ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

1

ऊतगध सपादकीय सममती

सपादक सॊ वदा टिळक

ऊतगध सयोजक (कायषकाटरणी) सॊ रशमी परामणक

ऊतगध सयोजक सॊ सपरदा मनखाग

जामहरात सहाययक शरी रवी शदरकर

मखपषठावरील छायामचतर क शॊनक डबीर

सकलन शरी सधीर मनखाग

ldquoलखात वयकत झालली मत ही पणषपण सबमधत लखकाची अहत महाराषटर मडळ सिसगापर तसच

सपादक सममती तयाचयाशी सहमत ऄसलच ऄस नाहीrdquo

मडळामवषयीचया अपलया सचना परमतकरीया अमहाला जरर कळवा

feedbackmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

2

या ऄकात

सपादकीय ndash सॊ वदा टिळक ३

अयवद अमण ऊतचयाष ndash डॉ रपाली गधळकर ८

कमवता ndash मला तला बघायचय ndash शरी कॊसतभ पिवधषन १२

गोषट ndash अइ बघ ना कसा हा दादा ndash सॊ मधा पढरकर १३

सहवास ndash सॊ वदा टिळक १४

कमवता ndash मला वाित ndash डॉ राम महसाळकर १६

गोषट ndash वािणीतला महससा ndash डॉ बाळ फोडक १९

समाज-जीवनाच मशलपकार ndash सवाइ माधवराव अमण छतरपमत ndash शरी परफोलल पढरकर २५

वाचाल तर वाचाल २७

कमवता ndash फोोन ndash सॊ ऄममता डबीर ३१

ऎकली अहत का ही गाणी ndash सॊ वदा टिळक ३३

शबदकोड ३८

ऊतचकर ndash सॊ ऄपणाष पागार ४०

कमवता ndash लय ndash शरी ऄरण मनोहर ४२

गोषट ndash हनना बकषी ४४

कमवता ndash वातरि बडया ndash सॊ परमतमा जोशी ४६

ददनदरशशका ndash हमतऊत ४८

ममसळ-पाव ५०

महाराषटर मडळ सिसगापर मधील घडामोडी ५३

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

3

सपादकीय

सनहीजनहो नमसकार

ऊतगध-हमत हा बाल मवशषाक महणन अपलयापढ सादर करताना ऄमतशय अनद होत अह नोवहहबर-मडसबर मध

शाळाना सटटया ऄसतात तवहहा हा ऄक मलाचया हातात ऄसणार अह ह मवशष आथ वाढणाऱया मलाना मराठी ही

ऄभयासाची भाषा नसतच खपदा सपकाषची दखील नसत मराठी मलहायची वा वाचायची तयाना अवशयकता भासत

नाही मग मराठी ईरत ती कवळ बोली-भाषा महणन त दखील घरात मराठी बोलली जात ऄसल तरच ऄशा

पटरमसथतीत मराठीशी मलाच भावबध जळावत हया साठीचा हा ऄलपसा परयतन अह मराठी---जगातलया समदध

भाषापकी एक ऄनक शतकाची परपरा ऄसलली महचयामवषयी ऄमतातमह पजा सिजक ऄस साथष वणषन जञानशवरानी

कललच अह मवमकलकणचया शबदात सागायच तर

माझया मराठीची गोडी मला वाित ऄवीि माझया मराठीचा छद मना मनतय मोहमवत

जञानोबाची तकयाची मकतशाची जनाइची माझी मराठी गोडी रामदास मशवाजीची

या र या र ऄवघ जण हाक मायमराठीची बध खळाळा गळाल साकष भीमचया पाणयाची

डफो तणतण घउन ईभी शाहीर मडळी मजरयाची मानकरी वीराची ही मायबोली

नागराचा चाल फोाळ ऄभगाचया तालावर कोवळीक मवसावली पहािचया जातयावर

महच सवरप दखण महची चाल तडफोची महचया नतरी परभा दाि सामतवकाची काचनाची

कषणा गोदा सिसधजळ महची वाढवती काती अचायाच अरशशवाद महचया मखी वद होती

माझया मराठीची थोरी मनतय नव रप दावी ऄवनत होइ माथा मखी ईमित ओवी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

4

ऄशा मराठीशी आथलया मलाच भावबध जळावत ऄसा परयतन करणयामाग मराठी भाषा कवळ ऄशा परयतनामळच जगल

ऄसा ऄमभमनवष ऄमजबात नाही अपलया मलाना मराठी न अलयान मराठी भाषच नकसान होणार नाही अह तर

अपलया मलाच नकसान होणार अहमहणज ऄस की रोप एका मातीतन ईपिन दसऱया मातीत अणन रजवायचा

अपण परयतन करतो अहोत नवया मातीला मळ काही काळान सरावतीलहीपण तया मातीतल काय योगय काय ऄयोगय

काय गरहण करायच हयाचा मववक फ़कत तयाच मळाना ऄस शकतो की जी सवतमनरोगी अहत भककम अहत

अमण ही मळ भककम कधी ऄसतीलजवहहा तयाच अतमभान जागत ऄसल अपलया ऄमसमतची तयाना ओळख करन

दणयासाठी मराठी भाषा महतवाची भममका बजाव शकत

अमहाला कलपना अह की बहसखय मल मराठी वाच शकत नाहीत पण हा ऄक तयाना वाचन दाखवायची जबाबदारी

अमही तयाचया पालकावर िाकत अहोतहया मनममततान मलाबरोबरचा पालकाचा होणारा हा वाचन परकलप खप

अनददायी ऄसल ऄशी अमहाला खातरी अह हया ऄकासाठी मचतर काढन पाठवणाऱया सवष कलाकाराच ऄमभनदन बाल

कलाकारान काढलल मचतर मखपरषठावर दताना अमहाला ऄमभमान वाित अह हया ऄकात एक पसतकाची सची ददली

अहही अततापयत परमसदध झाललया सवष बाल-समहतयाची सची नाही अह तर वाचललया समरणात रामहललया

पसतकाची सची अह हया परकलपासाठी अमही काही जणाशी सपकष कला अमण तया सवाचया सहयोगातन ही सची साकार

झाली अह तया सवाचही हारददक अभार मानण ईमचत होइल ही सची कवळ सरवात अह हयात अपण भर घाल शकता

जनया गाणयाची व कमवताची ओळख मलाना करन दणयाचा परयतनही अमही कला अह

डॉबाळ फोडक हयाची कथा व डॉराम महसाळकर हयाची कमवता अमचया ऄकाच भषण अहत तसच अमचया

नहमीचया सदर लखकानीही अपापली सदर हया बाल मवशषाकासाठी योगय ऄशा सवरपात मलमहली अहत हया ऄकात

अपलया मचमकलयाचया शाळचया पमहलया ददवशी होणारी अइची तगमग वणषन करणारी कथा अह तर बदलतया

वगवान जगाबरोबर धावताना होणार अइ-लकराचया ऄपकषत सबधात होणार बदल कमवततन अपलयासमोर अल

अहत बाल शौयष पदकामवषयी मलाची ईतसकता जागवणयाचा परयतन कथदवार कला अह

अज ह सपादकीय मलमहत ऄसताना मबइ दहशतवादाचया करर काळया साविाखाली होरपळत अह मन मवषणण अह

कस अमण कोणत जग अपण हया मलाना जगायसाठी दतो अहोत कोणता वारसा अह हा ऄमतरकयाना पकडणयासाठी

मजवाच रान करणाऱयामवषयी ऄपार कतजञता वाित अह तसच पराणाच बमलदान दणाऱया शमहदाना मवनमर ऄमभवादन

दहशतवादाचा समळ मनपात होइल ऄसा समथष समाज मनमाषण वहहावा ऄशी अशा करण भाबडपणाच होइल की काय ह

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

5

यणारा काळच ठरवल पण ऄशा समरथ समाजाच ज अधारसतभ ऄशा मलाना ईदयाच सजाण नागटरक बनमवण ह तर

अपण नककीच कर शकतो

शभभवत

सॊ वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध साठी सामहतय

ऊतगध चा पढचा महणजच मशमशर ऄक जानवारी २००९ मधय यत अह या ऄकासाठी अपल सामहतय १० जानवारी

२००९ पयत अमचयाकड पाठवाव

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

3

सपादकीय

सनहीजनहो नमसकार

ऊतगध-हमत हा बाल मवशषाक महणन अपलयापढ सादर करताना ऄमतशय अनद होत अह नोवहहबर-मडसबर मध

शाळाना सटटया ऄसतात तवहहा हा ऄक मलाचया हातात ऄसणार अह ह मवशष आथ वाढणाऱया मलाना मराठी ही

ऄभयासाची भाषा नसतच खपदा सपकाषची दखील नसत मराठी मलहायची वा वाचायची तयाना अवशयकता भासत

नाही मग मराठी ईरत ती कवळ बोली-भाषा महणन त दखील घरात मराठी बोलली जात ऄसल तरच ऄशा

पटरमसथतीत मराठीशी मलाच भावबध जळावत हया साठीचा हा ऄलपसा परयतन अह मराठी---जगातलया समदध

भाषापकी एक ऄनक शतकाची परपरा ऄसलली महचयामवषयी ऄमतातमह पजा सिजक ऄस साथष वणषन जञानशवरानी

कललच अह मवमकलकणचया शबदात सागायच तर

माझया मराठीची गोडी मला वाित ऄवीि माझया मराठीचा छद मना मनतय मोहमवत

जञानोबाची तकयाची मकतशाची जनाइची माझी मराठी गोडी रामदास मशवाजीची

या र या र ऄवघ जण हाक मायमराठीची बध खळाळा गळाल साकष भीमचया पाणयाची

डफो तणतण घउन ईभी शाहीर मडळी मजरयाची मानकरी वीराची ही मायबोली

नागराचा चाल फोाळ ऄभगाचया तालावर कोवळीक मवसावली पहािचया जातयावर

महच सवरप दखण महची चाल तडफोची महचया नतरी परभा दाि सामतवकाची काचनाची

कषणा गोदा सिसधजळ महची वाढवती काती अचायाच अरशशवाद महचया मखी वद होती

माझया मराठीची थोरी मनतय नव रप दावी ऄवनत होइ माथा मखी ईमित ओवी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

4

ऄशा मराठीशी आथलया मलाच भावबध जळावत ऄसा परयतन करणयामाग मराठी भाषा कवळ ऄशा परयतनामळच जगल

ऄसा ऄमभमनवष ऄमजबात नाही अपलया मलाना मराठी न अलयान मराठी भाषच नकसान होणार नाही अह तर

अपलया मलाच नकसान होणार अहमहणज ऄस की रोप एका मातीतन ईपिन दसऱया मातीत अणन रजवायचा

अपण परयतन करतो अहोत नवया मातीला मळ काही काळान सरावतीलहीपण तया मातीतल काय योगय काय ऄयोगय

काय गरहण करायच हयाचा मववक फ़कत तयाच मळाना ऄस शकतो की जी सवतमनरोगी अहत भककम अहत

अमण ही मळ भककम कधी ऄसतीलजवहहा तयाच अतमभान जागत ऄसल अपलया ऄमसमतची तयाना ओळख करन

दणयासाठी मराठी भाषा महतवाची भममका बजाव शकत

अमहाला कलपना अह की बहसखय मल मराठी वाच शकत नाहीत पण हा ऄक तयाना वाचन दाखवायची जबाबदारी

अमही तयाचया पालकावर िाकत अहोतहया मनममततान मलाबरोबरचा पालकाचा होणारा हा वाचन परकलप खप

अनददायी ऄसल ऄशी अमहाला खातरी अह हया ऄकासाठी मचतर काढन पाठवणाऱया सवष कलाकाराच ऄमभनदन बाल

कलाकारान काढलल मचतर मखपरषठावर दताना अमहाला ऄमभमान वाित अह हया ऄकात एक पसतकाची सची ददली

अहही अततापयत परमसदध झाललया सवष बाल-समहतयाची सची नाही अह तर वाचललया समरणात रामहललया

पसतकाची सची अह हया परकलपासाठी अमही काही जणाशी सपकष कला अमण तया सवाचया सहयोगातन ही सची साकार

झाली अह तया सवाचही हारददक अभार मानण ईमचत होइल ही सची कवळ सरवात अह हयात अपण भर घाल शकता

जनया गाणयाची व कमवताची ओळख मलाना करन दणयाचा परयतनही अमही कला अह

डॉबाळ फोडक हयाची कथा व डॉराम महसाळकर हयाची कमवता अमचया ऄकाच भषण अहत तसच अमचया

नहमीचया सदर लखकानीही अपापली सदर हया बाल मवशषाकासाठी योगय ऄशा सवरपात मलमहली अहत हया ऄकात

अपलया मचमकलयाचया शाळचया पमहलया ददवशी होणारी अइची तगमग वणषन करणारी कथा अह तर बदलतया

वगवान जगाबरोबर धावताना होणार अइ-लकराचया ऄपकषत सबधात होणार बदल कमवततन अपलयासमोर अल

अहत बाल शौयष पदकामवषयी मलाची ईतसकता जागवणयाचा परयतन कथदवार कला अह

अज ह सपादकीय मलमहत ऄसताना मबइ दहशतवादाचया करर काळया साविाखाली होरपळत अह मन मवषणण अह

कस अमण कोणत जग अपण हया मलाना जगायसाठी दतो अहोत कोणता वारसा अह हा ऄमतरकयाना पकडणयासाठी

मजवाच रान करणाऱयामवषयी ऄपार कतजञता वाित अह तसच पराणाच बमलदान दणाऱया शमहदाना मवनमर ऄमभवादन

दहशतवादाचा समळ मनपात होइल ऄसा समथष समाज मनमाषण वहहावा ऄशी अशा करण भाबडपणाच होइल की काय ह

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

5

यणारा काळच ठरवल पण ऄशा समरथ समाजाच ज अधारसतभ ऄशा मलाना ईदयाच सजाण नागटरक बनमवण ह तर

अपण नककीच कर शकतो

शभभवत

सॊ वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध साठी सामहतय

ऊतगध चा पढचा महणजच मशमशर ऄक जानवारी २००९ मधय यत अह या ऄकासाठी अपल सामहतय १० जानवारी

२००९ पयत अमचयाकड पाठवाव

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

4

ऄशा मराठीशी आथलया मलाच भावबध जळावत ऄसा परयतन करणयामाग मराठी भाषा कवळ ऄशा परयतनामळच जगल

ऄसा ऄमभमनवष ऄमजबात नाही अपलया मलाना मराठी न अलयान मराठी भाषच नकसान होणार नाही अह तर

अपलया मलाच नकसान होणार अहमहणज ऄस की रोप एका मातीतन ईपिन दसऱया मातीत अणन रजवायचा

अपण परयतन करतो अहोत नवया मातीला मळ काही काळान सरावतीलहीपण तया मातीतल काय योगय काय ऄयोगय

काय गरहण करायच हयाचा मववक फ़कत तयाच मळाना ऄस शकतो की जी सवतमनरोगी अहत भककम अहत

अमण ही मळ भककम कधी ऄसतीलजवहहा तयाच अतमभान जागत ऄसल अपलया ऄमसमतची तयाना ओळख करन

दणयासाठी मराठी भाषा महतवाची भममका बजाव शकत

अमहाला कलपना अह की बहसखय मल मराठी वाच शकत नाहीत पण हा ऄक तयाना वाचन दाखवायची जबाबदारी

अमही तयाचया पालकावर िाकत अहोतहया मनममततान मलाबरोबरचा पालकाचा होणारा हा वाचन परकलप खप

अनददायी ऄसल ऄशी अमहाला खातरी अह हया ऄकासाठी मचतर काढन पाठवणाऱया सवष कलाकाराच ऄमभनदन बाल

कलाकारान काढलल मचतर मखपरषठावर दताना अमहाला ऄमभमान वाित अह हया ऄकात एक पसतकाची सची ददली

अहही अततापयत परमसदध झाललया सवष बाल-समहतयाची सची नाही अह तर वाचललया समरणात रामहललया

पसतकाची सची अह हया परकलपासाठी अमही काही जणाशी सपकष कला अमण तया सवाचया सहयोगातन ही सची साकार

झाली अह तया सवाचही हारददक अभार मानण ईमचत होइल ही सची कवळ सरवात अह हयात अपण भर घाल शकता

जनया गाणयाची व कमवताची ओळख मलाना करन दणयाचा परयतनही अमही कला अह

डॉबाळ फोडक हयाची कथा व डॉराम महसाळकर हयाची कमवता अमचया ऄकाच भषण अहत तसच अमचया

नहमीचया सदर लखकानीही अपापली सदर हया बाल मवशषाकासाठी योगय ऄशा सवरपात मलमहली अहत हया ऄकात

अपलया मचमकलयाचया शाळचया पमहलया ददवशी होणारी अइची तगमग वणषन करणारी कथा अह तर बदलतया

वगवान जगाबरोबर धावताना होणार अइ-लकराचया ऄपकषत सबधात होणार बदल कमवततन अपलयासमोर अल

अहत बाल शौयष पदकामवषयी मलाची ईतसकता जागवणयाचा परयतन कथदवार कला अह

अज ह सपादकीय मलमहत ऄसताना मबइ दहशतवादाचया करर काळया साविाखाली होरपळत अह मन मवषणण अह

कस अमण कोणत जग अपण हया मलाना जगायसाठी दतो अहोत कोणता वारसा अह हा ऄमतरकयाना पकडणयासाठी

मजवाच रान करणाऱयामवषयी ऄपार कतजञता वाित अह तसच पराणाच बमलदान दणाऱया शमहदाना मवनमर ऄमभवादन

दहशतवादाचा समळ मनपात होइल ऄसा समथष समाज मनमाषण वहहावा ऄशी अशा करण भाबडपणाच होइल की काय ह

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

5

यणारा काळच ठरवल पण ऄशा समरथ समाजाच ज अधारसतभ ऄशा मलाना ईदयाच सजाण नागटरक बनमवण ह तर

अपण नककीच कर शकतो

शभभवत

सॊ वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध साठी सामहतय

ऊतगध चा पढचा महणजच मशमशर ऄक जानवारी २००९ मधय यत अह या ऄकासाठी अपल सामहतय १० जानवारी

२००९ पयत अमचयाकड पाठवाव

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

5

यणारा काळच ठरवल पण ऄशा समरथ समाजाच ज अधारसतभ ऄशा मलाना ईदयाच सजाण नागटरक बनमवण ह तर

अपण नककीच कर शकतो

शभभवत

सॊ वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध साठी सामहतय

ऊतगध चा पढचा महणजच मशमशर ऄक जानवारी २००९ मधय यत अह या ऄकासाठी अपल सामहतय १० जानवारी

२००९ पयत अमचयाकड पाठवाव

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

6

मचतर ndash क अयषना परधान

मचतर ndash क ऄथवाष पागार

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

7

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

8

अयवद अमण ऊतचयाष

अजकालच सजाण पालक अपलया मलाचया नसतया शकषमणक नवहह तर सवामगण मवकासासाठी झित ऄसतात पण हया

परयतनाना जर अरोगयाची साथ ममळाली तरच खर यश ममळ शकत महणन या बाल-मवशषाकात अपण अपलया

बालमडळीच अरोगय चागल रहाणयासाठी काय काळजी घतली पामहज याचा अधी मवचार करणार अहोत

एकदा रोग झालयावर तो बरा करणयापकषा तो होउच नय महणन परयतन कल पामहजत तयाचपरमाण लहानपणापासनच जर

योगय अहार मनयममत वयायाम अमण योगय सवयी लावलया तर मनरोगी दीघाषयषय लाभायला नककीच महत होइल ndash

१ रातरी जागरण न करता लवकर झोपाव व सकाळी लवकर ईठाव सकाळी मदला तरतरी ऄसत जञानगरहणशमकत

वाढलली ऄसत यावळी कलला ऄभयास चागला लकषात रहातो Early to bed early to rise will keep

man healthy wealthy and wise ही महण अपलया सगळयाना मामहत अहच

२ अजकालचया बदलतया जीवनशलीमळ िीवहही कॉमयिर मवहहमडयो गमस यामळ मलाच मदानी खळ खळण

जवळ-जवळ सपषटात अल अह मोकळया हवत खळलयामळ मलाचया शाटरटरक व मानमसक मवकासाला चालना

ममळत हया वयात वयायामाला ऄननयसाधारण महतव अह वयायामान सथयष लाभत शरीरातील रकतामभसरण

योगय झालयामळ सनायना बळकिी यत stamina वाढतो व वजन योगय परमाणात रहाणयास मदत होत महणनच

मलाना सायकल चालवण चालण धावण पोहण दोरीचया ईडया मारण याची जाणीवपवषक सवय लावली

पामहज सधयाचया गमतमान यगात कमीत कमी वळात सवाना फोळ दइल ऄसा वयायाम परकार महणज

सयषनमसकार रोज कमीतकमी १० सयषनमसकार तरी घालावतच

३ वयायामाबरोबर योगय वळी योगय परमाणात अहार घयावा अहारात सवष चवीचया पदाथाचा समावश करावा

एखादा पदाथष अवडला महणन कवळ तोच जासत खाउ नय जवणात दध ऄडी महरवया पालभाजया कदमळ

कडधानयाचा समावश करावा हललीचया फोासि-फोड चया जगात मलाना बरगर मचस फराइज कोकाकोला ह

पदाथष फोारच परीय अहत पण शरीराला त हानीकारक अहत याची मलाना जाणीव करन दयावी हया जक-फोड

चया ऄमतरकामळ acidity indigestion constipation वजन वाढण याना तड दयाव लागत रातरीच जवण

फोार ईशीरा घउ नय शकयतोवर िीवहही बघत जवण िाळाव शाळत नाशता दताना मचस मबमसकि मगी

नडलस आ न दता dry-fruits फोळ लाड मचवडा ऄस पदाथष दयावत थामलपीठ मधरडी ईपमा मशरा पोह ऄस

पदाथष खायची मलामधय अवड मनमाषण कली पामहज सवष परकारची फोळ जरर खावीत

४ हया वयात दाताच अरोगय टिकवण ऄतीशय महतवाच ऄसत पाशचातीकरणामळ अमण टिशपपरचा वाढता वापर

हयामळ खाललयावर हात धण अमण ओघानच चळ भरण खपच कमी झाल अह घरी अमण शाळतही खाललयावर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

9

हात धवन चळ भरायची अठवण मलाना सतत कली पामहज चॉकलि कोकाकोला पसी ओरीयो मबमसकि

ऄशा पदाथापासन मलाना शकयतो दर ठवाव ददवसातन दोनदा जरर दात घासावत

५ हलली लहान वयातच मलाना डोळयाच अजार चषमा लागलला ददसतो काही जणाना कमी ईजडात खप

जवळन झोपन वाचायची सवय ऄसत तवहहा मल योगय परकार व योगय परकाशात वाचतात की नाही याची

काळजी घयावी सतत िीवहही बघण कॉमयिरचा वापर मवहहमडयो गमस पीएसपी गमबॉय हयाचा ऄमतरक

डोळयाच अरोगय मबघडवतो तवहहा दकती वळ हया गोषटचा वापर करावा यावर पालकानी मनयतरण ठवाव

६ सिसगापर मधलया सतत बदलतया हवामानामळ कधी कडक उन तर कधी पाउस हवतील अरदषता अमण सवषतर

aircon चा वापर यामळ लहान मलाना वरचवर सदी-खोकलयाचा तरास होतो जया मलाना तरास होत ऄसल

तयाची मवशष काळजी घयावी थड पाणी थड पय दही कळी याचा कमीतकमी वापर करावा गरम पाणी

मपणयास दयाव गळणया करावयात वाफोारा दयावा (inhalation) aircon मधय मलाना jacket sweater जरर

वापरायचा अगरह करावा पोहणयामळ वारवार तरास होत ऄसल तर तयाना पोहणयापासन दर ठवाव

हया सवष गोषटी मलाकडन ऄपमकषत करताना पालकानी अपलया अचरणातन तयाचयापढ हा अदशष घालन ददला तर

चागलया सवयी मल लवकर अतमसात कर शकतील

हमत ऊतचयाष

हमत ऊतत थडी पडायला सरवात होत गार वार वाह लागतात शरद ऊततील तीवर सयषसताप ऄगदी कमी होतो या

ऊतत ददवस लहान व रातरी मोठया ऄसतात पहाि सवषतर दव पडत वातावरणातील थडीमळ शरीरावरील तवचचा

सकोच होतो अमण घाम यइनासा होतो ईषणता शरीरात साठली जात तयामळ जाठरामि ऄमधक परददपत होउन भक

वाढत

हमत ऊतत शाटररीक बल सवाषत ऄमधक ऄसत वषाषऊतत वात परकोप व शरद ऊतत मपतताचा परकोप होतो याईलि

हमत ऊतत ईतकषट शाटररीक बल वाढलला जाठरामि (पचनशमकत) व शरीरातील वात मपतत कफो या दोषाची सममसथती

यामळ फोारस रोग ईतपनन होत नाहीत वयाधी परमतकारशमकतही हया ऊतत वाढत अरोगयाचया दषटीन हमत व मशमशर हया

दोनही ऊतची महणजच महवाळयाचया चारही ममहनयाची गणना ईतकषट कालामधय कली अह

हमत ऊततील अहार

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

10

हमत ऊतत पचनशमकत वाढत तयामळ भक चागली लागत महणनच यावळी मातरागर महनज ऄमधक मातरमधय व

परकतीगर महणज पचणयास जड ऄस पदाथष अमण त ही ऄमधक परमाणात घयावत ऄसा अहार यावळी घतला नाही तर

शरीराची हानी होउन दॊबषलय ईतपनन होउ शकत तयामळ आतर ऊतमधय योगय नसलल पचायला जड पदाथष जासत

परमाणात खाणयास हरकत नाही

या ऊतत अहारात मधर (गोड) अमल (अबि) व लवण (खारि) पदाथष ऄमधक परमाणात घयावत गह ईडीद साखर

दध तल तप याचा अहारात समावश करावा तर मग मिकी वािाणा ईडीद हरभरा चवळी आ कडधानय तसच

बिािा रताळी कादा यासारखी कदमळ व दोडका पडवळ वागी मळा आ भाजया अहारात जासत वापरावयात बासदी

खवा पढ गलाबजाम बफोी ऄशी ऄनक परकारची पकवानन खावीत ती हयाच ऊतत तसच तल तपाचा वापर करन

तळलल चमचमीत पदाथष खाउन अपलया जीभच चोचल परवावत त ही याच काळात

अपल बल वाढणयाचया रदषटीन रदाकष मनका सफोरचद कळी मचक नारळ पर डासिळब आ फोळ खावीत तसच जदाषळ

खाटरक मपसता काज बदाम आ सकामवा पचनशमकत वाढलली ऄसलयामळ अपण सहज पचव शकतो मसालयाचया सवष

पदाथाचा अहारात वापर करावा सवष परकारचा मासाहार वरचवर व भरपर करावा मासाहार न करणा-यानी दध दही

लोणी तप मलइ आ चा यथचछ ईपयोग करावा मसनगध पदाथषही घयावत महणनच गह ईडीद खाटरक खोबर घालन

कलला लाड या ऊतत शरषठ ठरतो पचणयाच जड ऄस नवीन ताज धानय आतर ऊतत मनमषदध ऄसल तरी हया काळात त

सहज पचत त भाजन घणयाची गरज नसत तयामळ नवीन ताज धानय जरर वापराव

हमत ऊतत सकाळी ईठलयाबरोबर भक लागत तयामळ न चकता सकाळी पोिभर पोषक नाशता जरर करावा सिडकाच

लाड चयवनपराश धातरी रसायन आ रसायनाच अवजषन सवन कराव

मवहार

या ऊतत लवकर ईठाव शरीराला ईपयोगी व सोसवल ऄशा परमाणात पण जासत वयायाम करावा तयानतर सवागास

तलान मामलश करावी मामलश करायच तल गरम करन घयाव तीळतल सवाषत ईततम ऄस तल चोळलयान शरीराच शरम

नामहस होतात वयायामामळ अलला थकवा दर होतो व शाटररीक बल वाढत ऄभयगानतर गरम पाणयान ऄघोळ करावी

सगधी ईिण मशककाइचा ऄघोळीसाठी वापर करावा हया काळात सकाळी लवकर ऄघोळ करण महतावह ऄसत

महणनच कारशतक ममहनयात करायचया कारशतक सनानाच महतव अह थडी बाध नय महणन ऄगावर रशमी लोकरीच

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

11

ईबदार कपड वापरावत सकाळी कोवळया सयषदकरणाच सवन आषट ठरत या ऊतत ददवसा झोप िाळावी ऄनयथ कफो

वाढतो रातरी झोपताना ईबदार पण पातळ ऄस पाघरण वापराव

ऄशापरकार हया काळात भक जवहहा जवहहा लागल तवहहा तवहहा काही ना काही पोषक पदाथष खावत अहात सतमलत

पटरपणष व शरीर मनाला तपत करणारा ऄसावा हा ऊत सपणष वषषभर अवशयक ऄसणारी ताकद कमावन ठवणयाचा अह

महणन अरोगय टिकमवणयाचया दषटीन ह ममहन सतकारणी लावावत

------- डॉ रपाली गधळकर

BAMS

९८३७ ४०९५

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

12

कमवता ndash मला तला बघायचय (वारा)

कसा र त ऄसा दषट

माझयापढ ईभ रहायच

थोड पण घत नाहीस कषट

मला तला बघायचय

तझयासग खळायचय

झाडाशी मसत दगामसती करतोस

गवतातन सरसर सरपित जातोस

पण माझया मातर हाती कधीच यत नाहीस

मठीत धरल तरी सापडतच नाहीस

य की र समोर

मला तला बघायचय

तझयासग खळायचय

गालाना हळच करवाळन जातोस

कसाची बि हलकच ईडवन जातोस

कानात हळच गाण महणन जातोस

पण माझ गाण ऎकायला कधीच थाबत नाहीस

तझया ऄगाला हात पण लाव दत नाहीस

का र ऄस करतोस

मला तला बघायचय

तझयासग खळायचय

मधमाशीचया माग माग बर ग ग करत सिहडतोस

पराजकताचया फोलाना बरोबबर धपा दउन पाडतोस

वातकककिाचया सग मशवणापाणीही खळतोस

अमण माझा मातर त पततयाचा दकलला पाडतोस

दषट माणसा ऄसा का र वागतोस

कटटीच अता तझयाशी

मला अता तला बघायचही नाही

ऄन तझयाशी काहीसदधा खळायच नाही

- शरी कॊसतभ पिवधषन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

13

गोषट ndash अइ बघ ना कसा हा दादा

लहान ऄसताना भावडाची भाडण अपण नहमीच पाहतो तर शकर व पावषती याची दोन मल कारशतकय व गणपती ही

मल सदधा लहान ऄसताना भाडत ऄसतीलच ना ती कशी भाडली ऄसतील हयावर एक ससकत शलोक अह तया शलोकावर

अधारीत ही गोषट ndash

एकदा काय झाल पावषती घरात काहीतरी काम करीत होती बाहरचया खोलीत कारशतकय व गणपती खळत होत खळ

चागला रगात अला होता पण ऄचानक छोया गणपतीचया रडणयाचा अवाज यउ लागला पावषतीन अतनच मवचारल

ndash ldquoकाय झाल र गणपती त का रडतोसrdquo

गणपती महणाला ldquoहा दादा (कारशतकय) माझी सड दकती लाब अह त फोिपटटी घउन मोजतो अहrdquo पावषती महणाली ldquoका

र बाबा कारशतकय त तयाची सड का मोजतोसrdquo तयावर कारशतकय महणाला ldquoऄग हा गणपती माझ डोळ मोजतोय महणन

मी तयाची सड मोजतोय (कारशतकय हा षदानन महणज तयाची ६ तड होती महणज १२ डोळ झाल ना)

पावषती वतागन महणाली ldquoका र गणशा ऄस करतोस दादाची खोडी का काढतोसrdquo

गणपती महणाला ldquoपण अधी तयानच माझया कानाची लाबी व रदी पटटीन मोजली महणन मी तयाच डोळ मोजल

ह सवष ऎकन पावषती हतबदध झाली हसाव की रागवाव हच मतला कळना

- सॊ मधा पढरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

14

सहवास

नकतीच डॉमवदलाताइ ऄबकर हयाची भि झाली गली ३० वष तया आगलड मध वदयदकय वयवसायात होतया अता मनवतत

झालयावर पवीपासनच अवडीचया ऄसललया अमण कायषरत ऄसललया सामामजक कषतरात अपल योगदान दत अहत

भारताचया बाहर राहनही अपलया मलामध भारतीयतवाची ओढ कायम ठवणयात ऄबकर दापतय यशसवी झालल अह

तयाचा मलगा सन व नातवड सिसगापर मध तर मलगी जावइ व नातवड लडन मध रहात अहत

अता लडन मध राहन सामामजक कामाचया मनममततान मवदलाताइ ऄनक टठकाणी परवास करीत ऄसतात भारताबाहर

वाढत ऄसललया भारतीय मलाना अपलया भाषची ससकतीची मामहती करन दणार परकलप हा तयाचया मजवहहाळयाचा

मवषय अह भारतात मलाना वळोवळी नातवाइक भित ऄसतात वगवगळ सण साजर होत ऄसतात मशवाय मनरमनराळ

ऄभयास वगष छद मशमबर मलासाठी ईपलबध ऄसतात पण परदशात मातर ह काहीच नसत तयामळ मलाचया

सगोपनासाठी पालकाच डोळस परयतन ह खप महतवाच ठरतात लडन मध हयासाठी पालक सधया काय करत अहत ऄशी

मवदलाताईकड चौकशी कली तवहहा ममळालली मामहती तयाचयाच शबदात वाच या

मी यक मधील शाळत माझया ममतरणीचया मलाना अणायला गल होत माझा सवतचया कानावर मवशवासच बसना ७

त ८ वषाची मल शधद ईचचारात ससकत शलोक महणत होती कषणभर मी माझया बालपणात गल अजोबाचया कडवर बसन

दवघरात पजा चाललयाचया अनदात मी मि झाल होत कषणभगर सवपनातन एकदम जाग अली ती मलाचया

दकलमबलीमळ

साधाच परसग पण मनातलया मनात मवचार कर लागल माझया मलाना नातवडाना हया सवष गोषटी कशा समजावन

साग माझा एकिीचा परयतन महणज ऄथाग समरदात मठभर वाळ िाकणयासारखच भास लागल जया ददवशी मला बाल-

गोकळ ची मामहती ममळाली तवहहा ऄधारात एक अशचा दकरण ददसलयाचा भास झाला १ त २ तासाचया बाळ-

गोकळचया कायषकरमात दोन ओळचया शलोकान सरवात होत ५ त ११ वषाचया मलाचा हा समदाय लगच साममहक खळ

खळणयात दहभान मवसरन जातो परथम अइचा हात धरन रडणारी मल थोडयाच वळात अललया मलाना ममतर-ममतरणी

करन अनदात खळ लागतात हसत खळत मौमलक मशकषण दणारी ही पधदत फ़ारच सदर वािली खळता खळता मल

ममतर-ममतरणी अमण मशमकषकाशी कधी समरस होवन जातात कळतही नाही मग काही बठ खळ घतल जातात एखाद

सोप पण ऄथषपणष गाण सवानी ममळन महणताना अपण सार एक अहोत हा भाव मलाचया मनात नकळत रजतो नतर

मग हाव-भावासह सामगतललया गोषटीन तर कळसच गाठला जातो ईदाहरणाथष कामलयामदषनाची गोषट ऄसल तर मल

ऄगदी खरोखरचया गोकळात गलयासारखी कषणमय होउन जातात तयाच धदीत पराथषना होत हया बाळ गोकळच

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

15

वमशषय महणज सगळ खळ काही ना काही मशकवण दतात फ़कत खळायला मल जागा अमण परम दणारा मात-मपत गण

हवा मल हसत खळत मातभाषा वा सासकमतक भाषा अतमसात करतात अपलया ससकतीबददल मशकतात भारतात

रहाणाऱयाना ही ईणीव जाणवत नसल कदामचत पण वषाषनवष परदशात रामहललया माझया सारखया पालकाची अपण

कोण अपलया मलाची ऄमसमताच नषट होइल की काय ही धडधड मातर कमी होत ह मनमशचत कळाषटमी ला दहीहडी

रामनवमीला रामलीला नाग-पचमीला नव नव खळ व सपधाष नवरातरीत भडला ददवाळीत दकलला वळोवळी तया

वयकतीचया कायाषचया मामहतीसह वष-भषा सपधाष ऄस कलयामळ ईतसाहपणष वातावरण कायम रहात ह धयानात अल

सगळ मखय सण नामवनयपणष टरतया मलाचया सहभागान साजर कलयामळ मलाचया कलावधदीला अपोअपच खतपाणी

घातल जात मलाना शासतरीय सगीतनतयवादयवादन मशकणयास परोतसाहन ममळत ऄशा पधदतीन मलाचा सवागीण

मवकास वहहावा ऄसा परयतन कला जातो

- सॊ वदा टिळक

मचतर ndash क यश करमरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

16

कमवता ndash मला वाित

सकाळी दहाचया ठोकययाला

मी शाळत जायला नोघतो

कोप-यावर एक बागडीवाला ददसतो

रोज hellip

ldquoबाSSगडी hellip मबललोSSरrdquo ऄस ओरडत ऄसतो

तयाला कशाचीच घाइ नसत

कठलयाही रसतयान तो ओरडत सिहडत ऄसतो

तयाचया सिहडणयाचा रसता रोज बदलतो

मनात यइल तया रसतयान जातो

मनात यइल तवहहा ओरडतो

वाटटल मतथ

तयाला हिकणार कणी नसत

मला वािल

पािी दपतर फोकन दयाव

अमण अपण सदधा बागडीवाला वहहाव

ldquoबाSSगडी hellip मबललोSSरrdquo ऄस ओरडत

रसताभर सिहडाव कोणतयाही रसतयावर

चार वाजता शाळा सित

माझ हात कपड कधीकधी पाय दखील

शाइन बरबिलल ऄसतात

घराचया अवारात माती खणत ऄसलला माळी ददसतो

मनाला यइल मतथ खडडा खणत ऄसतो

हातातलया कदळीन

तयाच हात पाय कपड

मातीन मचखलान बरबिल ऄसतात

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

17

माझया हाता-पायासारख

ईनहात सिहडतो पावसात मभजतो

ददवसभर ओलया कपडयात वावरत ऄसतो

पण तयाला कणी काही काही महणत नाही

मला वाित

अपणसदधा माळी वहहाव

मचखलात मनसोकत खळाव

मग कणी अपलयाला काही महणणार नाही

रातर झाली महणज

अइ जबरदसतीन झोपायला लावत

ईघडया मखडकीतन समोर चॊकीदार ददसतो

सारीकड ऄगदी शानत शानत ऄसत

हातातला कदील हलवत सिहडत ऄसतो

ऄगदी एकिा

रसतयावर ददवा तवढा ऄसतो

राकषसाचया डोळयासारखा

लाल लाल ददवा

तयाचया डोकयावर तो ददवा ददसायला लागतो

भयानक

चॊकीदार मजत अपला ददवा हलवत ऄसतो

भयानक

चॊकीदार मजत अपला ददवा हलवत ऄसतो

मनाला यइल तसा ndash

तयाचया बरोबर तयाची सावली दखील hellip

ती दखील मचतरमवमचतर हलत ऄसत

रातरभर जागा ऄसतो तो चॊकीदार

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

18

ldquoजा झोप अता ndash

मवनाकारण जाग नकोस ndash ldquo

तयाला ऄस महणणार कणी नसत

मला वाित ndash

अपण सदधा चॊकीदार वहहाव

ददवा घउन

अपलयाच सावलीशी खळणारा

चॊकीदार

- भावानवाद - डॉ राम महसाळकर

(मळ कमवता ndash गरदव रसिवरदनाथ िागोर)

मचतर ndash क शरया वलणकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

19

गोषट ndash वािणीतला महससा

लाला दकशोरीलाल मवचारात पडल होत तयाचा वयापार ईदीम भरभरािीला अला होता चोहोबाजनी तयाची वाढ होत

होती दशोदशीचा ईततमोततम माल तयाचया पढीवर यत होता ददलली शहरात तयाला मागणीही भरपर होती मशवाय

सचोिीचा वयवहार अमण मालाचया ईततम दजाषची गवाही यामळ तयाचयाकडनच खरदी करणयावर शहरातलया सगळयाच

परमतमषठत मडळचा अगरह ऄस खदद बादशहादखील अपलयाला हवा ऄसललया मालाची मागणी तयाचयाकडच करत ऄस

तवहहा खर तर दकशोरीलालना कसलीच सिचता ऄसणयाच कारण नवहहत पण ऄलीकड मातर त सतत काळजीन गरासलल

ऄसत तयाच कारण मातर थोड मवमचतर होत दकशोरीलालना दोनच मलग होत मोठा सोहनलाल अमण धाकिा

मोहनलाल दोघही तस कतषबगार होत तयाचया धदयाचया भरभरािीत तया दोघाचाही वािा होता जोवर वमडलाचया

ऄमधपतयाखाली दोघजण काम करत होत तोवर काहीही समसया ईभी रामहली नवहहती पण अता सगळी घडी ठीक बसली

अह तर सारा कारभार तया दोघावर सोपवन अपण तीथषयातरा करायला मनघन जाव ऄसा मवचार दकशोरीलाल कर

लागल अमण सघषाषला वाचा फोिली

लालाजचही अता वय होत चालल होत तयामळ हातीपायी धडधाकि अहोत तोवर अपण चारधाम यातरा करन याव

ऄसा लकडा नमषदादवनीही तयाचया पतनीनही लावला होता महणनच अता अपण कारभारातन ऄग काढन घयाव ऄसा

मवचार तयाचया मनात यउ लागला होता एक दोन वळा तयानी तो बोलनही दाखवला होता पण मतथही मोठी ऄडचण

मनमाषण झाली होती कारण अपलयानतरही सोहन अमण मोहन दोघानीही गणयागोसिवदान अजवर चालत अला होता

तसाच हा वयापाराचा कारभार चाल ठवावा ऄस दकशोरीलालना वाित होत पण दोघाचाही तयाला मवरोध होता कारण

मग मखय ऄमधकार कोणाचा का परशन मनमाषण झाला ऄसता वडीलकीचया जोरावर सोहन अपला हकक माड पाहत होता

तर कतषतवाचया बळावर मोहन अपला दावा माडत होता दकशोरीलालनाही तयातन अपला मनणषय करण कटठण झाल

होत तयात तया दोघाचया बायकाचही अपापसात पित नवहहत तयामळ जरी अपण कोणताही मनणषय कला तरी तो

सरळीतरीतया ऄमलात यइल याची सतराम शकयता नाही ह लालाजना सपषट ददसत होत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

20

यावर तोडगा एकच होता सा-या कारभाराची आसििीची दोघामधय समसमान वािणी करन परतयकाला अपापला धदा

सवततरपण करायला मोकळीक दणयामशवाय गतयतर नाही ऄस अजकाल लालाजनाही वाि लागल होत लालाजना तो

परसताव दकतीही ऄमपरय वािला तरी दसरा पयाषय नाही ह तयाना समजत होत तो दोघानाही मानय होणयासारखा अह या

ऄपकषन तयानी तो तयाचयासमोर ठवलयावर मातर परतयकषात तयाची ऄमलबजावणी करण दकती ऄवघड अह याची परमचती

तयाना ममळाली

ldquoमला ह मानय अह अमचा परतयकाचा वािा अमहाला ममळाला की अमही वगळ होउन अमचा धदा सवततरपण करrdquo

सोहन महणाला ldquoऄर पण तमची अपापसातच सपधाष नाही का होणार दोघाचाही धदा एकाच परकारचा मग दोघानाही

एकमकाचया सपधला तड दयाव लागल ह अता तमचयापकी एकजण नवाच धदा ईभा करणार ऄसल तर बाब वगळीrdquo

दकशोरीलाल महणाल

ldquoनाही बाबजी अमही हाच धदा करrdquo मोहन महणाला नवीन धदा सर करायचा महणज सगळयाचाच शरीगणश करावा

लागणार होता तयापकषा ऄसललया धदयाचया वयवमसथत बसललया घडीचा फोायदा सोडायला कोणाचीच तयारी नवहहती

मशवाय अपलया कतषतवाची बळावर अपण सपधत सहज बाजी मार ऄसा मवशवास मोहनला वाित होता ldquoमातर वािणी

ऄगदी बरोबरीची झाली पामहज दोघानाही बरोबरचा महससा ममळाला पामहजrdquo

ldquoबरोबर बाबजीrdquo या बाबतीत तरी मोहनशी सहमत होत सोहन महणाला ldquoअमहा दोघानाही सारखाच महससा ममळायला

हवा कोणालाही कमी नाही की कोणालाही जासती नाहीrdquo अमण मतथच दकशोरीलालना पढचया वाितल खाचखळग

ददसायला लागल अपण समसमान वािणी कर पण ती एकदम बरोबरीची अह याची खातरी दोघानाही कशी पिवन

दयायची मोहन अपला जरासा लाडका ऄसलयामळ अपण तयाला थोड झकत माप ददल अह ऄस सोहनला वािायच

ईलि सोहन मोठा ऄसलयामळ तयाचयाकड थोडासा जासतीचा महससा गला अह ऄशी समजत मोहनन करन घयायची

मशवाय मजथ बरोबर वािणी करता यइल ऄशा चीजवसतबरोबर काही काही वसत ऄशा होतया की तया एकच होतया

ददवाणखानयात पसरलला कामशमरी गामलचा होता तकतपोशीला लावलल हजार ददवयाच झबर होत कोणातरी एकाला

तया घयावया लागणार होतया नाही तर तया मवकन तयातन ममळालल पस वािन दयाव लागणार होत पण मोठया अवडीन

असथन जमा कललया तया वसत मवकायला लालाजच मन घइना

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

21

यातन मागष कसा काढावा या सिचतन लालाजना घरल होत तयाची नद हराम करन िाकली होती तयावर तयाचया एका

जवळचया सनहयानी यावर अता ऄकबराचया दरबारात जाउन मतथच याचा मनवाडा करणयाची मवनती करणयाचा ईपाय

सचवला ऄकबराचया दरबारातलया नवरतनाची मवशषत मबरबलाचया चातयाषची खयाती दरदरवर पसरलली ऄसलयान

ऄनक मडळी ऄशा मचतरमवमचतर समसया घउन मतथ जात ऄसत लालाजनाही तयाची मामहती होती तयामळ अपलया

सिचतवर तोच सवोततम तोडगा ऄसलयाच तयानाही पिल अमण एक ददवशी दरबार भरलया भरलया लालाजी मतथ हजर

झाल दसतखषदद बादशहाही तयाना ओळखत ऄसलयान तयाच सवागत करन तयाना एक मानाच सथान ददल अमण तयाचया

यणयाच परयोजन मवचारल

ldquoखासिवद सवाल घरचाच ऄसला तरी बडा पचीदा अह मामला बडा नाजक अह महणन अपलया चरणी अल अह

माझया तमाम वयापारईदीमाची माझया एकण ममळकतीची माझया दोन मलामधय वािणी करायची अहrdquo

ldquoदफोर ईसम कया बडी ईजझन ह मबलासखानन मवचारल काही समसया महिलयाबरोबर मबरबलालाच गळ घातली

जाणार ह ओळखन अपणही ऄशा कोणतयाही समसयचा चिकीसरशी मनकाल लाव शकतो ह दाखवन दणयासाठी

अगाउपणच तयान ह सामगतल होत

ldquoईलझन अह परवरददगार महणन तर आथवर अलो ममळकतीची वािणी बरोबर एकसारखीच झाली पामहज

कोणालाही कमी ममळता कामा नय की जयादा ममळता कामा नय अमण दस-याला अपलयापकषा एक तीळही जासतीचा

ममळालला नाही याची खातरी दोघानाही पिली पामहजrdquo

ldquoमगर हमार मबलासख ऄभी आस ईजझनको ममिा दग कय मबलासrdquo या वर मबलासखान चपचाप बसलयाच पाहन

बादशहा काय समाजायच त समजला अमण तयान मबरबलला पाचारण कल ldquoमबरबल लालाजची परशानी अपणच दर

कली पामहजrdquo

ldquoऄबलत हजर तमची ऄडचण अमही समजतो लालाजी वािणी करण कवहहाही ऄवघडच ऄसत तयात परत अपलच

बालबचच गतलल ऄसल की मामला ऄमधकच सगददल होउन जातो मशवाय आथ तर कवळ वािणी बरोबरीची होउन

चालणार नाही ती वाकइ तशीच अह याचा यकीन दोघानाही ममळाला पामहज तयाचया मनात कोणताही शक राहता

कामा नय तयासाठी लालाजी एक तर तमचया मलानाही आथ बोलवायला पामहजrdquo

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

22

ldquoअता जाउन घउन यतो हजरrdquo जाणयासाठी लालाजी वळणार तोच तयाना थोपवत मबरबल महणाला ldquoतमही कशाला

तसदी घता लालाजी अपण जासद पाठवया ना अमण हो तया दोघाना यताना एक ईततम परतीची गळाची ढपही घउन

यायला सागrdquo मबरबल जासदाला मनरोप दत महणाला

ही गळाची ढप कशाला ऄस मवचारायचा मोह बादशहाला झाला होता खर तर मतथलया सवानाच तो परशन पडला होता

पण बादशहान अपलया ईतसकतला लगाम लावलयाच पाहन सगळच गप बसल थोडयाच वळात सोहनलाल अमण

मोहनलाल गळाचया ढपसकि हजर झाल बादशहाला मजरा करन ईभ रामहल

ldquoअइय ऄर ऄस काही तरी गनहा कलयासारख का ईभ अहातrdquo मबरबलन तयाना मवचारल तयामळ त ऄमधकच

ओशाळगत झाल तयाबरोबर तयाना ददलासा दत तयान मवचारल ldquoतर मग काय तमचया बाबजचया ममळकतीची वािणी

करायची अहrdquo दोघही काहीही न बोलता चपचाप बसन रामहल तयाबरोबर मबरबलानच पढ सरवात कली

ldquoवािणीही ऄशी वहहायला हवी की दोघानाही बरोबरीचा महससा ममळायला हवा अमण दस-याला अपलयापकषा जासती

ममळाल ऄस वािायलाही नको बरोबरrdquo तयावर थोडफोार धाडस करत मोहन महणाला ldquoजी ह अमची तशीच

खवामहश अहrdquo ldquoदरसत अह अता ती कशी करायची ऄर हो ती गळाची ढप अणली अह ना तमहीrdquo ldquoजी हजर ही

काय समोरच अहrdquo अता सोहनलाही धीर अला होता

ldquoबहोत खब तर मग ही ढप महणज लालाजची ममळकत ऄस समजया अपण तयाची बरोबरीची वािणी करायची अह

या ढपच बरोबर दोन महसस करायच अहत तमचया पकी कोण ही ढप कापायला तयार अहrdquo दोघही पढ सरसावल

तयाबरोबर तयाना हाताचया आशा-यान थोपवत अमण नोकरान अणन ददलला सरा परजत मबरबल पढ झाला अमण

महणाला ldquoकोणीही करा तयाच बरोबरीच दोन महसस पण जो तस दोन महसस करल तयाला तयातला अपला महससा

मनवडणयाची पमहली सधी ममळणार नाही ती दस-याला ममळल महणज एकान दोन भाग करायच अमण दस-यान

तयातला एक भाग अपलयासाठी पमहलयादा मनवडायचाrdquo

मोहन अमण सोहनच नाही तर लालाजी बादशहा सारा दरबार ऄचबयान मबरबलाकड पाहत रामहला कषणभर सा-या

दरबारात शातता पसरली होती तया बरोबर मबरबलच पढ महणाला ldquoवािणी बरोबरीची झाली अह याची अमण तशी

दोघाचीही खातरी पिमवणयाची ही पदधत गमणत-तजञानी शोधन काढली अह अपला महससा मनवडणयाची पमहली सधी

दस-याला ममळणार ऄसलयान तयाच दोन तकड करणारा त तकड एकसारखच होतील याची सवाषमधक काळजी घइल

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

23

कारण जर एक तकडा दस-यापकषा मोठा झाला तर तो दस-याला ममळणयाची धासती तयाला तस कर दणार नाही

तयामळ कोणताही तकडा अपलया वािला अला तरी तयाला तकरार करायला जागाच ईरणार नाही तसच तयातला

कोणताही तकडा ईचलणयाची सधी दस-याला ममळालयामळ अपलया वायाला कमी महससा अला ऄशी भावना तयाचया

मनात पदा होणयाचही कारण नाही दस-याला जासतीचा महससा ममळावा ऄस तो महणालाच तर अपण तयाला मवचार

शकतो की तो महससा घणयाची सधी तलाच अधी ममळाली होती मतचा फोायदा तला घता अला नाही तर अता तला

सवतमशवाय दस-या कोणालाही दोष दता यणार नाही मग काय सोहन मोहन तयारी अह तमची या परकारचया

वािणीला का ऄजनही काही शका अह तमचया मनातrdquo

यावर त दोघ काय बोलणार ऄवाक होउन त ईभ रामहल होत दकशोरीलालजी मातर बसलया जागवरन ईठन

मबरबलापयत गल अमण तयानी तयाला असिलगन ददल बादशहाही खष होउन मबरबलला महणाला ldquoवाह मबरबल अज

तर त कमालच कलीस पण काय र जर लालाजना तीन मलग ऄसत तर काय कल ऄसतस तrdquo

ldquoजहॉपनाह तीन ऄसत तर वािणीचा मसलमसला जरा लाबला ऄसता पण मळ ततव तच रामहल ऄसत ऄशा वळी

एकाला तीन महसस करायला सागायच दस-यान त बरोबर ऄसलयाची खातरी करन घयायची अमण मतस-यान तयातला

अपला महससा पमहलयादा ईचलायचा दस-यान तयाचया नतर अमण जयान तकड पाडल तयान सवाषत शविी अपलया

पदरात ईण माप पड नय याची खातरी करन घयायची ऄसल तर कोणीही तकड करतानाच काळजी घइल अमण मग

कोणीही तयातला कोणताही महससा ईचलला तरी तयामवषयी तो मनशकच राहील तयाच बरोबर आतराना पमहलयादा तो

पमहलयादा तो ईचलायची सधी ममळालयामळ तयानाही समाधान लाभलrdquo

मबलासखान अमण तयाच बगलबचच वगळता सारा दरबार मबरबलाचया हषारीच गोडव गात पागला

- डॉ बाळ फोडक

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

24

मचतर ndash सकत गधळकर

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

25

समाज-जीवनाच मशलपकार

सवाइ माधवराव पशव अमण छतरपमत

छतरपमत मशवाजी महाराजानी सथापन कलल सिहदवी सवराजय तयाच नात शाहराज साता-याहन चालवीत ऄसत तयानी

नमलल पतपरधान ईफोष पशव यानी पणयाहन राजयकारभार चालमवला शमनवारवाडा ह पशवयाच मनवाससथान तसच

तथ तयाचा दरबारही होता

तया पशवयापकी शरी नारायणराव पशव याना तयाचयाच सनयातील गारदी समनकानी ठार कल तयाचया हतयनतर काही

ममहनयातच तयाचया मलाचा जनम झाला नाना फोडणीस सखाराम बाप अदद कारभारी एकतर अल अमण तयानी हया

मलाला गादीवर बसवन राजयकारभार चाल ठवला मलाच नाव होत सवाइ माधवराव

यथावकाश सवाइ माधवराव मोठ झाल महणज वय वषष ५ अता तयानी छतरपतना भिणयासाठी साता-याला जाण

जरर होत राजाशी पतपरधानानी कस बोलाव हयाचया तालमी शमनवार वाडयात सर झालया पाच वषाषचया मलाला

छतरपमत कोणत परशन मवचारतील याचा ऄदाज घउन शरी नाना फोडणीसानी सवाइ माधवरावाकडन परशन अमण ईततराची

परकिीस करन घतली तयातील काही परशन ऄस होत

छतरपमत ndash पशव तमच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash अमच नाव सवाइ माधवराव

छतरपमत ndash अमण अपलया वडीलाच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash तयाच नाव नारायणराव पशव

छतरपमत ndash पशव महणन तमच काय काम ऄसत

सवाइ माधवराव ndash अमही छतरपतना तयाचा राजयकारभार करणयास मदत करतो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

26

छतरपमत ndash अमही तमचा एक हात धरन ठवला तर कसा चालमवणार तमही हा राजयकारभार

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझा हात धरला याचा ऄथष अपण मला मदत करणार तयामळ राजयकारभार

करण ऄगदीच सोप होइल

हया ऄशा परकिीसवर नाना फोडणीस अदद मडळी खष होती ठरलया ददवशी सवाइ माधवराव अमण कारभारी साता-

याला गल छतरपमत दरबारात अलयावर पशवयानी तयाना भिवसत ददलया छतरपतनी हया छोया पशवयाना परशन

मवचारल अधी परकिीस कलली ऄसलयामळ सवष काही सरळीत झाल

ऄनपमकषतपण छतरपतनी पशवयाच दोनही हात धरल अमण मवचारल

छतरपमत ndash अता तर अमही तमच दोनही हात पकडल मग तमही काय कराल

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझ दोनही हात पकडल याचा ऄथष अपण सवष राजयकारभार बघणार अहात

माझयावरची जबाबदारी अपण घतली अता अपण अजञा करावी त त काम अमही कर

हया तयाचया ईततरावर छतरपमत परसनन झाल तयानी पशवयाचा अदर सतकार कला अमण पणयास जाउन राजयकारभार

पहावा ऄशी अजञाही कली

सवाइ माधवरावाचया हया हजरजबाबीपणावर नाना जञासकि सवष कारभारी थकक झाल

[शभराव रा दवळ हयाचया बालगोषटचया पसतकावरन शरी शभराव दवळ यानी पणयाचया ldquoपरगि भावसकलrdquo शाळत

मराठी मवषयाच मशकषक महणन काम कल बाळगोपाळासाठी कथा मलमहण हा तयाचा छद होता तयाच काही कथासगरह

परकामशत झाल अहत]

------- शरी परफोलल पढरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

27

वाचाल तर वाचाल

मलानो आथ शाळत तमहाला ऄभयासाला मराठी हा मवषय नाहीच घरात बोलल जाआल तर अमण तवढच मराठी तमचया

कानावर पडणार साहमजकच तमची मराठी शबसपतती मयाषददत रहाणयाची शकयता जासत ऄसत तयामळ मराठी पसतक

तमही वाचण फ़ारच महतवाच वाचनान भाषा तर सधारलच पण वाचताना मनोरजनाबरोबर ससकतीची मानवी

सवभावाची जगातलया चागलया तसच वाआि परवततची ओळख होत जात

अपलया महाराषटर मडळाचया वाचनालयात तमचयासाठी खप पसतक अहत मशवाय भारतात गलयावर तमहाला मामा

मावशी काका अतया अजी अजोबा मवचारतात काय हव तवहहाही पसतक हवी ऄस सागायला हरकत नाही त सार

खश होतील ऄगदीच कोणी नाही मवचारल तर मातर पसतकासाठी अइ-बाबाकड नककी हटट करा

पण कोणती पसतक वाचायची अहत ह तमहाला कळल तर तमही तया साठी हटट करणार ना नाही तर कोणी महिल की

घ तला हव त पसतक अमण तमहाला मामहतीच नसतील पसतकाची नाव तर मग पचाइत होइल काळजी कर नका

तमचयासाठी मनवडक पसतकाची यादी तयार अह ती यादी तयार करणयासाठी ऄनक ताइ दादा मावशी काकानी मदत

कली अह

न पसतकाच नाव लखक लमखका

१ बोकया सातबड ndash भाग १ त ३ ददलीप परभावळकर

२ फोासिर फोण ndash ऄनक भाग भा रा भागवत

३ गोया ना धो तामहणकर

४ सिचगी ना धो तामहणकर

५ शयामची अइ सान गरजी

६ बिायाची चाळ प ल दशपाड

७ ऄसा मी ऄसामी प ल दशपाड

८ मचमणराव ndash गडयाभाउ ndash ऄनक भाग सिच मव जोशी

९ यकषाची दणगी जयत नारळीकर

१० अकाशाशी जडल नात जयत नारळीकर

११ पाच सतचटरतर गो नी दाडकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

28

१२ पवनाकाठचा धडी गो नी दाडकर

१३ राधाच घर माधरी परदर

१४ बखर मबममची जी ए कलकणी

१५ मगधाचया रगीत गोषटी जी ए कलकणी

१६ बागलबवा सिवदा करदीकर

१७ ऎि लोकाचया दशात सिवदा करदीकर

१८ मपशी मावशीची भतावळ सिवदा करदीकर

१९ ऄकषर बाग कसमागरज

२० गलाबी सइ राजीव ताब

२१ ऄभत गोषटी रतनाकर मतकरी

२२ ऄगणात माझया सटरता पदकी

२३ खडो बललाळ नाना ढोबळ

२४ पारबया पर ग सरसतरबदध

२५ वाच अनद ndash भाग १ त ३ सपा ndash माधरी परदर

२६ मनवडक दकशोर कथा कमवता परका ndash बालभारती

२७ राजा मशवछतरपती ब मो परदर

२८ शरीमानयोगी रणमजत दसाइ

२९ मतयजय मशवाजी सावत

३० डॉ गड अमण तयाची ममतरमडळी शरीमनवास पमडत

३१ बाहलीच घर शरीमनवास पमडत

३२ शाबास शरलॉक होमस भा रा भागवत

३३ रॉमबनहड भा रा भागवत

३४ अइची दणगी प महादवशासतरी जोशी

३५ ददवाकराचया नायछिा ददवाकर

३६ एक होता कावहहषर वीणा गवाणकर

३७ तोतोचान ऄनवाद ndash चतना जोशी

३८ अददतीची साहसी सफोर समनती नामजोशी

३९ मवजञान राकषस प ग वदय

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

29

४० जीवन मलय पर ग सरसतरबदध

४१ मचतरवाचन माधरी परदर

४२ ऄकषर कस सधाराव ऄममभड

४३ मचनना मजशरी गोखल

४४ हसोबा शाम जोशी

हया मशवाय मबरबलाचया चातयषकथा पचततर आसापनीती महतोपदश रामायण-महाभारतातील कथा ऄमर मचतर कथा

गमलवसष टरवलस िारझन सिसदबादचया सफ़री ऄरमबयन नाइटटस ऄमलबाबा अमण चामळस चोर तसच जयल वनष चया

मवजञानकथाच तसच कामलदास भास हयाचया ससकत नािकाच समकषपत मराठी ऄनवाद ही वाचा

चादोबा ऄमत चपक परबोधन दकशोर ही मामसक ही अवजषन वाचावी ऄशी

भारत-भारती परकाशनान ऐमतहामसक पौरामणक सामामजक कषतरातील ईललखनीय वयकतची तसच ऄनक

करातीकारकाची सताची कवची लखकाची चटरतर परमसदध कली अहत छोिी छोिी जवळपास २५० पसतक अहत ती

नशनल बक टरसि न ऄनक मामहतीपणष पसतक परकामशत कली अहत तसच सिचमवजोशी भाराभागवत जयत नारळीकर

शाताराम करशणक राजीव ताब माधरी परदर हयाची ही ऄनक पसतक अहत रहसय कथा अवडत ऄसतील अमण अइ-

बाबा हो महणाल तर बाबराव ऄनाषळकर गरनाथ नाइक शशी भागवत हयाची पसतक वाचन बघा हयातली कोणती

पसतक वाचलीत कोणती अवडली कोणती अवडली नाहीत हया मशवाय अणखी काय वाचल hellipसगळ अमहाला नककी

कळवा

कपया अपलया गरथालयाचया बदलललया वळची नद घयावी दद ६ मडसबर २००८ पासन

गरथालय फोकत सकाळी १० त दपारी २ पयत चाल राहील सधयाकाळी गरथालय चाल

ऄसणार नाही अपलयाला होणा-या ऄसमवधबददल अमही ददलगीर अहोत

- अपली कायषकाटरणी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

30

मचतर ndash क शॊनक डबीर

मचतर ndash क अयषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

31

कमवता- फोोन

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

रोजरोज ऑफिसहन यत त लट

रातरी टललकॉन आलण उशीराही इटरनट

सकाळीच लनघत अन यत रातरीच थट

कधीतरी आई मला सधयाकाळी भट

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

शाळत मी लनघणयाआधीच जात त लनघन

शाळतन आलयावरही त भटत िोनवरन

आज नाही माझा वाढफदवस नाही कोणता सण

यशील का लवकर त आजचया फदवस पण

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

पाळणयावर झोक दशील ना मला

बटबॉल खळायला नशील ना मला

शजारचया गडडला घऊन सोबतीला

बीचवर जाऊन बाधायचा ना फकलला

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

आई तला हव तर खळया घरीच

UNO Monopoly करम काहीतरी

रडणार नाही सगळ डाव त जिजकललस तरी

डाव लचडीचा खळणार नाही हरलो मी जरी

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

िोन ठवतो आता आई यशील ना नककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

- सॊ ऄममता डबीर

wwweprasarancom ह माधयम सवष मराठी भामषकासाठी ईपलबध अह या साइि वर मराठी

सगीताचा अनद लिणयासाठी ldquoसवर-सधयाrdquo वर मकलक करा सगीतपरमसाठी अणखीही बरच चनलस या

साइि वर अहत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

32

A d v e r t i s e m e n t s To place ads in Rutugandh please contact Mr Ravi Shendarkar ndash 9005 4234

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

33

ऎकली अहत का ही गाणी

बालममतरानो लहानपणीची कमवता वा गाण ऄस महिल की तमहाला अठवत सिटटवकल सिटटवकल मलिल सिार किकवा मग

गडगडणार जक अमण मजल किकवाचबी मचकसमडमपल मचन हो ना कवमचत कोणाला चादोबा चादोबा भागलास का

किकवा ऄडमतडम तडतड बाजा पण अठवत ऄसतील पण अइ-बाबाचया लहानपणची गाणी कोणती ऄसतील बर

ऄसा परशन पडलाय कधी तमहाला हा हा अइ-बाबा कधी लहान होत ऄशीच कलपना करता यत नाही ना अइ मतचया

अइकड कशासाठी तरी हटट करत अह किकवा बाबानी यमनफ़ॉमष घातलला अह अमण शाळत ईमशरा गलयाबददल मशकषा

महणन तयाना िीचर नी ऄगठ धरन ईभ रहायला लावल अह त ही कलास चया बाहर कस वाितय ऄस मचतर

डोळयापढ अणायला गमतच वाित ना बर अपण बोलत होतो त अइ-बाबाचया लहानपणचया गाणयामवषयी तयानी

सामगतलय कधी तमहाला वा तमही मवचारलय का ना कधी तयाना कठलया कमवता वा गाणी यायची अवडायची

त नाही ना मग अज अपण तयामवषयीच बोल या लहानपणी बाहली तर ऄसतच सगळयाकड अमण अपलयाला

अपली बाहली खप अवडत ही ऄसत खर ना तर तया बाहलीच वणषन करणारी एक कमवता

होती कमवतच नाव होत माझी बाहली अमण कवी होत दततकवी-दततातरय घाि

माझी बाहली

या बाइ या

बघा बघा कशी माझी बसली बया१

ऐक न यत

हळहळ ऄमश माझी छमब बोलत२

डोळ दफोरवीत

िक िक कशी माझी सोमन बघत३

बघा बघा त

गलगल गालातच कशी हसत४

मला वाित

महला बाइ सार काही सार कळत५

सदा खळत

कमध हटट धरमन न माग वळत६

शहाणी कशी

सामडचोळी नवी ठमव जमशचया तशी७

डोळ हलवणाऱया बाहलीला सार काही कळत हयाची अपलयाला दखील खातरी पित अमण दकतीही खळल तरी ऄमजबात

कपड न मळवणाऱया मतचयाबददल कौतकही कारण कपड मळवणयावरन तर अपण रोज अइची बोलणी खात ऄसतो

ना अता बाहर जाउन खळायच महणज कपड मळणारच ना काय होत बर तवहहाच खळ लगोऱया टठकऱया गोया

मविीदाड हो अमण पतगपतग तर सगळयाना आतका अवडायचाबाहर खळायला गल की गवतात कधी कधी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

34

ददसायची छोिी छोिी सदर गवतफ़ल अमण मग एकदम सगळ महणायला लागायचती कमवता होती आददरा सताची

गवतफ़ला

रगरगलया सानसानलया

गवतफोला र गवतफोला

ऄसा कसा र साग लागला

साग तझा र तझा लळा

ममतरासग माळावरती

पतग ईडमवत दफोरताना

तला पामहल गवतावरती

झलता झलता हसताना

मवसरनी गलो पतग नमभचा

मवसरन गलो ममतराला

पाहन तजला हरवन गलो

ऄशा तझया र रगकळा

महरवी नाजक रमशम पाती

दोन बाजला सळसळती

नीळ मनळली एक पाकळी

पराग मपवळ झगमगती

मलाही वाि लहान होउन

तझयाहनही लहान र

तझया सगती सदा रहाव

मवसरन शाळा घर सार

खर सागा दकतयकदा नबरहड पाकष मध गलयावर किकवा सिोसा ला किकवा बीचवर गलयावर मतथच खळत रहाव शाळा

होमवकष काहीच नको ऄस तमहालाही वािलय की नाही अता बाहर गवतफ़ल अहत महिलयावर मतथ फ़लपाखर पण

ऄसणार ह वगळ सागायलाच नको तया फ़लपाखराच मनरमनराळ रग बघणयात अपल भान हरवणार अपण

तयाचयामाग धावत सिणार ह ओघान अलच तर तया फ़लपाखराची पण एक छानशी कमवता सगळया मलाना यतच

ऄसायची ती होती गहपािील हयाची फ़लपाखर ही कमवता

फोलपाखर

छान दकती ददसत फोलपाखर

या वलीवर फोलाबरोबर

गोड दकती हसत फोलपाखर१

पख मचमकल मनळजाभळ

हालवनी झलत फोलपाखर२

डोळ बाटरक कटरती लकलक

गोल मणी जण त फोलपाखर३

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

35

मी धर जाता यइ न हाता

दरच त ईडत फोलपाखर ४

अता एवढी सगळी मल एवढया मोठया अवाजात कमवता महणायला लागलयावर ती फ़लपाखर कधीच ईडन जायची ह

वगळ सागायला नकोच ऄगदी जी मचललीमपलली ऄसायची तयाचा एक लाकडी घोडा ऄसायचातयाचयावर बसन

जागचया जागी झलायच एवढाच खळ ऄसायचा पण तया घोडयावर बसलयावर मलाना मातर खप ऐि वािायचीजण

काही अपण खऱयाच घोडयावर बसलो अहोत अमण अता हा घोडा अपलयाला मनर-मनराळया टठकाणी घउन

जाणार अह ऄशी कलपना करणयात ती मचललीमपलली मि ऄसायची

िप िप िप िप िादकत िापा - शाता शळक

िप िप िप िप िादकत िापा चाल माझा घोडा

पाठीवरती जीन मखमली पामय रपरी तोडा

ईच ईभारी दोनही कान

ऐटित वळवी मान-कमान

मधच कवहहा दडकत दडकत चाल थोडा थोडा

घोडा माझा फोार हशार

पाठीवर मी होता सवार

नसता तयाला पर आषारा कशास चाबक ओढा

सात ऄरणय समरद सात

ओलामडल हा एक दमात

अला अला माझा घोडा सोडा रसता सोडा

ऄशीच सगळयाची एक अवडती कमवता होतीती महणज भाराताब हयाची या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

लवकर भरभर सार या

मजा करा र मजा करा

अज ददवस तमचा समजा

सवसथ बस तोमच फोस

नवभमी दामवन मी

या नगराला लागमनया

सदर ती दसरी दमनया

खळखळ मजळ गामत झर

गीत मधर चहबाज भर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

36

मजकड मतकड फोल फोळ

सवास पसर रसमह गळ

पर जयाच सोनयाच

त राव हराव

तर मग काम िाकमनया

नवी बघा या ही दमनया

नवया दमनयची सफ़र घडवन अणणारी ही कमवता अवडली ना तवहहा शाळत कोणताही कायषकरम ऄसला की तया अधी

लावलली ऄसायची दवा तझ दकती सदर अकाश सदर परकाश सयष दतो किकवा राजास जी महाली सौखय कधी

ममळाली ती सवष परापत झाली या झोपडीत माझया हया व ऄशा दकतीतरी कमवता अहत हया सगळया कमवता वाचन

तमचया अइ-बाबानाही अणखी दकतीतरी अठवतील तमहाला जया अवडलया ऄसतील कमवतातया तमही सरळ पाठच

करन िाका ना तया सारखया महणत रामहलात तर शबदोचचार तर सधारतीलच पण हया कमवता महणन दाखवलयात की

अललया पाहणयावर वा अजी-अजोबावर एकदम आमपरशन मारता यआल त वगळच

-वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

37

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

7

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

8

अयवद अमण ऊतचयाष

अजकालच सजाण पालक अपलया मलाचया नसतया शकषमणक नवहह तर सवामगण मवकासासाठी झित ऄसतात पण हया

परयतनाना जर अरोगयाची साथ ममळाली तरच खर यश ममळ शकत महणन या बाल-मवशषाकात अपण अपलया

बालमडळीच अरोगय चागल रहाणयासाठी काय काळजी घतली पामहज याचा अधी मवचार करणार अहोत

एकदा रोग झालयावर तो बरा करणयापकषा तो होउच नय महणन परयतन कल पामहजत तयाचपरमाण लहानपणापासनच जर

योगय अहार मनयममत वयायाम अमण योगय सवयी लावलया तर मनरोगी दीघाषयषय लाभायला नककीच महत होइल ndash

१ रातरी जागरण न करता लवकर झोपाव व सकाळी लवकर ईठाव सकाळी मदला तरतरी ऄसत जञानगरहणशमकत

वाढलली ऄसत यावळी कलला ऄभयास चागला लकषात रहातो Early to bed early to rise will keep

man healthy wealthy and wise ही महण अपलया सगळयाना मामहत अहच

२ अजकालचया बदलतया जीवनशलीमळ िीवहही कॉमयिर मवहहमडयो गमस यामळ मलाच मदानी खळ खळण

जवळ-जवळ सपषटात अल अह मोकळया हवत खळलयामळ मलाचया शाटरटरक व मानमसक मवकासाला चालना

ममळत हया वयात वयायामाला ऄननयसाधारण महतव अह वयायामान सथयष लाभत शरीरातील रकतामभसरण

योगय झालयामळ सनायना बळकिी यत stamina वाढतो व वजन योगय परमाणात रहाणयास मदत होत महणनच

मलाना सायकल चालवण चालण धावण पोहण दोरीचया ईडया मारण याची जाणीवपवषक सवय लावली

पामहज सधयाचया गमतमान यगात कमीत कमी वळात सवाना फोळ दइल ऄसा वयायाम परकार महणज

सयषनमसकार रोज कमीतकमी १० सयषनमसकार तरी घालावतच

३ वयायामाबरोबर योगय वळी योगय परमाणात अहार घयावा अहारात सवष चवीचया पदाथाचा समावश करावा

एखादा पदाथष अवडला महणन कवळ तोच जासत खाउ नय जवणात दध ऄडी महरवया पालभाजया कदमळ

कडधानयाचा समावश करावा हललीचया फोासि-फोड चया जगात मलाना बरगर मचस फराइज कोकाकोला ह

पदाथष फोारच परीय अहत पण शरीराला त हानीकारक अहत याची मलाना जाणीव करन दयावी हया जक-फोड

चया ऄमतरकामळ acidity indigestion constipation वजन वाढण याना तड दयाव लागत रातरीच जवण

फोार ईशीरा घउ नय शकयतोवर िीवहही बघत जवण िाळाव शाळत नाशता दताना मचस मबमसकि मगी

नडलस आ न दता dry-fruits फोळ लाड मचवडा ऄस पदाथष दयावत थामलपीठ मधरडी ईपमा मशरा पोह ऄस

पदाथष खायची मलामधय अवड मनमाषण कली पामहज सवष परकारची फोळ जरर खावीत

४ हया वयात दाताच अरोगय टिकवण ऄतीशय महतवाच ऄसत पाशचातीकरणामळ अमण टिशपपरचा वाढता वापर

हयामळ खाललयावर हात धण अमण ओघानच चळ भरण खपच कमी झाल अह घरी अमण शाळतही खाललयावर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

9

हात धवन चळ भरायची अठवण मलाना सतत कली पामहज चॉकलि कोकाकोला पसी ओरीयो मबमसकि

ऄशा पदाथापासन मलाना शकयतो दर ठवाव ददवसातन दोनदा जरर दात घासावत

५ हलली लहान वयातच मलाना डोळयाच अजार चषमा लागलला ददसतो काही जणाना कमी ईजडात खप

जवळन झोपन वाचायची सवय ऄसत तवहहा मल योगय परकार व योगय परकाशात वाचतात की नाही याची

काळजी घयावी सतत िीवहही बघण कॉमयिरचा वापर मवहहमडयो गमस पीएसपी गमबॉय हयाचा ऄमतरक

डोळयाच अरोगय मबघडवतो तवहहा दकती वळ हया गोषटचा वापर करावा यावर पालकानी मनयतरण ठवाव

६ सिसगापर मधलया सतत बदलतया हवामानामळ कधी कडक उन तर कधी पाउस हवतील अरदषता अमण सवषतर

aircon चा वापर यामळ लहान मलाना वरचवर सदी-खोकलयाचा तरास होतो जया मलाना तरास होत ऄसल

तयाची मवशष काळजी घयावी थड पाणी थड पय दही कळी याचा कमीतकमी वापर करावा गरम पाणी

मपणयास दयाव गळणया करावयात वाफोारा दयावा (inhalation) aircon मधय मलाना jacket sweater जरर

वापरायचा अगरह करावा पोहणयामळ वारवार तरास होत ऄसल तर तयाना पोहणयापासन दर ठवाव

हया सवष गोषटी मलाकडन ऄपमकषत करताना पालकानी अपलया अचरणातन तयाचयापढ हा अदशष घालन ददला तर

चागलया सवयी मल लवकर अतमसात कर शकतील

हमत ऊतचयाष

हमत ऊतत थडी पडायला सरवात होत गार वार वाह लागतात शरद ऊततील तीवर सयषसताप ऄगदी कमी होतो या

ऊतत ददवस लहान व रातरी मोठया ऄसतात पहाि सवषतर दव पडत वातावरणातील थडीमळ शरीरावरील तवचचा

सकोच होतो अमण घाम यइनासा होतो ईषणता शरीरात साठली जात तयामळ जाठरामि ऄमधक परददपत होउन भक

वाढत

हमत ऊतत शाटररीक बल सवाषत ऄमधक ऄसत वषाषऊतत वात परकोप व शरद ऊतत मपतताचा परकोप होतो याईलि

हमत ऊतत ईतकषट शाटररीक बल वाढलला जाठरामि (पचनशमकत) व शरीरातील वात मपतत कफो या दोषाची सममसथती

यामळ फोारस रोग ईतपनन होत नाहीत वयाधी परमतकारशमकतही हया ऊतत वाढत अरोगयाचया दषटीन हमत व मशमशर हया

दोनही ऊतची महणजच महवाळयाचया चारही ममहनयाची गणना ईतकषट कालामधय कली अह

हमत ऊततील अहार

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

10

हमत ऊतत पचनशमकत वाढत तयामळ भक चागली लागत महणनच यावळी मातरागर महनज ऄमधक मातरमधय व

परकतीगर महणज पचणयास जड ऄस पदाथष अमण त ही ऄमधक परमाणात घयावत ऄसा अहार यावळी घतला नाही तर

शरीराची हानी होउन दॊबषलय ईतपनन होउ शकत तयामळ आतर ऊतमधय योगय नसलल पचायला जड पदाथष जासत

परमाणात खाणयास हरकत नाही

या ऊतत अहारात मधर (गोड) अमल (अबि) व लवण (खारि) पदाथष ऄमधक परमाणात घयावत गह ईडीद साखर

दध तल तप याचा अहारात समावश करावा तर मग मिकी वािाणा ईडीद हरभरा चवळी आ कडधानय तसच

बिािा रताळी कादा यासारखी कदमळ व दोडका पडवळ वागी मळा आ भाजया अहारात जासत वापरावयात बासदी

खवा पढ गलाबजाम बफोी ऄशी ऄनक परकारची पकवानन खावीत ती हयाच ऊतत तसच तल तपाचा वापर करन

तळलल चमचमीत पदाथष खाउन अपलया जीभच चोचल परवावत त ही याच काळात

अपल बल वाढणयाचया रदषटीन रदाकष मनका सफोरचद कळी मचक नारळ पर डासिळब आ फोळ खावीत तसच जदाषळ

खाटरक मपसता काज बदाम आ सकामवा पचनशमकत वाढलली ऄसलयामळ अपण सहज पचव शकतो मसालयाचया सवष

पदाथाचा अहारात वापर करावा सवष परकारचा मासाहार वरचवर व भरपर करावा मासाहार न करणा-यानी दध दही

लोणी तप मलइ आ चा यथचछ ईपयोग करावा मसनगध पदाथषही घयावत महणनच गह ईडीद खाटरक खोबर घालन

कलला लाड या ऊतत शरषठ ठरतो पचणयाच जड ऄस नवीन ताज धानय आतर ऊतत मनमषदध ऄसल तरी हया काळात त

सहज पचत त भाजन घणयाची गरज नसत तयामळ नवीन ताज धानय जरर वापराव

हमत ऊतत सकाळी ईठलयाबरोबर भक लागत तयामळ न चकता सकाळी पोिभर पोषक नाशता जरर करावा सिडकाच

लाड चयवनपराश धातरी रसायन आ रसायनाच अवजषन सवन कराव

मवहार

या ऊतत लवकर ईठाव शरीराला ईपयोगी व सोसवल ऄशा परमाणात पण जासत वयायाम करावा तयानतर सवागास

तलान मामलश करावी मामलश करायच तल गरम करन घयाव तीळतल सवाषत ईततम ऄस तल चोळलयान शरीराच शरम

नामहस होतात वयायामामळ अलला थकवा दर होतो व शाटररीक बल वाढत ऄभयगानतर गरम पाणयान ऄघोळ करावी

सगधी ईिण मशककाइचा ऄघोळीसाठी वापर करावा हया काळात सकाळी लवकर ऄघोळ करण महतावह ऄसत

महणनच कारशतक ममहनयात करायचया कारशतक सनानाच महतव अह थडी बाध नय महणन ऄगावर रशमी लोकरीच

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

11

ईबदार कपड वापरावत सकाळी कोवळया सयषदकरणाच सवन आषट ठरत या ऊतत ददवसा झोप िाळावी ऄनयथ कफो

वाढतो रातरी झोपताना ईबदार पण पातळ ऄस पाघरण वापराव

ऄशापरकार हया काळात भक जवहहा जवहहा लागल तवहहा तवहहा काही ना काही पोषक पदाथष खावत अहात सतमलत

पटरपणष व शरीर मनाला तपत करणारा ऄसावा हा ऊत सपणष वषषभर अवशयक ऄसणारी ताकद कमावन ठवणयाचा अह

महणन अरोगय टिकमवणयाचया दषटीन ह ममहन सतकारणी लावावत

------- डॉ रपाली गधळकर

BAMS

९८३७ ४०९५

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

12

कमवता ndash मला तला बघायचय (वारा)

कसा र त ऄसा दषट

माझयापढ ईभ रहायच

थोड पण घत नाहीस कषट

मला तला बघायचय

तझयासग खळायचय

झाडाशी मसत दगामसती करतोस

गवतातन सरसर सरपित जातोस

पण माझया मातर हाती कधीच यत नाहीस

मठीत धरल तरी सापडतच नाहीस

य की र समोर

मला तला बघायचय

तझयासग खळायचय

गालाना हळच करवाळन जातोस

कसाची बि हलकच ईडवन जातोस

कानात हळच गाण महणन जातोस

पण माझ गाण ऎकायला कधीच थाबत नाहीस

तझया ऄगाला हात पण लाव दत नाहीस

का र ऄस करतोस

मला तला बघायचय

तझयासग खळायचय

मधमाशीचया माग माग बर ग ग करत सिहडतोस

पराजकताचया फोलाना बरोबबर धपा दउन पाडतोस

वातकककिाचया सग मशवणापाणीही खळतोस

अमण माझा मातर त पततयाचा दकलला पाडतोस

दषट माणसा ऄसा का र वागतोस

कटटीच अता तझयाशी

मला अता तला बघायचही नाही

ऄन तझयाशी काहीसदधा खळायच नाही

- शरी कॊसतभ पिवधषन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

13

गोषट ndash अइ बघ ना कसा हा दादा

लहान ऄसताना भावडाची भाडण अपण नहमीच पाहतो तर शकर व पावषती याची दोन मल कारशतकय व गणपती ही

मल सदधा लहान ऄसताना भाडत ऄसतीलच ना ती कशी भाडली ऄसतील हयावर एक ससकत शलोक अह तया शलोकावर

अधारीत ही गोषट ndash

एकदा काय झाल पावषती घरात काहीतरी काम करीत होती बाहरचया खोलीत कारशतकय व गणपती खळत होत खळ

चागला रगात अला होता पण ऄचानक छोया गणपतीचया रडणयाचा अवाज यउ लागला पावषतीन अतनच मवचारल

ndash ldquoकाय झाल र गणपती त का रडतोसrdquo

गणपती महणाला ldquoहा दादा (कारशतकय) माझी सड दकती लाब अह त फोिपटटी घउन मोजतो अहrdquo पावषती महणाली ldquoका

र बाबा कारशतकय त तयाची सड का मोजतोसrdquo तयावर कारशतकय महणाला ldquoऄग हा गणपती माझ डोळ मोजतोय महणन

मी तयाची सड मोजतोय (कारशतकय हा षदानन महणज तयाची ६ तड होती महणज १२ डोळ झाल ना)

पावषती वतागन महणाली ldquoका र गणशा ऄस करतोस दादाची खोडी का काढतोसrdquo

गणपती महणाला ldquoपण अधी तयानच माझया कानाची लाबी व रदी पटटीन मोजली महणन मी तयाच डोळ मोजल

ह सवष ऎकन पावषती हतबदध झाली हसाव की रागवाव हच मतला कळना

- सॊ मधा पढरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

14

सहवास

नकतीच डॉमवदलाताइ ऄबकर हयाची भि झाली गली ३० वष तया आगलड मध वदयदकय वयवसायात होतया अता मनवतत

झालयावर पवीपासनच अवडीचया ऄसललया अमण कायषरत ऄसललया सामामजक कषतरात अपल योगदान दत अहत

भारताचया बाहर राहनही अपलया मलामध भारतीयतवाची ओढ कायम ठवणयात ऄबकर दापतय यशसवी झालल अह

तयाचा मलगा सन व नातवड सिसगापर मध तर मलगी जावइ व नातवड लडन मध रहात अहत

अता लडन मध राहन सामामजक कामाचया मनममततान मवदलाताइ ऄनक टठकाणी परवास करीत ऄसतात भारताबाहर

वाढत ऄसललया भारतीय मलाना अपलया भाषची ससकतीची मामहती करन दणार परकलप हा तयाचया मजवहहाळयाचा

मवषय अह भारतात मलाना वळोवळी नातवाइक भित ऄसतात वगवगळ सण साजर होत ऄसतात मशवाय मनरमनराळ

ऄभयास वगष छद मशमबर मलासाठी ईपलबध ऄसतात पण परदशात मातर ह काहीच नसत तयामळ मलाचया

सगोपनासाठी पालकाच डोळस परयतन ह खप महतवाच ठरतात लडन मध हयासाठी पालक सधया काय करत अहत ऄशी

मवदलाताईकड चौकशी कली तवहहा ममळालली मामहती तयाचयाच शबदात वाच या

मी यक मधील शाळत माझया ममतरणीचया मलाना अणायला गल होत माझा सवतचया कानावर मवशवासच बसना ७

त ८ वषाची मल शधद ईचचारात ससकत शलोक महणत होती कषणभर मी माझया बालपणात गल अजोबाचया कडवर बसन

दवघरात पजा चाललयाचया अनदात मी मि झाल होत कषणभगर सवपनातन एकदम जाग अली ती मलाचया

दकलमबलीमळ

साधाच परसग पण मनातलया मनात मवचार कर लागल माझया मलाना नातवडाना हया सवष गोषटी कशा समजावन

साग माझा एकिीचा परयतन महणज ऄथाग समरदात मठभर वाळ िाकणयासारखच भास लागल जया ददवशी मला बाल-

गोकळ ची मामहती ममळाली तवहहा ऄधारात एक अशचा दकरण ददसलयाचा भास झाला १ त २ तासाचया बाळ-

गोकळचया कायषकरमात दोन ओळचया शलोकान सरवात होत ५ त ११ वषाचया मलाचा हा समदाय लगच साममहक खळ

खळणयात दहभान मवसरन जातो परथम अइचा हात धरन रडणारी मल थोडयाच वळात अललया मलाना ममतर-ममतरणी

करन अनदात खळ लागतात हसत खळत मौमलक मशकषण दणारी ही पधदत फ़ारच सदर वािली खळता खळता मल

ममतर-ममतरणी अमण मशमकषकाशी कधी समरस होवन जातात कळतही नाही मग काही बठ खळ घतल जातात एखाद

सोप पण ऄथषपणष गाण सवानी ममळन महणताना अपण सार एक अहोत हा भाव मलाचया मनात नकळत रजतो नतर

मग हाव-भावासह सामगतललया गोषटीन तर कळसच गाठला जातो ईदाहरणाथष कामलयामदषनाची गोषट ऄसल तर मल

ऄगदी खरोखरचया गोकळात गलयासारखी कषणमय होउन जातात तयाच धदीत पराथषना होत हया बाळ गोकळच

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

15

वमशषय महणज सगळ खळ काही ना काही मशकवण दतात फ़कत खळायला मल जागा अमण परम दणारा मात-मपत गण

हवा मल हसत खळत मातभाषा वा सासकमतक भाषा अतमसात करतात अपलया ससकतीबददल मशकतात भारतात

रहाणाऱयाना ही ईणीव जाणवत नसल कदामचत पण वषाषनवष परदशात रामहललया माझया सारखया पालकाची अपण

कोण अपलया मलाची ऄमसमताच नषट होइल की काय ही धडधड मातर कमी होत ह मनमशचत कळाषटमी ला दहीहडी

रामनवमीला रामलीला नाग-पचमीला नव नव खळ व सपधाष नवरातरीत भडला ददवाळीत दकलला वळोवळी तया

वयकतीचया कायाषचया मामहतीसह वष-भषा सपधाष ऄस कलयामळ ईतसाहपणष वातावरण कायम रहात ह धयानात अल

सगळ मखय सण नामवनयपणष टरतया मलाचया सहभागान साजर कलयामळ मलाचया कलावधदीला अपोअपच खतपाणी

घातल जात मलाना शासतरीय सगीतनतयवादयवादन मशकणयास परोतसाहन ममळत ऄशा पधदतीन मलाचा सवागीण

मवकास वहहावा ऄसा परयतन कला जातो

- सॊ वदा टिळक

मचतर ndash क यश करमरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

16

कमवता ndash मला वाित

सकाळी दहाचया ठोकययाला

मी शाळत जायला नोघतो

कोप-यावर एक बागडीवाला ददसतो

रोज hellip

ldquoबाSSगडी hellip मबललोSSरrdquo ऄस ओरडत ऄसतो

तयाला कशाचीच घाइ नसत

कठलयाही रसतयान तो ओरडत सिहडत ऄसतो

तयाचया सिहडणयाचा रसता रोज बदलतो

मनात यइल तया रसतयान जातो

मनात यइल तवहहा ओरडतो

वाटटल मतथ

तयाला हिकणार कणी नसत

मला वािल

पािी दपतर फोकन दयाव

अमण अपण सदधा बागडीवाला वहहाव

ldquoबाSSगडी hellip मबललोSSरrdquo ऄस ओरडत

रसताभर सिहडाव कोणतयाही रसतयावर

चार वाजता शाळा सित

माझ हात कपड कधीकधी पाय दखील

शाइन बरबिलल ऄसतात

घराचया अवारात माती खणत ऄसलला माळी ददसतो

मनाला यइल मतथ खडडा खणत ऄसतो

हातातलया कदळीन

तयाच हात पाय कपड

मातीन मचखलान बरबिल ऄसतात

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

17

माझया हाता-पायासारख

ईनहात सिहडतो पावसात मभजतो

ददवसभर ओलया कपडयात वावरत ऄसतो

पण तयाला कणी काही काही महणत नाही

मला वाित

अपणसदधा माळी वहहाव

मचखलात मनसोकत खळाव

मग कणी अपलयाला काही महणणार नाही

रातर झाली महणज

अइ जबरदसतीन झोपायला लावत

ईघडया मखडकीतन समोर चॊकीदार ददसतो

सारीकड ऄगदी शानत शानत ऄसत

हातातला कदील हलवत सिहडत ऄसतो

ऄगदी एकिा

रसतयावर ददवा तवढा ऄसतो

राकषसाचया डोळयासारखा

लाल लाल ददवा

तयाचया डोकयावर तो ददवा ददसायला लागतो

भयानक

चॊकीदार मजत अपला ददवा हलवत ऄसतो

भयानक

चॊकीदार मजत अपला ददवा हलवत ऄसतो

मनाला यइल तसा ndash

तयाचया बरोबर तयाची सावली दखील hellip

ती दखील मचतरमवमचतर हलत ऄसत

रातरभर जागा ऄसतो तो चॊकीदार

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

18

ldquoजा झोप अता ndash

मवनाकारण जाग नकोस ndash ldquo

तयाला ऄस महणणार कणी नसत

मला वाित ndash

अपण सदधा चॊकीदार वहहाव

ददवा घउन

अपलयाच सावलीशी खळणारा

चॊकीदार

- भावानवाद - डॉ राम महसाळकर

(मळ कमवता ndash गरदव रसिवरदनाथ िागोर)

मचतर ndash क शरया वलणकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

19

गोषट ndash वािणीतला महससा

लाला दकशोरीलाल मवचारात पडल होत तयाचा वयापार ईदीम भरभरािीला अला होता चोहोबाजनी तयाची वाढ होत

होती दशोदशीचा ईततमोततम माल तयाचया पढीवर यत होता ददलली शहरात तयाला मागणीही भरपर होती मशवाय

सचोिीचा वयवहार अमण मालाचया ईततम दजाषची गवाही यामळ तयाचयाकडनच खरदी करणयावर शहरातलया सगळयाच

परमतमषठत मडळचा अगरह ऄस खदद बादशहादखील अपलयाला हवा ऄसललया मालाची मागणी तयाचयाकडच करत ऄस

तवहहा खर तर दकशोरीलालना कसलीच सिचता ऄसणयाच कारण नवहहत पण ऄलीकड मातर त सतत काळजीन गरासलल

ऄसत तयाच कारण मातर थोड मवमचतर होत दकशोरीलालना दोनच मलग होत मोठा सोहनलाल अमण धाकिा

मोहनलाल दोघही तस कतषबगार होत तयाचया धदयाचया भरभरािीत तया दोघाचाही वािा होता जोवर वमडलाचया

ऄमधपतयाखाली दोघजण काम करत होत तोवर काहीही समसया ईभी रामहली नवहहती पण अता सगळी घडी ठीक बसली

अह तर सारा कारभार तया दोघावर सोपवन अपण तीथषयातरा करायला मनघन जाव ऄसा मवचार दकशोरीलाल कर

लागल अमण सघषाषला वाचा फोिली

लालाजचही अता वय होत चालल होत तयामळ हातीपायी धडधाकि अहोत तोवर अपण चारधाम यातरा करन याव

ऄसा लकडा नमषदादवनीही तयाचया पतनीनही लावला होता महणनच अता अपण कारभारातन ऄग काढन घयाव ऄसा

मवचार तयाचया मनात यउ लागला होता एक दोन वळा तयानी तो बोलनही दाखवला होता पण मतथही मोठी ऄडचण

मनमाषण झाली होती कारण अपलयानतरही सोहन अमण मोहन दोघानीही गणयागोसिवदान अजवर चालत अला होता

तसाच हा वयापाराचा कारभार चाल ठवावा ऄस दकशोरीलालना वाित होत पण दोघाचाही तयाला मवरोध होता कारण

मग मखय ऄमधकार कोणाचा का परशन मनमाषण झाला ऄसता वडीलकीचया जोरावर सोहन अपला हकक माड पाहत होता

तर कतषतवाचया बळावर मोहन अपला दावा माडत होता दकशोरीलालनाही तयातन अपला मनणषय करण कटठण झाल

होत तयात तया दोघाचया बायकाचही अपापसात पित नवहहत तयामळ जरी अपण कोणताही मनणषय कला तरी तो

सरळीतरीतया ऄमलात यइल याची सतराम शकयता नाही ह लालाजना सपषट ददसत होत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

20

यावर तोडगा एकच होता सा-या कारभाराची आसििीची दोघामधय समसमान वािणी करन परतयकाला अपापला धदा

सवततरपण करायला मोकळीक दणयामशवाय गतयतर नाही ऄस अजकाल लालाजनाही वाि लागल होत लालाजना तो

परसताव दकतीही ऄमपरय वािला तरी दसरा पयाषय नाही ह तयाना समजत होत तो दोघानाही मानय होणयासारखा अह या

ऄपकषन तयानी तो तयाचयासमोर ठवलयावर मातर परतयकषात तयाची ऄमलबजावणी करण दकती ऄवघड अह याची परमचती

तयाना ममळाली

ldquoमला ह मानय अह अमचा परतयकाचा वािा अमहाला ममळाला की अमही वगळ होउन अमचा धदा सवततरपण करrdquo

सोहन महणाला ldquoऄर पण तमची अपापसातच सपधाष नाही का होणार दोघाचाही धदा एकाच परकारचा मग दोघानाही

एकमकाचया सपधला तड दयाव लागल ह अता तमचयापकी एकजण नवाच धदा ईभा करणार ऄसल तर बाब वगळीrdquo

दकशोरीलाल महणाल

ldquoनाही बाबजी अमही हाच धदा करrdquo मोहन महणाला नवीन धदा सर करायचा महणज सगळयाचाच शरीगणश करावा

लागणार होता तयापकषा ऄसललया धदयाचया वयवमसथत बसललया घडीचा फोायदा सोडायला कोणाचीच तयारी नवहहती

मशवाय अपलया कतषतवाची बळावर अपण सपधत सहज बाजी मार ऄसा मवशवास मोहनला वाित होता ldquoमातर वािणी

ऄगदी बरोबरीची झाली पामहज दोघानाही बरोबरचा महससा ममळाला पामहजrdquo

ldquoबरोबर बाबजीrdquo या बाबतीत तरी मोहनशी सहमत होत सोहन महणाला ldquoअमहा दोघानाही सारखाच महससा ममळायला

हवा कोणालाही कमी नाही की कोणालाही जासती नाहीrdquo अमण मतथच दकशोरीलालना पढचया वाितल खाचखळग

ददसायला लागल अपण समसमान वािणी कर पण ती एकदम बरोबरीची अह याची खातरी दोघानाही कशी पिवन

दयायची मोहन अपला जरासा लाडका ऄसलयामळ अपण तयाला थोड झकत माप ददल अह ऄस सोहनला वािायच

ईलि सोहन मोठा ऄसलयामळ तयाचयाकड थोडासा जासतीचा महससा गला अह ऄशी समजत मोहनन करन घयायची

मशवाय मजथ बरोबर वािणी करता यइल ऄशा चीजवसतबरोबर काही काही वसत ऄशा होतया की तया एकच होतया

ददवाणखानयात पसरलला कामशमरी गामलचा होता तकतपोशीला लावलल हजार ददवयाच झबर होत कोणातरी एकाला

तया घयावया लागणार होतया नाही तर तया मवकन तयातन ममळालल पस वािन दयाव लागणार होत पण मोठया अवडीन

असथन जमा कललया तया वसत मवकायला लालाजच मन घइना

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

21

यातन मागष कसा काढावा या सिचतन लालाजना घरल होत तयाची नद हराम करन िाकली होती तयावर तयाचया एका

जवळचया सनहयानी यावर अता ऄकबराचया दरबारात जाउन मतथच याचा मनवाडा करणयाची मवनती करणयाचा ईपाय

सचवला ऄकबराचया दरबारातलया नवरतनाची मवशषत मबरबलाचया चातयाषची खयाती दरदरवर पसरलली ऄसलयान

ऄनक मडळी ऄशा मचतरमवमचतर समसया घउन मतथ जात ऄसत लालाजनाही तयाची मामहती होती तयामळ अपलया

सिचतवर तोच सवोततम तोडगा ऄसलयाच तयानाही पिल अमण एक ददवशी दरबार भरलया भरलया लालाजी मतथ हजर

झाल दसतखषदद बादशहाही तयाना ओळखत ऄसलयान तयाच सवागत करन तयाना एक मानाच सथान ददल अमण तयाचया

यणयाच परयोजन मवचारल

ldquoखासिवद सवाल घरचाच ऄसला तरी बडा पचीदा अह मामला बडा नाजक अह महणन अपलया चरणी अल अह

माझया तमाम वयापारईदीमाची माझया एकण ममळकतीची माझया दोन मलामधय वािणी करायची अहrdquo

ldquoदफोर ईसम कया बडी ईजझन ह मबलासखानन मवचारल काही समसया महिलयाबरोबर मबरबलालाच गळ घातली

जाणार ह ओळखन अपणही ऄशा कोणतयाही समसयचा चिकीसरशी मनकाल लाव शकतो ह दाखवन दणयासाठी

अगाउपणच तयान ह सामगतल होत

ldquoईलझन अह परवरददगार महणन तर आथवर अलो ममळकतीची वािणी बरोबर एकसारखीच झाली पामहज

कोणालाही कमी ममळता कामा नय की जयादा ममळता कामा नय अमण दस-याला अपलयापकषा एक तीळही जासतीचा

ममळालला नाही याची खातरी दोघानाही पिली पामहजrdquo

ldquoमगर हमार मबलासख ऄभी आस ईजझनको ममिा दग कय मबलासrdquo या वर मबलासखान चपचाप बसलयाच पाहन

बादशहा काय समाजायच त समजला अमण तयान मबरबलला पाचारण कल ldquoमबरबल लालाजची परशानी अपणच दर

कली पामहजrdquo

ldquoऄबलत हजर तमची ऄडचण अमही समजतो लालाजी वािणी करण कवहहाही ऄवघडच ऄसत तयात परत अपलच

बालबचच गतलल ऄसल की मामला ऄमधकच सगददल होउन जातो मशवाय आथ तर कवळ वािणी बरोबरीची होउन

चालणार नाही ती वाकइ तशीच अह याचा यकीन दोघानाही ममळाला पामहज तयाचया मनात कोणताही शक राहता

कामा नय तयासाठी लालाजी एक तर तमचया मलानाही आथ बोलवायला पामहजrdquo

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

22

ldquoअता जाउन घउन यतो हजरrdquo जाणयासाठी लालाजी वळणार तोच तयाना थोपवत मबरबल महणाला ldquoतमही कशाला

तसदी घता लालाजी अपण जासद पाठवया ना अमण हो तया दोघाना यताना एक ईततम परतीची गळाची ढपही घउन

यायला सागrdquo मबरबल जासदाला मनरोप दत महणाला

ही गळाची ढप कशाला ऄस मवचारायचा मोह बादशहाला झाला होता खर तर मतथलया सवानाच तो परशन पडला होता

पण बादशहान अपलया ईतसकतला लगाम लावलयाच पाहन सगळच गप बसल थोडयाच वळात सोहनलाल अमण

मोहनलाल गळाचया ढपसकि हजर झाल बादशहाला मजरा करन ईभ रामहल

ldquoअइय ऄर ऄस काही तरी गनहा कलयासारख का ईभ अहातrdquo मबरबलन तयाना मवचारल तयामळ त ऄमधकच

ओशाळगत झाल तयाबरोबर तयाना ददलासा दत तयान मवचारल ldquoतर मग काय तमचया बाबजचया ममळकतीची वािणी

करायची अहrdquo दोघही काहीही न बोलता चपचाप बसन रामहल तयाबरोबर मबरबलानच पढ सरवात कली

ldquoवािणीही ऄशी वहहायला हवी की दोघानाही बरोबरीचा महससा ममळायला हवा अमण दस-याला अपलयापकषा जासती

ममळाल ऄस वािायलाही नको बरोबरrdquo तयावर थोडफोार धाडस करत मोहन महणाला ldquoजी ह अमची तशीच

खवामहश अहrdquo ldquoदरसत अह अता ती कशी करायची ऄर हो ती गळाची ढप अणली अह ना तमहीrdquo ldquoजी हजर ही

काय समोरच अहrdquo अता सोहनलाही धीर अला होता

ldquoबहोत खब तर मग ही ढप महणज लालाजची ममळकत ऄस समजया अपण तयाची बरोबरीची वािणी करायची अह

या ढपच बरोबर दोन महसस करायच अहत तमचया पकी कोण ही ढप कापायला तयार अहrdquo दोघही पढ सरसावल

तयाबरोबर तयाना हाताचया आशा-यान थोपवत अमण नोकरान अणन ददलला सरा परजत मबरबल पढ झाला अमण

महणाला ldquoकोणीही करा तयाच बरोबरीच दोन महसस पण जो तस दोन महसस करल तयाला तयातला अपला महससा

मनवडणयाची पमहली सधी ममळणार नाही ती दस-याला ममळल महणज एकान दोन भाग करायच अमण दस-यान

तयातला एक भाग अपलयासाठी पमहलयादा मनवडायचाrdquo

मोहन अमण सोहनच नाही तर लालाजी बादशहा सारा दरबार ऄचबयान मबरबलाकड पाहत रामहला कषणभर सा-या

दरबारात शातता पसरली होती तया बरोबर मबरबलच पढ महणाला ldquoवािणी बरोबरीची झाली अह याची अमण तशी

दोघाचीही खातरी पिमवणयाची ही पदधत गमणत-तजञानी शोधन काढली अह अपला महससा मनवडणयाची पमहली सधी

दस-याला ममळणार ऄसलयान तयाच दोन तकड करणारा त तकड एकसारखच होतील याची सवाषमधक काळजी घइल

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

23

कारण जर एक तकडा दस-यापकषा मोठा झाला तर तो दस-याला ममळणयाची धासती तयाला तस कर दणार नाही

तयामळ कोणताही तकडा अपलया वािला अला तरी तयाला तकरार करायला जागाच ईरणार नाही तसच तयातला

कोणताही तकडा ईचलणयाची सधी दस-याला ममळालयामळ अपलया वायाला कमी महससा अला ऄशी भावना तयाचया

मनात पदा होणयाचही कारण नाही दस-याला जासतीचा महससा ममळावा ऄस तो महणालाच तर अपण तयाला मवचार

शकतो की तो महससा घणयाची सधी तलाच अधी ममळाली होती मतचा फोायदा तला घता अला नाही तर अता तला

सवतमशवाय दस-या कोणालाही दोष दता यणार नाही मग काय सोहन मोहन तयारी अह तमची या परकारचया

वािणीला का ऄजनही काही शका अह तमचया मनातrdquo

यावर त दोघ काय बोलणार ऄवाक होउन त ईभ रामहल होत दकशोरीलालजी मातर बसलया जागवरन ईठन

मबरबलापयत गल अमण तयानी तयाला असिलगन ददल बादशहाही खष होउन मबरबलला महणाला ldquoवाह मबरबल अज

तर त कमालच कलीस पण काय र जर लालाजना तीन मलग ऄसत तर काय कल ऄसतस तrdquo

ldquoजहॉपनाह तीन ऄसत तर वािणीचा मसलमसला जरा लाबला ऄसता पण मळ ततव तच रामहल ऄसत ऄशा वळी

एकाला तीन महसस करायला सागायच दस-यान त बरोबर ऄसलयाची खातरी करन घयायची अमण मतस-यान तयातला

अपला महससा पमहलयादा ईचलायचा दस-यान तयाचया नतर अमण जयान तकड पाडल तयान सवाषत शविी अपलया

पदरात ईण माप पड नय याची खातरी करन घयायची ऄसल तर कोणीही तकड करतानाच काळजी घइल अमण मग

कोणीही तयातला कोणताही महससा ईचलला तरी तयामवषयी तो मनशकच राहील तयाच बरोबर आतराना पमहलयादा तो

पमहलयादा तो ईचलायची सधी ममळालयामळ तयानाही समाधान लाभलrdquo

मबलासखान अमण तयाच बगलबचच वगळता सारा दरबार मबरबलाचया हषारीच गोडव गात पागला

- डॉ बाळ फोडक

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

24

मचतर ndash सकत गधळकर

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

25

समाज-जीवनाच मशलपकार

सवाइ माधवराव पशव अमण छतरपमत

छतरपमत मशवाजी महाराजानी सथापन कलल सिहदवी सवराजय तयाच नात शाहराज साता-याहन चालवीत ऄसत तयानी

नमलल पतपरधान ईफोष पशव यानी पणयाहन राजयकारभार चालमवला शमनवारवाडा ह पशवयाच मनवाससथान तसच

तथ तयाचा दरबारही होता

तया पशवयापकी शरी नारायणराव पशव याना तयाचयाच सनयातील गारदी समनकानी ठार कल तयाचया हतयनतर काही

ममहनयातच तयाचया मलाचा जनम झाला नाना फोडणीस सखाराम बाप अदद कारभारी एकतर अल अमण तयानी हया

मलाला गादीवर बसवन राजयकारभार चाल ठवला मलाच नाव होत सवाइ माधवराव

यथावकाश सवाइ माधवराव मोठ झाल महणज वय वषष ५ अता तयानी छतरपतना भिणयासाठी साता-याला जाण

जरर होत राजाशी पतपरधानानी कस बोलाव हयाचया तालमी शमनवार वाडयात सर झालया पाच वषाषचया मलाला

छतरपमत कोणत परशन मवचारतील याचा ऄदाज घउन शरी नाना फोडणीसानी सवाइ माधवरावाकडन परशन अमण ईततराची

परकिीस करन घतली तयातील काही परशन ऄस होत

छतरपमत ndash पशव तमच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash अमच नाव सवाइ माधवराव

छतरपमत ndash अमण अपलया वडीलाच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash तयाच नाव नारायणराव पशव

छतरपमत ndash पशव महणन तमच काय काम ऄसत

सवाइ माधवराव ndash अमही छतरपतना तयाचा राजयकारभार करणयास मदत करतो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

26

छतरपमत ndash अमही तमचा एक हात धरन ठवला तर कसा चालमवणार तमही हा राजयकारभार

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझा हात धरला याचा ऄथष अपण मला मदत करणार तयामळ राजयकारभार

करण ऄगदीच सोप होइल

हया ऄशा परकिीसवर नाना फोडणीस अदद मडळी खष होती ठरलया ददवशी सवाइ माधवराव अमण कारभारी साता-

याला गल छतरपमत दरबारात अलयावर पशवयानी तयाना भिवसत ददलया छतरपतनी हया छोया पशवयाना परशन

मवचारल अधी परकिीस कलली ऄसलयामळ सवष काही सरळीत झाल

ऄनपमकषतपण छतरपतनी पशवयाच दोनही हात धरल अमण मवचारल

छतरपमत ndash अता तर अमही तमच दोनही हात पकडल मग तमही काय कराल

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझ दोनही हात पकडल याचा ऄथष अपण सवष राजयकारभार बघणार अहात

माझयावरची जबाबदारी अपण घतली अता अपण अजञा करावी त त काम अमही कर

हया तयाचया ईततरावर छतरपमत परसनन झाल तयानी पशवयाचा अदर सतकार कला अमण पणयास जाउन राजयकारभार

पहावा ऄशी अजञाही कली

सवाइ माधवरावाचया हया हजरजबाबीपणावर नाना जञासकि सवष कारभारी थकक झाल

[शभराव रा दवळ हयाचया बालगोषटचया पसतकावरन शरी शभराव दवळ यानी पणयाचया ldquoपरगि भावसकलrdquo शाळत

मराठी मवषयाच मशकषक महणन काम कल बाळगोपाळासाठी कथा मलमहण हा तयाचा छद होता तयाच काही कथासगरह

परकामशत झाल अहत]

------- शरी परफोलल पढरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

27

वाचाल तर वाचाल

मलानो आथ शाळत तमहाला ऄभयासाला मराठी हा मवषय नाहीच घरात बोलल जाआल तर अमण तवढच मराठी तमचया

कानावर पडणार साहमजकच तमची मराठी शबसपतती मयाषददत रहाणयाची शकयता जासत ऄसत तयामळ मराठी पसतक

तमही वाचण फ़ारच महतवाच वाचनान भाषा तर सधारलच पण वाचताना मनोरजनाबरोबर ससकतीची मानवी

सवभावाची जगातलया चागलया तसच वाआि परवततची ओळख होत जात

अपलया महाराषटर मडळाचया वाचनालयात तमचयासाठी खप पसतक अहत मशवाय भारतात गलयावर तमहाला मामा

मावशी काका अतया अजी अजोबा मवचारतात काय हव तवहहाही पसतक हवी ऄस सागायला हरकत नाही त सार

खश होतील ऄगदीच कोणी नाही मवचारल तर मातर पसतकासाठी अइ-बाबाकड नककी हटट करा

पण कोणती पसतक वाचायची अहत ह तमहाला कळल तर तमही तया साठी हटट करणार ना नाही तर कोणी महिल की

घ तला हव त पसतक अमण तमहाला मामहतीच नसतील पसतकाची नाव तर मग पचाइत होइल काळजी कर नका

तमचयासाठी मनवडक पसतकाची यादी तयार अह ती यादी तयार करणयासाठी ऄनक ताइ दादा मावशी काकानी मदत

कली अह

न पसतकाच नाव लखक लमखका

१ बोकया सातबड ndash भाग १ त ३ ददलीप परभावळकर

२ फोासिर फोण ndash ऄनक भाग भा रा भागवत

३ गोया ना धो तामहणकर

४ सिचगी ना धो तामहणकर

५ शयामची अइ सान गरजी

६ बिायाची चाळ प ल दशपाड

७ ऄसा मी ऄसामी प ल दशपाड

८ मचमणराव ndash गडयाभाउ ndash ऄनक भाग सिच मव जोशी

९ यकषाची दणगी जयत नारळीकर

१० अकाशाशी जडल नात जयत नारळीकर

११ पाच सतचटरतर गो नी दाडकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

28

१२ पवनाकाठचा धडी गो नी दाडकर

१३ राधाच घर माधरी परदर

१४ बखर मबममची जी ए कलकणी

१५ मगधाचया रगीत गोषटी जी ए कलकणी

१६ बागलबवा सिवदा करदीकर

१७ ऎि लोकाचया दशात सिवदा करदीकर

१८ मपशी मावशीची भतावळ सिवदा करदीकर

१९ ऄकषर बाग कसमागरज

२० गलाबी सइ राजीव ताब

२१ ऄभत गोषटी रतनाकर मतकरी

२२ ऄगणात माझया सटरता पदकी

२३ खडो बललाळ नाना ढोबळ

२४ पारबया पर ग सरसतरबदध

२५ वाच अनद ndash भाग १ त ३ सपा ndash माधरी परदर

२६ मनवडक दकशोर कथा कमवता परका ndash बालभारती

२७ राजा मशवछतरपती ब मो परदर

२८ शरीमानयोगी रणमजत दसाइ

२९ मतयजय मशवाजी सावत

३० डॉ गड अमण तयाची ममतरमडळी शरीमनवास पमडत

३१ बाहलीच घर शरीमनवास पमडत

३२ शाबास शरलॉक होमस भा रा भागवत

३३ रॉमबनहड भा रा भागवत

३४ अइची दणगी प महादवशासतरी जोशी

३५ ददवाकराचया नायछिा ददवाकर

३६ एक होता कावहहषर वीणा गवाणकर

३७ तोतोचान ऄनवाद ndash चतना जोशी

३८ अददतीची साहसी सफोर समनती नामजोशी

३९ मवजञान राकषस प ग वदय

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

29

४० जीवन मलय पर ग सरसतरबदध

४१ मचतरवाचन माधरी परदर

४२ ऄकषर कस सधाराव ऄममभड

४३ मचनना मजशरी गोखल

४४ हसोबा शाम जोशी

हया मशवाय मबरबलाचया चातयषकथा पचततर आसापनीती महतोपदश रामायण-महाभारतातील कथा ऄमर मचतर कथा

गमलवसष टरवलस िारझन सिसदबादचया सफ़री ऄरमबयन नाइटटस ऄमलबाबा अमण चामळस चोर तसच जयल वनष चया

मवजञानकथाच तसच कामलदास भास हयाचया ससकत नािकाच समकषपत मराठी ऄनवाद ही वाचा

चादोबा ऄमत चपक परबोधन दकशोर ही मामसक ही अवजषन वाचावी ऄशी

भारत-भारती परकाशनान ऐमतहामसक पौरामणक सामामजक कषतरातील ईललखनीय वयकतची तसच ऄनक

करातीकारकाची सताची कवची लखकाची चटरतर परमसदध कली अहत छोिी छोिी जवळपास २५० पसतक अहत ती

नशनल बक टरसि न ऄनक मामहतीपणष पसतक परकामशत कली अहत तसच सिचमवजोशी भाराभागवत जयत नारळीकर

शाताराम करशणक राजीव ताब माधरी परदर हयाची ही ऄनक पसतक अहत रहसय कथा अवडत ऄसतील अमण अइ-

बाबा हो महणाल तर बाबराव ऄनाषळकर गरनाथ नाइक शशी भागवत हयाची पसतक वाचन बघा हयातली कोणती

पसतक वाचलीत कोणती अवडली कोणती अवडली नाहीत हया मशवाय अणखी काय वाचल hellipसगळ अमहाला नककी

कळवा

कपया अपलया गरथालयाचया बदलललया वळची नद घयावी दद ६ मडसबर २००८ पासन

गरथालय फोकत सकाळी १० त दपारी २ पयत चाल राहील सधयाकाळी गरथालय चाल

ऄसणार नाही अपलयाला होणा-या ऄसमवधबददल अमही ददलगीर अहोत

- अपली कायषकाटरणी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

30

मचतर ndash क शॊनक डबीर

मचतर ndash क अयषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

31

कमवता- फोोन

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

रोजरोज ऑफिसहन यत त लट

रातरी टललकॉन आलण उशीराही इटरनट

सकाळीच लनघत अन यत रातरीच थट

कधीतरी आई मला सधयाकाळी भट

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

शाळत मी लनघणयाआधीच जात त लनघन

शाळतन आलयावरही त भटत िोनवरन

आज नाही माझा वाढफदवस नाही कोणता सण

यशील का लवकर त आजचया फदवस पण

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

पाळणयावर झोक दशील ना मला

बटबॉल खळायला नशील ना मला

शजारचया गडडला घऊन सोबतीला

बीचवर जाऊन बाधायचा ना फकलला

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

आई तला हव तर खळया घरीच

UNO Monopoly करम काहीतरी

रडणार नाही सगळ डाव त जिजकललस तरी

डाव लचडीचा खळणार नाही हरलो मी जरी

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

िोन ठवतो आता आई यशील ना नककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

- सॊ ऄममता डबीर

wwweprasarancom ह माधयम सवष मराठी भामषकासाठी ईपलबध अह या साइि वर मराठी

सगीताचा अनद लिणयासाठी ldquoसवर-सधयाrdquo वर मकलक करा सगीतपरमसाठी अणखीही बरच चनलस या

साइि वर अहत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

32

A d v e r t i s e m e n t s To place ads in Rutugandh please contact Mr Ravi Shendarkar ndash 9005 4234

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

33

ऎकली अहत का ही गाणी

बालममतरानो लहानपणीची कमवता वा गाण ऄस महिल की तमहाला अठवत सिटटवकल सिटटवकल मलिल सिार किकवा मग

गडगडणार जक अमण मजल किकवाचबी मचकसमडमपल मचन हो ना कवमचत कोणाला चादोबा चादोबा भागलास का

किकवा ऄडमतडम तडतड बाजा पण अठवत ऄसतील पण अइ-बाबाचया लहानपणची गाणी कोणती ऄसतील बर

ऄसा परशन पडलाय कधी तमहाला हा हा अइ-बाबा कधी लहान होत ऄशीच कलपना करता यत नाही ना अइ मतचया

अइकड कशासाठी तरी हटट करत अह किकवा बाबानी यमनफ़ॉमष घातलला अह अमण शाळत ईमशरा गलयाबददल मशकषा

महणन तयाना िीचर नी ऄगठ धरन ईभ रहायला लावल अह त ही कलास चया बाहर कस वाितय ऄस मचतर

डोळयापढ अणायला गमतच वाित ना बर अपण बोलत होतो त अइ-बाबाचया लहानपणचया गाणयामवषयी तयानी

सामगतलय कधी तमहाला वा तमही मवचारलय का ना कधी तयाना कठलया कमवता वा गाणी यायची अवडायची

त नाही ना मग अज अपण तयामवषयीच बोल या लहानपणी बाहली तर ऄसतच सगळयाकड अमण अपलयाला

अपली बाहली खप अवडत ही ऄसत खर ना तर तया बाहलीच वणषन करणारी एक कमवता

होती कमवतच नाव होत माझी बाहली अमण कवी होत दततकवी-दततातरय घाि

माझी बाहली

या बाइ या

बघा बघा कशी माझी बसली बया१

ऐक न यत

हळहळ ऄमश माझी छमब बोलत२

डोळ दफोरवीत

िक िक कशी माझी सोमन बघत३

बघा बघा त

गलगल गालातच कशी हसत४

मला वाित

महला बाइ सार काही सार कळत५

सदा खळत

कमध हटट धरमन न माग वळत६

शहाणी कशी

सामडचोळी नवी ठमव जमशचया तशी७

डोळ हलवणाऱया बाहलीला सार काही कळत हयाची अपलयाला दखील खातरी पित अमण दकतीही खळल तरी ऄमजबात

कपड न मळवणाऱया मतचयाबददल कौतकही कारण कपड मळवणयावरन तर अपण रोज अइची बोलणी खात ऄसतो

ना अता बाहर जाउन खळायच महणज कपड मळणारच ना काय होत बर तवहहाच खळ लगोऱया टठकऱया गोया

मविीदाड हो अमण पतगपतग तर सगळयाना आतका अवडायचाबाहर खळायला गल की गवतात कधी कधी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

34

ददसायची छोिी छोिी सदर गवतफ़ल अमण मग एकदम सगळ महणायला लागायचती कमवता होती आददरा सताची

गवतफ़ला

रगरगलया सानसानलया

गवतफोला र गवतफोला

ऄसा कसा र साग लागला

साग तझा र तझा लळा

ममतरासग माळावरती

पतग ईडमवत दफोरताना

तला पामहल गवतावरती

झलता झलता हसताना

मवसरनी गलो पतग नमभचा

मवसरन गलो ममतराला

पाहन तजला हरवन गलो

ऄशा तझया र रगकळा

महरवी नाजक रमशम पाती

दोन बाजला सळसळती

नीळ मनळली एक पाकळी

पराग मपवळ झगमगती

मलाही वाि लहान होउन

तझयाहनही लहान र

तझया सगती सदा रहाव

मवसरन शाळा घर सार

खर सागा दकतयकदा नबरहड पाकष मध गलयावर किकवा सिोसा ला किकवा बीचवर गलयावर मतथच खळत रहाव शाळा

होमवकष काहीच नको ऄस तमहालाही वािलय की नाही अता बाहर गवतफ़ल अहत महिलयावर मतथ फ़लपाखर पण

ऄसणार ह वगळ सागायलाच नको तया फ़लपाखराच मनरमनराळ रग बघणयात अपल भान हरवणार अपण

तयाचयामाग धावत सिणार ह ओघान अलच तर तया फ़लपाखराची पण एक छानशी कमवता सगळया मलाना यतच

ऄसायची ती होती गहपािील हयाची फ़लपाखर ही कमवता

फोलपाखर

छान दकती ददसत फोलपाखर

या वलीवर फोलाबरोबर

गोड दकती हसत फोलपाखर१

पख मचमकल मनळजाभळ

हालवनी झलत फोलपाखर२

डोळ बाटरक कटरती लकलक

गोल मणी जण त फोलपाखर३

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

35

मी धर जाता यइ न हाता

दरच त ईडत फोलपाखर ४

अता एवढी सगळी मल एवढया मोठया अवाजात कमवता महणायला लागलयावर ती फ़लपाखर कधीच ईडन जायची ह

वगळ सागायला नकोच ऄगदी जी मचललीमपलली ऄसायची तयाचा एक लाकडी घोडा ऄसायचातयाचयावर बसन

जागचया जागी झलायच एवढाच खळ ऄसायचा पण तया घोडयावर बसलयावर मलाना मातर खप ऐि वािायचीजण

काही अपण खऱयाच घोडयावर बसलो अहोत अमण अता हा घोडा अपलयाला मनर-मनराळया टठकाणी घउन

जाणार अह ऄशी कलपना करणयात ती मचललीमपलली मि ऄसायची

िप िप िप िप िादकत िापा - शाता शळक

िप िप िप िप िादकत िापा चाल माझा घोडा

पाठीवरती जीन मखमली पामय रपरी तोडा

ईच ईभारी दोनही कान

ऐटित वळवी मान-कमान

मधच कवहहा दडकत दडकत चाल थोडा थोडा

घोडा माझा फोार हशार

पाठीवर मी होता सवार

नसता तयाला पर आषारा कशास चाबक ओढा

सात ऄरणय समरद सात

ओलामडल हा एक दमात

अला अला माझा घोडा सोडा रसता सोडा

ऄशीच सगळयाची एक अवडती कमवता होतीती महणज भाराताब हयाची या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

लवकर भरभर सार या

मजा करा र मजा करा

अज ददवस तमचा समजा

सवसथ बस तोमच फोस

नवभमी दामवन मी

या नगराला लागमनया

सदर ती दसरी दमनया

खळखळ मजळ गामत झर

गीत मधर चहबाज भर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

36

मजकड मतकड फोल फोळ

सवास पसर रसमह गळ

पर जयाच सोनयाच

त राव हराव

तर मग काम िाकमनया

नवी बघा या ही दमनया

नवया दमनयची सफ़र घडवन अणणारी ही कमवता अवडली ना तवहहा शाळत कोणताही कायषकरम ऄसला की तया अधी

लावलली ऄसायची दवा तझ दकती सदर अकाश सदर परकाश सयष दतो किकवा राजास जी महाली सौखय कधी

ममळाली ती सवष परापत झाली या झोपडीत माझया हया व ऄशा दकतीतरी कमवता अहत हया सगळया कमवता वाचन

तमचया अइ-बाबानाही अणखी दकतीतरी अठवतील तमहाला जया अवडलया ऄसतील कमवतातया तमही सरळ पाठच

करन िाका ना तया सारखया महणत रामहलात तर शबदोचचार तर सधारतीलच पण हया कमवता महणन दाखवलयात की

अललया पाहणयावर वा अजी-अजोबावर एकदम आमपरशन मारता यआल त वगळच

-वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

37

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

8

अयवद अमण ऊतचयाष

अजकालच सजाण पालक अपलया मलाचया नसतया शकषमणक नवहह तर सवामगण मवकासासाठी झित ऄसतात पण हया

परयतनाना जर अरोगयाची साथ ममळाली तरच खर यश ममळ शकत महणन या बाल-मवशषाकात अपण अपलया

बालमडळीच अरोगय चागल रहाणयासाठी काय काळजी घतली पामहज याचा अधी मवचार करणार अहोत

एकदा रोग झालयावर तो बरा करणयापकषा तो होउच नय महणन परयतन कल पामहजत तयाचपरमाण लहानपणापासनच जर

योगय अहार मनयममत वयायाम अमण योगय सवयी लावलया तर मनरोगी दीघाषयषय लाभायला नककीच महत होइल ndash

१ रातरी जागरण न करता लवकर झोपाव व सकाळी लवकर ईठाव सकाळी मदला तरतरी ऄसत जञानगरहणशमकत

वाढलली ऄसत यावळी कलला ऄभयास चागला लकषात रहातो Early to bed early to rise will keep

man healthy wealthy and wise ही महण अपलया सगळयाना मामहत अहच

२ अजकालचया बदलतया जीवनशलीमळ िीवहही कॉमयिर मवहहमडयो गमस यामळ मलाच मदानी खळ खळण

जवळ-जवळ सपषटात अल अह मोकळया हवत खळलयामळ मलाचया शाटरटरक व मानमसक मवकासाला चालना

ममळत हया वयात वयायामाला ऄननयसाधारण महतव अह वयायामान सथयष लाभत शरीरातील रकतामभसरण

योगय झालयामळ सनायना बळकिी यत stamina वाढतो व वजन योगय परमाणात रहाणयास मदत होत महणनच

मलाना सायकल चालवण चालण धावण पोहण दोरीचया ईडया मारण याची जाणीवपवषक सवय लावली

पामहज सधयाचया गमतमान यगात कमीत कमी वळात सवाना फोळ दइल ऄसा वयायाम परकार महणज

सयषनमसकार रोज कमीतकमी १० सयषनमसकार तरी घालावतच

३ वयायामाबरोबर योगय वळी योगय परमाणात अहार घयावा अहारात सवष चवीचया पदाथाचा समावश करावा

एखादा पदाथष अवडला महणन कवळ तोच जासत खाउ नय जवणात दध ऄडी महरवया पालभाजया कदमळ

कडधानयाचा समावश करावा हललीचया फोासि-फोड चया जगात मलाना बरगर मचस फराइज कोकाकोला ह

पदाथष फोारच परीय अहत पण शरीराला त हानीकारक अहत याची मलाना जाणीव करन दयावी हया जक-फोड

चया ऄमतरकामळ acidity indigestion constipation वजन वाढण याना तड दयाव लागत रातरीच जवण

फोार ईशीरा घउ नय शकयतोवर िीवहही बघत जवण िाळाव शाळत नाशता दताना मचस मबमसकि मगी

नडलस आ न दता dry-fruits फोळ लाड मचवडा ऄस पदाथष दयावत थामलपीठ मधरडी ईपमा मशरा पोह ऄस

पदाथष खायची मलामधय अवड मनमाषण कली पामहज सवष परकारची फोळ जरर खावीत

४ हया वयात दाताच अरोगय टिकवण ऄतीशय महतवाच ऄसत पाशचातीकरणामळ अमण टिशपपरचा वाढता वापर

हयामळ खाललयावर हात धण अमण ओघानच चळ भरण खपच कमी झाल अह घरी अमण शाळतही खाललयावर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

9

हात धवन चळ भरायची अठवण मलाना सतत कली पामहज चॉकलि कोकाकोला पसी ओरीयो मबमसकि

ऄशा पदाथापासन मलाना शकयतो दर ठवाव ददवसातन दोनदा जरर दात घासावत

५ हलली लहान वयातच मलाना डोळयाच अजार चषमा लागलला ददसतो काही जणाना कमी ईजडात खप

जवळन झोपन वाचायची सवय ऄसत तवहहा मल योगय परकार व योगय परकाशात वाचतात की नाही याची

काळजी घयावी सतत िीवहही बघण कॉमयिरचा वापर मवहहमडयो गमस पीएसपी गमबॉय हयाचा ऄमतरक

डोळयाच अरोगय मबघडवतो तवहहा दकती वळ हया गोषटचा वापर करावा यावर पालकानी मनयतरण ठवाव

६ सिसगापर मधलया सतत बदलतया हवामानामळ कधी कडक उन तर कधी पाउस हवतील अरदषता अमण सवषतर

aircon चा वापर यामळ लहान मलाना वरचवर सदी-खोकलयाचा तरास होतो जया मलाना तरास होत ऄसल

तयाची मवशष काळजी घयावी थड पाणी थड पय दही कळी याचा कमीतकमी वापर करावा गरम पाणी

मपणयास दयाव गळणया करावयात वाफोारा दयावा (inhalation) aircon मधय मलाना jacket sweater जरर

वापरायचा अगरह करावा पोहणयामळ वारवार तरास होत ऄसल तर तयाना पोहणयापासन दर ठवाव

हया सवष गोषटी मलाकडन ऄपमकषत करताना पालकानी अपलया अचरणातन तयाचयापढ हा अदशष घालन ददला तर

चागलया सवयी मल लवकर अतमसात कर शकतील

हमत ऊतचयाष

हमत ऊतत थडी पडायला सरवात होत गार वार वाह लागतात शरद ऊततील तीवर सयषसताप ऄगदी कमी होतो या

ऊतत ददवस लहान व रातरी मोठया ऄसतात पहाि सवषतर दव पडत वातावरणातील थडीमळ शरीरावरील तवचचा

सकोच होतो अमण घाम यइनासा होतो ईषणता शरीरात साठली जात तयामळ जाठरामि ऄमधक परददपत होउन भक

वाढत

हमत ऊतत शाटररीक बल सवाषत ऄमधक ऄसत वषाषऊतत वात परकोप व शरद ऊतत मपतताचा परकोप होतो याईलि

हमत ऊतत ईतकषट शाटररीक बल वाढलला जाठरामि (पचनशमकत) व शरीरातील वात मपतत कफो या दोषाची सममसथती

यामळ फोारस रोग ईतपनन होत नाहीत वयाधी परमतकारशमकतही हया ऊतत वाढत अरोगयाचया दषटीन हमत व मशमशर हया

दोनही ऊतची महणजच महवाळयाचया चारही ममहनयाची गणना ईतकषट कालामधय कली अह

हमत ऊततील अहार

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

10

हमत ऊतत पचनशमकत वाढत तयामळ भक चागली लागत महणनच यावळी मातरागर महनज ऄमधक मातरमधय व

परकतीगर महणज पचणयास जड ऄस पदाथष अमण त ही ऄमधक परमाणात घयावत ऄसा अहार यावळी घतला नाही तर

शरीराची हानी होउन दॊबषलय ईतपनन होउ शकत तयामळ आतर ऊतमधय योगय नसलल पचायला जड पदाथष जासत

परमाणात खाणयास हरकत नाही

या ऊतत अहारात मधर (गोड) अमल (अबि) व लवण (खारि) पदाथष ऄमधक परमाणात घयावत गह ईडीद साखर

दध तल तप याचा अहारात समावश करावा तर मग मिकी वािाणा ईडीद हरभरा चवळी आ कडधानय तसच

बिािा रताळी कादा यासारखी कदमळ व दोडका पडवळ वागी मळा आ भाजया अहारात जासत वापरावयात बासदी

खवा पढ गलाबजाम बफोी ऄशी ऄनक परकारची पकवानन खावीत ती हयाच ऊतत तसच तल तपाचा वापर करन

तळलल चमचमीत पदाथष खाउन अपलया जीभच चोचल परवावत त ही याच काळात

अपल बल वाढणयाचया रदषटीन रदाकष मनका सफोरचद कळी मचक नारळ पर डासिळब आ फोळ खावीत तसच जदाषळ

खाटरक मपसता काज बदाम आ सकामवा पचनशमकत वाढलली ऄसलयामळ अपण सहज पचव शकतो मसालयाचया सवष

पदाथाचा अहारात वापर करावा सवष परकारचा मासाहार वरचवर व भरपर करावा मासाहार न करणा-यानी दध दही

लोणी तप मलइ आ चा यथचछ ईपयोग करावा मसनगध पदाथषही घयावत महणनच गह ईडीद खाटरक खोबर घालन

कलला लाड या ऊतत शरषठ ठरतो पचणयाच जड ऄस नवीन ताज धानय आतर ऊतत मनमषदध ऄसल तरी हया काळात त

सहज पचत त भाजन घणयाची गरज नसत तयामळ नवीन ताज धानय जरर वापराव

हमत ऊतत सकाळी ईठलयाबरोबर भक लागत तयामळ न चकता सकाळी पोिभर पोषक नाशता जरर करावा सिडकाच

लाड चयवनपराश धातरी रसायन आ रसायनाच अवजषन सवन कराव

मवहार

या ऊतत लवकर ईठाव शरीराला ईपयोगी व सोसवल ऄशा परमाणात पण जासत वयायाम करावा तयानतर सवागास

तलान मामलश करावी मामलश करायच तल गरम करन घयाव तीळतल सवाषत ईततम ऄस तल चोळलयान शरीराच शरम

नामहस होतात वयायामामळ अलला थकवा दर होतो व शाटररीक बल वाढत ऄभयगानतर गरम पाणयान ऄघोळ करावी

सगधी ईिण मशककाइचा ऄघोळीसाठी वापर करावा हया काळात सकाळी लवकर ऄघोळ करण महतावह ऄसत

महणनच कारशतक ममहनयात करायचया कारशतक सनानाच महतव अह थडी बाध नय महणन ऄगावर रशमी लोकरीच

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

11

ईबदार कपड वापरावत सकाळी कोवळया सयषदकरणाच सवन आषट ठरत या ऊतत ददवसा झोप िाळावी ऄनयथ कफो

वाढतो रातरी झोपताना ईबदार पण पातळ ऄस पाघरण वापराव

ऄशापरकार हया काळात भक जवहहा जवहहा लागल तवहहा तवहहा काही ना काही पोषक पदाथष खावत अहात सतमलत

पटरपणष व शरीर मनाला तपत करणारा ऄसावा हा ऊत सपणष वषषभर अवशयक ऄसणारी ताकद कमावन ठवणयाचा अह

महणन अरोगय टिकमवणयाचया दषटीन ह ममहन सतकारणी लावावत

------- डॉ रपाली गधळकर

BAMS

९८३७ ४०९५

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

12

कमवता ndash मला तला बघायचय (वारा)

कसा र त ऄसा दषट

माझयापढ ईभ रहायच

थोड पण घत नाहीस कषट

मला तला बघायचय

तझयासग खळायचय

झाडाशी मसत दगामसती करतोस

गवतातन सरसर सरपित जातोस

पण माझया मातर हाती कधीच यत नाहीस

मठीत धरल तरी सापडतच नाहीस

य की र समोर

मला तला बघायचय

तझयासग खळायचय

गालाना हळच करवाळन जातोस

कसाची बि हलकच ईडवन जातोस

कानात हळच गाण महणन जातोस

पण माझ गाण ऎकायला कधीच थाबत नाहीस

तझया ऄगाला हात पण लाव दत नाहीस

का र ऄस करतोस

मला तला बघायचय

तझयासग खळायचय

मधमाशीचया माग माग बर ग ग करत सिहडतोस

पराजकताचया फोलाना बरोबबर धपा दउन पाडतोस

वातकककिाचया सग मशवणापाणीही खळतोस

अमण माझा मातर त पततयाचा दकलला पाडतोस

दषट माणसा ऄसा का र वागतोस

कटटीच अता तझयाशी

मला अता तला बघायचही नाही

ऄन तझयाशी काहीसदधा खळायच नाही

- शरी कॊसतभ पिवधषन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

13

गोषट ndash अइ बघ ना कसा हा दादा

लहान ऄसताना भावडाची भाडण अपण नहमीच पाहतो तर शकर व पावषती याची दोन मल कारशतकय व गणपती ही

मल सदधा लहान ऄसताना भाडत ऄसतीलच ना ती कशी भाडली ऄसतील हयावर एक ससकत शलोक अह तया शलोकावर

अधारीत ही गोषट ndash

एकदा काय झाल पावषती घरात काहीतरी काम करीत होती बाहरचया खोलीत कारशतकय व गणपती खळत होत खळ

चागला रगात अला होता पण ऄचानक छोया गणपतीचया रडणयाचा अवाज यउ लागला पावषतीन अतनच मवचारल

ndash ldquoकाय झाल र गणपती त का रडतोसrdquo

गणपती महणाला ldquoहा दादा (कारशतकय) माझी सड दकती लाब अह त फोिपटटी घउन मोजतो अहrdquo पावषती महणाली ldquoका

र बाबा कारशतकय त तयाची सड का मोजतोसrdquo तयावर कारशतकय महणाला ldquoऄग हा गणपती माझ डोळ मोजतोय महणन

मी तयाची सड मोजतोय (कारशतकय हा षदानन महणज तयाची ६ तड होती महणज १२ डोळ झाल ना)

पावषती वतागन महणाली ldquoका र गणशा ऄस करतोस दादाची खोडी का काढतोसrdquo

गणपती महणाला ldquoपण अधी तयानच माझया कानाची लाबी व रदी पटटीन मोजली महणन मी तयाच डोळ मोजल

ह सवष ऎकन पावषती हतबदध झाली हसाव की रागवाव हच मतला कळना

- सॊ मधा पढरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

14

सहवास

नकतीच डॉमवदलाताइ ऄबकर हयाची भि झाली गली ३० वष तया आगलड मध वदयदकय वयवसायात होतया अता मनवतत

झालयावर पवीपासनच अवडीचया ऄसललया अमण कायषरत ऄसललया सामामजक कषतरात अपल योगदान दत अहत

भारताचया बाहर राहनही अपलया मलामध भारतीयतवाची ओढ कायम ठवणयात ऄबकर दापतय यशसवी झालल अह

तयाचा मलगा सन व नातवड सिसगापर मध तर मलगी जावइ व नातवड लडन मध रहात अहत

अता लडन मध राहन सामामजक कामाचया मनममततान मवदलाताइ ऄनक टठकाणी परवास करीत ऄसतात भारताबाहर

वाढत ऄसललया भारतीय मलाना अपलया भाषची ससकतीची मामहती करन दणार परकलप हा तयाचया मजवहहाळयाचा

मवषय अह भारतात मलाना वळोवळी नातवाइक भित ऄसतात वगवगळ सण साजर होत ऄसतात मशवाय मनरमनराळ

ऄभयास वगष छद मशमबर मलासाठी ईपलबध ऄसतात पण परदशात मातर ह काहीच नसत तयामळ मलाचया

सगोपनासाठी पालकाच डोळस परयतन ह खप महतवाच ठरतात लडन मध हयासाठी पालक सधया काय करत अहत ऄशी

मवदलाताईकड चौकशी कली तवहहा ममळालली मामहती तयाचयाच शबदात वाच या

मी यक मधील शाळत माझया ममतरणीचया मलाना अणायला गल होत माझा सवतचया कानावर मवशवासच बसना ७

त ८ वषाची मल शधद ईचचारात ससकत शलोक महणत होती कषणभर मी माझया बालपणात गल अजोबाचया कडवर बसन

दवघरात पजा चाललयाचया अनदात मी मि झाल होत कषणभगर सवपनातन एकदम जाग अली ती मलाचया

दकलमबलीमळ

साधाच परसग पण मनातलया मनात मवचार कर लागल माझया मलाना नातवडाना हया सवष गोषटी कशा समजावन

साग माझा एकिीचा परयतन महणज ऄथाग समरदात मठभर वाळ िाकणयासारखच भास लागल जया ददवशी मला बाल-

गोकळ ची मामहती ममळाली तवहहा ऄधारात एक अशचा दकरण ददसलयाचा भास झाला १ त २ तासाचया बाळ-

गोकळचया कायषकरमात दोन ओळचया शलोकान सरवात होत ५ त ११ वषाचया मलाचा हा समदाय लगच साममहक खळ

खळणयात दहभान मवसरन जातो परथम अइचा हात धरन रडणारी मल थोडयाच वळात अललया मलाना ममतर-ममतरणी

करन अनदात खळ लागतात हसत खळत मौमलक मशकषण दणारी ही पधदत फ़ारच सदर वािली खळता खळता मल

ममतर-ममतरणी अमण मशमकषकाशी कधी समरस होवन जातात कळतही नाही मग काही बठ खळ घतल जातात एखाद

सोप पण ऄथषपणष गाण सवानी ममळन महणताना अपण सार एक अहोत हा भाव मलाचया मनात नकळत रजतो नतर

मग हाव-भावासह सामगतललया गोषटीन तर कळसच गाठला जातो ईदाहरणाथष कामलयामदषनाची गोषट ऄसल तर मल

ऄगदी खरोखरचया गोकळात गलयासारखी कषणमय होउन जातात तयाच धदीत पराथषना होत हया बाळ गोकळच

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

15

वमशषय महणज सगळ खळ काही ना काही मशकवण दतात फ़कत खळायला मल जागा अमण परम दणारा मात-मपत गण

हवा मल हसत खळत मातभाषा वा सासकमतक भाषा अतमसात करतात अपलया ससकतीबददल मशकतात भारतात

रहाणाऱयाना ही ईणीव जाणवत नसल कदामचत पण वषाषनवष परदशात रामहललया माझया सारखया पालकाची अपण

कोण अपलया मलाची ऄमसमताच नषट होइल की काय ही धडधड मातर कमी होत ह मनमशचत कळाषटमी ला दहीहडी

रामनवमीला रामलीला नाग-पचमीला नव नव खळ व सपधाष नवरातरीत भडला ददवाळीत दकलला वळोवळी तया

वयकतीचया कायाषचया मामहतीसह वष-भषा सपधाष ऄस कलयामळ ईतसाहपणष वातावरण कायम रहात ह धयानात अल

सगळ मखय सण नामवनयपणष टरतया मलाचया सहभागान साजर कलयामळ मलाचया कलावधदीला अपोअपच खतपाणी

घातल जात मलाना शासतरीय सगीतनतयवादयवादन मशकणयास परोतसाहन ममळत ऄशा पधदतीन मलाचा सवागीण

मवकास वहहावा ऄसा परयतन कला जातो

- सॊ वदा टिळक

मचतर ndash क यश करमरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

16

कमवता ndash मला वाित

सकाळी दहाचया ठोकययाला

मी शाळत जायला नोघतो

कोप-यावर एक बागडीवाला ददसतो

रोज hellip

ldquoबाSSगडी hellip मबललोSSरrdquo ऄस ओरडत ऄसतो

तयाला कशाचीच घाइ नसत

कठलयाही रसतयान तो ओरडत सिहडत ऄसतो

तयाचया सिहडणयाचा रसता रोज बदलतो

मनात यइल तया रसतयान जातो

मनात यइल तवहहा ओरडतो

वाटटल मतथ

तयाला हिकणार कणी नसत

मला वािल

पािी दपतर फोकन दयाव

अमण अपण सदधा बागडीवाला वहहाव

ldquoबाSSगडी hellip मबललोSSरrdquo ऄस ओरडत

रसताभर सिहडाव कोणतयाही रसतयावर

चार वाजता शाळा सित

माझ हात कपड कधीकधी पाय दखील

शाइन बरबिलल ऄसतात

घराचया अवारात माती खणत ऄसलला माळी ददसतो

मनाला यइल मतथ खडडा खणत ऄसतो

हातातलया कदळीन

तयाच हात पाय कपड

मातीन मचखलान बरबिल ऄसतात

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

17

माझया हाता-पायासारख

ईनहात सिहडतो पावसात मभजतो

ददवसभर ओलया कपडयात वावरत ऄसतो

पण तयाला कणी काही काही महणत नाही

मला वाित

अपणसदधा माळी वहहाव

मचखलात मनसोकत खळाव

मग कणी अपलयाला काही महणणार नाही

रातर झाली महणज

अइ जबरदसतीन झोपायला लावत

ईघडया मखडकीतन समोर चॊकीदार ददसतो

सारीकड ऄगदी शानत शानत ऄसत

हातातला कदील हलवत सिहडत ऄसतो

ऄगदी एकिा

रसतयावर ददवा तवढा ऄसतो

राकषसाचया डोळयासारखा

लाल लाल ददवा

तयाचया डोकयावर तो ददवा ददसायला लागतो

भयानक

चॊकीदार मजत अपला ददवा हलवत ऄसतो

भयानक

चॊकीदार मजत अपला ददवा हलवत ऄसतो

मनाला यइल तसा ndash

तयाचया बरोबर तयाची सावली दखील hellip

ती दखील मचतरमवमचतर हलत ऄसत

रातरभर जागा ऄसतो तो चॊकीदार

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

18

ldquoजा झोप अता ndash

मवनाकारण जाग नकोस ndash ldquo

तयाला ऄस महणणार कणी नसत

मला वाित ndash

अपण सदधा चॊकीदार वहहाव

ददवा घउन

अपलयाच सावलीशी खळणारा

चॊकीदार

- भावानवाद - डॉ राम महसाळकर

(मळ कमवता ndash गरदव रसिवरदनाथ िागोर)

मचतर ndash क शरया वलणकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

19

गोषट ndash वािणीतला महससा

लाला दकशोरीलाल मवचारात पडल होत तयाचा वयापार ईदीम भरभरािीला अला होता चोहोबाजनी तयाची वाढ होत

होती दशोदशीचा ईततमोततम माल तयाचया पढीवर यत होता ददलली शहरात तयाला मागणीही भरपर होती मशवाय

सचोिीचा वयवहार अमण मालाचया ईततम दजाषची गवाही यामळ तयाचयाकडनच खरदी करणयावर शहरातलया सगळयाच

परमतमषठत मडळचा अगरह ऄस खदद बादशहादखील अपलयाला हवा ऄसललया मालाची मागणी तयाचयाकडच करत ऄस

तवहहा खर तर दकशोरीलालना कसलीच सिचता ऄसणयाच कारण नवहहत पण ऄलीकड मातर त सतत काळजीन गरासलल

ऄसत तयाच कारण मातर थोड मवमचतर होत दकशोरीलालना दोनच मलग होत मोठा सोहनलाल अमण धाकिा

मोहनलाल दोघही तस कतषबगार होत तयाचया धदयाचया भरभरािीत तया दोघाचाही वािा होता जोवर वमडलाचया

ऄमधपतयाखाली दोघजण काम करत होत तोवर काहीही समसया ईभी रामहली नवहहती पण अता सगळी घडी ठीक बसली

अह तर सारा कारभार तया दोघावर सोपवन अपण तीथषयातरा करायला मनघन जाव ऄसा मवचार दकशोरीलाल कर

लागल अमण सघषाषला वाचा फोिली

लालाजचही अता वय होत चालल होत तयामळ हातीपायी धडधाकि अहोत तोवर अपण चारधाम यातरा करन याव

ऄसा लकडा नमषदादवनीही तयाचया पतनीनही लावला होता महणनच अता अपण कारभारातन ऄग काढन घयाव ऄसा

मवचार तयाचया मनात यउ लागला होता एक दोन वळा तयानी तो बोलनही दाखवला होता पण मतथही मोठी ऄडचण

मनमाषण झाली होती कारण अपलयानतरही सोहन अमण मोहन दोघानीही गणयागोसिवदान अजवर चालत अला होता

तसाच हा वयापाराचा कारभार चाल ठवावा ऄस दकशोरीलालना वाित होत पण दोघाचाही तयाला मवरोध होता कारण

मग मखय ऄमधकार कोणाचा का परशन मनमाषण झाला ऄसता वडीलकीचया जोरावर सोहन अपला हकक माड पाहत होता

तर कतषतवाचया बळावर मोहन अपला दावा माडत होता दकशोरीलालनाही तयातन अपला मनणषय करण कटठण झाल

होत तयात तया दोघाचया बायकाचही अपापसात पित नवहहत तयामळ जरी अपण कोणताही मनणषय कला तरी तो

सरळीतरीतया ऄमलात यइल याची सतराम शकयता नाही ह लालाजना सपषट ददसत होत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

20

यावर तोडगा एकच होता सा-या कारभाराची आसििीची दोघामधय समसमान वािणी करन परतयकाला अपापला धदा

सवततरपण करायला मोकळीक दणयामशवाय गतयतर नाही ऄस अजकाल लालाजनाही वाि लागल होत लालाजना तो

परसताव दकतीही ऄमपरय वािला तरी दसरा पयाषय नाही ह तयाना समजत होत तो दोघानाही मानय होणयासारखा अह या

ऄपकषन तयानी तो तयाचयासमोर ठवलयावर मातर परतयकषात तयाची ऄमलबजावणी करण दकती ऄवघड अह याची परमचती

तयाना ममळाली

ldquoमला ह मानय अह अमचा परतयकाचा वािा अमहाला ममळाला की अमही वगळ होउन अमचा धदा सवततरपण करrdquo

सोहन महणाला ldquoऄर पण तमची अपापसातच सपधाष नाही का होणार दोघाचाही धदा एकाच परकारचा मग दोघानाही

एकमकाचया सपधला तड दयाव लागल ह अता तमचयापकी एकजण नवाच धदा ईभा करणार ऄसल तर बाब वगळीrdquo

दकशोरीलाल महणाल

ldquoनाही बाबजी अमही हाच धदा करrdquo मोहन महणाला नवीन धदा सर करायचा महणज सगळयाचाच शरीगणश करावा

लागणार होता तयापकषा ऄसललया धदयाचया वयवमसथत बसललया घडीचा फोायदा सोडायला कोणाचीच तयारी नवहहती

मशवाय अपलया कतषतवाची बळावर अपण सपधत सहज बाजी मार ऄसा मवशवास मोहनला वाित होता ldquoमातर वािणी

ऄगदी बरोबरीची झाली पामहज दोघानाही बरोबरचा महससा ममळाला पामहजrdquo

ldquoबरोबर बाबजीrdquo या बाबतीत तरी मोहनशी सहमत होत सोहन महणाला ldquoअमहा दोघानाही सारखाच महससा ममळायला

हवा कोणालाही कमी नाही की कोणालाही जासती नाहीrdquo अमण मतथच दकशोरीलालना पढचया वाितल खाचखळग

ददसायला लागल अपण समसमान वािणी कर पण ती एकदम बरोबरीची अह याची खातरी दोघानाही कशी पिवन

दयायची मोहन अपला जरासा लाडका ऄसलयामळ अपण तयाला थोड झकत माप ददल अह ऄस सोहनला वािायच

ईलि सोहन मोठा ऄसलयामळ तयाचयाकड थोडासा जासतीचा महससा गला अह ऄशी समजत मोहनन करन घयायची

मशवाय मजथ बरोबर वािणी करता यइल ऄशा चीजवसतबरोबर काही काही वसत ऄशा होतया की तया एकच होतया

ददवाणखानयात पसरलला कामशमरी गामलचा होता तकतपोशीला लावलल हजार ददवयाच झबर होत कोणातरी एकाला

तया घयावया लागणार होतया नाही तर तया मवकन तयातन ममळालल पस वािन दयाव लागणार होत पण मोठया अवडीन

असथन जमा कललया तया वसत मवकायला लालाजच मन घइना

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

21

यातन मागष कसा काढावा या सिचतन लालाजना घरल होत तयाची नद हराम करन िाकली होती तयावर तयाचया एका

जवळचया सनहयानी यावर अता ऄकबराचया दरबारात जाउन मतथच याचा मनवाडा करणयाची मवनती करणयाचा ईपाय

सचवला ऄकबराचया दरबारातलया नवरतनाची मवशषत मबरबलाचया चातयाषची खयाती दरदरवर पसरलली ऄसलयान

ऄनक मडळी ऄशा मचतरमवमचतर समसया घउन मतथ जात ऄसत लालाजनाही तयाची मामहती होती तयामळ अपलया

सिचतवर तोच सवोततम तोडगा ऄसलयाच तयानाही पिल अमण एक ददवशी दरबार भरलया भरलया लालाजी मतथ हजर

झाल दसतखषदद बादशहाही तयाना ओळखत ऄसलयान तयाच सवागत करन तयाना एक मानाच सथान ददल अमण तयाचया

यणयाच परयोजन मवचारल

ldquoखासिवद सवाल घरचाच ऄसला तरी बडा पचीदा अह मामला बडा नाजक अह महणन अपलया चरणी अल अह

माझया तमाम वयापारईदीमाची माझया एकण ममळकतीची माझया दोन मलामधय वािणी करायची अहrdquo

ldquoदफोर ईसम कया बडी ईजझन ह मबलासखानन मवचारल काही समसया महिलयाबरोबर मबरबलालाच गळ घातली

जाणार ह ओळखन अपणही ऄशा कोणतयाही समसयचा चिकीसरशी मनकाल लाव शकतो ह दाखवन दणयासाठी

अगाउपणच तयान ह सामगतल होत

ldquoईलझन अह परवरददगार महणन तर आथवर अलो ममळकतीची वािणी बरोबर एकसारखीच झाली पामहज

कोणालाही कमी ममळता कामा नय की जयादा ममळता कामा नय अमण दस-याला अपलयापकषा एक तीळही जासतीचा

ममळालला नाही याची खातरी दोघानाही पिली पामहजrdquo

ldquoमगर हमार मबलासख ऄभी आस ईजझनको ममिा दग कय मबलासrdquo या वर मबलासखान चपचाप बसलयाच पाहन

बादशहा काय समाजायच त समजला अमण तयान मबरबलला पाचारण कल ldquoमबरबल लालाजची परशानी अपणच दर

कली पामहजrdquo

ldquoऄबलत हजर तमची ऄडचण अमही समजतो लालाजी वािणी करण कवहहाही ऄवघडच ऄसत तयात परत अपलच

बालबचच गतलल ऄसल की मामला ऄमधकच सगददल होउन जातो मशवाय आथ तर कवळ वािणी बरोबरीची होउन

चालणार नाही ती वाकइ तशीच अह याचा यकीन दोघानाही ममळाला पामहज तयाचया मनात कोणताही शक राहता

कामा नय तयासाठी लालाजी एक तर तमचया मलानाही आथ बोलवायला पामहजrdquo

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

22

ldquoअता जाउन घउन यतो हजरrdquo जाणयासाठी लालाजी वळणार तोच तयाना थोपवत मबरबल महणाला ldquoतमही कशाला

तसदी घता लालाजी अपण जासद पाठवया ना अमण हो तया दोघाना यताना एक ईततम परतीची गळाची ढपही घउन

यायला सागrdquo मबरबल जासदाला मनरोप दत महणाला

ही गळाची ढप कशाला ऄस मवचारायचा मोह बादशहाला झाला होता खर तर मतथलया सवानाच तो परशन पडला होता

पण बादशहान अपलया ईतसकतला लगाम लावलयाच पाहन सगळच गप बसल थोडयाच वळात सोहनलाल अमण

मोहनलाल गळाचया ढपसकि हजर झाल बादशहाला मजरा करन ईभ रामहल

ldquoअइय ऄर ऄस काही तरी गनहा कलयासारख का ईभ अहातrdquo मबरबलन तयाना मवचारल तयामळ त ऄमधकच

ओशाळगत झाल तयाबरोबर तयाना ददलासा दत तयान मवचारल ldquoतर मग काय तमचया बाबजचया ममळकतीची वािणी

करायची अहrdquo दोघही काहीही न बोलता चपचाप बसन रामहल तयाबरोबर मबरबलानच पढ सरवात कली

ldquoवािणीही ऄशी वहहायला हवी की दोघानाही बरोबरीचा महससा ममळायला हवा अमण दस-याला अपलयापकषा जासती

ममळाल ऄस वािायलाही नको बरोबरrdquo तयावर थोडफोार धाडस करत मोहन महणाला ldquoजी ह अमची तशीच

खवामहश अहrdquo ldquoदरसत अह अता ती कशी करायची ऄर हो ती गळाची ढप अणली अह ना तमहीrdquo ldquoजी हजर ही

काय समोरच अहrdquo अता सोहनलाही धीर अला होता

ldquoबहोत खब तर मग ही ढप महणज लालाजची ममळकत ऄस समजया अपण तयाची बरोबरीची वािणी करायची अह

या ढपच बरोबर दोन महसस करायच अहत तमचया पकी कोण ही ढप कापायला तयार अहrdquo दोघही पढ सरसावल

तयाबरोबर तयाना हाताचया आशा-यान थोपवत अमण नोकरान अणन ददलला सरा परजत मबरबल पढ झाला अमण

महणाला ldquoकोणीही करा तयाच बरोबरीच दोन महसस पण जो तस दोन महसस करल तयाला तयातला अपला महससा

मनवडणयाची पमहली सधी ममळणार नाही ती दस-याला ममळल महणज एकान दोन भाग करायच अमण दस-यान

तयातला एक भाग अपलयासाठी पमहलयादा मनवडायचाrdquo

मोहन अमण सोहनच नाही तर लालाजी बादशहा सारा दरबार ऄचबयान मबरबलाकड पाहत रामहला कषणभर सा-या

दरबारात शातता पसरली होती तया बरोबर मबरबलच पढ महणाला ldquoवािणी बरोबरीची झाली अह याची अमण तशी

दोघाचीही खातरी पिमवणयाची ही पदधत गमणत-तजञानी शोधन काढली अह अपला महससा मनवडणयाची पमहली सधी

दस-याला ममळणार ऄसलयान तयाच दोन तकड करणारा त तकड एकसारखच होतील याची सवाषमधक काळजी घइल

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

23

कारण जर एक तकडा दस-यापकषा मोठा झाला तर तो दस-याला ममळणयाची धासती तयाला तस कर दणार नाही

तयामळ कोणताही तकडा अपलया वािला अला तरी तयाला तकरार करायला जागाच ईरणार नाही तसच तयातला

कोणताही तकडा ईचलणयाची सधी दस-याला ममळालयामळ अपलया वायाला कमी महससा अला ऄशी भावना तयाचया

मनात पदा होणयाचही कारण नाही दस-याला जासतीचा महससा ममळावा ऄस तो महणालाच तर अपण तयाला मवचार

शकतो की तो महससा घणयाची सधी तलाच अधी ममळाली होती मतचा फोायदा तला घता अला नाही तर अता तला

सवतमशवाय दस-या कोणालाही दोष दता यणार नाही मग काय सोहन मोहन तयारी अह तमची या परकारचया

वािणीला का ऄजनही काही शका अह तमचया मनातrdquo

यावर त दोघ काय बोलणार ऄवाक होउन त ईभ रामहल होत दकशोरीलालजी मातर बसलया जागवरन ईठन

मबरबलापयत गल अमण तयानी तयाला असिलगन ददल बादशहाही खष होउन मबरबलला महणाला ldquoवाह मबरबल अज

तर त कमालच कलीस पण काय र जर लालाजना तीन मलग ऄसत तर काय कल ऄसतस तrdquo

ldquoजहॉपनाह तीन ऄसत तर वािणीचा मसलमसला जरा लाबला ऄसता पण मळ ततव तच रामहल ऄसत ऄशा वळी

एकाला तीन महसस करायला सागायच दस-यान त बरोबर ऄसलयाची खातरी करन घयायची अमण मतस-यान तयातला

अपला महससा पमहलयादा ईचलायचा दस-यान तयाचया नतर अमण जयान तकड पाडल तयान सवाषत शविी अपलया

पदरात ईण माप पड नय याची खातरी करन घयायची ऄसल तर कोणीही तकड करतानाच काळजी घइल अमण मग

कोणीही तयातला कोणताही महससा ईचलला तरी तयामवषयी तो मनशकच राहील तयाच बरोबर आतराना पमहलयादा तो

पमहलयादा तो ईचलायची सधी ममळालयामळ तयानाही समाधान लाभलrdquo

मबलासखान अमण तयाच बगलबचच वगळता सारा दरबार मबरबलाचया हषारीच गोडव गात पागला

- डॉ बाळ फोडक

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

24

मचतर ndash सकत गधळकर

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

25

समाज-जीवनाच मशलपकार

सवाइ माधवराव पशव अमण छतरपमत

छतरपमत मशवाजी महाराजानी सथापन कलल सिहदवी सवराजय तयाच नात शाहराज साता-याहन चालवीत ऄसत तयानी

नमलल पतपरधान ईफोष पशव यानी पणयाहन राजयकारभार चालमवला शमनवारवाडा ह पशवयाच मनवाससथान तसच

तथ तयाचा दरबारही होता

तया पशवयापकी शरी नारायणराव पशव याना तयाचयाच सनयातील गारदी समनकानी ठार कल तयाचया हतयनतर काही

ममहनयातच तयाचया मलाचा जनम झाला नाना फोडणीस सखाराम बाप अदद कारभारी एकतर अल अमण तयानी हया

मलाला गादीवर बसवन राजयकारभार चाल ठवला मलाच नाव होत सवाइ माधवराव

यथावकाश सवाइ माधवराव मोठ झाल महणज वय वषष ५ अता तयानी छतरपतना भिणयासाठी साता-याला जाण

जरर होत राजाशी पतपरधानानी कस बोलाव हयाचया तालमी शमनवार वाडयात सर झालया पाच वषाषचया मलाला

छतरपमत कोणत परशन मवचारतील याचा ऄदाज घउन शरी नाना फोडणीसानी सवाइ माधवरावाकडन परशन अमण ईततराची

परकिीस करन घतली तयातील काही परशन ऄस होत

छतरपमत ndash पशव तमच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash अमच नाव सवाइ माधवराव

छतरपमत ndash अमण अपलया वडीलाच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash तयाच नाव नारायणराव पशव

छतरपमत ndash पशव महणन तमच काय काम ऄसत

सवाइ माधवराव ndash अमही छतरपतना तयाचा राजयकारभार करणयास मदत करतो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

26

छतरपमत ndash अमही तमचा एक हात धरन ठवला तर कसा चालमवणार तमही हा राजयकारभार

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझा हात धरला याचा ऄथष अपण मला मदत करणार तयामळ राजयकारभार

करण ऄगदीच सोप होइल

हया ऄशा परकिीसवर नाना फोडणीस अदद मडळी खष होती ठरलया ददवशी सवाइ माधवराव अमण कारभारी साता-

याला गल छतरपमत दरबारात अलयावर पशवयानी तयाना भिवसत ददलया छतरपतनी हया छोया पशवयाना परशन

मवचारल अधी परकिीस कलली ऄसलयामळ सवष काही सरळीत झाल

ऄनपमकषतपण छतरपतनी पशवयाच दोनही हात धरल अमण मवचारल

छतरपमत ndash अता तर अमही तमच दोनही हात पकडल मग तमही काय कराल

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझ दोनही हात पकडल याचा ऄथष अपण सवष राजयकारभार बघणार अहात

माझयावरची जबाबदारी अपण घतली अता अपण अजञा करावी त त काम अमही कर

हया तयाचया ईततरावर छतरपमत परसनन झाल तयानी पशवयाचा अदर सतकार कला अमण पणयास जाउन राजयकारभार

पहावा ऄशी अजञाही कली

सवाइ माधवरावाचया हया हजरजबाबीपणावर नाना जञासकि सवष कारभारी थकक झाल

[शभराव रा दवळ हयाचया बालगोषटचया पसतकावरन शरी शभराव दवळ यानी पणयाचया ldquoपरगि भावसकलrdquo शाळत

मराठी मवषयाच मशकषक महणन काम कल बाळगोपाळासाठी कथा मलमहण हा तयाचा छद होता तयाच काही कथासगरह

परकामशत झाल अहत]

------- शरी परफोलल पढरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

27

वाचाल तर वाचाल

मलानो आथ शाळत तमहाला ऄभयासाला मराठी हा मवषय नाहीच घरात बोलल जाआल तर अमण तवढच मराठी तमचया

कानावर पडणार साहमजकच तमची मराठी शबसपतती मयाषददत रहाणयाची शकयता जासत ऄसत तयामळ मराठी पसतक

तमही वाचण फ़ारच महतवाच वाचनान भाषा तर सधारलच पण वाचताना मनोरजनाबरोबर ससकतीची मानवी

सवभावाची जगातलया चागलया तसच वाआि परवततची ओळख होत जात

अपलया महाराषटर मडळाचया वाचनालयात तमचयासाठी खप पसतक अहत मशवाय भारतात गलयावर तमहाला मामा

मावशी काका अतया अजी अजोबा मवचारतात काय हव तवहहाही पसतक हवी ऄस सागायला हरकत नाही त सार

खश होतील ऄगदीच कोणी नाही मवचारल तर मातर पसतकासाठी अइ-बाबाकड नककी हटट करा

पण कोणती पसतक वाचायची अहत ह तमहाला कळल तर तमही तया साठी हटट करणार ना नाही तर कोणी महिल की

घ तला हव त पसतक अमण तमहाला मामहतीच नसतील पसतकाची नाव तर मग पचाइत होइल काळजी कर नका

तमचयासाठी मनवडक पसतकाची यादी तयार अह ती यादी तयार करणयासाठी ऄनक ताइ दादा मावशी काकानी मदत

कली अह

न पसतकाच नाव लखक लमखका

१ बोकया सातबड ndash भाग १ त ३ ददलीप परभावळकर

२ फोासिर फोण ndash ऄनक भाग भा रा भागवत

३ गोया ना धो तामहणकर

४ सिचगी ना धो तामहणकर

५ शयामची अइ सान गरजी

६ बिायाची चाळ प ल दशपाड

७ ऄसा मी ऄसामी प ल दशपाड

८ मचमणराव ndash गडयाभाउ ndash ऄनक भाग सिच मव जोशी

९ यकषाची दणगी जयत नारळीकर

१० अकाशाशी जडल नात जयत नारळीकर

११ पाच सतचटरतर गो नी दाडकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

28

१२ पवनाकाठचा धडी गो नी दाडकर

१३ राधाच घर माधरी परदर

१४ बखर मबममची जी ए कलकणी

१५ मगधाचया रगीत गोषटी जी ए कलकणी

१६ बागलबवा सिवदा करदीकर

१७ ऎि लोकाचया दशात सिवदा करदीकर

१८ मपशी मावशीची भतावळ सिवदा करदीकर

१९ ऄकषर बाग कसमागरज

२० गलाबी सइ राजीव ताब

२१ ऄभत गोषटी रतनाकर मतकरी

२२ ऄगणात माझया सटरता पदकी

२३ खडो बललाळ नाना ढोबळ

२४ पारबया पर ग सरसतरबदध

२५ वाच अनद ndash भाग १ त ३ सपा ndash माधरी परदर

२६ मनवडक दकशोर कथा कमवता परका ndash बालभारती

२७ राजा मशवछतरपती ब मो परदर

२८ शरीमानयोगी रणमजत दसाइ

२९ मतयजय मशवाजी सावत

३० डॉ गड अमण तयाची ममतरमडळी शरीमनवास पमडत

३१ बाहलीच घर शरीमनवास पमडत

३२ शाबास शरलॉक होमस भा रा भागवत

३३ रॉमबनहड भा रा भागवत

३४ अइची दणगी प महादवशासतरी जोशी

३५ ददवाकराचया नायछिा ददवाकर

३६ एक होता कावहहषर वीणा गवाणकर

३७ तोतोचान ऄनवाद ndash चतना जोशी

३८ अददतीची साहसी सफोर समनती नामजोशी

३९ मवजञान राकषस प ग वदय

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

29

४० जीवन मलय पर ग सरसतरबदध

४१ मचतरवाचन माधरी परदर

४२ ऄकषर कस सधाराव ऄममभड

४३ मचनना मजशरी गोखल

४४ हसोबा शाम जोशी

हया मशवाय मबरबलाचया चातयषकथा पचततर आसापनीती महतोपदश रामायण-महाभारतातील कथा ऄमर मचतर कथा

गमलवसष टरवलस िारझन सिसदबादचया सफ़री ऄरमबयन नाइटटस ऄमलबाबा अमण चामळस चोर तसच जयल वनष चया

मवजञानकथाच तसच कामलदास भास हयाचया ससकत नािकाच समकषपत मराठी ऄनवाद ही वाचा

चादोबा ऄमत चपक परबोधन दकशोर ही मामसक ही अवजषन वाचावी ऄशी

भारत-भारती परकाशनान ऐमतहामसक पौरामणक सामामजक कषतरातील ईललखनीय वयकतची तसच ऄनक

करातीकारकाची सताची कवची लखकाची चटरतर परमसदध कली अहत छोिी छोिी जवळपास २५० पसतक अहत ती

नशनल बक टरसि न ऄनक मामहतीपणष पसतक परकामशत कली अहत तसच सिचमवजोशी भाराभागवत जयत नारळीकर

शाताराम करशणक राजीव ताब माधरी परदर हयाची ही ऄनक पसतक अहत रहसय कथा अवडत ऄसतील अमण अइ-

बाबा हो महणाल तर बाबराव ऄनाषळकर गरनाथ नाइक शशी भागवत हयाची पसतक वाचन बघा हयातली कोणती

पसतक वाचलीत कोणती अवडली कोणती अवडली नाहीत हया मशवाय अणखी काय वाचल hellipसगळ अमहाला नककी

कळवा

कपया अपलया गरथालयाचया बदलललया वळची नद घयावी दद ६ मडसबर २००८ पासन

गरथालय फोकत सकाळी १० त दपारी २ पयत चाल राहील सधयाकाळी गरथालय चाल

ऄसणार नाही अपलयाला होणा-या ऄसमवधबददल अमही ददलगीर अहोत

- अपली कायषकाटरणी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

30

मचतर ndash क शॊनक डबीर

मचतर ndash क अयषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

31

कमवता- फोोन

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

रोजरोज ऑफिसहन यत त लट

रातरी टललकॉन आलण उशीराही इटरनट

सकाळीच लनघत अन यत रातरीच थट

कधीतरी आई मला सधयाकाळी भट

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

शाळत मी लनघणयाआधीच जात त लनघन

शाळतन आलयावरही त भटत िोनवरन

आज नाही माझा वाढफदवस नाही कोणता सण

यशील का लवकर त आजचया फदवस पण

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

पाळणयावर झोक दशील ना मला

बटबॉल खळायला नशील ना मला

शजारचया गडडला घऊन सोबतीला

बीचवर जाऊन बाधायचा ना फकलला

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

आई तला हव तर खळया घरीच

UNO Monopoly करम काहीतरी

रडणार नाही सगळ डाव त जिजकललस तरी

डाव लचडीचा खळणार नाही हरलो मी जरी

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

िोन ठवतो आता आई यशील ना नककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

- सॊ ऄममता डबीर

wwweprasarancom ह माधयम सवष मराठी भामषकासाठी ईपलबध अह या साइि वर मराठी

सगीताचा अनद लिणयासाठी ldquoसवर-सधयाrdquo वर मकलक करा सगीतपरमसाठी अणखीही बरच चनलस या

साइि वर अहत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

32

A d v e r t i s e m e n t s To place ads in Rutugandh please contact Mr Ravi Shendarkar ndash 9005 4234

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

33

ऎकली अहत का ही गाणी

बालममतरानो लहानपणीची कमवता वा गाण ऄस महिल की तमहाला अठवत सिटटवकल सिटटवकल मलिल सिार किकवा मग

गडगडणार जक अमण मजल किकवाचबी मचकसमडमपल मचन हो ना कवमचत कोणाला चादोबा चादोबा भागलास का

किकवा ऄडमतडम तडतड बाजा पण अठवत ऄसतील पण अइ-बाबाचया लहानपणची गाणी कोणती ऄसतील बर

ऄसा परशन पडलाय कधी तमहाला हा हा अइ-बाबा कधी लहान होत ऄशीच कलपना करता यत नाही ना अइ मतचया

अइकड कशासाठी तरी हटट करत अह किकवा बाबानी यमनफ़ॉमष घातलला अह अमण शाळत ईमशरा गलयाबददल मशकषा

महणन तयाना िीचर नी ऄगठ धरन ईभ रहायला लावल अह त ही कलास चया बाहर कस वाितय ऄस मचतर

डोळयापढ अणायला गमतच वाित ना बर अपण बोलत होतो त अइ-बाबाचया लहानपणचया गाणयामवषयी तयानी

सामगतलय कधी तमहाला वा तमही मवचारलय का ना कधी तयाना कठलया कमवता वा गाणी यायची अवडायची

त नाही ना मग अज अपण तयामवषयीच बोल या लहानपणी बाहली तर ऄसतच सगळयाकड अमण अपलयाला

अपली बाहली खप अवडत ही ऄसत खर ना तर तया बाहलीच वणषन करणारी एक कमवता

होती कमवतच नाव होत माझी बाहली अमण कवी होत दततकवी-दततातरय घाि

माझी बाहली

या बाइ या

बघा बघा कशी माझी बसली बया१

ऐक न यत

हळहळ ऄमश माझी छमब बोलत२

डोळ दफोरवीत

िक िक कशी माझी सोमन बघत३

बघा बघा त

गलगल गालातच कशी हसत४

मला वाित

महला बाइ सार काही सार कळत५

सदा खळत

कमध हटट धरमन न माग वळत६

शहाणी कशी

सामडचोळी नवी ठमव जमशचया तशी७

डोळ हलवणाऱया बाहलीला सार काही कळत हयाची अपलयाला दखील खातरी पित अमण दकतीही खळल तरी ऄमजबात

कपड न मळवणाऱया मतचयाबददल कौतकही कारण कपड मळवणयावरन तर अपण रोज अइची बोलणी खात ऄसतो

ना अता बाहर जाउन खळायच महणज कपड मळणारच ना काय होत बर तवहहाच खळ लगोऱया टठकऱया गोया

मविीदाड हो अमण पतगपतग तर सगळयाना आतका अवडायचाबाहर खळायला गल की गवतात कधी कधी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

34

ददसायची छोिी छोिी सदर गवतफ़ल अमण मग एकदम सगळ महणायला लागायचती कमवता होती आददरा सताची

गवतफ़ला

रगरगलया सानसानलया

गवतफोला र गवतफोला

ऄसा कसा र साग लागला

साग तझा र तझा लळा

ममतरासग माळावरती

पतग ईडमवत दफोरताना

तला पामहल गवतावरती

झलता झलता हसताना

मवसरनी गलो पतग नमभचा

मवसरन गलो ममतराला

पाहन तजला हरवन गलो

ऄशा तझया र रगकळा

महरवी नाजक रमशम पाती

दोन बाजला सळसळती

नीळ मनळली एक पाकळी

पराग मपवळ झगमगती

मलाही वाि लहान होउन

तझयाहनही लहान र

तझया सगती सदा रहाव

मवसरन शाळा घर सार

खर सागा दकतयकदा नबरहड पाकष मध गलयावर किकवा सिोसा ला किकवा बीचवर गलयावर मतथच खळत रहाव शाळा

होमवकष काहीच नको ऄस तमहालाही वािलय की नाही अता बाहर गवतफ़ल अहत महिलयावर मतथ फ़लपाखर पण

ऄसणार ह वगळ सागायलाच नको तया फ़लपाखराच मनरमनराळ रग बघणयात अपल भान हरवणार अपण

तयाचयामाग धावत सिणार ह ओघान अलच तर तया फ़लपाखराची पण एक छानशी कमवता सगळया मलाना यतच

ऄसायची ती होती गहपािील हयाची फ़लपाखर ही कमवता

फोलपाखर

छान दकती ददसत फोलपाखर

या वलीवर फोलाबरोबर

गोड दकती हसत फोलपाखर१

पख मचमकल मनळजाभळ

हालवनी झलत फोलपाखर२

डोळ बाटरक कटरती लकलक

गोल मणी जण त फोलपाखर३

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

35

मी धर जाता यइ न हाता

दरच त ईडत फोलपाखर ४

अता एवढी सगळी मल एवढया मोठया अवाजात कमवता महणायला लागलयावर ती फ़लपाखर कधीच ईडन जायची ह

वगळ सागायला नकोच ऄगदी जी मचललीमपलली ऄसायची तयाचा एक लाकडी घोडा ऄसायचातयाचयावर बसन

जागचया जागी झलायच एवढाच खळ ऄसायचा पण तया घोडयावर बसलयावर मलाना मातर खप ऐि वािायचीजण

काही अपण खऱयाच घोडयावर बसलो अहोत अमण अता हा घोडा अपलयाला मनर-मनराळया टठकाणी घउन

जाणार अह ऄशी कलपना करणयात ती मचललीमपलली मि ऄसायची

िप िप िप िप िादकत िापा - शाता शळक

िप िप िप िप िादकत िापा चाल माझा घोडा

पाठीवरती जीन मखमली पामय रपरी तोडा

ईच ईभारी दोनही कान

ऐटित वळवी मान-कमान

मधच कवहहा दडकत दडकत चाल थोडा थोडा

घोडा माझा फोार हशार

पाठीवर मी होता सवार

नसता तयाला पर आषारा कशास चाबक ओढा

सात ऄरणय समरद सात

ओलामडल हा एक दमात

अला अला माझा घोडा सोडा रसता सोडा

ऄशीच सगळयाची एक अवडती कमवता होतीती महणज भाराताब हयाची या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

लवकर भरभर सार या

मजा करा र मजा करा

अज ददवस तमचा समजा

सवसथ बस तोमच फोस

नवभमी दामवन मी

या नगराला लागमनया

सदर ती दसरी दमनया

खळखळ मजळ गामत झर

गीत मधर चहबाज भर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

36

मजकड मतकड फोल फोळ

सवास पसर रसमह गळ

पर जयाच सोनयाच

त राव हराव

तर मग काम िाकमनया

नवी बघा या ही दमनया

नवया दमनयची सफ़र घडवन अणणारी ही कमवता अवडली ना तवहहा शाळत कोणताही कायषकरम ऄसला की तया अधी

लावलली ऄसायची दवा तझ दकती सदर अकाश सदर परकाश सयष दतो किकवा राजास जी महाली सौखय कधी

ममळाली ती सवष परापत झाली या झोपडीत माझया हया व ऄशा दकतीतरी कमवता अहत हया सगळया कमवता वाचन

तमचया अइ-बाबानाही अणखी दकतीतरी अठवतील तमहाला जया अवडलया ऄसतील कमवतातया तमही सरळ पाठच

करन िाका ना तया सारखया महणत रामहलात तर शबदोचचार तर सधारतीलच पण हया कमवता महणन दाखवलयात की

अललया पाहणयावर वा अजी-अजोबावर एकदम आमपरशन मारता यआल त वगळच

-वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

37

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

9

हात धवन चळ भरायची अठवण मलाना सतत कली पामहज चॉकलि कोकाकोला पसी ओरीयो मबमसकि

ऄशा पदाथापासन मलाना शकयतो दर ठवाव ददवसातन दोनदा जरर दात घासावत

५ हलली लहान वयातच मलाना डोळयाच अजार चषमा लागलला ददसतो काही जणाना कमी ईजडात खप

जवळन झोपन वाचायची सवय ऄसत तवहहा मल योगय परकार व योगय परकाशात वाचतात की नाही याची

काळजी घयावी सतत िीवहही बघण कॉमयिरचा वापर मवहहमडयो गमस पीएसपी गमबॉय हयाचा ऄमतरक

डोळयाच अरोगय मबघडवतो तवहहा दकती वळ हया गोषटचा वापर करावा यावर पालकानी मनयतरण ठवाव

६ सिसगापर मधलया सतत बदलतया हवामानामळ कधी कडक उन तर कधी पाउस हवतील अरदषता अमण सवषतर

aircon चा वापर यामळ लहान मलाना वरचवर सदी-खोकलयाचा तरास होतो जया मलाना तरास होत ऄसल

तयाची मवशष काळजी घयावी थड पाणी थड पय दही कळी याचा कमीतकमी वापर करावा गरम पाणी

मपणयास दयाव गळणया करावयात वाफोारा दयावा (inhalation) aircon मधय मलाना jacket sweater जरर

वापरायचा अगरह करावा पोहणयामळ वारवार तरास होत ऄसल तर तयाना पोहणयापासन दर ठवाव

हया सवष गोषटी मलाकडन ऄपमकषत करताना पालकानी अपलया अचरणातन तयाचयापढ हा अदशष घालन ददला तर

चागलया सवयी मल लवकर अतमसात कर शकतील

हमत ऊतचयाष

हमत ऊतत थडी पडायला सरवात होत गार वार वाह लागतात शरद ऊततील तीवर सयषसताप ऄगदी कमी होतो या

ऊतत ददवस लहान व रातरी मोठया ऄसतात पहाि सवषतर दव पडत वातावरणातील थडीमळ शरीरावरील तवचचा

सकोच होतो अमण घाम यइनासा होतो ईषणता शरीरात साठली जात तयामळ जाठरामि ऄमधक परददपत होउन भक

वाढत

हमत ऊतत शाटररीक बल सवाषत ऄमधक ऄसत वषाषऊतत वात परकोप व शरद ऊतत मपतताचा परकोप होतो याईलि

हमत ऊतत ईतकषट शाटररीक बल वाढलला जाठरामि (पचनशमकत) व शरीरातील वात मपतत कफो या दोषाची सममसथती

यामळ फोारस रोग ईतपनन होत नाहीत वयाधी परमतकारशमकतही हया ऊतत वाढत अरोगयाचया दषटीन हमत व मशमशर हया

दोनही ऊतची महणजच महवाळयाचया चारही ममहनयाची गणना ईतकषट कालामधय कली अह

हमत ऊततील अहार

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

10

हमत ऊतत पचनशमकत वाढत तयामळ भक चागली लागत महणनच यावळी मातरागर महनज ऄमधक मातरमधय व

परकतीगर महणज पचणयास जड ऄस पदाथष अमण त ही ऄमधक परमाणात घयावत ऄसा अहार यावळी घतला नाही तर

शरीराची हानी होउन दॊबषलय ईतपनन होउ शकत तयामळ आतर ऊतमधय योगय नसलल पचायला जड पदाथष जासत

परमाणात खाणयास हरकत नाही

या ऊतत अहारात मधर (गोड) अमल (अबि) व लवण (खारि) पदाथष ऄमधक परमाणात घयावत गह ईडीद साखर

दध तल तप याचा अहारात समावश करावा तर मग मिकी वािाणा ईडीद हरभरा चवळी आ कडधानय तसच

बिािा रताळी कादा यासारखी कदमळ व दोडका पडवळ वागी मळा आ भाजया अहारात जासत वापरावयात बासदी

खवा पढ गलाबजाम बफोी ऄशी ऄनक परकारची पकवानन खावीत ती हयाच ऊतत तसच तल तपाचा वापर करन

तळलल चमचमीत पदाथष खाउन अपलया जीभच चोचल परवावत त ही याच काळात

अपल बल वाढणयाचया रदषटीन रदाकष मनका सफोरचद कळी मचक नारळ पर डासिळब आ फोळ खावीत तसच जदाषळ

खाटरक मपसता काज बदाम आ सकामवा पचनशमकत वाढलली ऄसलयामळ अपण सहज पचव शकतो मसालयाचया सवष

पदाथाचा अहारात वापर करावा सवष परकारचा मासाहार वरचवर व भरपर करावा मासाहार न करणा-यानी दध दही

लोणी तप मलइ आ चा यथचछ ईपयोग करावा मसनगध पदाथषही घयावत महणनच गह ईडीद खाटरक खोबर घालन

कलला लाड या ऊतत शरषठ ठरतो पचणयाच जड ऄस नवीन ताज धानय आतर ऊतत मनमषदध ऄसल तरी हया काळात त

सहज पचत त भाजन घणयाची गरज नसत तयामळ नवीन ताज धानय जरर वापराव

हमत ऊतत सकाळी ईठलयाबरोबर भक लागत तयामळ न चकता सकाळी पोिभर पोषक नाशता जरर करावा सिडकाच

लाड चयवनपराश धातरी रसायन आ रसायनाच अवजषन सवन कराव

मवहार

या ऊतत लवकर ईठाव शरीराला ईपयोगी व सोसवल ऄशा परमाणात पण जासत वयायाम करावा तयानतर सवागास

तलान मामलश करावी मामलश करायच तल गरम करन घयाव तीळतल सवाषत ईततम ऄस तल चोळलयान शरीराच शरम

नामहस होतात वयायामामळ अलला थकवा दर होतो व शाटररीक बल वाढत ऄभयगानतर गरम पाणयान ऄघोळ करावी

सगधी ईिण मशककाइचा ऄघोळीसाठी वापर करावा हया काळात सकाळी लवकर ऄघोळ करण महतावह ऄसत

महणनच कारशतक ममहनयात करायचया कारशतक सनानाच महतव अह थडी बाध नय महणन ऄगावर रशमी लोकरीच

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

11

ईबदार कपड वापरावत सकाळी कोवळया सयषदकरणाच सवन आषट ठरत या ऊतत ददवसा झोप िाळावी ऄनयथ कफो

वाढतो रातरी झोपताना ईबदार पण पातळ ऄस पाघरण वापराव

ऄशापरकार हया काळात भक जवहहा जवहहा लागल तवहहा तवहहा काही ना काही पोषक पदाथष खावत अहात सतमलत

पटरपणष व शरीर मनाला तपत करणारा ऄसावा हा ऊत सपणष वषषभर अवशयक ऄसणारी ताकद कमावन ठवणयाचा अह

महणन अरोगय टिकमवणयाचया दषटीन ह ममहन सतकारणी लावावत

------- डॉ रपाली गधळकर

BAMS

९८३७ ४०९५

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

12

कमवता ndash मला तला बघायचय (वारा)

कसा र त ऄसा दषट

माझयापढ ईभ रहायच

थोड पण घत नाहीस कषट

मला तला बघायचय

तझयासग खळायचय

झाडाशी मसत दगामसती करतोस

गवतातन सरसर सरपित जातोस

पण माझया मातर हाती कधीच यत नाहीस

मठीत धरल तरी सापडतच नाहीस

य की र समोर

मला तला बघायचय

तझयासग खळायचय

गालाना हळच करवाळन जातोस

कसाची बि हलकच ईडवन जातोस

कानात हळच गाण महणन जातोस

पण माझ गाण ऎकायला कधीच थाबत नाहीस

तझया ऄगाला हात पण लाव दत नाहीस

का र ऄस करतोस

मला तला बघायचय

तझयासग खळायचय

मधमाशीचया माग माग बर ग ग करत सिहडतोस

पराजकताचया फोलाना बरोबबर धपा दउन पाडतोस

वातकककिाचया सग मशवणापाणीही खळतोस

अमण माझा मातर त पततयाचा दकलला पाडतोस

दषट माणसा ऄसा का र वागतोस

कटटीच अता तझयाशी

मला अता तला बघायचही नाही

ऄन तझयाशी काहीसदधा खळायच नाही

- शरी कॊसतभ पिवधषन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

13

गोषट ndash अइ बघ ना कसा हा दादा

लहान ऄसताना भावडाची भाडण अपण नहमीच पाहतो तर शकर व पावषती याची दोन मल कारशतकय व गणपती ही

मल सदधा लहान ऄसताना भाडत ऄसतीलच ना ती कशी भाडली ऄसतील हयावर एक ससकत शलोक अह तया शलोकावर

अधारीत ही गोषट ndash

एकदा काय झाल पावषती घरात काहीतरी काम करीत होती बाहरचया खोलीत कारशतकय व गणपती खळत होत खळ

चागला रगात अला होता पण ऄचानक छोया गणपतीचया रडणयाचा अवाज यउ लागला पावषतीन अतनच मवचारल

ndash ldquoकाय झाल र गणपती त का रडतोसrdquo

गणपती महणाला ldquoहा दादा (कारशतकय) माझी सड दकती लाब अह त फोिपटटी घउन मोजतो अहrdquo पावषती महणाली ldquoका

र बाबा कारशतकय त तयाची सड का मोजतोसrdquo तयावर कारशतकय महणाला ldquoऄग हा गणपती माझ डोळ मोजतोय महणन

मी तयाची सड मोजतोय (कारशतकय हा षदानन महणज तयाची ६ तड होती महणज १२ डोळ झाल ना)

पावषती वतागन महणाली ldquoका र गणशा ऄस करतोस दादाची खोडी का काढतोसrdquo

गणपती महणाला ldquoपण अधी तयानच माझया कानाची लाबी व रदी पटटीन मोजली महणन मी तयाच डोळ मोजल

ह सवष ऎकन पावषती हतबदध झाली हसाव की रागवाव हच मतला कळना

- सॊ मधा पढरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

14

सहवास

नकतीच डॉमवदलाताइ ऄबकर हयाची भि झाली गली ३० वष तया आगलड मध वदयदकय वयवसायात होतया अता मनवतत

झालयावर पवीपासनच अवडीचया ऄसललया अमण कायषरत ऄसललया सामामजक कषतरात अपल योगदान दत अहत

भारताचया बाहर राहनही अपलया मलामध भारतीयतवाची ओढ कायम ठवणयात ऄबकर दापतय यशसवी झालल अह

तयाचा मलगा सन व नातवड सिसगापर मध तर मलगी जावइ व नातवड लडन मध रहात अहत

अता लडन मध राहन सामामजक कामाचया मनममततान मवदलाताइ ऄनक टठकाणी परवास करीत ऄसतात भारताबाहर

वाढत ऄसललया भारतीय मलाना अपलया भाषची ससकतीची मामहती करन दणार परकलप हा तयाचया मजवहहाळयाचा

मवषय अह भारतात मलाना वळोवळी नातवाइक भित ऄसतात वगवगळ सण साजर होत ऄसतात मशवाय मनरमनराळ

ऄभयास वगष छद मशमबर मलासाठी ईपलबध ऄसतात पण परदशात मातर ह काहीच नसत तयामळ मलाचया

सगोपनासाठी पालकाच डोळस परयतन ह खप महतवाच ठरतात लडन मध हयासाठी पालक सधया काय करत अहत ऄशी

मवदलाताईकड चौकशी कली तवहहा ममळालली मामहती तयाचयाच शबदात वाच या

मी यक मधील शाळत माझया ममतरणीचया मलाना अणायला गल होत माझा सवतचया कानावर मवशवासच बसना ७

त ८ वषाची मल शधद ईचचारात ससकत शलोक महणत होती कषणभर मी माझया बालपणात गल अजोबाचया कडवर बसन

दवघरात पजा चाललयाचया अनदात मी मि झाल होत कषणभगर सवपनातन एकदम जाग अली ती मलाचया

दकलमबलीमळ

साधाच परसग पण मनातलया मनात मवचार कर लागल माझया मलाना नातवडाना हया सवष गोषटी कशा समजावन

साग माझा एकिीचा परयतन महणज ऄथाग समरदात मठभर वाळ िाकणयासारखच भास लागल जया ददवशी मला बाल-

गोकळ ची मामहती ममळाली तवहहा ऄधारात एक अशचा दकरण ददसलयाचा भास झाला १ त २ तासाचया बाळ-

गोकळचया कायषकरमात दोन ओळचया शलोकान सरवात होत ५ त ११ वषाचया मलाचा हा समदाय लगच साममहक खळ

खळणयात दहभान मवसरन जातो परथम अइचा हात धरन रडणारी मल थोडयाच वळात अललया मलाना ममतर-ममतरणी

करन अनदात खळ लागतात हसत खळत मौमलक मशकषण दणारी ही पधदत फ़ारच सदर वािली खळता खळता मल

ममतर-ममतरणी अमण मशमकषकाशी कधी समरस होवन जातात कळतही नाही मग काही बठ खळ घतल जातात एखाद

सोप पण ऄथषपणष गाण सवानी ममळन महणताना अपण सार एक अहोत हा भाव मलाचया मनात नकळत रजतो नतर

मग हाव-भावासह सामगतललया गोषटीन तर कळसच गाठला जातो ईदाहरणाथष कामलयामदषनाची गोषट ऄसल तर मल

ऄगदी खरोखरचया गोकळात गलयासारखी कषणमय होउन जातात तयाच धदीत पराथषना होत हया बाळ गोकळच

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

15

वमशषय महणज सगळ खळ काही ना काही मशकवण दतात फ़कत खळायला मल जागा अमण परम दणारा मात-मपत गण

हवा मल हसत खळत मातभाषा वा सासकमतक भाषा अतमसात करतात अपलया ससकतीबददल मशकतात भारतात

रहाणाऱयाना ही ईणीव जाणवत नसल कदामचत पण वषाषनवष परदशात रामहललया माझया सारखया पालकाची अपण

कोण अपलया मलाची ऄमसमताच नषट होइल की काय ही धडधड मातर कमी होत ह मनमशचत कळाषटमी ला दहीहडी

रामनवमीला रामलीला नाग-पचमीला नव नव खळ व सपधाष नवरातरीत भडला ददवाळीत दकलला वळोवळी तया

वयकतीचया कायाषचया मामहतीसह वष-भषा सपधाष ऄस कलयामळ ईतसाहपणष वातावरण कायम रहात ह धयानात अल

सगळ मखय सण नामवनयपणष टरतया मलाचया सहभागान साजर कलयामळ मलाचया कलावधदीला अपोअपच खतपाणी

घातल जात मलाना शासतरीय सगीतनतयवादयवादन मशकणयास परोतसाहन ममळत ऄशा पधदतीन मलाचा सवागीण

मवकास वहहावा ऄसा परयतन कला जातो

- सॊ वदा टिळक

मचतर ndash क यश करमरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

16

कमवता ndash मला वाित

सकाळी दहाचया ठोकययाला

मी शाळत जायला नोघतो

कोप-यावर एक बागडीवाला ददसतो

रोज hellip

ldquoबाSSगडी hellip मबललोSSरrdquo ऄस ओरडत ऄसतो

तयाला कशाचीच घाइ नसत

कठलयाही रसतयान तो ओरडत सिहडत ऄसतो

तयाचया सिहडणयाचा रसता रोज बदलतो

मनात यइल तया रसतयान जातो

मनात यइल तवहहा ओरडतो

वाटटल मतथ

तयाला हिकणार कणी नसत

मला वािल

पािी दपतर फोकन दयाव

अमण अपण सदधा बागडीवाला वहहाव

ldquoबाSSगडी hellip मबललोSSरrdquo ऄस ओरडत

रसताभर सिहडाव कोणतयाही रसतयावर

चार वाजता शाळा सित

माझ हात कपड कधीकधी पाय दखील

शाइन बरबिलल ऄसतात

घराचया अवारात माती खणत ऄसलला माळी ददसतो

मनाला यइल मतथ खडडा खणत ऄसतो

हातातलया कदळीन

तयाच हात पाय कपड

मातीन मचखलान बरबिल ऄसतात

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

17

माझया हाता-पायासारख

ईनहात सिहडतो पावसात मभजतो

ददवसभर ओलया कपडयात वावरत ऄसतो

पण तयाला कणी काही काही महणत नाही

मला वाित

अपणसदधा माळी वहहाव

मचखलात मनसोकत खळाव

मग कणी अपलयाला काही महणणार नाही

रातर झाली महणज

अइ जबरदसतीन झोपायला लावत

ईघडया मखडकीतन समोर चॊकीदार ददसतो

सारीकड ऄगदी शानत शानत ऄसत

हातातला कदील हलवत सिहडत ऄसतो

ऄगदी एकिा

रसतयावर ददवा तवढा ऄसतो

राकषसाचया डोळयासारखा

लाल लाल ददवा

तयाचया डोकयावर तो ददवा ददसायला लागतो

भयानक

चॊकीदार मजत अपला ददवा हलवत ऄसतो

भयानक

चॊकीदार मजत अपला ददवा हलवत ऄसतो

मनाला यइल तसा ndash

तयाचया बरोबर तयाची सावली दखील hellip

ती दखील मचतरमवमचतर हलत ऄसत

रातरभर जागा ऄसतो तो चॊकीदार

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

18

ldquoजा झोप अता ndash

मवनाकारण जाग नकोस ndash ldquo

तयाला ऄस महणणार कणी नसत

मला वाित ndash

अपण सदधा चॊकीदार वहहाव

ददवा घउन

अपलयाच सावलीशी खळणारा

चॊकीदार

- भावानवाद - डॉ राम महसाळकर

(मळ कमवता ndash गरदव रसिवरदनाथ िागोर)

मचतर ndash क शरया वलणकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

19

गोषट ndash वािणीतला महससा

लाला दकशोरीलाल मवचारात पडल होत तयाचा वयापार ईदीम भरभरािीला अला होता चोहोबाजनी तयाची वाढ होत

होती दशोदशीचा ईततमोततम माल तयाचया पढीवर यत होता ददलली शहरात तयाला मागणीही भरपर होती मशवाय

सचोिीचा वयवहार अमण मालाचया ईततम दजाषची गवाही यामळ तयाचयाकडनच खरदी करणयावर शहरातलया सगळयाच

परमतमषठत मडळचा अगरह ऄस खदद बादशहादखील अपलयाला हवा ऄसललया मालाची मागणी तयाचयाकडच करत ऄस

तवहहा खर तर दकशोरीलालना कसलीच सिचता ऄसणयाच कारण नवहहत पण ऄलीकड मातर त सतत काळजीन गरासलल

ऄसत तयाच कारण मातर थोड मवमचतर होत दकशोरीलालना दोनच मलग होत मोठा सोहनलाल अमण धाकिा

मोहनलाल दोघही तस कतषबगार होत तयाचया धदयाचया भरभरािीत तया दोघाचाही वािा होता जोवर वमडलाचया

ऄमधपतयाखाली दोघजण काम करत होत तोवर काहीही समसया ईभी रामहली नवहहती पण अता सगळी घडी ठीक बसली

अह तर सारा कारभार तया दोघावर सोपवन अपण तीथषयातरा करायला मनघन जाव ऄसा मवचार दकशोरीलाल कर

लागल अमण सघषाषला वाचा फोिली

लालाजचही अता वय होत चालल होत तयामळ हातीपायी धडधाकि अहोत तोवर अपण चारधाम यातरा करन याव

ऄसा लकडा नमषदादवनीही तयाचया पतनीनही लावला होता महणनच अता अपण कारभारातन ऄग काढन घयाव ऄसा

मवचार तयाचया मनात यउ लागला होता एक दोन वळा तयानी तो बोलनही दाखवला होता पण मतथही मोठी ऄडचण

मनमाषण झाली होती कारण अपलयानतरही सोहन अमण मोहन दोघानीही गणयागोसिवदान अजवर चालत अला होता

तसाच हा वयापाराचा कारभार चाल ठवावा ऄस दकशोरीलालना वाित होत पण दोघाचाही तयाला मवरोध होता कारण

मग मखय ऄमधकार कोणाचा का परशन मनमाषण झाला ऄसता वडीलकीचया जोरावर सोहन अपला हकक माड पाहत होता

तर कतषतवाचया बळावर मोहन अपला दावा माडत होता दकशोरीलालनाही तयातन अपला मनणषय करण कटठण झाल

होत तयात तया दोघाचया बायकाचही अपापसात पित नवहहत तयामळ जरी अपण कोणताही मनणषय कला तरी तो

सरळीतरीतया ऄमलात यइल याची सतराम शकयता नाही ह लालाजना सपषट ददसत होत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

20

यावर तोडगा एकच होता सा-या कारभाराची आसििीची दोघामधय समसमान वािणी करन परतयकाला अपापला धदा

सवततरपण करायला मोकळीक दणयामशवाय गतयतर नाही ऄस अजकाल लालाजनाही वाि लागल होत लालाजना तो

परसताव दकतीही ऄमपरय वािला तरी दसरा पयाषय नाही ह तयाना समजत होत तो दोघानाही मानय होणयासारखा अह या

ऄपकषन तयानी तो तयाचयासमोर ठवलयावर मातर परतयकषात तयाची ऄमलबजावणी करण दकती ऄवघड अह याची परमचती

तयाना ममळाली

ldquoमला ह मानय अह अमचा परतयकाचा वािा अमहाला ममळाला की अमही वगळ होउन अमचा धदा सवततरपण करrdquo

सोहन महणाला ldquoऄर पण तमची अपापसातच सपधाष नाही का होणार दोघाचाही धदा एकाच परकारचा मग दोघानाही

एकमकाचया सपधला तड दयाव लागल ह अता तमचयापकी एकजण नवाच धदा ईभा करणार ऄसल तर बाब वगळीrdquo

दकशोरीलाल महणाल

ldquoनाही बाबजी अमही हाच धदा करrdquo मोहन महणाला नवीन धदा सर करायचा महणज सगळयाचाच शरीगणश करावा

लागणार होता तयापकषा ऄसललया धदयाचया वयवमसथत बसललया घडीचा फोायदा सोडायला कोणाचीच तयारी नवहहती

मशवाय अपलया कतषतवाची बळावर अपण सपधत सहज बाजी मार ऄसा मवशवास मोहनला वाित होता ldquoमातर वािणी

ऄगदी बरोबरीची झाली पामहज दोघानाही बरोबरचा महससा ममळाला पामहजrdquo

ldquoबरोबर बाबजीrdquo या बाबतीत तरी मोहनशी सहमत होत सोहन महणाला ldquoअमहा दोघानाही सारखाच महससा ममळायला

हवा कोणालाही कमी नाही की कोणालाही जासती नाहीrdquo अमण मतथच दकशोरीलालना पढचया वाितल खाचखळग

ददसायला लागल अपण समसमान वािणी कर पण ती एकदम बरोबरीची अह याची खातरी दोघानाही कशी पिवन

दयायची मोहन अपला जरासा लाडका ऄसलयामळ अपण तयाला थोड झकत माप ददल अह ऄस सोहनला वािायच

ईलि सोहन मोठा ऄसलयामळ तयाचयाकड थोडासा जासतीचा महससा गला अह ऄशी समजत मोहनन करन घयायची

मशवाय मजथ बरोबर वािणी करता यइल ऄशा चीजवसतबरोबर काही काही वसत ऄशा होतया की तया एकच होतया

ददवाणखानयात पसरलला कामशमरी गामलचा होता तकतपोशीला लावलल हजार ददवयाच झबर होत कोणातरी एकाला

तया घयावया लागणार होतया नाही तर तया मवकन तयातन ममळालल पस वािन दयाव लागणार होत पण मोठया अवडीन

असथन जमा कललया तया वसत मवकायला लालाजच मन घइना

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

21

यातन मागष कसा काढावा या सिचतन लालाजना घरल होत तयाची नद हराम करन िाकली होती तयावर तयाचया एका

जवळचया सनहयानी यावर अता ऄकबराचया दरबारात जाउन मतथच याचा मनवाडा करणयाची मवनती करणयाचा ईपाय

सचवला ऄकबराचया दरबारातलया नवरतनाची मवशषत मबरबलाचया चातयाषची खयाती दरदरवर पसरलली ऄसलयान

ऄनक मडळी ऄशा मचतरमवमचतर समसया घउन मतथ जात ऄसत लालाजनाही तयाची मामहती होती तयामळ अपलया

सिचतवर तोच सवोततम तोडगा ऄसलयाच तयानाही पिल अमण एक ददवशी दरबार भरलया भरलया लालाजी मतथ हजर

झाल दसतखषदद बादशहाही तयाना ओळखत ऄसलयान तयाच सवागत करन तयाना एक मानाच सथान ददल अमण तयाचया

यणयाच परयोजन मवचारल

ldquoखासिवद सवाल घरचाच ऄसला तरी बडा पचीदा अह मामला बडा नाजक अह महणन अपलया चरणी अल अह

माझया तमाम वयापारईदीमाची माझया एकण ममळकतीची माझया दोन मलामधय वािणी करायची अहrdquo

ldquoदफोर ईसम कया बडी ईजझन ह मबलासखानन मवचारल काही समसया महिलयाबरोबर मबरबलालाच गळ घातली

जाणार ह ओळखन अपणही ऄशा कोणतयाही समसयचा चिकीसरशी मनकाल लाव शकतो ह दाखवन दणयासाठी

अगाउपणच तयान ह सामगतल होत

ldquoईलझन अह परवरददगार महणन तर आथवर अलो ममळकतीची वािणी बरोबर एकसारखीच झाली पामहज

कोणालाही कमी ममळता कामा नय की जयादा ममळता कामा नय अमण दस-याला अपलयापकषा एक तीळही जासतीचा

ममळालला नाही याची खातरी दोघानाही पिली पामहजrdquo

ldquoमगर हमार मबलासख ऄभी आस ईजझनको ममिा दग कय मबलासrdquo या वर मबलासखान चपचाप बसलयाच पाहन

बादशहा काय समाजायच त समजला अमण तयान मबरबलला पाचारण कल ldquoमबरबल लालाजची परशानी अपणच दर

कली पामहजrdquo

ldquoऄबलत हजर तमची ऄडचण अमही समजतो लालाजी वािणी करण कवहहाही ऄवघडच ऄसत तयात परत अपलच

बालबचच गतलल ऄसल की मामला ऄमधकच सगददल होउन जातो मशवाय आथ तर कवळ वािणी बरोबरीची होउन

चालणार नाही ती वाकइ तशीच अह याचा यकीन दोघानाही ममळाला पामहज तयाचया मनात कोणताही शक राहता

कामा नय तयासाठी लालाजी एक तर तमचया मलानाही आथ बोलवायला पामहजrdquo

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

22

ldquoअता जाउन घउन यतो हजरrdquo जाणयासाठी लालाजी वळणार तोच तयाना थोपवत मबरबल महणाला ldquoतमही कशाला

तसदी घता लालाजी अपण जासद पाठवया ना अमण हो तया दोघाना यताना एक ईततम परतीची गळाची ढपही घउन

यायला सागrdquo मबरबल जासदाला मनरोप दत महणाला

ही गळाची ढप कशाला ऄस मवचारायचा मोह बादशहाला झाला होता खर तर मतथलया सवानाच तो परशन पडला होता

पण बादशहान अपलया ईतसकतला लगाम लावलयाच पाहन सगळच गप बसल थोडयाच वळात सोहनलाल अमण

मोहनलाल गळाचया ढपसकि हजर झाल बादशहाला मजरा करन ईभ रामहल

ldquoअइय ऄर ऄस काही तरी गनहा कलयासारख का ईभ अहातrdquo मबरबलन तयाना मवचारल तयामळ त ऄमधकच

ओशाळगत झाल तयाबरोबर तयाना ददलासा दत तयान मवचारल ldquoतर मग काय तमचया बाबजचया ममळकतीची वािणी

करायची अहrdquo दोघही काहीही न बोलता चपचाप बसन रामहल तयाबरोबर मबरबलानच पढ सरवात कली

ldquoवािणीही ऄशी वहहायला हवी की दोघानाही बरोबरीचा महससा ममळायला हवा अमण दस-याला अपलयापकषा जासती

ममळाल ऄस वािायलाही नको बरोबरrdquo तयावर थोडफोार धाडस करत मोहन महणाला ldquoजी ह अमची तशीच

खवामहश अहrdquo ldquoदरसत अह अता ती कशी करायची ऄर हो ती गळाची ढप अणली अह ना तमहीrdquo ldquoजी हजर ही

काय समोरच अहrdquo अता सोहनलाही धीर अला होता

ldquoबहोत खब तर मग ही ढप महणज लालाजची ममळकत ऄस समजया अपण तयाची बरोबरीची वािणी करायची अह

या ढपच बरोबर दोन महसस करायच अहत तमचया पकी कोण ही ढप कापायला तयार अहrdquo दोघही पढ सरसावल

तयाबरोबर तयाना हाताचया आशा-यान थोपवत अमण नोकरान अणन ददलला सरा परजत मबरबल पढ झाला अमण

महणाला ldquoकोणीही करा तयाच बरोबरीच दोन महसस पण जो तस दोन महसस करल तयाला तयातला अपला महससा

मनवडणयाची पमहली सधी ममळणार नाही ती दस-याला ममळल महणज एकान दोन भाग करायच अमण दस-यान

तयातला एक भाग अपलयासाठी पमहलयादा मनवडायचाrdquo

मोहन अमण सोहनच नाही तर लालाजी बादशहा सारा दरबार ऄचबयान मबरबलाकड पाहत रामहला कषणभर सा-या

दरबारात शातता पसरली होती तया बरोबर मबरबलच पढ महणाला ldquoवािणी बरोबरीची झाली अह याची अमण तशी

दोघाचीही खातरी पिमवणयाची ही पदधत गमणत-तजञानी शोधन काढली अह अपला महससा मनवडणयाची पमहली सधी

दस-याला ममळणार ऄसलयान तयाच दोन तकड करणारा त तकड एकसारखच होतील याची सवाषमधक काळजी घइल

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

23

कारण जर एक तकडा दस-यापकषा मोठा झाला तर तो दस-याला ममळणयाची धासती तयाला तस कर दणार नाही

तयामळ कोणताही तकडा अपलया वािला अला तरी तयाला तकरार करायला जागाच ईरणार नाही तसच तयातला

कोणताही तकडा ईचलणयाची सधी दस-याला ममळालयामळ अपलया वायाला कमी महससा अला ऄशी भावना तयाचया

मनात पदा होणयाचही कारण नाही दस-याला जासतीचा महससा ममळावा ऄस तो महणालाच तर अपण तयाला मवचार

शकतो की तो महससा घणयाची सधी तलाच अधी ममळाली होती मतचा फोायदा तला घता अला नाही तर अता तला

सवतमशवाय दस-या कोणालाही दोष दता यणार नाही मग काय सोहन मोहन तयारी अह तमची या परकारचया

वािणीला का ऄजनही काही शका अह तमचया मनातrdquo

यावर त दोघ काय बोलणार ऄवाक होउन त ईभ रामहल होत दकशोरीलालजी मातर बसलया जागवरन ईठन

मबरबलापयत गल अमण तयानी तयाला असिलगन ददल बादशहाही खष होउन मबरबलला महणाला ldquoवाह मबरबल अज

तर त कमालच कलीस पण काय र जर लालाजना तीन मलग ऄसत तर काय कल ऄसतस तrdquo

ldquoजहॉपनाह तीन ऄसत तर वािणीचा मसलमसला जरा लाबला ऄसता पण मळ ततव तच रामहल ऄसत ऄशा वळी

एकाला तीन महसस करायला सागायच दस-यान त बरोबर ऄसलयाची खातरी करन घयायची अमण मतस-यान तयातला

अपला महससा पमहलयादा ईचलायचा दस-यान तयाचया नतर अमण जयान तकड पाडल तयान सवाषत शविी अपलया

पदरात ईण माप पड नय याची खातरी करन घयायची ऄसल तर कोणीही तकड करतानाच काळजी घइल अमण मग

कोणीही तयातला कोणताही महससा ईचलला तरी तयामवषयी तो मनशकच राहील तयाच बरोबर आतराना पमहलयादा तो

पमहलयादा तो ईचलायची सधी ममळालयामळ तयानाही समाधान लाभलrdquo

मबलासखान अमण तयाच बगलबचच वगळता सारा दरबार मबरबलाचया हषारीच गोडव गात पागला

- डॉ बाळ फोडक

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

24

मचतर ndash सकत गधळकर

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

25

समाज-जीवनाच मशलपकार

सवाइ माधवराव पशव अमण छतरपमत

छतरपमत मशवाजी महाराजानी सथापन कलल सिहदवी सवराजय तयाच नात शाहराज साता-याहन चालवीत ऄसत तयानी

नमलल पतपरधान ईफोष पशव यानी पणयाहन राजयकारभार चालमवला शमनवारवाडा ह पशवयाच मनवाससथान तसच

तथ तयाचा दरबारही होता

तया पशवयापकी शरी नारायणराव पशव याना तयाचयाच सनयातील गारदी समनकानी ठार कल तयाचया हतयनतर काही

ममहनयातच तयाचया मलाचा जनम झाला नाना फोडणीस सखाराम बाप अदद कारभारी एकतर अल अमण तयानी हया

मलाला गादीवर बसवन राजयकारभार चाल ठवला मलाच नाव होत सवाइ माधवराव

यथावकाश सवाइ माधवराव मोठ झाल महणज वय वषष ५ अता तयानी छतरपतना भिणयासाठी साता-याला जाण

जरर होत राजाशी पतपरधानानी कस बोलाव हयाचया तालमी शमनवार वाडयात सर झालया पाच वषाषचया मलाला

छतरपमत कोणत परशन मवचारतील याचा ऄदाज घउन शरी नाना फोडणीसानी सवाइ माधवरावाकडन परशन अमण ईततराची

परकिीस करन घतली तयातील काही परशन ऄस होत

छतरपमत ndash पशव तमच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash अमच नाव सवाइ माधवराव

छतरपमत ndash अमण अपलया वडीलाच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash तयाच नाव नारायणराव पशव

छतरपमत ndash पशव महणन तमच काय काम ऄसत

सवाइ माधवराव ndash अमही छतरपतना तयाचा राजयकारभार करणयास मदत करतो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

26

छतरपमत ndash अमही तमचा एक हात धरन ठवला तर कसा चालमवणार तमही हा राजयकारभार

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझा हात धरला याचा ऄथष अपण मला मदत करणार तयामळ राजयकारभार

करण ऄगदीच सोप होइल

हया ऄशा परकिीसवर नाना फोडणीस अदद मडळी खष होती ठरलया ददवशी सवाइ माधवराव अमण कारभारी साता-

याला गल छतरपमत दरबारात अलयावर पशवयानी तयाना भिवसत ददलया छतरपतनी हया छोया पशवयाना परशन

मवचारल अधी परकिीस कलली ऄसलयामळ सवष काही सरळीत झाल

ऄनपमकषतपण छतरपतनी पशवयाच दोनही हात धरल अमण मवचारल

छतरपमत ndash अता तर अमही तमच दोनही हात पकडल मग तमही काय कराल

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझ दोनही हात पकडल याचा ऄथष अपण सवष राजयकारभार बघणार अहात

माझयावरची जबाबदारी अपण घतली अता अपण अजञा करावी त त काम अमही कर

हया तयाचया ईततरावर छतरपमत परसनन झाल तयानी पशवयाचा अदर सतकार कला अमण पणयास जाउन राजयकारभार

पहावा ऄशी अजञाही कली

सवाइ माधवरावाचया हया हजरजबाबीपणावर नाना जञासकि सवष कारभारी थकक झाल

[शभराव रा दवळ हयाचया बालगोषटचया पसतकावरन शरी शभराव दवळ यानी पणयाचया ldquoपरगि भावसकलrdquo शाळत

मराठी मवषयाच मशकषक महणन काम कल बाळगोपाळासाठी कथा मलमहण हा तयाचा छद होता तयाच काही कथासगरह

परकामशत झाल अहत]

------- शरी परफोलल पढरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

27

वाचाल तर वाचाल

मलानो आथ शाळत तमहाला ऄभयासाला मराठी हा मवषय नाहीच घरात बोलल जाआल तर अमण तवढच मराठी तमचया

कानावर पडणार साहमजकच तमची मराठी शबसपतती मयाषददत रहाणयाची शकयता जासत ऄसत तयामळ मराठी पसतक

तमही वाचण फ़ारच महतवाच वाचनान भाषा तर सधारलच पण वाचताना मनोरजनाबरोबर ससकतीची मानवी

सवभावाची जगातलया चागलया तसच वाआि परवततची ओळख होत जात

अपलया महाराषटर मडळाचया वाचनालयात तमचयासाठी खप पसतक अहत मशवाय भारतात गलयावर तमहाला मामा

मावशी काका अतया अजी अजोबा मवचारतात काय हव तवहहाही पसतक हवी ऄस सागायला हरकत नाही त सार

खश होतील ऄगदीच कोणी नाही मवचारल तर मातर पसतकासाठी अइ-बाबाकड नककी हटट करा

पण कोणती पसतक वाचायची अहत ह तमहाला कळल तर तमही तया साठी हटट करणार ना नाही तर कोणी महिल की

घ तला हव त पसतक अमण तमहाला मामहतीच नसतील पसतकाची नाव तर मग पचाइत होइल काळजी कर नका

तमचयासाठी मनवडक पसतकाची यादी तयार अह ती यादी तयार करणयासाठी ऄनक ताइ दादा मावशी काकानी मदत

कली अह

न पसतकाच नाव लखक लमखका

१ बोकया सातबड ndash भाग १ त ३ ददलीप परभावळकर

२ फोासिर फोण ndash ऄनक भाग भा रा भागवत

३ गोया ना धो तामहणकर

४ सिचगी ना धो तामहणकर

५ शयामची अइ सान गरजी

६ बिायाची चाळ प ल दशपाड

७ ऄसा मी ऄसामी प ल दशपाड

८ मचमणराव ndash गडयाभाउ ndash ऄनक भाग सिच मव जोशी

९ यकषाची दणगी जयत नारळीकर

१० अकाशाशी जडल नात जयत नारळीकर

११ पाच सतचटरतर गो नी दाडकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

28

१२ पवनाकाठचा धडी गो नी दाडकर

१३ राधाच घर माधरी परदर

१४ बखर मबममची जी ए कलकणी

१५ मगधाचया रगीत गोषटी जी ए कलकणी

१६ बागलबवा सिवदा करदीकर

१७ ऎि लोकाचया दशात सिवदा करदीकर

१८ मपशी मावशीची भतावळ सिवदा करदीकर

१९ ऄकषर बाग कसमागरज

२० गलाबी सइ राजीव ताब

२१ ऄभत गोषटी रतनाकर मतकरी

२२ ऄगणात माझया सटरता पदकी

२३ खडो बललाळ नाना ढोबळ

२४ पारबया पर ग सरसतरबदध

२५ वाच अनद ndash भाग १ त ३ सपा ndash माधरी परदर

२६ मनवडक दकशोर कथा कमवता परका ndash बालभारती

२७ राजा मशवछतरपती ब मो परदर

२८ शरीमानयोगी रणमजत दसाइ

२९ मतयजय मशवाजी सावत

३० डॉ गड अमण तयाची ममतरमडळी शरीमनवास पमडत

३१ बाहलीच घर शरीमनवास पमडत

३२ शाबास शरलॉक होमस भा रा भागवत

३३ रॉमबनहड भा रा भागवत

३४ अइची दणगी प महादवशासतरी जोशी

३५ ददवाकराचया नायछिा ददवाकर

३६ एक होता कावहहषर वीणा गवाणकर

३७ तोतोचान ऄनवाद ndash चतना जोशी

३८ अददतीची साहसी सफोर समनती नामजोशी

३९ मवजञान राकषस प ग वदय

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

29

४० जीवन मलय पर ग सरसतरबदध

४१ मचतरवाचन माधरी परदर

४२ ऄकषर कस सधाराव ऄममभड

४३ मचनना मजशरी गोखल

४४ हसोबा शाम जोशी

हया मशवाय मबरबलाचया चातयषकथा पचततर आसापनीती महतोपदश रामायण-महाभारतातील कथा ऄमर मचतर कथा

गमलवसष टरवलस िारझन सिसदबादचया सफ़री ऄरमबयन नाइटटस ऄमलबाबा अमण चामळस चोर तसच जयल वनष चया

मवजञानकथाच तसच कामलदास भास हयाचया ससकत नािकाच समकषपत मराठी ऄनवाद ही वाचा

चादोबा ऄमत चपक परबोधन दकशोर ही मामसक ही अवजषन वाचावी ऄशी

भारत-भारती परकाशनान ऐमतहामसक पौरामणक सामामजक कषतरातील ईललखनीय वयकतची तसच ऄनक

करातीकारकाची सताची कवची लखकाची चटरतर परमसदध कली अहत छोिी छोिी जवळपास २५० पसतक अहत ती

नशनल बक टरसि न ऄनक मामहतीपणष पसतक परकामशत कली अहत तसच सिचमवजोशी भाराभागवत जयत नारळीकर

शाताराम करशणक राजीव ताब माधरी परदर हयाची ही ऄनक पसतक अहत रहसय कथा अवडत ऄसतील अमण अइ-

बाबा हो महणाल तर बाबराव ऄनाषळकर गरनाथ नाइक शशी भागवत हयाची पसतक वाचन बघा हयातली कोणती

पसतक वाचलीत कोणती अवडली कोणती अवडली नाहीत हया मशवाय अणखी काय वाचल hellipसगळ अमहाला नककी

कळवा

कपया अपलया गरथालयाचया बदलललया वळची नद घयावी दद ६ मडसबर २००८ पासन

गरथालय फोकत सकाळी १० त दपारी २ पयत चाल राहील सधयाकाळी गरथालय चाल

ऄसणार नाही अपलयाला होणा-या ऄसमवधबददल अमही ददलगीर अहोत

- अपली कायषकाटरणी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

30

मचतर ndash क शॊनक डबीर

मचतर ndash क अयषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

31

कमवता- फोोन

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

रोजरोज ऑफिसहन यत त लट

रातरी टललकॉन आलण उशीराही इटरनट

सकाळीच लनघत अन यत रातरीच थट

कधीतरी आई मला सधयाकाळी भट

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

शाळत मी लनघणयाआधीच जात त लनघन

शाळतन आलयावरही त भटत िोनवरन

आज नाही माझा वाढफदवस नाही कोणता सण

यशील का लवकर त आजचया फदवस पण

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

पाळणयावर झोक दशील ना मला

बटबॉल खळायला नशील ना मला

शजारचया गडडला घऊन सोबतीला

बीचवर जाऊन बाधायचा ना फकलला

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

आई तला हव तर खळया घरीच

UNO Monopoly करम काहीतरी

रडणार नाही सगळ डाव त जिजकललस तरी

डाव लचडीचा खळणार नाही हरलो मी जरी

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

िोन ठवतो आता आई यशील ना नककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

- सॊ ऄममता डबीर

wwweprasarancom ह माधयम सवष मराठी भामषकासाठी ईपलबध अह या साइि वर मराठी

सगीताचा अनद लिणयासाठी ldquoसवर-सधयाrdquo वर मकलक करा सगीतपरमसाठी अणखीही बरच चनलस या

साइि वर अहत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

32

A d v e r t i s e m e n t s To place ads in Rutugandh please contact Mr Ravi Shendarkar ndash 9005 4234

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

33

ऎकली अहत का ही गाणी

बालममतरानो लहानपणीची कमवता वा गाण ऄस महिल की तमहाला अठवत सिटटवकल सिटटवकल मलिल सिार किकवा मग

गडगडणार जक अमण मजल किकवाचबी मचकसमडमपल मचन हो ना कवमचत कोणाला चादोबा चादोबा भागलास का

किकवा ऄडमतडम तडतड बाजा पण अठवत ऄसतील पण अइ-बाबाचया लहानपणची गाणी कोणती ऄसतील बर

ऄसा परशन पडलाय कधी तमहाला हा हा अइ-बाबा कधी लहान होत ऄशीच कलपना करता यत नाही ना अइ मतचया

अइकड कशासाठी तरी हटट करत अह किकवा बाबानी यमनफ़ॉमष घातलला अह अमण शाळत ईमशरा गलयाबददल मशकषा

महणन तयाना िीचर नी ऄगठ धरन ईभ रहायला लावल अह त ही कलास चया बाहर कस वाितय ऄस मचतर

डोळयापढ अणायला गमतच वाित ना बर अपण बोलत होतो त अइ-बाबाचया लहानपणचया गाणयामवषयी तयानी

सामगतलय कधी तमहाला वा तमही मवचारलय का ना कधी तयाना कठलया कमवता वा गाणी यायची अवडायची

त नाही ना मग अज अपण तयामवषयीच बोल या लहानपणी बाहली तर ऄसतच सगळयाकड अमण अपलयाला

अपली बाहली खप अवडत ही ऄसत खर ना तर तया बाहलीच वणषन करणारी एक कमवता

होती कमवतच नाव होत माझी बाहली अमण कवी होत दततकवी-दततातरय घाि

माझी बाहली

या बाइ या

बघा बघा कशी माझी बसली बया१

ऐक न यत

हळहळ ऄमश माझी छमब बोलत२

डोळ दफोरवीत

िक िक कशी माझी सोमन बघत३

बघा बघा त

गलगल गालातच कशी हसत४

मला वाित

महला बाइ सार काही सार कळत५

सदा खळत

कमध हटट धरमन न माग वळत६

शहाणी कशी

सामडचोळी नवी ठमव जमशचया तशी७

डोळ हलवणाऱया बाहलीला सार काही कळत हयाची अपलयाला दखील खातरी पित अमण दकतीही खळल तरी ऄमजबात

कपड न मळवणाऱया मतचयाबददल कौतकही कारण कपड मळवणयावरन तर अपण रोज अइची बोलणी खात ऄसतो

ना अता बाहर जाउन खळायच महणज कपड मळणारच ना काय होत बर तवहहाच खळ लगोऱया टठकऱया गोया

मविीदाड हो अमण पतगपतग तर सगळयाना आतका अवडायचाबाहर खळायला गल की गवतात कधी कधी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

34

ददसायची छोिी छोिी सदर गवतफ़ल अमण मग एकदम सगळ महणायला लागायचती कमवता होती आददरा सताची

गवतफ़ला

रगरगलया सानसानलया

गवतफोला र गवतफोला

ऄसा कसा र साग लागला

साग तझा र तझा लळा

ममतरासग माळावरती

पतग ईडमवत दफोरताना

तला पामहल गवतावरती

झलता झलता हसताना

मवसरनी गलो पतग नमभचा

मवसरन गलो ममतराला

पाहन तजला हरवन गलो

ऄशा तझया र रगकळा

महरवी नाजक रमशम पाती

दोन बाजला सळसळती

नीळ मनळली एक पाकळी

पराग मपवळ झगमगती

मलाही वाि लहान होउन

तझयाहनही लहान र

तझया सगती सदा रहाव

मवसरन शाळा घर सार

खर सागा दकतयकदा नबरहड पाकष मध गलयावर किकवा सिोसा ला किकवा बीचवर गलयावर मतथच खळत रहाव शाळा

होमवकष काहीच नको ऄस तमहालाही वािलय की नाही अता बाहर गवतफ़ल अहत महिलयावर मतथ फ़लपाखर पण

ऄसणार ह वगळ सागायलाच नको तया फ़लपाखराच मनरमनराळ रग बघणयात अपल भान हरवणार अपण

तयाचयामाग धावत सिणार ह ओघान अलच तर तया फ़लपाखराची पण एक छानशी कमवता सगळया मलाना यतच

ऄसायची ती होती गहपािील हयाची फ़लपाखर ही कमवता

फोलपाखर

छान दकती ददसत फोलपाखर

या वलीवर फोलाबरोबर

गोड दकती हसत फोलपाखर१

पख मचमकल मनळजाभळ

हालवनी झलत फोलपाखर२

डोळ बाटरक कटरती लकलक

गोल मणी जण त फोलपाखर३

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

35

मी धर जाता यइ न हाता

दरच त ईडत फोलपाखर ४

अता एवढी सगळी मल एवढया मोठया अवाजात कमवता महणायला लागलयावर ती फ़लपाखर कधीच ईडन जायची ह

वगळ सागायला नकोच ऄगदी जी मचललीमपलली ऄसायची तयाचा एक लाकडी घोडा ऄसायचातयाचयावर बसन

जागचया जागी झलायच एवढाच खळ ऄसायचा पण तया घोडयावर बसलयावर मलाना मातर खप ऐि वािायचीजण

काही अपण खऱयाच घोडयावर बसलो अहोत अमण अता हा घोडा अपलयाला मनर-मनराळया टठकाणी घउन

जाणार अह ऄशी कलपना करणयात ती मचललीमपलली मि ऄसायची

िप िप िप िप िादकत िापा - शाता शळक

िप िप िप िप िादकत िापा चाल माझा घोडा

पाठीवरती जीन मखमली पामय रपरी तोडा

ईच ईभारी दोनही कान

ऐटित वळवी मान-कमान

मधच कवहहा दडकत दडकत चाल थोडा थोडा

घोडा माझा फोार हशार

पाठीवर मी होता सवार

नसता तयाला पर आषारा कशास चाबक ओढा

सात ऄरणय समरद सात

ओलामडल हा एक दमात

अला अला माझा घोडा सोडा रसता सोडा

ऄशीच सगळयाची एक अवडती कमवता होतीती महणज भाराताब हयाची या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

लवकर भरभर सार या

मजा करा र मजा करा

अज ददवस तमचा समजा

सवसथ बस तोमच फोस

नवभमी दामवन मी

या नगराला लागमनया

सदर ती दसरी दमनया

खळखळ मजळ गामत झर

गीत मधर चहबाज भर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

36

मजकड मतकड फोल फोळ

सवास पसर रसमह गळ

पर जयाच सोनयाच

त राव हराव

तर मग काम िाकमनया

नवी बघा या ही दमनया

नवया दमनयची सफ़र घडवन अणणारी ही कमवता अवडली ना तवहहा शाळत कोणताही कायषकरम ऄसला की तया अधी

लावलली ऄसायची दवा तझ दकती सदर अकाश सदर परकाश सयष दतो किकवा राजास जी महाली सौखय कधी

ममळाली ती सवष परापत झाली या झोपडीत माझया हया व ऄशा दकतीतरी कमवता अहत हया सगळया कमवता वाचन

तमचया अइ-बाबानाही अणखी दकतीतरी अठवतील तमहाला जया अवडलया ऄसतील कमवतातया तमही सरळ पाठच

करन िाका ना तया सारखया महणत रामहलात तर शबदोचचार तर सधारतीलच पण हया कमवता महणन दाखवलयात की

अललया पाहणयावर वा अजी-अजोबावर एकदम आमपरशन मारता यआल त वगळच

-वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

37

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

10

हमत ऊतत पचनशमकत वाढत तयामळ भक चागली लागत महणनच यावळी मातरागर महनज ऄमधक मातरमधय व

परकतीगर महणज पचणयास जड ऄस पदाथष अमण त ही ऄमधक परमाणात घयावत ऄसा अहार यावळी घतला नाही तर

शरीराची हानी होउन दॊबषलय ईतपनन होउ शकत तयामळ आतर ऊतमधय योगय नसलल पचायला जड पदाथष जासत

परमाणात खाणयास हरकत नाही

या ऊतत अहारात मधर (गोड) अमल (अबि) व लवण (खारि) पदाथष ऄमधक परमाणात घयावत गह ईडीद साखर

दध तल तप याचा अहारात समावश करावा तर मग मिकी वािाणा ईडीद हरभरा चवळी आ कडधानय तसच

बिािा रताळी कादा यासारखी कदमळ व दोडका पडवळ वागी मळा आ भाजया अहारात जासत वापरावयात बासदी

खवा पढ गलाबजाम बफोी ऄशी ऄनक परकारची पकवानन खावीत ती हयाच ऊतत तसच तल तपाचा वापर करन

तळलल चमचमीत पदाथष खाउन अपलया जीभच चोचल परवावत त ही याच काळात

अपल बल वाढणयाचया रदषटीन रदाकष मनका सफोरचद कळी मचक नारळ पर डासिळब आ फोळ खावीत तसच जदाषळ

खाटरक मपसता काज बदाम आ सकामवा पचनशमकत वाढलली ऄसलयामळ अपण सहज पचव शकतो मसालयाचया सवष

पदाथाचा अहारात वापर करावा सवष परकारचा मासाहार वरचवर व भरपर करावा मासाहार न करणा-यानी दध दही

लोणी तप मलइ आ चा यथचछ ईपयोग करावा मसनगध पदाथषही घयावत महणनच गह ईडीद खाटरक खोबर घालन

कलला लाड या ऊतत शरषठ ठरतो पचणयाच जड ऄस नवीन ताज धानय आतर ऊतत मनमषदध ऄसल तरी हया काळात त

सहज पचत त भाजन घणयाची गरज नसत तयामळ नवीन ताज धानय जरर वापराव

हमत ऊतत सकाळी ईठलयाबरोबर भक लागत तयामळ न चकता सकाळी पोिभर पोषक नाशता जरर करावा सिडकाच

लाड चयवनपराश धातरी रसायन आ रसायनाच अवजषन सवन कराव

मवहार

या ऊतत लवकर ईठाव शरीराला ईपयोगी व सोसवल ऄशा परमाणात पण जासत वयायाम करावा तयानतर सवागास

तलान मामलश करावी मामलश करायच तल गरम करन घयाव तीळतल सवाषत ईततम ऄस तल चोळलयान शरीराच शरम

नामहस होतात वयायामामळ अलला थकवा दर होतो व शाटररीक बल वाढत ऄभयगानतर गरम पाणयान ऄघोळ करावी

सगधी ईिण मशककाइचा ऄघोळीसाठी वापर करावा हया काळात सकाळी लवकर ऄघोळ करण महतावह ऄसत

महणनच कारशतक ममहनयात करायचया कारशतक सनानाच महतव अह थडी बाध नय महणन ऄगावर रशमी लोकरीच

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

11

ईबदार कपड वापरावत सकाळी कोवळया सयषदकरणाच सवन आषट ठरत या ऊतत ददवसा झोप िाळावी ऄनयथ कफो

वाढतो रातरी झोपताना ईबदार पण पातळ ऄस पाघरण वापराव

ऄशापरकार हया काळात भक जवहहा जवहहा लागल तवहहा तवहहा काही ना काही पोषक पदाथष खावत अहात सतमलत

पटरपणष व शरीर मनाला तपत करणारा ऄसावा हा ऊत सपणष वषषभर अवशयक ऄसणारी ताकद कमावन ठवणयाचा अह

महणन अरोगय टिकमवणयाचया दषटीन ह ममहन सतकारणी लावावत

------- डॉ रपाली गधळकर

BAMS

९८३७ ४०९५

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

12

कमवता ndash मला तला बघायचय (वारा)

कसा र त ऄसा दषट

माझयापढ ईभ रहायच

थोड पण घत नाहीस कषट

मला तला बघायचय

तझयासग खळायचय

झाडाशी मसत दगामसती करतोस

गवतातन सरसर सरपित जातोस

पण माझया मातर हाती कधीच यत नाहीस

मठीत धरल तरी सापडतच नाहीस

य की र समोर

मला तला बघायचय

तझयासग खळायचय

गालाना हळच करवाळन जातोस

कसाची बि हलकच ईडवन जातोस

कानात हळच गाण महणन जातोस

पण माझ गाण ऎकायला कधीच थाबत नाहीस

तझया ऄगाला हात पण लाव दत नाहीस

का र ऄस करतोस

मला तला बघायचय

तझयासग खळायचय

मधमाशीचया माग माग बर ग ग करत सिहडतोस

पराजकताचया फोलाना बरोबबर धपा दउन पाडतोस

वातकककिाचया सग मशवणापाणीही खळतोस

अमण माझा मातर त पततयाचा दकलला पाडतोस

दषट माणसा ऄसा का र वागतोस

कटटीच अता तझयाशी

मला अता तला बघायचही नाही

ऄन तझयाशी काहीसदधा खळायच नाही

- शरी कॊसतभ पिवधषन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

13

गोषट ndash अइ बघ ना कसा हा दादा

लहान ऄसताना भावडाची भाडण अपण नहमीच पाहतो तर शकर व पावषती याची दोन मल कारशतकय व गणपती ही

मल सदधा लहान ऄसताना भाडत ऄसतीलच ना ती कशी भाडली ऄसतील हयावर एक ससकत शलोक अह तया शलोकावर

अधारीत ही गोषट ndash

एकदा काय झाल पावषती घरात काहीतरी काम करीत होती बाहरचया खोलीत कारशतकय व गणपती खळत होत खळ

चागला रगात अला होता पण ऄचानक छोया गणपतीचया रडणयाचा अवाज यउ लागला पावषतीन अतनच मवचारल

ndash ldquoकाय झाल र गणपती त का रडतोसrdquo

गणपती महणाला ldquoहा दादा (कारशतकय) माझी सड दकती लाब अह त फोिपटटी घउन मोजतो अहrdquo पावषती महणाली ldquoका

र बाबा कारशतकय त तयाची सड का मोजतोसrdquo तयावर कारशतकय महणाला ldquoऄग हा गणपती माझ डोळ मोजतोय महणन

मी तयाची सड मोजतोय (कारशतकय हा षदानन महणज तयाची ६ तड होती महणज १२ डोळ झाल ना)

पावषती वतागन महणाली ldquoका र गणशा ऄस करतोस दादाची खोडी का काढतोसrdquo

गणपती महणाला ldquoपण अधी तयानच माझया कानाची लाबी व रदी पटटीन मोजली महणन मी तयाच डोळ मोजल

ह सवष ऎकन पावषती हतबदध झाली हसाव की रागवाव हच मतला कळना

- सॊ मधा पढरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

14

सहवास

नकतीच डॉमवदलाताइ ऄबकर हयाची भि झाली गली ३० वष तया आगलड मध वदयदकय वयवसायात होतया अता मनवतत

झालयावर पवीपासनच अवडीचया ऄसललया अमण कायषरत ऄसललया सामामजक कषतरात अपल योगदान दत अहत

भारताचया बाहर राहनही अपलया मलामध भारतीयतवाची ओढ कायम ठवणयात ऄबकर दापतय यशसवी झालल अह

तयाचा मलगा सन व नातवड सिसगापर मध तर मलगी जावइ व नातवड लडन मध रहात अहत

अता लडन मध राहन सामामजक कामाचया मनममततान मवदलाताइ ऄनक टठकाणी परवास करीत ऄसतात भारताबाहर

वाढत ऄसललया भारतीय मलाना अपलया भाषची ससकतीची मामहती करन दणार परकलप हा तयाचया मजवहहाळयाचा

मवषय अह भारतात मलाना वळोवळी नातवाइक भित ऄसतात वगवगळ सण साजर होत ऄसतात मशवाय मनरमनराळ

ऄभयास वगष छद मशमबर मलासाठी ईपलबध ऄसतात पण परदशात मातर ह काहीच नसत तयामळ मलाचया

सगोपनासाठी पालकाच डोळस परयतन ह खप महतवाच ठरतात लडन मध हयासाठी पालक सधया काय करत अहत ऄशी

मवदलाताईकड चौकशी कली तवहहा ममळालली मामहती तयाचयाच शबदात वाच या

मी यक मधील शाळत माझया ममतरणीचया मलाना अणायला गल होत माझा सवतचया कानावर मवशवासच बसना ७

त ८ वषाची मल शधद ईचचारात ससकत शलोक महणत होती कषणभर मी माझया बालपणात गल अजोबाचया कडवर बसन

दवघरात पजा चाललयाचया अनदात मी मि झाल होत कषणभगर सवपनातन एकदम जाग अली ती मलाचया

दकलमबलीमळ

साधाच परसग पण मनातलया मनात मवचार कर लागल माझया मलाना नातवडाना हया सवष गोषटी कशा समजावन

साग माझा एकिीचा परयतन महणज ऄथाग समरदात मठभर वाळ िाकणयासारखच भास लागल जया ददवशी मला बाल-

गोकळ ची मामहती ममळाली तवहहा ऄधारात एक अशचा दकरण ददसलयाचा भास झाला १ त २ तासाचया बाळ-

गोकळचया कायषकरमात दोन ओळचया शलोकान सरवात होत ५ त ११ वषाचया मलाचा हा समदाय लगच साममहक खळ

खळणयात दहभान मवसरन जातो परथम अइचा हात धरन रडणारी मल थोडयाच वळात अललया मलाना ममतर-ममतरणी

करन अनदात खळ लागतात हसत खळत मौमलक मशकषण दणारी ही पधदत फ़ारच सदर वािली खळता खळता मल

ममतर-ममतरणी अमण मशमकषकाशी कधी समरस होवन जातात कळतही नाही मग काही बठ खळ घतल जातात एखाद

सोप पण ऄथषपणष गाण सवानी ममळन महणताना अपण सार एक अहोत हा भाव मलाचया मनात नकळत रजतो नतर

मग हाव-भावासह सामगतललया गोषटीन तर कळसच गाठला जातो ईदाहरणाथष कामलयामदषनाची गोषट ऄसल तर मल

ऄगदी खरोखरचया गोकळात गलयासारखी कषणमय होउन जातात तयाच धदीत पराथषना होत हया बाळ गोकळच

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

15

वमशषय महणज सगळ खळ काही ना काही मशकवण दतात फ़कत खळायला मल जागा अमण परम दणारा मात-मपत गण

हवा मल हसत खळत मातभाषा वा सासकमतक भाषा अतमसात करतात अपलया ससकतीबददल मशकतात भारतात

रहाणाऱयाना ही ईणीव जाणवत नसल कदामचत पण वषाषनवष परदशात रामहललया माझया सारखया पालकाची अपण

कोण अपलया मलाची ऄमसमताच नषट होइल की काय ही धडधड मातर कमी होत ह मनमशचत कळाषटमी ला दहीहडी

रामनवमीला रामलीला नाग-पचमीला नव नव खळ व सपधाष नवरातरीत भडला ददवाळीत दकलला वळोवळी तया

वयकतीचया कायाषचया मामहतीसह वष-भषा सपधाष ऄस कलयामळ ईतसाहपणष वातावरण कायम रहात ह धयानात अल

सगळ मखय सण नामवनयपणष टरतया मलाचया सहभागान साजर कलयामळ मलाचया कलावधदीला अपोअपच खतपाणी

घातल जात मलाना शासतरीय सगीतनतयवादयवादन मशकणयास परोतसाहन ममळत ऄशा पधदतीन मलाचा सवागीण

मवकास वहहावा ऄसा परयतन कला जातो

- सॊ वदा टिळक

मचतर ndash क यश करमरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

16

कमवता ndash मला वाित

सकाळी दहाचया ठोकययाला

मी शाळत जायला नोघतो

कोप-यावर एक बागडीवाला ददसतो

रोज hellip

ldquoबाSSगडी hellip मबललोSSरrdquo ऄस ओरडत ऄसतो

तयाला कशाचीच घाइ नसत

कठलयाही रसतयान तो ओरडत सिहडत ऄसतो

तयाचया सिहडणयाचा रसता रोज बदलतो

मनात यइल तया रसतयान जातो

मनात यइल तवहहा ओरडतो

वाटटल मतथ

तयाला हिकणार कणी नसत

मला वािल

पािी दपतर फोकन दयाव

अमण अपण सदधा बागडीवाला वहहाव

ldquoबाSSगडी hellip मबललोSSरrdquo ऄस ओरडत

रसताभर सिहडाव कोणतयाही रसतयावर

चार वाजता शाळा सित

माझ हात कपड कधीकधी पाय दखील

शाइन बरबिलल ऄसतात

घराचया अवारात माती खणत ऄसलला माळी ददसतो

मनाला यइल मतथ खडडा खणत ऄसतो

हातातलया कदळीन

तयाच हात पाय कपड

मातीन मचखलान बरबिल ऄसतात

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

17

माझया हाता-पायासारख

ईनहात सिहडतो पावसात मभजतो

ददवसभर ओलया कपडयात वावरत ऄसतो

पण तयाला कणी काही काही महणत नाही

मला वाित

अपणसदधा माळी वहहाव

मचखलात मनसोकत खळाव

मग कणी अपलयाला काही महणणार नाही

रातर झाली महणज

अइ जबरदसतीन झोपायला लावत

ईघडया मखडकीतन समोर चॊकीदार ददसतो

सारीकड ऄगदी शानत शानत ऄसत

हातातला कदील हलवत सिहडत ऄसतो

ऄगदी एकिा

रसतयावर ददवा तवढा ऄसतो

राकषसाचया डोळयासारखा

लाल लाल ददवा

तयाचया डोकयावर तो ददवा ददसायला लागतो

भयानक

चॊकीदार मजत अपला ददवा हलवत ऄसतो

भयानक

चॊकीदार मजत अपला ददवा हलवत ऄसतो

मनाला यइल तसा ndash

तयाचया बरोबर तयाची सावली दखील hellip

ती दखील मचतरमवमचतर हलत ऄसत

रातरभर जागा ऄसतो तो चॊकीदार

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

18

ldquoजा झोप अता ndash

मवनाकारण जाग नकोस ndash ldquo

तयाला ऄस महणणार कणी नसत

मला वाित ndash

अपण सदधा चॊकीदार वहहाव

ददवा घउन

अपलयाच सावलीशी खळणारा

चॊकीदार

- भावानवाद - डॉ राम महसाळकर

(मळ कमवता ndash गरदव रसिवरदनाथ िागोर)

मचतर ndash क शरया वलणकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

19

गोषट ndash वािणीतला महससा

लाला दकशोरीलाल मवचारात पडल होत तयाचा वयापार ईदीम भरभरािीला अला होता चोहोबाजनी तयाची वाढ होत

होती दशोदशीचा ईततमोततम माल तयाचया पढीवर यत होता ददलली शहरात तयाला मागणीही भरपर होती मशवाय

सचोिीचा वयवहार अमण मालाचया ईततम दजाषची गवाही यामळ तयाचयाकडनच खरदी करणयावर शहरातलया सगळयाच

परमतमषठत मडळचा अगरह ऄस खदद बादशहादखील अपलयाला हवा ऄसललया मालाची मागणी तयाचयाकडच करत ऄस

तवहहा खर तर दकशोरीलालना कसलीच सिचता ऄसणयाच कारण नवहहत पण ऄलीकड मातर त सतत काळजीन गरासलल

ऄसत तयाच कारण मातर थोड मवमचतर होत दकशोरीलालना दोनच मलग होत मोठा सोहनलाल अमण धाकिा

मोहनलाल दोघही तस कतषबगार होत तयाचया धदयाचया भरभरािीत तया दोघाचाही वािा होता जोवर वमडलाचया

ऄमधपतयाखाली दोघजण काम करत होत तोवर काहीही समसया ईभी रामहली नवहहती पण अता सगळी घडी ठीक बसली

अह तर सारा कारभार तया दोघावर सोपवन अपण तीथषयातरा करायला मनघन जाव ऄसा मवचार दकशोरीलाल कर

लागल अमण सघषाषला वाचा फोिली

लालाजचही अता वय होत चालल होत तयामळ हातीपायी धडधाकि अहोत तोवर अपण चारधाम यातरा करन याव

ऄसा लकडा नमषदादवनीही तयाचया पतनीनही लावला होता महणनच अता अपण कारभारातन ऄग काढन घयाव ऄसा

मवचार तयाचया मनात यउ लागला होता एक दोन वळा तयानी तो बोलनही दाखवला होता पण मतथही मोठी ऄडचण

मनमाषण झाली होती कारण अपलयानतरही सोहन अमण मोहन दोघानीही गणयागोसिवदान अजवर चालत अला होता

तसाच हा वयापाराचा कारभार चाल ठवावा ऄस दकशोरीलालना वाित होत पण दोघाचाही तयाला मवरोध होता कारण

मग मखय ऄमधकार कोणाचा का परशन मनमाषण झाला ऄसता वडीलकीचया जोरावर सोहन अपला हकक माड पाहत होता

तर कतषतवाचया बळावर मोहन अपला दावा माडत होता दकशोरीलालनाही तयातन अपला मनणषय करण कटठण झाल

होत तयात तया दोघाचया बायकाचही अपापसात पित नवहहत तयामळ जरी अपण कोणताही मनणषय कला तरी तो

सरळीतरीतया ऄमलात यइल याची सतराम शकयता नाही ह लालाजना सपषट ददसत होत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

20

यावर तोडगा एकच होता सा-या कारभाराची आसििीची दोघामधय समसमान वािणी करन परतयकाला अपापला धदा

सवततरपण करायला मोकळीक दणयामशवाय गतयतर नाही ऄस अजकाल लालाजनाही वाि लागल होत लालाजना तो

परसताव दकतीही ऄमपरय वािला तरी दसरा पयाषय नाही ह तयाना समजत होत तो दोघानाही मानय होणयासारखा अह या

ऄपकषन तयानी तो तयाचयासमोर ठवलयावर मातर परतयकषात तयाची ऄमलबजावणी करण दकती ऄवघड अह याची परमचती

तयाना ममळाली

ldquoमला ह मानय अह अमचा परतयकाचा वािा अमहाला ममळाला की अमही वगळ होउन अमचा धदा सवततरपण करrdquo

सोहन महणाला ldquoऄर पण तमची अपापसातच सपधाष नाही का होणार दोघाचाही धदा एकाच परकारचा मग दोघानाही

एकमकाचया सपधला तड दयाव लागल ह अता तमचयापकी एकजण नवाच धदा ईभा करणार ऄसल तर बाब वगळीrdquo

दकशोरीलाल महणाल

ldquoनाही बाबजी अमही हाच धदा करrdquo मोहन महणाला नवीन धदा सर करायचा महणज सगळयाचाच शरीगणश करावा

लागणार होता तयापकषा ऄसललया धदयाचया वयवमसथत बसललया घडीचा फोायदा सोडायला कोणाचीच तयारी नवहहती

मशवाय अपलया कतषतवाची बळावर अपण सपधत सहज बाजी मार ऄसा मवशवास मोहनला वाित होता ldquoमातर वािणी

ऄगदी बरोबरीची झाली पामहज दोघानाही बरोबरचा महससा ममळाला पामहजrdquo

ldquoबरोबर बाबजीrdquo या बाबतीत तरी मोहनशी सहमत होत सोहन महणाला ldquoअमहा दोघानाही सारखाच महससा ममळायला

हवा कोणालाही कमी नाही की कोणालाही जासती नाहीrdquo अमण मतथच दकशोरीलालना पढचया वाितल खाचखळग

ददसायला लागल अपण समसमान वािणी कर पण ती एकदम बरोबरीची अह याची खातरी दोघानाही कशी पिवन

दयायची मोहन अपला जरासा लाडका ऄसलयामळ अपण तयाला थोड झकत माप ददल अह ऄस सोहनला वािायच

ईलि सोहन मोठा ऄसलयामळ तयाचयाकड थोडासा जासतीचा महससा गला अह ऄशी समजत मोहनन करन घयायची

मशवाय मजथ बरोबर वािणी करता यइल ऄशा चीजवसतबरोबर काही काही वसत ऄशा होतया की तया एकच होतया

ददवाणखानयात पसरलला कामशमरी गामलचा होता तकतपोशीला लावलल हजार ददवयाच झबर होत कोणातरी एकाला

तया घयावया लागणार होतया नाही तर तया मवकन तयातन ममळालल पस वािन दयाव लागणार होत पण मोठया अवडीन

असथन जमा कललया तया वसत मवकायला लालाजच मन घइना

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

21

यातन मागष कसा काढावा या सिचतन लालाजना घरल होत तयाची नद हराम करन िाकली होती तयावर तयाचया एका

जवळचया सनहयानी यावर अता ऄकबराचया दरबारात जाउन मतथच याचा मनवाडा करणयाची मवनती करणयाचा ईपाय

सचवला ऄकबराचया दरबारातलया नवरतनाची मवशषत मबरबलाचया चातयाषची खयाती दरदरवर पसरलली ऄसलयान

ऄनक मडळी ऄशा मचतरमवमचतर समसया घउन मतथ जात ऄसत लालाजनाही तयाची मामहती होती तयामळ अपलया

सिचतवर तोच सवोततम तोडगा ऄसलयाच तयानाही पिल अमण एक ददवशी दरबार भरलया भरलया लालाजी मतथ हजर

झाल दसतखषदद बादशहाही तयाना ओळखत ऄसलयान तयाच सवागत करन तयाना एक मानाच सथान ददल अमण तयाचया

यणयाच परयोजन मवचारल

ldquoखासिवद सवाल घरचाच ऄसला तरी बडा पचीदा अह मामला बडा नाजक अह महणन अपलया चरणी अल अह

माझया तमाम वयापारईदीमाची माझया एकण ममळकतीची माझया दोन मलामधय वािणी करायची अहrdquo

ldquoदफोर ईसम कया बडी ईजझन ह मबलासखानन मवचारल काही समसया महिलयाबरोबर मबरबलालाच गळ घातली

जाणार ह ओळखन अपणही ऄशा कोणतयाही समसयचा चिकीसरशी मनकाल लाव शकतो ह दाखवन दणयासाठी

अगाउपणच तयान ह सामगतल होत

ldquoईलझन अह परवरददगार महणन तर आथवर अलो ममळकतीची वािणी बरोबर एकसारखीच झाली पामहज

कोणालाही कमी ममळता कामा नय की जयादा ममळता कामा नय अमण दस-याला अपलयापकषा एक तीळही जासतीचा

ममळालला नाही याची खातरी दोघानाही पिली पामहजrdquo

ldquoमगर हमार मबलासख ऄभी आस ईजझनको ममिा दग कय मबलासrdquo या वर मबलासखान चपचाप बसलयाच पाहन

बादशहा काय समाजायच त समजला अमण तयान मबरबलला पाचारण कल ldquoमबरबल लालाजची परशानी अपणच दर

कली पामहजrdquo

ldquoऄबलत हजर तमची ऄडचण अमही समजतो लालाजी वािणी करण कवहहाही ऄवघडच ऄसत तयात परत अपलच

बालबचच गतलल ऄसल की मामला ऄमधकच सगददल होउन जातो मशवाय आथ तर कवळ वािणी बरोबरीची होउन

चालणार नाही ती वाकइ तशीच अह याचा यकीन दोघानाही ममळाला पामहज तयाचया मनात कोणताही शक राहता

कामा नय तयासाठी लालाजी एक तर तमचया मलानाही आथ बोलवायला पामहजrdquo

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

22

ldquoअता जाउन घउन यतो हजरrdquo जाणयासाठी लालाजी वळणार तोच तयाना थोपवत मबरबल महणाला ldquoतमही कशाला

तसदी घता लालाजी अपण जासद पाठवया ना अमण हो तया दोघाना यताना एक ईततम परतीची गळाची ढपही घउन

यायला सागrdquo मबरबल जासदाला मनरोप दत महणाला

ही गळाची ढप कशाला ऄस मवचारायचा मोह बादशहाला झाला होता खर तर मतथलया सवानाच तो परशन पडला होता

पण बादशहान अपलया ईतसकतला लगाम लावलयाच पाहन सगळच गप बसल थोडयाच वळात सोहनलाल अमण

मोहनलाल गळाचया ढपसकि हजर झाल बादशहाला मजरा करन ईभ रामहल

ldquoअइय ऄर ऄस काही तरी गनहा कलयासारख का ईभ अहातrdquo मबरबलन तयाना मवचारल तयामळ त ऄमधकच

ओशाळगत झाल तयाबरोबर तयाना ददलासा दत तयान मवचारल ldquoतर मग काय तमचया बाबजचया ममळकतीची वािणी

करायची अहrdquo दोघही काहीही न बोलता चपचाप बसन रामहल तयाबरोबर मबरबलानच पढ सरवात कली

ldquoवािणीही ऄशी वहहायला हवी की दोघानाही बरोबरीचा महससा ममळायला हवा अमण दस-याला अपलयापकषा जासती

ममळाल ऄस वािायलाही नको बरोबरrdquo तयावर थोडफोार धाडस करत मोहन महणाला ldquoजी ह अमची तशीच

खवामहश अहrdquo ldquoदरसत अह अता ती कशी करायची ऄर हो ती गळाची ढप अणली अह ना तमहीrdquo ldquoजी हजर ही

काय समोरच अहrdquo अता सोहनलाही धीर अला होता

ldquoबहोत खब तर मग ही ढप महणज लालाजची ममळकत ऄस समजया अपण तयाची बरोबरीची वािणी करायची अह

या ढपच बरोबर दोन महसस करायच अहत तमचया पकी कोण ही ढप कापायला तयार अहrdquo दोघही पढ सरसावल

तयाबरोबर तयाना हाताचया आशा-यान थोपवत अमण नोकरान अणन ददलला सरा परजत मबरबल पढ झाला अमण

महणाला ldquoकोणीही करा तयाच बरोबरीच दोन महसस पण जो तस दोन महसस करल तयाला तयातला अपला महससा

मनवडणयाची पमहली सधी ममळणार नाही ती दस-याला ममळल महणज एकान दोन भाग करायच अमण दस-यान

तयातला एक भाग अपलयासाठी पमहलयादा मनवडायचाrdquo

मोहन अमण सोहनच नाही तर लालाजी बादशहा सारा दरबार ऄचबयान मबरबलाकड पाहत रामहला कषणभर सा-या

दरबारात शातता पसरली होती तया बरोबर मबरबलच पढ महणाला ldquoवािणी बरोबरीची झाली अह याची अमण तशी

दोघाचीही खातरी पिमवणयाची ही पदधत गमणत-तजञानी शोधन काढली अह अपला महससा मनवडणयाची पमहली सधी

दस-याला ममळणार ऄसलयान तयाच दोन तकड करणारा त तकड एकसारखच होतील याची सवाषमधक काळजी घइल

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

23

कारण जर एक तकडा दस-यापकषा मोठा झाला तर तो दस-याला ममळणयाची धासती तयाला तस कर दणार नाही

तयामळ कोणताही तकडा अपलया वािला अला तरी तयाला तकरार करायला जागाच ईरणार नाही तसच तयातला

कोणताही तकडा ईचलणयाची सधी दस-याला ममळालयामळ अपलया वायाला कमी महससा अला ऄशी भावना तयाचया

मनात पदा होणयाचही कारण नाही दस-याला जासतीचा महससा ममळावा ऄस तो महणालाच तर अपण तयाला मवचार

शकतो की तो महससा घणयाची सधी तलाच अधी ममळाली होती मतचा फोायदा तला घता अला नाही तर अता तला

सवतमशवाय दस-या कोणालाही दोष दता यणार नाही मग काय सोहन मोहन तयारी अह तमची या परकारचया

वािणीला का ऄजनही काही शका अह तमचया मनातrdquo

यावर त दोघ काय बोलणार ऄवाक होउन त ईभ रामहल होत दकशोरीलालजी मातर बसलया जागवरन ईठन

मबरबलापयत गल अमण तयानी तयाला असिलगन ददल बादशहाही खष होउन मबरबलला महणाला ldquoवाह मबरबल अज

तर त कमालच कलीस पण काय र जर लालाजना तीन मलग ऄसत तर काय कल ऄसतस तrdquo

ldquoजहॉपनाह तीन ऄसत तर वािणीचा मसलमसला जरा लाबला ऄसता पण मळ ततव तच रामहल ऄसत ऄशा वळी

एकाला तीन महसस करायला सागायच दस-यान त बरोबर ऄसलयाची खातरी करन घयायची अमण मतस-यान तयातला

अपला महससा पमहलयादा ईचलायचा दस-यान तयाचया नतर अमण जयान तकड पाडल तयान सवाषत शविी अपलया

पदरात ईण माप पड नय याची खातरी करन घयायची ऄसल तर कोणीही तकड करतानाच काळजी घइल अमण मग

कोणीही तयातला कोणताही महससा ईचलला तरी तयामवषयी तो मनशकच राहील तयाच बरोबर आतराना पमहलयादा तो

पमहलयादा तो ईचलायची सधी ममळालयामळ तयानाही समाधान लाभलrdquo

मबलासखान अमण तयाच बगलबचच वगळता सारा दरबार मबरबलाचया हषारीच गोडव गात पागला

- डॉ बाळ फोडक

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

24

मचतर ndash सकत गधळकर

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

25

समाज-जीवनाच मशलपकार

सवाइ माधवराव पशव अमण छतरपमत

छतरपमत मशवाजी महाराजानी सथापन कलल सिहदवी सवराजय तयाच नात शाहराज साता-याहन चालवीत ऄसत तयानी

नमलल पतपरधान ईफोष पशव यानी पणयाहन राजयकारभार चालमवला शमनवारवाडा ह पशवयाच मनवाससथान तसच

तथ तयाचा दरबारही होता

तया पशवयापकी शरी नारायणराव पशव याना तयाचयाच सनयातील गारदी समनकानी ठार कल तयाचया हतयनतर काही

ममहनयातच तयाचया मलाचा जनम झाला नाना फोडणीस सखाराम बाप अदद कारभारी एकतर अल अमण तयानी हया

मलाला गादीवर बसवन राजयकारभार चाल ठवला मलाच नाव होत सवाइ माधवराव

यथावकाश सवाइ माधवराव मोठ झाल महणज वय वषष ५ अता तयानी छतरपतना भिणयासाठी साता-याला जाण

जरर होत राजाशी पतपरधानानी कस बोलाव हयाचया तालमी शमनवार वाडयात सर झालया पाच वषाषचया मलाला

छतरपमत कोणत परशन मवचारतील याचा ऄदाज घउन शरी नाना फोडणीसानी सवाइ माधवरावाकडन परशन अमण ईततराची

परकिीस करन घतली तयातील काही परशन ऄस होत

छतरपमत ndash पशव तमच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash अमच नाव सवाइ माधवराव

छतरपमत ndash अमण अपलया वडीलाच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash तयाच नाव नारायणराव पशव

छतरपमत ndash पशव महणन तमच काय काम ऄसत

सवाइ माधवराव ndash अमही छतरपतना तयाचा राजयकारभार करणयास मदत करतो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

26

छतरपमत ndash अमही तमचा एक हात धरन ठवला तर कसा चालमवणार तमही हा राजयकारभार

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझा हात धरला याचा ऄथष अपण मला मदत करणार तयामळ राजयकारभार

करण ऄगदीच सोप होइल

हया ऄशा परकिीसवर नाना फोडणीस अदद मडळी खष होती ठरलया ददवशी सवाइ माधवराव अमण कारभारी साता-

याला गल छतरपमत दरबारात अलयावर पशवयानी तयाना भिवसत ददलया छतरपतनी हया छोया पशवयाना परशन

मवचारल अधी परकिीस कलली ऄसलयामळ सवष काही सरळीत झाल

ऄनपमकषतपण छतरपतनी पशवयाच दोनही हात धरल अमण मवचारल

छतरपमत ndash अता तर अमही तमच दोनही हात पकडल मग तमही काय कराल

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझ दोनही हात पकडल याचा ऄथष अपण सवष राजयकारभार बघणार अहात

माझयावरची जबाबदारी अपण घतली अता अपण अजञा करावी त त काम अमही कर

हया तयाचया ईततरावर छतरपमत परसनन झाल तयानी पशवयाचा अदर सतकार कला अमण पणयास जाउन राजयकारभार

पहावा ऄशी अजञाही कली

सवाइ माधवरावाचया हया हजरजबाबीपणावर नाना जञासकि सवष कारभारी थकक झाल

[शभराव रा दवळ हयाचया बालगोषटचया पसतकावरन शरी शभराव दवळ यानी पणयाचया ldquoपरगि भावसकलrdquo शाळत

मराठी मवषयाच मशकषक महणन काम कल बाळगोपाळासाठी कथा मलमहण हा तयाचा छद होता तयाच काही कथासगरह

परकामशत झाल अहत]

------- शरी परफोलल पढरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

27

वाचाल तर वाचाल

मलानो आथ शाळत तमहाला ऄभयासाला मराठी हा मवषय नाहीच घरात बोलल जाआल तर अमण तवढच मराठी तमचया

कानावर पडणार साहमजकच तमची मराठी शबसपतती मयाषददत रहाणयाची शकयता जासत ऄसत तयामळ मराठी पसतक

तमही वाचण फ़ारच महतवाच वाचनान भाषा तर सधारलच पण वाचताना मनोरजनाबरोबर ससकतीची मानवी

सवभावाची जगातलया चागलया तसच वाआि परवततची ओळख होत जात

अपलया महाराषटर मडळाचया वाचनालयात तमचयासाठी खप पसतक अहत मशवाय भारतात गलयावर तमहाला मामा

मावशी काका अतया अजी अजोबा मवचारतात काय हव तवहहाही पसतक हवी ऄस सागायला हरकत नाही त सार

खश होतील ऄगदीच कोणी नाही मवचारल तर मातर पसतकासाठी अइ-बाबाकड नककी हटट करा

पण कोणती पसतक वाचायची अहत ह तमहाला कळल तर तमही तया साठी हटट करणार ना नाही तर कोणी महिल की

घ तला हव त पसतक अमण तमहाला मामहतीच नसतील पसतकाची नाव तर मग पचाइत होइल काळजी कर नका

तमचयासाठी मनवडक पसतकाची यादी तयार अह ती यादी तयार करणयासाठी ऄनक ताइ दादा मावशी काकानी मदत

कली अह

न पसतकाच नाव लखक लमखका

१ बोकया सातबड ndash भाग १ त ३ ददलीप परभावळकर

२ फोासिर फोण ndash ऄनक भाग भा रा भागवत

३ गोया ना धो तामहणकर

४ सिचगी ना धो तामहणकर

५ शयामची अइ सान गरजी

६ बिायाची चाळ प ल दशपाड

७ ऄसा मी ऄसामी प ल दशपाड

८ मचमणराव ndash गडयाभाउ ndash ऄनक भाग सिच मव जोशी

९ यकषाची दणगी जयत नारळीकर

१० अकाशाशी जडल नात जयत नारळीकर

११ पाच सतचटरतर गो नी दाडकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

28

१२ पवनाकाठचा धडी गो नी दाडकर

१३ राधाच घर माधरी परदर

१४ बखर मबममची जी ए कलकणी

१५ मगधाचया रगीत गोषटी जी ए कलकणी

१६ बागलबवा सिवदा करदीकर

१७ ऎि लोकाचया दशात सिवदा करदीकर

१८ मपशी मावशीची भतावळ सिवदा करदीकर

१९ ऄकषर बाग कसमागरज

२० गलाबी सइ राजीव ताब

२१ ऄभत गोषटी रतनाकर मतकरी

२२ ऄगणात माझया सटरता पदकी

२३ खडो बललाळ नाना ढोबळ

२४ पारबया पर ग सरसतरबदध

२५ वाच अनद ndash भाग १ त ३ सपा ndash माधरी परदर

२६ मनवडक दकशोर कथा कमवता परका ndash बालभारती

२७ राजा मशवछतरपती ब मो परदर

२८ शरीमानयोगी रणमजत दसाइ

२९ मतयजय मशवाजी सावत

३० डॉ गड अमण तयाची ममतरमडळी शरीमनवास पमडत

३१ बाहलीच घर शरीमनवास पमडत

३२ शाबास शरलॉक होमस भा रा भागवत

३३ रॉमबनहड भा रा भागवत

३४ अइची दणगी प महादवशासतरी जोशी

३५ ददवाकराचया नायछिा ददवाकर

३६ एक होता कावहहषर वीणा गवाणकर

३७ तोतोचान ऄनवाद ndash चतना जोशी

३८ अददतीची साहसी सफोर समनती नामजोशी

३९ मवजञान राकषस प ग वदय

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

29

४० जीवन मलय पर ग सरसतरबदध

४१ मचतरवाचन माधरी परदर

४२ ऄकषर कस सधाराव ऄममभड

४३ मचनना मजशरी गोखल

४४ हसोबा शाम जोशी

हया मशवाय मबरबलाचया चातयषकथा पचततर आसापनीती महतोपदश रामायण-महाभारतातील कथा ऄमर मचतर कथा

गमलवसष टरवलस िारझन सिसदबादचया सफ़री ऄरमबयन नाइटटस ऄमलबाबा अमण चामळस चोर तसच जयल वनष चया

मवजञानकथाच तसच कामलदास भास हयाचया ससकत नािकाच समकषपत मराठी ऄनवाद ही वाचा

चादोबा ऄमत चपक परबोधन दकशोर ही मामसक ही अवजषन वाचावी ऄशी

भारत-भारती परकाशनान ऐमतहामसक पौरामणक सामामजक कषतरातील ईललखनीय वयकतची तसच ऄनक

करातीकारकाची सताची कवची लखकाची चटरतर परमसदध कली अहत छोिी छोिी जवळपास २५० पसतक अहत ती

नशनल बक टरसि न ऄनक मामहतीपणष पसतक परकामशत कली अहत तसच सिचमवजोशी भाराभागवत जयत नारळीकर

शाताराम करशणक राजीव ताब माधरी परदर हयाची ही ऄनक पसतक अहत रहसय कथा अवडत ऄसतील अमण अइ-

बाबा हो महणाल तर बाबराव ऄनाषळकर गरनाथ नाइक शशी भागवत हयाची पसतक वाचन बघा हयातली कोणती

पसतक वाचलीत कोणती अवडली कोणती अवडली नाहीत हया मशवाय अणखी काय वाचल hellipसगळ अमहाला नककी

कळवा

कपया अपलया गरथालयाचया बदलललया वळची नद घयावी दद ६ मडसबर २००८ पासन

गरथालय फोकत सकाळी १० त दपारी २ पयत चाल राहील सधयाकाळी गरथालय चाल

ऄसणार नाही अपलयाला होणा-या ऄसमवधबददल अमही ददलगीर अहोत

- अपली कायषकाटरणी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

30

मचतर ndash क शॊनक डबीर

मचतर ndash क अयषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

31

कमवता- फोोन

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

रोजरोज ऑफिसहन यत त लट

रातरी टललकॉन आलण उशीराही इटरनट

सकाळीच लनघत अन यत रातरीच थट

कधीतरी आई मला सधयाकाळी भट

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

शाळत मी लनघणयाआधीच जात त लनघन

शाळतन आलयावरही त भटत िोनवरन

आज नाही माझा वाढफदवस नाही कोणता सण

यशील का लवकर त आजचया फदवस पण

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

पाळणयावर झोक दशील ना मला

बटबॉल खळायला नशील ना मला

शजारचया गडडला घऊन सोबतीला

बीचवर जाऊन बाधायचा ना फकलला

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

आई तला हव तर खळया घरीच

UNO Monopoly करम काहीतरी

रडणार नाही सगळ डाव त जिजकललस तरी

डाव लचडीचा खळणार नाही हरलो मी जरी

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

िोन ठवतो आता आई यशील ना नककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

- सॊ ऄममता डबीर

wwweprasarancom ह माधयम सवष मराठी भामषकासाठी ईपलबध अह या साइि वर मराठी

सगीताचा अनद लिणयासाठी ldquoसवर-सधयाrdquo वर मकलक करा सगीतपरमसाठी अणखीही बरच चनलस या

साइि वर अहत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

32

A d v e r t i s e m e n t s To place ads in Rutugandh please contact Mr Ravi Shendarkar ndash 9005 4234

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

33

ऎकली अहत का ही गाणी

बालममतरानो लहानपणीची कमवता वा गाण ऄस महिल की तमहाला अठवत सिटटवकल सिटटवकल मलिल सिार किकवा मग

गडगडणार जक अमण मजल किकवाचबी मचकसमडमपल मचन हो ना कवमचत कोणाला चादोबा चादोबा भागलास का

किकवा ऄडमतडम तडतड बाजा पण अठवत ऄसतील पण अइ-बाबाचया लहानपणची गाणी कोणती ऄसतील बर

ऄसा परशन पडलाय कधी तमहाला हा हा अइ-बाबा कधी लहान होत ऄशीच कलपना करता यत नाही ना अइ मतचया

अइकड कशासाठी तरी हटट करत अह किकवा बाबानी यमनफ़ॉमष घातलला अह अमण शाळत ईमशरा गलयाबददल मशकषा

महणन तयाना िीचर नी ऄगठ धरन ईभ रहायला लावल अह त ही कलास चया बाहर कस वाितय ऄस मचतर

डोळयापढ अणायला गमतच वाित ना बर अपण बोलत होतो त अइ-बाबाचया लहानपणचया गाणयामवषयी तयानी

सामगतलय कधी तमहाला वा तमही मवचारलय का ना कधी तयाना कठलया कमवता वा गाणी यायची अवडायची

त नाही ना मग अज अपण तयामवषयीच बोल या लहानपणी बाहली तर ऄसतच सगळयाकड अमण अपलयाला

अपली बाहली खप अवडत ही ऄसत खर ना तर तया बाहलीच वणषन करणारी एक कमवता

होती कमवतच नाव होत माझी बाहली अमण कवी होत दततकवी-दततातरय घाि

माझी बाहली

या बाइ या

बघा बघा कशी माझी बसली बया१

ऐक न यत

हळहळ ऄमश माझी छमब बोलत२

डोळ दफोरवीत

िक िक कशी माझी सोमन बघत३

बघा बघा त

गलगल गालातच कशी हसत४

मला वाित

महला बाइ सार काही सार कळत५

सदा खळत

कमध हटट धरमन न माग वळत६

शहाणी कशी

सामडचोळी नवी ठमव जमशचया तशी७

डोळ हलवणाऱया बाहलीला सार काही कळत हयाची अपलयाला दखील खातरी पित अमण दकतीही खळल तरी ऄमजबात

कपड न मळवणाऱया मतचयाबददल कौतकही कारण कपड मळवणयावरन तर अपण रोज अइची बोलणी खात ऄसतो

ना अता बाहर जाउन खळायच महणज कपड मळणारच ना काय होत बर तवहहाच खळ लगोऱया टठकऱया गोया

मविीदाड हो अमण पतगपतग तर सगळयाना आतका अवडायचाबाहर खळायला गल की गवतात कधी कधी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

34

ददसायची छोिी छोिी सदर गवतफ़ल अमण मग एकदम सगळ महणायला लागायचती कमवता होती आददरा सताची

गवतफ़ला

रगरगलया सानसानलया

गवतफोला र गवतफोला

ऄसा कसा र साग लागला

साग तझा र तझा लळा

ममतरासग माळावरती

पतग ईडमवत दफोरताना

तला पामहल गवतावरती

झलता झलता हसताना

मवसरनी गलो पतग नमभचा

मवसरन गलो ममतराला

पाहन तजला हरवन गलो

ऄशा तझया र रगकळा

महरवी नाजक रमशम पाती

दोन बाजला सळसळती

नीळ मनळली एक पाकळी

पराग मपवळ झगमगती

मलाही वाि लहान होउन

तझयाहनही लहान र

तझया सगती सदा रहाव

मवसरन शाळा घर सार

खर सागा दकतयकदा नबरहड पाकष मध गलयावर किकवा सिोसा ला किकवा बीचवर गलयावर मतथच खळत रहाव शाळा

होमवकष काहीच नको ऄस तमहालाही वािलय की नाही अता बाहर गवतफ़ल अहत महिलयावर मतथ फ़लपाखर पण

ऄसणार ह वगळ सागायलाच नको तया फ़लपाखराच मनरमनराळ रग बघणयात अपल भान हरवणार अपण

तयाचयामाग धावत सिणार ह ओघान अलच तर तया फ़लपाखराची पण एक छानशी कमवता सगळया मलाना यतच

ऄसायची ती होती गहपािील हयाची फ़लपाखर ही कमवता

फोलपाखर

छान दकती ददसत फोलपाखर

या वलीवर फोलाबरोबर

गोड दकती हसत फोलपाखर१

पख मचमकल मनळजाभळ

हालवनी झलत फोलपाखर२

डोळ बाटरक कटरती लकलक

गोल मणी जण त फोलपाखर३

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

35

मी धर जाता यइ न हाता

दरच त ईडत फोलपाखर ४

अता एवढी सगळी मल एवढया मोठया अवाजात कमवता महणायला लागलयावर ती फ़लपाखर कधीच ईडन जायची ह

वगळ सागायला नकोच ऄगदी जी मचललीमपलली ऄसायची तयाचा एक लाकडी घोडा ऄसायचातयाचयावर बसन

जागचया जागी झलायच एवढाच खळ ऄसायचा पण तया घोडयावर बसलयावर मलाना मातर खप ऐि वािायचीजण

काही अपण खऱयाच घोडयावर बसलो अहोत अमण अता हा घोडा अपलयाला मनर-मनराळया टठकाणी घउन

जाणार अह ऄशी कलपना करणयात ती मचललीमपलली मि ऄसायची

िप िप िप िप िादकत िापा - शाता शळक

िप िप िप िप िादकत िापा चाल माझा घोडा

पाठीवरती जीन मखमली पामय रपरी तोडा

ईच ईभारी दोनही कान

ऐटित वळवी मान-कमान

मधच कवहहा दडकत दडकत चाल थोडा थोडा

घोडा माझा फोार हशार

पाठीवर मी होता सवार

नसता तयाला पर आषारा कशास चाबक ओढा

सात ऄरणय समरद सात

ओलामडल हा एक दमात

अला अला माझा घोडा सोडा रसता सोडा

ऄशीच सगळयाची एक अवडती कमवता होतीती महणज भाराताब हयाची या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

लवकर भरभर सार या

मजा करा र मजा करा

अज ददवस तमचा समजा

सवसथ बस तोमच फोस

नवभमी दामवन मी

या नगराला लागमनया

सदर ती दसरी दमनया

खळखळ मजळ गामत झर

गीत मधर चहबाज भर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

36

मजकड मतकड फोल फोळ

सवास पसर रसमह गळ

पर जयाच सोनयाच

त राव हराव

तर मग काम िाकमनया

नवी बघा या ही दमनया

नवया दमनयची सफ़र घडवन अणणारी ही कमवता अवडली ना तवहहा शाळत कोणताही कायषकरम ऄसला की तया अधी

लावलली ऄसायची दवा तझ दकती सदर अकाश सदर परकाश सयष दतो किकवा राजास जी महाली सौखय कधी

ममळाली ती सवष परापत झाली या झोपडीत माझया हया व ऄशा दकतीतरी कमवता अहत हया सगळया कमवता वाचन

तमचया अइ-बाबानाही अणखी दकतीतरी अठवतील तमहाला जया अवडलया ऄसतील कमवतातया तमही सरळ पाठच

करन िाका ना तया सारखया महणत रामहलात तर शबदोचचार तर सधारतीलच पण हया कमवता महणन दाखवलयात की

अललया पाहणयावर वा अजी-अजोबावर एकदम आमपरशन मारता यआल त वगळच

-वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

37

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

11

ईबदार कपड वापरावत सकाळी कोवळया सयषदकरणाच सवन आषट ठरत या ऊतत ददवसा झोप िाळावी ऄनयथ कफो

वाढतो रातरी झोपताना ईबदार पण पातळ ऄस पाघरण वापराव

ऄशापरकार हया काळात भक जवहहा जवहहा लागल तवहहा तवहहा काही ना काही पोषक पदाथष खावत अहात सतमलत

पटरपणष व शरीर मनाला तपत करणारा ऄसावा हा ऊत सपणष वषषभर अवशयक ऄसणारी ताकद कमावन ठवणयाचा अह

महणन अरोगय टिकमवणयाचया दषटीन ह ममहन सतकारणी लावावत

------- डॉ रपाली गधळकर

BAMS

९८३७ ४०९५

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

12

कमवता ndash मला तला बघायचय (वारा)

कसा र त ऄसा दषट

माझयापढ ईभ रहायच

थोड पण घत नाहीस कषट

मला तला बघायचय

तझयासग खळायचय

झाडाशी मसत दगामसती करतोस

गवतातन सरसर सरपित जातोस

पण माझया मातर हाती कधीच यत नाहीस

मठीत धरल तरी सापडतच नाहीस

य की र समोर

मला तला बघायचय

तझयासग खळायचय

गालाना हळच करवाळन जातोस

कसाची बि हलकच ईडवन जातोस

कानात हळच गाण महणन जातोस

पण माझ गाण ऎकायला कधीच थाबत नाहीस

तझया ऄगाला हात पण लाव दत नाहीस

का र ऄस करतोस

मला तला बघायचय

तझयासग खळायचय

मधमाशीचया माग माग बर ग ग करत सिहडतोस

पराजकताचया फोलाना बरोबबर धपा दउन पाडतोस

वातकककिाचया सग मशवणापाणीही खळतोस

अमण माझा मातर त पततयाचा दकलला पाडतोस

दषट माणसा ऄसा का र वागतोस

कटटीच अता तझयाशी

मला अता तला बघायचही नाही

ऄन तझयाशी काहीसदधा खळायच नाही

- शरी कॊसतभ पिवधषन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

13

गोषट ndash अइ बघ ना कसा हा दादा

लहान ऄसताना भावडाची भाडण अपण नहमीच पाहतो तर शकर व पावषती याची दोन मल कारशतकय व गणपती ही

मल सदधा लहान ऄसताना भाडत ऄसतीलच ना ती कशी भाडली ऄसतील हयावर एक ससकत शलोक अह तया शलोकावर

अधारीत ही गोषट ndash

एकदा काय झाल पावषती घरात काहीतरी काम करीत होती बाहरचया खोलीत कारशतकय व गणपती खळत होत खळ

चागला रगात अला होता पण ऄचानक छोया गणपतीचया रडणयाचा अवाज यउ लागला पावषतीन अतनच मवचारल

ndash ldquoकाय झाल र गणपती त का रडतोसrdquo

गणपती महणाला ldquoहा दादा (कारशतकय) माझी सड दकती लाब अह त फोिपटटी घउन मोजतो अहrdquo पावषती महणाली ldquoका

र बाबा कारशतकय त तयाची सड का मोजतोसrdquo तयावर कारशतकय महणाला ldquoऄग हा गणपती माझ डोळ मोजतोय महणन

मी तयाची सड मोजतोय (कारशतकय हा षदानन महणज तयाची ६ तड होती महणज १२ डोळ झाल ना)

पावषती वतागन महणाली ldquoका र गणशा ऄस करतोस दादाची खोडी का काढतोसrdquo

गणपती महणाला ldquoपण अधी तयानच माझया कानाची लाबी व रदी पटटीन मोजली महणन मी तयाच डोळ मोजल

ह सवष ऎकन पावषती हतबदध झाली हसाव की रागवाव हच मतला कळना

- सॊ मधा पढरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

14

सहवास

नकतीच डॉमवदलाताइ ऄबकर हयाची भि झाली गली ३० वष तया आगलड मध वदयदकय वयवसायात होतया अता मनवतत

झालयावर पवीपासनच अवडीचया ऄसललया अमण कायषरत ऄसललया सामामजक कषतरात अपल योगदान दत अहत

भारताचया बाहर राहनही अपलया मलामध भारतीयतवाची ओढ कायम ठवणयात ऄबकर दापतय यशसवी झालल अह

तयाचा मलगा सन व नातवड सिसगापर मध तर मलगी जावइ व नातवड लडन मध रहात अहत

अता लडन मध राहन सामामजक कामाचया मनममततान मवदलाताइ ऄनक टठकाणी परवास करीत ऄसतात भारताबाहर

वाढत ऄसललया भारतीय मलाना अपलया भाषची ससकतीची मामहती करन दणार परकलप हा तयाचया मजवहहाळयाचा

मवषय अह भारतात मलाना वळोवळी नातवाइक भित ऄसतात वगवगळ सण साजर होत ऄसतात मशवाय मनरमनराळ

ऄभयास वगष छद मशमबर मलासाठी ईपलबध ऄसतात पण परदशात मातर ह काहीच नसत तयामळ मलाचया

सगोपनासाठी पालकाच डोळस परयतन ह खप महतवाच ठरतात लडन मध हयासाठी पालक सधया काय करत अहत ऄशी

मवदलाताईकड चौकशी कली तवहहा ममळालली मामहती तयाचयाच शबदात वाच या

मी यक मधील शाळत माझया ममतरणीचया मलाना अणायला गल होत माझा सवतचया कानावर मवशवासच बसना ७

त ८ वषाची मल शधद ईचचारात ससकत शलोक महणत होती कषणभर मी माझया बालपणात गल अजोबाचया कडवर बसन

दवघरात पजा चाललयाचया अनदात मी मि झाल होत कषणभगर सवपनातन एकदम जाग अली ती मलाचया

दकलमबलीमळ

साधाच परसग पण मनातलया मनात मवचार कर लागल माझया मलाना नातवडाना हया सवष गोषटी कशा समजावन

साग माझा एकिीचा परयतन महणज ऄथाग समरदात मठभर वाळ िाकणयासारखच भास लागल जया ददवशी मला बाल-

गोकळ ची मामहती ममळाली तवहहा ऄधारात एक अशचा दकरण ददसलयाचा भास झाला १ त २ तासाचया बाळ-

गोकळचया कायषकरमात दोन ओळचया शलोकान सरवात होत ५ त ११ वषाचया मलाचा हा समदाय लगच साममहक खळ

खळणयात दहभान मवसरन जातो परथम अइचा हात धरन रडणारी मल थोडयाच वळात अललया मलाना ममतर-ममतरणी

करन अनदात खळ लागतात हसत खळत मौमलक मशकषण दणारी ही पधदत फ़ारच सदर वािली खळता खळता मल

ममतर-ममतरणी अमण मशमकषकाशी कधी समरस होवन जातात कळतही नाही मग काही बठ खळ घतल जातात एखाद

सोप पण ऄथषपणष गाण सवानी ममळन महणताना अपण सार एक अहोत हा भाव मलाचया मनात नकळत रजतो नतर

मग हाव-भावासह सामगतललया गोषटीन तर कळसच गाठला जातो ईदाहरणाथष कामलयामदषनाची गोषट ऄसल तर मल

ऄगदी खरोखरचया गोकळात गलयासारखी कषणमय होउन जातात तयाच धदीत पराथषना होत हया बाळ गोकळच

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

15

वमशषय महणज सगळ खळ काही ना काही मशकवण दतात फ़कत खळायला मल जागा अमण परम दणारा मात-मपत गण

हवा मल हसत खळत मातभाषा वा सासकमतक भाषा अतमसात करतात अपलया ससकतीबददल मशकतात भारतात

रहाणाऱयाना ही ईणीव जाणवत नसल कदामचत पण वषाषनवष परदशात रामहललया माझया सारखया पालकाची अपण

कोण अपलया मलाची ऄमसमताच नषट होइल की काय ही धडधड मातर कमी होत ह मनमशचत कळाषटमी ला दहीहडी

रामनवमीला रामलीला नाग-पचमीला नव नव खळ व सपधाष नवरातरीत भडला ददवाळीत दकलला वळोवळी तया

वयकतीचया कायाषचया मामहतीसह वष-भषा सपधाष ऄस कलयामळ ईतसाहपणष वातावरण कायम रहात ह धयानात अल

सगळ मखय सण नामवनयपणष टरतया मलाचया सहभागान साजर कलयामळ मलाचया कलावधदीला अपोअपच खतपाणी

घातल जात मलाना शासतरीय सगीतनतयवादयवादन मशकणयास परोतसाहन ममळत ऄशा पधदतीन मलाचा सवागीण

मवकास वहहावा ऄसा परयतन कला जातो

- सॊ वदा टिळक

मचतर ndash क यश करमरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

16

कमवता ndash मला वाित

सकाळी दहाचया ठोकययाला

मी शाळत जायला नोघतो

कोप-यावर एक बागडीवाला ददसतो

रोज hellip

ldquoबाSSगडी hellip मबललोSSरrdquo ऄस ओरडत ऄसतो

तयाला कशाचीच घाइ नसत

कठलयाही रसतयान तो ओरडत सिहडत ऄसतो

तयाचया सिहडणयाचा रसता रोज बदलतो

मनात यइल तया रसतयान जातो

मनात यइल तवहहा ओरडतो

वाटटल मतथ

तयाला हिकणार कणी नसत

मला वािल

पािी दपतर फोकन दयाव

अमण अपण सदधा बागडीवाला वहहाव

ldquoबाSSगडी hellip मबललोSSरrdquo ऄस ओरडत

रसताभर सिहडाव कोणतयाही रसतयावर

चार वाजता शाळा सित

माझ हात कपड कधीकधी पाय दखील

शाइन बरबिलल ऄसतात

घराचया अवारात माती खणत ऄसलला माळी ददसतो

मनाला यइल मतथ खडडा खणत ऄसतो

हातातलया कदळीन

तयाच हात पाय कपड

मातीन मचखलान बरबिल ऄसतात

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

17

माझया हाता-पायासारख

ईनहात सिहडतो पावसात मभजतो

ददवसभर ओलया कपडयात वावरत ऄसतो

पण तयाला कणी काही काही महणत नाही

मला वाित

अपणसदधा माळी वहहाव

मचखलात मनसोकत खळाव

मग कणी अपलयाला काही महणणार नाही

रातर झाली महणज

अइ जबरदसतीन झोपायला लावत

ईघडया मखडकीतन समोर चॊकीदार ददसतो

सारीकड ऄगदी शानत शानत ऄसत

हातातला कदील हलवत सिहडत ऄसतो

ऄगदी एकिा

रसतयावर ददवा तवढा ऄसतो

राकषसाचया डोळयासारखा

लाल लाल ददवा

तयाचया डोकयावर तो ददवा ददसायला लागतो

भयानक

चॊकीदार मजत अपला ददवा हलवत ऄसतो

भयानक

चॊकीदार मजत अपला ददवा हलवत ऄसतो

मनाला यइल तसा ndash

तयाचया बरोबर तयाची सावली दखील hellip

ती दखील मचतरमवमचतर हलत ऄसत

रातरभर जागा ऄसतो तो चॊकीदार

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

18

ldquoजा झोप अता ndash

मवनाकारण जाग नकोस ndash ldquo

तयाला ऄस महणणार कणी नसत

मला वाित ndash

अपण सदधा चॊकीदार वहहाव

ददवा घउन

अपलयाच सावलीशी खळणारा

चॊकीदार

- भावानवाद - डॉ राम महसाळकर

(मळ कमवता ndash गरदव रसिवरदनाथ िागोर)

मचतर ndash क शरया वलणकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

19

गोषट ndash वािणीतला महससा

लाला दकशोरीलाल मवचारात पडल होत तयाचा वयापार ईदीम भरभरािीला अला होता चोहोबाजनी तयाची वाढ होत

होती दशोदशीचा ईततमोततम माल तयाचया पढीवर यत होता ददलली शहरात तयाला मागणीही भरपर होती मशवाय

सचोिीचा वयवहार अमण मालाचया ईततम दजाषची गवाही यामळ तयाचयाकडनच खरदी करणयावर शहरातलया सगळयाच

परमतमषठत मडळचा अगरह ऄस खदद बादशहादखील अपलयाला हवा ऄसललया मालाची मागणी तयाचयाकडच करत ऄस

तवहहा खर तर दकशोरीलालना कसलीच सिचता ऄसणयाच कारण नवहहत पण ऄलीकड मातर त सतत काळजीन गरासलल

ऄसत तयाच कारण मातर थोड मवमचतर होत दकशोरीलालना दोनच मलग होत मोठा सोहनलाल अमण धाकिा

मोहनलाल दोघही तस कतषबगार होत तयाचया धदयाचया भरभरािीत तया दोघाचाही वािा होता जोवर वमडलाचया

ऄमधपतयाखाली दोघजण काम करत होत तोवर काहीही समसया ईभी रामहली नवहहती पण अता सगळी घडी ठीक बसली

अह तर सारा कारभार तया दोघावर सोपवन अपण तीथषयातरा करायला मनघन जाव ऄसा मवचार दकशोरीलाल कर

लागल अमण सघषाषला वाचा फोिली

लालाजचही अता वय होत चालल होत तयामळ हातीपायी धडधाकि अहोत तोवर अपण चारधाम यातरा करन याव

ऄसा लकडा नमषदादवनीही तयाचया पतनीनही लावला होता महणनच अता अपण कारभारातन ऄग काढन घयाव ऄसा

मवचार तयाचया मनात यउ लागला होता एक दोन वळा तयानी तो बोलनही दाखवला होता पण मतथही मोठी ऄडचण

मनमाषण झाली होती कारण अपलयानतरही सोहन अमण मोहन दोघानीही गणयागोसिवदान अजवर चालत अला होता

तसाच हा वयापाराचा कारभार चाल ठवावा ऄस दकशोरीलालना वाित होत पण दोघाचाही तयाला मवरोध होता कारण

मग मखय ऄमधकार कोणाचा का परशन मनमाषण झाला ऄसता वडीलकीचया जोरावर सोहन अपला हकक माड पाहत होता

तर कतषतवाचया बळावर मोहन अपला दावा माडत होता दकशोरीलालनाही तयातन अपला मनणषय करण कटठण झाल

होत तयात तया दोघाचया बायकाचही अपापसात पित नवहहत तयामळ जरी अपण कोणताही मनणषय कला तरी तो

सरळीतरीतया ऄमलात यइल याची सतराम शकयता नाही ह लालाजना सपषट ददसत होत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

20

यावर तोडगा एकच होता सा-या कारभाराची आसििीची दोघामधय समसमान वािणी करन परतयकाला अपापला धदा

सवततरपण करायला मोकळीक दणयामशवाय गतयतर नाही ऄस अजकाल लालाजनाही वाि लागल होत लालाजना तो

परसताव दकतीही ऄमपरय वािला तरी दसरा पयाषय नाही ह तयाना समजत होत तो दोघानाही मानय होणयासारखा अह या

ऄपकषन तयानी तो तयाचयासमोर ठवलयावर मातर परतयकषात तयाची ऄमलबजावणी करण दकती ऄवघड अह याची परमचती

तयाना ममळाली

ldquoमला ह मानय अह अमचा परतयकाचा वािा अमहाला ममळाला की अमही वगळ होउन अमचा धदा सवततरपण करrdquo

सोहन महणाला ldquoऄर पण तमची अपापसातच सपधाष नाही का होणार दोघाचाही धदा एकाच परकारचा मग दोघानाही

एकमकाचया सपधला तड दयाव लागल ह अता तमचयापकी एकजण नवाच धदा ईभा करणार ऄसल तर बाब वगळीrdquo

दकशोरीलाल महणाल

ldquoनाही बाबजी अमही हाच धदा करrdquo मोहन महणाला नवीन धदा सर करायचा महणज सगळयाचाच शरीगणश करावा

लागणार होता तयापकषा ऄसललया धदयाचया वयवमसथत बसललया घडीचा फोायदा सोडायला कोणाचीच तयारी नवहहती

मशवाय अपलया कतषतवाची बळावर अपण सपधत सहज बाजी मार ऄसा मवशवास मोहनला वाित होता ldquoमातर वािणी

ऄगदी बरोबरीची झाली पामहज दोघानाही बरोबरचा महससा ममळाला पामहजrdquo

ldquoबरोबर बाबजीrdquo या बाबतीत तरी मोहनशी सहमत होत सोहन महणाला ldquoअमहा दोघानाही सारखाच महससा ममळायला

हवा कोणालाही कमी नाही की कोणालाही जासती नाहीrdquo अमण मतथच दकशोरीलालना पढचया वाितल खाचखळग

ददसायला लागल अपण समसमान वािणी कर पण ती एकदम बरोबरीची अह याची खातरी दोघानाही कशी पिवन

दयायची मोहन अपला जरासा लाडका ऄसलयामळ अपण तयाला थोड झकत माप ददल अह ऄस सोहनला वािायच

ईलि सोहन मोठा ऄसलयामळ तयाचयाकड थोडासा जासतीचा महससा गला अह ऄशी समजत मोहनन करन घयायची

मशवाय मजथ बरोबर वािणी करता यइल ऄशा चीजवसतबरोबर काही काही वसत ऄशा होतया की तया एकच होतया

ददवाणखानयात पसरलला कामशमरी गामलचा होता तकतपोशीला लावलल हजार ददवयाच झबर होत कोणातरी एकाला

तया घयावया लागणार होतया नाही तर तया मवकन तयातन ममळालल पस वािन दयाव लागणार होत पण मोठया अवडीन

असथन जमा कललया तया वसत मवकायला लालाजच मन घइना

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

21

यातन मागष कसा काढावा या सिचतन लालाजना घरल होत तयाची नद हराम करन िाकली होती तयावर तयाचया एका

जवळचया सनहयानी यावर अता ऄकबराचया दरबारात जाउन मतथच याचा मनवाडा करणयाची मवनती करणयाचा ईपाय

सचवला ऄकबराचया दरबारातलया नवरतनाची मवशषत मबरबलाचया चातयाषची खयाती दरदरवर पसरलली ऄसलयान

ऄनक मडळी ऄशा मचतरमवमचतर समसया घउन मतथ जात ऄसत लालाजनाही तयाची मामहती होती तयामळ अपलया

सिचतवर तोच सवोततम तोडगा ऄसलयाच तयानाही पिल अमण एक ददवशी दरबार भरलया भरलया लालाजी मतथ हजर

झाल दसतखषदद बादशहाही तयाना ओळखत ऄसलयान तयाच सवागत करन तयाना एक मानाच सथान ददल अमण तयाचया

यणयाच परयोजन मवचारल

ldquoखासिवद सवाल घरचाच ऄसला तरी बडा पचीदा अह मामला बडा नाजक अह महणन अपलया चरणी अल अह

माझया तमाम वयापारईदीमाची माझया एकण ममळकतीची माझया दोन मलामधय वािणी करायची अहrdquo

ldquoदफोर ईसम कया बडी ईजझन ह मबलासखानन मवचारल काही समसया महिलयाबरोबर मबरबलालाच गळ घातली

जाणार ह ओळखन अपणही ऄशा कोणतयाही समसयचा चिकीसरशी मनकाल लाव शकतो ह दाखवन दणयासाठी

अगाउपणच तयान ह सामगतल होत

ldquoईलझन अह परवरददगार महणन तर आथवर अलो ममळकतीची वािणी बरोबर एकसारखीच झाली पामहज

कोणालाही कमी ममळता कामा नय की जयादा ममळता कामा नय अमण दस-याला अपलयापकषा एक तीळही जासतीचा

ममळालला नाही याची खातरी दोघानाही पिली पामहजrdquo

ldquoमगर हमार मबलासख ऄभी आस ईजझनको ममिा दग कय मबलासrdquo या वर मबलासखान चपचाप बसलयाच पाहन

बादशहा काय समाजायच त समजला अमण तयान मबरबलला पाचारण कल ldquoमबरबल लालाजची परशानी अपणच दर

कली पामहजrdquo

ldquoऄबलत हजर तमची ऄडचण अमही समजतो लालाजी वािणी करण कवहहाही ऄवघडच ऄसत तयात परत अपलच

बालबचच गतलल ऄसल की मामला ऄमधकच सगददल होउन जातो मशवाय आथ तर कवळ वािणी बरोबरीची होउन

चालणार नाही ती वाकइ तशीच अह याचा यकीन दोघानाही ममळाला पामहज तयाचया मनात कोणताही शक राहता

कामा नय तयासाठी लालाजी एक तर तमचया मलानाही आथ बोलवायला पामहजrdquo

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

22

ldquoअता जाउन घउन यतो हजरrdquo जाणयासाठी लालाजी वळणार तोच तयाना थोपवत मबरबल महणाला ldquoतमही कशाला

तसदी घता लालाजी अपण जासद पाठवया ना अमण हो तया दोघाना यताना एक ईततम परतीची गळाची ढपही घउन

यायला सागrdquo मबरबल जासदाला मनरोप दत महणाला

ही गळाची ढप कशाला ऄस मवचारायचा मोह बादशहाला झाला होता खर तर मतथलया सवानाच तो परशन पडला होता

पण बादशहान अपलया ईतसकतला लगाम लावलयाच पाहन सगळच गप बसल थोडयाच वळात सोहनलाल अमण

मोहनलाल गळाचया ढपसकि हजर झाल बादशहाला मजरा करन ईभ रामहल

ldquoअइय ऄर ऄस काही तरी गनहा कलयासारख का ईभ अहातrdquo मबरबलन तयाना मवचारल तयामळ त ऄमधकच

ओशाळगत झाल तयाबरोबर तयाना ददलासा दत तयान मवचारल ldquoतर मग काय तमचया बाबजचया ममळकतीची वािणी

करायची अहrdquo दोघही काहीही न बोलता चपचाप बसन रामहल तयाबरोबर मबरबलानच पढ सरवात कली

ldquoवािणीही ऄशी वहहायला हवी की दोघानाही बरोबरीचा महससा ममळायला हवा अमण दस-याला अपलयापकषा जासती

ममळाल ऄस वािायलाही नको बरोबरrdquo तयावर थोडफोार धाडस करत मोहन महणाला ldquoजी ह अमची तशीच

खवामहश अहrdquo ldquoदरसत अह अता ती कशी करायची ऄर हो ती गळाची ढप अणली अह ना तमहीrdquo ldquoजी हजर ही

काय समोरच अहrdquo अता सोहनलाही धीर अला होता

ldquoबहोत खब तर मग ही ढप महणज लालाजची ममळकत ऄस समजया अपण तयाची बरोबरीची वािणी करायची अह

या ढपच बरोबर दोन महसस करायच अहत तमचया पकी कोण ही ढप कापायला तयार अहrdquo दोघही पढ सरसावल

तयाबरोबर तयाना हाताचया आशा-यान थोपवत अमण नोकरान अणन ददलला सरा परजत मबरबल पढ झाला अमण

महणाला ldquoकोणीही करा तयाच बरोबरीच दोन महसस पण जो तस दोन महसस करल तयाला तयातला अपला महससा

मनवडणयाची पमहली सधी ममळणार नाही ती दस-याला ममळल महणज एकान दोन भाग करायच अमण दस-यान

तयातला एक भाग अपलयासाठी पमहलयादा मनवडायचाrdquo

मोहन अमण सोहनच नाही तर लालाजी बादशहा सारा दरबार ऄचबयान मबरबलाकड पाहत रामहला कषणभर सा-या

दरबारात शातता पसरली होती तया बरोबर मबरबलच पढ महणाला ldquoवािणी बरोबरीची झाली अह याची अमण तशी

दोघाचीही खातरी पिमवणयाची ही पदधत गमणत-तजञानी शोधन काढली अह अपला महससा मनवडणयाची पमहली सधी

दस-याला ममळणार ऄसलयान तयाच दोन तकड करणारा त तकड एकसारखच होतील याची सवाषमधक काळजी घइल

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

23

कारण जर एक तकडा दस-यापकषा मोठा झाला तर तो दस-याला ममळणयाची धासती तयाला तस कर दणार नाही

तयामळ कोणताही तकडा अपलया वािला अला तरी तयाला तकरार करायला जागाच ईरणार नाही तसच तयातला

कोणताही तकडा ईचलणयाची सधी दस-याला ममळालयामळ अपलया वायाला कमी महससा अला ऄशी भावना तयाचया

मनात पदा होणयाचही कारण नाही दस-याला जासतीचा महससा ममळावा ऄस तो महणालाच तर अपण तयाला मवचार

शकतो की तो महससा घणयाची सधी तलाच अधी ममळाली होती मतचा फोायदा तला घता अला नाही तर अता तला

सवतमशवाय दस-या कोणालाही दोष दता यणार नाही मग काय सोहन मोहन तयारी अह तमची या परकारचया

वािणीला का ऄजनही काही शका अह तमचया मनातrdquo

यावर त दोघ काय बोलणार ऄवाक होउन त ईभ रामहल होत दकशोरीलालजी मातर बसलया जागवरन ईठन

मबरबलापयत गल अमण तयानी तयाला असिलगन ददल बादशहाही खष होउन मबरबलला महणाला ldquoवाह मबरबल अज

तर त कमालच कलीस पण काय र जर लालाजना तीन मलग ऄसत तर काय कल ऄसतस तrdquo

ldquoजहॉपनाह तीन ऄसत तर वािणीचा मसलमसला जरा लाबला ऄसता पण मळ ततव तच रामहल ऄसत ऄशा वळी

एकाला तीन महसस करायला सागायच दस-यान त बरोबर ऄसलयाची खातरी करन घयायची अमण मतस-यान तयातला

अपला महससा पमहलयादा ईचलायचा दस-यान तयाचया नतर अमण जयान तकड पाडल तयान सवाषत शविी अपलया

पदरात ईण माप पड नय याची खातरी करन घयायची ऄसल तर कोणीही तकड करतानाच काळजी घइल अमण मग

कोणीही तयातला कोणताही महससा ईचलला तरी तयामवषयी तो मनशकच राहील तयाच बरोबर आतराना पमहलयादा तो

पमहलयादा तो ईचलायची सधी ममळालयामळ तयानाही समाधान लाभलrdquo

मबलासखान अमण तयाच बगलबचच वगळता सारा दरबार मबरबलाचया हषारीच गोडव गात पागला

- डॉ बाळ फोडक

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

24

मचतर ndash सकत गधळकर

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

25

समाज-जीवनाच मशलपकार

सवाइ माधवराव पशव अमण छतरपमत

छतरपमत मशवाजी महाराजानी सथापन कलल सिहदवी सवराजय तयाच नात शाहराज साता-याहन चालवीत ऄसत तयानी

नमलल पतपरधान ईफोष पशव यानी पणयाहन राजयकारभार चालमवला शमनवारवाडा ह पशवयाच मनवाससथान तसच

तथ तयाचा दरबारही होता

तया पशवयापकी शरी नारायणराव पशव याना तयाचयाच सनयातील गारदी समनकानी ठार कल तयाचया हतयनतर काही

ममहनयातच तयाचया मलाचा जनम झाला नाना फोडणीस सखाराम बाप अदद कारभारी एकतर अल अमण तयानी हया

मलाला गादीवर बसवन राजयकारभार चाल ठवला मलाच नाव होत सवाइ माधवराव

यथावकाश सवाइ माधवराव मोठ झाल महणज वय वषष ५ अता तयानी छतरपतना भिणयासाठी साता-याला जाण

जरर होत राजाशी पतपरधानानी कस बोलाव हयाचया तालमी शमनवार वाडयात सर झालया पाच वषाषचया मलाला

छतरपमत कोणत परशन मवचारतील याचा ऄदाज घउन शरी नाना फोडणीसानी सवाइ माधवरावाकडन परशन अमण ईततराची

परकिीस करन घतली तयातील काही परशन ऄस होत

छतरपमत ndash पशव तमच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash अमच नाव सवाइ माधवराव

छतरपमत ndash अमण अपलया वडीलाच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash तयाच नाव नारायणराव पशव

छतरपमत ndash पशव महणन तमच काय काम ऄसत

सवाइ माधवराव ndash अमही छतरपतना तयाचा राजयकारभार करणयास मदत करतो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

26

छतरपमत ndash अमही तमचा एक हात धरन ठवला तर कसा चालमवणार तमही हा राजयकारभार

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझा हात धरला याचा ऄथष अपण मला मदत करणार तयामळ राजयकारभार

करण ऄगदीच सोप होइल

हया ऄशा परकिीसवर नाना फोडणीस अदद मडळी खष होती ठरलया ददवशी सवाइ माधवराव अमण कारभारी साता-

याला गल छतरपमत दरबारात अलयावर पशवयानी तयाना भिवसत ददलया छतरपतनी हया छोया पशवयाना परशन

मवचारल अधी परकिीस कलली ऄसलयामळ सवष काही सरळीत झाल

ऄनपमकषतपण छतरपतनी पशवयाच दोनही हात धरल अमण मवचारल

छतरपमत ndash अता तर अमही तमच दोनही हात पकडल मग तमही काय कराल

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझ दोनही हात पकडल याचा ऄथष अपण सवष राजयकारभार बघणार अहात

माझयावरची जबाबदारी अपण घतली अता अपण अजञा करावी त त काम अमही कर

हया तयाचया ईततरावर छतरपमत परसनन झाल तयानी पशवयाचा अदर सतकार कला अमण पणयास जाउन राजयकारभार

पहावा ऄशी अजञाही कली

सवाइ माधवरावाचया हया हजरजबाबीपणावर नाना जञासकि सवष कारभारी थकक झाल

[शभराव रा दवळ हयाचया बालगोषटचया पसतकावरन शरी शभराव दवळ यानी पणयाचया ldquoपरगि भावसकलrdquo शाळत

मराठी मवषयाच मशकषक महणन काम कल बाळगोपाळासाठी कथा मलमहण हा तयाचा छद होता तयाच काही कथासगरह

परकामशत झाल अहत]

------- शरी परफोलल पढरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

27

वाचाल तर वाचाल

मलानो आथ शाळत तमहाला ऄभयासाला मराठी हा मवषय नाहीच घरात बोलल जाआल तर अमण तवढच मराठी तमचया

कानावर पडणार साहमजकच तमची मराठी शबसपतती मयाषददत रहाणयाची शकयता जासत ऄसत तयामळ मराठी पसतक

तमही वाचण फ़ारच महतवाच वाचनान भाषा तर सधारलच पण वाचताना मनोरजनाबरोबर ससकतीची मानवी

सवभावाची जगातलया चागलया तसच वाआि परवततची ओळख होत जात

अपलया महाराषटर मडळाचया वाचनालयात तमचयासाठी खप पसतक अहत मशवाय भारतात गलयावर तमहाला मामा

मावशी काका अतया अजी अजोबा मवचारतात काय हव तवहहाही पसतक हवी ऄस सागायला हरकत नाही त सार

खश होतील ऄगदीच कोणी नाही मवचारल तर मातर पसतकासाठी अइ-बाबाकड नककी हटट करा

पण कोणती पसतक वाचायची अहत ह तमहाला कळल तर तमही तया साठी हटट करणार ना नाही तर कोणी महिल की

घ तला हव त पसतक अमण तमहाला मामहतीच नसतील पसतकाची नाव तर मग पचाइत होइल काळजी कर नका

तमचयासाठी मनवडक पसतकाची यादी तयार अह ती यादी तयार करणयासाठी ऄनक ताइ दादा मावशी काकानी मदत

कली अह

न पसतकाच नाव लखक लमखका

१ बोकया सातबड ndash भाग १ त ३ ददलीप परभावळकर

२ फोासिर फोण ndash ऄनक भाग भा रा भागवत

३ गोया ना धो तामहणकर

४ सिचगी ना धो तामहणकर

५ शयामची अइ सान गरजी

६ बिायाची चाळ प ल दशपाड

७ ऄसा मी ऄसामी प ल दशपाड

८ मचमणराव ndash गडयाभाउ ndash ऄनक भाग सिच मव जोशी

९ यकषाची दणगी जयत नारळीकर

१० अकाशाशी जडल नात जयत नारळीकर

११ पाच सतचटरतर गो नी दाडकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

28

१२ पवनाकाठचा धडी गो नी दाडकर

१३ राधाच घर माधरी परदर

१४ बखर मबममची जी ए कलकणी

१५ मगधाचया रगीत गोषटी जी ए कलकणी

१६ बागलबवा सिवदा करदीकर

१७ ऎि लोकाचया दशात सिवदा करदीकर

१८ मपशी मावशीची भतावळ सिवदा करदीकर

१९ ऄकषर बाग कसमागरज

२० गलाबी सइ राजीव ताब

२१ ऄभत गोषटी रतनाकर मतकरी

२२ ऄगणात माझया सटरता पदकी

२३ खडो बललाळ नाना ढोबळ

२४ पारबया पर ग सरसतरबदध

२५ वाच अनद ndash भाग १ त ३ सपा ndash माधरी परदर

२६ मनवडक दकशोर कथा कमवता परका ndash बालभारती

२७ राजा मशवछतरपती ब मो परदर

२८ शरीमानयोगी रणमजत दसाइ

२९ मतयजय मशवाजी सावत

३० डॉ गड अमण तयाची ममतरमडळी शरीमनवास पमडत

३१ बाहलीच घर शरीमनवास पमडत

३२ शाबास शरलॉक होमस भा रा भागवत

३३ रॉमबनहड भा रा भागवत

३४ अइची दणगी प महादवशासतरी जोशी

३५ ददवाकराचया नायछिा ददवाकर

३६ एक होता कावहहषर वीणा गवाणकर

३७ तोतोचान ऄनवाद ndash चतना जोशी

३८ अददतीची साहसी सफोर समनती नामजोशी

३९ मवजञान राकषस प ग वदय

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

29

४० जीवन मलय पर ग सरसतरबदध

४१ मचतरवाचन माधरी परदर

४२ ऄकषर कस सधाराव ऄममभड

४३ मचनना मजशरी गोखल

४४ हसोबा शाम जोशी

हया मशवाय मबरबलाचया चातयषकथा पचततर आसापनीती महतोपदश रामायण-महाभारतातील कथा ऄमर मचतर कथा

गमलवसष टरवलस िारझन सिसदबादचया सफ़री ऄरमबयन नाइटटस ऄमलबाबा अमण चामळस चोर तसच जयल वनष चया

मवजञानकथाच तसच कामलदास भास हयाचया ससकत नािकाच समकषपत मराठी ऄनवाद ही वाचा

चादोबा ऄमत चपक परबोधन दकशोर ही मामसक ही अवजषन वाचावी ऄशी

भारत-भारती परकाशनान ऐमतहामसक पौरामणक सामामजक कषतरातील ईललखनीय वयकतची तसच ऄनक

करातीकारकाची सताची कवची लखकाची चटरतर परमसदध कली अहत छोिी छोिी जवळपास २५० पसतक अहत ती

नशनल बक टरसि न ऄनक मामहतीपणष पसतक परकामशत कली अहत तसच सिचमवजोशी भाराभागवत जयत नारळीकर

शाताराम करशणक राजीव ताब माधरी परदर हयाची ही ऄनक पसतक अहत रहसय कथा अवडत ऄसतील अमण अइ-

बाबा हो महणाल तर बाबराव ऄनाषळकर गरनाथ नाइक शशी भागवत हयाची पसतक वाचन बघा हयातली कोणती

पसतक वाचलीत कोणती अवडली कोणती अवडली नाहीत हया मशवाय अणखी काय वाचल hellipसगळ अमहाला नककी

कळवा

कपया अपलया गरथालयाचया बदलललया वळची नद घयावी दद ६ मडसबर २००८ पासन

गरथालय फोकत सकाळी १० त दपारी २ पयत चाल राहील सधयाकाळी गरथालय चाल

ऄसणार नाही अपलयाला होणा-या ऄसमवधबददल अमही ददलगीर अहोत

- अपली कायषकाटरणी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

30

मचतर ndash क शॊनक डबीर

मचतर ndash क अयषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

31

कमवता- फोोन

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

रोजरोज ऑफिसहन यत त लट

रातरी टललकॉन आलण उशीराही इटरनट

सकाळीच लनघत अन यत रातरीच थट

कधीतरी आई मला सधयाकाळी भट

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

शाळत मी लनघणयाआधीच जात त लनघन

शाळतन आलयावरही त भटत िोनवरन

आज नाही माझा वाढफदवस नाही कोणता सण

यशील का लवकर त आजचया फदवस पण

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

पाळणयावर झोक दशील ना मला

बटबॉल खळायला नशील ना मला

शजारचया गडडला घऊन सोबतीला

बीचवर जाऊन बाधायचा ना फकलला

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

आई तला हव तर खळया घरीच

UNO Monopoly करम काहीतरी

रडणार नाही सगळ डाव त जिजकललस तरी

डाव लचडीचा खळणार नाही हरलो मी जरी

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

िोन ठवतो आता आई यशील ना नककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

- सॊ ऄममता डबीर

wwweprasarancom ह माधयम सवष मराठी भामषकासाठी ईपलबध अह या साइि वर मराठी

सगीताचा अनद लिणयासाठी ldquoसवर-सधयाrdquo वर मकलक करा सगीतपरमसाठी अणखीही बरच चनलस या

साइि वर अहत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

32

A d v e r t i s e m e n t s To place ads in Rutugandh please contact Mr Ravi Shendarkar ndash 9005 4234

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

33

ऎकली अहत का ही गाणी

बालममतरानो लहानपणीची कमवता वा गाण ऄस महिल की तमहाला अठवत सिटटवकल सिटटवकल मलिल सिार किकवा मग

गडगडणार जक अमण मजल किकवाचबी मचकसमडमपल मचन हो ना कवमचत कोणाला चादोबा चादोबा भागलास का

किकवा ऄडमतडम तडतड बाजा पण अठवत ऄसतील पण अइ-बाबाचया लहानपणची गाणी कोणती ऄसतील बर

ऄसा परशन पडलाय कधी तमहाला हा हा अइ-बाबा कधी लहान होत ऄशीच कलपना करता यत नाही ना अइ मतचया

अइकड कशासाठी तरी हटट करत अह किकवा बाबानी यमनफ़ॉमष घातलला अह अमण शाळत ईमशरा गलयाबददल मशकषा

महणन तयाना िीचर नी ऄगठ धरन ईभ रहायला लावल अह त ही कलास चया बाहर कस वाितय ऄस मचतर

डोळयापढ अणायला गमतच वाित ना बर अपण बोलत होतो त अइ-बाबाचया लहानपणचया गाणयामवषयी तयानी

सामगतलय कधी तमहाला वा तमही मवचारलय का ना कधी तयाना कठलया कमवता वा गाणी यायची अवडायची

त नाही ना मग अज अपण तयामवषयीच बोल या लहानपणी बाहली तर ऄसतच सगळयाकड अमण अपलयाला

अपली बाहली खप अवडत ही ऄसत खर ना तर तया बाहलीच वणषन करणारी एक कमवता

होती कमवतच नाव होत माझी बाहली अमण कवी होत दततकवी-दततातरय घाि

माझी बाहली

या बाइ या

बघा बघा कशी माझी बसली बया१

ऐक न यत

हळहळ ऄमश माझी छमब बोलत२

डोळ दफोरवीत

िक िक कशी माझी सोमन बघत३

बघा बघा त

गलगल गालातच कशी हसत४

मला वाित

महला बाइ सार काही सार कळत५

सदा खळत

कमध हटट धरमन न माग वळत६

शहाणी कशी

सामडचोळी नवी ठमव जमशचया तशी७

डोळ हलवणाऱया बाहलीला सार काही कळत हयाची अपलयाला दखील खातरी पित अमण दकतीही खळल तरी ऄमजबात

कपड न मळवणाऱया मतचयाबददल कौतकही कारण कपड मळवणयावरन तर अपण रोज अइची बोलणी खात ऄसतो

ना अता बाहर जाउन खळायच महणज कपड मळणारच ना काय होत बर तवहहाच खळ लगोऱया टठकऱया गोया

मविीदाड हो अमण पतगपतग तर सगळयाना आतका अवडायचाबाहर खळायला गल की गवतात कधी कधी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

34

ददसायची छोिी छोिी सदर गवतफ़ल अमण मग एकदम सगळ महणायला लागायचती कमवता होती आददरा सताची

गवतफ़ला

रगरगलया सानसानलया

गवतफोला र गवतफोला

ऄसा कसा र साग लागला

साग तझा र तझा लळा

ममतरासग माळावरती

पतग ईडमवत दफोरताना

तला पामहल गवतावरती

झलता झलता हसताना

मवसरनी गलो पतग नमभचा

मवसरन गलो ममतराला

पाहन तजला हरवन गलो

ऄशा तझया र रगकळा

महरवी नाजक रमशम पाती

दोन बाजला सळसळती

नीळ मनळली एक पाकळी

पराग मपवळ झगमगती

मलाही वाि लहान होउन

तझयाहनही लहान र

तझया सगती सदा रहाव

मवसरन शाळा घर सार

खर सागा दकतयकदा नबरहड पाकष मध गलयावर किकवा सिोसा ला किकवा बीचवर गलयावर मतथच खळत रहाव शाळा

होमवकष काहीच नको ऄस तमहालाही वािलय की नाही अता बाहर गवतफ़ल अहत महिलयावर मतथ फ़लपाखर पण

ऄसणार ह वगळ सागायलाच नको तया फ़लपाखराच मनरमनराळ रग बघणयात अपल भान हरवणार अपण

तयाचयामाग धावत सिणार ह ओघान अलच तर तया फ़लपाखराची पण एक छानशी कमवता सगळया मलाना यतच

ऄसायची ती होती गहपािील हयाची फ़लपाखर ही कमवता

फोलपाखर

छान दकती ददसत फोलपाखर

या वलीवर फोलाबरोबर

गोड दकती हसत फोलपाखर१

पख मचमकल मनळजाभळ

हालवनी झलत फोलपाखर२

डोळ बाटरक कटरती लकलक

गोल मणी जण त फोलपाखर३

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

35

मी धर जाता यइ न हाता

दरच त ईडत फोलपाखर ४

अता एवढी सगळी मल एवढया मोठया अवाजात कमवता महणायला लागलयावर ती फ़लपाखर कधीच ईडन जायची ह

वगळ सागायला नकोच ऄगदी जी मचललीमपलली ऄसायची तयाचा एक लाकडी घोडा ऄसायचातयाचयावर बसन

जागचया जागी झलायच एवढाच खळ ऄसायचा पण तया घोडयावर बसलयावर मलाना मातर खप ऐि वािायचीजण

काही अपण खऱयाच घोडयावर बसलो अहोत अमण अता हा घोडा अपलयाला मनर-मनराळया टठकाणी घउन

जाणार अह ऄशी कलपना करणयात ती मचललीमपलली मि ऄसायची

िप िप िप िप िादकत िापा - शाता शळक

िप िप िप िप िादकत िापा चाल माझा घोडा

पाठीवरती जीन मखमली पामय रपरी तोडा

ईच ईभारी दोनही कान

ऐटित वळवी मान-कमान

मधच कवहहा दडकत दडकत चाल थोडा थोडा

घोडा माझा फोार हशार

पाठीवर मी होता सवार

नसता तयाला पर आषारा कशास चाबक ओढा

सात ऄरणय समरद सात

ओलामडल हा एक दमात

अला अला माझा घोडा सोडा रसता सोडा

ऄशीच सगळयाची एक अवडती कमवता होतीती महणज भाराताब हयाची या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

लवकर भरभर सार या

मजा करा र मजा करा

अज ददवस तमचा समजा

सवसथ बस तोमच फोस

नवभमी दामवन मी

या नगराला लागमनया

सदर ती दसरी दमनया

खळखळ मजळ गामत झर

गीत मधर चहबाज भर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

36

मजकड मतकड फोल फोळ

सवास पसर रसमह गळ

पर जयाच सोनयाच

त राव हराव

तर मग काम िाकमनया

नवी बघा या ही दमनया

नवया दमनयची सफ़र घडवन अणणारी ही कमवता अवडली ना तवहहा शाळत कोणताही कायषकरम ऄसला की तया अधी

लावलली ऄसायची दवा तझ दकती सदर अकाश सदर परकाश सयष दतो किकवा राजास जी महाली सौखय कधी

ममळाली ती सवष परापत झाली या झोपडीत माझया हया व ऄशा दकतीतरी कमवता अहत हया सगळया कमवता वाचन

तमचया अइ-बाबानाही अणखी दकतीतरी अठवतील तमहाला जया अवडलया ऄसतील कमवतातया तमही सरळ पाठच

करन िाका ना तया सारखया महणत रामहलात तर शबदोचचार तर सधारतीलच पण हया कमवता महणन दाखवलयात की

अललया पाहणयावर वा अजी-अजोबावर एकदम आमपरशन मारता यआल त वगळच

-वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

37

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

12

कमवता ndash मला तला बघायचय (वारा)

कसा र त ऄसा दषट

माझयापढ ईभ रहायच

थोड पण घत नाहीस कषट

मला तला बघायचय

तझयासग खळायचय

झाडाशी मसत दगामसती करतोस

गवतातन सरसर सरपित जातोस

पण माझया मातर हाती कधीच यत नाहीस

मठीत धरल तरी सापडतच नाहीस

य की र समोर

मला तला बघायचय

तझयासग खळायचय

गालाना हळच करवाळन जातोस

कसाची बि हलकच ईडवन जातोस

कानात हळच गाण महणन जातोस

पण माझ गाण ऎकायला कधीच थाबत नाहीस

तझया ऄगाला हात पण लाव दत नाहीस

का र ऄस करतोस

मला तला बघायचय

तझयासग खळायचय

मधमाशीचया माग माग बर ग ग करत सिहडतोस

पराजकताचया फोलाना बरोबबर धपा दउन पाडतोस

वातकककिाचया सग मशवणापाणीही खळतोस

अमण माझा मातर त पततयाचा दकलला पाडतोस

दषट माणसा ऄसा का र वागतोस

कटटीच अता तझयाशी

मला अता तला बघायचही नाही

ऄन तझयाशी काहीसदधा खळायच नाही

- शरी कॊसतभ पिवधषन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

13

गोषट ndash अइ बघ ना कसा हा दादा

लहान ऄसताना भावडाची भाडण अपण नहमीच पाहतो तर शकर व पावषती याची दोन मल कारशतकय व गणपती ही

मल सदधा लहान ऄसताना भाडत ऄसतीलच ना ती कशी भाडली ऄसतील हयावर एक ससकत शलोक अह तया शलोकावर

अधारीत ही गोषट ndash

एकदा काय झाल पावषती घरात काहीतरी काम करीत होती बाहरचया खोलीत कारशतकय व गणपती खळत होत खळ

चागला रगात अला होता पण ऄचानक छोया गणपतीचया रडणयाचा अवाज यउ लागला पावषतीन अतनच मवचारल

ndash ldquoकाय झाल र गणपती त का रडतोसrdquo

गणपती महणाला ldquoहा दादा (कारशतकय) माझी सड दकती लाब अह त फोिपटटी घउन मोजतो अहrdquo पावषती महणाली ldquoका

र बाबा कारशतकय त तयाची सड का मोजतोसrdquo तयावर कारशतकय महणाला ldquoऄग हा गणपती माझ डोळ मोजतोय महणन

मी तयाची सड मोजतोय (कारशतकय हा षदानन महणज तयाची ६ तड होती महणज १२ डोळ झाल ना)

पावषती वतागन महणाली ldquoका र गणशा ऄस करतोस दादाची खोडी का काढतोसrdquo

गणपती महणाला ldquoपण अधी तयानच माझया कानाची लाबी व रदी पटटीन मोजली महणन मी तयाच डोळ मोजल

ह सवष ऎकन पावषती हतबदध झाली हसाव की रागवाव हच मतला कळना

- सॊ मधा पढरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

14

सहवास

नकतीच डॉमवदलाताइ ऄबकर हयाची भि झाली गली ३० वष तया आगलड मध वदयदकय वयवसायात होतया अता मनवतत

झालयावर पवीपासनच अवडीचया ऄसललया अमण कायषरत ऄसललया सामामजक कषतरात अपल योगदान दत अहत

भारताचया बाहर राहनही अपलया मलामध भारतीयतवाची ओढ कायम ठवणयात ऄबकर दापतय यशसवी झालल अह

तयाचा मलगा सन व नातवड सिसगापर मध तर मलगी जावइ व नातवड लडन मध रहात अहत

अता लडन मध राहन सामामजक कामाचया मनममततान मवदलाताइ ऄनक टठकाणी परवास करीत ऄसतात भारताबाहर

वाढत ऄसललया भारतीय मलाना अपलया भाषची ससकतीची मामहती करन दणार परकलप हा तयाचया मजवहहाळयाचा

मवषय अह भारतात मलाना वळोवळी नातवाइक भित ऄसतात वगवगळ सण साजर होत ऄसतात मशवाय मनरमनराळ

ऄभयास वगष छद मशमबर मलासाठी ईपलबध ऄसतात पण परदशात मातर ह काहीच नसत तयामळ मलाचया

सगोपनासाठी पालकाच डोळस परयतन ह खप महतवाच ठरतात लडन मध हयासाठी पालक सधया काय करत अहत ऄशी

मवदलाताईकड चौकशी कली तवहहा ममळालली मामहती तयाचयाच शबदात वाच या

मी यक मधील शाळत माझया ममतरणीचया मलाना अणायला गल होत माझा सवतचया कानावर मवशवासच बसना ७

त ८ वषाची मल शधद ईचचारात ससकत शलोक महणत होती कषणभर मी माझया बालपणात गल अजोबाचया कडवर बसन

दवघरात पजा चाललयाचया अनदात मी मि झाल होत कषणभगर सवपनातन एकदम जाग अली ती मलाचया

दकलमबलीमळ

साधाच परसग पण मनातलया मनात मवचार कर लागल माझया मलाना नातवडाना हया सवष गोषटी कशा समजावन

साग माझा एकिीचा परयतन महणज ऄथाग समरदात मठभर वाळ िाकणयासारखच भास लागल जया ददवशी मला बाल-

गोकळ ची मामहती ममळाली तवहहा ऄधारात एक अशचा दकरण ददसलयाचा भास झाला १ त २ तासाचया बाळ-

गोकळचया कायषकरमात दोन ओळचया शलोकान सरवात होत ५ त ११ वषाचया मलाचा हा समदाय लगच साममहक खळ

खळणयात दहभान मवसरन जातो परथम अइचा हात धरन रडणारी मल थोडयाच वळात अललया मलाना ममतर-ममतरणी

करन अनदात खळ लागतात हसत खळत मौमलक मशकषण दणारी ही पधदत फ़ारच सदर वािली खळता खळता मल

ममतर-ममतरणी अमण मशमकषकाशी कधी समरस होवन जातात कळतही नाही मग काही बठ खळ घतल जातात एखाद

सोप पण ऄथषपणष गाण सवानी ममळन महणताना अपण सार एक अहोत हा भाव मलाचया मनात नकळत रजतो नतर

मग हाव-भावासह सामगतललया गोषटीन तर कळसच गाठला जातो ईदाहरणाथष कामलयामदषनाची गोषट ऄसल तर मल

ऄगदी खरोखरचया गोकळात गलयासारखी कषणमय होउन जातात तयाच धदीत पराथषना होत हया बाळ गोकळच

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

15

वमशषय महणज सगळ खळ काही ना काही मशकवण दतात फ़कत खळायला मल जागा अमण परम दणारा मात-मपत गण

हवा मल हसत खळत मातभाषा वा सासकमतक भाषा अतमसात करतात अपलया ससकतीबददल मशकतात भारतात

रहाणाऱयाना ही ईणीव जाणवत नसल कदामचत पण वषाषनवष परदशात रामहललया माझया सारखया पालकाची अपण

कोण अपलया मलाची ऄमसमताच नषट होइल की काय ही धडधड मातर कमी होत ह मनमशचत कळाषटमी ला दहीहडी

रामनवमीला रामलीला नाग-पचमीला नव नव खळ व सपधाष नवरातरीत भडला ददवाळीत दकलला वळोवळी तया

वयकतीचया कायाषचया मामहतीसह वष-भषा सपधाष ऄस कलयामळ ईतसाहपणष वातावरण कायम रहात ह धयानात अल

सगळ मखय सण नामवनयपणष टरतया मलाचया सहभागान साजर कलयामळ मलाचया कलावधदीला अपोअपच खतपाणी

घातल जात मलाना शासतरीय सगीतनतयवादयवादन मशकणयास परोतसाहन ममळत ऄशा पधदतीन मलाचा सवागीण

मवकास वहहावा ऄसा परयतन कला जातो

- सॊ वदा टिळक

मचतर ndash क यश करमरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

16

कमवता ndash मला वाित

सकाळी दहाचया ठोकययाला

मी शाळत जायला नोघतो

कोप-यावर एक बागडीवाला ददसतो

रोज hellip

ldquoबाSSगडी hellip मबललोSSरrdquo ऄस ओरडत ऄसतो

तयाला कशाचीच घाइ नसत

कठलयाही रसतयान तो ओरडत सिहडत ऄसतो

तयाचया सिहडणयाचा रसता रोज बदलतो

मनात यइल तया रसतयान जातो

मनात यइल तवहहा ओरडतो

वाटटल मतथ

तयाला हिकणार कणी नसत

मला वािल

पािी दपतर फोकन दयाव

अमण अपण सदधा बागडीवाला वहहाव

ldquoबाSSगडी hellip मबललोSSरrdquo ऄस ओरडत

रसताभर सिहडाव कोणतयाही रसतयावर

चार वाजता शाळा सित

माझ हात कपड कधीकधी पाय दखील

शाइन बरबिलल ऄसतात

घराचया अवारात माती खणत ऄसलला माळी ददसतो

मनाला यइल मतथ खडडा खणत ऄसतो

हातातलया कदळीन

तयाच हात पाय कपड

मातीन मचखलान बरबिल ऄसतात

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

17

माझया हाता-पायासारख

ईनहात सिहडतो पावसात मभजतो

ददवसभर ओलया कपडयात वावरत ऄसतो

पण तयाला कणी काही काही महणत नाही

मला वाित

अपणसदधा माळी वहहाव

मचखलात मनसोकत खळाव

मग कणी अपलयाला काही महणणार नाही

रातर झाली महणज

अइ जबरदसतीन झोपायला लावत

ईघडया मखडकीतन समोर चॊकीदार ददसतो

सारीकड ऄगदी शानत शानत ऄसत

हातातला कदील हलवत सिहडत ऄसतो

ऄगदी एकिा

रसतयावर ददवा तवढा ऄसतो

राकषसाचया डोळयासारखा

लाल लाल ददवा

तयाचया डोकयावर तो ददवा ददसायला लागतो

भयानक

चॊकीदार मजत अपला ददवा हलवत ऄसतो

भयानक

चॊकीदार मजत अपला ददवा हलवत ऄसतो

मनाला यइल तसा ndash

तयाचया बरोबर तयाची सावली दखील hellip

ती दखील मचतरमवमचतर हलत ऄसत

रातरभर जागा ऄसतो तो चॊकीदार

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

18

ldquoजा झोप अता ndash

मवनाकारण जाग नकोस ndash ldquo

तयाला ऄस महणणार कणी नसत

मला वाित ndash

अपण सदधा चॊकीदार वहहाव

ददवा घउन

अपलयाच सावलीशी खळणारा

चॊकीदार

- भावानवाद - डॉ राम महसाळकर

(मळ कमवता ndash गरदव रसिवरदनाथ िागोर)

मचतर ndash क शरया वलणकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

19

गोषट ndash वािणीतला महससा

लाला दकशोरीलाल मवचारात पडल होत तयाचा वयापार ईदीम भरभरािीला अला होता चोहोबाजनी तयाची वाढ होत

होती दशोदशीचा ईततमोततम माल तयाचया पढीवर यत होता ददलली शहरात तयाला मागणीही भरपर होती मशवाय

सचोिीचा वयवहार अमण मालाचया ईततम दजाषची गवाही यामळ तयाचयाकडनच खरदी करणयावर शहरातलया सगळयाच

परमतमषठत मडळचा अगरह ऄस खदद बादशहादखील अपलयाला हवा ऄसललया मालाची मागणी तयाचयाकडच करत ऄस

तवहहा खर तर दकशोरीलालना कसलीच सिचता ऄसणयाच कारण नवहहत पण ऄलीकड मातर त सतत काळजीन गरासलल

ऄसत तयाच कारण मातर थोड मवमचतर होत दकशोरीलालना दोनच मलग होत मोठा सोहनलाल अमण धाकिा

मोहनलाल दोघही तस कतषबगार होत तयाचया धदयाचया भरभरािीत तया दोघाचाही वािा होता जोवर वमडलाचया

ऄमधपतयाखाली दोघजण काम करत होत तोवर काहीही समसया ईभी रामहली नवहहती पण अता सगळी घडी ठीक बसली

अह तर सारा कारभार तया दोघावर सोपवन अपण तीथषयातरा करायला मनघन जाव ऄसा मवचार दकशोरीलाल कर

लागल अमण सघषाषला वाचा फोिली

लालाजचही अता वय होत चालल होत तयामळ हातीपायी धडधाकि अहोत तोवर अपण चारधाम यातरा करन याव

ऄसा लकडा नमषदादवनीही तयाचया पतनीनही लावला होता महणनच अता अपण कारभारातन ऄग काढन घयाव ऄसा

मवचार तयाचया मनात यउ लागला होता एक दोन वळा तयानी तो बोलनही दाखवला होता पण मतथही मोठी ऄडचण

मनमाषण झाली होती कारण अपलयानतरही सोहन अमण मोहन दोघानीही गणयागोसिवदान अजवर चालत अला होता

तसाच हा वयापाराचा कारभार चाल ठवावा ऄस दकशोरीलालना वाित होत पण दोघाचाही तयाला मवरोध होता कारण

मग मखय ऄमधकार कोणाचा का परशन मनमाषण झाला ऄसता वडीलकीचया जोरावर सोहन अपला हकक माड पाहत होता

तर कतषतवाचया बळावर मोहन अपला दावा माडत होता दकशोरीलालनाही तयातन अपला मनणषय करण कटठण झाल

होत तयात तया दोघाचया बायकाचही अपापसात पित नवहहत तयामळ जरी अपण कोणताही मनणषय कला तरी तो

सरळीतरीतया ऄमलात यइल याची सतराम शकयता नाही ह लालाजना सपषट ददसत होत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

20

यावर तोडगा एकच होता सा-या कारभाराची आसििीची दोघामधय समसमान वािणी करन परतयकाला अपापला धदा

सवततरपण करायला मोकळीक दणयामशवाय गतयतर नाही ऄस अजकाल लालाजनाही वाि लागल होत लालाजना तो

परसताव दकतीही ऄमपरय वािला तरी दसरा पयाषय नाही ह तयाना समजत होत तो दोघानाही मानय होणयासारखा अह या

ऄपकषन तयानी तो तयाचयासमोर ठवलयावर मातर परतयकषात तयाची ऄमलबजावणी करण दकती ऄवघड अह याची परमचती

तयाना ममळाली

ldquoमला ह मानय अह अमचा परतयकाचा वािा अमहाला ममळाला की अमही वगळ होउन अमचा धदा सवततरपण करrdquo

सोहन महणाला ldquoऄर पण तमची अपापसातच सपधाष नाही का होणार दोघाचाही धदा एकाच परकारचा मग दोघानाही

एकमकाचया सपधला तड दयाव लागल ह अता तमचयापकी एकजण नवाच धदा ईभा करणार ऄसल तर बाब वगळीrdquo

दकशोरीलाल महणाल

ldquoनाही बाबजी अमही हाच धदा करrdquo मोहन महणाला नवीन धदा सर करायचा महणज सगळयाचाच शरीगणश करावा

लागणार होता तयापकषा ऄसललया धदयाचया वयवमसथत बसललया घडीचा फोायदा सोडायला कोणाचीच तयारी नवहहती

मशवाय अपलया कतषतवाची बळावर अपण सपधत सहज बाजी मार ऄसा मवशवास मोहनला वाित होता ldquoमातर वािणी

ऄगदी बरोबरीची झाली पामहज दोघानाही बरोबरचा महससा ममळाला पामहजrdquo

ldquoबरोबर बाबजीrdquo या बाबतीत तरी मोहनशी सहमत होत सोहन महणाला ldquoअमहा दोघानाही सारखाच महससा ममळायला

हवा कोणालाही कमी नाही की कोणालाही जासती नाहीrdquo अमण मतथच दकशोरीलालना पढचया वाितल खाचखळग

ददसायला लागल अपण समसमान वािणी कर पण ती एकदम बरोबरीची अह याची खातरी दोघानाही कशी पिवन

दयायची मोहन अपला जरासा लाडका ऄसलयामळ अपण तयाला थोड झकत माप ददल अह ऄस सोहनला वािायच

ईलि सोहन मोठा ऄसलयामळ तयाचयाकड थोडासा जासतीचा महससा गला अह ऄशी समजत मोहनन करन घयायची

मशवाय मजथ बरोबर वािणी करता यइल ऄशा चीजवसतबरोबर काही काही वसत ऄशा होतया की तया एकच होतया

ददवाणखानयात पसरलला कामशमरी गामलचा होता तकतपोशीला लावलल हजार ददवयाच झबर होत कोणातरी एकाला

तया घयावया लागणार होतया नाही तर तया मवकन तयातन ममळालल पस वािन दयाव लागणार होत पण मोठया अवडीन

असथन जमा कललया तया वसत मवकायला लालाजच मन घइना

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

21

यातन मागष कसा काढावा या सिचतन लालाजना घरल होत तयाची नद हराम करन िाकली होती तयावर तयाचया एका

जवळचया सनहयानी यावर अता ऄकबराचया दरबारात जाउन मतथच याचा मनवाडा करणयाची मवनती करणयाचा ईपाय

सचवला ऄकबराचया दरबारातलया नवरतनाची मवशषत मबरबलाचया चातयाषची खयाती दरदरवर पसरलली ऄसलयान

ऄनक मडळी ऄशा मचतरमवमचतर समसया घउन मतथ जात ऄसत लालाजनाही तयाची मामहती होती तयामळ अपलया

सिचतवर तोच सवोततम तोडगा ऄसलयाच तयानाही पिल अमण एक ददवशी दरबार भरलया भरलया लालाजी मतथ हजर

झाल दसतखषदद बादशहाही तयाना ओळखत ऄसलयान तयाच सवागत करन तयाना एक मानाच सथान ददल अमण तयाचया

यणयाच परयोजन मवचारल

ldquoखासिवद सवाल घरचाच ऄसला तरी बडा पचीदा अह मामला बडा नाजक अह महणन अपलया चरणी अल अह

माझया तमाम वयापारईदीमाची माझया एकण ममळकतीची माझया दोन मलामधय वािणी करायची अहrdquo

ldquoदफोर ईसम कया बडी ईजझन ह मबलासखानन मवचारल काही समसया महिलयाबरोबर मबरबलालाच गळ घातली

जाणार ह ओळखन अपणही ऄशा कोणतयाही समसयचा चिकीसरशी मनकाल लाव शकतो ह दाखवन दणयासाठी

अगाउपणच तयान ह सामगतल होत

ldquoईलझन अह परवरददगार महणन तर आथवर अलो ममळकतीची वािणी बरोबर एकसारखीच झाली पामहज

कोणालाही कमी ममळता कामा नय की जयादा ममळता कामा नय अमण दस-याला अपलयापकषा एक तीळही जासतीचा

ममळालला नाही याची खातरी दोघानाही पिली पामहजrdquo

ldquoमगर हमार मबलासख ऄभी आस ईजझनको ममिा दग कय मबलासrdquo या वर मबलासखान चपचाप बसलयाच पाहन

बादशहा काय समाजायच त समजला अमण तयान मबरबलला पाचारण कल ldquoमबरबल लालाजची परशानी अपणच दर

कली पामहजrdquo

ldquoऄबलत हजर तमची ऄडचण अमही समजतो लालाजी वािणी करण कवहहाही ऄवघडच ऄसत तयात परत अपलच

बालबचच गतलल ऄसल की मामला ऄमधकच सगददल होउन जातो मशवाय आथ तर कवळ वािणी बरोबरीची होउन

चालणार नाही ती वाकइ तशीच अह याचा यकीन दोघानाही ममळाला पामहज तयाचया मनात कोणताही शक राहता

कामा नय तयासाठी लालाजी एक तर तमचया मलानाही आथ बोलवायला पामहजrdquo

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

22

ldquoअता जाउन घउन यतो हजरrdquo जाणयासाठी लालाजी वळणार तोच तयाना थोपवत मबरबल महणाला ldquoतमही कशाला

तसदी घता लालाजी अपण जासद पाठवया ना अमण हो तया दोघाना यताना एक ईततम परतीची गळाची ढपही घउन

यायला सागrdquo मबरबल जासदाला मनरोप दत महणाला

ही गळाची ढप कशाला ऄस मवचारायचा मोह बादशहाला झाला होता खर तर मतथलया सवानाच तो परशन पडला होता

पण बादशहान अपलया ईतसकतला लगाम लावलयाच पाहन सगळच गप बसल थोडयाच वळात सोहनलाल अमण

मोहनलाल गळाचया ढपसकि हजर झाल बादशहाला मजरा करन ईभ रामहल

ldquoअइय ऄर ऄस काही तरी गनहा कलयासारख का ईभ अहातrdquo मबरबलन तयाना मवचारल तयामळ त ऄमधकच

ओशाळगत झाल तयाबरोबर तयाना ददलासा दत तयान मवचारल ldquoतर मग काय तमचया बाबजचया ममळकतीची वािणी

करायची अहrdquo दोघही काहीही न बोलता चपचाप बसन रामहल तयाबरोबर मबरबलानच पढ सरवात कली

ldquoवािणीही ऄशी वहहायला हवी की दोघानाही बरोबरीचा महससा ममळायला हवा अमण दस-याला अपलयापकषा जासती

ममळाल ऄस वािायलाही नको बरोबरrdquo तयावर थोडफोार धाडस करत मोहन महणाला ldquoजी ह अमची तशीच

खवामहश अहrdquo ldquoदरसत अह अता ती कशी करायची ऄर हो ती गळाची ढप अणली अह ना तमहीrdquo ldquoजी हजर ही

काय समोरच अहrdquo अता सोहनलाही धीर अला होता

ldquoबहोत खब तर मग ही ढप महणज लालाजची ममळकत ऄस समजया अपण तयाची बरोबरीची वािणी करायची अह

या ढपच बरोबर दोन महसस करायच अहत तमचया पकी कोण ही ढप कापायला तयार अहrdquo दोघही पढ सरसावल

तयाबरोबर तयाना हाताचया आशा-यान थोपवत अमण नोकरान अणन ददलला सरा परजत मबरबल पढ झाला अमण

महणाला ldquoकोणीही करा तयाच बरोबरीच दोन महसस पण जो तस दोन महसस करल तयाला तयातला अपला महससा

मनवडणयाची पमहली सधी ममळणार नाही ती दस-याला ममळल महणज एकान दोन भाग करायच अमण दस-यान

तयातला एक भाग अपलयासाठी पमहलयादा मनवडायचाrdquo

मोहन अमण सोहनच नाही तर लालाजी बादशहा सारा दरबार ऄचबयान मबरबलाकड पाहत रामहला कषणभर सा-या

दरबारात शातता पसरली होती तया बरोबर मबरबलच पढ महणाला ldquoवािणी बरोबरीची झाली अह याची अमण तशी

दोघाचीही खातरी पिमवणयाची ही पदधत गमणत-तजञानी शोधन काढली अह अपला महससा मनवडणयाची पमहली सधी

दस-याला ममळणार ऄसलयान तयाच दोन तकड करणारा त तकड एकसारखच होतील याची सवाषमधक काळजी घइल

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

23

कारण जर एक तकडा दस-यापकषा मोठा झाला तर तो दस-याला ममळणयाची धासती तयाला तस कर दणार नाही

तयामळ कोणताही तकडा अपलया वािला अला तरी तयाला तकरार करायला जागाच ईरणार नाही तसच तयातला

कोणताही तकडा ईचलणयाची सधी दस-याला ममळालयामळ अपलया वायाला कमी महससा अला ऄशी भावना तयाचया

मनात पदा होणयाचही कारण नाही दस-याला जासतीचा महससा ममळावा ऄस तो महणालाच तर अपण तयाला मवचार

शकतो की तो महससा घणयाची सधी तलाच अधी ममळाली होती मतचा फोायदा तला घता अला नाही तर अता तला

सवतमशवाय दस-या कोणालाही दोष दता यणार नाही मग काय सोहन मोहन तयारी अह तमची या परकारचया

वािणीला का ऄजनही काही शका अह तमचया मनातrdquo

यावर त दोघ काय बोलणार ऄवाक होउन त ईभ रामहल होत दकशोरीलालजी मातर बसलया जागवरन ईठन

मबरबलापयत गल अमण तयानी तयाला असिलगन ददल बादशहाही खष होउन मबरबलला महणाला ldquoवाह मबरबल अज

तर त कमालच कलीस पण काय र जर लालाजना तीन मलग ऄसत तर काय कल ऄसतस तrdquo

ldquoजहॉपनाह तीन ऄसत तर वािणीचा मसलमसला जरा लाबला ऄसता पण मळ ततव तच रामहल ऄसत ऄशा वळी

एकाला तीन महसस करायला सागायच दस-यान त बरोबर ऄसलयाची खातरी करन घयायची अमण मतस-यान तयातला

अपला महससा पमहलयादा ईचलायचा दस-यान तयाचया नतर अमण जयान तकड पाडल तयान सवाषत शविी अपलया

पदरात ईण माप पड नय याची खातरी करन घयायची ऄसल तर कोणीही तकड करतानाच काळजी घइल अमण मग

कोणीही तयातला कोणताही महससा ईचलला तरी तयामवषयी तो मनशकच राहील तयाच बरोबर आतराना पमहलयादा तो

पमहलयादा तो ईचलायची सधी ममळालयामळ तयानाही समाधान लाभलrdquo

मबलासखान अमण तयाच बगलबचच वगळता सारा दरबार मबरबलाचया हषारीच गोडव गात पागला

- डॉ बाळ फोडक

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

24

मचतर ndash सकत गधळकर

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

25

समाज-जीवनाच मशलपकार

सवाइ माधवराव पशव अमण छतरपमत

छतरपमत मशवाजी महाराजानी सथापन कलल सिहदवी सवराजय तयाच नात शाहराज साता-याहन चालवीत ऄसत तयानी

नमलल पतपरधान ईफोष पशव यानी पणयाहन राजयकारभार चालमवला शमनवारवाडा ह पशवयाच मनवाससथान तसच

तथ तयाचा दरबारही होता

तया पशवयापकी शरी नारायणराव पशव याना तयाचयाच सनयातील गारदी समनकानी ठार कल तयाचया हतयनतर काही

ममहनयातच तयाचया मलाचा जनम झाला नाना फोडणीस सखाराम बाप अदद कारभारी एकतर अल अमण तयानी हया

मलाला गादीवर बसवन राजयकारभार चाल ठवला मलाच नाव होत सवाइ माधवराव

यथावकाश सवाइ माधवराव मोठ झाल महणज वय वषष ५ अता तयानी छतरपतना भिणयासाठी साता-याला जाण

जरर होत राजाशी पतपरधानानी कस बोलाव हयाचया तालमी शमनवार वाडयात सर झालया पाच वषाषचया मलाला

छतरपमत कोणत परशन मवचारतील याचा ऄदाज घउन शरी नाना फोडणीसानी सवाइ माधवरावाकडन परशन अमण ईततराची

परकिीस करन घतली तयातील काही परशन ऄस होत

छतरपमत ndash पशव तमच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash अमच नाव सवाइ माधवराव

छतरपमत ndash अमण अपलया वडीलाच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash तयाच नाव नारायणराव पशव

छतरपमत ndash पशव महणन तमच काय काम ऄसत

सवाइ माधवराव ndash अमही छतरपतना तयाचा राजयकारभार करणयास मदत करतो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

26

छतरपमत ndash अमही तमचा एक हात धरन ठवला तर कसा चालमवणार तमही हा राजयकारभार

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझा हात धरला याचा ऄथष अपण मला मदत करणार तयामळ राजयकारभार

करण ऄगदीच सोप होइल

हया ऄशा परकिीसवर नाना फोडणीस अदद मडळी खष होती ठरलया ददवशी सवाइ माधवराव अमण कारभारी साता-

याला गल छतरपमत दरबारात अलयावर पशवयानी तयाना भिवसत ददलया छतरपतनी हया छोया पशवयाना परशन

मवचारल अधी परकिीस कलली ऄसलयामळ सवष काही सरळीत झाल

ऄनपमकषतपण छतरपतनी पशवयाच दोनही हात धरल अमण मवचारल

छतरपमत ndash अता तर अमही तमच दोनही हात पकडल मग तमही काय कराल

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझ दोनही हात पकडल याचा ऄथष अपण सवष राजयकारभार बघणार अहात

माझयावरची जबाबदारी अपण घतली अता अपण अजञा करावी त त काम अमही कर

हया तयाचया ईततरावर छतरपमत परसनन झाल तयानी पशवयाचा अदर सतकार कला अमण पणयास जाउन राजयकारभार

पहावा ऄशी अजञाही कली

सवाइ माधवरावाचया हया हजरजबाबीपणावर नाना जञासकि सवष कारभारी थकक झाल

[शभराव रा दवळ हयाचया बालगोषटचया पसतकावरन शरी शभराव दवळ यानी पणयाचया ldquoपरगि भावसकलrdquo शाळत

मराठी मवषयाच मशकषक महणन काम कल बाळगोपाळासाठी कथा मलमहण हा तयाचा छद होता तयाच काही कथासगरह

परकामशत झाल अहत]

------- शरी परफोलल पढरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

27

वाचाल तर वाचाल

मलानो आथ शाळत तमहाला ऄभयासाला मराठी हा मवषय नाहीच घरात बोलल जाआल तर अमण तवढच मराठी तमचया

कानावर पडणार साहमजकच तमची मराठी शबसपतती मयाषददत रहाणयाची शकयता जासत ऄसत तयामळ मराठी पसतक

तमही वाचण फ़ारच महतवाच वाचनान भाषा तर सधारलच पण वाचताना मनोरजनाबरोबर ससकतीची मानवी

सवभावाची जगातलया चागलया तसच वाआि परवततची ओळख होत जात

अपलया महाराषटर मडळाचया वाचनालयात तमचयासाठी खप पसतक अहत मशवाय भारतात गलयावर तमहाला मामा

मावशी काका अतया अजी अजोबा मवचारतात काय हव तवहहाही पसतक हवी ऄस सागायला हरकत नाही त सार

खश होतील ऄगदीच कोणी नाही मवचारल तर मातर पसतकासाठी अइ-बाबाकड नककी हटट करा

पण कोणती पसतक वाचायची अहत ह तमहाला कळल तर तमही तया साठी हटट करणार ना नाही तर कोणी महिल की

घ तला हव त पसतक अमण तमहाला मामहतीच नसतील पसतकाची नाव तर मग पचाइत होइल काळजी कर नका

तमचयासाठी मनवडक पसतकाची यादी तयार अह ती यादी तयार करणयासाठी ऄनक ताइ दादा मावशी काकानी मदत

कली अह

न पसतकाच नाव लखक लमखका

१ बोकया सातबड ndash भाग १ त ३ ददलीप परभावळकर

२ फोासिर फोण ndash ऄनक भाग भा रा भागवत

३ गोया ना धो तामहणकर

४ सिचगी ना धो तामहणकर

५ शयामची अइ सान गरजी

६ बिायाची चाळ प ल दशपाड

७ ऄसा मी ऄसामी प ल दशपाड

८ मचमणराव ndash गडयाभाउ ndash ऄनक भाग सिच मव जोशी

९ यकषाची दणगी जयत नारळीकर

१० अकाशाशी जडल नात जयत नारळीकर

११ पाच सतचटरतर गो नी दाडकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

28

१२ पवनाकाठचा धडी गो नी दाडकर

१३ राधाच घर माधरी परदर

१४ बखर मबममची जी ए कलकणी

१५ मगधाचया रगीत गोषटी जी ए कलकणी

१६ बागलबवा सिवदा करदीकर

१७ ऎि लोकाचया दशात सिवदा करदीकर

१८ मपशी मावशीची भतावळ सिवदा करदीकर

१९ ऄकषर बाग कसमागरज

२० गलाबी सइ राजीव ताब

२१ ऄभत गोषटी रतनाकर मतकरी

२२ ऄगणात माझया सटरता पदकी

२३ खडो बललाळ नाना ढोबळ

२४ पारबया पर ग सरसतरबदध

२५ वाच अनद ndash भाग १ त ३ सपा ndash माधरी परदर

२६ मनवडक दकशोर कथा कमवता परका ndash बालभारती

२७ राजा मशवछतरपती ब मो परदर

२८ शरीमानयोगी रणमजत दसाइ

२९ मतयजय मशवाजी सावत

३० डॉ गड अमण तयाची ममतरमडळी शरीमनवास पमडत

३१ बाहलीच घर शरीमनवास पमडत

३२ शाबास शरलॉक होमस भा रा भागवत

३३ रॉमबनहड भा रा भागवत

३४ अइची दणगी प महादवशासतरी जोशी

३५ ददवाकराचया नायछिा ददवाकर

३६ एक होता कावहहषर वीणा गवाणकर

३७ तोतोचान ऄनवाद ndash चतना जोशी

३८ अददतीची साहसी सफोर समनती नामजोशी

३९ मवजञान राकषस प ग वदय

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

29

४० जीवन मलय पर ग सरसतरबदध

४१ मचतरवाचन माधरी परदर

४२ ऄकषर कस सधाराव ऄममभड

४३ मचनना मजशरी गोखल

४४ हसोबा शाम जोशी

हया मशवाय मबरबलाचया चातयषकथा पचततर आसापनीती महतोपदश रामायण-महाभारतातील कथा ऄमर मचतर कथा

गमलवसष टरवलस िारझन सिसदबादचया सफ़री ऄरमबयन नाइटटस ऄमलबाबा अमण चामळस चोर तसच जयल वनष चया

मवजञानकथाच तसच कामलदास भास हयाचया ससकत नािकाच समकषपत मराठी ऄनवाद ही वाचा

चादोबा ऄमत चपक परबोधन दकशोर ही मामसक ही अवजषन वाचावी ऄशी

भारत-भारती परकाशनान ऐमतहामसक पौरामणक सामामजक कषतरातील ईललखनीय वयकतची तसच ऄनक

करातीकारकाची सताची कवची लखकाची चटरतर परमसदध कली अहत छोिी छोिी जवळपास २५० पसतक अहत ती

नशनल बक टरसि न ऄनक मामहतीपणष पसतक परकामशत कली अहत तसच सिचमवजोशी भाराभागवत जयत नारळीकर

शाताराम करशणक राजीव ताब माधरी परदर हयाची ही ऄनक पसतक अहत रहसय कथा अवडत ऄसतील अमण अइ-

बाबा हो महणाल तर बाबराव ऄनाषळकर गरनाथ नाइक शशी भागवत हयाची पसतक वाचन बघा हयातली कोणती

पसतक वाचलीत कोणती अवडली कोणती अवडली नाहीत हया मशवाय अणखी काय वाचल hellipसगळ अमहाला नककी

कळवा

कपया अपलया गरथालयाचया बदलललया वळची नद घयावी दद ६ मडसबर २००८ पासन

गरथालय फोकत सकाळी १० त दपारी २ पयत चाल राहील सधयाकाळी गरथालय चाल

ऄसणार नाही अपलयाला होणा-या ऄसमवधबददल अमही ददलगीर अहोत

- अपली कायषकाटरणी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

30

मचतर ndash क शॊनक डबीर

मचतर ndash क अयषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

31

कमवता- फोोन

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

रोजरोज ऑफिसहन यत त लट

रातरी टललकॉन आलण उशीराही इटरनट

सकाळीच लनघत अन यत रातरीच थट

कधीतरी आई मला सधयाकाळी भट

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

शाळत मी लनघणयाआधीच जात त लनघन

शाळतन आलयावरही त भटत िोनवरन

आज नाही माझा वाढफदवस नाही कोणता सण

यशील का लवकर त आजचया फदवस पण

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

पाळणयावर झोक दशील ना मला

बटबॉल खळायला नशील ना मला

शजारचया गडडला घऊन सोबतीला

बीचवर जाऊन बाधायचा ना फकलला

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

आई तला हव तर खळया घरीच

UNO Monopoly करम काहीतरी

रडणार नाही सगळ डाव त जिजकललस तरी

डाव लचडीचा खळणार नाही हरलो मी जरी

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

िोन ठवतो आता आई यशील ना नककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

- सॊ ऄममता डबीर

wwweprasarancom ह माधयम सवष मराठी भामषकासाठी ईपलबध अह या साइि वर मराठी

सगीताचा अनद लिणयासाठी ldquoसवर-सधयाrdquo वर मकलक करा सगीतपरमसाठी अणखीही बरच चनलस या

साइि वर अहत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

32

A d v e r t i s e m e n t s To place ads in Rutugandh please contact Mr Ravi Shendarkar ndash 9005 4234

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

33

ऎकली अहत का ही गाणी

बालममतरानो लहानपणीची कमवता वा गाण ऄस महिल की तमहाला अठवत सिटटवकल सिटटवकल मलिल सिार किकवा मग

गडगडणार जक अमण मजल किकवाचबी मचकसमडमपल मचन हो ना कवमचत कोणाला चादोबा चादोबा भागलास का

किकवा ऄडमतडम तडतड बाजा पण अठवत ऄसतील पण अइ-बाबाचया लहानपणची गाणी कोणती ऄसतील बर

ऄसा परशन पडलाय कधी तमहाला हा हा अइ-बाबा कधी लहान होत ऄशीच कलपना करता यत नाही ना अइ मतचया

अइकड कशासाठी तरी हटट करत अह किकवा बाबानी यमनफ़ॉमष घातलला अह अमण शाळत ईमशरा गलयाबददल मशकषा

महणन तयाना िीचर नी ऄगठ धरन ईभ रहायला लावल अह त ही कलास चया बाहर कस वाितय ऄस मचतर

डोळयापढ अणायला गमतच वाित ना बर अपण बोलत होतो त अइ-बाबाचया लहानपणचया गाणयामवषयी तयानी

सामगतलय कधी तमहाला वा तमही मवचारलय का ना कधी तयाना कठलया कमवता वा गाणी यायची अवडायची

त नाही ना मग अज अपण तयामवषयीच बोल या लहानपणी बाहली तर ऄसतच सगळयाकड अमण अपलयाला

अपली बाहली खप अवडत ही ऄसत खर ना तर तया बाहलीच वणषन करणारी एक कमवता

होती कमवतच नाव होत माझी बाहली अमण कवी होत दततकवी-दततातरय घाि

माझी बाहली

या बाइ या

बघा बघा कशी माझी बसली बया१

ऐक न यत

हळहळ ऄमश माझी छमब बोलत२

डोळ दफोरवीत

िक िक कशी माझी सोमन बघत३

बघा बघा त

गलगल गालातच कशी हसत४

मला वाित

महला बाइ सार काही सार कळत५

सदा खळत

कमध हटट धरमन न माग वळत६

शहाणी कशी

सामडचोळी नवी ठमव जमशचया तशी७

डोळ हलवणाऱया बाहलीला सार काही कळत हयाची अपलयाला दखील खातरी पित अमण दकतीही खळल तरी ऄमजबात

कपड न मळवणाऱया मतचयाबददल कौतकही कारण कपड मळवणयावरन तर अपण रोज अइची बोलणी खात ऄसतो

ना अता बाहर जाउन खळायच महणज कपड मळणारच ना काय होत बर तवहहाच खळ लगोऱया टठकऱया गोया

मविीदाड हो अमण पतगपतग तर सगळयाना आतका अवडायचाबाहर खळायला गल की गवतात कधी कधी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

34

ददसायची छोिी छोिी सदर गवतफ़ल अमण मग एकदम सगळ महणायला लागायचती कमवता होती आददरा सताची

गवतफ़ला

रगरगलया सानसानलया

गवतफोला र गवतफोला

ऄसा कसा र साग लागला

साग तझा र तझा लळा

ममतरासग माळावरती

पतग ईडमवत दफोरताना

तला पामहल गवतावरती

झलता झलता हसताना

मवसरनी गलो पतग नमभचा

मवसरन गलो ममतराला

पाहन तजला हरवन गलो

ऄशा तझया र रगकळा

महरवी नाजक रमशम पाती

दोन बाजला सळसळती

नीळ मनळली एक पाकळी

पराग मपवळ झगमगती

मलाही वाि लहान होउन

तझयाहनही लहान र

तझया सगती सदा रहाव

मवसरन शाळा घर सार

खर सागा दकतयकदा नबरहड पाकष मध गलयावर किकवा सिोसा ला किकवा बीचवर गलयावर मतथच खळत रहाव शाळा

होमवकष काहीच नको ऄस तमहालाही वािलय की नाही अता बाहर गवतफ़ल अहत महिलयावर मतथ फ़लपाखर पण

ऄसणार ह वगळ सागायलाच नको तया फ़लपाखराच मनरमनराळ रग बघणयात अपल भान हरवणार अपण

तयाचयामाग धावत सिणार ह ओघान अलच तर तया फ़लपाखराची पण एक छानशी कमवता सगळया मलाना यतच

ऄसायची ती होती गहपािील हयाची फ़लपाखर ही कमवता

फोलपाखर

छान दकती ददसत फोलपाखर

या वलीवर फोलाबरोबर

गोड दकती हसत फोलपाखर१

पख मचमकल मनळजाभळ

हालवनी झलत फोलपाखर२

डोळ बाटरक कटरती लकलक

गोल मणी जण त फोलपाखर३

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

35

मी धर जाता यइ न हाता

दरच त ईडत फोलपाखर ४

अता एवढी सगळी मल एवढया मोठया अवाजात कमवता महणायला लागलयावर ती फ़लपाखर कधीच ईडन जायची ह

वगळ सागायला नकोच ऄगदी जी मचललीमपलली ऄसायची तयाचा एक लाकडी घोडा ऄसायचातयाचयावर बसन

जागचया जागी झलायच एवढाच खळ ऄसायचा पण तया घोडयावर बसलयावर मलाना मातर खप ऐि वािायचीजण

काही अपण खऱयाच घोडयावर बसलो अहोत अमण अता हा घोडा अपलयाला मनर-मनराळया टठकाणी घउन

जाणार अह ऄशी कलपना करणयात ती मचललीमपलली मि ऄसायची

िप िप िप िप िादकत िापा - शाता शळक

िप िप िप िप िादकत िापा चाल माझा घोडा

पाठीवरती जीन मखमली पामय रपरी तोडा

ईच ईभारी दोनही कान

ऐटित वळवी मान-कमान

मधच कवहहा दडकत दडकत चाल थोडा थोडा

घोडा माझा फोार हशार

पाठीवर मी होता सवार

नसता तयाला पर आषारा कशास चाबक ओढा

सात ऄरणय समरद सात

ओलामडल हा एक दमात

अला अला माझा घोडा सोडा रसता सोडा

ऄशीच सगळयाची एक अवडती कमवता होतीती महणज भाराताब हयाची या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

लवकर भरभर सार या

मजा करा र मजा करा

अज ददवस तमचा समजा

सवसथ बस तोमच फोस

नवभमी दामवन मी

या नगराला लागमनया

सदर ती दसरी दमनया

खळखळ मजळ गामत झर

गीत मधर चहबाज भर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

36

मजकड मतकड फोल फोळ

सवास पसर रसमह गळ

पर जयाच सोनयाच

त राव हराव

तर मग काम िाकमनया

नवी बघा या ही दमनया

नवया दमनयची सफ़र घडवन अणणारी ही कमवता अवडली ना तवहहा शाळत कोणताही कायषकरम ऄसला की तया अधी

लावलली ऄसायची दवा तझ दकती सदर अकाश सदर परकाश सयष दतो किकवा राजास जी महाली सौखय कधी

ममळाली ती सवष परापत झाली या झोपडीत माझया हया व ऄशा दकतीतरी कमवता अहत हया सगळया कमवता वाचन

तमचया अइ-बाबानाही अणखी दकतीतरी अठवतील तमहाला जया अवडलया ऄसतील कमवतातया तमही सरळ पाठच

करन िाका ना तया सारखया महणत रामहलात तर शबदोचचार तर सधारतीलच पण हया कमवता महणन दाखवलयात की

अललया पाहणयावर वा अजी-अजोबावर एकदम आमपरशन मारता यआल त वगळच

-वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

37

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

13

गोषट ndash अइ बघ ना कसा हा दादा

लहान ऄसताना भावडाची भाडण अपण नहमीच पाहतो तर शकर व पावषती याची दोन मल कारशतकय व गणपती ही

मल सदधा लहान ऄसताना भाडत ऄसतीलच ना ती कशी भाडली ऄसतील हयावर एक ससकत शलोक अह तया शलोकावर

अधारीत ही गोषट ndash

एकदा काय झाल पावषती घरात काहीतरी काम करीत होती बाहरचया खोलीत कारशतकय व गणपती खळत होत खळ

चागला रगात अला होता पण ऄचानक छोया गणपतीचया रडणयाचा अवाज यउ लागला पावषतीन अतनच मवचारल

ndash ldquoकाय झाल र गणपती त का रडतोसrdquo

गणपती महणाला ldquoहा दादा (कारशतकय) माझी सड दकती लाब अह त फोिपटटी घउन मोजतो अहrdquo पावषती महणाली ldquoका

र बाबा कारशतकय त तयाची सड का मोजतोसrdquo तयावर कारशतकय महणाला ldquoऄग हा गणपती माझ डोळ मोजतोय महणन

मी तयाची सड मोजतोय (कारशतकय हा षदानन महणज तयाची ६ तड होती महणज १२ डोळ झाल ना)

पावषती वतागन महणाली ldquoका र गणशा ऄस करतोस दादाची खोडी का काढतोसrdquo

गणपती महणाला ldquoपण अधी तयानच माझया कानाची लाबी व रदी पटटीन मोजली महणन मी तयाच डोळ मोजल

ह सवष ऎकन पावषती हतबदध झाली हसाव की रागवाव हच मतला कळना

- सॊ मधा पढरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

14

सहवास

नकतीच डॉमवदलाताइ ऄबकर हयाची भि झाली गली ३० वष तया आगलड मध वदयदकय वयवसायात होतया अता मनवतत

झालयावर पवीपासनच अवडीचया ऄसललया अमण कायषरत ऄसललया सामामजक कषतरात अपल योगदान दत अहत

भारताचया बाहर राहनही अपलया मलामध भारतीयतवाची ओढ कायम ठवणयात ऄबकर दापतय यशसवी झालल अह

तयाचा मलगा सन व नातवड सिसगापर मध तर मलगी जावइ व नातवड लडन मध रहात अहत

अता लडन मध राहन सामामजक कामाचया मनममततान मवदलाताइ ऄनक टठकाणी परवास करीत ऄसतात भारताबाहर

वाढत ऄसललया भारतीय मलाना अपलया भाषची ससकतीची मामहती करन दणार परकलप हा तयाचया मजवहहाळयाचा

मवषय अह भारतात मलाना वळोवळी नातवाइक भित ऄसतात वगवगळ सण साजर होत ऄसतात मशवाय मनरमनराळ

ऄभयास वगष छद मशमबर मलासाठी ईपलबध ऄसतात पण परदशात मातर ह काहीच नसत तयामळ मलाचया

सगोपनासाठी पालकाच डोळस परयतन ह खप महतवाच ठरतात लडन मध हयासाठी पालक सधया काय करत अहत ऄशी

मवदलाताईकड चौकशी कली तवहहा ममळालली मामहती तयाचयाच शबदात वाच या

मी यक मधील शाळत माझया ममतरणीचया मलाना अणायला गल होत माझा सवतचया कानावर मवशवासच बसना ७

त ८ वषाची मल शधद ईचचारात ससकत शलोक महणत होती कषणभर मी माझया बालपणात गल अजोबाचया कडवर बसन

दवघरात पजा चाललयाचया अनदात मी मि झाल होत कषणभगर सवपनातन एकदम जाग अली ती मलाचया

दकलमबलीमळ

साधाच परसग पण मनातलया मनात मवचार कर लागल माझया मलाना नातवडाना हया सवष गोषटी कशा समजावन

साग माझा एकिीचा परयतन महणज ऄथाग समरदात मठभर वाळ िाकणयासारखच भास लागल जया ददवशी मला बाल-

गोकळ ची मामहती ममळाली तवहहा ऄधारात एक अशचा दकरण ददसलयाचा भास झाला १ त २ तासाचया बाळ-

गोकळचया कायषकरमात दोन ओळचया शलोकान सरवात होत ५ त ११ वषाचया मलाचा हा समदाय लगच साममहक खळ

खळणयात दहभान मवसरन जातो परथम अइचा हात धरन रडणारी मल थोडयाच वळात अललया मलाना ममतर-ममतरणी

करन अनदात खळ लागतात हसत खळत मौमलक मशकषण दणारी ही पधदत फ़ारच सदर वािली खळता खळता मल

ममतर-ममतरणी अमण मशमकषकाशी कधी समरस होवन जातात कळतही नाही मग काही बठ खळ घतल जातात एखाद

सोप पण ऄथषपणष गाण सवानी ममळन महणताना अपण सार एक अहोत हा भाव मलाचया मनात नकळत रजतो नतर

मग हाव-भावासह सामगतललया गोषटीन तर कळसच गाठला जातो ईदाहरणाथष कामलयामदषनाची गोषट ऄसल तर मल

ऄगदी खरोखरचया गोकळात गलयासारखी कषणमय होउन जातात तयाच धदीत पराथषना होत हया बाळ गोकळच

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

15

वमशषय महणज सगळ खळ काही ना काही मशकवण दतात फ़कत खळायला मल जागा अमण परम दणारा मात-मपत गण

हवा मल हसत खळत मातभाषा वा सासकमतक भाषा अतमसात करतात अपलया ससकतीबददल मशकतात भारतात

रहाणाऱयाना ही ईणीव जाणवत नसल कदामचत पण वषाषनवष परदशात रामहललया माझया सारखया पालकाची अपण

कोण अपलया मलाची ऄमसमताच नषट होइल की काय ही धडधड मातर कमी होत ह मनमशचत कळाषटमी ला दहीहडी

रामनवमीला रामलीला नाग-पचमीला नव नव खळ व सपधाष नवरातरीत भडला ददवाळीत दकलला वळोवळी तया

वयकतीचया कायाषचया मामहतीसह वष-भषा सपधाष ऄस कलयामळ ईतसाहपणष वातावरण कायम रहात ह धयानात अल

सगळ मखय सण नामवनयपणष टरतया मलाचया सहभागान साजर कलयामळ मलाचया कलावधदीला अपोअपच खतपाणी

घातल जात मलाना शासतरीय सगीतनतयवादयवादन मशकणयास परोतसाहन ममळत ऄशा पधदतीन मलाचा सवागीण

मवकास वहहावा ऄसा परयतन कला जातो

- सॊ वदा टिळक

मचतर ndash क यश करमरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

16

कमवता ndash मला वाित

सकाळी दहाचया ठोकययाला

मी शाळत जायला नोघतो

कोप-यावर एक बागडीवाला ददसतो

रोज hellip

ldquoबाSSगडी hellip मबललोSSरrdquo ऄस ओरडत ऄसतो

तयाला कशाचीच घाइ नसत

कठलयाही रसतयान तो ओरडत सिहडत ऄसतो

तयाचया सिहडणयाचा रसता रोज बदलतो

मनात यइल तया रसतयान जातो

मनात यइल तवहहा ओरडतो

वाटटल मतथ

तयाला हिकणार कणी नसत

मला वािल

पािी दपतर फोकन दयाव

अमण अपण सदधा बागडीवाला वहहाव

ldquoबाSSगडी hellip मबललोSSरrdquo ऄस ओरडत

रसताभर सिहडाव कोणतयाही रसतयावर

चार वाजता शाळा सित

माझ हात कपड कधीकधी पाय दखील

शाइन बरबिलल ऄसतात

घराचया अवारात माती खणत ऄसलला माळी ददसतो

मनाला यइल मतथ खडडा खणत ऄसतो

हातातलया कदळीन

तयाच हात पाय कपड

मातीन मचखलान बरबिल ऄसतात

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

17

माझया हाता-पायासारख

ईनहात सिहडतो पावसात मभजतो

ददवसभर ओलया कपडयात वावरत ऄसतो

पण तयाला कणी काही काही महणत नाही

मला वाित

अपणसदधा माळी वहहाव

मचखलात मनसोकत खळाव

मग कणी अपलयाला काही महणणार नाही

रातर झाली महणज

अइ जबरदसतीन झोपायला लावत

ईघडया मखडकीतन समोर चॊकीदार ददसतो

सारीकड ऄगदी शानत शानत ऄसत

हातातला कदील हलवत सिहडत ऄसतो

ऄगदी एकिा

रसतयावर ददवा तवढा ऄसतो

राकषसाचया डोळयासारखा

लाल लाल ददवा

तयाचया डोकयावर तो ददवा ददसायला लागतो

भयानक

चॊकीदार मजत अपला ददवा हलवत ऄसतो

भयानक

चॊकीदार मजत अपला ददवा हलवत ऄसतो

मनाला यइल तसा ndash

तयाचया बरोबर तयाची सावली दखील hellip

ती दखील मचतरमवमचतर हलत ऄसत

रातरभर जागा ऄसतो तो चॊकीदार

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

18

ldquoजा झोप अता ndash

मवनाकारण जाग नकोस ndash ldquo

तयाला ऄस महणणार कणी नसत

मला वाित ndash

अपण सदधा चॊकीदार वहहाव

ददवा घउन

अपलयाच सावलीशी खळणारा

चॊकीदार

- भावानवाद - डॉ राम महसाळकर

(मळ कमवता ndash गरदव रसिवरदनाथ िागोर)

मचतर ndash क शरया वलणकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

19

गोषट ndash वािणीतला महससा

लाला दकशोरीलाल मवचारात पडल होत तयाचा वयापार ईदीम भरभरािीला अला होता चोहोबाजनी तयाची वाढ होत

होती दशोदशीचा ईततमोततम माल तयाचया पढीवर यत होता ददलली शहरात तयाला मागणीही भरपर होती मशवाय

सचोिीचा वयवहार अमण मालाचया ईततम दजाषची गवाही यामळ तयाचयाकडनच खरदी करणयावर शहरातलया सगळयाच

परमतमषठत मडळचा अगरह ऄस खदद बादशहादखील अपलयाला हवा ऄसललया मालाची मागणी तयाचयाकडच करत ऄस

तवहहा खर तर दकशोरीलालना कसलीच सिचता ऄसणयाच कारण नवहहत पण ऄलीकड मातर त सतत काळजीन गरासलल

ऄसत तयाच कारण मातर थोड मवमचतर होत दकशोरीलालना दोनच मलग होत मोठा सोहनलाल अमण धाकिा

मोहनलाल दोघही तस कतषबगार होत तयाचया धदयाचया भरभरािीत तया दोघाचाही वािा होता जोवर वमडलाचया

ऄमधपतयाखाली दोघजण काम करत होत तोवर काहीही समसया ईभी रामहली नवहहती पण अता सगळी घडी ठीक बसली

अह तर सारा कारभार तया दोघावर सोपवन अपण तीथषयातरा करायला मनघन जाव ऄसा मवचार दकशोरीलाल कर

लागल अमण सघषाषला वाचा फोिली

लालाजचही अता वय होत चालल होत तयामळ हातीपायी धडधाकि अहोत तोवर अपण चारधाम यातरा करन याव

ऄसा लकडा नमषदादवनीही तयाचया पतनीनही लावला होता महणनच अता अपण कारभारातन ऄग काढन घयाव ऄसा

मवचार तयाचया मनात यउ लागला होता एक दोन वळा तयानी तो बोलनही दाखवला होता पण मतथही मोठी ऄडचण

मनमाषण झाली होती कारण अपलयानतरही सोहन अमण मोहन दोघानीही गणयागोसिवदान अजवर चालत अला होता

तसाच हा वयापाराचा कारभार चाल ठवावा ऄस दकशोरीलालना वाित होत पण दोघाचाही तयाला मवरोध होता कारण

मग मखय ऄमधकार कोणाचा का परशन मनमाषण झाला ऄसता वडीलकीचया जोरावर सोहन अपला हकक माड पाहत होता

तर कतषतवाचया बळावर मोहन अपला दावा माडत होता दकशोरीलालनाही तयातन अपला मनणषय करण कटठण झाल

होत तयात तया दोघाचया बायकाचही अपापसात पित नवहहत तयामळ जरी अपण कोणताही मनणषय कला तरी तो

सरळीतरीतया ऄमलात यइल याची सतराम शकयता नाही ह लालाजना सपषट ददसत होत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

20

यावर तोडगा एकच होता सा-या कारभाराची आसििीची दोघामधय समसमान वािणी करन परतयकाला अपापला धदा

सवततरपण करायला मोकळीक दणयामशवाय गतयतर नाही ऄस अजकाल लालाजनाही वाि लागल होत लालाजना तो

परसताव दकतीही ऄमपरय वािला तरी दसरा पयाषय नाही ह तयाना समजत होत तो दोघानाही मानय होणयासारखा अह या

ऄपकषन तयानी तो तयाचयासमोर ठवलयावर मातर परतयकषात तयाची ऄमलबजावणी करण दकती ऄवघड अह याची परमचती

तयाना ममळाली

ldquoमला ह मानय अह अमचा परतयकाचा वािा अमहाला ममळाला की अमही वगळ होउन अमचा धदा सवततरपण करrdquo

सोहन महणाला ldquoऄर पण तमची अपापसातच सपधाष नाही का होणार दोघाचाही धदा एकाच परकारचा मग दोघानाही

एकमकाचया सपधला तड दयाव लागल ह अता तमचयापकी एकजण नवाच धदा ईभा करणार ऄसल तर बाब वगळीrdquo

दकशोरीलाल महणाल

ldquoनाही बाबजी अमही हाच धदा करrdquo मोहन महणाला नवीन धदा सर करायचा महणज सगळयाचाच शरीगणश करावा

लागणार होता तयापकषा ऄसललया धदयाचया वयवमसथत बसललया घडीचा फोायदा सोडायला कोणाचीच तयारी नवहहती

मशवाय अपलया कतषतवाची बळावर अपण सपधत सहज बाजी मार ऄसा मवशवास मोहनला वाित होता ldquoमातर वािणी

ऄगदी बरोबरीची झाली पामहज दोघानाही बरोबरचा महससा ममळाला पामहजrdquo

ldquoबरोबर बाबजीrdquo या बाबतीत तरी मोहनशी सहमत होत सोहन महणाला ldquoअमहा दोघानाही सारखाच महससा ममळायला

हवा कोणालाही कमी नाही की कोणालाही जासती नाहीrdquo अमण मतथच दकशोरीलालना पढचया वाितल खाचखळग

ददसायला लागल अपण समसमान वािणी कर पण ती एकदम बरोबरीची अह याची खातरी दोघानाही कशी पिवन

दयायची मोहन अपला जरासा लाडका ऄसलयामळ अपण तयाला थोड झकत माप ददल अह ऄस सोहनला वािायच

ईलि सोहन मोठा ऄसलयामळ तयाचयाकड थोडासा जासतीचा महससा गला अह ऄशी समजत मोहनन करन घयायची

मशवाय मजथ बरोबर वािणी करता यइल ऄशा चीजवसतबरोबर काही काही वसत ऄशा होतया की तया एकच होतया

ददवाणखानयात पसरलला कामशमरी गामलचा होता तकतपोशीला लावलल हजार ददवयाच झबर होत कोणातरी एकाला

तया घयावया लागणार होतया नाही तर तया मवकन तयातन ममळालल पस वािन दयाव लागणार होत पण मोठया अवडीन

असथन जमा कललया तया वसत मवकायला लालाजच मन घइना

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

21

यातन मागष कसा काढावा या सिचतन लालाजना घरल होत तयाची नद हराम करन िाकली होती तयावर तयाचया एका

जवळचया सनहयानी यावर अता ऄकबराचया दरबारात जाउन मतथच याचा मनवाडा करणयाची मवनती करणयाचा ईपाय

सचवला ऄकबराचया दरबारातलया नवरतनाची मवशषत मबरबलाचया चातयाषची खयाती दरदरवर पसरलली ऄसलयान

ऄनक मडळी ऄशा मचतरमवमचतर समसया घउन मतथ जात ऄसत लालाजनाही तयाची मामहती होती तयामळ अपलया

सिचतवर तोच सवोततम तोडगा ऄसलयाच तयानाही पिल अमण एक ददवशी दरबार भरलया भरलया लालाजी मतथ हजर

झाल दसतखषदद बादशहाही तयाना ओळखत ऄसलयान तयाच सवागत करन तयाना एक मानाच सथान ददल अमण तयाचया

यणयाच परयोजन मवचारल

ldquoखासिवद सवाल घरचाच ऄसला तरी बडा पचीदा अह मामला बडा नाजक अह महणन अपलया चरणी अल अह

माझया तमाम वयापारईदीमाची माझया एकण ममळकतीची माझया दोन मलामधय वािणी करायची अहrdquo

ldquoदफोर ईसम कया बडी ईजझन ह मबलासखानन मवचारल काही समसया महिलयाबरोबर मबरबलालाच गळ घातली

जाणार ह ओळखन अपणही ऄशा कोणतयाही समसयचा चिकीसरशी मनकाल लाव शकतो ह दाखवन दणयासाठी

अगाउपणच तयान ह सामगतल होत

ldquoईलझन अह परवरददगार महणन तर आथवर अलो ममळकतीची वािणी बरोबर एकसारखीच झाली पामहज

कोणालाही कमी ममळता कामा नय की जयादा ममळता कामा नय अमण दस-याला अपलयापकषा एक तीळही जासतीचा

ममळालला नाही याची खातरी दोघानाही पिली पामहजrdquo

ldquoमगर हमार मबलासख ऄभी आस ईजझनको ममिा दग कय मबलासrdquo या वर मबलासखान चपचाप बसलयाच पाहन

बादशहा काय समाजायच त समजला अमण तयान मबरबलला पाचारण कल ldquoमबरबल लालाजची परशानी अपणच दर

कली पामहजrdquo

ldquoऄबलत हजर तमची ऄडचण अमही समजतो लालाजी वािणी करण कवहहाही ऄवघडच ऄसत तयात परत अपलच

बालबचच गतलल ऄसल की मामला ऄमधकच सगददल होउन जातो मशवाय आथ तर कवळ वािणी बरोबरीची होउन

चालणार नाही ती वाकइ तशीच अह याचा यकीन दोघानाही ममळाला पामहज तयाचया मनात कोणताही शक राहता

कामा नय तयासाठी लालाजी एक तर तमचया मलानाही आथ बोलवायला पामहजrdquo

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

22

ldquoअता जाउन घउन यतो हजरrdquo जाणयासाठी लालाजी वळणार तोच तयाना थोपवत मबरबल महणाला ldquoतमही कशाला

तसदी घता लालाजी अपण जासद पाठवया ना अमण हो तया दोघाना यताना एक ईततम परतीची गळाची ढपही घउन

यायला सागrdquo मबरबल जासदाला मनरोप दत महणाला

ही गळाची ढप कशाला ऄस मवचारायचा मोह बादशहाला झाला होता खर तर मतथलया सवानाच तो परशन पडला होता

पण बादशहान अपलया ईतसकतला लगाम लावलयाच पाहन सगळच गप बसल थोडयाच वळात सोहनलाल अमण

मोहनलाल गळाचया ढपसकि हजर झाल बादशहाला मजरा करन ईभ रामहल

ldquoअइय ऄर ऄस काही तरी गनहा कलयासारख का ईभ अहातrdquo मबरबलन तयाना मवचारल तयामळ त ऄमधकच

ओशाळगत झाल तयाबरोबर तयाना ददलासा दत तयान मवचारल ldquoतर मग काय तमचया बाबजचया ममळकतीची वािणी

करायची अहrdquo दोघही काहीही न बोलता चपचाप बसन रामहल तयाबरोबर मबरबलानच पढ सरवात कली

ldquoवािणीही ऄशी वहहायला हवी की दोघानाही बरोबरीचा महससा ममळायला हवा अमण दस-याला अपलयापकषा जासती

ममळाल ऄस वािायलाही नको बरोबरrdquo तयावर थोडफोार धाडस करत मोहन महणाला ldquoजी ह अमची तशीच

खवामहश अहrdquo ldquoदरसत अह अता ती कशी करायची ऄर हो ती गळाची ढप अणली अह ना तमहीrdquo ldquoजी हजर ही

काय समोरच अहrdquo अता सोहनलाही धीर अला होता

ldquoबहोत खब तर मग ही ढप महणज लालाजची ममळकत ऄस समजया अपण तयाची बरोबरीची वािणी करायची अह

या ढपच बरोबर दोन महसस करायच अहत तमचया पकी कोण ही ढप कापायला तयार अहrdquo दोघही पढ सरसावल

तयाबरोबर तयाना हाताचया आशा-यान थोपवत अमण नोकरान अणन ददलला सरा परजत मबरबल पढ झाला अमण

महणाला ldquoकोणीही करा तयाच बरोबरीच दोन महसस पण जो तस दोन महसस करल तयाला तयातला अपला महससा

मनवडणयाची पमहली सधी ममळणार नाही ती दस-याला ममळल महणज एकान दोन भाग करायच अमण दस-यान

तयातला एक भाग अपलयासाठी पमहलयादा मनवडायचाrdquo

मोहन अमण सोहनच नाही तर लालाजी बादशहा सारा दरबार ऄचबयान मबरबलाकड पाहत रामहला कषणभर सा-या

दरबारात शातता पसरली होती तया बरोबर मबरबलच पढ महणाला ldquoवािणी बरोबरीची झाली अह याची अमण तशी

दोघाचीही खातरी पिमवणयाची ही पदधत गमणत-तजञानी शोधन काढली अह अपला महससा मनवडणयाची पमहली सधी

दस-याला ममळणार ऄसलयान तयाच दोन तकड करणारा त तकड एकसारखच होतील याची सवाषमधक काळजी घइल

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

23

कारण जर एक तकडा दस-यापकषा मोठा झाला तर तो दस-याला ममळणयाची धासती तयाला तस कर दणार नाही

तयामळ कोणताही तकडा अपलया वािला अला तरी तयाला तकरार करायला जागाच ईरणार नाही तसच तयातला

कोणताही तकडा ईचलणयाची सधी दस-याला ममळालयामळ अपलया वायाला कमी महससा अला ऄशी भावना तयाचया

मनात पदा होणयाचही कारण नाही दस-याला जासतीचा महससा ममळावा ऄस तो महणालाच तर अपण तयाला मवचार

शकतो की तो महससा घणयाची सधी तलाच अधी ममळाली होती मतचा फोायदा तला घता अला नाही तर अता तला

सवतमशवाय दस-या कोणालाही दोष दता यणार नाही मग काय सोहन मोहन तयारी अह तमची या परकारचया

वािणीला का ऄजनही काही शका अह तमचया मनातrdquo

यावर त दोघ काय बोलणार ऄवाक होउन त ईभ रामहल होत दकशोरीलालजी मातर बसलया जागवरन ईठन

मबरबलापयत गल अमण तयानी तयाला असिलगन ददल बादशहाही खष होउन मबरबलला महणाला ldquoवाह मबरबल अज

तर त कमालच कलीस पण काय र जर लालाजना तीन मलग ऄसत तर काय कल ऄसतस तrdquo

ldquoजहॉपनाह तीन ऄसत तर वािणीचा मसलमसला जरा लाबला ऄसता पण मळ ततव तच रामहल ऄसत ऄशा वळी

एकाला तीन महसस करायला सागायच दस-यान त बरोबर ऄसलयाची खातरी करन घयायची अमण मतस-यान तयातला

अपला महससा पमहलयादा ईचलायचा दस-यान तयाचया नतर अमण जयान तकड पाडल तयान सवाषत शविी अपलया

पदरात ईण माप पड नय याची खातरी करन घयायची ऄसल तर कोणीही तकड करतानाच काळजी घइल अमण मग

कोणीही तयातला कोणताही महससा ईचलला तरी तयामवषयी तो मनशकच राहील तयाच बरोबर आतराना पमहलयादा तो

पमहलयादा तो ईचलायची सधी ममळालयामळ तयानाही समाधान लाभलrdquo

मबलासखान अमण तयाच बगलबचच वगळता सारा दरबार मबरबलाचया हषारीच गोडव गात पागला

- डॉ बाळ फोडक

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

24

मचतर ndash सकत गधळकर

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

25

समाज-जीवनाच मशलपकार

सवाइ माधवराव पशव अमण छतरपमत

छतरपमत मशवाजी महाराजानी सथापन कलल सिहदवी सवराजय तयाच नात शाहराज साता-याहन चालवीत ऄसत तयानी

नमलल पतपरधान ईफोष पशव यानी पणयाहन राजयकारभार चालमवला शमनवारवाडा ह पशवयाच मनवाससथान तसच

तथ तयाचा दरबारही होता

तया पशवयापकी शरी नारायणराव पशव याना तयाचयाच सनयातील गारदी समनकानी ठार कल तयाचया हतयनतर काही

ममहनयातच तयाचया मलाचा जनम झाला नाना फोडणीस सखाराम बाप अदद कारभारी एकतर अल अमण तयानी हया

मलाला गादीवर बसवन राजयकारभार चाल ठवला मलाच नाव होत सवाइ माधवराव

यथावकाश सवाइ माधवराव मोठ झाल महणज वय वषष ५ अता तयानी छतरपतना भिणयासाठी साता-याला जाण

जरर होत राजाशी पतपरधानानी कस बोलाव हयाचया तालमी शमनवार वाडयात सर झालया पाच वषाषचया मलाला

छतरपमत कोणत परशन मवचारतील याचा ऄदाज घउन शरी नाना फोडणीसानी सवाइ माधवरावाकडन परशन अमण ईततराची

परकिीस करन घतली तयातील काही परशन ऄस होत

छतरपमत ndash पशव तमच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash अमच नाव सवाइ माधवराव

छतरपमत ndash अमण अपलया वडीलाच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash तयाच नाव नारायणराव पशव

छतरपमत ndash पशव महणन तमच काय काम ऄसत

सवाइ माधवराव ndash अमही छतरपतना तयाचा राजयकारभार करणयास मदत करतो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

26

छतरपमत ndash अमही तमचा एक हात धरन ठवला तर कसा चालमवणार तमही हा राजयकारभार

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझा हात धरला याचा ऄथष अपण मला मदत करणार तयामळ राजयकारभार

करण ऄगदीच सोप होइल

हया ऄशा परकिीसवर नाना फोडणीस अदद मडळी खष होती ठरलया ददवशी सवाइ माधवराव अमण कारभारी साता-

याला गल छतरपमत दरबारात अलयावर पशवयानी तयाना भिवसत ददलया छतरपतनी हया छोया पशवयाना परशन

मवचारल अधी परकिीस कलली ऄसलयामळ सवष काही सरळीत झाल

ऄनपमकषतपण छतरपतनी पशवयाच दोनही हात धरल अमण मवचारल

छतरपमत ndash अता तर अमही तमच दोनही हात पकडल मग तमही काय कराल

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझ दोनही हात पकडल याचा ऄथष अपण सवष राजयकारभार बघणार अहात

माझयावरची जबाबदारी अपण घतली अता अपण अजञा करावी त त काम अमही कर

हया तयाचया ईततरावर छतरपमत परसनन झाल तयानी पशवयाचा अदर सतकार कला अमण पणयास जाउन राजयकारभार

पहावा ऄशी अजञाही कली

सवाइ माधवरावाचया हया हजरजबाबीपणावर नाना जञासकि सवष कारभारी थकक झाल

[शभराव रा दवळ हयाचया बालगोषटचया पसतकावरन शरी शभराव दवळ यानी पणयाचया ldquoपरगि भावसकलrdquo शाळत

मराठी मवषयाच मशकषक महणन काम कल बाळगोपाळासाठी कथा मलमहण हा तयाचा छद होता तयाच काही कथासगरह

परकामशत झाल अहत]

------- शरी परफोलल पढरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

27

वाचाल तर वाचाल

मलानो आथ शाळत तमहाला ऄभयासाला मराठी हा मवषय नाहीच घरात बोलल जाआल तर अमण तवढच मराठी तमचया

कानावर पडणार साहमजकच तमची मराठी शबसपतती मयाषददत रहाणयाची शकयता जासत ऄसत तयामळ मराठी पसतक

तमही वाचण फ़ारच महतवाच वाचनान भाषा तर सधारलच पण वाचताना मनोरजनाबरोबर ससकतीची मानवी

सवभावाची जगातलया चागलया तसच वाआि परवततची ओळख होत जात

अपलया महाराषटर मडळाचया वाचनालयात तमचयासाठी खप पसतक अहत मशवाय भारतात गलयावर तमहाला मामा

मावशी काका अतया अजी अजोबा मवचारतात काय हव तवहहाही पसतक हवी ऄस सागायला हरकत नाही त सार

खश होतील ऄगदीच कोणी नाही मवचारल तर मातर पसतकासाठी अइ-बाबाकड नककी हटट करा

पण कोणती पसतक वाचायची अहत ह तमहाला कळल तर तमही तया साठी हटट करणार ना नाही तर कोणी महिल की

घ तला हव त पसतक अमण तमहाला मामहतीच नसतील पसतकाची नाव तर मग पचाइत होइल काळजी कर नका

तमचयासाठी मनवडक पसतकाची यादी तयार अह ती यादी तयार करणयासाठी ऄनक ताइ दादा मावशी काकानी मदत

कली अह

न पसतकाच नाव लखक लमखका

१ बोकया सातबड ndash भाग १ त ३ ददलीप परभावळकर

२ फोासिर फोण ndash ऄनक भाग भा रा भागवत

३ गोया ना धो तामहणकर

४ सिचगी ना धो तामहणकर

५ शयामची अइ सान गरजी

६ बिायाची चाळ प ल दशपाड

७ ऄसा मी ऄसामी प ल दशपाड

८ मचमणराव ndash गडयाभाउ ndash ऄनक भाग सिच मव जोशी

९ यकषाची दणगी जयत नारळीकर

१० अकाशाशी जडल नात जयत नारळीकर

११ पाच सतचटरतर गो नी दाडकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

28

१२ पवनाकाठचा धडी गो नी दाडकर

१३ राधाच घर माधरी परदर

१४ बखर मबममची जी ए कलकणी

१५ मगधाचया रगीत गोषटी जी ए कलकणी

१६ बागलबवा सिवदा करदीकर

१७ ऎि लोकाचया दशात सिवदा करदीकर

१८ मपशी मावशीची भतावळ सिवदा करदीकर

१९ ऄकषर बाग कसमागरज

२० गलाबी सइ राजीव ताब

२१ ऄभत गोषटी रतनाकर मतकरी

२२ ऄगणात माझया सटरता पदकी

२३ खडो बललाळ नाना ढोबळ

२४ पारबया पर ग सरसतरबदध

२५ वाच अनद ndash भाग १ त ३ सपा ndash माधरी परदर

२६ मनवडक दकशोर कथा कमवता परका ndash बालभारती

२७ राजा मशवछतरपती ब मो परदर

२८ शरीमानयोगी रणमजत दसाइ

२९ मतयजय मशवाजी सावत

३० डॉ गड अमण तयाची ममतरमडळी शरीमनवास पमडत

३१ बाहलीच घर शरीमनवास पमडत

३२ शाबास शरलॉक होमस भा रा भागवत

३३ रॉमबनहड भा रा भागवत

३४ अइची दणगी प महादवशासतरी जोशी

३५ ददवाकराचया नायछिा ददवाकर

३६ एक होता कावहहषर वीणा गवाणकर

३७ तोतोचान ऄनवाद ndash चतना जोशी

३८ अददतीची साहसी सफोर समनती नामजोशी

३९ मवजञान राकषस प ग वदय

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

29

४० जीवन मलय पर ग सरसतरबदध

४१ मचतरवाचन माधरी परदर

४२ ऄकषर कस सधाराव ऄममभड

४३ मचनना मजशरी गोखल

४४ हसोबा शाम जोशी

हया मशवाय मबरबलाचया चातयषकथा पचततर आसापनीती महतोपदश रामायण-महाभारतातील कथा ऄमर मचतर कथा

गमलवसष टरवलस िारझन सिसदबादचया सफ़री ऄरमबयन नाइटटस ऄमलबाबा अमण चामळस चोर तसच जयल वनष चया

मवजञानकथाच तसच कामलदास भास हयाचया ससकत नािकाच समकषपत मराठी ऄनवाद ही वाचा

चादोबा ऄमत चपक परबोधन दकशोर ही मामसक ही अवजषन वाचावी ऄशी

भारत-भारती परकाशनान ऐमतहामसक पौरामणक सामामजक कषतरातील ईललखनीय वयकतची तसच ऄनक

करातीकारकाची सताची कवची लखकाची चटरतर परमसदध कली अहत छोिी छोिी जवळपास २५० पसतक अहत ती

नशनल बक टरसि न ऄनक मामहतीपणष पसतक परकामशत कली अहत तसच सिचमवजोशी भाराभागवत जयत नारळीकर

शाताराम करशणक राजीव ताब माधरी परदर हयाची ही ऄनक पसतक अहत रहसय कथा अवडत ऄसतील अमण अइ-

बाबा हो महणाल तर बाबराव ऄनाषळकर गरनाथ नाइक शशी भागवत हयाची पसतक वाचन बघा हयातली कोणती

पसतक वाचलीत कोणती अवडली कोणती अवडली नाहीत हया मशवाय अणखी काय वाचल hellipसगळ अमहाला नककी

कळवा

कपया अपलया गरथालयाचया बदलललया वळची नद घयावी दद ६ मडसबर २००८ पासन

गरथालय फोकत सकाळी १० त दपारी २ पयत चाल राहील सधयाकाळी गरथालय चाल

ऄसणार नाही अपलयाला होणा-या ऄसमवधबददल अमही ददलगीर अहोत

- अपली कायषकाटरणी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

30

मचतर ndash क शॊनक डबीर

मचतर ndash क अयषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

31

कमवता- फोोन

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

रोजरोज ऑफिसहन यत त लट

रातरी टललकॉन आलण उशीराही इटरनट

सकाळीच लनघत अन यत रातरीच थट

कधीतरी आई मला सधयाकाळी भट

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

शाळत मी लनघणयाआधीच जात त लनघन

शाळतन आलयावरही त भटत िोनवरन

आज नाही माझा वाढफदवस नाही कोणता सण

यशील का लवकर त आजचया फदवस पण

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

पाळणयावर झोक दशील ना मला

बटबॉल खळायला नशील ना मला

शजारचया गडडला घऊन सोबतीला

बीचवर जाऊन बाधायचा ना फकलला

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

आई तला हव तर खळया घरीच

UNO Monopoly करम काहीतरी

रडणार नाही सगळ डाव त जिजकललस तरी

डाव लचडीचा खळणार नाही हरलो मी जरी

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

िोन ठवतो आता आई यशील ना नककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

- सॊ ऄममता डबीर

wwweprasarancom ह माधयम सवष मराठी भामषकासाठी ईपलबध अह या साइि वर मराठी

सगीताचा अनद लिणयासाठी ldquoसवर-सधयाrdquo वर मकलक करा सगीतपरमसाठी अणखीही बरच चनलस या

साइि वर अहत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

32

A d v e r t i s e m e n t s To place ads in Rutugandh please contact Mr Ravi Shendarkar ndash 9005 4234

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

33

ऎकली अहत का ही गाणी

बालममतरानो लहानपणीची कमवता वा गाण ऄस महिल की तमहाला अठवत सिटटवकल सिटटवकल मलिल सिार किकवा मग

गडगडणार जक अमण मजल किकवाचबी मचकसमडमपल मचन हो ना कवमचत कोणाला चादोबा चादोबा भागलास का

किकवा ऄडमतडम तडतड बाजा पण अठवत ऄसतील पण अइ-बाबाचया लहानपणची गाणी कोणती ऄसतील बर

ऄसा परशन पडलाय कधी तमहाला हा हा अइ-बाबा कधी लहान होत ऄशीच कलपना करता यत नाही ना अइ मतचया

अइकड कशासाठी तरी हटट करत अह किकवा बाबानी यमनफ़ॉमष घातलला अह अमण शाळत ईमशरा गलयाबददल मशकषा

महणन तयाना िीचर नी ऄगठ धरन ईभ रहायला लावल अह त ही कलास चया बाहर कस वाितय ऄस मचतर

डोळयापढ अणायला गमतच वाित ना बर अपण बोलत होतो त अइ-बाबाचया लहानपणचया गाणयामवषयी तयानी

सामगतलय कधी तमहाला वा तमही मवचारलय का ना कधी तयाना कठलया कमवता वा गाणी यायची अवडायची

त नाही ना मग अज अपण तयामवषयीच बोल या लहानपणी बाहली तर ऄसतच सगळयाकड अमण अपलयाला

अपली बाहली खप अवडत ही ऄसत खर ना तर तया बाहलीच वणषन करणारी एक कमवता

होती कमवतच नाव होत माझी बाहली अमण कवी होत दततकवी-दततातरय घाि

माझी बाहली

या बाइ या

बघा बघा कशी माझी बसली बया१

ऐक न यत

हळहळ ऄमश माझी छमब बोलत२

डोळ दफोरवीत

िक िक कशी माझी सोमन बघत३

बघा बघा त

गलगल गालातच कशी हसत४

मला वाित

महला बाइ सार काही सार कळत५

सदा खळत

कमध हटट धरमन न माग वळत६

शहाणी कशी

सामडचोळी नवी ठमव जमशचया तशी७

डोळ हलवणाऱया बाहलीला सार काही कळत हयाची अपलयाला दखील खातरी पित अमण दकतीही खळल तरी ऄमजबात

कपड न मळवणाऱया मतचयाबददल कौतकही कारण कपड मळवणयावरन तर अपण रोज अइची बोलणी खात ऄसतो

ना अता बाहर जाउन खळायच महणज कपड मळणारच ना काय होत बर तवहहाच खळ लगोऱया टठकऱया गोया

मविीदाड हो अमण पतगपतग तर सगळयाना आतका अवडायचाबाहर खळायला गल की गवतात कधी कधी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

34

ददसायची छोिी छोिी सदर गवतफ़ल अमण मग एकदम सगळ महणायला लागायचती कमवता होती आददरा सताची

गवतफ़ला

रगरगलया सानसानलया

गवतफोला र गवतफोला

ऄसा कसा र साग लागला

साग तझा र तझा लळा

ममतरासग माळावरती

पतग ईडमवत दफोरताना

तला पामहल गवतावरती

झलता झलता हसताना

मवसरनी गलो पतग नमभचा

मवसरन गलो ममतराला

पाहन तजला हरवन गलो

ऄशा तझया र रगकळा

महरवी नाजक रमशम पाती

दोन बाजला सळसळती

नीळ मनळली एक पाकळी

पराग मपवळ झगमगती

मलाही वाि लहान होउन

तझयाहनही लहान र

तझया सगती सदा रहाव

मवसरन शाळा घर सार

खर सागा दकतयकदा नबरहड पाकष मध गलयावर किकवा सिोसा ला किकवा बीचवर गलयावर मतथच खळत रहाव शाळा

होमवकष काहीच नको ऄस तमहालाही वािलय की नाही अता बाहर गवतफ़ल अहत महिलयावर मतथ फ़लपाखर पण

ऄसणार ह वगळ सागायलाच नको तया फ़लपाखराच मनरमनराळ रग बघणयात अपल भान हरवणार अपण

तयाचयामाग धावत सिणार ह ओघान अलच तर तया फ़लपाखराची पण एक छानशी कमवता सगळया मलाना यतच

ऄसायची ती होती गहपािील हयाची फ़लपाखर ही कमवता

फोलपाखर

छान दकती ददसत फोलपाखर

या वलीवर फोलाबरोबर

गोड दकती हसत फोलपाखर१

पख मचमकल मनळजाभळ

हालवनी झलत फोलपाखर२

डोळ बाटरक कटरती लकलक

गोल मणी जण त फोलपाखर३

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

35

मी धर जाता यइ न हाता

दरच त ईडत फोलपाखर ४

अता एवढी सगळी मल एवढया मोठया अवाजात कमवता महणायला लागलयावर ती फ़लपाखर कधीच ईडन जायची ह

वगळ सागायला नकोच ऄगदी जी मचललीमपलली ऄसायची तयाचा एक लाकडी घोडा ऄसायचातयाचयावर बसन

जागचया जागी झलायच एवढाच खळ ऄसायचा पण तया घोडयावर बसलयावर मलाना मातर खप ऐि वािायचीजण

काही अपण खऱयाच घोडयावर बसलो अहोत अमण अता हा घोडा अपलयाला मनर-मनराळया टठकाणी घउन

जाणार अह ऄशी कलपना करणयात ती मचललीमपलली मि ऄसायची

िप िप िप िप िादकत िापा - शाता शळक

िप िप िप िप िादकत िापा चाल माझा घोडा

पाठीवरती जीन मखमली पामय रपरी तोडा

ईच ईभारी दोनही कान

ऐटित वळवी मान-कमान

मधच कवहहा दडकत दडकत चाल थोडा थोडा

घोडा माझा फोार हशार

पाठीवर मी होता सवार

नसता तयाला पर आषारा कशास चाबक ओढा

सात ऄरणय समरद सात

ओलामडल हा एक दमात

अला अला माझा घोडा सोडा रसता सोडा

ऄशीच सगळयाची एक अवडती कमवता होतीती महणज भाराताब हयाची या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

लवकर भरभर सार या

मजा करा र मजा करा

अज ददवस तमचा समजा

सवसथ बस तोमच फोस

नवभमी दामवन मी

या नगराला लागमनया

सदर ती दसरी दमनया

खळखळ मजळ गामत झर

गीत मधर चहबाज भर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

36

मजकड मतकड फोल फोळ

सवास पसर रसमह गळ

पर जयाच सोनयाच

त राव हराव

तर मग काम िाकमनया

नवी बघा या ही दमनया

नवया दमनयची सफ़र घडवन अणणारी ही कमवता अवडली ना तवहहा शाळत कोणताही कायषकरम ऄसला की तया अधी

लावलली ऄसायची दवा तझ दकती सदर अकाश सदर परकाश सयष दतो किकवा राजास जी महाली सौखय कधी

ममळाली ती सवष परापत झाली या झोपडीत माझया हया व ऄशा दकतीतरी कमवता अहत हया सगळया कमवता वाचन

तमचया अइ-बाबानाही अणखी दकतीतरी अठवतील तमहाला जया अवडलया ऄसतील कमवतातया तमही सरळ पाठच

करन िाका ना तया सारखया महणत रामहलात तर शबदोचचार तर सधारतीलच पण हया कमवता महणन दाखवलयात की

अललया पाहणयावर वा अजी-अजोबावर एकदम आमपरशन मारता यआल त वगळच

-वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

37

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

14

सहवास

नकतीच डॉमवदलाताइ ऄबकर हयाची भि झाली गली ३० वष तया आगलड मध वदयदकय वयवसायात होतया अता मनवतत

झालयावर पवीपासनच अवडीचया ऄसललया अमण कायषरत ऄसललया सामामजक कषतरात अपल योगदान दत अहत

भारताचया बाहर राहनही अपलया मलामध भारतीयतवाची ओढ कायम ठवणयात ऄबकर दापतय यशसवी झालल अह

तयाचा मलगा सन व नातवड सिसगापर मध तर मलगी जावइ व नातवड लडन मध रहात अहत

अता लडन मध राहन सामामजक कामाचया मनममततान मवदलाताइ ऄनक टठकाणी परवास करीत ऄसतात भारताबाहर

वाढत ऄसललया भारतीय मलाना अपलया भाषची ससकतीची मामहती करन दणार परकलप हा तयाचया मजवहहाळयाचा

मवषय अह भारतात मलाना वळोवळी नातवाइक भित ऄसतात वगवगळ सण साजर होत ऄसतात मशवाय मनरमनराळ

ऄभयास वगष छद मशमबर मलासाठी ईपलबध ऄसतात पण परदशात मातर ह काहीच नसत तयामळ मलाचया

सगोपनासाठी पालकाच डोळस परयतन ह खप महतवाच ठरतात लडन मध हयासाठी पालक सधया काय करत अहत ऄशी

मवदलाताईकड चौकशी कली तवहहा ममळालली मामहती तयाचयाच शबदात वाच या

मी यक मधील शाळत माझया ममतरणीचया मलाना अणायला गल होत माझा सवतचया कानावर मवशवासच बसना ७

त ८ वषाची मल शधद ईचचारात ससकत शलोक महणत होती कषणभर मी माझया बालपणात गल अजोबाचया कडवर बसन

दवघरात पजा चाललयाचया अनदात मी मि झाल होत कषणभगर सवपनातन एकदम जाग अली ती मलाचया

दकलमबलीमळ

साधाच परसग पण मनातलया मनात मवचार कर लागल माझया मलाना नातवडाना हया सवष गोषटी कशा समजावन

साग माझा एकिीचा परयतन महणज ऄथाग समरदात मठभर वाळ िाकणयासारखच भास लागल जया ददवशी मला बाल-

गोकळ ची मामहती ममळाली तवहहा ऄधारात एक अशचा दकरण ददसलयाचा भास झाला १ त २ तासाचया बाळ-

गोकळचया कायषकरमात दोन ओळचया शलोकान सरवात होत ५ त ११ वषाचया मलाचा हा समदाय लगच साममहक खळ

खळणयात दहभान मवसरन जातो परथम अइचा हात धरन रडणारी मल थोडयाच वळात अललया मलाना ममतर-ममतरणी

करन अनदात खळ लागतात हसत खळत मौमलक मशकषण दणारी ही पधदत फ़ारच सदर वािली खळता खळता मल

ममतर-ममतरणी अमण मशमकषकाशी कधी समरस होवन जातात कळतही नाही मग काही बठ खळ घतल जातात एखाद

सोप पण ऄथषपणष गाण सवानी ममळन महणताना अपण सार एक अहोत हा भाव मलाचया मनात नकळत रजतो नतर

मग हाव-भावासह सामगतललया गोषटीन तर कळसच गाठला जातो ईदाहरणाथष कामलयामदषनाची गोषट ऄसल तर मल

ऄगदी खरोखरचया गोकळात गलयासारखी कषणमय होउन जातात तयाच धदीत पराथषना होत हया बाळ गोकळच

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

15

वमशषय महणज सगळ खळ काही ना काही मशकवण दतात फ़कत खळायला मल जागा अमण परम दणारा मात-मपत गण

हवा मल हसत खळत मातभाषा वा सासकमतक भाषा अतमसात करतात अपलया ससकतीबददल मशकतात भारतात

रहाणाऱयाना ही ईणीव जाणवत नसल कदामचत पण वषाषनवष परदशात रामहललया माझया सारखया पालकाची अपण

कोण अपलया मलाची ऄमसमताच नषट होइल की काय ही धडधड मातर कमी होत ह मनमशचत कळाषटमी ला दहीहडी

रामनवमीला रामलीला नाग-पचमीला नव नव खळ व सपधाष नवरातरीत भडला ददवाळीत दकलला वळोवळी तया

वयकतीचया कायाषचया मामहतीसह वष-भषा सपधाष ऄस कलयामळ ईतसाहपणष वातावरण कायम रहात ह धयानात अल

सगळ मखय सण नामवनयपणष टरतया मलाचया सहभागान साजर कलयामळ मलाचया कलावधदीला अपोअपच खतपाणी

घातल जात मलाना शासतरीय सगीतनतयवादयवादन मशकणयास परोतसाहन ममळत ऄशा पधदतीन मलाचा सवागीण

मवकास वहहावा ऄसा परयतन कला जातो

- सॊ वदा टिळक

मचतर ndash क यश करमरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

16

कमवता ndash मला वाित

सकाळी दहाचया ठोकययाला

मी शाळत जायला नोघतो

कोप-यावर एक बागडीवाला ददसतो

रोज hellip

ldquoबाSSगडी hellip मबललोSSरrdquo ऄस ओरडत ऄसतो

तयाला कशाचीच घाइ नसत

कठलयाही रसतयान तो ओरडत सिहडत ऄसतो

तयाचया सिहडणयाचा रसता रोज बदलतो

मनात यइल तया रसतयान जातो

मनात यइल तवहहा ओरडतो

वाटटल मतथ

तयाला हिकणार कणी नसत

मला वािल

पािी दपतर फोकन दयाव

अमण अपण सदधा बागडीवाला वहहाव

ldquoबाSSगडी hellip मबललोSSरrdquo ऄस ओरडत

रसताभर सिहडाव कोणतयाही रसतयावर

चार वाजता शाळा सित

माझ हात कपड कधीकधी पाय दखील

शाइन बरबिलल ऄसतात

घराचया अवारात माती खणत ऄसलला माळी ददसतो

मनाला यइल मतथ खडडा खणत ऄसतो

हातातलया कदळीन

तयाच हात पाय कपड

मातीन मचखलान बरबिल ऄसतात

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

17

माझया हाता-पायासारख

ईनहात सिहडतो पावसात मभजतो

ददवसभर ओलया कपडयात वावरत ऄसतो

पण तयाला कणी काही काही महणत नाही

मला वाित

अपणसदधा माळी वहहाव

मचखलात मनसोकत खळाव

मग कणी अपलयाला काही महणणार नाही

रातर झाली महणज

अइ जबरदसतीन झोपायला लावत

ईघडया मखडकीतन समोर चॊकीदार ददसतो

सारीकड ऄगदी शानत शानत ऄसत

हातातला कदील हलवत सिहडत ऄसतो

ऄगदी एकिा

रसतयावर ददवा तवढा ऄसतो

राकषसाचया डोळयासारखा

लाल लाल ददवा

तयाचया डोकयावर तो ददवा ददसायला लागतो

भयानक

चॊकीदार मजत अपला ददवा हलवत ऄसतो

भयानक

चॊकीदार मजत अपला ददवा हलवत ऄसतो

मनाला यइल तसा ndash

तयाचया बरोबर तयाची सावली दखील hellip

ती दखील मचतरमवमचतर हलत ऄसत

रातरभर जागा ऄसतो तो चॊकीदार

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

18

ldquoजा झोप अता ndash

मवनाकारण जाग नकोस ndash ldquo

तयाला ऄस महणणार कणी नसत

मला वाित ndash

अपण सदधा चॊकीदार वहहाव

ददवा घउन

अपलयाच सावलीशी खळणारा

चॊकीदार

- भावानवाद - डॉ राम महसाळकर

(मळ कमवता ndash गरदव रसिवरदनाथ िागोर)

मचतर ndash क शरया वलणकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

19

गोषट ndash वािणीतला महससा

लाला दकशोरीलाल मवचारात पडल होत तयाचा वयापार ईदीम भरभरािीला अला होता चोहोबाजनी तयाची वाढ होत

होती दशोदशीचा ईततमोततम माल तयाचया पढीवर यत होता ददलली शहरात तयाला मागणीही भरपर होती मशवाय

सचोिीचा वयवहार अमण मालाचया ईततम दजाषची गवाही यामळ तयाचयाकडनच खरदी करणयावर शहरातलया सगळयाच

परमतमषठत मडळचा अगरह ऄस खदद बादशहादखील अपलयाला हवा ऄसललया मालाची मागणी तयाचयाकडच करत ऄस

तवहहा खर तर दकशोरीलालना कसलीच सिचता ऄसणयाच कारण नवहहत पण ऄलीकड मातर त सतत काळजीन गरासलल

ऄसत तयाच कारण मातर थोड मवमचतर होत दकशोरीलालना दोनच मलग होत मोठा सोहनलाल अमण धाकिा

मोहनलाल दोघही तस कतषबगार होत तयाचया धदयाचया भरभरािीत तया दोघाचाही वािा होता जोवर वमडलाचया

ऄमधपतयाखाली दोघजण काम करत होत तोवर काहीही समसया ईभी रामहली नवहहती पण अता सगळी घडी ठीक बसली

अह तर सारा कारभार तया दोघावर सोपवन अपण तीथषयातरा करायला मनघन जाव ऄसा मवचार दकशोरीलाल कर

लागल अमण सघषाषला वाचा फोिली

लालाजचही अता वय होत चालल होत तयामळ हातीपायी धडधाकि अहोत तोवर अपण चारधाम यातरा करन याव

ऄसा लकडा नमषदादवनीही तयाचया पतनीनही लावला होता महणनच अता अपण कारभारातन ऄग काढन घयाव ऄसा

मवचार तयाचया मनात यउ लागला होता एक दोन वळा तयानी तो बोलनही दाखवला होता पण मतथही मोठी ऄडचण

मनमाषण झाली होती कारण अपलयानतरही सोहन अमण मोहन दोघानीही गणयागोसिवदान अजवर चालत अला होता

तसाच हा वयापाराचा कारभार चाल ठवावा ऄस दकशोरीलालना वाित होत पण दोघाचाही तयाला मवरोध होता कारण

मग मखय ऄमधकार कोणाचा का परशन मनमाषण झाला ऄसता वडीलकीचया जोरावर सोहन अपला हकक माड पाहत होता

तर कतषतवाचया बळावर मोहन अपला दावा माडत होता दकशोरीलालनाही तयातन अपला मनणषय करण कटठण झाल

होत तयात तया दोघाचया बायकाचही अपापसात पित नवहहत तयामळ जरी अपण कोणताही मनणषय कला तरी तो

सरळीतरीतया ऄमलात यइल याची सतराम शकयता नाही ह लालाजना सपषट ददसत होत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

20

यावर तोडगा एकच होता सा-या कारभाराची आसििीची दोघामधय समसमान वािणी करन परतयकाला अपापला धदा

सवततरपण करायला मोकळीक दणयामशवाय गतयतर नाही ऄस अजकाल लालाजनाही वाि लागल होत लालाजना तो

परसताव दकतीही ऄमपरय वािला तरी दसरा पयाषय नाही ह तयाना समजत होत तो दोघानाही मानय होणयासारखा अह या

ऄपकषन तयानी तो तयाचयासमोर ठवलयावर मातर परतयकषात तयाची ऄमलबजावणी करण दकती ऄवघड अह याची परमचती

तयाना ममळाली

ldquoमला ह मानय अह अमचा परतयकाचा वािा अमहाला ममळाला की अमही वगळ होउन अमचा धदा सवततरपण करrdquo

सोहन महणाला ldquoऄर पण तमची अपापसातच सपधाष नाही का होणार दोघाचाही धदा एकाच परकारचा मग दोघानाही

एकमकाचया सपधला तड दयाव लागल ह अता तमचयापकी एकजण नवाच धदा ईभा करणार ऄसल तर बाब वगळीrdquo

दकशोरीलाल महणाल

ldquoनाही बाबजी अमही हाच धदा करrdquo मोहन महणाला नवीन धदा सर करायचा महणज सगळयाचाच शरीगणश करावा

लागणार होता तयापकषा ऄसललया धदयाचया वयवमसथत बसललया घडीचा फोायदा सोडायला कोणाचीच तयारी नवहहती

मशवाय अपलया कतषतवाची बळावर अपण सपधत सहज बाजी मार ऄसा मवशवास मोहनला वाित होता ldquoमातर वािणी

ऄगदी बरोबरीची झाली पामहज दोघानाही बरोबरचा महससा ममळाला पामहजrdquo

ldquoबरोबर बाबजीrdquo या बाबतीत तरी मोहनशी सहमत होत सोहन महणाला ldquoअमहा दोघानाही सारखाच महससा ममळायला

हवा कोणालाही कमी नाही की कोणालाही जासती नाहीrdquo अमण मतथच दकशोरीलालना पढचया वाितल खाचखळग

ददसायला लागल अपण समसमान वािणी कर पण ती एकदम बरोबरीची अह याची खातरी दोघानाही कशी पिवन

दयायची मोहन अपला जरासा लाडका ऄसलयामळ अपण तयाला थोड झकत माप ददल अह ऄस सोहनला वािायच

ईलि सोहन मोठा ऄसलयामळ तयाचयाकड थोडासा जासतीचा महससा गला अह ऄशी समजत मोहनन करन घयायची

मशवाय मजथ बरोबर वािणी करता यइल ऄशा चीजवसतबरोबर काही काही वसत ऄशा होतया की तया एकच होतया

ददवाणखानयात पसरलला कामशमरी गामलचा होता तकतपोशीला लावलल हजार ददवयाच झबर होत कोणातरी एकाला

तया घयावया लागणार होतया नाही तर तया मवकन तयातन ममळालल पस वािन दयाव लागणार होत पण मोठया अवडीन

असथन जमा कललया तया वसत मवकायला लालाजच मन घइना

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

21

यातन मागष कसा काढावा या सिचतन लालाजना घरल होत तयाची नद हराम करन िाकली होती तयावर तयाचया एका

जवळचया सनहयानी यावर अता ऄकबराचया दरबारात जाउन मतथच याचा मनवाडा करणयाची मवनती करणयाचा ईपाय

सचवला ऄकबराचया दरबारातलया नवरतनाची मवशषत मबरबलाचया चातयाषची खयाती दरदरवर पसरलली ऄसलयान

ऄनक मडळी ऄशा मचतरमवमचतर समसया घउन मतथ जात ऄसत लालाजनाही तयाची मामहती होती तयामळ अपलया

सिचतवर तोच सवोततम तोडगा ऄसलयाच तयानाही पिल अमण एक ददवशी दरबार भरलया भरलया लालाजी मतथ हजर

झाल दसतखषदद बादशहाही तयाना ओळखत ऄसलयान तयाच सवागत करन तयाना एक मानाच सथान ददल अमण तयाचया

यणयाच परयोजन मवचारल

ldquoखासिवद सवाल घरचाच ऄसला तरी बडा पचीदा अह मामला बडा नाजक अह महणन अपलया चरणी अल अह

माझया तमाम वयापारईदीमाची माझया एकण ममळकतीची माझया दोन मलामधय वािणी करायची अहrdquo

ldquoदफोर ईसम कया बडी ईजझन ह मबलासखानन मवचारल काही समसया महिलयाबरोबर मबरबलालाच गळ घातली

जाणार ह ओळखन अपणही ऄशा कोणतयाही समसयचा चिकीसरशी मनकाल लाव शकतो ह दाखवन दणयासाठी

अगाउपणच तयान ह सामगतल होत

ldquoईलझन अह परवरददगार महणन तर आथवर अलो ममळकतीची वािणी बरोबर एकसारखीच झाली पामहज

कोणालाही कमी ममळता कामा नय की जयादा ममळता कामा नय अमण दस-याला अपलयापकषा एक तीळही जासतीचा

ममळालला नाही याची खातरी दोघानाही पिली पामहजrdquo

ldquoमगर हमार मबलासख ऄभी आस ईजझनको ममिा दग कय मबलासrdquo या वर मबलासखान चपचाप बसलयाच पाहन

बादशहा काय समाजायच त समजला अमण तयान मबरबलला पाचारण कल ldquoमबरबल लालाजची परशानी अपणच दर

कली पामहजrdquo

ldquoऄबलत हजर तमची ऄडचण अमही समजतो लालाजी वािणी करण कवहहाही ऄवघडच ऄसत तयात परत अपलच

बालबचच गतलल ऄसल की मामला ऄमधकच सगददल होउन जातो मशवाय आथ तर कवळ वािणी बरोबरीची होउन

चालणार नाही ती वाकइ तशीच अह याचा यकीन दोघानाही ममळाला पामहज तयाचया मनात कोणताही शक राहता

कामा नय तयासाठी लालाजी एक तर तमचया मलानाही आथ बोलवायला पामहजrdquo

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

22

ldquoअता जाउन घउन यतो हजरrdquo जाणयासाठी लालाजी वळणार तोच तयाना थोपवत मबरबल महणाला ldquoतमही कशाला

तसदी घता लालाजी अपण जासद पाठवया ना अमण हो तया दोघाना यताना एक ईततम परतीची गळाची ढपही घउन

यायला सागrdquo मबरबल जासदाला मनरोप दत महणाला

ही गळाची ढप कशाला ऄस मवचारायचा मोह बादशहाला झाला होता खर तर मतथलया सवानाच तो परशन पडला होता

पण बादशहान अपलया ईतसकतला लगाम लावलयाच पाहन सगळच गप बसल थोडयाच वळात सोहनलाल अमण

मोहनलाल गळाचया ढपसकि हजर झाल बादशहाला मजरा करन ईभ रामहल

ldquoअइय ऄर ऄस काही तरी गनहा कलयासारख का ईभ अहातrdquo मबरबलन तयाना मवचारल तयामळ त ऄमधकच

ओशाळगत झाल तयाबरोबर तयाना ददलासा दत तयान मवचारल ldquoतर मग काय तमचया बाबजचया ममळकतीची वािणी

करायची अहrdquo दोघही काहीही न बोलता चपचाप बसन रामहल तयाबरोबर मबरबलानच पढ सरवात कली

ldquoवािणीही ऄशी वहहायला हवी की दोघानाही बरोबरीचा महससा ममळायला हवा अमण दस-याला अपलयापकषा जासती

ममळाल ऄस वािायलाही नको बरोबरrdquo तयावर थोडफोार धाडस करत मोहन महणाला ldquoजी ह अमची तशीच

खवामहश अहrdquo ldquoदरसत अह अता ती कशी करायची ऄर हो ती गळाची ढप अणली अह ना तमहीrdquo ldquoजी हजर ही

काय समोरच अहrdquo अता सोहनलाही धीर अला होता

ldquoबहोत खब तर मग ही ढप महणज लालाजची ममळकत ऄस समजया अपण तयाची बरोबरीची वािणी करायची अह

या ढपच बरोबर दोन महसस करायच अहत तमचया पकी कोण ही ढप कापायला तयार अहrdquo दोघही पढ सरसावल

तयाबरोबर तयाना हाताचया आशा-यान थोपवत अमण नोकरान अणन ददलला सरा परजत मबरबल पढ झाला अमण

महणाला ldquoकोणीही करा तयाच बरोबरीच दोन महसस पण जो तस दोन महसस करल तयाला तयातला अपला महससा

मनवडणयाची पमहली सधी ममळणार नाही ती दस-याला ममळल महणज एकान दोन भाग करायच अमण दस-यान

तयातला एक भाग अपलयासाठी पमहलयादा मनवडायचाrdquo

मोहन अमण सोहनच नाही तर लालाजी बादशहा सारा दरबार ऄचबयान मबरबलाकड पाहत रामहला कषणभर सा-या

दरबारात शातता पसरली होती तया बरोबर मबरबलच पढ महणाला ldquoवािणी बरोबरीची झाली अह याची अमण तशी

दोघाचीही खातरी पिमवणयाची ही पदधत गमणत-तजञानी शोधन काढली अह अपला महससा मनवडणयाची पमहली सधी

दस-याला ममळणार ऄसलयान तयाच दोन तकड करणारा त तकड एकसारखच होतील याची सवाषमधक काळजी घइल

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

23

कारण जर एक तकडा दस-यापकषा मोठा झाला तर तो दस-याला ममळणयाची धासती तयाला तस कर दणार नाही

तयामळ कोणताही तकडा अपलया वािला अला तरी तयाला तकरार करायला जागाच ईरणार नाही तसच तयातला

कोणताही तकडा ईचलणयाची सधी दस-याला ममळालयामळ अपलया वायाला कमी महससा अला ऄशी भावना तयाचया

मनात पदा होणयाचही कारण नाही दस-याला जासतीचा महससा ममळावा ऄस तो महणालाच तर अपण तयाला मवचार

शकतो की तो महससा घणयाची सधी तलाच अधी ममळाली होती मतचा फोायदा तला घता अला नाही तर अता तला

सवतमशवाय दस-या कोणालाही दोष दता यणार नाही मग काय सोहन मोहन तयारी अह तमची या परकारचया

वािणीला का ऄजनही काही शका अह तमचया मनातrdquo

यावर त दोघ काय बोलणार ऄवाक होउन त ईभ रामहल होत दकशोरीलालजी मातर बसलया जागवरन ईठन

मबरबलापयत गल अमण तयानी तयाला असिलगन ददल बादशहाही खष होउन मबरबलला महणाला ldquoवाह मबरबल अज

तर त कमालच कलीस पण काय र जर लालाजना तीन मलग ऄसत तर काय कल ऄसतस तrdquo

ldquoजहॉपनाह तीन ऄसत तर वािणीचा मसलमसला जरा लाबला ऄसता पण मळ ततव तच रामहल ऄसत ऄशा वळी

एकाला तीन महसस करायला सागायच दस-यान त बरोबर ऄसलयाची खातरी करन घयायची अमण मतस-यान तयातला

अपला महससा पमहलयादा ईचलायचा दस-यान तयाचया नतर अमण जयान तकड पाडल तयान सवाषत शविी अपलया

पदरात ईण माप पड नय याची खातरी करन घयायची ऄसल तर कोणीही तकड करतानाच काळजी घइल अमण मग

कोणीही तयातला कोणताही महससा ईचलला तरी तयामवषयी तो मनशकच राहील तयाच बरोबर आतराना पमहलयादा तो

पमहलयादा तो ईचलायची सधी ममळालयामळ तयानाही समाधान लाभलrdquo

मबलासखान अमण तयाच बगलबचच वगळता सारा दरबार मबरबलाचया हषारीच गोडव गात पागला

- डॉ बाळ फोडक

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

24

मचतर ndash सकत गधळकर

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

25

समाज-जीवनाच मशलपकार

सवाइ माधवराव पशव अमण छतरपमत

छतरपमत मशवाजी महाराजानी सथापन कलल सिहदवी सवराजय तयाच नात शाहराज साता-याहन चालवीत ऄसत तयानी

नमलल पतपरधान ईफोष पशव यानी पणयाहन राजयकारभार चालमवला शमनवारवाडा ह पशवयाच मनवाससथान तसच

तथ तयाचा दरबारही होता

तया पशवयापकी शरी नारायणराव पशव याना तयाचयाच सनयातील गारदी समनकानी ठार कल तयाचया हतयनतर काही

ममहनयातच तयाचया मलाचा जनम झाला नाना फोडणीस सखाराम बाप अदद कारभारी एकतर अल अमण तयानी हया

मलाला गादीवर बसवन राजयकारभार चाल ठवला मलाच नाव होत सवाइ माधवराव

यथावकाश सवाइ माधवराव मोठ झाल महणज वय वषष ५ अता तयानी छतरपतना भिणयासाठी साता-याला जाण

जरर होत राजाशी पतपरधानानी कस बोलाव हयाचया तालमी शमनवार वाडयात सर झालया पाच वषाषचया मलाला

छतरपमत कोणत परशन मवचारतील याचा ऄदाज घउन शरी नाना फोडणीसानी सवाइ माधवरावाकडन परशन अमण ईततराची

परकिीस करन घतली तयातील काही परशन ऄस होत

छतरपमत ndash पशव तमच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash अमच नाव सवाइ माधवराव

छतरपमत ndash अमण अपलया वडीलाच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash तयाच नाव नारायणराव पशव

छतरपमत ndash पशव महणन तमच काय काम ऄसत

सवाइ माधवराव ndash अमही छतरपतना तयाचा राजयकारभार करणयास मदत करतो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

26

छतरपमत ndash अमही तमचा एक हात धरन ठवला तर कसा चालमवणार तमही हा राजयकारभार

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझा हात धरला याचा ऄथष अपण मला मदत करणार तयामळ राजयकारभार

करण ऄगदीच सोप होइल

हया ऄशा परकिीसवर नाना फोडणीस अदद मडळी खष होती ठरलया ददवशी सवाइ माधवराव अमण कारभारी साता-

याला गल छतरपमत दरबारात अलयावर पशवयानी तयाना भिवसत ददलया छतरपतनी हया छोया पशवयाना परशन

मवचारल अधी परकिीस कलली ऄसलयामळ सवष काही सरळीत झाल

ऄनपमकषतपण छतरपतनी पशवयाच दोनही हात धरल अमण मवचारल

छतरपमत ndash अता तर अमही तमच दोनही हात पकडल मग तमही काय कराल

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझ दोनही हात पकडल याचा ऄथष अपण सवष राजयकारभार बघणार अहात

माझयावरची जबाबदारी अपण घतली अता अपण अजञा करावी त त काम अमही कर

हया तयाचया ईततरावर छतरपमत परसनन झाल तयानी पशवयाचा अदर सतकार कला अमण पणयास जाउन राजयकारभार

पहावा ऄशी अजञाही कली

सवाइ माधवरावाचया हया हजरजबाबीपणावर नाना जञासकि सवष कारभारी थकक झाल

[शभराव रा दवळ हयाचया बालगोषटचया पसतकावरन शरी शभराव दवळ यानी पणयाचया ldquoपरगि भावसकलrdquo शाळत

मराठी मवषयाच मशकषक महणन काम कल बाळगोपाळासाठी कथा मलमहण हा तयाचा छद होता तयाच काही कथासगरह

परकामशत झाल अहत]

------- शरी परफोलल पढरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

27

वाचाल तर वाचाल

मलानो आथ शाळत तमहाला ऄभयासाला मराठी हा मवषय नाहीच घरात बोलल जाआल तर अमण तवढच मराठी तमचया

कानावर पडणार साहमजकच तमची मराठी शबसपतती मयाषददत रहाणयाची शकयता जासत ऄसत तयामळ मराठी पसतक

तमही वाचण फ़ारच महतवाच वाचनान भाषा तर सधारलच पण वाचताना मनोरजनाबरोबर ससकतीची मानवी

सवभावाची जगातलया चागलया तसच वाआि परवततची ओळख होत जात

अपलया महाराषटर मडळाचया वाचनालयात तमचयासाठी खप पसतक अहत मशवाय भारतात गलयावर तमहाला मामा

मावशी काका अतया अजी अजोबा मवचारतात काय हव तवहहाही पसतक हवी ऄस सागायला हरकत नाही त सार

खश होतील ऄगदीच कोणी नाही मवचारल तर मातर पसतकासाठी अइ-बाबाकड नककी हटट करा

पण कोणती पसतक वाचायची अहत ह तमहाला कळल तर तमही तया साठी हटट करणार ना नाही तर कोणी महिल की

घ तला हव त पसतक अमण तमहाला मामहतीच नसतील पसतकाची नाव तर मग पचाइत होइल काळजी कर नका

तमचयासाठी मनवडक पसतकाची यादी तयार अह ती यादी तयार करणयासाठी ऄनक ताइ दादा मावशी काकानी मदत

कली अह

न पसतकाच नाव लखक लमखका

१ बोकया सातबड ndash भाग १ त ३ ददलीप परभावळकर

२ फोासिर फोण ndash ऄनक भाग भा रा भागवत

३ गोया ना धो तामहणकर

४ सिचगी ना धो तामहणकर

५ शयामची अइ सान गरजी

६ बिायाची चाळ प ल दशपाड

७ ऄसा मी ऄसामी प ल दशपाड

८ मचमणराव ndash गडयाभाउ ndash ऄनक भाग सिच मव जोशी

९ यकषाची दणगी जयत नारळीकर

१० अकाशाशी जडल नात जयत नारळीकर

११ पाच सतचटरतर गो नी दाडकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

28

१२ पवनाकाठचा धडी गो नी दाडकर

१३ राधाच घर माधरी परदर

१४ बखर मबममची जी ए कलकणी

१५ मगधाचया रगीत गोषटी जी ए कलकणी

१६ बागलबवा सिवदा करदीकर

१७ ऎि लोकाचया दशात सिवदा करदीकर

१८ मपशी मावशीची भतावळ सिवदा करदीकर

१९ ऄकषर बाग कसमागरज

२० गलाबी सइ राजीव ताब

२१ ऄभत गोषटी रतनाकर मतकरी

२२ ऄगणात माझया सटरता पदकी

२३ खडो बललाळ नाना ढोबळ

२४ पारबया पर ग सरसतरबदध

२५ वाच अनद ndash भाग १ त ३ सपा ndash माधरी परदर

२६ मनवडक दकशोर कथा कमवता परका ndash बालभारती

२७ राजा मशवछतरपती ब मो परदर

२८ शरीमानयोगी रणमजत दसाइ

२९ मतयजय मशवाजी सावत

३० डॉ गड अमण तयाची ममतरमडळी शरीमनवास पमडत

३१ बाहलीच घर शरीमनवास पमडत

३२ शाबास शरलॉक होमस भा रा भागवत

३३ रॉमबनहड भा रा भागवत

३४ अइची दणगी प महादवशासतरी जोशी

३५ ददवाकराचया नायछिा ददवाकर

३६ एक होता कावहहषर वीणा गवाणकर

३७ तोतोचान ऄनवाद ndash चतना जोशी

३८ अददतीची साहसी सफोर समनती नामजोशी

३९ मवजञान राकषस प ग वदय

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

29

४० जीवन मलय पर ग सरसतरबदध

४१ मचतरवाचन माधरी परदर

४२ ऄकषर कस सधाराव ऄममभड

४३ मचनना मजशरी गोखल

४४ हसोबा शाम जोशी

हया मशवाय मबरबलाचया चातयषकथा पचततर आसापनीती महतोपदश रामायण-महाभारतातील कथा ऄमर मचतर कथा

गमलवसष टरवलस िारझन सिसदबादचया सफ़री ऄरमबयन नाइटटस ऄमलबाबा अमण चामळस चोर तसच जयल वनष चया

मवजञानकथाच तसच कामलदास भास हयाचया ससकत नािकाच समकषपत मराठी ऄनवाद ही वाचा

चादोबा ऄमत चपक परबोधन दकशोर ही मामसक ही अवजषन वाचावी ऄशी

भारत-भारती परकाशनान ऐमतहामसक पौरामणक सामामजक कषतरातील ईललखनीय वयकतची तसच ऄनक

करातीकारकाची सताची कवची लखकाची चटरतर परमसदध कली अहत छोिी छोिी जवळपास २५० पसतक अहत ती

नशनल बक टरसि न ऄनक मामहतीपणष पसतक परकामशत कली अहत तसच सिचमवजोशी भाराभागवत जयत नारळीकर

शाताराम करशणक राजीव ताब माधरी परदर हयाची ही ऄनक पसतक अहत रहसय कथा अवडत ऄसतील अमण अइ-

बाबा हो महणाल तर बाबराव ऄनाषळकर गरनाथ नाइक शशी भागवत हयाची पसतक वाचन बघा हयातली कोणती

पसतक वाचलीत कोणती अवडली कोणती अवडली नाहीत हया मशवाय अणखी काय वाचल hellipसगळ अमहाला नककी

कळवा

कपया अपलया गरथालयाचया बदलललया वळची नद घयावी दद ६ मडसबर २००८ पासन

गरथालय फोकत सकाळी १० त दपारी २ पयत चाल राहील सधयाकाळी गरथालय चाल

ऄसणार नाही अपलयाला होणा-या ऄसमवधबददल अमही ददलगीर अहोत

- अपली कायषकाटरणी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

30

मचतर ndash क शॊनक डबीर

मचतर ndash क अयषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

31

कमवता- फोोन

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

रोजरोज ऑफिसहन यत त लट

रातरी टललकॉन आलण उशीराही इटरनट

सकाळीच लनघत अन यत रातरीच थट

कधीतरी आई मला सधयाकाळी भट

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

शाळत मी लनघणयाआधीच जात त लनघन

शाळतन आलयावरही त भटत िोनवरन

आज नाही माझा वाढफदवस नाही कोणता सण

यशील का लवकर त आजचया फदवस पण

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

पाळणयावर झोक दशील ना मला

बटबॉल खळायला नशील ना मला

शजारचया गडडला घऊन सोबतीला

बीचवर जाऊन बाधायचा ना फकलला

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

आई तला हव तर खळया घरीच

UNO Monopoly करम काहीतरी

रडणार नाही सगळ डाव त जिजकललस तरी

डाव लचडीचा खळणार नाही हरलो मी जरी

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

िोन ठवतो आता आई यशील ना नककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

- सॊ ऄममता डबीर

wwweprasarancom ह माधयम सवष मराठी भामषकासाठी ईपलबध अह या साइि वर मराठी

सगीताचा अनद लिणयासाठी ldquoसवर-सधयाrdquo वर मकलक करा सगीतपरमसाठी अणखीही बरच चनलस या

साइि वर अहत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

32

A d v e r t i s e m e n t s To place ads in Rutugandh please contact Mr Ravi Shendarkar ndash 9005 4234

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

33

ऎकली अहत का ही गाणी

बालममतरानो लहानपणीची कमवता वा गाण ऄस महिल की तमहाला अठवत सिटटवकल सिटटवकल मलिल सिार किकवा मग

गडगडणार जक अमण मजल किकवाचबी मचकसमडमपल मचन हो ना कवमचत कोणाला चादोबा चादोबा भागलास का

किकवा ऄडमतडम तडतड बाजा पण अठवत ऄसतील पण अइ-बाबाचया लहानपणची गाणी कोणती ऄसतील बर

ऄसा परशन पडलाय कधी तमहाला हा हा अइ-बाबा कधी लहान होत ऄशीच कलपना करता यत नाही ना अइ मतचया

अइकड कशासाठी तरी हटट करत अह किकवा बाबानी यमनफ़ॉमष घातलला अह अमण शाळत ईमशरा गलयाबददल मशकषा

महणन तयाना िीचर नी ऄगठ धरन ईभ रहायला लावल अह त ही कलास चया बाहर कस वाितय ऄस मचतर

डोळयापढ अणायला गमतच वाित ना बर अपण बोलत होतो त अइ-बाबाचया लहानपणचया गाणयामवषयी तयानी

सामगतलय कधी तमहाला वा तमही मवचारलय का ना कधी तयाना कठलया कमवता वा गाणी यायची अवडायची

त नाही ना मग अज अपण तयामवषयीच बोल या लहानपणी बाहली तर ऄसतच सगळयाकड अमण अपलयाला

अपली बाहली खप अवडत ही ऄसत खर ना तर तया बाहलीच वणषन करणारी एक कमवता

होती कमवतच नाव होत माझी बाहली अमण कवी होत दततकवी-दततातरय घाि

माझी बाहली

या बाइ या

बघा बघा कशी माझी बसली बया१

ऐक न यत

हळहळ ऄमश माझी छमब बोलत२

डोळ दफोरवीत

िक िक कशी माझी सोमन बघत३

बघा बघा त

गलगल गालातच कशी हसत४

मला वाित

महला बाइ सार काही सार कळत५

सदा खळत

कमध हटट धरमन न माग वळत६

शहाणी कशी

सामडचोळी नवी ठमव जमशचया तशी७

डोळ हलवणाऱया बाहलीला सार काही कळत हयाची अपलयाला दखील खातरी पित अमण दकतीही खळल तरी ऄमजबात

कपड न मळवणाऱया मतचयाबददल कौतकही कारण कपड मळवणयावरन तर अपण रोज अइची बोलणी खात ऄसतो

ना अता बाहर जाउन खळायच महणज कपड मळणारच ना काय होत बर तवहहाच खळ लगोऱया टठकऱया गोया

मविीदाड हो अमण पतगपतग तर सगळयाना आतका अवडायचाबाहर खळायला गल की गवतात कधी कधी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

34

ददसायची छोिी छोिी सदर गवतफ़ल अमण मग एकदम सगळ महणायला लागायचती कमवता होती आददरा सताची

गवतफ़ला

रगरगलया सानसानलया

गवतफोला र गवतफोला

ऄसा कसा र साग लागला

साग तझा र तझा लळा

ममतरासग माळावरती

पतग ईडमवत दफोरताना

तला पामहल गवतावरती

झलता झलता हसताना

मवसरनी गलो पतग नमभचा

मवसरन गलो ममतराला

पाहन तजला हरवन गलो

ऄशा तझया र रगकळा

महरवी नाजक रमशम पाती

दोन बाजला सळसळती

नीळ मनळली एक पाकळी

पराग मपवळ झगमगती

मलाही वाि लहान होउन

तझयाहनही लहान र

तझया सगती सदा रहाव

मवसरन शाळा घर सार

खर सागा दकतयकदा नबरहड पाकष मध गलयावर किकवा सिोसा ला किकवा बीचवर गलयावर मतथच खळत रहाव शाळा

होमवकष काहीच नको ऄस तमहालाही वािलय की नाही अता बाहर गवतफ़ल अहत महिलयावर मतथ फ़लपाखर पण

ऄसणार ह वगळ सागायलाच नको तया फ़लपाखराच मनरमनराळ रग बघणयात अपल भान हरवणार अपण

तयाचयामाग धावत सिणार ह ओघान अलच तर तया फ़लपाखराची पण एक छानशी कमवता सगळया मलाना यतच

ऄसायची ती होती गहपािील हयाची फ़लपाखर ही कमवता

फोलपाखर

छान दकती ददसत फोलपाखर

या वलीवर फोलाबरोबर

गोड दकती हसत फोलपाखर१

पख मचमकल मनळजाभळ

हालवनी झलत फोलपाखर२

डोळ बाटरक कटरती लकलक

गोल मणी जण त फोलपाखर३

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

35

मी धर जाता यइ न हाता

दरच त ईडत फोलपाखर ४

अता एवढी सगळी मल एवढया मोठया अवाजात कमवता महणायला लागलयावर ती फ़लपाखर कधीच ईडन जायची ह

वगळ सागायला नकोच ऄगदी जी मचललीमपलली ऄसायची तयाचा एक लाकडी घोडा ऄसायचातयाचयावर बसन

जागचया जागी झलायच एवढाच खळ ऄसायचा पण तया घोडयावर बसलयावर मलाना मातर खप ऐि वािायचीजण

काही अपण खऱयाच घोडयावर बसलो अहोत अमण अता हा घोडा अपलयाला मनर-मनराळया टठकाणी घउन

जाणार अह ऄशी कलपना करणयात ती मचललीमपलली मि ऄसायची

िप िप िप िप िादकत िापा - शाता शळक

िप िप िप िप िादकत िापा चाल माझा घोडा

पाठीवरती जीन मखमली पामय रपरी तोडा

ईच ईभारी दोनही कान

ऐटित वळवी मान-कमान

मधच कवहहा दडकत दडकत चाल थोडा थोडा

घोडा माझा फोार हशार

पाठीवर मी होता सवार

नसता तयाला पर आषारा कशास चाबक ओढा

सात ऄरणय समरद सात

ओलामडल हा एक दमात

अला अला माझा घोडा सोडा रसता सोडा

ऄशीच सगळयाची एक अवडती कमवता होतीती महणज भाराताब हयाची या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

लवकर भरभर सार या

मजा करा र मजा करा

अज ददवस तमचा समजा

सवसथ बस तोमच फोस

नवभमी दामवन मी

या नगराला लागमनया

सदर ती दसरी दमनया

खळखळ मजळ गामत झर

गीत मधर चहबाज भर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

36

मजकड मतकड फोल फोळ

सवास पसर रसमह गळ

पर जयाच सोनयाच

त राव हराव

तर मग काम िाकमनया

नवी बघा या ही दमनया

नवया दमनयची सफ़र घडवन अणणारी ही कमवता अवडली ना तवहहा शाळत कोणताही कायषकरम ऄसला की तया अधी

लावलली ऄसायची दवा तझ दकती सदर अकाश सदर परकाश सयष दतो किकवा राजास जी महाली सौखय कधी

ममळाली ती सवष परापत झाली या झोपडीत माझया हया व ऄशा दकतीतरी कमवता अहत हया सगळया कमवता वाचन

तमचया अइ-बाबानाही अणखी दकतीतरी अठवतील तमहाला जया अवडलया ऄसतील कमवतातया तमही सरळ पाठच

करन िाका ना तया सारखया महणत रामहलात तर शबदोचचार तर सधारतीलच पण हया कमवता महणन दाखवलयात की

अललया पाहणयावर वा अजी-अजोबावर एकदम आमपरशन मारता यआल त वगळच

-वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

37

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

15

वमशषय महणज सगळ खळ काही ना काही मशकवण दतात फ़कत खळायला मल जागा अमण परम दणारा मात-मपत गण

हवा मल हसत खळत मातभाषा वा सासकमतक भाषा अतमसात करतात अपलया ससकतीबददल मशकतात भारतात

रहाणाऱयाना ही ईणीव जाणवत नसल कदामचत पण वषाषनवष परदशात रामहललया माझया सारखया पालकाची अपण

कोण अपलया मलाची ऄमसमताच नषट होइल की काय ही धडधड मातर कमी होत ह मनमशचत कळाषटमी ला दहीहडी

रामनवमीला रामलीला नाग-पचमीला नव नव खळ व सपधाष नवरातरीत भडला ददवाळीत दकलला वळोवळी तया

वयकतीचया कायाषचया मामहतीसह वष-भषा सपधाष ऄस कलयामळ ईतसाहपणष वातावरण कायम रहात ह धयानात अल

सगळ मखय सण नामवनयपणष टरतया मलाचया सहभागान साजर कलयामळ मलाचया कलावधदीला अपोअपच खतपाणी

घातल जात मलाना शासतरीय सगीतनतयवादयवादन मशकणयास परोतसाहन ममळत ऄशा पधदतीन मलाचा सवागीण

मवकास वहहावा ऄसा परयतन कला जातो

- सॊ वदा टिळक

मचतर ndash क यश करमरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

16

कमवता ndash मला वाित

सकाळी दहाचया ठोकययाला

मी शाळत जायला नोघतो

कोप-यावर एक बागडीवाला ददसतो

रोज hellip

ldquoबाSSगडी hellip मबललोSSरrdquo ऄस ओरडत ऄसतो

तयाला कशाचीच घाइ नसत

कठलयाही रसतयान तो ओरडत सिहडत ऄसतो

तयाचया सिहडणयाचा रसता रोज बदलतो

मनात यइल तया रसतयान जातो

मनात यइल तवहहा ओरडतो

वाटटल मतथ

तयाला हिकणार कणी नसत

मला वािल

पािी दपतर फोकन दयाव

अमण अपण सदधा बागडीवाला वहहाव

ldquoबाSSगडी hellip मबललोSSरrdquo ऄस ओरडत

रसताभर सिहडाव कोणतयाही रसतयावर

चार वाजता शाळा सित

माझ हात कपड कधीकधी पाय दखील

शाइन बरबिलल ऄसतात

घराचया अवारात माती खणत ऄसलला माळी ददसतो

मनाला यइल मतथ खडडा खणत ऄसतो

हातातलया कदळीन

तयाच हात पाय कपड

मातीन मचखलान बरबिल ऄसतात

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

17

माझया हाता-पायासारख

ईनहात सिहडतो पावसात मभजतो

ददवसभर ओलया कपडयात वावरत ऄसतो

पण तयाला कणी काही काही महणत नाही

मला वाित

अपणसदधा माळी वहहाव

मचखलात मनसोकत खळाव

मग कणी अपलयाला काही महणणार नाही

रातर झाली महणज

अइ जबरदसतीन झोपायला लावत

ईघडया मखडकीतन समोर चॊकीदार ददसतो

सारीकड ऄगदी शानत शानत ऄसत

हातातला कदील हलवत सिहडत ऄसतो

ऄगदी एकिा

रसतयावर ददवा तवढा ऄसतो

राकषसाचया डोळयासारखा

लाल लाल ददवा

तयाचया डोकयावर तो ददवा ददसायला लागतो

भयानक

चॊकीदार मजत अपला ददवा हलवत ऄसतो

भयानक

चॊकीदार मजत अपला ददवा हलवत ऄसतो

मनाला यइल तसा ndash

तयाचया बरोबर तयाची सावली दखील hellip

ती दखील मचतरमवमचतर हलत ऄसत

रातरभर जागा ऄसतो तो चॊकीदार

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

18

ldquoजा झोप अता ndash

मवनाकारण जाग नकोस ndash ldquo

तयाला ऄस महणणार कणी नसत

मला वाित ndash

अपण सदधा चॊकीदार वहहाव

ददवा घउन

अपलयाच सावलीशी खळणारा

चॊकीदार

- भावानवाद - डॉ राम महसाळकर

(मळ कमवता ndash गरदव रसिवरदनाथ िागोर)

मचतर ndash क शरया वलणकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

19

गोषट ndash वािणीतला महससा

लाला दकशोरीलाल मवचारात पडल होत तयाचा वयापार ईदीम भरभरािीला अला होता चोहोबाजनी तयाची वाढ होत

होती दशोदशीचा ईततमोततम माल तयाचया पढीवर यत होता ददलली शहरात तयाला मागणीही भरपर होती मशवाय

सचोिीचा वयवहार अमण मालाचया ईततम दजाषची गवाही यामळ तयाचयाकडनच खरदी करणयावर शहरातलया सगळयाच

परमतमषठत मडळचा अगरह ऄस खदद बादशहादखील अपलयाला हवा ऄसललया मालाची मागणी तयाचयाकडच करत ऄस

तवहहा खर तर दकशोरीलालना कसलीच सिचता ऄसणयाच कारण नवहहत पण ऄलीकड मातर त सतत काळजीन गरासलल

ऄसत तयाच कारण मातर थोड मवमचतर होत दकशोरीलालना दोनच मलग होत मोठा सोहनलाल अमण धाकिा

मोहनलाल दोघही तस कतषबगार होत तयाचया धदयाचया भरभरािीत तया दोघाचाही वािा होता जोवर वमडलाचया

ऄमधपतयाखाली दोघजण काम करत होत तोवर काहीही समसया ईभी रामहली नवहहती पण अता सगळी घडी ठीक बसली

अह तर सारा कारभार तया दोघावर सोपवन अपण तीथषयातरा करायला मनघन जाव ऄसा मवचार दकशोरीलाल कर

लागल अमण सघषाषला वाचा फोिली

लालाजचही अता वय होत चालल होत तयामळ हातीपायी धडधाकि अहोत तोवर अपण चारधाम यातरा करन याव

ऄसा लकडा नमषदादवनीही तयाचया पतनीनही लावला होता महणनच अता अपण कारभारातन ऄग काढन घयाव ऄसा

मवचार तयाचया मनात यउ लागला होता एक दोन वळा तयानी तो बोलनही दाखवला होता पण मतथही मोठी ऄडचण

मनमाषण झाली होती कारण अपलयानतरही सोहन अमण मोहन दोघानीही गणयागोसिवदान अजवर चालत अला होता

तसाच हा वयापाराचा कारभार चाल ठवावा ऄस दकशोरीलालना वाित होत पण दोघाचाही तयाला मवरोध होता कारण

मग मखय ऄमधकार कोणाचा का परशन मनमाषण झाला ऄसता वडीलकीचया जोरावर सोहन अपला हकक माड पाहत होता

तर कतषतवाचया बळावर मोहन अपला दावा माडत होता दकशोरीलालनाही तयातन अपला मनणषय करण कटठण झाल

होत तयात तया दोघाचया बायकाचही अपापसात पित नवहहत तयामळ जरी अपण कोणताही मनणषय कला तरी तो

सरळीतरीतया ऄमलात यइल याची सतराम शकयता नाही ह लालाजना सपषट ददसत होत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

20

यावर तोडगा एकच होता सा-या कारभाराची आसििीची दोघामधय समसमान वािणी करन परतयकाला अपापला धदा

सवततरपण करायला मोकळीक दणयामशवाय गतयतर नाही ऄस अजकाल लालाजनाही वाि लागल होत लालाजना तो

परसताव दकतीही ऄमपरय वािला तरी दसरा पयाषय नाही ह तयाना समजत होत तो दोघानाही मानय होणयासारखा अह या

ऄपकषन तयानी तो तयाचयासमोर ठवलयावर मातर परतयकषात तयाची ऄमलबजावणी करण दकती ऄवघड अह याची परमचती

तयाना ममळाली

ldquoमला ह मानय अह अमचा परतयकाचा वािा अमहाला ममळाला की अमही वगळ होउन अमचा धदा सवततरपण करrdquo

सोहन महणाला ldquoऄर पण तमची अपापसातच सपधाष नाही का होणार दोघाचाही धदा एकाच परकारचा मग दोघानाही

एकमकाचया सपधला तड दयाव लागल ह अता तमचयापकी एकजण नवाच धदा ईभा करणार ऄसल तर बाब वगळीrdquo

दकशोरीलाल महणाल

ldquoनाही बाबजी अमही हाच धदा करrdquo मोहन महणाला नवीन धदा सर करायचा महणज सगळयाचाच शरीगणश करावा

लागणार होता तयापकषा ऄसललया धदयाचया वयवमसथत बसललया घडीचा फोायदा सोडायला कोणाचीच तयारी नवहहती

मशवाय अपलया कतषतवाची बळावर अपण सपधत सहज बाजी मार ऄसा मवशवास मोहनला वाित होता ldquoमातर वािणी

ऄगदी बरोबरीची झाली पामहज दोघानाही बरोबरचा महससा ममळाला पामहजrdquo

ldquoबरोबर बाबजीrdquo या बाबतीत तरी मोहनशी सहमत होत सोहन महणाला ldquoअमहा दोघानाही सारखाच महससा ममळायला

हवा कोणालाही कमी नाही की कोणालाही जासती नाहीrdquo अमण मतथच दकशोरीलालना पढचया वाितल खाचखळग

ददसायला लागल अपण समसमान वािणी कर पण ती एकदम बरोबरीची अह याची खातरी दोघानाही कशी पिवन

दयायची मोहन अपला जरासा लाडका ऄसलयामळ अपण तयाला थोड झकत माप ददल अह ऄस सोहनला वािायच

ईलि सोहन मोठा ऄसलयामळ तयाचयाकड थोडासा जासतीचा महससा गला अह ऄशी समजत मोहनन करन घयायची

मशवाय मजथ बरोबर वािणी करता यइल ऄशा चीजवसतबरोबर काही काही वसत ऄशा होतया की तया एकच होतया

ददवाणखानयात पसरलला कामशमरी गामलचा होता तकतपोशीला लावलल हजार ददवयाच झबर होत कोणातरी एकाला

तया घयावया लागणार होतया नाही तर तया मवकन तयातन ममळालल पस वािन दयाव लागणार होत पण मोठया अवडीन

असथन जमा कललया तया वसत मवकायला लालाजच मन घइना

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

21

यातन मागष कसा काढावा या सिचतन लालाजना घरल होत तयाची नद हराम करन िाकली होती तयावर तयाचया एका

जवळचया सनहयानी यावर अता ऄकबराचया दरबारात जाउन मतथच याचा मनवाडा करणयाची मवनती करणयाचा ईपाय

सचवला ऄकबराचया दरबारातलया नवरतनाची मवशषत मबरबलाचया चातयाषची खयाती दरदरवर पसरलली ऄसलयान

ऄनक मडळी ऄशा मचतरमवमचतर समसया घउन मतथ जात ऄसत लालाजनाही तयाची मामहती होती तयामळ अपलया

सिचतवर तोच सवोततम तोडगा ऄसलयाच तयानाही पिल अमण एक ददवशी दरबार भरलया भरलया लालाजी मतथ हजर

झाल दसतखषदद बादशहाही तयाना ओळखत ऄसलयान तयाच सवागत करन तयाना एक मानाच सथान ददल अमण तयाचया

यणयाच परयोजन मवचारल

ldquoखासिवद सवाल घरचाच ऄसला तरी बडा पचीदा अह मामला बडा नाजक अह महणन अपलया चरणी अल अह

माझया तमाम वयापारईदीमाची माझया एकण ममळकतीची माझया दोन मलामधय वािणी करायची अहrdquo

ldquoदफोर ईसम कया बडी ईजझन ह मबलासखानन मवचारल काही समसया महिलयाबरोबर मबरबलालाच गळ घातली

जाणार ह ओळखन अपणही ऄशा कोणतयाही समसयचा चिकीसरशी मनकाल लाव शकतो ह दाखवन दणयासाठी

अगाउपणच तयान ह सामगतल होत

ldquoईलझन अह परवरददगार महणन तर आथवर अलो ममळकतीची वािणी बरोबर एकसारखीच झाली पामहज

कोणालाही कमी ममळता कामा नय की जयादा ममळता कामा नय अमण दस-याला अपलयापकषा एक तीळही जासतीचा

ममळालला नाही याची खातरी दोघानाही पिली पामहजrdquo

ldquoमगर हमार मबलासख ऄभी आस ईजझनको ममिा दग कय मबलासrdquo या वर मबलासखान चपचाप बसलयाच पाहन

बादशहा काय समाजायच त समजला अमण तयान मबरबलला पाचारण कल ldquoमबरबल लालाजची परशानी अपणच दर

कली पामहजrdquo

ldquoऄबलत हजर तमची ऄडचण अमही समजतो लालाजी वािणी करण कवहहाही ऄवघडच ऄसत तयात परत अपलच

बालबचच गतलल ऄसल की मामला ऄमधकच सगददल होउन जातो मशवाय आथ तर कवळ वािणी बरोबरीची होउन

चालणार नाही ती वाकइ तशीच अह याचा यकीन दोघानाही ममळाला पामहज तयाचया मनात कोणताही शक राहता

कामा नय तयासाठी लालाजी एक तर तमचया मलानाही आथ बोलवायला पामहजrdquo

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

22

ldquoअता जाउन घउन यतो हजरrdquo जाणयासाठी लालाजी वळणार तोच तयाना थोपवत मबरबल महणाला ldquoतमही कशाला

तसदी घता लालाजी अपण जासद पाठवया ना अमण हो तया दोघाना यताना एक ईततम परतीची गळाची ढपही घउन

यायला सागrdquo मबरबल जासदाला मनरोप दत महणाला

ही गळाची ढप कशाला ऄस मवचारायचा मोह बादशहाला झाला होता खर तर मतथलया सवानाच तो परशन पडला होता

पण बादशहान अपलया ईतसकतला लगाम लावलयाच पाहन सगळच गप बसल थोडयाच वळात सोहनलाल अमण

मोहनलाल गळाचया ढपसकि हजर झाल बादशहाला मजरा करन ईभ रामहल

ldquoअइय ऄर ऄस काही तरी गनहा कलयासारख का ईभ अहातrdquo मबरबलन तयाना मवचारल तयामळ त ऄमधकच

ओशाळगत झाल तयाबरोबर तयाना ददलासा दत तयान मवचारल ldquoतर मग काय तमचया बाबजचया ममळकतीची वािणी

करायची अहrdquo दोघही काहीही न बोलता चपचाप बसन रामहल तयाबरोबर मबरबलानच पढ सरवात कली

ldquoवािणीही ऄशी वहहायला हवी की दोघानाही बरोबरीचा महससा ममळायला हवा अमण दस-याला अपलयापकषा जासती

ममळाल ऄस वािायलाही नको बरोबरrdquo तयावर थोडफोार धाडस करत मोहन महणाला ldquoजी ह अमची तशीच

खवामहश अहrdquo ldquoदरसत अह अता ती कशी करायची ऄर हो ती गळाची ढप अणली अह ना तमहीrdquo ldquoजी हजर ही

काय समोरच अहrdquo अता सोहनलाही धीर अला होता

ldquoबहोत खब तर मग ही ढप महणज लालाजची ममळकत ऄस समजया अपण तयाची बरोबरीची वािणी करायची अह

या ढपच बरोबर दोन महसस करायच अहत तमचया पकी कोण ही ढप कापायला तयार अहrdquo दोघही पढ सरसावल

तयाबरोबर तयाना हाताचया आशा-यान थोपवत अमण नोकरान अणन ददलला सरा परजत मबरबल पढ झाला अमण

महणाला ldquoकोणीही करा तयाच बरोबरीच दोन महसस पण जो तस दोन महसस करल तयाला तयातला अपला महससा

मनवडणयाची पमहली सधी ममळणार नाही ती दस-याला ममळल महणज एकान दोन भाग करायच अमण दस-यान

तयातला एक भाग अपलयासाठी पमहलयादा मनवडायचाrdquo

मोहन अमण सोहनच नाही तर लालाजी बादशहा सारा दरबार ऄचबयान मबरबलाकड पाहत रामहला कषणभर सा-या

दरबारात शातता पसरली होती तया बरोबर मबरबलच पढ महणाला ldquoवािणी बरोबरीची झाली अह याची अमण तशी

दोघाचीही खातरी पिमवणयाची ही पदधत गमणत-तजञानी शोधन काढली अह अपला महससा मनवडणयाची पमहली सधी

दस-याला ममळणार ऄसलयान तयाच दोन तकड करणारा त तकड एकसारखच होतील याची सवाषमधक काळजी घइल

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

23

कारण जर एक तकडा दस-यापकषा मोठा झाला तर तो दस-याला ममळणयाची धासती तयाला तस कर दणार नाही

तयामळ कोणताही तकडा अपलया वािला अला तरी तयाला तकरार करायला जागाच ईरणार नाही तसच तयातला

कोणताही तकडा ईचलणयाची सधी दस-याला ममळालयामळ अपलया वायाला कमी महससा अला ऄशी भावना तयाचया

मनात पदा होणयाचही कारण नाही दस-याला जासतीचा महससा ममळावा ऄस तो महणालाच तर अपण तयाला मवचार

शकतो की तो महससा घणयाची सधी तलाच अधी ममळाली होती मतचा फोायदा तला घता अला नाही तर अता तला

सवतमशवाय दस-या कोणालाही दोष दता यणार नाही मग काय सोहन मोहन तयारी अह तमची या परकारचया

वािणीला का ऄजनही काही शका अह तमचया मनातrdquo

यावर त दोघ काय बोलणार ऄवाक होउन त ईभ रामहल होत दकशोरीलालजी मातर बसलया जागवरन ईठन

मबरबलापयत गल अमण तयानी तयाला असिलगन ददल बादशहाही खष होउन मबरबलला महणाला ldquoवाह मबरबल अज

तर त कमालच कलीस पण काय र जर लालाजना तीन मलग ऄसत तर काय कल ऄसतस तrdquo

ldquoजहॉपनाह तीन ऄसत तर वािणीचा मसलमसला जरा लाबला ऄसता पण मळ ततव तच रामहल ऄसत ऄशा वळी

एकाला तीन महसस करायला सागायच दस-यान त बरोबर ऄसलयाची खातरी करन घयायची अमण मतस-यान तयातला

अपला महससा पमहलयादा ईचलायचा दस-यान तयाचया नतर अमण जयान तकड पाडल तयान सवाषत शविी अपलया

पदरात ईण माप पड नय याची खातरी करन घयायची ऄसल तर कोणीही तकड करतानाच काळजी घइल अमण मग

कोणीही तयातला कोणताही महससा ईचलला तरी तयामवषयी तो मनशकच राहील तयाच बरोबर आतराना पमहलयादा तो

पमहलयादा तो ईचलायची सधी ममळालयामळ तयानाही समाधान लाभलrdquo

मबलासखान अमण तयाच बगलबचच वगळता सारा दरबार मबरबलाचया हषारीच गोडव गात पागला

- डॉ बाळ फोडक

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

24

मचतर ndash सकत गधळकर

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

25

समाज-जीवनाच मशलपकार

सवाइ माधवराव पशव अमण छतरपमत

छतरपमत मशवाजी महाराजानी सथापन कलल सिहदवी सवराजय तयाच नात शाहराज साता-याहन चालवीत ऄसत तयानी

नमलल पतपरधान ईफोष पशव यानी पणयाहन राजयकारभार चालमवला शमनवारवाडा ह पशवयाच मनवाससथान तसच

तथ तयाचा दरबारही होता

तया पशवयापकी शरी नारायणराव पशव याना तयाचयाच सनयातील गारदी समनकानी ठार कल तयाचया हतयनतर काही

ममहनयातच तयाचया मलाचा जनम झाला नाना फोडणीस सखाराम बाप अदद कारभारी एकतर अल अमण तयानी हया

मलाला गादीवर बसवन राजयकारभार चाल ठवला मलाच नाव होत सवाइ माधवराव

यथावकाश सवाइ माधवराव मोठ झाल महणज वय वषष ५ अता तयानी छतरपतना भिणयासाठी साता-याला जाण

जरर होत राजाशी पतपरधानानी कस बोलाव हयाचया तालमी शमनवार वाडयात सर झालया पाच वषाषचया मलाला

छतरपमत कोणत परशन मवचारतील याचा ऄदाज घउन शरी नाना फोडणीसानी सवाइ माधवरावाकडन परशन अमण ईततराची

परकिीस करन घतली तयातील काही परशन ऄस होत

छतरपमत ndash पशव तमच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash अमच नाव सवाइ माधवराव

छतरपमत ndash अमण अपलया वडीलाच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash तयाच नाव नारायणराव पशव

छतरपमत ndash पशव महणन तमच काय काम ऄसत

सवाइ माधवराव ndash अमही छतरपतना तयाचा राजयकारभार करणयास मदत करतो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

26

छतरपमत ndash अमही तमचा एक हात धरन ठवला तर कसा चालमवणार तमही हा राजयकारभार

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझा हात धरला याचा ऄथष अपण मला मदत करणार तयामळ राजयकारभार

करण ऄगदीच सोप होइल

हया ऄशा परकिीसवर नाना फोडणीस अदद मडळी खष होती ठरलया ददवशी सवाइ माधवराव अमण कारभारी साता-

याला गल छतरपमत दरबारात अलयावर पशवयानी तयाना भिवसत ददलया छतरपतनी हया छोया पशवयाना परशन

मवचारल अधी परकिीस कलली ऄसलयामळ सवष काही सरळीत झाल

ऄनपमकषतपण छतरपतनी पशवयाच दोनही हात धरल अमण मवचारल

छतरपमत ndash अता तर अमही तमच दोनही हात पकडल मग तमही काय कराल

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझ दोनही हात पकडल याचा ऄथष अपण सवष राजयकारभार बघणार अहात

माझयावरची जबाबदारी अपण घतली अता अपण अजञा करावी त त काम अमही कर

हया तयाचया ईततरावर छतरपमत परसनन झाल तयानी पशवयाचा अदर सतकार कला अमण पणयास जाउन राजयकारभार

पहावा ऄशी अजञाही कली

सवाइ माधवरावाचया हया हजरजबाबीपणावर नाना जञासकि सवष कारभारी थकक झाल

[शभराव रा दवळ हयाचया बालगोषटचया पसतकावरन शरी शभराव दवळ यानी पणयाचया ldquoपरगि भावसकलrdquo शाळत

मराठी मवषयाच मशकषक महणन काम कल बाळगोपाळासाठी कथा मलमहण हा तयाचा छद होता तयाच काही कथासगरह

परकामशत झाल अहत]

------- शरी परफोलल पढरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

27

वाचाल तर वाचाल

मलानो आथ शाळत तमहाला ऄभयासाला मराठी हा मवषय नाहीच घरात बोलल जाआल तर अमण तवढच मराठी तमचया

कानावर पडणार साहमजकच तमची मराठी शबसपतती मयाषददत रहाणयाची शकयता जासत ऄसत तयामळ मराठी पसतक

तमही वाचण फ़ारच महतवाच वाचनान भाषा तर सधारलच पण वाचताना मनोरजनाबरोबर ससकतीची मानवी

सवभावाची जगातलया चागलया तसच वाआि परवततची ओळख होत जात

अपलया महाराषटर मडळाचया वाचनालयात तमचयासाठी खप पसतक अहत मशवाय भारतात गलयावर तमहाला मामा

मावशी काका अतया अजी अजोबा मवचारतात काय हव तवहहाही पसतक हवी ऄस सागायला हरकत नाही त सार

खश होतील ऄगदीच कोणी नाही मवचारल तर मातर पसतकासाठी अइ-बाबाकड नककी हटट करा

पण कोणती पसतक वाचायची अहत ह तमहाला कळल तर तमही तया साठी हटट करणार ना नाही तर कोणी महिल की

घ तला हव त पसतक अमण तमहाला मामहतीच नसतील पसतकाची नाव तर मग पचाइत होइल काळजी कर नका

तमचयासाठी मनवडक पसतकाची यादी तयार अह ती यादी तयार करणयासाठी ऄनक ताइ दादा मावशी काकानी मदत

कली अह

न पसतकाच नाव लखक लमखका

१ बोकया सातबड ndash भाग १ त ३ ददलीप परभावळकर

२ फोासिर फोण ndash ऄनक भाग भा रा भागवत

३ गोया ना धो तामहणकर

४ सिचगी ना धो तामहणकर

५ शयामची अइ सान गरजी

६ बिायाची चाळ प ल दशपाड

७ ऄसा मी ऄसामी प ल दशपाड

८ मचमणराव ndash गडयाभाउ ndash ऄनक भाग सिच मव जोशी

९ यकषाची दणगी जयत नारळीकर

१० अकाशाशी जडल नात जयत नारळीकर

११ पाच सतचटरतर गो नी दाडकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

28

१२ पवनाकाठचा धडी गो नी दाडकर

१३ राधाच घर माधरी परदर

१४ बखर मबममची जी ए कलकणी

१५ मगधाचया रगीत गोषटी जी ए कलकणी

१६ बागलबवा सिवदा करदीकर

१७ ऎि लोकाचया दशात सिवदा करदीकर

१८ मपशी मावशीची भतावळ सिवदा करदीकर

१९ ऄकषर बाग कसमागरज

२० गलाबी सइ राजीव ताब

२१ ऄभत गोषटी रतनाकर मतकरी

२२ ऄगणात माझया सटरता पदकी

२३ खडो बललाळ नाना ढोबळ

२४ पारबया पर ग सरसतरबदध

२५ वाच अनद ndash भाग १ त ३ सपा ndash माधरी परदर

२६ मनवडक दकशोर कथा कमवता परका ndash बालभारती

२७ राजा मशवछतरपती ब मो परदर

२८ शरीमानयोगी रणमजत दसाइ

२९ मतयजय मशवाजी सावत

३० डॉ गड अमण तयाची ममतरमडळी शरीमनवास पमडत

३१ बाहलीच घर शरीमनवास पमडत

३२ शाबास शरलॉक होमस भा रा भागवत

३३ रॉमबनहड भा रा भागवत

३४ अइची दणगी प महादवशासतरी जोशी

३५ ददवाकराचया नायछिा ददवाकर

३६ एक होता कावहहषर वीणा गवाणकर

३७ तोतोचान ऄनवाद ndash चतना जोशी

३८ अददतीची साहसी सफोर समनती नामजोशी

३९ मवजञान राकषस प ग वदय

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

29

४० जीवन मलय पर ग सरसतरबदध

४१ मचतरवाचन माधरी परदर

४२ ऄकषर कस सधाराव ऄममभड

४३ मचनना मजशरी गोखल

४४ हसोबा शाम जोशी

हया मशवाय मबरबलाचया चातयषकथा पचततर आसापनीती महतोपदश रामायण-महाभारतातील कथा ऄमर मचतर कथा

गमलवसष टरवलस िारझन सिसदबादचया सफ़री ऄरमबयन नाइटटस ऄमलबाबा अमण चामळस चोर तसच जयल वनष चया

मवजञानकथाच तसच कामलदास भास हयाचया ससकत नािकाच समकषपत मराठी ऄनवाद ही वाचा

चादोबा ऄमत चपक परबोधन दकशोर ही मामसक ही अवजषन वाचावी ऄशी

भारत-भारती परकाशनान ऐमतहामसक पौरामणक सामामजक कषतरातील ईललखनीय वयकतची तसच ऄनक

करातीकारकाची सताची कवची लखकाची चटरतर परमसदध कली अहत छोिी छोिी जवळपास २५० पसतक अहत ती

नशनल बक टरसि न ऄनक मामहतीपणष पसतक परकामशत कली अहत तसच सिचमवजोशी भाराभागवत जयत नारळीकर

शाताराम करशणक राजीव ताब माधरी परदर हयाची ही ऄनक पसतक अहत रहसय कथा अवडत ऄसतील अमण अइ-

बाबा हो महणाल तर बाबराव ऄनाषळकर गरनाथ नाइक शशी भागवत हयाची पसतक वाचन बघा हयातली कोणती

पसतक वाचलीत कोणती अवडली कोणती अवडली नाहीत हया मशवाय अणखी काय वाचल hellipसगळ अमहाला नककी

कळवा

कपया अपलया गरथालयाचया बदलललया वळची नद घयावी दद ६ मडसबर २००८ पासन

गरथालय फोकत सकाळी १० त दपारी २ पयत चाल राहील सधयाकाळी गरथालय चाल

ऄसणार नाही अपलयाला होणा-या ऄसमवधबददल अमही ददलगीर अहोत

- अपली कायषकाटरणी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

30

मचतर ndash क शॊनक डबीर

मचतर ndash क अयषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

31

कमवता- फोोन

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

रोजरोज ऑफिसहन यत त लट

रातरी टललकॉन आलण उशीराही इटरनट

सकाळीच लनघत अन यत रातरीच थट

कधीतरी आई मला सधयाकाळी भट

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

शाळत मी लनघणयाआधीच जात त लनघन

शाळतन आलयावरही त भटत िोनवरन

आज नाही माझा वाढफदवस नाही कोणता सण

यशील का लवकर त आजचया फदवस पण

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

पाळणयावर झोक दशील ना मला

बटबॉल खळायला नशील ना मला

शजारचया गडडला घऊन सोबतीला

बीचवर जाऊन बाधायचा ना फकलला

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

आई तला हव तर खळया घरीच

UNO Monopoly करम काहीतरी

रडणार नाही सगळ डाव त जिजकललस तरी

डाव लचडीचा खळणार नाही हरलो मी जरी

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

िोन ठवतो आता आई यशील ना नककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

- सॊ ऄममता डबीर

wwweprasarancom ह माधयम सवष मराठी भामषकासाठी ईपलबध अह या साइि वर मराठी

सगीताचा अनद लिणयासाठी ldquoसवर-सधयाrdquo वर मकलक करा सगीतपरमसाठी अणखीही बरच चनलस या

साइि वर अहत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

32

A d v e r t i s e m e n t s To place ads in Rutugandh please contact Mr Ravi Shendarkar ndash 9005 4234

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

33

ऎकली अहत का ही गाणी

बालममतरानो लहानपणीची कमवता वा गाण ऄस महिल की तमहाला अठवत सिटटवकल सिटटवकल मलिल सिार किकवा मग

गडगडणार जक अमण मजल किकवाचबी मचकसमडमपल मचन हो ना कवमचत कोणाला चादोबा चादोबा भागलास का

किकवा ऄडमतडम तडतड बाजा पण अठवत ऄसतील पण अइ-बाबाचया लहानपणची गाणी कोणती ऄसतील बर

ऄसा परशन पडलाय कधी तमहाला हा हा अइ-बाबा कधी लहान होत ऄशीच कलपना करता यत नाही ना अइ मतचया

अइकड कशासाठी तरी हटट करत अह किकवा बाबानी यमनफ़ॉमष घातलला अह अमण शाळत ईमशरा गलयाबददल मशकषा

महणन तयाना िीचर नी ऄगठ धरन ईभ रहायला लावल अह त ही कलास चया बाहर कस वाितय ऄस मचतर

डोळयापढ अणायला गमतच वाित ना बर अपण बोलत होतो त अइ-बाबाचया लहानपणचया गाणयामवषयी तयानी

सामगतलय कधी तमहाला वा तमही मवचारलय का ना कधी तयाना कठलया कमवता वा गाणी यायची अवडायची

त नाही ना मग अज अपण तयामवषयीच बोल या लहानपणी बाहली तर ऄसतच सगळयाकड अमण अपलयाला

अपली बाहली खप अवडत ही ऄसत खर ना तर तया बाहलीच वणषन करणारी एक कमवता

होती कमवतच नाव होत माझी बाहली अमण कवी होत दततकवी-दततातरय घाि

माझी बाहली

या बाइ या

बघा बघा कशी माझी बसली बया१

ऐक न यत

हळहळ ऄमश माझी छमब बोलत२

डोळ दफोरवीत

िक िक कशी माझी सोमन बघत३

बघा बघा त

गलगल गालातच कशी हसत४

मला वाित

महला बाइ सार काही सार कळत५

सदा खळत

कमध हटट धरमन न माग वळत६

शहाणी कशी

सामडचोळी नवी ठमव जमशचया तशी७

डोळ हलवणाऱया बाहलीला सार काही कळत हयाची अपलयाला दखील खातरी पित अमण दकतीही खळल तरी ऄमजबात

कपड न मळवणाऱया मतचयाबददल कौतकही कारण कपड मळवणयावरन तर अपण रोज अइची बोलणी खात ऄसतो

ना अता बाहर जाउन खळायच महणज कपड मळणारच ना काय होत बर तवहहाच खळ लगोऱया टठकऱया गोया

मविीदाड हो अमण पतगपतग तर सगळयाना आतका अवडायचाबाहर खळायला गल की गवतात कधी कधी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

34

ददसायची छोिी छोिी सदर गवतफ़ल अमण मग एकदम सगळ महणायला लागायचती कमवता होती आददरा सताची

गवतफ़ला

रगरगलया सानसानलया

गवतफोला र गवतफोला

ऄसा कसा र साग लागला

साग तझा र तझा लळा

ममतरासग माळावरती

पतग ईडमवत दफोरताना

तला पामहल गवतावरती

झलता झलता हसताना

मवसरनी गलो पतग नमभचा

मवसरन गलो ममतराला

पाहन तजला हरवन गलो

ऄशा तझया र रगकळा

महरवी नाजक रमशम पाती

दोन बाजला सळसळती

नीळ मनळली एक पाकळी

पराग मपवळ झगमगती

मलाही वाि लहान होउन

तझयाहनही लहान र

तझया सगती सदा रहाव

मवसरन शाळा घर सार

खर सागा दकतयकदा नबरहड पाकष मध गलयावर किकवा सिोसा ला किकवा बीचवर गलयावर मतथच खळत रहाव शाळा

होमवकष काहीच नको ऄस तमहालाही वािलय की नाही अता बाहर गवतफ़ल अहत महिलयावर मतथ फ़लपाखर पण

ऄसणार ह वगळ सागायलाच नको तया फ़लपाखराच मनरमनराळ रग बघणयात अपल भान हरवणार अपण

तयाचयामाग धावत सिणार ह ओघान अलच तर तया फ़लपाखराची पण एक छानशी कमवता सगळया मलाना यतच

ऄसायची ती होती गहपािील हयाची फ़लपाखर ही कमवता

फोलपाखर

छान दकती ददसत फोलपाखर

या वलीवर फोलाबरोबर

गोड दकती हसत फोलपाखर१

पख मचमकल मनळजाभळ

हालवनी झलत फोलपाखर२

डोळ बाटरक कटरती लकलक

गोल मणी जण त फोलपाखर३

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

35

मी धर जाता यइ न हाता

दरच त ईडत फोलपाखर ४

अता एवढी सगळी मल एवढया मोठया अवाजात कमवता महणायला लागलयावर ती फ़लपाखर कधीच ईडन जायची ह

वगळ सागायला नकोच ऄगदी जी मचललीमपलली ऄसायची तयाचा एक लाकडी घोडा ऄसायचातयाचयावर बसन

जागचया जागी झलायच एवढाच खळ ऄसायचा पण तया घोडयावर बसलयावर मलाना मातर खप ऐि वािायचीजण

काही अपण खऱयाच घोडयावर बसलो अहोत अमण अता हा घोडा अपलयाला मनर-मनराळया टठकाणी घउन

जाणार अह ऄशी कलपना करणयात ती मचललीमपलली मि ऄसायची

िप िप िप िप िादकत िापा - शाता शळक

िप िप िप िप िादकत िापा चाल माझा घोडा

पाठीवरती जीन मखमली पामय रपरी तोडा

ईच ईभारी दोनही कान

ऐटित वळवी मान-कमान

मधच कवहहा दडकत दडकत चाल थोडा थोडा

घोडा माझा फोार हशार

पाठीवर मी होता सवार

नसता तयाला पर आषारा कशास चाबक ओढा

सात ऄरणय समरद सात

ओलामडल हा एक दमात

अला अला माझा घोडा सोडा रसता सोडा

ऄशीच सगळयाची एक अवडती कमवता होतीती महणज भाराताब हयाची या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

लवकर भरभर सार या

मजा करा र मजा करा

अज ददवस तमचा समजा

सवसथ बस तोमच फोस

नवभमी दामवन मी

या नगराला लागमनया

सदर ती दसरी दमनया

खळखळ मजळ गामत झर

गीत मधर चहबाज भर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

36

मजकड मतकड फोल फोळ

सवास पसर रसमह गळ

पर जयाच सोनयाच

त राव हराव

तर मग काम िाकमनया

नवी बघा या ही दमनया

नवया दमनयची सफ़र घडवन अणणारी ही कमवता अवडली ना तवहहा शाळत कोणताही कायषकरम ऄसला की तया अधी

लावलली ऄसायची दवा तझ दकती सदर अकाश सदर परकाश सयष दतो किकवा राजास जी महाली सौखय कधी

ममळाली ती सवष परापत झाली या झोपडीत माझया हया व ऄशा दकतीतरी कमवता अहत हया सगळया कमवता वाचन

तमचया अइ-बाबानाही अणखी दकतीतरी अठवतील तमहाला जया अवडलया ऄसतील कमवतातया तमही सरळ पाठच

करन िाका ना तया सारखया महणत रामहलात तर शबदोचचार तर सधारतीलच पण हया कमवता महणन दाखवलयात की

अललया पाहणयावर वा अजी-अजोबावर एकदम आमपरशन मारता यआल त वगळच

-वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

37

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

16

कमवता ndash मला वाित

सकाळी दहाचया ठोकययाला

मी शाळत जायला नोघतो

कोप-यावर एक बागडीवाला ददसतो

रोज hellip

ldquoबाSSगडी hellip मबललोSSरrdquo ऄस ओरडत ऄसतो

तयाला कशाचीच घाइ नसत

कठलयाही रसतयान तो ओरडत सिहडत ऄसतो

तयाचया सिहडणयाचा रसता रोज बदलतो

मनात यइल तया रसतयान जातो

मनात यइल तवहहा ओरडतो

वाटटल मतथ

तयाला हिकणार कणी नसत

मला वािल

पािी दपतर फोकन दयाव

अमण अपण सदधा बागडीवाला वहहाव

ldquoबाSSगडी hellip मबललोSSरrdquo ऄस ओरडत

रसताभर सिहडाव कोणतयाही रसतयावर

चार वाजता शाळा सित

माझ हात कपड कधीकधी पाय दखील

शाइन बरबिलल ऄसतात

घराचया अवारात माती खणत ऄसलला माळी ददसतो

मनाला यइल मतथ खडडा खणत ऄसतो

हातातलया कदळीन

तयाच हात पाय कपड

मातीन मचखलान बरबिल ऄसतात

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

17

माझया हाता-पायासारख

ईनहात सिहडतो पावसात मभजतो

ददवसभर ओलया कपडयात वावरत ऄसतो

पण तयाला कणी काही काही महणत नाही

मला वाित

अपणसदधा माळी वहहाव

मचखलात मनसोकत खळाव

मग कणी अपलयाला काही महणणार नाही

रातर झाली महणज

अइ जबरदसतीन झोपायला लावत

ईघडया मखडकीतन समोर चॊकीदार ददसतो

सारीकड ऄगदी शानत शानत ऄसत

हातातला कदील हलवत सिहडत ऄसतो

ऄगदी एकिा

रसतयावर ददवा तवढा ऄसतो

राकषसाचया डोळयासारखा

लाल लाल ददवा

तयाचया डोकयावर तो ददवा ददसायला लागतो

भयानक

चॊकीदार मजत अपला ददवा हलवत ऄसतो

भयानक

चॊकीदार मजत अपला ददवा हलवत ऄसतो

मनाला यइल तसा ndash

तयाचया बरोबर तयाची सावली दखील hellip

ती दखील मचतरमवमचतर हलत ऄसत

रातरभर जागा ऄसतो तो चॊकीदार

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

18

ldquoजा झोप अता ndash

मवनाकारण जाग नकोस ndash ldquo

तयाला ऄस महणणार कणी नसत

मला वाित ndash

अपण सदधा चॊकीदार वहहाव

ददवा घउन

अपलयाच सावलीशी खळणारा

चॊकीदार

- भावानवाद - डॉ राम महसाळकर

(मळ कमवता ndash गरदव रसिवरदनाथ िागोर)

मचतर ndash क शरया वलणकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

19

गोषट ndash वािणीतला महससा

लाला दकशोरीलाल मवचारात पडल होत तयाचा वयापार ईदीम भरभरािीला अला होता चोहोबाजनी तयाची वाढ होत

होती दशोदशीचा ईततमोततम माल तयाचया पढीवर यत होता ददलली शहरात तयाला मागणीही भरपर होती मशवाय

सचोिीचा वयवहार अमण मालाचया ईततम दजाषची गवाही यामळ तयाचयाकडनच खरदी करणयावर शहरातलया सगळयाच

परमतमषठत मडळचा अगरह ऄस खदद बादशहादखील अपलयाला हवा ऄसललया मालाची मागणी तयाचयाकडच करत ऄस

तवहहा खर तर दकशोरीलालना कसलीच सिचता ऄसणयाच कारण नवहहत पण ऄलीकड मातर त सतत काळजीन गरासलल

ऄसत तयाच कारण मातर थोड मवमचतर होत दकशोरीलालना दोनच मलग होत मोठा सोहनलाल अमण धाकिा

मोहनलाल दोघही तस कतषबगार होत तयाचया धदयाचया भरभरािीत तया दोघाचाही वािा होता जोवर वमडलाचया

ऄमधपतयाखाली दोघजण काम करत होत तोवर काहीही समसया ईभी रामहली नवहहती पण अता सगळी घडी ठीक बसली

अह तर सारा कारभार तया दोघावर सोपवन अपण तीथषयातरा करायला मनघन जाव ऄसा मवचार दकशोरीलाल कर

लागल अमण सघषाषला वाचा फोिली

लालाजचही अता वय होत चालल होत तयामळ हातीपायी धडधाकि अहोत तोवर अपण चारधाम यातरा करन याव

ऄसा लकडा नमषदादवनीही तयाचया पतनीनही लावला होता महणनच अता अपण कारभारातन ऄग काढन घयाव ऄसा

मवचार तयाचया मनात यउ लागला होता एक दोन वळा तयानी तो बोलनही दाखवला होता पण मतथही मोठी ऄडचण

मनमाषण झाली होती कारण अपलयानतरही सोहन अमण मोहन दोघानीही गणयागोसिवदान अजवर चालत अला होता

तसाच हा वयापाराचा कारभार चाल ठवावा ऄस दकशोरीलालना वाित होत पण दोघाचाही तयाला मवरोध होता कारण

मग मखय ऄमधकार कोणाचा का परशन मनमाषण झाला ऄसता वडीलकीचया जोरावर सोहन अपला हकक माड पाहत होता

तर कतषतवाचया बळावर मोहन अपला दावा माडत होता दकशोरीलालनाही तयातन अपला मनणषय करण कटठण झाल

होत तयात तया दोघाचया बायकाचही अपापसात पित नवहहत तयामळ जरी अपण कोणताही मनणषय कला तरी तो

सरळीतरीतया ऄमलात यइल याची सतराम शकयता नाही ह लालाजना सपषट ददसत होत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

20

यावर तोडगा एकच होता सा-या कारभाराची आसििीची दोघामधय समसमान वािणी करन परतयकाला अपापला धदा

सवततरपण करायला मोकळीक दणयामशवाय गतयतर नाही ऄस अजकाल लालाजनाही वाि लागल होत लालाजना तो

परसताव दकतीही ऄमपरय वािला तरी दसरा पयाषय नाही ह तयाना समजत होत तो दोघानाही मानय होणयासारखा अह या

ऄपकषन तयानी तो तयाचयासमोर ठवलयावर मातर परतयकषात तयाची ऄमलबजावणी करण दकती ऄवघड अह याची परमचती

तयाना ममळाली

ldquoमला ह मानय अह अमचा परतयकाचा वािा अमहाला ममळाला की अमही वगळ होउन अमचा धदा सवततरपण करrdquo

सोहन महणाला ldquoऄर पण तमची अपापसातच सपधाष नाही का होणार दोघाचाही धदा एकाच परकारचा मग दोघानाही

एकमकाचया सपधला तड दयाव लागल ह अता तमचयापकी एकजण नवाच धदा ईभा करणार ऄसल तर बाब वगळीrdquo

दकशोरीलाल महणाल

ldquoनाही बाबजी अमही हाच धदा करrdquo मोहन महणाला नवीन धदा सर करायचा महणज सगळयाचाच शरीगणश करावा

लागणार होता तयापकषा ऄसललया धदयाचया वयवमसथत बसललया घडीचा फोायदा सोडायला कोणाचीच तयारी नवहहती

मशवाय अपलया कतषतवाची बळावर अपण सपधत सहज बाजी मार ऄसा मवशवास मोहनला वाित होता ldquoमातर वािणी

ऄगदी बरोबरीची झाली पामहज दोघानाही बरोबरचा महससा ममळाला पामहजrdquo

ldquoबरोबर बाबजीrdquo या बाबतीत तरी मोहनशी सहमत होत सोहन महणाला ldquoअमहा दोघानाही सारखाच महससा ममळायला

हवा कोणालाही कमी नाही की कोणालाही जासती नाहीrdquo अमण मतथच दकशोरीलालना पढचया वाितल खाचखळग

ददसायला लागल अपण समसमान वािणी कर पण ती एकदम बरोबरीची अह याची खातरी दोघानाही कशी पिवन

दयायची मोहन अपला जरासा लाडका ऄसलयामळ अपण तयाला थोड झकत माप ददल अह ऄस सोहनला वािायच

ईलि सोहन मोठा ऄसलयामळ तयाचयाकड थोडासा जासतीचा महससा गला अह ऄशी समजत मोहनन करन घयायची

मशवाय मजथ बरोबर वािणी करता यइल ऄशा चीजवसतबरोबर काही काही वसत ऄशा होतया की तया एकच होतया

ददवाणखानयात पसरलला कामशमरी गामलचा होता तकतपोशीला लावलल हजार ददवयाच झबर होत कोणातरी एकाला

तया घयावया लागणार होतया नाही तर तया मवकन तयातन ममळालल पस वािन दयाव लागणार होत पण मोठया अवडीन

असथन जमा कललया तया वसत मवकायला लालाजच मन घइना

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

21

यातन मागष कसा काढावा या सिचतन लालाजना घरल होत तयाची नद हराम करन िाकली होती तयावर तयाचया एका

जवळचया सनहयानी यावर अता ऄकबराचया दरबारात जाउन मतथच याचा मनवाडा करणयाची मवनती करणयाचा ईपाय

सचवला ऄकबराचया दरबारातलया नवरतनाची मवशषत मबरबलाचया चातयाषची खयाती दरदरवर पसरलली ऄसलयान

ऄनक मडळी ऄशा मचतरमवमचतर समसया घउन मतथ जात ऄसत लालाजनाही तयाची मामहती होती तयामळ अपलया

सिचतवर तोच सवोततम तोडगा ऄसलयाच तयानाही पिल अमण एक ददवशी दरबार भरलया भरलया लालाजी मतथ हजर

झाल दसतखषदद बादशहाही तयाना ओळखत ऄसलयान तयाच सवागत करन तयाना एक मानाच सथान ददल अमण तयाचया

यणयाच परयोजन मवचारल

ldquoखासिवद सवाल घरचाच ऄसला तरी बडा पचीदा अह मामला बडा नाजक अह महणन अपलया चरणी अल अह

माझया तमाम वयापारईदीमाची माझया एकण ममळकतीची माझया दोन मलामधय वािणी करायची अहrdquo

ldquoदफोर ईसम कया बडी ईजझन ह मबलासखानन मवचारल काही समसया महिलयाबरोबर मबरबलालाच गळ घातली

जाणार ह ओळखन अपणही ऄशा कोणतयाही समसयचा चिकीसरशी मनकाल लाव शकतो ह दाखवन दणयासाठी

अगाउपणच तयान ह सामगतल होत

ldquoईलझन अह परवरददगार महणन तर आथवर अलो ममळकतीची वािणी बरोबर एकसारखीच झाली पामहज

कोणालाही कमी ममळता कामा नय की जयादा ममळता कामा नय अमण दस-याला अपलयापकषा एक तीळही जासतीचा

ममळालला नाही याची खातरी दोघानाही पिली पामहजrdquo

ldquoमगर हमार मबलासख ऄभी आस ईजझनको ममिा दग कय मबलासrdquo या वर मबलासखान चपचाप बसलयाच पाहन

बादशहा काय समाजायच त समजला अमण तयान मबरबलला पाचारण कल ldquoमबरबल लालाजची परशानी अपणच दर

कली पामहजrdquo

ldquoऄबलत हजर तमची ऄडचण अमही समजतो लालाजी वािणी करण कवहहाही ऄवघडच ऄसत तयात परत अपलच

बालबचच गतलल ऄसल की मामला ऄमधकच सगददल होउन जातो मशवाय आथ तर कवळ वािणी बरोबरीची होउन

चालणार नाही ती वाकइ तशीच अह याचा यकीन दोघानाही ममळाला पामहज तयाचया मनात कोणताही शक राहता

कामा नय तयासाठी लालाजी एक तर तमचया मलानाही आथ बोलवायला पामहजrdquo

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

22

ldquoअता जाउन घउन यतो हजरrdquo जाणयासाठी लालाजी वळणार तोच तयाना थोपवत मबरबल महणाला ldquoतमही कशाला

तसदी घता लालाजी अपण जासद पाठवया ना अमण हो तया दोघाना यताना एक ईततम परतीची गळाची ढपही घउन

यायला सागrdquo मबरबल जासदाला मनरोप दत महणाला

ही गळाची ढप कशाला ऄस मवचारायचा मोह बादशहाला झाला होता खर तर मतथलया सवानाच तो परशन पडला होता

पण बादशहान अपलया ईतसकतला लगाम लावलयाच पाहन सगळच गप बसल थोडयाच वळात सोहनलाल अमण

मोहनलाल गळाचया ढपसकि हजर झाल बादशहाला मजरा करन ईभ रामहल

ldquoअइय ऄर ऄस काही तरी गनहा कलयासारख का ईभ अहातrdquo मबरबलन तयाना मवचारल तयामळ त ऄमधकच

ओशाळगत झाल तयाबरोबर तयाना ददलासा दत तयान मवचारल ldquoतर मग काय तमचया बाबजचया ममळकतीची वािणी

करायची अहrdquo दोघही काहीही न बोलता चपचाप बसन रामहल तयाबरोबर मबरबलानच पढ सरवात कली

ldquoवािणीही ऄशी वहहायला हवी की दोघानाही बरोबरीचा महससा ममळायला हवा अमण दस-याला अपलयापकषा जासती

ममळाल ऄस वािायलाही नको बरोबरrdquo तयावर थोडफोार धाडस करत मोहन महणाला ldquoजी ह अमची तशीच

खवामहश अहrdquo ldquoदरसत अह अता ती कशी करायची ऄर हो ती गळाची ढप अणली अह ना तमहीrdquo ldquoजी हजर ही

काय समोरच अहrdquo अता सोहनलाही धीर अला होता

ldquoबहोत खब तर मग ही ढप महणज लालाजची ममळकत ऄस समजया अपण तयाची बरोबरीची वािणी करायची अह

या ढपच बरोबर दोन महसस करायच अहत तमचया पकी कोण ही ढप कापायला तयार अहrdquo दोघही पढ सरसावल

तयाबरोबर तयाना हाताचया आशा-यान थोपवत अमण नोकरान अणन ददलला सरा परजत मबरबल पढ झाला अमण

महणाला ldquoकोणीही करा तयाच बरोबरीच दोन महसस पण जो तस दोन महसस करल तयाला तयातला अपला महससा

मनवडणयाची पमहली सधी ममळणार नाही ती दस-याला ममळल महणज एकान दोन भाग करायच अमण दस-यान

तयातला एक भाग अपलयासाठी पमहलयादा मनवडायचाrdquo

मोहन अमण सोहनच नाही तर लालाजी बादशहा सारा दरबार ऄचबयान मबरबलाकड पाहत रामहला कषणभर सा-या

दरबारात शातता पसरली होती तया बरोबर मबरबलच पढ महणाला ldquoवािणी बरोबरीची झाली अह याची अमण तशी

दोघाचीही खातरी पिमवणयाची ही पदधत गमणत-तजञानी शोधन काढली अह अपला महससा मनवडणयाची पमहली सधी

दस-याला ममळणार ऄसलयान तयाच दोन तकड करणारा त तकड एकसारखच होतील याची सवाषमधक काळजी घइल

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

23

कारण जर एक तकडा दस-यापकषा मोठा झाला तर तो दस-याला ममळणयाची धासती तयाला तस कर दणार नाही

तयामळ कोणताही तकडा अपलया वािला अला तरी तयाला तकरार करायला जागाच ईरणार नाही तसच तयातला

कोणताही तकडा ईचलणयाची सधी दस-याला ममळालयामळ अपलया वायाला कमी महससा अला ऄशी भावना तयाचया

मनात पदा होणयाचही कारण नाही दस-याला जासतीचा महससा ममळावा ऄस तो महणालाच तर अपण तयाला मवचार

शकतो की तो महससा घणयाची सधी तलाच अधी ममळाली होती मतचा फोायदा तला घता अला नाही तर अता तला

सवतमशवाय दस-या कोणालाही दोष दता यणार नाही मग काय सोहन मोहन तयारी अह तमची या परकारचया

वािणीला का ऄजनही काही शका अह तमचया मनातrdquo

यावर त दोघ काय बोलणार ऄवाक होउन त ईभ रामहल होत दकशोरीलालजी मातर बसलया जागवरन ईठन

मबरबलापयत गल अमण तयानी तयाला असिलगन ददल बादशहाही खष होउन मबरबलला महणाला ldquoवाह मबरबल अज

तर त कमालच कलीस पण काय र जर लालाजना तीन मलग ऄसत तर काय कल ऄसतस तrdquo

ldquoजहॉपनाह तीन ऄसत तर वािणीचा मसलमसला जरा लाबला ऄसता पण मळ ततव तच रामहल ऄसत ऄशा वळी

एकाला तीन महसस करायला सागायच दस-यान त बरोबर ऄसलयाची खातरी करन घयायची अमण मतस-यान तयातला

अपला महससा पमहलयादा ईचलायचा दस-यान तयाचया नतर अमण जयान तकड पाडल तयान सवाषत शविी अपलया

पदरात ईण माप पड नय याची खातरी करन घयायची ऄसल तर कोणीही तकड करतानाच काळजी घइल अमण मग

कोणीही तयातला कोणताही महससा ईचलला तरी तयामवषयी तो मनशकच राहील तयाच बरोबर आतराना पमहलयादा तो

पमहलयादा तो ईचलायची सधी ममळालयामळ तयानाही समाधान लाभलrdquo

मबलासखान अमण तयाच बगलबचच वगळता सारा दरबार मबरबलाचया हषारीच गोडव गात पागला

- डॉ बाळ फोडक

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

24

मचतर ndash सकत गधळकर

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

25

समाज-जीवनाच मशलपकार

सवाइ माधवराव पशव अमण छतरपमत

छतरपमत मशवाजी महाराजानी सथापन कलल सिहदवी सवराजय तयाच नात शाहराज साता-याहन चालवीत ऄसत तयानी

नमलल पतपरधान ईफोष पशव यानी पणयाहन राजयकारभार चालमवला शमनवारवाडा ह पशवयाच मनवाससथान तसच

तथ तयाचा दरबारही होता

तया पशवयापकी शरी नारायणराव पशव याना तयाचयाच सनयातील गारदी समनकानी ठार कल तयाचया हतयनतर काही

ममहनयातच तयाचया मलाचा जनम झाला नाना फोडणीस सखाराम बाप अदद कारभारी एकतर अल अमण तयानी हया

मलाला गादीवर बसवन राजयकारभार चाल ठवला मलाच नाव होत सवाइ माधवराव

यथावकाश सवाइ माधवराव मोठ झाल महणज वय वषष ५ अता तयानी छतरपतना भिणयासाठी साता-याला जाण

जरर होत राजाशी पतपरधानानी कस बोलाव हयाचया तालमी शमनवार वाडयात सर झालया पाच वषाषचया मलाला

छतरपमत कोणत परशन मवचारतील याचा ऄदाज घउन शरी नाना फोडणीसानी सवाइ माधवरावाकडन परशन अमण ईततराची

परकिीस करन घतली तयातील काही परशन ऄस होत

छतरपमत ndash पशव तमच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash अमच नाव सवाइ माधवराव

छतरपमत ndash अमण अपलया वडीलाच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash तयाच नाव नारायणराव पशव

छतरपमत ndash पशव महणन तमच काय काम ऄसत

सवाइ माधवराव ndash अमही छतरपतना तयाचा राजयकारभार करणयास मदत करतो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

26

छतरपमत ndash अमही तमचा एक हात धरन ठवला तर कसा चालमवणार तमही हा राजयकारभार

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझा हात धरला याचा ऄथष अपण मला मदत करणार तयामळ राजयकारभार

करण ऄगदीच सोप होइल

हया ऄशा परकिीसवर नाना फोडणीस अदद मडळी खष होती ठरलया ददवशी सवाइ माधवराव अमण कारभारी साता-

याला गल छतरपमत दरबारात अलयावर पशवयानी तयाना भिवसत ददलया छतरपतनी हया छोया पशवयाना परशन

मवचारल अधी परकिीस कलली ऄसलयामळ सवष काही सरळीत झाल

ऄनपमकषतपण छतरपतनी पशवयाच दोनही हात धरल अमण मवचारल

छतरपमत ndash अता तर अमही तमच दोनही हात पकडल मग तमही काय कराल

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझ दोनही हात पकडल याचा ऄथष अपण सवष राजयकारभार बघणार अहात

माझयावरची जबाबदारी अपण घतली अता अपण अजञा करावी त त काम अमही कर

हया तयाचया ईततरावर छतरपमत परसनन झाल तयानी पशवयाचा अदर सतकार कला अमण पणयास जाउन राजयकारभार

पहावा ऄशी अजञाही कली

सवाइ माधवरावाचया हया हजरजबाबीपणावर नाना जञासकि सवष कारभारी थकक झाल

[शभराव रा दवळ हयाचया बालगोषटचया पसतकावरन शरी शभराव दवळ यानी पणयाचया ldquoपरगि भावसकलrdquo शाळत

मराठी मवषयाच मशकषक महणन काम कल बाळगोपाळासाठी कथा मलमहण हा तयाचा छद होता तयाच काही कथासगरह

परकामशत झाल अहत]

------- शरी परफोलल पढरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

27

वाचाल तर वाचाल

मलानो आथ शाळत तमहाला ऄभयासाला मराठी हा मवषय नाहीच घरात बोलल जाआल तर अमण तवढच मराठी तमचया

कानावर पडणार साहमजकच तमची मराठी शबसपतती मयाषददत रहाणयाची शकयता जासत ऄसत तयामळ मराठी पसतक

तमही वाचण फ़ारच महतवाच वाचनान भाषा तर सधारलच पण वाचताना मनोरजनाबरोबर ससकतीची मानवी

सवभावाची जगातलया चागलया तसच वाआि परवततची ओळख होत जात

अपलया महाराषटर मडळाचया वाचनालयात तमचयासाठी खप पसतक अहत मशवाय भारतात गलयावर तमहाला मामा

मावशी काका अतया अजी अजोबा मवचारतात काय हव तवहहाही पसतक हवी ऄस सागायला हरकत नाही त सार

खश होतील ऄगदीच कोणी नाही मवचारल तर मातर पसतकासाठी अइ-बाबाकड नककी हटट करा

पण कोणती पसतक वाचायची अहत ह तमहाला कळल तर तमही तया साठी हटट करणार ना नाही तर कोणी महिल की

घ तला हव त पसतक अमण तमहाला मामहतीच नसतील पसतकाची नाव तर मग पचाइत होइल काळजी कर नका

तमचयासाठी मनवडक पसतकाची यादी तयार अह ती यादी तयार करणयासाठी ऄनक ताइ दादा मावशी काकानी मदत

कली अह

न पसतकाच नाव लखक लमखका

१ बोकया सातबड ndash भाग १ त ३ ददलीप परभावळकर

२ फोासिर फोण ndash ऄनक भाग भा रा भागवत

३ गोया ना धो तामहणकर

४ सिचगी ना धो तामहणकर

५ शयामची अइ सान गरजी

६ बिायाची चाळ प ल दशपाड

७ ऄसा मी ऄसामी प ल दशपाड

८ मचमणराव ndash गडयाभाउ ndash ऄनक भाग सिच मव जोशी

९ यकषाची दणगी जयत नारळीकर

१० अकाशाशी जडल नात जयत नारळीकर

११ पाच सतचटरतर गो नी दाडकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

28

१२ पवनाकाठचा धडी गो नी दाडकर

१३ राधाच घर माधरी परदर

१४ बखर मबममची जी ए कलकणी

१५ मगधाचया रगीत गोषटी जी ए कलकणी

१६ बागलबवा सिवदा करदीकर

१७ ऎि लोकाचया दशात सिवदा करदीकर

१८ मपशी मावशीची भतावळ सिवदा करदीकर

१९ ऄकषर बाग कसमागरज

२० गलाबी सइ राजीव ताब

२१ ऄभत गोषटी रतनाकर मतकरी

२२ ऄगणात माझया सटरता पदकी

२३ खडो बललाळ नाना ढोबळ

२४ पारबया पर ग सरसतरबदध

२५ वाच अनद ndash भाग १ त ३ सपा ndash माधरी परदर

२६ मनवडक दकशोर कथा कमवता परका ndash बालभारती

२७ राजा मशवछतरपती ब मो परदर

२८ शरीमानयोगी रणमजत दसाइ

२९ मतयजय मशवाजी सावत

३० डॉ गड अमण तयाची ममतरमडळी शरीमनवास पमडत

३१ बाहलीच घर शरीमनवास पमडत

३२ शाबास शरलॉक होमस भा रा भागवत

३३ रॉमबनहड भा रा भागवत

३४ अइची दणगी प महादवशासतरी जोशी

३५ ददवाकराचया नायछिा ददवाकर

३६ एक होता कावहहषर वीणा गवाणकर

३७ तोतोचान ऄनवाद ndash चतना जोशी

३८ अददतीची साहसी सफोर समनती नामजोशी

३९ मवजञान राकषस प ग वदय

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

29

४० जीवन मलय पर ग सरसतरबदध

४१ मचतरवाचन माधरी परदर

४२ ऄकषर कस सधाराव ऄममभड

४३ मचनना मजशरी गोखल

४४ हसोबा शाम जोशी

हया मशवाय मबरबलाचया चातयषकथा पचततर आसापनीती महतोपदश रामायण-महाभारतातील कथा ऄमर मचतर कथा

गमलवसष टरवलस िारझन सिसदबादचया सफ़री ऄरमबयन नाइटटस ऄमलबाबा अमण चामळस चोर तसच जयल वनष चया

मवजञानकथाच तसच कामलदास भास हयाचया ससकत नािकाच समकषपत मराठी ऄनवाद ही वाचा

चादोबा ऄमत चपक परबोधन दकशोर ही मामसक ही अवजषन वाचावी ऄशी

भारत-भारती परकाशनान ऐमतहामसक पौरामणक सामामजक कषतरातील ईललखनीय वयकतची तसच ऄनक

करातीकारकाची सताची कवची लखकाची चटरतर परमसदध कली अहत छोिी छोिी जवळपास २५० पसतक अहत ती

नशनल बक टरसि न ऄनक मामहतीपणष पसतक परकामशत कली अहत तसच सिचमवजोशी भाराभागवत जयत नारळीकर

शाताराम करशणक राजीव ताब माधरी परदर हयाची ही ऄनक पसतक अहत रहसय कथा अवडत ऄसतील अमण अइ-

बाबा हो महणाल तर बाबराव ऄनाषळकर गरनाथ नाइक शशी भागवत हयाची पसतक वाचन बघा हयातली कोणती

पसतक वाचलीत कोणती अवडली कोणती अवडली नाहीत हया मशवाय अणखी काय वाचल hellipसगळ अमहाला नककी

कळवा

कपया अपलया गरथालयाचया बदलललया वळची नद घयावी दद ६ मडसबर २००८ पासन

गरथालय फोकत सकाळी १० त दपारी २ पयत चाल राहील सधयाकाळी गरथालय चाल

ऄसणार नाही अपलयाला होणा-या ऄसमवधबददल अमही ददलगीर अहोत

- अपली कायषकाटरणी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

30

मचतर ndash क शॊनक डबीर

मचतर ndash क अयषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

31

कमवता- फोोन

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

रोजरोज ऑफिसहन यत त लट

रातरी टललकॉन आलण उशीराही इटरनट

सकाळीच लनघत अन यत रातरीच थट

कधीतरी आई मला सधयाकाळी भट

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

शाळत मी लनघणयाआधीच जात त लनघन

शाळतन आलयावरही त भटत िोनवरन

आज नाही माझा वाढफदवस नाही कोणता सण

यशील का लवकर त आजचया फदवस पण

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

पाळणयावर झोक दशील ना मला

बटबॉल खळायला नशील ना मला

शजारचया गडडला घऊन सोबतीला

बीचवर जाऊन बाधायचा ना फकलला

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

आई तला हव तर खळया घरीच

UNO Monopoly करम काहीतरी

रडणार नाही सगळ डाव त जिजकललस तरी

डाव लचडीचा खळणार नाही हरलो मी जरी

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

िोन ठवतो आता आई यशील ना नककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

- सॊ ऄममता डबीर

wwweprasarancom ह माधयम सवष मराठी भामषकासाठी ईपलबध अह या साइि वर मराठी

सगीताचा अनद लिणयासाठी ldquoसवर-सधयाrdquo वर मकलक करा सगीतपरमसाठी अणखीही बरच चनलस या

साइि वर अहत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

32

A d v e r t i s e m e n t s To place ads in Rutugandh please contact Mr Ravi Shendarkar ndash 9005 4234

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

33

ऎकली अहत का ही गाणी

बालममतरानो लहानपणीची कमवता वा गाण ऄस महिल की तमहाला अठवत सिटटवकल सिटटवकल मलिल सिार किकवा मग

गडगडणार जक अमण मजल किकवाचबी मचकसमडमपल मचन हो ना कवमचत कोणाला चादोबा चादोबा भागलास का

किकवा ऄडमतडम तडतड बाजा पण अठवत ऄसतील पण अइ-बाबाचया लहानपणची गाणी कोणती ऄसतील बर

ऄसा परशन पडलाय कधी तमहाला हा हा अइ-बाबा कधी लहान होत ऄशीच कलपना करता यत नाही ना अइ मतचया

अइकड कशासाठी तरी हटट करत अह किकवा बाबानी यमनफ़ॉमष घातलला अह अमण शाळत ईमशरा गलयाबददल मशकषा

महणन तयाना िीचर नी ऄगठ धरन ईभ रहायला लावल अह त ही कलास चया बाहर कस वाितय ऄस मचतर

डोळयापढ अणायला गमतच वाित ना बर अपण बोलत होतो त अइ-बाबाचया लहानपणचया गाणयामवषयी तयानी

सामगतलय कधी तमहाला वा तमही मवचारलय का ना कधी तयाना कठलया कमवता वा गाणी यायची अवडायची

त नाही ना मग अज अपण तयामवषयीच बोल या लहानपणी बाहली तर ऄसतच सगळयाकड अमण अपलयाला

अपली बाहली खप अवडत ही ऄसत खर ना तर तया बाहलीच वणषन करणारी एक कमवता

होती कमवतच नाव होत माझी बाहली अमण कवी होत दततकवी-दततातरय घाि

माझी बाहली

या बाइ या

बघा बघा कशी माझी बसली बया१

ऐक न यत

हळहळ ऄमश माझी छमब बोलत२

डोळ दफोरवीत

िक िक कशी माझी सोमन बघत३

बघा बघा त

गलगल गालातच कशी हसत४

मला वाित

महला बाइ सार काही सार कळत५

सदा खळत

कमध हटट धरमन न माग वळत६

शहाणी कशी

सामडचोळी नवी ठमव जमशचया तशी७

डोळ हलवणाऱया बाहलीला सार काही कळत हयाची अपलयाला दखील खातरी पित अमण दकतीही खळल तरी ऄमजबात

कपड न मळवणाऱया मतचयाबददल कौतकही कारण कपड मळवणयावरन तर अपण रोज अइची बोलणी खात ऄसतो

ना अता बाहर जाउन खळायच महणज कपड मळणारच ना काय होत बर तवहहाच खळ लगोऱया टठकऱया गोया

मविीदाड हो अमण पतगपतग तर सगळयाना आतका अवडायचाबाहर खळायला गल की गवतात कधी कधी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

34

ददसायची छोिी छोिी सदर गवतफ़ल अमण मग एकदम सगळ महणायला लागायचती कमवता होती आददरा सताची

गवतफ़ला

रगरगलया सानसानलया

गवतफोला र गवतफोला

ऄसा कसा र साग लागला

साग तझा र तझा लळा

ममतरासग माळावरती

पतग ईडमवत दफोरताना

तला पामहल गवतावरती

झलता झलता हसताना

मवसरनी गलो पतग नमभचा

मवसरन गलो ममतराला

पाहन तजला हरवन गलो

ऄशा तझया र रगकळा

महरवी नाजक रमशम पाती

दोन बाजला सळसळती

नीळ मनळली एक पाकळी

पराग मपवळ झगमगती

मलाही वाि लहान होउन

तझयाहनही लहान र

तझया सगती सदा रहाव

मवसरन शाळा घर सार

खर सागा दकतयकदा नबरहड पाकष मध गलयावर किकवा सिोसा ला किकवा बीचवर गलयावर मतथच खळत रहाव शाळा

होमवकष काहीच नको ऄस तमहालाही वािलय की नाही अता बाहर गवतफ़ल अहत महिलयावर मतथ फ़लपाखर पण

ऄसणार ह वगळ सागायलाच नको तया फ़लपाखराच मनरमनराळ रग बघणयात अपल भान हरवणार अपण

तयाचयामाग धावत सिणार ह ओघान अलच तर तया फ़लपाखराची पण एक छानशी कमवता सगळया मलाना यतच

ऄसायची ती होती गहपािील हयाची फ़लपाखर ही कमवता

फोलपाखर

छान दकती ददसत फोलपाखर

या वलीवर फोलाबरोबर

गोड दकती हसत फोलपाखर१

पख मचमकल मनळजाभळ

हालवनी झलत फोलपाखर२

डोळ बाटरक कटरती लकलक

गोल मणी जण त फोलपाखर३

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

35

मी धर जाता यइ न हाता

दरच त ईडत फोलपाखर ४

अता एवढी सगळी मल एवढया मोठया अवाजात कमवता महणायला लागलयावर ती फ़लपाखर कधीच ईडन जायची ह

वगळ सागायला नकोच ऄगदी जी मचललीमपलली ऄसायची तयाचा एक लाकडी घोडा ऄसायचातयाचयावर बसन

जागचया जागी झलायच एवढाच खळ ऄसायचा पण तया घोडयावर बसलयावर मलाना मातर खप ऐि वािायचीजण

काही अपण खऱयाच घोडयावर बसलो अहोत अमण अता हा घोडा अपलयाला मनर-मनराळया टठकाणी घउन

जाणार अह ऄशी कलपना करणयात ती मचललीमपलली मि ऄसायची

िप िप िप िप िादकत िापा - शाता शळक

िप िप िप िप िादकत िापा चाल माझा घोडा

पाठीवरती जीन मखमली पामय रपरी तोडा

ईच ईभारी दोनही कान

ऐटित वळवी मान-कमान

मधच कवहहा दडकत दडकत चाल थोडा थोडा

घोडा माझा फोार हशार

पाठीवर मी होता सवार

नसता तयाला पर आषारा कशास चाबक ओढा

सात ऄरणय समरद सात

ओलामडल हा एक दमात

अला अला माझा घोडा सोडा रसता सोडा

ऄशीच सगळयाची एक अवडती कमवता होतीती महणज भाराताब हयाची या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

लवकर भरभर सार या

मजा करा र मजा करा

अज ददवस तमचा समजा

सवसथ बस तोमच फोस

नवभमी दामवन मी

या नगराला लागमनया

सदर ती दसरी दमनया

खळखळ मजळ गामत झर

गीत मधर चहबाज भर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

36

मजकड मतकड फोल फोळ

सवास पसर रसमह गळ

पर जयाच सोनयाच

त राव हराव

तर मग काम िाकमनया

नवी बघा या ही दमनया

नवया दमनयची सफ़र घडवन अणणारी ही कमवता अवडली ना तवहहा शाळत कोणताही कायषकरम ऄसला की तया अधी

लावलली ऄसायची दवा तझ दकती सदर अकाश सदर परकाश सयष दतो किकवा राजास जी महाली सौखय कधी

ममळाली ती सवष परापत झाली या झोपडीत माझया हया व ऄशा दकतीतरी कमवता अहत हया सगळया कमवता वाचन

तमचया अइ-बाबानाही अणखी दकतीतरी अठवतील तमहाला जया अवडलया ऄसतील कमवतातया तमही सरळ पाठच

करन िाका ना तया सारखया महणत रामहलात तर शबदोचचार तर सधारतीलच पण हया कमवता महणन दाखवलयात की

अललया पाहणयावर वा अजी-अजोबावर एकदम आमपरशन मारता यआल त वगळच

-वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

37

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

17

माझया हाता-पायासारख

ईनहात सिहडतो पावसात मभजतो

ददवसभर ओलया कपडयात वावरत ऄसतो

पण तयाला कणी काही काही महणत नाही

मला वाित

अपणसदधा माळी वहहाव

मचखलात मनसोकत खळाव

मग कणी अपलयाला काही महणणार नाही

रातर झाली महणज

अइ जबरदसतीन झोपायला लावत

ईघडया मखडकीतन समोर चॊकीदार ददसतो

सारीकड ऄगदी शानत शानत ऄसत

हातातला कदील हलवत सिहडत ऄसतो

ऄगदी एकिा

रसतयावर ददवा तवढा ऄसतो

राकषसाचया डोळयासारखा

लाल लाल ददवा

तयाचया डोकयावर तो ददवा ददसायला लागतो

भयानक

चॊकीदार मजत अपला ददवा हलवत ऄसतो

भयानक

चॊकीदार मजत अपला ददवा हलवत ऄसतो

मनाला यइल तसा ndash

तयाचया बरोबर तयाची सावली दखील hellip

ती दखील मचतरमवमचतर हलत ऄसत

रातरभर जागा ऄसतो तो चॊकीदार

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

18

ldquoजा झोप अता ndash

मवनाकारण जाग नकोस ndash ldquo

तयाला ऄस महणणार कणी नसत

मला वाित ndash

अपण सदधा चॊकीदार वहहाव

ददवा घउन

अपलयाच सावलीशी खळणारा

चॊकीदार

- भावानवाद - डॉ राम महसाळकर

(मळ कमवता ndash गरदव रसिवरदनाथ िागोर)

मचतर ndash क शरया वलणकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

19

गोषट ndash वािणीतला महससा

लाला दकशोरीलाल मवचारात पडल होत तयाचा वयापार ईदीम भरभरािीला अला होता चोहोबाजनी तयाची वाढ होत

होती दशोदशीचा ईततमोततम माल तयाचया पढीवर यत होता ददलली शहरात तयाला मागणीही भरपर होती मशवाय

सचोिीचा वयवहार अमण मालाचया ईततम दजाषची गवाही यामळ तयाचयाकडनच खरदी करणयावर शहरातलया सगळयाच

परमतमषठत मडळचा अगरह ऄस खदद बादशहादखील अपलयाला हवा ऄसललया मालाची मागणी तयाचयाकडच करत ऄस

तवहहा खर तर दकशोरीलालना कसलीच सिचता ऄसणयाच कारण नवहहत पण ऄलीकड मातर त सतत काळजीन गरासलल

ऄसत तयाच कारण मातर थोड मवमचतर होत दकशोरीलालना दोनच मलग होत मोठा सोहनलाल अमण धाकिा

मोहनलाल दोघही तस कतषबगार होत तयाचया धदयाचया भरभरािीत तया दोघाचाही वािा होता जोवर वमडलाचया

ऄमधपतयाखाली दोघजण काम करत होत तोवर काहीही समसया ईभी रामहली नवहहती पण अता सगळी घडी ठीक बसली

अह तर सारा कारभार तया दोघावर सोपवन अपण तीथषयातरा करायला मनघन जाव ऄसा मवचार दकशोरीलाल कर

लागल अमण सघषाषला वाचा फोिली

लालाजचही अता वय होत चालल होत तयामळ हातीपायी धडधाकि अहोत तोवर अपण चारधाम यातरा करन याव

ऄसा लकडा नमषदादवनीही तयाचया पतनीनही लावला होता महणनच अता अपण कारभारातन ऄग काढन घयाव ऄसा

मवचार तयाचया मनात यउ लागला होता एक दोन वळा तयानी तो बोलनही दाखवला होता पण मतथही मोठी ऄडचण

मनमाषण झाली होती कारण अपलयानतरही सोहन अमण मोहन दोघानीही गणयागोसिवदान अजवर चालत अला होता

तसाच हा वयापाराचा कारभार चाल ठवावा ऄस दकशोरीलालना वाित होत पण दोघाचाही तयाला मवरोध होता कारण

मग मखय ऄमधकार कोणाचा का परशन मनमाषण झाला ऄसता वडीलकीचया जोरावर सोहन अपला हकक माड पाहत होता

तर कतषतवाचया बळावर मोहन अपला दावा माडत होता दकशोरीलालनाही तयातन अपला मनणषय करण कटठण झाल

होत तयात तया दोघाचया बायकाचही अपापसात पित नवहहत तयामळ जरी अपण कोणताही मनणषय कला तरी तो

सरळीतरीतया ऄमलात यइल याची सतराम शकयता नाही ह लालाजना सपषट ददसत होत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

20

यावर तोडगा एकच होता सा-या कारभाराची आसििीची दोघामधय समसमान वािणी करन परतयकाला अपापला धदा

सवततरपण करायला मोकळीक दणयामशवाय गतयतर नाही ऄस अजकाल लालाजनाही वाि लागल होत लालाजना तो

परसताव दकतीही ऄमपरय वािला तरी दसरा पयाषय नाही ह तयाना समजत होत तो दोघानाही मानय होणयासारखा अह या

ऄपकषन तयानी तो तयाचयासमोर ठवलयावर मातर परतयकषात तयाची ऄमलबजावणी करण दकती ऄवघड अह याची परमचती

तयाना ममळाली

ldquoमला ह मानय अह अमचा परतयकाचा वािा अमहाला ममळाला की अमही वगळ होउन अमचा धदा सवततरपण करrdquo

सोहन महणाला ldquoऄर पण तमची अपापसातच सपधाष नाही का होणार दोघाचाही धदा एकाच परकारचा मग दोघानाही

एकमकाचया सपधला तड दयाव लागल ह अता तमचयापकी एकजण नवाच धदा ईभा करणार ऄसल तर बाब वगळीrdquo

दकशोरीलाल महणाल

ldquoनाही बाबजी अमही हाच धदा करrdquo मोहन महणाला नवीन धदा सर करायचा महणज सगळयाचाच शरीगणश करावा

लागणार होता तयापकषा ऄसललया धदयाचया वयवमसथत बसललया घडीचा फोायदा सोडायला कोणाचीच तयारी नवहहती

मशवाय अपलया कतषतवाची बळावर अपण सपधत सहज बाजी मार ऄसा मवशवास मोहनला वाित होता ldquoमातर वािणी

ऄगदी बरोबरीची झाली पामहज दोघानाही बरोबरचा महससा ममळाला पामहजrdquo

ldquoबरोबर बाबजीrdquo या बाबतीत तरी मोहनशी सहमत होत सोहन महणाला ldquoअमहा दोघानाही सारखाच महससा ममळायला

हवा कोणालाही कमी नाही की कोणालाही जासती नाहीrdquo अमण मतथच दकशोरीलालना पढचया वाितल खाचखळग

ददसायला लागल अपण समसमान वािणी कर पण ती एकदम बरोबरीची अह याची खातरी दोघानाही कशी पिवन

दयायची मोहन अपला जरासा लाडका ऄसलयामळ अपण तयाला थोड झकत माप ददल अह ऄस सोहनला वािायच

ईलि सोहन मोठा ऄसलयामळ तयाचयाकड थोडासा जासतीचा महससा गला अह ऄशी समजत मोहनन करन घयायची

मशवाय मजथ बरोबर वािणी करता यइल ऄशा चीजवसतबरोबर काही काही वसत ऄशा होतया की तया एकच होतया

ददवाणखानयात पसरलला कामशमरी गामलचा होता तकतपोशीला लावलल हजार ददवयाच झबर होत कोणातरी एकाला

तया घयावया लागणार होतया नाही तर तया मवकन तयातन ममळालल पस वािन दयाव लागणार होत पण मोठया अवडीन

असथन जमा कललया तया वसत मवकायला लालाजच मन घइना

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

21

यातन मागष कसा काढावा या सिचतन लालाजना घरल होत तयाची नद हराम करन िाकली होती तयावर तयाचया एका

जवळचया सनहयानी यावर अता ऄकबराचया दरबारात जाउन मतथच याचा मनवाडा करणयाची मवनती करणयाचा ईपाय

सचवला ऄकबराचया दरबारातलया नवरतनाची मवशषत मबरबलाचया चातयाषची खयाती दरदरवर पसरलली ऄसलयान

ऄनक मडळी ऄशा मचतरमवमचतर समसया घउन मतथ जात ऄसत लालाजनाही तयाची मामहती होती तयामळ अपलया

सिचतवर तोच सवोततम तोडगा ऄसलयाच तयानाही पिल अमण एक ददवशी दरबार भरलया भरलया लालाजी मतथ हजर

झाल दसतखषदद बादशहाही तयाना ओळखत ऄसलयान तयाच सवागत करन तयाना एक मानाच सथान ददल अमण तयाचया

यणयाच परयोजन मवचारल

ldquoखासिवद सवाल घरचाच ऄसला तरी बडा पचीदा अह मामला बडा नाजक अह महणन अपलया चरणी अल अह

माझया तमाम वयापारईदीमाची माझया एकण ममळकतीची माझया दोन मलामधय वािणी करायची अहrdquo

ldquoदफोर ईसम कया बडी ईजझन ह मबलासखानन मवचारल काही समसया महिलयाबरोबर मबरबलालाच गळ घातली

जाणार ह ओळखन अपणही ऄशा कोणतयाही समसयचा चिकीसरशी मनकाल लाव शकतो ह दाखवन दणयासाठी

अगाउपणच तयान ह सामगतल होत

ldquoईलझन अह परवरददगार महणन तर आथवर अलो ममळकतीची वािणी बरोबर एकसारखीच झाली पामहज

कोणालाही कमी ममळता कामा नय की जयादा ममळता कामा नय अमण दस-याला अपलयापकषा एक तीळही जासतीचा

ममळालला नाही याची खातरी दोघानाही पिली पामहजrdquo

ldquoमगर हमार मबलासख ऄभी आस ईजझनको ममिा दग कय मबलासrdquo या वर मबलासखान चपचाप बसलयाच पाहन

बादशहा काय समाजायच त समजला अमण तयान मबरबलला पाचारण कल ldquoमबरबल लालाजची परशानी अपणच दर

कली पामहजrdquo

ldquoऄबलत हजर तमची ऄडचण अमही समजतो लालाजी वािणी करण कवहहाही ऄवघडच ऄसत तयात परत अपलच

बालबचच गतलल ऄसल की मामला ऄमधकच सगददल होउन जातो मशवाय आथ तर कवळ वािणी बरोबरीची होउन

चालणार नाही ती वाकइ तशीच अह याचा यकीन दोघानाही ममळाला पामहज तयाचया मनात कोणताही शक राहता

कामा नय तयासाठी लालाजी एक तर तमचया मलानाही आथ बोलवायला पामहजrdquo

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

22

ldquoअता जाउन घउन यतो हजरrdquo जाणयासाठी लालाजी वळणार तोच तयाना थोपवत मबरबल महणाला ldquoतमही कशाला

तसदी घता लालाजी अपण जासद पाठवया ना अमण हो तया दोघाना यताना एक ईततम परतीची गळाची ढपही घउन

यायला सागrdquo मबरबल जासदाला मनरोप दत महणाला

ही गळाची ढप कशाला ऄस मवचारायचा मोह बादशहाला झाला होता खर तर मतथलया सवानाच तो परशन पडला होता

पण बादशहान अपलया ईतसकतला लगाम लावलयाच पाहन सगळच गप बसल थोडयाच वळात सोहनलाल अमण

मोहनलाल गळाचया ढपसकि हजर झाल बादशहाला मजरा करन ईभ रामहल

ldquoअइय ऄर ऄस काही तरी गनहा कलयासारख का ईभ अहातrdquo मबरबलन तयाना मवचारल तयामळ त ऄमधकच

ओशाळगत झाल तयाबरोबर तयाना ददलासा दत तयान मवचारल ldquoतर मग काय तमचया बाबजचया ममळकतीची वािणी

करायची अहrdquo दोघही काहीही न बोलता चपचाप बसन रामहल तयाबरोबर मबरबलानच पढ सरवात कली

ldquoवािणीही ऄशी वहहायला हवी की दोघानाही बरोबरीचा महससा ममळायला हवा अमण दस-याला अपलयापकषा जासती

ममळाल ऄस वािायलाही नको बरोबरrdquo तयावर थोडफोार धाडस करत मोहन महणाला ldquoजी ह अमची तशीच

खवामहश अहrdquo ldquoदरसत अह अता ती कशी करायची ऄर हो ती गळाची ढप अणली अह ना तमहीrdquo ldquoजी हजर ही

काय समोरच अहrdquo अता सोहनलाही धीर अला होता

ldquoबहोत खब तर मग ही ढप महणज लालाजची ममळकत ऄस समजया अपण तयाची बरोबरीची वािणी करायची अह

या ढपच बरोबर दोन महसस करायच अहत तमचया पकी कोण ही ढप कापायला तयार अहrdquo दोघही पढ सरसावल

तयाबरोबर तयाना हाताचया आशा-यान थोपवत अमण नोकरान अणन ददलला सरा परजत मबरबल पढ झाला अमण

महणाला ldquoकोणीही करा तयाच बरोबरीच दोन महसस पण जो तस दोन महसस करल तयाला तयातला अपला महससा

मनवडणयाची पमहली सधी ममळणार नाही ती दस-याला ममळल महणज एकान दोन भाग करायच अमण दस-यान

तयातला एक भाग अपलयासाठी पमहलयादा मनवडायचाrdquo

मोहन अमण सोहनच नाही तर लालाजी बादशहा सारा दरबार ऄचबयान मबरबलाकड पाहत रामहला कषणभर सा-या

दरबारात शातता पसरली होती तया बरोबर मबरबलच पढ महणाला ldquoवािणी बरोबरीची झाली अह याची अमण तशी

दोघाचीही खातरी पिमवणयाची ही पदधत गमणत-तजञानी शोधन काढली अह अपला महससा मनवडणयाची पमहली सधी

दस-याला ममळणार ऄसलयान तयाच दोन तकड करणारा त तकड एकसारखच होतील याची सवाषमधक काळजी घइल

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

23

कारण जर एक तकडा दस-यापकषा मोठा झाला तर तो दस-याला ममळणयाची धासती तयाला तस कर दणार नाही

तयामळ कोणताही तकडा अपलया वािला अला तरी तयाला तकरार करायला जागाच ईरणार नाही तसच तयातला

कोणताही तकडा ईचलणयाची सधी दस-याला ममळालयामळ अपलया वायाला कमी महससा अला ऄशी भावना तयाचया

मनात पदा होणयाचही कारण नाही दस-याला जासतीचा महससा ममळावा ऄस तो महणालाच तर अपण तयाला मवचार

शकतो की तो महससा घणयाची सधी तलाच अधी ममळाली होती मतचा फोायदा तला घता अला नाही तर अता तला

सवतमशवाय दस-या कोणालाही दोष दता यणार नाही मग काय सोहन मोहन तयारी अह तमची या परकारचया

वािणीला का ऄजनही काही शका अह तमचया मनातrdquo

यावर त दोघ काय बोलणार ऄवाक होउन त ईभ रामहल होत दकशोरीलालजी मातर बसलया जागवरन ईठन

मबरबलापयत गल अमण तयानी तयाला असिलगन ददल बादशहाही खष होउन मबरबलला महणाला ldquoवाह मबरबल अज

तर त कमालच कलीस पण काय र जर लालाजना तीन मलग ऄसत तर काय कल ऄसतस तrdquo

ldquoजहॉपनाह तीन ऄसत तर वािणीचा मसलमसला जरा लाबला ऄसता पण मळ ततव तच रामहल ऄसत ऄशा वळी

एकाला तीन महसस करायला सागायच दस-यान त बरोबर ऄसलयाची खातरी करन घयायची अमण मतस-यान तयातला

अपला महससा पमहलयादा ईचलायचा दस-यान तयाचया नतर अमण जयान तकड पाडल तयान सवाषत शविी अपलया

पदरात ईण माप पड नय याची खातरी करन घयायची ऄसल तर कोणीही तकड करतानाच काळजी घइल अमण मग

कोणीही तयातला कोणताही महससा ईचलला तरी तयामवषयी तो मनशकच राहील तयाच बरोबर आतराना पमहलयादा तो

पमहलयादा तो ईचलायची सधी ममळालयामळ तयानाही समाधान लाभलrdquo

मबलासखान अमण तयाच बगलबचच वगळता सारा दरबार मबरबलाचया हषारीच गोडव गात पागला

- डॉ बाळ फोडक

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

24

मचतर ndash सकत गधळकर

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

25

समाज-जीवनाच मशलपकार

सवाइ माधवराव पशव अमण छतरपमत

छतरपमत मशवाजी महाराजानी सथापन कलल सिहदवी सवराजय तयाच नात शाहराज साता-याहन चालवीत ऄसत तयानी

नमलल पतपरधान ईफोष पशव यानी पणयाहन राजयकारभार चालमवला शमनवारवाडा ह पशवयाच मनवाससथान तसच

तथ तयाचा दरबारही होता

तया पशवयापकी शरी नारायणराव पशव याना तयाचयाच सनयातील गारदी समनकानी ठार कल तयाचया हतयनतर काही

ममहनयातच तयाचया मलाचा जनम झाला नाना फोडणीस सखाराम बाप अदद कारभारी एकतर अल अमण तयानी हया

मलाला गादीवर बसवन राजयकारभार चाल ठवला मलाच नाव होत सवाइ माधवराव

यथावकाश सवाइ माधवराव मोठ झाल महणज वय वषष ५ अता तयानी छतरपतना भिणयासाठी साता-याला जाण

जरर होत राजाशी पतपरधानानी कस बोलाव हयाचया तालमी शमनवार वाडयात सर झालया पाच वषाषचया मलाला

छतरपमत कोणत परशन मवचारतील याचा ऄदाज घउन शरी नाना फोडणीसानी सवाइ माधवरावाकडन परशन अमण ईततराची

परकिीस करन घतली तयातील काही परशन ऄस होत

छतरपमत ndash पशव तमच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash अमच नाव सवाइ माधवराव

छतरपमत ndash अमण अपलया वडीलाच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash तयाच नाव नारायणराव पशव

छतरपमत ndash पशव महणन तमच काय काम ऄसत

सवाइ माधवराव ndash अमही छतरपतना तयाचा राजयकारभार करणयास मदत करतो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

26

छतरपमत ndash अमही तमचा एक हात धरन ठवला तर कसा चालमवणार तमही हा राजयकारभार

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझा हात धरला याचा ऄथष अपण मला मदत करणार तयामळ राजयकारभार

करण ऄगदीच सोप होइल

हया ऄशा परकिीसवर नाना फोडणीस अदद मडळी खष होती ठरलया ददवशी सवाइ माधवराव अमण कारभारी साता-

याला गल छतरपमत दरबारात अलयावर पशवयानी तयाना भिवसत ददलया छतरपतनी हया छोया पशवयाना परशन

मवचारल अधी परकिीस कलली ऄसलयामळ सवष काही सरळीत झाल

ऄनपमकषतपण छतरपतनी पशवयाच दोनही हात धरल अमण मवचारल

छतरपमत ndash अता तर अमही तमच दोनही हात पकडल मग तमही काय कराल

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझ दोनही हात पकडल याचा ऄथष अपण सवष राजयकारभार बघणार अहात

माझयावरची जबाबदारी अपण घतली अता अपण अजञा करावी त त काम अमही कर

हया तयाचया ईततरावर छतरपमत परसनन झाल तयानी पशवयाचा अदर सतकार कला अमण पणयास जाउन राजयकारभार

पहावा ऄशी अजञाही कली

सवाइ माधवरावाचया हया हजरजबाबीपणावर नाना जञासकि सवष कारभारी थकक झाल

[शभराव रा दवळ हयाचया बालगोषटचया पसतकावरन शरी शभराव दवळ यानी पणयाचया ldquoपरगि भावसकलrdquo शाळत

मराठी मवषयाच मशकषक महणन काम कल बाळगोपाळासाठी कथा मलमहण हा तयाचा छद होता तयाच काही कथासगरह

परकामशत झाल अहत]

------- शरी परफोलल पढरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

27

वाचाल तर वाचाल

मलानो आथ शाळत तमहाला ऄभयासाला मराठी हा मवषय नाहीच घरात बोलल जाआल तर अमण तवढच मराठी तमचया

कानावर पडणार साहमजकच तमची मराठी शबसपतती मयाषददत रहाणयाची शकयता जासत ऄसत तयामळ मराठी पसतक

तमही वाचण फ़ारच महतवाच वाचनान भाषा तर सधारलच पण वाचताना मनोरजनाबरोबर ससकतीची मानवी

सवभावाची जगातलया चागलया तसच वाआि परवततची ओळख होत जात

अपलया महाराषटर मडळाचया वाचनालयात तमचयासाठी खप पसतक अहत मशवाय भारतात गलयावर तमहाला मामा

मावशी काका अतया अजी अजोबा मवचारतात काय हव तवहहाही पसतक हवी ऄस सागायला हरकत नाही त सार

खश होतील ऄगदीच कोणी नाही मवचारल तर मातर पसतकासाठी अइ-बाबाकड नककी हटट करा

पण कोणती पसतक वाचायची अहत ह तमहाला कळल तर तमही तया साठी हटट करणार ना नाही तर कोणी महिल की

घ तला हव त पसतक अमण तमहाला मामहतीच नसतील पसतकाची नाव तर मग पचाइत होइल काळजी कर नका

तमचयासाठी मनवडक पसतकाची यादी तयार अह ती यादी तयार करणयासाठी ऄनक ताइ दादा मावशी काकानी मदत

कली अह

न पसतकाच नाव लखक लमखका

१ बोकया सातबड ndash भाग १ त ३ ददलीप परभावळकर

२ फोासिर फोण ndash ऄनक भाग भा रा भागवत

३ गोया ना धो तामहणकर

४ सिचगी ना धो तामहणकर

५ शयामची अइ सान गरजी

६ बिायाची चाळ प ल दशपाड

७ ऄसा मी ऄसामी प ल दशपाड

८ मचमणराव ndash गडयाभाउ ndash ऄनक भाग सिच मव जोशी

९ यकषाची दणगी जयत नारळीकर

१० अकाशाशी जडल नात जयत नारळीकर

११ पाच सतचटरतर गो नी दाडकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

28

१२ पवनाकाठचा धडी गो नी दाडकर

१३ राधाच घर माधरी परदर

१४ बखर मबममची जी ए कलकणी

१५ मगधाचया रगीत गोषटी जी ए कलकणी

१६ बागलबवा सिवदा करदीकर

१७ ऎि लोकाचया दशात सिवदा करदीकर

१८ मपशी मावशीची भतावळ सिवदा करदीकर

१९ ऄकषर बाग कसमागरज

२० गलाबी सइ राजीव ताब

२१ ऄभत गोषटी रतनाकर मतकरी

२२ ऄगणात माझया सटरता पदकी

२३ खडो बललाळ नाना ढोबळ

२४ पारबया पर ग सरसतरबदध

२५ वाच अनद ndash भाग १ त ३ सपा ndash माधरी परदर

२६ मनवडक दकशोर कथा कमवता परका ndash बालभारती

२७ राजा मशवछतरपती ब मो परदर

२८ शरीमानयोगी रणमजत दसाइ

२९ मतयजय मशवाजी सावत

३० डॉ गड अमण तयाची ममतरमडळी शरीमनवास पमडत

३१ बाहलीच घर शरीमनवास पमडत

३२ शाबास शरलॉक होमस भा रा भागवत

३३ रॉमबनहड भा रा भागवत

३४ अइची दणगी प महादवशासतरी जोशी

३५ ददवाकराचया नायछिा ददवाकर

३६ एक होता कावहहषर वीणा गवाणकर

३७ तोतोचान ऄनवाद ndash चतना जोशी

३८ अददतीची साहसी सफोर समनती नामजोशी

३९ मवजञान राकषस प ग वदय

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

29

४० जीवन मलय पर ग सरसतरबदध

४१ मचतरवाचन माधरी परदर

४२ ऄकषर कस सधाराव ऄममभड

४३ मचनना मजशरी गोखल

४४ हसोबा शाम जोशी

हया मशवाय मबरबलाचया चातयषकथा पचततर आसापनीती महतोपदश रामायण-महाभारतातील कथा ऄमर मचतर कथा

गमलवसष टरवलस िारझन सिसदबादचया सफ़री ऄरमबयन नाइटटस ऄमलबाबा अमण चामळस चोर तसच जयल वनष चया

मवजञानकथाच तसच कामलदास भास हयाचया ससकत नािकाच समकषपत मराठी ऄनवाद ही वाचा

चादोबा ऄमत चपक परबोधन दकशोर ही मामसक ही अवजषन वाचावी ऄशी

भारत-भारती परकाशनान ऐमतहामसक पौरामणक सामामजक कषतरातील ईललखनीय वयकतची तसच ऄनक

करातीकारकाची सताची कवची लखकाची चटरतर परमसदध कली अहत छोिी छोिी जवळपास २५० पसतक अहत ती

नशनल बक टरसि न ऄनक मामहतीपणष पसतक परकामशत कली अहत तसच सिचमवजोशी भाराभागवत जयत नारळीकर

शाताराम करशणक राजीव ताब माधरी परदर हयाची ही ऄनक पसतक अहत रहसय कथा अवडत ऄसतील अमण अइ-

बाबा हो महणाल तर बाबराव ऄनाषळकर गरनाथ नाइक शशी भागवत हयाची पसतक वाचन बघा हयातली कोणती

पसतक वाचलीत कोणती अवडली कोणती अवडली नाहीत हया मशवाय अणखी काय वाचल hellipसगळ अमहाला नककी

कळवा

कपया अपलया गरथालयाचया बदलललया वळची नद घयावी दद ६ मडसबर २००८ पासन

गरथालय फोकत सकाळी १० त दपारी २ पयत चाल राहील सधयाकाळी गरथालय चाल

ऄसणार नाही अपलयाला होणा-या ऄसमवधबददल अमही ददलगीर अहोत

- अपली कायषकाटरणी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

30

मचतर ndash क शॊनक डबीर

मचतर ndash क अयषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

31

कमवता- फोोन

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

रोजरोज ऑफिसहन यत त लट

रातरी टललकॉन आलण उशीराही इटरनट

सकाळीच लनघत अन यत रातरीच थट

कधीतरी आई मला सधयाकाळी भट

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

शाळत मी लनघणयाआधीच जात त लनघन

शाळतन आलयावरही त भटत िोनवरन

आज नाही माझा वाढफदवस नाही कोणता सण

यशील का लवकर त आजचया फदवस पण

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

पाळणयावर झोक दशील ना मला

बटबॉल खळायला नशील ना मला

शजारचया गडडला घऊन सोबतीला

बीचवर जाऊन बाधायचा ना फकलला

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

आई तला हव तर खळया घरीच

UNO Monopoly करम काहीतरी

रडणार नाही सगळ डाव त जिजकललस तरी

डाव लचडीचा खळणार नाही हरलो मी जरी

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

िोन ठवतो आता आई यशील ना नककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

- सॊ ऄममता डबीर

wwweprasarancom ह माधयम सवष मराठी भामषकासाठी ईपलबध अह या साइि वर मराठी

सगीताचा अनद लिणयासाठी ldquoसवर-सधयाrdquo वर मकलक करा सगीतपरमसाठी अणखीही बरच चनलस या

साइि वर अहत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

32

A d v e r t i s e m e n t s To place ads in Rutugandh please contact Mr Ravi Shendarkar ndash 9005 4234

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

33

ऎकली अहत का ही गाणी

बालममतरानो लहानपणीची कमवता वा गाण ऄस महिल की तमहाला अठवत सिटटवकल सिटटवकल मलिल सिार किकवा मग

गडगडणार जक अमण मजल किकवाचबी मचकसमडमपल मचन हो ना कवमचत कोणाला चादोबा चादोबा भागलास का

किकवा ऄडमतडम तडतड बाजा पण अठवत ऄसतील पण अइ-बाबाचया लहानपणची गाणी कोणती ऄसतील बर

ऄसा परशन पडलाय कधी तमहाला हा हा अइ-बाबा कधी लहान होत ऄशीच कलपना करता यत नाही ना अइ मतचया

अइकड कशासाठी तरी हटट करत अह किकवा बाबानी यमनफ़ॉमष घातलला अह अमण शाळत ईमशरा गलयाबददल मशकषा

महणन तयाना िीचर नी ऄगठ धरन ईभ रहायला लावल अह त ही कलास चया बाहर कस वाितय ऄस मचतर

डोळयापढ अणायला गमतच वाित ना बर अपण बोलत होतो त अइ-बाबाचया लहानपणचया गाणयामवषयी तयानी

सामगतलय कधी तमहाला वा तमही मवचारलय का ना कधी तयाना कठलया कमवता वा गाणी यायची अवडायची

त नाही ना मग अज अपण तयामवषयीच बोल या लहानपणी बाहली तर ऄसतच सगळयाकड अमण अपलयाला

अपली बाहली खप अवडत ही ऄसत खर ना तर तया बाहलीच वणषन करणारी एक कमवता

होती कमवतच नाव होत माझी बाहली अमण कवी होत दततकवी-दततातरय घाि

माझी बाहली

या बाइ या

बघा बघा कशी माझी बसली बया१

ऐक न यत

हळहळ ऄमश माझी छमब बोलत२

डोळ दफोरवीत

िक िक कशी माझी सोमन बघत३

बघा बघा त

गलगल गालातच कशी हसत४

मला वाित

महला बाइ सार काही सार कळत५

सदा खळत

कमध हटट धरमन न माग वळत६

शहाणी कशी

सामडचोळी नवी ठमव जमशचया तशी७

डोळ हलवणाऱया बाहलीला सार काही कळत हयाची अपलयाला दखील खातरी पित अमण दकतीही खळल तरी ऄमजबात

कपड न मळवणाऱया मतचयाबददल कौतकही कारण कपड मळवणयावरन तर अपण रोज अइची बोलणी खात ऄसतो

ना अता बाहर जाउन खळायच महणज कपड मळणारच ना काय होत बर तवहहाच खळ लगोऱया टठकऱया गोया

मविीदाड हो अमण पतगपतग तर सगळयाना आतका अवडायचाबाहर खळायला गल की गवतात कधी कधी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

34

ददसायची छोिी छोिी सदर गवतफ़ल अमण मग एकदम सगळ महणायला लागायचती कमवता होती आददरा सताची

गवतफ़ला

रगरगलया सानसानलया

गवतफोला र गवतफोला

ऄसा कसा र साग लागला

साग तझा र तझा लळा

ममतरासग माळावरती

पतग ईडमवत दफोरताना

तला पामहल गवतावरती

झलता झलता हसताना

मवसरनी गलो पतग नमभचा

मवसरन गलो ममतराला

पाहन तजला हरवन गलो

ऄशा तझया र रगकळा

महरवी नाजक रमशम पाती

दोन बाजला सळसळती

नीळ मनळली एक पाकळी

पराग मपवळ झगमगती

मलाही वाि लहान होउन

तझयाहनही लहान र

तझया सगती सदा रहाव

मवसरन शाळा घर सार

खर सागा दकतयकदा नबरहड पाकष मध गलयावर किकवा सिोसा ला किकवा बीचवर गलयावर मतथच खळत रहाव शाळा

होमवकष काहीच नको ऄस तमहालाही वािलय की नाही अता बाहर गवतफ़ल अहत महिलयावर मतथ फ़लपाखर पण

ऄसणार ह वगळ सागायलाच नको तया फ़लपाखराच मनरमनराळ रग बघणयात अपल भान हरवणार अपण

तयाचयामाग धावत सिणार ह ओघान अलच तर तया फ़लपाखराची पण एक छानशी कमवता सगळया मलाना यतच

ऄसायची ती होती गहपािील हयाची फ़लपाखर ही कमवता

फोलपाखर

छान दकती ददसत फोलपाखर

या वलीवर फोलाबरोबर

गोड दकती हसत फोलपाखर१

पख मचमकल मनळजाभळ

हालवनी झलत फोलपाखर२

डोळ बाटरक कटरती लकलक

गोल मणी जण त फोलपाखर३

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

35

मी धर जाता यइ न हाता

दरच त ईडत फोलपाखर ४

अता एवढी सगळी मल एवढया मोठया अवाजात कमवता महणायला लागलयावर ती फ़लपाखर कधीच ईडन जायची ह

वगळ सागायला नकोच ऄगदी जी मचललीमपलली ऄसायची तयाचा एक लाकडी घोडा ऄसायचातयाचयावर बसन

जागचया जागी झलायच एवढाच खळ ऄसायचा पण तया घोडयावर बसलयावर मलाना मातर खप ऐि वािायचीजण

काही अपण खऱयाच घोडयावर बसलो अहोत अमण अता हा घोडा अपलयाला मनर-मनराळया टठकाणी घउन

जाणार अह ऄशी कलपना करणयात ती मचललीमपलली मि ऄसायची

िप िप िप िप िादकत िापा - शाता शळक

िप िप िप िप िादकत िापा चाल माझा घोडा

पाठीवरती जीन मखमली पामय रपरी तोडा

ईच ईभारी दोनही कान

ऐटित वळवी मान-कमान

मधच कवहहा दडकत दडकत चाल थोडा थोडा

घोडा माझा फोार हशार

पाठीवर मी होता सवार

नसता तयाला पर आषारा कशास चाबक ओढा

सात ऄरणय समरद सात

ओलामडल हा एक दमात

अला अला माझा घोडा सोडा रसता सोडा

ऄशीच सगळयाची एक अवडती कमवता होतीती महणज भाराताब हयाची या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

लवकर भरभर सार या

मजा करा र मजा करा

अज ददवस तमचा समजा

सवसथ बस तोमच फोस

नवभमी दामवन मी

या नगराला लागमनया

सदर ती दसरी दमनया

खळखळ मजळ गामत झर

गीत मधर चहबाज भर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

36

मजकड मतकड फोल फोळ

सवास पसर रसमह गळ

पर जयाच सोनयाच

त राव हराव

तर मग काम िाकमनया

नवी बघा या ही दमनया

नवया दमनयची सफ़र घडवन अणणारी ही कमवता अवडली ना तवहहा शाळत कोणताही कायषकरम ऄसला की तया अधी

लावलली ऄसायची दवा तझ दकती सदर अकाश सदर परकाश सयष दतो किकवा राजास जी महाली सौखय कधी

ममळाली ती सवष परापत झाली या झोपडीत माझया हया व ऄशा दकतीतरी कमवता अहत हया सगळया कमवता वाचन

तमचया अइ-बाबानाही अणखी दकतीतरी अठवतील तमहाला जया अवडलया ऄसतील कमवतातया तमही सरळ पाठच

करन िाका ना तया सारखया महणत रामहलात तर शबदोचचार तर सधारतीलच पण हया कमवता महणन दाखवलयात की

अललया पाहणयावर वा अजी-अजोबावर एकदम आमपरशन मारता यआल त वगळच

-वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

37

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

18

ldquoजा झोप अता ndash

मवनाकारण जाग नकोस ndash ldquo

तयाला ऄस महणणार कणी नसत

मला वाित ndash

अपण सदधा चॊकीदार वहहाव

ददवा घउन

अपलयाच सावलीशी खळणारा

चॊकीदार

- भावानवाद - डॉ राम महसाळकर

(मळ कमवता ndash गरदव रसिवरदनाथ िागोर)

मचतर ndash क शरया वलणकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

19

गोषट ndash वािणीतला महससा

लाला दकशोरीलाल मवचारात पडल होत तयाचा वयापार ईदीम भरभरािीला अला होता चोहोबाजनी तयाची वाढ होत

होती दशोदशीचा ईततमोततम माल तयाचया पढीवर यत होता ददलली शहरात तयाला मागणीही भरपर होती मशवाय

सचोिीचा वयवहार अमण मालाचया ईततम दजाषची गवाही यामळ तयाचयाकडनच खरदी करणयावर शहरातलया सगळयाच

परमतमषठत मडळचा अगरह ऄस खदद बादशहादखील अपलयाला हवा ऄसललया मालाची मागणी तयाचयाकडच करत ऄस

तवहहा खर तर दकशोरीलालना कसलीच सिचता ऄसणयाच कारण नवहहत पण ऄलीकड मातर त सतत काळजीन गरासलल

ऄसत तयाच कारण मातर थोड मवमचतर होत दकशोरीलालना दोनच मलग होत मोठा सोहनलाल अमण धाकिा

मोहनलाल दोघही तस कतषबगार होत तयाचया धदयाचया भरभरािीत तया दोघाचाही वािा होता जोवर वमडलाचया

ऄमधपतयाखाली दोघजण काम करत होत तोवर काहीही समसया ईभी रामहली नवहहती पण अता सगळी घडी ठीक बसली

अह तर सारा कारभार तया दोघावर सोपवन अपण तीथषयातरा करायला मनघन जाव ऄसा मवचार दकशोरीलाल कर

लागल अमण सघषाषला वाचा फोिली

लालाजचही अता वय होत चालल होत तयामळ हातीपायी धडधाकि अहोत तोवर अपण चारधाम यातरा करन याव

ऄसा लकडा नमषदादवनीही तयाचया पतनीनही लावला होता महणनच अता अपण कारभारातन ऄग काढन घयाव ऄसा

मवचार तयाचया मनात यउ लागला होता एक दोन वळा तयानी तो बोलनही दाखवला होता पण मतथही मोठी ऄडचण

मनमाषण झाली होती कारण अपलयानतरही सोहन अमण मोहन दोघानीही गणयागोसिवदान अजवर चालत अला होता

तसाच हा वयापाराचा कारभार चाल ठवावा ऄस दकशोरीलालना वाित होत पण दोघाचाही तयाला मवरोध होता कारण

मग मखय ऄमधकार कोणाचा का परशन मनमाषण झाला ऄसता वडीलकीचया जोरावर सोहन अपला हकक माड पाहत होता

तर कतषतवाचया बळावर मोहन अपला दावा माडत होता दकशोरीलालनाही तयातन अपला मनणषय करण कटठण झाल

होत तयात तया दोघाचया बायकाचही अपापसात पित नवहहत तयामळ जरी अपण कोणताही मनणषय कला तरी तो

सरळीतरीतया ऄमलात यइल याची सतराम शकयता नाही ह लालाजना सपषट ददसत होत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

20

यावर तोडगा एकच होता सा-या कारभाराची आसििीची दोघामधय समसमान वािणी करन परतयकाला अपापला धदा

सवततरपण करायला मोकळीक दणयामशवाय गतयतर नाही ऄस अजकाल लालाजनाही वाि लागल होत लालाजना तो

परसताव दकतीही ऄमपरय वािला तरी दसरा पयाषय नाही ह तयाना समजत होत तो दोघानाही मानय होणयासारखा अह या

ऄपकषन तयानी तो तयाचयासमोर ठवलयावर मातर परतयकषात तयाची ऄमलबजावणी करण दकती ऄवघड अह याची परमचती

तयाना ममळाली

ldquoमला ह मानय अह अमचा परतयकाचा वािा अमहाला ममळाला की अमही वगळ होउन अमचा धदा सवततरपण करrdquo

सोहन महणाला ldquoऄर पण तमची अपापसातच सपधाष नाही का होणार दोघाचाही धदा एकाच परकारचा मग दोघानाही

एकमकाचया सपधला तड दयाव लागल ह अता तमचयापकी एकजण नवाच धदा ईभा करणार ऄसल तर बाब वगळीrdquo

दकशोरीलाल महणाल

ldquoनाही बाबजी अमही हाच धदा करrdquo मोहन महणाला नवीन धदा सर करायचा महणज सगळयाचाच शरीगणश करावा

लागणार होता तयापकषा ऄसललया धदयाचया वयवमसथत बसललया घडीचा फोायदा सोडायला कोणाचीच तयारी नवहहती

मशवाय अपलया कतषतवाची बळावर अपण सपधत सहज बाजी मार ऄसा मवशवास मोहनला वाित होता ldquoमातर वािणी

ऄगदी बरोबरीची झाली पामहज दोघानाही बरोबरचा महससा ममळाला पामहजrdquo

ldquoबरोबर बाबजीrdquo या बाबतीत तरी मोहनशी सहमत होत सोहन महणाला ldquoअमहा दोघानाही सारखाच महससा ममळायला

हवा कोणालाही कमी नाही की कोणालाही जासती नाहीrdquo अमण मतथच दकशोरीलालना पढचया वाितल खाचखळग

ददसायला लागल अपण समसमान वािणी कर पण ती एकदम बरोबरीची अह याची खातरी दोघानाही कशी पिवन

दयायची मोहन अपला जरासा लाडका ऄसलयामळ अपण तयाला थोड झकत माप ददल अह ऄस सोहनला वािायच

ईलि सोहन मोठा ऄसलयामळ तयाचयाकड थोडासा जासतीचा महससा गला अह ऄशी समजत मोहनन करन घयायची

मशवाय मजथ बरोबर वािणी करता यइल ऄशा चीजवसतबरोबर काही काही वसत ऄशा होतया की तया एकच होतया

ददवाणखानयात पसरलला कामशमरी गामलचा होता तकतपोशीला लावलल हजार ददवयाच झबर होत कोणातरी एकाला

तया घयावया लागणार होतया नाही तर तया मवकन तयातन ममळालल पस वािन दयाव लागणार होत पण मोठया अवडीन

असथन जमा कललया तया वसत मवकायला लालाजच मन घइना

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

21

यातन मागष कसा काढावा या सिचतन लालाजना घरल होत तयाची नद हराम करन िाकली होती तयावर तयाचया एका

जवळचया सनहयानी यावर अता ऄकबराचया दरबारात जाउन मतथच याचा मनवाडा करणयाची मवनती करणयाचा ईपाय

सचवला ऄकबराचया दरबारातलया नवरतनाची मवशषत मबरबलाचया चातयाषची खयाती दरदरवर पसरलली ऄसलयान

ऄनक मडळी ऄशा मचतरमवमचतर समसया घउन मतथ जात ऄसत लालाजनाही तयाची मामहती होती तयामळ अपलया

सिचतवर तोच सवोततम तोडगा ऄसलयाच तयानाही पिल अमण एक ददवशी दरबार भरलया भरलया लालाजी मतथ हजर

झाल दसतखषदद बादशहाही तयाना ओळखत ऄसलयान तयाच सवागत करन तयाना एक मानाच सथान ददल अमण तयाचया

यणयाच परयोजन मवचारल

ldquoखासिवद सवाल घरचाच ऄसला तरी बडा पचीदा अह मामला बडा नाजक अह महणन अपलया चरणी अल अह

माझया तमाम वयापारईदीमाची माझया एकण ममळकतीची माझया दोन मलामधय वािणी करायची अहrdquo

ldquoदफोर ईसम कया बडी ईजझन ह मबलासखानन मवचारल काही समसया महिलयाबरोबर मबरबलालाच गळ घातली

जाणार ह ओळखन अपणही ऄशा कोणतयाही समसयचा चिकीसरशी मनकाल लाव शकतो ह दाखवन दणयासाठी

अगाउपणच तयान ह सामगतल होत

ldquoईलझन अह परवरददगार महणन तर आथवर अलो ममळकतीची वािणी बरोबर एकसारखीच झाली पामहज

कोणालाही कमी ममळता कामा नय की जयादा ममळता कामा नय अमण दस-याला अपलयापकषा एक तीळही जासतीचा

ममळालला नाही याची खातरी दोघानाही पिली पामहजrdquo

ldquoमगर हमार मबलासख ऄभी आस ईजझनको ममिा दग कय मबलासrdquo या वर मबलासखान चपचाप बसलयाच पाहन

बादशहा काय समाजायच त समजला अमण तयान मबरबलला पाचारण कल ldquoमबरबल लालाजची परशानी अपणच दर

कली पामहजrdquo

ldquoऄबलत हजर तमची ऄडचण अमही समजतो लालाजी वािणी करण कवहहाही ऄवघडच ऄसत तयात परत अपलच

बालबचच गतलल ऄसल की मामला ऄमधकच सगददल होउन जातो मशवाय आथ तर कवळ वािणी बरोबरीची होउन

चालणार नाही ती वाकइ तशीच अह याचा यकीन दोघानाही ममळाला पामहज तयाचया मनात कोणताही शक राहता

कामा नय तयासाठी लालाजी एक तर तमचया मलानाही आथ बोलवायला पामहजrdquo

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

22

ldquoअता जाउन घउन यतो हजरrdquo जाणयासाठी लालाजी वळणार तोच तयाना थोपवत मबरबल महणाला ldquoतमही कशाला

तसदी घता लालाजी अपण जासद पाठवया ना अमण हो तया दोघाना यताना एक ईततम परतीची गळाची ढपही घउन

यायला सागrdquo मबरबल जासदाला मनरोप दत महणाला

ही गळाची ढप कशाला ऄस मवचारायचा मोह बादशहाला झाला होता खर तर मतथलया सवानाच तो परशन पडला होता

पण बादशहान अपलया ईतसकतला लगाम लावलयाच पाहन सगळच गप बसल थोडयाच वळात सोहनलाल अमण

मोहनलाल गळाचया ढपसकि हजर झाल बादशहाला मजरा करन ईभ रामहल

ldquoअइय ऄर ऄस काही तरी गनहा कलयासारख का ईभ अहातrdquo मबरबलन तयाना मवचारल तयामळ त ऄमधकच

ओशाळगत झाल तयाबरोबर तयाना ददलासा दत तयान मवचारल ldquoतर मग काय तमचया बाबजचया ममळकतीची वािणी

करायची अहrdquo दोघही काहीही न बोलता चपचाप बसन रामहल तयाबरोबर मबरबलानच पढ सरवात कली

ldquoवािणीही ऄशी वहहायला हवी की दोघानाही बरोबरीचा महससा ममळायला हवा अमण दस-याला अपलयापकषा जासती

ममळाल ऄस वािायलाही नको बरोबरrdquo तयावर थोडफोार धाडस करत मोहन महणाला ldquoजी ह अमची तशीच

खवामहश अहrdquo ldquoदरसत अह अता ती कशी करायची ऄर हो ती गळाची ढप अणली अह ना तमहीrdquo ldquoजी हजर ही

काय समोरच अहrdquo अता सोहनलाही धीर अला होता

ldquoबहोत खब तर मग ही ढप महणज लालाजची ममळकत ऄस समजया अपण तयाची बरोबरीची वािणी करायची अह

या ढपच बरोबर दोन महसस करायच अहत तमचया पकी कोण ही ढप कापायला तयार अहrdquo दोघही पढ सरसावल

तयाबरोबर तयाना हाताचया आशा-यान थोपवत अमण नोकरान अणन ददलला सरा परजत मबरबल पढ झाला अमण

महणाला ldquoकोणीही करा तयाच बरोबरीच दोन महसस पण जो तस दोन महसस करल तयाला तयातला अपला महससा

मनवडणयाची पमहली सधी ममळणार नाही ती दस-याला ममळल महणज एकान दोन भाग करायच अमण दस-यान

तयातला एक भाग अपलयासाठी पमहलयादा मनवडायचाrdquo

मोहन अमण सोहनच नाही तर लालाजी बादशहा सारा दरबार ऄचबयान मबरबलाकड पाहत रामहला कषणभर सा-या

दरबारात शातता पसरली होती तया बरोबर मबरबलच पढ महणाला ldquoवािणी बरोबरीची झाली अह याची अमण तशी

दोघाचीही खातरी पिमवणयाची ही पदधत गमणत-तजञानी शोधन काढली अह अपला महससा मनवडणयाची पमहली सधी

दस-याला ममळणार ऄसलयान तयाच दोन तकड करणारा त तकड एकसारखच होतील याची सवाषमधक काळजी घइल

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

23

कारण जर एक तकडा दस-यापकषा मोठा झाला तर तो दस-याला ममळणयाची धासती तयाला तस कर दणार नाही

तयामळ कोणताही तकडा अपलया वािला अला तरी तयाला तकरार करायला जागाच ईरणार नाही तसच तयातला

कोणताही तकडा ईचलणयाची सधी दस-याला ममळालयामळ अपलया वायाला कमी महससा अला ऄशी भावना तयाचया

मनात पदा होणयाचही कारण नाही दस-याला जासतीचा महससा ममळावा ऄस तो महणालाच तर अपण तयाला मवचार

शकतो की तो महससा घणयाची सधी तलाच अधी ममळाली होती मतचा फोायदा तला घता अला नाही तर अता तला

सवतमशवाय दस-या कोणालाही दोष दता यणार नाही मग काय सोहन मोहन तयारी अह तमची या परकारचया

वािणीला का ऄजनही काही शका अह तमचया मनातrdquo

यावर त दोघ काय बोलणार ऄवाक होउन त ईभ रामहल होत दकशोरीलालजी मातर बसलया जागवरन ईठन

मबरबलापयत गल अमण तयानी तयाला असिलगन ददल बादशहाही खष होउन मबरबलला महणाला ldquoवाह मबरबल अज

तर त कमालच कलीस पण काय र जर लालाजना तीन मलग ऄसत तर काय कल ऄसतस तrdquo

ldquoजहॉपनाह तीन ऄसत तर वािणीचा मसलमसला जरा लाबला ऄसता पण मळ ततव तच रामहल ऄसत ऄशा वळी

एकाला तीन महसस करायला सागायच दस-यान त बरोबर ऄसलयाची खातरी करन घयायची अमण मतस-यान तयातला

अपला महससा पमहलयादा ईचलायचा दस-यान तयाचया नतर अमण जयान तकड पाडल तयान सवाषत शविी अपलया

पदरात ईण माप पड नय याची खातरी करन घयायची ऄसल तर कोणीही तकड करतानाच काळजी घइल अमण मग

कोणीही तयातला कोणताही महससा ईचलला तरी तयामवषयी तो मनशकच राहील तयाच बरोबर आतराना पमहलयादा तो

पमहलयादा तो ईचलायची सधी ममळालयामळ तयानाही समाधान लाभलrdquo

मबलासखान अमण तयाच बगलबचच वगळता सारा दरबार मबरबलाचया हषारीच गोडव गात पागला

- डॉ बाळ फोडक

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

24

मचतर ndash सकत गधळकर

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

25

समाज-जीवनाच मशलपकार

सवाइ माधवराव पशव अमण छतरपमत

छतरपमत मशवाजी महाराजानी सथापन कलल सिहदवी सवराजय तयाच नात शाहराज साता-याहन चालवीत ऄसत तयानी

नमलल पतपरधान ईफोष पशव यानी पणयाहन राजयकारभार चालमवला शमनवारवाडा ह पशवयाच मनवाससथान तसच

तथ तयाचा दरबारही होता

तया पशवयापकी शरी नारायणराव पशव याना तयाचयाच सनयातील गारदी समनकानी ठार कल तयाचया हतयनतर काही

ममहनयातच तयाचया मलाचा जनम झाला नाना फोडणीस सखाराम बाप अदद कारभारी एकतर अल अमण तयानी हया

मलाला गादीवर बसवन राजयकारभार चाल ठवला मलाच नाव होत सवाइ माधवराव

यथावकाश सवाइ माधवराव मोठ झाल महणज वय वषष ५ अता तयानी छतरपतना भिणयासाठी साता-याला जाण

जरर होत राजाशी पतपरधानानी कस बोलाव हयाचया तालमी शमनवार वाडयात सर झालया पाच वषाषचया मलाला

छतरपमत कोणत परशन मवचारतील याचा ऄदाज घउन शरी नाना फोडणीसानी सवाइ माधवरावाकडन परशन अमण ईततराची

परकिीस करन घतली तयातील काही परशन ऄस होत

छतरपमत ndash पशव तमच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash अमच नाव सवाइ माधवराव

छतरपमत ndash अमण अपलया वडीलाच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash तयाच नाव नारायणराव पशव

छतरपमत ndash पशव महणन तमच काय काम ऄसत

सवाइ माधवराव ndash अमही छतरपतना तयाचा राजयकारभार करणयास मदत करतो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

26

छतरपमत ndash अमही तमचा एक हात धरन ठवला तर कसा चालमवणार तमही हा राजयकारभार

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझा हात धरला याचा ऄथष अपण मला मदत करणार तयामळ राजयकारभार

करण ऄगदीच सोप होइल

हया ऄशा परकिीसवर नाना फोडणीस अदद मडळी खष होती ठरलया ददवशी सवाइ माधवराव अमण कारभारी साता-

याला गल छतरपमत दरबारात अलयावर पशवयानी तयाना भिवसत ददलया छतरपतनी हया छोया पशवयाना परशन

मवचारल अधी परकिीस कलली ऄसलयामळ सवष काही सरळीत झाल

ऄनपमकषतपण छतरपतनी पशवयाच दोनही हात धरल अमण मवचारल

छतरपमत ndash अता तर अमही तमच दोनही हात पकडल मग तमही काय कराल

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझ दोनही हात पकडल याचा ऄथष अपण सवष राजयकारभार बघणार अहात

माझयावरची जबाबदारी अपण घतली अता अपण अजञा करावी त त काम अमही कर

हया तयाचया ईततरावर छतरपमत परसनन झाल तयानी पशवयाचा अदर सतकार कला अमण पणयास जाउन राजयकारभार

पहावा ऄशी अजञाही कली

सवाइ माधवरावाचया हया हजरजबाबीपणावर नाना जञासकि सवष कारभारी थकक झाल

[शभराव रा दवळ हयाचया बालगोषटचया पसतकावरन शरी शभराव दवळ यानी पणयाचया ldquoपरगि भावसकलrdquo शाळत

मराठी मवषयाच मशकषक महणन काम कल बाळगोपाळासाठी कथा मलमहण हा तयाचा छद होता तयाच काही कथासगरह

परकामशत झाल अहत]

------- शरी परफोलल पढरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

27

वाचाल तर वाचाल

मलानो आथ शाळत तमहाला ऄभयासाला मराठी हा मवषय नाहीच घरात बोलल जाआल तर अमण तवढच मराठी तमचया

कानावर पडणार साहमजकच तमची मराठी शबसपतती मयाषददत रहाणयाची शकयता जासत ऄसत तयामळ मराठी पसतक

तमही वाचण फ़ारच महतवाच वाचनान भाषा तर सधारलच पण वाचताना मनोरजनाबरोबर ससकतीची मानवी

सवभावाची जगातलया चागलया तसच वाआि परवततची ओळख होत जात

अपलया महाराषटर मडळाचया वाचनालयात तमचयासाठी खप पसतक अहत मशवाय भारतात गलयावर तमहाला मामा

मावशी काका अतया अजी अजोबा मवचारतात काय हव तवहहाही पसतक हवी ऄस सागायला हरकत नाही त सार

खश होतील ऄगदीच कोणी नाही मवचारल तर मातर पसतकासाठी अइ-बाबाकड नककी हटट करा

पण कोणती पसतक वाचायची अहत ह तमहाला कळल तर तमही तया साठी हटट करणार ना नाही तर कोणी महिल की

घ तला हव त पसतक अमण तमहाला मामहतीच नसतील पसतकाची नाव तर मग पचाइत होइल काळजी कर नका

तमचयासाठी मनवडक पसतकाची यादी तयार अह ती यादी तयार करणयासाठी ऄनक ताइ दादा मावशी काकानी मदत

कली अह

न पसतकाच नाव लखक लमखका

१ बोकया सातबड ndash भाग १ त ३ ददलीप परभावळकर

२ फोासिर फोण ndash ऄनक भाग भा रा भागवत

३ गोया ना धो तामहणकर

४ सिचगी ना धो तामहणकर

५ शयामची अइ सान गरजी

६ बिायाची चाळ प ल दशपाड

७ ऄसा मी ऄसामी प ल दशपाड

८ मचमणराव ndash गडयाभाउ ndash ऄनक भाग सिच मव जोशी

९ यकषाची दणगी जयत नारळीकर

१० अकाशाशी जडल नात जयत नारळीकर

११ पाच सतचटरतर गो नी दाडकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

28

१२ पवनाकाठचा धडी गो नी दाडकर

१३ राधाच घर माधरी परदर

१४ बखर मबममची जी ए कलकणी

१५ मगधाचया रगीत गोषटी जी ए कलकणी

१६ बागलबवा सिवदा करदीकर

१७ ऎि लोकाचया दशात सिवदा करदीकर

१८ मपशी मावशीची भतावळ सिवदा करदीकर

१९ ऄकषर बाग कसमागरज

२० गलाबी सइ राजीव ताब

२१ ऄभत गोषटी रतनाकर मतकरी

२२ ऄगणात माझया सटरता पदकी

२३ खडो बललाळ नाना ढोबळ

२४ पारबया पर ग सरसतरबदध

२५ वाच अनद ndash भाग १ त ३ सपा ndash माधरी परदर

२६ मनवडक दकशोर कथा कमवता परका ndash बालभारती

२७ राजा मशवछतरपती ब मो परदर

२८ शरीमानयोगी रणमजत दसाइ

२९ मतयजय मशवाजी सावत

३० डॉ गड अमण तयाची ममतरमडळी शरीमनवास पमडत

३१ बाहलीच घर शरीमनवास पमडत

३२ शाबास शरलॉक होमस भा रा भागवत

३३ रॉमबनहड भा रा भागवत

३४ अइची दणगी प महादवशासतरी जोशी

३५ ददवाकराचया नायछिा ददवाकर

३६ एक होता कावहहषर वीणा गवाणकर

३७ तोतोचान ऄनवाद ndash चतना जोशी

३८ अददतीची साहसी सफोर समनती नामजोशी

३९ मवजञान राकषस प ग वदय

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

29

४० जीवन मलय पर ग सरसतरबदध

४१ मचतरवाचन माधरी परदर

४२ ऄकषर कस सधाराव ऄममभड

४३ मचनना मजशरी गोखल

४४ हसोबा शाम जोशी

हया मशवाय मबरबलाचया चातयषकथा पचततर आसापनीती महतोपदश रामायण-महाभारतातील कथा ऄमर मचतर कथा

गमलवसष टरवलस िारझन सिसदबादचया सफ़री ऄरमबयन नाइटटस ऄमलबाबा अमण चामळस चोर तसच जयल वनष चया

मवजञानकथाच तसच कामलदास भास हयाचया ससकत नािकाच समकषपत मराठी ऄनवाद ही वाचा

चादोबा ऄमत चपक परबोधन दकशोर ही मामसक ही अवजषन वाचावी ऄशी

भारत-भारती परकाशनान ऐमतहामसक पौरामणक सामामजक कषतरातील ईललखनीय वयकतची तसच ऄनक

करातीकारकाची सताची कवची लखकाची चटरतर परमसदध कली अहत छोिी छोिी जवळपास २५० पसतक अहत ती

नशनल बक टरसि न ऄनक मामहतीपणष पसतक परकामशत कली अहत तसच सिचमवजोशी भाराभागवत जयत नारळीकर

शाताराम करशणक राजीव ताब माधरी परदर हयाची ही ऄनक पसतक अहत रहसय कथा अवडत ऄसतील अमण अइ-

बाबा हो महणाल तर बाबराव ऄनाषळकर गरनाथ नाइक शशी भागवत हयाची पसतक वाचन बघा हयातली कोणती

पसतक वाचलीत कोणती अवडली कोणती अवडली नाहीत हया मशवाय अणखी काय वाचल hellipसगळ अमहाला नककी

कळवा

कपया अपलया गरथालयाचया बदलललया वळची नद घयावी दद ६ मडसबर २००८ पासन

गरथालय फोकत सकाळी १० त दपारी २ पयत चाल राहील सधयाकाळी गरथालय चाल

ऄसणार नाही अपलयाला होणा-या ऄसमवधबददल अमही ददलगीर अहोत

- अपली कायषकाटरणी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

30

मचतर ndash क शॊनक डबीर

मचतर ndash क अयषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

31

कमवता- फोोन

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

रोजरोज ऑफिसहन यत त लट

रातरी टललकॉन आलण उशीराही इटरनट

सकाळीच लनघत अन यत रातरीच थट

कधीतरी आई मला सधयाकाळी भट

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

शाळत मी लनघणयाआधीच जात त लनघन

शाळतन आलयावरही त भटत िोनवरन

आज नाही माझा वाढफदवस नाही कोणता सण

यशील का लवकर त आजचया फदवस पण

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

पाळणयावर झोक दशील ना मला

बटबॉल खळायला नशील ना मला

शजारचया गडडला घऊन सोबतीला

बीचवर जाऊन बाधायचा ना फकलला

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

आई तला हव तर खळया घरीच

UNO Monopoly करम काहीतरी

रडणार नाही सगळ डाव त जिजकललस तरी

डाव लचडीचा खळणार नाही हरलो मी जरी

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

िोन ठवतो आता आई यशील ना नककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

- सॊ ऄममता डबीर

wwweprasarancom ह माधयम सवष मराठी भामषकासाठी ईपलबध अह या साइि वर मराठी

सगीताचा अनद लिणयासाठी ldquoसवर-सधयाrdquo वर मकलक करा सगीतपरमसाठी अणखीही बरच चनलस या

साइि वर अहत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

32

A d v e r t i s e m e n t s To place ads in Rutugandh please contact Mr Ravi Shendarkar ndash 9005 4234

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

33

ऎकली अहत का ही गाणी

बालममतरानो लहानपणीची कमवता वा गाण ऄस महिल की तमहाला अठवत सिटटवकल सिटटवकल मलिल सिार किकवा मग

गडगडणार जक अमण मजल किकवाचबी मचकसमडमपल मचन हो ना कवमचत कोणाला चादोबा चादोबा भागलास का

किकवा ऄडमतडम तडतड बाजा पण अठवत ऄसतील पण अइ-बाबाचया लहानपणची गाणी कोणती ऄसतील बर

ऄसा परशन पडलाय कधी तमहाला हा हा अइ-बाबा कधी लहान होत ऄशीच कलपना करता यत नाही ना अइ मतचया

अइकड कशासाठी तरी हटट करत अह किकवा बाबानी यमनफ़ॉमष घातलला अह अमण शाळत ईमशरा गलयाबददल मशकषा

महणन तयाना िीचर नी ऄगठ धरन ईभ रहायला लावल अह त ही कलास चया बाहर कस वाितय ऄस मचतर

डोळयापढ अणायला गमतच वाित ना बर अपण बोलत होतो त अइ-बाबाचया लहानपणचया गाणयामवषयी तयानी

सामगतलय कधी तमहाला वा तमही मवचारलय का ना कधी तयाना कठलया कमवता वा गाणी यायची अवडायची

त नाही ना मग अज अपण तयामवषयीच बोल या लहानपणी बाहली तर ऄसतच सगळयाकड अमण अपलयाला

अपली बाहली खप अवडत ही ऄसत खर ना तर तया बाहलीच वणषन करणारी एक कमवता

होती कमवतच नाव होत माझी बाहली अमण कवी होत दततकवी-दततातरय घाि

माझी बाहली

या बाइ या

बघा बघा कशी माझी बसली बया१

ऐक न यत

हळहळ ऄमश माझी छमब बोलत२

डोळ दफोरवीत

िक िक कशी माझी सोमन बघत३

बघा बघा त

गलगल गालातच कशी हसत४

मला वाित

महला बाइ सार काही सार कळत५

सदा खळत

कमध हटट धरमन न माग वळत६

शहाणी कशी

सामडचोळी नवी ठमव जमशचया तशी७

डोळ हलवणाऱया बाहलीला सार काही कळत हयाची अपलयाला दखील खातरी पित अमण दकतीही खळल तरी ऄमजबात

कपड न मळवणाऱया मतचयाबददल कौतकही कारण कपड मळवणयावरन तर अपण रोज अइची बोलणी खात ऄसतो

ना अता बाहर जाउन खळायच महणज कपड मळणारच ना काय होत बर तवहहाच खळ लगोऱया टठकऱया गोया

मविीदाड हो अमण पतगपतग तर सगळयाना आतका अवडायचाबाहर खळायला गल की गवतात कधी कधी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

34

ददसायची छोिी छोिी सदर गवतफ़ल अमण मग एकदम सगळ महणायला लागायचती कमवता होती आददरा सताची

गवतफ़ला

रगरगलया सानसानलया

गवतफोला र गवतफोला

ऄसा कसा र साग लागला

साग तझा र तझा लळा

ममतरासग माळावरती

पतग ईडमवत दफोरताना

तला पामहल गवतावरती

झलता झलता हसताना

मवसरनी गलो पतग नमभचा

मवसरन गलो ममतराला

पाहन तजला हरवन गलो

ऄशा तझया र रगकळा

महरवी नाजक रमशम पाती

दोन बाजला सळसळती

नीळ मनळली एक पाकळी

पराग मपवळ झगमगती

मलाही वाि लहान होउन

तझयाहनही लहान र

तझया सगती सदा रहाव

मवसरन शाळा घर सार

खर सागा दकतयकदा नबरहड पाकष मध गलयावर किकवा सिोसा ला किकवा बीचवर गलयावर मतथच खळत रहाव शाळा

होमवकष काहीच नको ऄस तमहालाही वािलय की नाही अता बाहर गवतफ़ल अहत महिलयावर मतथ फ़लपाखर पण

ऄसणार ह वगळ सागायलाच नको तया फ़लपाखराच मनरमनराळ रग बघणयात अपल भान हरवणार अपण

तयाचयामाग धावत सिणार ह ओघान अलच तर तया फ़लपाखराची पण एक छानशी कमवता सगळया मलाना यतच

ऄसायची ती होती गहपािील हयाची फ़लपाखर ही कमवता

फोलपाखर

छान दकती ददसत फोलपाखर

या वलीवर फोलाबरोबर

गोड दकती हसत फोलपाखर१

पख मचमकल मनळजाभळ

हालवनी झलत फोलपाखर२

डोळ बाटरक कटरती लकलक

गोल मणी जण त फोलपाखर३

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

35

मी धर जाता यइ न हाता

दरच त ईडत फोलपाखर ४

अता एवढी सगळी मल एवढया मोठया अवाजात कमवता महणायला लागलयावर ती फ़लपाखर कधीच ईडन जायची ह

वगळ सागायला नकोच ऄगदी जी मचललीमपलली ऄसायची तयाचा एक लाकडी घोडा ऄसायचातयाचयावर बसन

जागचया जागी झलायच एवढाच खळ ऄसायचा पण तया घोडयावर बसलयावर मलाना मातर खप ऐि वािायचीजण

काही अपण खऱयाच घोडयावर बसलो अहोत अमण अता हा घोडा अपलयाला मनर-मनराळया टठकाणी घउन

जाणार अह ऄशी कलपना करणयात ती मचललीमपलली मि ऄसायची

िप िप िप िप िादकत िापा - शाता शळक

िप िप िप िप िादकत िापा चाल माझा घोडा

पाठीवरती जीन मखमली पामय रपरी तोडा

ईच ईभारी दोनही कान

ऐटित वळवी मान-कमान

मधच कवहहा दडकत दडकत चाल थोडा थोडा

घोडा माझा फोार हशार

पाठीवर मी होता सवार

नसता तयाला पर आषारा कशास चाबक ओढा

सात ऄरणय समरद सात

ओलामडल हा एक दमात

अला अला माझा घोडा सोडा रसता सोडा

ऄशीच सगळयाची एक अवडती कमवता होतीती महणज भाराताब हयाची या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

लवकर भरभर सार या

मजा करा र मजा करा

अज ददवस तमचा समजा

सवसथ बस तोमच फोस

नवभमी दामवन मी

या नगराला लागमनया

सदर ती दसरी दमनया

खळखळ मजळ गामत झर

गीत मधर चहबाज भर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

36

मजकड मतकड फोल फोळ

सवास पसर रसमह गळ

पर जयाच सोनयाच

त राव हराव

तर मग काम िाकमनया

नवी बघा या ही दमनया

नवया दमनयची सफ़र घडवन अणणारी ही कमवता अवडली ना तवहहा शाळत कोणताही कायषकरम ऄसला की तया अधी

लावलली ऄसायची दवा तझ दकती सदर अकाश सदर परकाश सयष दतो किकवा राजास जी महाली सौखय कधी

ममळाली ती सवष परापत झाली या झोपडीत माझया हया व ऄशा दकतीतरी कमवता अहत हया सगळया कमवता वाचन

तमचया अइ-बाबानाही अणखी दकतीतरी अठवतील तमहाला जया अवडलया ऄसतील कमवतातया तमही सरळ पाठच

करन िाका ना तया सारखया महणत रामहलात तर शबदोचचार तर सधारतीलच पण हया कमवता महणन दाखवलयात की

अललया पाहणयावर वा अजी-अजोबावर एकदम आमपरशन मारता यआल त वगळच

-वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

37

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

19

गोषट ndash वािणीतला महससा

लाला दकशोरीलाल मवचारात पडल होत तयाचा वयापार ईदीम भरभरािीला अला होता चोहोबाजनी तयाची वाढ होत

होती दशोदशीचा ईततमोततम माल तयाचया पढीवर यत होता ददलली शहरात तयाला मागणीही भरपर होती मशवाय

सचोिीचा वयवहार अमण मालाचया ईततम दजाषची गवाही यामळ तयाचयाकडनच खरदी करणयावर शहरातलया सगळयाच

परमतमषठत मडळचा अगरह ऄस खदद बादशहादखील अपलयाला हवा ऄसललया मालाची मागणी तयाचयाकडच करत ऄस

तवहहा खर तर दकशोरीलालना कसलीच सिचता ऄसणयाच कारण नवहहत पण ऄलीकड मातर त सतत काळजीन गरासलल

ऄसत तयाच कारण मातर थोड मवमचतर होत दकशोरीलालना दोनच मलग होत मोठा सोहनलाल अमण धाकिा

मोहनलाल दोघही तस कतषबगार होत तयाचया धदयाचया भरभरािीत तया दोघाचाही वािा होता जोवर वमडलाचया

ऄमधपतयाखाली दोघजण काम करत होत तोवर काहीही समसया ईभी रामहली नवहहती पण अता सगळी घडी ठीक बसली

अह तर सारा कारभार तया दोघावर सोपवन अपण तीथषयातरा करायला मनघन जाव ऄसा मवचार दकशोरीलाल कर

लागल अमण सघषाषला वाचा फोिली

लालाजचही अता वय होत चालल होत तयामळ हातीपायी धडधाकि अहोत तोवर अपण चारधाम यातरा करन याव

ऄसा लकडा नमषदादवनीही तयाचया पतनीनही लावला होता महणनच अता अपण कारभारातन ऄग काढन घयाव ऄसा

मवचार तयाचया मनात यउ लागला होता एक दोन वळा तयानी तो बोलनही दाखवला होता पण मतथही मोठी ऄडचण

मनमाषण झाली होती कारण अपलयानतरही सोहन अमण मोहन दोघानीही गणयागोसिवदान अजवर चालत अला होता

तसाच हा वयापाराचा कारभार चाल ठवावा ऄस दकशोरीलालना वाित होत पण दोघाचाही तयाला मवरोध होता कारण

मग मखय ऄमधकार कोणाचा का परशन मनमाषण झाला ऄसता वडीलकीचया जोरावर सोहन अपला हकक माड पाहत होता

तर कतषतवाचया बळावर मोहन अपला दावा माडत होता दकशोरीलालनाही तयातन अपला मनणषय करण कटठण झाल

होत तयात तया दोघाचया बायकाचही अपापसात पित नवहहत तयामळ जरी अपण कोणताही मनणषय कला तरी तो

सरळीतरीतया ऄमलात यइल याची सतराम शकयता नाही ह लालाजना सपषट ददसत होत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

20

यावर तोडगा एकच होता सा-या कारभाराची आसििीची दोघामधय समसमान वािणी करन परतयकाला अपापला धदा

सवततरपण करायला मोकळीक दणयामशवाय गतयतर नाही ऄस अजकाल लालाजनाही वाि लागल होत लालाजना तो

परसताव दकतीही ऄमपरय वािला तरी दसरा पयाषय नाही ह तयाना समजत होत तो दोघानाही मानय होणयासारखा अह या

ऄपकषन तयानी तो तयाचयासमोर ठवलयावर मातर परतयकषात तयाची ऄमलबजावणी करण दकती ऄवघड अह याची परमचती

तयाना ममळाली

ldquoमला ह मानय अह अमचा परतयकाचा वािा अमहाला ममळाला की अमही वगळ होउन अमचा धदा सवततरपण करrdquo

सोहन महणाला ldquoऄर पण तमची अपापसातच सपधाष नाही का होणार दोघाचाही धदा एकाच परकारचा मग दोघानाही

एकमकाचया सपधला तड दयाव लागल ह अता तमचयापकी एकजण नवाच धदा ईभा करणार ऄसल तर बाब वगळीrdquo

दकशोरीलाल महणाल

ldquoनाही बाबजी अमही हाच धदा करrdquo मोहन महणाला नवीन धदा सर करायचा महणज सगळयाचाच शरीगणश करावा

लागणार होता तयापकषा ऄसललया धदयाचया वयवमसथत बसललया घडीचा फोायदा सोडायला कोणाचीच तयारी नवहहती

मशवाय अपलया कतषतवाची बळावर अपण सपधत सहज बाजी मार ऄसा मवशवास मोहनला वाित होता ldquoमातर वािणी

ऄगदी बरोबरीची झाली पामहज दोघानाही बरोबरचा महससा ममळाला पामहजrdquo

ldquoबरोबर बाबजीrdquo या बाबतीत तरी मोहनशी सहमत होत सोहन महणाला ldquoअमहा दोघानाही सारखाच महससा ममळायला

हवा कोणालाही कमी नाही की कोणालाही जासती नाहीrdquo अमण मतथच दकशोरीलालना पढचया वाितल खाचखळग

ददसायला लागल अपण समसमान वािणी कर पण ती एकदम बरोबरीची अह याची खातरी दोघानाही कशी पिवन

दयायची मोहन अपला जरासा लाडका ऄसलयामळ अपण तयाला थोड झकत माप ददल अह ऄस सोहनला वािायच

ईलि सोहन मोठा ऄसलयामळ तयाचयाकड थोडासा जासतीचा महससा गला अह ऄशी समजत मोहनन करन घयायची

मशवाय मजथ बरोबर वािणी करता यइल ऄशा चीजवसतबरोबर काही काही वसत ऄशा होतया की तया एकच होतया

ददवाणखानयात पसरलला कामशमरी गामलचा होता तकतपोशीला लावलल हजार ददवयाच झबर होत कोणातरी एकाला

तया घयावया लागणार होतया नाही तर तया मवकन तयातन ममळालल पस वािन दयाव लागणार होत पण मोठया अवडीन

असथन जमा कललया तया वसत मवकायला लालाजच मन घइना

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

21

यातन मागष कसा काढावा या सिचतन लालाजना घरल होत तयाची नद हराम करन िाकली होती तयावर तयाचया एका

जवळचया सनहयानी यावर अता ऄकबराचया दरबारात जाउन मतथच याचा मनवाडा करणयाची मवनती करणयाचा ईपाय

सचवला ऄकबराचया दरबारातलया नवरतनाची मवशषत मबरबलाचया चातयाषची खयाती दरदरवर पसरलली ऄसलयान

ऄनक मडळी ऄशा मचतरमवमचतर समसया घउन मतथ जात ऄसत लालाजनाही तयाची मामहती होती तयामळ अपलया

सिचतवर तोच सवोततम तोडगा ऄसलयाच तयानाही पिल अमण एक ददवशी दरबार भरलया भरलया लालाजी मतथ हजर

झाल दसतखषदद बादशहाही तयाना ओळखत ऄसलयान तयाच सवागत करन तयाना एक मानाच सथान ददल अमण तयाचया

यणयाच परयोजन मवचारल

ldquoखासिवद सवाल घरचाच ऄसला तरी बडा पचीदा अह मामला बडा नाजक अह महणन अपलया चरणी अल अह

माझया तमाम वयापारईदीमाची माझया एकण ममळकतीची माझया दोन मलामधय वािणी करायची अहrdquo

ldquoदफोर ईसम कया बडी ईजझन ह मबलासखानन मवचारल काही समसया महिलयाबरोबर मबरबलालाच गळ घातली

जाणार ह ओळखन अपणही ऄशा कोणतयाही समसयचा चिकीसरशी मनकाल लाव शकतो ह दाखवन दणयासाठी

अगाउपणच तयान ह सामगतल होत

ldquoईलझन अह परवरददगार महणन तर आथवर अलो ममळकतीची वािणी बरोबर एकसारखीच झाली पामहज

कोणालाही कमी ममळता कामा नय की जयादा ममळता कामा नय अमण दस-याला अपलयापकषा एक तीळही जासतीचा

ममळालला नाही याची खातरी दोघानाही पिली पामहजrdquo

ldquoमगर हमार मबलासख ऄभी आस ईजझनको ममिा दग कय मबलासrdquo या वर मबलासखान चपचाप बसलयाच पाहन

बादशहा काय समाजायच त समजला अमण तयान मबरबलला पाचारण कल ldquoमबरबल लालाजची परशानी अपणच दर

कली पामहजrdquo

ldquoऄबलत हजर तमची ऄडचण अमही समजतो लालाजी वािणी करण कवहहाही ऄवघडच ऄसत तयात परत अपलच

बालबचच गतलल ऄसल की मामला ऄमधकच सगददल होउन जातो मशवाय आथ तर कवळ वािणी बरोबरीची होउन

चालणार नाही ती वाकइ तशीच अह याचा यकीन दोघानाही ममळाला पामहज तयाचया मनात कोणताही शक राहता

कामा नय तयासाठी लालाजी एक तर तमचया मलानाही आथ बोलवायला पामहजrdquo

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

22

ldquoअता जाउन घउन यतो हजरrdquo जाणयासाठी लालाजी वळणार तोच तयाना थोपवत मबरबल महणाला ldquoतमही कशाला

तसदी घता लालाजी अपण जासद पाठवया ना अमण हो तया दोघाना यताना एक ईततम परतीची गळाची ढपही घउन

यायला सागrdquo मबरबल जासदाला मनरोप दत महणाला

ही गळाची ढप कशाला ऄस मवचारायचा मोह बादशहाला झाला होता खर तर मतथलया सवानाच तो परशन पडला होता

पण बादशहान अपलया ईतसकतला लगाम लावलयाच पाहन सगळच गप बसल थोडयाच वळात सोहनलाल अमण

मोहनलाल गळाचया ढपसकि हजर झाल बादशहाला मजरा करन ईभ रामहल

ldquoअइय ऄर ऄस काही तरी गनहा कलयासारख का ईभ अहातrdquo मबरबलन तयाना मवचारल तयामळ त ऄमधकच

ओशाळगत झाल तयाबरोबर तयाना ददलासा दत तयान मवचारल ldquoतर मग काय तमचया बाबजचया ममळकतीची वािणी

करायची अहrdquo दोघही काहीही न बोलता चपचाप बसन रामहल तयाबरोबर मबरबलानच पढ सरवात कली

ldquoवािणीही ऄशी वहहायला हवी की दोघानाही बरोबरीचा महससा ममळायला हवा अमण दस-याला अपलयापकषा जासती

ममळाल ऄस वािायलाही नको बरोबरrdquo तयावर थोडफोार धाडस करत मोहन महणाला ldquoजी ह अमची तशीच

खवामहश अहrdquo ldquoदरसत अह अता ती कशी करायची ऄर हो ती गळाची ढप अणली अह ना तमहीrdquo ldquoजी हजर ही

काय समोरच अहrdquo अता सोहनलाही धीर अला होता

ldquoबहोत खब तर मग ही ढप महणज लालाजची ममळकत ऄस समजया अपण तयाची बरोबरीची वािणी करायची अह

या ढपच बरोबर दोन महसस करायच अहत तमचया पकी कोण ही ढप कापायला तयार अहrdquo दोघही पढ सरसावल

तयाबरोबर तयाना हाताचया आशा-यान थोपवत अमण नोकरान अणन ददलला सरा परजत मबरबल पढ झाला अमण

महणाला ldquoकोणीही करा तयाच बरोबरीच दोन महसस पण जो तस दोन महसस करल तयाला तयातला अपला महससा

मनवडणयाची पमहली सधी ममळणार नाही ती दस-याला ममळल महणज एकान दोन भाग करायच अमण दस-यान

तयातला एक भाग अपलयासाठी पमहलयादा मनवडायचाrdquo

मोहन अमण सोहनच नाही तर लालाजी बादशहा सारा दरबार ऄचबयान मबरबलाकड पाहत रामहला कषणभर सा-या

दरबारात शातता पसरली होती तया बरोबर मबरबलच पढ महणाला ldquoवािणी बरोबरीची झाली अह याची अमण तशी

दोघाचीही खातरी पिमवणयाची ही पदधत गमणत-तजञानी शोधन काढली अह अपला महससा मनवडणयाची पमहली सधी

दस-याला ममळणार ऄसलयान तयाच दोन तकड करणारा त तकड एकसारखच होतील याची सवाषमधक काळजी घइल

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

23

कारण जर एक तकडा दस-यापकषा मोठा झाला तर तो दस-याला ममळणयाची धासती तयाला तस कर दणार नाही

तयामळ कोणताही तकडा अपलया वािला अला तरी तयाला तकरार करायला जागाच ईरणार नाही तसच तयातला

कोणताही तकडा ईचलणयाची सधी दस-याला ममळालयामळ अपलया वायाला कमी महससा अला ऄशी भावना तयाचया

मनात पदा होणयाचही कारण नाही दस-याला जासतीचा महससा ममळावा ऄस तो महणालाच तर अपण तयाला मवचार

शकतो की तो महससा घणयाची सधी तलाच अधी ममळाली होती मतचा फोायदा तला घता अला नाही तर अता तला

सवतमशवाय दस-या कोणालाही दोष दता यणार नाही मग काय सोहन मोहन तयारी अह तमची या परकारचया

वािणीला का ऄजनही काही शका अह तमचया मनातrdquo

यावर त दोघ काय बोलणार ऄवाक होउन त ईभ रामहल होत दकशोरीलालजी मातर बसलया जागवरन ईठन

मबरबलापयत गल अमण तयानी तयाला असिलगन ददल बादशहाही खष होउन मबरबलला महणाला ldquoवाह मबरबल अज

तर त कमालच कलीस पण काय र जर लालाजना तीन मलग ऄसत तर काय कल ऄसतस तrdquo

ldquoजहॉपनाह तीन ऄसत तर वािणीचा मसलमसला जरा लाबला ऄसता पण मळ ततव तच रामहल ऄसत ऄशा वळी

एकाला तीन महसस करायला सागायच दस-यान त बरोबर ऄसलयाची खातरी करन घयायची अमण मतस-यान तयातला

अपला महससा पमहलयादा ईचलायचा दस-यान तयाचया नतर अमण जयान तकड पाडल तयान सवाषत शविी अपलया

पदरात ईण माप पड नय याची खातरी करन घयायची ऄसल तर कोणीही तकड करतानाच काळजी घइल अमण मग

कोणीही तयातला कोणताही महससा ईचलला तरी तयामवषयी तो मनशकच राहील तयाच बरोबर आतराना पमहलयादा तो

पमहलयादा तो ईचलायची सधी ममळालयामळ तयानाही समाधान लाभलrdquo

मबलासखान अमण तयाच बगलबचच वगळता सारा दरबार मबरबलाचया हषारीच गोडव गात पागला

- डॉ बाळ फोडक

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

24

मचतर ndash सकत गधळकर

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

25

समाज-जीवनाच मशलपकार

सवाइ माधवराव पशव अमण छतरपमत

छतरपमत मशवाजी महाराजानी सथापन कलल सिहदवी सवराजय तयाच नात शाहराज साता-याहन चालवीत ऄसत तयानी

नमलल पतपरधान ईफोष पशव यानी पणयाहन राजयकारभार चालमवला शमनवारवाडा ह पशवयाच मनवाससथान तसच

तथ तयाचा दरबारही होता

तया पशवयापकी शरी नारायणराव पशव याना तयाचयाच सनयातील गारदी समनकानी ठार कल तयाचया हतयनतर काही

ममहनयातच तयाचया मलाचा जनम झाला नाना फोडणीस सखाराम बाप अदद कारभारी एकतर अल अमण तयानी हया

मलाला गादीवर बसवन राजयकारभार चाल ठवला मलाच नाव होत सवाइ माधवराव

यथावकाश सवाइ माधवराव मोठ झाल महणज वय वषष ५ अता तयानी छतरपतना भिणयासाठी साता-याला जाण

जरर होत राजाशी पतपरधानानी कस बोलाव हयाचया तालमी शमनवार वाडयात सर झालया पाच वषाषचया मलाला

छतरपमत कोणत परशन मवचारतील याचा ऄदाज घउन शरी नाना फोडणीसानी सवाइ माधवरावाकडन परशन अमण ईततराची

परकिीस करन घतली तयातील काही परशन ऄस होत

छतरपमत ndash पशव तमच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash अमच नाव सवाइ माधवराव

छतरपमत ndash अमण अपलया वडीलाच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash तयाच नाव नारायणराव पशव

छतरपमत ndash पशव महणन तमच काय काम ऄसत

सवाइ माधवराव ndash अमही छतरपतना तयाचा राजयकारभार करणयास मदत करतो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

26

छतरपमत ndash अमही तमचा एक हात धरन ठवला तर कसा चालमवणार तमही हा राजयकारभार

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझा हात धरला याचा ऄथष अपण मला मदत करणार तयामळ राजयकारभार

करण ऄगदीच सोप होइल

हया ऄशा परकिीसवर नाना फोडणीस अदद मडळी खष होती ठरलया ददवशी सवाइ माधवराव अमण कारभारी साता-

याला गल छतरपमत दरबारात अलयावर पशवयानी तयाना भिवसत ददलया छतरपतनी हया छोया पशवयाना परशन

मवचारल अधी परकिीस कलली ऄसलयामळ सवष काही सरळीत झाल

ऄनपमकषतपण छतरपतनी पशवयाच दोनही हात धरल अमण मवचारल

छतरपमत ndash अता तर अमही तमच दोनही हात पकडल मग तमही काय कराल

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझ दोनही हात पकडल याचा ऄथष अपण सवष राजयकारभार बघणार अहात

माझयावरची जबाबदारी अपण घतली अता अपण अजञा करावी त त काम अमही कर

हया तयाचया ईततरावर छतरपमत परसनन झाल तयानी पशवयाचा अदर सतकार कला अमण पणयास जाउन राजयकारभार

पहावा ऄशी अजञाही कली

सवाइ माधवरावाचया हया हजरजबाबीपणावर नाना जञासकि सवष कारभारी थकक झाल

[शभराव रा दवळ हयाचया बालगोषटचया पसतकावरन शरी शभराव दवळ यानी पणयाचया ldquoपरगि भावसकलrdquo शाळत

मराठी मवषयाच मशकषक महणन काम कल बाळगोपाळासाठी कथा मलमहण हा तयाचा छद होता तयाच काही कथासगरह

परकामशत झाल अहत]

------- शरी परफोलल पढरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

27

वाचाल तर वाचाल

मलानो आथ शाळत तमहाला ऄभयासाला मराठी हा मवषय नाहीच घरात बोलल जाआल तर अमण तवढच मराठी तमचया

कानावर पडणार साहमजकच तमची मराठी शबसपतती मयाषददत रहाणयाची शकयता जासत ऄसत तयामळ मराठी पसतक

तमही वाचण फ़ारच महतवाच वाचनान भाषा तर सधारलच पण वाचताना मनोरजनाबरोबर ससकतीची मानवी

सवभावाची जगातलया चागलया तसच वाआि परवततची ओळख होत जात

अपलया महाराषटर मडळाचया वाचनालयात तमचयासाठी खप पसतक अहत मशवाय भारतात गलयावर तमहाला मामा

मावशी काका अतया अजी अजोबा मवचारतात काय हव तवहहाही पसतक हवी ऄस सागायला हरकत नाही त सार

खश होतील ऄगदीच कोणी नाही मवचारल तर मातर पसतकासाठी अइ-बाबाकड नककी हटट करा

पण कोणती पसतक वाचायची अहत ह तमहाला कळल तर तमही तया साठी हटट करणार ना नाही तर कोणी महिल की

घ तला हव त पसतक अमण तमहाला मामहतीच नसतील पसतकाची नाव तर मग पचाइत होइल काळजी कर नका

तमचयासाठी मनवडक पसतकाची यादी तयार अह ती यादी तयार करणयासाठी ऄनक ताइ दादा मावशी काकानी मदत

कली अह

न पसतकाच नाव लखक लमखका

१ बोकया सातबड ndash भाग १ त ३ ददलीप परभावळकर

२ फोासिर फोण ndash ऄनक भाग भा रा भागवत

३ गोया ना धो तामहणकर

४ सिचगी ना धो तामहणकर

५ शयामची अइ सान गरजी

६ बिायाची चाळ प ल दशपाड

७ ऄसा मी ऄसामी प ल दशपाड

८ मचमणराव ndash गडयाभाउ ndash ऄनक भाग सिच मव जोशी

९ यकषाची दणगी जयत नारळीकर

१० अकाशाशी जडल नात जयत नारळीकर

११ पाच सतचटरतर गो नी दाडकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

28

१२ पवनाकाठचा धडी गो नी दाडकर

१३ राधाच घर माधरी परदर

१४ बखर मबममची जी ए कलकणी

१५ मगधाचया रगीत गोषटी जी ए कलकणी

१६ बागलबवा सिवदा करदीकर

१७ ऎि लोकाचया दशात सिवदा करदीकर

१८ मपशी मावशीची भतावळ सिवदा करदीकर

१९ ऄकषर बाग कसमागरज

२० गलाबी सइ राजीव ताब

२१ ऄभत गोषटी रतनाकर मतकरी

२२ ऄगणात माझया सटरता पदकी

२३ खडो बललाळ नाना ढोबळ

२४ पारबया पर ग सरसतरबदध

२५ वाच अनद ndash भाग १ त ३ सपा ndash माधरी परदर

२६ मनवडक दकशोर कथा कमवता परका ndash बालभारती

२७ राजा मशवछतरपती ब मो परदर

२८ शरीमानयोगी रणमजत दसाइ

२९ मतयजय मशवाजी सावत

३० डॉ गड अमण तयाची ममतरमडळी शरीमनवास पमडत

३१ बाहलीच घर शरीमनवास पमडत

३२ शाबास शरलॉक होमस भा रा भागवत

३३ रॉमबनहड भा रा भागवत

३४ अइची दणगी प महादवशासतरी जोशी

३५ ददवाकराचया नायछिा ददवाकर

३६ एक होता कावहहषर वीणा गवाणकर

३७ तोतोचान ऄनवाद ndash चतना जोशी

३८ अददतीची साहसी सफोर समनती नामजोशी

३९ मवजञान राकषस प ग वदय

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

29

४० जीवन मलय पर ग सरसतरबदध

४१ मचतरवाचन माधरी परदर

४२ ऄकषर कस सधाराव ऄममभड

४३ मचनना मजशरी गोखल

४४ हसोबा शाम जोशी

हया मशवाय मबरबलाचया चातयषकथा पचततर आसापनीती महतोपदश रामायण-महाभारतातील कथा ऄमर मचतर कथा

गमलवसष टरवलस िारझन सिसदबादचया सफ़री ऄरमबयन नाइटटस ऄमलबाबा अमण चामळस चोर तसच जयल वनष चया

मवजञानकथाच तसच कामलदास भास हयाचया ससकत नािकाच समकषपत मराठी ऄनवाद ही वाचा

चादोबा ऄमत चपक परबोधन दकशोर ही मामसक ही अवजषन वाचावी ऄशी

भारत-भारती परकाशनान ऐमतहामसक पौरामणक सामामजक कषतरातील ईललखनीय वयकतची तसच ऄनक

करातीकारकाची सताची कवची लखकाची चटरतर परमसदध कली अहत छोिी छोिी जवळपास २५० पसतक अहत ती

नशनल बक टरसि न ऄनक मामहतीपणष पसतक परकामशत कली अहत तसच सिचमवजोशी भाराभागवत जयत नारळीकर

शाताराम करशणक राजीव ताब माधरी परदर हयाची ही ऄनक पसतक अहत रहसय कथा अवडत ऄसतील अमण अइ-

बाबा हो महणाल तर बाबराव ऄनाषळकर गरनाथ नाइक शशी भागवत हयाची पसतक वाचन बघा हयातली कोणती

पसतक वाचलीत कोणती अवडली कोणती अवडली नाहीत हया मशवाय अणखी काय वाचल hellipसगळ अमहाला नककी

कळवा

कपया अपलया गरथालयाचया बदलललया वळची नद घयावी दद ६ मडसबर २००८ पासन

गरथालय फोकत सकाळी १० त दपारी २ पयत चाल राहील सधयाकाळी गरथालय चाल

ऄसणार नाही अपलयाला होणा-या ऄसमवधबददल अमही ददलगीर अहोत

- अपली कायषकाटरणी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

30

मचतर ndash क शॊनक डबीर

मचतर ndash क अयषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

31

कमवता- फोोन

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

रोजरोज ऑफिसहन यत त लट

रातरी टललकॉन आलण उशीराही इटरनट

सकाळीच लनघत अन यत रातरीच थट

कधीतरी आई मला सधयाकाळी भट

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

शाळत मी लनघणयाआधीच जात त लनघन

शाळतन आलयावरही त भटत िोनवरन

आज नाही माझा वाढफदवस नाही कोणता सण

यशील का लवकर त आजचया फदवस पण

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

पाळणयावर झोक दशील ना मला

बटबॉल खळायला नशील ना मला

शजारचया गडडला घऊन सोबतीला

बीचवर जाऊन बाधायचा ना फकलला

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

आई तला हव तर खळया घरीच

UNO Monopoly करम काहीतरी

रडणार नाही सगळ डाव त जिजकललस तरी

डाव लचडीचा खळणार नाही हरलो मी जरी

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

िोन ठवतो आता आई यशील ना नककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

- सॊ ऄममता डबीर

wwweprasarancom ह माधयम सवष मराठी भामषकासाठी ईपलबध अह या साइि वर मराठी

सगीताचा अनद लिणयासाठी ldquoसवर-सधयाrdquo वर मकलक करा सगीतपरमसाठी अणखीही बरच चनलस या

साइि वर अहत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

32

A d v e r t i s e m e n t s To place ads in Rutugandh please contact Mr Ravi Shendarkar ndash 9005 4234

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

33

ऎकली अहत का ही गाणी

बालममतरानो लहानपणीची कमवता वा गाण ऄस महिल की तमहाला अठवत सिटटवकल सिटटवकल मलिल सिार किकवा मग

गडगडणार जक अमण मजल किकवाचबी मचकसमडमपल मचन हो ना कवमचत कोणाला चादोबा चादोबा भागलास का

किकवा ऄडमतडम तडतड बाजा पण अठवत ऄसतील पण अइ-बाबाचया लहानपणची गाणी कोणती ऄसतील बर

ऄसा परशन पडलाय कधी तमहाला हा हा अइ-बाबा कधी लहान होत ऄशीच कलपना करता यत नाही ना अइ मतचया

अइकड कशासाठी तरी हटट करत अह किकवा बाबानी यमनफ़ॉमष घातलला अह अमण शाळत ईमशरा गलयाबददल मशकषा

महणन तयाना िीचर नी ऄगठ धरन ईभ रहायला लावल अह त ही कलास चया बाहर कस वाितय ऄस मचतर

डोळयापढ अणायला गमतच वाित ना बर अपण बोलत होतो त अइ-बाबाचया लहानपणचया गाणयामवषयी तयानी

सामगतलय कधी तमहाला वा तमही मवचारलय का ना कधी तयाना कठलया कमवता वा गाणी यायची अवडायची

त नाही ना मग अज अपण तयामवषयीच बोल या लहानपणी बाहली तर ऄसतच सगळयाकड अमण अपलयाला

अपली बाहली खप अवडत ही ऄसत खर ना तर तया बाहलीच वणषन करणारी एक कमवता

होती कमवतच नाव होत माझी बाहली अमण कवी होत दततकवी-दततातरय घाि

माझी बाहली

या बाइ या

बघा बघा कशी माझी बसली बया१

ऐक न यत

हळहळ ऄमश माझी छमब बोलत२

डोळ दफोरवीत

िक िक कशी माझी सोमन बघत३

बघा बघा त

गलगल गालातच कशी हसत४

मला वाित

महला बाइ सार काही सार कळत५

सदा खळत

कमध हटट धरमन न माग वळत६

शहाणी कशी

सामडचोळी नवी ठमव जमशचया तशी७

डोळ हलवणाऱया बाहलीला सार काही कळत हयाची अपलयाला दखील खातरी पित अमण दकतीही खळल तरी ऄमजबात

कपड न मळवणाऱया मतचयाबददल कौतकही कारण कपड मळवणयावरन तर अपण रोज अइची बोलणी खात ऄसतो

ना अता बाहर जाउन खळायच महणज कपड मळणारच ना काय होत बर तवहहाच खळ लगोऱया टठकऱया गोया

मविीदाड हो अमण पतगपतग तर सगळयाना आतका अवडायचाबाहर खळायला गल की गवतात कधी कधी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

34

ददसायची छोिी छोिी सदर गवतफ़ल अमण मग एकदम सगळ महणायला लागायचती कमवता होती आददरा सताची

गवतफ़ला

रगरगलया सानसानलया

गवतफोला र गवतफोला

ऄसा कसा र साग लागला

साग तझा र तझा लळा

ममतरासग माळावरती

पतग ईडमवत दफोरताना

तला पामहल गवतावरती

झलता झलता हसताना

मवसरनी गलो पतग नमभचा

मवसरन गलो ममतराला

पाहन तजला हरवन गलो

ऄशा तझया र रगकळा

महरवी नाजक रमशम पाती

दोन बाजला सळसळती

नीळ मनळली एक पाकळी

पराग मपवळ झगमगती

मलाही वाि लहान होउन

तझयाहनही लहान र

तझया सगती सदा रहाव

मवसरन शाळा घर सार

खर सागा दकतयकदा नबरहड पाकष मध गलयावर किकवा सिोसा ला किकवा बीचवर गलयावर मतथच खळत रहाव शाळा

होमवकष काहीच नको ऄस तमहालाही वािलय की नाही अता बाहर गवतफ़ल अहत महिलयावर मतथ फ़लपाखर पण

ऄसणार ह वगळ सागायलाच नको तया फ़लपाखराच मनरमनराळ रग बघणयात अपल भान हरवणार अपण

तयाचयामाग धावत सिणार ह ओघान अलच तर तया फ़लपाखराची पण एक छानशी कमवता सगळया मलाना यतच

ऄसायची ती होती गहपािील हयाची फ़लपाखर ही कमवता

फोलपाखर

छान दकती ददसत फोलपाखर

या वलीवर फोलाबरोबर

गोड दकती हसत फोलपाखर१

पख मचमकल मनळजाभळ

हालवनी झलत फोलपाखर२

डोळ बाटरक कटरती लकलक

गोल मणी जण त फोलपाखर३

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

35

मी धर जाता यइ न हाता

दरच त ईडत फोलपाखर ४

अता एवढी सगळी मल एवढया मोठया अवाजात कमवता महणायला लागलयावर ती फ़लपाखर कधीच ईडन जायची ह

वगळ सागायला नकोच ऄगदी जी मचललीमपलली ऄसायची तयाचा एक लाकडी घोडा ऄसायचातयाचयावर बसन

जागचया जागी झलायच एवढाच खळ ऄसायचा पण तया घोडयावर बसलयावर मलाना मातर खप ऐि वािायचीजण

काही अपण खऱयाच घोडयावर बसलो अहोत अमण अता हा घोडा अपलयाला मनर-मनराळया टठकाणी घउन

जाणार अह ऄशी कलपना करणयात ती मचललीमपलली मि ऄसायची

िप िप िप िप िादकत िापा - शाता शळक

िप िप िप िप िादकत िापा चाल माझा घोडा

पाठीवरती जीन मखमली पामय रपरी तोडा

ईच ईभारी दोनही कान

ऐटित वळवी मान-कमान

मधच कवहहा दडकत दडकत चाल थोडा थोडा

घोडा माझा फोार हशार

पाठीवर मी होता सवार

नसता तयाला पर आषारा कशास चाबक ओढा

सात ऄरणय समरद सात

ओलामडल हा एक दमात

अला अला माझा घोडा सोडा रसता सोडा

ऄशीच सगळयाची एक अवडती कमवता होतीती महणज भाराताब हयाची या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

लवकर भरभर सार या

मजा करा र मजा करा

अज ददवस तमचा समजा

सवसथ बस तोमच फोस

नवभमी दामवन मी

या नगराला लागमनया

सदर ती दसरी दमनया

खळखळ मजळ गामत झर

गीत मधर चहबाज भर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

36

मजकड मतकड फोल फोळ

सवास पसर रसमह गळ

पर जयाच सोनयाच

त राव हराव

तर मग काम िाकमनया

नवी बघा या ही दमनया

नवया दमनयची सफ़र घडवन अणणारी ही कमवता अवडली ना तवहहा शाळत कोणताही कायषकरम ऄसला की तया अधी

लावलली ऄसायची दवा तझ दकती सदर अकाश सदर परकाश सयष दतो किकवा राजास जी महाली सौखय कधी

ममळाली ती सवष परापत झाली या झोपडीत माझया हया व ऄशा दकतीतरी कमवता अहत हया सगळया कमवता वाचन

तमचया अइ-बाबानाही अणखी दकतीतरी अठवतील तमहाला जया अवडलया ऄसतील कमवतातया तमही सरळ पाठच

करन िाका ना तया सारखया महणत रामहलात तर शबदोचचार तर सधारतीलच पण हया कमवता महणन दाखवलयात की

अललया पाहणयावर वा अजी-अजोबावर एकदम आमपरशन मारता यआल त वगळच

-वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

37

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

20

यावर तोडगा एकच होता सा-या कारभाराची आसििीची दोघामधय समसमान वािणी करन परतयकाला अपापला धदा

सवततरपण करायला मोकळीक दणयामशवाय गतयतर नाही ऄस अजकाल लालाजनाही वाि लागल होत लालाजना तो

परसताव दकतीही ऄमपरय वािला तरी दसरा पयाषय नाही ह तयाना समजत होत तो दोघानाही मानय होणयासारखा अह या

ऄपकषन तयानी तो तयाचयासमोर ठवलयावर मातर परतयकषात तयाची ऄमलबजावणी करण दकती ऄवघड अह याची परमचती

तयाना ममळाली

ldquoमला ह मानय अह अमचा परतयकाचा वािा अमहाला ममळाला की अमही वगळ होउन अमचा धदा सवततरपण करrdquo

सोहन महणाला ldquoऄर पण तमची अपापसातच सपधाष नाही का होणार दोघाचाही धदा एकाच परकारचा मग दोघानाही

एकमकाचया सपधला तड दयाव लागल ह अता तमचयापकी एकजण नवाच धदा ईभा करणार ऄसल तर बाब वगळीrdquo

दकशोरीलाल महणाल

ldquoनाही बाबजी अमही हाच धदा करrdquo मोहन महणाला नवीन धदा सर करायचा महणज सगळयाचाच शरीगणश करावा

लागणार होता तयापकषा ऄसललया धदयाचया वयवमसथत बसललया घडीचा फोायदा सोडायला कोणाचीच तयारी नवहहती

मशवाय अपलया कतषतवाची बळावर अपण सपधत सहज बाजी मार ऄसा मवशवास मोहनला वाित होता ldquoमातर वािणी

ऄगदी बरोबरीची झाली पामहज दोघानाही बरोबरचा महससा ममळाला पामहजrdquo

ldquoबरोबर बाबजीrdquo या बाबतीत तरी मोहनशी सहमत होत सोहन महणाला ldquoअमहा दोघानाही सारखाच महससा ममळायला

हवा कोणालाही कमी नाही की कोणालाही जासती नाहीrdquo अमण मतथच दकशोरीलालना पढचया वाितल खाचखळग

ददसायला लागल अपण समसमान वािणी कर पण ती एकदम बरोबरीची अह याची खातरी दोघानाही कशी पिवन

दयायची मोहन अपला जरासा लाडका ऄसलयामळ अपण तयाला थोड झकत माप ददल अह ऄस सोहनला वािायच

ईलि सोहन मोठा ऄसलयामळ तयाचयाकड थोडासा जासतीचा महससा गला अह ऄशी समजत मोहनन करन घयायची

मशवाय मजथ बरोबर वािणी करता यइल ऄशा चीजवसतबरोबर काही काही वसत ऄशा होतया की तया एकच होतया

ददवाणखानयात पसरलला कामशमरी गामलचा होता तकतपोशीला लावलल हजार ददवयाच झबर होत कोणातरी एकाला

तया घयावया लागणार होतया नाही तर तया मवकन तयातन ममळालल पस वािन दयाव लागणार होत पण मोठया अवडीन

असथन जमा कललया तया वसत मवकायला लालाजच मन घइना

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

21

यातन मागष कसा काढावा या सिचतन लालाजना घरल होत तयाची नद हराम करन िाकली होती तयावर तयाचया एका

जवळचया सनहयानी यावर अता ऄकबराचया दरबारात जाउन मतथच याचा मनवाडा करणयाची मवनती करणयाचा ईपाय

सचवला ऄकबराचया दरबारातलया नवरतनाची मवशषत मबरबलाचया चातयाषची खयाती दरदरवर पसरलली ऄसलयान

ऄनक मडळी ऄशा मचतरमवमचतर समसया घउन मतथ जात ऄसत लालाजनाही तयाची मामहती होती तयामळ अपलया

सिचतवर तोच सवोततम तोडगा ऄसलयाच तयानाही पिल अमण एक ददवशी दरबार भरलया भरलया लालाजी मतथ हजर

झाल दसतखषदद बादशहाही तयाना ओळखत ऄसलयान तयाच सवागत करन तयाना एक मानाच सथान ददल अमण तयाचया

यणयाच परयोजन मवचारल

ldquoखासिवद सवाल घरचाच ऄसला तरी बडा पचीदा अह मामला बडा नाजक अह महणन अपलया चरणी अल अह

माझया तमाम वयापारईदीमाची माझया एकण ममळकतीची माझया दोन मलामधय वािणी करायची अहrdquo

ldquoदफोर ईसम कया बडी ईजझन ह मबलासखानन मवचारल काही समसया महिलयाबरोबर मबरबलालाच गळ घातली

जाणार ह ओळखन अपणही ऄशा कोणतयाही समसयचा चिकीसरशी मनकाल लाव शकतो ह दाखवन दणयासाठी

अगाउपणच तयान ह सामगतल होत

ldquoईलझन अह परवरददगार महणन तर आथवर अलो ममळकतीची वािणी बरोबर एकसारखीच झाली पामहज

कोणालाही कमी ममळता कामा नय की जयादा ममळता कामा नय अमण दस-याला अपलयापकषा एक तीळही जासतीचा

ममळालला नाही याची खातरी दोघानाही पिली पामहजrdquo

ldquoमगर हमार मबलासख ऄभी आस ईजझनको ममिा दग कय मबलासrdquo या वर मबलासखान चपचाप बसलयाच पाहन

बादशहा काय समाजायच त समजला अमण तयान मबरबलला पाचारण कल ldquoमबरबल लालाजची परशानी अपणच दर

कली पामहजrdquo

ldquoऄबलत हजर तमची ऄडचण अमही समजतो लालाजी वािणी करण कवहहाही ऄवघडच ऄसत तयात परत अपलच

बालबचच गतलल ऄसल की मामला ऄमधकच सगददल होउन जातो मशवाय आथ तर कवळ वािणी बरोबरीची होउन

चालणार नाही ती वाकइ तशीच अह याचा यकीन दोघानाही ममळाला पामहज तयाचया मनात कोणताही शक राहता

कामा नय तयासाठी लालाजी एक तर तमचया मलानाही आथ बोलवायला पामहजrdquo

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

22

ldquoअता जाउन घउन यतो हजरrdquo जाणयासाठी लालाजी वळणार तोच तयाना थोपवत मबरबल महणाला ldquoतमही कशाला

तसदी घता लालाजी अपण जासद पाठवया ना अमण हो तया दोघाना यताना एक ईततम परतीची गळाची ढपही घउन

यायला सागrdquo मबरबल जासदाला मनरोप दत महणाला

ही गळाची ढप कशाला ऄस मवचारायचा मोह बादशहाला झाला होता खर तर मतथलया सवानाच तो परशन पडला होता

पण बादशहान अपलया ईतसकतला लगाम लावलयाच पाहन सगळच गप बसल थोडयाच वळात सोहनलाल अमण

मोहनलाल गळाचया ढपसकि हजर झाल बादशहाला मजरा करन ईभ रामहल

ldquoअइय ऄर ऄस काही तरी गनहा कलयासारख का ईभ अहातrdquo मबरबलन तयाना मवचारल तयामळ त ऄमधकच

ओशाळगत झाल तयाबरोबर तयाना ददलासा दत तयान मवचारल ldquoतर मग काय तमचया बाबजचया ममळकतीची वािणी

करायची अहrdquo दोघही काहीही न बोलता चपचाप बसन रामहल तयाबरोबर मबरबलानच पढ सरवात कली

ldquoवािणीही ऄशी वहहायला हवी की दोघानाही बरोबरीचा महससा ममळायला हवा अमण दस-याला अपलयापकषा जासती

ममळाल ऄस वािायलाही नको बरोबरrdquo तयावर थोडफोार धाडस करत मोहन महणाला ldquoजी ह अमची तशीच

खवामहश अहrdquo ldquoदरसत अह अता ती कशी करायची ऄर हो ती गळाची ढप अणली अह ना तमहीrdquo ldquoजी हजर ही

काय समोरच अहrdquo अता सोहनलाही धीर अला होता

ldquoबहोत खब तर मग ही ढप महणज लालाजची ममळकत ऄस समजया अपण तयाची बरोबरीची वािणी करायची अह

या ढपच बरोबर दोन महसस करायच अहत तमचया पकी कोण ही ढप कापायला तयार अहrdquo दोघही पढ सरसावल

तयाबरोबर तयाना हाताचया आशा-यान थोपवत अमण नोकरान अणन ददलला सरा परजत मबरबल पढ झाला अमण

महणाला ldquoकोणीही करा तयाच बरोबरीच दोन महसस पण जो तस दोन महसस करल तयाला तयातला अपला महससा

मनवडणयाची पमहली सधी ममळणार नाही ती दस-याला ममळल महणज एकान दोन भाग करायच अमण दस-यान

तयातला एक भाग अपलयासाठी पमहलयादा मनवडायचाrdquo

मोहन अमण सोहनच नाही तर लालाजी बादशहा सारा दरबार ऄचबयान मबरबलाकड पाहत रामहला कषणभर सा-या

दरबारात शातता पसरली होती तया बरोबर मबरबलच पढ महणाला ldquoवािणी बरोबरीची झाली अह याची अमण तशी

दोघाचीही खातरी पिमवणयाची ही पदधत गमणत-तजञानी शोधन काढली अह अपला महससा मनवडणयाची पमहली सधी

दस-याला ममळणार ऄसलयान तयाच दोन तकड करणारा त तकड एकसारखच होतील याची सवाषमधक काळजी घइल

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

23

कारण जर एक तकडा दस-यापकषा मोठा झाला तर तो दस-याला ममळणयाची धासती तयाला तस कर दणार नाही

तयामळ कोणताही तकडा अपलया वािला अला तरी तयाला तकरार करायला जागाच ईरणार नाही तसच तयातला

कोणताही तकडा ईचलणयाची सधी दस-याला ममळालयामळ अपलया वायाला कमी महससा अला ऄशी भावना तयाचया

मनात पदा होणयाचही कारण नाही दस-याला जासतीचा महससा ममळावा ऄस तो महणालाच तर अपण तयाला मवचार

शकतो की तो महससा घणयाची सधी तलाच अधी ममळाली होती मतचा फोायदा तला घता अला नाही तर अता तला

सवतमशवाय दस-या कोणालाही दोष दता यणार नाही मग काय सोहन मोहन तयारी अह तमची या परकारचया

वािणीला का ऄजनही काही शका अह तमचया मनातrdquo

यावर त दोघ काय बोलणार ऄवाक होउन त ईभ रामहल होत दकशोरीलालजी मातर बसलया जागवरन ईठन

मबरबलापयत गल अमण तयानी तयाला असिलगन ददल बादशहाही खष होउन मबरबलला महणाला ldquoवाह मबरबल अज

तर त कमालच कलीस पण काय र जर लालाजना तीन मलग ऄसत तर काय कल ऄसतस तrdquo

ldquoजहॉपनाह तीन ऄसत तर वािणीचा मसलमसला जरा लाबला ऄसता पण मळ ततव तच रामहल ऄसत ऄशा वळी

एकाला तीन महसस करायला सागायच दस-यान त बरोबर ऄसलयाची खातरी करन घयायची अमण मतस-यान तयातला

अपला महससा पमहलयादा ईचलायचा दस-यान तयाचया नतर अमण जयान तकड पाडल तयान सवाषत शविी अपलया

पदरात ईण माप पड नय याची खातरी करन घयायची ऄसल तर कोणीही तकड करतानाच काळजी घइल अमण मग

कोणीही तयातला कोणताही महससा ईचलला तरी तयामवषयी तो मनशकच राहील तयाच बरोबर आतराना पमहलयादा तो

पमहलयादा तो ईचलायची सधी ममळालयामळ तयानाही समाधान लाभलrdquo

मबलासखान अमण तयाच बगलबचच वगळता सारा दरबार मबरबलाचया हषारीच गोडव गात पागला

- डॉ बाळ फोडक

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

24

मचतर ndash सकत गधळकर

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

25

समाज-जीवनाच मशलपकार

सवाइ माधवराव पशव अमण छतरपमत

छतरपमत मशवाजी महाराजानी सथापन कलल सिहदवी सवराजय तयाच नात शाहराज साता-याहन चालवीत ऄसत तयानी

नमलल पतपरधान ईफोष पशव यानी पणयाहन राजयकारभार चालमवला शमनवारवाडा ह पशवयाच मनवाससथान तसच

तथ तयाचा दरबारही होता

तया पशवयापकी शरी नारायणराव पशव याना तयाचयाच सनयातील गारदी समनकानी ठार कल तयाचया हतयनतर काही

ममहनयातच तयाचया मलाचा जनम झाला नाना फोडणीस सखाराम बाप अदद कारभारी एकतर अल अमण तयानी हया

मलाला गादीवर बसवन राजयकारभार चाल ठवला मलाच नाव होत सवाइ माधवराव

यथावकाश सवाइ माधवराव मोठ झाल महणज वय वषष ५ अता तयानी छतरपतना भिणयासाठी साता-याला जाण

जरर होत राजाशी पतपरधानानी कस बोलाव हयाचया तालमी शमनवार वाडयात सर झालया पाच वषाषचया मलाला

छतरपमत कोणत परशन मवचारतील याचा ऄदाज घउन शरी नाना फोडणीसानी सवाइ माधवरावाकडन परशन अमण ईततराची

परकिीस करन घतली तयातील काही परशन ऄस होत

छतरपमत ndash पशव तमच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash अमच नाव सवाइ माधवराव

छतरपमत ndash अमण अपलया वडीलाच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash तयाच नाव नारायणराव पशव

छतरपमत ndash पशव महणन तमच काय काम ऄसत

सवाइ माधवराव ndash अमही छतरपतना तयाचा राजयकारभार करणयास मदत करतो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

26

छतरपमत ndash अमही तमचा एक हात धरन ठवला तर कसा चालमवणार तमही हा राजयकारभार

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझा हात धरला याचा ऄथष अपण मला मदत करणार तयामळ राजयकारभार

करण ऄगदीच सोप होइल

हया ऄशा परकिीसवर नाना फोडणीस अदद मडळी खष होती ठरलया ददवशी सवाइ माधवराव अमण कारभारी साता-

याला गल छतरपमत दरबारात अलयावर पशवयानी तयाना भिवसत ददलया छतरपतनी हया छोया पशवयाना परशन

मवचारल अधी परकिीस कलली ऄसलयामळ सवष काही सरळीत झाल

ऄनपमकषतपण छतरपतनी पशवयाच दोनही हात धरल अमण मवचारल

छतरपमत ndash अता तर अमही तमच दोनही हात पकडल मग तमही काय कराल

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझ दोनही हात पकडल याचा ऄथष अपण सवष राजयकारभार बघणार अहात

माझयावरची जबाबदारी अपण घतली अता अपण अजञा करावी त त काम अमही कर

हया तयाचया ईततरावर छतरपमत परसनन झाल तयानी पशवयाचा अदर सतकार कला अमण पणयास जाउन राजयकारभार

पहावा ऄशी अजञाही कली

सवाइ माधवरावाचया हया हजरजबाबीपणावर नाना जञासकि सवष कारभारी थकक झाल

[शभराव रा दवळ हयाचया बालगोषटचया पसतकावरन शरी शभराव दवळ यानी पणयाचया ldquoपरगि भावसकलrdquo शाळत

मराठी मवषयाच मशकषक महणन काम कल बाळगोपाळासाठी कथा मलमहण हा तयाचा छद होता तयाच काही कथासगरह

परकामशत झाल अहत]

------- शरी परफोलल पढरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

27

वाचाल तर वाचाल

मलानो आथ शाळत तमहाला ऄभयासाला मराठी हा मवषय नाहीच घरात बोलल जाआल तर अमण तवढच मराठी तमचया

कानावर पडणार साहमजकच तमची मराठी शबसपतती मयाषददत रहाणयाची शकयता जासत ऄसत तयामळ मराठी पसतक

तमही वाचण फ़ारच महतवाच वाचनान भाषा तर सधारलच पण वाचताना मनोरजनाबरोबर ससकतीची मानवी

सवभावाची जगातलया चागलया तसच वाआि परवततची ओळख होत जात

अपलया महाराषटर मडळाचया वाचनालयात तमचयासाठी खप पसतक अहत मशवाय भारतात गलयावर तमहाला मामा

मावशी काका अतया अजी अजोबा मवचारतात काय हव तवहहाही पसतक हवी ऄस सागायला हरकत नाही त सार

खश होतील ऄगदीच कोणी नाही मवचारल तर मातर पसतकासाठी अइ-बाबाकड नककी हटट करा

पण कोणती पसतक वाचायची अहत ह तमहाला कळल तर तमही तया साठी हटट करणार ना नाही तर कोणी महिल की

घ तला हव त पसतक अमण तमहाला मामहतीच नसतील पसतकाची नाव तर मग पचाइत होइल काळजी कर नका

तमचयासाठी मनवडक पसतकाची यादी तयार अह ती यादी तयार करणयासाठी ऄनक ताइ दादा मावशी काकानी मदत

कली अह

न पसतकाच नाव लखक लमखका

१ बोकया सातबड ndash भाग १ त ३ ददलीप परभावळकर

२ फोासिर फोण ndash ऄनक भाग भा रा भागवत

३ गोया ना धो तामहणकर

४ सिचगी ना धो तामहणकर

५ शयामची अइ सान गरजी

६ बिायाची चाळ प ल दशपाड

७ ऄसा मी ऄसामी प ल दशपाड

८ मचमणराव ndash गडयाभाउ ndash ऄनक भाग सिच मव जोशी

९ यकषाची दणगी जयत नारळीकर

१० अकाशाशी जडल नात जयत नारळीकर

११ पाच सतचटरतर गो नी दाडकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

28

१२ पवनाकाठचा धडी गो नी दाडकर

१३ राधाच घर माधरी परदर

१४ बखर मबममची जी ए कलकणी

१५ मगधाचया रगीत गोषटी जी ए कलकणी

१६ बागलबवा सिवदा करदीकर

१७ ऎि लोकाचया दशात सिवदा करदीकर

१८ मपशी मावशीची भतावळ सिवदा करदीकर

१९ ऄकषर बाग कसमागरज

२० गलाबी सइ राजीव ताब

२१ ऄभत गोषटी रतनाकर मतकरी

२२ ऄगणात माझया सटरता पदकी

२३ खडो बललाळ नाना ढोबळ

२४ पारबया पर ग सरसतरबदध

२५ वाच अनद ndash भाग १ त ३ सपा ndash माधरी परदर

२६ मनवडक दकशोर कथा कमवता परका ndash बालभारती

२७ राजा मशवछतरपती ब मो परदर

२८ शरीमानयोगी रणमजत दसाइ

२९ मतयजय मशवाजी सावत

३० डॉ गड अमण तयाची ममतरमडळी शरीमनवास पमडत

३१ बाहलीच घर शरीमनवास पमडत

३२ शाबास शरलॉक होमस भा रा भागवत

३३ रॉमबनहड भा रा भागवत

३४ अइची दणगी प महादवशासतरी जोशी

३५ ददवाकराचया नायछिा ददवाकर

३६ एक होता कावहहषर वीणा गवाणकर

३७ तोतोचान ऄनवाद ndash चतना जोशी

३८ अददतीची साहसी सफोर समनती नामजोशी

३९ मवजञान राकषस प ग वदय

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

29

४० जीवन मलय पर ग सरसतरबदध

४१ मचतरवाचन माधरी परदर

४२ ऄकषर कस सधाराव ऄममभड

४३ मचनना मजशरी गोखल

४४ हसोबा शाम जोशी

हया मशवाय मबरबलाचया चातयषकथा पचततर आसापनीती महतोपदश रामायण-महाभारतातील कथा ऄमर मचतर कथा

गमलवसष टरवलस िारझन सिसदबादचया सफ़री ऄरमबयन नाइटटस ऄमलबाबा अमण चामळस चोर तसच जयल वनष चया

मवजञानकथाच तसच कामलदास भास हयाचया ससकत नािकाच समकषपत मराठी ऄनवाद ही वाचा

चादोबा ऄमत चपक परबोधन दकशोर ही मामसक ही अवजषन वाचावी ऄशी

भारत-भारती परकाशनान ऐमतहामसक पौरामणक सामामजक कषतरातील ईललखनीय वयकतची तसच ऄनक

करातीकारकाची सताची कवची लखकाची चटरतर परमसदध कली अहत छोिी छोिी जवळपास २५० पसतक अहत ती

नशनल बक टरसि न ऄनक मामहतीपणष पसतक परकामशत कली अहत तसच सिचमवजोशी भाराभागवत जयत नारळीकर

शाताराम करशणक राजीव ताब माधरी परदर हयाची ही ऄनक पसतक अहत रहसय कथा अवडत ऄसतील अमण अइ-

बाबा हो महणाल तर बाबराव ऄनाषळकर गरनाथ नाइक शशी भागवत हयाची पसतक वाचन बघा हयातली कोणती

पसतक वाचलीत कोणती अवडली कोणती अवडली नाहीत हया मशवाय अणखी काय वाचल hellipसगळ अमहाला नककी

कळवा

कपया अपलया गरथालयाचया बदलललया वळची नद घयावी दद ६ मडसबर २००८ पासन

गरथालय फोकत सकाळी १० त दपारी २ पयत चाल राहील सधयाकाळी गरथालय चाल

ऄसणार नाही अपलयाला होणा-या ऄसमवधबददल अमही ददलगीर अहोत

- अपली कायषकाटरणी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

30

मचतर ndash क शॊनक डबीर

मचतर ndash क अयषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

31

कमवता- फोोन

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

रोजरोज ऑफिसहन यत त लट

रातरी टललकॉन आलण उशीराही इटरनट

सकाळीच लनघत अन यत रातरीच थट

कधीतरी आई मला सधयाकाळी भट

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

शाळत मी लनघणयाआधीच जात त लनघन

शाळतन आलयावरही त भटत िोनवरन

आज नाही माझा वाढफदवस नाही कोणता सण

यशील का लवकर त आजचया फदवस पण

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

पाळणयावर झोक दशील ना मला

बटबॉल खळायला नशील ना मला

शजारचया गडडला घऊन सोबतीला

बीचवर जाऊन बाधायचा ना फकलला

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

आई तला हव तर खळया घरीच

UNO Monopoly करम काहीतरी

रडणार नाही सगळ डाव त जिजकललस तरी

डाव लचडीचा खळणार नाही हरलो मी जरी

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

िोन ठवतो आता आई यशील ना नककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

- सॊ ऄममता डबीर

wwweprasarancom ह माधयम सवष मराठी भामषकासाठी ईपलबध अह या साइि वर मराठी

सगीताचा अनद लिणयासाठी ldquoसवर-सधयाrdquo वर मकलक करा सगीतपरमसाठी अणखीही बरच चनलस या

साइि वर अहत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

32

A d v e r t i s e m e n t s To place ads in Rutugandh please contact Mr Ravi Shendarkar ndash 9005 4234

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

33

ऎकली अहत का ही गाणी

बालममतरानो लहानपणीची कमवता वा गाण ऄस महिल की तमहाला अठवत सिटटवकल सिटटवकल मलिल सिार किकवा मग

गडगडणार जक अमण मजल किकवाचबी मचकसमडमपल मचन हो ना कवमचत कोणाला चादोबा चादोबा भागलास का

किकवा ऄडमतडम तडतड बाजा पण अठवत ऄसतील पण अइ-बाबाचया लहानपणची गाणी कोणती ऄसतील बर

ऄसा परशन पडलाय कधी तमहाला हा हा अइ-बाबा कधी लहान होत ऄशीच कलपना करता यत नाही ना अइ मतचया

अइकड कशासाठी तरी हटट करत अह किकवा बाबानी यमनफ़ॉमष घातलला अह अमण शाळत ईमशरा गलयाबददल मशकषा

महणन तयाना िीचर नी ऄगठ धरन ईभ रहायला लावल अह त ही कलास चया बाहर कस वाितय ऄस मचतर

डोळयापढ अणायला गमतच वाित ना बर अपण बोलत होतो त अइ-बाबाचया लहानपणचया गाणयामवषयी तयानी

सामगतलय कधी तमहाला वा तमही मवचारलय का ना कधी तयाना कठलया कमवता वा गाणी यायची अवडायची

त नाही ना मग अज अपण तयामवषयीच बोल या लहानपणी बाहली तर ऄसतच सगळयाकड अमण अपलयाला

अपली बाहली खप अवडत ही ऄसत खर ना तर तया बाहलीच वणषन करणारी एक कमवता

होती कमवतच नाव होत माझी बाहली अमण कवी होत दततकवी-दततातरय घाि

माझी बाहली

या बाइ या

बघा बघा कशी माझी बसली बया१

ऐक न यत

हळहळ ऄमश माझी छमब बोलत२

डोळ दफोरवीत

िक िक कशी माझी सोमन बघत३

बघा बघा त

गलगल गालातच कशी हसत४

मला वाित

महला बाइ सार काही सार कळत५

सदा खळत

कमध हटट धरमन न माग वळत६

शहाणी कशी

सामडचोळी नवी ठमव जमशचया तशी७

डोळ हलवणाऱया बाहलीला सार काही कळत हयाची अपलयाला दखील खातरी पित अमण दकतीही खळल तरी ऄमजबात

कपड न मळवणाऱया मतचयाबददल कौतकही कारण कपड मळवणयावरन तर अपण रोज अइची बोलणी खात ऄसतो

ना अता बाहर जाउन खळायच महणज कपड मळणारच ना काय होत बर तवहहाच खळ लगोऱया टठकऱया गोया

मविीदाड हो अमण पतगपतग तर सगळयाना आतका अवडायचाबाहर खळायला गल की गवतात कधी कधी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

34

ददसायची छोिी छोिी सदर गवतफ़ल अमण मग एकदम सगळ महणायला लागायचती कमवता होती आददरा सताची

गवतफ़ला

रगरगलया सानसानलया

गवतफोला र गवतफोला

ऄसा कसा र साग लागला

साग तझा र तझा लळा

ममतरासग माळावरती

पतग ईडमवत दफोरताना

तला पामहल गवतावरती

झलता झलता हसताना

मवसरनी गलो पतग नमभचा

मवसरन गलो ममतराला

पाहन तजला हरवन गलो

ऄशा तझया र रगकळा

महरवी नाजक रमशम पाती

दोन बाजला सळसळती

नीळ मनळली एक पाकळी

पराग मपवळ झगमगती

मलाही वाि लहान होउन

तझयाहनही लहान र

तझया सगती सदा रहाव

मवसरन शाळा घर सार

खर सागा दकतयकदा नबरहड पाकष मध गलयावर किकवा सिोसा ला किकवा बीचवर गलयावर मतथच खळत रहाव शाळा

होमवकष काहीच नको ऄस तमहालाही वािलय की नाही अता बाहर गवतफ़ल अहत महिलयावर मतथ फ़लपाखर पण

ऄसणार ह वगळ सागायलाच नको तया फ़लपाखराच मनरमनराळ रग बघणयात अपल भान हरवणार अपण

तयाचयामाग धावत सिणार ह ओघान अलच तर तया फ़लपाखराची पण एक छानशी कमवता सगळया मलाना यतच

ऄसायची ती होती गहपािील हयाची फ़लपाखर ही कमवता

फोलपाखर

छान दकती ददसत फोलपाखर

या वलीवर फोलाबरोबर

गोड दकती हसत फोलपाखर१

पख मचमकल मनळजाभळ

हालवनी झलत फोलपाखर२

डोळ बाटरक कटरती लकलक

गोल मणी जण त फोलपाखर३

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

35

मी धर जाता यइ न हाता

दरच त ईडत फोलपाखर ४

अता एवढी सगळी मल एवढया मोठया अवाजात कमवता महणायला लागलयावर ती फ़लपाखर कधीच ईडन जायची ह

वगळ सागायला नकोच ऄगदी जी मचललीमपलली ऄसायची तयाचा एक लाकडी घोडा ऄसायचातयाचयावर बसन

जागचया जागी झलायच एवढाच खळ ऄसायचा पण तया घोडयावर बसलयावर मलाना मातर खप ऐि वािायचीजण

काही अपण खऱयाच घोडयावर बसलो अहोत अमण अता हा घोडा अपलयाला मनर-मनराळया टठकाणी घउन

जाणार अह ऄशी कलपना करणयात ती मचललीमपलली मि ऄसायची

िप िप िप िप िादकत िापा - शाता शळक

िप िप िप िप िादकत िापा चाल माझा घोडा

पाठीवरती जीन मखमली पामय रपरी तोडा

ईच ईभारी दोनही कान

ऐटित वळवी मान-कमान

मधच कवहहा दडकत दडकत चाल थोडा थोडा

घोडा माझा फोार हशार

पाठीवर मी होता सवार

नसता तयाला पर आषारा कशास चाबक ओढा

सात ऄरणय समरद सात

ओलामडल हा एक दमात

अला अला माझा घोडा सोडा रसता सोडा

ऄशीच सगळयाची एक अवडती कमवता होतीती महणज भाराताब हयाची या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

लवकर भरभर सार या

मजा करा र मजा करा

अज ददवस तमचा समजा

सवसथ बस तोमच फोस

नवभमी दामवन मी

या नगराला लागमनया

सदर ती दसरी दमनया

खळखळ मजळ गामत झर

गीत मधर चहबाज भर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

36

मजकड मतकड फोल फोळ

सवास पसर रसमह गळ

पर जयाच सोनयाच

त राव हराव

तर मग काम िाकमनया

नवी बघा या ही दमनया

नवया दमनयची सफ़र घडवन अणणारी ही कमवता अवडली ना तवहहा शाळत कोणताही कायषकरम ऄसला की तया अधी

लावलली ऄसायची दवा तझ दकती सदर अकाश सदर परकाश सयष दतो किकवा राजास जी महाली सौखय कधी

ममळाली ती सवष परापत झाली या झोपडीत माझया हया व ऄशा दकतीतरी कमवता अहत हया सगळया कमवता वाचन

तमचया अइ-बाबानाही अणखी दकतीतरी अठवतील तमहाला जया अवडलया ऄसतील कमवतातया तमही सरळ पाठच

करन िाका ना तया सारखया महणत रामहलात तर शबदोचचार तर सधारतीलच पण हया कमवता महणन दाखवलयात की

अललया पाहणयावर वा अजी-अजोबावर एकदम आमपरशन मारता यआल त वगळच

-वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

37

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

21

यातन मागष कसा काढावा या सिचतन लालाजना घरल होत तयाची नद हराम करन िाकली होती तयावर तयाचया एका

जवळचया सनहयानी यावर अता ऄकबराचया दरबारात जाउन मतथच याचा मनवाडा करणयाची मवनती करणयाचा ईपाय

सचवला ऄकबराचया दरबारातलया नवरतनाची मवशषत मबरबलाचया चातयाषची खयाती दरदरवर पसरलली ऄसलयान

ऄनक मडळी ऄशा मचतरमवमचतर समसया घउन मतथ जात ऄसत लालाजनाही तयाची मामहती होती तयामळ अपलया

सिचतवर तोच सवोततम तोडगा ऄसलयाच तयानाही पिल अमण एक ददवशी दरबार भरलया भरलया लालाजी मतथ हजर

झाल दसतखषदद बादशहाही तयाना ओळखत ऄसलयान तयाच सवागत करन तयाना एक मानाच सथान ददल अमण तयाचया

यणयाच परयोजन मवचारल

ldquoखासिवद सवाल घरचाच ऄसला तरी बडा पचीदा अह मामला बडा नाजक अह महणन अपलया चरणी अल अह

माझया तमाम वयापारईदीमाची माझया एकण ममळकतीची माझया दोन मलामधय वािणी करायची अहrdquo

ldquoदफोर ईसम कया बडी ईजझन ह मबलासखानन मवचारल काही समसया महिलयाबरोबर मबरबलालाच गळ घातली

जाणार ह ओळखन अपणही ऄशा कोणतयाही समसयचा चिकीसरशी मनकाल लाव शकतो ह दाखवन दणयासाठी

अगाउपणच तयान ह सामगतल होत

ldquoईलझन अह परवरददगार महणन तर आथवर अलो ममळकतीची वािणी बरोबर एकसारखीच झाली पामहज

कोणालाही कमी ममळता कामा नय की जयादा ममळता कामा नय अमण दस-याला अपलयापकषा एक तीळही जासतीचा

ममळालला नाही याची खातरी दोघानाही पिली पामहजrdquo

ldquoमगर हमार मबलासख ऄभी आस ईजझनको ममिा दग कय मबलासrdquo या वर मबलासखान चपचाप बसलयाच पाहन

बादशहा काय समाजायच त समजला अमण तयान मबरबलला पाचारण कल ldquoमबरबल लालाजची परशानी अपणच दर

कली पामहजrdquo

ldquoऄबलत हजर तमची ऄडचण अमही समजतो लालाजी वािणी करण कवहहाही ऄवघडच ऄसत तयात परत अपलच

बालबचच गतलल ऄसल की मामला ऄमधकच सगददल होउन जातो मशवाय आथ तर कवळ वािणी बरोबरीची होउन

चालणार नाही ती वाकइ तशीच अह याचा यकीन दोघानाही ममळाला पामहज तयाचया मनात कोणताही शक राहता

कामा नय तयासाठी लालाजी एक तर तमचया मलानाही आथ बोलवायला पामहजrdquo

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

22

ldquoअता जाउन घउन यतो हजरrdquo जाणयासाठी लालाजी वळणार तोच तयाना थोपवत मबरबल महणाला ldquoतमही कशाला

तसदी घता लालाजी अपण जासद पाठवया ना अमण हो तया दोघाना यताना एक ईततम परतीची गळाची ढपही घउन

यायला सागrdquo मबरबल जासदाला मनरोप दत महणाला

ही गळाची ढप कशाला ऄस मवचारायचा मोह बादशहाला झाला होता खर तर मतथलया सवानाच तो परशन पडला होता

पण बादशहान अपलया ईतसकतला लगाम लावलयाच पाहन सगळच गप बसल थोडयाच वळात सोहनलाल अमण

मोहनलाल गळाचया ढपसकि हजर झाल बादशहाला मजरा करन ईभ रामहल

ldquoअइय ऄर ऄस काही तरी गनहा कलयासारख का ईभ अहातrdquo मबरबलन तयाना मवचारल तयामळ त ऄमधकच

ओशाळगत झाल तयाबरोबर तयाना ददलासा दत तयान मवचारल ldquoतर मग काय तमचया बाबजचया ममळकतीची वािणी

करायची अहrdquo दोघही काहीही न बोलता चपचाप बसन रामहल तयाबरोबर मबरबलानच पढ सरवात कली

ldquoवािणीही ऄशी वहहायला हवी की दोघानाही बरोबरीचा महससा ममळायला हवा अमण दस-याला अपलयापकषा जासती

ममळाल ऄस वािायलाही नको बरोबरrdquo तयावर थोडफोार धाडस करत मोहन महणाला ldquoजी ह अमची तशीच

खवामहश अहrdquo ldquoदरसत अह अता ती कशी करायची ऄर हो ती गळाची ढप अणली अह ना तमहीrdquo ldquoजी हजर ही

काय समोरच अहrdquo अता सोहनलाही धीर अला होता

ldquoबहोत खब तर मग ही ढप महणज लालाजची ममळकत ऄस समजया अपण तयाची बरोबरीची वािणी करायची अह

या ढपच बरोबर दोन महसस करायच अहत तमचया पकी कोण ही ढप कापायला तयार अहrdquo दोघही पढ सरसावल

तयाबरोबर तयाना हाताचया आशा-यान थोपवत अमण नोकरान अणन ददलला सरा परजत मबरबल पढ झाला अमण

महणाला ldquoकोणीही करा तयाच बरोबरीच दोन महसस पण जो तस दोन महसस करल तयाला तयातला अपला महससा

मनवडणयाची पमहली सधी ममळणार नाही ती दस-याला ममळल महणज एकान दोन भाग करायच अमण दस-यान

तयातला एक भाग अपलयासाठी पमहलयादा मनवडायचाrdquo

मोहन अमण सोहनच नाही तर लालाजी बादशहा सारा दरबार ऄचबयान मबरबलाकड पाहत रामहला कषणभर सा-या

दरबारात शातता पसरली होती तया बरोबर मबरबलच पढ महणाला ldquoवािणी बरोबरीची झाली अह याची अमण तशी

दोघाचीही खातरी पिमवणयाची ही पदधत गमणत-तजञानी शोधन काढली अह अपला महससा मनवडणयाची पमहली सधी

दस-याला ममळणार ऄसलयान तयाच दोन तकड करणारा त तकड एकसारखच होतील याची सवाषमधक काळजी घइल

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

23

कारण जर एक तकडा दस-यापकषा मोठा झाला तर तो दस-याला ममळणयाची धासती तयाला तस कर दणार नाही

तयामळ कोणताही तकडा अपलया वािला अला तरी तयाला तकरार करायला जागाच ईरणार नाही तसच तयातला

कोणताही तकडा ईचलणयाची सधी दस-याला ममळालयामळ अपलया वायाला कमी महससा अला ऄशी भावना तयाचया

मनात पदा होणयाचही कारण नाही दस-याला जासतीचा महससा ममळावा ऄस तो महणालाच तर अपण तयाला मवचार

शकतो की तो महससा घणयाची सधी तलाच अधी ममळाली होती मतचा फोायदा तला घता अला नाही तर अता तला

सवतमशवाय दस-या कोणालाही दोष दता यणार नाही मग काय सोहन मोहन तयारी अह तमची या परकारचया

वािणीला का ऄजनही काही शका अह तमचया मनातrdquo

यावर त दोघ काय बोलणार ऄवाक होउन त ईभ रामहल होत दकशोरीलालजी मातर बसलया जागवरन ईठन

मबरबलापयत गल अमण तयानी तयाला असिलगन ददल बादशहाही खष होउन मबरबलला महणाला ldquoवाह मबरबल अज

तर त कमालच कलीस पण काय र जर लालाजना तीन मलग ऄसत तर काय कल ऄसतस तrdquo

ldquoजहॉपनाह तीन ऄसत तर वािणीचा मसलमसला जरा लाबला ऄसता पण मळ ततव तच रामहल ऄसत ऄशा वळी

एकाला तीन महसस करायला सागायच दस-यान त बरोबर ऄसलयाची खातरी करन घयायची अमण मतस-यान तयातला

अपला महससा पमहलयादा ईचलायचा दस-यान तयाचया नतर अमण जयान तकड पाडल तयान सवाषत शविी अपलया

पदरात ईण माप पड नय याची खातरी करन घयायची ऄसल तर कोणीही तकड करतानाच काळजी घइल अमण मग

कोणीही तयातला कोणताही महससा ईचलला तरी तयामवषयी तो मनशकच राहील तयाच बरोबर आतराना पमहलयादा तो

पमहलयादा तो ईचलायची सधी ममळालयामळ तयानाही समाधान लाभलrdquo

मबलासखान अमण तयाच बगलबचच वगळता सारा दरबार मबरबलाचया हषारीच गोडव गात पागला

- डॉ बाळ फोडक

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

24

मचतर ndash सकत गधळकर

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

25

समाज-जीवनाच मशलपकार

सवाइ माधवराव पशव अमण छतरपमत

छतरपमत मशवाजी महाराजानी सथापन कलल सिहदवी सवराजय तयाच नात शाहराज साता-याहन चालवीत ऄसत तयानी

नमलल पतपरधान ईफोष पशव यानी पणयाहन राजयकारभार चालमवला शमनवारवाडा ह पशवयाच मनवाससथान तसच

तथ तयाचा दरबारही होता

तया पशवयापकी शरी नारायणराव पशव याना तयाचयाच सनयातील गारदी समनकानी ठार कल तयाचया हतयनतर काही

ममहनयातच तयाचया मलाचा जनम झाला नाना फोडणीस सखाराम बाप अदद कारभारी एकतर अल अमण तयानी हया

मलाला गादीवर बसवन राजयकारभार चाल ठवला मलाच नाव होत सवाइ माधवराव

यथावकाश सवाइ माधवराव मोठ झाल महणज वय वषष ५ अता तयानी छतरपतना भिणयासाठी साता-याला जाण

जरर होत राजाशी पतपरधानानी कस बोलाव हयाचया तालमी शमनवार वाडयात सर झालया पाच वषाषचया मलाला

छतरपमत कोणत परशन मवचारतील याचा ऄदाज घउन शरी नाना फोडणीसानी सवाइ माधवरावाकडन परशन अमण ईततराची

परकिीस करन घतली तयातील काही परशन ऄस होत

छतरपमत ndash पशव तमच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash अमच नाव सवाइ माधवराव

छतरपमत ndash अमण अपलया वडीलाच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash तयाच नाव नारायणराव पशव

छतरपमत ndash पशव महणन तमच काय काम ऄसत

सवाइ माधवराव ndash अमही छतरपतना तयाचा राजयकारभार करणयास मदत करतो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

26

छतरपमत ndash अमही तमचा एक हात धरन ठवला तर कसा चालमवणार तमही हा राजयकारभार

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझा हात धरला याचा ऄथष अपण मला मदत करणार तयामळ राजयकारभार

करण ऄगदीच सोप होइल

हया ऄशा परकिीसवर नाना फोडणीस अदद मडळी खष होती ठरलया ददवशी सवाइ माधवराव अमण कारभारी साता-

याला गल छतरपमत दरबारात अलयावर पशवयानी तयाना भिवसत ददलया छतरपतनी हया छोया पशवयाना परशन

मवचारल अधी परकिीस कलली ऄसलयामळ सवष काही सरळीत झाल

ऄनपमकषतपण छतरपतनी पशवयाच दोनही हात धरल अमण मवचारल

छतरपमत ndash अता तर अमही तमच दोनही हात पकडल मग तमही काय कराल

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझ दोनही हात पकडल याचा ऄथष अपण सवष राजयकारभार बघणार अहात

माझयावरची जबाबदारी अपण घतली अता अपण अजञा करावी त त काम अमही कर

हया तयाचया ईततरावर छतरपमत परसनन झाल तयानी पशवयाचा अदर सतकार कला अमण पणयास जाउन राजयकारभार

पहावा ऄशी अजञाही कली

सवाइ माधवरावाचया हया हजरजबाबीपणावर नाना जञासकि सवष कारभारी थकक झाल

[शभराव रा दवळ हयाचया बालगोषटचया पसतकावरन शरी शभराव दवळ यानी पणयाचया ldquoपरगि भावसकलrdquo शाळत

मराठी मवषयाच मशकषक महणन काम कल बाळगोपाळासाठी कथा मलमहण हा तयाचा छद होता तयाच काही कथासगरह

परकामशत झाल अहत]

------- शरी परफोलल पढरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

27

वाचाल तर वाचाल

मलानो आथ शाळत तमहाला ऄभयासाला मराठी हा मवषय नाहीच घरात बोलल जाआल तर अमण तवढच मराठी तमचया

कानावर पडणार साहमजकच तमची मराठी शबसपतती मयाषददत रहाणयाची शकयता जासत ऄसत तयामळ मराठी पसतक

तमही वाचण फ़ारच महतवाच वाचनान भाषा तर सधारलच पण वाचताना मनोरजनाबरोबर ससकतीची मानवी

सवभावाची जगातलया चागलया तसच वाआि परवततची ओळख होत जात

अपलया महाराषटर मडळाचया वाचनालयात तमचयासाठी खप पसतक अहत मशवाय भारतात गलयावर तमहाला मामा

मावशी काका अतया अजी अजोबा मवचारतात काय हव तवहहाही पसतक हवी ऄस सागायला हरकत नाही त सार

खश होतील ऄगदीच कोणी नाही मवचारल तर मातर पसतकासाठी अइ-बाबाकड नककी हटट करा

पण कोणती पसतक वाचायची अहत ह तमहाला कळल तर तमही तया साठी हटट करणार ना नाही तर कोणी महिल की

घ तला हव त पसतक अमण तमहाला मामहतीच नसतील पसतकाची नाव तर मग पचाइत होइल काळजी कर नका

तमचयासाठी मनवडक पसतकाची यादी तयार अह ती यादी तयार करणयासाठी ऄनक ताइ दादा मावशी काकानी मदत

कली अह

न पसतकाच नाव लखक लमखका

१ बोकया सातबड ndash भाग १ त ३ ददलीप परभावळकर

२ फोासिर फोण ndash ऄनक भाग भा रा भागवत

३ गोया ना धो तामहणकर

४ सिचगी ना धो तामहणकर

५ शयामची अइ सान गरजी

६ बिायाची चाळ प ल दशपाड

७ ऄसा मी ऄसामी प ल दशपाड

८ मचमणराव ndash गडयाभाउ ndash ऄनक भाग सिच मव जोशी

९ यकषाची दणगी जयत नारळीकर

१० अकाशाशी जडल नात जयत नारळीकर

११ पाच सतचटरतर गो नी दाडकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

28

१२ पवनाकाठचा धडी गो नी दाडकर

१३ राधाच घर माधरी परदर

१४ बखर मबममची जी ए कलकणी

१५ मगधाचया रगीत गोषटी जी ए कलकणी

१६ बागलबवा सिवदा करदीकर

१७ ऎि लोकाचया दशात सिवदा करदीकर

१८ मपशी मावशीची भतावळ सिवदा करदीकर

१९ ऄकषर बाग कसमागरज

२० गलाबी सइ राजीव ताब

२१ ऄभत गोषटी रतनाकर मतकरी

२२ ऄगणात माझया सटरता पदकी

२३ खडो बललाळ नाना ढोबळ

२४ पारबया पर ग सरसतरबदध

२५ वाच अनद ndash भाग १ त ३ सपा ndash माधरी परदर

२६ मनवडक दकशोर कथा कमवता परका ndash बालभारती

२७ राजा मशवछतरपती ब मो परदर

२८ शरीमानयोगी रणमजत दसाइ

२९ मतयजय मशवाजी सावत

३० डॉ गड अमण तयाची ममतरमडळी शरीमनवास पमडत

३१ बाहलीच घर शरीमनवास पमडत

३२ शाबास शरलॉक होमस भा रा भागवत

३३ रॉमबनहड भा रा भागवत

३४ अइची दणगी प महादवशासतरी जोशी

३५ ददवाकराचया नायछिा ददवाकर

३६ एक होता कावहहषर वीणा गवाणकर

३७ तोतोचान ऄनवाद ndash चतना जोशी

३८ अददतीची साहसी सफोर समनती नामजोशी

३९ मवजञान राकषस प ग वदय

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

29

४० जीवन मलय पर ग सरसतरबदध

४१ मचतरवाचन माधरी परदर

४२ ऄकषर कस सधाराव ऄममभड

४३ मचनना मजशरी गोखल

४४ हसोबा शाम जोशी

हया मशवाय मबरबलाचया चातयषकथा पचततर आसापनीती महतोपदश रामायण-महाभारतातील कथा ऄमर मचतर कथा

गमलवसष टरवलस िारझन सिसदबादचया सफ़री ऄरमबयन नाइटटस ऄमलबाबा अमण चामळस चोर तसच जयल वनष चया

मवजञानकथाच तसच कामलदास भास हयाचया ससकत नािकाच समकषपत मराठी ऄनवाद ही वाचा

चादोबा ऄमत चपक परबोधन दकशोर ही मामसक ही अवजषन वाचावी ऄशी

भारत-भारती परकाशनान ऐमतहामसक पौरामणक सामामजक कषतरातील ईललखनीय वयकतची तसच ऄनक

करातीकारकाची सताची कवची लखकाची चटरतर परमसदध कली अहत छोिी छोिी जवळपास २५० पसतक अहत ती

नशनल बक टरसि न ऄनक मामहतीपणष पसतक परकामशत कली अहत तसच सिचमवजोशी भाराभागवत जयत नारळीकर

शाताराम करशणक राजीव ताब माधरी परदर हयाची ही ऄनक पसतक अहत रहसय कथा अवडत ऄसतील अमण अइ-

बाबा हो महणाल तर बाबराव ऄनाषळकर गरनाथ नाइक शशी भागवत हयाची पसतक वाचन बघा हयातली कोणती

पसतक वाचलीत कोणती अवडली कोणती अवडली नाहीत हया मशवाय अणखी काय वाचल hellipसगळ अमहाला नककी

कळवा

कपया अपलया गरथालयाचया बदलललया वळची नद घयावी दद ६ मडसबर २००८ पासन

गरथालय फोकत सकाळी १० त दपारी २ पयत चाल राहील सधयाकाळी गरथालय चाल

ऄसणार नाही अपलयाला होणा-या ऄसमवधबददल अमही ददलगीर अहोत

- अपली कायषकाटरणी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

30

मचतर ndash क शॊनक डबीर

मचतर ndash क अयषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

31

कमवता- फोोन

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

रोजरोज ऑफिसहन यत त लट

रातरी टललकॉन आलण उशीराही इटरनट

सकाळीच लनघत अन यत रातरीच थट

कधीतरी आई मला सधयाकाळी भट

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

शाळत मी लनघणयाआधीच जात त लनघन

शाळतन आलयावरही त भटत िोनवरन

आज नाही माझा वाढफदवस नाही कोणता सण

यशील का लवकर त आजचया फदवस पण

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

पाळणयावर झोक दशील ना मला

बटबॉल खळायला नशील ना मला

शजारचया गडडला घऊन सोबतीला

बीचवर जाऊन बाधायचा ना फकलला

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

आई तला हव तर खळया घरीच

UNO Monopoly करम काहीतरी

रडणार नाही सगळ डाव त जिजकललस तरी

डाव लचडीचा खळणार नाही हरलो मी जरी

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

िोन ठवतो आता आई यशील ना नककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

- सॊ ऄममता डबीर

wwweprasarancom ह माधयम सवष मराठी भामषकासाठी ईपलबध अह या साइि वर मराठी

सगीताचा अनद लिणयासाठी ldquoसवर-सधयाrdquo वर मकलक करा सगीतपरमसाठी अणखीही बरच चनलस या

साइि वर अहत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

32

A d v e r t i s e m e n t s To place ads in Rutugandh please contact Mr Ravi Shendarkar ndash 9005 4234

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

33

ऎकली अहत का ही गाणी

बालममतरानो लहानपणीची कमवता वा गाण ऄस महिल की तमहाला अठवत सिटटवकल सिटटवकल मलिल सिार किकवा मग

गडगडणार जक अमण मजल किकवाचबी मचकसमडमपल मचन हो ना कवमचत कोणाला चादोबा चादोबा भागलास का

किकवा ऄडमतडम तडतड बाजा पण अठवत ऄसतील पण अइ-बाबाचया लहानपणची गाणी कोणती ऄसतील बर

ऄसा परशन पडलाय कधी तमहाला हा हा अइ-बाबा कधी लहान होत ऄशीच कलपना करता यत नाही ना अइ मतचया

अइकड कशासाठी तरी हटट करत अह किकवा बाबानी यमनफ़ॉमष घातलला अह अमण शाळत ईमशरा गलयाबददल मशकषा

महणन तयाना िीचर नी ऄगठ धरन ईभ रहायला लावल अह त ही कलास चया बाहर कस वाितय ऄस मचतर

डोळयापढ अणायला गमतच वाित ना बर अपण बोलत होतो त अइ-बाबाचया लहानपणचया गाणयामवषयी तयानी

सामगतलय कधी तमहाला वा तमही मवचारलय का ना कधी तयाना कठलया कमवता वा गाणी यायची अवडायची

त नाही ना मग अज अपण तयामवषयीच बोल या लहानपणी बाहली तर ऄसतच सगळयाकड अमण अपलयाला

अपली बाहली खप अवडत ही ऄसत खर ना तर तया बाहलीच वणषन करणारी एक कमवता

होती कमवतच नाव होत माझी बाहली अमण कवी होत दततकवी-दततातरय घाि

माझी बाहली

या बाइ या

बघा बघा कशी माझी बसली बया१

ऐक न यत

हळहळ ऄमश माझी छमब बोलत२

डोळ दफोरवीत

िक िक कशी माझी सोमन बघत३

बघा बघा त

गलगल गालातच कशी हसत४

मला वाित

महला बाइ सार काही सार कळत५

सदा खळत

कमध हटट धरमन न माग वळत६

शहाणी कशी

सामडचोळी नवी ठमव जमशचया तशी७

डोळ हलवणाऱया बाहलीला सार काही कळत हयाची अपलयाला दखील खातरी पित अमण दकतीही खळल तरी ऄमजबात

कपड न मळवणाऱया मतचयाबददल कौतकही कारण कपड मळवणयावरन तर अपण रोज अइची बोलणी खात ऄसतो

ना अता बाहर जाउन खळायच महणज कपड मळणारच ना काय होत बर तवहहाच खळ लगोऱया टठकऱया गोया

मविीदाड हो अमण पतगपतग तर सगळयाना आतका अवडायचाबाहर खळायला गल की गवतात कधी कधी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

34

ददसायची छोिी छोिी सदर गवतफ़ल अमण मग एकदम सगळ महणायला लागायचती कमवता होती आददरा सताची

गवतफ़ला

रगरगलया सानसानलया

गवतफोला र गवतफोला

ऄसा कसा र साग लागला

साग तझा र तझा लळा

ममतरासग माळावरती

पतग ईडमवत दफोरताना

तला पामहल गवतावरती

झलता झलता हसताना

मवसरनी गलो पतग नमभचा

मवसरन गलो ममतराला

पाहन तजला हरवन गलो

ऄशा तझया र रगकळा

महरवी नाजक रमशम पाती

दोन बाजला सळसळती

नीळ मनळली एक पाकळी

पराग मपवळ झगमगती

मलाही वाि लहान होउन

तझयाहनही लहान र

तझया सगती सदा रहाव

मवसरन शाळा घर सार

खर सागा दकतयकदा नबरहड पाकष मध गलयावर किकवा सिोसा ला किकवा बीचवर गलयावर मतथच खळत रहाव शाळा

होमवकष काहीच नको ऄस तमहालाही वािलय की नाही अता बाहर गवतफ़ल अहत महिलयावर मतथ फ़लपाखर पण

ऄसणार ह वगळ सागायलाच नको तया फ़लपाखराच मनरमनराळ रग बघणयात अपल भान हरवणार अपण

तयाचयामाग धावत सिणार ह ओघान अलच तर तया फ़लपाखराची पण एक छानशी कमवता सगळया मलाना यतच

ऄसायची ती होती गहपािील हयाची फ़लपाखर ही कमवता

फोलपाखर

छान दकती ददसत फोलपाखर

या वलीवर फोलाबरोबर

गोड दकती हसत फोलपाखर१

पख मचमकल मनळजाभळ

हालवनी झलत फोलपाखर२

डोळ बाटरक कटरती लकलक

गोल मणी जण त फोलपाखर३

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

35

मी धर जाता यइ न हाता

दरच त ईडत फोलपाखर ४

अता एवढी सगळी मल एवढया मोठया अवाजात कमवता महणायला लागलयावर ती फ़लपाखर कधीच ईडन जायची ह

वगळ सागायला नकोच ऄगदी जी मचललीमपलली ऄसायची तयाचा एक लाकडी घोडा ऄसायचातयाचयावर बसन

जागचया जागी झलायच एवढाच खळ ऄसायचा पण तया घोडयावर बसलयावर मलाना मातर खप ऐि वािायचीजण

काही अपण खऱयाच घोडयावर बसलो अहोत अमण अता हा घोडा अपलयाला मनर-मनराळया टठकाणी घउन

जाणार अह ऄशी कलपना करणयात ती मचललीमपलली मि ऄसायची

िप िप िप िप िादकत िापा - शाता शळक

िप िप िप िप िादकत िापा चाल माझा घोडा

पाठीवरती जीन मखमली पामय रपरी तोडा

ईच ईभारी दोनही कान

ऐटित वळवी मान-कमान

मधच कवहहा दडकत दडकत चाल थोडा थोडा

घोडा माझा फोार हशार

पाठीवर मी होता सवार

नसता तयाला पर आषारा कशास चाबक ओढा

सात ऄरणय समरद सात

ओलामडल हा एक दमात

अला अला माझा घोडा सोडा रसता सोडा

ऄशीच सगळयाची एक अवडती कमवता होतीती महणज भाराताब हयाची या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

लवकर भरभर सार या

मजा करा र मजा करा

अज ददवस तमचा समजा

सवसथ बस तोमच फोस

नवभमी दामवन मी

या नगराला लागमनया

सदर ती दसरी दमनया

खळखळ मजळ गामत झर

गीत मधर चहबाज भर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

36

मजकड मतकड फोल फोळ

सवास पसर रसमह गळ

पर जयाच सोनयाच

त राव हराव

तर मग काम िाकमनया

नवी बघा या ही दमनया

नवया दमनयची सफ़र घडवन अणणारी ही कमवता अवडली ना तवहहा शाळत कोणताही कायषकरम ऄसला की तया अधी

लावलली ऄसायची दवा तझ दकती सदर अकाश सदर परकाश सयष दतो किकवा राजास जी महाली सौखय कधी

ममळाली ती सवष परापत झाली या झोपडीत माझया हया व ऄशा दकतीतरी कमवता अहत हया सगळया कमवता वाचन

तमचया अइ-बाबानाही अणखी दकतीतरी अठवतील तमहाला जया अवडलया ऄसतील कमवतातया तमही सरळ पाठच

करन िाका ना तया सारखया महणत रामहलात तर शबदोचचार तर सधारतीलच पण हया कमवता महणन दाखवलयात की

अललया पाहणयावर वा अजी-अजोबावर एकदम आमपरशन मारता यआल त वगळच

-वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

37

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

22

ldquoअता जाउन घउन यतो हजरrdquo जाणयासाठी लालाजी वळणार तोच तयाना थोपवत मबरबल महणाला ldquoतमही कशाला

तसदी घता लालाजी अपण जासद पाठवया ना अमण हो तया दोघाना यताना एक ईततम परतीची गळाची ढपही घउन

यायला सागrdquo मबरबल जासदाला मनरोप दत महणाला

ही गळाची ढप कशाला ऄस मवचारायचा मोह बादशहाला झाला होता खर तर मतथलया सवानाच तो परशन पडला होता

पण बादशहान अपलया ईतसकतला लगाम लावलयाच पाहन सगळच गप बसल थोडयाच वळात सोहनलाल अमण

मोहनलाल गळाचया ढपसकि हजर झाल बादशहाला मजरा करन ईभ रामहल

ldquoअइय ऄर ऄस काही तरी गनहा कलयासारख का ईभ अहातrdquo मबरबलन तयाना मवचारल तयामळ त ऄमधकच

ओशाळगत झाल तयाबरोबर तयाना ददलासा दत तयान मवचारल ldquoतर मग काय तमचया बाबजचया ममळकतीची वािणी

करायची अहrdquo दोघही काहीही न बोलता चपचाप बसन रामहल तयाबरोबर मबरबलानच पढ सरवात कली

ldquoवािणीही ऄशी वहहायला हवी की दोघानाही बरोबरीचा महससा ममळायला हवा अमण दस-याला अपलयापकषा जासती

ममळाल ऄस वािायलाही नको बरोबरrdquo तयावर थोडफोार धाडस करत मोहन महणाला ldquoजी ह अमची तशीच

खवामहश अहrdquo ldquoदरसत अह अता ती कशी करायची ऄर हो ती गळाची ढप अणली अह ना तमहीrdquo ldquoजी हजर ही

काय समोरच अहrdquo अता सोहनलाही धीर अला होता

ldquoबहोत खब तर मग ही ढप महणज लालाजची ममळकत ऄस समजया अपण तयाची बरोबरीची वािणी करायची अह

या ढपच बरोबर दोन महसस करायच अहत तमचया पकी कोण ही ढप कापायला तयार अहrdquo दोघही पढ सरसावल

तयाबरोबर तयाना हाताचया आशा-यान थोपवत अमण नोकरान अणन ददलला सरा परजत मबरबल पढ झाला अमण

महणाला ldquoकोणीही करा तयाच बरोबरीच दोन महसस पण जो तस दोन महसस करल तयाला तयातला अपला महससा

मनवडणयाची पमहली सधी ममळणार नाही ती दस-याला ममळल महणज एकान दोन भाग करायच अमण दस-यान

तयातला एक भाग अपलयासाठी पमहलयादा मनवडायचाrdquo

मोहन अमण सोहनच नाही तर लालाजी बादशहा सारा दरबार ऄचबयान मबरबलाकड पाहत रामहला कषणभर सा-या

दरबारात शातता पसरली होती तया बरोबर मबरबलच पढ महणाला ldquoवािणी बरोबरीची झाली अह याची अमण तशी

दोघाचीही खातरी पिमवणयाची ही पदधत गमणत-तजञानी शोधन काढली अह अपला महससा मनवडणयाची पमहली सधी

दस-याला ममळणार ऄसलयान तयाच दोन तकड करणारा त तकड एकसारखच होतील याची सवाषमधक काळजी घइल

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

23

कारण जर एक तकडा दस-यापकषा मोठा झाला तर तो दस-याला ममळणयाची धासती तयाला तस कर दणार नाही

तयामळ कोणताही तकडा अपलया वािला अला तरी तयाला तकरार करायला जागाच ईरणार नाही तसच तयातला

कोणताही तकडा ईचलणयाची सधी दस-याला ममळालयामळ अपलया वायाला कमी महससा अला ऄशी भावना तयाचया

मनात पदा होणयाचही कारण नाही दस-याला जासतीचा महससा ममळावा ऄस तो महणालाच तर अपण तयाला मवचार

शकतो की तो महससा घणयाची सधी तलाच अधी ममळाली होती मतचा फोायदा तला घता अला नाही तर अता तला

सवतमशवाय दस-या कोणालाही दोष दता यणार नाही मग काय सोहन मोहन तयारी अह तमची या परकारचया

वािणीला का ऄजनही काही शका अह तमचया मनातrdquo

यावर त दोघ काय बोलणार ऄवाक होउन त ईभ रामहल होत दकशोरीलालजी मातर बसलया जागवरन ईठन

मबरबलापयत गल अमण तयानी तयाला असिलगन ददल बादशहाही खष होउन मबरबलला महणाला ldquoवाह मबरबल अज

तर त कमालच कलीस पण काय र जर लालाजना तीन मलग ऄसत तर काय कल ऄसतस तrdquo

ldquoजहॉपनाह तीन ऄसत तर वािणीचा मसलमसला जरा लाबला ऄसता पण मळ ततव तच रामहल ऄसत ऄशा वळी

एकाला तीन महसस करायला सागायच दस-यान त बरोबर ऄसलयाची खातरी करन घयायची अमण मतस-यान तयातला

अपला महससा पमहलयादा ईचलायचा दस-यान तयाचया नतर अमण जयान तकड पाडल तयान सवाषत शविी अपलया

पदरात ईण माप पड नय याची खातरी करन घयायची ऄसल तर कोणीही तकड करतानाच काळजी घइल अमण मग

कोणीही तयातला कोणताही महससा ईचलला तरी तयामवषयी तो मनशकच राहील तयाच बरोबर आतराना पमहलयादा तो

पमहलयादा तो ईचलायची सधी ममळालयामळ तयानाही समाधान लाभलrdquo

मबलासखान अमण तयाच बगलबचच वगळता सारा दरबार मबरबलाचया हषारीच गोडव गात पागला

- डॉ बाळ फोडक

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

24

मचतर ndash सकत गधळकर

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

25

समाज-जीवनाच मशलपकार

सवाइ माधवराव पशव अमण छतरपमत

छतरपमत मशवाजी महाराजानी सथापन कलल सिहदवी सवराजय तयाच नात शाहराज साता-याहन चालवीत ऄसत तयानी

नमलल पतपरधान ईफोष पशव यानी पणयाहन राजयकारभार चालमवला शमनवारवाडा ह पशवयाच मनवाससथान तसच

तथ तयाचा दरबारही होता

तया पशवयापकी शरी नारायणराव पशव याना तयाचयाच सनयातील गारदी समनकानी ठार कल तयाचया हतयनतर काही

ममहनयातच तयाचया मलाचा जनम झाला नाना फोडणीस सखाराम बाप अदद कारभारी एकतर अल अमण तयानी हया

मलाला गादीवर बसवन राजयकारभार चाल ठवला मलाच नाव होत सवाइ माधवराव

यथावकाश सवाइ माधवराव मोठ झाल महणज वय वषष ५ अता तयानी छतरपतना भिणयासाठी साता-याला जाण

जरर होत राजाशी पतपरधानानी कस बोलाव हयाचया तालमी शमनवार वाडयात सर झालया पाच वषाषचया मलाला

छतरपमत कोणत परशन मवचारतील याचा ऄदाज घउन शरी नाना फोडणीसानी सवाइ माधवरावाकडन परशन अमण ईततराची

परकिीस करन घतली तयातील काही परशन ऄस होत

छतरपमत ndash पशव तमच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash अमच नाव सवाइ माधवराव

छतरपमत ndash अमण अपलया वडीलाच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash तयाच नाव नारायणराव पशव

छतरपमत ndash पशव महणन तमच काय काम ऄसत

सवाइ माधवराव ndash अमही छतरपतना तयाचा राजयकारभार करणयास मदत करतो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

26

छतरपमत ndash अमही तमचा एक हात धरन ठवला तर कसा चालमवणार तमही हा राजयकारभार

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझा हात धरला याचा ऄथष अपण मला मदत करणार तयामळ राजयकारभार

करण ऄगदीच सोप होइल

हया ऄशा परकिीसवर नाना फोडणीस अदद मडळी खष होती ठरलया ददवशी सवाइ माधवराव अमण कारभारी साता-

याला गल छतरपमत दरबारात अलयावर पशवयानी तयाना भिवसत ददलया छतरपतनी हया छोया पशवयाना परशन

मवचारल अधी परकिीस कलली ऄसलयामळ सवष काही सरळीत झाल

ऄनपमकषतपण छतरपतनी पशवयाच दोनही हात धरल अमण मवचारल

छतरपमत ndash अता तर अमही तमच दोनही हात पकडल मग तमही काय कराल

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझ दोनही हात पकडल याचा ऄथष अपण सवष राजयकारभार बघणार अहात

माझयावरची जबाबदारी अपण घतली अता अपण अजञा करावी त त काम अमही कर

हया तयाचया ईततरावर छतरपमत परसनन झाल तयानी पशवयाचा अदर सतकार कला अमण पणयास जाउन राजयकारभार

पहावा ऄशी अजञाही कली

सवाइ माधवरावाचया हया हजरजबाबीपणावर नाना जञासकि सवष कारभारी थकक झाल

[शभराव रा दवळ हयाचया बालगोषटचया पसतकावरन शरी शभराव दवळ यानी पणयाचया ldquoपरगि भावसकलrdquo शाळत

मराठी मवषयाच मशकषक महणन काम कल बाळगोपाळासाठी कथा मलमहण हा तयाचा छद होता तयाच काही कथासगरह

परकामशत झाल अहत]

------- शरी परफोलल पढरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

27

वाचाल तर वाचाल

मलानो आथ शाळत तमहाला ऄभयासाला मराठी हा मवषय नाहीच घरात बोलल जाआल तर अमण तवढच मराठी तमचया

कानावर पडणार साहमजकच तमची मराठी शबसपतती मयाषददत रहाणयाची शकयता जासत ऄसत तयामळ मराठी पसतक

तमही वाचण फ़ारच महतवाच वाचनान भाषा तर सधारलच पण वाचताना मनोरजनाबरोबर ससकतीची मानवी

सवभावाची जगातलया चागलया तसच वाआि परवततची ओळख होत जात

अपलया महाराषटर मडळाचया वाचनालयात तमचयासाठी खप पसतक अहत मशवाय भारतात गलयावर तमहाला मामा

मावशी काका अतया अजी अजोबा मवचारतात काय हव तवहहाही पसतक हवी ऄस सागायला हरकत नाही त सार

खश होतील ऄगदीच कोणी नाही मवचारल तर मातर पसतकासाठी अइ-बाबाकड नककी हटट करा

पण कोणती पसतक वाचायची अहत ह तमहाला कळल तर तमही तया साठी हटट करणार ना नाही तर कोणी महिल की

घ तला हव त पसतक अमण तमहाला मामहतीच नसतील पसतकाची नाव तर मग पचाइत होइल काळजी कर नका

तमचयासाठी मनवडक पसतकाची यादी तयार अह ती यादी तयार करणयासाठी ऄनक ताइ दादा मावशी काकानी मदत

कली अह

न पसतकाच नाव लखक लमखका

१ बोकया सातबड ndash भाग १ त ३ ददलीप परभावळकर

२ फोासिर फोण ndash ऄनक भाग भा रा भागवत

३ गोया ना धो तामहणकर

४ सिचगी ना धो तामहणकर

५ शयामची अइ सान गरजी

६ बिायाची चाळ प ल दशपाड

७ ऄसा मी ऄसामी प ल दशपाड

८ मचमणराव ndash गडयाभाउ ndash ऄनक भाग सिच मव जोशी

९ यकषाची दणगी जयत नारळीकर

१० अकाशाशी जडल नात जयत नारळीकर

११ पाच सतचटरतर गो नी दाडकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

28

१२ पवनाकाठचा धडी गो नी दाडकर

१३ राधाच घर माधरी परदर

१४ बखर मबममची जी ए कलकणी

१५ मगधाचया रगीत गोषटी जी ए कलकणी

१६ बागलबवा सिवदा करदीकर

१७ ऎि लोकाचया दशात सिवदा करदीकर

१८ मपशी मावशीची भतावळ सिवदा करदीकर

१९ ऄकषर बाग कसमागरज

२० गलाबी सइ राजीव ताब

२१ ऄभत गोषटी रतनाकर मतकरी

२२ ऄगणात माझया सटरता पदकी

२३ खडो बललाळ नाना ढोबळ

२४ पारबया पर ग सरसतरबदध

२५ वाच अनद ndash भाग १ त ३ सपा ndash माधरी परदर

२६ मनवडक दकशोर कथा कमवता परका ndash बालभारती

२७ राजा मशवछतरपती ब मो परदर

२८ शरीमानयोगी रणमजत दसाइ

२९ मतयजय मशवाजी सावत

३० डॉ गड अमण तयाची ममतरमडळी शरीमनवास पमडत

३१ बाहलीच घर शरीमनवास पमडत

३२ शाबास शरलॉक होमस भा रा भागवत

३३ रॉमबनहड भा रा भागवत

३४ अइची दणगी प महादवशासतरी जोशी

३५ ददवाकराचया नायछिा ददवाकर

३६ एक होता कावहहषर वीणा गवाणकर

३७ तोतोचान ऄनवाद ndash चतना जोशी

३८ अददतीची साहसी सफोर समनती नामजोशी

३९ मवजञान राकषस प ग वदय

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

29

४० जीवन मलय पर ग सरसतरबदध

४१ मचतरवाचन माधरी परदर

४२ ऄकषर कस सधाराव ऄममभड

४३ मचनना मजशरी गोखल

४४ हसोबा शाम जोशी

हया मशवाय मबरबलाचया चातयषकथा पचततर आसापनीती महतोपदश रामायण-महाभारतातील कथा ऄमर मचतर कथा

गमलवसष टरवलस िारझन सिसदबादचया सफ़री ऄरमबयन नाइटटस ऄमलबाबा अमण चामळस चोर तसच जयल वनष चया

मवजञानकथाच तसच कामलदास भास हयाचया ससकत नािकाच समकषपत मराठी ऄनवाद ही वाचा

चादोबा ऄमत चपक परबोधन दकशोर ही मामसक ही अवजषन वाचावी ऄशी

भारत-भारती परकाशनान ऐमतहामसक पौरामणक सामामजक कषतरातील ईललखनीय वयकतची तसच ऄनक

करातीकारकाची सताची कवची लखकाची चटरतर परमसदध कली अहत छोिी छोिी जवळपास २५० पसतक अहत ती

नशनल बक टरसि न ऄनक मामहतीपणष पसतक परकामशत कली अहत तसच सिचमवजोशी भाराभागवत जयत नारळीकर

शाताराम करशणक राजीव ताब माधरी परदर हयाची ही ऄनक पसतक अहत रहसय कथा अवडत ऄसतील अमण अइ-

बाबा हो महणाल तर बाबराव ऄनाषळकर गरनाथ नाइक शशी भागवत हयाची पसतक वाचन बघा हयातली कोणती

पसतक वाचलीत कोणती अवडली कोणती अवडली नाहीत हया मशवाय अणखी काय वाचल hellipसगळ अमहाला नककी

कळवा

कपया अपलया गरथालयाचया बदलललया वळची नद घयावी दद ६ मडसबर २००८ पासन

गरथालय फोकत सकाळी १० त दपारी २ पयत चाल राहील सधयाकाळी गरथालय चाल

ऄसणार नाही अपलयाला होणा-या ऄसमवधबददल अमही ददलगीर अहोत

- अपली कायषकाटरणी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

30

मचतर ndash क शॊनक डबीर

मचतर ndash क अयषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

31

कमवता- फोोन

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

रोजरोज ऑफिसहन यत त लट

रातरी टललकॉन आलण उशीराही इटरनट

सकाळीच लनघत अन यत रातरीच थट

कधीतरी आई मला सधयाकाळी भट

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

शाळत मी लनघणयाआधीच जात त लनघन

शाळतन आलयावरही त भटत िोनवरन

आज नाही माझा वाढफदवस नाही कोणता सण

यशील का लवकर त आजचया फदवस पण

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

पाळणयावर झोक दशील ना मला

बटबॉल खळायला नशील ना मला

शजारचया गडडला घऊन सोबतीला

बीचवर जाऊन बाधायचा ना फकलला

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

आई तला हव तर खळया घरीच

UNO Monopoly करम काहीतरी

रडणार नाही सगळ डाव त जिजकललस तरी

डाव लचडीचा खळणार नाही हरलो मी जरी

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

िोन ठवतो आता आई यशील ना नककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

- सॊ ऄममता डबीर

wwweprasarancom ह माधयम सवष मराठी भामषकासाठी ईपलबध अह या साइि वर मराठी

सगीताचा अनद लिणयासाठी ldquoसवर-सधयाrdquo वर मकलक करा सगीतपरमसाठी अणखीही बरच चनलस या

साइि वर अहत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

32

A d v e r t i s e m e n t s To place ads in Rutugandh please contact Mr Ravi Shendarkar ndash 9005 4234

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

33

ऎकली अहत का ही गाणी

बालममतरानो लहानपणीची कमवता वा गाण ऄस महिल की तमहाला अठवत सिटटवकल सिटटवकल मलिल सिार किकवा मग

गडगडणार जक अमण मजल किकवाचबी मचकसमडमपल मचन हो ना कवमचत कोणाला चादोबा चादोबा भागलास का

किकवा ऄडमतडम तडतड बाजा पण अठवत ऄसतील पण अइ-बाबाचया लहानपणची गाणी कोणती ऄसतील बर

ऄसा परशन पडलाय कधी तमहाला हा हा अइ-बाबा कधी लहान होत ऄशीच कलपना करता यत नाही ना अइ मतचया

अइकड कशासाठी तरी हटट करत अह किकवा बाबानी यमनफ़ॉमष घातलला अह अमण शाळत ईमशरा गलयाबददल मशकषा

महणन तयाना िीचर नी ऄगठ धरन ईभ रहायला लावल अह त ही कलास चया बाहर कस वाितय ऄस मचतर

डोळयापढ अणायला गमतच वाित ना बर अपण बोलत होतो त अइ-बाबाचया लहानपणचया गाणयामवषयी तयानी

सामगतलय कधी तमहाला वा तमही मवचारलय का ना कधी तयाना कठलया कमवता वा गाणी यायची अवडायची

त नाही ना मग अज अपण तयामवषयीच बोल या लहानपणी बाहली तर ऄसतच सगळयाकड अमण अपलयाला

अपली बाहली खप अवडत ही ऄसत खर ना तर तया बाहलीच वणषन करणारी एक कमवता

होती कमवतच नाव होत माझी बाहली अमण कवी होत दततकवी-दततातरय घाि

माझी बाहली

या बाइ या

बघा बघा कशी माझी बसली बया१

ऐक न यत

हळहळ ऄमश माझी छमब बोलत२

डोळ दफोरवीत

िक िक कशी माझी सोमन बघत३

बघा बघा त

गलगल गालातच कशी हसत४

मला वाित

महला बाइ सार काही सार कळत५

सदा खळत

कमध हटट धरमन न माग वळत६

शहाणी कशी

सामडचोळी नवी ठमव जमशचया तशी७

डोळ हलवणाऱया बाहलीला सार काही कळत हयाची अपलयाला दखील खातरी पित अमण दकतीही खळल तरी ऄमजबात

कपड न मळवणाऱया मतचयाबददल कौतकही कारण कपड मळवणयावरन तर अपण रोज अइची बोलणी खात ऄसतो

ना अता बाहर जाउन खळायच महणज कपड मळणारच ना काय होत बर तवहहाच खळ लगोऱया टठकऱया गोया

मविीदाड हो अमण पतगपतग तर सगळयाना आतका अवडायचाबाहर खळायला गल की गवतात कधी कधी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

34

ददसायची छोिी छोिी सदर गवतफ़ल अमण मग एकदम सगळ महणायला लागायचती कमवता होती आददरा सताची

गवतफ़ला

रगरगलया सानसानलया

गवतफोला र गवतफोला

ऄसा कसा र साग लागला

साग तझा र तझा लळा

ममतरासग माळावरती

पतग ईडमवत दफोरताना

तला पामहल गवतावरती

झलता झलता हसताना

मवसरनी गलो पतग नमभचा

मवसरन गलो ममतराला

पाहन तजला हरवन गलो

ऄशा तझया र रगकळा

महरवी नाजक रमशम पाती

दोन बाजला सळसळती

नीळ मनळली एक पाकळी

पराग मपवळ झगमगती

मलाही वाि लहान होउन

तझयाहनही लहान र

तझया सगती सदा रहाव

मवसरन शाळा घर सार

खर सागा दकतयकदा नबरहड पाकष मध गलयावर किकवा सिोसा ला किकवा बीचवर गलयावर मतथच खळत रहाव शाळा

होमवकष काहीच नको ऄस तमहालाही वािलय की नाही अता बाहर गवतफ़ल अहत महिलयावर मतथ फ़लपाखर पण

ऄसणार ह वगळ सागायलाच नको तया फ़लपाखराच मनरमनराळ रग बघणयात अपल भान हरवणार अपण

तयाचयामाग धावत सिणार ह ओघान अलच तर तया फ़लपाखराची पण एक छानशी कमवता सगळया मलाना यतच

ऄसायची ती होती गहपािील हयाची फ़लपाखर ही कमवता

फोलपाखर

छान दकती ददसत फोलपाखर

या वलीवर फोलाबरोबर

गोड दकती हसत फोलपाखर१

पख मचमकल मनळजाभळ

हालवनी झलत फोलपाखर२

डोळ बाटरक कटरती लकलक

गोल मणी जण त फोलपाखर३

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

35

मी धर जाता यइ न हाता

दरच त ईडत फोलपाखर ४

अता एवढी सगळी मल एवढया मोठया अवाजात कमवता महणायला लागलयावर ती फ़लपाखर कधीच ईडन जायची ह

वगळ सागायला नकोच ऄगदी जी मचललीमपलली ऄसायची तयाचा एक लाकडी घोडा ऄसायचातयाचयावर बसन

जागचया जागी झलायच एवढाच खळ ऄसायचा पण तया घोडयावर बसलयावर मलाना मातर खप ऐि वािायचीजण

काही अपण खऱयाच घोडयावर बसलो अहोत अमण अता हा घोडा अपलयाला मनर-मनराळया टठकाणी घउन

जाणार अह ऄशी कलपना करणयात ती मचललीमपलली मि ऄसायची

िप िप िप िप िादकत िापा - शाता शळक

िप िप िप िप िादकत िापा चाल माझा घोडा

पाठीवरती जीन मखमली पामय रपरी तोडा

ईच ईभारी दोनही कान

ऐटित वळवी मान-कमान

मधच कवहहा दडकत दडकत चाल थोडा थोडा

घोडा माझा फोार हशार

पाठीवर मी होता सवार

नसता तयाला पर आषारा कशास चाबक ओढा

सात ऄरणय समरद सात

ओलामडल हा एक दमात

अला अला माझा घोडा सोडा रसता सोडा

ऄशीच सगळयाची एक अवडती कमवता होतीती महणज भाराताब हयाची या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

लवकर भरभर सार या

मजा करा र मजा करा

अज ददवस तमचा समजा

सवसथ बस तोमच फोस

नवभमी दामवन मी

या नगराला लागमनया

सदर ती दसरी दमनया

खळखळ मजळ गामत झर

गीत मधर चहबाज भर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

36

मजकड मतकड फोल फोळ

सवास पसर रसमह गळ

पर जयाच सोनयाच

त राव हराव

तर मग काम िाकमनया

नवी बघा या ही दमनया

नवया दमनयची सफ़र घडवन अणणारी ही कमवता अवडली ना तवहहा शाळत कोणताही कायषकरम ऄसला की तया अधी

लावलली ऄसायची दवा तझ दकती सदर अकाश सदर परकाश सयष दतो किकवा राजास जी महाली सौखय कधी

ममळाली ती सवष परापत झाली या झोपडीत माझया हया व ऄशा दकतीतरी कमवता अहत हया सगळया कमवता वाचन

तमचया अइ-बाबानाही अणखी दकतीतरी अठवतील तमहाला जया अवडलया ऄसतील कमवतातया तमही सरळ पाठच

करन िाका ना तया सारखया महणत रामहलात तर शबदोचचार तर सधारतीलच पण हया कमवता महणन दाखवलयात की

अललया पाहणयावर वा अजी-अजोबावर एकदम आमपरशन मारता यआल त वगळच

-वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

37

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

23

कारण जर एक तकडा दस-यापकषा मोठा झाला तर तो दस-याला ममळणयाची धासती तयाला तस कर दणार नाही

तयामळ कोणताही तकडा अपलया वािला अला तरी तयाला तकरार करायला जागाच ईरणार नाही तसच तयातला

कोणताही तकडा ईचलणयाची सधी दस-याला ममळालयामळ अपलया वायाला कमी महससा अला ऄशी भावना तयाचया

मनात पदा होणयाचही कारण नाही दस-याला जासतीचा महससा ममळावा ऄस तो महणालाच तर अपण तयाला मवचार

शकतो की तो महससा घणयाची सधी तलाच अधी ममळाली होती मतचा फोायदा तला घता अला नाही तर अता तला

सवतमशवाय दस-या कोणालाही दोष दता यणार नाही मग काय सोहन मोहन तयारी अह तमची या परकारचया

वािणीला का ऄजनही काही शका अह तमचया मनातrdquo

यावर त दोघ काय बोलणार ऄवाक होउन त ईभ रामहल होत दकशोरीलालजी मातर बसलया जागवरन ईठन

मबरबलापयत गल अमण तयानी तयाला असिलगन ददल बादशहाही खष होउन मबरबलला महणाला ldquoवाह मबरबल अज

तर त कमालच कलीस पण काय र जर लालाजना तीन मलग ऄसत तर काय कल ऄसतस तrdquo

ldquoजहॉपनाह तीन ऄसत तर वािणीचा मसलमसला जरा लाबला ऄसता पण मळ ततव तच रामहल ऄसत ऄशा वळी

एकाला तीन महसस करायला सागायच दस-यान त बरोबर ऄसलयाची खातरी करन घयायची अमण मतस-यान तयातला

अपला महससा पमहलयादा ईचलायचा दस-यान तयाचया नतर अमण जयान तकड पाडल तयान सवाषत शविी अपलया

पदरात ईण माप पड नय याची खातरी करन घयायची ऄसल तर कोणीही तकड करतानाच काळजी घइल अमण मग

कोणीही तयातला कोणताही महससा ईचलला तरी तयामवषयी तो मनशकच राहील तयाच बरोबर आतराना पमहलयादा तो

पमहलयादा तो ईचलायची सधी ममळालयामळ तयानाही समाधान लाभलrdquo

मबलासखान अमण तयाच बगलबचच वगळता सारा दरबार मबरबलाचया हषारीच गोडव गात पागला

- डॉ बाळ फोडक

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

24

मचतर ndash सकत गधळकर

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

25

समाज-जीवनाच मशलपकार

सवाइ माधवराव पशव अमण छतरपमत

छतरपमत मशवाजी महाराजानी सथापन कलल सिहदवी सवराजय तयाच नात शाहराज साता-याहन चालवीत ऄसत तयानी

नमलल पतपरधान ईफोष पशव यानी पणयाहन राजयकारभार चालमवला शमनवारवाडा ह पशवयाच मनवाससथान तसच

तथ तयाचा दरबारही होता

तया पशवयापकी शरी नारायणराव पशव याना तयाचयाच सनयातील गारदी समनकानी ठार कल तयाचया हतयनतर काही

ममहनयातच तयाचया मलाचा जनम झाला नाना फोडणीस सखाराम बाप अदद कारभारी एकतर अल अमण तयानी हया

मलाला गादीवर बसवन राजयकारभार चाल ठवला मलाच नाव होत सवाइ माधवराव

यथावकाश सवाइ माधवराव मोठ झाल महणज वय वषष ५ अता तयानी छतरपतना भिणयासाठी साता-याला जाण

जरर होत राजाशी पतपरधानानी कस बोलाव हयाचया तालमी शमनवार वाडयात सर झालया पाच वषाषचया मलाला

छतरपमत कोणत परशन मवचारतील याचा ऄदाज घउन शरी नाना फोडणीसानी सवाइ माधवरावाकडन परशन अमण ईततराची

परकिीस करन घतली तयातील काही परशन ऄस होत

छतरपमत ndash पशव तमच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash अमच नाव सवाइ माधवराव

छतरपमत ndash अमण अपलया वडीलाच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash तयाच नाव नारायणराव पशव

छतरपमत ndash पशव महणन तमच काय काम ऄसत

सवाइ माधवराव ndash अमही छतरपतना तयाचा राजयकारभार करणयास मदत करतो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

26

छतरपमत ndash अमही तमचा एक हात धरन ठवला तर कसा चालमवणार तमही हा राजयकारभार

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझा हात धरला याचा ऄथष अपण मला मदत करणार तयामळ राजयकारभार

करण ऄगदीच सोप होइल

हया ऄशा परकिीसवर नाना फोडणीस अदद मडळी खष होती ठरलया ददवशी सवाइ माधवराव अमण कारभारी साता-

याला गल छतरपमत दरबारात अलयावर पशवयानी तयाना भिवसत ददलया छतरपतनी हया छोया पशवयाना परशन

मवचारल अधी परकिीस कलली ऄसलयामळ सवष काही सरळीत झाल

ऄनपमकषतपण छतरपतनी पशवयाच दोनही हात धरल अमण मवचारल

छतरपमत ndash अता तर अमही तमच दोनही हात पकडल मग तमही काय कराल

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझ दोनही हात पकडल याचा ऄथष अपण सवष राजयकारभार बघणार अहात

माझयावरची जबाबदारी अपण घतली अता अपण अजञा करावी त त काम अमही कर

हया तयाचया ईततरावर छतरपमत परसनन झाल तयानी पशवयाचा अदर सतकार कला अमण पणयास जाउन राजयकारभार

पहावा ऄशी अजञाही कली

सवाइ माधवरावाचया हया हजरजबाबीपणावर नाना जञासकि सवष कारभारी थकक झाल

[शभराव रा दवळ हयाचया बालगोषटचया पसतकावरन शरी शभराव दवळ यानी पणयाचया ldquoपरगि भावसकलrdquo शाळत

मराठी मवषयाच मशकषक महणन काम कल बाळगोपाळासाठी कथा मलमहण हा तयाचा छद होता तयाच काही कथासगरह

परकामशत झाल अहत]

------- शरी परफोलल पढरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

27

वाचाल तर वाचाल

मलानो आथ शाळत तमहाला ऄभयासाला मराठी हा मवषय नाहीच घरात बोलल जाआल तर अमण तवढच मराठी तमचया

कानावर पडणार साहमजकच तमची मराठी शबसपतती मयाषददत रहाणयाची शकयता जासत ऄसत तयामळ मराठी पसतक

तमही वाचण फ़ारच महतवाच वाचनान भाषा तर सधारलच पण वाचताना मनोरजनाबरोबर ससकतीची मानवी

सवभावाची जगातलया चागलया तसच वाआि परवततची ओळख होत जात

अपलया महाराषटर मडळाचया वाचनालयात तमचयासाठी खप पसतक अहत मशवाय भारतात गलयावर तमहाला मामा

मावशी काका अतया अजी अजोबा मवचारतात काय हव तवहहाही पसतक हवी ऄस सागायला हरकत नाही त सार

खश होतील ऄगदीच कोणी नाही मवचारल तर मातर पसतकासाठी अइ-बाबाकड नककी हटट करा

पण कोणती पसतक वाचायची अहत ह तमहाला कळल तर तमही तया साठी हटट करणार ना नाही तर कोणी महिल की

घ तला हव त पसतक अमण तमहाला मामहतीच नसतील पसतकाची नाव तर मग पचाइत होइल काळजी कर नका

तमचयासाठी मनवडक पसतकाची यादी तयार अह ती यादी तयार करणयासाठी ऄनक ताइ दादा मावशी काकानी मदत

कली अह

न पसतकाच नाव लखक लमखका

१ बोकया सातबड ndash भाग १ त ३ ददलीप परभावळकर

२ फोासिर फोण ndash ऄनक भाग भा रा भागवत

३ गोया ना धो तामहणकर

४ सिचगी ना धो तामहणकर

५ शयामची अइ सान गरजी

६ बिायाची चाळ प ल दशपाड

७ ऄसा मी ऄसामी प ल दशपाड

८ मचमणराव ndash गडयाभाउ ndash ऄनक भाग सिच मव जोशी

९ यकषाची दणगी जयत नारळीकर

१० अकाशाशी जडल नात जयत नारळीकर

११ पाच सतचटरतर गो नी दाडकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

28

१२ पवनाकाठचा धडी गो नी दाडकर

१३ राधाच घर माधरी परदर

१४ बखर मबममची जी ए कलकणी

१५ मगधाचया रगीत गोषटी जी ए कलकणी

१६ बागलबवा सिवदा करदीकर

१७ ऎि लोकाचया दशात सिवदा करदीकर

१८ मपशी मावशीची भतावळ सिवदा करदीकर

१९ ऄकषर बाग कसमागरज

२० गलाबी सइ राजीव ताब

२१ ऄभत गोषटी रतनाकर मतकरी

२२ ऄगणात माझया सटरता पदकी

२३ खडो बललाळ नाना ढोबळ

२४ पारबया पर ग सरसतरबदध

२५ वाच अनद ndash भाग १ त ३ सपा ndash माधरी परदर

२६ मनवडक दकशोर कथा कमवता परका ndash बालभारती

२७ राजा मशवछतरपती ब मो परदर

२८ शरीमानयोगी रणमजत दसाइ

२९ मतयजय मशवाजी सावत

३० डॉ गड अमण तयाची ममतरमडळी शरीमनवास पमडत

३१ बाहलीच घर शरीमनवास पमडत

३२ शाबास शरलॉक होमस भा रा भागवत

३३ रॉमबनहड भा रा भागवत

३४ अइची दणगी प महादवशासतरी जोशी

३५ ददवाकराचया नायछिा ददवाकर

३६ एक होता कावहहषर वीणा गवाणकर

३७ तोतोचान ऄनवाद ndash चतना जोशी

३८ अददतीची साहसी सफोर समनती नामजोशी

३९ मवजञान राकषस प ग वदय

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

29

४० जीवन मलय पर ग सरसतरबदध

४१ मचतरवाचन माधरी परदर

४२ ऄकषर कस सधाराव ऄममभड

४३ मचनना मजशरी गोखल

४४ हसोबा शाम जोशी

हया मशवाय मबरबलाचया चातयषकथा पचततर आसापनीती महतोपदश रामायण-महाभारतातील कथा ऄमर मचतर कथा

गमलवसष टरवलस िारझन सिसदबादचया सफ़री ऄरमबयन नाइटटस ऄमलबाबा अमण चामळस चोर तसच जयल वनष चया

मवजञानकथाच तसच कामलदास भास हयाचया ससकत नािकाच समकषपत मराठी ऄनवाद ही वाचा

चादोबा ऄमत चपक परबोधन दकशोर ही मामसक ही अवजषन वाचावी ऄशी

भारत-भारती परकाशनान ऐमतहामसक पौरामणक सामामजक कषतरातील ईललखनीय वयकतची तसच ऄनक

करातीकारकाची सताची कवची लखकाची चटरतर परमसदध कली अहत छोिी छोिी जवळपास २५० पसतक अहत ती

नशनल बक टरसि न ऄनक मामहतीपणष पसतक परकामशत कली अहत तसच सिचमवजोशी भाराभागवत जयत नारळीकर

शाताराम करशणक राजीव ताब माधरी परदर हयाची ही ऄनक पसतक अहत रहसय कथा अवडत ऄसतील अमण अइ-

बाबा हो महणाल तर बाबराव ऄनाषळकर गरनाथ नाइक शशी भागवत हयाची पसतक वाचन बघा हयातली कोणती

पसतक वाचलीत कोणती अवडली कोणती अवडली नाहीत हया मशवाय अणखी काय वाचल hellipसगळ अमहाला नककी

कळवा

कपया अपलया गरथालयाचया बदलललया वळची नद घयावी दद ६ मडसबर २००८ पासन

गरथालय फोकत सकाळी १० त दपारी २ पयत चाल राहील सधयाकाळी गरथालय चाल

ऄसणार नाही अपलयाला होणा-या ऄसमवधबददल अमही ददलगीर अहोत

- अपली कायषकाटरणी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

30

मचतर ndash क शॊनक डबीर

मचतर ndash क अयषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

31

कमवता- फोोन

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

रोजरोज ऑफिसहन यत त लट

रातरी टललकॉन आलण उशीराही इटरनट

सकाळीच लनघत अन यत रातरीच थट

कधीतरी आई मला सधयाकाळी भट

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

शाळत मी लनघणयाआधीच जात त लनघन

शाळतन आलयावरही त भटत िोनवरन

आज नाही माझा वाढफदवस नाही कोणता सण

यशील का लवकर त आजचया फदवस पण

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

पाळणयावर झोक दशील ना मला

बटबॉल खळायला नशील ना मला

शजारचया गडडला घऊन सोबतीला

बीचवर जाऊन बाधायचा ना फकलला

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

आई तला हव तर खळया घरीच

UNO Monopoly करम काहीतरी

रडणार नाही सगळ डाव त जिजकललस तरी

डाव लचडीचा खळणार नाही हरलो मी जरी

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

िोन ठवतो आता आई यशील ना नककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

- सॊ ऄममता डबीर

wwweprasarancom ह माधयम सवष मराठी भामषकासाठी ईपलबध अह या साइि वर मराठी

सगीताचा अनद लिणयासाठी ldquoसवर-सधयाrdquo वर मकलक करा सगीतपरमसाठी अणखीही बरच चनलस या

साइि वर अहत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

32

A d v e r t i s e m e n t s To place ads in Rutugandh please contact Mr Ravi Shendarkar ndash 9005 4234

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

33

ऎकली अहत का ही गाणी

बालममतरानो लहानपणीची कमवता वा गाण ऄस महिल की तमहाला अठवत सिटटवकल सिटटवकल मलिल सिार किकवा मग

गडगडणार जक अमण मजल किकवाचबी मचकसमडमपल मचन हो ना कवमचत कोणाला चादोबा चादोबा भागलास का

किकवा ऄडमतडम तडतड बाजा पण अठवत ऄसतील पण अइ-बाबाचया लहानपणची गाणी कोणती ऄसतील बर

ऄसा परशन पडलाय कधी तमहाला हा हा अइ-बाबा कधी लहान होत ऄशीच कलपना करता यत नाही ना अइ मतचया

अइकड कशासाठी तरी हटट करत अह किकवा बाबानी यमनफ़ॉमष घातलला अह अमण शाळत ईमशरा गलयाबददल मशकषा

महणन तयाना िीचर नी ऄगठ धरन ईभ रहायला लावल अह त ही कलास चया बाहर कस वाितय ऄस मचतर

डोळयापढ अणायला गमतच वाित ना बर अपण बोलत होतो त अइ-बाबाचया लहानपणचया गाणयामवषयी तयानी

सामगतलय कधी तमहाला वा तमही मवचारलय का ना कधी तयाना कठलया कमवता वा गाणी यायची अवडायची

त नाही ना मग अज अपण तयामवषयीच बोल या लहानपणी बाहली तर ऄसतच सगळयाकड अमण अपलयाला

अपली बाहली खप अवडत ही ऄसत खर ना तर तया बाहलीच वणषन करणारी एक कमवता

होती कमवतच नाव होत माझी बाहली अमण कवी होत दततकवी-दततातरय घाि

माझी बाहली

या बाइ या

बघा बघा कशी माझी बसली बया१

ऐक न यत

हळहळ ऄमश माझी छमब बोलत२

डोळ दफोरवीत

िक िक कशी माझी सोमन बघत३

बघा बघा त

गलगल गालातच कशी हसत४

मला वाित

महला बाइ सार काही सार कळत५

सदा खळत

कमध हटट धरमन न माग वळत६

शहाणी कशी

सामडचोळी नवी ठमव जमशचया तशी७

डोळ हलवणाऱया बाहलीला सार काही कळत हयाची अपलयाला दखील खातरी पित अमण दकतीही खळल तरी ऄमजबात

कपड न मळवणाऱया मतचयाबददल कौतकही कारण कपड मळवणयावरन तर अपण रोज अइची बोलणी खात ऄसतो

ना अता बाहर जाउन खळायच महणज कपड मळणारच ना काय होत बर तवहहाच खळ लगोऱया टठकऱया गोया

मविीदाड हो अमण पतगपतग तर सगळयाना आतका अवडायचाबाहर खळायला गल की गवतात कधी कधी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

34

ददसायची छोिी छोिी सदर गवतफ़ल अमण मग एकदम सगळ महणायला लागायचती कमवता होती आददरा सताची

गवतफ़ला

रगरगलया सानसानलया

गवतफोला र गवतफोला

ऄसा कसा र साग लागला

साग तझा र तझा लळा

ममतरासग माळावरती

पतग ईडमवत दफोरताना

तला पामहल गवतावरती

झलता झलता हसताना

मवसरनी गलो पतग नमभचा

मवसरन गलो ममतराला

पाहन तजला हरवन गलो

ऄशा तझया र रगकळा

महरवी नाजक रमशम पाती

दोन बाजला सळसळती

नीळ मनळली एक पाकळी

पराग मपवळ झगमगती

मलाही वाि लहान होउन

तझयाहनही लहान र

तझया सगती सदा रहाव

मवसरन शाळा घर सार

खर सागा दकतयकदा नबरहड पाकष मध गलयावर किकवा सिोसा ला किकवा बीचवर गलयावर मतथच खळत रहाव शाळा

होमवकष काहीच नको ऄस तमहालाही वािलय की नाही अता बाहर गवतफ़ल अहत महिलयावर मतथ फ़लपाखर पण

ऄसणार ह वगळ सागायलाच नको तया फ़लपाखराच मनरमनराळ रग बघणयात अपल भान हरवणार अपण

तयाचयामाग धावत सिणार ह ओघान अलच तर तया फ़लपाखराची पण एक छानशी कमवता सगळया मलाना यतच

ऄसायची ती होती गहपािील हयाची फ़लपाखर ही कमवता

फोलपाखर

छान दकती ददसत फोलपाखर

या वलीवर फोलाबरोबर

गोड दकती हसत फोलपाखर१

पख मचमकल मनळजाभळ

हालवनी झलत फोलपाखर२

डोळ बाटरक कटरती लकलक

गोल मणी जण त फोलपाखर३

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

35

मी धर जाता यइ न हाता

दरच त ईडत फोलपाखर ४

अता एवढी सगळी मल एवढया मोठया अवाजात कमवता महणायला लागलयावर ती फ़लपाखर कधीच ईडन जायची ह

वगळ सागायला नकोच ऄगदी जी मचललीमपलली ऄसायची तयाचा एक लाकडी घोडा ऄसायचातयाचयावर बसन

जागचया जागी झलायच एवढाच खळ ऄसायचा पण तया घोडयावर बसलयावर मलाना मातर खप ऐि वािायचीजण

काही अपण खऱयाच घोडयावर बसलो अहोत अमण अता हा घोडा अपलयाला मनर-मनराळया टठकाणी घउन

जाणार अह ऄशी कलपना करणयात ती मचललीमपलली मि ऄसायची

िप िप िप िप िादकत िापा - शाता शळक

िप िप िप िप िादकत िापा चाल माझा घोडा

पाठीवरती जीन मखमली पामय रपरी तोडा

ईच ईभारी दोनही कान

ऐटित वळवी मान-कमान

मधच कवहहा दडकत दडकत चाल थोडा थोडा

घोडा माझा फोार हशार

पाठीवर मी होता सवार

नसता तयाला पर आषारा कशास चाबक ओढा

सात ऄरणय समरद सात

ओलामडल हा एक दमात

अला अला माझा घोडा सोडा रसता सोडा

ऄशीच सगळयाची एक अवडती कमवता होतीती महणज भाराताब हयाची या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

लवकर भरभर सार या

मजा करा र मजा करा

अज ददवस तमचा समजा

सवसथ बस तोमच फोस

नवभमी दामवन मी

या नगराला लागमनया

सदर ती दसरी दमनया

खळखळ मजळ गामत झर

गीत मधर चहबाज भर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

36

मजकड मतकड फोल फोळ

सवास पसर रसमह गळ

पर जयाच सोनयाच

त राव हराव

तर मग काम िाकमनया

नवी बघा या ही दमनया

नवया दमनयची सफ़र घडवन अणणारी ही कमवता अवडली ना तवहहा शाळत कोणताही कायषकरम ऄसला की तया अधी

लावलली ऄसायची दवा तझ दकती सदर अकाश सदर परकाश सयष दतो किकवा राजास जी महाली सौखय कधी

ममळाली ती सवष परापत झाली या झोपडीत माझया हया व ऄशा दकतीतरी कमवता अहत हया सगळया कमवता वाचन

तमचया अइ-बाबानाही अणखी दकतीतरी अठवतील तमहाला जया अवडलया ऄसतील कमवतातया तमही सरळ पाठच

करन िाका ना तया सारखया महणत रामहलात तर शबदोचचार तर सधारतीलच पण हया कमवता महणन दाखवलयात की

अललया पाहणयावर वा अजी-अजोबावर एकदम आमपरशन मारता यआल त वगळच

-वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

37

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

24

मचतर ndash सकत गधळकर

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

25

समाज-जीवनाच मशलपकार

सवाइ माधवराव पशव अमण छतरपमत

छतरपमत मशवाजी महाराजानी सथापन कलल सिहदवी सवराजय तयाच नात शाहराज साता-याहन चालवीत ऄसत तयानी

नमलल पतपरधान ईफोष पशव यानी पणयाहन राजयकारभार चालमवला शमनवारवाडा ह पशवयाच मनवाससथान तसच

तथ तयाचा दरबारही होता

तया पशवयापकी शरी नारायणराव पशव याना तयाचयाच सनयातील गारदी समनकानी ठार कल तयाचया हतयनतर काही

ममहनयातच तयाचया मलाचा जनम झाला नाना फोडणीस सखाराम बाप अदद कारभारी एकतर अल अमण तयानी हया

मलाला गादीवर बसवन राजयकारभार चाल ठवला मलाच नाव होत सवाइ माधवराव

यथावकाश सवाइ माधवराव मोठ झाल महणज वय वषष ५ अता तयानी छतरपतना भिणयासाठी साता-याला जाण

जरर होत राजाशी पतपरधानानी कस बोलाव हयाचया तालमी शमनवार वाडयात सर झालया पाच वषाषचया मलाला

छतरपमत कोणत परशन मवचारतील याचा ऄदाज घउन शरी नाना फोडणीसानी सवाइ माधवरावाकडन परशन अमण ईततराची

परकिीस करन घतली तयातील काही परशन ऄस होत

छतरपमत ndash पशव तमच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash अमच नाव सवाइ माधवराव

छतरपमत ndash अमण अपलया वडीलाच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash तयाच नाव नारायणराव पशव

छतरपमत ndash पशव महणन तमच काय काम ऄसत

सवाइ माधवराव ndash अमही छतरपतना तयाचा राजयकारभार करणयास मदत करतो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

26

छतरपमत ndash अमही तमचा एक हात धरन ठवला तर कसा चालमवणार तमही हा राजयकारभार

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझा हात धरला याचा ऄथष अपण मला मदत करणार तयामळ राजयकारभार

करण ऄगदीच सोप होइल

हया ऄशा परकिीसवर नाना फोडणीस अदद मडळी खष होती ठरलया ददवशी सवाइ माधवराव अमण कारभारी साता-

याला गल छतरपमत दरबारात अलयावर पशवयानी तयाना भिवसत ददलया छतरपतनी हया छोया पशवयाना परशन

मवचारल अधी परकिीस कलली ऄसलयामळ सवष काही सरळीत झाल

ऄनपमकषतपण छतरपतनी पशवयाच दोनही हात धरल अमण मवचारल

छतरपमत ndash अता तर अमही तमच दोनही हात पकडल मग तमही काय कराल

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझ दोनही हात पकडल याचा ऄथष अपण सवष राजयकारभार बघणार अहात

माझयावरची जबाबदारी अपण घतली अता अपण अजञा करावी त त काम अमही कर

हया तयाचया ईततरावर छतरपमत परसनन झाल तयानी पशवयाचा अदर सतकार कला अमण पणयास जाउन राजयकारभार

पहावा ऄशी अजञाही कली

सवाइ माधवरावाचया हया हजरजबाबीपणावर नाना जञासकि सवष कारभारी थकक झाल

[शभराव रा दवळ हयाचया बालगोषटचया पसतकावरन शरी शभराव दवळ यानी पणयाचया ldquoपरगि भावसकलrdquo शाळत

मराठी मवषयाच मशकषक महणन काम कल बाळगोपाळासाठी कथा मलमहण हा तयाचा छद होता तयाच काही कथासगरह

परकामशत झाल अहत]

------- शरी परफोलल पढरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

27

वाचाल तर वाचाल

मलानो आथ शाळत तमहाला ऄभयासाला मराठी हा मवषय नाहीच घरात बोलल जाआल तर अमण तवढच मराठी तमचया

कानावर पडणार साहमजकच तमची मराठी शबसपतती मयाषददत रहाणयाची शकयता जासत ऄसत तयामळ मराठी पसतक

तमही वाचण फ़ारच महतवाच वाचनान भाषा तर सधारलच पण वाचताना मनोरजनाबरोबर ससकतीची मानवी

सवभावाची जगातलया चागलया तसच वाआि परवततची ओळख होत जात

अपलया महाराषटर मडळाचया वाचनालयात तमचयासाठी खप पसतक अहत मशवाय भारतात गलयावर तमहाला मामा

मावशी काका अतया अजी अजोबा मवचारतात काय हव तवहहाही पसतक हवी ऄस सागायला हरकत नाही त सार

खश होतील ऄगदीच कोणी नाही मवचारल तर मातर पसतकासाठी अइ-बाबाकड नककी हटट करा

पण कोणती पसतक वाचायची अहत ह तमहाला कळल तर तमही तया साठी हटट करणार ना नाही तर कोणी महिल की

घ तला हव त पसतक अमण तमहाला मामहतीच नसतील पसतकाची नाव तर मग पचाइत होइल काळजी कर नका

तमचयासाठी मनवडक पसतकाची यादी तयार अह ती यादी तयार करणयासाठी ऄनक ताइ दादा मावशी काकानी मदत

कली अह

न पसतकाच नाव लखक लमखका

१ बोकया सातबड ndash भाग १ त ३ ददलीप परभावळकर

२ फोासिर फोण ndash ऄनक भाग भा रा भागवत

३ गोया ना धो तामहणकर

४ सिचगी ना धो तामहणकर

५ शयामची अइ सान गरजी

६ बिायाची चाळ प ल दशपाड

७ ऄसा मी ऄसामी प ल दशपाड

८ मचमणराव ndash गडयाभाउ ndash ऄनक भाग सिच मव जोशी

९ यकषाची दणगी जयत नारळीकर

१० अकाशाशी जडल नात जयत नारळीकर

११ पाच सतचटरतर गो नी दाडकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

28

१२ पवनाकाठचा धडी गो नी दाडकर

१३ राधाच घर माधरी परदर

१४ बखर मबममची जी ए कलकणी

१५ मगधाचया रगीत गोषटी जी ए कलकणी

१६ बागलबवा सिवदा करदीकर

१७ ऎि लोकाचया दशात सिवदा करदीकर

१८ मपशी मावशीची भतावळ सिवदा करदीकर

१९ ऄकषर बाग कसमागरज

२० गलाबी सइ राजीव ताब

२१ ऄभत गोषटी रतनाकर मतकरी

२२ ऄगणात माझया सटरता पदकी

२३ खडो बललाळ नाना ढोबळ

२४ पारबया पर ग सरसतरबदध

२५ वाच अनद ndash भाग १ त ३ सपा ndash माधरी परदर

२६ मनवडक दकशोर कथा कमवता परका ndash बालभारती

२७ राजा मशवछतरपती ब मो परदर

२८ शरीमानयोगी रणमजत दसाइ

२९ मतयजय मशवाजी सावत

३० डॉ गड अमण तयाची ममतरमडळी शरीमनवास पमडत

३१ बाहलीच घर शरीमनवास पमडत

३२ शाबास शरलॉक होमस भा रा भागवत

३३ रॉमबनहड भा रा भागवत

३४ अइची दणगी प महादवशासतरी जोशी

३५ ददवाकराचया नायछिा ददवाकर

३६ एक होता कावहहषर वीणा गवाणकर

३७ तोतोचान ऄनवाद ndash चतना जोशी

३८ अददतीची साहसी सफोर समनती नामजोशी

३९ मवजञान राकषस प ग वदय

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

29

४० जीवन मलय पर ग सरसतरबदध

४१ मचतरवाचन माधरी परदर

४२ ऄकषर कस सधाराव ऄममभड

४३ मचनना मजशरी गोखल

४४ हसोबा शाम जोशी

हया मशवाय मबरबलाचया चातयषकथा पचततर आसापनीती महतोपदश रामायण-महाभारतातील कथा ऄमर मचतर कथा

गमलवसष टरवलस िारझन सिसदबादचया सफ़री ऄरमबयन नाइटटस ऄमलबाबा अमण चामळस चोर तसच जयल वनष चया

मवजञानकथाच तसच कामलदास भास हयाचया ससकत नािकाच समकषपत मराठी ऄनवाद ही वाचा

चादोबा ऄमत चपक परबोधन दकशोर ही मामसक ही अवजषन वाचावी ऄशी

भारत-भारती परकाशनान ऐमतहामसक पौरामणक सामामजक कषतरातील ईललखनीय वयकतची तसच ऄनक

करातीकारकाची सताची कवची लखकाची चटरतर परमसदध कली अहत छोिी छोिी जवळपास २५० पसतक अहत ती

नशनल बक टरसि न ऄनक मामहतीपणष पसतक परकामशत कली अहत तसच सिचमवजोशी भाराभागवत जयत नारळीकर

शाताराम करशणक राजीव ताब माधरी परदर हयाची ही ऄनक पसतक अहत रहसय कथा अवडत ऄसतील अमण अइ-

बाबा हो महणाल तर बाबराव ऄनाषळकर गरनाथ नाइक शशी भागवत हयाची पसतक वाचन बघा हयातली कोणती

पसतक वाचलीत कोणती अवडली कोणती अवडली नाहीत हया मशवाय अणखी काय वाचल hellipसगळ अमहाला नककी

कळवा

कपया अपलया गरथालयाचया बदलललया वळची नद घयावी दद ६ मडसबर २००८ पासन

गरथालय फोकत सकाळी १० त दपारी २ पयत चाल राहील सधयाकाळी गरथालय चाल

ऄसणार नाही अपलयाला होणा-या ऄसमवधबददल अमही ददलगीर अहोत

- अपली कायषकाटरणी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

30

मचतर ndash क शॊनक डबीर

मचतर ndash क अयषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

31

कमवता- फोोन

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

रोजरोज ऑफिसहन यत त लट

रातरी टललकॉन आलण उशीराही इटरनट

सकाळीच लनघत अन यत रातरीच थट

कधीतरी आई मला सधयाकाळी भट

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

शाळत मी लनघणयाआधीच जात त लनघन

शाळतन आलयावरही त भटत िोनवरन

आज नाही माझा वाढफदवस नाही कोणता सण

यशील का लवकर त आजचया फदवस पण

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

पाळणयावर झोक दशील ना मला

बटबॉल खळायला नशील ना मला

शजारचया गडडला घऊन सोबतीला

बीचवर जाऊन बाधायचा ना फकलला

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

आई तला हव तर खळया घरीच

UNO Monopoly करम काहीतरी

रडणार नाही सगळ डाव त जिजकललस तरी

डाव लचडीचा खळणार नाही हरलो मी जरी

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

िोन ठवतो आता आई यशील ना नककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

- सॊ ऄममता डबीर

wwweprasarancom ह माधयम सवष मराठी भामषकासाठी ईपलबध अह या साइि वर मराठी

सगीताचा अनद लिणयासाठी ldquoसवर-सधयाrdquo वर मकलक करा सगीतपरमसाठी अणखीही बरच चनलस या

साइि वर अहत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

32

A d v e r t i s e m e n t s To place ads in Rutugandh please contact Mr Ravi Shendarkar ndash 9005 4234

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

33

ऎकली अहत का ही गाणी

बालममतरानो लहानपणीची कमवता वा गाण ऄस महिल की तमहाला अठवत सिटटवकल सिटटवकल मलिल सिार किकवा मग

गडगडणार जक अमण मजल किकवाचबी मचकसमडमपल मचन हो ना कवमचत कोणाला चादोबा चादोबा भागलास का

किकवा ऄडमतडम तडतड बाजा पण अठवत ऄसतील पण अइ-बाबाचया लहानपणची गाणी कोणती ऄसतील बर

ऄसा परशन पडलाय कधी तमहाला हा हा अइ-बाबा कधी लहान होत ऄशीच कलपना करता यत नाही ना अइ मतचया

अइकड कशासाठी तरी हटट करत अह किकवा बाबानी यमनफ़ॉमष घातलला अह अमण शाळत ईमशरा गलयाबददल मशकषा

महणन तयाना िीचर नी ऄगठ धरन ईभ रहायला लावल अह त ही कलास चया बाहर कस वाितय ऄस मचतर

डोळयापढ अणायला गमतच वाित ना बर अपण बोलत होतो त अइ-बाबाचया लहानपणचया गाणयामवषयी तयानी

सामगतलय कधी तमहाला वा तमही मवचारलय का ना कधी तयाना कठलया कमवता वा गाणी यायची अवडायची

त नाही ना मग अज अपण तयामवषयीच बोल या लहानपणी बाहली तर ऄसतच सगळयाकड अमण अपलयाला

अपली बाहली खप अवडत ही ऄसत खर ना तर तया बाहलीच वणषन करणारी एक कमवता

होती कमवतच नाव होत माझी बाहली अमण कवी होत दततकवी-दततातरय घाि

माझी बाहली

या बाइ या

बघा बघा कशी माझी बसली बया१

ऐक न यत

हळहळ ऄमश माझी छमब बोलत२

डोळ दफोरवीत

िक िक कशी माझी सोमन बघत३

बघा बघा त

गलगल गालातच कशी हसत४

मला वाित

महला बाइ सार काही सार कळत५

सदा खळत

कमध हटट धरमन न माग वळत६

शहाणी कशी

सामडचोळी नवी ठमव जमशचया तशी७

डोळ हलवणाऱया बाहलीला सार काही कळत हयाची अपलयाला दखील खातरी पित अमण दकतीही खळल तरी ऄमजबात

कपड न मळवणाऱया मतचयाबददल कौतकही कारण कपड मळवणयावरन तर अपण रोज अइची बोलणी खात ऄसतो

ना अता बाहर जाउन खळायच महणज कपड मळणारच ना काय होत बर तवहहाच खळ लगोऱया टठकऱया गोया

मविीदाड हो अमण पतगपतग तर सगळयाना आतका अवडायचाबाहर खळायला गल की गवतात कधी कधी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

34

ददसायची छोिी छोिी सदर गवतफ़ल अमण मग एकदम सगळ महणायला लागायचती कमवता होती आददरा सताची

गवतफ़ला

रगरगलया सानसानलया

गवतफोला र गवतफोला

ऄसा कसा र साग लागला

साग तझा र तझा लळा

ममतरासग माळावरती

पतग ईडमवत दफोरताना

तला पामहल गवतावरती

झलता झलता हसताना

मवसरनी गलो पतग नमभचा

मवसरन गलो ममतराला

पाहन तजला हरवन गलो

ऄशा तझया र रगकळा

महरवी नाजक रमशम पाती

दोन बाजला सळसळती

नीळ मनळली एक पाकळी

पराग मपवळ झगमगती

मलाही वाि लहान होउन

तझयाहनही लहान र

तझया सगती सदा रहाव

मवसरन शाळा घर सार

खर सागा दकतयकदा नबरहड पाकष मध गलयावर किकवा सिोसा ला किकवा बीचवर गलयावर मतथच खळत रहाव शाळा

होमवकष काहीच नको ऄस तमहालाही वािलय की नाही अता बाहर गवतफ़ल अहत महिलयावर मतथ फ़लपाखर पण

ऄसणार ह वगळ सागायलाच नको तया फ़लपाखराच मनरमनराळ रग बघणयात अपल भान हरवणार अपण

तयाचयामाग धावत सिणार ह ओघान अलच तर तया फ़लपाखराची पण एक छानशी कमवता सगळया मलाना यतच

ऄसायची ती होती गहपािील हयाची फ़लपाखर ही कमवता

फोलपाखर

छान दकती ददसत फोलपाखर

या वलीवर फोलाबरोबर

गोड दकती हसत फोलपाखर१

पख मचमकल मनळजाभळ

हालवनी झलत फोलपाखर२

डोळ बाटरक कटरती लकलक

गोल मणी जण त फोलपाखर३

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

35

मी धर जाता यइ न हाता

दरच त ईडत फोलपाखर ४

अता एवढी सगळी मल एवढया मोठया अवाजात कमवता महणायला लागलयावर ती फ़लपाखर कधीच ईडन जायची ह

वगळ सागायला नकोच ऄगदी जी मचललीमपलली ऄसायची तयाचा एक लाकडी घोडा ऄसायचातयाचयावर बसन

जागचया जागी झलायच एवढाच खळ ऄसायचा पण तया घोडयावर बसलयावर मलाना मातर खप ऐि वािायचीजण

काही अपण खऱयाच घोडयावर बसलो अहोत अमण अता हा घोडा अपलयाला मनर-मनराळया टठकाणी घउन

जाणार अह ऄशी कलपना करणयात ती मचललीमपलली मि ऄसायची

िप िप िप िप िादकत िापा - शाता शळक

िप िप िप िप िादकत िापा चाल माझा घोडा

पाठीवरती जीन मखमली पामय रपरी तोडा

ईच ईभारी दोनही कान

ऐटित वळवी मान-कमान

मधच कवहहा दडकत दडकत चाल थोडा थोडा

घोडा माझा फोार हशार

पाठीवर मी होता सवार

नसता तयाला पर आषारा कशास चाबक ओढा

सात ऄरणय समरद सात

ओलामडल हा एक दमात

अला अला माझा घोडा सोडा रसता सोडा

ऄशीच सगळयाची एक अवडती कमवता होतीती महणज भाराताब हयाची या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

लवकर भरभर सार या

मजा करा र मजा करा

अज ददवस तमचा समजा

सवसथ बस तोमच फोस

नवभमी दामवन मी

या नगराला लागमनया

सदर ती दसरी दमनया

खळखळ मजळ गामत झर

गीत मधर चहबाज भर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

36

मजकड मतकड फोल फोळ

सवास पसर रसमह गळ

पर जयाच सोनयाच

त राव हराव

तर मग काम िाकमनया

नवी बघा या ही दमनया

नवया दमनयची सफ़र घडवन अणणारी ही कमवता अवडली ना तवहहा शाळत कोणताही कायषकरम ऄसला की तया अधी

लावलली ऄसायची दवा तझ दकती सदर अकाश सदर परकाश सयष दतो किकवा राजास जी महाली सौखय कधी

ममळाली ती सवष परापत झाली या झोपडीत माझया हया व ऄशा दकतीतरी कमवता अहत हया सगळया कमवता वाचन

तमचया अइ-बाबानाही अणखी दकतीतरी अठवतील तमहाला जया अवडलया ऄसतील कमवतातया तमही सरळ पाठच

करन िाका ना तया सारखया महणत रामहलात तर शबदोचचार तर सधारतीलच पण हया कमवता महणन दाखवलयात की

अललया पाहणयावर वा अजी-अजोबावर एकदम आमपरशन मारता यआल त वगळच

-वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

37

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

25

समाज-जीवनाच मशलपकार

सवाइ माधवराव पशव अमण छतरपमत

छतरपमत मशवाजी महाराजानी सथापन कलल सिहदवी सवराजय तयाच नात शाहराज साता-याहन चालवीत ऄसत तयानी

नमलल पतपरधान ईफोष पशव यानी पणयाहन राजयकारभार चालमवला शमनवारवाडा ह पशवयाच मनवाससथान तसच

तथ तयाचा दरबारही होता

तया पशवयापकी शरी नारायणराव पशव याना तयाचयाच सनयातील गारदी समनकानी ठार कल तयाचया हतयनतर काही

ममहनयातच तयाचया मलाचा जनम झाला नाना फोडणीस सखाराम बाप अदद कारभारी एकतर अल अमण तयानी हया

मलाला गादीवर बसवन राजयकारभार चाल ठवला मलाच नाव होत सवाइ माधवराव

यथावकाश सवाइ माधवराव मोठ झाल महणज वय वषष ५ अता तयानी छतरपतना भिणयासाठी साता-याला जाण

जरर होत राजाशी पतपरधानानी कस बोलाव हयाचया तालमी शमनवार वाडयात सर झालया पाच वषाषचया मलाला

छतरपमत कोणत परशन मवचारतील याचा ऄदाज घउन शरी नाना फोडणीसानी सवाइ माधवरावाकडन परशन अमण ईततराची

परकिीस करन घतली तयातील काही परशन ऄस होत

छतरपमत ndash पशव तमच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash अमच नाव सवाइ माधवराव

छतरपमत ndash अमण अपलया वडीलाच नाव काय

सवाइ माधवराव ndash तयाच नाव नारायणराव पशव

छतरपमत ndash पशव महणन तमच काय काम ऄसत

सवाइ माधवराव ndash अमही छतरपतना तयाचा राजयकारभार करणयास मदत करतो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

26

छतरपमत ndash अमही तमचा एक हात धरन ठवला तर कसा चालमवणार तमही हा राजयकारभार

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझा हात धरला याचा ऄथष अपण मला मदत करणार तयामळ राजयकारभार

करण ऄगदीच सोप होइल

हया ऄशा परकिीसवर नाना फोडणीस अदद मडळी खष होती ठरलया ददवशी सवाइ माधवराव अमण कारभारी साता-

याला गल छतरपमत दरबारात अलयावर पशवयानी तयाना भिवसत ददलया छतरपतनी हया छोया पशवयाना परशन

मवचारल अधी परकिीस कलली ऄसलयामळ सवष काही सरळीत झाल

ऄनपमकषतपण छतरपतनी पशवयाच दोनही हात धरल अमण मवचारल

छतरपमत ndash अता तर अमही तमच दोनही हात पकडल मग तमही काय कराल

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझ दोनही हात पकडल याचा ऄथष अपण सवष राजयकारभार बघणार अहात

माझयावरची जबाबदारी अपण घतली अता अपण अजञा करावी त त काम अमही कर

हया तयाचया ईततरावर छतरपमत परसनन झाल तयानी पशवयाचा अदर सतकार कला अमण पणयास जाउन राजयकारभार

पहावा ऄशी अजञाही कली

सवाइ माधवरावाचया हया हजरजबाबीपणावर नाना जञासकि सवष कारभारी थकक झाल

[शभराव रा दवळ हयाचया बालगोषटचया पसतकावरन शरी शभराव दवळ यानी पणयाचया ldquoपरगि भावसकलrdquo शाळत

मराठी मवषयाच मशकषक महणन काम कल बाळगोपाळासाठी कथा मलमहण हा तयाचा छद होता तयाच काही कथासगरह

परकामशत झाल अहत]

------- शरी परफोलल पढरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

27

वाचाल तर वाचाल

मलानो आथ शाळत तमहाला ऄभयासाला मराठी हा मवषय नाहीच घरात बोलल जाआल तर अमण तवढच मराठी तमचया

कानावर पडणार साहमजकच तमची मराठी शबसपतती मयाषददत रहाणयाची शकयता जासत ऄसत तयामळ मराठी पसतक

तमही वाचण फ़ारच महतवाच वाचनान भाषा तर सधारलच पण वाचताना मनोरजनाबरोबर ससकतीची मानवी

सवभावाची जगातलया चागलया तसच वाआि परवततची ओळख होत जात

अपलया महाराषटर मडळाचया वाचनालयात तमचयासाठी खप पसतक अहत मशवाय भारतात गलयावर तमहाला मामा

मावशी काका अतया अजी अजोबा मवचारतात काय हव तवहहाही पसतक हवी ऄस सागायला हरकत नाही त सार

खश होतील ऄगदीच कोणी नाही मवचारल तर मातर पसतकासाठी अइ-बाबाकड नककी हटट करा

पण कोणती पसतक वाचायची अहत ह तमहाला कळल तर तमही तया साठी हटट करणार ना नाही तर कोणी महिल की

घ तला हव त पसतक अमण तमहाला मामहतीच नसतील पसतकाची नाव तर मग पचाइत होइल काळजी कर नका

तमचयासाठी मनवडक पसतकाची यादी तयार अह ती यादी तयार करणयासाठी ऄनक ताइ दादा मावशी काकानी मदत

कली अह

न पसतकाच नाव लखक लमखका

१ बोकया सातबड ndash भाग १ त ३ ददलीप परभावळकर

२ फोासिर फोण ndash ऄनक भाग भा रा भागवत

३ गोया ना धो तामहणकर

४ सिचगी ना धो तामहणकर

५ शयामची अइ सान गरजी

६ बिायाची चाळ प ल दशपाड

७ ऄसा मी ऄसामी प ल दशपाड

८ मचमणराव ndash गडयाभाउ ndash ऄनक भाग सिच मव जोशी

९ यकषाची दणगी जयत नारळीकर

१० अकाशाशी जडल नात जयत नारळीकर

११ पाच सतचटरतर गो नी दाडकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

28

१२ पवनाकाठचा धडी गो नी दाडकर

१३ राधाच घर माधरी परदर

१४ बखर मबममची जी ए कलकणी

१५ मगधाचया रगीत गोषटी जी ए कलकणी

१६ बागलबवा सिवदा करदीकर

१७ ऎि लोकाचया दशात सिवदा करदीकर

१८ मपशी मावशीची भतावळ सिवदा करदीकर

१९ ऄकषर बाग कसमागरज

२० गलाबी सइ राजीव ताब

२१ ऄभत गोषटी रतनाकर मतकरी

२२ ऄगणात माझया सटरता पदकी

२३ खडो बललाळ नाना ढोबळ

२४ पारबया पर ग सरसतरबदध

२५ वाच अनद ndash भाग १ त ३ सपा ndash माधरी परदर

२६ मनवडक दकशोर कथा कमवता परका ndash बालभारती

२७ राजा मशवछतरपती ब मो परदर

२८ शरीमानयोगी रणमजत दसाइ

२९ मतयजय मशवाजी सावत

३० डॉ गड अमण तयाची ममतरमडळी शरीमनवास पमडत

३१ बाहलीच घर शरीमनवास पमडत

३२ शाबास शरलॉक होमस भा रा भागवत

३३ रॉमबनहड भा रा भागवत

३४ अइची दणगी प महादवशासतरी जोशी

३५ ददवाकराचया नायछिा ददवाकर

३६ एक होता कावहहषर वीणा गवाणकर

३७ तोतोचान ऄनवाद ndash चतना जोशी

३८ अददतीची साहसी सफोर समनती नामजोशी

३९ मवजञान राकषस प ग वदय

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

29

४० जीवन मलय पर ग सरसतरबदध

४१ मचतरवाचन माधरी परदर

४२ ऄकषर कस सधाराव ऄममभड

४३ मचनना मजशरी गोखल

४४ हसोबा शाम जोशी

हया मशवाय मबरबलाचया चातयषकथा पचततर आसापनीती महतोपदश रामायण-महाभारतातील कथा ऄमर मचतर कथा

गमलवसष टरवलस िारझन सिसदबादचया सफ़री ऄरमबयन नाइटटस ऄमलबाबा अमण चामळस चोर तसच जयल वनष चया

मवजञानकथाच तसच कामलदास भास हयाचया ससकत नािकाच समकषपत मराठी ऄनवाद ही वाचा

चादोबा ऄमत चपक परबोधन दकशोर ही मामसक ही अवजषन वाचावी ऄशी

भारत-भारती परकाशनान ऐमतहामसक पौरामणक सामामजक कषतरातील ईललखनीय वयकतची तसच ऄनक

करातीकारकाची सताची कवची लखकाची चटरतर परमसदध कली अहत छोिी छोिी जवळपास २५० पसतक अहत ती

नशनल बक टरसि न ऄनक मामहतीपणष पसतक परकामशत कली अहत तसच सिचमवजोशी भाराभागवत जयत नारळीकर

शाताराम करशणक राजीव ताब माधरी परदर हयाची ही ऄनक पसतक अहत रहसय कथा अवडत ऄसतील अमण अइ-

बाबा हो महणाल तर बाबराव ऄनाषळकर गरनाथ नाइक शशी भागवत हयाची पसतक वाचन बघा हयातली कोणती

पसतक वाचलीत कोणती अवडली कोणती अवडली नाहीत हया मशवाय अणखी काय वाचल hellipसगळ अमहाला नककी

कळवा

कपया अपलया गरथालयाचया बदलललया वळची नद घयावी दद ६ मडसबर २००८ पासन

गरथालय फोकत सकाळी १० त दपारी २ पयत चाल राहील सधयाकाळी गरथालय चाल

ऄसणार नाही अपलयाला होणा-या ऄसमवधबददल अमही ददलगीर अहोत

- अपली कायषकाटरणी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

30

मचतर ndash क शॊनक डबीर

मचतर ndash क अयषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

31

कमवता- फोोन

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

रोजरोज ऑफिसहन यत त लट

रातरी टललकॉन आलण उशीराही इटरनट

सकाळीच लनघत अन यत रातरीच थट

कधीतरी आई मला सधयाकाळी भट

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

शाळत मी लनघणयाआधीच जात त लनघन

शाळतन आलयावरही त भटत िोनवरन

आज नाही माझा वाढफदवस नाही कोणता सण

यशील का लवकर त आजचया फदवस पण

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

पाळणयावर झोक दशील ना मला

बटबॉल खळायला नशील ना मला

शजारचया गडडला घऊन सोबतीला

बीचवर जाऊन बाधायचा ना फकलला

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

आई तला हव तर खळया घरीच

UNO Monopoly करम काहीतरी

रडणार नाही सगळ डाव त जिजकललस तरी

डाव लचडीचा खळणार नाही हरलो मी जरी

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

िोन ठवतो आता आई यशील ना नककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

- सॊ ऄममता डबीर

wwweprasarancom ह माधयम सवष मराठी भामषकासाठी ईपलबध अह या साइि वर मराठी

सगीताचा अनद लिणयासाठी ldquoसवर-सधयाrdquo वर मकलक करा सगीतपरमसाठी अणखीही बरच चनलस या

साइि वर अहत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

32

A d v e r t i s e m e n t s To place ads in Rutugandh please contact Mr Ravi Shendarkar ndash 9005 4234

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

33

ऎकली अहत का ही गाणी

बालममतरानो लहानपणीची कमवता वा गाण ऄस महिल की तमहाला अठवत सिटटवकल सिटटवकल मलिल सिार किकवा मग

गडगडणार जक अमण मजल किकवाचबी मचकसमडमपल मचन हो ना कवमचत कोणाला चादोबा चादोबा भागलास का

किकवा ऄडमतडम तडतड बाजा पण अठवत ऄसतील पण अइ-बाबाचया लहानपणची गाणी कोणती ऄसतील बर

ऄसा परशन पडलाय कधी तमहाला हा हा अइ-बाबा कधी लहान होत ऄशीच कलपना करता यत नाही ना अइ मतचया

अइकड कशासाठी तरी हटट करत अह किकवा बाबानी यमनफ़ॉमष घातलला अह अमण शाळत ईमशरा गलयाबददल मशकषा

महणन तयाना िीचर नी ऄगठ धरन ईभ रहायला लावल अह त ही कलास चया बाहर कस वाितय ऄस मचतर

डोळयापढ अणायला गमतच वाित ना बर अपण बोलत होतो त अइ-बाबाचया लहानपणचया गाणयामवषयी तयानी

सामगतलय कधी तमहाला वा तमही मवचारलय का ना कधी तयाना कठलया कमवता वा गाणी यायची अवडायची

त नाही ना मग अज अपण तयामवषयीच बोल या लहानपणी बाहली तर ऄसतच सगळयाकड अमण अपलयाला

अपली बाहली खप अवडत ही ऄसत खर ना तर तया बाहलीच वणषन करणारी एक कमवता

होती कमवतच नाव होत माझी बाहली अमण कवी होत दततकवी-दततातरय घाि

माझी बाहली

या बाइ या

बघा बघा कशी माझी बसली बया१

ऐक न यत

हळहळ ऄमश माझी छमब बोलत२

डोळ दफोरवीत

िक िक कशी माझी सोमन बघत३

बघा बघा त

गलगल गालातच कशी हसत४

मला वाित

महला बाइ सार काही सार कळत५

सदा खळत

कमध हटट धरमन न माग वळत६

शहाणी कशी

सामडचोळी नवी ठमव जमशचया तशी७

डोळ हलवणाऱया बाहलीला सार काही कळत हयाची अपलयाला दखील खातरी पित अमण दकतीही खळल तरी ऄमजबात

कपड न मळवणाऱया मतचयाबददल कौतकही कारण कपड मळवणयावरन तर अपण रोज अइची बोलणी खात ऄसतो

ना अता बाहर जाउन खळायच महणज कपड मळणारच ना काय होत बर तवहहाच खळ लगोऱया टठकऱया गोया

मविीदाड हो अमण पतगपतग तर सगळयाना आतका अवडायचाबाहर खळायला गल की गवतात कधी कधी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

34

ददसायची छोिी छोिी सदर गवतफ़ल अमण मग एकदम सगळ महणायला लागायचती कमवता होती आददरा सताची

गवतफ़ला

रगरगलया सानसानलया

गवतफोला र गवतफोला

ऄसा कसा र साग लागला

साग तझा र तझा लळा

ममतरासग माळावरती

पतग ईडमवत दफोरताना

तला पामहल गवतावरती

झलता झलता हसताना

मवसरनी गलो पतग नमभचा

मवसरन गलो ममतराला

पाहन तजला हरवन गलो

ऄशा तझया र रगकळा

महरवी नाजक रमशम पाती

दोन बाजला सळसळती

नीळ मनळली एक पाकळी

पराग मपवळ झगमगती

मलाही वाि लहान होउन

तझयाहनही लहान र

तझया सगती सदा रहाव

मवसरन शाळा घर सार

खर सागा दकतयकदा नबरहड पाकष मध गलयावर किकवा सिोसा ला किकवा बीचवर गलयावर मतथच खळत रहाव शाळा

होमवकष काहीच नको ऄस तमहालाही वािलय की नाही अता बाहर गवतफ़ल अहत महिलयावर मतथ फ़लपाखर पण

ऄसणार ह वगळ सागायलाच नको तया फ़लपाखराच मनरमनराळ रग बघणयात अपल भान हरवणार अपण

तयाचयामाग धावत सिणार ह ओघान अलच तर तया फ़लपाखराची पण एक छानशी कमवता सगळया मलाना यतच

ऄसायची ती होती गहपािील हयाची फ़लपाखर ही कमवता

फोलपाखर

छान दकती ददसत फोलपाखर

या वलीवर फोलाबरोबर

गोड दकती हसत फोलपाखर१

पख मचमकल मनळजाभळ

हालवनी झलत फोलपाखर२

डोळ बाटरक कटरती लकलक

गोल मणी जण त फोलपाखर३

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

35

मी धर जाता यइ न हाता

दरच त ईडत फोलपाखर ४

अता एवढी सगळी मल एवढया मोठया अवाजात कमवता महणायला लागलयावर ती फ़लपाखर कधीच ईडन जायची ह

वगळ सागायला नकोच ऄगदी जी मचललीमपलली ऄसायची तयाचा एक लाकडी घोडा ऄसायचातयाचयावर बसन

जागचया जागी झलायच एवढाच खळ ऄसायचा पण तया घोडयावर बसलयावर मलाना मातर खप ऐि वािायचीजण

काही अपण खऱयाच घोडयावर बसलो अहोत अमण अता हा घोडा अपलयाला मनर-मनराळया टठकाणी घउन

जाणार अह ऄशी कलपना करणयात ती मचललीमपलली मि ऄसायची

िप िप िप िप िादकत िापा - शाता शळक

िप िप िप िप िादकत िापा चाल माझा घोडा

पाठीवरती जीन मखमली पामय रपरी तोडा

ईच ईभारी दोनही कान

ऐटित वळवी मान-कमान

मधच कवहहा दडकत दडकत चाल थोडा थोडा

घोडा माझा फोार हशार

पाठीवर मी होता सवार

नसता तयाला पर आषारा कशास चाबक ओढा

सात ऄरणय समरद सात

ओलामडल हा एक दमात

अला अला माझा घोडा सोडा रसता सोडा

ऄशीच सगळयाची एक अवडती कमवता होतीती महणज भाराताब हयाची या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

लवकर भरभर सार या

मजा करा र मजा करा

अज ददवस तमचा समजा

सवसथ बस तोमच फोस

नवभमी दामवन मी

या नगराला लागमनया

सदर ती दसरी दमनया

खळखळ मजळ गामत झर

गीत मधर चहबाज भर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

36

मजकड मतकड फोल फोळ

सवास पसर रसमह गळ

पर जयाच सोनयाच

त राव हराव

तर मग काम िाकमनया

नवी बघा या ही दमनया

नवया दमनयची सफ़र घडवन अणणारी ही कमवता अवडली ना तवहहा शाळत कोणताही कायषकरम ऄसला की तया अधी

लावलली ऄसायची दवा तझ दकती सदर अकाश सदर परकाश सयष दतो किकवा राजास जी महाली सौखय कधी

ममळाली ती सवष परापत झाली या झोपडीत माझया हया व ऄशा दकतीतरी कमवता अहत हया सगळया कमवता वाचन

तमचया अइ-बाबानाही अणखी दकतीतरी अठवतील तमहाला जया अवडलया ऄसतील कमवतातया तमही सरळ पाठच

करन िाका ना तया सारखया महणत रामहलात तर शबदोचचार तर सधारतीलच पण हया कमवता महणन दाखवलयात की

अललया पाहणयावर वा अजी-अजोबावर एकदम आमपरशन मारता यआल त वगळच

-वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

37

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

26

छतरपमत ndash अमही तमचा एक हात धरन ठवला तर कसा चालमवणार तमही हा राजयकारभार

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझा हात धरला याचा ऄथष अपण मला मदत करणार तयामळ राजयकारभार

करण ऄगदीच सोप होइल

हया ऄशा परकिीसवर नाना फोडणीस अदद मडळी खष होती ठरलया ददवशी सवाइ माधवराव अमण कारभारी साता-

याला गल छतरपमत दरबारात अलयावर पशवयानी तयाना भिवसत ददलया छतरपतनी हया छोया पशवयाना परशन

मवचारल अधी परकिीस कलली ऄसलयामळ सवष काही सरळीत झाल

ऄनपमकषतपण छतरपतनी पशवयाच दोनही हात धरल अमण मवचारल

छतरपमत ndash अता तर अमही तमच दोनही हात पकडल मग तमही काय कराल

सवाइ माधवराव ndash छतरपमत अपण माझ दोनही हात पकडल याचा ऄथष अपण सवष राजयकारभार बघणार अहात

माझयावरची जबाबदारी अपण घतली अता अपण अजञा करावी त त काम अमही कर

हया तयाचया ईततरावर छतरपमत परसनन झाल तयानी पशवयाचा अदर सतकार कला अमण पणयास जाउन राजयकारभार

पहावा ऄशी अजञाही कली

सवाइ माधवरावाचया हया हजरजबाबीपणावर नाना जञासकि सवष कारभारी थकक झाल

[शभराव रा दवळ हयाचया बालगोषटचया पसतकावरन शरी शभराव दवळ यानी पणयाचया ldquoपरगि भावसकलrdquo शाळत

मराठी मवषयाच मशकषक महणन काम कल बाळगोपाळासाठी कथा मलमहण हा तयाचा छद होता तयाच काही कथासगरह

परकामशत झाल अहत]

------- शरी परफोलल पढरकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

27

वाचाल तर वाचाल

मलानो आथ शाळत तमहाला ऄभयासाला मराठी हा मवषय नाहीच घरात बोलल जाआल तर अमण तवढच मराठी तमचया

कानावर पडणार साहमजकच तमची मराठी शबसपतती मयाषददत रहाणयाची शकयता जासत ऄसत तयामळ मराठी पसतक

तमही वाचण फ़ारच महतवाच वाचनान भाषा तर सधारलच पण वाचताना मनोरजनाबरोबर ससकतीची मानवी

सवभावाची जगातलया चागलया तसच वाआि परवततची ओळख होत जात

अपलया महाराषटर मडळाचया वाचनालयात तमचयासाठी खप पसतक अहत मशवाय भारतात गलयावर तमहाला मामा

मावशी काका अतया अजी अजोबा मवचारतात काय हव तवहहाही पसतक हवी ऄस सागायला हरकत नाही त सार

खश होतील ऄगदीच कोणी नाही मवचारल तर मातर पसतकासाठी अइ-बाबाकड नककी हटट करा

पण कोणती पसतक वाचायची अहत ह तमहाला कळल तर तमही तया साठी हटट करणार ना नाही तर कोणी महिल की

घ तला हव त पसतक अमण तमहाला मामहतीच नसतील पसतकाची नाव तर मग पचाइत होइल काळजी कर नका

तमचयासाठी मनवडक पसतकाची यादी तयार अह ती यादी तयार करणयासाठी ऄनक ताइ दादा मावशी काकानी मदत

कली अह

न पसतकाच नाव लखक लमखका

१ बोकया सातबड ndash भाग १ त ३ ददलीप परभावळकर

२ फोासिर फोण ndash ऄनक भाग भा रा भागवत

३ गोया ना धो तामहणकर

४ सिचगी ना धो तामहणकर

५ शयामची अइ सान गरजी

६ बिायाची चाळ प ल दशपाड

७ ऄसा मी ऄसामी प ल दशपाड

८ मचमणराव ndash गडयाभाउ ndash ऄनक भाग सिच मव जोशी

९ यकषाची दणगी जयत नारळीकर

१० अकाशाशी जडल नात जयत नारळीकर

११ पाच सतचटरतर गो नी दाडकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

28

१२ पवनाकाठचा धडी गो नी दाडकर

१३ राधाच घर माधरी परदर

१४ बखर मबममची जी ए कलकणी

१५ मगधाचया रगीत गोषटी जी ए कलकणी

१६ बागलबवा सिवदा करदीकर

१७ ऎि लोकाचया दशात सिवदा करदीकर

१८ मपशी मावशीची भतावळ सिवदा करदीकर

१९ ऄकषर बाग कसमागरज

२० गलाबी सइ राजीव ताब

२१ ऄभत गोषटी रतनाकर मतकरी

२२ ऄगणात माझया सटरता पदकी

२३ खडो बललाळ नाना ढोबळ

२४ पारबया पर ग सरसतरबदध

२५ वाच अनद ndash भाग १ त ३ सपा ndash माधरी परदर

२६ मनवडक दकशोर कथा कमवता परका ndash बालभारती

२७ राजा मशवछतरपती ब मो परदर

२८ शरीमानयोगी रणमजत दसाइ

२९ मतयजय मशवाजी सावत

३० डॉ गड अमण तयाची ममतरमडळी शरीमनवास पमडत

३१ बाहलीच घर शरीमनवास पमडत

३२ शाबास शरलॉक होमस भा रा भागवत

३३ रॉमबनहड भा रा भागवत

३४ अइची दणगी प महादवशासतरी जोशी

३५ ददवाकराचया नायछिा ददवाकर

३६ एक होता कावहहषर वीणा गवाणकर

३७ तोतोचान ऄनवाद ndash चतना जोशी

३८ अददतीची साहसी सफोर समनती नामजोशी

३९ मवजञान राकषस प ग वदय

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

29

४० जीवन मलय पर ग सरसतरबदध

४१ मचतरवाचन माधरी परदर

४२ ऄकषर कस सधाराव ऄममभड

४३ मचनना मजशरी गोखल

४४ हसोबा शाम जोशी

हया मशवाय मबरबलाचया चातयषकथा पचततर आसापनीती महतोपदश रामायण-महाभारतातील कथा ऄमर मचतर कथा

गमलवसष टरवलस िारझन सिसदबादचया सफ़री ऄरमबयन नाइटटस ऄमलबाबा अमण चामळस चोर तसच जयल वनष चया

मवजञानकथाच तसच कामलदास भास हयाचया ससकत नािकाच समकषपत मराठी ऄनवाद ही वाचा

चादोबा ऄमत चपक परबोधन दकशोर ही मामसक ही अवजषन वाचावी ऄशी

भारत-भारती परकाशनान ऐमतहामसक पौरामणक सामामजक कषतरातील ईललखनीय वयकतची तसच ऄनक

करातीकारकाची सताची कवची लखकाची चटरतर परमसदध कली अहत छोिी छोिी जवळपास २५० पसतक अहत ती

नशनल बक टरसि न ऄनक मामहतीपणष पसतक परकामशत कली अहत तसच सिचमवजोशी भाराभागवत जयत नारळीकर

शाताराम करशणक राजीव ताब माधरी परदर हयाची ही ऄनक पसतक अहत रहसय कथा अवडत ऄसतील अमण अइ-

बाबा हो महणाल तर बाबराव ऄनाषळकर गरनाथ नाइक शशी भागवत हयाची पसतक वाचन बघा हयातली कोणती

पसतक वाचलीत कोणती अवडली कोणती अवडली नाहीत हया मशवाय अणखी काय वाचल hellipसगळ अमहाला नककी

कळवा

कपया अपलया गरथालयाचया बदलललया वळची नद घयावी दद ६ मडसबर २००८ पासन

गरथालय फोकत सकाळी १० त दपारी २ पयत चाल राहील सधयाकाळी गरथालय चाल

ऄसणार नाही अपलयाला होणा-या ऄसमवधबददल अमही ददलगीर अहोत

- अपली कायषकाटरणी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

30

मचतर ndash क शॊनक डबीर

मचतर ndash क अयषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

31

कमवता- फोोन

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

रोजरोज ऑफिसहन यत त लट

रातरी टललकॉन आलण उशीराही इटरनट

सकाळीच लनघत अन यत रातरीच थट

कधीतरी आई मला सधयाकाळी भट

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

शाळत मी लनघणयाआधीच जात त लनघन

शाळतन आलयावरही त भटत िोनवरन

आज नाही माझा वाढफदवस नाही कोणता सण

यशील का लवकर त आजचया फदवस पण

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

पाळणयावर झोक दशील ना मला

बटबॉल खळायला नशील ना मला

शजारचया गडडला घऊन सोबतीला

बीचवर जाऊन बाधायचा ना फकलला

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

आई तला हव तर खळया घरीच

UNO Monopoly करम काहीतरी

रडणार नाही सगळ डाव त जिजकललस तरी

डाव लचडीचा खळणार नाही हरलो मी जरी

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

िोन ठवतो आता आई यशील ना नककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

- सॊ ऄममता डबीर

wwweprasarancom ह माधयम सवष मराठी भामषकासाठी ईपलबध अह या साइि वर मराठी

सगीताचा अनद लिणयासाठी ldquoसवर-सधयाrdquo वर मकलक करा सगीतपरमसाठी अणखीही बरच चनलस या

साइि वर अहत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

32

A d v e r t i s e m e n t s To place ads in Rutugandh please contact Mr Ravi Shendarkar ndash 9005 4234

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

33

ऎकली अहत का ही गाणी

बालममतरानो लहानपणीची कमवता वा गाण ऄस महिल की तमहाला अठवत सिटटवकल सिटटवकल मलिल सिार किकवा मग

गडगडणार जक अमण मजल किकवाचबी मचकसमडमपल मचन हो ना कवमचत कोणाला चादोबा चादोबा भागलास का

किकवा ऄडमतडम तडतड बाजा पण अठवत ऄसतील पण अइ-बाबाचया लहानपणची गाणी कोणती ऄसतील बर

ऄसा परशन पडलाय कधी तमहाला हा हा अइ-बाबा कधी लहान होत ऄशीच कलपना करता यत नाही ना अइ मतचया

अइकड कशासाठी तरी हटट करत अह किकवा बाबानी यमनफ़ॉमष घातलला अह अमण शाळत ईमशरा गलयाबददल मशकषा

महणन तयाना िीचर नी ऄगठ धरन ईभ रहायला लावल अह त ही कलास चया बाहर कस वाितय ऄस मचतर

डोळयापढ अणायला गमतच वाित ना बर अपण बोलत होतो त अइ-बाबाचया लहानपणचया गाणयामवषयी तयानी

सामगतलय कधी तमहाला वा तमही मवचारलय का ना कधी तयाना कठलया कमवता वा गाणी यायची अवडायची

त नाही ना मग अज अपण तयामवषयीच बोल या लहानपणी बाहली तर ऄसतच सगळयाकड अमण अपलयाला

अपली बाहली खप अवडत ही ऄसत खर ना तर तया बाहलीच वणषन करणारी एक कमवता

होती कमवतच नाव होत माझी बाहली अमण कवी होत दततकवी-दततातरय घाि

माझी बाहली

या बाइ या

बघा बघा कशी माझी बसली बया१

ऐक न यत

हळहळ ऄमश माझी छमब बोलत२

डोळ दफोरवीत

िक िक कशी माझी सोमन बघत३

बघा बघा त

गलगल गालातच कशी हसत४

मला वाित

महला बाइ सार काही सार कळत५

सदा खळत

कमध हटट धरमन न माग वळत६

शहाणी कशी

सामडचोळी नवी ठमव जमशचया तशी७

डोळ हलवणाऱया बाहलीला सार काही कळत हयाची अपलयाला दखील खातरी पित अमण दकतीही खळल तरी ऄमजबात

कपड न मळवणाऱया मतचयाबददल कौतकही कारण कपड मळवणयावरन तर अपण रोज अइची बोलणी खात ऄसतो

ना अता बाहर जाउन खळायच महणज कपड मळणारच ना काय होत बर तवहहाच खळ लगोऱया टठकऱया गोया

मविीदाड हो अमण पतगपतग तर सगळयाना आतका अवडायचाबाहर खळायला गल की गवतात कधी कधी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

34

ददसायची छोिी छोिी सदर गवतफ़ल अमण मग एकदम सगळ महणायला लागायचती कमवता होती आददरा सताची

गवतफ़ला

रगरगलया सानसानलया

गवतफोला र गवतफोला

ऄसा कसा र साग लागला

साग तझा र तझा लळा

ममतरासग माळावरती

पतग ईडमवत दफोरताना

तला पामहल गवतावरती

झलता झलता हसताना

मवसरनी गलो पतग नमभचा

मवसरन गलो ममतराला

पाहन तजला हरवन गलो

ऄशा तझया र रगकळा

महरवी नाजक रमशम पाती

दोन बाजला सळसळती

नीळ मनळली एक पाकळी

पराग मपवळ झगमगती

मलाही वाि लहान होउन

तझयाहनही लहान र

तझया सगती सदा रहाव

मवसरन शाळा घर सार

खर सागा दकतयकदा नबरहड पाकष मध गलयावर किकवा सिोसा ला किकवा बीचवर गलयावर मतथच खळत रहाव शाळा

होमवकष काहीच नको ऄस तमहालाही वािलय की नाही अता बाहर गवतफ़ल अहत महिलयावर मतथ फ़लपाखर पण

ऄसणार ह वगळ सागायलाच नको तया फ़लपाखराच मनरमनराळ रग बघणयात अपल भान हरवणार अपण

तयाचयामाग धावत सिणार ह ओघान अलच तर तया फ़लपाखराची पण एक छानशी कमवता सगळया मलाना यतच

ऄसायची ती होती गहपािील हयाची फ़लपाखर ही कमवता

फोलपाखर

छान दकती ददसत फोलपाखर

या वलीवर फोलाबरोबर

गोड दकती हसत फोलपाखर१

पख मचमकल मनळजाभळ

हालवनी झलत फोलपाखर२

डोळ बाटरक कटरती लकलक

गोल मणी जण त फोलपाखर३

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

35

मी धर जाता यइ न हाता

दरच त ईडत फोलपाखर ४

अता एवढी सगळी मल एवढया मोठया अवाजात कमवता महणायला लागलयावर ती फ़लपाखर कधीच ईडन जायची ह

वगळ सागायला नकोच ऄगदी जी मचललीमपलली ऄसायची तयाचा एक लाकडी घोडा ऄसायचातयाचयावर बसन

जागचया जागी झलायच एवढाच खळ ऄसायचा पण तया घोडयावर बसलयावर मलाना मातर खप ऐि वािायचीजण

काही अपण खऱयाच घोडयावर बसलो अहोत अमण अता हा घोडा अपलयाला मनर-मनराळया टठकाणी घउन

जाणार अह ऄशी कलपना करणयात ती मचललीमपलली मि ऄसायची

िप िप िप िप िादकत िापा - शाता शळक

िप िप िप िप िादकत िापा चाल माझा घोडा

पाठीवरती जीन मखमली पामय रपरी तोडा

ईच ईभारी दोनही कान

ऐटित वळवी मान-कमान

मधच कवहहा दडकत दडकत चाल थोडा थोडा

घोडा माझा फोार हशार

पाठीवर मी होता सवार

नसता तयाला पर आषारा कशास चाबक ओढा

सात ऄरणय समरद सात

ओलामडल हा एक दमात

अला अला माझा घोडा सोडा रसता सोडा

ऄशीच सगळयाची एक अवडती कमवता होतीती महणज भाराताब हयाची या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

लवकर भरभर सार या

मजा करा र मजा करा

अज ददवस तमचा समजा

सवसथ बस तोमच फोस

नवभमी दामवन मी

या नगराला लागमनया

सदर ती दसरी दमनया

खळखळ मजळ गामत झर

गीत मधर चहबाज भर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

36

मजकड मतकड फोल फोळ

सवास पसर रसमह गळ

पर जयाच सोनयाच

त राव हराव

तर मग काम िाकमनया

नवी बघा या ही दमनया

नवया दमनयची सफ़र घडवन अणणारी ही कमवता अवडली ना तवहहा शाळत कोणताही कायषकरम ऄसला की तया अधी

लावलली ऄसायची दवा तझ दकती सदर अकाश सदर परकाश सयष दतो किकवा राजास जी महाली सौखय कधी

ममळाली ती सवष परापत झाली या झोपडीत माझया हया व ऄशा दकतीतरी कमवता अहत हया सगळया कमवता वाचन

तमचया अइ-बाबानाही अणखी दकतीतरी अठवतील तमहाला जया अवडलया ऄसतील कमवतातया तमही सरळ पाठच

करन िाका ना तया सारखया महणत रामहलात तर शबदोचचार तर सधारतीलच पण हया कमवता महणन दाखवलयात की

अललया पाहणयावर वा अजी-अजोबावर एकदम आमपरशन मारता यआल त वगळच

-वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

37

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

27

वाचाल तर वाचाल

मलानो आथ शाळत तमहाला ऄभयासाला मराठी हा मवषय नाहीच घरात बोलल जाआल तर अमण तवढच मराठी तमचया

कानावर पडणार साहमजकच तमची मराठी शबसपतती मयाषददत रहाणयाची शकयता जासत ऄसत तयामळ मराठी पसतक

तमही वाचण फ़ारच महतवाच वाचनान भाषा तर सधारलच पण वाचताना मनोरजनाबरोबर ससकतीची मानवी

सवभावाची जगातलया चागलया तसच वाआि परवततची ओळख होत जात

अपलया महाराषटर मडळाचया वाचनालयात तमचयासाठी खप पसतक अहत मशवाय भारतात गलयावर तमहाला मामा

मावशी काका अतया अजी अजोबा मवचारतात काय हव तवहहाही पसतक हवी ऄस सागायला हरकत नाही त सार

खश होतील ऄगदीच कोणी नाही मवचारल तर मातर पसतकासाठी अइ-बाबाकड नककी हटट करा

पण कोणती पसतक वाचायची अहत ह तमहाला कळल तर तमही तया साठी हटट करणार ना नाही तर कोणी महिल की

घ तला हव त पसतक अमण तमहाला मामहतीच नसतील पसतकाची नाव तर मग पचाइत होइल काळजी कर नका

तमचयासाठी मनवडक पसतकाची यादी तयार अह ती यादी तयार करणयासाठी ऄनक ताइ दादा मावशी काकानी मदत

कली अह

न पसतकाच नाव लखक लमखका

१ बोकया सातबड ndash भाग १ त ३ ददलीप परभावळकर

२ फोासिर फोण ndash ऄनक भाग भा रा भागवत

३ गोया ना धो तामहणकर

४ सिचगी ना धो तामहणकर

५ शयामची अइ सान गरजी

६ बिायाची चाळ प ल दशपाड

७ ऄसा मी ऄसामी प ल दशपाड

८ मचमणराव ndash गडयाभाउ ndash ऄनक भाग सिच मव जोशी

९ यकषाची दणगी जयत नारळीकर

१० अकाशाशी जडल नात जयत नारळीकर

११ पाच सतचटरतर गो नी दाडकर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

28

१२ पवनाकाठचा धडी गो नी दाडकर

१३ राधाच घर माधरी परदर

१४ बखर मबममची जी ए कलकणी

१५ मगधाचया रगीत गोषटी जी ए कलकणी

१६ बागलबवा सिवदा करदीकर

१७ ऎि लोकाचया दशात सिवदा करदीकर

१८ मपशी मावशीची भतावळ सिवदा करदीकर

१९ ऄकषर बाग कसमागरज

२० गलाबी सइ राजीव ताब

२१ ऄभत गोषटी रतनाकर मतकरी

२२ ऄगणात माझया सटरता पदकी

२३ खडो बललाळ नाना ढोबळ

२४ पारबया पर ग सरसतरबदध

२५ वाच अनद ndash भाग १ त ३ सपा ndash माधरी परदर

२६ मनवडक दकशोर कथा कमवता परका ndash बालभारती

२७ राजा मशवछतरपती ब मो परदर

२८ शरीमानयोगी रणमजत दसाइ

२९ मतयजय मशवाजी सावत

३० डॉ गड अमण तयाची ममतरमडळी शरीमनवास पमडत

३१ बाहलीच घर शरीमनवास पमडत

३२ शाबास शरलॉक होमस भा रा भागवत

३३ रॉमबनहड भा रा भागवत

३४ अइची दणगी प महादवशासतरी जोशी

३५ ददवाकराचया नायछिा ददवाकर

३६ एक होता कावहहषर वीणा गवाणकर

३७ तोतोचान ऄनवाद ndash चतना जोशी

३८ अददतीची साहसी सफोर समनती नामजोशी

३९ मवजञान राकषस प ग वदय

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

29

४० जीवन मलय पर ग सरसतरबदध

४१ मचतरवाचन माधरी परदर

४२ ऄकषर कस सधाराव ऄममभड

४३ मचनना मजशरी गोखल

४४ हसोबा शाम जोशी

हया मशवाय मबरबलाचया चातयषकथा पचततर आसापनीती महतोपदश रामायण-महाभारतातील कथा ऄमर मचतर कथा

गमलवसष टरवलस िारझन सिसदबादचया सफ़री ऄरमबयन नाइटटस ऄमलबाबा अमण चामळस चोर तसच जयल वनष चया

मवजञानकथाच तसच कामलदास भास हयाचया ससकत नािकाच समकषपत मराठी ऄनवाद ही वाचा

चादोबा ऄमत चपक परबोधन दकशोर ही मामसक ही अवजषन वाचावी ऄशी

भारत-भारती परकाशनान ऐमतहामसक पौरामणक सामामजक कषतरातील ईललखनीय वयकतची तसच ऄनक

करातीकारकाची सताची कवची लखकाची चटरतर परमसदध कली अहत छोिी छोिी जवळपास २५० पसतक अहत ती

नशनल बक टरसि न ऄनक मामहतीपणष पसतक परकामशत कली अहत तसच सिचमवजोशी भाराभागवत जयत नारळीकर

शाताराम करशणक राजीव ताब माधरी परदर हयाची ही ऄनक पसतक अहत रहसय कथा अवडत ऄसतील अमण अइ-

बाबा हो महणाल तर बाबराव ऄनाषळकर गरनाथ नाइक शशी भागवत हयाची पसतक वाचन बघा हयातली कोणती

पसतक वाचलीत कोणती अवडली कोणती अवडली नाहीत हया मशवाय अणखी काय वाचल hellipसगळ अमहाला नककी

कळवा

कपया अपलया गरथालयाचया बदलललया वळची नद घयावी दद ६ मडसबर २००८ पासन

गरथालय फोकत सकाळी १० त दपारी २ पयत चाल राहील सधयाकाळी गरथालय चाल

ऄसणार नाही अपलयाला होणा-या ऄसमवधबददल अमही ददलगीर अहोत

- अपली कायषकाटरणी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

30

मचतर ndash क शॊनक डबीर

मचतर ndash क अयषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

31

कमवता- फोोन

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

रोजरोज ऑफिसहन यत त लट

रातरी टललकॉन आलण उशीराही इटरनट

सकाळीच लनघत अन यत रातरीच थट

कधीतरी आई मला सधयाकाळी भट

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

शाळत मी लनघणयाआधीच जात त लनघन

शाळतन आलयावरही त भटत िोनवरन

आज नाही माझा वाढफदवस नाही कोणता सण

यशील का लवकर त आजचया फदवस पण

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

पाळणयावर झोक दशील ना मला

बटबॉल खळायला नशील ना मला

शजारचया गडडला घऊन सोबतीला

बीचवर जाऊन बाधायचा ना फकलला

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

आई तला हव तर खळया घरीच

UNO Monopoly करम काहीतरी

रडणार नाही सगळ डाव त जिजकललस तरी

डाव लचडीचा खळणार नाही हरलो मी जरी

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

िोन ठवतो आता आई यशील ना नककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

- सॊ ऄममता डबीर

wwweprasarancom ह माधयम सवष मराठी भामषकासाठी ईपलबध अह या साइि वर मराठी

सगीताचा अनद लिणयासाठी ldquoसवर-सधयाrdquo वर मकलक करा सगीतपरमसाठी अणखीही बरच चनलस या

साइि वर अहत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

32

A d v e r t i s e m e n t s To place ads in Rutugandh please contact Mr Ravi Shendarkar ndash 9005 4234

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

33

ऎकली अहत का ही गाणी

बालममतरानो लहानपणीची कमवता वा गाण ऄस महिल की तमहाला अठवत सिटटवकल सिटटवकल मलिल सिार किकवा मग

गडगडणार जक अमण मजल किकवाचबी मचकसमडमपल मचन हो ना कवमचत कोणाला चादोबा चादोबा भागलास का

किकवा ऄडमतडम तडतड बाजा पण अठवत ऄसतील पण अइ-बाबाचया लहानपणची गाणी कोणती ऄसतील बर

ऄसा परशन पडलाय कधी तमहाला हा हा अइ-बाबा कधी लहान होत ऄशीच कलपना करता यत नाही ना अइ मतचया

अइकड कशासाठी तरी हटट करत अह किकवा बाबानी यमनफ़ॉमष घातलला अह अमण शाळत ईमशरा गलयाबददल मशकषा

महणन तयाना िीचर नी ऄगठ धरन ईभ रहायला लावल अह त ही कलास चया बाहर कस वाितय ऄस मचतर

डोळयापढ अणायला गमतच वाित ना बर अपण बोलत होतो त अइ-बाबाचया लहानपणचया गाणयामवषयी तयानी

सामगतलय कधी तमहाला वा तमही मवचारलय का ना कधी तयाना कठलया कमवता वा गाणी यायची अवडायची

त नाही ना मग अज अपण तयामवषयीच बोल या लहानपणी बाहली तर ऄसतच सगळयाकड अमण अपलयाला

अपली बाहली खप अवडत ही ऄसत खर ना तर तया बाहलीच वणषन करणारी एक कमवता

होती कमवतच नाव होत माझी बाहली अमण कवी होत दततकवी-दततातरय घाि

माझी बाहली

या बाइ या

बघा बघा कशी माझी बसली बया१

ऐक न यत

हळहळ ऄमश माझी छमब बोलत२

डोळ दफोरवीत

िक िक कशी माझी सोमन बघत३

बघा बघा त

गलगल गालातच कशी हसत४

मला वाित

महला बाइ सार काही सार कळत५

सदा खळत

कमध हटट धरमन न माग वळत६

शहाणी कशी

सामडचोळी नवी ठमव जमशचया तशी७

डोळ हलवणाऱया बाहलीला सार काही कळत हयाची अपलयाला दखील खातरी पित अमण दकतीही खळल तरी ऄमजबात

कपड न मळवणाऱया मतचयाबददल कौतकही कारण कपड मळवणयावरन तर अपण रोज अइची बोलणी खात ऄसतो

ना अता बाहर जाउन खळायच महणज कपड मळणारच ना काय होत बर तवहहाच खळ लगोऱया टठकऱया गोया

मविीदाड हो अमण पतगपतग तर सगळयाना आतका अवडायचाबाहर खळायला गल की गवतात कधी कधी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

34

ददसायची छोिी छोिी सदर गवतफ़ल अमण मग एकदम सगळ महणायला लागायचती कमवता होती आददरा सताची

गवतफ़ला

रगरगलया सानसानलया

गवतफोला र गवतफोला

ऄसा कसा र साग लागला

साग तझा र तझा लळा

ममतरासग माळावरती

पतग ईडमवत दफोरताना

तला पामहल गवतावरती

झलता झलता हसताना

मवसरनी गलो पतग नमभचा

मवसरन गलो ममतराला

पाहन तजला हरवन गलो

ऄशा तझया र रगकळा

महरवी नाजक रमशम पाती

दोन बाजला सळसळती

नीळ मनळली एक पाकळी

पराग मपवळ झगमगती

मलाही वाि लहान होउन

तझयाहनही लहान र

तझया सगती सदा रहाव

मवसरन शाळा घर सार

खर सागा दकतयकदा नबरहड पाकष मध गलयावर किकवा सिोसा ला किकवा बीचवर गलयावर मतथच खळत रहाव शाळा

होमवकष काहीच नको ऄस तमहालाही वािलय की नाही अता बाहर गवतफ़ल अहत महिलयावर मतथ फ़लपाखर पण

ऄसणार ह वगळ सागायलाच नको तया फ़लपाखराच मनरमनराळ रग बघणयात अपल भान हरवणार अपण

तयाचयामाग धावत सिणार ह ओघान अलच तर तया फ़लपाखराची पण एक छानशी कमवता सगळया मलाना यतच

ऄसायची ती होती गहपािील हयाची फ़लपाखर ही कमवता

फोलपाखर

छान दकती ददसत फोलपाखर

या वलीवर फोलाबरोबर

गोड दकती हसत फोलपाखर१

पख मचमकल मनळजाभळ

हालवनी झलत फोलपाखर२

डोळ बाटरक कटरती लकलक

गोल मणी जण त फोलपाखर३

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

35

मी धर जाता यइ न हाता

दरच त ईडत फोलपाखर ४

अता एवढी सगळी मल एवढया मोठया अवाजात कमवता महणायला लागलयावर ती फ़लपाखर कधीच ईडन जायची ह

वगळ सागायला नकोच ऄगदी जी मचललीमपलली ऄसायची तयाचा एक लाकडी घोडा ऄसायचातयाचयावर बसन

जागचया जागी झलायच एवढाच खळ ऄसायचा पण तया घोडयावर बसलयावर मलाना मातर खप ऐि वािायचीजण

काही अपण खऱयाच घोडयावर बसलो अहोत अमण अता हा घोडा अपलयाला मनर-मनराळया टठकाणी घउन

जाणार अह ऄशी कलपना करणयात ती मचललीमपलली मि ऄसायची

िप िप िप िप िादकत िापा - शाता शळक

िप िप िप िप िादकत िापा चाल माझा घोडा

पाठीवरती जीन मखमली पामय रपरी तोडा

ईच ईभारी दोनही कान

ऐटित वळवी मान-कमान

मधच कवहहा दडकत दडकत चाल थोडा थोडा

घोडा माझा फोार हशार

पाठीवर मी होता सवार

नसता तयाला पर आषारा कशास चाबक ओढा

सात ऄरणय समरद सात

ओलामडल हा एक दमात

अला अला माझा घोडा सोडा रसता सोडा

ऄशीच सगळयाची एक अवडती कमवता होतीती महणज भाराताब हयाची या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

लवकर भरभर सार या

मजा करा र मजा करा

अज ददवस तमचा समजा

सवसथ बस तोमच फोस

नवभमी दामवन मी

या नगराला लागमनया

सदर ती दसरी दमनया

खळखळ मजळ गामत झर

गीत मधर चहबाज भर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

36

मजकड मतकड फोल फोळ

सवास पसर रसमह गळ

पर जयाच सोनयाच

त राव हराव

तर मग काम िाकमनया

नवी बघा या ही दमनया

नवया दमनयची सफ़र घडवन अणणारी ही कमवता अवडली ना तवहहा शाळत कोणताही कायषकरम ऄसला की तया अधी

लावलली ऄसायची दवा तझ दकती सदर अकाश सदर परकाश सयष दतो किकवा राजास जी महाली सौखय कधी

ममळाली ती सवष परापत झाली या झोपडीत माझया हया व ऄशा दकतीतरी कमवता अहत हया सगळया कमवता वाचन

तमचया अइ-बाबानाही अणखी दकतीतरी अठवतील तमहाला जया अवडलया ऄसतील कमवतातया तमही सरळ पाठच

करन िाका ना तया सारखया महणत रामहलात तर शबदोचचार तर सधारतीलच पण हया कमवता महणन दाखवलयात की

अललया पाहणयावर वा अजी-अजोबावर एकदम आमपरशन मारता यआल त वगळच

-वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

37

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

28

१२ पवनाकाठचा धडी गो नी दाडकर

१३ राधाच घर माधरी परदर

१४ बखर मबममची जी ए कलकणी

१५ मगधाचया रगीत गोषटी जी ए कलकणी

१६ बागलबवा सिवदा करदीकर

१७ ऎि लोकाचया दशात सिवदा करदीकर

१८ मपशी मावशीची भतावळ सिवदा करदीकर

१९ ऄकषर बाग कसमागरज

२० गलाबी सइ राजीव ताब

२१ ऄभत गोषटी रतनाकर मतकरी

२२ ऄगणात माझया सटरता पदकी

२३ खडो बललाळ नाना ढोबळ

२४ पारबया पर ग सरसतरबदध

२५ वाच अनद ndash भाग १ त ३ सपा ndash माधरी परदर

२६ मनवडक दकशोर कथा कमवता परका ndash बालभारती

२७ राजा मशवछतरपती ब मो परदर

२८ शरीमानयोगी रणमजत दसाइ

२९ मतयजय मशवाजी सावत

३० डॉ गड अमण तयाची ममतरमडळी शरीमनवास पमडत

३१ बाहलीच घर शरीमनवास पमडत

३२ शाबास शरलॉक होमस भा रा भागवत

३३ रॉमबनहड भा रा भागवत

३४ अइची दणगी प महादवशासतरी जोशी

३५ ददवाकराचया नायछिा ददवाकर

३६ एक होता कावहहषर वीणा गवाणकर

३७ तोतोचान ऄनवाद ndash चतना जोशी

३८ अददतीची साहसी सफोर समनती नामजोशी

३९ मवजञान राकषस प ग वदय

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

29

४० जीवन मलय पर ग सरसतरबदध

४१ मचतरवाचन माधरी परदर

४२ ऄकषर कस सधाराव ऄममभड

४३ मचनना मजशरी गोखल

४४ हसोबा शाम जोशी

हया मशवाय मबरबलाचया चातयषकथा पचततर आसापनीती महतोपदश रामायण-महाभारतातील कथा ऄमर मचतर कथा

गमलवसष टरवलस िारझन सिसदबादचया सफ़री ऄरमबयन नाइटटस ऄमलबाबा अमण चामळस चोर तसच जयल वनष चया

मवजञानकथाच तसच कामलदास भास हयाचया ससकत नािकाच समकषपत मराठी ऄनवाद ही वाचा

चादोबा ऄमत चपक परबोधन दकशोर ही मामसक ही अवजषन वाचावी ऄशी

भारत-भारती परकाशनान ऐमतहामसक पौरामणक सामामजक कषतरातील ईललखनीय वयकतची तसच ऄनक

करातीकारकाची सताची कवची लखकाची चटरतर परमसदध कली अहत छोिी छोिी जवळपास २५० पसतक अहत ती

नशनल बक टरसि न ऄनक मामहतीपणष पसतक परकामशत कली अहत तसच सिचमवजोशी भाराभागवत जयत नारळीकर

शाताराम करशणक राजीव ताब माधरी परदर हयाची ही ऄनक पसतक अहत रहसय कथा अवडत ऄसतील अमण अइ-

बाबा हो महणाल तर बाबराव ऄनाषळकर गरनाथ नाइक शशी भागवत हयाची पसतक वाचन बघा हयातली कोणती

पसतक वाचलीत कोणती अवडली कोणती अवडली नाहीत हया मशवाय अणखी काय वाचल hellipसगळ अमहाला नककी

कळवा

कपया अपलया गरथालयाचया बदलललया वळची नद घयावी दद ६ मडसबर २००८ पासन

गरथालय फोकत सकाळी १० त दपारी २ पयत चाल राहील सधयाकाळी गरथालय चाल

ऄसणार नाही अपलयाला होणा-या ऄसमवधबददल अमही ददलगीर अहोत

- अपली कायषकाटरणी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

30

मचतर ndash क शॊनक डबीर

मचतर ndash क अयषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

31

कमवता- फोोन

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

रोजरोज ऑफिसहन यत त लट

रातरी टललकॉन आलण उशीराही इटरनट

सकाळीच लनघत अन यत रातरीच थट

कधीतरी आई मला सधयाकाळी भट

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

शाळत मी लनघणयाआधीच जात त लनघन

शाळतन आलयावरही त भटत िोनवरन

आज नाही माझा वाढफदवस नाही कोणता सण

यशील का लवकर त आजचया फदवस पण

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

पाळणयावर झोक दशील ना मला

बटबॉल खळायला नशील ना मला

शजारचया गडडला घऊन सोबतीला

बीचवर जाऊन बाधायचा ना फकलला

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

आई तला हव तर खळया घरीच

UNO Monopoly करम काहीतरी

रडणार नाही सगळ डाव त जिजकललस तरी

डाव लचडीचा खळणार नाही हरलो मी जरी

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

िोन ठवतो आता आई यशील ना नककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

- सॊ ऄममता डबीर

wwweprasarancom ह माधयम सवष मराठी भामषकासाठी ईपलबध अह या साइि वर मराठी

सगीताचा अनद लिणयासाठी ldquoसवर-सधयाrdquo वर मकलक करा सगीतपरमसाठी अणखीही बरच चनलस या

साइि वर अहत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

32

A d v e r t i s e m e n t s To place ads in Rutugandh please contact Mr Ravi Shendarkar ndash 9005 4234

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

33

ऎकली अहत का ही गाणी

बालममतरानो लहानपणीची कमवता वा गाण ऄस महिल की तमहाला अठवत सिटटवकल सिटटवकल मलिल सिार किकवा मग

गडगडणार जक अमण मजल किकवाचबी मचकसमडमपल मचन हो ना कवमचत कोणाला चादोबा चादोबा भागलास का

किकवा ऄडमतडम तडतड बाजा पण अठवत ऄसतील पण अइ-बाबाचया लहानपणची गाणी कोणती ऄसतील बर

ऄसा परशन पडलाय कधी तमहाला हा हा अइ-बाबा कधी लहान होत ऄशीच कलपना करता यत नाही ना अइ मतचया

अइकड कशासाठी तरी हटट करत अह किकवा बाबानी यमनफ़ॉमष घातलला अह अमण शाळत ईमशरा गलयाबददल मशकषा

महणन तयाना िीचर नी ऄगठ धरन ईभ रहायला लावल अह त ही कलास चया बाहर कस वाितय ऄस मचतर

डोळयापढ अणायला गमतच वाित ना बर अपण बोलत होतो त अइ-बाबाचया लहानपणचया गाणयामवषयी तयानी

सामगतलय कधी तमहाला वा तमही मवचारलय का ना कधी तयाना कठलया कमवता वा गाणी यायची अवडायची

त नाही ना मग अज अपण तयामवषयीच बोल या लहानपणी बाहली तर ऄसतच सगळयाकड अमण अपलयाला

अपली बाहली खप अवडत ही ऄसत खर ना तर तया बाहलीच वणषन करणारी एक कमवता

होती कमवतच नाव होत माझी बाहली अमण कवी होत दततकवी-दततातरय घाि

माझी बाहली

या बाइ या

बघा बघा कशी माझी बसली बया१

ऐक न यत

हळहळ ऄमश माझी छमब बोलत२

डोळ दफोरवीत

िक िक कशी माझी सोमन बघत३

बघा बघा त

गलगल गालातच कशी हसत४

मला वाित

महला बाइ सार काही सार कळत५

सदा खळत

कमध हटट धरमन न माग वळत६

शहाणी कशी

सामडचोळी नवी ठमव जमशचया तशी७

डोळ हलवणाऱया बाहलीला सार काही कळत हयाची अपलयाला दखील खातरी पित अमण दकतीही खळल तरी ऄमजबात

कपड न मळवणाऱया मतचयाबददल कौतकही कारण कपड मळवणयावरन तर अपण रोज अइची बोलणी खात ऄसतो

ना अता बाहर जाउन खळायच महणज कपड मळणारच ना काय होत बर तवहहाच खळ लगोऱया टठकऱया गोया

मविीदाड हो अमण पतगपतग तर सगळयाना आतका अवडायचाबाहर खळायला गल की गवतात कधी कधी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

34

ददसायची छोिी छोिी सदर गवतफ़ल अमण मग एकदम सगळ महणायला लागायचती कमवता होती आददरा सताची

गवतफ़ला

रगरगलया सानसानलया

गवतफोला र गवतफोला

ऄसा कसा र साग लागला

साग तझा र तझा लळा

ममतरासग माळावरती

पतग ईडमवत दफोरताना

तला पामहल गवतावरती

झलता झलता हसताना

मवसरनी गलो पतग नमभचा

मवसरन गलो ममतराला

पाहन तजला हरवन गलो

ऄशा तझया र रगकळा

महरवी नाजक रमशम पाती

दोन बाजला सळसळती

नीळ मनळली एक पाकळी

पराग मपवळ झगमगती

मलाही वाि लहान होउन

तझयाहनही लहान र

तझया सगती सदा रहाव

मवसरन शाळा घर सार

खर सागा दकतयकदा नबरहड पाकष मध गलयावर किकवा सिोसा ला किकवा बीचवर गलयावर मतथच खळत रहाव शाळा

होमवकष काहीच नको ऄस तमहालाही वािलय की नाही अता बाहर गवतफ़ल अहत महिलयावर मतथ फ़लपाखर पण

ऄसणार ह वगळ सागायलाच नको तया फ़लपाखराच मनरमनराळ रग बघणयात अपल भान हरवणार अपण

तयाचयामाग धावत सिणार ह ओघान अलच तर तया फ़लपाखराची पण एक छानशी कमवता सगळया मलाना यतच

ऄसायची ती होती गहपािील हयाची फ़लपाखर ही कमवता

फोलपाखर

छान दकती ददसत फोलपाखर

या वलीवर फोलाबरोबर

गोड दकती हसत फोलपाखर१

पख मचमकल मनळजाभळ

हालवनी झलत फोलपाखर२

डोळ बाटरक कटरती लकलक

गोल मणी जण त फोलपाखर३

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

35

मी धर जाता यइ न हाता

दरच त ईडत फोलपाखर ४

अता एवढी सगळी मल एवढया मोठया अवाजात कमवता महणायला लागलयावर ती फ़लपाखर कधीच ईडन जायची ह

वगळ सागायला नकोच ऄगदी जी मचललीमपलली ऄसायची तयाचा एक लाकडी घोडा ऄसायचातयाचयावर बसन

जागचया जागी झलायच एवढाच खळ ऄसायचा पण तया घोडयावर बसलयावर मलाना मातर खप ऐि वािायचीजण

काही अपण खऱयाच घोडयावर बसलो अहोत अमण अता हा घोडा अपलयाला मनर-मनराळया टठकाणी घउन

जाणार अह ऄशी कलपना करणयात ती मचललीमपलली मि ऄसायची

िप िप िप िप िादकत िापा - शाता शळक

िप िप िप िप िादकत िापा चाल माझा घोडा

पाठीवरती जीन मखमली पामय रपरी तोडा

ईच ईभारी दोनही कान

ऐटित वळवी मान-कमान

मधच कवहहा दडकत दडकत चाल थोडा थोडा

घोडा माझा फोार हशार

पाठीवर मी होता सवार

नसता तयाला पर आषारा कशास चाबक ओढा

सात ऄरणय समरद सात

ओलामडल हा एक दमात

अला अला माझा घोडा सोडा रसता सोडा

ऄशीच सगळयाची एक अवडती कमवता होतीती महणज भाराताब हयाची या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

लवकर भरभर सार या

मजा करा र मजा करा

अज ददवस तमचा समजा

सवसथ बस तोमच फोस

नवभमी दामवन मी

या नगराला लागमनया

सदर ती दसरी दमनया

खळखळ मजळ गामत झर

गीत मधर चहबाज भर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

36

मजकड मतकड फोल फोळ

सवास पसर रसमह गळ

पर जयाच सोनयाच

त राव हराव

तर मग काम िाकमनया

नवी बघा या ही दमनया

नवया दमनयची सफ़र घडवन अणणारी ही कमवता अवडली ना तवहहा शाळत कोणताही कायषकरम ऄसला की तया अधी

लावलली ऄसायची दवा तझ दकती सदर अकाश सदर परकाश सयष दतो किकवा राजास जी महाली सौखय कधी

ममळाली ती सवष परापत झाली या झोपडीत माझया हया व ऄशा दकतीतरी कमवता अहत हया सगळया कमवता वाचन

तमचया अइ-बाबानाही अणखी दकतीतरी अठवतील तमहाला जया अवडलया ऄसतील कमवतातया तमही सरळ पाठच

करन िाका ना तया सारखया महणत रामहलात तर शबदोचचार तर सधारतीलच पण हया कमवता महणन दाखवलयात की

अललया पाहणयावर वा अजी-अजोबावर एकदम आमपरशन मारता यआल त वगळच

-वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

37

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

29

४० जीवन मलय पर ग सरसतरबदध

४१ मचतरवाचन माधरी परदर

४२ ऄकषर कस सधाराव ऄममभड

४३ मचनना मजशरी गोखल

४४ हसोबा शाम जोशी

हया मशवाय मबरबलाचया चातयषकथा पचततर आसापनीती महतोपदश रामायण-महाभारतातील कथा ऄमर मचतर कथा

गमलवसष टरवलस िारझन सिसदबादचया सफ़री ऄरमबयन नाइटटस ऄमलबाबा अमण चामळस चोर तसच जयल वनष चया

मवजञानकथाच तसच कामलदास भास हयाचया ससकत नािकाच समकषपत मराठी ऄनवाद ही वाचा

चादोबा ऄमत चपक परबोधन दकशोर ही मामसक ही अवजषन वाचावी ऄशी

भारत-भारती परकाशनान ऐमतहामसक पौरामणक सामामजक कषतरातील ईललखनीय वयकतची तसच ऄनक

करातीकारकाची सताची कवची लखकाची चटरतर परमसदध कली अहत छोिी छोिी जवळपास २५० पसतक अहत ती

नशनल बक टरसि न ऄनक मामहतीपणष पसतक परकामशत कली अहत तसच सिचमवजोशी भाराभागवत जयत नारळीकर

शाताराम करशणक राजीव ताब माधरी परदर हयाची ही ऄनक पसतक अहत रहसय कथा अवडत ऄसतील अमण अइ-

बाबा हो महणाल तर बाबराव ऄनाषळकर गरनाथ नाइक शशी भागवत हयाची पसतक वाचन बघा हयातली कोणती

पसतक वाचलीत कोणती अवडली कोणती अवडली नाहीत हया मशवाय अणखी काय वाचल hellipसगळ अमहाला नककी

कळवा

कपया अपलया गरथालयाचया बदलललया वळची नद घयावी दद ६ मडसबर २००८ पासन

गरथालय फोकत सकाळी १० त दपारी २ पयत चाल राहील सधयाकाळी गरथालय चाल

ऄसणार नाही अपलयाला होणा-या ऄसमवधबददल अमही ददलगीर अहोत

- अपली कायषकाटरणी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

30

मचतर ndash क शॊनक डबीर

मचतर ndash क अयषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

31

कमवता- फोोन

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

रोजरोज ऑफिसहन यत त लट

रातरी टललकॉन आलण उशीराही इटरनट

सकाळीच लनघत अन यत रातरीच थट

कधीतरी आई मला सधयाकाळी भट

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

शाळत मी लनघणयाआधीच जात त लनघन

शाळतन आलयावरही त भटत िोनवरन

आज नाही माझा वाढफदवस नाही कोणता सण

यशील का लवकर त आजचया फदवस पण

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

पाळणयावर झोक दशील ना मला

बटबॉल खळायला नशील ना मला

शजारचया गडडला घऊन सोबतीला

बीचवर जाऊन बाधायचा ना फकलला

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

आई तला हव तर खळया घरीच

UNO Monopoly करम काहीतरी

रडणार नाही सगळ डाव त जिजकललस तरी

डाव लचडीचा खळणार नाही हरलो मी जरी

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

िोन ठवतो आता आई यशील ना नककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

- सॊ ऄममता डबीर

wwweprasarancom ह माधयम सवष मराठी भामषकासाठी ईपलबध अह या साइि वर मराठी

सगीताचा अनद लिणयासाठी ldquoसवर-सधयाrdquo वर मकलक करा सगीतपरमसाठी अणखीही बरच चनलस या

साइि वर अहत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

32

A d v e r t i s e m e n t s To place ads in Rutugandh please contact Mr Ravi Shendarkar ndash 9005 4234

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

33

ऎकली अहत का ही गाणी

बालममतरानो लहानपणीची कमवता वा गाण ऄस महिल की तमहाला अठवत सिटटवकल सिटटवकल मलिल सिार किकवा मग

गडगडणार जक अमण मजल किकवाचबी मचकसमडमपल मचन हो ना कवमचत कोणाला चादोबा चादोबा भागलास का

किकवा ऄडमतडम तडतड बाजा पण अठवत ऄसतील पण अइ-बाबाचया लहानपणची गाणी कोणती ऄसतील बर

ऄसा परशन पडलाय कधी तमहाला हा हा अइ-बाबा कधी लहान होत ऄशीच कलपना करता यत नाही ना अइ मतचया

अइकड कशासाठी तरी हटट करत अह किकवा बाबानी यमनफ़ॉमष घातलला अह अमण शाळत ईमशरा गलयाबददल मशकषा

महणन तयाना िीचर नी ऄगठ धरन ईभ रहायला लावल अह त ही कलास चया बाहर कस वाितय ऄस मचतर

डोळयापढ अणायला गमतच वाित ना बर अपण बोलत होतो त अइ-बाबाचया लहानपणचया गाणयामवषयी तयानी

सामगतलय कधी तमहाला वा तमही मवचारलय का ना कधी तयाना कठलया कमवता वा गाणी यायची अवडायची

त नाही ना मग अज अपण तयामवषयीच बोल या लहानपणी बाहली तर ऄसतच सगळयाकड अमण अपलयाला

अपली बाहली खप अवडत ही ऄसत खर ना तर तया बाहलीच वणषन करणारी एक कमवता

होती कमवतच नाव होत माझी बाहली अमण कवी होत दततकवी-दततातरय घाि

माझी बाहली

या बाइ या

बघा बघा कशी माझी बसली बया१

ऐक न यत

हळहळ ऄमश माझी छमब बोलत२

डोळ दफोरवीत

िक िक कशी माझी सोमन बघत३

बघा बघा त

गलगल गालातच कशी हसत४

मला वाित

महला बाइ सार काही सार कळत५

सदा खळत

कमध हटट धरमन न माग वळत६

शहाणी कशी

सामडचोळी नवी ठमव जमशचया तशी७

डोळ हलवणाऱया बाहलीला सार काही कळत हयाची अपलयाला दखील खातरी पित अमण दकतीही खळल तरी ऄमजबात

कपड न मळवणाऱया मतचयाबददल कौतकही कारण कपड मळवणयावरन तर अपण रोज अइची बोलणी खात ऄसतो

ना अता बाहर जाउन खळायच महणज कपड मळणारच ना काय होत बर तवहहाच खळ लगोऱया टठकऱया गोया

मविीदाड हो अमण पतगपतग तर सगळयाना आतका अवडायचाबाहर खळायला गल की गवतात कधी कधी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

34

ददसायची छोिी छोिी सदर गवतफ़ल अमण मग एकदम सगळ महणायला लागायचती कमवता होती आददरा सताची

गवतफ़ला

रगरगलया सानसानलया

गवतफोला र गवतफोला

ऄसा कसा र साग लागला

साग तझा र तझा लळा

ममतरासग माळावरती

पतग ईडमवत दफोरताना

तला पामहल गवतावरती

झलता झलता हसताना

मवसरनी गलो पतग नमभचा

मवसरन गलो ममतराला

पाहन तजला हरवन गलो

ऄशा तझया र रगकळा

महरवी नाजक रमशम पाती

दोन बाजला सळसळती

नीळ मनळली एक पाकळी

पराग मपवळ झगमगती

मलाही वाि लहान होउन

तझयाहनही लहान र

तझया सगती सदा रहाव

मवसरन शाळा घर सार

खर सागा दकतयकदा नबरहड पाकष मध गलयावर किकवा सिोसा ला किकवा बीचवर गलयावर मतथच खळत रहाव शाळा

होमवकष काहीच नको ऄस तमहालाही वािलय की नाही अता बाहर गवतफ़ल अहत महिलयावर मतथ फ़लपाखर पण

ऄसणार ह वगळ सागायलाच नको तया फ़लपाखराच मनरमनराळ रग बघणयात अपल भान हरवणार अपण

तयाचयामाग धावत सिणार ह ओघान अलच तर तया फ़लपाखराची पण एक छानशी कमवता सगळया मलाना यतच

ऄसायची ती होती गहपािील हयाची फ़लपाखर ही कमवता

फोलपाखर

छान दकती ददसत फोलपाखर

या वलीवर फोलाबरोबर

गोड दकती हसत फोलपाखर१

पख मचमकल मनळजाभळ

हालवनी झलत फोलपाखर२

डोळ बाटरक कटरती लकलक

गोल मणी जण त फोलपाखर३

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

35

मी धर जाता यइ न हाता

दरच त ईडत फोलपाखर ४

अता एवढी सगळी मल एवढया मोठया अवाजात कमवता महणायला लागलयावर ती फ़लपाखर कधीच ईडन जायची ह

वगळ सागायला नकोच ऄगदी जी मचललीमपलली ऄसायची तयाचा एक लाकडी घोडा ऄसायचातयाचयावर बसन

जागचया जागी झलायच एवढाच खळ ऄसायचा पण तया घोडयावर बसलयावर मलाना मातर खप ऐि वािायचीजण

काही अपण खऱयाच घोडयावर बसलो अहोत अमण अता हा घोडा अपलयाला मनर-मनराळया टठकाणी घउन

जाणार अह ऄशी कलपना करणयात ती मचललीमपलली मि ऄसायची

िप िप िप िप िादकत िापा - शाता शळक

िप िप िप िप िादकत िापा चाल माझा घोडा

पाठीवरती जीन मखमली पामय रपरी तोडा

ईच ईभारी दोनही कान

ऐटित वळवी मान-कमान

मधच कवहहा दडकत दडकत चाल थोडा थोडा

घोडा माझा फोार हशार

पाठीवर मी होता सवार

नसता तयाला पर आषारा कशास चाबक ओढा

सात ऄरणय समरद सात

ओलामडल हा एक दमात

अला अला माझा घोडा सोडा रसता सोडा

ऄशीच सगळयाची एक अवडती कमवता होतीती महणज भाराताब हयाची या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

लवकर भरभर सार या

मजा करा र मजा करा

अज ददवस तमचा समजा

सवसथ बस तोमच फोस

नवभमी दामवन मी

या नगराला लागमनया

सदर ती दसरी दमनया

खळखळ मजळ गामत झर

गीत मधर चहबाज भर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

36

मजकड मतकड फोल फोळ

सवास पसर रसमह गळ

पर जयाच सोनयाच

त राव हराव

तर मग काम िाकमनया

नवी बघा या ही दमनया

नवया दमनयची सफ़र घडवन अणणारी ही कमवता अवडली ना तवहहा शाळत कोणताही कायषकरम ऄसला की तया अधी

लावलली ऄसायची दवा तझ दकती सदर अकाश सदर परकाश सयष दतो किकवा राजास जी महाली सौखय कधी

ममळाली ती सवष परापत झाली या झोपडीत माझया हया व ऄशा दकतीतरी कमवता अहत हया सगळया कमवता वाचन

तमचया अइ-बाबानाही अणखी दकतीतरी अठवतील तमहाला जया अवडलया ऄसतील कमवतातया तमही सरळ पाठच

करन िाका ना तया सारखया महणत रामहलात तर शबदोचचार तर सधारतीलच पण हया कमवता महणन दाखवलयात की

अललया पाहणयावर वा अजी-अजोबावर एकदम आमपरशन मारता यआल त वगळच

-वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

37

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

30

मचतर ndash क शॊनक डबीर

मचतर ndash क अयषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

31

कमवता- फोोन

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

रोजरोज ऑफिसहन यत त लट

रातरी टललकॉन आलण उशीराही इटरनट

सकाळीच लनघत अन यत रातरीच थट

कधीतरी आई मला सधयाकाळी भट

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

शाळत मी लनघणयाआधीच जात त लनघन

शाळतन आलयावरही त भटत िोनवरन

आज नाही माझा वाढफदवस नाही कोणता सण

यशील का लवकर त आजचया फदवस पण

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

पाळणयावर झोक दशील ना मला

बटबॉल खळायला नशील ना मला

शजारचया गडडला घऊन सोबतीला

बीचवर जाऊन बाधायचा ना फकलला

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

आई तला हव तर खळया घरीच

UNO Monopoly करम काहीतरी

रडणार नाही सगळ डाव त जिजकललस तरी

डाव लचडीचा खळणार नाही हरलो मी जरी

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

िोन ठवतो आता आई यशील ना नककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

- सॊ ऄममता डबीर

wwweprasarancom ह माधयम सवष मराठी भामषकासाठी ईपलबध अह या साइि वर मराठी

सगीताचा अनद लिणयासाठी ldquoसवर-सधयाrdquo वर मकलक करा सगीतपरमसाठी अणखीही बरच चनलस या

साइि वर अहत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

32

A d v e r t i s e m e n t s To place ads in Rutugandh please contact Mr Ravi Shendarkar ndash 9005 4234

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

33

ऎकली अहत का ही गाणी

बालममतरानो लहानपणीची कमवता वा गाण ऄस महिल की तमहाला अठवत सिटटवकल सिटटवकल मलिल सिार किकवा मग

गडगडणार जक अमण मजल किकवाचबी मचकसमडमपल मचन हो ना कवमचत कोणाला चादोबा चादोबा भागलास का

किकवा ऄडमतडम तडतड बाजा पण अठवत ऄसतील पण अइ-बाबाचया लहानपणची गाणी कोणती ऄसतील बर

ऄसा परशन पडलाय कधी तमहाला हा हा अइ-बाबा कधी लहान होत ऄशीच कलपना करता यत नाही ना अइ मतचया

अइकड कशासाठी तरी हटट करत अह किकवा बाबानी यमनफ़ॉमष घातलला अह अमण शाळत ईमशरा गलयाबददल मशकषा

महणन तयाना िीचर नी ऄगठ धरन ईभ रहायला लावल अह त ही कलास चया बाहर कस वाितय ऄस मचतर

डोळयापढ अणायला गमतच वाित ना बर अपण बोलत होतो त अइ-बाबाचया लहानपणचया गाणयामवषयी तयानी

सामगतलय कधी तमहाला वा तमही मवचारलय का ना कधी तयाना कठलया कमवता वा गाणी यायची अवडायची

त नाही ना मग अज अपण तयामवषयीच बोल या लहानपणी बाहली तर ऄसतच सगळयाकड अमण अपलयाला

अपली बाहली खप अवडत ही ऄसत खर ना तर तया बाहलीच वणषन करणारी एक कमवता

होती कमवतच नाव होत माझी बाहली अमण कवी होत दततकवी-दततातरय घाि

माझी बाहली

या बाइ या

बघा बघा कशी माझी बसली बया१

ऐक न यत

हळहळ ऄमश माझी छमब बोलत२

डोळ दफोरवीत

िक िक कशी माझी सोमन बघत३

बघा बघा त

गलगल गालातच कशी हसत४

मला वाित

महला बाइ सार काही सार कळत५

सदा खळत

कमध हटट धरमन न माग वळत६

शहाणी कशी

सामडचोळी नवी ठमव जमशचया तशी७

डोळ हलवणाऱया बाहलीला सार काही कळत हयाची अपलयाला दखील खातरी पित अमण दकतीही खळल तरी ऄमजबात

कपड न मळवणाऱया मतचयाबददल कौतकही कारण कपड मळवणयावरन तर अपण रोज अइची बोलणी खात ऄसतो

ना अता बाहर जाउन खळायच महणज कपड मळणारच ना काय होत बर तवहहाच खळ लगोऱया टठकऱया गोया

मविीदाड हो अमण पतगपतग तर सगळयाना आतका अवडायचाबाहर खळायला गल की गवतात कधी कधी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

34

ददसायची छोिी छोिी सदर गवतफ़ल अमण मग एकदम सगळ महणायला लागायचती कमवता होती आददरा सताची

गवतफ़ला

रगरगलया सानसानलया

गवतफोला र गवतफोला

ऄसा कसा र साग लागला

साग तझा र तझा लळा

ममतरासग माळावरती

पतग ईडमवत दफोरताना

तला पामहल गवतावरती

झलता झलता हसताना

मवसरनी गलो पतग नमभचा

मवसरन गलो ममतराला

पाहन तजला हरवन गलो

ऄशा तझया र रगकळा

महरवी नाजक रमशम पाती

दोन बाजला सळसळती

नीळ मनळली एक पाकळी

पराग मपवळ झगमगती

मलाही वाि लहान होउन

तझयाहनही लहान र

तझया सगती सदा रहाव

मवसरन शाळा घर सार

खर सागा दकतयकदा नबरहड पाकष मध गलयावर किकवा सिोसा ला किकवा बीचवर गलयावर मतथच खळत रहाव शाळा

होमवकष काहीच नको ऄस तमहालाही वािलय की नाही अता बाहर गवतफ़ल अहत महिलयावर मतथ फ़लपाखर पण

ऄसणार ह वगळ सागायलाच नको तया फ़लपाखराच मनरमनराळ रग बघणयात अपल भान हरवणार अपण

तयाचयामाग धावत सिणार ह ओघान अलच तर तया फ़लपाखराची पण एक छानशी कमवता सगळया मलाना यतच

ऄसायची ती होती गहपािील हयाची फ़लपाखर ही कमवता

फोलपाखर

छान दकती ददसत फोलपाखर

या वलीवर फोलाबरोबर

गोड दकती हसत फोलपाखर१

पख मचमकल मनळजाभळ

हालवनी झलत फोलपाखर२

डोळ बाटरक कटरती लकलक

गोल मणी जण त फोलपाखर३

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

35

मी धर जाता यइ न हाता

दरच त ईडत फोलपाखर ४

अता एवढी सगळी मल एवढया मोठया अवाजात कमवता महणायला लागलयावर ती फ़लपाखर कधीच ईडन जायची ह

वगळ सागायला नकोच ऄगदी जी मचललीमपलली ऄसायची तयाचा एक लाकडी घोडा ऄसायचातयाचयावर बसन

जागचया जागी झलायच एवढाच खळ ऄसायचा पण तया घोडयावर बसलयावर मलाना मातर खप ऐि वािायचीजण

काही अपण खऱयाच घोडयावर बसलो अहोत अमण अता हा घोडा अपलयाला मनर-मनराळया टठकाणी घउन

जाणार अह ऄशी कलपना करणयात ती मचललीमपलली मि ऄसायची

िप िप िप िप िादकत िापा - शाता शळक

िप िप िप िप िादकत िापा चाल माझा घोडा

पाठीवरती जीन मखमली पामय रपरी तोडा

ईच ईभारी दोनही कान

ऐटित वळवी मान-कमान

मधच कवहहा दडकत दडकत चाल थोडा थोडा

घोडा माझा फोार हशार

पाठीवर मी होता सवार

नसता तयाला पर आषारा कशास चाबक ओढा

सात ऄरणय समरद सात

ओलामडल हा एक दमात

अला अला माझा घोडा सोडा रसता सोडा

ऄशीच सगळयाची एक अवडती कमवता होतीती महणज भाराताब हयाची या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

लवकर भरभर सार या

मजा करा र मजा करा

अज ददवस तमचा समजा

सवसथ बस तोमच फोस

नवभमी दामवन मी

या नगराला लागमनया

सदर ती दसरी दमनया

खळखळ मजळ गामत झर

गीत मधर चहबाज भर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

36

मजकड मतकड फोल फोळ

सवास पसर रसमह गळ

पर जयाच सोनयाच

त राव हराव

तर मग काम िाकमनया

नवी बघा या ही दमनया

नवया दमनयची सफ़र घडवन अणणारी ही कमवता अवडली ना तवहहा शाळत कोणताही कायषकरम ऄसला की तया अधी

लावलली ऄसायची दवा तझ दकती सदर अकाश सदर परकाश सयष दतो किकवा राजास जी महाली सौखय कधी

ममळाली ती सवष परापत झाली या झोपडीत माझया हया व ऄशा दकतीतरी कमवता अहत हया सगळया कमवता वाचन

तमचया अइ-बाबानाही अणखी दकतीतरी अठवतील तमहाला जया अवडलया ऄसतील कमवतातया तमही सरळ पाठच

करन िाका ना तया सारखया महणत रामहलात तर शबदोचचार तर सधारतीलच पण हया कमवता महणन दाखवलयात की

अललया पाहणयावर वा अजी-अजोबावर एकदम आमपरशन मारता यआल त वगळच

-वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

37

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

31

कमवता- फोोन

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

रोजरोज ऑफिसहन यत त लट

रातरी टललकॉन आलण उशीराही इटरनट

सकाळीच लनघत अन यत रातरीच थट

कधीतरी आई मला सधयाकाळी भट

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

शाळत मी लनघणयाआधीच जात त लनघन

शाळतन आलयावरही त भटत िोनवरन

आज नाही माझा वाढफदवस नाही कोणता सण

यशील का लवकर त आजचया फदवस पण

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

पाळणयावर झोक दशील ना मला

बटबॉल खळायला नशील ना मला

शजारचया गडडला घऊन सोबतीला

बीचवर जाऊन बाधायचा ना फकलला

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

आई तला हव तर खळया घरीच

UNO Monopoly करम काहीतरी

रडणार नाही सगळ डाव त जिजकललस तरी

डाव लचडीचा खळणार नाही हरलो मी जरी

खळायला य आई खळायला य

आज तरी माझयाशी खळायला य

िोन ठवतो आता आई यशील ना नककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

आई माझी बसट आई खातरी आह पककी

- सॊ ऄममता डबीर

wwweprasarancom ह माधयम सवष मराठी भामषकासाठी ईपलबध अह या साइि वर मराठी

सगीताचा अनद लिणयासाठी ldquoसवर-सधयाrdquo वर मकलक करा सगीतपरमसाठी अणखीही बरच चनलस या

साइि वर अहत

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

32

A d v e r t i s e m e n t s To place ads in Rutugandh please contact Mr Ravi Shendarkar ndash 9005 4234

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

33

ऎकली अहत का ही गाणी

बालममतरानो लहानपणीची कमवता वा गाण ऄस महिल की तमहाला अठवत सिटटवकल सिटटवकल मलिल सिार किकवा मग

गडगडणार जक अमण मजल किकवाचबी मचकसमडमपल मचन हो ना कवमचत कोणाला चादोबा चादोबा भागलास का

किकवा ऄडमतडम तडतड बाजा पण अठवत ऄसतील पण अइ-बाबाचया लहानपणची गाणी कोणती ऄसतील बर

ऄसा परशन पडलाय कधी तमहाला हा हा अइ-बाबा कधी लहान होत ऄशीच कलपना करता यत नाही ना अइ मतचया

अइकड कशासाठी तरी हटट करत अह किकवा बाबानी यमनफ़ॉमष घातलला अह अमण शाळत ईमशरा गलयाबददल मशकषा

महणन तयाना िीचर नी ऄगठ धरन ईभ रहायला लावल अह त ही कलास चया बाहर कस वाितय ऄस मचतर

डोळयापढ अणायला गमतच वाित ना बर अपण बोलत होतो त अइ-बाबाचया लहानपणचया गाणयामवषयी तयानी

सामगतलय कधी तमहाला वा तमही मवचारलय का ना कधी तयाना कठलया कमवता वा गाणी यायची अवडायची

त नाही ना मग अज अपण तयामवषयीच बोल या लहानपणी बाहली तर ऄसतच सगळयाकड अमण अपलयाला

अपली बाहली खप अवडत ही ऄसत खर ना तर तया बाहलीच वणषन करणारी एक कमवता

होती कमवतच नाव होत माझी बाहली अमण कवी होत दततकवी-दततातरय घाि

माझी बाहली

या बाइ या

बघा बघा कशी माझी बसली बया१

ऐक न यत

हळहळ ऄमश माझी छमब बोलत२

डोळ दफोरवीत

िक िक कशी माझी सोमन बघत३

बघा बघा त

गलगल गालातच कशी हसत४

मला वाित

महला बाइ सार काही सार कळत५

सदा खळत

कमध हटट धरमन न माग वळत६

शहाणी कशी

सामडचोळी नवी ठमव जमशचया तशी७

डोळ हलवणाऱया बाहलीला सार काही कळत हयाची अपलयाला दखील खातरी पित अमण दकतीही खळल तरी ऄमजबात

कपड न मळवणाऱया मतचयाबददल कौतकही कारण कपड मळवणयावरन तर अपण रोज अइची बोलणी खात ऄसतो

ना अता बाहर जाउन खळायच महणज कपड मळणारच ना काय होत बर तवहहाच खळ लगोऱया टठकऱया गोया

मविीदाड हो अमण पतगपतग तर सगळयाना आतका अवडायचाबाहर खळायला गल की गवतात कधी कधी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

34

ददसायची छोिी छोिी सदर गवतफ़ल अमण मग एकदम सगळ महणायला लागायचती कमवता होती आददरा सताची

गवतफ़ला

रगरगलया सानसानलया

गवतफोला र गवतफोला

ऄसा कसा र साग लागला

साग तझा र तझा लळा

ममतरासग माळावरती

पतग ईडमवत दफोरताना

तला पामहल गवतावरती

झलता झलता हसताना

मवसरनी गलो पतग नमभचा

मवसरन गलो ममतराला

पाहन तजला हरवन गलो

ऄशा तझया र रगकळा

महरवी नाजक रमशम पाती

दोन बाजला सळसळती

नीळ मनळली एक पाकळी

पराग मपवळ झगमगती

मलाही वाि लहान होउन

तझयाहनही लहान र

तझया सगती सदा रहाव

मवसरन शाळा घर सार

खर सागा दकतयकदा नबरहड पाकष मध गलयावर किकवा सिोसा ला किकवा बीचवर गलयावर मतथच खळत रहाव शाळा

होमवकष काहीच नको ऄस तमहालाही वािलय की नाही अता बाहर गवतफ़ल अहत महिलयावर मतथ फ़लपाखर पण

ऄसणार ह वगळ सागायलाच नको तया फ़लपाखराच मनरमनराळ रग बघणयात अपल भान हरवणार अपण

तयाचयामाग धावत सिणार ह ओघान अलच तर तया फ़लपाखराची पण एक छानशी कमवता सगळया मलाना यतच

ऄसायची ती होती गहपािील हयाची फ़लपाखर ही कमवता

फोलपाखर

छान दकती ददसत फोलपाखर

या वलीवर फोलाबरोबर

गोड दकती हसत फोलपाखर१

पख मचमकल मनळजाभळ

हालवनी झलत फोलपाखर२

डोळ बाटरक कटरती लकलक

गोल मणी जण त फोलपाखर३

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

35

मी धर जाता यइ न हाता

दरच त ईडत फोलपाखर ४

अता एवढी सगळी मल एवढया मोठया अवाजात कमवता महणायला लागलयावर ती फ़लपाखर कधीच ईडन जायची ह

वगळ सागायला नकोच ऄगदी जी मचललीमपलली ऄसायची तयाचा एक लाकडी घोडा ऄसायचातयाचयावर बसन

जागचया जागी झलायच एवढाच खळ ऄसायचा पण तया घोडयावर बसलयावर मलाना मातर खप ऐि वािायचीजण

काही अपण खऱयाच घोडयावर बसलो अहोत अमण अता हा घोडा अपलयाला मनर-मनराळया टठकाणी घउन

जाणार अह ऄशी कलपना करणयात ती मचललीमपलली मि ऄसायची

िप िप िप िप िादकत िापा - शाता शळक

िप िप िप िप िादकत िापा चाल माझा घोडा

पाठीवरती जीन मखमली पामय रपरी तोडा

ईच ईभारी दोनही कान

ऐटित वळवी मान-कमान

मधच कवहहा दडकत दडकत चाल थोडा थोडा

घोडा माझा फोार हशार

पाठीवर मी होता सवार

नसता तयाला पर आषारा कशास चाबक ओढा

सात ऄरणय समरद सात

ओलामडल हा एक दमात

अला अला माझा घोडा सोडा रसता सोडा

ऄशीच सगळयाची एक अवडती कमवता होतीती महणज भाराताब हयाची या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

लवकर भरभर सार या

मजा करा र मजा करा

अज ददवस तमचा समजा

सवसथ बस तोमच फोस

नवभमी दामवन मी

या नगराला लागमनया

सदर ती दसरी दमनया

खळखळ मजळ गामत झर

गीत मधर चहबाज भर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

36

मजकड मतकड फोल फोळ

सवास पसर रसमह गळ

पर जयाच सोनयाच

त राव हराव

तर मग काम िाकमनया

नवी बघा या ही दमनया

नवया दमनयची सफ़र घडवन अणणारी ही कमवता अवडली ना तवहहा शाळत कोणताही कायषकरम ऄसला की तया अधी

लावलली ऄसायची दवा तझ दकती सदर अकाश सदर परकाश सयष दतो किकवा राजास जी महाली सौखय कधी

ममळाली ती सवष परापत झाली या झोपडीत माझया हया व ऄशा दकतीतरी कमवता अहत हया सगळया कमवता वाचन

तमचया अइ-बाबानाही अणखी दकतीतरी अठवतील तमहाला जया अवडलया ऄसतील कमवतातया तमही सरळ पाठच

करन िाका ना तया सारखया महणत रामहलात तर शबदोचचार तर सधारतीलच पण हया कमवता महणन दाखवलयात की

अललया पाहणयावर वा अजी-अजोबावर एकदम आमपरशन मारता यआल त वगळच

-वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

37

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

32

A d v e r t i s e m e n t s To place ads in Rutugandh please contact Mr Ravi Shendarkar ndash 9005 4234

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

33

ऎकली अहत का ही गाणी

बालममतरानो लहानपणीची कमवता वा गाण ऄस महिल की तमहाला अठवत सिटटवकल सिटटवकल मलिल सिार किकवा मग

गडगडणार जक अमण मजल किकवाचबी मचकसमडमपल मचन हो ना कवमचत कोणाला चादोबा चादोबा भागलास का

किकवा ऄडमतडम तडतड बाजा पण अठवत ऄसतील पण अइ-बाबाचया लहानपणची गाणी कोणती ऄसतील बर

ऄसा परशन पडलाय कधी तमहाला हा हा अइ-बाबा कधी लहान होत ऄशीच कलपना करता यत नाही ना अइ मतचया

अइकड कशासाठी तरी हटट करत अह किकवा बाबानी यमनफ़ॉमष घातलला अह अमण शाळत ईमशरा गलयाबददल मशकषा

महणन तयाना िीचर नी ऄगठ धरन ईभ रहायला लावल अह त ही कलास चया बाहर कस वाितय ऄस मचतर

डोळयापढ अणायला गमतच वाित ना बर अपण बोलत होतो त अइ-बाबाचया लहानपणचया गाणयामवषयी तयानी

सामगतलय कधी तमहाला वा तमही मवचारलय का ना कधी तयाना कठलया कमवता वा गाणी यायची अवडायची

त नाही ना मग अज अपण तयामवषयीच बोल या लहानपणी बाहली तर ऄसतच सगळयाकड अमण अपलयाला

अपली बाहली खप अवडत ही ऄसत खर ना तर तया बाहलीच वणषन करणारी एक कमवता

होती कमवतच नाव होत माझी बाहली अमण कवी होत दततकवी-दततातरय घाि

माझी बाहली

या बाइ या

बघा बघा कशी माझी बसली बया१

ऐक न यत

हळहळ ऄमश माझी छमब बोलत२

डोळ दफोरवीत

िक िक कशी माझी सोमन बघत३

बघा बघा त

गलगल गालातच कशी हसत४

मला वाित

महला बाइ सार काही सार कळत५

सदा खळत

कमध हटट धरमन न माग वळत६

शहाणी कशी

सामडचोळी नवी ठमव जमशचया तशी७

डोळ हलवणाऱया बाहलीला सार काही कळत हयाची अपलयाला दखील खातरी पित अमण दकतीही खळल तरी ऄमजबात

कपड न मळवणाऱया मतचयाबददल कौतकही कारण कपड मळवणयावरन तर अपण रोज अइची बोलणी खात ऄसतो

ना अता बाहर जाउन खळायच महणज कपड मळणारच ना काय होत बर तवहहाच खळ लगोऱया टठकऱया गोया

मविीदाड हो अमण पतगपतग तर सगळयाना आतका अवडायचाबाहर खळायला गल की गवतात कधी कधी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

34

ददसायची छोिी छोिी सदर गवतफ़ल अमण मग एकदम सगळ महणायला लागायचती कमवता होती आददरा सताची

गवतफ़ला

रगरगलया सानसानलया

गवतफोला र गवतफोला

ऄसा कसा र साग लागला

साग तझा र तझा लळा

ममतरासग माळावरती

पतग ईडमवत दफोरताना

तला पामहल गवतावरती

झलता झलता हसताना

मवसरनी गलो पतग नमभचा

मवसरन गलो ममतराला

पाहन तजला हरवन गलो

ऄशा तझया र रगकळा

महरवी नाजक रमशम पाती

दोन बाजला सळसळती

नीळ मनळली एक पाकळी

पराग मपवळ झगमगती

मलाही वाि लहान होउन

तझयाहनही लहान र

तझया सगती सदा रहाव

मवसरन शाळा घर सार

खर सागा दकतयकदा नबरहड पाकष मध गलयावर किकवा सिोसा ला किकवा बीचवर गलयावर मतथच खळत रहाव शाळा

होमवकष काहीच नको ऄस तमहालाही वािलय की नाही अता बाहर गवतफ़ल अहत महिलयावर मतथ फ़लपाखर पण

ऄसणार ह वगळ सागायलाच नको तया फ़लपाखराच मनरमनराळ रग बघणयात अपल भान हरवणार अपण

तयाचयामाग धावत सिणार ह ओघान अलच तर तया फ़लपाखराची पण एक छानशी कमवता सगळया मलाना यतच

ऄसायची ती होती गहपािील हयाची फ़लपाखर ही कमवता

फोलपाखर

छान दकती ददसत फोलपाखर

या वलीवर फोलाबरोबर

गोड दकती हसत फोलपाखर१

पख मचमकल मनळजाभळ

हालवनी झलत फोलपाखर२

डोळ बाटरक कटरती लकलक

गोल मणी जण त फोलपाखर३

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

35

मी धर जाता यइ न हाता

दरच त ईडत फोलपाखर ४

अता एवढी सगळी मल एवढया मोठया अवाजात कमवता महणायला लागलयावर ती फ़लपाखर कधीच ईडन जायची ह

वगळ सागायला नकोच ऄगदी जी मचललीमपलली ऄसायची तयाचा एक लाकडी घोडा ऄसायचातयाचयावर बसन

जागचया जागी झलायच एवढाच खळ ऄसायचा पण तया घोडयावर बसलयावर मलाना मातर खप ऐि वािायचीजण

काही अपण खऱयाच घोडयावर बसलो अहोत अमण अता हा घोडा अपलयाला मनर-मनराळया टठकाणी घउन

जाणार अह ऄशी कलपना करणयात ती मचललीमपलली मि ऄसायची

िप िप िप िप िादकत िापा - शाता शळक

िप िप िप िप िादकत िापा चाल माझा घोडा

पाठीवरती जीन मखमली पामय रपरी तोडा

ईच ईभारी दोनही कान

ऐटित वळवी मान-कमान

मधच कवहहा दडकत दडकत चाल थोडा थोडा

घोडा माझा फोार हशार

पाठीवर मी होता सवार

नसता तयाला पर आषारा कशास चाबक ओढा

सात ऄरणय समरद सात

ओलामडल हा एक दमात

अला अला माझा घोडा सोडा रसता सोडा

ऄशीच सगळयाची एक अवडती कमवता होतीती महणज भाराताब हयाची या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

लवकर भरभर सार या

मजा करा र मजा करा

अज ददवस तमचा समजा

सवसथ बस तोमच फोस

नवभमी दामवन मी

या नगराला लागमनया

सदर ती दसरी दमनया

खळखळ मजळ गामत झर

गीत मधर चहबाज भर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

36

मजकड मतकड फोल फोळ

सवास पसर रसमह गळ

पर जयाच सोनयाच

त राव हराव

तर मग काम िाकमनया

नवी बघा या ही दमनया

नवया दमनयची सफ़र घडवन अणणारी ही कमवता अवडली ना तवहहा शाळत कोणताही कायषकरम ऄसला की तया अधी

लावलली ऄसायची दवा तझ दकती सदर अकाश सदर परकाश सयष दतो किकवा राजास जी महाली सौखय कधी

ममळाली ती सवष परापत झाली या झोपडीत माझया हया व ऄशा दकतीतरी कमवता अहत हया सगळया कमवता वाचन

तमचया अइ-बाबानाही अणखी दकतीतरी अठवतील तमहाला जया अवडलया ऄसतील कमवतातया तमही सरळ पाठच

करन िाका ना तया सारखया महणत रामहलात तर शबदोचचार तर सधारतीलच पण हया कमवता महणन दाखवलयात की

अललया पाहणयावर वा अजी-अजोबावर एकदम आमपरशन मारता यआल त वगळच

-वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

37

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

33

ऎकली अहत का ही गाणी

बालममतरानो लहानपणीची कमवता वा गाण ऄस महिल की तमहाला अठवत सिटटवकल सिटटवकल मलिल सिार किकवा मग

गडगडणार जक अमण मजल किकवाचबी मचकसमडमपल मचन हो ना कवमचत कोणाला चादोबा चादोबा भागलास का

किकवा ऄडमतडम तडतड बाजा पण अठवत ऄसतील पण अइ-बाबाचया लहानपणची गाणी कोणती ऄसतील बर

ऄसा परशन पडलाय कधी तमहाला हा हा अइ-बाबा कधी लहान होत ऄशीच कलपना करता यत नाही ना अइ मतचया

अइकड कशासाठी तरी हटट करत अह किकवा बाबानी यमनफ़ॉमष घातलला अह अमण शाळत ईमशरा गलयाबददल मशकषा

महणन तयाना िीचर नी ऄगठ धरन ईभ रहायला लावल अह त ही कलास चया बाहर कस वाितय ऄस मचतर

डोळयापढ अणायला गमतच वाित ना बर अपण बोलत होतो त अइ-बाबाचया लहानपणचया गाणयामवषयी तयानी

सामगतलय कधी तमहाला वा तमही मवचारलय का ना कधी तयाना कठलया कमवता वा गाणी यायची अवडायची

त नाही ना मग अज अपण तयामवषयीच बोल या लहानपणी बाहली तर ऄसतच सगळयाकड अमण अपलयाला

अपली बाहली खप अवडत ही ऄसत खर ना तर तया बाहलीच वणषन करणारी एक कमवता

होती कमवतच नाव होत माझी बाहली अमण कवी होत दततकवी-दततातरय घाि

माझी बाहली

या बाइ या

बघा बघा कशी माझी बसली बया१

ऐक न यत

हळहळ ऄमश माझी छमब बोलत२

डोळ दफोरवीत

िक िक कशी माझी सोमन बघत३

बघा बघा त

गलगल गालातच कशी हसत४

मला वाित

महला बाइ सार काही सार कळत५

सदा खळत

कमध हटट धरमन न माग वळत६

शहाणी कशी

सामडचोळी नवी ठमव जमशचया तशी७

डोळ हलवणाऱया बाहलीला सार काही कळत हयाची अपलयाला दखील खातरी पित अमण दकतीही खळल तरी ऄमजबात

कपड न मळवणाऱया मतचयाबददल कौतकही कारण कपड मळवणयावरन तर अपण रोज अइची बोलणी खात ऄसतो

ना अता बाहर जाउन खळायच महणज कपड मळणारच ना काय होत बर तवहहाच खळ लगोऱया टठकऱया गोया

मविीदाड हो अमण पतगपतग तर सगळयाना आतका अवडायचाबाहर खळायला गल की गवतात कधी कधी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

34

ददसायची छोिी छोिी सदर गवतफ़ल अमण मग एकदम सगळ महणायला लागायचती कमवता होती आददरा सताची

गवतफ़ला

रगरगलया सानसानलया

गवतफोला र गवतफोला

ऄसा कसा र साग लागला

साग तझा र तझा लळा

ममतरासग माळावरती

पतग ईडमवत दफोरताना

तला पामहल गवतावरती

झलता झलता हसताना

मवसरनी गलो पतग नमभचा

मवसरन गलो ममतराला

पाहन तजला हरवन गलो

ऄशा तझया र रगकळा

महरवी नाजक रमशम पाती

दोन बाजला सळसळती

नीळ मनळली एक पाकळी

पराग मपवळ झगमगती

मलाही वाि लहान होउन

तझयाहनही लहान र

तझया सगती सदा रहाव

मवसरन शाळा घर सार

खर सागा दकतयकदा नबरहड पाकष मध गलयावर किकवा सिोसा ला किकवा बीचवर गलयावर मतथच खळत रहाव शाळा

होमवकष काहीच नको ऄस तमहालाही वािलय की नाही अता बाहर गवतफ़ल अहत महिलयावर मतथ फ़लपाखर पण

ऄसणार ह वगळ सागायलाच नको तया फ़लपाखराच मनरमनराळ रग बघणयात अपल भान हरवणार अपण

तयाचयामाग धावत सिणार ह ओघान अलच तर तया फ़लपाखराची पण एक छानशी कमवता सगळया मलाना यतच

ऄसायची ती होती गहपािील हयाची फ़लपाखर ही कमवता

फोलपाखर

छान दकती ददसत फोलपाखर

या वलीवर फोलाबरोबर

गोड दकती हसत फोलपाखर१

पख मचमकल मनळजाभळ

हालवनी झलत फोलपाखर२

डोळ बाटरक कटरती लकलक

गोल मणी जण त फोलपाखर३

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

35

मी धर जाता यइ न हाता

दरच त ईडत फोलपाखर ४

अता एवढी सगळी मल एवढया मोठया अवाजात कमवता महणायला लागलयावर ती फ़लपाखर कधीच ईडन जायची ह

वगळ सागायला नकोच ऄगदी जी मचललीमपलली ऄसायची तयाचा एक लाकडी घोडा ऄसायचातयाचयावर बसन

जागचया जागी झलायच एवढाच खळ ऄसायचा पण तया घोडयावर बसलयावर मलाना मातर खप ऐि वािायचीजण

काही अपण खऱयाच घोडयावर बसलो अहोत अमण अता हा घोडा अपलयाला मनर-मनराळया टठकाणी घउन

जाणार अह ऄशी कलपना करणयात ती मचललीमपलली मि ऄसायची

िप िप िप िप िादकत िापा - शाता शळक

िप िप िप िप िादकत िापा चाल माझा घोडा

पाठीवरती जीन मखमली पामय रपरी तोडा

ईच ईभारी दोनही कान

ऐटित वळवी मान-कमान

मधच कवहहा दडकत दडकत चाल थोडा थोडा

घोडा माझा फोार हशार

पाठीवर मी होता सवार

नसता तयाला पर आषारा कशास चाबक ओढा

सात ऄरणय समरद सात

ओलामडल हा एक दमात

अला अला माझा घोडा सोडा रसता सोडा

ऄशीच सगळयाची एक अवडती कमवता होतीती महणज भाराताब हयाची या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

लवकर भरभर सार या

मजा करा र मजा करा

अज ददवस तमचा समजा

सवसथ बस तोमच फोस

नवभमी दामवन मी

या नगराला लागमनया

सदर ती दसरी दमनया

खळखळ मजळ गामत झर

गीत मधर चहबाज भर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

36

मजकड मतकड फोल फोळ

सवास पसर रसमह गळ

पर जयाच सोनयाच

त राव हराव

तर मग काम िाकमनया

नवी बघा या ही दमनया

नवया दमनयची सफ़र घडवन अणणारी ही कमवता अवडली ना तवहहा शाळत कोणताही कायषकरम ऄसला की तया अधी

लावलली ऄसायची दवा तझ दकती सदर अकाश सदर परकाश सयष दतो किकवा राजास जी महाली सौखय कधी

ममळाली ती सवष परापत झाली या झोपडीत माझया हया व ऄशा दकतीतरी कमवता अहत हया सगळया कमवता वाचन

तमचया अइ-बाबानाही अणखी दकतीतरी अठवतील तमहाला जया अवडलया ऄसतील कमवतातया तमही सरळ पाठच

करन िाका ना तया सारखया महणत रामहलात तर शबदोचचार तर सधारतीलच पण हया कमवता महणन दाखवलयात की

अललया पाहणयावर वा अजी-अजोबावर एकदम आमपरशन मारता यआल त वगळच

-वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

37

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

34

ददसायची छोिी छोिी सदर गवतफ़ल अमण मग एकदम सगळ महणायला लागायचती कमवता होती आददरा सताची

गवतफ़ला

रगरगलया सानसानलया

गवतफोला र गवतफोला

ऄसा कसा र साग लागला

साग तझा र तझा लळा

ममतरासग माळावरती

पतग ईडमवत दफोरताना

तला पामहल गवतावरती

झलता झलता हसताना

मवसरनी गलो पतग नमभचा

मवसरन गलो ममतराला

पाहन तजला हरवन गलो

ऄशा तझया र रगकळा

महरवी नाजक रमशम पाती

दोन बाजला सळसळती

नीळ मनळली एक पाकळी

पराग मपवळ झगमगती

मलाही वाि लहान होउन

तझयाहनही लहान र

तझया सगती सदा रहाव

मवसरन शाळा घर सार

खर सागा दकतयकदा नबरहड पाकष मध गलयावर किकवा सिोसा ला किकवा बीचवर गलयावर मतथच खळत रहाव शाळा

होमवकष काहीच नको ऄस तमहालाही वािलय की नाही अता बाहर गवतफ़ल अहत महिलयावर मतथ फ़लपाखर पण

ऄसणार ह वगळ सागायलाच नको तया फ़लपाखराच मनरमनराळ रग बघणयात अपल भान हरवणार अपण

तयाचयामाग धावत सिणार ह ओघान अलच तर तया फ़लपाखराची पण एक छानशी कमवता सगळया मलाना यतच

ऄसायची ती होती गहपािील हयाची फ़लपाखर ही कमवता

फोलपाखर

छान दकती ददसत फोलपाखर

या वलीवर फोलाबरोबर

गोड दकती हसत फोलपाखर१

पख मचमकल मनळजाभळ

हालवनी झलत फोलपाखर२

डोळ बाटरक कटरती लकलक

गोल मणी जण त फोलपाखर३

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

35

मी धर जाता यइ न हाता

दरच त ईडत फोलपाखर ४

अता एवढी सगळी मल एवढया मोठया अवाजात कमवता महणायला लागलयावर ती फ़लपाखर कधीच ईडन जायची ह

वगळ सागायला नकोच ऄगदी जी मचललीमपलली ऄसायची तयाचा एक लाकडी घोडा ऄसायचातयाचयावर बसन

जागचया जागी झलायच एवढाच खळ ऄसायचा पण तया घोडयावर बसलयावर मलाना मातर खप ऐि वािायचीजण

काही अपण खऱयाच घोडयावर बसलो अहोत अमण अता हा घोडा अपलयाला मनर-मनराळया टठकाणी घउन

जाणार अह ऄशी कलपना करणयात ती मचललीमपलली मि ऄसायची

िप िप िप िप िादकत िापा - शाता शळक

िप िप िप िप िादकत िापा चाल माझा घोडा

पाठीवरती जीन मखमली पामय रपरी तोडा

ईच ईभारी दोनही कान

ऐटित वळवी मान-कमान

मधच कवहहा दडकत दडकत चाल थोडा थोडा

घोडा माझा फोार हशार

पाठीवर मी होता सवार

नसता तयाला पर आषारा कशास चाबक ओढा

सात ऄरणय समरद सात

ओलामडल हा एक दमात

अला अला माझा घोडा सोडा रसता सोडा

ऄशीच सगळयाची एक अवडती कमवता होतीती महणज भाराताब हयाची या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

लवकर भरभर सार या

मजा करा र मजा करा

अज ददवस तमचा समजा

सवसथ बस तोमच फोस

नवभमी दामवन मी

या नगराला लागमनया

सदर ती दसरी दमनया

खळखळ मजळ गामत झर

गीत मधर चहबाज भर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

36

मजकड मतकड फोल फोळ

सवास पसर रसमह गळ

पर जयाच सोनयाच

त राव हराव

तर मग काम िाकमनया

नवी बघा या ही दमनया

नवया दमनयची सफ़र घडवन अणणारी ही कमवता अवडली ना तवहहा शाळत कोणताही कायषकरम ऄसला की तया अधी

लावलली ऄसायची दवा तझ दकती सदर अकाश सदर परकाश सयष दतो किकवा राजास जी महाली सौखय कधी

ममळाली ती सवष परापत झाली या झोपडीत माझया हया व ऄशा दकतीतरी कमवता अहत हया सगळया कमवता वाचन

तमचया अइ-बाबानाही अणखी दकतीतरी अठवतील तमहाला जया अवडलया ऄसतील कमवतातया तमही सरळ पाठच

करन िाका ना तया सारखया महणत रामहलात तर शबदोचचार तर सधारतीलच पण हया कमवता महणन दाखवलयात की

अललया पाहणयावर वा अजी-अजोबावर एकदम आमपरशन मारता यआल त वगळच

-वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

37

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

35

मी धर जाता यइ न हाता

दरच त ईडत फोलपाखर ४

अता एवढी सगळी मल एवढया मोठया अवाजात कमवता महणायला लागलयावर ती फ़लपाखर कधीच ईडन जायची ह

वगळ सागायला नकोच ऄगदी जी मचललीमपलली ऄसायची तयाचा एक लाकडी घोडा ऄसायचातयाचयावर बसन

जागचया जागी झलायच एवढाच खळ ऄसायचा पण तया घोडयावर बसलयावर मलाना मातर खप ऐि वािायचीजण

काही अपण खऱयाच घोडयावर बसलो अहोत अमण अता हा घोडा अपलयाला मनर-मनराळया टठकाणी घउन

जाणार अह ऄशी कलपना करणयात ती मचललीमपलली मि ऄसायची

िप िप िप िप िादकत िापा - शाता शळक

िप िप िप िप िादकत िापा चाल माझा घोडा

पाठीवरती जीन मखमली पामय रपरी तोडा

ईच ईभारी दोनही कान

ऐटित वळवी मान-कमान

मधच कवहहा दडकत दडकत चाल थोडा थोडा

घोडा माझा फोार हशार

पाठीवर मी होता सवार

नसता तयाला पर आषारा कशास चाबक ओढा

सात ऄरणय समरद सात

ओलामडल हा एक दमात

अला अला माझा घोडा सोडा रसता सोडा

ऄशीच सगळयाची एक अवडती कमवता होतीती महणज भाराताब हयाची या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

या बाळानो या र या

लवकर भरभर सार या

मजा करा र मजा करा

अज ददवस तमचा समजा

सवसथ बस तोमच फोस

नवभमी दामवन मी

या नगराला लागमनया

सदर ती दसरी दमनया

खळखळ मजळ गामत झर

गीत मधर चहबाज भर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

36

मजकड मतकड फोल फोळ

सवास पसर रसमह गळ

पर जयाच सोनयाच

त राव हराव

तर मग काम िाकमनया

नवी बघा या ही दमनया

नवया दमनयची सफ़र घडवन अणणारी ही कमवता अवडली ना तवहहा शाळत कोणताही कायषकरम ऄसला की तया अधी

लावलली ऄसायची दवा तझ दकती सदर अकाश सदर परकाश सयष दतो किकवा राजास जी महाली सौखय कधी

ममळाली ती सवष परापत झाली या झोपडीत माझया हया व ऄशा दकतीतरी कमवता अहत हया सगळया कमवता वाचन

तमचया अइ-बाबानाही अणखी दकतीतरी अठवतील तमहाला जया अवडलया ऄसतील कमवतातया तमही सरळ पाठच

करन िाका ना तया सारखया महणत रामहलात तर शबदोचचार तर सधारतीलच पण हया कमवता महणन दाखवलयात की

अललया पाहणयावर वा अजी-अजोबावर एकदम आमपरशन मारता यआल त वगळच

-वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

37

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

36

मजकड मतकड फोल फोळ

सवास पसर रसमह गळ

पर जयाच सोनयाच

त राव हराव

तर मग काम िाकमनया

नवी बघा या ही दमनया

नवया दमनयची सफ़र घडवन अणणारी ही कमवता अवडली ना तवहहा शाळत कोणताही कायषकरम ऄसला की तया अधी

लावलली ऄसायची दवा तझ दकती सदर अकाश सदर परकाश सयष दतो किकवा राजास जी महाली सौखय कधी

ममळाली ती सवष परापत झाली या झोपडीत माझया हया व ऄशा दकतीतरी कमवता अहत हया सगळया कमवता वाचन

तमचया अइ-बाबानाही अणखी दकतीतरी अठवतील तमहाला जया अवडलया ऄसतील कमवतातया तमही सरळ पाठच

करन िाका ना तया सारखया महणत रामहलात तर शबदोचचार तर सधारतीलच पण हया कमवता महणन दाखवलयात की

अललया पाहणयावर वा अजी-अजोबावर एकदम आमपरशन मारता यआल त वगळच

-वदा टिळक

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

37

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

37

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

38

शबदकोड

मागील शबदकोडयाची ईततर

अडव शबद ईभ शबद

१ मतळगळ पतग महणल की अठवत ती _____ १ अपलया मातभाषच माधयष

५ फोमजती नाश २ बाब

६ बातमीदार परमतमनधी ३ पिी

७ नीि वयवमसथत ४ बचन ऄसवसथ

९ पतग ईडवायचा तर _____ हवाच ८ सकाळ होण

१० पोत जाडभरड कापड ११ एक ऄकी मवषम सखया

१३ खडडा ऄमसथर १२ चषटा िवाळी

१ २ ३ ४

५ ६

७ ८

९

१० ११ १२

१३

१

को

२

क

ण

३

दद

४

वा

ळी

५

जा

ड

६

पा

व

ती

मग

७

क

णी

स

८

प

९

री

१०

त

दा

११

क

ण

१२

म

१३

ध

र

१४

मा

ती

१५

त

मा

१६

का

ल

१७

ह

स

रा

ज

१८

हो

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

39

मचतर ndash क ऄनघा माढर

मचतर ndash क ऄभयथषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

40

ऊतचकर

ऄवहदतचया शाळचा पमहला ददवस महणज माझयासाठी एका वगळया ऊतची सरवात होती तयाचया जनमानतर

जवळजवळ सात महीन घतलली सटटी अमण कायम तयाच नतरही जवळ ऄसण तयाला rsquoमममाज बॉयrsquo बनवन गल बोलता

बोलता अदद दीड वषाषचा झाला अमण अमही सिसगापरला सथलातर कल मग तर काय नोकरीही सोडलयामळ ददवसभर

मी अमण ऄवहदत एकतरच ऄसायचो

तयाच बोबड बोल मसती करण धावण पडण रडण सगळ ऄनभवत गल की ज नोकरीचया धबडगयात राहन गल होत

तयाच कायम कबडीचया मपललासारख पायात माग माग दफोरण महणज एक गममत होती rsquoअइ तला एक शाग का rsquo

महणन वाकयाची सरवात करणारा अदद बोबडी न कळणारी बडबड करायचा अमण मग माझया ईततराची हावभावाची

वाि पहायचा तयाला हवा ऄसलला परमतसाद किकवा ईततर ममळाल की सवारी खश ऄसायची नाहीतर मग rsquoअइ लीज

लीज बोल नाrsquo करत करकर चालच ऄसायची

अददच अमण माउच महणज माझया लकीच भाडण मसती हा अणखी मोठा मनोरजनाचा मवषय बरचदा ती भाडण

माझयाकडच यतात पण याचयाकडन ती दखावली गली की याचीच रडायला सरवात अमण बोबडया शबदात मतला lsquoताइ

शॉली शॉलीrsquo महणत समजावणार कधी कधी माझी या दोघावर होणारी मचडमचड अपण तया गावचच नाही या

अमवभाषवात अदद तिसथपण सवीकारतो

अददसाठी जवहहा २ वषष पणष झालयानतर लगरप शोधायला सरवात कली तवहहा सगळयात मोठा परशन महणज ऄथाषत तो

मला वािणाराच ठरला lsquoऄवहदत माझयामशवाय कसा राहील rsquo हा होता अइ बाबा सास सासर तयाचा बाबा

सोडन( कारण तयाला lsquoकॉमनफोडनस होता hellip मरा बिा शर हrsquo) अमहा सवाना महच काळजी होती ममतरणी महणालया मल

होतात ग पिकन adjust अमण मी तरी एका मलाची अइ थोडीच होत मलाही मोठया मशशत जाणारी लक होतीच

की पण ती मी नोकरी करताना अमण एकतर किबात वाढलयामळ मतच मोठ होण शाळत जाण महणज सोहळा होता

की जो अमही एकतरच अनभवला होता अमण मतला तर गरजला पाळणाघरात ठवणारीही lsquoमीrsquo च होत पण आकड

lsquoअमहीrsquo एकि होतो ऄवहदतचया शाळचया पमहलया ददवशी तयाची तयारी करताना ईगाचच ऄसवसथ होत सवतःलाच दहा

वळा परशन मवचारत होत २ वषाचा तर अह खप घाइ तर नाही कली ना लवकर िाकल का अपण तयाला सकलबस

यइल ना वळवर नयायला अमण सोडायला तयाचया बाइ कशा असतील खप रडल का मग तया कशा handle

करतील तयाला बाकीचया मलामधय ममसळल का अमण अस ऄनक परशन

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

41

सकलबसमधय सोडताना ईगाचच डोळयाचया कडा ओलावलया सारखया झालया माझया मला वािल अता हा भोकाड

पसरल पण मला अशचयाषचा मोठा धककाच बसला lsquoअइ बायrsquo करत हा अनदान बसला अमण गाडी भरषकन मनघन गली

एका तासात माझ तयाचया लगरपमधय ३ वळा फोोन झाल hellip तो रडतोय का काय करतोय ह मवचारायला पण

ममळालल ईततर ऄथाषत मला ऄपमकषत होत त नवहहत तो छान खळत होता बागडत होता समवयसक ममतरममतरणमधय

ममसळत होता मी मनसिशचत झाल अमही जवहहा सिसगापरला मसथरावलो तवहहा ईनहाळा ऊत होता अदद सकल मधय जाउ

लागला तवहहा नकतीच पावसाळयाला सरवात झाली hellip माझयासाठी एका नवीन ऊतची सरवात झाली होती hellip

कारण ऊतचकर चालच राहत मपलल लहान ऄसतात तोपयत पखाखाली घउन उब अमण मनवारा दयायचा नतर मोठी

झाली की भरषकन ईडन जातात या सषटीला अमण ऊतचकराला सामोर जाणयासाठी

------- सॊ ऄपणाष पागार

कॊतक

शरी यशवत काकड ndash मराठी मवशव (New Jersey) यानी अयोमजत कललया ldquoरगदीप २००८rdquo कमवता सपधत

अपलया शबदगध मधील शरी यशवत काकड यानी तयाचया ldquoवळrdquo या कमवतसाठी पमहल पाटरतोमषक पिकामवल अह

महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच हारददक ऄमभनदन

शरी ममसिलद सोवनी ndash जयाचयाकडचया मसाल दधामशवाय अपलया मडळाची कोजागरी पॊरशणमा

ऄपरी ऄसत ऄस शफो ममसिलद सोवनी अपलया सवाचया परीचयाच अहतच तयाना नकतच

ldquoculinary trailblazerrdquo महणन गॊरवन Star Michelin Award दणयात अल अह तयाचबरोबर

Hospitality Asia Platinum Awards (HAPA) 2008-2010 मधय S-E Asia मवभागातील

६२ शफस पकी िॉप ५ मधय तयाची मनवड सदधा झाली अह महाराषटर मडळ सिसगापर तफो तयाच

हारददक ऄमभनदन

ऊतगध मधय अपण rsquoकॊतकrsquo ह सदर सर कल अह या सदरात कोणतयाही कषतरात ईततम यश परापत करणा-या

सभासदाच कॊतक करणयाचा अमचा मानस अह अपलया पटरवारातील ऄथवा मामहतीतील सभासदाचया

achievements अमहाला १० जानवारी २००९ पयत जरर कळवा

सपकष rutugandhmmsingaporeorg

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

42

कमवता - लय

[लय - िपिप िपो~~~र

चमचम चद~~~र]

िपिप िपोर

चमचम चदर

पडपड पावसार

पोर नाचतात

सळसळ वारा

थडथड गारा

सिसि मारा

पळाली घरात

सरासरा जाउन

गारागारा वचन

भराभरा चावन

फोकलया मसतीत

मभरमभर सिभगोरया

दफोरदफोर सारया

मभजभीज पोरया

रमलया खळात

पळपळ हदाडल

पळभर मवसावल

वासर ईनाडल

कानमशरलया वारयात

गडगड थडावली

झडझड मदावली

पोरसोर परतली

भकलया जोमात

दरवळ भाताचा

कळवळ मायचा

ईबत मायचया

लाडलया पोरास ए

- शरी ऄरण मनोहर

सकलन ndash शरी दततातरय मनकम

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

43

मचतर ndash क शॊममक डबीर

मचतर ndash क अयषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

44

गोषट ndash हनना बकषी

हनना बकषी वय वष १२ मतला खळायला खप अवडत नाचायला अवडत मशवाय घोडसवारी अमण पोहण पण अवडत

मतला कािषनस तसच मसनम पहायला अवडतात मवषशत हमतक रोशन चा मसनमा ऄसल तर मग ती खश होत मतचया

अवडतया कतरयाशी खळताना तर दकती वळ गला मतला कळतच नाही अता तमही महणाल की हयात काय खास अह

सागत नाकाय खास अह त एकदा मतला अला होता ताप खप ददवस ताप यत होतामतला शाळाही बडवायला लागली

ददवसभर ऄथरणावर पडन ऄसायचीददवसा ऄधन मधन डलकया काढायची रातरी मातर बऱयाच वळ जागीच ऄसायची

जरी जागी ऄसली तरी अवाज न करता गपचप मनजन रहायची तयाच खोलीत झोपणाऱया अपलया भावाला तरास होव

नय महणन एक रातरी मतला ददसल की तयाचया बडरमच दार ईघडन एक कािकळा ईच माणस अत अला अमण

तयान दार अतन लावन घतल मतचया अइच दामगन जया कपािात ठवलल ऄसत तया कपािाशी जाउन त ईघडायचा

परयतन कर लागला हनना ऄजनही झोपच सग घउन पडन रामहली होती तया माणसाला त कपाि काही ईघडता अल

नाही मग तयान बडरमच दार ईघडल व शजारचया मतचया बाबाचया बडरम मध तो गला

हनना अता मातर हळच ईठली व पाय न वाजवता तयाचया माग जाउन तो काय करतो अह त पाह लागली मतन पामहल

की तो माणस मतचया बाबाचया पलगावर वाकन पहात होता मतच बाबा जाग अहत की झोपलल अहत त मग

मातर ती जोरात चोरचोरधावाधावा ऄस ओरड लागली ऄनपमकषतपण ओरडणयाचा अवाज अलयान चोर

दचकला दारात ईभया ऄसललया हननाला ढकलन बाहर पळ लागला हनना तयान ढकललयामळ खाली पडली पण लगच

ईठन मतन चोराला पकडणयाचा परयतन कला चोर वयान मोठाअमण ईच मशवाय हनना अजारान ऄशकत झालली मतला

काही तयाला पकडता यइना चोर अता घराचया मखय दारापयषनत पोचला आतकयात हननाला तयाच पाय पकडता अल

तो पळन जाउ नय महणन मतन त गचच पकडन ठवल हननाचया ओरडणयान जाग झालल मतच वमडल तवढयात मतथ पोचल

पाय सोडवन घउन पळायचया परयतनात ऄसललया चोराचया नाकावर ठोसा मारन तयाला खाली पाडन तयाचया छातीवर

त बसल अतापयत घरातल सगळ जण जाग झाल होत लगच पोमलसाना फोोन करन तयानी चोराला पोमलसाचया

ताबयात ददल हया गधळान सावध होउन चोराचा बाहर वाि पहाणारा साथीदार मातर पळन गला पोमलसानी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

45

चोराकडन ममळवललया मामहतीवरन कळल की ती ३० जणाची एक िोळी होती हया अधी ही तयानी ऄनक छोया

मोठया चोऱया कलया होतया हननाचया वमडलाचया महणज लफ़िकनषल बकषचया कामाच कागद चोरायचा तयाचा परयतन

होता तयाला पकडलयामळ सनयासबधी कागद चोरीला जाणयापासन वाचल दशाची सरकषणमवषयक कागदपतर चोराचया

हाती लागली नाहीत तयाचया िोळीचाही सगावा लागला हननाचया परसगावधानाबददल तसच धाडसाबददल मतला गीता

चोपरा शौयष पदक दउन गौरमवणयात अल दरवषी ईततग धयष शौयष धाडस तयाग तसच परसगावधान दाखमवणाऱया

मलामलना ही शौयष पदक १४ नोवहहबर ला जाहीर होतात अमण २६ जानवारीला परजासतताक ददनाचया सोहोळयात

ददली जातात

मचतर ndash क शॊममक डबीर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

46

कमवता - वातरि बडया

बडया

ऄग अइ ऄग अइ आकड य ग बाइ

मी काय सागतो त ऎकशील की नाही

नहमीच तझी नसती कामाची घाइ

माझयासाठी तला मळी वळच नाही

अइ

ऄर ऄभयास कर परीकषा अली जवळ

भमवषयाची तला नाही कशी कळकळ

अयषयामधय करायच त ठरवलस तरी काय

रसतयावर हात पसरन भीक मागणार हाय

बडया

ऄग अइ त कर नकोस तरागा

रातरभर ऄभयासासाठी ऄसतो मी जागा

मवनाकारण करन घतस सवतला तरास

अमण मग ईगीचच होतस नाराज

अइ

ऄर पर झाली तझी बडबड फोकि

सदा नसती तडाची चाल ऄसत विवि

जरा महणन जीवाला नाही कशी ईसत

नापास झालाय मलयाला नाही जरा खत

बडया

ऄग अइ ऄग अइ नको सागस मला

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

47

चागलवाइि समजत माझया बदधीला

थोड ददवस थाब करतो ऄसा ऄभयास

मग तच महणशील ldquoऄर बाळ शाबबासrdquo

अइ

नहमीच ऄस सागन फोसवतोस मला

ती कला चागलीच ऄवगत अह तला

अता एक सागशील मग एक करशील

फोसवताना मला सवतच फोसशील

बडया

नाही ग अइ ठव माझयावर मवशवास

बघ एक ददवस होउन दाखवतो पास

ईदयापासन ऄभयास करतो ऄसा झकास

मगच तझा माझयावर बसल मवशवास

अइ

ऄर काठावर पास होउन नाही चालणार

सपधचया यगात नाही कोणी मवचारणार

तयासाठी तझा अला पामहज नबर

महणन कसली पामहज अतापासन कबर

बडया

ऄग अइ अता पर तझ लकचर

जाउ द अज मला बघायचाय मपकचर

वाि माझी पहात बाहर खोळबलत ममतर

नहमीचच िमण लावलयस माझयापाठी मातर

------- सॊ परमतमा जोशी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

48

ददनदरशशका हमत ऊत

मलाचया परीकषा कलाकार मडळी व सभागहाची ईपलबधता ऄशा

ऄपटरहायष कारणामळ ददनदरशशकत ददललया कायषकरमामधय बदल होउ शकतो

नोवह

हब

र २

००

८

सोमवार मगळवार बधवार गरवार शकरवार शमनवार रमववार

१

२

३ ४ ५

६

७ ८ ९

१० ११ १२ १३

१४ १५ १६

१७ १८ १९ २०

२१ २२ २३

२४ २५ २६ २७

२८ २९ ३०

मडस

बर २

००

८

सोमवार मगळवार बधवार गरवार शकरवार शमनवार रमववार

१ २ ३ ४

५ ६ ७

८ ९

बकरी इद

१० ११ १२

शरी दतत जयती

१३ १४

१५ १६ १७ १८ १९

२० २१

२२ २३ २४ २५

मिसमस

नाताळ

२६ २७

२८

२८ ३० ३१

मागषशीशष पॊष

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

49

जान

वार

ी २

००

९

सोमवार मगळवार बधवार गरवार शकरवार शमनवार रमववार

१ २ ३ ४

५ ६ ७ ८

मोहरम

(तामजया)

९ १० ११

१२ १३ १४

मकर सकरात

१५ १६ १७ १८

१९ २० २१ २२ २३ २४ २५

२६

गणराजय

ददन

२७ २८ २९ ३० ३१

अगामी कायषकरमामधय गरथालयाचा वधाषपन ददन व मकर सकरात लवकरच यत अहत

तारीख सथळ वळ व बाकी मामहती लवकरच कळव

मडळात अयोमजत होत ऄसललया कायषकरमासाठी अमहाला गरज अह अपलया सहभागाची hellip

सहकायाषची hellip

शरमदानासाठी सपकष - शरी परसनन पठ ९१०१ २३६४

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

50

ममसळ पाव

रामराम मडळी

नकताच सपादकीन बाइनचा फोोन मयवन गला तया महनलया आमबलसराव अपला पढचा ऄक बाल मवशषाक अह तवहहा

हया वळच ममसळ-पाव तमही मलासाठी मलहा मया महनल मलव की तयात काय तया महनलया धनयवाद

अपलयाला ऄजन एक मवनती करायची अह हयावळी मलाना समजल ऄशा भाषत मलहा अता सपादकान कयलली

आनती ही अजञा ऄसत यवढ बी अमहासनी कळल नसत तर अमही महाषठी लखक जालो ऄसत का तमीच सागा मया

महनल वहहय तससच मलवतो

अता तमीच मला सागा ऄव लकर काय पिापि भासा मशकतात की नवहह तमी तयाचयासग जया भासत बोलाल

तससीच भासा त तमचयासग बोलतात मग तयासनी माजी भासा समजनार नहायी कशावरन हा अता अस तर

नसल लकर माजयावानी भासा बोलाया लागली तर काय हइल हयाचच भयाव वाित असल लोकानना काय असल त

ऄसो मया अज लयी सोया भासत अन अगदी सध मलवायचा परयतन करनार हाय

मग तया फ़ड महनलया मलाना मलाखत घयायचा ऄनभव ममळावा महणन तयाना तमचयाकड तमची मलाखत घयायला

पाठवायचा मवचार अह चालल का मया महनल चालल की अवडलचrdquo मग मलाची अन अमची भि झाली

तयाचाच हा वततात

--गड मॊरनिनग ऄकल

--नमसकार मलानो

-- मलानो अज तमहाला भिताना मला ऄमतशय अनद होत अह

--का

--अर का महणन काय मवचारता तस महणायची पधत ऄसत हाहा

नाही पण मला खरच अनद झाला अह कारण तमही मल नीि लकष दउन ऐकता काय मनात शका यतील तया लगच

मवचारन मोकळ होता मला खप अवडत त एकदा मोठ झाल की हा मोकळपणा नाहीसा होतो अमण मग वयवहार

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

51

डोकावायला लागतो बोलणयातन पण त जाउ द सोप बोलन महणता महणता ऄवघड बोलायला लागलो मवचारा

परशन

--तमच आमबलसराव ह नाव कोणी ठवल

-ऄर हया जगात नाव ठवणार खप भितात माझया अइ-बाबानी माझ नाव मवलास ठवल अह पण मग माझा सवभाव

बघन लोकानी तयाच आमबलस कल अता तयाच नावाची सवय होउन गली ओदफोस मध कोणी मवलास महिल की

लकषातच यत नाही अपलयालाच हाक मारतायत महणन अता तस सगळच आमबलस ऄसतात पण माझा दोष ऄसा की

मला तो आमबलसपणा झाकता यत नाही

--तमही तमचया ऄरटिकलच नाव ममसळ-पाव का ठवल

-- तमही ममसळ-पाव खाललाय का कधी

--हो

---झककास लागतो की नाही

---हो मसतच अमण झणझमणत पण ऄसतो ना काय िसिी लागतो अमहाला खप अवडतो

--महणनच ह बघा लखकाला मलमहलल परकामशत करायला ममळल की नाही अमण परकामशत झालल कोणी वाचल

की नाही हयाची नहमीच काळजी ऄसत मग जरा खमग नाव ठवल की ईतसकता वािन लोक वाचतील ही अशा ऄसत

बाबानो महणन ममसळ-पाव ह नाव अमण तसही ममसळ-पाव वाचन पण ठसका लागतोच लोकाना

--तमही अमच कायषकरम पहाता का

--हो ह काय मवचारण झाल तमच कायषकरम तर मी अवजषन पहातो गणपतीतील तमच मवमवध गण दशषन ऄगदी

अवजषन पहातो

-एकसयज मी ऄकल पण काय महणालात तमही मवमवद गन दशाषन त कवहहा होत

--ऄर तमहाला हा शबद मामहतीच नाही की काय मवमवध गण दशषन महणज अपलया ऄगातल वगवगळ गण

दाखवायच हा तयाला तमही कलचरल परोगराम महणता ना तच त

--कसा वाितो तमहाला तो परोगराम

-मला खप अवडतो मखय महणज तमच कपड ऄगभर ऄसतात अमण हावभाव ही चागल ऄसतात मशवाय तमचा

ईतसाह तर एकदम छान सगळयात जासत गदी खचणारा तोच कायषकरम ऄसल बहधा वषषभरातला

--हया वषीचया गाणयाचा कायषकरमाला अला होतात का तमही

-कोणतया गणपतीतलया की ददवाळीतलया मी दोनही कायषकरमाला अलो होतो

-गणपतीतलया लहान मलाचया कायषकरमामवषयी मवचारतोय अमही

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

52

-ऄर तयाला लहान मलाचा कायषकरम कस काय महणताय तमही तया मलाची तयारी अतममवशवास पाहन ती लहान

अहत ऄस वािलच नाही खप छान जबरदसत कायषकरम झाला

-अता कोणत कायषकरम अवडल त तमही सामगतल अता काय अवडल नाही त सागा

-हा अता सपषटच बोलायच तर तमही मल सासकमतक कायषकरमासाठी जवढा ईतसाह दाखवता तवढा खळासाठी

दाखवत नाही ह खिकत हया वषी कोणतया तरी सपधाष रदद करावया लागलया ऄस मला कळल तमही परसा परमतसाद

ददला नाही महणन तया रदद झालया ह वाइि झाल

-ऄकल पण अमही काय करणार अमच अइ-बाबा च खळात भाग घयायची वळ अली की महणतात एवढा वळ नाही

वाया घालवायचा मग अमही काय करणार

-अइ-बाबा अणखीही कशा -कशाला नाही महणतात तवहहा तमही काय करता

-अमही हटट करन त ममळवतो

-अता हयावर मी काही बोलायलाच नको नाही का चागलया कामासाठीही करावा मग ऄधन-मधन तसाच हटट

-ऄकल तमहाला भिन खप छान वािल कन वी हव ऄ फोोिोगराफो मवथ य

-नककीच मलाही अवडल

अन मग नतर मल गली ती समदी महाषठीतील लय थोर मलाखतकार वहहनार हया आशयी अमचया मनात ऄजयाबात शका

ईरली नहायी बगा कारन मलाखत घयायला गल की सरवात जया मानसाची मलाखत घयायची तयाचयाबददलचया परशनान

करायची अन नतर सोतताआशयीच बोलत बसायच हा लइ महतवाचा धडा न मशदकवताच तयानी मगरवला वहहता नवहह

का काय महनालात गरप फोोिो कठ हाय काय राव एवढ खळ समजलात की काय अमासनी फोोिो ददला आथ तर

तमहाला कळायच नहायी का आमबलसराव महजी नककी कोण तस अडन अडन लइदा आचचारता तमही सपादक मडळासनी त

ठाव हाय ना मला पन मया कोन ददसत कसा ह आतकयात नहायी कळायच तमासनी महन नहाइ ददला फोोिो

------- आमबलसराव

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

53

महाराषटर मडळ सिसगापर मधील घडामोडी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

54

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

55

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

43

मचतर ndash क शॊममक डबीर

मचतर ndash क अयषना परधान

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

44

गोषट ndash हनना बकषी

हनना बकषी वय वष १२ मतला खळायला खप अवडत नाचायला अवडत मशवाय घोडसवारी अमण पोहण पण अवडत

मतला कािषनस तसच मसनम पहायला अवडतात मवषशत हमतक रोशन चा मसनमा ऄसल तर मग ती खश होत मतचया

अवडतया कतरयाशी खळताना तर दकती वळ गला मतला कळतच नाही अता तमही महणाल की हयात काय खास अह

सागत नाकाय खास अह त एकदा मतला अला होता ताप खप ददवस ताप यत होतामतला शाळाही बडवायला लागली

ददवसभर ऄथरणावर पडन ऄसायचीददवसा ऄधन मधन डलकया काढायची रातरी मातर बऱयाच वळ जागीच ऄसायची

जरी जागी ऄसली तरी अवाज न करता गपचप मनजन रहायची तयाच खोलीत झोपणाऱया अपलया भावाला तरास होव

नय महणन एक रातरी मतला ददसल की तयाचया बडरमच दार ईघडन एक कािकळा ईच माणस अत अला अमण

तयान दार अतन लावन घतल मतचया अइच दामगन जया कपािात ठवलल ऄसत तया कपािाशी जाउन त ईघडायचा

परयतन कर लागला हनना ऄजनही झोपच सग घउन पडन रामहली होती तया माणसाला त कपाि काही ईघडता अल

नाही मग तयान बडरमच दार ईघडल व शजारचया मतचया बाबाचया बडरम मध तो गला

हनना अता मातर हळच ईठली व पाय न वाजवता तयाचया माग जाउन तो काय करतो अह त पाह लागली मतन पामहल

की तो माणस मतचया बाबाचया पलगावर वाकन पहात होता मतच बाबा जाग अहत की झोपलल अहत त मग

मातर ती जोरात चोरचोरधावाधावा ऄस ओरड लागली ऄनपमकषतपण ओरडणयाचा अवाज अलयान चोर

दचकला दारात ईभया ऄसललया हननाला ढकलन बाहर पळ लागला हनना तयान ढकललयामळ खाली पडली पण लगच

ईठन मतन चोराला पकडणयाचा परयतन कला चोर वयान मोठाअमण ईच मशवाय हनना अजारान ऄशकत झालली मतला

काही तयाला पकडता यइना चोर अता घराचया मखय दारापयषनत पोचला आतकयात हननाला तयाच पाय पकडता अल

तो पळन जाउ नय महणन मतन त गचच पकडन ठवल हननाचया ओरडणयान जाग झालल मतच वमडल तवढयात मतथ पोचल

पाय सोडवन घउन पळायचया परयतनात ऄसललया चोराचया नाकावर ठोसा मारन तयाला खाली पाडन तयाचया छातीवर

त बसल अतापयत घरातल सगळ जण जाग झाल होत लगच पोमलसाना फोोन करन तयानी चोराला पोमलसाचया

ताबयात ददल हया गधळान सावध होउन चोराचा बाहर वाि पहाणारा साथीदार मातर पळन गला पोमलसानी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

45

चोराकडन ममळवललया मामहतीवरन कळल की ती ३० जणाची एक िोळी होती हया अधी ही तयानी ऄनक छोया

मोठया चोऱया कलया होतया हननाचया वमडलाचया महणज लफ़िकनषल बकषचया कामाच कागद चोरायचा तयाचा परयतन

होता तयाला पकडलयामळ सनयासबधी कागद चोरीला जाणयापासन वाचल दशाची सरकषणमवषयक कागदपतर चोराचया

हाती लागली नाहीत तयाचया िोळीचाही सगावा लागला हननाचया परसगावधानाबददल तसच धाडसाबददल मतला गीता

चोपरा शौयष पदक दउन गौरमवणयात अल दरवषी ईततग धयष शौयष धाडस तयाग तसच परसगावधान दाखमवणाऱया

मलामलना ही शौयष पदक १४ नोवहहबर ला जाहीर होतात अमण २६ जानवारीला परजासतताक ददनाचया सोहोळयात

ददली जातात

मचतर ndash क शॊममक डबीर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

46

कमवता - वातरि बडया

बडया

ऄग अइ ऄग अइ आकड य ग बाइ

मी काय सागतो त ऎकशील की नाही

नहमीच तझी नसती कामाची घाइ

माझयासाठी तला मळी वळच नाही

अइ

ऄर ऄभयास कर परीकषा अली जवळ

भमवषयाची तला नाही कशी कळकळ

अयषयामधय करायच त ठरवलस तरी काय

रसतयावर हात पसरन भीक मागणार हाय

बडया

ऄग अइ त कर नकोस तरागा

रातरभर ऄभयासासाठी ऄसतो मी जागा

मवनाकारण करन घतस सवतला तरास

अमण मग ईगीचच होतस नाराज

अइ

ऄर पर झाली तझी बडबड फोकि

सदा नसती तडाची चाल ऄसत विवि

जरा महणन जीवाला नाही कशी ईसत

नापास झालाय मलयाला नाही जरा खत

बडया

ऄग अइ ऄग अइ नको सागस मला

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

47

चागलवाइि समजत माझया बदधीला

थोड ददवस थाब करतो ऄसा ऄभयास

मग तच महणशील ldquoऄर बाळ शाबबासrdquo

अइ

नहमीच ऄस सागन फोसवतोस मला

ती कला चागलीच ऄवगत अह तला

अता एक सागशील मग एक करशील

फोसवताना मला सवतच फोसशील

बडया

नाही ग अइ ठव माझयावर मवशवास

बघ एक ददवस होउन दाखवतो पास

ईदयापासन ऄभयास करतो ऄसा झकास

मगच तझा माझयावर बसल मवशवास

अइ

ऄर काठावर पास होउन नाही चालणार

सपधचया यगात नाही कोणी मवचारणार

तयासाठी तझा अला पामहज नबर

महणन कसली पामहज अतापासन कबर

बडया

ऄग अइ अता पर तझ लकचर

जाउ द अज मला बघायचाय मपकचर

वाि माझी पहात बाहर खोळबलत ममतर

नहमीचच िमण लावलयस माझयापाठी मातर

------- सॊ परमतमा जोशी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

48

ददनदरशशका हमत ऊत

मलाचया परीकषा कलाकार मडळी व सभागहाची ईपलबधता ऄशा

ऄपटरहायष कारणामळ ददनदरशशकत ददललया कायषकरमामधय बदल होउ शकतो

नोवह

हब

र २

००

८

सोमवार मगळवार बधवार गरवार शकरवार शमनवार रमववार

१

२

३ ४ ५

६

७ ८ ९

१० ११ १२ १३

१४ १५ १६

१७ १८ १९ २०

२१ २२ २३

२४ २५ २६ २७

२८ २९ ३०

मडस

बर २

००

८

सोमवार मगळवार बधवार गरवार शकरवार शमनवार रमववार

१ २ ३ ४

५ ६ ७

८ ९

बकरी इद

१० ११ १२

शरी दतत जयती

१३ १४

१५ १६ १७ १८ १९

२० २१

२२ २३ २४ २५

मिसमस

नाताळ

२६ २७

२८

२८ ३० ३१

मागषशीशष पॊष

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

49

जान

वार

ी २

००

९

सोमवार मगळवार बधवार गरवार शकरवार शमनवार रमववार

१ २ ३ ४

५ ६ ७ ८

मोहरम

(तामजया)

९ १० ११

१२ १३ १४

मकर सकरात

१५ १६ १७ १८

१९ २० २१ २२ २३ २४ २५

२६

गणराजय

ददन

२७ २८ २९ ३० ३१

अगामी कायषकरमामधय गरथालयाचा वधाषपन ददन व मकर सकरात लवकरच यत अहत

तारीख सथळ वळ व बाकी मामहती लवकरच कळव

मडळात अयोमजत होत ऄसललया कायषकरमासाठी अमहाला गरज अह अपलया सहभागाची hellip

सहकायाषची hellip

शरमदानासाठी सपकष - शरी परसनन पठ ९१०१ २३६४

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

50

ममसळ पाव

रामराम मडळी

नकताच सपादकीन बाइनचा फोोन मयवन गला तया महनलया आमबलसराव अपला पढचा ऄक बाल मवशषाक अह तवहहा

हया वळच ममसळ-पाव तमही मलासाठी मलहा मया महनल मलव की तयात काय तया महनलया धनयवाद

अपलयाला ऄजन एक मवनती करायची अह हयावळी मलाना समजल ऄशा भाषत मलहा अता सपादकान कयलली

आनती ही अजञा ऄसत यवढ बी अमहासनी कळल नसत तर अमही महाषठी लखक जालो ऄसत का तमीच सागा मया

महनल वहहय तससच मलवतो

अता तमीच मला सागा ऄव लकर काय पिापि भासा मशकतात की नवहह तमी तयाचयासग जया भासत बोलाल

तससीच भासा त तमचयासग बोलतात मग तयासनी माजी भासा समजनार नहायी कशावरन हा अता अस तर

नसल लकर माजयावानी भासा बोलाया लागली तर काय हइल हयाचच भयाव वाित असल लोकानना काय असल त

ऄसो मया अज लयी सोया भासत अन अगदी सध मलवायचा परयतन करनार हाय

मग तया फ़ड महनलया मलाना मलाखत घयायचा ऄनभव ममळावा महणन तयाना तमचयाकड तमची मलाखत घयायला

पाठवायचा मवचार अह चालल का मया महनल चालल की अवडलचrdquo मग मलाची अन अमची भि झाली

तयाचाच हा वततात

--गड मॊरनिनग ऄकल

--नमसकार मलानो

-- मलानो अज तमहाला भिताना मला ऄमतशय अनद होत अह

--का

--अर का महणन काय मवचारता तस महणायची पधत ऄसत हाहा

नाही पण मला खरच अनद झाला अह कारण तमही मल नीि लकष दउन ऐकता काय मनात शका यतील तया लगच

मवचारन मोकळ होता मला खप अवडत त एकदा मोठ झाल की हा मोकळपणा नाहीसा होतो अमण मग वयवहार

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

51

डोकावायला लागतो बोलणयातन पण त जाउ द सोप बोलन महणता महणता ऄवघड बोलायला लागलो मवचारा

परशन

--तमच आमबलसराव ह नाव कोणी ठवल

-ऄर हया जगात नाव ठवणार खप भितात माझया अइ-बाबानी माझ नाव मवलास ठवल अह पण मग माझा सवभाव

बघन लोकानी तयाच आमबलस कल अता तयाच नावाची सवय होउन गली ओदफोस मध कोणी मवलास महिल की

लकषातच यत नाही अपलयालाच हाक मारतायत महणन अता तस सगळच आमबलस ऄसतात पण माझा दोष ऄसा की

मला तो आमबलसपणा झाकता यत नाही

--तमही तमचया ऄरटिकलच नाव ममसळ-पाव का ठवल

-- तमही ममसळ-पाव खाललाय का कधी

--हो

---झककास लागतो की नाही

---हो मसतच अमण झणझमणत पण ऄसतो ना काय िसिी लागतो अमहाला खप अवडतो

--महणनच ह बघा लखकाला मलमहलल परकामशत करायला ममळल की नाही अमण परकामशत झालल कोणी वाचल

की नाही हयाची नहमीच काळजी ऄसत मग जरा खमग नाव ठवल की ईतसकता वािन लोक वाचतील ही अशा ऄसत

बाबानो महणन ममसळ-पाव ह नाव अमण तसही ममसळ-पाव वाचन पण ठसका लागतोच लोकाना

--तमही अमच कायषकरम पहाता का

--हो ह काय मवचारण झाल तमच कायषकरम तर मी अवजषन पहातो गणपतीतील तमच मवमवध गण दशषन ऄगदी

अवजषन पहातो

-एकसयज मी ऄकल पण काय महणालात तमही मवमवद गन दशाषन त कवहहा होत

--ऄर तमहाला हा शबद मामहतीच नाही की काय मवमवध गण दशषन महणज अपलया ऄगातल वगवगळ गण

दाखवायच हा तयाला तमही कलचरल परोगराम महणता ना तच त

--कसा वाितो तमहाला तो परोगराम

-मला खप अवडतो मखय महणज तमच कपड ऄगभर ऄसतात अमण हावभाव ही चागल ऄसतात मशवाय तमचा

ईतसाह तर एकदम छान सगळयात जासत गदी खचणारा तोच कायषकरम ऄसल बहधा वषषभरातला

--हया वषीचया गाणयाचा कायषकरमाला अला होतात का तमही

-कोणतया गणपतीतलया की ददवाळीतलया मी दोनही कायषकरमाला अलो होतो

-गणपतीतलया लहान मलाचया कायषकरमामवषयी मवचारतोय अमही

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

52

-ऄर तयाला लहान मलाचा कायषकरम कस काय महणताय तमही तया मलाची तयारी अतममवशवास पाहन ती लहान

अहत ऄस वािलच नाही खप छान जबरदसत कायषकरम झाला

-अता कोणत कायषकरम अवडल त तमही सामगतल अता काय अवडल नाही त सागा

-हा अता सपषटच बोलायच तर तमही मल सासकमतक कायषकरमासाठी जवढा ईतसाह दाखवता तवढा खळासाठी

दाखवत नाही ह खिकत हया वषी कोणतया तरी सपधाष रदद करावया लागलया ऄस मला कळल तमही परसा परमतसाद

ददला नाही महणन तया रदद झालया ह वाइि झाल

-ऄकल पण अमही काय करणार अमच अइ-बाबा च खळात भाग घयायची वळ अली की महणतात एवढा वळ नाही

वाया घालवायचा मग अमही काय करणार

-अइ-बाबा अणखीही कशा -कशाला नाही महणतात तवहहा तमही काय करता

-अमही हटट करन त ममळवतो

-अता हयावर मी काही बोलायलाच नको नाही का चागलया कामासाठीही करावा मग ऄधन-मधन तसाच हटट

-ऄकल तमहाला भिन खप छान वािल कन वी हव ऄ फोोिोगराफो मवथ य

-नककीच मलाही अवडल

अन मग नतर मल गली ती समदी महाषठीतील लय थोर मलाखतकार वहहनार हया आशयी अमचया मनात ऄजयाबात शका

ईरली नहायी बगा कारन मलाखत घयायला गल की सरवात जया मानसाची मलाखत घयायची तयाचयाबददलचया परशनान

करायची अन नतर सोतताआशयीच बोलत बसायच हा लइ महतवाचा धडा न मशदकवताच तयानी मगरवला वहहता नवहह

का काय महनालात गरप फोोिो कठ हाय काय राव एवढ खळ समजलात की काय अमासनी फोोिो ददला आथ तर

तमहाला कळायच नहायी का आमबलसराव महजी नककी कोण तस अडन अडन लइदा आचचारता तमही सपादक मडळासनी त

ठाव हाय ना मला पन मया कोन ददसत कसा ह आतकयात नहायी कळायच तमासनी महन नहाइ ददला फोोिो

------- आमबलसराव

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

53

महाराषटर मडळ सिसगापर मधील घडामोडी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

54

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

55

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

44

गोषट ndash हनना बकषी

हनना बकषी वय वष १२ मतला खळायला खप अवडत नाचायला अवडत मशवाय घोडसवारी अमण पोहण पण अवडत

मतला कािषनस तसच मसनम पहायला अवडतात मवषशत हमतक रोशन चा मसनमा ऄसल तर मग ती खश होत मतचया

अवडतया कतरयाशी खळताना तर दकती वळ गला मतला कळतच नाही अता तमही महणाल की हयात काय खास अह

सागत नाकाय खास अह त एकदा मतला अला होता ताप खप ददवस ताप यत होतामतला शाळाही बडवायला लागली

ददवसभर ऄथरणावर पडन ऄसायचीददवसा ऄधन मधन डलकया काढायची रातरी मातर बऱयाच वळ जागीच ऄसायची

जरी जागी ऄसली तरी अवाज न करता गपचप मनजन रहायची तयाच खोलीत झोपणाऱया अपलया भावाला तरास होव

नय महणन एक रातरी मतला ददसल की तयाचया बडरमच दार ईघडन एक कािकळा ईच माणस अत अला अमण

तयान दार अतन लावन घतल मतचया अइच दामगन जया कपािात ठवलल ऄसत तया कपािाशी जाउन त ईघडायचा

परयतन कर लागला हनना ऄजनही झोपच सग घउन पडन रामहली होती तया माणसाला त कपाि काही ईघडता अल

नाही मग तयान बडरमच दार ईघडल व शजारचया मतचया बाबाचया बडरम मध तो गला

हनना अता मातर हळच ईठली व पाय न वाजवता तयाचया माग जाउन तो काय करतो अह त पाह लागली मतन पामहल

की तो माणस मतचया बाबाचया पलगावर वाकन पहात होता मतच बाबा जाग अहत की झोपलल अहत त मग

मातर ती जोरात चोरचोरधावाधावा ऄस ओरड लागली ऄनपमकषतपण ओरडणयाचा अवाज अलयान चोर

दचकला दारात ईभया ऄसललया हननाला ढकलन बाहर पळ लागला हनना तयान ढकललयामळ खाली पडली पण लगच

ईठन मतन चोराला पकडणयाचा परयतन कला चोर वयान मोठाअमण ईच मशवाय हनना अजारान ऄशकत झालली मतला

काही तयाला पकडता यइना चोर अता घराचया मखय दारापयषनत पोचला आतकयात हननाला तयाच पाय पकडता अल

तो पळन जाउ नय महणन मतन त गचच पकडन ठवल हननाचया ओरडणयान जाग झालल मतच वमडल तवढयात मतथ पोचल

पाय सोडवन घउन पळायचया परयतनात ऄसललया चोराचया नाकावर ठोसा मारन तयाला खाली पाडन तयाचया छातीवर

त बसल अतापयत घरातल सगळ जण जाग झाल होत लगच पोमलसाना फोोन करन तयानी चोराला पोमलसाचया

ताबयात ददल हया गधळान सावध होउन चोराचा बाहर वाि पहाणारा साथीदार मातर पळन गला पोमलसानी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

45

चोराकडन ममळवललया मामहतीवरन कळल की ती ३० जणाची एक िोळी होती हया अधी ही तयानी ऄनक छोया

मोठया चोऱया कलया होतया हननाचया वमडलाचया महणज लफ़िकनषल बकषचया कामाच कागद चोरायचा तयाचा परयतन

होता तयाला पकडलयामळ सनयासबधी कागद चोरीला जाणयापासन वाचल दशाची सरकषणमवषयक कागदपतर चोराचया

हाती लागली नाहीत तयाचया िोळीचाही सगावा लागला हननाचया परसगावधानाबददल तसच धाडसाबददल मतला गीता

चोपरा शौयष पदक दउन गौरमवणयात अल दरवषी ईततग धयष शौयष धाडस तयाग तसच परसगावधान दाखमवणाऱया

मलामलना ही शौयष पदक १४ नोवहहबर ला जाहीर होतात अमण २६ जानवारीला परजासतताक ददनाचया सोहोळयात

ददली जातात

मचतर ndash क शॊममक डबीर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

46

कमवता - वातरि बडया

बडया

ऄग अइ ऄग अइ आकड य ग बाइ

मी काय सागतो त ऎकशील की नाही

नहमीच तझी नसती कामाची घाइ

माझयासाठी तला मळी वळच नाही

अइ

ऄर ऄभयास कर परीकषा अली जवळ

भमवषयाची तला नाही कशी कळकळ

अयषयामधय करायच त ठरवलस तरी काय

रसतयावर हात पसरन भीक मागणार हाय

बडया

ऄग अइ त कर नकोस तरागा

रातरभर ऄभयासासाठी ऄसतो मी जागा

मवनाकारण करन घतस सवतला तरास

अमण मग ईगीचच होतस नाराज

अइ

ऄर पर झाली तझी बडबड फोकि

सदा नसती तडाची चाल ऄसत विवि

जरा महणन जीवाला नाही कशी ईसत

नापास झालाय मलयाला नाही जरा खत

बडया

ऄग अइ ऄग अइ नको सागस मला

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

47

चागलवाइि समजत माझया बदधीला

थोड ददवस थाब करतो ऄसा ऄभयास

मग तच महणशील ldquoऄर बाळ शाबबासrdquo

अइ

नहमीच ऄस सागन फोसवतोस मला

ती कला चागलीच ऄवगत अह तला

अता एक सागशील मग एक करशील

फोसवताना मला सवतच फोसशील

बडया

नाही ग अइ ठव माझयावर मवशवास

बघ एक ददवस होउन दाखवतो पास

ईदयापासन ऄभयास करतो ऄसा झकास

मगच तझा माझयावर बसल मवशवास

अइ

ऄर काठावर पास होउन नाही चालणार

सपधचया यगात नाही कोणी मवचारणार

तयासाठी तझा अला पामहज नबर

महणन कसली पामहज अतापासन कबर

बडया

ऄग अइ अता पर तझ लकचर

जाउ द अज मला बघायचाय मपकचर

वाि माझी पहात बाहर खोळबलत ममतर

नहमीचच िमण लावलयस माझयापाठी मातर

------- सॊ परमतमा जोशी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

48

ददनदरशशका हमत ऊत

मलाचया परीकषा कलाकार मडळी व सभागहाची ईपलबधता ऄशा

ऄपटरहायष कारणामळ ददनदरशशकत ददललया कायषकरमामधय बदल होउ शकतो

नोवह

हब

र २

००

८

सोमवार मगळवार बधवार गरवार शकरवार शमनवार रमववार

१

२

३ ४ ५

६

७ ८ ९

१० ११ १२ १३

१४ १५ १६

१७ १८ १९ २०

२१ २२ २३

२४ २५ २६ २७

२८ २९ ३०

मडस

बर २

००

८

सोमवार मगळवार बधवार गरवार शकरवार शमनवार रमववार

१ २ ३ ४

५ ६ ७

८ ९

बकरी इद

१० ११ १२

शरी दतत जयती

१३ १४

१५ १६ १७ १८ १९

२० २१

२२ २३ २४ २५

मिसमस

नाताळ

२६ २७

२८

२८ ३० ३१

मागषशीशष पॊष

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

49

जान

वार

ी २

००

९

सोमवार मगळवार बधवार गरवार शकरवार शमनवार रमववार

१ २ ३ ४

५ ६ ७ ८

मोहरम

(तामजया)

९ १० ११

१२ १३ १४

मकर सकरात

१५ १६ १७ १८

१९ २० २१ २२ २३ २४ २५

२६

गणराजय

ददन

२७ २८ २९ ३० ३१

अगामी कायषकरमामधय गरथालयाचा वधाषपन ददन व मकर सकरात लवकरच यत अहत

तारीख सथळ वळ व बाकी मामहती लवकरच कळव

मडळात अयोमजत होत ऄसललया कायषकरमासाठी अमहाला गरज अह अपलया सहभागाची hellip

सहकायाषची hellip

शरमदानासाठी सपकष - शरी परसनन पठ ९१०१ २३६४

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

50

ममसळ पाव

रामराम मडळी

नकताच सपादकीन बाइनचा फोोन मयवन गला तया महनलया आमबलसराव अपला पढचा ऄक बाल मवशषाक अह तवहहा

हया वळच ममसळ-पाव तमही मलासाठी मलहा मया महनल मलव की तयात काय तया महनलया धनयवाद

अपलयाला ऄजन एक मवनती करायची अह हयावळी मलाना समजल ऄशा भाषत मलहा अता सपादकान कयलली

आनती ही अजञा ऄसत यवढ बी अमहासनी कळल नसत तर अमही महाषठी लखक जालो ऄसत का तमीच सागा मया

महनल वहहय तससच मलवतो

अता तमीच मला सागा ऄव लकर काय पिापि भासा मशकतात की नवहह तमी तयाचयासग जया भासत बोलाल

तससीच भासा त तमचयासग बोलतात मग तयासनी माजी भासा समजनार नहायी कशावरन हा अता अस तर

नसल लकर माजयावानी भासा बोलाया लागली तर काय हइल हयाचच भयाव वाित असल लोकानना काय असल त

ऄसो मया अज लयी सोया भासत अन अगदी सध मलवायचा परयतन करनार हाय

मग तया फ़ड महनलया मलाना मलाखत घयायचा ऄनभव ममळावा महणन तयाना तमचयाकड तमची मलाखत घयायला

पाठवायचा मवचार अह चालल का मया महनल चालल की अवडलचrdquo मग मलाची अन अमची भि झाली

तयाचाच हा वततात

--गड मॊरनिनग ऄकल

--नमसकार मलानो

-- मलानो अज तमहाला भिताना मला ऄमतशय अनद होत अह

--का

--अर का महणन काय मवचारता तस महणायची पधत ऄसत हाहा

नाही पण मला खरच अनद झाला अह कारण तमही मल नीि लकष दउन ऐकता काय मनात शका यतील तया लगच

मवचारन मोकळ होता मला खप अवडत त एकदा मोठ झाल की हा मोकळपणा नाहीसा होतो अमण मग वयवहार

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

51

डोकावायला लागतो बोलणयातन पण त जाउ द सोप बोलन महणता महणता ऄवघड बोलायला लागलो मवचारा

परशन

--तमच आमबलसराव ह नाव कोणी ठवल

-ऄर हया जगात नाव ठवणार खप भितात माझया अइ-बाबानी माझ नाव मवलास ठवल अह पण मग माझा सवभाव

बघन लोकानी तयाच आमबलस कल अता तयाच नावाची सवय होउन गली ओदफोस मध कोणी मवलास महिल की

लकषातच यत नाही अपलयालाच हाक मारतायत महणन अता तस सगळच आमबलस ऄसतात पण माझा दोष ऄसा की

मला तो आमबलसपणा झाकता यत नाही

--तमही तमचया ऄरटिकलच नाव ममसळ-पाव का ठवल

-- तमही ममसळ-पाव खाललाय का कधी

--हो

---झककास लागतो की नाही

---हो मसतच अमण झणझमणत पण ऄसतो ना काय िसिी लागतो अमहाला खप अवडतो

--महणनच ह बघा लखकाला मलमहलल परकामशत करायला ममळल की नाही अमण परकामशत झालल कोणी वाचल

की नाही हयाची नहमीच काळजी ऄसत मग जरा खमग नाव ठवल की ईतसकता वािन लोक वाचतील ही अशा ऄसत

बाबानो महणन ममसळ-पाव ह नाव अमण तसही ममसळ-पाव वाचन पण ठसका लागतोच लोकाना

--तमही अमच कायषकरम पहाता का

--हो ह काय मवचारण झाल तमच कायषकरम तर मी अवजषन पहातो गणपतीतील तमच मवमवध गण दशषन ऄगदी

अवजषन पहातो

-एकसयज मी ऄकल पण काय महणालात तमही मवमवद गन दशाषन त कवहहा होत

--ऄर तमहाला हा शबद मामहतीच नाही की काय मवमवध गण दशषन महणज अपलया ऄगातल वगवगळ गण

दाखवायच हा तयाला तमही कलचरल परोगराम महणता ना तच त

--कसा वाितो तमहाला तो परोगराम

-मला खप अवडतो मखय महणज तमच कपड ऄगभर ऄसतात अमण हावभाव ही चागल ऄसतात मशवाय तमचा

ईतसाह तर एकदम छान सगळयात जासत गदी खचणारा तोच कायषकरम ऄसल बहधा वषषभरातला

--हया वषीचया गाणयाचा कायषकरमाला अला होतात का तमही

-कोणतया गणपतीतलया की ददवाळीतलया मी दोनही कायषकरमाला अलो होतो

-गणपतीतलया लहान मलाचया कायषकरमामवषयी मवचारतोय अमही

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

52

-ऄर तयाला लहान मलाचा कायषकरम कस काय महणताय तमही तया मलाची तयारी अतममवशवास पाहन ती लहान

अहत ऄस वािलच नाही खप छान जबरदसत कायषकरम झाला

-अता कोणत कायषकरम अवडल त तमही सामगतल अता काय अवडल नाही त सागा

-हा अता सपषटच बोलायच तर तमही मल सासकमतक कायषकरमासाठी जवढा ईतसाह दाखवता तवढा खळासाठी

दाखवत नाही ह खिकत हया वषी कोणतया तरी सपधाष रदद करावया लागलया ऄस मला कळल तमही परसा परमतसाद

ददला नाही महणन तया रदद झालया ह वाइि झाल

-ऄकल पण अमही काय करणार अमच अइ-बाबा च खळात भाग घयायची वळ अली की महणतात एवढा वळ नाही

वाया घालवायचा मग अमही काय करणार

-अइ-बाबा अणखीही कशा -कशाला नाही महणतात तवहहा तमही काय करता

-अमही हटट करन त ममळवतो

-अता हयावर मी काही बोलायलाच नको नाही का चागलया कामासाठीही करावा मग ऄधन-मधन तसाच हटट

-ऄकल तमहाला भिन खप छान वािल कन वी हव ऄ फोोिोगराफो मवथ य

-नककीच मलाही अवडल

अन मग नतर मल गली ती समदी महाषठीतील लय थोर मलाखतकार वहहनार हया आशयी अमचया मनात ऄजयाबात शका

ईरली नहायी बगा कारन मलाखत घयायला गल की सरवात जया मानसाची मलाखत घयायची तयाचयाबददलचया परशनान

करायची अन नतर सोतताआशयीच बोलत बसायच हा लइ महतवाचा धडा न मशदकवताच तयानी मगरवला वहहता नवहह

का काय महनालात गरप फोोिो कठ हाय काय राव एवढ खळ समजलात की काय अमासनी फोोिो ददला आथ तर

तमहाला कळायच नहायी का आमबलसराव महजी नककी कोण तस अडन अडन लइदा आचचारता तमही सपादक मडळासनी त

ठाव हाय ना मला पन मया कोन ददसत कसा ह आतकयात नहायी कळायच तमासनी महन नहाइ ददला फोोिो

------- आमबलसराव

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

53

महाराषटर मडळ सिसगापर मधील घडामोडी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

54

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

55

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

45

चोराकडन ममळवललया मामहतीवरन कळल की ती ३० जणाची एक िोळी होती हया अधी ही तयानी ऄनक छोया

मोठया चोऱया कलया होतया हननाचया वमडलाचया महणज लफ़िकनषल बकषचया कामाच कागद चोरायचा तयाचा परयतन

होता तयाला पकडलयामळ सनयासबधी कागद चोरीला जाणयापासन वाचल दशाची सरकषणमवषयक कागदपतर चोराचया

हाती लागली नाहीत तयाचया िोळीचाही सगावा लागला हननाचया परसगावधानाबददल तसच धाडसाबददल मतला गीता

चोपरा शौयष पदक दउन गौरमवणयात अल दरवषी ईततग धयष शौयष धाडस तयाग तसच परसगावधान दाखमवणाऱया

मलामलना ही शौयष पदक १४ नोवहहबर ला जाहीर होतात अमण २६ जानवारीला परजासतताक ददनाचया सोहोळयात

ददली जातात

मचतर ndash क शॊममक डबीर

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

46

कमवता - वातरि बडया

बडया

ऄग अइ ऄग अइ आकड य ग बाइ

मी काय सागतो त ऎकशील की नाही

नहमीच तझी नसती कामाची घाइ

माझयासाठी तला मळी वळच नाही

अइ

ऄर ऄभयास कर परीकषा अली जवळ

भमवषयाची तला नाही कशी कळकळ

अयषयामधय करायच त ठरवलस तरी काय

रसतयावर हात पसरन भीक मागणार हाय

बडया

ऄग अइ त कर नकोस तरागा

रातरभर ऄभयासासाठी ऄसतो मी जागा

मवनाकारण करन घतस सवतला तरास

अमण मग ईगीचच होतस नाराज

अइ

ऄर पर झाली तझी बडबड फोकि

सदा नसती तडाची चाल ऄसत विवि

जरा महणन जीवाला नाही कशी ईसत

नापास झालाय मलयाला नाही जरा खत

बडया

ऄग अइ ऄग अइ नको सागस मला

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

47

चागलवाइि समजत माझया बदधीला

थोड ददवस थाब करतो ऄसा ऄभयास

मग तच महणशील ldquoऄर बाळ शाबबासrdquo

अइ

नहमीच ऄस सागन फोसवतोस मला

ती कला चागलीच ऄवगत अह तला

अता एक सागशील मग एक करशील

फोसवताना मला सवतच फोसशील

बडया

नाही ग अइ ठव माझयावर मवशवास

बघ एक ददवस होउन दाखवतो पास

ईदयापासन ऄभयास करतो ऄसा झकास

मगच तझा माझयावर बसल मवशवास

अइ

ऄर काठावर पास होउन नाही चालणार

सपधचया यगात नाही कोणी मवचारणार

तयासाठी तझा अला पामहज नबर

महणन कसली पामहज अतापासन कबर

बडया

ऄग अइ अता पर तझ लकचर

जाउ द अज मला बघायचाय मपकचर

वाि माझी पहात बाहर खोळबलत ममतर

नहमीचच िमण लावलयस माझयापाठी मातर

------- सॊ परमतमा जोशी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

48

ददनदरशशका हमत ऊत

मलाचया परीकषा कलाकार मडळी व सभागहाची ईपलबधता ऄशा

ऄपटरहायष कारणामळ ददनदरशशकत ददललया कायषकरमामधय बदल होउ शकतो

नोवह

हब

र २

००

८

सोमवार मगळवार बधवार गरवार शकरवार शमनवार रमववार

१

२

३ ४ ५

६

७ ८ ९

१० ११ १२ १३

१४ १५ १६

१७ १८ १९ २०

२१ २२ २३

२४ २५ २६ २७

२८ २९ ३०

मडस

बर २

००

८

सोमवार मगळवार बधवार गरवार शकरवार शमनवार रमववार

१ २ ३ ४

५ ६ ७

८ ९

बकरी इद

१० ११ १२

शरी दतत जयती

१३ १४

१५ १६ १७ १८ १९

२० २१

२२ २३ २४ २५

मिसमस

नाताळ

२६ २७

२८

२८ ३० ३१

मागषशीशष पॊष

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

49

जान

वार

ी २

००

९

सोमवार मगळवार बधवार गरवार शकरवार शमनवार रमववार

१ २ ३ ४

५ ६ ७ ८

मोहरम

(तामजया)

९ १० ११

१२ १३ १४

मकर सकरात

१५ १६ १७ १८

१९ २० २१ २२ २३ २४ २५

२६

गणराजय

ददन

२७ २८ २९ ३० ३१

अगामी कायषकरमामधय गरथालयाचा वधाषपन ददन व मकर सकरात लवकरच यत अहत

तारीख सथळ वळ व बाकी मामहती लवकरच कळव

मडळात अयोमजत होत ऄसललया कायषकरमासाठी अमहाला गरज अह अपलया सहभागाची hellip

सहकायाषची hellip

शरमदानासाठी सपकष - शरी परसनन पठ ९१०१ २३६४

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

50

ममसळ पाव

रामराम मडळी

नकताच सपादकीन बाइनचा फोोन मयवन गला तया महनलया आमबलसराव अपला पढचा ऄक बाल मवशषाक अह तवहहा

हया वळच ममसळ-पाव तमही मलासाठी मलहा मया महनल मलव की तयात काय तया महनलया धनयवाद

अपलयाला ऄजन एक मवनती करायची अह हयावळी मलाना समजल ऄशा भाषत मलहा अता सपादकान कयलली

आनती ही अजञा ऄसत यवढ बी अमहासनी कळल नसत तर अमही महाषठी लखक जालो ऄसत का तमीच सागा मया

महनल वहहय तससच मलवतो

अता तमीच मला सागा ऄव लकर काय पिापि भासा मशकतात की नवहह तमी तयाचयासग जया भासत बोलाल

तससीच भासा त तमचयासग बोलतात मग तयासनी माजी भासा समजनार नहायी कशावरन हा अता अस तर

नसल लकर माजयावानी भासा बोलाया लागली तर काय हइल हयाचच भयाव वाित असल लोकानना काय असल त

ऄसो मया अज लयी सोया भासत अन अगदी सध मलवायचा परयतन करनार हाय

मग तया फ़ड महनलया मलाना मलाखत घयायचा ऄनभव ममळावा महणन तयाना तमचयाकड तमची मलाखत घयायला

पाठवायचा मवचार अह चालल का मया महनल चालल की अवडलचrdquo मग मलाची अन अमची भि झाली

तयाचाच हा वततात

--गड मॊरनिनग ऄकल

--नमसकार मलानो

-- मलानो अज तमहाला भिताना मला ऄमतशय अनद होत अह

--का

--अर का महणन काय मवचारता तस महणायची पधत ऄसत हाहा

नाही पण मला खरच अनद झाला अह कारण तमही मल नीि लकष दउन ऐकता काय मनात शका यतील तया लगच

मवचारन मोकळ होता मला खप अवडत त एकदा मोठ झाल की हा मोकळपणा नाहीसा होतो अमण मग वयवहार

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

51

डोकावायला लागतो बोलणयातन पण त जाउ द सोप बोलन महणता महणता ऄवघड बोलायला लागलो मवचारा

परशन

--तमच आमबलसराव ह नाव कोणी ठवल

-ऄर हया जगात नाव ठवणार खप भितात माझया अइ-बाबानी माझ नाव मवलास ठवल अह पण मग माझा सवभाव

बघन लोकानी तयाच आमबलस कल अता तयाच नावाची सवय होउन गली ओदफोस मध कोणी मवलास महिल की

लकषातच यत नाही अपलयालाच हाक मारतायत महणन अता तस सगळच आमबलस ऄसतात पण माझा दोष ऄसा की

मला तो आमबलसपणा झाकता यत नाही

--तमही तमचया ऄरटिकलच नाव ममसळ-पाव का ठवल

-- तमही ममसळ-पाव खाललाय का कधी

--हो

---झककास लागतो की नाही

---हो मसतच अमण झणझमणत पण ऄसतो ना काय िसिी लागतो अमहाला खप अवडतो

--महणनच ह बघा लखकाला मलमहलल परकामशत करायला ममळल की नाही अमण परकामशत झालल कोणी वाचल

की नाही हयाची नहमीच काळजी ऄसत मग जरा खमग नाव ठवल की ईतसकता वािन लोक वाचतील ही अशा ऄसत

बाबानो महणन ममसळ-पाव ह नाव अमण तसही ममसळ-पाव वाचन पण ठसका लागतोच लोकाना

--तमही अमच कायषकरम पहाता का

--हो ह काय मवचारण झाल तमच कायषकरम तर मी अवजषन पहातो गणपतीतील तमच मवमवध गण दशषन ऄगदी

अवजषन पहातो

-एकसयज मी ऄकल पण काय महणालात तमही मवमवद गन दशाषन त कवहहा होत

--ऄर तमहाला हा शबद मामहतीच नाही की काय मवमवध गण दशषन महणज अपलया ऄगातल वगवगळ गण

दाखवायच हा तयाला तमही कलचरल परोगराम महणता ना तच त

--कसा वाितो तमहाला तो परोगराम

-मला खप अवडतो मखय महणज तमच कपड ऄगभर ऄसतात अमण हावभाव ही चागल ऄसतात मशवाय तमचा

ईतसाह तर एकदम छान सगळयात जासत गदी खचणारा तोच कायषकरम ऄसल बहधा वषषभरातला

--हया वषीचया गाणयाचा कायषकरमाला अला होतात का तमही

-कोणतया गणपतीतलया की ददवाळीतलया मी दोनही कायषकरमाला अलो होतो

-गणपतीतलया लहान मलाचया कायषकरमामवषयी मवचारतोय अमही

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

52

-ऄर तयाला लहान मलाचा कायषकरम कस काय महणताय तमही तया मलाची तयारी अतममवशवास पाहन ती लहान

अहत ऄस वािलच नाही खप छान जबरदसत कायषकरम झाला

-अता कोणत कायषकरम अवडल त तमही सामगतल अता काय अवडल नाही त सागा

-हा अता सपषटच बोलायच तर तमही मल सासकमतक कायषकरमासाठी जवढा ईतसाह दाखवता तवढा खळासाठी

दाखवत नाही ह खिकत हया वषी कोणतया तरी सपधाष रदद करावया लागलया ऄस मला कळल तमही परसा परमतसाद

ददला नाही महणन तया रदद झालया ह वाइि झाल

-ऄकल पण अमही काय करणार अमच अइ-बाबा च खळात भाग घयायची वळ अली की महणतात एवढा वळ नाही

वाया घालवायचा मग अमही काय करणार

-अइ-बाबा अणखीही कशा -कशाला नाही महणतात तवहहा तमही काय करता

-अमही हटट करन त ममळवतो

-अता हयावर मी काही बोलायलाच नको नाही का चागलया कामासाठीही करावा मग ऄधन-मधन तसाच हटट

-ऄकल तमहाला भिन खप छान वािल कन वी हव ऄ फोोिोगराफो मवथ य

-नककीच मलाही अवडल

अन मग नतर मल गली ती समदी महाषठीतील लय थोर मलाखतकार वहहनार हया आशयी अमचया मनात ऄजयाबात शका

ईरली नहायी बगा कारन मलाखत घयायला गल की सरवात जया मानसाची मलाखत घयायची तयाचयाबददलचया परशनान

करायची अन नतर सोतताआशयीच बोलत बसायच हा लइ महतवाचा धडा न मशदकवताच तयानी मगरवला वहहता नवहह

का काय महनालात गरप फोोिो कठ हाय काय राव एवढ खळ समजलात की काय अमासनी फोोिो ददला आथ तर

तमहाला कळायच नहायी का आमबलसराव महजी नककी कोण तस अडन अडन लइदा आचचारता तमही सपादक मडळासनी त

ठाव हाय ना मला पन मया कोन ददसत कसा ह आतकयात नहायी कळायच तमासनी महन नहाइ ददला फोोिो

------- आमबलसराव

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

53

महाराषटर मडळ सिसगापर मधील घडामोडी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

54

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

55

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

46

कमवता - वातरि बडया

बडया

ऄग अइ ऄग अइ आकड य ग बाइ

मी काय सागतो त ऎकशील की नाही

नहमीच तझी नसती कामाची घाइ

माझयासाठी तला मळी वळच नाही

अइ

ऄर ऄभयास कर परीकषा अली जवळ

भमवषयाची तला नाही कशी कळकळ

अयषयामधय करायच त ठरवलस तरी काय

रसतयावर हात पसरन भीक मागणार हाय

बडया

ऄग अइ त कर नकोस तरागा

रातरभर ऄभयासासाठी ऄसतो मी जागा

मवनाकारण करन घतस सवतला तरास

अमण मग ईगीचच होतस नाराज

अइ

ऄर पर झाली तझी बडबड फोकि

सदा नसती तडाची चाल ऄसत विवि

जरा महणन जीवाला नाही कशी ईसत

नापास झालाय मलयाला नाही जरा खत

बडया

ऄग अइ ऄग अइ नको सागस मला

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

47

चागलवाइि समजत माझया बदधीला

थोड ददवस थाब करतो ऄसा ऄभयास

मग तच महणशील ldquoऄर बाळ शाबबासrdquo

अइ

नहमीच ऄस सागन फोसवतोस मला

ती कला चागलीच ऄवगत अह तला

अता एक सागशील मग एक करशील

फोसवताना मला सवतच फोसशील

बडया

नाही ग अइ ठव माझयावर मवशवास

बघ एक ददवस होउन दाखवतो पास

ईदयापासन ऄभयास करतो ऄसा झकास

मगच तझा माझयावर बसल मवशवास

अइ

ऄर काठावर पास होउन नाही चालणार

सपधचया यगात नाही कोणी मवचारणार

तयासाठी तझा अला पामहज नबर

महणन कसली पामहज अतापासन कबर

बडया

ऄग अइ अता पर तझ लकचर

जाउ द अज मला बघायचाय मपकचर

वाि माझी पहात बाहर खोळबलत ममतर

नहमीचच िमण लावलयस माझयापाठी मातर

------- सॊ परमतमा जोशी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

48

ददनदरशशका हमत ऊत

मलाचया परीकषा कलाकार मडळी व सभागहाची ईपलबधता ऄशा

ऄपटरहायष कारणामळ ददनदरशशकत ददललया कायषकरमामधय बदल होउ शकतो

नोवह

हब

र २

००

८

सोमवार मगळवार बधवार गरवार शकरवार शमनवार रमववार

१

२

३ ४ ५

६

७ ८ ९

१० ११ १२ १३

१४ १५ १६

१७ १८ १९ २०

२१ २२ २३

२४ २५ २६ २७

२८ २९ ३०

मडस

बर २

००

८

सोमवार मगळवार बधवार गरवार शकरवार शमनवार रमववार

१ २ ३ ४

५ ६ ७

८ ९

बकरी इद

१० ११ १२

शरी दतत जयती

१३ १४

१५ १६ १७ १८ १९

२० २१

२२ २३ २४ २५

मिसमस

नाताळ

२६ २७

२८

२८ ३० ३१

मागषशीशष पॊष

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

49

जान

वार

ी २

००

९

सोमवार मगळवार बधवार गरवार शकरवार शमनवार रमववार

१ २ ३ ४

५ ६ ७ ८

मोहरम

(तामजया)

९ १० ११

१२ १३ १४

मकर सकरात

१५ १६ १७ १८

१९ २० २१ २२ २३ २४ २५

२६

गणराजय

ददन

२७ २८ २९ ३० ३१

अगामी कायषकरमामधय गरथालयाचा वधाषपन ददन व मकर सकरात लवकरच यत अहत

तारीख सथळ वळ व बाकी मामहती लवकरच कळव

मडळात अयोमजत होत ऄसललया कायषकरमासाठी अमहाला गरज अह अपलया सहभागाची hellip

सहकायाषची hellip

शरमदानासाठी सपकष - शरी परसनन पठ ९१०१ २३६४

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

50

ममसळ पाव

रामराम मडळी

नकताच सपादकीन बाइनचा फोोन मयवन गला तया महनलया आमबलसराव अपला पढचा ऄक बाल मवशषाक अह तवहहा

हया वळच ममसळ-पाव तमही मलासाठी मलहा मया महनल मलव की तयात काय तया महनलया धनयवाद

अपलयाला ऄजन एक मवनती करायची अह हयावळी मलाना समजल ऄशा भाषत मलहा अता सपादकान कयलली

आनती ही अजञा ऄसत यवढ बी अमहासनी कळल नसत तर अमही महाषठी लखक जालो ऄसत का तमीच सागा मया

महनल वहहय तससच मलवतो

अता तमीच मला सागा ऄव लकर काय पिापि भासा मशकतात की नवहह तमी तयाचयासग जया भासत बोलाल

तससीच भासा त तमचयासग बोलतात मग तयासनी माजी भासा समजनार नहायी कशावरन हा अता अस तर

नसल लकर माजयावानी भासा बोलाया लागली तर काय हइल हयाचच भयाव वाित असल लोकानना काय असल त

ऄसो मया अज लयी सोया भासत अन अगदी सध मलवायचा परयतन करनार हाय

मग तया फ़ड महनलया मलाना मलाखत घयायचा ऄनभव ममळावा महणन तयाना तमचयाकड तमची मलाखत घयायला

पाठवायचा मवचार अह चालल का मया महनल चालल की अवडलचrdquo मग मलाची अन अमची भि झाली

तयाचाच हा वततात

--गड मॊरनिनग ऄकल

--नमसकार मलानो

-- मलानो अज तमहाला भिताना मला ऄमतशय अनद होत अह

--का

--अर का महणन काय मवचारता तस महणायची पधत ऄसत हाहा

नाही पण मला खरच अनद झाला अह कारण तमही मल नीि लकष दउन ऐकता काय मनात शका यतील तया लगच

मवचारन मोकळ होता मला खप अवडत त एकदा मोठ झाल की हा मोकळपणा नाहीसा होतो अमण मग वयवहार

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

51

डोकावायला लागतो बोलणयातन पण त जाउ द सोप बोलन महणता महणता ऄवघड बोलायला लागलो मवचारा

परशन

--तमच आमबलसराव ह नाव कोणी ठवल

-ऄर हया जगात नाव ठवणार खप भितात माझया अइ-बाबानी माझ नाव मवलास ठवल अह पण मग माझा सवभाव

बघन लोकानी तयाच आमबलस कल अता तयाच नावाची सवय होउन गली ओदफोस मध कोणी मवलास महिल की

लकषातच यत नाही अपलयालाच हाक मारतायत महणन अता तस सगळच आमबलस ऄसतात पण माझा दोष ऄसा की

मला तो आमबलसपणा झाकता यत नाही

--तमही तमचया ऄरटिकलच नाव ममसळ-पाव का ठवल

-- तमही ममसळ-पाव खाललाय का कधी

--हो

---झककास लागतो की नाही

---हो मसतच अमण झणझमणत पण ऄसतो ना काय िसिी लागतो अमहाला खप अवडतो

--महणनच ह बघा लखकाला मलमहलल परकामशत करायला ममळल की नाही अमण परकामशत झालल कोणी वाचल

की नाही हयाची नहमीच काळजी ऄसत मग जरा खमग नाव ठवल की ईतसकता वािन लोक वाचतील ही अशा ऄसत

बाबानो महणन ममसळ-पाव ह नाव अमण तसही ममसळ-पाव वाचन पण ठसका लागतोच लोकाना

--तमही अमच कायषकरम पहाता का

--हो ह काय मवचारण झाल तमच कायषकरम तर मी अवजषन पहातो गणपतीतील तमच मवमवध गण दशषन ऄगदी

अवजषन पहातो

-एकसयज मी ऄकल पण काय महणालात तमही मवमवद गन दशाषन त कवहहा होत

--ऄर तमहाला हा शबद मामहतीच नाही की काय मवमवध गण दशषन महणज अपलया ऄगातल वगवगळ गण

दाखवायच हा तयाला तमही कलचरल परोगराम महणता ना तच त

--कसा वाितो तमहाला तो परोगराम

-मला खप अवडतो मखय महणज तमच कपड ऄगभर ऄसतात अमण हावभाव ही चागल ऄसतात मशवाय तमचा

ईतसाह तर एकदम छान सगळयात जासत गदी खचणारा तोच कायषकरम ऄसल बहधा वषषभरातला

--हया वषीचया गाणयाचा कायषकरमाला अला होतात का तमही

-कोणतया गणपतीतलया की ददवाळीतलया मी दोनही कायषकरमाला अलो होतो

-गणपतीतलया लहान मलाचया कायषकरमामवषयी मवचारतोय अमही

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

52

-ऄर तयाला लहान मलाचा कायषकरम कस काय महणताय तमही तया मलाची तयारी अतममवशवास पाहन ती लहान

अहत ऄस वािलच नाही खप छान जबरदसत कायषकरम झाला

-अता कोणत कायषकरम अवडल त तमही सामगतल अता काय अवडल नाही त सागा

-हा अता सपषटच बोलायच तर तमही मल सासकमतक कायषकरमासाठी जवढा ईतसाह दाखवता तवढा खळासाठी

दाखवत नाही ह खिकत हया वषी कोणतया तरी सपधाष रदद करावया लागलया ऄस मला कळल तमही परसा परमतसाद

ददला नाही महणन तया रदद झालया ह वाइि झाल

-ऄकल पण अमही काय करणार अमच अइ-बाबा च खळात भाग घयायची वळ अली की महणतात एवढा वळ नाही

वाया घालवायचा मग अमही काय करणार

-अइ-बाबा अणखीही कशा -कशाला नाही महणतात तवहहा तमही काय करता

-अमही हटट करन त ममळवतो

-अता हयावर मी काही बोलायलाच नको नाही का चागलया कामासाठीही करावा मग ऄधन-मधन तसाच हटट

-ऄकल तमहाला भिन खप छान वािल कन वी हव ऄ फोोिोगराफो मवथ य

-नककीच मलाही अवडल

अन मग नतर मल गली ती समदी महाषठीतील लय थोर मलाखतकार वहहनार हया आशयी अमचया मनात ऄजयाबात शका

ईरली नहायी बगा कारन मलाखत घयायला गल की सरवात जया मानसाची मलाखत घयायची तयाचयाबददलचया परशनान

करायची अन नतर सोतताआशयीच बोलत बसायच हा लइ महतवाचा धडा न मशदकवताच तयानी मगरवला वहहता नवहह

का काय महनालात गरप फोोिो कठ हाय काय राव एवढ खळ समजलात की काय अमासनी फोोिो ददला आथ तर

तमहाला कळायच नहायी का आमबलसराव महजी नककी कोण तस अडन अडन लइदा आचचारता तमही सपादक मडळासनी त

ठाव हाय ना मला पन मया कोन ददसत कसा ह आतकयात नहायी कळायच तमासनी महन नहाइ ददला फोोिो

------- आमबलसराव

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

53

महाराषटर मडळ सिसगापर मधील घडामोडी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

54

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

55

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

47

चागलवाइि समजत माझया बदधीला

थोड ददवस थाब करतो ऄसा ऄभयास

मग तच महणशील ldquoऄर बाळ शाबबासrdquo

अइ

नहमीच ऄस सागन फोसवतोस मला

ती कला चागलीच ऄवगत अह तला

अता एक सागशील मग एक करशील

फोसवताना मला सवतच फोसशील

बडया

नाही ग अइ ठव माझयावर मवशवास

बघ एक ददवस होउन दाखवतो पास

ईदयापासन ऄभयास करतो ऄसा झकास

मगच तझा माझयावर बसल मवशवास

अइ

ऄर काठावर पास होउन नाही चालणार

सपधचया यगात नाही कोणी मवचारणार

तयासाठी तझा अला पामहज नबर

महणन कसली पामहज अतापासन कबर

बडया

ऄग अइ अता पर तझ लकचर

जाउ द अज मला बघायचाय मपकचर

वाि माझी पहात बाहर खोळबलत ममतर

नहमीचच िमण लावलयस माझयापाठी मातर

------- सॊ परमतमा जोशी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

48

ददनदरशशका हमत ऊत

मलाचया परीकषा कलाकार मडळी व सभागहाची ईपलबधता ऄशा

ऄपटरहायष कारणामळ ददनदरशशकत ददललया कायषकरमामधय बदल होउ शकतो

नोवह

हब

र २

००

८

सोमवार मगळवार बधवार गरवार शकरवार शमनवार रमववार

१

२

३ ४ ५

६

७ ८ ९

१० ११ १२ १३

१४ १५ १६

१७ १८ १९ २०

२१ २२ २३

२४ २५ २६ २७

२८ २९ ३०

मडस

बर २

००

८

सोमवार मगळवार बधवार गरवार शकरवार शमनवार रमववार

१ २ ३ ४

५ ६ ७

८ ९

बकरी इद

१० ११ १२

शरी दतत जयती

१३ १४

१५ १६ १७ १८ १९

२० २१

२२ २३ २४ २५

मिसमस

नाताळ

२६ २७

२८

२८ ३० ३१

मागषशीशष पॊष

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

49

जान

वार

ी २

००

९

सोमवार मगळवार बधवार गरवार शकरवार शमनवार रमववार

१ २ ३ ४

५ ६ ७ ८

मोहरम

(तामजया)

९ १० ११

१२ १३ १४

मकर सकरात

१५ १६ १७ १८

१९ २० २१ २२ २३ २४ २५

२६

गणराजय

ददन

२७ २८ २९ ३० ३१

अगामी कायषकरमामधय गरथालयाचा वधाषपन ददन व मकर सकरात लवकरच यत अहत

तारीख सथळ वळ व बाकी मामहती लवकरच कळव

मडळात अयोमजत होत ऄसललया कायषकरमासाठी अमहाला गरज अह अपलया सहभागाची hellip

सहकायाषची hellip

शरमदानासाठी सपकष - शरी परसनन पठ ९१०१ २३६४

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

50

ममसळ पाव

रामराम मडळी

नकताच सपादकीन बाइनचा फोोन मयवन गला तया महनलया आमबलसराव अपला पढचा ऄक बाल मवशषाक अह तवहहा

हया वळच ममसळ-पाव तमही मलासाठी मलहा मया महनल मलव की तयात काय तया महनलया धनयवाद

अपलयाला ऄजन एक मवनती करायची अह हयावळी मलाना समजल ऄशा भाषत मलहा अता सपादकान कयलली

आनती ही अजञा ऄसत यवढ बी अमहासनी कळल नसत तर अमही महाषठी लखक जालो ऄसत का तमीच सागा मया

महनल वहहय तससच मलवतो

अता तमीच मला सागा ऄव लकर काय पिापि भासा मशकतात की नवहह तमी तयाचयासग जया भासत बोलाल

तससीच भासा त तमचयासग बोलतात मग तयासनी माजी भासा समजनार नहायी कशावरन हा अता अस तर

नसल लकर माजयावानी भासा बोलाया लागली तर काय हइल हयाचच भयाव वाित असल लोकानना काय असल त

ऄसो मया अज लयी सोया भासत अन अगदी सध मलवायचा परयतन करनार हाय

मग तया फ़ड महनलया मलाना मलाखत घयायचा ऄनभव ममळावा महणन तयाना तमचयाकड तमची मलाखत घयायला

पाठवायचा मवचार अह चालल का मया महनल चालल की अवडलचrdquo मग मलाची अन अमची भि झाली

तयाचाच हा वततात

--गड मॊरनिनग ऄकल

--नमसकार मलानो

-- मलानो अज तमहाला भिताना मला ऄमतशय अनद होत अह

--का

--अर का महणन काय मवचारता तस महणायची पधत ऄसत हाहा

नाही पण मला खरच अनद झाला अह कारण तमही मल नीि लकष दउन ऐकता काय मनात शका यतील तया लगच

मवचारन मोकळ होता मला खप अवडत त एकदा मोठ झाल की हा मोकळपणा नाहीसा होतो अमण मग वयवहार

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

51

डोकावायला लागतो बोलणयातन पण त जाउ द सोप बोलन महणता महणता ऄवघड बोलायला लागलो मवचारा

परशन

--तमच आमबलसराव ह नाव कोणी ठवल

-ऄर हया जगात नाव ठवणार खप भितात माझया अइ-बाबानी माझ नाव मवलास ठवल अह पण मग माझा सवभाव

बघन लोकानी तयाच आमबलस कल अता तयाच नावाची सवय होउन गली ओदफोस मध कोणी मवलास महिल की

लकषातच यत नाही अपलयालाच हाक मारतायत महणन अता तस सगळच आमबलस ऄसतात पण माझा दोष ऄसा की

मला तो आमबलसपणा झाकता यत नाही

--तमही तमचया ऄरटिकलच नाव ममसळ-पाव का ठवल

-- तमही ममसळ-पाव खाललाय का कधी

--हो

---झककास लागतो की नाही

---हो मसतच अमण झणझमणत पण ऄसतो ना काय िसिी लागतो अमहाला खप अवडतो

--महणनच ह बघा लखकाला मलमहलल परकामशत करायला ममळल की नाही अमण परकामशत झालल कोणी वाचल

की नाही हयाची नहमीच काळजी ऄसत मग जरा खमग नाव ठवल की ईतसकता वािन लोक वाचतील ही अशा ऄसत

बाबानो महणन ममसळ-पाव ह नाव अमण तसही ममसळ-पाव वाचन पण ठसका लागतोच लोकाना

--तमही अमच कायषकरम पहाता का

--हो ह काय मवचारण झाल तमच कायषकरम तर मी अवजषन पहातो गणपतीतील तमच मवमवध गण दशषन ऄगदी

अवजषन पहातो

-एकसयज मी ऄकल पण काय महणालात तमही मवमवद गन दशाषन त कवहहा होत

--ऄर तमहाला हा शबद मामहतीच नाही की काय मवमवध गण दशषन महणज अपलया ऄगातल वगवगळ गण

दाखवायच हा तयाला तमही कलचरल परोगराम महणता ना तच त

--कसा वाितो तमहाला तो परोगराम

-मला खप अवडतो मखय महणज तमच कपड ऄगभर ऄसतात अमण हावभाव ही चागल ऄसतात मशवाय तमचा

ईतसाह तर एकदम छान सगळयात जासत गदी खचणारा तोच कायषकरम ऄसल बहधा वषषभरातला

--हया वषीचया गाणयाचा कायषकरमाला अला होतात का तमही

-कोणतया गणपतीतलया की ददवाळीतलया मी दोनही कायषकरमाला अलो होतो

-गणपतीतलया लहान मलाचया कायषकरमामवषयी मवचारतोय अमही

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

52

-ऄर तयाला लहान मलाचा कायषकरम कस काय महणताय तमही तया मलाची तयारी अतममवशवास पाहन ती लहान

अहत ऄस वािलच नाही खप छान जबरदसत कायषकरम झाला

-अता कोणत कायषकरम अवडल त तमही सामगतल अता काय अवडल नाही त सागा

-हा अता सपषटच बोलायच तर तमही मल सासकमतक कायषकरमासाठी जवढा ईतसाह दाखवता तवढा खळासाठी

दाखवत नाही ह खिकत हया वषी कोणतया तरी सपधाष रदद करावया लागलया ऄस मला कळल तमही परसा परमतसाद

ददला नाही महणन तया रदद झालया ह वाइि झाल

-ऄकल पण अमही काय करणार अमच अइ-बाबा च खळात भाग घयायची वळ अली की महणतात एवढा वळ नाही

वाया घालवायचा मग अमही काय करणार

-अइ-बाबा अणखीही कशा -कशाला नाही महणतात तवहहा तमही काय करता

-अमही हटट करन त ममळवतो

-अता हयावर मी काही बोलायलाच नको नाही का चागलया कामासाठीही करावा मग ऄधन-मधन तसाच हटट

-ऄकल तमहाला भिन खप छान वािल कन वी हव ऄ फोोिोगराफो मवथ य

-नककीच मलाही अवडल

अन मग नतर मल गली ती समदी महाषठीतील लय थोर मलाखतकार वहहनार हया आशयी अमचया मनात ऄजयाबात शका

ईरली नहायी बगा कारन मलाखत घयायला गल की सरवात जया मानसाची मलाखत घयायची तयाचयाबददलचया परशनान

करायची अन नतर सोतताआशयीच बोलत बसायच हा लइ महतवाचा धडा न मशदकवताच तयानी मगरवला वहहता नवहह

का काय महनालात गरप फोोिो कठ हाय काय राव एवढ खळ समजलात की काय अमासनी फोोिो ददला आथ तर

तमहाला कळायच नहायी का आमबलसराव महजी नककी कोण तस अडन अडन लइदा आचचारता तमही सपादक मडळासनी त

ठाव हाय ना मला पन मया कोन ददसत कसा ह आतकयात नहायी कळायच तमासनी महन नहाइ ददला फोोिो

------- आमबलसराव

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

53

महाराषटर मडळ सिसगापर मधील घडामोडी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

54

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

55

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

48

ददनदरशशका हमत ऊत

मलाचया परीकषा कलाकार मडळी व सभागहाची ईपलबधता ऄशा

ऄपटरहायष कारणामळ ददनदरशशकत ददललया कायषकरमामधय बदल होउ शकतो

नोवह

हब

र २

००

८

सोमवार मगळवार बधवार गरवार शकरवार शमनवार रमववार

१

२

३ ४ ५

६

७ ८ ९

१० ११ १२ १३

१४ १५ १६

१७ १८ १९ २०

२१ २२ २३

२४ २५ २६ २७

२८ २९ ३०

मडस

बर २

००

८

सोमवार मगळवार बधवार गरवार शकरवार शमनवार रमववार

१ २ ३ ४

५ ६ ७

८ ९

बकरी इद

१० ११ १२

शरी दतत जयती

१३ १४

१५ १६ १७ १८ १९

२० २१

२२ २३ २४ २५

मिसमस

नाताळ

२६ २७

२८

२८ ३० ३१

मागषशीशष पॊष

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

49

जान

वार

ी २

००

९

सोमवार मगळवार बधवार गरवार शकरवार शमनवार रमववार

१ २ ३ ४

५ ६ ७ ८

मोहरम

(तामजया)

९ १० ११

१२ १३ १४

मकर सकरात

१५ १६ १७ १८

१९ २० २१ २२ २३ २४ २५

२६

गणराजय

ददन

२७ २८ २९ ३० ३१

अगामी कायषकरमामधय गरथालयाचा वधाषपन ददन व मकर सकरात लवकरच यत अहत

तारीख सथळ वळ व बाकी मामहती लवकरच कळव

मडळात अयोमजत होत ऄसललया कायषकरमासाठी अमहाला गरज अह अपलया सहभागाची hellip

सहकायाषची hellip

शरमदानासाठी सपकष - शरी परसनन पठ ९१०१ २३६४

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

50

ममसळ पाव

रामराम मडळी

नकताच सपादकीन बाइनचा फोोन मयवन गला तया महनलया आमबलसराव अपला पढचा ऄक बाल मवशषाक अह तवहहा

हया वळच ममसळ-पाव तमही मलासाठी मलहा मया महनल मलव की तयात काय तया महनलया धनयवाद

अपलयाला ऄजन एक मवनती करायची अह हयावळी मलाना समजल ऄशा भाषत मलहा अता सपादकान कयलली

आनती ही अजञा ऄसत यवढ बी अमहासनी कळल नसत तर अमही महाषठी लखक जालो ऄसत का तमीच सागा मया

महनल वहहय तससच मलवतो

अता तमीच मला सागा ऄव लकर काय पिापि भासा मशकतात की नवहह तमी तयाचयासग जया भासत बोलाल

तससीच भासा त तमचयासग बोलतात मग तयासनी माजी भासा समजनार नहायी कशावरन हा अता अस तर

नसल लकर माजयावानी भासा बोलाया लागली तर काय हइल हयाचच भयाव वाित असल लोकानना काय असल त

ऄसो मया अज लयी सोया भासत अन अगदी सध मलवायचा परयतन करनार हाय

मग तया फ़ड महनलया मलाना मलाखत घयायचा ऄनभव ममळावा महणन तयाना तमचयाकड तमची मलाखत घयायला

पाठवायचा मवचार अह चालल का मया महनल चालल की अवडलचrdquo मग मलाची अन अमची भि झाली

तयाचाच हा वततात

--गड मॊरनिनग ऄकल

--नमसकार मलानो

-- मलानो अज तमहाला भिताना मला ऄमतशय अनद होत अह

--का

--अर का महणन काय मवचारता तस महणायची पधत ऄसत हाहा

नाही पण मला खरच अनद झाला अह कारण तमही मल नीि लकष दउन ऐकता काय मनात शका यतील तया लगच

मवचारन मोकळ होता मला खप अवडत त एकदा मोठ झाल की हा मोकळपणा नाहीसा होतो अमण मग वयवहार

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

51

डोकावायला लागतो बोलणयातन पण त जाउ द सोप बोलन महणता महणता ऄवघड बोलायला लागलो मवचारा

परशन

--तमच आमबलसराव ह नाव कोणी ठवल

-ऄर हया जगात नाव ठवणार खप भितात माझया अइ-बाबानी माझ नाव मवलास ठवल अह पण मग माझा सवभाव

बघन लोकानी तयाच आमबलस कल अता तयाच नावाची सवय होउन गली ओदफोस मध कोणी मवलास महिल की

लकषातच यत नाही अपलयालाच हाक मारतायत महणन अता तस सगळच आमबलस ऄसतात पण माझा दोष ऄसा की

मला तो आमबलसपणा झाकता यत नाही

--तमही तमचया ऄरटिकलच नाव ममसळ-पाव का ठवल

-- तमही ममसळ-पाव खाललाय का कधी

--हो

---झककास लागतो की नाही

---हो मसतच अमण झणझमणत पण ऄसतो ना काय िसिी लागतो अमहाला खप अवडतो

--महणनच ह बघा लखकाला मलमहलल परकामशत करायला ममळल की नाही अमण परकामशत झालल कोणी वाचल

की नाही हयाची नहमीच काळजी ऄसत मग जरा खमग नाव ठवल की ईतसकता वािन लोक वाचतील ही अशा ऄसत

बाबानो महणन ममसळ-पाव ह नाव अमण तसही ममसळ-पाव वाचन पण ठसका लागतोच लोकाना

--तमही अमच कायषकरम पहाता का

--हो ह काय मवचारण झाल तमच कायषकरम तर मी अवजषन पहातो गणपतीतील तमच मवमवध गण दशषन ऄगदी

अवजषन पहातो

-एकसयज मी ऄकल पण काय महणालात तमही मवमवद गन दशाषन त कवहहा होत

--ऄर तमहाला हा शबद मामहतीच नाही की काय मवमवध गण दशषन महणज अपलया ऄगातल वगवगळ गण

दाखवायच हा तयाला तमही कलचरल परोगराम महणता ना तच त

--कसा वाितो तमहाला तो परोगराम

-मला खप अवडतो मखय महणज तमच कपड ऄगभर ऄसतात अमण हावभाव ही चागल ऄसतात मशवाय तमचा

ईतसाह तर एकदम छान सगळयात जासत गदी खचणारा तोच कायषकरम ऄसल बहधा वषषभरातला

--हया वषीचया गाणयाचा कायषकरमाला अला होतात का तमही

-कोणतया गणपतीतलया की ददवाळीतलया मी दोनही कायषकरमाला अलो होतो

-गणपतीतलया लहान मलाचया कायषकरमामवषयी मवचारतोय अमही

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

52

-ऄर तयाला लहान मलाचा कायषकरम कस काय महणताय तमही तया मलाची तयारी अतममवशवास पाहन ती लहान

अहत ऄस वािलच नाही खप छान जबरदसत कायषकरम झाला

-अता कोणत कायषकरम अवडल त तमही सामगतल अता काय अवडल नाही त सागा

-हा अता सपषटच बोलायच तर तमही मल सासकमतक कायषकरमासाठी जवढा ईतसाह दाखवता तवढा खळासाठी

दाखवत नाही ह खिकत हया वषी कोणतया तरी सपधाष रदद करावया लागलया ऄस मला कळल तमही परसा परमतसाद

ददला नाही महणन तया रदद झालया ह वाइि झाल

-ऄकल पण अमही काय करणार अमच अइ-बाबा च खळात भाग घयायची वळ अली की महणतात एवढा वळ नाही

वाया घालवायचा मग अमही काय करणार

-अइ-बाबा अणखीही कशा -कशाला नाही महणतात तवहहा तमही काय करता

-अमही हटट करन त ममळवतो

-अता हयावर मी काही बोलायलाच नको नाही का चागलया कामासाठीही करावा मग ऄधन-मधन तसाच हटट

-ऄकल तमहाला भिन खप छान वािल कन वी हव ऄ फोोिोगराफो मवथ य

-नककीच मलाही अवडल

अन मग नतर मल गली ती समदी महाषठीतील लय थोर मलाखतकार वहहनार हया आशयी अमचया मनात ऄजयाबात शका

ईरली नहायी बगा कारन मलाखत घयायला गल की सरवात जया मानसाची मलाखत घयायची तयाचयाबददलचया परशनान

करायची अन नतर सोतताआशयीच बोलत बसायच हा लइ महतवाचा धडा न मशदकवताच तयानी मगरवला वहहता नवहह

का काय महनालात गरप फोोिो कठ हाय काय राव एवढ खळ समजलात की काय अमासनी फोोिो ददला आथ तर

तमहाला कळायच नहायी का आमबलसराव महजी नककी कोण तस अडन अडन लइदा आचचारता तमही सपादक मडळासनी त

ठाव हाय ना मला पन मया कोन ददसत कसा ह आतकयात नहायी कळायच तमासनी महन नहाइ ददला फोोिो

------- आमबलसराव

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

53

महाराषटर मडळ सिसगापर मधील घडामोडी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

54

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

55

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

49

जान

वार

ी २

००

९

सोमवार मगळवार बधवार गरवार शकरवार शमनवार रमववार

१ २ ३ ४

५ ६ ७ ८

मोहरम

(तामजया)

९ १० ११

१२ १३ १४

मकर सकरात

१५ १६ १७ १८

१९ २० २१ २२ २३ २४ २५

२६

गणराजय

ददन

२७ २८ २९ ३० ३१

अगामी कायषकरमामधय गरथालयाचा वधाषपन ददन व मकर सकरात लवकरच यत अहत

तारीख सथळ वळ व बाकी मामहती लवकरच कळव

मडळात अयोमजत होत ऄसललया कायषकरमासाठी अमहाला गरज अह अपलया सहभागाची hellip

सहकायाषची hellip

शरमदानासाठी सपकष - शरी परसनन पठ ९१०१ २३६४

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

50

ममसळ पाव

रामराम मडळी

नकताच सपादकीन बाइनचा फोोन मयवन गला तया महनलया आमबलसराव अपला पढचा ऄक बाल मवशषाक अह तवहहा

हया वळच ममसळ-पाव तमही मलासाठी मलहा मया महनल मलव की तयात काय तया महनलया धनयवाद

अपलयाला ऄजन एक मवनती करायची अह हयावळी मलाना समजल ऄशा भाषत मलहा अता सपादकान कयलली

आनती ही अजञा ऄसत यवढ बी अमहासनी कळल नसत तर अमही महाषठी लखक जालो ऄसत का तमीच सागा मया

महनल वहहय तससच मलवतो

अता तमीच मला सागा ऄव लकर काय पिापि भासा मशकतात की नवहह तमी तयाचयासग जया भासत बोलाल

तससीच भासा त तमचयासग बोलतात मग तयासनी माजी भासा समजनार नहायी कशावरन हा अता अस तर

नसल लकर माजयावानी भासा बोलाया लागली तर काय हइल हयाचच भयाव वाित असल लोकानना काय असल त

ऄसो मया अज लयी सोया भासत अन अगदी सध मलवायचा परयतन करनार हाय

मग तया फ़ड महनलया मलाना मलाखत घयायचा ऄनभव ममळावा महणन तयाना तमचयाकड तमची मलाखत घयायला

पाठवायचा मवचार अह चालल का मया महनल चालल की अवडलचrdquo मग मलाची अन अमची भि झाली

तयाचाच हा वततात

--गड मॊरनिनग ऄकल

--नमसकार मलानो

-- मलानो अज तमहाला भिताना मला ऄमतशय अनद होत अह

--का

--अर का महणन काय मवचारता तस महणायची पधत ऄसत हाहा

नाही पण मला खरच अनद झाला अह कारण तमही मल नीि लकष दउन ऐकता काय मनात शका यतील तया लगच

मवचारन मोकळ होता मला खप अवडत त एकदा मोठ झाल की हा मोकळपणा नाहीसा होतो अमण मग वयवहार

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

51

डोकावायला लागतो बोलणयातन पण त जाउ द सोप बोलन महणता महणता ऄवघड बोलायला लागलो मवचारा

परशन

--तमच आमबलसराव ह नाव कोणी ठवल

-ऄर हया जगात नाव ठवणार खप भितात माझया अइ-बाबानी माझ नाव मवलास ठवल अह पण मग माझा सवभाव

बघन लोकानी तयाच आमबलस कल अता तयाच नावाची सवय होउन गली ओदफोस मध कोणी मवलास महिल की

लकषातच यत नाही अपलयालाच हाक मारतायत महणन अता तस सगळच आमबलस ऄसतात पण माझा दोष ऄसा की

मला तो आमबलसपणा झाकता यत नाही

--तमही तमचया ऄरटिकलच नाव ममसळ-पाव का ठवल

-- तमही ममसळ-पाव खाललाय का कधी

--हो

---झककास लागतो की नाही

---हो मसतच अमण झणझमणत पण ऄसतो ना काय िसिी लागतो अमहाला खप अवडतो

--महणनच ह बघा लखकाला मलमहलल परकामशत करायला ममळल की नाही अमण परकामशत झालल कोणी वाचल

की नाही हयाची नहमीच काळजी ऄसत मग जरा खमग नाव ठवल की ईतसकता वािन लोक वाचतील ही अशा ऄसत

बाबानो महणन ममसळ-पाव ह नाव अमण तसही ममसळ-पाव वाचन पण ठसका लागतोच लोकाना

--तमही अमच कायषकरम पहाता का

--हो ह काय मवचारण झाल तमच कायषकरम तर मी अवजषन पहातो गणपतीतील तमच मवमवध गण दशषन ऄगदी

अवजषन पहातो

-एकसयज मी ऄकल पण काय महणालात तमही मवमवद गन दशाषन त कवहहा होत

--ऄर तमहाला हा शबद मामहतीच नाही की काय मवमवध गण दशषन महणज अपलया ऄगातल वगवगळ गण

दाखवायच हा तयाला तमही कलचरल परोगराम महणता ना तच त

--कसा वाितो तमहाला तो परोगराम

-मला खप अवडतो मखय महणज तमच कपड ऄगभर ऄसतात अमण हावभाव ही चागल ऄसतात मशवाय तमचा

ईतसाह तर एकदम छान सगळयात जासत गदी खचणारा तोच कायषकरम ऄसल बहधा वषषभरातला

--हया वषीचया गाणयाचा कायषकरमाला अला होतात का तमही

-कोणतया गणपतीतलया की ददवाळीतलया मी दोनही कायषकरमाला अलो होतो

-गणपतीतलया लहान मलाचया कायषकरमामवषयी मवचारतोय अमही

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

52

-ऄर तयाला लहान मलाचा कायषकरम कस काय महणताय तमही तया मलाची तयारी अतममवशवास पाहन ती लहान

अहत ऄस वािलच नाही खप छान जबरदसत कायषकरम झाला

-अता कोणत कायषकरम अवडल त तमही सामगतल अता काय अवडल नाही त सागा

-हा अता सपषटच बोलायच तर तमही मल सासकमतक कायषकरमासाठी जवढा ईतसाह दाखवता तवढा खळासाठी

दाखवत नाही ह खिकत हया वषी कोणतया तरी सपधाष रदद करावया लागलया ऄस मला कळल तमही परसा परमतसाद

ददला नाही महणन तया रदद झालया ह वाइि झाल

-ऄकल पण अमही काय करणार अमच अइ-बाबा च खळात भाग घयायची वळ अली की महणतात एवढा वळ नाही

वाया घालवायचा मग अमही काय करणार

-अइ-बाबा अणखीही कशा -कशाला नाही महणतात तवहहा तमही काय करता

-अमही हटट करन त ममळवतो

-अता हयावर मी काही बोलायलाच नको नाही का चागलया कामासाठीही करावा मग ऄधन-मधन तसाच हटट

-ऄकल तमहाला भिन खप छान वािल कन वी हव ऄ फोोिोगराफो मवथ य

-नककीच मलाही अवडल

अन मग नतर मल गली ती समदी महाषठीतील लय थोर मलाखतकार वहहनार हया आशयी अमचया मनात ऄजयाबात शका

ईरली नहायी बगा कारन मलाखत घयायला गल की सरवात जया मानसाची मलाखत घयायची तयाचयाबददलचया परशनान

करायची अन नतर सोतताआशयीच बोलत बसायच हा लइ महतवाचा धडा न मशदकवताच तयानी मगरवला वहहता नवहह

का काय महनालात गरप फोोिो कठ हाय काय राव एवढ खळ समजलात की काय अमासनी फोोिो ददला आथ तर

तमहाला कळायच नहायी का आमबलसराव महजी नककी कोण तस अडन अडन लइदा आचचारता तमही सपादक मडळासनी त

ठाव हाय ना मला पन मया कोन ददसत कसा ह आतकयात नहायी कळायच तमासनी महन नहाइ ददला फोोिो

------- आमबलसराव

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

53

महाराषटर मडळ सिसगापर मधील घडामोडी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

54

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

55

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

50

ममसळ पाव

रामराम मडळी

नकताच सपादकीन बाइनचा फोोन मयवन गला तया महनलया आमबलसराव अपला पढचा ऄक बाल मवशषाक अह तवहहा

हया वळच ममसळ-पाव तमही मलासाठी मलहा मया महनल मलव की तयात काय तया महनलया धनयवाद

अपलयाला ऄजन एक मवनती करायची अह हयावळी मलाना समजल ऄशा भाषत मलहा अता सपादकान कयलली

आनती ही अजञा ऄसत यवढ बी अमहासनी कळल नसत तर अमही महाषठी लखक जालो ऄसत का तमीच सागा मया

महनल वहहय तससच मलवतो

अता तमीच मला सागा ऄव लकर काय पिापि भासा मशकतात की नवहह तमी तयाचयासग जया भासत बोलाल

तससीच भासा त तमचयासग बोलतात मग तयासनी माजी भासा समजनार नहायी कशावरन हा अता अस तर

नसल लकर माजयावानी भासा बोलाया लागली तर काय हइल हयाचच भयाव वाित असल लोकानना काय असल त

ऄसो मया अज लयी सोया भासत अन अगदी सध मलवायचा परयतन करनार हाय

मग तया फ़ड महनलया मलाना मलाखत घयायचा ऄनभव ममळावा महणन तयाना तमचयाकड तमची मलाखत घयायला

पाठवायचा मवचार अह चालल का मया महनल चालल की अवडलचrdquo मग मलाची अन अमची भि झाली

तयाचाच हा वततात

--गड मॊरनिनग ऄकल

--नमसकार मलानो

-- मलानो अज तमहाला भिताना मला ऄमतशय अनद होत अह

--का

--अर का महणन काय मवचारता तस महणायची पधत ऄसत हाहा

नाही पण मला खरच अनद झाला अह कारण तमही मल नीि लकष दउन ऐकता काय मनात शका यतील तया लगच

मवचारन मोकळ होता मला खप अवडत त एकदा मोठ झाल की हा मोकळपणा नाहीसा होतो अमण मग वयवहार

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

51

डोकावायला लागतो बोलणयातन पण त जाउ द सोप बोलन महणता महणता ऄवघड बोलायला लागलो मवचारा

परशन

--तमच आमबलसराव ह नाव कोणी ठवल

-ऄर हया जगात नाव ठवणार खप भितात माझया अइ-बाबानी माझ नाव मवलास ठवल अह पण मग माझा सवभाव

बघन लोकानी तयाच आमबलस कल अता तयाच नावाची सवय होउन गली ओदफोस मध कोणी मवलास महिल की

लकषातच यत नाही अपलयालाच हाक मारतायत महणन अता तस सगळच आमबलस ऄसतात पण माझा दोष ऄसा की

मला तो आमबलसपणा झाकता यत नाही

--तमही तमचया ऄरटिकलच नाव ममसळ-पाव का ठवल

-- तमही ममसळ-पाव खाललाय का कधी

--हो

---झककास लागतो की नाही

---हो मसतच अमण झणझमणत पण ऄसतो ना काय िसिी लागतो अमहाला खप अवडतो

--महणनच ह बघा लखकाला मलमहलल परकामशत करायला ममळल की नाही अमण परकामशत झालल कोणी वाचल

की नाही हयाची नहमीच काळजी ऄसत मग जरा खमग नाव ठवल की ईतसकता वािन लोक वाचतील ही अशा ऄसत

बाबानो महणन ममसळ-पाव ह नाव अमण तसही ममसळ-पाव वाचन पण ठसका लागतोच लोकाना

--तमही अमच कायषकरम पहाता का

--हो ह काय मवचारण झाल तमच कायषकरम तर मी अवजषन पहातो गणपतीतील तमच मवमवध गण दशषन ऄगदी

अवजषन पहातो

-एकसयज मी ऄकल पण काय महणालात तमही मवमवद गन दशाषन त कवहहा होत

--ऄर तमहाला हा शबद मामहतीच नाही की काय मवमवध गण दशषन महणज अपलया ऄगातल वगवगळ गण

दाखवायच हा तयाला तमही कलचरल परोगराम महणता ना तच त

--कसा वाितो तमहाला तो परोगराम

-मला खप अवडतो मखय महणज तमच कपड ऄगभर ऄसतात अमण हावभाव ही चागल ऄसतात मशवाय तमचा

ईतसाह तर एकदम छान सगळयात जासत गदी खचणारा तोच कायषकरम ऄसल बहधा वषषभरातला

--हया वषीचया गाणयाचा कायषकरमाला अला होतात का तमही

-कोणतया गणपतीतलया की ददवाळीतलया मी दोनही कायषकरमाला अलो होतो

-गणपतीतलया लहान मलाचया कायषकरमामवषयी मवचारतोय अमही

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

52

-ऄर तयाला लहान मलाचा कायषकरम कस काय महणताय तमही तया मलाची तयारी अतममवशवास पाहन ती लहान

अहत ऄस वािलच नाही खप छान जबरदसत कायषकरम झाला

-अता कोणत कायषकरम अवडल त तमही सामगतल अता काय अवडल नाही त सागा

-हा अता सपषटच बोलायच तर तमही मल सासकमतक कायषकरमासाठी जवढा ईतसाह दाखवता तवढा खळासाठी

दाखवत नाही ह खिकत हया वषी कोणतया तरी सपधाष रदद करावया लागलया ऄस मला कळल तमही परसा परमतसाद

ददला नाही महणन तया रदद झालया ह वाइि झाल

-ऄकल पण अमही काय करणार अमच अइ-बाबा च खळात भाग घयायची वळ अली की महणतात एवढा वळ नाही

वाया घालवायचा मग अमही काय करणार

-अइ-बाबा अणखीही कशा -कशाला नाही महणतात तवहहा तमही काय करता

-अमही हटट करन त ममळवतो

-अता हयावर मी काही बोलायलाच नको नाही का चागलया कामासाठीही करावा मग ऄधन-मधन तसाच हटट

-ऄकल तमहाला भिन खप छान वािल कन वी हव ऄ फोोिोगराफो मवथ य

-नककीच मलाही अवडल

अन मग नतर मल गली ती समदी महाषठीतील लय थोर मलाखतकार वहहनार हया आशयी अमचया मनात ऄजयाबात शका

ईरली नहायी बगा कारन मलाखत घयायला गल की सरवात जया मानसाची मलाखत घयायची तयाचयाबददलचया परशनान

करायची अन नतर सोतताआशयीच बोलत बसायच हा लइ महतवाचा धडा न मशदकवताच तयानी मगरवला वहहता नवहह

का काय महनालात गरप फोोिो कठ हाय काय राव एवढ खळ समजलात की काय अमासनी फोोिो ददला आथ तर

तमहाला कळायच नहायी का आमबलसराव महजी नककी कोण तस अडन अडन लइदा आचचारता तमही सपादक मडळासनी त

ठाव हाय ना मला पन मया कोन ददसत कसा ह आतकयात नहायी कळायच तमासनी महन नहाइ ददला फोोिो

------- आमबलसराव

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

53

महाराषटर मडळ सिसगापर मधील घडामोडी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

54

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

55

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

51

डोकावायला लागतो बोलणयातन पण त जाउ द सोप बोलन महणता महणता ऄवघड बोलायला लागलो मवचारा

परशन

--तमच आमबलसराव ह नाव कोणी ठवल

-ऄर हया जगात नाव ठवणार खप भितात माझया अइ-बाबानी माझ नाव मवलास ठवल अह पण मग माझा सवभाव

बघन लोकानी तयाच आमबलस कल अता तयाच नावाची सवय होउन गली ओदफोस मध कोणी मवलास महिल की

लकषातच यत नाही अपलयालाच हाक मारतायत महणन अता तस सगळच आमबलस ऄसतात पण माझा दोष ऄसा की

मला तो आमबलसपणा झाकता यत नाही

--तमही तमचया ऄरटिकलच नाव ममसळ-पाव का ठवल

-- तमही ममसळ-पाव खाललाय का कधी

--हो

---झककास लागतो की नाही

---हो मसतच अमण झणझमणत पण ऄसतो ना काय िसिी लागतो अमहाला खप अवडतो

--महणनच ह बघा लखकाला मलमहलल परकामशत करायला ममळल की नाही अमण परकामशत झालल कोणी वाचल

की नाही हयाची नहमीच काळजी ऄसत मग जरा खमग नाव ठवल की ईतसकता वािन लोक वाचतील ही अशा ऄसत

बाबानो महणन ममसळ-पाव ह नाव अमण तसही ममसळ-पाव वाचन पण ठसका लागतोच लोकाना

--तमही अमच कायषकरम पहाता का

--हो ह काय मवचारण झाल तमच कायषकरम तर मी अवजषन पहातो गणपतीतील तमच मवमवध गण दशषन ऄगदी

अवजषन पहातो

-एकसयज मी ऄकल पण काय महणालात तमही मवमवद गन दशाषन त कवहहा होत

--ऄर तमहाला हा शबद मामहतीच नाही की काय मवमवध गण दशषन महणज अपलया ऄगातल वगवगळ गण

दाखवायच हा तयाला तमही कलचरल परोगराम महणता ना तच त

--कसा वाितो तमहाला तो परोगराम

-मला खप अवडतो मखय महणज तमच कपड ऄगभर ऄसतात अमण हावभाव ही चागल ऄसतात मशवाय तमचा

ईतसाह तर एकदम छान सगळयात जासत गदी खचणारा तोच कायषकरम ऄसल बहधा वषषभरातला

--हया वषीचया गाणयाचा कायषकरमाला अला होतात का तमही

-कोणतया गणपतीतलया की ददवाळीतलया मी दोनही कायषकरमाला अलो होतो

-गणपतीतलया लहान मलाचया कायषकरमामवषयी मवचारतोय अमही

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

52

-ऄर तयाला लहान मलाचा कायषकरम कस काय महणताय तमही तया मलाची तयारी अतममवशवास पाहन ती लहान

अहत ऄस वािलच नाही खप छान जबरदसत कायषकरम झाला

-अता कोणत कायषकरम अवडल त तमही सामगतल अता काय अवडल नाही त सागा

-हा अता सपषटच बोलायच तर तमही मल सासकमतक कायषकरमासाठी जवढा ईतसाह दाखवता तवढा खळासाठी

दाखवत नाही ह खिकत हया वषी कोणतया तरी सपधाष रदद करावया लागलया ऄस मला कळल तमही परसा परमतसाद

ददला नाही महणन तया रदद झालया ह वाइि झाल

-ऄकल पण अमही काय करणार अमच अइ-बाबा च खळात भाग घयायची वळ अली की महणतात एवढा वळ नाही

वाया घालवायचा मग अमही काय करणार

-अइ-बाबा अणखीही कशा -कशाला नाही महणतात तवहहा तमही काय करता

-अमही हटट करन त ममळवतो

-अता हयावर मी काही बोलायलाच नको नाही का चागलया कामासाठीही करावा मग ऄधन-मधन तसाच हटट

-ऄकल तमहाला भिन खप छान वािल कन वी हव ऄ फोोिोगराफो मवथ य

-नककीच मलाही अवडल

अन मग नतर मल गली ती समदी महाषठीतील लय थोर मलाखतकार वहहनार हया आशयी अमचया मनात ऄजयाबात शका

ईरली नहायी बगा कारन मलाखत घयायला गल की सरवात जया मानसाची मलाखत घयायची तयाचयाबददलचया परशनान

करायची अन नतर सोतताआशयीच बोलत बसायच हा लइ महतवाचा धडा न मशदकवताच तयानी मगरवला वहहता नवहह

का काय महनालात गरप फोोिो कठ हाय काय राव एवढ खळ समजलात की काय अमासनी फोोिो ददला आथ तर

तमहाला कळायच नहायी का आमबलसराव महजी नककी कोण तस अडन अडन लइदा आचचारता तमही सपादक मडळासनी त

ठाव हाय ना मला पन मया कोन ददसत कसा ह आतकयात नहायी कळायच तमासनी महन नहाइ ददला फोोिो

------- आमबलसराव

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

53

महाराषटर मडळ सिसगापर मधील घडामोडी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

54

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

55

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

52

-ऄर तयाला लहान मलाचा कायषकरम कस काय महणताय तमही तया मलाची तयारी अतममवशवास पाहन ती लहान

अहत ऄस वािलच नाही खप छान जबरदसत कायषकरम झाला

-अता कोणत कायषकरम अवडल त तमही सामगतल अता काय अवडल नाही त सागा

-हा अता सपषटच बोलायच तर तमही मल सासकमतक कायषकरमासाठी जवढा ईतसाह दाखवता तवढा खळासाठी

दाखवत नाही ह खिकत हया वषी कोणतया तरी सपधाष रदद करावया लागलया ऄस मला कळल तमही परसा परमतसाद

ददला नाही महणन तया रदद झालया ह वाइि झाल

-ऄकल पण अमही काय करणार अमच अइ-बाबा च खळात भाग घयायची वळ अली की महणतात एवढा वळ नाही

वाया घालवायचा मग अमही काय करणार

-अइ-बाबा अणखीही कशा -कशाला नाही महणतात तवहहा तमही काय करता

-अमही हटट करन त ममळवतो

-अता हयावर मी काही बोलायलाच नको नाही का चागलया कामासाठीही करावा मग ऄधन-मधन तसाच हटट

-ऄकल तमहाला भिन खप छान वािल कन वी हव ऄ फोोिोगराफो मवथ य

-नककीच मलाही अवडल

अन मग नतर मल गली ती समदी महाषठीतील लय थोर मलाखतकार वहहनार हया आशयी अमचया मनात ऄजयाबात शका

ईरली नहायी बगा कारन मलाखत घयायला गल की सरवात जया मानसाची मलाखत घयायची तयाचयाबददलचया परशनान

करायची अन नतर सोतताआशयीच बोलत बसायच हा लइ महतवाचा धडा न मशदकवताच तयानी मगरवला वहहता नवहह

का काय महनालात गरप फोोिो कठ हाय काय राव एवढ खळ समजलात की काय अमासनी फोोिो ददला आथ तर

तमहाला कळायच नहायी का आमबलसराव महजी नककी कोण तस अडन अडन लइदा आचचारता तमही सपादक मडळासनी त

ठाव हाय ना मला पन मया कोन ददसत कसा ह आतकयात नहायी कळायच तमासनी महन नहाइ ददला फोोिो

------- आमबलसराव

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

53

महाराषटर मडळ सिसगापर मधील घडामोडी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

54

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

55

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

53

महाराषटर मडळ सिसगापर मधील घडामोडी

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

54

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

55

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

54

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

55

ऊतगध २००८-०९

वषष दसर ऄक पाचवा शक १९२०

हमत ऊत

55