รายงานการวจยในชนเรยน

เรอง การพฒนาบทเรยนสาเรจรปวชาภาษาไทยเรองโคลงสสภาพ

สำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/2 โรงเรยนราชประชานเคราะห 15(เวยงเกาแสนภวทยาประสาท)

ผวจย นางสาวณภคชญา ตะมะพทธ

กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 256๓

โรงเรยนราชประชานเคราะห 15 (เวยงเกาแสนภวทยาประสาท) อำเภอเชยงแสน จงหวดเชยงราย

สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงรายเขต 3

บนทกขอความ

สวนราชการ โรงเรยนราชประชานเคราะห 15 (เวยงเกาแสนภวทยาประสาท) ท .…………../2564 วนท 29 เดอน มนาคม พ.ศ. 2564 เรอง รายงานการวจย เรอง การพฒนาบทเรยนสาเรจรปวชาภาษาไทยเรองโคลงสสภาพ สำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/2 โรงเรยนราชประชานเคราะห 15(เวยงเกาแสนภวทยาประสาท)

เรยน ผอำนวยการสถานศกษาโรงเรยนราชประชานเคราะห 15 (เวยงเกาแสนภวทยาประสาท)

สงทสงมาดวย 1. รายงานการวจย เรอง การพฒนาบทเรยนสาเรจรปวชาภาษาไทยเรองโคลงสสภาพ สำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/2 โรงเรยนราชประชานเคราะห 15(เวยงเกาแสนภวทยาประสาท) จำนวน 1 เลม 2. บทเรยนสาเรจรปวชาภาษาไทยเรองโคลงสสภาพ จำนวน 1 เลม

เนองดวย ขาพเจานางสาวณภคชญา ตะมะพทธ ครโรงเรยนราชประชานเคราะห 15 (เวยงเกาแสนภวทยาประสาท) ซงไดคนพบปญหาและมแนวทางแกไขปญหาทเกนขนในการเรยนการสอนวชาภาษาไทย เพอเปนยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3 บดนไดจดทำรายงานการวจยในชนเรยนเปนทเสรจสนแลว

จงเรยนมาเพอโปรดทราบ

(ลงชอ) ……………………………………… ( นางสาวณภคชญา ตะมะพทธ) ตำแหนงคร รบทราบ / รบรอง / ความคดขอเสนอแนะของผบงคบบญชา ............................................................................................................................. ............................................ ...................................................................................... ................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................ ............................................................................................................................... ..........................................

(ลงชอ) ….......................................................

(นายกมพล ไชยนนท ) ผอำนวยการสถานศกษาโรงเรยนราชประชานเคราะห 15

(เวยงเกาแสนภวทยาประสาท)

คำนำ

การจดทำรายงานการวจยในชนเรยนเรอง เรอง การพฒนาบทเรยนสาเรจรปวชาภาษาไทยเรองโคลงสสภาพ สำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/2 โรงเรยนราชประชานเคราะห 15(เวยงเกาแสนภวทยาประสาท) ฉบบน จดทำขนเพอรายงานผลการวจยในชนเรยน ซงผรายงานไดศกษาคนควาเอกสารงานวจยตาง ๆ เพอนำความรมาใชในการพฒนาการเรยนการสอนของตนเอง และพฒนาการเรยนรของนกเรยน โดยพฒนาสอนวตกรรมมาใชใหเหมาะสมกบนกเรยน โดยยดผเรยนเปนสำคญ ซงไดดำเนนการพฒนาในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2563 ขอขอบพระคณผเชยวชาญทกทานทกรณาใหความร คำปรกษา คำแนะนำในกระบวนการพฒนาการจดกจกรรมการเรยนการสอนจนงานสำเรจลลวงดวยด ขอบคณคณะคร นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/2 โรงเรยนราชประชานเคราะห 15 (เวยงเกาแสนภวทยาประสาท) ทเปนกลมเปาหมายในการพฒนาครงน หวงเปนอยางยงวารายงานฉบบนจะเปนประโยชนอยางยงตอผทเกยวของกบการจดกจกรรมการเรยนการสอนภาษาไทยไดอกทางหนง

นางสาวณภคชญา ตะมะพทธ

สารบญ เรอง หนา คำนำ......................................................................................................................... .............. ก สารบญ.................................................................................................. ................................. ข 1.ชอวจย.................................................................................................................... ... 1 2.ความเปนมาและความสำคญของปญหา................................................... ................. 1 3.คำถามการวจย........................................................................................................... 1 4.วตถประสงคของการวจย.......................................................................................... 1 5.ประโยชนทคาดวาจะไดรบ........................................................................................ 2 6.เอกสารและงานวจยทเกยวของ.................................................................................. 2 1. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 2. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบบทเรยนสาเรจรป 2.1 ความหมายของบทเรยนสาเรจรป 2.2 คณคาของบทเรยนสาเรจรป 2.3 คณลกษณะของบทเรยนสาเรจรป 2.4 รปแบบและประเภทของบทเรยนสาเรจรป 2.5 หลกการและขนตอนการสรางบทเรยนสาเรจรป 2.6 ทฤษฎทนามาใชในการสรางบทเรยนสาเรจรป 2.7 การหาประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรป 2.8 งานวจยทเกยวของกบบทเรยนสาเรจรป 3. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบความสามารถในการแตงคาประพนธ 3.1 ความรเบองตนเกยวกบคาประพนธ 3.2 ประเภทและลกษณะของคาประพนธ 3.3 การแตงโคลงสสภาพ 3.4 เทคนคหรอกลวธในการแตงโคลงสสภาพ 3.5 ทฤษฎทเกยวของกบความสามารถในการแตงคาประพนธ 3.6 การจดกจกรรมการสอนแตงคาประพนธาประพนธ 3.7 การประเมนผลงานของการแตงคาประพนธ 3.8 งานวจยทเกยวของกบความสามารถในการแตงคาคาประพนธ 7.กลมเปาหมาย........................................................................................... .................. 27 8.สรปผลการวจย.......................................................................................................... 31 9.สะทอนผลการวจย........................................................................................ ............. 31 บรรณานกรม................................................................................................................... ....... ค ภาคผนวก.................................................................................................................. ............. ง

1.ชองานวจย

รายงานการวจย เรอง การพฒนาบทเรยนสาเรจรปวชาภาษาไทยเรองโคลงสสภาพ สำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/2 โรงเรยนราชประชานเคราะห 15 (เวยงเกาแสนภวทยาประสาท) 2.ความเปนมาและความสำคญของปญหา หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย สาระท 4หลกการใชภาษาไทย มาตรฐาน ท 4.1 เขาใจธรรมชาตของภาษาไทย การเปลยนแปลงของภาษาและพลงของภาษา ภมปญญาทางภาษา และรกภาษาไทยไวเปนสมบตของชาต ตวชวด ม. 3/6 แตงบทรอยกรอง คณภาพผเรยนจบชนมธยมศกษาปท 3 เขาใจและใชคำราชาศพทคำบาลสนสกฤตคำภาษาตางประเทศอนๆคำทบศพทและศพทบญญตในภาษาไทยวเคราะหความแตกตางในภาษาพดภาษาเขยนโครงสรางของประโยครวมประโยคซอนลกษณะภาษาทเปนทางการกงทางการและไมเปนทางการและแตงบทรอยกรอง ประเภทกลอนสภาพ กาพย และโคลงสสภาพ ปการศกษา 2563 ภาคเรยนท 2 ผวจยไดปฏบตหนาทสอนรายวชาภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท 3/2 จาการทดสอบความรพนฐานการแตงบทรอยกรอง ประเภทโคลงสสภาพ และการจดกจกรรมการเรยนรในรายวชา พบวานกเรยน รอยละ 80 ยงขาดทกษะแตงบทรอยกรองประเภทโคลงสสภาพ ซงจำเปนอยางยงในการปรบปรงแกไขอยางเรงดวน จากเหตผลดงกลาวทาใหผวจยเหนสภาพของปญหาจงมความสนใจทจะพฒนาบทเรยนสาเรจรป วชาภาษาไทยเรองโคลงสสภาพ สำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/2 โรงเรยนราชประชานเคราะห 15 (เวยงเกาแสนภวทยาประสาท) เพอเปรยบเทยบผลการพฒนาทกษะการใชพฒนาบทเรยนสาเรจรปวชาภาษาไทยเรองโคลงสสภาพ เพอใหครใชเปนสอพฒนาทกษะการแตงโคลงสสภาพของนกเรยน เพอยกระดบผลสมฤทธในรายวชาภาษาไทยและกลมสาระการเรยนรอนทสงขน เปนการสงเสรมใหนกเรยนไดมโอกาสศกษาหาความรดวยตนเองตามความสามารถของตน 3.คำถามการวจย นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/2 โรงเรยนราชประชานเคราะห 15 (เวยงเกาแสนภวทยาประสาท) มผลพฒนาทกษะการแตงโคลงสสภาพ สงขนหลงใชบทเรยนสาเรจรปวชาภาษาไทยเรองโคลงสสภาพหรอไม 4.วตถประสงคของการวจย

1. เพอพฒนาบทเรยนสาเรจรปวชาภาษาไทย เรอง โคลงสสภาพ สำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/2 โรงเรยนราชประชานเคราะห 15 (เวยงเกาแสนภวทยาประสาท)

๒. เพอเปรยบเทยบความสามารถในการแตงคาประพนธประเภทโคลงสสภาพ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/2 กอนการเรยนและหลงการเรยนทเรยนดวยบทเรยนสาเรจรป 5.ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 5.1 นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนในรายวชาภาษาไทยและกลมสาระการเรยนรอน 5.2 นกเรยนมนสยใฝรใฝเรยนอยางตอเนอง 5.3 ครมแนวทางในการพฒนาทกษะการอาน การเขยน อยางตอเนอง

6.เอกสารและงานวจยทเกยวของ การดำเนนงานวจย การพฒนาบทเรยนสาเรจรปวชาภาษาไทยเรองโคลงสสภาพ สำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/2 โรงเรยนราชประชานเคราะห 15(เวยงเกาแสนภวทยาประสาท) ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของดงตอไปน 1. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนประถมศกษาปท ๓ 2. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบบทเรยนสาเรจรป

2.1 ความหมายของบทเรยนสาเรจรป 2.2 คณคาของบทเรยนสาเรจรป

2.3 คณลกษณะของบทเรยนสาเรจรป 2.4 รปแบบและประเภทของบทเรยนสาเรจรป

2.5 หลกการและขนตอนการสรางบทเรยนสาเรจรป 2.6 ทฤษฎทนามาใชในการสรางบทเรยนสาเรจรป 2.7 การหาประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรป 2.8 งานวจยทเกยวของกบบทเรยนสาเรจรป

3. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบความสามารถในการแตงคาประพนธ 3.1 ความรเบองตนเกยวกบคาประพนธ

3.2 ประเภทและลกษณะของคาประพนธ 3.3 การแตงโคลงสสภาพ

3.4 เทคนคหรอกลวธในการแตงโคลงสสภาพ 3.5 ทฤษฎทเกยวของกบความสามารถในการแตงคาประพนธ 3.6 การจดกจกรรมการสอนแตงคาประพนธาประพนธ

3.7 การประเมนผลงานของการแตงคาประพนธ 3.8 งานวจยทเกยวของกบความสามารถในการแตงคาคาประพนธ

1. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย

ทำไมตองเรยนภาษาไทย

ภาษาไทยเปนเอกลกษณของชาตเปนสมบตทางวฒนธรรมอนกอใหเกดความเปนเอกภาพและเสรมสรางบคลกภาพของคนในชาตใหมความเปนไทย เปนเครองมอในการตดตอสอสารเพอสรางความเขาใจและความสมพนธทดตอกน ทำใหสามารถประกอบกจธระ การงานและดำรงชวตรวมกนในสงคมประชาธปไตยไดอยางสนตสข และเปนเครองมอในการแสวงหาความร ประสบการณจากแหลงขอมลสารสนเทศตางๆ เพอพฒนาความร พฒนากระบวนการคดวเคราะห วจารณ และสรางสรรคใหทนตอการเปลยนแปลงทางสงคม และความกาวหนาทางวทยาศาสตร เทคโนโลย ตลอดจนนำไปใชในการพฒนาอาชพใหมความมนคงทางเศรษฐกจ นอกจากนยงเปนสอแสดงภมปญญาของบรรพบรษดานวฒนธรรม ประเพณ และสนทรยภาพเปนสมบตลำคาควรแกการเรยนรอนรกษและสบสานใหคงอยคชาตไทยตลอดไป เรยนรอะไรในภาษาไทย ภาษาไทยเปนทกษะทตองฝกฝนจนเกดความชำนาญในการใชภาษาเพอการสอสาร การเรยนรอยางมประสทธภาพและเพอนำไปใชในชวตจรง

• การอานการอานออกเสยงคำ ประโยค การอานบทรอยแกว คำประพนธชนดตางๆ การอานในใจเพอสรางความเขาใจและการคดวเคราะหสงเคราะหความรจากสงทอานเพอนำไปปรบใชในชวตประจำวน

• การเขยนการเขยนสะกดคำตามอกขรวธ การเขยนสอสารโดยใชถอยคำและรปแบบตางๆ ของการเขยน ซงรวมถงการเขยนเรยงความยอความรายงานชนดตางๆการเขยนตามจนตนาการ วเคราะหวจารณ และเขยนเชงสรางสรรค

• การฟง การด และการพดการฟงและดอยางมวจารณญาณ การพดแสดงความคดเหน ความรสกพดลำดบเรองราวตางๆ อยางเปนเหตเปนผลการพดในโอกาสตางๆ ทงเปนทางการ และไมเปนทางการ และการพดเพอโนมนาวใจ

• หลกการใชภาษาไทยธรรมชาตและกฎเกณฑของภาษาไทยการใชภาษาใหถกตองเหมาะสมกบโอกาสและบคคล การแตงบทประพนธประเภทตางๆ และอทธพลของภาษาตางประเทศในภาษาไทย

• วรรณคดและวรรณกรรม วเคราะหวรรณคดและวรรณกรรมเพอศกษาขอมล แนวความคด คณคาของงานประพนธ และความเพลดเพลน การเรยนรและทำความเขาใจบทเห บทรองเลนของเดก เพลงพนบานทเปนภมปญญาทมคณคาของไทย ซงไดถายทอดความรสกนกคด คานยม ขนบธรรมเนยมประเพณ เรองราวของสงคมในอดต และความงดงามของภาษาเพอใหเกดความซาบซงและภมใจในบรรพบรษทไดสงสมสบทอดมาจนถงปจจบน

สาระและมาตรฐานการเรยนร สาระท 1การอาน มาตรฐาน ท 1.1 ใชกระบวนการอานสรางความรและความคดเพอนำไปใชตดสนใจ แกปญหา ในการดำเนนชวตและมนสยรกการอาน

สาระท 2การเขยน มาตรฐานท 2.1 ใชกระบวนการเขยนเขยนสอสาร เขยนเรยงความ ยอความ และเขยนเรองราว ในรปแบบตางๆเขยนรายงานขอมลสารสนเทศและรายงานการศกษาคนควาอยางมประสทธภาพ

สาระท 3 การฟง การด และการพด มาตรฐานท 3.1 สามารถเลอกฟงและดอยางมวจารณญาณ และพดแสดงความร ความคด และความรสกในโอกาสตางๆ อยางมวจารณญาณและสรางสรรค

สาระท 4 หลกการใชภาษาไทย มาตรฐาน ท 4.1 เขาใจธรรมชาตของภาษาและหลกภาษาไทย การเปลยนแปลงของภาษาและพลงของภาษาภมปญญาทางภาษา และรกษาภาษาไทยไวเปนสมบตของชาต

สาระท 5วรรณคดและวรรณกรรม มาตรฐาน ท 5.1 เขาใจและแสดงความคดเหน วจารณวรรณคดและวรรณกรรมไทยอยางเหนคณคาและนำมาประยกตใชในชวตจรง

๒. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบบทเรยนสาเรจรป ๒.1 ความหมายของบทเรยนสาเรจรป บทเรยนสาเรจรป เปนการจดระบบการเรยนการสอนใหผเรยนไดเรยนตามความสามารถของ ตนเองอยางมประสทธภาพ ผผลตบทเรยนสาเรจรปอาจจะสรางมาในลกษณะของเครองมอทเรยกวา เครองชวยสอนหรอในลกษณะตาราหนงสอหรอแบบเรยนทเรยกวาแบบเรยนสาเรจรปหรออาจจะสราง ในลกษณะอนๆ ซงขนอยกบความเหมาะสมในการใชงาน ในบทเรยนโปรแกรมนนจะเปนการเรยน ตามลาดบจากงายไปหายาก โดยจะประกอบไปดวยเนอหา แบบฝกหด คาสง คาเฉลยและการให กาลงใจผเรยนสาหรบความหมายของคาวา บทเรยนโปรแกรมนนไดมผใหความหมายไวดงน พจนานกรมการศกษา ของกด (Good. 1973:306) ไดใหความหมายของบทเรยนโปรแกรมไววาหมายถง บทเรยนทนามาใชในรปแบบของสมดแบบฝกหด ตาราเรยน เครองกลหรอเครองประดษฐทางอเลคทรอนกส เพอชวยใหผเรยนบรรลระดบของการกระทาทระบไวดงน 1. เนอหาของบทเรยน ถกจดแบงออกเปนกรอบ 2. ในแตละลาดบขนของบทเรยนจะมคาถามอยหนงคาถาม หรอมากกวานนและจะ กระทาใหผเรยนไดรบความรในทนททนใด แมวาจะตอบคาถามถกหรอผดกตาม 3. เปดโอกาสใหผเรยนไดเรยนกาวหนาไปตามความสามารถของตนไมวาจะเรยนแบบ เอกตบคคลหรอ

เรยนเปนกลม ชม ภมภาค (2521:11–12) ไดใหความหมายของบทเรยนสาเรจรปไววา หมายถงการเรยนการสอนทแบงเนอหาออกเปนสวนยอยๆและตอเนองกนไปตามลาดบ เพอใหบรรลจดมงหมายในการสอนทกาหนดไวลวงหนาอยางชดแจง เนอหาทเรยนจะแบงเปนตอนยอยๆ แตละตอนเรยกวา“กรอบ”ซงผเรยนจะตองอานและทาการตอบสนองแตละกรอบเปนลาดบตอเนองกนไปหลายกรอบจนบรรลเปาหมายทวางเอาไวเมอผเรยนตอบสนองแตละกรอบผเรยนกจะรผลวาตอบถกหรอตอบผดหากตอบถกเนนยำ หากตอบผดกจะมคาตอบทถกซงทาหนาทแกคาตอบทผด เปรอง กมท (2527:2) กลาววาบทเรยนสาเรจรป หมายถง ลาดบประสบการณทจดวางไวสาหรบผเรยนไปสขดความสามารถ โดยอาศยหลกความสมพนธของสงเราและการตอบสนองซงไดพสจนแลววามประสทธภาพ นอกจากนน จาคอบ(Jacob. 1966:1) ไดอธบายถงลกษณะบทเรยนสาเรจรปไววามการเรยงเนอหาเปนความรยอยๆ เรยงไวเปนลาดบเพอเราความสนใจของผเรยนโดย ผเรยนจะตองตอบสนองความรแตละขอความทกาหนดไวโดยในการตอบสนองของผเรยนจะไดรบการเสรมแรงและทราบผลทนท สรปไดวา ลกษณะของบทเรยนสาเรจรป จะมการกาหนดจดประสงคไวอยางชดเจนและเนอหาจะถกแบงเปนหนวยยอยๆ โดยมการเรยงเนอหาจากกงายไปหายาก ผเรยนจะสามารถทราบผลการตอบคาถามของตนเองทนทเมอผเรยนไมเขาใจในเนอหาสามารถยอยกลบมาศกษาใหมไดอกโดยไมจากดในเรองของเวลา

๒.2 คณคาของบทเรยนสาเรจรป บทเรยนสาเรจรปมคณคาหลายดาน จากการสรปของนกเทคโนโลยทางการศกษา เชน ประหยด จระวรพงศ (2522:157) ; ชม ภมภาค (2528:118)

1. ชวยเหลอและสงเสรมประสทธภาพการเรยน ชวยทาใหบทเรยนงายขน 2. บทเรยนสาเรจรปสามารถเกบไวเปนตาราอางองได 3. ชวยแกปญหาใหกบผทไมมโอกาสเขามาศกษาในสถานบนการศกษาใชศกษาดวย ตนเองได ไมวาจะอยในสถานทแหงใด และใชเวลานานเทาใดกไดตามความพอใจของผเรยน 4. ชวยเสรมบทเรยนใหกบผทเรยนรชาหรอขาดเรยนใหสามารถเขาใจเนอหาวชานนๆ ได ดวย 5. มการเสรมแรงเกดขนเนองจากการทราบผลตอบสนองในทนททนใด ซงจะชวยสราง แรงจงใจและความสนใจแกผเรยน 6. ประหยดเวลาเพราะผลจากการวจยพบวา บทเรยนสาเรจรปสามารถสอนเนอหาได มากกวาวธการสอนอนๆและใชเวลานอยกวา 7. ชวยแบงเบาภาระของครในการสอนขอเทจจรงตางๆ 8. ชวยใหผสอนพนจากความจาเจในการสอน 9. บทเรยนสาเรจรปบางชนดมสอประกอบหลายรปแบบ เชน มรปภาพ ชวยใหผเรยนใช ประสาทสมผสไดหลายทาง ทาใหจาไดงายและยากแกการลม 10. การถายทอดเรมจากงายไปหายาก ทาใหผเรยนมความสามารถทกระดบ ตามเนอหา บทเรยนไดเปนการตอบสนองในเรองความสามารถและความแตกตางระหวางบคคล สรปไดวา บทเรยนสาเรจรปเปนนวตกรรมทางการศกษาชนดหนงทผเรยนสามารถเรยนได ดวยตนเองตามความสามารถและยงชวยแกปญหาการขาดแคลนครผสอนไดอกดวย

1.3 คณลกษณะของบทเรยนสาเรจรป ลกษณะของบทเรยนสาเรจรป คอ การจดแบงเนอหาวชาออกเปนสวนยอยๆ จดลาดบเปนเหตเปนผลเรมจากงายไปหายาก ผเรยนจะไดเรยนไปทละขนตอน และจะไดรบบทเรยนไปทละนอยและหลงจากศกษาแตละขนยอยแลวกมการใหแสดงปฏกรยาตอบสนองอาจจะเปนการตอบคาถามหรอแกปญหาโจทยแตละขนยอยนเรยกวา กรอบ เมอตอบคาถามแลวกจะมคาตอบทถกตอง ใหตรวจสอบวาททาไปนนถกตองหรอไมบทเรยนสาเรจรปนแตละกรอบจะมสวนประกอบ ทสาคญๆ ซง อรพนธ ประสทธรตน (2528:86-87) ไดอธบายถง สวนประกอบแตละกรอบวามสวนประกอบ 3 สวน ดงน สวนท 1 เรยกวา สวนทเปนเหมอนสงเราไดแก เนอหาทใหผเรยนอานหรอศกษา สวนท 2 เรยกวา สวนทเปนการตอบสนองเปนสวนท เปนคาถามหรอโจทยเพอใหผเรยนตอบคาถามหรอโจทยนน สวนท 3 เรยกวา สวนทใหผเรยนไดตรวจสอบคาตอบซงสวนนเองททาใหผเรยนไดความรรผลในการเรยนซงอาจเรยกวา เปนตวเสรมแรง เพราะถาผเรยนตรวจสอบพบวาคาตอบถกตองกแสดงวาเขาไดรบการเสรมแรง ทาใหมผลใหเขาพยายามเรยนตอไป ผเรยนจะตองศกษาแลวตอบคาถามตรวจสอบผลไปเรอยๆ ตงแตกรอบแรกถงกรอบสดทายจนกวาจะไดความรความเขาใจทงหมดในแตละขนยอยนนผเรยนจะไดเนอหาความรมากพอทจะตอบคาถามไดนอกจากนจดมงหมายเชงพฤตกรรมของแตละคาตอบจะชแนวทางใหผเรยนศกษาไดถกตอง จากคณลกษณะดงกลาวขางตนสรปไดวาการจดลาดบหนวยยอยๆของบทเรยนตองตอเนองกนไปตามลาดบจากงายไปหายากการนาเสนอเนอหาในแตละกรอบ ควรลาดบขนตอนของเรองใหชดเจนและงายตอการเขาใจและทาใหผตอบสนองเรองนนไดโดยตรงซงสอดคลองกบการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ 1.4 รปแบบและประเภทของบทเรยนสาเรจรป บทเรยนสาเรจรปมแบบทแตกตางกน เนองจากใชสอในการถายทอดสาระการเรยนรแตกตางกนซงอาคม จนทรสนทรและเชาวลต ชานาญ (2521:202) ไดอธบายความแตกตางของบทเรยนสาเรจรปไววา บทเรยนสาเรจรปมความแตกตางกนเพราะอาจใชสออยางใดกไดเชน อาจเปนรปหนงสออานเปนเทปบนทกเสยงใหฟงเปนรายการทางโทรทศนวทยฟลมสตรป ใชชมหรออาจเปนเครองกลกไดบทเรยนสาเรจรปจะถกนามาสรางในลกษณะตางๆกนตามความเหมาะสมกบจดประสงคเชน ในลกษณะของเครองชวยสอน หรอบทเรยนสาเรจรป ไมวาจะอยในลกษณะใดกตาม บทเรยนสาเรจรปจะมลกษณะทสาคญ ซงบญเกอ ควรหาเวช (2530:31–32) ไดกลาวไววา 1. กาหนดวตถประสงคเอาไวอยางชดเจนและสามารถวดไดจรง 2. เนอหาวชาจะถกแบงออกเปนหนวยเลกๆ หรอยอยๆแลวนามาจดลาดบแตละขน หนวยยอยๆ นนเรยกวากรอบ (Frame) แตละกรอบอาจจะมความสนยาวแตกตางกนไปตามความเหมาะสม 3. จดเรยงลาดบกรอบของบทเรยนควรตอเนองจากงายไปหายากและเหมาะสมกบความสามารถของผเรยน มการยาทวน และใหผเรยนไดทดสอบกบตนเองตลอดเวลา 4. ผเรยนมโอกาสตอบสนองหรอมสวนรวมในการเรยนจากกจกรรมตางๆ ทกาหนดไวในกรอบเพอชวยใหผเรยนเกดความเขาใจในเนอหาและมทกษะในเรองทเรยน 5. มการใหขอมลยอนกลบทนท ผเรยนสามารถตรวจสอบคาตอบดวยตนเองไดทนทจากคาเฉลยและอาจ

มคาอธบายเพมเตมใหดวย 6. มการเสรมแรงทกระยะขนตอนทสาคญเพอชวยใหผเรยนเกดความสนใจและตองการเรยนตอไป การเสรมแรงนอาจอยในรปของคาชม หรอการทผเรยนรวาตนเองทาไดถกตองแลว 7. ไมจากดเวลาในการเรยน ผเรยนสามารถใชเวลาเรยนตามความสามารถของแตละคนคนออนอาจใชเวลามากกวาคนเกงแตกสามารถเรยนไดสาเรจเชนกน 8. มการวดผลทแนนอน คอ มการทดสอบยอยกอนเรยนและหลงเรยน เพอเกดความกาวหนาในการเรยน

2.5 หลกการและขนตอนในการสรางบทเรยนสาเรจรป การสรางบทเรยนสาเรจรป มผเสนอแนวทางหลายทาน เชน ชม ภมภาค (2524:120 -121) ไดอธบายถงขนตอนการสรางบทเรยนสาเรจรป ดงน 1. ขนเตรยมแบงออกเปน 5 ขน คอ 1.1 เลอกชอเรองโดยเลอกในเนอหาวชาทผเขยนมความรในเรองนน 1.2 เตรยมเคาโครงเนอหา โดยใหครอบคลมเนอหาทงหมดทจะเสนอและผเขยน บทเรยนตองสามารถรวบรวมความรในเนอหาวชาใหครบถวน 1.3 กาหนดวตถประสงคเชงพฤตกรรม 1 2 3 4 จบ กรอบยน สาขา า กรอบยน กรอบยน จบ สาขา สาขา สาขา สาขา สาขา 15 1.4 สรางแบบทดสอบสาหรบวดพฤตกรรมเบองตน ซงคะแนนของแบบทดสอบจะ บอกใหรวาควรเรมทบทเรยนตอนใด แบบทดสอบนควรมหลายพฤตกรรม 1.5 สรางแบบทดสอบสาหรบวดพฤตกรรมขนสดทายเพอรวาผเรยนไดรบความรจาก บทเรยนสาเรจรปแลว

2. ขนการเขยนบทเรยน 2.1 เสนอเนอหาในรปกรอบตางๆโดยกรอบหนงๆกคอเนอหาวชายอยๆซงจะใหผเรยน สนองตอบตอสงเราในขนตางๆ ทผเขยนบทเรยนสรางขน เพอนาผเรยนไปถงจดมงหมาย โดยอาศย หลกความสมพนธระหวางการเราและการตอบสนอง 2.2 ใหผเรยนตอบสนองอยางแขงขนโดยถอหลกวาผเรยนจะยอมรบในเนอหาทตอบ ถกเทานน 2.3 มการยนยนหรอตรวจแกการตอบสนองของผเรยนลกษณะบทเรยนสาเรจรปจะม การเปรยบเทยบคาคาตอบทถกกบคาตอบทผด เมอผเรยนพบวาการตอบสนองนนถกจะไดรบการ ยนยน แตถาการตอบสนองผดกจะไดรบคาตอบทถกตอง 2.4 วธการการปพนนเปนเครองชในกรอบตางๆ ของบทเรยนเพอนาไปสการสนองตอบ ทถกตอง 2.5 การจดลาดบขนของกรอบตางๆ เชน คาจากดความและการวเคราะหพฤตกรรม บทเรยนทตองการสอน นอกจากนนยงจะขนอยกบภาวะการณเรยนรทจาเปน สาหรบภารกจตางๆ ซง ไดแกการแยกแยะและสรป จะเกดขนพรอมกนระหวางสงเรากบการตอบสนองและการเสรมแรง

3. ขนการทดลอง 3.1 ขนการนเปนฉบบรางจากตนฉบบ ซงอาจเปนแผนๆ เพอใหนกเรยนอานดานหนง และตอบสนองตอบอกดานหนง ในขนทเปนการนาบทเรยนไปทดลองกบเดกคนเดยวในชวงเวลาหนง แลวนามาปรบปรงเพอนาไปทดลองกบเดกคนถดไป 3.2 แกไขฉบบราง เปนการนาฉบบรางจากตนฉบบมาปรบปรงแกไขในแงมมตางๆ เพอใหไดบทเรยนทด 3.3 ทดสอบฉบบรางทแกไขแลว และพจารณาแกไขอกครงหลงจากแกไขในขอ 3.2 แลวนาไปทดสอบกบผเรยนจานวน 15 – 40 คน หรอมากกวา แลวนากลบมาปรบปรงอกครง โดยถอ เกณฑมาตรฐานใหมอตราผดพลาดเพยง 20 เปอรเซนตสรปรปแบบและประเภทของบทเรยนสาเรจรป สรปไดวา การเลอกรปแบบและการจดประเภทของบทเรยนสาเรจรป ตองศกษาใหสอดคลองกบเนอหาทสามารถนามาประยกตเปนนวตกรรมประเภทตางๆ ไดแก หนงสออาน เทปบนทกเสยง ฟลมสตรป ฯลฯ อนสงผลใหนกเรยนเกดการเรยนรไปตามทคาดหวง 2.6 ทฤษฏทนามาใชในการสรางบทเรยนสาเรจรป ในการสรางบทเรยนสาเรจรปจะยดเอาทฤษฏจตวทยาการเรยนรมาใชเปนหลกหลายทฤษฏดวยกน เชน ทฤษฏการเรยนรของสกนเนอรแบบ S-R Theory นามาสรางบทเรยนสาเรจรปและเครองชวยสอน โดยใชหลกการเสนอแนวคดตามทฤษฏการเรยนรและการเปลยนแปลงพฤตกรรมทเกดขนดวยกระบวนการทเรยกวา การวางเงอนไข หลกการของการวางเงอนไขซงใชเปนพนฐานของการสรางบทเรยนสาเรจรปถอเอาความ สมพนธระหวางสงเรากบการตอบสนองเปนหลก สงเราจะเปนอะไรกไดทกอใหเกดหรอยงผลใหมปฏกรยาจากอนทรย หลกการของสกนเนอรในการสรางบทเรยนสาเรจรปมดงน 1. วางเงอนไขการกระทาใหผเรยนตอบสนอง 2. คาตอบตองใหตรงกบคาถาม 3. ถาตอบถกจะไดรบการเสรมแรง 4. คาถามจะมลาดบจากงายไปหายากเกดการเรยนรบทเรยนทยากขนตามลาดบ (ชม ภมภาค. 2524:115 – 116)นอกจากนบญเกอ ควรหาเวช (2530:30-31) ยงไดกลาวไววา ธอรนไดคไดตงทฤษฏการ เรยนรขน 3 ขอ ซงถกนามาใชในการสรางบทเรยนสาเรจรป ไดแก 1. กฏแหงผล (Law of Effect) ไดกลาวถงการเชอมโยงระหวางสงเรากบการตอบสนอง ทงสองสงนจะเชอมโยงกนได ถาสามารถสรางสภาพอนพงพอใจใหแกผเรยนไดซงอาจจะตองการ เสรมแรง เชน การรวาตอบคาถามไดถกตองหรอการไดรางวล เปนตน 2. กฎแหงการฝกหด (Law of Exercise) การทผเรยนไดกระทาซาหรอทาบอยครงจะเปน การชวยเสรมสรางใหเกดการเรยนรทมนคงขน ฉะนนการเรยนรจะเกดขนมากนอยขนอยกบการให ผเรยนไดมโอกาสฝกหดในเรองทเรยนนนตามความเหมาะสมดวย 3. กฎแหงความพรอม (Law of Readiness) เมอรางกายพรอมทจะกระทาเมอไดทายอม เปนทพงพอใจแตถาไมมโอกาสทจะกระทายอมไมพอใจในทางตรงกนขาม ถารางกายไมพรอมทจะกระทา แตถกบงคบใหตองกระทากจะเกดความไมพอใจเชนกน 17 จะเหนไดวา บทเรยนสาเรจรปนนมประโยชนมาก และเปนสอการสอนชนดหนงทผเรยน จะตองเรยนดวยตนเองซงบทเรยนนนจะมการแบงเนอหาออกเปนสวนยอยๆ โดยมการเสรมแรง

และให กาลงใจแกผเรยน โดยอาศยทฤษฏทางจตวทยามาใชและมการวางเงอนไขใหผเรยนตอบคาถามให ตรงกบคาตอบทกาหนดไว ดรณ เชาวนหมนไวย (2548:17) กลาวไววาการสอนดวยบทเรยนสาเรจรปหรอใชเครองสอนนน บางครงผเรยนจาเปนตองพงสงอนมาประกอบ เพอความกระจางชดในเนอหาวชานอกเหนอไปจาก ความรเบองตนทมอยในบทเรยนสาเรจรป เพราะวาผเรยนแตละคนยอมจะมความแตกตางระหวาง บคคล เดกฉลาดอาจจะเรยนไดรวดเรวเดกปญญาทบหรอเรยนชาอาจจะเรยนบทเรยนสาเรจรปไมไดกม ดงนนผสอนตองใหคาแนะนาชแจงเพมเตม และใชสงอนประกอบเนอหาวชายงยากยงจาเปนมาก บทเรยนสาเรจรปจานวนมากทจาเปนตองอาศยเทคโนโลยพนฐานทางการศกษาบางอยาง เชน สไลด เทปเสยง ภาพยนตรและอปกรณหองปฏบตการ เพราะวสดโสตทศนศกษาเหลานจะชวยทาใหผเรยน ไดรบความรเพมเตม นอกเหนอความรทบรรลในเครองสอนหรอบทเรยนสาเรจรป ดงนนความรทได จากโสตทศนอปกรณจงเปนตนตอหรอแหลงความรพนฐานและใชเครองสอนหรอบทเรยนสาเรจรป ทา หนาทวดผลหรอเปนเครองทดสอบความรทไดในบนปลาย การใชบทเรยนสาเรจรปหรอเครองสอนหรอคอมพวเตอรนบวาเปนการนาเอาเทคโนโลย ทางการศกษา มาใชใหเหนแนวทางของการสอนแบบใหมชนดตวตอตว ทใชไดกบเนอหาวชาหลาย แขนง แตแขนงทใชไดเหมาะสมทสด ไดแกการสะกดคา คณตศาสตรวทยาศาสตรศลปศกษาและ วชาอนๆ ทมลกษณะวชาดาเนนไปตามลาดบขนของตรรกศาสตร ดงนนจะเหนไดวาบทเรยนสาเรจรป หรอเครองสอนนนบวาเปนบรรยากาศอนใหมของเทคโนโลยกาวหนาทางการศกษาทกอใหเกดการ สอนแนวใหม ททาทายใหผเรยนรสงทตองการดวยตนเอง 2.7 การหาประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรป เสาวณย สกขาบณฑต (2528:290–291) ไดกลาวไววา กอนทจะนาสอทสราง ไปใชควร ทดลองแกไขปรบปรงใหไดมาตรฐานเสยกอน เพอใหทราบวาสอนนมคณภาพเพยงใด มสงใดทยง บกพรองอย ซงการประเมนนไมใชประเมลผลผเรยน แตเปนการประเมน ผลสอโดยการนาสอไปทดลอง ใชกบคนหลายๆ คน หลายๆ กลม แลวจงเผยแพรนาออกใชจรง เกณฑในการหาประสทธภาพของสอ นนอาจจะกาหนดเปน 90/90หรอ 85/85 หรอ 80/80 ซงขนอยกบลกษณะวชาการทจะกาหนดเกณฑ เทาใดนนไมไดกาหนดขนเองตามใจชอบ แตควรจะใหเปนผลมาจากการทลองใชกอน ในการวจย ผวจยใชเกณฑ 80/80ซงหมายความวา 80 ตวแรกเปนคะแนนทไดจากการทาแบบฝกหดโดยเฉลย รอยละ 80 สวน 80 ตวหลงเปนคะแนนทไดจากการทาแบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยน โดยเฉลยรอยละ 80 1.8 งานวจยทเกยวของกบบทเรยนสาเรจรป งานวจยในประเทศ ทตณา กวานสกล (2540:บทคดยอ) ไดทาการวจยเพอสรางบทเรยนสาเรจรป และหาประสทธภาพ ของบทเรยนทสรางขน เรองราชาธราชตอนพลายประกายมาศ โดยทดลองกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสวรรคอนนตวทยาจงหวดสโขทยจานวน 100 คน ซงผวจยไดตงสมมตฐานวา บทเรยน สาเรจรปทสรางขนจะใชสอนไดอยางมประสทธภาพ ตามเกณฑมาตรฐาน 90/90 ผลการวจยปรากฏวา บทเรยนสาเรจรปทสรางขนใชสอนไดอยางมประสทธภาพเชอถอไดตามเกณฑมาตรฐาน 90/90 เพราะ ทาไดถง 93.44/91.35 และความแตกตางคาเฉลยของคะแนนกอนเรยนและหลงเรยนมนยสาคญทาง สถตทระดบ .05 รชดา ขาครฑ (2540:บทคดยอ) ไดเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและความสนใจใน วชาหลก

ภาษาไทยของนกเรยนวทยาลยนาฏศลประดบชนปท 3 ทไดรบการสอนโดยใชบทเรยนสาเรจรป และการสอนตามคมอครพบวา 1. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาหลกภาษาไทยของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 2. ความสนใจในวชาหลกภาษาไทยของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 3. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาหลกภาษาไทยของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม กอนและหลงการทดลองแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 4. ความสนใจในวชาหลกภาษาไทยของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคมกอนและหลงเรยน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ธญญา ตนตชวลต (2541) ศกษาการสรางบทเรยนสาเรจรป เรองการเขยนกาพยยาน 11 สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนประถมฐานบนกาแพงแสน อาเภอกาแพงแสน จงหวด นครปฐม ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2541 จานวน 40 คน ผลการวจยพบวา บทเรยนสาเรจรป เรอง การเขยนกาพยยาน 11 มประสทธภาพตามเกณฑ คดเปนรอยละ 92.66/92.34 สงกวาเกณฑ มาตรฐาน 90/90 และผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนบทเรยนสาเรจรป สงกวากอนเรยนบทเรยน สาเรจรปอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

นนทยา สวรรณรตน (2544) การเปรยบความสามารถในการรบสารและความสนใจในการ เรยนวชาภาษาไทย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนโดยใชบทเรยนสาเรจรปและการ สอนตามคมอครผลการศกษาพบวา 1) ความสามารถในการรบสารของกลมทดลองและกลมควบคม แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 2) ความสนใจ ในการเรยนวชาภาษาไทยของกลม ทดลองและกลมควบคมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 3)ความสามารถในการรบ สารของกลมทดลองกอนการทดลองและหลงทางทดลองแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 4) ความ สนใจในการเรยนวชาภาษาไทยของกลมทดลองกอนการทดลองและหลงการทดลอง แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 5) ความสามารถในการรบสารของกลมควบคม กอนการทดลองและหลงการทดลองแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 6) ความสนใจ ในการเรยนวชาภาษาไทยของกลมควบคมกอนการทดลองและหลงการทดลอง แตกตางกนอยางม นยสาคญทางสถตทระดบ .01

สบวงศ ชนสมบต (2549) ศกษาผลการใชบทเรยนสาเรจรป เรอง อกษรไทยอกขรวธและ ชนดของคา กลมสาระการเรยนรภาษาไทย สาหรบนกเรยนชวงชนท 3 ผลการวจยสรปไดวา ในดาน การพฒนาบทเรยนสาเรจรป ไดบทเรยนสาเรจรป เรองอกษรไทย อกขรวธและชนดของคา กลมสาระ การเรยนรภาษาไทย สาหรบนกเรยน ชวงชนท 3 พบวาคณภาพของบทเรยนสาเรจรป จากการประเมน โดยผเชยวชาญ ดานเนอหาและผเชยวชาญดานสออยในระดบดและบทเรยนมประสทธภาพ 91.03/91.56 ซงเปนไปตามเกณฑทกาหนดไวในดานการทดลองเพอศกษาผลการใชบทเรยนสาเรจรป พบวา ผเรยนทศกษาจากบทเรยนสาเรจรป เรอง อกษรไทย อกขรวธและชนดของคา กลมสาระการ เรยนรภาษาไทย สาหรบนกเรยนชวงชนท 3 ทมผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนผานเกณฑรอยละ 80 ของคะแนนเตม มจานวนรอยละ 90.00 ของผเรยนทงหมด

งานวจยตางประเทศ มลเลอร (Miller. 1996:266) ไดศกษาพฒนาการในบทเรยนสาเรจรปใน 3 ปทผานมา การ วจยนเนนการผจญภยในบทเรยนสาเรจรป โดยรวบรวมขอมลทเกยวกบยทธวธการออกแบบการสอน การประเมนคาและการดาเนนการใชบทเรยนสาเรจรปปทผานมา แสดงใหเหนภาพในสวนทเปน โครงการทเปนจรง และสอดแทรกความรตางๆในการพฒนาบทเรยนสาเรจรป

ยง (Yong. 1997:2985) ไดศกษาวจยทดสอบการใชการสอนความเขาใจโปรแกรมสาเรจรป ทใชมลตมเดย เพอการสอนวชาคณตศาสตรเบองตน สาหรบอาจารยเพอใชทดสอบนกเรยนกอนการ สอนสาหรบการเตรยมการ ผลของการใชภาพเคลอนไหว ตวอกษร สามารถอธบายใหเปนทเขาใจ และชวยเพมทกษะการจาในวชาคณตศาสตรได สอชนดนเหมาะสาหรบเปนอปกรณในการเรยนการสอนได

พาสสานนนต (Passanante. 1979:56) ไดศกษาผลสมฤทธของการสอนสะกดคา โดยการ ใชการสอนแบบตามลาดบอกษร (I.T.A.) และแบบตามลาดบอกษรเดมกบนกเรยนในระดบ 1 ถง ระดบ 7 แลวเปรยบเทยบผลสมฤทธของการสะกดคา โดยใชแบบทดสอบการอานหนงฉบบ และแบบทดสอบ การเขยนสะกดคาสองฉบบ พบวา ผลการสอนทงสองกลมแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต แตเมอศกษาคนควาความ สมพนธระหวางการอานและการสะกดคานน มความสมพนธอยางมนยสาคญ ทางสถตและยงใหความคดเหนวาการสะกดคานนชวยการอานและการเขยนไดดดวย

เคทล (Kathleen. 1999) ไดศกษาวจยเรองการใชบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนในหองเรยน วทยาศาสตรเกดผลอยางไร โดยมจดเนนของการศกษาวจยทผลจากการใชบทเรยนคอมพวเตอรชวย สอนในหองเรยนวทยาศาสตรขอสรปทไดจากงานวจยนพบวาการใชบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนใน หองเรยนวทยาศาสตรใหมประสทธภาพไดนน ครผสอนจะตองเลอกใชอยางเหมาะสม นอกจากน อปกรณทางวทยาศาสตรหลายชนยงนามาประยกตใชรวมกบบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนในหองเรยนวทยาศาสตรใหการเรยนการสอนมประสทธภาพมากขน ซงโปรแกรมบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน ทางวทยาศาสตรนถกสรางขนเพอใหนกเรยนสามารถรบรสงทอยไกลตว โดยการศกษาวจยครงนใช บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนเกยวกบระบบสรยะจกรวาลทไดมาตรฐานตามหลกของ APA ผลลพธ จากการทดลองใชแสดงใหเหนวาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนเปนเครองมอทมประสทธภาพสาหรบ หองเรยนวทยาศาสตร จากงานวจยดงกลาวผวจยมความเหนวาการนาบทเรยนสาเรจรป ทสรางขนอยางมประสทธภาพ ตามเกณฑมาตรฐานทไปใชนนยอมสงผลทดทงกบผเรยนและครผสอนไดโดยตรงซงบทเรยนสาเรจรป เปนสอการสอนทมความสาคญสามารถนาประโยชนมาใชกบการเรยนการสอนไดอยางมประสทธภาพ แตบทเรยนสาเรจรปกมใชจะสามารถใชสอนแทนครไดโดยเดดขาดจะเหนวานกเรยนยงตองการครอย แตผลดของบทเรยนสาเรจรปคอชวยใหนกเรยน กาวหนาไปตามความสามารถของตน และงานวจย บางฉบบยงแสดงผลใหเหนวา นกเรยนทเรยนโดยใชบทเรยนสาเรจรปมความสามารถในดานการเรยน สงขนดงนน จงนาทจะทดลองวจยเพอหาประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปนตอไปเพอประโยชน ทางดานการศกษา ผวจยจงไดผลตบทเรยนสาเรจรปวชาภาษาไทยเรอง โคลงสสภาพขน

2. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบความสามารถในการแตงคาประพนธ 2.1 ความรเบองตนเกยวกบคาประพนธ ความหมายรอยกรองหรอคาประพนธ ชวน เพชรแกว (2519:216) ไดกลาวถงความหมายของรอยกรองวาบทประพนธประเภท รอยกรองแตเดมเรยกกนหลายอยาง เรยกวา “กลอน” บาง เชน ในลลตพระลอกลาววา “เกลากลอน”แตแตงเปนโคลงและรายเรยกวา “กาพย” แตแตงเปนรายยาว เชน กาพยมหาชาตบาง เรยกวา “ฉนท” แตแตงเปนรายและโคลง เชน ลลตยวนพาย จงเรยกรวมๆ วา “กาพยกลอน” หรอ “กวนพนธ” ตอมา ประมาณปพ.ศ. 2485 ในสมยทจอมพลแปลก พบลสงคราม เปนนายกรฐมนตรรฐบาลสนใจ เรอง วฒนธรรมดานตางๆ มาก รวมทงดานวรรณคดไดออกวรรณคดสารเผยแพรความคดและสงเสรมการ แตงหนงสอไดมการใชคา “รอยแกว” และ“รอยกรอง” แพรหลายในระยะเวลานน จงมคาใชเรยกประเภท ของวรรณกรรมวารอยแกวและรอยกรอ ในตาราฉนทลกษณของพระยาอปกตศลปะสาร (2493:350–351) ไดกลาววา โบราณเรยก คาประพนธทเปน กลอน กาพยโคลง ฉนทตางๆ วา “บทกานท” หรอ“คากานท” ซงมกเอาไวทาย ประภาศร สหอาไพ (2527:59) กลาววา รอยกรอง คอ คาประพนธชนดตางๆ ไดแก โคลง ฉนทกาพยกลอน ราย ลลต ใชเรยกวรรณกรรมประเภททมลกษณะบงคบในการแตง หรอมการกาหนด คณะ โบราณเรยกวา คากานท หรอกวนพนธทกวใชจนตนาการสรางสรรคขนมาตามลกษณะคา ประพนธทบญญตไวในคาประพนธแตละชนด จากความหมายของรอยกรองทกลาวมาแลวขางตน สรปไดวา รอยกรองเปนคาประพนธ ชนดตางๆ โบราณเรยกวา คากานทบทกานทกววจนะ หรอกวนพนธซงมลกษณะบงคบตาม กฎเกณฑฉนทลกษณโบราณ หรอแบบแผนทผแตงคดขนใหม คณคาของบทรอยกรอง นภาลย สวรรณธาดา (2526:40–47) ไดกลาวถงคณคาของรอยกรองไวดงน 1. คณคาทางจตใจ เปนเครองระบายอารมณและพฒนาจตใจของผเขยน 2. คณคาทางสตปญญา ผเขยนจะตองฝกฝนความคดโดยใชวจารณญาณอนลกซงในการเขยนเพอใหไดเนอหาในรอยกรองทประพนธขนมา 3. คณคาทางสงคม เมอผเขยนประสบความสาเรจในการเขยนบทกวจะเกดความมนใจ ภาคภมใจในความสาเรจนน ๆ สงคมยอมรบวาเปนผมความสามารถ 4. คณคาทางการสอสาร ทาใหกวสามารถเลาเรองราวหรอถายทอดความในใจสผอานโดย ผานสอตางๆ คณคาของรอยกรองทมตอผอาน ม 2 ประเภท คอ 1. คณคาตอผอานเฉพาะบคคล ไดแก คณคาในดานจตใจ คณคาในดานสตปญญาและ คณคาในดานการปฏบตบทรอยกรองทไพเราะจะชวยกลอมเกลาจตใจของผอาน ใหมองโลกในแงด มความปรารถนาดตอผอน สามารถรบรความรสกของผอานไดโดยงาย ทาใหเกดความเขาใจ เหนใจ และปรารถนาจะชวยเหลอผอน และเปนการยกระดบความคดของผอานทตองใชวจารณญาณในการ ไตรตรองตความในความหมายของบทรอยกรอง 2. คณคาตอสงคมรอยกรองเปนสอทางวฒนธรรม เปนทรวมของขนบธรรมเนยมประเพณ ภาษาและความรสกนกคดของคนทกทองถน สามารถจะใชศกษาคนควาและควรแกการอนรกษสบไป

สรปไดวา รอยกรองมคณคาตอผแตงและผอาน โดยทผแตงไดประโยชนในการแสดงออก เพอสนองตอบอารมณความรสกของตนเองสวนผอานไดรบความเพลดเพลนเจรญใจ และยงมคณคา ตอสงคมในดานของขนบธรรมเนยมประเพณ ซงผอานและสงคมไดรบนนเอง 3.2 ประเภทและลกษณะของคาประพนธ ฐะปะนย นาครทรรพ (2530:29) กลาวถงบทรอยกรองหรอคาประพนธไทยวา รอยกรองของ ไทยมหลายประเภท หากจดตามลกษณะการแตงจะได 5 ประเภทใหญๆ คอ 1. กาพย แบงออกเปน กาพยยาน กาพยฉบงกาพยสรางคนางค กาพยขบไม 2. กลอน แบงออกเปน กลอนแปด กลอนหก ซงจดเปนกลอนสภาพ นอกจากนน กลอน ยงมรปแบบทนาไปแตงเปนดอกสรอย สกวา เพลงยาว เสภา นราศ กลอนบทละคร กลอนเพลง ปฏพากย ไดอกหลายแบบและมกลอนกลบทแบบตางๆอกมาก 3. โคลง แบงเปน โคลงสอง โคลงสาม โคลงส ซงจดเปนโคลงสภาพ แลวยงมโคลงดน อกหลายชนดมชอเรยกตาง ๆ กน ไดแก โคลงกระท โคลงกลอกษร และโคลงหา หรอมณฑกคตทใช ในประกาศแชงนาพระพพฒนสตยา 4. ฉนทแบงออกเปนหลายชนด เชน อนทรวเชยรฉนทภชงคปายาตฉนทวชชมมาลาฉนท มาณวกฉนทวสนตดลกฉนท อทสงฉนทฯลฯ เปนตน 5. ราย แบงเปน รายโบราณ รายสภาพ รายดน และรายยาว นอกจากนยงมการนาบทรอยกรองบางประเภทมาแตงรวมกน เชน รายแตงรวมกบโคลง เรยกวา“ลลต” โคลงแตงรวมกบกาพยเรยกวา “กาพยเหเรอ” หรอ “กาพยหอโคลง” เปนตน ซงในการ เขยนบทรอยกรองกตองมการเลอกรปแบบของบทรอยกรองกอนวานาจะเปนชนดใด เชน อาจเปนโคลง ฉนทกาพยหรอกลอน เปนตน 3.3 การแตงโคลงสสภาพ ประวตความเปนมาของโคลง คาประพนธ ประเภทโคลง ปรากฏขนครงแรกในสมยสมเดจพระรามาธบดท 1 (พระเจาทองอ ) ในลลตโองการแชงนำ ซงเปนวรรณคดเลมแรกในสมยกรงงศรอยธยา แตงขนเพอใชในพธถอนำพพฒน สตยา สนนษฐานวาพราหมณผประกอบพธเปนผแตง โคลงนาจะมาจากคากวพนถนไทยในสยามประเทศแตโบราณกาลนเองคอมาจากไทยฝาย เหนอ เรยกวา ลานนาไทย หรอลานนา และมาจากไทยฝายอสานซงมภาษาตระกล ไทย - ลาว เปน หลก มกเรยกชอโคลงมาแตโบราณวา “โคลงลาว” ประยอม ซองทองและคณะ (2537:45) แบงโคลงเปน 4 ชนด คอ 1. โคลงสภาพ 2. โคลงดน 3. โคลงกระท 4. กลโคลง

ความหมายของโคลง

พจนานกรมฉบบราชบณฑตสถาน (2525:200) ใหความหมายของ “โคลง” ไววา “โคลง คอ คาประพนธประเภทหนง มสมผสและบงคบคาเอกโทตามตาราฉนทลกษณ”

กาเนดและววฒนาการของโคลง

ขจรศร ชาตกานนท (2540:31–32) กลาววาโคลงเปนรอยกรองทนาสนใจ มผนยมแตงกน แพรหลายทงในสมยโบราณและปจจบน โคลงมาจากผญาหรอกะรงอนเปนแบบการแตงคาประพนธของ ไทยภาคเหนอมาชานานแลวไทยไดเอาแบบโคลงลาวมาหลายอยาง ดงจะเหนไดวาโคลงนราศหรภญไชย กถอดออกมาจากโคลงลาว ทกวภาค เหนอแตงไวในหนงสอจนดามณกมพดถงโคลงลาวอยหลายแหง ชอเชน ชานาญ เกลากลอน เปนตน ถอกนวาใครแตงไดดมความไพเราะ โดยมคาภาคเหนอนแทรก อยดวย นบวาแตงเกง สานวนดมความรความสามารถเชงรอยกรองสง โคลงมการบงคบวรรณยกต ภาษาไทยเปนภาษาทมวรรณยกตสาหรบผนหรอเปลยน เสยง ของคาใหสงตำจงเหมาะทจะเรยกไดวาเปนรอยกรองหรอคาประพนธแบบไทยมากกวาอยางอน เพราะฉะนนโคลงสภาพ (รชกาลท 6 พระมหาธรราชเจาทรงเรยกวา โคลงใหญ) กดโคลงดน กดเทาทปรากฏอยในขณะนกนาจะเปนโคลงทดดแปลงมาจากโคลงโบราณ ซงนาจะสนนษฐานไดวา คอโคลงลาวหรอโคลงของกวทางภาคเหนอไดสรางขน และสงสมบรรจงแตงกน สบมา ลกษณะบงคบของโคลงสสภาพ กหลาบ มลลกะมาส และวพธ โสภวงศ (2533:137) กลาวถงลกษณะบงคบของโคลง ไววา 1. คณะ โคลงสสภาพมคณะ ดงน บทหนงม 4 บาท บาทหนงม 2 วรรค วรรคหนา 5 คา วรรคหลง 2 คา วรรคสดทายม 4 คาอาจมคาสรอยในบาท 1 และบาท 3 ไดอกวรรคละ 2 คา ดงนนโคลงสสภาพบาทหนง มคาอยางนอย 30 คา อยางมาก 34 คา จานวนคา ในโคลงไม เหมอนในกลอน คอไมยดหยนขยายออกไปเหมอนกลอน วรรคหลงของบาทท 4 ซงมอย 4 คานนตอง เขยนตดกนไมแยกเปน 2 ชวงๆ ละ 2 คา 2. กาหนดเสยง เอก โท ของโคลงสสภาพ กาหนดใหมคาเอก 7 แหงและคาโท 4 แหง แต อาจสลบคาเอก คาโทไดบางคอ ใชคาโทในทเอกและใชคาเอกในทโท ยงมเอกโทโทษ เปนการแปลง วรรณยกตใหเสยงคงเดม แตรปวรรณยกตผดไป 3. สมผส บทหนงมสมผสบงคบ 3 แหง คอ คาสดทายของบาทท 1 สมผสกบคาท 5 ของบาทท 2 และบาทท 3 สวนสมผสไมบงคบนน โคลงสสภาพไมนยมสมผสในแบบสมผสสระ แตนยมสมผสอกษรโดยเฉพาะสมผสอกษรขามวรรค ในกรณทแตงมากกวา 1 บท จงจะมสมผสเชอมระหวางบท

3.4 เทคนคหรอกลวธในการแตงโคลง วราภรณ บารงกล (2542:67–70) กลาววา รายละเอยดของเทคนคหรอกลวธในการแตง โคลงยอมแตกตางไปตามประเภทและชนดของโคลงแตเทคนคหรอกลวธโดยสวนรวมอาจสรปได ดงน 1. ถาตองการจะเขยนอะไร กใหนกเรองเปนความเรยงเสยกอน 2. นาความเรยงนนมาเขยนตอกนทละวรรค วรรคละ 5 คา เชนนเรอยไป หากเปนโคลงสก ใหแยกเปนวรรคละ 5 คาและวรรคละ 2 คาจานวนสครงดวยกน 3. พยายามดดแปลงแกไขใหคาตางๆรบสมผสกนตามกฎขอบงคบของโคลงแตละประเภท พรอมทงดเรองขอบงคบคาเอกคาโทดวย ถาหาคาเอกไมได ใหใชคาเอกโทษหรอคาตายแทน ถาหา คาโทไมได ใหใชคาโทโทษหรอคาเปนแทน 4. ในการจบโคลง ตองพจารณาวาเปนโคลงประเภทใด หรอชนดใดเพอจะไดจบดวย จานวนคาในวรรคสดทายไดถกตอง สรปไดวา องคประกอบสาคญททาใหโคลงไพเราะคอการรจกเลอกใชคาสมผส คาทมเสยง วรรณยกตของคาในตาแหนงตางๆและเลอกใชคาใหอานงาย ลงจงหวะไดถกตองเหมาะสมตามลกษณะ ของโคลง

3.5 ทฤษฏทเกยวของกบความสามารถในการแตงคาประพนธ ความสามารถในการแตงคาประพนธจดเปนคณลกษณะ และความสามารถ ของบคคลท เกดจากการเรยนการสอน เปนการเปลยนแปลงพฤตกรรมและประสบการณเรยนรจากการฝกฝนหรอ การสอนอนเปนผลมาจากไดรบประสบการณทงทางตรงและทางออม ซงสอดคลองกบทฤษฏ ดงน เอดวารด ธอรนไดค (มาลน จฑะรพ. 2537:82-83; อางองจาก Edward Lee Thorndike. 2539:82-83) กลาวถงกฎแหงการเรยนรทสาคญ 3 ประการคอ 1. กฎแหงความพรอม แบงเปน 3 กฎ คอ

ถาบคคลพรอมแลวไดกระทา มหลกการวา เมอบคคลพรอมแลวไดกระทาจะเกดความ พอใจ ถาบคคลพรอมแลวไมไดกระทา มหลกการวา เมอบคคลพรอมจะกระทาแลวไมได กระทากยอมจะเกดความราคาญใจ ถาบคคลไมพรอมแตถกบงคบใหกระทา มหลกการวาเมอบคคลไมพรอมแตถกบงคบให กระทากจะเกดความราคาญใจ 2. กฎแหงการฝกหด มหลกการวาถาบคคลไดกระทา หรอฝกฝนและทบทวนบอยๆกจะ กระทาไดดและเกดความชานาญ 3. กฎแหงผล มหลกการวาถาบคคลไดกระทาสงใดแลวไดผลเปนทนาพอใจกอยากจะกระทาสงนนอก แตถากระทาแลวไมไดผลด กไมอยากจะกระทาอก สรปไดวา การเรยนรการแตงคาประพนธนน เปนกระบวนการเปลยนแปลงพฤตกรรม ดาน ความร ทกษะและความรสก อนเนองจากประสบการณในการจดการเรยนการสอนใหนกเรยนเกดการเรยนรนน ผสอนจาเปนตองรและเขาใจหลกการเรยนร และนาทฤษฏการเรยนรมาประกอบการเรยน การสอนเพอนกเรยนจะไดเกดความสนใจ และตนตวทจะเรยนรและจะสงผลใหความสามารถทางการ เรยนของนกเรยนสงขน

3.6 การจดกจกรรมการสอนแตงคาประพนธ ในเรองการจดกจกรรมและอปกรณประกอบการสอน แตงคาประพนธนน นบวาเปนสงเราท สาคญในการชวยใหเดกเกดความสนใจในการแตงคาประพนธหนวยศกษานเทศกกรมสามญศกษา (2506:167–170) ไดเสนอกจกรรมและอปกรณทจะนามาใชใหการเรยนการสอนนาสนใจและบงเกด ผล ดงน 1. รปภาพ รปภาพทจะนามาใชเปนอปกรณนนหาไดไมยาก แตผสอนจะตองพงระลกไว เสมอวา จะเลอกภาพใดมาเปนอปกรณกตาม รปภาพนนตองใหความหมายไดไมเปนภาพตาย คอ เปนภาพสวนและแสดงความหมาย ภาพเชนนนจะชวยใหผเรยนเกดความคดไดดทสด 2. แผนเสยงบทเพลงตางๆ อาจจะเปนการปลกใจหรอบทเพลงทสะทอนสภาพสงคม ปจจบนทงสงคมเมองและชนบท 3. แนะนาใหนกเรยนมสมด หรอแฟมสวนตว คดลอกคาประพนธจากวรรณคดหรอตด ขอความจากนตยสารทเหนวาแตงดรวบรวมไวเพอเปนแนวทางในการแตง 4. รวบรวมเรองตางๆ ทนาสนใจเชน นทานสงเสรมจรยศกษาหรอเรองของเหตการณ ตางๆ มาใหนกเรยนอานแลวแปลงเรองเปนบทรอยกรอง 5. นอกจากหนงสอบทรอยกรองแลว หนงสออนๆ ทจาเปนซงครและนกเรยนควรหามา รวบรวมไวคนควา คอ ประเพณไทย ประวตบคคลสาคญ ฯลฯ เพราะหนงสอเหลานใหแงมม แนวคด ในการแตงบทรอยกรองไดกวางขวางขน 6. ครควรใหนกเรยนทาหนงสอพมพประจาชน เพอใหโอกาสแกนกเรยนแตงบทรอยกรอง ของชน เพอใหกาลงใจแกนกเรยน 7. ครควรรวบรวมบทรอยกรองทนกเรยนแตงดมาพมพตดไวในสมดรวมบทรอยกรองของ ชน เพอใหกาลงใจแกนกเรยน

8. ครควรจดกจกรรม กลอนสด ตอสกวา หรอประกวดดอกสรอยในวนสาคญหรอตาม โอกาสทเหมาะสม 9. ครนานกเรยนไปศกษานอกสถานทชมความงามของโบราณสถาน โบราณวตถธรรมชาต หรอไปดหมบานสลม ฯลฯ เพอจะไดเกดแรงบนดาลใจทจะถายทอดบทรอยกรองออกมา การจดกจกรรมการสอนแตงคาประพนธทกลาวมาขางตน สรปไดวาครควรเลอกกจกรรม และอปกรณทจะนามาใชใหการเรยนการสอนนาสนใจ เปนกจกรรมทจดงายเหมาะสมกบโอกาสโดย คานงถงประโยชนทจะเกดผลดและมประสทธภาพแกนกเรยน 3.7 การประเมนผลงานของการแตงคาประพนธ ประสทธ กาพยกลอน (2518:9–12) ไดเสนอแนะขอทควรพจารณาในการตรวจงานเขยนแต ละเรอง ซงอาจนาไปปรบปรงใชในการประเมนผลงานการเขยนรอยกรองไดขอควรพจารณาดงกลาว ไดแก 1. เนอหา พจารณาแนวคด การจดระเบยบความคด การขยายความชดเจน 2. การใชภาษา พจารณาการใชคาทตรงความหมาย ระดบภาษาถกตอง เรยงลาดบคาได ดแตละยอหนามเอกภาพ ใชสานวนโวหารไดถกตรงตามความหมาย 3. รปแบบ ควรพจารณาเฉพาะการเขยนทมแบบแผนแนนอนวาทาไดถกตอง ทกรปแบบ การเขยนชนดนนๆ หรอไม เชน เรยงความ บทความ โคลง ฉนทกาพยกลอน ฯลฯ 4. กลไกประกอบการเขยนอนๆ ไดแกการสะกดการนต ลายมอความสะอาดและความ เปนเรยบรอย

จนทมา พรหมโชตกล (2529:142) ไดกลาวถงการวด และประเมนผลบทรอยกรองวาควร ใหนกเรยนแตงคาประพนธจากเรองทกาหนดให แลวใหคะแนนโดยวธจดอนดบคณภาพซงเปนวธการ สอบแบบอตนย การประเมนผลงานของการแตงคาประพนธทกลาวมาขางตนสรปไดวา ในการสอนแตงคา ประพนธนอกจากการจดกจกรรมตางๆ แลว การประเมนผลเปนสงสาคญทควบคไปกบการเรยนการ สอน ควรกระทาการวดผลการเขยนแตงคาประพนธหลาย ๆ ครงเพอนามาพจารณา หาขอบกพรอง และดพฒนาการของนกเรยน 3.8 งานวจยทเกยวของกบความสามารถในการแตงคาประพนธ งานวจยภายในประเทศ ใจเดด หวานชะเอม (2550) ไดทาการศกษาคนควาเรอง ความสมพนธระหวางผลสมฤทธ ทางการเรยนวชาภาษาไทยเจตคตและความสามารถในการแตงกลอนสภาพกบความสามารถในการแตงโคลงสสภาพ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โดยมจดมงหมายเพอศกษาความสมพนธระหวาง ผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเจตคตและความสามารถในการแตงกลอนสภาพกบ ความสามารถในการแตงโคลงสสภาพ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ผลการศกษาคนควาพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทย เจตคตตอวชาภาษาไทยและความสามารถในการแตงกลอน สภาพกบความ สามารถในการแตงโคลงสสภาพมความสมพนธกนทางบวกอยางมนยสาคญทางสถต ทระดบ .01 ไดคาสมประสทธสหสมพนธอยระหวาง .681 ถง

.761 ทางดานตวพยากรณทดทสามารถ พยากรณความสามารถในการแตงโคลงสสภาพคอผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทย ความสามารถในแตงกลอนสภาพและเจตคตตอวชาภาษาไทย โดยมอานาจการพยากรณไดรอยละ 68.50 มความคลาดเคลอนมาตรฐานของการพยากรณเทากบ 1.37 สพตรา ชนเจรญ (2546) ไดทาการวจยเรองการพฒนาชดการเรยนดวยตนเอง วชาภาษาไทย เรองการเขยนบทรอยกรอง สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โดยมจดมงหมายเพอพฒนาชดการ เรยนดวยตนเอง วชาภาษาไทย เรองการเขยนบทรอยกรอง สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 และ หาประสทธภาพตามเกณฑ 85 /85 ผลการศกษา พบวาไดชดการเรยนดวยตนเองทมคณภาพดาน เนอหาและดานสออยในระดบดมากและมประสทธภาพ 94.80/95.22 จากการศกษางานวจยในประเทศทเกยวของกบความสามารถในการเขยนคาประพนธแสดง ใหเหนไดวา ความสามารถในการเขยนคาประพนธจะเกดขนไดดวยวธการตางๆ เปนตวชวยเสรมการ เขยนบทรอยกรอง ใหไดรบความสนใจจากนกเรยน แตในการเรยนรดานการเขยนบทรอยกรองนน ความสามารถของผเรยนแตละคนไมเทากน บางคนเขยนไดด ในขณะทบางคนเขยนไมไดเลย ทงๆ ทพน ความรเทากน จงควรจดการเรยนการสอนโดยใชสอนวตกรรมตางๆ ทาใหนกเรยนมความสามารถใน การเขยนคาประพนธสงขนในขนตอไป

งานวจยตางประเทศ นปปและตอวนยา (Knupp; &Tawnya. 2004:Abstract) ไดศกษาเรอง ผลกระทบของ การสอนแตงคาประพนธทมตอทกษะการเขยนและความมนใจของนกเรยน เกรดหกโดยมจดประสงค เพอตองการหาขอสรปของผลกระทบของการสอนแตงคาประพนธทมตอทกษะการเขยนและความมนใจ ของนกเรยนเกรดหก การศกษากงทดลองนไดกาหนดกลมทดลองกอนและหลงการวดผลอยางละ 1 กลม และทดลองตอเนองกนโดยใชแบบสารวจกอนและหลงการทดลองจากผลการทดลองพลวา ความมนใจ ของนกเรยนเพม ขนอยางมนยสาคญ หลงจากไดรบการสอนแตงคาประพนธทกษะรอยแกว ไดรบ การ ปรบปรงและประเมนผล โดยแตกตางกนไปในทกยอหนา ทงกอนระหวางและหลงผลการประเมนผล มการเพมขนอยางมนยสาคญ นกเรยนททาคะแนนตากวาเกณฑจะจดเปนประเภทประสบการณนอย นกเรยนททาคะแนนไดเทา หรอสงกวาเกณฑจะจดเปนประเภทประสบการณมากกวาและทง 2 กลม แตกตางกนอยางมนยสาคญ เจมสเค เนลสน (Jame,K.Nelson. 2004:Abstract) ไดศกษาเรอง บทเพลงทปราศจาก ดนตรการศกษาเรองคาประพนธในนกเรยนมธยมศกษาทมความเสยงสง โดยมจดประสงค เพอจะ อธบายประสบการณของนกเรยนโรงเรยนมธยมศกษาทมความเสยงสงในการมสวนรวมในการแตง คาประพนธนกเรยนเกรดสบสอง 5 คนเปนกลมทดลอง โดยการสมภาษณแบบลกซง การจดบนทก รายการทจดไววารสารและการสารวจความ คนเคยในการนาเอาประสบการณทดในการแตงคาประพนธ ขอความธรรมดา 6 ขอ ความทเลาออกมา คอ 1) การประพนธเปนเครองแสดงความรสก 2) การประพนธ กบบทเพลงเชอมตอกนอยางใกลชด 3) การประพนธเปนทางทจะเรยนรเกยวกบสงตางๆ 4) ความรสก ถงความเปนกลมจะสรางขนโดยการประพนธ 5) ความรสกถงอสระเสรจะสรางขนโดยการประพนธ และ 6) การประพนธเปนทางทจะบรรเทาความตงเครยด

วลเลยม ทเอเกอรส (William,T. Akers. 2005: Abstract) ไดศกษาเรองรปแบบการเขยน พนฐาน การสอบสวนเชงคณภาพในระบบทซบซอนของความคดสรางสรรคและโครงสรางความรท เกยวกบการแตงคาประพนธจากการศกษาพบวา รปแบบของกระบวน การสรางความรเกยวกบการ แตงคาประพนธตามทฤษฏระบบทวไป เปนประโยชนอยางมากตอจดประสงคทจะอธบายและเขาใจความแตกตางในการเขยนโดยสรป แบบจาลองระบบ กระบวนการเขยน พฒนาผานขอมลทไดจาก การวเคราะหการสมภาษณผลลพธทเปนไปไดของกระบวนการความรความจาและจตพสยเกยวของ กบการแตงบทประพนธ จากเอกสารการวจยตางประเทศดงกลาวจะเหนไดวางานเขยนบทรอยกรอง เปนทสนใจของผเรยนแตในการเรยนรดานรอยกรองจะพบวาผเรยนมความสามารถทแตกตางกน บางคนมความสามารถสง ในขณะทบางคนมความสามารถนอยหรออาจไมมความสามารถเลย สงเหลานเปน เรองทนาสนใจควรจะนามาวเคราะหและศกษาตอไป

7.กลมเปาหมาย

7.1 กลมเปาหมาย กลมเปาหมายในการวจยในครงน ไดแกนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/2 โรงเรยนราชประชานเคราะห

15 (เวยงเกาแสนภวทยาประสาท)ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2563 ทมผลการประเมนทกษะการแตง บทรอยกรองประเภทโคลงสสภาพ อยในระดบตองปรบปรงแกไขอยางเรงดวนจำนวน 26 คน

7.2 เครองมอในการวจย ไดแก 7.2.1 บทเรยนสาเรจรปวชาภาษาไทย เรองโคลงสสภาพ จำนวน 8 ชด ประกอบดวย

7.1.1.1 ชดท 1 เรยงถอย...รอยสมผส 7.1.1.2 ชดท 2 รถอย…รคำ

7.1.1.3 ชดท 3 ไขคำ…ไขโคลง 7.1.1.4 ชดท 4 เรยงรอย…คำโคลง 7.1.1.5 ชดท 5 การแตงโครงสสภาพ 7.1.1.6 ชดท 6 สรรสราง…คำโคลง 7.1.1.7 ชดท 7 ตอจน…ครบบท 7.1.1.8 ชดท 8 สานจนตนาการ...สรางสรรคโคลง

7.2.2 2. แบบทดสอบวดความสามารถในการแตงโคลงสสภาพ 7.3 การเกบรวบรวมขอมล 7.3.1 ครใหนกเรยนกลมเปาหมายจำนวน 26 คน ทดสอบกอนเรยนโดยใชแบบทดสอบ การแตงบทรอยกรองประเภทโคลงสสภาพ 7.3.3 ครฝกทกษะการการแตงบทรอยกรองประเภทโคลงสสภาพ โดยใชบทเรยนสาเรจรปวชาภาษาไทย เรองโคลงสสภาพ จำนวน 8 ชด

7.3.4 ครใหนกเรยนกลมเปาหมายจำนวน 26 คน ทดสอบหลงเรยนโดยใชแบบทดสอบ การแตงบทรอยกรองประเภทโคลงสสภาพ

7.3.6 ครบนทกขอบกพรองทพบในการพฒนาทกษะการประเมนทกษะการแตงบทรอยกรองประเภทโคลงสสภาพ

วน/เดอน/ป ชดท เรอง

2-6 พ.ย. 2563 1 เรยงถอย...รอยสมผส 9-13 พ.ย.2563 2 รถอย…รคำ 16-20 พ.ย. 2563 3 ไขคำ…ไขโคลง 23-27 พ.ย. 2563 4 เรยงรอย…คำโคลง 30 พ.ย. - 4 ธ.ค. 2563 5 การแตงโครงสสภาพ 7-11 ธ.ค. 2563 6 สรรสราง…คำโคลง 14 -18 ธ.ค. 2563 7 ตอจน…ครบบท 21-25 ธ.ค. 2563 8 สานจนตนาการ...สรางสรรคโคลง

7.4 การวเคราหขอมล เลขท ชอ-สกล คะแนนหลง

การพฒนา (10 คะแนน)

คะแนนกอน การพฒนา

(10 คะแนน)

คะแนนความกาวหนา

1 นายอดมศกด มงคล 8 4 4

2 เดกชายดนย พรหมปญญา 9 7 2

3 เดกชายนฤบด สปาหญา 10 6 4

4 นายนภสกร ยานะ 8 6 2

5 เดกชายภวสส โปราหา 9 6 3

6 เดกชายณนธวสส ยอดสอนจนทร 8 6 2

7 นายธนพล ธนพาณชย 8 6 2

8 นายณฐพงษ อนคำ 8 6 2

9 เดกชายวชรพงษ หาแกน 8 6 2

10 นายสรดนย วรยะพนธ 9 5 4

11 เดกชายณฐวฒน ตนทราย 9 4 5

12 นายเลอน ทปะแสง 8 3 5

13 เดกหญงจนทรจรา ธนโชคนาว 10 7 3

14 นางสาวฉนทกา กนทะดง 10 6 4

15 นางสาวณฐนช ยาน 8 6 2

16 นางสาวศรวรรณ เกเยน 9 4 5

17 นางสาวปวณา ยาสมทร 9 7 2

18 นางสาวณฐชยา พานช 9 5 4

19 นางสาวสธมา จหอม 8 3 5

20 เดกหญงขวญศณย แกวมา 10 7 3

21 เดกหญงเจนจรา อภยโรจน 10 7 3

22 เดกหญงเจนจรา โพชยเลศ 9 6 3

23 นางสาวธนธรณ ปงคำเพย 8 6 2

24 นางสาวธญาดา สอนสกอง 9 8 1

จากตารางพบวานกเรยนมผลการพฒนาทกษะการแตงโคลงสสภาพ ใชโดยบทเรยนสาเรจรปวชา

ภาษาไทยเรองโคลงสสภาพ หลงการพฒนาเฉลยรอยละ 87.92 สงกวากอนการพฒนา เฉลยรอยละ 57.08และมคาเฉลยรอยละความกาวหนาเทากบ 12.45 8.สรปผลการวจย

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/2 โรงเรยนราชประชานเคราะห 15 (เวยงเกาแสนภวทยาประสาท) ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2563 ทมผลการประเมนทกษะการใชคำราชาศพทอยในระดบตองปรบปรงแกไข อยางเรงดวนจำนวน 26 คน มผลการพฒนาทกษะการแตงโคลงสสภาพ โดยใชบทเรยนสาเรจรปวชาภาษาไทยเรองโคลงสสภาพ หลงการพฒนาสงกวากอนการพฒนาและมคาเฉลยรอยละความกาวหนาเทากบ 12.45 9.สะทอนผลการวจย นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/2 โรงเรยนราชประชานเคราะห 15 (เวยงเกาแสนภวทยาประสาท) ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2563 ทมผลการประเมนทกษะการใชคำราชาศพทอยในระดบตองปรบปรงแกไข อยางเรงดวนจำนวน 26 คน โดยใชบทเรยนสาเรจรปวชาภาษาไทยเรองโคลงสสภาพ บทเรยนสาเรจรปมการจดเรยงลำดบจากงายไปหายาก มรปภาพประกอบ มรปแบบนาสนใจ หลากหลายรปแบบ โดยอาศยหลกจตวทยาในการจดกจกรรมหรอจดแบบฝกใหสนก ใชภาษาเหมาะสมกบวย มการจดกจกรรมการฝกทเราความสนใจ และแบบฝกนนควรทนสมยอยเสมอหลกการสอนตามทฤษฏการเรยนรของบรนเนอรใชวธการสอนแบบคนพบ (discovery learning) บรนเนอรเชอวาผเรยนเรมตนเรยนรจากการกระทำเพอใหสามารถจนตนาการสรางภาพในใจหรอสรางความคดขนไดเองแลวจงคอยพฒนาถงขนการคดและเขาใจในสงทเปนนามธรรมมากขนตามลำดบดงนนการจดการเรยนการสอนตามแนวคดของบรนเนอรจงควรคำนงถงปจจยตางๆ ดงน 1)การจดลำดบเนอหาใหสอดคลองกบระดบขนของการรบรและความเขาใจของผเรยน 2)ในการเรยนการสอนนนทงผเรยนและผสอนตองมความพรอมมแรงจงใจและมความสนใจ 3)ควรจดลกษณะและชนดของกจกรรมการเรยนการสอนทเหมาะสมกบวยและความสามารถของผเรยนจากการจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยใชแบบฝกทกษะทผรายงานไดศกษาวธการและขนตอนการสรางแบบฝกทกษะ ไดผานการตรวจ แนะนำ แกไขขอบกพรองและประเมนความ

เลขท ชอ-สกล คะแนนหลง การพฒนา

(10 คะแนน)

คะแนนกอน การพฒนา

(10 คะแนน)

คะแนนความกาวหนา

25 นางสาวเพชรอรณ เปงแจง 8 4 4

26 นางสาวสธดา ยนยง 9 7 2 ผลรวม 211 137 74

คาเฉลย 9 6 3

คาเฉลยรอยละ 87.92 57.08 12.45

ถกตองเหมาะสมจากผเชยวชาญ ผานการทดลองใชเพอปรบปรงแกไขใหสมบรณกอนนำไปใชจรง ซงการทำแบบฝกทกษะชวยใหนกเรยนเขาใจเนอหาไดดขน จดจำความรไดนานและคงทน รวมทงพฒนาความรทกษะและเจตคตดานตาง ๆ ของนกเรยนใหดยงขน สอดคลองกบทฤษฎการเชอมโยงของธอรนไดคนกจตวทยาชาวอเมรกนทมความเชอวาการเรยนรเกดจากการเชอมโยงระหวางสงเรากบการตอบสนอง ซงมหลายรปแบบ บคคลจะมการลองผดลองถกและมการปรบเปลยนไปเรอยๆ จนกวาจะพบรปแบบการตอบสนองทใหผลทพงพอใจมากทสด เมอเกดการเรยนรแลวบคคลจะใชรปแบบการตอบสนองทเหมาะสมเพยงรปแบบเดยวและจะพยายามใชรปแบบการตอบสนองนนเชอมโยงกบสงเราในการเรยนรตอไปเรอยๆ

จงทำใหผลการพฒนาทกษะการแตงโคลงสสภาพ โดยใชบทเรยนสาเรจรปวชาภาษาไทยเรองโคลงสสภาพ มประสทธภาพสงขน สบเนองจากบทเรยนสาเรจรปวชาภาษาไทยเรองโคลงสสภาพ จะเปนการเปดโอกาสใหผเรยนทากจกรรม การเรยนดวยตนเอง สามารถแสดงความคดเหนอยางเสร จดประสบการณการเรยนใหแกนกเรยนดวย การใชสอทหลากหลาย ซงเปนสงเราผเรยนใหเกดความเอาใจใสตอบทเรยนมากยงขน บทเรยนสาเรจรปเรมจากบทเรยนงายไปหาบทเรยนยาก คอในบทเรยนสาเรจรปจะเรมตงแตการเขยนคาคลองจอง 1 พยางค 2 พยางค 3 พยางค ซงเปนการปพนฐานการทาบทเรยนสาเรจรป จากงายไปหายาก อยางมระบบ และคอยๆ พฒนาไปสการสมผสคาโคลงในแตละบทซงสอดคลองกบ ใจเดด หวานชะเอม (2550:80–82) ทกลาววา สงทควรคานงในการแตงโคลงสสภาพ คอการใชคาและการสมผสโคลงตองมลกษณะคาทกระชบหนก แนน เสนาะเพราะพรงกวากลอน และปจจบนนยมแตงโคลงสสภาพเปนเรองหรอสานวนในลกษณะ เดยวกบกลอน ซงแสดงวาความสามารถในการแตงโคลงสสภาพมผสนใจและผเรยนสามารถแตง โคลงสสภาพไดถกตองตามเกณฑทกาหนดและมความคดสรางสรรคสอดแทรกไดมากขน จากการสงเกตพฤตกรรมนกเรยนมความสนใจ ซงเปนทกษะทางจตใจทเรมจากสงเราใหเกดความสนใจและตอบสนองตอเนองเปนลกโซ จงทาใหนกเรยนเกดความรสก ความคดทนาไปสความสงสย ความอยากรอยากเหนและความตองการเรยนรเพมขน จนทาใหนกเรยนตงใจปฏบตกจกรรมท ไดรบมอบหมายอยางสนใจและเตมความสามารถซงสอดคลองกบงานวจยของ รตนาวลคาชมภ (2549:79–82) เรองการพฒนาบทเรยนสาเรจรปเรองชนดของคา ผลการวจยพบวา หลงจากทนกเรยน ไดเรยนดวยบทเรยนสาเรจรปเรองชนดของคา นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวากอนการเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ดงนนจงสรปไดวาการเรยนดวยบทเรยนสาเรจรปทาใหความสามารถในการแตงคาประพนธ โคลงสสภาพของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 มความสามารถในการแตงโคลงสสภาพสงกวากอนการ เรยนอยางมประสทธภาพ

บรรณานกรม กรมวชาการ. คมอการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรภาษาไทย. กรงเทพฯ : องคการรบสงสนคา และพสดภณฑ. 2544. กาชย ทองหลอ. (2525). หลกภาษาไทย. กรงเทพฯ: บารงสาสน . กตศกด เสมาธรรมานนท. (2531). นวตกรรมทางการศกษา . กรงเทพฯ : ภาควชาหลกสตรและการสอน

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยวทศรนครนทรวโรฒ . ถายเอกสาร . กหลาบ มลลกะมาส ; คณหญง; และ วพธ โสภวงศ. (2539). หนงสอเรยนภาษาไทยรายวชาท 041การเขยน 1

ชนมธยมศกษาตอนปลาย ( ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2533). กรงเทพฯ: อกษรเจรญทศน ขจรศร ชาตกานนท. (2533). การศกษาความสมพนธระหวางผลสมฤทธทางการเรยนและเจตคตตอการสอนวชา

ภาษาไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท3ทไดรบการสอนโดยใชชดมนคอรสกบการสอนตามคมอครกรมวชาการ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา).กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ใจเดด หวานชะเอม. (2550). ความสมพนธระหวางผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเจตคตแลความสามารถในการแตงกลอนสภาพกบความสามารถ ในการแตงโคลงสสภาพของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนศรอยธยา ในพระบรมราชนปถมภกรงเทพมหานคร.สารนพนธกศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ชะลอรตน ศรเขตกรณ. (2545). จตวทยาการศกษา.กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช. ชวน เพชรแกว .(2519) . การวเคราะหและเลอกผลงานของนกเรยนบทรอยกรองรวมสมยมาใชในการแตงคา

ประพนธในระดบมธยมศกษาตอนปลาย . วทยานพนธค.ม. (การมธยมศกษา).กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร

ชม ภมภาค. (2524). เทคโนโลยทางการสอน และการศกษา.กรงเทพฯ : สานกพมพ ประสานมตร . ดรณ เชาวนหมนไวย. (2548). การสรางบทเรยนสาเรจรปเรอง การเขยนสะกดคำ สาหรบนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 2 โรงเรยนคลองทรงกระเทยม . กรงเทพฯ : วทยานพนธ กศ.ม .บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ถายเอกสาร .

ธญญา ตนตชวลต (2541). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยระหวางการสอน โดยใชบทเรยนสาเรจรปกบการสอนแบบปกตเรองกลอนสภาพ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนนำโสมพทยาคม จงหวดอดรธาน . วทยานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ :บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ถายเอกสาร.

ประภาศร สหอาไพ. (2524). วธสอนภาษาไทยระดบมธยมศกษา . กรงเทพฯ : วฒนาพานช. อษาวรรณ ปาลยะ. (2548). การพฒนาบทเรยนสาเรจรปวชาภาษาไทย เรองราชาศพทและคาศพทสาหรำบ

พระสงฆและสภาพชน ระดบชนมธยมศกษาปท 2. ปรญญานพนธ กศ.ม.(เทคโนโลยการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.ถายเอกสาร.

Akers, William T. (2005 , December). A Ground model of writing : A qualitative investigationinto complex systems of creativity and cognitive constructs associated with the writing of poetry. Dissertation Abstracts International. 66(6): 2136-A.

Knupp, Tawaya. (2004, October). The Effect of Poetry Writing Instruction on theWriting Skills and Confidence of Sixth – grade Students. Masters Abstracts International. 42(5):1464 –A.

Nelson, Jame k. (2004, May). A Song Without Music: A Study of Poetry and High School Students At – risk. Dissertation Abstracts International. 65(11): 4136–A

ภาคผนวก

รปภาพกจกรรม