บทที่ ๑ นิราศภูเขาทอง ·...

แผนผงมโนทศน ชดวรรณคดวจกษ ชน ม.๑ บทท ๑ นราศภเขาทอง

นราศภเขาทอง

ฟง ด

เขยน

อาน

พด

อานบทรอยกรอง อานท านองเสนาะ

การอานในใจ

เขยนอธยาย

เขยนวเคราะห

ท านองเสนาะ ฟงการอธบาย

ดภาพประกอบ

พดแสดงความคดเหน

การพดเลาเรอง

บทท ๑ นราศภเขาทอง

มาตรฐาน ท ๕.๑ เขาใจและแสดงความคดเหน วจารณวรรณคดและวรรณกรรมไทยอยางเหนคณคาและนามาประยกตใชในชวตจรง

ตวชวด มาตรฐาน ท ๕.๑ ม.๑ / ๑ สรปเนอหาวรรณคดและวรรณกรรมทอาน มาตรฐาน ท ๕.๑ ม.๑ / ๙ มมารยาทในการอาน สาระส าคญ

การอานวรรณคดแตละเรองจาเปนอยางยงทจะตองเรยนรประวตผแตง เพอใหเขาถงแกนของเรองแลวนามาประกอบ การวเคราะหเหตการณเรองราวภายในเรองวาผแตงตองการมงเนนไปในทศทางใด อกทงยงเปนการยกยองชนชมและราลกคณงามความดความรความสามารถของผแตงทไดสรางสรรคมรดกทางภาษาไวใหคนรนหลงไดศกษาเรยนรและเกดความภาคภมใจในฝมอคนไทย จดประสงคการเรยนร ๑. นกเรยนเลาประวตของสนทรภได

๒. นกเรยนบอกผลงานทดเดนของสนทรภได

๓. นกเรยนใชกฎเกณฑคาประพนธเปนแบบอยางได คณลกษณะอนพงประสงค ๑. รกและชนชมในเอกลกษณไทย ๒. มความซอสตยสจรต ๓. มวนยในตนเอง ๔. มความสนใจใฝเรยนร ๕. อยอยางพอเพยง สาระการเรยนร

๑. ประวตสนทรภ ๒. ผลงานดเดนของสนทรภ

๓. ลกษณะคาประพนธของสนทรภ การจดกระบวนการจดการเรยนร ขนท ๑ ครอานคากลอนตอไปนใหนกเรยนฟง ไมเมเหลาแลวแตเรายงเมารก สดจะหกหามจตคดไฉน

ถงเมาเหลาเชาสายกหายไป แตเมาใจนประจ าทกค าคน

ซกถามนกเรยนวาเคยไดยนคากลอนบทนหรอไม นกเรยนทราบไหมวามาจากวรรณคดเรองใด ใครเปนผแตง แนวคาตอบกคอ มาจากวรรณคดเรองนราศภเขาทอง แตงโดยกวเอกของไทยสมยรตนโกสนทรตอนตน คอสนทรภ แตเปน

คากลอนทพดกนตดปากในทกยคทกสมย จากนนใหนกเรยนอานพรอมกน

ขนท ๒ นกเรยนทกคนอานในใจ ประวตสนทรภ จากใบความร ( ทายแผน ) จากนนรวมกนสนทนาถงประวตและผลงานสนทรภ ครตงคาถามใหนกเรยนแขงขนกนตอบ ใหนกเรยนยกตวอยางคากลอนของสนทรภทนกเรยนชอบทสด

ขนท ๓ นกเรยนทกคนบอกชอวรรณคดทเปนผลงานของสนทรภ คนละ ๑ เรองโดยไมซ ากน

แผนการจดการเรยนรท ๑ กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๑ ชดวรรณคดวจกษ บทท ๑ นราศภเขาทอง เวลา ๘ ชวโมง เรอง การอานประวตผแตง เวลา ๑ ชวโมง

ขนท ๔ นกเรยนทาแบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๑ ( ทายแผน ) ชดตอบคาถาม เสรจแลว สงครตรวจสอบประเมนผลและประกาศผลการประเมน พรอมทงแนะนาแกไขขอบกพรองเปนรายๆ ขนท ๕ นกเรยนทกคนทาแบบทดสอบกอนเรยนบทท ๑ นราศภเขาทองเสรจแลวสงครตรวจสอบความถกตองและประกาศผลโดยทยงไมตองเฉลย สอ / แหลงเรยนร / บคคล

ล าดบท รายการสอ กจกรรมทใช แหลงทไดมา

๑ รปภาพประกอบบทเรยน เพมเตมความชดเจนในเนอหา ครจดเตรยม

๒ แบบทดสอบกอนเรยน นกเรยนทาแบบทดสอบกอนเรยน คร

๓ แบบฝกหดชดท ๑ นกเรยนตอบคาถาม คร

๔ หนงสอเรยน ชด วรรณคดวจกษ ชน ม. ๑ นกเรยนดภาพและฝกอาน ครจดหา ๕ เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน

เฉลยแบบฝกหด ตรวจสอบแบบทดสอบ ตรวจสอบการจบค

คร

๖ แบบประเมนการสงเกตพฤตกรรม และแบบประเมนผลงานรายบคคล

บนทกการสงเกตพฤตกรรม และบนทกผลงานรายบคคล

คร

วดผลประเมนผล

กจกรรมทประเมน เครองมอทใชในการประเมน วธการประเมน เกณฑการประเมน

๑. สงเกตพฤตกรรมดาน ความพอเพยง

แบบประเมนการสงเกต พฤตกรรม และแบบประเมน ผลงาน

สงเกตรายบคคล ๑๖ = ดมาก ๑๓ – ๑๕ = ด ๑๐ – ๑๔ = พอใช ตากวา ๑๐ = ปรบปรง

๒. นกเรยนทาแบบทดสอบ กอนเรยน

แบบทดสอบกอนเรยน ตรวจงานรายบคคล ๒๖ – ๓๐ = ดมาก ๑๘ - ๒๕ = ด ๑๕ – ๑๖ = พอใช ตากวา ๑๕ ปรบปรง

๓. นกเรยนรวมสนทนาและ ตอบคาถาม

แบบประเมนรายกลม สงเกตรายบคคล ๕ = ดมาก ๔ = ด ๓ = พอใช ตากวา ๓ = ปรบปรง

๔. นกเรยนทาแบบฝกหด แบบประเมนการสงเกต พฤตกรรม และแบบประเมน ผลงาน

ตรวจงานรายบคคล ๘ - ๑๐ = ดมาก ๖ – ๗ = ด ๕ = พอใช ตากวา ๕ = ปรบปรง

๔. นกเรยนบอกชอผลงาน ของสนทรภ


ตรวจงานรายบคคล ๕ = ดมาก ๔ = ด ๓ = พอใช ตากวา ๓ = ปรบปรง

ประวตผแตงนราศภเขาทอง สนทรภ

สนทรภเปนกวเอกของไทยในสมยกรงรตนโกสนทร ซงมศลปะการเรยบเรยงคาขนเปนบทรอยกรองทเปยมลนดวยอรรถรสและคณคาแหงวรรณศลปประเภทกลอนสภาพทโดดเดนทสดหาคนจบยาก สนทรภมชวตทไมคอยราบรนนกทงดานชวตครอบครวและหนาทการงาน มชวตเหมอนนยายในยามรงเรองมทงชอเสยงเกยรตยศแตในยามตกอบแสนลาบากยากแคน แตไมวาสนทรภจะอยในหวงเวลาเชนใดกตามแตสนทรภกสามารถสรางสรรคบทรอยกรองททรงคณคาเปยมลนดวยคณภาพตามรปแบบฉนทลกษณและแทรกอทาหรณสอนใจจนพดกนตดปากในยคทกสมย งานเขยนของสนทรภจงเปนมรดกอนลาคาของแผนดนควรคาแกการอนรกษสบสานใหเปนมรดกของชาตสบตอไป

สนทรภ เกดเมอวนจนทรท ๒๒ มถนายน พทธศกราช ๒๓๒๙ ในรชกาลพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช บดาเปนคนบานกลา อาเภอแกลง จงหวดระยอง มารดาเปนคนเมองใดไมปรากฏแตเปนนางนมของพระองคเจาจงกล พระธดาในกรมพระราชวงหลง สนทรภเรยนหนงสอครงแรกกบพระทวดชปะขาวหรอวดศรสดาราม รมคลองบางกอกนอย ตอมามารดาพาเขาไปถวายตวเปนขาในกรมพระราชวงหลง เมอเปนหนม สนทรภไดชอบผหญงคนหนง ชอนางจน ความทเปนคนเจาบทเจากลอนสนทรภไดแตงเพลงยาวเกยวพาราสนางจน ทาใหบดาของนางไมพอใจ ใหคนไปจบและนาความขนกราบบงคมทลพระราชวงหลง ทาใหสนทรภถกจองจาคก แตสนทรภกถกจองจาอยไมนานกไดรบการปลอยตวเพราะกรมพระราชวงหลงประชวรและทวงคต สนทรภตองการบวชเพอลางอปมงคลจงไปหาบดาทเมองแกลง สนทรภเดนทางไปเมองแกลงโดยทางเรอการเดนทางเปนไปดวยความยากลาบาก เมอไปถงแลวกไมไดบวชตามทคดเพราะสนทรภไดลมปวยลงแทบเอาชวตไมรอด ในคราวไปเมองแกลงครงนนสนทรภไดแตง นราศเมองแกลง ซงเปนนราศเรองแรกของสนทรภ เมอกลบมาจากเมองแกลง สนทรภไดรบพระเมตตาจากเจาครอกทองอย พระอครชายาของกรมพระราชวงหลง ทรงชวยใหสนทรภไดแตงงานอยกนกบนางจนสมปรารถนา แตสนทรภกไมมความสขเพราะสนทรภกนเหลาและเจาชทาใหนางจนโกรธมเรองทะเลาะเบาะกน ตอมาสนทรภไดถวายตวเปนมหาดเลกของพระองคเจาปฐมวงศและไดตามเสดจไปนมสการพระพทธบาทใน พ.ศ.๒๓๕๐ ทาใหไดเขยนนราศเรองท ๒ คอ นราศพระบาท เมอกลบมาจากพระพทธบาทแลว นางจนกไมยอมคนดดวย ทาใหสนทรภกลมใจเสยใจกนเหลาหนกขนกวาเดม จนพระองคเจาปฐมวงศทรงเออมระอา สนทรภนอยใจจงเดนทางไปเมองเพชรบร สนทรภไดไปอาศยอยกบหมอมบนนาค ในกรมพระราชวงหลง และไดแตงนราศเมองเพชร เมอสนทรภอายได ๓๕ ป ชวตของสนทรภเรมดขน ดวยเหตทพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลยทรงโปรดการกว ทรงพระกรณาโปรดเกลา ฯ ใหเปนกวทปรกษาและทรงตงใหเปนขนสนทรโวหารใน

กรมพระอาลกษณ นอกจากนนยงพระราชทานเรอนหลวงซงอยทางทศใตของทาชางใหเปนทอย ชวตสนทรภมความสขมากในชวงนเพราะไดอยกนพรอมหนาคอนางจนและหนพดบตรชาย แตสนทรภกยงคงกนเหลาเจาชเหมอนเดมจนไดไปตดพนกบผหญงอกคนหนงคอ นางนม และไดเสยเปนสามภรรยากนนางจนโกรธมากเกด

ทะเลาะกนอยางรนแรง สนทรภเมาสราและไดทารายลงซงเปนพชายของนางจนซงไดเขามาหามปราม ทาใหสนทรภถกจองจาอกครงหนง และในระหวางถกจองจาในคกครงนสนทรภไดแตงกลอนนทายเรอง พระอภยมณ เพอขายเลยงตวในยามตกทกขไดยาก

ภายหลงพนโทษสนทรภไดเปนพระอาจารยถวายอกษรพระราชโอรสในรชกาลท ๒ แตเมอถงชวงสมยรชกาลท ๓ สนทรภไดถกปลดออกราชการเพราะสนทรภไดมพฤตกรรมทไมเปนทพงพระราชประสงคของพระองคอยเสมอๆตงแตพระองคยงมไดสถาปนาขนเปนพระมหากษตรย ในชวงนสนทรภออกบวช เมอลาสกขาแลวสนทรภไดเขาถวายตวอยกบพระองคเจาลกขณานคณพระราชโอรสในรชกาลท ๓ ไดปหนง ครนเจานายพระองคนสนพระชนมสนทรภขาดทพงไดรบความลาบากมาก ตองลองเรอแตงหนงสอขายเลยงชพ ในบนปลายชวตสนทรภไดรบการอปถมภจากกรมหมนอปสรสดาเทพ และไดรบตาแหนงเปนเจากรมอาลกษณฝายพระราชวงบวร มบรรดาศกดเปนพระสนทรโวหาร จนกระทงถงแกกรรมลงในสมยพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว เนองจากสนทรภมชวตอยในรชสมยรชกาลท ๑ ถงรชสมยรชกาลท ๔ แหงกรงรตนโกสนทร สนทรภจงไดรบสมญานามวา “ กวสแผนดน” สนทรภถอวาเปนกวโดยแท ไมวาทกขหรอสขกสามารถแตงกลอนได ยามทกขสนทรภแตงขนเพอระบายความทกข ในยามสข สนทรภแตงกลอนเพอยกยองผมพระคณหรอเพอเปนอทาหรณสอนใจแกคนทวไป คากลอนทสนทรภแตงขนนบวาเปนผลงานททรงคณคาและเปนแบบอยางทดของบทรอยกรองเพราะถกตองตามรปแบบฉนทลกษณ ใชคาเรยบเรยงขนไดอยางสละสลวยทาใหคนในรนหลงไดนามาพดกนจนตดปากในทกดาน สนทรภจงเปนบคลกรทสาคญทสรางสรรคงานเขยนไวเปนมรดกอนลาคาของชาตสบตอไป สนทรภถงแกกรรมเมอ พ.ศ. ๒๓๙๘ ในรชกาลท ๔ แหงกรงรตนโกสนทร มสรอายรวม ๖๙ ป องคการศกษาวทยาศาสตรและวฒนธรรมแหงสหประชาชาต ( UNESCO) ยกยองสนทรภวาเปนกวสาคญคนหนงของโลก ในป ๒๕๒๙

ค าชแจง ใหนกเรยนตอบคาถามตอไปน ๑. เหตใดสนทรภจงไดรบสมญานามวาเปนกวสแผนดน ๒. นราศภเขาทอง ไดรบการยกยองจากหนวยงานใด ใหเปนยอดแหงกลอนนราศ ๓. กลอนนทานของสนทรภเรองใดทไดรบการยกยองใหเปนยอดของกลอนนทาน

๔. ในสมยรชกาลของพระมหากษตรยพระองคใดทสนทรภมชวตรงโรจนทสด ๕. ลกษณะโดดเดนของบทประพนธของสนทรภทเหนอกวทานอนคอเรองใด ๖. วรรณคดเรองใดของสนทรภ ทตวละครเกดจากจนตนาการเชงวทยาศาสตร ๗. สนทรภมบคลกลกษณะอยางไร ๘. สนทรภเดนทางไปนมสการเจดยภเขาทองอยางไร ๙. สนทรภเดนทางไปนมสการพระเจดยภเขาทองในชวงรชกาลใด ๑๐. เครองอฏฐะ หมายถงอะไร

แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๑

ค าชแจง ตอนท ๑ ใหนกเรยนเลอกตอบคาตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว ๑. วรรณคดนราศ หมายความวาอยางไร ก. วรรณคดทแตงขนเพอการเตาลลาศ

ข. วรรณคดทแตงขนเพอบนทกความรสกของผเดนทาง ค. วรรณคดทแตงขนเพอบนทกเหตการณทางประวตศาสตร ง. วรรณคดทแตงขนเพอประกอบการทาพธกรรมอยางใดอยางหนง ๒. “กวสแผนดน” เปนสมญานามของบคคลทานใด ก. พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย ข. กรมหมนนราทพยประพนธพงศ ค. กรมหมนเจษฎาบดนทร ง. สนทรภ ๓. ชวตของสนทรภมทงรงเรองและตกอบ สาเหตใดทาใหสนทรภ ตกอบ ก. ศตร ข. ผหญง ค. สรา ง. สราและผหญง ๔. นราศสวนมากแตงดวยคาประพนธประเภทใด ก. กลอนสภาพ ข. โคลง ค. ฉนท ง. กาพย ๕. นราศเรองใดแตงดวยโคลงสสภาพ ก. นราศนรนทร ข. นราศพระบาท

ค. นราศเมองแกลง ง. นราศเดอน ๖. ขอใดคอลกษณะเดนของคากลอนทสนทรภแตง ก. มแปดคาทกวรรค ข. มเจดคาทกวรรค ค. มสมผสในทกวรรค ง. มสมผสอกษรทกวรรค ๗. การเดนทางไปนมสการเจดยภเขาทองของสนทรภเรมตนจกทใด ก. บางพลด ข. พระบรมมหาราชวง ค. ตลาดขวญ ง. วดราชบรณะ ๘. คากลอนในขอใดทมแสดงใหเหนวาสนทรภชอบดมสราทเดนชดทสด ก. ถงโรงเหลาเตากลนควนโขมง มคนโยงผกสายไวปลายเสา

โอบาปกรรมนานรกเจยวอกเรา ใหมวเมาเหมอนหนงบาใหนาอาย ข. ไมเมาเหลาแลวแตเรายงเมารก สดจะหกหามจตคดไฉน ถงเมาเหลาเชาสายกหายไป แตเมาใจนประจาทกคาคน ค. ถงบางพดพดดเปนศรศกด มคนรกรสถอยอรอยจต แมนพดชวตวตายทาลายมตร จะพาลผดกบมนษยเพราะพดจา ง. ทาบญกรวดนาขอสาเรจ พระสรรเพชญโพธญาณประมาณหมาย ถงสราพารอดไมวอดวาย ไมใกลกรายแกลงเมนกเกนไป ๙. ชลมารค หมายความวาอยางไร ก. ทางบก ข. ทางนา ค. ทางอากาศ ง. ทางเกวยน

แบบทดสอบกอนเรยน บทท ๑ นราศภเขาทอง

๑๐.- ๑๑ อานค ากลอนนแลวตอบค าถาม

เคยหมอบใกลไดกลนสคนธตรลบ ละอองอบรสรนชนนาสา

สนแผนดนสนรสสคนธา วาสนาเรากสนเหมอนกลนสคนธ ๑๐. คาวาสนแผนดนในคากลอนนหมายความวาอยางไร ก. ไมมทอย ข. ไมมญาตพนอง ค. รชกาลท ๒ เสดจสวรรคต ง. สนทรภตดคก ๑๑. ความหมายของคากลอนบทนคอขอใด ก. สนทรภไดเขาเฝาพระเจาแผนดนอยางใกลชด ข. สนทรภชอบใชเครองปรงของหอม ค. สนทรภเปนทโปรดปรานของพระเจาแผนดน ง. พระมหากษตรยทรงโปรดปรานเครองปรงของหอม ๑๒. รกขมล หมายความวาอยางไร ก. แผนดน ข. โคนตนไม ค. ภเขา ง. ชอแมนา ๑๓. คากลอนในขอใดเปนลกษณะสอดแทรกอทาหรณสอนใจ ก. ไมเมาเหลาแลวแตเรายงเมารก สดจะหกหามจตคดไฉน ถงเมาเหลาเชาสายกหายไป แตเมาใจนประจาทกคาคน ข. ถงบางพดพดดเปนศรศกด มคนรกรสถอยอรอยจต แมนพดชวตวตายทาลายมตร จะพาลผดกบมนษยเพราะพดจา ค. เราเกดมาอายเพยงนแลว ยงคลาดแคลวครองตวไมมวหมอง ทกวนนวปรตผดทานอง เจยนจะตองเปนบางหรออยางไร ง. จะเกดชาตใดใดในมนษย ใหบรสทธสมจตทคดหมาย ทงทกขโศกโรคภยอยาใกลกราย แสนสบายบรบรณประยรวงศ ๑๔. เจดยภเขาทอง ทสนทรภเดนทางไปนมสการอยทใด ก. พระนครศรอยธยา ข. ธนบร ค. นครสวรรค ง. สงหบร

๑๕. ขอใดมใชจดเดนของนราศภเขาทอง ก. สะทอนภาพลกษณสงคมไทย ข. แทรกคตเตอนใจ ค. สะทอนสจธรรมของชวต ง. เนอหาตนเตนเราใจ ๑๖. พระธาต หมายถงสงใด ก. เจดยยอดแหลม ข. ทเกบกระดกพระเจาแผนดน ค. กระดกของบคคลสาคญของประเทศ ง. กระดกของพระพทธเจาหรอพระอรหนต ๑๗. สนทรภแตงกลอนประเภทนราศทงหมดกเรอง ก. ๗ เรอง ข. ๘ เรอง ค. ๙ เรอง ง. ๑๐ เรอง

๑๘. ความงามดานวรรณศลปของนราศภเขาทองอยทใด ก. มสมผสถกตองตามรปแบบ ข. มสมผสนอกสมผสในทกวรรค ค. มการเลนเสยงพยญชนะ ง. มการบงคบวรรณยกตทกวรรค ๑๙. กวรวมสมยทานใดทมลลาการแตงกลอนคลายสนทรภมากทสด ก. ชาต กอบกตต ข. จตร ภมศกด ค. ธรยทธ บญม ง. เนาวรตน พงษไพบลย ๒๐. ตามคาบรรยายในนราศภเขาทองผคนทมบานรมนาสวนใหญทาอาชพใด ก. ชาวนา ข. ชาวสวน ค. คาขาย ง. ชาวประมง

ตอนท ๒ ( ๕ คะแนน ) ค าชแจง ใหนกเรยนคดลอกคากลอนจากนราศภเขาทองทตรงกบภาพนมากทสดคนละ ๓ บท

ตอนท ๓ ( ๕ คะแนน ) ค าชแจง ใหนกเรยนอานคากลอนตอไปนแลวอธบายความหมายเปนรอยแกว

ครนรงเชาเขาเปนวนอโบสถ เจรญรสธรรมาบชาฉลอง ไปเจดยทชอภเขาทอง ดสงลองลอยฟานภาลย อยกลางทงรงโรจนสนโดษเดน เปนทเลนนาวาคงคาใส ทพนลานฐานปทมถดบนได คงคาไหลลอมรอบเปนขอบคน มเจดยวหารยเปนลานวด ในจงหวดวงแขวงก าแพงกน ทองคกอยอเหลยมสลบกน เปนสามชนเชงชานตระหงานงาม บนไดมสดานส าราญรน ตางชมชนชวนกนขนชนสาม ประทกษณจนตนาพยายาม ไดเสรจสามรอบค านบอภวนท มหองถ าส าหรบจดเทยนถวาย ดวยพระพายพดเวยนดเหยนหน เปนลมทกษณาวรรตนาอศจรรย แตทกวนนชราหนกหนานก ทงองคฐานรานราวถงเกาแฉก เผยอแยกยอดทรดกหลดหก โอเจดยทสรางยงรางรก เสยดายนกนกนาน าตากระเซน กระนหรอชอเสยงเกยรตยศ จะมหมดลวงหนาทนตาเหน เปนผ ดมมากแลวยากเยน คดกเปนอนจจงเสยทงนน

เฉลยแบบฝกทกษะ ชดท ๑ ๑. เพราะเกดในสมยรชกาลท ๑ และมชวตอยจนถงรชกาลท ๔ ๒. วรรณคดสโมสร ๓. พระอภยมณ ๔. รชกาลท ๒ ๕. มสมผสในทกวรรค ๖. พระอภยมณ ๗. ขเมา เจาช ๘. ทางเรอ

๙. รชกาลท ๓ ๑๐. เครองใชของพระสงฆ ไดแก สบง จวร สงฆาฏ รดประคด บาตร มด เขม เครองกรองนา

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน – หลงเรยน ๑. ข ๒. ง ๓. ง ๔. ก ๕. ก ๖. ก ๗. ง ๘. ข ๙. ข ๑๐. ค ๑๑. ก ๑๒. ข ๑๓. ข ๑๔. ก ๑๕. ง ๑๖. ง ๑๗. ค ๑๘. ข ๑๙. ง ๒๐. ค

แบบบนทกผลการประเมนการเรยนร กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๑

ชดวรรณคดวจกษ บทท ๑ นราศภเขาทอง ประกอบแผนการเรยนรท ๑ เรองการอานประวตผแตง

เลขท

ชอ – สกล

ดานคณลกษณะอนพงประสงค

รวมค

ะแนน

ดานค

ณลกษ

ณะ ฯ

ดานผลงาน

รวม

ผาน

/ ไมผ

าน

รกและช

นชมในเอก

ลกษณ

ไทย

มคว

ามซอ

สตยส

จรต

มวนย

ในตน

เอง

มความส

นใจใฝเรยนร

อยอยางพอ

เพยง

การท

าแบบ

ทดสอ

บกอน

เรยน

ท าแบ

บฝกเส

รมทก

ษะ ชดท

๑

๒ ๒ ๒ ๒ ๒ ๑๐ ๓๐ ๑๐ ๕๐

๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙

๑๐ ๑๑ ๑๒ ๑๓ ๑๔ ความหมายระดบคณภาพ ๒ หมายถง ด เกณฑระดบคะแนน ๔๕ – ๕๐ = ๒

๑ หมายถง พอใช ๓๐ – ๔๔ = ๑ ๐ หมายถง ปรบปรง ๐ - ๒๙ = ๐

เกณฑการผาน ไดคะแนน ๑ ขนไป ลงชอ...........................................ผประเมน

( ........................................... )

แบบประเมนกอนเรยนและหลงเรยน บทท ๑ นราศภเขาทอง

เลขท


แบบทดสอบ กอนเรยน

แบบทดสอบ หลงเรยน

ผลตาง

สรป

๓๐ ๓๐ ผาน ไมผาน ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙ ๑๐ ๑๑ ๑๒ ๑๓ ๑๔ ๑๕ ๑๖ ๑๗ ๑๘ ๑๙ ๒๐ ๒๑ ๒๒ ๒๓ ๒๔

มาตรฐาน ท ๕.๑ เขาใจและแสดงความคดเหน วจารณวรรณคดและวรรณกรรมไทยอยางเหนคณคาและนามาประยกตใชในชวตจรง

ตวชวด มาตรฐาน ท ๕.๑ ม.๑ / ๒ วเคราะหวรรณคดและวรรณกรรมทอานพรอมยกเหตผลประกอบ

สาระส าคญ การศกษาเนอหาเรยนรของวรรณคด ผเรยนตองรภมหลงเรองราวเหลานนโดยศกษาควบคไปกบสภาพสงคมในยคทเกด

วรรณคดเรองนขนแลวนามาพจารณาถงจดเดนจดดอยของเรอง นามาประยกตใชใหเกดประโยชนตอตนเองและตอสงคมปจจบน จดประสงคการเรยนร ๑. นกเรยนบอกเรองราวในบรบทของนราศภเขาทองได ๒. นกเรยนวเคราะหคณคาของนราศภเขาทองได ๓. นกเรยนบอกความหมายของคาประพนธได

คณลกษณะอนพงประสงค ๑. รกและชนชมในเอกลกษณไทย ๒. คดวเคราะหเรองราวตางๆได ๓. มวนยในตนเอง ๔. มความสนใจใฝเรยนร ๕. อยอยางพอเพยง สาระการเรยนร

๑. ลกษณะของนราศภเขาทอง ๒. คณคาของนราศภเขาทอง

๓. ความหมายของคาประพนธ การจดกระบวนการจดการเรยนร ขนท ๑ นกเรยนแบงกลมออกเปนกลมละ ๔ – ๕ คน แตละกลมประกอบไปดวยนกเรยนทมระดบภมปญญาสง กลาง และตา ใหแตละกลมเลอกหวหนากลม รองหวหนากลม และเลขานการกลม ควรใชกลมเดมตลอดบทเรยน ขนท ๒ นกเรยนอานออกเสยงตอกนกลมละ ๑ ยอหนา ในหนงสอเรยนชดวรรณคดวจกษ หนา ๒๖ – ๓๑ จากนนทกคนอานพรอมกนจากหนา ๒๖ – ๓๑ ครแนะนาแกไขขอบกพรองในการอานของแตละกลม

ขนท ๓ นกเรยนแตละกลมจบสลากเลอกหวขอศกษาจากหนงสอเรยนตอไปน

วรรณคดประเภทนราศทงหมดของสนทรภ เสนทางการเดนทางไปนมสการเจดยภเขาทองของสนทรภ สภาพสงคมไทยในสมยนน ลกษณะคาประพนธในนราศภเขาทอง คณคาดานตางๆของนราศภเขาทอง

แผนการจดการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๑ ชดวรรณคดวจกษ บทท ๑ นราศภเขาทอง เวลา ๘ ชวโมง เรอง การวเคราะหเนอหา เวลา ๑ ชวโมง

ครแจกกระดาษใหกลมละ ๑ แผนใหแตละกลมระดมความคดเขยนลงในแผนกระดาษทครแจกให จากนนสงตวแทนออกมารายงานหนาชนเรยน

ขนท ๕ นกเรยนแตละกลมทาแบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๒.๑ ( ทายแผน ) ชด วเคราะหเนอหานราศภเขาทองตามหวขอทกาหนดให เสรจแลวสงครตรวจสอบและประเมนผล จากนนประกาศผลการประเมนใหทกกลมไดรบทราบ ขนท ๖ นกเรยนทกคนทาแบบฝกเสรมทกษะ ท ๒.๒ ( ทายแผน ) ชด คดลอกคากลอนทตรงกบหลกปรชญาความพอเพยง เสรจแลวสงครตรวจสอบและประเมนผล แนะนาแกไขผทมสวนบกพรอง และยกยองชมเชยผททาไดด สอ / แหลงเรยนร / บคคล


๑ แผนภมบทรอยกรอง นกเรยนศกษาศลปะการประพนธ ครจดเตรยม

๒ แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๒.๑ นกเรยนวเคราะหเนอหาบทเรยน คร

๓ แบบฝกหดชดท ๒.๒ นกเรยนคดลอกคากลอน คร

๔ หนงสอเรยน ชด วรรณคดวจกษ ชน ม. ๑ นกเรยนดภาพและฝกอาน ครจดหา ๕ เฉลยแบบฝกเสรมทกษะ ตรวจสอบแบบฝกเสรมทกษะ คร ๖ แบบประเมนผลงานรายกลม ประเมนผลงานรายกลม คร ๗ แบบประเมนการสงเกตพฤตกรรม และ

แบบประเมนผลงานรายบคคล บนทกการสงเกตพฤตกรรม และบนทกผลงานรายบคคล

คร






๒. นกเรยนเขยนอธบาย แบบประเมนผลงานรายกลม สงเกตรายกลม ๘ - ๑๐ = ดมาก ๖ – ๗ = ด ๕ = พอใช ตากวา ๕ = ปรบปรง

๓. นกเรยนนาเสนอผลงาน แบบประเมนรายกลม สงเกตรายกลม ๘ - ๑๐ = ดมาก ๖ – ๗ = ด ๕ = พอใช ตากวา ๕ = ปรบปรง


๔. นกเรยนทาแบบฝก เสรมทกษะ ชดท ๒.๑

แบบประเมนรายกลม ตรวจงานรายกลม ๘ - ๑๐ = ดมาก ๖ – ๗ = ด ๕ = พอใช ตากวา ๕ = ปรบปรง

๔. นกเรยนทาแบบฝก เสรมทกษะ ชดท ๒.๒

แบบประเมนการสงเกต พฤตกรรม และแบบประเมนผลงาน


ค าชแจง ใหนกเรยนแตละกลมชวยกนวเคราะหเนอหาในนราศภเขาทองตามหวขอทกาหนดใหตอไปน

วรรณคดประเภทนราศทงหมดของสนทรภ เสนทางการเดนทางไปนมสการเจดยภเขาทองของสนทรภ สภาพสงคมไทยในสมยนน ลกษณะคาประพนธในนราศภเขาทอง คณคาดานตางๆของนราศภเขาทอง

แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๒.๑

ค าชแจง ใหนกเรยนทกคนคดลอกคากลอนจากนราศภเขาทองทตรงกบหลกปรชญาความพอเพยงหวขอละ ๒ บท

แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๒.๒

๑. ความพอประมาณ

............................................................................................................................. ........ ...................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ........ ......................................................................................................................................

๒. ความมเหตมผล

............................................................................................................................. ........ ................................................................................. ..................................................... ............................................................................................................................. ........ ......................................................................................................................................

๓. การมภมคมกนทด

.................................................................................................................................... . ............................................................................................................................. ......... ............................................................................................................................. ........ .................................................................................................................... ..................

แบบประเมนการตรวจผลงานรายกลม ประกอบแผนการจดการเรยนรท ๒

รายการตรวจและใหคะแนน ๑. การเขยนอธบาย ๒. การอานออกเสยง ๓. การนาเสนอผลงาน ๔. การทาใบงานกลม ๕. การแสดงบทบาทชองสมาชกในกลม

ชอกลม รายการตรวจใหคะแนน รวม

๓๐

ผลการประเมน ๑

๕ ๒ ๕

๓ ๕

๔ ๑๐

๕ ๕

ความหมายระดบคณภาพ ๒ หมายถง ด เกณฑระดบคะแนน ๒๖ – ๓๐ = ๒

๑ หมายถง พอใช ๒๐ – ๒๕ = ๑ ๐ หมายถง ปรบปรง ๐ - ๑๙ = ๐

เกณฑการผาน ไดคะแนน ๑ ขนไป

ลงชอ...........................................ผประเมน ( ........................................ )


ชดวรรณคดวจกษ บทท ๑ นราศภเขาทอง ประกอบแผนการเรยนรท ๒ เรองการวเคราะหเนอหา

เลขท



รวมค

ะแนน

ดานค

ณลกษ

ณะ ฯ


รวม

ผาน

/ ไมผ

าน

มความเมต

ตากรณา

เปนผ

น าและผ

ตามท

ด

มวนย

ในตน

เอง

มความส


ประห

ยดแล

ะอย อ

ยางพ

อเพยง

ท าแบ

บฝกเส

รมทก

ษะ ชดท

๓

ท าแบ

บฝกเส

รมทก

ษะ ชดท

๔

๒ ๒ ๒ ๒ ๒ ๑๐ ๑๐ ๑๐ ๓๐

๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙

๑๐ ๑๑ ๑๒ ๑๓

ความหมายระดบคณภาพ ๒ หมายถง ด เกณฑระดบคะแนน ๒๕ – ๓๐ = ๒

๑ หมายถง พอใช ๑๘ – ๒๔ = ๑ ๐ หมายถง ปรบปรง ๐ - ๑๗ = ๐


( ............................. )

มาตรฐาน ท ๕.๑ เขาใจและแสดงความคดเหน วจารณวรรณคดและวรรณกรรมไทยอยางเหนคณคาและนามาประยกตใช

ในชวตจรง ตวชวด มาตรฐาน ท ๕.๑ ม.๑ / ๕ ทองจาบทอาขยานตามทกาหนดและบทรอยกรองทมคณคาตามความสนใจ สาระส าคญ

การอานออกเสยงคาประพนธประเภทรอยกรองผอานตองอานถกตองทงดานอกขระ การเวนวรรคตอน ระดบสงตาของเสยงตามบรบทแหงเนอหา จงจะทาใหเกดอรรถรสและเพมคณคาเดนชดทางดานวรรณศลป จดประสงคการเรยนร ๑. นกเรยนอานทานองเสนาะกลอนสภาพได ๒. นกเรยนถอดบทรอยกรองเปนรอยแกวได ๓. นกเรยนเกบใจความสาคญของเรองทอานได คณลกษณะอนพงประสงค ๑. มความรอบคอบในการท างาน ๒. เปนผน าและผตามทด ๓. มความภาคภมใจในภาษาไทย ๔. บอกค าและความหมายของบทรอยกรองได ๕. ใชภาษาไดถกกาลเทศะ สาระการเรยนร

๑. การอานทานองเสนาะกลอนสภาพ ๒. การถอดบทรอยกรองเปนรอยแกว

๓. การอานและบอกความหมายคายากในบทเรยน การจดกระบวนการจดการเรยนร ขนท ๑ นกเรยนแบงกลมออกเปนกลมละ ๔ – ๕ คน แตละกลมประกอบไปดวยนกเรยนทมระดบภมปญญาสง กลาง และตา ใหแตละกลมเลอกหวหนากลม รองหวหนากลม และเลขานการกลม ควรใชกลมเดมตลอดบทเรยน

ขนท ๒ ครอธบายลกษณะการอานทานองเสนาะนกเรยนซกถามขอสงสย จากนนใหนกเรยนศกษาใบความรเรอง การอานทานองเสนาะ ( ทายแผน ) ขนท ๓ เปดเทปการอานทานองเสนาะหรอครอานใหนกเรยนฟง นกเรยนฝกอานตาม จากนนใหแตละกลมอานทานองเสนาะกลมละ ๕ บท รวมกนวจารณการอานของแตละกลม ขนท ๔ หวหนากลมดแลใหสมาชกทกคนอานทานองเสนาะคนละ ๓ บท และประเมนการอานของสมาชกทกคน ขนท ๕ นกเรยนแตละกลมทาแบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๓.๑ ( ทายแผน ) ชด คดลอกคากลอนจากนราศภเขาทอง กลมละ ๓ บท แลวถอดคากลอนเปนรอยแกว เสรจแลวสงครตรวจสอบและประเมนผล จากนนประกาศผลการประเมนใหทราบ ขนท ๖ นกเรยนทกคนทาแบบฝกเสรมทกษะ ท ๓.๒ ( ทายแผน ) ชด หาความหมายของคาทกาหนดให เสรจแลวครเฉลยบนกระดานนกเรยนแลกเปลยนกนตรวจสงครสรปและประกาศผล

แผนการจดการเรยนรท ๓ กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๑ ชดวรรณคดวจกษ บทท ๑ นราศภเขาทอง เวลา ๘ ชวโมง เรอง การอานท านองเสนาะ เวลา ๑ ชวโมง

สอ / แหลงเรยนร / บคคล


๑ เทป / ซด นกเรยนฟงการอานทานองเสนาะ ครจดเตรยม

๒ แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๓. ๑ นกเรยนถอดคาประพนธ คร

๓ แบบฝกหดชดท ๓.๒ นกเรยนหาความหมายของคา คร

๔ หนงสอเรยน ชด วรรณคดวจกษ ชน ม. ๑ นกเรยนดภาพและฝกอาน ครจดหา ๕ เฉลยแบบฝกเสรมทกษะ ตรวจสอบแบบฝกเสรมทกษะ คร ๖ แบบประเมนผลงานรายกลม ประเมนผลงานรายกลม คร ๗ แบบประเมนการสงเกตพฤตกรรม และ


คร






๒. นกเรยนอานทานองเสนาะ แบบประเมนผลงานรายกลม สงเกตรายกลม ๘ - ๑๐ = ดมาก ๖ – ๗ = ด ๕ = พอใช ตากวา ๕ = ปรบปรง

๓. นกเรยนทาแบบฝก เสรมทกษะ ชดท ๓.๑

แบบประเมนรายกลม ตรวจงานรายกลม ๘ - ๑๐ = ดมาก ๖ – ๗ = ด ๕ = พอใช ตากวา ๕ = ปรบปรง

๔. นกเรยนทาแบบฝก เสรมทกษะ ชดท ๓.๒



๑. ความหมายของ “การอานท านองเสนาะ” การอานทานองเสนาะคอวธการอานออกเสยงอยางไพเราะตามลลาของบทรอยกรองประเภท โคลงฉนท กาพย กลอน ( พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๒๕ หนา ๓๙๘ ) บางคนใหความหมายวา การอานทานองเสนาะคอ การอานตามทานอง ( ทานอง = ระบบเสยงสงตา ซงมจงหวะสนยาว ) เพอใหเกดความเสนาะ ( เสนาะ , นาฟง , เพราะ , วงเวงใจ ) ๒. วตถประสงคในการอานท านองเสนาะ การอานทานองเสนาะเปนการอานใหคนอนฟง ฉะนนทานองเสนาะตองอานออกเสยง เสยงทาใหเกดความรสก - ทาใหเหนความงาม - เหนความไพเราะ - เหนภาพพจน ผฟงสมผสดวยเสยงจงจะเขาถงรสและความงามของบทรอยกรอง ทเรยกวาอานแลวฟงพรง – เพราะเสนาะโสด การอานทานองเสนาะจงมงใหผฟงเขาถงรสและเหนความงามของบทรอยกรอง ๓. ทมาของการอานท านองเสนาะ เขาใจวา การอานทานองเสนาะมมานานแลวแตครงกรงสโขทย เทาทปรากฎหลกฐานในศลาจารกพอขนรามคาแหง พทธศกราช ๑๘๓๕ หลกทหนง บรรทดท ๑๘ - ๒๐ ดงความวา “ ……….. ดวยเสยงพาเสยงพณ เสยงเลอน เสยงขบ ใครจกมกเลนเลน ใครจกมกหว – หว ใครมกจกเลอน เลอน ……………..”จากขอความดงกลาว ฉนทชย กระแสสนธ กลาววา เสยงเลอนเสยงขบ คอ การรองเพลงทานองเสนาะ

สวน ทองสบ ศภะมารค ชแจงวา “ เลอน ” ตรงกบภาษาไทยถนวา “ เลน ” หมายถง การอานหนงสอเออนเปนทานอง ซงคลายกบทประเสรฐ ณ นคร อธบายวา เลอน เปนภาษาถน แปลวา อานทานองเสนาะ โดยอางอง บรรจบ พนธเมธา กลาววา คานเปนภาษาถนของไทย ในพมา คอไทยในรฐฉานหรอไทยใหญนนเอง จากความคดเหนของผร ประกอบกบหลกฐาน พอขนรามคาแหงดงกลาว ทาใหเชอวา การอานทานองเสนาะของไทยมมานานหลายรอยปแลวโดยเรยกเปนภาษาถนวา “ เลอน ”

ทมาของตนเคาของการอานทานองเสนาะพอจะสนนษฐานไดวา นาจะมบอเกดจากการดาเนนวถชวตของคนไทยสมยกอนทมความเกยวพนกบการรองเพลงทานองตาง ๆ ตลอดมา ทงนจากเหตผลทวา คนไทยมนสยชอบพดคาคลองจองใหมจงหวะดวยลกษณะสมผสเสมอ ประกอบกบคาภาษาไทยทมวรรณยกตกากบจงทาใหคามระดบเสยงสงตาเหมอนเสยงดนตร เมอประดษฐทานองงาย ๆ ใสเขาไปกทาใหสามารถสรางบทเพลงรองขนมาไดแลว ดงนนคนไทยจงมโอกาสไดฟงและชนชมกบการรองเพลงทานองตาง ๆ ตงแตเกดจนตายทเดยว

ศลปะการอานทานองเสนาะจงขนอยกบความสามารถของผอาน และความไพเราะของบทประพนธแตละประเภท โดยเฉพาะอยางยงผอานทานองเสนาะจงตองศกษาวธการอานใหไพเราะและตองหมนฝกฝนการอานจนเกดความชานาญ อนงศลปะการอานทานองเสนาะอยทตวผอานตองรจก วธการอานทอดเสยง โดยผอนจงหวะใหชาลง การเออนเสยง โดยการลากเสยงชา ๆ เพอใหเขาจงหวะและใหหางเสยงใหไพเราะ การครนเสยง โดยทาเสยงสะดดสะเทอนเพอความไพเราะเหมาะสมกบบทกวบางตอน การหลบเสยง โดยการหกเหใหพลกกลบจากเสยงสงลงมาเปนตา หรอจากเสยงตาขนไปเปนเสยงสง เนองจากผอานไมสามารถทจะดาเนนตามทานองตอไปไดเปนการหลบหนจากเสยงทเกนความสามารถ จงตองหกเหทานองพลกกลบเขามาดาเนนทานองในเขตเสยงของตน และ การกระแทกเสยง โดยการอานกระชากเสยงใหดงผดปกตในโอกาสทแสดง ความโกรธหรอความไมพอใจหรอเมอตองการเนนเสยง

( มนตร ตราโมท ๒๕๒๗ : ๕๐ )

ใบความร เรองการอานท านองเสนาะ

๔. รสทใชในการอานท านองเสนาะ ๔.๑ รสถอย ( ค าพด ) แตละคามรสในคาของตนเอง ผอานจะตองอานใหเกดรสถอย ตวอยาง สกวาหวานอนมหมนแสน ไมเหมอนแมนพจมานทหวานหอม กลนประเทยบเปรยบดวงพวงพะยอม อาจจะนอมจตโนมดวยโลมลม แมนลอลามหยามหยาบไมปลาบปลม ดงดดดมบอระเพดตองเขดขม ผดไพรไมประกอบชอบอารมณ ใครฟงลมเมนหนาระอาเอย ( พระเจาบรมวงศเธอกรมหลวงบดนทรไพศาลโสภณ ) ๔.๒ รสความ (เรองราวทอาน) ขอความทอานมเรองราวเกยวกบอะไร เชน โศกเศรา สนกสนาน ตน เตน โกรธ รก เวลาอานตองอานใหมลลาไปตามลกษณะของเนอเรองนน ๆ ตวอยาง : บทโศกตอนทนางวนทองไปสงพลายงามใหไปหายาทองประศรทสพรรณบร ลกกแลดแมแมดลก ตางพนผกเพยงวาเลอดตาไหล สะอนราอาลาดวยอาลย แลวแขงใจจากนางตามทางมา เหลยวหลงยงเหนแมแลเขมน แมกเหนลกนอยละหอยหา แตเหลยวเหลยวเลยวลบวบวญญาณ โอเปลาตาตางสะอนยนตะลง ( เสภาขนชางขนแผน ตอนก าเนดพลายงาม : สนทรภ ) ตวอยาง : บทสนกสนาน ในนราศพระบาท ขณะมมวยปลา ละครหยดอตลดดวยมวยปลา ยนประจาหมายสเปนคขน มงคลใสสวมหวไมกลวกน ตงประจนจดจบขยบมอ ตเขาปบรบโปกสองมอปด ประจบตดเตะผางหมอขวางหวอ กระหวดหวดหววผวาเสยงฮาฮอ คนดออเออกนสนนอง ๔.๓ รสท านอง ( ระบบสงต าซงมจงหวะสนยาว ) ในบทรอยกรองไทยจะประกอบดวยทานองตาง ๆ เชน ทานองโคลง ทานองฉนท ทานองกาพย ทานองกลอน และทานองราย เปนตน ผอานจะตองอานใหถก ตองตามทานองของรอยกรองนน เชน โคลงสสภาพ สตว พวกหนงนชอ พหบา ทาแฮ ม อเนกสมญา ยอกยอน เทา เกดยงจตวา ควรนบ เขานอ มาก จวบหมนแสนซอน สดพนประมาณ ฯ ๔.๔ รสคลองจอง ในบทรองกรองตองมคาคลองจองในคาคลองจองนนตองใหออกเสยงตอเนองกน โดยเนนเสยงสมผสนอกเปนสาคญ เชน ถงโรงเหลาเตากลนควนโขมง มคนโพงผกสายไวปลายเสา

โอบาปกรรมนานรกเจยวอกเรา ใหมวเมาเหมอนหนงบาเปนนาอาย ทาบญบวชกรวดนาขอสาเรจ พระสรรเพชญโพธญาณประมาณหมาย ถงสราพารอดไมวอดตาม ไมใกลกรายแกลงเมนกเกนไป ไมเมาหลาแตเรายงเมารก สดจะหกหามจตคดไฉน ถงเมาเหลาเชาสายกหายไป แตมาใจนประจาทกคาคน ( นราศภเขาทอง : สนทรภ )

๔.๕ รสภาพ เสยงทาใหเกดภาพ ในแตละคาจะแฝงไปดวยภาพ ในการอานใหเหนภาพตองใชเสยง สง – ตา ดง – คอย แลวแตจะใหเกดภาพอยางไร เชน “ มดเอยมดแดง เลกเลกเรยวแรงแขงขยน ” “ สพรรณหงสทรงพหอย งามชดชอยลอยหลงสนธ ” “ อยธยายศลมแลว ลอยสวรรค ลงฤา ” ๕. หลกการอานท านองเสนาะ มดงน ๕.๑ กอนอานทานองเสนาะใหแบงคาแบงวรรคใหถกตองตามหลกคาประพนธเสยกอน โดยตองระวงในเรองความหมายของคาดวย เพราะคาบางคาอานแยกคากนไมได เชน “ สรอยคอขนมยระ ยงงาม ” ( ขน – มยระ , ขนม – ยระ ) “ หวนหวงมวงหมอนทอง อกอกรองรสโอชา ” ( อก – อก – รอง , อ – กอ – กรอง ) “ ดเหวาจบเตารางรอง เหมอนจากหองมาหยารศม ” ( เหมอน – มด , เหมอน – มด – อด ) ๕.๒ อานออกเสยงธรรมดาใหคลองกอน ๕.๓ อานใหชดเจน โดยเฉพาะออกเสยง ร ล และคาควบกลาใหถกตอง เชน “ เกดเปนชายชาตรอยาขขลาด บรรยากาศปลอดโปรงโลงสมอง หยบนาปลาตราสบปะรดใหทดลอง ไหนเลานองครมนวดหนาทาใหท เนอนนมโปรตนกนเขาไว คนเคราะหรายคลมคลงเรองหนงผ ใชนาคลองกรองเสยกอนจงจะด เหนมาลคลบานหนาบานเอย ” ๕.๔ อานใหเออสมผส เรยกวา ค าแปรเสยง เพอใหเกดเสยงทไพเราะ เชน พระสมทรสดลกลน คณนา ( อานวา พระ – สะ – หมด – สด – ลก – ลน คน – นะ – นา ) ขาขอเคารพอภวาท ในพระบาทบพตรอดสร

(อานวา ขา – ขอ – เคา – รบ – อบ – พ – วาด ใน – พระ – บาด – บอ – พด – อะ – ดด – สอน ) ขอสมหวงตงประโยชนโพธญาณ ( อานวา ขอ – สม – หวง – ตง – ประ – โหยด – โพด – พ – ยาน ) ๕.๕ ระวง ๓ ต อยาให ตกหลน อยาตอเตม และอยาตตว ๕.๖ อานใหถกจงหวะ คาประพนธแตละประเภทจะมจงหวะแตกตางกน ตองอานใหถกวรรคตอนตามแบบแผนของคาประพนธนน ๆ เชน มทงคนาฉนท ( ๒ - ๒ - ๓ ) “ ปะโทน / ปะโทน / ปะโทนโทน บรษ / สโอน / สะเอวไหว อนงค / นาเคลอน / เขยอนไป สะบด / สไป / วไลตา ” ๕.๗ อานใหถกทานองของคาประพนธนน ๆ ( รสทานอง ) ๕.๘ ผอานตองใสอารมณตามรสความของบทประพนธนน ๆ รสรก โศก ตนเตน ขบขน โกรธ แลวใสนาเสยงใหสอดคลองกบรสหรออารมณตาง ๆ เหลานน ๕.๙ อานใหเสยงดง ( พอทจะไดยนกนทวถง ) ไมใชตะโกน ๕.๑๐ ถาเปนฉนท ตองอานใหถกตองตามบงคบของคร - ลห ของฉนทนน ๆ ลห คอ ทผสมดวยสระเสยงสน และไมมตวสะกด เชน เตะ บ และ เถอะ ผวะ

ยกเวน ก บอ นอกจาก นถอเปนคาคร ( คะ – ร ) ทงหมด ลห ใหเครองหมาย ( ) แทนในการเขยน

คร ใชเครองหมาย ( ) แทนในการเขยน

ตวอยาง : วสนตดลกฉนท ๑๔ มคร - ลห ดงน

อาเพศกเพศนชอนงค อรองคกบอบบาง ( อานวา อา – เพด – ก – เพด – น – ชะ – อะ – นง อะ – ระ – อง – กอ – บอบ – บาง )

ควรแตผดงสรสะอาง ศภลกษณประโลมใจ ( อานวา ควน – แต – ผะ – ดง – ส – หร – สะ – อาง ส – พะ – ลก – ประ – โลม – ใจ )

๕.๑๑ เวลาอานอานอยาใหเสยงขาดเปนชวง ๆ ตองใหเสยงตดตอกนตลอด เชน “ วนนนจนทร มดารากร เปนบรวาร เหนสนดนฟา ในปาทาธาร มาลคลบาน ใบกานอรชร ” ๕.๑๒ เวลาจบใหทอดเสยงชา ๆ ๖. ประโยชนทไดรบจากการอานท านองเสนาะ ๖.๑ ชวยใหผฟงเขาถงถงรสและเหนความงามของบทรอยกรองทอาน ๖.๒ ชวยใหผฟงไดรบความไพเราะและเกดความซาบซง ( อาการรสกจบใจอยางลกซง ) ๖.๓ ชวยใหเกดความสนกสนาน ความเพลดเพลน ๖.๔ ชวยใหจาบทรอยกรองไดรวดเรวและแมนยา ๖.๕ ชวยกลอมเกลาจตใจใหเปนคนออนโยนและเยอนเยน ๖.๖ ชวยสบทอดวฒนธรรม ในการอานทานองเสนาะไวเปนมรดกตอไป

ค าชแจง ใหแตละกลมคดเลอกคากลอนจากเรองนราศภเขาทอง กลมละ ๓ บท แลวถอดคากลอนนนเปนรอยแกว

ค าชแจง ใหนกเรยนบอกความหมายของคาทกาหนดใหตอไปน ท ค า ความหมาย ท ค า ความหมาย ๑ กามกง ๑๑ นพพาน ๒ เกรยด ๑๒ นโรธ ๓ ขยอน ๑๓ บรมธาต ๔ ขวาก ๑๔ บทม ๕ ขามใจ ๑๕ ปทมชาต ๖ เครองมงสา ๑๖ ผานเกลา ๗ ชลมารค ๑๗ พจนารถ ๘ ตบะ ๑๘ พรรษา ๙ นรงสรรค ๑๙ พระสรยง

๑๐ ธบด ๒๐ ภญโญ

แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๓.๒

แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๓.๑

แบบประเมนการตรวจผลงานรายกลม ประกอบแผนการจดการเรยนรท ๓

รายการตรวจและใหคะแนน ๑. การอานทานองเสนาะ ๒. การวจารณการอาน ๓. การทาใบงานกลม ๔. ความสามคคภายในกลม ๕. การแสดงบทบาทชองสมาชกในกลม


๓๐


๕ ๒ ๕

๓ ๑๐

๔ ๕

๕ ๕




ลงชอ...........................................ผประเมน ( ....................................... )


ชดวรรณคดวจกษ บทท๑ นราศภเขาทอง ประกอบแผนการเรยนรท ๓ เรองการอานท านองเสนาะ

เลขท



รวมค

ะแนน

ดานค

ณลกษ

ณะ ฯ


รวม

ผาน

/ ไมผ

าน

มความร

อบคอ

บในก

ารท างาน

เปนผ

น าและผ

ตามท

ด

มความร

กและภาคภ

มใจในภ

าษาไทย

บอกค

วามห

มายข

องบท

รอยก

รองได

ใชภาษาไดถก

กาลเท

ศะ

การท

าแบบ

ฝกเสรม

ทกษะ

ชด ๓.๒

๒ ๒ ๒ ๒ ๒ ๑๐ ๑๒ ๓๐

๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙

๑๐ ๑๑ ๑๒ ๑๓

ความหมายระดบคณภาพ ๒ หมายถง ด เกณฑระดบคะแนน ๒๕ – ๓๐ = ๒



( ............................. )


ในชวตจรง ตวชวด มาตรฐาน ท ๕.๑ ม.๑ / ๒ วเคราะหวรรณคดและวรรณกรรมทอานพรอมยกเหตผลประกอบ สาระส าคญ

การเรยนรการแตงคาประพนธ ผเรยนตองมพรสวรรคในดานการเรยบเรยงภาษาใหสละสลวยแตทงนพรสวรรคสวนหนงมาจากการฝกทกษะเปนพนฐาน ผแตงคาประพนธตองเรยนรกฎเกณฑแหงการเรยบเรยงคา เพอใหเกดความงดงามไพเราะมคณคา ดานวรรณศลป ถาเราฝกทาสงใดภายใตกฎเกณฑยอมนาซงความมระเบยบวนยในตนเองดาเนนชวตในสงคมไดอยางสงบสข จดประสงคการเรยนร ๑. นกเรยนบอกรปแบบของกลอนแปดได ๒. นกเรยนเขยนแผนผงของกลอนแปดได ๓. นกเรยนแตงกลอนแปดได คณลกษณะอนพงประสงค

๑. มความเชอมนในตนเอง ๒. ยดในกฎเกณฑตางๆเพอความถกตอง ๓. รกและภาคภมใจในภาษาไทย ๔. แตงกลอนแปดไดถกตองตามรปแบบ ๕. สรางสรรคงานเกยวกบภาษาไทยได สาระการเรยนร

๑. แผนผงกลอนแปด ๒. ฉนทลกษณกลอนแปด

๓. การแตงกลอนแปด การจดกระบวนการจดการเรยนร

ขนท ๑ นกเรยนแบงกลมออกเปนกลมละ ๔ – ๕ คน แตละกลมประกอบไปดวยนกเรยนทมระดบภมปญญาสง กลาง และตา ใหแตละกลมเลอกหวหนากลม รองหวหนากลม และเลขานการกลม ควรใชกลมเดมตลอดบทเรยน

ขนท ๒ นกเรยนแตละกลมเลนเกมตอคาคลองจอง ๔ พยางค โดยกลมท ๑ เรมพดบอกกอนดวยคาทม ๔ พยางค เชน ฝงนกฝงกา กลมท ๒ ตอ บนถลาลองลม เปนตนใหแตละกลมไดตอกลมละ ๕ ครง

ขนท ๓ นกเรยนแขงขนกนหาคาทมตวอกษรเดยวกน ๔ พยางค เชน วงวนวนวาย ไตเตาตอเตยง โดยครแจกกระดาษใหกลมละ ๑ แผน กาหนดเวลา ๕ นาท ใหเขยนไดมากทสด เมอหมดเวลานากระดาษสงคร กลมทเขยนไดมากทสด

ในเวลาทกาหนดคอผชนะ ขนท ๔ นกเรยนแตละกลมหาคากลอนทมสมผสพยญชนะจากนราศภเขาทองมากทสด กลมละ ๑ บท แลวสงตวแทนอานใหเพอนฟง ขนท ๕ นกเรยนแตละกลมชวยกนทาแบบฝกเสรมทกษะ ท ๔ ( ทายแผน ) ชดแตงตอกลอนแปดทกาหนดให เสรจแลวสงครตรวจสอบและประเมนผล

แผนการจดการเรยนรท ๔ กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๑ ชดวรรณคดวจกษ บทท ๑ นราศภเขาทอง เวลา ๘ ชวโมง เรอง ศลปะการแตงค าประพนธ เวลา ๑ ชวโมง

ขนท ๖ นกเรยนทาแบบฝกเสรมทกษะ ท ๔.๒ ( ทายแผน ) ชดหาคาคลองกบคาทกาหนดให เสรจแลวสงคร สอ / แหลงเรยนร / บคคล


๑ กระดาษ ปากกา นกเรยนตอคาคลองจอง ครจดเตรยม

๒ แผนภมกลอนแปด นกเรยนศกษารปแบบกลอนแปด คร

๓ แบบฝกหดชดท ๔.๑ นกเรยนบอกจดประสงคของการแตงวรรณคด

คร

๔ หนงสอเรยน ชด วรรณคดวจกษ ชน ม. ๑ นกเรยนดภาพและฝกอาน ครจดหา ๕ แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๔.๒ นกเรยนทาแบบฝกเสรมทกษะ คร ๖ เฉลยแบบฝกเสรมทกษะ ตรวจสอบความถกตอง คร ๗ แบบประเมนผลงานรายกลม ประเมนผลงานรายกลม คร ๘ แบบประเมนการสงเกตพฤตกรรม และ


คร






๒. นกเรยนตอคาคลองจอง แบบประเมนผลงานรายกลม สงเกตรายกลม ๕ = ดมาก ๔ = ด ๓ = พอใช ตากวา ๓ = ปรบปรง

๓. นกเรยนทาแบบฝก เสรมทกษะ ๔.๑

แบบประเมนผลงานรายกลม สงเกตรายกลม ๘ - ๑๐ = ดมาก ๖ – ๗ = ด ๕ = พอใช ตากวา ๕ = ปรบปรง

๔. นกเรยนทาแบบฝกเสรม ทกษะ ๔.๒



ค าชแจง ใหนกเรยนแตงตอกลอนสภาพทกาหนดใหตอไปนใหไดครบ ๒ บท ใหถกตองตามรปแบบฉนทลกษณ

จงเรมตนสานฝนในวนน เพอใหมความจรงในสงฝน ............................................................. .............................................................. ............................................................. ............................................................. ............................................................. ..............................................................

ค าชแจง ใหนกเรยนหาคาสมผสคลองจองกบคาทกาหนดใหตอไปน ๑. สมผสสระ ๒ พยางค ขอละ ๓ คา เชน ท างาน สานฝน ผนแปร ๑.๑. ทองฟา ............................................................................................ ๑.๒. ลมพด ............................................................................................. ๑.๓. เลาเรยน ........................................................................................... ๑.๔. ร ารวย .......................................................................................... ๑.๕. เจานาย .......................................................................................... ๒. สมผสสระ ๔ พยางค ขอละ ๓ คา ๒.๑. ไปมาหาส ....................................................................................... ๒.๒. โศกเศราเสยใจ................................................................................. ๒.๓. ใบไมรวงหลน ................................................................................ ๒.๔. โรคภยไขเจบ ................................................................................ ๒.๕. ความฝนสงสด ............................................................................... ๓. สมผสอกษร ๒ พยางค ขอละ ๓ คา ๓.๑. กลนเกา ........................................................................................... ๓.๒. พรมพราย ...................................................................................... ๓.๓. นางนวล ........................................................................................ ๓.๔. ถากถาง ........................................................................................ ๓.๕. น านอง ...........................................................................................

แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๔.๑

แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๔.๒

แบบประเมนการตรวจผลงานรายกลม ประกอบแผนการจดการเรยนรท ๔

รายการตรวจและใหคะแนน ๑. การตอคาคลองจอง ๒. การเขยนคาคลองจอง ๓. การทาใบงานกลม ๔. ความสามคคภายในกลม ๕. การแสดงบทบาทชองสมาชกในกลม


๓๐


๕ ๒ ๕

๓ ๑๐

๔ ๕

๕ ๕




ลงชอ...........................................ผประเมน ( ............................................. )


ชดวรรณคดวจกษ บทท ๑ นราศภเขาทอง ประกอบแผนการเรยนรท ๔ เรองศลปะค าประพนธ

เลขท



รวมค

ะแนน

ดานค

ณลกษ

ณะ ฯ


รวม

ผาน

/ ไมผ

าน

มความเชอ

มนในตน

เอง

ยดมน

ในกฎ

เกณฑ

รกและภ

าคภม

ใจในภาษาไท

ย

แตงกลอ

นแปด

ไดถก

ตอง

สรางสร

รคงานเกยวก

บภาษาไทย

ท าแบ

บฝกเส

รมทก

ษะ ชดท

๔.๒

๒ ๒ ๒ ๒ ๒ ๑๐ ๑๐ ๓๐

๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙

๑๐ ๑๑ ๑๒ ๑๓ ๑๔ ความหมายระดบคณภาพ ๒ หมายถง ด เกณฑระดบคะแนน ๒๕ – ๓๐ = ๒



( ......................... )


ในชวตจรง ตวชวด มาตรฐาน ท ๕.๑ ม.๑ / ๓ อธบายคณคาของวรรณคดและวรรณกรรมทอาน สาระส าคญ

การเรยนรวรรณคดนอกจากผเรยนจะไดรบรสทางดานวรรณศลปแลวผเรยนยงไดรบการซมซบทางดานคณคาในดานตางๆดวยการทผแตงสอดแทรกไวในคาประพนธใหผอานผเรยนไดขอคดไปพรอมๆกบการอานเนอหาแลวนาขอคดเหลานนมาใชกบชวตประจาวนได

จดประสงคการเรยนร ๑. นกเรยนบอกคณคาทไดจากการอานวรรณคดได ๒. นกเรยนระบขอคดทไดจากนราศภเขาทองได ๓. นกเรยนวาดภาพเอกลกษณไทยประกอบบทรอยกรองได คณลกษณะอนพงประสงค ๑. ชนชมในเอกลกษณความเปนไทย ๒. อนรกษและสบสานวฒนธรรมไทย ๓. เผยแพรเอกลกษณความเปนไทยได

๔. น าขอคดมาใชในชวตประจ าวน ๕. ประยกตขอคดใชใหเกดประโยชน สาระการเรยนร

๑. ขอคดจากนราศภเขาทอง ๒. คณคาทไดจากนราศภเขาทอง

๓. การวาดภาพเอกลกษณไทยประกอบบทรอยกรอง การจดกระบวนการจดการเรยนร ขนท ๑ นกเรยนแบงกลมออกเปนกลมละ ๔ – ๕ คน แตละกลมประกอบไปดวยนกเรยนทมระดบภมปญญาสง กลาง และตา ใหแตละกลมเลอกหวหนากลม รองหวหนากลม และเลขานการกลม ควรใชกลมเดมตลอดบทเรยน

ขนท ๒ นกเรยนแตละกลมเลอกคากลอนในนราศภเขาทองทกลมของตนเองชอบกลมละ ๓ บท ถอดคากลอนนนเปนบทรอยแกว พรอมทงใหรายละเอยดตอไปน

- เหตผลทชอบ - ขอคดทไดจากคากลอนน - คณคาในดาน วรรณศลป สงคม คณธรรม และภมปญญา - วฒนธรรมความเชอ

จากนนสงตวแทนมารายงานทหนาชนเรยนทละกลม ครประเมนผลและประกาศผลการประเมน

แผนการจดการเรยนรท ๕ กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๑ ชดวรรณคดวจกษ บทท ๑ นราศภเขาทอง เวลา ๘ ชวโมง เรอง ชวนคดพนจคณคา เวลา ๑ ชวโมง

ขนท ๓ ใหนกเรยนแตละกลมชวยกนหาคากลอนทเกยวกบคณคาแหงการทาความดและโทษของการทาความชว

อยางละ ๑ คากลอน แลวสงตวแทนออกมารายงานทหนาชนเรยน

ขนท ๔ นกเรยนอานทานองเสนาะจากเรองนราศภเขาทอง โดยอานตอกนคนละ ๒ บท จนจบเรอง ขนท ๕ นกเรยนแตละกลมชวยกนทาแบบฝกเสรมทกษะ ท ๕.๑ ( ทายแผน ) ชดวเคราะหคณคาจากเรองนราศภเขาทอง เสรจแลวสงครตรวจสอบและประเมนผล ขนท ๖ นกเรยนทาแบบฝกเสรมทกษะ ท ๕.๒ ( ทายแผน ) ชดวาดภาพเอกลกษณไทยใหสอดคลองกบคากลอนทกาหนดให เสรจแลวสงครตรวจสอบและประเมนผล สอ / แหลงเรยนร / บคคล

ล าดบท รายการสอ กจกรรมทใช แหลงทไดมา ๑ กระดาษ ปากกา นกเรยนอธบายคณคาของคากลอน ครจดเตรยม

๒ คากลอน นกเรยนศกษาคณคา หนงสอเรยน

๓ แบบฝกเสรมทกษะชดท ๕.๑ นกเรยนบอกจดประสงคของการแตงวรรณคด คร

๔ หนงสอเรยนชด วรรณคดวจกษ ชน ม. ๑ นกเรยนดภาพและฝกอาน ครจดหา ๕ แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๕.๒ นกเรยนทาแบบฝกเสรมทกษะ คร ๖ เฉลยแบบฝกเสรมทกษะ ตรวจสอบความถกตอง คร ๗ แบบประเมนผลงานรายกลม ประเมนผลงานรายกลม คร ๘ แบบประเมนการสงเกตพฤตกรรม และ


คร






๒. นกเรยนถอดคาประพนธ แบบประเมนผลงานรายกลม สงเกตรายกลม ๕ = ดมาก ๔ = ด ๓ = พอใช ตากวา ๓ = ปรบปรง

๓. นกเรยนรายงานหนาชน แบบประเมนผลงานรายกลม สงเกตรายกลม ๕ = ดมาก ๔ = ด ๓ = พอใช ตากวา ๓ = ปรบปรง


๔. นกเรยนทาแบบฝก เสรมทกษะ ๕.๑

แบบประเมนผลงานรายกลม สงเกตรายกลม ๘ - ๑๐ = ดมาก ๖ – ๗ = ด ๕ = พอใช ตากวา ๕ = ปรบปรง

๕. นกเรยนทาแบบฝกเสรม ทกษะ .๕.๒



ค าชแจง ใหนกเรยนแตละกลมวเคราะหรายละเอยดทไดจากการอานนราศภเขาทองในแผนภาพความคดใหสมบรณ

แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๕.๑

เรองนราศภเขาทอง

ความเชอ

อนๆ

คณคาทางวฒนธรรม คณคาทางสงคม

ค าชแจง ใหนกเรยนวาดภาพเอกลกษณไทยทตรงกบคากลอนทยกมาน

ครนรงเชาเขาเปนวนพระอโบสถ เจรญรสพระธรรมาบชาฉลอง ไปเจดยทชอภเขาทอง ดสงสองลอยฟานภาลย อยกลางทงรงโรจนสนโดษเดน เปนทเลนนาวาคงคาใส ทพนลานฐานปทมถดบนได คงคาไหลลอมรอบเปนขอบคน มเจดยวหารเปนลานวด ในจงหวดวงแขวงกาแพงกน มองคกอยอเหลยมสลบกน เปนสามชนเชงชานตระหงานงาม บนไดมสดานสาราญรน ตางชมชนชวนกนขนชนสาม ประทกษณจนตนาพยายาม ไดเสรจสามรอบคานบอภวนท

แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๕.๒

ภาพเอกลกษณไทยประกอบค ากลอน

แบบประเมนการตรวจผลงานรายกลม ประกอบแผนการจดการเรยนรท ๕

รายการตรวจและใหคะแนน ๑. การถอดคาประพนธ ๒. การวเคราะหรายละเอยด ๓. การนาเสนอผลงาน ๔. การทาใบงานกลม ๕. การแสดงบทบาทชองสมาชกในกลม


๓๐


๕ ๒ ๕

๓ ๕

๔ ๑๐

๕ ๕




ลงชอ...........................................ผประเมน (........................................ )


ชดวรรณคดวจกษ บทท ๑ นราศภเขาทอง ประกอบแผนการเรยนรท ๕ เรองชวนคดพนจคณคา

เลขท



รวมค

ะแนน

ดานค

ณลกษ

ณะ ฯ


รวม

ผาน

/ ไมผ

าน

ชนชม

ในเอก

ลกษณ

ไทย

อนรกษแ

ละสบ

สานว

ฒนธ

รรมไทย

เผยแพร

เอกล

กษณค

วามเปน

ไทย

น าขอ

คดมาใชในชว

ตประจ าวน

ประยกต

ขอคด

ใหเกด

ประโยช

น

การอานท านอ

งเสนา

ะ

การท

าแบบ

ฝกเสรม

ทกษะ

ท ๕

.๒

๒ ๒ ๒ ๒ ๒ ๑๐ ๑๐ ๑๐ ๓๐

๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙

๑๐ ๑๑ ๑๒ ๑๓ ๑๕ ความหมายระดบคณภาพ ๒ หมายถง ด เกณฑระดบคะแนน ๒๕ – ๓๐ = ๒



(…………………)


ในชวตจรง ตวชวด มาตรฐาน ท ๕.๑ ม.๑ / ๒ วเคราะหวรรณคดและวรรณกรรมทอานพรอมยกเหตผลประกอบ

สาระส าคญ กลอนสภาพเปนการนาเอาคอยคาสานวนมาเรยบเรยงใหอยในกรอบแบบแผนคาประพนธอประเภทหนงอยางมศลปะ ทสามารถทาใหผอานหรอผฟงเกดสนทรยภาพในอรรถรสเปนเอกลกษณของภาษาไทยทมคณคาสมควรแกการอนรกษไวใหคงอยคความเปนไทยสบไป จดประสงคการเรยนร ๑. นกเรยนอธบายลกษณะกลอนนราศได ๒. นกเรยนรวบรวมการเปรยบเทยบทปรากฏในเรองได ๓. นกเรยนบอกลกษณะกลอนสภาพทวไปได คณลกษณะอนพงประสงค

๑. มความสนใจใฝเรยนร ๒. อนรกษและสบสานวฒนธรรมไทย ๓. เผยแพรเอกลกษณความเปนไทยได

๔. น าขอคดมาใชในชวตประจ าวน ๕. สรางงานจากภาษาวรรณศลปได

สาระการเรยนร

๑. ลกษณะกลอนนราศ ๒. ความหมายเปรยบเทยบในบทประพนธ

๓. ลกษณะของกลอนสภาพทวไป การจดกระบวนการจดการเรยนร ขนท ๑ นกเรยนแบงกลมออกเปนกลมละ ๔ – ๕ คน แตละกลมประกอบไปดวยนกเรยนทมระดบภมปญญาสง กลาง และตา ใหแตละกลมเลอกหวหนากลม รองหวหนากลม และเลขานการกลม ควรใชกลมเดมตลอดบทเรยน

ขนท ๒ ครเตรยมและนาแผนภมกลอนสภาพตอไปนมาตดบนกระดานแลวใหนกเรยนอาน จากนนแจกใบความร ประกอบเรอง “การแตงกลอนสภาพ” ( ทายแผน) ใหนกเรยนศกษาพรอมครอธบายประกอบเรยงไปตามลาดบในการอธบายของคร โดยใชแผนภมของกลอนสภาพขนาดใหญและแผนภมตวอยางกลอนสภาพ ตลอดจนแผนภมตวอยางสมผสแบบตางๆ ใหนกเรยนดประกอบ ซกถามใหนกเรยนตอบอยางอสระ

ขนท ๓ ใหนกเรยนแตละกลมชวยกนหาคากลอนทสอดคลองกบความรสกตอไปนอยางละ ๑ บท แลวสงตวแทนออกมานาเสนอผลงาน

- เหงาวาเหว - นอยใจ - เสยใจ - โกรธ

- เสยดาย - ดใจ - เลอมใสศรทธา - ชนชม

แผนการจดการเรยนรท ๖ กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๑ ชดวรรณคดวจกษ บทท ๑ นราศภเขาทอง เวลา ๘ ชวโมง เรอง การพจารณาภาษาการประพนธ เวลา ๑ ชวโมง

ครสรปและประเมนผลงานการหาคากลอนและการนาเสนอผลงานของแตละกลม ขนท ๔ นกเรยนแตละกลมชวยกนหาคากลอนในนราศภเขาทองทเปนคาเปรยบเทยบกลมละ ๑ บท พรอมกบอานใหกลมอนฟง จากนนสงตวแทนอธบายความหมายเปรยบเทยบนน

ขนท ๕ นกเรยนศกษาใบความรเรอง “ กลอนสภาพ ” จากนนแตละกลมทาแบบฝกเสรมทกษะท ๖.๑ ( ทายแผน ) ชดโยงเสนเชอมคาสมผสบงคบในกลอนแปดเสรจแลวครเฉลยบนกระดาน นกเรยนแตละกลมแลกเปลยนกนตรวจ ขนท ๖ นกเรยนแตละกลมชวยกนทาแบบฝกเสรมทกษะ ท ๖.๒ ( ทายแผน ) ชดหาคาเปรยบเทยบทสอดคลองกบคาทกาหนดให เสรจแลวครเฉลยแนวคาตอบบนกระดานนกเรยนแลกเปลยนกนตรวจ ขนท ๗ นกเรยนทาแบบฝกเสรมทกษะ ท ๖.๓ ( ทายแผน ) ชด เลอกคาเตมลงในชองวางใหถกตองตามรปแบบ ฉนทลกษณ เสรจแลวสงครตรวจสอบและประเมนผล สอ / แหลงเรยนร / บคคล


๑ แผนภมกลอนแปด นกเรยนศกษารปแบบกลอนแปด ครจดเตรยม

๒ ใบความร นกเรยนศกษาลกษณะกลอนแปดเ หนงสอเรยน

๓ แบบฝกเสรมทกษะชดท ๖.๑ นกเรยนโยงคาสมผส คร

๔ หนงสอเรยน ชด วรรณคดวจกษ ชน ม. ๑ นกเรยนดภาพและฝกอาน ครจดหา ๕ แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๕.๒ นกเรยนหาคาเปรยบเทยบ คร ๖ แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๕.๓ นกเรยนเตมคาในกลอนสภาพ คร ๖ เฉลยแบบฝกเสรมทกษะ ตรวจสอบความถกตอง คร ๗ แบบประเมนผลงานรายกลม ประเมนผลงานรายกลม คร ๘ แบบประเมนการสงเกตพฤตกรรม และแบบ

ประเมนผลงานรายบคคล บนทกการสงเกตพฤตกรรม และบนทกผลงานรายบคคล

คร






๒. นกเรยนหาคากลอนท สอดคลองกบความรสก

แบบประเมนผลงานรายกลม สงเกตรายกลม ๕ = ดมาก ๔ = ด ๓ = พอใช ตากวา ๓ = ปรบปรง



๔. นกเรยนทาแบบฝก เสรมทกษะ ๖.๑

แบบประเมนผลงานรายกลม ตรวจงานรายกลม ๘ - ๑๐ = ดมาก ๖ – ๗ = ด ๕ = พอใช ตากวา ๕ = ปรบปรง

๕. นกเรยนทาแบบฝกเสรม ทกษะ ๖.๒


๕. นกเรยนทาแบบฝกเสรม ทกษะ ๖.๒

แบบประเมนการสงเกตพฤตกรรม และแบบประเมน ผลงาน


กลอนส กลอนหก กลอนเจด กลอนแปด และกลอนเกานนอาจารยกาชย ทองหลอ เรยกรวมกนวา “ กลอนสภาพ” ซงทานอธบายไววา ทเรยกวา “กลอนสภาพ” นนกเนองมาจากเปนกลอนทใชถอยคาและทานองเรยบๆ งายๆ ในการแตงนนเอง คณะของกลอนสภาพ กลอนสภาพบทหนงม ๔ วรรค กลอน ๒ วรรค เรยกวา ๒ บาท หรอ๑ คากลอน ฉะนนกลอนสภาพบทหนงจงม ๒ บาท หรอ ๒ คากลอน บาทแรกเรยกวา บาทเอก บาททสองเรยกวา บาทโท สาหรบวรรคทสของกลอนยงมชอเรยกวรรคตามลกษณะการบงคบสมผสและนยมใชเสยงวรรณยกตทายวรรคตางกน ดงผงภมตอไปน วรรคแรกเรยกวา วรรคสลบ หรอ วรรคสดบ เปนวรรคขนตนทาหนาทสงสมผสอยางเดยวคาสดทายใชทกเสยง แตไมนยมเสยงสามญ วรรคทสอง วรรครบ ทาหนาทรบสมผสจากวรรคสลบ และสงสมผส ไปยงวรรครอง คาสดทายนยมใชเสยงจตวา หามใชเสยง สามญ วรรคทสาม เรยกวา วรรครอง ทาหนาทรบสมผสจากวรรครบ และสงสมผสไปยงวรรคสงคาสดทายนยมใชเสยงสามญและตร วรรคทส เรยกวา วรรคสง ทาหนาทรบสมผสจากวรรคสอง และสงสมผสระหวางบทไปยงวรรครบบทตอไป คาสดทายนยมใชเสยงสามญ หามใชเสยงจตวา

กลอนแปด กลอนแปดเปนกลอนสภาพทมผนยมแตงกนมากทสด เนองจากมจานวนไมมากไมนอยเกนไปสามารถเกบความไดพอด ถอเปนกลอนพนฐานของกลอนตางๆ ไมวาจะเปนกลอนนราศ กลอนนทาน กลอนเพลงยาว หรอกลอนขบรองตางๆ

แผนภมของกลอนสภาพ

๑. ลกษณะบงคบ

ตวอยาง บดเดยวดหงางเหงงวงเวงแวว สะดงแลวเหลยวแลชะแงหา เหนโยคขรงพงออกมา ประคองพาขนไปจนบนบรรพต แลวสอนวาอยาไวใจมนษย มนแสนสดลกล าเหนอกาหนด ถงเถาวลยพนเกยวทเลยวลด กไมคดเหมอนหนงในนาใจคน ( พระอภยมณ : สนทรภ )

แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๖.๑ ใบความร เรอง กลอนสภาพ

ขอบงคบ ๑ . คณะ บทหนงม ๒ บาท บาทท ๑ เรยกวาบาทเอก ม ๒ วรรคคอ วรรคสลบและวรรครบ บาทท ๒ เรยกวา บาทโท ม ๒ วรรค คอ วรรครองและวรรคสง แตละวรรคมคาวรรคละ ๘ คา

๒. สมผส ดงน คาสดทายของวรรคสลบ สมผสกบคาท ๓ หรอ ๔ของวรรครบ คาสดทายของวรรครบ สมผสกบคาสดทายของวรรครอง คาสดทายของสรรครอง สมผสกบคาท ๓ และ ๕ ของวรรคสง

ถาจะแตงบทตอไป จะตองใหคาสดทายของบทตน สมผสกบคาสดทายของวรรครบของบทตอไปเสมอ หมายเหต ชนดของสมผสของกลอนทควรรม ๔ อยางดงน

๑. สมผสสระ ไดแก คาทมเสยงสระตรงหน ถามตวสะกดกตองเปนตวสะกดในมาตราเดยวกน เชน นะ สมผสกบ ยะ มะ คะ , คน สมผสกบ จน กน ลน

ถาด สมผสกบ สาด บาด ขาด , ชน สมผสกบ มน คน ตน จะเหนไดวาคาขางตนนแตละชดใชสระตวเดยวกน และใชตวสะกดในมาตราเดยวกนแมจะใชวรรณยกตตางๆ กน ถอวาสมผสกนได มขอควรระวงวา อยาใช สระเสยงสน สมผสกบสระเสยงยาว แมวาจะมตวสะกดเดยวกน กไมถอวาสมผสสระกน เชน กน ไมสมผสสระกบ ปน ศล จน เปนตน

๒. สมผสอกษร ไดแก คาทใชพยญชนะตนเสยงเดยวกน อาจเปนตวอกษร ทเปนพยญชนะเดยวกนหรอพยญชนะทมเสยงสงตาเขาคกนได หรอพยญชนะควบชดเดยวกนได เชน

กาง สมผสอกษรกบ กด กน กอด กง คาน สมผสอกษรกบ คาบ คด ขา เฆยน ปรง สมผสอกษรกบ ปราม ปรบ เปรยบ เปรย ๓. สมผสนอก เปนสมผสบงคบทจะตองมในบทประพนธตางๆ ไดแก

สมผสทสงและรบกนระหวางวรรคระหวางบทและระหวางบท และตองเปนสมผสสระเทานน เชน

กลอน : จะพดจาปราศรยกบใครนน อยาตะคนตะคอกใหเคองห โคลง : ยามจนคนเคยดแคน ชงชง ยามมงมคนประนง นอบนอม

๔. สมผสใน เปนสมผสไมบงคบ ไดแก คาสมผสทคลองจองกนอยภายใน วรรคเดยวกนอาจเปนสมผสสระหรอสมผสอกษรกได สมผสในนนจะชวยใหบทประพนธมความไพเราะ

ตวอยาง : สมผสใน เปนสมผสสระ เปนสมผสอกษร ในโลกนมอะไรของไทยแท ของไทยแนนนหรอคอภาษา ทงคนมคนจนแตตนมา ใชภาษาไทยทวทกตวคน

ค าชแจง ใหนกเรยนโยงสมผสบงคบในแผนผงกลอนสภาพตอไปน พรอมกบอธบายลกษณะการบงคบสมผส

ค าชแจง ใหนกเรยนแตละกลมชวยกนหาคาเปรยบเทยบใหสอดคลองกบคาทกาหนดให

๑. ขาวเหมอน..................................... ๒. ดาเหมอน ............................... ๓. แขงเหมอน .................................... ๔. หนกเหมอน ............................ ๕. เบาเหมอน .................................... ๖. รกเหมอน ................................ ๗. เงยบเหมอน ................................. ๘. สวยเหมอน ............................ ๙. นงเหมอน .................................... ๑๐. ออนเหมอน .......................... ๑๑. สงเหมอน ................................. ๑๒. เรวเหมอน ............................ ๑๓. ชาเหมอน ................................. ๑๔. ใสเหมอน ........................... ๑๕. โตเหมอน ................................ ๑๖. เหลองเหมอน ....................... ๑๗. แดงเหมอน .............................. ๑๘. ดงเหมอน ............................. ๑๙. ขมเหมอน ................................ ๒๐. หวานปาน .............................

แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๖.๒

แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๖.๑

ค าชแจง ใหนกเรยนนาคาตอไปนไปใสชองวางใหเปนกลอนแปด

ทมอบให ทกทศมตรเจอจาน กลามหาศาล มงลางผลาญ พราเพรยกรองเรยกหา ใครเมตตา จากรอยโยชน ตองพรากพลน เผอดใบหนา ชบความหวงครงใหม

คลนยกษสงคาฟาถาโถมฝง ดวยพลงแรง................................ ดงสตวรายหมายชวตปลดดวงมาน ......................สนทรพยนบอนนต เสยงโหยหวน.............................. สดไขวคลาอกใจใหไหวหวน ลกแนบอกคลนกระชาก...................... เพอนพนองพลดผนในพรบตา ความสญเสยใหญหลวงทะลวงอก นาตาตกใจแหงเหอด.......................... ตอแตนอยอยางไร............................. เหนแตฟากบหาดกวางรางวญญาณ ความชวยเหลอทหลงมาดงฟาโปรด ...........................แดนไกลทกสถาน จากเบองสงจาก.............................. รวมประสานปลอบขวญมนหทย ซงนาใจคนไทยทโอบเออ ตางจนเจอดวยไมตร.............................. ดงสายทองแทรกซานประสานใจ ชบความหวงครงใหมใหอนดามน

แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๖.๓

แบบประเมนการตรวจผลงานรายกลม ประกอบแผนการจดการเรยนรท ๖

รายการตรวจและใหคะแนน ๑. การหาคากลอนทตรงกบความรสก ๒. การนาเสนอผลงาน ๓. การทาแบบฝกเสรมทกษะ ท ๖.๑ ๔. การทาแบบฝกเสรมทกษะ ท ๖.๒ ๕. การแสดงบทบาทชองสมาชกในกลม


๓๐


๕ ๒ ๕

๓ ๕

๔ ๑๐

๕ ๕




ลงชอ...........................................ผประเมน (................................... )


ชดวรรณคดวจกษ บทท ๑ นราศภเขาทอง ประกอบแผนการเรยนรท ๖ เรองลกษณะบทรอยกรอง

เลขท



รวมค

ะแนน

ดานค

ณลกษ

ณะ ฯ


รวม

ผาน

/ ไมผ

าน

ชนชม

ในเอก

ลกษณ

ไทย

อนรกษแ

ละสบ

สานว

ฒนธ

รรมไทย

เผยแพร

เอกล

กษณค

วามเปน

ไทย

น าขอ

คดมาใชในชว

ตประจ าวน

ประยกต

ขอคด

ใหเกด

ประโยช

น

การท

าแบบ

ฝกเสรม

ทกษะ

ท ๖.๒

การท

าแบบ

ฝกเสรม

ทกษะ

ท ๖.๓

๒ ๒ ๒ ๒ ๒ ๑๐ ๑๐ ๑๐ ๓๐

๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙




(…………………)


ในชวตจรง ตวชวด มาตรฐาน ท ๕.๑ ม.๑ / ๔ สรปความรและขอคดจากการอานเพอประยกตใชในชวตจรง สาระส าคญ การเรยนรวรรณคดนอกจากอรรถรสทางดานวรรณศลปแลว ผเรยนตองรจกการนาเอาความรและสาระตางๆทสอดแทรกไวในเรองเลอกสรรมาประยกตใชกบชวตจรง เพอใชเปนบทเรยนในการดาเนนชวตและเปนแนวทางในการแกปญหาทเกดจรงในชวตจรงตอไป จดประสงคการเรยนร ๑. นกเรยนเลอกอานหนงสอทมคณคาได ๒. นกเรยนพดคาอวยพรและขอพรได ๓. นกเรยนเขยนแผนทในการเดนทางได คณลกษณะอนพงประสงคทคาดหวง ๑. เลอกอานหนงสอทมคณคาได ๒. ใชภาษาใหสอดคลองกบวฒนธรรมไทยได

๓. เลอกใชภาษาไดถกกาลเทศะ ๔. อานวรรณคดทมคณคาได ๕. ใชภาษาในการขอพร และอวยพรได สาระการเรยนร

๑. การเลอกหนงสออาน ๒. การใชภาษาในการอวยพร

๓. การเขยนแผนทการเดนทาง การจดกระบวนการจดการเรยนร ขนท ๑ นกเรยนแบงกลมออกเปนกลมละ ๔ – ๕ คน แตละกลมประกอบไปดวยนกเรยนทมระดบภมปญญาสง กลาง และตา ใหแตละกลมเลอกหวหนากลม รองหวหนากลม และเลขานการกลม ควรใชกลมเดมตลอดบทเรยน

ขนท ๒ ใหแตละกลมจบสลากศกษาและสงตวแทนรายงานผลการศกษาเกยวกบผลงานของสนทรภในหวขอตอไปน - บทประพนธประเภทนราศ - บทประพนธประเภทกลอนบทละคร - บทประพนธประเภทนทาน - บทประพนธประเภทสภาษตคาสอน

จากนนรวมกนสนทนาถงผลงานสนทรภแตละประเภทใหคณคาในดานใดอยางไรบาง นกเรยนมวธการรวมอนรกษและสบสานมรดกทางภาษาเหลานดวยวธใดบาง

แผนการจดการเรยนรท ๗ กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๑ ชดวรรณคดวจกษ บทท ๑ นราศภเขาทอง เวลา ๘ ชวโมง เรอง การเลอกสรรน าไปใช เวลา ๑ ชวโมง

ขนท ๓ รวมกนพจารณาเกยวกบสถานททสนทรภเดนทางผานในเรองนราศภเขาทองวาสนทรภเดนทางผานสถานทใดบางจากจดเรมจนถงพระเจดยภเขาทองและสถานทเหลานนปจจบนไดเปลยนแปลงไปอยางไรบาง ขนท ๔ นกเรยนแตละกลมชวยกนหาคากลอนทเปนคาขอพรและคาอวยพรจากเรองนราศภเขาทองอยางละ ๑ บท พรอมกบถอดคาประพนธเปนรอยแกว ครอธบายเพมเตมเกยวกบการใชภาษาในการอวยพรและขอพรของคนในระดบตางๆ

ขนท ๕ นกเรยนแตละกลมทาแบบฝกเสรมทกษะท ๗.๑ ( ทายแผน ) ชดเขยนแผนทเดนทางของสนทรภจากเรองนราศภเขาทอง เสรจแลวสงครตรวจสอบและประเมนผลงาน พรอมทงแนะนาแกไขขอบกพรองและผดพลาด ขนท ๖ นกเรยนทาแบบฝกเสรมทกษะ ท ๖.๓ ( ทายแผน ) ชด เขยนคาขอพรและคาอวยพรบคคลใดบคคลหนง เสรจแลวสงครตรวจสอบและประเมนผล สอ / แหลงเรยนร / บคคล


๑ หนงสอประเภทตางๆ นกเรยนศกษาผลงานของสนทรภ ครจดเตรยม

๒ แผนทการเดนทาง นกเรยนศกษาแผนทการเดนทาง หนงสอเรยน

๓ แบบฝกเสรมทกษะชดท ๗.๑ นกเรยนเขยนแผนทเดนทาง คร

๔ หนงสอเรยน ชด วรรณคดวจกษ ชน ม. ๑ นกเรยนดภาพและฝกอาน ครจดหา ๕ แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๗.๒ นกเรยนเขยนคาอวยพร คร ๖ เฉลยแบบฝกเสรมทกษะ ตรวจสอบความถกตอง คร ๗ แบบประเมนผลงานรายกลม ประเมนผลงานรายกลม คร ๘ แบบประเมนการสงเกตพฤตกรรม และ


คร






๒. นกเรยนหาผลงานของ สนทรภประเภทตางๆ

แบบประเมนผลงานรายกลม สงเกตรายกลม ๕ = ดมาก ๔ = ด ๓ = พอใช ตากวา ๓ = ปรบปรง

๓. นกเรยนรายงานหนาชน แบบประเมนผลงาน รายกลม

สงเกตรายกลม ๕ = ดมาก ๔ = ด ๓ = พอใช ตากวา ๓ = ปรบปรง


๔. นกเรยนทาแบบฝก เสรมทกษะ ๗.๑


๕. นกเรยนทาแบบฝกเสรม ทกษะ ๗.๒

แบบประเมนการสงเกต พฤตกรรม และแบบประเมนผลงาน


ค าชแจง ใหนกเรยนแตละกลมชวยกนเขยนแผนทการเดนทางไปนมสการพระเจดยภเขาทองของสนทรภตงแตเรมตนจนถงพระเจดยภเขาทอง

ค าชแจง ใหนกเรยนเขยนคาทใชในการขอพร และเขยนบตรอวยพรใหบคคลและโอกาสทนกเรยนสมมตขนมาเองพรอมกบตกแตงระบายสใหสวยงาม

แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๗.๒

แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๗.๑

แบบประเมนการตรวจผลงานรายกลม ประกอบแผนการจดการเรยนรท ๗

รายการตรวจและใหคะแนน ๑. การบอกผลงานสนทรภ ๒. การนาเสนอผลงาน ๓. การทาแบบฝกเสรมทกษะ ท ๗.๑ ๔. ความสามคคภายในกลม ๕. การแสดงบทบาทชองสมาชกในกลม


๓๐


๕ ๒ ๕

๓ ๑๐

๔ ๕

๕ ๕




ลงชอ...........................................ผประเมน (.............................................. )


ชดวรรณคดวจกษ บทท ๑ นราศภเขาทอง ประกอบแผนการเรยนรท ๗ เรองการเลอกสรรน าไปใช

เลขท



รวมค

ะแนน

ดานค

ณลกษ

ณะ ฯ


รวม

ผาน

/ ไมผ

าน

เลอกอ

านหน

งสอด

มคณคาได

ใชภาษาสอ

ดคลอ

งวฒนธ

รรมไทย

เลอกใชภ

าษาไดถ

กกาลเทศะ

เลอกอ

านวรรณ

คดทม

คณคา

ใชภาษาในการอวยพร

และข

อพร

การพ

ดรายงานห

นาชน

การท

าแบบ

ฝกเสรม

ทกษะ

ท ๗

.๒

๒ ๒ ๒ ๒ ๒ ๑๐ ๑๐ ๑๐ ๓๐

๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙




(…………………)

มาตรฐาน ท ๒.๑ ใชกระบวนการเขยน เขยนสอสาร เขยนเรยงความ ยอความและเขยนเรองราวในรปแบบตาง ๆ

เขยนรายงานขอมลสารสนเทศและรายงานการศกษาคนควาอยางมประสทธภาพ ตวชวด มาตรฐาน ท ๒.๑ ม.๑ / ๖ เขยนแสดงความคดเหนเกยวกบสาระจากสอทไดรบ สาระส าคญ

๑. การอานบทเรยนไดถกตองไพเราะสละสลวย และเขาใจสาระการเรยนรทาใหเหนความงาม และคณคาของภาษาไทย เปนการสงเสรมศลปวฒนธรรมทางภาษาของชาต ๒.การเขยนนทานหรอเรองสน โดยเขาใจหลกการและเขยนเนอหาสาระการเรยนรไดเหมาะสม จะทาใหผอานเกด ความซาบซง และเหนคณคาของภาษาไทยมากขน

จดประสงคการเรยนร ๑. อานบทเรยนทกาหนดใหได ๒. สรปใจความสาคญ และขอคดจากเรองนราศภเขาทอง ๓. เขยนเรองสนได ๔. ทาแบบทดสอบหลงเรยนได

คณลกษณะอนพงประสงค ๑. กลาแสดงออกในทางทด ๒. มความซอสตยสจรต ๓. มวนยในตนเอง ๔. มความสนใจใฝเรยนร ๕. อยอยางพอเพยง สาระการเรยนร ๑. การเลาเรองทอาน ๒. การเขยนเรองสน

๓. การทาแบบทดสอบหลงเรยน การจดกระบวนการจดการเรยนร ขนท ๑ นกเรยนแบงกลมออกเปนกลมละ ๔ – ๕ คน แตละกลมประกอบไปดวยนกเรยนทมระดบภมปญญาสง กลาง และตา ใหแตละกลมเลอกหวหนากลม รองหวหนากลม และเลขานการกลม ควรใชกลมเดมตลอดบทเรยน

ขนท ๒ ใหนกเรยนแตละกลมชวยกนสรปบทเรยนเรองนราศภเขาทอง และ ขอคดทไดจากเรองน โดยเขยนลงในแบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๘ ( ทายแผน ) จากนนสงตวแทนรายงานหนาชนเรยน

ขนท ๓ นกเรยนศกษาใบความรเรอง “ การเขยนเรองสน” ( ทายแผน ) จากนนครตงคาถามใหนกเรยนตอบ ซกถามเกยวกบเรองสนทนกเรยนชอบอาน ขนท ๔ นกเรยนแตละกลมชวยกนตอเตมเรองสน เรองใดเรองหนงทครกาหนดขน โดยตอปากเปลาตามจนตนาการของกลมตนเองตามทตกลงกน ครแนะนาแกไขขอบกพรองจนจบเรอง

แผนการจดการเรยนรท ๘ กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๑ ชดวรรณคดวจกษ บทท ๑ นราศภเขาทอง เวลา ๘ ชวโมง เรอง การเขยนเรองสน เวลา ๑ ชวโมง

ขนท ๕ นกเรยนทาแบบทดสอบหลงเรยน ( ทายแผน ) ประจาบทเรยนท ๑ เรองนราศภเขาทอง เสรจแลวครเฉลยบนกระดานนกเรยนแลกเปลยนกนตรวจ สงครประกาศผลและบนทกผลการประเมน สอ / แหลงเรยนร / บคคล


๑ หนงสอประเภทตางๆ นกเรยนศกษาผลงานของสนทรภ ครจดเตรยม

๒ ใบความร “ หลกการเขยนเรองสน” นกเรยนศกษาการเขยนเรองสน หนงสอเรยน

๓ แบบฝกเสรมทกษะชดท ๘ นกเรยนเขยนสรปเรองและขอคดทไดจากเรอง นราศภเขาทอง

คร

๔ หนงสอเรยน ชด วรรณคดวจกษ ชน ม. ๑ นกเรยนดภาพและฝกอาน ครจดหา ๕ แบบทดสอบหลงเรยน นกเรยนทาแบบทดสอบหลงเรยน คร ๖ เฉลยแบบฝกเสรมทกษะ ตรวจสอบความถกตอง คร ๗ แบบประเมนผลงานรายกลม ประเมนผลงานรายกลม คร ๘ แบบประเมนการสงเกตพฤตกรรม และ


คร






๒. นกเรยนสรปเรอง แบบประเมนผลงานรายกลม สงเกตรายกลม ๕ = ดมาก ๔ = ด ๓ = พอใช ตากวา ๓ = ปรบปรง


๔. นกเรยนทาแบบฝก เสรมทกษะ ชดท ๘



๕. นกเรยนตอเตมเรองสน แบบประเมนผลงานรายกลม ตรวจงานรายกลม ๘ - ๑๐ = ดมาก ๖ – ๗ = ด ๕ = พอใช ตากวา ๕ = ปรบปรง

๕. นกเรยนทาแบบทดสอบ หลงเรยน


ตรวจงานรายบคคล ๒๕ - ๓๐ = ดมาก ๒๐ – ๒๔ = ด ๑๗ – ๑๙ = พอใช ตากวา ๑๗ = ปรบปรง

ความหมายของเรองสน เรองสนคอเรองทเลาอยางสน ๆ มขนาดความยาวของเรองไมกาหนดแนนอนตายตวแตตองใชคาไมมากนกโครงเรอง ไมซบซอนจนเกนไป สามารถอานจบไดในเวลาสน ๆ ผลทปรากฏจากเรองหรอแนวคดทไดจากเรองจะเปนเพยงผลอยางเดยวหรอแนวคดอยางใดอยางหนงเพยงอยางเดยว ลกษณะของเรองสน เรองสนของไทยตามแบบเกา มลกษณะพอสรปไดดงน ๑. มโครงเรอง หมายถง มการเปดเรอง โดยมขอขดแยงกนในระหวางตวละครเพอทาใหเรองสนกสนานนาตดตาม ตอมากมการคลคลายขอขดแยง จนบรรลอยางใดอยางหนงจงปดเรอง ๒. มจดมงหมายอยางเดยว และมผลอยางเดยว หมายถง ในโครงเรอง ตองกาหนดจดมงหมายแลวผลในตอนจบไวอยางเดยว ๓. ใชเวลานอย หมายถง เวลาของเหตการณทเกดขนในโครงเรองจะตองใชเวลาสน ๆ จบลงอยางรวบรด ๔. ใชตวละครนอย หมายถง ตวละครในเรอง ควรมจานวนนอย เพอใหดาเนนเรองไปอยางรวดและรวบรดไปสจดหมายโดยเรว ๕. มขนาดสน หมายถง การใชคาในการเขยนเรอง ซงปรกตนยมตามขนาดมาตรฐานของเรองสนรนเกา คอมจานวนคาประมาณ ๔,๐๐๐ - ๕,๐๐๐ คา แตถาเปนเรองสนสมยใหมจดเปนเรองสนขนาดยาวอาจมจานวนคาไดถง ๑๐,๐๐๐ คา ๖. ตองมความแนน หมายถง ตองใชสานวนโวหารการสรางฉาก ตวละคร บทสนทา ฯ ล ฯใหกระชบรดกม และมประโยชนตอการดาเนนเรองมากทสด

ค าชแจง ใหนกเรยนแตละกลมชวยกนเขยนสรปเรองราวและขอคดทไดจากเรอง นราศภเขาทอง ดวยภาษาของตนเอง

แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๘

ใบความร “ เรองสน ”

ค าชแจง ตอนท ๑ ใหนกเรยนเลอกตอบคาตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว ๑. วรรณคดนราศ หมายความวาอยางไร ก. วรรณคดทแตงขนเพอการเตาลลาศ

ข. วรรณคดทแตงขนเพอบนทกความรสกของผเดนทาง ค. วรรณคดทแตงขนเพอบนทกเหตการณทางประวตศาสตร ง. วรรณคดทแตงขนเพอประกอบการทาพธกรรมอยางใดอยางหนง ๒. “กวสแผนดน” เปนสมญานามของบคคลทานใด ก. พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย ข. กรมหมนนราทพยประพนธพงศ ค. กรมหมนเจษฎาบดนทร ง. สนทรภ ๓. ชวตของสนทรภมทงรงเรองและตกอบ สาเหตใดทาใหสนทรภ ตกอบ ก. ศตร ข. ผหญง ค. สรา ง. สราและผหญง ๔. นราศสวนมากแตงดวยคาประพนธประเภทใด ก. กลอนสภาพ ข. โคลง ค. ฉนท ง. กาพย ๕. นราศเรองใดแตงดวยโคลงสสภาพ ก. นราศนรนทร ข. นราศพระบาท

ค. นราศเมองแกลง ง. นราศเดอน ๖. ขอใดคอลกษณะเดนของคากลอนทสนทรภแตง ก. มแปดคาทกวรรค ข. มเจดคาทกวรรค ค. มสมผสในทกวรรค ง. มสมผสอกษรทกวรรค ๗. การเดนทางไปนมสการเจดยภเขาทองของสนทรภเรมตนจกทใด ก. บางพลด ข. พระบรมมหาราชวง ค. ตลาดขวญ ง. วดราชบรณะ ๘. คากลอนในขอใดทมแสดงใหเหนวาสนทรภชอบดมสราทเดนชดทสด ก. ถงโรงเหลาเตากลนควนโขมง มคนโยงผกสายไวปลายเสา

โอบาปกรรมนานรกเจยวอกเรา ใหมวเมาเหมอนหนงบาใหนาอาย ข. ไมเมาเหลาแลวแตเรายงเมารก สดจะหกหามจตคดไฉน ถงเมาเหลาเชาสายกหายไป แตเมาใจนประจาทกคาคน ค. ถงบางพดพดดเปนศรศกด มคนรกรสถอยอรอยจต แมนพดชวตวตายทาลายมตร จะพาลผดกบมนษยเพราะพดจา ง. ทาบญกรวดนาขอสาเรจ พระสรรเพชญโพธญาณประมาณหมาย ถงสราพารอดไมวอดวาย ไมใกลกรายแกลงเมนกเกนไป ๙. ชลมารค หมายความวาอยางไร ก. ทางบก ข. ทางนา ค. ทางอากาศ ง. ทางเกวยน

๑๐.- ๑๑ อานค ากลอนนแลวตอบค าถาม

เคยหมอบใกลไดกลนสคนธตรลบ ละอองอบรสรนชนนาสา

สนแผนดนสนรสสคนธา วาสนาเรากสนเหมอนกลนสคนธ ๑๐. คาวาสนแผนดนในคากลอนนหมายความวาอยางไร ก. ไมมทอย ข. ไมมญาตพนอง ค. รชกาลท ๒ เสดจสวรรคต ง. สนทรภตดคก ๑๑. ความหมายของคากลอนบทนคอขอใด ก. สนทรภไดเขาเฝาพระเจาแผนดนอยางใกลชด ข. สนทรภชอบใชเครองปรงของหอม ค. สนทรภเปนทโปรดปรานของพระเจาแผนดน ง. พระมหากษตรยทรงโปรดปรานเครองปรงของหอม ๑๒. รกขมล หมายความวาอยางไร ก. แผนดน ข. โคนตนไม ค. ภเขา ง. ชอแมนา ๑๓. คากลอนในขอใดเปนลกษณะสอดแทรกอทาหรณสอนใจ ก. ไมเมาเหลาแลวแตเรายงเมารก สดจะหกหามจตคดไฉน ถงเมาเหลาเชาสายกหายไป แตเมาใจนประจาทกคาคน ข. ถงบางพดพดดเปนศรศกด มคนรกรสถอยอรอยจต แมนพดชวตวตายทาลายมตร จะพาลผดกบมนษยเพราะพดจา ค. เราเกดมาอายเพยงนแลว ยงคลาดแคลวครองตวไมมวหมอง ทกวนนวปรตผดทานอง เจยนจะตองเปนบางหรออยางไร ง. จะเกดชาตใดใดในมนษย ใหบรสทธสมจตทคดหมาย ทงทกขโศกโรคภยอยาใกลกราย แสนสบายบรบรณประยรวงศ ๑๔. เจดยภเขาทอง ทสนทรภเดนทางไปนมสการอยทใด ก. พระนครศรอยธยา ข. ธนบร ค. นครสวรรค ง. สงหบร

๑๕. ขอใดมใชจดเดนของนราศภเขาทอง ก. สะทอนภาพลกษณสงคมไทย ข. แทรกคตเตอนใจ ค. สะทอนสจธรรมของชวต ง. เนอหาตนเตนเราใจ ๑๖. พระธาต หมายถงสงใด ก. เจดยยอดแหลม ข. ทเกบกระดกพระเจาแผนดน ค. กระดกของบคคลสาคญของประเทศ ง. กระดกของพระพทธเจาหรอพระอรหนต ๑๗. สนทรภแตงกลอนประเภทนราศทงหมดกเรอง ก. ๗ เรอง ข. ๘ เรอง ค. ๙ เรอง ง. ๑๐ เรอง

๑๘. ความงามดานวรรณศลปของนราศภเขาทองอยทใด ก. มสมผสถกตองตามรปแบบ ข. มสมผสนอกสมผสในทกวรรค ค. มการเลนเสยงพยญชนะ ง. มการบงคบวรรณยกตทกวรรค ๑๙. กวรวมสมยทานใดทมลลาการแตงกลอนคลายสนทรภมากทสด ก. ชาต กอบกตต ข. จตร ภมศกด ค. ธรยทธ บญม ง. เนาวรตน พงษไพบลย ๒๐. ตามคาบรรยายในนราศภเขาทองผคนทมบานรมนาสวนใหญทาอาชพใด ก. ชาวนา ข. ชาวสวน ค. คาขาย ง. ชาวประมง

ตอนท ๒ ( ๕ คะแนน ) ค าชแจง ใหนกเรยนคดลอกคากลอนจากนราศภเขาทองทตรงกบภาพนมากทสดคนละ ๓ บท

ตอนท ๓ ( ๕ คะแนน ) ค าชแจง ใหนกเรยนอานคากลอนตอไปนแลวอธบายความหมายเปนรอยแกว

ครนรงเชาเขาเปนวนอโบสถ เจรญรสธรรมาบชาฉลอง ไปเจดยทชอภเขาทอง ดสงลองลอยฟานภาลย อยกลางทงรงโรจนสนโดษเดน เปนทเลนนาวาคงคาใส ทพนลานฐานปทมถดบนได คงคาไหลลอมรอบเปนขอบคน มเจดยวหารยเปนลานวด ในจงหวดวงแขวงก าแพงกน ทองคกอยอเหลยมสลบกน เปนสามชนเชงชานตระหงานงาม บนไดมสดานส าราญรน ตางชมชนชวนกนขนชนสาม ประทกษณจนตนาพยายาม ไดเสรจสามรอบค านบอภวนท มหองถ าส าหรบจดเทยนถวาย ดวยพระพายพดเวยนดเหยนหน เปนลมทกษณาวรรตนาอศจรรย แตทกวนนชราหนกหนานก ทงองคฐานรานราวถงเกาแฉก เผยอแยกยอดทรดกหลดหก โอเจดยทสรางยงรางรก เสยดายนกนกนาน าตากระเซน กระนหรอชอเสยงเกยรตยศ จะมหมดลวงหนาทนตาเหน เปนผ ดมมากแลวยากเยน คดกเปนอนจจงเสยทงนน

เฉลยแบบฝกทกษะ ชดท ๑ ๑. เพราะเกดในสมยรชกาลท ๑ และมชวตอยจนถงรชกาลท ๔ ๒. วรรณคดสโมสร ๓. พระอภยมณ ๔. รชกาลท ๒ ๕. มสมผสในทกวรรค ๖. พระอภยมณ ๗. ขเมา เจาช ๘. ทางเรอ

๙. รชกาลท ๓ ๑๐. เครองใชของพระสงฆ ไดแก สบง จวร สงฆาฏ รดประคด บาตร มด เขม เครองกรองนา

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน – หลงเรยน ๑. ข ๒. ง ๓. ง ๔. ก ๕. ก ๖. ก ๗. ง ๘. ข ๙. ข ๑๐. ค ๑๑. ก ๑๒. ข ๑๓. ข ๑๔. ก ๑๕. ง ๑๖. ง ๑๗. ค ๑๘. ข ๑๙. ง ๒๐. ค

แบบประเมนการตรวจผลงานรายกลม ประกอบแผนการจดการเรยนรท ๘

รายการตรวจและใหคะแนน ๑. การสรปเรองนราศภเขาทอง ๒. การนาเสนอผลงาน ๓. การทาแบบฝกเสรมทกษะ ท ๘ ๔. ความสามคคภายในกลม ๕. การแสดงบทบาทชองสมาชกในกลม


๓๐


๕ ๒ ๕

๓ ๑๐

๔ ๕

๕ ๕




ลงชอ...........................................ผประเมน (.................................... )


ชดวรรณคดวจกษ บทท ๑ นราศภเขาทอง ประกอบแผนการเรยนรท ๘ เรองการเขยนเรองสน

เลขท



รวมค

ะแนน

ดานค

ณลกษ

ณะ ฯ


รวม

ผาน

/ ไมผ

าน

กลาแสด

งออก

ในทางท

ด

มคว

ามซอ

สตยส

จรต

มวนย

ในตน

เอง

มความส


อยอยางพอ

เพยง

การท

าแบบ

ทดสอ

บหลงเรย

น

ท าแบ

บฝกเส

รมทก

ษะ ชดท

๘

๒ ๒ ๒ ๒ ๒ ๑๐ ๓๐ ๑๐ ๕๐

๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙

๑๐ ๑๑ ๑๒ ๑๓ ๑๔ ๑๕ ความหมายระดบคณภาพ ๒ หมายถง ด เกณฑระดบคะแนน ๔๕ – ๕๐ = ๒

๑ หมายถง พอใช ๓๐ – ๔๔ = ๑ ๐ หมายถง ปรบปรง ๐ - ๒๙ = ๐


( ............................ )

บทที่ ๑ นิราศภูเขาทอง ·...

Documents

Transcript of บทที่ ๑ นิราศภูเขาทอง ·...