาตรฐานระบบประปา หมบานแบบผวดนขนาดใหญมาก สานกบรหารจดการนา

ตารางท 4.9 ประมาณราคางานกอสรางระบบประปาหมบาน แบบผวดนขนาดใหญมาก ล าดบ ท


Factor F


1 ประเภทอาคาร 1.1 โรงสบนาจานวน 1 หลง 102,760 1.2700 130,505 1.2 รางระบายนา 17,020 1.2700 21,615 1.3 ปายบอกการประปา 4,020 1.2700 5,105 1.4 ปายบอกระดบนาในถงนาใส 6,990 1.2700 8,877 1.5 การประสานทอระหวางระบบ 148,090 1.2700 188,074 1.6 การประสานทอภายในโรงสบนาดบ 48,520 1.2700 61,620 1.7 การประสานทอภายในโรงสบนาดบ 48,520 1.2700 61,620 1.8 ทดสอบการรบนาหนกของดน 1 จด 16,000 1.2700 20,320 1.9 การประสานไฟฟาภายใน 18,400 1.2700 23,368

70

ตารางท 4.9 (ตอ) ล าดบ ท


Factor F


1.10 คากอสรางสระพกตะกอน 16,900 1.2700 21,463 2. ประเภทงานโครงสรางคอนกรตเสรมเหลก 2.1 ระบบกรองนาผวดนขนาด 20ลกบาศกเมตร

ตอชวโมง 1,025,500 1.2700 1,302,385

2.2 ถงนาใสขนาดจ 100 ลกบาศกเมตร 461,024 1.2700 585,500 2.3 หอถงสงขนาดจ 45 ลกบาศกเมตร 722,120 1.2700 917,092

3 ประเภทงานสาธารณปโภค 1.2700 3.1 ระบบทอสงนาดบ 119,100 1.3365 159,177

4 งานครภณฑอน ๆ 4.1 เครองสบนาดบพรอมอปกรณ 2 ชด 60,400 1.070 64,628 4.2 เครองสบนาดบพรอมอปกรณ 2 ชด 76,000 1.070 81,320 4.3 เครองจายสารละลายคลอรน 21,800 1.070 23,326 4.4 เครองมอประจาการประปา 8,700 1.070 9,309 4.5 เครองมอตรวจวดความเปนกรดดางในนา 3,800 1.070 4,066

รวมเปนเงน 3,689,373 สรป รวมคากอสรางเปนเงนทงสน 3,689,000

(ตวอกษร) สามลานหกแสนแปดหมนเกาพนบาทถวน 4.8 การวเคราะหตนทนและผลประโยชน จากการศกษาพบวา ปญหาของกจการประปากระฉอดเกดจากระบบการผลตนาประปาของกจการประปากระฉอดผลตนาไดไมเพยงพอกบความตองการของผใชนา โดยไดหาแนวทางแกไขปญหาทเกดขน เพอใหกาลงการผลตนาประปาเพยงพอกบความตองการของผใชนาในปจจบน และในอนาคต 20 ปขางหนาโดยทางเลอกประกอบดวย 2 ทางเลอกคอ โครงการปรบปรงขยายระบบการผลตนาประปา เพอเพมกาลงการผลตนาประปาจาก 10 ลกบาศกเมตรตอชวโมง เปน 20 ลกบาศกเมตรตอชวโมงใชงบประมาณในการกอสรางเปนจานวนเงนทงสน 1,229,000 บาท กบโครงการกอสรางระบบการผลตนาประปาใหมตามแบบมาตรฐานระบบประปาหมบานแบบผวดนขนาดใหญ มอตราการผลตนาประปา 20 ลกบาศกเมตรตอชวโมงใชงบประมาณในการกอสรางเปน

71

จานวนเงนทงสน 3,689,000 บาท ซงการเลอกแนวทางทเหมาะสมสามารถนาการวเคราะหตนทนและผลประโยชนของโครงการมาชวยในการตดสนใจไดโดยมขนตอนดงน

จาแนกตนทนและผลประโยชนของแตละโครงการ ประมาณการผลประโยชนตลอดอายโครงการ ประเมนมลคาตนทนและผลประโยชนดวยราคาตลาด แปลงมลคาตนทน ผลประโยชน และผลประโยชนสทธในอนาคตเปนมลคาปจจบน วเคราะหโครงการดวยการประเมนคาการลงทนแบบคดคาปจจบนของเงน

โดยกาหนดสมมตฐาน ราคาตลาดทใชเปนราคาคงทโดยใชราคาป 2554 เปนปฐาน สวนอตราดอกเบยเงนกตาสดทสถาบนการเงนทสถาบนการเงนคดใหกบลกคาชนด (MLR) เปนอตราคดลดทางสงคม โดยกาจดเงนเฟอออกแลว และอายของโครงการทง 2 โครงการทใชวเคราะหคอ 20 ป เทากบอายการใชงานของระบบการผลตประปา 4.8.1 ตนทนของโครงการ

ตนทนในการผลตนาประปาของกจการประปากระฉอด คอตนทนการผลตนาประปาทงหมด ประกอบดวยตนทนคงทและตนทนผนแปรโดยตนทนคง มคาคงทไมเปลยนแปลงตามปรมาณการผลตนาประปา ประกอบดวยคาใชจายในลงทนในการกอสรางอาคาร คาครภณฑ เครองสบนา เครองจายสารละลายคลอรน คาจาง คาเสอมราคา ในสวนของตนทนผนแปร ประกอบดวย คาสารสม คาคลอรน คากระแสไฟฟา คาใชจายในการซอมแซมและบารงรกษา ซงมรายละเอยดดงน

4.8.1.1 ตนทนคงทโครงการปรบปรงขยายระบบการผลตน าประปา ในการปรบปรงขยายระบบการผลตนาประปาของกจการประประกระฉอด จะสามารถเพมอตราการผลตจากเดมทสามารถผลตนาประปาได 10 ลกบาศกเมตรตอชวโมงเปน 20 ลกบาศกเมตรตอชวโมง โดยตนทนคงทมองคประกอบดงน

คาจาง คาจางผดแลระบบ เดอนละ 4,500 บาท จานวน 12 เดอน = 54,000 บาทตอป คาจางผจดทาบญช เดอนละ 1,000 บาท จานวน 12 เดอน = 12,000 บาทตอปคาจางผเกบคานาประปาเดอนละ 2,500 บาท จานวน 12 เดอน = 30,000 บาทตอปรวมคาจาง = 96,000 บาทตอป

คาเสอมราคา งานกอสรางระบบกรองนาผวดนขนาด 10 ลกบาศกเมตรตอชวโมง และงานอนมลคารวม

1,127,885 บาท มอายการใชงาน 20 ป งานครภณฑ เครองสบนา เครองจายสารละลายคลอรน มลคารวม 101,115 บาท มอายการใชงาน 5 ป แตเนองจากการปรบปรงขยายระบบการผลตนาประปาม

72

การกอสรางอาคารใหมซงไดแกระบบกรองนาผวดน และงานอาคารอน เพอรวมเขากบระบบการผลตนาประปาเดมซงมอายการใชงานคงเหลอ 5 ป (20 - 15 ป) ซงแยกคาเสอมราคาไดดงน ราคาระบบกรองนาผวดนขนาด 10 ลกบาศกเมตรตอชวโมงและงานอาคารอนมลคารวม1,127,885 บาทไมมมลคาซาก

คาเสอมราคาตอป (1) =

= 56,394 บาทตอป ระบบการผลตนาประปาขนาด 10 ลกบาศกเมตรตอชวโมงเดม คงเหลออายการใชงานอยางมประสทธภาพ 5 ป และสามารถซอมแซมและบารงรกษาใหสามารถใชงานไดอก 15 ป โดยประมาณวาคาซอมแซมและบารงรกษาเทากบครงหนงของมลคาเงนลงทนครงแรกซงมลคาคากอสรางระบบการผลตนาประปากระฉอดมมลคาเทากบ 800,000 บาท ทาใหคาซอมแซมบารงรกษามมลคา 400,000 บาท ราคางานครภณฑ เครองสบนา และเครองจายสารละลายคลอรน มลคารวม 101,115 บาท มอายการใชงาน 5 ป โดยเปลยนเครองสบนา และเครองจายสารละลายคลอรนทก 5 ปมมลคาซาก 6,000 บาท

คาเสอมราคาตอป (2) =

= 19,023 บาทตอป ดงนนคาเสอมราคารวมทงสน (1)+(2) = 75,417 บาทตอป

4.8.1.2 ตนทนผนแปรโครงการปรบปรงขยายระบบการผลตน าประปา ประกอบดวย

คากระแสไฟฟา คอคากระแสไฟฟาทใชในระบบการผลต ซงกจการประปากระฉอดจะใชเครองสบนาใน

การสบนาดบ และสบนาด โดยปพ.ศ. 2554 มมลคากระแสไฟฟาเฉลย 110,000 บาท และมปรมาณการใชนาตอป 74,547.60 ลกบาศกเมตรซงคากระแสไฟฟาคานวณตามปรมาณการใชนาตอป โดยคดเปนราคา 1.48 บาทตอลกบาศกเมตร

คาสารเคม คอคาใชจายของสารเคมทนามาใชในระบบการผลตนาประปาโดยประกอบดวยสารสม

และผงปนคลอรนรอยละ 60 โดยในป พ.ศ. 2554 คาสารสมมมลคาเฉลย 84,000 บาท และผงปนคลอรนรอยละ 60 มมลคาเฉลย 40,800 บาท ซงคาสารสมและผงปนคลอรนคานวณตามปรมาณการ

73

ใชนาตอป โดยคาสารสมคดเปนราคา 1.13 บาทตอลกบาศกเมตร และคาผงปนคลอรนคดเปนราคา 0.55 บาทตอลกบาศกเมตร

คาซอมแซมและบารงรกษา คอคาใชจายทเกดจากการบารงรกษา แกไข ซอมแซม และดแลระบบการผลตประปาโดยในป พ.ศ. 2554 มมลคาซอมแซมระบบการผลตนาประปาซงไดแก ทอประปา มาตรวดนา อะไหลมาตรวดนา อะไหลครภณฑ วสดดาเนนการซอมบารงอนรวมทงคาใชจายในการซอมแซมมมลคาเฉลย 23,600 บาท และคาซอมแซมและบารงรกษาระบบการผลตนาประปาเดมมมลคา 400,000 บาทโดยจะทาการซอมแซมและบารงรกษาในปทครบอายการใชงาน 20 ป ในปพ.ศ. 2560 คาใชจายในการบารงรกษาตามรอบระยะเวลา 1 ปมมลคา 12,388 บาท คาบารงรกษาตามรอระยะเวลา 2 ปมมลคาเพมขน 800 บาท และคาบารงรกษาตามรอบระยะเวลา 5 ปมมลคาเพมขน 45,500 บาท ดงแสดงในตารางท 4.10 และตารางท 4.11 ตารางท 4.10 คาใชจายในการบารงรกษาตามรอบระยะเวลาโครงการขยายระบบการผลตนาประปา หนวย : บาท

รายการ รอบการบ ารงรกษาปท

1 2 5 1. การดแลสภาพแวดลอมของทตงประปา

1.1 การดแลทาความสะอาดกวาดขยะ 0 - - 1.2 การถางหญาและวชพช 0 - -

2. การดแลระบบนาดบ 2.1 กาจดขยะและเศษวชพชในแหลงนาดบ 0 - - 2.2 ขดลอกแหลงนาดบ 9,828 - -

3. การดแลและบารงรกษาเครองสบนาและระบบควบคม

3.1 เตมนามนหรอไขทรองลน 480 - - 3.2 เปลยนนามนหลอลนและไขทรองลน 480 - - 3.3 ทาความสะอาดตควบคม 0 - - 3.4 ทาความสะอาดมอเตอรไฟฟา - 800 -

4. การดแลโรงสบนา 4.1 ตรวจสอบโครงสรางทวไป พรอมทาสใหม - - 4,485

74

ตารางท 4.10 (ตอ) หนวย : บาท


1 2 5 5. การดแลระบบการผลต

5.1 ลางถงสรางตะกอน ถงตกตะกอน และถงกรอง 800 - - 5.2 ลางทาความสะอาดถงนาใส 300 - - 5.3 ลางทาความสะอาดหอถงสง 500 - -

6. การดแลระบบจายนาประปา 6.1 ตรวจสอบโครงสรางและทาสถงกรอง 2 ถง - - 23,400 6.2 ตรวจสอบโครงสรางและทาสถงนาใส - - 3,705 6.3 ตรวจสอบโครงสรางและทาสหอถงสง - - 13,910

รวมคาบารงรกษาตอมรอบระยะเวลา 12,388 800 45,500 ทมา : กจการประปากระฉอด ตารางท 4.11 คาซอมแซมและบารงรกษาโครงการขยายระบบการผลตนาประปา หนวย : บาท

รายการ รอบปท

1 2 5 1. คาใชจายในการซอมแซม 23,600 23,600 23,600 2. คาใชจายในการบารงรกษาตามรอบระยะเวลา 12,388 13,188 57,888

รวมคาซอมแซมและบารงรกษา 35,988 36,788 81,488 ทมา : กจการประปากระฉอด

4.8.1.3 ประมาณการตนทนโครงการปรบปรงขยายระบบการผลตน าประปา จากการศกษาโครงสรางของตนทนการผลตนาประปาของกจการประปากระฉอดโดยใชขอมลคาใชจายของกจการประปากระฉอดรวมถงราคาวสดกอสรางปพ.ศ. 2554 เปนปฐานซงประกอบดวยตนทนคงทและตนทนผนแปรรวมเปนตนทนรวมโดยประมาณการตนทนรายปเปนระยะเวลา 20 ป ดงแสดงในตารางท 4.12

75

ตารางท 4.12 ประมาณการตนทนโครงการปรบปรงขยายระบบการผลตนาประปา หนวย : บาท

ป

พ.ศ.

ปรมาณการใชน าตอป ( ลกบาศกเมตรตอป )

คาเสอมราคา

คาจาง

คา

ไฟฟา

คา

สารสม

คา

คลอรน

คาซอม แซมและบ ารง รกษา

ตนทน รวม

2555 82,971 75,417 96,000 122,797 93,757 45,634 35,988 469,593 2556 86,052 75,417 96,000 127,357 97,239 47,329 36,788 480,129 2557 89,133 75,417 96,000 131,917 100,720 49,023 35,988 489,065 2558 92.209 75,417 96,000 136,469 104,196 50,715 36,788 499,585 2559 95,290 75,417 96,000 141,029 107,678 52,410 81,488 554,021 2560 98,316 75,417 96,000 145,508 111,097 54,074 435,988 918,084 2561 101,448 75,417 96,000 150,143 114,636 55,796 36,788 528,781 2562 104,528 75,417 96,000 154,701 118,117 57,490 35,988 537,713 2563 107,605 75,417 96,000 159,255 121,594 59,183 36,788 548,781 2564 110,631 75,417 96,000 163,734 125,013 60,847 81,488 602,499 2565 113,712 75,417 96,000 168,294 128,495 62,542 35,988 566,735 2566 116,789 75,417 96,000 172,848 131,972 64,234 36,788 577,258 2567 119,869 75,417 96,000 177,406 135,452 65,928 35,988 586,191 2568 122,946 75,417 96,000 181,960 138,929 67,620 36,788 596,714 2569 125,972 75,417 96,000 186,439 142,348 69,285 81,488 650,977 2570 129,107 75,417 96,000 191,078 145,891 71,009 35,988 615,383 2571 132,184 75,417 96,000 195,632 149,368 72,701 36,788 625,906 2572 135,210 75,417 96,000 200,111 152,787 74,366 35,988 634,669 2573 138,291 75,417 96,000 204,671 156,269 76,060 36,788 645,205 2574 141,368 75,417 96,000 209,225 159,746 77,752 81,488 699,628

76

4.8.1.4 ตนทนคงทโครงการกอสรางระบบการผลตน าประปาใหม โครงการกอสรางระบบการผลตนาประปาใหม ทงระบบเนองจากระบบตามแบบมาตรฐานระบบประปาหมบาน แบบผวดนขนาดใหญ มอตราการผลตนาประปา 20 ลกบาศกเมตรตอชวโมงโดยตนทนคงทมองคประกอบดงน

คาจาง คาจางผดแลระบบประปา เดอนละ 4,500 บาท จานวน 12 เดอน = 54,000 บาทตอปคาจางผจดทาบญช เดอนละ 1,000 บาท จานวน 12 เดอน = 12,000 บาทตอปคาจางผเกบคานาประปาเดอนละ 2,500 บาท จานวน 12 เดอน = 30,000 บาทตอปรวมคาจาง = 96,000 บาทตอป

คาเสอมราคา งานกอสรางการระบบการผลตนาประปาใหมขนาด 20 ลกบาศก เมตรตอชวโมง

ประกอบดวยงานอาคารโรงสบนา ระบบกรองนาผวดนขนาด 20 ลกบาศกเมตรตอชวโมง ถงนาใส หอถงสง และงานอนๆ มลคารวม 3,519,726 บาท มอายการใชงาน 20 ป งานครภณฑ เครองสบนา เครองจายสารละลายคลอรน มลคารวม 169,274 บาท มอายการใชงาน 5 ป ซงแยกคาเสอมราคาไดดงน ราคางานอาคารโรงสบนา ระบบกรองนาผวดนขนาด 20 ลกบาศกเมตรตอชวโมง ถงนาใส หอถงสง และงานอนๆ มลคารวม 3,519,726 บาทไมมมลคาซาก

คาเสอมราคาตอป(1) =

= 175,986 บาทตอป ราคางานครภณฑ เครองสบนา และเครองจายสารละลายคลอรน มลคารวม 169,274 บาท มอายการใชงาน 5 ป โดยเปลยนเครองสบนา และเครองจายสารละลายคลอรนทก 5 ปมมลคาซาก 10,000 บาท คาเสอมราคาตอป(2) =

= 31,855 บาทตอป ดงนนคาเสอมราคารวมทงสน (1) + (2) = 207,840 บาทตอป

4.8.1.5 ตนทนผนแปรโครงการกอสรางระบบการผลตน าประปาใหม ประกอบดวย

คากระแสไฟฟา คอคากระแสไฟฟาทใชในระบบการผลต โดยคดเปนราคา 1.48 บาทตอลกบาศกเมตร

77

คาสารเคม คอคาใชจายของสารเคมทนามาใชในระบบการผลตนาประปา โดยคาสารสมคดเปนราคา

1.13 บาทตอลกบาศกเมตร และคาผงปนคลอรนคดเปนราคา 0.55 บาทตอลกบาศกเมตร คาซอมแซมและบารงรกษา

คอคาใชจายทเกดจากการบารงรกษา แกไข ซอมแซม และดแลระบบการผลตประปาโดย มมลคาซอมแซมระบบการผลตนาประปาซงไดแก ทอประปา มาตรวดนา อะไหลมาตรวดนา อะไหลครภณฑ วสดดาเนนการซอมบารงอนรวมทงคาใชจายในการซอม แซมมคดเปน 10 เปอรเซนตของตนทนในปพ.ศ. 2554 ซงมมลคาเฉลย 258,400 บาท คาซอมแซม = 258,400 x 0.10 = 25,840 บาท และมคาใชจายในการบารงรกษาตามรอบระยะเวลา 1 ปมมลคา 12,688 บาท คาบารงรกษาตามรอบระยะเวลา 2 ปมมลคาเพมขน 800 บาท และคาบารงรกษาตามรอบระยะเวลา 5 ปมมลคาเพมขน 54,135 บาท ดงแสดงในตารางท 4.13 และ 4.14

ตารางท 4.13 คาใชจายในการบารงรกษาตามรอบระยะเวลาโครงการกอสรางระบบการผลตนา นาประปาใหม หนวย : บาท


1 2 5 1.การดแลสภาพแวดลอมของทตงประปา

1.1 การคแลทาความสะอาดกวาดขยะ 0 - - 1.2 การถางหญาและวชพช 0 - -

2. การดแลระบบนาดบ 2.1 กาจดขยะและเศษวชพชในแหลงนาดบ 0 - - 2.2 ขดลอกแหลงนาดบ 9,828 - -

3. การดแลและบารงรกษาเครองสบนาและระบบควบคม

3.1 เตมนามนหรอไขทรองลน 480 - - 3.2 เปลยนนามนหลอลนและไขทรองลน 480 - - 3.3 ทาความสะอาดตควบคม 0 - - 3.4 ทาความสะอาดมอเตอรไฟฟา - 800 -

78

ตารางท 4.13 (ตอ) หนวย : บาท


1 2 5 4. การดแลโรงสบนา

4.1 ตรวจสอบโครงสรางและทาสโรงสบนา - - 4,485 5. การดแลระบบการผลต

5.1 ลางถงสรางตะกอน ถงตกตะกอน และถงกรอง 1,000 - - 5.2 ลางทาความสะอาดถงนาใส 300 - - 5.3 ลางทาความสะอาดหอถงสง 600 - -

6. การดแลระบบจายนาประปา 6.1 ตรวจสอบโครงสรางและทาสถงกรอง 23,250 6.2 ตรวจสอบโครงสรางและทาสถงนาใส - - 4,275 6.3 ตรวจสอบโครงสรางและทาสหอถงสง - - 22,125

รวมคาบารงรกษาตอมรอบระยะเวลา 12,688 800 54,135 ตารางท 4.14 คาซอมแซมและบารงรกษาโครงการกอสรางระบบการผลตนาประปาใหม หนวย : บาท

รายการ รอบปท

1 2 5 1. คาใชจายในการซอมแซม 25,840 25,840 25,840 2. คาใชจายในการบารงรกษาตามรอบระยะเวลา 12,388 13,188 66,523

รวมคาซอมแซมและบารงรกษา 38,228 39,028 78,911 ทมา : กจการประปากระฉอด

4.8.1.6 ประมาณการตนทนโครงการกอสรางระบบการผลตน าประปาใหม จากการศกษาโครงสรางของตนทนการผลตนาประปาของกจการประปากระฉอดโดยใชขอมลคาใชจายของกจการประปากระฉอดรวมถงราคาวสดกอสรางปพ.ศ. 2554 เปนปฐานซงประกอบดวยตนทนคงทและตนทนผนแปรรวมเปนตนทนรวมโดยประมาณการตนทนรายปเปนระยะเวลา 20 ป รายละเอยดดงแสดงในตารางท 4.15

79

ตารางท 4.15 ประมาณการตนทนโครงการกอสรางระบบการผลตนาประปาใหม หนวย : บาท

ป

พ.ศ.

ปรมาณการใชน าตอป ( ลกบาศกเมตรตอป )

คาเสอมราคา

คาจาง

คา

ไฟฟา

คา

สารสม

คา

คลอรน

คาซอม แซมและบ ารง รกษา

ตนทน รวม

2555 82,971 207,840 96,000 122,797 93,757 45,634 38,228 604,256 2556 86,052 207,840 96,000 127,357 97,239 47,329 39,028 614,792 2557 89,133 207,840 96,000 131,917 100,720 49,023 38,228 623,728 2558 92.209 207,840 96,000 136,469 104,196 50,715 39,028 634,248 2559 95,290 207,840 96,000 141,029 107,678 52,410 78,911 683,867 2560 98,316 207,840 96,000 145,508 111,097 54,074 38,228 652,747 2561 101,448 207,840 96,000 150,143 114,636 55,796 39,028 663,444 2562 104,528 207,840 96,000 154,701 118,117 57,490 38,228 672,376 2563 107,605 207,840 96,000 159,255 121,594 59,183 39,028 682,900 2564 110,631 207,840 96,000 163,734 125,013 60,847 78,911 732,345 2565 113,712 207,840 96,000 168,294 128,495 62,542 38,228 701,398 2566 116,789 207,840 96,000 172,848 131,972 64,234 39,028 711,921 2567 119,869 207,840 96,000 177,406 135,452 65,928 38,228 720,854 2568 122,946 207,840 96,000 181,960 138,929 67,620 39,028 731,377 2569 125,972 207,840 96,000 186,439 142,348 69,285 78,911 780,823 2570 129,107 207,840 96,000 191,078 145,891 71,009 38,228 750,046 2571 132,184 207,840 96,000 195,632 149,368 72,701 39,028 760,596 2572 135,210 207,840 96,000 200,111 152,787 74,366 38,228 769,332 2573 138,291 207,840 96,000 204,671 156,269 76,060 39,028 779,868 2574 141,368 207,840 96,000 209,225 159,746 77,752 78,911 829,474

80

4.8.2 ผลตอบแทนโครงการ ในการวเคราะหผลตอบแทนของโครงการทง 2 โครงการเปนผลตอบแทนทางตรงท

สามารถวดคาเปนตวเงนได ซงไดแกรายไดจากการจาหนายนาประปา โดยนาผลการคาดการณปรมาณการใชนาตอปคณกบราคาจาหนายนา (ราคาจาหนายนาของกจประปากระฉอดมมลคาลกบาศกเมตรละ 5 บาท) ดงแสดงในตารางท 4.16 ตารางท 4.16 ประมาณการผลตอบแทนโครงการ หนวย : บาท

ป พ.ศ.

ปรมาณน าจ าหนาย ( ลกบาศกเมตรตอป )

ราคาน าจ าหนายตอลกบาศกเมตร

รายรบรวมตอป

2555 82,971 5 414,855 2256 86,052 5 430,260 2557 89,133 5 445,665 2558 92,209 5 461,045 2559 95,290 5 476,450 2560 98,316 5 491,580 2561 101,448 5 507,240 2562 104,528 5 522,640 2563 107,605 5 538,025 2564 110,631 5 553,155 2565 113,712 5 568,560 2566 116,789 5 583,945 2567 119,869 5 599,345 2568 122,946 5 614,730 2569 125,972 5 629,860 2570 129,107 5 645,535 2571 132,184 5 660,920 2572 135,210 5 676,050 2573 138,291 5 691,455 2574 141,368 5 706,840

81

4.8.3 กระแสเงนสดทางการเงนของโครงการ 4.8.3.1 กระแสเงนสดทางการเงนของโครงการปรบปรงระบบการผลตน าประปา

จากมลคาทางการเงนของตนทน ตารางท 4.12 และมลคาผลประโยชนทางการเงน ตารางท 4.16 สามารถนาไปสรางกระแสเงนสดของโครงการปรบปรงระบบการผลตนาประปาเปนระยะเวลา 20 ป โดยนาผลตอบแทนหกออกจากคาใชจายในการลงทน ดงแสดงในตารางท 4.17

ตารางท 4.17 กระแสเงนสดสทธของโครงการปรบปรงระบบการผลตนาประปา

ป พ.ศ.

ผลประโยชนหรอรายได (บาท)

ตนทนรวม (บาท)

ผลประโยชนสทธ (บาท)

2555 414,855 469,593 -54,739 2256 430,260 480,129 -49,869 2557 445,665 489,065 -43,400 2558 461,045 499,585 -38,540 2559 476,450 554,021 -77,571 2560 491,580 918,084 -426,504 2561 507,240 528,781 -21,541 2562 522,640 537,713 -15,073 2563 538,025 548,781 -10,756 2564 553,155 602,499 -49,344 2565 568,560 566,735 1,825 2566 583,945 577,258 6,687 2567 599,345 586,191 13,154 2568 614,730 596,714 18,016 2569 629,860 650,977 -21,117 2570 645,535 615,383 30,152 2571 660,920 625,906 35,014 2572 676,050 634,669 41,381 2573 691,455 645,205 46,250 2574 706,840 699,628 7,212

82

4.8.3.2 กระแสเงนสดทางการเงนของโครงการกอสรางระบบการผลตน าประปาใหม จากมลคาทางการเงนของตนทน ตารางท 4.15 และมลคาผลประโยชนทางการเงนตารางท

4.16 สามารถนาไปสรางกระแสเงนสดของโครงการปรบปรงระบบการผลตนาประปาเปนระยะเวลา 20 ป โดยนาผลตอบแทนหกออกจากคาใชจายในการลงทน ดงแสดงในตารางท 4.18 ตารางท 4.18 กระแสเงนสดสทธของโครงการกอสรางระบบการผลตนาประปาใหม

ป พ.ศ.

ผลประโยชนหรอรายได (บาท)

ตนทนรวม (บาท)

ผลประโยชนสทธ (บาท)

2555 414,855 604,256 -189,401 2256 430,260 614,792 -184,532 2557 445,665 623,728 -178,063 2558 461,045 634,248 -173,203 2559 476,450 683,867 -207,417 2560 491,580 652,747 -161,167 2561 507,240 663,444 -156,204 2562 522,640 672,376 -149,736 2563 538,025 682,900 -144,875 2564 553,155 732,345 -179,190 2565 568,560 701,398 -132,838 2566 583,945 711,921 -127,976 2567 599,345 720,854 -121,509 2568 614,730 731,377 -116,467 2569 629,860 780,823 -150,963 2570 645,535 750,046 -104,511 2571 660,920 760,596 -99,676 2572 676,050 769,332 -93,282 2573 691,455 779,868 -88,413 2574 706,840 829,474 -122,634

83

4.8.4 แปลงมลคาตนทน และผลประโยชนสทธในอนาคตเปนมลคาปจจบน หลกเกณฑทใชประเมนโครงการนจะใชอตราผลตอบแทนคาลงทน (Benefit cost ratio :

B/C) เปนการเปรยบเทยบมลคาปจจบนของผลประโยชนทประเมนคาเปนเงนไดกบมลคาปจจบนของคาลงทน แตเนองจากหลกเกณฑทใชประเมนโครงการดงกลาวตองคานวณจากมลคาเงนปจจบน คอแปลงมลคาตนทน และผลประโยชนทจะเกดขนในอนาคตใหเปนมลคาปจจบนโดยใชอตราคดลดทางสงคม และในการศกษาครงนใชอตราดอกเบยตาสดทธนาคารใหกบลกคาชนดหรอ(Minimum lone rate, MLR) เฉลยในชวง 10 ป ดงตารางท 4.19 แตเนองจาก MLR เปนอตราคดลดตลาดทยงมอตราเงนเฟอ จงตองทาใหเปนอตราคดลดแทจรง (Real discount rate)ดงแสดงในตารางท 4.19

ตารางท 4.19 อตราคดลดตลาด (MLR) และอตราเงนเฟอเฉลยในรอบ 10 ป

ป พ.ศ. MLR อตราเงนเฟอ 2544 7.25 1.6 2545 6.50 0.7 2546 5.75 1.8 2547 5.75 2.4 2548 6.12 4.5 2549 7.50 4.1 2550 7.50 2.3 2551 8.75 5.0 2552 6.50 -0.2 2553 5.875 3.1 คาเฉลย 6.75 2.53

ทมา : ธนาคารกรงไทย จากด (มหาชน) , สานกดชนการคา

โดยคานวณไดจากสตร

เมอ r อตราคดลดทแทจรง R อตราคดลดตลาด Fe อตราเงนเฟอทคาดวาจะเกดขน

84

ดงนน

r 4.11% โดยการศกษาครงนใชอตราคดลดแทจรง 4.00 %

4.8.5 การค านวณมลคาปจจบนของตนทนและผลประโยชน มลคาของตนทนและผลตอบแทนทเกดขนในปตาง ๆในอนาคตสามารถปรบใหเปนมลคาปจจบนเพอใหอยบนฐานของเวลาเดยวกนได โดยคานวณไดจากสตร PV = F x DF เมอ PV = มลคาในปจจบน F = มลคาในอนาคต DF = Discount Factor เทากบ 4.00 % ผลจากการคานวณมลคาปจจบนของตนทนและผลประโยชนของโครงการทง 2 โครงการแสดงไวในตารางท 4.17 และ 4.18 และจากมลคาปจจบนสามารถนาไปคานวณ อตราสวนผลตอบแทนตอคาลงทน (B/C) มลคาปจจบนของผลตอบแทนสทธ (NPV) ดงแสดงในตารางท 4.20 และ 4.21 ตารางท 4.20 มลคาปจจบนตลอดโครงการปรบปรงขยายระบบการผลตนาประปา หนวย : บาท ป

พ.ศ. F ผล

ประโยชน หรอรายได

F ตนทน รวม

F ผล

ประโยชน สทธ

DF 4.00%

PV ผล

ประโยชน (รายได)

PV ตนทน รวม

PV ผล


2555 414,855 469,593 -54,739 0.9615 398,833 451,514 -52,631 2256 430,260 480,129 -49,869 0.9246 397,818 443,927 -46,109 2557 445,665 489,065 -43,400 0.8890 396,196 434,779 -38,583 2558 461,045 499,585 -38,540 0.8548 394,101 427,045 -32,944 2559 476,450 554,021 -77,571 0.8219 391,594 455,350 -63,756 2560 491,580 918,084 -426,504 0.7903 388,496 725,562 -337,066

85

ตารางท 4.20 (ตอ) หนวย : บาท ป

พ.ศ. F ผล



F ผล


DF 4.00%

PV ผล



PV ผล


2561 507,240 528,781 -21,541 0.7599 385,452 401,821 -16,369 2562 522,640 537,713 -15,073 0.7307 381,893 392,907 -11,014 2563 538,025 548,781 -10,756 0.7026 378,016 385,574 -7,557 2564 553,155 602,499 -49,344 0.6756 373,712 407,048 -33,337 2565 568,560 566,735 1,825 0.6496 369,337 368,151 1,186 2566 583,945 577,258 6,687 0.6246 364,732 360,555 4,177 2567 599,345 586,191 13,154 0.6006 359,967 352,066 7,900 2568 614,730 596,714 18,016 0.5775 355,007 344,602 10,404 2569 629,860 650,977 -21,117 0.5553 349,761 361,488 -11,726 2570 645,535 615,383 30,152 0.5339 344,651 328,553 16,098 2571 660,920 625,906 35,014 0.5134 339,316 321,340 17,976 2572 676,050 634,669 41,381 0.4936 333,316 313,273 20,426 2573 691,455 645,205 46,250 0.4746 328,165 306,214 21,950 2574 706,840 699,628 7,212 0.4564 322,602 319,310 3,292 รวม 11,218,155 11,826,917 -608,762 7,353,397 7,901,079 -547,682

มลคาปจจบนของผลตอบแทนสทธ (NPV) ผลรวมของของคาปจจบนของผลตอบแทน = 7,353,397 บาท ผลรวมของคาปจจบนของตนทน = 7,901,079 บาท มลคาปจจบนของผลตอบแทนสทธ NPV = 7,353,397 – 7,901,079 บาท

= -547,682 บาท อตราสวนผลตอบแทนตอคาลงทน (B/C)

=

= 0.93

86

ผลการวเคราะหตนทนและผลประโยชน ของแนวทางเลอกการออกแบบระบบการผลตนาประปา โดยปรบปรงขยายระบบการผลตนาประปา พบวาโครงการขาดทนจากการลงทนเนองจากมลคาปจจบนสทธ (NPV )เทากบ-547,682 บาท นนคอโครงการนไมเหมาะสมในการลงทนดานการเงน และอตราสวนผลตอบแทนตอคาลงทน (B/C) ของโครงการมคานอยกวา 1 คอ 0.93 นนคอผลตอบแทนทไดรบนอยกวาเงนลงทนทลงทนไป จงเปนโครงการทไมนาลงทน ตารางท 4.21 มลคาปจจบนตลอดโครงการกอสรางระบบผลตนาประปา หนวย : บาท ป

พ.ศ. F ผล



F ผล


DF 4.00%

PV ผล



PV ผล


2555 414,855 604,256 -189,401 0.9615 398,883 580,992 -182,109 2256 430,260 614,792 -184,532 0.9246 397,818 568,437 -170,618 2557 445,665 623,728 -178,063 0.8890 396,196 554,494 -158,298 2558 461,045 634,248 -173,203 0.8548 394,101 542,155 -148,054 2559 476,450 683,867 -207,417 0.8219 391,594 562,070 -170,476 2560 491,580 652,747 -161,167 0.7903 388,496 515,866 -127,370 2561 507,240 663,444 -156,204 0.7599 385,452 504,151 -118,699 2562 522,640 672,376 -149,736 0.7307 381,893 491,305 -109,412 2563 538,025 682,900 -144,875 0.7026 378,016 479,806 -101,789 2564 553,155 732,345 -179,190 0.6756 373,712 494,772 -121,061 2565 568,560 701,398 -132,838 0.6496 369,337 455,628 -86,292 2566 583,945 711,921 -127,976 0.6246 364,732 444,666 -79,934 2567 599,345 720,854 -121,509 0.6006 359,967 432,945 -72,978 2568 614,730 731,377 -116,467 0.5775 355,007 422,370 -67,364 2569 629,860 780,823 -150,963 0.5553 349,761 433,591 -83,830 2570 645,535 750,046 -104,511 0.5339 344,651 400,450 -55,798 2571 660,920 760,596 -99,676 0.5134 339,316 390,490 -51,174 2572 676,050 769,332 -93,282 0.4936 333,698 379,742 -46,044

87

ตารางท 4.21 (ตอ) หนวย : บาท ป

พ.ศ. F ผล



F ผล


DF 4.00%

PV ผล



PV ผล


2573 691,455 779,868 -88,413 0.4746 328,165 370,125 -41,961 2574 706,840 829,474 -122,634 0.4564 322,602 378,572 -55,970 รวม 11,218,155 14,100,392 -2,882,237 7,353,397 9,402,628 -2,049,231 มลคาปจจบนของผลตอบแทนสทธ (NPV) ผลรวมของของคาปจจบนของผลตอบแทน = 7,353,397 บาท ผลรวมของคาปจจบนของตนทน = 9,402,628 บาท มลคาปจจบนของผลตอบแทนสทธ NPV = 7,353,397 – 9,402,628 บาท

= -2,049,231 บาท อตราสวนผลตอบแทนตอคาลงทน (B/C)

=

= 0.78

ผลการวเคราะหตนทนและผลประโยชน ของโครงการกอสรางระบบการผลตนาประปาพบวาโครงการขาดทนจากการลงทนเปนมลคาปจจบนสทธ (NPV)เทากบ -2,049231 บาท นนคอโครงการนไมเหมาะสมในการลงทนดานการเงน และอตราสวนผลตอบแทนตอคาลงทน (B/C) ของโครงการมคานอยกวา 1 คอ 0.78 นนคอผลตอบแทนทไดรบนอยกวาเงนลงทนทลงทนไป จงเปนโครงการทไมนาลงทน สรปจากผลการศกษาแนวทางเลอกการออกแบบระบบการผลตนาประปา โดยมแนวทางเลอกไดแก ปรบปรงขยายระบบการผลตนาประปา กบ กอสรางระบบการผลตนาประปา ซงทง 2 ทางเลอกมผลการลงทนทไมเหมาะสมในการลงทนดานการเงน ดงแสดงในตารางท 4.22

88

ตารางท 4.22 สรปผลการวเคราะหตนทนและผลประโยชน

แนวทางเลอกการออกแบบระบบการผลตประปา ผลการวเคราะหตนทนและผลประโยชน

NPV(บาท) B/C(เทา) ปรบปรงขยายระบบการผลตนาประปา -547,682 0.93 กอสรางระบบการผลตนาประปาใหม -2,049,231 0.78 4.8.6 การวเคราะหราคาทท าใหโครงการคมคาการลงทน ราคาททาใหโครงการคมคาในการลงทน หมายถงระดบราคาททาใหผลตอบแทนเทากบหรอมากกวาตนทน ซงจะทาใหอตราสวนผลตอบแทนตอคาลงทน (B/C) มคามากวา 1และจากผลการวเคราะหทางดานการเงนของทง 2 โครงการพบวาอตราสวนผลตอบแทนตอคาลงทน (B/C) มคานอยกวา 1 คอ 0.93 และ 0.78 แสดงวาโครงการไมคมคากบการกลงทนนนคอลงทนไปเปนเงน 1 บาท มรายไดกลบคนมา 0.93 และ 0.78 บาท รายไดของกจการประปากระฉอด ไดมาจากการจาหนายนาประปาโดยตรง ซงรายไดทไดขนอยกบปรมาณการใชนา การคานวณรายได คดไดจากปรมาณการใชนาตอปคณราคานาจาหนายตอลกบาศกเมตร โดยราคานาจาหนายเทากบ 5 บาทตอลกบาศกเมตร และจากผลการวเคราะหตนทนและผลประโยชนของทง 2 ทางเลอกใหคาอตราสวนผลตอบแทนตอคาลงทน (B/C) นอยกวา 1 จงตองทาการปรบราคาจาหนายนาเพมขนเพอใหโครงการคมคาแกการลงทน โดยจานวนปรมาณการใชนาตอปไมเปลยนแปลง แตทาการเพมราคาคานาประปาตอหนวยจากราคาหนวยละ 5 บาทตอลกบาศกเมตร เปน 6 ตอลกบาศกเมตร คดเปนอตราเพมขนรอยละ20 จากราคาจาหนายนาเดม เพอคานวณหาตนทนและผลตอบแทนของทง 2 ทางเลอกใหมดงแสดงในตารางท 4.23 และ 4.24

ทางเลอกท 1 ปรบปรงขยายระบบการผลตนาประปา ทางเลอกท 2 กอสรางระบบการผลตนาประปา

89

ตารางท 4.23 มลคาปจจบนตลอดโครงการปรบปรงขยายระบบการผลตนาประปา โดยเพมราคา คานาประปา หนวย : บาท ป

พ.ศ. F ผล

ประโยชนหรอรายได


F ผล


DF 4.00%

PV ผล



PV ผล


2555 497,826 469,593 28,233 0.9615 478,660 451,514 27,146 2256 516,312 480,129 36,183 0.9246 477,382 443,927 33,455 2557 534,798 489,065 45,733 0.8890 475,435 434,779 40,657 2558 553,254 499,585 53,669 0.8548 472,922 427,045 45,657 2559 571,740 554,021 17,719 0.8219 469,913 455,350 14,563 2560 589,896 918,084 -328,188 0.7903 466,195 725,562 -259,367 2561 608,688 528,781 79,907 0.7599 462,542 401,821 60,721 2562 627,168 537,713 89,455 0.7307 458,272 392,907 65,365 2563 645,630 548,781 96,849 0.7026 453,620 385,574 68,046 2564 663,786 602,499 61,287 0.6756 448,454 407,048 41,405 2565 682,272 566,735 115,537 0.6496 443,204 368,151 75,053 2566 700,734 577,258 123,476 0.6246 437,678 360,555 77,123 2567 719,214 586,191 133,023 0.6006 431,960 352,066 79,894 2568 737,676 596,714 140,962 0.5775 426,008 344,602 81,406 2569 755,832 650,977 104,962 0.5553 491,714 361,488 58,226 2570 777,642 615,383 159,259 0.5339 413,581 328,553 85,028 2571 793,104 625,906 167,189 0.5134 407,180 321,340 85,839 2572 811,260 634,669 176,591 0.4936 400,438 313,273 87,165 2573 829,746 645,205 184,541 0.4746 393,797 306,214 87,583 2574 848,208 699,628 148,580 0.4564 387,122 319,310 67,812 รวม 13,461,786 11,826,917 1,634,869 8,824,076 7,901,079 922,997

90

ตารางท 4.24 มลคาปจจบนตลอดโครงการกอสรางระบบผลตนาประปาใหม โดยเพมราคาคา นาประปา หนวย : บาท ป

พ.ศ. F ผล



F ผล


DF 4.00%

PV ผล



PV ผล


2555 497,826 604,256 -106,430 0.9615 478,660 580,992 -102,332 2256 516,312 614,792 -98,480 0.9246 477,382 568,437 -91,055 2557 534,798 623,728 -88,930 0.8890 475,435 554,494 -79,059 2558 553,254 634,248 -80,994 0.8548 472,922 542,155 -69,254 2559 571,740 683,867 -112,127 0.8219 469,913 562,070 -92,157 2560 589,896 652,747 -62,851 0.7903 466,195 515,866 -49,671 2561 608,688 663,444 -54,756 0.7599 462,542 504,151 -41,609 2562 627,168 672,376 -45,208 0.7307 458,272 491,305 -33,033 2563 645,630 682,900 -37,270 0.7026 453,620 479,806 -26,186 2564 663,786 732,345 -68,559 0.6756 448,454 494,772 -46,318 2565 682,272 701,398 -19,126 0.6496 443,204 455,628 -12,424 2566 700,734 711,921 -11,187 0.6246 437,678 444,666 -6,987 2567 719,214 720,854 -1,640 0.6006 431,960 432,945 -985 2568 737,676 731,377 6,299 0.5775 426,008 422,370 3,638 2569 755,832 780,823 -24,991 0.5553 491,714 433,591 -13,878 2570 777,642 750,046 24,596 0.5339 413,581 400,450 13,132 2571 793,104 760,596 32,508 0.5134 407,180 390,490 16,690 2572 811,260 769,332 41,928 0.4936 400,438 379,742 20,696 2573 829,746 779,868 49,878 0.4746 393,797 370,125 23,672 2574 848,208 829,474 18,734 0.4564 387,122 378,572 8,550 รวม 13,461,786 14,100,392 -638,606 8,824,076 9,402,628 -578,552

91

มลคาปจจบนตลอดโครงการปรบปรงขยายระบบการผลตนาประปา มลคาปจจบนของผลตอบแทนสทธ (NPV) = 922,997 บาท

อตราสวนผลตอบแทนตอคาลงทน (B/C) =

= 1.12

มลคาปจจบนตลอดโครงการกอสรางระบบผลตนาประปา

มลคาปจจบนของผลตอบแทนสทธ (NPV) = -578,552 บาท

อตราสวนผลตอบแทนตอคาลงทน (B/C) =

= 0.94

ผลกาการวเคราะหราคาททาใหโครงการคมคาการลงทนของทง 2 ทางเลอก โดยการเพม

ราคาคานาประปาตอหนวยจากราคาหนวยละ 5 บาทตอลกบาศกเมตร เปน 6 บาทตอลกบาศกเมตรทาใหผลประโยชนหรอรายไดรวมตลอดโครงการมมลคาเพมขน 2,243,631 บาท

ทางเลอกท 1 ปรบปรงขยายระบบการผลตนาประปา พบวาโครงการมกาไรจากการลงทน เนองจากมลคาปจจบนสทธ (NPV)เทากบ 922,997 บาท นนคอโครงการนเหมาะสมในการลงทนดานการเงน และอตราสวนผลตอบแทนตอคาลงทน (B/C) ของโครงการมคามากกวา 1 คอ 1.12 นนคอผลตอบแทนทไดรบมากกวาเงนลงทนทลงทนไปเปนโครงการทนาลงทน

ทางเลอกท 2 กอสรางระบบการผลตนาประปาใหม พบวาโครงการมกาไรจากการลงทน เนองจากมลคาปจจบนสทธ (NPV)เทากบ -578,552 บาท นนคอโครงการนไมเหมาะสมในการลงทนดานการเงน และอตราสวนผลตอบแทนตอคาลงทน (B/C) ของโครงการมคานอยวา 1 คอ 0.94 นนคอผลตอบแทนทไดรบนอยกวาเงนลงทนทลงทนไปเปนโครงการทไมเหมาะสมทจะลงทน 4.8.7 การจดล าดบทางเลอกโครงการ

ในการเลอกแนวทางการออกแบบระบบการผลตนาประปา โดยมแนวทางเลอกไดแก ปรบปรงขยายระบบการผลตนาประปา กบกอสรางระบบการผลตนาประปา การตดสนใจทจะเลอกแนวทางใดนนตองจดลาดบโครงการลงทนโดยเลอกโครงการทนาลงทนมากกวา ตามขอจากดของเงนทนทมอย เพอใหไดผลตอบแทนจากการลงทนสงทสด ในการศกษาครงนจะใชอตราสวนผลตอบแทนตอคาลงทน(B/C) ในการจดลาดบทางเลอกระบบการผลตนาประปาของกจการประปากระฉอด ใหเพยงพอกบความตองการของผใชนาประปาในปจจบน และในอนาคต 20 ปขางหนา ดงแสดงในตารางท 4.25

92

ตารางท 4.25 อตราผลตอบแทนคาลงทนการออกแบบระบบการผลตนาประปา

ทางเลอกการออกแบบระบบการผลตประปา อตราสวนผลตอบแทนตอคาลงทน

( B/C) ราคาคานาประปาหนวยละ 5 บาทตอลกบาศกเมตร

- ปรบปรงขยายระบบการผลตนาประปา 0.93 - กอสรางระบบการผลตนาประปา 0.78

ราคาคานาประปาหนวยละ 6 บาทตอลกบาศกเมตร - ปรบปรงขยายระบบการผลตนาประปา 1.12 - กอสรางระบบการผลตนาประปา 0.94

93

บทท 5 สรปและขอเสนอแนะ

จากผลการวเคราะหขอมลพบวา กจการประปากระฉอดมปรมาณนาทจาหนายใหแกผใชนาในปพ.ศ. 2554 เปนจานวน 204.24 ลกบาศกเมตรตอวน ขณะทกาลงการผลตของกจการประปากระฉอดสามารถผลตนาเตมกาลงการผลตคอ 240 ลกบาศกเมตรตอวน จะเหนไดวาความตองการนาประปาของประชาชนผใชนามจานวนใกลเคยงกบกาลงการผลตสงสด และจาการคาดการณจานวนประชากรในอนาคต 20 ป พบวาจะมประชากรทงสน 2,617 คนมอตราการใชนาเฉลยในรอบ 10 ปเทากบ 0.148 ลกบาศกเมตรตอคนตอวน ทาใหมปรมาณการใชตอปทงสน 141,368 ลกบาศกเมตรตอป โดยใชนาดบจากสระนาวดบารงธรรมเปนวตถดบในการผลตนาประปา ซงแนวทางเลอกเพอออกแบบระบบการผลตนาประปาของกจการประปากระฉอดใหสามารถผลตนาประปาใหเพยงพอกบความตองการในปจจบน และสามารถรองรบความตองการใชนาในอนาคตเปนระยะเวลา 20 ป โดยใชรปแบบมาตรฐานประปาหมบาน สานกบรหารจดการนา กรมทรพยากรนา กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เปนแนวทางในออกแบบระบบการผลตนาประปา 5.1 สรปผลการศกษา จากแนวคดทฤษฎ ไดออกแบบระบบการผลตนาประปาไว 2 ทางเลอกโดย

ทางเลอกท 1 ปรบปรงขยายระบบการผลตนาประปา เพอเพมกาลงการผลตนาประปาจาก 10 ลกบาศกเมตรตอชวโมง เปน 20 ลกบาศกเมตรตอชวโมง จะสามารถเพมกาลงการผลตสงสดจาก 240 ลกบาศกเมตรตอวนเปน 480 ลกบาศกเมตรตอวน สามารถรองรบความตองการในอนาคต 20 ปได ซงรายละเอยดการกอสรางประกอบดวยระบบกรองนาผวดนขนาด 10 ลกบาศกเมตรตอชวโมง 1 ถง, ปายบอกระดบนาถงนาใส 1 ชด, การประสานทอระหวางระบบ, รางระบายนา 18 เมตร, ฝาปดถงนาใส, ปายบอกระดบนาหอถงสง และเครองสบนาดพรอมอปกรณจานวน 2 ชด ใชงบประมาณในการปรบปรงขยายระบบการผลตนาประปาทงสน 1,229,000 บาท จะใหอตราสวนผลตอบแทนตอคาลงทน (B/C ) เทากบ 0.93 ทางเลอกท 2 กอสรางระบบการผลตนาประปาใหมเพอทดแทนระบบเดม โดยใชแบบมาตรฐานระบบประปาหมบาน แบบผวดนขนาดใหญ อตราการผลตขนาด 20 ลกบาศกเมตรตอชวโมงใชงบประมาณในการกอสรางระบบการผลตนาประปาทงสน 3,689,000 บาท โดยกอสรางระบบการผลตนาประปาใหมจะใหอตราสวนผลตอบแทนตอคาลงทน (B/C ) เทากบ 0.78

94

ซงทงสองทางเลอกใหอตราสวนผลตอบแทนตอคาลงทน (B/C) นอยกวา 1 จงไมเหมาะสมในการลงทนดานการเงน

จงเสนอแนวทางเพมผลประโยชนหรอรายไดของทางเลอกทง 2 ทางโดยการปรบเพมราคาจาหนายนาเพอใหโครงการคมคาแกการลงทน จากราคาคานาหนวยละ 5 บาทตอลกบาศกเมตร เปน 6 ตอลกบาศกเมตร พบวา โดยการปรบปรงขยายระบบการผลตนาประปาอตราการผลตขนาด 20 ลกบาศกเมตรตอชวโมงจะใหอตราสวนผลตอบแทนตอคาลงทน (B/C) เทากบ 1.12 โครงการมความเหมาะสมทจะลงทนเพราะลงทนไปเปนเงน 1 บาท มรายไดกลบคนมา 1.12 บาท ในขณะทการกอสรางระบบการผลตนาประปาใหมเพอทดแทนระบบเดม ใหอตราสวนผลตอบแทนตอคาลงทน (B/C) เทากบ 0.94 โครงการไมเหมาะสมทจะลงทนเพราะลงทนไปเปนเงน 1 บาท มรายไดกลบคนมา 0.94 บาท โดยทง 2 ทางเลอกมอายการใชงานทเทากนคอ 20 ป ใชอตราคดลดเปนอตราดอกเบยเงนกชนด (MLR) 6.75% อตราเงนเฟอ 2.53% และอตราคดลดทแทจรงเทากบ 4 00%โดยทง 2 แนวทางมขอดและขอเสยดงสรปไวในตารางท 5.1

ตารางท 5.1 สรปทางเลอกการออกแบบระบบการผลตนาประปา แนวทางเลอก ราคาคากอสราง

(บาท) ทมาของ

งบประมาณ ขอด ขอเสย

1. ปรบปรงขยายระบบการผลตนาประปา

1,229,000 ขอรบการสนบสนนจากองคการบรหารสวนตาบลตลาด/ หนวยงานของรฐ

1.ใชงบประมาณในการกอสรางไมสงมากและองคการบรหารสวนตาบลตลาดในฐานะหนวยงานทกากบดแลสามารถสนบสนนงบประมาณเพอใชในการกอสรางได 2. ใชพนทในการกอสรางไมมากและสามารถกอสรางในบรเวณ

1.อายการใชงานของอาคารอยางปประสทธภาพเหลอเพยง 5 ป ทาใหในปพ.ศ.2560 ตองใชคาใชจายในการซอมแซมและเปนจานวนเงน 400,000บาทเพอขยายอายการใชงานไปอก 15 ป

95

ตารางท 5.1 (ตอ) แนวทางเลอก ราคาคากอสราง

(บาท) ทมาของ

งบประมาณ ขอด ขอเสย

2. กอสรางระบบการผลตนาประปา

3,689,000

ขอรบการสนบสนนจาก หนวยงานของรฐ

ททาการกจการประปากรฉอดได 1. เนองจากเปนการกอสรางอาคารใหมทาใหมอายการใชงาน 20 ป ไมมคาใชจายในการซอมแซมระบบการผลตประปา

1. ใชงบประมาณในการกอสรางสงมากและองคการบรหารสวนตาบลตลาดในฐานะหนวยงานทกากบดแลไมสามารถสนบสนนงบประมาณเพอใชในการกอสรางได เนองจากเกนศกยภาพทางการเงน 2.พนทวางของกจการประปากระฉอดมไมเพยงพอทจะใชในการกอสรางระบบการผลตนาประปาใหมไดทาใหตองหาพนทใหมในการกอสราง

5.2 อภปรายผล การศกษาศกยภาพระบบผลตนาประปาของกจการประปากระฉอด ตาบลตลาด อาเภอเมอง

นครราชสมา จงหวดนครราชสมาสามารถนามาอภปรายผลการศกษาไดดงน

96

การออกแบบระบบการผลตนาประปาของกจการประปากระฉอด ใหเพยงพอกบความตองการของผใชนาประปาในปจจบน และในอนาคต 20 ปขางหนาตองใชขอมลในอนาคตเพอนามาออกแบบระบบการผลตนาประปา ซงผลจากการคาดการณประชากรใน20 ปขางหรอพ.ศ. 2574 กจการประปากระฉอดจะมจานวนประชากร 2,617 คนมอตราการใชนาเฉลย 0.148 ลกบาศกตอคนตอวน มปรมาณการใชตอปทงสน 141,368 ลกบาศกเมตรตอป ซงผลทไดเปนการคาดการณทงสน ในอนาคตจานวนประชากรและปรมาณการใชนาตอปอาจมากกวา หรอนอยกวาคาทคาดการณไว ซงสงผลตอเงนลงทน และผลตอบแทนทจะไดรบในอนาคต ถาคาคาดการณนอยกวาความเปนจรงมผลทาใหผลตอบแทนจากเงนลงทนลดลง ทาใหจดคมทนมระยะเวลานานขน ในทางตรงขามถาคาคาดการณมากกวาความเปนจรงมผลทาใหผลตอบแทนจากเงนลงท นเพมขน ทาใหจดคมทนมระยะเวลาสนลง

ขอมลปรมาณการใชนาทนามาใชในการศกษายงไมไดคานงถงปรมาณนาสญเสยทเกดขน เนองจากไมสามารถคานวณหาปรมาณนาสญเสยทเกดขนไดเพราะระบบการผลตนาประปาเปนระบบอตโนมต ประกอบกบไมมมาตราวดนาออกจากระบบการผลตนาประปา ทาใหผลรวมของปรมาณการใชนาไมไดรวมปรมาณนาสญเสยไว

5.3 ขอเสนอแนะ ระบบผลตนาประปาเปนระบบสาธารณปโภคพนฐานทมความจาเปนอยางยงในชมชน ซง

นอกจากระบบประปาจะผลตนาใหเพยงพอกบความตองการของผใชนาแลว คณภาพของนาประปากเปนสงสาคญดวยเชนกน และการทระบบประปาจะมอายการใชงานทยนยาวใชงานไดตามวตถประสงคไดนนตองมการดแล และบารงรกษาระบบการผลตนาประปาชมชนอยางถกวธเพอใหระบบผลตนาประปาชมชนสามารถอยในสภาพพรอมใชงานไดตลอดเวลา

รปแบบการบรหารงานของกจการประปากระฉอด ทใหประชาชนบรหารกจการเองในรปแบบคณะกรรมการบรหารกจการประปาหมบาน ทาใหเมอประสบปญหาทเกยวของกบระบบการผลตนาประปา นอกจากจะมผลตอประสทธภาพการทางานของระบบประปา แลวยงสงผลกระทบโดยตรงตอผใชนาประปาทาใหผใชนาประปาอาจประสบปญหานาประปาไมเพยงพอกบความตองการได ดงนนองคการบรหารสวนตาบลตลาดในฐานะททาหนาทกากบดแลกจการประปาควรมการควบคมกากบดแลการดาเนนงานอยางใกลชดใหคาปรกษา และการจดการฝกอบรมเพอเพมทกษะใหแกผดแลระบบประปาเพอใหเกดความรความชานาญในการปฏบตงานดานระบบการผลตนาประปา ตลอดจนการสนบสนนงบประมาณในการดาเนนงานเพอแกปญหาการขาดงบประมาณในการดาเนนงานของกจการประปากระฉอด

97

เอกสารอางอง กรมสงเสรมการปกครองทองถน กระทรวงมหาดไทย .มาตรฐานระบบน าสะอาด.กรงเทพฯ :

ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จากด หนา (24-28),(116-132) กรมทรพยากรนา กระทรวงธรรมชาตและสงแวดลอม (2548). คมอการเลอกรปแบบประปาหมบาน

ตามโครงการแกไขปญหาการขาดแคลนน าอปโภคบรโภค [ออนไลน]. ไดจากhttp://kmcenter.rid.go.th/kmc14/handbook/handbook9.pdf

กตมาภรณ ปลอดโคกสง ( 2553) การศกษาแนวทางการปรบปรงประสทธภาพกาดาเนนงานกจการประปาองคการบรหารสวนตาบลจอหอ

เกษม ประสารทเขตรการ ( 2544 ) การประเมนระบบการบรหารของการประปาหมบานแบบผวดนทสนบสนนการกอสรางโดยกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข ในจงหวดอดรธาน วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต ( สาธารณสขศาสตร ) กรงเทพฯ : บนฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล , 2544

เชษฐพนธ กาฬแกว , วเชยร จงรงเรอง , ชยรตน หนทอง , เฉลยว สสงา , ฉตรชย พทกษวงศโรจน ชลธร ปนเจรญ และศรวฒนา ตอววฒน. สถานการณการด าเนนงานกจการประปา

หมบานแบบผวดนของกรมอนามย และเตรยมการรบวกฤตการณภยแลงของประชาชนผใชน าในเขตภาคตะวนออกเฉยงเหนอ . รายงานการวจย.กรงเทพฯ: กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข ; 2543

เตรยมศกด ใจสนก และคณะ การปฏบตงานของผดแลระบบประปาหมบาน ทไดรบงบประมาณจดสรรจากกรมอนามยป 2508 -2538 ในเขตรบผดชอบของศนยอนามยสงแวดลอมเขต 6 ขอนแกน. รายงานการวจย.ขอนแกน :ศนยอนามยสงแวดลอมเขต 6 ขอนแกน ; 2540

ทวศกด วงไพศาล (2545) วศวกรรมการประปา . กรงเทพฯ : โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนา( 44,47 -48)

ธเรศ ศรสถตย (2553) วศวกรรมการจดการขยะมลฝอยชมชน กรงเทพฯ : โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนา (128-131)

นยม ไชยอรรจนาภรณ , ชยณรงค บรตน และพลลภ เพมพน . การศกษาสถานการณและระดบความรเกยวกบระบบประปาหมบานจองคณะกรรมการบรหารกจการประปาหมบานกรมอนามย จงหวดอ านาจเจรญ. วรสารสาธารณสขมลฐานภาคอสาน.15(4 ) เม.ย. – พ.ค. 43 : 7-12

98

นฤมล ประภาสมทร. การดแลระบบผลตประปาและคณภาพน าประปาของระบบประปาหมบาน ในเขตจงหวดขอนแกน , วารสารวจย มข ฉบบบณฑตศกษา ปท 6 ฉบบท 2 ( ก.ค. – ธ.ค. 2549 ) หนา 121 – 134

รตนา พลอสรยะกล (2550) .การวเคราะหตนทนและผลประโยชนของโครงการน าประปาดมได กรณศกษาพนทส านกงานประปาอทอง จงหวดสพรรณบร ภาคนพนธปรญญเศรษฐศาสตรมหาบณฑต : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย เชษฐพนธ กาฬแกว , วเชยร จงรงเรอง , ชยรตน หนทอง , เฉลยว สสงา , ฉตรชย พทกษวงศโรจน ชลธร ปนเจรญ และศรวฒนา ตอววฒน. สถานการณการด าเนนงานกจการประปา

หมบานแบบผวดนของกรมอนามย และเตรยมการรบวกฤตการณภยแลงของประชาชนผใชน าในเขตภาคตะวนออกเฉยงเหนอ . รายงานการวจย.กรงเทพฯ: กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข ; 2543

สานกงานโยธาธการและผงเมองจงหวดนครราชสมา (2548). การฉายภาพประชากรรายหมบาน ต าบล อ าเภอ จงหวดนครราชสมา พ.ศ. 2548 – 2578.นครราชสมา : โรงพมพเลศศลป(1994) หนา (117-119)

99

ภาคผนวก

100

ภาคผนวก ก รายละเอยดประมาณราคา

งานปรบปรงขยายระบบการผลตของกจการประปากระฉอด

103

103

104

104

108

108

110

110

111

111

112

112

113

113

116

118 116

118

ภาคผนวก ข ตาราง Discount Factor Table

119

119

120

ประวตผเขยน

นางสาวขตตยรตน สงวนสตย เกดเมอ 26 ธนวาคม 2521 สถานทเกด 2 หมท 3 ตาบลแสนภดาษอาเภอบานโพธ จงหวดฉะเชงเทรา ทอยปจจบน 76 หมท 7 บานหนองตะคลอง ตาบลตลาด อาเภอเมองนครราชสมา จงหวดนครราชสมา ประวตการศกษา พ.ศ. 2533 – 2536 มธยมศกษาตอนตนโรงเรยนเบญจมราชรงสฤษฎ อาเภอเมอง จงหวดฉะเชงเทรา พ.ศ. 2539 – 2541 ประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) สาขาวชา ชางกอสรางวทยาลยเทคนคฉะเชงเทรา อาเภอเมอง จงหวดฉะเชงเทรา พ.ศ. 2541 – 2543 ประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) สาขาวชาชางโยธา สถาบนเทคโนโลยราชมงคล วทยาเขตภาคตะวนออกเฉยงเหนอนครราชสมา อาเภอเมองนครราชสมา จงหวดนครราชสมา พ.ศ. 2548 – 2550 ปรญญาตรวทยาศาตรบณฑต (วท.บ.) โปรแกรมวชาเทคโนโลยอตสาหกรรม (เทคโนโลยกอสราง) มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา ประวตการทางาน พ.ศ. 2544 – พ.ศ. 2547 ตาแหนง ลกจางชวคราว องคการบรหารสวนตาบลขามทะเลสอ อาเภอขามทะเลสอ จงหวดนครราชสมา พ.ศ.2547– พ.ศ. 2554 ตาแหนงนายชางโยธา องคการบรหารสวนตาบลตลาด อาเภอเมองนครราชสมา จงหวดนครราชสมา

ศักยภาพระบบผลิตน ้าประปาของ...

Documents

Transcript of ศักยภาพระบบผลิตน ้าประปาของ...