ธันวาคม 2562 ปีที่ 11 I ฉบับที่ 3 แจกฟรี ·...
Transcript of ธันวาคม 2562 ปีที่ 11 I ฉบับที่ 3 แจกฟรี ·...
ธนวาคม 2562 ปท 11 I ฉบบท 3แจกฟร
How To ใชชวตอยางไรในวน “ไรถงขยะ”
Creative CityOslo
Creative BusinessRefill Station
helpim
eter.com
“Everyone has the perfect gift to give the world-and if each of us is freed up to give our unique gift,
the world will be in total harmony.”
ทกคนสามารถมอบของขวญทสมบรณแบบใหแกโลกไดและหากเรามอสระทจะใหของขวญในแบบของตวเองแลว
โลกกจะอยไดอยางกลมกลน
R. Buckminster Fullerสถาปนก นกประพนธ และนกออกแบบชาวอเมรกน
helpim
eter.com
Contents : สารบญ
Creative Update 6Green Financing ใชเงน...กสภาพแวดลอม / “โปเกมอน” ฉนจะชวยนาย! / รวมแอพฯสำาหรบคนชอบกน (จน) คลนแบบไมทงขวาง Creative Resource 8Documentary / Book / Application MDIC 10Solar Vengersนวตกรรมทจะทำาใหคนไทยไมกลวแดด
Cover Story 12Earth needs (YOU) r giftเทศกาลมอบของขวญ (ให) โลก F act and Figure 18ทำาไมเรายงรบถงพลาสตกทงทใจกอยากจะชวยโลก
Creative Business 20บทเรยนธรกจจาก Refill Stationผบกเบกรานปลอดบรรจภณฑเจาแรกในไทย How To 23ใชชวตอยางไรในวน “ไรถงขยะ” Creative Place 24Osloเมองรกโลกในแบบชาวนอรเวย The Creative 28อญชล อจจมาธร...สำารวจโอกาสในจกรวาล “ขยะ” จากสายพานอตสาหกรรมเบยรรายใหญของไทย
Creative Solution 34ขยะอาหารทไมไดมแคอาหาร
CREATIVE THAILAND I 4อนญาตใหใชไดตามสญญาอนญาตครเอทฟคอมมอนสแสดงทมา-ไมใชเพอการคา-อนญาตแบบเดยวกน 3.0 ประเทศไทย
อนญาตใหใชไดตามสญญาอนญาตครเอทฟคอมมอนสแสดงทมา-ไมใชเพอการคา-อนญาตแบบเดยวกน 3.0 ประเทศไทย
จดทำ�โดย l สำ�นกง�นสงเสรมเศรษฐกจสร�งสรรค (องคก�รมห�ชน) (CEA)1160 อ�ค�รไปรษณยกล�ง ถนนเจรญกรง แขวงบ�งรก เขตบ�งรก กรงเทพฯ 10500 โทร. 02 105 7400 แฟกซ. 02 105 7450พมพท l บรษท สหมตรพรนตงแอนดพบลสชง จำ�กด โทร. 02 903 8257-9จำ�นวน 10,000 เลม
ตดตอลงโฆษณ�: [email protected]
นตยส�รฉบบนใชหมกพมพจ�กนำ�มนถวเหลองทไมเปนอนตร�ยตอสขภ�พ ทงยงเปนมตรตอสงแวดลอม และใชกระด�ษ
รไซเคล ซงเปนผลผลตของผประกอบก�รไทย
จดทำ�ภ�ยใตโครงก�ร “Creative Thailand สร�งเศรษฐกจไทยดวยคว�มคดสร�งสรรค” โดยสำ�นกง�นสงเสรมเศรษฐกจ สร�งสรรค (องคก�รมห�ชน) (CEA) ซงมเป�หม�ยในก�รเผยแพรคว�มรเกยวกบเศรษฐกจสร�งสรรค (Creative Economy) และผลกดนก�รใชคว�มคดสร�งสรรคในก�รขบเคลอนเศรษฐกจไทย
บรรณ�ธก�รทปรกษ� l อภสทธ ไลสตรไกล บรรณ�ธก�รอำ�นวยก�ร l มนฑณ ยงวกล ทปรกษ� l เลอช�ต ธรรมธรเสถยร บรรณ�ธก�รบรห�ร l พชรนทร พฒน�บญไพบลย
กองบรรณ�ธก�ร l เบญจวรรณ ระงบภย, สรศกด ปญช�น�ญค�, ณฐณช�ต ศรวลลภ และ ปยวรรณ กลนศรสข เลข�กองบรรณ�ธก�ร l ณฐช� ตะวนน�โชต
ศลปกรรม l ชดชน นนน�ทนนท ประส�นง�นกองบรรณ�ธก�ร l วนบษป ยพเกษตร ช�งภ�พและมลตมเดย l ภรร� ดษฐ�กรณ เวบไซต l นพกร คนไว
CREATIVE THAILAND I 5
Editor’s Note : บทบรรณาธการ
ในชวงทศวรรษทผ�นม�แมว�เศรษฐกจโลกจะขนๆ ลงๆ แตสำ�หรบก�ร
ต�มห�ประสบก�รณจ�กก�รทองเทยว ในย�มทร�ค�ตวเครองบนเปนใจ
ทงก�รโดยส�รแบบโลวคอสต และก�รทำ�โปรโมชนของส�ยก�รบนหลกทตอง
ตอสกบโลวคอสต บวกกบก�รขย�ยเสนท�งของส�ยก�รบนทครอบคลมกว�
20,000 เมองทวโลก กเพยงพอทจะเปนส�เหตหลกในร�ยง�นของสม�คมขนสง
ท�งอ�ก�ศระหว�งประเทศ (IATA) ทระบว� ในป 2017 จำ�นวนผโดยส�รท�ง
เครองบนมยอดทะลเกน 4 พนล�นคนเปนปแรก เพมขนจ�กปกอนรอยละ 7.3
หรอเทยบเท�กบ 280 ล�นเทยว
แนวโนมก�รเตบโตของจำ�นวนผโดยส�รท�งเครองบนนยงเปนไปอย�ง
ตอเนอง สอดคลองกบทองคก�รสหประช�ช�ตค�ดก�รณว� ปรม�ณก�รปลอย
ก�ซค�รบอนไดออกไซดของธรกจก�รบนทเปนส�เหตของก�ซเรอนกระจกและ
ก�รเพมขนของอณหภมโลก จะเพมขนเปน 900 ล�นเมตรกตนในป 2018 และ
จะเพมขน 3 เท�ในป 2050
ธรกจส�ยก�รบนจงไมส�ม�รถอยเฉยเปนเป�นงใหถกกดดนฝ�ยเดยว
นอกเหนอจ�กคว�มพย�ย�มในก�รปรบปรงเครองยนตรทเออตอเชอเพลง
สะอ�ด ก�รเลอกจ�นช�มชอนสอมแบบเปนมตรตอสงแวดลอม ก�รตงเป�
ชดเชยก�รปลอยก�ซค�รบอนไดออกไซดดวยก�รสนบสนนเงนทนใหโครงก�รต�ง ๆ
ทชวยลดก�รปลอยก�ซ ล�สด KLM ส�ยก�รบนดชต เปดเกมรกดวยแคมเปญ
“Fly Responsibly” ทเชญชวนใหผโดยส�รคดกอนบน ว�จำ�เปนหรอไมทตอง
เดนท�งดวยเครองบน สำ�หรบก�รเดนท�งทส�ม�รถไปไดดวยรถบสหรอรถไฟ
ทสงผลกระทบนอยกว�
แมว�จะถกมองว�เปนสสนท�งก�รตล�ด แตกเปนแคมเปญทกระจ�ย
แรงกดดนกลบม�ทผโดยส�รใหเปนคนเลอก ว�คณจะเลอกชวยโลกในระดบไหน
ตงแตระดบสดโตงดวยก�รหนหลงใหกบก�รเชกอนในสถ�นทต�ง ๆ ยอมม
ประสบก�รณและรปในอนสต�แกรมนอยลง หรอระดบพอประม�ณดวยก�รเลอก
วธก�รเดนท�งท�งอนทใชเวล�น�นกว�แตปลอยก�ซค�รบอนนอยกว�
(ซงอ�จจะไมตองถงขนเดนท�งดวยเรอแบบนองเกรธ� ทนเบรก)
แตไมว�จะเลอกก�รเดนท�งแบบไหน ผบรโภคนนกตองรบบทหนกอยด
เพร�ะในก�รลดผลกระทบตอสงแวดลอม ก�รลดบรโภคยอมเปนสงดและยงม
ผผลตชวยหนนกยงสงผล แตก�รจะหลกหนหรออดทนตอสงยวยจ�กอลกอรทม
ในก�รนำ�เสนอสนค�และแคมเปญต�งๆ ทผดขนม�ร�วรใจนนเปนเรองย�ก
โดยเฉพ�ะอย�งยงในชวงเทศก�ลแหงก�รจบจ�ยใชสอยชวงปล�ยปอนยงใหญ
อย�งวนคนโสด วนแบลกฟร�ยเดย วนบอกซงเดย ทสนค�จะถกลดร�ค�อย�ง
เร�ใจ ก�รตอสท�งจตใจระหว�ง “ของมนตองม” กบก�รรกษโลกแบบท�งใด
ท�งหนง กอ�จเปนเรองทตดสนใจไดย�ก แตกใชว�จะชวยไมไดเลย เพร�ะยงม
อกหล�กหล�ยวธก�รทเร�จะส�ม�รถมอบของขวญปใหมปนใหกบตวเร�เอง
และโลกไดดวย
มนฑณ ยงวกล
บรรณ�ธก�รอำ�นวยก�ร
ของขวญ
CREATIVE THAILAND I 6
Creative Update : คดทนโลก
Green Financingใชเงน...กสภาพแวดลอม
เรอง : พชรนทร พฒน�บญไพบลย
แมเร�จะรดว� “เงน” ซอไมไดทกอย�งบนโลก
โดยเฉพ�ะก�รซอห�สงแวดลอมทสมบรณ อ�ก�ศ
บรสทธ นำ�ทใสสะอ�ด ป�ไมทงอกง�ม หรอแมแต
ชวตของสตวทะเลทลมต�ยจ�กมลภ�วะทเพมขน
ทกท ...แตถงอย�งนนกใชว� “เงน” จะไมมค�
เสยทเดยวตอประเดนด�นสงแวดลอม
Green Financing คอนวตกรรมท�งก�รเงน
ทชวยสงเสรมและพฒน�สงแวดลอมใหดขนอย�ง
ยงยน ผ�นเครองมอท�งก�รเงนต�งๆ เชน
สนเชอสเขยว (Green Loan/Green Credit)
ตร�ส�รหนสเขยว (Green Bond) หรอกองทน
สเขยว (Green Funding) ซงนบเปนนวตกรรม
ทเกดขนจ�กคว�มรวมมอกนระหว�งอตส�หกรรม
ก�รเงนก�รลงทน และภ�คสวนทเกยวของกบ
สงแวดลอม เพอยงประโยชนเปนคว�มยงยน
ใหกบสงคมในวงกว�ง
ทงน โครงก�รท Green Financing มกจะ
มสวนรวมเข�ไปชวยเหลอกไดแก โครงก�รอ�ค�ร
สเขยวซงใชวสดทองถนทเปนมตรตอสงแวดลอม
โครงก�รเพอสร�งนวตกรรมก�รประหยดพลงง�น
หรอพลงง�นทดแทน โครงก�รพฒน�สำ�หรบ
ภ�คก�รเกษตรแบบอนทรยทมคว�มยงยน
โครงก�รเพอสร�งนวตกรรมทคำ�นงถงสงแวดลอม
หรอโครงก�รเพอลดผลกระทบตอก�รเปลยนแปลง
ของสภ�พอ�ก�ศ และลดสภ�วะโลกรอน
โดยปกตแลว ก�รใหสนเชอของสถ�บน
ท�งก�รเงนจะพจ�รณ�ถง “คว�มเสยง” และ
“ผลตอบแทน” จ�กโครงก�รทลงทนเปนหลกว�
จะส�ม�รถคนทนและเตบโตสร�งเปนผลตอบแทน
ไดม�กนอยเท�ใด แตโครงก�รเพอก�รพฒน�
อย�งยงยนเหล�น นวตกรรม Green Financing
จะเนนไปทก�รใหสนเชอทสร�งผลประโยชนให
กบสงคมและสงแวดลอม หรอก�รลดผลกระทบ
ตอสงแวดลอมใหไดม�กทสด ซงตวเลขดงกล�ว
จะสะทอนอยในอตร�ดอกเบยทแตกต�งกน จะม�ก
หรอนอย ขนอยกบว�โครงก�รนนสงผลกระทบ
ตอก�รเปลยนแปลงของสภ�พแวดลอมและคว�ม
ยงยนอย�งไร
ประโยชนของ Green Financing นน
นอกจ�กจะสงเสรมใหภ�คธรกจมสวนรวมรบผดชอบ
ตอสงแวดลอมและเตบโตอย�งยงยน ชวยให
ผประกอบก�รลดตนทนด�นพลงง�นและลด
ผลกระทบของธรกจทมตอชมชนและสภ�วะ
แวดลอมโลกแลว ยงชวยสร�งคว�มตระหนกรถง
คว�มสำ�คญและก�รพฒน�ของก�รธน�ค�รเพอ
คว�มยงยน และกระตนใหเกดก�รขย�ยก�รลงทน
ทรบผดชอบตอสงคม (Socially Responsible
Investment: SRI)
Green Financing จงเปนหนงในตวขบเคลอน
ก�รพฒน�อย�งยงยน ทเชอมโยงระหว�งนกลงทน
และผตองก�รเงนทนเพอชวยใหโลกนดขนกว�เดม
พรอมกบพสจนว�ก�รเงนเพอสงคมเปนสงท
เปนไปไดและทำ�ไดจรง
ทม� : ecology.co.uk / thestandard.co / salforest.com / thaipublica.org และ forum.thaivisa.com
เรอง : นพกร คนไว
รวมแอพฯ สำาหรบคนชอบกน(จน) คลนแบบไมทงขวาง
1.3 พนล�นตนคอจำ�นวนของอ�ห�รเหลอทง
ในแตละป ทงทม�จ�กผลผลตท�งก�รเกษตร
จ�กร�นอ�ห�ร ซเปอรม�รเกต และครวเรอน
เศษอ�ห�รเหล�นปลอยก�ซเรอนกระจกม�กกว� 4.4
พนล�นตนตอป ทสำ�คญห�กเร�ยงไมแกปญห�น
ภ�ยในป 2050 เร�จะไมมอ�ห�รเพยงพอเลยงคน
ทงโลก ฉะนน ถ�อย�กกนอมกนอรอยกนไปน�นๆ
ม�ทำ�คว�มรจกแอพพลเคชนทจะชวยใหเร�
ควบคมก�รทงอ�ห�รไดดยงขน ซงเปนก�รชวย
รกษ�โลกและรกษ�เงนในกระเป�ไปพรอม ๆ กน
foodlist ใครเปนแฟน “น�ททอง” อ�ห�รลดร�ค� แอพฯ
จ�กนอรเวยนตอบโจทยทสด เพร�ะจะชวยชเป�
สนค�ใกลหมดอ�ยและลดร�ค�ในซเปอรม�รเกต
ไดง�ยๆ เพยงแคถ�ยรปสนค� เขยนชออ�ห�ร
ร�ค� และวนทควรบรโภคกอน แลวโพสตลงใน
แอพฯ เพยงเท�นผใชร�ยอนกจะไดเหนสนค�ท
ควรซอกอนเสย อกทงมลนธและองคกรก�รกศล
กจะไดรบขอมลอ�ห�รเหลอทงเหล�นไดอย�ง
รวดเรว เพอเตรยมว�งแผนไปรบอ�ห�รม�สงตอ
ใหผย�กไรไดทนเวล� นอกจ�กนร�นค�และ
ซ เปอรม� ร เกตหล�ยแหงย งกล�ยม�เปน
พ�รตเนอรของแอพพลเคชนนเพอตดตอกบ
มลนธบรจ�คอ�ห�รไดโดยตรง
foodlist.no
CREATIVE THAILAND I 7
ทม� : foodlist.no / nowasteapp.com / winnowsolutions.com
ทม� : บทคว�ม Dead Coral and Toxic gas: Even Pokémon Is Talking About the Climate Emergency โดย Sophie Lamberts จ�ก happymag.tv / บทคว�ม Garlarian Weezing จ�ก swordshield.pokemon.com / บทคว�ม ‘ปะก�รงทนรอน’ ท�งรอดโลกวกฤต จ�ก nstda.or.th
เรอง : ณฐช� ตะวนน�โชต
“โปเกมอน” ฉนจะชวยนาย!
“โปเกมอน” ตวก�รตนยอดฮตและชอเรยกของ
สงมชวตทอ�ศยอยในโลกแหงจนตน�ก�รซงถก
คดขนโดยซ�โตช ท�จร (Satoshi Tajiri) ทแม
หน�ต�อ�จจะไมเหมอนสตวจรง ๆ ของโลก
มนษยเท�ไรนก แตกปฏเสธไมไดเลยว� เจ�สตว
ประหล�ดเหล�นไดสะทอนคว�มเปนไปของ
ธรรมช�ต และในขณะเดยวกนกไดรบผลกระทบ
จ�กคว�มเปลยนแปลงของโลกไมนอยเลย
เกมโปเกมอนภ�คล�สด Pokémon Sword
(2019) และ Pokémon Shield (2019) ของเครอง
Nintendo Switch ไดพ�ผเลนไปทองดนแดน
“ก�ล�ร” (Galar) ทองตนแบบม�จ�กภมประเทศ
ของเก�ะองกฤษ และมก�รเพมโปเกมอนตวใหม
พรอมปรบเปลยนหน�ต�ของโปเกมอนตวเดม
หล�ยตวใหมคว�มใกลเคยงกบโลกคว�มเปนจรง
ม�กยงขน
โดยหนงในโนโปเกมอนทไดรบผลกระทบ
จ�กภ�วะ โลก รอนม�กท ส ดต วห น งก ค อ
เจ�คอรซอล� (Corsola) ทเคยเปนโปเกมอน
ปะก�รงสชมพหน�ต�น�รกและมคณสมบตของ
โปเกมอนธ�ตนำ�-หนจ�กภ�คกอน ๆ ซงมหน�ต�
เหมอนเดมม�รวม 20 ป (1999 - 2019) ในตอนน
คอรซอล�ไดกล�ยเปนปะก�รงฟอกข�วสซด
เปนโปเกมอนธ�ตผทม�พรอมกบคำ�บรรย�ยว�
“ภมอ�ก�ศทเปลยนแปลงฉบพลนทำ�ใหคอรซอล�
ส�ยพนธดงเดมห�ยไป และคอรซอล�ส�ยพนธ
ใหมนจะส�ม�รถดดพลงชวตของใครกต�มทม�
แตะโดนตวมน” ซงก�รกล�ยพนธของคอรซอล�
ในครงนกไดรบอทธพลม�จ�กปญห�ปะก�รง
ฟอกข�วทกำ�ลงทวคว�มรนแรงขน แคในชวง
30 ปทผ�นม� เร�สญเสยปะก�รงทวโลกไปแลว
กว� 50% จ�กส�เหตของมลพษและอณหภมนำ�
ทะเลทสงขน ซงนกวทย�ศ�สตรค�ดก�รณว�
ในป 2050 แนวปะก�รงอ�จต�ยลง (และกล�ย
เปนผ) เกอบทงหมด
No Wasteบ�นไหนม “ผกพนป” “นำ�ซปหมนป” หรอ “เยลล
กนไดเปนเดอน” ตองโหลดแอพฯ นโดยดวน เพร�ะ
ห�กคณมกลมเสมอว�มผกผลไมและอ�ห�ร
ม�กม�ยแชไวอยในตเยน พอม�รตวอกทกเน�เสย
จนกนไมไดแลว แอพฯ No Waste นจะชวยใหคณ
จดก�รอ�ห�รทอยในต เยนไดอย�งง�ยด�ย
เพยงลงร�ยชออ�ห�รทอยในตเยน เขยนวนทควร
บรโภคกอนหรอวนหมดอ�ย เพอกลบม�เชกสถ�นะ
ของอ�ห�รทเกบไว อกทงยงส�ม�รถตรวจสอบ
ประวตยอนหลงไดว�แอพฯ นชวยคณประหยด
ค�ใชจ�ยในก�รชอปปงอ�ห�รครงตอ ๆ ไปไดเท�ไร
หรอลดก�รทงอ�ห�รไปแลวกร�ยก�ร
Winnowทก ๆ ปร�นอ�ห�รในสหร�ชอ�ณ�จกรจะทง
อ�ห�รเหลอประม�ณ 9.2 แสนตน สต�รตอพ
Winnow จงพฒน�เทคโนโลยทจะชวยให
ร�นอ�ห�รลดก�รทงอ�ห�รเหลอ โดยออกแบบ
ซอฟตแวรทประมวลผลจ�กต�ชงทอยใตถงขยะ
และกลองทอยข�งบน จบภ�พและชงนำ�หนก
อ�ห�รทถกทง กอนคำ�นวณเปนร�ค�ทเสยไปตอ
อ�ห�รชนดนน ๆ พรอมทงยงบนทกขอมลและ
เปรยบเทยบประวตก�รทงอ�ห�ร เพอใหร�น
ห�วธปรบปรงก�รทงของเหลอไดดขน จ�กก�ร
ใชง�น Winnow พบว�มนไดชวยใหร�นอ�ห�ร
ลดค�ใชจ�ยไปไดรอยละ 2 - 8 โดยมร�นอ�ห�ร
ใชง�นอยแลวใน 30 ประเทศทวโลก
nowasteapp.com
winno
wso
lutio
ns.com
วซง (Weezing) เปนโปเกมอนอกตวหนงท
ถกมลภ�วะทำ�ร�ย ในภ�คใหมนรปร�งหน�ต�
ของมนเปลยนไปโดยสนเชง จ�กโปเกมอนแกส
ตวสมวงกล�ยเปนโปเกมอนสเท�ทมปลองควน
โรงง�นอยบนหว ซงส�เหตกม�จ�กก�รทมนตอง
บรโภคอ�ก�ศเสยและก�ซพษเพอยงชพ และ
ส�รพษทสะสมอยภ�ยในร�งก�ยกกล�ยเปนเมฆ
ก�ซพษสเขยวทรวไหลออกม�ลอยอยรอบ ๆ ตว
ก�รกล�ยพนธในครงนจงเปนภ�พสะทอนของ
ปญห�มลภ�วะท�งอ�ก�ศทเกดจ�กโรงง�น
อตส�หกรรม ซงผนวกเข�กบเรองร�วของก�รปฏวต
อตส�หกรรม (Industrial Revolution) ทมจดเรมตน
จ�กประเทศองกฤษในชวงกล�งศตวรรษท 18
อนเปนตนแบบของเกมนนเอง
CREATIVE THAILAND I 8
Creative Resource : วตถดบทางความคด
เรอง : เบญจวรรณ ระงบภย และ สรศกด ปญช�น�ญค�
FEAT U RED DOCU M EN TARYCatching the Sun (2015)กำ�กบและเขยนบทโดย Shalini Kantayya
ส�รคดทแสดงเสนท�งก�รสร�งอ�ชพจ�กอตส�หกรรมพลงง�นแสงอ�ทตย ซงเรมตนจ�กเหตก�รณโรงกลนนำ�มน
เชฟรอน (Chevron Richmond Refinery) ในรชมอนด แคลฟอรเนย เกดเพลงไหมรนแรงจนกระทบตอสขภ�พ
ของผคน
แวน โจนส (Van Jones) ผกอตงองคกร Green For All มองว� นโยบ�ยสเขยวคอท�งออกทดทสด โดยเฉพ�ะ
เมอผคนห�ร�ยไดจ�กง�นทเปนมตรกบสงแวดลอมและสร�งเศรษฐกจไดไปพรอม ๆ กน นนน�จะเปนท�งออก
ทยงยน เข�จงเรมตนจ�กก�รสอนง�นด�นพลงง�นแสงอ�ทตยใหกบคนทจนและผทตกง�น โดยพย�ย�มทำ�ให
ทกคนเหนคว�มสำ�คญของพลงง�นแสงอ�ทตยตงแตระดบครวเรอนเพอชวยแกไขปญห�เศรษฐกจในระดบเลก ๆ กอน
โจนสยงมโอก�สไดเข�รบหน�ทเปนทปรกษ�ด�นพลงง�นสเขยวของรฐบ�ลน�ยบ�รก โอบ�ม� และมสวนสำ�คญ
ในก�รสนบสนนโครงก�รด�นสงแวดลอมและอ�ชพสเขยว (Green Job) ก�รว�งนโยบ�ยเศรษฐกจสเขยว
ก�รจดทำ�ม�ตรก�รซอข�ยแลกเปลยนก�ซเรอนกระจก ก�รจำ�กดสทธพเศษกบบรษททสร�งมลพษ และก�รให
ก�รสนบสนนก�รสร�งธรกจและอตส�หกรรมสเขยว เพอสร�งอ�ชพสเขยวใหม�กยงขนตอไป ซงนโยบ�ยทงหมดนแมจะดตอโลก แตกลบสงผลเสยม�กม�ย
กบตวเข� ทว�โจนสกยงไมหยดเดนหน�สร�งอ�ชพสเขยวใหเกดขนตอไป
ในขณะทประเทศจน บรษททดำ�เนนธรกจด�นพลงง�นสเขยวมอตร�ก�รเตบโตถงรอยละ 50 ตอป และไดรบก�รสนบสนนจ�กรฐบ�ล ทงด�นเทคโนโลย
อตร�ภ�ษ นโยบ�ย ไปจนถงก�รสนบสนนก�รใชง�นในครวเรอน สวนประเทศเยอรมนกมก�รใชพลงง�นสเขยวถงรอยละ 75 ของประเทศ และถอเปนผนำ�
ด�นพลงง�นแสงอ�ทตยระดบโลก
อตส�หกรรมหรออ�ชพสเขยวอ�จจะยงไมไดเกดขนในทกประเทศ แตปญห�สงแวดลอมทกวนนกำ�ลงกระตนใหเร�ทกคนตองตนตวหรอใหคว�มสำ�คญ
ม�กขน โดยไมตองรอใหรฐบ�ลหรอหนวยง�นไหนม�ทำ�หน�ทบงคบใช เพร�ะทกสงส�ม�รถเรมตนไดจ�กตวเร�เอง
*ส�ม�รถชมส�รคด Catching the Sun ไดท�งเนตฟลกซ
msp
film.org
CREATIVE THAILAND I 9
An Inconvenient Sequel: Truth to Power (2017) กำ�กบโดย Bonni Cohen และ Jon Shenk
ส�รคดภ�คตอจ�ก An Inconvenient Truth (2006) ส�รคดเกยวกบปญห�โลกรอนทไดรบร�งวล
ออสก�ร ด�นส�รคดยอดเยยม ครงน อล กอร (Al Gore) ผเขยนบทและแสดงนำ�กลบม�เล�เรองวกฤต
โลกรอนทรนแรงม�กขน เรมจ�กปญห�นำ�แขงขวโลกเหนอทกำ�ลงละล�ย ภ�พข�วสถ�นก�รณภยพบต
ธรรมช�ตจ�กข�วทวโลก ตงแตนำ�ทวมในสหรฐฯ ไปจนถงเหตพ�ยไหเยยนถลมฟลปปนส และกร�ฟก
แสดงสถตต�ง ๆ ส�รคดภ�คตอนยงเนนก�รนำ�เสนอก�รตอสของ อล กอร ซงเปนเสมอนฮโรทตอง
ตอสกบปญห�โลกรอน และยงตองตอกรกบนกก�รเมอง ทงก�รถกไตสวน และก�รยบยงงบประม�ณ
ด�นก�รรกษ�สงแวดลอม เพอใหผคนตระหนกถงปญห�ก�รเปลยนแปลงของอณหภมโลก นอกจ�กน
ยงมก�รว�งตวละครใหมอย�งโดนลด ทรมป ผปฏเสธก�รใหก�รสนบสนนด�นปญห�โลกรอน ส�รคด
เรองนจงยนยนถงคว�มตงใจจรงของอล กอร ในก�รแกไขปญห�สภ�พอ�ก�ศทเปลยนแปลง และ
ยงเปนแรงบนด�ลใจใหผชมหนกลบม�รกโลกใหม�กขนอกดวย
D OCU M E N TA R Y
Ecolife
ก�รมสวนรวมในก�รแกไขปญห�สงแวดลอมนนทำ�ไดหล�ยรปแบบ โดยชองท�งหนงทเหม�ะกบ
ไลฟสไตลของคนยคใหมในปจจบนกคอ แอพพลเคชน Ecolife ชองท�งดจทลทสนบสนนก�รลดใช
พล�สตกไปพรอมกบชวยสร�งคว�มเพลดเพลนใหกบผใชง�น เพยงแคเปดแอพพลเคชน และมองห�
ควอ�รโคดของ Ecolife ทแสดงไว ณ ร�นค�ทรวมร�ยก�ร ผใชกส�ม�รถเลอกในแอพพลเคชนไดว�
จะไมรบสงใดบ�งเพอชวยโลก เชน ถงพล�สตก หลอดพล�สตก เมอสแกนเสรจแลว กจะไดรบแตม
สะสมเพอแลกรบของร�งวลและสทธประโยชนต�ง ๆ จ�กผสนบสนน นอกจ�กน ทกครงทสแกนจ�ก
แอพพลเคชน ยงจะไดรบตวก�รตนน�รก ๆ ใหไดสะสมอกดวย เรยกไดว�นอกจ�กจะรกษโลกแลว
กยงสนกไปกบวถก�รชวยโลกแบบควต ๆ ไดดวย
A PPL ICATION
พบกบวตถดบท�งคว�มคดเหล�นไดท TCDC Resource Center
Zero Waste Fashion Design โดย Timo Rissanen และ Holly McQuillan
ปญห�มลพษจ�กอตส�หกรรมแฟชนและสงทอ
กำ�ลงกล�ยเปนปญห�ของสงคมนยมฟ�สตแฟชน
แนวคดแบบ Zero Waste Fashion Designs
(ZWFD) จงเรมไดรบคว�มสนใจม�กขน ดวยเทคนค
ต�งกนไป ตงแตก�รผลตเสนใยจ�กวสดรไซเคล
ก�รว�งแผนกระบวนก�รผลตทไมสงผลกระทบ
ตอสงแวดลอม ก�รนำ�เศษผ�ทเหลอม�ผลต
ดวยเทคนควธใหม ๆ เพอลดปรม�ณขยะเหลอทง
ใหนอยทสด
หนงสอเลมนไดแนะนำ�เทคนควธก�รทำ�
แพตเทรนผ�เพอใหเหลอทงนอยทสดหรอแทบ
ไมเหลอทงเลย รวมไปถงก�รนำ�โปรแกรม
คอมพวเตอร CAD ม�ปรบใชอย�งเชน ก�รนำ�
วธเลเซอรคตและก�รปกผ�แบบดจทลม�ทดแทน
ก�รเกบรมผ�เพอไมใหเหลอผ�ทง รวมถงก�รทำ�
แพตเทรนเชงอตส�หกรรมทมคว�มซบซอน
ซงผเขยนไดนำ�เสนอทงแนวคว�มคด บทเรยน
เชงปฏบต และแพตเทรนทด�วนโหลดเพมเตมได
เพอใหนำ�ไปปรบใชกบแนวคดแบบ ZWFD ได
อย�งเหม�ะสมตอไป
BOOK
msp
film.org
CREATIVE THAILAND I 10
MDIC : นวตกรรมและวสด
SOLAR VENGERSนวตกรรมทจะทำาใหคนไทยไมกลวแดด
เรอง : ปยวรรณ กลนศรสข
พบกบนวตกรรมและวสดสร�งสรรค ไดทชน 2 หอง Material & Design Innovation Center, CEA
ห�กโลกนส�ม�รถเกบเกยวพลงง�นจ�กแสงอ�ทตยขน�ด 1 เทระเมตร (TM)
ไดเพยง 1 เปอรเซนต นนกจะเพยงพอตอคว�มตองก�รใชพลงง�นทงหมดแลว
ดวยปรม�ณทมห�ศ�ลร�วกบไมมวนหมดไป รวมถงก�รเปนพลงง�น
สะอ�ด ทำ�ใหพลงง�นแสงอ�ทตยกล�ยม�เปนพลงง�นท�งเลอกทหล�ย
ประเทศเลอกใช ทงก�รเปลยนเปนคว�มรอน (Solar Thermal) ในรปแบบ
อณหภมตำ�หรอนอยกว� 150 องศ�เซลเซยสเพอใชในครวเรอน และอณหภม
กล�งถงสง 150-600 องศ�เซลเซยส เพอใชผลตไฟฟ� ดวยเทคโนโลย
ก�รรวมแสง (Solar Concentrator) ซงทำ�อณหภมไดกว� 1,000 องศ�เซลเซยส
และก�รรวมแสงแบบพ�ร�โบล� (Solar Parabolic) ทเคลอนทต�มแสงอ�ทตย
ซงมประสทธภ�พร�ว 20 เปอรเซนต
ในประเทศไทยเร�ส�ม�รถเกบเกยวพลงง�นแสงอ�ทตยไดด
เนองจ�กรบคว�มเขมของแสงอ�ทตยไดสงถง 18 เมกะจล/ต�ร�งเมตร
ทว�ก�รนำ�ม�ใชกลบยงทำ�ไดไมเพยงพอ ปจจบนจงมก�รคดคนเทคโนโลย
ทชวยเพมประสทธภ�พในก�รเกบเกยวพลงง�นแสงอ�ทตย โดยศนยน�โน
เทคโนโลยแหงช�ต (NANOTEC) ไดพฒน�ส�รเคลอบเพอปองกนฝนบน
แผนโซล�รเซลล หรอ Solar Concentrator with Graphene Absorber
ซงเปนผลง�นวจยส�รเคลอบผวจ�กอนภ�คน�โนกร�ฟนและน�โนซลก�
สำ�หรบดดซบพลงง�นจ�กก�รรวมแสงอ�ทตยททนท�นตอสภ�วะคว�มรอน
สงม�กกว� 500 องศ�เซลเซยส มคว�มยดเก�ะสง และทนตอก�รยดหด
จ�กคว�มรอนของพนผวโลหะ นอกจ�กน ยงส�ม�รถเตรยมไดจ�ก
กระบวนก�รแบบ Wet Process และขย�ยกำ�ลงก�รผลตได ชวยทดแทน
กระบวนก�รเคลอบแบบสญญ�ก�ศขนสงทตองใชเทคโนโลยจ�กต�งประเทศ
ส�รเคลอบดงกล�วถกนำ�ไปใชบนแผงผลตพลงง�นรวมจ�กแสงอ�ทตยแบบ
พ�ร�โบลกของบรษท เอ ท อ จำ�กด อ.บ�งปะกง จ.ฉะเชงเทร� โดยส�ม�รถ
รวมแสงไดอณหภม 500 องศ� เพอผลตไอนำ�ทคว�มรอน 450 องศ�
คว�มดน 30 บ�ร และเปลยนเปนไอนำ�แรงดนสงกอนนำ�ม�ปนไฟเพอใช
ในโรงง�นได ทงน ดร.พศษฐ คำ�หนอแกว ดร.ธนยกร เมองน�โพธ
คฑ�วธ โลหะเวช และทพวรรณ สดใส นกวจยกลมวจยวสดผสมและ
ก�รเคลอบน�โน ทมวจยนวตกรรมเคลอบน�โน ไดรบร�งวลเหรยญทอง
เกยรตยศ (Gold Medal with the Congratulations of the Jury) และ
ร�งวล Special Award จ�กผแทนกระทรวงศกษ�ธก�รและวทย�ศ�สตร
แหงสหพนธรฐรสเซย จ�กผลง�นส�รเคลอบดดซบคว�มรอนดวยอนภ�ค
น�โนกร�ฟน-ซลก� สำ�หรบแผงพลงง�นรวมแสงอ�ทตยแบบร�ง
แมประเทศไทยจะมนวตกรรมใหม ๆ ในก�รนำ�พลงง�นแสงอ�ทตย
ม�ใชประโยชนอย�งมประสทธภ�พม�กขน แตกยงคงมคำ�ถ�มถงคว�มคมค�
ของก�รลงทนกบพลงง�นแสงอ�ทตย (Energy Payback Period - EPBP)
โดยเฉพ�ะระยะเวล�คนทนพลงง�นของเทคโนโลยแตละชนดซงยงคงเปนท
ถกเถยง แมกระนน ก�รเตบโตของก�รลงทนด�นพลงง�นแสงอ�ทตยกยงคง
เตบโตกว� 2.5 ล�นล�นเหรยญสหรฐฯ โดยมจนเปนประเทศทมก�รลงทน
สงทสดในโลก คงตองจบต�ดกนตอไปว�มนษยจะสร�งสรรคอะไรไดใหม
เกยวกบแหลงพลงง�นสะอ�ดนในอน�คต
ทม� : ก�รบรรย�ยเรอง “เทคโนโลยพลงง�นแสงอ�ทตย” โดย ดร.พศษฐ ตำ�บอแกว / กจกรรมเวรกชอป Solar Vengers กลม MakerVenger ทมวจยนวตกรรมเคลอบน�โน ศนยน�โนเทคโนโลยแหงช�ต ในกจกรรมเวรกชอป Solar Vengers กลม MakerVenger จดโดย CEA วนท 16 พฤศจก�ยน 2562 / บทคว�ม “นกวจยน�โนเทค สวทช. คว�ร�งวลเหรยญทองเกยรตยศ (Gold Medal with the Congratulations of the Jury) จ�กง�นประกวดสงประดษฐน�น�ช�ต The 47th International Exhibition of Inventions Geneva นครเจนว� สม�พนธรฐสวส” จ�ก nanotec.or.th
Photo
by D
aoud
i Aiss
a on
Unsplas
h
หมดปญหาหยบนตยสารไมทนสมครสมาชกรายปคาใชจายในการจดสง 200 บาท (12 เลม)
หรอดาวนโหลดใบสมครออนไลนcreativethailand.org/contactus
สมาชกใหมชอนามสกลเพศ ชาย
คร/อาจารย ผประกอบการ
หญง อาย อเมลโทรศพท โทรศพทมอถอ
สมาชกเกา (ตออาย)
นกเรยน
ภาพยนตร
หมบาน/บรษท
เลขประจาตวผเสยภาษ เพอออกใบเสรจรบเงน
ศลปะการแสดงพพธภณฑ/หองแสดงงานวรรณกรรม/การพมพ/สอสงพมพ
โฆษณาแฟชน
การออกแบบโทรทศน/วทยการกระจายเสยง
สถาปตยกรรม ทองเทยว/โรงแรม/สายการบน หตถกรรม/งานฝมอ คาปลก/คาสง
ดนตร
อาหารการแพทย
ทศนศลป/การถายภาพโทรคมนาคมการเงน/ธนาคาร
ซอฟตแวร/แอนเมชน/วดโอเกม
นสต/นกศกษา นกออกแบบ/ครเอทฟ อาชพอสระ ขาราชการ/รฐวสาหกจพนกงานบรษท
อนๆ โปรดระบ
อนๆ โปรดระบ
จงหวดเลขท
หนวยงาน/แผนก
รหสไปรษณยซอย ถนน ตำบล/แขวง อำเภอ/เขต
หมบาน/บรษท
จงหวด
ตองการสมครสมาชกนตยสาร Creative Thailand ระยะเวลา 1 ป จำนวน 12 เลม
เชคสงจายสานกงานสงเสรมเศรษฐกจสรางสรรค (องคการมหาชน) (CEA) พรอมใบสมครสมาชกโอนเงนเขาบญช สำนกงานสงเสรมเศรษฐกจสรางสรรค (องคการมหาชน) ธนาคารกรงเทพ สาขาสำนกงานใหญสลม เลขทบญช 101-9-12219-9• แฟกซใบสมครพรอมหลกฐานการโอนเงนมาท 02-105-7450• หรอสงไปรษณยมาท สานกงานสงเสรมเศรษฐกจสรางสรรค (องคการมหาชน) (CEA) อาคารไปรษณยกลาง 1160 ถนนเจรญกรง แขวงบางรก เขตบางรก กรงเทพมหานคร 10500• หรอแนบไฟลใบสมครพรอมหลกฐานการโอนเงนมาทอเมล [email protected]
สอบถามขอมลเพมเตมไดท 02-105-7400 ตอ 116
เรมตงแตฉบบเดอน โดยยนดเสยคาใชจายในการจดสงเปนจำนวนเงน 200 บาท
เลขทหนวยงาน/แผนก
รหสไปรษณยซอย ถนน ตำบล/แขวง อำเภอ/เขต
เหมอนทอยในการจดสง
ขอมลผสมครสมาชก
อาชพ
สาขา/อตสาหกรรมทเกยวของกบอาชพของทาน
ทอยในการจดสง
วธการชำระเงน
ทอยในการออกใบเสรจ
พบกบนตยสาร “คด” Creative Thailand ไดทร�นหนงสอ หองสมด สม�คม อ�ค�รสำ�นกง�น และร�นก�แฟใกลบ�น ในกรงเทพฯ เชยงใหม หวหน และจงหวดอนๆ รวมถง miniTCDC ดสถานทจดวางทงหมดไดท:creativethailand.org/contactus
กรงเทพฯรานหนงสอ• Asia Books• Kinokuniya• B2S• แพรพทย� รานกาแฟ/รานอาหาร• Au Bon Pain• Starbucks• TOM N TOM’S COFFEE• True Coffee• Auntie Anne’s• Baskin Robbins• Coffee World• Mister Donut• Black Canyon• McCafe’• ดอยตง• Ninety four coffee• Puff & Pie• Red Mango• Iberry• Greyhound Cafe’• Amazon Cafe’• Chester’s Grill• Luv minibar พพธภณฑ/หอศลป• หอศลปวฒนธรรม แหงกรงเทพมห�นคร• มวเซยม สย�ม• อทย�นก�รเรยนร (TK park)• นำ�ทอง แกลเลอร สมาคม/หองสมด• ศนยศลปะน�น�ช�ต สม�คมฝรงเศส• หองสมดเนลสน เฮลส The Neilson Hays Library • หองสมด - นด�• สม�คมโฆษณ� แหงประเทศไทย• สม�คมธน�ค�รไทย• สม�คมสโมสรนกลงทน• หองสมด สสวท.• สม�คมหอก�รค�ไทย• สถ�บน• Wall Street Institute• Raffle Design Institute• Vision Swimming Academy เชยงใหม • woo cefe• Kagee• Ristresto lab• ท�แพอสต+ dibdee.binder • C.A.M.P ,MAYA• True Coffee ,หอสมด มช.• Punspace, นมม�นฯ• asama cafe• ม�ห�สมด (บ�นข�งวด)• see scape gallery• nimmanian club• 8 days a week• Bulbul book cafe’• Graph cafe’• Cefe de museum• local cafe Think park • Librarista• Artisan ววล�ย• paper spoon• ก�แฟรสนยม, หลง มช ท�งขนก�แล• The barn : Eatery Design• Book Republic• wake up หน�มอ• Fab cafe’• kum cafe คมเจ�บรรตน
• MAIIAM Contemporary Art Museum• ชวต ชว�• Minimeal Cafe• Impresso• Restr8to• Penguin Villa (Penguin Getto)• ก�แฟอ�ข� อ�ม� La Fattoria ส�ข�2 • Happy Hut ถ.นมม�นฯ • ร�ชดำ�เนน • Mai Bakery In Garden • Starbucks The Plaza• Yesterday Hotel • October • สรยนจนทร� นมม�นฯ ซอย 1 • ร�นมช�มชย (ก) • Cafe’de nimman • The Booksmith • ร�นช� (Drink Club) • Cotto Studio • Starbucks Nimmanhemin• Fern Forest Cafe’• 9th Street Cafe นมม�นฯ ซอย 9 • ดวงกมล (Duang Kamol) • Rustic & Blue - Handgrown • Produce & Artisan Food นมม�นฯ ซอย 9• หอนทรรศก�รศลปวฒนธรรม มช. หวหน • ร�นก�แฟ ชบชว� หวหน • อยเยน หวหน บลโคน • บ�นใกลวง • ภตต�ค�รมกรณ� • บ�นถวเยน @ แนบเคห�สน • ร�นอ�ห�รหวหน (โกท) • ก�แฟข�งบ�น • IL GELATO ITALIANO • Together Bakery & Cafe’• โรงแรม วรบระหวหน• Let’s Sea• โรมแรม ดน หวหน • เดอะรอค หวหน • บ�นจนทรฉ�ย • หวหน มนตร� รสอรท• ลน�ฮท รสอรท กระบ• Nakamanda Resort & Spa• Rawee Warin Resort & Spa• A little Handmade Shop ขอนแกน • Hug School of Creative Arts• ร�นสบส�น • ร�นก�แฟ คอฟฟ เดอ หล� (Coffee Der La) เชยงราย • ร�นหนงสอ herebookafe• ร�น Coffee Dad นครราชสมา • Hug station resort นครปฐม • ร�น Dipchoc Cafe นครสวรรค• ร�น Bitter Sweet นาน • ร�น Runway Coffee• ร�นคล�สสค โมเดล น�น
• ร�นก�แฟป�กซอย • ร�น Nan Coffee Bean ปาย/แมฮองสอน • ร�นคอฟฟอนเลฟ • ร�น all about coffee • ร�นป�ยหว�นบ�นนมสด • ร�นเลกเลก• ป�ยวม�นรสอรท พงงา• Niramaya Villa and Willness Resort• Ranyatavi Resort Phang Nga• The Sarojin เพชรบร• Grand Pacific Sovereign • Resort & Spa• DevaSom Hua Hin Resort ภเกต • ร�นหนง(สอ) ๒๕๒๑ ภเกต• The oddy Apartment & Hotel• At Panta Phuket• Banyan Tree Phuket• Le Meridien Phuket• Millienium Ressort Patong Phuket• Novotel Phuket Resort • Patong Paragon Resort & Spa Phuket • Sheraton grand Lagana Phuket• Sri wanwa Phuket Villa• Thanyapura ระยอง• Le Vimarn Cottage ลำาปาง • อ�ลมภ�งค เกสทเฮ�ส แอนด มอร ลำ�ป�ง• ร�นเอก�ลเต Egalite Bookshop • Lampang Art Center เลย • บ�นช�นเคยง• ม�เลยเด เกสตเฮ�ท ลพบร • ซนดคอฟฟ สมทรสงคราม/อมพวา• Baan Amphawa Resort and Spa สโขทย• Ananda Co.,Ltd. สราษฎรธาน• Muang Samui Spa Resort• Pavilion Samui Boutique Resort• The Sunset Beach Resort and Spa Taling ngam• Nora Beach Resort Samui อทยธาน• ร�นบคโทเปย Booktopia • Avatar Miracles
Photo
by D
aoud
i Aiss
a on
Unsplas
h
CREATIVE THAILAND I 12
Cover Story : เรองจากปก
ฟองพษขาวปยลอยละลองเหนอแมนำายมนา หมขวโลกผอมโซทความหวบบใหตองออกมาหากนในเมอง ไฟปาลกลามใหญโต จนคราชวตโคอาลาไรเดยงสาแทบจะสญพนธ ...ไมใชกใกลเคยงมาก ๆ แลวกบคำาวา “โลกทไมนาอย”
เรอง : วนบษป ยพเกษตร
กอนทโลกของเร�จะกล�ยเปนแบบน โลกใหพนทเร�ห�อ�ห�ร ใหเร�ไดมทพกอ�ศย ใหเร�ไดเปนพลเมองทมนำ� มอ�ก�ศบรสทธห�ยใจ และอะไรตอมอะไร
อกม�กทเร� “ได” ม� จนแทบลมไปว�เร�กำ�ลง “รบ” สงด ๆ เหล�นม�จ�กโลก ทสำ�คญเร�ไมแคลมทจะตอบแทน แตมนษยยงตองก�รจ�กโลกม�กขน
เรอย ๆ ห�กเร�ยงไมหยด โศกน�ฏกรรมคงมไมวนจบ
ปใหมทกำ�ลงจะถงน ลองบรรจก�รตอบแทนโลกใหเปนอกหนงเป�หม�ย กบหล�กหล�ยวธทมนษยอย�งเร�จะชวยมอบคนเปนของขวญใหโลกได และ
เพอใหเร�ใชชวตอยบนโลกใบนไดอย�งปลอดภยและยงยนทสดเชนเดยวกน
CREATIVE THAILAND I 13
ของขวญชนแรก : อาหารแสนอรอยร�ว 30% ของก�รปลอยก�ซเรอนกระจกในยโรป
เกดจ�กก�รผลตอ�ห�ร แถมอ�ห�รสวนใหญ
ในประเทศพฒน�แลวเปนของทงขว�ง เฉพ�ะใน
อเมรก�อ�ห�รถกทงไปเกน 50% ขณะทองกฤษ
มขยะอ�ห�รกว� 20 ล�นตนตอป สวนญปน
ทงอ�ห�รไปเปนมลค�ปละกว� 11 ล�นล�นเยน
องคกรปกปองสงแวดลอม (The Environmental
Protection Agency) ไดพฒน� “พระมดขยะ
อ�ห�ร (Food Waste Pyramid)” เพอม�ชวยเพม
มลค�ใหวงจรขยะอ�ห�รและหลกเลยงอ�ห�ร
สแหลงฝงกลบในทสด พระมดนตแผก�รจดก�ร
ขยะอ�ห�รในทก ๆ ระดบ ตงแตจ�กก�รผลต
ในฟ�รม สซเปอรม�รเกต ร�นอ�ห�ร ยนแหลง
ฝงกลบ
1. ลดการใชวตถดบ“ในแตละปผลผลตกว� 10 ล�นตนไมไดถก
เกบเกยว” ส�รคดว�ดวยขยะอ�ห�รเปดเผย
ตวเลขอนน�ตกตะลง แถมก�รผลตอ�ห�รเปนเหต
ใหญทสดในก�รตดไมทำ�ล�ยป� ก�รสกดเอ�นำ�
ม�ใช ทำ�ล�ยถนฐ�นท�งธรรมช�ตและคว�ม
หล�กหล�ยท�งชวภ�พ ทงหมดนเพยงเพอ
“ผลตอ�ห�ร” ใหเร�ไดกนกน แต 1 ใน 3 ของ
อ�ห�รเหล�นกลบกล�ยเปนขยะในท�ยทสด
แดน บ�รเบอร (Dan Barber) เชฟจ�ก
ร�นอ�ห�ร Blue Hill ในนวยอรกพย�ย�มใช
ทกสวนของพชผกและเนอสตว “ดอกกะหลำ�
เปนตวอย�งทเยยมทสด เวล�เร�เกบมน เร�ไมได
ตองก�รใบมนเลย สวนใบจงกล�ยเปนขยะเสย
ทงหมด” เซด (Zaid) ช�วสวนช�วนอรวชอธบ�ย
แดนและเพอนเชฟจงปงไอเดยในก�รนำ�ทกสวน
ของพชผกม�ใชง�นในมออ�ห�ร
ดวยคว�มคดสร�งสรรคจงทำ�ใหทกสวนของ
พชถกจดก�รอย�งมประสทธภ�พ และไมมสวนใด
กล�ยเปนของเหลอทง
2. เลยงดผหวโหยสถตคนข�ดแคลนอ�ห�รในอเมรก�พงสงถง
แปดรอยล�นคน แตกลบมอ�ห�รทถกทงกว� 1.3
พนล�นตนตอป!
ครอบครวเลก ๆ ในเมองดอรเชสเตอร
แมสซ�ชเซตส เปนหนงในครอบครวทเข�ไมถง
อ�ห�รด ๆ เพยงเพร�ะไมมซเปอรม�รเกตใน
ละแวกทพกอ�ศย จะมกแตร�นอ�ห�รจ�นดวน
ทไมมประโยชนตอสขภ�พ สเตฟ�น หนงใน
สม�ชกครอบครวตดพอว� “ตอนเดก ๆ ฉนมกจะ
ไดกนแตฟ�สตฟดส มนฝรงอบกรอบ แตพอฉน
โตขนและรว�ของพวกนมผลยงไงกบร�งก�ย
เลยคดว�มนคงดกว�น ถ�มอะไรทมประโยชน
ม�กกว�และถกกว�ของทฉนเคยกน”
Daily Table ร�นข�ยของช�ไมแสวงกำ�ไร
มเป�หม�ยว� “ข�ยอ�ห�รสขภ�พในร�ค�ทตำ�
พอจะไปแขงกบเหล�อ�ห�รจ�นดวน” ทนนำ�
อ�ห�รจ�กซเปอรม�รเกต ผค�ปลก และผปลก
ทจะพบจดจบในถงขยะม�จำ�หน�ยในร�ค�ท
ถกกว�ทว ๆ ไป แถมมสวนปรงอ�ห�รสดใหม
ไวคอยบรก�รอกดวย “พอม Daily Table มนจง
เปนท�งเลอกใหมในก�รทเร�จะเข�ถงวตถดบ
สขภ�พ ม�กกว�อ�ห�รจ�นดวนในร�นพซซ�
ถกกว� แถมสะดวกกว�ดวย Daily Table จงเปน
เหมอนสนทรพยอย�งหนงของชมชนน” แทซ (Taz)
ส�วผเปนหวหน�ครอบครวใหสมภ�ษณดวย
คว�มดใจ “กล�ยเปนว�ไดแกไขปญห�ถงสองเดง
คอจดก�รของเหลอจ�กทต�ง ๆ และนำ�อ�ห�ร
ใหเข�ถงผคน” ดก โรช (Doug Raugh) ผกอตง
ร�น Trader Joe’s ซเปอรม�รเกตแบรนดใหญ
ของเมองนวยอรกกล�ว
Photo
by D
ose
Juice
on U
nsplas
h
CREATIVE THAILAND I 14
3. เอาไปเลยงสตวสหมทฟ�รม Tsukayama ในเมองชบะถกเลยงดวย
“อโคฟด (Eco-Feed)” จ�กศนยนเวศด�นอ�ห�ร
แหงญปน หรอ J.FEC (Japan Food Ecology
Center) ซงทำ�ใหหมทฟ�รมแหงนเปนหนงใน
เนอหมทอรอยทสดในญปน
ระบบก�รนำ�เศษอ�ห�รจ�กร�นและโรงง�น
ผลตอ�ห�ร ไปผลตเปนอ�ห�รเลยงหมของ J.FEC
ส�ม�รถชวยลดขยะอ�ห�รไดถง 35 ตนตอวน
(จ�ก 190 ตน) ขยะอ�ห�รทไดรบม�จะผ�น
กระบวนก�รยอยคล�ยกบก�รปนนำ�ผลไมและจะ
ถกนำ�ไปใหคว�มรอนท 85-90 องศ�เซลเซยสเพอ
ฆ�เชอแบคทเรย ดวยก�รปรบค� pH ใหเปน 4
หรอนอยกว� (เท�กบมฤทธเปนกรด) จงทำ�ให
อ�ห�รสตวทผลตออกม�เกบรกษ�ไดน�นร�ว
10 ถง 14 วนในอณหภมปกต เหล�นเรยกว�
“หมกดวยกรดแลกตก (Lactic Acid-Fermented)”
คล�ยกบผกดองแบบญปน (Stukemono) หรอ
โยเกรตของตะวนตก “อ�ห�รเปนทรพย�กรทม
อยอย�งจำ�กด มนเปนเรองจำ�เปนททกคนบนโลก
ตองแบงปนกน แมแตสตวกจำ�เปนดวยเชนกน”
โคอจ ท�ก�ฮ�ช (Koichi Takahashi) ผกอตง
J.FEC ทบรรย�ยขนตอนในโรงง�นกล�วจบพรอม
รอยยม
4. ลองทำาปยหมกเมอดนดกเท�กบว�เร�จะมอ�ห�รสขภ�พไวกน
ก�รนำ�อ�ห�รไปแปรเปนพลงง�นดเหมอนจะ
ไกลตวไปหนอย ถ�งนเร�จะพ�ม�เจอสงท
ใกลตวกว�ทเรยกว� “ปยหมก” ซงทกคนส�ม�รถ
สร�งคว�มเปลยนแปลงกบขยะอ�ห�รได
คณครจ�ฮม�ล (Jahmal) กำ�ลงสอนใหเดก ๆ
ในโรงเรยนใหรจกก�รนำ�ผกทไมตองก�รแลวใส
ลงในดนเพอทำ�เปนปยหมก แทนทจะโยนมนทง
ไปเฉย ๆ ในสวนผกของโรงเรยนสเขยว Samuel
J. Green ในนวออรลนส รฐลยเซยน� มก�รเรยน
ก�รสอนเรองสวนศกษ� (Garden Education
Programs) ทดทสดในประเทศ เพร�ะเดก ๆ มก
กนมอเทยงทโรงเรยนกนนอย ของทเหลอจงตอง
จบลงในถงขยะ แตทโรงเรยนนกลบใชเศษอ�ห�ร
เหล�นนม�ชวยผลตอ�ห�รขนใหมในสวน เดก ๆ
และคณครจะชวยกนเปลยนจ�กเศษอ�ห�ร
ใหกล�ยเปนปยปรงดนทอดมไปดวยส�รอ�ห�ร
“สำ�หรบเดก ๆ มนคอก�รทำ�คว�มเข�ใจจดมงหม�ย
ของชวตว� ถ�ฉนเลยงดโลก โลกกจะกลบม�ดแล
ฉนเชนกน” เพร�ะกอนหน�ทจะมสวนผก เดก ๆ
กกนแตขนมกรบกรอบ ลกกว�ด และนำ�อดลม
ฉะนนก�รสอนเดก ๆ ใหทำ�ปยหมกจงไมใชแค
ก�รสอนใหทำ�เปน แตมนคอก�รปลกฝงใหเรยนร
ชวตอย�งทมนควรจะเปน “คณไมไดเปลยนแคเดก
คณกำ�ลงเปลยนครอบครวพวกเข�ทสงผลให
ชมชนและเมองเปลยนไปดวย เมอหล�ย ๆ เมอง
เปลยน ประเทศช�ตกจะเปลยน และนนแหละ
ถงจะเปลยนโลกใบนได”
5. หลมศพอาหาร“อ�ห�รในอเมรก�ม�กกว� 90% พบจดจบท
หลมฝงกลบ นนเปนเรองทบ�บอม�ก” ทรสแทรม
สจวรต (Tristram Stuart) นกเคลอนไหวช�วอเมรกน
ผเชยวช�ญเรองขยะอ�ห�รของโลก ผกอตง
Feedback องคกรไมแสวงผลกำ�ไร และผเขยน
หนงสอ Waste: Uncovering the Global Food Scandal กล�ว วธทเร�ไมควรทำ�กบขยะอ�ห�รคอก�รสงมน
ไปยงหลมฝงกลบ เพร�ะเมอเศษอ�ห�รยอยโดย
ไรออกซเจนมนจะกอใหเกดก�ซมเทน ซงทำ�ให
โลกรอนม�กกว�ก�ซค�รบอนไดออกไซดถง
23 เท� เร�จงไมควรคดแคว�มนเปนเศษอ�ห�ร
แลวมนจะยอยสล�ยไดรวดเรว เพร�ะในหลม
ฝงกลบไมเปนเชนนน ตวอย�งเชน หวผกก�ดหอม
แคหวเดยวใชเวล�ยอยสล�ยในหลมฝงกลบ
กว� 25 ป ก�รหลกเลยงทจะสงขยะอ�ห�รไป
หลมฝงกลบจงกล�ยเปนเรองสำ�คญลำ�ดบตน ๆ
สำ�หรบเยอรมน สวเดน และเก�หลใต
ในป 2013 รฐบ�ลเก�หลใตออกม�จดก�ร
กบปญห�ขยะอ�ห�รดวยตนเองดวยก�รปฏวต
ระบบใหมทงหมด และงดม�ตรก�ร “ทงเท�ไร
จ�ยเท�นน” ออกม�ใช
ถงขยะสำ�หรบทงขยะอ�ห�รทหน�ต�แปลก
ออกไปจ�กทเคย แถมมระบบสำ�หรบบนทก
ก�รทงขยะในแตละครง พลเมองจะมบตรประจำ�ตว
อเลกทรอนกสทใชสำ�หรบเปดถงขยะอตโนมต
และส�ม�รถชงนำ�หนกขยะอ�ห�รได หลกก�ร
ง�ย ๆ คอทกคน “ตอง” แยกขยะอ�ห�รออกจ�ก
ขยะอน ๆ กอนนำ�ม�เทในถงทจดไว ทกครงทม
ก�รทงเกดขน ระบบจะทำ�ก�รบนทกไว และจะ
ออกเปนบลสำ�หรบจ�ยเงนตอนสนเดอนเหมอนกบ
ค�นำ�ค�ไฟ ซงค�ธรรมเนยมก�รทงขยะพวกน
กขนอยกบปรม�ณขยะทเร�ไดทงไป ทสำ�คญ
ระบบนส�ม�รถชวยลดขยะอ�ห�รในครวเรอน
ไดถง 30% เลยทเดยว
“ฉะนนถ�คณสอนคนใหเอ�ขยะทกอย�ง
ใสลงในถง ขยะเหล�นนกจะไปจบลงทหลมฝงกลบ
แตถ�คณกสอนคนว� คณทงกระด�ษตรงน ทงขวด
ตรงน หรอทงกระปองตรงนนะ เร�กจะรไซเคล
ของพวกนได ตอม�คณกบอกคนว�จรง ๆ แลว
ถ�คณแยกขยะอ�ห�รออกม�ต�งห�ก เร�กจะ
เอ�อ�ห�รพวกนนเปลยนเปนปยในดนได หรอ
แมแตเปลยนเปนพลงง�นทดแทนได นนแหละ
คอชยชนะ” ม�รก บตตแมน (Mark Bittman)
ผเขยนหนงสอเรอง How to Eat Everything สรป และทกวนนในเก�หลใตส�ม�รถลดขยะ
อ�ห�ร “เกอบทงหมด” ทจะไปจบในหลมฝงกลบ
ไดแลว
CREATIVE THAILAND I 15
ของขวญชนทสอง : ทพกแสนสบาย (ใจ) เมองในฝนทโลกปร�รถน�ใหมนษยสร�ง คงเปน
เมองทใกลเคยงกบธรรมช�ตม�กทสดทอดม
ไปดวยพชพรรณน�น�ชนดและเปนมตรกบ
ธรรมช�ตโดยเบยดเบยนกนใหนอยทสด
สเตฟ�โน โบเอร (Stefano Boeri) สถ�ปนก
ช�วอต�เลยนเลองชอเนรมตเมองสเขยวแนวตง
โดยว�งแผนจะสร�ง “เมองป�อจฉรยะ (Smart
Forest City)” ขนทแคนคน (Cancún) เมองท�ง
ตะวนออกเฉยงใตของเมกซโก เปนก�รนำ�ทรพย�กร
ธรรมช�ตอย�งตนไมใบหญ� ม�ผสมผส�นอยใน
เทคโนโลยสดไฮเทคไดอย�งลงตว จนลบคว�มเชอ
ทว� “คว�มเปนอยของธรรมช�ตมกสวนท�งกบ
คว�มเจรญก�วหน�” ไดหมดสน
พนทกว� 557 เฮกต�ร (5.57 ต�ร�ง
กโลเมตร) ใกล ๆ กบเมองแคนคน เตมไปดวย
พชกว� 7.5 ล�นตน รวมถงตนไมอกหล�กหล�ย
ส�ยพนธ แถมดวยพมไมทรวดทรงต�ง ๆ ทคดสรร
โดย ลอร� กตต (Laura Gatti) นกพฤกศ�สตร
และภมสถ�ปนกประจำ�ทม โดยเมองป�อจฉรยะ
แหงนจะดดซบค�รบอนไดออกไซดถง 116,000 ตน
และกกเกบอก 5,800 ตนตอป
โบเอรจบมอกบ Transsolar บรษทสญช�ต
เยอรมนเกยวกบวศวกรรมภมอ�ก�ศทมเป�หม�ย
ในก�รสร�งสภ�พแวดลอมแสนสะดวกสบ�ยท
กระทบกบสงแวดลอมนอยทสด เพอสร�งให
เมองป�อจรยะแหงนผลตอ�ห�รและพลงง�น
ไดดวยตวเองโดยไมพงพ�ทรพย�กรจ�กภ�ยนอกเลย
และองคประกอบทงหมดของเมองแหงนจะองกบ
หลกก�ร “เศรษฐกจหมนเวยน” ทมแผงโซล�รเซลล
ผลตไฟฟ�ใชเปนของตวเอง และพนททำ�ก�รเกษตร
ทจะรบนำ�จ�กระบบนำ�ทฝงเอ�ไวภ�ยในเมอง
ซงนำ�ทไดจะถกนำ�ไปเกบไวในแองทท�งเข�
ของเมอง ซงรวมไปถงหอกลนนำ�จ�กทะเลแลว
จงกระจ�ยนำ�ไปต�มคลองทวเมอง “ไอเดย
โครงก�รนจงเปนก�รสร�งย�นทอทศใหกบ
ก�รวจยและนวตกรรมใหมๆ ตงแตชววทย�โมเลกล
หนยนต ไอท และอน ๆ ทเกยวของกบก�รสร�ง
เมองทยงยน” ทมง�นโบเอรกล�ว
โครงก�รของโบเอรยงคงตองรอก�รอนมต
ตอไป หลงจ�กยนเรองไปยงสวนผงเมองระดบ
ภมภ�คตงแตเดอนมน�คมทผ�นม� แตสำ�หรบเร�
ไมตองรอเรองอนมตกส�ม�รถ “เรม” ปลกตนไม
ไดตงแตวนน พรอมทงหนม�ใชพลงง�นทดแทน
ต�ง ๆ เพอผอนเบ�ใหโลกและสร�งสภ�พแวดลอม
ทดตอตวเร�เอง
ของขวญชนทสาม : เสอผาแสนสวย โศกน�ฏกรรมครงใหญเกดขน เมอโรงง�นเยบผ�
แหงร�น�พล�ซ�ทบงกล�เทศพงทล�ยลงในป
2013 ส�วอ�ยนอยทเปนฟนเฟองสำ�คญในก�รผลต
เสอผ�ของเหล�แบรนดแฟชนตะวนตกตองเสยชวต
และบ�ดเจบหล�ยพนคนโดยไรคว�มรบผดชอบ
นนจงเปนจดกำ�เนดของ “ก�รปฏวตแฟชน หรอ
Fashion Revolution” หนงในกจก�รเพอสงคม
ไมแสวงผลกำ�ไรแหงองกฤษทมเครอข�ยทวโลก
พวกเข�มงเจ�ะไปทอตส�หกรรมแฟชนเพอชให
เหนถงคว�มน�กลวของ “แฟชนทรวดเรว (Fast
Fashion)” และกระตนใหผเกยวของทงหมด
ดำ�เนนง�นอย�งโปรงใส เปนธรรม รบผดชอบตอ
สงคมและสงแวดลอม
หนงในอตส�หกรรมททำ�ร�ยโลกม�กทสด
คอ แฟชน เมออะไรทกล�ยเปนแฟชน หม�ยถง
ทกอย�งจะตองเปลยนไปอย�งรวดเรว และนนกคอ
ขยะทต�มม�อย�งรวดเรวเชนเดยวกน
ก�รเคลอนไหวเลก ๆ ของพวกเข�ผ�น
แฮชแทก #WhoMadeMyClothes ในโซเชยล
มเดย ดเหมอนว�จะสร�งแรงกระตนใหกลม
โรงง�นผผลตเสอผ�หนม�ฉกคดและเปดเผย
ระบบก�รทำ�ง�นใหมคว�มโปรงใสม�กขน วธก�ร
ทพวกเข�ทำ�กง�ย ๆ คอพ�กนถ�ยรปตวเองกบ
ป�ยแบรนดและโพสต แลวถ�มแบรนดนนว�
#WhoMadeMyClothes เพอสงเสยงไปยง
แบรนดเสอผ�ใหเผยคว�มโปรงใสและซอตรงของ
ตวบรษท โดยก�รระบขนตอนและทม�ทงหมด
ของกระบวนก�รผลตเสอผ�ทงหมด
แมสงทพวกเข�ทำ�อยคอก�รบอกใหแบรนด
เปลยนแปลง แตเร�กส�ม�รถเปลยนแปลงดวย
ตนเองไดเชนกน #HAULTERNATIVE คมอสำ�หรบ
ผรกและหลงใหลในแฟชน ท�คนใหเข�ม�แขงกน
stefano
boeriarchitetti.net
CREATIVE THAILAND I 16
“ไมซอเสอผ�ใหม” เปนหนงในกจกรรมทดงคน
ใหเข�ม�รวมคยตเสอผ�เพอเพมคว�มมชวตชว�
ใหกบตวเอง ตเสอผ�และโลกของเร�โดยไมตอง
ซอเสอผ�ใหม เพยงแคอดวดโอสน ๆ บอกเล�ถง
เทคนคท เร�เลอกใชในก�รปฏบตกบเสอผ�
ของเร�เองแบบสนก ๆ ว�วธไหนทเร�จะเลอกใช
1. ซอมแซมจดทขาดและหาย (Fashion Fix)เวล�เร�ใสเสอผ�จนข�ดหลดลย หรอกระดม
กระเดนห�ยไป เร�กแคเอ�ไปซอมเพอยดอ�ย
เสอผ�ใหอยกบเร�ไดน�นยงขน
2. มอสองกได (2hand) เปลยนบรรย�ก�ศก�รเสพเสอผ�ใหม ๆ แทนดวยก�รเลอกซอจ�ก
ร�นค�มอสองใกล ๆ บ�น
3. เอามาแลกกน (SWAP) ท�งทง�ยทสด
ในก�รยดอ�ยเสอผ�ของคณคอก�รมอบใหเจ�ของ
คนใหม โดยก�รแลกเปลยนหรอแบงปนกน
4. ทำางานประดษฐ (DIY) ห�กไมชอบเสอผ� ทมอยแลว อย�เพงโยนทง แคเปลยนมนโดยก�ร
เอ�ม�ทำ�เปนง�นประดดประดอย เปลยนจ�ก
เสอยดเปนผ�พนคอหรอผ�เชดหน� หรอแปลงร�ง
ยนสเปนเก�ะอกสดเซกซ เท�นกเหมอนไดเสอผ�
ตวใหมแลว
ไมว�จะเปนตวแบรนดหรอตวเร� ต�งคน
กตองเปลยนเพอใหวงก�รเสอผ�กล�ยเปนของขวญ
ทดทสดอย�งหนงสำ�หรบโลกของเร�
ของขวญชนทส : เทคโนโลยสดไฮเทค“ใชแลวทง” กล�ยเปนพฤตกรรมปกตของคนใช
เครองใชไฟฟ�สมยน ใมใชแคโทรศพทมอถอ
คอมพวเตอร แตรวมไปถงโทรทศน รโมต ตเยน
และเครองใชในบ�นอกหล�ยอย�ง เหตเพร�ะ
“ค�ซอม” แพงกว� “ก�รซอใหม” อกอย�งคอ
กระแสสงคมทเปลยนบอย โทรศพทเปลยนรน
เรวขน และก�รทผผลต “จงใจ” จำ�กดอ�ยก�ร
ใชง�นเครองใชไฟฟ�ทงหล�ย
“บรษทไมอย�กใหข�วของพวกนยอนกลบ
ไปห�พวกเข�ผ�นระบบรบประกนสนค�แลวตอง
รบผดชอบพวกมนอก มนง�ยกว�ทจะทำ�ล�ยมน
ทงไปเลย” เรน ไกด ส�วในโรงง�นรไซเคลขยะ
อเลกทรอนกสในเมองโรสวลล แคลฟอรเนยเล�
ใหฟง พรอมกบบอกคว�มจรงอนน�ประหล�ดใจว�
ข�วของสวนใหญทถกนำ�ม�รไซเคลเปนของใหม
กว�ครง
กองขยะอ เล กทรอนกส ในประเทศท
พฒน�แลวสวนม�ก (กว�รอยละ 80) “มกจะ”
ถกสงข�มนำ�ข�มทะเลไปยงประเทศกำ�ลงพฒน�
เพอจดก�รรไซเคล เพร�ะกฎหม�ยของประเทศ
เหล�นนเขมงวดในก�รห�มเกบของมพษไวใน
ประเทศ และค�ใชจ�ยในก�รรไซเคลกสงกว�
ก�รสงไปยงประเทศดอยพฒน�ทค�แรงถกกว�
แตทกวนน หล�ยทไดพ�กนสงขยะกลบไปในท
ทมนจ�กม� เหตก�รณนจงบบใหหล�ยบรษท
“ปรบตว” เพอจดก�รและทำ�ก�รรไซเคลขยะ
เหล�นนเสยเอง
“เปลยนอปกรณทคณมใหเปนอปกรณทคณ
ตองก�ร” เปนสโลแกนก�รรบคนอปกรณโทรศพท
มอถอของแอปเปล (Apple Trade in) เพอแลกเปน
บตรของขวญไปใชซอสนค�ในร�น หรอแมแตนำ�
ม�เปนสวนลดในก�รซอไอโฟนเครองใหม
อปกรณทพงจนไมส�ม�รถใชไดแลว ท�งแอปเปล
กยนดรบเพอนำ�ไปรไซเคลตอ เพร�ะเป�หม�ยคอ
ก�รผลตโดยไมตองจดห�ทรพย�กรเพมอก
ทแอปเปลมตวชวยอย�งเดซ (Daisy) หนยนต
แยกชนสวนไอโฟนทส�ม�รถแยกไอโฟนไดถง
200 เครองตอชวโมง แถมยงเกบวตถดบมค�
แยกออกจ�กวตถดบอนไดดวย เดซกำ�ลงทำ�ง�น
อย�งขยนขนแขงในอเมรก�และจะเดนท�ง
ออกไปประเทศอน ๆ ในไมช� แมว�ทบ�นเร�
ยงไมเปดกว�งรบรไซเคลอปกรณร นอ น ๆ เท�
ทส�ข�แมในอเมรก� แตกเปนสญญ�ณทด
ทบรษทยกษใหญเรมหนม�ใสใจสงแวดลอม
ถอว�เปนก�วทถกท�ง เพร�ะสงทสำ�คญทสด
กคอ “ใชทรพย�กรทมจำ�กดบนโลกอย�งคมค�
และนำ�กลบม�ใชใหมได” นนเอง
เพร�ะจดทจะแกปญห�ขยะอเลกทรอนกส
ไดดทสดคอตองแกแตตนท�ง ทผผลตตอง
“ปรบตว” ทำ�ใหของใชไดทนและน�นขนอนตร�ย
นอยลง ปรบรนใหเข�กนได ซอมและรไซเคลได
ง�ยทสด อย�งนอย ๆ แอปเปลกได “เรม” แลว
mac
rumors.c
om
inde
pend
ent.c
o.uk
CREATIVE THAILAND I 17
mac
rumors.c
om
ของขวญชนสดทาย : ถงพลาสตก VS ถงกระดาษ VS ถงผาข�วก�รจดอนดบประเทศทปลอยขยะลงทะเลม�กทสดสร�งคว�มหวงเลก ๆ ใหกบช�วไทย จ�กแตเดมเคยครองอนดบท 6 ของโลก กรวงม�อย
อนดบท 10 แลว นบเปนสญญ�ณทดในก�รเดนหน�ลด ละ เลก ก�รแจกถงพล�สตกในไมกวนข�งหน�น
เมอ 60 ปกอน (ปค.ศ. 1959) พล�สตกถกคดคนขนโดยสเตน กสต�ฟ ธลน (Sten Gustaf Thulin) วศวกรช�วสวเดน เพยงหวงเพอใหม�ทดแทน
“ถงกระด�ษ” ทเปนผลผลตจ�กก�รตดตนไมจำ�นวนมห�ศ�ล คณสมบตของพล�สตกคอ เบ� แขงแรง และทนท�น เข�จงหวงใหทกคนใชถงพล�สตกกน
ซำ� ๆ แทนก�รใชถงกระด�ษ แตในปจจบนกลบไมเปนเชนนน “ถงพล�สตกใชสะดวกม�ก แตคนเร�กขเกยจม�กเกนไป พอใชเสรจเร�กแคโยนมนทงไป
คว�มจรงถงพล�สตกไมไดถกคดคนขนม�เพยงเพอใชแคครงเดยว” สงทเลวร�ยกว�พล�สตกกลบเปนถงกระด�ษและถงผ� เพร�ะทงคผล�ญพลงง�นและ
นำ�ม�กกว�หล�ยเท� แลวถ�ถ�มว� “ฉนจะใชถงแบบไหนดละ ถ�ฉนอย�กจะชวยโลก” คำ�ตอบกคอ ใชถงทคณ “มอยแลว” ซำ�ไปเรอย ๆ และเมอมนข�ด
กแคซอมมน ไมกเอ�ไปรไซเคลเสย
สดท�ยพล�สตกกอ�จจะไมไดผดอะไร แตเปนตวเร�เองม�กกว�ทใชมนแบบ “ไมรคณค�และไรคว�มรบผดชอบ” แตนนกรวมถงก�รไมมระบบจดก�ร
ทเหม�ะสมอกดวย
อย�ลมว�ทกพฤตกรรมก�รบรโภคของเร�มสวน “ชวย” หรอ “ทำ�ล�ย” โลกนได ขนอยกบว�เร�เลอกทจะกรดบ�ดแผลใหลกลงไปจนเกนจะรกษ� หรอ
จะชวยทำ�แผลของโลกใหทเล�ดวยก�รมอบ “ของขวญ” ...เพยงชนเลก ๆ กยงด
ทม� : หนงสอ “เรองเลาของขาวของ (The Story of Stuff)” โดย แอนน เลยวน�รด / หนงสอ “กนกโลก ตแผผลจากการกนทงกนขวางทคณตองตะลง! (Waste: Uncovering The Global Food Scandal)” โดย ทรสแทรม สจวรต / ส�รคด “Wasted! The Story of Food Waste (2017)” โดย Anna Chai และ Nari Kye / บทคว�ม “Stefano Boeri unveils Smart Forest City covered in 7.5 million plants for Mexico” โดย Eleanor Gibson (25 ตล�คม 2019) จ�ก dezeen.com / บทคว�ม “The Best Answers To #WhoMadeMyClothes This Fashion Revolution Week” โดย Olivia Pinnock (4 พฤษภ�คม 2018) จ�ก forbes.com / บทคว�ม “H&M, Zara, and other fashion brands are tricking shoppers with vague sustainability claims” (8 กรกฎ�คม 2019) จ�ก fastcompany.com / บทคว�ม “เร�กล�ยม�เปน “สงคมใชแลวทง” กนไดอย�งไร?” (11 พฤศจก�ยน 2019) จ�ก greenpeace.org / apple.com / วดโอ “Why paper bags are worse for the planet than plastic” (18 ตล�คม 2019) จ�ก bbc.com
* หล�ยประเทศเรมคดเงนค�ถงพล�สตก เชน ในไอรแลนด องกฤษ เดนม�รก ฯลฯ * บ�งประเทศกตดปญห�โดยก�รแบนไปเลย เชน นวซแลนด โมรอกโก ฝรงเศส ฯลฯ
CREATIVE THAILAND I 18
Fact & Figure : พนฐานความคด
เรอง : ภทร�ภ� เวชภทรสร
พายเขา นำาทวม โลกรอน สตวนำาตายเพราะกนขยะพลาสตก ภยธรรมชาตตาง ๆ ทเกดจากภาวะโลกรอนและการใชพลาสตก คงเปนทคนเคยและพบเหนกนในขาวไมเวนแตละวนแตทำาไม ทงทรวา การใชพลาสตกจะสงผลรายตอโลก แตการลด ละ เลกใชพลาสตกถงไดยากเยนกวาทเราคด ลองมาวเคราะหเบองหลงพฤตกรรมวา ทำาไม การรกษโลกจงไมงายดงใจคด และทำาความเขาใจเบองหลงเทคนค การรกษโลกผานมมมองเศรษฐศาสตรพฤตกรรม
เลอกสบายวนน (กอน) เพราะอนาคตยงมาไมถง (สกหนอย)หล�ยคนคงเคยพบเจอกบประสบก�รณทเร�รสกว� “อย�กจะทำ�อะไรสกอย�ง แตกมบ�งสงม�ฉดรง
ไมใหทำ�ในทนท” เชน ก�รบอกกบตวเองว�จะไปออกกำ�ลงก�ยพรงน แตสรปแลววนพรงนกม�ไมถง
เสยท ก�ร “เลอก” คว�มสะดวกสบ�ยในทนท และ ก�ร “เลอน” สงทว�งแผนว�จะทำ�ออกไป แมรว�
ห�กยอมลงมอทำ�ในวนน ผลลพธในอน�คตจะดกว�วนน คว�มคดลกษณะนเปนอคต (Bias) ในสมอง
ชนดหนงทเรยกว� “Present Bias”(คว�มโนมเอยงตอปจจบน) ซงเทด โอโดนอกฮ (Ted O’ Donoghue)
จ�กมห�วทย�ลยคอรเนลล และแมทธว ร�บน (Matthew Rabin) จ�กมห�วทย�ลยฮ�รว�รด ไดอธบ�ย
ว�ปร�กฏก�รณนเกดจ�กก�รทเร�ใหนำ�หนกกบคว�มสขหรอประโยชนทจะเกดขนในปจจบนม�กกว�
อน�คต
ก�รรบถงพล�สตกใหคว�มสะดวกสบ�ยใน “วนน” และดเหมอนว�ก�รไมรบถงพล�สตกจะสงผลด
ตอเร�และโลกใน “อน�คต” ห�กเร�ใหนำ�หนกกบคว�มสะดวกในปจจบนม�กกว�ก�รมโลกทสะอ�ด
และน�อยในอน�คต กอ�จทำ�ใหเร�ยงคงรบถงพล�สตกและไมไดเรมทำ�ในสงทใจอย�กทำ�เสยท (เชน
พกขวดนำ� และถงผ�)
นอกจ�ก Present Bias จะเปนอปสรรคสำ�คญในก�รเปลยนพฤตกรรมแลว หล�ยคนอ�จสงสยว�
ทำ�ไม “คนเร�ถงคดถงปญห�เรองง�นกอนและคดถงปญห�สงแวดลอมเปนลำ�ดบท�ยๆ” นนเปน
เพร�ะว�สมองของเร�มสงทเรยกว� Cognitive
Bandwidth (คว�มส�ม�รถในก�รใชสมองเพอ
คดตดสนใจและแกปญห�) อยอย�งจำ�กด เมอใด
กต�มทเร�ตองใชคว�มคดและจดจอกบสง ๆ หนง
จะเกดอ�ก�รทเรยกว� Tunneling หรอก�รจดจอ
อยกบสง ๆ นน และชวตทแสนวนว�ยกสงผลให
เร�ไมส�ม�รถรบร ถงเรองร�วอน ๆ ไดดนก เชน
ก�รนำ�ข�วกลองไปกนเองในวนทง�นยงม�ก ๆ หรอ
ก�รล�งกลองข�วเพอนำ�กลบม�ใชใหมในวนรงขน
กยงแอบตองใชพลงใจอยไมนอย ดงนน ในภ�วะ
ทสมองมภ�วะ Cognitive Overload เรองอนท
ไมใชสงสำ�คญทสด จะถกตดออกจ�กวงจรคว�ม
คดไป ก�รสร�งพฤตกรรมใหมอย�งก�รเตรยม
ขวดนำ� กลองข�ว และถงผ� จงกล�ยเปนเรอง
เลก ๆ ทท�ท�ย
Photo
by N
icep
ear J
akar
ta o
n Un
splash
1.33พนลาน
ป 2016 - 2017
CREATIVE THAILAND I 19
โดยสรป ไมว�ส�เหตท�งจตวทย�ทยกม�อธบ�ยนจะเปนอปสรรค
เพยงใด ปญห�คงหมดไปห�กเร�ส�ม�รถควบคมจตใจตวเองไดเปนอย�งด
แตเมอก�รควบคมตวเองไมใชเรองง�ยนก ก�รเปลยนสภ�พแวดลอมรอบตว
ใหเออตอก�รตดสนใจจงเปนอกแนวท�งหนงทส�ม�รถนำ�ไปประยกตใช
ในก�รชวย ลด ละ เลก ใชพล�สตกได
4 เทคนคเปลยนใหคนหนมารกษโลกมากขน เร�ลองม�ดกนว�แตละวธทมอยในปจจบนจะส�ม�รถเปลยนพฤตกรรม
ไดอย�งไรและไดผลดเพยงใด
1) การดงดดความสนใจ เมอสมองของเร�มขอจำ�กดในก�รรบรสอต�ง ๆ ทเข�ม�ในแตละวน
ดงนนวธก�รทจะทำ�ใหคนหนม�สนใจเรองร�วก�รลดก�รใชพล�สตก
กอ�จทำ�ไดโดยก�รสร�งคว�มดงดดใจใหม�กขน เชน ก�รท 7-11 ใหพตน
บอดสแลม และสม�ชกวง BNK48 ม�รวมรณรงคก�รไมรบถงพล�สตก เพร�ะ
ในท�งทฤษฎ ก�รมคว�มตระหนกร (Awareness) เปนปจจยสำ�คญทนำ�ไป
สก�รเปลยนพฤตกรรมได
2) การทใคร ๆ ในสงคมเขากทำากน
มคว�มเปนไปไดสงทเร�จะเหนเพอนรอบตวถอถงผ�ต�ม ๆ กน โดย
ไมไดเรมจ�กคว�มตงใจในก�รลดก�รใชพล�สตก เพร�ะ Social Norms
หรอสงทสงคมเหนพองตองกนนนมผลตอพฤตกรรมมนษยอย�งม�ก
เนองจ�กเร�มแนวโนมทจะตองก�รเปนสวนหนงของสงคม ตวอย�งง�นวจย
ด�นก�รอนรกษสงแวดลอมไดศกษ�วธก�รใหผทม�พกในโรงแรมใช
ผ�เชดตวซ�เพอประหยดนำ� พบว� ก�รระบขอคว�ม “แขกของโรงแรม
แหงนเกอบทกคนใชผ�เชดตวซ�” สงผลใหมก�รใชผ�เชดตวซ�ม�กกว�
50% และใหผลลพธดกว�ขอคว�มอน ๆ ทไมไดระบเนอห�ประเภทน
3) การทำาใหเปนเรองงาย ปญห�อย�งหนงของขยะพล�สตกกคอก�รไมแยกขยะ ทำ�ใหนำ�ไป
รไซเคลตอไดย�ก องคก�รเพอคว�มรวมมอและก�รพฒน�ท�งเศรษฐกจ
(OECD) ร�ยง�นสถตก�รรไซเคลขยะพล�สตกไวว� มเพยง 14%-18% ของ
ขยะพล�สตกทวโลกทถกนำ�ม�รไซเคล โดย 24% ถกนำ�ไปเผ� และกว�
58%-62% ถกนำ�ไปถมดนหรอทงในธรรมช�ต ห�กเร�ทำ�ใหก�รแยกขยะเปน
เรองทง�ย กจะชวยสนบสนนใหกระบวนก�รรไซเคลทำ�ไดอย�งมประสทธภ�พ
ม�กขน หรอก�รทร�นค�ในไอซแลนดไดจดทำ�โครงก�ร “Borrow and
Bring Back” โดยจดว�งถงผ�ทสกรนขอคว�มนไวใหยมและใหนำ�กลบม�คน
เพอใหง�ยสำ�หรบผทไปซอของซงลมนำ�ถงผ�ม�ดวย เปนตน
4) การทำาใหเปนเรองยาก เมอไมอย�กใหเกดพฤตกรรมใด กใหทำ�ตรงกบข�มกบขอทผ�นม� คอ
ทำ�สภ�พแวดลอมใหย�กเข�ไว นโยบ�ยทหล�ยประเทศใชและไดผล
เปนอย�งดคอ ก�รคดเงนค�ถงพล�สตก ปล�ยป 2015 ประเทศองกฤษ
ออกกฎหม�ยใหร�นค�ขน�ดใหญ เชน ASDA, Tesco, Waitrose คดค�
ถงพล�สตกในร�ค� 5 เพนซ (ประม�ณ 2 บ�ท) แมว�ร�ค�จะไมสง
เมอเทยบกบร�ค�สนค�และค�ครองชพของประช�กรในองกฤษ แตผลลพธ
กลบมประสทธภ�พอย�งชดเจน โดยจ�กร�ยง�นพบว� จำ�นวนก�รใช
ถงพล�สตกของ 7 ร�นค�ขน�ดใหญลดลงจ�ก 1.33 พนล�นใบ เปน 0.55
พนล�นใบ หรอลดลงกว� 60% ภ�ยในระยะเวล� 3 ป
ทเปนเชนน อ�จอธบ�ยไดจ�กปร�กฏก�รณ Loss Aversion หรอ
ก�รหลกเลยงก�รสญเสย เนองจ�กคนเร�มแนวโนมไมชอบก�รสญเสย
ทเมอนำ�ม�เทยบกบคว�มชอบทม�จ�กก�รไดรบผลตอบแทนในจำ�นวน
เท�กน คว�มไมชอบจะมอทธพลตอจตใจม�กกว� จงอ�จเปนเหตผลท
ง�นวจยพบว� ก�รคดเงนค�ถงพล�สตกไดผลดกว�ก�รลดร�ค�ใหห�กผซอ
นำ�ถงม�เอง เพร�ะว�ก�รคดเงนสร�งคว�มรสกสญเสย (Loss) ในขณะท
ก�รลดร�ค�สร�งคว�มรสกไดรบ (Gain) นนเอง
โดยสรปแลว แมว�จะมอปสรรคม�ฉดรงไมใหเร�ปรบเปลยนพฤตกรรม
ก�รลดใชพล�สตกไดดงใจคด แตเร�กส�ม�รถใชแนวท�งก�รปรบสภ�พแวดลอม
รอบข�งใหเออตอก�รสร�งพฤตกรรมรกษโลกได อย�งไรกต�ม วธก�รหนง
อ�จใชไดดในสงคมหนง แตอ�จใชไมไดผลกบอกสงคมกเปนได คงตองรอด
กนว� สำ�หรบประเทศไทย วธก�รไหนจะใชไดผลบ�ง
ทม� : บทคว�ม “Carrier Bag Charge: Summary of Data in England” โดย Department for Environment, Food & Rural Affairs จ�ก gov.uk / บทคว�ม “Improving Plastics Management: Trends, Policy Responses, and the Role of International Co-Operation and Trade” โดย OECD จ�ก oecd.org / “Can Small Incentives Have Large Effects? The Impact of Taxes Versus Bonuses on Disposable Bag Use” โดย Tatiana A. Homonoff จ�ก Princeton University / บทคว�ม “Crafting Normative Messages to Protect the Environment” โดย Robert B. Cialdini จ�กว�รส�ร Current Directions in Psychological Science / บทคว�ม “Doing It Now or Later” โดย Ted O’Donoghue และ Matthew Rabin จ�กว�รส�ร American Economic Review / บทคว�ม “Prospect Theory: An Analysis of Decision Under Risk” โดย Amos Tversky และ Daniel Kahneman จ�กหนงสอ Handbook of the Fundamentals of Financial Decision Making: Part I / หนงสอ Scarcity: Why Having Too Little Means So Much โดย Sendhil Mullainathan และ Eldar Shafir
ปรมาณการใชถงพลาสตกของรานคาขนาดใหญ 7 แหงในองกฤษ
1.04พนลาน
0.55พนลาน
ป 2018 - 2019ป 2017 - 2018
Photo
by N
icep
ear J
akar
ta o
n Un
splash
CREATIVE THAILAND I 20
Creative Business : ธรกจสรางสรรค
ถงวนน นอยคนทจะไมรจก “Refill Station” หรอ “ปมนำายา” รานรกษโลกแบบ No Packaging รานแรกในบานเรา ทเรมจากการตงโตะออกรานในตลาดเพอทดลองขายผลตภณฑนำายาตาง ๆ โดยทลกคาจะตองนำาภาชนะมาเอง เพอลด การสรางขยะบรรจภณฑทมาพรอมกบการบรโภคในชวตประจำาวน ...จากโตะตวเดยวในวนนน วนนรานของพวกเขาในซอยสขมวท 77/1 เปดใหบรการมาครบสองขวบเตมแลว บนเสนทางธรกจสเขยวสายน พวกเขาไดเรยนรอะไรบาง ทงในแงธรกจ การดแลทมงาน รวมถงการจดการกบความคดความเชอของตนเองและผคนทผานเขามา แพร-ปภาว พงศธนาวรานนท หนงในสามผกอตงจะมารวมแบงปนประสบการณกบเรา
เรอง : ณฏฐนช ตณม�นะศร l ภาพ : ภรร� ดษฐ�กรณ
CREATIVE THAILAND I 21
Green is the New Sexyรานรกษโลกไอเดยเซกซททำาใหคนหนมาฟงเพยงไมกน�ทจ�กสถ�นรถไฟฟ�ออนนช Refill Station ตงอยในย�นชมชน
ทมคนเดนผ�นไปม�ตลอดวน ใกลกบห�งสรรพสนค�ใหญอย�งเทสโกโลตส
ซงอยถดจ�กถนนใหญเข�ม�เพยงไมกก�ว ทนไมใชแคสถ�นปมนำ�ย�
กลบบ�นในร�ค�เปนมตร แตยงเปนค�เฟบรรย�ก�ศอบอนน�นงในชอ
“Better Moon Cafe” กจก�รทนองส�วของคณแพรเปนผปลกปนม�พรอม ๆ
กบโปรเจกตรกษโลกของพส�ว
“คว�มตงใจเบองหลงของร�นรฟลและค�เฟทอยดวยกน สวนหนง
เปนเรองก�รบรห�รคว�มเสยง เพร�ะตอนทเรมทำ�เร�เปนร�นแบบรฟล
ร�นแรกในไทยกว�ได และเร�กไมไดมเงนทน จะไปเช�สถ�นททำ�ร�นข�ง
นอกกคงไมไหว กโชคดทมนลงตวแบบนพอด” คณแพรบอกกบเร�ว�แมทง
สองธรกจจะเกอกลกนโดยใชพนทและพนกง�นหน�ร�นทมเดยวกน แตก
แยกกนบรห�รและสร�งร�ยไดอยไดดวยตวเอง
เร�ชวนเธอคยถงคว�มตงใจและเหตผลทเธอกบเพอนรวมอดมก�รณ
แอน-สภชญ� เตชะชเชด และนำ�มนต-ชนนทร ศรสมะ ตดสนใจเปดร�น
ปมนำ�ย�เพอบรรเท�ปญห�ขยะลนโลกดวยก�รปรบเปลยนพฤตกรรม
ก�รบรโภค “เร�ไมไดมองว�ก�รรฟลเปนวธเดยวทจะแกปญห�นได มนยง
มวธอน ๆ อกเยอะม�ก แตทเลอกโมเดลก�รรฟลม�ทำ�กอน เพร�ะว�มน
พดเสยงดง มนเหนชด มนเซกซ ซงกลมลกค�ทจะไปใหสดแบบนแนนอนว�
เปนกลมเลกม�ก คอเร�ไมไดตงใจทำ�เพอทกคนอยแลว แตเร�ว�มนเปน
สญลกษณของก�รไปใหสด”
หลงจ�กเปดตว Refill Station กเรมมผประกอบก�รร�ยอน ๆ ทยอย
เปดกจก�รทมแนวคดแบบเดยวกนต�มม�อกหล�ยเจ� แถมชอของ Refill
Station ยงกล�ยเปนคำ�ตดป�กทหล�ยคนใชเรยกร�นแบบ Bulk Store
(ร�นจำ�หน�ยแบบเตม) ในบ�นเร�ไปโดยปรย�ย “พอเรมมร�นอน ๆ เกดขน
คนกเข�ใจว�คอร�นเดยวกน เข�เรยกรวม ๆ ว�ร�นรฟลไปเลย หรอบ�งคน
รจกชอรฟลสเตชน แตไมรจกร�นเร�กม เร�มองว�มนกดในแงของ
คอมมนตนะ บ�งคนกม�ถ�มเร�ว�ร�นแบบนมทไหนอก เพร�ะบ�นเข�
ไมไดอยแถวน สะดวกทอนม�กกว�”
เสยงตอบรบทไดรบในชวงสองปทผ�นม� น�จะพอจะบอกไดว�แนวคด
ก�รข�ยสนค�แบบลดบรรจภณฑกำ�ลงไดรบคว�มสนใจจ�กผบรโภคและ
ผประกอบก�รหวใจสเขยวม�กขนเรอย ๆ แตถงอย�งนน ก�รขย�ยกจก�ร
กไมใชเป�หม�ยหลกสำ�หรบ Refill Station “ตอนแรกมคนถ�มห�แฟรนไชส
เยอะม�ก แตดวยคว�มทเร�มกนแคส�มคน และธรกจนถงจะอยไดแตมน
ไมใชธรกจทเนนสร�งกำ�ไรเปนหลก เร�เลยลองทำ�ในลกษณะทเรยกว�
Fellow คอเปนร�นเพอนกน ไมใชแฟรนไชส แตปร�กฏว�มนไมเวรก เพร�ะ
เข�เอ�แบรนดเร�ไป แตเข�ไมไดอนเหมอนเร� สดท�ยไอเดยนเลยพบไป
ใครอย�กทำ�ร�นแบบน เร�กจะเปนเหมอนคนใหคำ�แนะนำ�ม�กกว�”
ในฐ�นะพใหญตวเลก ๆ ทลมลกคลกคล�นม�กอนร�นอน ประกอบกบ
มคนเข�ม�ขอคำ�ปรกษ�เรอย ๆ รฟลสเตชนจงเรมจดง�นทอลกและง�นพบปะ
เพอเปดโอก�สใหคนทสนใจเรองสงแวดลอมและอ�จกำ�ลงอย�กเรมทำ�ธรกจ
รกษโลกไดม�แลกเปลยนคว�มร คว�มคดเหน และชวยเหลอกนทงใน
ภ�พใหญและร�ยละเอยดเลก ๆ ในก�รทำ�ร�น “อย�งพวกเซตอปกรณ
บ�งอย�งในร�นทเร�ใช เร�กพรอมทจะแชรวธทำ� เร�ออกแบบเองและตงใจ
ทำ�ใหมนถกและง�ย เพอใหคนอนทำ�ต�มไดอยแลว หรอถ�ทำ�ไมได จะซอตอ
จ�กเร�กได” เจ�ของร�นชชวนใหเร�ดถงรฟลในร�นทเธอเล�ว�ทดลอง
สงซอหวกอกจ�กหล�ยเจ�ม�ประกอบเอง
Not a Place, But a Lifestyleไมใชพนท แตคอวถชวต ถ�จะบอกว�ทกสวนของร�นน สะทอนใหเหนคว�มคดและคว�มเชอของ
ทมผกอตงกคงไมผดนก นอกจ�ก Better Moon Cafe จะใหบรก�รทงอ�ห�ร
ค�วหว�นสไตลโฮมเมด และเครองดมเพอสขภ�พทเสรฟม�พรอมกบ
หลอดสแตนเลสแลว ท�งร�นยงใจด มจ�นช�มใหบรก�รสำ�หรบใครทอย�ก
ซออ�ห�รจ�กร�นใกลเคยงเข�ม�รบประท�นดวย ขอแคห�มนำ�อ�ห�ร
ใสถงพล�สตกหรอกลองโฟมเข�ม�ในร�น และอย�ลมนำ�จ�นกลบม�ล�งคน
ทจดล�งจ�นใหเรยบรอย
ขณะทหลงร�นเองกมก�รแยกขยะอย�งเปนระบบ มถงขยะสำ�หรบ
ใบเสรจกระด�ษโดยเฉพ�ะ ขยะอ�ห�รในร�นถกนำ�ไปหมกเปนปยใสตนไม
(ทอยบนด�ดฟ�) สวนขวดแกลลอนใสนำ�ย�ทรบม�จ�กผผลต กจะสงคน
ใหผผลตเพอเตมนำ�ย�แลวสงกลบม�ใหร�นอกครง แถมยงมจดรบบรจ�ค
ขวดพล�สตกเปล� บ�นใครใชแลวไมอย�กทง กแคทำ�คว�มสะอ�ดแลว
นำ�ม�บรจ�คใหลกค�คนอน ๆ ใชเตมนำ�ย�กลบบ�นได
นอกจ�กน ชนบนของตกยงปรบปรงใหเปนเกสตเฮ�สขน�ด 9 หอง
ดวยแนวคดเดยวกน “ตวตกนเร�พย�ย�มเกบของเก�ไวใหไดม�กทสด
เพอลดก�รใชและทำ�ล�ยทรพย�กร เฟอรนเจอรเก�อะไรทใชไดกเกบไว
แลวคอยเตมสงทข�ดโดยใชดไซนเข�ม�ชวย มบ�งหองทมบนไดอย
ในหองเลยเพร�ะว�เร�ไมทบบนไดเก�ทง แตทำ�เปนมมถ�ยรปสวย ๆ ใน
หองแทน ถ�ลกค�ม�กนเปนแกงใหญ กจะไดใชประโยชนจ�กบนได
ทส�ม�รถทะลไปหองอนไดดวย” คณแพรเล�อย�งภมใจ
ทงหมดนเพร�ะพวกเข�ตองก�รสร�งไลฟสไตลทลดก�รสร�งขยะ
ใหม�กทสดเท�ทจะทำ�ได
CREATIVE THAILAND I 22
People is where the Heart is หวใจของธรกจคอทมงานเมอถ�มถงอปสรรคทพบระหว�งท�ง น�สนใจว�นำ�หนกของปญห�เรอง
ก�รบรห�รจดก�รทเจ�ตวบอกว�มร�ยละเอยดคอนข�งจกจกม�กกว�ธรกจ
อน ๆ กลบไมใชปญห�หลก แตสงทเธอหยบยกและยำ�กบเร�กคอเรองของคน
“ทมง�นมผลม�ก คนคอปจจยในก�รดำ�เนนธรกจทสำ�คญสำ�หรบเร�
กอนทเข�จะใหบรก�รลกค� เข�ตองอนกบเรองนกอน บ�งทเร�อนม�ก ๆ
กเผลอคดว�ทกคนจะเข�ใจสงทเร�ทำ� ตอนเรมร�นใหม ๆ เร�กแคทำ�เปน
ตวอย�งแลวบอกใหเข�ทำ� เชน เรองก�รแยกขยะ แตเข�ไมไดอน เร�กเลย
เปลยนม�เล�ใหเข�ฟงว�ทำ�ไมเร�ถงทำ�ร�นน มนสำ�คญกบเร�ยงไง ถงขน
เปดคล�สอบรมเลยกม เพร�ะชวงแรกเร�ตองปลกฝงเรองนกบทม แตพอ
เวล�ผ�นไป ทศนคตเรองสงแวดลอมจ�กลกค�ทแวะเข�ม�ทร�น มนก
สงพลงม�ถงทมง�นดวยเหมอนกน เปนแรงกระเพอมทสงตอกนไปม�”
นอกเหนอจ�กก�รสงตอคว�มเชอใหทมแลว สงสำ�คญยงกว�คอก�ร
ใหโอก�สและอสระในก�รทำ�ง�น “เร�พบเทคนคว� ทำ�ยงไงกไดใหลกนอง
แฮปป ใหพลงของเข�ออกม� ใหสงตอถงลกค�ได ชวงแรก ๆ ร�นขบเคลอน
ดวยคว�มเปนตวเร�คนเดยว จะทำ�อะไรกยดอยกบแบรนดงไปหมด พย�ย�ม
ขดเสนไวใหทมเดนต�ม แตมนทำ�ใหทมอดอด เร�เลยพย�ย�มใหทมเข�ม�
มสวนรวมในก�รตดสนใจเรองต�ง ๆ ในร�น พอเร�ฟงเสยงเข� ใหอสระ
ในก�รทำ�ง�นและสร�งสรรคเอง ไมไปตดสนในสงทเข�กำ�ลงทำ�อย เข�กม
คว�มสขและกล�ทำ�อะไรใหม ๆ สดท�ยก�รทำ�ง�นกเลยกล�ยเปนก�รทเร�
ไดทดลองและเรยนรไปดวยกน ...เข�คอคนสำ�คญ สงทเร�บอกกบนอง
ในทมคอ เร�อ�จจะเปนคนทำ�ใหลกค�เข�ม�ทร�นครงแรก แตนอง ๆ คอ
คนทจะทำ�ใหเข�กลบม�อกครง”
“มพคนหนงเคยบอกเร�ว� แทนทจะใชวธแบบใครทำ�ดไดด�ว ใหเลยงคน
เหมอนเลยงโลม� ถ�ทกครงทโลม�กระโดด แลวจะไดปล�หนงตวเปนร�งวล
จ�กครฝก กระโดดสงขนกไดปล�เยอะขน แตเมอเวล�ผ�นไป สดท�ยแลว
โลม�จะกระโดดไมไหวและไมกนปล�อกเลย เพร�ะว�มนเหนอยเกนไป
แตถ�ครฝกใหกอนแบบไมมเงอนไข โลม�จะกระโดดไดสงและสวยกว�เดม”
Hope More, Expect Lessทำาธรกจดวยความหวง“ทำ�แบบนแลวจะไปชวยอะไร” อ�จเปนคำ�ถ�มชวนอดอดสำ�หรบคนทเรม
ลงมอเปลยนพฤตกรรมก�รใชชวต หรอหนม�สร�งธรกจทไมสร�งปญห�
ใหโลกตองเคยไดยนจ�กคนรอบข�งไมม�กกนอย คำ�ตอบของผกอตง
ปมนำ�ย� คงจะชวยใหเร�มกำ�ลงใจทำ�สงเลก ๆ เพอโลกตอไป “ถ�มองใน
ภ�พใหญ คนอ�จจะมองว�มนไมไดสร�งคว�มเปลยนแปลงอะไร แตเร�
บอกเข�ว� เร�อยตรงนเพอซพพอรตคนทตองก�รสร�งคว�มเปลยนแปลง
ไปดวยกน เร�ไมรหรอกว�ลกค�ทเข�ม�เข�เปนใครในธรกจไหนบ�ง
เข�อ�จจะโดดเดยวในธรกจทเข�ทำ�กได แตอย�งนอยเข�เข�ม�ทนแลว
เข�มเพอน อย�งนอยเร�กบ�ไปดวยกน”
“ทผ�นม�เร�เจอหล�ยองคกรม�กเลยทพย�ย�มจะเปลยน แตทก
องคกรไมว�เลกหรอใหญ คว�มเปลยนแปลงตองเกดจ�กคน เกดจ�กจดเลก ๆ
ทงนน ก�รทเร�ม�พกหลอด ใชแปรงสฟนไมไผ หรอเอ�ขวดม�เตมนำ�ย�
มนนอยม�ก แตมนสร�งคว�มเปลยนแปลงได คนทม�ทนกคอคนตวเลก ๆ
ทจะสร�งคว�มเปลยนแปลง พอเข�กลบไป เข�อ�จจะเรมแยกลกแมกหรอ
แจกลกอมใหเพอนทเอ�ขวดเปล�ม�ทงกบเข�กได เร�เชอในพลงของคนท
สร�งคว�มเปลยนแปลงตรงน”
“ในฐ�นะทเร�ทำ�ง�นบนพนฐ�นของคว�มหวง คว�มหวงของเร�มน
เปนวงกลมทใหญม�ก แตคว�มค�ดหวงมนเลก เร�ยงเหนคว�มเปนไปได
ม�กม�ยทจะไปทำ�ได ถ�ปลอยใหค�ดหวงมนใหญกว�คว�มหวงทเร�ม
เร�จะคอยคดแตว�เร�ทำ�สงนไปเพออะไร แตถ�ทำ�โดยทเชอว�ยงมคนทเหน
เหมอนเร� และสร�งคว�มเปลยนแปลงไปพรอมกบเร� เร�กจะมแรงทำ�
ตอไปเรอยๆ”
“Little things make great change.” คอสโลแกนของ Refill Station
ซงไมไดผดไปจ�กสงทคณแพรบอกกบเร�เลยแมแตนอย แตยำ�ใหเร�มนใจ
ว� อย�งนอยในวนนกยงมคนรนใหมอกกลมหนง ทกำ�ลงลงมอชวยโลกและ
ชวยเร�อย�งมงมน และพรอมจะแบงปนพลงก�รเปลยนแปลงในใจใหกบ
ใครกต�มทกำ�ลงมองห�ดวยเชนกน
Go Green แบบ Refill Station Start Small. เรมจ�กจดเลก ๆ คอย ๆ ทดลองแลวขยบไปเรองอน
เชน เรมพกขวดนำ� พอไดเหนว�เร�สร�งขยะนอยลงแคไหน อ�จจะ
อย�กขยบม�แยกขยะ
Start Sexy. เรมจ�กเรองทชอบ คนชอบกนของดอ�จลองปลกผก คนชอบวงอ�จจะลองพกขวด ตองรสกสนกกอนแลวคอย ๆ ห�คว�มร
ทสนใจ อย�กดดนตวเองว�ตองทำ�ทกอย�ง เลอกเรองใกลตวทเร�
เหนคณค�และทำ�แลวไมลำ�บ�ก สดท�ยแลวเรองอน ๆ จะเชอมโยง
เข�ม�เอง
CREATIVE THAILAND I 23
How To : ถอดวธคด
กำาหนดการลดและเลกใชผลตภณฑพลาสตกประเภท “ใชครงเดยวทง” (Single-use Plastic) กำาลงใกลเขามาทกท โดยตงแตวนท 1 มกราคม 2563 นจะเปนดเดยทตามหางสรรพสนคาและรานสะดวกซอจะงดแจกถงพลาสตกใหลกคา ทวประเทศอยางถาวร หนงคำาถามทอาจคาใจผบรโภคหลายคนคอ “ถาไมมถงพลาสตก แลวจะใชอะไรใสขยะทบาน”
เรอง : ณฐช� ตะวนน�โชต
ทม� : บทคว�ม Plastic Bag Alternatives for Garbage Bins โดย Aaron Salyer จ�ก thedharmatrails.com
เร�มกเหนภ�พของถงพล�สตกหหวทใสสนค�
จ�กห�งร�น กล�ยสภ�พม�เปนถงใสขยะซอนอย
ในถงขยะใบเลก กอนจะถกมดเปนกอนกลม ๆ
เพอนำ�ไปสงตอใหเจ�หน�ทเกบขยะนำ�ไปทงตอไป
ซงทำ�ใหถงพล�สตกหหวกล�ยเปนหวใจสำ�คญ
ของก�รทงขยะอย�งไมตองสงสย เพร�ะดวย
คณสมบตทนอกจ�กจะร�ค�ประหยดแลว
ยงส�ม�รถจของไดเยอะโดยเฉพ�ะเศษอ�ห�ร
ทมกลนเหมนไดอย�งมดชด
แตเมอโลกกำ�ลงเปลยนแปลง เร�จงตองเรม
ปรบตว ถ�ห�กลองมองยอนดกระบวนก�รทง
ขยะดอกท จะเหนว�ก�รทงขยะลงในถงขยะ
ท ม ถ งพล�สตกซ อนอย น นอ�จไม จำ � เปน
ถ�ห�กเร� “แยกขยะ” และในเมอเร�มถงขยะ
คอยทำ�หน�ทเกบรวบรวมขยะอยแลว เร�จะซอน
ถงพล�สตกลงไปในถงเพอเปนก�รเพมขยะอกชน
ทำ�ไมกน ลองม�ดแนวท�งเพอเตรยมตว
ใชชวตแบบไรพล�สตก (แบบใชครงเดยวทง)
ทส�ม�รถเรมตนไดทตวเร�กนดกว�
อปกรณทตองใช ถง (ทใชซำาได) ถงขยะ ภาชนะใสขยะอนทรย
แนวทางปฏบตพกถงของตวเองถ�ห�กเร�รตวว�จะไปซอของ ลองพกถงผ�
ถงกระด�ษ กระเป� หรอแมกระทงถงพล�สตกท
ใชซำ�ไดหล�ย ๆ ครงไปใสของดวย เปนจดเรมตน
ทจะชวยลดก�รใชถงพล�สตกแบบใชครงเดยวทง
ไดม�กทเดยว
แยกขยะ (โดยเฉพาะขยะจากอาหาร)แยกขยะทเปนขยะอนทรย (Organic Waste) ซง
เปนขยะทยอยสล�ยได เชน เศษอ�ห�ร เปลอก
ผลไม ฯลฯ ออกจ�กขยะประเภทอน แลวใส
ภ�ชนะแยกไว เพร�ะขยะประเภทนแหละท
สงกลนเน�เสย และเปนตนเหตททำ�ใหเร�อย�กใช
ถงขยะ แตในขณะเดยวกนขยะประเภทนก
ส�ม�รถนำ�ไปทำ�เปนปยอนทรยได
ลางกอนทงขยะสวนทยงไมส�ม�รถยอยสล�ยได อย�งพวก
พล�สตกหออ�ห�ร ถ�ห�กเปอนเศษอ�ห�ร
ควรล�งกอนจะนำ�ไปใสถงขยะ ซงจะทำ�ใหเร�ไม
ตองใชถงพล�สตกซอน เพร�ะในเมอสงทเร�จะ
ทงไมสกปรกแลว เร�กไมจำ�เปนตองกลวขยะ
ของเร�เลอะหรอสงกลนอกตอไป ซงเร�กส�ม�รถ
เลอกนำ�ไปรไซเคล หรอสงตอไปยงโครงก�รท
รบบรจ�คกได
จดการกบขยะ (ทเปนขยะจรง ๆ)ขยะทยอยสล�ยไดทเร�แยกไว เร�ส�ม�รถเกบ
ไวในภ�ชนะมฝ�ปดแลวเกบไวในตเยนเพอไมให
สงกลนรบกวน และเมอภ�ชนะเตมเร�กส�ม�รถ
นำ�ไปทำ�เปนปยอนทรย เปนท�งเลอกก�รจดก�ร
ขยะทส�ม�รถทำ�ไดดวยตวเอง แถมไดปยไปใส
ตนไมอกตอหนงดวย
ใชชวตอยางไรในวน “ไรถงขยะ”
Creative Place : พนทสรางสรรค
CREATIVE THAILAND I 24
เรอง : นพกร คนไว
หลายเมองทวโลกพยายามทจะปรบเปลยนตวเองใหกลายเปน “เมองสเขยว” เพอแสดงความรบผดชอบตอสถานการณสภาพอากาศทยำาแยลงทกป เชนเดยวกบ “ออสโล” เมองหลวงของนอรเวยทกเปนอกเมองหนงซงรวมพฒนาตนเองใหกลายเปนเมองสเขยว เชนกน อกทงยงไดรบเลอกใหเปนเมองสเขยวของภมภาคยโรปในป 2019 (European Green Capital 2019) อกดวย
Photo
by Eirik Skarste
in o
n Un
splash
Photo
by M
aria Bob
rova
on Un
splash
CREATIVE THAILAND I 25
European Green Capital เปนร�งวลท
คณะกรรม�ธก�รยโรป (European Commission)
ผรบผดชอบกฎระเบยบและขอบงคบต�ง ๆ ของ
สหภ�พยโรปไดกอตงขน เพอมอบร�งวลใหแก
เมองท เปนตนแบบของก�รปรบใชนโยบ�ย
ด�นสงแวดลอมใหสอดคลองกบชวตประจำ�วน
ของสงคมเมอง โดยมแนวคดสำ�คญว� “Green
Cities - Fit for Life” หรอเมองสเขยวทเหม�ะสม
กบชวตคว�มเปนอย
ภ�รกจของออสโลเมอไดรบเลอกใหเปน
เมองสเขยว จงจำ�เปนตองมก�รปรบเปลยนและ
ว�งแผนก�รบรห�รจดก�รพลงง�นและทรพย�กร
ทไมสร�งผลกระทบตอสภ�พแวดลอม โดยม
นโยบ�ยอย�ง Climate Budget ซงเปนพมพเขยว
ของแผนก�รควบคมพลงง�นและสภ�พอ�ก�ศ
(Climate and Energy Strategy) ทสอดคลองกบ
“คว�มตกลงป�รส” (Paris Agreement) ซงเปน
คว�มตกลงต�มกรอบอนสญญ�สหประช�ช�ต
ว�ดวยก�รเปลยนแปลงสภ�พภมอ�ก�ศ เพอ
กำ�หนดม�ตรก�รลดก�รปลอยค�รบอนไดออกไซด
ตงแตป 2020 โดยใชแนวท�งก�รทำ�ง�นแบบ
“นบค�รบอนในแบบทเร�นบเงน” เพอปรบใช
กบหนวยง�นรฐบ�ลทกภ�คสวนในก�รลด
ก�รปลอยมลพษ โดยมม�ตรวดในด�นต�ง ๆ
เชน ผลกระทบจ�กขยะ อ�ค�รบ�นเรอน
ก�รคมน�คม เพอบรรลเป�หม�ยลดก�รปลอย
ก�ซค�รบอนไดออกไซดลงใหไดรอยละ 50
ภ�ยในป 2022 และรอยละ 95 ภ�ยในป 2030
จนกล�ยเปนเมองไรมลพษอย�งสมบรณในป
2050
เมองสเขยว เปนมตรตอสงแวดลอมและเหมาะสำาหรบทกคนก�รคมน�คมเปนตวก�รสำ�คญของปญห�มลพษ
ของออสโล ในป 2017 ก�ซค�รบอนไดออกไซด
ท เ กดจ�กย�นพ�หนะขน�ดใหญและเลก
มม�กกว� 583,682 ตน หรอคดเปน 54% ของ
ก�ซเรอนกระจกทงหมดของเมอง ออสโลจงตอง
เรงยกเครองรปแบบก�รคมน�คมของเมองใหม
อย�งไรกต�ม ประเทศนอรเวยกมขอไดเปรยบ
ของก�รเปนประเทศทมก�รใชรถยนตไฟฟ�
ม�กทสดในโลก หรอ 1 ใน 10 ของผทม
ย�นพ�หนะสวนตวใชรถยนตไฟฟ� และเหตผล
นเองทกล�ยม�เปนกญแจหลกของก�รผลกดน
ใหออสโลเรมทดสอบก�รคมน�คมแบบปลอด
มลพษ อกทงยงชวยปรบเปลยนใหก�รเดนท�ง
เปนมตรตอผใชจกรย�นและผทเดนเท�อกดวย
GreenCharge
เมอมก�รใชรถยนตไฟฟ�จำ�นวนม�ก
ในเมอง กทำ�ใหตองมสถ�นช�รจไฟท
เพยงพอตอก�รใชง�น โปรเจกต Green
Charge คอโครงก�รทดลองทเกดขน
จ�กคว�มรวมมอของหล�ยเมองใน
ยโรป โดยมจดประสงคในก�รกระจ�ย
จดช�รจไฟรถยนตไฟฟ�เข�ไปยง
สถ�นทอยอ�ศยเพอใหกล�ยเปนหนง
ในโครงสร�งพนฐ�นทประช�ชน
ควรจะไดรบ เชน อพ�รตเมนตและ
ล�นจอดรถส�ธ�รณะ นอกจ�กน
โครงก�รฯ ยงไดพฒน�ซอฟตแวรเพอ
ใหส�ม�รถบรห�รจดก�รพลงง�น
ไฟฟ�ในแตละจดไดอย�งเหม�ะสม
โดยใชวธคำ�นวนก�รใชไฟฟ�สำ�หรบ
รถยนตแตละคนเพอใหเพยงพอตอ
คว�มตองก�รของผใชรถทกคน ทงน
แหลงพลงง�นไฟฟ�จะม�จ�กก�รจ�ย
ไฟฟ�ส�ธ�รณะ พลงจ�กแสงอ�ทตย
และแบตเตอรสำ�รอง
Photo
by Eirik Skarste
in o
n Un
splash
Photo
by M
aria Bob
rova
on Un
splash
CREATIVE THAILAND I 26
ยานไรรถยนตคนทองถนนใหประชาชน ห�กลองถ�มเหล�ช�วเมองออสโลว� สงใดท
พวกเข�อย�กใหมก�รเปลยนแปลงในบรเวณ
ศนยกล�งของเมองม�กทสดคำ�ตอบทไดเปน
เสยงเดยวกนกคอ อย�กไดพนทสเขยวม�กขน
มบรเวณใหนงพกผอนม�กขน มกจกรรมและ
คว�มสร�งสรรคท�งวฒนธรรมระหว�งผคนให
ม�กขน มพนทสำ�หรบจกรย�น และใหมเพยง
รถโดยส�รและรถขนสงสนค�เท�นนทส�ม�รถ
วงในย�นกล�งเมองได
โครงก�ร Car-Free Livability Programme
จงเกดขนเพอจดระเบยบพนทเขตใจกล�งเมอง
รศมร�ว 1.3 - 2 ต�ร�งกโลเมตรใหกล�ยเปนพนท
ปลอดรถยนต และเปนพนทสำ�หรบประช�ชน
ในก�รสร�งเครอข�ยเสนท�งสำ�หรบคนเดนเท�
และผใชจกรย�นท เ ชอมตอกนอย�งสะดวก
และปลอดภย แมจะเปนโครงก�รทใชเวล�น�น
แตเทศบ�ลเมองออสโลกไดเรมดำ�เนนก�รไปแลว
โดยมก�รปรบปรงถนนบ�งเสนใหกล�ยเปน
ถนนคนเดนและสถ�นทจดกจกรรม อกทงยง
เ ชอมตอระหว�งถนนบ�งเสนใหกล�ยเปน
เสนท�งสำ�หรบคนเดนและจกรย�น
ไมว�ทใดในโลก ก�รสร�งเมองลวนทำ�เพอ
รองรบก�รใชรถยนต เชนเดยวกบออสโล เมอ
ตองก�รปรบเปลยนเมองใหมเพอเพมพนท
ใหประช�ชนม�กขน ออสโลจงจำ�เปนตองเปลยน
บรเวณจอดรถรมถนนกว� 760 แหงเพอขย�ยเปน
พนทสำ�หรบคนเดนและจกรย�น รวมไปถง
ก�รสร�งพนทสเขยว เพมเก�อสำ�หรบนงพกผอน
และกอกนำ�ส�ธ�รณะ อย�งไรกต�ม เทศบ�ล
กยงคงเหลอพนท รมถนนบ�งแหงไวสำ�หรบ
รถขนสงสนค�และรถสำ�หรบผพก�ร
ขนสงสาธารณะกบพลงงานทดแทนออสโลเปนอกเมองหนงทมก�รใชระบบขนสง
ส�ธ�รณะเปนจำ�นวนม�ก รถไฟใตดน รถบส
รถร�ง และเรอโดยส�รทเปดบรก�รเกอบ 24 ชม.
เปนท�งเลอกหลกของช�วเมองออสโล ในชวง
10 ปทผ�นม� จำ�นวนก�รเข�ใชบรก�รขนสง
มวลชนของออสโลเพมม�กถง 371 ล�นเทยว
แตนนยงไมเพยงพอ รฐบ�ลจงสนบสนนใหผคน
เปลยนไปเดนท�งดวยระบบขนสงส�ธ�รณะ
ใหม�กอย�งตอเนอง เพอลดก�รใชรถยนต
สวนตวทเปนส�เหตหลกของมลพษท�งอ�ก�ศ
และเสยง อกทงยงชวยลดปญห�ด�นก�รจร�จร
อกดวย
บ ร ษท ผทำ �ห น� ท จดก�รระบบขนสง
ส�ธ�รณะของออสโลอย�ง Ruter AS ไดเรม
โปรเจกต Fossil Free 2020 โดยภ�ยในป 2028
ก�รขนสงส�ธ�รณะทกชนดจะตองเปลยนไปใช
พลงง�นทดแทน เพอยตมลพษตอสงแวดลอม
ลดเสยงรบกวน และเปนมตรตอสขภ�พของ
ประช�ชน
แทกซไฟฟาและจดชารจไรสาย แทกซไฟฟ�อ�จไมใชเรองใหมสำ�หรบ
ยคน แตแทกซทช�รจไฟแบบไรส�ย
จะกล�ยเปนเรองใหมอย�งแนนอน
ในป 2023 โครงก�รแทกซปลอดมลพษ
จะเดนหน�พฒน�แทกซไฟฟ�ใหม
ประสทธภ�พและลดปญห�ก�รจร�จร
ใหมประสทธภ�พยงขน เมอแทกซ
ส�ม�รถช�รจแบบไรส�ยได
โดยเทศบ�ลเมองออสโลไดรวมมอ
กบบรษท Fortum ของฟนแลนด
ผเชยวช�ญด�นเทคโนโลยพลงง�น
สะอ�ด เพอเรมโครงก�รระบบช�รจ
ไรส�ยสำ�หรบแทกซในออสโล โดย
ก�รตดตงเครองช�รจบรเวณท�จอด
รถแทกซต�มสถ�นทต�ง ๆ เมอแทกซ
เข�จอดเพอรอผโดยส�ร แผนช�รจท
ตดตงอยกบพนถนนจะเรมสงกระแส
ไฟฟ�เข�สตวรบท ตดตงอยกบรถ
วธก�รนจะชวยประหยดเวล�และ
ลดขนตอนทยงย�กในก�รขบรถห�
จดช�รจและลงจ�กรถเพอเสยบปลก
รอแบตเตอรเตม
flickr.com
/pho
tos/Albe
rt Ko
ch
fleeteu
rope
.com
CREATIVE THAILAND I 27
ด�นก�รขนสงท�งนำ� ท�เรอออสโล (Oslo
Port Authority) กเปนอกหนงสถ�นททปลอยก�ซ
เรอนกระจกเปนจำ�นวนม�กถง 50,000 เมตรกตน
ตอป จ�กเรอขนสงสนค� เรอเฟอรรทรบสง
นกเดนท�ง และเรอสำ�ร�ญทจอดรอนกทองเทยว
ททำ�กจกรรมในเมอง ก�รปรบท�เรอใหสอดรบ
กบก�รมงสเมองสเขยวในอน�คต จงมตงแต
ก�รปรบปรงเรอเฟอรรรบสงผโดยส�รใหม�ใช
พลงง�นแบตเตอร ก�รเพมจดช�รจระบบไฟ
สองสว�งของเรอทตดตงประจำ�แตละท� และ
ก�รสร�งระบบระบ�ยคว�มรอนโดยทไมตอง
ตดเครองยนตระหว�งจอด นอกจ�กนยงได
ปรบเปลยนอปกรณเคลอนย�ยสนค�อย�ง
เครนยกททำ�ง�นดวยนำ�มนดเซลใหกล�ยเปน
พลงง�นไฟฟ� แตในกรณของเรอขนสนค�
ขน�ดใหญทพลงง�นไฟฟ�จ�กแบตเตอรไม
เพยงพอตอก�รเดนท�ง พลงง�นไฮโดรเจน
จะเปนท�งออกสำ�คญทจะใชสำ�หรบก�รเดนท�งไกล
และปลอดภยตอสงแวดลอม ถงแมว�วธก�รน
ยง เปนเ รองใหมและม ขอกำ�จดหล�ยสวน
ในก�รพฒน� แตกเปนวธหนงซงจะชวยลด
ก�รปลอยมลพษไดอย�งมห�ศ�ล
ปลกตนกลาเยาวชนสเขยวไมเพยงแตก�รยกระดบเมองใหกล�ยเปนเมองหลวง
สเขยวเท�นน เทศบ�ลออสโลยงตองก�รให
ประช�ชนรนตอไปเข�ใจถงปญห�สภ�พอ�ก�ศ
และมจตสำ�นกหวงแหนตอสงแวดลอมและ
ทรพย�กรทมอยบนโลก งบประม�ณจ�กนโยบ�ย
Climate Budget จงไดถกเตรยมไวสำ�หรบ
ด�นก�รศกษ�อกดวย
โครงก�ร Climate House เปนโครงก�ร
ทจะชวยใหคว�มรกบเย�วชนรนใหมของออสโล
เรองสงแวดลอมและสภ�พอ�ก�ศ เปดโอก�ส
ใหเดกเลก วยรน หรอผปกครองไดพดคยหรอ
โตแยงกนอย�งอสระ เพอใหเกดเปนองคคว�มร
ทส�ม�รถนำ�ไปใชไดจรง จ�กก�รรวมวเคร�ะห
และแกปญห�ในประเดนต�ง ๆ ของสภ�พอ�ก�ศ
ทเกดขนในปจจบน อกทงยงมกจกรรมฉ�ยหนง
นทรรศก�ร ก�รแสดงศลปะและก�รบรรย�ยอก
ม�กม�ย โดย Climate House จะเปดบรก�รในป
2020 และตงอยภ�ยในพพธภณฑประวตศ�สตร
ท�งธรรมช�ตแหงออสโล (Natural History
Museum)
ทม� : บทคว�ม “Norway will install the world’s first wireless electric car charging stations for Oslo taxis” โดย Nick Statt จ�ก theverge.com / บทคว�ม “Oslo European Green Capital 2019” จ�ก sustaineurope.com / บทคว�ม “Oslo wants to build the world’s first zero-emissions port” โดย Tracey Lindeman จ�ก grist.org / บทคว�ม “The Car-free Livability Programme 2019” จ�ก oslo.kommune.no / Oslo Innovation Week 2019 จ�ก oiw.no / The Climate House จ�ก nhm.uio.no / oyafestivalen.no
ปฏทนกจกรรมเพอเมองสเขยวของออสโลนอกจ�กคว�มเอ�จรงเอ�จงของรฐบ�ลแลว
ภ�คประช�ชนกตนตวกบประเดนด�นสงแวดลอม
อย�งม�กเชนกน ลองดลสตกจกรรมทเกยวของ
กบสภ�พภมอ�ก�ศ สงแวดลอม และก�รใช
ทรพย�กรอย�งยงยน ซงจดขนจ�กหล�ยสวน
และมใหเข�รวมกนทกเดอนตลอดทงป ดงน
Oslo Innovation Weekง�นใหญประจำ �ปท ม เ นอห�เก ยว ของกบ
ก�รแกปญห�ด�นทรพย�กร สภ�พอ�ก�ศ และ
ก�รสร�งคว�มเปนอยท ย งยนใหกบ เมอง
ดวยวธก�รแกปญห�จ�กหล�ยส�ข�อ�ชพ เชน
ธรกจ เทคโนโลย และนวตกรรม ผ�นอเวนตกว�
50 ง�น เชน ง�นเสวน� เวรกชอป ดนตร และ
โชวเคส
Øyafestivalenเทศก�ลดนตรแหงเมองออสโล จดขนทสวน
Tøyen Park ขนชอว�เปนเทศก�ลดนตรสเขยว
ทสดในโลก เพร�ะมก�รจดก�รปญห�ขยะ
อ�ห�รเหลอทง ก�รเดนท�ง และก�รใชพลงง�น
ใหคว�มสำ�คญตงแตกระด�ษช�ระไปจนถง
พลงง�นไฟฟ�
เทศก�ล Øyafestivalen เรมใชพลงง�น
หมนเวยนม�ตงแตป 2009 ข�ยอ�ห�รออรแกนก
และกว� 40 เปอรเซนตของอ�ห�รไมมสวนผสม
ของเนอสตว มระบบจดก�รขยะและอ�ห�รเหลอ
โดยนำ�ไปแปรรปเปนผลตภณฑต�ง ๆ อกทง 98%
ของผ เข�รวมง�น เดนท�งม�ดวยก�รเดน
จกรย�น และขนสงส�ธ�รณะ ซงนอกจ�กจะม�
เพอรบคว�มบนเทงจ�กดนตรแลว ทกคนยงได
รบแรงบนด�ลใจและคว�มรในก�รใชชวตแบบ
สเขยวกลบบ�นอกดวย
flickr.com
/pho
tos/Albe
rt Ko
ch
face
book
.com
/oya
festiva
len
CREATIVE THAILAND I 28
The Creative : มมมองของนกคด
เรอง : ปยพร อรณเกรยงไกร l ภาพ : ภรร� ดษฐ�กรณ
ขาววกฤตขยะในทองทะเลไทย และปญหาฝนละออง PM 2.5 ทไมหนหายไปไหนงาย ๆ ทำาใหกระแสตนตวเรองสงแวดลอมกลบมาบมในไทยอกครง แมแตหางสรรพสนคายงรวมขบวนทพงดแจกถงพลาสตก แตลำาพงการขยบตวของผบรโภค และไมกฝาย จะชวยแกสมการปญหาสงแวดลอมไดทนหรอไม
CREATIVE THAILAND I 29
อญชล อจจม�ธร กรรมก�รผจดก�ร บรษท อ�ห�รเสรม จำ�กด คอหวหอก
สำ�คญทอยเบองหลงก�รจดก�รสงทหลงเหลอจ�กกระบวนก�รผลตเบยรและ
สร� ภ�ยใตกลมบรษท ไทยเบฟเวอเรจ จำ�กด (มห�ชน) เพอทจะนำ�กลบ
ม�ใชใหมใหเกดประโยชนสงสดภ�ยใตแนวคดเศรษฐกจหมนเวยน
เธอทำ�ง�นรวมกบทมง�นคนรนใหมไมกหยบมอ ดวยเชอว�ถ�ธรกจเปลยน
วธคด กสร�งมลค�จ�กขยะได
จดเรมตนของบรษท อาหารเสรม จำากด คออะไรเดมทเร�เรมตนจ�กเปนบรษท กระทงแดงขนสงจำ�กด เมอกอนก�รจดก�ร
ของเสยจ�กกระบวนก�รผลตเบยร เร�ตองสงไปใหผรบกำ�จดของเสย
เพยงอย�งเดยว ตอม�ท�นประธ�นฯ (คณเจรญ สรวฒนภกด) เหนว�
ของเสยจ�กกระบวนก�รผลตดงกล�วยงส�ม�รถนำ�ม�ใชประโยชนไดอก
และใหนโยบ�ยว�ตองจดก�รผลพลอยไดใหครบขบวนก�ร เชน นำ�ก�ก
ข�วมอลตไปอบแหง เพอข�ยเปนวตถดบใหกบผผลตอ�ห�รสตว
เร�มโรงง�นหลก 3 แหง คอ โรงง�นของบรษท เบยรไทย (1991) จำ�กด
(มห�ชน) จ.กำ�แพงเพชร โรงง�นของบรษท เบยรทพย บรวเวอร (1991) จำ�กด
อ.บ�งบ�ล จ.อยธย� และโรงง�นของบรษท คอสมอส บรวเวอร (ประเทศไทย)
จำ�กด อ.วงนอย จ.อยธย� ของเสยจ�กกระบวนก�รผลตสวนใหญเปนก�ก
ข�วมอลตและยสต ซงมปรม�ณหล�ยตนตอป คำ�ถ�มคอ เร�จะสร�งมลค�
จ�กสงเหล�นไดอย�งไร โดยไมทำ�ล�ยสงแวดลอม และไดรบผลพลอยได
กลบคนม�ซงตอนนนระบบเศรษฐกจหมนเวยน (Circular Economy)
ยงไมแพรหล�ยอย�งทกวนน
ทำาไมบรษทใหญอยางไทยเบฟ จงสนใจเรองการจดการทรพยากรจากกระบวนการผลตใหกลบมาใชประโยชน ไดอยางจรงจงคณฐ�ปน สรวฒนภกด กรรมก�รผอำ�นวยก�รใหญ ท�นใหคว�มสำ�คญ
กบก�รพฒน�องคกรอย�งยงยนในด�นสงแวดลอมไปพรอมๆ กบด�น
เศรษฐกจ และสงคม จะเหนไดว�ไทยเบฟไดรบคดเลอกใหเปนสม�ชกในกลม
DJSI (ดชนคว�มยงยนด�วโจนสหรอ Dow Jones Sustainability Indexes)
ประเภท กลมดชนโลก (World Index) และประเภทดชนตล�ดเกดใหม
(Emerging Market Index) ในอนดบท 1 กลม Beverages industry 2 ปซอน
สวนบรษท อ�ห�รเสรม จำ�กด อยในส�ยธรกจตอเนองของไทยเบฟทจดตงขน
เพอรองรบก�รบรห�รตนทนก�รผลตใหมประสทธภ�พสงสด โดยเนนหลกก�ร
และจตสำ�นกเกยวกบสงคม และสงแวดลอม
แนวคดหลกของการบรหารจดการกบผลพลอยไดจากกระบวนการผลตเบยรและสราคออะไร มกระบวนการทำางานอยางไรบางเร�มวธบรห�รจดก�รของเสยจ�กธรกจในเครอบรษท 4 รปแบบ คอ
1. จำ�หน�ยผลตภณฑผลพลอยได เชน ก�กข�วมอลตแหง ก�กข�วมอลต
เปยก ยสตแหง 2. วจยและพฒน�ของเสยจ�กโรงง�นในเครอใหเกดเปน
ผลตภณฑใหม 3. พฒน�บคล�กร สร�งคว�มรคว�มเข�ใจด�นก�รบรห�ร
จดก�รของเสย และ 4. จดทำ� Waste Data Management โดยรวบรวม
ขอมลของเสยจ�กโรงง�นในเครอเพอนำ�ขอมลไปใชประโยชนในก�รบรห�ร
จดก�รสงแวดลอม
CREATIVE THAILAND I 30
เมอกอนบรษทแปรรปก�กข�วมอลตใหเปนวตถดบสำ�หรบอ�ห�รสตว
ใหกบผผลต แตถ�เร�ยงทำ�แบบเดมอย ข�ยวตถดบใหกบธรกจอนอย�งเดยว
เร�กตองพงพ�ธรกจนนไปเรอยๆ ถ�เกดวนหนงเข�ส�ม�รถนำ�เข�วตถดบ
หรอปลกพชอน ๆ เพอใชเลยงสตวเองได เข�กจะไมซอสนค�จ�กเร�แลว
นนเปนคว�มเสยงท�งธรกจ ทนเร�เลยยอนกลบม�ดว�ยงมอะไรอกบ�ง
ใน Waste Universe ของไทยเบฟ เร�เลยเรมจ�กก�รพฒน�ตวปรบปรงดน
(Soil Conditioner) ซงเปนผลพลอยไดจ�กกระบวนก�รผลตในโรงง�น และ
จำ�หน�ยใหกบผผลตปยทดแทน
อะไรททำาใหคดวากระบวนการเกบขอมลเปนเรองสำาคญ ในการจดการกบของเสยเพร�ะบรษทมนโยบ�ยด�นก�รขย�ยธรกจทดแลสงแวดลอมม�กขน ถ�เร�
ไมรขอมล เร�จะบรห�รจดก�รไดครบขบวนจรงหรอ นจงเปนคำ�ถ�ม
ก�รบรห�รจดก�รของเสยจ�กกระบวนก�รผลตจะตองครอบคลม
ทกบรบท และคำ�นงถงคว�มยงยนในอน�คต ประกอบกบเร�มองว� บรษท
จะตองเตบโตม�กยงขน เพร�ะฉะนนเร�ไมไดมองแคของเสยจ�กโรงง�น
อตส�หกรรม แตเร�ดว�ธรกจในเครอไทยเบฟมอะไรอก เพอทจะบรห�รจดก�ร
ไดครอบคลมทกกลมธรกจในเครอ รวมถงกลมธรกจตอเนองและลด
ก�รฝงกลบของเสยใหไดม�กทสด
สมยกอนเร�บรห�รจดก�รดวยก�รจำ�หน�ยผลพลอยไดทข�ยไดเท�นน
แตฐ�นขอมลทำ�ใหเร�เข�ใจภ�พรวมม�กขนว�ยงมของเสยอกม�กม�ย
ทมองไมเหนในกระบวนก�รผลตหรอแมแตนอกกระบวนก�รผลต เชน
ขยะจ�กทอยอ�ศย และสำ�นกง�น
เทากบขอมลขยะเหลานคอหวใจหลกในการทำางานก�รจดทำ�ฐ�นขอมลขยะจะมประโยชนกบองคกรม�ก ๆ อนดบแรก ถ�ทกคน
รว�ขยะทอยในมอส�ม�รถสร�งมลค�และนำ�ไปใชประโยชนได มนกจะเกด
ก�รซอข�ยแลกเปลยนกน เกดม�รเกตเพลซภ�ยในขน เกดคว�มรวมมอกน
ภ�ยในองคกร เกดก�รเรยนรและแบงปนคว�มรใหม ๆ ระหว�งกน
สอง เร�นำ�ขยะทมอยไปพฒน�ดวยนวตกรรม เร�ทำ�ง�นรวมกบ
สำ�นกง�นพฒน�วทย�ศ�สตรและเทคโนโลยแหงช�ต (สวทช.) และ
มห�วทย�ลยอนๆ เพอทจะรว�ของเสยทมอยส�ม�รถนำ�ไปใชประโยชน
และพฒน�ใหเกดมลค�สงสดไดอย�งไรบ�ง เชน เร�นำ�ขเถ�ซงเปน
ผลพลอยไดจ�กกระบวนก�รผลตม�พฒน�เปนส�รปรบปรงดน และขเถ�ผง
ปนเมด เพอจำ�หน�ยใหกบผผลตปย แตขเถ�ยงมศกยภ�พในก�รพฒน�เปน
วสดมวลเบ�ทใชในก�รกอสร�ง แทนก�รใชวสดหนจ�กธรรมช�ตทมนำ�หนก
คอนข�งม�ก และไมเหม�ะกบก�รกอสร�งตกสง พอเร�ใชวสดมวลเบ�ท
แขงแรงเทยบเท�กบหน โครงสร�งอ�ค�รกไมตองรบนำ�หนกม�ก ชวยใหก�ร
กอสร�งเรวยงขน ปจจบนเร�อยในขนตอนก�รผลต และเตรยมจดจำ�หน�ย
ใหกบคค�ของเร�ภ�ยในปหน�
แตการพฒนานวตกรรมนาจะตองใชตนทนสง แพงแตกคมค�และยงยนกว� เพร�ะถ�เปรยบเทยบเชงร�ค�มนคอนข�ง
แพงกว�หนในปจจบนอยแลว แตในอน�คต แนนอนว�ภเข�หนจะลดนอย
ลงไปเรอย ๆ ดงนนร�ค�ของทรพย�กรธรรมช�ตเหล�นกจะตองสงขน
แนนอน ขณะทนวตกรรมจ�กของเหลอเหล�น เร�ส�ม�รถทำ�ไดโดยไมจำ�กด
เพร�ะทรพย�กรหลกทใชในก�รผลตเปนทรพย�กรทยงส�ม�รถนำ�กลบม�
ใชใหมไดเรอย ๆ (Renewable Resources) เร�ไมตองไปทำ�ล�ยธรรมช�ต
ถาคณคดวามนเปนแคของเสย คณกจะมองวามนเปนแคของเสย แตถาคดอกมมหนง ลองใชนวตกรรมหรอ ความคดสรางสรรคในแบบของคณมาปรบเพม คณกจะไดสงทมมลคาและคณคาเพมขน
CREATIVE THAILAND I 31
และชวยลดปญห�ฝนละอองขน�ดเลก PM 2.5 เร�เนนลดก�รทำ�ล�ย
สภ�พแวดลอมทไมส�ม�รถแปลงมลค�ได (Intangible) แตมค�ม�กกว�
มลค�ทเปนเงน นนคอคว�มยงยน
ถ�คณคดว�มนเปนแคของเสย คณกจะมองว�มนเปนแคของเสย แตถ�
คดอกมมหนง ลองใชนวตกรรมหรอคว�มคดสร�งสรรคในแบบของคณม�
ปรบเพม คณกจะไดสงทมมลค�และคณค�เพมขน และลดก�รทงขยะในหลม
ฝงกลบ ซงมค�ใชจ�ยสง และถ�ห�กเร�ชวยกนสนบสนนใหเดกรนใหม
เข�ม�ชวยตอยอดแนวคดน เข�อ�จจะคดไดม�กกว�พวกเร�ดวยซ� เพร�ะ
เดกรนใหมมคว�มคดรเรมสร�งสรรค ไมจำ�เปนตองคดอยในกรอบธรกจ
เหมอนกบเร�
การพฒนาผลตภณฑใหมจากขยะหรอของเสย ควรวางแผนควบคมอยางไรไมใหสงผลกระทบตอสงแวดลอมซำาอกทก ๆ กระบวนก�รคด เร�จะมองรอบ 360 องศ� ว�ถ�เร�เปนผผลตแลว
ตองคำ�นงถงอะไรบ�ง ใครเปนผมสวนไดสวนเสยทงหมดตลอดทงกระบวนก�ร
และบรษทเองกมนโยบ�ยด�นสงแวดลอมอยแลว ดงนนขนตอนก�รพฒน�
ผลตภณฑจงใชระยะเวล�น�นพอสมควร เพร�ะเร�ตองชแจงร�ยละเอยด
ใหไดทกมม
ทำาไมจงคดวาการบรหารจดการขยะตอยอดเปนธรกจได ขณะทธรกจใหญอนๆ มองวาเปนแคกจกรรม CSR เทานนคดว�มนเปนเรองมมคดทแตกต�ง ถ�เร�มองเหมอนเดม ของเสยเหล�นน
กจะมมลค�เท�เดม ตองบอกว�บรษทเร�ม�จ�กธรกจก�รค� ทมง�นม�จ�ก
ส�ยนกวจย สวนเร�มมมมองด�นก�รตล�ด เร�ใหนอง ๆ ฝกคดและออกไป
เรยนรก�รพฒน�ผลตภณฑ ไมว�จะเรองเทคนค หรอแมแตเรองดไซน
คว�มสวยง�ม ก�รตอบโจทยผใชง�นจรง ๆ ซงเร�เปดกว�งม�ก ๆ เชน
ไปดว�ทเยอรมนเข�มแนวคดแบบไหน ไปดว�เมองในญปนเข�ทำ�ใหขยะ
เปนเรองศวไลซไดอย�งไร แลวนำ�ม�ปรบใช ซงตองขอบคณผบรห�รท
ใหโอก�สพวกเร�ไดเรยนรตรงน ถ�เร�มองแคว�ก�รกำ�จดขยะเปนแค
กจกรรมแบบ CSR มนกจะอยแคก�รทำ�เพอแจก แตทน เร�พย�ย�มสร�ง
มลค�ใหมจ�กสงทคนมองไมเหน ใชนวตกรรมเข�ไปผสมผส�น แตทสดแลว
มนคอม�ยดเซต ก�รเปดใจมองว�เร�ส�ม�รถคดตอยอดไปไดเรอย ๆ ม
ผลตภณฑหนงทเร�กำ�ลงทดลองทำ�กนอย คอ ก�รนำ�ก�กข�วมอลตผสมกบ
ก�กใบช� และขเถ�ผง ม�จบคกบง�นออกแบบ จนกล�ยเปนอ�งล�งมอกบ
ทอปเค�นเตอร ซงมคณสมบตแขงแรงและกนนำ�ได เพอใหคนเหนว�
ของเสยเหล�นส�ม�รถนำ�ไปใชประโยชนอย�งไรไดบ�ง แลวมนอยในชวต
ประจำ�วนของเร�จรง ๆ ไดยงไง
CREATIVE THAILAND I 32
CREATIVE INGREDIENTSเคลดลบการสรางผลตภณฑจากขยะใหแตกตางไปจากผลตภณฑอนคออะไรผลตภณฑตวหนงตองมหล�ยฟงกชน เชน ครมท�มอทสกดจ�กก�ก
ใบช�เขยว กตองบำ�รงผวและเลบมอดวย สวนวสดมวลเบ�กม
คณสมบตทงกนเสยง และเปนฉนวนกนรอนไดในตว
มายดเซตสำาคญทคนทำางานตองมนองๆ ในทม จะระดมไอเดยกนและคดไดม�กกว�ทเร�คดทกครง
แตละคนจะดแลม�กกว� 1 โปรเจกต ปรม�ณคนไมใชสงสำ�คญ หวใจ
ของคนต�งห�กทสำ�คญ ถ�เข�เปดใจใหกบง�นน เข�กจะทำ�ได
ม�กกว�ทตวเองคด และทำ�ไดตงแตตนจนจบ
ธรกจทบรหารบนความยงยนจรง ๆ จะไดรบประโยชน แบบไหนทธรกจอนไมไดถ�เร�คดเรองคว�มยงยนและก�รจดก�รขยะตงแตเรมตน นนคอก�ร
ลดคว�มเสยงท�งธรกจ อนดบแรกคณตองลงมอทำ�กอน สอง เมอธรกจ
ของคณเตบโตไปพรอมกบคว�มคดน คณกไดเปนเมดเงนกลบม� ซงไมใช
แคม�จ�กก�รลดตนทนค�ฝงกลบ แตม�จ�กก�รบรห�รจดก�รผลพลอยได
หลงก�รผลตและก�รบรโภคมกระบวนก�รทครบวงจร หรออย�งนอย
คณลดตนทนไดเยอะกว�คแขงทไมไดทำ� นอกจ�กนเร�ยงไดมลค�ในเชง
ภ�พลกษณของแบรนด รวมถงคว�มไวว�งใจ (Trust) จ�กคค�และผบรโภค
อกดวย
มองปญหาสงแวดลอมทเกดขนในประเทศไทยตอนนอยางไรยงเร�เปดพรมออกม�ด ยงรนแรง สงหนงทเร�พบคอ ก�รจดก�รด�น
สงแวดลอมตองอ�ศยคว�มเชอมโยงจ�กทกฝ�ย ถ�ฝ�ยหนงฝ�ยใด
ไมเรมตนหรอใหก�รสนบสนน จะมกคนททำ�ได คอ เข�ทำ�นะ แตทำ�ไมได
เพร�ะว�ก�รแปรมลค�ขยะทกขยะมค�ใชจ�ย ซงแพงกว�ของอย�งอน
ในระดบองคกรแลว เจ�น�ยและทกคนในองคกรกตองเปดใจดวย เพร�ะ
ง�นวจยเหล�นไมไดประสบคว�มสำ�เรจเสมอไป
สวนในระดบประเทศนน กฎหม�ย กระบวนก�รคด แนวท�ง ก�รสร�ง
เสรมซงกนและกนมนตองชดเจนกว�น รวมไปถงก�รปลกฝงคนตงแตยงเดก
กาวตอไปของบรษท อาหารเสรม จำากด คออะไรในเชงธรกจ เร�ใหคว�มสำ�คญเกยวกบเทคโนโลย ซงถอเปนกลยทธสำ�คญ
แตจะครบขบวนได เร�ตองทำ�ใหผลตภณฑข�ยไดดวย ซงปจจบนเร�ม
ผลตภณฑหลก คอ อ�ห�รสตว และอ�ห�รพช แตในอน�คตเร�อ�จจะขย�ย
เพมม�กขนกได คณไมรหรอกว�ขยะและผลพลอยไดจ�กธรกจในเครอมนจะ
ตอยอดไปในแนวท�งไหนไดบ�ง ถ�เร�มองแคเรองเทคโนโลย แตข�ยไมได
มนกจะเหมอนกบเอ�ของไปว�งอยบนหง ไมลงห�งสกทหนง เร�กจะคอย
สอนนอง ๆ ว�ตองมแนวท�งทชดเจน เพร�ะฉะนนเรองก�รพฒน�บคล�กร
ถอเปนเรองทสำ�คญ
CREATIVE THAILAND I 34
Creative Solution : คดทางออก
เรอง : กรณศ รตน�มหทธนะ l ภาพ : กวพฒน ผยเจรญ
คว�มท�ท�ยทโลกตองผลตอ�ห�รใหเพยงพอเลยงประช�กรกว� 9 พนล�นคน
เมอถงป 2593 นอกจ�กจะเปนเป�หม�ยทเร�ตองพย�ย�มทำ�ใหไดแลว
เร�ยงมอกหนงเป�หม�ยทตคม�กบเป�หม�ยในก�รผลตอ�ห�ร นนกคอ
เป�หม�ยในก�รจดก�รกบเศษเหลอทเปนอ�ห�รหลงจ�กก�รบรโภค
นตยส�ร Time ร�ยง�นเมอเดอนกนย�ยนทผ�นม�ว� ทกวนน 30%
ของอ�ห�รทผลตไดในโลกถก “ทง” 8% ของก�ซเรอนกระจกเปนผลม�จ�ก
ขยะอ�ห�ร ขยะอ�ห�รเหล�นใชนำ�ม�กถง 25% ของนำ�ทใชเพอก�รเกษตร
และใชทดนในก�รปลกหรอผลตขน�ดใหญเท�ประเทศจนทงประเทศ
ในสหรฐอเมรก� ง�นวจยยงพบว� คนอเมรกนทงขยะอ�ห�ร (คออ�ห�ร
ทยงกนได) คนละ 400 กรมหรอเกอบครงกโลกรมตอวน ในขณะท
ประเทศไทยยงไมมขอมลว�เร�ทงขยะอ�ห�รกนวนละเท�ไร แตห�กลอง
นกถงพฤตกรรมก�รกนประจำ�วนของเร�ทพงพ�อ�ห�รนอกบ�นเปนหลก
ข�วเหนยวหมปงท กนไมหมด-ตองทง ช�นมไขมกท เหลอไขมกไว
เพร�ะกลวอวน-เททง สมตำ�ถ�ดเผดจดทสงตอนหวๆ แตสดท�ยแลว
กนไมไหว-เททง ลองนกดว�เมอว�นน เร�กนอะไร เหลอทงไวม�กนอย
แคไหน และแตละเมนยอดฮตมขยะอะไรประกอบบ�ง นอกเหนอจ�กขยะ
อ�ห�รทเร�กนเหลอ
ขาวเหนยวหมปง : ถงพล�สตก ถงหหว ไมเสยบหม ถงนำ�จม ย�งวงรดถง
ชานมไขมก : แกวพล�สตก ฝ�ซลพล�สตก หลอดพล�สตก ถงหหว ใบเสรจ กระด�ษทชชพนแกว
เซตอาหารฟาสตฟด : กลองใสเบอรเกอร ถงหรอกลองใสเฟรนชฟร�ย
แกวนำ�อดลมพรอมฝ�และหลอด ซองใสซอสแบบแบงบรรจ (เยอะหล�ยซอง
หล�ยซอส) กระด�ษทชช ชอนสอมมดพล�สตก ถงหหว ใบเสรจย�วเหยยด
บะหมกงสำาเรจรปแบบถวย : ถวยพล�สตกหรอกระด�ษเคลอบพล�สตก
ฝ�ฟรอยด สอมพล�สตกในถวย ซองเครองปรง
ทม� : บทคว�ม “‘ขยะอ�ห�ร’ ปญห�ใหญทถกมองข�ม” จ�ก ngthai.com / บทคว�ม “11 practical ways you can reduce food waste and save money” โดย Matt Petronzio จ�ก mashable.com / บทคว�ม “How to reduce food waste” จ�ก bbcgoodfood.com / บทคว�ม “Keep Fruits & Vegetables Fresher Longer” จ�ก heart.org
ทนลองม�ด 6 วธลดขยะอ�ห�รและชวยประหยดทรพย�กร ทงท�งตรง
และท�งออม ททำ�ไดทกวนแบบไมย�กเกนไปนก ห�กเร�ชวยกนคนละไม
คนละมอ
1. กนในปรมาณพอดๆ ซออ�ห�รแคเท�ทจะกนหมด และอย�สง
อ�ห�รตอนหวจด ๆ ใหคดว� ก�รกนไมยงกเท�กบก�รสร�ง “ขยะอ�ห�ร”
ไวในร�งก�ยตนเอง ไมดตอสขภ�พ และยงไมดตอโลก
2. ดวนหมดอายใหดๆ งดพฤตกรรมซอม�ตนไวจนกนไมทน
ลองว�งแผนร�ยก�รอ�ห�รลวงหน�ว�จะทำ�อะไรบ�งจ�กวตถดบทซอม�ให
หมดจรงๆ เมนประเภทยำ� ตมยำ� ข�วผด เปนเมนท “ใชอะไรทำ�กอรอย”
เหม�ะจะเปนเมนกำ�จดวตถดบค�งตเยนทมเยอะจนกนไมทน
3. รจกแปรรปอาหารและใชชองแชแขงใหเปนประโยชน ผลไม
หรอผกบ�งอย�งถ�กนไมทน กแชแขงไวได หรออ�จ “แปรรป” ง�ย ๆ เชน
สตรอวเบอรร ใหปนเกบไวทำ�สมตตหรอซอส มะเขอเทศ ปนหรอตมใหเละ
แลวแชแขงเกบไวทำ�ซอสพ�สต� ขนมปงทแหงไมน�กนแลว (แตยงไมเสย)
เอ�ม�ปนและอบแหงทำ�เกลดขนมปงเกบไวได
4. เกบอาหารใหถกทและถกวธเพอยดอาย ผลไมตระกลเบอรร และเหด อย�เพงล�งจนกว�จะกน แคเกบในกลองทปดสนทในตเยนกพอ
แคนต�ลปหรอเมลอนแมยงไมปอกกควรเกบในตเยน แตหวหอมใหญ
มนฝรง กลวย ควรเกบนอกตเยน
5. ตรวจดอณหภมตเยนอยเสมอ 0-5 องศ�เซลเซยสเปนอณหภม
ทเหม�ะสม และไมควรใสของในตเยนแนนเกนไปจนคว�มเยนกระจ�ยไม
ทวถง
6. กนเนอสตวใหนอยลง กนผกผลไมใหมากขน เพร�ะเนอสตวใช
ทรพย�กรในก�รผลตม�กกว�ผกผลไมอย�งม�ก ขอนนอกจ�กดตอโลกแลว
ยงดตอตวคณดวย
ขยะอาหารทไมไดมแคอาหาร